\id EPH Le livre de la Nouvelle Amitié 2010 \h Efɛs yaab \toc1 Kugbɔnku kùa Pɔl kɛle' ki de' Efɛs yaab nnɔ \toc2 Efɛs yaab \toc3 Efɛ \mt2 Kugbɔnku kùa Pɔl kɛle' ki de' \mt1 Efɛs \mt2 yaab nnɔ \imt1 Nà wɔngeh Kugbɔnku kuu te ma bo \ip Pɔl kɛle' kugbɔnku kuu ki de' Kristo ya táan yà te Efɛs ya du ni nin iʼtɔ yà te Asi ya tinfɛnm ni nnɔ nɛ. U là te lipɛkl ni nɛ ki kɛle' kugbɔnku nnɔ (3:1; 4:1). Pɔl taan' u wɔkn' itáan nnɔ miwɔknm mà kɛ nnɔ mijenjenm bo nɛ ki kɛle' kugbɔnku kuu ni. U kɛle' kù ki de' Kristo yaab bà ŋa yé Sufmbɛ nnɔ nɛ. Kugbɔnku kuu ya mɛsɛnkpiɛke si: Efɛs yaab ń bɛnde Uwien bonde' wɔ ń sɔn itùon yà nɛ. Nì yé tibont tà là buɔ, Yesu cère' binib bɛnde' tù nɛ. Uwien bonde' haali uyoyo ŋɔ wɔ ń taan nà kɛ te kitink bo nin kutaaku bo nɛ kí taa kí ŋukn Yesu Kristo. \ip Kí cin liyul 1 kí tì baa 3, Pɔl tɔke' bɛ ki ye: Yesu Kristo nɛ baa' ki kpo' udɔpɔnpɔn bo ki cère' bɛn nin Uwien taan' buñɔbu, ki gben' kinɛnk kà là te bà yé Sufmbɛ nin bà ŋa yé Sufmbɛ nnɔ ya sɛsiɛke. Nɛn bo, borm ŋa ji te biʼsiik ni. \ip Kí cin iyul 4 kí tì baa 6, Pɔl tɔkeh Kristo yaab ki teh bɛ ń li ŋmɔbe mitekjim nin uyɛnduɔn wà Uwien de' bɛ wù nnɔ, kí li fuobe mifuobfɛ̀nm. Wà kɛle' kugbɔnku kuu nnɔ tɔkeh piiciɛb ki teh bɛ ń bɛ ń li yíe biʼpuob tɛn Kristo yíe uʼtáan yaab ma bo, ki kpo' biʼbiɛre bo nnɔ nɛ. \c 1 \s1 Ifuonde \p \v 1 Min Pɔl, n yé *Yesu Kristo ya tond nɛ Uwien ya yíem bo. N kiɛh kugbɔnku kuu ń de bà yé Uwien yaab kí ñɛ *Yesu Kristo bo, ki du uʼbo ki te [Efɛs ya du ni] nnɔ nɛ. \v 2 TiʼBaa Uwien nin Yonbdaan *Yesu Kristo ń juoke nɛ, kí de nɛ uyɛnduɔn. \s1 Uwien tien' tɛ mimɔnm mà Yesu Kristo bo \p \v 3 Tí pɛ̀ke mɛn Uwien tiʼYonbdaan *Yesu Kristo ya Baa. Ti yé wɔn Kristo yaab ma nnɔ nɛ Uwien tien' tɛ uʼmɔnm kɛ ya bol. Mimɔnm nnɔ yé paaki bó yaam nɛ, ki yé *Mifuoñaanm yaam. \v 4 Tɔ, u là cère' ti yé Kristo yaab nɛ ki gɛ̀nde' tɛ ki laa' wa laan ñɛn' uŋɛndun ŋɔ tí li yé uʼyaab, ki la li ŋmɔbe biil uʼnun bó. U yíe tɛ nɛ, \v 5 ki juɔ' ki gɛ̀nde' tɛ ki tien' tɛ uʼbumu *Yesu Kristo bo. U yíe nɛ ki cɛ̀kre' uʼyɛnm ki tien' nnɔ, \v 6 ŋɔ tí li pɛ̀keh wɔ u ŋmɔbe ukpiɛke wà nnɔ bo nin u tien' tɛ tinimɔ̀nt tà kí ñɛ uʼBijɛ wà u yíe wɔ nnɔ bo. \p \v 7 Wɔn uʼBijɛ ya sɛ̀m bo nɛ u dɛ' tɛ ki wiɛ', ki fère' tɛ tiʼbiɛre, ki wuɔn' tɛ u ŋmɔbe tinimɔ̀nt tù yɛbe ki tì kpɛ ma bo. \v 8 U tien' tɛ tinimɔ̀nt nnɔ ki gbien', ki de' tɛ miyɛnfuom nin mibɛnm isɛn kɛ ni. \v 9 U cère' ti bɛnde' tibonbɔlkaar tà uʼyíem bo, u là cɛ̀kre uʼyɛnm wɔ ń tien tù Kristo bo nnɔ. \v 10 Nì lá kpaan' uyo la, u li tien tibonbɔlkaar tà nnɔ si: u li taan nà kɛ te kutaaku bo nin nà kɛ te kitink bo nnɔ Kristo ń li yé niʼkɛ ya bɛr. \p \v 11 Uwien cère' ti yé wɔn Kristo yaab ma nnɔ nɛ ki là juɔ' ki gɛ̀nde' tɛ tí li yé uʼyaab. Uwien teh tibont kɛ u