\id 1CO \h 1 Korintunkooɓe \mt2 Ɓataaki Pool arandeehi yaade to \mt1 Korintunkooɓe \c 1 \p \v 1 Ɓataaki ki to amin ƴuuri, miin Pool, e sakiike meeɗen Sosteni. Miin Pool, mi noddaaɗo saabe muuyɗe Laamɗo faa mi laatoo nulaaɗo Iisaa Almasiihu. \v 2 Miɗen njowta kawrital goonɗinɓe Laamɗo gonngal ngalluure Korintu.\f + \fr 1:2 \ft Golle Nulaaɓe 18.1-17.\f* Laamɗo noddii on faa laatoɗon yimɓe muuɗum seniiɓe, seniraaɓe kawtal Iisaa Almasiihu. O noddii on, onon e noddooɓe innde Joomiraaɗo meeɗen Iisaa Almasiihu ɗo tawaa fuu. Oon woni Joomiraaɗo maɓɓe, wo Joomiraaɗo meeɗen du. \v 3 Wo Laamɗo Baaba meeɗen e Joomiraaɗo men Iisaa Almasiihu kokku on moƴƴere e jam. \s1 No Pool yettiri Laamɗo dow Korintunkooɓe \p \v 4 Miɗo yetta Laamɗo saabe mooɗon wakkati fuu ko hokki on moƴƴere muuɗum ley kawtal Iisaa Almasiihu. \v 5 Si goonga, ley kawtal muuɗum on keɓii ko wooɗi fuu e ley haala e ley anndal fuu. \v 6 Seedaaku amin haala Almasiihu tabitii e mooɗon jaati. \v 7 Ɗum waɗi de on nyakiraaka dokkal Laamɗo fay gootal e ley ko keɗiɗon gartol Joomiraaɗo meeɗen Iisaa Almasiihu. \v 8 Kam hokkata on semmbe faa ɗo adunaaru haaɗi, yalla oɗon laatoo ɓe ngalaa feloore nyannde gartol Joomiraaɗo men Iisaa Almasiihu. \v 9 Laamɗo noɗɗuɗo on faa kawton e Ɓiyum Iisaa Almasiihu Joomiraaɗo meeɗen wo koolniiɗo. \s1 Haala pooɗundural hakkunde goonɗinɓe \p \v 10 Sakiraaɓe, miɗo nyaagoo on sanne e innde Joomiraaɗo men Iisaa Almasiihu: tiigunduree, laatoɗon daande wootere. Taa peccoɗon, ammaa laatoɗon jogiiɓe hakkillo wooto e anniya gooto faa hiɓɓi. \v 11 Sakiraaɓe am, si goonga mi narrii yimɓe suudu Kolowe pooɗundural ina woni hakkunde mooɗon. \v 12 Ko njiɗumi wi'ude dey, woɓɓe mooɗon ina mbi'a wo Pool ngoodani, woɓɓe ina mbi'a wo Apolos ngoodani,\f + \fr 1:12 \ft Golle Nulaaɓe 18.24-28.\f* woɓɓe du ina mbi'a wo Piyeer ngoodani, woɓɓe katin du ina mbi'a wo Almasiihu ngoodani. \v 13 Yalla Almasiihu wo pecciiɗo naa? Yalla wo Pool maayani on dow leggal palaangal naa? Wo e innde Pool lootiraɗon lootagal batisima\f + \fr 1:13 \ft Ɗo wi'ete \fk lootagal batisima \ft dow haala batisima, \fq lootagal tuubu \ft maa \fq mutineede \ft du na wi'ee.\f* naa? \v 14 Miɗo yetta Laamɗo ko mi lootaay fay gooto mooɗon lootagal batisima, si wanaa Kirispus e Gayus. \v 15 Hono noon, fay gooto waawaa wi'ude wo e innde am lootiraɗon lootagal batisima. \v 16 Ayyo, goonga, mi batisiino katin du galle Estefaana. Ko faltii ɗum, mi anndaa yalla mi batisii goɗɗo katin. \v 17 Sabo Almasiihu nulaay kam mi batisa. Ko o nuldi kam dey, mi haala Kabaaru Lobbo oon, tawa wanaa dow haalaaji am nyeenyuɗi ɗum jooɗii, faa taa maayde makko dow leggal palaangal ndeen laatoo ɓolum. \s1 No Almasiihu holliri baawɗe Laamɗo e hakkilantaaku Laamɗo \p \v 18 Si goonga, haala maayde Iisaa dow leggal palaangal wo puuyndam to halkooɓe ɓeen, ammaa to meeɗen enen hisinteeɓe ɓeen, wo ka baawɗe Laamɗo. \v 19 Sabo ina winndaa: \q1 «Mi bonnan hakkilantaaku jom'en hakkillo, \q1 paamal faamuɓe du, mi jiiɓan ngal.»\f + \fr 1:19 \ft Esaaya 29.14.\f* \m \v 20 Ndelle won ko jom hakkillo woni naa? Won ko jannginoowo Tawreeta woni naa? Won ko baawɗo haala e jamaanu o woni naa? Walaa, sabo Laamɗo waylitii hakkilantaaku adunaaru ndu, waɗi ɗum puuyndam. \v 21 Yimɓe adunaaru ndu e hakkilantaaku muɓɓen fuu annditaay no Laamɗo holliri hoore muuɗum e ley hakkilantaaku mum. Ɗuum waɗi de Laamɗo muuyi hisinirde goonɗinɓe ɗum ɓeen e waaju amin nannduɗo e puuyndam oon. \v 22 Alhuudiyankooɓe ina piloo kaayeefiiji, Geresankooɓe du ina njiɗi hakkilantaaku. \v 23 De enen kaa, kabaaru tonteede Almasiihu e leggal palaangal mbaajotoɗen. To Alhuudiyankooɓe wo ɗum haala cemtiniika mettuka, to lenyi goɗɗi du wo ɗum puuyndam. \v 24 Ammaa to yimɓe ɓe Laamɗo noddi ley Alhuudiyankooɓe e ley lenyi goɗɗi, Almasiihu wo baawɗe Laamɗo, wo hakkilantaaku Laamɗo. \v 25 Sabo ko nanndi e puuyndam Laamɗo ɗuum ina ɓuri hakkilantaaku ɓiɓɓe-Aadama. Katin du ko nanndi e lokkaaku Laamɗo ɗuum ina ɓuri semmbe ɓiɓɓe-Aadama. \p \v 26 Ndaaree ko'e mooɗon, onon sakiraaɓe ɓe Laamɗo noddi: ɓe yimɓe njogorii wo jom'en hakkillooji keewaa e ley mooɗon, jom'en baawɗe keewaa e ley mooɗon, ƴuuruɓe e lenyi tedduɗi du keewaa e ley mooɗon. \v 27 Ammaa Laamɗo suɓake ko adunaaru jogorii wo puuyndam faa huyfina jom'en hakkillo ɓeen. Laamɗo suɓake ko adunaaru jogorii wo lokkaaku faa huyfina ko jogii semmbe. \v 28 O suɓake ko hoyi, ko yawnii, ko adunaaru ndu jogorii wo ɓolum ɗuum, faa o waɗa ko tayketee ɗuum laatoo ɓolum. \v 29 O waɗii ɗum taa fay gooto mantoo yeeso makko. \v 30 Kanko hawti on e Iisaa Almasiihu. Kam laatanii en hakkillo ƴuurungo to Laamɗo, laatanii en fonnditaare e senaare e rimɗineede. \v 31 Wo hono nii faa ko Binndi ɗiin mbi'i ɗuum laatoo: «mantotooɗo fuu mantoroo Joomiraaɗo.»\f + \fr 1:31 \ft Yeremiya 9.23.\f* \c 2 \s1 Haala hakkilantaaku Laamɗo \p \v 1 Sakiraaɓe, miin du, nde ngarnoomi to mooɗon faa mi waajoo on goonga Laamɗo tedduɗo ndeen, mi waajoraaki on haalaaji nyeenyal, mi waajoraaki on hakkilantaaku yimɓe. \v 2 Sabo mi anniyakeno mi waajataako on fay huunde si wanaa haala Iisaa Almasiihu e tonteede muuɗum dow leggal palaangal. \v 3 Nde ngondunoomi e mooɗon ndeen, miɗo lokkiɗi, miɗo huli sanne faa miɗo diwna. \v 4 Haala am e waaju am yowaaki dow nyeenyal haala nanngooha hakkillo. Ko ɗum yowinoo dow muuɗum dey, wo baawɗe ɗe Ruuhu Ceniiɗo hollata ɗeen, \v 5 taa goonɗinal mon yowoo dow hakkilantaaku yimɓe, ammaa yowoo dow baawɗe Laamɗo. \p \v 6 De si goonga, wo hakkilantaaku min mbaajotoo hakkunde mawnuɓe e ley goonɗinal. Wanaa hakkilantaaku adunaaru ndu min mbaajotoo, maa hakkilantaaku jom'en baawɗe halketeeɓe e ley jamaanu o. \v 7 Wo hakkilantaaku Laamɗo min mbaajotoo. Hakkilantaaku nguun wo goonga tedduɗo cuuɗaaɗo yimɓe mo Laamɗo fodanii en gilla adunaaru tagaaka faa teddineɗen. \v 8 Fay gooto e laamiiɓe adunaaru ɓeen faamanaay hakkilantaaku nguun, sabo sini ɓe paamaniino ɗum fu, ɓe tontataano Joomiraaɗo tedduɗo oon. \v 9 Ammaa ɗum laatake hono no winndiraa: \q1 «Yitere fuu yi'aay, nowru fuu nanaay, \q2 ɓernde fay gooto miilaaki, \q1 ko Laamɗo moƴƴinani yiɗuɓe ɗum.»\f + \fr 2:9 \ft Esaaya 64.3.\f* \m \v 10 Enen kaa, Laamɗo hollirii en ɗum Ruuhu muuɗum. Ruuhu oon ina tiima huunde fuu, fay ko luggi to Laamɗo. \v 11 Moy waawi anndude miilooji neɗɗo si wanaa yonki ngonki e muuɗum kiin? Hono noon du, fay gooto anndaa miilooji Laamɗo si wanaa Ruuhu muuɗum oon. \v 12 Enen le, en keɓii Ruuhu, de wanaa to adunaaru o ƴuuri, wo to Laamɗo o ƴuuri. En keɓii ɗum faa paamen moƴƴere nde Laamɗo waɗani en ndeen fuu. \v 13 Si miɗen mbaajoo ɗum, min mbaajortaako haalaaji ɗi hakkilantaaku ɓiɓɓe-Aadama kokkata min. Ammaa min mbaajorto haalaaji ɗi Ruuhu oon hokkata min. Miɗen piirtira goongaaji Ruuhu ɗiin e haalaaji ɗi hokkata ɗiin. \v 14 Ammaa mo heɓaay Ruuhu Laamɗo oon jaɓataa kulle Ruuhu ɗeen, sabo wo ɗe puuyndam to muuɗum. O waawaa faamude ɗe, sabo Ruuhu oon tan waawi hollude no kulle ɗeen carortee. \v 15 De neɗɗo keɓuɗo Ruuhu oon ina waawi saraade huunde fuu ley hakkillo mum, de fay gooto waawaa saraade ɗum. \v 16 Wo hono no Binndi ɗiin mbiiri: \q1 «Moy anndi miilooji Joomiraaɗo? \q1 Moy waawi jannginde ɗum?»\f + \fr 2:16 \ft Esaaya 40.13.