\id 1TH - Hinsaal \h 1 TESALONIKA \toc3 1Te \toc1 No Luena Pakpakat ta Pol tupas ira TESALONIKA \toc2 1 Tesalonika \mt1 No Luena \mt2 Pakpakat ta Pol tupas ira \mt1 TESALONIKA \ip Pol ga so no lotu kinas Tesalonika tano hanua Masedonia. Pol ga manga nem ira Tesalonika ma ga mur ira tahut na magingin sena mon ing ga lon nalamin ta diet (nas 1 Tes. 2.1-12). Senbia ari diet ga walar bia diet na hagawai no lotu kaia ma ira Kristian diet ga hait Pol bia na hilau laah, kaba gi hirua (Apostolo 17.1-10). Io, Pol ga haan u Beria ma namur ga haan u na Etan. Ma ga tulei Timoti makaia Etan u na Tesalonika (1 Tes. 3.1-5) kanong ga manga ngarau uta ira Kristian ma Tesalonika nalamin ta ira tinirih (2.13-3.10). Namur Pol ga haan u Korin ma ing Timoti ga tapukus gaam hasasei Pol tano nurnur ma no harmarsai ta ira Tesalonika (3.6), io, Pol ga tulei iakan ra pakpakat taar ta diet wara harharagat diet ma wara hauhausur diet ta ira tahut na tintalen (4.1-12; 5.12-22). Pol ga hausur mah diet tano taptapukus ta Karisito ma no tamtaman tut talur ra minaat ta ira Kristian kanong Pol ga haan talur hagasiaan diet ma pa diet ga palai timaan ta kaiken ra linga (1.9; 4.13-5.11). Kaiken ira linga tano haphapataam ta ira pakana bung a tamat na linga ta ira airua pakpakat ta Pol taar ta ira Tesalonika (nas mah 2 Tes. 2.1-12). \c 1 \p \v 1 Iau Pol tikai ma Sailas ma Timoti, mital tulei ken ra nianga taar ta muat ira mataniabar na lotu kaia Tesalonika, ing muat ira mataniabar ta Kalou no adahat Sus ma tano Watong Iesu Karisito. \p A harmarsai ma ra malum na kis ta muat. \s1 Pol ga tanga tahut uta ira nudiet nurnur ira Tesalonika \p \v 2-3 Mital sala tangtanga tahut ta Kalou uta muat bakut ma mital sala kilkilam muat narako ta ira numital sinsaring kanong mital sala liklik lah ira numuat pinapalim ra matmataan tano nudahat God, no adahat Sus. Mital sala liklik lah ira numuat pinapalim ing i tahuat ta ira numuat nurnur. Ma mital lik lah mah ira numuat dadas na pinapalim ing i hanuat maram narako ta ira numuat harmarsai. Mital lik lah mah ira numuat nanaho ma ra nurnur utano nudahat Watong Iesu Karisito, hua muat gi la turtur dadas ta ira numuat ngunngutaan. \v 4 Io, muat ira haratasin narako ta Karisito ing Kalou i manga sip muat, mital tanga tahut ta Kalou, kanong mital nunurei bia i ta pilak muat. \v 5 Ma mital nunurei hua, kanong ira numital hinarpir ma no tahut na hinhinawas pa ga haan tupas muat ma ra nianga mon. Taia. Ga haan tupas muat tikai ma ra dadas ma tikai ma no Halhaliana Tanua. Ma muat ga nas bia mital ga manga nurnur bia ira numital hinarpir i tutuna. Muat nurnur bia iakan i tutuna kanong muat nunurei mital, bia a mangana tunatuna mital hoeh ing mital ga lon nalamin ta muat. Ga palai ta muat bia mital ga lon wara gaia muat. \v 6 Ma muat ga mur timaan ira numital nilon ma no Watong mah hoken: nalamin ta ira tamat na ngunngutaan muat ga taram lah no hinhinawas ma ra gungunuama, ma ia no gungunuama nong no Halhaliana Tanua ga tar ia ta muat. \v 7 Io hua, muat ga hanuat hoing tiga bilai na malalar nong ira tena nurnur ma Masedonia ma Akaia diet naga mur ia. \v 8-10 Ma mital