\id ACT Gangam: Le livre de la Nouvelle Amitié 2010 
\h Itùon 
\toc1 Yesu ya tondb ya tùon 
\toc2 Itùon 
\toc3 Itùon 
\mt1 Yesu ya tondb ya tùon 
\imt1 Nà wɔngeh kugbɔnku kuu te ma bo 
\ip Bi yih wà kɛle' kugbɔnku kuu nnɔ Luk nɛ. Kugbɔnku bugbɛn yé tigbɛmɔnmɔnt tà u kɛle' tù nnɔ ya tutukl nɛ. Kù tɔkeh Yesu ya tondb là kpaande' uʼgbɛmɔnmɔnt uŋɛndun ni ma bo nɛ. Bi cin' ki kpaande' tù Yerusalɛm ni nɛ, ki tuɔn' mitinfɛnm mà guɔn' Yerusalɛm nnɔ, ki ŋmɔŋmɔbe ki tì baa' idu yà kɛ guɔn' Mediterane ya ñunciɛnm nnɔ. 
\ip Kugbɔnku kuu cin' nin Yesu ya dùom paaki bó Uwien saan ya gbɛr nɛ (1:9). U cère' Mifuoñaanm jiire' ní uʼtondb bo ki toreh bɛ biʼtùon ni (2:1-12). 
\ip Kí cin iyul 2 kí tì baa iyul 12, bi lienh Yesu ya tond Piɛr bo nɛ nì yɛbe. Binib bà là kpiɛ' ki teke' Yesu ki jin' nnɔ kɛ là yé Sufmbɛ nɛ. Sufmbɛ ya ciɛnb là jɛ̀nde' biʼmɔ tɛn bi là jɛ̀nde' Yesu ma bo nɛ. Nin bi jɛ̀ndeh bɛ ma kɛ nnɔ Mifuoñaanm dienh bɛ lifɛ̀l nɛ bi tɔkeh binib Yesu ya gbɛmɔnmɔnt, ki teh miyɔkm ya bont (3-8). 
\ip Kí cin iyul 13 kí tì baa kuʼbiɛn, bi ji lienh Pɔl bo nɛ nì yɛbe. Bi lienh Pɔl concuon' ma bo ki tɔke' binib Uwien ya gbɛr nɛ. Pɔl mɔ là yé Suf nɛ, ki yé Farisiɛnmbɛ ya cɛkl ya uba, ki yé unil wà jɛ̀ndeh Kristo ya taanl yaab cɛɛn. 
\ip Lidaali liba nɛ u lá joh Damas ya du bó wɔ ń tí ń tì jɛ̀nde bà mɔ teke' Yesu ki jin' niʼbó nnɔ. Nɛ Yesu tì jiɛ' wɔ usɛn ki cère' u tien' uʼyɔ. U ya Pɔl nɛ ji cère' Yesu ya gbɛmɔnmɔnt yɛre' Mediterane ya ñunciɛnm ya tinfɛnm ni, ki ŋmɔŋmɔbe ki tì baa' uduciɛn Erom ni. 
\c 1  
\s1 Yesu pùon' ki ye u li de uʼtondb Mifuoñaanm 
\p  
\v 1 Nʼjɔ Teofil, nʼgbɔnkpiɛku ni, n tɔke' ŋɛ *Yesu cin' ki tien' nà nin u wɔkn' nà,  
\v 2 ki tì baa' lidaali là Uwien taa' wɔ ki don' paaki bó nnɔ. Kí yaan Uwien ń taa wɔ kí dùo paaki bó nnɔ *Mifuoñaanm cère' u wɔkn' binib bà u gɛ̀nde' bɛ ki tien' uʼtondb nnɔ bi li kpe isɛn yà.  
\v 3 U kpo' ki mɛkre' bitɛnkpiib ni ma nnɔ, u cère' bɛn nɛ laa' wɔ mibolm mà yɛbe, ki tì baa' iwien pinan, ŋɔ wɔ ń wuɔn bɛ kí ye u mɔnbe ki fuobe. U cère' bi laa' wɔ, nɛ u tɔke' bɛ Uwien ya bɛl ya gbɛr.  
\v 4 Lidaali liba wɔn nin bɛn jinh tijier\f + \fr 1:4 \ft Bi li fre kí lɛbre \fq wɔn nin bɛn jinh tijier nnɔ \ft kí yé wɔn nin bɛn te mɔ.\f*, nɛ u tɔke' bɛ ki ye: «Ni la jɛnde Yerusalɛm ni, ama ní li te len, kí tì baa lidaali là nʼBaa Uwien li de nɛ u là pùon' ki ye u li de nɛ nà nnɔ. Ni cii' lipuonl nnɔ min saan nɛ.  
\v 5 Ni là cii' n ye: San là taa' miñunm nɛ ki sìi' binib Uwien ya ñunm, ama ninbi wɔn, nì sìen' iwenkàankɛ nɛ, n li cère *Mifuoñaanm nɛ ń jiire ní niʼbo.» 
\s1 Uwien cère' Yesu don' paaki bó 
\p  
\v 6 *Yesu ya tondb taan' uʼsaan nɛ ki niire' wɔ ki ye: «Yonbdaan, nɛn mɛn la, fɛnfɛnnɔ nɛ a li fie tinbi Israyɛl yaab ya bɛl, kí jiin kí de tɛ-ɛɛ?» 
\p  
\v 7 Nɛ *Yesu jiin' bɛ ki ye: «Lidaali là nin uyo wà tibont nnɔ li tien nnɔ ŋa yé niʼgbɛr, Baa Uwien nɛ sien' niʼkɛ u yíe ma bo.  
\v 8 Ama uyo wà *Mifuoñaanm li jiire ní niʼbo nnɔ, ni li lɛ mituɔm, kí li yé nʼmɔ̀nkunb Yerusalɛm ni nin Sude ya tinfɛnm kɛ ni nin Samari ya tinfɛnm kɛ ni nin utingbɛn kɛ bo.» 
\p  
\v 9 U len' nnɔ ma nnɔ nɛ Uwien cère' u doh paaki bó biʼnun ni. Nɛ kutɛwɔlgbɔnku kuba baa' ki lèkn' uʼbo, ba ji laa' wɔ.  
\v 10 U doh uyo wà nnɔ nɛ bi juore' ki se ki likeh paaki bó. Bi se ki likeh ma nnɔ nɛ ki laa' i ya tàan bo bijɛb bile se biʼsaan, ki guo tikpɛlcɛpient,  
\v 11 ki niire' bɛ ki ye: «Galile yaabɛ, bɛ tien' ni se ki likeh paaki nɔ? Uwien nɛ ñɛn' *Yesu wuɔ niʼsaan ki don' paaki. U li baa ní tɛn ni laa' u doh ma bo nɔ nɛ.» 
\s1 Yesu ya tondb nin binitɔb taan' bɛ ń kàare 
\p  
\v 12 Tɔ, *Yesu ya tondb siere' lijuɔl là bi yih lɛ̀ Olifi ya siin ya juɔl nnɔ bo ki liɛbe' Yerusalɛm ni. Lijuɔl nnɔ ŋa fɔke nin Yerusalɛm. Nì lii te kɔnsini uba nɛ.  
\v 13 Bi tì baa' Yerusalɛm ni ma nnɔ nɛ ki kɔn' bi tì ń taakeh ki te paaki ya duku kùa ni nnɔ. Piɛr nin San nin Saak nin Andre nin Filip nin Toma nin Batelemi nin Matie nin Alfe ya bijɛ Saak nin Simɔn wà ya nun mɔ́n uʼdu bo ya gbɛr nin Saak ya bijɛ Sudas nɛ kɔn' ki te kuduku nnɔ ni.  
\v 14 Bipiib biba mɔ là te biʼni, bi ya uba si: *Yesu ya naa Mari nin *Yesu ya ninjiɛb. Biʼkɛ kpaan' buñɔbu, nɛ ki tuu ki taakeh ki kàareh. 
\s1 Bi gɛ̀nde' Matiyas ki lère' Sudas ya lènl 
\p  
\v 15 I ya dɛn nɛ binib bà teke' *Yesu ki jin' nnɔ taan' litaanl. Bi là li baa binib kobk nin pile. Nɛ Piɛr fii' ki sere' biʼsiik ni, ki tɔke' bɛ ki ye:  
\v 16 «Nʼyaabɛ, nì kpɛ *Mifuoñaanm là cère' *Dafid len' Sudas ya gbɛr tà, bi kɛle' tù *Uwien ya gbɔnku ni nnɔ ń tien nɛ. Wɔn Sudas nɛ là le ki wɔngeh binib bà cuo' *Yesu nnɔ usɛn.  
\v 17 Sudas là yé tinbi *Yesu ya tondb ya uba nɛ. *Yesu là gɛ̀nde' uʼmɔ ki de' wɔ ti sɔnh lituonl là nɔ nɛ.»  
\v 18 (Sudas tien' nibonn nà bre, nɛ bi pɛ̀n' wɔ ilike, u taa' ki dɛ' kitink kiba; nɛ ki lu' kiʼbo libenlibl uʼpuoku kpiɛre', nɛ uʼniɛr kɛ ñɛn'.  
\v 19 *Yerusalɛm ya nib kɛ cii' tigbɛr nnɔ. Nɛn bo nɛ bi yin' kitink nnɔ biʼlenm ni ki ye: «Akaldama» Niʼtingi si: Misɛ̀m ya tink.)  
\v 20 Piɛr tí len' ki ye: «Nì kɛle' iyuon ya gbɔnku kùa te *Uwien ya gbɔnku ni nnɔ ni ki ye: 
\q1 ‹Uʼden ń tien kulɛngbonku, ŋɔ nil la ji ń li kɔ yì.› 
\m Nì tí kɛle' ki ye: 
\q1 ‹Unitɔ ń lère uʼlènl.› 
\m  
\v 21 Binib te ki tɔke' nin tɛ uyo wà kɛ Yonbdaan *Yesu là te nin tɛ ti joh niʼkɛ saan nnɔ,  
\v 22 ki cin' uyo wà San là siih binib Uwien ya ñunm ki tì baa' lidaali là Uwien ñɛn' wɔ tiʼbùol ki cère' u don' paaki nnɔ. Nì kpɛ bɛn ya uba nɛ ń kpɔbn tiʼbó, kí li yé umɔ̀nkunl Yonbdaan ya mɛkrm bo.» 
\p  
\v 23 Nɛn saan nɛ bi gɛ̀nde' bijɛb bile. Bi yih uba Yosɛf, ki baanh wɔ Basabas, ki liɛbe' ki baanh wɔ Yustus mɔ, ki yih utɔ Matiyas.  
\v 24 Nɛ bi kàare' ki ye: «Yonbdaan, sin nɛ bɛn binib kɛ ya fɛ̀l ni te ma bo. Binib bile biɛ ni, wuɔn tɛ a gɛ̀nde' wà,  
\v 25 ŋɔ wɔ ń lère Sudas ya lènl aʼtondb ya tuonl ni, kimɛ Sudas dàan' lɛ̀ nɛ ki jon' u kpɛ wɔn li te nà saan».  
\v 26 Bi kàare' Yonbdaan ki gben', nɛ ki fùore' imúɔn bɛ ń liike bi li gɛ̀nde wà. Nɛn nɛ wuɔn' bɛ ki ye bi li gɛ̀nde Matiyas nɛ. Nɛ bi taa' wɔ ki kpɔbn' *Yesu ya tondb piik nin uba nnɔ bó. 
\c 2  
\s1 Mifuoñaanm ya baam 
\p  
\v 1 *Pantekot ya nacenku ya daali, nɛ binib bà teke' *Yesu ki jin' nnɔ kɛ taan' ki te bùol liba.  
\v 2 Nɛ bi cii' i ya tàan bo kuwaaku kuba ñɛn' ní kutaaku bó, ki naan tɛn kutafaabiiku, ki lá gbe kuduku kùa bi kɛ kuʼni nnɔ.  
\v 3 Nɛn saan nɛ bi laa' nibonn niba baa' ki naan imupien, ki pàareh ki paakeh wà kɛ ya yul bo.  
\v 4 Nɛ *Mifuoñaanm kɔn' biʼkɛ ki tì gben', ki cère' bi lienh ilenbol, mì yíe wà kɛ ń len ma bo. 
\p  
\v 5 U ya yo ki laa' *Sufmbɛ bà pɛ Uwien bo mɔnmɔnm nnɔ te Yerusalɛm ni nɛ. Bi ñɛn' idu yà kɛ te uŋɛndun ni nɛ ki baa'.  
\v 6 Bi cii' binib bà teke' *Yesu ki jin' nnɔ ya waaku bó ma nnɔ nɛ ki taan' niʼsaan ki yɛbe. Bi cii' bi lienh ma nnɔ nɛ nì bɛke' bɛ ki gbien', kimɛ wà kɛ ciih bi lienh uʼtiɛma lenm nɛ.  
\v 7 Nì bɛke' bɛ ki gbien' ba ji bɛn bi li ye bà, ki ñuɔreh binib bà teke' *Yesu ki jin' nnɔ, nɛ ki ye: «O, binib bà lienh nɔ, biʼkɛ ŋa yé Galile yaab-ii?  
\v 8 Nì tien' mila ŋɔ tiʼni wà kɛ ciih bi lienh uʼyaajɛlenm-i?  
\v 9 Tiʼni biba ñɛn' Pat ya du bó ní nɛ, bitɔb ñɛn' Medi ya du bó ní, bitɔb mɔ ñɛn' Elam ya du bó ní, bitɔb mɔ ñɛn' Mesopotami bó ní, bitɔb mɔ yé Sude ya tinfɛnm yaab, bitɔb mɔ ñɛn' Kapadosi ya tinfɛnm bó ní, bitɔb mɔ ñɛn' Pɔnt ya tinfɛnm bó ní, bitɔb mɔ ñɛn' Asi ya tinfɛnm bó ní,  
\v 10 bitɔb mɔ ñɛn' Friji ya tinfɛnm bó ní, bitɔb mɔ ñɛn' Panfili bó ní, bitɔb mɔ ñɛn' Esipt bó ní, bitɔb mɔ ñɛn' Libi ya du wà bi yih wù Sirɛnn nnɔ ya tinfɛnm bó ní. Bitɔb mɔ ñɛn' Erom bó ní.  
\v 11 Tiʼni, biba yé *Sufmbɛ nɛ, bitɔb mɔ yé Sufkpɛnkpɛnd. Bitɔb mɔ yé Krɛt yaab, bitɔb mɔ yé Arabi yaab. Tiʼkɛ ciih bi lienh tiʼlenm ni nɛ ki tɔkeh Uwien sɔn' itùonciɛn yà nnɔ.»  
\v 12 Nì bɛke' bɛ ki gbien', ba ji bɛn bi li maale kí ye bà, nɛ ki niireh tɔb ki teh: «Niʼtingi si ba?»  
\v 13 Ama biba mɔ sukreh bɛ nɛ ki teh bi ñun' midaam nɛ ki yibe'. 
\s1 Piɛr tɔke' linigol Uwien ya gbɛr 
\p  
\v 14 Nɛn saan nɛ Piɛr nin uʼtɔb piik nin uba nnɔ fii' ki sere', nɛ Piɛr len' ufaa bo, ki tɔke' linigol nnɔ ki ye: «Ninbi *Sufmbɛ nin ninbi bà kɛ te *Yerusalɛm ni nɔ, cenge mɛn nʼbó mɔnmɔnm, ń tɔke nɛ niʼtingi.  
\v 15 Ni maaleh ki teh binib biɛ ñun' midaam nɛ ki yibe'-ee? Ba ñun' daam, kimɛ nì laan te kutɛnŋaaku ya kur tuwɛ nɛ.  
\v 16 Ama *Uwien ya ñɔbonsɔknl Sowɛl là len' nà nnɔ nɛ teh. U là len' ki ye: 
\q1  
\v 17 ‹Uwien ye: iwenfɔrkɛ yà we ní nɔ; 
\q1 n li cère nʼFuoñaanm ń baa binib kɛ bo, 
\q1 niʼbijiɛb nin niʼbisiɛb li sɔnkn nʼñɔbon, 
\q1 niʼnacenfɛ̀nb nin niʼjɛciɛn li lɛ tibont tidɛknt yaam. 
\q1  
\v 18 U ya yo nɛ n lá li cère nʼFuoñaanm ń baa nʼtonsɔnb, 
\q1 bijɛb nin bipiib bo, 
\q1 bɛ ń tien nʼñɔbonsɔknb. 
\q1  
\v 19 N li tien micincilnm kutaaku nin kitink bo, 
\q1 n li cère misɛ̀m nin umu nin kumuñiijuɔku ń li te, 
\q1  
\v 20 uwien li bìike tɛn licinñunl, 
\q1 nɛ uŋmaal ń mɔ́nde tɛn misɛ̀m, 
\q1 kí yaan Yonbdaan ya daali ń baa ní, 
\q1 u li yé uwengbenge nɛ, ki li ŋmɔbe ukpiɛke. 
\q1  
\v 21 Nɛn daali wà kɛ li muɔ kí yin Yonbdaan ya yel nɛ li ŋmɛre.› » 
\p  
\v 22 Piɛr tí len' ki pukn' ki ye: «Israyɛl yaabɛ, cenge mɛn nʼbó. Ninbi mɔnɔn bɛn ki ye Uwien cère' Nasarɛt ya *Yesu tien' miyɔkm ya bont nin tibont tà kɛ nisaal ŋa ń fre kí tien tù, ŋɔ wɔ ń wuɔn nɛ *Yesu yé udaan wà nɛ.  
\v 23 Bi taa' wɔ ki ŋukn' nɛ, nɛ ni cère' bà ŋa pɛ yiko bo kpɛ' wɔ udɔpɔnpɔn bo ki ku' wɔ. Uwien là bɛn nɛ ki sien' ki ye nɛ̀ ń tien nnɔ.  
\v 24 Ama Uwien mɛkre' wɔ ki ñɛn' wɔ mikuum ya jɛnd ni, kimɛ kuum ŋa ŋmɔbe tuɔm mɛ̀ ń juon wɔ kutɛnkpiiku ni.  
\v 25 *Dafid là len' uʼbo ki ye: 
\q1 ‹N tuu ki lɛnh Yonbdaan nʼnun bó nɛ. 
\q1 U te nʼnɔjie bó, 
\q1 ŋɔ niba la sɛ́n nʼfɛ̀l nɛ. 
\q1  
\v 26 Nɛn bo nɛ n ŋmɔbe uyɛnsɔnge, 
\q1 ki lienh miyɛnsɔnglenm, 
\q1 n bɛn ki ye n li kpo, 
\q1 ama n ŋmɔbe lidɛndɛnl, 
\q1  
\v 27 kimɛ ŋa ń cère ń juore kutɛnkpiiku ni, 
\q1 ka ń cère min aʼniñaan ń bùre. 
\q1  
\v 28 A wuɔn' nni limiɛl ya sɛn. 
\q1 A te nʼsaan ma nnɔ, 
\q1 a li cère n li ŋmɔbe uyɛnsɔnge kí tì gben nɛ.› » 
\p  
\v 29 Piɛr tí len' ki ye: «Nʼyaabɛ, nì kpɛ ń tùɔre kí tɔke nɛ tiʼyaajɛ *Dafid ya gbɛr nɛ. U là kpo', nɛ bi sube' wɔ. Uʼkul biɛ ki te tiʼdu ni haali nin dinnɔ.  
\v 30 U là yé *Uwien ya ñɔbonsɔknl nɛ, ki bɛn ki ye Uwien là pùon' ki pole' ki ye u lá li cère uʼyaabil liba ń kɛ̀le uʼbɛrbiɛk bo.  
\v 31 Uwien là cère' *Dafid bɛnde' ki ye uʼNigɛndkɛ Kristo lá li mɛkre bitɛnkpiib ni. Nɛn bo nɛ *Dafid là len' uʼbo ki ye: 
\q1 ‹Uwien ŋa cère' u juore' kutɛnkpiiku ni, 
\q1 ka cère' uʼgbɛnɛnt bùre'.› 
\m  
\v 32 U ya *Yesu nɛ Uwien mɛkre' wɔ bitɛnkpiib ni, nɛ tiʼkɛ yé bimɔ̀nkunb.  
\v 33 UʼBaa Uwien kpiɛke' wɔ, ki taa' wɔ ki kàan' uʼjie bó, ki de' wɔ u là pùon' ki ye u li de wɔ Mifuoñaanm mà nnɔ, nɛ u cère' mì baa' tiʼbo. Ni ciih nà, ki likeh nɛ̀ nɔ, nì yé *Mifuoñaanm ya tuonl nɛ.  
\v 34 Ti bɛn ki ye *Dafid ŋa là don' paaki, ama wɔn bugbɛn là len' ki ye: 
\q1 ‹Yonbdaan Uwien tɔke' nʼYonbdaan ki ye: 
\q1 Kɛ̀le nʼnɔjie bó, 
\q1  
\v 35 kí tì baa uyo wà n li cère á tɛ aʼnɛnnɛndb bo litaal.› » 
\p  
\v 36 Nɛ Piɛr tí len' ki ye: «Israyɛl yaabɛ, niʼkɛ ń mɔnbe kí bɛnde kí ye ninbi kpɛ' *Yesu wà udɔpɔnpɔn bo nnɔ, Uwien tien' wɔn nɛ Yonbdaan, ki tien' wɔ Kristo uʼNigɛndkɛ.» 
\p  
\v 37 Linigol nnɔ cii' Piɛr len' nnɔ ma nnɔ nɛ nì jin' bɛ, ki saa' biʼyɛnm ki gbien', nɛ bi niire' Piɛr nin *Yesu ya tondtɔb ki ye: «Tiʼyaabɛ, ti nín li tien mila?» 
\p  
\v 38 Nɛ Piɛr jiin' bɛ ki ye: «Lèbre mɛn niʼtetem, kí cère tí sìi niʼni wà kɛ Uwien ya ñunm *Yesu Kristo ya yel bo, ŋɔ Uwien ń fère nɛ niʼbiɛre, kí pu nɛ *Mifuoñaanm,  
\v 39 kimɛ tiʼYonbdaan Uwien là pùon' lipuonl ki ye u li taa *Mifuoñaanm kí de u yin' binib bà kɛ nnɔ. Bɛn si: ninbi nin niʼbumu nin bà kɛ te fɔkm nnɔ.» 
\p  
\v 40 Piɛr taah iñɔbontɔ ì yɛbe ki sureh bɛ, ki saakreh biʼgbɛnɛnt ki teh: «Wiɛ mɛn fɛnfɛnnɔ ya nib bà yé bibiɛrdɛnb nnɔ ya gbɛr ŋɔ Uwien ń ŋmiɛn nɛ.» 
\s1 Binikpiɛkb bà là teke' Yesu ki jin' nnɔ là fuobe ma bo 
\p  
\v 41 Nɛ bi sìi' binib bà tuo' uʼgbɛr nnɔ Uwien ya ñunm. Niʼdaali binib bà pukn' bà teke' *Yesu ki jin' bó nnɔ li baa tɛn itur ita.  
\v 42 Bi tuu ki cengeh *Yesu ya tondb ya wɔknm nin inunmɔ́n nɛ, ki te tɛn bi tɛ naa nin baa, ki taakeh ki jinh tijier\f + \fr 2:42 \fq Bi taakeh ki jinh tijier \ft tà nnɔ li fre kí li yé Yonbdaan ya jier bii tijiefɛ̀nt tuba.\f*, ki taakeh ki kàareh.  
\v 43 Tɔ, Uwien cère' *Yesu ya tondb teh miyɔkm ya bont cɛɛn. Nɛn bo nɛ binib kɛ fɛnge Uwien.  
\v 44 Binib bà kɛ teke' *Yesu ki jin' nnɔ kpɛ buñɔbu nɛ, ki taah biʼbont kɛ ki gbiinh tɔb.  
\v 45 Bi kuɔreh biʼtinmu nin bi ŋmɔbe tibont tà, nɛ ki taah ilike ki gbiinh tɔb, nì wiɛbe bɛ ma bo.  
\v 46 Idaan kɛ bi là kpɛ buñɔbu nɛ, ki tuu ki taakeh Uwien ya duku ya luo bo, ki taakeh tɔb den ki jinh tijier, ki ŋmɔbe uyɛnŋmaa nin lifɛ̀sɔngl,  
\v 47 ki pɛ̀keh Uwien, nɛ biʼdu ya nib kɛ yíe biʼgbɛr. Nɛ idaan kɛ Yonbdaan ŋmiɛndeh binib ki pukndeh biʼbó. 
\c 3  
\s1 Piɛr nin San cère' uwɔb uba faake' 
\p  
\v 1 Lidaali liba nɛ Piɛr nin San joh Uwien ya duku bó tikur tuta ya kaare ya yo.  
\v 2 Tɔ, ujɛ uba là te bi maa' wɔ uwɔb. Idaan kɛ bi yuunh wɔ ki lá kaandeh Uwien ya duku ya nañɔbu bùa bi yih bù Bunañɔmɔnmɔnbu nnɔ saan, wɔ ń li miɛh binib bà kɔh Uwien ya duku ya luo bo nnɔ nɛ tibont.  
\v 3 U laa' Piɛr nin San tuo bɛ ń kɔ Uwien ya duku ya luo bo, nɛ u miɛ' bɛ nibonn.  
\v 4 Piɛr nin San caan' uʼbo inun, nɛ Piɛr tɔke' wɔ ki ye: «Liike tɛ.»  
\v 5 Nɛ u tùɔre' ki likeh bɛ, ki daan u li lɛ biʼsaan nibonn nɛ.  
\v 6 Nɛ Piɛr tɔke' wɔ ki ye: «Ma ŋmɔbe like, ka ŋmɔbe ñɔ̀km. Ama n li de ŋɛ n ŋmɔbe nà nɛ. *Yesu Kristo wà yé Nasarɛt ya nil nnɔ ya yel bo, fii kí cuon!»  
\v 7 Nɛ ki cuo' uʼnɔjie, ki fin' wɔ. Nɛ uʼtàan nin uʼtɛgbiɛmu pɔk ki faake' i ya tàan bo.  
\v 8 U maabe' ki ci', ki sere', ki cin' ki cuonh, nɛ ki paan' biʼbo ki kɔn' Uwien ya duku ya luo bo, ki cuonh, ki mɛbreh, ki pɛ̀keh Uwien.  
\v 9 Linigol kɛ laa' u cuonh ki pɛ̀keh Uwien.  
\v 10 Bi bɛnde' ki ye wɔn nɛ tì ń kɛ Uwien ya duku ya Nañɔmɔnmɔnbu saan ki miɛh nnɔ. Bi laa' u faake' ma nnɔ nɛ nì cuo' bɛ miyɔkm nin bujɛwaanbu. 
\s1 Piɛr lienh nin linigol Uwien ya duku ya luo bo 
\p  
\v 11 Ujɛ nnɔ ŋa dàan' Piɛr nin San. Nì cuo' binib nnɔ kɛ miyɔkm nɛ bi sɛn' ki baa' biʼsaan kuninbonku\f + \fr 3:11 \ft Bi yih nà saan \fq kuninbonku \ft nnɔ te Uwien ya duku ya luo bo nɛ. Bi là taa' itɛn nɛ ki mɛn' kuʼkpenkpen, ki lɛ' ki yekn' Uwien ya duku ya luo ya guoncɛnciɛnl là guɔn' ki linde' kù nnɔ.\f* kuba ni, bi yih kù «Salomɔn ya ninbonku.»  
\v 12 Tɔ, Piɛr laa' binib nnɔ ma nnɔ, nɛ ki niire' bɛ ki ye: «Israyɛl yaabɛ, bɛ tien' nì cuo' nɛ miyɔkm-i? Bɛ tien' ni likeh tɛ tɛn tiʼtiɛma tuɔm nin ti pɛ Uwien bo mɔnmɔnm ma nnɔ nɛ cère' ujɛ wuɔ faake'?  
\v 13 Uwien wà *Abraham nin *Isaak nin Sakɔb nin tiʼyaajɛb là pukeh wɔ nnɔ nɛ kpiɛke' uʼtonsɔnl *Yesu wà ninbi kuɔre' wɔ ki yìe' wɔ Pilat ya nun bó nnɔ. Pilat wɔn là yíe wɔ ń taa wɔ kí wiɛ nɛ, nɛ na tuo'.  
\v 14 Ninbi, yìe' wà yé uñaan, ki yé ugbɛmɔ̀ndaan, nɛ ki ji tɔke' Pilat ki ye wɔ ń taa unikul kí wiɛ.  
\v 15 Ni ku' wà yé limiɛl ya daan, nɛ Uwien mɛkre' wɔ bitɛnkpiib ni. Tinbi nɛ yé bimɔ̀nkunb.  
\v 16 Ti du uʼyel bo ma nnɔ nɛ liyel bugbɛn ya tuɔm cère' ujɛ wà ni likeh wɔ ki bɛn wɔ nɔ faake'. Ti teke' *Yesu ki jin' ma nnɔ nɛ cère' ujɛ wuɔ laa' laanfiɛ ki tì gben' ki se niʼkɛ ya nun bó nɔ. 
\p  
\v 17 «Nʼyaabɛ, n bɛn ki ye ninbi nin niʼciɛnb ku' *Yesu ma nnɔ, na bɛn nɛ ki sɔn' li ya tuonl.  
\v 18 Uwien là cère' uʼñɔbonsɔknb kɛ len' uyo bo ki ye uʼNigɛndkɛ Kristo lá li jɛ̀nde nɛ. Nɛn nɛ tien'.  
\v 19 Nɛn bo, lèbre mɛn niʼtetem, kí liɛbe kí paan Uwien bo ŋɔ wɔ ń fère nɛ niʼbiɛre.  
\v 20 Nnɔ nɛ Yonbdaan li de nɛ lifuorl, ki li sɔn ní uʼNigɛndkɛ Kristo niʼsaan. Wɔn si *Yesu; u là gɛ̀nde' wɔ ninbi bo nɛ.  
\v 21 Nì kpɛ wɔn *Yesu ń li te paaki bó nɛ, kí tì baa uyo wà Uwien li fɛ̀nde tibont kɛ. Nì te tɛn u là cère' uʼñɔbonsɔknb len' nà kɛ uyo bo nnɔ nɛ.  
\v 22 Moyis wɔn là len' ki ye: ‹Yonbdaan Uwien li cère niʼni uba ń ñɛ uñɔbonsɔknl niʼbo tɛn min. Ní cenge u li tɔke nɛ nà kɛ.  
\v 23 Unil wà kɛ ŋa tuo' uñɔbonsɔknl nnɔ ya ñɔbu bó la, Uwien li ñɛn wɔ uʼnib ni nɛ ki gben' uʼgbɛr.›  
\v 24 *Uwien ya ñɔbonsɔknb kɛ, ki cin' Samiɛl nin biñɔbonsɔkntɔb bà paan' uʼbo nnɔ mɔ là len' nà teh idɛn yiɛ nɔ ya gbɛr.  
\v 25 Ninbi nɛ yé Uwien ya ñɔbonsɔknb nnɔ ya yaabii, nɛ ki li jonde kujɔtieku kùa u là cuo' kù nin niʼyaajɛb nnɔ bo. U là tɔke' niʼyaajɛ *Abraham ki ye u li tien inibol yà kɛ te utingbɛn bo nnɔ uʼmɔnm u ya yaabii bo nɛ.  
\v 26 Mikpiɛkm, ninbi bo nɛ Uwien là gɛ̀nde' uʼtonsɔnl Yesu, ki sɔn' wɔ niʼsaan wɔ ń lá tien nɛ Uwien ya mɔnm, kí ñɛn niʼni wà kɛ uʼtùonbiɛrɛ ni.» 
\c 4  
\s1 Sufmbɛ ya buur ya cɛkl yaab bun' Piɛr nin San tibuur 
\p  
\v 1 Piɛr nin San laan biɛ ki lienh nin linigol nnɔ; u ya yo nɛ bitɔtuɔrkaab nin Uwien ya duguurb ya ciɛn nin Saduseyɛnmbɛ baa' biʼsaan.  
\v 2 Biʼbenku ni ben' Piɛr nin San bo, kimɛ bi wɔknh binib ki teh *Yesu mɛkre' bitɛnkpiib ni ma nnɔ, binib bà kpo' mɔ li mɛkre nɛ.  
\v 3 Bi cuo' bɛ ki laa' uwien lu' ŋɔ, nɛ bi taa' bɛ ki tì pɛkn' ki cère' bi te len nì tì faa'.  
\v 4 Nin nɛn kɛ, binib bà cii' Piɛr nin San len' nà nnɔ, biʼni bà yɛbe teke' *Yesu ki jin'. Bijɛb bà teke' wɔ ki jin' nnɔ li baa tɛn itur iŋun. 
\p  
\v 5 Kutaaku faa', nɛ bitɔtuɔrciɛnb nin *Sufmbɛ ya ciɛnb nin *Yiko ya wɔnwɔknb taan' Yerusalɛm ni.  
\v 6 Bà là taan' nnɔ ya biba si: bitɔtuɔrciɛnb ya ciɛn Anni nin Kayif nin San nin Alɛksand nin bitɔtuɔrciɛnb ya cɛkl ya nitɔb kɛ.  
\v 7 Bi cère' Piɛr nin San sere' biʼsiik ni nɛ bi niire' bɛ ki ye: «Ni taa' ba ya tuɔm nɛ bii ni taa' ŋmɛ ya yel nɛ ki buu' uwɔb wuɔ nɔ?» 
\p  
\v 8 Nɛn saan nɛ *Mifuoñaanm cère' Piɛr tɔke' bɛ ki ye: «Bitɔtuɔrciɛnb nin *Sufmbɛ ya ciɛnbɛ,  
\v 9 ti tore' uwɔb nnɔ ma nnɔ, nɛ ni buh tɛ tibuur dinnɔ, ki niireh tɛ ki teh ti tien' mila ki buu' wɔ.  
\v 10 Tɔ, ninbi nin Israyɛl ya nitɔb kɛ ń bɛnde kí ye Nasarɛt ya *Yesu Kristo wà ninbi kpɛ' wɔ udɔpɔnpɔn bo nnɔ, Uwien mɛkre' wɔ bitɛnkpiib ni. U ya yel ya tuɔm nɛ cère' ujɛ wuɔ faake' ki se niʼnun bó nɔ.  
\v 11 *Yesu bo nɛ nì kɛle' *Uwien ya gbɔnku ni ki ye: 
\q1 ‹Litɛnl là ninbi bidumɛb wiɛ' lɛ̀ nnɔ, 
\q1 lɛn nɛ lá tien' litɛnkpiɛkl là co kuduku.› 
\m  
\v 12 Miŋmiɛnm ŋa ń ñɛ uba saan ki kɛnde' *Yesu saan, kimɛ *Yesu ya yel baba ŋa ñí la, Uwien ŋa de' nil uba liyel uŋɛndun wuu ni ŋɔ lɛn bo tí fre kí ŋmɛre.» 
\p  
\v 13 Bi sekn' ki laa' Piɛr nin San ŋa yé nikpɛkpiɛkb udu ni, ka bɛn gbɔnku ki gbien', ki ŋmɔbe lifɛ̀l ki lienh ma nnɔ, nɛ nì cuo' bɛ miyɔkm. Nɛ bi bɛnde' ki ye bɛn nin *Yesu nɛ là te.  
\v 14 Tɔ, bi laa' ujɛ wà faake' nnɔ se Piɛr nin San saan ma nnɔ nɛ ba ji bɛn bi li ye bà.  
\v 15 Bi cère' bi ñɛn' Piɛr nin San tibuur ya duku nnɔ ni, nɛ bi cin' ki gbiereh  
\v 16 ki teh: «Ti li tien mila binib biɛ nɔ? Binib bà kɛ te Yerusalɛm ni bɛn ki ye bi mɔnbe ki tien' miyɔkm ya bonn nɛ, ta ń fre kí niɛ.  
\v 17 Ama ta yíe tigbɛr nnɔ ń yɛbre udu ni niʼkɛ saan. Nɛn bo, cère mɛn tí mɔ́nde biʼbo inun kí wɔbn bɛ, bi la ji ń tɔke nil *Yesu ya gbɛr.» 
\p  
\v 18 Nɛ bi liɛbe' ki yin' bɛ ki kuɔn', ki pien' bɛ ki ye bi la ji ń wɔkn nil *Yesu ya gbɛr, ki la ji ń tɛ uʼyel mɔ.  
\v 19 Ama Piɛr nin San tɔke' bɛ ki ye: «Nì kpɛ tí tuo ni ya ñɔbu bó bii Uwien ya ñɔbu bó nɛ? Ninbi mɔnɔn maale mɛn kí liike. Ni lɛ ba mɔn Uwien saan ní-i?  
\v 20 Tinbi ŋa ń fre kí li ŋmin kí la tɔke ti laa' nà nin ti cii' nà.»  
\v 21 Biciɛnb nnɔ tí mɔ́nde' biʼbo inun nɛ ki taa' bɛ ki wiɛ'. Ba laa' bi li dule nà bo kí dɛre biʼtub, kimɛ udu ya nib kɛ pɛ̀keh Uwien miyɔkm ya bonn nnɔ bo nɛ.  
\v 22 Piɛr nin San tien' miyɔkm ya bonn, ki cère' ujɛ wà faake' nnɔ ya bin gɛ̀bre' ibin pinan. 