\f* \m De enen kaa, eɗen ngoodi miilo Almasiihu. \c 3 \s1 Haala gollanooɓe Laamɗo \p \v 1 Miin kaa, sakiraaɓe, mi waawaay haalirande on hono no kaaldirammi e jogiiɓe Ruuhu Ceniiɗo ni. Ammaa mi haaldiranii on hono wo on jokkuɓe muuyɗe terɗe, hono wo on cukaloy keccoy e ley goonɗinal Almasiihu. \v 2 Wo ɓiraaɗam kokkumi on, wanaa nyaamdu tekkundu, sabo on mbaawanaano ndu. Fay joonin du, on mbaawanaa ndu, \v 3 sabo wo muuyɗe terɗe mon tan njokkuɗon tafon. Ko kirundural bonngal e kalala woni hakkunde mooɗon ɗuum, wanaa ɗuum ina holla wo muuyɗe terɗe njokkuɗon naa? Ayyo, oɗon laatii hono jokkuɓe adunaaru tan. \v 4 Si gooto mooɗon wi'ii Pool heedani, goɗɗo katin wi'ii Apolos heedani, wanaa ɗum ina holla miilooji adunaaru ndu njokkuɗon naa? \p \v 5 Ɗume Apolos woni? Ɗume Pool woni? Min gollanooɓe Laamɗo tan, yaarooɓe on to goonɗinal. Mono fuu gollii ko Joomiraaɗo hokki ɗum. \v 6 Miin, mi aawii, Apolos du wiccii, ammaa Laamɗo woni mawninoowo. \v 7 Hono noon, aawuɗo oon e jarnuɗo oon fuu nganaa fay huunde. Laamɗo mawninoowo oon tan woni baawɗo. \v 8 Aawuɗo e jarnuɗo fuu potu. Mono e muɓɓen fuu barjete ko fotata e tampiri muuɗum. \v 9 Sabo minen, min gollidooɓe e Laamɗo. Onon wo on ngesa Laamɗo, wo on nyimngo Laamɗo. \p \v 10 E dow moƴƴere nde Laamɗo waɗani kam ndeen, mi wasii joƴƴinirde hono no nyiɓoowo jom hakkillo waɗata ni. Joonin goɗɗo ina nyiɓa e dow mayre. Ammaa mono fuu hakkila no nyimrata. \v 11 Fay gooto waawaa wasude joƴƴinirde wonnde, sabo arandeere ndeen tabitii. Kayre woni Iisaa Almasiihu. \v 12 Wooɗi, neɗɗo na waawi nyiɓude dow joƴƴinirde ndeen kaŋŋe naa cardi naa kaaƴe dime. Imo waawi nyiɓude leɗɗe naa huɗo naa ƴommbe. \v 13 De mono fuu, golle muuɗum ɓanginte nyannde gartol Almasiihu. Sabo ndeen, yiite ɓanginan golle mono fuu, hollan no golleeji ɗiin ngorri. \v 14 Mo golle muuɗum heddii ina darii dow joƴƴinirde ndeen, heɓan mbarjaari. \v 15 Ammaa mo yiite ngeen nyaami golle muuɗum, waasii mbarjaari mum. Kam e hoorem kaa hisinte, de na wa'i hono peƴƴitinɗo yiite ni. \p \v 16 Yalla on anndaa wo on suudu Laamɗo, wooɗi Ruuhu Laamɗo oon ina woni e mooɗon naa? \v 17 Ndelle, neɗɗo fuu kalkuɗo suudu Laamɗo nduun, Laamɗo halkan ɗum. Sabo suudu Laamɗo nduun wo seniindu. Wooɗi, onon ngoni suudu nduun. \p \v 18 Taa fay gooto hiila hoore muuɗum. Si goɗɗo mooɗon miilake ina jogii ko yimɓe adunaaru ndaardata wo hakkillo ɗuum, joomum laatoo puuyɗo, faa heɓa hakkillo jaati. \v 19 Sabo hakkilantaaku e adunaaru ndu wo puuyndam yeeso Laamɗo. Wo hono noon winndiraa: «Laamɗo nanngiran jom'en hakkillo ɓeen caral muɓɓen.»\f + \fr 3:19 \ft Ayuuba 5.13.\f* \v 20 Ina winndaa katin: «Joomiraaɗo ina anndi miilooji jom'en hakkillo ɓeen, wo ɗi ɓoli.»\f + \fr 3:20 \ft Jabuura 94.11.\f* \v 21 Ndelle, taa fay gooto mantoroo yimɓe, sabo si goonga onon njeyi huunde fuu: \v 22 Pool e Apolos e Piyeer, e adunaaru ndu, e nguurndam e maayde e ko woni joonin e ko warata - fuu onon njeyi. \v 23 Onon du, Almasiihu jeyi on. Almasiihu du, Laamɗo jeyi ɗum. \c 4 \s1 Haala golle nulaaɓe Almasiihu e tampiriiji muɓɓen \p \v 1 Ndelle, njogoree min wo min gollanooɓe Almasiihu, halfinaaɓe goongaaji Laamɗo cuuɗiiɗi ɗiin. \v 2 Wooɗi, halfinaaɓe, ina haani tawee wo hoolniiɓe. \v 3 Miin e hoore am, si on pelii kam, naa si mi darnaama e sarorde ɓiɓɓe-Aadama wi'ooɓe mi wanaa koolniiɗo fu, walanaa kam baasi. Mi sarataako hoore am du. \v 4 Si goonga ni, ɓernde am feldaay kam fay huunde. Ammaa wanaa ɗuum waɗata kam ponnditiiɗo. Wo Joomiraaɗo, kam sarotoo kam. \v 5 Ndelle, taa caree fay gooto illa wakkati oon yottaaki, illa Joomiraaɗo waraay. Kam yaltinta ko suuɗinoo e nimre, kam ɓanginta anniyaaji ɓerɗe yimɓe. Nyannde ndeen, mono fuu heɓan to Laamɗo jettooje ɗe foti heɓude. \p \v 6 Sakiraaɓe, ko mbiimi dow amin, miin e Apolos, wo saabe mooɗon. Wo faa min ekintina on maanaa haala ka: «Taa ndiwton ko winndaa». Ndeen on mawnintaa neɗɗo gooto e dow heddiiɓe. \v 7 Moy ɓurni on woɓɓe? Ko njogiɗon ɗuum, wanaa Laamɗo hokki on? Si wo noon worri, ko waɗi de oɗon mantoroo ɗum hono ɗum wanaa dokkal Laamɗo? \p \v 8 Woy on kaarii, woy on keɓii jawdi! On laatake laamiiɓe, de ɗum fuu, min laamaaki! Haya, miɗen njiɗi laamoɗon jaati, faa minen du min laamodoo e mooɗon! \v 9 Sabo miɗo miilii, minen nulaaɓe, Laamɗo heedinii min caggal hono no saraaɓe sariya wareede ni. Min laatake fijirteeɓe yeeso adunaaru ndu fuu: yeeso maleyka'en e yimɓe fuu. \v 10 Minen, wo min fuuyɓe saabe Almasiihu, de onon kaa, wo on jom'en hakkillo ley kawtal Almasiihu. Minen, wo min lokkaaɓe, de onon, wo on jom'en semmbe. Onon, on teddinaaɓe, de minen, min huyfinaaɓe. \v 11 Fay wakkati mo ngonɗen joonin o, min ceedaay e yolbere e ɗomka. Miɗen koli. Yimɓe na piya min. Min ngalaa ɗo min koota. \v 12 Miɗen ngollira semmbe juuɗe amin faa min tampa. Si yimɓe njennii min, min mbarkinan ɗum'en. Si ɓe torrii min, min munyanan ɓe. \v 13 Si ɓe mbonkake min du, min njaaborto ɓe haalaaji jam. Faa joonin miɗen njogoraa wo min mbuuwdi ley adunaaru ndu, hono tuundi ndi yimɓe fuu paɗɗata. \p \v 14 Mi winndiraay ɗum faa mi hersina on. Ko mbinndirmi ɗum dey, faa mi tindinira on wo on sukaaɓe am horsuɓe ni. \v 15 Fay si taweede e ley kawtal mon e Almasiihu oɗon njogii ɗowooɓe ujunaaje sappo, on keewaa baabiraaɓe kaa. Sabo ley kawtal Iisaa Almasiihu, miin laatii baaba mooɗon nde mbaajinoomi on Kabaaru Lobbo oon ndeen. \v 16 Ndelle miɗo nyaagoo on, nyemmbiton kam. \v 17 Wo saabe kulle ɗeen waɗi de nelumi Timote to mooɗon. Wo o ɓiyam korsuɗo, koolniiɗo ley kawtal Joomiraaɗo. O miccintinan on laabi ɗi njokkirmi saabe Almasiihu. Miɗo janngina laabi ɗiin nokku fuu e ley kawrite goonɗinɓe fuu. \v 18 Woɓɓe mooɗon ina mawnitoo sabo iɓe miiloo mi warataa to mooɗon. \v 19 Ammaa ɓooyataa de mi wara to mooɗon si Joomiraaɗo jaɓii. Ndeen mi faaman yalla mawninkiniiɓe ɓeen wo haalooɓe tan, naa iɓe njogii baawɗe. \v 20 Sabo laamu Laamɗo wanaa haalaaji, wo baawɗe. \v 21 Noy njiɗirɗon mi warda to mooɗon? Sawru naa njinngu e heese? \c 5 \s1 Haala ko semtinii hakkunde goonɗinɓe \p \v 1 Haya, haala jeenu hakkunde mooɗon nanaama nokku fuu. Tuundi hono ndiin waɗaay fay hakkunde heeferɓe: gooto mooɗon ina wondi e dee bammum. \v 2 Katin du oɗon mantoroo ɗum! Ko haannoo dey, ɗum metta on, faa itton gaɗuɗo noon oon hakkunde mooɗon. \p \v 3 Miin kaa, fay si ɓanndu am na woɗɗi on, ruuhu am ina wondi e mooɗon. Gilla joonin mi sarake gaɗuɗo ɗum oon hono wo toon tawaami. \v 4 Mi sarake mo e dow innde Joomiraaɗo men Iisaa. Nde kawritinɗon fu, hakkillo am ina tawdee e mooɗon, ina wondi e baawɗe Joomiraaɗo meeɗen Iisaa - \v 5 sanaa neɗɗo oon wattee e juuɗe Seyɗaani wakkati oon, faa ɓanndu muuɗum halkee, de yonki muuɗum heɓa hisinee nyannde gartol Joomiraaɗo. \p \v 6 Ko mantortoɗon ɗuum wooɗaa! Yalla on anndaa rabilla seeɗa ina ƴuufina conndi ndiibaandi fuu? \v 7 Laaɓinee ko'e mon, itton rabilla kiiɗɗo oon hakkunde mooɗon, faa laatoɗon conndi keyri ndi walaa rabilla. Wo ɗuum ngonɗon du, sabo jawgel meeɗen iidi Faltagol ngeel hirsaama, ɗum woni Almasiihu. \v 8 Ndelle, teddinen iidi ndiin, de wanaa e rabilla kiiɗɗo mo hakke e bonanda oon teddinirten. Ammaa teddiniren ndi buuru mo walaa rabilla, buuru laaɓal e goonga. \p \v 9 E ɓataaki ki mbinndannoomi on kiin, mi wi'ii on e ley makki taa ngondon e fijooɓe. \v 10 Nde mbi'unoomi noon ndeen, wanaa haala fijooɓe wonɓe ley adunaaru ɓeen kaalumi, naa haasidi'en naa wuyɓe naa rewooɓe tooruuji. Sabo si wo haala ɓeen kaalannoomi fu, tilay mburtoɗon adunaaru ndu. \v 11 De ko njiɗunoomi wi'ude on, taa ngondon e bi'oowo wo sakiike meeɗen de tawee wo pijoowo naa haasidi naa dewoowo tooruuji naa mbonkotooɗo yimɓe naa jaroowo doro naa gujjo. Taa fay nyaamdon e ga'uɗo hono noon du. \v 12-13 Sabo mi sarataako yimɓe ɓe ngalaa ley kawrital goonɗinɓe ɓeen. Wo Laamɗo sarotoo ɓe. De oɗon njeyi saraade wonɓe ley kawrital. Wo hono noon winndiraa: «Ittee neɗɗo bonɗo oon e ley mooɗon.»