\id GEN - Fakai Translation \ide UTF-8 \h U̱r-Taku̱n \toc3 Taku̱ \toc2 U̱r-Taku̱n \toc1 U̱r-Taku̱n \mt2 Ran-u̱ \mt1 U̱r-Taku̱n \c 1 \s1 Taku̱n-du̱ ko̱-uyan \pi \v 1 U̱r-taku̱n, Ru̱-u̱ no̱mu̱g do̱m u-ru̱, u-dak-ne̱. \v 2 U̱ da-u o̱ dak-u̱ zatte̱ u̱ka u̱t-senu̱sse̱ da, tu̱msu̱ o̱ zatte̱ o̱ko̱n da, cwu̱m-u̱ taku̱ste̱ shu̱-u̱ radu̱ m-bu̱, tu̱msu̱ Yar-u u-Ru̱ o̱ u̱t-riig u̱-do̱m m-bu̱. \li \v 3 Se̱ Ru̱-u̱ zu̱, <> Se̱ zu̱n-mu̱ mok. \v 4 Se̱ Ru̱-u̱ hog u̱r-zwar u̱ zu̱n-mu̱ mok-te̱. Se̱ wa ké m-zu̱n du̱gu̱ u-cwu̱m. \v 5 Ru̱-u̱ fog m-zu̱n <> Tu̱msu̱ wa fog u-cwu̱m <> U̱ da-u o̱ na kume̱ m-rim tu̱msu̱ na kum u̱r-wu̱n. De̱ o̱ ho̱-du̱ u̱r-taku̱n. \li \v 6 Se̱ Ru̱-u̱ zu̱, <> \v 7 Ru̱-u̱ nom u̱r-hu̱k de̱ keet-u̱t m-bu̱ mu̱ o̱o̱ge̱ do̱m-u̱ hu̱k-du̱ u-ru̱ u̱ bu̱-mu̱ o̱o̱ge̱ u̱-ta u̱r-hu̱k ne̱. Tu̱msu̱ iya o̱ nomte̱ u̱ka Ru̱-u̱ zu̱tte̱. \v 8 Ru̱-u̱ fog hu̱k-u̱r re̱, <> U̱ da-u o̱ na kume̱ m-rim tu̱msu̱ na kum u̱r-wu̱n, de̱ o̱ ho̱-du̱ u-yu̱ru̱mse̱. \li \v 9 Se̱ Ru̱-u̱ zu̱, <> Tu̱msu̱ iya o̱ nomte̱ u̱ka Ru̱-u̱ zu̱tte̱. \v 10 Ru̱-u̱ fog gas-u̱ o̱o̱ge̱ u-gagu̱n <> Tu̱msu̱ bu̱-mu̱ karge̱ u̱r-be u̱r-gan wa fog mo̱ <> Se̱ Ru̱-u̱ hyen no̱m-u̱ wa no̱me̱ no̱ng u̱ so̱-o̱. \pi \v 11 Se̱ Ru̱-u̱ zu̱, <> Tu̱msu̱ iya o̱ nomte̱ u̱ka Ru̱-u̱ zu̱tte̱. \v 12 Iya o̱ hen dak-u̱ apu̱n go̱-tu̱ u̱t-ku̱wu̱t tu̱ mat-du̱ go̱ ko̱yu̱he̱ u̱ka go̱-u̱r wa o̱tte̱ u̱ u̱s-te ne̱ su̱ mu̱te̱ u̱t-ya u̱ go̱ ne̱ me̱. Se̱ Ru̱-u̱ hyen no̱m-u̱ wa no̱me̱ no̱ng u̱ so̱-o̱. \v 13 U̱ da-u o̱ na kume̱ m-rim tu̱msu̱ na kum u̱r-wu̱n, de̱ o̱ u̱ ho̱-du̱ u-tu̱tu̱rse̱. \li \v 14 Se̱ Ru̱-u̱ zu̱, <> Tu̱msu̱ iya o̱ nomte̱ u̱ka Ru̱-u̱ zu̱tte̱. \v 16 Ru̱-u̱ no̱ng zu̱n-m yat-mo̱ m-yu̱r, zu̱n-m yat-mo̱ mo̱ no̱m faru̱k-du̱ u-ho̱ tu̱msu̱ zu̱nu̱n-m re̱k-mo̱ no̱m faru̱k-du̱ m-gyu̱p. Tu̱msu̱ wa nom re̱ge̱r. \v 17 Ru̱-u̱ sak u̱r-ho̱, u-pyaat u̱ re̱ge̱r ne̱ u̱-do̱m u-ru̱, remu̱ e̱ ye'et m-zu̱n u-dak, \v 18 remu̱ e̱ no̱m-u̱t faru̱k-du̱ u-ho̱ m-gyu̱p ne̱, tu̱msu̱ u̱ kè̱ m-zu̱n du̱gu̱ u-cwu̱m. Se̱ Ru̱-u̱ hyen no̱m-u̱ wa no̱me̱ no̱ng u̱ so̱-o̱. \v 19 U̱ da-u o̱ na kume̱ m-rim tu̱msu̱ na kum u̱r-wu̱n, de̱ o̱o̱ge̱ ho̱-du̱ u-nasu̱rse̱. \li \v 20 Se̱ Ru̱-u̱ zu̱, <> \v 21 Iya o̱ Ru̱-u̱ nomte̱ no̱m-u̱ u̱r-fat i-yate̱ m-sa, tu̱msu̱ ko̱yu̱he̱ no̱m u̱r-fat ne̱ tu̱ o̱o̱ge̱ m-yu̱ u̱-me̱ m-bu̱, ko̱wan u̱ du̱ wa go̱-de̱, tu̱msu̱ u̱ ko̱yu̱he̱ no yu̱ u̱t-kap ne̱ ko̱wan u̱ du̱ wa go̱de̱. Se̱ Ru̱-u̱ hyen no̱m-u̱ wa no̱me̱ o̱ u̱ so̱-o̱. \v 22 Se̱ Ru̱-u̱ wa'-u̱ to̱ nu-u so̱-o̱ wa zu̱, <> \v 23 U̱ da-u o̱ na kume̱ m-rim tu̱msu̱ na kum u̱r-wu̱n, de̱ o̱ ho̱-du̱ u-tanu̱rse̱. \li \v 24 Ru̱-u̱ zu̱, <> Iya o̱ nomte̱ u̱ka Ru̱-u̱ zu̱tte̱. \v 25 Iya o̱ Ru̱-u̱ nomte̱ bisa-tu̱ u-dak u̱t-be̱e̱t ko̱-uyan no̱m u̱r-fat be̱e̱t ko̱yu̱he̱ u̱ka du̱ wa go̱-de̱. Wa no̱mu̱g bisa-tu̱ u-bu u̱ no̱m u̱r-fat ne̱ u̱ i u̱t-kurup be̱e̱t u-dak ko̱yu̱he̱ u̱du̱ ya go̱-de̱. Se̱ Ru̱-u̱ hyen no̱m-u̱ wa no̱me̱ no̱ng u̱ so̱-o̱. \pi \v 26 Se̱ Ru̱-u̱ zu̱, <> \q1 \v 27 I ya-o̱ Ru̱-u̱ no̱m-te̱ \q2 ne̱t u̱-me̱ sha-m wa, \q1 u̱-me̱ sha-mu̱ Ru̱-u̱ o̱, \q2 Ru̱-u̱ no̱m-te̱ ne̱t, \q1 campa u̱ ne̱ta Ru̱-u̱ nom e̱. \pi \v 28 Se̱ Ru̱-u̱ wa'-u̱ u̱n nu-u so̱-o̱ wa zu̱, <> \pi \v 29 Se̱ Ru̱-u̱ zu̱, <> Tu̱msu̱ iya o̱ nomte̱ u̱ka Ru̱-u̱ zu̱tte̱. \pi \v 31 Se̱ Ru̱-u̱ hyen no̱m-u̱ wa no̱me̱ u-be̱e̱t, o̱ no̱mu̱g u̱ so̱-o̱ sok. Se̱ na kum u̱r-wu̱n tu̱msu̱ na kum m-rim, de̱ o̱ ho̱-du̱ u̱t-shishin. \c 2 \pi \v 1 Iya-o̱ Ru̱-u̱ taaste̱ no̱m-du̱ do̱m u-ru̱ u-dak-ne̱, u̱ no̱m-tu̱ o̱ me̱ ne̱ u̱t-be̱e̱t. \li \v 2 Kanda ho̱-du̱ u̱r-ta'er u̱, Ru̱-u̱ taaste̱ no̱m-du̱ ank-mu̱ wa o̱o̱ge̱ u̱t-no̱m u-be̱e̱t; se̱ wa hure̱ du̱gu̱ ank-m wa u̱ ho̱-du̱ u̱r-ta'er. \v 3 Se̱ Ru̱-u̱ wa'-u̱ ho̱-du̱ u̱r-ta'er nu-u so̱-o̱, wa muut de̱ ho̱-du̱ u-he̱n. Ru̱-u̱ no̱ng iya remu̱ zu̱ u̱ ho̱-u̱r re̱ wa hure̱ du̱gu̱ ank-mu̱ wa no̱me̱ m-be̱e̱t. \s1 Ru̱-u̱ no̱mu̱g ne̱t-tu̱ u̱r-taku̱n // Adamu e̱ Hawa \p \v 4 Tun-to̱ to̱ o̱o̱ge̱ ogu̱r-tu̱ do̱m u-ru̱ u̱ u-dak-ne̱ da na tase̱ no̱m-du̱ to̱. \p Da Yawe u-Ru̱ no̱me̱ u-dak u̱ do̱m u-ru̱ ne̱, \v 5 tu̱msu̱ gwa-tu̱ zaar tu̱ apne̱ u-dak da. Tu̱msu̱ ku̱w-u̱t tu̱ zaar tu̱ rwu̱ne̱ u-dak da, remu̱ zu̱ Yawe Ru̱-u̱ wa'ag yu̱-u̱ rob da uro, tu̱msu̱ ne̱t zaar wu̱ de̱ u̱ ku̱w u̱r-to̱m ne̱ u-dak da. \v 6 Se̱di rap-u̱t u̱ rwu̱u̱n du̱gu̱ u-dak, o̱ mu̱st u-dak u-be̱e̱t. \v 7 Se̱ Yawe u-Ru̱ nom ne̱t u̱ rwab-tu̱ u-dak. Wa fur mya-mu̱ u̱r-fat u̱ swa-du̱ ne̱t, se̱ ne̱t kum u̱r-fat. \p \v 8 Yawe u-Ru̱ zo̱ngte̱ u-tak, u̱ de̱ku̱n be-de̱ du̱ na foge̱ Idin, gas-u̱ ho̱-du̱ rwu̱tu̱n. Ku̱na wa cinte̱ ne̱t-u̱ wa no̱me̱. \v 9 Yawe u-Ru̱ wa'ag ko̱-uyan go̱-du̱ u-te ya u̱ apu̱n ku̱n, te-su̱ o̱ zwarru̱ m-hyan ne̱ tu̱msu̱ u̱ zwarru̱ u̱t-re̱ ne̱. Te-yu̱ u̱r-fat o̱ro te̱k-u̱ tak-u o̱. U̱ te-yu̱ wadu̱ ne̱t-ne̱ u̱ nap-mu̱ no̱m-u̱ so̱-o̱ u̱ no̱m-u yo̱-o̱ ne̱. \p \v 10 Gi-yu̱ yu̱'e̱ u-tak m-bu̱ ya jagu̱n du̱gu̱ Idin, du̱gu̱ ku̱n ya mot m-te u̱s-gi u̱s-nas. \v 11 Dim-du̱ gi-yu̱ u̱r-taku̱n na zu̱ ya Piso̱n. Gi-u ya gu̱pe̱ m-nar gas-u̱ dak-u̱ Havira u-be̱e̱t, be-du̱ o̱tte̱ kwam-tu̱ shik tu̱ bu̱-mu̱ u̱t-ro. \v 12 Kwam-tu̱ shik tu̱ dak-u̱ Havira to̱ zatte̱ u̱r-waak u̱ o̱ko̱n no̱m-o̱ ne̱ u̱ de̱ naasu̱ o̱ da. Tu̱msu̱ u̱n o̱tte̱ dap-mu̱ wu̱s u-haku̱n, u̱ ta'ar-u̱t rim-to̱ ne̱ tu̱ shik sok. \v 13 Dim-du̱ gi-yu̱ u-yu̱ru̱mse̱ na zu̱ ya Giho̱n, gi-u ya gu̱p m-nar u̱ gas-u̱ dak-u̱ Kus u-be̱e̱t. \v 14 Dim-du̱ gi-yu̱ u-tu̱tu̱rse̱ Tigris, ja-mu̱ gi-u ya gu̱p u̱ gas-u̱ u-do̱m u̱ gu̱r-u̱ Asur. Dim-du̱ gi-yu̱ u-nasu̱rse̱ na zu̱ ya Yupireti. \p \v 15 Yawe u-Ru̱ wu̱ ne̱t u̱-me̱ u-tak u̱ Idin, remu̱ ne̱t-u̱ no̱m-u̱t to̱m-du̱ o̱ tu̱msu̱ wa gwat o̱. \v 16 Se̱ Yawe u-Ru̱ no̱mu̱ ne̱t-u̱ wa u̱t-him, <> \p \v 18 Se̱ Yawe u-Ru̱ zu̱, <> \p \v 19 Du̱gu̱ u-dak Yawe u-Ru̱ nomte̱ ko̱-uyan go̱-du̱ u̱t-bisa u̱ no ne̱. Wa hatu̱n e̱ u̱du̱ ne̱t wa te̱'e̱ e̱ u̱t-dim, tu̱msu̱ ko̱-uyan dim-de̱ wa fogte̱ bisa-u̱t to̱ u̱ no ne̱, de̱ shu̱'u̱te̱ dim-u̱r wa. \v 20 Adamu te̱'e̱ bisa-u̱t to̱ u̱ no ne̱ u̱ bisa-tu̱ u̱r-do̱g u̱t-be̱e̱t u̱t-dim. \p Ko̱ ba shu̱'u̱te̱ iya Adamu zatte̱ wa-u̱r-se̱ge̱ ho̱n-ho̱n u̱ wa ne̱ da.\f + \fr 2:20 \fr*\ft Adamu: Dim-de̱ rem-du̱ u̱t-Ibraniya, de̱ na foge̱ ne̱t u̱r-taku̱n <>.\ft*\f* \v 21 Se̱ Yawe u-Ru̱ wu̱ roog-m yat-mo̱ ship ne̱t-u̱ wa. Da-u̱ wa o̱ te̱k m-roog, Ru̱-u̱ for shar-yu̱ u-gas u-gan yu̱ ne̱t-u̱ wa, se̱ wa zwape̱ be-u̱r re̱ du̱ wa forte̱ shar-yu̱ u-gas u̱ ap-mu̱ u-war. \v 22 Iya o̱ Yawe u-Ru̱ ku̱bte̱ shar-yu̱ u-gas yu̱ wa fare̱ du̱gu̱-du̱ ne̱t-u̱ wa, wa nom ne̱ta. Se̱ wa haatu̱n ne̱ta-u ya u̱du̱ ne̱t-u̱ wa. \p \v 23 Se̱ ne̱t-u̱ wa zu̱, \q1 < \q2 remu̱ zu̱, Ru̱-o̱ \q2 rwu̱tu̱n ne̱ta du̱gu̱ war-u̱ ne̱t.>> \m \v 24 Remu̱ iya, campa de̱ yagu̱ u̱so-u wa u̱ ino-u wa ne̱, wa dap ne̱ta wa, e̱ shu̱'u̱te̱ u-war u-gan. \p \v 25 Ne̱t-u̱ wa e̱ ne̱ta wa ne̱ be̱e̱t e̱ o̱ u̱t-so, se̱di e̱ ho̱k m-'e̱ da. \c 3 \s1 Adamu e̱ Hawa no̱mu̱g u̱t-ba'as \p \v 1 Fa-yu̱ ze̱k ko̱-uyan bisa-tu̱ Yawe u-Ru̱ no̱me̱ u̱s-ve̱r. Se̱ fa-yu̱ zu̱ ne̱ta, <<¿Ko̱ Ru̱-u̱ zu̱u̱g A no̱ re̱ u̱ te̱k-u̱ yaa-tu̱ ko̱-uyan te ya yu̱ o̱ me̱ tak-u̱ Idin da?>> \p \v 2 Se̱ ne̱ta zu̱ u-fa, < >> \p \v 4 Tu̱msu̱ fa-yu̱ zu̱ ne̱ta, <> \p \v 6 Da-u̱ ne̱ta-yu̱ hyane̱ u̱zu̱ yaatu̱ u-te̱ o̱ so̱-to̱ u̱du̱ u̱t-re̱, tu̱msu̱ o̱tte̱ zwarru̱ m-hyan, u̱t-no̱m u̱r-zwar remu̱ ya-du̱ m-nap; se̱ wa ku̱ wa re. Wa yaase̱ to̱ko̱n u̱du̱ campa wa, wu̱ o̱o̱ge̱ u̱r-kot u̱ wa ne̱, se̱ wa re. \v 7 Za rem se̱ is-u̱ u̱n be̱e̱t u-pus u̱n nu̱p u̱zu̱ so-to̱ u̱n o̱ye̱. Se̱ e̱ saan ran-tu̱ u-te yu̱ mu̱te̱ u̱t-ya yu̱ na foge̱ te-yu̱ u-rumba. \p \v 8 Da-u̱ rim-mu̱ tore̱ se̱ e̱ hog ram-u̱s Yawe u-Ru̱ u-tak. Ne̱t-u̱ wa e̱ ne̱ta wa e̱ pu̱k te-su̱ u-tak, taas u̱ Ru̱-u̱ hyan e̱ da. \v 9 Se̱ Yawe u-Ru̱ fog ne̱t-u̱ wa u̱zu̱, <<¿He̱ bo̱ o̱tte̱?>> \p \v 10 Se̱ wa zu̱, <> \p \v 11 Yawe u-Ru̱ zu̱, <<¿Wana waru̱ bo̱ u̱zu̱ so̱-de̱ bo̱ o̱ye̱? ¿Ko̱ bo̱ re̱ m-re̱ yaatu̱ u-te tu̱ u̱m zu̱ a-bo̱ re̱ da?>> \p \v 12 Se̱ ne̱t-u̱ wa zu̱, <> \p \v 13 Se̱ u-Ru̱ Yawe zu̱ ne̱ta-u ya, <<¿Yan-o̱ bo̱ no̱me̱ inya?>> \p Se̱ ne̱ta-u ya zu̱, <> \p \v 14 Se̱ Yawe u-Ru̱ zu̱ u-fa, Remu̱ zu̱ bo̱ e̱ngu̱sse̱ ne̱ta, \q1 U̱m wa'agu̱ bo̱ nu-u yo̱-o̱ bo̱ \q2 o̱ do̱'e̱ u̱t-do̱r u̱ war ró \q2 u̱-me̱ bisa-tu̱ u-bu \q1 u̱ bisa-tu̱ u̱r-do̱g ne̱ u̱t-be̱e̱t. \q1 Bo̱ de̱ u̱t-fu̱k u̱t-me̱n \q2 tu̱msu̱ huug-mo̱ de̱ shu̱'u̱tu̱ \q2 no̱m u̱t-re̱ ró u̱ yu̱u̱r-u̱r ró u̱r-be̱e̱t. \q1 \v 15 Me̱ wa'-u̱ yu̱-u̱r yo̱-de̱ \q2 u̱ te̱k-u̱ ko̱-u̱r ró u̱ du̱ ne̱ta-u ya ne̱, \q1 ko̱-u̱r ne̱ta tu̱msu̱ u̱ ko̱-u̱r ró ne̱, \f + \fr 3:15 \fr*\ft Gom-du̱ u̱r-ko̱ du̱ ne̱ta, rem-su̱ ko̱-du̱ campa-ne̱ se̱ tu̱msu̱ su̱ ne̱t gan. U̱t-ne̱t u-tát kabu̱g u̱zu̱ rem-su̱ haan-u̱r Ye̱so̱ Kiristi se̱.\ft*\f* \q2 Wa jangu̱ hi-u̱r ró \q1 tu̱msu̱ hen bo̱ de̱ ke̱t-du̱ du̱ku̱nte̱-u̱t e̱. \p \v 16 Se̱ Ru̱-u̱ zu̱ ne̱ta, \q1 <> \p \v 17 Wa zu̱ Adamu, < \q1 <> \p \v 20 Ne̱t-u̱ wa fog dim-du̱ ne̱ta wa Hawa, remu̱ zu̱ wa o̱ye̱ ino-u̱ u̱t-ne̱t u̱t-be̱e̱t tu̱ o̱ u̱r-fat. \p \v 21 Se̱ Yawe u-Ru̱ no̱mu̱ Adamu e̱ ne̱ta wa u̱t-kus u̱ ka-tu̱ u̱t-bisa tu̱msu̱ wa taku̱s so-u̱t u̱n. \p \v 22 Se̱ Yawe u-Ru̱ zu̱ hi-u̱r wa, <> \v 23 Remu̱ iya Yawe u-Ru̱ wa yanu̱g Adamu e̱ Hawa du̱gu̱ tak-u̱ Idin, remu̱ zu̱ Adamu nom-u̱t u̱r-to̱m u̱ dak-u̱ Ru̱-u̱ nom-tu̱ wa. \v 24 Da-u̱ Yawe u-Ru̱ buze̱ Adamu e̱ Hawa du̱gu̱ me̱ tak-u̱ Idin, se̱ wa wu̱' e̱ke̱n a-to̱mu̱ wa i na foge̱ ke̱ro̱bin u̱r-'e u̱r-kot u-van ne̱ yu̱ o̱ m-re̱ sha-mu̱ u-ra m-baku̱t ne̱, u̱ gas-u̱ u-do̱m e̱ no̱m u̱r-'e u̱ fu̱n-yu̱ cwadu̱ be-du̱ te-yu̱ u̱r-fat. \c 4 \s1 Kayinu e̱ E̱be̱r \p \v 1 Adamu roogte̱ u̱ ne̱ta wa ne̱ Hawa, wa nom u̱t-me̱n, wa mu̱t Kayinu. Hawa zu̱, <> \v 2 Hawa mu̱t tu̱msu̱ hu̱no̱-u wa, wa te̱'e̱ wa u̱r-dim Habira. \p Habira shu̱'u̱t wa-gwat-du̱ ban-du̱ u̱t-bisa, Kayinu shu̱'u̱t wa-u̱r-to̱m. \v 3 U̱ te̱k-u̱ da-u o̱ Kayinu haatu̱n nya-u̱ no̱m-tu̱ u̱r-to̱mu̱ wa u̱ du̱ Yawe. \p \v 4 Tu̱msu̱ Habira haatu̱n mat-tu̱ u̱r-taku̱n u̱ te̱k-u̱ ban-du̱ bisa-u̱t wa tu̱ se̱me̱, Yawe ku̱b nya-u Habira, Habira kum hyu̱-m pus-mo̱ u̱ nya-u̱ wa haatu̱n. \v 5 Se̱di Yawe o̱nkte̱ Kayinu u̱ nya-u wa no̱me̱ ne̱ da, se̱ Kayinu hog u̱s-ryab sok, wa naas u-shu̱. \p \v 6 Ku̱na Yawe zu̱tte̱ Kayinu, <<¿Yan-o̱ wa'e̱ jab-u̱ ró nu̱u̱t? ¿Yan-o̱ wa'e̱ bo̱ naaste̱ u-shu̱? \v 7 Me̱ kabu̱ nya-u ró, a-bo̱ no̱me̱ no̱m-tu̱ u-ho̱n-ho̱n. Ba'as-tu̱ ya u̱r-e' u̱ bo̱n-du̱ is, a-bo̱ gu̱gme̱ no̱m-du̱ no̱m-tu̱ u-ho̱n-ho̱n; to̱ o̱ u̱t-sa to̱ ship bo̱. Se̱ bo̱ ze̱k be̱b-du̱ to̱.>> \p \v 8 U̱ te̱k-u̱ da-u o̱ Kayinu zu̱ du̱-fade̱ wa Habira, <> Da-u̱ e̱ o̱ u̱r-do̱g, Kayinu ku̱t du̱-fade̱ wa Habira se̱ wa ho wa. \p \v 9 Da-u̱ waase̱, Yawe zu̱ Kayinu, <<¿Du̱-fade̱ ró Habira yu̱?>> \p Wa shu̱s wa zu̱, <> \p \v 10 Yawe zu̱, <<¿Yan o̱ bo̱ no̱me̱ inya? Hyu̱-mu̱ du̱-fade̱ ró no̱ng u̱s-kan du̱gu̱ u-dak u̱ haan u̱du̱ ri! \v 11 U̱ da-o̱, bo̱ o̱ nu-u yo̱-o̱ ne̱ tu̱msu̱ u̱m de̱ bu̱z-du̱ bo̱ du̱gu̱ u-dak, u̱ upse̱ u-nu o̱ so hyu̱-mu̱ du̱-fade̱ ró du̱gu̱ kom-u̱t ró. \v 12 Da-u̱ bo̱ no̱me̱ u̱r-to̱m bo̱ za kwu̱m-du̱ no̱m-tu̱ u̱r-to̱m da, bo̱ de̱ u̱t-shu̱'u̱t wa-za u̱r-hure̱ wa riig-tu̱ m-zan u-dak.>> \p \v 13 Se̱ Kayinu zu̱ Yawe, <> \p \v 15 Tu̱msu̱ Yawe zu̱ wu̱n, <> Se̱ Yawe wa'-u̱ Kayinu u̱s-nap su̱ u̱t-him remu̱ u̱zu̱ ko̱wana hyanu̱ wa, wa za ho̱ wa da. \v 16 Kayinu yu̱ne̱ wa aru̱k du̱gu̱-du̱ Yawe, wa do̱'e̱ wa shu̱'u̱t u̱ dak-u̱ No̱d, u-dom u̱ Idin ne̱. \p \v 17 Kayinu roog u̱ ne̱ta wa ne̱, wa no̱m u̱t-me̱n se̱ wa mu̱t E̱no̱k. U̱ da-u o̱ Kayinu o̱ ma-du̱ o̱ko̱n bo̱-o̱, se̱ wa te̱'e̱ bo̱-u o̱ dim-du̱ zwar-u̱ wa E̱no̱k. \v 18 E̱no̱k o̱tte̱ zwar wu̱ na foge̱ Irad, tu̱msu̱ Irad wa mate̱ Mehujaye̱r, tu̱msu̱ Mehujaye̱r wa mate̱ Metushaye̱r, tu̱msu̱ Metushaye̱r wa mate̱ Rame̱k. \p \v 19 Rame̱k gaag ne̱ta-ne̱ yu̱r, wa u̱r-taku̱n na zu̱ wa Ada, wa-u-yu̱ru̱mse̱ na zu̱ wa Zira. \v 20 Ada wa mate̱ Jabar, wu̱na o̱ ne̱t u̱r-taku̱n wu̱ he̱e̱se̱ gwat-du̱ u̱t-bisa tu̱msu̱ wa yi u̱t-rimpa. \v 21 Dim-du̱ o̱r-u̱ wu̱n wa na zu̱ye̱ Jubar, wu̱na o̱ taku̱n-du̱ a o̱s-du̱ u-mo̱ro̱ u̱r-tu̱kku̱rma ne̱. \v 22 Zira wu̱ o̱ye̱ ne̱ta u-yu̱ru̱mse̱, wa mate̱ Tubar-Kayinu wa shu̱'u̱te̱ wu̱ tak-ne̱ m-ank u̱ kwam-tu̱ bu̱-mu̱ u-dak tu̱ shik tu̱ no̱m-du̱ to̱ko̱n no̱m-to̱ ne̱. Hu̱no-u̱ wa-ne̱ta Tubar-Kayinu dim-u̱r wa Naama. \p \v 23 De̱ku̱n ho̱-de̱ Ramek zu̱ ne̱ta-u̱t wa, \q1 <> \p \v 25 Adamu roog u̱ ne̱ta wa ne̱ tu̱msu̱. Hawa no̱m u̱t-me̱n, wa sur m-mat ya-du̱ u̱r-campa. Hawa te̱'e̱ wa u̱r-dim Se̱t.\f + \fr 4:25 \fr*\ft No̱mu̱ na zu̱ye̱ dim-u̱r re̱ u-nya.\ft*\f* Wa zu̱, <> \v 26 Da-u̱ Se̱t rogme̱ wa kum zwar wu̱ na zu̱ye̱ E̱no̱sh. U̱ da-u o̱ ne̱t-tu̱ he̱e̱se̱ no̱mu̱ dim-u̱r Yawe u̱t-huuk. \c 5 \s1 Yaag-u̱ Adamu \p \v 1 Tun-to̱ o̱ dim-tu̱ ya'ag-u̱ ko̱-u̱r Adamu. \p Da-u̱ Ru̱-u̱ no̱me̱ ne̱t, wa nom wa u̱ka sha-m wa. \v 2 Wa no̱mu̱g campa u̱ ne̱ta-ne̱, se̱ wa wa'-u̱ e̱ nu-u so̱-o̱. Da-u̱ wa no̱mu̱ u̱n, wa foge̱ <> \p \v 3 Da-u̱ Adamu no̱me̱ u̱r-yu̱ u̱s-hak u-ko̱k u-gan u̱r-shik u̱ o̱p [130], wa kum zwar wu̱ o̱tte̱ sha-m wa, u̱-me̱ ryu̱n-u wa u̱ sha-m wa; tu̱msu̱ wa te̱'e̱ wa u̱r-dim Se̱t. \v 4 Ba Adamu mate̱ Se̱t, Adamu no̱m u̱r-yu̱ u̱s-hak u̱t-ko̱k u̱t-nas [800] u̱ te̱k-u̱ hak-su̱ u̱t-ko̱k u̱t-nas wa kum e̱ke̱n ya'ag-u̱ campa-ne̱ u̱ yaat u̱t-gwu̱p-ne̱. \v 5 Adamu no̱ng u̱r-yu̱ u̱s-hak u̱t-ko̱k u̱t-jwu̱u̱r u̱r-shik u̱ o̱p [930] se̱ wa mu̱ru̱s. \p \v 6 Da-u̱ Se̱t no̱me̱ u̱r-yu̱ u̱s-hak u̱t-shik u̱t-tan u̱s-tan [105], wa mu̱t E̱no̱sh. \v 7 Tu̱msu̱ ba wa mate̱ E̱no̱sh, Se̱t sur m-no̱m u̱r-yu̱ u̱s-hak u̱t-ko̱k u̱t-eer u̱s-ta'er [807] u̱ te̱k-u̱ hak-su̱ u̱t-ko̱k u̱t-nas u̱s-ta'er wa sur m-mat e̱ke̱n ya'ag-u̱ campa-ne̱ u̱ yaat u̱t-gwu̱p-ne̱. \v 8 Hak-su̱ Se̱t no̱me̱ se̱ o̱ u̱s-hak u̱t-ko̱k u̱t-jwu̱u̱r u̱ o̱p u̱s-yu̱r [912], se̱ wa mu̱ru̱s. \p \v 9 Da-u̱ E̱no̱sh no̱me̱ u̱r-yu̱ u̱s-hak u̱t-shik u̱t-nas u̱-o̱p [90], wa mu̱t zwar wu̱ na zu̱ye̱ Kenan. \v 10 Tu̱msu̱ ba wa mate̱ Kenan, E̱no̱sh sur m-no̱m u̱s-hak u̱t-ko̱k u̱t-eer u̱ o̱p u̱t-tan [815] u̱ te̱k-u̱ hak-su̱ u̱t-ko̱k u̱s-nas u̱ o̱p u̱s-tan wa mu̱t e̱ke̱n ya'ag-u̱ campa-ne̱ u̱ yaat u̱t-gwu̱p-ne̱. \v 11 Hak-u̱s E̱no̱sh su̱ wa nome̱ u̱s-be̱e̱t se̱ o̱ u̱s-hak u̱t-ko̱k u̱t-nas u̱ o̱p u̱s-tan [905], wa mu̱ru̱s. \p \v 12 Da-u̱ Kenan no̱me̱ u̱r-yu̱ u̱s-hak u̱t-shik u̱t-tu̱t u̱ o̱p [70] wa mu̱t Maharare̱r. \v 13 Ba wa mate̱ Maharare̱r, Kenan sur m-no̱m u̱s-hak u̱t-ko̱k u̱t-eer u̱ u̱t-shik u̱t-yu̱r [840], u̱ te̱k-u̱ hak-su̱ u̱t-ko̱k u̱t-nas u̱t-shik u̱t-yu̱r wa mu̱t e̱ke̱n ya'ag-u̱ campa-ne̱ u̱ yaat u̱t-gwu̱p-ne̱. \v 14 Hak-su̱ Kenan no̱me̱ se̱ o̱ u̱t-ko̱k u̱t-jwu̱u̱r u̱ u̱s-o̱p [910] se̱ wa mu̱ru̱s. \p \v 15 Da-u̱ Maharare̱r no̱me̱ u̱r-yu̱ u̱s-hak u̱t-shik u̱t-tu̱t u̱s-tan [65] wa mu̱t Jare̱d. \v 16 Ba Maharare̱r mate̱ Jare̱d, wa sur m-no̱m u̱s-hak u̱t-ko̱k u̱t-eer u̱r-shik-u̱ o̱p [830] u̱ te̱k-u̱ hak-su̱ u̱t-ko̱k u̱t-nas u̱ u̱r-shik-u̱ o̱p wa mu̱t e̱ke̱n ya'ag-u̱ campa-ne̱ u̱ yaat u̱t-gwu̱p-ne̱. \v 17 Hak-su̱ Maharare̱r no̱me̱ se̱ o̱ u̱t-ko̱k u̱t-eer u̱ u̱t-shik u̱t-nas u̱ o̱p u̱s-tan [895], se̱ wa mu̱ru̱s. \p \v 18 Da-u̱ Jare̱d no̱me̱ u̱r-yu̱ u̱s-hak u-ko̱k u-gan u̱t-shik u̱t-tu̱t u̱s-yu̱r [162], wa mu̱t E̱no̱k. \v 19 Tu̱msu̱ ba Jare̱d mate̱ E̱no̱k, wa sur m-no̱m u̱s-hak u̱t-ko̱k u̱t-eer [800] u̱ te̱k-u̱ hak-su̱ u̱t-nas wa mu̱t e̱ke̱n ya'ag-u̱ campa-ne̱ u̱ yaat u̱t-gwu̱p-ne̱. \v 20 Hak-u̱s Jare̱d su̱ wa no̱me̱ se̱ o̱ u̱t-ko̱k u̱t-jwu̱u̱r u̱t-shik u̱t-tu̱t u̱s-yu̱r [962], se̱ wa mu̱ru̱s. \p \v 21 Da-u̱ E̱no̱k no̱me̱ u̱r-yu̱ u̱s-hak u̱t-shik u̱t-tu̱t u̱s-tan [65] wa mu̱t Me̱tuse̱ra. \v 22 Tu̱msu̱ ba wa mate̱ Me̱tuse̱ra, E̱no̱k no̱m u̱s-hak u̱t-ko̱k u̱t-tu̱t [300], wa no̱ng m-ha u̱r-kot u-Ru̱-ne̱, tu̱msu̱ wa sur m-mat e̱ke̱n ya'ag-u̱ campa-ne̱ u̱ yaat u̱t-gwu̱p-ne̱. \v 23 Hak-su̱ E̱no̱k no̱me̱ se̱ o̱ u̱t-ko̱k u̱t-tu̱t u̱t-shik u̱t-tu̱t u̱s-tan [365]. \v 24 E̱no̱k no̱ng m-ha u̱r-kot u-Ru̱-ne̱, se̱ Ru̱-u̱ ku̱b wu̱n, wa umus wu̱n m-da u-ru̱. \p \v 25 Da-u̱ Me̱tuse̱ra no̱me̱ u̱r-yu̱ u̱s-hak u-ko̱k u-gan u̱t-shik u̱t-nas u̱s-ta'e̱r [187], se̱ wa mu̱t Rame̱k. \v 26 Tu̱msu̱ ba wa mate̱ Rame̱k, Me̱tuse̱ra sur m-no̱m u̱s-hak u̱t-ko̱k u̱t-ta'er u̱t-shik u̱t-nas u̱t-yu̱r [782], u̱ te̱k-u̱ hak-su̱ u̱t-ko̱k u̱t-ta'er u̱t-shik u̱t-nas u̱t-yu̱r wa mu̱t e̱ke̱n ya'ag-u̱ campa-ne̱ u̱ yaat u̱t-gwu̱p-ne̱. \v 27 Hak-su̱ Me̱tuse̱ra no̱me̱ u̱s-be̱e̱t se̱ o̱ u̱s-hak u̱t-ko̱k u̱t-jwu̱u̱r u̱t-shik u̱t-tu̱t u̱s-jwu̱u̱r [969], se̱ wa mu̱ru̱s. \p \v 28 Da-u̱ Rame̱k no̱me̱ u̱s-hak u-ko̱k u-gan u̱t-shik u̱t-nas u̱s-yu̱r [182], se̱ wa mu̱t ya-du̱ u̱r-campa. \v 29 Rame̱k te̱'e̱ wa u̱r-dim Nuhu, wa zu̱, <> \v 30 Ba Rame̱k mate̱ Nuhu, Rame̱k no̱m u̱s-hak u̱t-ko̱k u̱t-tan u̱t-shik u̱t-nas u̱ o̱p u̱s-tan [595], u̱ te̱k-u̱ hak-su̱ u̱t-ko̱k u̱t-tan u̱t-shik u̱t-nas u̱ o̱p u̱s-tan wa mu̱t e̱ke̱n ya'ag-u̱ campa-ne̱ u̱ yaat u̱t-gwu̱p-ne̱. \v 31 Hak-su̱ Rame̱k no̱me̱ u̱s-be̱e̱t se̱ o̱ u̱s-hak u̱t-ko̱k u̱t-ta'er u̱t-shik u̱t-tu̱t u̱ o̱p-u̱s ta'er [777], se̱ wa mu̱ru̱s. \p \v 32 Ba Nuhu no̱me̱ u̱s-hak u̱t-ko̱k u̱t-tan [500], se̱ wa mu̱t She̱m, Ham, u̱ Jape̱t ne̱. \c 6 \s1 Me̱n-u̱t jas-to̱ tu̱ ne̱t-ne̱ \p \v 1 Se̱ ne̱t-ne̱ he̱e̱se̱ u̱t-no̱m u-tát u-dak, tu̱msu̱ na matu̱ u̱n ya-u̱t-gwu̱p. \v 2 Se̱ to̱ko̱n yar-tu̱ m-mya tu̱ do̱m u-ru̱ hyen ya-u̱t-gwu̱p u̱t-ne̱t o̱ so̱-ye̱ so̱k, tu̱msu̱ u̱n gaan ya-u̱t-gwu̱p i he̱ u̱n u̱ jab. \v 3 Yawe zu̱, <> \p \v 4 U̱ da-u o̱, tu̱msu̱ da tase̱, to̱ko̱n ne̱t-to̱ o̱ró be̱b-ne̱ i na zu̱ye̱ <> E̱ o̱ u̱r-yu̱ u-dak, da-u̱ to̱ko̱n yar-tu̱ m-mya tu̱ do̱m u-ru̱ rooge̱ u̱ ya'at u̱t-gwu̱p u̱ ne̱t-ne̱, se̱ e̱ matu̱ e̱ yaag. E̱ shu̱'u̱te̱ campa-ne̱ tu̱msu̱ be̱b-ne̱ i na o̱ m-ho̱g u̱ e̱ ne̱ i da-u̱ dim. \p \v 5 Se̱ Yawe hyen jab-u̱ yo̱-o̱ ne̱t no̱ng u-tát u-dak, dorog-su̱ jab-u̱ wa u̱s-be̱e̱t o̱ko̱n zarra se̱ no̱m-u̱t yo̱-to̱ u-da u-be̱e̱t. \v 6 Yawe nom namu̱ jab sok u̱ wa nomte̱ ne̱t u-dak, tu̱msu̱ wa shi u̱ remu̱ jab. \v 7 Se̱ Yawe zu̱, <> \v 8 Se̱di Nuhu kwu̱mu̱g hyu̱-m pusmo̱ u̱du̱ Yawe. \s1 Nuhu \p \v 9 Tun-to̱ o̱o̱ge̱ ogor-tu̱ ko̱-u̱r Nuhu. \p Nuhu ne̱t-u̱ gye̱r u-Ru̱ wa, wa zatte̱ u̱r-pyap u̱ ne̱t-tu̱ da-u wa da. Tu̱msu̱ wa no̱ng m-ha u̱r-kot u-Ru̱-ne̱. \v 10 Nuhu mak-u̱t ya'ag-u̱ campa-ne̱ tu̱t: She̱m u̱ Ham u̱ Jape̱t ne̱. \p \v 11 Se̱di Ru̱-u̱ hyen u̱zu̱ ne̱t-tu̱ u-dak u̱ naag tu̱msu̱ o̱ shu̱g u̱ yu̱nu̱s-du̱ jab ne̱. \v 12 Ru̱-u̱ hyen u̱ka dak-u̱ nu̱u̱te, ne̱t-tu̱ u-dak u̱t-be̱e̱t e̱ naag u̱ yu̱u̱r e̱. \v 13 Ru̱-u̱ zu̱ Nuhu, <> \p \v 22 Nuhu no̱m ko-uyan u̱ka Ru̱-u̱ zu̱tte̱ wa no̱m u-be̱e̱t. \c 7 \s1 Bu̱-mu̱ taku̱ste̱ u-dak \p \v 1 Se̱ Yawe zu̱ Nuhu, <> \p \v 5 Se̱ Nuhu no̱m ko̱-uyan u̱ka Yawe zu̱tte̱ wa no̱m. \p \v 6 U̱ da-u o̱ Nuhu o̱o̱g u̱s-hak u̱t-ko̱k u̱t-shishin [600] da-u̱ bu̱-mu̱ takse̱ u-dak. \v 7 Tu̱msu̱ Nuhu, u̱ ya'ag-u̱ wane̱, u̱ ne̱ta wa ne̱, u̱ ne̱ta-tu̱ ya'ag-u̱ wa ne̱, e̱ to u-hat remu̱ e̱ poste̱ bu̱-mu̱ do̱'e̱ re̱-du̱ u-dak. \v 8-9 U̱ dame̱ ya-ubu Nuhu ne̱, bisa-tu̱ to u-me̱ u-hat: u̱t-bisa u̱t-go̱ u̱t-go̱ tu̱ u-he̱n u̱ tu̱ za u-he̱n ne̱, u̱ go̱-tu̱ no ne̱ u̱ no̱mu̱ ho̱g ne̱ i o̱ u̱t-riig u-dak. E̱ to u-hat u-so̱ u̱ u-gob ne̱ yu̱r yu̱r ka Ru̱-u̱ zu̱tte̱ Nuhu. \v 10 Da-u̱ roog-mu̱ u̱t-ta'er no̱me̱, se̱ bu̱-mu̱ re̱-du̱ u-dak haan mo̱ taku̱s u-dak. \p \v 11 Da-u̱ Nuhu o̱ u̱s-hak u̱t-ko̱k u̱t-shishin [600], u̱ ho̱-du̱ o̱p u̱t-ta'er [17] u̱ pyaat-yu̱ u-yu̱r, bu̱-mu̱ ta u-dak mo̱ bo̱ko̱n du̱gu̱ me̱ u-dak, na nom yu̱-u̱ u̱t-tu̱ru̱m so̱k du̱gu̱ do̱m u-ru̱. \v 12 Yu̱-u̱ re u-shu̱ u̱r-rob ne̱ m-te u̱t-ho̱ u̱t-shik u̱t-yu̱r [40] u̱ m-gyu̱p ne̱. \p \v 13 U̱ gandi ho̱-u̱r re̱ de̱ Nuhu to u-hat, u̱r-kot u̱ ya'ag-u̱ wa ne̱ She̱m, Ham, u̱ Jape̱t ne̱, u̱r-kot u̱ ne̱ta wa ne̱ u̱ ne̱ta-tu̱ ya'ag-u̱ wa ne̱ tu̱t. \v 14 U̱n to u-hat u̱ ko̱-uyan go̱-du̱ u̱t-bisa tu̱ u-bu, u̱ ko̱-uyan bisa-tu̱ u̱r-do̱g ne̱ tu̱ o̱ u̱t-riig u-dak kowan u̱ du̱ wa go̱de̱, u̱ ko̱-uyan bisa-tu̱ u̱t-kurup ne̱ u̱r-kot, u̱ no ne̱ u̱t-go̱ u̱t-go̱. \v 15 No̱m u̱r-fat i ko̱-uyan go̱-de̱ e̱ haan u̱du̱ Nuhu u-kag u-so̱ ne̱ e̱ to u-hat. \v 16 Campa u̱ ne̱ta-ne̱ u̱ go̱-tu̱ u̱t-bisa ne̱ u̱t-be̱e̱t e̱ to u-hat u̱ka Ru̱-u̱ zu̱tte̱ Nuhu. Se̱ Yawe tage̱ u-is yu̱ u-hat u̱-dim. \p \v 17 M-roog u̱t-shik u̱t-yu̱r [40] na o̱ u̱ rob-du̱ u-yu̱ u-dak, bu̱-mu̱ hu̱ swu̱ru̱n, mo̱ hu̱ jak-su̱ u-hat du̱gu̱ u-dak m-da u-ru̱. \v 18 Se̱ bu̱-mu̱ sur m-no̱m u-tát mo̱ no̱m m-ja so̱k du̱gu̱ u-dak, hat-yu̱ hu̱ u̱t-riig u̱-do̱m m-bu̱. \v 19 M-vaste̱ bu̱-mu̱ taku̱s m-ha ro̱r-tu̱ zu̱ge̱ m-ja u̱t-be̱e̱t u-dak. \v 20 Bu̱-mu̱ nom m-ja mo̱ pu̱s ja-mu̱ u̱t-ro̱r m-te u̱s-na u̱r-shik [20], tu̱msu̱ mo̱ taku̱s u̱t-ro̱r u̱t-be̱e̱t. \v 21 No̱m-tu̱ u̱r-fat u̱t-be̱e̱t tu̱ o̱o̱ge̱ u-dak to̱ mu̱ru̱s. E̱ mu̱ru̱mu̱ste̱ be̱e̱t: u̱ no ne̱, u̱ bisa-tu̱ u-bu ne̱, u̱ bisa-tu̱ u̱r-do̱g ne̱, u̱ no̱m-tu̱ u̱r-fat tu̱ re̱k-to̱ u̱ i o̱o̱ge̱ u̱t-riig u-dak, u̱ ne̱t-ne̱ u̱t-be̱e̱t. \v 22 No̱m-tu̱ u̱r-fat u̱t-be̱e̱t, e̱ mu̱rmu̱sse̱, tu̱ nome̱ u̱s-vu̱'e̱ i o̱o̱ge̱ u̱t-riig u̱ dak-u gagu̱n. \v 23 Ru̱-u̱ hast no̱m-tu̱ o̱o̱ge̱ u-dak u̱t-be̱e̱t, ne̱t-ne̱ u̱t-bisa ne̱ u̱ no̱m u̱r-fat ne̱ i o̱ u̱t-riig u-dak u̱ no do̱m u-ru̱ ne̱ be̱e̱t na hast e̱ du̱gu̱ me̱ u-dak. Nuhu wa Ru̱-u̱ yage̱ u̱ i o̱ u̱r-kot u̱ wa ne̱ u-hat. \p \v 24 Bu̱-mu̱ re̱-du̱ u-dak mo̱ rees u-dak m-te m-roog u-ko̱k u-gan u̱ roog-mu̱ u̱r-shik u̱t-yu̱r u̱ o̱p [150]. \c 8 \s1 Bu̱-mu̱ re̱-du̱ u-dak // he̱e̱ste̱ u̱r-aru̱k \p \v 1 Se̱di Ru̱-u̱ baku̱ste̱ Nuhu u̱ bisa-tu̱ u̱r-do̱g ne̱ u̱t-be̱e̱t u̱ bisa-tu̱ u-bu ne̱, tu̱ o̱o̱ge̱ u̱r-kot u̱ wa ne̱ u-hat. Se̱ wa yagne̱ m-mya u-dak, tu̱msu̱ bu̱-mu̱ hu̱b. \v 2 Se̱ Ru̱-u̱ wu̱ bu̱-mu̱ u-dak yage̱ u̱r-rwu̱n, tu̱msu̱ wa wu̱ bu̱-mu̱ do̱m u-ru̱ yage̱ u̱r-rob. \v 3 Se̱ bu̱-mu̱ he̱e̱se̱ u̱t-hab u-dak cashi cashi, da-u̱ roog-mu̱ u̱t-shik u̱t-ta'er u̱ o̱p [150] arke̱, se̱ bu̱-mu̱ hu̱b m-cu̱m. \v 4 Tu̱msu̱ u̱ ho̱-du̱ o̱p u̱t-ta'er [17] u̱ pyat-yu̱ u-ta'er se̱ hat-yu̱ ees u̱ do̱m-u̱ ro̱r-tu̱ Ararat. \v 5 Bu̱-mu̱ re̱ u-shu̱ m-hab m-te taku̱n-du̱ pyat-yu̱ u-o̱p, u̱ taku̱n-du̱ pyat-u ya, do̱s-tu̱ u̱t-ro̱r rwu̱u̱n u̱-do̱. \p \v 6 Da-u̱ to̱ku̱n ho̱-to̱ u̱t-shik u̱t-yu̱r [40] arke̱, Nuhu upus pyam-yu̱ wa no̱me̱ u-hat. \v 7 Se̱ wa tom u-ryag, se̱ ya hu̱ u̱t-riig ya hu̱ pam-du̱ u̱t-kap u-dim u-shu̱ ne̱ se̱ da bu̱-mu̱ hose̱ du̱gu̱ u-dak. \v 8 Tu̱msu̱ wa tom u̱r-gorop u̱ de̱ hyan u̱zu̱ bu̱-mu̱ hab-u̱g ko̱ de̱ hyanu̱ gagu̱n u-dak. \v 9 Se̱di gorop-du̱ kwu̱mu̱g be-du̱ u̱r-ju̱z da remu̱ zu̱ bu̱-mu̱ taku̱ste̱ u-dak, se̱ de̱ barmu̱n u-hat. Tu̱msu̱ se̱ Nuhu nu̱b u-kom wa maas de̱ wa muut de̱ u̱ me̱n-tu̱ u-hat. \v 10 Wa sur m-e̱ste̱ m-roog u̱t-ta'er se̱ wa sur m-to̱m u̱r-gorop du̱gu̱ u-hat. \v 11 Da-u̱ gorop-du̱ mu̱u̱ne̱ u̱du̱ wu̱n m-rim, se̱ wa mu̱u̱n u̱ ran-u yar-o̱ ne̱ u̱ te̱-yu̱ ze̱tun u-nu! Se̱ Nuhu nu̱p u̱zu̱ bu̱-mu̱ habu̱g du̱gu̱ u-dak. \v 12 Wa sur m-e̱ste̱ to̱ko̱n ho̱-to̱ u̱t-ta'er, se̱ wa sur m-to̱m u̱r-gorop, se̱di u̱ da-u o̱ de̱ swu̱ru̱g m-mu̱u̱n u̱du̱ wu̱n da. \p \v 13 U̱ ho̱-du̱ u̱r-taku̱n du̱ u-pyaat, da-u̱ Nuhu no̱me̱ u̱s-hak u̱t-ko̱k u̱t-shishin u-gan [601], se̱ bu̱-mu̱ tu̱u̱s du̱gu̱ u-dak. Se̱ Nuhu hast is-yu̱ u-hat se̱ wa hyen dak-u̱ gu̱u̱ste̱. \v 14 M-vaste̱ da-u̱ pyat-yu̱ rooge̱ u̱r-shik u̱t-ta'er u̱ pyaat-yu̱ u-yu̱r dak-u̱ gu̱u̱s u-be̱e̱t. \p \v 15 Se̱ Ru̱-u̱ zu̱ Nuhu, \v 16 <> \p \v 18 Nuhu rwu̱u̱n u̱-do̱, u̱r-kot u̱ ne̱ta wa ne̱, u̱ yaag-u̱ wa ne̱, u̱ ne̱ta-tu̱ yaag-u̱ wa ne̱. \v 19 U̱t-bisa u̱t-be̱e̱t u̱ no̱m-tu̱ u̱r-fat ne̱ u̱t-be̱e̱t tu̱ o̱o̱ge̱ u̱t-riig u-dak u̱ no ne̱ be̱e̱t, u̱ ko̱-uyan u̱ o̱o̱ge̱ u̱r-no̱k u-dak rwu̱u̱n du̱gu̱ u-hat, ko̱yu̱he̱ u̱ du̱ wa go̱-de̱. \s1 Sak-u̱r Nuhu \p \v 20 Se̱ Nuhu ma-u̱ Yawe u̱r-sak. Se̱ wa ku̱b to̱ku̱n bisa-tu̱ u-he̱n to̱ u̱t-be̱e̱t u̱ no ne̱ i u-he̱n, wa yu̱' u̱r-to̱o̱g u̱-do̱m u̱r-sak. \v 21 Yawe hog wu̱s u-haku̱n se̱ wa zu̱ u̱-me̱ jab-u̱ wa: <> \c 9 \s1 Ru̱-u̱ no̱ng este̱du̱ u̱s-rem // u̱ Nuhu ne̱ \p \v 1 Se̱ Ru̱-u̱ wa'-u̱ Nuhu u̱ ya'ag-u̱ campa-ne̱ wa nu-u so̱-o̱. Tu̱msu̱ wa waru̱ e̱, Matu̱n yaag tu̱msu̱ no̱ no̱m u-tát, no̱ shu̱u̱s u-dak. \v 2 Bisa-tu̱ u-dak u̱t-be̱e̱t, u̱ no do̱m u-ru̱ ne̱ be̱e̱t, bisa-m re̱k-mo̱ m-be̱e̱t i o̱ u̱t-riig u-dak, tu̱msu̱ u̱ jan ne̱ me̱ m-bu̱, e̱ do̱'e̱ ho̱g-du̱ gye̱r-u no̱. U̱m wa'ag to̱ u̱t-be̱e̱t u̱ ta-u̱ be̱b-u̱r no̱. \v 3 No̱m-u̱ o̱o̱ge̱ u̱r-fat tu̱msu̱ u̱t-riig u̱m yaag no̱ to̱ shu̱'u̱t no̱m u̱t-re̱ no̱ u̱t-be̱e̱t. U̱ka u̱m yete̱ no̱ hyu̱ u̱t-ran ne̱, u̱m yaag no̱ ko̱-uyan u̱ da-o̱ u-be̱e̱t. \p \v 4 A no̱ jaru̱n no̱ tu̱ ap-mu̱ bisa-yu̱ za na pan da. \v 5 Ko̱wana kabe̱ fat-du̱ ne̱t, na no̱mu̱ wa kwu̱p-du̱ u̱s-rem. A bisa-yu̱ u̱r-do̱g u̱ ho̱ye̱ ne̱t, na ho̱ ya. Tu̱msu̱ ko̱wana ho̱ o̱r-u̱ wa ne̱t ko̱wana ho̱ wa. \q1 \v 6 <> \p \v 8 Se̱ Ru̱-u̱ waru̱ Nuhu u̱ ya'ag-u̱ campa wa ne̱ tu̱msu̱ wa zu̱, \v 9 <> \p \v 12 Se̱ Ru̱-u̱ zu̱, <> \p \v 17 Ru̱-u̱ zu̱ Nuhu <> \s1 Yaag-u̱ campa-ne̱ Nuhu \p \v 18 Yaag-u̱ campa-ne̱ Nuhu i rwu̱ne̱ du̱gu̱ me̱ u-hat u̱ uso-u e̱ ne̱ na zu̱ e̱: She̱m, Ham u̱ Jape̱t (Ham wa mate̱ Kan'ana). \v 19 U̱n tu̱t e̱ o̱ yaag-u̱ Nuhu, du̱gu̱-du̱ e̱ de̱ na kume̱ ne̱t-tu̱ bu̱rgu̱sse̱te̱ u-dak. \p \v 20 Da-u̱ bu̱-mu̱ arke̱, Nuhu he̱e̱se̱ u̱r-to̱m u-dak, tu̱msu̱ wa o̱o̱ge̱ ne̱t wu̱ tak-ne̱ kau-du̱ u-tak u̱ inabi. \v 21 Da-u̱ wa swaye̱ ke̱, se̱ ke̱ ho̱ wa. Wa ru̱t u̱r-so u̱ rimpa-u̱r wa. \v 22 Ham (u̱so u̱ Kan'ana) wa hyen u̱zu̱ u̱so-u wa o̱ u̱r-so, wa aru̱k m-rwu̱ u̱-do̱ wa waru̱ o̱r-u̱t wa ne̱. \v 23 Se̱di She̱m ne̱ e̱ Jape̱t e̱ ku̱b u-kus e̱ ho̱bo̱g o̱ u̱ zag u̱t-kap-u̱ e̱. E̱ hu̱ m-ha m-targadim e̱ do̱'e̱ e̱ taku̱s so-du̱ u̱so-u e̱. Se̱ e̱ hast shu̱u̱t e̱ u̱ kit taas e̱ hyan so-du̱ u̱so-u e̱ da. \p \v 24 Da-u̱ Nuhu yu̱ne̱ du̱gu̱ ho̱du̱ ke̱, wa nu̱p no̱mu̱ vaste̱-u̱r wa no̱mu̱ wa. \v 25 Se̱ wa wa'-u̱ Kan'ana nu-u yo̱-o̱, \q1 <> \p \v 26 Tu̱msu̱ wa zu̱, \q1 <> \p \v 28 Da-u̱ bu̱-mu̱ re̱-du̱ u-dak arke̱, Nuhu sur m-no̱m se̱ke̱n hak-se̱ u̱t-ko̱k u̱t-tu̱t u̱ u̱t-shik u̱t-yu̱r u̱ o̱p [350]. \v 29 Nuhu no̱ng u̱s-hak u̱t-ko̱k u̱t-jwu̱r u̱r-shik u̱t-yu̱r u̱ o̱p [950], se̱ wa mu̱ru̱s. \c 10 \s1 Yaag-u̱ campa-ne̱ Nuhu \p \v 1 Tun-to̱ o̱ ogor-tu̱ ya'ag-u̱ Nuhu: She̱m, Ham, u̱ Jape̱t. Na mak-u̱t ya'ag-u̱ campa-ne̱ e̱ da-u̱ bu̱-mu̱ re̱-du̱ u-dak arke̱. \s1 Ban-du̱ ya'ag-u̱ Jape̱t \li1 \v 2 Yaag-u̱ campa-ne̱ Jape̱t e̱ o̱ye̱: \li2 Gomar, Mago̱g, Midiya, Jaban, Tubar, Meshek, u̱ Tiras. \li1 \v 3 Yaag-u̱ campa-ne̱ Gomar e̱ o̱ye̱: \li2 Asukenaz, Ripat, u̱ Togarma. \li1 \v 4 Yaag-u̱ campa-ne̱ Jaban e̱ o̱ye̱: \li2 Erisha, Tarshish, Kittim, u̱ Rodanin. \v 5 Ine̱ ya'ag-u̱ ne̱t-u̱t to̱ ne̱, e̱ rwu̱ne̱ du̱gu̱ ko̱-u̱r Jaban i o̱ u̱r-yu̱ u̱-kit m-sa. Yaag-u̱ e̱ shu̱'u̱t u̱t-ko̱, ko̱wan u̱du̱ e̱ rem-de̱, u̱ dak-u e̱ ne̱. \s1 Ban-du̱ ya'ag-u̱ Ham \li1 \v 6 Yaag-u̱ campa-ne̱ Ham e̱ o̱ye̱: \li2 Kush, Masar, Put, u̱ Kan'ana. \li1 \v 7 Yaag-u̱ campa-ne̱ Kush e̱ o̱ye̱: \li2 Seba, Havira, Sabata, Raama, u̱ Sabateka. \li1 Yaag-u̱ campa-ne̱ Raama e̱ o̱ye̱: \li2 Sheba u̱ Dedan. \p \v 8 Kush wa mate̱ Nimro̱, wa o̱ye̱ ne̱t u̱r-taku̱n wu̱ shu̱'u̱te̱ u-ke̱g u̱du̱ m-gag u-dak. \v 9 Wa o̱ye̱ yu̱-shu̱ a u-sa ne̱ u̱-shu̱ Yawe; <> \v 10 Bo̱-tu̱ wu̱n taktu̱n u̱r-faru̱k to̱ o̱o̱ge̱ Babira, u̱ Ere̱k, Akat u̱ Karne̱ ne̱. Bo̱-u̱t to̱ u̱t-nas u̱t-be̱e̱t to̱ o̱ me̱ dak-u̱ Shinar. \v 11 Du̱gu̱ dak-u̱ o̱ wa aru̱k m-ha Asur, se̱ wa mu̱ bo̱-tu̱ Neneba, Rehobot-Ir, Kara-ne̱, \v 12 tu̱msu̱ Resen, u̱ o̱o̱ge̱ u̱-te̱k u̱ Neneba u̱ Kara-ne̱; o̱ o̱ye̱ bo̱-u yat-o̱. \li1 \v 13 Masar wa mate̱: \li2 Ruda-ne̱, Anama-ne̱, Rehabita-ne̱, u̱ Naputa-ne̱, \v 14 Patarus-ne̱, Kasaruhi-ne̱ (ku̱na Firistiya-ne̱ rwu̱tu̱n), u̱ Kapator-ne̱. \li1 \v 15 Kan'ana wa mate̱: \li2 Sidon, Sidon mat-du̱ u̱r-taku̱n wa, tu̱msu̱ u̱ He̱t-ne̱, \v 16 u̱ Jebusi-ne̱, u̱ Amoriya-ne̱, u̱ Giragashi-ne̱, \v 17 u̱ Hiwi-ne̱, u̱ Araki-ne̱, u̱ Sinite-ne̱, \v 18 u̱ Awadi-ne̱, u̱ Zemara-ne̱, u̱ Hamati-ne̱. \p Da-u̱ tase̱ ko̱-u̱r Kan'ana, se̱ e̱ bu̱ru̱g ko̱he̱ne̱. \v 19 Tu̱msu̱ bo̱r-su̱ Kan'ana teeg du̱gu̱ Sidon m-ha gas-u̱ Gerar m-te Gaza, tu̱msu̱ m-te bo̱-tu̱ So̱do̱m, u̱ Gomora, u̱ Adma, u̱ Zeboyim ne̱ (u̱t-mo̱r u̱ Rasha ne̱). \p \v 20 Tunto̱ o̱ye̱ ko̱-tu̱ ya'ag-u̱ campa-ne̱ ko̱-u̱r Ham, ko̱du̱he̱ ko̱-de̱ u̱ du̱ wa rem-de̱, tu̱msu̱ dak-u wa ne̱. \s1 Ya'ag-u̱ campa-ne̱ She̱m \p \v 21 Na mak-tu̱ She̱m ya'ag-u̱ campa-ne̱, wu̱ o̱o̱ge̱ yu̱-wu̱ya Jape̱t. Tu̱msu̱ She̱m wa o̱o̱ge̱ u̱so-u̱ ko̱-u̱r Eber u̱r-be̱e̱t. \li1 \v 22 Yaag-u̱ campa-ne̱ She̱m e̱ o̱ye̱: \li2 Eram, Ashu̱r, Arpazad, Rud, u̱ Aram. \li1 \v 23 Yaag-u̱ Aram e̱ o̱ye̱: \li2 Uz, Hur, Geta, u̱ Mash. \li1 \v 24 Arpazad wa mate̱ Shera, \li2 Shera wa mate̱ Eber. \li1 \v 25 Eber wa mate̱ ya'ag-u̱ campa-ne̱ yu̱r, \li2 Wa gan na zu̱ wa Pereg, remu̱ u̱ da-u o̱ dak-u̱ mo̱te̱, du̱-dim-u̱ wa na zu̱ wa Jokta. \li1 \v 26 Jokta wa mate̱: \li2 Armodad, Sherep, Hazaramave̱t, Jera, \v 27 Hadoram, Uzar, Dikara, \v 28 O̱bar, Abimayer, Sheba, \v 29 Opir, Havira u̱ Jobab. Ayan-ne̱ o̱ye̱ ya'ag-u̱ ko̱-u̱r Jokta be̱e̱t. \m \v 30 Gas-u̱ dak-u̱ u̱n shu̱'u̱te̱ o̱ yu̱nge̱ du̱gu̱ Mesha m-ha Separ m-ha gas-u̱ ro̱r-tu̱ u-do̱m. \p \v 31 Tunto̱ o̱o̱ge̱ ko̱-tu̱ ya'ag-u̱ She̱m u̱ka ko̱-u̱t e̱ u̱ rem-u̱t e̱ ne̱, be-tu̱ u̱r-shu̱'u̱t-u̱ e̱ u̱ dak-u̱t e̱ ne̱. \p \v 32 Armo̱ ne̱ o̱ye̱ ko̱-du̱ ya'ag-u̱ Nuhu, du̱gu̱ taku̱n-u̱r e̱. Du̱gu̱-du̱ e̱ de̱ rem-tu̱ bu̱rge̱ u-dak u-be̱e̱t, da-u̱ bu̱-mu̱ re̱-du̱ u-dak arke̱. \c 11 \s1 Ma-u̱ Babira \p \v 1 U̱ da-u̱ taku̱n-du̱ u-dak rem-de̱ u̱r-gan du̱ ne̱t-tu̱ nomte̱ u̱s-rem. \v 2 Da-u̱ ne̱t-tu̱ rwu̱ne̱ du̱gu̱ u-do̱m, e̱ kum dak-u̱ o̱o̱ge̱ nu̱ru̱gse̱ u̱-me̱ dak-u̱ Shinar e̱ shu̱'u̱t u̱ku̱n. \p \v 3 E̱ zu̱ o̱r-u̱t e̱ ne̱, <> U̱n no̱m u̱t-kunku to̱ shu̱'u̱t u̱ka u̱t-taar, tu̱msu̱ rwab-tu̱ shu̱'u̱t u̱ka m-kwarta. \v 4 E̱ zu̱, <> \p \v 5 Tu̱msu̱ Yawe cu̱zu̱n u̱ remu̱ wa got bo̱-u̱ ma-u̱ m-wu̱r u̱ ya'ag-u̱ u̱t-ne̱t o̱ u̱t-ma. \v 6 Yawe zu̱, <> \p \v 8 Iya-o̱ Yawe bu̱rgu̱sse̱ u̱n ko̱he̱ne̱ u-dak u-be̱e̱t, se̱ u̱n yage̱ ma-du̱ u-bo̱. \v 9 Remu̱ iya na fogte̱ be-u̱r re̱ Babira, remu̱ zu̱ ku̱na Yawe e̱ngu̱sse̱ u̱t-rem tu̱ u-dak u-be̱e̱t, u̱ ku̱na Yawe bu̱rgu̱sse̱ u̱t-ne̱t u-dak u-be̱e̱t. \s1 Ko̱-u̱r She̱m u̱ haan u̱ Ibram \p \v 10 Tun-to̱ o̱o̱ge̱ ogor-tu̱ ya'ag-u̱ ko̱-u̱r She̱m. \p Da-u̱ hak-su̱ u̱s-yu̱r arke̱ ba na tase̱ bu̱-mu̱ re̱-du̱ u-dak, She̱m wa mu̱te̱ Arpazad. Da-u She̱m o̱ u̱s-hak u̱t-shik u̱t-tan [100]. \v 11 Ba wa mate̱ Arpazad, She̱m sur m-no̱m u̱s-hak u̱t-ko̱k u̱t-tan [500], u̱ te̱k-u̱ hak-su̱ u̱t-ko̱k u̱t-tan wa mu̱t e̱ke̱n ya'ag-u̱ campa-ne̱ u̱ yaat u̱t-gwu̱p-ne̱. \p \v 12 Da-u̱ Arpazad no̱me̱ u̱r-yu̱ u̱s-hak u̱r-shik u̱ o̱p u̱s-tan [35], se̱ wa mu̱t Shera. \v 13 Ba wa mate̱ Shera, Arpazad sur m-no̱m u̱r-yu̱ u̱s-hak u̱t-ko̱k u̱t-nas u̱s-tu̱t [403], u̱ te̱k-u̱ hak-su̱ u̱t-ko̱k u̱t-nas u̱ o̱p u̱s-tu̱t wa mu̱t e̱ke̱n ya'ag-u̱ campa-ne̱ u̱ yaat u̱t-gwu̱p-ne̱. \p \v 14 Da-u̱ Shera no̱me̱ u̱r-yu̱ u̱s-hak u̱r-shik-u̱ o̱p [30], wa mu̱t Eber. \v 15 Ba wa mate̱ Eber, Shera sur m-no̱m u̱s-hak u̱t-ko̱k u̱t-nas u̱s-tu̱t [403], u̱ te̱k-u̱ hak-su̱ u̱t-ko̱k u̱t-nas u̱s-tu̱t wa mu̱t e̱ke̱n ya'ag-u̱ campa-ne̱ u̱ yaat u̱t-gwu̱p-ne̱. \p \v 16 Da-u̱ Eber no̱me̱ u̱r-yu̱ u̱s-hak u̱r-shik u̱s-o̱p u̱s-nas [34], wa mu̱t Pereg. \v 17 Ba wa mate̱ Pereg, Eber sur m-no̱m u̱s-hak u̱t-ko̱k u̱t-nas u̱r-shik u̱ o̱p [430], u̱ te̱k-u̱ hak-su̱ u̱t-ko̱k u̱t-nas u̱ o̱p wa mu̱t e̱ke̱n ya'ag-u̱ campa-ne̱ u̱ yaat u̱t-gwu̱p-ne̱. \p \v 18 Da-u̱ Pereg no̱me̱ u̱r-yu̱ u̱s-hak u̱r-shik u̱ o̱p [30], se̱ wa mu̱t Re̱wi. \v 19 Tu̱msu̱ ba wa mate̱ Re̱wi, Pereg sur m-no̱m u̱s-hak u̱t-ko̱k u̱t-yu̱r u̱ hak-su̱ u̱s-jwu̱r [209], u̱ te̱k-u̱ hak-su̱ u̱t-ko̱k u̱t-yu̱r u̱ o̱p wa mu̱t e̱ke̱n ya'ag-u̱ campa-ne̱ u̱ yaat u̱t-gwu̱p-ne̱. \p \v 20 Da-u̱ Re̱wi no̱me̱ u̱r-yu̱ u̱s-hak u̱r-shik u̱ o̱p u̱s-yu̱r [32], se̱ wa mu̱t Shu̱ru̱g. \v 21 Ba wa mate̱ Shu̱ru̱g, Re̱wi sur m-no̱m u̱s-hak u̱t-ko̱k u̱t-yu̱r u̱s-ta'e̱r [207], u̱ te̱k-u̱ hak-su̱ u̱t-ko̱k u̱t-yu̱r u̱s-ta'e̱r wa mu̱t e̱ke̱n ya'ag-u̱ campa-ne̱ u̱ yaat u̱t-gwu̱p-ne̱. \p \v 22 Da-u̱ Shu̱ru̱g no̱me̱ u̱r-yu̱ u̱s-hak u̱r-shik u̱s-o̱p [30], se̱ wa mu̱t Naho̱r. \v 23 Ba wa mate̱ Naho̱r, Shu̱ru̱g sur m-no̱m u̱s-hak u̱t-ko̱k u̱t-yu̱r [200], u̱ te̱k-u̱ hak-su̱ u̱t-ko̱k u̱t-yu̱r wa mu̱t e̱ke̱n ya'ag-u̱ campa-ne̱ u̱ yaat u̱t-gwu̱p-ne̱. \p \v 24 Da-u̱ Naho̱r no̱me̱ u̱r-yu̱ u̱s-hak u̱r-shik u̱s-jwu̱r [29], se̱ wa mu̱t Tera. \v 25 Ba wa mate̱ Tera, Naho̱r sur m-no̱m u̱s-hak u̱t-shik u̱t-tan u̱ o̱p u̱s-jwu̱r [119], u̱ te̱k-u̱ hak-su̱ u̱t-shik u̱t-tan u̱ o̱p u̱s-jwu̱u̱r wa mu̱t e̱ke̱n ya'ag-u̱ campa-ne̱ u̱ yaat u̱t-gwu̱p-ne̱. \p \v 26 Ba Tera no̱me̱ u̱r-yu̱ u̱s-hak u̱t-shik u̱t-tu̱t u̱ o̱p [70], se̱ wa mu̱t Ibram, Naho̱r u̱ Haran. \s1 Ko̱-u̱t Tera \p \v 27 Tun-to̱ o̱ ogu̱r-tu̱ ko̱-u̱r ya'ag-u̱ Tera. \p Tera wa mate̱ Ibram, u̱ Naho̱r u̱ Haran. Tu̱msu̱ Haran wa mate̱ Ro̱t. \v 28 Da-u̱ u̱so-u wu̱n Tera o̱o̱ge̱ u̱r-fat, Haran mu̱ru̱s u̱ bo̱-u̱ Ur u̱ dak-u̱ Kardiya-ne̱, be-du̱ u̱r-mat u̱ wa. \v 29 Ibram no̱mu̱g u̱r-gu̱, tu̱msu̱ Naho̱r nom u̱r-gu̱. Dim-du̱ ne̱ta Ibram wa na zu̱ye̱ Sera, ne̱ta Naho̱r wana zu̱ye̱ Mirka. Mirka u̱ hu̱no-u wa Iska e̱ o̱ye̱ yaat u̱t-gwu̱p u̱ Haran. \v 30 Sera o̱ u-maku̱t wa zatte̱ yaag da. \p \v 31 Tera kagu̱b wa'-u̱ wa Ibram, u̱ Ro̱t ne̱ zwaru̱ wa'-u̱ wa Haran, u̱ Sera ne̱ ku̱mu̱wa wu̱ o̱ ne̱ta wa'-u̱ wa Ibram. E̱ aru̱k u̱r-kot du̱gu̱ bo̱-u̱ Ur dak-u̱ Kardiya-ne̱ m-ha u̱ dak-u̱ Kan'ana. Tu̱msu̱ da-u̱ e̱ tene̱ bo̱-u̱ Haran, e̱ shu̱'u̱t u̱ku̱n. \p \v 32 Tera no̱mu̱g u̱s-hak u̱t-ko̱k u̱t-yu̱r u̱s-tan [205], se̱ wa mu̱ru̱s u̱ Haran. \c 12 \s1 Ru̱-u̱ fak Ibram \p \v 1 Yawe zu̱ Ibram, <> \p \v 4 Se̱ Ibram aru̱k, u̱ka Yawe war-tu̱ wa, se̱ Ro̱t dor wa. Da-u̱ wa arke̱ du̱gu̱ bo̱-u̱ Haran, Ibram o̱ u̱s-hak u̱t-shik u̱t-tu̱t u̱ o̱p u̱s-tan [75]. \v 5 Ibram ku̱b ne̱ta wa Sera, u̱ Ro̱t wa'-u̱ yu̱-wu̱ya wa, u̱ no̱m-tu̱ wa otte̱ ne̱ u̱t-be̱e̱t, u̱ ca wa u̱ na u̱ wa u̱ gwar-u̱ wa u̱ to̱k-ne̱ i u-bu wa ne̱ be̱e̱t tu̱ wa kargu̱sse̱ u̱ dak-u̱ Haran, wa aru̱k m-ha u̱ dak-u̱ Kan'ana. U̱n te ku̱n. \p \v 6 Ibram u̱ ne̱t-tu̱ bu-u wa yu̱ne̱ e̱ aru̱k m-ha me̱n-tu̱ bo̱-u̱ She̱ke̱m. Wa de̱ wa cu̱st-u̱ kug-du̱ yaku̱n te-yu̱ O̱k yu̱ na foge̱ More. U̱ da-u o̱, ne̱t-tu̱ Kan'ana to̱ o̱o̱ge̱ u̱ shu̱'u̱t u̱ku̱n. \v 7 Yawe ko̱se̱ hi-u̱r wa u̱du̱ Ibram wa zu̱, <> Se̱ Ibram ma'e̱ Yawe u̱r-sak, wu̱ ko̱se̱ hi-u̱r wa u̱du̱ rò. \p \v 8 Du̱gu̱ ku̱na wa arke̱ m-ha u̱ gas-u̱ ro̱r-tu̱ u-do̱m u̱ Be̱te̱r ne̱. Wa nom rimpa-u̱r wa u̱ku̱n, u̱ te̱k-u̱ Be̱te̱r u̱ gas-u̱ u-ta tu̱msu̱ Ai u̱ gas-u̱ u-do̱m. Wa mu̱ u̱r-sak du̱ no̱m-du̱ to̱o̱g u̱ku̱n wa no̱mu̱ Yawe u̱t-huuk. \v 9 Ibram yu̱ne̱ wa re u-shu̱ m-haane̱ m-sa gas-u̱ Ne̱giv. \s1 Ibram e̱ Saratu haag // u̱ Masar u-da cashi \p \v 10 U̱ da-u o̱ na no̱ng u̱s-me̱r u̱ dak-u̱ Kan'ana sok, wa'ag Ibram u̱ cwadu̱ dak-u̱ Masar. Wa shu̱'u̱t u̱ku̱n u̱ka ham-u̱t u-da cashi. \v 11 Da-u̱ e̱ nome̱ u̱t-mo̱r u̱ cwadu̱ Masar ne̱, Ibram zu̱ ne̱ta wa Sera, < E̱ do̱'e̱ ho̱-du̱ me̱ se̱di e̱ yagu̱ bo̱ u̱r-fat. \v 13 Zu̱ u̱n bo̱ hu̱no-u ri o̱, remu̱ zu̱ a-bo̱ waru̱ u̱n iya, u̱nu̱ yagu̱ me̱ u̱r-fat. U̱n za ho̱-du̱ me̱ da u̱ remu̱ ró.>> \p \v 14 Da-u̱ Ibram tene̱ Masar, ne̱t-tu̱ Masar hyen u̱zu̱ Sera o̱ so̱-ya so̱k. \v 15 Da-u̱ tu̱-yat-to̱ pyu̱-u̱ faru̱k hyane̱ wu̱n, se̱ e̱ no̱m-u̱ wu̱n u̱t-vam u̱-shu̱ Faru̱k-u̱ Masar, na ku̱b wa m-cwa u̱ pyu̱-u̱ faru̱k. \v 16 Remu̱ iya Faru̱k-u̱ Masar no̱m-u̱ Ibram u-nya u-tát u̱ remu̱ Sera: ban-du̱ ca, u̱ gwar-ne̱, u̱ na-ne̱, u̱ so-u̱ janka ne̱, u̱ gob-u̱ janka ne̱, u̱ to̱k-ne̱ ne̱ta-ne̱, u̱ to̱k-ne̱ campa-ne̱, u̱ rakum-ne̱. \p \v 17 Tu̱msu̱ Yawe haatu̱n go̱m-u̱s yasse̱, u̱ bu-u̱ Faru̱k-u̱ Masar u-be̱e̱t u̱ remu̱ Sera, wu̱ o̱o̱ge̱ ne̱ta Ibram. \v 18 Se̱ Faru̱k-u̱ Masar fog Ibram, wa zu̱, <<¿Yan o̱ bo̱ no̱mu̱ me̱ iya? ¿Remu̱ yan-o̱ wa-e̱ bo̱ wargu̱ me̱ u̱zu̱ ne̱ta ró wa da? \v 19 ¿Remu̱ yan-o̱ bo̱ no̱mtu̱ me̱, u̱s-bi u̱zu̱ hu̱no-u ró wa? Bo̱ za nom-u̱t iya da! U̱ da-o̱ kab ne̱ta ró, bo̱ yage̱ be-u̱r rinde̱ bo̱ aru̱k.>> \v 20 Se̱ Faru̱k-u̱ Masar wu̱ e̱ke̱n to̱k-ne̱ wa u̱ e̱ shu̱'e̱ Ibram u̱ ne̱t-u̱t wa ne̱. Se̱ u̱n ku̱b Ibram tu̱msu̱ u̱n tok wa, wa aru̱k, u̱ ne̱ta wa ne̱ u̱ no̱mu̱ wa otte̱ ne̱ u-be̱e̱t. \c 13 \s1 Ibram e̱ Ro̱t mo̱ko̱t // be-du̱ u̱r-shu̱'u̱t \p \v 1 Ibram e̱ ne̱ta wa e̱ yage̱ Masar, e̱ ku̱b no̱m-tu̱ e̱ o̱tte̱ u̱t-be̱e̱t, tu̱msu̱ Ro̱t dor u̱n m-no̱k m-cwa do̱g-du̱ Ne̱giv \v 2 Ibram shu̱'u̱te̱ wa u̱t-kwu̱m sok, u̱t-bisa ne̱, u̱ kwam-tu̱ shik ne̱ tu̱ bu̱-mu̱ u̱t-ro u̱ tu̱ pus-to̱ ne̱. \p \v 3 Ibram ne̱ hu̱ u̱t-riig du̱gu̱ Ne̱giv m-te bo̱-u̱ Be̱te̱r m-ha de̱ku̱n be-de̱ u̱ te̱k-u̱ bo̱-u̱ Be̱te̱r u̱ bo̱-u̱ Ai ne̱, e̱ tamu̱g u̱t-cu̱st e̱ nom rimpa-u̱t e̱ u̱ be-u̱r re̱. \v 4 Tu̱msu̱ be-du̱ Ibram maate̱ Yawe u̱r-sak. Ku̱na Ibram nomte̱ Yawe u̱t-huuk u̱ku̱n. \p \v 5 Ro̱t, wu̱ no̱me̱ m-ha e̱ Ibram, ko̱wa wa o̱tte̱ ban-tu̱ ca, u̱ ban-tu̱ gwaar ne̱, u̱ ban-tu̱ na ne̱, u̱t-rimpa ne̱ u-tát. \v 6 Se̱di e̱ o̱tte̱ u̱t-bisa u-tát, tu̱ do̱'e̱ hosu̱ u̱n u̱r-shu̱'u̱t u̱r-be u̱r-gan. Do̱g-du̱ gwat-du̱ u̱t-bisa nom u̱n cashi u̱ bu̱-mu̱ u̱s-swa ne̱, u̱ no̱m-tu̱ u̱t-re̱ tu̱ u̱t-bisa ne̱. \v 7 Se̱ har u̱ to u̱ te̱k-u̱ a-gwat-du̱ bisa-u̱t Ro̱t ne̱ u̱ a-gwat-du̱ bisa-u̱t Ibram ne̱. Tu̱msu̱ ne̱t-tu̱ Kan'ana u̱ ne̱t-tu̱ Periziya-ne̱ o̱ shu̱'u̱t u̱ku̱n u̱ da-u o̱. \p \v 8 Ibram zu̱ Ro̱t, <> \p \v 10 Ro̱t jaku̱s is-u̱ wa wa hyen gas-u̱ fu̱g-yu̱ Jodan u-be̱e̱t, m-te Zo̱war, o̱tte̱ m-bu̱ ko̱he̱ne̱. Gas-u o̱ u-be̱e̱t, be-to̱ so̱-to̱ u̱ka tak-u̱ Yawe tu̱msu̱ u̱ka dak-u̱ Masar. (Na no̱ng iya kanda Yawe ho̱ru̱sse̱ So̱do̱m u̱ Gomora ne̱.) \v 11 Se̱ Ro̱t du̱stu̱ hi-du̱ war-wa gas-u̱ gote̱ fu̱g-yu̱ Jodan m-sa gas-u u-do̱m. Wa aru̱k u̱ gas-u o̱ u̱ bisa-u̱t wa ne̱ u̱ to̱k-ne̱ wa ne̱ be̱e̱t, tu̱msu̱ e̱ bu̱rgu̱sse̱ e̱ Ibram. \v 12 Ibram aru̱k u̱ gas-u̱ dak-u̱ Kan'ana, Ro̱t shu̱'u̱t u̱ gas-u̱ bo̱-tu̱ gi-yu̱ Jodan se̱ wa ku̱ u̱t-rimpa u̱ dapu̱s So̱do̱m. \v 13 Ne̱t-tu̱ bo̱-u̱ So̱do̱m ne̱t-u̱t yo̱-to̱ to̱ tu̱msu̱ e̱ o̱ yu̱-du̱ u̱t-ba'as sok u̱du̱ Yawe. \p \v 14 U̱-dim da-u̱ Ibram mo̱te̱ u̱ Ro̱t ne̱, Yawe zu̱ Ibram, <> \p \v 18 Se̱ Ibram hast rimpa-u̱t wa, wa aru̱k, wa shu̱'u̱t u̱ dapu̱s se̱ke̱n te-u̱s yat-se̱ su̱ O̱k u̱ Mamre u̱ bo̱-u̱ He̱bro̱n. U̱ be-u̱r re̱, wa maate̱ Yawe u̱r-sak du̱ to̱o̱g. \c 14 \s1 Ibram gwu̱u̱g Ro̱t \p \v 1 U̱ da-u o̱ gag-mu̱ yu̱nne̱ u̱ gas-u o̱. U̱ da-u̱ Amraper faru̱k-u̱ Shinar, u̱ Ariyo faru̱k-u̱ u̱ Erasar, u̱ Kedoramar faru̱k-u̱ Eram, u̱ Tidar faru̱k-u̱ Goyim, \v 2 e̱ ru u̱ remu̱ e̱ nom-u̱t m-gag u̱ Bera ne̱ faru̱k-u̱ So̱do̱m ne̱, Birha faru̱k-u̱ Gomora, Shinab faru̱k-u̱ Adma, u̱ Shimeba faru̱k-u̱ Zeboyim, u̱ faru̱k-u̱ Bera ne̱ Tu̱msu̱ ne̱t-tu̱ fog bo̱-u̱ Bera <> \v 3 Tun-to̱ faru̱k-to̱ u̱t-tan e̱ same̱ ne̱t-tu̱ m-gagu̱ e̱ fu̱g-yu̱ Sidim <> \f + \fr 14:3 \fr*\ft o̱ na foge̱ sa-mu̱ m-mar.