\id 2KI - Gofa Full Bible Latin Version Final \ide UTF-8 \h 2 Kawota Maxaafa \toc1 2 Kawota Maxaafa \toc3 2 Kawo \toc2 2 Kawota \mt1 2 Kawota Maxaafa \imt Gaatha Qofa \ip Nam7antho kawota maxaafay, 1 Kawota maxaafapenne Sameela maxaafape kaallidi xaafetida maxaafa. Ha maxaafan Elsanne Eeliyaasa taarikey daro qoncidi xaafetis. Ha maxaafay, Yihuda taarike darsidi odikoka, Isra7eeley kumethi dhayana gakanaw Yihudanne Isra7eele kawota taarike aathi aathi denthidi odees. \ip 2 Kawota maxaafa nam7u waanna waanna kifiletan shaakidi be7anaw danda7etees. \ipi 1. Kiristoosi yeletanaape sinthe 900 laytha baggafe doomidi, Kiristoosi yeletenape sinthe 722 laythan pudeha bagga kawotethay kundana gakanaw de7iya nam7u kawotethata taarike (Shem 1-17). \ipi 2. Isra7eele kawotetha kundethape bidi, Kiristoosi yeletanaape sinthe 586 laythan kawoy Nabukadanaxoorey Yerusalaame katama oykidi dhaysida wode gakanaw de7iya Yihuda kawotetha taarike (Shem 18-25). \ip Ha dhayo ubbay Isra7eele bolla yida gaasoy, Yihudanne Isra7eele asay hesadaka enta kawoti Xoossas ammanetetha aggida gishosa. Yerusalaame katamay laaletidaynne Yihuda asaape daro baggay banta biittafe betiday hessa gaasona. \imq “Goday hanqetida gisho, Yerusalaame asa bollanne Yihuda asaa bolla haysi hanis; wursethan I, enta ba sinthafe diggis.” \ip 2 Kawota maxaafa daro eretida nabey, Eeliyaasa bessan dendida Elsa. \iot Maxaafa Ayfe Qofata \io1 Eeliyaasi Isra7eele kawa Akaaza boris \ior (1:1-18)\ior* \io1 Nabiya Elsa \ior (2:1—8:15)\ior* \io1 Yihudanne Isra7eele Kawota \ior (8:16—16:20)\ior* \io1 Isra7eele kawa Hosenne pudeha kawotetha kundethaa \ior (17:1-41)\ior* \io1 Yihuda kawa Hizqiyaasanne Asoore oyketetha \ior (18:1—20:21)\ior* \io1 Iita gidida Yihuda kawo Minaasenne Amoxe \ior (21:1-26)\ior* \io1 Iyosyaasa aysuwanne higge maxaafa \ior (22:1—23:30)\ior* \io1 Wursetha Yihuda kawota \ior (23:31—24:20)\ior* \io1 Babiloone di7uwanne Yerusalaame kundethaa \ior (25:1-30)\ior* \ie \c 1 \s1 Eelyiasanne Kawa Akaziyaasa \p \v 1 Akaabi hayqidaape guye, Moo7abe asay Isra7eele bolla dendidosona. \p \v 2 He wode kawoy Akaziyaasi Samaare katama bolla de7iya pooqiya barandaafe kundidi deshetis. Hessa gisho, asatako, “Bidi, taani ha hargiyafe paxaneko paxonnaako Eqroona xoossaa Bi7eel-Zebuula ane oychite” yaagidi kiittis. \p \v 3 Shin Godaa kiitanchoy Tesiba addiya Eeliyaasa haysada yaagis; “Pude bada, Samaare kawoy kiitida asatara gahetada, ‘Hinte Eqroona xoossaa Bi7eel-Zebuula oychanaw biday, Isra7eelen Xoossi dhayineyee?’ \v 4 Goday haysada yaagees; ‘Kawaw, neeni hayqanaape attishin, ha zin7ida hiixape dendaka’ yaagees” yaaga. Hessa gisho, Eeliyaasi bidi entaw odis. \p \v 5 Kiitetida asati kawako guye simmin, “Ayis simmidetii?” yaagidi enta oychis. \p \v 6 Enti, “Issi addey nuura gahetanaw yidi, hintena kiitida kawako simmidi, haysada yaagidi odite. Goday neeko, ‘Eqroona xoossa Bi7eel-Zebuula oychanaw neeni ase kiittey, Isra7eelen xoossi dhayneyee? Hessa gisho, neeni hayqanaape attishin, ha zin7ida hiixape dendaka’ yaagees” yaagidosona. \p \v 7 Kawoy, “Hintera gahetanaw yidi, haysa hintew odida addey ay mela asee?” yaagidi oychis. \p \v 8 Enti, “Ikisepe oosetida ma7o ma7idi, ba xeessan dafo dancees” yaagidi zaaridosona. \p Kawoy, “Hessi Tesiba addiya Eeliyaasa” yaagis. \p \v 9 Hessafe guye, kawoy issi toora mocona ishatamu wotaadaretara kiittis. Toora moconay dere huuphen uttida Eeliyaasako keyidi, “Xoossa aso, kawoy nena, duge wodhada haaya” yaagees. \p \v 10 Shin Eeliyaasi toora moconaako, “Taani Xoossaa asi gidiko, tami salope wodhidi, nenanne ne wotaadareta mo” yaagidi zaaris. Tami salope wodhidi, iyanne iya wotaadareta mis. \p \v 11 Kawoy hara toora mocona ishatamu wotaadaretara Eeliyaasako kiittis. Tora moconay Eeliyaasako, “Xoossa aso, kawoy nena duge wodhada haaya” yaagees. \p \v 12 Eeliyaasi, “Taani Xoossaa asi gidiko, tami salope wodhidi, nenanne ne wotaadareta mo” yaagis. Xoossa tami salope wodhidi, iyanne iya wotaadareta mis. \p \v 13 Kawoy heedzantho hara tora mocona ishatamu wotaadaretara Eeliyaasako kiittis. tora moconay Eeliyaasako bidi, iya sinthan gulbatidi, “Xoossa aso, hayyana tawunne taara de7iya asaas qadheta; nu shempuwa hayqope ashsha. \v 14 Heko, tami salope wodhidi, kase nam7u toora moconatanne enta wotaadareta mis. Shin ha77i taw qadheta!” yaagidi woossis. \p \v 15 Godaa kiitanchoy Eeliyaasako, “Yayyofa! Iyara duge wodha” yaagis. \p Eeliyaasi dendidi, iyara kawako duge bis. \v 16 “Goday haysada yaagees; ‘Isra7eelen Xoossi dhayine, neeni Eqroona xoossaa Bi7eel-Zebuula oychanaw ase kiittiday? Neeni haysa oothida gisho, hayqana! Ne zin7ida hiixape dendaka’ ” yaagees. \p \v 17 Eeliyaasi odida Xoossaa qaalada Akaziyaasi hayqis; Akaziyaasas adde na7i bayna gisho, iya ishay Iyoraami iya bessan kawotis. Hessi haniday Iyosaafexa na7ay Iyoraami Yihudan kawotida nam7antho laythana. \v 18 Akaziyaasi oothida haraba ubbay Isra7eele Kawota Taarike Maxaafan xaafetidi de7ees. \c 2 \s1 Eeliyaasi Salo Eketis \p \v 1 Goday Eeliyaasa goten salo efanaw haniya wode, Eeliyaasinne Elsi Galgalape dendidi bidosona. \v 2 Eeliyaasi Elsako, “Goday tana Beetele kiitida gisho, hayyana neeni haysan gam7aasha” yaagis. \p Shin Elsi, “Goday eriya mela, ne shempoy ero! Taani neepe shaaketike” yaagis. Enti duge Beetele wodhidosona. \p \v 3 Beetelen de7iya nabeta cugay Elsako keyidi, “Goday hachi ne godaa neepe shaakidi efana haneysa eray?” yaagidi oychidosona. \p Elsi, “Ee erayis; shin hinte si77i giite” yaagidi zaaris. \p \v 4 Eeliyaasi Elsako, “Goday tana Iyaarko kiitida gisho, hayyana neeni haysan gam7aasha” yaagis. \p Shin Elsi, “Goday eriya mela, ne shempoy ero! Taani neepe shaaketike” yaagidi zaaris. Hessa gisho, enti Iyaarko bidosona. \p \v 5 Iyaarkon de7iya nabeta cugay Elsako keyidi, “Goday hachi ne godaa neepe shaakidi efana haneysa eray?” yaagidi oychidosona. \p I, “Ee erayis; shin hinte si77i giite” yaagidi zaaris. \p \v 6 Eeliyaasi Elsako, “Goday tana Yordaanose Shaafa kiitida gisho, hayyana neeni haysan gam7aasha” yaagis. \p Elsi, “Goday eriya mela, ne shempoy ero! Taani neepe shaaketike” yaagis. Enti nam7ay issife bidosona. \p \v 7 Nabetape ishatamu asati enta kaallidi, Yordaanose Shaafa gakanaw bidosona. Eeliyaasinne Elsi shaafa doonan eqidashin, nabeti entafe guuthu haakidi eqidosona. \v 8 He wode Eeliyaasi ba afilaa ekidi xaaxidi, iyara haatha shocin, haathay yaanne haanne shaaketin mela biittara pinnidosona. \v 9 Eeliyaasi Elsako, “Taani neepe eketanaape sinthe, new ay oothana mela koyay?” yaagis. \p Elsi, “Ne ayyaanay ta bolla nam7u kushe gidana mela, taani nena woossayis” yaagidi zaaris. \p \v 10 Elsi, “Neeni waaysiya oysho oychadasa. Shin taani neepe eketiya wode neeni tana xeelliyaba gidiko, hessi new hanana. Ne be7onna ixiko hanenna” yaagis. \p \v 11 Enti issife odetishe hemetishin, tama paratinne tama gaareti enta nam7aafe giddon gelidi, shaakis. Eeliyaasi goten salo keyis. \v 12 Elsi hessa be7idi, “Ta aawaw, ta aawaw! Isra7eele paratonne para gaareto!” yaagidi waassis. Hessafe simmin, I Eeliyaasa zaaridi be7ibeenna. \p Elsi azzanidi, ba ma7uwa nam7a kessidi, daakis. \v 13 Eeliyaasape wodhida ma7uwa denthidi, guye simmidi, Yordaanose Shaafa doonan eqis. \v 14 Eeliyaasape wodhida ma7uwa ekidi, iyara haatha shocidi, “Goday Eeliyaasa Xoossay awun de7ii?” yaagis. Elsi haatha shocida wode, haathay yaanne haanne shaaketin, shaafa pinnis. \p \v 15 Iyaarko yida nabeta cugay Elsa be7ida wode, “Eeliyaasa ayyaanay Elsa bolla shempis” yaagidosona. Enti iyara gahetanaw yidi, iya sinthan gufannidosona. \v 16 Enti, “Nuuni ne aylleti ishatamu mino asati haysan de7oos. Hayyana nuuni ne godaa koyanaw baana. Ooni eri, Godaa Ayyaanay iya ekidi, issi zuma huuphen woyko zangaara giddon yeggonna aggenna” yaagidosona. \p Elsi, “Akay, boopite” yaagis. \v 17 Shin akay guussay iya yeellayana gakanaw, enti iya woossidi aggonna ixin, “Biite” yaagis. Enti ishatamay bidi heedzu gallas kumethi koyidi, iya demmibookona. \v 18 Elsi Iyaarkon de7ishin, enti iyako simmidi yidosona. I, “Taani hintena ‘Boopite’ yaagabikinaa?” yaagis. \p \v 19 Hessafe guye, Iyaarkon de7iya asati Elsa, “Neeni nu goday be7eysada ha katamay duussas lo77o. Shin haathay iita; qassi biittayka ayfena” yaagidosona. \p \v 20 I, “Ane ooratha keren maxine yeggidi, eki yiite” yaagidi kiittin, iyaw ehidosona. \v 21 Elsi pultuwako bidi, maxiniya iyan yeggidi, “Goday, ‘Taani ha haatha pathas; hizape ha haathay hayqos gaaso gidenna; biittayka ayfana’ yaagees” yaagis. \v 22 Elsi odidaysada hachi gakanaw, he haathay xillo gidis. \p \v 23 Elsi yaape dendidi, pude Beetele keyis. I oge bolla de7ishin, yalaga adde nayti katamape keyidi, “La ha bo77aw, keya! La ha bo77aw, keya” yaagidi iya qelqisidosona. \p \v 24 Elsi guye simmi xeellidi, enta Godaa sunthan baaddis. Yaatin, nam7u macca babanthati keyidi, naytape oytamanne nam7u yalagata puuzerethidi wodhidosona. \fig Babanthi |alt="Bear" src="LB00048B.tif" size="col" ref="2:24"\fig* \v 25 Elsi yaape dendidi, Qarmeloosa zuma bolla keyis; yaape qassi Samaare simmis. \c 3 \s1 Moo7abey Isra7eele Bolla Dendis \p \v 1 Yihuda kawoy Iyosaafexi kawotida tammanne hospuntho laythan, Akaaba na7ay Iyoraami Samaaren Isra7eele bolla kawotis; I tammanne nam7u laythi kawotis. \v 2 I, Godaa sinthan iitabaa oothis. Shin ba aawanne ba aaye Elzabeeli mela iita gidenna; iya aaway oothida Ba7aale eeqa diggis. \v 3 Nabaaxa na7ay Iyorbaami Isra7eele asa oosisida nagaran oyketis; iyape haakibeenna. \p \v 4 Moo7abe kawoy Moosi dorse heemmiya asi. I Isra7eele kawas 100,000 anqara dorsatanne 100,000 urge dorsata ikisiya laythan laythan giirees. \v 5 Shin Isra7eele kawoy Akaabi hayqidaape guye, Moo7abe kawoy Moosi Isra7eele bolla makallis. \p \v 6 He wode kawoy Iyoraami Samaare keyidi, Isra7eele ubba shiishis. \v 7 Yihuda kawa Iyosaafexi kiita yeddidi, “Moo7abe kawoy ta bolla makallis; Moo7abera oletanaw neeni taara baanee?” yaagis. \p Iyosaafexi, “Ee baana; taani nena; ta asay ne ase; ta paray ne para yaagidi” zaaris. \v 8 Iyosaafexi, “Nuuni awura bidi enta olanee?” yaagidi oychis. \p Kawa Iyoraami, “Edoome mela biitta ogiyara kanthi bidi olana” yaagidi zaaris. \p \v 9 Hessa gisho, Isra7eele kawoy, Yihuda kawoynne Edoome kawoy olas keyidosona. Enti laapun gallasa oge yuuyidi bidaape guye, olanchotasinne enta mehiyas aybi haathi attibeenna. \v 10 He wode Isra7eele kawoy, “Goday nuna ha heedzu kawota issife Moo7abe kawas aathidi immanaw xeegida gisho nuna ayye!” yaagis. \v 11 Shin Iyosaafexi, “Nuuni iya baggara Godaa oychanaw haysan nabey baawee?” yaagidi oychis. \p Isra7eele kawa toora moconatape issoy, “Eeliyaasa kushen haathe qoliya Safaaxa na7ay Elsi haysan de7ees” yaagidi zaaris. \v 12 Iyosaafexi, “Ee, I tuma nabe” yaagis. Isra7eele kawoy, Iyosaafexi, Edoome kawoynne Elsako bidosona. \p \v 13 Elsi Isra7eele kawako, “Tananne nena gathey aybee? Bada ne aawaynne ne aayiya oychida nabeta oycha” yaagis. \p Isra7eele kawoy zaaridi, “Akay, ha heedzu kawota issife Moo7abe kawas aathidi immanaw nuna xeegiday Godaabay!” yaagis. \p \v 14 Elsi, “Taani iyaw oothiya De7o Goday ero! Yihuda Kawa Iyosaafexa gisho goonnako taani nena ayfenka xeellikeshin. \v 15 Ane ha77i taw diithi diixiya asi ehite” yaagis. \p Diixeysi diixishin, Godaa wolqay iya bolla wodhis. \v 16 Elsi, “Ha mela zangaara ubban olla bookite. \v 17 Goday, ‘Carko woyko ira be7eketa, shin ha bookida zangaaran haathi kumana; hinte, hinte meheynne hinte caana mehey uyana’ yaagees. \v 18 Haysi Xoossa sinthan laafaba; qassi I Moo7abe hintew aathidi immana. \v 19 Gimbetida katamatanne gita katamata ubbaa hinte xoonana. Lo77o mithata ubbaa qanxana; haatha pultota ubbaa hinte barana; aradda shooqata ubbaa iissidi shuchi kumida biitta oothana” yaagis. \p \v 20 Wontetha gallas wonta yarsho yarshiya wodey gakin, Edoome baggara haathi goggidi, biittan eellis. \p \v 21 Moo7abe asay, heedzu kawoti enta olanaw yidaysa si7idi, na7atethi, cimi, ola miishe tookanaw danda7iya asa ubbay xeegetidi, banta biitta zawa naagidosona. \v 22 Enti guura dendiya wode haatha bolla wodhida xalqey zo77idi, entaw suuthu daanidi bentis. \v 23 Enti, “Haysa suuthaa be7ite! Kawoti banta giddon issoy issuwara oletidi, hayqi wuridosona. Moo7abe bidi, ane enta miixaa qociroos” yaagidosona. \p \v 24 Moo7abe asay Isra7eela miixaa bin, Isra7eeleti dendidi, enta shocidosona. Shocidi enta biitta oykidi, Moo7abe asaa wodhidosona. \v 25 Katamata olidi dhaysidosna. Asa ubbay huuphen huuphen issi issi shuchu ekidi, aradda shooqati ubbay kametana gakanaw, enta bolla holidosona. Pulto ubbaa baridi, lo77o mitha ubbaa qanxidosona. Qir-Hereesera katama gimbiya xalaali attis; shin yambarshan oliya asati he katamaa shocidosona. \p \v 26 Moo7abe kawoy olay ba bolla goobidaysa be7ida wode mashsha dancida laapun xeetu asata ekis. Ola gidduwa daakidi, Edoome kawako pinnanaw dendis; shin iyaw hanonna ixis. \v 27 Hessafe guye, ba bessan kawotanaw de7iya ba bayra na7aa ekidi, katama gimbiya bolla taman xuuggidi yarshis. Moo7abeti Isra7eeleta bolla hanqo suullidosona. Isra7eeleti he katamaa aggidi, banta biitta simmidosona. \c 4 \s1 Am7e Zayte \p \v 1 Nabetape issuwa machiya Elsako bada, “Ne aylley, ta azinay hayqis. I Godaa yayiya asi gideysa neeni eraasa. Shin ha77i iya aco aaway ta nayta nam7a baw aylle oothanaw koyees” yaagada iyaw odasu. \p \v 2 Elsi, “Yaatin taani new ay ootho? Ne son aybe de7ey? Ane taw oda” yaagis. \p Maccasiya, “Taw, ne ayllees guutha xaaron de7iya zaytepe attishin, harabay aybika baawa” yaagasu. \p \v 3 Elsi, “Bada ne shoorota ubbaafe kaysa otota garxa. Garxashe guuthu garxofa. \v 4 Hessafe guye, soo gelada, ne bollanne ne nayta bolla kariya gorda. Oto ubban zayte tiga; zaytey kumida otota issi bagga aatha” yaagis. \p \v 5 Maccasiya bada, kariya ba bollanne ba nayta bolla gordasu. Enti iw otota shiishin, iya zaytiya tigethi oykasu. \v 6 Oto ubbay kumida wode, maccasiya ba na7aako, “Ane taw hara oto ekada ya” yaagasu. \p Shin na7ay zaaridi, “Hari issi otoyka deenna” yaagis. Hessafe guye, zaytey goggeysa aggaagis. \p \v 7 Maccasiya simma bada Elsas odasu. I, “Bada zaytiya bayzada, ne acuwa qanxa. Attidaysa neeninne ne nayti go7etidi daanaw danda7eeta” yaagis. \p \v 8 Issi gallas Elsi issi dure maccasiya de7iya Suneema katama bin, maccasiya shoobbada, iya kathi muzasu. He gallasape doomin, I yaara aadhiya wode ubban kathi maanaw I soo gelees. \v 9 Iya ba azinaako, “Heko, ubba wode nu matara aadhiya addey Xoossaa asi gideysa taani erayis. \v 10 Ane issi guutha kifile pooqiya bolla iyaw keexoos; iya giddon arsi, oyde, xarpheezanne xompe wothoos. I nuuko yida wode ubban yaa gelanaw danda7ees” yaagasu. \p \v 11 Issi gallas Elsi Sunaama katama yidi, ba kifiliya pude keyidi yan shempis. \v 12 Ba aylliya Giyaazako, “Bada maccasiw