\id 1JN Gangam: Le livre de la Nouvelle Amitié 2010 \h 1 San \toc1 Tigbɔnt tà San kɛle' tù nnɔ \toc2 1 San \toc3 1 San \mt2 Tigbɔnt tà \mt1 San \mt2 kɛle' tù nnɔ \imt1 Nà wɔngeh tigbɔnt tuu te ma bo \ip San nɛ kɛle' tigbɔnt tuta tuu nɔ. Wa kɛle' uʼyel tuʼni niba saan. \ip Kukpiɛku kuu ni niʼba saan ŋa wɔngeh u kɛle' kù ki de' wà. U lii kɛle' ki de' Kristo yaab biba nɛ, bi paan' binib biba bo biʼwɔknm ŋa kpe sɛn bo. Nɛn bo nɛ San kɛle' kugbɔnku kuu ki tɔke' bà li kàanh kù ki ye bɛ ń liike biʼyul bo nin mi ya wɔknm. \ip Kugbɔnlieku ni, San yih uʼba «uciɛn nɛ.» U kɛle' kù ki de' upii uba nin uʼbumu nɛ. Upii uba nin uʼbumu nnɔ yé Kristo ya taanl liba nin liʼnib nɛ. \ip U saakreh bà li kàan kù nnɔ ya gbɛnɛnt bɛ ń li yíe tɔb, kí li pɛ Yesu ya wɔknm bo mɔnmɔnm nɛ. \ip Wɔn unibaab nɛ kɛle' kugbɔntaaku ki de' ujɛ uba, ki pɛ̀ke' wɔ, kimɛ u pɛ tigbɛmɔ̀nt ya sɛn bo, ki toreh Kristo yaab. U liɛbe' ki lienh ujɛtɔ mɔ bó. U yìe' «uciɛn» ya ñɔbu bó, ka teknh cɛnb mɔ (migbiirm 9-10). U tí liɛbe' ki lienh ujɛtɔ uba mɔ ya gbɛr, u teke' Yesu ki jin' (migbiirm 11-12). U saakreh ukpiɛk nnɔ ya gbɛnɛnt wɔ ń li pɛ u ya jɛ ya tetem bo nɛ. \c 1 \s1 Mifuobm ya gbɛr \p \v 1 Ti tɔkeh nɛ ti cii' nà, tiʼnunbu laa' nɛ̀, ti ñuɔre' nɛ̀, tiʼnuɔ mɛ' nɛ̀ nnɔ ya gbɛr nɛ. Tigbɛr bugbɛn là te haali tibont kɛ ya cincinyo nɛ, ki yé limiɛl ya gbɛr. \v 2 Mifuobm nnɔ ya daan taa' uʼba ki wuɔn' tɛ, ti laa' wɔ nɛ ki kundeh imɔ̀n, ki tɔkeh nɛ *limiɛl là ŋa ŋmɔbe gbenm ya gbɛr. Wà yé limiɛl ya daan nnɔ là te nin Baa Uwien nɛ, ki taa' uʼba ki wuɔn' tɛ. \v 3 Ti cii' nà, ki laa' nɛ̀ nnɔ, ti tɔkeh niʼmɔ ni ya gbɛr nɛ, ŋɔ tinbi nin ninbi ń li te uñɔkpaan ni. Tiʼñɔkpaan nnɔ yé uñɔkpaan wà tinbi nin tiʼBaa Uwien nin uʼBijɛ *Yesu Kristo ŋmɔbe wù nnɔ nɛ. \v 4 Ti yíe tí li ŋmɔbe uyɛnsɔnge kí tì gben nɛ. Nɛn bo nɛ ti kɛle' tigbɛr tuu nɔ ki de' nɛ. \s1 Ñɛ mɛn licinñunl ni kí kɔ kuwenwenku ni \p \v 5 Ti cii' tigbɛr tà *Yesu saan nnɔ, ti tɔkeh nɛ tun sɔ: Uwien yé kuwenwenku