\id LUK - Fore NT [for] -Papua New Guinea 1974 (web version -2013) \h Aruku \toc1 Aruku Aogi Kamana Kaemarantiye \toc2 Aruku \toc3 Aruk \mt1 ARUKU AOGI KAMANA KAEMARANTIYE \c 1 \s1 Aruku esa kaemagina ka tabe yagara amintiye \p \v 1 Teyopiro, tabe yagarare, abakatepi Koti kao'ena puratama mono yuga punti kamanapa uwoma kina'mi aogima arabama kaentawe. \v 2 Pi kamanapa Isu nkagora mintanta kina'mi agama abintini, piya mayaenama nkagowapa abinta kina'mi nkuraminta kamana kaentawe. \v 3 Pigoya, naeba pabiyama nabegi, agorasa a'ya'waemaena aboraurite kananti, pika pasema aisuma a'ya uritegi, kau'nana kamana uma kaeyuwe. \v 4 Pigoya, pipa aisuma mayama abibebe po. Mono ugamintapa taga au'wantaga'ena, ka'isa kina'mi nkugaminta kamanapa kaeba aogima aisumagina, abibebe po. \s1 Yoniba aborakiyema, enisorewama Sekaraya omintiye \p \v 5 Pigoya, Erotiba Yuta kina'mi nkwa'ega yagara mintome kanabi, mono kiye yagara ka mintantiye. Agewapa Sekaraya, aeba Abaisa ae mono yuga aruyenabisa yagarawe. Waya'wapa Eroni mpono yuga aruyenabisa pi nkatutasa, agewapa Erisabeti mintantiye. \v 6 Pigoya, isigeba Koti nkaobi isigupa aogima atamaginisi mima, a'ya'ma Wa'egawama unti kamanape arupu kamana'wape aogima wasima mintantase. \v 7 Piya, Erisabeti anamo wae mintika, isigeba yagarawaisi kampa minta mima, karena aenta tantase. \p \v 8 Pigoya, Sekarayage aokina'mige Koti mpono yugawai pikenagana aboraogini, \v 9 irosa'magini Koti ntuga uwaitantemi ntuga iyota iyota puma maentini, Sekarayapa kunka aguntaena kaeyanema otauguna, Koti ntamankama nkagupinti uma pasintiye. \v 10 Piya pogini, wa waya uwa kinapa abe'i kumati aki puma mima, Wa'ega esotama mintuguna, \v 11 kunka aguntaena kaeyogana, Wa'egawamatisa enisore aboramagina, kunka aguntaena kaekenaenara ayatakantisa auka'i asima mintantiye. \v 12 Asima mintogana, Sekaraya agate pami pumagina aekuru puntiye. \p \v 13 Piya pogana, enisorewama maya omintiye: Sekaraya, kaeba a-kaekuru po. Wa'egawamaba esotakanaba abintika, wayakampaba aga'e puma, yagara ka yakari pekanaba, kaeba ae ageba Yoniwe omo. \v 14 Pigoya, kae kantawamaba aogi puma, asoya pekana ka'mu pikibene. Piyama aborakiniba, uwoma kina'mi abigina iga pukiye. \v 15 Pi ntagara Wa'egawama nkaobi tabe kina'ena puma mikiye. \v 16 Aeba esegi wanipa a'a-o uma miyekana, Aota Awamusa'amaba inamugantora agupi tumima pumaekiye. Pumaeyakana, Isureyo kina uwoma kina igu a'wae pekini, Wa'egawama, tabe Kotiwaimpa agorasaena pikibewe. \v 17 Piya, poropete yagara Iraiyati aumabe esegiyenabe waintanti, pabiyama waintantakana paitamagina, wama Wa'egawama nkawaga kamana ikena kina'ena puma mikiye. Pigoya, abawampabe yagarawampabe ige igu maema paru puma kayone puwaitakini, ka'masa puma mikiye. Piya, ikeri pakibe kinapa uwaitakini, to a'wae puma aegaranta kina'mi nkaruyenaba uma mikibewe. Piya pekini, wasanamiba a'ya'waema Wa'egawamaka aseyo puma mikibewe, untiye. \p \v 18 Pigoya, enisorewama piya yogana abintana, Sekarayaba kamana mayama a'wae pomintiye: Naebe waya'nepe tasigeba ago karena aenta tause. Pikaga kamanakapa ayama abibebe pukuwe, yogana, \v 19 enisorewama maya omintiye: Abeno. Nagenepa Kebariyo, naeba Koti nkaobi miyo'nana, nagarubagi kaeti tumima aogi awaga kamana ugamoganapa, \v 20 kampa abibebe pene. Pi'na antotapa aibo'ena puma, kamana kampa unta kina'ena puma mintagana, kamana ugamo kamana'amaba au'wantaga'ena pikiye, piya omintiye. \p \v 21 Pigoya, Sekaraya aeba tabe mono namapinti e'erota mintogini, wa wayapa igeba agawa puma mimagini, uwoma nkigi napintawe. \v 22 Piya puguna, ainti igeti tumimagina, kamana uwaimikena igiga puntiye. Aibogini igeba maya untawe: Aeba tabe mono namapinti to ka aoso'ena agai'nawe, yuguna, pigo aeba ayatasa awame puwaiyakintiye. Awamupisa kamanapa kampa untiye. \p \v 23 Piyama mintogana, yoga pikena kana'wapa a'ya pogana, atate kumati wantiye. \v 24 Pigoya, ainti waya'wampa Erisabeti aga'e puntana, opa nayaka'mu kakama mintantiye. Piya puntana maya untiye: \v 25 Wa'egawama aeba kana atanti, pipa aborakanaba aogi punatamagina anamo nanintanaba asu'a punagaintiye, untiye. \s1 Enisorewama: Isu aborakiye, Mariya omintiye \p \v 26 Pigoya, tonaentisa ka'umaema upa Erisabeti aga'e pogana, Koti nkenisore yagara Kebariyo agarubaogana, Karariya mari Nasareti kumati tumimagina, \v 27 aragawae'mati tumintiye. Kana aragawae'ma nkagewapa Mariyawe. Pigoya, kiya yagara Tebiti nkayabama, agewapa Yosepe mintana, kana aragawaepa maekiyema ika potantiye. \v 28 Aibuguna, kana enisorewama Mariyati wama maya omintiye: Aya pene. Wa'ega Yagara kagora mima, kaeka a'mu pugatama abegina aogi piye, yogana, \v 29 Mariya kana enisore yagarama yome kamana abite aekuru pumagina: Kamana agowapa ayabayawema, napintiye. \p \v 30 Piyama napiyogana, enisore yagarama maya omintiye: Mariya, kaeba a-kaekuruba po. Koti antawamaba kaeka abegina aogi piye. \v 31 Kaeba kaga'e puma masinto yakari potamagina, agewapa Isuwe omo, untiye. \v 32 Piya untana to maya untiye: Aeba ae age Inatisa Wa'ega Yagarama Ntagarawe omikibewe. Piya puma, ayabama Tebiti kabintemisa puma tabe yagara mima, \v 33 a'ya'ma yaga Yekobu nkaokinatapa kabiwaitama, a'ya'ma yaga Tabe Yagara miyaba miyaba mikiye, piya omintiye. \p \v 34 Piya yogana, Mariya enisore yagaraga maya omintiye: Naeba kampa nawaeba mintiye. Yempe kamanapa aya pikiye, untiye. \p \v 35 Piya yogana, enisore yagarama maya omintiye: Aota Awamusa'ama kantabaipinti tumekana, Inatisa Yagarama esegiyenawampa aogi pugatakana, yagaragampa aota yagara, age Koti Ntagarawe ukibewe. \v 36 Kaeba abo. Kanogae Erisabetigaba, aeba anamo aentawe ye wae'ma aga'e pumagina, togana kakaga u migaitegina, masinto yakari potakiye. \v 37 Piya, Koti ka'ena pikenaba kampa igiga pukiye, untiye. \p \v 38 Piya yogana Mariya maya omintiye: Abo. Naeba Wa'ega Yagarama kayokaya araganagana, pabi yempesa punatakiye, untiye. Yogana, enisore yagaraba atate wagaintiye. \s1 Mariya Erisabeti uma agantiye \p \v 39 Enisorewama kamana omigaite wagasogana, pabi ntaga Mariya ka'isaenawapa aogi purite, Yutiya mari karu'ena wamagina, amu wainti mari ima, kuma ka waintiti imagina, \v 40 Sekaraya ntamapinti ima Erisabetika: Aya pene, asu untiye. \v 41 Aya pene asu yogana, Erisabeti ntagara antabaipinti patagi pogana, Aota Awamusa'ama Erisabeti nkantabinti pumaeyogana, \v 42 Erisabeti Mariyaka maya omintiye: Koti a'mu pugataye. Kaeba aogi waekagana, taberasa Kotiba aogi pugatakana, kantabaipinti aborama mintemi ntagara aogi yagara aborama miye. \v 43-44 Pigoya abo. Kae kamana yeka aboganaba, nantabaipintisa yagaranempa ago a'mu puma patagi piye. Naeba na'mu pugatauwe. Kaeba nae Wa'ega Yagarama nkanogawe. Ayabaya naeti kanama ampa nagane. \v 45 Pipa Wa'ega Yagarama kamana ugaminta, kaeba abekana tagantana pemika, tabera ka'mu potane, piya omintiye. \s1 Mariya a'mu kamana untiye \p \v 46 Piya omogana, Mariyaba abite a'mu kamana maya untiye: \q1 Naeba nagu namankamaba Wa'egaga na'mu potauwe, iye. \q1 \v 47 Piya, naumawamaba Koti aogi punatakenaenanempa na'mu potauwe, iye. \q1 \v 48 Abo. Ae kayokaya araga nae uwa miyogana nababuma aogi punatakini, ibabe aintibe Koti a'mu punatami kamana a'ya'ma kina'mi abimagini, naeka i'mu punatakibewe, iye. \q1 \v 49 Piya, Koti tabera aogi punatami, esegi yagara miye, iye. \q1 Piya, agewapa aota puma waintiye, iye. \q1 \v 50 Aeka abemi kinapa igepa agu kao'ena puwaitamagina, ago paipe ibabe abemi kinapa igepa aogi puwaitaye, iye. \q1 \v 51 Aeba esegiyenawampa nkagowapa aboramagina, i maete iye kina igepa igarubantiye, iye. \q1 \v 52 Aeba kiya kinapa maema merunkaba puwaitaogini tumi wantawe, iye. \q1 Piya, tumima mintanta kina ababuma mesuba puwaitantiye, iye. \q1 \v 53 Aeba kusi kina ige piyamaenaba asaema imintana, pi tabe kutantaga kinapa igasogini, imu kampa wainta kina'ena puma mintantawe, iye. \q1 \v 54-55 Piya, tayabamagi Abara'amupe aga'nugipe utawaitantiye. Pabi nkawameta piya purataika, kamana'wapa uwa waita ikiye, iye. \q1 Pi kamana'waka napimagina, Isureyo kina, Koti kayokaya kina'wa, agu kao'enaga uma tabaibuntiye, Mariya piya untiye. \p \v 56 Piya ugaite, Mariya aeba Erisabetige kakaga u migaitegina, kuma'wati a'wae puma wantiye. \s1 Erisabeti Yoni yakari potantiye \p \v 57 Pigoya, Erisabeti yakari pikena yaga aboraogana masinto yakari potantiye. \v 58 Piya, Erisabeti nkaotumpibe wa'ewatasa kina'mibe abite, Wa'egawama aogima ao'maeyogini ampa agate, igeba a'ya'ma i'mu potantawe. \p \v 59 Pigoya, Yoniba ka sonta migasogini, paisa mono kamanapi waintome kamana wasiyu'ma au kasantawe. Au kasagasimagini, agewapa abawampa aukantana Sekarayawe omikena puntini, \v 60 abigauguna anowampa: Kampaye. Agewapa Yoniwe omiyo, untiye. \v 61 Piya yogini: We, kae kaokina'mi piya igiba piyamaba kampa waintiya, aya pukune, ugategini, \v 62 a'wae pumagini abawampaka iyatasa posenta pumagini: Agewapa kewe omusune, untawe. \v 63 Piya yuguna, Sekaraya esaka ibigaogini me nkamuguna: Agewapa Yoniwema, kaentiye. Piyama kaeyogini, wasanamiba agate pami pumagini: I-e, a-e, untawe. \v 64 Piya puguna, Sekarayaba pi ntaga kamana iro'ma untana, Kotigaba tabera a'mupa puntiye. \v 65 Piya pogini, wa'ewatasa kina'miba pintanaga agate iyekuru puntawe. Piya pumagini, Yutiya amu waintome mpari nasima mare-u me-u puta nasintawe. \v 66 Piya umagini, abume kina'mi: Aya yagarantobaya mikiyema, napimagini: Wa'egawama nkesegiyenawampa aepipa waintiye, uma: Ayabaya pukiye, untawe. \s1 Sekaraya a'mu kamana untiye \p \v 67 Piya yuguna, abawampa Sekaraya Aota Awamusa'ama pumaeyogana, maya untiye: \q1 \v 68 Isureyo kina, tae Wa'egare Kotika ta'mu potaune, iye. \q1 Ataenabisa aokina'wa ampa taba puma aogi purataye, iye. \q1 \v 69 Piya, kayokaya yagara'wa Tebiti nkayabamapisa ka esegi yagara asitakana aogi puratakiye, iye. \q1 \v 70 Pai poropete kina'wa uwaitaogini, waiyaba mikena kamana umarantapa, iba aboraye, iye. \q1 \v 71 Pigoya, kama kinatempi nkiyapisa tababumagina, aeba abima ata purata kina'mi nkiyapisa iyoba tatakiye, iye. \q1 \v 72 Piya, tayabamagi kao'ena puwaitama iyo'maekuwe, Koti piya untiye, iye. \q1 Pika maema ka aga'naena puratama, agu kao'ena ibaba purataye, iye. \q1 \v 73 Piyaba Koti tayabama Abara'amupa uma esegi potantika, \v 74 kama kinatempi igetisa iyoba tataka, aogima mpima kayokaya kina'wa mpimagina, \v 75 a'ya'ma yaga taeba ae aobi aota puma mima, aogi ki'i aegarakubompeka Kotiba ka esegi yagara asitakana aogi puratakiye, Sekaraya piya untiye. \m \v 76 Piya untana, Sekaraya a'wae puma yagarawaka maya omintiye: \q1 Pigoya, ma ntagaranto, kaeba Inatisa Wa'ega Yagarama poropete yagaragawe, ugamikibewe, iye. \q1 Piya, kaeba paitama Wa'egawama ki'i atakibene, iye. \q1 \v 77 Piya, kaeba aogi puratakena kamana uwaimegini, a'ya'ma aokinapa abikibewe, iye. \q1 Piya, aeba aru'enawaipa agaruba igasima ibabuntiye, iye. \q1 \v 78 Pigoya, tabe kao'ena Kotiba puratama, piya aogi puratamika, pi aeba mantarisa e'wasaena otakana taeti arakiye, iye. \q1 \v 79 Tununtanabi purikena kanta puma miye kina e'wasaena tamima aogi puratakiye, iye. \q1 Piya, paruyenama ki aboraka agama, kanara tanta paruyenabisa aegarakune, Sekaraya Yonika piya untiye. \p \v 80 Aiyogana, ainti kana yagarantoba anosama tabe pogana, aumawampaba esegi potantiye. Piya, aeba ka'me mpari umintogana, kana'wapa aboraogana, Isureyo kina'mi nkiyobipa aborantiye. \c 2 \s1 Mariya Isu yakari potantiye \r (Matiyu 1:18-25) \p \v 1 Pigoya, Aroma tabe kiye yagara Ogasita aeba kamana ataogana wagana pogini, a'ya'ma kina'mi nkigewai kaemagini aogi pikena puguni, \v 2 pi ntagaba igewai kaekena maru'ena puguna, Kariniyasi aeba Siriya kumata kiya yagara mintantiye. \v 3 Mintogini, a'ya'ma kina mawaita ige kaekena umaki ampaki puntawe. \p \v 4 Piya puguna, Yosepeba Tebiti ayabamagana, Tebiti kumati wakena pumagina, Karariya-i Nasareti kumatasa atategina, Yutiya maru wama Petariyamu kumati wantiye. \v 5 Pigoya, Yosepeba wama, maekena pome nkaragawaepa Mariyapa aga'entaga, ababute Petariyamu wama mintusuguna, \v 6 pi ntaga yakari potakenakana aboraogana, \v 7 masinto amaru yagara yakari potantiye. Yakari potamagina, kairasa asagakokima, purumakankama ntamapi naninta amume tu'napi ataogana mintantiye. Pigoyema, kana wasana waikena namapa pumaewaogana, ae mikena maru kampa waintogana, piya puntiye. \s1 Enisore kina'mi yaga kiye kina'miti tumintawe \p \v 8 Pigoya, pi nkauka'iba ka'isa sipisipi kabiyume kina pita'i mimagini, sipisipira aseka kaburi kabima mintuguna, \v 9 Wa'egawama nkenisorewama igeti tumpa aboraogana, Wa'egawama nke'wasaenawampa ke i'ma iyakogini, agategini iyekuru puntawe. \v 10 Aibuguna, kana enisore yagarama maya uwaimintiye: Tigeba a-tiyekuru puma abiyo. Naeba aogi kamana maete tigeti tumuwe. Kana maete tumo kamana'amaba a'ya'ma kinati wakini, abima tabera i'mu pikibewe. \v 11 Pigoya, Tebiti kumata iba asenabinti, ti'ima aogi puritakena yagara yakari potagina, Karaisiti, Wa'ega Yagara, aeba ago aboraye. \v 12 Piya, kana inamugantoba taberaberasa akarakimagini, purumakankama ntaninta tu'napi atama mintakiya, tigeba wama agantiripa urimo kamanapa napiyiyo, uwaimintiye. \p \v 13 Piya yogana, mantabintisa uwoma enisore kina'mi aege aboramagini igeba inirasa Koti nkage maya uma asagayuntawe: \v 14 Inati mantari Koti ta'mu potano. Aeba mabisa kina a'mu puwaitamagina, paruyena aborama imiye, piya untawe. \s1 Yaga kiye kina'mi Isu uma agantawe \p \v 15 Enisore kina'mi ini piya utegini, pabita itate mantari intawe. Igasuguni, kana sipisipira kabiyume kina'miba maya untawe: Karu'ena maeyigi, Petariyamu-i wama Wa'ega Yagarama nkuramemintana uma agano, untawe. \v 16 Piya utegini, igeba karu'ena wamagini, Mariyake Yosepeke uma isigaumepa, kana inamugantoba purumaka ntaninta tu'napi waita mintogini uma agantawe. \p \v 17 Uma agategini, igeba kana enisore yagarama yagarantoga yome kamanaka uwaisimuguni, \v 18 ka'isa kina'miba kabiyume kina'mi yume kamanaka abite, uwoma nkigi napintawe. \v 19 Napiyuguna, pigoyema Mariyaba kana kamana kampa agegu'a punta, aeba napi napi puntiye. \v 20 Piya pogini, sipisipira kabiyume kina'miba a'wae puma wamagini, a'ya'waemaena abima aganta kamana napimagini, Kotika i'mu potama age asagayuntawe. \s1 Isu nkage omintawe \p \v 21 Pigoya, tonaentisa kakaga umaema yaga a'ya puwaogini, au kasagasima agewapa Isuwe omintawe. Kana agewapa, kampa aga'e puntogana enisore yagarama pai omome nkagi, omintawe. \s1 Simiyonige Anage Isu agate isi'mu potantase \p \v 22 Pigoya, togana Isuke anoke isibabuma ma'ataome ntagaba aboraoginisi, Mosese kamana ago kamana wasiyu'maginisi, ano aba Isu ababute Yerusaremi kumati imaginisi Wa'egawama nkaora atakena puntase. \v 23 Piya, Wa'egawama nkawamupisa ago kamana mayama waintantiye: Pipa kamaru masi aborakanapa Wa'egawama nkaora atao, iye. Piya unti kamana abi u'ma piya puntase. \v 24 Piya pumaginisi, pi nkago kamana wasiyu'ma Wa'egawama mpono awa'ena, pipa tara pupunta tarawo, intanuma awararawo, kaema agunta abasa atakena maete wantase. \p \v 25 Pigoya, Yerusaremi kumata ka yagara mintantiye. Agewapa Simiyoni, aeba miyomentanawapa aogima mima Kotiti agupa amintiye. Piyama, Isureyo kina igeti aogi puwaitakenaena aborakibika, kana yagara aobi puma mintogana, Aota Awamusa'ama agupi pumaema mintantiye. \v 26 Pigoya, ago pai Awamusa'ama maya omintiye: Kaeba toganaba Wa'egawamatisa Karaisiti aborakana, agate purikibene, piya omintiye. \v 27 Pigoya, pi ntaga Awamusa'ama Simiyoni: Tabe mono namapi iyo, omintiye. Omogana abite iyoginisi, anoge abage kamana ago wasiyu'ma Isupa ababurite kana namapinti ima Koti nkaora atakena pusuguna, \v 28 Simiyoni Isu uma ababurintana, Koti nkage asagayuma a'mu puntiye. \v 29-30 A'mu pumagina, aeba maya untiye: \q1 Wa'egawo, naeba kayokaya yagaragapa, naonepisa kaetisa aogi puratakena yagara agaogana, mampabi mikenaenanepa a'ya piye, iye. \q1 Pai utampe kamanakaga napima agaogana, nantawama paru piye, iye. \q1 \v 31 Kaeba mono maga maga kina'mi ige'ena iba aborane, iye. \q1 \v 32 Isureyo kinakaba taetiba e'wasaena aboragi ta'mu pune, Simiyoni piya untiye. \m \v 33 Isuka piya yoginisi, anoge abage isigeba uwoma nkisigi napintase. \v 34-35 Piya, Simiyoniba igepa akayona puwaitamagina, kana yagarantowampaka Mariya mayama omintiye: \q1 Abeno. Ma ntagara aepisa Isureyo kina pako pikibeka Koti ago untine, iye. \q1 Uwoma Isureyo kinapa aetasa asesepa'ma ware'nakibewe, iye. \q1 Piya, ka'isa kina igeba aeti uma atokaema asikibewe, iye. \q1 Pi ntagaraba uwoma kina'mi ntapikenaenawaipa aborakiye, iye. \q1 Piya, aeba Kotipisa aboragini, aeka uwoma kina'miba imo kamana otaigina, pigo kaegapa tabera kantara pikibene, Simiyoni piya omintiye. \p \v 36 Pigoya, ka Koti kamana uwaimi punti nkwae, aeba Panuwero nkaraga, Asa pi nkiga'nabisa aboranta wae, agewapa Ana, ago aenta tantiye. Pigoya, aeba iba'ena kasatauguna, tonaentisa tara umaema kabo awaege mintogana pu'waogana, \v 37 aeba uwa mimagina 84-wa kabu aentarama mimagina, a'ya'ma yaga tabe mono namapi ampima, asenabintibe arape nanintagaba kampa napinta, Kotiti napi napi puma mintantiye. \v 38 Pigoya pabi ntaga mintogini, Yerusaremi aogi pukena yagaraga ka'isa kina'mi aobi puma mintantawe. Mintuguna, pabi ntaga kana aentaba ampimagina, Koti a'mu potama, aobi punta kinapa: Aobi pompe ntagaraba ago aboraye, uwaimintiye. \s1 Nasareti kumati a'wae puma wantawe \p \v 39 Pigoya, Wa'ega Yagarama nkago kamanaka a'ya'ma pugaitegini, Karariya Nasareti kumati wa'ewaiti wantawe. \v 40 Wama umiyuguna, kana yagarantoba pita anosama, esegi pogana, Koti a'muntana potamagina tabera aogi napiyena amintiye. \s1 Isu ababute Yerusaremi kumati wantase \p \v 41 Pigoya, a'ya'ma kabo yagaba anoge abage Yerusaremi wama, Isureyo kina iyo'maenti kana aboraoginisi wantase. Pi i'mu punta ntaga nkagewapa Pasoba naninta nakena yagawe. \v 42 Pigoya, Isuba nagisarisa tara tumpaema kabo miyomekana, kana i'mu pumeti ababute wantase. \v 43 Wama mintusuguni, pigo i'mu taenaba iso'ma nagaitegini, wa'ewaiti wauguna kana yagaranto Isuba pabi Yerusaremi mintantiye. Aeba mintoginisi anoge abageba: Aokinake wagasayema, napima wantase. \v 44 Wausuguna, ka yaga a'ya waoginisi aguyosakate, to ka'isa aokina ibigausuguni: Kampaye, untawe. \v 45 Piya yugunisi to a'wae puma Yerusaremi kumati to wama aguyosagantase. \p \v 46 Aguyosagausuguna, kakaga yaga a'ya waoginisi mono namapinti asu agama abatantase. Pigoya, aeba ka'isa mono tisa kinake mintogini, ka'isa kamana abigauguna aeba yume kamanapa aogima a'wae puma uwaimintiye. \v 47 Piya uwaimogini abite a'ya'ma pi kina'miba pami puntawe. \v 48 Piya pugunisi, anoge abageba kana kamana abite pami puntase. Pigoya, anowampa maya omintiye: Yagarawo, nanaga piya pekara tasigeba kaguyosa'ma tasu nkairaporuse, piya untiye. \v 49 Piya yogana Isu maya omintiye: Nanaga naguyosagase. A'yugu naeba nabanempa ntamapinti kampa misanaga mintuwe, untiye. \v 50 Piya yogana, anoge abage kana yome kamanapa isigeba kampa aogima abintase. \p \v 51 Pigoya, Isu aeba isigege irosa'ma Nasareti kumati wama isige kamana abibebe puntiye. Piya pogana, anowampaba kanaenaga napi napi puntiye. \v 52 Aibogana, Isuba aupe napiyenawape anosaogini, wasanamibe Kotibe agauguna aogi puntiye. \c 3 \s1 Yoni Koti ntuga agobintiye \r (Matiyu 3:1-12; Maka 1:2-8; Yoni 1:19-28) \p \v 1 Pigoya, Aroma kina'mi