xeega” yaagin, Giyaazi xeegin, iya yada Elsa sinthan eqasu. \v 13 Elsi Giyaazako, “Ha maccasiya ha ubbaa nuus oothasu. Nuuni new ay oothino? Nuuni bidi, kawa woyko toora mocona odisanabay aybi de7iyako iyo oycha” yaagis. \p Maccasiya, “Taani haysan ta asaa giddon de7ayis” yaagasu. \p \v 14 Elsi Giyaaza, “Yaatin, taani iw ay ootho?” yaagidi oychis. \p Giyaazi, “Iw na7i baawa; I azinay cimis” yaagis. \p \v 15 Elsi, “Maccasiw xeega” yaagis. Giyaazi iyo xeegis; iya yada, pengen eqasu. \v 16 Elsi, “Wonto laythi hannoode neeni adde na7a idimmana” yaagis. \p Maccasiya, “Akay, ta godaw, neeni Xoossaa asi gidiki, taw wordotopa” yaagasu. \p \v 17 Shin maccasiya qanthatasu; Elsi iw odidaysada, kaalliya laythi adde na7a yelasu. \p \v 18 Na7ay diccis; issi gallas katha cakiya asatara de7iya ba aawako bis. \v 19 Ba aawako, “Woo! Tana huuphey wodhees; woo! Tana huuphey wodhees” yaagis. \p Iya aaway issi aylliya, “Tookada aayeko efa” yaagidi kiittis. \p \v 20 Aylley na7aa ekidi, aayeko efis. Seeta gallas gidana gakanaw, na7ay ba aaye ki7on uttis; hessafe guye, na7ay hayqi aggis. \v 21 Maccasiya na7aa pude efada, Xoossa addiya arsan zin7isasu. Yaatada iya bolla kare gordada basu. \p \v 22 Ba azina xeegada, “Taani Xoossa addiyako elle bada yaana mela, aylletape issuwanne haretape issuwa taw yedda” yaagasu. \p \v 23 I, “Hachi ageena xeero gallas woyko Sambaata gidenna; nena iyako efey aybee?” yaagis. \p Iya zaarada, “Aybika baawa” yaagasu. \v 24 Iya hare caanada, ba aylliya, “Hariya laagga! Taani new odana gakanaw, lepi oothada laaggofa” yaagasu. \v 25 Maccasiya yaape dendada, Qarmeloosa zuman de7iya Xoossa addiyako basu. \p Elsi maccasiya haahon be7idi, ba aylliya Giyaaza, “Be7a, Sunaaman de7iya maccasiya yawusu. \v 26 Iyo mokanaw woxa bada, ‘Neeni saro? Ne azinay saro? Ne na7ay saro?’ yaagada oycha” yaagis. \p Maccasiya, “Nuuni ubbayka saro” yaagasu. \p \v 27 Maccasiya zumaa bolla de7iya Xoossaa addiyako gakida wode, hokada iya tohuwa oykasu. \p Giyaazi maccasiw digganaw shiiqis; shin Xoossa addey, “Agga! iya gita meton de7awusu; shin Goday taape hessa genthis. I metuwa taw odibeenna” yaagis. \p \v 28 Maccasiya, “Ta godaw, neeni taw na7a immana mela taani nena oychadina? Taani nena, ‘Tana coo cimmofa yaagabikinaa?’ ” yaagasu. \p \v 29 Elsi Giyaazako, “Ne adussa ma7uwa ne saqiyan sirqa; ta xam7a ekada ellesa. Ogen ooderaka gahetiko, sarothofa; oonika nena sarotiko, zaarada saro goopa. Ta xam7a na7aa som7uwa bolla wotha” yaagis. \p \v 30 Shin na7aa aayiya, “De7o Goday eriya mela, ne shempoy ero! Taani nena yeggada biike” yaagasu. Elsi dendidi, iyo kaallis. \v 31 Giyaazi entafe sinthatidi bidi, xam7a na7aa som7uwa bolla wothis. Shin girsi woyko shempoy baawa. Yaatin Giyaazi Elsara gahetanaw simmi yidi, “Na7ay barkibeenna” yaagidi odis. \p \v 32 Elsi soo gelidi, Heko, na7aa ahay iya arsan zin7idaysa be7is. \v 33 Ba bollanne na7aa bollanne kariya gordidi, Godaa woossis. \v 34 Na7aa aha bolla keyidi, ba doona iya doonan, ba ayfiya iya ayfiyan, ba kusheta iya kushetara gathidi zin7is; na7aa asatethay ho77is. \v 35 Elsi dendidi, soo giddon yaa haa simeretis. Nam7antho simmidi, na7aa bolla zin7is; na7ay laapun toho hadhishidaape guye xeellis. \p \v 36 Elsi Giyaaza xeegidi, “Sunaama maccasiw xeega” yaagis. Giyaazi iyo xeegin, iya yida wode, Elsi, “Ne na7aa eka” yaagis. \v 37 Maccasiya Elsa tohuwa bolla kundada, sa7an gufannasu; ba na7aa ekada kare keyasu. \p \v 38 Elsi Galgala simmidi yida wode, biittan koshi de7ees. Nabeta cugay iya sinthan uttidi de7ishin, I ba aylliya, “Wogga oto tama bolla wothada, nabetas woxe katha” yaagis. \v 39 Entafe issoy bonco maxidi ehanaw wora bidi, ecere leehe daaniyaba demmis. Tookanaw danda7eysa keena daro ecere leehe ekidi yis; I aybeko eronna ancidi, otuwan yeggis. \v 40 Asay maana mela woxiya kessidosona; enti woxiya tushi bari be7idi, “Nabiyaw, ha otuwan wodhiyabay de7ees” yaagidi waassidosona. Asay maanaw danda7ibookona. \p \v 41 Elsi, “Ane taw dhiille ekidi yiite” yaagis. He dhiilliya otuwan qolidi, “Asay maanada woxiya tigite” yaagis. Hessafe guye, otuwan iitabay bentibeenna. \p \v 42 Koyro gakida kathaafe uuketida laatamu banga daabbuwa, tiya kathara issife ba ogoruwan yeggidi, Xoossa addiyas ehiya issi addey Ba7aal-Shalishapee yis. Elsi ba aylliya, “Maana mela asaas aatha” yaagis. \p \v 43 Iya aylley, “Taani xeetu asaa sinthe haysa waatada aatho?” yaagidi oychis. \p Shin Elsi, “Maana mela asaas aatha; Goday ‘Enti midi kallin, tiifey attana’ ” yaagis. \v 44 Hessa gisho, aylley enta sinthe aathin, enti midosona; Goday gidaysada tiifey attis. \c 5 \s1 Ni7imaani Goga Hargefe Paxuwa \p \v 1 Araame kawas mino toora mocona gidida Ni7imaani, ba godan daro dosetidanne bonchetida asi. Iya baggara Goday Araame olanchotas xoono immis. Ni7imaani toora qara; shin goga hargey iya bolla de7ees. \p \v 2 Issi wode Araame biittafe paannoti Isra7eele biitta bidi, issi macca na7a Isra7eelepe di77idosona. He na7iya Ni7imaane machees aylle gidasu. \v 3 He na7iya ba godateko, “Ta goday Samaaren de7iya nabiyako bida gidiyako, I paxanashin” yaagasu. \p \v 4 Ni7imaani ba godaako bidi, Isra7eelepe yida na7iya gidaysa iyaw odis. \v 5 Araame kawoy Ni7imaaneko, “Ba, taani Isra7eele kawas dabdaabe xaafana” yaagis. Ni7imaani 3,000 bira santime, 6,000 worqa santime tammu kumetha ma7o ekidi bis. \v 6 I, ekidi bida dabdaabey, “Ha goga hargiyafe neeni ta aylliya, Ni7imaane pathana mela ha dabdaabiyara taani iya neeko yeddas” yaagis. \p \v 7 Isra7eele kawoy dabdaabiya nabbabida wode, ba ma7uwa daakidi, “Taani iya wodhanawunne pathanaw Xoosseyee? Taani issi asi iya goga hargefe pathana mela ha addey taako ayis kiittidee? I taara ooyetanaw gaaso koyeysa be7ite” yaagis. \p \v 8 Xoossa asi gidida Elsi Isra7eele kawoy ba ma7uwa daakidaysa si7ida wode ase kiittidi, “Ne ma7uwa ayis daakadii? Iya haa taako yedda; Isra7eelen nabey de7eysa taani iya erisana” yaagis. \p \v 9 Ni7imaani ba paratanne para gaaretara bidi, Elsa karen eqis. \v 10 Elsi, “Bada Yordaanose Shaafan laapun toho meeceta; ne hargiyafe neeni paxananne geeyana” yaagidi odana mela ba aylliya iyako kiittis. \p \v 11 Shin Ni7imaani hanqetidi, “I taako yidi, Godaa ba Xoossaa sunthaa xeegidi, ba kushiya ta maduntha bolla wothidi, tana ha goga hargiyafe pathees gada qopas. \v 12 Damasqo shaafati, Abaaninne Farfari Isra7eelen de7iya shaafatape aadhokonayee? Yaatin taani entan meecetada geeyikina?” yaagidi hanqetidi, guye simmis. \p \v 13 Iya aylleti iyako shiiqidi, “Nu Godaw, nabey gitaba oothana mela new odidaako, neeni oothikiyee? I nena, ‘Bada meecetada geeyiya’ gidaysi ayis deexidee?” yaagidosona. \v 14 I duge wodhidi, Xoossa addey iyaw odidaysada Yordaanose Shaafan laapun toho muuketidi meecetis. Iya asatethay na7a asatethada hanis; paxidi geeyis. \p \v 15 Hessafe guye, Ni7imaaninne iyara yida asa ubbay Elsako guye bidosona. Ni7imaani iya sinthan eqidi, “Heko, Isra7eele Xoossaafe attishin, hara Xoossi baynaysa taani ha77i eras. Hayyana ha77i taani, ne aylley immiya imota eka” yaagis. \p \v 16 Elsi, “Taani iyaw oothiya Goday eriya mela, taani neepe aybaka ekike” yaagis. Elsi imota ekanaada Ni7imaani woossin ixis. \p \v 17 Ni7imaani, “Neeni ekonna ixiko, taw nam7u baqulo caana biitta immana mela taani nena woossayis. Taani ne aylley hachife doomada xuussa yarsho ne Xoossaa yarshanaape attishin, hara xoossatas yarshike. \v 18 Shin Goday taw ne aylliyas issiba atto go. Ta kawoy Irmoona eeqa goyinnanaw geliya wode, taanika iya ajabada gelada goyinnanaw koshshees. Goday taw ne aylliyas hessa atto go” yaagis. \p \v 19 Elsi, “Saro gaka!” yaagis. Ni7imaani dendidi bis. \p I guuthu haakidi bishin, \v 20 Xoossa asi gidida Elsa aylley Giyaazi, “Ta goday, Elsi Soore Ni7imaani ehidabaape aybaka ekonna coo yeddis. Goday eriya mela, taani iya geedo woxa bada, iyape issiba ekana” yaagidi qopis. \v 21 Hessa gisho, Giyaazi Ni7imaane kaallis. Ba geedo woxiya Ni7imaane be7idi, iyara gahetanaw para gaariyape wodhidi, “Aybe, saro gidennee?” yaagidi oychis. \p \v 22 Giyaazi, “Aykoy baawa; saro! Shin tana ta goday, ‘Derey dariya Efreema biittafe nabeta bagga gidida nam7u panthati taako yidosona. Hayyana entaw heedzu mukulu bira santimenne nam7u kumetha ma7o imma’ yaagidi kiittis” yaagis. \p \v 23 Ni7imaani, “Hiza hayyana usupun mukulu bira santime eka” yaagis. Ni7imaani Giyaaza shoobbidi, bira nam7u karxiitan yeggidi, nam7u kumetha ma7onne nam7u aylleta toossidi, Giyaazape sinthe yeddis. \v 24 Giyaazi de7iya zuma enti gakida wode, biraanne ma7uwa entafe ekidi, soo gelsis. Yaatidi enta moyzin, enti bidosona. \p \v 25 Hessafe guye, soo gelidi, ba godaa Elsa sinthan eqis. Elsi, “Aw badii?” yaagidi oychis. \p Giyaazi, “Taani ne aylley awuka babike” yaagidi zaaris. \p \v 26 Shin Elsi, “Addey neera gahetanaw para gaariyape wodhiya wode, ta ayyaanay neera de7ees gidennee? Ha wodey, miishenne ma7o, woyko shamahonne woyne gade, woyko dorsa wudenne miiza wude, woyko addenne macca aylle ekiya wodee? \v 27 Hessa gisho, Ni7imaane oykida goga hargey nenanne ne kocha ubbaa merinaw oykana” yaagis. Giyaazi Elsa sinthafe keyidi bishin, he hargey iya oykin, iya gogay shachada booxis. \c 6 \s1 Haathan Wodhida Beexe Ayfe \p \v 1 Nabeta cugay, Elsako, “Heko, nuuni de7iya bessay nuus daro xuummis. \v 2 Nuuni ubbay mithi qanxanaw Yordaanose Shaafa boos. Yan nuus duussa bessi keexoos” yaagidosona. Elsi, “Biite” yaagis. \p \v 3 Nabetape issoy, “Hayyana neenika nuura ne aylletara yedharkii?” yaagis. Elsi, “Ero baana” yaagidi zaaris; \v 4 Entara issife bis. Enti Yordaanose gakida wode mithi qanxo doomidosona. \v 5 Shin entafe issoy mithi qanxishin, beexiya ayfey kessi ekidi, haathan wodhis. He addey, “Ta godaw, taani garxa ekida beexe; taani hiza waano!” yaagidi waassis. \p \v 6 Elsi, “Awun gelidee?” yaagidi oychis; addey gelida bessa bessis. Elsi xam7a qanxidi, haathan holis; beexiya ayfey haatha bolla tooketis. \v 7 Elsi addiya, “Kessada eka” yaagis. Addey ba kushiya yeddidi ekis. \s1 Araame Olanchota \p \v 8 Araame kawoy Isra7eeletara oletishe de7ees. I ba toora moconatara, “Taani dumma dumma bessan miixa medhana” yaagis. \p \v 9 Elsi, “Araame asay he bessan qosetida gisho, he bessaara yaa boopa” yaagidi Isra7eele kawas kiitta yeddis. \v 10 Hessa gisho, Isra7eele kawoy Xoossaa asi mallida bessaa ase kiittidi, yan de7iya asay naagetana mela odis. Kawoy naagetana mela Elsi woden woden odees. \p \v 11 Ha hanotay Araame kawa daro hanqethin, ba toora moconata xeegidi, “Nu giddon Isra7eele kawa bagga gididi de7ey ooneko ane taw odite” yaagidi oychis. \p \v 12 Iya toora moconatape issoy, “Ta godaw, kawaw, nu giddon hessa oothiya oonika baawa. Shin neeni ne qol7an odetiyaba ubbaa Isra7eelen de7iya nabey Elsi Isra7eele kawas odees” yaagis. \p \v 13 Kawoy, “Taani ase kiittada iya di7ana mela bidi awun de7iyako koyite” yaagis. Enti, “Heko, I, Dootanen de7ees” yaagidi odidosona. \p \v 14 Kawoy daro olanchota parataranne para gaaretara yaa yeddis. I yeddida asati qamma yidi, katama teqidosona. \v 15 Elsa aylley wontetha gallas guura dendidi, kare keyiya wode, olanchoti parataranne para gaaretara katamaa teqidosona. He aylley, “Heko, nuuni dhayida! Ta godaw, nu waanino?” yaagidi oychis. \p \v 16 Elsi, “Yayyofa! Nuura de7eysati entara de7eysatape aadhosona” yaagidi zaaris. \p \v 17 Hessafe guye, Elsi, “Abeeti Godaw, I be7ana mela iya ayfiya dooya” yaagidi woossis. Goday Elsa aylliya ayfiya dooyin, Heko, Elsa yuusho ubban de7iya tama paratinne para gaareti zumaa ma7is. \p \v 18 Sooreti iya teqida wode Elsi, “Ha asata ayfiya qooqisarki” yaagidi Godaa woossis. Elsi woossidaysada Goday enta ayfiya qooqisis. \v 19 Hessafe guye, Elsi, “Ogey haysara deenna; katamay haysa gidenna. Hinte koyiya uraa ta hintena bessaana; tana kaallite” yaagidi, enta kaalethidi, Samaare katamaa efis. \p \v 20 Enti Samaare katamaa gelida wode Elsi, “Abeeti Godaw, ha asati xeellana mela enta ayfiya dooya” yaagis. Goday enta ayfiya dooyin, Heko, enti Samaare giddon de7eysa be7idosona. \v 21 Isra7eele kawoy enta be7ida wode, “Ta aawaw, taani enta wodho? Taani enta wodho?” yaagidi oychis. \p \v 22 Elsi, “Akay, wodhopa! Hari attoshin, neeni ne mashshaninne ne dongiyan di77idaysataka wodhanaw bessenna. Enti midi uyidi banta godaako baana mela kathi enta muza” yaagis. \v 23 Hessa gisho, Isra7eele kawoy entaw gibira giigisin, enti midaapenne uyidaape guye, enta yeddin, banta godaako simmidosona. He wodepe doomin, Araameti Isra7eeleta bolla dendeysa aggaagidosona. \p \v 24 Hessafe guye, Araame kawoy Wolde-Adari ba olanchota ubbaa shiishidi, Samaare katama teqis. \v 25 Hessa gaason Samaare kataman gita koshi gelin, issi hare huuphey hospun tammu bira santimen, nam7u xeetu giraame gidiya holle shi7i ichashu bira santimen bayzetis. \p \v 26 Isra7eele kawoy katamaa dirsa gimbiya bollara aadhishin, issi maccasiya, “Ta godaw, kawaw, tana maaddarki” yaagada waassasu. \p \v 27 Kawoy, “Nena Goday maaddonna ixiko, taani new maado awupe ehanee? Katha bukiya wudummafeye, woyne ayfiya gum7iya bessaafee?” yaagis. \v 28 Kawoy, “Ne metoy aybee?” yaagidi oychis. \p Maccasiya zaarada, “Ha maccasiya, ‘Hachi maanaw ne na7a ekada ya; qassi wonto ta na7aa maana’ yaagasu. \v 29 Yaatin, ta na7aa kathidi mida; wontetha gallas taani, ‘Nuuni maanaw ne na7aa ekada ya’ yaagas. Shin iya ba na7aa qosasu” yaagasu. \p \v 30 Kawoy maccasiya odidaysa si7idi, ba ma7uwa daakis. I gimbiya bollara aadhishin, asay garsa baggara I ma7ida kayo ma7uwa be7idosona. \v 31 Kawoy, “Safaaxa na7aa Elsa guuggey iya bolla hachi pee7iko, Xoossi tana pirdo!” yaagis. \p \v 32 He wode Elsi ba son uttis; cimatika iyara issife de7oosona. Kawoy baape sinthe ase kiittis; shin he addey gakanaape sinthe, Elsi cimatako, “Ha shempo wodheysi ta qoodhiya muucisanaw ase kiittidaysa hinte be7eetii? He kiitetidaysi yida wode ibithe gordidi gelsofite; iya godayka iya kaallidi yishe de7ees” yaagis. \v 33 I cimatara odetishin, Heko, kiitetidaysi gaki wodhis; I, “Ha metoy Godaape yis. Yaatin, taani Godaa ayis naagiyana?” yaagis. \c 7 \p \v 1 Elsi, “Godaa qaala si7a! Goday haysada yaagees. Wonto hannoode heedzu kilo giraame giste dhiilley woyko usupun kilo giraame bangi Samaare katama pengen issi bira santimen bayzetana” yaagis. \v 2 Kawas matatiya halaqay Xoossa addiyako, “Goday salo maskooteta dooyakoka hessi hanenna” yaagis. Shin Elsi zaaridi, “Neeni hessa ne ayfiyan be7ana; shin iyape maaka” yaagis. \p \v 3 Katamaa geliya pengiyan gita goga hargey oykida oyddu asati de7oosona. Enti issoy issuwako, “Nuuni hayqana gakanaw, haysan ayis gam7anee? \v 4 Nuuni katama geliko, koshi de7iya gisho, nuuni yan hayqana. Qassi haysan gam7ikoka hayqana. Hessa gisho, Araameta miixa ane boos. Enti nuna ashshiko attana; enti wodhiko hayqana” yaagidosona. \v 5 Sa7i dhumiya wode