\s1 Binib bà teke' Yesu ki jin' nnɔ kàareh 
\p  
\v 23 Tɔ, bi taa' Piɛr nin San ki wiɛ' ma nnɔ nɛ bi liɛbe' ki jon' biʼtɔb saan, ki tì tɔke' bɛ bitɔtuɔrciɛnb nin *Sufmbɛ ya ciɛnb nnɔ tɔke' bɛ nà nnɔ kɛ.  
\v 24 Bi cii' ma nnɔ nɛ biʼkɛ kpaan' buñɔbu, ki kàareh Uwien ki teh: «Yonbdaan, sin nɛ ñɛn' kutaaku nin kitink nin miñunciɛnm, ki ñɛn' tibont tà kɛ te kutaaku bo nin tà kɛ te kitink bo nin tà kɛ te miñunciɛnm ni.  
\v 25 Sin nɛ là cère' Mifuoñaanm ya tuɔm bo, aʼtonsɔnl tiʼyaajɛ *Dafid len' ki ye: 
\q1 ‹Bɛ bo nɛ bà ŋa yé *Sufmbɛ ya benku ni ben' ki tì kɛnde'? 
\q1 Bɛ bo nɛ idu ya nib maaleh yɛnmaalfɛnm-i? 
\q1  
\v 26 Uŋɛndun ya bɛrciɛnb bonde' biʼba, 
\q1 nɛ idu ya bɛrb taan' biʼtɔb saan, 
\q1 bɛ ń kɔn nin Yonbdaan nin uʼNigɛndkɛ Kristo tijɛr.› 
\p  
\v 27 Imɔ̀n nɛ, ubɛr Herod nin Pɔns Pilat nin bà ŋa yé Israyɛl yaab nin Israyɛl yaab là taan' udu wuu ni, ki ku' *Yesu wà yé aʼtonsɔnñaan ki yé aʼNigɛndkɛ nnɔ.  
\v 28 Bi taan' ki tien' aʼtuɔm nin aʼyíem bo, a là sien' ki ye nà ń tien nnɔ nɛ.  
\v 29 Yonbdaan, fɛnfɛnnɔ gbìen kí liike bi wɔbndeh tɛ liwɔbl là ba, kí de tinbi aʼtonsɔnb lifɛ̀l ŋɔ tí li tɔkeh binib aʼgbɛr ki la fɛnge.  
\v 30 Wuɔn aʼtuɔm kí cère biwiɛnb ń faake, miyɔkm ya bont ń li teh, aʼtonsɔnñaan *Yesu ya yel bo.» 
\p  
\v 31 Bi kàare' ki gben' ma nnɔ nɛ bi taan' ki te nà saan nnɔ jènge'. *Mifuoñaanm baa' biʼkɛ bo, nɛ bi laa' lifɛ̀l ki tɔkeh binib Uwien ya gbɛr. 
\s1 Binib bà teke' Yesu ki jin' nnɔ taakeh biʼbont ki gbiinh tɔb 
\p  
\v 32 Linigol là teke' *Yesu ki jin' nnɔ kpɛ buñɔbu nɛ, ki ŋmɔbe iyɛnmaale iba. Uba ŋa lienh ki teh uʼbonn yé uʼbaba yaann. Biʼkɛ là taakeh biʼbont nɛ ki gbiinh.  
\v 33 *Yesu ya tondb ŋmɔbe mitɔciɛnm ki kundeh imɔ̀n ki teh Yonbdaan *Yesu mɔnbe ki mɛkre' bitɛnkpiib ni. Nɛ Uwien juokeh biʼkɛ ki gbiekeh.  
\v 34 Biʼni uba ŋa te ki luo' niba, kimɛ bà kɛ ŋmɔbe mutinmu bii iden nnɔ kuɔreh nɛ ki taah bi kuɔreh ki lɛnh ilike yà nnɔ,  
\v 35 ki lá dienh *Yesu ya tondb, nɛ bi gbiinh, ki dienh unil kɛ nì wiɛbe wɔ ma bo. 
\p  
\v 36 Ujɛ uba te biʼni, bi yih wɔ Yosɛf. Nɛ *Yesu ya tondb baanh wɔ Banabas, niʼtingi si: «wà sɔngreh binib ya yɛnm.» U yé Lefi ya yaabil nɛ. Bi maa' wɔ Ciip ya du ni nɛ.  
\v 37 U ŋmɔbe bukpàabu buba, ki kuɔre' bù, nɛ ki taa' u kuɔre' ki laa' ilike yà nnɔ, ki lá de' *Yesu ya tondb. 
\c 5  
\s1 Ananiyas nin uʼpo Safira ya gbɛr 
\p  
\v 1 Tɔ, ujɛtɔ mɔ là te biʼni, bi yih wɔ Ananiyas, ki yih uʼpo Safira. U kuɔre' uʼkpàabu buba, ki teke' ilike.  
\v 2 Wɔn nin uʼpo kpaan' buñɔbu nɛ u bore' ilike nnɔ ya niba bó ki taa' uʼba, ki tuke' nà bó sìen' nnɔ ki lá de' *Yesu ya tondb.  
\v 3 Nɛ Piɛr niire' wɔ ki ye: «Ananiyas, bɛ tien' a taa' aʼfɛ̀l ki cɛ̀be' *Satan nɔ nnɔ, ki lɛre' *Mifuoñaanm, ki bore' bukpàabu nnɔ ya like ya niba bó ki taa' aʼba!  
\v 4 Ŋa laan là kuɔre' bukpàabu nnɔ ma nnɔ, bù là yé aʼyaabu nɛ. A kuɔre' bù ma nɔ, ilike nnɔ mɔ yé aʼyi nɛ. Bɛ tien' a maale' aʼfɛ̀l ni á tien nɔ? A lɛre' Uwien nɛ, ŋa lɛre' nib.»  
\v 5 Ananiyas cii' iñɔbon nnɔ ma nnɔ, nɛ ki lu' ki kpo'. Nɛ bujɛwaanciɛnbu cuo' binib bà kɛ cii' tigbɛr nnɔ.  
\v 6 Nɛn saan nɛ binacenfɛ̀nb baa' ki taa' bukpɛlbu, ki pɔbn' wɔ, ki yuure' ki ñɛn' ki tì sube'. 
\p  
\v 7 Nì tien' tɛn tikur tuta, nɛ uʼpo kɔn' ní, ka bɛn nà tien'.  
\v 8 Nɛ Piɛr niire' wɔ ki ye: «Tɔke nni tigbɛmɔ̀nt, ni kuɔre' bukpàabu bùa nnɔ ya like kɛkɛ sɔ-ɔɔ?» Nɛ u ye: «Hnn, iʼkɛkɛ nínɔ.»  
\v 9 Nɛ Piɛr tɔke' wɔ ki ye: «Bɛ tien' sin nin aʼcɛ kɛ kpaan' buñɔbu ki biike' *Yonbdaan ya Fuoñaanm-i? Liike, bà sube' aʼcɛ nnɔ nɛ tuo bunañɔbu nɔ. Bi li yuure aʼmɔ, kí ñɛn.»  
\v 10 Nɛ uʼmɔ lu' uʼnun bó i ya tàan bo ki kpo'. Binacenfɛ̀nb nnɔ kɔn' ní ki laa' u kpo', nɛ bi tí yuure' uʼmɔ, ki tì sube' uʼcɛ saan.  
\v 11 Bujɛwaanciɛnbu cuo' Kristo ya taanl yaab kɛ nin binib bà kɛ cii' tigbɛr nnɔ. 
\s1 Yesu ya tondb teh miyɔkm ya bont 
\p  
\v 12 *Yesu ya tondb teh miyɔkm ya bont udu ya nib ni cɛɛn. Binib bà teke' *Yesu ki jin' nnɔ kɛ kpɛ buñɔbu nɛ, ki taan' ki te Salomɔn ya ninbonku\f + \fr 5:12 \ft Liike 3:11.\f* ni.  
\v 13 Nitɔb ŋa kaabe' ki taakeh nin bɛ, ama udu ya nib kɛ là pɛ̀keh bɛ nɛ.  
\v 14 Nɛ binib ligol, bijɛb nin bipiib kɛ teknh Yonbdaan ki jinh uyo kɛ ki pukndeh biʼbó.  
\v 15 *Yesu ya tondb teh miyɔkm ya bont ma nnɔ, nɛ binib yuunh biwiɛnb ki là blinh tikaagbɔnt nin igado bo isɛngbɛ, ŋɔ Piɛr lá gɛ̀breh, uʼjinjinku mɔnɔn lu' biʼbo la, bɛ ń faake.  
\v 16 Linigol mɔ tukeh biwiɛnb nin binib bà isɛnpol ŋaake bɛ nnɔ, ki ñɛh ní idu yà nɛke Yerusalɛm nnɔ ni, ki bàareh *Yesu ya tondb saan nɛ bi cèreh biʼkɛ faakreh. 
\s1 Bi cuo' Yesu ya tondb 
\p  
\v 17 Tɔ, bitɔtuɔrciɛnb ya ciɛn nin binib bà kɛ pɛ uʼbo ki yé Saduseyɛnmbɛ nnɔ laa' *Yesu ya tondb teh nnɔ ma nnɔ, nɛ bi taa' biʼbo iponponbe, ki jon'  
\v 18 ki cuo' bɛ, ki tì pɛkn' udu nnɔ ya pɛkl ni.  
\v 19 Ama niʼdaali ya ñɔnku, nɛ Yonbdaan Uwien ya tond baa' ki lá pìire' lipɛkl ya nagɛnku, ki ñɛn' bɛ, nɛ ki tɔke' bɛ ki ye:  
\v 20 «Li joh mɛn Uwien ya duku ya luo bo, kí tì ń li tɔkeh binib mifuobfɛ̀nm miɛ ya gbɛr kɛ.»  
\v 21 Bi tuo' uʼñɔbu bó, nɛ kutɛnŋɛsɔnsɔnku bi kɔn' Uwien ya duku ya luo bo, ki wɔknh binib Uwien ya gbɛr. 
\p Bitɔtuɔrciɛnb ya ciɛn nin binib bà pɛ uʼbo nnɔ baa' ki lá yin' *Sufmbɛ ya buur ya cɛkl yaab bà bi liɛbe' ki yih bɛ Israyɛl ya ciɛnb nnɔ kɛ ki taan', nɛ ki sɔn' biguguurb bɛ ń jo lipɛkl bó kí tì taa *Yesu ya tondb ní.  
\v 22 Bi tì baa' niʼsaan ka laa' bɛ, nɛ ki liɛbe' ní ki lá tɔke' ki ye:  
\v 23 «Ti tì baa' ki laa' lipɛkl ya duku pi mɔnmɔnm nɛ, biguguurb mɔ se kunagɛnku saan ki gu. Nin nɛn kɛ ti pìire' ma, ta laa' nil uba mɔnɔn len.»  
\v 24 Uwien ya duku ya guguurb ya ciɛn nin bitɔtuɔrciɛnb cii' tigbɛr nnɔ ma nnɔ, nɛ nì bɛke' bɛ *Yesu ya tondb bo cɛɛn, kimɛ ba bɛn nì tien' ma\f + \fr 5:24 \ft Bi li fre kí lɛbre \fq ba bɛn nì tien' ma \ft kí ye ba bɛn tigbɛr nnɔ li kpaan ma mɔ.\f* 
\v 25 Nɛn saan nɛ unil uba baa', ki tɔke' bɛ ki ye: «Liike mɛn-a! Bijɛb bà ni pɛkn' bɛ nnɔ, bi te Uwien ya duku ya luo bo ki wɔknh binib Uwien ya gbɛr.»  
\v 26 Nɛn saan nɛ Uwien ya duku ya guguurb ya ciɛn nin uʼnib bure' bɛ ń tì cuo *Yesu ya tondb ní. Ba cuo' bɛ nin ufaa, bi tuke' bɛ ní suoo nɛ, kimɛ bi fɛnge udu ya nib la yèke bɛ tɛn nɛ. 
\p  
\v 27 Bi tuke' bɛ ki tì baa', nɛ ki cère' bi sere' *Sufmbɛ ya buur ya cɛkl yaab ya nun bó, nɛ bitɔtuɔrciɛnb ya ciɛn tɔke' bɛ ki ye:  
\v 28 «Ta là wɔbn' ki pien' nɛ ki ye ni la ji ń wɔkn nil *Yesu ya gbɛr-ii? Nɛ ni cère' niʼwɔknm gbe Yerusalɛm ni niʼkɛ saan-a! Ni yíe ní ye ujɛ bugbɛn ya kuum ñɛn' tinbi nɛ-a!» 
\p  
\v 29 Nɛ Piɛr nin *Yesu ya tondtɔb tɔke' bɛ ki ye: «Nì kpɛ tí tuo Uwien ya ñɔbu bó ki cɛn' nin tí tuo binib ya ñɔbu bó.  
\v 30 Ninbi nɛ kpɛ' *Yesu udɔpɔnpɔn bo, ki ku' wɔ, nɛ tiʼyaajɛb ya Wien mɛkre' wɔ bitɛnkpiib ni,  
\v 31 ki kpiɛke' wɔ, ki taa' wɔ ki kàan' uʼjie bó, wɔ ń li yé ubɛr, kí li yé Uŋmiɛnl, kí cère Israyɛl yaab ń lèbre biʼtetem ŋɔ Uwien ń fère bɛ biʼbiɛre.  
\v 32 Tinbi nɛ yé tigbɛr nnɔ ya mɔ̀nkunb, nɛ Uwien taa' *Mifuoñaanm mà ki de' binib bà boh wɔ nnɔ mɔ yé tuʼmɔ̀nkunl.» 
\p  
\v 33 *Sufmbɛ ya buur ya cɛkl yaab cii' bi len' nnɔ ma nnɔ, nɛ biʼbenku ni ben' biʼbo ki tì kɛnde', nɛ bi yíe bɛ ń ku bɛ.  
\v 34 Tibuur yaab nnɔ ya uba fii' ki sere' biʼnun bó, bi yih wɔ Gamaliɛl. U yé *Farisiɛnmbɛ ya uba nɛ, ki yé *Yiko ya wɔnwɔknl mɔ, ki ŋmɔbe liyel *Sufmbɛ kɛ saan. U tɔke' bɛ ki ye bɛ ń taa *Yesu ya tondb nnɔ kí ñɛ saali waamu.  
\v 35 Bi ñɛn' saali, nɛ u tɔke' tibuur ya cɛkl yaab nnɔ ki ye: «Israyɛl yaabɛ, liike mɛn niʼyul bo nin ni yíe ní tien bijɛb biɛ nà nɔ.  
\v 36 Kimɛ ujɛ uba nɛ là te nà laan wuɔke', bi yih wɔ Teyuda. U là yih uʼba unikpɛkpiɛk nɛ, nɛ bijɛb kobiinan pɛ uʼbo. Bi ku' wɔ nɛ binib bà kɛ pɛ uʼbo nnɔ yɛre', nɛ licɛkl nnɔ juore' fɛnm.  
\v 37 Ujɛ nnɔ yaam gɛ̀bre', nɛ Galile ya nil uba mɔ fii' ki sure' binib bi paan' uʼbo ki yɛbe, bi yih wɔ Sudas. Nì là yé uyo wà bi kàanh kukɛ̀nku nnɔ nɛ. Bi ku' uʼmɔ, nɛ binib bà kɛ pɛ uʼmɔ bo nnɔ, mɔ yɛre'.  
\v 38 Nɛn bo nɛ n tɔkeh nɛ, ji la tuuke mɛn bijɛb biɛ ya gbɛr. Cère bɛ mɛn bɛ ń li joh. Bi lienh nà nɔ nin bi sɔnh lituonl là nɔ yé unisaal yaam nɛ la, nì li juore fɛnm nɛ.  
\v 39 Ama nì yé Uwien yaam nɛ la, na ń fre kí pien bɛ. Ni kɔnh nin bɛ tijɛr la, nba la, ni lá li lɛ ni kɔnh nin Uwien nɛ.» 
\p Gamaliɛl len' nnɔ ma nnɔ, nɛ bi tuo'.  
\v 40 Bi yin' *Yesu ya tondb, bi liɛbe' ki kɔn' ní, nɛ bi ñi' bɛ, ki pien' bɛ ki ye bi la ji ń li tɔkeh nil *Yesu ya gbɛr, nɛ ki taa' bɛ ki wiɛ'.  
\v 41 *Yesu ya tondb siere' biʼsaan nin uyɛnsɔnge, kimɛ bi bɛn nì kpɛ bɛ ń ji ifɛ *Yesu ya yel bo nɛ.  
\v 42 Idaan kɛ, bi tuu ki joh Uwien ya duku ya luo bo nin binib den nɛ, ki tì wɔknh binib, ki tɔkeh tigbɛmɔnmɔnt ki teh *Yesu nɛ yé Uwien ya Nigɛndkɛ Kristo. 
\c 6  
\s1 Bi gɛ̀nde' jɛb bilole bɛ ń li toreh Yesu ya tondb 
\p  
\v 1 Idɛn yà binib bà teke' *Yesu ki jin' ya cɛkl yɛbreh ki pukndeh nnɔ, nɛ *Sufmbɛ bà teke' *Yesu ki jin' ki lienh Grɛkmbɛ ya lenm nnɔ cin' ki kɔnh nin Suftɔb bà lienh biʼyaajɛlenm nnɔ\f + \fr 6:1 \ft U ya yo binib bà là teknh *Yesu ki jiinh nnɔ, biyɛbnb là yé *Sufmbɛ nɛ. Biʼni biba là lienh \fq Grɛkmbɛ ya lenm \ft nɛ, ki pɛ Grɛkmbɛ ya tentienm bo. Bitɔb lienh biʼyaajɛlenm, ki pɛ biʼyaajɛtentienm bo. Bɛn nɛ là yɛbe.\f* ki teh daan kɛ daan bi gbiinh tibont la, bi sundeh bi ya kpopiib bó nɛ.  
\v 2 Nɛ *Yesu ya tondb piik nin bile nnɔ yin' binib bà kɛ teke' *Yesu ki jin' nnɔ ki taan', nɛ ki tɔke' bɛ ki ye: «Na mɔn tí juore tijier ya gbiirm bo kí dàan Uwien ya gbɛr ya tɔkm.  
\v 3 Nɛn bo, tiʼyaabɛ, gɛ̀nde mɛn niʼni jɛb bilole bà *Uwien ya Fuoñaanm te biʼbo, bi ŋmɔbe miyɛnfuom, ki yé binimɔ̀nb binib ya nun bó, ŋɔ tí cère bɛ ń li sɔnh li ya tuonl.  
\v 4 Tinbi *Yesu ya tondb wɔn, tí li mɔ̀ndeh ki kàareh nɛ, kí li tɔkeh binib Uwien ya gbɛr.» 
\p  
\v 5 *Yesu ya tondb len' nà nnɔ ŋmaake' binib nnɔ kɛ, nɛ bi gɛ̀nde' Etiɛnn, u teke' *Yesu ki jin' mɔnmɔnm, *Mifuoñaanm te uʼbo. Bi gɛ̀nde' Filip nin Prokɔr nin Nikanɔr nin Timɔn nin Pamena nin Antiyɔk ya Nikola, u yé Sufkpɛnkpɛnd.  
\v 6 Bi taa' jɛb bilole nnɔ ki wuɔn' *Yesu ya tondb, bi taa' biʼnuɔ ki paan' biʼbo nɛ ki kàare' ki de' bɛ. 
\p  
\v 7 Uwien ya gbɛr yɛreh niʼkɛ saan, nɛ binib teknh *Yesu ki jinh ki yɛbreh ki pukndeh Yerusalɛm ni. Bitɔtuɔrkaab ligol mɔ tuo' ki teke' *Yesu ki jin'. 
\s1 Bi cuo' Etiɛnn 
\p  
\v 8 Uwien juoke' Etiɛnn ki gbien', ki de' wɔ mituɔm ki gbien', ki cère' u teh miyɔkm ya bont udu ya nib ni.  
\v 9 *Sufmbɛ bà te litaanl ya duku kùa bi yih kù bà ŋa ji yé yonbe ya taanl ya duku nnɔ, ya biba nin Sirɛnn ya du nin Alɛksandri ya du nin Silisi ya du nin Asi ya tinfɛnm yaab kɛ taan' ki findeh nin Etiɛnn.  
\v 10 Ama ba fre' ki faake' nin wɔ, kimɛ u lienh nin *Mifuoñaanm de' wɔ miyɛnfuom mà nnɔ nɛ.  
\v 11 Nɛn saan nɛ bi de' bijɛb biba ilike bɛ ń nɛn uʼbo kí ye bi cii' u suke' Moyis nin Uwien.  
\v 12 Bi len' nnɔ ma nnɔ nɛ udu ya nib nin biʼciɛnb nin *Yiko ya wɔnwɔknb kpre', nɛ ki bere' ki tì cuo' Etiɛnn, ki taa' wɔ ki jon' *Sufmbɛ ya buur ya cɛkl yaab saan,  
\v 13 nɛ ki tuke' bitonnɛndɛnb ní bi lá len' ki ye: «Uyo kɛ ujɛ wuɔ sukreh Uwien ya duku nɛ, ki saah Moyis ya yiko.  
\v 14 Kimɛ ti cii' u len' ki ye Nasarɛt ya *Yesu li we Uwien ya duku kuu, kí lèbre mitetem mà Moyis là wɔkn' tɛ mɛ̀ nnɔ.»  
\v 15 Nɛ tibuur ya cɛkl yaab nnɔ kɛ caan' Etiɛnn bo inun ki laa' uʼnun bó te tɛn Uwien ya tond ya nun bó. 
\c 7  
\s1 Etiɛnn len' ki jin' Sufmbɛ ya buur ya cɛkl yaab 
\p  
\v 1 Nɛn saan nɛ bitɔtuɔrciɛnb ya ciɛn niire' Etiɛnn ki ye: «Bi len' ma nɔ, tù te-ee?»  
\v 2 Nɛ Etiɛnn jiin' ki ye: «Nʼbaambɛ nin nʼninjiɛbɛ, li cengeh mɛn. Uyo wà tiʼyaajɛ *Abraham laan là kɔ Mesopotami ya du ni, ka laan jon' ki tì kɔn' Haraan ya du ni nnɔ, nɛ Uwien wà ŋmɔbe ukpiɛke puɔ' uʼsaan,  
\v 3 ki tɔke' wɔ ki ye: ‹Ñɛ aʼdu ni nin aʼyaab ni, kí jo n li wuɔn ŋɛ udu wà nnɔ ni.›  
\v 4 Nɛn saan nɛ u fii' Kalde yaab ya du ni, ki tì kɔn' Haraan ya du ni. U te wun ni nɛ haali uʼbaa tì kpo', nɛ Uwien cère' u baa' ki kɔn' udu wà ni kɔ uʼni fɛnfɛnnɔ nɔ.  
\v 5 Uwien ŋa de' wɔ tink kiba udu wuu ni, wa de' wɔ tink kì kpɛ nin kutɛpɛnku ya pìɛn mɔnɔn, ama u pùon' ki ye u li taa udu wuu kí de wɔn nin uʼyaabii nɛ, wù ń li yé biʼyu uyo kɛ. Uyo wà Uwien pùon' lipuonl liɛ nnɔ, ki laa' *Abraham ŋa laan ŋmɔbe buk.  
\v 6 Nɛ Uwien tɔke' wɔ ki ye: ‹Aʼyaabii lá li tien bicɛnb udutɔ ni, nɛ uʼnib ń taa bɛ kí tien iyonbe, kí jɛ̀nde bɛ ibin kobiinan.  
\v 7 Ama min Uwien nɛ li dɛre bi li yé udu wà ya nib ya yonbe nnɔ ya tub. Ni ya puoli bó nɛ aʼyaabii li ñɛ udu nnɔ ni, kí baa kí lá li pukeh nni niɛ saan.›  
\v 8 Nɛ Uwien cuo' nin *Abraham kujɔtieku ki tɔke' wɔ ki ye upunjiɛ nɛ yé kudìɛku kùa wɔngeh biʼjɔtieku nnɔ. Nɛn bo nɛ *Abraham maa' *Isaak, nɛ ki jiɛ' uʼpunl wienniin daali. *Isaak mɔ maa' Sakɔb, ki mɔ jiɛ uʼpunl. Sakɔk mɔ tien' nnɔ uʼbijiɛb. Bɛn nɛ yé tiʼyaajɛb piik nin bile nnɔ. 
\p  
\v 9 «Tiʼyaajɛb nnɔ taa' iponponbe biʼwaakɛ Yosɛf bo, nɛ ki kuɔre' wɔ binib bo wɔ ń tì ń li yé uyonb Esipt bó. Ama Uwien là te nin wɔ,  
\v 10 nɛ ki ñɛn' wɔ uʼjɛnd kɛ ni, ki juoke' wɔ, ki de' wɔ miyɛnfuom, ki cère' Esipt ya bɛrciɛn Farahɔn yíe uʼgbɛr; nɛ ki taa' wɔ ki tien' udu nnɔ nin uʼden kɛ ya ciɛn.  
\v 11 Tɔ, mikònm miba ya bol lu' Esipt nin Kanaan ya du ni niʼkɛ saan. Nì là yé micɛcɛkciɛnm nɛ binib bo. Tiʼyaajɛb ŋa ji là ŋmɔbe bi li ji bà.  
\v 12 Sakɔb cii' tijier te Esipt ni, nɛ u cère' uʼbijiɛb jon' miba ki tì dɛ'.  
\v 13 Bi jon' nle ma nnɔ, nɛ Yosɛf cère' uʼninjiɛb bɛnde' wɔ, nɛ Farahɔn mɔ bɛnde' Yosɛf ya bol si là.  
\v 14 Nɛn saan nɛ Yosɛf sɔn' bɛ ń tì taa uʼbaa Sakɔb nin uʼden yaab kɛ ní Esipt ni. Bi là te binib pilole nin biŋun nɛ.  
\v 15 Sakɔb nin uʼden yaab kɛ jon' ki tì kɔ Esipt ni, nɛ u tì kpo'. Nì tete nɛ uʼbijiɛb, tiʼyaajɛb mɔ tì kpo',  
\v 16 nɛ bi taa' bɛ ki tì sube' ufɛle uba ni Sikɛm ya du ni. *Abraham nɛ là taa' ilike ki dɛ' ufɛle nnɔ Sikɛm ni, Hemɔr yaab saan. 
\p  
\v 17 «Uyo wà Uwien li tien u là pùon' lipuonl là ki de' *Abraham nnɔ nɛkn' ní. U ya yo nɛ tiʼbol ya nib pɔ̀re' ki yɛbre' Esipt ni,  
\v 18 ki tì baa' uyo wà ubɛrtɔ teke' libɛl Esipt ni. Wɔn ŋa tu' Yosɛf.  
\v 19 U là lɛre' tiʼbol ya nib, ki jɛ̀nde' tiʼyaajɛb, ki wɔbn' bɛ bɛ ń taa biʼcɛnfɛndmu kí tì wiɛ mù ń kpo.  
\v 20 U ya yo nɛ bi maa' Moyis, u là yé kibuk kà mɔn Uwien ya nun bó nɛ. Bi wube' kɛ̀ kiʼbaa den iŋmaale ita nɛ.  
\v 21 Bi taa' kɛ̀ ki tì wiɛ' uyo wà nnɔ, nɛ Farahɔn ya bisɛ lɛke' kiʼbo, ki yuure' kɛ̀, ki wube' kɛ̀ tɛn uʼtiɛma buk.  
\v 22 Bi wɔkn' Moyis Esipt yaab ya yɛnfuom kɛ. U là yé unil wà ŋmɔbe mituɔm uʼlenm ni nin uʼtùon ni nɛ. 
\p  
\v 23 «Tɔ, uyo wà u laa' ibin pinan nnɔ, nɛ u taa' iyɛnmaale ki jon' wɔ ń tì fuonde uʼyaab Israyɛl yaab.  
\v 24 U tì baa' ki laa' Esipt ya nil uba ŋmɔbe Israyɛl yɔ uba ki jɛ̀ndeh, nɛ u teke' Israyɛl yɔ bo, ki ñi' ki ku' Esipt yɔ nnɔ.  
\v 25 U tien' nnɔ ki maaleh ki teh uʼyaab li bɛnde kí ye Uwien li cère wɔn nɛ ń ñɛn bɛ biʼnɛnnɛndb ya nuɔ ni, ama ba bɛnde'.  
\v 26 Kutaaku faa' sɔ u laa' Israyɛl yaab bile kɔnh. U yíe wɔ ń pàa bɛ, nɛ ki tɔke' bɛ ki ye: ‹Niʼninjiɛl nɛ, bɛ tien' ni ŋmɔbe tɔb ki jɛ̀ndeh?›  
\v 27 Ama wà ŋmɔbe uʼtɔ ki jɛ̀ndeh nnɔ pe' Moyis ki jɛnde', ki tɔke' wɔ ki ye: ‹Ŋmɛ nɛ kàan' ŋɛ tiʼbɛr ŋɔ a li buh tɛ tibuur-i?  
\v 28 A yíe á ku nni tɛn a wun ku' Esipt yɔ ma nnɔ nɛ-a!›  
\v 29 U len' nnɔ ma nnɔ nɛ Moyis sɛn' ki jon' Madiyan ya du ni, ki tì kɔ, nɛ ki maa' mubujɛbumu mule niʼbó. 
\p  
\v 30 «Ibin pinan gɛ̀bre', nɛ Uwien ya tond uba baa' Moyis saan kupenpelku ni, Sinayi ya juɔl saan, ki te kufɛtuku kuba ni kù teknh umu ka wih.  
\v 31 Moyis laa' nɛ̀ ma nnɔ, nɛ nì cuo' wɔ miyɔkm. Uyo wà u nɛkndeh wɔ ń liike nnɔ, nɛ ki cii' Yonbdaan len' ki ye:  
\v 32 ‹Min nɛ yé aʼyaajɛb ya Wien, ki yé *Abraham nin *Isaak nin Sakɔb ya Wien.› Bujɛwaanbu cuo' Moyis, uʼgbɛnɛnt ŋɔh, nɛ wa ji kaabe' ki liike'.  
\v 33 Nɛn saan nɛ Yonbdaan tɔke' wɔ ki ye: ‹Cɛkre aʼtacaan, kimɛ a se nà saan nɔ n te niʼsaan nɛ.  
\v 34 Imɔ̀n, n laa' nʼnib Israyɛl yaab ya cɛcɛkm kpɛ ma bo Esipt ni, ki cii' biʼkpiɛnde bó, nɛ ki jiire' ní ń ŋmiɛn bɛ. Fɛnfɛnnɔ li joh, n sɔn' ŋɛ Esipt bó, á tì ñɛn bɛ len nɛ.› 
\p  
\v 35 «Moyis wà Israyɛl yaab là yìe' wɔ, ki tɔke' ki ye ŋmɛ kàan' wɔ ubɛr wɔ ń li buh bɛ tibuur nnɔ, Uwien tien' wɔn nɛ ubɛr nin Uŋmiɛnl, ki sɔn' wɔ, ki cère' uʼtond wà là baa' uʼsaan kufɛtuku kuba ni nnɔ toreh wɔ.  
\v 36 Wɔn nɛ ñɛn' bɛ Esipt ni. U tien' miyɔkm ya bont udu nnɔ ni nin miñunciɛnmɔ́nmɔ́nm saan nin kupenpelku ni ibin pinan.  
\v 37 Wɔn Moyis nɛ tɔke' Israyɛl yaab ki ye: ‹Uwien li cère niʼni uba ń ñɛ uñɔbonsɔknl niʼbo tɛn min.›  
\v 38 Israyɛl yaab là taan' kupenpelku ni uyo wà nnɔ, wɔn nɛ là te tiʼyaajɛb nin Uwien ya tond wà lienh nin wɔ nnɔ ya siik ni. Utond nnɔ là tɔke' wɔ tigbɛr tà dienh limiɛl Sinayi ya juɔl bo wɔ ń lá tɔke tɛ nɛ.  
\v 39 Nin nɛn kɛ tiʼyaajɛb ŋa tuo' ki bon' wɔ. Bi yìe' uʼñɔbu bó, nɛ ki yíe bɛ ń liɛbe Esipt ni,  
\v 40 nɛ ki tɔke' Arɔn ki ye: ‹Mɛ tɛ ibule yì ń li le tɛ usɛn, kimɛ Moyis wà ñɛn' tɛ Esipt ni nnɔ, ta bɛn nà tu' wɔ.›  
\v 41 U ya yo nɛ bi mɛn' ubul uba u naan kinabuk, ki tùɔre' lituɔrl ki de' wɔ, nɛ ki jele' kunacenku ki pokn' bi mɛn' ubul wà nnɔ bo ki gbien'.  
\v 42 Nɛn nɛ cère' Uwien búle' bɛ ibuɔn, ki sɛln' bɛ bi pukeh tiwenwent tà te kutaaku bo nnɔ, tɛn *Uwien ya ñɔbonsɔknb kɛle' ma *Uwien ya gbɔnku ni. Bi kɛle' ki ye: 
\q1 ‹Israyɛl yaabɛ, ni là kòre' tiwɛnt ki tien' ituɔrɛ yà 
\q1 nin ni tien' ituɔrtɔ yà kupenpelku ni ibin pinan nnɔ, 
\q1 ni là tien' ki de' min nɛ-ɛɛ? 
\q1  
\v 43 Na là tien' ki de' min, 
\q1 ama ni là yuure' ubul Molok ya ninbonl nɛ ki tuke', 
\q1 ki yuure' ubul wà naan liŋmaabil bi yih wɔ Erefann nnɔ mɔ. 
\q1 Ni là mɛn' ibule nnɔ ki ye ni li gbaandeh ki pukeh yin nɛ. 
\q1 Nɛn bo nɛ n li cère bɛ ń cuo nɛ tiyonbt 
\q1 kí jon nà bó fɔke ki cɛn' nin *Babilonn.› 
\m  
\v 44 «Tiʼyaajɛb là te kupenpelku ni ma nnɔ bi là ŋmɔbe bɛn nin Uwien cendeh lininbonl là ni nɛ. Kujɔtieku ya gbɔnku mɔ là te lɛn ni nɛ. Uwien nɛ là tɔke' Moyis ki ye wɔ ń tien lininbonl nnɔ. Nɛ Moyis tien' lɛ̀ Uwien wuɔn' wɔ ki ye lɛ̀ ń li naan ma bo nnɔ.  
\v 45 Tiʼyaajɛb là taa' lininbonl nnɔ ki de' biʼyaabii. Nɛ bi teke' lɛ̀ ki ŋuuke ki tì baa' uyo wà Sosuwe yé biʼsɛnlierl nnɔ. Bɛn nin Sosuwe là joh bɛ ń tì teke udu wà, bɛn bo Uwien là ŋɔre' inibol uʼni nnɔ ma nnɔ, bi là tuke lɛ̀ nɛ. Lininbonl nnɔ là te nɛn saan nɛ, ki tì baa' ubɛr *Dafid ya yo.  
\v 46 Uwien ya yɛnm sɔnge *Dafid bo, nɛ *Dafid miɛ' wɔ usɛn wɔ ń mɛ kuduku ki de' wɔn Uwien wà yé uʼyaajɛ Sakɔb ya Wien nnɔ\f + \fr 7:46 \ft Bi kpiɛ' ki kɛle' tigbɔnt tà nnɔ ya tuba ni, nì kɛle' ki ye \fq kí mɛ kuduku kí de Sakɔb nɛ.\f*.  
\v 47 Uʼbijɛ Salomɔn nɛ mɛn' Uwien kuduku. 
\p  
\v 48 «Ama Uwien wà ŋa ŋmɔbe Nacentɔ ŋa kɔh nib mɛn' tidur tà ni tɛn *Uwien ya ñɔbonsɔknl là len' ma ki ye Uwien ye: 
\q1  
\v 49 ‹Kutaaku nɛ yé nʼbɛrbiɛk, 
\q1 kitink yé nʼtàan taanh nà bo nɛ, 
\q1 ni li mɛ bɛ ya dubol nɛ kí de nni, 
\q1 ŋɔ ń li kɔh kuʼni ki fuoreh? 
\q1  
\v 50 Na yé min nɛ ñɛn' tibont kɛ-ɛɛ?› » 
\m  
\v 51 Etiɛnn tí len' ki ye: «Niʼyul faa, nɛ niʼfɛ̀l bo te tɛn binib bà ŋa pɛ Wien bo, ka cengeh uʼgbɛr, ki yìenh *Mifuoñaanm uyo kɛ. Ni te tɛn niʼyaajɛb nɛ.  
\v 52 Niʼyaajɛb là jɛ̀nde' *Uwien ya ñɔbonsɔknb kɛ, ki ku' binib bà tɔkeh ki teh Uwien ya Gbɛmɔ̀ndaan li baa ní nnɔ. Fɛnfɛnnɔ, u baa' ní, nɛ ni kuɔre' wɔ, ki ku' wɔ.  
\v 53 Uwien là sɔn' uʼtondb bi lá de' ninbi nɛ uʼyiko, nɛ na bon' wɔ.» 
\s1 Bi yèke' Etiɛnn itɛn ki ku' wɔ 
\p  
\v 54 Etiɛnn len' nnɔ ma nnɔ nɛ biʼbenku ni ben' ki tì kɛnde', nɛ bi gbiɛnh uʼbo inɔbii.  
