\id 1TI - Nobonob NT [gaw] -Papua New Guinea 1990 (DBL 2014) \h 1 Timotius \toc1 Timotiusnu Dilag Nai 1 Paulus Yom \toc2 1 Timotius \toc3 1 Ti \mt1 TIMOTIUSNU NAI 1 PAULUS YOM \c 1 \s1 NAI HAM BUP̱UAK TAP̱EB NOḴUNU NAI \p \v 1 Da Paulus, da Kayak, Nug ig eḏua awiḵom ele amu, Nug beḵa Jesus ele a oḏelah dim lamiṯen, Jesusnu totol danab daaṯem. Nugib am ig mauhak dimp̱a hab aṯan ena daagnignu dab mak aot, maḏoḏ ele daaṯemnu diig. \v 2 Amu da Timotius, oop̱a genab doyakp̱a na am da beḵalnab daaṯem amu, da nahipnu uḏug imu iiḵu yaaṯem. Kayak, ig Mamenig, amu Kristus Jesus ele, ahilah ehaniṯak oḵai hamu megṯep amu ahilah oo gai iiṯa doyak kobol amu ahilah maḏoḏ ele nahipp̱a daaglagnu ool daaṯe. \p \v 3 Da tatam Makedonia ugeḵe, nai da na amenp̱a ami amubia da baula amenp̱a aṯem. Epesus ap̱a, danab laala ag ham bup̱uak nai danab ah ip̱uanadna madaṯeb amunu na ap̱a daanna, danab amu tutuḵu toliadna, ag anam ii amananu amelagp̱a ap̱e doyeg! \v 4 Laa ele, ag kaya hamu, alalḵad memetalḵad onilag kuḏumnab batak iiṯa ele amunuib aib dab menana madip̱ig. Ag keeke aḏit amunu maṯinna, tamaniak oop̱an danab ah dilag dab mak kaboliṯeb. Nai ag madiṯeb ele amu Kayaknu uḏat ii ehanidṯe. Iiṯa, Kayaknu keeke am oop̱a genab doyak, ib amup̱aib beṯe. \v 5 Amge da nai gemu madiṯem ele, da madiṯemnu diig am nug oo mauhak kobol amu ba daaḵunu madiṯem. Nug oo mauhak amuam danab nug oo op̱ia awak, nug beḏup̱a ab iiṯa, nug Kayaknu oop̱a genab tutuḵu doya, oo mauhak ele doyaya oiṯe amu, oo mauhak kobol amubiaib beḵunu dab mein madiṯem. \v 6 Laala ag keeke imu uuna, nai hamuib dim lamidṯeb. \v 7 Ag Kayaknu ḏo ip̱uniṯak danab daaglagnu oolag daaṯe. Ag ele aṯeb. “Ig ihinig nai amu genabnab,” amge ag aḵa am nai amu ii dooṯeb, nuhig diig ele ii dooṯeb. \p \v 8 Ig dooṯem, ḏo nug aḏi uḏat heḵunu daaṯe ele, danab nug uḏat amuib dab medaṯe amu, ḏo nug am keeke ena daaṯe. \v 9 Ig ele dooṯem, ḏo nug danab tutuḵu dilagnu ii daaṯe. Iiṯa, ḏo nug danab ag kobol tutuḵu ii dim lamidṯeb, ag oḏe ii dim lamiṯak aḏi, ag kayak di meṯak aḏi, ag hip̱unin danab aḏi, ag Kayaknu hamu bia doonna, wannu kobol dim lamidṯeb, ag mamelḵad anilḵad aqaeg mauhṯeb, ag danab lailḵad ele aqaeg mauhṯeb, \v 10 ag gap̱ai heṯeb, ag danab danab o ah ah ele ag gap̱ai ele heṯeb, ag danab laa yabhok hip̱aladna daden maadṯeb, ag nai ham bup̱uak danab, ag heṯoḏiakp̱a ham bup̱unna, “Genab iiḵu aṯem,” aon aṯeb amu, ag keeke laala amubia, keeke amu oh am nai genab enanu kekeḏ daaṯe, danab ag amu heṯeb ele amu, ḏo nug danab amu dilagnu daaṯe. \v 11 Kobol ag heṯeb ele amu kobol amu oh am Nai Ena, Kayak Nug da amu mehuqḵulnu meiḏom ele amu, ag Nai Ena ele laip̱u ii daaṯeb. Nai Ena amuam Kayak nuhigp̱an