\id HEB - Gofa Full Bible Latin Version Final \ide UTF-8 \h Ibraawe Kiita \toc1 Ibraawe Kiita \toc3 Ibra \toc2 Ibraawe \mt1 Ibraawe Asaas \mt2 Xaafetida Kiita \imt Gaatha Qofa \ip Ha kiitay xaafetiday, wolqaama metoy gakin, banta ammanuwa agganaw matida ammaniya asaasa. Ha maxaafa xaafey, Yesuus Kiristoosi wursethinne tuma Xoossa qoncethi gideysa Ibraawe asaas bessees. Ammaniya asay banta ammanuwan minnana mela enta minthethees. I hessan heedzu ayfe qofata qoncisidi bessees. \ipi 1. Yesuusi ba ekida metuwan Aawas tuma kiitetida merina Xoossa Na7a. I Xoossa Na7a gidida gisho, Gal7a Caaquwa wode de7iya nabetape, kiitanchotapenne Musepe bolla. \ipi 2. Yesuusi Gal7a Caaquwa kahinetape daro aadhiya merina kahine gideysa Xoossay ba huuphen markatis. \ipi 3. Yesuusa baggara ammaniya asi nagarape, yashafenne hayqope attees. Yesuusi kahine halaqa gideysada, kase Ibraaweta ammano woganinne mehe yarshon kuyada bentiya atotetha oosuwa ha77i tuma oothis. \ip Xaafey Isra7eele asa taariken daro eretida asaa ammano leemiso oothi ekidi (Shem 11) ha maxaafa nabbabiya asay banta ammanuwan minnana mela akeekisees. Hessadaka, shempo 12 nabbabiya asay banta ayfiya Yesuusa bolla wothidi, banta ammanuwan minnana melanne ay metoynne waayey gakikoka, gencana mela zorees. Wursethan zoreninne akeekiso qaalan ba kiita kuuyees. \iot Maxaafa Ayfe Qofata \io1 Xoossay Kiristoosa baggara qoncis \ior (1:1-4)\ior* \io1 Kiristoosi kiitanchotape bolla \ior (1:4—2:18)\ior* \io1 Kiristoosi Musepenne Iyyasupe bolla \ior (3:1—4:13)\ior* \io1 Kiristoosa kahinetethay bolla \ior (4:14—7:28)\ior* \io1 Kiristoosa caaqoy bolla \ior (8:1—9:22)\ior* \io1 Kiristoosa yarshoy bolla \ior (9:23—10:39)\ior* \io1 Ammano bayratethi \ior (11:1—12:29)\ior* \io1 Xoosse ufaysiya de7o \ior (13:1-19)\ior* \io1 Akeekisonne zore \ior (13:20-25)\ior* \ie \c 1 \s1 Na7ay Kiitanchotape Bolla \p \v 1 Kase Xoossay, nu aawatas nabeta baggara dumma dumma ogen daro wode odis. \v 2 Shin ha wursetha wodiyan ubbaa iya laatisida qassi alame iya baggara medhida ba Na7aa baggara nuus odis. \v 3 Na7ay Xoossaa bonchuwa phoolethaanne kumetha Xoossa Xoossatetha ekidi, ba wolqaama qaalan ha alamiya katisidi oykis. Asaa enta nagaraape geeshidaape guye Ubbaafe Bolla Xoossaa ushacha baggan saluwan uttis. \p \v 4 Iyaw imetida sunthay kiitanchota sunthafe bolla gideysada I entafe bolla. \v 5 Hiza, Xoossay kiitanchotape oodeko, \q1 “Neeni ta Na7a; \q2 ta hachi new aawa gidas” gidee? \m Woyko qassi oodeko, \q1 “Taani iyaw aawa gidana; \q2 ika taw na7a gidana” gidee?\x - \xo 1:5 \xo*\xt Maz 2:7; 2 Same 7:14; 1 Taari 17:13.\xt*\x* \m \v 6 Qassi Xoossay ba bayra Na7aa ha alamiya kiittishe, \q1 “Xoossaa kiitanchoti ubbay iyaw goyinno” \m yaagis.\x - \xo 1:6 \xo*\xt Zaare 32:43.\xt*\x* \v 7 Xoossay kiitanchotaba odishe, \q1 “Xoossay ba Kiitanchota carko, \q2 ba aylleta tama laco oothees” \m yaagees.\x - \xo 1:7 \xo*\xt Maz 104:4.\xt*\x* \v 8 Shin ba Na7aba odishe, \q1 “Xoossaw, ne araatay merinaw de7ees. \q2 Ne kawotethaa ne xillotethan aysaasa.\x - \xo 1:8 \xo*\xt Maz 45:6-7.\xt*\x* \q1 \v 9 Neeni xillotethi dosadasa; iita ixadasa. \q2 Xoossay, ne Goday, nena ne laggetape aathidi dooris, \q2 ufaysa zayte\f + \fr 1:9 \fr*\fqa Ufaysa zayte: \fqa*\ft I kawotiya wode asay ufaysan ililidi iya kawotheysa bessees.\ft*\f* nena tiyis” \m yaagees. \v 10 Xoossay Zaaridi, \q1 “Godaw, koyro neeni sa7a medhadasa; \q2 saloti ne kushe ooso.\x - \xo 1:10 \xo*\xt Maz 102:25-27.\xt*\x* \q1 \v 11 Hessati ubbay dhayana; \q2 shin neeni daana. \q2 Enti ubbay afilada wurana. \q1 \v 12 Neeni enta saleenada xaaxana; \q2 qassi enti afilada laametana. \q1 Shin neeni ubba wode nena; \q2 ne laythayka wurenna” \m yaagees. \v 13 Shin Xoossay kiitanchotape oodeko, \q1 “Taani ne morketa ne tohoy \q2 yedhiyaso oothana gakanaw, \q2 haysan taape ushacha baggan utta” gidee?\x - \xo 1:13 \xo*\xt Maz 110:1.\xt*\x* \m \v 14 Kiitanchoti ubbay atotethi demmanaw de7iya asata maaddanaw Xoossay kiitida ayyaanata gidokonaayee? \c 2 \s1 Gita Anjo \p \v 1 Hessa gisho, nuuni si7ida tumaape haraso eketonna mela he si7idaysa minthidi naaganaw bessees. \v 2 Hiza, kiitanchota baggara odetida qaalay tuma gidiko, iya naaqoynne kiitetonna ixoy pirda ehiyaba gidiko, \v 3 yaatin, nuuni haysa mela gita atotetha ixas giiko, waanidi attanee? Koyro Goday ba huuphen he atotetha odis; qassi iyape si7idaysati nuus geeshshidi markatidosona. \v 4 Qassi Xoossay malaatatan, oorathabatan, dumma dumma mallataninne ba sheniyada immida Geeshsha Ayyaana imotatan markatethaa minthis. \s1 Yesuusi Ase Gidis \p \v 5 Xoossay ha nuuni odiya sinthafe yaana alamiya, kiitanchotas haarisibeenna. \v 6 Geeshsha Maxaafay issi bessan haysada yaagees: \q1 “Neeni asas qopanaw asi aybee? \q2 Woyko neeni iya naaganaw I aybee?\x - \xo 2:6 \xo*\xt Maz 8:4-6.\xt*\x* \q1 \v 7 Ne iya kiitanchotape guutha wodes guuthadasa; \q2 Iya huuphen bonchonne saba kallacha wothadasa. \q1 \v 8 Qassi ubbaba iya tohuwape garsan wothadasa” \m yaagees. Xoossay ubbaba iyaw haarisiya wode iyaw haaretiboonabay aybika baawa. Shin ha77i ubbabay iyaw haaretishin nuuni be7ibooko. \v 9 Shin nuuni kiitanchotape guuthara guuxida Yesuusa be7oos. Xoossaa aadho keehatetha gaason Yesuusi asa ubbaas hayqis. I waaye hayqo hayqida gisho, bonchonne saba kallacha iya huuphen wothis. \v 10 Ubbabay iyawunne iya gaason medhetida Xoossay, daro nayta baara bonchisanaw enta atotetha huuphiya, Yesuusa waayen polo oothanaw iyaw bessees. \p \v 11 Yesuusinne he I geeshshida asa ubbay issi aawa nayta. Yesuusi enta, “Ta ishata” gidi xeeganaw yeellatonnay hessasa. \v 12 Yesuusi, \q1 “Taani ne sunthaa ta ishatas awaajana; \q2 deriya shiiquwan nena galatana” \m yaagees.