\v 55 Ama *Mifuoñaanm te Etiɛnn bo ma nnɔ, nɛ u yaare' ki liike' kutaaku bo, ki laa' Uwien ya wenwenku windeh, ki laa' *Yesu se Uwien ya jie bó.  
\v 56 Nɛ u ye: «Liike mɛn, n laa' kutaaku yɛ, nɛ ki laa' Unil ya Bijɛ\f + \fr 7:56 \ft Bi liɛbe' ki yih Yesu nɛ \fq Unil ya Bijɛ.\f* se Uwien ya jie bó.» 
\p  
\v 57 U len' nnɔ ma nnɔ nɛ bi wuure' ufaa bo, ki pipi' biʼtub, nɛ ki taan' ki bere' ki tì cuo' wɔ,  
\v 58 ki ñɛn' wɔ udu nnɔ ni, bɛ ń tì yèke wɔ itɛn kí ku wɔ, nɛ ki gore' biʼliɛrcɛnciɛn ki ble' ki guun' unacenfaan uba bi yih wɔ Sɔl.  
\v 59 Bi yèkreh wɔ itɛn uyo wà nnɔ, nɛ u kàareh ki teh: «Yonbdaan Yesu, teke nʼnaank.»  
\v 60 Nɛ ki gbaan', ki wuure' ufaa bo ki ye: «Yonbdaan, la tɔnge biʼbiɛre yii nɔ.» U len' nnɔ ki gben', nɛ ki kpo'. 
\c 8  
\nb  
\v 1 Sɔl mɔ se bà ku' Etiɛnn nnɔ ya ciɛk bó nɛ. 
\s1 Sɔl jɛ̀ndeh Kristo ya taanl yaab 
\p Kí ñɛ nɛn daali nɛ bi cin' ki jɛ̀ndeh *Kristo ya taanl yaab bà te Yerusalɛm ni nnɔ ki gbiekeh. Nɛn bo nɛ biʼkɛ yɛre', ki jon' Sude nin Samari ya tinfɛnm ni. *Yesu ya tondb baba nɛ ji là sìen' Yerusalɛm ni.  
\v 2 Binib bà pɛ Uwien bo mɔnmɔnm nnɔ nɛ sube' Etiɛnn, ki muɔ' uʼkuum ki gbien'.  
\v 3 Sɔl wɔn là ñikndeh wɔ ń bere *Kristo ya taanl nɛ. U joh iden nɛ kí tì coh bijɛb nin bipiib ufaa bo kí tì pɛkndeh. 
\s1 Filip tɔkeh Uwien ya gbɛmɔnmɔnt Samari ni 
\p  
\v 4 *Kristo ya taanl yaab yɛre' ma nnɔ, nɛ ki cuonh niʼkɛ saan ki tɔkeh binib uʼgbɛmɔnmɔnt.  
\v 5 Filip jon' Samari ya tinfɛnm ya du uba ni ki tì tɔkeh binib Uwien ya Nigɛndkɛ Kristo ya gbɛr.  
\v 6 Udu nnɔ ya nib cengeh Filip bó, ki lɛnh u teh miyɔkm ya bont tà nnɔ mɔ, nɛn nɛ cère' bi pɛ uʼgbɛr bo mɔnmɔnm.  
\v 7 Isɛnpol ŋaake binib bi yɛbe nɛ u ŋuɔh yɛ̀ biʼsaan, ì siereh ki wuureh ufaa bo. U cèreh iwɔ̀b nin idiɛn mɔ faakreh ki yɛbe.  
\v 8 Nɛn bo nɛ udu nnɔ ya nib ya yɛnm sɔnge' ki gbien'. 
\p  
\v 9 Ujɛ uba mɔ là te udu nnɔ ni, bi yih wɔ Simɔn, u teh iñɔke nì coh Samari ya tinfɛnm ya nib miyɔkm. U là yih uba unikpɛkpiɛk nɛ.  
\v 10 Nɛ binib kɛ tuo' uʼñɔbu bó, ka tuuke wà yé wà, ki lienh uʼbo ki teh: «Uwien ya tuɔm nɛ kpɛnde' unil wuɔ. Bi yih nɛn nɛ mitɔciɛnm.»  
\v 11 Bi tuonh uʼñɔbu bó, kimɛ u ñɛn' uyo nɛ ki teh iñɔke nì coh bɛ miyɔkm.  
\v 12 Ama Filip baa' ki lá tɔke' bɛ Uwien ya bɛl ya gbɛmɔnmɔnt, ki liɛbe' ki tɔke' bɛ *Yesu Kristo yé udaan wà, bi teke' ki jin' nɛ u sìi' bijɛb nin bipiib kɛ Uwien ya ñunm.  
\v 13 Simɔn, uñɔkdaan nnɔ mɔnɔn teke' ki jin', nɛ Filip sìi' uʼmɔ Uwien ya ñunm. Wa ji siereh Filip saan, ki lɛnh u teh miyɔkciɛnm ya bont, nɛ nì coh wɔ miyɔkm cɛɛn.  
\v 14 *Yesu ya tondb bà te Yerusalɛm ni nnɔ cii' Samari ya tinfɛnm ya nib mɔ teke' Uwien ya gbɛr ki jin', nɛ bi sɔn' Piɛr nin San niʼbó.  
\v 15 Bi tì baa', nɛ ki kàare' ki de' Samari ya nib bà teke' ki jin' nnɔ, ŋɔ Uwien ń de bɛ *Mifuoñaanm.  
\v 16 Kimɛ *Mifuoñaanm ŋa laan là jiire' ní biʼni uba mɔnɔn bo. Bi là sìi' bɛ Uwien ya ñunm baba nɛ, Yonbdaan *Yesu ya yel bo.  
\v 17 Nɛn saan nɛ Piɛr nin San taa' biʼnuɔ ki paan' biʼbo, ki kàare' ki de' bɛ, nɛ *Mifuoñaanm jiire' ní biʼbo.  
\v 18 Simɔn uñɔkdaan nnɔ, laa' *Yesu ya tondb taa' biʼnuɔ ki paan' binib bo, *Mifuoñaanm jiire' ní biʼbo ma nnɔ, nɛ u ye u li de bɛ ilike,  
\v 19 bɛ ń de wɔ mituɔm nnɔ, ŋɔ uʼmɔ taa' uʼnuɔ ki paan' unil wà bo la, *Mifuoñaanm ń jiire ní udaan bo.  
\v 20 Nɛ Piɛr tɔke' wɔ ki ye: «Sin nin aʼlike kɛ ń juore fɛnm, kimɛ a maale' ki ye a li fre kí taa ilike kí dɛ Uwien ya paabu nɛ.  
\v 21 Aʼniba ŋa lì te tigbɛr tuu ni, kimɛ aʼyɛnmaale ŋa cuube Uwien ya nun bó.  
\v 22 Lèbre aʼtetem, kí wiɛ aʼbiɛrm miɛ nɔ, kí kàare Yonbdaan, nba la, u li fère ŋɛ aʼyɛnmaalbiɛre yii nɔ.  
\v 23 Kimɛ n laa' a ŋmɔbe iponponbe ki gbien', nɛ ibiɛre lùo ŋɛ iŋmi yaam.»  
\v 24 Nɛ Simɔn uñɔkdaan nnɔ, tɔke' Piɛr nin San ki ye: «Ni bugbɛn kàare mɛn Yonbdaan kí de nni, ŋɔ ni len' nà nɔ niba la tu nni.»  
\v 25 Piɛr nin San kun' Yonbdaan bo imɔ̀n, ki tɔke' binib uʼgbɛr ki tì gben' nɛ ki liɛbeh Yerusalɛm. Bi joh ma nnɔ nɛ ki tɔkeh tigbɛmɔnmɔnt Samari ya tinfɛnm ya du yà yɛbe ni. 
\s1 Etiyopi ya kɛraciciɛn uba teke' Yesu ki jin' 
\p  
\v 26 Lidaali liba nɛ Yonbdaan ya tond uba tɔke' Filip ki ye: «Fii, kí taa unɔgɛn bó, kí tì kpìen usɛn wà ñɛh Yerusalɛm ki joh Gasa ya du bó nnɔ. Nib ŋa ji kpìendeh usɛn bugbɛn.»  
\v 27 Filip fii' ki bure'. U joh ma nnɔ nɛ ki laa' ujɛfàarkɛ uba, u yé Etiyopi ya kɛraciciɛn uba nɛ. Wɔn nɛ likeh Etiyopi ya piibɛr Kandasi ya faal kɛ. U là baa' Yerusalɛm ni ki puke' Uwien nɛ. \fig Filip se Etiopi ya kɛraciciɛn ya tɛnlolku saan|src="lb00331c.tif" size="col" loc="ACT 8:27" copy="Louise Bass" ref="Itùon 8:27" \fig* 
\v 28 U liɛbe' ki kunh ki kaa kutɛnlolku ni, nɛ ki kàanh *Uwien ya ñɔbonsɔknl Esayi là kɛle' kugbɔnku kùa nnɔ.  
\v 29 Nɛ Mifuoñaanm tɔke' Filip ki ye: «Cuon kí nɛkn kutɛnlolku kuu nɔ.»  
\v 30 Filip sɛn' ki nɛkn' kù, nɛ ki cii' u kàanh *Uwien ya ñɔbonsɔknl Esayi là kɛle' kugbɔnku kùa nnɔ. Nɛ Filip niire' wɔ ki ye: «A kàanh kugbɔnku kùa nɔ, a ciih kuʼtingi-ii?»  
\v 31 Nɛ u ye: «Nil ŋa wuɔn' nni kuʼtingi la, n li tien mila kí cii?» Nɛ ki tɔke' Filip ki ye wɔ ń kɔ ní kí kɛ̀le uʼsaan.  
\v 32 U kàanh *Uwien ya gbɔnku ni nà saan nnɔ, nì kɛle' ki ye: 
\q1 «Bi tuke wɔ tɛn bi tuke upe nɛ ki joh bɛ ń tì kòre. 
\q1 U te tɛn bi gureh kipebuk ya kobr nɛ ka muɔh. 
\q1 Nnɔ nɛ uʼmɔ ŋa len' tuba. 
\q1  
\v 33 Bi yuɔn' wɔ, nɛ ki mun' wɔ imɔ̀n, 
\q1 ŋmɛ ji li len uʼyaabii bó? 
\q1 Kimɛ bi gben' uʼmiɛl uŋɛndun wuu ni ŋɔ.» 
\m  
\v 34 Nɛ ujɛ nnɔ tɔke' Filip ki ye: «N faare' ŋɛ nɛ, laan tɔke nni, *Uwien ya ñɔbonsɔknl nnɔ len' ŋmɛ ya gbɛr nɛ? Wɔn bugbɛn ya gbɛr nɛ bii u len' uba yaar nɛ?»  
\v 35 Nɛn saan nɛ Filip ñi' mikɛlm nnɔ bo ki tɔke' wɔ *Yesu ya gbɛmɔnmɔnt.  
\v 36 Bi jojoh ki tì baa' libùol liba miñunm te niʼsaan, nɛ ujɛ nnɔ tɔke' Filip ki ye: «Liike-a, miñunm sɔ-a! A li tuo kí sìi nni Uwien ya ñunm-ii?»  
\v 37 [Nɛ Filip ye: «A teke' *Yesu ki jin' mɔnmɔnm la, usɛn te.» Nɛ u ye: «N teke' ki jin' ki ye *Yesu Kristo yé Uwien ya Bijɛ nɛ.»]\f + \fr 8:37 \ft Bi kpiɛ' ki kɛle' tigbɔnt tà nnɔ ya tuba ni migbiirm 37 ŋa te tuʼni.\f* 
\v 38 Nɛn saan nɛ u cère' bi sien' kutɛnlolku nnɔ, nɛ wɔn nin Filip kɛ bile jiire', ki kɔn' miñunm ni, nɛ Filip sìi' wɔ Uwien ya ñunm.  
\v 39 Bi ñɛn' miñunm ni uyo wà nnɔ, nɛ Yonbdaan ya Fuoñaanm taa' Filip ki bure'. Ujɛ nnɔ ŋa ji laa' wɔ nɛ ki liɛbe' ki kɔn' uʼtɛnlolku ni, ki joh nin uyɛnsɔnge.  
\v 40 Filip wɔn, bi tì laa' wɔ Asɔt ya du ni nɛ. U ñɛh idu yà kɛ ni nnɔ, u tɔkeh binib tigbɛmɔnmɔnt nɛ, ki tì baa' Sesare ya du ni. 
\c 9  
\s1 Sɔl pekre' ki paan' Yesu bo 
\p  
\v 1 U ya yo ki laa' Sɔl laan biɛ ki ŋmɔbe limutuol binib bà teke' Yonbdaan ki jin' nnɔ bo nɛ, ki nuunh wɔ ń ku bɛ. U jon' bitɔtuɔrciɛnb ya ciɛn saan,  
\v 2 wɔ ń kɛle kugbɔnku kí de wɔ usɛn wɔ ń jo *Sufmbɛ ya táan ya dur tà te Damas ya du ni nnɔ. U tì laa' niʼbó binib bà pɛ *Yesu ya sɛn bo, nì yé bijɛb bii bipiib la, wɔ ń cuo bɛ kí lòle, kí taa bɛ ní Yerusalɛm ni. 
\p  
\v 3 Sɔl joh ki tì nɛke Damas ya du ma nnɔ, nɛ kuwenwenku kuba ñɛn' paaki bó ní i ya tàan bo, ki wende' ki yile' uʼbo.  
\v 4 U lu' tingi ni, nɛ ki cii' uniɛke uba bó u teh: «Sɔl, Sɔl, bɛ tien' a jɛ̀ndeh nni?»  
\v 5 Nɛ Sɔl niire' ki ye: «Yonbdaan, a yé u lɛ daan nɛ?» Nɛ u tɔke' wɔ ki ye: «Min *Yesu nɛ, a jɛ̀ndeh min nɛ.  
\v 6 Ama fii, kí kɔ udu ni, bi li tɔke ŋɛ a li tien ma bo.»  
\v 7 Sɔl nin bijɛb bà tɔke nnɔ jeke ki se, ka ji li fre kí len, kimɛ bi cii' uniɛke bó nɛ, ama ba laa' wà lienh.  
\v 8 Sɔl fii', uʼnunbii kɛ, ama wa ji lɛnh. Nɛ bi cuo' uʼnuɔ, ki dɛ̀re' wɔ ki kɔn' Damas ya du ni.  
\v 9 U tien' iwien ita ka lɛnh, ka jinh, ka ñuh mɔ. 
\p  
\v 10 Tɔ, unil uba là te Damas ya du ni, ki teke' Yonbdaan ki jin', bi yih wɔ Ananiyas. Yonbdaan yin' wɔ tidɛknt yaam ki ye: «Ananiyas.» Nɛ u ye: «Min sɔ, Yonbdaan.»  
\v 11 Nɛ Yonbdaan tɔke' wɔ ki ye: «Fii, kí tì kpìen usɛn wà bi yih wù usɛn wà cuube nnɔ, kí li joh Sudas den, kí tì niire ujɛ uba bó, u te ki kàareh, bi yih wɔ Sɔl. U yé Tars ya du ya nil nɛ.  
\v 12 U laa' ujɛ uba tidɛknt yaam, bi yih wɔ Ananiyas, u kɔn' ní uʼsaan, ki lá taa' uʼnuɔ ki paan' uʼbo, wɔ ń likre.»  
\v 13 Nɛ Ananiyas jiin' ki ye: «Yonbdaan, n cii' binib len' ujɛ bugbɛn ya gbɛr ki yɛbe. Bi ye u jɛ̀nde' aʼnib ki gbien' Yerusalɛm ni.  
\v 14 Bitɔtuɔrciɛnb de' wɔ usɛn u baa' niɛ saan mɔ wɔ ń cuo binib bà taakeh aʼyel bo nnɔ nɛ.»  
\v 15 Nin nɛn kɛ Yonbdaan tɔke' wɔ ki ye: «Li joh uʼsaan, kimɛ min nɛ gɛ̀nde' wɔ, wɔ ń cère bà ŋa yé Israyɛl yaab nin biʼbɛrb nin Israyɛl yaab ń bɛnde n yé udaan wà.  
\v 16 Min bugbɛn nɛ li wuɔn wɔ u li ji ijɛnd yà kɛ nʼyel bo.»  
\v 17 Nɛn saan nɛ Ananiyas fii' ki jon' Sudas den, ki tì kɔn' Sɔl saan, ki taa' uʼnuɔ ki paan' uʼbo, nɛ ki ye: «Nʼninjɛ Sɔl, Yonbdaan *Yesu wà cère' a laa' wɔ usɛn ni, uyo wà a we ní nnɔ nɛ sɔn' nni ní, ń baa kí cère á likre, kí cère *Mifuoñaanm ń jiire ní aʼbo.»  
\v 18 Nɛ nibonn niba ñɛn' Sɔl ya nun ni i ya tàan bo ki lu' ki naan tijɛnpɔkr. U ya yo nɛ u likre', ki fii', bi sìi' wɔ Uwien ya ñunm,  
\v 19 nɛ u jin' tijier ki laa' mituɔm. 
\s1 Sɔl kpaande' Uwien ya gbɛr Damas ya du ni 
\p Sɔl tien' Damas ya du ni iwenkàankɛ binib bà teke' Yonbdaan ki jin' nnɔ saan.  
\v 20 Nɛ ki cin' i ya tàan bo ki kɔh *Sufmbɛ ya táan ya dur ni, ki tɔkeh binib ki teh *Yesu yé Uwien ya Bijɛ nɛ.  
\v 21 Miyɔkm cuo' binib bà kɛ ciih u tɔkeh tigbɛr tà nnɔ, nɛ bi niireh tɔb ki teh: «Bo, na yé wɔn nɛ là jɛ̀ndeh binib bà taakeh *Yesu ya yel bo Yerusalɛm ni nnɔ-ɔɔ? Wa baa' wɔ ń lá cuo bà mɔ te niɛ saan nɔ nɛ, kí lòle bɛ, kí taa bɛ kí jo Yerusalɛm, kí tì ŋukn bitɔtuɔrciɛnb-ii?»  
\v 22 Sɔl wɔn tùɔreh ki faakreh nɛ, ki lienh ki jinh *Sufmbɛ bà te Damas ya du ni nnɔ, ki wɔngeh bɛ ki teh *Yesu mɔnbe ki yé Uwien ya Nigɛndkɛ Kristo nɛ. 
\p  
\v 23 Iwien yà yɛbe gɛ̀bre', nɛ *Sufmbɛ nnɔ gbiere' ki kpaan' bɛ ń ku Sɔl.  
\v 24 Idaan kɛ, ñɔnku nin wien ni, bi kɛ ki gu udu nnɔ ya guon ya nañuɔn nɛ, Sɔl lá ñɛn' ní la, bɛ ń ku wɔ. Nɛ u cii' bi kpaan' uʼbo iyɛ ma bo.  
\v 25 Nɛ kuñɔnku kuba, wɔn nin binib bà te nnɔ yuure' wɔ kukɛndɛncɛnciɛnku kuba ni, ki ñɛn' liguonl. 
\s1 Sɔl liɛbe' Yerusalɛm bó 
\p  
\v 26 Nɛ Sɔl bure' ki tì baa' Yerusalɛm, ki yíe wɔ ń taan nin binib bà teke' *Yesu ki jin' nnɔ; nɛ biʼkɛ fɛnge' wɔ, ka teke' ki jin' ki ye uʼmɔ ji yé unil wà teke' *Yesu ki jin' nɛ.  
\v 27 Nɛn saan nɛ Banabas taa' wɔ ki jon' *Yesu ya tondb saan, ki tì tɔke' bɛ Sɔl là laa' Yonbdaan usɛn ni ma bo nin Yonbdaan len' nin wɔ ma bo nin u laa' lifɛ̀l ki tɔke' binib *Yesu ya gbɛr Damas ya du ni ma bo.  
\v 28 Banabas tɔke' bɛ ma nnɔ nɛ bi tuo' ki cère' Sɔl nin bɛn te. U tɔkeh nin bɛ ki cuonh Yerusalɛm ni niʼkɛ saan, ki tɔkeh binib Yonbdaan ya gbɛr nin lifɛ̀l.  
\v 29 U là tɔke' *Sufmbɛ bà lienh Grɛkmbɛ ya lenm nnɔ mɔ tigbɛr nnɔ, nɛ bi finde' nin wɔ, ki nuunh bɛ ń ku wɔ.  
\v 30 Binib bà teke' *Yesu ki jin' nnɔ cii' bi nuunh bɛ ń ku Sɔl ma nnɔ, nɛ bi taa' wɔ ki jon' Sesare ya du ni, ki cère' u bure' Tars ya du bó.  
\v 31 *Kristo ya taanl yaab bà te Sude ya tinfɛnm ni nin Galile ya tinfɛnm ni nin Samari ya tinfɛnm ni nnɔ kɛ là te uyɛnduɔn ni nɛ, ki faakreh mitekjim ni, ki boh Yonbdaan biʼfuobm ni nɛ, *Mifuoñaanm saakreh biʼgbɛnɛnt ki cèreh bi yɛbreh ki pukndeh. 
\s1 Piɛr cère' Ene faake' 
\p  
\v 32 Tɔ, Piɛr joh niʼkɛ saan ma nnɔ, nɛ ki jon' Lida ya du ya nib bà teke' *Yesu ki jin' nnɔ mɔ saan.  
\v 33 U laa' ujɛ uba niʼsaan uʼgbɛnɛnt faan' bi yih wɔ Ene. U dɔ kukaagbɔnku bo haali ibin iniin ka freh ki fih.  
\v 34 Nɛn saan nɛ Piɛr tɔke' wɔ ki ye: «Ene, *Yesu Kristo de' ŋɛ laanfiɛ ŋɔ. Fii, kí gbɔgbɔbe aʼkaagbɔnku.» Nɛ u pɔk ki fii' i ya tàan bo.  
\v 35 Binib bà kɛ te Lida ya du ni nin Sarɔnn ya du ni nnɔ laa' wɔ, nɛ ki lèbre' biʼtetem, ki paan' Yonbdaan ya sɛn bo. 
\s1 Piɛr cère' upii uba mɛkre' Yope ya du ni 
\p  
\v 36 Upii uba là te Yope ya du ni ki teke' *Yesu ki jin', bi yih wɔ Tabita, ki liɛbe' ki yih uʼyel bugbɛn Grɛkmbɛ ya lenm ni ki teh Dorkas, niʼtingi si: «upiɛcɛl». U là sɔnh itùonmɔnmɔn ì yɛbe, nɛ ki punh bijiinb mipum.  
\v 37 Uwien uba sɔ u lá bunge', ki kpo'. Bi sìi' wɔ, nɛ ki taa' wɔ ki tì ble' lidutɔtuɔl ya duku kuba ni paaki.  
\v 38 Yope ya du ya nib bà teke' *Yesu ki jin' nnɔ cii' Piɛr te Lida ya du ni. Idu nnɔ ŋa fɔke nin iʼtɔ ma nnɔ, nɛ bi sɔn' bijɛb bile, bɛ ń tì yin Piɛr wɔ ń ñikn kí baa biʼsaan tonm.  
\v 39 Bi tì baa' ki tɔke' Piɛr nɛ u fii' ki paan' biʼbo ki bure'. U tì baa' niʼsaan, nɛ bi taa' wɔ ki don' paaki ya duku nnɔ ni. Bikpopiib bà kɛ taan' niʼsaan nnɔ te Piɛr ya nun bó ki muɔh, ki wɔngeh wɔ tikpɛlcɛr tà Dorkas là ñɛle' tù uyo wà u là fuobe nnɔ.  
\v 40 Piɛr ŋɔre' biʼkɛ ki ñɛn', nɛ ki gbaan', ki kàare', ki pekre' utɛnkpii nnɔ bó ki len' ki ye: «Tabita, fii.» Nɛ u likre', ki laa' Piɛr, nɛ ki fii' ki kɛ̀le'.  
\v 41 Piɛr cuo' uʼnuɔ ki fin' wɔ, nɛ ki yin' binib bà teke' *Yesu ki jin' nnɔ nin bikpopiib nnɔ, ki taa' wɔ ki wuɔn' bɛ u fuobe.  
\v 42 Binib bà kɛ te Yope ya du ni nnɔ cii' tigbɛr nnɔ. Nɛn bo nɛ binib teke' Yonbdaan ki jin' ki yɛbe.  
\v 43 Piɛr tien' Yope ya du ni ki wuɔke'. U là te ujɛ uʼba den nɛ, bi yih wɔ Simɔn u yé ugbɔnjɛbl. 
\c 10  
\s1 Kɔrnɛyi laa' Yonbdaan ya tond uba tidɛknt yaam 
\p  
\v 1 Ujɛ uba là te Sesare ya du ni, bi yih wɔ Kɔrnɛyi. U yé Sojambɛ kobk ya ciɛn nɛ. Bi yih Sojacɛkl nnɔ «Itali ya Sojambɛ nɛ.»  
\v 2 Kɔrnɛyi nin uʼden yaab kɛ pɛ Uwien bo mɔnmɔnm nɛ, ki boh wɔ. U punh bijiinb mipum ki gbiekeh, ki kàareh idaan kɛ.  
\v 3 Lidaali liba ya tajuɔku tikur tuta ya yo, nɛ u cinbe ki laa' Uwien ya tond uba tidɛknt yaam, u kɔn' ní uʼsaan ki yin' wɔ ki ye: «Kɔrnɛyi.»  
\v 4 U liike' Uwien ya tond nnɔ, nɛ bujɛwaanbu cuo' wɔ, nɛ u ye: «Yonbdaan, a ye ba?» Nɛ Uwien ya tond nnɔ tɔke' wɔ ki ye: «Aʼkaare nin a punh bijiinb mipum ma nnɔ nɛ cère' Uwien tiɛre' aʼbó.  
\v 5 Fɛnfɛnnɔ, sɔn binib bɛ ń jo Yope ya du ni, kí tì yin ujɛ uba ní, bi yih wɔ Simɔn, ki baanh wɔ Piɛr.  
\v 6 U te ugbɔnjɛbl uba den nɛ, bi yih uʼmɔ Simɔn. Iden nnɔ te miñunciɛnm ya gbaal nɛ.»  
\v 7 Uwien ya tond wà len' nin Kɔrnɛyi nnɔ bure', nɛ Kɔrnɛyi pɔk ki yin' uʼtonsɔnb ni bile nin uʼsojambɛ bà te uʼsaan idaan kɛ, ki sɔnh wɔ itùon nnɔ ni ya uba, wà pɛ Uwien bo mɔnmɔnm nnɔ,  
\v 8 ki tɔke' bɛ u laa' nà nnɔ kɛ, nɛ ki sɔn' bɛ Yope ya du bó. 
\s1 Uwien wuɔn' Piɛr nibonn niba tidɛknt yaam 
\p  
\v 9 Kutaaku faa' ki laa' bi te usɛn ni ki nɛke Yope ya du. Kuwensiiku ya yo, nɛ Piɛr don' u te kudulɛkaaku kùa ni nnɔ ya paaki wɔ ń kàare.  
\v 10 Mikònm cuo' wɔ, nɛ u yíe wɔ ń ji. Bi teh tijier bɛ ń de wɔ uyo wà nnɔ, nɛ u laa' tidɛknt yaam,  
\v 11 kutaaku yɛ, ki laa' nibonn niba, nì naan bukpɛlbu ki piɛ, bi co niʼñɔgbɛn inan nì jiinh ní tingi.  
\v 12 Itàan inan ya wɛnt kɛ ya bol nin tiwɛnt tà fuunh kubenku bo kɛ ya bol nin inuɔn kɛ ya bol te nibonn nnɔ bo.  
\v 13 Nɛ u cii' uniɛke uba bó u ye: «Piɛr, fii kí ku kí ŋmɔn.»  
\v 14 Nɛ Piɛr ye: «Kayi, Yonbdaan, n tì fii' ma, ma ŋmɔn' nibonn nà yé likuɔl, ki yé tijɔknt ya bonn fiebu.»  
\v 15 Nɛ uniɛke nnɔ tí ye: «Uwien mɔnge' nà la, la ye nì yé jɔknt.»  
\v 16 Uniɛke nnɔ ye nnɔ bolm mita, nɛ nibonn nnɔ pɔk ki liɛbe' ki don' kutaaku.  
\v 17 Uyo wà Piɛr te ki maaleh wɔ ń bɛnde u laa' nibonn nà tidɛknt yaam nnɔ ya tingi nnɔ, nɛ binib bà Kɔrnɛyi sɔn' bɛ, bi te ki niireh bɛ ń bɛnde Simɔn den nnɔ baa' niʼsaan, ki lá sere' bunañɔbu ni,  
\v 18 nɛ ki yin' ki niire' ki ye: «Ujɛ wà bi yih wɔ Simɔn, ki baanh wɔ Piɛr nnɔ te iden yà sɔ-ɔɔ?»  
\v 19 Piɛr laan biɛ ki te ki maaleh u laa' nibonn nà tidɛknt yaam nnɔ ya tingi, nɛ *Mifuoñaanm tɔke' wɔ ki ye: «Liike, bijɛb bita biba nuunh ŋɛ.  
\v 20 Fii kí jiire, kí paan biʼbo, ki la jie, kimɛ min nɛ sɔn' bɛ ní.»  
\v 21 Nɛ Piɛr jiire', ki tɔke' bijɛb nnɔ ki ye: «Min nɛ yé unil wà ni nuunh wɔ nnɔ. Ni nuunh nni bɛ bo?»  
\v 22 Nɛ bi tɔke' wɔ ki ye: «Kɔrnɛyi nɛ sɔn' tɛ ní. U yé Sojambɛ kobk ya ciɛn nɛ, ki yé ugbɛmɔ̀ndaan, ki boh Uwien. *Sufmbɛ kɛ pɛ̀keh wɔ ki gbiekeh nɛ. Uwien ya tond uba tɔke' wɔ ki ye wɔ ń yin ŋɛ, á baa uʼden wɔ ń cenge aʼgbɛr.»  
\v 23 Piɛr taa' bɛ ki kɔn', ki cère' bi gɔn'. 
\p Nì faa' nɛ u fii' ki paan' biʼbo. Yope ya du ya nib bà teke' *Yesu ki jin' nnɔ ya biba pìɛre' wɔ.  
\v 24 Nì tí liɛbe' ki faa' nɛ Piɛr baa' Sesare ya du ni. U baa' ki laa' Kɔrnɛyi yin' uʼden yaab nin uʼjɔtiemɔ̀nb bi taan' ŋɔ, ki kɛ ki gu wɔ.  
\v 25 Piɛr baa' uyo wà nnɔ, nɛ Kɔrnɛyi tuobe' wɔ, ki lá gbaan' uʼnintuɔli, ki puke' wɔ.  
\v 26 Nɛ Piɛr tɔke' wɔ ki ye: «Fii», nɛ ki cuo' wɔ ki fin' ki ye: «Nʼmɔ yé unisaal nɛ.»  
\v 27 U lienh nin wɔ ki tì kɔn', nɛ ki laa' binib taan' ki yɛbe.  
\v 28 Nɛ u tɔke' bɛ ki ye: «Ninbi, ni bɛn ki ye unil wà kɛ yé Suf ŋa ŋmɔbe sɛn wɔ ń kɔ wà ŋa yé Suf den bii wɔ ń taan nin udaan. Ama min wɔn Uwien wuɔn' nni ki ye n la ye uba yé jɔknt ka kpɛ ń nɛkn wɔ.  
\v 29 Nɛn bo nɛ ni yin' nni ma nnɔ, n baa', ka yìe'. N ji niireh nɛ nɛ, ni cinbe ki yin' nni bɛ bo?»  
\v 30 Nɛ Kɔrnɛyi tɔke' wɔ ki ye: «Dɛtɔlbó ya tajuɔku tikur tuta ya yo, tɛn wu ya yo, n là te nʼden ki kàareh, nɛ ki laa' ujɛ uba i ya tàan bo, u se nʼnun bó ki guo tikpɛlcɛr tù windeh teen.  
\v 31 Nɛ u tɔke' nni ki ye: ‹Kɔrnɛyi, Uwien teke' aʼkaare, ki tiɛre' a punh bijiinb mipum ma nnɔ bó.  
\v 32 Nɛn bo, sɔn binib bɛ ń jo Yope ya du ni, kí tì yin ujɛ wà te niʼbó, bi yih wɔ Simɔn, ki baanh wɔ Piɛr nnɔ ní. U te ugbɔnjɛbl uba den nɛ, bi yih uʼmɔ Simɔn, uʼden te miñunciɛnm ya gbaal.›  
\v 33 U tɔke' nni ma nnɔ, i ya tàan bo, nɛ n sɔn' bɛ ń tì yin ŋɛ ní. A baa' ma nɔ, nì mɔn. Fɛnfɛnnɔ, tiʼkɛ te niɛ saan Uwien ya nun bó nɛ, ki yíe tí cii tigbɛr tà kɛ u tɔke' ŋɛ á lá tɔke tɛ nnɔ.» 
\s1 Piɛr tɔke' Uwien ya gbɛr Kɔrnɛyi den 
\p  
\v 34 Nɛ Piɛr len' ki ye: «Imɔ̀n nɛ, fɛnfɛnnɔ n bɛnde' ki ye Uwien ŋa yíe uba ki cɛn' utɔ.  
\v 35 Inibol kɛ ni, unil te ki boh Uwien, ki teh nà cuube la, Uwien ya yɛnm sɔnge uʼbo nɛ.  
\v 36 Ni bɛn tigbɛmɔnmɔnt tà Uwien cère' Israyɛl yaab cii' tù nnɔ. Tù yé tigbɛr tà cère' Uwien nin binib taan' buñɔbu kí ñɛ *Yesu Kristo wà yé unil kɛ ya Yonbdaan nnɔ bo nɛ.  
\v 37 Ki bɛn San là kpaandeh uyo wà ki teh binib ń lèbre biʼtetem wɔ ń sìi bɛ Uwien ya ñunm nnɔ gɛ̀bre' ma nnɔ, nibonn nà tien', ki cin' Galile ya tinfɛnm ni ki tì baa' Sude ya tinfɛnm kɛ ni.  
\v 38 Ki bɛn mɔ ki ye Uwien cère' *Mifuoñaanm te Nasarɛt ya *Yesu bo, ki de' wɔ mituɔm. U là cuonh niʼkɛ saan nɛ ki teh nà mɔn, ki cèreh binib bà kɛ usɛnpol jɛ̀ndeh bɛ nnɔ faakreh, kimɛ Uwien là te nin wɔ.  
\v 39 U tien' tibont tà kɛ *Sufmbɛ ya du ni nin Yerusalɛm ni nnɔ, tinbi nɛ yé tuʼmɔ̀nkunb. U ya *Yesu nɛ bi kpɛ' wɔ udɔpɔnpɔn bo, ki ku' wɔ.  
\v 40 Ama wɔn nɛ, Uwien mɛkre' wɔ wienta daali bitɛnkpiib ni, ki cère' binib laa' wɔ.  
\v 41 Wa cère' udu ya nib kɛ laa' wɔ, ama Uwien gɛ̀nde' tinbi bà uyoyo ti yé bimɔ̀nkunb nnɔ, u cère' tinbi nɛ laa' wɔ. U mɛkre' bitɛnkpiib ni ma nnɔ, tinbi nin wɔn nɛ taan' ki jin', ki ñun'.  
\v 42 U tɔke' tinbi nɛ ki ye tí li kpaandeh ki tɔkeh udu ya nib uʼgbɛr, kí li yé uʼmɔ̀nkunb ki ye Uwien gɛ̀nde' wɔn nɛ, wɔ ń bu binifuob nin bitɛnkpiib kɛ tibuur.  
\v 43 *Uwien ya ñɔbonsɔknb kɛ là kun' wɔn *Yesu bo imɔ̀n ki ye wà kɛ teke' wɔ ki jin' la, Uwien li fère udaan uʼbiɛre uʼyel bo.» 
\s1 Mifuoñaanm jiire' ní bà ŋa yé Sufmbɛ bo 
\p  
\v 44 Piɛr laan biɛ ki lienh, nɛ *Mifuoñaanm jiire' ní binib bà kɛ cengeh u lienh tigbɛr tà nnɔ bo.  
\v 45 Nɛ *Sufmbɛ bà teke' *Yesu ki jin' ki pìɛre' Piɛr nnɔ, laa' Uwien de' bà ŋa yé *Sufmbɛ nnɔ mɔ *Mifuoñaanm nɛ nì cuo' bɛ miyɔkm.  
\v 46 Bi cii' bi lienh ilenbol ki pɛ̀kɛh Uwien. Nɛn saan nɛ Piɛr len' ki ye:  
\v 47 «Uwien de' binib biɛ mɔ *Mifuoñaanm tɛn tinbi ma nɔ, ŋmɛ ji li fre kí ye bi la sìi bɛ Uwien ya ñunm-i?»  
\v 48 Nɛ ki de' usɛn bi sìi' biʼkɛ Uwien ya ñunm, *Yesu Kristo ya yel bo. Nɛn saan nɛ bi gbáan' Piɛr ki ye wɔ ń tien biʼsaan iwenkàankɛ kí pukn. 
\c 11  
\s1 Piɛr liɛbe' ní Yerusalɛm ki tɔke' Kristo ya taanl yaab u tien' nà 
\p  
\v 1 *Yesu ya tondb nin Sude ya tinfɛnm yaab bà kɛ teke' *Yesu ki jin' nnɔ cii' bà ŋa yé *Sufmbɛ mɔ teke' Uwien ya gbɛr ki jin'.  