uḏiom daaṯe. Kayak Nug anuqaknab, Nug binag oḵai ele daaṯe. \s1 KAYAK NUG PAULUS EHANIṮAK OḴAI HAMU MEṮOM \p \v 12 Da ihinig Naḏi, Kristus Jesus, Nug da g̱agaṯag meiḏom amu, da Nug amegp̱a, “Ena heme,” awe aṯem. Aḏinu? Nug da uḏat imu heḵulnu amu, Nug da di ii medapan elela aniḏa, Nug nuḵa da uḏat imunu tituaniḏom. \v 13 Anuḵa da Kayak amu nuhig keeke ele dabaṯen, awe awe aqami. Da danab nuhiḵud eheḏ hadṯami, Kayaknu nai nau ele aṯami amge Kayak Nug dahilnu oo gai iiṯa doyom. Aḏinu? Da Jesusnu oolp̱a genab ii doyeye, da ool ele ii maiṯeṯe, da eheḏ hemi. \v 14 Amu anuḵa da anam hemi amge Kayak Nug ihinig Naḏinu ehaniṯak oḵai elelenab meḏaḏa, Nug Kristus Jesus uḏat oḵai heum, diig amunu dahilnu oo huana mauha he, da oolp̱a genab doomi. \p \v 15 Nai imu am genab, meu ele amunu ag aona, oolagp̱a ele genab dooglagnu elele. Nai am inam. Jesus Kristus Nug wan imup̱anu hip̱unin danab ah eḏua diiḵunu uḏiom. Hip̱unin hak danab ah oh eḏaṯak am daib. \v 16 Amge diig imunu Kayak Nug dahilnu oo gai iiṯa doyom. Da am hip̱unin hak danab laa oh eḏaṯak amunu Kristus Jesus Nug nuhig oo mak amu nuhig ena hak ele uḏat dahilp̱a heeb, miag atieb, danab ah ag amu anidna, ag oolag maiṯeb, ag ele nuhignu oolagp̱a genab doona, ag bauklel aoglag. \v 17 Amu Kayak, Nug am keeke ohnu gumak hanhan daaṯe, Nug ii mauhṯe, ig Nug anidḵunignu elele iiṯa, Nug aaḵuib am Kayak amunu ig Nug binag onig oḵai ele hanhan metu! Genab. \p \v 18 O da beḵal Timotius, da propet dilag nai tamaniak ag na medap̱ig amunu dab mein, maṯiak imu na uḏat heḵutnu amenp̱a aṯem. Na ban danab ag ena daanna, ban heṯeb amubia na daanna, uḏat nahip peheṯak he! \v 19 Na ootp̱a genab doyak hak ena ele aib paḏame. Danab laa amu ag amu paḏap̱ig amunu ahilag oop̱a genab doyak nug ub giḵuḏ aṯan ta aoḏa nauhom bia nauhp̱ig. \v 20 Kobol amunu amu Haimenias Aleksanda ele a anam hepiḏ. A anam heeh da a tamaniak oop̱anu lamaṯi, dimiṯim Satan ep̱egp̱a wapiḏ daaṯep, amup̱a a oolah eḏueb amu a baula Kayak amu nuhig keekenu ele dap̱adya aoi aoi aqaglahnu ii hemaya. \c 2 \s1 UNUQIṮAK AṮEM HAKNU \p \v 1 Amunu da tatam ag tamaniakp̱a daaṯeb amu ag uḏat imu heḵulagnu oolag maḏ edaṯem. Ag unuqiṯakp̱a, danab oh dilagnu Kayak unuqidnana, ahilagnu ele Kayak amegp̱a, “Ena heme,” aḵulag. \v 2 Ig maḏoḏ aot, to eṯat daatta, ig Kayaknu dab mak peheṯak aotta, op̱ia awak ele oignignu amu ag king amu gabman dilagnu ele Kayak unuqiṯeg! \v 3-4 Unuqiṯak amunu amu Kayak, Nug ihinig eḏua awiḵaknu diig daaṯe, Nug danab ah oh eḏua diieb, nai genabnu diig dooglagnu oo daaṯe ele amu, Nug unuqiṯak amunu ena dooṯe. \v 5 Yo, Kayak laip̱u daaṯe, gamag danab ele laip̱u, Nug Kayak amu danab ele gamagp̱a daaṯe, danab amuam Kristus