\id 2CO Gangam: Le livre de la Nouvelle Amitié 2010 \h 2 Korɛnt yaab \toc1 Kugbɔnlieku kùa Pɔl kɛle' ki de' Korɛnt yaab nnɔ \toc2 2 Korɛnt yaab \toc3 2 Kor \mt2 Kugbɔnlieku kùa Pɔl kɛle' ki de' \mt1 Korɛnt \mt2 yaab nnɔ \imt1 Nà wɔngeh kugbɔnku kuu te ma bo \ip Pɔl kɛle' kugbɔnkpiɛku kùa ki de' Korɛnt yaab nnɔ ya puoli bó nɛ wɔn nin uʼyul jon' niʼbó. U tì baa' nɛ biʼyɛnm ŋa ŋmaake' uʼbo. Biʼni biba mɔnɔn yìe ki ye wa yé Yesu ya tond. Pɔl mɔ ya yɛnm ŋa ŋmaake' biʼbo. Nɛn bo nɛ wa wuɔke' biʼsaan, ki liɛbe' Efɛs ya du bó. U tì baa' nɛ ki kɛle' kugbɔntɔku nin tinunsiir ki de' Tit wɔ ń tì de bɛ. Ku ya gbɔnku bole' nɛ, nil ŋa bɛn nì tien' ma. Tit tuke kugbɔnku nnɔ uyo wà ki joh Korɛnt nnɔ, Pɔl ya yɛnm ŋa dɔ. Tit liɛbe' ní ki lá cende' Pɔl Maseduɔnn ya du ni nɛ, ki tɔke' wɔ ki ye Korɛnt yaab tuo' uʼgbɛr ki lèbre' biʼtetem, nɛ uʼyɛnm ji duɔn' nɛ u kɛle' kugbɔnku kuu kí de bɛ. \ip Kí cin liyul 1 kí tì baa iyul 7 Pɔl len' ki fie' uʼba, ki ye u yé Kristo ya tond nɛ, nɛ nì yé uʼbo lituonl nɛ. Ijɛnd nin kinunbɔnk tu' wɔ uʼtuonl ni ki yɛbe, ama u juun' ki teke' nɛn kɛ. \ip Kí cin iyul 8 kí tì baa 9 Pɔl sureh Kristo yaab bà te Korɛnt ya du ni nnɔ bɛ ń pu Kristo yaab bà te Yerusalɛm ni, ka ŋmɔbe niba nnɔ mipum nin tinimɔ̀nt. \ip Kí cin iyul 10 kí tì baa 13 Pɔl wuɔn' unil li ŋmɔbe mitetem mà, kí li yé Kristo ya tond nɛ. U ya bùol Kristo ya tond yé unil wà jiindeh uʼba tingi ki kpiendeh bitɔb nɛ. \c 1 \s1 Ifuonde \p \v 1 Min Pɔl, n yé *Yesu Kristo ya tond nɛ Uwien ya yíem bo. Min nin tiʼninjɛ Timote nɛ kiɛh kugbɔnku kuu tí de Uwien ya taanl yaab bà te Korɛnt ya du ni nnɔ nin bà mɔ kɛ yé uʼyaab ki te Akayi ya tinfɛnm kɛ ni nnɔ. \v 2 TiʼBaa Uwien nin Yonbdaan *Yesu Kristo ń juoke nɛ, kí de nɛ uyɛnduɔn. \s1 Niʼmɔ ń li duɔndeh niʼtɔb ya yɛnm \p \v 3 Tí pɛ̀ke mɛn Uwien tiʼYonbdaan *Yesu Kristo ya Baa. U yé tiʼBaa wà muɔh binib micɛcɛkm ki gbiekeh nɛ, ki yé Uwien wà duɔndeh binib ya yɛnm isɛn kɛ ni. \v 4 U duɔndeh tiʼyɛnm ijɛnd kɛ ni ŋɔ tiʼmɔ ń li freh ki duɔndeh binib bà lɛnh ijɛnd kɛ ya bol ya yɛnm kí ñɛ tinbi mɔnɔn lɛnh uyɛnduɔn wà uʼsaan nnɔ bo nɛ. \v 5 Nnɔ nɛ Kristo bo, ti lɛnh ijɛnd ki gbiekeh ma nnɔ wɔn Kristo bo nɛ Uwien duɔndeh tiʼyɛnm mɔ ki gbiekeh. \v 6 Ti te uyɛnsaa ni la, ti nuunh ninbi ya yɛnduɔn nin niʼŋmɛrm nɛ. Uwien duɔn' tiʼyɛnm ŋɔ tiʼmɔ ń duɔn niʼyaam ní juun kí tuo ti jinh ijɛnd yà nnɔ nɛ. \v 7 Nɛn bo, ti cinbe ki du niʼbo ki gbien', kimɛ ti bɛn ki ye tinbi nin ninbi taakeh ki jinh ijɛnd ma nnɔ, ti li taan kí li ŋmɔbe uyɛnduɔn mɔ nɛ. \p \v 8 Tiʼyaabɛ, ta yíe ní li te ka bɛn ki ye ijɛnd là tu' tɛ Asi ya tinfɛnm ni. Ijɛnd nnɔ ŋa là ŋmɔbe fuul. Ì là faake' nin tɛ cɛɛn nɛ, nɛ ta ji là daan ki ye ti li lɛ limiɛl mɔnɔn. \v 9 Imɔ̀n, tinbi mɔnɔn là maale' ki ye tiʼkuum ya yo baa' nɛ. Nì là tien' nnɔ ŋɔ ti la ji ń li du tiʼba bo, ama tí li du Uwien wà mɛkreh bitɛnkpiib nnɔ bo nɛ. \v 10 Wɔn nɛ ñɛn' tɛ mi ya kubiɛrm ni, ki tí li ñɛn tɛ miʼni mɔ. Imɔ̀n, ti du wɔn bo nɛ ki ye u li ñɛn tɛ len. \v 11 Niʼmɔ toreh tɛ len nɛ nin niʼkaare. Nnɔ nɛ Uwien dienh tɛ mimɔnm kí ñɛ linigol ya kaare bo. Nɛ tinbi bo binib bà yɛbe mɔ li faare Uwien. \s1 Nà cère' Pɔl pien' uʼsɛn ya jom \p \v 12 Ti jɛbnh tiʼba nà bo si: ti bɛn tiʼyɛnm ni, ki ye ti ŋmɔbe mitetem mà nnɔ ñɛn' Uwien saan nɛ. Mì wien nɛ, ki cuube uŋɛndun wuu ni, niʼkɛ tu nin ninbi bo. Uwien ya juokm nɛ cère' ti te nnɔ, na yé nisaalyɛnfuom. \v 13 Ti kɛle' nɛ tigbɛr tà tiʼgbɔnt ni nnɔ, gbɛr tuba ŋa te len ŋɔ ní kàan ka ń fre kí bɛnde tuʼtingi. Nɛ n teke' ki jin' ki ye ni li fre kí bɛnde tuʼkɛ ya tingi \v 14 tɛn ni cin' ki bɛndeh ma ki teh tinbi nɛ yé niʼjɛnjɛbn, nɛ niʼmɔ li yé tiʼyɛ lidaali là Yonbdaan *Yesu li baa ní nnɔ. \p \v 15 N là ŋmɔbe mi ya dum ya bol nɛ ki cɛ̀kre' nʼyɛnm ń kpiɛ kí baa niʼsaan ŋɔ ní tí ń lɛ mimɔnm kí pukn. \v 16 N ñɛn' niʼsaan la, n li jo Maseduɔnn ya tinfɛnm bó nɛ, kí tí ń liɛbe ní niʼsaan ŋɔ ní de nni nà kɛ ciɛke nni ń fre kí jo Sude ya tinfɛnm bó. \v 17 N cɛ̀kre' nʼyɛnm ń tien nnɔ ma nnɔ, ma tùɔre' ki maale' nɛ-ɛɛ? Bii n cɛ̀kre' nʼyɛnm ń tien nà nnɔ yé unisaal ya yɛnmaale nɛ, ŋɔ ń ye nɛn nɛ, kí liɛbe kí ye nɛn ŋa ñí? \v 18 Uwien yé umɛmɔ̀ndaan nɛ. U bɛn ki ye ta tɔkeh nɛ ki teh nɛn nɛ, ki liɛbeh ki teh nɛn ŋa ñí. \v 19 Kimɛ *Yesu Kristo Uwien ya Bijɛ wà min nin Silfɛn\f + \fr 1:19 \ft Bi liɛbe' ki yih \fq Silfɛn \ft nɛ Silas. Liike Itùon 15:22, 40.\f* nin Timote là tɔke' nɛ uʼgbɛr nnɔ ŋa teh nɛn nɛ, kí liɛbe kí ye nɛn ŋa ñí. Ama u tuu ki cɛ ki teh nɛn nɛ. \v 20 Wɔn bo nɛ Uwien là pùon' ki ye u li tien nà kɛ nnɔ tien'. Wɔn bo mɔ nɛ ti teh «Ami» ki kpiɛkreh Uwien. \v 21 Wɔn Uwien nɛ cère' tinbi nin ninbi faa mitekjim ni kí ñɛ Kristo bo. Wɔn nɛ gɛ̀nde' tɛ ki tien' uʼyaab, \v 22 ki tien' uʼdìɛku tiʼbo, ki cère' *Mifuoñaanm te tiʼfɛ̀l bo. Nɛn nɛ wuɔn' ki ye ta ń lúo mimɔnm mà u bonde' mɛ̀ ki ble' tɛ nnɔ. \p \v 23 Min wɔn, n taa' Uwien nɛ ki tien' nʼmɔ̀nkunl, n nɛn la, u la dàan nni. Ma là yíe ń len tuba, tù ń saa niʼyɛnm nɛ. Nɛn nɛ cère' ma liɛbe' ní Korɛnt ni. \v 24 Na yé ti nuunh tí wɔbn nɛ kí wuɔn nɛ ni li teke Uwien kí ji ma bo nɛ, kimɛ ni co mitekjim kenken nɛ. Ama ti nuunh tinbi nin ninbi ń