\f + \fr 5:12-13 \ft Fillitagol Tawreeta 13.6, 17.7.\f* \c 6 \s1 Haala pelundural hakkunde sakiraaɓe goonɗinɓe \p \v 1 Si woɓɓe mooɗon potaay fu, noy joomum'en cuusirta wullitaade sarotooɓe ɓe ngoonɗinaay ɓeen de njoppa yimɓe Laamɗo? \v 2 Yalla on anndaa wo yimɓe Laamɗo ɓeen caroytoo adunaaru ndu naa? Ndelle, si onon yimɓe Laamɗo caroytoo adunaaru ndu, ɗume haɗata on saraade ko ɓuri famɗude ɗuum? \v 3 Yalla on anndaa wo enen caroytoo maleyka'en ɓeen naa? Sakko ko woni ley nguurndam ɗam! \v 4 Ndelle, si luural waɗii hakkunde mooɗon dow kulle adunaaru, ko waɗi de oɗon njaara ɗum to yimɓe ɓe kawrital goonɗinɓe ngaal hiisaaki ɓeen? \v 5 Ko mbi'umi ɗuum na haani semtinoo on. Yalla on ngalaa fay jom hakkillo gooto baawɗo saraade sakiraaɓe mooɗon luuruɓe naa? \v 6 Ee, goonɗinɗo na yaara goonɗinɗo banndum faa saroo ɗum, wooɗi du wo yeeso yimɓe ɓe ngoonɗinaay! \p \v 7 Haya, fay ko cardoton hakkunde mooɗon ɗuum wo semteende bonnde. Ko waɗi de on cuɓaaki munyude toonya? Ko waɗi de on cuɓaaki munyude teeteede ko ngooduɗon? \v 8 Ammaa wo onon e ko'e mon toonyotoo, wo onon teetata, fay sakiraaɓe mooɗon. \p \v 9 Yalla on anndaa oonyiiɓe naatataa e ley laamu Laamɗo naa? Taa kiilon ko'e mon: fijooɓe e rewooɓe tooruuji, jeenooɓe e worɓe woykuruuɓe e luuɗunkooɓe, \v 10 wuyɓe e haasidi'en, sulotooɓe e mbonkotooɓe e yanooɓe, fay gooto maɓɓe naatataa e laamu Laamɗo. \v 11 Noon du woɓɓe mooɗon ngorrunoo. Ammaa joonin on lootaama, on cenaama, on ndaardaama fonnditiiɓe e dow innde Joomiraaɗo men Iisaa Almasiihu e Ruuhu Laamɗo men oon. \s1 No goonɗinɓe kaaniri teddinirde Laamɗo e ɓalli muɓɓen \p \v 12 Woɓɓe mooɗon ina mbi'a: «Huunde fuu ina daganii kam.» Ayyo, ammaa wanaa fuu nafata. Si goonga «huunde fuu ina daganii kam», ammaa mi jaɓataa huunde dawrana kam. \v 13 Oɗon mbi'a: «Nyaamdu jeyi reedu, reedu du jeyi nyaamdu.» Ayyo, de Laamɗo halkan ɗi, ɗi ɗiɗi fuu. Ɓanndu ɓii-Aadama tagiraaka saabe fijirde. Ko ndu tagiraa dey, faa ndu rewa Joomiraaɗo. Joomiraaɗo du wo joomiiru. \v 14 Laamɗo ummintinɗo Joomiraaɗo meeɗen e maayde oon, ummintiniran en, enen du e baawɗe muuɗum. \v 15 Yalla on anndaa ɓalli mon ngoni terɗe Almasiihu? Ndelle, ina dagoo mi hooƴa terɗe Almasiihu ɗeen, de mi hawrundura ɗe e terɗe pijoowo naa? Abada koy! \v 16 Yalla on anndaa kawtuɗo e pijoowo fuu, laatodake e muuɗum ɓanndu wooturu? Sabo na winndaa: «Ɓe ɗiɗo fuu ɓe laatoto gootum.»\f + \fr 6:16 \ft Fuɗɗoode 2.24.\f* \v 17 Ammaa kawtuɗo e Joomiraaɗo laatodake e muuɗum ruuhu gooto. \p \v 18 Ndoggee fijirde! Hakkeeji goɗɗi ɗi neɗɗo waɗata fuu takkataa e ɓanndu muuɗum, sanaa fijirde. Pijoowo na waɗana ɓanndu mum hakke. \v 19 Yalla on anndaa ɓanndu gooto mooɗon fuu wo suudu Ruuhu Ceniiɗo gonɗo e mooɗon mo Laamɗo hokki on oon? On njeyaa ko'e mooɗon, \v 20 sabo Laamɗo soodii on coggu tiiɗungu. Ndelle, teddiniron ɗum e ɓalli mooɗon. \c 7 \s1 Haala dewgal \p \v 1 Joonin kaa mi jaaboto ƴamɗe ɗe mbinndanɗon kam ɗeen. Goonga, si tawii gorko naaddaay e deekum fu, na wooɗi. \v 2 Ammaa faa taa fijirde waɗa, gorko fuu na haani tawdee e deekum, debbo du tawdee e gorum. \v 3 Gorko fuu wondira e deekum no haaniri, debbo du humtana gorum haaju muuɗum. \v 4 Debbo dawrantaa ɓanndu muuɗum, wo gorum dawranta ndu. Gorko du dawrantaa ɓanndu muuɗum, wo deekum dawranta ndu. \v 5 Taa fay gooto mooɗon salanoo banndum si wanaa e dow ko ndewruɗon wakkati seeɗa faa ngaɗon du'aare. Ammaa caggal ɗuum, keddodoɗon ngondon no haaniri ni, taa mbaason nanngitaade de Seyɗaani jarriboo on. \p \v 6 Ko kaalanammi on joonin ɗuum, wanaa ko tilsi. Mi hollu on laawol lobbol ni. \v 7 Ko ɓurumi yiɗude dey, yimɓe fuu laatoo hono am. Ammaa mono fuu no Laamɗo hokkiri ɗum: woɓɓe kokkiraa nii, woɓɓe du kokkiraa nii. \v 8 To ɓe ɓaŋaay e ɓe ɓaŋaaka ɓeen, kam e rewɓe ɓe goriraaɓe muɓɓen maayi, miɗo wi'a si iɓe keddorii noon, hono no am ni, ɗum ɓuri woodde e maɓɓe. \v 9 Ammaa si tawii ɓe mbaawaa nanngitaade fu, ɓe ɓaŋa, ɓe ɓaŋee. Sabo ɗum ɓuri jooɗoraade noon muuyo ina torra ɗum. \p \v 10 Wonɓe e dewle ɓeen, miɗo yamira ɗum'en yamiroore nde ƴuuraay to am, wo to Joomiraaɗo nde ƴuuri: debbo haanaa seerude gorum. \v 11 Si tawii o seerii ɗum fu, o heddoroo noon, maa du o warta e muuɗum. Gorko du haanaa seerude deekum. \p \v 12 Onon heddiiɓe du, miin e hoore am haalanta on, wanaa Joomiraaɗo: si goonɗinɗo Iisaa ina jogii debbo mo goonɗinaay tawee debbo oon ina yardii wondude e makko fu, taa o seera ɗum. \v 13 Naa si debbo goonɗinɗo dewlaama gorko mo goonɗinaay tawee gorko oon ina yardii wondude e makko fu, taa o seera ɗum. \v 14 Sabo gorko mo goonɗinaay oon ina laamniree deekum. Katin du, debbo mo goonɗinaay oon ina laamniree gorum. Si wanaa noon, ɓiɓɓe mooɗon laatoto ɓe laaɓaa, tawee le ɓe seniiɓe. \v 15 Ammaa mo goonɗinaay, si yiɗii seerude goonɗinɗo oon, seera. Goonɗinɗo oon, si wo debbo naa wo gorko, tilsinaaka e dewgal hono ngaal. Sabo Laamɗo noddii en faa mbuurden e jam. \v 16 Aan debbo goonɗinɗo, a anndaa yalla aɗa waawi hisinde gora. Aan gorko goonɗinɗo du, a anndaa yalla aɗa waawi hisinde deeka. \s1 No mono fuu haani worrude hono no Joomiraaɗo noddiri ɗum \p \v 17 Ɗum le, mono fuu wuurda hono no Joomiraaɗo yeɗiri ɗum ni, no worrunoo nde Laamɗo noddi ɗum ndeen. Noon njamirammi kawrite goonɗinɓe fuu. \v 18 Tawaaɗo wo taadiiɗo nde Laamɗo noddi ɗum ndeen, taa filoo wartude hono mo taadaaki. Noddaaɗo de tawi taadaaki wakkati oon, taa taadoo. \v 19 Taadaade e rafi taadaade fuu walaa ko nafata. Ko nafata dey, wo jokkude jamirooje Laamɗo. \v 20 Mono fuu heddoroo no worrunoo wakkati nde Laamɗo noddannoo ɗum ndeen. \v 21 Nde noddaɗaa ndeen, si tawii a maccuɗo, taa ɗum laatane mettorgal. Ammaa si a heɓii laawol no ndimɗiraa fu, ndimɗaa. \v 22 Sabo maccuɗo mo Joomiraaɗo noddi, laatake dimɗinaaɗo Joomiraaɗo. Dimo noddaaɗo du, laatake maccuɗo Almasiihu. \v 23 On coodaama coggu tiiɗungu. Ndelle taa laatee maccuɓe yimɓe. \v 24 Sakiraaɓe, mono fuu no worrunoo nde noddanoo ndeen, heddoroo noon yeeso Laamɗo. \s1 Haala dewlude e rafi dewlude \p \v 25 To yimɓe ɓe ndewlaay ɓeen, mi walanaa ɗum'en yamiroore ƴuurunde to Joomiraaɗo, de mi haalan ko woni miilo am, miin mo yurmeende Joomiraaɗo waɗi koolniiɗo oon: \v 26 saabe torraaji joonin ɗiin, miɗo miiloo neɗɗo heddoroo no worri ni ɓuri woodde e muuɗum. \v 27 Si dewgal ina woodi hakkunde maa e debbo, taa piloɗaa taƴude ngal. Si dewgal walaa hakkunde maa e debbo, taa piloɗaa debbo. \v 28 Ammaa si a ɓaŋii du, a luttaay. Surbaajo du si ɓaŋaama, luttaay. Ammaa naatuɓe e ɓangal ɓeen ɓilloto e nguurndam muɓɓen. Miɗo yiɗi dannude on ɗum. \p \v 29 Sakiraaɓe, inan ko njiɗumi wi'ude: wakkati o na raɓɓiɗi. Joonin, ɓaŋuɓe ɓeen ngaɗa hono ɓaŋaay ni, \v 30 woyooɓe ngaɗa hono mboyaay, weltiiɓe ngaɗa hono mbeltaaki, soodooɓe ngaɗa hono njeyaa ko coodi, \v 31 nawtortooɓe adunaaru ndu ngaɗa hono ndu nafaay ɗum'en. Sabo no adunaaru ndu worri joonin ni ina faltoo. \p \v 32 Ko njiɗumi dey, ndaɗon e kaɓɓu-ko'u adunaaru. Mo dewlaay, hakkillo mum to