Jesus. \v 6 Nug danab ah oh dilagnu Nug nuḵa Nug bau dayak nuhig uua, amup̱a Nug haenp̱anab Kayak Nug danab oh eḏua diiḵun heṯe ip̱uniḵom. \v 7 Diig amunu amu Kayak Nug da nai mehuqak danab, totol meiḏom. Da nai yaaṯem imu am genabib yaaṯem, da ham ii bubuiṯem. Nug da iiṯa aḏi dilag, ag ele Jesusnu oolagp̱a genab dooglagnu, ip̱uniṯak danab meiḏom. \p \v 8 Amunu da danab oh ag unuqidḵulagnu amu ag op̱ia awaknab daanna, op̱oḏi bak iiṯa, oolag aḏit ele iiṯa daanna unuqidḵulagnu ool daaṯe. \s1 AH DILAG NAI \p \v 9 Amubia ah ag tutuḵu dab menana, lamen elelep̱aib taḵana, ag danab ah amelag qeḵunu ag iḵilag uḏug kobol kobol elep̱a ii taḵamnanu, ag danab ah amelag qeḵunu bala diigdiig, golp̱a hak o perlp̱a hak o iiṯa lamen laa nob naḏinab ele amu ag ii memananu ool daaṯe. \v 10 Ah ag keeke diigdiig amubia ii memana. Iiṯa. Ag hak ena, ah ag Kayak dim lamidnana, aḏi aḏi kobol heḵulagnu elele doon henan oiṯeb ele amu, ah ag kobol amu lamen bia taḵaglagnu ool daaṯe. \p \v 11 Ip̱uniṯak awak haenp̱a amu ah ag dagom daanna, ip̱uniṯak nai aoglag. \v 12 Da ah laip̱u laa nug ip̱uniṯak ah daaḵunu o danab dilag iḵi daaḵunu aib aṯem. Nug anam ii daama, nug dagomib daaḵu. \v 13 Amu diig am inam. Kayak nug Adam tatam hewowa, dimp̱a Ewe heum. \v 14 Laa ele, Adam nug nai ham bup̱uaknu oop̱a genab ii doyom. Ah nug nai ham bup̱uak oop̱a genab doya he, hip̱unin beum. \v 15 Amge ah ag nid awona, atog noadḵulagnu uḏat naḏinab henana, “Ig wan imup̱an uḏat oḵai heṯem amunu Kayak eḏua ii awigma,” aib ap̱ig. Iiṯa. Ag Kayaknu oolagp̱a genab doonna, ag oo mauhak kobolp̱a daanna, ag dab mak tutuḵu op̱ia awak elep̱a daap̱eg amu Kayak nug ag eḏua diiḵu. \c 3 \s1 KRISTEN TAMANIAK GUMAKNU DANAB DILAG NAI \p \v 1 Nai imu am genab, danab nug kristen tamaniaknu gumak iḵi danab beḵunu oo niieb amu nug aaḵu uḏat enanu oo mauhṯe. \v 2 Amunu laa ag kristen tamaniak gumak iḵi danab, nuhigp̱a eheḏ laa anidḵulagnu elele iiṯanu amu nug tutuḵu dayaḏ! Nug ah laip̱u gamu aaḵuib daya, nug atog noak oiya, nug dab mak babaiṯa, dab mak ena ele atog noa, ena dayaya oiyaḏ! Nug ḏo danab doṯeb ele amu, ag atog noaṯa, nug danab ah ele nai ip̱uanadḵunu elelenab dayaḏ! \v 3 Nug le g̱agaṯag lanak danab, wagai mak danab ele ii daama. Nug am maḏoḏ danab dayaya, naip̱a nug qak ii hema. Nug enubnu ele hik ii qema. \v 4 Nug baeḵudp̱a ena omalaṯa heeb, nug beḵod ag nug waap̱a daanna, ag keeke oh maḏoḏ kobolp̱a nug oḏe dim lamidp̱eg, nug gumaṯak uḏat amu elele haḏ! \v 5 Am laa nug nug baeḵudp̱a atog noaṯa, omalaṯak ii dooṯe amu nug aṯemun Kayaknu kristen tamaniak dab madaṯa daaḵu. \v 6 Kristen bau nug enaen mak, iḵi oḵai kobol haaha amu nug Satan na qa nob awom bia na qemanu, nug kristen