\id LUK - Gofa Full Bible Latin Version Final \ide UTF-8 \h Luqaasa Wongela \toc1 Luqaasa Wongela \toc3 Luqa \toc2 Luqaasa \mt1 Luqaasi Xaafida \mt2 Yesuus Kiristoosa Wongela \imt Gaatha Qofa \ip Luqaasi Yesuusi doorida tammanne nam7u hawaareta giddon deenna. Luqaasa wongelay, Yesuusi koyro nabeta doonan yaana geetetidi odetidaysa, Isra7eeleti naagishe de7iya “Kiristoosa” gideysanne asa koche ubbaa ashshanaw de7ey iya gideysa qoncisees. Luqaasi ba maxaafan, Yesuusi, “Manqotas wongela sabbakanaw” ba aawape kiitetidaysanne he wongelay asay de7iya dumma dumma metuwape kesseysa gideysa odees. Luqaasa wongela giddon, Yesuusa yuussaba odiya koyro shempotaninne Yesuusi salo bidaysa odiya wursetha shempotan qoncidi odetiday ufaysaba. Yesuusi salo bidaape guye ammanoy waanidi diccidaakonne dalgidaako odiya taarikiya ha wongela xaafey hawaareta ooso maxaafan xaafis. \ip Kiitanchota mazmuriya, Yesuusi yeletida wode henthachoti bidi iya be7idaysa odiya taarikey de7ey Luqaasa wongelana. Qassi Yesuusi na7atethan xoossa keethi bidaysa, qadhetiya Samaare addiyabanne dhaydi bentida na7aba odiya taarikey, Luqaasa wongela xalaalan bentiya taarike. Woosabay, Geeshsha Ayyaanabay, maccasas imetida bessaynne Xoossi nagara atto geysi, Luqaasa wongelan gaxape gaxa gakanaw de7iya waanna qofata. \iot Maxaafa Ayfe Qofata \io1 Gelo qofa \ior (1:1-4)\ior* \io1 Xammaqiya Yohaanisanne Yesuusa yeletethi \ior (1:5—2:52)\ior* \io1 Xammaqiya Yohaanisa oosuwa \ior (3:1-20)\ior* \io1 Yesuusa xinqatenne paacetethi \ior (3:21—4:13)\ior* \io1 Yesuusi Galilan oothida oosuwa \ior (4:14—9:50)\ior* \io1 Galilape Yerusalaame gakanaw \ior (9:51—19:27)\ior* \io1 Yerusalaame heeran aathida wursetha saaminta \ior (19:28—23:56)\ior* \io1 Hayqope dendo, asaas bentonne salo buussu \ior (24:1-53)\ior* \ie \c 1 \p \v 1 Boncho Tewofloosa, nu giddon poletidabas daroti, bantaw danda7etida mela xaafidosona. \v 2 He taarikiya enti xaafiday koyrope doomidi ayfe markatinne qaala haggaazeysati nuus odidaysa. \v 3 Taka ta baggara koyrope akeeka xeellidaape guye, he taarikiya hanota maarayada new xaafoy lo77o gididi bentis. \v 4 Hessika, ne tamaaridabay tuma gideysa erisanaasa. \s1 Xammaqiya Yohaanisa Yeletethi \p \v 5 Yihuda kawa Herodiisa wode Abiya yaraape gidida Zakaryaasa geetetiya Ayhude kahiney de7ees. Iya machiyaka Aarona sheeshape. I sunthayka Elsabeexo.\x - \xo 1:5 \xo*\xt 1 Taari 24:10.\xt*\x* \v 6 Nam7ayka Godaa wogaanne kiita ubbaa naagidi borey bayna Xoossaa sinthan xillotethan de7idosona. \v 7 Hanope attishin, Elsabeexa maynthi gidida gisho entaw na7i baawa; nam7ayka qassi cimidosona. \p \v 8 Issi gallas Zakaryaasi ba gishuwa maaran Xoossaa sinthan kahinetethan haggaazees. \v 9 Kahinetetha wogan Xoossa Keethi gelidi ixaane cuyisanaw iya saami gakis. \v 10 Ixaaney cuyaa wode asay karen woossees. \p \v 11 Godaa kiitanchoy yarsho yarshiya bessaafe ushacha baggara eqidi bentis. \v 12 Zakaryaasi iya be7ida wode dagammidi daro yayyis. \v 13 Shin kiitanchoy iyako, “Zakaryaasa yayyofa; ne woosay si7etis. Ne machiya Elsabeexa adde na7a yelana, iya Yohaanisa gada ne sunthana. \v 14 I new injenne ufaysi gidana; daroti iya yeletethan ufaytana. \v 15 Godaa sinthan I gita gidana; woyne ushshi gidin hara mathoyiya ushsha uyenna. Ba aaye ulon de7ishe Geeshsha Ayyaanan kumana.\x - \xo 1:15 \xo*\xt Taybo 6:3.\xt*\x* \v 16 Isra7eele asatape darota banta Godaa, Xoossaako zaarana. \v 17 Aawata wozana naytako zaarana, kiitetonayisata xillota cincatethaako zaarana mela, Godaas bessiya dere giigisanaw Eeliyaasa ayyaananinne wolqan Godaa sinthan baana” yaagis.\x - \xo 1:17 \xo*\xt Milki 4:5-6.\xt*\x* \p \v 18 Zakaryaasi kiitanchuwako, “Ta hessa aybin eranee? Taaranne ta machera cimida” yaagis. \p \v 19 Kiitanchoy zaaridi, “Taani Xoossaa sinthan eqiya Gabreele. Ha mishiraachuwa new odanaw Xoossaafe kiitetas.\x - \xo 1:19 \xo*\xt Daane 8:16; 9:21.\xt*\x* \v 20 Heko, wodiya naagidi poletiya ta qaala ne ammanonna ixida gisho, haysi poletana gakanaw neeni muume gidana, odetanawuka danda7aka” yaagis. \p \v 21 He wode Zakaryaasi Xoossa Keethi gelidi gam7ida gisho, aybi hanide gidi asay karen naagishe gam7is. \v 22 I kare keyidi entana odisanaw danda7ibeenna. Malli besope attishin, odetanaw danda7onaysa be7ida wode qoncethi be7idaysa eridosona. \p \v 23 Zakaryaasi ba haggaazuwa polidi soo simmis. \v 24 Hessafe guye, iya machiya Elsabeexa qanthatasu. Ichashu ageena kumethi bana genthada gam7asu. \v 25 Iya, “Goday ba maarotan ta boriya asaa giddofe digganaw be7idi ha wodiyan haysa oothis” yaagasu. \s1 Yesuusa yeletethay koyrottidi odetis \p \v 26 Elsabeexa qanthatin usupuntho ageenan, Xoossay kiitanchuwa Gabreele Galila biittan de7iya Naazirete katamaa kiittis. \v 27 Kawa Dawita sheeshape gidida Yoosefa geetetiya uraas oyshetida geela7eeko kiittis. He geela7iya Mayraamo geetetawusu.\x - \xo 1:27 \xo*\xt Maato 1:18.\xt*\x* \v 28 Kiitanchoy iiko bidi, “Daro dosetidaare, saroy new gido, Xoossay neera de7ees; neeni anjetidaaro” yaagis. \p \v 29 Mayraama iya odan daro dagammada, “Haysi aybi sarotho” gada heetasu. \v 30 Kiitanchoy zaaridi, “Mayraame, babofa; neeni Xoossa sinthan saba demmadasa. \v 31 Heko neeni qanthatana adde na7a yelana, iya sunthaa Yesuusa gada sunthana.\x - \xo 1:31 \xo*\xt Maato 1:21.\xt*\x* \v 32 I gita gidana, Ubbaafe Bolla Xoossaa na7aa geetetidi xeegetana. Godaa Xoossay iya aawa Dawita araata iyaw immana.\x - \xo 1:32 \xo*\xt 2 Same 7:12-13, 16; Isa 9:7.\xt*\x* \v 33 I Yayqooba sheesha bolla merinaw kawotana; iya kawotethaas zawi baawa” yaagis. \p \v 34 Mayraama kiitanchuwako, “Hessi waanidi hananee? Ta adde erike” yaagasu. \p \v 35 Kiitanchoy zaaridi, “Geeshsha Ayyaanay ne bolla wodhana, Ubbaafe Bolla Xoossaa wolqay ne bolla kuyatana. Hessa gisho, yeletiya geeshsha na7ay Xoossaa Na7aa geetetana. \v 36 Heko, ne dabiya Elsabeexa ba cimatetha laythan adde na7a qanthatasu. Iya maynthi geetetidaaro, shin ha77i usupuntho ageena oykasu. \v 37 Xoossaa xooniyabay baawa”\x - \xo 1:37 \xo*\xt Medhe 18:14.\xt*\x* yaagis. \p \v 38 Mayraama, “Heko, taani Godaa aylliw, ne qaalada taw hano” yaagasu. Hessafe guye, kiitanchoy iipe shaaketis. \p \v 39 Mayraama he saamintan dendada Yihuda biittan de7iya issi derey dariya katama basu. \v 40 Zakaryaasa soo gelada Elsabeexo sarothasu. \v 41 Elsabeexa Mayraami sarothuwa si7ida wode I uluwan de7iya na7ay ufaysan gupis. Elsabeexa Geeshsha Ayyaanan kumada, \v 42 ba qaala dhoqu oothada, “Neeni maccasa giddofe anjetidaaro, ne qanthatida na7ayka anjetidaysa. \v 43 Hanoshin, ta Godaa aaye, neeni taako yaana mela taani oonee? \v 44 Heko ne sarothuwa ta si7ida wode ta uluwan de7iya na7ay ufaysan gupis. \v 45 Goday polana gidi immida qaala ammanidara, iya anjetidaaro” yaagasu. \s1 Mayraami mazmuriya \p \v 46 Mayraama haysada yaagasu: \q1 “Ta shempiya Godaa bonchawusu,\x - \xo 1:46 \xo*\xt 1 Same 2:1-10.\xt*\x* \q2 \v 47 ta Ayyaanay dhaliya Xoossan ufaytees. \q1 \v 48 I ba aylle kawushatethaa be7is. \q1 Hachife doomidi yeletethi ubbay tana anjetidaaro gaana.\x - \xo 1:48 \xo*\xt 1 Same 1:11.\xt*\x* \q1 \v 49 Ayis giiko, wolqaama gidida I, taw gitaba oothis. \q2 Iya sunthay Geeshshaa. \q1 \v 50 Iya boncheyisata bolla, \q2 iya maarotethay merinaape merinaa gakanaasa. \q1 \v 51 Ba qesiyan minoba oothis, \q2 banta wozanan otorteyisata laallis. \q1 \v 52 Wolqaama kawota araatape kawushis; \q2 bantana kawushidaysata kaaboyis.\x - \xo 1:52 \xo*\xt Iyyo 5:11; 12:19.\xt*\x* \q1 \v 53 Koshatidaysata lo77oban kalsis, \q2 shin dureta mela kushe yeddis. \q1 \v 54 Ba maarota qopidi, \q2 Ba aylliya Isra7eele maaddis. \q1 \v 55 Hessika nu aawatas odida qaala, \q2 Abrahaamesinne iya sheeshas gidaysa merinaw polanaasa”\x - \xo 1:55 \xo*\xt Medhe 17:7.\xt*\x* \m yaagasu. \p \v 56 Mayraama Elsabeexi matan heedzu ageena mela gam7ada ba soo simmasu. \s1 Xammaqiya Yohaanisa yeletethaa \p \v 57 Elsabeexis yelo qammay gakin adde na7a yelasu. \v 58 I shoorotinne I dabboti Goday gita maarota oothidaysa si7idi, iira issife ufaytidosona. \v 59 Hospuntha gallasan yooga na7aa qaxaranaw yidosona. Iya aawa sunthan Zakaryaasa gidi sunthanaw koydosona.\x - \xo 1:59 \xo*\xt Leewe 12:3.\xt*\x* \v 60 Shin aayiya, “Akay, Yohaanisa geetetanaw bessees” yaagasu. \v 61 Entika, “Ne dabbotape ha sunthan xeegetiday oonika baawa” yaagidosona. \v 62 Iya aaway oona gidi sunthaneko eranaw koyidi iya malla oychidosona. \v 63 I xaafiyabaa oychi ekidi, “Iya sunthay Yohaanisa” gidi xaafis. Ubbay I xaafidaysa be7idi malaaletidosona. \v 64 Iira Zakaryaasa inxarsay biletis, Xoossaa galatishe odetethi oykis. \v 65 Shooroti ubbay yashshan kumidosona. Ha hanidabay derey dariya Yihuda biittan odetis. \v 66 Hessa si7ida ubbay, “Ha na7ay ay hanandesha” gidi banta giddon odetidosona. Godaa kushey iyara de7ees. \s1 Zakaryaasa mazmuriya \p \v 67 Yohaanisa aaway Zakaryaasi Geeshsha Ayyaanan kumidi haysada yaagidi tinbite odis. \q1 \v 68 “Isra7eele Goday galatetto, \q2 yidi ba asaa wozis. \q1 \v 69 Ba aylliya Dawita keethan \q2 atotetha kaciya denthis. \q1 \v 70 Hessika beni wode geeshsha nabeta doonan odetidaysa mela, \q1 \v 71 Iya ashoy nu morketapenne \q2 nuura eqetiya ubbaa kushiyape. \q1 \v 72 Hessa I oothiday nu aawatas ba maarota bessanaasinne, \q2 ba geeshsha caaquwa naaganaassa. \q1 \v 73 Nu aawa Abrahaames caaqida \q2 caaquwa qopanaasinne \q2 \v 74 nu morketa kushepe kessidi \q2 yashshi bayna iya haggaazana melasa. \q1 \v 75 Nu laytha ubban geeshshatethaninne xillotethan \q2 ba sinthan nuna essanaasa. \q1 \v 76 Qassi la na7aw, neeni Ubbaafe Bolla Xoossaa nabe geetetana.\x - \xo 1:76 \xo*\xt Milki 3:1.\xt*\x* \q1 Godaa ogiya loythanaw ne iya sinthan baana. \q1 \v 77 Enta nagaray qushetin, \q2 enti atotethi demmanaysa ne Godaa deriyas odana. \q1 \v 78 Nu Xoossaa lo77o maarotethaafe dendoysan \q2 wonta xalqey nuus saluwape keyis. \q1 \v 79 Hessika dhumaninne, \q2 hayqo kuya garsan de7eysatas poo7isanaasa, \q2 nu tohuwaka saro ogiyako zaaranaasa” \m yaagis.\x - \xo 1:79 \xo*\xt Isa 9:2.\xt*\x* \p \v 80 Na7ay diccis, Ayyaanan minnis, Isra7eele asaas qoncana gakanaw mela biittan de7is. \c 2 \s1 Yesuusa yeletethaa \r (Maato 1:18-25) \p \v 1 He wode Roome biittan de7iya asa ubbay taybetana melanne sunthay xaafetana mela kawoy Awugisxoosi kiittis. \v 2 Hessika Qerenoosi Soore biitta aysiya wode oosetida koyro taybuwa. \v 3 Hessa gisho, issi issi asi ba sunthaa xaafetanaw ba yeletida biitta bis. \p \v 4 Yoosefika Dawita keethaafenne yaraape gidida gisho, Galila Naazirete katamaape dendidi Dawita katama gidida Yihuda Beeteleme bis. \v 5 Bishe, yelanaw wodey wurida I oychi wothida, Mayraamira wolla xaafetanaw bis. \v 6 Enti yan de7ishin iw yelo wodey gakis. \v 7 Ba bayra na7aa yelasu. Curqara xaaxada imathi aqiya keethan bessi dhayida gisho daran mehe muziya gongen zin7isasu. \s1 Henthanchotanne kiitanchota \p \v 8 He gadiyan qamma dorsa wudiya naagishe karen aqiya henthanchoti de7oosona. \v 9 Godaa kiitanchoy hassayonna yidi enta matan eqis. Godaa bonchoy enta yuushuwan poo7is; entika wolqaama yashshi yayyidosona. \v 10 Shin kiitanchoy, “Yayyofite! Heko, asaa ubbaas gidiya gita ufaysaa mishiraachuwa ekada yas. \v 11 Hessika, Dawita kataman ashsheysi hintew hachi yeletis. I Godaa Kiristoosa. \v 12 Zoqale na7i curqara xaaxetidi gongen zin7idaysa hinte demmana; hessika hintew malla gido” yaagis. \p \v 13 Qoponna daro salo kiitanchoti kiitanchuwara issife qoncidi, \q1 \v 14 “Bonchoy Xoossaas dhoqa saluwan, \q2 saroy biitta bolla Xoossay dosiya asaas gido” \m yaagidi galatidosona. \p \v 15 Kiitanchoti entafe shaaketidi saluwa keydaape guye henthanchoti, “Ane Goday nuus qoncisidabaanne hanidaba be7anaw Beeteleme boos” yaagidosona. \p \v 16 Entika ellesidi bidosona. Mayraamo, Yoosefanne zoqale na7aa gongen zin7idaysa be7idosona. \v 17 Be7i simmidi na7aba entaw odetoysa, qoncisidi he bessan de7iya asaas markatidosona. \v 18 Hessa si7ida ubbay henthanchoti odidaysan malaaletidosona. \v 19 Mayraama hanidaba ubbaa ba wozanan qopashe de7asu. \v 20 Henthanchoti entaw odetidaysada hanin be7idosona. Hessa gisho, banta si7idabaasinne be7idaba ubbaas Xoossaa bonchishenne galatishe simmidosona. \s1 Yesuusa Xoossa Keethi Efidosona \p \v 21 Hospuntha qamman, qaxaro wodey gakin, I qanthatanaape sinthe kiitanchoy wothida sunthan Yesuusa geetetis.\x - \xo 2:21 \xo*\xt Leewe 12:3; Luqa 1:3.\xt*\x* \v 22 Muse woga mela enta geeshshatetha wodey poletidaape guye Yoosefaranne Mayraamira yooga na7aa banta Godaas immanaw Yerusalaame bidosona. \v 23 Hessika, Godaa wogan, “Adde gidida bayra na7i ubbay Godaas dummatidaysa gido” geetetidi xaafetidaysa polanaasa.\x - \xo 2:23 \xo*\xt Kessa 13:2, 12.\xt*\x* \v 24 Qassi Godaa wogan, nam7u kuraacho woyko holle yarshanaw efidosona. \v 25 He wode geeshshinne ammanora mino gidida Simoona geetetiya asi Yerusalaamen de7ees. I Isra7eeleta atotetha naagishe de7ees. Geeshsha Ayyaanayka iya bolla de7ees. \v 26 Qassi Kiristoosa be7onna hayqonnaysa Geeshsha Ayyaanay iyaw qoncisin eridi de7ees. \v 27 I he gallas Ayyaanay kaalethin Xoossa Keethi bis. Na7aa aayeranne aawara wogaa polanaw yooga na7aa Yesuusa ekidi gelida wode, \v 28 Simooni moki ekidi na7aa idimmidi, \q1 \v 29 “Godaw ne taw gelida qaala mela, \q2 ha77i ne aylliya saron moyza. \q1 \v 30 Ta ayfey asaa ubbaa sinthan ne giigisida, \q2 \v 31 ne ashuwa be7is. \q1 \v 32 Hessika kawotethata ubbaas, \q2 Xoossaa ogiya qoncisiya poo7o, \q2 ne asaa Isra7eeleska boncho” \m yaagidi Xoossaa galatis.\x - \xo 2:32 \xo*\xt Isa 42:6; 49:6; 52:10.\xt*\x* \p \v 33 Yoosefaranne Mayraamira iyaw odetidaban malaaletidosona. \v 34 Simooni enta anjis. Aaye Mayraamiko, “Heko daro asaa wozanaa qofay qoncana mela, Isra7eelen de7iya darotas enta kundethaasinne denduwas Xoossan dooretis. \v 35 Qassi eqeteysatas malla gidana. Ne shempuwaraka qassi mashshi aadhana” yaagis. \v 36 Qassi Aseera yaraape gidida Faanu7ela na7iya Haanna geetetiya nabey de7awusu. Iya daro cimasu; iya ba koyro azinaara laapun laythi de7asu. \v 37 I azinay hayqin hospun tammanne oyddu laythi gidana gakanaw qammanne gallas pacey bayna woosaninne xooman xoossa keethan haggaazasu. \v 38 Iya he saatiyan bada Xoossaa galatasu; Yerusalaame wozetetha naagiya ubbaas yooga na7aba markatasu. \v 39 Yoosefaranne Mayraamira Godaa higgiyan kiitetida woga ubbaa polidaape guye Galila biittan de7iya banta katama Naazirete simmidosona.\x - \xo 2:39 \xo*\xt Maato 2:23.\xt*\x* \v 40 Na7ay diccishenne minnishe bis. Cincatethan kumis; Xoossaa aadho keehatethay iya bolla de7ees. \s1 Yesuusi Xoossa Keethan \p \v 41 Yoosefaranne Mayraamira Paasika Ba7aale bonchanaw laythan laythan Yerusalaame boosona.\x - \xo 2:41 \xo*\xt Kessa 12:1-27; Zaare 16:1-8.\xt*\x* \v 42 Yesuusas tammanne nam7u laythi gidiya wode kase meezetidaysada ba7aale bonchanaw bidosona. \v 43 Baaliya bonchidaape guye soo simmiya wode na7ay Yesuusi Yerusalaamen attis. Shin Yoosefaranne Mayraamira I Yerusalaamen attoysa eribookona. \v 44 I soo simmiya asaara wolla de7iya daanin enti issi gallasa oge bidosona. I baynaysa eridaape guye banta dabbotanne laggeta matan koydosona. \v 45 I yan dhayin koyishe guye Yerusalaame gakanaw bidosona. \p \v 46 Heedzu gallasape guye xoossa keethan astamaareta giddon uttidi entaba si7ishenne enta oychishe de7ishin demmidosona. \v 47 Iya si7iya ubbay iya akeekaninne zaaruwan malaaletidosona. \p \v 48 Soo asay iya demmida wode malaaletidosona. Iya aayaka, “Ta na7aw, ayis nuna haysada oothadii? Ne aawaranne taara nena koyishe un7etida” yaagasu. \p \v 49 Yesuusi entako, “Tana ayis koyeetii? Ta, ta aawa keethan daanaw besseysa ereketi” yaagis. \v 50 Shin I entako gidaba enti akeekibokona. \p \v 51 Hessafe guye, entara issife Naazirete katama bis. Entaw kiitetishe de7is. Iya aayiya he ubbaa ba wozanan wothada naagasu. \v 52 Yesuusi, cincatethan, geesaninne teeman Xoossaa sinthaninne asa sinthan diccis.\x - \xo 2:52 \xo*\xt 1 Same 2:26; Leemi 3:4.\xt*\x* \c 3 \s1 Xammaqiya Yohaanisi Oge Pitees \r (Maato 3:1-12; Mar 1:1-8; Yoha 1:19-28) \p \v 1 Kawoy Xibaryoosi Roome biittan kawotin, tammanne ichashantho laythan, Phenxe Philaxoosi Yihuda haariya wode, Herodiisi Galila haariya wode, iya ishaa Filphoosi Ixuuriyasanne Xirakondoosa haariya wode, Lisaniyoosi Ablaanisa haariya wode, \v 2 Haannaranne Qayyaafara kahine halaqa gidi de7ishin, Xoossaa qaalay Zakaryaasa na7aa Yohaanisako mela biitta yis. \fig Kahine Halaqa|alt="High priest" src="HK00267B.tif" size="col" ref="3:2"\fig* \v 3 Yohaanisi, “Hinte nagaraape simmitenne xammaqetite. Xoossay hinte nagaraa atto gaana” yaagidi tamaarsishe Yordaanose Shaafa heeran de7iya biitta ubbaa bis. \v 4 Hessika nabey Isayaasi ba maxaafan,\x - \xo 3:4 \xo*\xt Isa 40:3-5.\xt*\x* \q1 “Mela biittan ba qaala dhoqu oothidi, \q2 waassiya uraa qaalay, \q1 ‘Godaa ogiya giigisite, \q2 horogaaka piddi oothite. \q1 \v 5 Aafo ubbay kumana, \q2 zumaynne derey ziqi gaana. \q1 Wobbe ogey luulana, \q2 giigonna horogay qinxi gaana. \q1 \v 6 Asho ma7ida ubbay, \q2 Xoossaa ashuwa be7ana’ ” \m gidi xaafidaysada hanis. \p \v 7 Yohaanisi, ba kushen xammaqetanaw yida asaako, “Hinteno, shoosha nayto yaanaw de7iya hanquwafe attana mela hintena zoriday oonee?\x - \xo 3:7 \xo*\xt Maato 12:34; 23:33.\xt*\x* \v 8 Hiza, hinte simuwa qoncisiya lo77o ooso oothite, hinte wozanan, ‘Nuus, nu aaway Abrahaamey de7ees gidi ceeqetofite.’ Haa si7ite, ha shuchatape Xoossay Abrahaames na7a kessanaw danda7ees.\x - \xo 3:8 \xo*\xt Yoha 8:33.\xt*\x* \v 9 Heko, beexey mithaa xaphon de7ees. Hiza, lo77o ayfe ayfonna mitha ubbay qanxetidi taman yegetana” yaagis.\x - \xo 3:9 \xo*\xt Maato 7:19.\xt*\x* \p \v 10 Asay, “Yaatin nuuni ay oothinoo?” yaagidi oychidosona. \p \v 11 Yohaanisi zaaridi, “Nam7u afili de7iya asi baynaysas immo. Kathi de7eysi baynaysas immo” yaagis. \p \v 12 Qaraxa qanxiseysati xammaqetanaw yidi, “Astamaariyaw, nuuni ay oothinoo?” yaagidosona.\x - \xo 3:12 \xo*\xt Luqa 7:29.