\ft*\f* \v 4 U̱s-hak o̱p u̱s-yu̱r e̱ o̱ do̱rru̱ Kedoramar faru̱k-u̱ Eram, se̱di u̱ hak-yu̱ o̱p u-tu̱tu̱rse̱ u̱n nom gu̱g-mu̱ u̱s-rem u̱ wa ne̱. \v 5 U̱ hak-yu̱ o̱p u̱s-nas [14], se̱ Kedoramar faru̱k-u̱ Eram u̱ farkina-ne̱ i o̱o̱ge̱ u̱r-kot u̱ wa ne̱, e̱ do̱'e̱ e̱ re ne̱t-tu̱ bo̱-u̱ Refatis m-gag u̱ bo̱-u̱ Asterot Karayin ne̱, u̱ ne̱t-tu̱ Zuzi-ne̱ u̱ bo̱-u̱ Ham, tu̱msu̱ ne̱t-tu̱ Emim-ne̱ ne̱ u̱ bo̱-u̱ She̱ve̱ u̱ Kiriyatim ne̱, \v 6 u̱ ne̱t-tu̱ Hori ne̱ u̱ do̱m-u̱ ro̱r-du̱ Seyir, m-sa gas-u̱ Er-paran-ne̱ u̱ dapu̱s u̱r-do̱g. \v 7 Se̱ u̱n mu̱u̱n u-dim u̱n do̱'e̱ u̱ bo̱-u̱ Mispat (du̱ na foge̱ u̱ da-u o̱ Kades). U̱n re gas-u̱ ne̱t-tu̱ Amerek o̱tte̱ u̱ shu̱'u̱t m-gag, tu̱msu̱ u̱r-kot u̱ Amoriya-ne̱ i o̱ shu̱'u̱t bo̱-u̱ Hazazon Tamar. \p \v 8 Se̱ farku̱ So̱do̱m u̱ farku̱ Gomora ne̱, u̱ faru̱k-u̱ Adma ne̱, u̱ faru̱k-u̱ Zeboyim ne̱ u̱ faru̱k-u̱ Bera (tu̱msu̱ u̱ na zu̱ye̱ Zo̱war) e̱ do̱'e̱ e̱ nom zo̱ng-su̱ m-gag fu̱g-yu̱ Sidim. \p \v 9 E̱ ru e̱ nom m-gag u̱ Kedoramar ne̱ faru̱k-u̱ Eram, u̱ Tidar ne̱ faru̱k-u̱ Goyim, u̱ Amraper ne̱ faru̱k-u̱ Shinar, u̱r-kot u̱ Ariyo ne̱ faru̱k-u̱ Erasar. U̱t-faru̱k u̱t-nas to̱ nom m-gag u̱ faru̱k-tu̱ u̱t-tan ne̱. \v 10 Fu̱g-yu̱ Sidim otte̱ u̱t-kub u̱ u-rwabu̱r ne̱. Tu̱msu̱ da-u̱ faru̱k-u̱ So̱do̱m u̱ faru̱k-u̱ Gomora ne̱ ku̱sme̱, to̱ko̱n ne̱t-to̱ heemse̱ u-rwabu̱r tu̱msu̱ e̱ke̱n som m-da do̱m u̱t-ro̱r. \v 11 Faru̱k-tu̱ u̱t-nas e̱ ku̱b cwu̱-tu̱ ne̱t-tu̱ So̱do̱m u̱ Gomora ne̱ u̱ no̱m-tu̱ u̱t-re̱ e̱ ne̱ u̱t-be̱e̱t, se̱ e̱ yu̱ne̱ e̱ aru̱k. \v 12 Tu̱msu̱ u̱n maas Ro̱t wa'-u̱ yu̱wu̱ya Ibram. Ro̱t o̱ u̱ shu̱'u̱t u̱ So̱do̱m, tu̱msu̱ u̱n ku̱b no̱m-tu̱ wa otte̱ ne̱ u̱t-be̱e̱t. \p \v 13 Se̱di wa-gan u̱ te̱k-u̱ ne̱t-u̱t Ro̱t wa ku̱su̱m wa do̱'e̱ wa waru̱ Ibram no̱mu̱ u̱n no̱me̱ u-be̱e̱t u̱ ne̱t-u̱t Eber-ne̱. Da-u o̱ Ibram o̱ shu̱'u̱t u̱ dapu̱s te-u̱s yat-se̱ su̱ Mamre, ne̱tu̱ Amoriya-ne̱. Ibram no̱ng este̱du̱ u̱s-rem u̱ Mamre u̱ o̱r-u̱t wa ne̱ yu̱r Esko̱r u̱ Aner ne̱, e̱ same̱ u̱t-hi u̱ Ibram ne̱. \v 14 Da-u̱ Ibram ho̱ge̱ u̱zu̱ na maste̱ wa'-u̱ yu̱-wu̱ya wa Ro̱t, wa kargu̱sse̱ ne̱t-tu̱ na iise̱ m-gag ne̱t-tu̱ me̱ bu-u wa u̱t-ko̱k u̱t-tu̱t u̱ o̱p-u̱ eer [318]. E̱ yu̱ne̱ e̱ buz karma-ne̱ Kedoramar m-ha u̱ Dan. \v 15 Da-u̱ gyu̱p-mu̱ no̱me̱, Ibram mo̱t ne̱t-u̱t wa u̱t-kir u̱t-kir. E̱ he̱e̱se̱ karma-ne̱ u̱n m-gag ko̱yu̱he̱ gas-ya u̱n re e̱ m-gag. U̱n buz u̱n m-te Hoba, u̱ o̱o̱ge̱ u̱ m-eru̱g mu̱ kom u̱r-beer u̱ bo̱-u̱ Dimaskus ne̱. \v 16 Ibram o̱nku̱n no̱m-tu̱ na kabe̱ u̱t-be̱e̱t. Wa o̱nku̱n Ro̱t wa'-u̱ yu̱wu̱ya wa u̱ no̱m-tu̱ Ro̱t otte̱ ne̱ u̱t-be̱e̱t u̱ ne̱ta wa ne̱ u̱ to̱ku̱n ne̱t-to̱ ne̱. \p \v 17 Ba Ibram mu̱u̱ne̱ da wa tase̱ re̱-du̱ ne̱t-tu̱ Kedoramar u̱ ne̱t-u̱t wa ne̱ m-gag, faru̱k-u̱ So̱do̱m do̱'e̱ wa bit Ibram u̱ fu̱g-yu̱ She̱ve̱ (yu̱ na zu̱ye̱ Fu̱g-yu̱ Faru̱k). \p \v 18 Merkize̱de̱k faru̱k-u̱ Sare̱m wa rwu̱tu̱n u̱r-be̱re̱di u̱ ke̱ ne̱. Wa o̱o̱ge̱ wa-to̱o̱g yu̱ u-Ru̱ wu̱ Zu̱ge̱ u̱r-Be̱b. \v 19 Se̱ wa wa'-u̱ Ibram nu-u so̱-o̱, wa zu̱, \q1 <> \m Se̱ Ibram yase̱ Merkize̱de̱k u̱r-kwu̱s u̱r-gan u̱ te̱k u̱t-o̱p u̱-me̱ no̱m-tu̱ wa o̱nko̱n u̱ kom-u̱t u̱n u̱t-be̱e̱t. \p \v 21 Se̱ faru̱k-u̱ So̱do̱m zu̱ Ibram, <> \p \v 22 Se̱ Ibram zu̱ faru̱k-u̱ So̱do̱m, < \v 24 Me̱ o̱nk-u̱ no̱mu̱ ya'ag-u̱ be̱b-ne̱ ri i m-gag tase̱ u̱t-rees u̱ war-o. Tu̱msu̱ u̱m o̱ u̱ ko̱n-u̱s ró bo̱ ya' hu̱u̱b-u̱t ri Aner, Esko̱r, u̱ Mamre o̱g-du̱ cwu̱-tu̱ e̱ o̱nku̱n m-gag.>> \c 15 \s1 Este̱du̱ u̱s-rem su̱ // u-Ru̱ e̱ Ibram \p \v 1 Ba da-u̱ arke̱, Yawe no̱m u̱s-rem u̱ Ibram ne̱ u̱ bo' u̱zu̱, \q1 <> \p \v 2 Ibram zu̱, <> \p \v 4 Se̱ Yawe no̱m u̱s-rem, <> \v 5 Wa-ko-uyan rwu̱tu̱n wu̱n u̱-do̱ wa zu̱ wu̱n, <> \p \v 6 Se̱ Ibram ye jab u̱du̱ Yawe, tu̱msu̱ Yawe got wu̱n wa no̱m-du̱ no̱m-u̱t so̱-to̱ u̱ remu̱ yadu̱ jab-u̱ wu̱n u̱du̱ u-Ru̱. \p \v 7 Se̱ wa zu̱ wu̱n, <> \p \v 8 Se̱ Ibram shu̱s wa zu̱, <> \p \v 9 Yawe zu̱ wu̱n, <> \p \v 10 Ibram haatu̱n no̱m-u̱t to u̱t-be̱e̱t u̱du̱ u-Ru̱. Se̱ wa kwu̱pu̱rse̱ bisa-u̱t to̱ wa mot to̱ u-yu̱r ho̱n-ho̱n wa cin to̱ ko̱wan m-gwat o̱r-u̱ wa. Se̱di wa kwu̱pu̱rte̱ no e̱ da. \v 11 Da-u̱ sagra he̱e̱ne̱ u-dak e̱ tu̱'u̱t ap-mu̱ no̱m-u̱t to̱, Ibram buz e̱. \p \v 12 Da-u̱ ho̱-du̱ do̱'e̱ m-he̱, roog-mu̱ ho Ibram, se̱ cwu̱m-yu̱ ya-du̱ u-gye̱r taku̱s wu̱n. \v 13 Se̱ Yawe zu̱ Ibram, <> \p \v 17 Da-u̱ ho̱-du̱ he̱ye̱ dak-u̱ no̱ngo̱n u-cwu̱m, se̱ Ibram hyen rem-du̱ u-ra u̱ rwu̱du̱ m-fu̱'u̱t u̱ u-ra ne̱ u̱ o̱ m-to̱k de̱ rwu̱u̱n, de̱ haan de̱ o̱ m-da u̱ te̱k-u̱ ap-mu̱ Ibram keme̱. \v 18 U̱ ho̱-u̱r re, Yawe no̱m este̱du̱ u̱s-rem u̱ Ibram ne̱ wa zu̱, <> \c 16 \s1 Hajaratu ne̱ e̱ Ismaru \p \v 1 Sera ne̱ta Ibram, wa mak-tu̱ wa yaag da, se̱di wa o̱tte̱ to̱k-u̱ ne̱ta wu̱ o̱o̱ge̱ ne̱tu̱ dak-u̱ Masar wu̱ na zu̱ye̱ Hajara. \v 2 Sera zu̱ Ibram, <> \p Ibram ees u̱ no̱mu̱ Sera waru̱ wa ne̱. \v 3 Da-u̱ Ibram no̱me̱ u̱s-hak u̱s-o̱p u̱ shu̱'u̱t dak-u̱ Kan'ana, Sera, ne̱ta wa, ku̱b Hajara wu̱ Masar wa yasu̱ Ibram u̱ wa shu̱'u̱t ne̱ta wa. \v 4 Ibram roog u̱ Hajara ne̱, wa nom me̱n-tu̱ ub. \p Da-u̱ Hajara hyane̱ u̱zu̱ wa u̱t-me̱n ne̱, wa hu̱ u̱ ju̱rmu̱ ino-u̱ u-bu wa. \v 5 Sera zu̱ Ibram, <> \p \v 6 Ibram shasu̱ Sera, <> Se̱ Sera hu̱ ko̱su̱ wu̱n m-to̱k, se̱ Hajara som du̱gu̱-du̱ wa. \p \v 7 Wa-to̱m-u̱ Yawe\f + \fr 16:7 \fr*\ft Wa-to̱m-u̱ Yawe unwa wu̱ haane̱ Ru̱-o̱ ko̱se̱ hi-u̱r wa u̱-me wa-u̱ ne̱.\ft*\f* hyen Hajara u̱ kit-u̱ pe̱r-mu̱ m-bu̱ u̱r-do̱g, u̱ dapu̱s fu̱n-yu̱ ha-mu̱ bo̱-u̱ Shur. \v 8 Wa zu̱, <> \p Wa zu̱, <> \p \v 9 Wa-to̱m Yawe zu̱ wu̱n, <> \v 10 Wa-to̱m Yawe sur m-zu̱ wu̱n, <> \p \v 11 Wa-to̱m Yawe zu̱ wu̱n, \q1 <> \p \v 13 Du̱gu̱ ku̱n, Hajara fog Yawe u̱ de̱ku̱n dimde̱, wu̱ no̱me̱ u̱s-rem u̱ wane̱, wa zu̱, <> Wa sur m-zu̱, <<¿Nip-to̱ u̱zu̱ u̱m hyanu̱g wu̱ hyene̱ me̱?>> \v 14 Remu̱ iya-o̱ wu̱te̱ na fog-u̱t du-u̱r re̱ Beer-Rahai Roi, wata <> De̱ o̱ u̱ku̱n u̱ te̱k-u̱ bo̱-tu̱ Kades u̱ Bered ne̱. \p \v 15 Hajara matu̱ Ibram ya-du̱ u̱r-campa, Ibram te̱'e̱ wa u̱r-dim Ismaru. \v 16 Ibram o̱o̱g u̱s-hak u̱t-shik u̱t-nas u̱s-shishin [86] da-u̱ Hajara matu̱ wa Ismaru. \c 17 \s1 Este̱du̱ u̱s-rem su̱ u̱r-pe̱s \p \v 1 Da-u̱ Ibram no̱me̱ u̱s-hak u̱t-shik u̱t-nas u̱ o̱p u̱s-jwu̱u̱r [99], Yawe haan u̱du̱ wu̱n wa zu̱ wu̱n, <> \p \v 3 Se̱ Ibram kaku̱s hi-u̱r wa u-dak, tu̱msu̱ Ru̱-u̱ zu̱ wa, \v 4 <> \p \v 9 Ru̱-u̱ zu̱ Ibrahi, <> \p \v 15 Se̱ Ru̱-u̱ sur m-no̱m u̱s-rem u̱ Ibrahi ne̱, < \v 16 Me̱ wa'-u̱ wu̱n nu-u so̱-o̱, me̱ u̱t-wa wu̱n matu̱ bo̱ ya-du̱ u̱r-campa. Me̱ wa'-u̱ Saratu nu-u so̱-o̱, tu̱msu̱ ne̱t-tu̱ u̱t-dak u-tát to̱ shu̱'u̱t ko̱-u̱t ró, faru̱k-tu̱ do̱'e̱ u̱ rwu̱u̱n du̱gu̱-du̱ ko̱-u̱r Saratu.>> \p \v 17 Ibrahi kaku̱s hi-u̱r wa u-dak. Wa no̱m u̱t-nu̱mu̱s wa o̱ u̱s-dorog jab-u̱ wa, wa zu̱, <<¿U̱t-no̱me̱ ne̱nge̱n-yu̱ u̱s-hak u̱t-shik u̱t-tan [100] nazu wa shu̱'u̱te̱ u̱so u̱ wa'? ¿U̱t-no̱me̱ Saratu u̱t-shik u̱t-nas u̱ o̱p [90] na zu̱ wa maku̱t u̱r-ya?>> \v 18 Ibrahi zu̱ u-Ru̱, <> \p \v 19 Se̱di Ru̱-u̱ zu̱, <> \v 22 Da-u̱ Ru̱-u̱ tase̱ u̱s-rem u̱ Ibrahi ne̱, se̱ wa aru̱k. \p \v 23 U̱ gandi ho̱-u̱r de̱, Ibrahi ku̱b wa'-u̱ wa Ismaru, u̱ yaag-u̱ campa-ne̱ be̱e̱t i o̱o̱ge̱ bu-u wa, u̱r-kot i na mate̱ ne̱ bu-u wa, tu̱msu̱ u̱ i wa o̱o̱ne̱-ne̱. Se̱ wa no̱mu̱ e̱ u̱r-pe̱s be̱e̱t, ka Ru̱-u̱ zu̱tte̱ wa no̱m. \v 24 Da-u̱ na no̱mu̱ Ibrahi u̱r-pe̱s, wa o̱o̱g u̱s-hak u̱t-shik u̱t-tan za u-gan [99]. \v 25 Da-u o̱ wa'-u̱ wa Ismaru o̱ u̱s-hak u̱s-o̱p u̱s-tu̱t da-u̱ na no̱mu̱ wa u̱r-pe̱s [13]. \v 26 U̱ gandi ho̱-du̱ u̱r-ganu̱ de̱, na no̱mu̱ Ibrahi ne̱ e̱ Ismaru u̱r-pe̱s. \v 27 Campa-ne̱ be̱e̱t i o̱o̱ge̱ me̱ bu-u Ibrahi, u̱ i na o̱o̱ne̱ ne̱ u̱ shik du̱gu̱ do̱, na no̱mu̱ e̱ u̱r-pe̱s u̱ wa ne̱. \c 18 \s1 Ru̱-u̱ no̱ngu̱ Sera // este̱du̱ u̱s-rem su̱ u̱r-ya \p \v 1 Da-u̱ Ibrahi o̱o̱ge̱ u̱ shu̱'u̱t u̱ is-yu̱ cwadu̱ rimpa-u̱r wa u̱ da-u̱ ho̱-yu̱ du̱nge̱ sok, Yawe haan u̱du̱ Ibrahi u̱ dapu̱s se̱ke̱n te-u̱s yat-se̱ su̱ O̱k su̱ Mamre. \v 2 Se̱ Ibrahi jaku̱s is u-ru̱ wa hyen ne̱t-ne̱ tu̱t u̱ ees u̱ dapu̱s wa. Da-u̱ wa hyane̱ u̱n, se̱ wa ku̱su̱m m-so̱m du̱gu̱ is-yu̱ rimpa-u̱r wa m-ha u̱du̱ u̱n. Wa he̱ u̱t-kwu̱ku̱t u-dak u̱ yadu̱ m-ze̱g. \p \v 3 Ibrahi zu̱, <> \p U̱n zu̱, <> \p \v 6 Ibrahi aru̱k m-mu̱ m-so̱m u̱ rimpa-u̱r wa. Wa zu̱ Saratu, <> \p \v 7 Se̱ Ibrahi do̱'e̱ u̱du̱ ban-du̱ bisa-u̱t wa, wa du̱g gob-du̱ u-na du̱ o̱ so̱-de̱ wa yasu̱ to̱k-u̱ wa, se̱ to̱k-u̱ wa do̱'e̱ wa ho̱ tu̱msu̱ wa mang ya m-ho̱r m-ho̱r. \v 8 Da-u̱ na tase̱ no̱m-du̱ no̱m u̱t-re̱, Ibrahi ku̱b no̱mtu̱ m-be̱ngu m-me̱ ne̱ u̱ ap-mu̱ na mange̱ mo̱ ne̱, wa hu̱u̱tu̱ hamu̱t-u̱t wa. Da-u̱ u̱n o̱ te̱k-u̱ re̱-du̱ no̱m u̱t-re̱, Ibrahi ees u̱ kit-u̱ u̱n u̱ dapu̱s yaku̱n te-ya. \p \v 9 Da-u̱ u̱n tase̱ re̱-du̱ no̱m u̱t-re̱, u̱n shit wa, <<¿Ne̱ta ró Saratu yu̱?>> \p Wa zu̱ u̱n, <> \p \v 10 Wa-gan u̱ te̱k-u̱ ne̱t-u̱t to̱ wa zu̱, <> \p Saratu o̱ u̱ e̱rru̱ wu̱n u̱ u̱r-rimpa. \v 11 U̱ da-u o̱ Saratu ne̱ e̱ Ibrahi e̱ wu̱u̱mte̱, Saratu yakke̱ hyan-du̱ u-pyaat. \v 12 Saratu no̱m u̱t-nu̱mu̱s u̱ war-wa u̱zu̱, <> \p \v 13 Se̱ Yawe zu̱ Ibrahi, <<¿Yan o̱ wa'e̱ Saratu u̱t-nu̱mu̱s? ¿Remu̱ yan-o̱ wa zu̱tte̱, \v 14 ¿Oko̱n o̱ro u̱ ze̱ge̱ be̱b-u̱r Yawe? Me̱ u̱t-mu̱u̱n m-moon u̱ go̱-du̱ da-u uno̱, Saratu u̱t-kab u̱r-ya du̱ u̱r-campa.>> \p \v 15 Saratu hog u-gye̱r, wa no̱m m-se mu̱ no̱mu̱ wa ware̱. Wa zu̱, <> \p Se̱di Yawe zu̱ wu̱n, <> \s1 Ibrahi no̱ng u̱s-ko̱n u̱ // remu̱ So̱do̱m \p \v 16 Da-u̱ ne̱t-ne̱ tu̱t-u̱ e̱ yu̱ne̱ u̱r-aru̱k, Ibrahi shu̱'u̱ u̱n. Da-u̱ u̱n o̱ te̱k-u̱ u̱r-no̱k u̱ fu̱n-u u̱n, u̱n teen de̱ku̱n be-de̱. E̱ gwatu̱n u-dak u-fu̱g, e̱ hyen bo̱-u̱ So̱do̱m. \v 17 Se̱ Yawe zu̱ hi-u̱r wa, <> \p \v 20 Se̱ Yawe waru̱ Ibrahi, <> \p \v 22 Se̱ ne̱t-u̱t to̱ aru̱k du̱gu̱ ku̱n m-ha So̱do̱m, se̱di Yawe kus u̱ ees u̱-shu̱ Ibrahi. \v 23 Ibrahi hikne̱ u̱ kit-u̱ wu̱n. Wa zu̱, <<¿Bo̱ ho̱rru̱sse̱ a-jab-u̱s so̱-se̱ ne̱ u̱ a-za-jab-u̱s yo̱-se̱ ne̱? \v 24 A-na kume̱ ne̱t-ne̱ a-jab-u̱s so̱-se̱ ne̱ u̱t-shik u̱t-yu̱r u̱ o̱p [50] u-bo̱, ¿bo̱ ho̱ru̱sse̱ u̱n be̱e̱t bo̱ za yage̱ e̱ u̱ remu̱ ne̱t-ne̱ u̱t-shik u̱t-yu̱r u̱ o̱p a-jab-u̱s so̱-se̱? \v 25 U̱m nu̱pu̱ste̱ bo̱ zaar u̱ no̱m-du̱ go̱ no̱m-u o̱ da, bo̱ ho̱ru̱sse̱ a-jab-u̱s so̱-se̱ ne̱ u̱r-kot u̱ i yo̱-ye̱ ne̱. ¿Remu̱ yan-o̱ bo̱ do̱te̱ u̱ ho̱ru̱sse̱ i yo̱-ye̱ u̱s-gan u̱ i so̱-ye̱ ne̱? Za u-sakna bo̱ zaar u̱ no̱m-du̱ go̱-o̱ no̱m-o̱ iya da. Bo̱ de̱ no̱mu̱ u-dak u-be̱e̱t kwu̱p-du̱ u̱s-rem, tu̱msu̱ bo̱ no̱mu̱ no̱m-u̱ o̱o̱ge̱ ho̱n-ho̱n.>> \p \v 26 Yawe shu̱s wa zu̱, <> \p \v 27 Ibrahi sur m-shas wa zu̱, <> \p Yawe zu̱, <> \p \v 29 Ibrahi sur m-zu̱, <<¿M-ha iya ne̱ bo̱ ho̱ru̱sse̱ bo-u̱ So̱do̱m, a mu̱ne̱ u̱zu̱ na kwu̱mu̱g ne̱t-ne̱ a-jab-u̱s so̱-se̱ ne̱ u̱t-shik u̱t-yu̱r [40]?>> \p Yawe zu̱, <> \p \v 30 Ibrahi zu̱, <> \p Se̱ wa zu̱ wu̱n, <> \p \v 31 Ibrahi zu̱, <> \p Wa zu̱, <> \p \v 32 Ibrahi zu̱, <> \p Yawe zu̱ wu̱n, <> \p \v 33 Da-u̱ Yawe tase̱ u̱s-rem u̱ Ibrahi ne̱, wa aru̱k wa, se̱ Ibrahi aru̱k m-mu̱ u̱ rimpa-u̱r wa. \c 19 \s1 Ba'as-u̱t So̱do̱m \p \v 1 A-to̱m u-Ru̱ ne̱ yu̱r e̱ haan u̱ So̱do̱m m-rim, tu̱msu̱ Ro̱t o̱ u̱ shu̱'u̱t u̱ is-yu̱ cwadu̱ u-bo̱. Da-u̱ wa hyane̱ u̱n, wa yu̱ne, wa bit u̱n, wa kwu̱ku̱t u̱t-jwu̱n u-dak wa kaku̱s shu̱-u wa u-dak. \v 2 Wa zu̱ u̱n, <> \p Se̱di u̱n zu̱ wa, <> \p \v 3 Se̱ Ro̱t e̱kse̱ u̱n, da tase̱ u̱n aru̱k m-mu̱ u̱nu̱ e̱ ne̱ u̱ bu-u wa. Ro̱t zo̱nge̱ u̱n mo̱ro̱g-du̱ re̱-du̱ no̱m u̱t-re̱, wa no̱mu̱ u̱n u̱r-be̱re̱di du̱ za m-yis, se̱ u̱n re. \v 4 Kandi u̱n toot m-roog, campa-ne̱ i o̱o̱ge̱ bo̱-u̱ So̱do̱m u-be̱e̱t, u̱ yaag-u̱ be̱b-ne̱ u̱t-ne̱nge̱n ne̱ gu̱nu̱s bu-u̱ u̱n o̱tte̱. \v 5 Se̱ u̱n fog Ro̱t, u̱n zu̱, <<¿Ne̱t-u̱t to̱ yu̱ tu̱ haane̱ u̱du̱ ró m-gyu̱p? Rwu̱tu̱n u̱n u̱ ane̱ u̱du̱ it, it roog u̱ e̱ ne̱!>> \p \v 6 Se̱ Ro̱t aru̱k m-rwu̱ u̱-do̱ wa tage̱ u-is u̱ dim-u̱ wa, wa do̱'e̱ u̱nu̱ e̱ ne̱ no̱m u̱s-rem. \v 7 Wa zu̱ u̱n, <> \p \v 9 Se̱di u̱n zu̱ wa, <> Tu̱msu̱ u̱n zu̱ hi-u̱r u̱n, <> Se̱ u̱n hu̱ e̱kse̱ Ro̱t so̱k. U̱n o̱ u̱t-sa u̱n vu̱ku̱s is-yu̱ u-bu. \p \v 10 Se̱di hamu̱t-u̱t to̱ nabu̱n u-kom e̱ nu̱k Ro̱t m-cwa u-bu. Se̱ e̱ tage̱ is-yu̱ u-bu. \v 11 Se̱ u̱n muut ne̱t-u̱t to̱ po̱-ne̱ be̱e̱t, u̱ ya'ag-u̱ campa-ne̱, u̱t-ne̱nge̱n ne̱, i o̱o̱ge̱ u̱ ees u̱ is-yu̱ u-bu, taas e̱ hyan is-yu̱ cwadu̱ u-bu da. \s1 Ro̱t so̱mo̱g du̱gu̱ So̱do̱m \p \v 12 Se̱ ne̱t-ne̱ yu̱r-u̱ e̱ zu̱ Ro̱t, <<¿Ko̱ bo̱ o̱tte̱ waku̱n u̱ ane̱, ko̱ maan-u̱t ró, ya'ag-u̱ campa-ne̱ ko̱ yaat u̱t-gwu̱p, ko̱ waku̱n u̱-me̱ bo̱-u uno̱ wu̱ o̱o̱ge̱ wu̱ ró? Rwu̱tu̱n e̱ du̱gu̱ ane̱, \v 13 remu̱ u̱zu̱ it do̱'e̱ u̱ ho̱ru̱ssu̱ bo̱-u uno̱ u-be̱e̱t. Yawe ho̱k u̱zu̱ no̱m-u̱t yo̱-to̱ ne̱t-u̱t tunto̱ no̱ng u-tát o̱ wa'e̱ wa to̱mto̱n it ho̱ru̱sse̱ bo̱-u uno̱.>> \p \v 14 Se̱ Ro̱t aru̱k m-rwu̱ wa do̱'e̱ wa no̱m u̱s-rem u̱ maan-u̱t wa ne̱, e̱ sa'e̱ gu̱tu̱ ya-u̱t-gwu̱p-u̱ wa. Wa zu̱ e̱, <> Se̱di maan-u̱t wa ku̱b u̱zu̱ ho̱ro̱ wa o̱tte̱. \p \v 15 Da-u̱ is u̱t-sa u̱t-gas, se̱ a-to̱m u-Ru̱ ne̱ waru̱ Ro̱t u̱zu̱, <> \p \v 16 Da-u̱ Ro̱t gu̱gme̱ no̱m-du̱ m-ho̱r, se̱ ne̱t-u̱t to̱ shipu̱s wa u-kom, u̱ ne̱ta wa ne̱, u̱ yaat u̱t-gwu̱pu̱ wa ne̱ yu̱r, e̱ ruut u̱n m-yar du̱gu̱ bo̱-u o̱, remu̱ zu̱ Yawe o̱ ho̱g-du̱ o̱n-u̱r u̱n. \v 17 Da-u̱ na ruute̱ u̱n m-yar du̱gu̱ bo̱-u o̱, wa-to̱m u-Ru̱ wa-gan zu̱ u̱n, <> \p \v 18 Se̱di Ro̱t zu̱ u̱n, <> \p \v 21 Wa-to̱m u-Ru̱ shu̱s wa zu̱ wu̱n, <> (O̱ wa-e̱ na fog-u̱t bo̱-u o̱ Zo̱war, wata be-u̱r re̱k-de̱). \s1 Ru̱-u̱ ho̱ru̱sse̱ bo̱-u̱ So̱do̱m // u̱ Gomora ne̱ \p \v 23 Da-u̱ ho̱-du̱ o̱o̱ge̱ u̱ rwu̱u̱n, Ro̱t u̱ bu-u wa ne̱ te u-bo̱ u̱ na foge̱ Zo̱war. \v 24 Se̱ Yawe hu̱ u̱ dasu̱n eng-tu̱ u-ra du̱gu̱ do̱m u-ru̱ u̱ bo̱-tu̱ So̱do̱m u̱ Gomora ne̱. \v 25 Wa ho̱ru̱sse̱te bo̱-u̱t to̱ u̱ ne̱t-tu̱ o̱o̱ge̱ u̱r-yu̱ ne̱ u̱-me̱ to̱, u̱ bo̱-tu̱ o̱ nu̱ru̱gse̱ ne̱ u̱t-be̱e̱t, u̱t-ran ne̱ u̱t-be̱e̱t. \v 26 Se̱di ne̱ta Ro̱t bir u-dim da-u̱ wa o̱o̱ge̱ u̱ do̱rru̱ dim-u̱ wa, se̱ wa baru̱m kirru̱ u̱t-ma. \p \v 27 Da-u̱ is gase̱ u̱r-wu̱n te̱p te̱p, Ibrahi baru̱m m-mu̱ u-dim u̱ be-du̱ wa tamte̱ u̱r-ees u̱-shu̱ Yawe. \v 28 Se̱ wa gwatu̱n u-dak u̱ gas-u̱ So̱do̱m u̱ Gomora ne̱, u̱ be-du̱ o̱ nu̱ru̱gse̱ ne̱ u̱r-be̱e̱t, wa hyu̱n fu̱'u̱t-u yat-o̱ u̱ rwu̱u̱n du̱gu̱ me̱ bo̱-u̱t to̱ sha-mu̱ m-fu̱'u̱t du̱gu̱ ra-u yat-o̱. \p \v 29 Se̱di Ru̱-u̱ ho̱k ko̱n-u̱s Ibrahi, wa yage̱ Ro̱t u̱r-fat. Wa ruut Ro̱t du̱gu̱ swadu̱ u̱r-ko̱b du̱ he̱e̱ne̱ bo̱-u̱t to̱. \s1 Taku̱n-du̱ Mowab // u̱ Amo̱n-ne̱ \p \v 30 Da-u̱ tase̱ Ro̱t yage̱ bo̱-u̱ Zo̱war remu̱ zu̱ wa o̱ gye̱r-u̱ ne̱t-tu̱ o̱o̱ge̱ u̱ku̱n. Wa do̱'e̱ wa shu̱'u̱t u̱ do̱m-u̱ u̱r-ro̱r u-so' u̱ ya-u̱t-gwu̱p-u̱ wa ne̱ yu̱r. \v 31 De̱ku̱n ho̱-de̱ yu̱-wu̱ya zu̱ hu̱no-u wa, <> \p \v 33 Da-u̱ gye̱p-mu̱ no̱me̱, u̱n yu̱' wa ke̱ e̱ ho wa, se̱ yu̱-wu̱ya to wa roog u̱ wu̱n ne̱. Wu̱n nak da-u̱ gwu̱p-u̱ wu̱n ru̱te̱ da ko̱ da-u̱ wa yu̱ne̱ da. \p \v 34 Da-u̱ is gase̱ yu̱-wu̱ya zu̱ hu̱no-u wa, <> \v 35 Se̱ u̱n wu̱' u̱so-u u̱n wa swa ke̱ e̱ ho wa u̱ gyu̱p-m mo̱. Se̱ du̱-dim to wa roog u̱ wa ne̱. Wu̱n nak da-u̱ gwu̱p-u̱ wu̱n ru̱te̱ da ko̱ da-u̱ wa yu̱ne̱ da. \p \v 36 U̱ remu̱ iyane̱, ya-u̱t-gwu̱p-u̱ Ro̱t be̱e̱t u̱n no̱m me̱n-tu̱ uub du̱gu̱-du̱ u̱so-u u̱n. \v 37 Yu̱-wu̱ya mu̱t ya-du̱ u̱r-campa, wa te̱'e̱ de̱ u̱r-dim Mowab, ya'ag-u̱ Mowab e̱ na fu̱ge̱ da-o̱ Mowab-ne̱. \v 38 Du̱-dim sur m-mat ya-du̱ u̱r-campa, wa te̱'e̱ wa u̱r-dim Amona. Wa na foge̱ ya-du̱ ne̱t-u̱t ri, ya'ag-u̱ Amona e̱ na fu̱ge̱ Amona-ne̱ u̱ haan da-u uno̱. \c 20 \s1 Ibrahi no̱ngu̱ Abime̱re̱k u̱s-bi \p \v 1 Ibrahi u̱ ne̱t-u̱t wa ne̱ e̱ yu̱ne̱ u̱n aru̱k, se̱ da-u̱ e̱ te̱ye̱ gas-u̱ do̱g-du̱ Ne̱giv. E̱ do̱'e̱ e̱ shu̱'u̱t u̱ te̱k-u̱ bo̱-tu̱ Kades u̱ Shur ne̱ u-da cashi. Se̱ wa shu̱'u̱t sha-mu̱ ham-u̱t bo̱-u̱ Gerar. \v 2 U̱ku̱n Ibrahi ware̱ u̱t-ne̱t u̱zu̱ Saratu, <> Se̱ Abime̱re̱k, faru̱k-u̱ Gerar, to̱m na fagu̱n Saratu wa ku̱b wa. \p \v 3 M-gyu̱p Ru̱-u̱ haan u̱du̱ Abime̱re̱k u̱ bo' wa zu̱ wa, <> \p \v 4 Se̱di Abime̱re̱k haag u̱ kit-u̱ wu̱n da, se̱ wa zu̱, < U̱m to̱ u̱ sa'u wa jab gan, kom-u̱t ri zatte̱ u̱t-ba'as da.>> \p \v 6 Se̱ Ru̱-u̱ zu̱ wu̱n, <> \p \v 8 Da-u̱ is gase̱ u̱r-wu̱n te̱ te̱p Abime̱re̱k fog mo̱ro̱g-du̱ to̱k-ne̱ wa be̱e̱t. Da-u o̱ wa waru̱ e̱ no̱mu̱ na no̱me̱, u̱n hog u-gye̱r u̱n be̱e̱t. \v 9 Se̱ Abime̱re̱k fog Ibrahi wa zu̱, <<¿Yan-o̱ bo̱ no̱mu̱ it inya? ¿Yan ba'as-to̱ u̱m no̱mu̱ bo̱? Bo̱ haatu̱n me̱ tun-to̱ no̱m-u̱t yo̱-to̱ yatto̱ tunto̱ u̱ dak-u ri u̱ ne̱t-u̱t ri ne̱ u̱t-be̱e̱t. Bo̱ no̱ngu̱ me̱ no̱mtu̱ kame̱ da.>> \v 10 Abime̱re̱k shit Ibrahi, <<¿Remu̱ yan-o̱ bo̱ nomte̱ go̱-du̱ uno̱ no̱m-o̱?>> \p \v 11 Ibrahi zu̱, < \v 12 U̱t-nip hu̱no̱ ri wa. U̱so-u it u̱ wa ne̱ o̱ u-gan, se̱di ko̱wan o̱ u̱ ino-u wa, se̱di u̱m gu̱ wa. \v 13 Da-u̱ Ru̱-u̱ fagu̱ me̱ u̱m yage̱ bu-u̱ u̱so-u ri, u̱m zu̱ Saratu, >> \p \v 14 Se̱ Abime̱re̱k ku̱b e̱ke̱n u̱ te̱k-u̱ ban-tu̱ ca wa u̱ gwaar ne̱ u̱ na ne̱, tu̱msu̱ u̱ to̱k-ne̱ ne̱ta-ne̱ u̱ campa-ne̱, wa yasu̱ Ibrahi e̱, tu̱msu̱ wa mu̱tu̱n Saratu ne̱ta wa. \v 15 Abime̱re̱k zu̱ Ibrahi, <> \p \v 16 Se̱ Abime̱re̱k zu̱ Saratu, <> \p \v 17 Ibrahi no̱m u̱s-ko̱n u̱du̱ u-Ru̱, Ru̱-u̱ yu̱ Abime̱re̱k m-yar, u̱ ne̱t-u̱t wa ne̱ u̱ to̱k-u̱ wa ne̱, ne̱ta-ne̱, ko̱ e̱ kumu̱ mat-du̱ yaag tu̱msu̱, \v 18 remu̱ zu̱ Yawe wa'ag ne̱ta-ne̱ be̱e̱t i o̱o̱ge̱ u̱ bu-u Abime̱re̱k, u̱zu̱ e̱ za u̱r-mat da remu̱ zu̱ Abime̱re̱k kab-u̱g ne̱ta Ibrahi Saratu. \c 21 \s1 Mat-u̱r Ishaku \p \v 1 Yawe este̱ u̱s-rem tu̱msu̱ wa no̱mu̱ Saratu no̱mu̱ wa zu̱ wa u̱t-no̱m. \v 2 No̱ng ho̱n-ho̱n u̱ da-u̱ Ru̱-u̱ waru̱ Ibrahi, Saratu ku̱b me̱n-tu̱ ub, se̱ wa matu̱ Ibrahi ya-du̱ u̱r-campa u̱ da-u̱ wu̱-u̱r wa. \v 3 Ibrahi te̱'e̱ ya-du̱ u̱r-campa wa u̱r-dim Ishaku. \v 4 Da-u̱ Ishaku no̱me̱ m-roog u̱t-eer, Ibrahi no̱mu̱ wa u̱r-pe̱s u̱ka Ru̱-u̱ zu̱tte̱ wa no̱m. \v 5 Ibrahi no̱ng u̱s-hak u̱t-shik u̱t-tan [100] da-u̱ wa mate̱ Ishaku. \p \v 6 Saratu zu̱, <> \s1 Ibrahi yanu̱g Hajara e̱ // wa'-u̱ wa Ismaru \p \v 8 Da-u̱ Ishaku rogme̱ na o̱ u̱ mo̱ttu̱ kasdu̱ wa u̱r-de̱, Ibrahi bu̱n mo̱ro̱g-u̱r yat-de̱ du̱ u̱r-so̱. \p \v 9 De̱ku̱n ho̱-de̱, Ismaru wa'-u̱ Hajara wa dak-u̱ Masar o̱ ho̱r e̱ Ishaku, Saratu hyen Ismaru u̱ no̱mu̱ Ishaku nu̱mu̱s-tu̱ u̱s-ju̱ru̱m. \v 10 Se̱ Saratu zu̱ Ibrahi, <> \p \v 11 Rem-u̱s se̱ tu̱m jab-u̱ Ibrahi sok remu̱ zu̱ Ismaru wa'-u̱ rò wa. \v 12 Se̱ Ru̱-u̱ zu̱ Ibrahi, <> \p \v 14 Se̱ Ibrahi yu̱ne̱ u̱r-wu̱n te̱p te̱p, wa ku̱b no̱m u̱t-re̱ u̱ kub-du̱ m-bu̱ ne̱, wa yasu̱ Hajara. Ibrahi su̱bgu̱ Hajara to̱ u̱t-kap, wa yasu̱ Hajara wa zu̱ wa aru̱k u̱ wa'-u̱ e̱ ne̱. Se̱ Hajara aru̱k, wa hu̱ u̱t-riig u̱r-do̱g du̱ o̱ dapu̱s bo̱-u̱ Be̱rshe̱ba. \p \v 15 Da-u̱ bu̱-mu̱ u̱r-kub tu̱se̱, se̱ Hajara ru̱st u̱r-ya u̱ kug-du̱ m-yara u̱ yaku̱n te-ya u̱r-do̱g. \v 16 Se̱ wa aru̱k, wa do̱'e̱ m-ra wa shu̱'u̱t u̱ka ra-mu̱ ta-u̱ u-ta, wa dorog u̱ jab-u̱ wa u̱zu̱, <> Se̱ wa hu̱ u̱s-kan. \p \v 17 Se̱di da-u̱ Ru̱-u̱ ho̱ge̱ kan-su̱ u̱r-ya, wa-to̱m u-Ru̱ fog Hajara. Wa zu̱, <> \p \v 19 Se̱ Ru̱-u̱ upus is-u̱ Hajara, wa hyen du-du̱ m-bu̱. Wa do̱'e̱ wa shu̱u̱s kub-du̱ m-bu̱ wa yu̱ ya-u̱r wa, wa so. \p \v 20 Ru̱-u̱ o̱ u̱r-kot u̱ wa'-u̱ wa ne̱, wa nen. Wa nom u̱r-yu̱ u̱-me u̱r-do̱g wa shu̱'u̱t wa nap-mu̱ ta-u̱ u-ta. \v 21 Da-u̱ wa o̱o̱ge̱ shu̱'u̱t do̱g-du̱ Paran, ino̱-u rò kwu̱mnu̱ wu̱n ne̱ta du̱gu̱ dak-u̱ Masar. \s1 Ibrahi no̱ng este̱du̱ u̱s-rem // e̱ Abime̱re̱k \p \v 22 U̱ te̱k-u̱ da-u o̱, Abime̱re̱k e̱ Piko̱r yu̱-Yat-ya karma-ne̱ e̱ do̱'e̱ u̱du̱ Ibrahi. E̱ zu̱ wa, <> \p \v 24 Ibrahi zu̱, <> \p \v 25 Ibrahi haatu̱n Abime̱re̱k u̱s-kan u̱ mo̱ttu̱ du-du̱ m-bu̱ du̱ to̱k-ne̱ Abime̱re̱k ru̱mse̱ u̱r-be̱b du̱gu̱-du̱ to̱k-ne̱ Ibrahi. \v 26 Abime̱re̱k zu̱, <> \p \v 27 Se̱ Ibrahi yu̱ Abime̱re̱k ban-du̱ ca u̱ gwaar ne̱ u̱ na ne̱, se̱ e̱ yu̱r e̱ no̱m este̱du̱ u̱s-rem. \v 28 Ibrahi du̱gu̱r ya'ag-u̱ ca ta'e̱r du̱gu̱ me̱ ban-du̱ ca wa. \v 29 Abime̱re̱k zu̱ Ibrahi, <<¿Rem-u yan-o̱ bo̱ du̱gu̱rte̱ ine̱ yaag-u̱ ca-ye̱ u̱ war-e̱?