tamaniaknu gumak iḵi aib dayom. \v 7 Laa ele amu danab nug kristen tamaniaknu gumak iḵi danab daaḵunu oo daaṯe amu nug dimiṯim danab, ag noolagp̱a danab ena iiṯa dayeb amu nug uḏa neeb, nug Satannu uhuip̱a nomanu amu nug ag noolagp̱a ele danab ena dayaḏ! \s1 TAMANIAKNU TOLIAK DANAB DILAG NAI \p \v 8 Aria Kayaknu tamaniaknu toliak danab amu, ag ele kobol tutuḵu dab menana, ag danab oḏelag aḏit ele ii daamna. Ag le g̱agaṯag huana ele ii lamana amu danab enulag hamu yabhok ele ii aomna. \v 9 Ag oolag op̱ia awak dayebeb, ag oop̱a genab doyaknu nai genab amu g̱agaṯag aḏeg! \v 10 Amge tatam ahilag uḏat enatai o nautai amu atog nona anidna, elele anidp̱eg amu ag tamaniaknu toliak danab dayeg! \p \v 11 Amu ag waalḵad ele ag anamib dab mak tutuḵu aon oiglag. Ag dimug nai ii maṯimna. Ag tutuḵu oinna amu ag ham bup̱uak kobol laa ele ii hemana. \p \v 12 Kayaknu tamaniaknu toliak danab, nug tamaniaknu iḵi waap̱a daaṯe ele amu, nug ah laip̱u aaḵuib gamu daaḵu, nug nuhig ah nid naunau ele peheṯa atog noadḵu. \v 13 Danab ag Kayaknu tamaniaknu toliak uḏat elele heṯeb amu ag anuqak daanna, ag oop̱a genab doyak nainu g̱agaṯag mehuqḵulagnu elele daaṯeb. \p \v 14 Nakok laa ele amu da na gumiṯe goḵulnu dab meṯem amge gemu da nahipp̱a keeke imunu iiḵu yaaṯem. \v 15 Amunu diig am, da paha na gumiṯe ii gop̱i amu na nai imu eb qena, na Kayaknu tamaniak aṯem tolidp̱e, ena oiglagnu dooḵut. Tamaniak am Kayak bauklelnu keeke, nai genab diig ele daaṯe. \v 16 Genab, ig kristen tamaniakp̱a daaṯem, ig doyak laa aḏaṯem amu doyak amuam loḵumak dayeye, gehaib miag atiom. Doyak amuam unuqagnab ele daaṯe. Doyak amuam inam. Jesus Nug danab beḏu awa, miag atia beum. Kayak Ouḏi Nug ig Nug tutuḵunab ip̱uniḵe, engel ag Nug ele anidp̱ig. Nuhig nai am danab oh dilagp̱a uḵe, wanp̱anu danab ah ag oolagp̱a genab doop̱ig. Kayak he, Nug hab aṯan teum. \c 4 \s1 TIMOTIUS NUG TAMANIAKNU DANAB AH AṮEN IP̱UANADḴU \p \v 1 Kayak Ouḏi Nug miag ip̱unigṯe, haen gamag imup̱a danab laala ag oolagp̱a genab doyak uuna, ag ouḏi ham bup̱uak dilag nai amu ouḏi nau dilag nai ele dim lamidḵulag. \v 2 Doyak amuam ham bup̱uak danab ag kobol ham bup̱uak henana, nai ham bup̱uak amu yaaeg beṯe. Ham bup̱uak danab amu ag oolag amu ahilag dab maknu od ele maiṯeb amunu ag ahilag hip̱uninnu dab ii medṯeb. \v 3 Danab amu ag nug awak kobolnu aib anana, e laalanu, Kayak Nug danab ag oolagp̱a genab dooṯeb, nai genab ele dooṯeb, ag e amunu Kayak binag menana, e amu aon laḵulagnu aum ele amu, ham bup̱uak danab amu ag e amu ele laḵulagnu aib aṯeb. \v 4 Ig dooṯem, keeke oh Kayak heum amu ig Nug amegp̱a, “Ena hen meḵame,” atata aognig. Geḏidḵunignu ele iiṯa. \v 5 Aḏinu? Keeke amu oh Kayak naip̱a amu