\id PHP - Umanakaina NT -Papua New Guinea 1999 (DBL 2014) \h Piripai \toc1 Apunu Poru natere Piripai ragidai mu okamaga tapu \toc2 Piripai \toc3 Pir \mt1 PIRIPAI \mt2 Apunu Poru natere Piripai ragidai mu okamaga tapu \iot Oka gwede nene tapu ki kabuwai \io1 Oka yau ka apunu Poru dibura rabineya tondawa ki makeya e okapupu (\ior 1:13-14\ior*). Natere Piripai ka natere kawaya mosi tawana Makedoniya rabineya. Apunu Poru ka naiya Mamanuga God e yonai ika dimawagawa umawa manako iyapana dai Iyesu sumamupu. Ko ewa ka iyapana dai ki ika bautagubu Iyesu sumapamawa ragidai ki mu notamaga wiramupu ki sisiyai Poru wainapupu ki pokere e oka yau okapupu. \ip Iyesu sumapamawa ragidai natere Piripai rabineya mu ka maramara apunu Poru puyo-pamawa. Oka yau pokaiya ka e mu parautapu. Mu iya waunai wadumupu ki ka eba mu gora wiwirapamawa ki pokaiya mu iya ki wadumupu ko mu Iyesu sumamupu ki mena pokaiya ka Mamanuga God mu iya waunai puyo deni mena tagebu. \ip Iyesu sumapamawa ragidai mibi mamamai idiwana ade giruru kobaiya tetetagamana ragiragi kawaya sumatagamana ki nana ki yonai ka apunu Poru oka yau rabineya mu tadebu teyateyama. \iot Oka debai empamana ki kabuwai \io1 Parau \ior 1:1-11\ior* \io1 Apunu Poru bameya badidi wenawena \ior 1:12-26\ior* \io1 Iya Keriso pokaiya \ior 1:27–2:18\ior* \io1 Simosi yo Epaporoditasi mu yonamaga \ior 2:19-30\ior* \io1 Bera ragidai mu diriwamaga eba kwaigamu \ior 3:1–4:9\ior* \io1 Apunu Poru ade natere Piripai ragidai \ior 4:10-20\ior* \io1 Parau siyarai \ior 4:21-23\ior* \c 1 \p \v 1 Kaiwa kaiwa Mamanuga God e eya iyapanaiyoma kuduba natere Piripai rabineya idiwu, wi yabiyabiri-guma ade wi waitaguma ragidai mete kina. Wi ka Keriso Iyesu e naureya idiwu manako nau Poru ade nau waretani Simosi mete kina, Keriso Iyesu e ebo bigabigaiyoma, nu karako oka yau wi nene tonopemei. \p \v 2 Wi paerega ki denai bita wibo wadamana ko ki ka Mamanuga God e rikapupu deni mena wi wadinibu bagi. Ko e ade nu Kaiwawonuga Iyesu Keriso mete kina karako ewapuru mena wi yabuga yadini papomoto da mu wi nene kwaetagubu ki mibai wi naigida mena kataiwagi wetawetara ade nuwabagi rabineya idiwoi. \p \v 3 Nau wi wainaniyakani ki ka nau wi nene Mamanuga God paraupakani, \v 4 ade maramara mibi mamamai wi kuduba nene gurigurisugakani. \v 5 Nau naiya wi bamagau bausugubuwani tondekeya yabedekeya da karako Mamanuga God e yonai bagi kawaya dimasugekeya umekeya ki ka wi nau waitasinimawa ade nau togisinimawa. \v 6 Ki pokere nau kataineya da Mamanuga God e naiya wi notaga wirapupu wi rabinagau upi bagi kawaya birikapupu ki upi e eba kamadini ko e inako mena kwaeyogono yarono da Iyesu Keriso ade wirayagisi baiyagisi makeya. \p \v 7 Nau nuwaneya po wiyo. Nau wi nene inako wainapakani ki ka supasupai bagi kawaya mibai ka nau yo wi nu rabinanuga ka eyaka mena. Mamanuga God bagi kawaya nau nene kwaewena upi yau tegebu. Nau dibura rabineya tondakani bo nau pa umakani wadakani Keriso e yonai bagi kawaya dimasuga-kani iyapana yabaramugu mibipakani e taububarai suwagakani ki ka wi nau waitasiniyamu. Wi karako nau mete togisiniyamu ki pokere nau kawaya daganani wi notaniyakani. \v 8 Mamanuga God e yabuiya ka nau yona mibai yau suwagakani; Keriso Iyesu wi nene kawaya daganani notapiyau ki maba ka nau wi mete inako notaniyakani ade wi eminiyana ki nana mete wainapakani. \p \v 9 Nau wi nene Mamanuga God bameya