kiye yagara, agewapa Taebiriyasi, aeba nagisa ka'amu kabu kabiwaitama miyogana, Pontiyasi Pairati Yutiya mara kabiyogana, Erotiba Karariya mara kabiyogana, a'nantowampa Piripiba Ituriya mabe Tarakonaitisi mabe kabiyogana, Arisaniyasiba Abirini mara kabima mintoginisi, \v 2 pigo Anasige Kayapasigeba mono kiye yagarara mintantase. \p Pigoya, pi kanabi Koti kamanapa Yoniti tumintiye. Kana yagaraba Sekaraya ntagaragana ka'me mpari mima, pi kamana abintiye. \v 3 Abigaite, a'ya'ma Yontani waninkama maroteri materi nasima maya uwaimintiye: Aguntaenaripa kaitegiripa a'wae puma wani pasigina, Kotiba aguntaenaripa maerigaikiye, uwaimintiye. \v 4 Pigoya, poropete Aisaya pika kamana agoba pai maya uma kaemarantiye: \q1 Awaga kamana ukena yagara ka'me mpari mima kega'e uma mayama aboraye: Wa'egawamanta ke i'ma, arupu puma amuyena piyo, iye. \q1 \v 5 Aigubunta'enaba ku'ma amuyena pumagiri, a'ya'ma tabe amupe amara nkamupe akusamagiri, antage nantage kipa maema asoya puma, arupu pumagiri, atumite asite punti kipa parakaba'magiri, a'ya'ma aogi piyo, iye. \q1 \v 6 Piya, a'ya'ma kinapa Koti tababuma aogi puratakena yugawapa agakibewe, piya uma kaemarantiye. \p \v 7 Pigoya, uwoma kina Yoniti mono wani pasikena kanauguna maya uwaimintiye: Tigeba kuya awarorawe. Koti tisa amo'ena aborarimekiri kakagaisanaga kebaya urimegiri mata'iba kanawe. \v 8 Tigeba aguntaenaripa kaitegiri tigu a'wae pigina mono au'wapa aborakiripa, wani kanara maekibewe. We, tigeba: Abara'amu nkaga'nuraga aogima mikunemagiripa, a-ntapima yiyo. Pabigo urimekiri abiyo: Kotiba ma ntabatasa Abara'amu nkaoso aga'nugi iba pikenaba agantiye. \v 9 Piya, ya agayukena tupa ya agobi atantiye. Pi ntawama nka kampa aogima aekanaba, agaiyuma yakupi kaekiye, Yoniba meto kamana piya untiye. \p \v 10 Piya yogini, kana wasanamiba mayama abigantawe: Taeba aya pukunema, abigauguna, \v 11 aeba maya untiye: Kai tara waintakanaba, ka yagara kaiba kampa waintakanaba ameno. Nanina waintakanaba, kampa waintakibi ntagara ka'isa ameno, piya untiye. \v 12 Pigoya, ka'isa takisi maeyume kinapa kanama mono wani pasikenaga abigamagini maya untawe: Tisawo, taeba aya pusune, untawe. \v 13 Piya yuguna, aeba: Tigeba takisiba maekibe nkawa maeyiyo. Toba a-nkagasima maeyiyo, uwaimintiye. \v 14 Piya uwaimogini irebu kinapa kanama: Taeba aya pusunema, abigantawe. Abigauguna, aeba maya uwaimintiye: Tigeba to kinapa imiyo'enaba a-puma, yabankaipa a-mpaemagiri, kampari kotiyenaba a-puma, yabankaipa a-mpaeyiyo. Pabi ikantanari maemagiri uwa miyiyo, piya uwaimintiye. \p \v 15 Piya yogini, kana wasanamiba Yoni yome kamanaka abimagini a'ya'ma pi kina'mi mayama napintawe: Aeba aobi pompe ntagara Karaisitiwema, Yonika untawe. \v 16 Piya yuguna, Yoni a'ya'ma kinapa maya uwaimintiye: Pigoya, ka yagara naka'i kanakibi ntagaramaba, agewapa asunagasima waintika, naeba mayamanaba agisa anapa kampa akubo agaikuwe. Piya, naeba wanitasa paititauwe. Aeba Aota Awamusatasage yakutasage paititakiye. \v 17 Aeba aka maete kanama, witi naninta ampa aigaga pumagina anonkapa namapi atantana ariwapa tayaba yakupi kaegaikiye, uwaimintiye. \v 18 Piya uwaimintana, Yoni to mono to mono aogi kamana uwaimintiye. \s1 Eroti Yonipa arakurintiye \p \v 19 Pigoya, tabe kiye yagara Eroti, ae a'nantowampa nkwae Erotiyasi maeyogana, Yoniba: Mantanabe to ka'isa ataenagape a-po, omintiye. \v 20 Omogana aeba to tabera ata agi napintiye. Piya, piya yomeka Erotiba abitegina, Yonipa araku'magina iga'na namapi atantiye. \s1 Yoni Isu wani pai'atantiye \r (Matiyu 3:13-17; Maka 1:9-11) \p \v 21 Pigoya, a'ya'ma pi kina wani pai'itantana, Isuge pai'atantiye. Piya pogana aeba nunamu yogana, manta a'waiyogana, \v 22 Aota Awamusa'ama pupunta kanta purite aeti tumintiye. Tumogana pi mantabintisa maya kamana tumintiye: Kaeba nae nabugami ntagaranekawe. Tabera na'mu pugatauwe, untiye. \s1 Isu nkayabamagi kamanane \r (Matiyu 1:1-17) \p \v 23 Pigoya, Isu 30 kabu mimagina, yogawapa agobintiye. Pigoya, wasanamiba aekaba abugunaba Yosepe ntagara kanta puntiye. \q1 Piya, Yosepe aeba Irai ntagarawe. \q1 \v 24 Piya, Irai aeba Matati ntagarawe. Matati aeba Aribai ntagarawe. Aribai aeba Merikai ntagarawe. Merikai aeba Yanai ntagarawe. Yanai aeba to Yosepe ntagarawe. \q1 \v 25 Piya, pi Yosepe aeba Matatayasi ntagarawe. Matatayasi aeba Emosi ntagarawe. Emosi aeba Neyamu ntagarawe. Neyamu aeba Esirai ntagarawe. Esirai aeba Nagai ntagarawe. \q1 \v 26 Piya, Nagai aeba Meyati ntagarawe. Meyati aeba to Matatayasi ntagarawe. Pi Matatayasi aeba Semeni ntagarawe. Semeni aeba Yoseki ntagarawe. Yoseki aeba Yota ntagarawe. \q1 \v 27 Piya, Yota aeba Yowanani ntagarawe. Yowanani aeba Aresa ntagarawe. Aresa aeba Serababeri ntagarawe. Serababeri aeba Siyatiyeri ntagarawe. Siyatiyeri aeba Nerai ntagarawe. \q1 \v 28 Piya, Nerai aeba to Merikai ntagarawe. Pi Merikai aeba Erai ntagarawe. Erai aeba Kosamu ntagarawe. Kosamu aeba Erimetamu ntagarawe. Erimetamu aeba Eya ntagarawe. \q1 \v 29 Piya, Eya aeba Yosuwa ntagarawe. Yosuwa aeba Eriyesa ntagarawe. Eriyesa aeba Yorimu ntagarawe. Yorimu aeba to Matati ntagarawe. Pi Matati aeba to Aribai ntagarawe. \q1 \v 30 Piya, pi Aribai aeba Simiyoni ntagarawe. Simiyoni aeba Yuta ntagarawe. Yuta aeba to ka Yosepe ntagarawe. Pi Yosepe aeba Yonamu ntagarawe. Yonamu aeba Eriyakimu ntagarawe. \q1 \v 31 Piya, Eriyakimu aeba Mereya ntagarawe. Mereya aeba Mena ntagarawe. Mena aeba Matata ntagarawe. Matata aeba Netani ntagarawe. Netani aeba Tebiti ntagarawe. \q1 \v 32 Piya, Tebiti aeba Yesi ntagarawe. Yesi aeba Obete ntagarawe. Obete aeba Powasi ntagarawe. Powasi aeba Samoni ntagarawe. Samoni aeba Nasoni ntagarawe. \q1 \v 33 Piya, Nasoni aeba Aminatabu ntagarawe. Aminatabu aeba Atimini ntagarawe. Atimini aeba Anai ntagarawe. Anai aeba Esironi ntagarawe. Esironi aeba Perese ntagarawe. Perese aeba to Yuta ntagarawe. \q1 \v 34 Piya, pi Yuta aeba Yekobu ntagarawe. Yekobu aeba Aisaki ntagarawe. Aisaki aeba Abara'amu ntagarawe. Abara'amu aeba Tera ntagarawe. Tera aeba Neyo ntagarawe. \q1 \v 35 Piya, Neyo aeba Seraki ntagarawe. Seraki aeba Ariyu ntagarawe. Ariyu aeba Pereki ntagarawe. Pereki aeba Iba ntagarawe. Iba aeba Sira ntagarawe. \q1 \v 36 Piya, Sira aeba Kenani ntagarawe. Kenani aeba Apakisati ntagarawe. Apakisati aeba Semi ntagarawe. Semi aeba Nowa ntagarawe. Nowa aeba Arameki ntagarawe. \q1 \v 37 Piya, Arameki aeba Metusara ntagarawe. Metusara aeba Inoku ntagarawe. Inoku aeba Yereti ntagarawe. Yereti aeba Ma'arariyo ntagarawe. Ma'arariyo aeba to Kenani ntagarawe. \q1 \v 38 Piya, pi Kenani aeba Inosi ntagarawe. Inosi aeba Seti ntagarawe. Seti aeba Antamu ntagarawe. Piya, Antamu aeba Koti ntagarawe. \c 4 \s1 Kewama Isu amiyo puntiye \r (Matiyu 4:1-11; Maka 1:12-13) \p \v 1 Pigoya, Yontani wanipi Yoni Isu wani pai'ataogana, Awamusa'ama agupinti pumaewama, ka'me mpari ababute wantiye. \v 2 Wama 40 yagaba umintogana, kewama pi ntagaba amiyo potantiye. Aibogana, naninta kampa nanta i'mintogana, aga'ena abugaogana, \v 3 kewama aeti aborama maya omintiye: Kaeba Koti Ntagara mintanapa, yegana ma ntabaka paretiyena pekana nao, untiye. \v 4 Piya yogana, Isu antota maya omintiye: Koti kamana'ama maya iye: Wasanamaba nanintarasaba kampa a'ya'ma esegiyenawapa maekiye, iyema, omintiye. \p \v 5 Piya omogana, kewamaba ababurite inati imagina, a'ya'ma mampabisa kinapa asu aro ntaganto ayakimagina, \v 6 maya omintiye: A'ya'ma ma nkesegiyenabe igaenabe nae namiwaentine. Pigoya nae napima ka'waina amikenaba amukuwe. Piya, kaepa kamukuwe. \v 7 Kaeba nae nageba asagayuyegapa pi a'ya'waemaena waintintanaba kae'enaena puwaewakiye, untiye. \v 8 Piya yogana, Isu antota uma maya omintiye: Koti kamana'ama maya iye: Wa'ega Kotigapa, ae age asagayuma, ae abiwa kayokaya'ena potao, iyema, omintiye. \p \v 9 Piya omogana, kewama Isu Yerusaremi kumati ababute ima, tabe mono nama nkagari mesutama maya omintiye: Kaeba Koti Ntagara mintanapa, matasa pa'yo puma tumo. \v 10 Piya, Koti kamana'ama mayama iye: Kotiba aeba enisore kina'wa uwaitakana kabigatama kao'maekibewe, iye. \v 11 Piya, kaegukena pukibipa, iyatasa kababute tumigina, yabankamaba kagisaba kampa arisakiye, iyema, untiye. \v 12 Piya yogana, Isu antota uma maya omintiye: Koti kamana'amaba to ka maya iye: Kaeba Wa'ega Kotigapa amiyo puma agakenaenaba a-po, iyema, untiye. \p \v 13 Piya yogana kana amiyo'ena a'ya waogana, kewama Isupa atate migarakena wantiye. \s1 Isu Karariya mari yogawa agobintiye \r (Matiyu 4:12-17; Maka 1:14-15) \p \v 14 Pigoya, Aota Awamusa'ama Isu esegiyena amogana, Karariya-i to wama yogawa pogini, a'ya'ma pi nkauka'isa kina'mi ae awaga kamanapa abintawe. \v 15 Aibuguna, aeba mono namapinti imagina, kamana uwaimogini i'mu potantawe. \s1 Nasareti kina'mi Isupa ikabitantawe \r (Matiyu 13:53-58; Maka 6:1-6) \p \v 16 Piya puguna, uwaena yagaranto Isu mima anosanti mpari Nasareti wantiye. Pita'i a'ya'ma sabati yaga mono namapi ibomeka, ka yagaba ima Koti kamana aisikena asiyogini, \v 17 aepa poropete Aisaya kaemaranti nkisa amintawe. Amuguna maema aparotama, maya kamana waintogana uwaimintiye: \q1 \v 18 Pigoya, Wa'egawamatisa Awamusa'ama nae nantabinti tumegina, aogi kamana uwa kina uwaimo unatantiye, iye. \q1 Piya, to wainaga araku'ma upebe punta kinapa atagana wanoma, iyorikaenta kinapa iyogawai taoma, atabi mpiye kinapa aogima mikibewe, uwaimomagina, naisagagi tumuwe, iye. \q1 \v 19 Piya, Wa'egawama aokina aogi puwaitakibe ntagagaba, awaga kamana yoma unatagi tumuwe, iyema, Isu esapisa kamana piya untiye. \p \v 20 Piya ugaitegina, aeba kana esa akarakima amome ntagara amite mara'miyogini, kana mono namapi mintume kina'miba: Ae kamana'wa ukena piye, utegina, iyoba araga aragama agauguna, \v 21 aeba mayama agobima uwaimintiye: Ago uriminta kamanapa au'wapa ibanto aboragiri abewe, untiye. \v 22 Piya yogini, igeba awamupisa iga kamana'wapa abima pami pumagini: We, aeba Yosepe ntagarawe. Ayamabaya aogi kamanapa iye, untawe. \p \v 23 Piya yuguna, Isu maya uwaimintiye: Tigeba obisobi kamana naeka maya yepa: Tusa yagara kae kauka aogi pega kagano. Piya, Kapaniyamu kumata yoga puntampe nkawaga kamana abune. Pabiyama magata pega agano, piyama nabigakibewe, uwaimintiye. \v 24 Piya uwaimintana Isu to maya untiye: Naeba taga kauwe. Koti unti kamana yemi poropete yagarama kamana'wapa mawatasa kina'miba kampa abima aegarakibewe. \v 25 Pigoya, naeba tagaka urimuwe. Iraiya mintome kanabi, kaboba kakaga pumagina opa tonaentisa ka'umaema u, kampa ka aemagina, pa tawaogana kaboba tabera pumagina, a'ya'ma kina iga'enaba tabera ibuntiye. \v 26 Ibogini, pi ntaga Isureyo abeya waepa uwoma mintuguna, igetiba Koti Iraiyapa kampa agarubantiye. Ae'wa nkaokinatiba kampa agarubantiye. Aepa Saironi mara Sarepata kumati ka namu'isa abeya waeti agarubaogana, wama naninta nantiye. \v 27 Piya Iraisa mintome kanabipa, Isureyo mara uwaena karu kina mintuguna, kampa ita wantiye. Piya, ka Siriya marisa yagara, agewapa Naemani, abiwapa Iraisati waogana kaba ataogana anamopa ata wantiye, Isu piya uwaimintiye. \p \v 28 Piya uwaimogini, a'ya'ma mono namapinti mintume kina'mi ka abi'ma, \v 29 pi kina'miba kumawaitisa agarubakena pumepa irosa'ma ige kumati amuti ababute ima au'yari apasanakaikena puguna, \v 30 aeba abakapinti uwigasi ankigasi putagina wagaintiye. \s1 Isu ka yagarama nkantabintisa ke kina agarubantiye \r (Maka 1:21-28) \p \v 31 Pigoya, Isu Karariya mari tumima, Kapaniyamu kumata wantiye. Wamagina sabati yagaba waya'wa kamana uwaimintiye. \v 32 Kana kamana uwaimomepa kiya kina'mi yumesa kamana yogini abite pami puntawe. \v 33 Pigoya, pi mpono namapinti ka yagara, ke kina antabaipinti minta yagara, aege mintuguna, aeba tabera kega'e uma maya untiye: \v 34 We Isugaba, Nasaretirisa yagaragawe. Taegukena kanapaya, nana puratakena kanane. Piya, naeba ago abopa, kaeba Kotitisa aota yagaragawe, piya untiye. \v 35 Piya yogana, Isu ka abi'ma maya omintiye: Paka pumagina, atate irosa'ma wagaso, omintiye. Omogana, ke kina'maba kana yagara apasara pomepa, kampa aupa airisanta uwa irosa'ma wagaintiye. \p \v 36 Piya pogini, kana pi kumata mintume kina'miba pami pumagini, mare-u me-u puma maya untawe: We, aeba nana kamana iye. Aeba esegiyenawapisa kiya kina'mi usu kamana uma ke kina uwaitagini atate wagasawe, piya untawe. \v 37 Aibogini, pintana pome kamanapa urite, a'ya'ma pi mari wagana kana puntawe. \s1 Isu Pita aentawampa aogi potantiye \r (Matiyu 8:14-15; Maka 1:29-31) \p \v 38 Piya puguna, mono namapisa iro'ma, Saimoni ntamapinti iyomepa Saimoni aentawampa nkau yaku taogana mintogana, Isu yoninkapa: Kaba ataoma, abigantawe. \v 39 Abigauguna, aeba agora ampagina yoninkapa: Ata wao, yogana ata wantiye. Ata waogana, kana wae'maba asima naninta maema imogini nantawe. \s1 Isu uwoma kina aogi puwaitantiye \r (Matiyu 8:16-17; Maka 1:32-34) \p \v 40 Pigo papa tupasikena pogana, ka'isa iyokina'miba tonarona inu ibome kinapa ibabute kanagana puguna, Isuba a'ya'ma i'nota ayapa ataogana, ita wantiye. \v 41 Piya pogana ke kina wasanami nkintabaipintisa igarubakasogini, igeba irosa'ma kega'e uma: Kaeba Koti Ntagaragawe, untawe. Pigoya igeba: Isu aeba Karaisiti yagarawema, napiyuguna, to mare-u me-u pusanaga akunkitantiye. \s1 Isu Yutiya mari nasima kamana uwaimintiye \r (Maka 1:35-39) \p \v 42 Pigoya, Isu abayara itate ka'me mpari waogini, ka'isa kina'miba aguyosa'ma aeti wamagini: Taege mikibene, uma arakuruguna, \v 43 aeba maya uwaimintiye: To ka'isa kumatiba naeba Koti kabiratakena aogi kamanapa uwaimoma unatagi kanauwe, uwaimintiye. \v 44 Piya uwaimite Yutiya mari mima, a'ya'ma auka'i mono namapinti kamana uwaimita nasintiye. \c 5 \s1 Inoyanta aeyume kina'mi Isu aegarantawe \r (Matiyu 4:18-22; Maka 1:16-20) \p \v 1 Pigoya, ka yagaba Isuba Kenesareti kotu nkawamori umima Koti kamana yogini, wasanamiba ampa aki puma airakiraki puma ampa abintawe. \v 2 Piya puguna Isu agaomepa, wanipisa kare tara kotu nkawamori waintusuguni, kana inoyanta aeyume kina'miba iro'ma tumima kuko wanipi aemiyuguna, \v 3 aeba Saimonintana wanipisa karebi ima asu mintana, Saimoni maya omintiye: Awamorisaba paibumanto pubasa naigina wano, yogini pubasana'ma metauguna, aeba kana wanipisa karebi mara'mima pipisa a'ya'ma awamori mintume kinapa mono kamana uwaimintiye. \p \v 4 Piyama kamanapa uwaimitegina, Saimonika maya omintiye: Tigeba wani nkakanti wamagiri, kana kukotipa metama inoyanta aeyiyo, untiye. \v 5 Piya yogana, Saimoni maya untiye: Tabe Yagaramawo, taeba asekapa tabe yuga pumiyompepa, kana inoyantaba kampagi aeyune. Piya pompeka, kae yempekaba kukopa atama agakune, untiye. \v 6 Utegina, kopa wanipinti motantawe. Piya pumepa, uwoma inoyanta ira'waiyogini, kana kupa kunta puma ae'mutikena pogana, \v 7 igeba iyokinaka to ka wanipisa karebi mintuguna, kega'e yuguni, kanama ampa iyo'maema, tarayaga wanipisa karebi uwaena atauguna, kana wanipisa kareba kunta puma ipirintakena puntase. \p \v 8 Piya pogana, Saimoni Pitaba pintanaba agategina pami pumagina, Isu nkagisabi arakabima parokaema maya untiye: Naeba uwa agunta yagara mintuwe. Wa'ega Yagara, kaeba uwa natate wao, untiye. \v 9 Pipa nanagawanane. Inoyanta maeyumeka aekuru pogini, pi aokina'mibe pabiyama iyekuru puntawe. \v 10 Piya pogana, tara yagarara Yemisige Yonigeba, Sepeti ntagara tara, isigegeba isiyekuru pusuguna, Isu mayama Saimoni omintiye: Kaeba a-kaekuruba po. Aintiba inoyanta aeyempesa puma wasana iba pikibene, piya omintiye. \v 11 Piya omogini, igeba wanipisa kareba pubasanama kepiyati me nkatama, a'ya'waemaenawaipa kaite Isu nkaegarantawe. \s1 Isu karu yagara kaba atantiye \r (Matiyu 8:1-4; Maka 1:40-45) \p \v 12 Pigoya, Isuba ka kumata mintogana, ka yagaraba a'ya'ma aupintiba karuyena abome ntagarama Isu agate, aowarisa mabi parokaema maya untiye: Wa'egawo, kaeba kabemika kaba natakena puntanapa aogi punatao, untiye. \v 13 Piya yogana, Isu aya parosuma auta u'ma maya untiye: Piyaenaga nabiye, untiye. Piya umagina: Pabigo kata wakana aogima miyo, untiye. Piya yogana, pabi ntaga kana karuyenawapa atawantiye. \v 14 Atawaogana Isu esegima maya omintiye: Kaeba uwa kinapa a-nkuwaimima, marupa wama kaupa mono kiye yagara uma ayakegana agano. Piya, kata wamikaba pai Mosese uramintintanaba Kotiti amegini, wasanamiba kagate: Aoso yagara miyema napikibewe, piya omintiye. \p \v 15 Aibogini, a'ya'ma Isu pomentanaga wasanamiba mare-u me-u puta nasuguna, uwoma kina ampa kamana abekana yonintanaba kaba atagaikiye, piya uma aeti kanantawe. \v 16 Aibuguna, pabigo itategina ka'me mpari wama nunamu untiye. \s1 Isu agisa aya pu'wanta yagara kaba atantiye \r (Matiyu 9:1-8; Maka 2:1-12) \p \v 17 Pigoya, ka yagaba Isu mono kamana uwaimima yogini, Karariya marisabe Yuta marisabe Yerusaremi kumatasabe, ka'isa Parasi kinake kamana ago abinta kinake, igeba pitisa kanama wasana abakapi ampintantawe. Ampintuguna, Wa'ega Yagaramapisa yoni kaba itakena esegiyenawapa Isu ago maentiye. \p \v 18 Piya maeyogana, ka yagaraba agisa aya pu'wanta yagara, ka'isa kina'mi wasa yara wasirite kanamagini, Isu nkagora me nkatakena kanaumepa, \v 19 namapa pumaewauguni, kupa kampa tantiye. Aibogini, kana yagara wasirite nama nkabobori imagini, asu akuritama, pita'isa motauguna tumima Isu nkagora tumintiye. \v 20 Tumogana, Isu imatiti'enawai aeti ataume igantana maya untiye: Nao'anto, naeba aguntaenagapa maegagasuwe, omintiye. \p \v 21 Omogini, ka'isa mono tisa kina'mibe Parasi kina'mibe pi kamana abintini, mare-u me-u puma maya untawe: Ma ntagaraba Kotika anagiyenaba usuyenaba, aeba nana yagarawe. Koti ae abi aguntaenarepa maeragaikiye, untawe. \v 22 Piya yuguna, Isu kana napiyenawai nkigate maya untiye: Tigeba nanaga tigebipa napiyewe. \v 23 Nanaenama kunta piye. Pigoya, naeba: Aguntaenaga maegagasuwe, yokabera: Asima wao, yokawe. Asima wao, yekana, kampa asima nasekiripa kagi punatakibewe. \v 24 Pigoya, tigeba abiyo. Wasanama Ntagara naeba ma mpabi aguntaena maerigaikena esegiyenanepa waintiye. Pi nkinuntana naeba agarubakiri agamagiri, aguntaena maerigaikena esegiyenanekaba napiyiyo, uwaimintiye. Piya uwaimintana, a'wae puma agisa aya pu'wanta yagaragaba maya omintiye: Naeba ugamota, kaeba asima wasagapa aesagabite wa'egati waoma, omintiye. \v 25 Piya omogana, karu'ena asima waitamiyome wasawapa aesagabite wa'ewati wantana, Kotiti a'mu potantiye. \v 26 Piya pogini, uwoma kina'miba agate pami puma, Koti nkage asagayuma: Ibasa yagaba nanabaya agaune, untawe. \s1 Isu Aribaika kega'e untiye \r (Matiyu 9:9-13; Maka 2:13-17) \p \v 27 Pigoya, pabi ntaga togana Isuba waomepa, takisi maeyome ntagara, agewapa Aribai, takisi opisibi mintogana, isu: Ampa naegarao, omintiye. \v 28 Piya omogana, asima a'ya'waemaenawapa atategina wama Isu nkaega'ma wantiye. \p \v 29 Aega'ma wama, Aribaiba namankapi tabe naninta Isupa kaema amintiye. Piya pogini, uwoma takisi maeyume kinape to uwa kinape isigege ampa mara'mima naninta nantawe. \v 30 Piya puguni, Parasi kina'mibe mono tisa kina'mibe Isu abagi kinaka uwoma kamana maya untawe: Nanaga takisi maeya kina'mige to aguntaena pe kina'migeba igebe nanintaba nawema, abigantawe. \v 31 Piyama abigauguna, Isu maya untiye: Wasanami kampa yoni nkibemi kina'miba tusa yagaramati kampa wawe. Yonintana ibemi kina'mi mana igeba wawe. \v 32 Piya pemisa puma: Aogi kinatawe, ye kinapa aogi puwaitakenaba kampa tumintuwe. Naeba agunta kina