kulle Joomiraaɗo ndaarata, wo ko welata Joomiraaɗo filotoo. \v 33 Ammaa dewluɗo, hakkillo muuɗum to kulle adunaaru ndaarata, wo ko welata deekum filotoo. \v 34 Ɓernde muuɗum feccitake. Debbo mo ɓaŋaaka e surbaajo fuu, ina kilnii kabaaru Joomiraaɗo, faa ɓe laatoo seniiɓe ley ɓalli maɓɓe e yonkiiji maɓɓe fuu. Ammaa ɓaŋaaɗo, ina hilnii kabaaru adunaaru, wo ko welata gorum filotoo. \v 35 Wo faa nafa on mbiirumi noon, wanaa faa tonnga on. Miɗo yiɗi mbuurdon no haaniri, ngollanon Joomiraaɗo e ɓernde wootere e hakkillo wooto. \p \v 36 Si muuyo mawnii e neɗɗo faa huli taa ronka nanngitaade e mo haɓɓani fu, ndeen kaa dewgal ngaal ina haani waɗeede. Ngal waɗiree no o yiɗiri noon, o luttaay. \v 37 Ammaa ina waawi laataade gorko hooƴii anniya e ɓernde muuɗum ɓaŋataa, tawii wanaa tilay sabo na waawi nanngitaade. Si gorko oon anniyake ɓaŋataa debbo oon fu, waɗii ko wooɗi. \v 38 Ndelle, ɓaŋuɗo mo haɓɓani waɗii ko wooɗi, mo ɓaŋaay mo haɓɓani du waɗii ko ɓuri wooɗude. \p \v 39 Debbo ɓaŋaaɗo wo kaɓɓaaɗo sini gorum ina heddii na wuuri. Ammaa si gorum oon yawtii, ina waawi ɓaŋeede mo yiɗi. De sanaa tawee wo jokkuɗo laawol Joomiraaɗo. \v 40 Ɗum le, si o heddake e ngortaalaaku fu, ndeen o ɓurata ɓernde welnde. Ɗum woni miilo am, de miɗo miiloo ko kollammi on ɗuum ƴuurii e Ruuhu Laamɗo. \c 8 \s1 Haala teewu cakkanaangu tooruuji \p \v 1 Joonin en ndaaran kabaaru teewu cakkanaangu tooruuji. Eɗen anndi «en fuu eɗen ngoodi anndal». Anndal le, waddan mawninkinaare. Wo njinngu semmbinɗinta goonɗinɓe. \v 2 Neɗɗo fuu miiliiɗo na jogii anndal, anndaa tafon no haani anndirde. \v 3 Ammaa neɗɗo fuu jiɗɗo Laamɗo, Laamɗo ina anndi ɗum. \p \v 4 Ndelle e dow nyaamugol teewu cakkanaangu tooruuji, eɗen anndi «tooru fuu ley adunaaru wanaa fay huunde». Eɗen anndi du, «Laamɗo walaa si wanaa gooto oon». \v 5 Yimɓe na mbi'a reweteeɓe ina ngoodi dow kammu e dow leydi. Si goonga, wi'eteeɓe «reweteeɓe» e «joomiraaɓe» na keewi. \v 6 Ammaa to meeɗen, Laamɗo gooto tan woodi, Baabiiwo taguɗo huunde fuu mo mbuuranɗen oon. Wooɗi du, Joomiraaɗo gooto tan woodi, Iisaa Almasiihu mo huunde fuu laatorii saabe muuɗum, kokkoowo en nguurndam oon. \p \v 7 Ammaa wanaa yimɓe fuu paami ɗum. Woɓɓe woownooɓe rewude tooruuji, faa hannden si ɓe nyaamii teewu cakkanaangu tooruuji fu, ɓe miiloto wo tooruuji jaati njeyi teewu nguun. Ndeen ɓerɗe maɓɓe pelan ɓe, mbona, sabo na lokkiɗi. \v 8 De nyaamdu kaa ɓattintaa en Laamɗo. Si en nyaamii, ɓeydantaa en faa'e. Si en nyaamaay du, ɓuytantaa en faa'e. \p \v 9 Goonga, on kokkaama laawol faa mbaawon nyaamude huunde fuu. Ammaa kakkilee taa laawol ngool liɓa ɓe tabitaay e ley goonɗinal ɓeen. \v 10 Sabo aan bi'eteeɗo jom anndal, si lokkaajo yi'ii ma aɗa nyaama ley suudu tooru fu, wanaa ɗum suusinan ɓernde mum faa nyaama teewu cakkanaangu tooruuji kam du naa? \v 11 Hono noon, sakiike men lokkaajo mo Almasiihu maayani oon, halkirta saabe anndal maa ngaal. \v 12 Si on ngaɗii sakiraaɓe ɓe tabitaay e ley goonɗinal ɓeen hakke, si on nawnii ɓerɗe maɓɓe fu, on luttii Almasiihu. \v 13 Ndelle, si tawii nyaamude teewu ina liɓa sakiike am fu, mi nyaamataa ngu katin abada, taa mi liɓa sakiike am. \c 9 \s1 Haala ko nulaaɗo haani waɗaneede \p \v 1 Mi jeyaa hoore am naa? Mi laataaki nulaaɗo naa? Mi yi'aay Joomiraaɗo meeɗen Iisaa naa? Wanaa saabe ko ngollanmi Joomiraaɗo ɗuum ngoonɗinirɗon naa? \v 2 Fay si to woɓɓe mi wanaa nulaaɗo, to mooɗon kaa wo mi nulaaɗo, sabo ko ngoonɗinɗon Iisaa ɗuum ina seedoo faa laaɓi Joomiraaɗo nuli kam. \p \v 3 Inan ko njaabotoomi felooɓe kam ɓeen: \v 4 wanaa miɗen njeyi heɓude nyaamdu e njaram ley golle amin naa? \v 5 Wanaa miɗen njeyi yaadude e debbo goonɗinɗo hono no nulaaɓe woɓɓe ɓeen naa? Hono no minyiraaɓe Joomiraaɗo ɓeen ni, e no Piyeer? \v 6 Naa wo miin e Barnabas tan ngoni nulaaɓe jeyuɓe gollude faa mbuura? \v 7 Moy e mooɗon yi'i sordaasi joɓoowo hoore muuɗum? Moy woni demoowo mo nyaamataa ko taƴi e ngesa muuɗum? Moy woni duroowo mo yarataa kosam kulle muuɗum? \p \v 8 Ko kaalammi ɗuum, wanaa miilooji yimɓe tan. Tawreeta du haalii dow majjum. \v 9 Inan ko winndaa e Tawreeta Muusaa: «Taa haɓɓu hunnduko ngaari wakkati ndi yaaɓata gawri faa sokkoo.»\f + \fr 9:9 \ft Fillitagol Tawreeta 25.4.\f* Ko Laamɗo taykii ɗo wo ga'i jaaɓooji naa? \v 10 Wanaa wo saabe meeɗen o haaldata ɗo naa? Sikke walaa, wo enen mbinndanaa konngol ngol, sabo demoowo e cokkoowo fuu ina ngollira jikke heɓude ngeɗu muɓɓen. \v 11 Min aawii e mooɗon barkeeji Ruuhu. Si min taƴii e mooɗon barkeeji adunaaru, yalla iɗum laatanii on huunde mawnde naa? \v 12 Si woɓɓe na kaandi heɓude barke e juuɗe mooɗon, wanaa minen ɓuri haanude heɓude naa? \p Ammaa e ɗum fuu, min nawtoraaki laawol ngol. Miɗen munya huunde fuu taa min kaɗa Kabaaru Lobbo haala Almasiihu oon yaade yeeso. \v 13 Yalla on anndaa gollooɓe e ley suudu dewal mawndu ɓeen ina mbuurdi e kulle ɗe yimɓe kokkata suudu nduun ɗeen naa? Yalla on anndaa halfinaaɓe golle hirsirde ɓeen ina keɓa ngeɗu muɓɓen e mayre naa? \v 14 Hono noon du, Joomiraaɗo yamirii waajotooɓe Kabaaru Lobbo ɓeen mbuurda e Kabaaru Lobbo oon. \p \v 15 De miin kaa, mi nawtoraaki fay gootel e kulle ɗeen. Ko mbinndammi e mooɗon joonin du, wanaa faa mi heɓa huunde. Maayde ɓurani kam diina nyaagaade huunde! Mi jaɓataa fay gooto itta mantagol am e majjum. \v 16 Sabo waajaade Kabaaru Lobbo oon manataa kam, iɗum tilsani kam. Bone woodanii kam si mi waajaaki Kabaaru Lobbo oon! \v 17 Sini miɗo gollannoo ɗum saabe muuyɗe am fu, ndeen kaa mi heɓanno njobdi. De si goonga, laatake tilay ngollirammi ɗum, wo gollal ngal kalfinaami. \v 18 Ndelle ɗume woni njobdi am? Njobdi am woni heɓude waajaade Kabaaru Lobbo ɓolum, tawee du mi filataako heɓude ko baajotooɗo Kabaaru Lobbo foti heɓude. \p \v 19 Sabo fay si mi dimo mo fay gooto dawrantaa, mi waɗii hoore am maccuɗo yimɓe fuu, yalla miɗo heɓa ko ɓuri heewude e muɓɓen. \v 20 Hakkunde Alhuudiyankooɓe, mi waɗii hoore am Alhuudiyanke, faa mi heɓa ɗum'en. Hakkunde jokkuɓe Tawreeta Muusaa, mi waɗii hoore am jokkuɗo Tawreeta Muusaa, faa mi heɓa ɗum'en, fay si wanaa tilay mi jokka jamirooje ɗeen. \v 21 Hakkunde yimɓe ɓe ngalaa e Tawreeta Muusaa ɓeen, mi waɗii hoore am hono mo walaa e Tawreeta oon, faa mi heɓa ɗum'en. Mi wi'aay mi jokkataa jamirooje Laamɗo ɗeen, sabo ley yamiroore Almasiihu ngonumi. \v 22 E ley lokkaaɓe, mi waɗii hoore am mi lokkaajo, faa mi heɓa ɗum'en. Walaa fuu no mi waɗaay hoore am saabe yimɓe fuu, faa mi hisina woɓɓe muɓɓen no waawi laatoraade fuu. \v 23 Miɗo waɗa ɗum fuu saabe Kabaaru Lobbo oon, faa mi heɓa barke muuɗum. \p \v 24 Yalla on anndaa ley doggudu wo yimɓe heewɓe ndoggata, de gooto tan heɓata mbarjaari? Ndelle, ndoggee faa keɓon. \v 25 Segilantooɓe daɗundurde fuu eeltan ɓalli muɓɓen eeltugol cattungol. Kamɓe, iɓe ngaɗira noon faa ɓe keɓa mbarjaari ndi duumataako. Enen le, wo faa keɓen mbarjaari nduumotoondi. \v 26 Ndelle miin le, mi doggataa hono jiiltotooɗo mo anndaa ko dogganta. Mi nanndaa du hono culkotooɗo ɓolum. \v 27 Ammaa miɗo ekintina ɓanndu am no naawiri faa mi dawrana ndu, taa mi waajoo woɓɓe Kabaaru Lobbo, de miin e hoore am mi laatoo mo heɓaay. \c 10 \s1 Haala hakkilde faa taa boɓɓoo \p \v 1 Sakiraaɓe, mi yiɗaa ndullon ko hewtinoo maamiraaɓe meeɗen e jamaanu Muusaa ɗuum. Ɓe fuu iɓe ngonnoo ley ruulde, ɓe fuu ɓe peƴƴitiino maayo manngo. \v 2 E ley ruulde ndeen e maayo ngoon, ɓe fuu ɓe keɓii lootagal batisima laatiiɓe jokkuɓe Muusaa. \v 3 Katin du ɓe fuu ɓe nyaamdii nyaamdu wooturu ƴuurundu to Laamɗo. \v 4 Ɓe fuu ɓe njardii njaram ngootam ƴuuruɗam to Laamɗo. Si goonga, iɓe njarannoo ɗam e tefaare Laamɗo yaadoore e maɓɓe. Tefaare ndeen woni Almasiihu. \v 5 Ammaa ko ɓuri heewude e maɓɓe, mbelaay Laamɗo. Ɗum waɗi de ɓe maayi, ɓalli maɓɓe cankitaa ley ladde ndeen. \p \v 6 Kulle ɗeen laatanii en misaalu\f + \fr 10:6 \fk Misaalu \ft wo yeru maa nanndingol.