taan kí sɔn ŋɔ ní li ŋmɔbe uyɛnsɔnge nɛ. \c 2 \p \v 1 Min cɛ̀kre' nà sɔ nʼyɛnm ni: nì yé n li liɛbe ní niʼsaan, niʼyɛnm ń saa la, ma we ní. \v 2 Kimɛ min nin yul saa' niʼyɛnm la, ń ji li lɛ ŋmɛ wɔ ń de nni uyɛnsɔnge? Na yé n saa' ninbi bà ya yɛnm nnɔ-ɔɔ? \v 3 Nɛn bo nɛ n tí là kɛle' nɛ kugbɔnku kuba, kimɛ ma là yíe ń baa nʼyɛnm ń saa ninbi bà bi li de nni uyɛnsɔnge nnɔ bo. N bɛn niʼkɛ ya tetem. Nà li sɔnge nʼyɛnm nnɔ li sɔnge niʼkɛ mɔ yaam nɛ. \v 4 N là kiɛh nɛ kugbɔnku nnɔ ma nnɔ, nʼyɛnm ŋa là ŋmɛ fiimu nɔ, nì wi nni ki tì kɛnde' nɛ n muɔh brìbrì. Nin nɛn kɛ ŋɔ ma là kɛle' kugbɔnku bugbɛn ń saa niʼyɛnm, n la yíe ní bɛnde n yíe nɛ ki tì kpɛ ma bo nɛ. \s1 Wà bii' nnɔ, ní fère wɔ \p \v 5 Unil tien' uyɛnsaa ya bonn la, na yé u saa' min baba ya yɛnm nɛ, u saa' niʼkɛ yaam nɛ. Ma yíe ń len kí tì kɛnde. Na li yé niʼkɛ mɔnɔn la, u saa' niʼni biba yaam. \v 6 U ya daan wɔn, niʼni bà yɛbe kɔn' nin wɔ ma, nì dɛ̀kre nɛ. \v 7 Nɛn bo, ni ji bi li fère wɔ uʼbiil nɛ, kí duɔn uʼyɛnm. Nnɔ ŋa ñí la, uʼyɛnm ji li saa kí tì kɛnde nɛ. \v 8 Nɛn bo nɛ n sureh nɛ ní wuɔn wɔ kí ye ni yíe wɔ. \v 9 Kimɛ n kiɛh nɛ kugbɔnku kuu ma nɔ, n yíe ń diire kí liike ni boh tibont isɛn kɛ ni bii na boh nɛ. \v 10 Ni fère' unil wà uʼbiil la, nʼmɔ fère wɔ nínɔ. N fère' wɔ uʼbiil ma nnɔ, na bi ciɛke min ń fère wɔ, ninbi bo nɛ n fère' udaan Kristo ya nun bó, \v 11 ŋɔ ki la de *Satan usɛn wɔ ń lɛre kí tuln tɛ, kimɛ ti bɛn u maaleh tiʼbo yà. \s1 Pɔl ya yɛnm saa' Trowas ya du ni \p \v 12 N là jon' Trowas ya du bó ń tì tɔke Kristo ya gbɛmɔnmɔnt nɛ. Nin Yonbdaan de' nni usɛn ń sɔn lituonl bugbɛn ma kɛ nnɔ, \v 13 nʼyɛnm ŋa là dɔ, kimɛ ma là laa' nʼninjɛ Tit. Nɛn bo nɛ n là cɛ̀be' udu nnɔ yaab ki bure' Maseduɔnn ya tinfɛnm bó. \s1 Yesu Kristo nɛ mɔ̀n' ki faake' \p \v 14 Tɔ, tí faare mɛn Uwien. Uyo kɛ u cèreh ti te binib bà wɔngeh ki teh u mɔ̀n' ki faake' ya cɛkl ni nɛ kí ñɛ Kristo bo. Kí ñɛ tinbi bo nɛ u cèreh binib bɛndeh Kristo ya gbɛr niʼkɛ saan. Uʼgbɛr ya bɛndm nnɔ te tɛn lɛfina wà ya nu ŋmɛ ki joh niʼkɛ saan nɛ. \v 15 Imɔ̀n, Uwien bo, ti yé Kristo ya lɛfina nɛ ki nu ki ŋmɛ. Bà pɛ miŋmɛrm ya sɛn bo nin bà pɛ usɛn wà li cère bɛ ń juore fɛnm kɛ ciih lɛfina nnɔ ya nu nɛ. \v 16 Lɛfina nnɔ yé biba bo mikuum ya nu nɛ, ki tukeh mikuum ki bàareh bɛ, ki yé bitɔb bo limiɛl ya nu, ki cèreh bi lɛnh limiɛl. Ŋmɛ li fre kí sɔn li ya tuonl-i? \v 17 Tinbi ŋa taah Uwien ya gbɛr ya tɔkm ki teh ukpenkpende tɛn binib bà yɛbe teh ma bo. Uwien nɛ sɔn' tɛ. Kristo bo nɛ ti tɔkeh wɔn Uwien ya gbɛr uʼnun bó, jɔknt ŋa te tiʼfɛ̀l bo. \c 3 \s1 Kujɔtiefɛ̀nku ya tuonl \p \v 1 Ni maaleh tí biɛ kí taa tiʼba kí wuɔn nɛ nɛ? Bii ni maaleh tí de nɛ tigbɔnt kí wuɔn kí ye ti yé *Yesu ya tondb nɛ? Bii ni maaleh ninbi nɛ ń de tɛ tigbɔnt kí wuɔn kí ye ti yé bɛ, tɛn binib biba teh ma bo? \v 2 Ninbi nin niʼyul nɛ yé tiʼbo kugbɔnku. Kugbɔnku nnɔ kɛle' tiʼfɛ̀l ni nɛ, nɛ unil kɛ bɛn kù, ki kaan' kù mɔ. \v 3 Imɔ̀n, ni mɔnbe ki yé Kristo bo kugbɔnku nɛ kí ñɛ tiʼtuonl bo. Kua kɛle' nin sìem, kù kɛle' nin Uwien wà fuobe ya Fuoñaanm nɛ. Kua kɛle' tɛnpɛnpɛn bo, kù kɛle' binib ya fɛ̀l ni nɛ. \p \v 4 Kristo bo, ti ŋmɔbe mi ya dum nɛ Uwien ya nun bó. \v 5 Ta maale' ki ye ti li fre kí tien niba tiʼtiɛma tuɔm bo, ama Uwien nɛ cèreh ti freh ki teh, ti teh nà. \v 6 Wɔn nɛ de' tɛ mituɔm ki cère' ti yé kujɔtiefɛ̀nku ya tonsɔnb. Kujɔtieku nnɔ ŋa ñɛn' Moyis kɛle' *yiko wà nnɔ, kù ñɛn' *Mifuoñaanm nɛ. Kimɛ *yiko bàareh nin mikuum nɛ, nɛ *Mifuoñaanm dienh limiɛl. \p \v 7 Yiko nnɔ là kɛle' itɛnpɛnpɛn bo nɛ, ki ŋmɔbe Uwien ya kpiɛke, ki cère' Moyis ya nun bó windeh. Israyɛl yaab ŋa là li fre kí liike uʼnun bó kí ñɛ ukpiɛke nnɔ bo. Ama ukpiɛke nnɔ ŋa wuɔkreh. Nì yé *yiko wà bàareh nin mikuum ya tuonl là ŋmɔbe u ya kpiɛke la, \v 8 bɛ li tien *Mifuoñaanm ya tuonl ya kpiɛke ŋa ń cɛn nnɔ? \v 9 Lituonl là bo Uwien li bu kí biin binib ŋmɔbe ukpiɛke la, bɛ li tien lituonl là li cère wɔ ń bù binib bigbɛmɔ̀ndɛnb ŋa ń li ŋmɔbe kí cɛn nnɔ? \v 10 Nɛn bo nɛ ukpiɛke wà là windeh uyo bo nnɔ ŋa yé bonn fɛnfɛnnɔ ya kpiɛke wà ŋa ŋmɔbe u ya tɔ nɔ bo. \v 11 Nì yé nà ŋa wuɔkreh ŋmɔbe ukpiɛke la, bɛ li tien nà tuu ki te ŋa ń li ŋmɔbe ukpiɛke kí cɛn nɛn-i? \p \v 12 Ti du li ya dɛndɛnl bo nɛ ki ŋmɔbe lifɛ̀l. \v 13 Ta teh tɛn Moyis là teh ma bo. U là pibndeh uʼnun bó ŋɔ Israyɛl yaab la lɛ ukpiɛke wà windeh ka ń wuɔke nnɔ ya gbenm nɛ. \v 14 Ama biʼyɛnm juore' ki liibe nɛ. Haali nin dinnɔ bi kàanh Kujɔtiekpaaku ya gbɔnku la, nà là lìeke biʼnun bó nnɔ biɛ ki te nɛ, na lèkre'. Kristo ŋa ñí la, uba ŋa ń fre kí lèkre nɛ̀. \v 15 Imɔ̀n, haali nin dinnɔ bi kàanh Moyis ya gbɔnt la, nì te tɛn niba nɛ cùube biʼyɛnm bo. \v 16 Ama unil pekre' ki paan' Yonbdaan bo nɛ la, uʼyɛnm li cìbre. \v 17 Kimɛ Yonbdaan yé *Mifuoñaanm nɛ. Nɛ Yonbdaan ya Fuoñaanm te nà saan la, liwiel nɛ te niʼsaan. \v 18 Tinbi bà kɛ niba ŋa ji lìeke tiʼnun bó nnɔ, ti te tɛn kinunliik nɛ bi likeh ki lɛnh Yonbdaan ya kpiɛke windeh ma bo. Nɛ wɔn wà yé *Mifuoñaanm nnɔ lèbreh tɛ ki cèreh ti nɛngreh wɔ, ki lɛnh ukpiɛke u yɛbreh ki joh. \c 4 \s1 Uwien taa' uʼfaal ki ŋukn' tinbi bà yé isɛncɛb nnɔ nɛ \p \v 1 Uwien ya nimɔ̀nt bo nɛ u taa' uʼtuonl