igu a'wae pikibeka uwaimikena tumuwe, piya untiye. \s1 Naninta a'a-o uma i'mikena kamana abigantawe \r (Matiyu 9:14-17; Maka 2:18-22) \p \v 33 Piya yogini, kana wasanamiba Isuka maya omintawe: Yoni nkabagi kina'miba uwoma ntaga nanintaba kampa nanta, a'a-o uma nunamu yewa, Parasi nkaokina'migeba pabiya pewe. Pigoya kae kabagi kina'miba nanintabe wanipe asi nasi a'yugu nawe, piya omintawe. \v 34 Omuguna, Isu maya uwaimintiye: Pigoya, wasanami iba'ena puntiniba, a'ya'ma kina'miba nanintaba kampa a'a-o ukibewe. Igeba naninta naiginaba, iba'wae'ma nkawaewampa uwa mikibipa, pipa kanarane. \v 35 Pigoya, ainti iba'wae'ma nkawae ampa arakurite ababute to mari wagasiginiba, pi ntagaba ao'miba intara puma kampa naninta nanta uma mima aeka napikibewe, untiye. \p \v 36 Piya untana, Isu meto kamana pika maya uwaimintiye: Wasanama abara kai atugekanaba, to aoso kairasaba kampa kasama pitapa motama pugunikiye. Piya pukibipa pi abara kai to atu'wakanaba, ka aogi kai kampa waikiye, untiye. \p \v 37 Piya untana to maya untiye: Piya, wasanamaba kasa waini wanipa paisa yaga au'aribi kampa arigikiye. Piyama paisa yaga au'aribi arigikibemipa, namagima aiguriwakiye. \v 38 Piya, wasanamaba kasa wainina pabi kasa yaga au'aribi arigiye. \v 39 Pigoya, wasanama paisa waini nagaiteginaba, toba kasa wainigaba kampa abiye. Aeba: Paisaenarepa aogiyenawe, iyema, Isu piya uwaimintiye. \c 6 \s1 Sabatiga abigantawe \r (Matiyu 12:1-8; Maka 2:23-28) \p \v 1 Pigoya, ka sabatirapa Isu witi yugabinti waogini, abagi kina'wampi kana witiba maema iyasama nantawe. \v 2 Piya puguna, ka'isa Parasi kina'miba igate maya untawe: Tigeba sabatirapa akumparanta'enaba nanaga piyaba pewe, untawe. \v 3 Piya yuguna Isu maya uwaimintiye: Tigeba kampa napiyewo. Tayabama Tebitige aege miyume kina'mige iga'ena ibogana puntikaba aisumagiri kampa abewo. \v 4 Aeba Koti mpono namapinti ima, Kotika napima ataume pareti asu maentiye. Pigoya, pi paretiba uwa kina'miba kampa nakenawe. Mono kiye kina'mi ibiwai nakena atanta pareti asu maema akobuma, a'ya'ma uwa aokinapa imogini nantapa kanarane, piya untiye. \v 5 Piya untana, Isu to maya untiye: Wasanama Ntagara naeba pabiyama sabatirapa kabima miyuwe, piya uwaimintiye. \s1 Isu aya pu'wanta yagara sabatira kaba atantiye \r (Matiyu 12:9-14; Maka 3:1-6) \p \v 6 Pigoya, to ka sabatirapa Isu mono namapinti ima kamana uwaimogana, ka yagaraba ayatakantisa pu'wanta yagara mintogini, \v 7 ka'isa mono tisa kina'mige Parasi kina'mige, Isu sabatira yoni kina kaba itasanaga kamana otakena apasa puntawe. \v 8 Piya puguna, Isuba ago napiyenawaipi igategina, kana aya pu'wanta yagara: Asitaigina mata'i iyeno, yogana, aeba asima ikapi intiye. \v 9 Iyogana Isu maya uwaimintiye: Naeba tibigauwe. Sabatira ago kamanapa nanawe iye. Wasana sabatira aogi potakupera ataena potakune. Ao'maekupera aegukunema, ibigantiye. \v 10 Piya untana, a'ya'ma kinapa mare-iga me-iga puntana, kana yagaramaka maya omintiye: Kayapa aparotano, omogana, karu'ena kana ayapa aparotaogana atawantiye. \v 11 Piya pogini, kana kina'miba agate intabi ikimagini: Isupa nana potakunema, napintawe. \s1 Isu nagisarisa tara tumpaema kina ibabuntiye \r (Matiyu 10:1-4; Maka 3:13-19) \p \v 12 Pigoya, pabi ntaga Isuba nunamu ukena amuti iyogana, ase yogana, pabi nkasenabinti Kotiti nunamu untiye. \v 13 Piya yogana marogana, aeba abagi kinaka igega'e yogini kanauguna, nagisarisa tara tumpaema aisuwaitama, igewaipa aposorowe uwaitantiye. \v 14 Piya, igewaipa mayamawe: Saimoni aoso ominti nkagiwapa Pitawa, ae a'nanto Enturuwa, Yemisiwa, Yoniwa, Piripiwa, Patoromayowa, \v 15 Matiyuwa, Tomasiwa, Aopayesi ntagara Yemisiwa, namu'isa kiya kina igarubakaikena abugai ntagara Saimoniwa, \v 16 Yemisa ntagara Yutasiwa, ainti Isu minaga'ena punti ntagara Yutasi Isikeriyotiwa, sumagini, abagi puntawe. \s1 Isu uwoma kina aogi puwaitantiye \r (Matiyu 4:23-25) \p \v 17 Pigoya, ibaburite igege amutisaba tumima, amura tumpa irosa'ma mintuguni, tabe uwoma abagi kinape tabe uwoma Yuta kinape Yerusaremi kinape, wani nkagorasa Taya kinape Saironi kinape, me nkaki puma kamana'wa abima yonintanawai mae igaikenaga uma aeti aki puntawe. \v 18 Aibuntini, ke kina intabinti mintome kinapa kanauguna, agaruba igaintiye. \v 19 Piyamaba esegiyenawampa iyo'maeyogini, a'ya'ma kina'miba: Yonintanarepa tatawakiyemanapimagini auta ukaya puntawe. \s1 Isu a'mu kamanape antara kamanape untiye \r (Matiyu 5:1-12) \p \v 20 Piya puguna, Isu abagi kina'wa igau'ma maya uwaimintiye: \p We, kusi miye kina, tigeba Koti kabiritakiri, ti'muntanabi mikibewe. \p \v 21 Tigeba tiga'ena tibemi kina'mitaba, aintiba tiga'e pakiri, ti'muntanabi mikibewe. \p Tigeba ibaba kube'ena puma miye kina'mitaba, aintiba kagi pumagiri ti'muntanabi mikibewe. \p \v 22 Piya, Wasanama Ntagara naeka wasanami kama puritama aruyenabisa tigaruba'magini karibi'ma agunta kamana tigeka uritaigiripa, tigeba ti'mu piyo. Ti'muntanabi mikibewe. \v 23 Piya, aintiba aogi ikantanaripa mantariba taberaka'yane. Pika pi ntagaba ti'mu puma tinta asoya puma miyiyo. Paipa iyabamagipa pabiyama poropete mintanta kinapa karana puwaitantawe. \p \v 24 Mone tabe kuta ntaga kina, tigeba ikantanaripa ago maeyawe. Aintiba toba kampaye. Tigeba ataenabi mikibewe. Pika tintara piyo. \v 25 Pigoya, ibasa yaga tabe nakena nata nase kinapa, tigeba aintiba tiga'ena tibikiye. Tigeba ataenabi mikibewe. Pika tintara piyo. Pigoya, ibasa yaga kagi pe kinapa, aintiba tigeba kube'ena pigina tiyo'nu tumikiye. Tigeba ataenabi mikibewe. Pika tintara piyo. \p \v 26 Pigoya, tige maete ima i'mu puritaigiri, tigeba kampa aogima mikibewe. Paipa pi kina'mi nkiyabamagi kumpari poropete kinapa pabiyama i'mu puwaitantawe. \s1 Isu kama kina aogi puwaitakena kamana untiye \r (Matiyu 5:38-48) \p \v 27 Pigoya, naeba kamana'ne abe kina mayama urimuwa, abiyo: Tigeba kama kinatipa agu kao'ena puwaitantiri, imo purita kina aogi puwaitaiyo. \v 28 Karibi'ma ata purita kinapa ti'muntanaba puwaitaiyo. Karana purita kina igeka napima nunamu yiyo. \v 29 Pigoya, wasanama amo pugatama, ka katamara kaeguyekanapa, to ka auka'i a'wae puma amo. Piyamaba wasanama mu'mu kaiga maeyakanapa, a-kamopa puma, uwa atamagina to ka kai maekenaba a-nkakuno. \v 30 Pigoya, wasanama ka'enaga esugatakanapa, amo. To wasanama ka'isaenaga maeyakanapa, to namomaba a-nkabigao. \v 31 Pigoya, tigeba wasanami purataiyema tibikibintanaba, pabi nkawameta igepa puwaitaiyo. \p \v 32 Piya, tigeba agu kao'ena purita kina ige'amana agu kao'ena puwaitaiginaba, aintiba aya iretaripa Kotiba timikiye. Pipa kampaye. We, agunta kina'miba iyokinapa antota agu kao'ena puwaitawe. \v 33 Pigoya, wasanami aogi puritaigiripa, tigeba piyama aogi puwaitakibepa, nana ti'muntana maekibewe. Pipa kampaye. Pabi ata kina'mige pabiya puwaitawe. \v 34 Pigoya, iretari antota timikibe kinapa ireta imikibepa, ti'muntanaba nana maekibewe. Pipa kampaye. Piya pesa puma, ata kina'miba to a'wae puma ata kinapisa ireta maekena pewe. \v 35 We, tigeba kama kinati kayone pumagiri, aogi puwaitamagiri, aogi puwaitakibentanabe imikibentanagabe antota maekenaba a-ntapiyiyo. Piya puntiripa, inatisa Tabe Yagarama ntagaraena piginaba, aintiba tabe ikantanaba timikiye. Piya, aeba wasanaba igama aekita kampa puwaitikana, uwa a'yugu kinape kampa i'mu pe kinape uwa iyo'maema, aogi puwaitaye. \v 36 Pigoya, inatisa tibarimpaba antara puritamisa puma, wasanaga tintara puma iyo'maeyiyo, Isu piya untiye. \s1 Antota kamana a-nkuwaitaiyo, untiye \r (Matiyu 7:1-5) \p \v 37 Piya untana Isu to maya untiye: Tigeba to wasana aupi pima kamana a-nkuwaitaiyo. Kampa uwaitakibepa Koti tigepa pabiyama antota kamana kampa uritakiye. Pigoya, tigeba wasana aguntaenabipa a-nkitaiyo. Kampa itakibepa, Koti tigepa pabiyama aguntaenabipa kampa titakiye. Pigoya, tigeba aguntaenawai mae igasiginaba, pabiyama Koti aguntaenaripa maerigaikiye. \v 38 Pigoya, to kina ka'isaena imiginaba, Kotiba pabiyama aogiyenaba timikiye. Wasana kopa aigire pumagina awaitawamisa puma, Koti tabe puma agasiya timikiye. Piya, pabi imikibe nkawameta Kotiba a'wae puma timikiye, Isu piya untiye. \p \v 39 Piya untana, Isu amato puma meto kamana maya untiye: Aorikaenta yagaramaba to aorikaenta kinapa ayama kepa ayakikiye. Pipa kampaye. Kampa ayakekinisi, isigeba kaga a'abibintiba aesama isiyegukiye. \v 40 Piyama, abikena namapisa kina'miba kampa tisa kina'wapa asugasaye. Kampaye. Aeba urintanaba togana pabi tisawama pemisa pukiye. \v 41 Pigoya, kao'yagarama nkaobipa i'nintana waintakanapa, ayama agantana, kaeka kaobi ya atu waintakanapa, nanaga ae aogi potakenaga napiyene. \v 42 We, kumpari kina, kaeka kaobi ya atu waintemipa, kaeba ayama kao'yagaragaba mayaba omegana aogi pikiye: Nao'yagara, kaeba abintaga, kaobisa i'nintanaba maegagasanoma, omegana aogi pikiye. We, kaeka kaobi ya atu waintemi, pipa marupa maegaite aogima agantana, kao'yagarama nkaobisa i'ni maegasagana aogi pikiye, Isu piya untiye. \s1 Ata yage aogi yawama kamana untiye \r (Matiyu 7:17-20; 12:33-35) \p \v 43 Piya uwaimintana Isu to maya untiye: Aogi yawamaba kampa ata yamankapa aeye. Piya, ata yawamaba aogi yamankapa kampa aeye. \v 44 Pigoya, a'ya'ma yamanka'ama aboragiripa, agowapa abewe. Piya, wasanamiba akenanaenabintisa kampa piki yamanka asikewe. Kabuyenarasaba kampa waini yamanka asikewe. \v 45 Pabiyamaba aogi yagaramaba agupintiba aogi napiyenawapisa aogiyenaba piye. Piya, ata yagaramaba agupipa ata napiyenawapisa aeba ataenaba piye. Piya, agupi awaitanti'naba awamupisa irosaye, Isu piya untiye. \s1 Tara namaka meto kamana untiye \r (Matiyu 7:24-27) \p \v 46 Pigoya, to kamana Isu maya uwaimintiye: Tigeba naeka: Wa'egarekawe, Wa'egarekawe, untiripa, nanaga nae yo kamanapa kampa abima wasiyewe. \v 47 Piya, naeti kanakibemi kina'maba kamana'ne abima wasikibipa, aepa nanara awame pusuwe. Mayama waintiye: \v 48 Ka yagarama nama kikena puntanaba, maruntana puma, tako aema'ma mabinti aibirintama aegasima, u takaitasa nama kimaragina, wani pa'ma akasabakena pugagategina, esegi puwagina kuruyenaba kampa punta uwa waiye. Piya, aeba tonkiya puma kimarantiye. \v 49 Pigoya, wasanama nae kamana abintana kampa wasiyemipa, aeba piyama wasanama amunta yarasa nama kimaraogana, wani pa'ma ata pogana karu'ena kana namapa akasakasu pa'wantiye, Isu piya untiye. \c 7 \s1 Isu ka kayokaya yagara yoninka kaba atantiye \r (Matiyu 8:5-13) \p \v 1 Isu aeba wasana mono kamana a'ya uwaimitategina Kapaniyamu kumati wantiye. \v 2 Pita'i namu'isa irebu kina'mi kiya yagarama, ae kayokaya yagara purikena puma mintantiye. Pigoya, kana tabe yagara pi ntagaraka abogana aogi puntiye. \v 3 Piya pogana, kana irebu kiye yagara Isu nkawaga kamana abite, Yuta kina'mi paitakena kina'mi igaruba'magina: Isuti wama kayokaya yagarane yonintanawapa atawanema, uma omiyo, uwaimima igarubantiye. \v 4 Pigoya igeba Isuti wama esegi kamana maya uma omintiye: Taeba kiya yagara aeka abokana aogi piye. Pika kamana'wapa abo. \v 5 Aeba agu'wapa Yuta kina taeti waiye. Pigoya, mono nama aboranemaba, aewa monepa ataogana kanarasaogana abora tamintiye, omintawe. \p \v 6 Piya uma omuguna Isu abite igege wantiye. Wama kiya yagarama ntamata irosakena pogana pita'isa aokina uwaitaogini, kanama Isu mayama omintawe: Wa'ega, naeba tumima mintakina mintogana, pegina kaeba a'yugu puma namantepintiba ubasikibene. \v 7 Piya, naene abogana kampa aogi pegi, kaeti ikenakaba kunta puwe. Piya, kaeba pita'i uwa mima kamana yegana kayokaya yagaranepa kabareno. \v 8 Piya, naeba ima minta kina'mi nkiwamu wasimagi, to ka'isa tumima minta irebu kina'nepa kabiyuwe. Piya, igetisa ka'wainapa: Wao uma omekanaba wakiye. To ka pa: Kanao, yekanaba kanakiye. Kayokaya yagarane: Pi ntuga po, yekanaba pikiye. Piya, kiya kina'mi yosa puma yeganaba atawano, untiye. \p \v 9 Piya yogana, Isu pi kamana abima kiya yagaraga napi napi puntana, a'wae pumagina a'ya'ma aega'ma kanaume kina'mipa mayama uwaimintiye: Naeba urimekiri abiyo. Isureyo kina, tigetiba ma ntagarama nkamatiti'ena piya awametapa kampagi agauwe, uwaimintiye. \v 10 Piya uwaimogini, kiya yagarama aokina'miba a'wae purite namapinti ima, kayokaya yagara yoninka ata waogini agantawe. \s1 Isu ka yagara purintapisa asitantiye \p \v 11 Pigoya, to ka yagaba Isu to ka kumapa agewapa Neni, pita'i waogini, abagi kina'wape wasana uwoma to kinape aege wantawe. \v 12 Pigoya, wa'e ikibi kabera uma irosaogini, purinta kina ka wasi maete tumintawe. Kiya wae'ma ntagara ka'anto mima purintiye. Piya, ae kumatisa uwoma wa wayapa kaikena tumi puntawe. \v 13 Tumi puguna Isuba pi kiya wae agama antara potama: A-kube'enaba po, omintiye. \v 14 Piya omogini, wasana wasaba wasi u'ma mintuguna, Isu wama wasa aukaya puma maya untiye: Masimabiwo, naeba ugamota kaogama asiyo, untiye. \v 15 Piya yogana, purintapisa asimagina kamana untiye. Pigoya Isuba anowampage miyenema amintiye. \v 16 Piya pogini, wasanamiba agate iyekuru pumagini, Kotiti i'mu puma maya untawe: Poropete tabe yagara abakatepi aboranti mintiye, untawe. Pigoya ka'isamiba to maya untawe: Kotiba aokina tae tao'maekena kanaye, untawe. \v 17 Piya, awaga kamana Yutiya maribe to ka'isa maribe wagana kana puntiye. \s1 Isu Yoni nkabagi yagarara kamana uwaisimintiye \r (Matiyu 11:2-19) \p \v 18 Aibogana, Yoni mintogini, ae abagi kina'mi: Isu piya mayaena pome, pi kamana omintawe. \v 19 Pigoya pi kamana abite, tara yagara: Wa'ega maya uma abigaisema, isigarubantiye: Karaisitiba kanakiye untapa, kaebera, to ka'wainaka agawa pukupayawe, uwaisitaoginisi, \v 20 Isuti wamaginisi irosa'ma maya untase: Yoni mono wani paitakena yagarama maya uma tasigarubaye: Karaisitiba kanakiye untapa kaebera, to ka'wainaka agawa puma mikune, iyema, abigantase. \p \v 21 Pigoya, Isu aeba pi ntaga to yoni kinapa kaba itantana, keba igaruba igaintana, iyorika kinapa iyo agaitantana puntiye. \v 22 Piya poginisi isigeba uma irosa'ma abigausuguna mayama uwaisimintiye: Tisigeba wamagirisi agama abeme kamana Yonipa maya omiso: Iyorika kina'miba iyo agawe. Ka miyaba kina'miba ke'i nasewe. Karu kina'miba kabarewe. Aibo kina'miba kamana abewe. Purinta kina'miba iyo agama asiyewe. Kota kampa wainta kina'miba aogi mono kamana abewe, omiso. \v 23 Piya, ka'waina naeka abima aekita kampa pikibi'naba, a'muntanabi mikiye, uwaisimite isigarubantiye. \p \v 24 Pigoya, Yoni nkao'yagara taraba a'wae puma wausuguna, Isu aeba wasana mintume kina'mi igepa Yonika maya uwaimintiye: Tigeba ka'me mpari nana agakena wantawe, a. Misa ka'waina pontawama maete wate kanate pogiri agakena wantawe, a. Piyaba kampaye. \v 25 Piya, ka yagara aotasaena aogiyena wantaga mintogiri agakena wantawa, a. Piyaba kampaye. Wasana aotasaena aogiyena maema miye kina'miba igeba kiye yagarama nkaogi namapi mima pita uwa miyewe. \v 26 Pigoya, poropete ka agakena wantawe. Owe, piya naeba urimekiri abiyo. Wasana aganta, aeba poropete ka'isa kina'mi awametapa kampaye. Aeba to awametane. \v 27 Aeka kamana awa'ena Koti yagarawapa maya omintiye: Naeba kayokaya yagarane otagana, ae paitagatama ke i'ma aogi pugatakiye, piya untiye. \v 28 Pigoya, naeba urimukuwa, abiyo: Waya'matisa aboranti'na ka'wainaba Yonipa kampagina againtiye. Pigoya Koti kabiratakibi kanabipa tumima minta kina'nempiba Yonipa agaikibewe, Isu piya untiye. \p \v 29 Piya, aeba piya yogini a'ya'ma uwa kina'mibe takisi maeyume kina'mibe abimagini: Koti pikibemintanaba aogiyenawe, untawe. Pigoya pi kina'mi Yoniti pai wamagini, mono wani maenta kina mintantawe. \v 30 Piya, Parasi kinake kamana ago abinta kinake igeba Koti uwaimomentanaba: A'a-o, untawe. Pigoya, pi kina'mi Yoniti wama, mono wani kampa pasume kina'miba igeba Koti kamanapa: A'a-o, otantawe. \p \v 31 Pigoya Isu to maya untiye: Mamparasa kina tigekaba kegita awame pusuwe. Nanarane. \v 32 Tigeba yagara araga piyamawe. Igeba kumati mimagini iyo'mi mayama uwaimewe: Ini yokiripa, nana piyema kampa wa'enaba pewe. Tantara'ena puma kube'ena pokiripa, nana piyema kampa tao'maeyawe. Tigeba pi nkawametane. \v 33 Yoniba mono wani pai itanti ntagara yogawa agobintanaba, ka'isa nanintabe waini wanipe kampa nanta, uwa a'a-o uma miyogiri agantiripa: Agu'ama a'yugu piye, tigeba untawe. \v 34 Pigoya, Wasanama Ntagara naeba kanama nanintabe wanipe naogiripa, nagantiri nanagabaya maya yewe: Aeba uwoma nanintabe wanipe nai ntagarawe. Takisi maeya kinake aru kinake ige iyo'yagarawe, tigeba naeka yewe. \v 35 Pigoya abiyo. Mono agowapa igu'ama kintarama miye kina'mi, ige aogima aegaragiri agawe, Isu piya untiye. \s1 Waya ka'waina Isu nkagisari wani pai'atantiye \p \v 36 Pigoya, Parasi ka'waina Isu nanintaga agega'e yogana, nankapinti ima naninta nantiye. \v 37 Pigoya, pi kumatasa aru'wae ka'waina, Isu aeba Parasi ntamapi ima naninta naogana abitegina, aogi agunta masawae yaba kankabe wantaga ka maete, \v 38 aka'i asima mimagina, kube'ena pogana, ao'nuwama agisari pasogana a'no nkabiyatasa aebago puntiye. Pumagina agisaba amo'nantana, agunta wanipa pai'atantiye. \v 39 Waya'ma piya pogana, Parasi yagara Isuka agega'e unti ntagara aeba antabaipinti mayama napintiye: Ma nkaepa ataena pemi waene. Piya, Isu aeba poropete miyemisinta, agowapa abibebe pemisinema, napintiye. \v 40 Pigoya, napiyogana Isuba abite mayama omintiye: Saimoni, naeba kamana ka ugamekana abo, omogana: Tisa, yega abeno, omintiye. \v 41 Omogana Isu meto kamana maya untiye: Mone kina ka'waina tara yagara moneba uwa isimintiye. Ka'wainapa wanantareti tora amintiye. Pigoya to ka'waina nayatara'mu tora amintiye. \v 42 Pigoya, isigeba antota amikena monega aguyosagantase. Aibusuguna, atunkisipa uwa aerawane utegina, isitantiye. Pigoya, isigetisa ka'waina mone isimintemi ntagaragaba a'mupa taberapa potakiye. Kaeba keka yenema, abigantiye. \v 43 Piyama abigaogana, Saimoni maya untiye: Mone uwoma a'a-o otantemi, aeka yuwe. Piya yogana Isuba: Kaeba kanara yenema, omintiye. \v 44 Piya ute, waya'mati a'waebuma Saimoni maya omintiye: Ma nkaepa agano. Naeba namakapinti iyoganapa, kaeba nagisari pasikena wanipa kampa atanatampene. Pigoya ma nkae aeba nagisaba ao'nurasa pai'natama a'no nkabiyatasa aebago punagasaye. \v 45 Kaeba kampa namo nampene. Piya, ma nkae aeba nagisanepa ebi ebima namo naye. \v 46 Kaeba na'notiba uwa masawaepa kampa pai'natampene. Piya, ma nkae aeba nagisanepa aogi agunta masawaetasa pai'nataye. \v 47 Pika ugamekana abo: Waya aeba kao'enaba uwoma punatamika, aru'enawapa uwoma asu'a pogasuwe. Pigoya, ka'waina aeba aru'enaba ise'anto asu'a potakibi naba, kao'enaba uwaenanto piye, omintiye. \v 48 Piya umagina, waya maya omintiye: Aru'enagapa asu'a pugagasuwe, omintiye. \v 49 Piya omogini, wasana naninta kaga nama mintanta kina igeba mayama mare-u me-u puntawe: Aeba nana yagara kana aru'enaba asu'a piye, untawe. \v 50 Piya yuguna, Isuba pi nkwaekaba maya omintiye: Kamatiti'enagampaba aogi pugataye. Kaeba wamagina paruyenabi miyo, omintiye. \c 8 \s1 Ka'isa wae'mi Isu aegarantawe \p \v 1 Pigoya, to ka'isa yagaba Isuba tabe kumatibe uwaena kuma'antontoribe nasi nasi puma mima, wasana aogi mono uwaimima Koti kabiratakena kamana uwaimintiye. Wama uwaimogini nagisarisa tara tumpaema abagi kina'wampibe wauguni, \v 2 to ka'isa wayapa pai yoni kinape ke kina intabaipi minta kinape mintuguna, igetisa agaruba igasogini, igege wantawe. Igetisa kapa Mariya, Matara kumatasa waene, aepa keba tonaentisa tara umaema