\id PHP - Kandawo NT; Mack and Doris Graham; 24-Jun-2014 \h PILIPAI \toc1 PILIPAI \toc2 Pilipai \toc3 Pilipai \mt1 Pilipai \mt2 Pol pepa bolo dumo Pilipai una awi \c 1 \p \v 1 No Krais Jisas nukogoye una Pol ne, Timoti pepa bolo ye Krais Jisas unakiye dumo Pilipai mor ge ne, God kogoye yenj una ne, kantau yemor una no wopake we dje aunmoll.\fig Dumo Pilipai|alt="Philippian city (put under headings and before v1)" src="HK00363b.TIF" size="col" ref="1.1" \fig* \v 2 God nono Nane ne, Iwa Kerman Jisas Krais ye wopake pille aumbellka, ye ellne tukne arngan yenda moye. \s1 Pol God wopake we dje awi \p \v 3 Na ye pro kune ge na wopake we dje na Godna aundo. \v 4-5 Krais kandjiyebe wopake kindja woi ge, na una boll kandja dje awo wanillka ye na pak to awi. Ipon ye embe ye pamor pille, na ye pille kamang yendo ge na ye wo eri pille aundo. \v 6 God ye boll kogo kindja mambine bolo yei ge une kogo ye pa pundaka Krais Jisas yem wondaka, une ye boll kogo yendo ge ye pora djinda dje na kaima pro. \v 7 Ye na mindalna pakna mor pille, na ye wopake pille aundo. Na kaye paro mo na Jisas kandjiyebe wopake paro mal ombine dje una awo yendo ge, God na wopake pille awi al ge kogo yendo. Ye na boll aike yenj pille une ye para aundo. \v 8 God kando, na ye kandja kaima djindo, Krais Jisas ye wopake kaima kando mal, na ye wopake embe kando. \v 9 Na kamang ye awo embe djindo, ye wal pillpol to, pille kane yenj ge ne, una boll wopake kaninj ge, yake wor kerman punda. \v 10 Wal wopake uro kaima paro ge ye kanpol tane. Ye kumbene kuruwo yendaka, wambo napanda moyeke are Krais yem wonda. \v 11 Jisas Krais kogo yei al ge, une singare du dje paro ge ye boll puka tonda moye. Embe yendaka God kandjiye plato kaima panda. \s1 Pol kaye pai ba kandja mambine pa wai dji \p \v 12 Agana ambana kambono, na kaye paro ge, Jisas kandjiyebe wopake ge golo kal punda dje napiye, man. Pa wai dji, una pille mor. \v 13 Kandja wopake ge pa wai dji pille, Sisa numbiye al eine kantau yemor una ne, una porapora embe dje kani. Una na to kaye wori ge, na Krais kogo yell pille to kaye wori dje kani.\fig Jisas kandjiyebe wopake ge golo kal punda dje napiye, man. Pa wai dji, Rom ami una pille mor|alt="Roman soldiers" src="HK00197b.tif" size="col" ref="1.12-13" \fig* \v 14 Alla na kaye numb pall al ge, agane kambono, Iwa Kerman wombaye merke moi ge kane kand nagoi, yembe ye God kandjiye dje una awo moi. \v 15 Ga pende na Krais kandjiye dje er wekle punden we dje molo na boll kumbene ke yendaka, kiyam to Krais kandjiye dje una awinj. Ba alla una pende nomane wopake paraka Krais kandjiye dje una awinj. \v 16 Ga ge embe kaninj, na Krais kandjiye dje wanill al ge na kaye paro. Embe kaninj pille, ga na wopake kane, Krais kandjiye dje una awinj. \v 17 Pende ge man. Yenekne pille pla ye, Krais kandjiye dje una awinj ge, nomane wopake boll dje nawinj. Na kaye paro ge imb pende awo pakna worbon dje pille yenj. \v 18 Ba ga porapora nomane ke paro mo wopake paro ge, na ke napro. Krais kandjiye dje una awinj ge wal kerman paro. Embe yenj ge na wo pro. \s1 Pol gun molo Pilipai una amblo pille dje pamoyo dje pi \p \v 19 Na wopille pamoyo mal. Ye na pille kamang ye awinj ge ne, Jisas Krais Murble na boll amblo pille dje aundaka, na kaye paro ge dje orko worne kiwa moyo dje pro. \v 20 Na embe pro. Na