\x - \xo 2:12 \xo*\xt Maz 22:22.\xt*\x* \v 13 Qassi I, “Taani ta ammanuwa iya bolla wothana” Qassika, “Xoossay taw immida naytara ta haysan de7ayis” yaagees.\x - \xo 2:13 \xo*\xt Isa 8:17-18.\xt*\x* \p \v 14 Nayti ashoynne suuthi de7eyisata gidiya gisho, Yesuusika entada ase gidis. I hessa oothiday, hayqo bolla wolqi de7iya Xalahiya ba hayquwan dhaysanaasa. \v 15 Qassi banta de7o laytha ubban hayqo yashshan aylletidi de7eyisata aylletethaafe wozanaasa. \p \v 16 Tuma Yesuusi yiday Abrahaame koche maaddanaasafe attishin, kiitanchota maaddanaasa gidenna.\x - \xo 2:16 \xo*\xt Isa 41:8-9.\xt*\x* \v 17 Asaa nagaray atto geetetana mela Xoossaa sinthan maariyanne ammanetida kahine halaqa gidis. Hessa gisho, I ubbaban ba ishata daananaw bessees. \v 18 I ba huuphen paacen waayetida gisho paaceteyisata maaddanaw danda7ees. \c 3 \s1 Yesuusi Musepe Bolla \p \v 1 Hessa gisho, Xoossay xeegida geeshsha ishato, nu ammanon Godaa gidi xeegiya hawaariyanne kahine halaqaa Yesuusa be7ite. \v 2 Musey Xoossaa Keetha ubban ammanetidaysada Yesuusika bana doorida Xoossaas ammanetidaysa. \v 3 Keethe keexeysi keethafe aadhidi boncheteysada Yesuusi Musepe aadhiya boncho ekanaw bessees. \v 4 Issi issi keethaa keexida asi de7ees, shin ubbaa giigisiday Xoossaa. \v 5 Musey Xoossaa Keetha ubban ammanetida aylle gididi, Xoossay sinthafe gaanabas marka gidis. \v 6 Shin Kiristoosi xoossa keethan na7ada ammanetidaysa. Nuuni ekana gidi naagiya ufaysaa minthidi naagiko Xoossaa keethi gidoos. \s1 Xoossa Asas De7iya Shempo \p \v 7 Hessa gisho, Geeshsha Ayyaanay geysada, \q1 “Hachi hinte Xoossay geysa si7iya wode, \q2 \v 8 mela biittan paaciya gallas, \q2 hinte aawati makallidaysada, \q2 hinte wozanaa minthofite. \q1 \v 9 Hinte aawati tana paacidosona; \q2 oytamu laythi ta oosuwa be7idosona. \q1 \v 10 Hessa gisho, ta he yeletethaa hanqetada, \q2 ‘Enti ubba wode banta wozanan baloosona; \q2 ta ogiya eribookona’ yaagas. \q1 \v 11 Hessa gisho, taani ta hanquwan caaqada, \q2 ‘Ta shempo bessaa ubbaka gelokona’ yaagas”\x - \xo 3:11 \xo*\xt Maz 95:7-11.\xt*\x* \m yaagees. \p \v 12 Ta ishato, hintefe oodenka, de7o Xoossaafe hintena shaakiya iitanne ammanonna wozani doonna mela naagetite. \v 13 Hintefe oonaka nagari balethin, ba wozanaa minthonna mela “Hachi” yaagetidi xeegetishin gallas gallas issoy issuwara zoretite. \v 14 Nu koyro ammanuwa nuuni wursethi gakanaw minthidi naagiko, Kiristoosara issife laattana. \v 15 Geeshsha Maxaafan, \q1 “Hachi Xoossay geysa hinte si7iya wode, \q2 he wode enti makallatethan hanidaysada, \q2 hinte wozanaa minthofite” \m yaagis.\x - \xo 3:15 \xo*\xt Maz 95:7-8.\xt*\x* \p \v 16 Xoossay giyaba si7idi makalliday oonee? Musey Gibxefe kaalethi kessida ubbaa gidokonaayee?\x - \xo 3:16 \xo*\xt Taybo 14:1-35.\xt*\x* \v 17 Xoossay oytamu laythi oona hanqetidee? Nagara oothidaysatanne enta ahay mela biittan wodhi attida asata gidokonaayee? \v 18 Qassi Xoossay, “Ta shempo bessaa geleketa” yaagidi caaqiday, iyaw kiitetonna ixida asaape attishin, oodesee? \v 19 Hiza, enti he shempo bessaa gelonna attiday ammanibona gisho, gideysa nu be7oos. \b \c 4 \p \v 1 Hiza, Xoossay nuna ba shempo bessaa gelsana gida qaalay buroo sinthafe de7iya gisho, hintefe oonika he shempo bessaa gelonna attonna mela naagetoos. \v 2 Entaw Wongelay sabbaketidaysada, nuuska sabbaketis. Shin enti si7idaba ammanidi ekiboonna gisho enta go77ibeenna. \v 3 Gidoshin, alamey medhetoosape doomidi Xoossaa oosoy poletidaysa gidikoka, Xoossay, \q1 “Taani ta hanquwan caaqada, \q2 ta shempo bessaa ubbaka gelokona” \m gidaysada, nuuni ammanidaysati iya shempo bessaa gelana.\x - \xo 4:3 \xo*\xt Maz 95:11.\xt*\x* \v 4 Laapuntha gallasaaba issi bessan, “Xoossay laapuntha gallasan ba ooso ubbaafe shempis” yaagis.\x - \xo 4:4 \xo*\xt Medhe 2:2.\xt*\x* \v 5 Qassika he bessan, “Enti ta shempo bessaa ubbaraka gelokona” yaagis.\x - \xo 4:5 \xo*\xt Maz 95:11.\xt*\x* \v 6 Koyro Wongela si7idaysati kiitetonna ixidi shempo bessaa gelibookona. Yaaniya gisho, ha77ika he shempo bessaa gelana issi issi asati de7oosona. \v 7 Hessa gisho, Xoossay, “Hachi” gidi xeegishe issi gallas nuus qanxis. Daro wodepe guye Xoossay Dawita baggara, \q1 “Xoossay giyaba hachi hinte si7iya wode, \q2 hinte wozanaa minthofite” \m yaagidi odis.\x - \xo 4:7 \xo*\xt Maz 95:7-8.\xt*\x* \v 8 Iyyasuy entaw shempuwa immidaba gidiyako, Xoossay hara gallasaba guyepe odennashin.\x - \xo 4:8 \xo*\xt Zaare 31:7; Iyya 22:4.\xt*\x* \v 9 Hiza, Xoossaa asaas Sambaata shempoy naagetidi de7ees. \v 10 Xoossaa shempo bessaa geliya oonika, Xoossay ba oosuwape shempidaysada ika ba oosuwape shempana.\x - \xo 4:10 \xo*\xt Medhe 2:2.\xt*\x* \v 11 Hessa gisho, oonika he asaa kiitetetha ixuwa kaallidi, kundonaada Xoossaa shempo bessaa gelanaw minnoos. \p \v 12 Xoossaa qaalay de7onne ootheysa. Nam7u baggara qaratida mashshafeka aadhidi oco. I shempo, ayyaana, xaphonne kolize gakanaw kanthidi caddees. Qassi asa wozanan de7iya geemmida qofaanne amuwa shaakidi pirdees. \v 13 Xoossaa sinthafe qosetiyabay ayba medhetethika baawa. Iya ayfe sinthan ubbabay qoncenne kallo de7ees. Nuuni zaaro immanaw bessey iya sinthana. \s1 Yesuusi Gita Kahine Halaqa \p \v 14 Hiza, salo keyida gita kahine halaqay, Xoossaa na7ay Yesuusi, nuus de7iya gisho, nu ammanuwa minthidi naagoos. \v 15 Nu kahine halaqay nu daaburiya wode nuus qadhetanaw danda7eysa. I nuuda ubbaban paacetisipe attishin, nagara oothibeenna. \v 16 Hiza, maarotethaa ekanawunne maade koshshiya wode aadho keehatetha demmanaw aadho keehatethay de7iyasuwa Xoossaa araatako yayyonna shiiqoos. \b \c 5 \p \v 1 Issi issi kahine halaqi asaa giddofe dooretidi, Xoossara gathiyaban asaa gisho imotanne nagara yarsho yarshanaw shuumetees. \v 2 I ba huuphen daaburancho gidiya gisho, eronnaysatasinne baleysatas qadhetanaw danda7ees. \v 3 I ba nagara gishonne asa ubbaa nagara gisho yarsho yarshanaw bessey hessasa.