nɛ, cinñunl ŋa te uʼni. \v 6 Ti lienh ki teh tinbi nin Uwien ŋmɔbe uñɔkpaan, ki liɛbe' ki te licinñunl ni la, ti yé bitonnɛndɛnb nɛ, ta ŋmɔbe gbɛmɔ̀nt. \v 7 Ama ti te kuwenwenku ni tɛn Uwien te kuwenwenku ni ma la, ti ŋmɔbe uñɔkpaan nin tɔb nɛ. Nɛ uʼBijɛ *Yesu ya sɛ̀m sɔkreh tiʼbiɛre kɛ. \p \v 8 Ti len' ki ye ta ŋmɔbe biɛre la, ti tulndeh tiʼba nɛ, gbɛmɔ̀nt ŋa te tiʼfɛ̀l ni. \v 9 Ti kpiire' tiʼbiɛre ki tɔke' Uwien la, u li fère tɛ, kí sɔkre tiʼfɛ̀l kí ñɛn nà kɛ bre, kimɛ u cuube nɛ ki yé ugbɛmɔ̀ndaan. \v 10 Ti len' ki ye ta teh biɛre la, ti yin' Uwien utonnɛndaan nɛ, nɛ uʼgbɛr ŋa te tiʼfɛ̀l ni. \c 2 \s1 Kristo nɛ yé ucɛndɛnduol \p \v 1 Nʼbumu, ma yíe ní li teh biɛre. Nɛn bo nɛ n kɛle' tigbɛr tuu ki de' nɛ. Ama unil tien' ibiɛre mɔnɔn la, ti ŋmɔbe *ucɛndɛnduol uba tiʼBaa Uwien saan. Wɔn si: *Yesu Kristo ugbɛmɔ̀ndaan. \v 2 U taa' uʼba ki tien' lituɔrl ki de' Uwien ŋɔ Uwien ń fère tɛ tiʼbiɛre nɛ. Na yé tiʼyi baba, u li fère uŋɛndun ya nib kɛ mɔ yi nɛ. \p \v 3 Ti tuo' Uwien ye nà la, nɛn nɛ wɔngeh tɛ ki teh ti mɔnbe ki bɛn Uwien. \v 4 Wà kɛ ye u bɛn Uwien, ka tuo' u ye nà la, u yé utonnɛndaan nɛ, nɛ gbɛmɔ̀nt ŋa te uʼfɛ̀l ni. \v 5 Ama wà kɛ boh Uwien ya gbɛr la, wɔn nɛ cinbe ki yíe Uwien ki tì gben'. Nnɔ nɛ ti mɔnbe ki bɛn ki ye tinbi nin Uwien tɛ. \v 6 Wà kɛ ye wɔn nin Uwien tɛ la, wɔ ń li fuobe tɛn *Yesu Kristo là fuobe ma bo. \s1 Li yíe mɛn tɔb \r (San 13:34-35) \p \v 7 Nʼjɔtiebɛ, na yé wɔbfɛ̀nl nɛ n kiɛh ki dienh nɛ, ama nì yé liwɔbkpaal nɛ. Ni là cin' ki paan' *Yesu Kristo ya sɛn bo ma nnɔ, nɛ ki cii' lɛ̀. Liwɔbkpaal bugbɛn yé tigbɛr tà ni là cii' tù nnɔ nɛ. \v 8 Nin nɛn kɛ ŋɔ, n kɛle' liwɔbl là ki de' nɛ nnɔ yé lifɛ̀nl nɛ. Ninbi nin *Yesu Kristo ya tetem nɛ wɔngeh ki teh liwɔbl nnɔ mɔn. Kimɛ licinñunl benh ki gbendeh nɛ, nɛ kuwenwenmɔ̀nku cin' ki wendeh. \p \v 9 Wà kɛ ye u te kuwenwenku ni, ki nɛn uʼtɔ la, u biɛ ki te licinñunl ni nɛ. \v 10 Wà kɛ yíe uʼtɔ la, u te kuwenwenku ni nɛ. Bonn ŋa te uʼfɛ̀l bo