\f*, taa njokken muuyɗe terɗe bonɗe hono maɓɓe ni. \v 7 Taa laatee rewooɓe tooruuji hono no woɓɓe maɓɓe ngaɗiri ni, hono no winndiraa: «Yimɓe ɓeen njooɗii ina nyaama ina njara, de ummii ina pija.»\f + \fr 10:7 \ft Wurtagol 32.6.\f* \v 8 Taa naaten e fijirde hono no woɓɓe maɓɓe naatiri. Ko ɗum waɗi, yimɓe maɓɓe ujunaaje noogay e tato maayi nyannde wootere. \v 9 Taa ndaartindoɗen Almasiihu hono no woɓɓe maɓɓe ngaɗi ni. Ko ɗum waɗi, bolle kalki ɗum'en. \v 10 Taa ŋormee hono no woɓɓe maɓɓe ni. Ko ɗum waɗi, maleyka baroowo oon halkii ɓe. \v 11 Kulle ɗeen fuu kewtake ɓe faa laatanoo en misaalu. Ɗum winndaama faa ɗum tindina en, enen wonɓe e cakitte jamaanuuji ɓeen. \v 12 Ɗum le, miiliiɗo ina darii fuu, hakkila taa boɓɓoo. \v 13 Walaa torra ndaartintooɗo on mo hewtataa ɓii-Aadama fuu. Wooɗi, Laamɗo wo koolniiɗo, accataa ndaartindeɗon ko ɓuri semmbe mon. Ley ndaartindaare ndeen o hokkan on laawol no mburtoroɗon nde faa mbaawon munyande nde. \p \v 14 Saabe ɗuum, sakiraaɓe am horsuɓe, mboɗɗee dewal tooruuji. \v 15 Miɗo haalana on hono wo on jom'en hakkillo ni. Ndelle caree onon e ko'e mon ko mbi'ammi ɗuum. \v 16 Horde-loonde hiraande seniinde nde njetteten Laamɗo saabe muuɗum ndeen, si en njarii nde, en kawtii ƴiiƴam Almasiihu ɗaam. Buuru mo taƴeten oon, si en nyaamii ɗum, en kawtii ɓanndu Almasiihu nduun. \v 17 Caggal buuru oon wo gooto, enen du, enen e heewude fuu, wo en ɓanndu wooturu, sabo eɗen njogii ngeɗu e buuru gooto oon. \v 18 Taykee lenyol Israa'iila ngool: yimɓe maɓɓe nyaamooɓe kirsamaaji ɓeen laatake gootum e ley teddingol Laamɗo gaɗanaaɗo hirsirde oon. \v 19 Mi wi'ataa teewu cakkanaangu tooruuji nguun wo huunde dagiinde hono noon. Mi wi'ataa du, tooruuji ɗiin, won ko ngoni. \v 20 Ko njiɗumi wiide dey, kirsamaaji ɗi yimɓe ɓeen cakkata ɗiin, wo ginnaaji cakkantee, wanaa Laamɗo. Mi yiɗaa laatoɗon hawtuɓe e ginnaaji. \v 21 On mbaawaa yardude horde Joomiraaɗo ndeen de njardon katin horde ginnaaji. On mbaawaa nyaamude e le'al Joomiraaɗo ngaal de nyaamron katin e le'al ginnaaji ɗiin. \v 22 Naa umminde tikkere Joomiraaɗo kiroowo oon njiɗuɗen naa? Yalla en miilii eɗen ɓuri mo semmbe naa? \s1 No neɗɗo jeyi worrude ley ndimaaku \p \v 23 Mbiiɗon: «Huunde fuu ina dagii.» Ayyo, ammaa wanaa fuu nafata. Si goonga, «huunde fuu ina dagii», ammaa wanaa huunde fuu semmbinta goonɗinal woɓɓe. \v 24 Taa fay gooto filoo ko nafata hoore muuɗum tan, ammaa filoo ko nafata woɓɓe. \v 25 Teewu cootteteengu luumo fuu, oɗon mbaawi nyaamirde ɗum ɓerɗe ɗe pelataa on tawa on ƴamaay yalla wo ɗum teewu cakkanaangu tooruuji naa wanaa. \v 26 Sabo «leydi e ko woni e mayri fuu wo Joomiraaɗo jeyi.»\f + \fr 10:26 \ft Jabuura 24.1.\f* \v 27 Si neɗɗo mo goonɗinaay noddii on faa nyaamdon, de on njaɓii nootaade fu, nyaamon ko kokkaɗon fuu, tawa ɓerɗe mon pelataa on. \v 28 Ammaa si goɗɗo wi'ii on: «Ɗum wo ko sakkanaa tooruuji», ndeen kaa, taa nyaamee ɗum, saabe biiɗo noon oon e saabe miiloo ɓernde mum feloore ɗum. \v 29 Ko kaalammi haala miiloo ɓernde ɗuum, wanaa saabe ɓerɗe mooɗon onon, wo saabe ɓernde biiɗo noon oon. \p Sabo si goonga, walaa ko ɓernde neɗɗo goɗɗo saroo ndimaaku am. \v 30 Si miɗo yetta Laamɗo e dow ko nyaamammi, ko waɗi de miɗo mbonkee saabe nyaamdu ndu njettirmi Laamɗo nduun? \p \v 31 Ndelle, si oɗon nyaama maa oɗon njara, maa ko ngaɗoton fuu, ngaɗiree ɗum faa Laamɗo teddinee. \v 32 Taa laatanee fay gooto fergere, wanaa Alhuudiyankooɓe, wanaa yimɓe ɓe nganaa Alhuudiyankooɓe, wanaa kawrital goonɗinɓe Laamɗo ngaal. \v 33 Ngolliree hono am ni. Miɗo filoo ko welata yimɓe fuu e dow huunde fuu, tawee mi filaaki nafaa am miin tan. Wo ko nafata yimɓe heewɓe pilotoomi, faa ɓe kisinee. \c 11 \nb \v 1 Nyemmbitee kam hono no nyemmbitirammi Almasiihu ni. \s1 Haala dow suddugol hoore \p \v 2 Miɗo yetta on ko miccitiɗon kam e huunde fuu, e ko njokkuɗon al'aadaaji ɗi kollumi on ɗiin. \v 3 Ammaa, miɗo yiɗi paamon Almasiihu woni hooreejo gorko fuu, gorko woni hooreejo deekum, katin du Laamɗo woni hooreejo Almasiihu. \v 4 Ndelle, si gorko na du'oo maa na haalda konngol annabaaku de suddi hoorem fu, huyfinii hooreejo muuɗum oon. \v 5 Ammaa si debbo na du'oo naa na haalda annabaaku de suddaay hoore muuɗum fu, huyfinii hooreejo muuɗum oon, sabo imo wa'i hono wo o toytiiɗo ni. \v 6 Sabo dey, si debbo suddaay hoore muuɗum, ina haani taƴa sukundu mum fuu. Ammaa taƴude sukundu mum naa toytude ndu ina semtina debbo. Ndelle na haani sudda hoore muuɗum. \v 7 Taa gorko kaa sudda hoorem, sabo gorko wo tagaadi Laamɗo, na holla darja muuɗum. Debbo kaa wo darja gorko. \v 8 Sabo wanaa gorko ittaa e debbo, wo debbo ittaa e gorko. \v 9 Katin du, wanaa gorko taganaa debbo, wo debbo taganaa gorko. \v 10 Saabe ɗuum, e saabe nulaaɓe laamu fu, ina tilsani debbo sudda hoore muuɗum.\f + \fr 11:10 \ft Woɓɓe ina paamira fuɗɗoode aayaare nde hono nii: \fq Saabe ɗuum, e saabe maleyka'en.\ft Ley Geresankoore, \+fk nulaaɓe \ft e \fk maleyka'en, \ft fuu wo innde wootere.\f* Ɗum laatanto ɗum maande holloore ina woni ley hawju gorum. \v 11 Ammaa ɗum e laataade fuu, ley tagaadi Joomiraaɗo, debbo ina haajaa gorko, gorko du ina haajaa debbo. \v 12 Sabo no debbo ƴuuriri e gorko ni, hono noon gorko du ƴuurirta e debbo, rimee. De ɗuum fuu to Laamɗo ɗum ƴuuri. \v 13 Caree onon e ko'e mon: si debbo na rewi Laamɗo tawi suddaay hoorem, yalla na fonnditii naa? \v 14 Wanaa tagaadi ndiin e hoore muuɗum ina faamina on sukundu juutundu ina semtinii e gorko? \v 15 Ammaa debbo kaa, si na woodi sukundu juutundu fu, wo darja muuɗum. Sabo o hokkiraama sukundu juutundu faa o sudda hoore makko. \v 16 De si goɗɗo yeddii ɗum de jokki laawol gonngol fu, faama ɗum wanaa al'aada amin, ɗum wanaa al'aada kawrite goonɗinɓe Laamɗo ɗeen du. \s1 Haala hiraande seniinde \p \v 17 Won ko njiɗumi haalande on joonin, haala no kawritirton. Haala majjum mi waawaa yettude on, sabo nde kawritinɗon fu, wo ko boni ɓeydotoo, wanaa ko wooɗi. \v 18 Ko artii fuu, mi nanii si on kawritii fu, luural ina woni hakkunde mooɗon. Miɗo miila du wo ɗum goonga. \v 19 Ina tilsi pelle pelle ngaɗa hakkunde mooɗon, faa hoolniiɓe jaati wonɓe e ley mooɗon ɓeen annditee. \v 20 Nde kawritinɗon fu, wanaa nyaamude hiraande Joomiraaɗo ndeen hawrunduri on. \v 21 Sabo gooto mooɗon fuu henyoto nyaama hiraande muuɗum. Woɓɓe mooɗon ina njolba, woɓɓe mooɗon du ina culoo. \v 22 Yalla on ngalaa cuuɗi ɗo kaanɗon nyaamude e yarude naa? Naa wo on njawu kawrital goonɗinɓe Laamɗo ngaal? Yalla oɗon njiɗi huyfinde ɓe ngalaa faa'e ɓeen naa? Ɗume mbi'ammi on? Mi yetta on naa? Mi waawataa yettude on e ɗum. \s1 Haala miccitagol hiraande seniinde arandeere \r (Matta 26.26-29, Marku 14.22-25, Lukka 22.14-20) \p \v 23 Sabo miin, inan ko keɓumi e Joomiraaɗo de njottinmi on: ley jemma mo Joomiraaɗo meeɗen Iisaa jambaa oon, hooƴi buuru, \v 24 yetti Laamɗo, heli buuru oon, wi'i: «Ɗum wo ɓanndu am hokkaandu saabe mooɗon. Ngaɗon ɗum faa