unuqiṯakp̱a ele ig aot laḵunignu elele daaṯe amunu ig aognig. \p \v 6 Na maṯiak imu amu i laintad amelagp̱a madiḵut amu na Kristus Jesusnu ehaniṯak ena daaḵut. Na anam heḵut amu na am danab oop̱a genab doyak g̱agaṯag ele amu na doyak ena oh, dab mak ele aona dim lamidna oiṯem amu danab ip̱uanadḵut. \v 7 Amge na kaya nai hamu, meu iiṯa ele amu, na dab aib meme. Na Kayak kobolnu amu, na am bak ele daaḵutnu wagai men hena oiye! \v 8 Aḏinu? Ig beḏunig ehaniṯaknu uḏat hak amu nakokib ehanigṯe amge Kayak kobol amu nug keeke ohnu ehanigṯe. Nug ig gemu bau daaṯem amunu ehanigṯe amu bauklel dimp̱a uḏieb aognig amunu ele ehanigṯe. \v 9 Nai imuam genab, danab ag oolagp̱a genab dooglagnu elelenab. \v 10 Nai am inam. Ig Kayak bauklel, Nug danab ah oh eḏua awiḵak diig daaṯe, Nug danab ah ag nuhignu oolagp̱a genab dooṯeb ele, ag genab eḏua awiḵom daaṯeb amu, ig nuhignu oonigp̱a genabnab dootta, Nug doa ehanigḵunu ameg meṯem. Ig amunu am genabib dooṯem amunu ig uḏat naḏinab g̱agaṯag ele heṯem. \p \v 11 Na nai amu danab ah oh amelagp̱a maṯinna ip̱uanadp̱e, ag dim lamiṯeg! \v 12 Na amu nid bau amunu danab ag eheḏ dooidmananu na enaib oiye! Na mauhnoak aib oime. Iiṯa! Na nai maṯiak amu oiyak amu oo mauhak amu oop̱a genab doyak amu kobol tutuḵu nahip elep̱a, danab ag Jesusnu oolagp̱a genab doop̱ig ele amu, ag nahip kobol amu oh anidna dim lamidḵulagnu elele daaglagnu oiye! \v 13 Na da amel meṯem, haen imup̱a amu, na tamaniakp̱a Kayak nai eb qak uḏat henana, amunu mehuqna, ip̱uniṯak ele maṯe! \v 14 Haen tamaniaknu toliak danab ag ep̱elag na baḏenp̱a meeg, na Kayaknu g̱agaṯag aome amu na amu daut aib atiom. Na g̱agaṯag amu Kayak uḏat heḵutnu aome amu uḏat amu aib uume. \p \v 15 Keeke amu oh amu na dab menan, uḏat he! Danab oh ag na uḏat nahip heḵutnu dab mak aome ele amu, na dab mak amu tuḏidna, laa ele aoṯem anidḵulagnu amu na hik niṯeb he! \v 16 Na naḵa kobol na heṯem, amu nai, na amu danab ah ip̱uanadṯem ele amu, na amu oh atog nona dab menana he! Haen oh na uḏat g̱agaṯag amunu heḵut. Aḏinu? Na anam heḵut amu uḏat nahip amup̱a na itiṯak aop̱p̱e, danab ah na oḏen dooṯeb ele amu, Kayak Nug ag eḏua diiḵu. \c 5 \s1 TAMANIAKNU DANAB AH TOLIṮAKNU KOBOL ENA \p \v 1 Na danab kaino aib aidme. Iiṯa, na mamen ehanidṯem amubia ehaniṯak nai bodo eṯakp̱a ap̱e doyaḏ! Nid bau amu na amapad dilag dooṯem amubia ehanaṯe! \v 2 Ah kaino amu na aninnu dooṯem amubia doonna ehanaṯe! Nid ahin bau amu na ap̱inmad bia doonna, kobol tutuḵup̱aib ehanaṯe! \v 3 Ah laa nug gamu mauhak, nid laa ele iiṯa, qabnab dayeb amu na atog nona ehaniṯe! \v 4 Amge ah qab nug beḵodtai o iiṯa alaḵudtai laa daanna amu ahilag uḏat anuqak amu ag anilḵad mamelḵad alalḵad ele ag nob ena