kí fre kí cère wɔ ń tien nà bre. \v 11 Ama wà kɛ nɛn uʼtɔ la, u te licinñunl ni nɛ, ki cuonh ka bɛn u joh nà bó. Kimɛ licinñunl nnɔ juɔn' wɔ ŋɔ. \s1 Niʼnun la li mɔ́n uŋɛndun nin uʼbont bo \p \v 12 Nʼbumu, n kiɛh tigbɛr tuu ń de nɛ, kimɛ Uwien fère' nɛ niʼbiɛre *Yesu Kristo ya yel bo ŋɔ. \q1 \v 13 Nʼbaambɛ, n kiɛh tigbɛr tuu ń de nɛ, \q1 kimɛ ni bɛn wà te haali tibont kɛ ya cincinyo. \q1 Bifɛ̀nbɛ, n kiɛh tigbɛr tuu ń de nɛ, \q1 kimɛ ni faake' nin usɛnpol ubiɛrɔ ŋɔ. \q1 \v 14 Nʼbumu, n kɛle' tigbɛr tuu ki de' nɛ, \q1 kimɛ ni bɛn Baa Uwien. \q1 Nʼbaambɛ, n kɛle' tigbɛr tuu ki de' nɛ, \q1 kimɛ ni bɛn wà te haali tibont kɛ ya cincinyo. \q1 Bifɛ̀nbɛ, n kɛle' tigbɛr tuu ki de' nɛ, \q1 kimɛ ni ŋmɔbe mituɔm, \q1 Uwien ya gbɛr te niʼfɛ̀l ni, \q1 nɛ ni faake' nin usɛnpol ubiɛrɔ. \q1 \v 15 La yíe mɛn uŋɛndun wuu, ki niireh nin tibont tà te uʼni. \q1 Wà kɛ yíe uŋɛndun wuu la, \q1 wa ŋmɔbe Baa Uwien ya yíem. \q1 \v 16 Kimɛ iyɛnmaalbiɛre yà te unisaal ya fɛ̀l bo nnɔ \q1 nin u ŋmɔbe ununfɔke wà u lɛnh tibont tà bo nnɔ \q1 nin u ŋmɔbe tigbengt tà uʼfaal bo nnɔ \q1 ŋa ñɛn' Baa Uwien saan, \q1 tuʼkɛ ñɛn' uŋɛndun wuu ni nɛ, \q1 ki yé uŋɛndun yaar. \q1 \v 17 *Uŋɛndun wuu nin tibont tà binib ya nun fɔke tuʼbo nnɔ kɛ li gben, ama wà kɛ teh Uwien yíe nà la, udaan li tuu ki te nɛ. \s1 Nà li tore nɛ ní bɛnde Kristo ya nɛnnɛnd \p \v 18 Nʼbumu, nì sìen' waamu nɛ ugbengbenyo ń baa. Ni là cii' bi ye Kristo ya nɛnnɛnd li baa ní. Fɛnfɛnnɔ wuɔ Kristo ya nɛnnɛndb baa' ki yɛbe. Nɛn bo nɛ ti bɛnde' ki ye nì sìen' waamu nɛ ugbengbenyo ń baa. \v 19 Bi là te tiʼcɛkl ni, nɛ ki siere' tiʼsaan. Ba lì là yé tiʼyaab. Bi bi là yé tiʼyaab la, bi bi biɛ ki te tiʼni nɛ. Bi siere' tiʼsaan ma nnɔ, nɛn nɛ wuɔn' tɛ nì wien ki ye biʼkɛ ŋa lì mɔnbe ki yé tiʼyaab. \p \v 20 Ninbi bɛn wɔn, Kristo de' nɛ *Mifuoñaanm ŋɔ. Nɛn bo nɛ niʼkɛ bɛn nà yé tigbɛmɔ̀nt. \v 21 Na yé na bɛn gbɛmɔ̀nt nɛ cère' n kɛle' tigbɛr tuu ki de' nɛ. Ni bɛn tigbɛmɔ̀nt ma nnɔ nɛ cère' n kɛle' tù