\v 2 Piɛr liɛbe' ní Yerusalɛm u yo wà nnɔ nɛ *Sufmbɛ bà teke' *Yesu ki jin' nnɔ findeh nin wɔ  
\v 3 ki teh: «Bɛ tien' a kɔn' bà ŋa yé *Sufmbɛ den, ki jin' nin bɛ tijier-i?»  
\v 4 Nɛn saan nɛ Piɛr taa' tigbɛr cin' ma bo, ki tɔke' bɛ tù tentien' ma bo ki ye:  
\v 5 «N là te Yope ya du ni ki kàareh, nɛ ki laa' nibonn niba tidɛknt yaam, nì ñɛn' ní kutaaku bo, ki naan bukpɛlbu ki piɛ, bi co niʼñɔgbɛn inan, nì jiinh ní ki lá nɛkn' nni.  
\v 6 N liike' nɛ̀ mɔnmɔnm, nɛ ki laa' itàan inan ya wɛnt kɛ ya bol nin kumuɔku ni ya wɛnt kɛ ya bol nin tiwɛnt tà fuunh kubenku bo kɛ ya bol nin inuɔn kɛ ya bol te nibonn nnɔ bo.  
\v 7 Nɛ n cii' uniɛke uba bó u tɔke' nni ki ye: ‹Piɛr, fii kí ku kí ŋmɔn.›  
\v 8 Nɛ n ye: ‹Kayi, Yonbdaan, n tì fii' ma, nibonn nà yé likuɔl ki yé tijɔknt ya bonn ŋa laan kɔn' nʼñɔbu ni fiebu.›  
\v 9 Nɛ uniɛke nnɔ tí len' kutaaku bo ki ye: ‹Uwien mɔnge' nà la, la ye nì yé jɔknt.›  
\v 10 Uniɛke nnɔ ye nnɔ bolm mita, nɛ niʼkɛ liɛbe' ki don' kutaaku.  
\v 11 Nɛ i ya tàan bo, bijɛb bita baa' ní ti te\f + \fr 11:11 \ft Bi kpiɛ' ki kɛle' tigbɔnt tà nnɔ ya tuba ni, nì kɛle' ki ye n te nɛ.\f* iden yà nnɔ ya nañɔbu saan. Bi sɔn' bɛ Sesare ya du bó ní nɛ bɛ ń lá yin nni.  
\v 12 Nɛ *Mifuoñaanm tɔke' nni ki ye ń paan biʼbo, ki la ŋmɔbe gɛ̀ngɛ̀nde. Nɛ tiʼninjiɛb biluob biɛ nɔ pìɛre' nni, ti tì baa' ki kɔn' ujɛ nnɔ den,  
\v 13 nɛ u tɔke' tɛ u laa' Uwien ya tond uba baa' uʼden ma bo, ki tɔke' wɔ ki ye wɔ ń sɔn binib bɛ ń jo Yope ya du ni, kí tì yin ujɛ wà bi yih wɔ Simɔn, ki baanh wɔ Piɛr nnɔ ní.  
\v 14 U li tɔke wɔ tigbɛr tà li cère wɔn nin uʼden yaab kɛ ń ŋmɛre.  
\v 15 N cin' n li lienh, nɛ *Mifuoñaanm pɔk ki jiire' ní biʼbo tɛn mì là jiire' ní tiʼbo micincinm ma nnɔ.  
\v 16 Nɛn saan nɛ n tiɛre' Yonbdaan là tɔke' tɛ liñɔbonl là nnɔ. U là ye: ‹San là taa' miñunm nɛ ki sìi' binib Uwien ya ñunm, ama ninbi wɔn, n li cère *Mifuoñaanm nɛ ń jiire ní niʼbo.›  
\v 17 Uwien de' tinbi bà teke' Yonbdaan *Yesu Kristo ki jin' bupaabu bùa nnɔ, u de' biʼmɔ bu ya paabaabu nɛ. Min yé ŋmɛ nɛ kí fre kí pien Uwien u la tien u yíe ma?»  
\v 18 *Sufmbɛ nnɔ cii' Piɛr len' nnɔ ma nnɔ, nɛ ba ji finde' nin wɔ. Bi pɛ̀ke' Uwien, nɛ ki tɔke' ki ye: «Imɔ̀n, Uwien nɛ mɔnbe ki cère' bà ŋa yé *Sufmbɛ nnɔ mɔ lèbre' biʼtetem ki laa' limiɛl.» 
\s1 Antiyɔk yaab teke' Yesu ki jin' 
\p  
\v 19 Tɔ, bi ku' Etiɛnn uyo wà nnɔ, nɛ bi cin' ki jɛ̀ndeh binib bà teke' *Yesu ki jin', nɛ bi yɛre' niʼkɛ saan, ki tì baa' Fenisi ya tinfɛnm nin Ciip nin Antiyɔk ya du ni, ki tɔkeh *Sufmbɛ baba *Yesu ya gbɛr.  
\v 20 Ama biʼni bà yé Ciip nin Sirɛnn yaab nnɔ baa' Antiyɔk ya du ni, nɛ ki cin' ki tɔkeh bà ŋa yé *Sufmbɛ nnɔ mɔ Yonbdaan *Yesu ya gbɛmɔnmɔnt.  
\v 21 Bi là ŋmɔbe Yonbdaan ya tuɔm nɛ. Nɛn bo nɛ binib teke' Yonbdaan ki jin', ki lèbre' biʼtetem, ki paan' uʼsɛn bo ki yɛbe.  
\v 22 Tigbɛr nnɔ lu' *Kristo ya taanl yaab bà te Yerusalɛm ni nnɔ ya tubl ni, nɛ bi sɔn' Banabas Antiyɔk ya du bó.  
\v 23 U tì baa' ki laa' Uwien tien' bɛ tinimɔ̀nt ma nnɔ nɛ uʼyɛnm sɔnge' ki gbien'. Nɛ u saake' biʼkɛ ya gbɛnɛnt ki ye bɛ ń li pɛ Yonbdaan ya sɛn bo nin inunmɔ́n.  
\v 24 Banabas là yé unimɔ̀n nɛ, ki teke' *Yesu ki jin', nɛ *Mifuoñaanm te uʼbo. Nɛn bo nɛ binib là teke' Yonbdaan ki jin' ki yɛbe ki pukn' uʼbó. 
\p  
\v 25 Ni ya puoli bó nɛ Banabas bure' Tars ya du bó wɔ ń tì nuun Sɔl.  
\v 26 U tì laa' wɔ, nɛ ki taa' wɔ ki baa' Antiyɔk ya du ni. Banabas nin Sɔl tien' len libinŋmɛnl nɛ ki te Kristo ya taanl yaab ni ki wɔkn' linigol Uwien ya gbɛr. Bi cin' ki yin' binib bà teke' Yesu ki jin' «Kristo yaab» Antiyɔk ya du ni nɛ. 
\p  
\v 27 U ya yo nɛ *Uwien ya ñɔbonsɔknb biba ñɛn' Yerusalɛm, ki baa' Antiyɔk ya du ni.  
\v 28 Bi yih uba Agabus. U fii' ki sere', nɛ *Mifuoñaanm cère' u len' ki ye mikònciɛnm miba li lu utingbɛn kɛ bo. (Mikònciɛnm nnɔ mɔnbe ki lu' ubɛrciɛn Klod ya yo nɛ.)  
\v 29 Agabus len' nnɔ ma nnɔ nɛ bà teke' *Yesu ki jin' nnɔ ye unil kɛ ń de u li fre kí de nà, bɛ ń taa kí tì tore bi ya tɔb bà te Sude ya tinfɛnm ni nnɔ.  
\v 30 Biʼkɛ de', nɛ bi taa' ki sɔn' Banabas nin Sɔl bɛ ń tì de *Kristo ya taanl ya ciɛnb bà te Sude ni nnɔ. 
\c 12  
\s1 Ubɛr Herod jɛ̀nde' bà teke' Yesu ki jin' 
\p  
\v 1 U ya yo nɛ ubɛr Herod cin' ki jɛ̀ndeh *Kristo ya taanl yaab biba.  
\v 2 U cère' bi ku' San ya ninjɛ Saak nin kijusiek.  
\v 3 U tien' nnɔ, ki laa' nì ŋmaake' Sufmbɛ, nɛ u cère' bi tí cuo' Piɛr mɔ. Nì là yé uyo wà *Sufmbɛ jeleh kunacenku kùa bi ŋmɔnh kpɔnɔ wà ŋa ŋmɔbe ñɔke nnɔ nɛ.  
\v 4 Bi cuo' wɔ ma nnɔ nɛ ki taa' wɔ ki tì pɛkn'. Nɛ ki cère' Sojambɛ icɛk inan gu wɔ. Cɛkl kɛ cɛkl ŋmɔbe sojambɛ binan nɛ. Herod yíe *Sufmbɛ ya Pak ń gɛ̀bre ŋɔ nɛ wɔ ń ñɛn Piɛr kí bu wɔ tibuur udu ya nib ya nun bó.  
\v 5 Piɛr te lipɛkl ni ma nnɔ nɛ *Kristo ya taanl yaab mɔ te ki kàareh Uwien nin inunmɔ́n, ki dienh wɔ. 
\s1 Uwien ya tond uba ñɛn' Piɛr lipɛkl ni 
\p  
\v 6 Tɔ, kutaaku kùa li faa ŋɔ Herod ń ñɛn Piɛr kí bu wɔ tibuur nnɔ ya ñɔnku ki laa' Piɛr dɔ sojambɛ bile ya siik ni nɛ ki gɔh, ki lùo tikudɔkr tule. Biguguurb mɔ se bunañɔbu saan ki gu.  
\v 7 Nɛ Yonbdaan Uwien ya tond uba pɔk ki puɔ' nɛ uʼwenwenku wende' kuduku nnɔ ni. U ñi' Piɛr ya kɛle ni ki fìnde' wɔ, nɛ ki tɔke' wɔ ki ye: «Fii tonm», nɛ tikudɔkr nnɔ lore' uʼnuɔ ni ki lu'.  
\v 8 Nɛ utond nnɔ tí tɔke' wɔ ki ye: «Gbin aʼningbɛnl, kí cɛke aʼtacaan.» Piɛr tien' nnɔ, nɛ u tí ye: «Gole aʼliɛrgbenku kí paan nʼbo ní.»  
\v 9 Nɛ Piɛr paan' uʼbo ki ñɛh, ki maaleh ki teh nì yé tidɛknt nɛ. Wa maaleh ki teh utond nnɔ tien' nà nnɔ mɔnbe ki yé imɔ̀n nɛ.  
\v 10 Bi ñɛh ma nnɔ nɛ ki gɛ̀bre' uguguurl uba, ki tí gɛ̀bre' ulie, ki tì baa' tikur ya nagɛnku kùa pi saali ya nañɔbu nnɔ. Kunagɛnku nnɔ pìire' kuʼba, nɛ bi ñɛn', ki kpìen' usɛn uba ki cuon' waamu, nɛ utond nnɔ pɔk ki bure' ki dàan' wɔ.  
\v 11 Nɛn saan nɛ Piɛr ya nun bó wende', nɛ u ye: «Fɛnfɛnnɔ nɛ n bɛnde' ki ye nì yé tigbɛmɔ̀nt. Yonbdaan nɛ mɔnbe ki sɔn' uʼtond ní u lá fie' nni Herod ya nuɔ ni, ki ñɛn' nni *Sufmbɛ yíe bɛ ń tien nni nà nnɔ ni.» 
\p  
\v 12 Piɛr cii' nà tien' wɔ nnɔ ya tingi, nɛ ki bure' San wà bi baanh wɔ Mark nnɔ ya naa Mari donbó. Binib taan' niʼsaan ki kàareh ki yɛbe.  
\v 13 U tì baa', ki ñi' saali ya nagɛnku, nɛ upiitonsɔnl uba baa' ki lá liike' udaan wà ñih. Bi yih upii nnɔ Loda.  
\v 14 U bɛnde' Piɛr ya niɛke, uʼyɛnm sɔnge ki gbien' nɛ wa pìire, ki sɛn' ki liɛbe' uʼtɔb saan, ki tì tɔke' bɛ ki ye Piɛr nɛ se bunañɔbu saan saali.  
\v 15 U len' nnɔ ma nnɔ, nɛ bi tɔke' wɔ ki ye u waare' nɛ. Nin nɛn kɛ u ñiikeh ki teh nì yé imɔ̀n nɛ. Nɛ bi tɔke' wɔ ki ye nì lii yé Uwien ya tond wà gu wɔ nɛ.  
\v 16 Piɛr biɛ ki se ki ñih kunagɛnku, bi pìire' ki laa' wɔn nɛ, nɛ nì bɛke' bɛ cɛɛn.  
\v 17 Nɛn saan nɛ u yuon' uʼnuɔ ki wuɔn' bɛ ki ye bɛ ń ŋmile. Bi ŋmile' nɛ u tɔke' bɛ Yonbdaan tien' ma ki ñɛn' wɔ lipɛkl ni, nɛ ki len' ki pukn' ki ye bɛ ń jo kí tì tɔke Saak nin bi ya tɔb tigbɛr nnɔ. Nɛ ki ñɛn' ki bure' niba bó.  
\v 18 Nì faa' uyo wà nnɔ, nɛ sojambɛ nnɔ ya yɛnm saa' ki gbien', nɛ bi niireh tɔb ki teh Piɛr wuɔ nín tien' mila?  
\v 19 Nɛn saan nɛ Herod cère' bi nuun' wɔ. Bi nuun' wɔ, ka laa', nɛ u yin' biguguurb nnɔ, ki niire' bɛ tigbɛr nnɔ, nɛ ki cère' bi ku' bɛ, nɛ ki siere' Sude ya tinfɛnm ni, ki bure' Sesare ya du bó, ki tì tien' niʼbó idɛn ile. 
\s1 Ubɛr Herod ya kuum 
\p  
\v 20 Herod ya benku ni piebe' Tir nin Sidɔn ya nib bo ki gbien'. Nɛ biʼkɛ kpaan' buñɔbu bɛ ń jo kí lɛ wɔ. Bi kpiɛ' ki laa' ujɛ uba nɛ bi yih wɔ Blatus, wɔn nɛ gu Herod ya dugɔkaaku. Wɔn nin bɛn kpaan' tù ŋɔ wɔ ń cuo ubɛr ya dunl tigbɛr nnɔ ń gben nɛ, kimɛ tijier ñɛh Herod ya du ni nɛ ki bàareh biʼdu ni.  
\v 21 Bi sien' lidaali là bɛ ń cende tɔb nnɔ baa', nɛ Herod gole' uʼbɛrliɛrl, ki kɛ̀le' uʼbɛrbiɛk bo, nɛ ki cin' ki lienh binib kɛ ya nun bó.  
\v 22 U lienh ma nnɔ, nɛ biʼkɛ wuureh ki teh: «Nì yé Uwien ya niɛke nɛ, na yé nisaal yu.»  
\v 23 Nɛ Yonbdaan ya tond uba pebe' wɔ i ya tàan bo, ki cère' iwìɛn iba ya bol lu' uʼbo, nɛ ininbiɛb ŋmɔnh wɔ u tì kpo', kimɛ wa kpiɛke' Uwien. 
\p  
\v 24 U ya yo nɛ Uwien ya gbɛr tùɔre' ki yɛre' ki gbe niʼkɛ saan.  
\v 25 Banabas nin Sɔl bɛn wɔn, bi là taa' mipum ki tì de' *Kristo ya taanl ya ciɛnb Yerusalɛm ni ma nnɔ, nɛ ki taa' San wà bi baanh wɔ Mark nnɔ, ki liɛbe' ki jon' Antiyɔk ya du bó. 
\c 13  
\s1 Mifuoñaanm cère' bi gɛ̀nde' Banabas nin Sɔl ki sɔn' bɛ 
\p  
\v 1 *Kristo ya taanl yaab bà te Antiyɔk ya du ni nnɔ, *Uwien ya ñɔbonsɔknb nin *Yesu ya gbɛr ya wɔnwɔknb te biʼni. Bɛn si: Banabas nin Simeyɔn, bi baanh wɔ unibɔn nin Lusiyus, u yé Sirɛnn ya du ya nil nin Manayɛnn, bi taan' ki wube' wɔn nin Herod Antipas nɛ. Utɔ si Sɔl.  
\v 2 Lidaali liba nɛ bi lòle' buñɔbu ki taan' bùol liba ki dondeh Yonbdaan, nɛ *Mifuoñaanm tɔke' bɛ ki ye: «Bore nni mɛn Banabas nin Sɔl biʼba, bɛ ń sɔn n yin' bɛ lituonl là bo nnɔ.»  
\v 3 Bi lòle' buñɔbu ki kàare' ki tì gben' ma nnɔ, nɛ ki taa' biʼnuɔ ki paan' Banabas nin Sɔl bo, ki cɛ̀be' bɛ bi bure'. 
\s1 Banabas nin Sɔl jon' Ciip ya dekl bó 
\p  
\v 4 Tɔ, *Mifuoñaanm sɔn' Banabas nin Sɔl ma nnɔ, nɛ bi bure' ki tì baa' Selusi ya du ni, ki kɔn' buñɛrciɛnbu, ki bure' Ciip ya dekl bó.  
\v 5 Bi tì baa' lidekl nnɔ ya du uba ni bi yih wù Salaminn, nɛ ki kɔh *Sufmbɛ ya táan ya dur ni ki tɔkeh binib Uwien ya gbɛr. San Mark mɔ là tɔke nin bɛ ki toreh bɛ.  
\v 6 Bi cuon' ki càare' lidekl nnɔ kɛ, nɛ ki tì baa' ligbaatɔl ya du uba ni, bi yih wù Pafos, ki cende' ujɛ uba, u yé uñɔkdaan, ki yé utonnɛnñɔbonsɔknl. U yé Suf nɛ, bi yih wɔ Bar Yesu.  
\v 7 Uñɔkdaan nnɔ là te lidekl nnɔ ya gobina saan nɛ, u yé ununwiendaan, uʼyel si Sɛgiyus Pɔlus. U ciɛke wɔ ń cii Uwien ya gbɛr, nɛ ki cère' bi yin' Banabas nin Sɔl ní.  
\v 8 Bar *Yesu nnɔ ya yetɔl si Elimas nɛ. Grɛkmbɛ ya lenm ni Elimas ya tingi si uñɔkdaan nɛ. U jɛh Banabas nin Sɔl ya gbɛr, nɛ ki ñikndeh wɔ ń pien gobina nnɔ u la teke *Yesu kí ji.  
\v 9 Nɛ *Mifuoñaanm cère' Sɔl, wà bi liɛbe' ki yih wɔ Pɔl nnɔ caan' Elimas bo inun,  
\v 10 ki tɔke' wɔ ki ye: «Utonnɛndaan sin, aʼbiɛre nɛ yɛbre' nin ŋɛ, a yé usɛnpol ya bijɛ nɛ, ki nɛn nà kɛ mɔn. A nuunh á saa Yonbdaan ya gbɛmɔ̀nt kí tì kpaan mila nɛ?  
\v 11 Fɛnfɛnnɔ, sin nin Yonbdaan nɛ kòle'. U li cère á juɔn tɛtɛli, ka ji li lɛnh bɔnbɔnl mɔnɔn kí tì baa uyo wà u yíe.» I ya tàan bo, nì tien' tɛn ligunl yaam ki bìike' uʼnun bó, nɛ u yekn' ki juɔn', ki tulnh ki nuunh wà li cuo uʼnuɔ kí diɛ wɔ.  
\v 12 Gobina nnɔ laa' nì tien' nnɔ ma nnɔ, nɛ u teke' Yonbdaan ki jin', kimɛ Yonbdaan ya gbɛr tà bi wɔkn' wɔ nnɔ jin' wɔ cɛɛn. 
\s1 Pɔl nin Banabas jon' Pisidi ya tinfɛnm ya du uba ni bi yih wù Antiyɔk 
\p  
\v 13 Pɔl nin uʼtɔntɔknlieb kɔn' buñɛrciɛnbu Pafos ya du ni, ki bure' ki tì baa' Pɛje ya du ni, u te Panfili ya tinfɛnm ni. Nɛn saan nɛ San Mark dàan' bɛ ki liɛbe' Yerusalɛm.  
\v 14 Pɔl nin Banabas bɛn siere' Pɛje ya du ni, ki bure' ki tì baa' Antiyɔk ya du ni, u te Pisidi ya tinfɛnm ni. *Saba ya daali, nɛ bi kɔn' ki kɛ̀le' biʼtaanl ya duku ni.  
\v 15 Bi kaan' Moyis là kɛle' *yiko ya gbɔnku kùa nnɔ ni nin *Uwien ya ñɔbonsɔknb là kɛle' nà nnɔ ki gben', nɛ litaanl ya duku nnɔ ya ciɛnb sɔn' bɛ ń tì tɔke bɛ kí ye bi ŋmɔbe tigbɛr bɛ ń tɔke kí saake binib ya gbɛnɛnt la, bɛ ń tɔke.  
\v 16 Nɛn saan nɛ Pɔl fii' ki sere' ki yuon' unuɔ ki len' ki ye: «Israyɛl yaab nin ninbi bà kɛ boh Uwien nnɔ, li cengeh mɛn.  
\v 17 Tinbi Israyɛl ya bol ya Wien nɛ là gɛ̀nde' tiʼyaajɛb, ki cère' bi pɔ̀re' uyo wà bi là te Esipt ni nnɔ. Nɛ Uwien taa' uʼtuɔm ki ñɛn' bɛ uʼni.  
\v 18 U jɛ̀nde' nin bɛ kupenpelku ni ibin pinan nɛ,  
\v 19 ki yaan ki gben' inibol ilole yà là kɔ Kanaan ya tink bo nnɔ, ki taa' biʼtink nnɔ ki de' tɛ, kì kpɛnde' tiʼyaak. 
\p  
\v 20 «Kí ñɛ uyo wà Israyɛl yaab là kɔ Esipt ni nnɔ kí tì baa uyo wà Uwien de' bɛ Kanaan ya tink nnɔ, nì tien' tɛn ibin kobiinan nin piŋun nɛ. Ni ya puoli bó nɛ Uwien gɛ̀ndeh biʼni biba ki teh biʼsɛnlierb, ki ŋmɔŋmɔbe ki tì baa' uʼñɔbonsɔknl Samiɛl ya yo.  
\v 21 U ya yo nɛ bi ye bi yíe bɛ ń li ŋmɔbe ubɛr, nɛ Uwien gɛ̀nde' Kis ya bijɛ Sawul, u yé Bɛnsamɛn\f + \fr 13:21 \fq Bɛnsamɛn \ft yé Sakɔb ya bufɔrkaak nɛ, ki yé Israyɛl yaab ya baamul piik nin ile nnɔ ya liba ya yaajɛ.\f* ya baamul ya nil ki tien' biʼbɛr. U yé biʼbɛr ki tì baa' ibin pinan,  
\v 22 nɛ Uwien ñɛn' wɔ libɛl ni, ki taa' *Dafid ki tien' biʼbɛr. Uwien len' wɔn *Dafid bo nɛ ki ye: ‹N laa' Yɛse ya bijɛ *Dafid, u yé unil wà nʼyɛnm sɔnge uʼbo nɛ. U li tien n yíe nà kɛ.›  
\v 23 Uwien ñɛn' wɔn *Dafid ya yaabii ni nɛ *Yesu ki tien' Israyɛl yaab ya Ŋmiɛnl kí ñɛ u là pùon' lipuonl là nnɔ bo.  
\v 24 San liere' *Yesu usɛn ki baa' ki lá tɔke' Israyɛl yaab ki ye bɛ ń lèbre biʼtetem ŋɔ wɔ ń sìi bɛ Uwien ya ñunm.  
\v 25 San là benh wɔ ń gben uʼtuonl ma nnɔ, nɛ ki niire' bɛ ki ye: ‹Ni bɛn n yé ni maaleh ki teh n yé wà nnɔ nɛ-ɛɛ? Na te nnɔ, wɔn pɛ ní nʼpuoli bó nɛ, ama ma nín kpɛ ń lore uʼtacɛningbɛn mɔnɔn.› » 
\p  
\v 26 Tɔ, nɛ Pɔl tí tɔke' bɛ ki ye: «Nʼyaab *Abraham ya yaabii nin bà ŋa yé *Sufmbɛ ki boh Uwien nnɔ, Uwien là cère' tinbi nɛ cii' tigbɛr tà li cère tí ŋmɛre nnɔ.  
\v 27 Nin nɛn kɛ Yerusalɛm ya nib nin biʼbɛrb ŋa bɛnde' *Yesu yé udaan wà, ka cii' *Uwien ya ñɔbonsɔknb là len' nà, bi kàanh nɛ̀ *Saba kɛ Saba ya daali nnɔ ya tingi. Nɛn bo nɛ bi bun' *Yesu tibuur. *Uwien ya ñɔbonsɔknb là len' ki ye bi li tien nnɔ nɛ.  
\v 28 Ba laa' bi li dule nà bo kí ye u kpɛ mikuum. Nin nɛn kɛ bi miɛ' Pilat usɛn bɛ ń ku wɔ.  
\v 29 Bi tien' wɔ nì kɛle' *Uwien ya gbɔnku ni ki ye bi li tien wɔ ma bo ki gben' ma nnɔ nɛ ki jiin' wɔ udɔpɔnpɔn bo, ki taa' wɔ ki tì sube'.  
\v 30 Ama Uwien cère' u mɛkre' bitɛnkpiib ni.  
\v 31 *Yesu cère' binib bà là pɛ uʼbo ki ñɛn' Galile ki lá baa' Yerusalɛm nnɔ laa' wɔ iwien yà yɛbe. Fɛnfɛnnɔ bɛn nɛ yé uʼmɔ̀nkunb udu ya nib ya nun bó.  
\v 32 Tinbi mɔnɔn tɔkeh nɛ tu ya gbɛmɔnmɔnt nɛ ki teh Uwien là pùon' lipuonl ki de' tiʼyaajɛb nɛ.  
\v 33 U tien' lipuonl nnɔ ki de' tinbi bà yé biʼyaabii nɛ; ki mɛkre' *Yesu tɛn nì kɛle' ma Uwien ya yuon ya gbɔnku ni, iyul ile, ki ye: 
\q1 ‹Sin nɛ yé nʼBijɛ. 
\q1 Dinnɔ nɛ n wuɔn' ki ye n yé aʼBaa.› 
\m  
\v 34 Uwien cère' *Yesu mɛkre' bitɛnkpiib ni, ka ji li liɛbe len, ki niireh nin wɔ ń bùre. U là len' nɛn nɛ ki ye: 
\q1 ‹N li de nɛ tibont tà n là pùon' ki ye n li de tù *Dafid nnɔ, 
\q1 tù ñɛn' ní n ya bùol nɛ, ki kpɛ bɛ ń li du tuʼbo.› 
\m  
\v 35 Nɛn bo nɛ nì tí kɛle' kugbɔnku nnɔ ni niba saan ki ye: 
\q1 ‹Ŋa ń cère aʼniñaan ń bùre.› 
\m  
\v 36 *Dafid là fuobe uyo wà nnɔ, u là yé Uwien ya tonsɔnl nɛ, ki teh Uwien yíe ma. U tì kpo', nɛ bi sube' wɔ uʼyaajɛb saan, u bùre'.  
\v 37 *Yesu wɔn, Uwien mɛkre' wɔ nɛ, wa bùre'.  
\v 38-39 Nʼyaabɛ, Moyis ya yiko ŋa là fre' ki bù' nɛ gbɛmɔ̀ndɛnb ama wa kɛ teke' *Yesu ki jin' la, Uwien li bù wɔ ugbɛmɔ̀ndaan nɛ. Ní li bɛn kí ye wɔn bo nɛ bi tɔkeh nɛ ki teh Uwien li fère nɛ niʼbiɛre.  
\v 40 Tɔ, liike mɛn niʼyul bo ki la cère *Uwien ya ñɔbonsɔknb là len' nà nnɔ ń tu nɛ. Bi là len' ki ye:  
\v 41 ‹Ninbi bà yih bitɔb fɛnm nnɔ, liike mɛn, 
\q1 kí cère nɛ̀ ń ji nɛ ní juore fɛnm, 
\q1 kimɛ n li tien miyɔkm ya bonn niba, 
\q1 uyo wà ni laan fuobe, 
\q1 unil tɔke' nɛ lituonl nnɔ bó la, 
\q1 na ń teke kí ji.› » 
\p  
\v 42 Pɔl nin Banabas ñɛh litaanl ya duku nnɔ ni uyo wà nnɔ, nɛ bi gbáan' bɛ ki ye *Saba wà we ní nnɔ ya daali, bɛ ń tí ń liɛbe ní, kí lá tɔke bɛ tu ya gbɛr.  
\v 43 Litaanl nnɔ yaare' uyo wà nnɔ, nɛ *Sufmbɛ ligol nin binib bà yé Sufkpɛnkpɛnd ki pukeh Uwien nnɔ paan' Pɔl nin Banabas bo. Nɛ Pɔl nin Banabas tɔkeh bɛ ki teh Uwien juoke' bɛ ma nnɔ, bɛ ń li tuu ki pɛ uʼsɛn bo mɔnmɔnm. 
\p  
\v 44 Tɔ, *Saba wà tuɔn' nnɔ ya daali, udu nnɔ ya nib bà yɛbe taan' bɛ ń cenge Yonbdaan ya gbɛr.  
\v 45 *Sufmbɛ ya ciɛnb laa' linigol nnɔ taan' ma nnɔ, nɛ bi ponbe' nin bɛ ki gbien', ki sukreh Pɔl, ki saah u tɔkeh tigbɛr tà nnɔ.  
\v 46 Nin nɛn kɛ Pɔl nin Banabas laa' lifɛ̀l ki tɔke' bɛ ki ye: «Nì bi kpɛ tí kpiɛ kí tɔke ninbi nɛ Uwien ya gbɛr. Nɛ ni yìe', ka teke' tù, ki maale' ki ye na kpɛ ní lɛ limiɛl là ŋa ŋmɔbe gbenm. Nɛn bo nɛ ti li pekre bà ŋa yé *Sufmbɛ bó.  
\v 47 Yonbdaan tɔke' tɛ nà sɔ. U ye: 
\q1 ‹N tien' sin nɛ kuwenwenku á li wende inibol kɛ, 
\q1 kí cère binib bà kɛ te utingbɛn bo ń ŋmɛre.› » 
\p  
\v 48 Binib bà ŋa yé *Sufmbɛ nnɔ cii' bi len' nnɔ ma nnɔ, nɛ biʼyɛnm sɔnge' ki gbien', nɛ bi pɛ̀keh Yonbdaan ya gbɛr cɛɛn. Nɛ binib bà kɛ Uwien sien' ki ye bɛ ń lɛ limiɛl là ŋa ŋmɔbe gbenm nnɔ, teke' ki jin'.  
\v 49 Nɛn saan nɛ Yonbdaan ya gbɛr yɛreh mitinfɛnm nnɔ kɛ ni.  
\v 50 *Sufmbɛ bɛn wɔn, bi cère' bipiikpɛkpiɛkb bà te udu nnɔ ni, ki pukeh Uwien nnɔ nin udu nnɔ ya ciɛnb kpre' Pɔl nin Banabas bo, ki jɛ̀nde' bɛ, nɛ ki ŋɔre' bɛ ki ñɛn' biʼdu ni.  
\v 51 Pɔl nin Banabas kpakpaare' biʼtàan ya tɛngunku ki wiɛ' nɛ̀\f + \fr 13:51 \ft Sufmbɛ bo \fq kí kpakpaare itàan ya tɛngunku ya tingi si: nà kɛ ji tu unil la, nì yé uʼyaar nɛ, na ji yé uba yaar.\f*, nɛ ki bure' Ikoniyɔm ya du bó.  
\v 52 Binib bà teke' *Yesu ki jin' Antiyɔk ya du ni nnɔ wɔn *Mifuoñaanm te biʼbo nɛ bi ŋmɔbe uyɛnsɔnge ki gbien'.\fig |src="Paul1-BW.ai" size="Span" loc="Acts 13:52" copy="SIL" ref="Itùon 13:52" \fig* 
\c 14  
\s1 Pɔl nin Banabas te Ikoniyɔm ya du ni 
\p  
\v 1 Pɔl nin Banabas tì baa' Ikoniyɔm ya du ni, nɛ ki tien' bi bi tien' mà Antiyɔk ni nnɔ. Bi kɔn' *Sufmbɛ ya taanl ya duku ni ki tɔke' binib Uwien ya gbɛr. Nɛn bo nɛ *Sufmbɛ nin Grɛkmbɛ teke' ki jin' ki yɛbe.  
\v 2 Ama *Sufmbɛ biba tien' uyufaa, ka teke' ki jin', ki sure' bà ŋa yé *Sufmbɛ nnɔ bi kpre' binib bà teke' *Yesu ki jin' nnɔ bo, ki maaleh biʼbo nà bre.  
\v 3 Nin nɛn kɛ Pɔl nin Banabas tien' udu nnɔ ni ki wuɔke'. Bi là ŋmɔbe lifɛ̀l ki lienh ki du Yonbdaan bo nɛ, nɛ u cèreh bi teh miyɔkm ya bont ŋɔ wɔ ń wuɔn kí ye bi tɔkeh uʼjuokm ya gbɛr tà nnɔ yé imɔ̀n nɛ.  
\v 4 Ama udu nnɔ ya nib ŋa len' ki cii' tɔb bó, nɛ ki gbiire' icɛk ile. Biba se *Sufmbɛ ya ciɛk bó, nɛ bitɔb mɔ se *Yesu ya tondb ya ciɛk bó.  
\v 5 *Sufmbɛ nin biʼciɛnb nin bà ŋa yé *Sufmbɛ nnɔ ya biba bonde' bi li tien *Yesu ya tondb ma, ki ye bi li jɛ̀nde bɛ nɛ, kí yèke bɛ itɛn kí ku bɛ.  
\v 6 Pɔl nin Banabas cii' bi nuunh bɛ ń tien bɛ ma, nɛ ki sɛn' ki jon' Likawoni ya tinfɛnm ya du Lista nin Dɛbe nin idu nnɔ ya tengbaan ni.  
\v 7 Nɛ ki tɔkeh niʼmɔ bó yaab tigbɛmɔnmɔnt nnɔ. 
\s1 Pɔl nin Banabas te Lista ya du ni 
\p  
\v 8 Ujɛ uba là te Lista ya du ni, uʼtàan faan wà ń fre kí fii kí sere. Bi maa' wɔ uwɔb nɛ, wa cuon' fiebu.  
\v 9 Lidaali liba Pɔl lienh nɛ u cengeh. Pɔl caan' uʼbo inun, ki bɛnde' ki ye uʼtekjim li cère wɔ ń faake.  
\v 10 Nɛ ki len' ufaa bo ki ye: «Fii kí sere.» Nɛ ujɛ nnɔ fii' ki maabe' ki ci', ki cin' ki cuonh.  
\v 11 Linigol laa' Pɔl tien' nà nnɔ, nɛ ki wuure' Likawoni yaab ya lenm ni ki ye: «Ho! Ibule nɛ kpɛnde' binib ki baa' tiʼsaan-a!»  
\v 12 Nɛ bi yin' Banabas *Seyus, ki yin' Pɔl Hɛrmɛs\f + \fr 14:12 \ft Grɛkmbɛ ya du ni bi yih ibule ya ciɛn nɛ Seyus, nɛ ki yih iʼtond Hɛrmɛs.\f*, kimɛ Pɔl nɛ sɔbe ki lienh.  
\v 13 Ubul *Seyus nnɔ ya duku te udu nnɔ ya guon ya nañɔbu saan nɛ saali. Seyus ya tɔtuɔrkɛ tuke' ní inajɛ nin misipuum mà u tien' mɛ̀ uyukpɛkpiɛ yaam ki baa' iguon nnɔ ya nañɔbu saan, ki yíe wɔn nin linigol nnɔ ń tùɔre lituɔrl kí de Banabas nin Pɔl. 
\p  
\v 14 Ama *Yesu ya tondb Banabas nin Pɔl cii' nnɔ ma nnɔ, biʼyɛnm saa' ki gbien', nɛ bi cuo' biʼliɛr ki kɛre'\f + \fr 14:14 \ft Liike Matie 26:65.\f*, ki sɛn' ki kɔn' linigol nnɔ ya siik ni, nɛ ki wuureh  
\v 15 ki teh: «Tiʼjɔtiebɛ, bɛ bo nɛ ni teh niɛ ya bonn-i? Tiʼmɔ yé binib tɛn ninbi nɛ. Ti baa' ki tɔkeh nɛ tigbɛmɔnmɔnt nɛ ki teh niʼbule yii yé fɛnm nɛ, ní wiɛ yì ki paan' Uwien wà fuobe bo. Wɔn nɛ ñɛn' kutaaku nin kitink nin miñunciɛnm nin tibont kɛ.  
\v 16 Uyo bo, u là cère' inibol kɛ pɛ ì yíe nà bo nɛ.  
\v 17 Nin nɛn kɛ wà dàan' mimɔnm ya tienm ŋɔ wɔ ń wuɔn binib u yé udaan wà. U cèreh utaa niih, tijier teh, ni jinh ki gbuokeh, ki te liwiel ni.»  