ki ŋukn' tɛ. Nɛn bo nɛ tiʼgbɛnɛnt ŋa ŋɛndeh. \v 2 Ama ti wiɛ' itùon yà yé libɔnbɔnl ni ya tùon ki ŋmɔbe ifɛ nnɔ. Ta taah cekn ki lɛreh nib, ka lèbreh Uwien ya gbɛr ye ma. Ama tinbi tɔkeh tigbɛmɔ̀nt baba nɛ nì wien. Nnɔ nɛ unil kɛ li du tiʼbo Uwien ya nun bó. \v 3 Nɛ nì yé ti tɔkeh tigbɛmɔnmɔnt tà nnɔ ya tingi biɛ ki buɔ la, tuʼtingi buɔ bà juonh fɛnm nnɔ bo nɛ. \v 4 Bi yé binib bà ŋa teke' Kristo ki jin' nɛ. *Satan wà yé uŋɛndun wuu ya wien nnɔ nɛ libe' biʼyɛnm ki cère' ba lɛnh tigbɛmɔnmɔnt ya wenwenku. Kuwenwenku nnɔ wɔngeh Kristo wà yé Uwien ya nɛnnɛnku nnɔ ya kpiɛke nɛ. \p \v 5 Tɔ, ti tɔkeh nɛ tigbɛr tà nnɔ ŋa lienh tinbi bo, tù lienh *Yesu Kristo bo nɛ ki teh wɔn nɛ yé Yonbdaan. Tinbi bɛn wɔn, ti tɔkeh nɛ ki teh ti yé niʼtonsɔnb nɛ wɔn *Yesu bo. \v 6 Kimɛ Uwien wà là ye: «Kuwenwenku ń wende licinñunl ni nnɔ», wɔn nɛ wende' tiʼfɛ̀l ni ŋɔ tí bɛnde uʼkpiɛke wà windeh [Yesu] Kristo ya nun bó nnɔ. \p \v 7 Tinbi bà yé isɛncɛb nnɔ, Uwien taa' uʼgbɛmɔnmɔnt tà yé lifaaciɛnl nnɔ ki ŋukn' tinbi nɛ. Nɛn nɛ wuɔn' ki ye mituɔm mà ŋa ŋmɔbe mì kpɛ nin bà nnɔ ñɛn' Uwien saan nɛ, ma ñɛn' tinbi saan. \v 8 Bi pɛbeh tɛ isɛn kɛ ni nɛ, ama ba freh ki mɛreh tɛ. Ti te iyɛnbɛn ni, ama ti tuu ki ŋmɔbe lidɛndɛnl nɛ. \v 9 Bi bùuh tɛ, ama ba nɛ̀ndeh tɛ. Bi gbɔ̀breh tɛ, ama ba freh ki gbendeh tiʼgbɛr. \v 10 Uyo kɛ ti jinh *Yesu là jin' ijɛnd yà uʼkuum ni nnɔ nɛ tiʼgbɛn ni, ŋɔ nɛ̀ ń wuɔn kí ye uʼfuobm mɔ te tiʼni. \v 11 Imɔ̀n, *Yesu bo, mikuum tuu ki kpàakeh tɛ nɛ tiʼfuobm ni uyo kɛ ŋɔ nɛ̀ ń wuɔn kí ye uʼfuobm te tiʼgbɛnɛnt tà li kpo nnɔ ni. \v 12 Nnɔ nɛ mikuum benh nin tinbi, nɛ ninbi lɛnh mifuobm. \p \v 13 Tɔ, nà kɛle' *Uwien ya gbɔnku ni nnɔ tiʼmɔ teke' nɛn nɛ ki jin'. Nì kɛle' ki ye: «N teke' ki jin' ma nnɔ, nɛ ki len'.» Tiʼmɔ teke' ki jin' ma nnɔ, nɛ ki lienh. \v 14 Imɔ̀n, ti bɛn ki ye Uwien wà mɛkre' Yonbdaan *Yesu nnɔ li mɛkre tiʼmɔ tí li te nin *Yesu wɔ ń taa tinbi nin ninbi kí jo uʼba saan. \v 15 Ninbi bo nɛ i ya jɛnd kɛ tu' tɛ, ŋɔ Uwien ya mɔnm ń li yɛbreh ki joh, kí cère binib bà yɛbe ń li tùɔreh ki faareh wɔ, ki kpiɛkreh wɔ. \s1 Kí li fuobe mitekjim bo \p \v 16 Nɛn bo nɛ tiʼgbɛnɛnt ŋa ŋɛndeh. Tiʼgbɛnɛnt jìinh ki joh mɔnɔn la, tiʼyɛnm ni wɔn, ti fɛ̀ndeh nɛ daan kɛ daan. \v 17 Kimɛ fɛnfɛnnɔ ya jɛnd ŋa yé bonn nà kpiɛke tiʼbo, ka wuɔkreh mɔ. Ama ì bondeh tɛ tí lɛ ukpiɛke wà yɛbe ka tì ŋmɔbe u kpɛ nin bà, ki li tuu ki te mɔ nɛ. \v 18 Tinbi ŋa tɔnge bi lɛnh tibont tà, ama ti tɔnge ba lɛnh tà nɛ. Kimɛ bi lɛnh tà nnɔ ŋa wuɔkreh, nɛ ba lɛnh tà nnɔ, tun tuu ki te nɛ. \c 5 \p \v 1 Tɔ, ti bɛn ki ye ti fuobe nin tigbɛnɛnt tà kitink kiɛ bo nɔ te tɛn lininbonl nɛ. Lininbonl nnɔ lá bere' la, ti ŋmɔbe iden yà li tuu ki te Uwien bonde' yì ki ble' tɛ paaki bó. Wɔn Uwien nɛ mɛn' iden bugbɛn, na yé nil nɛ mɛn' yì. \v 2 Ti laan te kitink kiɛ bo ma nɔ, ti jɛ̀ndeh nɛ ki dunh, tiʼnun mɔ́n tí lɛ iden yà te paaki bó nnɔ kí kɔ. Iden nnɔ te tɛn liliɛrl nɛ tí taa kí gole. \v 3 Ti gole' liliɛrl nnɔ la, ta ji li te ñil. \v 4 Tiʼgbɛnɛnt laan te tɛn lininbonl kitink kiɛ bo ma nɔ, ti dunh tɛn ti tuke litukl nɛ lì kpiɛke nin tɛ. Na yé ti yíe tí dàan ti ŋmɔbe tigbɛnɛnt tà kitink kiɛ bo nɔ nɛ, ama ti nuunh ti li lɛ tigbɛnɛnt tà paaki bó nnɔ nɛ ń pibn tuʼbo ŋɔ mifuobm ń fuɔbe kí ñɛn nà li kpo tuʼni nnɔ. \v 5 Uwien nin uʼyul nɛ bonde' tɛ nɛn kɛ. U de' tɛ *Mifuoñaanm ma nnɔ nɛ wuɔn' ki ye ta ń lúo mimɔnm mà u bonde' mɛ̀ ki ble' tɛ nnɔ. \p \v 6 Nɛn bo nɛ ti ŋmɔbe lifɛ̀l uyo kɛ. Ama ti bɛn ki ye ti laan ŋmɔbe tiʼgbɛnɛnt tà kitink kiɛ bo nɔ, ti te kucɛ̀nku nɛ, ka nɛke Yonbdaan den. \v 7 Kimɛ mitekjim nɛ pekreh tɛ, nà yé ti lɛnh nà nɛ pekreh tɛ. \v 8 Imɔ̀n, ti ŋmɔbe lifɛ̀l, ki bi yíe tí dàan tuu ya gbɛnɛnt nɛ kí jo kí li te Yonbdaan saan. \v 9 Ama ti juore' ki ŋmɔbe tigbɛnɛnt tuu nɔ bii ti dàan' tù la, tiʼnun mɔ́n nà bo si: tí sɔnge Yonbdaan ya yɛnm nɛ. \v 10 Kimɛ nì kpɛ tiʼkɛ ń sere Kristo ya nun bó nɛ, wɔ ń bu tɛ tibuur kí cère unil kɛ ń lɛ u kpɛ nà kí ñɛ u tien' nà kitink kiɛ bo. Nì yé nà mɔn bii nà bre nɛ la. \s1 Kristo nɛ taan' binib nin Uwien buñɔbu \p \v 11 Ti bɛn Yonbdaan ya bom yé nibonn nà. Nɛn bo nɛ ti sureh binib bɛ ń tuo uʼñɔbu bó. Uwien bɛn tɛ mɔnmɔnm; n du ki ye niʼmɔ bɛn tɛ mɔnmɔnm niʼfɛ̀l ni. \v 12 Ta nuunh tí liɛbe kí taa tiʼba kí wuɔn nɛ, ama ti yíe ní lɛ ni li ñi nà bo, kí li jɛbnh niʼba kí ñɛ tinbi bo nɛ. Nɛn bo, ni li fre kí jiin binib bà jɛbnh biʼba upaan bo ya bont bo, ki dàandeh nà te lifɛ̀l ni nnɔ bo. \v 13 Nì yé ti sɔnh liwaartuonl nɛ la, ti sɔnh ki dienh Uwien nɛ. Ti tí sɔnh liyɛnfotuonl nɛ la, ti sɔnh ki dienh ninbi nɛ. \v 14 Kristo ya yíem nɛ sureh tɛ ki cère' ti ŋmɔbe yii ya yɛnmaale. Yin si: unibaab nɛ teke' binib kɛ ya kuum ki kpo'. Nɛn bo, unil kɛ taan' ki kpo' nin wɔ nɛ. \v 15 U teke' biʼkɛ ya kuum ki kpo' ŋɔ nɛ̀ ń wuɔn kí ye bà fuobe ŋa ji fuobe ki de' biʼba, ama bi fuobe ki de' wɔn wà teke' biʼkɛ ya kuum ki kpo', ki mɛkre' bitɛnkpiib ni nnɔ nɛ. \p \v 16 Nnɔ nɛ, ñɛ fɛnfɛnnɔ kí li joh ta ji li bùh nib unisaal bùh binib ma bo. Nì yé uyo uba ti là bùh Kristo unisaal bùh binib ma bo mɔnɔn la, ta ji bùh wɔ nnɔ. \v 17 Nɛn bo nɛ unil yé Kristo yɔ la, udaan ji yé unifaan