palai ta iakan kanong no hinhinawas utano Watong pai hanahaan makaia hoing muat u na Masedonia ma Akaia sena mon. Taia. No hinhinawas uta ira numuat nurnur ta Kalou i ta haan ta ira sibaan bakut. Io hua, pai supi bia mital na tangai habal tiga linga kanong diet at ta kaikek ra sibaan diet la hasahesa utano pakana bung bia mital ga haan ukaia ta muat ma muat ga balak lah mital. Diet hasahesa bia hoeh ing muat ga tahurus talur ira palimpua muat gaam haan taar ta Kalou wara tartaram no tutun na God, no lilona, ma wara kiskis kahai no Natina maram ra mawai nong ga hatut ia talur ra minaat. Ma no Natina, Iesu, nong na halangalanga dahat talur no ngalngaluan nong Kalou na tar ia namur. \c 2 \s1 No mangana nilon ta Pol nalamin ta ira Tesalonika \p \v 1 Io, ira tasi mital narako ta Karisito muat nunurei bia no numital hinahaan ukaia ta muat pa ga linga bia. A mon hunuena. \v 2 Muat nunurei bia di gata tula hangungut mital na Pilipai, ma pa diet ga hirhir ta dahina wara gilgil hagawai mital. Ma ing mital ga haan tupas muat, Kalou ga habalamasa mital wara tangtangai no nuna tahut na hinhinawas ta muat. Ma ga habalamasa mital hua nalamin ta diet ing diet ga manga ianga bat mital. \v 3 Ma mital ga balamasa hua ing mital ga haragat muat wara nurnur kanong ira numital harharagat pa ga tahuat maram narako ta ira sakana lilik. Pa mital ga nem bia mital na lam habisbis muat ta ira linga pai tutuna ma ta ira sakana magingin. Taia. Ma ing mital ga ianga, pa mital ga walar bia mital na hasakit ta muat bia muat na nurnur. \v 4 Senbia mital warawai ma no tahut na hinhinawas haruat tano nemnem ta Kalou. Ma i tale bia mital na warawai kanong Kalou i ta nas kilam mital bia mital tale bia mital na warawai ma no tahut na hinhinawas, kaikek gaam tar ia ta mital. Ma ing bia mital warawai, pa mital walar bia mital na haguama ira tunatuna. Taia. Mital walar bia mital na haguama Kalou nong i la nasnas narako ta ira bala mital. \v 5 Io, muat nunurei bia pa mital ga pirlat muat wara uta tiga linga ma pa mital ga hanuat hoing ira tena silha kinewa ing diet suhai ira nudiet sakana nemnem. Kalou i tale bia na haut ta kaiken uta mital. \v 6 Ma pa mital ga nem bia muat, bia tari mes na tunatuna diet na pirlat mital. Senbia gaar tale mital bia mital na tangai hadadas ta muat bia muat na taram. Ma gaar tale bia mital na gil hua kanong mital ira apostolo ta Karisito. \v 7 Senbia mital ga matien na tunatuna nalamin ta muat, hoing tiga hahin i sala nasnas mur timaan ira natina. \v 8 Mital ga manga sip muat, hua mital gaam guama bia mital na tabar muat ma no tahut na hinhinawas. Senbia pai iakanong sena mon. Taia. Mital ga guama mah bia mital na tabar muat ma ira numital nilon, kanong mital ga manga nem muat. \v 9 Kaba tasi mital, mital nunurei bia muat lik lah ira numital pinapalim nalamin ta muat bia mital ga warawai ta muat ma no tahut na hinhinawas ta Kalou. Ira kaba bungbung, ra kasakesa ma ra bung, mital ga manga papalim uta ira amital nian ma panei mah ira numital mes na sunupi. Ma mital ga kilkilinganei ra ngunungut ta kaikek ra pinapalim bia pa mital naga kap tar ta tinirih taar ta tikai. \p \v 10 I tale muat bia muat na haut ta ira numital mangana nilon nalamin ta muat ira tena nurnur. Ma Kalou mah i tale bia na haut. Mital ga murmur ira gamgamatien na magingin, mital ga gilgil ira takodas, ma pa ga tale tikai bia na kilam mital bia mital ga gil tiga sakena. \v 11-12 Ma muat nunurei bia mital ga harahut muat hoing tiga tata i la balbalaurei ira natina. Mital git harharagat ma hadadas muat bia muat naga lon haruat tano lilik ta Kalou nong ga tatau muat uram tano nuna matanitu ma tano minamarina. \s1 Pol ga tanga tahut ta Kalou uta ira Tesalonika \p \v 13 Ma mital sala tangtanga tahut mah ta Kalou kanong bia muat ga hatur kahai ira nianga ta Kalou ing muat ga hadadei lah ta mital, ma muat ga taram lah ia. Pa muat ga lik bia a nianga gar na tunatuna mon. Taia. Muat ga taram lah ia hoing ra nianga ta Kalou. Ma tutuna sakit, a nianga ta Kalou iakanong nong i papalim narako ta muat ira tena nurnur. \v 14 Kaba tasi mital, i palai bia no nianga ta Kalou i papalim narako ta muat kanong ira mangana ngunngutaan ga haan tupas muat i haruat ma ing ga haan tupas ira mataniabar ta Iesu Karisito ing diet lotu tupas Kalou ta ira nudiet hala na lotu aram Iudeia. Ira tunatuna tano numuat hanua diet ga haliarei muat hoing ira Iudeia diet ga haliarei ira mataniabar na lotu aram Iudeia. \v 15-16 Ma kaikek ra Iudeia diet ga bu bing no Watong Iesu ma ira poropet, ma diet ga tulei sasei mah mital. Diet walwalar bia diet na tur bat mital, bia pa mital naga tangai no tahut na hinhinawas ta diet ing pai Iudeia diet bia kaba diet gi kap no nilon. Ma ing diet walwalar bia diet na tur bat mital, pa diet haguama Kalou. Taia. Diet malentakuanei ira tunatuna bakut. Ma ing bia diet gil hua diet ta gil haruatanei ira kaba sakana magingin ing diet la hung taar manei. Iasen no ngalngaluan ta Kalou i ta manga haan tupas um diet. \s1 Pol ga ngarau uta ira nurnur ta ira Tesalonika \p \v 17 Kaba tasi mital, ing di ga duan mital bia mital na haan talur muat, mital ga manga lilik panei muat ing mital ga haan talur muat a bar bung mon i ta sakit. Tutun, mital ga haan talur muat, senbia ira numital lilik i kis taar ma muat. Mital ga manga walar at bia mital na nas habal muat. \v 18 Mital ga nem bia mital na tapukus baal ukatika ta muat. Ma iau, Pol, iau ga walar aring bung bia ena tapukus ukaia. Iasen Satan ga tur bat mital \v 19 Io, mital ga wara taptapukus ukaia kanong bia Iesu no nudahat Watong na hanuat ma dahat na tur ra matmataan tana, io, muat at, muat no burena bia mital na balamasa bia mital na kap ra gungunuama, ma bia mital na latlaat. \v 20 Tutuna sakit, muat no minari mital ma no numital gungunuama. \c 3 \p \v 1 Io hua, bia mital ga manga ngarngarau uta muat ma senbia pa ga tale bia mital na nas muat, io, mamir ga lik bia i tahut bia mamir na kis baal baa kaia Etan. \v 2-3 Ma mamir ga tulei Timoti, no tasi dahat nong i papalim tikai ma mamir wara gaiana no tahut na hinhinawas gar ta Karisito. Ma mamir ga tulei ia bia na hadadas muat ma na haragat muat ta ira numuat nurnur, kaba tikai ta muat gi manga ngarngarau uta kaiken ra ngunungut. Muat at, muat palai bia kaiken ra