\id 1JN \h 1 Djon \mt2 DJONGUŊU NAMBA 1 DHÄRUK DJUY'YUNARA \toc1 DJONGUŊU NAMBA 1 DHÄRUK DJUY'YUNARA \toc2 1 Djon \toc3 1JN \c 1 \p \v 1 Dhuwala ŋarra yukurra wukirrinydja nhumalaŋguna, ḻakaramana yukurra yurru ŋanya Walŋamirrinha Dhäruknha, ŋunhinha ŋunhi ŋayi nhinana yukurrana ŋurruthaŋala wal'ŋu ŋunhala, ŋunhi yaka muka yana dhuwalanydja wäŋathina. Yo, ḻakaramanydja ŋarra yukurra dhuwala ŋanyana, bili ŋanapurrunydja ŋanya ŋäkula marrtjina, ga nhäŋala ŋanapurru ŋanya dhiyaŋu ŋanapurruŋgalay wal'ŋu maŋutjiyu, ga bitjarrayi liŋgu ŋanapurru mulkana muka rumbalnydja ŋanya ŋanapurruŋgalay dhiyaŋu goŋdhu. \v 2 Yo, ŋunhiyinydja walŋanydja nhinana yukurrana ŋunhala ŋäthili wal'ŋu, bala gandarrŋuranydja dhikanydja ŋayi yolŋuthinana maḻŋ'thurruna wal'ŋu rumbalnha, bala ŋanapurru nhäŋalana ŋanya, ŋunhiyinha ŋunhi ŋayi yäkunydja Djesu-Christnha. Ga dhuwalana ŋanapurru yukurra ḻakaramana ŋanya nhumalaŋgu, ŋunhinhayi yulŋunydja ŋunhi ŋayinydja gäna wal'ŋu nhanŋunydja walŋa, Gunhu'-Waŋarrwala wal'ŋu waŋganyŋura, beŋuru bili ŋurruŋuru ga bitjan liŋgu ŋayi nhinanydja yukurra yurru walŋana yana. Ga ŋanapurrunydja dhuwala yukurra ḻakarama ŋanya nhumalaŋguna, liŋgu ŋanapurruŋgalay ŋayi yana maḻŋ'maranhamina warraŋulkunhaminanydja. \v 3 Yurru ḻakaramanydja ŋanapurru yukurra ŋunhiyi bili yana ŋunhi ŋanapurru yukurrana nhäŋala ga ŋäkula, ŋunhiyi ŋanapurru yukurra ḻakaramanydja dhuwala nhumalaŋgu, märr yurru nhumanydja waŋganyŋurayi ŋanapurruŋgala. Liŋgu ŋilimurru Garraywalaŋumirrinydja walala waŋganyŋura dhuwala, galkina yana wal'ŋu Gunhu'wala ga Gäthu'mirriŋuwala nhanukalaŋuwala Djesu-Christkala. \v 4 Ga dhuwalana ŋanapurru nhumalaŋgu wukirrina yulŋunydja, märr yurru ŋilimurru ŋayaŋunydja wirrkina wal'ŋu dhikana yana goŋmirriyirri. \s1 Gunhuny'tja dhuwala djarraṯawun' wal'ŋu \p \v 5 Ga dhuwalana ŋanapurru yukurra ḻakaramanydja nhumalaŋgu ŋunhiyi bili dhäruk ŋunhi ŋanapurru ŋäkula nhanukuŋuway yana dhurrwarawuy ḻakaranhara Djesuwuŋu, balanyara gam': Gunhuny'tja dhuwala djarraṯawun', ḏarrtjalk wal'ŋu nhämiriw, yakana yukurra ŋorra nhanukalanydja ŋula nhä warumuk. \p \v 6 Ŋuli balaŋu yurru ŋali guyaŋinyamirri bitjanmirrinydja, “Ŋarranydja dhuwala galkiwuy wal'ŋu Godkalaŋuwuy,” yurru mukthun yana ŋali nhina yukurra bukumunha'ŋura romŋuranydja, ŋunhiyinydja ŋali yukurra ḻakarama bothirrina, ga yakana ŋali yukurra djäma yuwalkŋuyu wal'ŋu romdhu. \v 7 Liŋgu Gunhuny'tja nhina yukurra djarraṯawun'ŋura warray, ga ŋuli balaŋu ŋalinydja yurru bitjandhi ŋunhi nhina yukurra djarraṯawun'ŋurayi, bala ŋilimurrunydja yukurra yurru waŋganyŋurana, märr-ŋamathinyamirrina yurru yana bala-lili'yunmirri, bala ŋayinydja yurru marrtji Gunhu'yunydja ḏarrtjalkkumana ŋilimurrunha nhäwuy malaŋuway yätjpuynydja, bukmakpuy yana, rurrwuyunna yurru ŋilimurrunha ŋayaŋu ŋuriŋina ŋunhi maŋgu'-waṉḏinyarayu nhanukalayŋuwala Gäthu'mirriŋuwalana Djesuwalana. \p \v 8 Ŋuli balaŋu yurru ŋali ḻakaranhamirri bitjanmirrinydja, “Ŋarranydja dhuwala ḏarrtjalk warray, yaka dhuwurr-djarrpi' yolŋu,” bitjanmirrinydja yurru, ŋunhiyinydja ŋali yukurra mayali'-wilkthunmirrina, ga yakana ŋayi ŋunhiyi yuwalkŋunydja wal'ŋu nhina yukurra ŋunha ŋayaŋuŋura ŋitjalaŋgala. \v 9 Ga ŋunhi ŋilimurru yurru dhunupa'kuma ḻakaranhamirrinydja, “ŋarranydja dhuwala dhuwurr-djarrpi' yolŋu, yakana ŋamakurru',” bitjanmirrinydja, bala ŋayinydja yurru Gunhu'yunydja bäy-ḻakaramana ŋilimurrunha. Liŋgu ŋayinydja ŋunhi märr-yuwalkthinyaramirri wal'ŋu yana, ga djämanydja ŋayi ŋuli yukurra dhunupa'kuma yana, bala ŋayi yurru yana buwayakkuma ŋitjalaŋgu yätj dhuwurr, bala ḏarrtjalkkumana yurru ŋitjalanha ŋayaŋunydja. \v 10 Yo, Godthunydja ḻakaraŋala bitjarra, “Bukmak yolŋu walala dhuwurr-yätjthinanydja,” ga ŋunhi yurru ŋali ŋamakurru'-ḻakaranhamirri ŋitjalanhawuy ŋali bitjanmirrinydja, “Yaka warray dhika ŋarranydja djäma ŋula nhä yätj,” ŋunhiyinydja ŋali yukurra Gunhu'nhana ḻakarama bothinyamirrina ŋayina bitjanna, ga ŋuriŋiyinydja yukurra milkuma ḻakarama ŋitjalanha, ŋunhi yakana ŋali ŋayathama yukurra Godkunydja dhäruk ŋitjalaŋgalay ŋayaŋuŋuranydja. \c 2 \p \v 1 Marrkapmirri walala, yumurrku' ŋarraku, ŋarra wukirrinydja yukurra dhäruktja dhuwala nhumalaŋgu, dharraykuma yukurra nhumalanha, märr yurru nhuma yaka djäma ŋula nhä yätj. Ga ŋuli nhe yurru djämanydja yätj ŋula nhä, ŋuriŋi yana liŋgu bilyurranydja roŋiyiya nhanukala Djesu-Christkalanydja, liŋgu ŋayipina ŋunhi dhuwurr-ŋamakuḻiny'tja, ga bukumirriyama ŋayi yukurra Gunhu'nha, ŋäŋ'thundja yukurra ŋilimurruŋguna, märr yurru Godthu bäy-ḻakarama ŋilimurruŋgu. \v 2 Ga yuwalk yana Godthu yurru buwayakkumanydja warrpam'thun yätjtja ŋilimurruŋgu, liŋgu Djesunydja ŋunhi burakina ŋilimurruŋgala dharapulŋura. Gunhu'yu nhäŋala nhanukala ŋunhi gulaŋ-waṉḏinyara, bala yana märraŋalana ŋunhiyi nhanukuŋu wekanhaminyaranydja, ga bitjarrayi liŋgu ŋayi märraŋalayi ŋitjalanhanydja dhambay-manapara Djesuwala. Yurru yaka ŋayi rakunydhina ŋilimurruŋgalaŋunydja yana yätjku buwayakkunharawu, yuwalktja ŋayi ŋunhi burakinanydja walŋakunharawu bukmakku warray, bawala'mirrilili warray wäŋalili, märr yurru walala yaka yarrkthun Godkala gupaḏalkumanydja dhambay-manapan yätjkalanydja. \p \v 3 