eḏun maṯaglagnu atog noadḵulagnu daaṯe. Ao, Kayak Nug kobol amunu oo gamag ahaṯe. \v 5 Ah qab nug genab nuḵa baeg laip̱u daaṯe amu nug Kayak ehanidḵunu dab ma dayaya, tuqanp̱a amunp̱a ele unuqidṯe \v 6 amge ah qab nug nuḵa beḏunu hakib dim lamidṯe amu nug aaḵu mauhak bia daaṯe. \v 7 Na keeke imu danab ah amelagp̱a, ahilagp̱a nai laa ii daamanu, tutuḵu ap̱e doyeg! \v 8 Am danab laa nug tiilag laip̱u daaṯeb ele amu, ag oolagp̱a nuhiḵudnab anuqak dab madaṯa amu dimp̱a laa oh ele dab madaṯa atog noadṯe am ena amge laa nug anam ii dab madaṯa, atog ii noadṯe amu nuhig oop̱a genab doyak am ham bup̱uak, nuhig eheḏ hak amu oop̱a genab doyak iiṯa dilag eḏadṯe. \p \v 9 Ah qab nug maḏ 60 eḏiṯom dayeb, nug gamu laip̱uib ele dayom dayeb, \v 10 nug uḏat ena laala oh heum dayeb, nuhiḵud nid ena atog noaṯa omaladṯom dayeb, ab laap̱anu ḏo danab e madṯom dayeb, Kayaknu danab ah atog noadṯom dayeb, laa qagaiṯakp̱a daaegeg ehanaṯom dayeb amu nug uḏat ena laala oh heum ele dayeb amu, ah qab amu na nug onig ah qab laa, ehaniṯak aoglagnu, onilag ele laip̱u ye! \p \v 11 Amge na ah qab, ag ah bau amu, ag onilag aib yaame. Aḏinu? Ag beḏulagnu eeḏak doon, ag danab baula aoglagnu henana, Kayaknu uḏat di meṯaglag. \v 12 Amup̱a ag anen anen ag anuḵa, “Da Kayaknu uḏatib dab meḵul,” madip̱ig amu ag heeg, iiṯa meṯe amunu ag epeḏiak aoglagnu daaṯeb. \v 13 Laa ele, ag uḏat ii hak kobol aona, lag lag tena nenana oiṯeb. Amu uḏat ii hak kobolib iiṯa, ag nai, laa dilagnu aona, nai ham bup̱uak laala ele maṯieg ta, maṯieg neene, nai eheḏ ig aḵunignu elele iiṯa amu madiṯeb. \v 14 Amunu ah bau qab mak amu, ag danab bau aona, nid menunna, ag laulag atog noḵulagnu ḏo meṯem. Ag anam hep̱eg amu kekeḏ laa ag ihinignu nai nau maṯiglagnu ib laa ii anidmana. \v 15 Na dooṯem, ah laala Kayak di meṯanna, ag aaḵu ib ena eḏidna, Satan dim lamidṯeb. \p \v 16 Amu tamaniak nug ah qab, nug nuḵa baeg laip̱u, nug ehanidḵunu elele daaḵunu amu Kristen ah laa, nug oop̱a genab dooṯe ele amu, nuhigp̱a ah qab laa dayeb amu, nug ehaniṯaḏ! Kristen tamaniak ug aib meṯom. \p \v 17 Ag kristen danab, ag kristen tamaniak iḵi danab ag tamaniaknu uḏat ena heṯeb ele amu, ag danab amunu enanagnab doyeg! Amu kristen tamaniak iḵi danab, amu oolagp̱anu laala ag Kayak nai mehuqna, danab ah ip̱uanadṯeb ele amu, ag amu dilagnu amu ag anuqaknab doyeg! \v 18 Amuam Kayak nai aṯe amubia. “Bulmakau nug wit mumuḏṯe amu, na nug oḏe aib hautme.” Laa ele, “Uḏat nid nug nuhig uḏat nob aoḵunu elele.” \v 19 Am danab laip̱u laa nug, “Iḵi danab imu nug eheḏ heum,” ab amu na amu aib doome. Danab aḏit o ewam ag anam ap̱eg amu na doye! \v 20 Am danab laa hip̱unin haaha daaḵu amu na danab ah noolagp̱a daug batan, tutuḵu