miccitoɗon kam.» \v 25 Hono nii du, nde ɓe tilinoo e hiraande ndeen, o hooƴi horde cabijam. O wi'i: «Horde nde woni amaana keso tabintiniraaɗo ƴiiƴam am. Nde njaroton fuu, miccitoɗon kam.» \v 26 Sabo nde nyaamoton buuru oon e nde njardoton horde cabijam ndeen fu, oɗon kaala haala maayde Joomiraaɗo faa ɗo wartowi. \p \v 27 Ndelle, neɗɗo fuu nyaamirɗo buuru Joomiraaɗo no fotiraay, yardi horde makko no fotiraay, waɗii hakke e ɓanndu Joomiraaɗo nduun e ƴiiƴam makko ɗaam fuu. \v 28 Ndelle, mono fuu taykoo hoore muuɗum fadde muuɗum nyaamude buuru oon naa yardude horde ndeen. \v 29 Sabo neɗɗo fuu nyaamuɗo buuru oon, yardi horde ndeen, de miilaaki wo ɗum ɓanndu Joomiraaɗo nduun fu, fooɗanan hoore muuɗum sariya no nyaamiri e no yariri noon. \p \v 30 Ɗum waɗi de nyawɓe e lokkaaɓe ina keewi e mooɗon, woɓɓe mooɗon du njawtii. \v 31 Sini en taykotono ko'e meeɗen, en carataakeno. \v 32 Ammaa Joomiraaɗo ina saroo en faa dartina en, taa njukkodeɗen e adunaaru ndu. \p \v 33 Ndelle sakiraaɓe am, si oɗon kawrita faa nyaamdon hiraande Joomiraaɗo ndeen, mono fuu njaɓɓoo banndum. \v 34 Si goɗɗo yolbii fu, sanaa nyaama to suudu muuɗum. Ndeen kawrite mooɗon laatantaako on jukkungo. \p Wooɗi, ko heddii ɗuum mi biltan ɗum si mi warii. \c 12 \s1 Haala dokke Ruuhu Ceniiɗo \p \v 1 Joonin en ndaaran kabaaru dokke Ruuhu Ceniiɗo. Sakiraaɓe, mi yiɗaa tawee on paamaay. \v 2 Nde on ngoonɗinaayno Joomiraaɗo ndeen, oɗon anndi tooruuji muumɗi ɗiin na ɗowa on, na majjina on. \v 3 Saabe ɗuum miɗo yiɗi paamon: fay gooto waawaa wi'ude «Iisaa wo kuɗaaɗo» si Ruuhu Laamɗo ina woni e muuɗum. Katin du fay gooto waawaa wi'ude «Iisaa wo Joomiraaɗo» si Ruuhu Ceniiɗo walaa e muuɗum. \p \v 4 Dokke ɗe Ruuhu Ceniiɗo hokkata en ɗeen ina ceedi sifa, de Ruuhu oon wo gooto. \v 5 Golleeji ballooji kawrital ɗiin ina ceedi sifa, de Joomiraaɗo oon wo gooto. \v 6 Ko golleeji ɗiin ndimata ina seedi sifa, ammaa Laamɗo gooto oon kam gollata ɗi fuu ley yimɓe ɓeen fuu. \v 7 Mono fuu hokkaama dokkal ɓanginoowal Ruuhu faa ngal nafa kawrital fuu. \v 8 Imo hokka ooɗo haala hakkilanteeha, o hokka ooto haala kebbinaaka anndal. \v 9 Kanko Ruuhu gooto oon hokkata ooɗo goonɗinal luggungal, ooto dannude nyawɓe. \v 10 O hokka ooɗo waɗude kaayeefiiji, ooto haaldude annabaaku. O hokka ooɗo senndude ko ƴuuri e Ruuhu e ko ƴuuri e ginnaaji, ooto haalude ɗemle ɗe anndaaka. O hokka goɗɗo du fiirtude ɗemle ɗeen. \v 11 Wo Ruuhu gooto oon gollata ɗum fuu. Wo kam feccata, de hokka mono fuu dokkal ngal muuyi. \s1 No kawrital nanndiri e terɗe neɗɗo \p \v 12 Wooɗi ɓanndu du wo wooturu, de na jogii terɗe keewɗe. Fay si terɗe ɓanndu na keewi, ɓanndu kaa wo wooturu. Hono noon ɓanndu Almasiihu du worri. \v 13 Sabo en fuu en mbatisiraama Ruuhu gooto faa laatoɗen ɓanndu wooturu, yalla wo en Alhuudiyankooɓe naa en nganaa, yalla wo en rimɓe naa en riimayɓe. Katin du en fuu en njarnaama Ruuhu gooto oon. \p \v 14 Ɓanndu wanaa tergal gootal, wo terɗe keewɗe. \v 15 Si koyngal wi'ii: «Caggal mi wanaa junngo, mi jeyaaka e ɓanndu», ɗum haɗataa ngal jeyeede e ɓanndu. \v 16 Naa si nowru wi'ii: «Caggal mi wanaa yitere, mi jeyaaka e ɓanndu», ɗum haɗataa ndu jeyeede e ɓanndu. \v 17 Si terɗe ɗeen fuu wo gite, noy neɗɗo oon nanirta? Naa si ɗe fuu wo ɗe noppi, noy neɗɗo oon maatirta ko uurata e ko luuɓata? \v 18 Ammaa, Laamɗo hawrundurii terɗe ɗeen fuu e ɓanndu wooturu hono no muuyiri ni. \v 19 Si tergal gootal tan woodunoo, ɗum kaa laatataako ɓanndu. \v 20 Ndelle, terɗe ɗeen ina keewi, de ɓanndu nduun wo wooturu. \v 21 Yitere waawaa wi'ude junngo: «Mi haajaaka ma.» Hoore du waawaa wi'ude koyɗe: «Mi haajaaka on.» \v 22 Ammaa, terɗe ɓanndu nannduɗe e ɓurɗe lokkiɗinde, ɗeen ngoni ɗe kaajaɗen sanne. \v 23 Terɗe ndaardeteeɗe wo kuyfuɗe, ɗeen ɓurɗen teddinde. Ɓurɗe semtinaade, ɗeen ɓurɗen haybude. \v 24 De terɗe meeɗen goɗɗe ɓurɗe teddeengal ɗeen kaajaaka waɗeede noon. Laamɗo hawrunduri terɗe fuu, hokki terɗe lokkaaje ɗeen teddeengal faa ɓuri ɗeya ɗeen. \v 25 O waɗii ɗum faa taa luural waɗa e ɓanndu nduun, ammaa faa terɗe ɗeen fuu kaybundura. \v 26 Si tawii tergal gootal naawii, keddiiɗe ɗeen fuu naawdan e muuɗum. Si tergal gootal teddinaama, keddiiɗe ɗeen fuu mbeltodoto e muuɗum. \p \v 27 Wooɗi onon, wo on ɓanndu Almasiihu, mono e mooɗon fuu wo tergal e ɓanndu makko nduun. \v 28 Nii Laamɗo darniri kawrital goonɗinɓe ngaal: ko artii fuu o joƴƴini nulaaɓe, o ɓeydi katin haaldooɓe annabaaku, de o jokkintini jannginooɓe. Caggal ɗuum, o joƴƴini waɗooɓe kaayeefiiji e dannooɓe nyawɓe e wallooɓe e ardotooɓe e haalooɓe ɗemle ɗe anndaaka. \v 29 Yalla yimɓe fuu wo nulaaɓe naa? Yalla ɓe fuu wo ɓe haaldooɓe annabaaku naa? Ɓe fuu wo ɓe jannginooɓe naa? Ɓe fuu iɓe ngaɗa kaayeefiiji naa? \v 30 Yalla yimɓe fuu kokkaa dannude nyawɓe naa? Naa haalude ɗemle ɗe anndaaka? Naa fiirtude ɗemle ɗeen naa? Wanaa noon! \v 31 Wooɗi ndelle, tinnee, pooɗanee dokke ɓurɗe heewude nafaa ɗeen. \p Joonin le, mi hollan on laawol ɓurngol fuu wooɗude ngol hono muuɗum walaa. \c 13 \s1 Haala njinngu \p \v 1 Si mi haalirii ɗemle yimɓe, fay ɗemle maleyka'en, de njinngu walaa e am fu, wo mi lennguru senƴooru, naa wo mi duko jamɗe gokkundurteeɗe tan. \v 2 Si miɗo woodi dokkal haaldude annabaaku, de mi faama sirriiji fuu e annde fuu, naa si mi tawraama goonɗinal faa mi dirna baamle, si njinngu walaa e am fu, mi wanaa fay huunde. \v 3 Si mi hokkii ko njogiimi fuu talkaaɓe naa mi hokkitirii ɓanndu am duppee, de njinngu walaa e am fu, ɗum nafataa kam fay huunde. \p \v 4 Njinngu ina jogii munyal, ina jogii moƴƴuki. Njinngu waldaa e kiram, mantataako, mawninkintaako. \v 5 Njinngu waɗataa ko semtinii, filataako muuyɗe hoore muuɗum. Ngu yaawaa ɓernude, ngu saawataa tikkere. \v 6 Njinngu seyortaako oonyaare, wo goonga seyortoo. \v 7 Wakkati fuu njinngu ina sawrii, selataa hoolaade, de na heɗoo Laamɗo ley huunde fuu. Munyal muuɗum timmataa. \p \v 8 Njinngu saamataa abada. Haaldude annabaaku timminte, ɗemle celan, anndal du timminte. \v 9 Sabo anndal meeɗen ina nyaki, haala annabaaku du ina nyaki. \v 10 Ammaa si ko hiɓɓi ɗuum warii fu, ko nyaki ɗuum fuu faltoto. \p \v 11 Nde laatinoomi cukalel ndeen, miɗo haaldannoo hono cukalel, miɗo miilotonoo hono cukalel, miɗo yiirannoo du hono cukalel. De ko laatiimi mawɗo ɗuum, mi seedii e golle cukaaku. \v 12 Ko nji'eten joonin ɗuum laaɓaay, wo hono yuurnaade daandorgal niɓɓungal ni. Ammaa ley ko warata ɗuum en njiiran gite men faa laaɓa. Ko anndumi joonin ɗuum hiɓɓaay, ammaa wakkati waran nde anndammi faa hiɓɓa, hono no Laamɗo anndiri kam faa hiɓɓi ni. \p \v 13 Ndelle, kulle tati ngoni duumotooɗe: goonɗinal e jikke e njinngu. De ko ɓuri manngu hakkunde majje fuu wo njinngu. \c 14 \s1 Haala dokke Ruuhu Ceniiɗo \p \v 1 Ndelle, pooɗanoɗon njinngu no mbaawruɗon fuu. Eelon du dokke Ruuhu Ceniiɗo ɗeen. De ko ɓuri fuu, piloɗon haaldude annabaaku. \v 2 Sabo kaaliroowo ɗemle ɗe anndaaka wo Laamɗo haaldata, wanaa yimɓe. Si goonga, fay gooto faamataa ko o haalata. Imo haalda sirriiji ley kawtal Ruuhu. \v 3 Ammaa kaaloowo konngol annabaaku oon, wo yimɓe haaldata, faa semmbina goonɗinal muɓɓen, sellina ɓerɗe muɓɓen, de feewtina ɗe. \v 4 Kaaliroowo ɗemle ɗe anndaaka, wo hoore muuɗum nafata. Ammaa kaaldoowo annabaaku, wo kawrital goonɗinɓe nafata. \v 5 Miɗo yiɗi kaaliron ɗemle ɗe anndaaka on fuu, de ko ɓurani kam, kaaldon annabaaku. Sabo kaaldoowo annabaaku ɓuri kaaliroowo ɗemle ɗe anndaaka, si wanaa tawa neɗɗo ina waawi fiirtude, faa kawrital goonɗinɓe ngaal heɓa nafaa. \p \v 6 Ndelle sakiraaɓe, si mi warii to mooɗon de miɗo haalirana on ɗemle ɗe anndaaka, ɗume ɗum nafata on? Si haala am waddanaay on ko Laamɗo ɓanginani kam ɗuum, naa anndal, naa konngol annabaaku, naa waaju fu, ɗum fuu ɗum nafataa on. \v 7 Taykoɗen du fay ko walaa yonki hono sereendu naa hoddu. Si munkariiji ɗiin piyaaka faa laaɓi fu, noy annditirten ko sereendu nduun fuufata naa ko hoddu nduun hoɗata? \v 8 Naa si puufoowo luwal wolde fuufaay faa laaɓi, moy segilantoo wolde ndeen? \v 9 Hono noon, onon du, si on njottinirii kabaaru oon ɗemle ɗe anndaaka de ko faaminii fuu walaa, noy paamirteɗon? On paɗɗii haala mon ley henndu! \v 10 Ina woodi ɗemle keewɗe ley adunaaru. De no ceediri fuu, walaa haala ka nanataake. \v 11 Ammaa si neɗɗo haaldii e am ɗemngal\f + \fr 14:11 \ft Maanaa \fk ɗemngal \ft ɗo wo sii haala.