\id 1JN Reconstructed from Ventura Publisher \ide UTF-8 \h 1 Zon \toc1 Khe Zon Fharav Khergi Gap \toc2 1 Zon \toc3 1 Zo \mt1 1 ZON \mt2 Khe Zon Fharav Khergi Gap \imt Khe fharav ganɨnga buni khare. \ip Zon ndɨkndɨga mpuani ga nzuav kha gava khergi. Zon khueŋ vuzvugiap, kha gava khergi. Ana Zisas khothɨgap ana zɨn vui gumgi gu mbigir kurarim, mbe Fhe Bakɨme phorgɨv ndava bavira kɨv, vhɨra ana Kam Zisas Krais phorgɨp ndava bavira kɨrga. Ana vhɨra khueŋ vuzvugi fhuvara. Mba Zisas khothɨgap ana zɨn vui gumgi gu mbigi, mbe fhura mba ndava vurar ki gumgi gu mbigi ganɨrim, mbe mbe guiguigip, mbe ŋgɨrim, mbe Fhe Bakɨme thamthargane, ana ne thagi. \ip Mba ndava vurar ki gumgi gu mbigi, mbe khaŋ nzuai, “Kha nuianan ki bigi, nta nzerigi fhuvara.” Mbe ne nzuav khaŋ nzuai, “Maaŋ muuŋgip, Zisas, ana Fhe Bakɨmen Kam ma. Ana maaŋ muuŋgim, ana ram muuŋgip kha nuiana guma ga gegɨp, nza kha nuianan ki gumgi gu mbigi mbui bigi, ana ntan muuŋrie?” Mbe maaŋ nzuav vhɨra khaŋ nzuai, “Guma nzerara Fhe Bakɨme phorgɨp kɨr saŋv, ana kha nuiana bigi ga ndɨkndɨgɨ thari. Kha bigɨna phuni vhɨra, tɨvar vhuuŋ gum ndavar harigi gumgi gu mbigi ga ndɨɨi tɨv, mba tɨvani, ni vhɨra kha nuianan tɨvani ma. Maaŋ muuŋgip, nde kha khesharigi tɨvi, nde pim nta ndɨkndɨgɨp, nta zɨn ŋgɨ thari.” Kha nuianan ndava vurar ki gumgi gu mbigi, mbe maaŋ nzuai. \ip Mbe maaŋ nzuaim, Zon khueŋ vuzvugi, mba Zisas khothɨgap ana zɨn vui gumgi, mbe khuarar mbe nzuai ndɨkndɨgi mbatɨgi ga rɨgɨ thari. Ana ne nzuav khaŋ mbe nzuai, “Zisas guigira guma guara gegap, kha nuianan hɨgi. Nde guigira Zisas khothɨgap ana zɨn vui gumgi gu mbigi, nde guigira wo ndavir Fhe Bakɨmen nɨɨŋgip, vhɨra wo ndavir harigi gumgi gu mbigir nɨɨŋgiri.” \c 1 \ms Nza vhava ŋaarar kav anan ŋaara rui gumgi gu mbigi, nza fhura mba gɨngɨnan ki gumgi gu mbigi ganɨrim, mbe nza guiguigi thari. \s Nza Fhe Bakɨme khaŋ nzuai guma “Ana Fhe Bakɨme zazera mbara muuŋgiap ki bɨɨŋbɨɨŋ ndi ndɨɨi kameŋ ma.” Nza ana garim, ana nzan han zergi. \p \v 1 \x - \xo 1.1: \xo*\xt Zo 1.1-4; 1.14; 20.27; 2 Pi 1.16; 1 Zo 2.13-14\xt*\x*Nza Fhe Bakɨme bun nzuav khaŋ nzuai guma, “Ana Fhe Bakɨme zazera mbara muuŋgiap ki bɨɨŋbɨɨŋ ndi ndɨɨi kameŋ ma.” Ana maaŋ nzuai guma, ana fhum guarara ki guma ma. Nza ana buni mbararav, nza vhɨra wari won rɨmgira ana gangi. Nza ana garav, nza vhɨra ana fhavar suirigi. \v 2 \x - \xo 1.2: \xo*\xt Zo 1.14; 21.24; FG 2.32; Ro 16.26\xt*\x*Mba guma, ana nzan han zergim, nza ana gangiap, ana bun nzuai. Nza kha bun nde nzuai guma, ana zazera mbara muuŋgiap ki bɨɨŋbɨɨŋ ndi ndɨɨi guma ma. Mba guma ana fhum Fhe Bakɨme han Hevenan kegap, kɨrar hɨgim, nza ana gangiap ana bun nde nzuai. \v 3 \x - \xo 1.3: \xo*\xt Zo 17.21; FG 4.20; 1 Ko 1.9; 1 Zo 2.24\xt*\x*Nza ana gangiap, ana nzuai buni mbararagiap, nta bun nde nzuai, nde vhɨra nza phorgɨv ndava bavira kɨrga. Nza Fhe Bakɨme phorgap ndava bavira kav, nza vhɨra ana Kam Zisas Krais, phorgap ndava bavira ki. \v 4 \x - \xo 1.4: \xo*\xt Zo 15.11; 16.24; 2 Zo 1.12\xt*\x*Nza kha buni kherav, nta bun nde nzuai, nde nza phorgɨp, nza guigira ndikndiga mbatɨgar muunga. \s Nza vhava ŋaarar rurga. \p \v 5 \x - \xo 1.5: \xo*\xt Zo 1.9; 9.5; 12.35-36; 1 T 6.16; Ze 1.17; 1 Zo 3.11\xt*\x*Nza ana suaŋgi buni, nza nta mbararagiap, nta bun nde nzuai. Mba buni khaŋ nzuai, Fhe Bakɨme, ana vhava ŋaara bakɨme fara muuŋgim, bigɨna mpɨga thueŋ anan ki fhu. \v 6 \x - \xo 1.6: \xo*\xt 2 Ko 6.14; 1 Zo 2.4\xt*\x*Nza maaŋ muuŋgip khaŋ suanga, “Gu ana phorga ndava bavira ki.” Nza maaŋ suaŋv, nza ndava vura tɨvi khɨgɨra kɨrga, nza gɨngɨnara ki. Nza nzuai kameŋ, ne guigi kameŋ ma. Nza guigira buni guari zɨn vui fhuvara. \v 7 \x - \xo 1.7: \xo*\xt Ais 2.5; Zo 3.21; Ef 1.7; Hi 9.14; 1 Pi 1.19; VB 1.5; 7.14\xt*\x*Zisas, ana vhava ŋaarar ki. Nza maaŋ muuŋgip vhava ŋaarar kɨrga, nzan tɨvi vhɨra ŋgarav kɨrga, nza vhɨra ana fara muuŋgiap vhava ŋaarar ki. Nza vhɨra Fhe Bakɨme zɨn vui gumgi gu mbigi phorga ndava bavira ki. Nza wari tɨgɨp ndava bavira kɨrga, anan Kama Zisas Krais vɨzɨn, nza mbui tɨvi mbatɨgi ruai, nza ŋgarav ki. \p \v 8 \x - \xo 1.8: \xo*\xt Jop 9.2; Sng 32.5; Snd 28.13; Ze 3.2; 1 Zo 2.4\xt*\x*Nza maaŋ muuŋgip khaŋ suanga, “Nza tɨvi mbatɨgi ga mbui fhu.” Nza maaŋ nzuai, nza nduarira wari ga shɨkshɨgi, buni guari nzan ndavi vherir ki fhuvara. \v 9 \x - \xo 1.9: \xo*\xt Sng 51.2; Snd 28.13; 1 Zo 1.7\xt*\x*Nza mba suambarar muuŋ thav, nza wari wo muuŋgi tɨvi mbatɨgi bun suanga, Fhe Bakɨme muun za suaŋgi kameŋ, ana mba tɨvar nzan muunga. Ana tɨvar vhuuŋra nzan muuŋv, nza fhum muuŋgi