tinirih taar ta dahat maram tano nemnem gar ta Kalou. \v 4 Ma muat palai ta iakan kanong bia mital ga kis tikai taar ma muat, mital ga luena hasasei muat bia dahat na haan taar ta kaikek ra ngunungut. Kaiken muat ta nunurei bia i ta hanuat um. \v 5 Io hua, bia iau ga manga ngarngarau uta muat iasen pa ga tale bia ena nas muat, io, iau ga tulei Timoti ukatika ta muat bia iau naga palai uta ira numuat nurnur. Ma iau ga tulei ia kanong iau ga burut bia no tena harwalaam gaar ta walaam dak muat ma ira numital pinapalim naga linga bia. \s1 Ira Tesalonika diet ga tur dadas ta ira nudiet nurnur \p \v 6 Io, kaiken mon Timoti i ta tapukus ukai ta mamir. Ma i ta kap hahuat ra bilai na hasahesa uta ira numuat nurnur ma ira numuat sinisip ta ira mesa. Ma i hasasei mah mamir bia muat sala liklik lah ira bilai na linga uta mital, ma bia muat manga nem bia muat na nas mital hoing mital mah ukatika ta muat. \v 7 Io hua, kaba tasi mital ta Karisito, ing bia mamir ga hadadei uta ira numuat nurnur, iakanong ra nianga ga haragat mamir uta muat nalamin ta ira numital kaba tinirih ma ra ngunungut. \v 8 Io, kaiken mital gi lon timaan kanong muat tur dadas tano Watong. \v 9 Io, bia mital tanga tahut ta Kalou uta muat, pa na haruat tutuna at ma no gungunuama mital kilinganei ia uta muat ra matmataan ta Kalou. \v 10 Ira kaba bungbung, ra kasakesa ma ra bung, mital sala sasaring dadas bia mital na nas habal muat, ma mital naga harahut muat ta ira numuat nat na sunupi ta ira numuat nurnur. \s1 Pol ga sasaring bia Kalou na hadadas ira Tesalonika \p \v 11 Mital sasaring bia Kalou no adahat Sus ma ne Iesu no nudahat Watong na tagurei tar no numital ngaas ukaia ta muat. \v 12 Ma mital sasaring bia no Watong na manga hatahuat ira numuat sinisip hargilaas ta muat ira tena nurnur ma ta ira mesa mah. Mital sasaring bia ira numuat sinisip na tamat haruat ma ira numital sinisip ukaia ta muat. \v 13 Ma mital sasaring hua bia Kalou na hatumarang muat bia pa tikai naga tale bia na kilam muat bia muat ta gil ra sakena ma senbia muat na gamgamatien ra matmataan ta Kalou no adahat Sus tano pakana bung bia Iesu no nudahat Watong na hanuat tikai ma ira nuna kaba gamgamatien na tunatuna. \c 4 \s1 Da lon wara haguama Kalou \p \v 1 Kaba tasi mital narako ta Karisito, wara hapataam ira nianga, mital wara tangtangai hoken ta muat bia mital ga hausur muat bia muat na lon hoeh wara haguama Kalou. Ma tutuna, muat sala lonlon hua. Ma iasen mital saring muat ma mital haragat muat tano hinsa Iesu no nudahat Watong bia muat na tahuat hanahaan ta ira numuat bilai na nilon. \v 2 Ma na tahut bia muat na lon hua kanong muat palai taar ta ira dadas na nianga mital ga tar ta muat tano hinsana no Watong Iesu. \v 3 Kalou i nem bia muat na gamgamatien hoken. Muat na langalanga tano magingin na hilawai. \v 4 I sip bia tikatikai iat na nunurei bia hoeh wara balbalaurei timaan no palatamaina haruat ta ira gamgamatien na magingin ma ira magingin i takodas ta ira ninaas ta ira tunatuna. \v 5 Ma i nem mah bia pa muat na mur ira sakana kilkilinganai na tamainari hoing diet ira tabuna nurnur ing pa diet nunurei Kalou diet sala