\f* ngal mi nanataa fu, mi laatanake ɗum janano, kam du laatanake kam janano. \v 12 Hono noon, onon du e ley fooɗanagol mooɗon dokke Ruuhu ɗeen, tinnoɗon e heɓude dokke cemmbinooje kawrital goonɗinɓe ngaal e semmbe mooɗon fuu. \p \v 13 Ndelle, kaaliroowo ɗemngal ngal anndaaka fuu ŋaaroo Laamɗo waawude fiirtude ngal. \v 14 Sabo si miɗo waɗa du'aare e ɗemle ɗe mi anndaa fu, goonga, yonki am ina woni e du'aare, ammaa mi faamataa miin e hoore am. \v 15 Ndelle, noy ngaɗammi? Mi waɗan du'aare e yonki am, ammaa mi waɗan nde e hakkillo am du. Mi yimiran yonki am, ammaa mi yimiran hakkillo am du. \v 16 Si wanaa noon fu, si a yettirii Laamɗo e ley yonki maa tan, noy tawaaɗo toon mo woowaa ɗum waawirta wi'ude «Aamiina» e yettugol maaɗa ngool? Sabo joomum nanataa ko kaalataa ɗuum. \v 17 Fay si yettugol maa ngool ina wooɗi sanne, ngol nafataa joomum fey. \p \v 18 Miɗo yetta Laamɗo, ko kaaldammi ɗemle ɗe anndaaka faa ɓuri on on fuu. \v 19 Ammaa e ley kawrital goonɗinɓe, haalude karfeeje joy paaminiiɗe faa janngina yimɓe, ɓurani kam haalirde karfeeje ujunaaje sappo ɗemle ɗe anndaaka. \p \v 20 Sakiraaɓe, taa laatoɗon hono cukaloy e ley hakkillooji mooɗon. Laatoɗon ɓe ngalaa bonanda hono cukaloy, ammaa e ley hakkillooji mon laatoɗon mawɓe. \v 21 Ina winndaa e Tawreeta: \q1 «Nde kaaldowammi e yimɓe am, \q2 wo e kunnduɗe yimɓe leyɗe goɗɗe, \q2 wo e ɗemle jananɓe kaalirammi. \q1 Ɗum fuu, \q2 ɓe kettindantaako kam.»\f + \fr 14:21 \ft Esaaya 28.11-12.\f* \m Wo noon Joomiraaɗo wi'i. \p \v 22 Hono noon, ɗemle ɗe anndaaka ɗeen wo maande sariya ɗo ɓe ngoonɗinaay, ɗe nganaa maande ɗo yimɓe goonɗinɓe. Haaldude annabaaku du wo maande ɗo goonɗinɓe, wanaa ɗo ɓe ngoonɗinaay. \v 23 Ndelle, si goonɗinɓe fuu kawritii, ina kaalda ɗemle ɗe anndaaka, de yimɓe ɓe mboowaa ɗum naa yimɓe ɓe ngoonɗinaay ngarii fu, ɓe mbi'an wo on haaŋaaɓe. \v 24 Ammaa si gooto e yimɓe ɓeen warii, de tawi yimɓe fuu ina kaalda annabaaku, ko o nanata ɗuum fuu ina faamina mo hakkeeji makko, ina saroo mo. \v 25 Ko suuɗii ley ɓernde makko ɓangan. Ndeen o hippoto e leydi, o sujidana Laamɗo, o wi'a: «Si goonga ni, Laamɗo ina wondi e mooɗon.» \s1 No kawrital goonɗinɓe haani worrude \p \v 26 Ndelle sakiraaɓe, noy ngaɗoton? Si on kawritii, de gooto mooɗon ina woodi jimol, goɗɗo du ina janngina, goɗɗo ina woodi ko Laamɗo ɓanginani ɗum, goɗɗo ina haala ɗemngal ngal anndaaka, goɗɗo du na fiirta ngal, sanaa fuu waɗiree faa semmbina kawrital goonɗinɓe ngaal. \v 27 Si ɗemle ɗe anndaaka kaalirtee, taa ɓura yimɓe ɗiɗo naa tato. Ɓeen du, sanaa ɓe kaalira gooto gooto, de gooto mooɗon fiirta. \v 28 Ammaa si piirtoowo walaa, joomum deƴƴinoo e ley kawrital ngaal, haalda e Laamɗo e ley ɓernde muuɗum. \v 29 Haaldooɓe annabaaku du, ɗiɗo naa tato tan kaala, de heddiiɓe ɓeen kiinya haala maɓɓe kaan. \v 30 De si won ko Laamɗo ɓanginani gooto e jooɗiiɓe ɓeen, kaaloowo arandeejo oon deƴƴinoo. \v 31 Sabo on fuu, oɗon mbaawi haaldude annabaaku gooto gooto, faa yimɓe fuu keɓa paamal e ɓerɗe cellinaaɗe. \v 32 Haaldooɓe annabaaku ɓeen ina mbaawi nanngitinde ko'e muɓɓen. \v 33 Si goonga, Laamɗo waɗataa ko jiiɓii. Wo o Laamɗo gaddoowo jam. \p No worri e kawrite seniiɓe ɗeen fuu, \v 34 sanaa rewɓe ndeƴƴinoo ley kawrite ɗeen, sabo ɓe ngalaa laawol haalude ley ɗoon. Ɓe ɗowtoroo no Tawreeta wi'iri noon. \v 35 Si tawii won ko ɓe njiɗi faamtindaade, ɓe acca faa ɓe koota, ɓe ƴamowa jom'en cuuɗi maɓɓe. Sabo konngol debbo nanee ley kawrital ina semtinii. \v 36 Naa oɗon miiloo konngol Laamɗo ngool to mooɗon ƴuuri naa? Wo onon tan keɓi ngol naa? \p \v 37 Si neɗɗo ina miilii wo annabaajo maa ina miilii wo jogiiɗo baawɗe Ruuhu Ceniiɗo, ina haani annditinde ko mbinndanammi on ɗuum wo yamiroore Joomiraaɗo. \v 38 Mo annditaay ɗum fuu, Laamɗo annditataa ɗum. \v 39 Ndelle sakiraaɓe, pooɗanoɗon haaldude annabaaku, katin du taa kaɗon ɗemle ɗe anndaaka haaleede. \v 40 Ammaa huunde fuu waɗiree no haaniri, tawee fuu ina fonnditii. \c 15 \s1 Haala ummital Almasiihu \p \v 1 Sakiraaɓe, miɗo miccintina on Kabaaru Lobbo mo mbaajinoomi on. On njaɓii ɗum, oɗon keddii oɗon kaɓɓii e majjum. \v 2 Wo saabe Kabaaru oon kisinirteɗon, si tawii on tiigorake mo no kaaldanmi on ni. Si wanaa noon fu, goonɗinal mon laatoto ɓolum. \p \v 3 Mi yottinanii on kabaaru mo keɓumi, ɓurɗo huunde fuu oon. Ɗum woni: Almasiihu maayii saabe hakkeeji meeɗen, no Binndi ɗiin mbiiri ni. \v 4 O wattaama ley saabeere. O iirtake e nyalooma tataɓo, no Binndi ɗiin mbiiri ni. \v 5 O ɓanganii Piyeer. Caggal ɗuum, o ɓangani taalibaaɓe sappo e ɗiɗo ɓeen. \v 6 Caggal ɗuum, o ɓangani ko ɓuri sakiraaɓe keme njoyo ley wakkati gooto. Ko ɓuri heewude e maɓɓe ina mbuuri faa joonin, de woɓɓe maɓɓe paltake. \v 7 Jokkiti katin, o ɓangani Yaakuuba, de o ɓangani nulaaɓe ɓeen fuu. \v 8 Sakitii, o ɓangani kam miin ga'uɗo hono ɓinngel dimaangel gilla wakkati muuɗum yottaaki ni. \v 9 Si goonga, miin ɓuri nulaaɓe ɓeen fuu famɗude. Mi fotaay fay noddireede nulaaɗo, sabo mi torriino kawrital goonɗinɓe Laamɗo. \v 10 Joonin le, saabe moƴƴere Laamɗo ndeen laatoriimi ko ngonumi ɗuum. Moƴƴere nde o waɗani kam ndeen du rimaay ɓolum. Si goonga, miin ɓuri nulaaɓe ɓeen fuu gollude. De wanaa miin gollata, wo moƴƴere Laamɗo wonnde e am ndeen gollata. \v 11 Ndelle nde wo miin, nde wo kamɓe, fuu fotu. Wo ɗuum min fuu min mbaajotoo, ɗuum du ngoonɗinɗon. \s1 Haala ummital maayɓe \p \v 12 Wooɗi, miɗen mbaajoo Almasiihu iirtake e maayde. Ndelle, noy woɓɓe mooɗon mbiirata maayɓe ummitataako? \v 13 Sini ummital maayɓe walaa, Almasiihu e hoore muuɗum ummitaaki. \v 14 De si Almasiihu ummitaaki, waaju amin wo ɓolum, goonɗinal mooɗon du wo ɓolal. \v 15 Wooɗi si maayɓe ummitataako du, iɗum holla ko min ceedanii Laamɗo ɗuum wo fewre. Sabo min mbi'ii Laamɗo ummintinii Almasiihu, de ɗum wanaa goonga si maayɓe ummitataako. \v 16 Si maayɓe ummitataako, Almasiihu e hoore muuɗum ummitaaki. \v 17 Si Almasiihu ummitaaki, goonɗinal mooɗon wo ɓolal, oɗon ngoni ley hakkeeji mon faa joonin. \v 18 Si wo noon du, maaynooɓe e ley goonɗinal Iisaa Almasiihu ɓeen kalkii. \v 19 Si jikke meeɗen e Almasiihu wo ley nguurndam meeɗen ɗo tan nafannoo, eɗen ɓuri yimɓe fuu yurminaade. \p \v 20 Ammaa si goonga, Almasiihu ummintinaama e maayde, laatake artiiɗo e ummitotooɓe. \v 21 Sabo no maayde ƴuurdi e neɗɗo gooto, hono noon du ummital hakkunde maayɓe ƴuurdi e neɗɗo gooto. \v 22 No yimɓe fuu maayirta saabe kawtal muɓɓen e Aadama, hono noon du yimɓe fuu ummintinirtee saabe kawtal muɓɓen e Almasiihu. \v 23 Ammaa mono fuu e wakkati muuɗum ummitotoo. Almasiihu woni arandeejo oon. Ndeen si wartii fu, ɓe o jeyi ɓeen du ummitoto. \v 24 Ndeen timmoode waran. Almasiihu halkan kaanankaaku e baawɗe e semmbe fuu, de hokkita Laamɗo Baabiiwo laamu. \v 25 Sabo ina tilsi Almasiihu laamoo faa nde Laamɗo waɗi mo o yaaɓa wayɓe mo ɓeen fuu. \v 26 Ganyo cakitotooɗo halkeede oon wo maayde, \v 27 sabo ina winndaa: «Laamɗo wattii huunde fuu ley koyɗe makko.»