\x - \xo 5:3 \xo*\xt Leewe 9:7.\xt*\x* \p \v 4 Oonika ha bonchuwa baw ekanaw danda7enna, shin Aaroni kahine halaqa gidanaw xeegidaysada Xoossan xeegetanaw bessees.\x - \xo 5:4 \xo*\xt Kessa 28:1.\xt*\x* \v 5 Hessadaka, Kiristoosi kahine halaqa gidiya bonchuwa baw ekibeenna. Shin Xoossay iya, \q1 “Neeni ta Na7a; \q2 hachi ta new Aawa gidas” \m yaagees.\x - \xo 5:5 \xo*\xt Maz 2:7.\xt*\x* \v 6 Qassi harason, \q1 “Malkexaadeqi kahine gididaysada, \q2 neeni merinaw kahine gidana” \m yaagees.\x - \xo 5:6 \xo*\xt Maz 110:4.\xt*\x* \p \v 7 Yesuusi ase gididi ha alamiyan de7iya wode bana hayqope ashshanaw danda7iya Xoossaa daro yeehoninne afuthan woossis. I, iya bonchidi kiitetida gisho Xoossay iya woosa si7is.\x - \xo 5:7 \xo*\xt Maato 26:36-46; Mar 14:32-42; Luqa 22:39-46.\xt*\x* \v 8 Yesuusi Xoossaa Na7a gidikoka ba waayetida waayan kiitetethi tamaaris. \v 9 Hessanka, Yesuusi ba oosuwa polidaape guye baw kiitetiya ubbay merinaa atotetha demmana mela gaaso gidis. \v 10 Xoossay Malkexaadeqa shuumidaysada kahine halaqa oothidi iya shuumis. \s1 Hinte Ammanuwan Daaburopite \p \v 11 Ha nu oda bolla guji odanabay darobay de7ees, shin hinte akeekay guutha gidiya gisho hintew odi gelsanaw waaysees. \v 12 Hinte hannoode astamaare gidanaw bessees, shin Xoossaa qaala koyro timirtiya hintena zaari tamaarsiya hara asi koshshees. Hinte mino kathi maanaw danda7onna gisho maathi koshshees.\x - \xo 5:12 \xo*\xt 2 Qoro 3:2.\xt*\x* \v 13 Maathi paahetiya oonika yooga na7a gidiya gisho, lo77onne iita shaaki erenna. \v 14 Shin mino kathi lo77onne iita shaaki eriya kahaama asaasa. \b \c 6 \p \v 1 Hiza, Kiristoosaba tamaarsiya koyro timirtiya aggidi Kiristoosan kahaamatethako boos. Hayqo oosope simobaanne Xoossaa ammanoba koyro timirtiyako guye simmoko. \v 2 Hessadaka, xinqatetaba,\f + \fr 6:2 \fr*\fqa Xinqatetaba: \fqa*\ft Ha bessan xinqatetaba geetetiday dumma dumma geeshsho wogataba odanaasa.\ft*\f* kushe wosobaa, hayqope dendobaanne merina pirdaba zaari tamaaroko. \v 3 Xoossay giiko nu hessa oothana. \p \v 4 Issi toho poo7oy poo7idaysata, salo imota ekidaysata, Geeshsha Ayyaanan shaaketidaysata, \v 5 lo77o Xoossaa qaalanne sinthafe yaana alamiya wolqaa be7idaysata, \v 6 guyepe kaddidaysata nagaraape nam7antho zaaranaw danda7etenna. Ayis giiko, enti banta dhayuwas Xoossaa Na7aa zaari kaqiya mela masqaliya bolla iya kaqosonanne asa sinthan kawushoosona. \p \v 7 Ubba wode I bolla bukiya ira uyada, goyida uraa maaddiya kathi immiya biittiya Xoossan anjetidaaro. \v 8 Shin agunthinne kinchote doliya biittiya aybibaaka maadduku; iw baadethay matatis; wursethan xuugetana.\x - \xo 6:8 \xo*\xt Medhe 3:17-18.\xt*\x* \p \v 9 Nu siiqo ishato, nuuni haysada odiyaba gidikoka, hintena atotethako kaalethiya lo77obay hintew de7eysa eroos. \v 10 Xoossay suure pirdeysa. Xoossay, hinte oothida oosuwanne kase gidin ha77ika ammaneyisata maaddidi, iyaw de7iya siiquwa bessidaysa dogenna. \v 11 Hinte ubbay ufaysan naageysa demmana gakanaw ha minotethaa wursethi gakanaw bessaana mela nu amottoos. \v 12 Hinte ammanoninne danda7an naagiya ufaysaa laattiya asaa daanana melape attishin, azalla gidana mela koyoko. \s1 Xoossa Ufaysa Qaalay Sidhisena \p \v 13 Xoossay Abrahaames immana gidi caaqida wode baape aadhiya hari giti bayna gisho ba huuphen caaqis. \v 14 Iyako, “Taani nena anjana; ne zerethaaka darsana” yaagis.\x - \xo 6:14 \xo*\xt Medhe 22:16-17.\xt*\x* \v 15 Abrahaamey danda7an naagidi Xoossay immana gida ufaysaa ekis. \p \v 16 Asi caaqishe baape gitatiya uran caaqees; he caaqoy geetetidaba minthidi, palama ubbaa teqees. \v 17 Hessa gisho, Xoossay ba laametonna qofaa ufaysa qaala laatteysatas qoncisanaw koyida gisho caaqon minthis. \v 18 Xoossay wordotenna. Iya ufaysa qaalaynne caaqoy, nam7ayka laametokona. Ha nam7ubatan nu sinthan de7iya ufaysaa oykanaw danda7ana mela geshe demmanaw iyako baqatida nuuni, wolqaama minthetho demmana. \p \v 19 Ha ufaysay nu shempuwa, markabey qaaxonnaada minthi oykiya birata mela. He ufaysay magarajuwafe guye baggan de7iya geeshsha bessaa gelis.\x - \xo 6:19 \xo*\xt Leewe 16:2.\xt*\x* \v 20 Yesuusi Malkexaadeqa shuumatethaada merinaw kahine halaqa gididi, nu gisho nuupe sinthatidi he bessaa gelis.\x - \xo 6:20 \xo*\xt Maz 110:4.\xt*\x* \c 7 \s1 Kahiniya Malkexaadeqa \p \v 1 Malkexaadeqey, Saleema Kawoy, Ubbaafe Bolla Xoossaa kahine. He Malkexaadeqi Abrahaamey kawota oli xoonidi simmishin iyara gahetidi iya anjis.\x - \xo 7:1 \xo*\xt Medhe 14:17-20.\xt*\x* \v 2 Abrahaamey ba di77idaba ubbaafe iyaw asraata kessidi immis. Malkexaadeqa sunthay koyro “Xillotethaa kawa”, nam7antho, “Saleema kawo” birshethayka “Sarotethaa kawa” guussu. \v 3 Malkexaadeqas aayiya woyko aawu woyko kocha paydoy baawa. Iya yeletethaas doomethi woyko iya de7uwas wursethi baawa, shin Xoossaa Na7a daanidi merinaw kahine gidis. \p \v 4 Malkexaadeqi ay mela giteeko be7ite. Nu aawata mayzay, Abrahaamey, ba de77idabaape iyaw asraata immis. \v 5 Kahine gidiya Leewe kochay Isra7eele asape, hessika Abrahaame koche gidida banta ishatape asraata ekana mela higgey kiittees.\x - \xo 7:5 \xo*\xt Taybo 18:21.