ki de' nɛ. Ni bɛn ki ye tonnɛnku ŋa te gbɛmɔ̀nt ni. \p \v 22 Ŋmɛ yé utonnɛndaan-i? Na yé wà niɛh ki teh *Yesu ŋa yé Uwien ya Nigɛndkɛ Kristo-oo? U ya daan nɛ yé *Kristo ya nɛnnɛnd, ki niɛh ki teh wa bɛn Baa Uwien nin uʼBijɛ. \v 23 Wà kɛ niɛ' ki ye wa bɛn Uwien ya Bijɛ la, u niɛ' ki ye wa bɛn Baa Uwien mɔ nɛ. Wà kɛ ye u bɛn Uwien ya Bijɛ la, wɔn nin Baa Uwien kpɛ buñɔbu nɛ. \p \v 24 Ninbi wɔn, cère mɛn ni là cii' tigbɛr tà haali micincinm nnɔ ń li te niʼfɛ̀l ni. Tigbɛr tà ni là cii' tù micincinm nnɔ te niʼfɛ̀l ni la, ni tɛ nin Baa Uwien nin uʼBijɛ nɛ. \v 25 U pùon' ki ye u li de tɛ nibonn nà nnɔ, nɛn si: *limiɛl là ŋa ŋmɔbe gbenm nɛ. \p \v 26 N kɛle' tigbɛr tuu ki de' nɛ ń tɔke nɛ binib bà nuunh bɛ ń tuln nɛ nnɔ bó nɛ. \v 27 Ninbi bɛn wɔn, Kristo de' nɛ *uʼFuoñaanm nɛ mì tuu ki te niʼbo, nɛ na ji nuunh nil ń wɔkn nɛ uʼgbɛr. *UʼFuoñaanm nnɔ nɛ wɔknh nɛ niʼkɛ. Mì wɔknh nɛ nà nnɔ yé tigbɛmɔ̀nt nɛ, ma nɛndeh. Li tɛ mɛn nin Kristo, *uʼFuoñaanm wɔkn' nɛ ma bo. \p \v 28 Nʼbumu, li tɛ mɛn nin Kristo fɛnfɛnnɔ ŋɔ lidaali là u li baa ní, kí ñɛn uʼba upaan bo binib kɛ ń lɛ wɔ nnɔ tí li ŋmɔbe midum ŋɔ fɛ la cuo tɛ uʼnun bó. \s1 Uwien ya bumu ŋa ji li teh biɛre \p \v 29 Ni bɛn ki ye Kristo yé ugbɛmɔ̀ndaan ma nnɔ, bɛnde mɛn kí ye unil wà kɛ teh nà cuube la, u yé Uwien ya buk nɛ. \c 3 \p \v 1 Liike mɛn Baa Uwien yíe tɛ nì tì kpɛ ma. U yíe tɛ ki gbien' haali ki tì yin' tɛ uʼbumu. Ti mɔnbe ki yé uʼbumu nɛ. *Uŋɛndun ya nib ŋa bɛn tɛ, kimɛ ba bɛn Uwien yé udaan wà. \v 2 Nʼjɔtiebɛ, fɛnfɛnnɔ wuɔ ti yé Uwien ya bumu nɛ. Ama ta laan bɛn ti lá li te ma bo. Ti nín bɛn ki ye Kristo lá li ñɛn uʼba upaan bo uyo wà nnɔ, ti li naan wɔn nɛ, kimɛ ti li lɛ wɔ, u te tɛn u lì te ma bo nɛ. \v 3 Wà kɛ ŋmɔbe Kristo bo li ya dɛndɛnl la, wa ji ŋmɔbe jɔknt tɛn Kristo ŋa ŋmɔbe jɔknt ma. \p \v 4 Wà kɛ teh ibiɛre la, u wiɛ' yiko nɛ, kimɛ yiko ya wiɛm yé ibiɛre nɛ. \v 5 Ni bɛn ki ye Kristo baa' uŋɛndun wuu ni wɔ ń gben ibiɛre nɛ. Nɛ biɛre iba mɔnɔn