tɨvi mbatɨgi, ana za nta vhɨzgip, nta ndɨkndɨk ŋangirga. Ana nta ndɨkndɨk ŋangip, nzan kurarim, nza ŋgararga. \v 10 \x - \xo 1.10: \xo*\xt 1 Zo 1.8\xt*\x*Nza maaŋ muuŋgip khaŋ suanga, “Gu tɨva mbatɨga thueŋ muuŋgi fhu.” Nza mba suambara mbui, nza khaŋ Fhe Bakɨme nzuai, ana guiguigi guma ma. Nza mba suambara mbui, Fhe Bakɨme buni vhuuiŋ nza ndavi vherir ki fhuvara. \f a \fr 1.10 \fr*\ft Fhe Bakɨme buni vhuuiŋ ki gavar ŋanin vhɨrvera kha kameŋ ki. Kha nuianan ki gumgi gu mbigi, mbe za tɨvi mbatɨgi ga muuŋgi. Buk Song 16.3 ganɨv, Aisaia 53.6 ganɨv, 64.6 ganɨri. \ft*\f* \c 2 \s Krais, ana nzan Kurkurigi Guma ma. \p \v 1 \x - \xo 2.1: \xo*\xt Ro 8.34; 1 T 2.5; Hi 7.25; 9.24\xt*\x*Nde nan tari, gu kha buni khergiap, nde ndi mbai. Nde nta gangip, tɨvi mbatɨgir muunga fhu. Nde maaŋ muuŋgip, nde the tɨva mbatɨga thuen muuŋgip, nde khueŋ kaŋgiri, nzan kurkure ki, ana Fhe Bakɨme han ki. Ana Zisas Krais, ana Tɨvir Vhuuiŋra Mbui Guma ma. \v 2 \x - \xo 2.2: \xo*\xt Zo 1.29; 11.52; Ro 3.25; 2 Ko 5.18; Kor 1.20; 1 Zo 4.10; 4.14\xt*\x*Ana nduara nzan tɨvi mbatɨgi vhɨzɨrga ŋaara muuŋgi. Ana vhɨra nzara kurkura zav mba ŋaara muuŋgi fhuvara. Ana vhɨra za kha nuianan ki gumgi gu mbigir kurkurav, vhɨra mbe tɨvi mbatɨgi vhɨzɨ zav, mba ŋaara muuŋgi. Ana mba ŋaara mbuav, rimgiap, nza muuŋgi tɨvi mbatɨgi vhɨzgim, nza Fhe Bakɨme phorgap ndava bavira ki. \s Guma guigira Fhe Bakɨme kaŋgiap, ana Fhe Bakɨme nzuai tɨvi zɨn vui. \p \v 3 Nza Fhe Bakɨme suaŋgi tɨvi, nza nta zɨn ŋgɨrga, nza wari kaŋgi, nza guigira ana kaŋgi. \p \v 4 \x - \xo 2.4: \xo*\xt 1 Zo 1.6-8; 4.20\xt*\x*Maaŋ muuŋgip, guma the khaŋ suanga, “Gu guigira Fhe Bakɨme kaŋgi,” ana maaŋ suaŋv, ana Fhe Bakɨme suaŋgi tɨvi zɨn vui fhu, mba guma, ana bigi shɨkshɨgi guma ma. Ana maaŋ suaŋv, ana Fhe Bakɨme suaŋgi tɨvi zɨn vui fhu, mba guma, ana bigi shɨkshɨgi guma ma. Fhe Bakɨme buni guari ana ndava vhen ki fhuvara. \v 5 \x - \xo 2.5: \xo*\xt Zo 13.15; 14.21-23; 15.4-5; 1 Pi 2.21; 1 Zo 4.12-13; 4.17; 5.3\xt*\x*Guma the maaŋ muuŋgip Fhe Bakɨmen buni vhuuiŋ zɨn ŋgɨrga, mba guma, ana nza won Ndia Fhe Bakɨme, ana guigira won ndavar kha nuianan ki gumgi ga nɨɨŋgiap, guigira mbe vuzvugi tɨva kaŋgi. Guma the mba tɨvar muunga, mba guma guigira Fhe Bakɨme phorga havhargi. \p \v 6 Maaŋ muuŋgip guma the khaŋ suanga, “Gu Fhe Bakɨme phorga havhargi.” Mba guma maaŋ nzuai, ana guigira Zisas ruigi rurur muuŋri. \v 7 \x - \xo 2.7: \xo*\xt 1 Zo 2.24; 3.11; 2 Zo 1.5-6\xt*\x*Nde nan kɨvntogi, gu kha khergiap, nde ndi mbai tɨv, ana tɨvar kameŋ fhuvara. Ana fhum ki tɨva vur ma. Nde fhara guarara, nde Zisas khothɨgap, nde mba tɨveŋ kaŋgi. Kha tɨva vur fhum mba kaman vhuueŋ suaŋgim, nde ne mbararagiap, ne kaŋgi. \f a \fr 2.7 \fr*\ft Zon mba Zisas Zon sapta 13 ves 34 suaŋgi tɨv, ana ana nzuai. Mba tɨv khaŋ nzuai, “Nde bevbevira, nde guigira wari wo ndavir harigi ntɨɨrir nɨɨŋri.” Ndu 1 Zon sapta 3 ves 23 ganɨri. Mbe fhum guarara mbe Zisas zɨn panan ruagiap, mbe mba tɨva ndigi. Maaŋ muuŋgiap, mba tɨv, ana mben tɨva vur ma. Zisas nduara khaŋ mba tɨva nzuai, ana tɨvar kam ma. Ves 8, ana khaŋ nzuai, ana vhɨra tɨvar kam ma. \ft*\f* \v 8 \x - \xo 2.8: \xo*\xt Zo 1.9; 8.12; 13.34; Ro 13.12; Ef 5.8; 1 Te 5.5; 5.8\xt*\x*Kha tɨv, gu ana khergiap nde ndi mbai, ana vhɨra tɨvar kameŋ ma. Zisas mba kɨrɨ tɨva muuŋgi, nde vhɨra mba kɨrɨ tɨva mbui. Nza maaŋ muuŋgiap kaŋgi, mba tɨv, ana guigira tɨva guar ma. Ne khaŋ muuŋgi, maaŋ vhɨzɨr za mbuim, ntige vhava ŋaara guar hɨga shɨrigi. \p \v 9 \x - \xo 2.9: \xo*\xt 1 Ko 13.2; 2 Pi 1.9; 1 Zo 3.10; 3.14-15; 4.20\xt*\x*Maaŋ muuŋgip, guma the khaŋ suanga, “Gu vhava ŋaarar ki.” Ana maaŋ suaŋv, ana guigira wo ndavar ana phorga guigira Zisas khothɨgi guma ga ndɨɨi fhu, ana vhava ŋaarar ki fhuvara, ana gɨngɨnan ki. \v 10 \x - \xo 2.10: \xo*\xt Zo 11.9; Ro 14.13; 2 Pi 1.10; 1 Zo 3.14\xt*\x*Guma won ndavar guigira Zisas khothɨgap ana zɨn vui guma ga ndɨɨi, mba guma, ana vhava ŋaarar ki guma ma. Ana vhava ŋaarar ki, bigɨn the ana so darim, ana rɨgɨrga tuktɨgi fhuvara. \v 11 \x - \xo 2.11: \xo*\xt Zo 11.10; 12.35\xt*\x*Maaŋ muuŋgip, guma thevi Zisas khothɨgap ana zɨn vui guma the vuzvugirga fhu, mba guma, ana gɨngɨnan ki. Ana gɨngɨnan kav, ana gɨngɨnara ruav, ana wo vui tuav kaŋgi fhuvara. Mba maaŋ gɨngɨn anan rɨmani vharigi. \p \v 12-14 \x - \xo 2.12-14: \xo*\xt Ru 24.47; FG 4.12; 13.38; 1 Ko 6.11; 1 Zo 1.7\xt*\x*\x - \xo 2.12-14: \xo*\xt 1 Zo 1.1\xt*\x*\x - \xo 2.12-14: \xo*\xt Ef 6.10\xt*\x*Nde nan tari, Fhe Bakɨme Krais zɨn panan nde fhum muuŋgi tɨvi mbatɨgi, ana nta