yage kal natano, asa yell mal embe na eri yembe ye Krais kandjiye dje una auno dje na kaima pro. Na makimb al molo yene kogoye yeno mo na molo goyo ge Krais kandjiye kerman panda dje yendo. \v 21 Na embe dje kando, na makimb al molo pall dal, na Krais boll wanno. Na goll dal, na wal wopake plato ino. \v 22 Ba alla na makimb al molo pall dal, una merke amblo pille dje awo pamoyo. Na goyo mo gun moyo ge na namba mal yeno? Na napro. \v 23 Kondwe soka yero ge na namba mal yeno? Kondwe ta na goll dal, Krais boll moyo ge wopake. \v 24 Ba alla na pro, na makimb al molo pall dal, na ye amblo pille dje auno ge kune yenda. \v 25 Na embe molo ye wopake ye auno dje pille pla yendo pille, na ye boll kogo ye moyaka ye pillgi dje molo arngan boll yake pla pine. \v 26 Na embe yemolo are ye moye al ta woll dal, ye kane wopille Krais Jisas kandjiye amblo pla woro aune. \s1 Pilipai una imb kaki al God yembe bolo awi \p \v 27-28 Wal kerman ta paro ge embe, ye wanmoye al Krais kandjiyebe wopake djindo mal, ye du dje paro mal yene. Ye embe yei dal, na wo kanno mo una djine piyo ge, ye una boll aglo gi dje moye mor dje na piyo. Una wo man djine ge, ye kand nagoye, ye nomane taimane pandaka, kogo yeneke una Jisas kandjiyebe wopake pillgi djine mal na piyo. Ye kand nagoi dal, kundayem una embe dje kanne. Ga mor ge wo ke pine paro ba, ye mor ge God i yem worda moye dje kanne. \v 29 God ye ye wopake ye awi ge ye Krais boll pillgi djinj. Alla une kandjiye al urup para kakne dje pille ye awi. \v 30 Awi al ge, asa una na boll kunda yei mal ye kani, alla ipon ye pir, una na boll kunda ye pamor. Alla nono kunda aike yenmon pille ye imb para kakinj. \c 2 \s1 Krais molo kal worika God amblo pla wori \p \v 1 Ge pille ye Krais boll mor ge ye arngan yemor. Une kandja wopake dje ye aundo pir. Yene Murble ye boll moraka ye kiye dje molo wandill golo una awinj. \v 2 Krais ye embe ye awi pille, ye una taimane mal moye, ye una kanwopake kanne, ye nomane taimane panda kogo taimane yene. Ye embe yei dal, na wo mabinta mal piyo. \v 3 Ye yenekne kandjine amblo pla naworne. Ye una ta i pla woro, ye molo kal woro, yenekne we dje napiye. \v 4 Nenem kogen asamoll yeno dje napupen. Una djell ta kogone panda ge, ni para amblo pille dje aumben.\fig Nenem kogen asamoll yeno dje napupen. Una djell ta kogone panda ge, ni para amblo pille dje aumben|alt="Helping old man in bed" src="CN02084b.tif" size="col" ref="2.4" \fig* \v 5 Krais Jisas nomane pai mal ge ye nomane embe panda moye. \v 6 Une nomane embe pai. Yene God kaima moi, ba yene God moro mal ge na kerman embe moyo dje napi, man. \v 7 Une pla embe moi ge kere, una mal embe molo nukogo yei. \v 8 Una kani ge una wombane mal embe moi, yene amblo kal woro, God dji mal embe yemolo po goi, kaima, iko pera al goi. \v 9 Une embe yei pille, God i pla kaima woro kandjiye kerman pagle awi, makimb al una kandjine embe ta naparo. \v 10 Jisas kandjiye al ge una porapora gopne boglo aune. Kupill al morka, makimb al morka, makimb kalto morka yenj ge gopne boglo embe djine,\fig Jisas kandjiye al ge una porapora gopne boglo aune|alt="People bowing down" src="WA04005b.tif" size="col" ref="2.10-11" \fig* \v 11 Jisas Krais ge Iwa Kerman moro we djine. Ge nono Nane God kandjiye kerman panda moya. \s1 Kam kandjip talang yendo mal moye \p \v 