\xt*\x* \p \v 13 I zaaridi, “Hinte qanxisanaw kiitetoysafe aathidi ekofite” yaagis. \v 14 Qassi wotaadareti yidi, “Nuuni ay oothinoo” yaagidi oychidosona. \p Yohaanisi, “Oodebaaka wolqan dafidi ekofite, oonaka wordon mootopite, hinte damoozey hintew gido; ufaytidi de7ite” yaagis. \p \v 15 Asay Kiristoosa naagishe de7iya gisho, Yohaanisa, “I Kiristoosa gidandesha?” gidi qopidosona. \v 16 Yohaanisi ubbaas zaaridi, “Taani hintena haathan xammaqayis, shin taape aadhidi wolqaameysi yaana. Taani iya caammaa wodoruwa billanaw bessonna asi. I hintena Geeshsha Ayyaananinne taman xammaqana. \v 17 Wudumman de7iya kathaa polo geeshshanaw pithey iya kushen de7ees. Geeshsha kathaa ba shaaliyan qolana; kaliya dhayonna taman xuuggana” yaagis. \p \v 18 Qassi Yohaanisi asaa daro zore zoridi Wongela\f + \fr 3:18 \fr*\fqa Wongela: \fqa*\ft Girike doonan Wongela geetetiya qaalay daro ufaysiya oda woyko mishiraacho guussu. He mishiraachoyka Kiristoosi asa koche ubbaa merinaa pirdaafe ashshanaw kiitetidi yida gita ufaysaa (\ft*\xt Luqa 1:19; 2:10\xt*).\f* odis. \p \v 19 Shin Yohaanisi Herodiisi ba ishaa machiw, Herodiyada, ekida gishonne haraa iita oosota gisho hanqeetida wode,\x - \xo 3:19 \xo*\xt Maato 14:3-4; Mar 6:17-18.\xt*\x* \v 20 Herodiisi kaseysa bolla haraba ubbaa gujidi Yohaanisa woyne gelsis. \s1 Yesuusa Xammaqetethi \r (Maato 1:1-17; 3:13-17; Mar 1:9-11) \p \v 21 Yohaanisi qashetanaape sinthe asaa ubbaa xammaqidi simmin, qasi Yesuusika xammaqetis. I woossishin saloy dooyetis. \v 22 Geeshsha Ayyaanay holleda bentishe iya bolla uttis. Salope “Taani dosiya na7ay nena; ne tana ufaysaasa” giya qaalay yis.\x - \xo 3:22 \xo*\xt Medhe 22:2; Maz 2:7; Isa 42:1; Maato 3:17; Mar 1:11; Luqa 9:35.\xt*\x* \p \v 23 Yesuusi tamaarso oykiya wode iyaw hastamu laythi gidishin, asay iya Yoosefa na7a gidi qopis. \q1 Yoosefi Eele na7a, \v 24 Eeley Mata na7a, \q1 Mati Leewe na7a, Leewey Malka na7a, \q1 Malki Yoona na7a, Yooni Yoosefa na7a, \q1 \v 25 Yoosefi Mataata na7a, Mataati Amoxe na7a, \q1 Amoxey Nahoome na7a, Nahoomey Asiliime na7a, \q1 Asiliimey Naage na7a, \v 26 Naagey Ma7aate na7a, \q1 Ma7aatey Mataata na7a, Mataati Samaye na7a, \q1 \v 27 Samayey Yihuda na7a, Yihudi Yonaana na7a, Yoonaney Rase na7a, \q1 Rasey Zarubaabela na7a, Zarubaabeli Salatiyaala na7a, \q1 Salatiyaali Neera na7a, \v 28 Neeri Malka na7a, \q1 Malki Hade na7a, Hadi Qoosama na7a, \q1 Qoosami Elmodaana na7a, Elmodaani Era na7a, \q1 \v 29 Eri Yoose7a na7a, Yoose7i Alaazara na7a, \q1 Alaazari Yoraame na7a, Yoraamey Mata na7a, \q1 Mata Leewe na7a, \v 30 Leewey Simoona na7a, \q1 Simooni Yihuda na7a, Yihudi Yoosefa na7a, \q1 Yoosefi Yonaana na7a, Yoonaney Eliyaqeeme na7a, \q1 \v 31 Eliyaqeemi Maliya na7a, Maliyi Maynaane na7a, \q1 Maynaaney Mata na7a, Mati Naatana na7a, \q1 Naatani Dawita na7a, \v 32 Dawiti Isseye na7a, \q1 Isseyey Iyobeeda na7a, Iyobeedi Boo7eza na7a, \q1 Boo7ezi Salmoona na7a, Salmoona Na7asoona na7a, \q1 \v 33 Na7asooni Amnadaabe na7a, Amnadaabey Raame na7a, Raamey Arne na7a, \q1 Arney Asroome na7a, \v 34 Asroomey Faaresa na7a, \q1 Faaresi Yihuda na7a, \q1 Yihudi Yayqooba na7a, \q1 Yayqoobi Yisaaqa na7a, Yisaaqi Abrahaame na7a, \q1 Abrahaamey Taara na7a, \v 35 Taari Nakoora na7a, \q1 Naakorey Saruga na7a, Sarugi Rehu na7a, \q1 Rehuy Faleqa na7a, Faleqi Ebeera na7a, \q1 Ebeeroy Seela na7a, \v 36 Seeli Qaynama na7a, \q1 Qaynami Arfakisaade na7a, Arfakisaadi Seema na7a, \q1 Seemi Nohe na7a, Nohey Laameha na7a, \q1 \v 37 Laamehi Matusaala na7a, Matusaali Heenoke na7a, \q1 Heenokey Yaareda na7a, Yaaredi Malal7eela na7a, \q1 Malal7eeli Qaynana na7a, \v 38 Qaynani Henoosa na7a, \q1 Henoosi Seeta na7a, Seeti Addaame na7a, \q1 Addaamey Xoossaa na7a. \c 4 \s1 Yesuusi Paacetethi \r (Maato 4:1-11; Mar 1:12-13) \p \v 1 Yesuusi Geeshsha Ayyaanan kumidi Yordaanose Shaafape simmida mela Ayyaanay iya mela biitta efis. \v 2 Yan oytamu gallasinne qamma xalahen paacetis. He gallasatan aykoka moonna gam7ida gisho wursethan koshatis. \p \v 3 Xalahey iyako, “Neeni Xoossaa na7a gidiko ane haysi shuchay uythu gido gada kiitta” yaagis. \p \v 4 Yesuusi zaaridi, “Asi uytha xalaalan deenna geetetidi xaafetis” yaagis.\x - \xo 4:4 \xo*\xt Zaare 8:3.\xt*\x* \p \v 5 Hessafe guye, Xalahey Yesuusa adussa dere bolla kessidi ha alamiya kawotethata ayfe qiphi zaaranaw bessis. \v 6 Xalahey, “Ha ubbaas maataynne bonchoy taw imetis. Taani dosida oodeska immiya gisho new immana. \v 7 Hessa gisho, neeni taw goyinniko ubbay new gidana” yaagis. \p \v 8 Yesuusi zaaridi, “Ne Godaa, ne Xoossaa, iya xalaala goyinna geetetidi xaafetis” yaagis.\x - \xo 4:8 \xo*\xt Zaare 6:13.\xt*\x* \p \v 9 Wursethan Xalahey Yesuusa Yerusalaame efidi Xoossa Keethas huuphiya bolla essidi, “Neeni Xoossaa na7a gidiko ane duge sa7an nena yegga. \v 10 Ayis giiko, \q1 “ ‘Nena naagiya Kiitanchota \q2 Xoossay ne gisho kiittana.\x - \xo 4:10 \xo*\xt Maz 91:11-12.\xt*\x* \q1 \v 11 Enti ne tohoy shuchan dhubetonna mela, \q2 banta kushiyan dhoqu oothidi nena denthana’ geetetidi xaafetis” \m yaagis. \p \v 12 Yesuusi zaaridi, “Ne Godaa Xoossaa paacofa geetetidi xaafetis” yaagis.\x - \xo 4:12 \xo*\xt Zaare 6:16.\xt*\x* \p \v 13 Xalahey Yesuusa paaciya wursidaape guye hara inje wode demmana gakanaw iyape shaaketis. \s1 Yesuusi Galilan Tamaarso Doometha \r (Maato 4:12-17; Mar 1:14-15) \p \v 14 Yesuusi Ayyaana wolqan kumidi Galila simmis. Iya sunthay heeran de7iya biitta ubban keyis. \v 15 I ayhude woosa keethi gelidi tamaarsis; asa ubbay iya galatidosona. \p \v 16 Yaape I diccida katamaa Naazirete yis. Kase meezetidaysada Sambaata gallas ayhude woosa keethi gelis. Nabbabanawuka dendi eqis. \v 17 Nabiya Isayaasa maxaafay iyaw imetin, dooyidi, haysada yaagidi xaafetidaysa demmis: \q1 \v 18 “Godaa Ayyaanay ta bolla de7ees, \q2 manqotas Wongela odana mela \q2 Xoossay tana dooris. \q1 Qashetidaysatas biletethi, \q2 qooqidaysata xeelisanaasinne \q2 un7etidaysata birshana mela,\x - \xo 4:18 \xo*\xt Isa 61:1-2.\xt*\x* \q1 \v 19 Xoossay keehanaw qopida laytha odana mela tana kiittis” \m yaagis. \p \v 20 Hessafe guye, maxaafaa xaaxidi haggaazeysas immidi tamaarsanaw uttis. Ayhude woosa keethan de7iya asati ubbay caddi xeelloosona. \v 21 I, “Haysi hinte haythan hinte si7iya ha maxaafaa qaalay hachi poletis” yaagis. \p \v 22 Ubbay iyabaa darsidi odetoosona. Qassi iya doonape keyiya aadho keehatethan kumida qaalan malaaletishe, “Haysi Yoosefa na7aa gidenneyee?” yaagidosona. \p \v 23 I, “ ‘Neno dhale aawaw nena ashsha, Qifirnahooman ne oothidaba nu si7oysa qassi haysan ne kataman ootha’ giya leemisuwan hinte tana gaanaysas sidhey baawa” yaagis. \v 24 Qassi, “Tuma odayis; nabey ba yeletida biittan bonchetenna.\x - \xo 4:24 \xo*\xt Yoha 4:44.\xt*\x* \p \v 25 “Ta hintew tuma odayis; saloy heedzu laythinne bagga gordetin mino koshi biitta ubban de7iya Eeliyaasa wode daro am7eti Isra7eelen de7oosona.\x - \xo 4:25 \xo*\xt 1 Kawo 17:1.\xt*\x* \v 26 Eeliyaasi entafe issinnekoka kiitetibeenna. Shin Saraptan de7iya am7eeko kiitetis.\x - \xo 4:26 \xo*\xt 1 Kawo 17:8-16.\xt*\x* \v 27 Nabiya Elsa wode Isra7eelen daro baro harganchoti de7oosona. Shin Soore uraa Ni7imaanepe attishin, oonika paxibeenna” yaagis.\x - \xo 4:27 \xo*\xt 2 Kawo 5:1-14.\xt*\x* \p \v 28 Ayhude woosa keethan de7iya asa ubbay hessa si7ida wode daro yilotidosona. \v 29 Banta uttida bessaafe dendidi dere bolla keexetida katamaape gaxa kessidi sugi yeddanaw aafo doona efidosona. \v 30 Shin I enta giddora kanthidi aadhis. \s1 Yesuusi Tuna Ayyaana Kessis \r (Mar 1:21-28) \p \v 31 Yaape Galila biittan de7iya Qifirnahooma katamaa bis. Yan Sambaata gallas asaa tamaarsis. \v 32 I tamaarsey maatara gidiya gisho ubbay iya timirtiyan malaaletidosona.\x - \xo 4:32 \xo*\xt Maato 7:28-29; Maz 91:11-12.\xt*\x* \p \v 33 Ayhude woosa keethan tuna ayyaanay oykida uray de7ees. \v 34 I, “Naazirete Yesuusa nuna ayis waaysay nuupe haaka; neeni yiday nuna dhaysanaseyee? Neeni ooneko taani erayis. Neeni Xoossaafe yida Geeshsha” yaagidi waassis. \p \v 35 Yesuusi tuna ayyaanako, “Si7i gada ha uraape keya” yaagidi hanqis. Tuna ayyaanay uraa asaa ubbaa sinthan holi yeggidi aykoka qohonna yeddidi keyis. \p \v 36 Asa ubbay malaaletidosona. Woliko, “Hanos, haysi aybi timirtee? Tuna ayyaanata maataninne wolqan kiittees; entika keyoosona” yaagidosona. \v 37 Iya sunthay heera ubban keyis. \s1 Yesuusi Daro Harganchota Pathis \r (Maato 8:14-17; Mar 1:29-34) \p \v 38 Hessafe guye, Yesuusi ayhude woosa keethafe keyidi Simoona soo gelis. Simoona mache aayiya mino qoxo misha hargen saketasu. Iyo pathana mela Yesuusa woossidosona. \v 39 I hiixako shiiqi hokidi I hargiya hanqis. Mishay aggin ellesa dendada enta mokasu. \p \v 40 Away wullana hanishin dumma dumma hargiyan oyketida asaa iyako ehidosona. I issuwa issuwa bolla ba kushiya wothidi pathis. \v 41 Tuna ayyaanati qassi, “Neeni, Xoossaa na7aa” gidi waassishe daro asaape keyidosona. Shin I entana hanqis. I Kiristoosa gideysa enti eriya gisho, issibaaka odetonna mela diggis. \p \v 42 Buroo wontiya wode Yesuusi issi geema bessi bis. Asay koyishe I de7iya bessaa yidosona. Entafe I shaaketidi boonna mela digganaw koydosona. \v 43 Shin I, “Taani hara katamata bada Xoossaa kawotethaa Wongela markatanaw bessees. Ta kiitetiday hessasa” yaagis. \v 44 Yihuda biittan de7iya ayhude woosa keethan sabbakis. \c 5 \s1 Koyro Tamaareta Xeegethaa \r (Maato 4:18-22; Mar 1:16-20) \p \v 1 Issi gallas Yesuusi Gensareexe Abbaa matan eqidashin daro asay iya yuushuwa un7ethidi, I tamaarsiya Xoossaa qaala si7oosona.\x - \xo 5:1 \xo*\xt Maato 13:1-2; Mar 3:9-10; 4:1.\xt*\x* \v 2 Yan haatha gaxan de7iya nam7u wogolota be7is. Molo oykiya asati wogolotape wodhidi banta gitiya meeccosona. \fig Molo Oykiya Ase|alt="Fisher men in their fishing boat" src="HK00208B.tif" size="col" ref="5:2"\fig* \v 3 He wogolotape Simoonaysan gelidi biittafe guuthi giddo shiishana mela oychis. Yaatidi, he wogoluwa bolla uttidi asaa tamaarsis. \p \v 4 Ba timirtiya ongidaape guye Simoonako, “Gede ciimmuwako shiishada moluwa oykanaw hinte gitiya yeggite” yaagis. \p \v 5 Simooni zaaridi, “Astamaariyaw, qamma kumethi daaburishe aqidi aykoka oykibooko, shin ne giiko gitiya yeggana” yaagis.\x - \xo 5:5 \xo*\xt Yoha 21:3.\xt*\x* \p \v 6 Enti gitiya yeggida wode gitey daaketana gakanaw daro molo oykidosona.\x - \xo 5:6 \xo*\xt Yoha 21:6.\xt*\x* \v 7 Hara wogolon de7iya banta laggeti yidi, bantana maaddana mela wuttidi xeegidosona. Enti yidi nam7u wogoloti, haathan mitettana gakanaw molon kunthidosona. \p \v 8 Simoon Phexroosi hessa be7ida wode, Yesuusa sinthan kundidi, “Godaw, taani nagarancho asi gidiya gisho, taape shaaketa” yaagis. \v 9 I hessa giday, inne iyara de7eysati oykida moluwa darotethan malaaletida gishosa. \v 10 Qassi Simoona lagge gidida Zabdiyoosa nayti Yayqoobaranne Yohaanisara malaaletidosona. Yesuusi Simoonako, “Babofa! Hizape neeni ase oykiya asi gidana” yaagis. \v 11 Enti wogolota gaxa shiishidaape guye ubbaa aggidi Yesuusa kaallidosona. \s1 Baro Harganchoy Paxis \r (Maato 8:1-4; Mar 1:40-45) \p \v 12 Yesuusi katamatape issuwan de7ishin issi baro hargen\f + \fr 5:12 \fr*\fqa Baro harge: \fqa*\ft Baro hargey asa galba bolla keyiya harge. Isra7eele biittan baro harganchoti hara asaape dummatidi de7oosonape attishin, asaara gahetokona.\ft*\f* oyketida asi he kataman de7ees. He uray Yesuusa be7idi iya sinthan gufannidi, “Godaw, ne shene gidiko tana geeshshanaw danda7aasa” gidi woossis. \p \v 13 Yesuusi ba kushiya yeddi bochidi, “Ee, ta shene; geeyiya” yaagis. Iira baro hargey uraape kichis. \p \v 14 Yesuusi, “Haysa oodeska odopa, shin bada nenatethaa Ayhude kahine bessa. Ne geeyidaysas marka gidana mela Musey kiitida yarsho yarsha” gidi kiittis.\x - \xo 5:14 \xo*\xt Leewe 14:1-32.\xt*\x* \p \v 15 Gidoshin, iya sunthay kasepe aadhidi eretishe bis. Daro asay I odiyaba si7anawunne banta hargiyafe paxanaw yoosona. \v 16 Shin Yesuusi daro wode geema bessi bidi woossees. \s1 Gunda Ura \r (Maato 9:1-8; Mar 2:1-12) \p \v 17 Issi gallas Yesuusi tamaarsishin Galilapenne Yihuda heera ubbaafe qassi Yerusalaamepe yida Farsaawetinne higge astamaareti yan uttidosona. Asaa pathiya Godaa wolqayka iyara de7ees. \v 18 He wode asay issi gunda asi halara tookidi ehidosona. Soo gelsidi iya sinthan wothanaw qopidosona. \v 19 Shin asaa darotethaafe dendoysan soo gelsanaw xoonetidi keethaa bolla keyidi, kaara qawuxidi, harganchuwa halara asaa shaakidi Yesuusa sinthan yeggidosona. \p \v 20 Yesuusi enta ammanuwa be7idi, “La addiyaw, ne nagaray atto geetetis” yaagis. \p \v 21 Higge astamaaretinne Farsaaweti, “Haysi Xoossaa bolla yaagidi odetey oonee? Issi Xoossafe attishin, hari nagara atto gaanaw danda7ey oonee?” yaagidi qopidosona. \p \v 22 Yesuusi enta qofaa erida gisho entako, “Hinte wozanan hessatho ayis qopeetii? \v 23 ‘Ne nagaray qushetis geysafenne dendada ba geysafe awusi kawuyii?’ \v 24 Shin ta hessa giday Asa Na7i sa7a bolla nagara ato gaanaw maati de7eysa hinte erana melasa.” Hessafe kaallidi, gunda uraako, “Denda; ne algaa tookada ne soo ba” yaagis. \v 25 I ellesi dendidi enta sinthan eqis; I tooketidi yida algaa tookidi Xoossaa galatishe ba soo bis. \v 26 He wode ubbayka malaaletidosona. Xoossaa galatishe, “Hachi gita malaata be7ida” yaagidi yashetidosona. \s1 Leewe Xeegetetha \r (Maato 9:9-13; Mar 2:13-17) \p \v 27 Hessafe guye, Yesuusi yaape keyidi bis. Leewe geetetiya issi qaraxa qanxiseysi qaraxa qanxisiya bessan uttidaysa be7idi, “Tana kaalla” yaagis. \v 28 I ubbaba aggidi, dendidi iya kaallis. \p \v 29 He Leewey ba son gita gibira giigisis. Daro qaraxa qanxiseysatinne hara asati katha bolla uttidosona. \v 30 Farsaawetinne higge astamaareti, “Qaraxa qanxeysataranne nagaranchotara ayis meetinne uyeetii?” yaagidi Yesuusa tamaareta bolla zuuzumidosona.\x - \xo 5:30 \xo*\xt Luqa 15:1-2.\xt*\x* \p \v 31 Yesuusi entako, “Harganchotasafe attishin, paxatas aakime koshshenna. \v 32 Taani nagaranchota maarotako zaaranaasafe attishin, geeshshata xeeganaw yabiike” yaagidi zaaris. \p \v 33 Enti Yesuusako, “Yohaanisa tamaareti daro wode xoomosona, woossosona; qassi Farsaaweta tamaaretika hessatho oothosona. Shin neysati ubba wode moosonanne uyoosona” yaagidosona. \p \v 34 Yesuusi entako, “Machiw ekeysi entara de7ishin xeegetida asay xoomana mela oothanaw danda7eetii? \v 35 Shin mushuray entafe shaaketana gallasay yaana, he wode enti xoomana.” \p \v 36 Qassi yaagidi leemiso odis; “Ooratha ma7ope peedhidi gal7a ma7o bolla sikey oonika baawa. Hessatho oothiko ooratha ma7uwa peedhees, oorathay gal7aas giigenna. \v 37 Mal7anto woyne gal7a ogoron qoliya oonika baawa. Hessa oothiko, ooratha woyney gal7a ogoruwa dhusees; woyney gukees ogoroyka maaddonnaba gidees. \v 38 Hessa gisho, ooratha woyney ooratha ogoron qolettanaw bessees. \v 39 Hiza, caalay lo77o giya gisho, caala woyne uyi simmidi mal7anto koyey oonika baawa” yaagis. \c 6 \s1 Sambaata Bonchanaw Bessii? \r (Maato 12:1-8; Mar 2:23-28) \p \v 1 Issi Sambaata gallas Yesuusi giste gade giddora aadhees. Yesuusa tamaareti tiya banga duuthidi banta kushen shirkidi moosona.\x - \xo 6:1 \xo*\xt Zaare 23:25.\xt*\x* \v 2 Shin Farsaaweta giddofe issoti issoti, “Sambaata gallas oothanaw bessonnaba ayis oothetii?” yaagidosona. \p \v 3 Yesuusi entako zaaridi, “Dawiti koshatida wode baara de7eysatara issife oothoysa nabbabibeketii?\x - \xo 6:3 \xo*\xt 1 Same 21:1-6.\xt*\x* \v 4 Xoossa Keethi gelidi Ayhude kahineta xalaalas bessiya daabbuwa mis; baara de7eysataska immis” yaagis.\x - \xo 6:4 \xo*\xt Leewe 24:9.\xt*\x* \v 5 Qassi Yesuusi, “Asa Na7ay Sambaata Godaa” yaagis. \p \v 6 Hara Sambaata gallas Yesuusi ayhude woosa keethi gelidi tamaarsees. He bessan ushacha kushey silida issi asi de7ees. \v 7 Higge astamaaretinne Farsaaweti iya mootanaw gaaso koyidi Sambaata gallas pathiko be7ana gidi naagoosona. \v 8 Shin Yesuusi enta qofaa eridi kushey silida uraako, “Dendada asaa giddon eqa” yaagis. Urayka dendi eqis. \p \v 9 Yesuusi, “Ane ta hintena issiba oychayis; Sambaata gallas oothanaw bessey lo77obayeye iitabayee? Shempo ashoye woyko dhayso?” yaagis. \p \v 10 Qassi Yesuusi iya yuushuwan de7iya asaa yuushshi xeellidi uraako, “Ne kushiya piddi ootha” yaagis. Urayka I gidaysada oothin kushey paxis. \v 11 Shin higge astamaaretinne Farsaaweti daro yilotidosona. Yesuusa bolla ay oothino gidi banta giddon maqetidosona. \s1 Tammanne Nam7u Hawaareta \r (Maato 10:1-4; Mar 3:13-19) \p \v 12 He wode gallasatape issuwan Yesuusi woossanaw zuma bolla keyis. Qamma kumethi woossishe aqis. \v 13 Wontethe ba tamaareta xeegidi enta giddofe tammanne nam7ata dooridi, entana, “Hawaareta” gidi sunthis. \v 14 Entika, Phexroosa gidi sunthida Simoona, iya ishaa Indiriyasa, Yayqooba, Yohaanisa, Filphoosa, Bartelemoosa, \v 15 Maatosa, Toomasa, Ilfiyoosa na7aa Yayqooba, ba biittas mishetiya Simoona, \v 16 Yayqooba na7aa Yihudanne Yesuusa aathidi immida Asqoroota Yihuda. \p \v 17 Yesuusi entara issife zumaape wodhidi demba bessan eqis. Iya tamaaretape daroti he bessan de7oosona. Yihuda biitta ubbaafe Yerusalaamepe, Xiroosapenne Sidoona abba gaxape yida daro asay de7ees. \v 18 Enti yiday, I tamaarsiyaba si7anawunne banta hargiyafe paxanaasa. Tuna ayyaanan waayetiya asatika paxidosona. \v 19 Wolqi iyape keyidi asa ubbaa pathiya gisho asay iya bochanaw koyoosona. \p \v 20 Ba tamaareta xeellidi haysada yaagis: \q1 “Hinteno, manqoto, hinte anjetidaysata; \q2 Xoossaa kawotethay hintesa. \q1 \v 21 Hinte ha77i koshateysati anjetidaysata, \q2 hinte kallana. \q1 Hinte ha77i yeekeysati anjetidaysata \q2 hinte miicana. \q1 \v 22 Asay hintena Asa Na7aa gisho, \q2 ixiya wode, \q2 hintena hiliya wode, \q2 hintena enti toochiya wodenne, \q2 iita sunthu enti hintew immiya wode \q2 hinte anjetidaysata.\x - \xo 6:22 \xo*\xt Leemi 4:14.\xt*\x* \p \v 23 “Heko, hinte woytoy salon gita gidiya gisho he wode ufaysan gupite. Ayis giiko, beni enta aawati nabeta bolla hessada oothidosona.”\x - \xo 6:23 \xo*\xt 2 Taari 36:16; Hawa 7:52.\xt*\x* \q1 \v 24 “Shin dureto hintena ayye! \q2 hinte ha77i lo77o duussaa ekideta. \q1 \v 25 Ha77i kallidaysato hintena ayye! \q2 hinte koshatana. \q1 Ha77i miiceysato hintenosho \q2 hinte kayotananne yeekana. \q1 \v 26 Asi ubbay hinte lo77otetha xalaala odiya wode hintena ayye! \q2 Enta aawati beni wordancho nabeta bolla hessada oothidosona. \s1 Hinte Morketa Dosite \r (Maato 5:38-48; 7:12) \p \v 27 “Shin tana si7iya hintew ta odayis; hinte morketa dosite; hintena ixeysatas lo77oba oothite. \v 28 Hintena baaddeyisata anjite, hintena naaqeysatas woossite. \v 29 Issi bagga shakala baqeysas hanko bagga bessa. Ne laxana ekana geysas ne shamziya gujada imma. \v 30 Nena woossiya ubbaas imma; neepe ekida oonaka zaaro gada oychofa. \v 31 Asay hintew oothana mela hinte koyaba ubbaa hinteka asaas oothite.