Yo, Godtja ŋunhi märr-ŋamathinyaramirri dhika wal'ŋu, ga ŋunhi ŋali ŋuli ŋayathamanydja yukurra rom ŋunhiyinydja ŋunhi ŋayi Godthu nherrara ŋilimurruŋgu, ŋuriŋinydjayi ŋilimurru ŋuli dharaŋanmirrina ŋunhi ŋilimurrunydja yuwalk yana wal'ŋu marŋgi Godku nhanŋuway. Ga dhuwalana romdja ŋayi ŋunhi nherrara gam', “Märr-ŋamathinyamiya bala-lili'yunmiya walala,” bitjarra. \v 4 Ga ŋunhi yurru balaŋu yolŋu yakanydja märr-ŋamathirri wiripuŋuwu yolŋuwu, yana ŋayi yurru waŋa ḻakaranhamirri märr-yuḏakthunmirri bitjan, “Ŋarranydja dhuwala marŋgi warray Godkunydja,” ŋayi ŋuriŋiyinydjayi yolŋuyu yukurra bothirrina ḻakarama, djawukinyaramirrina ŋayi ŋunhiyinydja; yakana yukurra Godku yuwalkŋunydja nhina nhanukala ŋunha ŋayaŋuŋura wal'ŋu, liŋgu yarryundja ŋayi yukurra ŋurikiyi romgu ŋunhi Godthu nherrara ŋunhiyi. \v 5 Ga ŋunhi ŋali ŋuli märrama dhäruktja Godnha ga yuwalknha ŋali märr-ŋamathirri yukurra wiripuŋuwunydja yolŋuwu, bala ŋali yurru dharaŋanmirrina yana, ŋunhi ŋali yukurra yuwalknha wal'ŋu nhinana waŋganyŋurana Godkalana märr-ŋamathinyaraŋura yana. \v 6 Ga ŋunhi ŋali yuwalktja nhina yukurra waŋganyŋuranydja Godkala, bala ŋali yurru marrtji yukurra malthun nhanŋuwaynha yana Djesuwuna goyurrwu, ga nhina yurru yukurra ŋunhilimi liŋgu romŋura, ŋunhi ŋayi ŋuli yukurranha Djesu nhinanha dhiyala munatha'ŋura. \s1 Nhiniyanydja walala märr-ŋamathinyaramirriŋura yana romŋuranydja \p \v 7 Yo marrkapmirri walala, yaka ŋarra yukurra dhuwala nherraṉ yuṯanydja rom nhumalaŋgu, ŋäthiliŋu yana ŋunhiyi märr-ŋamathinyaramirri rom, ŋunhiyi yana liŋgu ŋunhi nhuma yukurrana ŋäkula beŋuru liŋgu ŋurruŋuru yana. Liŋguna nhuma marŋgina ŋurikiyi ŋäthiliŋuwunydja romgu. \v 8 Yurru romdja ŋunhiyi ŋarra yukurra ḻakaramanydja nhumalaŋgu yuwalknha wal'ŋu yuṯa, liŋgu Djesunydja ŋuli ŋayipinydja märr-ŋamathirri yukurra ŋilimurruŋgunydja yuwalk yana wal'ŋu, ga bitjandhi nhumanydja yurru märr-ŋamathinyaramirri yana walala bala-lili'yunmiya. Liŋgu ŋunha munhanydja marrtji winya'yunna bala, ga yuwalkŋunydja djarraṯawun' dhuwalana liŋguna; liŋguna dhuwalana räkukumana ŋayi yukurra dhuwala munatha'nhanydja wäŋanha. \v 9 ŋuli nhe yurru waŋa bitjandja, “Ŋarranydja yukurra dhuwala nhina djarraṯawun'ŋura warray,” bitjandja, yurru nhe yukurra nyamir'yun warray wiripuŋunhanydja yolŋunha Garraywalaŋumirrinha, yuwalktja nhe ŋunhi mukthun nhina yukurra buku-munha'ŋura warray. \v 10 Ga ŋunhi nhe märr-ŋamathirri yukurra nhokalaŋuwu wäwawu ga yapawu, bukmakku yana Garraywalaŋumirriwu yolŋu'-yulŋuwu ŋunhi, bala nhe yuwalkthi nhinanydja yukurra djarraṯawun'ŋurana, yakana nhuna yurru ŋula nhäyu galkinyamaramanydja yätjlili. \p \v 11 Yo, ŋunhinydja yolŋu ŋunhi ŋayi ŋuyulkthirri yukurra nyamir'yun wiripuŋunha yolŋunha Garraywalaŋumirrinha, nhinanydja ŋayi yukurra ŋunhiyinydja yolŋu mukthun yana ŋunhili buku-munha'ŋura, yakana ŋayi marŋgi wanhawitjan ŋayi yukurra marrtji, liŋgu ŋayi yukurra ŋunhi marrtji buku-munha'kurru yana, ga buku-munha'yunydja ŋuriŋiyi ŋanya bambaykuŋalana maŋutjina. Bala djäma ŋayi ŋuli yukurra bitjanna nhä malanha yätjnha wal'ŋu yana, liŋgu yaka ŋayi yukurra wiripuŋuwu yolŋuwu märr-ŋamathirri ŋuli. \p \v 12 Ŋarraku yumurrku', Godthunydja liŋguna buwayakkuŋala baḏuwaḏuyurruna yätjtja nhumalaŋgu, liŋgu nhuma märr-nherraṉmirri yukurra nhanukala Djesuwalana, ga dhiyakuyi märrwu ŋarra yukurra wukirrinydja dhuwala dhäruktja nhumalaŋgu. \v 13 Yo, nhuma ŋurru'-ŋurruŋu yolŋu'-yulŋu, ŋarra nhumalaŋgu wukirrinydja, liŋgu nhuma marŋgi Christkuriydja, ŋurikiyina ŋunhi ŋayinydja walŋa beŋuru liŋgu ŋurruŋuru. Ga bitjandhi liŋgu ŋarra nhumalaŋgu wukirri yukurra yuḏayuḏawunydja, liŋgu nhuma yukurra dhärra yana wuṉḏaŋarryirri Garraywala gali'ŋura, ga liŋguna nhuma djuḻkmaraŋalana dhuḏi'yunmaraŋalana ŋunhi Yätjnhanydja Mokuynhanydja, ga nhanŋu nhäŋiniŋ' yätj ŋunhi rom. Ga bitjandhiyi liŋgu ŋarra wukirri yukurra nhumalaŋgu yumurrku'wunydja, liŋgu nhumanydja marŋgi Godku Bäpawu. \p \v 14 Yo, dhuwalanydja dhäruk nhumalaŋgu Bäpa'mirriŋuwu walalaŋgu, liŋgu nhuma marŋgi ŋurikiyinydja ŋunhi ŋayi walŋa nhina yukurra ŋulaŋuru liŋgu ŋurruŋuru. Ga bitjandhi liŋgu nhumalaŋgu yuḏayuḏawunydja, ŋarra wukirri yukurra nhumalaŋgunydja dhipala djorra'lilina, liŋgu nhuma dhärra yukurra wuṉḏaŋarr yana Christkalanydja nhanukalay walŋayu, liŋgu ŋayathamana nhuma yukurra baṯ bitjanna yana Godku dhäruktja nhumalaŋgalay ŋunha ŋayaŋuyunydja, bala nhuma nhinana yukurra ŋunhili nhanukalaynha gali'ŋura, ga liŋguna nhuma yarrkmaraŋalana ŋanyanydja ŋunhiyi Yätjnhanydja Birrimbirrnha. \p \v 15 Yaka märr-ŋamathiya dhiyakuywunydja munatha'wuywunydja romgu, ga yaka yana djäl-ḏumurruyiya munatha'wuywunydja nhäku malaŋuwu. Ŋuli nhe märr-ŋamathirrinydja yukurra dhiyakuywunydja munatha'wuywunydja romgu, ŋunhiyinydja nhe yakana yukurra yuwalk märr-ŋamathirri Godkunydja Bäpawunydja. \v 16 Liŋgu ŋunhiyi munatha'wuynydja nhä malanha barrkuwatj warray, ganaŋ'thun warray yukurra ŋulaŋuru Godkalanydja Bäpawalanydja nhäŋuru malaŋuŋuru, yakana yurru ŋula yolthu yolŋuyu ŋayathama rrambaŋikumanydja munatha'wuynha ga djiwarr'wuynha. Yo, ŋuli nhe yukurra ŋoy-ŋapu'yundja ŋula nhäku malaŋuwu, malthun marrtji yana ŋuli nhokalayŋunydja nhe djarrpi'wunydja djälwu, ga bitjan liŋgu ḏukṯukthirri mel-yalmanga'yirri nhäku malanyŋuwu, ga ŋurr'yunna nhe ŋuli yukurra ŋuriki nhäku ŋunhi nhe ŋayathama yukurra, yana bathala-ḻakaranhamirrina bitjanna nhunapinya nhe, ŋunhi nhe balanyarayinydja yolŋu, ŋunhiyinydja nhe yaka Godkunydja Bäpawunydja yolŋu; nhenydja ŋunhi dhiyakuynha bäymana munatha'wuynha, liŋgu dhuwalayinydjayi rom dhiyakuynha yana munatha'wuynha. \v 17 Yaka warray biyaka djäl-ḏumurruyiya munatha'wuywunydja nhäku malaŋuwu, liŋgu munathany'tja wäŋa dhuwala marrtji yurru winya'-winyayun warray bala, galki yurru winya'yunna, rrambaŋithirrina ŋunhiyi munatha'wuynha nhä malanha ŋunhi ŋuli yukurra yolŋu walala ŋurikiyi ŋoy-ŋapu'yun. Ga ŋunhinydja yolŋu ŋunhi ŋayi ŋuli djäma marrtji mukthun bala Godkala yana djälkurru, ŋunhiyinydjayi yolŋu yurru yukurra nhina walŋana, gupaḏalnha-wala yanana. \s1 Ḻakarama yukurra bothinyaramirrinha walalanha, dharraykuma ŋilimurrunha \p \v 18 Yo yumurrku' ŋarraku, dhuwalanydja dhä-yawar'yunaraŋurana yulŋunydja, galki yurru ŋayi Godthunydja winya'yunmaramana dhuwala munathany'tja wäŋanha, warrpam'thunna yana yurru dhawar'maramana. Ŋäkula warray nhuma ŋunhiyinydjayi yolŋunha yäkunha Anti-Christnhanydja, ŋunhiyinhanydja ŋunhi ŋayi yukurra nyinyaŋdhun Christku. Ŋäkula nhuma liŋgu ŋanya, ŋunhi ŋayi yurru galki bunana, galkina ŋayi yurru maḻŋ'thunna baṉarra'lilina wapthun. Yurru dhiyaŋunydja-wala dhuwala guḻku'yuna dhika yolŋuyu walalay yukurra djäma dhiyala munatha'ŋuranydja ŋuriŋi liŋgu yana yätjthu birrimbirryu ŋunhi ŋayi yukurra ŋaramurrthirri ga nyinyaŋdhun Christku. Ga bitjandhiyina ŋali marŋgithirri yukurra ŋunhi dhuwalayinydja-wala dhawar'yunaramirrina walu. \p \v 19 Ŋäthilinydja ŋunhiyinydja walala ŋuli yukurranha waŋgany-manapanminya ŋilimurruŋgala Garraywalaŋumirriwala ŋurikala yolŋu'-yulŋuwala, bala walala gonha'yurrunana ŋunhiyinydja ŋilimurrunha miṯtjinhanydja, liŋgu walala yaka yuwalkkuŋala waŋganydhina ŋilimurruŋgala. Ŋunhi bini walala waŋganydja ŋayaŋu ŋilimurruŋgalanydja yana, walalanydja bini mukthunna yana waŋgany-manapanminya ŋilimurruŋgala ŋunhili miṯtjiŋura. Yurru walalanydja liŋgu gonha'yurrunana, märr yurru ŋilimurru nhäma warraŋulnha wal'ŋu, bala dharaŋanna yurru ŋunhi yaka yana walala yuwalktja waŋganydhirn yukurra ŋilimurruŋgala Garraywalaŋumirriwalanydja yolŋu'-yulŋuwala, yaka walala yuwalk marŋgi Christku. \v 20 Yurru nhumanydja marŋgina yuwalkŋuwunydja, warrpam'nha yana, liŋgu ŋunhiyi Garrkuḻuknha wal'ŋu Walŋa ŋayipina gulŋiyirri yukurra nhumalaŋgala ŋayaŋuŋura, ga ŋayina yuwalkkumanydja ŋuli yukurra marŋgikuma ḻakarama nhumalaŋgu. \p \v 21 Yo, nhuma marŋgina liŋguna ŋurikiyi yuwalkŋuwunydja. Yaka ŋarra dhuwala yukurra guyaŋirri nhumalanha yanapi nhuma dhuŋanydja. Ŋarra wukirrinydja yukurra dhuwala nhumalaŋgu, liŋgu nhuma marŋgina ŋunhi yakana ŋula waŋgany bothinyaranydja dhäruk yurru marrtji yukurra dhawaṯthun ŋurikala yuwalkŋuwalanydja Christkala. \v 22 Yol ŋayi bothinyaramirrinydja ŋunhiyi ḻakaranhamirri? Ŋunhiyinydja ŋunhi ŋayi waŋa ŋuli buku-nherraṉ Djesunha bitjan, “Djesunydja dhuwala yolŋu warray yana. Yaka ŋayi ŋunhi walŋakunharamirri Christ ŋulaŋuru Godkuŋu djuy'yunara,” ŋunhinayi yolŋu djawukinyaramirrinydja ḻakaranhamirri, ga miriŋu ŋayi Christku, ŋunha bala gali'ŋura yana, liŋgu ŋayi buku-nherraṉna yukurra Godnha Bäpanha ga Gäthu'mirriŋunhanydja nhanŋuway Godku. \v 23 Ŋuli yurru ŋayi ŋula yolthu yolŋuyu buku-nherraṉ ŋanya Djesunha, yaka ŋayi ḏukṯuk ŋurikiyi Gäthu'mirriŋuwu, yuwalktja ŋayi ŋuriŋiyinydjayi yolŋuyu buku-nherraṉ yukurra Godnha Bäpanha. Ga ŋunhi ŋayi ŋuli yolŋu märr-yuwalkthirri yukurra Djesunha, ga waŋa ŋuli ŋanya bitjandja, “Yuwalk muka ŋayi ŋunha Godku Gäthu'mirriŋunydja,” bitjandja, ŋunhinayi yolŋu yuwalktja marŋgi Godku Bäpawu, ga nhina ŋayi yukurra waŋganyŋura nhanukala Godkala. \p \v 24 Yo, mulkiya baṯ biyaka ŋunhiyi liŋgu dhäruknha ŋunhi nhuma ŋäkula beŋuru ŋurruŋuru. Ŋunhi nhe yurru märr-yuwalkthirri yukurra ŋurikiyi bili dhäwu'wu, ga yakana ŋuli märrama wiripu dhäwu' ŋanya Djesunha, bala nhe nhinanydja yukurra yurru dhambaynha yana Gäthu'mirriŋuwalana ŋunhi, ga bitjandhi liŋgu nhe yurru nhinayi galki nhanukala Bäpa'mirriŋuwalanydja, waŋganyŋurana yana nhanukalana. \v 25 Ga bitjarrayi ŋunhi Godthu dhawu'-nherrara ŋilimurruŋgu, ŋilimurru yurru nhina yukurra walŋana, galkina yana nhanukala bitjanna liŋguna, gupaḏalnha yurru. \p \v 26 Yo, wukirrinydja ŋarra yukurra dhuwala dhäruktja nhumalaŋgu Garraywalaŋumirriwu yolŋu'-yulŋuwu, yana djäkakuma ḻakarama ŋunhinha bothinyaramirrinha ḻakaranhamirrinha walalanha, märr nhumalanha walala yurru yaka mayali'-wilkthundja, bala gatjpaḻ'marama gäma wiripuŋulili dhäruklili. \v 27 Yurru nhumalaŋgunydja ŋayipi Christthunydja liŋguna wekaŋalana nhanŋuway ŋunhiyi Garrkuḻuknha Birrimbirr, ga nhinanydja ŋayi yukurra dhuwalina nhokalana ŋayaŋuŋura. Yakana nhe yukurra yurru warrya'yun ḻarruma yolŋuwu, märr yurru ŋayi ŋula yolthu nhuna marŋgi-wekamanydja, liŋgu ŋayi Godkalanydja Birrimbirryu yukurra marŋgi-wekamana nhuna bukmakkuna nhäku malaŋuwu, ga ḻakaramanydja ŋayi yukurra ŋunhiyi yuwalknha, yakana bothirri. Yo, ŋayi Garrkuḻukthu Birrimbirryu