ŋa te uʼni. \v 6 Wà kɛ tɛ nin wɔ la, wa ji teh biɛre. Wà kɛ teh ibiɛre la, wa laa' wɔ, ka bɛn wɔ mɔ. \p \v 7 Nʼbumu, la cère mɛn uba ń tuln nɛ. Wà kɛ teh nà cuube la, u yé ugbɛmɔ̀ndaan tɛn Kristo yé ugbɛmɔ̀ndaan ma nɛ. \v 8 Wà kɛ teh ibiɛre yé usɛnpol yɔ nɛ, kimɛ usɛnpol yé ubiɛrdaan nɛ haali tibont kɛ ya cincinyo. Nɛn bo nɛ Uwien ya Bijɛ baa' uŋɛndun wuu ni wɔ ń gben usɛnpol ya tùon. \p \v 9 Wà kɛ yé Uwien ya buk ŋa ji li teh biɛre, kimɛ Uwien ya tetem te uʼni. U yé Uwien ya buk ma nnɔ, wa ń fre kí tien biɛre. \v 10 Wà kɛ teh nà ŋa cuube, ka yíe uʼtɔ la, wa yé Wien ya buk. Nɛn nɛ cèreh bi bɛndeh bà yé Uwien ya bumu nin bà yé usɛnpol yaamu. \s1 Li yíe mɛn tɔb \p \v 11 Ni là cii' tigbɛr tà haali micincinm nnɔ tun si: «Tí li yíe tɔb nɛ.» \v 12 La cère mɛn tí li te tɛn Kayɛn. U là yé usɛnpol ubiɛrɔ yɔ nɛ, ki ku' uʼninjɛ. Bɛ bo nɛ u ku' wɔ? U là ku' wɔ, kimɛ u ya tùon là bre nɛ, nɛ uʼninjɛ yɛ cuube. \p \v 13 Nʼyaabɛ, *uŋɛndun ya nib nɛn nɛ la, la cère mɛn nɛ̀ ń cuo nɛ yɔkm. \v 14 Tinbi yíe tiʼtɔb Kristo yaab ma nnɔ nɛ cère' ti bɛnde' ki ye ti ñɛn' mikuum ni ki kɔn' mifuobm ni. Wà kɛ ŋa yíe uʼtɔ la, u biɛ ki te mikuum ni nɛ. \v 15 Wà kɛ nɛn uʼtɔ la, u yé unikul nɛ. Nɛ ni bɛn ki ye limiɛl là ŋa ŋmɔbe gbenm ŋa te nikul ni. \v 16 Nà sɔ cère' ti bɛnde' miyíem ya tingi: Kristo teke' tinbi ya kuum nɛ ki kpo'. Nì mɔn tiʼmɔ ń teke tiʼtɔb ya kuum nɛ kí kpo. \v 17 Unil ŋmɔbe lifaal uŋɛndun wuu ni, ki laa' nì pɔre' uʼtɔ, nɛ wa tuo' wɔ ń ŋukre kí tore wɔ la, u ŋmɔbe Uwien ya yíem mila bo? \v 18 Nʼbumu, la cère mɛn tí li yíe tɔb buñɔbu ni, cère mɛn tí li sɔnh itùon yà wɔngeh ki teh ti mɔnbe ki yíe tɔb. \p \v 19-20 Nɛn nɛ li cère tí bɛnde kí ye ti pɛ tigbɛmɔ̀nt bo. Nì yé tiʼyɛnmaale mɔnɔn nɛ biindeh tɛ la, tiʼyɛnm dɔ Uwien saan nɛ, kimɛ Uwien cɛn' tiʼyɛnmaale, ki bɛn tibont kɛ. \v 21 Nʼjɔtiebɛ, tiʼyɛnmaale ŋa biindeh tɛ la, ti ŋmɔbe midum Uwien saan. \v 22 Nɛ ti miɛ' wɔ nà kɛ la, u dienh tɛ nɛ̀ nɛ, kimɛ ti boh uʼwɔbl nɛ ki