agaruba againti nkwaene. \v 3 Piya, to kapa agewapa Yowana, Eroti ntama kiye yagara Kusa, ae waene. Piya, to ka waepe, agewapa Susana, to ka'isa waepe igege wantawe. Pi wae'miba Isuge abagi kina'wake ige'wai kutatasa iyo'maema kao'ena puwaitantawe. \s1 Aintana asigikena kamana Isu untiye \r (Matiyu 13:1-9; Maka 4:1-9) \p \v 4 Kumaka kumaka a'ya'waema kina Isuti kanagana puma pumaeyuguna, igantana meto kamana ka mayama uwaimintiye: \v 5 Wasana ka'waina aeba aintana pikena wantiye. Wama aibarase pogana, ka'isa aowapa kepi tumpa waiyogana, wasanami igeba nasi nasi puma aerapauguni, kabarankama irosa'ma ampa nawaegaintiye. \v 6 To ka'isa aowapa asigiyogana yabankama nkabobori tumpa waiyogini, pipa maba kampa waintomeka i'magina iyomepa asama pu'wantiye. \v 7 To ka'isa aowapa kabubinti tunkwaima iraogana, kabuyenama pabiyama i'magina aibarusa pogana asa wantiye. \v 8 Piya to ka'isa aowapa apa mabi tumpa waima, anonkapa uwoma aborama aosa pama 100-wa aboraogana uwoma ntaninta waintantiye, untiye. Pi kamanapa uma a'ya atate, kega'e uma maya uwaimintiye: Ageyaga kina'maba ma kamanapa abibebe peno, Isu piya untiye. \s1 Isu aintana kamana'ama nkagowapa uwaimintiye \r (Matiyu 13:10-23; Maka 4:10-20) \p \v 9 Pigoya, abagi kina'wampiba igeba pi kamana'ama nkagowaka abigauguna maya uwaimintiye: \v 10 Koti kabiratakena kamana kakama waintipa, tigemana abiyoma untine. Ka'isa kina'miba igeba meto kamana agowa kampa abikibewe. Piya pumagini iyoma kagagate, ka'enaba kampagini agabebe pikibewe. Piya, igerasaba kamana abikena pugagate agowapa kampagini abibebe pikibewe, untiye. \p \v 11 Piya untana ago maya untiye: Meto kamana yopa, pi'na nkagowapa mayama waintiye: Aintanaba Koti kamanane. \v 12 Pigoya, kepi aintana tunkwaintogana, kabarankama ampaema nantisa puma miye kina'miba igeba mono kamana abigina iguta waiyekana, pabigo kewamaba irosa'ma maerite pai'wagini, mono'wai kampa wainta uwa mima ataenabi miyewe. \v 13 Pigoya, to ka'isa aintana yaba nkabobori tumpa tagantisa puma miye kina igeba maru'enaba mono abima iga pewe. Piya ibigakenaena aboraginiba anuntana pewe. \v 14 Pigoya, to kabubinti tumintisa puma miye kina igeba arirasaenama igu'amapa maema a'yugu puwaitakini, uwoma napiyenawampa mone kutankama nkigaenawampa mono'ama aeguyegina, au'wapa kampa waiye. \v 15 Aintana aogi mabi tumintisa puma miye kina igeba mono kamana abima igu'amapa kiya kabima, pasema aogima miyewe. Piya pumagini au'wapa aborawe, piya untiye. \s1 Kane igi'ma kampa kakakena kamana untiye \r (Maka 4:21-25) \p \v 16 Pigoya, Isu to maya untiye: Ae kina'ma kane igi'ma tusuparirasa atikaekiyebera, asipawama nkamentapinti atakana waikiye, a. Pipa kampaye. Kanepa igi'ma abora atagana waima, nama nkagupintiba e'wasa puma arakini wasanamiba ima agakibewe. \v 17 Pigoya, a'ya'waemaena kakama waintintanaba, pipa waima kampa waikiye. Pipa mimaba ainti aborakiye. Piya, ka'isaena wasanama atikae kainta'ena wainti, pipa waimaba kampa waikiye. Pipa mimaba a'waitakiye. Piya pegana agowapa pita arakiye. \p \v 18 Pigoya, ka'waina aminta'ena kanara maema miyekanaba, to kake tabe puma amikiye. Piya, to ka'waina aminta'ena kampa aogima kabima miyekanaba, aparikiye. Pika tageba aogima abibebe puma napi napi puma miyiyo, Isu piya untiye. \s1 Isu ano a'natabaraga kamana untiye \r (Matiyu 12:46-50; Maka 3:31-35) \p \v 19 Pigoya, uwoma kina Isu ainkima asima mintuguni, anobe a'natabarabe kanama wasanabi igiga puma pagasara mintantawe. \v 20 Piya puguna, ka yagarama igategina Isupa maya omintiye: Kanobe ka'natabarabe taka'i kagakena ampintawe, untiye. \v 21 Piya yogana Isu abite maya untiye: Koti kamana abima wasiye kina mampa nanobe na'natabarabe mintawe, piya untiye. \s1 Pontawamage waninkamage Isu nkawamu wasintase \r (Matiyu 8:23-27; Maka 4:35-41) \p \v 22 Pigoya, ka yagaba Isube abagi kina'wape wanipisa karebi intana, maya uwaimintiye: Taeba kotupa ta'ema maroteri wane, yogini abuguni wantawe. \v 23 Waumepa Isupa awaiga abogana waintiye. Waitamintogana pontaba tabera puma, kotunkamaba ataena purite, waninkamaba wanipisa karewama nkantabaipinti tumima awaitama ipirintakena puntiye. \v 24 Aibogini, igeba wama Isu abage pumagini: Tabe yagara, tabe yagara, taeba naisukena pune, untawe. Piya yuguna, aeba asima pontawamake tabe waninkamake tabe kamana uwaisimoginisi uwasuwa puwantase. \v 25 Aibusuguna Isu maya uwaimintiye: Tigeba timatiti'enaripa aeta waintegiri yewe, antiye. Piya yogini, igeba a'ya'ma iyekuru pumagini tabe igi napintawe: We, aeba nana yagaragana, pontawamake waninkamake kamana uwaisimeginisiba awamu wasiyese, uma mare-u me-u puntawe. \s1 Isu ke kina igarubaogini yagama nkantabaipinti pasintawe \r (Matiyu 8:28-34; Maka 5:1-20) \p \v 26 Pigoya, igeba kotupa ta'erite wama Kerasa kina'mi au'i irosantawe. Pigoya pi au'i Karari kotunkama maroteri irosantawe. \v 27 Pita'i uma irosa'ma wauguna, kumatisa ka yagara aeti kanantiye. Pi ntagara aeba antabaipinti ke kinapa uwoma miyuguna, e'ero ntagaba aotasaena kampa maema punta auka mimagina, piya namapinti kampa mima, aeba wasana irubintimana umi mpi puta nasintiye. \v 28 Pigoya, aeba Isuti kanamagina agama, tabera kega'e uma mabi ware'nama agisabi mima tabe kamanatasa maya untiye: Isu, kaeba inatisa tabe Koti Ntagaragawe. Kaeba nana punatakena kanane. Kaeba a-nkata punatao, untiye. \v 29 Pigoya pai asi nasi kewama aeba e'ero ntagaba pi ntagaraba agu'amapa ataena potaogana, esegi puma miyogini, wasanamiba agisa ayatapa esegi iga'narasa kirokaetama kiya kabima mibuntawe. Aibuguna, iga'naba arisa narisa potate, pai'ma ka'me mpari uma mibuntiye. Pigoya, Isu kana yagarama nkantabaipisa ke agarubakena pogana, agama piyama: A-nkata punatao, untiye. \v 30 Piya yogana Isu: Kagegapa kegawema, abigaogana: Nagenepa Uwomane, untiye. Piya, keba uwoma pi ntagarama nkagupi pai'ma mintaka, untiye. \v 31 Piya, igeba Isu uwa uwaitakini, a'abibinti tumisanaga kampa ibogini agisuntawe. \p \v 32 Pigoya, pi mpariba uwoma ntagamiba amu ararabinti mima naninta nama mintuguna, pika ke kina igeba abirataga yaga intabaipi tumeno, piyama abigauguna: Kanarane, owe, uwaitantiye. \v 33 Piya uwaitogini, igeba wasana antabaipisa irosa'magini, yaga intabaipinti ubasintawe. Ubasuguni, pi ntagamiba karu'ena ausari tumima, tumpa wani naisuwaewantawe. \p \v 34 Piya puguni, yaga kiye kina'miba agate karu'ena wama wasana wa'eribe yogaribe wama uwaimintawe. \v 35 Uwaimuguni igeba pintana aborantika agakena irosa'ma kanama, Isuti ampa agantawe. Pigoya, pi uwoma ke kina antabaipisa irosa'waume ntagaramaba aotasaena wantaga kamana wantaga Isu nkagora mintantiye. Piya pogini, wa waya'miba agate iyekuru puntawe. \v 36 Piyama mintuguni, pintana agama abinta kina'miba pi ntagara aogi potaome kamana uwaimintawe. \v 37 Piya, pi Kerasa marasa kina'miba tabera iyekuru pogini, Isu aeba mawaipa kaite wanema omintawe. Omuguna, a'wae puma itate wanipisa karebi iyogana, \v 38 ke wantaga miyome ntagaramaba aega'ma aege wakena esotantiye. Esotaogana Isuba agaruba'ma maya omintiye: \v 39 Kaeba wa'egati wama, Koti kaeti piyaena pugatami, pi awaga kamana uwaimo, untiye. Piya yogana, pi ntagara aeba a'wae puma, Isu maema aogi potanti pi awaga kamana kuma'watisa kina uwaimiwaentiye. \s1 Isu pu'wanta aragage yoni waeke kaba isitantiye \r (Matiyu 9:18-26; Maka 5:21-43) \p \v 40 Pigoya, wasanami igeba Isuka agawa puma mintuguna, irosaogini agama i'muntana potantawe. \v 41 Aibuguna, mono nama kiye yagara ka, agewapa Yairasi, aeba kanama Isu nkagisabi parokaema aragawaka abigantiye. \v 42 Pigoya, aragawapa ka'anto kabowapa nagisarisa tara tumpaema kabu pugasomekana, purikena puma mintogana, Isuka: Nae namati kanao uma, agega'e untiye. \p Piya yogana Isuba abite waogini, uwoma kina'mi pumaewauguna, \v 43 pi kina'mi nkabakapi waya ka mintanti, aeba iyegari tumiyaba miyogana, kabowapa nagisarisa tara tumpaema kabu pabiya mintantiye. Mintogini, tusa kina'miba ao'maekenaba pugagate uwa atantawe. \v 44 Piya, kana wae'maba aeba Isu aka'i wama kaiwampa atuta aukaya puntiye. Aukaya pogana, pabigo korankapa tabago puntiye. \v 45 Piya pogana, Isu: Ke naukaya piye yogini, wasanamiba uwamega yuguna, Pita maya untiye: We, Tabe Yagara, uwoma kina'mi kobe puma mintini kaukaya pewe, untiye. \v 46 Piya yogana, Isu maya untiye: Kampaya, ka'waina naukaya pegina esegiyenanepa wagi agauwe, untiye. \v 47 Aibogana: Aeba agonepa pabigo aboraye, wayapa ute, tabaraba purite Isu nkagora uma parokaema, yoninkampa kamanape aukaya pogana koranka tabago punti kamanape, kaga uma aboraogini abiwaentawe. \v 48 Pigoya, Isuba maya omintiye: Araganepa, kamatiti punatampeka aogi kabiye. Pika wama aogima miyo, omintiye. \p \v 49 Pigoya, Isu piya uma mono nama kiye yagarama ntamati wakena pogana, pi ntagarama ntamatisa ka yagara kanama maya ampa omintiye: Aragagapa ago puriye. Pika tisa yagaraba uwampapa a-nkotagana kanano, untiye. \v 50 Piya yogana, Isu pi kamanapa abima mono nama kiye yagarapa mayama omintiye: A-kaekuruba po. Kamatiti punataganaba, aragagapa aogama asikiye, untiye. \v 51 Piya ute, napinti ima ka'isaba waitaogini abe'i mintuguna, Pitake Yonike Yemisike kana aragama nkanoge abage isigege ige'mana ibabogini, wama napi uma pasintawe. \v 52 Uma pasuguni, wa waya igeba kube'ena puma mintuguna, Isu maya uwaimintiye: Kube'enaba a-piyo. Aragaba kampa purintiye. Aeba uwa awaitamintiye, untiye. \v 53 Piya yogini, igeba agora pu'wantika agaume kina'mi kagi potantawe. \v 54 Piya puguna Isuba kana aragama nkayata u'ma kega'ye uma: Araga, kaeba asiyo, omintiye. \v 55 Piya omogana, amankampaba a'wae puma kanaogana asintiye. Asiyogana: Naninta amigina nano, uwaimintiye. \v 56 Piya yoginisi, anoge abage isigeba tabera pami puntase. Aibusuguna Isuba: Pi kamana wasana a-nkuwaimiyo, uma akunkaitantiye. \c 9 \s1 Isu abagi kina'wa yoga kamana uwaitantiye \r (Matiyu 10:5-15; Maka 6:7-13) \p \v 1 Isu aeba nagisarisa tara tumpaema kina'wa igega'e yogini irosauguna, keba agaruba igaintana, yoni kinapa kaba itakibeka esegiyena imima yoga kamana uwaitantiye. \v 2 Pigoya, wasana Koti kabiratakena kamana uwaimima, yoni kina kaba itakibeka maya uwaimima \v 3 igarubantiye: Tigeba ke'iba wantape titasaena ampaete wantiri ira'na kupe, nanintabe monebe kai tarabe, a-nkurite waiyo. \v 4 Pigoya, ka kumata irosa'maba namapi pasikibepa, pabipi miyiyo. Mima irosa'ma waiyo. \v 5 Piya, tori uma irosaigini, a'a-o uma uritaigiripa, iro'ma tigisarisa i'ni pugaitegiri waigini, ataenabi miyentanaga abima napiyiyo, Isu piya uwaimima igarubantiye. \v 6 Piya uwaimima igarubaogini, igeba ase'yo puma wantawe. Piya puma kumaka kumaka nasi nasi puma, wasana aogi mono kamana uwaimintini, yonintanabe iki naki pomentanabe kaba itantawe. \s1 Eroti Isu nkawaga kamana abintiye \r (Matiyu 14:1-2; Maka 6:14-16) \p \v 7 Wasana kiye yagara Eroti aeba Isu piya mayaena pome, pi nkawaga kamana aboganaba kunta abuntiye. Pipa ka'isa wasanamiba maya yumeka puntiye: Yoni aeba purintapisa asima mima, pintanaba piye, yuguna, \v 8 ka'isamiba akayotama maya untawe: Kampaye. Iraiya to kake aborama mintiye, yuguni, piya ka'isamiba maya untawe: Kampaye. Poropete tayabama ka'waina aogama mintiye, untawe. \v 9 Piya yuguna, abogana Eroti kunta abogana maya untiye: Yonipa naeba ago yuwagini aeguntawe. Pigoya, ke piya pemi nkawaga kamanapa abuwe. Piya uma, ka'enaga umaba Isu agakena puwe, untiye. \s1 Isu 5,000 kina naninta imintiye \r (Matiyu 14:13-21; Maka 6:30-44; Yoni 6:1-13) \p \v 10 Pigoya, aposoro kina igeba yogawaitisa a'wae purite kanama, pi punta kamana Isu omintawe. Omuguna Isuba ibabute Petisaita kuma mari ibiwai umikena wantiye. \v 11 Waogini, wasanami agate aega'ma wantawe. Piya Isuti irosauguna, ao'ena puwaitaogini mintuguna, Koti kabiratakena kamana uwaimimagina, yoni kinapa kaba itantiye. \p \v 12 Piya puma mintuguna, pankaoba pasikena pogini, nagisarisa tara tumpaema kina'wa aeti wama maya omintawe: Mapa kabubinti mintompeka, kaeba wasana itagini kuma wairite wanti, pita'i wama namape nanintabe aguyosa'ma aboraiyo, uwaimo untawe. \v 13 Piya yuguna Isu: Tigeri kapa nanintaba imiyo, uwaimintiye. Uwaimogini igeba maya omintawe: Amana paretintontoba nayaka'muna, inoyanta tarawa suma, piyaki'anto waintiye. Pika aya pukune. Kumati wama ma uwoma kina'minta ige nanintaba wama ika pukuno, untawe. \v 14 Pigoya, pi waba 5,000 kina mintumeka, abagi kina'wampiba piya untawe. Yugana: Wasana uwaitaigini arabamagini, 50 kina aki puma mirite waiyo, uwaimintiye. \v 15 Piya uwaimimagini, igeba wasana uwaitauguni, arabama mara'mintantawe. \v 16 Aibuguna, pareti nayaka'mupe inoyanta tarape maema mantari ao ma'magina Kotiti a'mu potamagina, apako puma abagi kina'wa imogini igeba pako puma wasana imintawe. \v 17 Pigoya, igeba a'ya'waema nama iga'e pantawe. Piya nauguna, aritapa kibi'magini, wa'nu kupa nagisarisa tara tumpaema ku iraguguna awaitantiye. \s1 Pitaba Isu nkagowa uma aborantiye \r (Matiyu 16:13-28; Maka 8:27–9:1) \p \v 18 Pigoya, ka yaga Isu aeba abagi kina'wa ibabute tori umima, Isu aewa nunamu untiye. Piya puntana: Wasanami naekaba kewe yewema, ibigama untiye. \v 19 Ibigaogini mayama omintawe: Ka'isa kina'miba Yoni mono wani pai'atakena yagarawe ugatawa, piya ka'isamiba Iraiyawe ugatawa, piya ka'isami igeba Poropete tayabama ka'waina aogama asima mintiye, piya ugatawe, omintawe. \v 20 Piya yuguna, igewai ibigama maya untiye: Piya, tige tigeripa napiyepa naekaba kewe yewema, ibigaogana, Pita: Kaeba Kotitisa utaratanti ntagara Karaisitigawe, untiye. \v 21 Piya yogana, wasana to kina kampa uma abora uwaimikibeka, uwame uma esegi puwaitantiye. \v 22 Piya mayama amato puma uwaimintiye: Wasanama Ntagaramantepa tabe kuntaenabi punataigini, mono kabiye kinape tabe mono kiye kinape kamana ago abinta kinape, igeba karana natama naeguyigi, papa kakaga mima purintapisa asikuwe, untiye. \p \v 23 Piya untana, wasana a'ya'waema toba maya uwaimintiye: Ka'waina nae naegarakena puntanaba, au'wama kamana akabitate, wasanami igobi potakibikaba a-nkaekuru puma maripowa aesagabite naegarano, ute, \v 24 piya, ka'waina mikenaenawaka owe yekanaba a'yugu potakiye. Naeka napima, mikenaenawaka a'a-o yekanaba, aboramikiye, untiye. \v 25 Piya untana maya untiye: Pigoya, ka'waina aeba mabi a'ya'waemaena maemagina, agu'amankapa aeguma kaiyekanaba, aya pikiye, a. \v 26 Piya, ka yagarama kamana'neka ani punatakibipa, Wasanama Ntagaramanageba pabiyama nani potakuwe. Pigoya, tumukubopa, nabanempa nke'wasaenabe enisore kina'mi nke'wasaenayaga naeba e'wasa puma tumukubopa, pi ntagaba ani potakuwe. \v 27 Naeba taga taga'ya urimekiri abiyo: Ma minta tigetisa ka'isamiba purikenaenaba kampa aborantigina, Koti kabiratakenaenaba aborakiri agakibewe, piya untiye. \s1 Isu manta auga puntiye \r (Matiyu 17:1-13; Maka 9:2-13) \p \v 28 Isu aeba pi kamana uma mintogana, tonaentisa kakaga umaema yaga a'ya pogana, Pitake Yonike Yemisike ibabute amuti nunamu ukena intiye. \v 29 Ima nunamu asu yogana, aowawamaba to auga pumagina, kaiwampaba waentana puma e'wasa puwantiye. \v 30 Piya poginisi, wasana tara aborama aege kamana untase. Pi isige isigewaisipa Mosesege Iraiyage, \v 31 isigeba manta e'wasaenawaisintaga irosa'maginisi, Isu Yerusaremi kumati mampa atate ikena kamanapa tumpa Isuge untase. \v 32 Piya pusuguni, Pitabe ao taramisibe iwaigaba tabera ibogini waintawe. Pigoya, ibegu pumiyumetisa agantapa, Isube e'wasaenawape tara yagararamisibe igantawe. \v 33 Pigoya isigeba wakena pusuguna Pita maya omintiye: Kiya yagarama-o, taeba mata'i miyokanaba igabiye. Pika namapa kakaga kiyeno. Kae'ena kane. Mosesenta kane. Iraiyanta kane, untiye. Pigoya, aeba kamana kampa aogima napinta, uwa untiye. \v 34 Piya yogana, ibina ka'waina tumima airari kae igaintiye. Ibina kima itikaewaogini, igeba iyekuru puma mintuguna, \v 35 ibinankama antabaipintisa kamana mayama aborantiye: Mepa utatanta yagaranene. Tigeba kamana'wapa abiyo, untiye. \v 36 Piya kamana yogini abintini, agaumepa Isu abintowa mintogini agantawe. Piya, pi abagi kina'wapa pintana agantapa, pi kanabipa kampa wasanaba uwaiminta, uwa igupi napima mintantawe. \s1 Abagi kina ke agarubakena pugagate atantawe \r (Matiyu 17:14-21; Maka 9:14-29) \p \v 37 Pigoya marogini, amutisa tumima wasana uwoma kina ibatantawe. \v 38 Piya puguna, ige abakapintisa ka'waina maya uma Isu agisuntiye: Tisa, kaeba kamana'nepa abima, yagaranepa ao'maeyo, aeba ka'antowe. \v 39 Abeno. Kewama aepagina pamintami puma, a-e a-e uma miye. Piya paisusu pegina akagawaba i'waegasaye. Piya, kewamaba kampa agarosamaba atatewaikana, tabera amiyo amayo puma anuntana potaye. \v 40 Pigoya, kabagi kinaka uwaimogini, igeba ke agarubakena pugagate atawe, untiye. \v 41 Piya yogana, Isu maya untiye: We, timatiti'ena kampa wainta, aibo kina mintigi, naeba ayaki yaga tigege mintakiri, napiyenaripa kaitegiri nae kamana abikibewe, untana: Pigoya, kana yagaraga ababute kanao, omintiye. \v 42 Piya omogana kana yagara ababute Isuti wakena pogana, kewamaba abai pogana, agisa ayapa paropara puwantiye. Piya pogana, Isu kewama kabiraogana, aegaka waogana, pi ntagaraba aogi potamagina abawampa amintiye. \v 43 Piya pogini, wasanami agamagini, Koti esegiyenawampa agowapa agamagini pami puntawe. \s1 Isu purikena kamana'wa uwaimintiye \r (Matiyu 17:22-23; Maka 9:30-32) \p Pigoya, wasanami a'ya'waemaena pomentanaga agaumeka pami puma mintuguna, Isu abagi kina'wa ibiwai mayama uwaimintiye: \v 44 Pigoya, ma kamana urimekiri abibebe piyo. Wasanama Ntagara naepa to kina'mi iyapi natakena unatantemi kana'nepa ago agarosaye, untiye. \v 45 Piya uma uwaimogini, igeba kamana kampa aogima napima abuguna, kakawaogini kampa abima aogi puntawe. Pigoya abigakenaba iye kuru puma atantawe. \s1 Tabe mikena kamana untiye \r (Matiyu 18:1-5; Maka 9:33-37) \p \v 46 Pigoya, abagi kina igeba: Taetisa ke tabeba mikiye, uma maka untawe. \v 47 Piya yuguna Isuba imabinti agowai abimagina, uwaena yagaranto ka ababuma, agora atama \v 48 maya uwaimintiye: Ka'waina naeka napima, ma uwaena yagaranto ao'maekibipa, pipa nae nao'maekiye. Pigoya, nao'maekibipa nae Inatisa nagarubanti Ntagara ao'maekiye. Piya, tigetisa ka'waina aeba tumima mikibi'nakaba, aeba naobi tabeba mikiye, piya untiye. \s1 Kampa karibirakibe kinapa tigeti tiyone, untiye \r (Maka 9:38-40) \p \v 49 Pigoya, Yoni maya omintiye: Tabe yagara, taeba wasana aogaso ka'waina kae kage uma, ke agarubagi agaompepa, aeba taepa kampa taegaramika akunka ataune, untiye. \v 50 Piya yogana, Isu maya omintiye: Tigeba a-nkakunka ataiyo. Piya, yogari kampa aguya aikibi'napa tiyo'ena potaiyo, untiye. \s1 Sameriya kina'mi Isu a-kanaoma akunkatantawe \p \v 51 Pigoya, Isu aeba yogawapa a'ya kaite iyekana, Koti ababikenagana agarosakena pogana, Yerusaremi kumati wakena uma esegi puntiye. \v 52 Umagina, tonkiya potate apa igarubaogini paitama wantawe. Paitama wama, Sameriya kina'mi ka kumata irosa'ma Isunta uwaikena nama ka aboraiyema uwaimintawe. \v 53 Pigoya Isu aeba Yerusaremi kumati wakena piye kamana abitegini, nama akunintawe. \v 54 Akunuguna, abagi yagarawa tara Yemisige Yonige isigeba abiteginisi, Isu abigama maya untase: Wa'ega, kaeba abegarao. Kae kabukibika, kega'e yekana, mantarisa yaku tumima ma kina irabateno, untase. \v 55 Piya yusuguna, a'wae puma ka isibi'atate, \v 56 igeba to kumati wantawe. \s1 Isu aegarakena