vhɨzgiap, nta ndɨkndɨk ŋangi. Gu maaŋ muuŋgiap kha buni khergiap, nde ndi mbai. \p Nde nan ndegi, nde mba fhum ki guma, nde ana kaŋgi, ana ntige mbara muuŋgiap khar ki. Gu maaŋ muuŋgiap kha buni khergiap, nde ndi mbai. \p Nde gumgir ŋkaa, nde Satan daaŋgia mbur khɨngi. Gu maaŋ muuŋgiap kha buni khergiap, nde ndi mbai. \p Nde nan tari, nde nza won Ndia Fhe Bakɨme kaŋgi. Gu maaŋ muuŋgiap kha buni khergiap, nde ndi mbai. \p Nde nan ndegi, nde mba fhum ki guma, nde ana kaŋgi, ana ntige mbara muuŋgiap khar ki. Gu maaŋ muuŋgiap kha buni khergiap, nde ndi mbai. \p Nde gumgir ŋkaa, nde khaŋ tɨga ŋkasŋkagim, Fhe Bakɨme buni vhuuiŋ, nta khaŋ tɨga havhargiap, nde ndavi vherir kim, nde Satan daaŋgia mbur khɨngi. Gu maaŋ muuŋgiap kha buni khergiap, nde ndi mbai. \s Nza wari wo ndavir nuianan tɨvi mbatɨgir nɨɨŋ thari. \p \v 15 \x - \xo 2.15: \xo*\xt Mt 6.24; Ro 8.7; 12.2; Ga 1.10\xt*\x*Nde kha nuianan ki tɨvi mbatɨgi, nde ndavir ntan nɨɨŋv, nde vhɨra kha nuianan ki bigi, nde za ndavir ntan nɨɨŋ thari. Guma kha nuianan ki tɨvi mbatɨgi, ana ndavar nta ndɨɨi, ana nza won Ndia Fhe Bakɨme, ana guigira won ndavar kha nuianan ki gumgi ga nɨɨŋgiap, guigira mbe vuzvugi tɨv anan ki fhu. \v 16 \x - \xo 2.16: \xo*\xt Ro 13.14; Ze 4.16; 1 Pi 2.11\xt*\x*Nza vhɨra khueŋ kaŋgi, kha nuianan tɨvi mbatɨgi, zam nta zɨn vui gumgi, mbe mbui tɨvi khare. Mbe kha nuiana bigi garav, nta nzuav, ndavi khavav, nta nzuav rɨmgi phara tuav, rɨɨrɨɨv wari zɨri ndi vun kuamkuagi. Mba tɨvi, nta nzan Ndia Fhe Bakɨme han Hevenan kega zergi fhuvara. Nta kha nuianan tɨvi ma. \v 17 \x - \xo 2.17: \xo*\xt Mt 7.21; 1 Ko 7.31; Ze 1.10; 1 Pi 1.24\xt*\x*Kha nuian zumgum vhɨzgirga. Kha nuiana bigi garav, nta nzuav ndavi khavav, rɨmgi phara tui tɨvi, nta vhɨra ana phorgɨp vhɨzgirga. Maaŋ muuŋgiap, Fhe Bakɨme nzuai tɨvi zɨn vui guma, ana kha nuiana phorgɨp vhɨzgirga tuktɨgi fhuvara, ana zazera mbara muuŋgip kɨrga. \s Krais pana guma hɨgi. \p \v 18 \x - \xo 2.18: \xo*\xt Mt 24.5; 24.24; 2 Te 2.3; 1 T 4.1; Hi 1.2; 1 Pi 4.7; 2 Pi 2.1; 2 Zo 1.7\xt*\x*Nde nan tari, Zisas taagi zirɨrga tuk han mbarigi. Nde fhum Krais pana guma zɨrga kameŋ mbararagi. Ntigem anan pana gumgi vhɨrve hegi. Nza ntigem maaŋ muuŋgiap gangiap, nza kaŋgi, ntige Zisas zirɨrga tuk han mbarigi. \v 19 \x - \xo 2.19: \xo*\xt Mt 24.24; Zo 6.37; FG 20.30; 1 Ko 11.19\xt*\x*Nde ganɨ, mba fharav nza phorga kegi gumgi, mbe guigira nza phorgap nza bɨna bavira ki gumgi fhuvara. Mbe maaŋ muuŋgiap nza thav, vegi. Mbe guigira nza phorgap nza bɨnan ki ntɨɨri fhuvara. Mbe maaŋ muuŋgiap nza bɨna guara ntɨɨri kake, mbe nza phorgap nza bɨnara kae. Mbe nza thav, vegim, nza maaŋ muuŋgiap tuituigiap kaŋgi, mbe guigira nza bɨna ntɨɨri fhuvara. \p \v 20 \x - \xo 2.20: \xo*\xt Zo 10.4; FG 3.14; 1 Ko 2.15; 2 Ko 1.21; Hi 1.9; 1 Zo 2.27\xt*\x*Nde Fhe Bakɨme Guman Ŋaar Zisas, ana Fhe Bakɨmen Ŋina Ŋaarar nde nɨɨŋgim, nde zam ana buna guareŋ kaŋgi. \v 21 Gu maaŋ muuŋgiap kha ndɨkndɨgar nde mbui fhu, nde Fhe Bakɨme buna guareŋ kakagi. Gu mba ndɨkndɨgar nde mbuav, kha buni khergiap, nde ndi mbai fhuvara. Gu khaŋ muuŋgi ne nzuav kha buni khergi. Nde Fhe Bakɨme buna guareŋ, nde ne kaŋgi. Fhe Bakɨme buna guareŋ, ne guigi buna thueŋ suaŋgirga tuktɨgi fhuvara. \v 22 \x - \xo 2.22: \xo*\xt 1 Zo 4.3; 2 Zo 1.7\xt*\x*The mba bigi guiguigi guma? Mba bigi guiguigi guma, ana khaŋ nzuai ne ma, “Zisas, ana Fhe Bakɨme taagiap wo gumgi gu mbigi ndir zav suaŋgiap farasarigi guma fhuvara.” Mba khesharigi buni nzuai guma, ana kɨr nzan Ndia Fhe Bakɨme sav, vhɨra kɨr anan Kama segap, khaŋ ana nzuai, “Ana Fhe Bakɨmen Kam fhuvara.” Ana maaŋ mbuav ana Kraisan pana guma ga gegi. \f b \fr 2.22 \fr*\ft Khaŋ nzuai kameŋ, “Fhe Bakɨme taagip kha nuianan ki gumgi gu mbigi ndir zav suaŋgiap farasarigi guma,” mbe Grikin, kaman, mbe kha zitɨr ana mbui, “Krais.” \ft*\f* \v 23 \x - \xo 2.23: \xo*\xt Zo 5.23; 14.7-10; 15.23; 1 Zo 4.15; 5.1; 2 Zo 1.9\xt*\x*Guma kɨr Kama segi, ana Fhe Bakɨme phorgɨp ndava bavira kegɨrga tuktɨgi fhu. Guma Kama khothɨgi, ana Fhe Bakɨme phorgɨp ndava bavira kɨrga. \s Fhe Bakɨmen Ŋina Ŋaar, ana Fhe Bakɨme buni vhuuin nza khɨvi. \p \v 24 \x - \xo 2.24: \xo*\xt Zo 14.23; 1 Zo 1.3; 2 Zo 1.6\xt*\x*Nde mba fhum mbararagi buna guareŋ, nde ne suira havhargiri. Nde maaŋ muuŋgip ne suira havhargirga, nde zazera kha Ndia gu Kama phorgɨ kɨrga. \v 25 \x - \xo 2.25: \xo*\xt Zo 3.15; 6.40; 17.3; 1 Zo 1.2; 5.11\xt*\x*Maaŋ muuŋgiap, Zisas kha kama havharen nza suaŋgi. Ana zazera mbara muuŋgiap ki bɨɨŋbɨɨn nzan nɨɨŋgirga. \p \v 26 Gu kha buni kherav, nde