\id GAL \ide UTF-8 \h Galesia \toc3 Gal \toc2 Galesia \toc1 Pola Galesianandmo Tiratna Timbiŋ Rapar \mt1 Pola Galesianandmo tiratna timbiŋ rapar \imt Outna kam \ip Na out ŋgoinna Iesusmo raŋgairena wiwitta anna Iudanaŋgep niŋgik. Na iŋmbaia Iesusa ndona up aŋgɨrena ramtaɨrta ramoot Polmo, mbagɨrica ma taŋga Iudana meikramtaɨr wanaiŋ motoca kam wembaŋ laŋmo wiwitirina. Na an kɨdrɨkca an meikramtaɨra Iesusna wiwitmo mandeba kɨpca mbukri, makuk ianna larurina. Ŋgaua an meikramtaɨra mina Tɨp Wandɨkca an Iudanaŋgepca morenanmo, mba raŋgairena. Na an mɨnna mina Iesusa rɨpacrena laiplacar tarurinanna, mitoco Tɨp Wandɨkmo raŋgaiit, co, wanaiŋ? \ip Ainda moca ramtaɨr ndeida minmo, moa mina Iudanaŋgepta tɨpna kirara raŋgaica ndorita tikembmo katacna Tɨp Wandɨkca raŋgaina. Na Pola gaindopatna, wanaiŋ, aia Iesus Karaisa rɨpac te, anna ndo aimo moi aia Raraŋ Aetaniacna lamnɨac ŋgoutta meikramtaɨr laiŋ tarunande, na aia iarwar ndeteacna wat ŋgam aŋgɨnande. \ip Na an Iudiana ramtaɨr ndeida, mina Galesiana pitrikca taŋga, mina Iesusa rɨpacrena laiplacarmo towai moa, mina Tɨp Wandɨkca raŋgaina morena. Aintik Pola an reac laruatna kamma waraca, ma Galesiananmo gan timbiŋ rapara tirca mina rɨtɨpaikapa, mina tɨpembta kirarirmo moi wandoŋaina morina. \ip Na outta Pola gaindopatna, Raraŋ Aetaniaca ndo mbuŋa manmo larapaca ma an up aŋgɨrena ramootna aiŋa mona moca. Na ma ndona toŋtoŋ mbuŋa mba raŋgairi, co, ramoot ianna kamma mba raŋgairi. Wanaiŋ ŋgoin. Raraŋ Aetaniaca manmo aca manmo rɨpac ŋgocorta meikramtaɨrmo kam wembaŋ laŋ wiwitina aiŋmo neaŋgatna. Na iŋmbaia Pola gaindopatna, meikramtaɨra Iesusmo rɨpacrenanna, min tiŋgikca Raraŋ Aetaniacna lamnɨac ŋgoutmo meikramtaɨr wandoik ndarurena. Na gan timbiŋ raparna mamaina kam tɨpca gaind, an kɨdrɨkca aimo mbaiŋ wanaiŋna aiŋa morenanna, Iesusa mo kecariri, na aimo mac nda aŋgɨca aia laŋ macariri, na Ŋeroŋ Ratta aina eteac laŋna iroar inkarta tiŋara morena, na aia kabena meikramtaɨrmo tɨpemb kirarir laiŋga mona. \c 1 \ms Raraŋ Aetaniaca Polmo ndona up aŋgɨrena aiŋna ramootta mona moca mamo ndo mbuŋa larapacatna \mr (1.1—2.14) \p \v 1 \x - \xo 1.1: \xo*\xt Gal 1.11-12\xt*\x*Aku Pol, aku Iesusna up aŋgɨrena ramoot ian. Ramtaɨr ndeida aukmo mba larapacatke, na ramoot ianna aukmo an aiŋ, up aŋgɨrena ramootta mo nake, mba mbagɨriatke. Wanaiŋ ŋgoin. Aku an aiŋa morinanna, Iesus Karaisapa aina Raraŋ Aetaniacap, maniŋa aukmo an aiŋa mona larapacatna. An Raraŋ Aetaniac ma ndo Iesusmo mukca tɨkca mac nda moca ŋgepatna. \v 2 Ainda moca aukapa, aina Iesusa rɨpacrena laiplacara aukap eacrenanna, aku gan kammo timbiŋ rapara tɨkca nenmo Galesiana inik ndeacrena auŋembta meikramtaɨra Iesusna rɨtɨpaikta meikramtaɨrta tumnambmo, aku an kam neaŋga kɨpekna. \p \v 3 \x - \xo 1.3: \xo*\xt Ro 1.7, na Pil 1.2\xt*\x*Na aina Aet Raraŋ Aetaniacapa Kacoot Iesus Karaisa nenmo kadmaica nena iroar inkarmo, moi wewettaca laŋ ndeacnandet. \v 4 \x - \xo 1.4: \xo*\xt Ro 4.25, na Gal 2.20, na 1 Ti 2.6, na Ta 2.14, na Ib 2.5, na 1 Io 5.19\xt*\x*An ramoot Iesus Karais, ma ndo aina Raraŋ Aetaniac, Aetna toŋtoŋa raŋgaica, ma aina tɨpemb ŋgorikta makukara mo kecarina moca, ndona eteacna watnan kecariatna, na ma ainda moat tik, ma aimo gan tiacarpaikna tɨp ŋgoreacna inikca tɨkca, aimo mac nda aŋgɨnande. \v 5 Ainda moca aia Raraŋ Aetaniacna i aniacmo, memetmbaca iarwar naaŋgɨri ŋgepraŋ. Anna gidik ŋgoin. \s Kam wembaŋ laŋ kabe niŋgikca ndo eacrena \p \v 6-7 \x - \xo 1.6-7: \xo*\xt Up 15.1, na 15.24, na 2 Ko 2.17, na 11.4, na 11.13\xt*\x*Na kam wembaŋ laŋ kabe niŋgikca ndo maeacreke. Kabena kam wembaŋ laŋ ianna eac ŋgocor. Wanaiŋ ŋgoin! Meikramtaɨr ndeida nena iroarmo moa ŋgocraica, Karaisna kam wembaŋ laŋ ŋgetrikina moca anna morena. Aukna iro nikinikca an tɨp kirara ne moapeknan mbatca aku ŋgep ŋgoreac naŋgeprina. An aiŋa Karaisa nena eteac laŋ ndeacna kakadmaina opotac laŋa moapekna aiŋa, Raraŋ Aetaniaca nenmo ndona meikramtaɨra mona moca anna ŋgacri. Na ne tawi ŋgoinna ŋguriraca ndorimo manmo kecarina moapeke, ne kabena kam ianmo, anmo kam wembaŋ laŋ ndopca an mac raŋgaina morena. \v 8 \x - \xo 1.8: \xo*\xt 1 Ko 16.22\xt*\x*Ŋarikca aia ndorimo kabena kam wembaŋ laŋa nenmo an wiwiti te, co, tamuŋna auŋna mbaiŋna aiŋa morena ŋeroŋ ianna ndo wiwiti nari, an kam wembaŋ laŋa, aia nenmo ŋgaua ndoprina kamna kirara wanaiŋ, mandaia an tɨpna kirara mo te, manmo watcarica, Raraŋ Aetaniaca manmo mandaca ma taŋca memenacna taup ndeacraŋnande. \v 9 \x - \xo 1.9: \xo*\xt TW 4.2, na ML 30.6, na KIEK 22.18-19\xt*\x*Na an kamma aia ŋgaua nenmo mboprinanna, anna mandeaca aku an kam mac mbopnande. Ŋarikca, ramoot ianna nemo kabena kam wembaŋ laŋ ian wiwiti te, an kamma ŋgaua ne waracatna kamna kirara wanaiŋ. An ramootmo watcarica Raraŋ Aetaniac, mamo mandaca ma taŋca memenacna taup ndeacraŋnande. \p \v 10 \x - \xo 1.10: \xo*\xt 1 Te 2.4, na Ie 4.4, na 1 Io 3.19\xt*\x*Na mandebanna aku mbopapekna kamma, ne tit ndamŋirena. An kamma meikramtaɨrmo, moca mina aukmo toŋgoit ki, a? Wanaiŋ! Raraŋ Aetaniaca ma ndo aukmo toŋgonande. Co, aku meikramtaɨrmo waiaocre ki, a? Wanaiŋ! Ne matau warac! Aku meikramtaɨrmo waiaocraŋ te, anna aku Karaisna aiŋna ramootta wanaiŋ. \s Pola Iesusna up aŋgɨrena ramoot ndaruatna ninini \p \v 11 \x - \xo 1.11: \xo*\xt Mt 16.17, na 1 Ko 15.1\xt*\x*Iesusa rɨpacrena laiplacar, aku nenmo gidik ŋgoinna aindopnande. An kam wembaŋ laŋa ŋgaua aku nenmo wiwitiatna kamma, anna ramoot ianna mba moatna reaca wanaiŋ. \v 12 \x - \xo 1.12: \xo*\xt 1 Ko 15.1-3, na Gal 1.1, na Epe 3.3\xt*\x*Aku mba an kam wembaŋ laŋa, ramoot ian ndambuŋa mba tɨkca aŋgɨratna kamma wanaiŋ. Na ramoot ianna, aukmo mba riptiatke. Wanaiŋ ŋgoin! Iesus Karaisa ma ndo auk ndambuŋ ndaruca, an kam wembaŋ laŋ wandacatnan. \p \v 13 \x - \xo 1.13: \xo*\xt Up 8.3, na 9.1, na 22.4-5, na 26.9-11, na 1 Ti 1.13\xt*\x*Ri, ne waraca mamaiat, ŋgaua, auk morina reikta kambca, ne lamŋirena, aku ŋgaua Iudananta tɨp kirar ŋgoinna mataua rɨpaca raŋgairi, aku Raraŋ Aetaniacna Iesusna rɨtɨpaikta meikramtaɨrta tumnambmo, aku minmo makukar anik neaŋrina. Ainda mori, aku minmo mo ŋgocrairina. \v 14 \x - \xo 1.14: \xo*\xt Up 22.3, na 26.9, na Pil 3.6\xt*\x*Aku aina Iudananta tɨp kirara matau ŋgoinna