kamena untiye \r (Matiyu 8:19-22) \p \v 57 Pigoya, igeba ke'i wauguna, wasana ka'waina ibatama Isu mayama omintiye: Kaeba pita'i mata'i wakena yegapa naeba kaegarakuwe, untiye. \v 58 Piya yogana, Isu maya omintiye: Kabu kara igeba age'waintaga waintiye. Piya, inatisa kabara igeba ina'waintaga waintiye. We, Wasanama Ntagara nawaikena maruntepa kampa waintiye, omintiye. \v 59 Pigoya Isu to wasana ka abatama: Kaeba kanama naegarao, omintiye. Omogana a'wae pomintiye: Wa'ega, abintaga marupa wama nabanempapa pu'waka uma kaitate kaegarano, untiye. \v 60 Piya yogana Isu maya omintiye: Monota pu'wasu puma miye kinapa purikibe kinapa kanara kaiwaitakibewe. Kaeba kanama naega'ma, Koti kabiratakena kamana aborawaimo, omintiye. \v 61 Pigoya, to ka'waina maya omintiye: Wa'ega, nae kaegarasanaga nabiye. Piya abega, paitama a'wae puma wama, nao'mipa: Pigo miyiyoma, naya imite kaegarano, untiye. \v 62 Yogana Isu maya omintiye: Ka'waina aeba ka'ena pubasanantana aka'i aomarakibi kina'maba pemisa puma, Koti kabiratakena yugaba kampa pikiye, Isu piya untiye. \c 10 \s1 Isu uwoma kina mono uwaimiyoma uwaitantiye \p \v 1 Pigoya, Isuba to sebentiwa ntagara aki puwaitama, yoga kamana uwaitantiye. Piya, aewa wakena pome kumatiba tara tara uwaitama maya untiye: \v 2 Yogaba tabe waintegina piya naninta a'na pukena kinapa tarantowe. Pika tigeba yoga agowamaka esotaigina naninta a'na pukena kinapa aboraigiri yogawatapa waiyo, Isu piya untana, \v 3 Tigeba wantiripa mayama abiyo: Tigeba sipisipi awarowama kabu yagama abakapinti wamisa puma, tigarubaogiri wawe. \v 4 Pigoya, tigeba mone asabe ira'na kupe, to ka'isa tigisa anape a-mpaete waiyo. Ke'i waigini, wasanami tigigaigiripa uwoma kamana asiyo. \v 5 Pigoya, ka namapi uma pasikena puntiripa, pi namapi miye kinapa mayama uwaimiyo: Paruyenabi miyiyo uwaimigina, \v 6 pigo pi ntamapi aogi paru yagara ka mintakiripa, paruyenaba aeti waiyeno. Kampa yekanaba pi paruyenaba tigetiti to a'waebuma kanano, untana, \v 7 namapa pasikibe pabi ntamapi miyigini, nanintabe wanipe timigiri naiyo. Tigeba nama toyaba antasima, ka namapi mima naninta timigiri naiyo. Piya, yoga kinapa yogawaitasa ikantanaba imegini maeyasa puma timigiri maeyiyo. \v 8 Pigoya, ka kumata irosaigini aogi puritama naninta timigiripa nantiripa, \v 9 itantiripa maya uwaimiyo: Koti kabiratakenagana mampa agarosaye, uwaimiyo. \v 10 Pigoya to ka kumata irosaigini nankaipi kampa tiba puritaigiripa, abe'i irosa'magiri maya uwaimiyo: \v 11 Matasa tagisarisa i'ni pugasokana tigetiti waye. Piya, kapa mayama napiyiyo: Koti kabiratakenagana agarosaye uwaimintiye. \v 12 Isu pi kamanapa uma, kapa mayama amato puntiye: Naeba urimekiri abiyo. Aintisa kanabipa Sotomu kumatasa kinapa tumimaena aborawaimikibikana, maya kumatasa kinapa tabe kuntaenaba aborawaimikiye, Isu piya untiye. \s1 Kamana abintana kampa aegarami kina'mi kamanane \r (Matiyu 11:20-24) \p \v 13 Pigoya, Isu to kinaka maya kamana uwaimintiye: We, Korasini kina, nantarane. We, Pesaita kina, nantarane. Mebi tige mari kukantana tabera aboranti, pipa Taya Saironi kina'mi kumata mayaenaba aborantosinta, igeba intara puma karu'ena auga'magini igu a'wae puntasine. \v 14 Piya, aintisa Koti pakobikibi kanabipa, Taya Saironi kumatasa kinapa tumimaena aborawaimikibikana, tige kuntaenaripa mesuba puma aborarimikiye. \v 15 We Kapaniyamu kina, tige mari uwomantana poka, mantari ikibewa, a. Kampaye. Aintiba a'abibinti tumikibewe, uwaimintiye. \v 16 Uwaimintana igepa to maya uwaimintiye: Tige kamana abikibi'naba nae kamana abikiye. Piya, tige a'a-o uritakibi'naba pabiyama naepa a'a-o unatakiye. Piya, nae a'a-o unatakibi'naba pipa unatanti'na ae a'a-o otakiye, piya uwaimima yogawaiti igarubantiye. \s1 Igarubanti kina igeba a'wae puma kanantawe \p \v 17 Pigoya, pi sebentiwa ntagaramiba igeba a'wae puma kanama, i'mu purintini Isu awaga kamana maya omintawe: Wa'egare kae kage uma kegina igarubaokiniba, tawamupa wasiyewe, untawe. \v 18 Piya yuguna maya uwaimintiye: Pigoya pabiyama Sataniba aeba mantarisa amonta tumemisa puma ware'ware purite tumoga agantuwe. \v 19 Abeno. Esegiyenaba ago timintokana, piya pi kama kina'ma a'ya'waemaenawampaba ataenaba kampa puritakibewe. Tigeba kuyabe ontabenipe iyebasaiginiba kampa ataenaba puritakibewe. Esegiyenaba ago timintuwe. \v 20 Pigoya, tigeba kewama tiwamu wasinta, pikaba ti'mupa piyo. Piya, tigeripa mantarisa esapi Koti kaemaranta wainti, pika tabera ti'mu piginiba aogi pikiye, untiye. \p \v 21 Pigoya, pi ntaga Aota Awamusa'ama anta aseyo pogana, Isu a'mu kamana maya untiye: Naba, mantage mage agowane. Kaeba abikenaenawaika abegana tabe pe kinapa kakawaigasane. Piya, igu'amaka abegana inamu kanta pe kinapa uma aborawaimene. Piya, naeba pika na'mu pugatauwe. Naba, kaega napimagina piyama abora urite wanema uma esegi puntampene, untana, \v 22 Pigoya, a'ya'maena wainatantipa nabanempa nayapi atawaentiye. Pika wasana ka'waina yagarawa naeka agoneka kampa abibebe piye. Nabanempa ae abiwapa abibebe piye. Piya, ka'waina nabanempa ae agowaka kampa abibebe pega, yagarawa nae nabinto abibebe pumagi, nae napima wasanaba uma aboramekana aegeba pabiyama abibebe pikiye, piya untiye. \p \v 23 Piya umagina, a'waebuma abagi kina igewaipa maya uwaimintiye: Tigeba kasa'ena agaka ti'mupiyo. \v 24 Piya, naeba urimekiri abiyo. Pai a'ya'ma poropete kinape kiya kinape uwomampi igeba tige pi agama abentanaba, pipa agowa agama abikenagaba ibugagate itantiye. Igeba kampa agama abintawe, piya untiye. \s1 Sameriya yagara tupu kina'wa ao'maenti kamana untiye \p \v 25 Pigoya, kamana ago abinta yagarama ka asima, Isu amiyo kamana mayama abigantiye: Tisa, naeba ayabuma e'wasaena maemagi asi nasi aogima mikuwema, abigaogana, \v 26 Isuba maya omintiye: Mono ago kamana awa'ena kamanapipa ayama waintegina aisene, omogana, \v 27 kamana ago abinta yagarama maya untiye: Kaeba a'ya'ma kagu kaumakape esegiyenagape napiyenagape, Wa'ega Kotigapa a'ya'ma amegana waiyeno, piya kaegaka kabemisa puma, pabiyama kae kaokinaka kabeno. Kamanapa piyama waintiye, untiye. \v 28 Aiyogana, Isu maya omintiye: Kaeba kamanapa kanara yene. Pipa wasima mima aogima mikibene, omintiye. \v 29 Pigoya, pi ntagara kamanapa abintanaba aewa age maema aogi puma to kake: Wasana naopa kewema, abigantiye. \v 30 Aiyogana pika Isu kamana kapa maya omintiye: Wasana ka'waina wa'ewapa Yerusaremi kumatisa Yeriko kumati tumikena tumogini, kama kina'mi minaena puma mintuguna, pipi uma pasintiye. Piya, igeba aegumagini, kaiwape kotankape apawaeritegini, atauguna purikena puma mintantiye. \v 31 Mintogana, mono kiye yagara ka'waina pabi ki'i wama agamagina, au'akana naerite maroteri wama againtiye. \v 32 Aeba waogana, Aribai yagara ka'waina irosa'magina pabiyama agama au'akana naerite maroteri wama againtiye. \v 33 Piya pusuguna, Sameriya marisa yagara ka'waina pabi ki'i wama uma abatantiye. Uma agamagina antara potama \v 34 agora wama masawaetasabe waini wanitasabe anamopipa pai'atama asaetantiye. Piya potama, ababuma yagawampa akabata atama ababute wama, wami ntamapinti metama aogima kabitantiye. \p \v 35 Pigoya, maroganaba wakena puntanaba, waba ntama kiye yagaraba tu tora amintana maya omintiye: Kaeba ma ntagara aogima kabiyo. Piya, to ka'isa ae auta kaikibempepatakaba, to kake kanamagi amato puma kamukuwe, untiye. \v 36 Pigoya, wasana tarawa kanaki kina igetisaba ku kina'mi aegunta ntagaraba mapa ao'enaba ke potantiyema, napiyenema abigantiye. \v 37 Piyama abigaogana, kamana ago abinta yagara aeba maya untiye: Antara potama ao'maenti ntagara, aewe, yogana Isu abite: Kaeba wama pabiya puma miyo, omintiye. \s1 Mariyake Matake isige kamanane \p \v 38 Isube abagi kina'wampibe igeba wama to kumata uma irosaumepa, ka wae agewapa Mata aeba nankapi Isu ababotama maruntaki'ena potantiye. \v 39 Pigoya, a'nantoba ka mintantiye, agewapa Mariya, aeba Wa'ega yagarama agisabi mima mono'wa abintiye. \v 40 Piya pogana Mata aeba naninta kao'ena puntana uwoma agi napima mima, kao'enaba pugategina Isuti wama maya untiye: Wa'ega, nana pegina na'nantoba natagi, nae nabi kao'enaba pumiyoganapa, kaeba agantanapa kampa napiyeno. Kaeba omegana nao'maeyano, omintiye. \v 41 Piya omogana Isu maya omintiye: Mata, Mata, kaeba uwomantanamaka abima, uwoma kagi napima kauki nakiyena puma miyene. \v 42 Abeno, ka'ena aogiyena tabera waintiye. Mariya aeba pi aogi au'wantaga'ena ago maeye. Pipa a-nkapareno, Isu omintiye. \c 11 \s1 Nunamuka kamana untiye \r (Matiyu 6:9-15; 7:7-11) \p \v 1 Pigoya, Isu aeba ka au'i ampima nunamu untiye. Nunamu a'ya pogana, abagi kina'watisa ka'waina maya untiye: Yoniba abagi kina'wapa nunamu ukena kamanapa uwaimintisa puma, kaeba kapa uramo, untiye. \v 2 Piya yogana Isu maya uwaimintiye: Tigeba nunamu ukena puntiripa, maya yiyo: Taba, kae kage aota waiyeno. Kabiratakenaenagapa aborawaeyano tabiye. \v 3 A'ya'ma yagaba kaeba nanintarepa tamo. \v 4 Kaintanarepa taeba kaintana purata kina'mi nkatupa mae igasompe nkawameta kaeba aguntaenarepa maeragaso. Tamiyo pusanagaba aogima kabiratao, yiyo untiye. \p \v 5-6 Piya yiyo uwaimitegina, to kapa mayama amato puma uwaimintiye: Tigetisa ka'waina aseka nkabubu e'ero mparisa kanakana, amikena nakenaba kampa waintakana irosakanaba, wama to ao'yagaramaka uma abage puma maya omikiye: Nao'yagara, ka nao kanamagina e'ero mparisa kanamipa, nakena kampa waintegi, kaoti kabigama nakena tarawa kanaki namega amenoma, abigakiye. \v 7 Piya yekana ao'yagaramaba napintisa maya ikiye: Kaeba nanaga ampa tabage pene. Na kabe akugasima, waya'yagara iwaigasapintiba, ayama asima maema kamusuwe, piya ukiye. \v 8 Pigoya, naeba yekiri abiyo. Aeba nao'yagaraga ao'maekuwemaba kampa napikiye. Aeba ebi ebi kamana yekana, abima uwa asima ikibintanaba maema amikiye. \v 9 Piya, naeba pabiyama kapa urimekiri abiyo: Tigeba Koti abigaiginaba timikiye. Aguyosagaiginaba au'wapa maema tigeti aborakiye. Kabera aiwakarusiginaba Kotiba aititakiye. \v 10 Pigoya, a'ya'ma kina'miba Kotiti esota kina'miba maeyawe. Aguyosaga kina'miba agawe. Kabera aiwakaruse kina'mitiba Kotiba ai'itaye. \p \v 11 Pigoya, tigetisaba ae ntagarama yagarawampa inoyantaga yekanaba, antotapa kuya amikiya, a. \v 12 Kokore amuka yekana ontabeni amikiya, a. Aeba kampaye. \v 13 We, tigeba antage kina'mitaba yagara aragaripa aogiyena imewe. Piya, mantarisa tibarimpa aeba asagasima esota kina tigepa Aota Awamusapa timikiye, Isu piya untiye. \s1 Igeba Isuka kewama esegiyena amegina yoga piye, untawe \r (Matiyu 12:22-30; Maka 3:20-27) \p \v 14 Pigoya wasana ka'waina kewama awamu akugasogana kamana kampa yogana, Isuba pi ntagara antabaipisa ke agaruba agasogana, to kake kamana untiye. Piya yogini, wasana igeba agate pami puntawe. \v 15 Pigoya, ka'isamiba Isuka maya untawe: Ke kina'mi wa'egawai Piyesiburu, ae esegiyena amegina keba agaruba igasaye, yuguna, \v 16 to ka'isa kina'miba amiyo kamana maya omintawe: Kaeba yegana, mantarisa awame'ena aboraka agano, untawe. \v 17 Piya yuguna, aeba napiyenawaimpa abibebe purintana, maya kamana uwaimintiye: Ka marisa kina igeba kamaena piginiba, a'ya'waemaenawaipa aguya ayigigasigini, igeba atama mikibewe. Pigoya, ka tunkama ma'ena pukibemipa, aokina'miba asorisari puma kampa aogima mikibewe. \v 18 Piya, Satani aokina'miba pako puma ma'ena pesinta, ayama esegima miyesine. Pigoya, tigeba naekaba Piyesiburu esegiyena amegina keba igarubaye ye kauwe. \v 19 Pigoya, naeba kewama Piyesiburutisa esegiyena maema ke agarubaosinta, tiyokinapa aetasa esegiyenaba maema agarubasine. Pika abimagiri, tiyokina'mi kamanatipa eta'maema, piya kampaye ikibewe. \v 20 Piya, Koti esegiyena namegi keba agaruba igasoganaba Koti kabiratakenaenaba tigetiba ago aboraye, untiye. \p \v 21 Untana Isu to ka amato puma maya uwaimintiye: Ka akentana yagarama ireguwape wanta'wape pumagina, na kuma'wapa kabiyekana, a'ya'maenawapa aogima waikiye. \v 22 Pigoya, tabera esegiyena waitantakibi ntagara irosa'maba, aepa'urintana iregu wanta'wapa apau'ma, yaga kotankapa pako purikiye. \v 23 Pigoya, ka'waina aeba kayone kampa punatai'naba, pipa kama punataye. Piya, ka'waina aeba yagarunte kampa ibabuma aki pi'naba, aeba igarubaye, Isu piya untiye. \s1 Ke kina'ma a'wae puma kanakiye, untiye \r (Matiyu 12:43-45) \p \v 24 Pigoya, Isu toba maya untiye: Kewamaba wasanama antabaipisa irosa'ma wama ka'me mpari maruka aguyosakate, kampa waintakana maya ukiye: Namantepa atate kanantoka, pita'i to kake a'wae pumagi wama umikuwe, ukiye. \v 25 Otate a'wae puma wama agaomepa, kana namapa paga puma aogi nama uma agakiye. \v 26 Piyaena agatategina aeba wama ke aokinapa tonaentisa tara umaema kina to kake kamparagaena pe kina ibabekini, kanama pi ntamapi ampikibewe. Aibigina, pi ntagaraba aeba paipa aogi yagara mintanti'naba aintiba kampa aogimagina tabera ata puwakiye, piya untiye. \s1 Aogima mikena kamana untiye \p \v 27 Kamana piya uma mintogana, wasana abakapintisa waya ka'waina kega'ye uma maya omintiye: Yakari pugatama nono kaminti waepa, aeba a'muntanabi miyeno, yogana, \v 28 Isu maya untiye: Pi yempepa, pipa Koti kamana abima maema miye kina ige i'muntanabi mikibewe, piya untiye. \s1 Kukantana kamana untiye \r (Matiyu 12:38-42; Maka 8:12) \p \v 29 Pigoya, wasana uwoma kina aeti kanama pumaeyuguna, agobima kamana maya untiye: Mamparasa antage kina tigeba kukantanaga ebi ebi punatawe. Pigoya, tigeba kukantanaba tonawanane. Yonati aboranti, pabintana aborakiri agakibewe. \v 30 Pigoya, pai Ninibe kumatasa kina'mi igeba Yona puntintana agama napintasa puma, ibasa yaga mamparasa kina tigeba Wasanama Ntagaramana pukubontanaba agama napikibewe. \v 31 Pigoya abiyo. Mare takaerisa tabe wae aeba pabiyamagina a'ya'ma kina pako pikena yagaba mampabisa kina'miti kamparaga kamanati abora uritakiye. Pipa uwaba kampaye. Pi kana waepa aeba e'ero mparisa kanama Soromoni aetisa mono abintiye. Piya, ma minto naeba Soromoni ae awametapa kampaye, pipa asugasima mintuwe. \v 32 Piya, toba abiyo. Ainti Koti a'ya'ma kina pako pikibi ntagaba Niniba kumatisa kina aborama mamparisa kina'mi kamparaga kamanati uma abora uritakibewe. Pipa uwaba kampaye. Niniba kumatasa kina igepa Yona aeba wasanaraka'yankama ige'ma kamana uwaimogini abima igu a'wae puntaka, piya ma minto naeba Yona ae awametapa kampaye. Pipa asugasima mintogiri, pabi ntaga tigeba kampa piyama a'wae pigina, pi Niniba kina uritakibewe, Isu piya untiye. \s1 E'wasa wasana ita aborakena kamana untiye \r (Matiyu 5:15; 6:22-23) \p \v 33 Pigoya, Isu to maya untiye: Tigeba kane igi'maba kampa kakantiri, kaborasaba kampa akunewe, pipa kampaye. Tigeba kanepa igi'ma marunkata atagana, na antabaipintiba e'wasa pekana wasanaba asu agakibewe. \v 34 Piya, kau'ama kane'wapa kaowe. Kaogapa aogima waintanaba, kau'amapa kanara e'wasa potakiye. Tikaeyakanaba kau'amaba pabiyama tunusu wakiye. \v 35 Pigoya, kagu'ama kane'wa tu'makana tunususanaga aogima kiya kabima miyo. \v 36 Kiya kabiyegana, kaetiba tununtanaba kapa kampa aborano. Kagu kau'amaba e'wasaenamana waikiye. Pigoya, kane uwaenama e'wasa pemisa puma, kagu kane'amaba e'wasa pugatakana mikibene, Isu piya untiye. \s1 Parasi kinake mono tisa kinakega: Ataena pewe, Isu untiye \r (Matiyu 23:1-36; Maka 12:38-40; Aruku 20:45-47) \p \v 37 Pigoya, kamana uma miyogana, Parasi ka'waina Isu nanintaga nankapi agega'e untiye. Agega'e yogana, nankapinti ima pabi naninta asu nantiye. \v 38 Asu naomeka, ayapa kampa wani nkaema aeyobanta naogana, Parasi yagara agategina, uwoma agi napima: Nanabaya pemika monoka kampa napiye, untiye. \v 39 Piya yogana, Wa'ega aeba abite maya omintiye: We, Parasi kina tigeba, tu'natipa kankabepe aririsamana aeyobawe. Pigoya, tigupipa kuntanaripe ataenaripe pumaema waintiye. \v 40 We, aibo kina tigeba, kampa napiyewo. Koti ariribe antabaipintibe pumarantine. \v 41 Pika tigeba antabaipinti waintintana kusi kina imigina tigeti i'nintana kampa waikiye. \p \v 42 We, Parasi kina tigeba atama mikibewe. Tigeba a'ya'waemaenaripa aisurite wagana, naya tara'mu pegiripa, agentoba Koti amintiri, kaipe marababe a'ya'waema anintabe pabiyama kampa tigegu'a pekiri amintiripa, Kotige atokaema mikenaenagaba nanaga kampa napiyekiri, aogima arupu puma mikenaenaba nanaga agasawe. Pi ariwape agu'wape tarayaga aogimakiri wasiyesinta, aogiyenabi miyesine. \p \v 43 We, Parasi kina tigeba atama mikibewe. Nanagabaya mono namapi wa'ega kina'mi yabaera paitama mikenaga yewe. Piya ke'i wa waya uwa kina'mi tigamagini uma i'muntana puritasanaga pintanaga tigu'amaba waiye. \v 44 We, tigeba atama mikibewe. Tigeba wasana iru kaigainta piyama, pita'i wasana igeba kampagini napinta abobori nasi nasi pewe, Isu piya untiye. \s1 Pai poropete kina iyeguma karana itanta kamanane \p \v 45 Isu aeba kamana piya yogana, kamana ago abinta yagara ka'waina abima maya omintiye: Tisa, kaeba kamana piya yekanaba, kamana ago abinta kina tae uma tarakuriye, untiye. \v 46 Yogana Isuba maya a'wae pomintiye: We, kamana ago abinta kina tigege tiyekuru piyo. Tigeba kuntaenaba wasana ibobori aesaga itategiri, tigeripa uwa mima, aesagabikena tigiba kampa napiyewe. \v 47 We, atama mikibewe. Tiyabamagiba poropete kina iyeguma kaintakiri, tigeba ibaba iyeguma kaisubewe. \v 48 Piya puma, tiyabamagi iyo'maemagiri, ma'enawaika abegana aogi piye. Igeba iyeguma karana itantawe. Pigoya tigeba kamana agowai aeguma kaiyewe. \v 49 Pigoya, pika Kotiba aogima napima kapa maya untiye: Naeba igeti poropetebe aposorobe uwaitauwagini wauguripa, ka'isaba iyeguma ata puwaitakibewe, untiye. \v 50 Pigoya, pipa pai wasana aboranta kanabi, agobima poropete kina iyeguma koranka airigita kananta, pi kaintanaba pipa tigeti kanakiri kamana maekibewe. \v 51 Pi ma'enaba pai Eboropisa agobima aboraurite kanama, Sekaraya aepa tabe mono nama antabaipinti aeguma a'ya puntane. Naeba taga yekiri abiyo. Pi kamaena pi'na kaintawapa mampa ago tigeti ampa aborakana kamana maekibewe. \p \v 52 We, kamana ago abinta kina, tigeba atama mikibewe. Tigeba mono'ama agowapa kakatamagiri miyewe. Tigeripa kabe ai'ma kampa uma pai'ma abewe. Piya, wa waya pasikena yegiripa, kabeba akunkigasawe, piya uwaimintiye. \p \v 53 Pigoya, Isu kamana piya uma a'ya atate abe'i irosaogini, kamana ago abinta kinape Parasi kinape Isuka ataena otama, igeba to kamana to kamana'wa abigategini, ige atakae puma mintantawe. Piya puma mintogini tabera uma abigantawe. \v 54 Pipa maya uma puntawe: Ka kamana awamupisa irugekapa abima kamana otakune, untawe. \c 12 \s1 Kumpari kamanapa a-nkabiyo, Isu uwaimintiye \r (Matiyu 10:26-27) \p \v 1 Isu aeba kamana uwaimima mintogini, uwoma kina'mi aeti irosa'ma mimagini, kabokabo puma igisa aebabuma mintantawe. Piya puma mintuguna, a'waebuma abagi kina'wampiba maya uwaimintiye: Wasanama pareti kaintanaba isiti atakanaba anosamisa puma, Parasi kina'mi ata kamana'wai piyama anosasanaga kabiyiyo. Naeba pi kumpari kamana'waika uma, obina kamana urimuwe. \v 2 Pigoya, a'ya'ma airarikaenta'enaba a'waigaikiye. Kakama waintintanaba a'ya'ma aborakini abikibewe. \v 3 Tigeba tununtanabinti ye kamanapa uma yepa, pipa nama nkaboborisa kega'e uma aborakiye, Isu piya untiye. \s1 Ka'waina aeba ka'enaga aekuru peno, Isu untiye \r (Matiyu 10:28-31) \p \v 4 Isu piya untana to maya untiye: Nao'mitaba, maya urimuwe: Tau'ama aegukena pikibe kinakaba a-tiyekuruba piyo. Igeba aintiba tonaba kampa puritakibewe. \v 