guiguigiap, nde ndi pham tuavar mbai gumgi bun nde nzuai. \v 27 \x - \xo 2.27: \xo*\xt Zo 14.26; 16.13; Hi 8.10-11; 1 Zo 2.20\xt*\x*Gu nde kaŋgi, nde Krais han Fhe Bakɨme Ŋina Ŋaara ndigim, ana nde phorga ki. Maaŋ muuŋgiap, nde bigɨn the kakagirim, guma the buni tharir nde suaŋv nde khɨvɨrie? Fhuvara. Fhe Bakɨme Ŋina Ŋaar za mba bigir nde khɨvigi. Ana buni, nta guigira buni guari ma. Nta guiguigi buni fhuvara. Maaŋ muuŋgiap, Fhe Bakɨme Ŋina Ŋaar mba bigi nde khɨvim, nde nta zɨn ŋgɨp, nde guigira Krais phorgɨ havhargiri. \s Nza ntigem Fhe Bakɨmen tari ki. \p \v 28 \x - \xo 2.28: \xo*\xt 1 Zo 3.2; 4.17\xt*\x*Ahaŋ, nde nan tari, nde guigira Zisas phorgɨp havhargiri. Ana zumgum za kɨrar hɨrga, nza ana phorgɨp thɨgɨ havhargirga, nza ana nɨman thivɨrgeŋ nzuav ndɨkndɨgi vhɨrve muuŋv mberɨrga tuktɨgi fhu. \v 29 \x - \xo 2.29: \xo*\xt FG 22.14; 1 Zo 3.7; 3.10\xt*\x*Nde maaŋ muuŋgiap khueŋ kaŋgi, Zisas tɨvir vhuuiŋra mbui guma ma. Nde vhɨra khueŋ kaŋgiri, tɨvir vhuuiaŋ mbui gumgi, mbe Fhe Bakɨmen tari ma. \c 3 \m \v 1 \x - \xo 3.1: \xo*\xt Zo 1.12; 3.16; 16.3; Ro 8.16; 1 Zo 4.10\xt*\x*Mbaia, nde ram mbui ndɨkndɨga mbui. Fhe Bakɨme, ana guigira nza vuzvugiap, guigira won ndavar nza nɨɨŋgi! Ana guigira won ndavar nza nɨɨŋgiap, kha kakaman nzan muunga, nde nan tari ma. Ne guigi guarara, nza Fhe Bakɨmen tari ma. Kha nuianan tɨvi zɨn vui gumgi, nza kaŋgi fhu. Mbe vhɨra, nza Ndia Fhe Bakɨme kaŋgi fhu. Mbe nza Ndia Fhe Bakɨme kaŋgia kake, mbe nza kaŋge. \v 2 \x - \xo 3.2: \xo*\xt Ro 8.18; 8.29; 1 Ko 15.49; 2 Ko 3.18; Fi 3.21; Kor 3.4; 2 Pi 1.4\xt*\x*Nde nan kɨvntogi, nza ntige Fhe Bakɨmen tari ki. Nza zumgum ramgi kɨrɨ tɨvar muuŋrie? Nza tuituigiap ne kaŋgi fhuvara, ne ntigar kɨrar hɨrga. Nza khueŋ kaŋgi, Zisas Krais, ana zumgum guigira kɨrar hɨgɨrga, nza guigira ana ganɨp, nza guigira ana kaŋgip, nza ara farar muuŋgirga. \v 3 Ntigem ana rarga ki gumgi, mbe nduarira wari won kɨrɨ tɨvi garav, mbe zazera Fhe Bakɨme nɨman ŋgaravra wari ki. Mbe ŋgarav, Kraisra fara muuŋgiap wari kɨri. \p \v 4 \x - \xo 3.4: \xo*\xt Ro 4.15; 1 Zo 5.17\xt*\x*Tɨvi mbatɨgi ga mbui guma, ana Fhe Bakɨme suaŋgi tɨvi daasui guma ma. Tɨvi mbatɨgi, nta Fhe Bakɨme suaŋgi tɨvi daasui tɨv ma. \v 5 \x - \xo 3.5: \xo*\xt Ais 53.5-6; 53.11; Zo 1.29; 2 Ko 5.21; 1 T 1.15; Hi 4.15; 1 Pi 2.22-24; 1 Zo 2.2\xt*\x*Nde kaŋgi, Zisas ana tɨvi mbatɨgi vhɨzɨ zav zergi. Ana tɨva mbatɨga thueŋ anan ki fhuvara. \v 6 \x - \xo 3.6: \xo*\xt Ro 6.1-2; 6.14; 1 Zo 2.4; 3.9; 4.8; 3 Zo 1.11\xt*\x*Krais phorga ki guma, ana tɨvi mbatɨgi ga mbui fhu. Guma tɨvi mbatɨgi ga mbui, mba guma, ana Krais gangi fhu, ana vhɨra, ana kaŋgi fhu. \p \v 7 \x - \xo 3.7: \xo*\xt Ro 2.13; 1 Zo 2.26; 2.29\xt*\x*Nde nan tari, nde tuituigira wari ganɨv, kɨri. Nde muuŋv kɨrim, guma the zɨv, nde guigip, nde ndi pham tuavar mbararga. Nde mbarara, tɨvir vhuuiaŋ mbui guma, ana Fhe Bakɨme nɨman, ana guman tɨvar vhuuŋ ma. Ana Krais fara muuŋgi, ana guman tɨvar vhuuŋ ma. \v 8 \x - \xo 3.8: \xo*\xt Stt 3.15; Ru 10.18; Zo 8.44; 16.11; Hi 2.14\xt*\x*Fhum fhara guarara Fhe Bakɨme kha nuian gu bigi ga muuŋgi, Satan hɨgap, tɨva mbatɨga ndi kha nuiana khɨngiap, zazera tɨvi mbatɨgi ga mbui. Maaŋ muuŋgiap guma tɨvi mbatɨgi ga mbui, ana Satan guma ma. Satan maaŋ mbuim, Fhe Bakɨmen Kam, anan ŋaara farfav, ana vharvhara zav zergi. \v 9 \x - \xo 3.9: \xo*\xt 1 Pi 1.23; 1 Zo 5.18\xt*\x*Maaŋ muuŋgiap, guma Fhe Bakɨmen kama gegi, ana tɨvi mbatɨgi ga mbui fhu. Fhe Bakɨmen tɨvi mba guman ki. Maaŋ muuŋgiap, mba guma tɨvi mbatɨgir muuŋgirga tuktɨgi fhu. Ana Fhe Bakɨmen kam ma. \v 10 \x - \xo 3.10: \xo*\xt 1 Zo 2.29; 4.8\xt*\x*The Fhe Bakɨmen kam, the Satanan kam? Nza maaŋ muuŋgip kaŋgi saŋv, nza khaŋ muuŋgip, gangip, kaŋgirga. Guma tɨvir vhuuiaŋ mbui fhu, ana Fhe Bakɨmen kam fhuvara. Guma wo phorgap guigira Zisas khothɨgi gumgi, ana guigira won ndavar mbe ndɨɨv, tɨvir vhuuin mbe mbui fhu, ana vhɨra Fhe Bakɨmen kam fhuvara. \ms Nza guigira wari won ndavir harigi ntɨɨri nɨɨnga. \s Zisas guigira won ndavar harigi ntɨɨri nɨɨnga tɨvar nza khɨvigi. \p \v 11 \x - \xo 3.11: \xo*\xt Zo 13.34; 15.12; 1 Zo 1.5; 4.7; 4.21\xt*\x*Nde fhum fhara guarara kha kameŋ mbararagi. Mba kameŋ khaŋ nzuai. Nza guigira wari won ndavir harigi ntɨɨri nɨɨŋgiri. \v 12 \x - \xo 3.12: \xo*\xt Stt 4.8; Hi 11.4; Zu 1.11\xt*\x*Nza Kein farar muuŋgip kɨ thari. Ana Satan guma ma, ana maaŋ muuŋgiap, nduara won ŋguga shogim, ana rimgi. Ana ram muuŋgi ne nzuav won ŋguga shogim, ana rimgi? Ana khueŋ nzuav ana shogim, ana rimgi. Ana ŋguk tɨv nzerigi, anan tɨv