marŋgi-wekaŋala nhumalaŋgu yuwalknha wal'ŋu yana, bala nhiniyanydja yukirriya ŋunhili liŋgu dhärukŋura, dhambay Garraywala yana. \p \v 28 Yumurrku' ŋarraku, biyaka nhiniya galki yana dhambay-manapanmiya Christkala, märr yurru nhe dhärranydja gumurrŋuranydja nhanukala rum'rumdhunamiriwnha wal'ŋu ŋunhi ŋayi yurru maḻŋ'thundja; märraŋa ŋanya dhäruktja, märr yurru nhe yakana dhuḏi-yarrkthundja goranydja nhanŋu, ŋunhi ŋayi yurru bunanydja. \v 29 Liŋgu muka nhe marŋgi yulŋunydja nhanŋu Christku, ŋunhi ŋayinydja rom-dhunupa wal'ŋu, ga wiripunydja nhe marŋgi ŋuriki yolŋuwu ŋunhi ŋayi ŋuli djäma yukurra ŋamathama wal'ŋu, ŋunhiyinayi yolŋu liŋguŋuwuynha yuṯathinyara ŋuriŋi Godkalana walŋayu. \c 3 \s1 Ŋilimurruna dhuwala Godkunydja yumurrku' \p \v 1 Guyaŋiyana walala, bala marŋgithiyana nhäyinyara Gunhu'wu Godku ŋunhi märr-ŋamathinyara. Wirrki yana ŋayi märr-ŋamathirrinydja yukurra ŋilimurruŋgu ŋuli, bala ŋayi ŋuli yäku-ḻakaramanydja ŋilimurrunha “yumurrku' Godku” bitjanna. Ga yuwalk muka ŋilimurru yana Godkunydja yumurrku'. Ŋunhiyi munatha'wuynydja yolŋu walala yakana ŋuli marŋgithirri ŋilimurruŋgu, liŋgu Gunhu'wunydja walala yakayi yana marŋgi. \p \v 2 Marrkapmirri walala, dhiyaŋunydja-wala dhuwala ŋilimurru nhanŋuwaynha yana Godkuna yumurrku', yurru ŋayipi Godthunydja yaka muka yana maḻŋ'maraŋalanydja ŋilimurruŋgu nhäyinyara ŋunhi ŋilimurru yurru yolŋu walala yalalanydja. Yurru ŋilimurru marŋginydja waŋganygu dhiyaku gam': Ŋunhi yurru ŋayi Djesunydja maḻŋ'thun warraŋulthirri, ŋilimurrunydja yurru ŋunhi balanyarana yana liŋgu bitjan ŋayipi yana, liŋgu ŋilimurru yurru nhämana ŋanya, ŋunhi ŋayinydja gäna wal'ŋu yana ḏarrtjalk. \v 3 Ga ŋunhinydja yolŋu ŋunhi ŋayi yukurra nhina dhuwala galkunna, dhukarr-nhämana yukurra ŋurikinayi ḏaykun'ku ŋunhi ŋilimurru yurru nhämana ŋanya Djesunha, ŋayinydja yurru ŋunhiyinydja yolŋu yarrkthunna yana yätjŋurunydja, ḏupthunna ŋitjalaŋgalayŋuŋuru bitjanna ŋayaŋuŋurunydja, märr yurru ŋali ḏarrtjalknha ŋula nhämiriwnha, bitjan ŋunhi ŋayipi Djesu. \p \v 4 Yo, ŋunhi ŋayi ŋuli yolŋuyu djäma marrtji yätjtja, ŋunhiyinydjayi yolŋu rom-bakmaranhamirrina ŋayi, liŋgu bakmaramanydja ŋayi yukurra Godkuna rom. Nhä dhuwala ŋayi yätjtja? Yätjtja dhuwala balanyara gam': Ŋunhi ŋayi yurru yolŋu buku-nherraṉ Godku dhäruknha, liŋgu ŋayi yaka djäl ŋurikiyi Godkalaŋuwunydja romgu malthunarawu, ŋunhiyinydjayi yolŋu dhuwurr-yätjnha ŋayi. \p \v 5 Nhuma marŋgi muka nhanŋu Djesuwunydja, ŋunhi ŋayinydja maḻŋ'thurruna dhiyala yolŋu yana rumbal, märr ŋayina yurru yolŋu'-yulŋuwunydja yätj dhuwurr ŋunhi warrpam'thuna dhawar'marama gäma. Yurru Djesunydja ŋunhi ŋayipinydja dhuwurr-yätjmiriw warray, ḏarrtjalk warray dhika, bäyŋuna yukurra ŋorra nhanukalanydja yätj. \v 6 Ga ŋunhi ŋayi yukurra yolŋu nhina dhambay Djesuwalanydja, ŋunhinayi yolŋu yakanydja ḏukṯuk ŋayi yurru djäma ŋula nhä yätj. Ga ŋunhinydja yolŋu ŋunhi ŋayi ŋuli mukthundja-wala yana djämanydja marrtji yätj, yaka ŋayinydja ŋuriŋiyinydja yolŋuyu dharaŋan yukurra Garraynhanydja nhäyinyara ŋayi, ga yakana ŋayi marŋgi nhanŋu Garraywu yana. \p \v 7 Yo yumurrku' ŋarraku, yaka malthurra ŋurikiyinydjayi yolŋuwu ŋunhi ŋayi yukurra nhina wiripuŋuŋura romŋura, yana nhuna ŋayi yurru mayali'-wilkthun ŋuriŋiyi bothinyarayŋuyu romdhu. Ŋunhi ŋayi yukurra ŋula yolthu djäma ŋuli ŋamathama, ŋurikiyina yolŋuwu ŋayaŋu dhunupanydja, balanyaranydja bitjan Garray Djesu ŋayipi. \v 8 Ga ŋunhi ŋayi ŋuli yolŋuyu djäma marrtji yätjtja, ŋunhiyinydjayi yolŋu nhanŋu yätjkuna ŋurikina Satanguna, liŋgu ŋunhiyinydjayi Mokuynydja dhuwurr-yätjnha yana; beŋuru bili ŋurruŋuru ŋayinydja ŋuriŋiyinydjayi djäma yukurrana yätj, ga yana liŋgu dhiyaŋu-wala. Dhiyakuyina ŋayaŋuwu ŋunhi ŋayi Godku Gäthu'mirriŋunydja maḻŋ'thurruna yolŋuthinanydja, märr yurru ŋayi buwayakkumana yana warrpam'thunna baḏuwaḏuyun ŋurikiŋiyi Satanguŋunydja nhä malanha bukmak djämawuy. \v 9 Ŋuli nhe yuwalktja wal'ŋu Godkunydja nhanŋuwaynydja, bala nhe yakana yurru djäma nhä malanha yätjtja, liŋgu nhanŋuwaynydja Godkunydja walŋa dhuwali ŋayaŋuŋurana nhokala; nhe yurru ŋuyulkthirrina nyinyaŋdhunna ŋuriki yätjkunydja wal'ŋu yana, liŋgu nhenydja walŋathina yuṯathinana ŋuriŋi Godkalana nhanukalaynha wal'ŋu walŋayu. \p \v 10 Ga bitjandhina nhe yurru yolŋunha nhäma dharaŋandja, yolku ŋayi ŋunhiyi yolŋu wal'ŋu,... Godku?... mak Satangu. Ŋuli ŋayi yurru yolŋuyu djäma yakanydja dhunupa, ŋunhiyinydja yolŋu yakana nhanŋu Godku, ga ŋunhi ŋayi yurru yolŋu yaka yukurra märr-ŋamathirri wiripuŋuwu yolŋuwu, Garraywalaŋumirriwu walalaŋgu, ŋunhiyinydja yakana yuwalk Godkunydja walŋa nhanukala ŋayaŋuŋura. \s1 Biyaka märr-ŋamathiyanydja bala-lili'yunmiya \p \v 11 Liŋgu beŋuru nhuma ŋurruŋuru ŋunhi ŋäkulanydja ŋunhiyi liŋgu ŋupanayŋu yana dhäwuny'tja balanyara gam': Nhuma yurru märr-ŋamathinyaramirri bala-lili'yunmirri yana. Yo, ŋilimurrunydja dhuwala galkiwuynha wal'ŋu yana gurruṯu'mirri, bukmak ŋunhi Godkunydja yolŋu walala, bitjan gutha'manydjina yana. \v 12 Ŋilimurrunydja yurru yaka ŋoy-ŋorra wiripuŋuwu yolŋuwu, bitjandja bitjan ŋunhi yolŋu Gayin yäku, ŋunhi ŋayi yukurrana nhinana be ŋäthili ŋurukala yätjkala Mokuywala romŋura wal'ŋu. Ŋuriŋiyinydjayi