>> \p \v 30 Wa zu̱, <> \p \v 31 Remu̱ iya na fu̱g dim-du̱ be-u̱r re̱ Be̱rshe̱ba, \f + \fr 21:31 \fr*\fqa No̱mu̱ na zu̱ye̱ Be̱rshe̱ba \fqa*\ft ko̱ \ft*\fqa Du-du̱ u̱s-to̱nd. \fqa*\f* remu̱ zu̱ ku̱na e̱ nomte̱ u̱s-to̱nd. \p \v 32 Da-u̱ e̱ taase̱ no̱m-du̱ u̱s-to̱nd u̱ be-du̱ na zu̱ye̱ <> se̱ Abime̱re̱k e̱ Piko̱r yu̱-Yat-ya karma-ne̱, e̱ yu̱ne̱ e̱ aru̱k m-mu̱ u̱ dak-u̱ Firistiya-ne̱. \v 33 Ibrahi ser u-te go̱-du̱ te-yu̱ m-yara u̱ Be̱rshe̱ba ku̱na wa fu̱kte̱ u̱ te̱k-u̱ dim-u̱r Yawe, u-Ru̱ u̱ za u̱r-ma. \v 34 Se̱ Ibrahi shu̱'u̱t wa dak-u̱ Firistiya-ne̱. \c 22 \s1 Ru̱-u̱ no̱ng reg-mu̱ ya-du̱ // jab-u̱ Ibrahi \p \v 1 Da-u̱ na no̱me̱ u̱s-hak u-tát, se̱ Ru̱-u̱ re̱g ya-du̱ jab-u̱ Ibrahi, se̱ Ru̱-u̱ fu̱g wu̱n wa zu̱, <> \p Ibrahi zu̱, <> \p \v 2 Se̱ Ru̱-u̱ zu̱, <> \p \v 3 Ibrahi yu̱ne̱ u̱r-wu̱n te̱p te̱p. Wa zo̱ng janka-u wa, wa zu̱ to̱k-ne̱ yu̱r u̱ do̱r wa, u̱ wa'-u̱ wa ne̱ Ishaku. Da-u̱ wa bu̱kre̱ u̱t-te tu̱ no̱m-du̱ to̱o̱g, se̱ e̱ he̱e̱se̱ m-ha u̱ be-du̱ Ru̱-u̱ waru̱ wu̱n. \v 4 Da-u̱ e̱ no̱me̱ m-roog u̱t-tu̱t, Ibrahi jaku̱s is wa hyan be-u̱r re̱ du̱gu̱ m-ra. \v 5 Ibrahi zu̱ to̱k-ne̱ wa, <> \p \v 6 Ibrahi to̱ksu̱ Ishaku u̱t-te tu̱ no̱m-du̱ to̱o̱g, wa ku̱b u-ra u-van ne̱, e̱ wane̱ aru̱k m-no̱k u̱r-kot. \v 7 Ishaku bir wa got Ibrahi, wa zu̱, <> \p Ibrahi zu̱, <> \p Ishaku shit wa zu̱, <> \p \v 8 Ibrahi shu̱s wa zu̱, <> Se̱ u̱n re shu̱ m-ha ne̱ u̱n yu̱r. \p \v 9 Da-u̱ u̱n teye̱ be-du̱ Ru̱-u̱ waru̱ wu̱n, Ibrahi no̱m u̱r-sak wa su̱k u̱t-te u-do̱m. Wa gu̱gru̱sse̱ wa'-u̱ wa Ishaku, wa su̱k wa u̱-do̱m u̱r-sak, u̱-do̱m u̱t-te. \v 10 Se̱ Ibrahi kabu̱n u-van, u̱ remu̱ wa pu̱nu̱t wa'-u̱ wa. \v 11 U̱ da-u o̱ wa-to̱m Yawe fog wu̱n du̱gu̱ do̱m u-ru̱, wa zu̱, <> \p Wa shu̱s, <> \p \v 12 Wa zu̱ wu̱n, <> \p \v 13 Se̱ Ibrahi jaku̱s u̱r-hi, wa hyu̱n kag-yu̱ u-ca kar-u̱s wa su̱rgu̱sse̱ u̱s-hir, se̱ Ibrahi do̱'e̱ wa maas ca-u ya, wa do̱'e̱ wa nom to̱o̱g u̱ ya u̱ swas-mu̱ wa'-u̱ wa. \v 14 Ibrahi te̱'e̱ be-u̱r re̱ u̱r-dim, <> Iya o̱ na fu̱gte̱ u̱ haan u̱ da-o̱, <> \p \v 15 Se̱ wa-to̱m Yawe sur m-fag Ibrahi du̱gu̱ do̱m u-ru̱, u-yu̱ru̱mse̱. \v 16 Se̱ wa Yawe zu̱, <> \p \v 19 Se̱ Ibrahi e̱ Ishaku mu̱u̱n u̱ be-du̱ to̱k-ne̱ wa o̱tte̱ e̱stu̱ u̱n, u̱nu̱ e̱ ne̱ aru̱k m-mu̱ u̱ Be̱rshe̱ba. Ku̱na Ibrahi retu̱ u-shu̱ u̱r-yu̱ ne̱ u̱ bo̱-u̱ u̱ Be̱rshe̱ba. \s1 Yaag-u̱ campa-ne̱ Naho̱r \p \v 20 Da-u̱ sure̱ m-waas, na waru̱ Ibrahi u̱zu̱, <> \v 21 Wa u̱r-taku̱n na zu̱ wa Uz, hu̱no-u wa na zu̱ wa Buz, u̱ Ke̱muwe̱r (Ke̱muwe̱r wa o̱ u̱so-u̱ Aram), \v 22 Ke̱sed, Hazo, Pirdas, Jidrab u̱ Be̱tuwe̱r ne̱. \v 23 Be̱tuwe̱r wa matu̱ Rebeka, Mirka wa matu̱ hu̱no-u Ibrahi Naho̱r ya'ag-u̱ campa-ne̱ eer. \v 24 Naho̱r mu̱t yaag nas du̱gu̱ ne̱ta wu̱ do̱, wu̱ na zu̱ye̱ Re̱ma, dim-tu̱ ya'ag-u̱ e̱ na zu̱: Teba, u̱ Gaham, u̱ Tahas, u̱ Maaka ne̱. \c 23 \s1 Saratu maru̱g Ibrahi o̱ // be-du̱ jwak-du̱ wa \p \v 1 Saratu no̱mu̱g u̱s-hak u-ko̱k u-gan u̱r-shik u̱s-ta'er [127]. \v 2 Wa maru̱g u̱ bo̱-u̱ Kiriyat Arba (be-du̱ na fu̱ge̱ u̱ da-o̱ He̱bro̱n) dak-u̱ Kan'ana. Ibrahi no̱m u̱s-kan sok, wa no̱m u̱t-bomos u̱ remu̱ mar-m Saratu. \p \v 3 Se̱ Ibrahi yage̱ u-du̱ ne̱ta wa, wa de̱'e wa no̱m u̱s-rem u̱ ne̱t-tu̱ He̱t-ne̱. Wa zu̱ u̱n, \v 4 <> \p \v 5 Ne̱t-tu̱ He̱t e̱ shasu̱ Ibrahi, e̱ zu̱, \v 6 <> \p \v 7 Se̱ Ibrahi he̱ u̱t-jwu̱n u̱-shu̱ ne̱t-tu̱ dak-u He̱t. \v 8 Wa zu̱ u̱n, <> \p \v 10 Eparo̱n o̱g u̱ shu̱'u̱t u̱ku̱n u̱r-kot u̱ ne̱t-tu̱ He̱t-ne̱. Wa zu̱ Ibrahi u̱ ho̱g-mu̱ ne̱t-tu̱ He̱t u̱t-be̱e̱t i haane̱ u̱ku̱n u̱ is-yu̱ u-bo̱. \v 11 Se̱ wa zu̱ Ibrahi, <> \p \v 12 Ibrahi kwu̱ku̱t u̱t-jwu̱n u̱ shu̱ ne̱t-tu̱ dak-u o̱. \v 13 Se̱ wa no̱m rem-su̱ no̱m-u̱t to̱ u̱du̱ Eparo̱n u̱ ho̱g-mu̱ ne̱t-tu̱ o̱ u̱ku̱n u̱t-be̱e̱t, <> \p \v 14 Eparo̱n shasu̱ Ibrahi wa zu̱, \v 15 <> \p \v 16 Ibrahi hog re̱m-u̱s Eparo̱n, wa to̱p wa no̱mu̱ wa zu̱ye̱ wa to̱p kwam-u̱t pus-to̱ tu̱ shik u̱t-ko̱k u̱t-nas [400] iya na bu̱bte̱ u-tu̱rru̱. Wa no̱ng no̱m-u̱t to̱ u̱t-be̱e̱t u̱-shu̱ ne̱nge̱n-tu̱ He̱t. \p \v 17 Iya-o̱ tak-u Eparo̱n u̱ o̱ u̱ Mape̱ra u̱-dapu̱s Mamre, u̱ u̱r-dame̱ u-pu̱ku̱s ne̱, u̱s-te ne̱ u̱s-be̱e̱t su̱ o̱ bo̱r-yu̱ u-tak, shu̱'u̱t u̱ Ibrahi u-be̱e̱t. \v 18 Se̱ be-u̱r re̱ shu̱'u̱t be-u̱r Ibrahi du̱ m-mo̱mmo̱ u̱ shu̱ ne̱nge̱n-tu̱ He̱t u̱ is u-bo̱. \v 19 Se̱ Ibrahi dok ne̱ta wa Saratu u̱ku̱n u̱ me̱n-tu̱ Kan'ana, pu̱ku̱s u̱ Mape̱ra u̱ dapu̱s Mamre (u̱ na foge̱ He̱bro̱n) \v 20 Iya-o̱ tak-u o̱ u-pu̱ku̱s ne̱ u̱ o̱ ne̱t-tu̱ He̱t babu̱ Ibrahi o̱ shu̱'u̱t be-u̱r wa du̱ u-dok. \c 24 \s1 To̱k-u̱ Ibrahi sagu̱n // Ishaku ne̱ta \p \v 1 Ibrahi wu̱'u̱mte̱ tu̱msu̱ hak-u̱s wa no̱ng u-tát, tu̱msu̱ Yawe wa'-u̱ wu̱n nu-u so̱-o̱ u̱-me no̱m-u̱ wa o̱ u̱t-no̱m u-be̱e̱t. \v 2 De̱ku̱n ho̱-de̱ Ibrahi zu̱ to̱k-u̱ wa wu̱ ze̱ge̱ m-tumb, wu̱ shu̱'u̱te̱ wa-gwat-du̱ bu-u wa, Ibrahi zu̱, <> \p \v 5 Se̱ to̱k-u̱ wa zu̱ wu̱n, <> \p \v 6 Ibrahi zu̱ wu̱n, <> \v 9 Se̱ to̱k-u̱ wa ku̱b to̱nd-u̱s se̱ wa wu̱ komu̱t wa kut-u u̱so u-bu wa Ibrahi. Wa nom este̱du̱ u̱s-rem u̱zu̱ wa do̱r no̱m-u̱ wa zu̱ wa u̱t-no̱m. \p \v 10 Se̱ to̱k-u̱ wa ku̱b rakum Ibrahi o̱p tu̱msu̱ wa saku̱ e̱ cwu̱-tu̱ shik tu̱ u-nya u̱t-go̱ u̱t-go̱ du̱gu̱ u̱so-u̱ u-bu wa. Se̱ wa dor u-fu̱n m-ha dak-u̱ Aram, m-te bo̱-u̱ Naho̱r. \v 11 Se̱ wa wu̱ rakum e̱ he̱ u̱t-jwu̱n u̱ dapu̱s du-du̱ ne̱t-tu̱ soye̱ u̱-do̱ u-bo̱, rim-mu̱ no̱mu̱g u̱ da-u o̱ ne̱ta-ne̱ o̱ haan u̱ yu̱bdu̱ bu̱-mu̱ u̱t-swa u̱ du-u̱r re̱. \p \v 12 Se̱ wa nom u̱s-to̱o̱g, < a wa zu̱ye̱ me̱, — yage̱ wa shu̱'u̱t ne̱ta wu̱ bo̱ du̱ste̱ Ishaku. Iya o̱ u̱m do̱te̱ u̱t-nap u̱zu̱ bo̱ ko̱ske̱ cwan-u̱t ró u̱du̱ u̱so u-bu ri.>> \p \v 15 Kanda wu̱n taaste̱ u̱s-to̱o̱g, Rebeka rwu̱n u̱ shar-du̱ m-bu̱ wa ne̱ m-sak u̱t-kap, wa o̱ wa'-u̱ gwu̱p-u̱ Be̱tuwe̱r wu̱ o̱ wa'-u̱ zwaru̱ Mirka wu̱ o̱o̱ge̱ ne̱ta hu̱no-u Ibrahi Naho̱r. \v 16 Rebeka gwu̱p-u̱ So̱-wa wa so̱k wa maag ha-mu̱ u̱r-gu̱, se̱di wa nak campa da. Wa aru̱k m-he̱ u̱ be-du̱ yu̱bdu̱ m-bu̱, wa shu̱su̱n shar-du̱ m-bu̱ wa rwu̱n. \p \v 17 To̱k-u̱ wa no̱m m-ho̱r wa bit wu̱n, wa zu̱ wa, <> \p \v 18 Gwu̱p-u̱ wa zu̱ wu̱n, <> Se̱ wa no̱m m-ho̱r wa cu̱st sharru̱ m-bu̱ wa du̱gu̱ zagu̱ u̱t-kap-u̱ wa, wa yasu̱ wu̱n, wu̱n swa. \p \v 19 Da-u̱ wa ya'e̱ wu̱n bu̱-mu̱ u̱t-swa, wa zu̱, <> \v 20 Wa nom m-ho̱r wa daas bu̱-mu̱ u̱r-sharu̱ wa u-kora u̱ ya-du̱ u̱t-bisa m-bu̱ wa baru̱m u̱du̱ u̱r-dù u̱ yu̱bu̱ndu̱ m-bu̱ wa yu̱'u̱t rakum-u̱ wa be̱e̱t. \v 21 To̱k-u̱ wa ho'u̱s u̱s-ram wa o̱ gwat-du̱ wu̱n. Wa o̱ u̱s-dorog u̱zu̱ ko̱ Yawe yaag wu̱n re̱-du̱ u-shu̱ u̱du̱ sa-u̱ Ishaku ne̱ta. \p \v 22 Da-u̱ rakum tase̱ swadu̱ m-bu̱, se̱ to̱k-u̱ wa ku̱b kwat-yu̱ u̱r-swa u̱ u̱s-kwa ne̱ su̱ u̱t-kom su̱ kwam-tu̱ bu̱-mu̱ u̱t-ro su̱ shik so̱k wa yasu̱ Rebeka. \v 23 Se̱ wa shit Rebeka u̱zu̱, <<¿Gwu̱p-u̱ wan wa bo̱ o̱ye̱? Gye̱r jab waru̱ me̱, ¿ko̱ u̱so-u ró o̱tte̱ kur-tu̱ it do̱te̱ m-roog u̱ gyu̱p-mu̱ ya-o̱?>> \p \v 24 Wa shu̱s wa zu̱, <> \v 25 Wa sur m-zu̱ wu̱n, <> \p \v 26 Se̱ to̱k-u̱ wa kug wa nom Yawe u̱t-huuk. \v 27 Wa zu̱, <> \p \v 28 Wa-gwu̱pu̱ aru̱k m-mu̱ m-so̱m wa waru̱ a-u-bu ne̱ no̱m-u̱ no̱me̱ u-be̱e̱t. \v 29 Rebeka o̱tte̱ yu̱-wu̱ya wu̱na zu̱ye̱ Raban, wa ku̱su̱m m-so̱m u̱ haan u̱ be-du̱ ne̱t-u̱ wa o̱tte̱ u̱-kit u̱r-du. \v 30 Da-u̱ wa hyane̱ kwat-yu̱ u̱r-swa ya u̱du̱ Rebeka, u̱ kwasu̱ u̱t-kom ne̱ su̱ o̱ m-wa u̱ ko̱m-u̱t wa, tu̱msu̱ wa ho̱k no̱m-u̱ Rebeka ware̱ u-be̱e̱t no̱m-u̱ ne̱t-u̱ wa zu̱ye̱, wa ru m-ha u̱ du-du̱ m-bu̱ de̱, be-du̱ ne̱t-u̱ wa o̱tte̱ ees u̱-kit u-rakum. \v 31 Raban zu̱ wu̱n, <> \p \v 32 Se̱ ne̱t-u̱ wa aru̱k m-ha bu-u Raban. Raban cu̱st-u̱ rakum cwu̱-tu̱ e̱ o̱tte̱ u̱-do̱ m-sak, wa yu̱' e̱ u̱t-zan tu̱ e̱ do̱'e̱ u̱t-roog u̱t-tu̱. Se̱ wa hatu̱n ne̱t-u̱ wa m-bu̱ u̱ remu̱ i o̱ nak-du̱ rakum ne̱ e̱ jaaste na-u̱s e̱ be̱e̱t. \v 33 Wa haatu̱n wa no̱m u̱t-re̱, se̱ to̱k-u̱ wa zu̱ wu̱n, <> \p Raban zu̱ wu̱n, <> \p \v 34 Se̱ wa zu̱ wu̱n, < \p \v 39 < \p \v 40 < \p \v 42 <> \v 44 Se̱di wa zu̱ me̱, <> yage̱ wa shu̱'u̱t ne̱ta wu̱ Yawe dage̱ wa'-u̱ u̱so-u̱ u-bu ri.> \p \v 45 < \p \v 46 < se̱ u̱m so, wa yu̱ rakum ko̱'e̱ e̱ so. \p \v 47 < \p < \p <> \p \v 50 Ku̱na Raban ne̱ e̱ Be̱tuwe̱r zu̱, <> \p \v 52 Da-u̱ to̱k-u̱ Ibrahi ho̱ge̱ shas-u u̱n, wa he̱ u-dak u̱t-jwu̱n wa no̱me̱ Yawe u̱t-huuk. \v 53 Se̱ to̱k-u̱ wa rwu̱tu̱n kwam-u̱t pus-to̱ u̱ kwam-tu̱ bu̱-mu̱ u̱t-ro ne̱ u̱s-re̱ge̱z ne̱ su̱ shik so̱k u̱ cwu̱-tu̱ m-wa ne̱ tu̱ so̱-to̱ wa yase̱ Rebeka, se̱ tu̱msu̱ wa yu̱ u-nya u̱ no̱m-tu̱ shik u̱du̱ yu̱-wu̱ya wa u̱ ino̱-u wa ne̱. \v 54 Se̱ to̱k-u̱ Ibrahi u̱ campa-ne̱ o̱ u̱r-kot u̱ wa ne̱, re e̱ so tu̱msu̱ e̱ roog u̱ku̱n. \p Se̱ e̱ yu̱ne̱ u̱r-wu̱n, wa zu̱, <> \p \v 55 Se̱di yu̱-wu̱ya Rebeka u̱ ino-u rò ne̱ shu̱s e̱ zu̱, <> \p \v 56 Se̱ wa zu̱ u̱n, <> \p \v 57 Se̱ u̱n zu̱, <> \v 58 Se̱ u̱n fagu̱n Rebeka u̱n shit wa, <<¿Bo̱ do̱ru̱ ne̱t-u̱ wa m-mu̱?>> \p Wa shu̱s wa zu̱, <> \p \v 59 Se̱ u̱n yage̱ u̱ Rebeka u̱ ne̱ta waru̱g wa ne̱, u̱ to̱k-u̱ Ibrahi ne̱ u̱ hu̱u̱b-tu̱ m-ha wa ne̱ e̱ aru̱k. \v 60 Se̱ u̱n wa'-u̱ Rebeka nu-u so̱-o̱ kanda wa aru̱k, u̱n zu̱ wa, \q1 <> \p \v 61 Se̱ Rebeka u̱ to̱k-u̱t wa ne̱, e̱ du̱u̱s u̱-do̱m u-rakum e̱ do̱r ne̱t-u̱ wa. Se̱ to̱k-u̱ Ibrahi ku̱b Rebeka e̱ aru̱k m-mu̱. \p \v 62 U̱ da-u o̱ Ishaku mu̱gu̱n du̱gu̱ Beer-Rahai Roi wa o̱ shu̱'u̱t do̱g-du̱ Ne̱giv. \v 63 De̱ku̱n ho̱-de̱ Ishaku rwu̱gu̱n m-rim wa o̱ m-da tu̱msu̱ wa o̱ u̱s-dorog, se̱ wa jaku̱s u̱r-hi, wa hyen rakum u̱ daan. \v 64 Da-u̱ Rebeka jakse̱ is wa hyan Ishaku, wa no̱m m-ho̱r wa cu̱zu̱n du̱gu̱ u-rakum yu̱ wa o̱tte̱ m-sak. \v 65 Rebeka zu̱ to̱k-u̱ Ibrahi, <<¿Wana unwa jit wu̱ o̱ haan u̱du̱ ine̱?>> \p To̱k-u̱ wa zu̱, <> Rebeka ku̱b u-ge̱re̱ wa taku̱s shu̱-u wa. \p \v 66 Se̱ to̱k-u̱ wa waru̱ Ishaku no̱m-u̱ wa no̱me̱ u-be̱e̱t. \v 67 Ishaku ku̱b Rebeka wa hu̱u̱t wa u̱ be-du̱ rimpa-du̱ ino̱-u wa Saratu, se̱ wa gu Rebeka. Wa shu̱'u̱t ne̱ta wa, wa cwanu̱g wa so̱k; iya o̱ hen Ishaku kumte̱ ru̱s-du̱ jab ba ino-u wa mare̱. \c 25 \s1 E̱ke̱n ya'ag-u̱ Ibrahi \p \v 1 Ibrahi gu̱ yaku̱n ne̱ta ya dim-u̱r wa Ketura. \v 2 Ketura mu̱t ya'ag-u̱ campa-ne̱ shishin e̱ na foge̱ Zimran, Jokshan, Medan, Midiya, Ishbak, u̱ Suya ne̱. \v 3 Jokshan wa mate̱ Sheba u̱ Dedan. Yaag-u̱ Dedan e̱ na zu̱ye̱ Assur-ne̱, u̱ Retushi-ne̱, u̱ Remin-ne̱. \v 4 Yaag-u̱ campa-ne̱ Midiya e̱ o̱ye̱: \li1 Epa ne̱, \li1 u̱ Epe̱r ne̱, \li1 u̱ Hano̱k ne̱, \li1 u̱ Abida ne̱, \li1 u̱ Erdak ne̱. \p Ine̱ be̱e̱t e̱ o̱o̱ge̱ ko̱r Ibrahi du̱gu̱ gasu Ketura. \p \v 5 Ibrahi yasu̱ no̱m-u̱ u̱t-ko̱mu̱ wa u-be̱e̱t u̱du̱ Ishaku. \v 6 Kanda Ibrahi mu̱r-u̱t, wa no̱mu̱ ya'ag-u̱ ne̱ta-tu̱ u̱s-kit-u̱ wa u-nya wa tom e̱ be̱e̱t m-ha dak-u̱ u-do̱m, m-ra u̱ Ishaku ne̱. \s1 Mar-m Ibrahi \p \v 7 Ibrahi no̱ng u̱s-hak u̱t-shik u̱t-eer u̱ o̱p u̱s-tan [175] \v 8 Ibrahi maru̱g u̱ te̱k-u̱ u̱s-hak su̱ so̱-se̱, ne̱nge̱n-yu̱ u̱s-hak u-tát, wa dor u̱so-tu̱ u̱so-u̱t wa. \v 9 Yaag-u̱ wu̱n Ishaku ne̱ e̱ Ismaru, e̱ dok wu̱n u̱ pu̱ku̱s u̱ Mape̱ra, u̱ dapu̱s Mamre u̱-me tak-u Eparo̱n wa'-u̱ Zohar ne̱t-u̱ He̱t-ne̱. \v 10 Tak-u o̱ Ibrahi o̱ye̱ du̱gu̱-du̱ He̱t-ne̱ ku̱na wa dokte̱ Saratu ne̱ta wa. \v 11 Da-u̱ Ibrahi mare̱, Ru̱-u̱ wa'-u̱ Ishaku nu-u so̱-o̱, wu̱ shu̱'u̱te̱ dap-u̱s bo̱-u̱ na foge̱ Beer-Rahai. \s1 Ko̱-u̱r Ismaru \p \v 12 Uno̱ o̱ ogu̱r-tu̱ ya'ag-u̱ Ismaru wa'-u̱ Ibrahi. Hajara ne̱t-u̱ dak-u̱ Masar to̱k-u̱ Saratu, wa matu̱ Ismaru. \p \v 13 Dim-tu̱ ya'ag-u̱ campa-ne̱ Ismaru ya, na pang to̱ u̱ka mat-u̱r e̱: Nebayo̱t wa o̱o̱ge̱ mat-du̱ u̱r-taku̱n Ismaru, u̱ Kedar, u̱ Adbeer, u̱ Misam, \v 14 u̱ Mishma, u̱ Duma, u̱ Masa, \v 15 u̱ Hada, u̱ Tema, u̱ Je̱tur, u̱ Napu̱hish, u̱ Kedema ne̱. \v 16 Ine̱ o̱ ya'ag-u̱ Ismaru, tu̱msu̱ tun-to̱ to̱ o̱ dim-tu̱ faru̱k-tu̱ u̱t-ko̱ e̱ ko̱wan u̱ be-du̱ u̱r-shu̱'u̱t-u̱ wa ne̱. \v 17 Ismaru no̱mu̱g u̱s-hak u̱t-shik u̱t-shishin u̱ o̱p-u̱ ta'er [137], se̱ mu̱ru̱s wa do̱r u̱so-tu̱ u̱so-u̱t wa. \v 18 Yaag-u̱ wa e̱ shu̱'u̱t u̱ gas-u̱ bo̱-u̱ Havira, m-ha Shur ne̱. U̱ dapu̱s bo̱r-yu̱ Masar, a-bo̱ o̱o̱ge̱ m-ha u̱ bo̱-u̱ Asur. Tu̱msu̱ e̱ nom shu̱'u̱t-u̱r yo̱-de̱ u̱ hu̱no-tu̱ u̱r-mat-u̱ e̱ ne̱ u̱t-be̱e̱t. \s1 Mat-u̱r Isuwa ne̱ // e̱ Yakubu \p \v 19 Uno̱ o̱ ogor-tu̱ ya'ag-u̱ Ishaku wa'-u̱ Ibrahi. \p Ibrahi wa matu̱ Ishaku. \v 20 Da-u̱ Ishaku o̱o̱ge̱ u̱s-hak u̱t-shik u̱t-yu̱r [40], wa gu̱ Rebeka gwu̱p-u̱ Be̱tuwe̱r, ne̱t-u̱ bo̱-u̱ Aram du̱gu̱ Padan-aram hu̱no̱ Raban ne̱t-u̱ Aram-ne̱. \p \v 21 Ishaku nom u̱s-to̱o̱g u̱du̱ Yawe u̱ remu̱ ne̱ta wa, remu̱ zu̱ wa matu̱k yaag da. Ru̱-u̱ o̱nk to̱o̱g-u̱s Ishaku, se̱ Rebeka ku̱b me̱n-tu̱ ya'ag-u̱ yu̱r. \v 22 Se̱ ya'ag-u̱ e̱ hu̱ u̱t-noos u̱ me̱n-tu̱ u̱t-me̱n. Se̱ Rebeka do̱'e̱ wa shit Yawe, wa zu̱ <<¿Yan-o̱ wa e̱ uno̱ no̱m o̱ o̱tte̱ u̱t-no̱m ne̱?>> \p \v 23 Se̱ Yawe zu̱ wu̱n, \q1 <> \p \v 24 Da-u̱ ho̱-tu̱ u̱r-mat no̱me̱, Rebeka nu̱p u̱zu̱ ya'ag-u̱ yu̱r e̱ wa o̱tte̱ mu̱n-u̱t wa. \v 25 Wu̱ rwu̱ne̱ u̱r-taku̱n wa o̱ jaz-ya, war-u wa o̱ u̱s-can ne̱ sha-mu̱ can-tu̱ u-gwaar, na wa'-u̱ wa u̱r-dim Isuwa. Iya-o̱ na fogte̱ dim-u̱r re̱ u̱ rem-du̱ Ibra-ne̱. <>\f + \fr 25:25 \fr*\ft Isuwa \ft*\ft u̱t-kere̱ u̱t-shu̱'u̱t \ft*\fq u̱s-can\fq*\ft ; na fog wa E̱do̱m, u̱ na zu̱ye̱ \ft*\fq jaz-ya\fq*\ft .\ft*\f* \p \v 26 Se̱ wu̱ rwu̱ne̱ u-yu̱ru̱mse̱ na mak-u̱t wa m-shu̱p-u̱ du̱ku̱nte̱-u̱r Isuwa ne̱, dim-u̱r wa de̱ Yakubu. U̱ rem-du̱ Ibra-ne̱ iya-o̱ na fogte̱ dim-u̱r re̱ <> Da-u̱ na mate̱ ya'ag-u̱ yu̱r, Ishaku o̱ u̱s-hak u̱t-shik u̱t-tu̱t [60]. \s1 Isuwa bu̱pu̱ste̱ o̱g-du̱ // mat-du̱ u-shu̱ wa \p \v 27 Da-u̱ ya'ag-u̱ campa-ne̱ e̱ ne̱ne̱, Isuwa shu̱'u̱t wa sa-u̱ u̱r-do̱g, wa o̱ u̱ka ne̱t u̱r-do̱g. Se̱di Yakubu wa zatte̱ u̱s-rem da, wa ze̱k-u̱ cwan-tu̱ shu̱'u̱t-du̱ u̱t-rimpa. \v 28 Ishaku ze̱k-u̱ cwan-u̱t Isuwa remu̱ zu̱ wa ze̱k-u̱ cwan-tu̱ ap-mu̱ u̱r-do̱g, se̱di Rebeka ze̱k-u̱ cwan-u̱t Yakubu. \p \v 29 De̱ku̱n ho̱-de̱ Yakubu o̱ u̱ no̱m-du̱ cwa-su̱ m-re̱re̱m, Isuwa mu̱u̱n du̱gu̱ u̱r-do̱g wa pogu̱n wa-o u̱ ho̱g-du̱ u̱s-me̱r. \v 30 Wa zu̱ Yakubu, <> (Iya o̱ Isuwa kumte̱ dim-u̱r re̱, du̱ na zu̱ye̱ Edo̱m tu̱msu̱ na zu̱ de̱ <>) \p \v 31 Yakubu shu̱s wa zu̱, <> \p \v 32 Isuwa zu̱, <> \p \v 33 Yakubu zu̱, <> Da-u o̱ Isuwa to̱n-de̱, wa bu̱psu̱ Yakubu du̱-dim-u̱ wa o̱g-du̱ mat-du̱ u-shu̱ wa. \p \v 34 Da-u o̱ Yakubu ya'e̱ Isuwa u̱t-be̱re̱di u̱ cwa-su̱ yaar ne̱, Isuwa re̱ no̱m u̱t-re̱, wa yu̱ne wa aru̱k. \p Iya o̱ Isuwa ju̱ru̱mte̱ o̱g-du̱ mat-du̱ u-shu̱ wa. \c 26 \s1 Ishaku ne̱ e̱ Abime̱re̱k \p \v 1 U̱ da-u o̱ na no̱ng se̱ke̱n me̱r-u̱s yasse u-dak, u̱ka na nomte̱ da-u Ibrahi. Ishaku aru̱k m-ha u̱du̱ Abime̱re̱k faru̱k-u̱ Firistiya-ne̱ bo̱-u̱ Gerar. \v 2 Yawe haan u̱du̱ Ishaku wa zu̱ wa, <> \v 6 Ishaku shu̱'u̱t Gerar. \p \v 7 Da-u̱ ne̱t-tu̱ o̱ shu̱'u̱t u̱ku̱n e̱ shite̱ Ishaku mo̱ttu̱ ne̱ta wa, wa zu̱ u̱n, <> Rem u̱zu̱ wa o̱ u̱ ho̱g-du̱ u-gye̱r wa zu̱, <> Wa no̱ng u̱s-dorog u̱zu̱, <> \p \v 8 Da-u̱ Ishaku tumbe̱ u̱ku̱n, Abime̱re̱k faru̱k-u̱ Firistiya-ne̱ wa wu̱kse̱ du̱gu̱ pyam-yu̱ u-kur wa hyu̱n Ishaku o̱ tamgu̱ war-u̱ ne̱ta wa Rebeka. \v 9 Za naas u-da, Abime̱re̱k fog Ishaku. Wa zu̱, <?>> \p Ishaku shu̱s wa zu̱, <> \p \v 10 Abime̱re̱k zu̱, <<¿Yan-o̱ wa'e̱ bo̱ no̱mtu̱ it go̱-du̱ uno̱ no̱m-o̱? Waku̱n u̱ te̱k-u̱ ne̱t-u̱t ri wa kere̱ m-roog u̱ wa ne̱, a-za shu̱'u̱te̱ iya bo̱ za wa'ag it no̱m-du̱ baas-u̱t u̱t-yatto̱!>> \p \v 11 Se̱ Abime̱re̱k no̱m u̱r-do̱nse̱, wa nu̱k ne̱t-ne̱ u̱t-to̱. Wa zu̱ e̱, <> \s1 Du-tu̱ m-bu̱ Ishaku \p \v 12 Da-u̱ Ishaku kawe̱ no̱m-tu̱ u-go̱s u̱ hak-u ya, wa kum no̱m-tu̱ u̱r-to̱m u-so u-ko̱k u-gan m-ze̱g no̱mu̱ wa kawe̱, Yawe wa'agu̱ wa kom-u so̱-o̱. \v 13 Wa shu̱'u̱t wa-u̱t-kwu̱m so̱k, no̱m u̱t-kom-u̱ wa re̱ u-shu̱ m-swu̱r-ne̱. \v 14 Wa kum ban-tu̱ ca u̱ ban-tu̱ gwaar ne̱, u̱ ban-tu̱ na ne̱, u̱ to̱k-ne̱ u-bu ne̱ u-tát, Firistiya-ne̱ hu̱ shu̱b-u̱r wa. \v 15 Firistiya-ne̱ e̱ shu̱u̱s du-tu̱ m-bu̱ tu̱ to̱k-ne̱ u̱so-u wa Ibrahi kawe̱ m-huug. \p \v 16 Abime̱re̱k zu̱ Ishaku, <> \p \v 17 Se̱ Ishaku yu̱ne̱ wa muus u̱ gas-u̱ fu̱g-yu̱ Gerar, ku̱na wa ku̱u̱te u̱r-rimpa, wa shu̱'u̱t u̱ku̱n. \v 18 Ishaku sur m-kaw du-tu̱ u̱so-u wa kawe̱, du-tu̱ Firistiya-ne̱ takse̱ da-u̱ Ibrahi mare̱, wa muut dim-tu̱ na o̱o̱ge̱ na wa'agu̱ du̱-u̱t to̱ wa wa'-u̱ go̱-du̱ dim-du̱ Ibrahi te̱'e̱ to̱. \p \v 19 To̱k-ne̱ Ishaku e̱ ku̱w de̱ku̱n du-de̱ u̱ me̱n-tu̱ fu̱g-u ya e̱ kum bu̱-m so̱-mo̱. \v 20 Se̱di ne̱t-tu̱ Gerar haan e̱ hu̱ kadu̱ gwu̱z-u̱ a-gwat-du̱ u̱t-bisa ne̱ Ishaku e̱ zu̱, <> Se̱ Ishaku te̱'e̱ du-u̱r re̱ u̱r-dim E̱sek no̱m-u̱ na zu̱ye̱ kadu̱ <> \v 21 Se̱ ne̱t-u̱t Ishaku sur m-kaw de̱ku̱n du-de̱ tu̱msu̱ na sur m-ka gwu̱z-u̱ de̱ ne̱. Se̱ Ishaku sur m-te̱'e̱ du-u̱r re̱ u̱r-dim, <> \v 22 Wa yu̱ne̱ be-u̱r re̱ wa sur m-kaw de̱ku̱n du-de̱, se̱di e̱ swu̱ru̱g m-ka gwu̱z-u̱ de̱ ne̱ da. Se̱ wa fog du-u̱r re̱ u̱r-dim Rehobo̱t, du̱ na foge̱, Be-du̱ na upse̱ remu̱ zu̱ wa zu̱u̱g, <> \p \v 23 Du̱gu̱ ku̱n Ishaku aru̱k m-ha Be̱rshe̱ba. \v 24 U̱ gyu̱p-m mo̱ Yawe haan u̱du̱ rò wa zu̱, <> \p \v 25 Ishaku mu̱ u̱r-sak du̱ no̱m-du̱ to̱o̱g u̱ku̱n wa no̱mu̱ Yawe u̱t-huuk. Wa nom rimpa-u̱r wa u̱ku̱n, se̱ to̱k-ne̱ wa e̱ sur m-kaw de̱ku̱n du-de̱. \s1 Este̱du̱ u̱s-rem su̱ Ishaku // e̱ Abime̱re̱k \p \v 26 Da-u̱ arke̱ Abime̱re̱k tamge̱ haan du̱gu̱ Gerar, u̱ Ahuzza wa ya-du̱ wa u̱s-rem, u̱ Piko̱r ne̱ yu̱-Yat-ya karma wa ne̱. \v 27 Ishaku zu̱ u̱n <<¿Rem u-yan o no̱ haatu̱n u̱ ane̱? No̱ gu̱gu̱mte̱ me̱ sok, no̱ yanu̱g me̱ du̱gu̱ dak-u no̱!>> \p \v 28 E̱ shu̱s, e̱ zu̱, <> \p \v 30 Se̱ Ishaku no̱mu̱ u̱n mo̱ro̱g-du̱ este̱du̱ u̱s-rem, u̱n re̱ no̱m u̱t-re̱ u̱ no̱m-u̱t u̱t-swa ne̱. \v 31 Tun u̱r-wu̱n, u̱n nom u̱s-to̱nd su̱ m-yar u̱ o̱r-u̱t u̱n ne̱, se̱ Ishaku to̱k u̱n m-mu̱, u̱n aru̱k u̱n yage̱ wa m-yar. \p \v 32 U̱ ho̱-u̱r re̱ to̱k-ne̱ Ishaku haan e̱ waru̱ wa mo̱ttu̱ du-u̱r po-de̱ du̱ e̱ kawe̱, e̱ zu̱, <> \v 33 Se̱ Ishaku fog dim-du̱ be-u̱r re̱ Shiba, du̱ na foge̱ du-du̱ u̱s-to̱nd u̱r-ma u̱ haan u̱ uno̱ da-o̱, iya-o̱ na fogte̱ be-u̱r re̱ Be̱rshe̱ba du̱ na foge̱ Be̱rsheba. \s1 Ne̱ta-u̱t Isuwa \p \v 34 Da-u̱ Isuwa o̱o̱ge̱ u̱t-shik u̱t-yu̱r (40), wa gu̱ Judit gwu̱p-u̱ Beeri ne̱t-u̱ He̱t-ne̱, tu̱msu̱ u̱ Basemat ne̱ gwu̱p-u̱ Ero̱n ne̱t-u̱ He̱t-ne̱. \v 35 Se̱di ne̱ta-u̱t to̱ naknu̱ Ishaku namu̱ jab-u̱ Rebeka. \c 27 \s1 Ishaku wa'agu̱ Yakubu // nu-u so̱-o̱ \p \v 1 De̱ku̱n ho̱-de̱ da-u̱ Ishaku wu̱u̱me̱ tu̱msu̱ wa he̱e̱ste̱ m-po̱, se̱ wa fog Isuwa, mat-du̱ u-shu̱ wa, wa zu̱, <> \p Wa shu̱s wa zu̱, <> \p \v 2 Ishaku zu̱, <> \p \v 5 Se̱di Rebeka o̱ u̱ ho̱g-du̱ no̱m-u̱ Ishaku o̱o̱ge̱ waru̱ wa'-u̱ wa Isuwa. Da-u Isuwa arke̱ m-cwa u̱r-do̱g u̱ sa-u̱ ap-mu̱ u̱r-do̱g, \v 6 Rebeka zu̱ Yakubu, < \v 8 U̱ da-o̱ wa'-u̱ ri ho̱g no̱m u̱m do̱'e̱ waru̱ bo̱ u-be̱e̱t: \v 9 De̱'e̱ bo̱ cwa me̱n-tu̱ ban-du̱ gwaar bo̱ haatu̱n ya'ag-u̱ gwaar yu̱r. U̱m do̱'e̱ ryu̱su̱ u̱so-u ró no̱m u̱t-re̱ m-re̱re̱m u̱ wa o̱o̱ge̱ u̱t-cwan. \v 10 Da-u o̱ bo̱ do̱'e̱ u̱ kabdu̱ no̱m u̱t-re̱ o̱ bo̱ hu̱u̱tu̱ uso-u ró wa re̱, wa wa'-u̱ bo̱ nu-u so̱-o̱ kanda wa mar.>> \p \v 11 Se̱ Yakubu zu̱ Rebeka, <> \p \v 13 Se̱di ino-u rò zu̱ wu̱n, <> \p \v 14 Se̱ Yakubu do̱'e̱ wa masu̱n gwaar yu̱r, wa hatu̱n ino-u wa. Rebeka ku̱b e̱ wa do̱'e̱ wa ryu̱su̱n no̱m u̱t-re̱ m-re̱rem, u̱ka Ishaku o̱tte̱ u̱t-cwan ne̱. \v 15 Rebeka kabu̱n cwu̱-u̱t so̱-to̱ tu̱ Isuwa wa'-u̱ u̱r-taku̱n wa, tu̱ o̱o̱ge̱ u̱ku̱n u-bu, wa kabu̱n to̱ wa wa'-u̱ Yakubu du̱-fade̱ Isuwa. \v 16 Se̱ wa ku̱b can-tu̱ u-gwaar wa wa'-u̱ Yakubu, u̱t-kom u̱ ge̱ksu̱ wa ne̱ be-tu̱ o̱o̱ge̱ za u̱t-can. \v 17 Se̱ wa ku̱b no̱m u̱t-re̱ u̱ wu̱s u-haku̱n wa yasu̱ Yakubu u̱r-be̱re̱di ne̱ du̱ wa no̱me̱. \p \v 18 Yakubu ku̱b no̱m u̱t-re̱ o̱ wa yasu̱ u̱so-u wa, wa zu̱ <> \p Wa shu̱s wa zu̱, <> \p Ishaku shu̱s wa zu̱, <<¿Bo̱ na zu̱ wane̱?>> \p \v 19 Yakubu shu̱s wa zu̱, <> \p \v 20 Ishaku zu̱, <> \p Yakubu shu̱s wa zu̱, <> \p \v 21 Ishaku zu̱ Yakubu, <> \p \v 22 Se̱ Yakubu do̱'e̱ u̱ kit-u̱ u̱so-u wa. Ishaku tu̱m wu̱n, wa zu̱, <> \p \v 23 Se̱di wa kerge̱ u̱t-nap u̱zu̱ Yakubu wa da, remu̱ kom-u̱t Yakubu o̱ u̱t-can ne̱ sha-m Isuwa. Se̱ Ishaku zo̱ng wa wa'-u̱ wu̱n nu-u so̱-o̱. \v 24 Wa shit wu̱n, <<¿Bo̱ wa u̱t-nip wa'-u̱ ri Isuwa?