jɛke' ma bo nin u yíe ma bo, \v 12 ŋɔ tinbi bà kpiɛ' ki ŋmɔbe lidɛndɛnl Kristo bo nnɔ tí li pɛ̀keh wɔn Uwien, u ŋmɔbe ukpiɛke wà nnɔ bo nɛ. \p \v 13 Wɔn Kristo bo nɛ niʼmɔ là cii' Uwien ya gbɛr. Tù yé tigbɛmɔ̀nt nɛ, ki yé tigbɛmɔnmɔnt tà cère' ni ŋmɛre'. Ni teke' wɔ ki jin', nɛ Uwien diɛke' nɛ. *Mifuoñaanm mà u là pùon' ki ye u li de nɛ mɛ̀ nnɔ nɛ yé kudìɛku nnɔ. \v 14 *Mifuoñaanm nnɔ bo, ti bɛn kɛin ki ye ti li lɛ Uwien bonde' lifaal là ki ble' u dɛ' bà ki wiɛ' bi yé yaab nnɔ. Nɛn bo, cère mɛn tí li pɛ̀keh wɔ u ŋmɔbe ukpiɛke wà nnɔ bo. \s1 Pɔl kàareh ki dienh Efɛs yaab \p \v 15 Nɛn bo nɛ n cii' ni tùɔre' ki teke' Yonbdaan *Yesu ki jin', ki tùɔre' ki yíe Uwien ya nib kɛ ma nnɔ, \v 16 nɛ n tuu ki faareh Uwien niʼbo, ki tiɛn niʼbó nʼkaare ni, \v 17 ki miɛh tiʼYonbdaan *Yesu Kristo ya Wien wà yé tiʼBaa ki ŋmɔbe ukpiɛke nnɔ wɔ ń cère *Mifuoñaanm ń de nɛ miyɛnfuom kí wuɔn nɛ wɔ, ní tùɔre kí bɛnde wɔ. \v 18 N miɛh wɔ wɔ ń wende niʼnun bó, ní bɛnde lidɛndɛnl là bo u yih nɛ nnɔ; kí bɛnde uʼfaal là mɔn ki ŋmɔbe lisel, u li taa lɛ̀ kí de binib bà yé uʼyaab nnɔ; \v 19 kí bɛnde kí ye uʼtuɔm yɛbe ka tì ŋmɔbe mì kpɛ nin bà. U taah mɛ̀ ki toreh tinbi bà teke' wɔ ki jin' nnɔ. U wuɔn' mituɔm bugbɛn yɛbe ki kpɛ ma bo, \v 20 uyo wà u taa' mɛ̀ ki mɛkre' Kristo bitɛnkpiib ni, ki taa' wɔ ki kàan' uʼnɔjie bó paaki bó nnɔ nɛ. \v 21 Kristo te nɛn saan nɛ ki ŋmɔbe mituɔm ki cɛn' nà kɛ te kutaaku bo ki ŋmɔbe mituɔm kɛ ya bol nin nà kɛ ŋmɔbe ticiɛnt kɛ ya bol. Uʼyel cɛn' iyel yà kɛ te. Na yé fɛnfɛnnɔ ya yel baba, lì cɛn' uyo wà we ní nnɔ mɔ yɛ nɛ. \v 22 Uwien cère' Kristo nɛ tɛ' tibont kɛ bo litaal, ki tien' wɔ tibont kɛ ya ciɛn. Wɔn nɛ yé uʼtaanl ya yul, \v 23 nɛ uʼtaanl yé uʼgbɛnɛnt. U te liʼni ki tì gben', nɛ Uwien mɔ te uʼni ki tì gben'. \c 2 \s1 Mifuobfɛ̀nm nin Kristo \p \v 1 Uyo uba ni là teh ibiɛre nɛ ki biih Uwien, ki te tɛn bitɛnkpiib uʼnun bó; \v 2 ki teh tɛn uŋɛndun yaab, ki boh wà yé isɛnpol ya ciɛn ki te kutaaku nin kitink ya sɛsiɛke nnɔ. Fɛnfɛnnɔ u ya ciɛn nɛ ŋuuke uŋɛndun ya nib bà ŋa tuo' Uwien ya ñɔbu bó nnɔ; ki cèreh bi teh u yíe nà. \v 3 Uyo uba tiʼkɛ mɔ là te tɛn bi ya nib nɛ, ki pɛ minisaaltetem bo, ki teh tiʼyɛnm yíe nà. Tiʼnisaaltetem nnɔ bo, ti là kpɛ Uwien ń dɛre tiʼtub tɛn binitɔb nɛ. \p \v 4 Ama Uwien nín muɔh binib micɛcɛkm nì tì kɛnde', ki yíe tɛ ki gbien'. Nɛn bo, \v 5 tinbi bà là te tɛn bitɛnkpiib Uwien ya nun bó, ka boh wɔ nnɔ, u cère' ti liɛbe' ki fuobe nin Kristo. Uʼjuokm bo nɛ ni ŋmɛre'. \v 6 Ti yé *Yesu Kristo yaab ma nnɔ nɛ Uwien taan' ki mɛkre' tinbi nin wɔn, ki cère' ti kɛ̀le' wɔn Kristo saan paaki bó. \v 7 Uwien tien' tɛ nnɔ uʼjuokm bo nɛ kí ñɛ *Yesu Kristo bo, ŋɔ kí ñɛ dinnɔ kí li joh wɔ ń wuɔn kí ye uʼnimɔ̀nt yɛbe ka tì ŋmɔbe tù kpɛ nin bà nɛ. \v 8 Ni teke' *Yesu