gurigurisugakani da nota kwarikwarisi ki notai wi rabinagau kawayayogono yarono manako ki pokaiya ka wi katai mibai ki kataiwagi da wi nota supasupai mena pokaiya upiwogoi idiwoi. \v 10 Wi inako kwaiwogoi ki ka wi yawata bani ka supasupai ade bani ka eba supasupai ki wi kataiwagi manako Keriso e marai baiyagisi ki ka wi rabinagau paere pa mena ki pokere wi e yabareya yabarayabara ubumuri, ko nima mo eba baiyagisi wi nidiyoto siyasiya. \v 11 Wi inako idiwoi manako Iyesu Keriso pokaiya wi mibiga bagi kawaya wi rabinagau kiroto ki ka iyapana wi iyaga ki empomoto manako ki pokaiya ka mu Mamanuga God paraupomono e si esida mena tepa-pomono. \s1 Nu Iyesu nene idiwomu \p \v 12 Kowaniyoma, nau nuwaneya wi yona yau naigida mena kataiwagi; Iyapana nau wadisinimupu diburasini-mupu ki ka eba gwedei mete kina mibai ka Mamanuga God e yonai bagi kawaya ki mu eba bodamupu ko e yonai ki karako kawayawagau yarau. \v 13 Nau bamaneya badidi wenawena ki pokaiya ka tawana yau mu kawaimaga e tawai kwayubapiyamu ragidai ade iyapana yewe mete idiwu ki mu kuduba karako kataitagubu da nau Keriso e bigabigai kwaesugekeya ki pokere nau dibura rabineya tondakani. \v 14 Ade wi yona yau mete wainapumuri; Nau dibura rabineya tondakani ki pokaiya ka nu kowanuguma dai karako ubumu nu Kaiwawonuga e yonai yabarayabara tagamu. Mu naiya kudu wainapamawa ko karako ka mu kudu eba waina-piyamu ko mu Mamanuga God e yonai kasiyarai kawaya tagamu iwu. \p \v 15 Mibai, iyapana dai Keriso e dimai tagamu ki ka mu nau bamaneya gunara-tagamu ade nau kausinimana mu muga kawakawayatagamana ki nana waina-piyamu. Ko mu dai e yonai tagamu ki mu nuwamugu supasupai mena kwaiwagamana wainapiyamu, \v 16 ade mu nau mete nota kwarikwarisiniyamu. Mu kataimugu da nau Mamanuga God e yonai bagi kawaya ki taububarai suwegekeya ki pokere yewe tondakani. \v 17 Ko gunaratagamu ragidai ki mu notamaga ka eba eyaka mena. Mu muga simaga kawayawagana ki nana ka mu Keriso e dimai tagamu. Mu nuwamugu nau bitani yewe dibura rabineya ki kawayawagana mete wainapiyamu. \p \v 18 Ko ki ka eba gwedei mete kina. Mu Keriso e dimai mu notamaga eyaka mena tagamu bo mu notamaga apeya tagamu ki ka baganai. Keriso e yonai mu pokamugere kawayawagau yarau ki pokere nau mibi mamamai tondakani. Ena, nau mamamasugakani, \v 19 mibai ka nau kataineya da wi guriguriga pokaiya ka Iyesu Keriso e eya Keyai ki kasiyarai nau waitasiniyoto manako bita karako kawarapakani ki rikayagisi. \v 20 Nau Keriso upi tegebu ki kamadani ki ka aita ewa nau midimama wadisiniyoto. Ki pokere nau nuwani notani kawaya ka yau kena; Nau eba nuwaneya upi ki paunau kaupani ko nau nuwaneya maramara yabarayabara uburani upi ki yadani yarani. Nau dibura rabineya tondoni bo matarau bausugani bo nau iyaiya tondoni bo posugani ki ka eba gwedei mete kina. Nau notani yau mena wainapakani; Nau nuwaneya Keriso e si nau pokanere kawayayagisi. \v 21 Iya ka gwede? Nau iyani ka Keriso. Nau posugani ki ka bita karako wadakani ki kuduba kewoyagisi manako nau puyoni nau nawanani tondau ki nau yadani. \v 22 Ko nau yewe wairau tondoni ki ka nau upi bagi kawaya yau kwaesugoni ki pokere nau upi bani ki winepani? Nau wi kamadiniyani Keriso e bameya kayasugani bo nau yewe wi mete idiwomu? \v 23 Ki nau eba kataineya ko nau paunau uburakani nota apeya wadakani. Nau idanugu tenene ki deneya kayasugani bo garu deneya kayasugani? Nau