dendidi, Araameta miixaa bidosona. Enti bidi miixaa gakiya wode, Heko, issi asika yan baawa. \v 6 Hessi haniday, Goday para gaareta, paratanne daro olanchota qaala Araame asaa sissis. Yaatin enti issoy issuwako, “Heko, Isra7eele kawoy nuna olisanaw, Hitenne Gibxe kawota uneyidi ehis” yaagidosona. \v 7 Hessa gisho, enti dendidi, banta miixaa, banta dunkaaniya, banta paratanne banta hareta kumethi yeggi aggidi, sa7i dhuma de7ishin, banta shempuwa ashshanaw baqatidosona. \p \v 8 He gita goga hargey oykida asati Araameta miixaa gakidi, enta dunkaanetape issuwa gelidi, midosonanne uyidosona; bira, worqanne ma7o ekidi qottidosona. Nam7antho simmidi, hara dunkaaniya, gelidi iyape ekidaysa qottidosona. \p \v 9 Hessafe guye, enti issoy issuwa, “Nuuni lo77oba oothibooko. Hachi mishiraacho gallas; shin nuuni si77i gida. Sa7i wontana gakanaw, si77i gidi uttiko, nuuni seeretana. Ane, ha77i bidi, kawo gadhon de7iya asaas odana” yaagidosona. \v 10 Hessa gisho, enti bidi, katamaa pengiya naageysata xeegidi, “Nuuni Araame miixaa bida; shin, Heko, issi asi woyko asa girsi he bessan baawa. Qashetida parata xalaalinne hareti de7oosona; qassi enti aggidi bida dunkaaneti de7oosona” yaagidosona. \v 11 Pengiya naageysati xeegidi, kawo gadhon de7iya asaas odidosona. \v 12 Kawoy qamma dendidi, “Araameti nuna oothidaba taani hintew odana. Nuuni koshatidaysa enti eroosona. Hessa gisho, banta heerape keyidi, gaxariyan qosetidi, enti katamaape kare keyin, nuuni enta paxa oykidi, katama gelana yaagidi qopidosona” yaagidi ba shuumatas odis. \p \v 13 Kawa halaqatape issoy, “Ha kataman attida asay kase hayqida asaa mela hayqope attenna. Hessa gisho, hanidaba eranaw ane asaa dooroos. Attida ichashu paratara ane enta Sooreta miixaa yeddoos” yaagis. \v 14 Guutha asatanne nam7u para gaareta dooridosona. Kawoy enta Soore olanchota geedo yeddidi, “Bidi haniyaba be7ite” yaagidi kiittis. \v 15 Asati enta geedo kaallidi, Yordaanose Shaafa gakanaw bidosona. Araame asati baqatishe yeggida ma7oynne ola miishey ogiyan kumis. Kiitetida asati guye simmidi, kawas odidosona. \p \v 16 Asay bidi, Araameta miixaa bonqidosona. Goday gidaysada heedzu kilo giraame giste dhiilley woyko usupun kilo giraame bangi issi bira santimen bayzetis. \v 17 Kawoy baw matiya halaqaa penge naageysata halaqa oothidi shuumis; shin asay iya pengen yedhis. Kawoy Elsako bida wode, Elsi ha halaqa bolla odidaysada addey hayqis. \v 18 Xoossaa asi gidida Elsi kase kawas, “Wonto hannoode heedzu kilo giraame giste dhiilley woyko usupun kilo giraame bangi Samaare kataman issi bira santimen bayzetana” yaagis. \p \v 19 He wode halaqay Elsako, “Goday salo maskooteta dooyakoka hessi hanenna” yaagis. Elsi, “Heko, neeni hessa ne ayfen be7ana; shin iyape maaka” yaagidi zaaris. \v 20 Elsi odidaysada, he addey, asay pengen yedhin hayqis. \c 8 \s1 Sunaama Maccasiw \p \v 1 Elsi, hayqida I na7aa pathida maccasiw, “Ne soo asaa ekada haysafe bada neeni danda7iya bessan awunka de7a. Goday laapun laytha koshaa ha biitta bolla yeddis” yaagis. \v 2 Maccasiya Elsi odidaysada ba soo asaara bada, Filisxeeme biittan laapun laythi de7asu. \v 3 Laapuntha laytha wursethan maccasiya Filisxeeme biittafe simmasu. Ba keethaanne ba gadiya oychanaw kawako basu. \p \v 4 He wode kawoy Xoossaa asi gidida Elsa aylliya Giyaazara odetishe, “Elsi oothida gita ooso ubbaa ane taw oda” yaagis. \v 5 Elsi hayqida na7aa waatidi pathidaako, Giyaazi kawas odishin, Heko, Elsi I na7aa pathida maccasiya ba keethaanne ba gadiya oychanaw yasu. Giyaazi, “Ta godaw, kawaw, maccasiya hannashu; Elsi hayqope pathida I na7ayka haysish” yaagis. \v 6 Kawoy maccasiw oychin, iyaw odasu. Hessa gisho, kawoy halaqaa xeegidi, “Ha maccaseeba gidida ubbaanne iya agga bida wodiyape hachi gakanaw I gaden mokida ubbaa iw zaara” yaagidi kiittis. \p \v 7 Elsi Damasqo katama bidi gakiya wode, Soore kawoy Wolde-Adari saketees. I, “Xoossaa asi haysa yis” giya wore si7is. \p \v 8 Kawoy Azaheelako, “Immiyaba ekada Xoossa addiyara gahetanaw bada, ‘Taani ha hargiyafe paxanee?’ yaagada Godaa oycha” yaagis. \p \v 9 Hessa gisho, Azaheeli Damasqon de7iya dumma dumma qommo muruutape oytamu gimalen caanidi, Elsara gahetanaw bis. Elsa sinthan eqidi, “Ne na7ay Araame kawoy Wolde-Adari, ‘Taani ha hargiyafe paxanee?’ yaagidi, nena oychanaada tana neeko kiittis” yaagis. \p \v 10 Elsi Azaheelako, “Neeni bada iyako, ‘Tuma neeni paxana’ yaaga. Shin I tuma hayqanaysa tana Goday bessis” yaagis. \v 11 Azaheeli yeellatana gakanaw, Elsi iya tishshi oothidi xeellidi yeekis. \p \v 12 Yaatin, Azaheeli, “Ta goday ayis yeekii?” yaagidi oychis. \p Elsi, “Neeni Isra7eele asa bolla oothana iitabaa taani eriya gisho yeekayis. Enta miixaa neeni taman xuuggana; enta panthata neeni mashshan wodhana. Qassi enta yooga naytaka neeni shuchan mentherethana; enta qantha maccasata uluwa neeni daakana” yaagidi zaaris. \p \v 13 Azaheeli zaaridi, “Taani ne aylley, pathenna kanay, haysa mela gitaba waatada oothanaw danda7iyana?” yaagis. Elsi zaaridi, “Neeni Araame biittan kawotanaysa tana Goday bessis” yaagis. \p \v 14 Hessafe guye, Azaheeli Elsafe shaaketidi, ba godaako simmis. Wolde-Adari, “Elsi nena woygidee?” yaagidi oychis. Azaheeli, “Neeni tuma paxana” yaagis. \p \v 15 Shin wontetha gallas Azaheeli bulluko ekidi, haathan muukidi, kawa iyara tuccin, kawoy hayqis. Azaheeli iya bessan baw kawotis. \s1 Yihuda Kawa Iyoraama \r (2 Taari 21:1-20) \p \v 16 Akaaba na7ay, Isra7eele kawoy Iyoraami kawotida ichashantho laythan, Yihuda Kawa Iyosaafexa na7ay Iyoraami Yihudan kawotis. \v 17 Iyoraami kawotiya wode iyaw laythay hastamanne nam7a; I Yerusalaamen hospun laythi kawotis. \v 18 Iyoraami Akaaba na7iw macho ekida gisho, Akaaba soo asay hemetidaysada kase Isra7eele kawota ogiyan hemetis; Godaa sinthan iitabaa oothis. \v 19 Gidoshin, ba aylliya Dawita gisho, Goday Yihuda dhaysanaw koybeenna; Dawita kochay merinaw kawotanaw de7eysa Goday ufaysa qaala immis. \p \v 20 Iyoraami kawotida wode, Edoome asay Yihuda kawa bolla makallidi, bantaw kawo kawoydosona. \v 21 Hessa gisho, Iyoraami ba para gaareta ubbaara Xa7ira geetetiya bessa bis. Edoome asati iyanne iya para gaareta halaqata teqidosona; shin Iyoraami qamma dendidi, kessi ekidi bis. Iya olanchoti baqatidi, guye soo simmidosona. \v 22 He wodepe doomidi hachi gakanaw, Edoome asay Yihuda asaas haaretibookona. Libina asay qassi he wode makallis. \p \v 23 Iyoraami hanida harabaynne I oothidaba ubbay Yihuda Kawota Taarike Maxaafan xaafetis. \v 24 Iyoraami hayqidi, ba mayzatan gahetis. Ba mayza Dawita Kataman moogetis; iya bessan iya na7ay Akaziyaasi kawotis. \s1 Yihuda Kawa Akaziyaasa \r (2 Taari 22:1-6) \p \v 25 Akaaba na7ay, Isra7eele kawoy Iyoraami kawotida tammanne nam7antho laythan, Yihuda kawa, Iyoraama na7ay Akaziyaasi Yihudan kawotis. \v 26 Akaziyaasi kawotida wode, iyaw laythi laatamanne nam7a; I Yerusalaamen issi laythi kawotis. Iya aaye sunthay Gotolo; iya Isra7eele kawa Omira na7aa na7iw. \v 27 I entaw bollo gidida gisho, Akaaba soo asa ogiyan hemetis; Akaaba soo asay oothidaysada, I Godaa sinthan iitabaa oothis. \p \v 28 Akaziyaasi Araame kawa Azaheelara Galadan de7iya Raamota kataman oletanaw bidi, Akaaba na7aa Iyoraamara issife bin, Araame asati Iyoraama caddidosona. \v 29 Iyoraami Araame kawa Azaheelara oletiya wode, Araame asati caddida cachafe paxanaw Izra7eele simmis. Iyoraama na7ay, Yihuda kawoy Akaziyaasi, cadetida Akaaba na7aa Iyoraama oychanaw duge Izra7eele bis. \c 9 \s1 Iyyu Tiyetetha \p \v 1 Nabey Elsi nabeta cugaape issi asi xeegidi, “Ne ma7uwa ma7ada, xaaro zaytiya ne kushen oykada, Galadan de7iya Raamota ba. \v 2 Yaa gakada, Iyosaafexa na7aa, Namisa na7aa na7aa Iyyu koya. Iya demmada, iya laggetape iya shaakada qol7a gelsa. \v 3 Hessafe guye, xaaro zaytiya ekada, iya huuphiyan tigada, ‘Nena Isra7eele bolla kawo ootha tiyana mela Goday tana kiittis’ yaaga. Yaatada pengiya dooyada, ellesada baqata” yaagis. \p \v 4 Hessa gisho, pantha nabey Galadan de7iya Raamota bis. \v 5 I yaa gakida wode toora moconay issife zoretishin demmidi, “Godaw, taani new odiyabay de7ees” yaagis. \p Iyyuy, “Nu giddofe ooddes odanee?” yaagidi oychis. \p Nabey, “Godaw, new odana” yaagidi zaaris. \v 6 Iyyuy dendidi soo gelin, nabey iya huuphen zayte tigidi, “Goday Isra7eele Xoossay, nena haysada yaagees, ‘Neeni Godaa deriya, Isra7eele bolla kawotana mela taani nena tiyas. \v 7 Neeni ne godaa Akaaba kochaa dhaysana. Taani Elzabeela gussida nabeta, ta aylleta suuthaanne ta hara aylleta suuthaa haluwa kessana. \v 8 Akaaba kocha ubbay dhayana; taani Isra7eelen Akaaba kochaafe aylle gidin, womaanno gidin, adde ubbaa dhaysana. \v 9 Akaaba kochaa Nabaaxa na7aa Iyorbaama kochaadanne Akiya na7aa Ba7oosa kochaada oothana. \v 10 Elzabeelo, Izra7eela goshshan kanati maana; oonika iyo moogenna’ ” yaagis. Hessa odidaape guye, pengiya dooyidi baqatis. \p \v 11 Iyyuy ba lagge gidida toora moconatako bida wode, enti, “Sa7i saro? Ha gooshshay neeko ayis yidee?” yaagidi oychis. \p Iyyuy, “Ha addiyabanne iya odaa hinte ereeta” yaagis. \p \v 12 Enti, “Haysi wordo. Ane neeni nuus oda” yaagidosona. \p Iyyuy, “Neeni Isra7eele bolla kawo gidana mela taani nena tiyanaada Goday tana kiittis” yaagis. \p \v 13 He wode enti banta ma7uwa qaaridi, Iyyuy yedhidi keyiya dethan hiixidi, moyze punnidosona. Banta qaala dhoqu oothidi, “Iyyuy kawotis” yaagidosona. \s1 Kawa Iyoraama Hayquwa \p \v 14 Iyosaafexa na7ay, Namisa na7aa na7ay Iyyuy, Iyoraama bolla maqetis. Hessi haniya wode, Isra7eele asa ubbay Araame kawa Azaheela Galadan de7iya Ramootan naaganaw bidosona. \v 15 Shin entafe kawoy Iyoraami Soore kawa Azaheelara oletida wode, Araame biitta asay iya caddida cachas Izra7eele yis. \p Iyyuy halaqata, “Hinte qofay hessa gidiko, ha katamaape issi asika keyidi, Izra7eele kataman ha odaa odonnaada teqite” yaagis. \v 16 Hessafe guye, Iyyuy para gaariyan keyidi, Izra7eele bis. Iyoraami paxiboonnaysi yan shempees. Qassi Yihuda kawoy Akaziyaasi iya oychanaw yaa duge bis. \p \v 17 Izra7eela gimbiya bolla eqidi wocheysa xeegidi, “Issi cuga yeysa taw bentees” yaagis. \p Iyoraami, “Entara gahetanaada issi para yedda. Paraaway bidi, ‘Sa7i saro?’ yaago” yaagis. \p \v 18 Paraaway Iyyura gahetanaw bidi, “Kawoy nena, ‘Sa7ay saro?’ yaagees” yaagis. \p Iyyuy, “Saroban nena gathiyabay baawa. Ta guye aadhada tana kaalla” yaagidi zaaris. \p Wocheysi kawa, “Kiitetidaysi entako, gakis; shin guye simmibeenna” yaagidi odis. \p \v 19 Hessa gisho, kawoy nam7antho paraawa entako kiittis. I entako yidi, “Kawoy hintena, ‘Sa7i saro?’ yaagees” yaagis. \p Iyyuy, “New sarora ay gahetethi de7ii? Ta guye aadhada tana kaalla” yaagis. \p \v 20 Wocheysi, “Nam7antho paraaway entako gakis; shin guye simmidi yibeenna. Qassi gaariya laagoy Namisa na7aa na7aa Iyyu laaguwa mela; I gooya asada laaggees” yaagidi odis. \p \v 21 Kawoy Iyoraami, “Taw para gaare giigisite” yaagidi kiittis. Enti para gaare giigisidosona; Isra7eele kawoy Iyoraami Yihuda kawoy Akaziyaasi banta gaariyan gaariyan uttidi, Iyyura gahetanaw bidi, Izra7eele Naabute gaden iya demmidosona. \v 22 Iyoraami Iyyu be7ida wode, “Iyyu, sa7i saro?” yaagidi oychis. \p Iyyuy, “Ne aaye Elzabeeli laymatethaynne bitay de7ishin, saroy awun de7ii?” yaagidi zaaris. \p \v 23 Iyoraami ba para gaariya guye zaaridi baqatidi, Akaziyaasa xeegidi, “Akaziyaasa, haysi makalla” yaagis. \v 24 Iyyuy, ba dongiya ba kumetha wolqan dafidi, Iyoraama nam7u katisotape giddon dukis. Donge tooray iya wozanaara kanthidi keyin, ba gaariya giddon kundis. \v 25 Iyyuy toora mocona Bidiqaarako, “Iyoraama denthada, Naabute gaden ola. Neera taara issife Iyoraama aawa Akaaba kallidi toggidi bishin, Goday iya bolla tinbite odidaysi akeeka. \v 26 He wode Goday, ‘Naabute suuthaanne iya adde nayta suuthaa taani zine be7as; hessa acuwa taani nena tuma ha gaden qanxisana’ yaagis. Ha77i simmidi Goday gidaysada, Iyoraama denthada, ha gaden hola” yaagis. \p \v 27 Yihuda Kawoy Akaziyaasi hessa be7ida wode, Beet-Hagana baqatis. Iyyuy iya kaallidi yedethidi, “Iyaka wodhite” yaagis. Enti iya kaallidi, Yiblaama matan de7iya Guura pudethan iya gaariya bolla caddidosona. I Magido baqatidi, yan hayqis. \v 28 Iya aylleti gaariyan iya ekidi, Yerusalaame efidosona; iya mayzata matan Dawita Kataman moogidosona. \p \v 29 Akaaba na7ay Iyoraami kawotida tammanne issintho laythan Akaziyaasi Yihudan kawotis. \s1 Elzabeeli Hayquwa \p \v 30 Hessafe guye, Iyyuy Izra7eela bis. Elzabeela hessa si7ida wode, ba ayfiya tiyada, ba huuphiya pixada, maskootiyara duge ogiya xeellasu. \v 31 Iyyuy pengera gelishin, “La ne godaa wodhida Zemira haysa saro yadii?” yaagasu. \p \v 32 Iyyuy pude maskootiyako xeellidi, “Ta bagga gidanay oonee? Oonee?” yaagis. Nam7u woyko heedzu shuufati iya xeellidosona. \v 33 Iyyuy, “Iyo duge holite” yaagis. Enti iyo duge holidosona. I suuthay godaa bollanne parata bolla dharcetis; parati banta tohuwan iyo yedhidosona. \p \v 34 Iyyuy kawa keethi gelidi, misinne uyis. I, “Ha baadetida maccasiw efidi moogite; ay gidikoka iya kawo na7a” yaagis. \v 35 Shin enti iyo mooganaw bidi, I guuggiyafe, tohotapenne kushetape attishin, haraba demmibookona. \p \v 36 Enti simmidi, iyaw odidosona; i, “Goday ba aylliya Tisiba Eeliyaasa baggara, ‘Izra7eele gaden Elzabeeli ashuwa kanati maana. \v 37 Attidaysi Izra7eelan pito mela yegetana. Hessa gisho oonika, “Hanna Elzabeelo” gaanaw danda7enna’ yaagidi odida qaalay haysa” yaagis. \c 10 \s1 Akaaba Kocha Ubbay Hayqis \p \v 1 Akaabas Samaare kataman laapun tammu adde nayti de7oosona. Iyyuy Samaare katama halaqatas, cimatasinne Akaaba kochata dicheysatas haysada yaagidi dabdaabe xaafis. \v 2 “Hiza hinte godaa kochati, parati, para gaareti, yuushoy gimbetida katamatinne ola miisheti hintew de7iya gisho, ha dabdaabey hintena gakida mela, \v 3 hinte godaa naytape lo77o gididaysa dooridi, iya aawa araatan utisite; hinte godaa keethaas oletite” yaagis. \p \v 4 Shin enti daro yayyidi, “Heko, nam7u kawoti iya sinthan eqanaw danda7ibookona, shin nuuni waanidi eqanee?” yaagidosona. \v 5 Hessa gisho, kawo gadho aawatethan ayseysi, katama halaqay, cimatinne Akaaba kochata dicheysati, Iyyuko haysada yaagidi kiittidosona; “Nuuni ne aylleta; neeni giyaba ubbaa nuuni oothana. Nu bolla oonaka kawoyoko. Nena lo77idaba aybaka ootha” yaagidi kiittidosona. \p \v 6 Iyyuy entaw nam7antho dabdaabe xaafishe, “Hinte ta bagga gididi, taw kiitetanaw giigidaba gidiko, hinte godaa nayta qoodhiya muucite; enta guuggiya ekidi, wonto hannoode Izra7eele yiite” yaagis. Laapun tammu kawa kochati bantana dichiya, kataman eretida asatara de7oosona. \v 7 He kawa kochata dichiya asatako dabdaabey gakida wode, laapun tammu kawa kochata wodhidosona. Enta qoodhiya muucidi, enta guuggiya keeshen ekidi, Izra7eelan de7iya Iyyus yeddidosona. \p \v 8 Kiitetida asay, “Enti kawa kochata guuggiya ekidi yidosona” yaagidi Iyyus odidosona. \p Iyyuy, “Wonto wonta gakanaw, katama geliya pengiyan enta nam7u bessan dooridi wothite” yaagidi kiittis. \p \v 9 Wontetha gallas wonta Iyyuy kare keyidi, asa ubbaa sinthan eqidi, “Hinte xillo; Heko, ta godaa bolla maqetada wodhiday tana. Shin haysata ubbaa wodhiday oonee? \v 10 Goday Akaaba kochata bolla odida qaalape issoyka sa7an wodhonnaysa hinte erite. Goday ba aylliya Eeliyaasa baggara odidaba polis” yaagis. \v 11 Hessa gisho, Iyyuy Izra7eelan attida Akaaba kochata, iya gita asata, iya laggetanne iya kahineta ubbaa, issoyka attonna wodhis.