ki jin' ma nnɔ, nɛ cère' ni ŋmɛre' Uwien ya juokm bo. Na yé niʼtuɔm bo nɛ ni ŋmɛre', Uwien ya paabu bo nɛ ni ŋmɛre'. \v 9 Na yé niʼtùon bo nɛ ni ŋmɛre'. Nɛn bo, uba la li jɛbnh uʼba. \v 10 Kimɛ Uwien nɛ cère' ti ji yé ti yé bidɛnb bà nɔ. Ti yé *Yesu Kristo yaab ma nnɔ nɛ Uwien tien' tɛ binifɛ̀nb ŋɔ tí li sɔnh itùonmɔnmɔn yà u là juɔ' ki bonde' yɛ̀ ki ble' tɛ nnɔ. \s1 Yesu Kristo bo nɛ tiʼkɛ taan' ki tien' unibaab \p \v 11 Nɛn bo, tiɛre mɛn kí ye bi maa' nɛ ma na yé Sufmbɛ. U yo uba *Sufmbɛ là yih nɛ bà ŋa jiɛ' pun nɛ, ki yih biʼba bà jiɛ' ipun. Unisaal nɛ jiɛ' biʼpun nɛ upunjiɛ ya dìɛku te biʼbo. \v 12 Tiɛre mɛn kí ye uyo nnɔ, na là bɛn Kristo, ka là ŋmɔbe sɛn ní li yé Israyɛl yaab, ka là te kujɔtieku kùa Uwien cuo' kù nin uʼnib mibolm mà yɛbe, ki pùon' lipuonl ki de' bɛ nnɔ ni. Na là ŋmɔbe dɛndɛnl, ka bɛn Wien niʼfuobm ni kitink kiɛ bo. \v 13 Ama ninbi bà là jɛnde' Uwien nnɔ, fɛnfɛnnɔ ni yé *Yesu Kristo yaab ma nnɔ, Uwien cère' ni nɛkn' wɔ kí ñɛ wɔn Kristo ya sɛ̀m bo nɛ. \p \v 14 Kimɛ wɔn Kristo nɛ cère' ti ŋmɔbe uñɔkpaan. U taan' *Sufmbɛ nin bà ŋa yé *Sufmbɛ ki tien' linibol liba. U kpo' udɔpɔnpɔn bo, ki gben' kinɛnk kà là te tɛn liguonl ki bore' bɛ nnɔ. \v 15 U cère' *Sufmbɛ ya yiko nin uʼwɔb nin uʼtentienm ŋa ji ŋmɔbe tuɔm. U taan' *Sufmbɛ nin bà ŋa yé *Sufmbɛ ki tien' linibofɛ̀nl bi tɛ nin wɔ. U tien' nnɔ nɛ ki cère' bi ŋmɔbe uñɔkpaan. \v 16 U kpo' udɔpɔnpɔn bo nɛ ki taan' bà yé Sufmbɛ nin bà ŋa yé Sufmbɛ ki tien' unibaab ki cère' bɛn nin Uwien taan' buñɔbu. U tien' nnɔ nɛ ki gben' kinɛnk kà là bore' bɛ nnɔ. \v 17 Kristo baa' ki lá tɔke' ninbi bà là jɛnde' Uwien nin bà là nɛke wɔ nnɔ uyɛnduɔn ya gbɛr nɛ. \v 18 Kristo bo nɛ Mifuoñaanbaabm cère' tiʼkɛ laa' usɛn tí nɛkn Baa Uwien. \p \v 19 Nɛn bo, ninbi bà ŋa yé *Sufmbɛ nnɔ, na ji yé cɛnb bii binib bà ñɛn' niba bó ní, ama ni ji yé Uwien ya nib ya biba nɛ, ki yé uʼden yaab mɔ. \v 20 Ni te tɛn kuduku kùa bi mɛh kù ya bont nɛ. *Yesu ya tondb nin *Uwien ya ñɔbonsɔknb nɛ yé kuduku nnɔ ya tɛnpuul, nɛ *Yesu Kristo bugbɛn yé litɛnl là co litɛnpuul nnɔ. \v 21 Wɔn bo nɛ kuduku nnɔ ya bont kɛ tɔ tuʼtɔr bo ki kpienh, ki tì tien' kuduku kùa yé Yonbdaan yaaku. \v 22 Ni yé wɔn Kristo yaab ma nnɔ, niʼmɔ yé kuduku nnɔ ya bont ya tuba nɛ, ki taan' ki tien' libùol là Uwien te kí ñɛ *Mifuoñaanm bo. \c 3 \s1 Pɔl tɔke' bà ŋa yé Sufmbɛ tigbɛmɔnmɔnt \p \v 1 *Yesu Kristo ya tuonl bo nɛ min Pɔl te lipɛkl ni ninbi bà ŋa yé *Sufmbɛ nnɔ bo. \v 2 Ni cii' Uwien ya nimɔ̀nt bo, u de' nni lituonl là ń sɔn kí de nɛ nnɔ bó. \v 3 U là cìbre' nʼnun bó ki cère' n bɛnde' uʼgbɛbɔlkaar nɛ ki kɛle' tù mikpiɛkm kugbɔnku kuu ni waamu. \v 4 Ni kaan' tù la, ni li fre kí bɛnde kí ye n ŋmɔbe mibɛnm tigbɛbɔlkaar nnɔ bo. Tù wɔngeh Uwien lá li tien nà kí ñɛ Kristo bo