Gayindhunydja yäkuyu bumara murrkay'kuŋala nhanŋuway gutha'mirriŋunha, liŋgu ŋayipi ŋuli ŋuriŋiyi Gayindhu yukurranha djäma yätjkunha, ga nhanukala ŋuriŋi yukuyuku'mirriŋuyunydja djäma yukurrana ŋamakurru' wal'ŋu yana. \p \v 13 Gutha walala ŋarraku, yaka ṉirryurranydja yana ŋunhi walala yurru dhiyakuy munatha'wuynydja yolŋu walala ŋoy-ŋorra nhuŋu. \v 14 Ga balakurruyina nhe yurru dharaŋanmirrinydja nhunapinyay nhe, ŋunhi nhe gonha'yurrunana rakunydhinyaramirrinydja rom ŋunhi liŋguna, bala nhinana nhe yukurra walŋamirriŋurana yana romŋura, liŋgu nhe yuwalkkuma märr-ŋamathirri wal'ŋu yukurra wiripu-guḻku'wunydja Godkalaŋumirriwu yolŋuwu walalaŋgu. Ga ŋunhi yurru ŋayi yolŋu yakanydja yukurra märr-ŋamathirri wiripuŋuwu yolŋuwu, ŋunhiyinydjayi yolŋu mukthun yana nhina yukurra rakunydhinyaramirriŋura romŋura. \v 15 Yo, ŋuli nhe yurru ŋaramurrthirrinydja wiripuŋuwunydja yolŋuwu, ŋayinydja Godthunydja nhuna yukurra ḻakarama ŋunhi nhenydja murrkay'-bunharamirrina yolŋu. Ga liŋguna nhuma ŋäkulanydja, ŋunhi Godkunydja walŋa yakana yukurra gulŋiyirri ŋurikalayinydja murrkay'-bunharamirriwalanydja yolŋuwala, yakana yurru ŋayi ŋunhiyi ŋaramurrmirrinydja yolŋu nhina yukurra ŋunhalanydja Godkalanydja wäŋaŋura. \p \v 16 Ga ŋalinydja marŋgina yuwalkkunydja märr-ŋamathinyarawu, liŋguna ŋali nhäŋalana Djesuwalana, ŋunhi ŋayi wekanhamina walŋa ŋanyapinyay ŋayi, bala rakunydhina ŋayi ŋayipina ŋitjalaŋgalanydja dharapulŋura, märr yurru ŋilimurrunydja manymak wal'ŋu yana walŋa nhina yukurra. Ga ŋilimurruŋga wiripunydja yurru märr-ŋamathirri Garraywalaŋumirriwu yolŋu'-yulŋuwu, ga walŋa-wekanhamirri bitjandhi muka guŋga'yun walalanhanydja, märr yurru walalanydja nhina yukurra ŋamathama yana. \v 17 Yo, ŋuli ŋayi yukurra yolŋuyu ŋayathama guḻkuny'tja wal'ŋu, ga nhäma ŋayi yurru ŋunhi gutha'mirriŋunha nhanŋuway, ŋayi yukurra nhina dhäparktja ŋula nhämiriwnydja, ga yakanydja ŋayi yurru ŋunhiyi wekama nhanŋu ŋula nhä, Godkunydja märr-ŋamathinyara yakana nhina yukurra ŋurikalayinydjayi yolŋuwala ŋoy-wuyunaramiriwwalanydja. \p \v 18 Yo yumurrku' ŋarraku, yuwalkkuŋa yana wal'ŋu märr-ŋamathinyamiya bala-lili'yunmiya. Yaka waŋiya yana dhäruktja waŋganydja, “Ŋarra yukurra märr-ŋamathirri wiripu-guḻku'wunydja,” biyakanydja nhe yurru yakana. Ŋali yurru yuwalktja wal'ŋu märr-ŋamathirri wiripuŋuwunydja yolŋuwu, bala yana djäma muka guŋga'yun ŋanya ŋuriŋi märr-ŋamathinyarayu ŋayaŋuyu yana. \v 19 Ga balakurruyina ŋali yurru yana dharaŋanmirrinydja, ŋunhiyinydja ŋali yukurra nhina bitjan yuwalkŋuŋurana yana, bala ŋali yurru nhinanydja yukurra ŋoy-yal'yunarana yana, yakana yurru ŋali barrarirri nhanŋu Godku. \p \v 20 Yo, ŋuli balaŋu ŋayaŋunydja ŋilimurruŋgu yurru waŋa yukurra yätj-ḻakarama ŋilimurrunha, yakana ŋalinydja yurru barrarirri nhanŋu Godku, liŋgu Godtja ŋunhi biyapul warray-wala ŋurikalayi ŋayaŋuwalanydja, ga marŋginydja ŋayi bukmakku warray. \v 21 Ga ŋunhi ŋali yukurra yuwalkkuma wal'ŋu märr-ŋamathirri wiripuŋuwu yolŋuwu, bala ŋayinydja yurru ŋayaŋuyunydja ŋilimurruŋgala yakana yätj-ḻakarama ŋilimurrunha; ŋilimurru yurru yana marrtji ŋunhiwala Godkalanydja galkithirrina barrarimiriwnha rum'rumdhunamiriwnha ŋula nhämiriwnha. \v 22 Bala ŋilimurru yurru waŋanydja ŋäŋ'thun birrka'mirrina yana ŋanya, ga ŋayinydja yurru wekamana yana ŋitjalaŋgu. Yo, ŋalinydja yurru märramana yana nhanukuŋu ŋunhi nhäku ŋali yurru ŋäŋ'thun yukurra ŋanya, liŋgu ŋayinydja yukurra galŋa-djulŋithirrina yulŋunydja ŋitjalaŋgala, ŋunhi ŋali yukurra nhina ŋunhiliminayi nhanukalana romŋura. \v 23 Ga dhuwalana ŋunhiyi romdja gam' ŋayi nherraranydja ŋilimurruŋgu. Ŋilimurru yurru märr-nherraṉmirri yäkulilinydja nhanukalaŋuwala Gäthu'mirriŋuwala Djesu-Christkala yana, ga bitjandhi liŋgu ŋilimurrunydja yurru märr-ŋamathinyaramirri bala-lili'yunmirri yana, bitjan yana liŋgu bitjarra ŋunhi ŋayipi Garrayyu nherrara rom ŋilimurruŋgu. \v 24 Ga ŋunhi ŋali yurru ḏälkumanydja yukurra ŋunhiyi romnha Godkuŋu, ŋalinydja yurru nhina yukurra Godkalana yana, ga ŋayi yurru God ŋayipi nhina yukurra ŋitjalaŋgala ŋayaŋuŋura. Ga balakurruyina ŋali yurru dharaŋanmirrinydja ŋunhi ŋayinydja yukurra Godtja nhina dhika ŋayaŋuŋura ŋitjalaŋgala djinawa', ŋuriŋiyinayi nhanukalay ŋayi Birrimbirryu Garrkuḻukthuna ŋunhi ŋayi Godthu wekaŋala ŋitjalaŋgala ŋayaŋulilina. \c 4 \s1 Gatjarr'yurra ŋunhiyi birrimbirrnhanydja nhä ŋunhi? Yuwalkŋu wal'ŋu Godku ŋunhi?... mak ŋuriki bothinyaramirriwu \p \v 1 Yo marrkapmirri walala, ŋunhi yurru ŋula yolŋu waŋanydja ḻakaranhamirri bitjandja, “Ŋarrakalaŋukurrunydja ŋayi ŋuli Godkunydja Birrimbirr waŋa yukurra,” bitjan, ŋäthilinydja nhe yurru gatjarr'yun ŋanya ŋunhiyi birrimbirrnha, yurruna nhe yurru märr-yuwalkthirrinydja; maḻŋ'maraŋa ŋanya ŋäthili wanhaka ŋunhiyi yuwalk wal'ŋu Godku Birrimbirr, mak bothinyaramirri birrimbirr ŋunhi. Gatjarr'yurra ŋanya ŋäthilinydja, liŋgu guḻku'yu yolŋuyu walalay ŋuli ḻakarama bothinyaramirriyunydja dhärukthu birrka'mirriŋura wäŋaŋura. \v 2 Yurru nhumanydja dharaŋanna yurru ŋunhi Godkunydja Birrimbirrnha, liŋgu ŋunhi ŋayi ŋuli yolŋuyu waŋa Djesunha yukurra bitjan, “Djesunydja ŋunha Christ, yurru maḻŋ'thurrunanydja ŋayi yolŋuna rumbalnydja dhiyala