raŋgairi, moca taŋrina. Ri, aku Iudana inikna ramtaɨr ŋgaibapa, aukna urmbarmo, aku minmo aina nicauna tɨp kirar mbuŋa outta taŋrena. \p \v 15 \x - \xo 1.15: \xo*\xt Ais 49.1, na Ier 1.5, na 49.1, na Up 9.15, na Ro 1.1\xt*\x*\x - \xo 1.15-16: \xo*\xt Up 9.3-6, na 22.6-10, na 26.13-18\xt*\x*Na ŋgaua aemma aukmo mɨr ŋgocor ndeacri, Raraŋ Aetaniac aukmo atuna babuatna. Ma ndo lamŋirena rana mɨnna tɨk te, ma ndona kakadmaina opotac mbuŋa, ma aukmo ndona ramoot ŋgoin ŋgacnande. \v 16 \x - \xo 1.16: \xo*\xt Ro 11.13, na 2 Ko 4.6, na Gal 2.7\xt*\x*Na ma ndo toŋgoca aukmo ndona mooŋnuocmo gidik ŋgoinna wandacatke, ma aukmo man ŋgoinna raŋgaica Iudana meikramtaɨr wanaiŋmo, anna kam wembaŋ laŋ wiwitina moca. Na Raraŋ Aetaniaca ndo, aukmo an tɨp kirara mona ndopatna. Ainda moca aukmo ŋgaua wandacatke, aku mba taŋga meikramtaɨr ndeidmo mba digiatke. \v 17 Ri, aku Ierusalemma ga nake, mba taŋgatke. Wanaiŋ ŋgoin! Aukna outmbai ndaruatna up aŋgɨrena ramtaɨra wat nake, mba taŋgatke! Aku anduna ŋgepca taŋga Arebiana pitrik anikpaik ndaruca an ndeacaca, iŋmbaia aku mac nda taŋga auŋ Damaskus ndaruca. \v 18 \x - \xo 1.18: \xo*\xt In 1.42, na Up 9.26-30\xt*\x*An ndeacaca iarira mbonkac maiatke, aku Pitaap mbopna moca Ierusalem nagaca. Manapmo karwai tɨpca manap eacatke. \v 19 \x - \xo 1.19: \xo*\xt Mt 13.55\xt*\x*An mɨnna, aku kabena up aŋgɨrena ramoot ianmo mba watatke. Aku Kacootna lapmbitac Iemis niŋgik mawatat. \v 20 Gan kam, aku nenmo gade tirca neaŋga kɨpekna kam, an kamma aku nenmo mba paruapeke, Raraŋ Aetaniacna lamnɨac ŋgoin watreke, aku nenmo gidik ŋgoin ndoprena. \p \v 21 \x - \xo 1.21: \xo*\xt Up 9.30\xt*\x*Iŋmbai mbuŋa, aku Siriana pitrik anikpaikna auŋembapa, Silisiana pitrik anikpaikna auŋembta inikca mbukca, anna taŋrena. \v 22 Iesus Karaisna iŋa raŋgairena meikramtaɨrta tumnambca Iudia inik ndeacrenanna, mina mba aukna inpaŋanna mba watta garacatke. \v 23 Mina aukna ninini niŋgikca gainda waracrina, “Ŋgaua an ramootta ma aimo makukar anikca neaŋri, aina rɨtɨpaca moa ŋgocrairina ramoot. Mandeaca ma an kam wembaŋ laŋmo, an ŋgaua ma kam laŋa moa ŋgocrairina rɨtɨpacna tɨp kirara, mandeaca ma ŋgetrikica, an rɨtɨpacna tɨp kirarmo ma ainda wiwitirena.” \v 24 Mina waracrinanna Raraŋ Aetaniaca, aukmo morina reikta kam mbaraca, mina mana ia aŋgɨra ŋgeprina. \c 2 \s Up aŋgɨrena ramtaɨra Polmo ndorita laplacauna kirar naaŋgɨrina \p \v 1 \x - \xo 2.1: \xo*\xt Up 11.30, na 15.2\xt*\x*Aku an ndeaca iarira 14na mɨn maiatke, iŋmbaia aukapa Banambasap, aŋga Ierusalem mac nda gacatke, aku Taitusap aŋgɨrca ma toco aŋgap mataŋgat. \v 2 Raraŋ Aetaniaca ndo aukmo wandaca ainda moca aku taŋgatna. Aku taŋga Ierusalem ndeacatke, aku mina ramtaɨr paŋaind tocna ramtaɨr tiŋgiknanap mbopatna. Na aku minmo an kam wembaŋ laŋmo, Iudana meikramtaɨr wanaiŋmo, aku minmo ndo memetmbaca wiwitirena kam, an reikta nininina kam ndopacarica. Aku gaind ndamŋiatna. Ŋarikca, gan aiŋa, aku ŋgaua morina aiŋirapa, mandeacna aiŋirta kirarir, mana gagamma mba laruitndai. \v 3 \x - \xo 2.3: \xo*\xt Up 16.3\xt*\x*Na anna gidik, Taitus ma Girikna ramoot ian, ma aukap eacatke, mina mba aimo mana tikiŋit katac nake mba mbopatke. \v 4 \x - \xo 2.4: \xo*\xt Up 15.1, na 15.24, na 2 Ko 11.20, na 11.26, na Gal 1.7, na 5.1, na 5.13\xt*\x*An kam laruatna mɨnɨŋa gaind. Paparuna laiplacar ndeida, mina aina tumbunmo iŋgoroca kɨpca mbukca watri, Iesus Karaisa aimo aina makukara moa kecariatke, mina aina eteac laŋ ainan mbatca toŋgorina. Ainda moca an ramtaɨr mina aimo Tɨp Wandɨkna kaŋgaukna tuombta aiŋir kamndera mac mona ndopri. \v 5 \x - \xo 2.5: \xo*\xt Gal 3.1, na 4.16\xt*\x*Na aia aindopatna, aia an paparuna ramtaɨrta toŋtoŋgarta reikta kaŋgauk ndeteaca, aia karica. Aia toŋgorinanna kam wembaŋ laŋa gidikca kai ŋgetriki teac. Ne memetmbaca an kam gidik niŋgikca nenap eacraŋ. \p \v 6 \x - \xo 2.6: \xo*\xt TW 10.17, na Up 10.34, na Ro 2.11, na 2 Ko 12.11, na Gal 6.3\xt*\x*Aukna landamŋia, aku gaind ndamŋirina. Ramtaɨr ndeida, mina irembta ramtaɨr paŋaind tocna ramtaɨr, anna reac tekernoc. Raraŋ Aetaniac, ma mba irembta ramtaɨr tiŋgikta mba lamŋirenanna. Mina aukna morina reikta kambta nininia mina aukmo mba mac nda ipuŋga kam ianna mba mbopatke. Wanaiŋ ŋgoin! \v 7 \x - \xo 2.7: \xo*\xt Up 22.21\xt*\x*Ainda moca mina watatke, Raraŋ Aetaniac, ma aukmo ndona aiŋa mona moca, aukmo an aiŋmo Iudana meikramtaɨr wanaiŋmo kam wembaŋ laŋnan wiwitina moca. Anna kirar, ma ndo Pitamo an kam wembaŋ laŋmo, Iudananda wiwitia mbopatna aiŋna kirar ŋgoin. \v 8 Anna gidik, Raraŋ Aetaniaca Pitamo, Iesusna up aŋgɨrena ramootmo aiŋ neaŋga ma Iudananta kɨdrɨkca tɨki mona gargar neaŋgatna. An aiŋna kirara Raraŋ Aetaniaca ndo auk motocmo, up aŋgɨrena aiŋ neaŋga aukmo Iudana meikramtaɨr wanaiŋna kɨdrɨkca tɨki mona an aiŋna gargarap neaŋgatke. \v 9 \x - \xo 2.9: \xo*\xt In 1.42, na Ro 1.5, na Epe 3.8\xt*\x* Na Iemisapa, Pitaapa, Ionap, minmo meikramtaɨra Iesusna rɨtɨpaikta meikramtaɨrta tumbunna ramtaɨr paŋaindta kirar toc watrenan. Na an mɨnna, an ramtaɨra lamŋia garacatna, Raraŋ Aetaniaca ndo aukmo, kakadmaina opotac laŋna aiŋ an neaŋga, ainda moca mina Banambas aŋmo, aŋna parniŋ ŋgutiŋga, mina aŋmo aŋgɨra ndorita laiplacarta kirar ŋgoinna wandacatna. Ainda moca aia muruŋa iro kabe aŋgɨca, aia kam leaca gaindopatna. Aŋga Iudana meikramtaɨr wanaiŋna kɨdrɨk ŋgirikca anna tɨkca, aiŋa mo te, mina ndori Iudananta kɨdrɨk ŋgirikca anna tɨkca aiŋa monandet. \v 10 \x - \xo 2.10: \xo*\xt Up 11.29-30\xt*\x*Mina aŋmo, gan kam niŋgik ndopatna. Mina toŋgorinanna, aŋga mina Ierusalemna reik kocorta meikramtaɨrmo, aŋga mina rɨk ŋgirikca min ŋgotacna. Mina aindopatke. Aku ndomo, an aiŋa ndomo memetmbaca toŋgo moca taŋraŋna morena. \s Pola Pitana katta moatna tɨp kirara an ndopca laruatna \p \v 11 Pita ma ndo, tɨp laŋa mo ŋgocor. Tik, an mɨn mbuŋa ma auŋ Antiok nakɨpatke, aku manmo mana inpaŋan ŋgoin mbatca, manmo kaeg mamoat. \p \v 12 \x - \xo 2.12: \xo*\xt Up 11.3\xt*\x*Ri, Iudana ramtaɨr ndeida Iemisap eacrenanna, kɨp laru ŋgocor ndeacri. Na Pita ma Iudana meikramtaɨr wanaiŋap, amba taŋrina. Ri, Iudana tik katacrena tɨp kirara raŋgairena laiplacar ndeida kɨpca laruatke, Pita, min mbatca ma rugut mocarica. Ainda moca