>> Yakubu zu̱, <> \p \v 25 Ishaku zu̱, <> \p Se̱ Yakubu ku̱b no̱m u̱t-re̱ o̱ wa hu̱u̱tu̱ u̱so-u wa, Ishaku re̱ no̱m u̱t-re̱ o, wa so ke̱ i Yakubu hatu̱n wa. \v 26 Se̱ Ishaku zu̱ Yakubu <> \p \v 27 Yakubu do̱'e̱ wa ham-u̱t wu̱n. Da-u̱ Ishaku ho̱ge̱ wu̱s-u̱ kus-tu̱ war-u wu̱n, da-u o̱ wa he̱e̱se̱ wa'-u̱ wu̱n nu-u so̱-o̱, wa zu̱, \q1 <> \p \v 30 Da-u̱ Ishaku tase̱ wa'-u̱ Yakubu nu-u so̱-o̱, ba Yakubu o̱ yage̱ u-kur du̱gu̱-du̱ u̱so-u wa, se̱ Isuwa mu̱u̱n du̱gu̱ u-sa. \v 31 Isuwa ryu̱su̱n no̱m u̱t-re̱ m-re̱re̱m wa haatu̱n u̱so-u wa. Se̱ wa zu̱, <> \p \v 32 Ishaku shit wu̱n, <<¿Bo̱ wa na zu̱ wa ne̱?>> \p Isuwa shu̱s wa zu̱, <> \p \v 33 Ishaku he̱e̱se̱ zap-mu̱ namu̱ jab sok, wa zu̱, <<¿Wana haatu̱n me̱ ap-mu̱ u̱r-do̱g? U̱m taaste̱ u̱t-re̱, tu̱msu̱ u̱m wa'agu̱ wa nu-u so̱-o̱ kanda bo̱ mu̱u̱n, tu̱msu̱ za o̱ko̱n sakna o̱ wa shu̱'u̱te̱ wa nu-u so̱-o̱!>> \p \v 34 Da-u̱ Isuwa ho̱ge̱ no̱mu̱ u̱so wa zu̱ye̱, se̱ wa kau̱s u-jar yu̱ u̱s-kan m-yat. Wa no̱m u̱s-ko̱n wa zu̱ u̱so-u wa, <> \p \v 35 Ishaku shu̱s wa zu̱, <> \p \v 36 Isuwa zu̱, < Remu̱ zu̱ wa e̱ngu̱sse̱ ve̱r-u̱s ri u-so u-yu̱r. U̱r-taku̱n, wa kabu̱g o̱g-du̱ mat-du̱ u-shu̱ ri, tu̱msu̱ wa ku̱b nu-u so̱-o̱ ri.>> Se̱ wa shit, <<¿Bo̱ zatte̱ nu-u so̱-o̱ u̱ bo̱ kwu̱su̱ me̱ da?>> \p \v 37 Ishaku shu̱s wa zu̱ Isuwa, <> \p \v 38 Isuwa zu̱ u̱so wa, <<¿Bo̱ zamu̱n u̱ nu-u so̱-o̱ ko̱ u-gan da? U̱so ri, wa'-u̱ me̱ ko̱me̱ nu-u so̱-o̱!>> \p Isuwa ku̱st gu̱t-du̱ u̱s-kan. \p \v 39 M-vaste̱ u̱so-u rò Ishaku zu̱ wu̱n, \q1 <> \s1 Yakubu so̱mo̱g m-ha u̱du̱ yu̱-wu̱ya // ino-u wa Raban \p \v 41 Du̱gu̱ da-u o̱ Isuwa gu̱gu̱m hu̱no-u wa Yakubu, remu̱ zu̱ u̱so wa ya'aste̱ Yakubu nu-u so̱-o̱. Isuwa he̱e̱se̱ u̱s-dorog u̱zu̱, <> \p \v 42 Se̱di Rebeka ho̱k no̱m-u̱ Isuwa u̱t-sa u̱t-no̱m, se̱ wa-to̱m na fagnu̱ wa Yakubu wa waru̱ wa, wa zu̱, <> \p \v 46 Rebeka zu̱ Ishaku, <> \c 28 \p \v 1 Se̱ Ishaku fog Yakubu, se̱ wa wa'-u̱ wa nu-u so̱-o̱, wa zu̱, <> \v 5 Ishaku tok Yakubu wa aru̱k, se̱ wa aru̱k m-ha u̱ Padan-Aram, u̱du̱ Raban wa'-u̱ Be̱tuwe̱r ne̱t-u̱ Aram, yu̱-wu̱ya Rebeka, wu̱ o̱o̱ge̱ ino̱ Yakubu e̱ Isuwa. \p \v 6 Se̱ Isuwa nu̱p u̱zu̱ u̱so-u wa Ishaku wa'agu̱ Yakubu nu-u so̱-o̱, wa tom wa m-ha u̱ Padan-Aram u̱ wa gatu̱n ne̱ta u̱ku̱n, tu̱msu̱ Ishaku nong-u̱ Yakubu u̱t-him u̱zu̱, <> \v 7 Wa nu̱p tu̱msu̱ u̱zu̱ Yakubu kabu̱g him-tu̱ i matu̱ wa, Yakubu aru̱k m-ha Padan-Aram. \v 8 Isuwa nu̱p u̱zu̱ u̱so-u wa Ishaku zaru̱ cwan-tu̱ ne̱ta-tu̱ Kan'ana da. \v 9 Se̱ Isuwa do̱'e̱ u̱du̱ Ismaru wa gaan Maharat, Maharat wa o̱ hu̱no-u Nebayo̱t u̱ gwu̱p-u̱ Ismaru ne̱ wa'-u̱ Ibrahi, u̱r-dame̱ ne̱ta-tu̱ wa ba-e̱ m-gaan u̱r-taku̱n ne̱. \s1 Bo-u̱ Yakubu u̱ Be̱te̱r \p \v 10 Yakubu yage̱ bo̱-u̱ Be̱rshe̱ba wa do̱'e̱ Haran. \v 11 Da-u̱ wa teye̱ de̱ku̱n be-de̱, wa ees remu̱ zu̱ gyu̱p-mu̱ no̱mu̱g ho̱-du̱ he̱e̱g. Se̱ wa ku̱b u̱r-ta'ar, wa peg u̱r-hi wa ru̱t u̱ wa roogte̱. \v 12 M-gyu̱p wa o̱ u̱ te̱k m-roog, se̱ wa hyu̱n u-kan du̱gu̱ u-dak m-da u̱ do̱m u-ru̱, se̱ wa hyen a-to̱m u-Ru̱ e̱ o̱ u̱r-da u̱-cu̱zu̱n u̱-do̱m u-kan. \v 13 Se̱ wa hyen Yawe u̱ ees u̱-do̱m u-kan, se̱ wa zu̱, <> \p \v 16 Da-u̱ Yakubu yu̱ne̱ du̱gu̱ m-roog, wa zu̱, <> \v 17 Se̱di wa o̱ u̱ ho̱g-du̱ u-gye̱r, wa zu̱, <> \p \v 18 Tun u̱r-wu̱n Yakubu ku̱b ta'ar-du̱ wa pegte̱ u̱r-hi, wa yu̱nu̱s de̱ m-kim u̱ka ta'ar-du̱ u̱t-hu̱ktin wa da'as m-no̱o̱g u̱ do̱m-u̱ de̱. \v 19 Wa fog dim-du̱ be-u̱r re̱ Be̱te̱r (du̱ na foge̱ <>) na o̱o̱g m-fag be-u̱r re̱ bo̱-u̱ Ruz. \p \v 20 Se̱ Yakubu no̱m u̱s-to̱nd, wa zu̱, <> \c 29 \s1 Yakubu teeg bu-u Raban \p \v 1 Yakubu re̱ u-shu̱ u̱ ha-m wa ne̱ wa te dak-u̱ ne̱t-tu̱ u-do̱m. \v 2 Wa hyu̱n u̱r-du du̱ m-bu̱ du̱gu̱ m-ra, u̱ ban-tu̱ ca u̱ gwaar ne̱ u̱t-tu̱t e̱ o̱ ru̱ku̱sse̱ u̱ dapu̱s u̱r-du, e̱ o̱ u̱r-e' na ya' e̱ m-bu̱ e̱ swa, se̱di damra u-ta'ar o̱ na zwapte̱ nu-u̱ du-u̱r re̱. \v 3 Da-u̱ ca karge̱ be̱e̱t u̱ku̱n, a-gwat-du̱ ca ne̱ karu̱g be̱e̱t da-u o̱ e̱ haste̱ u̱r-ta'ar du̱gu̱ nu-u̱ u̱r-du e̱ yu̱ ban-tu̱ ca e̱ m-bu̱ e̱ so, da-u o̱ tu̱msu̱ e̱ karge̱ e̱ muut ta'ar-u̱r re̱ u̱ nu-u̱ u̱r-du e̱ tage̱. \p \v 4 Yakubu do̱'e̱ u̱du̱ a-gwat-du̱ ca ne̱ wa shit, <> \p E̱ zu̱ wu̱n, <> \p \v 5 Wa zu̱ e̱, <<¿No̱ nak waku̱n wu̱na zu̱ye̱ Raban, wa'-u̱ Be̱tuwe̱r, wa'-u̱ Naho̱r?>> \p U̱n zu̱ wa, <> \p \v 6 Yakubu zu̱ u̱n, <<¿Wa o̱ m-yar?>> \p Se̱ u̱n zu̱ wa, <> \p \v 7 Yakubu zu̱, <> \p \v 8 Se̱ u̱n zu̱ wa, <> \p \v 9 Yakubu o̱ te̱k-u̱ no̱mu̱ u̱n u̱s-rem se̱ Rahira teen u̱ ban-du̱ ca du̱ u̱so-u wa ne̱, wu̱na gote̱ ca e̱. \v 10 Da-u̱ Yakubu hyane̱ Rahira gwu̱p-u̱ Raban, yu̱-wu̱ya ino̱-u wa, u̱ ban-du̱ ca Raban ne̱ wa do̱'e̱ wa hast u̱r-ta'ar du̱gu̱ nu-u u̱r-du wa yu̱' ca yu̱-wu̱ya ino̱-u wa m-bu̱. \v 11 Se̱ Yakubu ham-u̱t Rahira, wa ku̱st gu̱t-du̱ u̱s-kan su̱ u̱r-so̱. \v 12 Yakubu tamu̱g waru̱ Rahira u̱zu̱, <> Se̱ wa ku̱su̱m m-so̱m wa waru̱ u̱so-u wa. \p \v 13 Da-u̱ Raban ho̱ge̱ u̱zu̱ Yakubu, wa'-u̱ du̱-dim-u̱ wa tegen, wa ku̱su̱m m-so̱m wa bit wa. Se̱ wa shipis wa, wa ham-u̱t wu̱n tu̱msu̱ wa mu̱u̱tu̱n wa u-bu. Se̱ Yakubu waru̱ wu̱n no̱mu̱ no̱me̱ u-be̱e̱t. \v 14 Raban zu̱ wu̱n, <> \s1 Yakubu gaag Riya ne̱ // e̱ Rahira \p Yakubu shu̱'u̱t u̱ku̱n u-pyat u-gan. \v 15 Raban zu̱ Yakubu, <> \p \v 16 Raban o̱tte̱ ya-u̱t-gwu̱p yu̱r, yu̱ wu̱ya na zu̱ wa Riya, yu̱ dim tu̱msu̱ na zu̱ wa Rahira. \v 17 Riya zatte̱ is-u̱t so̱-to̱ so̱k da, se̱di Rahira o̱tte̱ shu̱-u so̱-o̱ u̱ war-u so̱-o̱ ne̱. \v 18 Yakubu o̱ u̱t-cwan e̱ Rahira, wa waru̱ u̱so wa, u̱zu̱, <> \p \v 19 Raban zu̱, <> \v 20 Yakubu nom go̱ro̱m u̱s-hak u̱s-ta'er remu̱ wa gu̱u̱t Rahira. Se̱di hak-u̱s se̱ wa hyen se̱ cashi remu̱ cwan-tu̱ wa o̱tte̱ Rahira. \p \v 21 Se̱ Yakubu zu̱ Raban, <> \p \v 22 Raban kargu̱sse̱ a-u̱s-bo̱r-u̱ wa ne̱, wa bu̱n mo̱ro̱g-du̱ gag-du̱ u̱r-gu̱ du̱ re̱-du̱ no̱m u̱t-re̱. \v 23 Se̱di da-u̱ gyu̱p-mu̱ no̱me̱ Raban ku̱b Riya wa hu̱u̱tu̱ Yakubu, wa roog u̱ wa ne̱. \v 24 (Raban yase̱ gwu̱p-u̱ wa-m-to̱k-u̱ wa Zirpa u̱du̱ gwu̱p-u̱ wa Riya wa shu̱'u̱t wa-m-to̱k-u̱ wa.) \p \v 25 Se̱di da-u̱ Yakubu yu̱ne̱ u̱r-wu̱n se̱ wa hyen Riya! Wa zu̱ Raban, <<¿Yan-o̱ bo̱ no̱mu̱ me̱ inya? ¿U̱m no̱ng m-to̱k u̱ remu̱ Rahira, ko̱ iya o̱ da? ¿Rem-u yan-o̱ bo̱ no̱m-tu̱ me̱ u̱s-bi?>> \p \v 26 Raban zu̱, <> \p \v 28 Yakubu ees wa sur se̱ku̱n hak-se̱ u̱s-ta'er. Da-u̱ roog-mu̱ u̱t-ta'er mu̱ e̱ nomte̱ u̱r-gu̱ e̱ Riya arke̱, Raban yasu̱ wu̱n Rahira tu̱msu̱. \v 29 (Raban yase̱ gwu̱p-u̱ wa-m-to̱k-u̱ wa Biru̱ha u̱du̱ gwu̱p-u̱ wa Rahira wa shu̱'u̱t wa-m-to̱k-u̱ wa.) \v 30 Yakubu roog tu̱msu̱ u̱ Rahira ne̱. Wa cwanu̱g Rahira m-ze̱g Riya. Se̱di wa sur m-no̱mu̱ Raban m-to̱k u̱s-hak u̱s-ta'er. \s1 Yaag-u̱ Yakubu mate̱ \p \v 31 Da-u̱ Yawe hyane̱ Yakubu cwanu̱g Rahira m-ze̱g Riya, se̱ wa yu̱' wa mat-du̱ yaag, se̱di Rahira kwu̱ng u̱r-mat da. \v 32 Se̱ Riya no̱m u̱t-me̱n wa mu̱t ya-du̱ u̱r-campa. Se̱ wa te̱'e̱ wa u̱r-dim Rube̱n, no̱mu̱ na zu̱ye̱ dim-u̱r re̱ u̱ rem-du̱ u̱t-Ibra-ne̱, gwat, u̱r-ya. Riya zu̱u̱g, <> \p \v 33 Wa sur m-no̱m u̱t-me̱n tu̱msu̱ wa kum de̱ku̱n ya-du̱ u̱r-campa de̱, wa te̱'e̱ wa u̱r-dim Simiyo̱n, u̱ka na fogte̱ dim-u̱r re̱ na zu̱, <> Se̱ wa zu̱, <> \p \v 34 Se̱ wa sur m-no̱m u̱t-me̱n, da-u̱ wa mate̱ ya-du̱ u̱r-campa, wa zu̱, <> Se̱ wa te̱'e̱ wa u̱r-dim Re̱wi u̱ka na fogte̱ dim-u̱r re̱ u̱ rem-du̱ u̱t-Ibra-ne̱ na zu̱, <> \p \v 35 Tu̱msu̱ Riya sur m-no̱m me̱n-tu̱ ub wa mu̱t de̱ku̱n ya-du̱ u̱r-campa de̱. Wa wa'-u̱ wa u̱r-dim Yahuda, haka na fu̱kte̱ dim-u̱r re na zu̱ de̱ <> Wu̱n zu̱, <> Se̱ Riya te̱'e̱ wu̱n u̱r-dim Yahuda. Se̱ Riya yage̱ mat-du̱ yaag. \c 30 \p \v 1 Da-u̱ Rahira hyane̱ wa maktu̱ Yakubu ya'ag da, wa hu̱ shu̱b-du̱ yu̱-wu̱ya wa. Wa kon Yakubu wa zu̱, <> \p \v 2 Yakubu ho̱g u̱s-ryab, wa zu̱ Rahira, <<¿Me̱ wa u-Ru̱, wu̱ hose̱ bo̱ u̱r-mat-du̱ yaag?>> \p \v 3 Rahira zu̱, <> \p \v 4 Se̱ wa yasu̱ wa Biru̱ha to̱k-u̱ wa u̱ wa shu̱'u̱t ne̱ta wa, Yakubu roog u̱ wa ne̱. \v 5 Biru̱ha nom me̱n-tu̱ ub wa matu̱ Yakubu ya-du̱ u̱r-campa. \v 6 Rahira zu̱, <> Se̱ wa te̱'e̱ wa u̱r-dim Dan, no̱m-u̱ na zu̱ye̱ dim-u̱r re̱ u̱ rem-du̱ u̱t-Ibra-ne̱ na zu̱ <> \p \v 7 Rahira to̱k-u̱ Biru̱ha nom u̱t-me̱n u-yu̱ru̱mse̱ wa matu̱ Yakubu ya-du̱ u̱r-campa. \v 8 Se̱ Rahira zu̱, <> Se̱ wa te̱'e̱ ya-u̱r re̱ u̱r-dim Napari u̱ka na fogte̱ dim-u̱r re u̱ rem-du̱ u̱t-Ibra-ne̱ na zu̱ <> \p \v 9 Da-u̱ Riya hyane̱ wa yakke̱ u̱r-mat, wa ku̱b to̱k-u̱ wa Zirpa, wa yasu̱ Yakubu wa shu̱'u̱t ne̱ta wa. \v 10 Riya to̱k-u̱ Zirpa matu̱ Yakubu ya-du̱ u̱r-campa. \v 11 Se̱ Riya te̱'e̱ wa u̱r-dim Gad, dim-u̱r re̱ na zu̱ye̱ <> remu̱ zu̱ wa zu̱u̱g, <> \p \v 12 Riya to̱k-u̱ Zirpa matu̱ Yakubu ya-du̱ u̱r-campa du̱ u-yu̱ru̱mse̱. \v 13 Se̱ Riya zu̱, <> Wa te̱'e̱ wa u̱r-dim Ashu̱r, no̱mu̱ na zu̱ye̱ Ashu̱r <> \p \v 14 Da-u̱ gos-mu̱ fat no̱me̱, se̱ Rube̱n to u̱r-do̱g wa kwu̱mu̱n u̱s-baat su̱ kab-du̱ u̱t-me̱n su̱ cwu̱u̱ne̱ wa ge̱tu̱n se̱ wa mu̱tu̱n ino-u wa Riya. Se̱ Rahira ko̱n Riya wa zu̱, <> \p \v 15 Se̱di Riya zu̱ wu̱n, <<¿No̱m-u̱ bo̱ no̱mu̱ me̱ u-be̱e̱t u̱ bo̱ o̱nkte̱ me̱ campa o̱ ko̱rge̱ bo̱ da? ¿U̱ da-o̱ tu̱msu̱ bo̱ u̱t-sa bo̱ o̱nk baat-su̱ zwaru̱ ri mu̱tu̱n me̱ tu̱msu̱?>> \p Rahira zu̱, <> \p \v 16 U̱ ho̱-u̱r re̱ m-rim, da-u̱ Yakubu o̱o̱ge̱ mu̱u̱n du̱gu̱ u-tak, se̱ Riya do̱'e̱ wa bit wa. Riya zu̱ Yakubu, <> Se̱ u̱ gyu̱p-m mo̱ wa roog u̱ Riya ne̱. \p \v 17 Ru̱-u̱ o̱nk to̱o̱g-u̱s Riya, wa no̱m me̱n-tu̱ ub. Wa matu̱ Yakubu ya-du̱ u̱r-campa du̱ u̱r-tanu̱rse̱. \v 18 Se̱ Riya zu̱, <> Se̱ wa te̱'e̱ wa u̱r-dim Issakar, no̱m-u̱ na fu̱ge̱ dim-u̱r re̱ u̱ rem-du̱ u̱t-Ibra-ne̱ <> \p \v 19 Riya sur m-no̱m me̱n-tu̱ ub wa matu̱ Yakubu ya-du̱ u̱r-campa du̱ u-shishin. \v 20 Riya zu̱, <> Wa te̱'e̱ wa u̱r-dim Ze̱burun. No̱m-u̱ na zu̱ Ze̱be̱run o̱ <> \p \v 21 Da-u̱ wa sure̱ m-mat ya-du̱ u̱r-gwu̱p wa te̱'e̱ de̱ u̱r-dim Dinatu. \p \v 22 Se̱ Ru̱-u̱ baku̱s u̱ Rahira ne̱, wa e̱r ko̱n-u̱s wa se̱ wa yu̱ wa u̱r-mat. \v 23 Wa no̱m u̱t-me̱n wa mu̱t ya-du̱ u̱r-campa. Wa zu̱, <> \v 24 Se̱ Rahira te̱'e̱ wa u̱r-dim Yusuhu, no̱m-u̱ na zu̱ dim-u̱r re̱ m-swu̱r, remu̱ zu̱ wu̱n zu̱u̱g, <> \s1 No̱m u̱t-kom-u̱ // Yakubu swu̱ru̱g \p \v 25 Da-u̱ Rahira mate̱ Yusuhu, Yakubu zu̱ Raban, <> \p \v 27 Raban zu̱ wu̱n, <> \p \v 29 Yakubu zu̱ wu̱n, <> \p \v 31 Raban shit Yakubu, <<¿Yan-o̱ u̱m do̱'e̱ ya-du̱ bo̱?>> \p Yakubu shu̱s wa zu̱, <> \p \v 34 Raban zu̱, <> \v 35 U̱ gandi ho̱-u̱r re̱ Raban hast gob-u̱ gwaar e̱ o̱tte̱ u̱s-ker u̱t-daku̱r ne̱, u̱ so-u̱ gwaar ne̱ be̱e̱t i o̱tte̱ u̱t-daku̱r ko̱ daku̱r-u̱t pus-to̱ ne̱, u̱ kag-u̱ ca rim-e̱ ne̱ be̱e̱t, wa yasu̱ ya'ag-u̱ wa e̱ ha u̱t-gwat. \v 36 Se̱ Raban ku̱b u̱t-bisa wa no̱m ha-mu̱ m-roog u̱t-tu̱t, rem u̱zu̱ wa o̱ u̱ssa wa no̱m m-ra u̱ Yakubu ne̱, Yakubu re̱ u-shu̱ u̱ gwat-du̱ ban-du̱ u̱t-bisa Raban tu̱ kuse̱. \p \v 37 Se̱ Yakubu ge̱tu̱n fe̱-su̱ tesu̱ po̱pra u̱ te-yu̱ armo̱m ne̱ u̱ te̱-yu̱ pe̱re̱n ne̱, wa nyu̱u̱k kwu̱k-tu̱ do̱m, wa yage̱ me̱r-du̱ u-te u̱ pus-de̱. \v 38 Wa ku̱b fe̱-su̱ u̱s-te̱ se̱ wa guns be-du̱ ban-du̱ bisa-u̱t sote̱ m-bu̱, remu̱ zu̱ ku̱na e̱ nom-tu̱ u̱s-naar da-u̱ e̱ haane̱ u̱ swadu̱ m-bu̱. \v 39 Da-u̱ e̱ no̱me̱ u̱s-naar u-shu̱ fe̱-su̱ u̱s-te̱ su̱ pusse̱ se̱, e̱ mu̱t yaag i o̱tte̱ u̱s-ke̱r u̱t-daku̱r ne̱ u̱ war-u̱t e̱. \v 40 Yakubu hast kag-u̱ ca e̱ du̱gu̱ ban-du̱ ca Raban, da-u̱ e̱ o̱ u̱s-naar se̱ wa muut e̱ m-gwat bisa-u̱t Raban tu̱ o̱o̱ge̱ u̱ daku̱r-u̱t rim-to̱ ne̱. Iya-o̱ wa nomte̱ u̱t-bisa wa reet u-shu̱, wa ku̱ngu̱sse̱ bisa-u̱t wa du̱gu̱-du̱ bisa-u̱t Raban. \v 41 Da-u̱ bisa-tu̱ zege̱ m-yar o̱ u̱s-naar, se̱ Yakubu ru̱st fe̱-su̱ te-u̱s se̱ su̱ wa ku̱na u̱-shu̱ ban-du̱ bisa-u̱t to̱. Remu̱ e̱ no̱m-u̱t u̱s-naar u̱-shu̱ fe̱-su̱ te-u̱s se̱. \v 42 Se̱di wa no̱m-u̱t iya u̱ i o̱o̱ge̱ za m-yar da. Ban-du̱ u̱t-bisa tu̱ zatte̱ u̱r-be̱b so̱k da e̱ muus u̱du̱ Raban, i o̱o̱ge̱ u̱r-be̱b e̱ muus u̱du̱ Yakubu. \v 43 Iya-o̱ hen, Yakubu kumte̱ re̱-u̱ u-shu̱ so̱k, wa kum ban-du̱ u̱t-bisa u̱ gwaar ne̱ u-tát, u̱ to̱k-ne̱ campa-ne̱ u̱ to̱k-ne̱ ne̱ta-ne̱, u̱ rakum ne̱ u̱ janka ne̱. \c 31 \s1 Yakubu so̱mo̱g // du̱gu̱-du̱ Raban \p \v 1 Yakubu ho̱k ya'ag-u̱ campa-ne̱ Raban u̱s-rem u̱zu̱, <> \v 2 Yakubu hyen u̱zu̱ jab-u̱ Raban zamu̱n u̱ wa ne̱ u̱ka o̱tte̱ da. \p \v 3 Se̱ Yawe zu̱ Yakubu, <> \p \v 4 Se̱ Yakubu fog Riya e̱ Rahira e̱ haan u̱r-do̱g u̱ be-du̱ wa o̱tte̱ u̱ gwat-du̱ ban-du̱ bisa-u̱t wa. \v 5 Wa zu̱ e̱, < se̱ gwaar be̱e̱t e̱ ha mat-du̱ yaag u̱t-kaap ne̱. Tu̱msu̱ a wa swase̱ jab-u̱ wa u̱zu̱, se̱ ban-du̱ gwaar be̱e̱t e̱ ha mat-du̱ yaag u̱s-ker u̱s-ker. \v 9 Iya o Ru̱-u̱ nomte̱, wa ku̱b bisa-tu̱ u̱so-u no̱, wa yasu̱ me̱. \p \v 10 < se̱ u̱m zu̱ wa \v 12 Wa-to̱m-u-Ru̱ zu̱ me̱, >> \p \v 14 Rahira e̱ Riya e̱ shu̱s, e̱ zu̱, <> \p \v 17 Se̱ Yakubu su̱k ne̱ta-u̱t wa u̱ ya'ag-u̱ wa ne̱ u̱-do̱m rakum. \v 18 Se̱ wa yu̱n bisa-u̱t wa u̱t-be̱e̱t u̱ shu̱ wa, wa kargu̱sse̱ u̱ no̱m-tu̱ wa kume̱ ne̱ u̱t-be̱e̱t u̱ Padan-aram se̱ wa aru̱k m-mu̱ u̱ dak-u̱ Kan'ana, u̱ Gas-u̱ u̱so-u wa Ishaku o̱tte̱ u̱ shu̱'u̱t. \p \v 19 Kanda Yakubu u̱ ne̱ta-u̱t wa, u̱ ya'ag-u̱ wa ne̱ aru̱k, Raban o̱ m-ra remu̱ wa or-u̱t can-tu̱ ca. Rahira hiwis ru̱-tu̱ u-bu tu̱ na maye̱ tu̱ e'-du̱ bu-u tu̱ o̱o̱ge̱ tu̱ Raban. Tu̱msu̱ wa aru̱k u̱ to̱ ne̱. \v 20 Yakubu e̱ngu̱sse̱ ve̱r-u̱s Raban ne̱t-u̱ Aram, u̱ wa gu̱gu̱mte̱ waru̱ wa u̱zu̱ wa do̱'e̱ u̱ aru̱k. \v 21 Yakubu aru̱k u̱ no̱m-tu̱ wa o̱tte̱ ne̱ u̱t-be̱e̱t. Wa pu̱s gi-yu̱ Yufiretis, wa aru̱k m-da u̱-do̱mu̱ ro̱r-tu̱ dak-u̱ Giriyad. \s1 Raban do̱ro̱g Yakubu \p \v 22 Da-u̱ rooge̱ u̱t-tu̱t, na waru̱ Raban u̱zu̱ Yakubu so̱mo̱g. \v 23 Se̱ wa kargu̱sse̱ ne̱t-tu̱ bu-u wa u̱t-be̱e̱t u̱r-ko̱t u̱ wa ne̱ e̱ aru̱k m-so̱m m-do̱r Yakubu m-roog u̱t-ta'er. Wa o̱ do̱rru̱ dim-u̱ wa u̱t-mo̱r u̱ wa ne̱ m-te̱ ro̱r-tu̱ dak-u̱ Giriyad. \v 24 Se̱ Ru̱-u̱ haan u̱du̱ Raban ne̱t-u̱ Aram u̱ bo' m-gyu̱p da-u̱ wa o̱o̱ge̱ m-roog, wa zu̱ wa, <> \p \v 25 Raban bit wu̱n da-u̱ is gase̱ u̱ be-du̱ wa nomte̱ u̱r-rimpa u̱ do̱m-u̱ ro̱r-du̱ dak-u̱ Giriyad, Raban u̱ ne̱t-u̱t wa ne̱ e̱ nom du̱ e̱ rimpa-de̱ u̱t-mo̱r u̱ Yakubu ne̱. \p \v 26 Raban zu̱ Yakubu, <<¿Yan-o̱ bo̱ no̱mu̱ me̱ iya? Bo̱ e̱ngu̱sse̱ me̱ u̱s-ve̱r, tu̱msu̱ bo̱ ku̱b ya-u̱t-gwu̱p-u̱ ri m-no̱k sha-mu̱ to̱k-ne̱ i m-gag. \v 27 ¿Rem-u yan-o̱ bo̱ somte̱ m-yasa bo̱ e̱ngu̱sse̱ me̱ u̱s-ve̱r? ¿Remu̱ yan-o̱ bo̱ gu̱gu̱mte̱ waru̱ me̱, se̱ u̱m yage̱ bo̱ aru̱k m-yar u̱-te̱k u̱r-so̱, u̱t-se̱p ne̱, u̱ go̱ngu tu̱ u̱r-so̱ ne̱, u̱s-mo̱ro̱ ne̱? \v 28 ¿Yan-o̱ hose̱ bo̱ yage̱ u̱m ham-u̱t ya-u̱t-gwu̱p-u̱ ri u̱ ya'ag-u̱ ya'ag-u̱ ri ne̱ u̱m waru̱ e̱ u̱zu̱ se̱ u̱r-ho̱? Bo̱ no̱mu̱g no̱m-tu̱ m-rag. \v 29 U̱m o̱ u̱r-be̱b ne̱, du̱ u̱m do̱te̱ u̱ ho̱n-su̱ bo̱, se̱di gyu̱p-ne̱ m-gyu̱p Ru̱-u̱ u̱so-u ró hyu̱mu̱g me̱ u̱zu̱, a u̱m o̱ jaru̱n u̱m zu̱ bo̱ o̱ko̱n, ko̱ u̱ so̱-o̱ ko̱ u̱ yo̱-o̱ da. \v 30 U̱ da-o̱ bo̱ aru̱kte̱ remu̱ zu̱ bo̱ e̱ku̱ste̱ m-tumb ne̱ u̱zu̱ bo̱ mu u̱ bu-u̱ u̱so ró. ¿Se̱di remu̱ yan-o̱ wa-e̱ bo̱ hiwiste̱ me̱ u̱t-ru̱?>> \p \v 31 Yakubu shu̱s, wa zu̱ Raban, <> Yakubu nak hyen u̱zu̱ Rahira hiwistu̱n cu̱n-du̱ e'-du̱ u-bu Raban da. \p \v 33 Raban to rimpa-u̱r Yakubu u̱ku̱n, wa to me̱ rimpa-u̱r Riya wa got, wa to tu̱msu̱ be-du̱ rimpa-du̱ to̱k-ne̱ ne̱ta-u̱t rò u̱t-yu̱r se̱di wa hyanu̱g o̱ko̱n da. M-vaste̱ wa to rimpa-u̱r Rahira. \v 34 Se̱di, Rahira kabgu̱n ru̱-tu̱ u-bu tu̱ na maye̱ tu̱ e'-du̱ bu-u tu̱ o̱o̱ge̱ tu̱ Raban wa guns u̱ no̱m-du̱ u̱r-shu̱'u̱t u̱ do̱m-u̱ u-rakum wa shu̱'u̱t u̱ do̱m-u̱ de̱. Raban gotu̱sse̱ ko̱he̱ne̱ wa hyanu̱g o̱ku̱n da. \p \v 35 Rahira zu̱ u̱so-u wa, <> Se̱ wa go̱tu̱sse̱ wa hyanu̱g ru̱-u̱ e'-du̱ u-bu wa da. \p \v 36 Jab-u̱ Yakubu nu̱ so̱k wa shit Raban u̱zu̱, <<¿Yan-o̱ u̱m no̱me̱ u̱ yo̱-o̱? ¿Yan ba'as-to̱ u̱m no̱mu̱ bo̱, tu̱ bo̱ o̱tte̱ u̱ gotu̱ me̱? \v 37 Bo̱ cwagu̱sse̱ cwu̱-u̱t ri u̱t-be̱e̱t tu̱ u̱m o̱tte̱. U̱ da-o̱ ko̱su̱ me̱ o̱kon o̱ro u̱ bo̱ hyane̱ u̱ o̱o̱ge̱ u̱ ró! Cin o̱ u̱ ane̱ u̱-shu̱ it, u̱-shu̱ ne̱t-u̱t in, u̱ ko̱wan u̱ hyan. Yage̱ e̱ no̱mu̱ in kwu̱p-du̱ u̱s-rem! \p \v 38 <> \s1 Yakubu ne̱ e̱ Raban e̱ // no̱mu̱g este̱du̱ u̱s-rem \p \v 43 Raban zu̱ Yakubu, <> \p \v 45 Yakubu kabu̱n u̱r-ta'ar wa ser de̱ u-dak m-kim u̱ka ta'ar-du̱ u̱t-hu̱ktin, u̱ shu̱'u̱t u̱s-nap. \v 46 Se̱ Yakubu zu̱ ne̱t-u̱t wa, <> Se̱ e̱ kabu̱n u̱t-ta'ar e̱ kargu̱sse̱ to̱ u̱r-kir, e̱ re no̱m u̱t-re̱ u̱ kit-u̱ kir-ru̱ u̱t-ta'aru̱ de̱. \v 47 Raban te'e be-u̱r re̱ u̱r-dim Jegar-sahaduta, no̱m-u̱ na zu̱ iya (u̱r-kir du̱ u̱t-baku̱s) tu̱msu̱ Yakubu fog be-u̱r re̱ Gareed, no̱m-u̱ na zu̱ye̱ iya tu̱msu̱ u̱ rem-du̱ Ibraniyawa <> \p \v 48 Raban zu̱ Yakubu, <> O̱ wu̱te̱ na fog-u̱t de̱ Gareed. \v 49 Na fog be-u̱r re̱ tu̱msu̱ Mizupa, (no̱m-u̱ na zu̱ye̱ iya be-du̱ wadu̱ u̱r-is), remu̱ zu̱ Raban zu̱u̱g, <> \p \v 51 Raban zu̱ Yakubu, <> \p Yakubu no̱m u̱s-to̱nd u̱ dim-du̱ u-Ru̱ u̱ ya-du̱ u-gye̱r u̱ u̱so-u wa Ishaku. \v 54 Yakubu yaag u̱r-to̱o̱g u̱du̱ u-Ru̱ u̱ku̱n u̱-do̱m u̱r-ro̱r wa bu̱n ko̱-u̱r wu̱n e̱ haan u̱ be-du̱ re̱-du̱ no̱m u̱t-re̱. Da-u̱ e̱ tase̱ re̱-du̱ no̱m u̱t-re̱, ku̱na e̱ roogte̱ u̱ gyu̱p-m mo̱. \p \v 55 Da-u̱ is gase̱ u̱r-wu̱n te̱p te̱p, Raban ham-u̱t ya-u̱t u̱t-gwu̱p u̱ wa u̱ ya'ag-u̱ ya'ag-u̱ wa ne̱ wa wa'-u̱ e̱ nu-u so̱-o̱. Wa yu̱ne̱ wa aru̱k m-mu̱. \c 32 \s1 Yakubu zo̱ngte̱ wa gotu̱n // e̱ Isuwa \p \v 1 Yakubu tu̱msu̱ wa re u-shu̱ u̱ ha-m wa ne̱, a-to̱m u-Ru̱ haan e̱ bit wu̱n do̱m-u̱ u-fu̱n. \v 2 Da-u̱ Yakubu hyane̱ u̱n, wa zu̱, <> Wa wa'-u̱ be-u̱r re̱ u̱r-dim Mahanayim. No̱mu̱ na zu̱ye̱ Mahanayim <> \p \v 3 Yakubu tom a-to̱mu̱ wa ne̱ u̱-shu̱ wa m-ha u̱du̱ yu̱-wu̱ya wa Isuwa u̱ gas-u̱ Seyir, dak-u̱ Edo̱m. \v 4 Wa zu̱ u̱n, < >> \p \v 6 Da-u̱ a-to̱m ne̱ mu̱u̱ne̱ u̱du̱ Yakubu, e̱ zu̱, <> \p \v 7 Yakubu hog u-gye̱r sok u̱ no̱m-u̱ na waru̱ wa ne̱, se̱ wa mot ne̱t-tu̱ o̱o̱ge̱ u̱r-kot u̱ wa, u̱ ban-tu̱ ca ne̱ u̱ gwaar ne̱ u̱ rakum ne̱, u̱t-ban u̱t-yu̱r. \v 8 Wa no̱ng u̱s-dorog u̱zu̱, <> \p \v 9 Se̱ Yakubu no̱m u̱s-to̱o̱g, < \v 10 Me̱ u̱m ko̱rge̱ na zu̱ bo̱ ko̱sku̱ me̱ cwan-u̱t ró tu̱msu̱ nip-u̱t ró ne̱ tu̱ bo̱ ko̱su̱ me̱ da, me̱ yu̱ o̱o̱ge̱ to̱k-u̱ ró. Da-u̱ u̱m yage̱ u-bu tu̱msu̱ u̱m pu̱s gi-yu̱ Jodan, u̱m zatte̱ o̱ko̱n da se̱ ko̱m-yu̱ m-ha, me̱ ya u̱ da-o̱ bu-u ri shu̱'u̱te̱ u̱ yat-o̱ u̱t-ban u̱t-yu̱r. \v 11 Yawe, me̱ ya u̱m o̱ u̱s-to̱o̱g u̱du̱ ró, bo̱ gu me̱ du̱gu̱ kom-tu̱ o̱r-u̱ ri Isuwa. U̱m o̱ ho̱g-du̱ u-gye̱r u̱zu̱ wa o̱o̱n u̱ zwarnu̱ it m-dum, u̱ ya'ag-u̱ ri ne̱ u̱ ne̱ta-u̱t ri ne̱. \v 12 Bakse̱ u̱zu̱ bo̱ no̱ngu̱ me̱ este̱du̱ u̱s-rem, bo̱ u̱t-wa u̱m re̱ u-shu̱ tu̱msu̱ bo̱ u̱t-wa u̱ ya'ag-u̱ ri shu̱'u̱t u-tát ba m-hereg mu̱ m-sa, mu̱ zaare̱ u̱t-ogre̱ da.>> \p \v 13 Yakubu roog u̱ku̱n be-du̱ wa o̱tte̱ m-gyu̱p m-gan, se̱ wa du̱gu̱r cwu̱-tu̱ u-nya du̱gu̱ no̱m-tu̱ u̱t-kom-u̱ wa, wa tom-u̱t to̱ u̱du̱ yu̱-wu̱ya wa Isuwa: \v 14 Mangu̱ gwaar ne̱ u̱t-ko̱k u̱t-yu̱r [200], gob-u̱ gwaar u̱r-shik [20], mangu̱ ca ne̱ u̱t-ko̱k u̱t-yu̱r [200], tu̱msu̱ kag-u̱ ca u̱r-shik [20], \v 15 u̱ rakum ne̱ u̱r-shik u̱ o̱p [30], u̱ mangu̱ na ne̱ u̱t-shik u̱t-yu̱r [40], gob-u̱ na o̱p, mangu̱ janka u̱r-shik [20], tu̱msu̱ gob-u̱ janka o̱p. \v 16 Wa wu̱ to̱k-ne̱ wa e̱ gwat bisa-u̱t to̱, u̱t-ban u̱t-ban, wa zu̱ to̱k-ne̱ wa, <> \p \v 17 Wa zu̱ ban-du̱ o̱o̱ge̱ u̱ shu̱, < \v 18 Se̱ no̱ zu̱ wa, >> \p \v 19 Wa sur m-no̱mu̱ ban-du̱ u-yu̱ru̱mse̱ u̱t-him, u̱du̱ u-tu̱tu̱rse̱ ne̱ u̱ i o̱o̱ge̱ u̱ gwat-du̱ ban-tu̱ u̱t-bisa ne̱ u̱t-be̱e̱t: < >> Yakubu no̱ng u̱s-dorog u̱zu̱ <> \v 21 Se̱ cwu̱-tu̱ u-nya tu̱ Yakubu aru̱k u̱-shu̱ wa, se̱di Yakubu roog u̱-dim m-gyu̱p u̱r-rimpa. \s1 Yakubu no̱ng // u̱t-noos u-Ru̱ ne̱ \p \v 22 Da-u̱ gyu̱p-mu̱ no̱me̱ Yakubu yu̱ne̱ wa ku̱b ne̱ta-u̱t wa u̱t-yu̱r, u̱ to̱k-u̱ ne̱ta-u̱t wa ne̱, u̱ ya'ag-u̱ campa-ne̱ wa ne̱ o̱p u-gan wa pu̱s gi-yu̱ Jabok u̱ e̱ ne̱. \v 23 Da-u̱ wa pase̱ u̱ u̱n ne̱ u̱ din-de̱ jit gwu̱g-du̱ u-koor de̱, wa pu̱st no̱m-tu̱ wa o̱tte̱ u̱t-be̱e̱t. \v 24 Yakubu wa kuse̱ u̱ war-wa u̱ku̱n, yaku̱n campa-ya haan wa nom u̱t-noos u̱ wu̱n ne̱ se̱ u̱r-gas is. \v 25 Da-u̱ ne̱tu̱ wa hyane̱ wa kerge̱ wu̱n da, se̱ wa tu̱m sharru̱ u-kut u̱ Yakubu de̱ shate̱ da-u̱ wa o̱o̱ge̱ u̱t-noos u̱ campa-u ya ne̱. \v 26 Se̱ ne̱tu̱ wa zu̱, <> \p Yakubu shu̱s wa zu̱, <> \p \v 27 Ne̱tu̱ wa shit wa zu̱, <<¿Dim-u̱r ró de̱ na zu̱ wane̱?