sɔngreh uʼyɛnm. \v 23 U de' tɛ liwɔbl là nnɔ si: tí teke uʼBijɛ *Yesu Kristo kí ji, kí li yíe tɔb, tɛn wɔn *Yesu Kristo tɔke' tɛ ma bo. \v 24 Wà kɛ boh Uwien ya wɔbl la, u tɛ nin Uwien, nɛ Uwien mɔ tɛ nin wɔ. U de' tɛ Mifuoñaanm ma nnɔ nɛ cère' ti bɛn ki ye u tɛ nin tɛ. \c 4 \s1 Ni li tien ma kí bɛnde Mifuoñaanm te bà bo \p \v 1 Nʼjɔtiebɛ, la li teknh mɛn binib bà kɛ lienh ki teh bi ŋmɔbe *Mifuoñaanm nnɔ ki jinh, ama ní sekn kí bɛnde kí ye *Mifuoñaanm nɛ cère' bi lienh kí yaan kí teke bɛ kí ji. Kimɛ bitonnɛnñɔbonsɔknb ji gbe nɛ uŋɛndun ni. \v 2 Nà sɔ li cère ní bɛnde binib bà ŋmɔbe *Uwien ya Fuoñaanm: wà kɛ lienh ki teh *Yesu Kristo mɔnbe ki baa' uŋɛndun wuu ni nin tinisaalgbɛnɛnt la, wɔn nɛ yé Uwien yɔ. \v 3 Wà kɛ lienh ki teh Kristo ŋa baa' nin nisaalgbɛnɛnt la, wa yé Wien yɔ, u yé Kristo ya nɛnnɛnd yɔ nɛ. Ni cii' bi ye Kristo ya nɛnnɛnd li baa ní. Fɛnfɛnnɔ wuɔ u baa' uŋɛndun ni ŋɔ. \p \v 4 Ninbi nʼbumu, ni yé Uwien yaab nɛ, nɛ ki faake' nin *bitonnɛnñɔbonsɔknb nnɔ, kimɛ *Uwien ya Fuoñaanm mà te niʼni nnɔ faa ki cɛn' Kristo ya nɛnnɛnd wà te uŋɛndun ni nnɔ. \v 5 Bɛn yé uŋɛndun yaab nɛ. Nɛn bo nɛ bi lienh uŋɛndun ya lenm, nɛ uŋɛndun ya nib cengeh biʼbó. \v 6 Tinbi bɛn wɔn, ti yé Uwien yaab nɛ. Wà kɛ bɛn Uwien nɛ cengeh tiʼbó. Wà kɛ ŋa yé Wien yɔ ŋa cengeh tiʼbó. Nɛn nɛ cère' ti bɛnde' *Mifuoñaanm, mɛn mà yé tigbɛmɔ̀nt nnɔ te binib bà ni, ki cère' ti bɛnde' usɛnpol utonnɛndaan mɔ te binib bà ni. \s1 Miyíem ñɛh Uwien saan nɛ \p \v 7 Nʼjɔtiebɛ, cère mɛn tí li yíe tɔb, kimɛ miyíem ñɛn' Uwien saan nɛ. Wà kɛ ŋmɔbe miyíem la, u yé Uwien ya buk nɛ, ki bɛn Uwien. \v 8 Wà ŋa ŋmɔbe yíem la, wa bɛn Wien, kimɛ Uwien yé miyíem ya daan nɛ. \v 9 Uwien wuɔn' tɛ uʼyíem ma bo sɔ: u sɔn' ní uʼBijɛbaab uŋɛndun wuu ni ŋɔ wɔn bo tí li fuobe nɛ. \v 10 Miyíem nnɔ si nà sɔ: na yé tinbi nɛ yíe Uwien, Uwien nɛ yíe tɛ, ki sɔn' ní uʼBijɛ uŋɛndun ni, wɔ ń lá taa uʼba kí tien lituɔrl kí de Uwien ŋɔ wɔ ń fère tɛ tiʼbiɛre. \p \v 11 Nʼjɔtiebɛ, Uwien