nɛ. \v 5 Uwien ŋa là cère' uyo bo yaab bɛnde' tigbɛbɔlkaar nnɔ, ama fɛnfɛnnɔ wuɔ Mifuoñaanm cère' uʼyaab *Yesu ya tondb nin uʼñɔbonsɔknb bɛnde' tù. \v 6 Tigbɛbɔlkaar nnɔ si: kí ñɛ uʼgbɛmɔnmɔnt bo, bà ŋa yé *Sufmbɛ li taan nin *Sufmbɛ kí ji Uwien ya faal, kí taan kí tien unibaab, kí taan kí li te Uwien là pùon' lipuonl là nnɔ ni, kimɛ biʼkɛ yé *Yesu Kristo yaab nɛ. \p \v 7 Uwien ya nimɔ̀nt nin uʼpaabu bo nɛ u cère' n yé uʼtonsɔnl, ki tɔkeh binib uʼgbɛmɔnmɔnt nnɔ. \v 8 Min wà yé Uwien ya nib ya gbaarkɛ nnɔ, Uwien tien' nni tinimɔ̀nt ki ye ń tɔke bà ŋa yé *Sufmbɛ nnɔ kí ye Kristo yé lifaal là mɔn ki tì kɛnde' nɛ; \v 9 kí wuɔn binib kɛ bɛ ń tùɔre kí bɛnde Uwien teh ma bo nibonn nà u là bobn' nɛ̀ lididikl bo nnɔ. Wɔn Uwien wà ñɛn' tibont kɛ nnɔ nɛ là bɔle' nɛ̀ uʼba saan haali uyo bo. \v 10 U tien' nnɔ ŋɔ kí ñɛ uʼtaanl bo, nà ŋmɔbe mituɔm kɛ ya bol nin nà ŋmɔbe ticiɛnt kɛ ya bol ki te paaki bó nnɔ ń bɛnde Uwien ŋmɔbe miyɛnfuom isɛn kɛ ni ma bo nɛ. \v 11 Nnɔ nɛ Uwien là bobn' wɔ ń tien nà haali uyo bo nnɔ, u ji tien' nɛn nɛ tiʼYonbdaan *Yesu Kristo bo. \v 12 Ti teke' Kristo ki jin' ma ki yé uʼyaab nnɔ bo nɛ ti ŋmɔbe usɛn tí nɛkn Uwien nin midum. \v 13 Nɛn bo nɛ n gbáanh nɛ, ni la cère niʼgbɛnɛnt ń yɔ̀re n jinh ijɛnd yà niʼbo nnɔ bo. Ama cère mɛn nʼjɛnd nnɔ ń li yé niʼbo ukpiɛke. \s1 Kristo yíe tɛ \p \v 14 Nɛn bo nɛ n gbaandeh Baa Uwien ya nun bó. \v 15 Wɔn nɛ yé kutaaku bo yaab nin kitink bo yaab kɛ ya Baa. \v 16 N miɛh wɔ uʼkpiɛke yɛbe ki tì kɛnde' ma nnɔ bo wɔ ń cère *uʼFuoñaanm ń de nɛ mituɔm, ní li yé binib bà ya fɛ̀l co nɛ. \v 17 N liɛbe' ki miɛh wɔ, wɔ ń cère Kristo ń li te niʼfɛ̀l ni kí tì gben nɛ. Ni teke' wɔ ki jin' ma nnɔ bo, n miɛh wɔ wɔ ń cère ní li faa miyíem ni, kí li se mɔnmɔnm, \v 18 ŋɔ ninbi nin uʼnitɔb kɛ ń fre kí bɛnde Kristo ya yíem yɛbe ka ŋmɔbe biɛn isɛn kɛ ni ma bo; \v 19 kí bɛnde kí ye uʼyíem yɛbe ki tì gɛ̀bre' unisaal ya bɛnm; kí li ŋmɔbe Uwien ya tetem kɛ ki tì gben'. \v 20 Uwien nɛ li fre kí tien tɛ nɛ̀ ń li yɛbe kí cɛn ti maaleh nà nin ti miɛh wɔ nà, kí ñɛ uʼtuɔm mà te tiʼni ki sɔnh itùon nnɔ bo. \v 21 Wɔn si ukpiɛke uʼtaanl yaab ni *Yesu Kristo bo yo kɛ yo haali nin uyo wà ŋmɔbe gbenm. Ami. \c 4 \s1 Uwien cère' Kristo yaab kɛ taan' kí tien unibaab \p \v 1 Tɔ, min Pɔl wà te lipɛkl ni Yonbdaan bo nnɔ sureh nɛ; ní cère niʼtetem ń li selndeh Uwien wà yin' nɛ nnɔ; \v 2 kí li jiindeh niʼba tingi isɛn kɛ ni, kí li ŋmɛ nin unil kɛ, kí li ŋmɔbe liyɛnguol, kí li yíe tɔb, kí li ŋmɔbe sukle tɔb bo. \v 3 *Mifuoñaanm taan' nɛ ki tien' unibaab ma nnɔ, ñikn mɛn kí li tɛ kí ñɛ uñɔkpaan bo. \v 4 Uwien cère' tiʼkɛ taan' ki tien' tigbɛnɛnt tuba nɛ. *Mifuoñaanm mɔ te miba nɛ. Nɛ Uwien yin' tɛ lidɛndɛnl là bo nnɔ mɔ te liba nɛ. \v 5 Yonbdaan te uba nɛ. Mitekjim mɔ te miba