\x - \xo 6:31 \xo*\xt Maato 7:17.\xt*\x* \p \v 32 “Hinte, hintena dosiya asata xalaala dosiko, ay galati hintew de7ii? Hari attoshin, nagaranchotika bantana doseyisata dosoosona. \v 33 Hintew lo77oba ootheyisata xalaalas lo77oba oothiko hintew ay galati de7ii? Nagaranchotika hessada oothosona. \v 34 Tal7e zaarana asa xalaalas hinte tal7iko ay dumma galatetetii? Nagaranchotika guye zaarana asi be7idi tal7oosona.” \s1 Hara Asa Bolla Pirdofa \p \v 35 “Shin hinte morketa dosite; entaw lo77oba oothite. Guye ekanaw qoponna tal7ite. Hessan hinte ekana woytoy gita gidana. Hinte Ubbaafe Bolla Xoossaa nayta gidana. I bana galatonaysatasinne iitatas keeha. \v 36 Hinte aaway keeha gidoysada hinteka keeha gidite. \p \v 37 “Asa bolla pirdofite; hinte bolla pirdetenna. Hinte boretonna mela oonaka boropite. Atto giite; Xoossay hintew atto gaana. \v 38 Immite; hintew imetana. Hinte makidaban hintew zaari maketana, ubbaraka lo77o makiyaban baqidi, suuddi kunthidi, laaletana gakanaw hintew maketi imetana” yaagis. \p \v 39 Qassika Yesuusi yaagidi entaw leemiso odis; “Qooqey qooqe kaalethanaw danda7ii? Kaalethiko nam7ayka woli ekidi aafon wullokonayee?\x - \xo 6:39 \xo*\xt Maato 15:14.\xt*\x* \v 40 Tamaarey astamaarepe aadhenna. Shin loythi tamaarida uray ba astamaariyatho hanees.\x - \xo 6:40 \xo*\xt Maato 10:24-25; Yoha 13:16; 15:20.\xt*\x* \p \v 41 “Ne ishaa ayfen de7iya buuriya ayis be7ay? Ne ayfen de7iya tuussu daaneysa ayis be7ikii? \v 42 Ne ayfen de7iya tuussu daaneysa be7onna ne ishaako, ‘Ta ishaw, ne ayfen de7iya buuriya kesso’ gaanaw waana danda7ey? Neno cubbuwaw, koyrottada ne ayfen de7iya tuussu daaneysa kessa. Hessafe guye, ne isha ayfen de7iya buuriya kessanaw geeshshada xeellana. \s1 Mithinne Iya Ayfe \p \v 43 “Lo77o mithi iita ayfe ayfena; hessadaka iita mithi lo77o ayfe ayfena. \v 44 Ayfe ayfiya mithi ubbay ba ayfen eretees. Agunthafe balase ayfey maxetenna qassi laadepe woyne ayfey maxetenna.\x - \xo 6:44 \xo*\xt Maato 12:33.\xt*\x* \v 45 Lo77o asi ba wozanan kumida lo77obaape lo77oba kessees. Iita asi ba wozanan kumida iitabaape iitabaa kessees. Asi ba wozanan kumidi palahidabaape ba doonan odetees.\x - \xo 6:45 \xo*\xt 12:34.\xt*\x* \s1 Keethe Keexiya Nam7u Asata \r (Maato 7:24-27) \p \v 46 “Ta geysa ootheketa, shin yaatin ayis tana, ‘Godaw, Godaw, geetii?’ \v 47 Taako yeynne ta qaala si7idi poliya ubbay oona daaniyako ta hintena bessaana. \v 48 I keethe keexanaw ziqi oothi, olla bookidi, garsan de7iya zaalla bolla keethe essida cinca ura daanees. Di7oy di77idi he keetha sugis, shin minthidi keexida gisho, qaaxanaw danda7ibeenna. \v 49 Shin ta qaala si7idi oothonay ba keetha shafe bolla keexida ura daanees. Di7oy di77idi he keethaa sugida wode ellesidi kundis. He keethay wolqaama kundethi kundis” yaagis. \c 7 \s1 Mato Halaqaa Ammano \r (Maato 8:5-13; Yoha 4:43-54) \p \v 1 Yesuusi hessa ubbaa asaa sinthan tamaarsidi ongidaape guye, Qifirnahooma katamaa bis. \v 2 He bessan issi mato halaqay de7ees. I daro dosiya aylley hargetidi hayqos gakis. \v 3 I Yesuusaba si7ida wode ba aylliya pathana mela iya woosso gidi issi issi Ayhude cimata Yesuusako kiittis. \v 4 Kiitetidaysati, Yesuusako bidi, “Ne iyaw haysa oothanaw bessees. \v 5 Ayis giiko, ha uray nu asaa dosees, ayhude woosa keethaaka keexis” gidi minthi woossidosona \v 6 Yesuusika entara bis. \p Mato halaqaa sooko matiya wode ba laggeta iyako kiittidi, “Godaw, ta kaarape garsan ne gelanaw ta bessonna gisho, daaburopa. \v 7 Taka tana ne sinthe shiiqanaw bessiya asi gada qopike. Shin ne issi qaala oda; ta aylley paxana. \v 8 Taw taape bollara halaqay de7ees, taape garsan ta kiittiya wotaadareti de7oosona. Issuwa, ‘Ba’ giiko bees, hankuwa, ‘Haaya’ giiko yees. Ta aylliyako, ‘Hanno ootha’ giiko oothees” yaagis. \p \v 9 Yesuusi hessa si7ida wode malaaletis. Guye simmidi baara yaa asaako, “Taani hintew tuma odayis; hari attoshin Isra7eelenka haysa mela gita ammano demmabike” yaagis. \v 10 Kiitetida asati soo simmiya wode aylley paxin demmidosona. \s1 Am7e Na7a \p \v 11 Guutha wodepe guye Yesuusi Nayne katamaa bis. Iya tamaaretaranne hara daro asati iyara bidosona. \v 12 I katamaa gelana haniya wode aha tookida daro asati katamaape keyoosona. Hayqida na7ay ba aayes issuwa, iyaka am7o gidada de7awusu. Katama asaape daroti iira de7oosona. \v 13 Goday iyo be7ida wode qadhetidi, “Yeekofa” yaagis. \p \v 14 Shiiqidi hala bochin tookida asati eqidosona. Yesuusi, “La, yalagaw denda” yaagis. \v 15 Hayqidaysi dendi uttidi oda oykis. Yesuusi na7aa ekidi aayes immis. \p \v 16 Asa ubbay yashetidi, “Gita nabey nu giddon dendis; Xoossay ba asaa be7is” yaagidi Xoossaa galatidosona. \v 17 Iya sunthay Yihudaninne he heeran de7iya biitta ubban si7etis. \s1 Yesuusanne Xammaqiya Yohaanisa \p \v 18 Xammaqiya Yohaanisa tamaareti hessa ubbaa Yohaanisas odidosona. I enta giddofe nam7ata xeegidi, \v 19 “Yaana geetetiday neneyee? Woyko haraa naagino?” yaagidi oychite gidi Godaako kiittis. \p \v 20 Asati “Yesuusako bidi, Xammaqiya Yohaanisi, ‘Yaana geetetiday neneyee? Woyko haraa naagino?’ giite gidi nuna neeko kiittis” yaagidosona. \p \v 21 He saatenka Yesuusi daro asaa hargiyafe pathis. Tuna ayyaanata kessis, qooqida ayfiyaka xeelisis. \v 22 Yohaanisa matape kiitetidi yidaysatako, “Bidi hinte be7idaysanne si7idaysa Yohaanisas odite. Ayfe qooqeti xeelloosona, gundati birshetidi hemetoosona, baro harganchoti geeyosona, tulleti si7oosona, hayqidaysati hayqope dendoosona, manqotas Wongelay sabbaketees.\x - \xo 7:22 \xo*\xt Isa 35:5-6; 61:1.\xt*\x* \v 23 Tanan dhubetonna oonika anjetidaysa.” \p \v 24 Yohaanisi kiittidaysati bidaape guye Yesuusi asaas Yohaanisaba yaagidi odis: “Hinte ay be7anaw mela biitta keydetii? Carkoy qaathiya maata be7anaseyee? \v 25 Yaatin, ay be7anaw keydetii? Koyse ma7o ma7ida asaa be7anaseyee? Koyse ma7o ma7idaysatinne sa7i injetida asay kawo gadhon de7oosona. \v 26 Yaatin, ay be7anaw keydetii? Nabiya be7anaseyee? Ee, ta yaagayis: hinte be7anaw keyday nabepe aadheysa. \q1 \v 27 “ ‘Ne ogiya ne sinthan giigisiya \q2 ta kiitanchuwa neepe sinthe ta kiittana’\x - \xo 7:27 \xo*\xt Milki 3:1.\xt*\x* \m geetetidi xaafetiday iyassa. \v 28 Ta hintew odayis; maccasape yeletidaysata giddofe Yohaanisape aadhey baawa. Xoossaa kawotethan ubbaafe guuxeysi, I ubbaafe gita gidana” yaagis. \p \v 29 Hari attoshin, Yesuusa qaala si7ida qaraxa qanxiseysati ubbay Yohaanisa kushen xammaqetidi Xoossay xillo gideysa qoncisidosona.\x - \xo 7:29 \xo*\xt Maato 21:32; Luqa 3:12.\xt*\x* \v 30 Shin Farsaawetinne higge astamaareti Yohaanisa kushen xammaqetonna ixidi Xoossaa zoriya leqsidosona. \p \v 31 Yesuusi kaallidi haysada yaagis: “Hiza, ha wodiya yeletethaa aybira daaniso? Entika oona daanonna? \v 32 Giya giddon uttidi woli xeegidi, ‘Nu hintew suusul7e punnin, hinte yexeketa. Nu sabbidi zeleelin, hinte yeekeketa’ giya nayta daanosona. \v 33 Xammaqiya Yohaanisi moonnanne uyonna yin, ‘Iita ayyaanara de7ees gideta.’ \v 34 Asa Na7ay mishenne uyishe yin, ‘Yarambanne ushshancho, qaraxa qanxiseysatanne nagaranchota dabbo’ gideta. \v 35 Hiza, cincatethaa tumatethay iya nayta ubbaa matan eretis” yaagis. \s1 Yesuusa Shitto Tiyida Issi Maccasiw \p \v 36 Issi Farsaawey Yesuusa kathi muzanaw ba soo xeegis. I Farisaawiya soo bidi gayta bolla uttis. \v 37 He kataman issi nagarancho maccasi, Yesuusi Farisaawiya son gibira bolla de7eysa si7ida wode daro al7o philqaaxe shitto ekada yasu.\x - \xo 7:37 \xo*\xt Maato 26:7; Mar 14:3; Yoha 12:3.\xt*\x* \v 38 Yesuusape guye baggara, iya tohuwa matan eqada yeekashe iya tohuwa ba afuthaara laakothawusu. Ba binaanara iya tohuwa quchashenne yeerashe shitto tiyasu. \p \v 39 Gibira giigisida Farsaawey hessa be7ida wode ba wozanan, “Haysi nabe gidiyako ha maccasiya, iya bochiyara ooneko qassi iya nagarancho gideysaka I eranashin” yaagis. \p \v 40 Yesuusi, “Simoona, ta new odiyabay de7ees” yaagis. \p I, “Astamaariyaw, taw oda” yaagis. \p \v 41 Yesuusi iyako, “Nam7u asati issi uraape miishe tal7idosona. Issoy ichashu xeetu bira hankoy qassi ishatamu bira tal7idosona. \v 42 Nam7ayka tal7iya cigganaw xoonetin, nam7ataska tal7iya maaris. Hiza, ha nam7atape he uraa daro dosanay new oona daani” yaagis. \p \v 43 Simooni, “Daro acoy maaretida uray daro dosana daanees” yaagis. Yesuusi, “Ne tuma pirdadasa” yaagis. \v 44 Hessafe guye, Yesuusi maccaseeko simmi xeellidi, Simoonako, “Hanno maccasiw be7ay? Taani ne soo gelin hari attishin, ne taw toho haathe immabaaka, shin iya ta tohuwa ba afuthan laakothada ba binaanan quchasu. \v 45 Neeni tana yeera ekabaaka, shin iya ta ne soo gelosape doomada ta tohuwa yeero aggabuku. \v 46 Neeni ta huuphiyan zayte tiyabaka, shin iya ta tohuwa shitto tiyawusu. \v 47 Iya tana daro dosida gisho, I daro nagaray atto geetetis. Guutha nagari atto geetetida uray guuthara dosees.” \p \v 48 Yesuusi maccaseeko, “Ne nagaray atto geetetis” yaagis. \p \v 49 Iyara issife gaytan uttidi miya imathati, “Nagara atto yaagey, I haysi oonee?” yaagidi banta wozanan qopidosona. \p \v 50 Yesuusi maccaseeko, “Ne ammanoy nena ashshis; saro ba” yaagis. \c 8 \p \v 1 Hessafe guye, Yesuusi Xoossaa kawotethaa Wongela sabbakishe katamaaranne gutaara aadhis. He wode tammanne nam7u hawaareti iyara de7oosona. \v 2 Qassi tuna ayyaanapenne dumma dumma hargiyafe paxida issi issi maccasati iyara de7oosona. Entika, laapun tuna ayyaanati keyida Magdela Mayraamo,\x - \xo 8:2 \xo*\xt Maato 27:55-56; Mar 15:40-41; Luqa 23:49.\xt*\x* \v 3 Herodiisa shuuma Kuuza machiw Yohaana, Soosinaranne qassi hara daroti entana miishen maaddeysati de7oosona. \s1 Zerethi Zeriya Ura Leemiso \p \v 4 Daro asay dumma dumma katamaape iyako shiiqin leemison entaw odis. \v 5 “Issi goshshanchoy zerethi zeranaw keyis. I zerishin issi issi zerethay oge gaxan wodhidi yedhetis, salo kafoti maxidosona. \v 6 Harati shaalloy garsan de7iya biitta bolla wodhidosona. Buroo dolida mela biittan laahoy bayna gisho miccidosona. \v 7 Hara zerethay qassi aguntha giddon wodhis. Agunthaara wolla diccida gisho agunthay cuullidi bessan ashshis. \v 8 Harati lo77o biitta bolla wodhidosona. Dolida wode xeetu kushe ayfidosona.” Hessa odi ongidi, ba qaala dhoqu oothidi, “Si7iya haythi de7iya ubbay si7o” yaagis. \p \v 9 Iya tamaareti, “Ha leemisuwa birshethay aybee?” yaagidi oychidosona \v 10 I, “Xoossaa kawotethaa xuuraa erana mela hintew imetis. Shin harati be7ishe demmonna mela, si7ishe akeekona mela leemison odayis.\x - \xo 8:10 \xo*\xt Isa 6:9.\xt*\x* \p \v 11 “Hiza, ha leemisuwa birshethay haysa: koche yaagetiday Xoossaa qaala. \v 12 Oge gaxan wodhida zerethay qaala si7eyisata. Gidoshin, enti ammanidi attonna mela Xalahey qaala enta wozanaape maxi diggees. \v 13 Shaalloy garsan de7iya biitta bolla wodhida zerethay qaala si7idi ufaysan ekeyisata. Enti ha77is ammanoosonape attishin, xaphoy bayna gisho paacey gakiya wode ellesidi kaddoosona. \v 14 Aguntha giddon zeretida zerethay qaala si7eyisata. Entika alamiya qofan, duretethaninne sa7a duussaa miikotethan cuuletidi besseysada ayfibookona. \v 15 Lo77o biittan wodhida zerethay lo77o wozanan qaala si7idi naageysatanne danda7an minnidi ayfe ayfeyisata. \p \v 16 “Xompe oythidi, daacho kammey woyko arsafe garsan wothey deenna. Geliya asi be7ana mela dhoqa bessan wothees.\x - \xo 8:16 \xo*\xt Maato 5:15; Luqa 11:33.\xt*\x* \p \v 17 “Hessa gisho, qonce keyonna qosetidi attiyabay, eretonna geemmidi attiyabay deenna.\x - \xo 8:17 \xo*\xt Maato 10:26; Luqa 12:2.\xt*\x* \p \v 18 “Hiza, hinte qaala waati si7iyako akeekite. De7iya ubbaas guzhetidi imetana, baynaysas hari attoshin iyaw de7iya guuthiyaka iyape eketana” yaagis.\x - \xo 8:18 \xo*\xt Maato 25:29; Luqa 19:26.\xt*\x* \s1 Yesuusa Aayeranne Ishatara \r (Maato 12:46-50; Mar 3:31-35) \p \v 19 Yesuusa aayeranne ishatara iyako yidosona. Shin asaa darotethaafe dendoysan iya demmanaw danda7ibookona. \v 20 Issi asi Yesuusako, “Ne aayeranne ne ishatara nena koyidi karen naagoosona” yaagis. \p \v 21 Yesuusi zaaridi, “Xoossa qaala si7idi ooson peesheysati ubbay, taw aayonne taw isha” yaagis. \s1 Yesuusi Hobbiya Seeris \r (Maato 8:23-27; Mar 4:35-41) \p \v 22 Issi gallas Yesuusaranne iya tamaaretara issife wogolon gelidi, “Abbaa pinnoos” yaagis. Entika baanaw dendidosona. \v 23 Abbaa bollara enti pinnanaw bishin Yesuusi dhiskis. Qoponna mino carkoy abba bolla dendis. Haathi wogoluwan gelin wogoloy mitetethi oykiya wode ubbay babidosona. \p \v 24 Iya tamaareti iyako shiiqidi, “Godaw! Godaw! nu dhayos” yaagidi Yesuusa denthidosona. \p Yesuusi dendidi carkuwanne gotiya hanqis. Ellesidi carkoynne gotey wopu gis; sarotethi simmis. \v 25 Yesuusi ba tamaaretako, “Hinte ammanoy awunee?” yaagis. Entika, yayyishenne malaaletishe issoy issuwako, “Carkoynne haathay kiiteteysi, I haysi oonee” yaagidosona. \s1 Tuna Ayyaani Iyape Keyda Ura \r (Maato 8:28-34; Mar 5:1-20) \p \v 26 Abba pinnidi Galila baggara de7iya Gergesoone biitta gakidosona. \v 27 Yesuusi wogolope keyidi sa7an wodhishin tuna ayyaanan oyketida uray katamaape keydi iyara gahetis. Daro laythi ma7o ma7onna kallo duufon de7eesipe attishin, soo gelenna. \v 28 Yesuusa be7ida wode iya sinthan gufannidi, ba qaala dhoqu oothidi, “Ubbaafe Bolla Xoossaa na7aw Yesuusa neera taw aybi issifetethi de7ii? Hayyana tana ha77i un7ethofarki” yaagis. \v 29 Hessa I giday, tuna ayyaanay uraape keyana mela Yesuusi hanqida gishosa. Daro wode tuna ayyaanay iya haarida gisho santhalaataninne toho qachiya biratan qashetidi naagetees. Shin qashuwa duuthidi tuna ayyaanan laagetidi mela biitta gelis. \p \v 30 Yesuusi, “Ne sunthay oone” yaagidi oychis. \p I, daro tuna ayyaanati iya oykida gisho bana, “Leegiyona” gis. \v 31 Tuna ayyaanati bantana Si7oole kiittonna mela woossidosona. \p \v 32 He bessan zooze bolla miya guduntho wudey hemetees. Hini gudunthotan gelino gidi woossidosona, ika “Gelite” gis. \v 33 Tuna ayyaanati uraape keyidi gudunthotan gelidosona. Wudey deriyape duge gurguxidi abban gelis. \p \v 34 Henthanchoti hanidaysa be7ida wode woxi bidi, katamaninne guta ubban odidosona. \v 35 Asay hanidaba be7anaw keyidi Yesuusako yidosona. Tuna ayyaanay keyida uray ma7o ma7idi, iya wozanay simmin, Yesuusa toho matan uttidaysa demmidi yayyidosona. \v 36 Iya be7ida asay tuna ayyaanan oyketida uray waanidi paxidaako odidosona. \v 37 Gergesoone yuushon de7iya asay gita yashshi yayidi, Yesuusi banta matape baana mela woossidosona. I wogoluwan gelidi guye simmis. \p \v 38 Tuna ayyaanay keyida uray Yesuusara daanaw woossis. \v 39 Shin Yesuusi iyako, “Ne soo simma, Xoossay ay mela gitaba new oothidaako oda” yaagidi moyzis. Urayka Yesuusi ay mela gitaba iyaw oothidaako katama ubban markatishe bis. \s1 Hayqida Na7iwunne Hargetiya Maccasiw \r (Maato 9:18-26; Mar 5:21-43) \p \v 40 Asay naagidi gam7ida gisho Yesuusi simmiya wode moki ekidosona. \v 41 Ayhude woosa keetha halaqa gidida Iyaroosa geetetiya uray ba soo yaana mela Yesuusa tohuwa bolla wodhidi woossis. \v 42 Iyaw tammanne nam7u laythi gidida macca na7i saketada hayqos gakada de7awusu. Yesuusi biya wode asay iya un7ethees. \v 43 Tammanne nam7u laythi suuthi goggishe gam7ida maccasi de7awusu. Iya baw de7iya miishiya aakimetas immada ongasu. Shin paxanaw danda7abuku. \v 44 Iya Yesuusas guye baggara shiiqada, iya afilaa macaraa bochasu, iiraka goggiya suuthay eqi aggis. \p \v 45 Yesuusi, “Tana bochiday oonee?” yaagis. Ubbay, “Nu bochibooko” yaagin, Phexroosi, “Astamaariyaw, daro asay kaallishininne un7ethishin be7ashe waanada, ‘Tana bochiday oonee?’ gay” yaagis. \p \v 46 Shin Yesuusi, “Issi asi tana bochis; ayis giiko, wolqi taape keyoysi taw eretis” yaagis. \p \v 47 Maccasiya, ibay qoncidaysa erida wode kokorashe yada Yesuusa tohuwa bolla kundasu. Ayis bochidaakonne waanada ellesada paxidaako asaa ubbaa sinthan markatasu. \v 48 I, “Ta naate, ne ammanoy nena pathis; saro ba” yaagis. \p \v 49 Yesuusi oda ongonna de7ishin, ayhude woosa keetha halaqaa, Iyaroosa soope issi asi yidi, “Iyaroosa, ne na7iya hayqasu; astamaariya mela daabursofa” yaagis. \p \v 50 Shin Yesuusi hessa si7idi Iyaroosako, “Babofa! Ammana, ne na7iya paxana” yaagis. \p \v 51 Yesuusi Iyaroosa soo gakida wode Phexroosape, Yohaanisape, Yayqoobape, na7e aawapenne aayepe attishin, hari gelana mela koybeenna. \v 52 He bessan de7iya asa ubbay na7ees mishetidi yeekishin, Yesuusi, “Yeekofite Na7iya dhiskasupe attishin, hayqabuuku” yaagis. \p \v 53 Asay na7iya hayqidaysa eriya gisho, iya oda leqidi miicidosona. \v 54 Shin Yesuusi na7e kushiya oykidi, “Naatte denda” yaagis. \v 55 Na7ees shempoy simmin denda eqasu. Yesuusi entako, “Iwu miyaba immite” yaagis. \v 56 Na7ee aawaranne aayera malaaletidosona. Shin Yesuusi haysa, “Oodeska odopite” yaagis. \c 9 \s1 Tammanne Nam7u Hawaareti Kiitetidosona \r (Maato 10:5-15; Mar 6:7-13) \p \v 1 Yesuusi tammanne nam7u hawaareta baako xeegidi, tuna ayyaanata kessana melanne harge ubbaa pathana mela wolqanne maata immis. \v 2 Xoossaa kawotethaaba markatanaadanne harganchota pathanaada kiittis. \v 3 I entako, “Xam7a gidin ogoro gidin kathi gidin miishe gidin laammidi ma7iya afila gidin oges gidi aykoka oykofite.\x - \xo 9:3 \xo*\xt Luqa 10:4-11.\xt*\x* \v 4 He katamaape hinte keyana gakanaw imathatethan hinte gelida keethan gam7ite. \v 5 Oonika hintena mokonna ixiko he katamaape keyishe entaw marka gidana mela hinte tohuwan de7iya baana pitidi keyite.” \v 6 Entika kiitetidaysada keyidi wongela odishenne dumma dumma gutatan harganchota pathishe aadhidosona. \p \v 7 Galila biitta haariya Herodiisi Yesuusi oothidaba ubbaa si7ida wode dagammis. Ayis giiko, issi issi asati Yohaanisi hayqope dendonna aggenna yaagosona.\x - \xo 9:7 \xo*\xt Maato 16:14; Mar 8:28; Luqa 9:19.