mbatɨgi. Ana ne nzuav ana shogim, ana rimgi. \p \v 13 \x - \xo 3.13: \xo*\xt Mt 5.11-12; Zo 15.18-19; 17.14; 2 T 3.12\xt*\x*Nde na phorgap guigira Zisas khothɨgi gumgi, kha nuiana gumgi maaŋ muuŋgip panan nde kegɨrim, nde ne suaŋv ŋgava mbatɨgar muuŋ thari. \v 14 \x - \xo 3.14: \xo*\xt Zo 5.24; 1 Zo 2.9-11\xt*\x*Nza khueŋ kaŋgi, nza won ndavir wo phorgap Zisas khothɨgi gumgi ga ndɨɨav, nza kaŋgi, nza vhɨzgi tuav thagi. Nza zazera mbara muuŋgip kɨrga bɨɨŋbɨɨŋ ndirga tuav, nza anan ki. Guma ndavar wo phorga guigira Zisas khothɨgi gumgi ga ndɨɨi fhu, ana rɨɨv, za rimgiap, za vhɨzi tuavar ki. \v 15 \x - \xo 3.15: \xo*\xt Mt 5.21-22; Ga 5.21; VB 21.8\xt*\x*Guma wo phorgap ana Zisas khothɨgi guma, ana guigira won ndavar ana nɨɨŋgi fhu, ne khaŋ muuŋgi, ana mba guma shogim, ana rimgi. Nde khueŋ kaŋgi, harigi guma shogim, ana rimgi guma, ana zazera mbara muuŋgia ki bɨɨŋbɨɨŋ ndi tuavar ki fhuvara. \v 16 \x - \xo 3.16: \xo*\xt Zo 3.16; 13.1; 15.13; Ro 5.8; Ga 1.4; Ef 5.2; 5.25; 1 Te 2.8\xt*\x*Zisas, ana nduara won tuma fekhɨngiap, nzan kurkura zav nza nzuav rimgi. Ana mba tɨva muuŋgiap, ana guigira won ndavar harigi gumgi ga ndɨɨi tɨvar nza khɨvigi. Nza maaŋ muuŋgiap mba tɨva kaŋgi. Nza vhɨra wari wo ntuua fusuv, nza phorgap guigira Zisas khothɨgi gumgi, nza mben kurkurarga. \v 17 \x - \xo 3.17: \xo*\xt Lo 15.7; Ru 3.11; 1 Zo 4.20\xt*\x*Maaŋ muuŋgip, guma the kha nuiana bigi kɨv, ana wo phorgap guigira Zisas khothɨgi guma the ganɨrim, ana kha nuianan bigi sosuagirga, ana ana gangip, ana korar muuŋgirga fhu, mba guma Fhe Bakɨme guigira won ndavar gumgi ga nɨɨŋgi tɨv anan ki fhu. \v 18 \x - \xo 3.18: \xo*\xt Ro 12.9; Ze 2.15-16; 1 Pi 1.22\xt*\x*Nde nan tari, nde thɨn kumanin wari won ndavir harigi gumgi ga ndɨɨi ne suaŋ thari. Fhuvara! Nza guigira wari won ndavir mben nɨɨŋv, guigira mben kurkurari. \s Zisas khothɨgap ana zɨn vui gumgi, mbe Fhe Bakɨme nɨman thivgia havhargiri. \p \v 19-20 \x - \xo 3.19-20: \xo*\xt Zo 18.37; 1 Zo 1.8\xt*\x*Nde khueŋ kaŋgiri, nza guigira wari won ndavir wari phorgap guigira Zisas khothɨgi gumgi ga ndɨɨi, nza guigira buna guareŋ zɨn vui. Nza maaŋ muunga, nzan ndavi tɨva mbatɨga thueŋ muuŋgi ne suaŋv nza suanga, nza ne suaŋv ndɨkndɨgi vhɨrver muunga fhu. Nza Fhe Bakɨme nɨman rɨvɨrga fhu. Nza kaŋgi, Fhe Bakɨme za mba bigi kaŋgi. Ana ndɨkndɨk, nza ndavi vherir ki ndɨkndɨgi, ana za nta kambarigi. \v 21 \x - \xo 3.21: \xo*\xt Hi 4.16; 10.22; 1 Zo 2.28; 4.17\xt*\x*Nde nan kɨvntogi, nzan ndavi vheri bigɨn mbatɨga thueŋ muuŋgi ne nzuav nza nzuai fhu. Nza Fhe Bakɨme nɨman, nza thivgia havhargi. \v 22 \x - \xo 3.22: \xo*\xt Sng 34.15; Jer 29.12; Mt 7.8; 21.22; Zo 9.31; 14.13\xt*\x*Nza maaŋ muuŋgip bigɨn the suaŋv ana phorgɨ suanga, ana mba bigɨnan nzan nɨɨnga. Ana khaŋ muuŋgiap, nza ana nzuai tɨvi, nza nta zɨn vuav, nza ana vuzvugi tɨvi, nza nta mbui. \v 23 \x - \xo 3.23: \xo*\xt Zo 6.29; 13.34; 15.12; 15.17; 17.3; 1 Te 4.9; 1 Pi 4.8; 1 Zo 2.8-10\xt*\x*Ana nzuai tɨvi khare. Nza ana Kam Zisas Krais khothɨgɨp, ana suaŋgi tɨvi, nza za nta zɨn ŋgɨp, nza guigira wari won ndavir warir nɨɨnga. \v 24 \x - \xo 3.24: \xo*\xt Zo 14.23; 15.10; 17.21; Ro 8.9; 1 Zo 4.12-13\xt*\x*Maaŋ muuŋgip, guma the Fhe Bakɨme suaŋgi tɨvi zɨn vui, mba guma, ana Fhe Bakɨme phorga havhargi. Fhe Bakɨme vhɨra mba guma phorga ki. Fhe Bakɨme won Ŋina Ŋaar nza nɨɨŋgi. Nza maaŋ muuŋgiap kaŋgi, Fhe Bakɨme ana nza phorga ki. \c 4 \s Nde ŋiniŋgir ŋgari ŋaari ganɨri, nta Fhe Bakɨme han kega zegi ŋina o, ŋiniŋgi mbatɨgi khar ŋgari. \p \v 1 \x - \xo 4.1: \xo*\xt Mt 7.15; 24.4-5; 24.24; 1 Te 5.21; 2 Pi 2.1; 1 Zo 2.18; 2 Zo 1.7; VB 2.2\xt*\x*Nde nan kɨvntogi, Fhe Bakɨme kamthooŋ gumgir wari guiguigi gumgi vhɨrve, mbe tamtam kha nuianan rurga. Maaŋ muuŋgip, nden han zɨv khaŋ suanga gumgi, “Fhe Bakɨme Ŋina Ŋaar kha kamen na nɨɨŋgi.” Nde za mbe khothivɨ thari. Nde mbe mbui ŋaari gu mbe nzuai buni mbararari. Nde maaŋ muuŋv, nde kaŋgirga khe Fhe Bakɨme han kega zɨgi o, fhuvara. \v 2 \x - \xo 4.2: \xo*\xt 1 Ko 12.3; 1 Zo 5.1\xt*\x*Nde Fhe Bakɨme Ŋina Ŋaar gangip, ana hiarga, ne khaŋ muuŋgi. Nde mbarararga khaŋ nzuai guma, “Zisas Krais, ana guigira kha nuianan zergap, guma guara gegi.” Maaŋ nzuai guma, Fhe Bakɨmen Ŋina Ŋaar mba guman vhen ki. \f a \fr 4.2 \fr*\ft Zon kha gava khergi tugen, Fhe Bakɨmen kamthoon gumgir wari ga shɨkshɨgi gumgi mbari, mbe fhura guiguigiap Zisas Kraisan tɨvir gumgi gu mbigi ga nzuav rui. Nza mba gumgi nzua rui buni, nza tuituigia nta kaŋgi fhuvara. Mba bigi kaŋgi gumgi mbari, mbe kha ndɨkndɨga mbui. Mbe khaŋ muuŋgia