meṯe! Amup̱a amu danab laala oh ele baḏan, hip̱unin ii hemana. \v 21 Kayak amu Kristus Jesus amu Kayaknu engel oh ele noolagp̱a da tutuḵu na amenp̱a iiḵu aṯem. Na uḏat amu tutuḵu atog no! Na atog nonana amu na ameg laa dilagp̱a nai bodo eṯak anana, ameg laa dilagp̱a nai g̱agaṯag aib maṯime. \v 22 Na danab laa paha aon, tamaniak iḵi daaḵunu ep̱en baḏep̱a aib meme. Na laa ag hip̱unin heṯeb ele amu, na ag ele hip̱unin aib hep̱ig! Na naḵa beḏun atog nonana, op̱ia awak daye! \v 23 Na beḏunp̱a oḏe daaṯe amunu na le hamuib am aib lame, wain nakok ele labep̱e, na ootp̱a oḏe, haen oh ba daaṯe amu, heeb ehanidḵu. \v 24 Am danab ah laala dilag hip̱unin amu miag atiak ba, epeḏiakp̱a tatam goṯe amge laa am ahilag hip̱unin loḵumak dayaya, dimp̱a epeḏiak haenp̱a miag atiṯe. \v 25 Amubiaib kobol ena laala amu geha iiḵu miag atiak beṯe. Laa dilag amu paha miag atiak ii beṯe amge amu ele am haen oh loḵumak daaḵunu iiṯa. \c 6 \s1 BEGBEG DANAB DILAG NAI \p \v 1 Danab ah ag Kayak onignu amu kristen kobolnu ele nai nau amananu, begbeg danab oh ag dab mak inam aoglag. “Da dahil gumak, nug danab ena amunu da nug binag meḵul.” Ag anam aon aḵulag. \v 2 Begbeg danab ag Kristen daaṯeb amu ahilḵad oḵai ele Kristen daaṯeb amu begbeg amu ag ahilḵad oḵai dilagnu, “Nug am kristen, layalib, nug am keeke hamu amunu da nug oḏe tabap̱i neḵu,” aon aib ap̱ig. Iiṯa ag inam aḵulag. “Nug am Kristen amunu da nuhignu ool mauhṯe. Nug am kristen amunu nuhigp̱a uḏat heṯem amup̱a nug keeke ena aoṯe am ena.” Ag dab mak anam aonna, uḏat ena heḵulag. Keeke imu danab ah ag heḵulagnu ip̱uanadna humadp̱e, ahan dim lamiṯeg! \s1 KEEKE KUḎUM AWAKNU KOBOL \p \v 3 Laa nug ihinig Naḏi Jesus Kristusnu nai, Kayaknu kobol tutuḵunu nai ele amu, nug nai tutuḵu amu uua, ip̱uniṯak hamu meu iiṯa, nai imu ele laip̱u iiṯa amu madiḵu amu ig doognig, \v 4 danab amu nug hamu, iḵi oḵai kobol aaḵuib heṯe. Nug doyak laa ele iiṯa. Nug oḏ mak hamu ge iiṯa heḵunu, nai diignu, naip̱a nug meh qak kobol amu ele heḵunu oo oḵai daaṯe. Kobol amup̱a kobol nau diigdiig ele beṯeb. Am inam. Danab laanu oo nauhak doyak kobol, naip̱a nug qak kobol, wan yak nai maṯiak kobol, layagnu dab mak eheḏ awak kobol amu \v 5 danab ag ahilag dab mak augigiak ele, ag haen oh oolag laip̱u iiṯa ele oiṯeb. Nai genab amu ag ii aḏaṯeb, oolagp̱a ele ii daaṯe. Ag oolagp̱a Kayak nainu, “Keeke uḏat iiṯap̱a, hamu awaknu ib aaḵu,” aon aṯeb. \p \v 6 Amge danab nug Kayaknu kobol tutuḵu dim lamiṯaṯa, nuhig keekep̱a, “Aaḵu elele,” dab meṯe amu nug enaib daaṯe, keeke oh awom bia. \v 7 Aḏinu? Bau menuak haenp̱a ig keeke laa ele ii domut, mauhak haenp̱a ele ig keeke laa aot ii gomata \v 8 amunu amu taḵaknu keeke elele, e ele elele dayeb