munatha'ŋuranydja,” ŋunhi ŋayi yurru yolŋu bitjandhiyinydja waŋa, ŋunhiyinydjayi ḻakarama ŋayi yukurra Godkalana Birrimbirryu Garrkuḻukthuna. \v 3 Ga ŋunhi ŋayi yurru yolŋuyu waŋa wiripukumanydja Djesunha, ŋunhiyinydjayi yolŋu yukurra waŋa birrimbirryu ŋula yolkalana wiripuŋuwalana, ŋurikalana ŋunhi ŋayi yukurra nyinyaŋdhun Garraywu Christku. Nhuma ŋäkula muka ŋäthilinydja ŋanya marrtjinyarana lili, ŋunhinhanydja ŋunhi ŋayi miriŋu nhanŋu Djesu-Christku, ga liŋguna ŋayi dhika djämanydja yukurra dhiyalaŋumina munatha'ŋurana wäŋaŋura guḻku'walana yolŋu'-yulŋuwalanydja. \p \v 4 Nhuma yumurrku' ŋarraku, nhumanydja dhuwala nhanŋuway yana Godku walala, ga nhumana djuḻkmaraŋalanydja ŋunhinhanydja walalanha bothinyaramirrinhanydja yolŋu'-yulŋunha. Liŋgu nhanŋuwaynydja Godkunydja Garrkuḻuktja Birrimbirr dhuwalina ŋayi nhina yukurra nhokalana ŋayaŋuŋura, ga ŋayinydja ŋunhi biyapul warray wal'ŋu garrwar warray-wala ŋurikalanydja yätjkalanydja birrimbirrwala, ŋunhi ŋayi yukurra nhina ŋurikala munatha'wuywala yolŋu'-yulŋuwala. \v 5 Yo, ŋunhiyinydjayi walala bothinyaramirrinydja ḻakaranhamirri dhiyakuy warray munatha'wuy warray, yana walala ŋuli waŋa munatha'wuyyu dhäwu'yu, bala ŋuli ŋunhi munatha'wuynydja yolŋu walala mäkiri'-witjunna yana ŋurikiyi, bala märr-yuwalkthirrina walalaŋgalaŋuwu dhärukkunydja. \v 6 Yurru ŋilimurrunydja dhuwala nhanŋuway yana Godku warray yolŋu walala, ga ŋunhi ŋayi ŋula yol marŋginydja Godku, ŋayinydja yurru ŋunhiyinydja yolŋu mäkiri'-witjun ŋilimurruŋguna yana. Ga ŋunhi ŋayi yakanydja Godku yolŋu, ŋayinydja yurru ŋunhiyinydjayi yakana mäkiri'-witjun ŋilimurruŋgunydja. Ga bitjandhina nhuma yurru dharaŋandja ŋunhinha yolŋunha ŋunhi ŋanya yukurra gäma ŋuriŋiyi yuwalkŋuyu birrimbirryu wal'ŋu. Liŋgu ŋunhinydja yolŋu ŋunhi ŋayi gänhara ŋurikiŋi bothinyaramirriwuŋu birrimbirrwuŋu, yakana ŋayi yurru ŋunhiyinydjayi mäkiri'-witjun ŋäma nhokuŋunydja dhäwu'. \s1 God ŋunhi ŋayipi yuwalktja wal'ŋu märr-ŋamathinyara \p \v 7 Yo marrkapmirri walala, ŋilimurru märr-ŋamathinyaramirrina gul' bala-lili'yunmirrina yana, liŋgu märr-ŋamathinyaranydja dhuwala Godkuŋuna wekanhara yanana nhanukuŋuwaynha, ga ŋunhi nhe ŋuli märr-ŋamathirri wiripuŋuwunydja yolŋuwu, ŋunhiyinydja nhe yuṯakunharana liŋguwuynha ŋurikiŋiyina Godkuŋuna nhanukuŋuwaynha walŋawuy, bala nhe marŋgina ŋunhi Godku nhanŋuwaynydja. \v 8 Ŋunhi nhe yakanydja yurru yukurra märr-ŋamathirri, nhenydja yakana marŋgi yana Godkunydja, liŋgu God dhuwala ŋayipi märr-ŋamathinyaranydja. \v 9 Ga ŋunhiyi märr-ŋamathinyaranydja warraŋulthinana maḻŋ'thurruna, rumbalnha ŋayi dhuwala nhinananydja yukurrana ŋilimurruŋgala, liŋgu Godthu djuy'yurruna nhanŋuwaynydja ŋunhiyi Gäthu'mirriŋunha dhipala munatha'lilina, märr yurru ŋilimurrunydja walŋathirriyi nhina ŋuliwitjan nhanukalana. \v 10 Yo, yolŋuwuŋunydja ŋunhinydja märr-ŋamathinyara yana ḏukṯuk warray, djäl warray, yurru Godkunydja märr-ŋamathinyara ganaŋ'thun yukurra, wekama warray marrtji ŋuli. Yaka ŋilimurru yana yuwalkkuŋala märr-ŋamathina Godku ŋäthilinydja wal'ŋu, liŋgu yuwalktja märr-ŋamathinyara balanyara gam': Godthunydja wekaŋala nhanŋuwaynydja ŋayi Gäthu'mirriŋunha, märr yurru ŋayi rakunydhirri ŋilimurruŋgalana dharapulŋura, märr yurru nhanukalanydja maŋgu'-waṉḏinyarayu ŋilimurruŋgunydja yätj malanha buwayakkumana warrpam'thunna. \v 11 Marrkapmirri walala, yuwalk yana ŋayi Godtja märr-ŋamathirri yukurra ŋilimurruŋgu wirrki wal'ŋu yana, bala ŋilimurrunydja yurru märr-ŋamathinyaramirrina bala-lili'yunmirri ŋuriŋi liŋgu yana ŋupanayŋuyu märr-ŋamathinyarayunydja waŋganydhu. \v 12 Yakana ŋula waŋganydhu yolŋuyu nhäŋalanydja Godnha nhanukalay ŋayi maŋutjiyu, yurru Godtja dhuwala warray ŋayipinydja nhinana yukurra ŋitjalaŋgalanydja ŋayaŋuŋura, ŋunhi ŋali yukurra märr-ŋamathinyaramirrinydja bala-lili'yunmirri. Yo, nhinanydja ŋayi ŋuli yukurra God dhuwala ŋayaŋuŋura ŋitjalaŋgala, bala ŋilimurrunydja yurru yukurra nhina ŋuriŋiyina liŋguna Godkalana yana märr-ŋamathinyarayu, ŋuriŋina ŋunhi ŋayi ḏarrtjalk wal'ŋu yana ŋayipi. \v 13 Ga ŋunhi ŋali yurru märr-ŋamathirri wiripuŋuwunydja yolŋuwu ŋuriŋi yuwalkŋuyunydja märr-ŋamathinyarayu Godkalanydja, balakurruyinydja ŋali yurru dharaŋanmirrina nhänharamirri, ŋunhi ŋali yukurra nhina yuwalk yana Godkala wal'ŋu, ga ŋayi nhina yukurra ŋitjalaŋgala. Liŋgu ŋunhiyinydjayi yuwalkŋunydja märr-ŋamathinyara dhawaṯthun ŋuli yukurra ŋuliŋuruna liŋguna Birrimbirrŋuru Godkalana nhanukalaynha, ŋunhi ŋayi ŋanya wekaŋalana liŋguna ŋitjalaŋgala ŋayaŋulilina. \p \v 14 Ga ŋanapurrunydja ŋuriŋinydja malthunaramirriyunydja walalay nhäŋala warray ŋanya ŋunhiyi Godkunydja Gäthu'mirriŋunha, ga yuwalk dhuwala ŋanapurru ḻakaramanydja nhumalaŋgu yukurra bitjandja gam': Godthu Gunhu'yu djuy'yurruna nhanŋuway ŋayi Gäthu'mirriŋunha walŋakunharawu dhiyaku wäŋawu, ŋayinydja ŋunhi Walŋakunharamirrina wal'ŋu Godkuŋu yana djuy'yunara. \v 15 Ga ŋunhi ŋayi yurru yol waŋa ḻakarama ŋanya Djesunha bitjandja, “Ŋayinydja ŋunha Gäthu'mirriŋu Godku,” bitjandhiyinydja yurru, ŋurikalayinydja yolŋuwala yukurra yuwalknha God nhina, ga ŋayi ŋunhiyi yolŋu nhina yukurra nhanukala Godkala. \p \v 16 Yo, marŋgina ŋalinydja ŋunhi ŋayi yukurra God