5 Pigoya, to ka'enaga tiyekuruba peno. Pika urimekiri abiyo: Agagabinti tipasanakena esegiyenawa waitantemi ntagara, aeka taga tiyekuru pikibeka yuwe. Owe, piya urimuwe. Piya aeka tiyekuru piyo. \v 6 Piya, kisabentontoba wasana uwaena monentorasa ika pewe. Pigoya Kotiba igekaba kampa a'yuguba puwaitaye. \v 7 Pigoya, wasana tige ti'no nkabiyapa aeba aisiye. Pikaga tiyekuruba apuntiri uwa miyiyo. Tigeba wasanarawe. Inati pa'ma nasi nasi pemi kabarankama ikantanaba tigeba agasawe, piya untiye. \s1 Naegarakibempepa a-kani po, Isu untiye \r (Matiyu 10:32-33; 12:32; 10:19-20) \p \v 8 Isu untana to maya untiye: Pigoya, to ka urimekiri abiyo: Ka'waina aeba wasana iyobi uma aboranatakibipa, Wasanama Ntagara naeba pabiyama Koti enisorewampi ige iyobi aepa uma aboratakuwe. \v 9 Pigoya, ka'waina wasanami ige iyobi kakanatakibi'naba, aepa Koti enisorewampi iyobi kakatakuwe. \p \v 10 Pigoya, ka'waina aeba Wasanama Ntagaramanteka ata kasa unatakibipa, aepa aguntaenawapa asu'a pugaikenaena waintiye. Piya, ka'waina aeba Aota Awamusa'ama yogawaka uma ataena potakibipa, aepa aguntaenawapa kampa asu'a pugaikiye. \p \v 11 Pigoya, mima mono namapipera, kamanipe kanisorebe igeti tibabute waigiripa, aya kamana ukunemaba abima tara taraba a-piyo. \v 12 Pi kanabipa kamana ikibepa, pi Aota Awamusa'ama uma abora timikiye, piya untiye. \s1 A'ya'waema kutankamaka awame kamana untiye \p \v 13 Pigoya, wasana abakapisa ka yagarama Isupa maya omintiye: Tisa, nagantoba tasibaresimpa kutapa ae maema miye. Pika kaeba omegana pako buma ka'isaba nae nameno, untiye. \v 14 Piya yogana, Isu maya omintiye: Ma ntagara, naepa kiyabe kamana abikena yagarabe miyomaba kampa unatantawe, untiye. \v 15 Piya uma kamana ka amato puma maya uwaimintiye: Tigeba aogima napiyiyo. Mone kutankamaka tintawama napi napi pusanaga antapiyiyo, uma urimuwe. Mone kuta abuwakenaenama wasana mikenaenari araku'ma esegi pekiri kampa mikibewe, piya untiye. \p \v 16 Piya uma awame kamana ka maya uwaimintiye: Wasana tabe kota wainta ka'waina aeba yogawapipa nanintaba uwomantana aborantiye. \v 17 Pigoya, aumabipa mayama napintiye: Aya pukuwe. Ago tabe namapa aeta waintaka aki pukuwema napintiye. \v 18 Piya uma maya untiye: Ibaba ago abuwe. Naeba aintana namapa akusaba'ma kasa nama tabe puma kikuwe. Kima aintananepe a'ya'waemaenanepe pipi atakana waikiye. \v 19 Pigoya piya pugaite maya ukuwe: Uwoma ntaninta wainatantika, migaramagi e'ero kanara uwa mimagi, nakenabe wanipe namagi na'muntanabi mikuwe, untiye. \v 20 Piya yogana, Kotiba maya omintiye: Kaeba aibo yagaragawe. Ma nkase kaumagampa maegasakana pu'wakibene. Pigoya a'ya'maena maema aki pempentanagapa kebaya maekiye, untiye. \v 21 Isu piya untana to maya untiye: Pigoya, ma kina'miba arirasaenamana napi napi puma aki puntini, Koti nkaobi kusiyena pewe, untiye. \s1 Arirasaenaga taberapa a-ntapi napi piyo, Isu untiye \r (Matiyu 6:25-34) \p \v 22 Isu aeba abagi kinapa maya uwaimintiye: Naeba urimekiri abiyo: Tigeba mikenaenarikaba: Nana maema nakune. Ti'amakaba: Nana tautasaenaba purukunema, uwoma tigiba a-ntapiyiyo. \v 23 Piya, naninta wanane. Mikenaenarimpa au'wantaga'enawe. Titasaena wanane. Ti'ama au'wantaga'enawe. \v 24 Tigeba kabarakaba napiyiyo. Igeba aintanaba kampa puma nanintaba kampa kubewe. Ige'wai nkaintana namankaipa kampa wainteg'ina Koti nanintawaipa uwa aborama imiye. We, tigeba kabarapa kampaye. Ae aobipa tigeba wasanarawe. \v 25 Piya, tigeba napiyenaripa waintakiripa mampara to kake amato puma to ka'isa yaga mirite wakibewa, a. Pipa kampaye. \v 26 Tigeba piyaenaga igiga puntiripa, nana piyema mikenaenagaba uwoma tigiba napiyewe. \p \v 27 We, tigeba ya aosa pamika agoba abiyo. Aeba aotasaenawampa ntugaba kampa piye. Pika urimukuwa abiyo. Paipa tabe yagara Soromoni aeba konariyenawantaga yagaramaba aogiyenaba purintomepa, ya aosawamapa kampa againtiye. Kampaye. \v 28 Piya, yaobintisa a'no mparamintana ibanto piyama aogima aborama, aiba pari pekana yaku kaiyamipa, pipa Koti yegina a'nopa aogiyena maraye. We, tigeba kampa agama napiyegana timatiti'enaripa uwaenantowe. Piya, Kotiba titasaenarikaba kabiritaye. \v 29 Pigoya, tigu'amaba naninta wani ntakenaenagaba taberapa a-ntapimagiri, tigeba uwoma tigi a-ntapiyiyo. \v 30 We, a'ya'ma maga maga kina'miba nae yontanaga napi napi yewe. Piya, pintanarikaba tibarimpa abintegiri uwoma tigi a-ntapiyiyo. \v 31 Pigoya, tigeba Koti kabiratakena mono'ama nkau'wa aborasanaga tigupa paitama ataigina waiyeno. Piya pigina aeba mampara tige'enaba kaga aborarimikiye, piya untiye. \s1 Mantabinti a'ya'waemaena abuwakena kamana untiye \r (Matiyu 6:19-21) \p \v 32 Pigoya Isu to maya untiye: Uwaena tunkantontoba, atiyekuruba puma miyiyo. Tibarimpa tabe a'mu puma kabiritakiye. \v 33 Pigoya tigeba aogimagiri piyaena waintemipa kusigina imiyo. Piya piginiba aogiyenaripa mantabinti uwa waiyekana kopa kampa abararamaba kukuri kampa pikiye. Piya, pita'i antota waima esegi pikena waikiye. Piya, ku kina'miba kampa kuntanaba puma maerigasiginaba, umuwamaba kampa narigaikiye. \v 34 Piya, aogiyenaripa waintemi, pi kumaka asi nasi napiyewe, piya uwaimintiye. \s1 Asu aososima mikena kamana untiye \p \v 35 Isu to kamana maya untiye: Tigeba kairipa arosama amimagiri, e ikigina e'wasa peno. \v 36 Piya kayokaya yagaramiba wasana wa'ega iba'enarisa a'wae puma kanama uma kabera aiwakarusekini, karu'ena ai'atakena agawa pesa puma miyiyo. \v 37 Pigoya, wasana wa'ega aeba a'wae puma kanama kayokaya yagara igeba iyogaba puma mintiginaba ampa igate a'mu puwaitakiye. Naeba taga taga'ya urimekiri abiyo. Aeba eri'ya kaiwapa amirintana naninta yabaera itama naninta imikena kayokaya'ena puwaitakiye. \v 38 Pi aseka abubuno, marikiyo, kana yagaraba kanama ampa igakibipa iyogaba puma kabima mintigina ampa igategina, tabera a'mu puwaitakiye. \v 39 Pigoya tigeba agowapa mayama abiyo: Ka kumatasa kina ku kina ma aseka irosakiyema napiyisinta, iyogabama mima nama kuma'waipa kabiyiginaba kuntanaba kampa maeyisine. \v 40 Pigoya Wasanama Ntagara naekaba pabiyama kampa napikibe kanabi, kanakuboka aseyo puma miyiyo, piya untiye. \s1 Kayokaya yagararamisi kamana untiye \r (Matiyu 24:45-51) \p \v 41 Isu aeba kamana piya yogana, Pita abigama maya untiye: Kaeba awame kamana mapa tae tabireka yepera, a'ya'maga yenema abigaogana, \v 42 Wa'ega kamana mayama amato puma untiye: Wa'ega ka'waina kayokaya kina'wampi ige kiyawaika otamagina maya omikiye: Naeba wama umintakanapa, kaeba kiya kabiwaitama asi nasiba naninta ka awameta imima miyo, ukiye. Pigoya, aeba ayama miyekanapa kayaba mono wantaga awamu wasikenaena wantagane otaiyo. \v 43 Piya, aeba yoga otanta pipa aogima puma miyekanaba, wa'ega yagarawapa irosa'magina abekanaba a'mu potakiye. \v 44 Naeba taga taga'ya yekiri abiyo: Aeba pi ntagaraba pipa kiya tabe otama a'ya'maenawatapa kabiyenoma otakiye. \v 45 Pigoya, pi kayokaya yagara aeba wa'eganepa agaropa kampa kanakiyema, antabaipintiba napimagina, karana itamagina, kayokaya kina wabe wayape iyegumagina, nanintabe esegi wanipe nama aibo abo'ena puma, karana itakanaba, \v 46 togana wa'ega yagarawa a'wae puma kanakena kanapa, pi kampa napinta mintakana, agaronkanto irosa'ma agaruba'ma a'yugu pikena kina ai'aruyenabi atakana ata maru mikiye. \p \v 47 Piya, kayokaya yagara ka'waina aeba wa'egawampa awamupisa kamana abintana akayukenaena aborakanaba, aepa tabera aegukiye. \v 48 Pigoya ka'waina aeba tabe yagarawampa awamupisa kamana kampa aogima abinta, akayukenaena aborakibi, aepa ise'antora aegukiye. Pigoya, ka'waina aepa piya uwomantana antotapa maekibewe. Pigoya, ka'waina aeba tabe yuga otanta yagaramaba pipa esegi puma to kake aisuma maekiye, Isu uwaimintiye. \s1 Isu yoga puma a'yikikena piye \r (Matiyu 10:34-36) \p \v 49 Pigoya Isu to maya untiye: Naeba mabi esegi yaku kaekena tumintuwe. Piya, ago yakunkama aburama tasanaga nabiye. \v 50 Naeba ka pasoma unatantine. Pigoya ibaba abikenaenanempaba kunta nabiye. A'ya'ma paitikenaenaba aseyonaba kampa punataka asaba punatakibewe. \v 51 Tigeba naekaba ayama napiyewe. Aeba mampabi paruyena aborakena tumintiyema napiyewe. Kampaye, Abiyo: Naeba atataraena aborakena tumintuwe. \v 52 Pika ma kanabipa mayama aborakiye: Ka namapi nayaka'mu kina mikibe'nagiba igeba ma'ena puma, atatara purite wagana pikibewe. Pita'i taramisi naegaraisiginiba kakagamiba imo kamana ukibewo, kakagami naegaraiginisiba taramisiba isimo kamana ukibeso. \v 53 Pigoya atatara mikibewe. Abage yagarawampage isigeba ma'ena puma, atatara purite wagana pisigina, pabiyama anoge aragawampage isigeba ma'ena puma atatara purite wagana pikibese. Pigoya, aentawampage anatuge isigeba pabiyama ma'ena purite atatara pikibese, Isu piya untiye. \s1 Kamana'wa abikibe ntagaga untiye \r (Matiyu 16:2-3; Maka 8:11-13) \p \v 54 Piya uma, wa wayaka maya untiye: Tigeba ma tunusegiripa agamaba yewe: Ka aekena piye yegana aeye. \v 55 Ma arawagiri agantiripa yewe: Esegi patakiye yegana pata waye. \v 56 We, kumpari kina mintawe. Tigeba mawamake ibinankamake agowapa abewe. Pigoya ma kamana'ama agowapa nana piyema kampa abibebe pewema, ibigantiye. \p \v 57 Tigeba nana piyema aogi kipe ata kipe kampa agabebe pewe. \v 58 Pigoya, tigetisa ka'waina kamana ugatakanaba, kamana abikena yagaramati kampa uma ke'i wantirisi, kamanatisipa uma aogi puma aebarota urite waiso. Piya kampa pikibemepa, pi ntagaramaba karu'ena abikena yagaramati uma kamanakapa yekana, irebu kina'wa otakana, kababuma iga'na namapi katakiye. \v 59 Naeba ugamukuwa, abo: Kaeba pi nkiga'na namapi mintanapa uwaba kampa irosa wakibene. Aintiba iretaba amima a'ya kaite wakibene, Isu piya untiye. \c 13 \s1 Kampa a'wae pukibepa purikibewe, Isu untiye \p \v 1 Pi kanabi, ka'isa Karariya marisa kina'mi wa'ega yagaramanta kao'ena puma, muta atakena yagaba ibabute kanama aeguyuguna, Pairati yogini, irebu kina'wampi kana kinapa iyeguyuguni, pi wasana kurape yaga kurape a'yugu puwantiye. Pigoya wasana igeba irosa'ma Isu pabiya awaga kamana omuguna, \v 2 maya uwaimintiye: Tigeba Karariya kinakaba ayama napiyewe. Ige aguntaenamaba to a'ya'ma Karariya kinapa igaintomeka piya puwaitantawema napiyewa, a. \v 3 Piya wanane. Abiyo. Tigege ataenaripa kampa kaite tigu kampa a'wae pikibepa, pabiyama ata maru mpima pu'waewakibewe. \v 4 Piya, paipa Sairomu namapa e'ero namapa takumagina, tonagisarisa kakaga umaema kina iyeguntiye. Pigoya, igeka ayama napiyewe. Ige ataenawaipa to a'ya'ma Yerusaremi minta kinapa igaintomeka, piya puwaitantiyema napiyewa, a. \v 5 Piya wanane. Abiyo. Tigege ataenaripa kampa kaite tigu kampa a'wae pikibepa, pabiyama ata maru mpima pu'waewakibewe, piya untiye. \s1 A kampa aenta yawamaka meto kamana untiye \p \v 6 Kamana piya uma, Isu meto kamana ka maya untiye: Wasana ka'waina yogawapi yamankapa ka ku'maraogana i'ma intiye. Pigoya to yaga wamagina agauka, uma agiyosa agaomepa kampa agantiye. \v 7 Piya puntana, kayokaya yagarawa maya omintiye: Naeba ma ntawama nka aesanaga kabimaete kanaogana, kaboba kakaga agasaye. Ya aeba nanaga nae yugabinti uwaba taberapa wairite wakiya, a. Aerawane agaiyugaso, omintiye. \v 8 Piya yogana maya omintiye: Naba, kaeba uwa atanto, ma kabuba miyeno. Piya, naeba agobintisa yonintana puma imupaena peno. \v 9 Pigoya, toganaba a aesanaga agaiyo. Aeyakaraba uwa atakuse. Kampa aeyakaraba agai'yugaikuse, untiye, piya kamana Isu untiye. \s1 Isu waya ka sabatira aogi potantiye \p \v 10 Pigoya Isu aeba ka sabatira mono namapi ima mono uwaimintiye. \v 11 Pigoya, pi ntamapi waya ka mintantiye. Aeba kewama ka'waina antabaipinti mintogana, kaboba tonagisarisa kakaga umaema kabuwa a'ya pogana mintantiye. Piya, ayamagina ituru puma misuwe, uma parokaema nasi nasi puntiye. \v 12 Pigoya, Isuba waya pipa agamagina kega'e uma maya omintiye: Waya, kaeba ituru pogana, yonikapa kata wano, untiye. \v 13 Piya uma ayapa a'nota atama yogana, pabigo ituru pumagina Koti a'mu potantiye. \v 14 Pigoya, Isu aeba waya pi sabatira aogi puma kaba atantika, pi mpono nama kiye yagarama agama abogana ataena abogana, wa waya maya kamana uwaimintiye: Yogaena pikena kanaba tonaentisa ka'umaema yaga waintiye. Pita kanaigina aogi puritano. Sabatirapa kampaye, untiye. \v 15 Piya yogana, Isu kamana mayama a'wae pomintiye: We, kumpari kina tigeba, sabatirapa purumakatino, osirino, namatipisaba iyoba urite wanitiba ibabute wawo. Ago pabiya pewe. \v 16 Pigoya, waya mapa aeba Abara'amu nkaga'nuwe. Piya, Satani iga'na ubu atagina kaboba tonagisarisa kakaga umaema kabuwa mima mintantiye. Pigoya naeba ma sabatira ataogiripa aogi tigi napiyewo. Pipa kanarane, uwaimintiye. \v 17 Piya uwaimogini, igeba abima inintana ibogini, kamana kampa untawe. Piya, wa waya uwoma kina'miba pintana aogiyena pomeka i'mu puntawe. \s1 Koti kabiratakenaenaga meto kamana Isu untiye \r (Matiyu 13:31-33; Maka 4:30-32) \p \v 18 Isu aeba kamana kapa mayama amato puma untiye: Koti kabiratakenaenaba ayaenabayaka, nanarapaya meto puma abukune. \v 19 Aeba masiteti a'wa piyamawe. Wasana ka'waina yogawati ainka asikitaogana, i'ma yaena peganaba, kabarankamaba kanama ayampuwatapa ampima anapa kiye, piya untiye. \v 20 Pigoya, to ka amato puma maya untiye: Koti kabiratakenaenaba ayama to meto puriyakikuwe. \v 21 Aeba paretibi atama kaekenaena agewapa yisiti piyamawe: Piya, waya ka'waina pi yisiti maemagina uwoma parawabinti atama, paegu potama ataogana, kana paretiba anosakiye. Aeba piyama waintiye, untiye. \s1 Uwaena kabintobinti pasikena kamana Isu untiye \r (Matiyu 7:13-14, 21-23) \p \v 22 Pigoya, Isu Yerusaremi kumati wakena tabe kumatibe uwaena kuma'antontoribe nasi nasi puma mono uwaimintiye. \v 23 Pigoya wasana ka'waina mayama abigantiye: Wa'ega, wasanaba tarantomibaya iba pekini ikibebe, ayabaya pikibewema, abigaogana, Isuba maya omintiye: \v 24 Uwaena kabintori uma pasikenaba iyampuba pabi pabi puma uma pasiyo. Wasana uwomampi uma pasikena ikibepa, umaba uwa kampa pasikibewe. \v 25 Piyama na nkagowamaba aeba asima kabe akunkatama mintakiripa tigeba na komari uma, asima mima aiwakaru suma maya ikibewe: Wa'ega kabe a'wairatao, yiginaba maya urimikiye: Tigeba kegitawe. Kampa tigao kinatawe, urimikiye. \v 26 Urimekiripa, antotapa maya omikibewe: Taeba kaege kaga mima nanintabe wanipe nantompene. Pigoya kumatetiba monopa yuku abintompene, yiginaba, \v 27 abintanaba maya urimikiye: Piya urimuwe. Tigeba kegitawe. Kampa tigao kinatawe. Tige aguntaena pe kinatawa natate waiyo, urimikiye. \v 28 Pigoya, Abara'amuwa, Aisakiwa, Yekobuwa, to a'ya'ma poropete kinana, suma, Koti kabiratakena kumati mintikiri igaigina, tigeba tigarubaigiripa mima, tiwara upaba puma, kube'ena puma mikibewe. \v 29 Pigoya, pa nkirosamitisabe tupasemitisabe marenkau'isabe menkau'isabe, pita'isa wasanaba irosa'ma Koti kabiratakena kumati ima naninta nama i'mu pikibewe. \v 30 Piya, abiyo. Pita'i ka'isa kayokaya kina'mi kiya mikibewe. Piya, ka'isa kiya kina'miba kayokaya kina mikibewe, Isu piya untiye. \s1 Yerusaremi kinaka antara kamana Isu untiye \r (Matiyu 23:37-39) \p \v 31 Pigoya, Isu aeba kamana piya yogana, pabi kanabi Parasi kina ka'isa irosa'ma maya uma omintawe: Eroti kaegukenaga iye. Pika ma mpaba kaite karu'ena wao, untawe. \v 32 Piya yuguna maya uwaimintiye: Tigeba a'wae puma wama, kana kabu karamapa maya omiyo: Abeno. Naeba ibabe aibe wasana ke kina agaruba igasima kaba itakuboka, magaba yoganepa a'ya wakuwe iye, omo. \v 33 Pigoya ibabe aibe magabe naeba ke'i wakuwe. A'yugu uwa mari wakini poropete aegusanaga, Yerusaremi kumati wakini aeguyigina purikibipa kanarane, Isu ae'waka piya untiye. \p \v 34 Piya untana to maya untiye: We, Yerusaremi kinane, Yerusaremi kinane, tigeba nana pewema poropete kamaena puwaitama, mono kina tigeti uwaitanta kinapa yaba kasutasa iyeguyewe, a. We, kokorewama awa ki'nunka ibabuma agagapinti itama isamu pemisa puma, naeba tibabuma aki puritakena pogiri, a'a-o urite kanantawe. \v 35 Abiyo. Pika nama kumatipa atakana agamaena puma kabu isubikiye. Piya, naeba to yekiri abiyo. Naeba titakiri to kake kampa nagamagiri mirite wamagiri, ainti naeka: Wa'egawama nkagera kanaya, aeka ta'mu potano, ukibepa to kake nagakibewe, Isu piya untiye. \c 14 \s1 Sabatira Isu wasana ka aogi potantiye \p \v 1 Pigoya, to ka sabatira Parasi kina'mi kiye ka'waina Isu nanintaga kega'e yogana, namankapinti iyogini, Parasi kina'miba pabipi kaga mima kamana'waka kabima mintantawe. \v 2 Piya yamoruyena abome kina ka iyogana, Isu agantana, \v 3 kamana ago abinta kinape Parasi kinape mayama ibigantiye: Tigeba yiyo. Sabatirapa ma ntagaraba aogi potakupera aya pukune, yogini, \v 4 asaba'wantawe. Piya puguna, kana yagara ayata taku u'ma aogi potama agarubaogana wantiye. \v 5 Piya aogi potamagina, pi mintume kina igepa mayama ibigantiye: Yagaripe purumakatipera kabinti, sabati yaga tumekiripa uwa ataigina waikibera, pabi sabatira uwa paibigina ikiyema, ibigaogini, \v 6 kamana a'wae puma omikenaga aguyosakate atantawe. \s1 Kaupa a-mpaete iyo, Isu untiye \p \v 7 Pigoya wasana ka'isa nanintaga kaga igega'e unta kina igeba napiyenawaipisa tabe yagarama yabaeba maema miyuguna igama maya meto kamana uwaimintiye: \v 8 Kaeba ka'waina iba'ena pikena kagega'e yekanapa, napiyenagapisaba marusa yabaeba maemaba a-mpiyo. Piya pegana tigega'e untatisa ka'isa kina igetisa kae kagasima minta ka'waina irosakana, \v 9 kao'ena agowamaba kaepa maya ampa ugamikiye: Pipa ae yabaewe. Ae'watao, yekanapa, kaeba a'wae puma aintisa yabaera tumpima kani pikibene. \v 10 Piya wanane. Ka'waina kagega'e yekanapa kaeba aintisa yabaera miyo. Mintagana kao'ena agowamaba kagama maya ugamikiye: Nao'anto, kaeba ima marusa yabaera paitama asu miyo, piya ugamekana, pi naninta nakibe kina'mi nkiyobi kantawamaba aogi pikiye. \v 11 Pabiyama, ka'waina aeba au maete ikibi'napa tumikiye. Piya, ka'waina ae'wa nkau maete tumikibi'napa maema mesuba potakiye, piya untiye. \p \v 12 Piya untana, wasana igega'e yome ntagara aepa toba maya omintiye: Kaeba naninta kao'ena puntanapa, kao kinape kaganto ka'nantobe tigerupe, kumakatasa uwoma kuta wainta kinape, a-nkigega'eba yo. Piya, igeba nanintaga igega'e yeginiba, kaepa pabiyama antota kagega'e uma atukapa kamigina a'ya pikiye. \v 13 Pibiya kampaye. Naninta kao'ena puntanapa, kusi kinape karaena nagainta kinape agisa antage miru kinape aorika kinape, piyama igega'e yegini naigina, \v 14 antota kampa maenta uwa aogima mintagana, aintiba taga mono kina asikibe kanabi, Koti antota kamekana ka'mu pikibene, Isu piya untiye. \s1 Tabe nanintama mpeto kamana untiye \r (Matiyu 22:1-10) \p \v 15 Isu aeba piya kamana yogana naninta naume kina igetisa ka'waina abite maya omintiye: Koti kabiratakena kumapi naninta nakibe kina i'mu pikibewe, untiye. \v 16 Piya yogana, Isu kamana ka maya omintiye: Wasana ka'waina tabe nanintaena puma aki puntana, wasana uwoma kina igega'e untiye. \v 17 Piya puma yokege potate, wasana kana iminti kinati kayokaya yagarawa otaogana wama: Ago kao'enaba puma a'ya atauna kanaiyo, uma uwaimintiye. \v 18 Uwaimogini, igeba a'ya'ma uwa a'yugu kamana uma: A'a-o untawe. Piya, ka'waina aeba maya untiye: Naeba kasa ma ika pumaratoka, pita'i wama yogaenane pukuwe. Pika kaeba tabe yagaragapa uma omegana abima ataba a-punatano, untiye. \v 19 Piya yogana to ka'waina maya untiye: Naeba purumaka nayatara'mu ika pumaratoka pita'i wama uma yoga pukuwe. Pika