12 Unakna wopake kambono ye mor ge, asa na ye boll molo kandja djill mal ye pille yei. Alla ipon na ye boll namoro ge ye embe ye pamolme! God ye i yem wori ge, ye pille kane ye yake pla po moye. \v 13 Ge God ye boll yewordaka, une pro mal ye nomane al pandaka, alla une singare wopake kando mal yene. \p \v 14 Ye wal porapora yene ge, ye tawa dje, nonga nadjine. \v 15 Ye embe yei dal, ye God wombaye moye, ye ale napanda, wambo napanda, djengimb napanda. Una ipon mor ge akemake ye, tagemage yenj ba ye kambono boll aike molo kam kandjip mal embe talang yenda moye. \v 16 Ye embe molo una gun moye dje pille God kandjiye dje aune. Ye embe yei dal, Krais yem wo kot ye aunda kune, na ye pille pla ye awo, na ye boll kogo yell ge kiwa napi we dje piyo. \v 17 Ye pillgi djinj ge pille, ye opa dal embe mor, alla ye mor mal una na meyamna aike opa dal tulu dje worne panda, na ye boll wo piyo. \v 18 Ge pille, ye wopiye, ye na boll aike wo kaima pupon. \s1 Pol Timoti dje Pilipai una moi al worno dje yei \p \v 19 Iwa Kerman Jisas kapla we dji dal, na Timoti ola dje, dje wornaka ye mor al wonda. Une wane er yem wo ye mor mal kandjabe to aundaka na wopake piyo. \v 20 Una na boll mor ge une moro mal embe ta namor. Une ye wopake moye dje nomane embe paro. \v 21 Una porapora yenekne kogone yembon dje pir. Jisas Krais kogoye ge man. \v 22 Ba no newombe mal embe molo Jisas kandjiyebe wopake dje una awo wanpill pille, Timoti kogo wopake yendo ge ye pille kane yenj. \v 23 Una na boll namba mal yene? Ta yene mal kane pagle na Timoti ye mor al dje worna wonda. \v 24 Alla Iwa Kerman na kondwe ta to awi dal, na para ye mor al ola dje wono dje pillgi djindo. \s1 Pol iwa Epaproditus Pilipai una mor al dje worno dje yei \p \v 25 Epaproditus ye mor al dje worno dje pro. Une ge nono agane moro. Nono kunda yenmon al ge no soka kogo aike yepill. Une ge, ye na amblo pille djinda dje pille, na moll al dje wori woi na boll moro. \v 26 Une ye wopille kanno dje pro, ba ye une ke toi we dji pi mal ge, une para ye pille nomane toi. \v 27 Ge kaima, une ke kerman toi, goya pai ba God wandill golo awi nagoi. Nagoi al ge, God une taimane pille wandill golo nawi, une na para duwe bolo djimben dje pille wandill golo awi. \p \v 28 Ge pille, na dje wornaka une ye mor al wonda dje pille we yendo. Une wondaka ye kane arngan yei dal, na para nomana merke napanda. \v 29-30 Une Krais kogo yei al ke kerman toi, goya pai. Ye na pak to aune napai ba une ye dumene i na pak to awi. Yene gakle al ke to pamoi ge napi, une kogo ye pamoi. Ge pille, une ye boll woi dal, ye wopille djembon to awo, Iwa Kerman kandjiye al i numog worne. Epaproditus moro mal, una ta embe wone ge, ye pille pla ye aune. \c 3 \s1 Una Krais boll pillgi dji dal, God nale al wambo napanda kiwa moye \p \v 1 Kandja ta paro ge embe, ye Iwa Kerman boll mor ge wopille molme! Agana ambana kambono, ye wopake moye dje pille na kandja ge alla boro, na ke napro. \v 2 Ye kanpol tane. Una kena simbill mal mor ge, singare ke ye, una gaklene kelip to ye ke ye kerinj. \v 3 Una gaklene kelip tambonka God nale al kiwa mopon we djinj ge no pillgi ge al naparo, man, God Murble moro al, no une kandjiye amblo pla woro, Krais Jisas kandjiye amblo pla wormon pille no God wombaye mormon. \v 4 Pir mo? No gaklene al kogo yepin al ge no God