amu ig, “Imu am dahilnu elele,” aot aḵunig. \v 9 Amge laa ag enulag kuḏum ele daaglagnu dab mak huanak aoṯeb amu ag eheḏ heḵulagnu eeḏak aona, nena qeṯeb. Ag ameg qaknu keeke, meu iiṯa ele amu, ag amunu mauhna, kaaka aqe oina, padal meṯeb. \v 10 Keeke nau ohnu diig amu enubnu oo mauhak kobol. Danab laala ag enub ele daaglagnu wagai meṯeb ele amu, ag aaḵu oop̱a genab doyak kobol paḵuna, ug kuḏum aaḵu aop̱ig. \s1 IG BAU DAYAK HAEN OHNU G̱AGAṮAG AḎA DAYAKNU NAI \p \v 11 Amge na Kayaknu danab, na keeke amu oh di meṯan, awaidna daye! Na kobol tutuḵu, kobol Kayak Nug amunu oo heṯe, oop̱a genab doyak kobol, nug oo mauhak kobol, g̱agaṯag dayaya ug oh mawaknu kobol, oo mak kobol ele aḏan oiye! \v 12 Ban ameg laa amu ban ameg laa ele a nug eḏidḵulahnu nug meh qeṯep amubia na oop̱a genab doyaknu wagai men he! Na bauklel, Kayak Nug anuḵa na amu aoḵutnu oninp̱a eum ele amu, na amu hanhannu g̱agaṯag aḏe! Kayak Nug na oninp̱a e, na nahip oop̱a genab doyak, danab ah kuḏum amelagp̱a miag maṯime. \v 13 Kayak, Nug keeke oh bau madaṯe ele, Nug noobp̱a amu Kristus Jesus, Nug Pilatus amegp̱a nuhig diig tutuḵu maṯiom amu, Nug noobp̱a ele da nai imu na medaṯem. \v 14 Nai am inam. Na Kristusnu nai tutuḵunab elelenab dim lamidp̱e uḵeb, ihinig Naḏi Kristus Jesus, nuhig haen miag atieb bataḵut. \v 15 Kayak Nug nuhig haen epeḏiom daaṯe, haen amup̱a amu Kayak Nug heeb, Kristus miag atiḵu. Kayak Nug am binag oḵai ele, Nug nuḵa am oḵai daaṯe. Nug am king dilag King am oḵai dilag Oḵai. \v 16 Nug nuḵa aaḵuib ii mauhṯe. Amahlak ig guḵuidta goḵunignu elele iiṯa ele amu Nug amup̱a daaṯe. Danab laip̱u laa ele Nug ii anṯom, laa anidḵunu ele elele iiṯa. Nug binag amu nuhig g̱agaṯag haen oh ele nuhigp̱a dayeḏ! Amu genab. \p \v 17 Danab ah wan imup̱anu keeke kuḏum ele amu tutuḵu ap̱e doyeg! Ag aḵa ag binalag aib mep̱ig. Ag keeke oh paha nauhṯeb ele amunu oolagp̱a genab aib doop̱ig. Ag Kayak, Nug nuḵa aaḵuib keeke ena ena kuḏum, ig oonig gamag ahaḵunu megṯe ele amu, ag nuhignu aaḵuib oolagp̱a genab doyeg! \v 18 Laa amu danab ah amu ag uḏat tutuḵu, ena, dab mak enap̱a henana, ag danab ah ehanadnana, ag enulag laih op̱atna, danab laa ḏo ele maṯeg! \v 19 Ag anam heḵulag amu ag keeke kuḏum dimp̱a ehanadḵunu, ag bau dayak genab aoglagnu qag meḵulag. \p \v 20 O Timotius, Kayak Nug uḏat na meṯom amu na atog nona, dab meṯanna he! Na nai hamu, Kayak nai dim ii lamidṯe amu doyak ham bup̱uak, doyak amunu amu wanp̱an danab ag, “Doyak genab,” aṯeb amge anam iiṯa, na keeke aḏit amu aib dim lamidme. \v 21 Danab laala ag, “Ig doyak genab amu aomut,” aṯeb ele amu, ag aaḵu ahilag oop̱a genab doyak amu nai genab ele uup̱ig. \p Kayaknu ehaniṯak oḵai hamu megṯe amu nahipp̱a dayaḏ!