\xt*\x* \v 8 Baggati, “Eeliyaasi qoncis” goosona; harati qassi, “Beni nabetape issoy hayqope dendis” yaagidi odetoosona. \v 9 Shin Herodiisi, “Taani Yohaanisa qoodhiya qanxisada wodhas. Yaatin, haysatho yaagetidi iyabaa odetey, I oonee?” yaagidi ba ayfen be7anaw koyees. \s1 Ichashu Mukulu Asaa \r (Maato 14:13-21; Mar 6:30-44; Yoha 6:1-14) \p \v 10 Tammanne nam7u hawaareti guye simmi yidi, enti oothidaba ubbaa Yesuusas odidosona. I entana ekidi Beetesayda katamaape gaxa efis. \v 11 Shin daro asay Yesuusa gideysa eridi iya kaallidosona. I enta moki ekidi Xoossaa kawotethaaba tamaarsis; paxanaw koyeysataka pathis. \p \v 12 Sa7i omarsiya wode tammanne nam7u hawaareti iyako shiiqidi, “Nu de7ey mela biitta gidiya gisho asay dumma dumma gutatanne katamata bidi, kathinne aqiya bessi koyana mela asaa moyza” yaagidosona. \p \v 13 Shin I, “Entaw miyaba hinte immite” yaagis. \p Enti, “Nuus de7ey ichashu uythinne nam7u molo gidiya gisho, ha asaas gidiya kathi nuuni bidi shammonna ixiko gidenna” yaagidosona. \v 14 He bessan ichashu mukulu gidiya addeti de7oosona. \p Yesuusi ba tamaaretako, “Ishataman ishataman shaaki shaaki asaa utisite” yaagis. \p \v 15 Iya tamaareti, I kiitidaysada asaa utisidosona. \v 16 I ichashu uythaanne nam7u molota ekidi, salo xeellidi, Xoossaa galatidi, menthidi asaa ubbaa gathana mela ba tamaaretas immis. \v 17 Ubbay midi kallidosona. Entafe attida tiifey tammanne nam7u gayta kumethi gidis. \s1 Phexroosa Markatetha \r (Maato 16:13-19; Mar 8:27-29) \p \v 18 Yesuusi ba xalaala woossishin, iya tamaareti iyako yidosona. I, “Asay tana oona goonna?” gidi oychis. \p \v 19 Enti zaaridi “Issoti issoti, ‘Xammaqiya Yohaanisa, baggati Eeliyaasa, harati qassi, beni nabetape issoy hayqope dendis’ yaagosona” yaagidosona.\x - \xo 9:19 \xo*\xt Maato 14:1, 2; Mar 6:14-15; Luqa 9:7-8.\xt*\x* \p \v 20 I zaaridi, “Yaatin hinte tana oona geetii?” yaagis. Phexroosi, “Neeni Xoossaafe kiitetida Kiristoosa” yaagidi zaaris.\x - \xo 9:20 \xo*\xt Yoha 16:20-28; Mar 8:30—9:1.\xt*\x* \p \v 21 Yesuusi haysa oodeska odopite gidi minthidi odis. \v 22 Qassika Yesuusi, “Asa Na7i daro metuwa ekana. Biitta cimata, kahine halaqatanne higge astamaareta kushen aadhidi imetana. Enti iya wodhana, shin I heedzantho gallas hayqope dendana” yaagis. \p \v 23 Yesuusi asaa ubbaako, “Tana kaallanaw koyey oonika de7iko bana kaddo, ba masqaliya gallas gallas tookidi tana kaallo.\x - \xo 9:23 \xo*\xt Maato 10:38; Luqa 14:27.\xt*\x* \v 24 Ba shempiw ashshanaw koya ubbay iyo dhaysees, ba shempiw ta gisho gidi dhaysiya oonika iyo ashshees.\x - \xo 9:24 \xo*\xt Maato 10:39; Luqa 17:33; Yoha 12:25.\xt*\x* \v 25 Asi alame ubbaa haaridi, gidoshin, ba shempiw dhaysiyaba woyko qohiyaba gidiko iya ay maaddii? \v 26 Oonika tananinne ta qaalan yeellatiko, Asa Na7i ba bonchuwara hessadaka aawa bonchuwaranne Geeshsha kiitanchota bonchuwara yaa wode iyan yeellatana. \v 27 Ta hintew tuma odayis; haysan eqidaysata giddofe Xoossaa kawotethaa be7onnashin hayqonna asati de7oosona” yaagis. \s1 Yesuusa Malay Laametis \r (Maato 17:1-8; Mar 9:2-8) \p \v 28 Yesuusi he oda odin, hospun gallasape guye, Phexroosa, Yayqoobanne Yohaanisa baara ekidi woossanaw zuma bolla keyis.\x - \xo 9:28 \xo*\xt 2 Phex 1:17-18.\xt*\x* \v 29 I woosa bolla de7ishin iya ayfe karey laametis; afilayka booxidi, awa mela phoolis. \v 30 Nam7u asati, entika Museranne Eeliyaasara bonchon qoncidi, \v 31 Yerusalaamen poletanaw de7iyaba, hessika, I ha alamiyape shaaketanaba iyara odetoosona. \v 32 Phexroosanne iyara de7eyisata dhiskoy efin, enti dhiskofe barkiya wode iya bonchuwanne iyara eqida nam7u asata be7idosona. \v 33 Asati Yesuusape shaaketidi baana hanishin, Phexroosi Yesuusako, “Godaw, nu haysan gidiko nuus ay mela lo77o! Issino new, issino Muses, issino Eeliyaasas oothidi, heedzu shaqara shaqaroos” yaagis. Shin I ay gidaako erenna. \p \v 34 I yaagidi odetishin shaaray yidi entana kammis. Enti he shaara giddo gelishe babidosona. \v 35 Shaara giddofe, “Ta doorida na7ay haysa iya si7ite” giya qaali si7etis.\x - \xo 9:35 \xo*\xt Isa 42:1; Maato 3:17; 12:18; Mar 1:11; Luqa 3:22.\xt*\x* \v 36 Qaali si7etidaape guye, Yesuusi barka de7ishe bentis. He wode enti be7idaba oodeska odonna, banta wozanan oykidi si77i gidoosona. \s1 Tuna Ayyaani Oykida Na7a \r (Maato 17:14-18; Mar 9:14-27) \p \v 37 Wontethe enti zuma bollafe wodhiya wode daro asay yidi iyara gahetidosona. \v 38 He wode asaa giddofe issi asi, “Astamaariyaw, ta issi na7aa yada be7arki. \v 39 Tuna ayyaanay qoponna oykidi waasisees; goponto yegisidi qakerethees, asatethaa qohidi un7ethidi yeddees. \v 40 Ne tamaareti kessana mela woossas, shin enti danda7ibookona” yaagidi woossis. \p \v 41 Yesuusi, “Ammanoy bayna geella yeletato, awude gakanaw ta hintera daane, hintena danda7anee? Ne na7aa bada haa ekaya” yaagis. \p \v 42 Na7aa ekidi yaa wode tuna ayyaanay sa7an holi yeggidi kokorsis. Shin Yesuusi tuna ayyaana hanqidi na7aape kessis. Na7aaka na7aa aawas immis. \v 43 Asa ubbay Xoossaa gita wolqan malaaletidosona. Enti I oothidaban malaaletishin, Yesuusi ba tamaaretako, \v 44 “Haysa ta hintew odeysa loythi si7ite; Asa Na7i morketa kushen aadhidi imetana” yaagis. \v 45 Shin I gidabay entafe geemmida gisho, akeekibokona. Hessa gisho, zaaridi oychanaw babidosona. \s1 Ubbaafe Aadhey Oonee? \r (Maato 18:1-5; Mar 9:33-37) \p \v 46 Yesuusa tamaareti, “Nu giddon gita gidanay oonee?” gidi palama oykidosona.\x - \xo 9:46 \xo*\xt Luqa 22:24.\xt*\x* \v 47 Yesuusi enta wozanaa qofaa eridi yooga na7aa ba matan essidi, \v 48 “Ha yooga na7aa ta sunthan mokiya oonika tana mokees, tana mokey tana kiittidaysa mokees, hinte ubbaafe guuxeysi, I gita gidana” yaagis.\x - \xo 9:48 \xo*\xt Maato 10:40; Luqa 10:16; Yoha 13:20.\xt*\x* \p \v 49 Yohaanisi, “Godaw, issi asi ne sunthan tuna ayyaanata kessishin be7idi, I nuura gidonna gisho diggida” yaagis. \p \v 50 Yesuusi zaaridi, “Hintera eqetonnaysi, I hinte bagga. Hessa gisho, iya diggofite” yaagis. \s1 Yesuusi Samaaren Ixetis \p \v 51 Yesuusi salo biya wodey matatida gisho, Yerusalaame baanaw qanxidi dendis. \v 52 Samaare biittan de7iya issi gutaa bidi, ubbaba iyaw giigisana mela ase yaa kiittis. \v 53 Shin I bey Yerusalaame gidiya gisho, enti iya moki ekibookona. \v 54 Yesuusa tamaareti Yayqoobaranne Yohaanisara hessa be7idi, “Godaw, salope tami wodhidi enta mo gaana mela ne koyay” yaagidosona.\x - \xo 9:54 \xo*\xt 2 Kawo 1:9-16.\xt*\x* \v 55 Shin Yesuusi guye simmi enta hanqetidi, “Hinte garsan aybi ayyaani de7iyako hinte ereketa. Asa Na7i ase ashshanaw yisipe attishin, dhaysanaasa gidenna” yaagis. \v 56 Yaape dendidi hara guta bidosona. \s1 Yesuusa Kaaloy Cigsiya Gate \r (Maato 8:19-22) \p \v 57 Enti ogera bishin, issi asi, “Ne biya soo ubba ta kaallana” yaagis. \p \v 58 Yesuusi zaaridi, “Workanatas olli, salo kafotas keethi de7ees, shin Asa Na7i ba huuphe shempisiya bessi baawa” yaagis. \p \v 59 Hankuwako, “Neeni tana kaalla” yaagis. Shin uray, “Godaw, koyrottada ta aawa moogada yaana” yaagis. \p \v 60 Shin Yesuusi, “Hayqidaysati hayqidaysata moogana mela entaw aggaaga; neeni bada Xoossaa kawotethaa sabbaka” yaagis. \p \v 61 Qassi hara asi, “Godaw, ta nena kaallana, shin koyrottada ta soo asa sarothada yaana” yaagis.\x - \xo 9:61 \xo*\xt 1 Kawo 19:20.\xt*\x* \p \v 62 Yesuusi zaaridi, “Koxe oykidi guye xeelliya oonika Xoossa kawotethas bessenna” yaagis. \c 10 \s1 Laapun Tammanne Nam7u Tamaareti Kiitetidosona \p \v 1 Hessafe guye, Goday hara laapun tammanne nam7u\f + \fr 10:1 \fr*\fqa Laapun tammanne nam7u: \fqa*\ft Issi issi maxaafati laapun tamma goosona; qassi paydo 17 xeella.\ft*\f* asata dooris. I baanaw qopida katamanne guta ubba sinthatidi baana mela nam7a nam7a oothidi kiittis. \v 2 Yesuusi entako, “Heko, shiiqana kathay daro shin oosanchoti guutha. Yaaniya gisho, katha goday oosanchota kiittana mela woossite.\x - \xo 10:2 \xo*\xt Maato 9:37-38.\xt*\x* \v 3 Hiza, biite, taani hintena dorsatada suudhumeta giddo yeddana.\x - \xo 10:3 \xo*\xt Maato 10:16.\xt*\x* \v 4 Hinte biya ogiyas aykoka oykofite, miishe gidin kathi gidin caamma oykofite. Oge bolla oonaka sarothofite.\x - \xo 10:4 \xo*\xt Maato 10:7-14; Mar 6:8-11; Luqa 9:3-5.\xt*\x* \v 5 Hinte geliya keethe ubbaa koyrottidi, ‘Saroy ha keethaas gido’ yaagite. \v 6 Saro dosiya asi he bessan de7iko, hinte saroy yan shempana; ixas giiko hinte saroy hintew simmana. \v 7 Oosanchos damooze bessiya gisho, hinte gelida keethan hintew shiishidaba ubbaa mishenne uyishe yan gam7ite. Issuwa soope issuwa soo yuuyopite.\x - \xo 10:7 \xo*\xt 2 Qoro 9:14; 1 Ximo 5:8.\xt*\x* \v 8 Ay katamaka hinte geliya wode asay hintena mokidi, hintew shiishidaba ubbaa miite. \v 9 He kataman de7iya harganchota pathishe, ‘Xoossaa kawotethay hinteko matis’ yaagidi odite. \v 10 Shin issi katamaa geliya wode asay hintena mokonna ixiko dabaaba keyidi haysada giite:\x - \xo 10:10 \xo*\xt Hawa 13:51.\xt*\x* \v 11 ‘Nu tohuwa bolla de7iya hinte katamaa baana pittoos, shin Xoossaa kawotethi hinteko matatidaysa erite.’\x - \xo 10:11 \xo*\xt Maato 10:7-14; Mar 6:8-11; Luqa 9:3-5.\xt*\x* \v 12 Pirda gallasan, ha katamaape Soodome katamaas pirdi kawushe gidanaysa ta hintew odayis” yaagis.\x - \xo 10:12 \xo*\xt Medhe 19:24-28; Maato 10:15; 11:24.\xt*\x* \s1 Ammanonna Ixida Katamata \r (Maato 11:20-24) \p \v 13 Kaallidika, Yesuusi, “Neno Korazine, neno Beetesayda, ayye! Hintenan oosetida malaatati Xiroosaninne Sidoonan oosetidaako yan de7iya asay kayo ma7o ma7idi, bidintha bolla uttidi, beni maarotan geli agganashin.\x - \xo 10:13 \xo*\xt Isa 23:1-18; Hiz 26:1-21; Iyyu 3:4-8; Amo 1:9-10; Zaka 9:2-4.\xt*\x* \v 14 Hessa gisho, hintefe aathidi Xiroosasinne Sidoonas Xoossa pirdi kawuyana. \v 15 Neka Qifirnahooma, salo gakanaw nena dhoqu oothanaw koyay? Ne duge Si7oole holetana” yaagis.\x - \xo 10:15 \xo*\xt Isa 14:13-15.\xt*\x* \p \v 16 Qassika Yesuusi ba tamaaretako, “Hintena si7ey tana si7ees, hintena ekonnay tana ekenna, tana ekonnay tana kiittidaysa ekenna” yaagis.\x - \xo 10:16 \xo*\xt Maato 10:40; Mar 9:37; Luqa 9:48; Yoha 13:20.\xt*\x* \p \v 17 Laapun tammanne nam7u tamaareti kiitetida bessaafe daro ufaytishe simmidosona. Yesuusako shiiqidi, “Godaw, ne sunthan tuna ayyaanatika nuus kiitetidosona” yaagidosona. \p \v 18 Yesuusi entako, “Xalahey salope wol7anthada wodhishin ta be7as. \v 19 Heko, shooshinne korne yedhana melanne morkiya wolqa zaarana mela maata hintew immas. Hintena qohanabay aykoyka deenna.\x - \xo 10:19 \xo*\xt Maz 19:13.\xt*\x*\fig Korne|alt="Scorpion" src="BK00058B.tif" size="col" ref="10:19"\fig* \v 20 Gidoshin, hinte sunthay salo mazgaben xaafetida gisho, ufaytitepe attishin, tuna ayyaanati kiitetida gisho ufaytofite” yaagis. \p \v 21 He wode, Yesuusi Geeshsha Ayyaanan ufaytidi, “Saluwa sa7aa Godaw, haysa cincatapenne eranchotape genthada yalagatas qoncisida gisho galateta. Ee, ta aawaw, hessa ne oothanaw lo77o shene gidis. \p \v 22 “Ubbabay ta aawape taw imetis. Na7ay ooneko aawape attishin, hari woyko na7ay qoncisanaw koyeysafe hari oonika aawa erey baawa” yaagis.\x - \xo 10:22 \xo*\xt Yoha 3:35; 10:15.\xt*\x* \p \v 23 Kaallidika, Yesuusi ba tamaaretas dumma, “Hinte be7eysa be7eysati anjetidaysata. \v 24 Tuma daro nabetinne kawoti hinte be7eysanne si7eysa be7anawunne si7anaw amotidosona, shin be7ibookona, si7ibookona” yaagis. \s1 Tuma Siiqo \p \v 25 Heko, issi gallas Muse woga eriya issi uray dendidi Yesuusa yaagidi paace oysho oychis. “Astamaariyaw, merina de7o laattanaw taani ay ootho?” yaagis.\x - \xo 10:25 \xo*\xt Maato 22:35-40; Mar 12:28-34.\xt*\x* \p \v 26 Yesuusi, “Muse maxaafan xaafetidaysi woygii? Ne waata nabbabay?” yaagis. \p \v 27 Addey zaaridi, “ ‘Ne Godaa ne Xoossaa, ne kumetha wozanape, ne kumetha shempofe, ne kumetha wolqaafenne ne kumetha qofaape dosa. Qassi ne shooruwa ne huupheda dosa’ yaagees” yaagis.\x - \xo 10:27 \xo*\xt Leewe 19:18; Zaare 6:5.\xt*\x* \p \v 28 Yesuusi iyako, “Neeni like zaaradasa, neka hessada ootha. Neeni merinaw de7on daana” yaagis.\x - \xo 10:28 \xo*\xt Leewe 18:5.\xt*\x* \p \v 29 Shin uray bana xillo oothanaw koyidi, “I ta shooroy oonee?” yaagis. \p \v 30 Iya oyshaas Yesuusi yaagidi zaaro immis; “Issi ase de7eysi Yerusalaame katamape duge Iyaarko katama bishin, oge bolla pangati keyidi shocidosona. Iya ma7uwa qaari ekidi hayqopenne paxape giddon yeggidi bidosona. \v 31 Guyepe, Ayhude kahine issoy he ogiyara ba buussu bishe uraa be7idi deshshi gidi aadhis. \v 32 Qassi issi Leewe de7eysi he bessaa gakishe uraa be7idi, hara soora aadhidi bis. \v 33 Shin, issi Samaare biitta ase de7eysi he ogiyara yishe uraa be7idi iyaw qadhetis\x - \xo 10:33 \xo*\xt 2 Taari 28:15.\xt*\x* \v 34 Iyako shiiqidi, iya maduntha bolla zaytenne woyne tigidi qachis. Ba hariya bolla utisidi imathi aqiya keethe efis. He bessan iyaw koshshiyaba ubbaa oothis. \v 35 Wontethe nam7u dinaare kessidi imatha keetha aawas immidi, ‘Hayyana ha uraa loytha xeella. Taani new immidaysafe bollara ne kessiyaba ubbaa ta new ciggana’ yaagis. \p \v 36 “Hiza, ha heedzu asatape pangati shocida uraas shoorotey new oona daanii?” \p \v 37 Uray zaaridi, “Iyaw qadhetidaysaka” yaagis. \p Yesuusi, “Neka bada hessada ootha” yaagis. \s1 Yesuusi Martanne Mayraami Son \p \v 38 Yesuusi ba tamaaretara oge bishe issi guta gakis. Yan Marta geetetiya issi maccasiya, iya ba son mokasu.\x - \xo 10:38 \xo*\xt Yoha 11:1.\xt*\x* \v 39 Iwuka Mayraamo geetetiya michiya de7awusu, Mayraama qaala si7ashe Godaa tohuwa matan uttasu. \v 40 Shin Marta daro ooson un7etada Yesuusako shiiqada, “Godaw, ta michiya oosuwa ta xalaalas yeggada utta aggin ta daaburiya wode neeni be7ashe si77i gay? Iya tana maaddana mela odikii” yaagasu. \p \v 41 Shin Goday zaaridi, “Marta, Marta, neeni daroban un7etasaanne metootasa. \v 42 Gidoshin, koyetey issiba xalaala. Mayraama lo77oba doorasu, hessika iipe eketenna” yaagis. \c 11 \s1 Yesuusi Woosaba Tamaarsis \r (Maato 6:9-13; 7:7-11) \p \v 1 Issi gallas Yesuusi issi bessan woossees. Woosaa wursida wode iya tamaaretape issoy, “Godaw, Yohaanisi ba tamaareta woosa tamaarsida mela neka nuna woosa tamaarsa” yaagis. \p \v 2 Yesuusi, “Haysada yaagidi woossite: \q1 “ ‘Salon de7iya nu aawaw \q2 ne geeshsha sunthay anjeto; \q2 ne kawotethay yo. \q1 \v 3 Nu gallasa kathaa hachi hachi nuus imma. \q1 \v 4 Nuna qoheyisata nuuni atto geysada, \q2 nu nagara atto ga; \q2 paacen nuna gelsofa’ yaagite” yaagis. \p \v 5 Kaallidika, Yesuusi ba tamaaretako yaagis: “Leemisos hintefe issuwas laggey de7ees. I giddi bilahe ba laggiya soo bidi, ‘Ta laggiyaw, miyabay de7iko taw immarki. \v 6 Taw lagge gidida issi asi ogepe yin, iyaw aathiyaba dhayas’ yaagiko, \p \v 7 “Iya laggey keetha giddon gididi, ‘Hayyana tana waaysopa, pengey gordetis. Ta naytika taara arsa bolla zin7idosona. Yaaniya gisho, dendada ne koyaba immanaw danda7ike’ yaagiyee? \v 8 Ta hintew odayis; laggetetha gisho dendidi immanaw koyonna ixikoka woosan salethida gisho, dendidi koshshiyaba ubba immees. \p \v 9 “Hessa gisho, taani hintew odayis; woossite hintew imetana; koyite hinte demmana; kare yidi xeegite hintew dooyetana. \v 10 Gaasoyka, woossiya ubbay ekees; koyey demmees; kare yidi xeegeysas dooyetees. \p \v 11 “Hinteno, aawato hinte giddofe na7i uythi woossin, shuchu immey oonee? Molo woossin shooshi immey oonee? \v 12 Woyko phuuphulle woossiko korne immii? \v 13 Hinte iitata gidishe hinte naytas lo77oba immo eriko, salon de7iya hinte aaway woosseysatas Geeshsha Ayyaana waatidi aathidi immennee?” yaagis. \s1 Yesuusanne Bi7eel-Zebuula \p \v 14 Issi gallas Yesuusi, doona muumisida tuna ayyaana issi uraape kessis. Tuna ayyaanay keyida mela muume uray odetis. Asayka malaaletis. \v 15 Shin issoti issoti, “Tuna ayyaana halaqa, Bi7eel-Zebuula wolqan tuna ayyaanata kessees” yaagidosona.\x - \xo 11:15 \xo*\xt Maato 9:34; 10:25.\xt*\x* \v 16 Harati qassi paacees salope malla bessaana mela koydosona.\x - \xo 11:16 \xo*\xt Maato 12:38; 16:1; Mar 8:11.\xt*\x* \p \v 17 Shin Yesuusi enta qofaa eridi entako, “Woli giddon shaaketiya kawotethi ubbay dhayees; woli giddon shaaketiya keethi kundees. \v 18 Xalahey woli giddon shaaketiko iya kawotethay waanidi minnidi eqanee? Hinte tana, ‘I tuna ayyaanata Bi7eel-Zebuula wolqan kessees’ yaageeta. \v 19 Hiza, taani tuna ayyaana Bi7eel-Zebuula wolqan kessiyaba gidiko hinte nayti oodde wolqan kessonaasha? Hessa gisho, enti hinte bolla pirdeyisata gidana. \v 20 Shin taani tuna ayyaanata Xoossa biradhen kessiyaba gidiko, hiza, Xoossaa kawotethay hinteko matidaysa erite. \p \v 21 “Mino asi tooranne gondalle oykidi, ba keetha naagiyaba gidiko, iya shaloy boshetenna. \v 22 Hanoshin, iyape aadhidi mino gidida asi yidi, iya qohidi xooniko, ammanetida tooranne gondalle wosisi ekidi, iya shaluwa bonqidi haras shaakees. \p \v 23 “Taara gidonaysi tana ixees; taara shiishonnaysi laallees.\x - \xo 11:23 \xo*\xt Mar 9:40.\xt*\x* \p \v 24 “Tuna ayyaanay asape keyda wode shempiya bessi koydi haathi bayna soora yuuyees. Shempiya bessi dhayda wode, ‘Ta keydasuwa simmana’ yaagees. \v 25 I simmiya wode keethay pitetidi lo77idi de7ishin demmis. \v 26 Hessafe guye, bidi iyape aadhidi iitida hara laapun tuna ayyaanata ekidi yees. Iyan gelidi duussu oykees. He uraas koyroysafe aadhidi guyeysi iita gidees” yaagis. \p \v 27 Yesuusi hessa oda bolla de7ishin, issi maccasi asaa gaathafe dendada, ba qaala dhoqu oothada, “Nena tookida uloynne neeni dhammida dhanthati anjetidosona” yaagasu. \p \v 28 Shin I, “Anjetidaysati Xoossaa qaala si7idi kiiteteyisata” yaagis. \s1 Yoonasa Malaata \p \v 29 Daro asay shiiqida wode Yesuusi, “Ha yeletethay iita yeletethi; ooratha malla koyees. Shin Yoonasa malaatape attishin, hari entaw imetenna.\x - \xo 11:29 \xo*\xt Maato 16:4; Mar 8:12.\xt*\x* \v 30 Yoonasi Nanawe asaas malla gidida mela Asa Na7ika ha yeletethaas malla gidana.\x - \xo 11:30 \xo*\xt Yoha 3:4.\xt*\x* \v 31 Dugeha kawiya pirda gallas ha yeletethaara dendada pirdana. Gaasoyka, iya Solomone cincatethaa si7anaw biitta gaxape dendada yasu. Heko Solomonepe aadhey haysan de7ees\x - \xo 11:31 \xo*\xt 1 Kawo 10:1-10; 2 Taari 9:1-12.\xt*\x* \v 32 Nanawe asati pirda gallas ha yeletethaara dendidi enta bolla pirdana. Gaasoyka, Yoonasa sibkatiyan maarota gelidosona. Heko, Yoonasape aadhey haysan de7ees” yaagis.\x - \xo 11:32 \xo*\xt Yoha 3:5.\xt*\x* \s1 Asatetha Poo7o \p \v 33 “Xompe oythidi qosa bessan woyko oto giddon wothiya asi deenna. Asi poo7uwa be7ana mela dhoqa bessan wothees.\x - \xo 11:33 \xo*\xt Maato 5:15; Mar 4:21; Luqa 8:16.\xt*\x* \v 34 Ne asatethaas poo7oy ne ayfiya. Ne ayfey lo77o gidiko, ne kumetha asatethay poo7ees. Nena ayfey sakiko ne asatethay ubbay dhumees. \v 35 Hessa gisho, ne garsan de7iya poo7oy dhumonna mela naageta. \v 36 Hiza, ne kumetha asatethay poo7o gidiko, ne asatethanka hari dhuma bessi dhayiko, ne asatethaa kumethay wolile poo7o mela gidees” yaagis. \s1 Usupun Ayyeta \r (Maato 23:1-36; Mar 12:38-40) \p \v 37 Yesuusi ba oda ongida mela issi Farsaawey baara kathi maana mela xeegis. Yesuusi, iyara issife gelidi gibira bolla uttis. \v 38 Farsaawey Yesuusi kathi maanape sinthe kushe meecconaysa be7idi malaaletis. \p \v 39 Goday iyako, “Hinte Farsaaweti quulesinne shaates bolla bagga meeceta. Shin hinte gaathay uuzetethaninne iitatethan kumis. \v 40 Hinteno, eeyato, kare bagga medhiday, gaatha bagga medhiday iya gidennee? \v 41 Shin quuliyaninne shaatiyan de7eysa manqotas immite. He wode hintew ubbabay geeshshi gidana. \p \v 42 “Farsaaweto hintena ayye! Sawope, xalootepenne hessa melabaape asraata kesseeta. Shin xillotethinne Xoosse dosoy hintenan baawa. Harata aggonna haysataka oothanaw bessees, shin aggideta.\x - \xo 11:42 \xo*\xt Leewe 27:30.\xt*\x* \p \v 43 “Farsaaweto hintena ayye! Ayhude woosa keethan boncho oyde, giya giddon boncho sarotho doseeta. \p \v 44 “Mali dhayin, asay eronna bollara biya duufo daaneysato hintena ayye!” yaagis. \p \v 45 Higge astamaarey zaaridi, “Astamaariyaw, ne hessa gashe nuna cayaasa” yaagis. \p \v 46 Yesuusi, “Hinteno, higge astamaareto, hintenaka ayye! Asay tookanaw danda7onna deexo tooho toosseta, shin hinte hinte huuphes hari attoshin biradhe xeeranka bocheketa. \p \v 47 “Hinte aawati wodhida nabeta duufuwa hinte giigisiya gisho, hintena ayye! \v 48 Hiza, hinte aawata oosuwa minthanaw enti wodhida nabeta duufuwa hinte loythiya gisho, enta iita oosuwas hinte marka. \v 49 Hessa gisho, Xoossay ba cincatethan, ‘Nabetanne hawaareta ta hintew kiittana, shin hinte baggata wodhana; harata gooddana’ yaagis. \v 50 Ha yeletethay alamey medhetoosape hanno gakanaw gukida nabeta ubbaa suuthas oyshetana. \v 51 Aabelape doomidi yarsho bessaasinne xoossa keethafe gidduwan gukida Zakaryaasa suutha gisho ha yeletethay oyshetana.\x - \xo 11:51 \xo*\xt Medhe 4:8; 2 Taari 24:20-21.\xt*\x* \p \v 52 “Higge astamaareto, hintena ayye! Eratetha qulpiya hinte kushen oykideta, shin hintew geleketa harataka gelseketa” yaagis. \p \v 53 Yesuusi yaape baanaw keyiya wode, higge astamaaretinne Farsaaweti iyara eqetidi oyshon waaysosona. \v 54 Iya doonape keyiya qaalan iya oykanaw koydi hessa oothidosona. \c 12 \s1 Ayyaana Minthetho \r (Maato 10:26-27) \p \v 1 He wode daro mukulun taybetiya asay woli bolla yedhetana gakanaw asi asa bolla shiiqidi de7ishin, Yesuusi ba tamaaretako, “Farsaaweta irshofe naagetite. Hessika enta cubbotethaa.\x - \xo 12:1 \xo*\xt Maato 16:6; Mar 8:15.\xt*\x* \v 2 Qonconna qosetidi, eretonna geemmidi attiyabay aykoyka baawa.\x - \xo 12:2 \xo*\xt Mar 4:22; Luqa 8:17.\xt*\x* \v 3 Hiza, hinte dhuman odetidabay ubbay poo7on si7etana, qol7a gaathan kalkashidabay dabaaban odetana. \p \v 4 “Ta baggato, ta odeysa si7ite; ashuwa wodhoosonape attishin, haraa aykoka oothanaw danda7onaysatas babofite. \v 5 Hanoshin, hinte babanaw besseysa ta hintew qoncisana. Hessika wodhidaape guye Gaannamen yegganaw wolqay de7eysas iyaw babite. Ee, tuma odayis; iyaw babite. \v 6 Ichashu buubeti issi santimes bayzetokonayee? Hanoshin, entafe issinnaka Xoossaa sinthan dogetuku. \v 7 Hari attoshin, hinte huuphe binaanayka paydetidi de7ees. Hiza, babofite; daro buubetape hinte aadheta. \p \v 8 “Ta odeysa si7ite; asa sinthan taw markatiya ubbaas Asa Na7i Xoossa kiitanchota sinthan markatana. \v 9 Asa sinthan tana kaddeysas Xoossa kiitanchota sinthan ta iya kaddana. \v 10 Asa Na7a bolla kadhe qaala haasaya ubbay maarota demmana, shin Geeshsha Ayyaana bolla kadhe qaala odeteysi maaretenna.\x - \xo 12:10 \xo*\xt Maato 12:32; Mar 3:29.\xt*\x* \p \v 11 “Asi hintena oykidi ayhude woosa keethan, daynnata sinthaninne kawota sinthan gooshechiya wode ay odanekonne woygi zaaraneko hirgofite.\x - \xo 12:11 \xo*\xt Maato 10:19-20; Mar 13:11; Luqa 21:14-15.\xt*\x* \v 12 He wode hinte odanaba Geeshsha Ayyaani hintena tamaarsana” yaagis. \s1 Dure Ura Eeyatethi \p \v 13 Asaa giddofe issi asi Yesuusako yidi, “Ta ishay taw nu aawa laatape shaakana mela iyaw oda” yaagis. \p \v 14 Yesuusi zaaridi, “La addiyaw, hinte bolla tana daynnanne laata shaakiya cima oothiday oonee?” yaagis. \v 15 Gujidika, Yesuusi, “Asa de7oy shalo darotethan gidonna gisho yaare aggidi minthidi hintena naagite” yaagis. \p \v 16 Kaallidika leemison, “Gadey daro kathi immiya issi dure uray de7ees. \v 17 He uray, ‘Ta katha taani shiishanaw bessi guuxida gisho ay ootho?’ yaagidi ba wozanan qopis. \v 18 Hizape yaatana; kase de7iya shaaleta laallada haraa dalga shaaleta keexana. Kathinne taw de7iyaba ubbaa iyan yeggana. \v 19 Ba shempeko, ‘Ta shempete, daro laythas new gidiya shalo shiishas. Hiza, shempada ma, uya, ufayta’ yaagana. \p \v 20 “Shin Xoossay, ‘La, eeya uraw, hachi qamma ne shempiya neepe eketawusu. Hiza, ne shiishidabay ooddes gidanee?’ yaagis. \p \v 21 “Hessa gisho, baw duretethi sa7an shiishiya asas, Xoossaa matan dure gidonna asaas wursethay ha ura mela” yaagis. \s1 Un7etofite \r (Maato 6:25-34) \p \v 22 Hessafe guye, Yesuusi ba tamaaretako, “Hiza, ta odiyaba si7ite, hinte shempuwas ay miino? Hinte asatethaas ay ma7ino? yaagidi un7etofite. \v 23 Shempoy kathafe, asatethi afilape aadhees. \v 24 Kafota be7ite zerokona, kiishokona, eleynne shaaley entaw baawa. Shin Xoossay entana muzees. Hinte kafotape daro aadheta. \v 25 Hanoshin, hintefe un7etidi ba laytha bolla issi qamma gujanaw danda7ey oonee? \v 26 Hiza, ha guuthaba oothanaw danda7onna hinte, harabas ayis un7etetii? \v 27 Ane ciishshati waanidi dicciyako be7ite. Waayokonanne suqokona. Hari attoshin, Solomoney ba de7iya boncho ubban entafe issuwa melaka ma7ibeenna.\x - \xo 12:27 \xo*\xt 1 Kawo 10:4-7; 2 Taari 9:3-6.\xt*\x* \v 28 Hinteno, ammanoy pacidaysato, hiza, Xoossay hachi bentidi wonto taman yegetana ciishshata haysada mayziko, hintena waati aathidi mayzennee? \v 29 Hessa gisho, ay mino woyko ay uyino gidi un7etofite. \v 30 He ubbaas Xoossaa ammanonna asati un7etoosona. Shin hinte aaway Xoossay hessi ubbay hintew koshsheysa erees. \v 31 Ubbaafe aathidi Xoossa kawotetha koyite; hessi ubbay hintew guji imetana. \p \v 32 “Hinteno, guutha dereto, yayyofite; hinte aawa Xoossay kawotetha hintew immanaw ufaytees. \v 33 Hintew de7iyaba bayzidi manqotas immite. Kaysoy ekonnason, bili moonnason, cimonna karxiitan, wuronna shalo salon shiishite. \v 34 Hinte wozanay hinte shaloy de7iya bessan gidana. \s1 Barkidi Naago \p \v 35 “Qanthan dancidi giigetite; hinte xompey poo7o.\x - \xo 12:35 \xo*\xt Maato 25:1-13.\xt*\x* \v 36 Banta goday yaaganope simmana gakanaw barkidi naageysatada, goday yidi xeegiya wode ellesidi dooyanaw giigida asata daanite.\x - \xo 12:36 \xo*\xt Mar 13:34-36.\xt*\x* \v 37 Banta goday simmiya wode dhiskonna de7ishe naageysati anjetidaysata. Tuma gayis; goday qanthan dancidi gayta yuushon utisidi mokees. \v 38 Goday laade gidin, giddi bilahe gidin, woyko wonti maathe gidin yidi, hessa mela dhiskona naagishin demmiya he aylleti anjetidaysata. \v 39 Shin haysa erite; kaysoy awude yaaneko keetha aaway eriyako keethay boketiya wode si77i gidi be7enna.\x - \xo 12:39 \xo*\xt Maato 24:23-44.\xt*\x* \v 40 Hinteka giigidi naagite; Asa Na7i hinte qoponna wode yaana” yaagis. \p \v 41 Phexroosika, “Godaw ha leemisuwa nu xalaalas odaye woyko asa ubbaasee?” yaagis. \p \v 42 Goday zaaridi, “Hiza, kathaa muzanaw bessiya wodiyan immana mela goday ba aylleta bolla shuumida ammantheysinne wozanaama halaqay oonee? \v 43 Goday simmiya wode hessa mela oothishe bentiya aylley, I anjetidaysa \v 44 Ta hintew tuma odayis; ba godaas de7iya shalo ubbaa bolla I, shuumetana. \v 45 Shin he aylley, ‘Ta goday elle yeenna’ yaagidi ba wozanan qopidi, macca aylletanne adde aylleta wadhiko, qassi baw koyda mela mishenne uyishe mathotiko, \v 46 he aylliya goday, I qoponna gallasaninne hirgonna wode yaana. Yidi iya qanxerethidi, iya qaada ammanonna asaara oothana. \p \v 47 “Godaa sheniyada giigonnaysinne iya goday ay dosiyako erishe oothonna aylley daro garaafetana. \v 48 Shin ba godaa sheniya eronna attidi garaafetanaw besseysa oothiday guuthara garaafetana. Gaasoyka daro imetidaysafe daro koyetees, daro hadara ekidaysafeka daro immana gidi naagetees. \s1 Sarotethi Gidonashin Shaaketethi \r (Maato 10:34-36) \p \v 49 “Taani yiday biitta bolla tama oythanaasa. Ha77i tamay oykiyako tana waanidi ufaysandesha! \v 50 Hanoshin, ta ha77i xammaqetey xinqatey de7ees. I poletana gakanaw ta daro un7etayis.\x - \xo 12:50 \xo*\xt Mar 10:38.\xt*\x* \v 51 Sa7a bolla sarotethi ehanaw yida hintew daanii? Gidenna, ta yiday shaakanaasa. \v 52 Ha77ife doomidi woli giddon shaaketida ichashu keethaa asati issife de7oosona. Nam7ati heedzata bolla, heedzatika nam7ata bolla, dendidi shaaketoosona. \v 53 Aaway na7aa bolla, na7ayka aawa bolla, aayiya na7e bolla, na7iya aaye bolla, azinaa aayiya na7a mache bolla, na7a machiya azina aaye bolla, dendidi shaaketana.”\x - \xo 12:53 \xo*\xt Miki 7:6.\xt*\x* \s1 Wodetaba Ero \r (Maato 16:2-3) \p \v 54 Qassika asaako, “Wuloha baggara saloy shaaratiya wode be7idi, ellesidi, ‘Iri yaana’ yaageeta, hessadaka hanees. \v 55 Dugeha carkoy carkiya wode ‘Sa7i awana’ yaageeta, hessadaka hanees” yaagis. \v 56 Hinteno, cubboto, Salobanne sa7aba shaakidi ereetashin ha wodiya shaakidi eroy hintena waanidi xoonidee? \p \v 57 “Yaatin, hinte huuphes ayis tuma pirdeketii? \v 58 Ne morkiyara wolla daynna sinthan eqanaw bashe oge bolla giiganaw koya. Ne giigonna ixiko gooshechidi daynna sinthe nena efana. Daynnay nena qachiya asas aathidi immana. I nena woynen yeggana. \v 59 Si7ite, issi bakani attonna cigga ongana gakanaw ne yaape keyonnaysa era” yaagis. \c 13 \s1 Nagarape Simo \p \v 1 He wode Yesuusako asay yidi Philaxoosi wodhidi enta suuthara enta yarshuwa walakida Galila asaaba odida asati he bessan de7oosona. \v 2 I haysada yaagidi zaaris; “Yaatin he Galila asati he iita hayqo hayqida gisho, Galilan de7iya asa ubbaafe aadhida nagarancho daanonna? \v 3 Gidenna! Gidoshin, hinteka maarotan simmonna ixiko, ubbay hessada dhayana. \v 4 Woyko qassi Salihoome geetetiya bessan gimbey woddidi wodhida tammanne hospun asay Yerusalaamen de7iya asa ubbaafe aadhida nagarancho daanonna? \v 5 Gidenna! Shin hinteka maarotan simmonna ixiko ubbay hessada dhayana.” \p \v 6 Qassika Yesuusi haysada gidi leemiso odis: “Issi uraas woyne gaden toketida balase mithi de7awusu. I iipe ayfe demmanaw koydi aykoka demmibeenna. \v 7 Woyne gadiya goday woyne oosanchuwako, ‘Ayfe demmanaw koyada heedzu laythi simeretada aykoka demmabike. Hessa gisho, qanxa digga; ayis biitta melisay?’ yaagis. \p \v 8 “Shin oosanchoy, ‘Godaw, I yuushuwa oothada osha yeggana gakanaw ha laythas aggarki. \v 9 Ha laythi ayfiko lo77o, ixiko qanxa agga’ ” yaagidi zaaris. \s1 Zoko Kuuna Maccasiw \p \v 10 Yesuusi Sambaata gallas ayhude woosa keethan tamaarsees. \v 11 He bessan tammanne hospun laythi tuna ayyaani zoko kuunisida issi maccasiya de7awusu. Iya kuunape dendoysan suure eqanaw danda7uku. \v 12 Yesuusi iyo be7ida wode xeegidi, “Ha maccasete, ne hargiyafe paxadasa” yaagis. \v 13 Ba kushiya I bolla wothin, iya ellesada, suurada eqasu. Xoosse galatasu. \p \v 14 Shin ayhude woosa keetha halaqay yilotidi asaako, “Ooso oothiya usupun gallasati de7oosona. Hessa gisho, he gallasatan yidi paxitepe attishin, Sambaata gallas gidenna” yaagis.\x - \xo 13:14 \xo*\xt Kessa 20:9-10; Zaare 5:13-14.\xt*\x* \p \v 15 Goday, “Cubboto, hinte giddofe boori woyko hare Sambaata gallas zadalope billidi haathe ushshanaw efonnay oonee? \v 16 Yaatin, ha maccasiya Abrahaame na7a gidashe xalahen qashetada tammanne hospun laythi kumethi de7idaaris Sambaata gallas birshetethi koshshennee?” yaagidi oychis. \p \v 17 I hessa odida wode eqeteysati ubbay yeellatidosona. Shin asa ubbay I oothida malaalsiya ooso ubban ufaytidosona. \p \v 18 Hessafe guye, Yesuusi haysada yaagis, “Xoossa kawotethi ay daanii? Iya aybira daaniso? \v 19 Xoossa kawotethi issi asi ba goshshan tokida wola ayfe mela. I diccidi mithi gidis. Salo kafoti iya tashiya bolla shempidosona.” \p \v 20 Qassi, “Xoossaa kawotetha aybira daaniso? \v 21 Issi maccasiya daro dhiillera walakada munuqida guutha irsho daanees” yaagis. \s1 Xuuntha Wula \p \v 22 Hessafe guye, Yesuusi Yerusalaame bishe I kanthiya ogiyan de7iya katamataninne gutatan tamaarsishe aadhis. \v 23 Issi asi Yesuusako, “Godaw, attanay guutha asa xalaalee?” yaagidi oychis. \p Yesuusi entako, \v 24 “Si7ite, xuuntha wulara gelanaw baaxetite. Daroti gelanaw koyoosona shin entaw hanenna. \v 25 Keetha aaway dendidi wulaa gordidaape guye, ‘Nuus dooyarki’ yaagishe karen eqidi xeessi oyketa. Shin I, ‘Hinte oonekonne awupe yidaako ta erike’ gidi zaarana. \v 26 He wode hinte, ‘Neera wolla mida, uyida, nu dabaabanka tamaarsadasa’ yaagana. \p \v 27 “I zaaridi, ‘Hinte oonekonne awupe yidaako erike. Hinteno, geellato taape haakite’ yaagana.\x - \xo 13:27 \xo*\xt Maz 6:8.\xt*\x* \v 28 Abrahaame, Yisaaqa, Yayqoobanne nabeta ubbaa Xoossa kawotethan be7ana, shin hinte karen wodhidi attiya wode hintew yeehonne ache garcethi gidana. \v 29 Asay dolohape, wulohape, pudehapenne dugehape yidi Xoossaa kawotethan gibira bolla uttana.\x - \xo 13:29 \xo*\xt Maato 8:11-12; 22:13; 25:30.\xt*\x* \v 30 Hessa gisho, ha77i dethan guye gididaysatape sinthe gidanaysati, sinthe gididaysatape guye gidanaysati de7oosona” yaagis.\x - \xo 13:30 \xo*\xt Maato 19:30; 20:16; Mar 10:31.\xt*\x* \s1 Yesuusi Yerusalaames Yeekis \r (Maato 23:37-39) \p \v 31 He wode Farsaawetape issoti issoti yidi, “Herodiisi nena wodhanaw koyiya gisho ha bessaafe dendada ba” gidoosona. \p \v 32 I zaaridi, “Bidi, he workanaas, ‘Heko, hachinne wonto tuna ayyaanata kessana, harganchota pathana, heedzantho gallasan kuushsha bolla gakana’ yaagis giite. \v 33 Hanope attishin, nabey Yerusalaamepe karen hayqanaw bessenna. Hessa gisho, hachi, wontonne wonti pee7in he bessa baanaw dendas. \p \v 34 “Yerusalaame, Yerusalaame, nabeta wodhiyare, neeko kiitetidaysata shuchan caddiyare, kuttoy ba nayta ba qefiyape garsan shiishiyada ne nayta ta qesiyape garsan aapun toho shiishanaw koyadina, shin hinte ixas gideta. \v 35 Ta hintew odayis; hinte keethay kaysatana. Godaa sunthan yeysi anjetidaysa hinte gaana gakanaw tana demmeketa” yaagis.\x - \xo 13:35 \xo*\xt Maz 118:26; Ermi 22:5.\xt*\x* \c 14 \s1 Yesuusi Farsaawiya Son \p \v 1 Issi Sambaata gallas Yesuusi issi Farsaaweta halaqa soo kathi maanaw geliya wode asay caddi xeelloosona. \v 2 He bessan shawuhe hargen waayetiya issi asi iyaw sintha baggara zin7is. \v 3 Yesuusi Farsaawetanne higge astamaareta, “Sambaata gallas hargancho pasoy wogeye woga gidennee?” yaagidi oychis. \v 4 Enti si77i gidoosona. Yesuusi hargetiya uraa bochi pathidi moyzis. \p \v 5 “Qassika hintefe issuwas na7i woyko boori Sambaata gallas aafon wulliko, ellesidi kessonnay oonee?”\x - \xo 14:5 \xo*\xt Maato 12:11.\xt*\x* yaagidi oychis. \v 6 Enti issibaaka zaaranaw danda7ibookona. \p \v 7 Yesuusi imatuwas xeegetidaysati boncho bessi doorishin be7idi, ha leemisuwa odis: \v 8 “Issi asi nena yaagano xeegiko boncho bessan uttofa. Neepe aadhidi bonchetiya asi xeegetanaw danda7ees.\x - \xo 14:8 \xo*\xt Leemi 25:6-7.\xt*\x* \v 9 Hintena nam7ataka xeegidaysi yidi, ‘Ne bessa ha imathas yedda’ giya wode neeni yeellatashe ziqa bessi wodhaasa. \v 10 Gidoshin, ne xeegetida wode koyrottada ziqa bessi be7ada utta. Xeegoysi yidi, ‘Ta laggiyaw, ha boncho bessan utta’ yaagana. He wode neera issife xeegetida asa ubbaa sinthan ne bonchetana. \v 11 Bana dhoqu dhoqu oothiya ubbay kawuyana; bana ziqi ziqi oothiya ubbay dhoqu dhoqu gaana.”\x - \xo 14:11 \xo*\xt Maato 23:12; Luqa 18:14.\xt*\x* \p \v 12 Qassi Yesuusi iya mokida keetha aawako, “Quma woyko kaho imato xeegiya wode, neeni kushe zaaro xeegonna mela ne laggeta woyko ne ishata woyko ne dabbota woyko ne dure shoorota imato xeegopa. \v 13 Gidoshin, ne imato giigisida wode manqota, wobbeta, gundatanne qooqeta xeega; neeni anjetana. \v 14 Haysati kushe zaaranaw danda7onna gisho kushe zaaroy geeshshata dendo gallasan new simmana” yaagis. \s1 Gita Imato Leemiso \r (Maato 22:1-10) \p \v 15 Yesuusara wolla imato bolla uttoyisata giddofe issoy, hessa si7idi, “Xoossa kawotethan imato bolla utteysi anjetidaysa” yaagis. \p \v 16 Yesuusi, “Issi asi gita imato giigisidi daro asata xeegis. \v 17 Imatoy moketiya saatey gakiya wode, xeegetida imathata, ‘Heko ubbabay giigis, haa yiite’ yaagidi xeeganaada ba aylliya kiittis. \p \v 18 “Shin ubbayka banta gaaso gaaso medhidosona. Issoy, ‘Ha77i buroo gade shammida gisho, bada be7anaw koshshees; hayyana tana aggarki yaaga’ yaagis. \v 19 Hankoy, ‘Ichashu waatha boori shammas; entana waaxa be7ana gisho hayyana tana lancofa’ yaagis. \v 20 Qassi haray, ‘Taani buroo meddan de7iya gisho, yaanaw danda7ike’ yaagis. \p \v 21 “Aylley simmi yidi he ubbaa ba godaas odis. He wode yaagano aaway hanqetidi aylliyako, ‘Ellesada kataman de7iya wogga ogetanne daggalata bada, manqota, wobbeta, qooqetanne gundata haa eha’ yaagis. \p \v 22 “Aylley, ‘Ta godaw, ne kiittidaysi ubbay poletis, shin ha77ika bessi de7ees’ yaagis. \p \v 23 “Goday aylliyako, ‘Horogata bollanne, gade giddo ogeta keya, ta keethay kumana gakanaw demmida ubba yaana mela ootha. \v 24 Ta hintew odayis; imato xeegetidaysatape oonika ta gibiraape moonnaysa erite’ gis” yaagis. \s1 Godaa Kaaloy Cigsiya Gate \p \v 25 Daro asay iyara wolla bishin, Yesuusi entako guye simmidi, \v 26 “Taako yaa ubbay ba aawanne ba aayiw, ba machiwnne ba nayta, ba ishatanne ba micheta, hari attoshin ba de7uwa ixonnay ta tamaare gidanaw danda7enna.\x - \xo 14:26 \xo*\xt Maato 10:37.\xt*\x* \v 27 Ba masqaliya tookidi tana kaallonnay ta tamaare gidanaw danda7enna.\x - \xo 14:27 \xo*\xt Maato 10:13; 16:24; Mar 8:34; Luqa 9:23.