nɛ. Uwien ya ñunsii mɔ te uba nɛ. \v 6 Uwien te uba nɛ, ki yé unil kɛ ya Baa. Wɔn nɛ cɛn' nà kɛ te, ki te unil kɛ ya fɛ̀l ni, ki taah unil kɛ u sɔnh uʼtùon. \p \v 7 Ama tiʼni wà kɛ laa' bupaabu Kristo de' wɔ ki kpaan' ma bo nɛ. \v 8 Nɛn bo nɛ nì kɛle' *Uwien ya gbɔnku ni ki ye: \q1 «U doh paaki uyo wà nnɔ, \q1 u tuke u cuo' bà tiyonbt nnɔ nɛ, \q1 ki de' binib bupaabu.» \p \v 9 Tɔ, u don' paaki ya tingi si ba? Ni yé nɛ̀ ń wuɔn kí ye u kpiɛ' ki jiire' dɛntingi nɛ. \v 10 Wà jiire' dɛntingi nnɔ, wɔn nɛ don' paaki mɔ ki gɛ̀bre' kutaaku ŋɔ wɔ ń li te niʼkɛ saan. \v 11 Wɔn nɛ de' unil kɛ bupaabu. U cère' biba yé bitondb, bitɔb yé uʼñɔbonsɔknb, bitɔb mɔ kpaandeh tigbɛmɔnmɔnt, bitɔb yé bà likeh uʼtáan yaab\f + \fr 4:11 \ft Bi lɛbre' iñɔbon yà ki ye \fq bitɔb yé bà likeh uʼtàan yaab \ft nnɔ; ì kɛle' Grɛkmbɛ ya lenm ni ki ye biwɛnkpaab nɛ.\f*, bitɔb mɔ yé Uwien ya gbɛr ya wɔnwɔknb. \v 12 U de' bupaabu nnɔ ŋɔ wɔ ń bonde Uwien ya nib bɛ ń li sɔnh uʼtuonl, kí cère uʼtaanl là yé uʼgbɛnɛnt nnɔ ń kpére mitekjim ya sɛn ni nɛ. \v 13 Nnɔ nɛ tiʼkɛ li ŋmɔŋmɔbe kí tì tien unibaab mitekjim ya sɛn ni, kí bɛnde wɔn Uwien ya Bijɛ mɔnmɔnm, kí li yé binib bà kpére' mitekjim ya sɛn ni, kí li te tɛn Kristo kí tì gben. \v 14 Nnɔ nɛ ta ji li te tɛn bumu. Ta ji li te tɛn buñɛrbu bùa iñungbegbel tureh bù ki joh ikɛle kɛ. Binib ya wɔknm mà tulndeh binib ŋa ji ŋmɔbe tɛ ki pekreh tɛn kutafaaku nɛ tuke tɛ. Nib ŋa ji li lɛre kí tuln tɛ nin biʼtonnɛnku. \v 15 Ama tí li yíe tɔb, kí li tɔkeh tɔb tigbɛmɔ̀nt. Nnɔ nɛ ti li kpére isɛn kɛ ni, kí li te tɛn Kristo. Wɔn nɛ yé uʼtaanl ya yul. \v 16 Wɔn nɛ taan' uʼnib kɛ ki cère' bi tien' unibaab tɛn tigbɛnɛnt ya gbɛnɛnbɛl tutuuke iʼtɔ bo ki tùɔre' ki co ma bo. Tigbɛnɛnt ya gbɛnɛnbɛl kɛ sɔnh iʼtùon mɔnmɔnm la, tigbɛnɛnt nnɔ kɛ kpienh nɛ. Kristo ya taanl yaab mɔ yaam te nnɔ nɛ. Bi yíe tɔb la, litaanl nnɔ kpienh mɔnmɔnm nɛ mitekjim ya sɛn ni. \s1 Mitetekpaam nin mitetefɛ̀nm ya gbɛr \p \v 17 Nɛn bo nɛ n ñiikeh ki tɔkeh nɛ tigbɛr tuu nɔ Yonbdaan ya yel bo ki teh: Ni la ji ń li fuobe tɛn binib bà ŋa pɛ Wien bo. Biʼyɛnmaale kɛ pɛ bonfɛnm bo nɛ. \v 18 Biʼnun ŋa wien. Biʼyufaa nɛ cère' ba bɛn niba. Nɛn bo nɛ ba ń lɛ Uwien de' uʼnib mifuobfɛ̀nm mà nnɔ. \v 19 Ba ji bɛn nà mɔn, ka bɛn nà bre, nɛ ki taa' biʼba ki de' lisɔnsɔndl, ki ŋaake ki teh tijɔknt ya bonn kɛ ya bol. \p \v 20 Ninbi wɔn, na yé ni bɛnge' nɛn nɛ Kristo bo. \v 21 Ni là cii' Kristo ya gbɛr nɛ, nɛ bi là wɔkn' nɛ tun nɛ kí ñɛ wɔn *Yesu Kristo ŋmɔbe tigbɛmɔ̀nt tà nnɔ bo, bii ba? \v 22 Nɛn bo, dàan mɛn niʼtetekpaam, mì yé minisaaltetem mà là saah nɛ ki cèreh niʼnun fɔke tibont tà lɛreh binib nnɔ bo nɛ. \v 23 Cère mɛn Uwien ń lèbre niʼtetem nin niʼyɛnm, \v 24 ŋɔ ní li ŋmɔbe mitetefɛ̀nm mà Uwien tien' mɛ̀ u yíe ma bo nnɔ. Tigbɛmɔ̀nt