mba gumgi gu mbigi khɨvav mbe nzuai. Mbe khaŋ nzuai, “Zisas gu Krais, mani wanira fara muuŋgi fhuvara.” Mbe khaŋ nzuai, “Krais, ana fhum fhum guarara, Fhe Bakɨme han ki kameŋ ma.” Ndu Zon 1.1 ganɨri. Ana Fhe Bakɨmen Kam ma. Khueŋ guigi guarara, Krais, ana guma guara gegi. Fhe Bakɨme taagip kha gumgi gu mbigi ndir zav mba ŋaara muuŋgi. Ana Krais farver mba ŋaara muuŋgi. Kha guma Zisas, ana haa nuianan kav mba bigi ga muuŋgiap, ana zumgum rimgi. Ana vhɨra taagia kha nuianan ki gumgi gu mbigi ndi ŋaarar kurigi fhuvara. Mbe maaŋ nzuaim, Zon maaŋ muuŋgiap khaŋ nzuai, “Mba Fhe Bakɨme kamthooŋ gumgir wari ga shɨshɨgi gumgi nzuai buni, nta guigira buni guari fhuvara. Zisas Krais ana Fhe Bakɨmen Kam ma. Ana guma guara gegi. Ana muuŋgi ŋaar, ana ŋaara bavira muuŋgi.” \ft*\f* \v 3 \x - \xo 4.3: \xo*\xt 2 Te 2.7; 1 Zo 2.18; 2.22; 2 Zo 1.7\xt*\x*Nde maaŋ muuŋgip mbarararga, guma mba khesharigi kamen Zisas ga nzuai fhu, mba guma, ana harigi ŋina ana vhen ki. Mba ŋina, ana Fhe Bakɨme han kega zɨgi fhuvara. Mba ŋina, ana Kraisan pana guman ŋina ma. Nde fhum mba guma zɨrga kameŋ mbararagi. Ana ŋina ntige zɨgap, kha nuianan ki. \v 4 \x - \xo 4.4: \xo*\xt Mt 12.29; Zo 16.33; 1 Ko 2.12; Ef 2.2; 6.12; 1 Zo 5.4-5\xt*\x*Nde nan tari, nde Fhe Bakɨme ntɨɨri ma. Nde Fhe Bakɨme kamthooŋ gumgir wari guiguigi gumgi, nde mbe daaŋgia mbur khɨngi. Nde khaŋ muuŋgiap, nden vhen ki Ŋina Ŋaar, ana kha nuiana gumgir vhen ki ŋina, ana ana kambarigi. \v 5 \x - \xo 4.5: \xo*\xt Zo 3.31; 15.19; 17.14\xt*\x*Mba gumgi, kha nuiana gumgi ma. Maaŋ muuŋgiap, mbe buni kha nuiana buni ma. Maaŋ muuŋgiap, kha nuiana gumgi, mbe buni mbararagi. \v 6 \x - \xo 4.6: \xo*\xt Zo 8.47; 10.27; 14.17; 1 Ko 14.37; 2 Ko 10.7\xt*\x*Nza fhuvara, nza Fhe Bakɨme ntɨɨri ma. Fhe Bakɨme kaŋgi gumgi, mbe nza nzuai buni mbararagi. Guma, ana Fhe Bakɨme guma fhu, ana nza nzuai buni mbararagi fhu. Nza maaŋ muuŋgip mba tɨva ganɨv, nza buna guareŋ nzuai Ŋina Ŋaar, nza ana hiarga. Nza vhɨra mba bigi guiguigi ŋina, nza vhɨra ana hiarga. \s Guma guigira won ndavar Fhe Bakɨme ndɨɨi, ana vhɨra guigira won ndavar guigira Zisas khothɨgi gumgir nɨɨŋgiri. \p \v 7 \x - \xo 4.7: \xo*\xt 1 Zo 2.29; 3.10-11; 3.23\xt*\x*Nde nan kɨvntogi, nza guigira warir won ndavir wari nɨɨŋri. Nza guigira wari won ndavir wari ga ndɨɨi tɨv, ana Fhe Bakɨmen tɨv ma. Guma mba tɨva zɨn vui, ana Fhe Bakɨmen tar ma, ana guigira Fhe Bakɨme kaŋgi. \v 8 \x - \xo 4.8: \xo*\xt 1 Zo 2.4; 3.6; 4.16\xt*\x*Fhe Bakɨme nduara, ana guigira ndavar harigi gumgi ga ndɨɨi tɨvar nɨɨŋge ma. Maaŋ muuŋgiap, guma guigira won ndavar harigi gumgi ga ndɨɨi fhu, ana vhɨra Fhe Bakɨme kaŋgi fhu. \v 9 \x - \xo 4.9: \xo*\xt Zo 3.16; Ro 5.8; 8.32; 1 Zo 5.11\xt*\x*Fhe Bakɨme, ana Kama bavira ki, ana mba Kama bavira, ana ana sarigim, ana kha nuianan zergi. Nza anan panan zazera mbara muuŋgiap ki bɨɨŋbɨɨŋ ndirga. Fhe Bakɨme mba tɨvar nza muuŋgiap, ana khuen nza khɨvigi, ana guigira won ndavar nza nɨɨŋgi. \v 10 \x - \xo 4.10: \xo*\xt Zo 15.16; Ro 5.8-10; Ta 3.4; 1 Zo 2.2\xt*\x*Guma guigira won ndavar harigi gumgi ga ndɨɨi tɨv, ana Fhe Bakɨmen tɨv ma. Nza khueŋ ndɨkndɨgɨ thari, nza fharav wari won ndavir Fhe Bakɨme nɨɨŋgi. Fhuvara! Fhe Bakɨme fharav guigira won ndavar nza nɨɨŋgi. Ana fharav guigira won ndavar nza nɨɨŋgiap, maaŋ muuŋgiap, ana won Kama sarigim, ana nza muuŋgi tɨvi mbatɨgi ga nzuav rɨmɨn zav kha nuianan zergi. Ana zerav, rimgiap, nza muuŋgim, nza Fhe Bakɨme phorgap ndava bavira ki. \p \v 11 \x - \xo 4.11: \xo*\xt Mt 18.33; Zo 15.12-13; 1 Zo 3.16\xt*\x*Nde nan kɨvntogi Fhe Bakɨme khuen nza khɨvav, mba tɨva muuŋgi. Ana guigira won ndavar nza nɨɨŋgi. Maaŋ muuŋgiap, nza vhɨra bevbevira, nza guigira warir won ndavir wari nɨɨŋri. \v 12 \x - \xo 4.12: \xo*\xt Zo 1.18; 1 T 6.16; 1 Zo 2.5-6; 4.18-20\xt*\x*Nza guma the Fhe Bakɨme gangi fhuvara. Nza guigira wari won ndavir warir nɨɨnga, Fhe Bakɨme nza phorga ki. Fhe Bakɨme nza phorga ki, ana ndavar harigi gumgi ga ndɨɨi tɨv, ana khaŋ tɨgɨp havhargip nza ndavi vherir kɨrga. \p \v 13 \x - \xo 4.13: \xo*\xt Zo 14.20; 2 Ko 1.22; 1 Zo 3.24\xt*\x*Nza ram muuŋgip khueŋ kaŋgirie, Fhe Bakɨme nza phorga kim, nza ana phorga ki? Nza ne kaŋgi, ne khaŋ muuŋgi, ana won Ŋina Ŋaarar nza nɨɨŋgi. \v 14 \x - \xo 4.14: \xo*\xt Zo 1.14; 3.17; 1 Zo 1.1-2\xt*\x*Nza Fhe Bakɨme muuŋgi bigeŋ gangi gumgi, nza ntige mba bigeŋ bun nzuai. Ana taagia kha nuianan ki gumgi gu mbigi ndir zav won Kama sarigim, ana kha nuianan zergi. \v 15 \x - \xo 4.15: \xo*\xt Ro 10.9; 1 Zo 5.1; 5.5\xt*\x*Guma the maaŋ muuŋgip khaŋ suanga, “Zisas, ana Fhe Bakɨmen Kam ma.” Maaŋ nzuai guma, Fhe Bakɨme ana phorga kim, ana Fhe Bakɨme phorga ki. \f b \fr 4.15 \fr*\ft Ndu 1 Zon 4.2 ki kameŋ ganɨri. \ft*\f* \v 16 \x - \xo 4.16: \xo*\xt 1 Zo 3.24; 4.8; 4.12\xt*\x*Nza maaŋ muuŋgiap ne khothɨgap, havhargi, Fhe Bakɨme guigira won ndavar nza nɨɨŋgim, anan tɨv guigira nza phorga ki. \p Fhe Bakɨme nduara guigira won ndavar harigi ntɨɨri ga ndɨɨi tɨva nɨɨŋge ma. Guma guigira won ndavar harigi ntɨɨri ga ndɨɨi tɨva zɨn vov, ana Fhe Bakɨme phorga kim, Fhe Bakɨme ana phorga ki. \v 17 \x - \xo 4.17: \xo*\xt Ze 2.13; 1 Zo 2.28; 3.3; 3.19-21\xt*\x*Nza khueŋ khothɨgi, Fhe Bakɨme guigira won ndavar gumgi gu mbigi ga ndɨɨv, guigira nza vuzvugi. Maaŋ muuŋgiap, mba tɨv vhɨra guigira havhargip nzan ki. Nza zumgum Fhe Bakɨme kha nuianan ki gumgi mbui tɨvi ga suaŋv mbe suanga tugar, nza Fhe Bakɨme nɨman rɨvɨrga fhu. Nza guigira kha nuianan ki. Nza anan kav, nza Krais ki kɨrɨ tɨvara muuŋgiap wari ki. Nza maaŋ muuŋgiap rɨvi fhu. \v 18 Fhe Bakɨme guigira won ndavar nza nɨɨŋgiap, nza vuzvugi. Nza ne khothɨgap, nza rɨvi fhu. Guma maaŋ muuŋgip Fhe Bakɨme guigira wo ndavar gumgi ga ndɨɨi tɨv guigira havhargip, ana kɨrga, mba tɨv mba rɨvi tɨva vhararim, ana sarga. Guma rɨvi, ne nɨɨeŋ khaŋ muuŋgi. Guma ana wo kaŋgi, ana zumgum vheza mbatɨga ndirga. Mba ndɨkndɨk ana muuŋgim, ana rivgi. Maaŋ muuŋgip, guma the rɨvɨrga, nza kaŋgi, mba guma Fhe Bakɨme guigira won ndavar gumgi ga ndɨɨi tɨv guigira havhargiap, mba guman ki fhuvara. \p \v 19 Nza guigira wari won ndavi harigi gumgi ga ndɨɨi, ne khaŋ muuŋgi, Fhe Bakɨme fharav won ndavar nza nɨɨŋgi. \v 20 \x - \xo 4.20: \xo*\xt 1 Zo 2.4; 3.17; 4.12\xt*\x*Maaŋ muuŋgip, guma the khaŋ suanga, “Gu guigira won ndavar Fhe Bakɨme ga nɨɨŋgi.” Ana maaŋ suaŋv, ana guigira won ndavar guigira Zisas khothɨgi guma gu mbiga the ndɨɨi fhu, mba guma, ana bigi guiguigi guma ma. Guma the Fhe Bakɨme gangi fhu. Maaŋ muuŋgip, guma the kha won rɨmanin gari gumgi gu mbigi, ana won ndavar mbe ndɨɨi fhu, ana ram muuŋgip, won rɨmanin gangi fhup Fhe Bakɨme, ana guigira won ndavar ana nɨɨŋgirie? \v 21 \x - \xo 4.21: \xo*\xt Mt 5.44-45; Mk 12.29-31; Zo 13.34; 15.12; 1 Zo 3.23\xt*\x*Nza Fhe Bakɨme han ndigi tɨv khaŋ nzuai, guma guigira won ndavar Fhe Bakɨme nɨɨŋgi, ana vhɨra guigira won ndavar guigira Zisas khothɨgi gumgi gu mbigi nɨɨŋri. \c 5 \s Guigira Zisas khothɨgap ana zɨn vui gumgi gu mbigi, mbe kha nuianan ŋkasŋka, mbe ana daaŋgia mbur khɨngi. \p \v 1 \x - \xo 5.1: \xo*\xt Zo 1.12-13; 15.23; 1 Zo 2.22-23; 4.15\xt*\x*Fhe Bakɨme taagip wo gumgi gu mbigi ndir zav suaŋgiap sarigi guma Zisas, guigira ana khothɨgi gumgi, mbe Fhe Bakɨmen tari ma. Mba guigira wari won ndavir ndia bavira nɨɨŋgi gumgi, mbe vhɨra guigira wari won ndavir anan tari ga ndɨɨi. \f a \fr 5.1 \fr*\ft Ndu 1 Zon 2.22 gu 4.2 ki kameŋ ganɨri. \ft*\f* \v 2 Nza maaŋ muuŋgip guigira wari won ndavir Fhe Bakɨme ga nɨɨŋgiap, ana nzuai tɨvi zɨn vui. Nza nta zɨn vov, nza kaŋgi, nza vhɨra guigira wari won ndavir anan tari ga ndɨɨi. \v 3 \x - \xo 5.3: \xo*\xt Mai 6.8; Mt 11.30; Zo 14.15; 14.21-24; 2 Zo 1.6\xt*\x*Nza guigira warir won ndavir Fhe Bakɨme ga ndɨɨi tɨv khaŋ muuŋgi, nza ana suaŋgi tɨvi zɨn vuim, ana suaŋgi tɨvi simgi fhuvara. \v 4 \x - \xo 5.4: \xo*\xt Zo 16.33; 1 Zo 3.9; 4.4\xt*\x*Fhe Bakɨmen tari ga gega ki gumgi, mbe za kha nuiana tɨvi mbatɨgi ŋkasŋka, mbe nta daasui. Nza guigira Fhe Bakɨme khothɨvi tɨv, mba tɨv nza kha nuiana tɨvi mbatɨgi ŋkasŋka phorga shogav, nza nta daasui. \s Fhe Bakɨme thugara phɨrgiap won Kama bun suaŋgi. \p \v 5 \x - \xo 5.5: \xo*\xt Ro 8.37; 1 Ko 15.57; 1 Zo 4.4; 4.15\xt*\x*The kha nuiana tɨvi mbatɨgi ŋkasŋka daaŋgia mbur khɨngi? Guma khueŋ khothɨgi, Zisas Krais, ana Fhe Bakɨme Kam ma, mba guma, ana kha nuiana tɨvi mbatɨgi ŋkasŋka daaŋgia mbur khɨngi. \f b \fr 5.5 \fr*\ft Ndu 1 Zon 4.2 ganɨri. \ft*\f* \v 6 \x - \xo 5.6: \xo*\xt Zo 1.29; 1.34; 14.17; 16.13; 19.34; 1 T 3.16; 1 Zo 1.7\xt*\x*Kha guma Zisas Krais, ana mbɨ ruav, ana vhɨra rimgip, wo vɨzɨna siv khanarareŋ ga sur zav zergi. Ana mbɨra ruar zav zergi fhuvara. Ana mbɨ ruav, ana vhɨra rimgip, wo vɨzɨna sisur zav zergi. Fhe Bakɨme Ŋina Ŋaar ana buni guari nɨɨŋge ma, ana Zisas muuŋgi bigi bun nza nzuai. \f c \fr 5.6 \fr*\ft Kha Grikar kaman suaŋgi kameŋ, ne tuituigiap hɨgi fhuvara. Ana mbɨ gu vɨzɨnara suaŋgi. Mbe gumgi vhɨrve kha ndɨkndɨga mbui. Mbɨ, ana Zisas Fhe Bakɨme zɨn panan ruagi ne nzuai. Vɨzɨn, ana Zisas rɨmɨnga ne nzuai. \ft*\f* \v 7 \x - \xo 5.7: \xo*\xt Zo 1.1; 10.30; VB 19.13\xt*\x*Kha bigɨna