\x - \xo 10:11 \xo*\xt Hose 1:4.\xt*\x* \p \v 12 Hessafe guye, Iyyuy dendidi, Samaare bidi Henthanchota Moothu gakidi, \v 13 Yihuda kawa Akaziyaasa dabbotara gahetidi, “Hinte oonee?” yaagidi oychis. \p Enti, “Nuuni Akaziyaasa dabbota; kawa kochatanne kawe Elzabeeli nayta sarothanaw boos” yaagidosona. \p \v 14 Iyyuy ba asata, “Enta paxa oykite” yaagidi kiittin, enta paxa oykidi, henthanchota moothan de7iya haatha olla matan enta oytamanne nam7ata wodhidosona; I entafe issuwaka ashshibeenna. \p \v 15 Iyyuy he bessaafe dendidi, Rakaaba na7aa Iyonadaabara gahetidi, iya sarothidi, “Ta qofaynne ne qofay issino. Neeni ta bagga gidanee?” yaagis. \p Iyyonadaabi, “Ee gidana” yaagidi zaaris. \p I “Ane ta kushiya oyka” yaagis. Iya kushiya oykin pude gaariya bolla kessis. \v 16 “Taara yedha; taani Godaas waanada mishetiyako be7a” yaagis; iya ba gaariya bolla utisis. \v 17 Iyyuy Samaare yida wode, Akaaba kochaafe attida ubbaa wodhis; Goday Eeliyaasas odida qaalada enta dhaysis. \s1 Ba7aale Nabeta Hayquwa \p \v 18 Hessafe guye, Iyyuy asa ubbaa issife shiishidi, “Akaabi Ba7aale eeqa guuthara goyinnis; shin taani iyape daro goyinnana. \v 19 Ha77i Ba7aale nabeta, iya goyinneyisata, iya kahineta ubbaa xeegidi shiishite. Entafe issi asika paconnaada naagite. Taani Ba7aale eeqas daro yarsho yarshana hanayis. He bessaa yoonna asi paxa attenna” yaagis. Shin Iyyuy Ba7aale eeqa goyinneyisata cimmidi dhaysanaw hessa oothis. \p \v 20 Iyyuy, “Ba7aale eeqa goyinnana gallasaa awaajite” yaagin, enti awaajidosona. \v 21 Hessafe guye, Iyyuy Isra7eele biitta ubbaa kiittin, Ba7aale eeqa goyinneysatape issi asika attonna ubbay yidosona. Ubbay Ba7aale eeqa keetha gaxape gaxa gakanaw qilxi gidi kumis. \p \v 22 Iyyuy, ma7o keethaa naagiya addiyako, “Ba7aale goyinneyisata ubbaas ma7o kessa” yaagis. Addey entaw ma7o ehis. \p \v 23 Hessafe guye, “Iyyuynne Rakaaba na7ay Iyyonadaabi Ba7aale eeqa keetha gelidosona. Iyyuy, Ba7aale eeqa goyinneysatape attishin, Godaa aylletape issi asika hinte giddon doonnaada xeellite” yaagis. \v 24 Hessafe guye, enti xuussa yarshotanne hara yarshota yarshanaw giddo gelidosona. \p Iyyuy Ba7aale eeqa keethaafe karera hospun tammu asata giigisidi wothis. Entako, “Hintefe issi addey taani hinte kushen immiya asaape issuwa yeddiko, iya shempoy he addiya shempuwa bessan gelana” yaagis. \p \v 25 Iyyuy xuussa yarshuwa polidaape guye, naageysatanne halaqata, “Giddo gelidi, enta wodhite. Entafe issi asika kessi ekonna mela” yaagidi kiittin, enta mashshan wursidosona. Enta aha kare goochidi kessidosona; Ba7aale eeqa keetha qol7a gelidosona. \v 26 Ba7aale eeqa keethaafe eeqa tuussata kessidi xuuggidosona. \v 27 Ba7aale eeqa shuchata tincherethidosona; Ba7aale eeqa keethaaka laallidosona. He bessaa sheesha keethi kessidosona; hachi gakanaw he bessay sheesha keethi gididi attis. \p \v 28 Hessada oothidi, Iyyuy Ba7aale eeqa Isra7eelepe dhaysis. \v 29 Gidoshin, Nabaaxa na7ay Iyorbaami Isra7eele asaa oosisida nagara ooso aggibeenna. Beeteleninne Daanen Iyorbaami essida worqa mara misileta goyinnis.\x - \xo 10:29 \xo*\xt 1 Kawo 12:28-30.\xt*\x* \p \v 30 Goday Iyyuko, “Neeni ta sinthan suureba oothida gishonne ta qofan de7iyaba ubbaa neeni Akaaba kochata bolla polida gisho, ne kochati oyddantho yeleta gakanaw, Isra7eele araatan uttana” yaagis. \v 31 Iyyuy Godaa Isra7eele Xoossaa higgiya ba kumetha wozanaape minthidi naagibeenna; qassi Isra7eele asaa nagara oosisida Iyorbaama nagaraape haakibeenna. \s1 Iyyu Hayquwa \p \v 32 He wode Goday Isra7eele biittafe baggaa shaako doomis. Araame kawoy Azaheeli Isra7eele biittafe daro bessata xoonidi oykis. \v 33 Yordaanose Shaafape doloha baggara de7iya Galadanne Baasane biitta ubbaa oykis. He biittay Arnoona Shaafa matan de7iya Aro7eera katamaape doomidi, Robeela biitta, Gaade biittanne Minaase biitta gakees. \p \v 34 Iyyuy hanida harabay, oothidaba ubbaynne iya minotethay ubbay Isra7eele Kawota Taarike Maxaafan xaafetis. \v 35 Hessafe guye, Iyyuy hayqidi, ba mayzatan gahetis; I Samaaren moogetis. Iya bessan iya na7ay Iyo7akaazi kawotis. \v 36 Iyyuy Samaaren uttidi Isra7eele bolla laatamanne hospun laythi kawotis. \c 11 \s1 Yihuda Kawiw Gotolo \r (2 Taari 22:10—23:15) \p \v 1 Akaziyaasa aayiya Gotola ba na7ay hayqidaysa be7ida wode, dendada kawa kocha ubbaa dhaysasu. \v 2 Shin kawa Iyoraama na7iya, Akaziyaasa michiya Yosabeeta, hayqanaw de7iya kawa nayta giddofe Akaziyaasa na7aa Iyo7aasa kaysada ekasu. Iyanne iya dichiyaro efada keethan qosada, Gotolo wodhonnaada ashshasu. \v 3 Gotola biitta haariya wode ubban, na7ay Yosabeeti matan, Xoossa keethan usupun laythi qosetidi de7is. \p \v 4 Laapuntha laythan Yoodahey kawa naageysatanne kawo gadho naageysata halaqatas kiittidi, baako Xoossa keethi ehis. Entara caaqidi, enta Xoossa keethan caaqisis; enta kawa na7aa Iyo7aasa bessis. \v 5 I enta, “Hinte oothanabay haysa; Sambaatan naaganaw geliya maaray gakida hinte heedzu cugaape issi cugaa kawa keethaa naago. \v 6 Issi cugay Suura pengiya naago; issi cugaa naageysatape guye baggara de7iya pengiya naago. \v 7 Sambaata galas naagope keyiya hanko nam7u cugay kumethi kawa bolla metoy gakonna mela Xoossa keetha naago. \v 8 Ola miishe oykidi, kawa giddon wothidi, kawoy keyiya wodenne geliya wode ubban iyara issife de7o. Hinteko shiiqiya oonaka wodhite” yaagis. \p \v 9 He halaqati, kahiney Yoodahe kiittidaba ubbaa oothidosona. Enti ubbay Sambaata gallasan naago maaray gakidaysatanne naaguwa maara polidaysata ekidi, kahiniya Yoodaheko yidosona. \v 10 Kahiney Xoossa keethan de7iya, beni kawa Dawita gondalletanne toorata ubbaa halaqatas immis. \v 11 Naageysati issoy issoy ola miisheta banta kushen oykidi, Xoossa keethaafe haddirsa baggafe doomidi, ushacha bagga gakanaw, yarsho bessa mataninne Xoossa keetha matan kawa yuushuwan eqidosona. \v 12 Yoodahey kawa na7aa kare kessidi, iya huuphen kallacha wothis. Higge Maxaafaa iyaw immidi, tiyidi, iya kawothis. Asay kushe baqidi, ba qaala dhoqu oothidi, “Kawoy birata tuussu gido!” yaagis. \p \v 13 Kawiya Gotola naageysata wocamaanne asaa wocamaa si7ida wode, asaako Xoossa keethi basu. \v 14 Kawoy kase kawoti haneysada tuussa matan eqidysa be7asu. Halaqatinne moyze punneysati kawa matan de7oosona. He biitta asa ubbay ufaytidi, moyze punnin, Gotola ba ma7uwa daakada, “Heko, haysi makalla! Haysi makalla!” yaagada waassasu.\x - \xo 11:14 \xo*\xt 2 Kawo 23:3.\xt*\x* \p \v 15 Kahiney Yoodahey tora moconatako, “Gotola Xoossa keethan wodhopite! Iipe yaaranne haara salpida salpeta giddon wothite; iyo ashshanaw qopiya asi de7iko wodhite!” yaagis. \v 16 Enti iyo oykidi, kawo gadho efidi, Para Pengiyan iyo wodhidosona. \p \v 17 Asay Godaa asi gidana mela, kawoy Yodaaheynne asay Godaara caaqana mela oothis. Qassi kawuwapenne asaape gidduwan caaqisis. \v 18 He wode Yihuda asa ubbay Ba7aale eeqa keethi bidi, he keethaa laallis; yarsho bessatanne iya misileta tincherethis. Ba7aale eeqa kahiniya Mataana yarsho bessata sinthan wodhidosona. \p Hessafe guye, kahiniya Yoodahey Xoossa keethan naageysata wothis. \v 19 Baara toora moconata, kawa naageysata, kawo gadho naageysatanne Yihuda asa ubbaa ekin, enti kawa Xoossa keethafe duge ehis. Naageyisata Pengiya baggara kawo keethi issife gelidi, kawoy ba araatan uttis. \v 20 Yihuda asa ubbay ufaytidosona; Gotola kawo gadhon mashshan hayqidaape guye katamay wopu gis. \p \v 21 Iyo7aasi kawotiya wode laapun laytha na7a. \c 12 \s1 Yihuda Kawa Iyo7aasa \r (2 Taari 24:1-16) \p \v 1 Iyyuy, Isra7eele biittan kawotida laapuntho laythan, Iyo7aasi Yihudan kawotis; I Yerusalaamen oytamu laythi kawotis. Iya aaye sunthay Saabo; iya Barsaabe maccas. \v 2 Kahiney Yoodahey, iya tamaarsidanne zorida gisho, I de7ida laytha ubban Iyo7aasi Godaa sinthan suureba oothis. \v 3 Asay he bessan yarshonne ixaane cuyisethi aggiboonna gisho, dhoqa goyinno bessata dhaysibeenna. \p \v 4 Iyo7aasi kahineta xeegidi, “Xoossa keetha yaa geeshsha miishe ubbaa shiishite. Hessika huuphe taybuwa wode imetiya miishiyanne asay ba shenen Xoossa keethi ehiya miishiya.\x - \xo 12:4 \xo*\xt Kessa 30:11-16.\xt*\x* \v 5 Kahineti ubbay he miishiya ehiya asaape banta gishuwa gishuwa ekidi, Xoossa keetha giddon iitida ubbaa loythana” yaagis. \p \v 6 Shin kawoy Iyo7aasi kawotida laatamanne heedzantho laythi gakanaw, kahineti Xoossa keetha oorathibookona. \v 7 Kawoy Iyo7aasi kahiniya Yoodahenne hara kahineta xeegidi, “Xoossa keetha giddon iitida bessata ayis ooratheketii? Miishe Xoossa keetha oorathanaw immitepe attishin, hintew imetiya miishiya hinte kushen oykofite” yaagis. \p \v 8 Kahineti, “Asaape hara miishe ekoko; Xoossa keetha giddon iitida bessaa oorathana” yaagidi zaaridosona. \p \v 9 Yaatin, kahiniya Yoodahey issi saaxine ekidi, iya kamaa lukidi, yarsho bessa matan Xoossa keethi geliya pengiya ushacha baggara wothis. Pengiya naagiya kahineti Xoossa keetha yida miishiya ubbaa saaxiniyan yeggoosona. \v 10 Enti saaxiniyan daro miishey dagaayetidaysa be7ida wode ubban, kawo xaafeynne kahine halaqay yidi, miishiya taybidi, karxiitan qoloosona. \p \v 11 Taybetida miishiya salla7idaape guye, Xoossa keetha oosuwa xeellana mela sunthetida asaas immoosona. Enti miishiya ekidi, Xoossa keethan anaaxetasinne gimbeysati immoosona. \v 12 Miishiya shuchu masseysatasinne qoo7eysatas qanxanaw, Xoossa keetha oorathanaw, sanqa, shuchunne koshshiya harabata shammanaw go7etoosona. \v 13 Xoossa keetha yida miishiyape Xoossa keetha bira burcukota, qapheta, keretanne moyzeta woyko worqanne bira miisheta oothanaw kessibookona. \v 14 He miishe ubbay Xoossa keetha oorathiya asaas qanxetis. \v 15 Xoossa keetha oosuwa xeellanaw sunthetida asati ammanetida asi gidida gisho, “Miishiyan ay ay oothidetii?” yaagidi oychida asi oonika baawa.\x - \xo 12:15 \xo*\xt 2 Kawo 22:7.\xt*\x* \v 16 Naaqo yarshonne nagara yarshos qanxetiya miishey kahinetas gelesipe attishin, Xoossa keetha oorathiya miishe saaxiniyan gelenna.\x - \xo 12:16 \xo*\xt Leewe 7:7.\xt*\x* \p \v 17 He wode Araame kawoy Azaheeli bidi, Gaate katama olidi oykis. Kaallidi Yerusalaame olanaw simmis. \v 18 Shin Yihuda kawoy Iyo7aasi iyape kase kawotida Yihuda kawoti Iyosaafexi, Iyoraaminne Akaziyaasi Godaas dummayida miisheta, ba imota, Xoossa keetha imotanne kawo gadho shalo minjiya bessan de7iya worqa ubba ekis. Araame kawas Azaheelas yeddin, Azaheeli Yerusalaame olanaw dendoysa aggaagis. \p \v 19 Kawoy Iyo7aasi hanida harabaynne I oothidaba ubbay Yihuda kawota Taarike Maxaafan xaafetis. \v 20 Hessafe guye, iya moorinnati iya bolla maqetidi, Siila efiya ogiyan Miilo geetetiya keethan wodhidosona. \v 21 Iya wodhida oosanchoti Sim7ata na7aa Yozakaaranne Shomeera na7aa Yozabaata. Iyo7aasi Dawita Kataman ba mayzata duufon moogetis; iya bessan iya na7ay Amasiyaasi kawotis. \c 13 \s1 Isra7eele Kawa Iyo7akaaza \p \v 1 Akaziyaasa na7ay, Yihuda Kawoy Iyo7aasi kawotida laatamanne heedzantho laythan, Iyyu na7ay Iyo7akaazi Isra7eele bolla kawotis; I Samaaren uttidi tammanne laapun laythi kawotis. \v 2 I, Isra7eele asaa balethida Iyorbaama soo asaa nagara kaallidi, Godaa sinthan iitaba oothis; I he nagaraa ooso aggibeenna. \v 3 Hessa gisho, Godaa hanqoy Isra7eele bolla suullis; Goday enta daro wode Araame kawa Azaheela, hessadaka iya na7aa Wolde-Adara kushen aathidi immis. \p \v 4 Hessafe guye, Iyo7akaazi Godaa woossis. Goday iya woosa si7is; Soore kawoy Isra7eele ay mela iita meton un7ethidaako Goday be7is. \v 5 Isra7eele asa ashshiya asi immin, enta Araame kushepe kessi ekidosona. Isra7eele asay kaseysada banta son saron de7idosona. \v 6 Hessi haninka Isra7eele asaa balethida Iyorbaama soo asaa nagaraape simmibokona; enti he nagaraa ooso aggibokona. Qassi Asheera geetetiya xoosse eeqa misiley Samaaren eqidi de7ees. \v 7 Iyo7akaazas ishatamu para asata, tammu gaareta, 10,000 toho olanchota, hara olanchota xalaali attidosona. Araame kawoy enta dhaysis; I enta wudumman de7iya suullada oothis. \p \v 8 Iyo7akaazi hanida harabay, I oothidaba ubbaynne iya minotethay Isra7eele Kawota Taarike Maxaafan xaafetis. \v 9 Iyo7akaazi hayqidi, ba mayzata gakis; iya bessan iya na7ay Yo7aasi kawotis. \s1 Isra7eele Kawa Yo7aasa \p \v 10 Yihuda kawoy Iyo7aasi kawotida hastamanne laapuntho laythan, Iyo7akaaza na7ay Yo7aasi Samaaren Isra7eele bolla kawotis; I tammanne usupun laythi kawotis. \v 11 Yo7aasi Godaa sinthan iitabaa oothis. Isra7eele asaa balethida Nabaaxa na7aa Iyorbaama nagaraape issuwaka ashshona oothis; I he nagara ooso aggibeenna. \p \v 12 Yo7aasi hanida harabay, I oothidaba ubbaynne Yihuda Kawa Amasiyasara oletida olay Isra7eele Kawota Taarike Maxaafan xaafetis. \v 13 Yo7aasi hayqidi, ba mayzata gakis; Samaaren Isra7eele kawotara moogetis. Iya bessan iya na7ay Iyorbaami kawotis. \s1 Elsa Hayquwa \p \v 14 Elsi hayqos gathiya harge hargetis; Isra7eele kawoy Yo7aasi iya be7anaw bidi, “Ta aawaw; ta aawaw, neeni Isra7eele asaas wolqanne gondalle!”\x - \xo 13:14 \xo*\xt 2 Kawo 2:12.