naubo nene mena wainaponi ki ka nau waira yau kamadani Keriso bameya kayasugani ki ka bagi kawaya esida. \v 24 Ko nau yewe tondoni wi waitaniyoni ki ka gwede kawaya mosi wi iyaga nene, \v 25 ki pokere nau karako kataisugubuwani wetawetara da nau wi eba kamadiniyani. Wi suma sumaiwagamu ko wi sumaga ragiragiwagana da wi mibi mamamai idiwana ki nana ka nau wi mete ewapuru yewe wairau idiwana wainapakani. \v 26 Nau wi bamagau ika bausugani ade empepeigamu ki ka wi mamamaga Keriso Iyesu bameya nau pokanere kawayayagisi siwagapoto. \p \v 27 Nau wi nidiyakani teyateyama yau kena; Keriso e yonai bagi kawaya wi badidi maba idiwana kabuwanibu ki wi inako mena kwaiwogoi idiwoi. Nu ewa ade empepeigamu bo pa mena ki ka baganai ko nau nuwaneya po ka yau kena; Wi nuwaga notaga ewapuru eyaka mena ragiragi kawaya Keriso e nene idiwoi ki sisiyai mena nau wainapana wainapakani. Nau nuwaneya ka wi nuwaga notaga eyaka mena ragiragi kawaya ubumoi Keriso e yonai bagi kawaya sumapamana ki taububarai iwogoi, mibai ka iyapana ropani kawaya karako e yonai ki bodabodapiyamu. \v 28 Yona bagi bodabodapiyamu ragidai ki mu kudumugu wi eba wainapiyoi nitaisiniwogoi ko maramara ragiragi kawaya ubumoi. Wi inako kwaiwogoi ki ka Mamanuga God wi waitaniyau ki kasiyarai iyapana empomoto manako ki pokaiya ka mu kataitagisi da wi ka aita ewa iya wadumuri ko mu paeremupu ki pokere aita ewa ka mu denai bita yadini. \v 29 Mamanuga God e wi winenibu ade wi puyoga yau negebu; Wi ka eba pa suma mena sumapamana ki puyoi wadumupu ko wi Keriso e pokaiya bita makari bananapamana ki puyoi e wi mete negebu. \v 30 Iyapana naiya nau bamaneya badidi kwaetaga-mawa Keriso e yonai bodabodapamawa manako nau yona ki taububarai suwegekeya ki wi nau emisinimupu kewowena. Wi kataigau da nau karako mete kina bita inako bananapakani. Ki pokere wi karako nau mete ewapuru yabarayabara ubumomu bita ki kawarapomu ade Keriso e yonai ki taububarai iwogomu. \c 2 \s1 Keriso kwarisiwena ki maba nu mete kwarisigamu \p \v 1 Wi Keriso e naureya idiwu ki kasiyarai wi wainapiyamu, e wi nota kwarikwarisiniyau ki wi nuwabagi wainapiyamu, wi Mamanuga God e eya Keyai mete ida wadewadeigubu ki wi wainapiyamu ade wi deni deni kwayuba kasiwaraiwagamu ade deni deni waita kasiyaraiwagamu idiwu. \v 2 Wi inako wainapiyamu idiwu ki pokere nau yonani yau suwagani ki wi mete wainapumuri; Wi nuwaga notaga eyaka mena idiwoi, nota eyaka mena notapiyoi ade deni deni nota kwarikwarisiwogoi idiwoi. Wi inako idiwoi ki ka nau mibi mamamai tondoni. \v 3-4 Wi wibo eba gwandagiwogoi ade eba kawai gisipiyoi ko wi kwarisiwagi wi kowaguma mu mete wiwiratamiyoi. Wi wiga bagiga nene mena eba kwaiwogoi ko wi kowaguma mu bagimaga nene mete kwaiwogoi. Ade eba notapiyoi da wi wiga ka baganai ko ade wi kowaguma mu ka eba baganai. Wi inako eba notapiyoi. \v 5 Keriso Iyesu badidi nota-piyawa ki maba wi mete inako mena notapiyoi. \q1 \v 6 E ka Mamanuga God mete eyaka mena ko e Mamanuga God e watai wadana ki nana nisi eba kandawa. \q1 \v 7 E ebo nuwaiya kwarisiwena, gwede bagibagi kuduba usi kunumau ki e kamadubu manako kawapu yewe wairau iyapana kaina nu maba wenawena bigabiga upi ki mena kwaewagawa. \q1 \v 8 E iyapana kaina wenawena ko e ade kwarisiwena e Mamai umunui wadubu manako po yawateya kayawena umawa da ripa korosi naureya berokoi bananapupu powena. \q1 \v 9 E inako kwaewena ki pokaiya ka Mamanuga God ubupu e iyapupu tepapupu iyarau yabiri tapu manako e si kasiyarai kawaya ki sibu. E si ki sibu ka kawaya daganani esida. Gwedegwede kuduba kunumau yo wairau nu sinuga kuduba ka erida. \v 10 Mamanuga God ubupu e si Iyesu sibu ki pokere e si pokaiya ka gwedegwede kuduba kunumau yo wairau yo waira kobaiya ki kwarisitagisi mu ramatamaga kawareya ubumoto, \v 11 manako mu umunumaga pokaiya matarau tagisi ke; ‘Iyesu Keriso e ka nu Kaiwawonuga Kawaya.’ Mu inako togomono manako ki pokaiya Mamanuga God e si esida mena tepapomono. \s1 Keriso tanai negebu ki pokaiya upigamu \p \v 12 Kowaniyoma, nau nuwaneya po wiyo ki pokere nau nidiyani wainapu-muri; Nau naiya wi mete idiweya ki ka wi maramara nau umununi wadamawa makeya makeya kwaigamawa ko nau karako wi kamadinibuwani ki ka wi naiya badidi kwaigamawa ki maba wi karako inako mete naigida mena kwaiwagi. Mamanuga God e iya waunai wi negebu kewowena ko wi karako kudu yo kasiyara paunau ragiragi kawaya ubumuri upiwagi da wi iyaga mibai kiroto. \v 13 Mamanuga God e eya notai bagi kawaya maramara wi rabinagau upiwagau da e nuwaiya badidi wainapiyau ki mena wi nuwaga notaga eyaka mena pokaiya makeya makeya kwaiwagamana ki nana. \p \v 14 Wi gwede upi wadamu ki ka wi eba ungwerogweroroiwogoi bo midi ragiragiwogoi, \v 15-16 ko wi mibi mamamai mena upiwogoi. Wi inako upiwogoi ki ka tanai wi rabinagau miniyoto siwa ki pokere iyapana mosi eba baiyagisi wi nidiyoto siyasiya wi siga berokoi yagisi. Wi ka Mamanuga God e munuiyoma. Wi paerega ka pa mena. Ko wi iyapana berokoi bigi kwaetagamu ragidai mu paunamugu idiwu ki pokere wi supa-supai bagi mena kwaiwagi. Wi iya yonai ki wadumuri doko tageyoi ki ka supama kunumau mu tanimaga tawana miniyau siwa ki maba ka wi iyaga iyapana sisipu rabineya idiwu ki mu kawarimugu mete miniyoto siwa. Wi inako idiwoi ki ka aita ewa Keriso e marai baiyagisi ki ka nau e yabareya uburani wi pokagere mamama-sugani mibai ka nau wi bamagau badidi kwaesugekeya bo kabuwaniyekeya ki ka eba kororai ko nau upini ki mibai kipu. \p \v 17-18 Wi sumaga Keriso bameya sumaiwagamu ki ka mu puyo papa pasumu ki maba. Wi sumaga puyoi ki Mamanuga God bameya tamuri manako iyapana dai baitagisi nau susinimoto poyo da nau niya iyani puyo maba wi puyoga mete tarani ki ka eba gwedei mete kina. Nau mamamasugani. Ki pokere, wi mete kina karako nau mete ewapuru mamamaigomu idiwomu. \s1 Apunu Simosi yo apunu Epaporoditasi mu yonamaga \p \v 19 Nu Kaiwawonuga Iyesu e ebo nuwaiya wainapiyau da baganai ki ka e yawata yadini supasupa da nau apunu Simosi wi bamagau tonopani manako e ewa ade wirayagisi baiyagisi wi badidi maba idiwu ki yonai nau kabuwa-siniyoto ki ka kasiyara nau bamaneya baiyagisi. \v 20 Apunu Simosi maba mo yewe pa mena. E nuwai notai ka nau notani mete eyaka mena. Nau wi notaniyakani ki maba e wi mete inako notaniyau. \v 21 Iyapana dai ka mu mubo iyamaga nene mena wainapiyamu ko Iyesu Keriso e nuwaiya badidi wainapiyau ki mu eba wainapiyamu. \v 22 Ko Apunu Simosi ragiragi kawaya badidi maba upiwagawa ki wi kataigau. Nau ka e mamai maba ade e ka nau gubagani maba. E nau waitasiniyau Mamanuga God e yonai bagi kawaya ki upi nu ewapuru mena kwaigemei iwei. \v 23 Ki pokere, iyapana nau diburasini-mupu ragidai nau bamaneya badidi kwaetagamana wainapiyamu ki yonai tagisi nau wainapani were ewa ka nau apunu Simosi wi bamagau