nale al kiwa mormon we djinj ge kandja kaima paika na para kogo ye wanill al ge God nale al kamasa wambo napai, kiwa mollka. \v 5 Na kogo ye wanill we djindo ge, me embe paro. Ege 8 pela moll al ge na gaklena kelip toi. Na Juda una, Benjamin epilye moro. Na Ibru una kaima molo kerdo. Na yembe ye Mosis lo ge yell mo? Ge wale, na Parisi una moll. \v 6 God loye pai ge na yembe yell mo? Ge wale, na pillgi pai una to ke ye awill. Alla, Juda una God nale al wambo pa djinda dje pille yenekne loine yembe yenj ge, na para embe yell mo? Ge wale na embe ye kune ye kerill, ga nalene al na wambo napai. \p \v 7 Na embe yell ba na Krais boll moro pille, asa wal pille pla yemoll ge, wal kiwa dje pro. \v 8 Ge na Iwa Kerman Krais Jisas pille kane yendo ge, na kanill wal kerman paro, na Krais ino dje pille, asa wal porapora na pille pla yell ge, wal kerawa, kankerill.\fig Na Krais ino dje pille, asa wal porapora na pille pla yell ge, wal kerawa, kankerill|alt="Man adoring Christ" src="IB04129.tif" size="col" ref="3.8" \fig* \v 9 Na une boll moyo dje yendo. Na Mosis loye ye kune ye pagle God nale al kiwa moyo dje nayendo, man, na Krais boll pillgi djindo al God nale al kiwa moyo dje yendo. Nono pillgi djimbon al ge God yene djinda nono kiwa mopon. \v 10 Na Krais kanno dje yendo. God yembe yeika une aglo er pla woi mal ge, na God yembeye embe pai ge piyo dje yendo. Yene imb kaki mal na para kakno dje pille, une na pille goi mal ge na une pille goyo dje yendo. \v 11 Alla God na para amblo i pla worda dje pro. \s1 Pol Krais ambiyo dje pundo \p \v 12 Na wal djill ge, na ye pora djill dje pille na nadjindo. God yewori na kune moll dje pille na nadjindo, man. Krais Jisas na dje i me paro ge, na ino dje pille yembe yendo. \v 13 Agana ambana kambono, na ill pora dji dje pille na nadjindo. Ba alla na wal yeno dje yendo ge embe. Wal asa pai ge na kerill, wal are panda ge na ino dje yembe yendo. \v 14 Na muk dje er wekle po prais ino dje yendo. Prais paro ge embe mal paro, Krais Jisas kogo yei al ge, God na yau to i, na une boll kupill al molo pano. \p \v 15 Na kandja embe dje awill ge, nono iwana dongall mormon nomane embe panda mopon. Alla ye nomane djell ta panda ge, God amblo du dje aunda. \v 16 God singare ombine dje awi ipin ge, nono embe ye pamopon. \p \v 17 Agana ambana kambono, na singare yendo mal ye karkar yene. Alla una no yenmon mal embe yenj ge, ye kanmolo embe yene. \v 18 Asa na ye kun merke djill ge, na kimb yemolo kandja alla djindo, Krais iko pera al goi we djinmon ge una merke man dje kunda ye awinj. \v 19 Ga kond wanbon dje yenj al ge erwo ke pine paro. Wal kannambon dje pille pla yenj ge, ga godne moro. Singare ngandjill paro ge, ga wopir. Ga makimb wal nomane paro. \v 20 Embe yenj ba nono dumene kupill al yero. Iwa Kerman Jisas Krais kupill al kere er yem wo nono i yem worda dje, kui yemormon. \v 21 Jisas yembe dongall al wal porapora i menameto woro kantau yendo mal embe, une yendaka nono gaklene djell ta mal panda mopon. Yene gakle wopake paro mal nono gaklene embe panda mopon. \c 4 \s1 Nono wopille nomane taimane panda mopon \p \v 1 Ge pille, agana ambana kambono, God na prais aunda mal ge ye mor. Na ye wopake kane, wo pille, kanno dje yendo. Na kandja ipon djill ge, ye Iwa Kerman boll aglo gi djine. \p \v 2 Yuodia ne, Sintike