\v 18 Nin *Yesu ya tondb len' nà kɛ nnɔ bi ñikn' nɛ ki tì pien' linigol nnɔ lì la tùɔre tuɔrl kí de bɛ. 
\p  
\v 19 Nɛn saan nɛ *Sufmbɛ biba ñɛn' Antiyɔk nin Ikoniyɔm ya du bó ki baa' ní, ki lá sure' linigol nnɔ, ki cère' lì kpre' Pɔl nin Banabas bo, ki yèke' Pɔl itɛn, ki fuun' wɔ ki ñɛn' udu ni, ki maaleh ki teh u kpo' nɛ.  
\v 20 Binib bà teke' *Yesu ki jin' nnɔ baa' ki lá sere' ki guɔn' wɔ, nɛ u fii', ki liɛbe' ki kɔn' udu nnɔ ni. 
\s1 Pɔl nin Banabas liɛbe' ki jon' Antiyɔk ya du ni 
\p Kutaaku faa' nɛ Pɔl nin Banabas siere' ki jon' Dɛbe ya du bó,  
\v 21 ki tì tɔkeh niʼbó yaab tigbɛmɔnmɔnt nnɔ. Nɛ binib teke' tù ki paan' *Yesu ya sɛn bo ki yɛbe. Bi siere' ki liɛbe' Lista ya du nin Ikoniyɔm ya du nin Antiyɔk ya du wà te Pisidi ya tinfɛnm ni nnɔ ni.  
\v 22 Bi gɛ̀breh idu nnɔ ni ma nnɔ, nɛ ki saakreh bà teke' *Yesu ki jin' nnɔ ya gbɛnɛnt, ki gbiereh bɛ ki teh bɛ ń li tuu ki ŋmɔbe mitekjim, ki tɔkeh bɛ ki teh ti li jɛ̀nde kí gbien nɛ kí yaan kí kɔ Uwien ya bɛl ni.  
\v 23 Nɛn saan nɛ bi gɛ̀nde' *Kristo ya táan kɛ ni biciɛnb, nɛ ki lòle' buñɔbu, ki kàare' ki de' bɛ, ki taa' bɛ ki ŋukn' Yonbdaan wà bi teke' wɔ ki jin' nnɔ. 
\p  
\v 24 Pɔl nin Banabas ñɛn' Pisidi ya tinfɛnm ni, nɛ ki jon' Panfili ya tinfɛnm ni.  
\v 25 Bi tì baa' Pɛje ya du ni ki tɔke' udu nnɔ ya nib Uwien ya gbɛr, nɛ ki bure' Atali ya du bó.  
\v 26 Bi tì baa', nɛ ki kɔn' buñɛrciɛnbu, ki puore' miñunciɛnm ki liɛbe' Antiyɔk ya du bó. U ya du ni nɛ *Kristo ya taanl yaab kàare' ki ye Uwien ń juoke bɛ bi sɔn' lituonl là nnɔ bo. 
\p  
\v 27 Bi tì baa', nɛ ki taan' *Kristo ya taanl yaab, ki tɔke' bɛ Uwien cère' bi tien' tibont tà kɛ nnɔ nin u wuɔn' bà ŋa yé *Sufmbɛ mitekjim ya sɛn ma bo.  
\v 28 Pɔl nin Banabas tien' binib bà teke' *Yesu ki jin' nnɔ saan ki wuɔke'. 
\c 15  
\s1 Bi finde' upunjiɛ bo Antiyɔk ya du ni 
\p  
\v 1 Tɔ, binib biba ñɛn' Sude ya tinfɛnm bó ní ki baa' Antiyɔk ya du ni, ki lá wɔknh binib bà teke' *Yesu ki jin' nnɔ ki teh: «Na jiɛ' niʼpun Moyis ya yiko ye ma bo la, Uwien ŋa ń ŋmiɛn nɛ.»  
\v 2 Pɔl nin Banabas ŋa tuo', nɛ ki finde' nin bɛ tigbɛr nnɔ bo ki gbien'. Nɛn bo nɛ biʼkɛ tuo' ki ye Pɔl nin Banabas nin binitɔb biba ń jo Yerusalɛm, kí tì lɛ *Yesu ya tondb nin uʼtaanl ya ciɛnb ifinfinde nnɔ bo.  
\v 3 Nɛ *Kristo ya taanl yaab bà te Antiyɔk ni nnɔ pìɛre' bɛ\f + \fr 15:3 \ft Bi li fre kí lɛbre ki \fq pìɛre' \ft kí ye ki tore' mɔ.\f*. Bi joh ma nnɔ nɛ ki ñɛh binib bà teke' *Yesu ki jin', ki te Fenisi nin Samari ya tinfɛnm ni nnɔ saan, ki tɔkeh bɛ ki teh bà ŋa yé *Sufmbɛ mɔ lèbre' biʼtetem ki teke' *Yesu ki jin'. Nɛ nì sɔngreh biʼkɛ ya yɛnm ki gbiekeh. 
\s1 Bi taan' litaanl Yerusalɛm ni 
\p  
\v 4 Bi tì baa' Yerusalɛm ni, nɛ *Kristo ya taanl yaab nin biʼciɛnb nin *Yesu ya tondb teke' bɛ kucɛ̀nku. Nɛ Pɔl nin Banabas tɔke' bɛ Uwien cère' bi tien' tibont tà kɛ nnɔ.  
\v 5 *Farisiɛnmbɛ ya cɛkl yaab bà lèbre' biʼtetem ki teke' *Yesu ki jin' nnɔ ya biba, fii' ki sere', ki len' ki ye bà ŋa yé *Sufmbɛ ki teke' *Yesu ki jin' nnɔ, nì kpɛ bɛ ń jiɛ biʼpun nɛ, kí li boh Moyis ya yiko.  
\v 6 Nɛn saan nɛ *Yesu ya tondb nin uʼtaanl ya ciɛnb taan' bɛ ń liike bi li tien ma tigbɛr nnɔ.  
\v 7 Bi finde' ki gbien' ma nnɔ, nɛ Piɛr fii' ki sere', ki tɔke' bɛ ki ye: «Nʼyaabɛ, ni bɛn ki ye Uwien gɛ̀nde' nni niʼni nì wuɔke' ŋɔ bà ŋa yé *Sufmbɛ ń cii uʼgbɛmɔnmɔnt nʼñɔbu ni, kí teke *Yesu kí ji nɛ.  
\v 8 Uwien bɛn binib ya fɛ̀l ni te ma bo, nɛ ki de' bɛ *Mifuoñaanm tɛn u là de' tiʼmɔ ma bo ŋɔ wɔ ń wuɔn bɛ, kí ye u gɛ̀nde' bɛ nɛ.  
\v 9 Wa bore' tinbi nin bɛn, kimɛ mitekjim bo nɛ u sɔkre' biʼfɛ̀l bo ya jɔknt.  
\v 10 Nì te nnɔ la, bɛ tien' fɛnfɛnnɔ ni dɛlkeh Uwien, ki wɔbndeh bɛ, bɛ ń tuke litukl là tinbi nin tiʼyaajɛb ŋa fre' ki tuke' lɛ̀?  
\v 11 Ama tinbi wɔn, Yonbdaan *Yesu ya juokm bo nɛ ti teke' wɔ ki jin' ki ŋmɛre'. Nì te nnɔ nɛ bà ŋa yé *Sufmbɛ mɔ ya bùol.» 
\p  
\v 12 Piɛr len' ki gben', nɛ linigol nnɔ ŋmile', ki cengeh Banabas nin Pɔl li len kí ye bà. Nɛ bi cin' ki tɔkeh bɛ Uwien cère' bi tien' miyɔkm ya bont tà bà ŋa yé *Sufmbɛ ni nnɔ ma bo.  
\v 13 Banabas nin Pɔl len' ki gben' ma nnɔ nɛ Saak mɔ ye: «Nʼyaabɛ, cenge mɛn.  
\v 14 Simɔn tɔke' tɛ Uwien cin' ki tien' ma bo. U gɛ̀nde' bà ŋa yé *Sufmbɛ mɔ ni binib ki tien' uʼyaab.  
\v 15 Nì tien' tɛn *Uwien ya ñɔbonsɔknb là len' ma bo nɛ, kimɛ nì kɛle' *Uwien ya gbɔnku ni ki ye: 
\q1  
\v 16 ‹Yonbdaan là len' ki ye: 
\q1 *Dafid ya den lu'\f + \fr 15:16 \ft Migbiirm miɛ ya ciim te bolm mile bo nɛ. \fq Dafid ya den lu' \ft bii Dafid ya bɛl lu'.\f*, n li liɛbe ní kí mɛ yì, 
\q1 N li liɛbe ní kí fin lilɛngbenl nnɔ kí cère iden nnɔ ń li se. 
\q1  
\v 17 Nɛn bo nɛ binib bà sìen' kɛ li nuun min Yonbdaan. 
\q1 Inibol yà kɛ n yin' yɛ̀, yɛ̀ ń li yé nʼyɛ nnɔ li nuun nni. 
\q1 Yonbdaan nɛ len' nnɔ, 
\q1 nɛ ki tien' tibont nnɔ kɛ. 
\m  
\v 18 U cère' binib bɛnde' tibont nnɔ haali uyo bo nɛ.› » 
\p  
\v 19 Saak tí len' ki ye: «Nɛn bo nɛ n maale' ki ye nì mɔn ti la li wɔbndeh bà ŋa yé *Sufmbɛ, ki lèbre' biʼtetem ki paan' Uwien bo nnɔ nin tiʼyaajɛtentienm.  
\v 20 Ama cère mɛn tí kɛle kugbɔnku kí tɔke bɛ kí ye: bi la li jinh bule ya jier, kimɛ tù yé tijɔknt nɛ, ki la teh naŋmaal, ki la ŋmɔnh wɛnkpil, ki la ji sɛ̀m.  
\v 21 Kimɛ haali tiʼyaajɛb ya yo kí lá baa dinnɔ, Moyis ŋmɔbe binib bà wɔknh uʼyiko nɛ idu kɛ ni. Bi tuu ki kàanh wɔ nɛ *Saba kɛ *Saba ya daali *Sufmbɛ ya táan ya dur ni.» 
\s1 Bi kɛle' kugbɔnku ki de' bà ŋa yé Sufmbɛ 
\p  
\v 22 Nɛn saan nɛ *Yesu ya tondb nin uʼtaanl yaab kɛ nin biʼciɛnb gbiere' ki kpaan' ki gɛ̀nde' bijɛb biba biʼni ki pukn' Pɔl nin Banabas bó bɛ ń sɔn bɛ Antiyɔk ya du bó. Bi gɛ̀nde' Sudas wà bi baanh wɔ Basabas nin Silas nɛ. Bi yé binib bà bi boh bɛ *Kristo ya taanl yaab ni nɛ.  
\v 23 Bi de' bɛ kugbɔnku kùa nnɔ bi kɛle' kuʼni ki ye ma sɔ: «Tinbi *Yesu ya tondb nin *Kristo ya taanl ya ciɛnb, fuondeh tiʼyaab bà ŋa yé Sufmbɛ ki te Antiyɔk ya du ni nin Siri ya tinfɛnm ni nin Silisi ya tinfɛnm ni nnɔ.  
\v 24 Ti cii' tiʼyaab biba jon' niʼsaan, ki tì tɔke' nɛ tigbɛr tà ŋaabeh niʼyɛnm ki dienh nɛ iyɛnmaale. Ta sɔn' bɛ bɛ ń tì tɔke nɛ gbɛr.  
\v 25 Nɛn bo nɛ ti taan' ki kpaan' buñɔbu, ki gɛ̀nde' tiʼni binib, tí sɔn bɛ niʼsaan, bɛn nin Banabas nin Pɔl, tiʼyaab bà ti yíe bɛ nnɔ.  
\v 26 Bi yé binib bà ŋa tɔnge' biʼmiɛl Yonbdaan *Yesu Kristo ya tuonl bo nɛ.  
\v 27 Ti sɔn' Sudas nin Silas, bɛ ń lá tɔke nɛ buñɔbu ni tigbɛr tà ti kɛle' tù kugbɔnku kuu ni nnɔ nɛ.  
\v 28 *Mifuoñaanm tore' tɛ ti kpaan' buñɔbu, ti la wɔbn nɛ kí de nɛ *yiko uba wɔ ń li yé niʼbo litukl kí pukn tibont tà yé niʼbo tibonmɔ̀nt nnɔ bó. Tun si:  
\v 29 ni la ŋmɔnh tɔtuɔrnɔnt, ki la jinh sɛ̀m, ki la ŋmɔnh wɛnkpil, ki la teh naŋmaal. Ni cuo' niʼba tu ya bont bo la, nɛn nɛ mɔn. Niʼyaam ń li ŋmɛ.» 
\p  
\v 30 Tɔ, bi cɛ̀be' bi sɔn' binib bà nnɔ bi bure' Antiyɔk ya du bó. Bi tì baa' niʼbó, nɛ ki taan' *Kristo ya taanl yaab kɛ, ki taa' kugbɔnku nnɔ ki ŋukn' bɛ.  
\v 31 Bi kaan' kù ma nnɔ, nɛ biʼkɛ ya yɛnm sɔnge', kimɛ kù saake' biʼgbɛnɛnt.  
\v 32 Sudas nin Silas yé *Uwien ya ñɔbonsɔknb ma nnɔ, nɛ ki tɔke' bɛ tigbɛr tù yɛbe ki saake' biʼgbɛnɛnt bɛ ń li pɛ Uwien ya sɛn bo mɔnmɔnm.  
\v 33 Bi wuɔke' niʼsaan waamu nɛ ki yaan binib bà teke' *Yesu ki jin' nnɔ cɛ̀be' bɛ bɛ ń liɛbe bà sɔn' bɛ nnɔ saan nin uyɛnduɔn.  
\v 34 [Silas wɔn juore' ki te Antiyɔk ya du ni nɛ.]\f + \fr 15:34 \ft Bi kpiɛ' ki kɛle' tigbɔnt tà nnɔ ya tuba ni migbiirm 34 ŋa te tuʼni.\f* 
\p  
\v 35 Pɔl nin Banabas mɔ juore' Antiyɔk ya du ni, ki tɔkeh nin binib bi yɛbe ki tì wɔknh binib, ki tɔkeh bɛ Yonbdaan ya gbɛr. 
\s1 Pɔl nin Banabas pàare' tɔb 
\p  
\v 36 Iwenkàankɛ gɛ̀bre', nɛ Pɔl tɔke' Banabas ki ye: «Cère tí liɛbe idu yà kɛ ni, ti là tɔke' binib Yonbdaan ya gbɛr nnɔ, kí tì fuonde binib bà teke' *Yesu ki jin' nnɔ kí liike bi ŋuuke uʼgbɛr ma bo.»  
\v 37 Banabas là yíe wɔ ń tuke San wà bi liɛbe' ki yih wɔ Mark nnɔ nɛ.  
\v 38 Ama Pɔl ŋa tuo' wɔ ń liɛbe kí tɔke nin San Mark, kimɛ u là siere' ki dàan' bɛ Panfili ya tinfɛnm ni, nɛ ka tore' bɛ biʼtùon ni.  
\v 39 Pɔl nin Banabas finde' nin tɔb nì tì ben' ki fiire', nɛ wà kɛ taa' u ya bó. Nɛn saan nɛ Banabas taa' San Mark ki kɔn' buñɛrciɛnbu, ki bure' Ciip ya dekl bó.  
\v 40 Nɛ Pɔl gɛ̀nde' Silas wɔ ń pìɛre wɔ. Binib bà teke' *Yesu ki jin' nnɔ kàare' Yonbdaan ki ye wɔ ń juoke bɛ, nɛ bi bure',  
\v 41 ki ñɛh *Kristo ya táan yà te Siri nin Silisi ya tinfɛnm ni nnɔ saan, ki cèreh iʼnib faakreh mitekjim ni. 
\c 16  
\s1 Timote pìɛre' Pɔl nin Silas 
\p  
\v 1 Pɔl nin Silas tì baa' Dɛbe nin Lista ya du ni, ki laa' ujɛ uba teke' *Yesu ki jin' ki te mifɛnm nnɔ, bi yih wɔ Timote. Uʼnaa yé Suf nɛ, ki teke' *Yesu ki jin', nɛ uʼbaa yé Grɛk.  
\v 2 Binib bà teke' *Yesu ki jin' ki te Lista nin Ikoniyɔm ya du ni nnɔ kɛ pɛ̀keh Timote nɛ.  
\v 3 Pɔl yíe Timote ń pìɛre wɔ. *Sufmbɛ bà te niʼsaan nnɔ bo nɛ u jiɛ' Timote ya punl, kimɛ *Sufmbɛ nnɔ kɛ bɛn ki ye Timote ya baa yé Grɛk nɛ.  
\v 4 Bi cuonh ki ñɛh idu ni ma nnɔ, nɛ ki tɔkeh binib bà teke' ki jin' ki te iʼni nnɔ, *Yesu ya tondb nin uʼtaanl yaab ya ciɛnb bà te Yerusalɛm ni ñɛn' isɛn yà nnɔ, nɛ ki sureh bɛ bɛ ń li pɛ iʼbo.  
\v 5 Nɛn bo nɛ *Kristo ya táan yaab faakreh mitekjim ni, nɛ binitɔb teknh wɔ ki jinh ki pukndeh biʼbó daan kɛ daan. 
\s1 Uwien yíe Pɔl ń jo Maseduɔnn ya tinfɛnm bó 
\p  
\v 6 *Mifuoñaanm pien' Pɔl nin uʼtɔntɔknlieb bi la tɔke Uwien ya gbɛr Asi ya tinfɛnm ni. Nɛn bo nɛ bi gɛ̀bre' Friji nin Galasi ya tinfɛnm,  
\v 7 ki tì baa' Misi ya tinbiɛn, ki maaleh bɛ ń jo Bitini ya tinfɛnm ni, nɛ *Yesu ya Fuoñaanm ŋa de' bɛ sɛn.  
\v 8 Nɛn saan nɛ bi gɛ̀bre' Misi ya tinfɛnm, ki tì baa' Trowas ya du ni.  
\v 9 Kuñɔnku nɛ Pɔl laa' Maseduɔnn ya tinfɛnm ya jɛ uba tidɛknt yaam, u se uʼsaan ki gbáanh wɔ ki teh wɔ ń baa ní Maseduɔnn kí lá tore bɛ.  
\v 10 Pɔl laa' Maseduɔnn ya jɛ nnɔ tidɛknt yaam ma nnɔ, nɛ ti \f + \fr 16:10 \ft Wà kɛle' kugbɔnku kuu nnɔ ye \fq tinbi \ft ma nnɔ, nì wuɔn' ki ye uʼmɔ tɔke nin Pɔl nɛ.\f* pɔk ki bonde' i ya tàan bo, tí jo Maseduɔnn ya tinfɛnm bó, kimɛ ti bɛnde' ki ye Uwien nɛ yin' tɛ niʼbó tí tì tɔke uʼgbɛmɔnmɔnt. 
\s1 Upii uba teke' Yesu ki jin' Filip ya du ni 
\p  
\v 11 Nɛn saan nɛ ti kɔn' buñɛrciɛnbu Trowas ya du ni, ki cubn' Samotras ya dekl bó. Kutaaku faa' nɛ ti bure' Neyapoli ya du bó.  
\v 12 Nɛ ki ñɛn' nɛn saan, ki jon' Filip ya du bó; u yé Maseduɔnn ya tinfɛnm ya ducɛnciɛn nɛ. Erom yaab nɛ ŋuuke udu nnɔ. Ti tien' uʼni iwenkàankɛ nɛ.  
\v 13 *Saba ya daali, nɛ ti ñɛn' udu nnɔ ni, ki jon' ukpen uba ya gbaal. Ti maale' ki ye *Sufmbɛ taakeh nà saan ki kàareh lii te nɛ̀ nɛ. Ti laa' bipiib biba taan' niʼsaan, nɛ ti kɛ̀le' ki tɔke' bɛ Uwien ya gbɛr.  
\v 14 Upii uba là te biʼni, bi yih wɔ Lidi. U yé Tiyatiir ya du ya pii nɛ, ki pukeh Uwien, ki kuɔreh ikpɛlde ì mɔn ki yé imɔ́nmɔ́n. Yonbdaan cìbre' uʼyɛnm ki cère' u cenge' mɔnmɔnm, ki tuo' Pɔl len' nà nnɔ.  
\v 15 Ti sìi' wɔn nin uʼden yaab kɛ Uwien ya ñunm ma nnɔ, nɛ u tɔke' tɛ ki ye: «Ni tuo' ki ye n mɔnbe ki teke' Yonbdaan ki jin' la, dɛn mɛn, kí li te nʼden.» Nɛ ki cɛ́kn' tɛ ti tuo'. 
\s1 Bi pɛkn' Pɔl nin Silas Filip ya du ni 
\p  
\v 16 Lidaali liba nɛ ti tí là joh bi taakeh nà saan ki kàareh nnɔ. Nɛ ujɛfaan uba cende' tɛ usɛn ni, ki yé uyonb; ki ŋmɔbe ipol iba, ki tɔkeh binib nà li wun ń tien. U teh nnɔ nɛ ki lɛnh lifaal lì yɛbe ki dienh uʼcɛnbaambɛ.  
\v 17 U paan' tinbi nin Pɔl bo ki wuureh ki teh: «Binib biɛ nɔ yé Uwien wà ŋa ŋmɔbe Nacentɔ ya tonsɔnb nɛ. Bi tɔkeh nɛ ni li kpìen usɛn wà kí ŋmɛre nɛ.»  
\v 18 U teh nnɔ nɛ idaan kɛ, Pɔl ya benku ni tì piebe', nɛ u jiɛbe' ki tɔke' ipol nnɔ ki ye: «Yesu Kristo ya yel bo, siere mɛn uʼsaan.» Nɛ ì siere' uʼsaan i ya tàan bo.  
\v 19 Tɔ, ujɛfaan nnɔ ya cɛnbaambɛ laa' ba ji li fre kí lɛ faal uʼbo, nɛ bi cuo' Pɔl nin Silas, ki tuke' bɛ ufaa bo ki jon' udu nnɔ ya nib taakeh nà saan nnɔ, ŋɔ uʼciɛnb ń bu bɛ tibuur.  
\v 20 Nɛ ki taa' bɛ ki wuɔn' Erom yaab ya buur ya ciɛnb ki ye: «Binib biɛ nɔ yé *Sufmbɛ nɛ, ki tuke' fɛnfɛnm ki baa' tiʼdu ni,  
\v 21 ki wɔknh mitetem mà ŋa kpɛ tinbi Erom yaab ń tuo mɛ̀, ki niireh nin tí paan miʼbo.» 
\p  
\v 22 Bi len' nnɔ ma nnɔ nɛ linigol kpre' biʼbo. Tibuur yaab nnɔ dɛre' ki gore' Pɔl nin Silas ya wɛnt, nɛ ki ye bɛ ń ñì bɛ ilɛnbɛn.  
\v 23 Bi ñi' bɛ cɛɛn, nɛ ki taa' bɛ ki tì pɛkn', ki tɔke' wà gu lipɛkl nnɔ ki ye wɔ ń li gu bɛ mɔnmɔnm.  
\v 24 Bi tɔke' wɔ ma nnɔ nɛ u kuɔn' bɛ lipɛkl ya dubenku ni, ki taa' biʼtàan ki sɛkn' idɔ ya ŋmɔbe ibon ni, ki lòle' ki mɔkn' yì. 
\p  
\v 25 Nì tì tuo kuyɔku, nɛ Pɔl nin Silas te ki kàareh, ki gɛh iyuon ki pɛ̀keh Uwien, nɛ lipɛkl ya nitɔb cengeh biʼbó.  
\v 26 Nɛ kitink jènge' i ya tàan bo ki gbien', ki cère' lipɛkl ya duku ya tɛnpuul mɔ jènge', nɛ liʼnagɛnt kɛ pìpìire'. Tikudɔkr tà lùo lipɛkl ya nib nnɔ kɛ cecere'.  
\v 27 Wà gu lipɛkl nnɔ fìnde', ki laa' tinagɛnt yɛyɛ ma nnɔ, nɛ u nɛ̀re' uʼjusiek wɔ ń ku uʼba, ki maaleh ki teh lipɛkl ya nib nnɔ kɛ ñɛn' ki sɛnsɛn' nɛ.  
\v 28 Nɛ Pɔl tiɛn' uʼbo ki ye: «La tien aʼba nà bre, tiʼkɛ te niʼsaan.» 
\p  
\v 29 Wà gu lipɛkl nnɔ ye bɛ ń taa umu ní, nɛ ki tòre' ki kɔn' lipɛkl ya du ni, ki gbaan' Pɔl nin Silas ya nun bó, uʼgbɛnɛnt kɛ ŋɔh.  
\v 30 Ni ya puoli bó nɛ u taa' bɛ ki ñɛn' saali, ki niire' bɛ ki ye: «Biciɛnbɛ, n li tien mila kí ŋmɛre?»  
\v 31 Nɛ bi jiin' wɔ ki ye: «Teke Yonbdaan *Yesu kí ji, sin nin aʼden yaab kɛ li ŋmɛre.»  
\v 32 Nɛn saan nɛ bi tɔke' wɔn nin uʼden yaab kɛ Yonbdaan ya gbɛr.  
\v 33 Nɛ u taa' bɛ u ya yo kuñɔnku nnɔ kɛ ki tì sɔkre' bi wun ñiñi' bɛ ma nnɔ ya gbìɛn. Nɛ Pɔl nin Silas sìi' wɔn nin uʼden yaab kɛ Uwien ya ñunm i ya tàan bo.  
\v 34 Nɛ u taa' Pɔl nin Silas ki jon' uʼden, ki tì de' bɛ tijier. U teke' Uwien ki jin' ma nnɔ nɛ wɔn nin uʼden yaab te uyɛnsɔnge ni. 
\p  
\v 35 Kutaaku faa' nɛ Erom ya buur yaab nnɔ sɔn' biʼsojambɛ bɛ ń jo kí tì tɔke wà gu lipɛkl nnɔ wɔ ń taa bijɛb nnɔ kí wiɛ.  
\v 36 Wà gu lipɛkl nnɔ tɔke' Pɔl ki ye tibuur yaab sɔn' ki tɔke' nni ki ye ń taa nɛ kí wiɛ. Nɛn bo, ñɛ mɛn kí li joh nin uyɛnduɔn.  
\v 37 Nɛ Pɔl ye: «Tibuur yaab cère' bi ñiñi' tinbi Erom yaab binib ya nun bó ka bun' tɛ buur, nɛ ki pɛkn' tɛ. Fɛnfɛnnɔ bi ji yíe bɛ ń bɔle kí wiɛ tɛ ma nɔ, ta ń tuo. Cère tibuur yaab bugbɛn ń baa kí ñɛn tɛ.» 
\p  
\v 38 Sojambɛ nnɔ liɛbe' ki tì tɔke' tibuur yaab nnɔ Pɔl len' nà nnɔ. Bi cii' Pɔl nin Silas yé Erom yaab ma nnɔ nɛ bujɛwaanbu cuo' bɛ.  
\v 39 Nɛ bi baa' Pɔl nin Silas saan ki tien' bɛ kafala, nɛ ki ñɛn' bɛ lipɛkl ni, ki gbáan' bɛ bɛ ń siere udu nnɔ ni.  
\v 40 Pɔl nin Silas ñɛn' kupɛnpɛkndu nnɔ ni, nɛ ki jon' Lidi den, ki laa' binib bà teke' *Yesu ki jin' nnɔ, ki saake' biʼgbɛnɛnt, nɛ ki bure'. \fig |src="Paul2-BW.ai" size="Span" loc="Acts 16:40" copy="SIL" ref="Itùon 16:40" \fig* 
\c 17  
\s1 Pɔl nin Silas te Tesalonik ya du ni 
\p  
\v 1 Pɔl nin Silas siere' Filip ya du ni, nɛ ki gɛ̀bre' Anfipolis nin Apoloni ya du ni, ki tì baa' Tesalonik ya du ni. *Sufmbɛ ya taanl ya duku kuba te len.  
\v 2 Pɔl kɔn' litaanl ya duku nnɔ ni tɛn u tì ń teh ma bo. Nɛ ki taa' *Saba uta ki tɔkeh bɛ *Uwien ya gbɔnku ya gbɛr.  
\v 3 U tɔkeh tigbɛr nnɔ ya tingi ki teh Uwien ya Nigɛndkɛ Kristo li jɛ̀nde, kí kpo kí mɛkre bitɛnkpiib ni nɛ. Nɛ ki teh n tɔkeh nɛ *Yesu wà ya gbɛr nɔ, wɔn nɛ yé Uwien ya Nigɛndkɛ Kristo.  
\v 4 *Sufmbɛ biba nin Grɛkmbɛ bà pukeh Uwien nnɔ ligol nin bipiikpɛkpiɛkb mɔ ligol ya yɛnm sɔnge' Pɔl len' nà nnɔ bo, nɛ bi kpɔbn' wɔn nin Silas bó. 
\p  
\v 5 *Sufmbɛ bà ya yɛnm ŋa sɔnge' Pɔl len' nà nnɔ bo nnɔ, taa' uʼbo iponponbe, nɛ ki taa' idukond isɛnjɛ ni, ki kpɔbn' biʼba bó, ki cère' udu nnɔ ya nib taan' ki yɛbe ki kpre' Pɔl nin Silas bo, ki teh fɛnfɛnm udu ni. Bi jon' ujɛ uba den, bi yih wɔ Sasɔn ki tì kɔn' nin mituɔm, ki nuunh bɛ ń taa Pɔl nin Silas kí jo udu nnɔ ya nib taan' nà saan nnɔ,  
\v 6 nɛ ka laa' bɛ. Ba laa' bɛ ma nnɔ nɛ ki cuo' Sasɔn nin binib bà teke' *Yesu ki jin' nnɔ ya biba ufaa bo, ki taa' bɛ ki jon' udu nnɔ ya ciɛnb saan, nɛ ki wuureh ki teh: «Binib bà cuon' ki saa' uŋɛndun kɛ nnɔ, baa' niɛ saan mɔ,  
\v 7 nɛ Sasɔn teke' bɛ uʼden. Bi kɛnde' ubɛrciɛn Sesa ya yiko bo, nɛ ki lienh ki teh ubɛrtɔ te, bi yih wɔ Yesu.»  
\v 8 Tigbɛr nnɔ cɔke' linigol nin udu nnɔ ya ciɛnb kɛ,  
\v 9 nɛ bi teke' Sasɔn nin biʼtɔb nnɔ ilike, ki yaan ki wiɛ' bɛ. 
\s1 Pɔl nin Silas te Bere ya du ni 
\p  
\v 10 Nì biire' nɛ binib bà teke' *Yesu ki jin' nnɔ cère' Pɔl nin Silas bure' i ya tàan bo Bere ya du bó. Bi tì baa' nɛ ki jon' *Sufmbɛ ya taanl ya duku bó.  
\v 11 *Sufmbɛ bà kɔ Bere ya du ni nnɔ teknh tigbɛr ki cɛn' Tesalonik yaab. Nɛn bo nɛ bi teke' Pɔl tɔke' bɛ tigbɛr tà nnɔ mɔnmɔnm, nɛ ki fiinh *Uwien ya gbɔnku daan kɛ daan bɛ ń liike tù te bii ta te.  
\v 12 Biʼni binib teke' *Yesu ki jin' ki yɛbe. Nɛ Grɛkmbɛ ya piikpɛkpiɛkb nin bijɛb mɔ teke' wɔ ki jin' ka dindin.  
\v 13 Ama uyo wà *Sufmbɛ bà te Tesalonik ya du ni nnɔ cii' Pɔl te Bere ya du mɔ ni ki tɔkeh binib Uwien ya gbɛr nnɔ, nɛ bi jon' niʼmɔ bó ki tí tì cère' linigol kpre'.  
\v 14 Nɛn saan nɛ binib bà teke' *Yesu ki jin' nnɔ cère' Pɔl siere' i ya tàan bo ki kpìen' usɛn wà joh miñunciɛnm bó nnɔ. Silas nin Timote bɛn juore' Bere ya du ni nɛ.  
\v 15 Bà pìɛreh Pɔl nnɔ, pìɛre' wɔ ki tì baa' Atɛnn ya du ni nɛ. Nɛ Pɔl tɔke' bɛ ki ye bi tì baa' la, bɛ ń tɔke Silas nin Timote kí ye bɛ ń baa ní uʼsaan tonm. 
\s1 Pɔl tɔkeh Uwien ya gbɛr Atɛnn ya du ni 
\p  
\v 16 Pɔl gu Silas nin Timote Atɛnn ya du ni uyo wà nnɔ, nɛ ki laa' ibule gbe udu nnɔ ni, nɛ uʼyɛnm saa' ki gbien'.  
\v 17 U te *Sufmbɛ ya taanl ya duku ni, nɛ wɔn nin *Sufmbɛ nin binib bà pukeh Uwien nnɔ tɔkeh tigbɛr. Idaan kɛ u joh binib taakeh nà saan nɛ ki tɔkeh binib bà bàareh niʼsaan nnɔ *Yesu ya gbɛr.  
\v 18 Binib biba mɔ là te niʼsaan ki bɛnge' miyɛnfuom, bɛn nin Pɔl lienh. Biba yé *Epikuryɛnmbɛ, nɛ bitɔb yé *Stoyisiɛnmbɛ. Biba lienh ki teh «Ujɛ wuɔ ñɔñɔbleh ki teh ba nɛ?» Nɛ bitɔb lienh ki teh: «U lii lienh niba bó ya bule ya gbɛr nɛ.» Bi len' nnɔ, kimɛ Pɔl tɔkeh *Yesu ya gbɛmɔnmɔnt nin mimɛkrm ya gbɛr nɛ.  
\v 19 Bɛn nin wɔn jon' udu nnɔ ya buur ya bùol, bi yih nà saan Ayeropaji\f + \fr 17:19 \fq Ayeropaji \ft yé ligbɛngbɛnl liba ya yel nɛ Grɛkmbɛ ya lenm ni. Bi là liɛbe' ki yih binib bà taakeh liʼbo nnɔ mɔ ki teh Ayeropaji yaab nɛ.\f* nnɔ, nɛ bi niire' wɔ ki ye: «A li fre kí tɔke tɛ a wɔknh binib miwɔknfɛ̀nm mà nɔ-ɔɔ?»  
\v 20 Kimɛ a kpaakeh tiʼtub nɛ nin aʼgbɛcɛnt tuu, nɛ ti yíe tí cii tuʼtingi.  
\v 21 Tɔ, Atɛnn ya du ya nib kɛ nin bicɛnb bà te udu nnɔ ni nnɔ fɛ tigbɛcɛnt ya tɔkm nɛ. Nɛn bo nɛ bi taakeh ki kaah uyo kɛ ki tɔkeh tù. 
\p  
\v 22 Pɔl fii' ki sere' Ayeropaji ya nib nnɔ ya siik ni, nɛ ki ye: «Atɛnn yaabɛ, n sekn' ki laa' ni pɛ ibule bo cɛɛn nɛ.  
\v 23 N cuonh niʼdu ni uyo wà nnɔ nɛ ki likeh niʼponpob, ki tì laa' liba bi kɛle' liʼbo ki ye: ‹Ta bɛn wà nnɔ mɔ yaal sɔ.› Ni pukeh wà, ka bɛn wɔ nnɔ min baa' ń tɔke nɛ u ya gbɛr nɛ.  
\v 24 Wɔn nɛ yé Uwien, ki ñɛn' uŋɛndun nin tibont tà kɛ te uʼni nɔ. Wɔn wà yé kutaaku nin kitink ya Yonbdaan nnɔ, ŋa kɔ nib mɛn' tidur tà nnɔ ni.  
\v 25 Wa nuunh nil ya torm, niba ŋa pɔre' wɔ, kimɛ wɔn nɛ dienh binib limiɛl nin mitafaam mà bi fuoreh mɛ̀ nɔ nin tibont kɛ.  
\v 26 U ñɛn' unibaab nɛ, ki cère' u pɔ̀re' inibol yà te utingbɛn kɛ bo nɔ. Wɔn Uwien nɛ sien' iyo kɛ, ki bobore' inibol kɛ nin iʼkɔnkuɔn.  
\v 27 U là tien' nnɔ ŋɔ binib ń li nuunh wɔ nɛ. Nba la, bi ŋanŋaanh kí nuunh wɔ la, bi li tì lɛ wɔ. Imɔ̀n wa lì jɛnde' tiʼni uba mɔnɔn saan.  
\v 28 Wɔn bo nɛ ti te, ki fuobe, ki cuonh. Niʼyonyuonb biba mɔ là len' nnɔ nɛ. Bi là len' ki ye: ‹Tiʼmɔ yé Uwien ya bumu nɛ.›  
\v 29 Ti yé Uwien ya bumu ma nnɔ, ta bi li maaleh ki teh Uwien naan tɛn ibule nɛ. Unisaal nɛ taa' uʼyɛnmaale nin uʼbɛnm ki kpen' itɛn, ki duore' miñɔ̀km nin ilike ya kurku ki tien' yì.  
\v 30 Uwien ŋa tɔnge binib ŋa laan là bɛn wɔ ki teh tibont tà nnɔ. Ama fɛnfɛnnɔ u ji tɔkeh uŋɛndun ya nib kɛ nɛ ki teh bɛ ń lèbre biʼtetem.  