\xt*\x* \p \v 28 “Hintefe issi asi shucha keethi keexanaw koyko, keetha keexidi onganaw ay mela miishe koshshiyako koyrottidi eranaw qopi be7onnay oonee? \v 29 Hessa gidonna ixiko, ha uray baaso shuchu hiixin qustethi xooniko, \v 30 be7iya ubbay, ‘Ha uray gimbethi oykin qustanaw iya xoonis’ yaagidi boroosona. \p \v 31 “Woyko issi kawoy hara kawora oletanaw dendishe laatamu mukulu olanchota eki yaa kawuwara tammu mukulu olanchotara eqetanaw danda7anaysanne danda7onaysa uttidi zorettonay oonee? \v 32 Eqetanaw danda7etonaba gidiko, he kawuwara haahon de7ishin giiganaw koyrottidi cima yeddidi oychees. \v 33 Hessadaka, hintefe oonika baw de7iyaba ubba aggonna ixiko, ta tamaare gidanaw danda7enna. \p \v 34 “Maxiney lo77o, shin maxiney ba mal7uwa aggiko, waanidi maxine geetetanaw danda7ii? \v 35 Biittatethasinne araddatethas maaddona gisho wora yegetees. Hiza, si7iya haythi de7iya asi si7o” yaagis. \c 15 \s1 Dhayda Dorsa Leemiso \r (Maato 18:12-14) \p \v 1 Issi gallas qaraxa qanxeysatinne nagaranchoti Yesuusa timirtiya si7anaw iya yuushon shiiqidosona.\x - \xo 15:1 \xo*\xt Luqa 5:29-30.\xt*\x* \v 2 Shin Farsaawetinne higge astamaareti, “Haysi uray nagaranchota shiishidi ekees, entara issife mees” yaagidi zuuzumidosona. \p \v 3 Yesuusi ha leemisuwa entaw yaagidi odis: \v 4 “Hinte giddofe issuwas xeetu dorsati de7iyaba gidiko entafe issoy dhayiko uddufun tammanne uddufunata bazzon aggidi dhayoysa demmana gakanaw koyonnay oonee? \v 5 Demmida wode ufaytidi ba gannan tookidi, \v 6 ba soo simmees. Ba laggetanne shoorota xeegidi, ‘Dhayida ta dorsa demmas, taara issife ufaytite’ yaagees. \v 7 Hessadaka, maaroti koshshonna uddufun tammanne uddufun xillotape aathidi, maarotan geliya issi nagaranchuwa gaason salon gita ufaysi gidees. \p \v 8 “Woyko tammu biri de7iya issi maccasiya tammaafe iissiya dhayiko demmana gakanaw xompe oythada keetha pittada mintha koyonnay oonee? \v 9 Demmida wode ba laggetanne ba shoorota xeegada ‘Dhayida ta issi bira demmida gisho taara ufaytite’ yaagawusu. \v 10 Si7ite, hessa mela issi maarotethan geliya nagaranchuwan Xoossaa kiitanchota sinthan ufaysi gidees” yaagis. \s1 Dhayda Na7a Leemiso \p \v 11 Zaaridi Yesuusi, “Issi uraas nam7u nayti de7oosona. \v 12 Entafe kaalo na7ay ba aawako, ‘Ta aawaw, ne shaluwape ta gishuwa taw imma’ yaagis. Aaway ba shaluwa ba naytas shaakis. \v 13 Guutha gallasape guye, kaalo na7ay ba gishuwa ubbaa, qachi ekidi haaho biitta bis. Yan altacan shaluwa toochidi ongis. \v 14 I baw de7iyaba ubba wursidaape guye he biitta ubban mino koshi keyin metootis. \v 15 Hessa gisho, he biitta asaape issuwa soo gaata gelis. Uray iya guduntho heemmana mela ba moothu yeddis. \v 16 Gudunthoti miya harquwafe maanaw amottis, shin iyoka iyaw immiya asi bentibeenna. \v 17 I ba wozanaako simmidi, ‘Aapun ta aawa aylletas kathi wora wodhin ta haysan koshara hayqanaw gakadina?’ \v 18 Dendada ta aawako bada, ‘Ta aawaw, salon Xoossa, sa7an nena qohas. \v 19 Hizape ne na7a geetetada xeegetanaw taw bessonna gisho, ne son de7iya aylletape issuwada tana payda’ yaagana” yaagis. \v 20 Hessa gisho, dendidi ba aawako bis. \p “Hanoshin, I buroo haahon de7ishin aaway qadhetidi, iyako woxi bidi, idimmidi yeeris. \v 21 Na7ayka, ‘Ta aawaw salon Xoossa, sa7an nena ta qohas. Hizape ne na7a geetetada xeegetanaw bessike’ yaagis. \p \v 22 “Iya aaway aylleta xeegidi, ‘Ellesidi ubbaafe lo77o gidida ma7o ehidi iya mayzite; iya biradhen sagaayo, iya tohon caamma aathite. \v 23 Modho gatarmentho ehidi shukite, moos, ufaytoos. \v 24 Ta na7ay haysi hayqis, shin ha77i paxis; dhayis, shin bentis’ yaagis. Hessafe guye, ufaysi doomidosona. \p \v 25 “He wode bayra na7ay goshsha gaden de7ees. Yaape yishe soo matishin yethinne gufa girsi si7is. \v 26 I, aylletape issuwa xeegidi haniyabay aybeko eranaw oychis. \v 27 Aylley, ‘Ne ishay saro yida gisho ne aaway modho gatarmentho iyaw shukis’ yaagis. \p \v 28 “Bayra ishay yilotidi soo gelanawuka koybeenna. Aaway kare keyidi soo gelana mela iya woossis. \v 29 Shin I ba aawako, ‘Heko, haysa mela laythi ta new aylletada ne kiitaape issuwaka pacisonna new kiitetin, taani ta laggetara ufaytana mela hari attoshin issi laaqa deeshe immabaaka. \v 30 Hanoshin, haysi ne na7ay ne shaluwa laymatara dhaysidi yin, modho gatarmentho shukadasa’ ” yaagis. \p \v 31 “Aawayka, ‘Ta na7aw, neeni ubba wode taara de7aasa, taba ubbay neesa. \v 32 Haysi ne ishay hayqis, shin paxis; dhayis, shin bentis. Hessa gisho, daro ufaytanaw bessees’ yaagana” yaagis. \c 16 \s1 Ammanetona Shuuma Leemiso \p \v 1 Yesuusi ba tamaaretako, “Issi dure uraas iyape garsara issi shuumi de7ees. He shuumay ba godaa shaluwa toochees giya worey keetha aawa gakis. \v 2 Keetha aaway shuuma xeegisidi, ‘Taani woygiyaba si7adina? Hizape neeni ta keethas shuuma gidada oothanaw danda7onna gisho, ta shaluwa taw sheedha’ yaagis. \p \v 3 “He shuumay ba wozanan haysada yaagidi qopis: ‘Ta goday tana shuumatethaafe wothana hanees, goya aqanaw wolqi baawa, woossa maanaw yeellayees; yaatin ta waano? \v 4 Shuumatethaafe ta wodhiya wode asay tana mokana mela oothanaba ta erayis’ yaagis. \p \v 5 “Hessa gisho, iya godaa acoy de7iya asaa issuwa issuwa xeegi ehidi koyro uraako, ‘Ne bolla ta godaa acoy ay meli de7ii?’ yaagidi oychis. \p \v 6 “I, ‘Laatamu barmeele zayte acoy de7ees’ yaagis. \p “Shuumay, ‘Wule warqatiya he7e, ellesada, tammu barmeele zayte acoy de7ees gada xaafa’ yaagis. \p \v 7 “Hessafe kaallidi nam7anthuwako, ‘New aapuni de7ii?’ yaagis. \p “I, ‘Heedzu xeetanne laapun tammu kuntaale giste acoy de7ees’ yaagis. \p “Shuumay, ‘Ne wule warqatiya he7e, ellesada, 296 kuntaale yaagada xaafa’ yaagis. \v 8 Keetha aaway ammanetibona shuuma iya cincatethaas nashshis. Ha alamiya nayti ase oythan poo7o naytape aadhida wozanaamata. \p \v 9 “Hessa gisho, ta hintew odayis; ha alamiya miishey wuriya wode merinaa keethan moketana mela ha miishiyara hintew laggeta shammite. \v 10 Ubbaafe guuthaban ammanetiday daroban ammanetidaysa gidees. Qassi ubbaafe guuthaban ammanetonaysi daroban ammanetena. \v 11 Hiza, ha alame miishen hinte ammanetona ixiko, tuma miishe hintew ooni hadara immanee? \v 12 Hinte hara asa miishen ammanetona ixiko, hinte buzo miishe hintew ooni immanee? \p \v 13 “Issi aylley nam7u godatas haaretanaw danda7enna. Issuwa ixiko hankuwa dosees woyko issuwako shiiqiko hankuwa kadhees. Hessadaka, hinte Xoossasinne miishes haaretanaw danda7eketa.”\x - \xo 16:13 \xo*\xt Maato 6:24.\xt*\x* \p \v 14 Miishe dosiya Farsaaweti hessa si7ida wode Yesuusa qelqisidosona. \v 15 I, “Hinte, hintena asa sinthan xilliseeta, shin Xoossay hinte wozana erees. Asa sinthan bonchetidaysi Xoossa sinthan boretidaysa. \p \v 16 “Muse higgeynne nabeta kiitay Yohaanisa gakanaw hintew odetishe gam7is. Hessafe guye, Xoossaa kawotethaa Wongelay sabbaketishe gam7is. Asi ubbay yaa gelanaw dafetees.\x - \xo 16:16 \xo*\xt Maato 11:12-13.\xt*\x* \v 17 Gidoshin, higgiyafe issi laafa pidaley attanaape saloynne sa7i aadheysi kawuyees.\x - \xo 16:17 \xo*\xt Maato 5:18.\xt*\x* \p \v 18 “Ba machiw yeddidi haraa ekiya ubbay laammees. Ba azinaape anjetidaaro ekeysika laammees” yaagis.\x - \xo 16:18 \xo*\xt Maato 5:32; 2 Qoro 7:10-11.\xt*\x* \s1 Dure Uraanne Alaazara \p \v 19 “Al7onne alleeqo afila ma7iya, sa7i injetin gallas gallas ufaysan de7iya issi dure asi de7ees. \v 20 Hari qassi asatethay kumethi madunxida issi Alaazara geetetiya manqoy he dure uraa karen yegetidi attidaysi de7ees. \v 21 Koshape dendoysan dure ura gaytape wodhiya tiifiya maanaw amotishe de7ees. Hari attoshin, kanati yidi iya maduntha laacosona. \p \v 22 “He manqoy hayqis; kiitanchoti iya Abrahaame ki7o efidosona. Qassi dure urayka hayqidi moogetis. \v 23 Si7oolen un7etidi de7ishe dhoqu gidi haahon Abrahaamenne iya ki7on de7iya Alaazara be7is. \v 24 I, ‘Aawaw Abrahaame, taw qadhetarki; ha tama lacon un7etada de7iya gisho Alaazari ba biradhiya haathan yeddidi ta inxarsa laakothana mela hayyana iya yeddarki’ yaagidi waassis. \p \v 25 “Shin Abrahaamey iyako, ‘Ta na7aw, ne sa7an de7iya wode lo77obata ekidaysa, qassi Alaazari iitabata ekidaysa akeeka. Shin ha77i I haysan ufaytees, qassi neeni waayetashe de7aasa’ yaagis. \v 26 Ha ubbaafe aadhidi, ‘Haape hinteko, hinipe haa nuuko aadhanaw koyeysati pinnonna mela nuusinne hintew giddon gita aafoy de7ees’ yaagis. \p \v 27 “Dure uray, ‘Aawaw, yaako Alaazara ta aawa soo kiittana mela ta nena woossayis. \v 28 Taw ichashu ishati de7idosona, entika ha waaye bessaa yoonna mela entaw bidi markato’ yaagis. \p \v 29 “Shin Abrahaamey, ‘Entaw Museranne nabetara de7oosona; enti odiyaba si7onna’ yaagis. \p \v 30 “Dure uray, ‘Aawaw Abrahaame, hessatho gidenna; issi asi hayqope dendidi biiko enti maarotan gelana’ yaagis. \p \v 31 “Abrahaamey, ‘Musenne nabeta si7onna ixiko, hari attoshin hayqope issi asi dendi odikoka ammanokona’ yaagis.” \c 17 \s1 Asas Dhube Gidopa \p \v 1 Yesuusi ba tamaaretako, “Ase dhubethidi nagaran gelsiyabay yoonna aggenna. Gidoshin, nagaran gelana mela oothiya ura ayye!” yaagis. \v 2 He uray kaalotape issuwa balethanaape woxa ba qoodhen qachidi abban wulliko iyaw lo77o. \v 3 Hessa gisho naagetite.\x - \xo 17:3 \xo*\xt Maato 18:15.\xt*\x* \p “Ne ishay nagara oothiko hanqeta; qiirotidi maarotethan simmiko, iyaw atto yaaga. \v 4 Issi gallasan laapun toho qohidi, laapun toho, ‘Taani ta nagaraa eras tana maara’ yaagidi neeko yiiko iyaw atto ga.” \p \v 5 Hawaareti Godaako, “Ammano nuus gujarki” yaagidosona. \p \v 6 Goday, “Gaashe ayfe mela ammanoy hintew de7iko ‘Haysa wolaa shodetada abba giddon toketa’ yaagiko hintew kiitetana” yaagis. \p \v 7 Gujidika Yesuusi, “Hinte giddofe issuwas goshshanchoy woyko dorse heemmiya aylley de7iko ooso gadepe woyko wudepe soo simmiya wode, ‘Elle haayada kathi maanaw utta’ yaagey de7ii? \v 8 Deenna, ‘Taw kaho giigisa; taani mada, uyada aggana gakanaw eqada muza. Hessafe guye, neeni qassi maasanne uyaasa’ yaageneyee? \v 9 Hiza, goday, aylley kiita polida gisho anjiyee? \v 10 Hessa gisho, hinteka kiitetoysa ubbaa polida wode, ‘Nu pathonna aylleta; oothanaw bessiya oosuwa polida’ yaagite” yaagis. \s1 Baro Hargefe Geeyda Tammu Asata \p \v 11 Yesuusi Yerusalaame bishe Samaarisinne Galilas giddora kanthidi aadhis. \v 12 Issi gutaa geliya wode baro hargen oyketida tammu asati iya demmidosona. Entika haahon eqidi, \v 13 “Godaa Yesuusa, nuus qadhetarki” yaagidi waassidosona. \p \v 14 I enta be7ida wode, “Bidi hintenatethaa Ayhude kahine bessite” yaagis. Enti ogiya bolla bishe paxidosona.\x - \xo 17:14 \xo*\xt Leewe 14:1-32.\xt*\x* \p \v 15 Entafe issoy ba paxuwa be7ida wode dhoqu gida qaalan Xoossa bonchishe Yesuusako simmis. \v 16 I, Samaare biitta asi, shin Yesuusa toho bolla gufannidi iya galatis. \p \v 17 Yesuusi, “Paxiday tammu asata gidokonaayee? Yaatin, uddufunati aw bidonaa? \v 18 Ha allaga uraape\f + \fr 17:18 \fr*\fqa Ha allaga uraape: \fqa*\ft Baro hargiyafe paxida uray allaga geetetiday I Ayhude gidonna gishosa.\ft*\f* attishin, hari simmidi Xoossa galatey deenna guusseyee?” yaagidi oychis. \v 19 Uraako, “Ne ammanoy nena pathis; dendada ba” yaagis. \s1 Xoossa Kawotetha Yuussaa \r (Maato 24:23-28, 37-41) \p \v 20 Farsaaweti, “Xoossa kawotethay awude yaanee?” gidi Yesuusa oychidosona. I, “Xoossaa kawotethay bentiya mallan yeenna. \v 21 Qassika iya, ‘Hannina woyko hinina yaaganaw danda7enna. Ayis giiko, Xoossa kawotethay hinte giddon de7ees’ ” yaagidi zaaris. \p \v 22 Yesuusi ba tamaaretako, “Asa Na7a gallasatape issuwa be7anaw hinte amotiya wodey yaana, shin hinte be7eketa. \v 23 Asay, ‘I yan de7ees’ woyko, ‘Haysan de7ees’ yaagana, shin entana kaallidi boopite. \v 24 Wol7anthi wol7amidi salo gaxape gaxa poo7isiya mela Asa Na7aa yuussaa gallasay hessada hanana. \v 25 Shin hessi hananaape sinthe Asa Na7ay daro waayanawunne ha yeletethan ixetanaw bessees. \v 26 Nohe wode hanidaysa mela Asa Na7a woden hessada hanana.\x - \xo 17:26 \xo*\xt Medhe 6:5-8.\xt*\x* \v 27 Nohey Markabiyan gelida qamma gakanaw asay mishenne uyishe, ekishenne gelishe de7ishin dhayo haathay yidi ubbaa dhaysis.\x - \xo 17:27 \xo*\xt Medhe 7:6-24.\xt*\x* \v 28 Looxe laythanka hessatho hanis. Asay mishenne uyishe, shammishenne bayzishe, tokishenne keexishe, gam7idosona.\x - \xo 17:28 \xo*\xt Medhe 18:20—19:25.\xt*\x* \v 29 Looxey Soodomepe keyida gallas diinne geetetiya xuuggiyabay salope bukidi ubbaa dhaysis. \v 30 Asa Na7ay qonciya wodeka hessada hanana. \p \v 31 “He gallasan karen de7iya oonika keetha giddon de7iyaba ekanaw soo gelopo. Hessadaka, gaden de7iya asi aykoska soo simmofo.\x - \xo 17:31 \xo*\xt Maato 24:17-18; Mar 13:15-16.\xt*\x* \v 32 Looxe machiw akeekite;\x - \xo 17:32 \xo*\xt Medhe 19:26.\xt*\x* \v 33 ba shempiw ashshanaw koyiya asi oonika dhaysana; ba shempiw aathidi immiya oonika I ashshana.\x - \xo 17:33 \xo*\xt Maato 10:39; 16:25; Mar 8:35; Luqa 9:24; Yoha 12:25.\xt*\x* \v 34 Ta hintew odayis; he gallasan nam7u asati issi arsan zin7ana; issoy eketana, hankoy attana. \v 35 Nam7u maccasati wolla gaaccishin iissiya eketana, hankiya attana. \v 36 Nam7u asati wolla gaden goyeysatape issoy eketana, hankoy attana”\f + \fr 17:36: \fr*\ft Issi issi maxaafatan paydo 36 deenna.\ft*\f* yaagis. \p \v 37 Enti, “Godaw aw eketanee?” yaagidi oychidosona. \p I, “Bawuti de7iya bessan ankoti shiiqoosona” yaagis. \c 18 \s1 Am7e Woosa Leemiso \p \v 1 Yesuusi ba tamaareta azallonna ubba wode woossana mela tamaarsanaw koyidi yaagidi leemiso odis: \v 2 “Issi kataman Xoossas yashetonna, asas yeellatonna issi daynni de7ees \v 3 He kataman issi am7iya de7awusu. Iyaka, ‘Ta giddoninne ta morkiya giddon de7iya mootuwa pirda’ yaagada ubba wode he daynnaako simeretawusu. \v 4 Daynnay guutha wodes I odaa si7onna ixis, shin guyepe ba wozanan, ‘Taani Xoossas yayyonna, asas yeellatonna ixikoka, \v 5 ha am7iya tana waaysiya gisho iw pirdana; yaatonna ixiko ubba wode yada tana salethana’ ” yaagidi qopis. \p \v 6 Godayka, “Geella daynnay gidaysa si7ideta; \v 7 Xoossay qammanne gallas iyako waassiya ba dooridaysatas pirdeneyee? Entana maaddanaw gam7iyee? \v 8 Ta hintew odeysa si7ite, ellesidi pirdana. Gidoshin, Asa Na7i yaa wode sa7a bolla ammano demmandesha?” yaagis. \s1 Farsaawiyanne Qaraxa Qanxisiya Ura \p \v 9 Qassi zaaridi, Yesuusi, bantana xillo asada oothidi ceeqeteysatasinne harata kadheysatas haysada yaagidi leemiso odis: \v 10 “Nam7u asati woossanaw Xoossa Keethi bidosona. Issoy Farsaawe hankoy qassi qaraxa qanxisiya asi. \v 11 Farsaawey eqidi baw woossishe, ‘Xoossaw taani harata mela bonqancho, geellanne laymatiya asi, aadhada qassi ha qaraxa qanxisiya uraa mela gidonna gisho nena galatayis. \v 12 Saamintafe nam7u toho xoomayis, ta demmiyaba ubbaafe asraata kessayis’ yaagis. \p \v 13 “Shin qaraxa qanxiseysi haahon eqidi hari attoshin salo dhoqu gidi xeellanawka yayyidi ba tiraa iccishe ‘Xoossaw, tana nagaranchuwa maararki’ gidi woossis.\x - \xo 18:13 \xo*\xt Maato 23:12; Luqa 14:11.\xt*\x* \v 14 Ta hintew odeysa si7ite; Farsaawiyape haysi qaraxa qanxiseysi Xoossaa sinthan xillo gididi ba soo simmis. Ayis giiko, bana dhoqu dhoqu oothiya asi kawuyana, bana kawushiya asi dhoqu dhoqu gaana” yaagis. \s1 Yesuusanne Yooga Nayta \r (Maato 19:13-30; Mar 10:13-31) \p \v 15 Yesuusi yooga nayta bolla ba kushiya wothidi anjana mela asay iyako ehoosona. Yesuusa tamaareti hessa be7idi “Ayis Yesuusako eheetii?” yaagidi kaccidosona. \v 16 Shin Yesuusi nayta baako xeegidi, “Yooga nayti taako yaanaysa diggofite; yo giite. Ayis giiko, Xoossa kawotethay entada hanidaysatasa. \v 17 Taani hintew tuma odayis; Xoossa kawotetha yooga naytatho ekonnay oonika yaa gelenna” yaagis. \s1 Dure Ura Oysha \r (Maato 19:16-30; Mar 10:17-31) \p \v 18 Ayhude halaqatape issoy, “Keeha astamaariyaw, merina de7o demmanaw ay ootho?” yaagidi oychis. \p \v 19 Yesuusi iyako, “Ayis tana keehaw yaagada xeegay? Issi Xoossafe attishin, hari keehi baawa. \v 20 Laammofa, wodhopa, kaysotopa, wordo markatofa, ne aawanne ne aayiw boncha” giya kiita eray gidi oychis.\x - \xo 18:20 \xo*\xt Kessa 20:12-16; Zaare 5:16-20.\xt*\x* \p \v 21 Urayka, “Hessata ubbaa taani na7atethafe doomada naagashe gam7as” yaagis. \p \v 22 Yesuusi hessa si7ida wode, “Hiza, new issibay pacees; new de7iyaba ubbaa bayzada manqotas imma; salon nena shaloy naagees. Yaata simmada, tana kaalla” yaagis. \v 23 Shin uray hessa si7ida wode iyaw daro shaloy de7iya gisho daro qiirotis. \p \v 24 Yesuusi uraa be7idi, “Dure asas Xoossa kawotethi geloy waanidi un7andesha? \v 25 Durey Xoossa kawotethi gelanaysafe gimaley narpe luhora kantheysi kawuyees” yaagis. \p \v 26 Hessa si7ida asay, “Hessa gidiko ooni attanee?” yaagidosona. \p \v 27 Yesuusi, “Asas danda7etonabay Xoossas danda7etees” yaagis. \p \v 28 Phexroosi, “Heko nuuni nubaa ubbaa aggidi nena kaallida” yaagis. \p \v 29 “Yesuusi tuma ta hintew odayis; Xoossaa kawotethaas gidi ba keethaa woyko ba machiw woyko ba ishata woyko ba aawanne ba aayiw woyko ba nayta aggiday; \v 30 ha wodiyan dako daro, yaana alamen merina de7o ekonnay oonika baawa” yaagis. \s1 Yesuusi Ba Hayquwaba Heedzantho Odis \r (Maato 20:17-19; Mar 10:32-34) \p \v 31 Yesuusi tammanne nam7ata baako xeegidi, “Ane Yerusalaame boos, nabeti Asa Na7aba xaafidaba ubbay yan poletana. \v 32 I Ayhude gidonna asaas aadhidi imetana. Enti iya toochana, cayananne iya bolla cuttana. \v 33 Iya garaafidaape guye, wodhana, shin heedzantho gallasan I hayqope dendana” yaagis. \p \v 34 Shin iya tamaareti he ubbaafe issibaaka akeekibokona. Iya xuuray entaw qosetida gisho I woygidaako eribookona. \s1 Qooqey Xeellis \r (Maato 20:29-34; Mar 10:46-52) \p \v 35 Yesuusi Iyaarko matiya wode issi qooqe uray oge gaxan uttidi woossees. \v 36 Qooqe uray asay he bessaara aadhishin si7idi, “I aybee?” gidi oychis. \v 37 Enti, “Naazirete Yesuusi haysara aadhees” yaagidosona. \p \v 38 I, “Dawita na7aw, Yesuusa, tana maararki” yaagidi waassis. \p \v 39 Sinthe sinthe biya asati, “Si7i ga” gidi hanqetidosona. Shin I, “Dawita na7aw, tana maara” yaagidi darsidi waassis. \p \v 40 Yesuusi eqidi uraa baako ehana mela kiittis. Urayka, iyako shiiqin, \v 41 “Ta new ay oothana mela koyay?” yaagidi oychis. \p Qooqey, “Godaw ta xeellanaw koyayis” yaagis. \p \v 42 Yesuusi, “Xeella, ne ammanoy nena pathis” yaagis. \v 43 Uray ellesidi xeelli aggis. Xoossaa bonchishe Yesuusa kaallis. Asa ubbay hessa be7idi Xoosse galatidosona. \c 19 \s1 Qaraxa Qanxisiya Zakiyoosa \p \v 1 Yesuusi Iyaarko gelidi aadhees. \v 2 Yan Zakiyoosa geetetiya qaraxa qanxiseyisata halaqay de7ees. I daro dure. \v 3 I Yesuusi ooneko be7anaw koyis. I qanthi gidiya gisho asaa darotethaafe dendoysan Yesuusa be7anaw danda7ibeenna. \v 4 Yesuusa be7anaw koyidi I biya ogiyas sinthe woxi bidi issi boobba mitha bolla keyis. \p \v 5 Yesuusi he bessaa gakishe dhoqu gidi be7idi, “Zakiyoosa, hachi ta ne son pee7anaw bessiya gisho elle wodha” yaagis. \v 6 I ellesi wodhidi ufaysan Yesuusa mokis. \p \v 7 He bessan de7iya asaa ubbay hessa be7idi, “Nagaranchuwa soo gelidi moketaniw hanees” yaagidi zuuzumidosona. \v 8 Gidoshin, Zakiyoosi eqidi Godaako, “Godaw, Heko taw de7iya shalo ubbaafe baggaa manqotas immana. Asape aybaka wordon balethada ekidaba gidiko oyddu kushe zaarana” yaagis. \p \v 9 Yesuusi qassi, “Ha uray Abrahaame na7a gidida gisho hachi atotethay ha soo yis. \v 10 Asa Na7ay yiday dhayidaysa koyanaasanne ashshanaasa” yaagis.