mormell ge na ye pille djindo. Ye Iwa Kerman kandjiye al mormell, ye nomane taimane panda mopell. \v 3 Alla nono kogo taimane yenmoll iwa ni moren ge, ni ana soka ge amblo pille dje aumben. Na Jisas kandjiyebe wopake dje imb kakill mal ge, soka na boll aglo gi dje molo kogo ye wanpill al, iwa Klemen ne, una pende kogo aike ye wani. Ga porapora mor ge, una gun molo pane buk yero ge kandjine pakna paro. \p \v 4 Ye ege ege Iwa Kerman boll wopiye. Na kandja alla djino. Ye wopille molme. \v 5 Ye una boll kiye dje molo yene mal ge una kanne. Iwa Kerman yem wonda ege manda yendo. \v 6 Imb porapora paro ge ye nomane to napiye. Ye wopake we dje awo, i God awo kamang yene.\fig Imb porapora paro ge ye nomane to napiye. Ye wopake we dje awo, i God awo kamang yene|alt="Family Praying" src="CN02076b.tif" size="col" ref="4.6-7" \fig* \v 7 Awi dal, ye Krais boll mor pille, God ye arngan wopake ta mal ye aunda, nono pille kane yembon kune nayenda ba, une arngan ye aunda ge, ye ellne tukne ne, nomane ge kantau yenda moye. \p \v 8 Agana ambana kambono, na kandja wulle al ta djino. Wal kaima paro ge ne, wal pai mal paro, du dje paro, kuruwo paro, wopake paro, una wopake kaninj wal ne, wal wopake ta mal pandaka una dje i pla worne wal paro ge, ye wal porapora ge pille moye. \v 9 Na kandja dje awill ye pille i mal ne, kandja djill pi ne, na ye wanill ye kani mal, ye ege ege singare embe yene. Yei dal, God arngan ye aundo una moro ge, une ye boll moya. \s1 Pilipai una wal i Pol awi ge, Pol i wo pi \p \v 10 Ye na alla amblo pille dje aumbon dje ye nomane embe paro ge, na Iwa Kerman boll wo kerman pro. Ye embe yembon we dje pi ba ye kondwe ta nayei. \v 11 Na kandja embe djindo ge, wal nayei pille nadjindo, God na ombine dje awi, wal yero mo nayero ge na kapla moro. \v 12 Wal nayero ge, na pille kane yendo. Wal merke yero ge, na pille kane yendo. Koll tondo mo natondo, wal yero mo nayero ge, God na ombine dje awi pro, wal na boll yenda nayenda ge na kapla moyo. \v 13 Wal porapora na boll wonda ge, Krais yembe dongall aundaka, na une boll yeno kune yendo. \p \v 14 Ba na imb kake moll kune, ye amblo pille dje awi ge na wopake we dje aundo. \v 15 Ye Pilipai una mor ge kaninj, asa na kindja wo Jisas kandjiyebe wopake dje una awill poke, na propins Masedonia kere er pillka sios ta wo na wal ta pak to nawi, ye taimane pak to awi. \v 16 Alla na dumo Tesalonaika moll kune ge na wal nayei ba ye na pak to awo awo yei. \v 17 Ye na alla aune dje pille nadjindo. Ye na wopake ye awi al, God ye awo yem woro aunda dje pille djindo. \v 18 Ye na aumbon dje yei ge ye Epaproditus dje wormaka, une iwo na awi. Ye na plato awi, na kapla moro. Opa mirang wopake yei, God wopake pro mal embe ye i na awi. \v 19 Alla ye Krais Jisas boll mor pille, ye wal nayenda ge, na Godna wal merke moro ge, une i ye aunda ine. \v 20 God nono Nane moro ge, une kandjiye kerman ege ege pandabe. Kaima. \s1 Pol Pilipai una wopake we dje awi \p \v 21 God unakiye Krais Jisas boll porapora mor ge, ye ga wopake we dje aune. Nono agane kambono na boll mor ge ye wopake we dje awinj. \v 22 God unakiye porapora mor ge ye wopake we dje awinj. Alla, God unakiye Sisa numbiye al kogo yenj ge, ye wopake kaima we dje awinj. \v 23 Iwa Kerman Jisas Krais nono wopake pille aundo ge ye nomane al panda moye. Kaima.