\xt*\x* \v 6 Malkexaadeqi Leewe koche gidonna ixikoka Abrahaamepe asraata ekis; ufaysa qaali de7iya Abrahaame anjis. \v 7 Guuthay gitan anjeteysi palanthenna. \p \v 8 Issi baggara, asraata ekeysati hayqiya asata, shin hara baggara asraata ekeysi de7on de7ees yaagidi odetidaysa. \v 9 Hiza, asraata ekiya Leewey, Abrahaame baggara asraata immis gaanaw danda7etees. \v 10 Ayis giiko, Malkexaadeqi Abrahaamera gahetiya wode Leewey yeletiboonnaba gidikoka, ba mayza Abrahaame gulbatan de7ees. \p \v 11 Isra7eele asaas higgey Leewe kahinetetha baggara imetis. Ha Leewe kahinetethay polo gididaba gidiyako Aaronaysa mela gidonashin, Malkexaadeqa mela hara kahine shuumanaw ayis koshshidee? \v 12 Hiza, kahineti laametiya wode higgeyka qassi laametanaw bessees. \v 13 Ha nu iyabaa odiya uray hara koche; iya sheeshape oonika yarsho bessan kahinetethan oothibeenna. \v 14 Nu Goday Yihuda sheeshape yidaysi eretidaysa. Gidoshin, Musey kahineteba odishe Yihuda kochaaba aybaka odibeenna. \p \v 15 Malkexaadeqa mela hara kahiney yidaba gidiyako ha nu odiyabay aadhidi qoncana. \v 16 I kahine gididay dhayonna de7o wolqanaape attishin, ba mayzaa wogaaninne higgen gidenna. \v 17 Geeshsha Maxaafay, \q1 “Malkexaadeqa kahinetetha mela, \q2 neeni merinaw kahine” \m yaagidi markatees.\x - \xo 7:17 \xo*\xt Maz 110:4.\xt*\x* \v 18 Koyro higgey daaburanchonne maaddonnaba gidiya gisho shaaretis. \v 19 Muse higgey aybinka polo oothanaw danda7ibeenna. Shin nuuni iya baggara Xoossaako shiiqiya ubbaafe aadhiya ufaysa qaalay nuus imetis. \p \v 20 Kiristoosi kahine gidiya wode Xoossay caaqis, shin harati kahine gidida wode hessa mela caaqoy baawa. \v 21 Shin Yesuusi caaqon kahine gidis. Xoossay yaagidi caaqis; \q1 “Goday caaqis; I ba qofaa laammenna; \q2 ‘Neeni merinaa kahine’ ” \m yaagis.\x - \xo 7:21 \xo*\xt Maz 110:4.\xt*\x* \v 22 Ha caaquwa gaason Yesuusi nuus ubbaafe aadhiya qaala caaquwas waase gidis. \p \v 23 Kahinetethan oothonna mela hayqoy enta diggida gisho koyro kahineta tayboy daro. \v 24 Shin Yesuusi merinaw de7iya gisho iya kahinetetha hari laattenna. \v 25 Hessa gisho, I ubba wode enta gisho gaannatanaw merinaw de7iya gisho Xoossaako iya baggara yeyisata polo ashshanaw danda7ees. \p \v 26 Hiza, nuus koshshiyaba immiya, geeshshay, boreynne tuni baynaysi, nagaranchotape shaaketidaysinne saluwape aadhidi dhoqida kahine halaqay nuus koshshees. \v 27 I hanko kahine halaqata mela koyro ba nagara gisho, kaallidi asaa nagaraa gisho gallas gallas yarsho yarshanaw koshshenna. I bana yarshida wode zaarethonna ogen issi toho bana yarshis.\x - \xo 7:27 \xo*\xt Leewe 9:7.\xt*\x* \v 28 Muse higgey daaburancho asaa kahine halaqa oothidi shuumees. Shin higgiyafe guye yida caaqo qaalay merinaw polo gidida Xoossaa Na7aa shuumis. \c 8 \s1 Yesuusi Nu Kahine Halaqa \p \v 1 Nuuni haasaya gitabay hessa. Saluwan Ubbaafe Bolla Xoossaa araatape ushacha baggan uttida haysa mela kahine halaqay nuus de7ees.\x - \xo 8:1 \xo*\xt Maz 110:1.\xt*\x* \v 2 I asan gidonashin, Godan eqida tuma dunkaaniyan xoossa keethan oothees. \p \v 3 Kahine halaqa ubbay imonne yarsho yarshanaw shuumetees. Hessa gisho, ha kahiney yarshanaw issibay daanaw koshshees. \v 4 Higgey kiiteysada yarshiya kahineti de7iya gisho, Kiristoosi sa7an de7iyaba gidiyako I kahine gidenna. \v 5 Enti kahinetethan oothiya dunkaaney salon de7eysas leemisonne kuya. Musey dunkaaniya essiya wode Xoossay iyako, “Taani nena zumaa bolla bessida leemisuwa kaallada ootha” yaagis.\x - \xo 8:5 \xo*\xt Taybo 18:21.\xt*\x* \v 6 Shin Yesuusi giddo gididi sigethiya caaqoy, koyro caaquwape aadheysada I ekida oosoy entaysafe aadhees. Hessi eqiday aadhiya caaqo qaalana. \p \v 7 Koyro caaquwan bali baynaba gidiyako nam7antho caaqo koshshenna. \v 8 Shin Goday enta boridi, haysada yaagis: \q1 “Taani Isra7eele asaaranne Yihuda asaara \q2 ooratha caaqo caaqiya wodey yaana.\x - \xo 8:8 \xo*\xt Ermi 31:31-34.\xt*\x* \q1 \v 9 He caaqoy ta enta aawata Gibxe biittafe kushiya oykada, \q2 goocha kessida wode entara caaqida caaquwa mela gidenna. \q1 Enti ta caaquwan ammanetibona gisho, \q2 taani enta yegga aggas yaagees Goday. \q1 \v 10 Shin hizape guye Isra7eele asaara \q2 ta caaqana caaqoy haysa yaagees Goday. \q1 Taani ta higgiya enta guuggiyan wothana; \q2 enta wozanan xaafana. \q1 Taani enta Xoossaa gidana; \q2 entika ta ase gidana. \q1 \v 11 Entafe oonika ba shooruwa woyko ba ishaa, \q2 ‘Godaa era’ yaagidi tamaarsenna. \q1 Enti guuthafe gita gakanaw \q2 ubbay tana erana. \q1 \v 12 Taani enta naaquwa atto gaana; \q2 enta nagaraa zaara qopike” yaagees. \p \v 13 Xoossay ha caaquwa “Oorathi” gidi xeegishe koyroysa gal7isis. Hiza, gal7aynne ceegay dhayiya wodey gakis. \c 9 \s1 Sa7a Xoossa Keethan De7iya Goyinno \p \v 1 Koyro caaquwas Xoossaa goyinniya wogaynne sa7a Xoossa Keethay de7ees. \v 2 Dunkaaney eqis. Iyan xompe wothiya kocay, xarpheezaynne Godaa sinthan wothiya uythay de7ees; he bessay Geeshsha Bessaa geetetees.\x - \xo 9:2 \xo*\xt Kessa 26:1-30; 25:31-40.\xt*\x* \v 3 Nam7antho magarajuwafe guye baggara de7iya bessay Ubbaafe Geeshsha Bessaa geetetees.\x - \xo 9:3 \xo*\xt Kessa 26:31-33.\xt*\x* \v 4 Iya giddon ixaane cuyisiya worqa saaxineynne worqan meeshetida caaqo Taabotey de7ees. He caaqo Taabotiyan mannay de7iya worqa xaaroy, aacida Aarona xam7aynne Muse higgey xaafetida nam7u loche shuchati de7oosona.\x - \xo 9:4 \xo*\xt Kessa 30:1-6; 25:10-16; 16:33; Taybo 17:8-10; Kessa 25:16; Zaare 10:3-5.\xt*\x* \v 5 He Taabotiyape bolla baggara atotetha kamaa banta qefiyan genthiya boncho kiruubeti de7oosona. Shin ha77i he ubbaa qoncisidi odanaw danda7oko.\x - \xo 9:5 \xo*\xt Kessa 25:18-22.\xt*\x* \p \v 6 Ha ubbay haysada giigidaape guye, kahineti ubba wode banta oosuwa oothanaw dunkaaniyas koyro kifiliya geloosona.