\xt*\x* yaagidi yeekis. \p \v 15 Elsi, “Dongenne donge toora ekada ya” yaagin, Yo7aasi ehis. \p \v 16 Elsi kawako, “Dongiya giigisa oyka” yaagis; I dongiya giigisidi oykidashin, Elsi ba kushiya kawa kushiya bolla wothis. \p \v 17 Elsi, “Doloha bagga maskootiya dooya” yaagis. I dooyin, Elsi, “Donge tooran duka” yaagis. I dukin Elsi, “Haysi Godaa donge! Haysi Araame asaa xooniya donge! Neeni Araame asaa Afeeqan xoonana gakanaw olana” yaagis. \p \v 18 Hessafe guye, Elsi kawako, “Donge toorata eka” yaagis. I ekin, Elsi, “Biittaa cadda” yaagis. I heedzu toho biitta caddidi aggaagis. \v 19 Xoossa addey, kawa bolla hanqetidi, “Ichashu toho woyko usupun toho biitta caddidaba gidiyako, neeni Araame asaa xoonada kumethi dhaysanashin! Neeni ha77i enta heedzu toho xalaala xoonana” yaagis. \p \v 20 Elsi hayqidi moogetis. Moo7abe paannoti Isra7eele biitta bolla laythan laythan dendoosona. \v 21 Issi gallas guutha Isra7eele asati issi uraa aha moogishe, Heko, Moo7abe paannota be7idosona. Uraa aha Elsa duufuwa giddo holidi baqatidosona. Ahay Elsa meqethaa bolla wodhidi, paxidi dendi eqis. \p \v 22 Iyo7akaazi kawotida laytha ubban Soore Kawoy Azaheeli Isra7eele un7ethis. \v 23 Shin Goday Abrahaamera, Yisaaqaranne Yayqoobara caaqida caaquwa gisho, entaw keehis, qadhetis, qopis. Hachi gakanaw I enta dhaysibeenna woyko ba sinthafe diggibeenna. \p \v 24 Araame kawoy Azaheeli hayqin, iya bessan iya na7ay Wolde-Adari kawotis. \v 25 Azaheeli iya aawa Iyo7akaazi olan oykida katamata, Iyo7akaaza na7ay Yo7aasi Azaheela na7aa Wolde-Adarape ekis. Yo7aasi iya heedzu toho xoonidi, Isra7eele katamata zaaris. \c 14 \s1 Yihuda Kawa Amasiyaasa \r (2 Taari 25:1-24) \p \v 1 Iyo7akaaza na7ay, Isra7eele kawoy Yo7aasi kawotida nam7antho laythan, Yihuda kawa Iyo7aasa na7ay Amasiyaasi kawotis. \v 2 I kawotiya wode laythi iyaw laatamanne ichasha; I Yerusalaamen laatamanne uddufun laythi kawotis. Iya aaye sunthay Yoodanoo; iya Yerusalaame maccas. \v 3 Amasiyaasi Godaa sinthan suureba oothis; shin iya mayzay Dawiti oothidaysada gidonashin, ba aawa Iyo7aasa ogiya kaallis. \v 4 Asay dhoqa goyinno bessata dhaysibeenna; asay he bessan yarsho yarsheysanne ixaane cuyiseysa aggibokona. \p \v 5 Amasiyaasi kawotethaa minthidi oykidaape guye, kase kawa, ba aawa Iyo7aasa wodhida shuumata wodhis. \v 6 Muse higge maxaafan xaafetidaysada, Goday, “Nayti oothida nagara gisho, aawata wodhanaw bessenna; qassi aawati oothida nagaraa gisho, nayta wodhanaw bessenna. Asi ubbay ba oothida nagaran nagaran hayqanaw bessees”\x - \xo 14:6 \xo*\xt Zaare 24:16.\xt*\x* yaagidi kiittidaysada ba aawa wodhida asaa nayta wodhibeenna. \v 7 Amasiyaasi Maxine Zangaaran tammu mukulu Edoome asaa wodhidi, Seela katamaa olan oykidi, he bessa Yoqiti7eela gidi sunthis; hachi gakanaw he sunthan xeegetees. \p \v 8 Hessafe guye, Amasiyaasi Iyyu na7aa na7aa, Iyo7akaaza na7aa, Yo7aasako, “Haaya; ane nam7ay ola gahetoos” yaagidi ase kiittidi mandis. \v 9 Shin Isra7eele kawoy Yo7aasi, Yihuda kawa Amasiyaasako, “Libaanosen de7iya kinchotey, Libaanosen de7iya zigaako, ‘Ne na7iw ta na7aas imma’ yaagis. Shin Libaanosen de7iya issi do7ay yaara kanthidi, he kinchotiya yedhis. \v 10 Ee, neeni tuma Edoome biitta xoonadasa; ha77i otortadasa. Neeni ne xoonuwan ufaytada, ne son wopu gada utta. Ne bollanne ne biitta Yihuda bolla metonne dhayo ehiyaba ayis denthethay?” yaagidi zaaris. \p \v 11 Shin Amasiyaasi iya si7ibeenna. Isra7eele kawoy Yo7aasi olas keyin, inne Yihuda kawoy Amasiyaasi Yihudan de7iya Beet-Sameesa kataman ola gahetidosona. \v 12 Isra7eeley Yihuda xoonin, Yihuda asa ubbay baqatidi, banta soo banta soo bidosona. \v 13 Isra7eele kawoy Yo7aasi Akaziyaasa na7aa na7aa, Iyo7aasa na7aa, Yihuda kawa Amasiyaasa Beet-Sameesa kataman di77is. Yerusalaame dirsa gimbiya, Efreema Pengiyafe bidi, Maazane Pengiya gakanaw de7iya oyddu xeetu wadha gidiya bessaa laallis. \v 14 Xoossa keethaninne kawo gadhon shalo minjiya keethan de7iya worqaa, biraanne miishe ubbaa ekis; qassi oythi gididi di7etida asaaka ekidi, Samaare simmis. \p \v 15 Yo7aasi hanida harabay, I oothidabay, iya minotethaynne Yihuda kawa Amasiyasara oletidabay Isra7eele kawota Taarike Maxaafan xaafetis. \v 16 Yo7aasi hayqidi, ba mayzata gakis; Samaaren Isra7eele kawotara moogetis. Iya bessan iya na7ay Iyorbaami kawotis. \p \v 17 Iyo7akaaza na7ay, Isra7eele kawoy Yo7aasi hayqidaape guye, Yo7aasa na7ay, Yihuda kawoy Amasiyaasi tammanne ichashu laythi de7is. \v 18 Amasiyaasi hanida harabay Yihuda kawota Taarike Maxaafan xaafetis. \p \v 19 Amasiyaasa wodhanaw asay Yerusalaamen maqetis; yaatin I Laakiso katama baqatis. Shin enti iya geedo Laakiso katama ase kiittin, iya yan wodhidosona. \v 20 Wodhidi iya aha paran caani ehidi, Dawita kataman Yerusalaamen iya mayzatara moogidosona. \v 21 Hessafe guye, Yihuda asa ubbay tammanne usupun laytha na7aa Azaariyasa iya aawa Amasiyaasa bessan kawothidosona. \v 22 Iya aaway Amasiyaasi hayqidaape guye, Azaariyasi Elata katama zaari keexidi, Yihudan gathis. \s1 Isra7eele Kawa Nam7antho Iyorbaama \p \v 23 Iyo7aasa na7ay, Yihuda kawoy Amasiyaasi kawotida tammanne ichashantho laythan, Isra7eele kawa Yo7aasa na7ay Iyorbaami Samaaren kawotis; I oytamanne issi laythi kawotis. \v 24 Nam7antho Iyorbaami Godaa sinthan iitabaa oothis; Isra7eele asaa nagara oosisida Nabaaxa na7aa Iyorbaami ogiyape haakibeenna. \v 25 Gaat-Hefera addiya Amaate na7aa nabiya, ba aylliya Yoonasa baggara Goday Isra7eele Xoossay ba qaalan odidaysada, Hamaata Pinuwa geetetiya bessaafe doomidi, Maxine Abbaa gakanaw de7iya Isra7eele zawa Yo7aasa na7ay Iyorbaami xoonidi zaaris.\x - \xo 14:25 \xo*\xt Yoona 1:1.\xt*\x* \v 26 Isra7eelen asa ubbay aylle gidin, womaanno gidin, ay mela un7etidaako, Goday be7is; enta maaddiya oonika baawa. \v 27 Goday Isra7eele asaa sunthaa salope garsan quchana gibeenna. Hessa gisho, Goday enta Yo7aasa na7aa Iyorbaama baggara ashshis. \p \v 28 Iyorbaami hanida harabay, I oothidaba ubbay, oletidabaynne Yihuda bagga gidida Damasqonne Hamaata katamata Isra7eeles zaaridabay Isra7eele kawota Taarike Maxaafan xaafetis. \v 29 Iyorbaami hayqidi, ba mayzata, Isra7eele kawota gakis; iya bessan iya na7ay Zakaryaasi kawotis. \c 15 \s1 Yihuda Kawa Azaariyasa \r (2 Taari 26:1-23) \p \v 1 Isra7eele kawoy Iyorbaami kawotida laatamanne laapuntha laythan, Yihuda kawa Amasiyaasa na7ay Azaariyasi kawotis. \v 2 I kawotida wode, iyaw laythi tammanne usupuna; I Yerusalaamen ishatammanne nam7u laythi kawotis. Iya aaye sunthay Yikoolo; iya Yerusalaame maccas. \v 3 Iya aaway Amasiyaasi oothidaysada, ika Godaa sinthan suureba oothis. \v 4 Gidoshin, he bessan yarsho yarsheysanne ixaane cuyiseysa asay aggiboonna gisho, dhoqa goyinno bessata dhaysibeenna; \v 5 Goday Azaariyasa guutha goga hargen oythis; hayqana gakanaw he hargey iya yeddiboonna gisho, dumma keethan barka de7is. He wode kawa na7ay Iyo7atami kawo gadhon de7idi, biitta haaris. \p \v 6 Azaariyasi hanida harabaynne I oothidaba ubbay Yihuda Kawota Taarike Maxaafan xaafetis. \v 7 Azaariyasi hayqidi, ba mayzata gakis; Dawita Kataman ba mayzatara moogetis. Iya bessan iya na7ay Iyo7atami kawotis.\x - \xo 15:7 \xo*\xt Isa 6:1.\xt*\x* \s1 Isra7eele Kawa Zakaryaasa \p \v 8 Yihuda kawoy Azaariyasi kawotida hastamanne hospuntho laythan, Iyorbaama na7ay Zakaryaasi Isra7eele bolla Samaaren kawotis; I usupun ageena kawotis. \v 9 Iya mayzati oothidaysada, ika Godaa sinthan iitabaa oothis; Nabaaxa na7ay Iyorbaami Isra7eele asa oosisida nagaraa ooso aggibeenna. \v 10 Iyabeesa na7ay Saloomi Zakaryaasa bolla maqetidi, Yiblaama geetetiya bessan wodhidi iya bessan baw kawotis. \p \v 11 Zakaryaasi hanida harabaynne I oothidaba ubbay Isra7eele Kawota Taarike Maxaafan xaafetis. \v 12 Hessada hanidi, Goday Iyyus, “Ne kochay oyddantho yeleta gakanaw, Isra7eele kawotetha araatan uttana” yaagidi odida qaalay poletis.\x - \xo 15:12 \xo*\xt 2 Kawo 10:30.\xt*\x* \s1 Isra7eele Kawa Salooma \p \v 13 Yihuda kawoy Ooziyani kawotida hastamanne uddufuntho laythan, Yaabesa na7ay Salumi kawotis; I Samaaren issi ageena kawotis. \v 14 Gaade na7ay Minaheemi Tirsa katamaape Samaare bis. Samaaren de7iya Yaabesa na7aa Saluma wodhidi iya bessan baw kawotis. \p \v 15 Salumi hanida harabaynne I maqetida maqoy Isra7eele Kawota Taarike Maxaafan xaafetis. \v 16 He wode Minaheemi Tirsafe dendidi, Tifisanne, yan de7iya asaanne katamaa heeran de7iya biittata ubbaa olis. Enti banta katamaa dirsa pengiya iyaw dooyonna ixida gisho, Tifisa olidi dhaysis; qassi yan de7iya qantha maccasa ubbaa uluwa daakis. \s1 Isra7eele Kawa Minaheema \p \v 17 Yihuda kawoy Azaariyasi kawotida hastamanne uddufuntho laythan, Gaade na7ay Minaheemi Isra7eele bolla kawotis; I Samaaren tammu laythi kawotis. \v 18 I Godaa sinthan iitabaa oothis; Nabaaxa na7ay Iyorbaami Isra7eele asaa oosisida nagaraape haakibeenna. \p \v 19 Hessafe guye, Asoore kawoy Telgeltelfelisoori Isra7eele bolla dendis. Kawotethan bana minthana melanne maaddana mela, Minaheemi Telgeltelfelisooras 34,000 kilo giraame bira santime immis. \v 20 Minaheemi he miishiya Isra7eele asaa wolqan kessis; Asoore kawas immanaw dure asi ubbay issoy issoy ishatamu bira santime kessidosona. Hessada oothin, Asoore kawoy Isra7eele biitta aggidi, ba biitta simmis. \p \v 21 Minaheemi hanida harabaynne I oothidaba ubbay Isra7eele Kawota Taarike Maxaafan xaafetis. \v 22 Minaheemi hayqidi, ba mayzatan gahetis; iya bessan iya na7ay Paqsiyaasi kawotis. \s1 Isra7eele Kawa Faqsiyaasa \p \v 23 Yihuda kawoy Azaariyasi kawotida ishatamantho laythan, Minaheema na7ay Paqsiyaasi Isra7eele bolla Samaaren kawotis; I nam7u laythi kawotis. \v 24 Paqsiyaasi Godaa sinthan iitabaa oothis; Nabaaxa na7ay Iyorbaami Isra7eele asa oosisida nagaraa ooso aggibeenna. \v 25 Iya toora moconatape issoy, Ramala na7ay Paaquhey iya bolla maqetidi dendis. Galada asaape ishatamu addeta baara ekidi, Samaaren kawo gadhon de7iya miixaa gelis. Paaquhey, Paqsiyaasa, Argobanne Ariya issife wodhidi iya bessan baw kawotis. \p \v 26 Paqsiyaasi hanida harabaynne oothidaba ubbay Isra7eele Kawota Taarike Maxaafan xaafetis. \s1 Isra7eele Kawa Faaquhe \p \v 27 Yihuda Kawoy Azaariyasi kawotida ishatammanne nam7antho laythan, Ramala na7ay Paaquhey Isra7eele bolla Samaaren kawotis; I laatamu laythi kawotis. \v 28 Paaquhey Godaa sinthan iitabaa oothis; Nabaaxa na7ay Iyorbaami Isra7eele asaa oosisida nagaraape haakibeenna. \p \v 29 Isra7eele kawa Paaquhe wodiyan Asoore Kawoy Telgeltelfelisoori yidi, Iyoona, Abeel-Beet-Ma7ika, Yanoha, Qaadesanne Haxoora olidi oykis; qassi Galada, Galilanne Niftaaleme biitta ubbaa olidi, asaa di77idi Asoore biitta efis. \p \v 30 Azaariyasa na7ay Iyo7atami kawotida laatamantho laythan, Ela na7ay Hosey Ramala na7aa Paaquhe bolla maqetidi wodhidi, iya bessan baw kawotis. \p \v 31 Paaquhey hanida harabaynne oothidaba ubbay Isra7eele Kawota Taarike Maxaafan xaafetis. \s1 Yihuda Kawa Iyo7atama \r (2 Taari 27:1-9) \p \v 32 Ramala na7ay, Isra7eele kawoy Paaquhey kawotida nam7antho laythan, Yihuda kawa Azaariyasi na7ay Iyo7atami kawotis. \v 33 Iyo7atami kawotiya wode iyaw laythi laatamanne ichasha; I Yerusalaamen tammanne usupun laythi kawotis. Iya aaye sunthay Yarusho; Yarusha Saadoqa na7iw. \v 34 Ba aaway Azaariyasi oothidaysada, Iyo7atami Godaa sinthan suureba oothis. \v 35 Gidoshin, he bessan yarshonne ixaane cuyisethi aggiboonna gisho, asay dhoqa goyinno bessata dhaysibeenna. Iyo7atami Xoossa keetha geliya qommo bagga pengiya zaaridi keexis. \p \v 36 Iyo7atami hanida harabaynne oothidaba ubbay Yihuda Kawota Taarike Maxaafan xaafetis. \v 37 He wode Goday Araame kawa Ra7asoonanne Ramala na7aa, Isra7eele kawa Paaquhe Yihuda biitta olana mela denthethis. \v 38 Iyo7atami hayqidi, ba aawa Dawita Kataman ba mayzatara moogetis; iya bessan iya na7ay Akaazi kawotis. \c 16 \s1 Yihuda Kawa Akaaza \r (2 Taari 28:1-27) \p \v 1 Ramala na7ay Paaquhey kawotida tammanne laapuntho laythan, Iyo7atama na7ay Akaazi Yihudan kawotis. \v 2 I kawotiya wode laythi iyaw laatama; Yerusalaamen tammanne usupun laythi kawotis. Iya mayzay Dawita suureba oothidaysada, Godaa ba Xoossaa sinthan suureba oothibeenna. \v 3 I kase de7ida Isra7eele kawota ogiyan hemetis. Qassi Goday Isra7eele asa sinthafe gooddidi kessida asata wogaa, ixetida ogiya kaallidi, ba adde na7aa tamara aathidi yarshis.\x - \xo 16:3 \xo*\xt Zaare 12:31; 18:10.\xt*\x* \v 4 Akaazi dhoqa goyinno bessatan, zumata bollanne daashsha mithata ubbaa garsan yarsho yarshis; ixaane cuyisis. \p \v 5 Hessafe guye, Araame kawoy Ra7asooninne Ramala na7ay, Isra7eele kawoy Paaquhey Yerusalaame olanaw yidi teqidosona; shin Akaaza xoonanaw danda7ibookona.\x - \xo 16:5 \xo*\xt Isa 7:1.\xt*\x* \v 6 He wode Araame kawoy Ra7asooni Elata katama zaari ekidi, Yihuda asa gooddidi kessis. Yaatin Edoome asati Elata katama yidi, hachi gakanaw yan de7oosona. \p \v 7 Hessa gisho, Akaazi Asoore kawa Telgeltelfelisoorako kiita yeddidi, “Taani ne na7anne ne aylle. Hayyana haaya; tana oliya Araame kawa kushepenne Isra7eele kawa kushepe ashsha” yaagis. \v 8 Qassi Akaazi Xoossa keethaanne kawo gadhon shalo minjiya bessan de7iya biraanne worqaa ekidi, Asoore kawas imota oothidi yeddis. \v 9 Akaaza oysha ekidi, Asoore kawoy Damasqo katama oli oykidi, asaa di77idi, Qiira efis; kawa Ra7asoonaka wodhis. \p \v 10 Kawoy Akaazi Asoore kawa Telgeltelfelisoorara gahetanaw Damasqo bis. Damasqon de7iya yarsho bessa be7idi, iya daaniya yarsho bessi keexana mela, he yarsho bessa misiliyanne keexiya hanota kahiniya Uraya kiittis. \v 11 Kawoy Akaazi Damasqofe simmidi yaanas, kahiney Urayi iya daaniya yarsho bessi giigisis. \p \v 12 Kawoy Damasqofe simmida wode, yarsho bessay oosetidi poletidaysa be7idi, yarsho bessaako shiiqidi, \v 13 xuussa yarshonne katha yarsho yarshis. Qassi ushsha yarshuwa gussis; issifetetha yarsho suuthaaka yarsho bessa bolla dharcis. \v 14 Naase biratape oosetidi, Godaas dummatidi uttida yarsho bessay, ooratha yarsho bessaafenne Xoossa keethaafe giddon de7ees. Akaazi he gal7a yarsho bessa denthidi, ba oosisida ooratha yarsho bessaafe pudeha baggan wothis.\x - \xo 16:14 \xo*\xt Kessa 27:1-2; 2 Taari 4:1.\xt*\x* \p \v 15 Kawoy Akaazi kahiniya Uraya haysada yaagidi kiittis; “Ha gita yarsho bessan wonta xuussa yarsho, omarsi shiishiya katha yarsho, kawoy shiishiya xuussa yarshonne katha yarsho, asa ubbay shiishiya xuussa yarsho, katha yarshuwanne ushsha yarshuwa yarsho bessan shiisha. Naasepe oosetida hanko yarsho bessa taani taw oychiya bessi oothana” yaagis. \v 16 Urayi kawoy Akaazi kiittidaysada oothis. \p \v 17 Kawoy Akaazi Xoossa keetha giddon go7etiya, naase biratape oosetida gaareta loche birata qanxidi, miyepe diggidi meecetiya kereta gaareta bollafe denthis. Qassi gita kereta, iya zempisida naase birata boora misileta bollafe denthidi, shucha baasuwa bolla wothis.\x - \xo 16:17 \xo*\xt 1 Kawo 7:23-39; 2 Taari 4:2-6.\xt*\x* \v 18 Asoore kawa gisho, Akaazi Sambaata gallas Xoossa keetha giddon kawa araatay micetiya dhoqu gida bessaanne kawoy Xoossa keethi geliya kare ogiya gordidi, yuuyi aadhidi gelana mela oothis. \p \v 19 Kawoy Akaazi hanida harabaynne I oothidaba ubbay Yihuda Kawota Taarike Maxaafan xaafetis. \v 20 Akaazi hayqidi, ba mayzatan gahetis; Dawita Kataman ba mayzatara moogetis; iya bessan iya na7ay Hizqiyaasi kawotis.\x - \xo 16:20 \xo*\xt Isa 14:28.