yíe tɛ nnɔ ma nnɔ, nì kpɛ tiʼmɔ ń li yíe tɔb nɛ. \v 12 Uba ŋa kpele ki laa' Wien. Ti yíe tɔb la, Uwien tɛ nin tɛ nɛ, nɛ uʼyíem te tiʼni ki tì gben'. \p \v 13 Nà cère' ti bɛn ki ye ti tɛ nin Uwien nɛ Uwien mɔ tɛ nin tɛ nnɔ si: u de' tɛ *uʼFuoñaanm. \v 14 Tinbi laa' Uwien ya Bijɛ, nɛ ki kundeh imɔ̀n ki teh uʼBaa nɛ sɔn' wɔ ní uŋɛndun wuu ni, wɔ ń lá li yé uŋɛndun ya nib ya Ŋmiɛnl. \v 15 Wà kɛ lienh ki teh *Yesu yé Uwien ya Bijɛ la, Uwien tɛ nin udaan nɛ, nɛ uʼmɔ tɛ nin Uwien. \v 16 Tinbi bɛn Uwien yíe tɛ ma bo, nɛ ki teke' ki jin'. \p Uwien yé miyíem ya daan nɛ. Wà kɛ ŋmɔbe miyíem la, u tɛ nin Uwien nɛ, nɛ Uwien mɔ tɛ nin wɔ. \v 17 Nà cère' miyíem te tiʼni ki tì gben' ŋɔ tí li ŋmɔbe midum Uwien li bu binib tibuur lidaali là nnɔ si: Kristo te ma bo nnɔ, tiʼmɔ te nnɔ nɛ uŋɛndun wuu ni. \v 18 Jɛwaanbu ŋa te yíem ni. Miyíem mà mɔn ki tì gben' gbendeh bujɛwaanbu nɛ. Utudɛre bo nɛ binib fɛnge. Unil wà fɛnge ŋa laan ŋmɔbe yíem mà mɔn ki tì gben'. \p \v 19 Tinbi yíe Uwien, kimɛ wɔn nɛ kpiɛ' ki yíe' tɛ. \v 20 Unil lienh ki teh u yíe Uwien, ka yíe uʼtɔ la, u yé utonnɛndaan nɛ. Kimɛ nil ŋa yíe uʼtɔ wà u lɛnh wɔ la, wa ń fre kí ye u yíe Uwien wà wa lɛnh wɔ. \v 21 *Yesu Kristo de' tɛ liwɔbl là sɔ: unil yíe Uwien la, wɔ ń li yíe uʼtɔ mɔ. \c 5 \s1 Teke mɛn Uwien ya bijɛ kí ji, kí faake nin uŋɛndun \p \v 1 Wà kɛ teke' ki jin' ki ye *Yesu yé Uwien ya Nigɛndkɛ Kristo la, udaan yé Uwien ya buk nɛ. Wà kɛ yíe kibuk ya baa la, u yíe uʼbuk mɔ nɛ. \v 2 Ti yíe Uwien ki boh uʼwɔb la, nɛn nɛ wɔngeh ki teh ti yíe uʼbumu. \v 3 Kimɛ Uwien ya yíem si: tí li boh uʼwɔb nɛ. Nɛ uʼwɔb nnɔ ŋa faa. \v 4 Wà kɛ yé Uwien ya buk nɛ faakreh nin uŋɛndun. Tiʼtekjim nɛ cèreh ti faakreh nin uŋɛndun. \v 5 Ŋmɛ yé unil wà faakreh nin uŋɛndun-i? Wɔn si: wà teke' ki jin' ki ye *Yesu yé Uwien ya Bijɛ. \s1 Yesu Kristo ya mɔ̀nkunb \p \v 6 Wɔn *Yesu Kristo nɛ baa' ní nin miñunm nin misɛ̀m\f + \fr 5:6 \fq Yesu Kristo nɛ baa' ní nin miñunm nin misɛ̀m \ft ya tingi si: Bi sìi' wɔ Uwien ya ñunm nin uʼkuum nɛ.