\v 31 Kimɛ u sien' lidaali là u li bu uŋɛndun ya nib kɛ tibuur tù ń li cuube. U gɛ̀nde' unil wà li bu binib tibuur nnɔ. U cère' udaan mɛkre' bitɛnkpiib ni ŋɔ wɔ ń wuɔn binib kí ye u mɔnbe ki gɛ̀nde' wɔn nɛ.» 
\p  
\v 32 Binib nnɔ cii' Pɔl len' ki ye binib li mɛkre bitɛnkpiib ni ma nnɔ, nɛ biba lɛ' wɔ, bitɔb mɔ len' ki ye: «Ti lá li cenge aʼgbɛr tuu uyo uba nɛ.»  
\v 33 Nɛ Pɔl siere' biʼsaan ki bure'.  
\v 34 Nin nɛn kɛ binib biba teke' *Yesu ki jin', ki kpɔbn' Pɔl bó. Biʼni bi yih uba Denis u yé Ayeropaji ya nil, utɔ mɔ yé upii, bi yih wɔ Damaris nin binitɔb mɔ. 
\c 18  
\s1 Pɔl te Korɛnt ya du ni 
\p  
\v 1 Pɔl siere' Atɛnn ni, nɛ ki jon' Korɛnt ya du bó.  
\v 2 U tì cende' Suf uba bi yih wɔ Akilas nin uʼpo. Bi maa' wɔ Pɔnt ya tinfɛnm ni nɛ, ki yih uʼpo Prisil. Bi ñɛn' Itali ya duciɛn Erom bó nɛ ki baa' na wuɔke'. Kimɛ ubɛrciɛn Klod nɛ là ble' liwɔbl ki ye *Sufmbɛ kɛ ń ñɛ Erom ya du ni. Pɔl nin bɛn cuo' kujɔtieku.  
\v 3 Bɛn nin Pɔl ya tuonl kɛ là tɛ nɛ, bi là pɔh ininbon\f + \fr 18:3 \ft Bi là nukeh tigbɔnt nɛ ki \fq pɔh ininbon nnɔ, \ft mitɔm la, bi taah tikpɛlcɛr nɛ ki pɔh yɛ̀.\f* nɛ. Nɛn bo nɛ Pɔl jon' ki tì te biʼden, bi tɛ ki sɔnh.  
\v 4 *Saba kɛ *Saba ya daali Pɔl joh *Sufmbɛ ya taanl ya duku ni nɛ bi tɔkeh tigbɛr, nɛ u ñikndeh *Sufmbɛ nin Grɛkmbɛ ń teke *Yesu kí ji. 
\p  
\v 5 Silas nin Timote ñɛn' Maseduɔnn ya du bó, ki baa' ní uyo wà nnɔ, nɛ Pɔl taa' uʼba ki de' Uwien ya gbɛr ya tɔkm baba, ki tùɔreh ki tɔkeh *Sufmbɛ ki teh *Yesu nɛ yé Uwien ya Nigɛndkɛ Kristo.  
\v 6 Ba tuo' Pɔl ya ñɔbu bó, ki sukreh wɔ ma nnɔ, nɛ u gbɛgbɛ' uʼwɛngolkaar ya tɛngunku ki tɔke' bɛ ki ye: «Na ŋmɛre' la, niʼyaar bo, na ñɛn' min. Fɛnfɛnnɔ n li pekre bà ŋa yé *Sufmbɛ bó nɛ.»  
\v 7 Pɔl siere' niʼsaan, ki jon' ujɛ uba den, bi yih wɔ Titiyus Yustus, u yé unil wà pukeh Uwien nɛ. Uʼden nin litaanl ya duku nnɔ buɔke nɛ.  
\v 8 Litaanl ya duku nnɔ ya ciɛn Krispus nin uʼden yaab kɛ teke' Yonbdaan ki jin'. Korɛnt yaab mɔ cii' Pɔl tɔkeh *Yesu ya gbɛr tà nnɔ, ki teke' ki jin' ki yɛbe, nɛ bi sìi' bɛ Uwien ya ñunm. 
\p  
\v 9 Kuñɔnku kuba nɛ Yonbdaan tɔke' Pɔl tidɛknt yaam, ki ye: «La li fɛnge, li tɔkeh binib tigbɛmɔnmɔnt nnɔ, ki la li ŋmin.  
\v 10 N te nin ŋɛ, uba ŋa ń fre kí tien ŋɛ nà bre, kimɛ nʼyaab yɛbe udu wuu ni.»  
\v 11 Pɔl tien' niʼsaan libinl liba nin iŋmaale iluob nɛ, ki wɔknh binib Uwien ya gbɛr. 
\s1 Bi tuke' Pɔl ki jon' Galiyɔn saan tibuur 
\p  
\v 12 Tɔ, uyo wà Galiyɔn là yé Akayi ya tinfɛnm ya gobina nnɔ nɛ *Sufmbɛ ya ciɛnb kpaan' Pɔl bo iyɛ, nɛ ki cuo' wɔ, ki jon' tibuur,  
\v 13 ki tì tɔke' ki ye: «Ujɛ wuɔ sureh binib bɛ ń li pukeh Uwien yiko ŋa ye ma bo nɛ.»  
\v 14 Pɔl yàare' wɔ ń len, nɛ Galiyɔn tɔke' *Sufmbɛ nnɔ ki ye: «U bi bii' libiil liba nɛ, bii u bi tien' kinunbɔnk kiba nɛ la, ninbi Sufmbɛ, n bi li duɔn nʼyɛnm kí cenge niʼbó.  
\v 15 Ama ni findeh nin tɔb iñɔbon bo nin binib ya yel bo nin niʼyiko bo wɔn la, nì yé niʼyaar nɛ. Min ŋa yíe n li yé wà li bu tuu ya gbɛr.»  
\v 16 Nɛ ki ŋɔre' bɛ ki ñɛn' tibuur ya duku ni.  
\v 17 Nɛ binib bà kɛ te niʼsaan nnɔ cuo' litaanl ya duku ya ciɛn, Sɔstɛnn, ki ñih wɔ tibuur ya duku ya nun bó, ama Galiyɔn ŋa lì tɔnge' tù. 
\s1 Pɔl liɛbe' Antiyɔk ya du bó 
\p  
\v 18 Pɔl biɛ ki tien' Korɛnt ya du ni ki wuɔke'. U cɛ̀be' binib bà teke' *Yesu ki jin' nnɔ, nɛ wɔn nin Prisil nin Akilas bure' bɛ ń tì kɔ buñɛrciɛnbu Sankre ya du ni. U kuo' uʼyur wun ni nɛ u là pùon' lipuonl là nnɔ bo. Bi kɔn' buñɛrciɛnbu u ya du ni nɛ ki cubn' Siri ya tinfɛnm bó.  
\v 19 Bi tì baa' Efɛs ya du ni nɛ Pɔl dàan' uʼtɔntɔknlieb, ki jon' *Sufmbɛ ya taanl ya duku ni bi tì tɔkeh tigbɛr.  
\v 20 Bi gbáan' wɔ wɔ ń tien biʼsaan iwenkàankɛ, nɛ wa tuo',  
\v 21 ki cɛ̀be' bɛ, ki tɔke' bɛ ki ye Uwien tuo' la, u tí li liɛbe ní biʼsaan uyo uba. Nɛ ki kɔn' buñɛrciɛnbu ki siere' Efɛs ya du ni, ki bure'  
\v 22 ki tí baa Sesare ya du ni. U tì baa' ma nnɔ nɛ ki don' Yerusalɛm bó, ki fuonde' *Kristo ya taanl yaab, nɛ ki ñɛn' niʼbó ki cɔn' Antiyɔk ya du bó.  
\v 23 U tien' iwenkàankɛ Antiyɔk ya du ni, nɛ ki tí bure'. U joh ma nnɔ nɛ ki ñɛn' Galasi nin Friji ya tinfɛnm ni, ki faake' binib bà teke' *Yesu ki jin' nnɔ ya tekjim. 
\s1 Apolos jon' Efɛs nin Korɛnt ya du ni 
\p  
\v 24 Ujɛ uba baa' Efɛs ya du ni, ki yé Suf, bi yih wɔ Apolos. Bi maa' wɔ Alɛksandri ya du ni nɛ. U yé unil wà freh ki lienh nɛ, ki bɛn tigbɛr tà kɛle' *Uwien ya gbɔnku ni nnɔ mɔnmɔnm.  
\v 25 Bi là wɔkn' wɔ u li paan ma bo Yonbdaan ya sɛn bo. Uʼyɛnm pɛ *Yesu ya gbɛr bo cɛɛn, nɛ u tɔkeh tù binib, ki wɔknh bɛ tù te ma bo mɔnmɔnm. Ama u bɛn San là siih binib Uwien ya ñunm ma bo nnɔ baba nɛ.  
\v 26 Apolos kɔn' *Sufmbɛ ya taanl ya duku ni, ki cin' ki tɔkeh binib *Yesu ya gbɛr nin lifɛ̀l. Prisil nin Akilas cenge' uʼgbɛr ki gben', nɛ ki taa' wɔ ki jon' biʼden, ki tì tùɔre' ki tɔke' wɔ Uwien ya sɛn ya gbɛr mɔnmɔnm.  
\v 27 Apolos yíe wɔ ń jo Akayi ya tinfɛnm bó ma nnɔ nɛ binib bà teke' *Yesu ki jin' nnɔ saake' uʼgbɛnɛnt, ki kɛle' kugbɔnku ki de' wɔ wɔ ń tì de biʼtɔb bà te niʼbó nnɔ bɛ ń teke wɔ kucɛ̀nku mɔnmɔnm. U tì baa' niʼbó nɛ ki tore' binib bà teke' *Yesu ki jin' Uwien ya juokm bo nnɔ nì yɛbe.  
\v 28 Kimɛ u lienh ki jinh *Sufmbɛ binib kɛ ya nun bó nɛ, nɛ ki ñìikeh nà kɛle' *Uwien ya gbɔnku ni nnɔ bo, ki wɔngeh ki teh *Yesu yé Uwien ya Nigɛndkɛ Kristo nɛ. 
\c 19  
\s1 Pɔl tí te Efɛs ya du ni 
\p  
\v 1 Apolos laan biɛ ki te Korɛnt ya du ni u yo wà nnɔ, nɛ Pɔl ñɛn' ijuɔn ya du bó, ki baa' Efɛs ya du ni, nɛ ki laa' binib bà teke' *Yesu ki jin' nnɔ ya biba len,  
\v 2 ki niire' bɛ ki ye: «Ni tì teke' *Yesu ki jin' ma nɔ, *Mifuoñaanm jiire' niʼbo ŋɔ-ɔɔ?» Nɛ bi ye: «Tinbi ŋa laan lì cii' nil len' ki ye *Mifuoñaanm te mɔnɔn.»  
\v 3 Nɛ Pɔl niire' bɛ ki ye: «Bi sìi' nɛ Uwien ya ñunsii u lɛ ba?» Nɛ bi jiin' wɔ ki ye: «Bi sìi' tɛ San là siih binib Uwien ya ñunsii wà nnɔ nɛ.»  
\v 4 Nɛ Pɔl tɔke' bɛ ki ye: «San là siih binib Uwien ya ñunm mitetem ya lèbrm bo nɛ, nɛ ki tɔkeh bɛ ki teh bɛ ń teke wà li paan uʼpuoli bó ní nnɔ kí ji. Niʼtingi si: bɛ ń teke *Yesu kí ji.»  
\v 5 Bi cii' Pɔl len' nà nnɔ, nɛ ki cère' u sìi' bɛ Uwien ya ñunm Yonbdaan *Yesu ya yel bo.  
\v 6 Pɔl taa' uʼnuɔ ki paan' biʼbo, nɛ *Mifuoñaanm jiire' ní biʼbo, nɛ bi lienh milencɛnm, ki sɔkndeh Uwien ya ñɔbon.  
\v 7 Binib nnɔ kɛ là li baa piik nin bile. 
\p  
\v 8 Pɔl là joh *Sufmbɛ ya taanl ya duku ni, ki tì baa' iŋmaale ita nɛ, ki lienh nin binib ka fɛnge, ki tɔkeh bɛ Uwien ya bɛl ya gbɛr, ki ñikndeh ki sureh bɛ bɛ ń tuo u tɔkeh tigbɛr tà nnɔ.  
\v 9 Ama biʼni biba ya yul faa, ba tuo' ki teke' tigbɛr nnɔ, nɛ ki sɛ́reh binib bà teke' *Yesu ki jin' ki pɛ uʼsɛn bo nnɔ linigol ya nun bó. Nɛn bo nɛ Pɔl siere' ki dàan' bɛ, ki taa' bà teke' Yesu ki jin' nnɔ, ki jon' Tiranus ya kɛraduku bó ki tì wɔknh bɛ idaan kɛ.  
\v 10 U tien' nnɔ ki tì dukn' ibin ile nɛ. Nɛn bo nɛ Asi ya tinfɛnm ya nib, bà yé *Sufmbɛ nin bà ŋa yé *Sufmbɛ kɛ cii' Yonbdaan ya gbɛr. 
\s1 Sikefa ya bijiɛb ya gbɛr 
\p  
\v 11 Uwien cère' Pɔl teh miyɔkm ya bonciɛnt cɛɛn,  
\v 12 haali bi tì taah mupapaajɛmu nin tikpɛlcɛr tà kɛ mɛ' Pɔl nnɔ mɔnɔn ki tì paakeh biʼwiɛnb bo nin isɛnpol ŋaake binib bà bo, nɛ bi faakreh i ya tàan bo.  
\v 13 *Sufmbɛ biba mɔ là te ki cuonh niʼkɛ saan ki ŋuɔh isɛnpol binib saan. Bi yíe bɛ ń taa Yonbdaan *Yesu ya yel, kí li ŋuɔh isɛnpol binib saan, nɛ ki lienh ki teh: «*Yesu wà Pɔl tɔkeh binib uʼgbɛr nnɔ ya yel bo, siere mɛn.»  
\v 14 Bitɔtuɔrciɛnb ya ciɛn uba nɛ là te ki ŋmɔbe bijiɛb bilole, ki yé Suf, bi yih wɔ Sikefa. Bɛn nɛ là cuonh ki teh nnɔ.  
\v 15 Nɛ usɛnpol cère' ujɛ wà u ŋaake wɔ nnɔ tɔke' bɛ ki ye: «N bɛn Yesu, ki bɛn Pɔl yé udaan wà. Ninbi le? Niʼmɔ yé ŋmɛmbɛ nɛ?»  
\v 16 Nɛ ki fii' ki ciin' bɛ, ki faake' nin biʼkɛ ki jɛ̀nde' bɛ ki gbien', ki bunbunge' bɛ. Nɛ biʼkɛ sɛn' ki ñɛn' uʼden iñil.  
\v 17 Efɛs ya nib, bà yé *Sufmbɛ nin bà ŋa yé *Sufmbɛ kɛ cii' tigbɛr nnɔ, bujɛwaanbu cuo' biʼkɛ; nɛ bi kpiɛke' Yonbdaan Yesu.  
\v 18 Linigol là teke' *Yesu ki jin' nnɔ ya biba bàareh ki lá tɔkeh binib ya nun bó bi là teh nà na mɔn nin bi là teh iñɔke ma bo.  
\v 19 Bà là teh iñɔke nnɔ ya biba tukeh biʼñɔkgbɔnt ní ki lá taakeh ki cokndeh, ki siɛnh binib kɛ ya nun bó. Bi bù' tigbɔnt nnɔ ya daaku, ki laa' nì te tilikur itur piŋun nɛ.  
\v 20 Nnɔ nɛ Yonbdaan ya tuɔm bo, uʼgbɛr yɛre' niʼkɛ saan ki ŋmɔbe mituɔm. 
\s1 Kukpiinku kpi' Efɛs ya du ni 
\p  
\v 21 Ni ya puoli bó nɛ Pɔl maale' ki ye u li ñɛ Maseduɔnn nin Akayi ya tinfɛnm bó nɛ kí jo Yerusalɛm. Nɛ ki ye: «N tì baa' niʼbó la, n li jo Erom ya du bó mɔ.»  
\v 22 Nɛn saan nɛ u gɛ̀nde' bà toreh wɔ nnɔ ya bile, bi yih uba Timote, ki yih utɔ Erat, ki sɔn' bɛ Maseduɔnn ya tinfɛnm bó. Nɛ wɔn juore' Asi ya tinfɛnm ni ki tien' iwenkàankɛ. 
\p  
\v 23 U ya yo nɛ kukpiinku kpi' Efɛs ya du ni Yonbdaan ya sɛn bo ki bre cɛɛn.  
\v 24 Ujɛ uba là te udu nnɔ ni, bi yih wɔ Demetriyus. U taah ilike ya kur nɛ ki teh muduwawaamu mùa naan tɛn ubul *Atemis ya duku, ki kuɔreh binib bo. Lituonl nnɔ bo bitonsɔnb lɛnh kpɛle cɛɛn nɛ.  
\v 25 Demetriyus taan' binib bà kɛ sɔnh lituonl nnɔ nin binib bà mɔ sɔnh li ya tuonbol, nɛ ki tɔke' bɛ ki ye: «Nʼjɔtiebɛ, ni bɛn ki ye ti fuobe lituonl là bo sɔ-a!  
\v 26 Ama Pɔl wɔn lienh ki teh, ibule ŋa yé bonn, binib nɛ mɛh yì. U sure' binib bà bi tuo' uʼñɔbu bó yɛbe. Na yé niɛ saan Efɛs ni baba, Asi ya tinfɛnm kɛ ni nɛ. Ninbi mɔnɔn cii', ki sekn' ki laa' mɔ.  
\v 27 U teh nnɔ la, na yé tiʼtuonl baba nɛ li saa. Ubuciɛn *Atemis mɔ ya duku li juore fɛnm nɛ. Atemis wà, Asi ya tinfɛnm ya nib nin uŋɛndun ya nib kɛ pukeh wɔ nnɔ, mɔ ŋa ji li ŋmɔbe kpiɛke.» 
\p  
\v 28 Binib nnɔ cii nnɔ ma nnɔ nɛ biʼbenku ni ben' ki gbien' nɛ bi wuureh ki teh: «Efɛs yaab ya bul *Atemis yé ubuciɛn nɛ.»  
\v 29 Nɛn saan nɛ udu nnɔ ya nib kɛ kpre', ki tɔke ligol ki joh udu nnɔ ya nib taakeh nà saan nnɔ, nɛ ki cuo' Pɔl ya tɔntɔknlieb bile usɛn ni. Bi yih uba Gayus, ki yih utɔ Aristak. Bi yé Maseduɔnn ya tinfɛnm ya nib nɛ.  
\v 30 Pɔl yíe wɔ ń jo linigol nnɔ saan, nɛ binib bà teke' *Yesu ki jin' nnɔ pien' wɔ.  
\v 31 Mitinfɛnm nnɔ ya ciɛnb bà yé Pɔl ya jɔtieb nnɔ mɔ sɔn' ki tɔke' wɔ ki ye u la jo linigol nnɔ taan' nà saan nnɔ.  
\v 32 U ya yo nɛ linigol nnɔ ŋmɔbe kuwaaku ki gbien', ka ji bɛn nà bó si nà bó. Biba wuureh ki lienh tuba, biʼtɔb mɔ wuureh ki lienh tutɔr. Biʼni biba ŋa ji là bɛn nà cère' bi taan' niʼsaan mɔnɔn.  
\v 33 *Sufmbɛ bà te niʼsaan nnɔ gɛ̀nde' ujɛ uba ki lìen' usɛn, bi yih wɔ Alɛksand. Linigol nnɔ ni biba tɔke' wɔ tigbɛr nnɔ ya tingi, nɛ u yuon' unuɔ ki wuɔn' ki ye u yíe wɔ ń tɔke linigol nnɔ tigbɛr nnɔ ya tingi nɛ. 
\p  
\v 34 Ama linigol nnɔ bɛnde' ki ye u yé Suf ma nnɔ, nɛ bi taakeh ki wuureh ki tì baa' tɛn tikur tule ki teh: «Efɛs yaab ya bul Atemis yé ubuciɛn nɛ.» 
\p  
\v 35 Udu nnɔ ya kɛraci cère' linigol nnɔ ŋmile', nɛ u len' ki ye: «Efɛs yaabɛ, unil kɛ bɛn ki ye ninbi Efɛs yaab nɛ gu ubuciɛn Atemis ya duku, ki bɛn ki ye uʼnɛnnɛnku ñɛn' kutaaku bo nɛ ki jiire' ní.  
\v 36 Uba ŋa ń fre kí niɛ kí ye ta te. Nɛn bo, ni bi li duɔn niʼyɛnm nɛ, ki la tien niba ka maale'.  
\v 37 Kimɛ ninbi nɛ tuke' bijɛb biɛ nɔ ki baa' niɛ saan. Ba saa' niba ubul ya duku ni, ka suke' tiʼbule mɔ.  
\v 38 Demetriyus nin uʼtonsɔnb ŋmɔbe tigbɛr nin unil la, tibuur ya bùol te, bà buh tibuur mɔ te, bɛ ń jo nɛn bó kí tì len.  
\v 39 Ni tí ŋmɔbe tigbɛtɔr ki pukn' la, bi li tùɔre tù udu ya taanciɛnl là ñɛndeh *yiko nnɔ ni nɛ.  
\v 40 Ta bɛn la, dinnɔ ya taanl liɛ bo, tiʼdu ya ciɛnb li biin tɛ kí ye ti nuunh tí kpìin udu nɛ; kimɛ ta ŋmɔbe ti li ñi nà bo kí tɔke nà cère' ti taan'.» U len' nnɔ ki gben', nɛ ki cère' biʼkɛ siere'. \fig |src="Paul3-BW.ai" size="Span" loc="Acts 19:40" copy="SIL" ref="Itùon 19:40" \fig* 
\c 20  
\s1 Pɔl jon' Maseduɔnn nin Grɛs ya du ni 
\p  
\v 1 Kukpiinku nnɔ ya waaku tì ŋmile' ma nnɔ, nɛ Pɔl cère' binib bà teke' *Yesu ki jin' nnɔ taan' uʼsaan, nɛ u saake' biʼgbɛnɛnt, ki cɛ̀be' bɛ ki bure' Maseduɔnn ya tinfɛnm bó.  
\v 2 U ñɛh idu yà te mitinfɛnm nnɔ ni, ki tɔkeh binib bà teke' *Yesu ki jin' nnɔ tigbɛr tù yɛbe ki saakreh biʼgbɛnɛnt, ki tì baa' Grɛs ya du ni,  
\v 3 ki tien' len iŋmaale ita. U là benh wɔ ń kɔ buñɛrciɛnbu uyo wà kí jo Siri ya tinfɛnm bó nnɔ nɛ ki cii' *Sufmbɛ kpaan' uʼbo iyɛ bɛ ń tien wɔ nà bre, nɛ u ye u li liɛbe' kí ñɛ Maseduɔnn ya tinfɛnm bó nɛ.  
\v 4 Nɛ binib biba pìɛre' wɔ. Bà pìɛre' wɔ nnɔ ya yel si: Sopatɛr, u yé Bere ya du ya nil nɛ, ki yé Pirus ya bijɛ nin Aristak nin Sekundus, bi yé Tesalonik ya du ya nib nɛ nin Gayus, u yé Dɛbe ya du ya nil nɛ nin Ticik nin Trofim, bi yé Asi ya tinfɛnm ya nib nɛ nin Timote.  
\v 5 Binib bugbɛn liere' usɛn ki jon' Trowas ya du ni ki tì gu tɛ\f + \fr 20:5 \ft Liike 16:10.\f*.  
\v 6 Tinbi wɔn, kpɔnɔ wà ŋa ŋmɔbe ñɔke ya *nacenku gɛ̀bre' nɛ ki yaan ti kɔn' buñɛrciɛnbu Filip ya du ni. Ti tì tu' bɛ Trowas ya du ni wienŋun daali nɛ, ki tien' len iwien ilole. 
\s1 Pɔl te Trowas ya du ni 
\p  
\v 7 *Saba ya daali ya tajuɔku nɛ ti taan' tí ji Yonbdaan ya jier, nɛ Pɔl cin' ki tɔkeh binib Uwien ya gbɛr. Nì faa' la, u li bure ma nnɔ nɛ u tɔke' bɛ tù ki tì baa' kuyɔku ya siik.  
\v 8 Ti taan' lidutɔtuɔl liba ya paaki ya duku ni nɛ. Ifr yɛbe kuduku nnɔ ni.  
\v 9 Unacenfaan uba kɛ lidutɔtuɔl nnɔ ya dutaaku ya dubonl bo, bi yih wɔ Etikus. Pɔl tɔke' tigbɛr ki wuɔke' ma nnɔ nɛ migùɔnm ñɔ̀nde' unacenfaan nnɔ u gùɔn' ki gbɔkre', nɛ ki cere' ki lu' tingi. Bi jiire' bɛ ń fin wɔ ki laa' u kpo'-a!  
\v 10 Nɛn saan nɛ Pɔl jiire' ki bùɔn' ki yuure' wɔ, nɛ ki tɔke' bɛ ki ye: «Cuo mɛn niʼba, wa kpo'.»  
\v 11 Pɔl liɛbe' ki don' kuduku nnɔ ya paaki nɛ ki gbiire' Yonbdaan ya jier bi jin', nɛ u tí tɔke' bɛ tigbɛr ki wuɔke'. Nì tì tuo mifaam, nɛ u bure'.  
\v 12 Bi tuke' unacenfaan nnɔ ní u fuobe nɛ unil kɛ ya yɛnm duɔn'. 
\s1 Pɔl ñɛn' Trowas ki jon' Milɛ 
\p  
\v 13 Tinbi kɔn' buñɛrciɛnbu, ki liere' usɛn ki bure' Asɔs ya du bó. Pɔl ye ti li taa wɔ buñɛrciɛnbu ni nɛn bó nɛ, kimɛ u là yíe wɔ ń cuon nɛ kí jo niʼbó.  
\v 14 U tì tu' tɛ Asɔs ni, nɛ ti taa' wɔ buñɛrciɛnbu nnɔ ni ti bure' Mitilɛnn ya du bó.  
\v 15 Ti siere' niʼsaan ki bure', nì ŋmɔŋmɔbe ki tì faa' ki laa' ti gaake Kiyo ya dekl nɛ. Kutaaku faa' nɛ ti baa' lidektɔl saan, bi yih lɛ Samɔs, kutaaku tí liɛbe' ki faa' nɛ ti baa' Milɛ ya du ni.  
\v 16 Kimɛ Pɔl ŋa yíe wɔ ń wuɔke Asi ya tinfɛnm ni nɛ ki lɔke' Efɛs ya du. U là benh wɔ ń baa Yerusalɛm tonm nɛ, ki maaleh nì tuo' la, wɔ ń baa len *Pantekot ya nacenku ya daali. 
\s1 Pɔl cɛ̀be' Kristo ya taanl là te Efɛs ni nnɔ ya ciɛnb 
\p  
\v 17 Pɔl te Milɛ ya du ni, nɛ ki sɔn' ki yin' *Kristo ya taanl ya ciɛnb bà te Efɛs ya du ni nnɔ.  
\v 18 Bi baa' uʼsaan uyo wà nnɔ, nɛ u tɔke' bɛ ki ye: «Kí ñɛ lidaali là nʼtaal tɛ Asi ya tinfɛnm ni nnɔ, ninbi nɛ bɛn n là fuobe nin nɛ idaan kɛ ma bo.  
\v 19 N jiin' nʼba tingi nɛ ki sɔn' Yonbdaan ya tuonl nin tinunsiir, ki jin' ijɛnd, kimɛ *Sufmbɛ biba là kpaan' iyɛ bɛ ń li teh nni nà bre nɛ.  
\v 20 N tɔke' nɛ *Yesu ya gbɛr binib taakeh nà saan nin niʼden ka bɔle' nɛ tigbɛr tà kɛ li tore nɛ.  
\v 21 N tɔke' *Sufmbɛ nin bà ŋa yé *Sufmbɛ ki ye bɛ ń lèbre biʼtetem kí paan Uwien ya sɛn bo, kí teke Yonbdaan *Yesu kí ji.  
\v 22 Fɛnfɛnnɔ min nɛ te usɛn ni ki joh Yerusalɛm nɔ. *Uwien ya Fuoñaanm nɛ wɔbn' nni ń jo. Ma bɛn nà li tì tu nni niʼbó.  
\v 23 Ama n nín bɛn ki ye *Mifuoñaanm tɔkeh nni idu kɛ ni ki teh bi li tì lòle nni niʼbó, kí jɛ̀nde nni mɔ.  
\v 24 Ama min ŋa nín tɔngeh nʼmiɛl tɛn lɛn nɛ yé nʼbo nibonmɔ̀nn. N yíe ń sɔn ki tì baa' nʼtuonl ya biɛn nɛ. N yíe ń tien Yonbdaan *Yesu ye ń tien nà nnɔ nɛ. Nɛn si: ń tɔke binib Uwien ya juokm ya gbɛmɔnmɔnt. 
\p  
\v 25 «N là cuonh ki tɔkeh ninbi bà kɛ Uwien ya bɛl ya gbɛr nnɔ, n bɛn ki ye na ji li lɛ nni.  
\v 26 Nɛn bo nɛ n tɔkeh nɛ dinnɔ wuɔ ki teh niʼni wà kɛ kpo' ki juore' fɛnfɛnm la, na ñɛn' min,  
\v 27 kimɛ n tɔke' nɛ Uwien yíe nà kɛ, ka bɔle' nɛ niba.  
\v 28 Li ŋuuke mɛn niʼba mɔnmɔnm, kí li ŋuuke binib bà *Mifuoñaanm guun' nɛ bɛ nnɔ mɔ mɔnmɔnm. Li likeh bɛ mɛn. Bi yé Uwien ya taanl nɛ. U taa' uʼBijɛ ya sɛ̀m nɛ ki dɛ' lɛ̀.  
\v 29 N bɛn ki ye n bure' la, binib li kɔ niʼni, kí li bre tɛn ikɛ̀r, kí li nuunh bɛ ń bere litaanl nnɔ, kí tien liʼnib nà bre ka ń lɔkre uba mɔnɔn.  
\v 30 Bitonnɛndɛnb li ñɛ ninbi mɔnɔn ni kí lɛre binib bà teke' *Yesu ki jin' nnɔ bɛ ń wiɛ uʼsɛn kí paan bɛn bo.  
\v 31 Nɛn bo, la gɔh mɛn, kí li tiɛn kí ye ibin ita sɔ n gbiereh niʼni wà kɛ nin tinunsiir nɛ ñɔnku nin wien ni. 
\p  
\v 32 «Fɛnfɛnnɔ n taa' nɛ ki ŋukn' Uwien; ki tɔkeh nɛ ki teh ní tiɛre Uwien ya juokm ya gbɛr bó. Tigbɛr nnɔ ŋmɔbe mituɔm, ki li cère ní li faa mitekjim ni, ki li de nɛ lifaal là u bonde' lɛ̀ ki ble' binib bà kɛ yé uʼyaab nnɔ.  
\v 33 N là te niʼsaan ma nnɔ, ma binbe' uba ya likbu ki niireh nin uʼwɛngolkaar.  
\v 34 Ninbi mɔnɔn bɛn ki ye n ya nɔjɛ bo nɛ min nin nʼtɔntɔknlieb là fuobe.  
\v 35 N tuu ki sɔnh ki wɔngeh nɛ ki teh niʼmɔ ń li sɔnh nin inunmɔ́n ŋɔ kí li toreh bijiinb, kí li tiɛn Yonbdaan *Yesu mɔnɔn là len' liñɔbonl là ki ye: ‹Wà dienh ya yɛnm sɔnge ki cɛn' wà teknh nnɔ.› » 
\p  
\v 36 Pɔl len' ki tì gben', nɛ wɔn nin bɛn kɛ gbaan' nɛ u kàare'.  
\v 37 Nɛn saan nɛ biʼkɛ cin' ki muɔh ki joh ki tì lɔkndeh Pɔl.  
\v 38 Biʼyɛnm tùɔre' ki saa' u len' liñɔbonl là ki ye ba ji li lɛ wɔ nnɔ bo nɛ, nɛ ki pìɛre' wɔ, wɔ ń tì kɔ buñɛrciɛnbu. 
\c 21  
\s1 Pɔl doh Yerusalɛm bó 
\p  
\v 1 Ti cɛ̀be' bɛ ma nnɔ nɛ ki kɔn' buñɛrciɛnbu, ki bure' ki cubn' ki tì baa' Kɔs ya dekl; wienle daali nɛ ti baa' Lod ya dekl, ki ñɛn' nɛn saan ki bure' Patara ya du bó.  
\v 2 Ti laa' niʼsaan buñɛrciɛnbu buba bù fih bù ń bure Fenisi ya tinfɛnm bó, nɛ ti kɔn' bù ki bure'.  
\v 3 Ti jojoh ki tì likeh Ciip ya dekl tiʼnun bó, nɛ ki ŋmiɛke' lɛ̀ unɔgɛn bó, ki cubn' Siri ya tinfɛnm bó, ki tì baa' Tir ya du ni. Bi li ñɛn ituk buñɛrciɛnbu nnɔ ni nɛn saan nɛ.  
\v 4 Ti laa' binib bà teke' *Yesu ki jin' udu nnɔ ni, nɛ ki tien' biʼsaan iwien ilole. *Mifuoñaanm cère' bi tɔke' Pɔl ki ye u la dùo Yerusalɛm bó.  
\v 5 Iwien ilole nnɔ gɛ̀bre' ma nnɔ, nɛ ti liɛbe' ki bure'. Ti joh tí kɔ buñɛrciɛnbu, nɛ bɛn nin biʼpuob nin biʼbumu kɛ pìɛre' tɛ ki ñɛn' udu nnɔ ni. Tiʼkɛ gbaan' miñunciɛnm nnɔ ya gbaal, ki kàare',  
\v 6 nɛ ti cɛ̀be' tɔb, ti kɔn' buñɛrbu nnɔ, nɛ bɛn liɛbe' ki kun'. 
\p  
\v 7 Ti kɔn' buñɛrciɛnbu mifɔrkaam Tir ya du ni nɛ ki tì baa' Tolemayis ya du ni. Ti jon' ki fuonde' binib bà teke' *Yesu ki jin' ki te niʼsaan nnɔ, nɛ ki tien' biʼsaan uwien uba.  
\v 8 Kutaaku faa' nɛ ti tí liɛbe' ki bure' ki tì baa' Sesare ya du ni, ki jon' ki tì te Filip wà tɔkeh *Yesu ya gbɛmɔnmɔnt nnɔ den. U yé bi là gɛ̀nde' jɛb bilole\f + \fr 21:8 \ft Liike 6:5.\f* bà nnɔ ya uba nɛ.  
\v 9 U là ŋmɔbe bisiɛb binan nɛ ba bɛn jɛb, ki sɔkndeh Uwien ya ñɔbon.  
\v 10 Ti tien' niʼsaan iwenkàankɛ, nɛ *Uwien ya ñɔbonsɔknl uba ñɛn' Sude ya tinfɛnm bó ki baa' ní bi yih wɔ Agabus.  
\v 11 U tu' tɛ niʼsaan nɛ ki teke' Pɔl ya ningbɛnl, ki lòle' wɔn Agabus ya tàan nin uʼnuɔ, ki len' ki ye *Mifuoñaanm ye ma sɔ: «Udaan wà si liningbɛnl liɛ nnɔ *Sufmbɛ li tì lòle wɔ nnɔ nɛ Yerusalɛm ni, kí taa wɔ kí ŋukn bà ŋa yé *Sufmbɛ.»  
\v 12 Ti cii' nnɔ ma nnɔ nɛ tinbi nin binib bà te niʼsaan nnɔ gbáan' Pɔl ki ye u la dùo Yerusalɛm bó.  
\v 13 Nɛ Pɔl ye: «Ni teh bɛ nɔ, ki mɔmuɔh ki saah nʼyɛnm-i? Min bonde' ki gben' nɛ. Bi li tì lòle nni bii bi li tì ku nni Yerusalɛm ni Yonbdaan *Yesu bo mɔnɔn la, n lì li jo nɛ.»  
\v 14 Wa tuo' tiʼyaam ma nnɔ nɛ ti dàan' wɔ, ki ye: «Yonbdaan ń tien u yíe ma.» 
\p  
\v 15 Ti tien' niʼsaan iwenkàankɛ yà nnɔ gɛ̀bre', nɛ ti bonde' ki tì gben' ki don' Yerusalɛm bó.  
\v 16 Binib bà teke' *Yesu ki jin' ki te Sesare ya du ni nnɔ ya biba mɔ pìɛre' tɛ. Bi tuke' tɛ ki jon' ujɛ uba den ti tì gɔn', bi yih wɔ Minasɔn, u yé Ciip ya nil nɛ, ki pɛ Yesu ya sɛn bo nì wuɔke'. 
\s1 Pɔl baa' Yerusalɛm ni ki jon' Saak den 
\p  
\v 17 Tɔ, ti baa' Yerusalɛm ni ma nnɔ nɛ binib bà teke' *Yesu ki jin' nnɔ teke' tɛ nin uyɛnsɔnge.  