märr-ŋamathirri ŋitjalaŋgunydja, bala ŋali yukurra ŋayaŋu-nherraṉmirrina nhanukala märr-ŋamathinyaralilinydja ŋunhiwalayi. Liŋgu Godtja ŋunhi ŋayipinydja märr-ŋamathinyara, ga ŋunhi yurru ŋali nhina yukurra märr-ŋamathinyaŋuranydja, ŋali yukurra ŋunhi nhinanydja nhanukalaynha Godkalana yana, ga God ŋayipi nhina yukurra ŋitjalaŋgala. \v 17 Bala ŋalinydja yurru dhärra yukurra rum'rumdhunamiriwnha ga barrarimiriwnha gumurrŋurana nhanukala Godkala, liŋgu ŋali märr-ŋamathirri ŋuli yukurra wiripuŋuwuna ŋuruku yolŋuwu yuwalkkumana wal'ŋu ŋuriŋi Godkala märr-ŋamathinyarayunydja. Yakana ŋali yurru goranydja beyaṉiyirri ŋulinyaramirriyu mala-yarr'yunaramirriyunydja waluyu, liŋgu dhiyalaŋuminydja wäŋaŋura munatha'ŋuranydja ŋali yukurra nhina waŋganyŋurana, rrambaŋina yana ŋurikala wiripu-guḻku'wala Godkalaŋumirriwalanydja yolŋu'-yulŋuwala, bitjan yana liŋgu bitjan ŋayi Christ yukurra nhina waŋganyŋura yana nhanukalaŋuwala Bäpa'mirriŋuwala, märr-ŋamathinyaraŋura yana. \p \v 18 Ga ŋunhi nhe nhina ŋuli yukurra märr-ŋamathinyaraŋura, yakanydja nhe yurru barrarirri ŋula nhäkunydja, liŋgu ŋuriŋi märr-ŋamathinyarayunydja yurru winya'yunmaramana yana ŋunhi barrarinhanydja. Yo, ŋunhi ŋali yukurra guyaŋirri ŋula yolnha ŋunhi ŋayi ŋitjalanha yurru buma dhä-ḏir'yun, ŋali yurru ŋurikiyi yolŋuwu beyaṉiyirrina, ga ŋunhi ŋali yurru beyaṉiyirri Godkunydja yukurra, ŋuriŋiyi ḻakarama yukurra ŋitjalanhanydja ŋunhi ŋali yukurra yakana nhina ŋunhili Godkalanydja märr-ŋamathinyaraŋura. Liŋgu Godthunydja yurru yakana ŋitjalanha dhä-ḏir'yun, ŋunhi ŋali yukurra märr-ŋamathirri wiripuŋuwunydja yolŋuwu yuwalkkuma dhika wal'ŋu. \v 19 Yo, ŋalinydja Garraywalaŋumirrinydja yolŋu walala märr-ŋamathirri ŋuli yukurra wiripu-guḻku'wunydja yolŋu'-yulŋuwu, liŋgu ŋayi ŋäthilinydja God märr-ŋamathina ŋitjalaŋgu. \p \v 20 Yo, ŋuli nhe yurru waŋa bitjan gam', “Ŋarranydja märr-ŋamathirri yukurra Godkunydja,” bitjan, yurru ŋuyulkthirri warray nhe yukurra ŋuruku wiripuŋuwunydja yolŋuwu Garraywalaŋumirriwu, ŋunhiyinydjayi nhe bothinyaramirrina yolŋu, yakana nhe yukurra yuwalk ḻakaranhamirri nhunapinyay nhe. Liŋgu ŋayipinydja Godtja nhinana yukurra ŋurikalayinydjayi yolŋuwala, ŋunhi nhe ŋuli gumurr-nherraṉ ŋuyulkthirri nhanŋu. Ga ŋunhi nhe ŋuli yakanydja märr-ŋamathirri yolŋuwu ŋurikiyi, ŋunhi nhe yukurra nhämanydja ŋanya dhiyaŋu maŋutjiyu, yakana nhe yurru yuwalktja märr-ŋamathirri Godkunydja, ŋurikinydja ŋunhi nhe yukurra yaka ŋanya nhäma. \p \v 21 Yo, Christthu ŋayipi yana nherrara romdja dhuwala ŋilimurruŋgu gam': Ŋunhi nhe märr-ŋamathirri yukurra Godku nhanŋuway, nhenydja yurru bitjandhi liŋgu märr-ŋamathirriyi Godkalaŋuwu wiripu-guḻku'wunydja yolŋu'-yulŋuwu. \c 5 \s1 Ŋuriŋi märr-yuwalkthinyarayu yana ŋilimurru yurru djulkmarama munatha'wuynhanydja nhänha malaŋunha. \p \v 1 Yo, nhumanydja dhuwala nhanŋuway Godku yana yumurrku', ŋunhi nhuma yukurra yuwalkkuma märr-yuwalkthirrinydja Djesunha, ŋunhi ŋayinydja yuwalk yana ŋayipi Christ, Godkuŋu djuy'yunarawuy ŋunhi. Yo, ŋunhi nhe ŋuli märr-ŋamathirrinydja yolŋuwu bäpa'mirriŋuwu, ga nhenydja yurru bitjandhi liŋgu märr-ŋamathirriyi ŋurikalaŋuwuyi yothu'wunydja yana. \v 2 Ga ŋunhi ŋilimurru ŋuli yukurra märr-ŋamathirri Godku, ga dhäruk ŋanya märramanydja yukurra, ŋalinydja yurru märr-ŋamathirriyi Godkalaŋumirriwu yumurrku'wunydja bukmakku yana miṯtjiwu. \v 3 Yo, ŋunhi ŋali yuwalkkumanydja märr-ŋamathirri yukurra Gunhu'wu Godku, ŋali yurru yukurra ŋayathama ŋunhiyi romnha nhanŋu baṯ bitjanna, ga romdja ŋunhiyi ŋayi nherrara ŋitjalaŋgu, yaka ŋunhiyi ḏälnydja ga ŋonuŋdja, yaka ŋitjalanha yukurra ŋula djawar'-wekama ŋuriŋiyi. \v 4 Liŋgu ŋunhinydja nhä malanha ŋunhi ŋuli dhawaṯthun yukurra Godkala, ŋunhiyinydjayi djuḻkmaramana marrtji munatha'wuynhanydja nhänha malaŋunha, ga nhenydja yurru djuḻkmarama yukurra munatha'wuynhanydja dhiyakuynhanydja romnha märr-yuwalkthinyarayuna yana. \v 5 Yakana yurru ŋula yol yolŋu djuḻkthun gänanydja nhanukalaynydja ŋayi ganydjarryu be; ŋuriŋiyi liŋgu yolŋuyu djuḻkmaramanydja yurru dhiyakuynha munatha'wuynydja romnha ŋunhi ŋayi ŋuli märr-yuwalkthirri yukurra Djesunha, ŋunhi ŋayinydja Gäthu'mirriŋu nhanŋu Godku. \p \v 6 Liŋgu Djesu-Christtja ŋayipinydja marrtjinayi lili dhipala munatha'lilinydja, ga marrtjinanydja ŋayi gapukurru ga gulaŋgurru, märrma'kurru. Yuwalk muka ŋayi ḻiya-ḻupthurruna gapuyunydja, bala ŋayi Gunhu'yunydja ḻakaraŋala ŋanya, “Dhuwaliyina ŋarraku Gäthu'mirriŋunydja,” bitjarra. Yurru yaka ŋayi ŋunhi yana ḻiya-ḻupthurruna ga liŋguna; ŋuliŋuruyi dhäŋuru ḻiya-ḻupthunaraŋurunydja nhanŋu gulaŋdja waṉḏinayi walŋakunharawu ŋitjalaŋgunydja. \v 7 Yuwalk ŋunhiyinydja. Ŋali marŋgina liŋgu ŋuriŋi Godkalanydja Birrimbirryu Garrkuḻukthunydja warraŋulkumana yukurra maḻŋ'maramana ŋunha ŋayaŋuŋuranydja ŋitjalaŋgala, ga ŋunhiyi Godku Garrkuḻuktja Birrimbirr yuwalk ŋayi, yakana ŋayi yurru bothirrinydja ḻakarama. \v 8 Yo, ŋuriŋiyi ḻurrkun'thunydja malaŋuyu ŋayi yukurra Godthunydja ḻakaramana ŋanya Djesunha, ŋuriŋiyi Garrkuḻukthu Birrimbirryu ga gapuyu ga ŋuriŋi gulaŋdhu, ga dhiyaŋuyi malaŋuyu ḻurrkun'thunydja yukurra ḻakarama ŋunhiyi liŋgu ŋupanayŋu yana waŋganynha, ŋunhi Djesunydja Gäthu'mirriŋu