\xt*\x* \c 17 \s1 Isra7eele Kawa Hose \p \v 1 Yihuda kawoy Akaazi kawotida tammanne nam7antho laythan, Ela na7ay Hosey Isra7eele bolla Samaaren kawotis; I uddufun laythi kawotis. \v 2 I, Godaa sinthan iitabaa oothis; gidikoka, iyape kase de7ida Isra7eele kawoti oothidaysa mela iitabaa oothibeenna. \p \v 3 Asoore kawoy Salminasoori yidi, iyara ola gahetin, Hosey xoonetidi, iyaw giiris. \v 4 Shin guutha laythafe guye, kawoy Hosey, Gibxe kawa Segoras kiita yeddidi, bana maaddana mela oychis. Kaseysada Asoore kawas giira immeysa aggaagis. Kawoy Salminasoori hessa si7ida wode iya oythidi, qasho keethi gelsis. \p \v 5 Asoore kawoy Isra7eele biitta ubbaa bolla dendidi, heedzu laythi gakanaw Samaare katama teqis. \v 6 Hosey kawotida uddufuntho laythan Asoore kawoy Samaare katama oykis; Isra7eele asaa ekidi, Asoore biitta efis. Entafe baggaa Alahaninne Abooran, baggaa qassi Gozaana shaafa matan, attidaysata Meedona katamatan wothis. \s1 Eeqa Goyinno Gaason Di7etethi \p \v 7 Haysi ubbay haniday, Isra7eele asay Godaa banta Xoossaa bolla, enta Gibxefe, Gibxe kawa kushepe kessidaysa bolla nagara oothida gishosa. Qassi enti hara xoossatas goyinnidi, \v 8 Goday enta sinthafe gooddidi kessida hara kawotethata wogaa kaallida gishosa. Hessa bolla qassi Isra7eele kawoti doomida iita wogaa kaallida gishosa. \v 9 Isra7eele asay Godaa banta Xoossaa bolla geeman iitabaa oothidosona; guutha moothafe bidi, gita katama gakanaw de7iya bessa ubban bantaw dhoqa goyinno bessata medhidosona. \v 10 Qassi enti eeqa shuchatanne Asheera geetetiya xoosse misileta zuma huuphe ubbaaninne daashsha mitha ubbaa garsan essidosona. \v 11 Goday beni enta sinthafe gooddidi kessida allaga asay oothidaysada, dhoqa bessa ubban ixaane cuyisidosona. Enti iitabaa oothidi Godaa hanqethidosona. \v 12 Goday enta, “Goyinnofite” yaagida eeqa goyinnidosona. \v 13 Goday Isra7eele asaanne Yihuda asaa ba nabeta baggaranne qoncethi be7iya ubbaa baggara, “Hinte iita ogiyape simmite; taani nabeta, ta aylleta baggara, hinte aawati kiitetanaada immida higgiyan xaafetida wogaanne awaajuwa naagite” yaagis. \v 14 Shin enti si7onna ixidosona. Godaa banta Xoossaa ammanetibona banta aawatada morge minthidosona. \v 15 Enti iya wogaa, I enta aawatara caaqida caaquwanne iya naagisuwa kadhidosona. Enti laafa eeqata goyinnidi, banta huuphenka laafa gididosona. \p Goday enta, “Hinte yuushuwan de7iya allaga asay ootheysada oothopite” yaagida kiitaa ixidi, enta de7uwa wogaa kaallidosona. \v 16 Godaa banta Xoossaa kiita ubbaa aggaagidosona. Mari daaniya, nam7u goyinno misiletanne Asheera geetetiya eeqe misiliya medhidosona. Salon de7iya xoolinto ubbaa goyinnidosonanne Ba7aale eeqa haggaazidosona. \v 17 Enti banta adde naytanne macca nayta tama giddora aathidosona. Marotanne moytille xeegeyisata zore oychidosona. Hessa mela iitabaa oothanaw bantana bayzidi, Godaa hanqethidosona. \v 18 Hessa gisho, Goday Isra7eele bolla hanqetidi enta ba sinthafe diggin, Yihuda kochaa xalaali attis. \p \v 19 Qassi Yihuda asayka, Godaa banta Xoossaa kiita naagibookona; enti Isra7eele asaa wogaa kaallidosona. \v 20 Hessa gaason, Goday Isra7eele kochata ubbaa aggaagis. I enta un7ethidi, ba sinthafe diggana gakanaw, bonqiya asaa kushen yeggis. \p \v 21 Goday Isra7eele asaa Dawita kochaa kawotethaafe beni shaakida wode, Isra7eele asay Nabaaxa na7aa Iyorbaama bantaw kawothidosona. Hessafe guye, Isra7eele asay Godaa kaallonnaada Iyorbaami diggis; I enta gita nagara oosisis. \v 22 Isra7eele asay Iyorbaami oothida nagaraa ubbaa oothidosona; iyape simmibokona. \v 23 Goday nabeta, ba aylleta ubbaa baggara kase odidaysada enta ba sinthafe diggis. Isra7eele asay banta yeletida biittafe di7etidi, Asoore biitta bidi, hachi gakanaw yan de7idosona. \s1 Asooreti Isra7eele Biittan \p \v 24 Asoore kawoy Babiloone biittan de7iya Kuuta, Awaana, Hamaatanne Safarwayma katamatan de7iya asa ehidi, Isra7eele asaa bessan, Samaare katamatan wothis. Enti he katamata oykidi, yan de7idosona. \p \v 25 Enti koyro yan duussu doomida wode, Godaa goyinnibookona. Hessa gaason, Goday enta giddo gaammota yeddin, gaammoti enta giddofe baggata mentherethidi wodhidosona. \v 26 Yaatin, Asoore kawas, “Neeni ehada Samaare katamatan wothida asay, ha biitta xoossaa wogaa erokona. Heko, yaatin, enta mentherethi wodhiya gaammota enta bolla yeddis” yaagidi odidosona. \p \v 27 Asoore kawoy, “Hinte Samaarepe di77idi ehida kahinetape issuwa zaaridi, yaa yeddite. I yaa bidi, he biitta xoossaa wogaa enta tamaarso” yaagidi kiittis. \v 28 Hessa gisho, Samaarepe di77idi ehida kahinetape issoy Beetelen daanaw yidi, Godaa goyinno wogaa enta tamaarsis. \p \v 29 Gidoshin, Samaaren uttida asay bantaw bantaw goyinniya eeqa misileta ba de7iya bessan bessan medhidosona. Enti de7iya katamatan, kase bantaw keexida dhoqa goyinno bessatan efidi wothidosona. \v 30 Hessada oothidi, Babiloone asay Sukot-Banooba geetetiya eeqa misileta medhidosona. Kuuta asay Argaala geetetiya eeqa misileta medhidosona. Hamaata asay Ismaata geetetiya eeqa misileta medhidosona. \v 31 Awaawa asay Albazaranne Tartaqa geetetiya eeqa misileta medhidosona. Safarwayma asay qassi Adramelekinne Anameleka geetetiya banta xoossatas banta nayta taman xuuggidi yarshidosona. \v 32 Enti Godaa goyinnidosona; shin banta giddofe dumma dumma asaa dooridi, dhoqa goyinno bessatan kahine oothidi shuumidosona. \v 33 Enti Godaa goyinnidosona; gidikoka, banta yida biitta biitta asaa meeziya kaallidi, banta xoossataka goyinnidosona. \v 34 Enti hachi gakanaw kase meezetidaysada oothosona.\x - \xo 17:34 \xo*\xt Medhe 32:28; 35:10.\xt*\x* \p Enti tuma Godaa goyinnokona woyko Goday Isra7eele gidi sunthida Yayqooba zerethaas immida awaajuwanne wogaa, higgiyanne kiitaa naagokona. \v 35 Goday Isra7eele asaara beni caaqida wode, enta haysada yaagidi kiittis; “Hara xoossata goyinnofite; entaw gulbatopite; entaw oothopite woyko entaw yarshofite.\x - \xo 17:35 \xo*\xt Kessa 20:5; Zaare 5:9.\xt*\x* \v 36 Shin Gibxefe hintena ba gita wolqaaninne ba micetida kushen kessida Godaas oothite; iyaw gulbatite; iyaw yarsho yarshite.\x - \xo 17:36 \xo*\xt Zaare 6:13.\xt*\x* \v 37 Goday hintew xaafida awaajuwanne wogaa, higgiyanne kiitaa ubba wode naagite; hara xoossata goyinnofite. \v 38 Taani hintera caaqida caaquwa dogopite; hara xoossata goyinnofite. \v 39 Hessa aggidi, Godaa hinte Xoossaa goyinnite. Hinte morketa ubbaafe hintena ashshanay tana” yaagidi kiittis. \v 40 Shin enti iyaw ero goonna ixidi, kase banta meeziya kaallidosona. \v 41 He asati Godaa goyinnisheka, issi baggara banta eeqa misileta goyinnoosona. Hachi gakanaw enta kochay enta aawati goyinneysada goyinnishe de7oosona. \c 18 \s1 Yihuda Kawa Hizqiyaasa \r (2 Taari 29:1-2; 31:1) \p \v 1 Ela na7ay Hosey Isra7eelen kawotida heedzantho laythan, Yihuda kawa Akaaza na7ay Hizqiyaasi Yihudan kawotis. \v 2 I kawotiya wode laythi iyaw laatamanne ichasha; Yerusalaamen laatamanne uddufun laythi kawotis. Iya aaye sunthay Abiya geetetees; iya Zakaryaasa na7iw. \v 3 Iya mayzay Dawiti oothidaysada, Hizqiyaasi Godaa sinthan suureba oothis. \v 4 Asay dhoqa goyinno bessata diggis. Eeqa tuussata mentherethis. Asheera geetetiya xoosse misiliya qanxi yeggis. Qassi Musey naase biratape medhida, Nahushitana geetetiya shoosha misiliya mentherethis. He wodey gakanaw Isra7eele asay iyaw ixaane cuyisishe gam7is. \p \v 5 Hizqiyaasi Godaa Isra7eele Xoossaa ammanis; Yihuda kawota ubbaa giddon iya mela kawoy iyape kase gidin, iyape guye gidin bentibeenna. \v 6 I Godaara oyketis; Godaa kaalo aggibeenna; Goday Muse kiitida kiitata naagis. \v 7 Goday iyara gidis; I oothiyaba ubbay iyaw injetis. I Asoore kawa bolla makallidi, iyaw haaretonna ixis. \v 8 I, Filisxeeme asaa olidi guutha moothatape bidi, gita katama gakanaw, Gaazanne iya yuushon de7iya biittati attonna enti de7iya bessata ubbaa xoonis. \p \v 9 Kawoy Hizqiyaasi kawotida oyddantho laythan, Ela na7ay Isra7eele kawoy, Hosey kawotida laapuntho laythan, Asoore kawoy Salminasoori Isra7eele bolla dendidi, Samaare katamaa teqis. \v 10 Heedzantho laythi Samaare katama xoonis. Yaatin, Hizqiyaasi kawotida usupuntho laythan, Isra7eele kawoy Hosey kawotida uddufuntho laythan, Samaare katamay xoonetis. \v 11 Asoore kawoy Isra7eele asaa Asoore biitta efidi, entafe baggaa Alahaninne Aboora katamatan, baggaa Agooza shaafa matan baggaa qassi Meedona katamatan wothis. \v 12 Hessika enti Godaas banta Xoossaas kiitetonna ixidi, Godaa caaquwa, Godaa aylley, Musey kiitida kiita ubbaa menthida gishosa. Enti iya kiita si7anawunne kiitetanaw koybookona. \s1 Asoore Mandetha \r (2 Taari 32:1-19; Isa 36:1-22) \p \v 13 Kawoy Hizqiyaasi kawotida tammanne oyddantho laythan, Asoore kawoy Sanakreemi gimbetida Yihuda katamata ubbaa olidi oykis. \v 14 Yaatin, Yihuda kawoy Hizqiyaasi Laakiso kataman de7iya Asoore kawa Sanakreemas kiitaa yeddidi, “Taani balas; hayyana ta biitta yeddada keya. Neeni tana oychidaba aybaka ta new immana” yaagis. \p Asoore kawoy, Yihuda kawa Hizqiyaasako, “Neeni 10,000 kilo giraame biranne 1,000 kilo giraame worqa taw yedda” yaagis. \v 15 Hizqiyaasi Xoossa keethan, kawo gadhon shalo minjiya bessan de7iya bira ubbaa iyaw yeddis. \v 16 He wode Yihuda kawoy Hizqiyaasi, Xoossa keetha pengiya sanqata tiyida worqanne I ba huuphen penge tuuqeta tiyida worqaa qaaridi, Asoore kawas yeddis. \p \v 17 Asoore kawoy, Tartana, Rafeesanne Rasfaqisa geetetiya heedzu toora moconata, daro olanchotara Laakiso katamaape kawa Hizqiyaasako Yerusalaame yeddis. Enti bidi, Yerusalaame gakidi, Ma7o Meecciya addiya gade efiya ogiyape qommo baggara de7iya, dagatida haathay goggiya zara lanqen eqidosona. \v 18 Enti kawa xeegin, kawo gadho aawatethan aysiya Kalqe na7ay Eliyaqeemi, waanna xaafey Saminasinne Asaafa na7ay taarike xaafey Yo7aasi iyako kare keyidosona. \p \v 19 Asooreta halaqay, “Hizqiyaasas haysada yaagidi odite. Asoore kawoy, wolqaamay nena haysada yaagees; ‘Neeni aybin ammanetadii? \v 20 Olaa oletanaw new cincatethinne wolqi de7ees yaagasa. Shin neeni aybin ammanetada ta bolla haysa makalladii? \v 21 Heko, neeni Gibxe kawoy maaddana gada qopiyaba gidiko, meqida mayre xam7an katiya asa mela. Xam7ay meqin, pincoy kushe caddesinne madunxisees. Gibxe kawoy banan ammanetiya asa ubbaas hessa mela’ ” yaagis. \p \v 22 Shin neeni, “Nuuni Godan nu Xoossan ammanetoos” yaagiko, Hizqiyaasi, Yihuda asaanne Yerusalaame asaa, “Hinte Yerusalaamen de7iya yarsho bessan goyinnanaw koshshees” gidi, dhoqa goyinno bessatanne yarsho bessata diggiday iya gidennee? \p \v 23 Ha77i haaya; ta godaa Asoore kawuwara mandeta. Neeni togganaw danda7iya, gidiya asi demmiko, nam7u mukulu parata taani new immana. \v 24 Neeni, “Gibxeti para asatanne para gaareta taw yeddana” gada ammaniko, ta godaa tora moconatape issi guuthaaka zaaranaw danda7aka. \v 25 Hessa bolla qassi, taani ha77i tuma Godaa kiiti bayna ha biitta dhaysanaw koyadina? Goday ba huuphen tana, “He biitta bada, olada dhaysa” yaagis. \p \v 26 Hessafe guye, Kalqe na7ay Elyaqeemi, Saminasinne Yo7aasi Asooreta toora moconaako haysada yaagidosona; “Nuuni birshethi eriya gisho, hayyana nuus ne aylletas Aramike doonan oda. Dirsa gimbiya huuphe son de7iya asay si7onna mela, Ibraawetho doonan odopa” yaagidosona. \v 27 Shin toora moconay zaaridi, “Ha qaala taani hintewunne hinte godaa xalaalas odanaw ta goday tana kiittideyee? Hintera issife banta shi7a maanawunne banta sheesha uyanaw de7iya, ha dirsa gimbiya bolla uttida asa ubbaasa gidenneyee?” yaagis. \p \v 28 Asoore toora moconay dendi eqidi, ba qaala dhoqu oothidi, Ibraawetho doonan haysada yaagis; “Asoore kawoy wolqaamay hintena giyaba si7ite! \v 29 Kawoy hinteko haysada yaagees; ‘Hizqiyaasi hintena cimmofo; I hintena ta kushepe kessi ekanaw danda7enna. \v 30 Goday tuma nuna ashshana; ha katamayka Asoore kawa kushen gelenna’ yaagidi hinte Godan ammanetanna mela oothofo” yaagees. \p \v 31 Hinte Hizqiyaasi odiyaba si7opite. Asoore kawoy, “Taara sigetite; haa taako keyite. Hinte ubbay hinte woyniyapenne hinte balasiyape maana; hinte bookida ollafe haathe uyana. \v 32 Taani yada, hintena hinte biitta daaniya biitta efana. He biittay kathinne woyney, uythinne woyne gadey kumida biitta; shamaho zayteynne eessi kumida biitta. Hinte taw kiitetiko, de7on daana; hayqeketa. Hizqiyaasi, ‘Goday nuna ashshana’ yaagidi hintena cimmeysa si7opite. \v 33 Hara kawotethata xoossatape ba biitta Asoore kawa kushepe ashshida xoossi de7ii? \v 34 Hamaata xoossatinne Arfada xoossati awun de7oona? Safarwayma, Heenanne Iwa xoossati awun de7oona? Enti Samaare ta kushepe kessi ekidona? \v 35 Ha biittata xoossata ubbaa giddon, ba biitta ta kushepe ay xoossi ashshidashin, Goday Yerusalaame ta kushepe ashshanee?” yaagis. \p \v 36 Kawoy kase, “Entaw aykoka zaaropite” yaagidi odida gisho, asay issi qaalaka zaaronna si77i gidoosona. \v 37 Kalqe na7ay kawo gadho aawatethan aysiya Eliyaqeemi, waanna xaafey Saminasinne taarike xaafey Asaafa na7ay Yo7aasi banta ma7uwa daakidi, Hizqiyaasako bidi, Asooreta toora moconay gidaba ubbaa iyaw odidosona. \c 19 \s1 Hizqiyaasi Isayaasa Zore Oychis \r (Isa 37:1-7) \p \v 1 Kawoy Hizqiyaasi hessa si7ida wode, ba ma7uwa daakidi, kayo ma7o ma7di, Xoossa keethi gelis. \v 2 Kawo gadho aawatethan aysiya Eliyaqeemi, waanna xaafey Saminasinne cima kahineti kayo ma7o ma7idi, Amoxe na7aa nabiya Isayaasako baana mela kiittis. \v 3 Enti Isayaasako bidi, “Hizqiyaasi haysada yaagees; ‘Hachi gallasay meto gallas, seera gallasinne yeella gallas. Hessika na7i yeletanaw wodey gakin, bannakada yelanaw wolqi dhayda maccasa mela. \v 4 De7o Xoossaa cayana mela, iya goday, Asoore kawoy, kiitida toora mocona qaala ubbaa, Goday ne Xoossay si7onna aggenna. Qassi Goday, ne Xoossay he si7ida qaala gaason iya seeronna aggenna. Hessa gisho, nu asaa giddofe palahidi attidaysatas woossa’ ” yaagidosona. \p \v 5 Kawa Hizqiyaasa aylleti Isayaasako bida wode, \v 6 Isayaasi enta haysada yaagis; “Hinte godaas haysada yaagidi odite; ‘Asoore kawa aylleti tana cayishin, neeni si7ida cashsha qaalas yayyofa. \v 7 Heko, taani iya giddo issi ayyaana yeddana; I he woriya si7idi ba biitta simmana. I ba biitta bidi, yan mashshan hayqanaada oothana’ ” yaagis. \p \v 8 Asoore kawoy Laakiso katamaape dendidi bidaysa Asooreta toora moconay si7idi, guye simmidi kawoy Libina kataman oleteysa demmis. \p \v 9 Kawoy Sanakreemi, “Heko, Tophe kawoy Tirhaaqi nena olanaw yis” giya woriya si7idi, Hizqiyaasas haysada yaagidi kiittis. \v 10 “Yihuda kawaw Hizqiyaasa, neeni ammanetiya xoossay, ‘Yerusalaamey Asoore kawa kushen gelenna’ yaagidi cimmofo. \v 11 Asoore kawoti biitta ubbaa dhaysidi, oothidaba neeni si7adasa. Yaatin, neeni attana daanii? \v 12 Beni ta mayzati dhaysida biitta xoossati, hessatika, Gozaana, Kaaranenne Rafeesa biitta xoossatinne Talasaaran de7iya Edene xoossati he biitta dhayope ashshidonaa? \v 13 Hamaata kawoy, Arfada kawoy, Safarwayma kawoy, Heena kawoynne Iwa kawoy awun de7oona?” yaagidi kiittis. \p \v 14 Hizqiyaasi dabdaabiya kiitetida asaape ekidi nabbabis. Dabdaabiya Xoossa keethi efidi, Godaa sinthan miccis. \v 15 Yaatidi, Godaa haysada yaagidi woossis; “Abeeti Godaw, kiruubetape giddon uttiya Isra7eele Xoossaw, sa7aa kawotethata ubbaa bolla ne xalaali Xoosse; saluwanne sa7aa neeni medhadasa.\x - \xo 19:15 \xo*\xt Kessa 25:2.