gilgil. \v 6 Ma waak tikai i sua tikai ma tiga hahina gar na mesa ma na gil ronga tano tasina hua. Waak i bis lah no tasina hua kanong no Watong na balu pukus ma ra harpidinau ta kaiken ra sakana magingin, kaikek mital gaam luena hatumarang tar muat. \v 7 Na tahut bia muat na lon hua kanong Kalou pa ga tatau dahat bia dahat na gilgil ira bilingana magingin, senbia ga tatau dahat bia dahat na gamgamatien. \v 8 Io, siga nong i sura sei iakan ra nianga, pai sura sei tiga tunatuna. Taia. I sura sei Kalou nong i tar no nuna Halhaliana Tanua ta muat. \p \v 9 Ma pa mital supi bia mital na pakpakat taar ta muat bia muat na harmarsai hargilaas nalamin ta muat ira haratasin ma hinen narako ta Karisito kanong Kalou i hausur muat at bia muat na harmarsai hargilaas ta muat. \v 10 Tutuna sakit, muat sala gilgil hua harbasiai ta muat ira haratasin ma hinen kaia Masedonia. Senbia kaba tasi mital, mital haragat muat bia muat na tahuat hanahaan ta ira numuat harmarsai. \v 11 Ma mital haragat mah muat bia muat na lon haruat ta ira dadas na nianga mital ga tar ta muat hoken: muat na bul hadadas ira numuat lilik bia pa muat na hamalmalaas tikai, ma bia muat na balaurei ira numuat nilon at ma waak muat laka bia ta ira pinapalim gar na mesa. Muat na papalim tus laah ma ra lima muat. \v 12 Muat na gilgil hua waing diet ing pa diet nurnur diet na ruu muat ma bia pa muat naga lon mur tikai wara banbanot ira numuat sunupi. \s1 No watong na tapukus hoeh \p \v 13 Io, kaba tasi mital ta Karisito, mital nem bia muat na palai uta diet ing diet ta maat, kaba muat gi tapunuk hoing diet ira mesa ing pa diet kis kahai no nilon namur ma ra nurnur. \v 14 Dahat nurnur bia Iesu ga maat ma ga taman tut huat balin. Io hua, Kalou na lam tikanei ma Iesu diet ing diet ta maat ma ra nurnur tana. \v 15 Kaiken mital hauhausur muat tanai a hausur tano Watong, ma i hoken: dahat ing dahat lon baa ing no Watong na hanuat, io, pa dahat na luai ta diet ing diet gata maat. \v 16 Io, da hadadei ra tamat na kunup ma no ingana no tamat ta ira angelo ma no kinakel tano tahur ta Kalou, ma no Watong at na hansur maram ra mawai. Diet ing diet ta maat ma ra nurnur ta Karisito diet na luena tut hut. \v 17 Io, dahat um ing dahat lon baa, Kalou na kap haut dahat tikai ma diet narako ra baakut wara harusa no Watong aram ra mawai, dahat naga kis tikai ma no Watong hathatikai. \v 18 Io, muat na haragat hargilasanei muat ma kaiken ra nianga. \c 5 \s1 Da tagura timaan tano hinanuat tano Watong \p \v 1-2 Kaba tasi mital narako ta Karisito, pai supi bia mital na pakat ta nianga ukaia ta muat utano pakana bung ing kaiken ra linga na hanuat, kanong muat at muat nunurei timaan tar bia no pakana bung tano Watong na hanuat haruat ma tiga tena kikinau i hanuat ra bung. \v 3 Ira mataniabar diet na tangai bia, “Pa dahat na burtei ta tiga linga. A malum i kis taar ta dahat.” Io, ta iakano pakana bung at a tamat na halhaliarai na haan taar ta diet hoing ira harpaas na bulu ing bia tiga hahina i wara kinakaha. Ma taia tikai na paapas. \v 4 Ma muat ira talai mital, iakan ra bung pa na hakarup muat hoing tiga tena kikinau kanong pa muat