nɛ cère' mitetem nnɔ mɔn, ki cuube. \p \v 25 Nɛn bo, dàan mɛn kutonnɛnku. Wà kɛ ń li tɔkeh uʼtɔ tigbɛmɔ̀nt, kimɛ ti taan' ki tien' tigbɛnɛnt tuba nɛ. \v 26 Niʼbenku ni ben' la, ní cuo niʼba ki la tien biɛre, ki la cère niʼbenpiebe nnɔ ń lu uwien. \v 27 La de mɛn sɛnpol sɛn uba nin utɔ. \v 28 Wà suh la, wɔ ń dàan bunasubu, kí li yé unimɔ̀n, kí li sɔnh itùon nin inunmɔ́n, kí lɛ u yíe nà uʼnɔjɛ bo, ŋɔ kí pu bijiinb mɔ. \v 29 Ni la cère iñɔbonbil ń li ñɛh niʼñuɔn ni. Ama ni ye ní li len la, ní cère nɛ̀ ń li yé iñɔbon yà mɔn, kí fre kí tore binib nì wiɛbe bɛ ma bo bɛ ń kpére mitekjim ya sɛn ni, kí cère bà cenge niʼbó nnɔ ń lɛ mimɔnm. \v 30 La cère mɛn *Uwien ya Fuoñaanm ya yɛnm ń saa, kimɛ Uwien taa' mɛn nɛ ki diɛke' nɛ, ki gu lidaali là u li dɛ nɛ kí wiɛ. \v 31 Ni la cère niʼbenku ni ń li to tɔb bo, ki la ŋuuh tɔb bo, ki la li ŋmɔbe benpiebe, ki la kɔnh nin tɔb jɛr, ki la sukreh tɔb, ki la cère biɛrm miba nin mitɔm ń ji ń li te niʼni. \v 32 Li yé mɛn binimɔ̀nb, kí li muɔh tɔb micɛcɛkm, kí li fèreh tɔb tɛn Uwien fère' nɛ Kristo bo ma bo. \c 5 \p \v 1 Ni yé Uwien ya bumu u yíe nɛ ma nnɔ, li te mɛn tɛn wɔn. \v 2 Li ŋmɔbe mɛn miyíem niʼfuobm ni, tɛn Kristo yíe tɛ ma ki taa' uʼba ki tien' bupaabu nin kitɔtuɔrwɛnk nnɔ. Lituɔrl nnɔ te tɛn lɛfina nɛ ki nu ki ŋmɛ, ki sɔnge Uwien ya yɛnm. \p \v 3 Ni yé Uwien ya nib ma nnɔ, na ji kpɛ bɛ ń li tàakeh lisɔnsɔndl nin tijɔknt ya tùon kɛ ya bol nin ununfɔke ya yel niʼni mɔnɔn. \v 4 Na ji kpɛ ni li lienh ñɔbonbil nin jɔ̀rlenm, ki la lienh tibont tà ŋmɔbe tijɔknt bo. Nà kpɛ ní li teh nɛ̀ si: ní li faareh Uwien nɛ. \v 5 Tùɔre mɛn kí bɛnde kí ye wà kɛ teh lisɔnsɔndl nin wà kɛ sɔnh tijɔknt ya tùon nin wà kɛ ŋmɔbe ununfɔke lifaaciɛnl ŋa ŋmɔbe gbiin Kristo nin Uwien ya bɛl ni. Wà kɛ ŋmɔbe ununfɔke lifaaciɛnl bo la, lifaaciɛnl yé uʼbo ibule nɛ. \p \v 6 La cère mɛn uba ń taa gbɛfɛnm uba kí lɛre nɛ. Uwien ya benku ni beh bi ya nib bo nɛ, kimɛ ba ciih uʼñɔbu bó. \v 7 Ni la cère ninbi nin ni ya nibol ń li tɛ gbɛr. \p \v 8 Uyo uba niʼmɔ là te licinñunl ni nɛ. Fɛnfɛnnɔ, ni yé Yonbdaan yaab ma nnɔ, ni ji te kuwenwenku ni nɛ. Nɛn bo, li fuobe mɛn tɛn kuwenwenku ni yaab. \v 9 Kimɛ kuwenwenku cèreh ti teh tinimɔ̀nt kɛ ya bol nɛ, ki teh nà cuube, ki pɛ tigbɛmɔ̀nt ya sɛn bo. \v 10 Sekn mɛn kí bɛnde nà sɔnge Yonbdaan ya yɛnm. \v 11 La taa mɛn niʼba kí kuɔn binib bà te licinñunl ni ya tùonfɛnfɛnm ni. Ama li ñɛndeh mɛn biʼgbɛr upaan bo. \v 12 A ye á tɔke bi buɔh ki sɔnh itùon yà nnɔ ya gbɛr mɔnɔn la, nì ŋmɔbe ifɛ nɛ. \v 13 Ama bi buɔh ki teh nà kɛ nnɔ ñɛn' upaan bo la, na ji buɔ, nì ji te kuwenwenku ni nɛ. \v 14 Kimɛ nà kɛ ñɛn' upaan bo la, nì ji yé kuwenwenku ni yaann nɛ. Nɛn bo nɛ bi ye: \q1 «Sin wà gɔh la, á fìnde, \q1 fii kí ñɛ bitɛnkpiib ni, \q1 Kristo