\x - \xo 19:10 \xo*\xt Maato 18:10.\xt*\x* \s1 Tammu Minaane Leemiso \r (Maato 25:14-30) \p \v 11 Asay hessa si7iya wode, Yesuusi Yerusalaame matatida gishonne Xoossaa kawotethay ha77i matara qoncana daanida gisho entaw leemiso odis.\x - \xo 19:11 \xo*\xt Maato 25:14-30.\xt*\x* \v 12 Hessa gisho, Yesuusi, “Issi gita asi de7eysi baw kawotethi ekidi yaanaw hara biitta bis. \v 13 Iyaw oothiya aylletape tammata xeegidi issuwas issuwas tammu minaane\f + \fr 19:13 \fr*\fk Minaane: \fk*\ft Minaaney Girike doona. Issi minaaney issi gallasa oosanchos heedzu ageena damooze gidees.\ft*\f* immidi ‘Ta simmada yaana gakanaw ha miishiyara zal7ite’ yaagis. \p \v 14 “He biitta asay iya ixiya gisho, ha uray nu bolla kawotana mela nu koyoko yaagidi ase iya guyera kiittidosona. \p \v 15 “Gidoshin, he uray kawo gididi ba biitta simmis. He tammu aylleti I immida miishiyan ay mela zal7idi wodhisidaako eranaw koyidi entana xeegisis. \p \v 16 “Koyroysi yidi, ‘Godaw, ne taw immida miishey haraa tamma wodhis’ yaagis. \p \v 17 “Iya Goday, ‘Neno ammanetida aylliyaw lo77o oothadasa. Neeni guuthaban ammanetida gisho new tammu katamata bolla maata immas’ yaagis. \p \v 18 “Nam7anthoy yidi, ‘Godaw, ne taw immida miishey haraa ichasha wodhis’ yaagis. \p \v 19 “Goday iyako, ‘Newuka qassi ichashu katamata bolla maata immas’ yaagis. \p \v 20 “Heko heedzanthoy yidi, ‘Godaw, ta curqan xaaxada naagida ne miishiya hannashu. \v 21 Ayis giiko, neeni nebaa gidonnaba ekeysanne ne zeronnaba cakiya iita asi gidiya gisho new yayyas’ yaagis. \p \v 22 “Iya goday zaaridi, ‘Neno iita aylliyaw ne doonatho ta nena pirdana. Ta wothonnaba ekeysanne zeronnaba cakiya asi gideysa ne eriko, \v 23 ta yada ta miishiya wodhera ekana mela zal7iya asaas ayis immabikii?’ \p \v 24 “Iya goday he bessan eqidaysatako, ‘Iyara de7iya miishiya ekidi tamma wodhisidaysas immite’ yaagis. \p \v 25 “Enti, ‘Godaw, iyaw kaseka tammu minaaney de7ees’ yaagidosona. \p \v 26 “Goday, ta hintew odayis; ‘De7iya ubbaas hari guzhetana, shin baynaysafe haray atto iyaw de7iyaraka eketana.\x - \xo 19:26 \xo*\xt Maato 13:12; Mar 4:25; Luqa 8:18.\xt*\x* \v 27 Gidoshin, ta enta bolla kawotonna mela koydaysata he ta morketa ha ta sinthe ehidi gora7ite’ gis” yaagis.\x - \xo 19:27 \xo*\xt Maato 25:14-30.\xt*\x* \s1 Gita Bonchon Yerusalaame Geluwa \r (Maato 21:1-11; Mar 11:1-11; Yoha 12:12-19) \p \v 28 Yesuusi hessa odidaape guye, entafe sinthe hemetidi Yerusalaame bis. \v 29 Shamaho zuma\f + \fr 19:29 \fr*\fqa Shamaho zuma: \fqa*\ft Shamahoy daro doliya zuma guussu.\ft*\f* bolla de7iya Beetefaagenne Bitaane matida wode ba tamaaretape nam7ata kiittidi, \v 30 “Hinte sinthan de7iya gutaa biite, hinte yaa gakiya wode oonika toggonna qashetidi de7iya hare mari demmana. Iya billidi haa eki yiite. \v 31 Oonika, ‘Ayis billeetii?’ gidi oychiko, ‘Goday iya koyees’ yaagite” yaagis. \p \v 32 Kiitetidaysati bidi I gidaysada hanin be7idosona. \v 33 Enti hare maraa billishin godati be7idi, “Hare maraa ayis billeetii?” yaagidosona. \p \v 34 Enti zaaridi, “Goday iya koyees” yaagidosona. \p \v 35 Yaape hare maraa Yesuusako ehidosona. Banta ma7uwa hare maraa zokon yeggidi Yesuusa hare maraa bolla utisidosona. \v 36 Asayka I biya ogiya bolla banta ma7uwa hiixidosona. \p \v 37 Shamaho zuma dugethe wodhisiya ogiyako matiya wode, taybon keehi daro asay enti be7ida malaalsiyaban ufaytidi banta qaala dhoqu oothidi, \q1 \v 38 “Godaa sunthan yaa kawoy anjetidaysa \q2 saluwan saroy \q2 ubbaafe dhoqa saluwan bonchoy \q2 Xoossaas gido” \m yaagidi Xoossaa galatidosona.\x - \xo 19:38 \xo*\xt Maz 118:26.\xt*\x* \p \v 39 Asaa giddofe issi issi Farsaaweti Yesuusako, “Astamaariyaw, ne tamaareta hayzite gada hanqeta” yaagidosona. \p \v 40 I entako, “Enti si77i giiko shuchati waassana” yaagis. \p \v 41 Yesuusi Yerusalaame matishe katamaa be7idi iyaw yeekis. \v 42 “New saro gidanaysa hachi ne eridaba gidiyakoshin, ha77i ne ayfiyape geemmis. \v 43 Ne morketi ne yuushuwa diridi dumma dumma ogiyara nena teqidi un7ethiya wodey yaana. \v 44 Nenanne ne dirsaa garsan de7iya ne nayta dhaysana. Issi issi shuchu denthidi laallana, ayis giiko Xoossay nena ashshanaw yaa wodiya erabaaka” yaagidi iw yeekis. \p \v 45 Hessafe guye, Yesuusi Xoossa Keethi gelidi zal7eyisata yaape goodis. \v 46 Qassi, “ ‘Ta keethay Xoossaa woossiya keethi gidana’ gidi xaafetis, shin hinte ta keethaa pangata gongolo oothideta” yaagis.\x - \xo 19:46 \xo*\xt Isa 56:7; Ermi 7:11.\xt*\x* \p \v 47 Gallas gallas xoossa keethan tamaarsees. Kahineta halaqati, higge astamaaretinne deriya cimati iya wodhanaw oge koyoosona.\x - \xo 19:47 \xo*\xt Luqa 21:37.\xt*\x* \v 48 Gidoshin, asa ubbay iya timirtiya banta wozana yeggidi si7iya gisho, entaw oothanabay dhayis. \c 20 \s1 Yesuusa Maatay Oyshetetha \r (Maato 21:23-27; Mar 11:27-33) \p \v 1 Issi gallas Yesuusi xoossa keethan asaa tamaarsishininne Wongela markatishin, kahine halaqati, higge astamaaretinne deriya cimati issife iyako yidi, \v 2 “Neeni haysata aybi maatan oothiyako nuus oda. Ha maata new immiday oonee?” yaagidi oychidosona. \p \v 3 I entako, “Taka hintena issiba oychana, ane taw zaarite. \v 4 Xammaqiya Yohaanisa xinqatey Xoossafeye asapee?” yaagis. \p \v 5 Enti woli giddon yaagidi zoretidosona: “Xoossafe giiko yaatin, ayis ammanibeketii?” yaagana. \p \v 6 “Asape giiko, asa ubbay Yohaanisi nabe gideysa ammaniya gisho nuna shuchan caddana.” \p \v 7 Yaaniya gisho, “Awupeko nu eroko” yaagidi zaaridosona. \p \v 8 Yesuusi zaaridi, “Hiza, taka ay maatan haysata oothiyako hintew odike” yaagis. \s1 Goshshanchota Leemiso \r (Maato 21:33-46; Mar 12:1-12) \p \v 9 Hessafe guye, Yesuusi yaagidi ha leemisuwa asaas odis: “Issi asi woyne tokis. Goshshanchotas kera immidi daro wode gam7idi yaanaw hara biitta bis.\x - \xo 20:9 \xo*\xt Isa 5:1.\xt*\x* \v 10 Woyne ayfiya maxiya wodey gakin woyne ayfiyape iyaw yeddana mela goshshanchotako ba aylliya kiittis. Shin goshshanchoti he aylliya oykidi wadhidi mela kushe yeddidosona. \v 11 Kaallidika hara aylliya kiittis. Qassi goshshanchoti iya wadhidi, kawushidi mela kushe yeddidosona. \v 12 Ha77ika zaaridi heedzantho aylliya kiittis. Goshshanchoti iyaka madunxisidi woyne gadiya giddofe gaxa kessidi yeggidosona. \p \v 13 “Woyne gadiya goday, ‘Yaatin ta ay ootho? Ane qassi ta dosiya ta na7a yeddana; ooni eri enti iya bonchona aggokona’ yaagis. \p \v 14 “Shin goshshanchoti uraa na7a be7ida wode, ‘Haysi iya laattanaysa, haa yiite iya wodhana, yaatiko laatay nuus gidana’ yaagidi zoretidosona. \v 15 Woyne gadiya giddofe gaxa kessidi wodhidosona. Yaatin, woyne gadiya goday he asata waatanee? \v 16 Yidi he goshshanchota dhaysana, woyne gadiya hara asatas immana. Asay hessa si7ida wode ‘Shinchalle hessa melaba gathofo’ yaagidosona. \p \v 17 “Yesuusi enta caddi xeellidi, \q1 “ ‘Yaatin, gimbe keexiya asati borida shuchay, \q2 keethaas malanne minotethi immiya ubbaafe aadhiya shuchi gidis’ \m geetetidi xaafetidaysa birshethay aybee?\x - \xo 20:17 \xo*\xt Maz 118:22.\xt*\x* \v 18 He shuchaa bolla kundiya ubbay qoxettana, shuchay iya bolla wodhiya ubbay liiqana” yaagis. \p \v 19 Higge astamaaretinne kahine halaqati ha leemisoy odetiday enta bolla gideysa eridi he wode iya oykanaw koydosona, shin asaas babidosona. \s1 Giiraba \r (Maato 22:15-22; Mar 12:13-17) \p \v 20 Hessa gisho, Yesuusa deriya haariya Roome kawa maatas aathidi immanaw koyidi iya doonape bala qaala naagoosona. Hessa polisanaw xillo daanidi cimmiya asata iyako kiittidosona. \v 21 Kiitetidi bida asati, “Astamaariyaw, neeni odeysinne tamaarseysi like gideysa, qassi Xoossaa ogiya tumatethan tamaarseysanne oonaka shaakonnaysa nu eroos. \v 22 Hanoshin, Roome kawas giira giiranaw bessi bessennee?” yaagidi iya oychidosona. \p \v 23 Shin I enta wozanaa iitatetha erida gisho, \v 24 “Ane tana issi santime bessite, Iya bolla de7iya misileynne sunthay oodebayee?” yaagis. \p Enti zaaridi, “Roome Kawa Qeesareysa” yaagidosona. \p \v 25 I zaaridi, “Yaatiko, Qeesareba Qeesares, Xoossaba Xoossaas immite” yaagis. \p \v 26 Hessa gisho, I zaarida zaaruwan asaa sinthan bala demmanaw danda7ibookona. Iya zaaruwan malaaletidi si77i gidoosona. \s1 Hayqope Dendoba \r (Maato 22:23-33; Mar 12:18-27) \p \v 27 Hayqope dendoy baawa giya Saduqaawetape issoti issoti Yesuusako yidi,\x - \xo 20:27 \xo*\xt Hawa 23:8.\xt*\x* \v 28 “Astamaariyaw, issi asi macho ekidi na7a yelonna hayqiko, iya ishay he maccasiw ekidi nayta yelidi ba ishaas koche ashshana mela Musey xaafis.\x - \xo 20:28 \xo*\xt Zaare 25:5.\xt*\x* \v 29 Heko laapun ishati de7oosona. Koyroysi macho ekidi na7a yelonna hayqis. \v 30 Nam7anthoy iyo ekidi na7a yelonna hayqis. \v 31 Heedzanthoyka hessatho hanis. Laapunati ubbay hessada hanidi iyo ekidosona, shin na7a yelonna hayqidosona. \v 32 Wursethan maccasiya hayqasu. \v 33 Hiza, laapun addey iyo ekida gisho hayqope dendiya wode iya oodde macho gidanee?” yaagidi oychidosona. \p \v 34 Yesuusi zaaridi, “Asay ha wodiyan ekoosonanne geloosona. \v 35 Shin hayqope dendidi yaana alamiyan daanaw besseysati ekokonanne gelokona. \v 36 Enti kiitancho mela gidiya gisho sinthafe hayqokona. Hayqope dendida gisho enti Xoossaa nayta. \v 37 Musey Godaa, ‘Abrahaame Godaa, Yisaaqa Godaa, Yayqooba Godaa’ gidi tushiya giddon xuugetiya tama taarikiya xaafidaysan hayqida asay dendeysa bessees.\x - \xo 20:37 \xo*\xt Kessa 3:6.\xt*\x* \v 38 Ubbay iyaw de7on de7eyisata gidiya gisho I de7on de7eyisata Godaape attishin, hayqidaysata Godaa gidenna” yaagidi zaaris. \p \v 39 Higge astamaaretape issoti issoti, “Astamaariyaw, lo77oba odadasa” yaagidosona. \v 40 Hessafe guye, hara oysho oychanaw yayyidosona. \s1 Kiristoosi Oodde Na7ee? \r (Maato 22:41-46; Mar 12:35-37) \p \v 41 Iyape kaallidi Yesuusi entako, “Asay Kiristoosa waatidi Dawita na7a yaagona? \v 42-43 Ayis giiko, Dawiti ba huuphen ba maxaafan, \q1 “ ‘Xoossay ta Godaako “Ta ne morketa \q2 ne tohoy yedhiyaso oothana gakanaw \q2 taape ushacha baggan utta” gis’ yaagis.\x - \xo 20:42-43 \xo*\xt Maz 110:1.\xt*\x* \p \v 44 “Hiza, Dawiti Kiristoosa, ‘Godaa gidi xeegishe iyaw na7a waanidi gidii?’ ” yaagis. \p \v 45 Derey ubbay si7ishin ba tamaaretako, \v 46 “Adussa ma7o ma7idi yuushshe doseysatape, giyan boncho sarotho, ayhude woosa keethan boncho oyde, moketiya sonka boncho bessi koyiya higge astamaaretape naagetite. \v 47 Enti am7eta keethaa kalloyoosona, xillo asi daanidi woosa adussosona. Hessati ubbaafe aadhiya iita pirda ekana” yaagis. \c 21 \s1 Am7e Muxaata \r (Mar 12:41-44) \p \v 1 Dure asay xoossa keethan muxaata saaxiniyan yeggishin Yesuusi dhoqu gidi asaa be7is. \v 2 Qassi issi manqo am7iya nam7u sikina yeggishin be7idi, \v 3 “Ta hintew tuma odayis; ha manqo am7iya ubbaafe aathada immasu. \v 4 Ayis giiko, ha asa ubbay bantaw de7iyabaape immidosona, shin iya ba pacaape, baw de7iya aquwa ubbaa immasu” yaagis. \s1 Wode Wursetha Malaatata \r (Maato 24:3-14; Mar 13:3-23) \p \v 5 Yesuusa tamaaretape issoti issoti Xoossa Keethay daro lo77iya shuchaninne asay Xoossaas immida imotan lo77idaysa odetoosona. \v 6 Shin Yesuusi, “Ha hinte be7iyabay ubbay laaletonna, shuchi shucha bolla gimbetida mela attonna wodey yaana” yaagis. \p \v 7 Entika, “Astamaariyaw, ha ubbay hananay awudee? Qassi haysi hananaysas malaatay aybee?” yaagidi oychidosona. \p \v 8 Yesuusi yaagidi entaw zaaro immis: “Baletonna mela naagetite. Daroti, ‘Taani Kiristoosa, wodey matatis’ yaagishe ta sunthan yaana, shin hinte enta kaallopite. \v 9 Hinte olabaanne asaa geellatetha si7iya wode dagammofite. Hessi sinthatidi hananaysi attonnaba gidiya gisho wodiya wursethay ellesidi yeenna” yaagis. \p \v 10 Kaallidika, “Derey deriya bolla, kawotethay kawotethaa bolla dendana. \v 11 Gita biitta qaaxoy hanana, koshaynne gadoy dumma dumma bessan darana, yashshiyabaynne gita malaatati salope qoncana. \v 12 Shin ha ubbay hananaape sinthe ta sunthaa gisho gidi asay hintena gooddananne oykana. Ayhude woosa keethaninne qasho keethan hintena yeggana. Kawota sinthenne deriya haareyisata sinthe hintena efana. \v 13 Hessika tabaa hinte entaw markatanaw lo77o oge gidana. \v 14 Hessa gisho, hinte oyshetiya wode woygidi zaaro immane gidi hinte wozanan un7etonna mela akeekite.\x - \xo 21:14 \xo*\xt Luqa 12:11-12.\xt*\x* \v 15 Ayis giiko, hinte morketi hintera eqetanawunne palamanaw danda7onna doonanne cincatethi ta hintew immana. \v 16 Hari attoshin, hintena yelidaysati, hinte ishati, hinte dabbotinne laggeti hintena aathidi immana. Hinte giddofe issota issota wodhana. \v 17 Ta sunthaa gisho asa ubbaa sinthan hinte ixetidaysata gidana. \v 18 Shin hari attoshin, hinte binaanape issoyka dhayenna. \v 19 Polo danda7an hinte, hinte shempuwa ashshana.” \p \v 20 “Yerusalaame katamay wotaadaren diretidi uttidashin hinte be7iko iyaw dhayoy matatidaysa erite. \v 21 He wode Yihudan de7iya ubbay deriyako baqato, kataman de7eysati yaape keyo, gaxariyan de7eysati katama gelopo. \v 22 Ayis giiko, ha xaafetidabay poletana mela hessi Xoossay kushe zaariya wode.\x - \xo 21:22 \xo*\xt Hose 9:7.\xt*\x* \v 23 Sa7a bolla gita metoy yaana, hessanka asaa bolla Xoossaa hanqoy yaana. Hessa gisho, qanthatidaysatanne dhantheyisata ayye! \v 24 Enti mashshan hayqana, asa ubbay allaga biitta di7etana. Ayhude gidonna asaa wodey poletana gakanaw Yerusalaamey entanan yedhetidaysa gidana. \p \v 25 “Awan, ageenaninne, xoolintota bolla malaatati hanidi bentana. Abbaafenne zuliya deshuwape dendoysan biittan de7iya asay un7etananne yarkana.\x - \xo 21:25 \xo*\xt Isa 13:10; Hiz 32:7; Ermi 2:31; Qon 6:12.\xt*\x* \v 26 Saluwa wolqati buqettana gisho asay yashshaninne biitta bolla aybi hanandesha gidi naagon bantana baletana. \v 27 He wode Asa Na7ay wolqaninne gita bonchuwan shaarara yishin enti be7ana.\x - \xo 21:27 \xo*\xt Daane 7:13; Qon 1:7.\xt*\x* \v 28 Hinte atotethay matatida gisho ha hanoti poletethi oykiya wode giigeti eqite, hinte huuphiya dhoqu oothidi xeellite” yaagis. \p \v 29 Kaallidika, haysada gidi leemiso odis; “Balase mithinne hara mithata ubbaa be7ite. \v 30 Enti aaciya wode torchey matatidaysa hinte ereeta. \v 31 Hessada ha hanoti poletishin hinte be7iko Xoossaa kawotethay matatidaysa erite. \p \v 32 “Ta hintew tuma odayis; ha ubbay poletana gakanaw ha yeletethay aadhenna. \v 33 Saloynne sa7i aadhana, shin ta qaalay aadhenna. \p \v 34 “Hiza, dhassi bayna de7on, ushsha daroninne duussabaas un7etethan hinte wozanay oyketonna melanne he qammay akeekona xiheda hinte bolla gakonna mela naagetite. \v 35 He qammay biitta kumethan de7iya ubbaa bolla gakana. \v 36 Hessa gisho, yaa iitaape attanawunne Asa Na7a sinthan eqanaw danda7ana mela ubba wode minnidi woossite” yaagis. \p \v 37 Gallas gallas Yesuusi xoossa keethan tamaarsishe, qamma qamma Shamaho zuma bolla keyidi aqees.\x - \xo 21:37 \xo*\xt Luqa 19:47.\xt*\x* \v 38 Asa ubbay iya si7anaw wonta guura iyako Xoossaa Keethi yoosona. \c 22 \s1 Yihudi Yesuusa Aathidi Immanaw Maqetis \r (Maato 26:1-5, 14-16; Mar 14:1-2, 10-11; Yoha 11:45-53) \p \v 1 He wode “Paasika” giya Uytha Ba7aaley matis.\x - \xo 22:1 \xo*\xt Kessa 12:1.\xt*\x* \v 2 Kahine halaqatinne higge astamaareti ase yayiya gisho, waatidi Yesuusa banta giddofe dhaysaneko oge koyoosona. \v 3 Xalahey tammanne nam7atape issuwa gidida Asqoroota Yihuda geeteteysa gido gelis. \v 4 Yihudi kahine halaqatakonne Xoossa Keetha naageysata halaqatako bidi Yesuusa waati aathidi immaneko entara maqetis. \v 5 Entika hessan ufaytidi miishe immanaw iyara zoretidosona. \v 6 Ika zoretethan giigis. Aathi entaw immanaw asi bayna inje wode naagishe de7ees. \s1 Wursetha Kaho \r (Maato 26:17-25; Mar 14:12-21; Yoha 13:21-30) \p \v 7 Hessafe guye, Paasika dorsay shuketiya Uytha Ba7aaley gakis. \v 8 Yesuusi, “Paasika kahuwa maana mela bidi nuus giigisite” yaagidi Phexroosanne Yohaanisa kiittis. \v 9 Enti, “Nu awun giigisana mela ne koyay” yaagidi oychidosona. \v 10 I entako, “Heko hinte katama gelishin haatha oto tookida addey hintera gahetana. I bidi geliya keethaa iya kaallidi gelite. \v 11 Astamaarey godaako, ‘Ta ta tamaaretara wolla Paasika kahuwa maanaw imatha keethi awunee? yaagis’ giite. \v 12 I pooqiya bolla hiixetidi giigidi de7iya dalga kifile hintena bessaana, yan giigisite” yaagis. \v 13 Enti bidi Yesuusi gidaysada hanin demmidosona. Paasika ba7aale kahuwa yan giigisidosona. \p \v 14 Saateyka gakida wode Yesuusi hawaaretara wolla kahuwa bolla uttis. \v 15 I entako, “Ta waaye ekanaape sinthe ha kahuwa hintera maanaw daro amottas. \v 16 Hiza, si7ite! Xoossaa kawotethan haysas birshethay poletana gakanaw ha kahuwa zaarada miike” yaagis. \v 17 Ushshaa ekidi galati simmidi, “He7ite haysa hinte giddon shaaketite. \v 18 Si7ite! Xoossaa kawotethay yaana gakanaw hachife doomada ha woyne ushshafe zaarada uyike” yaagis. \p \v 19 Uythaa ekidi, galati simmidi, “Haysi hintew imetiya ta ashuwa. Haysa oothishe tana qopite” yaagidi menthidi entaw immis. \p \v 20 Hessadaka, kahuwape guye, ushsha ekidi, “Ha ushshay hintew gukida ta suuthan gidiya ooratha caaquwa.\x - \xo 22:20 \xo*\xt Ermi 31:31.\xt*\x* \v 21 Gidoshin, tana aathidi immana uraa kushey taara issife gaytaana.\x - \xo 22:21 \xo*\xt Maz 41:9.\xt*\x* \v 22 Asa Na7ay iyaw geetetoysa mela hayqanaw de7ees, shin iya aathidi immiya uraa ayye!” yaagis. \v 23 Enti banta giddon, “Haysa ooni oothanee” gidi woli oychidosona. \p \v 24 Qassi enta giddon gita gidanay oone giya palami medhetis.