\x - \xo 9:6 \xo*\xt Taybo 18:2-6.\xt*\x* \v 7 Shin kahine halaqaa xalaali dunkaaniyas nam7antho kifiliya laythafe issi toho gelees. I yaa gelishe ba nagaraa gishonne asay eronna oothida nagaraa gisho suutha yarsho ekonna gelenna.\x - \xo 9:7 \xo*\xt Leewe 16:2-34.\xt*\x* \v 8 Koyro dunkaaney eqidi de7ishin, Ubbaafe Geeshsha Bessaa efiya ogey buroo dooyetiboonaysa Geeshsha Ayyaanay hessan erisees. \p \v 9 Hessi ha wodiyas leemiso; Xoossas imetiya imoynne yarshoy goyinniya uraa kaha geeshshanaw danda7onaysa haysi bessees. \v 10 Hessati muussaba, ushshabaanne dumma dumma meecha wogata odeyisata. Enti ooratha wogay yaana gakanaw oosetiya kare bagga wogata. \p \v 11 Shin Kiristoosi ha77i nu demmida lo77obatas kahine halaqa gididi yis. I gelida dunkaaney gitanne polo gididaysa. He dunkaaney asa kushen oosetibeenna qassi ha alamiyaba gidenna. \v 12 Kiristoosi Ubbaafe Geeshsha Bessaa geliya wode deesha suuthinne mari suuthi ekidi gelibeenna. Shin merinaa atotetha immanaw ba suuthaa ekidi zaarethonna ogen issi toho gelis. \v 13 Deesha suuthaynne korma suuthay, xuugetida ussa bidoy, tunida asaa bolla dharcetidi entana geeshshiyaba gidiko,\x - \xo 9:13 \xo*\xt Leewe 16:15-16; Taybo 19:9, 17-19.\xt*\x* \v 14 merinaa Geeshsha Ayyaana baggara borey bayna yarsho oothidi, Xoossaas bana immida Kiristoosa suuthay, de7o Xoossaa goyinnana mela hayqo kaalethiya oosuwape nu kaha waati aathidi geeshshennee? \p \v 15 Hessa gisho, xeegetidaysati Xoossay immida merinaa laata ekana mela Kiristoosi ooratha caaquwas giddo gididi sigetheysa gidis. Hessi haniday asay koyro caaquwape garsan de7iya wode oothida nagaraape entana wozanaw I hayqidaysana. \p \v 16 Hiza, keekey de7iko, he keekida uraa hayqoy eretanaw koshshees. \v 17 Keekida uray hayqiko iya keekey minnees. Keekida uray hayqonna attiko iya keekey oothenna. \p \v 18 Hari attoshin, koyro caaqoyka suuthi bayna minnibeenna. \v 19 Musey higge kiita ubbaa asaas odidaape guye mara suuthinne deesha suuthi haathara walakidi, zo7o dorsa ikisenne hisoophe wurco ekidi, maxaafaa bollanne asaa bolla wurxis.\x - \xo 9:19 \xo*\xt Kessa 24:6-8.\xt*\x* \v 20 Musey asaako, “Hinte naagana mela Xoossay kiitida suutha caaqoy haysa” yaagis. \v 21 Hessadaka, dunkaaniya bollanne oothiya miishe ubbaa bolla suuthaa wurxis.\x - \xo 9:21 \xo*\xt Leewe 8:15.\xt*\x* \v 22 Tumaka higgey geysada guuthabatape attishin, ubbabay suuthan geeyees. Suuthi gukonnashin atotethi baawa.\x - \xo 9:22 \xo*\xt Leewe 17:11.\xt*\x* \s1 Yesuusi Polo Yarshetis \p \v 23 Saluwabaas leemiso gididaysati ubbay mehe yarshon geeyanaw koshshees. Shin salobati banta huuphen hessafe aadhiya yarshuwan geeyanaw koshshees. \p \v 24 Kiristoosi tuma Xoossa keethaas leemiso gidida, asa kushen oosetida Ubbaafe Geeshsha Bessaa gelibeenna. Shin I ha77i nu gisho, Xoossaa sinthan bentanaw saluwa gelis. \v 25 Kahine halaqay laythan laythan ba suuthi gidonnaysa ekidi, Ubbaafe Geeshsha Bessa gelees. Shin Kiristoosi daro toho bana yarshanaw salo gelibeenna. \v 26 Hessada hanidaba gidiyako, Kiristoosi alamey medhetoosape doomidi daro toho waayetanaw koshshees. Shin ha77i wodiya wursethan nagara digganaw bana yarshidi zaarethonna ogen issi toho bentis. \p \v 27 Asi ubbay issi toho hayqanaw hessafe guye pirdetanaw bessees. \v 28 Hessadaka, Kiristoosi daro asaa nagara digganaw issi toho yarshetis. Shin I nagara tookanaw gidonashin, bana naageysata ashshanaw nam7antho qoncana.\x - \xo 9:28 \xo*\xt Isa 53:12.\xt*\x* \b \c 10 \p \v 1 Muse higgey yaanaw de7iya lo77obatas kuyape attishin, ba huuphen waanna gidenna. Hessa gisho, laythan laythan pacey bayna yarshetiya yarshoy goyinnanaw shiiqiya asaa polo oothanaw danda7enna. \v 2 Higgey enta polo oothanaw danda7idaba gidiyako enti yarsho yarsheysa agganashin. Qassi goyinnanaw shiiqiya asay banta nagaraape geeyana; enta kahayka entana bala gidi mootenna. \v 3 Shin he yarshoti laythan laythan nagara qofisoosona. \v 4 Ayis giiko, korma suuthinne deesha suuthi nagara digganaw danda7enna. \p \v 5 Hessa gisho, Kiristoosi ha alamiya yida wode haysada yaagis:\x - \xo 10:5 \xo*\xt Maz 40:6-8.\xt*\x* \q1 “Neeni yarshonne imo koyabaaka; \q2 shin taw asho giigisadasa. \q1 \v 6 Neeni xuussa yarshoninne \q2 nagara yarshon ufaytabaaka. \q1 \v 7 He wode, ‘Ta gisho maxaafan xaafetidaysada, \q2 Godaw, taani ne sheniya oothanaw yas’ yaagas” \m yaagis. \v 8 Yarshoy yarshetana mela higgey kiittiyaba gidikoka, Kiristoosi koyro, “Neeni yarshonne imo, xuussa yarshonne nagara yarsho koyabaaka; entan ufaytabaaka” yaagis. \v 9 Kaallidika I, “Godaw, Heko taani ne sheniya oothanaw yas” yaagis. Hessa gisho, Kiristoosi nam7anthuwa essanaw koyroysa shaaris. \v 10 Yesuus Kiristoosi Xoossaa sheniya oothidi, zaarethonna ogen issi toho ba ashuwa yarshida gisho nuuni geeyida. \p \v 11 Kahine ubbay, nagara digganaw danda7onna he yarshota gallas gallas yarshishe eqidi ba oosuwa oothees.\x - \xo 10:11 \xo*\xt Kessa 29:38.\xt*\x* \v 12 Shin Kiristoosi ubba wodes gidiya issi nagara yarshuwa yarshidi, Xoossaafe ushacha baggan uttis.\x - \xo 10:12 \xo*\xt Maz 110:1.\xt*\x* \v 13 He wodiyape doomidi iya morketi iya tohoy yedhiyabaa oothana gakanaw naagees. \v 14 I zaarethonna ogen issi toho bana yarshida yarshuwan geeshshata merinaw polo oothis. \p \v 15 Qassi Geeshsha Ayyaanay nuus haysa markatees. Koyro haysada yaagis: \q1 \v 16 “He gallasatape guye, \q2 taani entara caaqiya caaqoy haysa: \q1 Taani ta higgiya enta qofan wothana; \q2 enta wozanan xaafana” \m yaagees.\x - \xo 10:16 \xo*\xt Ermi 31:33.