Pita, ma Iudana meikramtaɨr wanaiŋnanmo kɨpi mɨk ŋgocor. Ma minmo iukaia mon tawan maeacat. \v 13 Karica Iudana laiplacar ndeida Antiok auŋ ndeacrenan toco manap ainda morinan, mina paparuna an tɨp kirar mbuŋa anna moatke. Iŋmbaia mina paparuna tɨp kirara, Banambasna iro motocmo moa ŋgetrikica, ma mina raŋgaiatna. \v 14 \x - \xo 2.14: \xo*\xt 1 Ti 5.20\xt*\x*Iŋmbaia aku wattatnanna, mina mba kam wembaŋ laŋ gidikca mba ŋaŋaria raŋgaiatke. Ainda moca aku Pitamo meikramtaɨr wɨtta lamnik ŋgoutta tɨkca gaindopatna, “Pita, u Iudananta ramoot ian. Una raŋgaiatna tɨp kirara, u Iudana meikramtaɨr wanaiŋ morena tɨpna kirar. U Iudananta ramootna kirara wanaiŋ. Aintik kaina moca, u Iudana wanaiŋna rɨpacrena laiplacarmo gagraca mina Iudana tɨp kirara raŋgaina moca.” \ms Mandaibinna Iesus Karaisa rɨpacrenan min tiŋgikca Raraŋ Aetaniacna lamnɨacmo wandoŋ ndeacrena \mr (2.15—4.31) \s Meacramoota Iesusa rɨpac te, ma meacramoot wandoŋ ndarunande \p \v 15 Karica aku gaind mac mbopatna, “Pita, anna gidik. Aŋga Iudanan. Iudana meaca ndo aŋmo mɨratnan. Aŋga mba Iudana meikramtaɨr wanaiŋna, tɨp ŋgoreacna makukca morena meikramtaɨra wanaiŋ. \v 16 \x - \xo 2.16: \xo*\xt Ŋap 143.2, na Up 13.38-39, na 15.10-11, na Ro 1.17, na 3.20-28, na 4.5, na 11.6, na Gal 3.11, na Ib 7.18-19\xt*\x*Aŋga malamŋireke, Raraŋ Aetaniaca ma mba gainda mba lamŋirenanna, ramootta Tɨp Wandɨkca raŋgai te, ma manmo, anna moca manmo ramoot wandoŋ laŋ ŋgacna mɨnna wanaiŋ ŋgoin! Ramootta Iesus Karaisa rɨpaca utiŋ te, anmo Raraŋ Aetaniaca manmo ramoot wandoŋ laŋ ŋgacraŋnande. Ainda moca aŋ toca rɨpacrena. Ramoot ianna Iesus Karaismo rɨpaca utiŋ te, an taup niŋgikca ndo Raraŋ Aetaniaca anmo ramoot wandoŋ laŋ ŋgacnande. Tɨp Wandɨkca raŋtaŋgaina tɨp kirara wanaiŋ. Aintik an taupca ramoot ianna ainda ŋaŋari raŋgaica Raraŋ Aetaniac manmo ramoot wandoŋ laŋa mba acatke. Wanaiŋ. \v 17 \x - \xo 2.17: \xo*\xt 1 Io 3.8-9\xt*\x*Aia Iesus Karaisna rɨtɨpacmo utiŋ te, anna ndo aimo Raraŋ Aetaniacna lamnɨac ŋgoutmo ramoot wandoŋ laŋ ndarunande. Na aia Iudanan, aia ndorimo mac nda wat te, aia gaind mbatnande. Ai toco, aia tɨpemb ŋgorikta makukarta aiŋa morena meikramtaɨr ndeacrena. Ainda mo te, aia gaindopna mɨn, ‘Karais, ma ndo tɨp ŋgoreacna makukna tɨpna kirara mo gagarana moca more ki, a?’ Ainda wanaiŋ! Aia ainda kai mbop teac. \v 18 Ŋarikca, aku ndomo Tɨp Wandɨkna kaŋgauk ndeacrenan, an kecarica eacici, iŋmbaia aku an tɨp kirar mac nda mo te, aku ndomo mawandacri, aku meikramtaɨrmo ndomo waekeke ŋgoinna wandacrina, aku Tɨp Wandɨkca mba raŋgairena ramoot. \v 19 \x - \xo 2.19: \xo*\xt Ro 6.11, na 6.14, na 7.6, na 2 Ko 5.15, na 1 Te 5.10, na Ib 9.14\xt*\x*Tɨp Wandɨkca ma aukmo memenacna taupca tɨkca eacrena, mana wapatta, aku menaca eacrena ramootna kirar toc. Na gan taup mbuŋ tik, aku Karaisap ik nakeraca manap mamenacri. Aku mandeaca Raraŋ Aetaniacnan. Aukna eteacna wat, anna manan. Ainda moca aku menaca, mandeaca aku eteacna wat ŋgam maaŋgɨri.\f + \fr 2.19 \fr*\fk Menaca eacrena ramootna kirar: \fk*\ft An kam tɨpna mɨnɨŋa gaind, Tɨp Wandɨkca aimo Karais ndambuŋ naaŋgɨra kɨprina. Ri, aia Iesusa rɨpacrena laiplacarmo Tɨp Wandɨkna gargarna kaŋgaukca mba eacitndai. Mana gargara aimo mamairi. Rom sapta 7 wes 4na inik toco an kamma maeacreke.\ft*\f* \v 20 \x - \xo 2.20: \xo*\xt In 13.1, na Ro 6.11, na Gal 1.4, na Epe 5.2, na Ta 2.14, na 1 Pi 4.2\xt*\x*Na an eteacna wat, anna aukna eteacna watta wanaiŋ. Anna Karaisna eteacna wat mananna ndo aukap eacreke. Mandeaca aku an tɨpemb kirarirapa, an aiŋira gan tiacarpaikca tɨkca morena aiŋirta gargara, aku Raraŋ Aetaniacna Nuocna rɨtɨpacna tɨp kirar mbuŋa morena aiŋir. Ma aukna moca mamatŋi ŋgoin. Ainda moca ma auk ŋgotacna moca ndona eteacna watnan kecariatna. \v 21 \x - \xo 2.21: \xo*\xt Gal 3.21, na Ib 7.11\xt*\x*Ainda moca aku Raraŋ Aetaniacna kakadmaina opotacmo reac ŋgoreac toca kai mo kecari teac. Na Tɨp Wandɨkca ma aimo aŋgɨri wandoŋaica aia Raraŋ Aetaniacna lamnɨac ŋgoutmo, wandoŋ ŋgoin ndacari te, anna gidik ecte, Karaisna memenaca, ma reac wanaiŋ toc ndacarinande.” \c 3 \s Pola Tɨp Wandɨkca raŋtaŋgaina tɨp kirarapa rɨtɨpaca raŋgairena tɨp kirarna kam ndopatna \p \v 1 \x - \xo 3.1: \xo*\xt Gal 2.13-14, na 5.7\xt*\x*Ne warac. Aia nenmo Iesus Karaismo atuna wandaca ne ndorita, lamnik puŋga watrina kirar, ma ik nakeraca eacrinanna, ne watatna kirar. Ainda moca ne Galesiana meikramtaɨra ne ŋaŋaŋao ŋgoin! Mandeaca mandai ndo nenmo ndur ŋgoreaca moca ne roreapekna? \v 2 \x - \xo 3.2: \xo*\xt Up 10.47, na 15.8, na Ro 10.16-17, na Ib 6.4\xt*\x*Aku nenmo reac ian niŋgikna digdigia, diginande. Ne Raraŋ Aetaniacna Ŋeroŋ Ratmo, kaina taup ŋgoin mbuŋ naaŋgɨrina? Ne Tɨp Wandɨkna, tɨpna kirara raŋgaica aŋgɨre ki? Co, ne kam wembaŋ laŋa waraca rɨpaca anna raŋgaica aŋgɨrina? \v 3 \x - \xo 3.3: \xo*\xt Gal 4.9, na Ib 7.16, na 9.10\xt*\x*Ne kocnaia ŋaŋaoca macariri? Ŋgaua ne mandeb ŋgepca Ŋeroŋ Ratna gargar mbuŋa taŋrina kirarira, ne mandeaca ne ŋgetrikica anmo ndorita gargar mbuŋa moca maina ki? \v 4 \x - \xo 3.4: \xo*\xt Ib 10.35-36, na 2 Io 1.8\xt*\x*Ne ŋgaua kam wembaŋ laŋ aŋgɨca eacri, ramtaɨr ndeida nemo anna makukar neaŋrina. Na ne mandeaca anmo ne reac wanaiŋ toc nakecarina moekca? Aku anna mba rɨpacri. Anna reac kamainda wanaiŋ. Anna reac gidik.\f + \fr 3.4 \fr*\ft Landamŋina ramtaɨr ndeida gan kammo gaind ŋguriracrena, \ft*\fq “Ne ŋgaua, kam wembaŋ laŋ aŋgɨca eacri, mori, ne ŋgagatracapa reik laiŋga nena rɨk ndaruca, ne watta garacatna. Na ne mandeaca anmo ne reac wanaiŋ toc nakecarina moekca?” \fq*\f* \v 5 Raraŋ Aetaniaca ndo nena kɨdrɨkca tɨkca ŋgagatracara moatke, nenmo Ŋeroŋ Rat neaŋgatna. Kaina moca, ma ainda moatna? Anna mɨnɨŋa gaind. Ma nemo Tɨp Wandɨkca raŋgaina mona moat ki? Ki, ma nenmo kam wembaŋ laŋ mbaraca rɨpacna moa morina? \p \v 6 \x - \xo 3.6: \xo*\xt RL 15.6, na Ro 4.3, na Ie 2.23\xt*\x*Na ne Abraamna tɨpna kirara wat. Raraŋ Aetaniaca manmo aindoprina, “Ma Raraŋ Aetaniacna kamma rɨpaca, ainda moca Raraŋ Aetaniaca mamo ramoot wandoŋ laŋ ndopatna.” \v 7 \x - \xo 3.7: \xo*\xt In 8.39, na Ro 4.11-12, na 4.16\xt*\x*Ainda moca ne gaind ndamŋi, mandaibinna kam wembaŋ laŋa waraca rɨpacrena, mina Abraamna mombonik koind. \v 8 \x - \xo 3.8: \xo*\xt RL 12.3, na 18.18, na 22.18, na Up 3.5, na 3.25, na Ro 9.17\xt*\x*Na atu ŋgoinna kamma, Raraŋ Aetaniacna kamna inik ndeacrina kam wembaŋ laŋa Abraammo gaindopatna, “Abraam, un mbuŋ tik, aku gan tiacarpaikna inikna auŋembta meikramtaɨrmo muruŋa mataui moraŋnande.” Ma ainda wandacatna, iŋmbaia Raraŋ Aetaniaca, Iudana meikramtaɨr wanaiŋmo kam wembaŋ laŋ mbaraca rɨpac te, ma ndo minmo ma meikramtaɨr wandoik laiŋ ndopnande. Ainda moca ma Abraammo an kam wembaŋ laŋa, atu ŋgoinna ndopatna. \v 9 \x - \xo 3.9: \xo*\xt Ro 4.16\xt*\x*Ainda moca Abraamma anna rɨpacri, Raraŋ Aetaniaca manmo mataua morina. Anna kirara meikramtaɨra mandeaca muruŋa ainda rɨpac te, Raraŋ Aetaniaca, min motocmo ainda mataui monande. \v 10 \x - \xo 3.10: \xo*\xt TW 27.26, na Ier 11.3\xt*\x*Raraŋ Aetaniacna Timbigta Kapna inikca tirca eacrena kamma gaindoprina, “Mandaibinna Tɨp Wandɨkca raŋgairena, mina Tɨp Wandɨkca Raraŋ Aetaniacna Timbigta Kapna inikca tirca eacrenanna, memetmbaca anna muruŋa ŋaŋari raŋgairaŋ ŋgocor ŋgoin ndacari te, Raraŋ Aetaniac, ma an ramootmo mo ŋgocrainande.” Aintik meikramtaɨra mandaia ndo gaindta iro ndamŋi te, Tɨp Wandɨkca raŋtaŋgaina tɨpna kirara ndo meikramtaɨrmo aŋgɨri, Raraŋ Aetaniacna lamnɨacmo wandoŋ laŋ ndaruna mɨn, an iro ndamŋirena meikramtaɨra, Raraŋ Aetaniaca minmo anna makukna kaŋgauk ndeacrenanmo muruŋa, mo ŋgocrainande. \v 11 \x - \xo 3.11: \xo*\xt Aba 2.4, na Ro 1.17, na Gal 2.16, na Ib 10.38\xt*\x*Raraŋ Aetaniacna Timbigta Kapca gan kamma an inik ndeacrena, “Meikramtaɨra mandaia Raraŋ Aetaniacna rɨtɨpac ŋgutiŋ te, Raraŋ Aetaniacna lamnɨac ŋgoutmo mina wandoŋ ndeacnande. Na mina iarwarna eteacna wat gidikap eacraŋnandet.” Aintik an kamma aimo matau waekeke, ŋgoin mambopat, ainda moca ramoot ianna Tɨp Wandɨkca raŋgaica Raraŋ Aetaniaca manmo ramoot wandoŋ laŋ ŋgacna taupemb kocor. \v 12 \x - \xo 3.12: \xo*\xt TN 18.5, na Nei 9.29, na Ro 4.4, na 10.5, na 11.6\xt*\x*Na Tɨp Wandɨkca raŋtaŋgaina kirara, anna rɨtɨpacna reaca wanaiŋ. Anna mana reac niŋgik. Ainda moca Raraŋ Aetaniacna Timbigta Kapca gaindoprina, “Ramootta Tɨp Wandɨkmo muruŋa gidik ŋgoinna raŋgai te, ma eteacna wat aŋgɨca ma an mbuŋ ndeacnande.” \p \v 13 \x - \xo 3.13: \xo*\xt TW 21.23, na Ro 8.3, na 2 Ko 5.21, na Gal 4.5\xt*\x*Na Tɨp Wandɨkca gaindta kammap eacrena, “Mandaia an Tɨp Wandɨkna kamma muruŋa anna raŋgai ŋgocor ndacari te, Raraŋ Aetaniaca manmo mo ŋgocrainande.” Ainda moca Karaisa ma aimo ŋgocrai narica aimo oikca mac nda aŋgɨatna, na an ŋgogocraina makukca ma ndo mbukrina. Na Raraŋ Aetaniacna Timbigta Kapca gaindopatna, “Meikramtaɨra muruŋa ik nakerac te, Raraŋ Aetaniaca minmo aind mbat te, ma lamŋinande, mina ŋgogocraina meikramtaɨr.” Ainda moca Karaisa, aina taup aŋgɨca, aina makukar aŋgɨrina. \v 14 \x - \xo 3.14: \xo*\xt Esi 11.19, na Iol 2.28-29, na Sek 12.10, na Up 2.33\xt*\x*Aintik Raraŋ Aetaniaca Abraammo an kam laŋa, atuna neaŋga, manmo gan tiacarpaikna inikna auŋembta meikramtaɨrmo muruŋa anna mataui mona ndopatna. Na an aiŋa Iesus Karais moatna aiŋ, mandeaca an opotac laŋa Iudana meikramtaɨr wanaiŋ motocmo malaruri. Ainda moca aia mamo rɨpac te, aia Raraŋ Aetaniacna Ŋeroŋ Rat aŋgɨnande. Ma ŋgaua babua mbopatna kirar ŋgoin. \s Tɨp Wandɨkca Raraŋ Aetaniacna babuatna kammo mo kecarina mɨnna wanaiŋ \p \v 15 Ne Iesusa rɨpacrena laiplacar, aku mandeaca, aina ramtaɨrta tɨpembta kirarirta kam ndopna mamoek. Ramoot ianna kam leaca maica, ma gagara mo te, ramoot ianna, anna kam ndopna mɨnna wanaiŋ. Ainda moca ramoot ianna gaindopna mɨnna wanaiŋ, “Aia an kam leaca gagara morinanna mba raŋgaiitndai.” \v 16 \x - \xo 3.16: \xo*\xt RL 12.3, na 12.7, na Up 7.5, na 17.7, na 1 Ko 12.12\xt*\x*Atua Raraŋ Aetaniac, ma Abraamapa mana racaindpaiknandmo kam ianna babuatna. Iŋmbai ecte, an opotac ma babuatnan, ma larunande. Aindopatna kambca gade gan kam, Raraŋ Aetaniacna Timbigta Kapca gaindoprina, “Abraamapa mana racaindpaiknanap babuca mbopatna kambca.” Gainda mba mbopatke, “Mana racaindpaik muruŋ nake,” mba mbopatke. Mana mɨnɨŋa gaind, ma mba meikramtaɨr wɨt nake, mba babuatke. Wanaiŋ. Ma gaindoprina, “Ma una racaind kabepaik niŋgikna kam ndopca.” Ande an racaindpaik niŋgik, ma Karais.\f + \fr 3.16 \fr*\ft Gan kam kɨdrɨk motemma Pola mbopatna, ma Reikca Laruatna timbigta kapna inikca eacrena. Anna sapta 13 wes 15, na sapta 15 wes 18, na sapta 17 wes 7apa wes 8. U anna matau wat te, an kamma mana mɨnɨŋa, mɨnɨŋ kabea wanaiŋ. Mina aindoprena, \ft*\fq “Una racaindpaikca iŋmbai te, larunande.” \fq*\ft Pola an kamma gaind ndamŋiatna, Karaisa ma ande an racaindpaik ndiŋa laruatna nuoc, Raraŋ Aetaniaca Abraammo babuatna.\ft*\f* \v 17 \x - \xo 3.17: \xo*\xt NA 12.40, na Ro 4.13-14, na Gal 3.21\xt*\x*Na aukna kamna mɨnɨŋa gaind. Atua Raraŋ Aetaniaca Abraammapmo kam leaca gagara moatna. Kam anna 430na iarira taŋga maiatke, karica Tɨp Wandɨkca laruatna. An Tɨp Wandɨkca iŋmbai ŋgoin ndaruatna. Ma mba an kam Raraŋ Aetaniaca atua leaca gagara moatna reaca mo kecarina mɨnna wanaiŋ. \v 18 \x - \xo 3.18: \xo*\xt Ro 4.14, na 8.17, na 11.6\xt*\x*Raraŋ Aetaniac, ma gaind ndamŋiri co, aia Tɨp Wandɨkca raŋgaica Raraŋ Aetaniaca aina baburina opotac neaŋna mɨn, co, an opotac, Raraŋ Aetaniaca mana bababu ndiŋ Abraammo mba neaŋ mbe. Aia lamŋirena, Raraŋ Aetaniacna toŋtoŋ mbuŋa, ma Abraammo ndona bababu ndiŋa an opotac neaŋgatna. \v 19 \x - \xo 3.19: \xo*\xt TW 5.5, na 5.22-27, na In 1.17, na Up 7.38, na 7.53, na Ro 5.20, na Ib 2.2\xt*\x*Aind eac te, kaina moca, Tɨp Wandɨkca eacrina? Anna mɨnɨŋa gaind, Raraŋ Aetaniaca atuna babuatna kamna iŋmbai mbuŋa Raraŋ Aetaniaca Mosesmo an Tɨp Wandɨk neaŋgatna. Na Raraŋ Aetaniaca toŋgorinanna, tɨp ŋgoreacna makukna mɨnɨŋ motocmo moi raekca tɨk. Ma toŋgorinanna, Tɨp Wandɨkca eaci taŋi iŋmbaia an rɨmbɨn laru te, Raraŋ Aetaniaca an opotaca, atua manmo babuatna opotaca, manmo neaŋnande. Karica Raraŋ Aetaniaca an Tɨp Wandɨkmo ndona mbaiŋna aiŋa morena ŋerŋgaura neaŋga mina anmo aina rɨkca wɨtɨkca eacrena ramoot, Mosesmo kam gargar ndopca, ma aimo neaŋgatna. \v 20 \x - \xo 3.20: \xo*\xt Ro 3.29-30\xt*\x*Ainda moca ramoot ianna ma ndo ŋgoinna, ma ndomo aiŋ ianna mo ndop te, ma mba an aiŋmo ma rɨkca wɨtɨkca eacrena ramoot ianmo mba neaŋitndai. Ainda