>> \p Wa shu̱s wa zu̱, <> \p \v 28 Se̱ ne̱tu̱ wa zu̱ wu̱n, <> \p \v 29 Yakubu shit wu̱n, wa zu̱, <> \p Wu̱n zu̱ wa, <<¿Remu̱ u-yan o̱ bo̱ o̱tte̱ u̱ssa bo̱ nap dim-u̱r ri?>> Se̱ wa wa'-u̱ Yakubu nu-u so̱-o̱ u̱ku̱n. \p \v 30 Se̱ Yakubu fog dim-du̱ be-u̱r re̱ Peniye̱r du̱ na zu̱ye̱, <> \p \v 31 Da-u̱ ho̱-du̱ o̱ rwu̱u̱n se̱ Yakubu yage̱ Pe̱niye̱r, wa o̱ m-da u̱s-teger remu̱ sharru̱ u-kut-u̱ wa shakte̱. \v 32 De̱ wu̱te̱ Isra-ne̱ tu̱-u̱t ap-mu̱ u-kut da, u̱ haan u̱ da-o̱, remu̱ zu̱ kut-o̱ na tu̱mte̱ Yakubu. \c 33 \s1 Yakubu gogon e̱ Isuwa \p \v 1 Se̱ Yakubu jaku̱s is wa hyen Isuwa, u̱ daan u̱ campa-ne̱ wa ne̱ u̱t-ko̱k u̱t-nas [400], se̱ wa mo̱t ya'ag-u̱ wa u̱ te̱k-u̱ Riya, Rahira, u̱ to̱k-ne̱ ne̱ta-u̱t wa ne̱ u̱t-yu̱r. \v 2 Se̱ wa wu̱ to̱k-ne̱ ne̱ta-u̱t wa u̱ ya'ag-u̱ e̱ ne̱ u̱-shu̱, Riya do̱ro̱n e̱ u̱ ya'ag-u̱ wa ne̱, tu̱msu̱ Rahira ne̱ e̱ Yusuhu m-vaste̱. \v 3 Yakubu aru̱k u̱ nu-du̱. Da-u̱ wa no̱me̱ mo̱ttu̱ te-du̱ be-du̱ Isuwa o̱tte̱, wa do̱'e̱ wa he̱ u̱t-jwu̱n u̱ shu̱ wa u-dak u̱so u-ta'er. \p \v 4 Se̱di Isuwa nom m-so̱m wa bit wu̱n wa ham-u̱t wu̱n, se̱ wa haatu̱n hi-u̱r wu̱n u̱ zag u̱t-kap-u̱ wa, ko̱wan su gu̱t-du̱ o̱r-u̱ wa. U̱n be̱e̱t ko̱wan hu̱ u̱s-kan. \v 5 Isuwa got u̱t-ne̱ta u̱ yaag ne̱. Wa shit, <<¿Ne̱t-u̱t tun-to̱ tu̱ o̱o̱ge̱ u̱r-kot u̱ bo̱ ne̱ wanne̱ e̱?>> \p Yakubu zu̱, <> \p \v 6 Se̱ to̱k-ne̱ ne̱ta-u̱t rò, da-u̱ e̱ o̱ mo̱ttu̱ be-du̱ wu̱n o̱tte̱ e̱ hikne̱ e̱ haan e̱ he u̱t-jwu̱n shu̱-u e̱ u-dak u̱ ya'ag-u̱ e̱ ne̱. \v 7 Riya haan u̱ i wa yaag-e̱ ne̱, e̱ so̱ko̱t u-dak u̱ shu̱ wu̱n. M-vaste̱ Rahira haan e̱ Yusuhu e̱ he u̱t-jwu̱n u̱ shu̱ wu̱n. \p \v 8 Isuwa shit, <<¿Yan-o̱ dorog-u̱s ró, u̱m hyanu̱g ban-tu̱ u̱t-bisa tun-to̱, ca, u̱ gwaar ne̱, u̱ na ne̱ tu̱ u̱m goone̱ u̱ to̱ ne̱ u-fu̱n?>> \p Wa zu̱ wu̱n, <> \p \v 9 Se̱di Isuwa zu̱, <> \p \v 10 Yakubu zu̱, <> Yakubu e̱kse̱ wu̱n, wu̱n kab no̱m-tu̱ wa to̱mtu̱n wu̱n, Isuwa o̱nk to̱ u̱t-be̱e̱t. \p \v 12 Isuwa zu̱, <> \p \v 13 Se̱di Yakubu zu̱, <> \p \v 15 Isuwa zu̱, <> \p Se̱di Yakubu zu̱ wu̱n, <> \p \v 16 U̱ gandi ho̱-u̱r re̱ Isuwa aru̱k m-mu̱ u̱ dak-u̱ Seyir. \v 17 Yakubu aru̱k m-mu̱ u̱ dak-u̱ Sukot, ku̱na wa muute̱ u̱r-be remu̱ a-u-bu wa ne̱ nom-u̱t u̱r-yu̱ u̱ku̱n. Tu̱msu̱ wa no̱me̱ bisa-u̱t wa u-shingi, o̱ wa-e̱ wa fog-u̱t be-u̱r re̱ Sukot, no̱m-u̱ na zu̱ye̱ Sukot be-du̱ u̱r-hure̱. \p \v 18 M-vaste̱, da-u̱ Yakubu haane̱ du̱gu̱ Padan-Aram, wa teeg bo̱-u̱ She̱ke̱m m-yar, dak-u̱ Kan'ana, wa no̱m u̱r-rimpa u̱t-mo̱r u-bo̱ ne̱. \v 19 Yakubu o̱o̱g u̱r-ke̱ngi du̱ u-tak be-du̱ wa nomte̱ u̱r-shu̱m u̱ kwam-u̱t pus-to̱ tu̱ u-ko̱k u-gan [100]. Du̱gu̱-du̱ a-u-bu Hamor, u̱so-u She̱ke̱m, wa babe̱ Yakubu ke̱ngi-u̱r re. \v 20 Ku̱na wa mate u̱r-sak wa wa'-u̱ de̱ u̱r-dim E̱r E̱ro̱hi Isra, dim-u̱r re̱ na zu̱ye̱, Ru̱-u̱ Isra-ne̱. \c 34 \s1 Dinatu e̱ ne̱t-tu̱ She̱ke̱m \p \v 1 De̱ku̱n ho̱-de̱ Dinatu, gwu̱p-u̱ Yakubu ne̱ e̱ Riya, wa do̱'e̱ u̱ wa hatu̱ e̱ke̱n ya-u̱t-gwu̱p u̱t-riig i o̱o̱ge̱ u̱ shu̱'u̱t u̱ dak-u o̱. \v 2 Se̱di da-u̱ zwar-u̱ Hamor ne̱t-u̱ Hiwi, faru̱k-u̱ dak-u̱ She̱ke̱m hyane̱ Dina, wa ku̱b wa, wa no̱m-u̱ wa u̱r-ryapu̱k u̱r-be̱b. \v 3 Jab-u̱ wa to u̱du̱ Dinatu gwu̱p-u̱ Yakubu. Wa o̱ cwan-tu̱ gwu̱p-u̱ wa sok, wa no̱m u̱s-rem u̱ka wa do̱te̱ u̱ nak-du̱ jab-u̱ Dinatu u̱ gom-u̱t wa. \v 4 Se̱ She̱ke̱m zu̱ u̱so wa Hamor, <> \p \v 5 Yakubu hog u̱zu̱ Shekem naaste̱ gwu̱p-u̱ wa Dinatu. Ba shu̱'u̱te̱ u̱zu̱ ya'ag-u̱ campa-ne̱ wa zaar u-bu da e̱ o̱ u̱r-do̱g u̱ be-du̱ gwat-du̱ u̱t-bisa, wa zu̱u̱g o̱ko̱n da se̱ da-u̱ e̱ mu̱ne̱. \p \v 6 Hamor, u̱so She̱ke̱m, wa haan u̱du̱ Yakubu wa no̱m u̱s-rem u̱ wa ne̱. \v 7 Da-u̱ e̱ o̱ te̱k u̱s-rem, ya'ag-u̱ campa-ne̱ Yakubu mu̱u̱n du̱gu̱ u̱r-do̱g. Da-u̱ e̱ ho̱ge̱ no̱m-u̱ no̱me̱, jab-u̱ e̱ nu̱ sok, remu̱ zu̱ Shekem no̱mu̱g no̱m-tu̱ m-'e̱ u̱ te̱k-u̱ ne̱t-tu̱ Isra du̱ wa roogte̱ u̱ gwu̱p-u̱ Yakubu ne̱, no̱m-u̱ kame̱ da. \p \v 8 Hamor nom u̱s-rem u̱ Yakubu u̱ ya'ag-u̱ wa ne̱. Wa zu̱, <> \p \v 11 She̱ke̱m no̱m u̱s-rem u̱ u̱so-u Dinatu ne̱ u̱ tu̱-wu̱to̱ wa ne̱. Wa zu̱, <> \p \v 13 Remu̱ zu̱ She̱ke̱m naaste̱ Dinatu, ya'ag-u̱ campa-ne̱ Yakubu po̱o̱t She̱ke̱m e̱ u̱so-u wa Hamor. \v 14 E̱ zu̱ u̱n, <> \p \v 18 Hamor e̱ wa'-u̱ wa She̱ke̱m e̱ ees u̱ no̱mu̱ u̱n waru̱ e̱ ne̱. \v 19 She̱ke̱m naaste̱ u-da u̱ no̱m-du̱ ko̱n-u̱s sin-se̱ da, remu̱ wa o̱ u̱ cwan-tu̱ gwu̱p-u̱ Yakubu sok. She̱ke̱m wa na ze̱ge̱ m-ya m-ze̱g a-u-bu wa ne̱. \v 20 Hamor ne̱ e̱ She̱ke̱m e̱ aru̱k, e̱ hu̱u̱t rem-u̱s se̱ u̱du̱ ne̱nge̱n-tu̱ u-bo̱ u̱ is-yu̱ u-bo̱. \v 21 E̱ zu̱ u̱n, <> \p \v 24 Ne̱t-tu̱ haane̱ u̱t-be̱e̱t u̱ be-du̱ u̱r-mo̱ro̱g du̱ u-bo̱ e̱ ees e̱ ku̱b Hamor ne̱ e̱ She̱ke̱m. Na no̱mu̱ campa-ne̱ be̱e̱t i o̱ u-bo̱ u̱r-pe̱s. \p \v 25 Ba rooge̱ u̱t-tu̱t, ba shu̱'u̱te̱ u̱n o̱mo̱n u̱ ho̱g-du̱ m-re̱ mu̱ u̱r-pe̱s, ya'ag-u̱ Yakubu yu̱r, Simiyo̱n e̱ Re̱wi, tu̱-wu̱to̱ Dinatu, e̱ yu̱ne̱ e̱ ku̱b u̱s-van, e̱ do̱'e̱ e̱ he̱e̱se̱ u-bo̱ za nap-u̱r e̱, e̱ ho̱ru̱sse̱ ya'ag-u̱ campa-ne̱ be̱e̱t, \v 26 m-ha Hamor ne̱ e̱ wa'-u̱ wa Shekem. U̱n ho̱ru̱sse̱ e̱ u̱ van-su̱ m-wu̱r u̱ u̱n, se̱ u̱n kabu̱n Dinatu du̱gu̱ bu-u She̱ke̱m m-mu̱ rimpa-u̱r e̱. \v 27 Se̱ ya'ag-u̱ campa-ne̱ Yakubu, i kuse̱, e̱ haan u̱ be-du̱ u-tu̱ ne̱t-ne̱ tu̱t o̱tte̱, u-bo̱ e̱ koos no̱m-tu̱ e̱ o̱tte̱ u̱t-be̱e̱t, remu̱ zu̱ e̱ naaste̱ hu̱no-u e̱. \v 28 E̱ haan e̱ koos ban-du̱ na u̱n, u̱ ca ne̱, u̱ janka ne̱, u̱ no̱m-tu̱ u̱n o̱tte̱ u̱t-be̱e̱t u-bo̱ tu̱msu̱ u̱-do̱ ne̱ u̱t-ke̱ngi. \v 29 E̱ ku̱b no̱m-tu̱ u̱t-kom-u̱ u̱n ne̱ u̱ ya'ag-u̱ u̱n ne̱ u̱ ne̱ta-u̱t u̱n ne̱, u̱ no̱m-tu̱ u̱n o̱tte̱ bu-u̱t u̱n ne̱ u̱t-be̱e̱t. \p \v 30 Yakubu zu̱ Simiyo̱n e̱ Re̱wi, <> \p \v 31 Se̱ u̱n shu̱s u̱n zu̱, <> \c 35 \s1 Yakubu aru̱kte̱ m-mu̱ u̱ Be̱te̱r \p \v 1 Ru̱-u̱ zu̱ Yakubu, <> \p \v 2 Yakubu zu̱ ne̱t-tu̱ u-bu wa u̱ ne̱t-tu̱ o̱ u̱r-kot u̱ wa ne̱, <> \v 4 Se̱ u̱n yasu̱ Yakubu ham-u̱t tu̱ u̱t-ru̱ tu̱ u̱n o̱tte̱ u̱ no̱m-tu̱ u̱t-to̱ u̱n ne̱. Yakubu ku̱b no̱m-u̱t to̱ wa taku̱s u-dak u̱ kug-du̱ yaku̱n teyu̱ u-kwu̱k ya u̱ bo̱-u̱ She̱ke̱m. \v 5 Da-u u̱n zo̱nge̱ u̱n aru̱k, se̱ gye̱r-u̱ haan du̱gu̱-du̱ u-Ru̱ maas ne̱t-tu̱ bo̱-tu̱ kit-su̱ bo̱-u o̱ u-be̱e̱t waku̱n kerge̱ no̱m-du̱ m-dum u̱ Yakubu ne̱ da. \p \v 6 Yakubu u̱ ne̱t-tu̱ o̱o̱ge̱ u̱r-kot u̱ wa ne̱ haan u̱ bo̱-u̱ Ruz (u̱ na zu̱ye̱ Be̱te̱r) u̱ dak-u̱ Kan'ana. \v 7 Yakubu mu̱ be-du̱ to̱o̱g, u̱ku̱n wa te̱'e̱ de̱ u̱r-dim Er-Be̱te̱r, (no̱m-u̱ na zu̱ye̱, u-Ru̱ u̱ Be̱te̱r) remu̱ zu̱ ku̱na Ru̱-u̱ hatu̱n u̱du̱ wu̱n u̱ku̱n da-u̱ wa o̱o̱ge̱ u̱ so̱m-mu̱ o̱r-u̱ wa Isuwa. \p \v 8 Da-u̱ Debora wu̱ wu̱rge̱ Rebeka mare̱, se̱ na dok wa u̱ kug-du̱ te̱-yu̱ u-kwu̱k u-ta u̱ Be̱te̱r ne̱. Se̱ na fog dim-du̱ be-u̱r re̱ Aron-bekot (na zu̱ <>). \p \v 9 Da-u̱ Yakubu mu̱ne̱ du̱gu̱ Padan-Aram, Ru̱-u̱ sur m-haan u̱du̱ wu̱n, wa wa'-u̱ wu̱n nu-u so̱-o̱. \v 10 Ru̱-u̱ zu̱ wu̱n, <> Ru̱-u te̱'e̱ wu̱n u̱r-dim Isra. \p \v 11 Ru̱-u̱ zu̱, <> \v 13 Ru̱-u̱ aru̱k wa yagu̱ wu̱n u̱ku̱n u̱ be-du̱ wa nomte̱ u̱s-rem u̱ wu̱n ne̱. \p \v 14 Yakubu ser taar-u̱r yadde̱ u̱ka ta'ar-du̱ u̱t-hu̱ktin wa yu̱nu̱s de̱ m-kim be-du̱ Ru̱-u̱ nomte̱ u̱s-rem u̱ wa ne̱, se̱ wa agu̱z ke̱ u̱-do̱m sha-mu̱ ya-du̱ to̱o̱g u̱ no̱m-tu̱ u̱t-swa ne̱ u̱-do̱m, wa daas m-no̱o̱g u̱-do̱m tu̱msu̱. \v 15 Yakubu fu̱g be-du̱ Ru̱-u̱ nomte̱ u̱s-rem u̱ wa ne̱ Be̱te̱r. \s1 Mar-m Rahira ne̱ // e̱ Ishaku \p \v 16 Se̱ u̱n aru̱k u̱n yage̱ Be̱te̱r. Tun u̱n o̱ m-ra u̱ bo̱-u̱ Eparat ne̱, Rahira he̱e̱se̱ re̱mu̱ u̱t-me̱n tu̱ u̱r-mat wa so̱ u̱r-ko̱b so̱k. \v 17 Da-u̱ wa swa u̱r-ko̱b u̱du̱ u̱r-mat, ne̱ta wu̱ gwat-du̱ wu̱n u̱du̱ u̱r-mat zu̱ wu̱n, <> \v 18 Da-u̱ Rahira o̱o̱ge̱ u̱ mo̱ttu̱ m-mar, se̱di u̱ vu̱'e̱ su̱ m-vaste̱ wa, wa fu̱g dim-du̱ ya-du̱ u̱r-campa wa Benomi (no̱m-u̱ na zu̱ye̱ iya, <>). U̱so u̱r-ya fu̱g u̱r-ya Banyamin (na zu̱ <>). \p \v 19 Rahira mu̱ru̱s na dok wa u̱ fu̱n-yu̱ ha-mu̱ Eparat (na zu̱ Be̱tarami). \v 20 Yakubu ser u̱r-ta'ar du̱ u̱t-baku̱s u̱ saag-u Rahira, had da-o̱ ta'ar-u̱r re̱ o̱mo̱n u̱ku̱n. \p \v 21 Isra sur m-hikne̱ wa do̱'e̱ wa ser u̱r-rimpa u̱ Migdar Edar. \v 22 Da-u̱ Isra o̱o̱ge̱ u̱ shu̱'u̱t u̱ku̱n, Rube̱n roog u̱ Biru̱ha ne̱, ne̱ta u̱r-kit u̱ u̱so wa. Yakubu hog rem-u̱s se̱ za naas u-da. \m Yakubu o̱tte̱ ya'ag-u̱ campa-ne̱ o̱p u̱ yu̱r. \p \v 23 Yaag-u̱ campa-ne̱ Riya: \li Rube̱n (mat-du̱ u-shu̱ Yakubu), \li1 u̱ Simiyo̱n, \li1 u̱ Re̱wi, \li1 u̱ Yahuda, \li1 u̱ Issakar, \li1 u̱ Ze̱burun. \li1 \v 24 Yaag-u̱ campa-ne̱ Rahira o̱: \li1 Yusuhu u̱ Banyamin. \li1 \v 25 Yaag-u̱ campa-ne̱ Biru̱ha, \li1 to̱k-u̱ Rahira o̱: \li1 Dan u̱ Napari. \li1 \v 26 Yaag-u̱ campa-ne̱ Zirpa, \li1 to̱k-u̱ Riya o̱: \li1 Gad u̱ Ashu̱r. \p Tun-to̱ to̱ o̱o̱ge̱ dim-tu̱ ya'ag-u̱ campa-ne̱ Yakubu e̱ na matu̱ wa u̱ Padan-Aram. \s1 Mar-m Ishaku \p \v 27 Yakubu haan u-bu u̱du̱ u̱so wa Ishaku u̱ Mamre, u̱ dapu̱s Kiriyat Arba (u̱ na zu̱ye̱ He̱bro̱n), be-du̱ Ibrahi ne̱ e̱ Ishaku shu̱'u̱te̱. \v 28 Ishaku no̱ng u̱s-hak u̱t-shik u̱t-jwu̱r [180]. \v 29 Ishaku no̱m vu̱'e̱ su̱ m-vaste̱ wa, wa mu̱ru̱s wa bit u̱so-tu̱ u̱so-u̱t wa. Wa no̱ng u̱s-hak u-tát, ya'ag-u̱ campa-ne̱ wa Isuwa ne̱ e̱ Yakubu dok wa. \c 36 \s1 Yaag-u̱ Isuwa \p \v 1 Unto̱ to̱ o̱o̱ge̱ ogu̱r-tu̱ ko̱-u̱r Isuwa (Tu̱msu̱ wa na fu̱ge̱ Edo̱m). \pi1 \v 2 Isuwa gaan ya-u̱t-gwu̱p yu̱r du̱gu̱ Kan'ana: Ada, gwu̱p-u̱ Ero̱n ya-He̱t-ne̱, u̱ O̱ho̱ribama, gwu̱p-u̱ A-na tu̱msu̱ wa'-u̱ wa'-u̱ Zibe̱yon wa-Hiwi-ne̱. \v 3 Isuwa sur m-ga ne̱ta u-tu̱tu̱rse̱ wu̱ na foge̱ Basemat. Basemat wa o̱o̱ge̱ gwu̱p-u̱ Ismaru tu̱msu̱ du̱-dim-u̱ Nebayo̱t. \pi1 \v 4 Ada matu̱ Isuwa Eripa, Basemat mu̱t Re̱we̱r. \v 5 Tu̱msu̱ O̱ho̱ribama mu̱t ya'ag-u̱ campa-ne̱, Jewus, Jaram, u̱ Kora ne̱. Yaag-u̱ campa-ne̱ e̱ be̱e̱t na mak-tu̱ Isuwa e̱ dak-u̱ Kan'ana. \pi1 \v 6 Isuwa ku̱b ne̱ta-u̱t wa, u̱ ya'ag-u̱ wa ne̱ u̱ no̱m-tu̱ u-bu wa ne̱ u̱t-be̱e̱t bisa-u̱t wa ne̱, u̱ no̱m-tu̱ u̱t-kom-u̱ wa kume̱ u̱ dak-u̱ Kan'ana u̱t-be̱e̱t, wa hate̱ m-ra du̱gu̱-du̱ hu̱no̱ wa Yakubu. \v 7 Remu̱ tat-u̱ bisa-u̱t u̱n, za u̱t-no̱me̱ u̱n shu̱'u̱t u̱r-be u̱r-gan da, be-du̱ u̱n o̱tte̱ u̱ shu̱'u̱t de̱ zaar u̱ ko̱ru̱ u̱n be̱e̱t da. \v 8 Isuwa (wu̱ na zu̱ye̱ Edo̱m) shu̱'u̱t u̱ gas-u̱ ro̱r-tu̱ dak-u̱ Seyir. \p \v 9 Unto̱ o̱o̱ge̱ ogu̱r-tu̱ ya'ag-u̱ Isuwa, ne̱t-u̱ Edo̱m, wu̱ o̱o̱ge̱ u̱ shu̱'u̱t u̱ gas-u̱ ro̱r-tu̱ dak-u̱ Seyir. \li1 \v 10 Dim-tu̱ ya'ag-u̱ campa-ne̱ Isuwa ya: \li2 E̱ripaz (wa'-u̱ Ada ne̱ta Isuwa) u̱ Re̱we̱r (wa'-u̱ Basemat ne̱ta Isuwa). \li1 \v 11 Yaag-u̱ campa-ne̱ E̱ripaz: \li2 Te̱man, u̱ O̱mar, u̱ Ze̱paho, u̱ Gatama, u̱ Kenaz. \li2 \v 12 Eripaz o̱tte̱ ne̱ta u̱r-kit wu̱ na foge̱ Timu̱na. Wa mate̱ Amare̱k wu̱ o̱o̱ge̱ ne̱ta u̱s-kit E̱ripaz. E̱ o̱o̱ge̱ ya'ag-u̱ ya'ag-u̱ campa-ne̱ i ne̱ta Isuwa Ada. \li1 \v 13 Yaag-u̱ campa-ne̱ Re̱we̱r: \li2 Nahat, u̱ Zera, u̱ Shamma, u̱ Miza. Ine̱ e̱ o̱ ya'ag-u̱ ya'ag-u̱ ne̱ta Isuwa Basemat. \li4 \v 14 Yaag-u̱ campa-ne̱ ne̱ta Isuwa O̱ho̱ribama gwu̱p-u̱ Ana tu̱msu̱ wa'-u̱ wa'-u̱ Zibe̱yon, e̱ wa mate̱ Isuwa: \li2 Jewus, u̱ Jaram, u̱ Kora ne̱. \p \v 15 Ine̱ e̱ o̱o̱ge̱ u̱t-faru̱k u̱ te̱k-u̱ ya'ag-u̱ Isuwa wu̱ shu̱'u̱te̱ yu̱-Yat-ya u̱t-ko̱ u-tát. \li1 Yaag-u̱ campa-ne̱ E̱ripaz mat-du̱ u-shu̱ Isuwa, \li2 Wa shu̱'u̱te̱ yu̱-Yat-ya ko̱-u̱r Te̱man, O̱mar, Ze̱paho, Kenaz, \v 16 u̱ Kora, u̱ Gatama, u̱ Amare̱k ne̱. Ine̱ e̱ o̱o̱ge̱ i-yate̱ u̱r-ko̱ dak-u̱ Edo̱m wu̱ rwu̱ne̱ du̱gu̱ E̱ripaz. Ine̱ be̱e̱t e̱ o̱o̱ge̱ ya'ag-u̱ ya'ag-u̱ Ada. \li1 \v 17 Yaag-u̱ campa-ne̱ wa'-u̱ Isuwa Re̱we̱r: \li2 Nahat, u̱ Zera, u̱ Shamma, u̱ Miza ne̱. Ine̱ i-yate̱ ko̱du̱ rwu̱ne̱ du̱gu̱ Re̱we̱r Edo̱m; e̱ o̱o̱ge̱ ko̱-du̱ ya'ag-u̱ ne̱ta Isuwa Basemat. \li1 \v 18 Yaag-u̱ campa-ne̱ ne̱ta Isuwa Ohoribama: \li2 Yu̱-Yat-ya Jewus, u̱ Jaram, u̱ Kora ne̱. E̱ o̱o̱ge̱ i-yate̱ i rwu̱ne̱ du̱gu̱ ne̱ta Isuwa O̱ho̱ribama gwu̱p-u̱ Ana. \p \v 19 Ine̱ o̱ ya'ag-u̱ campa-ne̱ Isuwa (wu̱ na zu̱ Edo̱m), tu̱msu̱ tunto̱ o̱ faru̱k-u̱t e̱. \s1 Yaag-u̱ Seyir \p \v 20 Tunto̱ o̱ dim-tu̱ u̱t-ko̱ tu̱ ya'ag-u̱ campa-ne̱ i rwu̱ne̱ du̱gu̱-du̱ Seyir ya-Ho̱ri-ne̱, e̱ o̱ u̱ shu̱'u̱t u̱ dak-u̱ Edo̱m: \li2 Ro̱tan, Shobar Zibe̱yon, Ana, \v 21 Dishon, Ezer, u̱ Dishan. Ine̱ o̱ i-yate̱ ko̱-du̱ ya'ag-u̱ campa-ne̱ Hori, ya'ag-u̱ Seyir, e̱ o̱ shu̱'u̱t u̱ dak-u̱ Edo̱m. \li1 \v 22 Yaag-u̱ campa-ne̱ Ro̱tan e̱ o̱: Hori u̱ Heman, hu̱no̱-u ya-i ne̱ta Ro̱tan wa na zu̱ye̱ Timna. \li1 \v 23 Yaag-u̱ campa-ne̱ Shobar: \li2 Arban, Manahat, Ebar, Shepaho, u̱ Onam ne̱. \li1 \v 24 Yaag-u̱ campa-ne̱ Zibe̱yon e̱ o̱: \li2 Aya u̱ Ana. A-na wu̱ hyane̱ fu̱g-su̱ m-pe̱r yu̱ bu̱-mu̱ m-du̱ng u̱r-do̱g da-u̱ wa o̱o̱ge̱ u̱ gwat-du̱ janka u̱so wa. \li1 \v 25 Ana o̱tte̱ yaag yu̱r: \li2 Ya-du̱ u̱r-campa na zu̱ wa Dishon tu̱msu̱ ya-du̱ u̱r-gwu̱p na zu̱ wa O̱ho̱ribama. \li1 \v 26 Yaag-u̱ campa-ne̱ Dishon e̱ o̱: \li1 Hemadan, Eshaban, Itaran, u̱ Keran. \li1 \v 27 Yaag-u̱ campa-ne̱ Ezer e̱ o̱: \li2 Birhan, Zaaban, u̱ Akan ne̱. \li1 \v 28 Yaag-u̱ campa-ne̱ Dishan e̱ o̱: \li2 Uz u̱ Aran ne̱. \li1 \v 29 Ine̱ e̱ o̱ i-yate̱ ko̱-du̱ Hori: \li2 Ro̱tan, Shobar, Zibe̱yon, Ana, \v 30 Dishon, Ezer, u̱ Dishan. Na panu̱g dim-tu̱ ko̱-u̱r Hori u̱ dim-tu̱ i-yate̱ ne̱, e̱ o̱ u̱ shu̱'u̱t u̱ dak-u Seyir. \s1 Faru̱k-tu̱ Edo̱m \p \v 31 Tunto̱ o̱ dim-tu̱ u̱t-faru̱k tu̱ o̱o̱ge̱ u̱r-faru̱k u̱ dak-u̱ Edo̱m kanda waku̱n faru̱k wa no̱m u̱r-faru̱k dak-u̱ Isra: \li2 \v 32 Bera (zwaru̱ Beyor), wa shu̱'u̱t faru̱k-du̱ Edo̱m. Dim-du̱ bo̱-u na zu̱ye̱ Dinahaba. \li1 \v 33 Da-u̱ Bera mare̱, Jobab zwaru̱ Zera du̱gu̱ Bozara, wa shu̱'u̱t u̱r-faru̱k. \li1 \v 34 Da-u̱ Jobab mare̱, Husan du̱gu̱ dak-u̱ Tema-ne̱ wa du̱u̱s u̱r-faru̱k. \li1 \v 35 Da-u̱ Husan mare̱, Hadad zwaru̱ Bedad wu̱ re̱ bo̱-u̱ Midiya dak-u̱ Mowab, wa re̱ u̱r-faru̱k. Dim-du̱ bo̱-u wa o̱ na zu̱ye̱ Afit. \li1 \v 36 Da-u̱ Hadad mare̱, Samara wu̱ rwu̱ne̱ du̱gu̱ bo̱-u̱ Masare̱ka wa shu̱'u̱t faru̱k. \li1 \v 37 Da-u̱ Samara mare̱, Shawuru wu̱ rwu̱ne̱ du̱gu̱ bo̱-u̱ Rehobot u̱ Gas-u̱ gi-yu̱ Yufiretis wa shu̱'u̱t faru̱k. \li1 \v 38 Da-u̱ Shawuru mare̱, Baar-hanan (zwaru̱ Akubor) wa du̱u̱s u̱r-faru̱k. \li1 \v 39 Ba Baar-hanan zwaru̱ Akubor mare̱, Hadar shu̱'u̱t faru̱k, dim-du̱ bo̱-u wa na zu̱ye̱ Pawa. Dim-du̱ ne̱ta wu̱n de̱ na zu̱ye̱ Mehetaber gwu̱p-u̱ Matad, gwu̱p-u̱ Mezahab. \p \v 40 Tun-to̱ to̱ o̱ dim-tu̱ i-yate̱ i rwu̱ne̱ du̱gu̱-du̱ Isuwa, i o̱o̱ge̱ u̱ shu̱'u̱t u̱t-be e̱ te̱'e̱ u̱ka ko̱-u̱t e̱: \li2 Timna, Arba, Jetet, \v 41 Ohoribama, Era, Pinon, \v 42 Ke̱naz, Te̱man, Mibazar, \v 43 Magadiyer u̱ Iram ne̱. \p E̱ o̱o̱ge̱ i-yate̱ Edo̱m, u̱ e̱ o̱tte̱ u̱ shu̱'u̱t u̱ dak-u̱ e̱ o̱tte̱. \p Isuwa o̱o̱ge̱ u̱so u̱ Edo̱m-ne̱. \c 37 \s1 Yusuhu no̱ng bo' \p \v 1 Yakubu shu̱'u̱t u̱ dak-u̱ Kan'ana, be-du̱ u̱so wa tamte̱ shu̱'u̱t-du̱ u̱r-hamu̱t. \p \v 2 Ogor-tu̱ ya'ag-u̱ Yakubu ya: \p Da-u̱ Yusuhu o̱o̱ge̱ u̱s-hak o̱p u̱s-ta'e̱r [17], wa o̱ u̱ gwat-du̱ ban-du̱ u̱t-bisa u̱ tu̱-wu̱to̱ wa ne̱, ya'ag-u̱ campa-ne̱ Biru̱ha u̱ ya'ag-u̱ campa-ne̱ Zirpa, ne̱ta-tu̱ u̱so-u wa, se̱ wa haatu̱n u̱so e̱ rem-su̱ za so̱-se̱ u̱ mo̱ttu̱ no̱mu̱ tu̱-wu̱to̱ wa o̱o̱ge̱ u̱t-no̱m. \p \v 3 Isra cwanu̱g Yusuhu m-ze̱g ya'ag-u̱ campa-ne̱ wa be̱e̱t, remu̱ zu̱ wa matu̱k wa' u̱ da-u̱ ne̱nge̱n-u̱r wa. Isra no̱mu̱ Yusuhu to̱ggo̱-u so̱-ya. \v 4 Da-u̱ tu̱-wu̱to̱ wa hyane̱ u̱zu̱ u̱so-u e̱ ze̱k-u̱ cwan-u̱t wu̱n, e̱ gu̱gu̱m wu̱n. E̱ no̱mtu̱ wu̱n rem-u̱s so̱-se̱ da. \p \v 5 Yusuhu nom bo' da-u̱ wa ware̱ tu̱-wu̱to̱ wa ne̱ bo'u̱ wa no̱me̱, e̱ sur m-gu̱gu̱m wa. \v 6 Wa zu̱ u̱n <> \p \v 8 Tu̱-wu̱to̱ wu̱n zu̱ wu̱n, <<¿Bo̱ u̱t-sa bo̱ shu̱'u̱t faru̱k u̱-do̱mu̱ it? ¿Bo̱ u̱t-gwat u̱zu̱ bo̱ u̱t-shu̱'u̱t faru̱k-u̱ it?>> Se̱ e̱ sur m-gu̱gu̱m wu̱n remu̱ bo'u̱ wa no̱me̱ u̱ no̱m-u̱ wa waru̱ e̱ ne̱. \p \v 9 Da tase̱ sur m-no̱m o̱ko̱n bo' o̱. Wa waru̱ tu̱-wu̱to̱ bo'-u̱ o̱, wa zu̱, <> \p \v 10 Uno̱ da-o̱ wu̱n wargu̱ u̱so rò bó̱-u̱ o̱ u̱ka wa wartu̱ o̱r-u̱t wa ne̱, se̱ u̱so wu̱n hagu̱sse̱ wu̱n. Wa zu̱ wu̱n, <<¿Bo̱ m-hyan u̱zu̱ ino̱ ró u̱-me̱ ne̱ u̱ tu̱-wu̱to̱ ró ne̱ it-u̱ u̱t-haan it he̱ u̱t-jwu̱n u-dak u̱-shu̱ ró?>> \v 11 Se̱di tu̱-wu̱to̱ Yusuhu o̱ u̱r-shu̱b, u̱so wu̱n hu̱ u̱s-dorog u̱zu̱, yan-o̱ bo'u̱ no̱ o̱o̱ge̱ u̱t-zu̱. \s1 Tu̱-wu̱to̱ Yusuhu // bu̱pu̱ste̱ wa \p \v 12 De̱ku̱n ho̱-de̱ o̱r-u̱t wu̱n o̱ u̱ gwat-du̱ ban-du̱ u̱t-bisa tu̱ u̱so e̱ u̱ She̱ke̱m. \v 13 Isra zu̱ Yusuhu, <> \p Wa zu̱ wu̱n, <> \p \v 14 Se̱ u̱so u̱n zu̱ wu̱n, <> Yakubu tom Yusuhu du̱gu̱ fu̱g-yu̱ He̱bro̱n m-ha Gas-u̱ She̱ke̱m. \p Da-u̱ Yusuhu teye̱ bo̱-u̱ She̱ke̱m, \v 15 waku̱n ne̱t wa hyen wu̱n u̱t-riig u̱r-do̱g wa shit wu̱n, wa zu̱ wu̱n, <<¿Yan-o̱ bo̱ o̱o̱ge̱ u̱t-goot?>> \p \v 16 Yusuhu zu̱, <> \p \v 17 Se̱ ne̱t-u̱ wa zu̱ wu̱n, < >> \p Se̱ Yusuhu dor o̱r-u̱t wa ne̱ m-ha Dotan, wa bit u̱n u̱ku̱n u̱ Dotan. \s1 Na bu̱pu̱ste̱ Yusuhu m-to̱k \p \v 18 Da-u̱ o̱r-u̱t Yusuhu hyanne̱ wa u̱ daan, e̱ nu̱p wa du̱gu̱ m-ra. Da-u̱ wa no̱mne̱ u̱t-mo̱r u̱ u̱n ne̱, u̱n gu̱g nu-u̱t u̱n u̱zu̱ u̱n ho̱ Yusuhu. \v 19 U̱n zu̱ o̱r-u̱t u̱n ne̱, <> \p \v 21 Da-u̱ Rube̱n ho̱ge̱ no̱m-u̱ u̱n o̱ u̱t-sa u̱t-no̱m, wa su̱ wa ruut wu̱n du̱gu̱ kom-u̱t u̱n, Rube̱n zu̱ u̱n, <> Rube̱n zu̱u̱g iya remu̱ u̱zu̱ wa ruut te̱ wu̱n m-yasa du̱gu̱-du̱ e̱ u̱ wa muut wu̱n u̱du̱ u̱so wu̱n. \p \v 23 Da-u̱ Yusuhu teene̱ be-du̱ o̱r-u̱t wa ne̱ o̱tte̱, se̱ e̱ kemu̱sse̱ to̱ggo̱-u so̱-ya yu̱ wu̱n o̱tte̱ m-wa e̱ host ya. \v 24 Se̱ u̱n ku̱b wa, u̱n guns wa u̱ me̱n-tu̱ u̱r-dù du̱ zatte̱ m-bu̱ da, bu̱-mu̱ zaar de̱ da. \p \v 25 U̱n o̱ u̱ shu̱'u̱t u̱ re̱-du̱ no̱m u̱t-re̱, se̱ u̱n jaku̱s is u̱n hyan ban-du̱ Isma'iru-ne̱ a-u-ce̱rpa-ne̱, e̱ o̱o̱n du̱gu̱ Giriyad. E̱ gakku̱n rakum-u̱ e̱ cwu̱-tu̱ wu̱s u-haku̱n ne̱ u̱t-go̱ u̱t-go̱, u̱ no̱o̱g-mu̱ mu̱r ne̱, e̱ o̱ do̱m-u̱ u-fu̱n u̱ hu̱u̱tu̱ to̱ u̱ Masar u̱t-bab. \p \v 26 Yahuda zu̱ hu̱no̱-u̱t wa, <<¿Yan swu̱rmo̱ in do̱'e̱ u̱t-kwu̱m a in ho̱o̱n o̱r-u̱ in tu̱msu̱ in taku̱s hyu̱-m wa? \v 27 Haanu̱n, in bu̱pu̱s wu̱n u̱du̱ ne̱t-u̱ Isma'iru-ne̱. A in o̱ m-tam wu̱n da, ba shu̱'u̱te̱ o̱r-u̱ in wa u o̱ye̱. War-u in o̱ u̱ hyu̱-m in ne̱.