\x - \xo 22:24 \xo*\xt Maato 18:1; Mar 9:34; Luqa 9:46.\xt*\x* \v 25 Yesuusi entako, “Deriya kawoti banta asaa wolqan haaroosona; banta deriya bolla godateysataska bantana, ‘Lo77o ootheyisata’ yaagidi xeegosona.\x - \xo 22:25 \xo*\xt Maato 20:25-27; Mar 10:42-44.\xt*\x* \v 26 Shin hinte giddon hessa mela gidopo. Hinte giddon bayratey kaaloda hano;\x - \xo 22:26 \xo*\xt Maato 23:11; Mar 9:35.\xt*\x* kaaletheysi kaalleysada hano. \v 27 Hanoshin, mokeysafenne Moketeysafe awusi aadhii? Moketeysa gidenneyee? Shin taani hinte giddon mokeysa mela.\x - \xo 22:27 \xo*\xt Qon 13:12.\xt*\x* \p \v 28 “Hinteka ta metuwan taape shaaketonna taara minnidi eqidaysata. \v 29-30 Hinte ta gaytape maana mela, uyana melanne araatata bolla uttidi tammanne nam7u Isra7eele sheeshata bolla pirdana mela ta aaway tana shuumidaysada taka hintena ta kawotethan shuumana” yaagis.\x - \xo 22:29-30 \xo*\xt Maato 19:28.\xt*\x* \p \v 31 Kaallidika Yesuusi, “Simoona, Simoona, Xalahey hintena gisteda harqanaw woossis. \v 32 Shin taani ne ammanoy dhayonna mela new gaannatas. Neka simmida wode ne ishata mintha” yaagis. \p \v 33 Simooni, “Godaw, taani neera qashetanawunne hayqanaw giigetas” yaagis. \p \v 34 Yesuusi Phexroosako, “Ta new odayis; hachi kuttoy waassanaape sinthe ne tana heedzu toho kaddana” yaagis. \v 35 Kaallidika, Yesuusi entako, “Taani hintena korojoy, karxiitinne caammi baynna kiitida wode hintew pacidabay de7ii?” yaagidi oychis.\x - \xo 22:35 \xo*\xt Maato 10:9-10; Mar 6:8-9; Luqa 9:3.\xt*\x* \p Enti zaaridi, “Aykoyka pacibeenna” yaagidosona. \p \v 36 I entako, “Ha77i korojoynne karxiiti de7ey oyko; mashshi baynay ba afilaa bayzidi mashsha shammo. \v 37 Haa si7ite! ‘Geellatara taybetis’ geetetidi xaafetidaysi tanan poletanaw bessees. Ee, ta gisho xaafetidabay poleteysi tumatis” yaagis.\x - \xo 22:37 \xo*\xt Isa 53:12.\xt*\x* \p \v 38 Iya tamaareti, “Godaw haysan nam7u mashshati de7oosona” yaagidosona. \p I, “Gidana” yaagis. \s1 Yesuusi Shamaho Deriya Bolla Woossis \r (Maato 26:36-46; Mar 14:32-42) \p \v 39 Yesuusi kase meezetidaysada dendidi Shamaho zuma bolla keyis. Iya tamaareti iya kaallidosona. \v 40 He bessaa gakida wode, “Paacen gelonna mela woossite” yaagis. \v 41 Entafe shuchi holin gakiya soo mela haakidi gulbatidi woossis. \v 42 “Ta aawaw, ne shene gidiko ha metuwa taape aatha. Shin ta shene gidopo ne sheney hano” yaagidi woossis. \v 43 Kiitanchoy salope qoncidi minthis. \v 44 Daro un7etidi minnidi woossees. Iya cawayka suuthi xokiyada sa7an xokees. \p \v 45 Yesuusi woosa wursidi ba tamaaretako yis. Enti, azzanope dendoysan daaburidi dhiskidashin demmidi, \v 46 “Ayis dhisketii? Paacen gelonna mela dendidi woossite” yaagis. \s1 Yesuusi Oyketis \r (Maato 26:47-56; Mar 14:43-50; Yoha 18:3-11) \p \v 47 I buroo oda bolla de7ishin daro asati yidosona. Tammanne nam7atape issoy Yihuda geeteteysi entana kaalethees. I Yesuusa yeeranaw mati shiiqis. \v 48 Shin Yesuusi, “Yihuda, Asa Na7aa yeerada aatha immanee?” yaagis. \p \v 49 Yesuusa tamaareti he hanuwa be7idi, “Godaw mashshan shocino?” yaagidosona. \v 50 Enta giddofe issoy kahine halaqaa oosanchuwa shocidi ushacha haytha qanxidi yeggis. \p \v 51 Shin Yesuusi, “Agga! Diggofite”\f + \fr 22:51 \fr*\fqa Agga! Diggofite: \fqa*\ft Yesuusi ha bessan agga yaagiday iya ashshanaw gidi asati uraa haytha qanxoysa agga qanxofa gidaysanne, harati iya oykanaw yidaysata diggofite ha77i enta wode yaagidaysa nam7u qofata woli gathidi oykis.\ft*\f* yaagis. Uraa haythaa bochidi pathis. \p \v 52 Hessafe guye, Yesuusi bana oykanaw yida kahine halaqatako, Xoossa Keetha naageysata shuumatakonne cimatako, “Paanno oykiya asada mashshenne xam7a oykidi yidetii? \v 53 Ubba gallas xoossa keethan ta hintera de7iya wode ta bolla kushe wothibeeketa. Shin haysi dhuma kawotethay haarida wodenne hinte wode” yaagis.\x - \xo 22:53 \xo*\xt Luqa 19:47; 21:37.\xt*\x* \s1 Phexroosi Yesuusa Kaddis \r (Maato 26:57-58, 67-75; Mar 14:53-54, 66-72; Yoha 18:12-18, 25-27) \p \v 54 Hessafe guye, Yesuusa oykidi kahine halaqaa zabbaa efidosona. Phexroosi haahon Yesuusa kaallees. \v 55 Asati kahine halaqaa zabban tama eethidi wolla uttidashin Phexroosi entara issife uttis. \v 56 Issi gadhindiya Phexroosi tama matan uttidaysa cadda xeellada, “Ha uray iyara de7ees” yaagasu. \p \v 57 Shin Phexroosi, “Ha maccasete ta he uraa erike” yaagidi kaddis. \p \v 58 Guutha wodepe guye issi hara addey iya be7idi, “Neka entafe issuwa” yaagis. \p Shin Phexroosi, “Ha addiyaw tana gidike” yaagis. \p \v 59 Issi saate mela gam7idaape guye issi hara addey tillisidi, “Ha uray Galilape gidiya gisho sidhey bayna iyara de7ees” yaagis. \p \v 60 Shin Phexroosi, “Ha addiyaw, ne geysa ta erike” yaagis. I he oda ongonna de7ishin kuttoy waassis. \p \v 61 Goday guye simmidi Phexroosa xeellis. Phexroosi, “Hachi kuttoy waassanaape sinthe ne tana heedzu toho kaddana” yaagidi, Goday odida qaala akeekis. \v 62 Phexroosi kare keyidi daro kokoridi yeekis. \p \v 63 Yesuusa naagiya asati iya leqisonne deshethi oykidosona. \v 64 Iya ayfiya goozidi “Ane tinbite oda; nena dechiday oonee?” yaagidi oychoosona. \v 65 Hara daro cashshe cayidi kawushoosona. \s1 Yesuusi Pirda Shango Sinthan \r (Maato 26:59-66; Mar 14:55-64; Yoha 18:19-24) \p \v 66 Sa7i wontiya wode Ayhude biitta cimati, kahine halaqatinne higge astamaareti shiiqidi, Yesuusa banta sinthe shiishidosona. \v 67 Enti, “Neeni Kiristoosee? Ane nuus oda?” yaagidi oychidosona. \p Yesuusi, “Ta odiyako ammaneketa. \v 68 Ta oychiyako zaareketa. \v 69 Shin Asa Na7ay haysafe gede baggan wolqaama Xoossaa ushacha baggan uttana” yaagis. \p \v 70 He wode ubbay, “Yaatin, neeni Xoossaa na7ee?” yaagidosona. \p I, “Ta Xoossaa na7a gideysa hinte gideta” yaagis. \p \v 71 Enti, “Hiza, hara marka ay koshshii? I ba inxarsan odishin nu si7ida” yaagidosona. \c 23 \s1 Yesuusi Philaxoosa Sinthan \r (Maato 27:1-2, 11-14; Mar 15:1-5; Yoha 18:28-38) \p \v 1 He bessan shiiqida shangoti ubbay dendidi Yesuusa Philaxoosako efidosona. \v 2 “Ha uray nu asaa balethishin, kawas giira giironna mela diggishininne qassi, ‘Taani Kiristoosa hinte kawa’ yaagishin demmida” yaagidi mootidosona. \p \v 3 Philaxoosi Yesuusa, “Neeni Ayhudeta kawo?” yaagidi oychis. \p Yesuusi, “Ee, ne gidaysa mela” yaagis. \p \v 4 Philaxoosi kahine halaqatakonne asaako, “Ha uraa bolla taani issi balaka demmabike” yaagis. \v 5 Shin enti, “Ha uray Galilape doomidi haysa gakanaw Yihuda kumetha iitabas denthethees” yaagidi minthi odidosona. \p \v 6 Philaxoosi hessa si7ida wode Yesuusi Galila aseeko eranaw koyidi iya oychis. \v 7 Yesuusi Herodiisa biittafe yida asi gideysa Philaxoosi erida wode Herodiisi he wode Yerusalaamen de7iya gisho iyako yeddis. \p \v 8 Herodiisi Yesuusa be7anaw daro wodepe koyishe de7iya gisho, iya be7ida wode daro ufaytis. Ayis giiko, iyabaa si7ida gisho malaalsiyaba oothin be7anaw amotishe de7ees. \v 9 Herodiisi Yesuusa daro oyshota oychis, shin I aykoka zaaribeenna. \v 10 Kahineta halaqatinne higge astamaareti yan eqidi minthidi iya mootosona. \v 11 Herodiisaranne iya wotaadaretara Yesuusa kadhidosonanne leqsidosona. Boncho afila mayzidi Philaxoosako zaaridi yeddidosona. \v 12 Herodiisaranne Philaxoosara kase morkeshin he gallas wolla giigidosona. \p \v 13 Philaxoosi kahine halaqata, asaa haareysatanne asaa xeegidi, \v 14 “ ‘Ha uray asaa geellatethas denthethees’ gidi taako ehideta. Taka hinte sinthan pilgada hinte shiishida mootuwas aybi balaka demmabike. \v 15 Herodiisi, hessatho aybi balaka iya bolla demmiboonna gisho nuuko yeddis. Tumaka ha uray hayqos gathiya aybi balaka oothibeenna. \v 16 Hessa gisho, iya garaafada billa yeddana” yaagis. \v 17 Hessa I giday Paasika Ba7aale wode issi asi entaw billanaysi iyaw attonnaba gidiya gishosa. \p \v 18 Derey ubbay issi bolla, “Ha uraa gede digga, nuus Barbaana billa” yaagidi waassidosona. \v 19 Barbaani katamaa giddon asaa iitabas denthethidi ase wodhidi qashetida asi. \p \v 20 Philaxoosi Yesuusa billanaw koyidi asaas zaari odis. \v 21 Gidoshin, asay, “Kaqa! Kaqa!” yaagidi waassidosona. \v 22 Philaxoosi heedzantho, “Ha uray qohidabay aybee? Wodhos gathiya bala ta demmabike. Hessa gisho, garaafada yedda aggana” yaagis. \p \v 23 Enti banta qaala dhoqu oothidi, “Kaqetanaw bessees” gidi minthi waassidosona. Enta waasoyka xoonis. \v 24 Enta oysha gisho, gidi Philaxoosi iya bolla pirdis. \v 25 Ase iitabas denthethidaysanne ase wodhidi qashetidaysa billana mela woossida gisho he uraa entaw billis. Shin Yesuusa enti koydaba oothana mela entaw aathidi immis. \s1 Yesuusa Kaqetetha \r (Maato 27:31-44; Mar 15:21-32; Yoha 19:17-27) \p \v 26 Yesuusa oykidi efishin Simoona geetetiya Qereena biitta addey gaxarepe yishin, demmidi masqaliya toossidi Yesuusa kaallidi baana mela un7ethidosona. \v 27 Daro asaynne banta tiraa iccishe yeekiya maccasati iya guyera kaalloosona. \p \v 28 Shin Yesuusi entako guye simmidi, “Hinteno, Yerusalaame maccasato, hinte huuphesinne hinte naytas yeekitepe attishin, taw yeekofite. \v 29 ‘Heko maynthati, yelonna ulotinne dhanthonna dhanthati anjetidosona’ hinte yaagana gallasay yaana. \v 30 He wode dereta, ‘Nu bolla kundite’, zumataka, ‘Nuna kammite’ yaagana.\x - \xo 23:30 \xo*\xt Hose 10:8; Qon 6:16.\xt*\x* \v 31 Hiza, qaye mithaa hessatho oothiko mela mithaa waatandesha?” yaagis. \p \v 32 Iyara wodhanaw hara nam7u worandzota efidosona. \v 33 Qeraaniyo\f + \fr 23:33 \fr*\fqa Qeraaniyo: \fqa*\ft Qeraaniyo geysi Girike doona. Aramike doonan “Golgota” woyko “Huuphe guugge” guussu. Qeraaniyo geetetiya sunthay imetiday Yesuusi kaqetiday asa huuphe guugge daaniya bessan gidiya gishosa. He bessay Roome kawotethay worandzota kaqiya bessi. (\ft*\xt Maato 27:33; Mar 15:22; Yoha 19:17\xt*) \f* geetetiya bessaa gathidi kaqidosona. Worandzotape issuwa ushacha baggara hankuwa haddirsa baggara kaqidosona. \v 34 Yesuusi, “Ta aawaw, enti ay oothiyako eronna gisho, neeni entaw atto yaaga” yaagis.\x - \xo 23:34 \xo*\xt Maz 22:18.\xt*\x* \p Enti iya afilaa bolla saama yeggidi shaaketidi ekidosona. \p \v 35 Asay eqidi xeelloosona, shin deriya haareysati, “Harata ashshis; Xoossay doorida Kiristoosi iya gidiko ane bana asho” yaagidi leqsidosona.\x - \xo 23:35 \xo*\xt Maz 22:18; Maz 22:7.\xt*\x* \v 36 Wotaaddareti iyako shiiqidi, caala woyne ushsha immidosona.\x - \xo 23:36 \xo*\xt Maz 69:21.\xt*\x* \v 37 Yaatidi, “Neeni Ayhudeta kawo gidiko ne huuphiya ashsha” yaagidi leqsidosona. \p \v 38 Iyaw huuphe baggara, “Haysi Ayhudeta kawo” giya xuufey de7ees. \v 39 Kaqetida worandzotape issoy cashshe sa7ara goochishe, “Ane neeni Kiristoosa gidiko, nenaka nunaka ashsha” yaagis. \p \v 40 Shin hanko worandzoy, “Neeni haysa mela pirdan de7ashe hari attoshin, Xoossas yayyikii? \v 41 Nuuni nu oothida nagaraa gisho bessiya pirda ekoos, shin ha uray issi iitabaa oothibeenna” yaagidi hanqetis. \p \v 42 Qassika, “Yesuusa, ne ne kawotethaara yaa wode tana qopa” yaagis. \p \v 43 Yesuusi, “Ta new tuma odayis; hachi neeni taara gannaten gidana” yaagis. \p \v 44-45 He gallas usupun saatepe bidi uddufun saate gakanaw away poo7uwa diggida gisho, biitta ubbaa bolla dhuma gidis. Xoossa Keetha geshey daaketidi nam7an shaaketis.\x - \xo 23:44-45 \xo*\xt Kessa 26:31.\xt*\x* \v 46 Yesuusi, qaala dhoqu oothidi, “Ta aawaw, ta ta shempiw ne kushen sheedhayis” yaagidi hayqis.\x - \xo 23:46 \xo*\xt Maz 31:5.\xt*\x* \p \v 47 Mato halaqay, hanidaysa be7idi, “Haysi uray tumaka xillo” yaagidi Xoossaa galatis. \v 48 Ha haniyaba be7anaw he bessaa shiiqida asa ubbay hanidaba be7ida wode banta tiraa iccishe banta soo simmidosona. \v 49 Gidoshin, Yesuusa matan eriya asa ubbay, hessadaka Galilape kaallidi yida maccasati hessa be7ishe haahon eqidosona.\x - \xo 23:49 \xo*\xt Luqa 8:2.\xt*\x* \p \v 50-51 Ayhude shangotape issoy, Yoosefa geetetiya uray de7ees. I Armaate geetetiya Yihuda katamaape yis. I lo77onne Xillo asi gidiya gisho Xoossaa kawotethaa yuussaa naagees. Shangotape issuwa gidishe enta zoretethaaninne oosuwan deenna. \v 52 He uray Philaxoosako bidi, Yesuusa aha mooganaw taw imma gidi woossis. \v 53 Philaxoosi eka yaagin, Yesuusa aha wodhisidi afilara xaaxis. Zaallafe woocidi kessida hara asi moogetonna ooratha duufon wothis. \v 54 Sambaati gelana haniya gisho, he gallasay giigetetha qamma. \p \v 55 Galilape dendidi Yesuusa kaallidi yida maccasati Yoosefara bidi iya aha waati moogiyako duufuwa akeekidi be7idosona. \v 56 Yaape simmidi shittonne qibaate giigisidosona. Higgey kiitteysa mela Sambaata gallas shempi pee7idosona.\x - \xo 23:56 \xo*\xt Kessa 20:10; Zaare 5:14.\xt*\x* \c 24 \s1 Yesuusa Hayqope Denduwa \r (Maato 28:1-10; Mar 16:1-8; Yoha 20:1-10) \p \v 1 Saamintafe koyro gallas, wogga wode wonta daro guura, maccasati banta giigisida shittuwa ekidi duufuwa bidosona. \v 2 Enti yaa gakiya wode duufuwa doonan de7iya shuchay gonderetidi kichoysa demmidosona. \v 3 Enti duufuwa gaathi gelidosona, shin Godaa Yesuusa aha demmibookona. \v 4 Enti yan eqidi aybi hanide gidi qopishin akeekona daro phooliya afila ma7ida nam7u asati enta matan eqidosona. \v 5 Maccasati yashetidi banta huuphiya sa7an ziqi oothidi de7ishin, asati entako, “De7on de7eysa hayqota giddon ayis koyeetii? \v 6-7 I haysan deenna; hayqope dendis, ‘Asa Na7ay nagaranchota kushen aadhidi imetana; entika iya kaqana.\x - \xo 24:6-7 \xo*\xt Maato 16:21; 17:22-23; 20:18-19; Mar 8:31; 9:31; 10:33-34; Luqa 9:22; 18:31-33.\xt*\x* I heedzantho qamman hayqope dendana’ yaagidi, I hintera Galilan de7ishe hintew odida qaala qopite” yaagis. \p \v 8 Maccasati he wode iya qaala qopidosona. \p \v 9 Maccasati duufuwape simmidi hanidaba ubbaa tammanne issotasinne haratasika odidosona. \v 10 Hessa hawaaretas odiday Magdela Mayraamo, Yohaana, Yayqooba aayiw Mayraamonne entara de7iya hara maccasata. \v 11 Shin entaw maccasati odidaysi elmo daanin ammanibookona. \v 12 Shin Phexroosi dendi woxidi duufo bis. He bessaa gakidi, hokidi gaathi xeelliya wode moogo afilaa xalaala be7is. Hanidaban malaaletishe ba soo simmis. \s1 Emahoose Oge Bolla \r (Mar 16:12-13) \p \v 13 He gallas kaalliya tamaaretape nam7ati Yerusalaamepe tammanne issi kilo mitire haakiya Emahoose guta boosona. \v 14 Enti wolla hanidaba ubbaa odetoosona. \v 15 Enti he hanotaba qopishenne odetishe biya wode Yesuusi ba huuphen shiiqidi entara bees. \v 16 Hanoshin, enti iya eronna mela enta ayfey oyketis. \p \v 17 I, “Hinte wolla oge bolla de7ishe odeteysi aybee?” yaagis. \p Enti azzanidi si77i gidi eqidosona. \v 18 Entafe issoy Qeliyoophe geeteteysi, “Ha qammata giddon Yerusalaamen hanidaba eronnaysi, ne biittas imatheyee?” yaagis. \p \v 19 I zaaridi, “I hanidaysi aybee?” yaagidi oychis. \p Enti, “Xoossaa sinthaninne asa sinthan oosoninne odan mino nabe gidida Naazirete Yesuusaba. \v 20 Iya kahine halaqatinne haareysati hayqo pirdas aathi immidi, kaqidosona. \v 21 Nuuni Isra7eele asaa wozande gidi ufaytidi naagidashin haysi hanin hachi heedzantho qamma. \v 22 Qassi nu giddofe issi issi maccasati nuna malaalsidosona. Enti hachi wonta guura duufuwa bidosona. \v 23 Iya aha dhayida wode simmi yidi, ‘I paxa de7ees’ giya kiitanchoti qoncin be7ida yaagidi odidosona. \v 24 Nu giddofeka issoti issoti duufuwa bidi maccasati odidaysatho hanin be7idosona, shin iya be7ibookona” yaagis. \p \v 25 I entako, “Hinteno, akeekona asato, hinte wozanay nabeti odidaba ubbaa ammananaw gam7eysato, \v 26 Kiristoosi ha metuwa ekanawunne ba bonchuwan gelanaw bessennee?” yaagis. \v 27 Musepenne nabeta ubbaafe dendidi Geeshsha Maxaafan iyabay xaafetidaysa ubbaa entaw qoncisis. \p \v 28 Enti biya gutaako matatida wode Yesuusi aadhidi haaho soo biya daanin, \v 29 Enti, “Sa7ay qammida gisho nuura aqa” yaagidi minthidi woossidosona. Hessa gisho, entara aqanaw gelis. \p \v 30 Entara issife gayta bolla uttidi, uythaa denthidi, menthidi, anjidi entaw immis. \v 31 He wode enti erana mela enta ayfey dooyetis. Entika eridosona. Shin I entafe geemmis. \v 32 Enti, “Nu ogiya bolla de7ishin I nuus Geeshsha Maxaafaa birshishininne nuna odisishin, nu wozanay xuugetibeennee?” yaagidosona. \v 33 He wode dendidi guye Yerusalaame yidosona. Tammanne issotinne harati issi bolla shiiqidi de7ishin demmidosona. \v 34 Enti, “Goday tuma dendis; Simoonas qoncis” yaagidosona. \p \v 35 He nam7u tamaareti Emmahuuse ogiya bolla de7ishin hanidaysanne uythaa menthida wode waati iya eridaako entaw odidosona. \s1 Yesuusi Ba Tamaaretas Qoncis \r (Maato 28:16-20; Mar 16:14-18; Yoha 20:19-23; Hawa 1:6-8) \p \v 36 Nam7u tamaareti hessa oda bolla de7ishin, Yesuusi enta giddon eqidi, “Saroy hintew gido” yaagis. \p \v 37 Gidoshin, enti dagammidi, moytille be7ida daanin yayyidosona. \p \v 38 I entako, “Ayis babidetii? Ayis sidhey hinte wozanan gelidee? \v 39 Ta kushiyanne ta tohuwa be7ite; taani tana. Qassi oykidi be7ite; tanan hinte be7eysada, moytilles ashoynne meqethi baawa” yaagis. \v 40 Yaagidi, ba tohuwanne ba kushiya enta bessis. \v 41 Enti ufaysafe dendoysan ammanonna malaaletethan de7ishin, Yesuusi entako, “Haysan hintew miyabay de7ii?” yaagis. \v 42 Enti issi caacetida molo iyaw immidosona. \v 43 I ekidi enta sinthan mis. \p \v 44 I, “Ta hintera gam7ida wode ubban Muse maxaafatan, nabeta maxaafataninne Mazmure maxaafatan, ta gisho xaafetidabay ubbay poletanaw bessees yaagada ta hintew odida qaalay haysa” yaagis. \p \v 45 He wode Geeshsha Maxaafata akeekana mela enta wozanaa dooyis. \v 46 Hessadaka, “Kiristoosi waaye ekana, heedzantho qamman hayqope dendana yaagidi xaafetis. \v 47 Yerusalaamepe dendidi asaa ubbaas nagaraape maarotethaynne atotethay iya sunthan markatana. \v 48 Hinte hessas markata. \v 49 Heko, taka ta aaway immida ufaysaa hintew yeddana. Hinte salope wolqa ma7ana gakanaw Yerusalaame kataman gam7ite” yaagis.\x - \xo 24:49 \xo*\xt Hawa 1:4.\xt*\x* \s1 Yesuusi Pude Salo Bis \r (Mar 16:19-20; Hawa 1:9-11) \p \v 50 Hessafe guye, Bitaane katamaa entana ekidi bis. Ba kushiya denthidi anjis.\x - \xo 24:50 \xo*\xt Hawa 1:9-11.\xt*\x* \v 51 Entana anjishe entafe shaaketidi pude salo eketis. \v 52 Enti ziggi goyinnidi daro ufaysan Yerusalaame simmidosona. \v 53 Xoossaa ubbaa wode galatishe xoossa keethan gam7idosona.