nɛ. Nibonkpaann gben'-a! Nibonfɛ̀nn nɛ ji te. \v 18 Nɛn kɛ ñɛn' Uwien saan nɛ. Wɔn nɛ cère' tinbi nin wɔn taan' buñɔbu kí ñɛ Kristo bo, ki de' tɛ lituonl ki ye tí tɔke binitɔb biʼmɔ ń taan wɔ buñɔbu. \v 19 Imɔ̀n, Kristo bo Uwien cère' uŋɛndun ya nib nin wɔn taan' buñɔbu. Wa ji tuuke binib ya biil. U de' tɛ lituonl ki ye tí tɔke binitɔb biʼmɔ ń taan wɔ buñɔbu nɛ. \p \v 20 Ti se Kristo ya taal ni nɛ ki tɔkeh nɛ tigbɛr tuu, nɛ kí ñɛ tinbi bo Uwien nin uʼyul nɛ lienh nɛ. Ti gbáanh nɛ nɛ, Kristo ya yel bo, taan mɛn nin Uwien buñɔbu. \v 21 Kristo ŋa là tien' biɛre iba nin itɔ. Uwien là tun' wɔ ti ya biɛre nɛ, ŋɔ kí ñɛ wɔn bo, Uwien ń bù tɛ bigbɛmɔ̀ndɛnb. \c 6 \p \v 1 Ti tɛ ki sɔnh Uwien ya tuonl ma nnɔ bo nɛ ti sureh nɛ, ni la cère ni laa' bupaabu bùa uʼsaan nnɔ ń juore fɛnm. \v 2 Kimɛ nì kɛle' *Uwien ya gbɔnku ni ki ye: \q1 «Uyo wà nì kpɛ nnɔ \q1 nɛ n teke' aʼkaare. \q1 Miŋmɛrm ya daali, \q1 nɛ n tore' ŋɛ.» \m Tɔ, nì ji kpaan' uyo sɔ, miŋmɛrm ya daali sɔ. \p \v 3 Ta yíe ti teh nà ń tuln uba Uwien ya sɛn ni ŋɔ uba ń len tiʼtuonl bo fɛnfɛnm nɛ. \v 4 Ama tibont kɛ ni, ti wɔngeh ki teh ti yé Uwien ya tonsɔnb nɛ, ki ŋmɔbe kuminku ki gbien' ijɛnd nin liwɔbl nin iyɛnbɛn ni. \v 5 Ti tuo' tipuɔr nin lipɛkl nin binib kpreh tiʼbo ma nin kujiinku kɛ ya bol, ki père' migùɔnm, ki wɔln' mikònm. \v 6 Nin nɛn kɛ ŋɔ tiʼtetem wien nɛ. Ti ŋmɔbe mibɛnm Uwien ya sɛn bo, ki ŋmɔbe liyɛnguol, ki teh tinimɔ̀nt. *Mifuoñaanm te nin tɛ, ti yíe binib imɔ̀nmɔ̀n, \v 7 ki kpaandeh tigbɛr tà yé tigbɛmɔ̀nt, Uwien ya tuɔm te nin tɛ. Ti taah tigbɛmɔ̀nt nɛ ki teh tijɛkɔnwɛnt, ki ñih ki guɔnh. \v 8 Biba kpiɛkreh tɛ, nɛ bitɔb yuɔndeh tɛ. Biba sukreh tɛ, nɛ bitɔb pɛ̀keh tɛ. Bi yih tɛ bitonnɛndɛnb ama ti yé bigbɛmɔ̀ndɛnb nɛ. \v 9 Bi teh tɛn ba bɛn tɛ nɛ, ama kí nín bɛn tɛ kɛin. Bi likeh tɛ tɛn ti kpo' ŋɔ, ama ti nín fuobe nɛ. Bi ñih tɛ, ama ba kuuleh tɛ. \v 10 Bi saah tiʼyɛnm, ama tiʼyɛnm tuu ki sɔnge nɛ. Bi maaleh ki teh ti yé bijiinb nɛ, ama tinbi nɛ cèreh bà yɛbe lɛnh lifaal. Bi maaleh ki teh ta ŋmɔbe niba nɛ, ama ti nín ŋmɔbe niʼkɛ. \p \v 11 Ninbi Korɛnt yaabɛ, ta ŋmìɛre' nɛ gbɛr tuba, ti yíe nɛ nin tiʼfɛ̀l kɛ nɛ. \v 12 Ti ya yɛnm pɛ niʼbo cɛɛn nɛ, ni ya yɛnm nɛ ŋa pɛ tiʼbo. \v 13 Niʼmɔ ń tien nnɔ kí jiin tɛ. Niʼmɔ ń cère niʼyɛnm ń li pɛ tiʼbo. Ni te tɛn nʼtiɛma bumu ma nnɔ nɛ cère' n len' nɛ nnɔ. \s1 La teh mɛn tɛn bà ŋa pɛ Wien bo \p \v 14 La taa mɛn niʼyul kí kpɛle bà ŋa teke' Uwien ki jin', kimɛ ninbi nin bɛn ŋa ń fre kí li tɛ gbɛr. Nà cuube nin nà ŋa cuube li fre kí taan-ii? Kuwenwenku nin licinñunl li fre kí taan-ii? \v 15 Kristo nin *Satan li fre kí kpaan buñɔbu-uu? Wà teke' Kristo ki jin' nin wà ŋa teke' wɔ ki jin' tɛ tigbɛr-ii? \v 16 Uwien ya duku nin ibule tɛ-ɛɛ? Nɛ tinbi nɛ yé Uwien wà fuobe ya duku. Wɔn Uwien nɛ len' ki ye: \q1 «N li te biʼsiik ni nɛ ki cuonh nin bɛ, \q1 ki li yé biʼWien, \q1 nɛ bɛ ń li yé nʼnib.» \m \v 17 Nɛn bo nɛ Yonbdaan liɛbe' ki len' ki ye: \q1 «Ñɛ mɛn biʼni kí jɛnde bɛ. \q1 La mɛ mɛn jɔknt ya bont, \q1 ŋɔ ń teke nɛ.» \m \v 18 Wɔn Yonbdaan mituɔm kɛ ya daan tí len' ki ye: \q1 «N li yé niʼBaa, \q1 nɛ ní li yé nʼbijiɛb nin nʼbisiɛb.» \c 7 \p \v 1 Nʼjɔtiebɛ, Uwien là pùon' tinbi nɛ tu ya bont kɛ. Nɛn bo cère mɛn tí ñɛn nà kɛ yé tijɔknt tiʼgbɛnɛnt nin tiʼfɛ̀l ni, kí cère Uwien ń tien tɛ uʼyaab kí tì gben, tí li boh wɔ. \s1 Pɔl ya yɛnm sɔnge Kristo yaab bà te Korɛnt ni nnɔ bo \p \v 2 Li ñikndeh mɛn niʼyɛnm ń li pɛ tiʼbo. Ta bii' uba, ka tuln' uba, ka lɛre' ki jin' uba ya bonn. \v 3 Na yé n nuunh ń biin nɛ, nɛ ki lienh nɔ. Kimɛ n kpiɛ' ki len' ŋɔ ki ye ti fuobe-ee, ti kpo'-oo; tiʼyɛnm pɛ niʼbo nɛ. \v 4 N du niʼbo ki gbien'. Ninbi nɛ yé nʼbo ijɛnjɛbn. Nʼyɛnm dɔ cɛɛn nɛ. Tiʼjɛnd kɛ ni nʼyɛnm sɔnge cɛɛn nɛ. \p \v 5 Tɔ, ti tì baa' Maseduɔnn ya tinfɛnm ni ma, ta laa' fuorl, ama ti jin' ijɛnd kɛ ya bol nɛ len. Ikɔ̀nkɔ̀n là jebe' tɛ niʼkɛ saan nɛ, nɛ bujɛwaanbu mɔ coh tɛ. \v 6 Ama Uwien wà dienh binib bà ya yɛnm saa' uyɛnduɔn nnɔ cère' Tit baa', nɛ tiʼyɛnm duɔn'. \v 7 Na yé Tit ya baam baba nɛ duɔn' tiʼyɛnm. U tɔke' tɛ ki ye u laa' uyɛnduɔn wà niʼsaan nnɔ mɔ duɔn' tiʼyɛnm nɛ. U tɔke' tɛ ki ye niʼnun mɔ́n ní tí ń lɛ nni, nɛ ni kɛ tinunsiir bo, ki ye niʼnun mɔ́n ní sere nʼciɛk bó. Nɛn kɛ nɛ cère' nʼyɛnm tùɔre' ki sɔnge' ki gbien'. \p \v 8 Nì yé n là kɛle' nɛ kugbɔnku kùa nnɔ saa' niʼyɛnm mɔnɔn la, ma là gbiɛnde' kuʼkɛlm bo. Ama n là gbiɛnde' kù saa' niʼyɛnm ma nnɔ bo nɛ. Imɔ̀n, n là gbiɛnde', kimɛ n là laa' kù saa' niʼyɛnm ama niʼyɛnsaa nnɔ ŋa wuɔke'. \v 9 Ama fɛnfɛnnɔ nʼyɛnm sɔnge'. Na yé nʼyɛnm sɔnge' kù cère' niʼyɛnm saa' ma nnɔ bo nɛ. Ama nʼyɛnm sɔnge' niʼyɛnsaa nnɔ cère' ni lèbre' mitetem ma nnɔ bo nɛ. Uwien nɛ cère' niʼyɛnm saa'. Nɛn nɛ wuɔn' ki ye ta tien' nɛ nà bre. \v 10 Kimɛ uyɛnsaa wà sɔnge Uwien ya yɛnm cèreh unil lèbreh mitetem nɛ ki lɛnh limiɛl. U ya yɛnsaa ŋa kpɛ wù ń li wi nil. Ama uyɛnsaa wà ŋa cèreh nil lèbreh mitetem bàareh nin mikuum nɛ. \v 11 Niʼyɛnsaa nnɔ sɔnge' Uwien ya yɛnm ma nnɔ, na laa' nì tì fɔre' ma bo-oo! Na laa' ni ji teh ni bi li tien nà tonm-ii! Na laa' niʼyɛnm ji saah niʼtùonbiɛrɛ bo, ni gbiɛndeh-ee! Na laa' ni ji fɛnge ibiɛre ya