>> O̱r-u̱t wu̱n ees u̱ no̱mu̱ wu̱n waru̱ e̱ ne̱. \p \v 28 Da-u̱ ne̱tu̱ u-ce̱rpa tu̱ Midiya-ne̱ ne̱ haane̱, tu̱-wu̱to̱ Yusuhu rwu̱tu̱n wa du̱gu̱ ut-u̱ u̱r-dù. E̱ bu̱pu̱s wa u̱du̱ ne̱t-u̱t to̱ kwam-u̱t pus-to̱ shik u̱r-shik [20], na ku̱b wa m-cwa u̱ Masar. \p \v 29 Da-u̱ Rube̱n barme̱ u̱ be-du̱ du-u̱r re̱ wa hyanu̱g Yusuhu da, se̱ wa kemu̱sse̱ cwu̱-tu̱ u-war u̱ wa u̱ remu̱ namu̱ jab. \v 30 Wa aru̱k m-mu̱ u̱du̱ o̱r-u̱t wa ne̱ wa zu̱ e̱, <> \p \v 31 Se̱ o̱r-u̱t Yusuhu ho gobor-du̱ u-gwaar, e̱ guns to̱ggo̱-u Yusuhu hyu̱-mu̱ u-gwaru̱ mo̱. \v 32 U̱n ku̱b to̱ggo̱-u so̱-ya ya u̱n muutu̱ u̱so u̱n tu̱msu̱ u̱n zu̱, <> \p \v 33 Wa nu̱p ya. Wa zu̱, <> \p \v 34 Yakubu kemu̱sse̱ to̱ggo̱-yu̱ u-waru̱ wa. Wa wu̱ cwu̱-tu̱ ko̱se̱-du̱ namu̱ jab wa no̱m m-roog u-tát wa o̱ dorog-u̱s Yusuhu. \v 35 Yaag-u̱ wa be̱e̱t e̱ haan e̱ ru̱stu̱ wa jab, se̱di e̱ kerge̱ ru̱stu̱ jab-u̱ wa da. Wa zu̱, <> Se̱ wa nom u̱s-kan u̱ remu̱ Yusuhu. \p \v 36 Da tase̱, ne̱t-tu̱ Midiya-ne̱ e̱ bu̱pse̱ Yusuhu u̱du̱ Potipa wu̱ o̱o̱ge̱ u̱ te̱k-u̱ i-yate̱ Faru̱k-u̱ Masar, Po̱tipa wa o̱o̱ge̱ yu̱-Yat-ya e'-du̱ pyu̱. \c 38 \s1 Yahuda e̱ Tamar \p \v 1 U̱ da-u o̱, Yahuda yage̱ tu̱-wu̱to̱ wa u̱ tu̱-dimu̱ wa ne̱. Wa do̱'e̱ wa shu̱'u̱t u̱du̱ waku̱n campa wa wu̱ bo̱-u̱ Aduram na zu̱ wa Hira. \v 2 Ku̱na Yahuda hyente̱ gwu̱p ne̱t-u̱ Kan'ana wa'-u̱ Shuwa. Yahuda gu̱ wa wa roog u̱ wa ne̱. \v 3 Wa no̱m u̱t-me̱n wa mu̱t ya-du̱ u̱r-campa, na te̱'e̱ wa u̱r-dim Er. \v 4 Wa sur m-no̱m u̱t-me̱n wa mu̱t ya-du̱ u̱r-campa na te̱'e̱ wa u̱r-dim Onan. \v 5 Wa mu̱t tu̱msu̱ ya-du̱ u̱r-campa wa te̱'e̱ de̱ u̱r-dim Shera. U̱ da-u̱ Yahuda o̱ Kezib da-u o̱ wa matu̱ Shera. \p \v 6 Yahuda no̱ngu̱ mat-du̱ u-shu̱ wa Er u̱r-gu̱, na zu̱ ne̱ta wa Tamar. \v 7 Se̱di Er, mat-du̱ u-shu̱ Yahuda, ne̱t-u̱ yo̱-wa wa u̱du̱ Yawe; se̱ Yawe ho wa. \p \v 8 Se̱ Yahuda zu̱ Onan, <> \v 9 Se̱di Onan nu̱p u̱zu̱ ya'ag-u̱ e̱ za shu̱'u̱tu̱ ya'ag-u̱ wa da; da-u̱ wa o̱o̱ge̱ m-roog u̱ ne̱ta yu̱-wu̱ya wa ne̱, se̱ wa daas u̱t-bas u-dak u̱ taas wa matu̱ yu̱-wu̱ya wa yaag da. \v 10 Se̱di no̱m-u̱ wa no̱me̱ shu̱'u̱te̱ no̱m-u yo̱-o̱ u̱du̱ Yawe; se̱ wa ku̱b fat-u̱r rò. \p \v 11 Yahuda zu̱ Tamar ku̱mu̱ wa, <> Wa no̱ng iya remu̱ zu̱ wa no̱ng u̱s-dorog u̱zu̱, <> Se̱ Tamar aru̱k m-mu̱ wa shu̱'u̱t u̱ bu-u̱ u̱so wa. \p \v 12 Da-u̱ hak-su̱ no̱me̱ u-tát ne̱ta Yahuda, gwu̱p-u̱ Shuwa, maru̱g. Da-u̱ Yahuda tase̱ namu̱ jab, wa do̱'e̱ u̱ Timna, u̱du̱ ne̱t-tu̱ o̱o̱ge̱ o̱rru̱ can-tu̱ ca wa, u̱ hu̱u̱b-u̱ wu̱n ne̱ Hira ne̱tu̱ Aduram wa do̱'e̱ u̱ wu̱n ne̱. \p \v 13 Da-u̱ na waru̱ Tamar, <> \v 14 Tamar nak u̱zu̱ Shera rogomte̱, se̱di o̱kon no̱mo̱ zaar u̱ na nome̱ u̱zu̱ u̱ wa haan wa ga wa da. Remu̱ iya wa host cwu̱-tu̱ u̱t-bomos wa ho̱bo̱gse̱ hi-u̱r wa u-ge̱re̱ remu̱ wa e̱ngu̱sse̱ hi-u̱r wa. Se̱ Tamar shu̱'u̱t u̱ kit u-fu̱n yu̱ na tote̱ me̱ bo̱-u re̱k-o̱ u̱ na zu̱ye̱ Enayim, yu̱ o̱o̱ge̱ do̱m-u̱ fu̱n-yu̱ ha-mu̱ Timna. \p \v 15 Da-u̱ Yahuda hyane̱ wu̱n, wa ku̱b u̱zu̱ wa-u-as wa, remu̱ u̱zu̱ wa ho̱gopte̱ shu̱-u wa u-ge̱re̱. \v 16 Wa nak u̱zu̱ ku̱mu̱ wa da, wa do̱'e̱ u̱du̱ wa u̱ kit-u̱ fu̱n. Wa zu̱, <> \p Se̱ Tamar zu̱, <<¿Yan o̱ bo̱ de̱ ya'u̱ me̱ u̱ bo̱ roogte̱ u̱-me̱ ne̱?>> \p \v 17 Se̱ wa zu̱, <> \p Tamar zu̱, <<¿O̱ko̱n o̱ro u̱ bo̱ do̱'e̱ ya'u̱ me̱ u̱ do̱'e̱ u̱t-shu̱'u̱t u̱s-nap kanda bo̱ to̱mtu̱n me̱ u-gwaar?>> \p \v 18 Wa zu̱, <<¿Yan go̱-du̱ u̱s-nap se̱ bo̱ u̱t-sa?>> \p Tamar zu̱ wu̱n, <> Se̱ wa yase̱ to̱ u̱du̱ wu̱n. Se̱ Yahuda roog u̱ wu̱n ne̱, se̱ Tamar nom u̱t-me̱n du̱gu̱-du̱ wu̱n. \v 19 Da u̱n tase̱, Tamar yu̱ne̱ m-mu̱, wa hast ge̱rre̱-yu̱ wa ho̱pse̱, se̱ wa wu̱ cwu̱-tu̱ u̱t-bomos wa. \p \v 20 Da tase̱ Yahuda tom hu̱u̱b-u̱ wa Hira ne̱tu̱ Aduram u̱ ya-u gwaar ne̱, u̱ remu̱ wa kabtu̱n no̱m-tu̱ wa yase̱ ne̱ta-u ya, se̱di Hira hyanu̱g Tamar da. \v 21 Se̱ wa shit campa-ne̱ i o̱o̱ge̱ u̱ku̱n, wa zu̱, <<¿He̱ne̱ o̱ kaar-yu̱ be-du̱ m-gir yu̱ o̱o̱ge̱ u̱ ana o̱tte̱, kaar-yu̱ nome̱ u̱t-huuk u̱ Enayim u̱ kit u-fu̱n?>> \p E̱ zu̱ wu̱n, <> \p \v 22 Se̱ wa mu u̱du̱ Yahuda, wa zu̱, < >> \p \v 23 Yahuda zu̱, <> \p \v 24 Da pyaat-su̱ u̱s-tu̱t arke̱, na waru̱ Yahuda, <> \p Yahuda zu̱, <> \p \v 25 Da-u̱ na rwu̱tu̱n Tamar u̱ remu̱ na hoot wa, se̱ wa no̱m to̱m u̱du̱ ku̱mu̱wa u̱zu̱, <> \p \v 26 Se̱ Yahuda baku̱s no̱m-u̱t to̱. Wa zu̱ iya o̱ <> Wa swu̱ru̱g m-roog u̱ wu̱n ne̱ tu̱msu̱ da. \p \v 27 Da da-u̱ u̱r-mat no̱me̱, se̱ Tamar mu̱t ya-u̱t-zwar yu̱r. \v 28 Da-u̱ wa o̱o̱ge̱ u̱r-mat, wa-gan rwu̱tu̱n ko̱m-u wa u̱-do̱; Se̱ wu̱ o̱o̱ge̱ u̱ mastu̱ wu̱n wa ku̱b u-randi wa gagu̱ wa u̱r-kwaz-du̱ u-kom. Wa zu̱, <> \v 29 Se̱di da-u̱ wa haste̱ ko̱mu wa, oru̱ wa bu̱ m-rwu̱u̱n. Wa mastu̱ wu̱n zu̱, <> Se̱ wa te̱'e̱ wa u̱r-dim Pe̱re̱z. \v 30 Du̱-dim rwu̱u̱n u̱ randi-u jaz-ya ne̱ m-gag u̱ kom-u wa, na zu̱ wa Ze̱ra. \c 39 \s1 Yusuhu u̱ ne̱ta Potipa ne̱ \p \v 1 Da tase̱, ko̱-du̱ Isma'iru-ne̱ e̱ ku̱b Yusuhu m-ha u̱ Masar. Ku̱na Potipa o̱o̱t-u̱n Yusuhu du̱gu̱-du̱ u̱n. Potipa ne̱t-u̱ Masar wa wu̱ o̱o̱ge̱ u̱ te̱k-u̱ i-yate̱ Faru̱k tu̱msu̱ yu̱-Yat-ya yu̱ u̱r-e' wu̱ no̱me̱ e'-du̱ faru̱k. \p \v 2 Yawe o̱ u̱r-kot u̱ Yusuhu ne̱. Da-u̱ wa o̱o̱ge̱ u̱ shu̱'u̱t u̱ bu-u̱ yu̱-Yat-ya wa ne̱tu̱ Masar, wa shu̱'u̱t wa re̱-du̱ u̱r-ko̱rro̱ u̱ no̱m-u̱ wa o̱ u̱t-no̱m u-be̱e̱t. \v 3 Potipa hyanu̱g u̱zu̱ Yawe u-Ru̱ o u̱r-koto u̱ Yusuhu ne̱, remu̱ zu̱ wa yaag Yusuhu re̱-du̱ u̱r-ko̱rro̱ u̱ no̱m-u̱ wa o̱ u̱t-no̱m u-be̱e̱t. \v 4 Yusuhu kum hyu̱-m pus-mo̱ u̱du̱ Potipa wa no̱m u̱r-so̱ u̱ wa ne̱. Wa wu̱ Yusuhu shu̱'u̱t wa-gwat-du̱ bu-u wa u̱ no̱mu̱ wa otte̱ ne̱ u-be̱e̱t. \v 5 Du̱gu̱ da-u o̱ Potipa wu̱ Yusuhu wa shu̱'u̱t yu̱-Yat-ya bu-u wa u̱ no̱mu̱ wa o̱tte̱ ne̱ u-be̱e̱t, Yawe wa'agu̱ bu-u ne̱t-u̱ Masar Potipa nu-u so̱-o̱ u̱ rem-u Yusuhu. No̱m-tu̱ u-bu wu̱n u̱t-be̱e̱t to̱ hu̱ m-da ho̱n-ho̱n, u̱ no̱m-tu̱ u̱r-to̱mu̱ wu̱n ne̱, u̱ bisa-tu̱ u-bu ne̱ to̱ hu̱ u̱ re̱-u̱ u-shu̱. \v 6 Potipa yasu̱ gwat-du̱ no̱m-tu̱ wa o̱tte̱ u̱t-be̱e̱t, ko̱-uyan shu̱'u̱t u̱ kom-u̱t Yusuhu. Potipa ruus-u̱ fu̱n-u̱ ko̱-uyan u-be̱e̱t. Ga-du̱ u̱t-re̱ de̱ Potipa do̱te̱ u no̱m-du̱ u̱s-dorog u̱ warre̱. \p Yusuhu o̱tte̱ u-ma u-war u̱ so̱-o̱ u zwarru̱ m-hyan u̱ zwarru̱ u-shu̱ ne̱. \v 7 Remu̱ iya, da o̱ku̱n da-o̱ no̱me̱ ne̱ta Potipa got war-u Yusuhu wa he̱e̱se̱ cwan-u̱t Yusuhu. De̱ku̱n ho̱-de̱ wa zu̱ wa, <> \p \v 8 Yusuhu gu̱gu̱m, wa zu̱ ne̱ta yu̱-Yat-ya wa, <> \v 10 Ne̱ta-u ya re u-shu̱ no̱mu̱ Yusuhu u̱s-rem ko̱-uyan ho̱-de̱, Yusuhu gu̱gu̱m wa roog u̱ wu̱n ne̱, ko wa dapu̱rse̱ wu̱n. \p \v 11 De̱ku̱n ho̱-de̱ Yusuhu cwaag u-bu remu̱ wa no̱m-u̱t ank-mu̱ u-bu, u̱ te̱k-u̱ to̱k-ne̱ waku̱n zaar u-bu da. \v 12 Se̱ ne̱ta-u ya shipis to̱ggo̱-u Yusuhu. Wa zu̱, <> Yusuhu ru m-so̱m u̱-do̱, se̱di wa yage̱ to̱ggo̱-u wa u̱ kom-u̱t wu̱n. \p \v 13 Da-u̱ wu̱n hyane̱ Yusuhu somo̱g, wa yage̱ kus-tu̱ m-wa u̱ wa u̱du̱ wu̱n wa aru̱k m-so̱m m-rwu̱ u̱-do̱, \v 14 se̱ ne̱ta-u ya fog to̱k-ne̱ u-bu wa. Wa zu̱ u̱n, <> \p \v 16 Wa cin to̱ggo̱-yu̱ u-war u̱ Yusuhu se̱ da-u̱ yu̱-Yat-ya wa mu̱u̱ne̱. \v 17 Se̱ wu̱n ware̱ campa rò no̱mu̱ no̱me̱, u̱zu̱, <> \p \v 19 Da-u̱ yu̱-Yat-ya Yusuhu ho̱ge̱ no̱mu̱ ne̱ta wa ware̱, u̱zu̱ iya o̱ to̱k-u̱ wa nomte̱ ne̱ta wa, se̱ Potipa no̱m jab so̱k. \v 20 Se̱ yu̱-Yat-ya Yusuhu hu̱u̱t wa u̱ bu m-to̱k be-du̱ faru̱k cinte̱ i no̱me̱ wa u̱t-ba'as, wa shu̱'u̱t u̱r-kot u̱ to̱k-ne̱. \p \v 21 Yawe o̱ u̱r-kot u̱ Yusuhu ne̱ u̱ bu-u̱ m-to̱k, wa ko̱se̱ wa u̱t-cwan, wa kum hyu̱-m pusmo̱ u̱du̱ wa e'-du̱ bo̱-u̱ m-to̱k. \v 22 Yu̱-Yat-ya a e'-du̱ bu-u̱ m-to̱k yasu̱ Yusuhu gwadu̱ a-bu-u̱ m-to̱k, ko̱-uyan o̱ na o̱ u̱t-no̱m Yusuhu wa o̱ yu̱-Yat-ya. \v 23 Yu̱-Yat-ya a-bu-u̱ m-to̱k yage̱ ko̱-uyan u̱ kom-u̱t Yusuhu. Yawe o̱ u̱r-kot u̱ Yusuhu ne̱, wa yaag wa re̱-du̱ u̱r-ko̱rro̱ u̱ bu-u̱ m-to̱k. \c 40 \s1 Yusuhu wargu̱ a-bu-u̱ m-to̱k ne̱ // yu̱r bo'-su̱ e̱ no̱me̱ \p \v 1 Da-u̱ o̱ko̱n da-o̱ arke̱, se̱ to̱k-ne̱ Faru̱k-u̱ Masar yu̱r no̱m no̱m-u̱ nase̱ faru̱k jab. Yu̱-Yat-ya ya-du̱ faru̱k no̱mtu̱ u̱t-swa u̱ yu̱-Yat-ya zwa-u̱ wa u̱r-be̱re̱di ne̱ e̱ be̱e̱t e̱ no̱mu̱ yu̱-Yat-ya e̱ no̱m-u̱ na-su̱ Faru̱k-u̱ Masar jab. \v 2 Se̱ Faru̱k-u̱ Masar naas jab so̱k u̱ remu̱ i-yate̱ wa ne̱ yu̱r, yu̱-Yat-ya ya-du̱ faru̱k no̱mtu̱ u̱t-swa u̱ yu̱-Yat-ya zwa-u̱ wa u̱r-be̱re̱di ne̱. \v 3 Wa tage̱ e̱ u̱ bu-u̱ yu̱-Yat-ya a-gwat-du̱ bu-u m-to̱k ne̱ u̱ be-du̱ Yusuhu o̱tte̱ tage̱. \v 4 Yu̱-Yat-ya a-gwat-du̱ bu-u̱ m-to̱k wu̱' Yusuhu wa shu̱'u̱t wa-gwat-du̱ u̱n. \p Da-u̱ u̱n o̱o̱ge̱ me̱ bu-u̱ m-to̱k u-da u-tát. \v 5 M-gyu̱p m-gan, yu̱-Yat-ya ya-du̱ faru̱k no̱mtu̱ u̱t-swa u̱ yu̱-Yat-ya zwa-u̱ wa u̱r-be̱re̱di ne̱ e̱ nom bo' u-da u-gan bu-u̱ m-to̱k, bo' u̱n be̱e̱t ko̱wan o̱ mu̱ wa sha-mo̱. \p \v 6 Da-u̱ Yusuhu haane̱ u̱du̱ u̱n u̱r-wu̱n, wa hyen u̱zu̱ u̱n o̱ namu̱ jab. \v 7 Yusuhu shit i-yate̱ i o̱ m-to̱k u̱du̱ Faru̱k-u̱ Masar, i o̱ye̱ u̱r-kot u̱ wa ne̱ u̱ bu-u̱ m-to̱k-u̱ yu̱-Yat-ya wa. Wa zu̱ e̱, <<¿Yan-o̱ no̱ o̱tte̱ u̱ na-su̱ shu̱u̱t no̱ inya?>> \p \v 8 E̱ zu̱ wu̱n, <> \p Se̱ Yusuhu zu̱ u̱n, <> \p \v 9 Yu̱-Yat-ya ya-du̱ faru̱k no̱m-tu̱ u̱t-swa waru̱ Yusuhu bo'-u̱ wa no̱me̱, wa zu̱, <> \p \v 12 Yusuhu zu̱ wu̱n, <> \p \v 16 Da-u̱ wu̱ zwa-u̱ Faru̱k u̱t-be̱re̱di ho̱ge̱ zu̱n-m so̱mo̱ mu̱ na ya'e̱ wa ya-du̱ faru̱k no̱mtu̱ u̱t-swa u̱ bo'-u̱ wa, se̱ wa zu̱ Yusuhu, <> \p \v 18 Yusuhu zu̱, <> \p \v 20 U̱ ho̱-du̱ u̱r-tu̱tu̱rse̱, de̱ o̱ye̱ ho̱-du̱ baku̱s-du̱ mat-u̱r Faru̱k-u̱ Masar ne̱, wa zo̱ngte̱ i-yate̱ wa u̱r-mo̱ro̱g. Se̱ wa rwu̱u̱tu̱n wa yu̱-Yat-ya ya-du̱ faru̱k-u̱ no̱m-tu̱ u̱t-swa, u̱ yu̱-Yat-ya zwa-u̱ faru̱k u̱r-be̱re̱di ne̱, wa haatu̱n e̱ u̱ shu̱ ne̱nge̱n-u̱t wa. \v 21 Se̱ wa muut yu̱-Yat-ya ya-du̱ faru̱k no̱m-tu̱ u̱t-swa u̱ o̱g-du̱ wa o̱tte, ko̱wa u̱t-re̱ u-shu̱ u̱ ya-du̱ Faru̱k-u̱ Masar m-bu̱ u̱ kom-u wa. \v 22 Tu̱msu̱ Faru̱k-u̱ Masar tu̱r yu̱-Yat-ya a zwa-du̱ u̱t-be̱re̱di u-ho u̱-do̱m u-te u̱ka Yusuhu wartu̱ u̱n da-u̱ wa o̱o̱ge̱ ya-du̱ u̱n m-zu̱n. \p \v 23 M-ha iya ne̱ yu̱-Yat-ya ya-du̱ faru̱k no̱m-tu̱ u̱t-swa baku̱ste̱ u̱ Yusuhu ne̱ da, wa ku̱u̱s u̱t-to̱ wa ne̱. \c 41 \s1 Bo'-u̱s Faru̱k-u̱ Masar \p \v 1 Da-u̱ shu̱-du̱ hak-su̱ u̱s-yu̱r arke̱, Faru̱k-u̱ Masar nom bo', u̱zu̱ wa o̱ ees u̱ kit-u̱ gi-yu̱ Niru. \v 2 Da-u̱ na' ta'er, i o̱ye̱ m-yar ne̱, u̱t-birig ne̱, rwu̱u̱n du̱gu̱ gi-yu̱ Niru. E̱ he̱e̱se̱ tu̱du̱ gwa-tu̱ o̱ye̱ u̱-kit u-gi. \v 3 Se̱ e̱ke̱n na'-e̱ ya ta'er za u̱t-birig, m-ga ne̱ za so̱-ye̱, e̱ rwu̱u̱n tu̱msu̱ du̱gu̱ gi-yu̱ Niru. E̱ ees u̱ dim-u̱ na' ta'er i o̱tte̱ u̱t-birig ne̱ dap-u̱s u-gi. \v 4 Se̱ na' i m-ga i za so̱-ye̱ toromse̱ na' u̱t-birig. Da-u o̱ Faru̱k-u̱ Masar zu̱te̱. \p \v 5 Tu̱msu̱ roog-mu̱ kos wa. Wa sur m-no̱m bo' u-yu̱ru̱mse̱, ro̱p-tu̱ hyu̱ u̱t-ta'er, tu̱ so̱-to̱ sok tu̱ shu̱u̱se̱ yaag sok, to̱ cwu̱n u̱-do̱mu̱ kamb-yu̱ u-hyu u-gan. \v 6 U̱ dim-u̱ u̱n, se̱ke̱n kamb-su̱ hyu̱ se̱ u̱s-ta'er se̱ apu̱n, su̱ za u̱t-birig. Da-u̱ mya-mu̱ udo̱m fu̱rne̱, se̱ ro̱p-tu̱ hyu̱ to̱ ryamu̱sse̱, to̱ gu̱u̱s. \v 7 Ro̱p-tu̱ hyu̱ to̱ tu̱ za u̱t-birig to̱ toromse̱ ro̱p-tu̱ hyu̱ u̱t-ta'er tu̱ m-yar, tu̱ shu̱se̱ yaag. Se̱ Faru̱k-u̱ Masar zu̱te̱; wa hyen u̱zu̱ bo' o̱. \p \v 8 Se̱ u̱r-wu̱n, jab-u̱ Faru̱k-u̱ Masar nu̱u̱s. Se̱ wa tom na fagnu̱ wa a-u-gwat-ne̱ u̱ a-m-nap-ne̱ i dak-u̱ Masar be̱e̱t. Se̱ wa waru̱ e̱ bo'-u̱s wa. Na kwu̱mu̱g wu̱ waru̱ wa nu-du̱ bo'-u̱s se̱ da. \p \v 9 Da-u o̱ yu̱-Yat-ya ya-du̱ Faru̱k-u̱ Masar no̱m-tu̱ u̱t-swa zu̱ye̱, <> \p \v 14 Da-u̱ faru̱k ho̱ge̱ iya, wa tom to̱k-ne̱, na fagu̱n Yusuhu. E̱ do̱'e̱ e̱ fagu̱n Yusuhu, du̱gu̱ bu-u̱ m-to̱k. Da-u̱ Yusuhu tase̱ u-o̱r se̱ wa wu̱ to̱ko̱n kus-to̱, wa aru̱k m-cwa wa ees u̱-shu̱ Faru̱k-u̱ Masar. \p \v 15 Faru̱k-u̱ Masar zu̱ Yusuhu, <> \p \v 16 Yusuhu zu̱ Faru̱k-u̱ Masar, <> \p \v 17 Se̱ Faru̱k-u̱ Masar zu̱ Yusuhu, <> \p \v 25 Yusuhu zu̱ Faru̱k-u̱ Masar, <> \s1 Faru̱k-u̱ Masar wa'ag Yusuhu // yu̱-Yat-ya u̱ dak-u̱ Masar \p \v 37 Rem-u̱s se̱ nom Faru̱k-u̱ Masar u̱r-zwar u̱ tu̱-yat-to̱ wa ne̱. \v 38 Faru̱k-u̱ Masar zu̱ tu̱-yat-to̱, <<¿Inu̱ kwu̱mu̱ ne̱t go̱-du̱ wa wu̱ o̱tte̱ Yar u-Ru̱?>> \p \v 39 Faru̱k-u̱ Masar zu̱ Yusuhu, <> \p \v 41 Faru̱k-u̱ Masar zu̱ Yusuhu, <> \v 42 Se̱ Faru̱k-u̱ Masar host kwaat-yu̱ u̱t-komu̱ wa, wa wa'-u̱ Yusuhu ya u-jo̱-u, tu̱msu̱ wa wa'-u̱ Yusuhu cwu̱-u̱t so̱-to̱. Tu̱msu̱ faru̱k wa'-u̱ wu̱n re̱ge̱z shik yu̱ u-kwam yu̱ bu̱-mu̱ u̱t-ro u̱ ge̱ksu̱ wa. \v 43 Faru̱k-u̱ Masar zo̱nge̱ Yusuhu wa sak u̱-do̱mu̱ ke̱ke̱-yu̱ u-jwaak ka wa u̱r-se̱ge̱ wa, remu̱ wa shu̱'u̱t wa u̱r-se̱ge̱ faru̱k. Se̱ ne̱t-tu̱ yu̱ne̱ u̱t-jar u̱zu̱, <> Na wa'ag Yusuhu wa shu̱'u̱t yu̱-Yat-ya dak-u̱ Masar u-be̱e̱t. \p \v 44 Se̱ Faru̱k-u̱ Masar zu̱ Yusuhu, <> \v 45 Faru̱k-u̱ Masar wa'-u̱ Yusuhu dim-u̱r po-de̱ na zu̱ Zapena-Paneya. Se̱ wa yu̱ Yusuhu Asenat gwu̱p-u̱ Potipara u̱r-gu̱ wa-to̱o̱g bo̱-u̱ O̱n. Yusuhu aru̱k m-cwa dak-u̱ Masar u-be̱e̱t, u̱ wa shu̱'u̱t ne̱ta wa. \p \v 46 U̱ da-u o̱ Yusuhu o̱ u̱s-hak u̱r-shik-u̱ o̱p [30], da-u̱ wa cwaye̱ u̱ no̱mu̱ Faru̱k-u̱ Masar m-ank. Remu̱ wa no̱m-u̱t ank-m wa, wa yage̱ u-pada u̱ faru̱k m-caw dak-u̱ Masar. \v 47 Da u̱ hak-su̱ u̱s-ta'e̱r no̱me̱ su̱ no̱m-u̱t-re̱ no̱m u̱t-re̱ no̱m u-tát u-dak u-be̱e̱t. \v 48 Yusuhu kargu̱sse̱ no̱m u̱t-re̱ u̱ hak-su̱ u̱s-ta'e̱r su̱ no̱m-u̱t-re̱ u̱ dak-u̱ Masar. Tu̱msu̱ wa cin no̱m u̱t-re̱ u̱t-bo̱. Ko̱-u̱-he̱ bo̱-o̱ wa wu̱ na kargu̱sse̱ no̱m u̱t-re̱ u̱ na gwaye̱ u̱ tak-tu̱ u̱s-kit u̱t-be̱e̱t. \v 49 Yusuhu kargu̱sse̱ no̱m u̱t-re̱ u-tát, u̱ka hereg-mu̱ u-gi. Se̱ wa yage̱ u̱t-ogor remu̱ zu̱ waku̱n zaar u̱ keru̱ u̱t-ogor da. \p \v 50 Kanda hak-su̱ u̱s-me̱r u̱ teen, Asenat gwu̱p-u̱ Potipara wa-to̱o̱g-u̱ bo̱-u̱ O̱n, ne̱ta Yusuhu wa matu̱ Yusuhu yaag-u̱ campa-ne̱ yu̱r. \v 51 Yusuhu te̱'e̱ mat-du̱ u̱r-taku̱n u̱r-dim Manase. Wa zu̱, <> \v 52 Ya-du̱ u̱r-zwar du̱ u-yu̱ru̱mse̱ Yusuhu zu̱ wa Ifaramu. Wa zu̱, <> \p \v 53 Hak-su̱ u̱s-ta'e̱r su̱ no̱m u̱t-re̱ u-tát teeg u̱r-ma u̱ dak-u̱ Masar. \v 54 Se̱ hak-su̱ u̱s-ta'e̱r su̱ u̱s-me̱r taku̱n, u̱ka Yusuhu zu̱tte̱. Se̱ me̱r-su̱ haan u̱ dak-tu̱ o̱ m-gan u̱ Masar u̱t-be̱e̱t. Se̱di Masar no̱m u̱t-re̱ o̱ró. \v 55 Da-u̱ me̱r-su̱ he̱e̱se̱ Masar, ne̱t-tu̱ do̱'e̱ u̱du̱ Faru̱k-u̱ Masar e̱ no̱mu̱ wa u̱s-kan u̱zu̱ no̱m u̱t-re̱ zarra. Se̱ wa zu̱ u̱n <> \p \v 56 Da-u̱ me̱r-su̱ goone̱ ko̱he̱ne̱ u-dak u-be̱e̱t, Yusuhu tu̱ku̱s be-tu̱ no̱m u̱t-re̱ o̱tte̱. Wa babu̱ u̱n remu̱ zu̱ me̱r-su̱ no̱mu̱g u-tát Masar. \v 57 Tu̱msu̱ ne̱t-tu̱ haan du̱gu̱ dak-tu̱ u̱s-kit u̱ Masar e̱ oot no̱m u̱t-re̱ u̱du̱ Yusuhu, remu̱ zu̱ me̱r-su̱ no̱ng u-tát u-dak u-be̱e̱t. \c 42 \s1 Tu̱-wu̱to̱ Yusuhu haag u̱ dak-u̱ // Masar u̱ sa-u̱ no̱m u̱t-re̱ \p \v 1 Da-u̱ Yakubu nape̱ u̱zu̱ no̱m u̱t-re̱ o̱ro u̱ dak-u̱ Masar, wa zu̱ ya-u̱t-zwaru̱ wa, <<¿Remu-u yan o̱ no̱ o̱tte̱ u̱ shu̱'u̱t u̱ gwat-du̱ hi-du̱ war-no̱? \v 2 U̱m ho̱k u̱zu̱ no̱m u̱t-re̱ o̱ro u̱ Masar, de̱e̱n no̱ o̱o̱nu̱ in no̱m u̱t-re̱ ko̱ in u̱t-no̱m u̱r-fat, u̱ taas in mar da.>> \p \v 3 Se̱ tu̱-wu̱to̱ Yusuhu ne̱t-ne̱ o̱p e̱ aru̱k m-ha u̱ Masar, u̱ remu̱ e̱ o̱o̱tu̱n no̱m u̱t-re̱. \v 4 Se̱di Yakubu to̱mo̱g Banyamin hu̱no-u Yusuhu da, wa o̱ u̱t-ge̱r taas o̱ko̱n no̱m-u yo̱-o̱ kum wa da. \v 5 Ya-u̱t-zwaru̱ Isra yu̱ne̱ du̱gu̱ Kan'ana m-ha u̱ Masar e̱ o̱o̱tu̱n no̱m u̱t-re̱, remu̱ zu̱ me̱r-su̱ o̱ró Kan'ana sok. \p \v 6 Yusuhu wa o̱ye̱ wa-u-dak u̱ Masar. Wa o̱ wa bab-du̱ hyu̱ u̱du̱ ne̱t-tu̱ haane̱ u̱ dak-u̱ Masar u-be̱e̱t. Se̱ o̱r-u̱t Yusuhu haan, e̱ he̱ u̱ shu̱ wa u̱t-jwu̱n, e̱ kaku̱s u̱t-hi u-dak. \v 7 Da-u̱ Yusuhu hyane̱ o̱r-u̱t wa ne̱, wa nu̱p u̱zu̱ hu̱no-u̱t wa to̱. Se̱ wa nom u̱ka ham-u̱t wa wa o̱ye̱ wa no̱mu̱ u̱n u̱s-rem u̱ namu̱ jab ne̱. Wa zu̱, <<¿Du̱gu̱ he̱ne̱ no̱ rwu̱ne̱?>> \p E̱ zu̱, <> \p \v 8 Yusuhu nak o̱r-u̱t wa, se̱di e̱ baku̱ste̱ u̱zu̱ ne̱t wu̱ o̱o̱ge̱ ees u̱-shu̱ e̱ Yusuhu wa da. \v 9 Yusuhu baku̱s bo'-u̱ wa no̱me̱. Wa zu̱ u̱n, <> \p \v 10 E̱ zu̱ wa, <> \p \v 12 Yusuhu zu̱ u̱n, <> \p \v 13 Se̱ e̱ zu̱ wu̱n, <> \p \v 14 Yusuhu zu̱ u̱n, <> \v 17 Se̱ Yusuhu wu̱ u̱n u̱ bu-u m-to̱k m-roog u̱t-tu̱t. \p \v 18 U̱ ho̱-du̱ u-tu̱tu̱rse̱, Yusuhu zu̱ u̱n, <> E̱ ees e̱ nom iya. \p \v 21 Se̱ e̱ zu̱ hi-du̱ war-e̱, <> \p \v 22 Rube̱n zu̱, <<¿U̱m wargu̱ no̱ u̱zu̱ a no̱ no̱mu̱ wa'-u̱ wa o̱ko̱n da? No̱ gu̱gu̱m ho̱g-du̱ me̱. Tu̱msu̱ to̱p-u̱ no̱m-u̱ in no̱mu̱ wa na o̱ no̱mu̱ in.>> \v 23 U̱n nak u̱zu̱ Yusuhu o̱ ho̱gu̱ u̱n da, u̱ remu̱ zu̱ a wa o̱ u̱s-rem u̱ u̱n ne̱ waku̱n o̱ u̱t-bargu̱sse̱ u̱t-war. \p \v 24 Se̱ Yusuhu hast shu̱-u wa u̱-kit, wa hu̱ u̱s-kan. Tu̱msu̱ se̱ wa byu̱ru̱n u̱du̱ u̱n wa no̱mu̱ u̱n u̱s-rem. Wa umus Simiyo̱n du̱gu̱ me̱ u̱n wa wu̱' na gu̱ku̱s wa u̱ hyan-mu̱ is-u̱ u̱n. Na hu̱u̱t wa u̱ bu-u̱ m-to̱k. \s1 Tu̱-wu̱to̱ Yusuhu // mu̱gu̱n u̱ Kan'ana \p \v 25 Yusuhu ye u-nu u̱zu̱ na shu̱u̱s ba-tu̱ tu̱-wu̱to̱ wa ne̱ u̱ hyu̱, tu̱msu̱ na muutu̱ ko̱wan ko̱nko̱ shik-u̱ wa u̱ ba-u̱r wa. Wa zu̱ na ya u̱n no̱m u̱t-re̱ u̱n de̱ u̱t-re̱ u̱-fu̱n. Iya o̱ na no̱m-tu̱ u̱n. \v 26 Se̱ u̱n gagu̱ janka u̱n ba-tu̱ hyu̱, se̱ u̱n aru̱k, u̱n dor u-fu̱n m-mu̱. \p \v 27 Be-du̱ u̱n eeste̱ remu̱ u̱n roogte̱ m-gyu̱p, wa-gan upus ba-u̱r wa u̱ remu̱ wa ye'et u-janka no̱m u̱t-re̱, Se̱ wa bit ko̱nko̱ shik-u̱ wa do̱m-u̱ ba-u̱r wa. \v 28 Wa zu̱ o̱r-u̱t wa, <> \p Se̱ jab-u̱ u̱n mor u̱n hog u-gye̱r ko̱wan bir wa got o̱r-u̱ wa, wa zu̱, <<¿Yan o̱ iya u̱ Ru̱-u̱ no̱me̱ ine̱?>> \p \v 29 Da-u̱ u̱n muye̱ u̱du̱ u̱so-u u̱n Yakubu u̱ dak-u̱ Kan'ana, u̱n waru̱ wa no̱m-u̱ no̱me̱ u-be̱e̱t. \v 30 E̱ zu̱ wu̱n, < \p \v 33 < >> \p \v 35 Da-u̱ u̱n o̱ dasu̱ hyu̱ du̱gu̱ ba-u̱t u̱n, se̱ ko̱wan hyen shik-u̱ wa ba-u̱r wa. Da-u̱ u̱n u̱ u̱so u̱n ne̱ hyane̱ put-tu̱ shik, u̱n hog u-gye̱r. \v 36 U̱so u̱n Yakubu zu̱ u̱n, <> \p \v 37 Rube̱n zu̱ u̱so-u e̱, <> \p \v 38 Tu̱msu̱ Yakubu zu̱, <> \c 43 \s1 Ha-mu̱ u-yu̱ru̱mse̱ u̱ // dak-u̱ Masar \p \v 1 Me̱r-su̱ re̱g u-shu̱ u̱ no̱m-du̱ u-tát u̱ dak-u̱ Kan'ana. \v 2 M-vaste̱, Yakubu u̱ ya-u-bu wa ne̱ tase̱ re-du̱ no̱m u̱t-re̱ u̱ u̱n kabne̱ du̱gu̱ dak-u̱ Masar, Yakubu zu̱ u̱n, <> \p \v 3 Se̱di Yahuda zu̱ wu̱n, < \v 4 A mu̱ne̱ u̱zu̱ bo̱ yaag it do̱'e̱ u̱du̱ du̱-fade̱ it ne̱, it u̱ u̱t-ha it o̱o̱nu̱ bo̱ no̱m u̱t-re̱. \v 5 Tu̱msu̱ a-bo̱ zu̱ye̱ it do̱'e̱ u̱ du̱-dim-u̱ it ne̱ da, it zaar m-ha da. U̱m zu̱u̱g iya remu̱ zu̱ ne̱t-u̱ wa zu̱u̱g it, >> \p \v 6 Isra shit wa zu̱ u̱n, <<¿Ya wa'e̱ no̱ no̱mtu̱ me̱ no̱mtu̱ za so̱-to̱? ¿Yan-o̱ wa'e̱ no̱ wartu̱ ne̱t-u̱ wa u̱zu̱ no̱ o̱tte̱ du̱-dim?>> \p \v 7 E̱ shu̱s e̱ zu̱ wu̱n, < Da-u o̱ it o̱nke̱ shu̱t-du̱ wa no̱me̱ it, ¿it nak u̱zu̱ wa do̱'e̱ u̱t-zu̱, ?>> \p \v 8 Yahuda zu̱ Isra u̱so-u wa, <> \p \v 11 Se̱ u̱so-u u̱n Isra zu̱ u̱n, <> \p \v 15 Se̱ ne̱t-u̱t to̱ ku̱b nya-u̱ u̱so-u u̱n zu̱ye̱ u̱n kab, u̱ shik ne̱ i ze̱ge̱ i u̱r-taku̱n u-so u-yu̱r, se̱ e̱ ku̱b Banyamin. E̱ aru̱k m-ho̱r m-ho̱r m-ha u̱ Masar, e̱ ees shu̱ Yusuhu. \v 16 Da-u̱ Yusuhu hyane̱ Banyamin u̱ u̱n ne̱, wa zu̱ wa-gwat-du̱ bu-u wa, <> \p \v 17 Ne̱t-u̱ wa nom u̱ka Yusuhu zu̱tte̱ wa no̱m, wa toot e̱ u̱ bu-u Yusuhu. \v 18 E̱ hog u-gye̱r so̱k remu̱ zu̱ na kagu̱b e̱ m-ha u̱ bu-u Yusuhu. E̱ nom u̱s-dorog u̱zu̱, <> \p \v 19 Da-u̱ u̱n teene̱ is-u̱ bu-u Yusuhu, u̱n no̱mu̱ wa-gwat-du̱ bu-u Yusuhu u̱s-rem. \v 20 U̱n zu̱ wa, <> \p \v 23 Wa zu̱ u̱n, <> Se̱ wa rwu̱tu̱n Simiyo̱n u̱ be-du̱ u̱n o̱tte̱. \p \v 24 Wa-gwat-du̱ bu-u Yusuhu ku̱b u̱n m-ha bu-u Yusuhu. Wa ye u̱n m-bu̱ u̱n jaas u̱s-na u-bu, se̱ wa ye janka u̱n no̱m u̱t-re̱. \v 25 U̱n zo̱ng no̱mu̱ Yusuhu u-nya a wa mu̱ne̱ u-ho̱, remu̱ zu̱ u̱n ho̱k u̱zu̱ u̱n u̱ e̱ ne̱ do̱'e̱ no̱m-du̱ u-re̱ u̱r-kot. \p \v 26 Da-u̱ Yusuhu mu̱ne̱ u-bu, se̱ u̱n kabnu̱ wa nya-u̱ u̱n haane̱ u̱ o̱ne̱ u-bu, u̱n he̱ u-dak u̱-shu̱ wa. \v 27 Wa shit u̱ka u̱n o̱tte̱, se̱ wa zu̱, <<¿Re̱-o̱ u-ne̱nge̱n u̱so no̱ wu̱ no̱ waru̱ me̱? ¿Wa o̱mo̱n u̱r-fat?>> \p \v 28 U̱n shu̱s u̱n zu̱, <> Se̱ u̱n host u̱t-ka'at u̱n kaku̱s hi-u̱t u̱n u-dak u̱n yu̱ wa m-ze̱g. \p \v 29 Da-u̱ Yusuhu gwate̱ se̱ wa hyen du̱-dim-u̱ wa Banyamin, (wu̱ na mate̱ e̱ wane̱ u-ino̱ u-gan), wa zu̱, <<¿Unwa o̱ du̱-dim-u̱ no̱, wu̱ no̱ ware̱ me̱?