li wende ŋɛ.» \p \v 15 Nɛn bo, li bɛn mɛn, ni li fuobe ma bo, ki la ji ń li te tɛn ijɔr, ama wuɔn mɛn kí ye ni ŋmɔbe miyɛnfuom. \v 16 Uyo wà ni laa' libònl ní tien nà mɔn la, tien nɛ̀ mɛn, kimɛ ti te idɛn yà nɔ bre nɛ. \v 17 Nɛn bo, ji la yé mɛn jɔr, ama bɛnde mɛn Yonbdaan yíe nà. \v 18 La ñuh mɛn daam ki yibeh, kimɛ tidɛyibr cèreh binib teh fɛnfɛnm nɛ. Ama cère mɛn *Mifuoñaanm ń li te niʼni kí tì gben. \v 19 Li dondeh mɛn Yonbdaan, kí li gɛh iyuon kɛ ya bol ki ñɛngeh wɔ nin niʼfɛ̀l kɛ, kí li saakreh tɔb ya gbɛnɛnt, \v 20 kí li faareh Baa Uwien uyo kɛ nibonn kɛ bo tiʼYonbdaan *Yesu Kristo ya yel bo. \s1 Upii nin uʼcɛ li fuobe ma biʼdencɛnl ni \p \v 21 Ni boh Kristo ma nnɔ, li blinh mɛn niʼyul niʼtɔb ya nun bó. \v 22 Bipiibɛ, li blinh mɛn niʼyul niʼciɛb ya nun bó tɛn ni blinh ma niʼyul Yonbdaan ya nun bó nnɔ; \v 23 kimɛ ujɛ yé uʼpo ya ciɛn tɛn Kristo yé uʼtaanl yaab ya ciɛn ma nɛ. Kristo ya taanl yé uʼgbɛnɛnt nɛ, nɛ u yé uʼtaanl nnɔ ya Ŋmiɛnl. \v 24 Nɛn bo, bipiib ń li blinh biʼyul biʼciɛb ya nun bó isɛn kɛ ni tɛn Kristo ya taanl yaab blinh biʼyul uʼnun bó ma bo. \v 25 Bijɛbɛ, wà kɛ ń li yíe uʼpo tɛn Kristo yíe uʼtaanl ma, ki teke' liʼkuum ki kpo' nnɔ. \v 26 U tien' nnɔ ŋɔ lɛ̀ ń li yé Uwien yaal nɛ, nɛ ki taa' miñunm nin uʼgbɛr ki lùore' liʼnib. \v 27 U yíe bɛ ń baa uʼsaan, kí li mɔn ki windeh, ki la ŋmɔbe jɔknt, ki la ŋmɔbe miin, ki la gbè niba saan, ama bɛ ń li yé biñaanb, ki la ŋmɔbe biil nɛ. \v 28 Nnɔ nɛ nì kpɛ ujɛ ń li yíe uʼpo tɛn u yíe uʼba ma bo. Ujɛ wà kɛ yíe uʼpo la, u yíe uʼba nɛ. \v 29 Kimɛ nil ŋa kpele ki senge' uʼba. U jinh nɛ, ki likeh uʼba mɔnmɔnm tɛn Kristo jindeh uʼtaanl yaab ma, ki likeh bɛ mɔnmɔnm nnɔ. \v 30 Tinbi Kristo yaab yé uʼgbɛnɛnt nɛ. \v 31 Nì kɛle' *Uwien ya gbɔnku ni ki ye: «Nɛn nɛ cère' ujɛ kuɔn' upii la, u li dàan uʼnaa nin uʼbaa, wɔn nin uʼpo ń taan, nɛ bɛn bile nnɔ ń taan kí tien unibaab.» \v 32 Nibonbɔlkaann nnɔ yé nibonciɛnn nɛ. Min bo, nì likeh Kristo nin uʼtaanl nɛ. \v 33 Ama tigbɛr bugbɛn likeh niʼmɔ nɛ. Ujɛ kɛ ń li yíe uʼpo tɛn u yíe uʼba ma bo. Upii kɛ mɔ ń li boh uʼcɛ. \c 6 \s1 Mubumu li fuobe ma bo lidencɛnl ni \p \v 1 Mubumu, ni yé Yonbdaan yaamu nɛ, li boh mɛn niʼnaambɛ nin niʼbaambɛ, kimɛ nì kpɛ ní li teh nɛn nɛ. \v 2 «Li boh aʼnaa nin aʼbaa» yé liwɔbkpiɛkl là Uwien de' lɛ̀ ki pole' lipol ki kpɔbn' lɛ̀ nɛ. \v 3 A pɛ liʼbo la, «A li te liwiel ni nɛ, kí li ŋmɔbe limɛfɔkl uŋɛndun wuu ni.» \p \v 4 Bibaambɛ, la cère mɛn niʼbumu ya yɛnm ń li ñɛh niʼni. Ama ní li wubeh mù, kí li pekreh mù, kí li gbiereh mù Yonbdaan yíe ma bo. \s1 Iyonbe nin iʼcɛnbaambɛ li te ma bo \p \v 5 Iyonbe, li boh mɛn niʼcɛnbaambɛ uŋɛndun wuu ni, kí li fɛnge bɛ imɔ̀nmɔ̀n, kí li sɔnh biʼtùon nin niʼfɛ̀l kɛ tɛn ni te ma bo nin Kristo. \v 6 Ni la li boh bɛ biʼnun