nat na kankado. \v 5 Taia. Muat bakut, muat lon tano palai ra kasakes. Pa dahat lon tano kankado ra bung. \v 6 Io hua, waak dahat sua hoing diet tari. Na tahut bia dahat na hangala ma dahat na tagura ma ra palai na lilik hoing diet ing pa diet mom. \v 7 Diet ing diet sua, diet sala susua ra bung. Ma ira tena minminom, diet sala mamom ra bung. \v 8-10 Senbia dahat, dahat ira tunatuna gar tano madaraas. Io, waak dahat haruat ma ira tena minminom. Dahat na tagura timaan. Hoing ira umri, dahat na sigam no nudahat nurnur ma no nudahat harmarsai hargilaas hoing tiga bakbakit na bangbango dahat. Ma dahat na kuhai no nudahat nurnur kahai no harhalon haruat ma ra umri, kanong Kalou pa ga bul no nuna lilik bia no nuna ngalngaluan na haan tupas dahat. Taia. I nem bia na halon dahat tano nudahat Watong Iesu Karisito nong ga maat uta dahat. Ma ga maat uta dahat waing dahat na lon tikai ma ia. Taia ta linga bia dahat lon taar bia dahat ta maat. Dahat na lon tikai ma ia. \v 11 Io hua, muat na hadadas ma haragat harbasianei muat hoing muat sala gilgil. \s1 Da mur ira bilai na magingin \p \v 12 Io, bar tasi mital ta Karisito, mital saring muat bia muat na wariru ta diet ing diet manga papalim nalamin ta muat. Diet balaurei muat ta ira numuat nilon tano Watong. Ma diet pir mah muat. \v 13 Muat na manga lik hatamat diet bia muat na marsei diet uta ira pinapalim diet gil. Muat na kis ma ra malum harbasiai ta muat. \p \v 14 Kaba tasi mital, mital haragat muat bia muat na hatumarang ira malmalungana, ma muat na hadadas diet ira tena nginarau, ma muat na harahut diet ing pa diet tur dadas, bia pa muat na manga gasien wara hapidinau tikai. \v 15 Muat na harbalaurai timaan bia waak muat balu ra sakena ma ra sakena balin. Senbia muat na walar hatikanei wara gilgil ra tahut harbasiai ta muat ma diet mah ira mesa. \p \v 16 I tahut bia muat na guama hathatikai. \v 17 Muat na saasaring hait. \v 18 Muat na tangtanga tahut uram ta Kalou ta ira kaba linga bakut. Kanong Kalou i nem bia muat ing muat kis taar ta Karisito muat na lon hua. \p \v 19 Waak muat tur bat no pinapalim tano Halhaliana Tanua. \v 20 Waak muat mola sei ira nianga gar na poropet. \v 21 Senbia, i tahut bia muat na walar kilam ira linga bakut. Muat na palim kahai ira bilai. \v 22 Muat na tur talur ira mangana sakena bakut. \p \v 23 Mital sasaring bia Kalou at nong i tar ra malum ta dahat, na bul hasisingen ira numuat nilon bakut talur ira sakena ma muat na gamgamatien. Ma mital sasaring mah bia na balaurei ira tanua muat, ira bala muat, ma ira palatamai muat waing taia tikai na tale bia na tangai bia a mon sakena ta muat tano pakana bung bia no nudahat Watong Iesu Karisito na hanuat. \v 24 Kalou nong i tau muat na gil kaiken kanong i la gilgil haruatanei ira nuna nianga. \p \v 25 Kaba tasi mital na tahut bia muat na sasaring uta mital. \v 26 Muat na karo lah ira tasi dahat ta Karisito ma muat na gawanei lah diet ma ra tahut na magingin. \v 27 Iau tangai hadadas ta muat tano hinsana no Watong bia muat na was iakan ra pakpakat ta ira tasi dahat bakut. \p \v 28 No harmarsai tano nudahat Watong Iesu Karisito na kis ta muat.