tonopani da e yona ki kuduba wi nidini. \v 24 Ko nau Kaiwawoni Iyesu sumapakani da e nau yawatani yadini supasupa manako nau niya mete kina wi bamagau ika bausugani emisinimuri. \p \v 25-26 Nu sumanuga eyaka mena apunai Epaporoditasi e wi tonomupu nau waitasiniyana ki nana nau bamaneya bauwena. E nau togisinibu Keriso e upi ewapuru mena kwaigemeya ragiragi kawaya ubumeya Keriso e yonai ki taububarai iwegemeya iweya. Ko wi e sigirawena sisiyai wainamupu ki yonai e eya wainapupu manako nuwaboyawena. E nuwaiya po wiyo ade wi eminiyana mete wainapiyau ki pokere e nu mete yewe idiwomu ki nau wainapakani da eba baganai. \v 27 E sigirawena ki mibai, e waunitau powagana kwaewena, ko Mamanuga God e nuwaboyai wainapupu ki pokere iyapupu. Ko Mamanuga God e eba apunu Epaporoditasi e nene mena wainapupu ko e nau nuwaboyani mete wainapupu mibai ka nu waretanuga ki powagubena ki ka nau nuwaboyani karako waina-pakani ki kawayawagubena. \v 28 Baganai, nau nuwaneya e tonopani wi bamagau baiyagisi manako wi e kiyabui empu-muri ki ka wi mamamaiwagi manako nau niya nuwaboyani ki mete mareya-yagisi. \v 29-30 Apunu Epaporoditasi e ka nu Kaiwawonuga sumapiyau ki apunai ki pokere e ika baiyagisi ki ka wi e diriwai kwaiwagi mamamapumuri. Wi wiga ubumana nau waitasinimana ki yawatai ragiragiwena ko wi waretaga ki tonomupu yewe bauwena. E nau waitasiniyawa Keriso e upi kwaigemeya manako upi ki pokaiya ka e waunitau powagana kwaewena ki pokere e wi bamagau ade baiyagisi ki ka wi e naigida mena wiwirapumuri. Iyapana dai e maba wi bamagau baitagisi ki ka wi mu mete inako wiwiratamuri. \c 3 \s1 Iya supasupai badidi maba idiwana ki yonai \p \v 1 Kowaniyoma, nau yonani siyarai yau mete suwagani wainapumuri; Wi ka nu Kaiwawonuga e naureya idiwu ki pokere mibi mamamai idiwoi. Nau yona yau naiya mena oka pokaiya wi kabuwanibuwani kewowena ko nau karako kawareya ade okapakani ki nau midini eba togawagau mibai ka yona yau ka wi waitaniyana ade toginiyana ki yonai. \v 2 Nau yonani ka yau kena; Yabu yabu idiwoi da iyapana beramaga berokoi taku kamarai maba ki eba baitagisi wi beranimoto tagisi ke; ‘Iyapana nima nuwaiya iya wadana wainapiyau ki ka e yabiri uburoto e kwakwarepui wakapoto.’ \v 3 Mamanuga God e iyai mibai wadimipi ragidai ka nuyo ko eba muyo. Nu ka eba nu midinuga kwakwarepunuga wakamipi ki pokaiya iya ki wadimipi. Pa mena. Mamanuga God e ubupu nu rabinanuga wirapupu e eya Keyai nu negebu manako e Keyai ki mena pokaiya ka nu iya waunai wadimipi ade e si esida mena tepapemei. Nu karako Keriso Iyesu e naureya idiwei ki pokere nu mibi mamamai mete idiwei. Ko iyapana beramaga berokoi ki ka mu mubo kasiyaramaga pokaiya idiwu. Nu mu maba inako eba idiwomu. \p \v 4 Nau naiya mu maba tondekeya ko karako ka nau inako eba tondakani. Iyapana inako idiwu ki ka mu mubo kasiyaramaga pokaiya kwaetagamu da kowamuguma ubumana mu simaga tepapamana ki nana wainapiyamu. Ko wainapumuri; Mu kwaetagamu ki maba nau karako inako kwaesugubena ki ka nau mu kuduba raurutapena manako iyapana nau sini iyarau esida mena tepampena. \v 5 Mibai, nau wenasugu-buwani pura eyaka mena eweya ka mu nau kwakwarepuni wakamupu. Nau ka tawana Isiraero taubanuwai. Nau kununi ka Bendimani ade nau ripakwarakwara-niyoma kuduba ka mibai Iburu ragidai. Nau ka Parisi apunai. Parisi ragidai Gora oragai naigida mena kwayuba-piyamu makeya makeya kwaetagamu ki maba