tienm-ii? Na laa' niʼnun mɔ́n ní tí ń lɛ nni-ii? Na laa' niʼnun mɔ́n ní sere nʼciɛk bó-oo? Na laa' ni ji nuunh unil sɔn' itùonbiɛrɛ la, ní dɛre uʼtub-ii? Ni teh nnɔ ma nnɔ, nì wuɔn' ki ye na te tigbɛr nnɔ ni nɛ. \p \v 12 N là kɛle' nɛ kugbɔnku ma nnɔ, na yé wà bii nnɔ bo, ka yé u bii' wà nnɔ mɔ bo nɛ n kɛle' kù. Ama n là yíe ń wuɔn ninbi bugbɛn Uwien ya nun bó, kí ye niʼnun mɔ́n ní li se tiʼciɛk bó nɛ. \v 13 Nɛn nɛ duɔn' tiʼyɛnm. \p Na yé nɛn baba nɛ duɔn' tiʼyɛnm. Ni là cère' Tit ya yɛnm dɔ, u ŋmɔbe uyɛnsɔnge ma nnɔ nɛ cère' tiʼyɛnm ti liɛbe' ki sɔnge' ki pukn'. \v 14 Nì yé ninbi bo n jɛbn' nʼba uʼsaan waamu la, na cuo' nni fɛ. Ti tuu ki tɔkeh nɛ tigbɛmɔ̀nt ma nnɔ, nɛn nɛ wuɔn' ki ye ninbi bo, ti jɛbn' tiʼba Tit saan ma nnɔ ti ŋmɔbe imɔ̀n nɛ. \v 15 U lá tiɛre' niʼkɛ là boh wɔ ma bo, ki teke' wɔ kucɛ̀nku mɔnmɔnm, ki seln' wɔ ma bo la, u tùɔreh ki yíe nɛ ki pukndeh nɛ. \v 16 Nʼyɛnm sɔnge' ki gbien', kimɛ n du niʼbo isɛn kɛ ni nɛ. \c 8 \s1 Pɔl sureh Kristo ya táan yaab bɛ ń tore biʼtɔb bà te Yerusalɛm bó nnɔ \p \v 1 Tiʼyaabɛ, ti yíe ní bɛnde Uwien tien' Kristo ya táan yaab bà te Maseduɔnn ya tinfɛnm ni mimɔnm mà nnɔ nɛ. \v 2 Ijɛnd tu' bɛ na ŋmɔbe fuul ama bi juore' ki te uyɛnsɔngciɛn ni nɛ. Nin biʼjiint yɛbe ma kɛ nnɔ, bi de' mipum nin tinimɔ̀nt nì yɛbe. \v 3 Bi de' biʼtuɔm kpɛ ma bo nɛ. N li fre kí kun imɔ̀n kí ye bi de' ki gɛ̀bre' biʼtuɔm ya biɛn mɔnɔn. Bi cɛ̀kre' biʼyɛnm nɛ ki de', \v 4 ki tuu ki cɛ ki teh tí cère biʼmɔ ya pum ń li te mipum mà li tore Uwien ya nib bà te Yerusalɛm bó nnɔ ni. \v 5 Bi tien' nì tì gɛ̀bre' ti là daan bɛ ma bo mɔnɔn. Bi kpiɛ' ki taa' biʼba ki de' Yonbdaan nɛ, ki yaan ki taa' biʼba ki de' tiʼmɔ Uwien yíe ma bo. \v 6 Nɛn bo nɛ ti gbáan' Tit wɔ ń tùkre u là cin' mipum ya tuonl là niʼsaan nnɔ kí tì gben lɛ̀. \v 7 Niba ŋa pɔre' nɛ isɛn kɛ ni, kimɛ ni ŋmɔbe mitekjim, ki bɛn ki lienh, ki ŋmɔbe mibɛnm, ki teh ni bi li tien nà kɛ ya bol tonm, ki ŋmɔbe miyíem mà ti là wɔkn' nɛ mɛ̀ nnɔ. Mipum ya sɛn ni mɔ, wuɔn mɛn kí ye ni ŋmɔbe tinimɔ̀nt. \p \v 8 N lienh ma nɔ, na yé n wɔbndeh nɛ nɛ, ama n yíe ní bɛnde Uwien ya nitɔb ya nun mɔ́n bɛ ń de mipum ma bo nɛ. N tien' nnɔ ŋɔ ń liike niʼmɔ ŋmɔbe miyíem imɔ̀nmɔ̀n bii na ŋmɔbe nɛ. \v 9 Kimɛ ni bɛn tiʼYonbdaan *Yesu Kristo ya nimɔ̀nt kpɛ ma bo. U là yé ufàadaan nɛ. Ninbi bo nɛ u tien' uʼba ujiin, ŋɔ uʼjiint nnɔ ń cère ní tien bifàadɛnb. \v 10 N ŋmɔbe iyɛnmaale yà sɔ tigbɛr tuu bo. Iyɛnmaale nnɔ yé ni ya kpɛle nɛ. Yin si: na yé ni là kpiɛ' ki de' mipum baba nɛ, ninbi nɛ là kpiɛ' ki caan' mipum nnɔ ya gbɛr libinl là gɛ̀bre' nɔ. \v 11 Tɔ, fɛnfɛnnɔ, ñikn mɛn kí sɔn lituonl nnɔ kí tì gben lɛ̀ niʼtuɔm kpɛ ma bo. Ni là caan' uyo wà ki ye ni li sɔn lɛ̀ nnɔ, ni là cɛ̀kre' niʼyɛnm nɛ. Nɛn bo, li ŋmɔbe mɛn i ya yɛnmaalbaabe kí sɔn lɛ̀ kí tì gben. \v 12 Kimɛ unil ŋmɔbe iyɛnmaalmɔnmɔn wɔ ń pu la, Uwien li teke uʼpum nnɔ uʼyɛnmaalmɔnmɔn nnɔ bo nɛ, wa ń tɔnge mì yɛbe bii ma yɛbe. \v 13 Na yé ní pipre niʼbonn kɛ kí de bitɔb ŋɔ kí li cɛknh nɛ. Nì mɔn niʼkɛ yaam ń li kpɛ nɛ. \v 14 Kimɛ fɛnfɛnnɔ ni ŋmɔbe ki gbien' ma nnɔ, nì mɔn ní tore bà ŋa ŋmɔbe nɛ. Niʼmɔ lá luo' la, biʼmɔ ŋmɔbe ki gbien' la, bɛ ń tore nɛ. Nnɔ nɛ niʼkɛ yaam li kpɛ. \v 15 Tɛn nì kɛle' ma *Uwien ya gbɔnku ni ki ye: \q1 «Wà là laa' nì yɛbe \q1 ŋa là jin' ki gbɛle'. \q1 Wà mɔ là laa' waamu \q1 mɔ ŋa là jin' nì pɔre' wɔ.» \s1 Bi sɔn' Tit nin uʼtɔntɔknlieb Korɛnt ya du bó \p \v 16 Tɔ, tí faare mɛn Uwien nin u cère' Tit mɔ ya nun mɔ́n niʼgbɛr bo ma nnɔ bo. \v 17 Ti tɔke' Tit wɔ ń jo niʼsaan nɛ u tuo'. Na yé u tuo' baba nɛ, uʼnun là mɔ́n wɔ ń jo niʼsaan nɛ, nɛ u cɛ̀kre' uʼyɛnm wɔ ń jo. \v 18 Ti li cère tiʼninjɛ uba mɔ ń tɔke nin wɔ kí jo niʼsaan. Kristo ya táan yaab kɛ pɛ̀keh tiʼninjɛ nnɔ nɛ kí ñɛ u sɔn' lituonl là tigbɛmɔnmɔnt ya tɔkm bo nnɔ. \v 19 Na yé nɛn baba bo, Kristo ya táan yaab mɔnɔn gɛ̀nde' wɔn nɛ wɔ ń tɔke nin tɛ tí taa bi taan' mipum mà nnɔ kí jon Yerusalɛm. Ti li sɔn lituonl bugbɛn kí kpiɛke Yonbdaan nɛ, kí wuɔn kí ye ti ŋmɔbe miyíem tí tore binib. \v 20 Bi taan' mipum mà ki ŋukn' tɛ nnɔ yé ilikcɛnciɛn nɛ. Ta yíe uba ń lá suke tɛ ilike nnɔ ya sɛn ni. \v 21 Kimɛ na yé ti nuunh tí li teh nà mɔn Yonbdaan ya nun bó baba nɛ, ti nuunh tí li teh nà mɔn binib ya nun bó mɔ nɛ. \p \v 22 Ti sɔn' tiʼninjɛ utɔ mɔ wɔ ń tɔke nin bà joh niʼsaan nnɔ. Isɛn kɛ ni nin itùon kɛ ni, ti laa' uʼnun mɔ́n binib ya torm bo. Fɛnfɛnnɔ u du niʼbo ki gbien' ma nnɔ nɛ uʼnun ji tùɔre' ki mɔ́n wɔ ń jo niʼsaan. \v 23 Tit wɔn yé nʼtɔntɔknlie nɛ, ki yé nʼtonsɔntɔ niʼsaan. Tiʼninjiɛb bɛn yé Kristo ya táan ya tondb nɛ. Bi sɔnh bɛ ń kpiɛke Kristo nɛ. \v 24 Nɛn bo, wuɔn bɛ mɛn kí ye ni yíe bɛ, ŋɔ Kristo ya táan yaab kɛ ń bɛnde kí ye ti jɛbnh niʼbo usɛn wà bo nnɔ yé imɔ̀n nɛ. \c 9 \s1 Uwien yíe unil wà punh nin iyɛnmaalmɔnmɔn nɛ \p \v 1 Mitorm mà ni li tore Uwien ya nib nnɔ wɔn, na ji ciɛke ń kɛle nɛ gbɔnku. \v 2 Kimɛ n bɛn niʼnun mɔ́n binib ya torm bo. N là jɛbn' nʼba niʼbo Maseduɔnn ya tinfɛnm yaab saan u ya sɛn ni nɛ, ki tɔke' bɛ ki ye Kristo yaab bà te Akayi ya tinfɛnm ni nnɔ là bonde' ŋɔ bɛ ń de mipum haali libinl là gɛ̀bre' nɔ. Niʼnun là mɔ́n binib ya torm bo ma nnɔ nɛ saake' bà yɛbe ya gbɛnɛnt. \v 3 Nɛn bo nɛ n sɔn' tiʼninjiɛb biɛ niʼsaan ŋɔ n jɛbn' niʼbo usɛn wà bo nnɔ la juore' fɛnm. Li yé mɛn binib bà mɔnbe ki bonde' ki gben' tɛn n là len' ma bo. \v 4 Na tien' nnɔ, ki cère' Maseduɔnn ya tinfɛnm yaab tɔke nin nni ki baa' niʼsaan ki laa' na bonde' ki gben' la, ti du niʼbo usɛn wà bo nnɔ li yé tiʼbo ifɛ nɛ, ma yíe ń ye ì li yé niʼyi nɛ. \v 5 Nɛn bo nɛ n maale' ki ye nì kpɛ ń cɛ̀be tiʼninjiɛb bɛ ń liere tɛ kí baa niʼsaan kí tore nɛ, ní taan mipum mà ninbi nin niʼyul là pùon' ki ye ni li de mɛ̀ nin tinimɔ̀nt nnɔ. Nnɔ nɛ bi li bɛnde kí ye ni cɛ̀kre' niʼyɛnm nɛ ki de', na yé fiem. \p \v 6 Bɛnde mɛn kí ye: wà bule' waamu la, u lá li ce waamu nɛ. Wà bule' nì yɛbe la, u lá li ce nì yɛbe nɛ. \v 7 Wà kɛ ń de u cɛ̀kre' uʼyɛnm wɔ ń de ma bo. U la de nin uyɛnsaa, ki la cère nɛ̀ ń li yé uʼbo liwɔbl mɔ. Kimɛ Uwien yíe wà dienh nin lifɛ̀sɔngl nɛ. \v 8 Nɛ u ŋmɔbe mituɔm wɔ ń de nɛ mimɔnm kɛ ya bol kí gbien, ŋɔ ní tien nà kɛ ciɛke nɛ uyo kɛ isɛn kɛ ni, kí li biɛ ki ŋmɔbe ki gbien', kí fre kí tien tinimɔ̀nt kɛ ya bol. \v 9 Tɛn nì kɛle' ma *Uwien ya gbɔnku ni ki ye: \q1 «U punh bijiinb nin tinimɔ̀nt nɛ, \q1 nɛ uʼnimɔ̀nt ŋa ŋmɔbe gbenm». \m \v 10 Uwien wà dienh ukpaal tibonbuor, ki dienh wɔ tijier nnɔ, wɔn nɛ li de niʼmɔ tibonbuor kí cère tù ń pɔ̀re, kí cère niʼnimɔ̀ntùon ń yɛbre kí gbien. \v 11 Uwien li cère ní li ŋmɔbe ki gbien' isɛn kɛ ni, kí li teh tinimɔ̀nt kɛ ya bol. Nnɔ nɛ ti taah niʼpum ki tì dienh binib bà nnɔ li faare Uwien. \v 12 Kimɛ ni sɔnh mitorm ya tuonl là nnɔ ŋa cèreh Uwien ya nib lɛnh nà pɔre' bɛ baba, lì cèreh binib faareh Uwien mɔ ki yɛbe nɛ. \v 13 Niʼtuonl nnɔ wuɔn' ki ye ni boh Kristo ya gbɛmɔnmɔnt tà ni tɔkeh tù binib kɛ ya nun bó nnɔ, ki taakeh ni ŋmɔbe tibont tà nin tinimɔ̀nt ki toreh bɛn nin binitɔb kɛ. Nɛn bo nɛ bi bɛnde' ki ye ni sɔnh lituonl là nnɔ ŋmɔbe kpɛle nɛ ki kpiɛkreh Uwien. \v 14 Bi kàareh ki dienh nɛ, ki wɔngeh ki teh bi yíe nɛ ki gbien' kí ñɛ Uwien juoke' nɛ ki gbien' ma nnɔ bo. \v 15 Tí faare mɛn Uwien uʼpaabu bùa ŋa ŋmɔbe bù kpɛ nin bà nnɔ bo. \c 10 \s1 Pɔl kɔnh uʼba bo \p \v 1 Min Pɔl, n ye ń niire nɛ nɛ: niʼni biba lienh ki teh n te niʼsaan uyo wà la, ma kaabe, nɛ ma lá nɛke nɛ la, n ji yé ukaajɛ-a! Kristo ya yɛnguol nin uʼnimɔ̀nt bo nɛ n tɔkeh nɛ ki teh: \v 2 N faare' nɛ nɛ, la cère mɛn n lá baa niʼsaan la, ń wuɔn nɛ kí ye n yé ukaajɛ. Ama binib bà maaleh ki teh ti ŋmɔbe minisaaltetem nɛ ki sɔnh nnɔ, n li wuɔn bɛn kí ye n yé ukaajɛ. \v 3 Imɔ̀n, ti yé binib nɛ ama ta mɔ̀h nin nisaaltuɔm. \v 4 Kimɛ ti ŋmɔbe tijɛkɔnwɛnt tà nnɔ ŋa ñɛn' nisaal saan, tù ñɛn' Uwien saan nɛ ki ŋmɔbe mituɔm. Ti taah tu ya tuɔm nɛ ki gbendeh nà kɛ ŋmɔbe mituɔm ya gbɛr, ki cèreh bitonnɛndɛnb ya yɛnmaale juonh fɛnm, \v 5 ki gbendeh nà kɛ yé tigbengt ya bonn ki piendeh binib bi la bɛnde Uwien nnɔ ya gbɛr, ki lèbreh unil kɛ ya yɛnmaale wɔ ń li boh Kristo. \v 6 Ni tì laa' uyo wà ni boh Kristo ki tì gben' la, ti li dɛre wà kɛ ŋa boh wɔ ya tub. \p \v 7 Li likeh mɛn tibont tuʼdonbó. Unil du uʼba bo ki ye u yé Kristo yɔ la, wɔ ń taa kí ble uʼyul ni kí ye u yé Kristo yɔ la, tiʼmɔ yé Kristo yaab nɛ. \v 8 Yonbdaan de' tɛ ticiɛnt tí cère niʼcɛkl ń kpére nɛ, wa ye tí bere lɛ̀. Nì yé n pɛ̀keh nʼba ticiɛnt nnɔ bo nì tì kɛnde' waamu mɔnɔn la, na coh nni fɛ. \v 9 Ma yíe nɛ̀ ń li naan tɛn n nuunh ń fɛ̀nde nɛ nɛ kí ñɛ tigbɔnt tà n kiɛh nɛ tù nnɔ bo. \v 10 Kimɛ biba lienh ki teh n kiɛh mimaam mà tigbɔnt ni nnɔ faa nɛ ki cɔkreh binib, ama n ji lá te biʼni la, n yé ujiin nɛ, ki lienh gbɛfɛnm. \v 11 Wà kɛ lienh nnɔ ń li bɛn kí ye ta nɛke niʼsaan ki kɛle' tigbɔnt ni ki ye ma la, ti tí lá baa' mɔ la, ti li tien nnɔ nɛ. \p \v 12 Ta tuo' tí taa tiʼba kí nɛnge binib bà wɔngeh biʼba nnɔ, ki niireh nin tí gɛ̀kn nin bɛ. Ba ŋmɔbe yɛnm. Bi taah biʼba nɛ ki teh kunɛnnɛnku, ki liɛbe' ki taah biʼba ki kpàandeh kù. \v 13 Tinbi bɛn wɔn, ta ń li jɛbnh tiʼba kí tì kɛnde. Ti li jɛbn tiʼba ki tì kpaan' Uwien sien' tɛ tí sɔn kí kpaan nà saan nnɔ nɛ. Wɔn nɛ cère' ti baa' niʼmɔ saan. \v 14 Ti là baa' niʼsaan ma nnɔ ta gɛ̀bre' tiʼbiɛn. Ti là kpaan' Uwien sien' tɛ nà saan nɛ. Tinbi nɛ cinbe ki kpiɛ' ki baa' niʼsaan ki tɔke' nɛ Kristo ya gbɛmɔnmɔnt. \v 15 Ta ń gɛ̀bre tiʼtuonl ya biɛn kí tì ń li jɛbnh tiʼba bitɔb yaal bo. Ama ti daan ki ye ni li kpére mitekjim ni. Nnɔ nɛ ti li sɔn itùon niʼni yɛ̀ ń li yɛbe. Ama ta ń gɛ̀bre Uwien sien' ki ye tí sɔn kí kpaan nà saan. \v 16 Ti li joh idu yà tɔ niʼyu bo ni, ki tɔkeh binib tigbɛmɔnmɔnt, ta ń jo bitɔb sɔn' nà saan, kí li jɛbnh tiʼba biʼtùon bo. \v 17 Nì kɛle' *Uwien ya gbɔnku ni ki ye: «Unil ye wɔ ń wuɔn uʼba la, wɔ ń wuɔn uʼba Yonbdaan bo.» \v 18 Na yé Yonbdaan ya yɛnm sɔnge unil wà pɛ̀keh uʼba bo nɛ, wɔn Yonbdaan pɛ̀keh wà la, uʼyɛnm sɔnge wɔn bo nɛ. \c 11 \s1 Pɔl nin bà taah biʼba ki teh Yesu ya tondb nnɔ ya gbɛr \p \v 1 Tɔ, ni bi tuo' la, ní cɛ̀be nni ń len nin nɛ mijɔ̀rlenm waamu. Ñikn mɛn kí tuo. \v 2 N yíe nɛ cɛɛn nɛ, ka sɛ̀ niʼbo tɛn Uwien ŋa sɛ̀ niʼbo ma. Kimɛ ni te tɛn ujɛfaan nɛ ń taa nɛ kí pun ujɛ uba kpein, wɔn si Kristo. Wɔ ń teke nɛ tɛn ujɛfaan wà ŋa bɛn jɛ fiebu. \v 3 Ama n fɛnge nibonn niba nɛ. Nɛn si: uwɛ là taa' ucekn ki lɛre' Ɛfa ma nnɔ, bi la lá taa gbɛfɛnfɛnm uba kí lèbre niʼyɛnmaale kí saa niʼtetem mà cuube ni la ji ń li pɛ Kristo bo niʼdonbó nɛ. \v 4 Bɛ tien' unitɔ baa' ki lá tɔke' nɛ *Yesu uba ya gbɛr wa yé ti là tɔke' nɛ wà ya gbɛr bii u tí wuɔn' nɛ nà ŋa tɛ nin ni là laa' *Mifuoñaanm ma nnɔ bii u tí tɔke' nɛ tigbɛmɔnmɔnt tà ŋa tɛ nin ti là tɔke' nɛ tà nnɔ la, ni tuonh-i? \v 5 Ma laa' bà yih biʼba *Yesu ya tondmɔ̀nb nnɔ cɛn' nni nà. \v 6 Nba la, milenm ni nɛ ma freh ki lienh mɔnmɔnm ama mibɛnm mɛn ni, na te nnɔ. Ti wuɔn' nɛ isɛn kɛ ni nin ti teh nà kɛ ni, ki ye ti bɛn. \p \v 7 N là jiin' nʼba tingi, ki kpien' nɛ, ki tɔke' nɛ Uwien ya gbɛmɔnmɔnt ka teke' niʼsaan bonn ma nnɔ, n bii' nɛ-ɛɛ? \v 8 N là pende' Kristo ya táantɔ yaab nɛ ki fre' ki sɔn' ki tore' nɛ, kimɛ bɛn nɛ là pɛ̀h nni kupaaku. \v 9 Uyo wà n là te niʼsaan nnɔ, n là ciɛke tibont ama ma là miɛh uba niba. Kimɛ tiʼninjiɛb bà ñɛn' ní Maseduɔnn ya tinfɛnm bó ní nnɔ de' nni nà kɛ là ciɛke nni. Ma là yíe ń li yé niʼni uba bo tukl isɛn kɛ ni, ka lì li tien uba bo tukl mɔ. \v 10 Kí ñɛ Kristo ya gbɛmɔ̀nt tà n ŋmɔbe tù nnɔ bo nil ŋa te Akayi ya tinfɛnm ni kí pien nni n la jɛbn nʼba ni ya bonn bo. \v 11 Bɛ bo nɛ n len' nnɔ? Ma yíe nɛ nɛ-ɛɛ? Uwien wɔn bɛn ki ye n yíe nɛ. \p \v 12 N teh nà nɔ, n lì li teh nɛn nɛ, ŋɔ binib bà nuunh bi li dule nà bo kí wuɔn biʼba kí ye tinbi nin bɛn kpɛ nnɔ, la lɛ bi li dule nà bo. \v 13 Bi ya nib nɛndeh nɛ ki teh bi yé Kristo ya tondb. Bi yé bitonsɔnb bà lɛreh binib nɛ, ki bɔndeh biʼnun bó ki teh bi yé Kristo ya tondb. \v 14 Bi teh nà nnɔ ŋa yé bonn nà coh yɔkm, kimɛ *Satan mɔnɔn bɔndeh binib ya nun bó nɛ ki teh u yé Uwien ya tond wà yé kuwenwenku. \v 15 Nɛ uʼtonsɔnb mɔ bɔndeh binib ya nun bó ki teh bi teh nà cuube la, niʼmɔ ŋa yé bonn nà coh yɔkm. Bi tì li fɔre kí lɛ utudɛre wà biʼtùon kpɛ wù nɛ. \s1 Pɔl jɛ̀nde' Yesu Kristo bo \p \v 16 N tí ye ń len nɛ kí lere nɛ. Ni la maaleh ki teh n yé ujɔr nɛ. Bii ni tí maale' ki ye n yé ujɔr nɛ la, ní tien sukle nʼbo ŋɔ nʼmɔ ń fre kí jɛbn nʼba waamu. \v 17 N lienh nà nɔ ŋa yé Yonbdaan yíe ń len ma bo. N lienh tɛn ujɔr nɛ, kimɛ n ŋmɔbe n li ñi nà bo kí jɛbn nʼba. \v 18 Binib bà yɛbe jɛbnh biʼba minisaaltetem bo ma nnɔ, nʼmɔ li fre kí jɛbn nʼba-a! \v 19 Ni yih niʼba biyɛnfodɛnb nɛ. Bɛ tien' ni toh ki cengeh ijɔr ya gbɛr ki tuonh iʼñuɔn bó? \v 20 Kimɛ ni tuonh bi teh nɛ iyonbe, ki jinh ki pendeh nɛ, ki fienh ni ŋmɔbe nà kɛ, ki yindeh nɛ, ki kpɔ̀breh nɛ. \v 21 N len' nà nɔ, nì yé ifɛ nɛ. Ti gbɛle' tiʼba cɛɛn nɛ ki te nnɔ. \p Unil mɛnge' lifɛ̀l ki jɛbn' uʼba nibonn bo la, nʼmɔ li mɛnge lifɛ̀l kí jɛbn nʼba nɛ, haali n lì lienh mijɔ̀rlenm mɔnɔn la. \v 22 Binib bugbɛn yé Ebrembɛ nɛ-ɛɛ? Nʼmɔ yé wɔn nɛ. Bi yé Israyɛl yaab nɛ-ɛɛ? Nʼmɔ yé wɔn nɛ. Bi yé *Abraham ya yaabii nɛ-ɛɛ? Nʼmɔ yé lɛn nɛ. \v 23 N ji ye ń tùɔre kí len mijɔ̀rm sɔ. Bi yé Kristo ya tonsɔnb nɛ-ɛɛ? N yé Kristo ya tonsɔnl ki cɛn' bɛ, ki sɔn' ki cɛn' bɛ, bi pɛkn' nni ki cɛn' bɛ, ki ñi' nni ki cɛn' bɛ. N tuu ki lɛnh kinunbɔnk kà li fre kí baa nin nni mikuum. \v 24 Bolm miŋun, *Sufmbɛ ñi' nni inalɛbe ñinm pita nin miwɛ. \v 25 Bolm mita, Erom yaab mɔ ñi' nni ilɛnbɛn. Miba, bi yèke' nni itɛn. Bolm mita, buñɛrbu lin' nin nni. Miba mɔ n tien' miñunciɛnm bo liwentunŋmɛnl nin kuñɔnŋmɛnku. \v 26 Uyo wà kɛ n joh isɛn la, n lɛnh kinunbɔnk kɛ ya bol nɛ. N laa' kinunbɔnk ikpen bo, ki laa' kinunbɔnk idukond saan, ki laa' kinunbɔnk nʼyaab *Sufmbɛ saan, ki laa' kinunbɔnk bà ŋa yé *Sufmbɛ saan, ki laa' kinunbɔnk iducɛnciɛn ni, ki laa' kinunbɔnk nib ŋa kɔ nà saan, ki laa' kinunbɔnk miñunciɛnm bo, ki laa' kinunbɔnk bà nɛndeh ki teh bi yé Kristo yaab nnɔ saan. \v 27 Nʼgbɛnɛnt ben' itùon ni, kujiinku kɔn' nni. N sɔbe ki pèreh migùɔnm. Mikònm nin uñuñun kɛ cuo' nni, n gɔh ki tɛkreh ka jinh. N ñuh tiwɔr ka ŋmɔbe niba ń ŋɛkn nʼba bo. \v 28 Ma kaan' ki gben' nà kɛ tu' nni. Ama nʼnun mɔ́n nà bo si: Kristo ya táan kɛ yaab ya gbɛr nɛ ciɛke nni daan kɛ daan. \v 29 Ŋmɛ yé ujiin ŋɔ ma tien' nʼba tɛn ujiin-i? Ŋmɛ tùre' Uwien ya sɛn ŋɔ na wire' nni ki gbien'-i? \p \v 30 Nì kpɛ ń jɛbn nʼba la, n li jɛbn nʼba nʼjiint bo nɛ. \v 31 Yonbdaan *Yesu ya Baa Uwien wà si kupɛnpɛku uyo wà ŋa ŋmɔbe gbenm nnɔ bɛn ki ye ma nɛndeh. \v 32 N là te Damas ya du ni ubɛr Aletas ya yo nɛ. Udu nnɔ ya ciɛn là nuunh wɔ ń cuo nni, nɛ ki cère' uʼsojambɛ se udu nnɔ ya guon ya nañɔbu saan ki gu. \v 33 Ama bi ñɛn' nni likɛndɛncɛnciɛnl ni nɛ udu nnɔ ya guonl là guɔn' wù nnɔ ya dubonl liba, nɛ n ŋmɛre' uʼnuɔ ni. \c 12 \s1 Uwien kpiire' tibont tà ki wuɔn' Pɔl \p \v 1 Nì kpɛ ń li jɛbnh nʼba-aa? Na ŋmɔbe kpɛle. Ama n li len tibont tà kɛ Yonbdaan kpiire' tù ki wuɔn' nni nnɔ bo. \v 2 N bɛn ujɛ uba u yé Kristo yɔ.\f + \fr 12:2 \ft Pɔl ye \fq ujɛ uba \ft ma nnɔ, u niireh wɔn bugbɛn nɛ.