ni baba tɛn ni nuunh binib nɛ ń li pɛ̀keh nɛ, ama ní li teh tɛn ni yé Kristo ya yonbe nɛ, ki nuunh ní li teh Uwien yíe nà nin niʼfɛ̀l kɛ. \v 7 Li sɔnh mɛn itùon nin uyɛnŋmaa, tɛn ni sɔnh ki dienh Yonbdaan nɛ, na sɔnh ki dienh nib. \v 8 Ní li bɛn kí ye wà kɛ teh nà mɔn, yé uyonb bii wa yé yonb la, mimɔnm nnɔ bo nɛ Yonbdaan li suu wɔ. \v 9 Iyonbe ya cɛnbaambɛ, niʼmɔ ń li teh niʼyonbe mɔnmɔnm, kí dàan liwɔbl, kí li bɛn kí ye ninbi nin bɛn kɛ tɛ Cɛnbaa uba nɛ paaki bó. Wɔn ŋa yíe uba ki cɛn' utɔ. \s1 Uwien de' Kristo yaab tijɛkɔnwɛnt tà \p \v 10 N li len nà kí fɔre si: li nuunh mɛn niʼtuɔm Yonbdaan saan ŋɔ uʼtɔciɛnm ń cère ní li faa. \v 11 Taa mɛn Uwien dienh tijɛkɔnwɛnt tà kɛ nnɔ ŋɔ kí li faa kí fre kí tuobe usɛnpol nin uʼcekn ya sɛn kɛ. \v 12 Na yé ti li tɔ nin unisaal nɛ lituɔl. Ama ti li tɔ lituɔl nin nà ŋmɔbe ufaa kɛ ya bol nin nà ŋmɔbe ticiɛnt kɛ ya bol nin nà ŋmɔbe mituɔm kɛ ya bol ki ŋuuke licinñunl ya ŋɛndun wuu nɔ nin isɛnpol yà te paaki bó nnɔ nɛ. \v 13 Nɛn bo, taa mɛn Uwien dienh tijɛkɔnwɛnt tà kɛ nnɔ, ŋɔ uwenbiɛre ya daali ní fre kí tɔ mɔnmɔnm kí ñɛ len, kí juore kí li se ki faa. \v 14 Nɛn bo, bonde mɛn kí sere, kí li pɛ tigbɛmɔ̀nt bo. Tù yé niʼbo liningbɛnl nɛ ki co niʼciɛk ni, kí li pɛ imɔ̀n bo. Ì yé niʼbo tijɛkɔnwɛnt tà lèkndeh niʼfɛ̀l bo nɛ. \fig Tijɛkɔnwɛnt ibol ibol|src="lb00196c.tif" size="col" loc="EPH 6:11-17" copy="Louise Bass" ref="Efɛs 6:14" \fig* \v 15 Taa mɛn tigbɛmɔnmɔnt ya tɔkm kí tien tɛn niʼtacaan, kí cère niʼgbɛnɛnt ń li ñaanh tuʼtɔkm bo. Tun nɛ cèreh unil ya yɛnm dɔ. \v 16 Li taah mɛn mitekjim ki teh tɛn lipikl uyo kɛ. Ni li taa lɛn nɛ kí fre kí kpiin usɛnpol ubiɛrɔ ya pien yà teknh umu nnɔ, \v 17 kí cère niʼŋmɛrm ń li yé niʼbo tikur ya kɛnpinl, kí li ŋuuke *Mifuoñaanm ya jusiek, niʼtingi si: Uwien ya gbɛr. \v 18 Li kàareh mɛn uyo kɛ, kí cère *Mifuoñaanm ń li toreh nɛ niʼkaare nin niʼmiɛbu ni isɛn kɛ ni. Nɛn bo, la gɔh mɛn, kí li tuu ki kàareh ki dienh Uwien ya nib kɛ. \v 19 Li kàareh wɔ mɛn ki dienh nʼmɔ, ŋɔ wɔ ń cère ń lá yàare nʼñɔbu la, ń bɛnde n li len ma bo, kí de nni lifɛ̀l ń tɔke binib tigbɛmɔnmɔnt tuu ya bonbɔlkaar ki la bɔle tù. \v 20 N tɔkeh tun nɛ ki te lipɛkl ni. Nɛn bo, ní li kàareh, Uwien ń de nni lifɛ̀l, ń tɔke binib tigbɛmɔnmɔnt nnɔ ya bonbɔlkaar, n bi li tɔke bɛ tù ma bo ki la bɔle tù. \s1 Ifuondfɔrkɛ \p \v 21 N yíe niʼmɔ ń bɛnde n te ma bo nin n teh nà nɛ. Tiʼninjɛ Ticik wà n yíe wɔ u sɔnh Yonbdaan ya tuonl mɔnmɔnm nnɔ li tɔke nɛ nʼgbɛr kɛ. \v 22 N sɔnh wɔ niʼsaan nà bo si: wɔ ń lá tɔke nɛ tiʼgbɛr, kí saake niʼgbɛnɛnt nɛ. \p \v 23 Baa Uwien nin Yonbdaan *Yesu Kristo ń de ninbi tiʼyaab uyɛnduɔn, kí cère ní li yíe tɔb, kí li ŋmɔbe mitekjim. \v 24 Uwien ń juoke binib bà kɛ yíe tiʼYonbdaan *Yesu Kristo miyíem mà ŋa ŋmɔbe biɛn nnɔ.