>> Wa zu̱ Banyamin, <> \v 30 Se̱ gu̱t-du̱ u̱s-kan haan Yusuhu u̱ shu̱ o̱r-u̱t wa ne̱, se̱ wa aru̱k m-cwa u-kur u̱-me̱, wa nom u̱s-kan u̱ku̱n. \p \v 31 Da-u̱ wa tase̱ u̱s-kan, wa sa'ap u-shu̱ wa mu̱u̱n u̱du̱ u̱n. Wa garu̱g hi-u̱r wa, wa zu̱ na mo̱t no̱m u̱t-re̱. \p \v 32 Na yu̱ Yusuhu u̱-wa no̱m u̱t-re̱ o̱, na ye tu̱-wu̱to̱ Yusuhu u̱ e̱ no̱m u̱t-re̱ o̱, na yu̱ ne̱t-u̱ Masar u̱ e̱ no̱m u̱t-re̱ o̱. E̱ no̱ng iya remu̱ zu̱ ne̱t-tu̱ Masar reet u̱r-kot u̱ Ibra-ne̱ da remu̱ zu̱ no̱m-tu̱ m-'e̱ to̱ u̱du̱ ne̱t-tu̱ Masar e̱ no̱m u-re̱ ne̱t-tu̱ Ibra-ne̱. \v 33 Na shu̱gu̱sse̱ o̱r-u̱t Yusuhu u̱-shu̱ wa, ko̱wan u̱ka hak-su̱ u̱r-mat-u̱ wa, du̱gu̱ yu̱-wu̱ya u̱-haan u̱ du̱-dim, u̱n got o̱r-u̱t u̱n kowan hu̱ mu̱rimmo̱. \v 34 Yusuhu wu̱ na ya u̱n no̱m u̱t-re̱ u̱ na haatu̱n u̱ shu̱ wa. Tu̱msu̱ na yu̱ Banyamin o̱g-u̱r yadde̱ m-ze̱g du̱ ko̱wan uso̱ u-tan, se̱ u̱n re u̱n so jab gan. \c 44 \s1 Ko̱pi du̱ m-bak-u̱t // (azurpa) u̱r-ba \p \v 1 Yusuhu yu̱ wa-gwat-du̱ bu-u wa tun-to̱ bo̱r-to̱, <> \v 2 Yusuhu zu̱ wa-gwat-du̱ bu wa, <> Wa no̱m u̱ka Yusuhu zu̱tte̱ wa no̱m. \p \v 3 Da-u̱ is gase̱, na tom ne̱t-u̱t to̱ e̱ aru̱k m-mu̱ u̱ janka u̱n ne̱. \v 4 Da-u̱ u̱n arke̱ u̱n teeg m-ra u-bo̱ ne̱ sok da, Yusuhu tom wa-gwat-du̱ bu-u wa, < >> \p \v 6 Da-u̱ wa bite̱ u̱n, se̱ wa waru̱ u̱n no̱mu̱ Yusuhu zu̱ wa u-be̱e̱t. \v 7 E̱ shu̱s e̱ zu̱ wa, <<¿Yan o̱ wa'e̱ u̱so u-bu ri bo̱ u̱t-zu̱ inya? It to̱k-ne̱ ró e̱, it tamu̱g no̱m-du̱ o̱ko̱n go̱-du̱ uno̱ da. \v 8 It mu̱u̱tu̱n shik-u̱ it bite̱ u̱ ba-u̱t it da-u̱ it muye̱ Kan'ana. ¿Remu̱ yan-o̱ it do̱te̱ hiw-du̱ kwam-tu̱ shik tu̱ bu̱-mu̱ u̱t-ro u̱ tu̱ pus-to̱ ne̱ du̱gu̱-du̱ u̱so-u̱ bu-u ró? \v 9 A-bo̱ hyane̱ waku̱n u̱ ko̱k-du̱ m-bu̱ de̱ ne̱ it, ho̱ wa. Tu̱msu̱ it i kuse̱ be̱e̱t e̱ shu̱u̱t to̱k-ne̱ ró.>> \p \v 10 Ne̱t-u̱ wa zu̱, <> \p \v 11 Se̱ u̱n be̱e̱t kowan cu̱stu̱n ba-u̱r wa du̱gu̱ janka u̱n, tu̱msu̱ e̱ upus to̱. \v 12 Wa-gwat-du̱ bu-u Yusuhu he̱e̱se̱ u̱t-goot, du̱gu̱-du̱ yu̱-wu̱ya u̱ haan u̱du̱ du̱-dim. Se̱ na hyen ko̱k-du̱ m-bu̱ de̱ ba-u̱r Banyamin. \v 13 Remu̱ iya, se̱ e̱ keemse̱ kus-u̱t e̱. Tu̱msu̱ e̱ gagu̱ janka u̱t-cwu̱, e̱ bir m-mu̱ u-bo̱. \p \v 14 Da-u̱ Yahuda u̱ o̱r-u̱t wa ne̱ mu̱ne̱ u-dim, se̱ e̱ to bu-u Yusuhu. Yusuhu o̱mo̱n u̱ shu̱'u̱t, wa-gwat-du̱ Yusuhu wa waru̱ wa no̱mu̱ no̱me̱ u-be̱e̱t. Tu̱-wu̱to̱ Yusuhu ne̱ be̱e̱t e̱ he u-dak u̱-shu̱ wa. \v 15 Yusuhu zu̱ u̱n, <<¿Yan-o̱ no̱ no̱me̱ inya? ¿No̱ nak u̱zu̱ ne̱t ba me̱ u̱ napu̱ no̱mu̱ waku̱n nape̱ da?>> \p \v 16 Yahuda shu̱s, wa zu̱, <> \p \v 17 Yusuhu zu̱, <> \s1 Ko̱n-u̱s Yahuda // remu̱ Banyami \p \v 18 Yahuda haan u̱du̱ Yusuhu wa zu̱, < \v 20 It zu̱ u̱so u-bu ri, \p \v 21 < \v 23 Bo̱ zu̱ it to̱k-u̱ ne̱ ró, \v 24 Da it muye̱ u̱du̱ u̱so-u it, it waru̱ wa no̱mu̱ u̱so u-bu ri zu̱ye̱. \p \v 25 < \p \v 27 <> Du̱gu̱ da-u o̱, u̱m hyanu̱g wa da. \v 29 A no̱ kabe̱ unwa, tu̱msu̱ o̱ko̱n no̱m-o̱ kume̱ wa, no̱ wa'-u̱ hi-u̱r pus-de̱ ri de̱ ha u̱du̱ i mare̱ ne̱ u̱ remu̱ namu̱ jab.> \p \v 30 < \p \v 33 <> \c 45 \s1 Yusuhu ko̱kse̱ hi-u̱r wa u̱du̱ // tu̱-wu̱to̱ wa ne̱ \p \v 1 Yusuhu ke̱rge̱ ho̱-du̱ u̱s-ram u̱ka wa o̱tte u̱t-ho̱g da. Wa zu̱ u̱ to̱k-ne̱ wa be̱e̱t e̱ aru̱k m-rwu̱ u̱-do̱ u̱ cwar-yu̱ u̱r-be̱b. E̱ yage̱ wa u-kur u̱ tu̱-wu̱to̱ wa ne̱. Da-u o̱ wa waru̱ u̱n u̱zu̱, <> \v 2 Wa jaku̱s cwar-yu̱ u̱s-kan m-yat! Se̱ ne̱t-tu̱ Masar tu̱ o̱o̱ge̱ u̱-do̱ hog wu̱n, tu̱msu̱ u̱ ne̱t-tu̱ pyu̱-u̱ Faru̱k-u̱ Masar ne̱ e̱ hog wu̱n. \p \v 3 Yusuhu zu̱ o̱r-u̱t wa ne̱, <> E̱ kerge̱ zu̱du̱ wu̱n o̱ko̱n da, remu̱ zu̱ gye̱r-yu̱ shu̱ku̱p e̱ sok. \p \v 4 Se̱ Yusuhu zu̱ o̱r-u̱t wa, <> Da u̱n hikne̱, wa zu̱ u̱n, <> \v 5 A no̱ naas jab da ko̱ no̱ hyan na-m waku̱n da. U̱m zu̱u̱g iya remu̱ zu̱ Ru̱-o̱ ba m-haatu̱n me̱ u̱ ana remu̱ u̱m guut fat-u̱t no̱. \v 6 Na no̱ng u̱s-hak u̱s-yu̱r u̱s-me̱r u̱ da-o̱, kwu̱ku̱s u̱s-hak u̱s-tan, su̱ na za u̱r-to̱m da, na za tu̱msu̱ ket da. \v 7 Ru̱-o̱ to̱mnu̱ me̱ u̱m haan u̱-shu̱ no̱, remu̱ zu̱ na kus u̱t-ne̱t u̱-me̱ ko̱-u̱r no̱, iya o̱ fu̱n-yu̱ Ru̱-u̱ zo̱ngte̱ gwu̱du̱ no̱. \p \v 8 <> \v 9 U̱-da o̱ no̱mo̱n m-ho̱r no̱ waru̱ u̱so u-bu ri u̱zu̱ no̱mu̱ wa'-u̱ wa Yusuhu zu̱ye̱ ya, <> \p \v 12 Yusuhu zu̱ u̱n, <> \p \v 14 Wa ham-u̱t Banyamin, wa hu̱ u̱s-kan su̱ u̱r-so̱. Banyamin ham-u̱t wa tu̱msu̱ wa hu̱ u̱s-kan. \v 15 Yusuhu ham-u̱t tu̱-wu̱to̱ wa ne̱ be̱e̱t wa hu̱ u̱s-kan. Da wa tase̱ se̱, e̱ he̱e̱se̱ u̱s-rem u̱ wa ne̱. \p \v 16 Da waku̱n hu̱u̱te̱ u̱s-rem u̱du̱ pyu̱-u̱ Faru̱k-u̱ Masar u̱zu̱ o̱r-u̱t Yusuhu hagu̱n, faru̱k-u̱ ne̱t-u̱t wa ne̱ nom u̱r-so̱ sok. \v 17 Faru̱k-u̱ Masar zu̱ Yusuhu, <> \p \v 19 < Kabu̱n ke̱ke̱-yu̱ u-jwaak du̱gu̱ Masar, remu̱ no̱ kabtu̱n ya'ag-u̱ re̱k-e̱ u̱ ne̱ta-u̱t no̱ ne̱, no̱ haan u̱ u̱so-u no̱ ne̱ u̱ ana u̱ dak-u̱ Masar. \v 20 A no̱ naas jab-u̱ kwu̱m-u̱t no̱ ne̱ da, remu̱ zu̱ no̱m-u̱t so̱-to̱ tu̱ Masar to̱ do̱'e̱ u̱t-shu̱'u̱t tu̱ no̱. Rem iya, a se̱ no̱ kabgu̱n u̱t-no̱m du̱gu̱ Kan'ana da.>> \p \v 21 Yaag-u̱ campa-ne̱ Isra nom iya u̱ka faru̱k zu̱tte̱ e̱. Yusuhu yu̱' u̱n ke̱ke̱-su̱ jwaak u̱ka Faru̱k-u̱ Masar zu̱tte̱. Tu̱msu̱ wa yu̱' u̱n no̱m u̱t-re̱ u̱n do̱'e̱ u̱t-re̱ u̱-do̱mu̱ fu̱n. \v 22 Yusuhu yaag u̱n be̱e̱t kus-u̱t po-to̱, tu̱msu̱ u̱du̱ Banyamin wa yase̱ ko̱nko̱ shik u̱t-ko̱k u̱t-tu̱t [300], u̱ kus-u̱t po-to̱ ne̱ uso̱ u-tan. \v 23 Tu̱msu̱ no̱m-tu̱ wa to̱mtu̱n u̱so-u wa ya, no̱m-u̱t so̱-to̱ tu̱ Masar wa wu̱' to̱ do̱m-u̱ gob-u̱ janka o̱p. Wa yu̱' wu̱n hyu̱ u̱ u̱r-be̱re̱di ne̱ u̱ remu̱ ha-m wu̱n u̱ Masar tu̱msu̱ wa wu̱' to̱ do̱m-u̱ mangu̱ janka o̱p. \v 24 Tu̱msu̱ da u̱n o̱o̱ge̱ u̱ mo̱ttu̱ u̱r-aru̱k wa zu̱ u̱n, <> Se̱ wa tok o̱r-u̱t wa ne̱ u̱n aru̱k. \p \v 25 E̱ yage̱ Masar, e̱ aru̱k m-mu̱ u̱du̱ u̱so-u e̱ Yakubu u̱ dak-u̱ Kan'ana. \v 26 U̱n zu̱ u̱so-u u̱n, <> Se̱ jab-u̱ Yakubu yu̱ne̱ wa kerge̱ u̱s-rem da. \v 27 Da-u̱ u̱n waru̱ wa no̱m-u̱ Yusuhu zu̱ye̱ u-be̱e̱t, da-u̱ wa hyane̱ ke̱ke̱-su̱ u-jwaak su̱ wa to̱mtu̱n na kabu̱n wu̱n u̱ haan u̱ Masar, se̱ jab-u̱ u̱so u̱n Yakubu tor. \v 28 Tu̱msu̱ Isra zu̱, <> \c 46 \s1 Yakubu haag u̱ dak-u̱ Masar \p \v 1 Se̱ Isra ku̱b ko̱-uyan u̱ wa o̱tte̱ wa aru̱k m-ha u̱ dak-u̱ Masar. Da-u̱ wa teene̱ bo̱-u̱ Be̱rshe̱ba, wa no̱m ya-du̱ to̱o̱g u̱du̱ Ru̱-u̱ u̱so-u wa Ishaku. \p \v 2 M-gyu̱p Isra nom u-hyan Ru̱-u̱ no̱m u̱s-rem u̱ wa ne̱. Wa zu̱, <> \p Wa shu̱s wa zu̱, <> \p \v 3 Se̱ wa zu̱, <> \p \v 5 Da-u̱ Yakubu yage̱ bo̱-u̱ Be̱rshe̱ba, ya'ag-u̱ campa-ne̱ wu̱n ku̱b wu̱n m-ha u̱ Masar. E̱ ku̱b Isra, u̱ yaag ne̱, u̱ ne̱ta-u̱t e̱ ne̱, u̱ ke̱ke̱-su̱ u-jwaak yu̱ Faru̱k-u̱ Masar yase̱ na kabu̱n u̱n. \v 6 E̱ ku̱b na e̱ u̱ bisa-tu̱ u-bu ne̱ tu̱ e̱ kume̱ u̱ dak-u̱ Kan'ana, tu̱msu̱ Yakubu u̱ ko̱-u̱r wa ne̱ u̱r-be̱e̱t e̱ aru̱k m-ha u̱ dak-u̱ Masar. \v 7 Yakubu aru̱k m-ha u̱ Masar u̱ ya'ag-u̱ wa ne̱ be̱e̱t, u̱ ya'ag-u̱ ya'ag-u̱ wa ne̱, ya'ag-u̱ campa-ne̱, u̱ ya'ag-u̱ ne̱ta-ne̱, u̱ ko̱-u̱r wa ne̱ u̱r-be̱e̱t. \p \v 8 Unto̱ to̱ o̱ye̱ dim-tu̱ ya'ag-u̱ campa-ne̱ Isra (Yakubu u̱ ko̱-u̱r wa ne̱) e̱ do̱'e̱ u̱ dak-u̱ Masar: \li1 Rube̱n wa o̱ye̱ mat-du̱ u-shu̱ Yakubu. \li1 \v 9 Yaag-u̱ campa-ne̱, i na mate̱ Rube̱n dim-u̱t e̱ na zu̱ye̱: \li1 Hano̱k, Paru, He̱zo̱n, Hazro̱n u̱ Karami ne̱. \li1 \v 10 Yaag-u̱ campa-ne̱ Simiyo̱n e̱ o̱ye̱: \li1 Je̱miye̱r, Jamin, O̱had, Jakin, Zo̱har, u̱ Shawuru (wa'-u̱ ne̱ta yu̱ Kan'ana). \li1 \v 11 Yaag-u̱ campa-ne̱ Re̱wi e̱ na zu̱ye̱: \li1 Gaso̱n, Ko̱hat, u̱ Mirari. \li1 \v 12 Yaag-u̱ campa-ne̱ Yahuda e̱ na zu̱ye̱: \li1 Er, u̱ Onan, u̱ Shera, Pe̱re̱z, u̱ Ze̱ra. (Tu̱msu̱ Er u̱ Onan maru̱g u̱ dak-u̱ Kan'ana). \li1 Yaag-u̱ Pe̱re̱z e̱ o̱ye̱: He̱zo̱n u̱ Hamur. \li1 \v 13 Yaag-u̱ campa-ne̱ Issakar e̱ o̱ye̱: \li1 Tora, u̱ Fo̱wa, u̱ Yashub, u̱ Shimaro̱n. \li1 \v 14 Yaag-u̱ campa-ne̱ Ze̱burun e̱ o̱ye̱: \li1 Se̱re̱, E̱ro̱n, u̱ Yareyer. \p \v 15 Ine̱ e̱ o̱ye̱ ya'ag-u̱ campa-ne̱ Riya i wa mate̱ Yakubu u̱ dak-u̱ Padan-aram, u̱r-kot u̱ gwu̱p-u̱ e̱ ne̱ Dinatu. Tat-u̱ ya'ag-u̱ Yakubu (ya'ag-u̱ ne̱ta-ne̱ ya'ag-u̱ campa-ne̱) i wa kume̱ du̱gu̱-du̱ Riya u̱r-shik u̱r-gan u̱ o̱p-u̱ tu̱t [33]. \li1 \v 16 Yaag-u̱ campa-ne̱ Gad e̱ o̱ye̱: \li1 Zifiyon, Hagai, Shuni, Ezbon, E̱ri, Arodi, u̱ Are̱ri. \li1 \v 17 Yaag-u̱ Ashu̱r campa-ne̱ e̱ o̱ye̱: \li1 Imna, Isba, Isbi, u̱ Beriya u̱ hu̱no̱ e̱ ne̱ Sera. Yaag-u̱ campa-ne̱ Beriya e̱ o̱ye̱: Heba u̱ Markiyer ne̱. \li1 \v 18 Ine̱ e̱ o̱ye̱ ya'ag-u̱ Zirpa matu̱ Yakubu, i Raban yasu̱ gwu̱p-u̱ wa Riya e̱ o̱ o̱p u̱ shishin [16]. \li1 \v 19 Yaag-u̱ campa-ne̱ Rahira ne̱ta Yakubu, yaag-e̱ yu̱r: \li1 Yusuhu ne̱ e̱ Banyamin. \v 20 U̱ dak-u̱ Masar, o̱ na mat-tu̱ Yusuhu Manase ne̱ e̱ Ifaramu. Dim-du̱ ino u̱n na zu̱ye̱ Asenat, gwu̱p-u̱ Potipera wa-to̱o̱g-u̱ bo̱-u̱ O̱n. \li1 \v 21 Yaag-u̱ campa-ne̱ Banyamin e̱ o̱ye̱: \li1 Bera, Bekar, Asaber, Gera, Na'aman, Ehi, Rosh, Muppim, Huppim, u̱ Arada. \p \v 22 Ine̱ o̱ye̱ ya'ag-u̱ campa-ne̱ Rahira i wa matu̱ Yakubu, yaage̱ o̱p-u̱ nas [14]. \li1 \v 23 Ya-du̱ u̱r-campa Dan wa na zu̱ye̱: \li1 Husim. \li1 \v 24 Yaag-u̱ campa-ne̱ Napari e̱ na zu̱ye̱: \li1 Jahazir, Guni, Jezar, u̱ Shirem. \li1 \v 25 Ine̱ e̱ o̱ye̱ ya'ag-u̱ campa-ne̱ Biru̱ha i wa matu̱ Yakubu, wu̱ Raban ya'e̱ gwu̱p-u̱ wa Rahira da-u̱ wa o̱o̱ge̱ ha-mu̱ u̱r-gu̱, ya'ag-u̱ wa o̱ ta'er [7]. \li1 \v 26 Ne̱t-tu̱ haye̱ u̱ Masar u̱ Yakubu ne̱, i o̱ye̱ du̱gu̱ ko̱-u̱r wa, za u̱r-kot u̱ ne̱ta-tu̱ ya'ag-u̱ wa da, ne̱t-to̱ u̱t-shik u̱t-tu̱t u̱ ne̱t-tu̱ u̱t-shin [66]. \v 27 Yusuhu o̱tte̱ ya'ag-u̱ campa-ne̱ yu̱r i na wa matu̱ wa u̱ Masar. Ne̱t-tu̱ bu-u Yakubu i haane̱ Masar, ne̱t-to̱ u̱t-shik u̱t-tu̱t u̱ o̱p [70] i o̱o̱ge̱ shu̱'u̱t Masar. \s1 Yakubu teeg me̱ Masar \p \v 28 Yakubu to̱mo̱g Yahuda, wa do̱'e̱ u̱du̱ Yusuhu u̱ remu̱ zu̱, wa ko̱snu̱ wa fu̱n-yu̱ do̱'e̱ wa u̱t-do̱r m-ha u̱ Gas-u̱ Go̱sen. Da-u̱ e̱ teene̱ Gas-u̱ Go̱sen dak-u̱ Masar. \v 29 Yusuhu zo̱ng ke̱ke̱-yu̱ jwaak-u̱ wa, wa yu̱ne̱ wa aru̱k m-ha u̱ Go̱sen wa bit u̱so wa Isra. Za naas u-da da wa te shu̱ wu̱n, wa ham-u̱t u̱so wa, wa tumb u̱s-kan. \p \v 30 Isra zu̱ Yusuhu, <> \p \v 31 Se̱ Yusuhu zu̱ o̱r-u̱t wa ne̱ u̱ ne̱t-tu̱ u̱ bu-u̱ u̱so-u wa ne̱, < \v 33 Da-u̱ Faru̱k-u̱ Masar fagu̱ no̱, wa shit, <¿Yan-o̱ o̱ ank-m no̱?> \v 34 No̱ de̱ zu̱ wa, Da-u o̱ wa yagu̱ no̱ u̱ no̱ ne̱ shu̱'u̱t u̱ gas-u̱ Go̱sen, remu̱ zu̱ ne̱t-tu̱ Masar e̱ gu̱gu̱mte̱ a-gwat-du̱ u̱t-bisa ne̱ no̱m-tu̱ m-'e̱ to̱ u̱du̱ e̱.>> \c 47 \s1 Yakubu wa'agu̱ Faru̱k-u̱ // Masar nu-u so̱-o̱ \p \v 1-2 Yusuhu kagu̱b o̱r-u̱t wa ne̱ ne̱t-ne̱ tan, wa do̱'e̱ u̱-shu̱ Faru̱k-u̱ Masar. Wa waru̱ wa, <> Se̱ wa ko̱se̱ o̱r-u̱t wa u̱-shu̱ Faru̱k. \p \v 3 Faru̱k-u̱ Masar shit u̱n u̱zu̱, <<¿Yan o̱ o̱ye̱ ank-m no̱?>> \p E̱ shu̱s e̱ zu̱, <> \v 4 Tu̱msu̱ e̱ zu̱ Faru̱k-u̱ Masar, <> \p \v 5 Faru̱k-u̱ Masar zu̱ Yusuhu, <> \p \v 7 Se̱ Yusuhu haatu̱n uso-u wa Yakubu, wa hu̱u̱t wa u̱-shu̱ Faru̱k-u̱ Masar. Tu̱msu̱ Yakubu wa'-u̱ Faru̱k-u̱ Masar nu-u so̱-o̱. \v 8 Faru̱k-u̱ Masar shit Yakubu, <<¿Hak-u̱s ró se̱ u̱s-nu̱?>> \p \v 9 Yakubu shu̱s wa zu̱ Faru̱k-u̱ Masar, <> \v 10 Yakubu wa'-u̱ Faru̱k-u̱ Masar nu-u so̱-o̱, se̱ wa aru̱k m-rwu̱ du̱gu̱-du̱ wa. \p \v 11 Yusuhu shu̱gu̱sse̱ u̱so-u wa u̱ o̱r-u̱t wa ne̱ u̱ dak-u̱ Masar. Wa yasu̱ e̱ dak-u̱ ze̱ge̱ u̱r-zwar u̱ Masar, u̱ na zu̱ye̱ Ramase, u̱ka Faru̱k-u̱ Masar zu̱tte̱. \v 12 Yusuhu hatu̱n u̱so-u wa u̱ tu̱-wu̱to̱ wa u̱ ne̱t-tu̱ bu-u wa ne̱ u̱t-be̱e̱t no̱m u̱t-re̱, u̱ka tat-u e̱, u̱ ya'ag-u̱ e̱ ne̱. \s1 U̱s-me̱r \p \v 13 U-dak u-be̱e̱t no̱m u̱t-re̱ zaar da rem u̱zu̱ me̱r-su̱ no̱ng u-tát; ne̱t-tu̱ o̱ swadu̱ u̱s-me̱r sok u̱ dak-u̱t to̱ Masar u̱ Kan'ana-ne̱. \v 14 Yusuhu o̱nk shik be̱e̱t i na kume̱ Masar u̱ Kan'ana-ne̱ i ne̱t-tu̱ ote̱ hyu̱, wa hu̱u̱t shik-u̱ e̱ u̱ pyu̱-u̱ Faru̱k-u̱ Masar. \v 15 Da-u̱ ne̱t-tu̱ Masar u̱ ne̱t-tu̱ Kan'ana tase̱ hosu̱ shik-u̱ e̱ o̱tte̱ be̱e̱t u̱ remu̱ o̱-du̱ hyu̱, ne̱t-tu̱ Masar ne̱ be̱e̱t e̱ haan u̱du̱ Yusuhu. E̱ zu̱, <> \p \v 16 Yusuhu shu̱s wa zu̱, <> \v 17 Du̱gu̱ da-u o̱, u̱n hatu̱n u̱t-bisa u̱du̱ Yusuhu, wa yu̱ u̱n nom-u̱t re̱ u̱ swas-mu̱ bisa-u̱t u̱n: jwaak ne̱, ban-tu̱ ca, u̱ gwaar ne̱, u̱ na ne̱, u̱ janka ne̱. Tu̱msu̱ u̱ hak-u ya wa yu̱ u̱n no̱m u̱t-re̱ u̱ swasmu̱ bisa-tu̱ u-bu u̱n. \p \v 18 Da-u̱ hak-yu̱ arke̱, yaku̱n hak-ya byu̱ru̱n u̱n haan u̱du̱ wa, u̱n zu̱, <> \p \v 20 Yusuhu o̱gu̱ Faru̱k-u̱ Masar dak-u̱ Masar u̱t-be̱e̱t. Ne̱t-tu̱ Masar u̱t-be̱e̱t e̱ bu̱pu̱s tak-u̱t e̱ remu̱ zu̱ me̱r-su̱ no̱ng u-tát sok, tak-tu̱ shu̱'u̱t tu̱ Faru̱k-u̱ Masar u̱t-be̱e̱t. \v 21 Remu̱ iya Yusuhu muut ne̱t-tu̱ Masar u̱t-be̱e̱t, ne̱t-tu̱ shu̱'u̱t to̱k-ne̱ faru̱k be̱e̱t. \v 22 Ko̱ ba shu̱'u̱te̱ iya, Yusuhu o̱o̱g tak-tu̱ a-to̱o̱g-ne̱ da. Remu̱ u̱zu̱ a-to̱o̱g-ne̱ o̱nk no̱m u̱t-re̱ e̱ du̱gu̱-du̱ Faru̱k-u̱ Masar. Remu̱ iya e̱ zatte̱ mo̱ttu̱ bab-du̱ tak-u̱t e̱ da. \p \v 23 Yusuhu zu̱ u̱n, <> \p \v 25 E̱ shu̱s, e̱ zu̱, <> \p \v 26 Yusuhu nom u̱t-bo̱r u̱ dak-u̱ Masar tu̱ o̱mne̱ m-ank u̱ haan u̱ da-o̱, u̱zu̱ u̱r-ho̱ u̱r-gan u̱-me̱ u̱t-tan du̱ no̱m-tu̱ u̱r-to̱m u̱ dak-u̱ Masar du̱ Faru̱k de̱. Se̱di tak-tu̱ a-to̱o̱g-ne̱ to̱ zare̱ tu̱ Faru̱k-u̱ Masar da. \s1 Ko̱n-su̱ m-vaste̱ su̱ Yakubu \p \v 27 Se̱ Isra-ne̱ e̱ shu̱'u̱t u̱ Masar u̱ gas-u̱ Go̱sen, e̱ nom u̱t-kwu̱m u-tát. E̱ mu̱t yaag u-tát, tu̱msu̱ e̱ nom u̱r-ban sok. \p \v 28 Yakubu shu̱'u̱te̱ u̱ Masar u̱s-hak o̱p u̱s-ta'er [17], hak-u̱s Yakubu su̱ wa no̱me̱, hak-se̱ u-ko̱k u-gan u̱ hak-su̱ u̱t-shik u̱t-yu̱r u̱ hak-su̱ u̱s-ta'e̱r [147]. \v 29 Da-u̱ Isra nape̱ u̱zu̱ da-u̱ mar-m wa no̱ng u̱t-mo̱r, se̱ wa fog wa'-u̱ wa Yusuhu. Wa zu̱ wa, <> \p Yusuhu zu̱, <> \p \v 31 Yakubu zu̱, <> Yusuhu to̱n-de̱ wu̱n. Da-u o̱ Isra kakse̱ hi-u̱r wa u̱-do̱mu̱ yu̱n-u̱ wa, wa nome̱ u-Ru̱ u̱t-huuk. \c 48 \s1 Yakubu wagu̱ Ifaramu e̱ // Manase nu-u so̱-o̱ \p \v 1 Da-u̱ wase̱ ca, na waru̱ Yusuhu u̱zu̱, u̱so-u wa o̱ za m-yar. Yusuhu ku̱b ya'ag-u̱ campa-ne̱ wa yu̱r, Manase u̱ Ifaramu u̱ wane̱, e̱ do̱'e̱, e̱ hyan u̱so-u wa. \v 2 Da-u̱ na ware̱ Yakubu u̱zu̱, <> Se̱ Isra sur u̱r-be̱b tu̱msu̱ wa shu̱'u̱t u̱-do̱m u-yu̱n. \p \v 3 Yakubu zu̱ Yusuhu, < >> \p \v 5 Yakubu zu̱ wu̱n, <> \p \v 8 Da-u̱ Isra hyanne̱ ya'ag-u̱ campa-ne̱ Yusuhu yu̱r, se̱ wa shit, <<¿Wa zu̱ wanne̱ e̱ ine̱?>> \p \v 9 Yusuhu shu̱s wa zu̱, <> \p Yakubu zu̱, <> \p \v 10 Is-u̱ Isra no̱ng u-cu̱m u̱ remu̱ u̱r-wu̱, wa hyen-u̱t sok da. Yusuhu haatu̱n ya'ag-u̱ campa-ne̱ wa yu̱r u̱du̱ Yakubu. Yakubu ham-u̱t e̱ tu̱msu̱ wa su gu̱t-u̱t e̱. \p \v 11 Isra zu̱ Yusuhu, <> \p \v 12 Se̱ Yusuhu hast ya'ag-u̱ wa du̱gu̱-du̱ jwu̱n-u̱t Yakubu, se̱ Yusuhu he̱ u-dak u̱t-jwu̱n wa kaku̱s hi-u̱r wa u-dak. \v 13 Yusuhu kagu̱b u̱n yu̱r be̱e̱t, Ifaramu u̱ kom-u̱t u̱t-cwa u̱ Yusuhu m-gwat kom u̱r-beer u̱ Isra, tu̱msu̱ Manase u̱ kom u̱r-beer Yusuhu m-gwat kom u̱t-cwa u̱ Isra. Wa haatu̱n e̱ u̱t-mo̱r u̱ Yakubu ne̱. \v 14 Tu̱msu̱ Isra no̱mu̱g no̱mu̱ Yusuhu u̱t-sa wa no̱m da. Se̱di wa dor kom u̱s-cwa u̱ hi-u̱r Ifaramu, ko̱ ba shu̱'u̱te̱ u̱zu̱ wa o̱ye̱ du̱-fade̱, kom u̱r-beer u̱ do̱m-u̱ hi-u̱r Manase wu̱ o̱ mat-du̱ u-shu̱. \p \v 15 Se̱ wa wa'-u̱ Yusuhu nu-u so̱-o̱, wa zu̱, \q1 <> \p \v 17 Da-u̱ Yusuhu hyane̱ u̱so-u wa u̱ wadu̱ kom u̱t-cwa u̱ wa u̱ hi-u̱r Ifaramu, se̱ jab-u̱ wa nu̱. Se̱ wa ku̱b kom u̱t-cwa u̱ u̱so-u wa, du̱gu̱ hi-u̱r Ifaramu, wa muut o̱ u̱ hi-u̱r Manase. \v 18 Yusuhu zu̱ u̱so-u wa, <> \p \v 19 Tu̱msu̱ u̱so-u wa gu̱gu̱m. Wa zu̱, <> \v 20 Remu̱ iya Yakubu wa'-u̱ u̱n yu̱r nu-u so̱-o̱ u̱r-ho̱ u̱r-gan wa zu̱, \q1 < >> \m Remu̱ iya Yakubu wu̱ Ifaramu u̱-shu̱ Manase. \p \v 21 Da-u o̱ Isra zu̱ Yusuhu, <> \c 49 \s1 Yakubu wa'agu̱ ya'ag-u̱ // campa-ne̱ wa nu-u so̱-o̱ \p \v 1 Se̱ Yakubu fog ya'ag-u̱ campa-ne̱ wa tu̱msu̱ wa zu̱: <> \q1 \v 2 <> \b \q1 \v 3 Rube̱n, bo̱ o̱ye̱ mat-du̱ u-shu̱ ri. \q2 Bo̱ wa u̱m mate̱ da-u̱ \q1 u̱m o̱o̱ge̱ u̱ fa-u̱r ri, \q2 u̱ da-u̱ u̱m o̱o̱ge̱ u̱ ho̱g-mu̱ u̱r-be̱b. \q1 Bo̱ wa o̱ yu̱-shu̱ \q2 tu̱msu̱ wu̱ ze̱ge̱ u̱r-be̱b. \q1 \v 4 Ko̱ ba shu̱'u̱te̱ zu̱ \q2 bo̱ wa-ko̱b-du̱ shu̱p-du̱ u̱r-hi wa \q1 u̱ka bu̱-mu̱ u̱r-be̱b. \q2 U̱ da-o̱ bo̱ za kwu̱m-du̱ \q2 re̱-u̱ u-shu̱ da, \q1 remu̱ zu̱ bo̱ daag \q2 u̱ yu̱n-u ri bo̱ naas o̱. \q1 Bo̱ roogte̱ u̱ to̱k-ne̱, \q2 wu̱ shu̱'u̱te̱ wa-gan \q1 u̱ te̱k-u̱ ne̱ta-u̱t ri. \q2 Bo̱ wa'ag me̱ u̱so-u ró \q1 u̱ ho̱g-du̱ m-'e̱. \b \q1 \v 5 Simiyo̱n e̱ Re̱wi jab-u̱s e̱ o̱ u̱s-gan, \q2 van-su̱ m-wu̱r u̱n \q1 no̱m-tu̱ yu̱nu̱s-du̱ jab-su̱ u̱t-ne̱t se̱. \q1 \v 6 U̱m zaar u̱ cwadu̱ mo̱ro̱g-u̱r u̱n da, \q2 U̱m za tu̱msu̱ same̱ u̱t-hi \q1 u̱ no̱m-du̱ no̱m-u̱t yo̱-to̱ u̱n ne̱ da. \q1 U̱n ho̱o̱rte̱ u̱t-ne̱t remu̱ ryab-u̱s u̱n. \q2 Tu̱msu̱ e̱ kwu̱pru̱sse̱ tu̱ru̱g-su̱ na, \q1 remu̱ ho̱g-du̱ u̱r-zwaru̱ u̱n. \q2 \v 7 Nu-u yo̱-o̱ u̱du̱ ryab-u̱s u̱n, \q2 remu̱ zu̱ ryab-u̱s u̱n no̱ng u-tát. \q1 Me̱ bu̱ru̱gse̱ u̱n du̱gu̱ ko̱-u̱r Yakubu, \q2 u̱m bu̱ru̱gse̱ u̱n du̱gu̱ me̱ Isra-ne̱. \b \q1 \v 8 <> \p \v 28 Tun-to̱ to̱ o̱ye̱ ko̱-tu̱ Isra-ne̱ o̱p-u̱t yu̱r, tu̱msu̱ no̱mu̱ u̱so-u̱ u̱n zu̱ye̱ u̱n u̱ ya da-u̱ wa o̱o̱ge̱ wa'-u̱ u̱n nu-u so̱-o̱. Wa wa'-u̱ ko̱wan nu-u so̱-o̱ u̱ kame̱ wa. \s1 Mar-m Yakubu \p \v 29 Yakubu yu̱ u̱n tunto̱ bo̱r-to̱: <> \p \v 33 Da-u̱ Yakubu tase̱ waru̱ ya'ag-u̱ wa u̱s-rem, se̱ wa ru̱t u̱-do̱m u-yu̱n. Wa nom vu̱'e̱ su̱ m-vaste̱, wa dor u̱so-u̱t wa, wa mu̱ru̱s. \c 50 \s1 Dok-u Yakubu \p \v 1 Yusuhu he u̱ war-u̱ u̱so-u wa, wa nom u̱s-kan, wa ham-u̱t wa. \v 2 Se̱ Yusuhu zu̱ a-gwat-du̱ yar-mu̱ u̱so-u wa ne̱, e̱ wa'-u̱ war-u̱ u̱so-u wa Isra u̱s-baat su̱ de̱ hoosu̱ wa u̱t-zu̱m. Se̱ a-gwat-du̱ war-u wa wa'-u̱ wa baat-su̱ hoos-du̱ u̱t-zu̱m. \v 3 E̱ nom m-roog u̱t-shik u̱t-yu̱r [40], to̱ o̱ye̱ roog-mu̱ kame̱ na no̱m u̱ tamu̱ u̱s-baat su̱ hoos-du̱ u̱r-u u̱t-zu̱m. Ne̱t-tu̱ Masar no̱m m-roog u̱t-shik u̱t-tu̱t u̱ o̱p e̱ o̱ namu̱ jab-u̱ rem-u wu̱n [70]. \p \v 4 Da-u̱ ru̱ttu̱ namu̱ jab arke̱, se̱ Yusuhu no̱m u̱s-rem u̱ ne̱nge̱n-tu̱ bu-u Faru̱k-u̱ Masar ne̱. Wa zu̱, <> Yage̱ u̱m do̱'e̱ u̱m jwaku̱n u̱so-u ri, a u̱m tase̱ jwak-du̱ wa me̱ u̱t-mu̱u̱n za naas u-da.> >> \p \v 6 Se̱ Faru̱k-u̱ Masar shu̱s wa zu̱, <> \p \v 7 Se̱ Yusuhu aru̱k m-ha u̱ jwak-du̱ u̱so-u wa. Tu̱-yat-to̱ Faru̱k-u̱ Masar shu̱-u̱ wu̱n be̱e̱t u̱ i-yate̱ kur-tu̱ kwu̱p-du̱ u̱s-rem u̱ i-yate̱ dak-u̱ Masar ne̱ be̱e̱t. \v 8 Yusuhu ku̱b ne̱t-tu̱ bu-u wa u̱t-be̱e̱t, u̱ o̱r-u̱t wa ne̱ u̱ ne̱t-tu̱ o̱o̱ge̱ ya bu-u̱ u̱so wu̱n ne̱ be̱e̱t. Se̱di e̱ yage̱ ya'ag-u̱ e̱ u̱ ban-tu̱ bisa-u̱t e̱ u̱ gwaar ne̱ u̱ ca ne̱ u̱ na ne̱ u̱ gas-u̱ Go̱sen. \v 9 Ke̱ke̱-su̱ jwaak u̱ ya-sak-mu̱ jwaak ne̱ tu̱msu̱ e̱ dor Yusuhu m-no̱k. Ne̱t-to̱ u-tát tu̱ doru̱ Yusuhu m-ha. \p \v 10 Da-u̱ u̱n teene̱ be-du̱ u̱t-sogor du̱ Atad, u-do̱m u̱ gi-yu̱ Jodan, e̱ nom namu̱ jab u̱s-kan ne̱ m-yat so̱k. Tu̱msu̱ ku̱na Yusuhu nomte̱ m-roog u̱t-ta'er u̱ namu̱ jab-u̱ remu̱ u̱so-u wa. \v 11 Da-u̱ Kan'ana-ne̱ i o̱ye̱ u̱ shu̱'u̱t u̱ku̱n e̱ hyane̱ u̱n iya u̱ be-du̱ na nomte̱ u̱r-vu du̱ Atad, e̱ zu̱, <> Se̱ u̱n te̱'e̱ be-u̱r re̱ u̱r-dim u̱ dapu̱s gi-yu̱ Jodan <> Aber-mizrayim o̱ na zu̱ye̱, <> \p \v 12 Inya-o̱ ya'ag-u̱ campa-ne̱ Yakubu nomte̱ wa u̱ka wa zu̱tte̱ e̱ no̱m. \v 13 E̱ ku̱b wa m-ha u̱ dak-u̱ Kan'ana. E̱ dok wa u̱ pu̱ku̱s tak-u̱ Mape̱ra, u̱ dapu̱s Mamre, u̱ tak-u̱ Ibrahi o̱ye̱ be-du̱ u-dok du̱gu̱ Eparo̱n ne̱t-u̱ He̱t-ne̱, u̱ dame̱ u-tak ne̱. \v 14 Da-u̱ na tase̱ jwak-du̱ Yakubu, Yusuhu arku̱n u̱ mu̱u̱n u̱ Masar u̱ o̱r-u̱t wa ne̱ u̱ i shu̱'e̱ wa ne̱ u̱ ha-mu̱ jwak-du̱ u̱so-u wa. \s1 Yusuhu wargu̱ o̱r-u̱t wa ne̱ u̱zu̱ // wa zaar u̱ to̱p-du̱ no̱mu̱ e̱ no̱mu̱ wa da \p \v 15 Da-u̱ tu̱-wu̱to̱ Yusuhu ne̱ hyane̱ u̱zu̱ u̱so-u e̱ maru̱g, se̱ e̱ zu̱, <<¿A mu̱ne̱ u̱zu̱ Yusuhu o̱ m-shu̱p u̱ in ne̱ u̱-jab wa to̱p no̱m-u̱t yo̱-to̱ tu̱ in no̱mu̱ wa?>> \v 16 U̱ remu̱ iya u̱n nom tom u̱du̱ Yusuhu u̱zu̱, < Remu̱ iya it o̱ u̱s-ko̱n bo̱ no̱mu̱ u̱n u̱r-ho̱, it to̱k-ne̱ i Ru̱-u̱ u̱so-u ró.>> Da-u̱ se̱ re̱m-se̱ tene̱ du̱ wu̱n, Yusuhu nom u̱s-kan. \p \v 18 Tu̱-wu̱to̱ wa ne̱ haan e̱ he̱ u̱-shu̱ wa u̱t-jwu̱n, e̱ zu̱, <> \p \v 19 Tu̱msu̱ Yusuhu zu̱ u̱n, <> \s1 Mar-m Yusuhu \p \v 22 Yusuhu shu̱'u̱te̱ u̱ Masar, u̱ yu̱-du̱ u-bu u̱so-u wa ne̱. Wa shu̱'u̱te̱ u̱s-hak u̱t-shik u̱t-tan u̱ o̱p [110]. \v 23 Yusuhu no̱ng u̱r-yu̱ u̱s-hak u-tát wa hyen ya'ag-u̱ ya'ag-u̱ Makir, wu̱ o̱o̱ge̱ zwaru̱ Manase, i wa mate̱ kandi Yusuhu mar, tu̱msu̱ Yusuhu ku̱b ya'ag-u̱ e̱, e̱ shu̱'u̱t ya'ag-u̱ wa. \p \v 24 Se̱ Yusuhu zu̱ tu̱-wu̱to̱ wa ne̱, <> \v 25 Se̱ Yusuhu wu̱ ya'ag-u̱ Isra e̱ no̱m u̱s-to̱nd, wa zu̱, <> \p \v 26 Yusuhu maru̱g wa o̱tte̱ u̱s-hak u̱t-shik u̱t-tan u̱ o̱p [110]. Da-u̱ u̱n wa'-u̱ u-u̱r wa ba'at-su̱ hoos-du̱ u̱t-zu̱m, na wu̱ u-u̱r wa u adaka u̱ cu̱ndu̱ u̱r-u u̱-me̱ Masar.