\xt*\x* \v 16 Abeeti Godaw, ne haythaa haa zaarada si7a. Abeeti Godaw, ne ayfiya dooyada xeella. Nena, de7o Xoossaa cayanaw Sanakreemi yeddida qaala si7a. \v 17 Abeeti Godaw, Asoore biitta kawoti kawotethatanne enta biitta dhayseysi tuma. \v 18 Enta xoossata taman xuuggidi dhaysidosona; enta xoossati kaseka asaa kushey massidi kessida mithinne shuchu gidiya gisho, tuma xoossata gidokona; hessa gisho, enti enta dhaysidosona. \v 19 Abeeti Godaw, ne xalaali Xoosse gideysa sa7aa kawotethati ubbay erana mela, ha77i zaarada, Godaw, nu Xoossaw, neeni nuna iya kushepe ashsha” yaagidi woossis. \s1 Isayaasi Kawas Yeddida Kiita \r (Isa 37:21-38) \p \v 20 Hessafe guye, Amoxe na7ay Isayaasi Hizqiyaasako haysada yaagidi kiittis; “Goday Isra7eele Xoossay haysada yaagees. Neeni Asoore kawa Sanakreema gaason tana woossida woosa si7as.” \p \v 21 Goday Sanakreemaba haysada yaagees. \q1 “Xiyoone geela7iya nena kadhawusu; \q2 nena borawusu; \q2 Yerusalaame macca na7iya \q2 ba huuphiya qaathidi nena qelqisawusu. \q1 \v 22 Neeni cayidaynne \q2 toochiday oonee? \q1 Neeni ne qaala oodde bolla dhoqu oothadii? \q2 otoron dhoqu gada oona xeelladii? \q1 Hessa neeni oothiday ta bolla, \q2 Isra7eele Geeshshaa bolla gidenne! \q1 \v 23 Neeni kiitida asaa baggara Godaa cayadasa. \q1 Qassi haysada yaagadasa; \q2 Taani taw de7iya daro para gaaretan \q2 dhoqa dereta huuphe, \q2 Libaanose zumaa huuphiya keyas. \q1 Keyada ubbaafe aduqiya zigatanne \q2 ubbaafe lo77iya xiiddata qanxas. \q1 Taani iyaw wursetha gaxaanne \q2 sikida wora gakas. \q1 \v 24 Taani allaga biittatan haatha olla \q2 bookada, haatha yaape uyas. \q1 Gibxe biittan goggiya haathe ubbaa \q2 taani ta tohuwan yedhada melisas” yaagadasa. \b \q1 \v 25 “Daro wodepe kase neeni \q2 gimbetida katamata laallada, \q2 laaletha doore kessana mela, \q2 taani qofa qachidaysa neeni si7abikii? \q1 Taani ha77i poliya halchota \q2 beni halcha wothas. \q1 \v 26 Hessa gisho, enta asaas wolqi ixin, \q2 enti kawuyidosonanne yeellatidosona. \q1 Enti gade maata mela; \q2 goshshan mokida carsha mela. \q1 Enti keetha huuphen doliya sharaafa mela \q2 kaxonna de7ishin, \q2 leegey mida kathada hanidosona. \q1 \v 27 Shin neeni uttiya bessaa, \q2 keyiyanne geliya bessaa, \q2 ta bolla neeni shenetida sheniya taani erayis. \q1 \v 28 Neeni ta bolla yilotida gishonne \q2 ne otoruwaka taani si7ida gisho, \q2 taani ne siidhiyan dafo aathana; \q2 ne doonan bixaala barsana. \q1 Yaatada ne yida ogiyara \q2 taani nena guye zaarana” yaagis. \p \v 29 Isayaasi kawa Hizqiyaasako haysada yaagis; “Haysi poletanaysas malaatay haysa; ha laythi hinte aasebo kaxida kathi maana; laythi qassi ha laythi kaxida aasebo maana. Shin kaalliya laythi hinte, hintew zeritenne cakite; woyne tokitenne iya miite. \v 30 Yihuda asaape attidaysati xapho yeddidi, ayfe ayfiya mitha mela gidana. \v 31 Attidaysati Yerusalaamepe keyana, palahidaysati Xiyoonepe yaana. Ubbaafe Wolqaama Godaa mishay hessa oothana. \p \v 32 “Hessa gisho, Asoore kawuwaba Goday haysada yaagees; ‘Asoore kawoy ha katama gelenna; woyko haysan ba donge dukenna. I ba gondalliya oykidi, ha katama sinthe aadhenna; woyko katama yuushuwa biitta dooren teqetenna. \v 33 Asoore kawoy ba yida ogiyara guye simmana; I ha katama gelenna. Taani Goday haysa odas.’ \v 34 Taani ta bonchuwa gishonne ta aylliya Dawita gisho, ha katama teqada ashshana” yaagis. \p \v 35 He qamma Godaa kiitanchoy keyidi, Asoore asay dunkaanida bessan issi xeetanne hospun tammanne ichashu mukulu addeta wodhis. Yaatin asay wonta dendidi be7iya wode, Heko, ahi heeran kumis. \v 36 Asoore kawoy Sanakreemi dendidi, guye simmi bidi, Nanawe kataman uttis. \v 37 Issi gallas Sanakreemi ba xoossaa Nasaraaka Eeqa Keethan goyinnishin, iya nayti Adramelekinne Sarsari mashshan iya wodhidi, Araraate biitta baqatidosona. Iya na7ay Asradooni iya bessan kawotis. \c 20 \s1 Kawa Hizqiyaasa Paxuwa \r (2 Taari 32:24-26; Isa 38:1-8, 21-22) \p \v 1 He wode kawoy Hizqiyaasi hargidi, hayqanaw matis. Amoxe na7ay nabey Isayaasi iyako bidi, “Goday, ‘Neeni ne hargiyafe paxaka; ne hayqana; hessa gisho, ne keetha giigisa’ ” yaagis. \p \v 2 Hizqiyaasi godaako simmidi, Xoossaa woossis. \v 3 “Abeeti Godaw, taani ne sinthan tumatethan, kumetha wozanan hemetidaysanne nena ufaysiyabaa oothidaysa neeni qopana mela taani ne woossayis” yaagidi, daro cametidi, yeekidi woossis. \p \v 4 Isayaasi kawa sinthafe keyidi, kawo gadho dabaaba kanthidi boonna de7ishin, Godaa qaalay haysada yaagishe iyako yis. \v 5 “Guye simmada bada ta asaa kaalethiya Hizqiyaasas haysada yaagada oda. Goday, ne mayza Dawita Xoossay haysada yaagees; ‘Taani ne woosa si7as; ne afuthaa be7as. Heko, taani nena pathana; heedzu gallasape guye, neeni Xoossa keethi baana. \v 6 Ne laytha bolla taani new tammanne ichashu laythi gujana. Taani nenanne ha katamaa Asoore kawa kushepe ashshana. Taani ta bonchuwa gishonne ta aylliya Dawita gisho, ha katamaas oletada ashshana’ yaagees” yaagis. \v 7 Isayaasi, “Balase teera daaxidi, iya kixa bolla wothite; I paxana” yaagis. \p \v 8 Hizqiyaasi Isayaasa, “Goday tana pathanaysanne taani heedzantho gallas Xoossa keetha baanaysas malaatay aybee?” yaagidi oychis. \p \v 9 Isayaasi, “Goday ba gida qaala polanaw new malaata immana. Hiza neeni haysatape awusa dooray? Kuyay tammu dethaa sintha baana mela koyayee? Tammu dethata guye baana mela koyay?” yaagidi oychis. \p \v 10 Hizqiyaasi, “Kuyay sinthe baanaysi metenna; kuyay guye simmanaada ootha” yaagis. \v 11 Nabey Isayaasi Godaa woossin, Goday Kawoy Akaazi gimbisida dethaa bolla shempida kuyay tammu dethaa guye zaaris. \s1 Babiloonepe Kiitetida Asata \r (Isa 39:1-8) \p \v 12 He wode Baldaana na7ay, Babiloone kawoy, Marodaaki Baldaani Hizqiyaasi hargidaysa si7ida gisho, dabdaabenne imota Hizqiyaasas yeddis. \v 13 Hizqiyaasi kiitetidi yida asata mokis. Ba shalo minjiya keethan de7iya bira, worqaa, sawuwa, al7o zaytiya, ba ola miishiyanne ba shalo minjiya keethan de7iyaba ubbaa enta bessis. Ba son woyko ba gadhon de7iyaba ubbaafe Hizqiyaasi enta bessonna aggidabay aybika baawa. \p \v 14 Nabey Isayaasi kawa Hizqiyaasako bidi, “Ha asati woygidona? Enti awupe yidona?” yaagidi oychis. \p Hizqiyaasi, “Enti taako haaho biittafe, Babiloonepe yidosona” yaagis. \p \v 15 Isayaasi, “Enti ne son ay ay be7idonaa?” yaagis. \p Hizqiyaasi, “Enti ta gadhon de7iya ubbaa be7idosona; ta shalo minjiya keethan de7iyabaape taani enta bessaboonabay baawa” yaagis. \p \v 16 Isayaasi Hizqiyaasako, “Goday giyaba si7a. \v 17 ‘Heko, ne gadhon de7iyaba ubbaynne ne mayzati hachi gakanaw shiishidaba ubbay di7etidi, Babiloone biitta baana gallas yaana; iyape aybika attenna. \v 18 Qassi new yeletana, ne ashonne ne suuthu gidida ne adde nayti di7etidi bidi, Babiloone kawo gadhon shuufa gididi oothana’ ” yaagis. \p \v 19 Hizqiyaasi zaaridi, “Neeni odida Godaa qaalay lo77o” yaagis. Hizqiyaasi, “Taani de7ida laythan saroynne wopatethi daana gidenne” yaagidi qopis. \s1 Hizqiyaasa Hayquwa \r (2 Taari 32:32-33) \p \v 20 Hizqiyaasi hanida harabay, iya minotethaynne haatha zeeridi, biitta giddora haathe katama gelsidabay Yihuda kawota Taarike Maxaafan xaafetis. \v 21 Hizqiyaasi hayqidi, ba mayzatan gahetis; iya bessan iya na7ay Minaasey kawotis. \c 21 \s1 Yihuda Kawa Minaase \r (2 Taari 33:1-20) \p \v 1 Minaasey kawotiya wode iyaw laythi tammanne nam7a; I Yerusalaamen ishatammanne ichashu laythi kawotis; iya aaye sunthay Hefseebo. \p \v 2 Goday Isra7eele asa sinthafe gooddidi kessida asata de7uwa wogaa kaallidi, Minaasey Godaa sinthan iitaba oothis. \v 3 Iya aaway Hizqiyaasi laallida, dhoqa goyinno bessata I zaaridi keexis; Isra7eele kawoy Akaabi oothidaysada, Ba7aale xoossaas yarsho bessatanne Asheera xoosse misileta medhis. Qassi salo xoolintota ubbaa goyinnis; entana haggaazis. \v 4 Goday, “Taani ta sunthaa Yerusalaamen xeegisana” yaagidi odida Xoossa keethan hara xoossatas yarsho bessata giigisis. \v 5 Xoossa keethan de7iya nam7u dabaabatan salo xoolintota ubbaas yarsho bessata giigisis. \v 6 Ba na7aa tama giddora aathis. I ba huuphen bitanchonne murunniya asi gididi, marotanne moytilleta zore oychis. Godaa sinthan daro iitabaa oothidi, iya hanqethis. \p \v 7 Masetidi keyida Asheera xoosse misiliya ehidi, Xoossa keetha giddon essis. He Xoossa keethay, Goday Dawitanne iya na7aa Solomone, “Isra7eele zare ubbaa giddofe taani doorida ha Xoossa keethan Yerusalaamen taani ta sunthaa merinaw xeegisana. \v 8 Isra7eele asa taani kiitida kiita ubbaanne ta aylley Musey entaw immida higgiya ubba naagidi oothiko, taani enta mayzatas immida biittafe enta denthada dhaysike” yaagida Xoossa keetha. \v 9 Shin asay si7onnan ixis; Goday Isra7eele asaa sinthafe dhaysida hara kawotethatape aadhidi iita oothana mela Minaasey enta balethis. \p \v 10 Goday ba aylle gidida nabeta baggara haysada yaagis; \v 11 “Yihuda kawoy Minaasey ha tuna oosuwa oothis; baape kase de7ida Amoore asa ubbaa nagaraape aadhiya iita nagara oothis. Yihuda asa ba medhida eeqa misiliya goyinnisidi, nagara oosisis. \v 12 Goday, Isra7eele Xoossay haysada yaagees; ‘Heko, si7iya asa ubbaa haythas iitiya dhayo Yerusalaame bollanne Yihuda bolla ehana hanayis. \v 13 Samaare bolla yeggida wadha wodoruwa, Yerusalaame bolla yeggana; Akaaba soo asaa bolla yeddida tumbiya, Yerusalaame bolla yeddana. Issi asi kere meeccidi gufanthidi meliseysada, taani Yerusalaame quchada gufanthana. \v 14 Ta asaape attidaysata taani yegga aggana; taani enta enta morketa kushen aathada immana. Enta morketi ubbay enta oykananne bonqana. \v 15 Enta mayzati Gibxefe keyoosope hachi gakanaw, enti ta sinthan iitabaa oothida gishonne tana hanqethida gisho, taani haysa oothana’ ” yaagis. \p \v 16 Minaasey Yihuda asaa, Godaa sinthan nagara oosisidaysa bolla gujidi, xillo asaa wodhis; Yerusalaame gaxape gaxa gakanaw, suuthan kunthis. \p \v 17 Minaasey hanida harabay, I oothidabay, I oothida nagaray Yihuda Kawota Taarike Maxaafan xaafetis. \v 18 Minaasey hayqidi, ba mayzatan gahetis; ba gadhuwa matan de7iya Oza gaden moogetis; iya bessan iya na7ay Amooni kawotis. \s1 Yihuda Kawa Amoone \r (2 Taari 33:21-25) \p \v 19 Amooni kawotiya wode, iyaw laythi laatamanne nam7a; I Yerusalaamen nam7u laythi kawotis. Iya aaye sunthay Masulaamo; iya Yooxiba addiya Haruse na7a. \v 20 Iya aaway, Minaasey oothidaysada, Amooneyka Godaa sinthan iitabaa oothis. \v 21 I ba aaway hemetida ogiyan hemetis; ba aaway oothida eeqatas ika oothis; enta goyinnis. \v 22 Godaa, ba mayzata Xoossaa aggis; Godaa ogiyan I hemetibeenna. \p \v 23 Amoone shuumati iya bolla maqetidi, kawo gadhon iya wodhidosona. \v 24 Hessafe guye, Yihuda asay Kawa Amoone bolla maqetida ubbata wodhidosona. Amoone bessan iya na7aa Iyosyaasa kawothidosona. \p \v 25 Amooni hanida harabaynne I oothidaba ubbay Yihuda Kawota Taarike Maxaafan xaafetis. \v 26 Amooni Oza gaden ba duufuwan moogetis; iya bessan iya na7ay Iyosyaasi kawotis. \c 22 \s1 Yihuda Kawa Iyosyaasa \r (2 Taari 34:1-2) \p \v 1 Iyosyaasi kawotiya wode, iyaw laythi hospuna; I Yerusalaamen hastamanne issi laythi kawotis. Iya aaye sunthay Yidida; iya Baxuroota addiya Adaya na7a.\x - \xo 22:1 \xo*\xt Ermi 3:6.\xt*\x* \v 2 Iyosyaasi Godaa sinthan suureba oothis; ushachi haddirsi goonna ba mayza Dawita ogiyan hemetis. \s1 Higge Maxaafay Bentis \r (2 Taari 34:8-28) \p \v 3 Kawoy Iyosyaasi ba kawotida tammanne hospuntho laythan, Masulaama na7aa na7aa, Ezalaasa na7aa, waanna xaafiya Safaana, Xoossa keethan haysada yaagidi kiittis. \v 4 “Asay Xoossa keethi ehin, Xoossa keetha pengiya naageysati asaape shiishida miishiya taybanaada, kahine halaqa Kalqeko ba. \v 5 Kahine halaqay miishiya Xoossa keetha oorathanaw halaqatas immana mela oda. Entika Xoossa keetha oorathiya oosanchotas, \v 6 anaaxetas, gimbeysatsinne shuchu masseysatas qanxo. Qassi Xoossa keetha oorathanaw, mithinne qoo7etida shuchu shammeysatas qanxo. \v 7 Oosuwa aawatethan xeelleysati ammanthiya asi gidiya gisho, enta kushen gelida miishiyan ay ay oothidaako, enta oychanaw koshshenna”\x - \xo 22:7 \xo*\xt 2 Kawo 12:15.\xt*\x* yaagis. \p \v 8 Hessafe guye, kahine halaqay Kalqey waanna xaafiya Saafanako, “Higge Maxaafa Xoossa keethan demmas” yaagis. Maxaafa Saafanas immin Safaani ekidi nabbabis. \p \v 9 Waanna xaafey Safaani kawako bidi, “Xoossa keethan de7iya miishiya ne shuumati ekidi, Xoossa keetha oorathanaw halaqatas immidosona” yaagis. \v 10 Kaallidi, waanna xaafey Safaani, “Kahiney Kalqey taw immida maxaafaa haysa be7a” yaagidi kawa sinthan maxaafaa nabbabis. \p \v 11 Nabbabin Kawoy Higge Maxaafan de7iya qaala si7ida wode, azzanidi ba ma7uwa daakis. \v 12 Kawoy, kahiniya Kalqe, Safaana na7aa Akqaama, Mikiyaasa na7aa Akboora, waanna xaafiya Saafananne kawa oosanchuwa Asaya haysada yaagidi kiittis. \v 13 “Bidi, ta gisho, ha asaa gishonne Yihuda ubbaa gisho, ha bentida maxaafa qaalaba ane Godaa oychite. Nuuni xaafetida ubbaba oothanaw, nu mayzati ha maxaafa qaalas kiitetiboonna gisho, nu bolla suullida Godaa hanqoy daro” yaagis. \p \v 14 Yaagin kahiney Kalqiyaasi, Akqaami, Akboori, Safaaninne Asayi macca nabiw Hildaana oychanaw bidosona. Hildaana Harihaasa na7aa Tiqiwa na7a, Xoossa keetha ma7uwa naagiya Saleema macho. Iya Yerusalaamen nam7antho gutan de7awsu. He bida asati iira odetidosona. \p \v 15 Hildaana, “Goday Isra7eele Xoossay haysada yaagees; hintena taako kiitida addiyas odite. \v 16 Goday haysada yaagees; ‘Yihuda kawoy nabbabida maxaafan xaafetida iita qaala ubbaa taani ha bessaaninne iyan de7iya asaa bolla ehana hanayis. \v 17 Enti tana aggidi, hara xoossatas ixaane cuyisidosona; enti banta kushen oothidaba ubban tana hanqethidosona. Hessa gisho, ta hanqoy ha bessaa bolla eexis; to7anaw danda7enna’ yaagees. \v 18 Godaa oychanaw hintena kiitida kawako haysada yaagite; ‘Goday Isra7eele Xoossay neeni si7ida qaalaba haysada yaagees. \v 19 Taani ha bessaanne iyan de7iya asa baadethasinne dhayos aathada immana gida qaala si7ida wode, ne wozanay shuggin, ta sinthan nena kawushida gishonne ne ma7uwa daakada, ta sinthan yeekida gisho, taani ne woosa si7as. \v 20 Hessa gisho, taani nena saron ne mayzatan gathana; neeni saro moogetana. Taani ha bessaa bollanne ha bessan de7iya asaa bolla ehana iitaba ne ayfey be7enna’ yaagees” yaagasu. Enti bidi, ha odetidaba kawas odidosona. \c 23 \s1 Iyosyaasi Eeqa Goyinno Dhaysis \r (2 Taari 34:3-7, 29-33) \p \v 1 Kawoy Iyosyaasi Yihuda cimatanne Yerusalaame cimata ubbaa shiishis. \v 2 Kawoy pude Xoossa keethi keyis; Yihuda asay, Yerusalaamen de7iya asay, kahinetinne nabeti, guuthafe gita gakanaw ubbay iyara issife pude Xoossa keethi keyidosona. Xoossa keethafe bentida caaqo qaala maxaafa ubbaa kawoy entaw nabbabis. \v 3 Kawoy tuussa matan eqidi, enti Godaa ogiyan hemetananne, iya higgiya, iya wogaanne iya kiita kumetha wozananine kumetha qofan naaganaw, qassi ha maxaafan xaafetida caaquwa oothanaw Godaa sinthan caaqis. Asa ubbayka iyara caaqidosona. \p \v 4 Kawoy kahine halaqa Kalqe, iyape garsara de7iya kahinetanne penge naageysata Ba7aale, Asheeranne salo xoolintota goyinnanaw giigisida miisheta ubbaa Xoossa keethafe kessanaada kiittis. Kawoy hessata Yerusalaamepe gaxa kessidi, Qediroona Zangaaran xuuggidi, biduwa Beetele efis. \p \v 5 Yihuda katamataninne Yerusalaame yuushuwan de7iya dhoqa goyinno bessa ubban ixaane cuyisanaw Yihuda kawoti sunthida eeqata kahineta ubbaa oosope kessis. Ba7aales, awas, ageenas, xoolintotasinne salon de7iya hara medhetethatas ixaane cuyiseyisata ubbaa diggis. \p \v 6 Asheera xoosse misiliya Xoossa keethafe kessidi, Yerusalaame katamaape gaxa efidi, Qediroona Zangaara efidi, yan xuuggis. Xuugetidaysi gaaccidi, dhiille kessis; baana deriya duufo bolla laallis. \p \v 7 Xoossa keetha giddon goyinno woga oothidi, addey addera laymatiya keethata laallis; he keethatan maccasati Asheera xoossees geshe suqoosona. \p \v 8 Iyosyaasi kahineta ubbaa Yihuda katamatape ehidi, kase kahineti ixaane cuyisiya dhoqa goyinno bessata, Gib7ape bidi Barsaabe gakanaw de7eyisata tunisis. Katamaa haariya Iyyasu Pengiyafe haddirsa baggara de7iya dhoqa goyinno bessaaka laallis. \v 9 Dhoqa goyinno bessaa kahineti Yerusalaamen Godaa yarsho bessa pude yookona; shin enti hara kahinetara issife irshoy geliboonna daabbo moosona. \p \v 10 Kawoy Iyosyaasi Henooma zangaaran de7iya Toofeta yarsho bessa tunisis. Moloka xoossas issi asika ba adde na7aa woyka macca na7a tama giddora aathona mela diggis.\x - \xo 23:10 \xo*\xt Leewe 18:1; Ermi 7:31; 19:1-6; 32:35.\xt*\x* \p \v 11 Yihuda kawoti Xoossa keethaa geliya pengiyan awas dummayidi wothida parata diggis. Awa parati Naatan-Meleka halaqaa kifiliya matan de7iya dabaaban de7oosona. Hessafe guye, awas dummayidi wothida para gaareta Iyosyaasi taman xuuggis. \p \v 12 Akaaza keethaa pooqiya bolla Yihuda kawoti giigisida yarsho bessatan Minaasey Xoossa keethan de7iya nam7u dabaabata giddon giigisida yarsho bessata Kawoy Iyosyaasi laallis. Enta he bessaafe diggidi tincherethidi, Qediroona Zangaaran holis.\x - \xo 23:12 \xo*\xt 2 Kawo 21:5; 2 Taari 33:5.\xt*\x* \p \v 13 Kawoy Yerusalaame katamaape doloha baggara, tunatetha zumaape dugeha baggan de7iya dhoqa goyinno bessata tunisis. He dhoqa bessati Isra7eele kawoy Solomoney, tuna xoossata, Sidoona xoosse Astarooto, Moo7abe xoossaa Kamooshanne Amoone xoossaa Moloka goyinnanaw giigisida dhoqa bessata. \v 14 Kawoy Iyosyaasi goyinno shucha tuussataka mentherethidi, Asheera xoosse misiletaka qanxerethis. Enti eqida bessan hayqida asa meqethi kunthis. \p \v 15 Isra7eele asaa, nagara oosisida Nabaaxa na7ay Iyorbaami Beetelen dhoqa bessan giigisida yarsho bessa Kawoy Iyosyaasi laallis. Laallidi he yarsho bessa shuchataka mentherethidi, dhiille kessis; Asheeri misiliyaka xuuggis. \v 16 Hessafe guye, Iyosyaasi yuushuwa xeellidi, zumaa lanqen de7iya duufota be7is; meqethata duufotape kessidi, yarsho bessa bolla wothidi, taman xuuggis. Yaatidi yarsho bessa tunisis. Hessi haniday Xoossa asi kase awaajida Godaa qaala maarana. \v 17 Hessafe guye kawoy, “Ha benteysi oodde duufo?” yaagidi oychis. \p Beetele asay, “Yihudape yidi, Beetele yarsho bessa bolla ha77i neeni oothidabay poletanaysa kasetidi odida nabiya duufo” yaagidosona.\x - \xo 23:17 \xo*\xt 1 Kawo 13:30-32.\xt*\x* \p \v 18 Kawoy, “De7o giite; oonika iya meqetha haysafe qaathofo” yaagis. Hessa gisho, Samaarepe yida nabeti addiya meqethaara issife iya meqetha bochonna aggaagidosona. \p \v 19 Isra7eele kawoti Samaare katamatan oosisidi, Godaa hanqethida, dhoqa goyinno bessata Iyosyaasi diggis; Beetelen oothidaysada, enta bollaka oothis. \v 20 I goyinno dhoqa bessan oothiya kahineta ubba yarsho bessa bolla wodhis; qassi he yarsho bessa bolla asaa meqethaa xuuggis. Hessa ubbaa oothidi, Yerusalaame simmis. \s1 Iyosyaasi Paasika Ba7aale Bonchis \r (2 Taari 35:1-19) \p \v 21 Kawoy asa ubbaa, “Ha caaqo Maxaafan xaafetidaysada Godaas, hinte Xoossaas Paasika Ba7aale bonchite” yaagidi kiittis. \v 22 Isra7eele haariya daynnata wodepe doomidi, Isra7eele kawota wodenne Yihuda kawota wode ubban haysa mela Paasika Ba7aale kumethi boncheti erenna. \v 23 Shin Kawoy Iyosyaasi kawotida tammanne hospuntho laythan Yerusalaame kataman Godaa bonchanaw Paasika Ba7aaley bonchetis. \p \v 24 Kahine halaqay Kalqiyaasi Xoossa keethan bentida maxaafan xaafetida higgiya qaala minthanaada, tuna ayyaana xeegeysatanne marota, soo giddo eeqa misileta, eeqa miishetanne Yihuda biittaninne Yerusalaame kataman bentida hara ixetidabata ubbaa Iyosyaasi dhaysis. \v 25 Muse higgiyada ba kumetha wozanan, ba kumetha shempuwaninne, ba kumetha wolqan Godaako simmida Iyosyaasa mela kawoy, iyape kase gidin, iyape guye dendibeenna. \p \v 26 Minaasey Godaa hanqethanaw oothida iita ooso ubbaa gisho, Goday Yihuda bolla hanqetida ba sheniyape simmibeenna. \v 27 Goday, “Taani Isra7eele ta sinthafe diggidaysada, Yihudaka ta sinthafe diggana; taani doorida katama, Yerusalaamenne ‘Ta sunthay haysan daana’ gida ha keethaa diggana” yaagis. \s1 Iyosyaasa Kawotetha Wursetha \r (2 Taari 35:20—36:1) \p \v 28 Iyosyaasi hanida harabaynne I oothidabay ubbay Yihuda Kawota Taarike Maxaafan xaafetis. \v 29 Iyosyaasa wode Gibxe Kawoy Naakoy, Asoore kawa olan maaddanaw Efraxiisa Shaafa bis. Kawoy Iyosyaasi iyara oletanaw ba olanchota ekidi keyis. Shin kawoy Naakoy iyara Magidon gahetidi, iya wodhis. \v 30 Aylleti iya aha para gaare bolla wothidi, Magidope Yerusalaame ehidi, iya buzo duufuwan moogidosona. He biitta asay Iyosyaasa na7aa Iyo7akaaza dooridi, iya aawa bessan iya tiyidi kawothidosona. \s1 Yihuda Kawa Iyo7akaaza \r (2 Taari 36:2-4) \p \v 31 Iyo7akaazi kawotiya wode, laythi iyaw laatamanne heedza; I Yerusalaamen heedzu ageena kawotis. Iya aaye sunthay Hamuxaalo; iya Libina katama de7iya Ermiyaasa na7a. \v 32 Iya mayzati oothidaysada, Iyo7akaazi Godaa sinthan iitaba oothis. \v 33 Iyo7akaazi Yerusalaamen kawotennaada Gibxe Kawoy Naakoy Hamaata biittan Irbilan iya qachidi heedzu mukulunne oyddu xeetu kilo giraame deexiya biranne hastamanne oyddu kilo giraame deexiya worqa Yihuda asaa giirisis. \v 34 Kawoy Naakoy Iyosiyaasa na7aa Eliyaqeeme iya aawa bessan kawothis; iya sunthaa Iyo7aqeema yaagidi laammis. Shin Iyo7akaaza Gibxe efin, I yan hayqis.\x - \xo 23:34 \xo*\xt Ermi 22:11-12.\xt*\x* \s1 Yihuda Kawa Iyo7aqeema \r (2 Taari 36:5-8) \p \v 35 Iyo7aqeemi, kawoy Naakoy oychida biranne worqa giira iyaw immis. He giira qanxanaw Iyo7aqeemi he biitta asay demmiya keena birapenne worqafe giira shiishis. \p \v 36 Iyo7aqeemi kawotiya wode laythi iyaw laatamanne ichasha; I Yerusalaamen tammanne issi laythi kawotis. Iya aaye sunthay Zabido; iya Ruuma kataman de7iya Padaya na7a.\x - \xo 23:36 \xo*\xt Ermi 22:18-19; 26:1-6; 35:1-19.\xt*\x* \v 37 Iyo7aqeemi ba mayzati oothidaysada, Godaa sinthan iitabaa oothis. \c 24 \p \v 1 Iyo7aqeema wode Babiloone Kawoy Nabukadanaxoori Yihuda bolla dendis. Iyo7aqeemi iyaw heedzu laytha haaretidaape guye, Nabukadanaxoora bolla makallis.\x - \xo 24:1 \xo*\xt Ermi 25:1-38; Daane 1:1-2.\xt*\x* \v 2 Goday Kaldaaweta paannota, Soore paannota, Moo7abe paannotanne Amoone paannota Iyo7aqeema bolla yeddis; ba aylleta nabeta baggara Goday kase odidaysada, Yihuda biitta dhaysanaada haysata yeddis. \v 3 Kawoy Minaasey oothida nagara gaason Goday Yihuda asaa ba sinthafe digganaw ha dhayuwa yeddis. \v 4 I xillo asa suuthu gussidi, Yerusalaamen kunthida gisho, Goday Minaases he nagaraa atto gaanaw koybeenna. \p \v 5 Iyo7aqeemi hanida harabaynne I oothidaba ubbay Yihuda Kawota Taarike Maxaafan xaafetis. \v 6 Iyo7aqeemi hayqidi, ba mayzata gakis; iya bessan iya na7ay Yo7akini kawotis. \v 7 Gibxe kawoy nam7antho ba biittafe dendidi, olas yibeenna; Gibxe Shaafape doomidi, bidi Efraxiisa Shaafa gakanaw, Gibxe kawoy haarida biitta ubbaa Babiloone kawoy ekis. \s1 Yihuda Kawa Yo7akina \r (2 Taari 36:9-10) \p \v 8 Yo7akini kawotiya wode laythi iyaw tammanne hospuna; Yo7akini, Yerusalaamen heedzu ageena kawotis. Iya aaye sunthay Nasta; iya Yerusalaame addiya Elnaatana na7a. \v 9 Yo7akini ba aaway oothidaysada, Godaa sinthan iitabaa oothis. \p \v 10 He wode Babiloone kawa Nabukadanaxoora olanchoti Yerusalaame yidi, katama teqidosona. \v 11 Babiloone kawoy Nabukadanaxoori he katama yis. \v 12 Yihuda kawoy Iyo7akina, iya aayiya, iya aylleti, iya halaqatinne kawo gadho shuumati ubbay Babiloone kawas kushe immidosona.\x - \xo 24:12 \xo*\xt Ermi 22:24-30; 24:1-10; 29:1-2.\xt*\x* \p Yo7akini kawotida hospuntho laythan, Babiloone kawoy Yo7akina qachis. \v 13 Xoossa keethaanne kawo gadhon de7iya shaluwa ubbaa he bessaafe denthidi efis. Goday kase odidaysada kawoy Solomoney Xoossa keethan giigisida worqa miisheta ubbaa Babiloone kawoy qanxerethis. \v 14 Nabukadanaxoori Yerusalaame asa, halaqata ubbaa, olanchota ubbaa, kushe hiillanchotanne birata qoxeyisata ubbaa, 10,000 asaa Yerusalaamepe di77idi efin, biittan manqo asa xalaali attis. \p \v 15 Nabukadanaxoori Iyo7akina di77idi, iya aayiw, iya macheta, iya moorinnatinne biittan de7iya gita asa ubbaa Babiloone efis.\x - \xo 24:15 \xo*\xt Hiz 17:12.\xt*\x* \v 16 He asape 7,000 asati olanchota; 1,000 asati dumma dumma kushe hiillanchota; enti ubbay minonne olaa oletanaw danda7eyisata. \v 17 Hessafe guye, Babiloone kawoy Yo7akina bessan iya aawa ishaa Mataana kawothis; iya sunthaa Sedeqiyaasa yaagidi laammis.\x - \xo 24:17 \xo*\xt Ermi 37:1; Hiz 17:13.\xt*\x* \s1 Yihuda Kawa Sedeqiyaasa \r (2 Taari 36:11-12; Ermi 52:1-3) \p \v 18 Sedeqiyaasi kawotiya wode, laythi iyaw laatamanne issino; I tammanne issi laythi Yerusalaamen kawotis. Iya aaye sunthay Amxaalo; iya Libana kataman de7iya Ermiyaasa na7a.\x - \xo 24:18 \xo*\xt Ermi 27:1-22; 28:1-17.\xt*\x* \v 19 Iyo7aqeemi oothidaysada, Sedeqiyaasi Godaa sinthan iitaba oothis. \v 20 Goday hanqetida gisho, Yerusalaame asa bollanne Yihuda asaa bolla haysi hanis; wursethan enta I ba sinthafe diggis. \p Sedeqiyaasi Babiloone kawa bolla makallis.\x - \xo 24:20 \xo*\xt Hiz 17:15.\xt*\x* \c 25 \p \v 1 Sedeqiyaasi kawotida uddufuntho laythi, tammantho ageenan, tammantho gallas, Babiloone kawoy Nabukadanaxoori ba olanchota ubbaa ekidi, Yerusalaame teqis; iya yuushuwan biitta dooridi teqis.\x - \xo 25:1 \xo*\xt Ermi 21:1-10; 34:1-5; Hiz 24:2.\xt*\x* \v 2 Sedeqiyaasi kawotida tammanne issintho laythi gakanaw, katamay teqetidi gam7is. \p \v 3 Hessa gaason biittan koshi suullin, he laythi oyddantho ageenan, uddufuntho gallasan asas miyabay dhayis. \v 4 Katamaa yuusho gimbey issi baggara meqin, Kaldaaweti yuuyi aadhidi naagikoka, Yihuda kawa olanchoti kumethi qamma kawo gade efiya ogiya oykidi, nam7u dirsa gimbeti gahetiya pengiyara keyidi baqatidosona. Enti Yordaanose dilbaako simmidi baqatidosona.\x - \xo 25:4 \xo*\xt Hiz 33:21.\xt*\x* \v 5 Shin Babiloone olanchoti kawa yedethidi, Iyaarko demba gathishe oykidosona. Iya olanchoti ubbay iyape shaaketidi laaletidosona. \v 6 Hessafe guye, enti iya Rabila kataman de7iya Nabukadanaxoorako efidosona. Babiloone kawoy Sedeqiyaasa bolla pirdis. \v 7 Sedeqiyaasa nayta, Sedeqiyaasi xeellishin wodhidosona. Iya ayfeta wooci kessidi, santhalaatan qachidi, Babiloone biitta efidosona.\x - \xo 25:7 \xo*\xt Hiz 12:13.\xt*\x* \s1 Xoossa Keetha Laaletethi \r (Ermi 52:12-33) \p \v 8 Nabukadanaxoori Babiloonen kawotida tammanne uddufuntho laythan, ichashantho ageenan, laapuntho gallasan, kawa moorinatape issoy, kawa naageysata halaqay Nabuzardaani Yerusalaame gelis. \v 9 Xoossa keethaa, kawo gadhonne Yerusalaamen de7iya keetha ubbaa, gita keethi geetetiya ubbaa xuuggis. \v 10 Babiloone olanchoti ubbay kawa naageysata halaqaa kiitan Yerusalaame katama yuushuwan de7iya dirsa gimbiya ubbaa laallidosona. \v 11 Nabuzardaani katamaninne Yihudan attida asata, kaddidi Babiloone olanchotan gahetida asata ubbaa oykidi, di77idi efis. \v 12 Shin Nabuzardaani wursetha manqotape guuthata woyne tokanaadanne gade goyanaada Yihudan ashshis. \p \v 13 Babiloone asati Xoossa keethan de7iya naase biratape medhida tuussata, caana gaaretanne gita kereta mentherethidosona; naase birata ubbaa Babiloone efidosona.\x - \xo 25:13 \xo*\xt 1 Kawo 7:15-26; 2 Taari 3:15-17.\xt*\x* \v 14 Kereta, akaafata, xompe xeera pittiyabata, cilpatanne yarsho wode go7etiya naase birata miisheta ubbaa efidosona.\x - \xo 25:14 \xo*\xt 1 Kawo 7:45; 2 Taari 4:16.\xt*\x* \v 15 Kawa naageysata halaqay Nabuzardaani worqafe oosetida miisheta worqatho, birape oosetida miisheta biratho oothi ekidi, ixaane cuyisiya shaatetanne xaarota ubbaa efis. \v 16 Kawoy Solomoney Xoossa keetha oosos giigisida nam7u tuussata, gita keretanne caana gaareta, naase birata mizaanen likanaw danda7etibeenna. \v 17 Nam7u tuussati issi mela gididi, issuwa issuwa geesay tammanne hospun wadha; qassi issi issi tuussa huuphen de7iya gumboti heedzu wadha adusse. He gumbota yuushoy naase birata giteninne oromaane teera misilen alleeqetis. \s1 Yihuda Asaa Di7etethi \r (Ermi 52:24-27) \p \v 18 Kawa naageysata halaqay Nabuzardaani, kahine halaqaa Saraya, iya kaalliya kahiniya Sofoniyaasanne penge naagiya hara heedzu asata oykis. \v 19 He wodey gakanaw, kataman de7iya asape Yihuda toora mocona, kawa zoreysatape ichashu asata, toora moconata xaafiya, olanchota dooriya hara usupun tammu asata efis. \v 20 Halaqay Nabuzardaani enta ubbaa, Babiloone kawako Rabila katama efis. \v 21 Babiloone kawoy enta ubbaa Hamaata biittan Rabila kataman wodhis. Hessada hanidi, Yihuda asay banta biittafe di7etidi bidosona. \p \v 22 Kawoy Nabukadanaxoori Safaana na7aa na7aa, Akqaama na7aa Godoliya Yihudan attida asaa bolla shuumis. \v 23 Kushe immiboona Yihuda toora moconatinne olanchoti hessa si7ida wode, Mixiphan de7iya Godoliyara gahetidosona. He halaqati Naatana na7aa Isma7eela, Qareya na7aa Yohaana, Naxoofa addiya Tanhumeta na7aa Sarayanne Makata addiya Yazaana na7aa. \v 24 Godoliya entawunne enta olanchotas “Haysatasinne enta halaqatas yayyofite. Ha biittan de7ite; Babiloone kawas haaretite; hessa hinte oothiko ubbabay hintew injetana” yaagidi entaw caaqis. \p \v 25 Shin laapuntho ageenan, kawo kochi gidida Elisaama na7aa Naatana na7ay Isma7eeli tammu asara Mixipha bidi, Godoliya, Yihuda asaanne iyara de7iya Babiloone asa ubbaa wodhis. \v 26 Hessafe guye, Babiloone asaas yayyidi, Yihuda asay, guuthi giti attonnashin, toora moconati ubbay Gibxe biitta baqatidosona. \s1 Yo7akini Qashope Biletetha \r (Ermi 52:31-34) \p \v 27 Yo7akini di7etidi bida hastamanne laapuntho laythan, tammanne nam7antho ageenan, laatamanne laapuntho gallasan, Yoor-Marodaaki\f + \fr 25:27 \fr*\fqa Yoor-Marodaaka: \fqa*\ft Hara sunthay Amel-Marodaaka geetetees.\ft*\f* kawotida laythi, Yihuda kawa Yo7akina maaridi qashope billis. \v 28 Yoor-Marodaaki, Yo7akinara lo77o qaala odetidi, Babiloonen di7on de7iya hara kawota ubbaafe aathidi, iya bonchis. \v 29 Hessa gisho, Yo7akini qasho keethan ma7ida ma7uwa laammidi, attida ba de7o laytha ubban kawo gaytape mis. \v 30 Gallas gallas iyaw koshshiyaba ubbaa Babiloone kawoy immis.