\xt*\x* \v 17 Kaallidika, \q1 “Taani enta nagaraanne \q2 enta iita oosuwa zaara qopike” \m yaagees.\x - \xo 10:17 \xo*\xt Ermi 31:34.\xt*\x* \v 18 Hiza, nagari atto geetetidaape guye nagaras yarshetiya yarsho koshshenna. \s1 Ane Xoossako Shiiqoos \p \v 19 Hiza, ta ishato, nuuni Yesuusa suuthaa baggara Ubbaafe Geeshsha Bessaa gelanaw nuus minotethi de7ees. \v 20 Nu gelanay Kiristoosi ba magarajuwa, hessika ba ashuwa baggara nuus dooyida oorathinne de7o gidida ogiyana. \v 21 Nuus Xoossa Keetha bolla shuumetida gita kahine halaqay de7ees. \v 22 Nuuni iita kahape geeyanaw nu wozanaa wurxetidi, nu asatethaa xillo haathan meecetidi, suure wozananinne polo ammanon Xoossaako shiiqoos.\x - \xo 10:22 \xo*\xt Leewe 8:30; Hiz 36:25.\xt*\x* \p \v 23 Nuus ufaysa qaala immida Xoossay ammanetidaysa gidiya gisho nu markatiya ufaysaa ushachi haddirsi goonna minthidi oykoos. \v 24 Issoy issuwa siiqosinne lo77o oosos waati denthethaneko ane qopoos. \v 25 Issoti issoti meeze oothidi shiiqeysa aggidaysada nuuni issife shiiqeysa aggoko. Shin Godaa gallasay matatidaysa hinte be7iya gisho hessa kaseysafe aathidi oothite. \p \v 26 Nuuni tuma eratethaa ekidaape guye erishe nagara oothiko, hizape nu nagaraa gisho yashetana yarshoy baawa. \v 27 Shin hiza attiday yashshiya pirdaanne Xoossaa morketa xuugganaw giigida wolqaama tama.\x - \xo 10:27 \xo*\xt Isa 26:11.\xt*\x* \v 28 Muse higgiya kiitetonna ixida oonika nam7u woyko heedzu asi iya bolla markatiko qadhey baynashin hayqees.\x - \xo 10:28 \xo*\xt Zaare 17:6; 19:15.\xt*\x* \v 29 Yaatin, Xoossaa Na7aa kadhida uray, bana geeshshida Xoossaa caaqo suuthaa tunabaada qopida uray, qassi aadho keehatetha Ayyaana cayida uray, ay mela iita pirdaa ekanaw bessiyako ane qopite. \p \v 30 Hiza, “Halo kesoy tabaa, ta kushe zaarana” gidaysa nu eroos. Qassika, “Goday ba asa pirdana” yaagis. \v 31 De7o Xoossaa kushen kundethi daro yashshees. \p \v 32 Hintew Xoossaa poo7oy poo7idaape guye hinte daro waayen, gita baaxen gencida beni wodiya qopite. \v 33 Issi issi toho hinte asa sinthan cayetideta; goodetideta; issi issi toho hessa mela waayey gakida asaara issife waayideta. \v 34 Qashon de7iya asaaska qadhetideta. Hintew lo77onne dhayonna shaloy salon de7eysa hinte erida gisho hinte shaloy bonqetiya wode ufaysan danda7ideta. \p \v 35 Hessa gisho, gita woytoy de7iya hinte minotethaa yeggofite. \v 36 Xoossaa sheniya polidi, I hintew immana gida ufaysaa ekana gakanaw gencanaw koshshees. \v 37 Hiza, Geeshsha Maxaafan, \q1 “I, yaana gidaysi yaana; gam7enna.\x - \xo 10:37 \xo*\xt Ibra 2:3-4.\xt*\x* \q1 \v 38 Shin ta xilloy, tanan ammanetidi daana; \q2 oonika guye simmiko tana ufaysenna” \m yaagees. \v 39 Nuuni ammanidi attiya asaa baggafe attishin, guye simmidi dhayiya asaa bagga gidoko. \c 11 \s1 Ammano \p \v 1 Ammano guussay, demmana gidi ufaysan ammanetidi naagiyabanne nu be7onnaba be7iyada oothidi ekiyaba. \v 2 Beni aawati ammanon Xoossaafe markatethi ekidosona. \p \v 3 Alamey Xoossaa qaalan medhetidaysa nu ammanon eroos. Qassi bentiyabay bentonnabape medhetis.\x - \xo 11:3 \xo*\xt Medhe 1:1; Maz 33:6, 9; Yoha 1:3.\xt*\x* \p \v 4 Aabeli Qaayelape aadhiya yarsho Xoossaas yarshiday ammanonna. Xoossay Aabela imuwa ufaytidi ekida wode I xillo gididaysa markatis. Aabeli hari attoshin, hayqidika ba ammanuwan ha77i gakanaw odees.\x - \xo 11:4 \xo*\xt Medhe 4:3-10.\xt*\x* \p \v 5 Heenokey hayqonna salo biday ammanonna. Xoossay iya ekida gisho oonika iya be7anaw danda7ibeenna. Heenokey salo eketanaape sinthe I Xoossaa ufaysida asi gideysi odetis.\x - \xo 11:5 \xo*\xt Medhe 5:21-24.\xt*\x* \v 6 Ammanoy bayna oonika Xoossaa ufaysanaw danda7enna. Xoossaako yaa oonika Xoossay de7eysanne bana koyeysatas woyto immeysa ammananaw koshshees. \p \v 7 Nohey buroo bentonnabas Xoossi iyaw odida wode Xoossas yayidi, bananne ba soo asaa ashshanaw ammanon markabe keexis. Yaatidi ba ammanuwan alame pirdidi, ammanon bentiya xillotethi Xoossafe ekis.\x - \xo 11:7 \xo*\xt Medhe 6:13-22.\xt*\x* \p \v 8 Abrahaamey laata oothidi ekana biitta baana mela Xoossay iya xeegida wode hari attoshin, I aw biyako eronna ixikoka kiitetiday ammanonna.\x - \xo 11:8 \xo*\xt Medhe 12:1-5.\xt*\x* \v 9 Abrahaamey Xoossay iyaw immana gida biittan bete asada de7iday ammanonna. Xoossay he immana gidaysa iyara issife laattanaw de7iya Yisaaqaranne Yayqoobara wolla dunkaanen de7is.\x - \xo 11:9 \xo*\xt Medhe 35:27.\xt*\x* \v 10 I, Xoossay qopidi keexida xaala baasoy de7iya katamaa naagees. \p \v 11 Saara ba huuphen cimidabaa gidikoka ufaysi immida Xoossay ammanetidaysa gideysa erida gisho qanthatanaw wolqa demmiday ammanonna.\x - \xo 11:11 \xo*\xt Medhe 18:11-14; 21:2.\xt*\x* \v 12 Hessa gisho, hayqida asi daaniya issi addiyafe salo xoolinto melanne abba gaxan de7iya tayboy bayna shafe mela zerethi yeletidosona.\x - \xo 11:12 \xo*\xt Medhe 15:5; 22:17; 32:12.\xt*\x* \p \v 13 He asa ubbay bantaw geetetida ufaysaa qaala ekonna ammanon hayqidosona. Shin haahora hessa be7idi, demmidaada oothidi, ufaysan ekidosona. Qassi enti sa7an imathenne bete asi gideysa eridosona.\x - \xo 11:13 \xo*\xt Medhe 23:4; 1 Taari 29:15; Maz 39:12.\xt*\x* \v 14 Hessada giya asay banta biitta naageysa qoncen bessees. \v 15 Enti he aggidi keyida biitta guye qopidaba gidiyako guye simmanaw danda7oosona. \v 16 Shin ha77i aadhidi lo77iya salo biitta laamotosona. Hessa gisho, Xoossay entaw katama giigisida gisho, “Enta Xoossaa” geetetidi xeegetanaw yeellatenna. \p \v 17 Abrahaamey paacetida wode Yisaaqa yarshiday ammanonna. He ufaysa qaala ekida Abrahaamey ba issi na7aa yarshanaw giigis.\x - \xo 11:17 \xo*\xt Medhe 22:1-14.