moca Raraŋ Aetaniaca ma bababu neaŋrinan, ma ndo kabe niŋgik. \s Tɨp Wandɨkca anna aina aet teker, ma aimo Karais ndambuŋ naaŋgɨra kɨpatna \p \v 21 \x - \xo 3.21: \xo*\xt Ro 8.2-4\xt*\x*Ainda moca aku gaindopnande, Tɨp Wandɨk, ma Raraŋ Aetaniacna babuatna kam anmo ndait ki? Mɨnna wanaiŋ! Raraŋ Aetaniaca aimo ainta tɨp wandɨk dam neaŋri, co, ma aimo iarwarna eteacna wat neaŋ mbe, ainda moca tɨp wandɨk damma raŋgairenanna, ma aimo meikramtaɨrmo moi wandoŋaina mɨn ki? Ainda wanaiŋ. \v 22 \x - \xo 3.22: \xo*\xt Ro 3.9-19, na 3.23, na 4.11-12, na 4.16, na 11.32\xt*\x*Na Raraŋ Aetaniacna Timbigta Kapna inik ndeacrena kamma gaindoprina, “Tɨp ŋgoreacna makukna tɨpna kirara gan tiacarpaikna meikramtaɨrmo muruŋa leaca meraca mina maeacreke.” Ainda moca Raraŋ Aetaniaca an tɨp ŋgoreacna makukna tɨpna kirarmo wattacarica ma larurina, aia mandaia Iesus Karaisa rɨpac te, aia an babuatna opotac, Raraŋ Aetaniac aimo aŋgɨ ndopatna opotaca ma mandaia rɨpaca utiŋgeknanna neaŋnande. \p \v 23 \x - \xo 3.23: \xo*\xt Gal 4.3\xt*\x*Na atua rɨtɨpaca laru ŋgocor ndeacri, Tɨp Wandɨkca aimo leaca meraca eacrina. Eaca taŋga rɨtɨpaca larua raekca tɨkcapeke. \v 24 \x - \xo 3.24: \xo*\xt Up 13.39, na Ro 10.4, na Gal 2.16, na Kol 2.17, na Ib 9.9-10\xt*\x*Aintik Tɨp Wandɨkca aimo aina aet tekerna kirar toc ndeacri, anna ma aimo Karais ndambuŋ naaŋgɨa kɨpatna. Na aia kɨpca Karaisa rɨpaca utiŋ te, Raraŋ Aetaniaca aimo aŋgɨri wandoŋaica ma aimo meikramtaɨr wandoik laiŋ ŋgacnande. \v 25 Ainda moca mandeaca rɨtɨpacna mɨn ŋgoin ndacariapeke, aia mba an aet tekerna kaŋgaukca mba mac eacitndai. \s Rɨtɨpaca ndo aimo moca aia Raraŋ Aetaniacna mombonik tarurina \p \v 26 \x - \xo 3.26: \xo*\xt In 1.12, na Ro 8.14-16, na 1 Io 3.1-2\xt*\x*Na ne muruŋa Iesus Karaisa rɨpaca mana mɨkrinan. Aintik ne muruŋa, Raraŋ Aetaniacna mombonik. \v 27 \x - \xo 3.27: \xo*\xt Ro 6.3, na 13.14\xt*\x*Na ne muruŋa kɨtac puk aŋgɨrca maica Karaisap mɨkca eacrenan, na ne muruŋa Karaismo ramootta ndona tik ŋgapaoc rocot aoca eacre toc. \v 28 \x - \xo 3.28: \xo*\xt In 10.16, na Ro 10.12-13, na 1 Ko 12.13, na Epe 2.14, na Kol 3.11\xt*\x*Na Karaisna wiwit ndarunanna, ne muruŋa aŋgɨri, tumbun kabe ŋgoinna tɨkca, wat te, Raraŋ Aetaniacna lamnɨaca anna Iudanan, co, Giriknanna wanaiŋ. Na tuomna aiŋ kamaindna aiŋna ramoot, co, auŋna ramoot wanaiŋ. Na ramoot, co, meaca wanaiŋ. Wanaiŋ ŋgoin! Na mandeaca, ne Iesus Karais mbuŋ tik, ne muruŋa tumbun kabe ŋgoinna tɨkrina. \v 29 \x - \xo 3.29: \xo*\xt Ro 4.13, na 9.7, na Gal 4.7, na 4.28, na 5.1, na Epe 3.6, na Ib 11.18\xt*\x*Na ne Karaisnan eac te, ne Abraamna racaindpaiknan. Atua Raraŋ Aetaniaca Abraamnanda neaŋ ndopca baburina opotac, ne aŋgɨnande. \c 4 \s Karaisna aiŋ mbuŋ tik, aia tuombta aiŋir kamnderta meikramtaɨra Raraŋ Aetaniacna mombonik tarurina \p \v 1 Aintik aukna kamma gaind. Ramoot aet ian ma ndona mooŋnuoc ianap. An mooŋnuoca, mana aetta menac te, ma ndona aetna reikmo iŋmbaia ma kocnai aŋgɨnandet, na an reikca anna mananna monande. Na ma mooŋnuoc teker ndeac te, ma ndona aetna tuombta aiŋir kamnderta ramtaɨrta kirar ndeac te. \v 2 Ma ndo, mana ŋginaŋa morena ramtaɨrapa ater tekirta bubuocna kaŋgauk ndeaci taŋi mana aetta ndo baburina mɨn mbuŋ. \v 3 \x - \xo 4.3: \xo*\xt Gal 2.4, na 3.23, na Kol 2.20\xt*\x*Na mana mɨnɨŋa gaind. Ai toco aintocna kirar. Aia mombonik tekir ndeacrina kirar, aimo gan tiacarpaikna ŋerŋgaurta gagrara ndo aina aet tekir ndeacri. Aia mina tuombta aiŋir kamnderta tɨpembta kaŋgauk ndeacrina. \v 4 \x - \xo 4.4: \xo*\xt RL 3.15, na Mt 5.17, na Lk 1.31, na In 1.14, na Ro 1.3, na Epe 1.10, na Ib 2.14\xt*\x*Aintik Raraŋ Aetaniaca ma ndo lamŋica ŋganŋgɨrina ra ŋgoin laruatke, ma ndona mooŋnuocmo mandaca ma makɨpat. Na gan tiacarpaikna meaca manmo mɨrca, ma ramoot ndaruca Tɨp Wandɨkna kaŋgauk ndeacrina. \v 5 \x - \xo 4.5: \xo*\xt Mt 20.28, na In 1.12, na Gal 3.13, na Epe 1.5-7, na 1 Pi 1.18-19\xt*\x*\x - \xo 4.5-7: \xo*\xt Ro 8.15-17\xt*\x*Ri, aimo meikramtaɨrmo Tɨp Wandɨkna kaŋgaukca tɨki aimo mac nda oikca, aimo Raraŋ Aetaniacna mombonikca mona moca. \p \v 6 \x - \xo 4.6: \xo*\xt Ro 5.5\xt*\x*Mandeaca ne Raraŋ Aetaniacna mombonik teacrena. Ainda moca Raraŋ Aetaniaca ndona Nuocna Ŋeroŋ Rat mbagɨrica an Ŋeroŋmo mandaca, ma aina iroar inkar maeacreke, na ma aimo aoca aia Raraŋ Aetaniacmo gaind ŋgaca mboprena, “\it Abba\it*, Ate.” \f + \fr 4.6 \fr*\ft Aramna kam mbuŋa Iudana mombonikca mina ndorita atermo gaind ŋgacrena, “\ft*\it Abba\it*.” Na mana mɨnɨŋa, “Ate.” \f* \v 7 \x - \xo 4.7: \xo*\xt Gal 3.29\xt*\x*Ainda moca u mandeaca, tuomna aiŋ kamainda mba mac mo eacitndai. Wanaiŋ! Raraŋ Aetaniaca unmo moca u mana mooŋnuoc malaruri. Na u mana mooŋnuoc ndaru te, u gaind ndamŋi, ma ndona reik laiŋga ma umo neaŋnande. \s Pola Galesiananta moca kakadmai ŋgoin \p \v 8 \x - \xo 4.8: \xo*\xt Ro 1.25, na 1 Ko 8.4-6, na 12.2, na Epe 2.11-12, na 1 Te 4.5\xt*\x*Na ne Raraŋ Aetaniacmo ŋgaua lamŋi ŋgocor ndeacri, ne gan tiacarpaikna reikmo, anmo Raraŋ Aetaniaca ndopca mina tuombta aiŋir kamnder koindara morina. \v 9 \x - \xo 4.9: \xo*\xt Ro 8.3, na 1 Ko 8.3, na Kol 2.20, na Ib 7.18\xt*\x*Na mandeaca, ne Raraŋ Aetaniacna inpaŋan mawatreke. Co, aku gaind mac nda ke mbopnande, Raraŋ Aetaniaca ma nena indepaŋaind mawatreke. Ainda moca ne kaina moca gan tiacarpaikna ŋerŋgaura gagrar kocorapa laiŋga wanaiŋ ndambuŋ mac nda taŋga mina tuombta aiŋir kamnder mac mona moek? \v 10 \x - \xo 4.10: \xo*\xt Ro 14.5, na Kol 2.16\xt*\x*Memetmbaca ne ndorimo rai anikta kirarira raŋgairaŋ te, ne ndorimo karwir anikta inikna rana kirarir anikta raia raŋgairaŋ te, ne guiarta kɨdrɨkarta kirarira, raŋgairaŋ te, ne ndorimo iarir anikta kirarira raŋgairaŋna moca! \v 11 Ainda moca aku nena an tɨpemb kirarirna ndamŋireke, aku rugut morena! Moca an aiŋ, aku nemo moatna aiŋa mana gagamma mba laruitndai. \p \v 12 Ainda moca aukna Iesusa rɨpacrena laiplacar, aku nenmo toŋgorena nemo aukna kirar toc ndaruna moca, aku nemo gaindopnande. Aku ndo, aku aina Iudana tɨp wandɨk kecarica, aku mandeaca, nena kirar maeacreke. An mɨnna tɨkca ne aukmo tɨp ŋgoreac ianna mo ŋgocor. \v 13 \x - \xo 4.13: \xo*\xt 1 Ko 2.3, na 2 Ko 11.30, na 12.7-9\xt*\x*Ne mataua lamŋirena, out