\f*. Na yé u baa' nin miñunm baba nɛ, u baa' nin miñunm nin misɛ̀m nɛ. *Mifuoñaanm kundeh imɔ̀n, kimɛ mì yé imɔ̀n nɛ. \v 7 Bi te bimɔ̀nkunb bita nɛ. \v 8 Bɛn si: Mifuoñaanm nin miñunm nin misɛ̀m. Bɛn bita nnɔ kɛ kpɛ buñɔbu nɛ. \v 9 Ti teknh binib ya mɔ̀nkun la, tí li bɛn kí ye Uwien ya mɔ̀nkun cɛn' binib yu. Uwien ya mɔ̀nkun nnɔ si: u kun' imɔ̀n ki ye *Yesu mɔnbe ki yé uʼBijɛ nɛ. \v 10 Wà teke' Uwien ya Bijɛ ki jin' la, u tuo' Uwien kun' imɔ̀n yà nnɔ nɛ. Ama wà ŋa teke' Uwien ki jin' la, u yih wɔ utonnɛndaan nɛ, kimɛ wa teke' Uwien kun' uʼBijɛ bo imɔ̀n yà nnɔ nɛ ki jin'. \v 11 Uwien ya mɔ̀nkun nnɔ si: u de' tɛ limiɛl là ŋa ŋmɔbe gbenm, nɛ uʼBijɛ nɛ yé limiɛl nnɔ ya daan. \v 12 Wà tɛ nin Uwien ya Bijɛ nɛ ŋmɔbe limiɛl nnɔ. Wà ŋa tɛ nin Uwien ya Bijɛ ŋa ŋmɔbe lɛ̀. \s1 Tigbɛfɔrkaar \p \v 13 N kɛle' tigbɛr tuu kɛ ki de' nɛ ŋɔ ní bɛnde kí ye ninbi bà teke' Uwien ya Bijɛ ki jin' nnɔ, ni ŋmɔbe limiɛl là ŋa ŋmɔbe gbenm nɛ. \v 14 Ti ŋmɔbe midum mà Uwien saan si: ti miɛ' wɔ nà kɛ uʼyíem bo la, u cengeh tiʼbó nɛ. \v 15 Ti bɛn u cengeh tiʼbó ma nnɔ, ti miɛ' wɔ nà kɛ la, ti du ki ye ti laa' nɛ̀ ŋɔ. \p \v 16 Unil laa' uʼtɔ teh ibiɛre yà ŋa kuuleh la, wɔ ń kàare kí de wɔ ŋɔ Uwien ń tùɔre uʼfuobm, nì yé ibiɛre nnɔ ŋa mɔnbe ki kuuleh nɛ la. Kimɛ ibiɛre iba te ki kuuleh, ma niireh bɛ ń kàare kí de binib bà teh i ya biɛre. \v 17 Itùon yà kɛ ŋa cuube yé ibiɛre nɛ. Ama nà yé ibiɛre kɛ nɛ kuuleh. \p \v 18 Ti bɛn ki ye wà kɛ yé Uwien ya buk ŋa ji teh biɛre, kimɛ Uwien ya Bijɛ gu wɔ, nɛ usɛnpol ubiɛrɔ ŋa ń fre kí tien wɔ niba. \v 19 Ti bɛn ki ye tinbi yé Uwien ya bumu nɛ, ki bɛn mɔ ki ye uŋɛndun ya nib kɛ te usɛnpol ubiɛrɔ ya wɔbl ni nɛ. \v 20 Ti bɛn ki ye Uwien ya Bijɛ baa' ki wuɔn' tɛ ti li tien ma kí bɛnde Uwenmɔ̀n nɛ. Ti tɛ nin Uwenmɔ̀n nɛ, kí ñɛ uʼBijɛ *Yesu Kristo bo. Wɔn nɛ yé Uwenmɔ̀n, ki yé limiɛl là ŋa ŋmɔbe gbenm ya daan. \p \v 21 Nʼbumu, liike mɛn niʼyul bo nin ibule ya gbɛr.