Godku nhanŋuway. \v 9 Ŋunhi ŋayi ŋuli yolŋuyu marŋgiŋuyu ḻakarama yukurra dhäwu', ŋalinydja yurru ŋunhiyi märr-yuwalkthirri muka, yurru ŋayinydja Godtja biyapul wal'ŋu ŋunha-bala bathala, wakin wal'ŋu yolŋuwalanydja. Ŋalinydja yurru yana ŋaḏupthunna ŋurikiyi dhäwu'wu ŋunhi ŋayi yukurra Godthu ŋayipina ḻakarama ŋitjalaŋgu, ga ŋayi yukurra ḻakarama Djesunhanydja bitjanna, “Ŋayinydja ŋarraku ŋunhi Gäthu'mirriŋu yana.” \v 10 Ga ŋunhi nhe ŋuli märr-yuwalkthirrinydja yukurra Djesuwu ŋuriki Gäthu'mirriŋuwu Godkalaŋuwunydja, nhenydja yurru marŋgiyirri ŋunha ŋayaŋu nhuŋu, ŋunhi ŋayinydja yuwalk yana wal'ŋu Gäthu'mirriŋu Godku nhanŋuway. Ga ŋuli nhe yurru yakanydja märr-yuwalkthirri Godku, ŋunhi nhaltjan ŋayi yukurra waŋa Djesunha ḻakarama, ŋunhiyinydjayi bitjan nhe yukurra ḻakarama Godnhanydja bothinyaramirrina, liŋgu yaka warray nhenydja märr-yuwalkthirri yukurra nhanŋu Godku, ŋunhi ŋayinydja yukurra ḻakarama warraŋulkuma dhika wal'ŋu yana ŋanya Djesunha. \v 11 Liŋgu Godthu ḻakarama yukurra bitjan, “Liŋguna ŋarra wekaŋalanydja ŋunhi yuwalkŋunydja wal'ŋu walŋa nhumalaŋgu, yurru märramanydja nhuma yurru ŋunhiyi walŋanha ŋuliwitjan ŋarrakalaŋuwala Gäthu'mirriŋuwalana, waŋganygalana yana.” \v 12 Yo, ŋunhi nhe liŋguna märraŋalana Godkunydja Gäthu'mirriŋunha, liŋguna nhe ŋayathama yukurra ŋunhi yuwalkŋunydja walŋa, bala nhe yurru nhinanydja yukurra walŋana yana gupaḏalnha-wala. Ga ŋunhi ŋayi ŋula yolthu yolŋuyu yakanydja märraŋala Godku Gäthu'mirriŋunha, yakanydja ŋayi yukurra nhina Djesu ŋurikala yolŋuwala ŋayaŋuŋura, ŋunhinayi yolŋu ŋayaŋu-rakunydja, yakanydja ŋayi ŋayathama yukurra yuwalkŋunydja walŋa. \s1 Ḻakarama yukurra gupaḏalŋuwuynha walŋawuy \p \v 13 Yurru nhumanydja märr-yuwalkthirri yukurra yana Godkalaŋuwala Gäthu'mirriŋuwala, bala ŋarra wukirrina nhumalaŋgu dhuwala yulŋunydja, märr yurru nhuma marŋgiyirri ŋunhi nhumanydja liŋguna märraŋalana yuwalkŋunydja walŋanha, bala nhuma yurru nhinanydja yukurra gupaḏalnha-wala yana. \v 14 Godtja dhuwala märr-yuwalkthinyaramirri ŋayi, ga ŋunhi ŋali yurru ŋäŋ'thundja ŋanya ŋula nhäku nhanukalay djälkurrunydja yana, ŋayinydja yurru ŋämana ŋinyalanha. \v 15 Yo, ŋäŋ'thundja ŋali yurru ŋula nhäkunydja, ga ŋayinydja yurru ŋämana, bala ŋali marŋgina ŋunhi ŋali märraŋalana liŋguna ŋunhiyinydja ŋunhi nhäku ŋali ŋäŋ'thurruna ŋanya. \p \v 16 Ŋuli yurru nhe yolŋunha nhäma Garraywalaŋumirrinha, ŋayi djäma yukurra ŋuli yätj, nhenydja yurru bukumirriyaŋa ŋurikiyinydjayi yolŋuwu dhuwurr-yätjkunydja, märr yurru ŋayi ŋanya Godthunydja walŋakuma muka. Ga ŋunhi ŋayi yolŋu liŋgunydja dhaḻ'yunminanydja ŋanyapinyay ŋayi buthuru, liŋgu ŋayi yaka djäl Godkalaŋuwu romgu, ŋuriŋiyinydja yätjthu ŋanya gäma yukurra rakunydhinyaramirrililina. Yakana ŋurikiyinydjayi nhe yurru bukumirriyaŋa, liŋgu ŋuriŋiyinydjayi yolŋuyu liŋguna djarr'yurruna ŋayi yurru yakana Godnha dhäruk-märrama; yakana yurru Godthu ŋanya ŋunhiyi walŋakuma. Yurru wiripuŋuyunydja yolŋuyu ŋuli djäma yätj, liŋgu ŋayi yaka marŋgi Godku, ga ŋurikiyinayi yolŋuwu nhe yurru bukumirriyaŋanydja, märr yurru ŋanya Godthu walŋakumana. Yo, wiripuŋuyunydja ŋuriŋiyi yätjthu ŋuli yolŋunha gäma rakunydhinyaramirrililina yana; yaka nhe yurru ŋurikiyinydjayi bukumirriyaŋa. \v 17 Bukmakthu nhäyunydja malaŋuyu yätjthunydja yukurra yarrkmaramana ganaŋ'maramana ŋilimurrunha Godkalanydja, yurru Godthunydja bäy-ḻakarama warray yurru ŋuriki yolŋuwu, ŋunhi ŋayi yurru ŋäma rirrakay Godnha, bala ganandja yurru nhanŋuway yätj; ŋunhiyinhanydjayi yolŋunha yurru ŋayi Godthunydja walŋakuma, yakana ŋayi yurru ganaŋ'thun Godkalanydja gupaḏal. \p \v 18 Yo, dhiyakuna ŋilimurru marŋginydja gam': Dhäŋuru ŋuliŋurunydja ŋunhi ŋali walŋathinana ŋuriŋi Godkala walŋayu liŋguna, ŋalinydja yaka ḏukṯukthirri yätjkunydja. Yakana yurru ŋali biyapul djäma yätj, liŋgu ŋali ŋunhi yumurrku' Godkuna nhanŋuwaynha, ga ŋayinydja yukurra Godkunydja Gäthu'mirriŋu djäka ŋitjalaŋgu, gunganhamarama yukurra ŋitjalanha, märr ŋayi yurru ŋuriŋiyinydja yätjthunydja Mokuyyu yakana ŋitjalanha dhanu'yun. \p \v 19 Yo, liŋguna ŋali marŋgithinana, ŋalinydja dhuwala nhanŋuwaynha wal'ŋu yana Godkuna yumurrku', ga nhina ŋali yukurra nhanukalana ŋarambiya'ŋura, bäyyi ŋunhi dhuwala munathany'tja wäŋa bukmaknha yana nhanukala ŋurikalayi yätjkala goŋŋura. \p \v 20 Ga bitjarrayi ŋilimurru marŋgithina ŋurikinydja ŋunhi Godkunydja Gäthu'mirriŋu marrtjina lili dhipala munatha'lilinydja wäŋalili, bala ŋayi maḻŋ'maranharaminana ŋanyapinyay ŋayi liŋguna ŋilimurruŋgalaynydja, märr yurru ŋilimurru marŋgiyirri nhanŋu, ga dharaŋan ŋanya ŋunhi ŋayipina yuwalktja wal'ŋu waŋarr God. Ga ŋalinydja yukurra nhina ŋunhiliyinayi yuwalkŋuŋurana, liŋgu ŋali waŋganynha dhambay nhanukalaŋuwala Gäthu'mirriŋuwalana yana, Djesu-Christkalana. Yo, ŋayipina yuwalktja wal'ŋu God yana, ga dhambay-manapanmirrina nhanukala ŋalinydja yurru nhina yukurra gupaḏalnha-wala yana. \p \v 21 Yumurrku' ŋarraku, dharray walala yulŋunydja. Yaka waŋarrkuŋa dhiyakuy munatha'wuynhanydja nhänha malaŋunha, ga yaka yana nhänydja malanha nherrala ŋäthilinydja. Ŋurruŋukuŋa ŋanyana Djesunhana ŋäthilinydja, ga märr-ŋal'yurra nhanukiyingala yana waŋganygala. Ga liŋguna dhuwala.