\xt*\x* \v 18 Xoossay Abrahaameko, “Ne kochay Yisaaqa baggara xeegetana” yaagidi odis.\x - \xo 11:18 \xo*\xt Medhe 21:12.\xt*\x* \v 19 Xoossay hayqope denthanaw danda7eysa Abrahaamey ammanida gisho, Yisaaqa hayqope paxi dendidaada oothidi zaari ekis. \p \v 20 Yisaaqi wodepe hananaba eridi Yayqoobanne Eesawe anjiday ammanonna.\x - \xo 11:20 \xo*\xt Medhe 27:27-29, 39-40.\xt*\x* \p \v 21 Yayqoobi hayqana hanishe, issi issi Yoosefa nayta anjidaynne guufe bolla katidi goyinniday ammanonna.\x - \xo 11:21 \xo*\xt Medhe 47:3; 48:1-20.\xt*\x* \p \v 22 Yoosefi hayqanaw matida wode Isra7eele asay Gibxefe keyanaysa odidaynne ba meqethaa oothanaba enta kiittiday ammanonna.\x - \xo 11:22 \xo*\xt Medhe 50:24-25; Kessa 13:19.\xt*\x* \p \v 23 Musey yeletidaape guye iya aayanne iya aaway mala lo77o na7a gididaysa be7idi heedzu ageena qottiday ammanonna; enti kawa awaajuwa babibookona.\x - \xo 11:23 \xo*\xt Kessa 1:22; 2:2.\xt*\x* \p \v 24 Musey diccidaape guye Gibxe kawa na7e na7a geetetanaysa ixiday ammanonna.\x - \xo 11:24 \xo*\xt Kessa 2:10-12.\xt*\x* \v 25 Musey nagaran guutha wodes ufaytanaape, Xoossaa asaara waaye ekanaysa dooris. \v 26 I wodepe demmana woytuwa tishshi oothidi xeellida gisho, Gibxe shaluwape aathidi Kiristoosa gisho boretanaysi daro aadhiya duretethi gididaysa eris. \p \v 27 Musey Kawa hanquwa yayyonna, Gibxefe keyday ammanonna. Bentonna Xoossaa be7ida asada hanidi ba qofan gencis. \v 28 Hayqo ehiya kiitanchoy Isra7eele asaa bayra nayta wodhonna mela Musey Paasikanne suutha wurxetha wogaa oothiday ammanonna.\x - \xo 11:28 \xo*\xt Kessa 12:21-30.\xt*\x* \p \v 29 Isra7eele asay mela biittara hemetiyada hemetidi, Zo7o Abbaa pinniday ammanonna. Shin Gibxe asay gelanaw paacidi be7iya wode haathay enta mittis.\x - \xo 11:29 \xo*\xt Kessa 14:21-31.\xt*\x* \p \v 30 Isra7eele asay Iyaarko katamaa shucha dirsaa laapun gallas yuuyidi, kundisiday ammanonna.\x - \xo 11:30 \xo*\xt Iyya 6:12-21.\xt*\x* \v 31 Laymiya Ra7aaba biitta wocheyisata mokida gisho, kiitetonna asaara hayqonna attiday ammanonna.\x - \xo 11:31 \xo*\xt Iyya 2:1-21; 6:22-25.\xt*\x* \p \v 32 Hiza, haraa ta ay go? Gediyoonaba, Baaraqaba, Samsoonaba, Yoftaaheba, Dawitaba, Sameelaba, qassi nabetaba odanaw taw wodey gidenna.\x - \xo 11:32 \xo*\xt Ayse 6:11—8:32; 4:6—5:31; 13:2-16; 11:1-12; 1 Same 16:1; 1 Kawo 2:11; 1 Same 1:1-25.\xt*\x* \v 33 Enti ammanon kawotethata xoonidosona; xillotethan aysidosona; Xoossay immana gida ufaysaa ekidosona; gaammota doona gordidosona;\x - \xo 11:33 \xo*\xt Daane 6:1-27.\xt*\x* \v 34 tama wolqaa toysidosona; morketa mashshafe attidosona; banta daaburan minnidosona; olan wolqaama gididosona; allaga toora goodidosona.\x - \xo 11:34 \xo*\xt Daane 3:1-30.\xt*\x* \v 35 Maccasati banta hayqidaysata hayqope paxin ekidosona. \p Qassi harati aadhiya hayqope dendo ekanaw koyidi qashope biletanaysa ixidosona.\x - \xo 11:35 \xo*\xt 1 Kawo 17:17-24; 2 Kawo 4:25-37.\xt*\x* \v 36 Harati asan boretidi lisson garaafetidosona; harati santhalaatan qashetidi qasho keethan yegetidosona.\x - \xo 11:36 \xo*\xt 1 Kawo 22:26-27; 2 Taari 18:25-26; Ermi 20:2; 37:15; 38:6.\xt*\x* \v 37 Enti shuchan cadetidosona; magaazen nam7a keyidi phalqetidosona; paacetidosona; mashshan hayqidosona; entaw ubbabay dhayin metootidosona. Dorsa itenne deesha ite ma7idi yuuyidosona.\x - \xo 11:37 \xo*\xt 2 Taari 24:21.\xt*\x* \v 38 Entaw ha alamey giigonna ixin mela biittan, dere bolla, gongoloninne olla giddon yuuyidosona. \p \v 39 Xoossay enta ammanuwaba markatikoka, he ubbay geetetida ufaysa qaala ekibookona. \v 40 Xoossay nuus lo77oba qopi wothida gisho enti nuuni bayna polo gidokona. \c 12 \s1 Xoossay Nuus Aawa \p \v 1 Hiza, shaarada nu yuushuwan darida haysa mela markati nu matan de7iya gisho nuna dhubiya ubbaanne oykidi haariya nagaraa diggidi, nu sinthan de7iya gaadde wothaa gencan woxoos. \v 2 Nu ammanuwas oge dooydaysanne nu wursetha poluwako nuna gathiya Yesuusa bolla nu ayfiya wothoos. Yesuusi wodepe de7iya ufaysaa gisho masqaliya waayiya danda7idi, yeella hayquwa kadhidi, Xoossaafe ushacha baggan uttis. \p \v 3 Hiza, hinte doccidi ufaysi qanxonna mela nagaranchota ixuwa danda7ida Yesuusa qopite. \v 4 Nagarara de7iya baaxiyan buroo suuthu gussana gakanaw eqetibeketa. \v 5 Xoossay ba qaalan, ba naytada hintena zoridaysa dogideta.\x - \xo 12:5 \xo*\xt Iyyo 5:17; Leemi 3:11-12.\xt*\x* \q1 “Ta na7aw, Xoossaa seera leqofa; \q2 I nena seeriya wode ufaysi qanxofa. \q1 \v 6 Goday ba dosiya uraa seerees; \q2 qassi ba na7ada ekiya ubba garaafes” yaagees. \p \v 7 Xoossay hintena ba naytada seeriya wode gencite; Aaway seeronna na7i oonee? \v 8 Xoossay ba nayta ubbaa seerees; hinte seerettonna ixiko tuma iya nayta gidonashin balako nayta. \v 9 Qassi nuna yelida nu aawati nuna seerosona; nuka entana bonchoos. Yaatin, nuuni nu ayyaana Aawas waanidi aathidi haaretoko? \v 10 Hiza, nu aawati bantaw lo77o daanida mela guutha wodes nuna seeridosona. Shin Xoossay nu go77as, nu iya geeshshatethan shaaketana mela seerees. \v 11 Nuuni seeretiya wode yiloyeesipe attishin, ufaysenna. Shin guyepe seeretethi meezetida asaas seeray, saroy kumida xillotethaa ayfe ayfisees. \s1 Zorenne Naagiso \p \v 12 Hiza, hinte argaacida qesiyanne hinte daaburida gulbata minthite.\x - \xo 12:12 \xo*\xt Isa 35:3.\xt*\x* \v 13 Wobbey paxana melape attishin, aathidi meqonna mela hinte tohuwas suure oge giigisite.\x - \xo 12:13 \xo*\xt Leemi 4:26.\xt*\x* \p \v 14 Asa ubbaara saro daanawunne geeshshatethan daanaw minnite; geeshshatethi bayna oonika Godaa be7anaw danda7enna. \v 15 Hintefe oodeska Xoossaa aadho keehatethay paconnaada, qassi camo ayfe ayfidi daro asaa tunisiyanne dhaysiya zerethada gidonna mela naagetite.