kaeba wama tabe yagaragapa uma omegana abima ataba a-punatano, untiye. \v 20 Pigoya to ka'waina maya untiye: Naeba waya maetoka, ayama wakuwe, untiye. \v 21 Piya yuguna, kayokaya yagara aeba abite a'wae puma kanama, tabe yagara pi kamana omogana abima ata puntiye. Ata potamagina kayokaya yagarawa maya omima agarubantiye: Kaeba karu'ena wa'ega wa'ega nasi nasi puma a'ya'ma ki'i wama kusi kinape karaena nanta kinape igisa antage miru kinape, ibaburite kanagini nanintanepa ampa naiyo, untiye. \v 22 Piya yogana, kayokaya yagara wagaite kanamagina, aeba tabe yagarawa to maya omintiye: Tabe yagara, kaeba kamana yempesa puwe. Piya popa namapa marupa uwa waiye, untiye. \v 23 Piya yogana kana yagarama kayokaya yagarawa maya omintiye: Pigoya, kaeba to ki'i wama yogari mintakibe kinape kakama kumati wasana mintakibe kinape, tutusuwaitagini kanawaema namantepa ampa pumaeyiyoma uwaimo, untiye. \v 24 Piya, ka kamana yekiri abiyo. Paitama maru igega'e unta kina, igeba nanintanepa kampa nakibewe, Isu piya untiye. \s1 Isu aegarakena kamanane \r (Matiyu 10:37-38) \p \v 25 Pigoya, uwoma kina Isu aegarauguna a'wae puma maya uwaimintiye: \v 26 Ka'waina aeba naege mikena puntanaba, ano abape waya yagarawape, aganto a'nanto amana'mape, igepa aekita puwaitantana, ae'wa nkau'wapa pabiyama aekita potakibi'na, aeba kayokaya yagarane mikiye. \v 27 Ka'waina aeba kampa maripowa aesaga'urite, kampa naegarakibi'naba nae kayokaya yagaranepa kampa mikiye, Isu piyama meto kamana untiye. \v 28 Piya untana to maya untiye: Pigoya, tigetisa ka'waina tabe nama amato puma kirite ikena puntanaba, marupa ikantanamaka napima, yabankapa maema aisumagina kanara kikube kampabayawema, pi'na nkagowapa abima napikiye. \v 29 Piya kampa punta, namanka ku'ma kaitantanaba yabaka aguyosagate kasakini, wasanamiba kampa kimaranta namapa agama, kagi potama, \v 30 maya ikibewe: Ma ntagaraba kampa napimagina aganta namapa ku'ma kaitate kasagina kasipama waintiye, piya ikibewe. \p \v 31 Pigoya, ka marisa wa'ega yagarama to ka marisa wa'ega yagarama aokina'mige kamaena pikena puntini, uwa a'yuguba kampa uma iyegukibekana, aeba paitama maya ikiye: Taeba 10,000 kina mintokini, igeba 20,000 kina mintawe. Pigoya igepaya igasima iyeguwaegaikupe, taepaya tagasima taeguwaegaikibewema, napigaitegini kana kamaena pikibewe. \v 32 Kampa igaintini uwa atate, ayaki kuta timima uwa aiyekana uwa aema paru pukuwe. Piyama wasana agarubakana apa nkakiye, untiye. \v 33 Piya untana, amato puma maya untiye: Pigoya tigetisa ka'wainaba aeba ayama a'ya'waemaenawapa kampa kasiwaentapa, aya puma yagaranentanaba puma mikiye. Pipa kampaye, Isu piya untiye. \s1 Kampa iga wainta kayowe \r (Matiyu 5:13; Maka 9:50) \p \v 34 Pigoya to urimuwe: Kayoba aogi igaenawe. Piya, i'nisama kasigabekapa, aya pekana to kake asabama iga pikiye, a. Pipa kampaye. \v 35 Pipa piyaena pikenaba kampa waintegini, uwa mariba asunu kaekasawe. Ageyaga kina'maba ma kamanapa abibebe peno, Isu piya untiye. \c 15 \s1 Sipisipi kaka wanti meto kamanane \r (Matiyu 18:12-14) \p \v 1 Pigoya, takisi mone maekena kinape kamparaga kinape Isuti monowa abikena tabera irosa'ma mintantawe. \v 2 Piya puguni, Parasi kinape mono tisa kinape igeba pika abimagini, Isu ata potama aeka maya untawe: Ma ntagaraba kamparaga kina ao'ena puma naninta kapisa naye, piya untawe. \v 3 Pigoya, pika Isuba meto kamana maya uwaimintiye: \v 4 Tigetisa ka'waina aeba 100-wa sipisipi atama mintakana, ka'anto kaka wakanaba uwa kaikiya, a. Kampaye. Aeba ka'isaba 99 kuma'waipinti itakini, kabuyena nama mintigina kakawai'naka aguyosagakiye. \v 5 Aguyosama aboratama a'mu puma aesaga uritegina, \v 6 kumati uma irosa'ma aokinaka kega'e uma maya ikiye: Sipisipine kabubi kaka wantipe ago abatamagi ababute kanauwe. Pika ta'mu peno, ukiye. \v 7 Pabiyama naeba urimekiri abiyo. Wasana 99-wa monota mintiginaba, igekaba pi mantariba a'muntana waikiye. Pigoya, agunta yagara ka'waina agu a'wae pekanaba, aeka mantariba a'muntanaba ima tabera aborama to a'muntanaba igaikiye, Isu piya untiye. \s1 Mone kaka wanti meto kamanane \p \v 8 Pigoya, Isu to meto kamana maya untiye: Waya ka'waina nayatara'mu mone u'ma mintakana, ka'anto tumiwakanaba kaikiya, a. Kampaye. Aeba kane igi'ma nama paga puma aogima aguyosagakiye. \v 9 Aguyosama aborama waya aokina kega'e uma maya uwaimikiye: Monene kaka'waipa pi ago abatama maeyuwe. Pika ta'mu peno, ukiye. \v 10 Pabiyama yekiri abiyo: Mantari Koti nkenisori kina igeba pabiyama agunta yagara ka waina agu a'wae pekiniba i'mu pikibewe, Isu piya untiye. \s1 Yagaranto ka kaka wanti meto kamanane \p \v 11 Pigoya, to meto kamana maya untiye: Ka yagarama ntagarawapa tara mintantase. \v 12 Mintana aintisa yagarama abawampa mayama omintiye: Kaeba mone kuntaka pako puma naepa nameganto, yogana, pako puwaisitantiye. \v 13 Piya pogana, aintisa yagarawampaba ise yaganto mima kotanka a'ya'waemaena aisa'urite e'ero mpari maete wantiye. Pigoya pita'i kupiyona puta nasima mone kutankapa nanintari kasima pusiya puwaegaintiye. \v 14 Pusiya puwaegaite mintogana, pi mpariba tabe kabu pogana aeba ka'enawapa kampa waintiye. \v 15 Aibogana, ma ago yagara ka'wainati wama uma atokaeyogana, aeba yogana kuma'wati yaga kiye kabintiye. \v 16 Piya puntana, aeba yagama ntaninta nakena poginiba a'a-o otantawe. \p \v 17 Piyama mintana maya aogima napintiye: Nabanempa kayokaya kina'mitiba uwoma ntaninta waiyegini nama iga'e pama miyega, naeba yagarawampanaba mata'i ampima naga'enaga purikena puwe. \v 18 Pika naeba kuma'neti wama nabanempati irosa'ma maya uma omukuwe: Naba, naeba aguntaena pogana kaintananempaba kaetibe Kotitibe kunta piya. \v 19 Pipa ayama to kake kagorasa yagaragapa mikuwe. Kaeba uwa kayokaya yagaraga nababega mikuwe ukuwema, napintiye. \p \v 20 Piyama napima, ase'yo puma abawampati kanantiye. Kanamagina kuma awamori uma irosaogana abawampa ago agate antara puma karu'ena uma aepama amo nantiye. \v 21 Aibogana kana yagaramaba mayama omintiye: Naba, naeba aguntaena pogana kaintananempaba Koti nkaobipe kae kaobipe kunta piye. Pika kae'yagaranawe to kampa ukuwe, untiye. \v 22 Piya yogana, abawampa: Pigoya aerawane, otate, kayokaya maya uwaimintiye: Tigeba karu'ena wama aogi kai maete kanama ampa amitaiyo. Ayapipa tusapa potantiri, agisa anapa amintiri piyo. \v 23 Piya, purumaka nkawaroba apa yaga aeguma kaeyigi nama ta'mu potano. \v 24 Yagaranepa aeba pu'wantitisa to kake aogaya, pigoya aeba kaka wantitisa to kake aboraya, pika ta'mu peno, untiye. Piya yogini kaema i'mu puntawe. \p \v 25 Pigoya, amaru yagara aeba yogari mintogini piya puntawe: Piya yogarisa a'wae puma nama nkaka'i ampima inibe wa'enabe abintiye. \v 26 Piyama abimagina kayokaya yagara ka kega'e uma: Maipa nana pewema, abigantiye. \v 27 Aeba maya a'wae pomintiye: Ka'nantogampa kanama irosa'ma, ataenaba kampa pikana aogima mintiye. Pigo irosagina tisibarisimpaba yegi purumaka nkawaro apa yaga aeguma kaeyunema, omintiye. \v 28 Piyama omogana, amaru yagara aeba amo'ena puma namapinti ikenagaba a'a-o untiye. Piya pogana abawampaba kuma awamori tumima aurintiye. \v 29 Piya pogana kampa abinta, abawampapa maya omintiye: Abeno. Naeba ayaki kabubaya mima kamanakapa kampa aka'yuma kayokaya'enaba pugatauwe. Pugataoganapa, pi kaeba uwa meme awaroba kapa kampa nameka aeguma yaga namaegigeba nama ta'muntanaba kampa pompene. \v 30 We, aintisa yagaragapa kupiyona puta nasima mone kutankapa pusiya puma asorisari pugaite kanagina, yekini purumaka nkawaro apa yaga aeguma kaetawe, untiye. \v 31 Piya yogana, abawampa mayama omintiye: Yagarane, kaeba asi nasi miyempeka piya mayaenagaba kampa aguyosagane, a'ya'maenaba kapiyenaresi waintiye. \v 32 Piya ka'nantoba aeba pu'wantitisa to kake aogaye. Piya, aeba kaka wantitisa to kake aboraye. Pika tantawama aso'ya peka ta'mu potakana aogi pikiye, untiyema, Isu piya untiye. \c 16 \s1 Yoga yagaraga meto kamana untiye \p \v 1 Isu abagi kina'wa kamana to ka maya uwaimintiye: Tabe kutantaga yagara ka'waina kiya yagarawa ababuntiye. Pigoya, ka'isa kina'mi aeka maya yuguna aba kari abintiye: Kiya aeba kota maema a'yugu piyema, yuguna abintiye. \v 2 Piya kamana abitegina kega'e uma maya omintiye: Kae kamana maya yega abuwe. Kae piyamagaba kiyeba to kake kampa mikibenema yuwa, esagapa maete kanagara mone kutankama nkagowa aogi peso, untiye. \p \v 3 Piya yogana, kana kiya aeba antabinti mayama napima untiye: Ma tabe yagaranempaba yogane nagarubakenaga iye. Aya pukuwe. Yogaena pusagaba naekita piye. Nau'ama iga tumiga peka, wasanamiti nanintaga esuwaitasanagaba nani piye. \v 4 Piya, tabe yagarama yogarasa nagarubakibi kanabipa, a'yugu wasanami ka nabi'ma, namankaipi kampa nababuntanagaba ka nagi napiyoka, pintana pukuwe, untiye. \v 5 Piya utegina, tabe yagarawampa nkireta wainta kinaka kega'e umagina, ka'waina mayama abigama untiye: Kaeba tabe yagaranempa ireta kaetiba ayaki waintiye, untiye. \v 6 Piya yogana aeba maya untiye: Apa tabe tiniba 100-we yogana, mayama omintiye: Pigoya, ma ireta esa maema mara'mima 100 aegugasima 50 kaeyo, untiye. \v 7 Piya untana to ka'waina ampa irosaogana: Tabe yagaranempa ireta kaetiba ayaki waintiyema abigantiye. Abigaogana, 100 witi kune, untiye. Piya yogana maya omintiye: Pigoya, ma ireta esa maema 100 aegugasima 80 kaeyo, untiye. \p \v 8 Pigoya, piya pogana, tabe yagara ata kiya yagaramaka abimagina: Aogi napiyena napima piyema, abima aogi potantiye, Isu untiye. Piya untana pi kamanaka to maya untiye: Mampabisa kina'miba mampabisaenaga tabera napi napi pewe. Piya pumagini e'wasaena maenta kina'mipa igasima napi napi pewe. \p \v 9 Piya yekiri abiyo. Moneba mampabisaenawe. Tigeba pika aogima napima pitasa tiyo'enaba puma maema miyigina, mampabi mikena kanati a'ya pikibi ntagaba, a'ya'waema kutatipa kampa maete Kotiti ikibewe. Pabi ntagaba miyaba mikena kumati asu aogima mikibewe, piya untiye. \p \v 10 Pigoya, Isu to maya untiye: Ka'waina aeba au'wa kampa wainta'ena aogima kanara kabibiki'naba, aeba pabiyama au'wantaga'enaba aogima kanara kabikiye. Piya ka'waina aeba au'wa kampa wainta'ena maema ataena pikibi'naba, aeba pabiyama au'wa wainta'enaba maema a'yugu pikiye. \v 11 Pigoya tigeba mampabisa kuta aogima kanara kampa maema miyiginaba, mantarisa taga au'wantaga'enaba Koti kapa ayama timikiye, a. Pipa kampaye. \v 12 Pigoya, a'yo timinta'ena pi aogima kanara kampa u'ma miyiginaba, tige'enaripa pi Koti ayama timikiye, a. Pipa kampaye. \p \v 13 Pigoya, ka yagarama tabe yagara taramisi kayokaya'ena kampa kanara pikiye. Aeba ka'wainapa kayone potantana, to ka'wainapa agama aekita potakiye. Piya pumagina aeba ka'wainati uma atokaentana to ka'wainapa akabitakiye. We tigeba pabiyama Koti ntugabe mone kutankama ntugabe ka awameta kanara kampa maekibewe, Isu piya untiye. \s1 Isu aeba Parasi kina'mi kamana untiye \p \v 14 Pigoya Isu aeba pi kamana yogini, Parasi kina igeba mone kutaka ibugai kina abima kamana'wa akayuma kagi potantawe. \v 15 Aibuguna maya uwaimintiye: Pi tige wasanami nkiyobi aogi tiyuwa kanta piye. Kotiba tigu'ama nkagoba agama abiye. Wasana ige iyobi i'maete ima mikenaenagaba pi Koti nkaobi ata aguntaena piya. \p \v 16 Piya, paipa Mosese ominti ago kamanape poropete kina'mi kamanape kaeta kanantagana Yoniba aborantiye. Aboramagina Koti kabiratakena aogi awaga kamana untika, ibaba aboraye. Piya ebi ebi pe'nagiba agasiya puma uma pasawe. \v 17 We, mage mantage isigeba a'ya pikenaba untanaba a'ya pikiye. Piya, Koti kamana kapa kampa kakakibikana a'ya'ma uwa waiyaba mikiye, Isu piya untiye. \s1 Waya kaikena kamanane \r (Matiyu 5:31-32; 19:9; Maka 10:11-12) \p \v 18 Pigoya, ka'waina waya'wa kaite to wae maekibi'naba, kupiyonaba pikiye. Piya, to ka'waina aeba pi kainta wae maekibi'naba, aeba pabiyama kupiyonaba pikiye, Isu piya untiye. \s1 Tabe yagaramage Arasarusige kamana untiye \p \v 19 Pigoya Isu to ka kamana maya untiye: Tabe kutantaga yagara ka mintantiye. Aeba kaiwapa waepe teteba aogiyenamana pu'ma mintana, asi nasi aogi nanintamana namagina igaenabi mintantiye. \v 20 Pigoya, kusi yagara ka mintantiye. Agewapa Arasarusiwe. Aeba autiba anamosura yagarawe. Pigoya, aeba tabe yagarama ntama kabera waibomekana, \v 21 tabe yagarama ntamapintisa ariyena atuntana tumogana: Pabipa maema nakuwema, napintiye. Waitamintogana karamiba irosa'ma anamopa inteburasa ki'ma nantawe. \p \v 22 Pigoya, mima pi kusi yagaraba purogini enisore kina igeba ababute ima abara'amu nkagora atauguna mintantiye. Pigoya ainti pi tabe yagara aeba purogini kaitauguna, \v 23 aeba a'abibinti tumima tabera auki naki puma mintantiye. Piya puntana, inati aomaraomepa Abara'amu nkagora Arasarusi pa agantiye. \v 24 Agantana Abara'amu nkagisuma maya untiye: Abara'amu nabanempagawo, naeba mata'i yakupi nauki naki puma mintuwa, kaeba naeka kantara puma Arasarusi otagana aya nkawarasa wanipi aerite kanama nantebura atakana paru peno, untiye. \p \v 25 Piya yogana Abara'amu maya untiye: Yagarane, abeno. Kaeba mara igaenabinti mintanti pipa pabiyama a'ya puwantiye. Pigoya Arasarusi antara'enabinti mintanti, pipa pabiyama a'ya puwantiye. Pigoya pika aeba anta asoyaenabi mpintiya, piya kaeba kauki nakiyenabi mpiyene. \v 26 Pigoya abakatepi tabe a'abi waintiye. Pika matisamiba tigetiba ayama tumikibewe, a. Piya tigetisamiba matiba ayama ikibewe, a. Pipa kampaye, untiye. \p \v 27-28 Aiyogana, kana tabe yagarama maya untiye: Nabanempa kanarana, kamanakapa ago abuwe. Piya, ka yekana abo. Maroti nae kumati na'natabarantonto nayaka'mu mintawe. Igeba mata'i auki naki kumati tumisanaga Arasarusi otagana wama tonkiya kamana uwaimeno, untiye. \v 29 Piya yogana Abara'amuba maya untiye: Kampaye. Mosesebe poropete kina ige mono kamana wainti, pi igeba abiyo, untiye. \v 30 Piya yogana aeba to maya untiye: Abara'amu nabanempa, pipa kampaye. Purinta kina ka'waina wama uwaimekini kanara igu a'wae pikibewe, untiye. \v 31 Piya yogana maya omintiye: Igeba Mosesebe poropete kina'mibe kamanapa a'a-o yekini, piya purinta kina ka'waina asima wama uwaimemisinta, pabiyama a'a-o iyesine, Abara'amu untiyema, Isu piya kamana untiye. \c 17 \s1 Aguntaenaga Isu untiye \r (Matiyu 18:6-7, 21-22; Maka 9:42) \p \v 1 Pigoya, Isuba abagi kina'wa kamana maya uwaimintiye: Aguntaena pukena amiyo'ena asi nasi aborakiye. Aibekana aguntaena aborakibi ntagarama ataenabi mikiye. \v 2 Pipa aeba maya yagaranto ayakekana kamparagaena pukibemipa, kana ayakikibi ntagara araku'ma tabe yabantama ana'mubi uba'atama tabe wanipi apasanakasasinta: Pipa kanara pewe, yesine. \p \v 3 Tigeba kiya kabima miyiyo. Kao'yagara ataena pekanapa ka abirao. Piya pegana aeba agu a'wae peno. Piya yegana antara kamana ugasakana asu'a pugaso. \v 4 Piya, ka yagaba tonaentisa tara umaema aguntaena pugatantana, to kake kaeti irosa'ma tonaentisa tara umaema yaga: Naeba nantara puma nagu a'wae puwe, ikibipa, kaeba aguntaenawapa uwa asu'a pugaso, Isu piya untiye. \s1 Amatiti'enaga Isu untiye \p \v 5 Pigoya, aposoro kina'mi igeba Wa'ega Yagara maya esotantawe: Kaeba tamatiti'enarepa maema tabe puratao, untawe. \v 6 Piya yuguna Wa'ega Yagarama maya uwaimintiye: Taga timatiti'ena uwaenanto waintesinta, maro ntawamaka: Kaeba igiritegina tabe wanipi tumpa waiyeno, yeganaba, tiwamu wasima pabiya pemisine, Isu piya untiye. \s1 Wa'egawama ntuga kamana Isu untiye \p \v 7 Pigoya, Isu to maya untiye: Tabe yagara ka'waina aeba kayokaya yagarawa yogaenaba puntana yaga kiye kabintana puma mintakibitisa atamaita kanakanaba, mayaba kanara omikiyo: Kaeba namapinti iyega naninta kao'ena pugameno, omikiya, a. \v 8 Pipa kampaye. Aeba maya omikiye: Piya, aogi kai maema amirintana asekasa naninta kaenataga nagasakana, ainti uma kae'enagapa kaema nao, ukiye. \v 9 Pigoya kayokaya yagara aeba yoga otanta pipa pekana, tabe yagarawampaba uwa abekana aya pikiye. Pika kampa a'mupa potakiye. Kampaye. \v 10 Piya, tige agoba pabiyama waintiye. Tigeba uritanta'ena pi puwaegaitekiripa maya yiyo: Taeba uwa kayokaya yagararawe. Pintana pompepa tae yugare pune, to naumabisa napima to ka'isaenaba ae yugaba kampa pune, yiyo, Isu uwaimintiye. \s1 Isu nayataramu karu kina aogi puwaitantiye \p \v 11 Pigoya, Isu aeba Yerusaremi kumati wakena Karariya maba agaite Sameriya ma awamori uma irosantiye. \v 12 Irosa'ma ka kumati iyogini karu kina nayatara'mu igeba pagasari mima agategini, \v 13 kega'e uma agisuma maya untawe: We, kiya yagara Isu, kaeba taeka kantara po, untawe. \v 14 Piya yuguna igama: Tigeba wama tipa mono kiye kina iyakiyo, uwaimintiye. Piya yogini, wauguna i'amaba aogi puwantiye. \v 15 Piya puwaogana agate igetisa ka'waina a'wae puma tabera uma Koti a'mu potama, \v 16 Isu nkagisabi parokaema a'mu potantiye. Piya, pi ntagaraba Sameriya marisa yagarawe. \v 17 Pigoya Isuba maya untiye: Wasanaba nayatara'mu aogi pene. Ka'isa tonaentisa ka megasima kinapa aempaye. \v 18 Igeba a'wae puma Kotika: Ta'mu pugatauneba, kampa otanta uwa wagana, to marisa yagarama abinto kanamagina ampa a'mu potaya, a, piya untiye. \v 19 Piya umagina a'wae puma pi ntagarapa: Kamatiti'enagampa aogi pugataya, kaeba asima waoma, omintiye. \s1 Koti kabiratakena yaga aborakibika Isu untiye \r (Matiyu 24:23-28, 37-41) \p \v 20 Pigoya Parasi kina'mi: Koti kabiratakena yaga ayantaga aborakiyema, Isu abigantawe. Abigauguna Isu maya uwaimintiye: Koti kabiratakena yaga aborapa kampagina aborakiye. \v 21 Pintaga mayama kampa ukibewe: Agaiyo. Mata'i aboraye. We, marota'i aboraye, piyaba kampa ukibewe. Abiyo, Koti kabiratakenaenaba tigupi ago aboraye, untiye. \v 22 Piya umagina, abagi kina to maya uwaimintiye: Tigeba toganaba ka yagaba Wasanama Ntagara nagakenagaba tibugagate kampa nagakibewe. \v 23 Pi kanabipa naekaba maya urimikibewe: Mata'i taeti aboraye. We, marota'i igeti aboraye, igiripa a-nkwaiyo. Piya abigiripa a-nkuma iyegaraiyo. \v 24 Wasanama Ntagaraba naeba kakamaba kampa irosakuwe. Apayaenaba aeba manta ka auka'i apaya pegina to auka'i e'wasa purite wagana pemi, pabi nkawameta naeba aborakuwe. \v 25 Marupa mamparasa kina'miba ikabinataigini nauki nakiyena tabera punataigina, asaba pi yontana aborakiye. \p \v 26 Piya, Nowa mintanti kanabi wasana igeba puntasa puma Wasanama Ntagara nae irosakena kana'nepa aborakiniba, pabiya pikibewe. \v 27 Igeba nanintaba nantini, wanipa nantini, wayapa ika pumagini, iba'enaba puntini, puma kampa aogima napima mintuguna, Nowa aeba wanipisa karebi ima paiwaogana wanipa tabera pa'ma ipirinta waegasogini, wabe wayape a'ya'ma pu'waewantawe. \p \v 28 Pigoya to Aroti mintanti kanabipa pabiya puntawe. Nanintaba nantini, wanipa nantini, ikantanaba puntini, to kinapa ka'isaenaba imuguni, ika puntini, yoga aintanaba puntini, namapa kintini, puma kampa aogima napima mintuguna, \v 29 ka yaga Aroti aeba Sotomu kumapa akabitate waogana yakupe yakupisa kagupe mantarisa tumima a'ya'ma kinapa wabe wayape iyeguma a'ya kaintiye. \v 30 Piya pi ntaga igeba pika kampa napintasa puma, Wasanama Ntagara nae aborakena kana'nekaba kampa napikibewe. \p \v 31 Pigoya, pi ntagaba ka'waina aeba namankampa nkabobori mintakibitisaba tumima nama nkantabaipintisaba kotankapa a-mpaeyano. Pigoya, to ka'wainaba pabiyama yogari mintakibitisaba a'wae puma namankatiba a-nkwano. \v 32 Piya, tigeba Aroti nkanarimpa yabantana puwantemika napima kabiyiyo. \v 33 Ka'waina aeba mikenaenawa ka abugakibemi'naba pipa agu'amankapa