nau mete naiya inako ragiragi kawaya kwaesugekeya. \v 6 Nau notani gora ki mena notapekeya ki pokere nau uburekeya suma sumatagamawa ragidai Mamanuga God nene dibipamawa idiwa ki giritamekeya pasutamekeya umekeya. Apunu Mosisi gora kuduba tapu ki nau naigida mena wiwirapekeya ade makeya makeya kwaesugekeya ki pokere nau niya wainapekeya da Mamanuga God e yabuiya ka nau supasupai mena kwaesugekeya tondekeya. \p \v 7 Naiya ka nau inako kwaesugekeya yabara kawakawarasugekeya nau naubo midini mamamapekeya ko karako ka nau Keriso e pokaiya nota ki kuduba deni mena kamadubuwani. \v 8 Ena, eba nota ki mena ko gwedegwede kuduba ki nau naiya wainapekeya kwaesugekeya ki nau mete kamadubuwani. Karako ka nau nuwani notani kawaya ka yau mena; Nau nuwaneya ka nau Kaiwawoni Keriso Iyesu e mena naigida kataipani wetawetara. E pokaiya ka nau gwede-gwede kuduba marai kawai tagarara-puwani mugu sibuwani isiyapuwani mibai ka nau nuwaneya Keriso e mena iyai yadani doko, \v 9 ade e naureya e mete ewapuru eyaka mena idiwana ki notai mena nau wainapakani. Naiya ka nau gora ki naigida mena wadekeya doko makeya makeya kwaesugekeya manako nau wainapekeya da ki pokaiya ka nau apunu bagi supasupai kawaya. Ko karako ka nau Keriso e mena sumapakani manako ki pokaiya ka Mamanuga God nau apunu bagi supasupai sidibu. \v 10 Karako nau nuwaneya po ka yau kena; Nau nuwaneya ka Keriso naigida mena kataipani wetawetara ade e powena ko ade iyawena kipu ubupu ki kasiyarai nau naubo rabinaneya wainapana wainapakani. E bita kawarapupu makariwena ki maba nau mete inako bita kawarapana makarisugana wainapakani ade e powena ki maba nau mete inako posugana wainapakani. \v 11 Nau wainapakani da Mamanuga God uburoto e iyapanaiyoma popotagubu ragidai badidi maba iyatamini ade kimoto ubumoto ki maba ka e nau mete iyasiniyoto da nau kirani uburani. Mara ki bauwagana nawanai nau tondakani. \s1 Katamuru yabiri baigamana ki diriwai garugarupomu \p \v 12 Kowaniyoma, nau eba suwagakani da nau paereni pa mena bo Keriso badidi wagubu ki kuduba nau kewo-puwani. Ko Keriso Iyesu e ubupu nau puyoni ororeya mena wadubu e bameya tapu tondau ki nau wadana waina-pakani diriwai nisi kandakani. Nau puyo ki wadana ki nana ka Keriso nau nene powena manako nau wadisinibu e eya nene tamusinibu. \v 13 Kowaniyoma, nau eba suwagani da nau puyo ki wadubuwani. Pa mena. Ko nau karako notani eyaka mena yau mena waina-pakani; Gwedegwede kuduba oragai ki nau deni mena kamadubuwani tagararapuwani ko gwede eyaka mena nau yabaraneya tondau ki mena nau wadana wainapakani diriwai nisi kandakani. \v 14 Mamanuga God e puyoi nau tegeyana wagubu ki ka iya waunai ki e kunumau Keriso Iyesu pokaiya nau tegeyana ki nana winepupu tapu. Nau puyo ki wadana ki nana katamuru deneya deni mena garupakani. \p \v 15 Iyapana gwedewau nu bebeda maba irawaigibi ki ka nau yona suwagubuwani yau mena notapomu idiwomu. Ko wi dai notababa wadamu ki ka Mamanuga God wi waitaniyoto yawata supasupai mena kabuwaniyoto. \v 16 Ko yona kawaya eyaka mena ka yau kena; Nu eyaka eyaka yawata bani baigibi ki ka nu yawata ki eba kama-damu ko ewapuru mena yawatau mena kaigomu yamomu. \p \v 17 Kowaniyoma, nau badidi maba kwaesugekeya wi yabugere emisinimawa ki maba wi mete kina inako makeya makeya kwaiwogoi idiwoi. Ade iyapana dai ki nu maba inako mete kwae-togomono ki ka wi mu mete naigida mena emitamuri