\v 18 Kutaaku faa' nɛ tinbi nin Pɔl jon' Saak den ki tì fuonde' wɔ. *Kristo ya taanl ya ciɛnb kɛ mɔ là taan' niʼsaan.  
\v 19 Pɔl fuonde' bɛ ki tì gben', nɛ ki tɔke' bɛ niʼkɛ dokdoki kí ñɛ uʼtuonl bo Uwien tien' nà bà ŋa yé *Sufmbɛ ya siik ni.  
\v 20 Bi cii' Pɔl len' nà nnɔ, nɛ bi pɛ̀ke' Uwien, ki tɔke' wɔ ki ye: «Tiʼninjɛ, a laa'-aa! *Sufmbɛ itur itur nɛ teke' *Yesu ki jin', nɛ biʼkɛ ya nun mɔ́n bɛ ń li boh Moyis ya yiko nɛ.  
\v 21 Bi cii' bi ye a wɔknh *Sufmbɛ bà kɛ te inibotɔ ya du ni nnɔ ki teh bi la ji ń li pɛ Moyis ya yiko bo, ki la ji ń li jɛh biʼbumu ya pun, ki la ji ń li pɛ biʼyaajɛbok bo.  
\v 22 Ti li tien mila? Bi lì li cii aʼbaam bó nɛ.  
\v 23 Tɔ, á tien ti li tɔke ŋɛ nà nɔ. Bijɛb binan biba te tiʼni, ki là pùon' lipuonl;  
\v 24 taa bɛ ní jo Uwien ya duku ni, kí tì tien tijɔknt ya ñɛnm ya tuɔrl, á pɛ̀ bi li tì taa tibont tà kí tien lituɔrl nnɔ bo, ŋɔ bɛ ń kuo biʼyur. A tien' nnɔ la, binib kɛ li bɛnde kí ye bi lienh tà aʼbo nnɔ ta te, kí bɛnde kí ye aʼmɔ pɛ Moyis ya yiko bo nɛ.  
\v 25 Binib bà ŋa yé *Sufmbɛ ki teke' *Yesu ki jin' nnɔ, bɛn wɔn, ti là maale' ki ye nì mɔn tí kɛle kugbɔnku nɛ kí tɔke bɛ kí ye bi la ŋmɔnh tɔtuɔrnɔnt, ki la ŋmɔnh wɛnkpil, ki la jinh sɛ̀m, ki la teh naŋmaal.» 
\p  
\v 26 Kutaaku tí faa' nɛ Pɔl taa' bijɛb nnɔ, wɔn nin bɛn tì taan' ki cin' ki teh tijɔknt ya ñɛnm ya tuɔrl nnɔ. Nɛ u kɔn' Uwien ya duku ya luo bo, ki tɔke' utɔtuɔrkɛ lidaali là bi li tien lituɔrl nnɔ kí gben ŋɔ wà kɛ ń de Uwien uʼpum. 
\s1 Bi cuo' Pɔl Uwien ya duku ya luo bo 
\p  
\v 27 Tɔ, bi li tien lituɔrl nnɔ kí tì dukn iwien ilole nɛ. Iwien nnɔ tì benh yì ń gben, nɛ *Sufmbɛ bà ñɛn' Asi ya tinfɛnm bó ní nnɔ laa' Pɔl Uwien ya duku ya luo bo, ki cère' linigol kpre' Pɔl bo, nɛ ki cuo' wɔ,  
\v 28 ki wuureh ki teh: «Israyɛl yaabɛ, la tuo mɛn, ujɛ wà sɔ cuonh niʼkɛ saan, ki wɔknh binib kɛ miwɔknm mà saah tinbi *Sufmbɛ nin Moyis ya yiko nin Uwien ya duku. U tuke' binib bà ŋa yé *Sufmbɛ mɔnɔn, ki kɔn' Uwien ya duku ni, ki kuɔn' kù tijɔknt.»  
\v 29 Kimɛ bi là laa' Pɔl nin Trofim, wà yé Efɛs ya du ya nil nnɔ tɔke udu ni ma nnɔ nɛ bi maale' ki ye Pɔl taa' wɔ ki kɔn' Uwien ya duku ni nɛ. 
\p  
\v 30 Kukpiinku kpi' udu ni niʼkɛ saan, nɛ udu nnɔ ya nib sɛn' ki taan' ní, ki cuo' Pɔl, ki dɛre' wɔ ki ñɛn' Uwien ya duku ni, nɛ ki pɔk ki pìin' inañuɔn.  
\v 31 Uyo wà bi nuunh bɛ ń ku Pɔl nnɔ, nɛ Erom ya Sojambɛ ya ciɛn cii' bi ye: «Yerusalɛm kɛ kpi' ŋɔ.»  
\v 32 I ya tàan bo, nɛ uciɛn nnɔ taa' Sojambɛ nin sojambɛ kobk ya ciɛnb biba, ki tiinh ki joh linigol nnɔ saan. Bi laa' Sojambɛ nnɔ nin biʼciɛn ma nnɔ, nɛ bi dàan' ka ji ñih Pɔl.  
\v 33 Nɛn saan nɛ sojambɛ ya ciɛn nnɔ cuon' ki nɛkn' Pɔl, ki cuo' wɔ, ki tɔke' uʼsɔjambɛ ki ye bɛ ń taa tikudɔkr tule kí lòle wɔ, nɛ ki niire' Pɔl yé udaan wà nin u tien' bà.  
\v 34 Ama linigol nnɔ ni, biba wuureh ki lienh tuba, nɛ bitɔb mɔ wuureh ki lienh tutɔr. Kuwaaku nnɔ bo nɛ sojambɛ ya ciɛn nnɔ ŋa fre' ki bɛnde' nà tien', nɛ ki tɔke' uʼsɔjambɛ ki ye bɛ ń taa Pɔl kí jo biʼtonsɔnduku saan.  
\v 35 Bi tuke wɔ ki joh ki tì baa' kuduku nnɔ ya nañɔkɔkɔl saan, nɛ sojambɛ tì gben' ki yuure' wɔ paaki, kimɛ linigol nnɔ ŋmɔbe kinunbɔnk nɛ.  
\v 36 Udu nnɔ ya nib kɛ pɛ puoli nɛ ki wuureh ki teh: «Ku wɔ mɛn! Ku wɔ mɛn!» 
\s1 Pɔl len' wɔ ń fie uʼba Sufmbɛ saan 
\p  
\v 37 Bi ye bɛ ń kuɔn Pɔl kuduku nnɔ ni uyo wà nnɔ nɛ u niire' sojambɛ ya ciɛn nnɔ Grɛkmbɛ ya lenm ni ki ye: «A li tuo kí cɛ̀be nni ń tɔke ŋɛ liñɔbonl liba-aa?» Nɛ uciɛn nnɔ niire' wɔ ki ye: «A ciih Grɛkmbɛ ya lenm nɛ-ɛɛ?  
\v 38 Nɛn mɛn la, sin ŋa ñí Esipt ya jɛ wà cère' linigol yìe' tiʼdu ya ciɛnb ya ñɔbu bó idɛn yiɛ nɔ ki tuke' binikub itur inan ki jon' kupenpelku ni nnɔ-a?»  
\v 39 Nɛ Pɔl ye: «Min yé Suf nɛ, ki maa' Tars ya du wà te Silisi ya tinfɛnm ni, uʼyel kpére' nnɔ ni, ki yé len ya nil. A tuo' la, á cɛ̀be nni ń len nin linigol liɛ nɔ.» 
\p  
\v 40 U cɛ̀be' Pɔl ki ye wɔ ń len, nɛ Pɔl sere' linañɔkɔkɔl nnɔ bo, ki yuon' unuɔ ki ye bɛ ń ŋmile, bi ŋmile' cim, nɛ u len' bɛ *Sufmbɛ ya lenm ni ki ye: 
\c 22  
\p  
\v 1 «Nʼbaambɛ nin nʼninjiɛbɛ, cenge mɛn fɛnfɛnnɔ n li tɔke nɛ tigbɛr tà kí fie nʼba nɔ.» 
\p  
\v 2 Bi cii' u lienh bi ya lenm ma nnɔ, nɛ bi tùɔre' ki ŋmile' cim. 
\p Nɛn saan nɛ Pɔl ye:  
\v 3 «N yé Suf nɛ, ki maa' Tars ya du wà te Silisi ya tinfɛnm ni nnɔ ni. Ama bi wube' nni udu wà ni sɔ. Gamaliɛl nɛ là wɔkn' nni tiʼyaajɛb ya yiko ya bom mɔnmɔnm. Nɛ nʼnun là mɔ́n Uwien ya tuonl bo, tɛn niʼkɛ ya nun mɔ́n ma liʼbo fɛnfɛnnɔ wuɔ nɔ.  
\v 4 N là jɛ̀ndeh binib bà pɛ *Yesu ya sɛn bo nɛ haali bi tì kpuokeh, ki coh bijɛb nin bipiib, ki lùoh bɛ tikudɔkr, ki tì pɛkndeh.  
\v 5 Bitɔtuɔrciɛnb ya ciɛn nin *Sufmbɛ ya buur ya cɛkl yaab li fre kí tɔke nɛ kí ye n len' nà nɔ nì yé imɔ̀n nɛ. Bi là kɛle' tigbɔnt mɔnɔn ki de' nni ń tì de *Sufmbɛ bà te Damas ya du ni nnɔ, bɛ ń cɛ̀be nni ń cuo binib bà teke' *Yesu ki jin' ki te niʼbó nnɔ, kí lòle bɛ tikudɔkr kí taa bɛ kí baa Yerusalɛm ni, kí lá dɛre biʼtub.» 
\s1 Pɔl tɔke' bɛ u teke' Yesu ki jin' ma bo 
\r (Itùon 9:1-19; 26:12-18) 
\p  
\v 6 «N là joh ki tì nɛkn' Damas ya du, kuwensiiku ya yo, nɛ kuwenwenciɛnku kuba ci' ki ñɛn' paaki bó ní, ki wende' ki yile' nʼbo.  
\v 7 N lu' tingi ni, nɛ ki cii' uniɛke uba bó u teh: ‹Sɔl, Sɔl, bɛ tien' a jɛ̀ndeh nni?›  
\v 8 Nɛ n niire' ki ye: ‹Yonbdaan, a yé u lɛ daan nɛ?› Nɛ u jiin' nni ki ye: ‹Min Nasarɛt ya *Yesu nɛ, a jɛ̀ndeh min nɛ.›  
\v 9 Min nin bà là te nnɔ laa' kuwenwenku nnɔ ama ba cii' wà lienh nni nnɔ ya niɛke bó.  
\v 10 Nɛ n tí niire' ki ye: ‹Yonbdaan, n li tien mila?› Nɛ u jiin' nni ki ye: ‹Fii kí jo Damas ya du ni, bi li tì tɔke ŋɛ a li tien nà kɛ.›  
\v 11 Kuwenwenku nnɔ wende' nʼnun ni ma nnɔ, ma ji lɛnh, nɛ min nin bà tɔke nnɔ cuo' nʼnuɔ ki dìɛh n tì baa' Damas ya du ni. 
\p  
\v 12 «Ujɛ uba là te len, bi yih wɔ Ananiyas. U pɛ Uwien ya sɛn bo mɔnmɔnm, ki boh Moyis ya yiko nɛ *Sufmbɛ bà kɛ kɔ Damas ni nnɔ pɛ̀keh wɔ.  
\v 13 U baa' ki sere' nʼsaan nɛ ki tɔke' nni ki ye: ‹Nʼninjɛ Sɔl, likre.› Nɛ n pɔk ki likre' i ya tàan bo ki laa' wɔ.  
\v 14 Nɛ u tɔke' nni ki ye: ‹Tiʼyaajɛb ya Wien juɔ' ki gɛ̀nde' ŋɛ, á bɛnde uʼyíem, kí lɛ *Yesu ugbɛmɔ̀ndaan, kí cii uʼniɛke bó.  
\v 15 Kimɛ a li yé uʼmɔ̀nkunl nɛ binib kɛ ya nun bó, kí tɔke bɛ a laa' nà nin a cii' nà.  
\v 16 Ji la taande, fii kí cère bɛ ń sìi ŋɛ Uwien ya ñunm, á tɛ uʼyel wɔ ń fère ŋɛ aʼbiɛre.› 
\p  
\v 17 «Ni ya puoli bó nɛ n liɛbe' Yerusalɛm. Lidaali liba nɛ n te Uwien ya duku ni ki kàareh nɛ nì tien' nni tidɛknt yaam,  
\v 18 n laa' Yonbdaan nɛ u tɔke' nni ki ye: ‹Fii kí ñɛ Yerusalɛm ni tonm, kimɛ len ya nib ŋa ń teke a li tɔke bɛ nʼgbɛr tà nnɔ.›  
\v 19 Nɛ n jiin' wɔ ki ye: ‹Yonbdaan, bi bɛn ki ye min nɛ là joh *Sufmbɛ ya táan ya dur ni, ki coh binib bà teke' ŋɛ ki jin' nnɔ, ki tì pɛkndeh, ki jɛ̀ndeh bɛ ki gbiekeh.  
\v 20 Bi là kuuleh aʼmɔ̀nkunl Etiɛnn uyo wà nnɔ, min mɔnɔn là te niʼsaan, ki tuo' ki ye nì mɔn, nɛ ki gu binib bà kuuleh wɔ nnɔ ya wɛngolkaar.›  
\v 21 Nɛ u tɔke' nni ki ye: ‹Li joh, kimɛ n li sɔn ŋɛ nà bó fɔke, bà ŋa yé *Sufmbɛ nnɔ saan.› » 
\s1 Ba kaabe' ki ñi' Pɔl kimɛ u yé Erom yɔ nɛ 
\p  
\v 22 Linigol nnɔ cenge' Pɔl bó ki tì baa' uyo wà u ye Yonbdaan ye wɔ ń jo bà ŋa yé *Sufmbɛ saan nnɔ, nɛ ki cin' ki wuureh ki teh: «Gben mɛn unil wuɔ ya gbɛr kitink bo, kimɛ na kpɛ wɔ ń li fuobe.»  
\v 23 Nɛ ki tùɔreh ki wuureh, ki goreh biʼliɛrgbenkt ki wiɛnh, ki yiih titɛnt ki plèh paaki ki teh kutɛngunku.  
\v 24 Nɛ Sojambɛ ya ciɛn nnɔ tɔke' uʼsɔjambɛ ki ye bɛ ń taa Pɔl kí kuɔn biʼduku ni, kí ñì wɔ inalɛbe, kí wɔbn wɔ wɔ ń tɔke u tien' bà ŋɔ bi wuureh uʼbo nɔ nnɔ.  
\v 25 Bi lòle' Pɔl, bɛ ń ñì wɔ inalɛbe uyo wà nnɔ, nɛ u tɔke' Sojambɛ kobk ya ciɛn wà se uʼsaan nnɔ ki ye: «Ni ŋmɔbe usɛn ní ñì Erom yɔ, ka kpiɛ' ki bun' wɔ tibuur ki laa' uʼbiil-ii?»  
\v 26 Sojambɛ kobk ya ciɛn nnɔ cii' nnɔ ma nnɔ nɛ ki jon' biʼciɛn nnɔ saan, ki tì tɔke' wɔ ki ye: «A bi ye á tien bɛ sɔ! Ujɛ nnɔ yé Erom yɔ nɛ.»  
\v 27 Nɛ biʼciɛn nnɔ jon' Pɔl saan, ki tì niire' wɔ ki ye: «A yé Erom yɔ nɛ-ɛɛ?» Pɔl tuo'.  
\v 28 Nɛ uciɛn nnɔ ye: «Min pɛ̀n' ilike ì yɛbe nɛ ki yaan ki kpɛnde' Erom ya nil.» Nɛ Pɔl ye: «Bi maa' min n yé Erom ya nil nɛ.»  
\v 29 Pɔl len' nnɔ ma nnɔ nɛ bà bi li ñì wɔ kí wɔbn wɔ wɔ ń len nnɔ sule' ki sere' i ya tàan bo. Uciɛn nnɔ bɛnde' ki ye u lòle' unil wà nnɔ yé Erom yɔ ma nnɔ nɛ bujɛwaanbu cuo' wɔ. 
\s1 Sufmbɛ ya buur ya cɛkl yaab bun' Pɔl tibuur 
\p  
\v 30 Tɔ, sojambɛ ya ciɛn nnɔ yíe wɔ ń tùɔre kí bɛnde *Sufmbɛ biindeh Pɔl nibonn nà bo ma nnɔ, kutaaku faa' nɛ u lore' Pɔl, ki cère' bitɔtuɔrciɛnb nin *Sufmbɛ ya buur ya cɛkl yaab kɛ taan', nɛ u cère' Pɔl baa' ki lá sere' biʼnun bó. 
\c 23  
\p  
\v 1 Pɔl caan' tibuur ya ciɛn nnɔ bo inun nɛ ki ye: «Nʼyaabɛ, n bɛn nʼyɛnm ni ki ye ma ŋmɔbe biil Uwien ya nun bó haali nin fɛnfɛnnɔ.»  
\v 2 U len' nnɔ ma nnɔ, nɛ bitɔtuɔrciɛnb ya ciɛn Ananiyas tɔke' bà se ki nɛke Pɔl nnɔ ki ye bɛ ń ñì uʼñɔbu bó nɛ bi ñi'.  
\v 3 Nɛn saan nɛ Pɔl tɔke' wɔ ki ye: «A yíe a li mɔn binib ya nun ni nɛ, Uwien nɛ li ñì sin. A kɛ niɛ saan ki ye a buh nni tibuur tiʼyiko ye ma bo nɛ, nɛ ki kɛnde' *yiko bugbɛn bo ki ye bɛ ń ñì nni.»  
\v 4 Nɛ binib bà te niʼsaan nnɔ tɔke' Pɔl ki ye: «A sukreh bitɔtuɔrciɛnb ya ciɛn sɔ-ɔɔ?»  
\v 5 Nɛ Pɔl ye: «Weee! Nʼyaabɛ, ma bɛn ki ye u yé bitɔtuɔrciɛnb ya ciɛn. N bi bɛn la, ma bi li len nnɔ, kimɛ nì kɛle' *Uwien ya gbɔnku ni ki ye: ‹Ŋa ń len aʼdu ya ciɛn fɛnfɛnm.› » 
\p  
\v 6 Tɔ, Pɔl bɛn ki ye biʼni biba yé Saduseyɛnmbɛ nɛ, bitɔb mɔ yé Farisiɛnmbɛ. Nɛ u wuure' tibuur ya cɛkl yaab nnɔ ya siik ni ki ye: «Nʼyaabɛ, n yé Farisiɛn nɛ, nɛ nʼbaa mɔ yé Farisiɛn. N ŋmɔbe lidɛndɛnl ki ye bitɛnkpiib li mɛkre. Lidɛndɛnl nnɔ bo nɛ, bi buh nni tibuur.»  
\v 7 U len' nnɔ uʼñɔbu ŋa lu', nɛ Farisiɛnmbɛ nin Saduseyɛnmbɛ cin' ki findeh nin tɔb, nɛ linigol nnɔ bore' mile.  
\v 8 Saduseyɛnmbɛ bɛn, maaleh ki teh tɛnkpiib ŋa ń mɛkre, Wien ya tondb ŋa te, ciiku mɔ ŋa te, ama *Farisiɛnmbɛ bɛn teh niʼkɛ te nɛ.  
\v 9 Bi biɛ findeh nin tɔb, ki ŋmɔbe kuwaaku ki gbien', nɛ *Yiko ya wɔnwɔknb ni bà yé *Farisiɛnmbɛ nnɔ ya biba fii' ki sere' ki len' ufaa bo ki ye: «Ta laa' ujɛ wuɔ ya biil. Nba la, Uwien ya tond bii niba nɛ len' nin wɔ.»  
\v 10 Ifinfinde nnɔ brikreh ki joh ma nnɔ, Sojambɛ ya ciɛn nnɔ fɛnge bi la lá dɛre kí tɔnde Pɔl nɛ ki tɔke' uʼsojambɛ ki ye bɛ ń jiire kí jo kí tì ñɛn Pɔl biʼni, kí jiin biʼduku ni. 
\p  
\v 11 Niʼdaali ya ñɔnku nɛ Yonbdaan baa' Pɔl saan, ki tɔke' wɔ ki ye: «Cuo aʼba. A tɔke' binib nʼgbɛr Yerusalɛm ni ma bo nnɔ, a li tì tɔke tù nnɔ nɛ Erom ya du ni mɔ.» 
\s1 Sufmbɛ kpaan' iyɛ bɛ ń ku Pɔl 
\p  
\v 12 Kutaaku faa' nɛ *Sufmbɛ biba taan' ki kpaan' iyɛ ki pole' ki ye ba ku' Pɔl la, ba ń ji ka ń ñu mɔ.  
\v 13 Binib bà kpaan' iyɛ nnɔ gɛ̀bre' pinan.  
\v 14 Bi jon' bitɔtuɔrciɛnb nin *Sufmbɛ ya ciɛnb saan, ki tì tɔke' bɛ ki ye: «Ti pole' ki ye ta ku' Pɔl la, ta ń ji bonn.  
\v 15 Fɛnfɛnnɔ ninbi nin *Sufmbɛ ya buur ya cɛkl yaab tuo' la, ní sɔn unil wɔ ń jo Sojambɛ ya ciɛn saan kí tì tɔke wɔ kí ye wɔ ń cère Pɔl ń baa niʼsaan, ní tùɔre kí fìin uʼgbɛr. Tinbi bonde' ŋɔ tí ku wɔ, wa ń baa niɛ saan.» 
\p  
\v 16 Pɔl ya ninsɛ ya bijɛ cii' bi bonde' ma bo, nɛ ki jon' Sojambɛ ya tonsɔnduku bó, ki tì kɔn' ki tɔke' Pɔl.  
\v 17 Nɛn saan nɛ Pɔl yin' Sojambɛ kobk ya ciɛn uba, ki tɔke' wɔ ki ye: «Pìɛre unacien wuɔ niʼciɛn saan, kimɛ u ŋmɔbe tigbɛr tuba wɔ ń tɔke wɔ.»  
\v 18 Nɛ sojambɛ kobk ya ciɛn nnɔ taa' wɔ ki jon' biʼciɛn nnɔ saan, ki tì tɔke' wɔ ki ye: «Lipɛkl ya nil Pɔl nɛ yin' nni ki tɔke' nni ki ye ń pìɛre unacien wuɔ aʼsaan, u ŋmɔbe tigbɛr tuba wɔ ń tɔke ŋɛ.»  
\v 19 Sojambɛ ya ciɛn nnɔ cuo' unacien nnɔ ya nuɔ bi jɛnde', nɛ u niire' wɔ ki ye: «A yíe á tɔke nni bɛ ya gbɛr-i?»  
\v 20 Nɛ u ye: «*Sufmbɛ biba bonde', ki ye bi li tɔke ŋɛ kí ye á wun taa Pɔl ní tibuur ya ciɛnb saan, ŋɔ bɛ ń tùɔre kí fìin uʼgbɛr.  
\v 21 Bi tɔke' ŋɛ la, a la tuo, kimɛ bijɛb bà nuunh bɛ ń gùbn usɛn bó kí ku Pɔl nnɔ gɛ̀bre' pinan. Bi pole' ki ye ba ku' Pɔl la, ba ń ji ka ń ñu mɔ. Fɛnfɛnnɔ bi bonde' ki gben'-a, bi ji cengeh sin bó nɛ.»  
\v 22 Nɛ Sojambɛ ya ciɛn nnɔ tɔke' unacien nnɔ ki ye: «La tɔke nil kí ye a tɔke' nni tigbɛr tù nɔ», nɛ ki cère' u bure'. 
\s1 Bi taa' Pɔl ki jon' gobina Feliks saan 
\p  
\v 23 Sojambɛ ya ciɛn nnɔ yin' sojambɛ kobk ya ciɛnb ni bile ki tɔke' bɛ ki ye bɛ ń taa Sojambɛ kobiile nin bitɛnjɛkb pilole nin sojambɛ bà bukeh ikpaan nnɔ kobiile, bɛ ń bonde kí lá bure kuñɔnku tikur tuwɛ ya yo Sesare ya du bó.  
\v 24 Ní bonde itaan mɔ kí taa Pɔl kí jo gobina Feliks saan, wɔ ń ñɛ caabu, niba la tien wɔ.  
\v 25 Sojambɛ ya ciɛn nnɔ kɛle' kugbɔnku bɛ ń tì de gobina Feliks. U kɛle' ki ye: 
\p  
\v 26 «Min Klod Lisiyas nɛ fuondeh sin uciɛn, gobina Feliks.  
\v 27 *Sufmbɛ là cuo' ujɛ wuɔ ki benh bɛ ń ku wɔ nɛ. N cii' u yé Erom yɔ ma nnɔ nɛ n taa' Sojambɛ ki tì fie' wɔ biʼsaan.  
\v 28 N là yíe ń bɛnde bi biindeh wɔ bà bo ma nnɔ, nɛ ki taa' wɔ ki jon' *Sufmbɛ ya buur ya cɛkl yaab saan.  
\v 29 Bi bun' wɔ tibuur, nɛ n bɛnde' ki ye bi biindeh wɔ biʼyiko bo nɛ. Ma laa' u tien' nà, nì kpɛ bɛ ń ku wɔ bii bɛ ń pɛkn wɔ.  
\v 30 N cii' bi ye *Sufmbɛ kpaan' iyɛ bɛ ń bɔle kí ku wɔ ma nnɔ nɛ n cère' bi taa' wɔ i ya tàan bo ki baa' aʼsaan, ki tɔke' binib bà biindeh wɔ nnɔ ki ye biʼmɔ ń jo aʼsaan, kí tì tɔke ŋɛ bi biindeh wɔ bà bo.» 
\p  
\v 31 Tɔ, Sojambɛ nnɔ paan' biʼciɛn tɔke' bɛ nà nnɔ bo, nɛ ki taa' Pɔl kuñɔnku ki jon' Antipatis ya du bó.  
\v 32 Kutaaku faa' nɛ Sojambɛ bà cuonh tingi ni nnɔ liɛbe' biʼduku bó, nɛ bitɛnjɛkb nnɔ gɛ̀bre' nin Pɔl ki joh Sesare ya du bó.  
\v 33 Bi tì baa' ki taa' kugbɔnku nnɔ ki de' gobina Feliks, nɛ ki taa' Pɔl mɔ ki ŋukn' wɔ.  
\v 34 Gobina nnɔ kaan' kugbɔnku nnɔ ki gben', nɛ ki niire' Pɔl ki ye «A yé mi lɛ tinfɛnm bɛ yɔ nɛ?» Nɛ Pɔl ye: «N yé Silisi yɔ nɛ.» U cii' u yé Silisi yɔ ma nnɔ,  
\v 35 nɛ u tɔke' wɔ ki ye: «Binib bà biindeh ŋɛ nnɔ mɔ baa' ní la, n li cenge aʼgbɛr.» Ki cère' u te ubɛr Herod là mɛn' kubɛrduku kùa nnɔ ni, nɛ bi gu wɔ. 
\c 24  
\s1 Sufmbɛ biin' Pɔl 
\p  
\v 1 Iwien iŋun gɛ̀bre', nɛ bitɔtuɔrciɛnb ya ciɛn Ananiyas baa' Sesare ya du ni nin *Sufmbɛ ya ciɛnb biba nin lɔya uba bi yih wɔ Tɛtulus. Nɛ bi biin' Pɔl gobina Feliks ya nun bó.  
\v 2 Bi yin' Pɔl u baa' nɛ Tɛtulus cin' ki biindeh wɔ ki teh: «Uciɛn Feliks, sin bo nɛ ti ŋmɔbe uñɔkpaan ki tì gben' kí ñɛ a laa' miyɛnfuom mà ki tuke' milèbrm ki baa' tiʼdu wuu ni nnɔ.  
\v 3 Ti lɛnh a teh mimɔnm mà uyo kɛ niʼkɛ saan, nɛ ki faareh ŋɛ.  
\v 4 Ma yíe ń len kí wuɔke kí ŋaabe aʼyɛnm. Nɛn bo, n gbáanh ŋɛ aʼnimɔ̀nt bo, á cenge tiʼbo waamu.  
\v 5 Ti sekn' ki laa' ujɛ wuɔ yé unibiɛrɔ nɛ. U kpìindeh *Sufmbɛ bà kɛ te uŋɛndun wuu ni nɛ, ki cèreh bi teh fɛnfɛnm. Wɔn nɛ yé licɛkl là pɛ Nasarɛt ya *Yesu ya sɛn bo nnɔ ya ciɛn.  
\v 6 U là bikn' wɔ ń kuɔn Uwien ya duku tijɔknt mɔnɔn nɛ ti cuo' wɔ. [Ti là yíe tí bu wɔ tibuur tiʼyiko ye ma bo nɛ.  
\v 7 Nɛ Sojambɛ ya ciɛn Lisiyas baa' ki lá taa' ufaa ki fie' wɔ tiʼsaan,  
\v 8 ki tɔke' binib bà biindeh wɔ nnɔ ki ye bɛ ń jo aʼsaan.]\f + \fr 24:8 \ft Bi kpiɛ' ki kɛle' tigbɔnt tà nnɔ ya tuba ni migbiirm 6b-8a ŋa te tuʼni.\f* Sin mɔnɔn bun' wɔ tibuur la, a li bɛnde ti biindeh wɔ bà bo.»  
\v 9 Sufmbɛ taan' Tɛtulus buñɔbu ki ye u len' tà nɔ tù te nɛ. 
\s1 Pɔl lienh Feliks ya nun bó wɔ ń fie uʼba 
\p  
\v 10 Nɛn saan nɛ Feliks yuon' unuɔ ki de' Pɔl usɛn wɔ ń len. Nɛ Pɔl ye: «N bɛn ki ye a ŋuuke udu wuu nì tien' ibin yà yɛbe, nɛn bo, n li tɔke ŋɛ nʼgbɛmɔ̀nt nin midum.  
\v 11 N don' Yerusalɛm bó ki tì puke' Uwien ma na gɛ̀bre' iwien piik nin ile. A li fre kí niire binib kí liike tù te bii ta te.  
\v 12 Nil ŋa laa' n te Uwien ya duku ni bii *Sufmbɛ ya táan ya dur ni bii udu ni niba saan ki findeh nin uba bii ki sureh binib bɛ ń kpre.  
\v 13 Ba ń fre kí wuɔn ŋɛ fɛnfɛnnɔ wuɔ nɔ bi biin' nni bà bo.  
\v 14 N bɛn nà sɔ ń tɔke ŋɛ: n pɛ *Yesu ya sɛn bo ŋɔ ń li pukeh tiʼyaajɛb ya Wien mɔnmɔnm nɛ, nɛ bɛn *Sufmbɛ lienh ki teh usɛn nnɔ ŋa yé sɛnmɔ̀n. N boh nà kɛ kɛle' *yiko ya gbɔnku ni nin *Uwien ya ñɔbonsɔknb kɛle' nà kɛ nnɔ mɔ nɛ.  
\v 15 N ŋmɔbe lidɛndɛnl là nnɔ, bɛn mɔnɔn ŋmɔbe li ya dɛndɛnbaabl nɛ, ki ye Uwien li mɛkre bitɛnkpiib, bà mɔn nin bà bre kɛ.  
\v 16 Nɛn bo nɛ n tuu ki ñikndeh n la li ŋmɔbe biil Uwien nin binib saan. 
\p  
\v 17 «N tien' ibin yà yɛbe ka te Yerusalɛm ni, nɛ ki liɛbe' ní ń lá pu nʼdu ya jiinb bupaabu, kí tùɔre lituɔrl kí de Uwien.  
\v 18 Nɛn saan nɛ bi laa' nni n te uyo wà Uwien ya duku ya luo bo ki teh tijɔknt ya ñɛnm ya tuɔrl nnɔ. Ba laa' nni nin nigol, ka laa' n cère' nib mɔ kpre' ma.  
\v 19 Ama *Sufmbɛ bà ñɛn' ní Asi ya tinfɛnm bó ní nnɔ, nɛ là laa' nni. Bi bi ŋmɔbe nʼbo tigbɛr la, bɛn nɛ bi li baa aʼsaan kí là biin nni,  
\v 20 bii bɛn bà biindeh nni nɔ, bɛ ń tɔke ŋɛ *Sufmbɛ ya buur ya cɛkl yaab bun' nni tibuur Yerusalɛm ni ma nnɔ bi laa' nʼbiil li la?  
\v 21 Nba la, n là sere' biʼnun bó ma ki wuure' ki len' liñɔbonl là baba ki ye: ‹N teke' ki jin' ki ye Uwien li mɛkre bitɛnkpiib nnɔ bo nɛ ni buh nni tibuur dinnɔ.› » 
\p  
\v 22 Feliks bɛn *Yesu ya sɛn ya paanm bo ya gbɛr mɔnmɔnm. Nɛn bo nɛ u tɔke' bɛ ki ye: «Liɛbe ní mɛn lidaali liba. Sojambɛ ya ciɛn Lisiyas lá baa' ní la, n li liike niʼgbɛr ya tingi.»  
\v 23 Nɛ ki tɔke' Sojambɛ kobk ya ciɛn ki ye wɔ ń li gu Pɔl, ki la li wɔbndeh wɔ isɛn iba ni. Uʼyaab ye bɛ ń tore wɔ la, u la piendeh bɛ. 
\p  
\v 24 Iwenkàankɛ gɛ̀bre', nɛ Feliks tɔke nin uʼpo Drusil ki baa' tibuur ni. Uʼpo nnɔ yé Suf nɛ. Feliks sɔn' bɛ ń tì yin Pɔl ní wɔ ń lá tɔke bɛ tigbɛr tà li cère bɛ ń teke *Yesu Kristo kí ji ŋɔ bɛ ń cenge.  
\v 25 Pɔl te ki lienh ki wɔngeh unil li teh ma kí li cuube nin u li coh uʼba ma bo, kimɛ Uwien li bu binib tibuur ma nnɔ, nɛ bujɛwaanbu cuo' Feliks, nɛ u ye: «Fɛnfɛnnɔ á li fre kí li joh, n lá laa' mifɛnm la, n li liɛbe kí yin ŋɛ.»  
\v 26 Feliks daan ki teh nba la Pɔl li de wɔ ilike nɛ. Nɛn bo nɛ u sɔnh ki yih wɔ uyo kɛ bi tɔkeh tigbɛr. 
\p  
\v 27 Ibinŋmɛn ile gɛ̀bre', nɛ gobina wà bi yih wɔ Pɔsiyus Fɛstus nnɔ baa' ki lá lère' Feliks ya lènl. Feliks yíe wɔ ń sɔnge *Sufmbɛ ya yɛnm ma nnɔ nɛ ki dàan' Pɔl juore' ki paake. 
\c 25  
\s1 Pɔl ye ubɛrciɛn Sesa nɛ li bu uʼbuur 
\p  
\v 1 Gobina Fɛstus baa' Sesare ya du ni, ki tien' len iwien ita nɛ ki don' Yerusalɛm bó.  
\v 2 U tì baa' nɛ bitɔtuɔrciɛnb nin *Sufmbɛ ya buur ya cɛkl yaab nnɔ ya sɛnlierb baa' uʼsaan, ki lá biin' Pɔl, ki gbáan' Fɛstus cɛɛn,  
\v 3 ki ye u la yìe, wɔ ń ñikn kí cère bɛ ń taa Pɔl kí baa Yerusalɛm ni. Kimɛ bi kpaan' iyɛ u we ní la, bɛ ń ku wɔ usɛn ni nɛ.  
\v 4 Nɛ Fɛstus tɔke' bɛ ki ye: «Pɔl laan biɛ ki te lipɛkl ni nɛ Sesare ya du ni. Nɛ min mɔnɔn li liɛbe kí kun i tàan yiɛ bo nɛ.  
\v 5 U ŋmɔbe libiil la, cère mɛn niʼciɛnb ń paan nʼbo kí tì biin wɔ nɛn bó.» 
\p  
\v 6 Fɛstus lii tien' Yerusalɛm ni iwien iniin bii iwien piik nɛ ki yaan ki liɛbe' Sesare ya du bó. Kutaaku faa' nɛ u kɔn' ki kɛ̀le' tibuur ya duku ni ki sɔn' bɛ ń tì taa Pɔl ní.  
\v 7 Pɔl baa' ma nnɔ nɛ *Sufmbɛ bà ñɛn' ní Yerusalɛm nnɔ guɔn' wɔ, ki biindeh wɔ nì bre isɛn yà yɛbe ni, ka ń fre kí wuɔn kí ye bi lienh tà nnɔ tù te.  
\v 8 Pɔl yíe wɔ ń fie uʼba nɛ ki len' ki ye: «Ma saa' *Sufmbɛ ya yiko, ka saa' Uwien ya duku, ka bii' ubɛrciɛn Sesa mɔ.» 
\p  
\v 9 Fɛstus yíe wɔ ń sɔnge *Sufmbɛ ya yɛnm, nɛ ki niire' Pɔl ki ye: «A yíe á dùo Yerusalɛm bó bɛ ń tì bu ŋɛ tibuur tigbɛr tuu bo nʼnun bó-oo?»  
\v 10 Nɛ Pɔl jiin' wɔ ki ye: «N li sere ubɛrciɛn Sesa ya nun bó uʼbuur ya duku ni nɛ. Bi li bu nni tibuur nɛn saan nɛ. Sin mɔnɔn bɛn mɔnmɔnm ki ye ma bii' *Sufmbɛ niba.  