\x - \xo 12:15 \xo*\xt Zaare 29:18.\xt*\x* \v 16 Hinte giddon laymatiya asi woyko issi toho miya kathas ba bayratetha toochidi bayzida Eesawe mela asi doonna mela naagetite.\x - \xo 12:16 \xo*\xt Medhe 25:29-34.\xt*\x* \v 17 Guyepe Eesawey he anjuwa ekanaw koyida wode digetidaysa ereeta. I he anjuwa afuthan minnidi koykoka, demmanaw danda7ibeenna; I nagaraape simmanaw qaada demmibeenna.\x - \xo 12:17 \xo*\xt Medhe 27:30-40.\xt*\x* \p \v 18 Hinte kushen boshetiya Siina deriyako, eexiya tamaako, dhumaako, caaganaako, gotiyaako,\x - \xo 12:18 \xo*\xt Kessa 4:11-12; 19:16-22; 20:18-21.\xt*\x* \v 19 moyze punuko woyko qaalay si7etiya bessaako yibeeketa. He qaala si7ida asay hara guzha qaala si7onna mela woossidosona. \v 20 Ayis giiko, “Hari attoshin, do7i he zumaa bochiko, shuchan cadetidi hayqo” yaagida kiitaa enti tookanaw danda7ibookona.\x - \xo 12:20 \xo*\xt Kessa 19:12-13.\xt*\x* \v 21 He haniyabay daro daganthiyaba gidida gisho Museyka, “Taani yashshan kokoras” yaagis.\x - \xo 12:21 \xo*\xt Zaare 9:19.\xt*\x* \p \v 22 Shin hinte Xiyoone zumako, de7o Xoossay de7iya Yerusalaame katamaako, issife shiiqidi ufaytiya daro mukulu kiitanchotako saluwa yideta. \v 23 Enta sunthay salon xaafetida woosa keethaa bayra naytako, asa ubbaa dayna gidida Xoossaako, polo gidida xillo asaa ayyaanatako yideta. \v 24 Ooratha caaquwas giddo gididi sigethiya Yesuusako, Aabela suuthaafe aadhiyaba odiya wurxetida suuthako yideta.\x - \xo 12:24 \xo*\xt Medhe 4:10.\xt*\x* \p \v 25 Hintew odiya ura qaala ixas goonna mela naagetite. Kaseysati sa7an gididi odida kiita si7onna ixidi, kessi ekiboonnaba gidiko, yaatin, salon gididi odiya qaala nuuni ixas giiko waanidi kessi ekanee?\x - \xo 12:25 \xo*\xt Kessa 20:22.\xt*\x* \v 26 He wode iya qaalay sa7a qaathis. Shin ha77i taani, “Sa7a xalaala gidonashin, issi toho zaarada saluwaka qaathana” yaagis.\x - \xo 12:26 \xo*\xt Hagge 2:6.\xt*\x* \v 27 “Issi toho zaarada” giya qaalay qaaxonnabay minnidi daanaysa, qassi qaaxiya medhetidabati dhayanaysa bessees. \p \v 28 Nuuni qaaxanaw danda7onna kawotethaa ekiya gisho Xoossaa galatoos; Xoossaa ufaysiya ogen bonchoninne yashshatethan iya goyinnoos. \v 29 Hiza, nu Xoossay tuma xuuggiya tama.\x - \xo 12:29 \xo*\xt Zaare 4:24.\xt*\x* \c 13 \s1 Wursetha Zore \p \v 1 Ammaniya asada issoy issuwara polo siiqetite. \v 2 Imathe mokeysa dogopite. Issi issi asati hessada oothishe eronna kiitanchota mokidosona.\x - \xo 13:2 \xo*\xt Medhe 18:1-8; 19:1-3.\xt*\x* \v 3 Qashon de7eyisata hinteka entara issife qashon de7iyada oothidi entana qopite. Waaye ekiya asaara issife hinteka waaye ekiyada oothidi entana qopite. \p \v 4 Ekoynne geloy asa ubbaa matan bonchetidaba gido. Qassi Xoossay laymateysatanne laammeyisata pirdanaw de7iya gisho azinaynne machiya issoy issuwas ammanetanaw bessees. \p \v 5 Miishe siiqope hintena naagite; hintew de7iyaban alite. Xoossay, “Taani nena ubbaraka yeggike woyko aggike” yaagis.\x - \xo 13:5 \xo*\xt Zaare 31:6, 8; Iyya 1:5.\xt*\x* \v 6 Hessa gisho, nuuni ammanetidi, \q1 “Goday tana maaddeysa; \q2 ta yayyike; asi tana ay oothanee?” \m yaagos.\x - \xo 13:6 \xo*\xt Maz 118:6.\xt*\x* \p \v 7 Xoossaa qaala koyro hintew odida hintena kaaletheyisata qopite. Enti waanidi de7idaako enta duussaa be7idi enta ammanuwa kaallite. \p \v 8 Yesuus Kiristoosi zineka hachika merinawuka laametenna. \v 9 Dumma dumma ooratha timirten haraso bidi dhayopite; boopite. Nu wozanay Xoossaa aadho keehatethan minnanaw besseesipe attishin, min go77onna kathan wogaa polon gidopo. \p \v 10 Shin dunkaaniya giddon oothiya kahineti he yarsho kathaafe maanaw entaw maati bayna yarsho bessay nuus de7ees. \v 11 Kahine halaqay nagara yarshos mehe suuthi ekidi yarshanaw Ubbaafe Geeshsha Bessaa gelees. Shin he mehiya ashuwa dirsaafe karen xuuggees.\x - \xo 13:11 \xo*\xt Leewe 16:27.\xt*\x* \v 12 Hessadaka, Yesuusi deriya nagaraape ba suuthan geeshshanaw katamaa pengiyafe karen waayetis. \v 13 Hiza, nuuni boriya tookidi dirsaafe kare iyako keyoos. \v 14 Hiza, nuus haysan merinaw de7iya katami baawa, shin nuuni yaana katamaa naagoos. \p \v 15 Hiza, Yesuusa baggara ubba wode iya sunthaas markatiya mettersha galata yarsho Xoossaas immoos. \v 16 Lo77oba oosonne hintew de7iyabaape metootida asaas imo dogopite. Hiza, hessa mela yarshoy Xoossaa ufaysees. \p \v 17 Hintena kaaletheysatas kiitetite; enti giyaba oothite. Enti banta oothiyabas Xoossaa sinthan oyshetanaw de7iya gisho, hintena heemmoosona. Hinte entaw kiitetiko, banta oosuwa ufaytidi oothana; hessi hanonna ixiko, enti azzanishe oothana; hessi hintena aybibaaka maaddenna. \p \v 18 Nuus Xoossaa woossite. Nu kahay geeshshi; nu ubba wode lo77oba oothanaw koyoos. \v 19 Taani hinteko ellesada yaana mela hinte taw minthidi Xoossaa woossana mela ta hintena hadara gayis. \p \v 20 Sarotethaa Xoossay, dorsa heemmiya nu Godaa Yesuusa, ba merinaa caaqo suuthan hayqope denthidaysi, \v 21 iya sheniya oothana mela lo77oba ubban I hintena danciso. Iya ufaysiyabaa Yesuus Kiristoosa baggara nunan Xoossay ootho. Yesuus Kiristoosa baggara Xoossaas merinaape merinaa gakanaw bonchoy gido. Amin7i. \p \v 22 Ta ishato, ta ha dabdaabiya hintew qanthan xaafida gisho, hinte ta zoriya saletonna ekana mela ta hintena woossayis. \p \v 23 Nu ishay, Ximotiyoosi qashope biletidaysa erite. I ellesidi taako yiiko ta iyara hintena bada be7ana. \p \v 24 Hintena kaaletheysatanne ammaniya ubbaa saro giite. Xaalepe yida ammaniya asay hintena saro yaagosona. \p \v 25 Xoossaa aadho keehatethay hinte ubbaara gido. Amin7i.