phuni khegene ana bun nzuai. \v 8 \x - \xo 5.8: \xo*\xt Zo 15.26\xt*\x*Mba bigɨna phuni khegene khare, Fhe Bakɨmen Ŋina Ŋaar, mbɨ gum vɨzɨn. Mba bigɨna phuni khegene mbe wari tɨgɨra mba bigɨna bavira bun nzuai. \p \v 9 \x - \xo 5.9: \xo*\xt Mt 3.16-17; 17.5; Zo 5.32-37; 8.17-18\xt*\x*Nza gumgi nzuai buni, nza nta khothɨgi, nta maaŋ muuŋgi. Fhe Bakɨme nzuai buneŋ, ne guigira gumgi nzuai buni kambarigi. Khe Fhe Bakɨme nduara won Kama bun suaŋgi. \v 10 \x - \xo 5.10: \xo*\xt Zo 3.33; 5.38; Ro 8.16; Ga 4.6\xt*\x*Guma guigira Fhe Bakɨme Kama khothɨgi, ana Fhe Bakɨme suaŋgi buneŋ, ana ne ndigi, ne ana ndava vhen ki. Guma Fhe Bakɨme nzuai buneŋ khothɨgi fhu, mba guma ana khaŋ Fhe Bakɨme nzuai, ana bigi guiguigi guma ma. Ana maaŋ nzuav, ana Fhe Bakɨme won Kama bun nzuaim, ana ana khothɨgi fhu. \v 11 \x - \xo 5.11: \xo*\xt Zo 3.36\xt*\x*Fhe Bakɨme won Kama bun nzuai, ne khaŋ muuŋgi, Fhe Bakɨme zazera mbara muuŋgip kɨrga bɨɨŋbɨɨn nza nɨɨŋgi. Anan Kam, ana mba bɨɨŋbɨɨŋ nɨɨŋge ma. \v 12 \x - \xo 5.12: \xo*\xt Zo 3.36; 5.24\xt*\x*Guma Fhe Bakɨmen Kama phorga ki, mba guma ana mba bɨɨŋbɨɨŋ ndigi. Guma Fhe Bakɨmen Kama phorga ki fhu, mba guma mba bɨɨŋbɨɨŋ ki fhu. \s Nza khueŋ kaŋgi, nza zazera mbara muuŋgiap ki bɨɨŋbɨɨŋ ndigi. \p \v 13 \x - \xo 5.13: \xo*\xt Zo 20.31; 1 Zo 1.1-2\xt*\x*Gu kha buni kherav, nde guigira Fhe Bakɨme Kama khothɨgi gumgi gu mbigi, gu nde ndi mbai. Nde khueŋ kaŋgirga, nde zazera mbara muuŋgiap ki bɨɨŋbɨɨŋ ndigi. \v 14 \x - \xo 5.14: \xo*\xt Zo 14.13; 16.23; 1 Zo 3.21-22\xt*\x*Nza maaŋ muuŋgip Fhe Bakɨme vuzvuk zɨn ŋgɨp, nza maaŋ muuŋgip, bigɨn the suaŋv ana phorgɨ suaŋ anan nzanga, ana nza nzai nzambareŋ mbarararga. Nza maaŋ muunga, nza Fhe Bakɨmen rivgirga fhu, nza ana han vui. \v 15 Maaŋ muuŋgiap, nza kaŋgi, nza nzai nzambari, ana za nta mbararagi. Nza guigira kaŋgi, nza anan nzai bigi, ana guigira ntan nza ndɨɨi. \p \v 16 \x - \xo 5.16: \xo*\xt Mt 12.31-32; Ru 12.10; Hi 6.4-6; Ze 5.14-15\xt*\x*Nza maaŋ muuŋgip guigira Zisas khothɨgi guma the ganɨrim, ana tɨva mbatɨga thueŋ muuŋgirga. Mba tɨva mbatɨgeŋ za ana tuma farfagirga fhuvara. Nza maaŋ muuŋgip ana gangip, nza ana suaŋv Fhe Bakɨme phorgɨ suaŋrim, Fhe Bakɨme taagip ana ndigip zazera mbara muuŋgiap ki bɨɨŋbɨɨn anan nɨɨnga. Gu khaŋ muuŋgi tɨva mbatɨgeŋ ga nzuai. Mba tɨva mbatɨgeŋ za mba guman tuma farfagirga fhu, gu mba khesharigi tɨva mbatɨga nzuai. Za guman tuman farfagi tɨva mbatɨgeŋ ki. Gu mba tɨva mbatɨgeŋ ga mbui gumgi ga suaŋv, Fhe Bakɨme phorgɨ suan zav nde nzuai fhuvara. \f d \fr 5.16 \fr*\ft Kha buna nɨɨeŋ tuituigiap hɨgi fhuvara. Gumgi mbari kha ndɨkndɨga mbui, ana gumgi guigira vhɨzɨr zav nzuai. Gumgi mbari kha ndɨkndɨga mbui, ana wom phenatɨtɨgav vhɨzɨrga ne nzuai. Ndu Vhagi Buni Ki buni Gap 2.11 gu 20.14 ganɨri. Mba kameŋ, mbe ne dorga khaŋ nzuai, “Rimgirga”, ne khaŋ nzuai “Vhɨzgip Herar ŋgirgɨp, za fhɨrgirɨgɨrga.” \ft*\f* \v 17 Nza kha mbui tɨvi mbatɨgi, nta za tɨvi mbatɨgi ma. Guma tuma shogim, ana za vhɨzi fhuv tɨvi mbatɨgi vhɨra ki. \p \v 18 \x - \xo 5.18: \xo*\xt Zo 17.15; Ze 1.27; 1 Pi 1.23; 1 Zo 3.9\xt*\x*Nza khueŋ kaŋgi, Fhe Bakɨmen tari, mbe tɨvi mbatɨgi ga mbui tɨvi zɨn vui fhu. Fhuvara. Zisas ana gari, Satan won farver ana khɨngirga tuktɨgi fhuvara. \v 19 \x - \xo 5.19: \xo*\xt Ro 8.10; 8.23; Ga 1.4; 1 Zo 4.6\xt*\x*Nza khueŋ kaŋgi, nza Fhe Bakɨmen tari ma. Nza Fhe Bakɨmen tari kim, kha nuian, ana za Satan ana gari, ana Satanan ŋkasŋka piin ki. \p \v 20 \x - \xo 5.20: \xo*\xt Ais 9.6; Mt 25.46; Zo 17.3; 1 T 3.16; Hi 1.8\xt*\x*Nza kaŋgi, Fhe Bakɨmen Kam, ana kha nuianan zergi. Ana zergap, ndɨkndɨgar nza ndɨɨi, nza guigira Fhe Bakɨme kaŋgi, ana guigira Fhe Bakɨme ma. Nza Fhe Bakɨme guara phorgɨp, vhɨra ana Kam Zisas Krais, nza vhɨra ana phorgɨrga. Zisas Krais, ana vhɨra Fhe Bakɨme ma. Ana zazera mbara muuŋgiap ki bɨɨŋbɨɨŋ nɨɨŋge ma. \p \v 21 \x - \xo 5.21: \xo*\xt 1 Ko 10.14\xt*\x*Nde nan tari, nde tori gu mbarɨvi ana rotu mbui, nde mba khesharigi bigi, nde nta han maaŋ thari. Nde nta thav, samra kɨri. \f e \fr 5.21 \fr*\ft Nza Fhe Bakɨme buni vhuuiŋ ki gavar kha kameŋ ganɨnga. Mba kameŋ, khare. Mbarɨvi gu tori rotu mbui. Mba kameŋ, ne za kha nuianan ki tɨvi mbatɨgi vharigi kameŋ ma. Mba kameŋ ne guigira bigɨna mbatɨgeŋ ma. Maaŋ muuŋgiap, Zon khaŋ ne nzuai. Ne khaŋ muuŋgi, mba tɨv, ana guigira tɨva mbatɨgeŋ ma. Guma the maaŋ muuŋgip, tɨva mbatɨga thueŋ suirav, nen muuŋv, guigira won ndavara ne nɨɨŋgirga, mba tɨv ana gari. Ne khaŋ muuŋgi, mba tɨv anan mbarɨvi gu tori fara muuŋgi. Ana mba tɨva rotu mbui. \ft*\f*