manako mu kwae-tagamu ki kawareya wi inako mete kwaiwogoi. \v 18 Nau naiya mara ropani kawaya yona yau kawareya kawareya wi nidiyekeya ko karako ka nau yona ki kawareya mibi yadi wi ade nidiyakani yau kena; Keriso ripa korosi naureya nu nene powena ki yonai ka iyapana ropani kawaya karako tagararamupu iyarapiyamu. \v 19 Inako kwaetagamu ragidai mu ka bita wadamana ki deneya kayatagamu. Mu kawaimaga ka eba Mamanuga God ko mu kawaimaga ka mu mubo midimaga kwakwarepumaga poisiyasiyai wainapiyamu tainitamiyau ki kena. Mu midimama waditamana yabarayabara eba kwaetagamana berai ki mu kwaetagamu, mibai ka waira yau gwedegwedei ebo ebo empiyamu ki mena mu notapiyamu. \p \v 20 Ko nuyo, nu ka eba waira yau taubanuwai ko nu pa daiyo baigibi yewe idiwei. Nu tawananuga mibai ka usi kunumau ki pokere nu Iyesu Keriso kunumau ade wirawagana bauwagana ki nawanai mena nu idiwei ade e diriwai nu kwaigemei. \v 21 E baiyagisi ki ka e uburoto nu midinuga kwakwarepu-nuga kasiyarai pa mena ewa puwayagisi yau wirapoto e ebo midi kwakwarepui tanai bagi kawaya ki maba wenayagisi. Ko e ki kwaeyagisi ki ka e ebo kasiyarai kawaya ki pokaiya kwaeyagisi. E kasiyarai ki pokaiya ka e gwedegwede kuduba mete tepoto e kerarai kobaiya nakapoto manako e eya nu kuduba kawainuga uburoto. \c 4 \s1 Nu naigida mena idiwana ki yonai \p \v 1 Kowaniyoma, nau wi nene ebotau nota kwarikwarisiniyakani tondakani ade wi eminiyana ki nana mete wainapakani. Nau upisugekeya ki denai wadubuwani ka wiyo. Wi pokagere ka nau mamamasugakani. Ki pokere kowaniyoma, nau wi nidibuwani ki wi makeya makeya inako kwaiwogoi nu Kaiwawonuga eba kamodoi ko e naureya ragiragi kawaya ubumoi. \p \v 2 Egapuniyoma Eudiya yo Sintaki, nau wi toginiyana ki nana ka nau ragiragi kawaya yona yau wi nidiyani wainapumuri; Nuwarara tagarara eba idiwoi ko nu Kaiwawonuga pokaiya wi nuwaga notaga eyaka mena idiwoi. \v 3 Ade kau, nau daikereni waitasiniyei apunai, kau ridi apeya ki mu waita-tamiyowa, mibai ka mu naiya Mama-nuga God e yonai bagi kawaya yau kawayawagana ki nana nau mete ewapuru ragiragi kawaya upigemeya iweya. Apunu Keremensi yo iyapana dai mete kina nu mete ewapuru inako iweya. Mamanuga God e ororeya mena iyapana ki mu simaga e Iya Bukai rabineya tapu kewowena. \p \v 4 Wi nu Kaiwawonuga mete eyaka-menaigubu e naureya idiwu ki pokere mibi mamamai idiwoi. Nau yona yau kawareya ade suwagakani; Wi mibi mamamai idiwoi. \v 5 Ade kwarisiwagi moyamoyakai maba idiwoi da iyapana kuduba wi iyaga bagi ki empomoto. Nu Kaiwawonuga e ka nu bamanugutau yewena. \p \v 6 Wi gwede mo nene eba wainapiyoi nuwaboyaiwogoi ko guriguri pokaiya ka wi gwede nene wainapiyamu ki kuduba kawareya mena maramara Mamanuga God kabuwapiyoi. Ko wi gwede nene e kabuwapiyoi ki kuduba nene wi e mete paraupiyoi. \v 7 Wi inako kwaiwogoi ki ka nuwabagi kawaya esida ki nu nuga katainuga pokaiya eba kataipamana makai ki Mamanuga God uburoto wi negeni manako wi nuwabagi ki pokaiya notababa eba wadumuri ko Keriso Iyesu e naureya bagi kawaya idiwoi. \p \v 8 Kowaniyoma, nau yonani siyarai yau mete nidiyani wainapumuri; Gwedegwede kuduba mibai yo gwede-gwede kuduba kewanai yo gwedegwede kuduba supasupai yo gwedegwede kuduba bigi pa mena yo gwedegwede kuduba nu yabanugere empamana yo gwedegwede kuduba nu mamama-pamana si tepapamana ki nana, gwede-gwede kuduba inako ki mena wi yabugere empiyoi, wi