\f* Ibin piik nin inan sɔ, Uwien taa' wɔ ki don' paaki ya paaki ya paaki bó. U don' nin uʼgbɛnɛnt nɛ-ɛɛ! Ma bɛn. Wa tí don' nin uʼgbɛnɛnt-ii! Ma bɛn. Uwien nɛ bɛn. \v 3 Udaan don' nin uʼgbɛnɛnt bii wa don' nin uʼgbɛnɛnt-ii! Ma bɛn. Uwien nɛ bɛn. Ama n bɛn \v 4 ki ye Uwien taa' wɔ ki don' paaki ki tì baa' wɔn Uwien den. Nɛn saan nɛ u cii' tigbɛr tà nisaal ŋa ń lɛ u li taa iñɔbon yà kí len kí tɛkn tù, ka ŋmɔbe sɛn wɔ ń len tù mɔ. \v 5 U ya daan bo n li jɛbn nʼba. Ama min bugbɛn bo wɔn n li jɛbn nʼba nʼjiint bo nɛ. \v 6 N bi yíe ń jɛbn nʼba la, n bi li fre kí jɛbn, nɛ na bi yé nʼbo jɔ̀rm, kimɛ n bi li lienh tigbɛmɔ̀nt baba nɛ. Ama ma jɛbnh nʼba, kimɛ ma yíe uba ń li ŋmɔbe nʼbo iyɛnmaale yà cɛn' u lɛnh n teh nà nin u ciih n lienh nà. \v 7 Kimɛ Uwien kpiire' tibonmɔnmɔnt ki wuɔn' nni. Uwien ŋa yíe ń li jɛbnh nʼba tibont bugbɛn bo ma nnɔ, nɛ ki cère' *Satan sɔn' nibonn niba, nì lá kɔn' nʼgbɛnɛnt ni, ki cɔkreh nni tɛn ukonkon nɛ̀ ń pien nni n la li jɛbnh nʼba. \v 8 N gbáan' Yonbdaan bol mita nɛ ki ye wɔ ń ñɛn nɛ̀ nʼgbɛnɛnt ni, \v 9 ama u tɔke' nni ki ye: «Nʼjuokm li dɛ̀kre ŋɛ. Kimɛ a yé ujiin uyo wà la, u ya yo nɛ n wɔngeh nʼtuɔm.» Nɛn bo, n li tuo kí li jɛbnh nʼba nʼjiin bo. Nnɔ nɛ Kristo ya tuɔm li te nni. \v 10 Nɛn bo, n lá te tijiint ni bii tisukr ni bii micɛcɛkm ni bii liwɔbl ni bii iyɛnbɛn ni Kristo bo la, nʼyɛnm sɔnge nɛ. Kimɛ uyo wà mituɔm lá pɔre' nni la, u ya yo nɛ n tùɔreh ki lɛnh mituɔm. \s1 Pɔl jieh Kristo yaab bà te Korɛnt ni nnɔ \p \v 11 Ni laa'-aa! Ninbi nɛ cère' n lienh mijɔ̀rm. Ninbi nɛ bi li wuɔn binib n yé udaan wà. Nin ma yé niba ma kɛ nnɔ, bà yih biʼba *Yesu ya tondmɔ̀nb nnɔ ŋa cɛn' nni niba. \v 12 N là te niʼsaan ma nnɔ n là ŋmɔbe kuminku ki gbien', ki teh miyɔkm ya bont kɛ ya bol. Nɛn nɛ wɔngeh ki teh n yé *Yesu ya tond. \v 13 Kristo ya táantɔ yaab laa' bà ki cɛn' ninbi? Ma là yé niʼbo tukl ma nnɔ nɛ tien' nʼbiil-ii? Nì yé nɛn bo la, fère nni mɛn. \v 14 N bonde' ki gben' ń baa niʼsaan bolmta sɔ. N baa' la, ma tí lì li yé niʼbo tukl, kimɛ n bàareh ninbi bo nɛ, ma bàareh niʼfaal bo. Na yé mubumu nɛ nuunh lifaal ki blinh muʼbaambɛ, bibaambɛ nɛ nuunh lifaal ki blinh biʼbumu. \v 15 Min li tuo kí taa n ŋmɔbe nà kɛ, kí sɔn lituonl kí tore nɛ, ki li tuo kí taa min bugbɛn mɔnɔn kí cɛ̀be nɛ. N yíe nɛ ki gbien' la, ninbi yíe nni ma bo nnɔ li kùore nɛ-ɛɛ? \p \v 16 Imɔ̀n, ma là yé niʼbo tukl. Ama biba maaleh ki teh n là ŋmɔbe ununwien nɛ, ki taah ucekn ki lɛreh ki jinh nɛ. \v 17 Liike mɛn binib bà kɛ n sɔn' bɛ niʼsaan nnɔ, n ñi' uba bo ki lɛre' ki jin' nɛ-ɛɛ? \v 18 N là sɔn' Tit niʼsaan ma ki cère' tiʼninjɛ uba tɔke nin wɔ nnɔ, u la lɛre' ki jin' nɛ-ɛɛ? Min nin wɔn kɛ ŋa là ŋmɔbe iyɛnmaale iba nɛ ki kpe usɛn uba-aa? \p \v 19 Ni ñɛn' uyo ki maaleh ki teh ti lienh ki nuunh tí lɛ imɔ̀n nɛ niʼsaan-a! Na te nnɔ. Ti yé Kristo yaab nɛ, ki te Uwien ya nun bó ki lienh. Tiʼjɔtiebɛ, ti teh nɛn kɛ ki nuunh niʼtekjim nɛ ń kpére Uwien ya sɛn ni. \v 20 Kimɛ n fɛnge n la lá baa' niʼsaan kí lɛ ni te ma bi yíe ní li te ma bo, niʼmɔ ń lɛ n te na bi yíe n li te ma bo nɛ. N fɛnge n la lá baa' kí lɛ ifinfinde nin iponponbe nin ubenpiebe nin kunaniɛrku nin itɛnfuon nin kuñɔkpɔbku nin tigbengt nin fɛnfɛnm nɛ te niʼni nɛ. \v 21 N liɛbe' ki fɛnge n la lá baa' niʼsaan Uwien cère' ń ji ifɛ niʼbo, kí muɔ binib bà yɛbe, ki tien' ibiɛre ka lèbre' biʼtetem, ki juore' ki teh tijɔknt ya bont, ki pɛ lisɔnsɔndl bo, ki teh fɛnfɛnm kɛ ya bol nnɔ bo nɛ. \c 13 \s1 Igbierfɔrkɛ nin micɛ̀bm \p \v 1 N ji we ní niʼsaan bolmta sɔ. Nì kɛle' *Uwien ya gbɔnku ni ki ye: «Bi ye bɛ ń gben tigbɛr tà kɛ la, bi li cenge bimɔ̀nkunb bile bii bita bó nɛ kí yaan kí gben tù.» \v 2 N là baa' niʼsaan miliem ma nnɔ n là tɔke' binib bà kɛ là tien' ibiɛre nnɔ nin bitɔb kɛ ŋɔ. Fɛnfɛnnɔ ma te niʼsaan, n tí juɔ' ki tɔkeh bɛn nɛ ki teh n lá baa' la, ma ń dàan biʼni uba kpein mɔnɔn. \v 3 Tɔ, ni nuunh kudìɛku kùa wɔngeh ki teh Kristo nɛ cèreh n lienh-a! Wɔn ŋa yé jiin niʼbo, u yé utɔdaan nɛ niʼni. \v 4 Imɔ̀n, u là tien' uʼba ujiin nɛ bi kpɛ' wɔ udɔpɔnpɔn bo, ama fɛnfɛnnɔ Uwien ya tuɔm bo nɛ u fuobe. Tinbi bà yé uʼyaab nnɔ mɔ yé bijiinb nɛ. Ama ninbi bo nɛ tiʼmɔ li fuobe nin wɔ kí ñɛ Uwien ya tuɔm bo. \p \v 5 Liike mɛn niʼtetem te ma bo, kí fìin niʼba kí liike niʼfuobm kpe mitekjim ya sɛn-ii? Na bɛn ki ye *Yesu Kristo te niʼni-ii? Nba la, ní fìin niʼba kí lɛ na te nnɔ ŋa ñí la. \v 6 N ŋmɔbe lidɛndɛnl ki ye ni fiin' la, ni li bɛnde kí ye ti ya tuonl ŋa juore' fɛnm. \v 7 Ti miɛh Uwien wɔ ń cère ni la li teh nà bre nɛ. Na yé ti nuunh tí wuɔn nɛ kí ye ti ŋmɔbe imɔ̀n nɛ; ti nuunh ní li teh nà mɔn nɛ. Nì ye nɛ̀ ń wuɔn kí ye ta ŋmɔbe mɔ̀n mɔnɔn la, na bre. \v 8 Kimɛ ta ŋmɔbe tuɔm tí pien tigbɛmɔ̀nt ama ti ŋmɔbe mituɔm tí sɔn ŋɔ tù ń li joh inun bó nɛ. \v 9 Ninbi faa ŋɔ tinbi yé bijiinb la, tiʼyɛnm sɔnge nɛ. Ti miɛh nà tiʼkaare ni si: ní tien binicekrkaab mitekjim ni nɛ. \v 10 Nɛn nɛ cère' ma laan baa' niʼsaan ma nnɔ n kɛle' kugbɔnku kuu ki de' nɛ. Ma yíe n lá baa' la, ń lɛ nì kpɛ ń wuɔn nɛ kí ye n bre kí ñɛ Yonbdaan de' nni ticiɛnt tà nnɔ bo. U de' nni tù ki ye ń cère niʼcɛkl ń kpére nɛ, wa ye ń bere lɛ̀. \p \v 11 Tɔ, nʼyaabɛ, li te mɛn uyɛnsɔnge ni, kí li nuunh ní li yé binicekrkaab mitekjim ni. Li duɔndeh mɛn tɔb ya yɛnm, kí li tɛ iyɛnmaale, kí li ŋmɛ nin tɔb ŋɔ Uwien miyíem nin uyɛnduɔn ya daan ń li te nin nɛ. \v 12 Li fuondeh mɛn tɔb mɔnmɔnm. Uwien ya nib kɛ fuondeh nɛ. \v 13 Yonbdaan *Yesu Kristo ya juokm nin Uwien ya yíem nin Mifuoñaanm ya taanm ń li te nin niʼkɛ.