\f + \fr 15:27 \ft Jabuura 8.7.\f* Ammaa si wi'aama «huunde fuu wattaama ley koyɗe makko», na tannyoraa Laamɗo gaɗuɗo ɗum oon kaa naataay. \v 28 Nde huunde fuu heedii ley baawɗe Almasiihu Bajjo oon ndeen, kam e hoore muuɗum heedan ley Laamɗo gaɗuɗo o dawrana huunde fuu, faa Laamɗo laamoo kala huunde fuu. \p \v 29 Wooɗi, ina woodi jaɓooɓe lootireede lootagal batisima saabe maayɓe. Si tawii maayɓe ummitataakono, ɗume waɗi de yimɓe ina mbatisiree saabe maɓɓe? \v 30 Minen e ko'e amin, ko waɗi de miɗen njardoo masiibaaji wakkati fuu faa miɗen nesa maayde? \v 31 Sakiraaɓe, nyannde fuu miɗo nesa wareede. Tannyoron wo ɗum goonga, hono ko mantortoomi on yeeso Joomiraaɗo men Iisaa Almasiihu ɗuum du laatorii goonga. \v 32 To Efeesu toon mi haɓaama wolde sattunde, hono wo daabaaji ladde bonɗi kaɓumi. Si mi goonɗinaayno ummintineede fu, ɗume ɗum nafata kam? Si maayɓe ummitataakono fu, ngaɗen no wiiraa ni: «Nyaamen, njaren, sabo jaango en maayan.» \p \v 33 Taa kiilon ko'e mon: «Yaadude e bonɓe ina bonna needi lobbiri.» \v 34 Ngartiree hakkillooji mon e ko fonnditii, celon waɗude hakke. Sabo woɓɓe mooɗon anndaa Laamɗo. Ko mbiirumi noon wo faa cemton. \p \v 35 Ammaa hasii goɗɗo ƴaman: «Noy maayɓe ummitortoo? Noy ɓalli muɓɓen ngorrata?» \v 36 Aan pamaro hakkillo! Aawdi ndi aawuɗaa fuu, sanaa waata, de sakitoo fuɗa. \v 37 Aawdi ndi aawuɗaa du, si wo gawri naa wo aawdi feereeri, wo ndi wabbere tan. A aawataa wullere ndeen e hoore muuɗum. \v 38 Caggal ɗuum, Laamɗo waɗata ndi sii wullere nde muuyi, aawdi fuu e sii wullere muuɗum. \v 39 Kulle jogiiɗe yonki du kawtaa terɗe: ɓiɓɓe-Aadama e terɗe muɓɓen, daabaaji e terɗe muɓɓen, pooli e terɗe muɓɓen, liƴƴi du e terɗe muɓɓen. \v 40 Ina woodi ɓalli kammunkooji e ɓalli leydinkooji. Kammunkooji ɗiin e darja muɓɓen, leydinkooji ɗiin du e darja muɓɓen. \v 41 Naange e jalbugol muuɗum, lewru du e jalbugol muuɗum, koode e jalbugol muɓɓen. Fay hakkunde koode ɗeen, jalbugol muɓɓen ina seedi. \p \v 42 Ummital maayɓe du hono noon worri. Ko iretee ɗuum ina nyola, ko ummitotoo ɗuum nyolataa. \v 43 Ko iretee ɗuum ina lokkiɗi, ko ummitotoo ɗuum ina jogii teddeengal. Ko iretee ɗuum ina lokkiɗi, ko ummitotoo ɗuum ina jogii semmbe. \v 44 Ko iretee ɗuum wo terɗe leydinkooje, ko ummitotoo ɗuum wo terɗe ruuhunkooje. Terɗe leydinkooje ina ngoodi, ndelle terɗe ruuhunkooje du ina ngoodi. \v 45 Ɗum waɗi de na winndaa: «Neɗɗo arandeejo oon, ɗum woni Aadama, laatake yonki mbuurki.» Aadama cakitiiɗo oon kaa laatake Ruuhu kokkoowo nguurndam. \v 46 Wanaa ko jeyaa e Ruuhu ɗuum artii warude. Wo ko jeyaa e leydi ɗuum artii, de ko jeyaa e Ruuhu ɗuum jokki. \v 47 Neɗɗo arandeejo oon e sollaare leydi tagiraa. Neɗɗo ɗiɗaɓo oon e kammu ƴuuri. \v 48 Yimɓe ƴuuruɓe e sollaare leydi ɓeen ina ngorri hono Aadama ƴuuruɗo e sollaare leydi oon. Yimɓe jeyaaɓe e kammu ɓeen ina ngorri hono ƴuuruɗo dow kammu oon. \v 49 Hono no nanndirɗen e ƴuuruɗo e sollaare leydi oon ni, hono noon nanndirten e ƴuuruɗo dow kammu oon du. \p \v 50 Sakiraaɓe, inan ko kaalammi ɗuum: teewu e ƴiiƴam mbaawaa naatude e laamu Laamɗo. Katin du ko nyolata waawaa heɓude ko nyolataa faa abada ɗuum. \p \v 51 Ndaar, miɗo ɓanginana on sirri: wanaa en fuu maayata, ammaa en fuu en mbaylitete. \v 52 Ɗum waɗan wakkati gooto, no tamƴaango yitere ni, si buututal cakitotoongal fuufaama. Sabo buututal ngaal fuufete, de maayɓe ɓeen ummodoo e ɓalli ɗi nyolataa. Enen du, en mbaylitete. \v 53 Sabo si goonga, ina tilsi terɗe nyolooje ɗeen ɓornoo ko nyolataa, maayooje ɗeen du ɓornoo ko maayataa. \v 54 Si terɗe nyolooje ɗeen ɓornake ko nyolataa, maayooje ɗeen ɓornake ko maayataa fu, ndeen konngol binndaangol ngol tabitan: «Maayde jaalaama, moɗaama.»\f + \fr 15:54 \ft Esaaya 25.8.\f* \q1 \v 55 «Maayde, toy jaalagol maa woni? \q2 Maayde, toy tooke maa ngoni?»\f + \fr 15:55 \ft Hoseya 13.14.\f* \m \v 56 Tooke pooɗooje maayde wo hakke. Hakke du hemrii baawɗe saabe jamirooje Tawreeta. \v 57 Ammaa jettooje ngoodanii Laamɗo kokkiroowo en jaalagol saabe Joomiraaɗo meeɗen Iisaa Almasiihu. \p \v 58 Ndelle sakiraaɓe am horsuɓe, laatee joottiiɓe ɓe ndimmbataako. Wakkati fuu ɓeydon tinnaade e golle Joomiraaɗo, sabo oɗon anndi ko ngolloton ley kawtal Joomiraaɗo ɗuum wanaa ɓolum. \c 16 \s1 Haala wallugol seniiɓe wonɓe ngalluure Urusaliima \p \v 1 Joonin en ndaaran kabaaru hawrundurgol ceede faa walla seniiɓe wonɓe Urusaliima ɓeen. Ngaɗon ko njamirmi kawrite goonɗinɓe gonɗe leydi Galaatiya ɗeen. \v 2 Alan fuu, mono e mooɗon fuu itta ko waawi, resa. Ndeen si mi warii, en pilataako hawrundurde ɗum katin. \v 3 Nde ngarumi fu, mi hokkan ɓe cuɓiɗon ɓeen ɓataakiiji kollooji on cuɓake ɓe, ɓe njaara ballal mooɗon ngaal Urusaliima. \v 4 Si na foti ko mi yaha miin du, min njaadan. \s1 Haala anniyaaji Pool \p \v 5 Si mi feƴƴitii leydi Makedoniya fu, mi waran to mooɗon, sabo toon ndewammi. \v 6 Hasii mi weeranan on seeɗa naa mi dabban to mooɗon. Ndeen oɗon mbaawi wallude kam faa mi yaha yeeso e jahaangal am. \v 7 Sabo mi yiɗaa fantude to mooɗon joonin de mi dilla law. Miɗo yiɗi ɓooyude to mooɗon seeɗa si Joomiraaɗo jaɓii. \v 8 Ammaa mi ɓooyan ley Efeesu ga faa iidi ɓenndal alkama hewta. \v 9 Sabo mi heɓii ɗo laawol manngol no mi gollira gollal nafoowal. Wooɗi, wayɓe du na keewi. \p \v 10 Si Timote warii to mooɗon fu, njakkitoɗon ɗum faa wooɗa taa hula, sabo wo Joomiraaɗo o gollanta hono am ni. \v 11 Ndelle, taa fay gooto yawa mo. Mballon mo e laawol ngool faa o warta to am e jam. Sabo miɗo heɗii mo, kanko e sakiraaɓe ɓeen. \p \v 12 Wooɗi, dow sakiike meeɗen Apolos, mi nyaagake mo sanne o yaada e sakiraaɓe ɓeen to mooɗon, de o muuyaay yahude joonin. Si o heɓii laawol fu, o waran. \s1 Baynundural \p \v 13 Kakkilon, ndaroɗon faa wooɗa ley goonɗinal. Laatoɗon suusuɓe, ɓeydoroɗon semmbe. \v 14 Ko ngaɗoton fuu, ngaɗiron ɗum njinngu. \p \v 15 Oɗon anndi Estefaana e koreeji muuɗum. Kam'en artii fuu goonɗinde ley leydi Akaya. Iɓe tinnii e gollande seniiɓe ɓeen. Sakiraaɓe, miɗo nyaagoo on sanne: \v 16 njarranee yimɓe wa'uɓe hono noon, kam'en e gollidooɓe e muɓɓen, tinniiɓe e gollal ngaal fuu. \v 17 Miɗo weltoroo garol Estefaana e Fortunaatu e Akayku ngool. Ɓe ngaɗanii kam ko onon on mbaawaa waɗande kam saabe on ngalaa ga. \v 18 Ɓe mbaaltinii hakkillo am, kam e hakkillooji mooɗon fuu. Teddinee yimɓe hono maɓɓe. \p \v 19 Kawrite goonɗinɓe gonɗe leydi Aasiya ɗeen ina njowta on. Akila e deekum Pirisilla e kawrital goonɗinɓe kawroowal galle maɓɓe ngaal ina njowta on sanne e innde Joomiraaɗo. \v 20 Sakiraaɓe ɓeen fuu ina njowta on. Njowtunduron onon du e jowtaali ceniiɗi. \b \p \v 21 Inan jowtaango am ngo mbinndirammi e junngo am: MIIN POOL. \v 22 Neɗɗo fuu mo yiɗaa Joomiraaɗo, kuddi woodanii ɗum! Yaa Joomiraaɗo amin, war! \v 23 Wo hinney Joomiraaɗo meeɗen Iisaa wondu e mooɗon. \v 24 Njinngu am ina woni e mooɗon on fuu e ley kawtal meeɗen e Iisaa Almasiihu.