wenagugere wainapiyoi ade wi rabinagau notapiyoi idiwoi. \v 9 Nau wi yabugau badidi maba suwegekeya bo kwaesugekeya emisini-mawa ki maba wi mete inako kwaiwogoi iwoi. Wi inako kwaiwogoi ki ka nuwa-bagi negeyau apunai Mamanuga God e eya wi bamagau baiyagisi wi kwayuba-niyono tondono. \s1 Poru puyo wadubu ki nene parauwena \p \v 10 Wi puyo nau bamaneya tonomupu ki nau wadubuwani, ki pokere karako ka nau Kaiwawoni bameya mamama-sugakani. Wi naiya inako mete waita-sinimawa. Ena, nau kataineya da wi maramara nau notasinimawa kebomawa ko paunau ka wi nau waitasinimana ki yawatai ragiragiwena. \v 11-13 Nau parau-niyakani ki ka nau eba wi gwede mo kawareya nau ade tegemana ki nana suwagakani. Gwede mosi nau bamaneya pa mena ki ka nau eba nuwaboyasuga-kani ko nau mamama mete waina-pakani. Nau wekewekei kataisugu-buwani ade manamasugubuwani ki pokere gwede mosi nau bamaneya pa mena bo mete kina ki ka baganai. Nau maramara tawana tawana umakani wadakani bani kawaya daganani kupakani bo bani pa mena pa wetei umakani ki ka eba gwedei mete kina. Berokoi bo bagai nau bamaneya bauwagau ki ka nau Keriso e kasiyara tegeyau ki pokaiya tondakani umakani gwedegwede kuduba kwaesugakani. \p \v 14 Baganai, nau ba suwagubuwani. Ko bita kawaya nau bamaneya bauwena ki wi bagi kawaya nau waitasinimupu. \v 15 Kowaniyoma natere Piripai ragidai, wi kataigau da nau naiya tawana Makedoniya kamadubuwani Mamanuga God e yonai bagi kawaya iyapana tadeyana ki nana ki upi kerarai birika-puwani makeya ki ka nu sumanuga eyaka mena Mamanuga God nene dibipiyamu ragidai dai ki nau eba waitasinimawa. Wi mena ka nau mete deni deni waita kasiwaraigemeya idiweya. \v 16 Nau natere Tesaronika rabineya tondekeya gwedegwede nene babasugekeya ki makeya ka wi mena nau kawareya kawareya waitasinimawa. \v 17 Nau eba wi puyo tegemawa ki mamamai suwagakani ko nau mamamasugakani ki mibai ka wi nau nene kwaigubu ki denai ka wi rabinagau mibai kipu manako aita ewa ka Mama-nuga God puyo bagi kawaya mosi usi kunumau wi negeni. \v 18 Nau wi nene kwaesugubuwani ki ka maraitau erida ko wi nau nene kwaigubu nau puyoni apunu Epaporoditasi e idaiya nakamupu tepupu bauwena tegebu ki kuduba nau tepuwani ki pokere karako nau bamaneya ka maura bauwena. Iyapana Mamanuga God bameya papa puyo pasumu aurai bagi kawaya yarau manako Mamanuga God puyo ki mamamapiyau, wi nau bamaneya kwaigubu ka ki maba. \v 19 Keriso Iyesu e bameya ka puyo bagi bagi ebo ebo posiwena uburau ki pokere Keriso e pokaiya ka nau Mamai God uburoto wi gwede nene badidi wainapiyamu ki kuduba wi negeni. \v 20 ‘Mamanuga God e si bagi kawaya esida ki nu maramara tepopomu idiwomu. Ki mibai.’ \s1 Parau siyarai \p \v 21 Mamanuga God e ebo iyapanai-yoma kuduba Keriso Iyesu e naureya idiwu ki mu bamamugu ka wi nau parauni yau mu eyaka eyaka tademuri. Ade nau kowaniyoma nau mete yewe idiwei ragidai ki mu mete wi parau-niyamu. \v 22 Mamanuga God e iyapana-iyoma kuduba yewe idiwu ki mu mete kina parau ki tonopiyamu. Tawana yau mu kawaimaga Sita e bigabigaiyoma Iyesu sumapiyamu ragidai ki mu mete kina kawaya daganani wi parauniyamu. \p \v 23 Wi paerega ki denai bita wibo wadamana ko ki ka nu Kaiwawonuga Keriso Iyesu e rikapupu deni mena wi wadinibu bagi. E karako wi waitaniyoto da e wi nene badidi kwaewena ki mibai kuduba wi naigida mena kataiwagi wetawetara. \p Nau yonani ika kewowena. Kaiwa kaiwa.