ŋgoin, aku ainta roumb ianna aukmo aŋgɨca, an roumb mbuŋ tik, aku kɨpca laruca out ŋgoinna nemo an kam wembaŋ laŋ wiwitirina. \v 14 An mɨn mbuŋa, aukna tikca gagra ŋgocor, aintik anna ndo nenmo makuk aniac neaŋga maeacreke. Ne anna moca aukmo mba kecariri, na ne aukmo mba pepereri. Wanaiŋ ŋgoin. Ne aukmo, Raraŋ Aetaniacna mbaiŋna aiŋa morena ŋeroŋ ian aŋgɨrina kirar. Co, ne Iesus Karais aŋgɨrina kirar ŋgoin. \v 15 An mɨn mbuŋa, ne weperei aniac aŋgɨca aukmo toŋtoŋ ŋgoin. Aku nenmo gidik ŋgoin ndopnande. Ŋgaua, ne aukmo roumbap eacrinanna watca ne kakadmai aŋgɨca, ne auk ŋgotacna toŋtoŋ bagaraniac ŋgoin, na ne ndorita lamnikmo tarkica aukmo neaŋna mɨn, aind, co, ne tarkica aukmo otac mbe. Nena auk ŋgotacna anna mamatŋi nenanna ŋgaŋganŋgɨna mɨnna, anna mɨn. Na mandeaca nena an toŋtoŋa ten ndeacre? \v 16 \x - \xo 4.16: \xo*\xt Emo 5.10, na Gal 2.5, na 2.14\xt*\x*Tida moca? Aku nenmo kam gidik ki ndopca? An kamma ndo aukmo moca aku nena puŋndamoot toc ki, ndaruapek ki, a? \p \v 17 Na ne warac! An meikramtaɨra, mina nenmo wai aocrena, mina nen ŋgotacna landamŋi laiŋ kocor, wanaiŋ! Mina ndorimo nenmo wawara mo te, ne min tiŋgik ŋgotacraŋna moca. \v 18 Ne ndorimo kabena meikramtaɨrmo opotaca momona tɨp laŋna tɨpca anna mɨnɨŋa anna laŋ ecte, anna laŋ. Memetmbaca, ne aind niŋgik ndeacraŋ. Na aku nenap eacrena mɨn, ne aind niŋgikca kai toŋgo mo teac. Memetmbaca aku nenap eacrenan, co, aku nenap eac ŋgocor, ne ainta kirar niŋgikca mo eacraŋ. \v 19 Ne aukna mombonik, aku toŋgorinanna ne Iesus Karaisna kirar ŋgoin ndaru. An kakadmaica ndo aukmo moca aku gɨrgɨrap, an gɨrgɨra meaca mooŋnuoca mɨrna moreke aŋgɨrina gɨrgɨrna kirar. \v 20 Aku nenap mac eacnan, co, gan kam gargar, aku nenmo mac ŋgetrikica kam wetwet mbuŋa mac mbop mbe. Ndacpemb koind, aku mandeaca nenapmo mba mac eacitndai. Aku nena moca kakadmai bagaraniac ŋgoin. Aku mba lamŋiapeke, aku nenmo titoca moit. \s Egaapa Sarana kam roor \p \v 21 Ne meikramtaɨra ndorimo Tɨp Wandɨkna kaŋgauk ndeacna morenanna, ne mandeaca, aukmo mbop, ne Tɨp Wandɨkna kamma lamŋi ŋgocor ki, a? \v 22 \x - \xo 4.22: \xo*\xt RL 16.15, na 21.2\xt*\x* Na Raraŋ Aetaniacna Timbigta Kapca gaindoprina, Abraamma nuocna mooŋnuoc mbuniŋ niŋgikap. Ianna mana tuomna aiŋ kamaindna meaca mɨrrina, na ianna mana tuomna aiŋ kamaindna meaca wanaiŋ, anna, mana meac laŋtaŋgo mɨrrina nuoc. \v 23 \x - \xo 4.23: \xo*\xt RL 18.10-14, na Ro 9.7-9, na Ib 11.11\xt*\x*Na Ega, ma tuomna aiŋ kamaindna meac, na ma mɨrrina nuoca, an aia mombonik wɨt larurena kirara mɨrca larurina. Na Sara, ma tuomna aiŋ kamaindna meaca wanaiŋ, ma mɨrrina nuoc, anna Raraŋ Aetaniaca ndo babuca ma larurina nuoc. \v 24 \x - \xo 4.24: \xo*\xt Ro 8.15, na Gal 5.1\xt*\x* Na kam roor ianna gan nininina inik maeacreke. An meacniŋna kam roorna mɨnɨŋa gaind, anna Raraŋ Aetaniaca meikramtaɨrap kam mbuniŋ leacrina kɨdrɨkna kirar toc. Raraŋ Aetaniaca, Egamo meikramtaɨrap kam leaca gargara moatna kirara Sainai takura tɨkca moatna. Ri, ma mana mombonikca tuombta aiŋir kamndera morena mombonikta kirar ndeacnande. \v 25 Na Ega, ma Arebia pitrik ndeacrena takur Sainai toc. An takura ma mandeaca auŋ aniac Ierusalemna kirar. An Ierusalem, ma ndona mombonik Iudanandap tɨkca, mina tuombta aiŋir kamnder mamoreke. \v 26 \x - \xo 4.26: \xo*\xt Ib 12.22, na KIEK 3.12, na 21.2, na 21.10\xt*\x*Karica kabena Ierusalem ianna Raraŋ Aetaniacna tamuŋna auŋ ndeacrenan, anna ma Sara toc. Ma tuomna aiŋ kamaindna meaca wanaiŋ, ma auŋ mɨnɨŋna meac maeacreke. An Ierusalemma aina aemma ande. \v 27 \x - \xo 4.27: \xo*\xt Ais 54.1\xt*\x*Raraŋ Aetaniacna Timbigta Kapca aindopatna, “U kopirina meac, u toŋtoŋ ŋgoin ndeac! U mooŋnuoca mɨrrena gɨrgɨrmo, u lamŋi ŋgocor, una nikinikca laŋ. U toŋgoca ŋapar kum te, kamb ke! Na u an meac, u laŋgoca ramootta unmo karirinan. U ramootapna meacna mombonikmo una mombonikca mananmo kunda wɨt aniac ndarunande.” \v 28 \x - \xo 4.28: \xo*\xt Up 3.25, na Ro 9.7-8, na Gal 3.29\xt*\x*Na ne Iesusa rɨpacrena laiplacar, ne Aisakna kirar ŋgoin. Raraŋ Aetaniacna bababu ndiŋ ndarurina nuoc, Raraŋ Aetaniacna bababu mbuŋ tik, ne mana mombonik tarurina. \v 29 \x - \xo 4.29: \xo*\xt RL 21.9, na Gal 5.11, na 6.12\xt*\x*Karica an mooŋnuoca ma meikramtaɨr moca mooŋnuoc larurena kirara moca larurina mooŋnuoc, an mooŋnuoca kabena mooŋnuoc ianna Raraŋ Aetaniacna Ŋeroŋna gargar mbuŋ ndarurina mooŋnuocmo mo laŋa mba morinanna. Anna kirara mandeaca maeacreke. \v 30 \x - \xo 4.30: \xo*\xt RL 21.10, na In 8.35\xt*\x* Na Raraŋ Aetaniacna Timbigta Kapna inik ndeacrena kamma, titocna kam ndopatna? Mana kamma gaindoprina, “An tuomna aiŋ kamaindna meacapa mana nuocmo kecari te. An tuomna aiŋ kamaindna meacna mooŋnuoc, ma kai auŋ mɨnɨŋna meacna nuoc, ndambuŋ ndeacrena reiki, kai aŋgɨ teac.” Raraŋ Aetaniacna Timbigta Kapna kamma aindoprina. \v 31 \x - \xo 4.31: \xo*\xt In 8.36, na Gal 3.29, na 5.1, na 5.13\xt*\x*Aintik aia Iesusa rɨpacrena laiplacar, aia lamŋirena, aia tuomna aiŋ kamaindna meacna mombonikca, wanaiŋ. Aia auŋ mɨnɨŋna meacna mombonik. \c 5 \ms Ŋeroŋ Ratta ndo aina tiŋara moreke, aia rɨpacrena laiplacara aia kabena ramtaɨrmo tɨp laŋa monande \mr (5—6) \s Aia wanaiŋ ŋgoin ndeacna tuombta aiŋir kamnderta aiŋa kai mo teac \p \v 1 \x - \xo 5.1: \xo*\xt In 8.32, na 8.36, na Up 15.10, na Ro 6.18, na Gal 2.4, na 5.13, na 1 Pi 2.16\xt*\x*Na Karaisa ma ndo aimo tuombta aiŋir kamnderta makukarta kaŋgaukca mɨk narica, ma aimo moa gogobirina. Ainda moca ne matau wɨtɨki gagraca, ne kabena ramtaɨrmo kai watcarica, mina nenmo tuombta aiŋir kamndera kai mac mo teac. \p \v 2 Na ne warac. Aku Pol, aku nenmo aindopnande. Ne minmo wattacarica mina nena tikiŋit katac te, ne ainda mo te, Karaisna aiŋira nenmo mba mac otacitndai. Wanaiŋ ŋgoin! \v 3 \x - \xo 5.3: \xo*\xt Gal 3.10\xt*\x*Ne ramtaɨra muruŋa ndorita tik watcarica mina nena tikiŋit katac te, aku nenmo gaind mac mbopnande. Ne an kirara mo te, laŋ, ne taŋca an Tɨpemb Wandikca muruŋa raŋgairaŋ. \v 4 \x - \xo 5.4: \xo*\xt Ro 9.31-32, na Ib 12.15\xt*\x*Karica ne ndorimo Tɨp Wandɨkca raŋgaina moca morenanna, ne ndorimo an taupca mo te, Raraŋ Aetaniac nenmo meikramtaɨr wandoik laiŋ ŋgac te, ne ainda mo te, ne Karaismo kecamacarica. Na ne Raraŋ Aetaniacna kakadmaina opotacmo kecamacariri. \v 5 \x - \xo 5.5: \xo*\xt Ro 8.24-25, na 2 Ti 4.8\xt*\x*Aia Raraŋ Aetaniacna Ŋeroŋna gargar mbuŋ tik, aia Raraŋ Aetaniaca rɨpaca mana lambi te, ma aimo meikramtaɨr wandoik laiŋ ŋgacnande. \v 6 \x - \xo 5.6: \xo*\xt 1 Ko 7.19, na Gal 6.15, na Kol 3.11, na Ie 2.18-22\xt*\x*Na ramootta Iesus Karaisap eac te, tikiŋit kakatacna tɨp kirarna aiŋa mɨnɨŋ kocor. Na ramootta wanaiŋ ndeacekna tɨp kirara, an toco wanaiŋ. Na ramootta rɨtɨpacna tɨp kirara rɨpac te, anna ndo manmo aoci ŋgepca ma kabena meikramtaɨrmo ma matŋia, minmo ndiarna tɨp kirara monande. Anna ndo reac gidik ŋgoin. \p \v 7-8 \x - \xo 5.7-8: \xo*\xt 1 Ko 9.24, na Gal 1.6, na 3.1\xt*\x*Na ne ŋgaua Karaisna taup ŋgoin ndiŋa mataua taŋrina. Na mandeac, mandaia ndo nena taup mboraca mandeaca ne mba kam gidikca mba raŋgaiapeke? Raraŋ Aetaniaca wanaiŋ. Ma nena ŋgacrena ramoot. Ma nena taupca mba mboracri. Wanaiŋ ŋgoin! \v 9 \x - \xo 5.9: \xo*\xt 1 Ko 5.6, na 15.33\xt*\x*Aintik ne matau lamŋi, is tekemmotemma tapaca momona witap tɨki kurica mo te, tapacarta inikca muruŋ mbuki mɨnna tɨknande. \v 10 \x - \xo 5.10: \xo*\xt 2 Ko 2.3, na 8.22, na 10.6, na 11.15, na Gal 1.7\xt*\x*Na aku gainda rɨpacrina. Kacoot, ma nenmo otaca ne aukna iroa raŋgainande. Na ne mba kabena iroara mba lamŋica aŋgɨritndai. Na mandaia ndo nena iroara moa ŋgocrairina, an ramootmo kai lamŋi teac, ma ndona tɨpemb kirarir ŋgorikta opoikca ma aŋgɨnande. \p \v 11 \x - \xo 5.11: \xo*\xt 1 Ko 1.23, na 15.30, na Gal 6.12, na 6.17\xt*\x*Na ne Iesusa rɨpacrena laiplacar, aku ramtaɨrta tikemb iŋir katacna kamma gidikca riptirenan, aind co, kaina moca mina memetmbaca aukmo moa ŋgocraica taŋrena? Na aku aindop te, ramtaɨrta tikiŋit katac, aindop te, Iesusna ik nakekeracna kamma mba meikramtaɨrta iroara mba moŋgocraitndai.\f + \fr 5.11 \fr*\ft Iudananda, mina Polmo an tikiŋit kakatacna kamna riptia mona toŋgorena. An ik nakekeracna kamma, anna Iesusna kam wembaŋ laŋ ŋgoin. Na an kam wembaŋ laŋa, tikiŋit kakatacna kamna inikca mba eacitndai. Ainda moca tikiŋit kakatacna kamma, Pola mba riptiatke. \ft*\f* \v 12 Na an meikramtaɨra nena iroara moa ŋgetrikirina, mina gade gan tikiŋit kakatacna tɨpna kirar nagagararena. Mina ainda mona toŋgo te, mina ndorita gebarta tikiŋit katac te, utniŋ motoco kocnai waiŋtoci kecari. \p \v 13 \x - \xo 5.13: \xo*\xt 1 Ko 8.9, na 9.19, na 1 Pi 2.16, na 2 Pi 2.16-19\xt*\x*Na anna gidik ne Iesusa rɨpacrena laiplacar, Raraŋ Aetaniac ma nenmo tuombta aiŋir kamnder naaŋgɨrina makukara mo kecarica, wetwet laŋ ndeacna ŋgacrena. Moca ne ndorimo gaind ndamŋi nari, “Aia wetwet laŋ ndeac te, aia ndorita nikinik iroar bagarna tɨpemb kirarir ŋgorikca aia anap eacraŋnande.” Na ne ainda kai lamŋi teac! Wanaiŋ! Ne kabe, kabea ndorimo kabena meikramtaɨrta aiŋa moca minmo opotacapa mamatŋia moraŋ. \v 14 \x - \xo 5.14: \xo*\xt TN 19.18, na Mt 5.43, na 7.12, na Ro 13.8-9, na Ie 2.8\xt*\x*Na Tɨp Wandɨkna kambca muruŋa gan kamna mɨnɨŋ kabe ndeacrena, “U kabena meikramtaɨr motocmo, u ndoa matŋia morena tɨp kirara, min motoco mo, u ainta mamatŋina ndiarna tɨp kirara mo.” \v 15 Na ne ndorita rɨkmo kaega moca ndorica ruŋraŋ te, ne ndoritake wat! Moca ne ndorimo muruŋa mo ŋgocrai nari. \s Ŋgauna tɨpemb kirarirapa Raraŋ Aetaniacna Ŋeroŋ Ratna tɨpemb kirarirap \p \v 16 \x - \xo 5.16: \xo*\xt Ro 6.12, na 8.4, na 13.14, na Gal 5.25, na 1 Pi 2.11\xt*\x*Na aukna kamma gaind, ne Ŋeroŋ Ratmo watcarica, ma nena eteacna tiŋara mo te, ne mba an ŋgauna tɨpemb kirarir bagrara mba raŋgaiitndai. \v 17 \x - \xo 5.17: \xo*\xt Ro 7.15-23, na 8.6-7, na 1 Pi 2.11\xt*\x*Na aia lamŋirena, iro nikinik bagara ma ndomo Ŋeroŋ Ratta mo irikna moreke. Na Ŋeroŋ Rat toco, ma iro nikinik bagara moi irikna morena. Aintik maniŋa ndoniŋmo paŋan ndamootniŋa moca, ainda moca an reikca ne mo ndopca morena, ne mba moitndai. \v 18 \x - \xo 5.18: \xo*\xt Ro 6.14, na 8.2, na 8.14\xt*\x*Ainda moca ne Ŋeroŋ Ratta raŋgai te, ne mba Tɨp Wandɨkna kaŋgaukca mba eacitndai. \p \v 19 \x - \xo 5.19: \xo*\xt 1 Ko 3.3, na 6.9-10, na Epe 5.3, na Kol 3.5, na Ie 3.14-15\xt*\x*Na ne ŋgaua nikinik iro bagarna tɨp kirar ŋgoreaca ne lamŋirena. Mana tɨp kirara gaind, meikramtaɨr laŋtaŋgoia meacramootna kaŋtertaapna tɨp kirara morenanapa, meikramtaɨr laŋgo ŋgocortanna kabena meacramootap ŋgorenan, na tɨp ŋgaduduk ŋgoinna morena. \v 20 Na an mɨrpembraraiŋmo, ne anmo ndorita Raraŋ Aetaniac ndopca, ne anna raŋgairena, na koikapa, ndururca muruŋa morena, na ndorimo titkara moca ŋgepca, na kabena ramtaɨr laiŋta irembca mo ŋgocrairena, na nikembkatca ruŋrena. Na ndona ŋgomornandmo ndiaŋndiaŋnande. Na ndomo ndo niŋgik ndamŋi te, ndona imo tamuŋa tɨkna toŋgoreke, na kabena ramtaɨrta reikmo ndomo aetta mona morena. \v 21 \x - \xo 5.21: \xo*\xt 1 Ko 6.9, na Epe 5.5, na Kol 3.6, na KIEK 22.15\xt*\x*Na puk amca paŋan roreca ŋgepca keambererena. Na kambca wanaiŋ nakerena, na reac, reacmo wanaiŋa moraŋnande, na ainta tɨpembta kirarira morena. Ŋgaua aku nemo mbopca maiatna, na mandeaca aku nenmo an kam kabe mac mbopna mamoek. Meikramtaɨra muruŋa ainda mo te, mina mba Raraŋ Aetaniacna bubuocna kaŋgaukna inikca mba mbukitndai. \p \v 22 \x - \xo 5.22: \xo*\xt 1 Ko 13.7, na Epe 5.9, na Kol 3.12, na Ie 3.17\xt*\x*Aintik Raraŋ Aetaniacna Ŋeroŋ Ratta aimo aoca ŋgepca aimo gaindta tɨpemb kirarir laiŋga monande. Kabena meikramtaɨrmo gidik ŋgoinna matŋiraŋ, ainta weperaina tɨp kirar aŋgɨca, nikinik iro wetwetna tɨp kirara mo te, makukarta inikca u matau wɨtɨki gagraca eacraŋnande. Te, meikramtaɨrmo ndiara mo te, tɨp laŋa mo te, tɨp laŋna kirarmo wandoŋa mo taŋraŋ te, tɨp gidikca mo. \v 23 \x - \xo 5.23: \xo*\xt 1 Ti 1.9\xt*\x*Te, laŋan wetwet ndeacna tɨp kirara mo te, na iro bagarmo tɨkcarina mɨn. Na tɨp wandɨk ianna anna wandɨk ianna tɨk ŋgocor. \v 24 \x - \xo 5.24: \xo*\xt Ro 6.6, na 13.4, na Kol 3.5, na 1 Pi 2.11\xt*\x*Meikramtaɨra muruŋa Iesus Karaisnan ndarurina. Na mina muruŋa ndorita ŋgauna nikinik iroar bagrarta tɨpemb kirarir ŋgorikta tɨpembapa, mana toŋtoŋna mamatŋina reikap aŋgɨrca, muruŋa anap ik naaŋgɨa keraca, mina anap mamenacri. \p \v 25 \x - \xo 5.25: \xo*\xt Ro 8.4-5, na Gal 5.16\xt*\x*Na Raraŋ Aetaniacna Ŋeroŋ, ma aimo wat ŋgam