\v 11 N bi bii' bii n bi tien' nibonn nà kpɛ mikuum la, ma bi li nuunh ń ŋmɛre. Ama bi biindeh nni nà bo ŋa yé gbɛmɔ̀nt la, uba ŋa ń fre kí taa nni kí ŋukn bɛ. Ubɛrciɛn Sesa nɛ li bu nʼbuur.»  
\v 12 Nɛn saan nɛ Fɛstus nin uʼgbegbierkaab taan' ki liike' tigbɛr nnɔ nɛ u tɔke' Pɔl ki ye: «A ye ubɛrciɛn Sesa nɛ li bu aʼbuur ma nɔ a li jo wɔn saan nɛ.» 
\s1 Ubɛr Agripa yíe wɔ ń cenge Pɔl ya gbɛr 
\p  
\v 13 Iwenkàankɛ gɛ̀bre', nɛ ubɛr Agripa nin uʼninsɛ Berenis tɔke ki baa' Sesare ya du ni, bɛ ń fuonde Fɛstus.  
\v 14 Bi tien' len idɛn ile ma nnɔ nɛ Fɛstus tɔke' ubɛr Agripa Pɔl ya gbɛr ki ye: «Ujɛ uba te libùol liɛ nɔ, Feliks nɛ là pɛkn' wɔ, u juore' ki te lipɛkl ni.  
\v 15 N là jon' Yerusalɛm uyo wà nnɔ nɛ bitɔtuɔrciɛnb nin *Sufmbɛ ya ciɛnb baa' ki lá biin' ujɛ bugbɛn ki ye u kpɛ mikuum nɛ.  
\v 16 Nɛ n jiin' bɛ ki ye tinbi Erom yaab ya tentienm ni, bi biin' unil la, ti tì ń kòle' wɔn nin binib bà biindeh wɔ nnɔ nɛ, wɔ ń cii bi biindeh wɔ bà bo, kí cère uʼmɔ ń len u li len ma kí fie uʼba. Ta ń dɛre nil ya tubl ka kpiɛ' ki bun' wɔ buur.  
\v 17 N tɔke' bɛ nnɔ, nɛ bi baa' ní. Kutaaku faa' ma, ma taande', n kɔn' ki kɛ̀le' tibuur ya duku ni nɛ, ki sɔn' bi tì taa' ujɛ nnɔ ní.  
\v 18 Nɛ binib bà biindeh wɔ nnɔ fii' ki sere' ki guɔn' wɔ ki biindeh wɔ. Min maaleh ki teh bi li biin wɔ nibonn nà bo nnɔ li bre ki tì kɛnde' nɛ, ama na te nnɔ.  
\v 19 N laa' bi findeh nin wɔ nà bo nnɔ, yé biʼWien bo ya paanm ya gbɛr nɛ nin ujɛ wà bi yih wɔ *Yesu u kpo' ŋɔ Pɔl lienh ki teh u fuobe nnɔ ya gbɛr nɛ.  
\v 20 Ma là bɛn n li tien ma tigbɛr nnɔ. Nɛ n niire' Pɔl ki ye u yíe wɔ ń jo Yerusalɛm bɛ ń tì bu wɔ tibuur tigbɛr nnɔ bo nɛn bó-oo?  
\v 21 Ama u ye ubɛrciɛn Sesa nɛ li bu uʼbuur. Nɛn bo nɛ n cère' u te lipɛkl ni, kí tì baa lidaali là n li cère bɛ ń taa wɔ kí jo ubɛrciɛn saan.» 
\p  
\v 22 Nɛ ubɛr Agripa tɔke' Fɛstus ki ye: «Min mɔnɔn bi yíe ń cenge ujɛ bugbɛn bó.» Nɛ Fɛstus tɔke' wɔ ki ye: «Wenli a li wun cenge uʼbó.» 
\p  
\v 23 Kutaaku faa' nɛ ubɛr Agripa nin Berenis baa' binikpɛkpiɛkb ya baam, ki tɔke nin sojambɛ ya ciɛnb nin udu nnɔ ni ya ciɛnb, ki lá kɔn' kuduciɛnku kùa ubɛr teknh binib kuʼni nnɔ ni. Nɛ Fɛstus sɔn' bi taa' Pɔl ní.  
\v 24 Nɛ ki len' ki ye: «Ubɛr Agripa nin ninbi bà kɛ te nin tɛ niɛ saan nɔ, ni likeh ujɛ wà nɔ, *Sufmbɛ kɛ là baa' nʼsaan Yerusalɛm ni, ki tí baa' niɛ saan mɔ, ki là wuureh ki teh na kpɛ wɔ ń ji li fuobe.  
\v 25 Min ya bùol ma laa' u tien' nà nì kpɛ kuum; ama wɔn nin uʼyul ye ubɛrciɛn nɛ li bu uʼbuur ma nnɔ, nɛ n ye nì mɔn ń jon wɔ nɛn bó nɛ.  
\v 26 N yíe ń kɛle kugbɔnku kí de ubɛrciɛn kí tɔke wɔ Pɔl ya gbɛr nɛ, ka bɛn n li cinbe kí kɛle kí kun nà bó, nɛn bo nɛ n taa' wɔ ki sien' niʼnun bó. N cinbe ki sien' wɔ sin ubɛr Agripa ya nun bó nɛ, á niire wɔ uʼgbɛr nnɔ te ma bo, ŋɔ n bɛnde' n li kɛle kí kun nà bó.  
\v 27 Kimɛ n maale' ki ye nà mɔn ń cère bɛ ń taa' lipɛkl ya nil kí jo Ubɛrciɛn saan ka tɔke' bi biin' udaan nà bo.» 
\c 26  
\s1 Pɔl len' wɔ ń fie uʼba Agripa ya nun bó 
\p  
\v 1 Tɔ, ubɛr Agripa tɔke' Pɔl ki ye: «A ŋmɔbe usɛn á len kí fie aʼba.» 
\p Nɛ Pɔl yuon' unuɔ ki cin' ki tɔkeh ki teh:  
\v 2 «Ubɛr Agripa, nʼyɛnm sɔnge cɛɛn nin n laa' usɛn dinnɔ wuɔ ma ń len aʼnun bó kí fie nʼba *Sufmbɛ biin' nni mibiinm mà kɛ nnɔ ni.  
\v 3 N bɛn ki ye a bɛn *Sufmbɛ ya tentienm kɛ, ki bɛn bi findeh nin tɔb nà bo. Nɛn bo nɛ n gbáanh ŋɛ á duɔn aʼyɛnm kí li cengeh n li len kí ye bà. 
\p  
\v 4 «*Sufmbɛ kɛ bɛn n là te ma nʼnacenfɛ̀nm ni. Bi bɛn haali micincinm n là fuobe ma bo nʼdu ya nib ni nin Yerusalɛm ni.  
\v 5 Bi bɛn nni nì wuɔke' ki ye n yé Farisiɛnmbɛ ya cɛkl yɔ nɛ. Li ya cɛkl nɛ boh Moyis ya yiko mɔnmɔnm ki cɛn' icɛktɔ. Bi yíe la, bi li fre kí kun imɔ̀n.  
\v 6 N ŋmɔbe lidɛndɛnl Uwien là pùon' lipuonl là ki de' tiʼyaajɛb nnɔ bo nɛ. Nɛn bo nɛ bi buh nni tibuur dinnɔ.  
\v 7 Tinbi *Sufmbɛ ya baamul piik nin ile nnɔ kɛ pukeh Uwien ñɔnku nin wien ni, nɛ ki daan ki ye Uwien li tien uʼpuonl nnɔ. Ubɛr Agripa, li ya dɛndɛnl bo nɛ *Sufmbɛ biindeh nni.  
\v 8 Ninbi Sufmbɛ, bɛ bo nɛ na teke' ki jin' ki maaleh ki teh Uwien ŋa ń mɛkre tɛnkpiib-i?  
\v 9 Min mɔnɔn là maaleh ki teh nì kpɛ, nì tuo' la, ń ñɛ isɛn kɛ kí saa Nasarɛt ya *Yesu ya yel nɛ.  
\v 10 N là teh nnɔ nɛ Yerusalɛm ni. Min nin nʼyul là coh Uwien ya nib nɛ ki tì pɛkndeh, kí ñɛ bitɔtuɔrciɛnb de' nni usɛn wà nnɔ bo. Bi là ye bi li ku bɛ la, nʼmɔ se biʼciɛk bó nɛ.  
\v 11 Uyo kɛ n là joh *Sufmbɛ ya táan ya dur ni nɛ ki tì jɛ̀ndeh Uwien ya nib, ki wɔbndeh bɛ bɛ ń suke wɔ. Nʼbenku ni là piebe' biʼbo ki gbien', nɛ n joh idu yà ŋa te *Sufmbɛ ya tinfɛnm ni bó, ki tì jɛ̀ndeh bɛ.» 
\s1 Pɔl tɔke' u teke' Yesu ki jin' ma bo 
\r (Itùon 9:1-19; 22:6-16) 
\p  
\v 12 «Nnɔ nɛ lidaali liba bitɔtuɔrciɛnb de' nni usɛn ń jo kí tì cuo binib bà teke' *Yesu ki jin' ki te Damas ya du ni nnɔ.  
\v 13 Ubɛr Agripa, n là te usɛn ni ki joh Damas bó ma nnɔ, kuwensiiku ya yo nɛ n laa' kuwenwenku kuba ñɛn' paaki bó ní ki windeh ki cɛn' uwien, ki wende' ki yile' min nin nʼtɔntɔknlieb bo.  
\v 14 Tiʼkɛ lu' tingi ni, nɛ n cii' uniɛke uba bó u len' *Sufmbɛ ya lenm ni ki ye: ‹Sɔl, Sɔl, bɛ tien' a jɛ̀ndeh nni? Nì bre aʼbo nin á mɔ̀ nin Uwien.›  
\v 15 Nɛ n niire' wɔ ki ye: ‹Yonbdaan, a yé u lɛ daan nɛ?› Nɛ u tɔke' nni ki ye: ‹Min *Yesu nɛ, a jɛ̀ndeh min nɛ.  
\v 16 Fii kí sere, kimɛ n baa' aʼsaan, ki gɛ̀nde' ŋɛ á sɔn nʼtuonl nɛ, kí li yé n cère' a laa' tibont tà nɔ nin n lá li cère á lɛ tà nnɔ ya mɔ̀nkunl.  
\v 17 N sɔnh ŋɛ *Sufmbɛ nin bà ŋa yé *Sufmbɛ nnɔ saan nɛ. N li cère bi la fre kí tien ŋɛ niba.  
\v 18 Tì wende biʼnun bó, kí ñɛn bɛ licinñunl ni, kí cère bɛ ń li te kuwenwenku ni, kí fie bɛ *Satan ya nuɔ ni, kí taa bɛ kí ŋukn Uwien, ŋɔ Uwien ń fère bɛ biʼbiɛre, kí de bɛ lifaal là Uwien li de lɛ̀ binib bà teke' min *Yesu ki jin' ki yé uʼyaab nnɔ.› » 
\s1 Pɔl tɔke' u teke' Yesu ki jin' ki sɔn' itùon yà 
\p  
\v 19 «Tɔ, ubɛr Agripa, kí ñɛ nɛn daali ma, ma yìe' udaan wà len' nni paaki bó tidɛknt yaam nnɔ ya ñɔbu bó.  
\v 20 N kpiɛ' ki tɔke' Damas ya du ya nib nɛ Uwien ya gbɛr, ki tuɔn' Yerusalɛm yaab nin Sude ya tinfɛnm kɛ yaab nin bà ŋa yé Sufmbɛ. N tɔke' bɛ ki ye bɛ ń lèbre biʼtetem kí paan Uwien ya sɛn bo kí sɔn itùon yà wɔngeh ki teh bi mɔnbe ki lèbre' biʼtetem.  
\v 21 Nɛn bo nɛ *Sufmbɛ cuo' nni Uwien ya duku ya luo bo, ki nuunh bɛ ń ku nni.  
\v 22 Ama Uwien pi nʼbo haali nin dinnɔ, nɛ ki cère' n yé uʼmɔ̀nkunl mubumu nin biciɛnb kɛ ya nun bó. Ma tɔkeh tuba ki kɛnde' *Uwien ya ñɔbonsɔknb nin Moyis là len' ki ye tà li tien nnɔ.  
\v 23 N tɔkeh ki teh Uwien ya Nigɛndkɛ Kristo lì bi li ji ijɛnd nɛ, kí li yé unil wà li kpiɛ kí mɛkre bitɛnkpiib ni, kí li wɔngeh *Sufmbɛ nin bà ŋa yé *Sufmbɛ Uwien ya wenwenku.» 
\p  
\v 24 Pɔl lienh wɔ ń fie uʼba ma nnɔ, nɛ Fɛstus len' ufaa bo ki ye: «Pɔl, a yé uwaar nɛ. Aʼbɛnciɛnm nɛ cère' a waare'.»  
\v 25 Nɛ Pɔl jiin' wɔ ki ye: «Uciɛn Fɛstus, ma yé waar. N lienh tigbɛmɔ̀nt nɛ, na yé waarlenm.  
\v 26 Ubɛr Agripa bɛn tigbɛr nnɔ. Nɛn bo nɛ n laa' lifɛ̀l ki lienh uʼnun bó. N bɛn ki ye tigbɛr nnɔ tuba ŋa luɔn' wɔ, kimɛ tigbɛr nnɔ ŋa là tien' bɔlm ni.  
\v 27 Ubɛr Agripa, a teke' *Uwien ya ñɔbonsɔknb là len' nà nnɔ ki jin'-ii? N bɛn ki ye a teke' ki jin'.» 
\p  
\v 28 Nɛ Agripa niire' Pɔl ki ye: «Nì sìen' waamu nɛ á sure nni ń tien Kristo yɔ.»  
\v 29 Nɛ Pɔl ye: «N kàareh Uwien tuo' la, nì yé fɛnfɛnnɔ bii uyo uba nɛ la, sin nin binib bà kɛ cengeh nʼbó nnɔ, ń tien *Kristo yaab tɛn min nɛ. Ama ma yíe bɛ ń lòle nɛ tikudɔkr tɛn min». 
\p  
\v 30 Nɛ ubɛr Agripa nin gobina Fɛstus nin Berenis nin binib bà kɛ te kuducɛnciɛnku kùa ubɛr teknh binib kuʼni nnɔ fii',  
\v 31 ki ñɛh nɛ ki tɔkeh tɔb ki teh: «Ujɛ wuɔ ŋa tien' nà kpɛ kuum bii pɛkl.»  
\v 32 Nɛ Agripa tɔke' Fɛstus ki ye: «Ujɛ bugbɛn ŋa bi ye ubɛrciɛn Sesa nɛ li bu uʼbuur la, ti bi li fre kí wiɛ wɔ.» 
\c 27  
\s1 Bi taa' Pɔl ki bure' Erom ya du bó 
\p  
\v 1 Tɔ, bi tɔke' ki ye ti li jo Itali bó ma nnɔ, nɛ bi taa' Pɔl nin lipɛkl ya nitɔb ki de' Sojambɛ kobk ya ciɛn uba bi yih wɔ Juliyus. U te sojacɛkl là ni nnɔ ya yel si «Ubɛrciɛn ya Sojambɛ nɛ.»  
\v 2 Buñɛrciɛnbu buba là te ki yé Adramiti ya du ya ñɛrbu, ki joh Asi ya tinfɛnm bó, nɛ ti kɔn' bù ki bure'. Tinbi nin ujɛ uba nɛ là tɔke bi yih wɔ Aristak. U yé Maseduɔnn ya tinfɛnm ya nil nɛ, ki kɔ Tesalonik ya du ni.  
\v 3 Kutaaku faa' nɛ ti baa' Sidɔn ni. Sojambɛ ya ciɛn Juliyus ŋuuke Pɔl nin tinimɔ̀nt ma nnɔ nɛ ki cɛ̀be' wɔ, wɔ ń jo uʼjɔtieb saan bɛ ń tì teke wɔ kucɛ̀nku.  
\v 4 Ti siere' niʼsaan ki joh, kutafaaku tobreh tɛ ma nnɔ, nɛ ti likn' Ciip ya dekl ki nuɔn lɛ̀,  
\v 5 ki tì puore' miñunciɛnm mà nuɔn Silisi nin Panfili ya tinfɛnm nnɔ, nɛ ki tì baa' Lisi ya tinfɛnm ya du uba ni bi yih wù Mira.  
\v 6 Nɛn saan nɛ Sojambɛ ya ciɛn nnɔ laa' Alɛksandri ya du ya ñɛrciɛnbu buba, bù joh Itali ya du bó, nɛ u cère' ti kɔn' bun. 
\p  
\v 7 Ti là tien' iwenkàankɛ nɛ ki jɛ̀njɛ̀ndeh ki tì nɛkn' Kinid ya du. Tiʼñɛrbu là joh sosuo nɛ, kimɛ kutafaaku là tobreh tɛ nɛ, nɛ ti wiɛ' ti bi cuube nà bó nnɔ, ki cubn' Salomone ki tì linde' Krɛt ya dekl, ki nuɔn lɛ̀.  
\v 8 Ti kpàakeh miñunciɛnm nnɔ nin ijɛnd nɛ, ki ŋmɔŋmɔbe ki tì baa' libùol liba saan bi yih lɛ̀ «ñɛrsienbòmɔnmɔnl», niʼsaan ŋa fɔke nin Lase ya du. 
\p  
\v 9 Ti wuɔke' usɛn ni nɛ *Sufmbɛ ya ñɔlòle ya yo tì gɛ̀bre'. U ya yo gɛ̀bre' la, uñɛrkure ji ŋmɔbe kinunbɔnk nɛ. Nɛn bo nɛ Pɔl gbiere' bɛ ki ye:  
\v 10 «Nʼjɔtiebɛ, n likeh ma nɔ, ti biɛ ki joh nin buñɛrbu buu la, kinunbɔnk li tu tɛ, nɛ na yé buñɛrbu baba nɛ li saa ituk ń ñɛnde, tinbi binib mɔnɔn te len.»  
\v 11 Ama Sojambɛ ya ciɛn nnɔ du uñɛrdaan nin uñɛrkurl bo ki cɛn' Pɔl len' nà nnɔ.  
\v 12 Nɛ ñɛrsienbùol nnɔ mɔ ŋa mɔn nil ń li te niʼsaan tiwɔrciɛnt ya yo ma nnɔ, bà yɛbe ye nì mɔn bɛ ń bure nɛ, nì tuo' la, bɛ ń baa Krɛt ya ñɛrsienbùol bi yih niʼsaan Feniks. Ñɛrsienbùol nnɔ ŋmɔbe kɔkɔbùon ile nɛ. Liba te nintuɔli bó ugɛn bó, litɔl te nintuɔli bó ujie bó. Bi yíe tiwɔrciɛnt nnɔ ya yo kí lɛ bi te nɛn saan nɛ. 
\s1 Kutafaabiiku fii' miñunciɛnm bo 
\p  
\v 13 Kutafaaku kuba ñɛn' ugɛn bó ní, ka faa nɛ bi ye bi bi maale' nà nnɔ li tuo, nɛ ki lore' buñɛrciɛnbu nnɔ ki bure', ki kpàakeh Krɛt ya dekl.  
\v 14 Ama bi bure' ma, na taande' nɛ kutafaabiiku kuba fii' lidekl nnɔ bó ní ki yile' biʼbo bi yih kù «Lɛnpuoli ya jie bó ya tafaaku».  
\v 15 Kutafaaku nnɔ yile' buñɛrbu nnɔ bo ma nnɔ bua ji li fre kí tuobe kù. Kù pe' tɛ ki cɔn', nɛ ti cère' buñɛrbu nnɔ paan' kuʼbo.  
\v 16 Ti jojoh ki tì likn' lidekl liba, bi yih lɛ̀ Koda, nɛ ki ñikn' ki yuure' tiʼñɛrciɛnbu dìɛh buñɛrwawaabu bùa nnɔ  
\v 17 ki kpìen' buciɛnbu ni. Nɛ biñɛrkurb taa' iŋmi ki lòle' ki pɔ̀npɔ̀n' ki cuo' buciɛnbu nnɔ ya tingi. Bi là fɛnge nba la, buñɛrbu nnɔ li tì yèke litɛngbil là bi yih lɛ̀ Sirt \f + \fr 27:17 \fq Litɛngbil là bi yih lɛ̀ Sirt \ft nnɔ te Libi ya ñunciɛnm ni nɛ, ka fɔke nin ñungbaal.\f* nnɔ nɛ. Nɛn bo nɛ bi taa' nà co buñɛrciɛnbu bù la joh tontonm nnɔ ki jɔn' buʼbo ki cùun' miñunm ni, ki cère' bù paan' kutafaaku bo.  
\v 18 Kutaaku tí faa' ki laa' kutafaaku biɛ ki joh ki faa, ki jèngeh buñɛrciɛnbu, nɛ bi ñɛn' ituk iba ki wiɛ' miñunm ni.  
\v 19 Wienta daali nɛ biñɛrkurb ñɛn' buñɛrciɛnbu bugbɛn ya wɛnt tuba mɔ ki wiɛ' miñunm ni.  
\v 20 Ti tien' idɛn yà yɛbe ka laa' wien, ka laa' ŋmaabii mɔ. Kutafaaku nnɔ lì biɛ ki faa nɛ. Ta ji daan ki ye ti li ŋmɛre. 
\p  
\v 21 Tɔ, nì wuɔke' binib bà te buñɛrciɛnbu ni nnɔ ŋa jin' niba. Nɛn saan nɛ Pɔl fii' ki sere' biʼnun bó ki tɔke' bɛ ki ye: «Nʼjɔtiebɛ, ni bi là tuo' nʼñɔbu bó, ka siere' Krɛt ya dekl ni la, kinunbɔnk kiɛ ŋa bi li tu tɛ, tibont mɔ ŋa bi li ñɛnde.  
\v 22 Fɛnfɛnnɔ wuɔ n gbáanh nɛ nɛ, cuo mɛn niʼba kimɛ niʼni uba ŋa ń kpo, buñɛrbu baba nɛ li saa.  
\v 23 N yé Uwien ya nil nɛ, nɛ ki pukeh wɔ. Kuñɔnku kuu nɔ u sɔn' uʼtond uba nʼsaan,  
\v 24 u lá tɔke' nni ki ye: ‹Pɔl, la sɛn jɛwaanbu. A lì li sere ubɛrciɛn Sesa ya nun bó nɛ. Uwien li juoke ŋɛ kí cère binib bà kɛ te nin ŋɛ buñɛrciɛnbu ni nnɔ ń ŋmɛre.›  
\v 25 Nɛn bo, nʼjɔtiebɛ, cuo mɛn niʼba. N teke' Uwien ki jin' ki du ki ye u li tien u tɔke' nni nà nnɔ.  
\v 26 Ama kutafaaku li tuke tɛ kí tì gbèn lidekl liba.» 
\p  
\v 27 Tɔ, piik nin ñɔnkunan sɔ, kutafaaku tuke tɛ ti te Adriyatik ya ñunciɛnm bo. Nì tì tuo kuyɔku nɛ biñɛrkurb maale' ki ye ti nɛkn' liwɛl liba nɛ.  
\v 28 Bi yíe bɛ ń bikn kí liike miñunm nnɔ ñɔ ki kpɛ ma bo, nɛ ki taa' uŋmi ki lòle' likuluɔnl liba ki wiɛ' miñunm ni ki bikn' ki laa' nì kpɛ mɛta pita nin ulole nɛ. Ti jɛnde' ki pukn', nɛ bi tí bikn' ki laa' mɛta pile nin uniin.  
\v 29 Bi fɛnge nba la, buñɛrciɛnbu nnɔ la tì yèke itɛn nɛ. Nɛn bo nɛ bi lòle' ikuluɔn inan ki jɔn' buñɛrbu nnɔ ya puoli ki cuo' bù ki sien', ki tureh kutaaku ń faa kí tu bɛ.  
\v 30 Biñɛrkurb nnɔ nuunh bɛ ń lɔkre kí ñɛ buñɛrciɛnbu nnɔ ni ma nnɔ nɛ ki jiin' buñɛrwawaabu nnɔ ki pùkn' miñunm bo, ki nɛn' ki ye bi joh bɛ ń tì lòle ikuluɔn nɛ kí jɔn buñɛrciɛnbu nnɔ ya nun bó.  
\v 31 Nɛ Pɔl tɔke' sojambɛ nin biʼciɛn ki ye: «Binib biɛ ñɛn' buñɛrbu buu ni la, na ń ŋmɛre»  
\v 32 Nɛn saan nɛ sojambɛ cere' iŋmi yà lùo buñɛrwawaabu nnɔ, ki cère' bù bure'. 
\p  
\v 33 Nì wendeh pìpì nɛ Pɔl gbáan' biʼkɛ bɛ ń ñikn kí ji tijier, nɛ ki ye: «Dinnɔ wuɔ nɔ nì tien' iwien piik nin inan sɔ, ni te iyɛnbɛn ni ka jinh niba.  
\v 34 Nɛn bo ñikn mɛn kí ji tijier, kimɛ nì li tore nɛ ní ŋmɛre. Niʼni uba mɔnɔn ya yul ŋa ń gàare»  
\v 35 Pɔl len' ki gben', nɛ ki taa' kpɔnɔ, ki faare' Uwien biʼkɛ ya nun bó, ki kuɔ' ki cin' ki ŋmɔnh.  
\v 36 Nɛn saan nɛ biʼkɛ cuo' biʼba ki mɔ jin' tijier.  
\v 37 Ti là te binib kobiile nin pilole nin biluob nɛ buñɛrciɛnbu nnɔ ni.  
\v 38 Biʼkɛ jin' ki gbo', nɛ ki ñɛn' tijier tà te buñɛrbu ni nnɔ ki wiɛ' miñunm ni ŋɔ bù ń yuɔke. 
\p  
\v 39 Uwien puɔ' uyo wà nnɔ, biñɛrkurb ŋa bɛnde' bi te nà saan, ama bi laa' lijaal liba miñunciɛnm ya gbaal. Nɛ bi ye nì tuo' la, bi li cère buñɛrciɛnbu nnɔ ń tì ñɛ nɛn saan nɛ.  
\v 40 Nɛ ki cere' ikuluɔn nnɔ ya ŋmi, ki cère' ì juore' miñunm ni. Nɛ ki lore' tiñɛkurlɛnbɛnt ya ŋmi, ki taa' kukpɛlciɛku kuba ki jɔn' buñɛrbu ya nun bó paaki, ki cère' kutafaaku tureh bɛ ki cuube miñunm nnɔ ya gbaal.  
\v 41 Bi tì lɛke' litɛngbil liba bo miñunm linde' lɛ̀. Buñɛrbu don' liʼbo, nɛ liñɛryul bubn', bua ji li fre kí jo. Nɛ iñungbegbel fih ki yèkreh ufaa bo ki wieleh buñɛrbu nnɔ ya juul bó. 
\p  
\v 42 Sojambɛ nnɔ maale' ki ye bi li ku lipɛkl ya nib nnɔ nɛ ŋɔ uba la wo kí ñɛ kí sɛn kí ŋmɛre.  
\v 43 Ama sojambɛ ya ciɛn nnɔ yíe wɔ ń ŋmiɛn Pɔl, nɛ ka tuo' bɛ ń tien bi maale' nà nnɔ, nɛ ki ye bà freh ki woh nnɔ ń kpiɛ kí maabe kí lu miñunm ni, kí wo kí puore.  
\v 44 Bà sìen' nnɔ mɔ ń cuo idɔyɛk bii iñɛryɔyɔl kí puore. Bi tien' nnɔ nɛ biʼkɛ puore' caabu. \fig |src="Paul4-BW.ai" size="Span" loc="Acts 27:44" copy="SIL" ref="Itùon 27:44" \fig* 
\c 28  
\s1 Pɔl te Malt ya dekl bo 
\p  
\v 1 Ti ñɛn' miñunm nnɔ ni ma nnɔ nɛ bi tɔke' tɛ ki ye bi yih lidekl nnɔ Malt nɛ.  
\v 2 Lidekl nnɔ ya nib tien' tɛ tinimɔ̀nt cɛɛn. Utaa cin' ki niih, tiwɔr te ma nnɔ, nɛ bi sɛ̀re' umu ki cère' tiʼkɛ jebe' wù.  
\v 3 Pɔl wore' tidɔbikuont, ki lá kpìen' umu ni. Umu nnɔ ya wɔl cère' uwɛ ñɛn' tidɔbri nnɔ ni, ki kɛ̀re' Pɔl ya nuɔ ki juore' ki juɔn.  
\v 4 Lidekl nnɔ ya nib laa' uwɛ juɔn Pɔl ya nuɔ bo ma nnɔ, nɛ ki tɔkeh tɔb ki teh: «Ujɛ wuɔ lì yé unikul nɛ. U ŋmɛre' ka kpo' miñunciɛnm ni, ama tiʼbul wà cuube nnɔ ŋa ń cère wɔ ń li fuobe.»  
\v 5 Nɛn saan nɛ Pɔl gbɛ' uwɛ nnɔ, u lu' umu ni ka cii' uʼluol bó.  
\v 6 Bi maaleh ki teh nì li duun nɛ, bii Pɔl li kpo i ya tàan bo nɛ. Bi lilikeh nì tì wuɔke', bi laa' bonn ŋa tien' wɔ, nɛ bi liɛbe' ki maale' ki ye u yé ubul nɛ. 
\p  
\v 7 Tɔ, lidekl nnɔ ya ciɛn uba là te bi yih wɔ Publiyus. Uʼkpàabu ŋa fɔke nin ti te nà saan nnɔ. Nɛ u teke' tɛ iwien ita, ki cɛ̀nde' tɛ tɛn ti yé uʼjɔtieb nɛ.  
\v 8 Publiyus ya baa dɔ ki bun, uʼgbɛnɛnt ton, u juh misɛ̀m. Pɔl jon' u dɔ nà saan nnɔ, ki tì taa' uʼnuɔ ki paan' uʼbo ki kàare' ki de' wɔ, nɛ u faake'.  
\v 9 Pɔl tien' nnɔ ma nnɔ, nɛ biwiɛntɔb bà te lidekl nnɔ bo nnɔ baa' uʼsaan, nɛ u cère' biʼmɔ faake'.  
\v 10 Binib nnɔ seln' tɛ cɛɛn. Ti ye tí siere uyo wà nnɔ, nɛ bi pun' tɛ nà kɛ ciɛke tɛ. 
\s1 Pɔl baa' Erom ya du ni 
\p  
\v 11 Ti là tien' niʼsaan iŋmaale ita nɛ, ki yaan ki kɔn' Alɛksandri ya ñɛrciɛnbu buba ki bure' bù ŋmɔbe ibuleb\f + \fr 28:11 \fq Ibuleb \ft nnɔ yé Grɛkmbɛ ya bule ya yel nɛ. Bi là maaleh ki teh yin nɛ gu biñɛrkurb miñunciɛnm bo. Bi yih ibuleb nnɔ ya liba Kastɔr, ki yih liʼtɔ mɔ Polus.\f* ya nɛnnɛnku. Buñɛrciɛnbu nnɔ là juore' niʼsaan tiwɔrciɛnt ya yo nɛ.  
\v 12 Ti tì baa' Sirakus ya du ni, ki tien' len iwien ita,  
\v 13 nɛ ki ñɛn' len' ki nɔn' miñunciɛnm, ki tì baa' Lɛjiyo ya du ni. Kutaaku faa', kutafaaku kuba fii' ugɛn bó ní, nɛ ti taa' iwien ile ki baa' Pusɔl ya du ni.  
\v 14 Ti laa' binib bà teke' *Yesu ki jin' nnɔ ya biba len, nɛ bi gbáan' tɛ tí tien biʼsaan iwien ilole. Ti tentien' nnɔ nɛ ki tì baa' Erom ya du ni.  
\v 15 Binib bà teke' ki jin' ki te Erom ya du ni nnɔ cii' ti we ní nɛ ki tuobe' tɛ usɛn bó. Biba tì tuobe' tɛ Apiyus ya daak saan nɛ, bitɔb mɔ tì tuobe' tɛ Ticɛndur tuta saan. Pɔl laa' bɛ ma nnɔ, nɛ ki faare' Uwien, nɛ uʼgbɛnɛnt saake'.  
\v 16 Ti tì baa' Erom ya du ni ma nnɔ, nɛ bi de' Pɔl uʼduku uʼba, ki cère' soja uba gu wɔ. 
\s1 Pɔl tɔke' Erom yaab Uwien ya gbɛr 
\p  
\v 17 Iwien ita gɛ̀bre', nɛ Pɔl yin' *Sufmbɛ ya ciɛnb, bi taan', nɛ u tɔke' bɛ ki ye: «Nʼyaabɛ, ma tien' tiʼdu ya nib bonn, ka saa' tiʼyaajɛbok liba. Ama bi cuo' nni Yerusalɛm ni nɛ, ki taa' nni ki ŋukn' Erom yaab.  
\v 18 Bi bun' nni tibuur ki laa' ma ŋmɔbe biil, nɛ bi yíe bɛ ń taa nni kí wiɛ, kimɛ ba laa' n tien' nà nì kpɛ bɛ ń ku nni.  
\v 19 Ama *Sufmbɛ ŋa tuo' bɛ ń wiɛ nni ma nnɔ nɛ cère' n len' ki ye ubɛrciɛn Sesa nɛ li bu nʼbuur. Na yé n yíe ń biin nʼbol ya nib nɛ.  
\v 20 N yin' nɛ ń lá wuɔn nɛ tu ya gbɛr nɛ. Tinbi Israyɛl yaab là ŋmɔbe lidɛndɛnl là nnɔ bo nɛ bi lòle' nni tikudɔkr.» 
\p  
\v 21 Nɛ bi tɔke' wɔ ki ye: «Sude ya tinfɛnm ya nib ŋa kɛle' aʼgbɛr gbɔnku ni ki de' tɛ. Tiʼyɔ uba mɔ ŋa ñɛn' niʼbó ní, ki lá tɔke' tɛ aʼgbɛr bii ki len' tigbɛbiɛrt tuba aʼbo.  
\v 22 Ama ti yíe tí cii aʼñɔbu ni nɛ sin bugbɛn maaleh ki teh bà, kimɛ ti bɛn ki ye idu kɛ ni, binib ŋa tuonh aʼcɛkl ya gbɛr.» 
\p  
\v 23 Nɛ bi sien' lidaali là bi li liɛbe ní Pɔl saan. Niʼdaali, nɛ bi baa' u te nà saan nnɔ, ki yɛbe cɛɛn. Pɔl cin' kutɛnŋaaku nɛ ki tɔkeh Uwien ya bɛl ya gbɛr ki tì baa' kutaajuɔku. U ñìikeh Moyis nin *Uwien ya ñɔbonsɔknb là kɛle' nà *Uwien ya gbɔnku ni nnɔ bo nɛ, ki tɔkeh bɛ *Yesu ya gbɛr ki ñikndeh bɛ ń tuo tù.  
\v 24 Biʼni biba tuo' tù, nɛ bitɔb yìe' ka teke' tù ki jin'.  
\v 25 Bi tì siereh ka cii' tɔb bó ma nnɔ, nɛ Pɔl len' liñɔbonl liba ki ye: «*Mifuoñaanm là cère' *Uwien ya ñɔbonsɔknl Esayi tɔke' niʼyaajɛb tigbɛr tà nnɔ yé tigbɛmɔ̀nt nɛ.  
\v 26 Mì là ye: ‹Li joh ki tì tɔke Israyɛl yaab kí ye: 
\q1 Ni li tùɔre kí cenge ama na ń cii niʼtingi, 
\q1 ni li tùɔre kí liike ama na ń lɛ, 
\q1  
\v 27 kimɛ binib nnɔ ya yul faa nɛ, 
\q1 bi kpɛ' biʼtub nɛ, 
\q1 ki pi' biʼnun, 
\q1 ka yíe biʼnun ń lɛ, 
\q1 ka yíe biʼtub ń cii, 
\q1 ka yíe bɛ ń bɛnde niʼtingi biʼyɛnm ni, 
\q1 ka yíe bɛ ń lèbre biʼtetem ŋɔ ń buu bɛ.› » 
\m  
\v 28 Nɛ Pɔl tí tɔke' bɛ ki ye: «Bɛnde mɛn kí ye Uwien sɔn' nni bà ŋa yé *Sufmbɛ saan nɛ ń tì tɔke bɛ miŋmiɛnm ya gbɛr. Bɛn li cengeh tù.» 
\p  
\v 29 [Pɔl len' nnɔ ma nnɔ, nɛ *Sufmbɛ nnɔ siere' ki findeh nin tɔb ki gbiekeh.]\f + \fr 28:29 \ft Bi kpiɛ' ki kɛle' tigbɔnt tà nnɔ ya tuba ni migbiirm 29 ŋa te tuʼni.\f* 
\p  
\v 30 Pɔl tien' ibinŋmɛn ile nɛ ki te kuduku kùa u paanh kuʼbo nnɔ ni, ki teknh bà kɛ bàareh uʼsaan nnɔ.  
\v 31 U tɔkeh binib Uwien ya bɛl ya gbɛr nin Yonbdaan *Yesu Kristo ya gbɛr, ki ŋmɔbe lifɛ̀l ki lienh, nɛ uba ŋa piendeh wɔ.