neaŋgatna. Ainda moca aia mamo watcarica ma aina eteacapa tiŋara moraŋ. \v 26 \x - \xo 5.26: \xo*\xt Pil 2.3\xt*\x*Na aia ndorita irembmo kai aŋgɨri ŋgep teac. Na aia kabena ramootmo, kaega kai moi ŋgepna kamma kai mbop teac. Na aia kabena meikramtaɨrta reikmo kai aŋgɨna mo teac. \c 6 \s Titna amna reaca u mutocrinan, an niŋgikca u an mac nda aŋgɨnandet \p \v 1 \x - \xo 6.1: \xo*\xt Mt 18.15, na 1 Ko 2.15, na 4.21, na 7.5, na 2 Ti 2.25, na Ib 12.13, na Ie 5.19\xt*\x*Na ne Iesusa rɨpacrena laiplacar, ne lamŋirenanna nena ianna tɨp ŋgoreacna makukca mo te, ne mandaia Raraŋ Aetaniacna Ŋeroŋa raŋgairenanna, ne an ramootmo laŋanna moca manmo otaca mana tɨp kirarmo aŋgɨri wandoŋai. Na ne toca ndoritake wat. Moca Ramoot Mbɨkca nenmo, tɨp ŋgoreacna makukca towai te, ne anna moca irik nari. \v 2 \x - \xo 6.2: \xo*\xt In 13.14-15, na Ro 15.1, na 1 Te 5.14, na 1 Io 4.21\xt*\x*Na ne kabena meikramtaɨrmo, otaca mina makukar mbuk. Na ne ainda mo te, ne Karaisna tɨp wandɨkmo ne moa magagrari. \v 3 \x - \xo 6.3: \xo*\xt Ro 12.3, na 1 Ko 8.2, na 2 Ko 3.5\xt*\x*Na ramoot ianna mana i aniaca wanaiŋ, ma ndomo i aniac ndop te, ma paparu ŋgoin, ma ndomo paruapekna. \v 4 \x - \xo 6.4: \xo*\xt 1 Ko 11.28, na 2 Ko 13.5\xt*\x*Ainda moca meikramtaɨra muruŋa ndorita morena tɨpembta kirarirmo, mina ndori puŋga ritri lamŋinande, anna laŋ, co, laŋa wanaiŋ. Ma ndona matŋirena tɨp kirarmo, ma kabena ramootna tɨpna kirarmo, ndonanap mba ritriitndai. \v 5 \x - \xo 6.5: \xo*\xt Ro 2.6, na 14.12, na 1 Ko 3.8\xt*\x*Ainda moca ramoot kabe, kabea muruŋa ndorita morena aiŋna makukara ndori puŋga mbuknande. \p \v 6 \x - \xo 6.6: \xo*\xt Ro 15.27, na 1 Ko 9.11, na 9.14\xt*\x*Na ramootta Raraŋ Aetaniacna kamna ripti aŋgɨrinan, ma ndona reik laiŋmo, ma ndona riptia morina ramootmo, ma manmo biŋainande. An toco manan. \p \v 7 \x - \xo 6.7: \xo*\xt Iop 13.9, na Lk 16.25, na Ro 2.6, na 1 Ko 6.9\xt*\x*Moca ne ndorimo paruca ne ndorimo Raraŋ Aetaniacna ŋgumma rɨndɨŋ ndop te, ne toa mba tɨkitndai. U mandaia titna amna reacna mindika, ndona warɨŋna inikca mutocrina, an amna reac niŋgikca ndo una warɨŋna inik nagacnande.\fig U titna amna reacna mindika warɨŋa mutocrinan, an amna reac niŋgikca warɨŋa ŋgacnandet|alt="Whoever plants what kinds of seed in the garden, only that seed’s food will grow in your graden." src="jl109.tif" size="span" copy="Lear" ref="6.7"\fig* \v 8 \x - \xo 6.8: \xo*\xt Osi 8.7, na 10.12, na In 3.6, na 6.63, na Ro 8.13, na Ie 3.18\xt*\x*Moca ramoot ian, ma ndona ŋgauna nikinik iro bagara anna raŋgairenan, na nikinik iro bagarna kirara ma gagam ŋgoreac aŋgɨca kocnai ŋgocrainande. Na ma ndo Ŋeroŋ Ratna kirara raŋgai te, Ŋeroŋ Ratta mana tiŋara moca, ma mana gagam laŋ aŋgɨca ma iarwarna eteacna watap eacraŋnande. \v 9 \x - \xo 6.9: \xo*\xt 1 Ko 15.58, na 2 Te 3.13, na Ib 3.6, na 3.14, na KIEK 2.10\xt*\x*Ainda moca aia tɨpemb kirarir laiŋga momoa kai ŋate teac. Aia an aiŋa ŋate ŋgocora mo te, mana gagam aŋgɨna ra laru te, aia mana gagam aŋgɨna mɨn. Na aia gagam laiŋ koind aŋgɨnande. \v 10 \x - \xo 6.10: \xo*\xt Epe 2.19, na 1 Te 5.15, na 1 Ti 6.18, na Ib 3.6\xt*\x*Ainda moca kaina ra, aia kabena meikramtaɨrmo tɨpemb kirarir laiŋga mona mɨn te, aia ainda mo. Na aia tɨpemb kirarir laiŋga mo gagaraca kabena meikramtaɨra Iesusa rɨpacrenanmo, minmo an tɨpemb kirarir laiŋga moraŋ. \s Gan timbiŋ raparna mamaina kam \p \v 11 Na an kam motemma aku ndo ŋgoin tirna mamoek. An kambca, aku titrir anik puŋga tɨkca eacraŋnande. Ne anna watca, an kamna nininia warac. \v 12 \x - \xo 6.12: \xo*\xt Gal 2.3, na 2.14, na 5.11, na Pil 3.18\xt*\x*Na Iudana ramtaɨr, mina ndorimo nena tikemb iŋir katacna moca anna nagagararena, mina ainda mo te, ndorimo kabena ramtaɨrta lamnikmo, ndorita irembmo aŋgɨ ŋgepna moca. Aintik mina rugut moca aind ndamŋirena, “Ŋarikca kabena ramtaɨr ndeida aind ndamŋi nari, aia Karaisa rɨpaca mana ik nakeracrinanna raŋgai te, mina aimo mo ŋgocrai nari.” \v 13 Ainda moca ramtaɨra, mandaia an Iudananta tikiŋit kakataca aŋgɨrca eacrenan, mina ndori puŋga mina an Tɨp Wandɨkca mba ŋaŋaria raŋgairenanna. Mina ndorimo nena tikemb iŋir katacna moca, mina ndorimo nena tik kakatacna aiŋa anna mo te, anna i aniac aŋgɨna moca morena. \v 14 \x - \xo 6.14: \xo*\xt Ro 2.29, na 6.6, na 1 Ko 1.31, na 2.2, na Pil 3.3, na 3.7-8\xt*\x*Na Iesusa ma ik nakeraca menacatnan tik, aku ndona ia mba aŋgɨri ŋgepitndai, co, reik ndeidta i toco mba aŋgɨri ŋgepitndai. Wanaiŋ ŋgoin! Aku Kacoot Iesus Karaisna i niŋgikca aku an niŋgik naaŋgɨri ŋgepraŋnande. Mana ik nakeracna moca moatna aiŋirta moca, ainda moca gan tiacarpaikna tɨpemb kirarira aukna iro inikca mamairi, ainda moca aku ndo an ik nakeraca menaca aku gan tiacarpaikna tɨp kirara mba mac raŋgaiitndai. \v 15 \x - \xo 6.15: \xo*\xt 2 Ko 5.17, na Gal 5.6, na Kol 3.11\xt*\x*Ainda moca mandeaca tikiŋit kakatacna tɨp kirara, anna reac wanaiŋ mamori, na ainda moca ramootta wanaiŋ ndeteacna tɨp kirara an toco anna wanaiŋ mamori. Ainda moca Raraŋ Aetaniaca ndo aimo moa meikramtaɨr ŋgaib laiŋ taruca, anna ndo reac gidik ŋgoin. \v 16 Aintik mandaia an iro aŋgɨca anna raŋgairenan, Raraŋ Aetaniac, ma ndo an meikramtaɨrmo muruŋa kadmairena, na mina iroar inkara moi wewettaca laŋ ndeacnande. Na an meikramtaɨra mina Raraŋ Aetaniacna Israelnand koind.\f + \fr 6.16 \fr*\fk Israelnand koinda: \fk*\ft Landamŋina ramtaɨr ndeida ainda uriracrina, Israelnand koinda, Raraŋ Aetaniacna tumbunna mandeb ŋgepri, mina Iudananapa Iudana meikramtaɨr wanaiŋnanta rɨpacrena barnan. Na mina Abraamna bar ŋgam, aintik mina Raraŋ Aetaniaca Abraammo baburina opotaca mina aŋgɨnande. Na an kam toco, ma Galesia sapta 3 wes 29, na Rom sapta 9 wes 6, na Pilipai sapta 3 wes 3 toco eacrenan.\ft*\f* \p \v 17 \x - \xo 6.17: \xo*\xt 2 Ko 1.5, na 4.10, na 11.23, na Gal 5.11, na Kol 1.24\xt*\x*Na aukna kamna mamaia gaind, aku karirina, kabena ramoot ianna aukmo kabena makuk ianna kai mac neaŋ teac. Na ramtaɨra aukmo pirina ndipta ŋgeara, gade aukna tik maeacreke, na mina ainda wandacrena, aku Iesusna aiŋna ramoot ŋgoin. \p \v 18 Na ne Iesusa rɨpacrena laiplacar, aina Kacoot Iesus Karaisna eteac laŋna opotac manan, nenmo nena kabe, kabena ŋerŋgaurap eacnande. Na anna gidik ŋgoin.