kaikiye. Mikenaenawampa a'a-o otakanaba, agu'amaba aogima waikiye. \p \v 34 Naeba yekiri abiyo: Pi nkagogo yaga maruta tara yagara waitamintisiginaba Kotiba ka'wainapa ababurintana to ka'wainapa atakiye. \v 35 Piya, tara wae taramisi naninta kao'ena puma mintisiginaba ka'wainapa Kotiba ababurintana to ka'wainapa uwa atakiye. \v 36 (Piya, yogari tara yagara taramisi mintisiginaba Kotiba ka'wainapa ababurintana to ka'wainapa uwa atakiye, Isu piya untiye.) \v 37 Piya yegini abagi kina'miba: Tabe yagara, pintanaba aeta aborakiyema, abigantawe. Piyama abigauguna Isu meto kamana maya uwaimintiye: Purinta kina'mi nkau waintiti kegeba aki pesa pumawe, untiye. \c 18 \s1 Kiya wae'make kamana abikena yagaramake meto kamanane \p \v 1 Pigoya, abagi kinapa iyekita kampa punta asi nasima igeba esotakibeka, Isu meto kamana ka maya uwaimintiye: \v 2 Piya, ka kumata ka kamana abikena yagara mintantiye. Pi ntagara aeba Kotikaba kampa aekuruba puntana, a'ya'ma kinakaba kampa aogima napintiye. \v 3 Piya, pabi kumata kiya wae ka mintantiye. Aeba asi nasima pi kamana abikena yagaramati kanama: Kama kina'nempi ata punatasanaga, nao'maeyoma, ampa omi puntiye. \v 4 Pigoya, marupa pi kamana abikena yagaramaba aekita potama kampa ao'maentana, aintiba aeba mayama antabintiba napima untiye: Naeba Kotikaba kampa naekuruba puma, wasanamikaba pabiyama kampa napiyuwe. \v 5 Pigoya, ma nkawae pu'wanta waepa aeba asi nasi kanama ampa nabigayaba miyekanaba nau'amaba aekita pusanaga iba kamana'wa abima ao'maekuwe, untiyema, untiye. \p \v 6 Piya umagina, Tabe yagara amato puma maya untiye: Ata kamana abikena yagarama unti kamanapa ago abewo. Pipa ayabayawe. \v 7 Kotika kagipe asekape asi nasima aegarakibe kina'mi agisaiginaba Kotiba kanara kampa tiyo'maekiya, a. Aeba agawa puma miyaba'miyigina karu'enaba kampa iyo'maekiya, a. \v 8 We, urimuwe: Pipa kampaye. Aeba agaro ntaganto tiyo'maekiye. Piya, aintiba Wasanama Ntagara naeba to kake aborama mabi tumukubopa, igeba imatiti'ena pe kinapa taranto aogima mikibewe, piya untiye. \s1 Parasi yagaramake takisi maekena yagaramake meto kamanane \p \v 9 Pigoya, ka'isa kina'miba ige'waikaba: Aogi kinatawema napintini, to kina'mikaba: Pipa ata kina taka'yanema napinta, pi igi napiye kinakaba Isuba mono kamana maya umintiye: \v 10 Tara yagararamisi nunamu ikena tabe mono namapinti intase. Pigoya, kapa Parasiwa, to kapa takisi maekena yagarawa sumawe. \v 11 Parasi yagara aeba asima mima ae'waka mayama napima nunamu untiye: Koti, wasana ka'isa kina'miba kuntana ma'enaba pewe. Kamana kampa aogima abewe. Waya'wa taramisiba atataraenaba puma ata aguntaena pewe. Naeba piya kinapa kampaye. Piya takisi maeyi ntagara mare, ae piyamaba kampa mintuwe. Pika naeba na'mu pugatauwe. \v 12 Piya, a'ya'ma sontarapa tara yagaba naeba monoka napima nanintaba a'a-o uma miyuwe. Piya, a'ya'waemaena maeyopa, naeba pipa pako puma nayatara'mupisa agento kamuwe, piya untiye. \v 13 Aiyogana, takisi maenta yagara aeba pagasara asima mintana mantari aomarakenagaba ani puma kampa piya puntiye. Aeba aibira aima maya untiye: Koti, naeba agunta kina miyoka, kaeba kantara punatama nao'maeyo, untiyema, Isu piya untiye. \p \v 14 Pigoya naeba urimekiri abiyo: Pi takisi maenta yagaragaba Kotiba aguntaena maegasogana wa'ewati uwa wantiye. Piya pi to ka yagaraba kampaye. Abiyo. Ka'wainaba ae'wa nkau maete iyekanaba, Kotiba merunkaba potakiye. Piya, to ka'waina ae'wa nkage au maete tumekanaba, Kotiba ababuma mesuba potakiye, Isu piya untiye. \s1 Isu inamu ntakarantonto akayona puwaintiye \r (Matiyu 19:13-15; Maka 10:13-16) \p \v 15 Pigoya igeba inamu ntakarantontowai Isuti ibabute kanantawe. Igeba: Ayapa ita aukaya pikiyema, napima kanauguni abagi kinamiba igate ka ibirantawe. \v 16 Piya yuguna, Isuba igega'e uma igeka maya untiye: Tigeba uwa itaigini yakarantonto igeba naeti kanaiyo. Tigeba a-nkakunkitaiyo. Piya miye kina'mikaba Koti kabiratakenaenaba utawaitantine. \v 17 Naeba taga urimuwa abiyo. Ka'waina aeba yakarantonto miyesa nkawameta kampa Koti aegarakibi'naba Koti kabiratakenaenama nkagupi kampa uma pasikiye, Isu untiye. \s1 Kutantaga kiye yagarama Isu aegarakenaga kunta puntiye \r (Matiyu 19:16-30; Maka 10:17-31) \p \v 18 Pigoya kiya ka'waina Isu mayama abigantiye: Aogi tisa, naeba aya pukubotisa Koti nke'wasaenaba maekuwema, abigantiye. \v 19 Abigaogana Isu piya omintiye: Nana piyema naeba aogi tisaweba yene. Aogiyenama nkagoba Koti ka'antowe. \v 20 Pigoya kaeba nayatara'mu kamana agoba mayama abene: Kumiyenaba a-poma, wasanaba a-nkaeguma kaiyoma, kuntanaba a-poma, kumpari kamanapa to wainapa a-sotaoma, kano kaba kamana wasiyo. Pipa abintanema, omintiye. \v 21 Piyama omogana kiya yagarama maya untiye: Pipa uwaena yagarantomana pi kamana agoba abima wasita kanantone, untiye. \v 22 Aiyogana Isuba pi kamana abintana, maya omintiye: Ka'enaba kampa puntana, pintanaba po. Kaeba wama kotakapa to kina imima mone maemagina kusi kina imegana, mantari aogiyena ainta abora kamikiye. Kaeba piya potate kanama ampa naegarao, piya omintiye. \v 23 Pigoya, piya omogana kana kiye yagaraba tabe kutankapa uwoma waintomeka, pi kamana abogana kunta abuntiye. \p \v 24 Piya pogana Isu agantana pika maya untiye: Tabe kutantaga kina'miba Koti kabiratakena kumati ikenagaba igigaba tabera pewe. \v 25 Pigoya tabe kamoro yagamaba na'ama agepinti uma pasikenaba pipa esegiyenawe, piya tabe kutantaga kana'mi Koti kabiratena kumati ikenaenaba pipa to awameta, tabe kuntaenawe, Isu piya untiye. \v 26 Piya yogini abume kina'miba maya untawe: We, pipa kepaya Kotiba au'ima aba pikiye untawe. \v 27 Piya yuguna Isu maya uwaimintiye: Wasana piya pikenaba kampaye. Koti ka'waina piya pikenaenaba waintiye, piye untiye. \p \v 28 Piya yogana Pita maya omintiye: Abo. Taeba wa'erepe a'ya'waemaenarepe kasima takabitate kaegaraune, untiye. \v 29 Piya yogana, Isu a'ya'ma kinapa maya uwaimintiye: Naeba taga urimekiri abiyo. A'ya'ma kina Koti kabiratakenaenaga aega'magini, pika wa'ewaipe, waya yagarawaipe, igagabagipe, ino ibagipe, uma itakibe'nagiba \v 30 igeba pi'nakaba mamparasaenaba agasimagina antotapa mesuba puma Kotiba imikiye. Piya, aintiba mantarisa aogi e'wasaena asu maekiye, Isu piya untiye. \s1 Purintapisa asima mikena kamana kakagara uwaimintiye \r (Matiyu 20:17-19; Maka 10:32-34) \p \v 31 Pigoya, Isu aeba nagisarisa tara tumpaema kina'wa igega'e uma ibabute wama maya uwaimintiye: Abiyo. Taeba iba Yerusaremi kumati ikune. Iyekana a'ya'waema kamana pai poropete kina'mi Wasanama Ntagara naeka uma mono isapi kaemaranta, pi kamana'ama nkau'wapa aborakiye. \v 32 Nabanempaba namu'isa kina'miti unatakini, naeguma ata punatama, karana natama, kaisa punatakibewe. \v 33 Piya pumagini kasotasa naeguma naiburikibewe. Piya piginaba papa kakaga yaga a'ya peka, purintapisa to kake naogama asikuwe, piya untiye. \v 34 Aiyogini abagi kina igeba pi kamana kampa abintawe. Kana kamana'ama nkagobe kakawaogini igeba aogimaba pi yome kamanapa kampa napintawe. \s1 Isu aorika yagara aogatantiye \r (Matiyu 20:29-34; Maka 10:46-52) \p \v 35 Pigoya Isu aeba Yeriko kuma agora waogana, ke awamori aorika yagara ka mima a'ya'ma kina wagana pugunaba mone kutaka esuwaitama mintantiye. \v 36 Piya, aeba abomepa uwoma kina kanagana puguna, aeba ka'isa kina ibigama: Maepa nana pewe, untiye. \v 37 Piya yogini igeba maya omintawe: Isu aeba Nasaretirisa yagara tagora kanama nasiyema, omintawe. \v 38 Piya omuguna aeba tabera kega'e uma maya untiye: Isu, kaeba Tebiti nkaga'nu, kaeba naeka kantara punatao, untiye. \v 39 Piya yogini paitanta kina'miba: Paka po, uma kabiraugunaba, aeba ige kamana kampa abinta ebi ebima kega'e uma: Kaeba Tebiti nkaga'nu, naeka kantara punatao, untiye. \v 40 Piya yogana Isuba abite, keta asima mintana: Tigeba naeti ababute kanaiyo, untiye. Yogini aorika yagara aeti ampa aboragana, Isu mayama abigantiye: \v 41 Naeba nana pugatasanaga kabiyema, abigantiye. Abigaogana, pigo aorika yagarama: Wa'ega, naeba nao agasanaga nabiye, untiye. \v 42 Piya yogana Isu maya omintiye: Kaoba agano. Kamatiti'enagampa aogi pugataye, omintiye. \v 43 Piya omogana aowamaba aogi pogana agate Isu aegarantana Koti a'mu potaogini, a'ya'ma kina'miba pintana agategini pabiyama Kotiti i'mu potantawe. \c 19 \s1 Sakiyasi Isu aegarantiye \p \v 1 Pigoya, Isu aeba wama Yeriko kumati wama agaikena puntiye. \v 2 Pigoya, pi kumata ka yagara mintantiye. Agewapa Sakiyasi, aeba takisi maeyume kina'mi paitakena yagara, piya tabe mone kutantaga yagara mintantiye. \v 3 Pigoya, pi ntagara aeba Isu agakenagaba abugantiye. Piya aeba arogu yagaragana wasanami ainigasuguna Isupa kampa agantiye. \v 4 Aibuntana, karu'ena wasana igaite wamagina yabinti asu mima: Isuba ma ki'i atawaka agakuwema, napintiye. \v 5 Piya pogana, Isu aeba pita'i wantana, aomaraogana iyogana agate maya omintiye: Sakiyasi, kaeba karu'ena tumo. Naeba ibantoba namakapi ampikuwe, untiye. \v 6 Piya yogana, karu'ena tumima a'mu purite Isu aba poginisi namankapinti wantase. \v 7 Piya pusuguni a'ya'ma kina'miba agate ka abi'ma mare-u me-u puma maya untawe: Aeba nanagabaya agunta yagarama ntamapintiba uma pasiye, untawe. \v 8 Piyoga, Sakiyasiba asima mintana tabe yagara maya omintiye: We Wa'ega abo, ka'isa mone kotantepa pako puma kusi kina imukuwe. Piya, ka'isa kina'mi mpone iparinto pi aisarapa to tarawa tarawaki kanabi mesuba puma imukuwe, untiye. \v 9 Piya yogana Isu maya omintiye: Ma ntagaraba Abara'amu nkaga'nuwe. Pika iba ae namapi Koti aogi potakenaena ago aboragina aogi piye. \v 10 Pigoya, Wasanama Ntagara naeba atama kaka wanto kina iguyosaga'ma ibabuma aogi puwaitakena tumintone, untiye. \s1 Monera kabinta kina'mi mpeto kamanane \p \v 11 Pigoya, Isu aeba Yerusaremi kuma agora ampa irosaogini, kamana'wa abinta kina'mi igeba: Ibanto Koti kabiratakenagana aborakiyema, napintawe. Piyama napiyuguna, pika Isu meto kamana ka maya uwaimintiye: \v 12 Ka kiye yagarama to ka tabe yagaramati wama: Ma kiye asinataka a'wae puma kanakuwe, ute pagaso mari wantiye. \v 13 Wakena puntana, kayokaya kina'wa nayatara'mu igega'e uma mone asa ka ka puma imima maya uwaimintiye: Tigeba ma moneba maema yoga pugaka pigi, naeba aintiba a'wae puma kanano, uwaimintiye. \p \v 14 Piya uwaimite waogini, wa'ewatisa kina'miba aekaba iyekita potamagini wasana apa igarubauguni ainti wama tabe yagara mayama omintawe: Kaeba ma kiyerepa kampa miyenema napiyunema, omintawe. \p \v 15 Piya yuguniba, e'ero mparisa yagara kampa abitegina, kana yagaraba kiyaena asitantiye. Aibuguna, kana kiye yagara a'wae puma kanama otategina, kayokaya kina'wa mone iminti, igeka ampa igega'e uma maya untiye: Mone timintopa ago yoga pegana tabe pibera kampayema, ibigantiye. \v 16 Piyama ibigaogana, kayokaya yagara ka'waina aeti kanama maya untiye: We naba-o, mone asaba ka namintampetasa yoga pogana to nayatara'mu asa aborama waintiye. \v 17 Piya yogana aeba maya omintiye: Kanarane. Kaeba aogi kayokaya yagaragawe. Kaeba uwaenarapa aogima kabiyempeka ibanto naeba nayatara'mu kuma kiye ugatakana kabikibene, omintiye. \p \v 18 Pigoya, piya yogana kayokaya yagara to ka'waina kanama maya omintiye: We naba-o, kaeba ka asa namintampetasaba yoga pogana to nayaka'mu mone aborama waintiye, untiye. \v 19 Piya yogana aeba maya omintiye: Kanarana, nayaka'mu kumatasa kina'mi kiye mikibene, omintiye. \p \v 20 Pigoya kayokaya yagara to ka'waina kanama maya untiye: Naba-o, mone asagapa maye, maeyo. Naeba kairasa asaema pasema ataogana waintiye. \v 21 Piyama, naeba kagaopa kaeba kamo yagaraga kana ka'isa kina'mi atantanaba kaeba uwa maeyane. To kina'mi ntugabisaba pipa uwa kubene. Piya pempeka naeba kaeka naekuru pumagi uwa atantogana waintiye, piya omintiye. \v 22 Piya omogana kiya yagarama maya untiye: Kaeba ata kayokaya yagarawe. Pi kaeka kamanakata koti pugatakuwe. Piya, kaeba taga ago abene, naeba namo yagaranaga, naenepa yoga pumaba kampa maeyoka, ka'isa kina'mi puma abora maraga maekena kaga yuwe. Piya naenepa yoga kampa punta uwa miyogini ka'isa pegana ano nkaboragi nakena kaga yuwe. \v 23 Kaeba aya pemika monenepa pisinisi kinapa kampa imekini yoga puma a'mu mponenepa maenataga ampa maeyuwo, untiye. \v 24 Piya umagina, agorasa kinapa maya uwaimintiye: Tigeba mone asaba apama nayatara'mu urinti ntagara amiyo, untiye. \v 25 Piya yogini igeba: We naba-o, aeba nayatara'mu asa ago urintiye, untawe. \p \v 26 Pigoya naeba a'ya'ma kinaka urimekiri abiyo: Wasanama urintantana aogima maema mintigipa, to kake maekibewe. Piya, ka'isa kampa aogima maema mintigipa, ipa'ma kaikiye. \v 27 Pigoya kama kina'nempiba kiyarepa ampiyoma unata kinapa ibabute kanama naora iyeguyigini pu'wae waiyo, untiye, Isu meto kamana piya untiye. \s1 Isu yaga akabata Yerusaremi kumati intiye \r (Matiyu 21:1-11; Maka 11:1-11; Yoni 12:12-19) \p \v 28 Pigoya, Isu aeba pi kamanapa uma a'ya potate, Yerusaremi kumati irosakena wantiye. \v 29 Wama Oribesi amupa amentapinti wama Petipaesi kumake Petani kumake agora wantana, tara abagi yagararamisi uwaisitaoginisi paitama wantase. \v 30 Aeba mayama uwaisimoginisi wantase: Wamagirisi maro kumati wama, tonki aikeri wasanami kampa mima nasi nasi aogaso aikeri uma abatama, iyoba'urite kanaiso. \v 31 Iyobaisigina wasana ka'waina kamana uma: Nana pikena iyobase yekirisiba, maya omiso: Wa'ega yogawa waintegina yegira ampa ababuse yiso, uwaisimintiye. \p \v 32 Piya yoginisi kayokaya yagara tara isigeba wama yomesa puntase. \v 33 Pigoya, pi tonki yaga aikeri uma iyobausuguni, kana yagama nkababa: Nana pikena iyobase, untawe. \v 34 Piya yugunisi isigeba: Wa'ega yagarama yogawa waintegina yegira ababuse, untase. \p \v 35 Piya uteginisi ababurite Isuti wama, akabatiba kaiwaipa atama ama agutama Isu ababuma mayotauguna mima wantiye. \v 36 Piya pogini, a'ya'ma kina'miba kaiwaipa akubuma ke'i ama agurite wauguna pi'na nkabobori wantiye. \v 37 Aeba wamagina Oribesi amu ararabira kanama ke'i waogini, a'ya'ma aokina'miba i'mu puma, a'ya'waemaena aogiyena pogini agaumeka Koti tabera uma i'mu potantawe. \v 38 Piya tabera uma maya untawe: \q1 We, Wa'egare Koti nkawamuta taeti kanaika, aeka ta'mu potano. \q1 Mantari anta paruyena waiyekana, inatisa kumati asagayukenaena waiyeno, untawe. \p \v 39 Piya uma i'mu puguni, Parasi kina ka'isa igeba wasana abakapinti mintanta kina'miba maya omintawe: Tisa, kaeba kabagi kina uwaimegini kamanapa pakama miyiyo, untawe. \v 40 Piya yuguna ige kamana antota maya uwaimintiye: Naeba urimekiri abiyo. Igeba paka puma miyesinta, yabankamaba kamanapa piyama tabera yesine, Isu piya untiye. \s1 Isu aeba Yerusaremi kinaka kube'ena puntiye \p \v 41 Pigoya, Isu aeba Yerusaremi kuma agora irosa'ma agate pi kinaka antara puma kube'ena puntana \v 42 maya untiye: Tigeba ma kanabipa asoyama mikena ki'amapa aogima agasanawe. Tigeba pipa tiyorikatagiri a'ya'waemaenaba kampa aogima agawo. \v 43 Pigoya tigeba abiyo. Aintiba kanaka a'ya pekini, kama kina'mi irosa'ma minaena puma ke akukasigiri igiga pikibewe. \v 44 Piya pigina, nama kumatipe a'ya'waemaenaripe, tigege yagararipe iyeguma karana titama aguya aema ataena puritaigiri Koti kanama tiyo'maentintanagaba kampa napiyigini ata puritakibewe, Isu piya untiye. \s1 Tabe mono namapi ikantana puguna Isu igarubantiye \r (Matiyu 21:12-17; Maka 11:15-19; Yoni 2:13-22) \p \v 45 Pigoya, Isu aeba wama tabe mono namapinti iyomepa, kota ikantana puma mintuguna igaruba'magina, \v 46 maya uwaimintiye: Mono isa'ama maya iye: Mono namantepa nunamu ukena namantana peno, iye. We, tigeba piya pegana kuntana pe kina'mi ntamantana piye, uma igarubantiye. \p \v 47 Pigoya, pi ntagaba tabe mono namapi asi nasima mono kamana uwaimima mintantiye. Piya pogini, tabe mono kiye kina'mibe, mono tisa kina'mibe, to ka'isa kiye kina'mibe, igeba Isu aeguyigina purikibi kamana untawe. \v 48 Aiyuguna, kamana'wa yogini a'ya'ma uwa kina'miba abima aeka tabera ibuntika, aegukena kipa kapa kampa aborantawe. \c 20 \s1 Kiya kina'mi Isu esegiyenawaka abigantawe \r (Matiyu 21:23-27; Maka 11:27-33) \p \v 1 Pigoya, ka yaga Isu tabe mono namapi ima wasana aogi mono kamana uwaimima mintogini, tabe mono kiye kinape mono tisa kinape kabiyume kinape aeti kanama, \v 2 mayama abigantiye: Kaeba uramo. Mata'i a'ya'waemaena pempepa, ke ugamegina esegiyenaba pene. Kebaya: Piya poma, ugatagina penema, abigantawe. \v 3 Piyama abigauguna maya uwaimintiye: Naegeba natantigi, ka kamana tibigakiri unamiyo: \v 4 Yoni mono wanipa mantarisaenabera wasanamintanawema, ibigantiye. \v 5 Piyama ibigaogini, igeba: Ayawe ukune, untini: Mantarisaenawe yekanaba, aeba nana piyema kamana'wapa kampa abima napiyewe, ikiye. \v 6 Piya: Wasanamintanawe yekiniba, a'ya'ma kina'miba igeba Yonikaba ka taga poropete yagarawema napintaka, yaba kasutasa taegukibewema, napintawe. \v 7 Aibumagini igeba maya kamana antotapa omintawe: Taeba kampa abintune. Yoni mono wanipa aetasabaya aborantiye, untawe. \v 8 Piya yuguna Isu maya uwaimintiye: Piya, naegeba antotapa kampa urimukuwe. Kenkawamutasa kamanapaya unamegi esegiyenaba puweba kampa urimukuwe, Isu piya untiye. \s1 Waini yugara kabinta kina'mi meto kamanane \r (Matiyu 21:33-46; Maka 12:1-12) \p \v 9 Pigoya, Isu wa waya meto kamana ka maya uwaimintiye: Ka yagarama waini iga'na kurintiye. Ku'atate kana yuga wasanamiba: Kiye kabiyiyo, otate e'ero mpari wama e'ero kanabi umintantiye. \v 10 Pigoya, kana waini agutaogana asikikena kana aboraogana, kayokaya yagara: Ka'isa asigi kamigina maete kanaoma, otantiye. Otaogana uma irosaogini, pi waini yuga kiye kina'miba aeguma agarubauguna, kana yogarisaena kampa maenta auka a'wae puma kanantiye. \v 11 Piya pogana, yoga ababa to ka kayokaya yagara otaugana waogini, pabiyama pi kina'mi aeguma ata potama agarubauguna, kana yogarisaena pabiyama kampa maenta uwa auka kanantiye. \v 12 Pigoya, to kakagara ka kayokaya yagarawa otaogana waogini, tabera aeguma awamori maebugaintawe. \v 13 Piya puguna, kana waini yogawama nkababa abite maya untiye: Aya pusuwe, otantana: Piya ago napiyuwe, untiye. Ma nabugai ntagarane otakana wakiniba agama agoya potama awamu wasikibewema, napintiye. \v 14 Piyama napimagina otaogana waogini agate, kana yoga kiye kina'mi aegukena naga nikintini maya untawe: Ae ma ntuga maesanaga aegugasakana pu'waka, ma ntugaba tae'enaena puwakiye, untawe. \v 15 Piya ute apasana'urite kabubinti wama kana waini yuga awamori aeguma kaitantawe, untiye. Isu aeba piya untana pi kamanaka wasana mayama ibigantiye: Yoga agowamaba pi kiye kinapa aya puwaitakiye, a. \v 16 Abewo, aeba kanamaba piya kiye kinapa iyegugasima, yogawatapa aogi kiye kina ibabuma itakiye, piya untiye. Piya yogini, igeba: We, igeba kampa piya pikibewe, untawe. \p \v 17 Piya yuguna, Isuba igabebe puma maya untiye: Mono isapisa kamana kapa mayama waintiya, agowapa ayamawe, untiye: \q1 Nama kikena kina'miba ka ya ago kainta yawama iba wa'ega ya asima waintiye, untiye. \m \v 18 To ka mayama amato puma untiye: \q1 Piya, wasana ka'waina pi wa'ega yara aeguma au airisa puma aikiye, iye. \q1 Piya, kana wa'ega yaba abobora takuma tumima aeguma ata puwaikiyema, untiye, Isu untiye. \p \v 19 Piya yogini, mono tisa kina'mibe tabe mono kiye kina'mibe, meto kawana'wapa igeka yomepa abibebe puguna intawamaba ata pogini, pabi ntaga arakurikena pumepa a'ya'ma kinaka iyogaru puma atantawe. \s1 Takisi monega Isu abigantawe \r (Matiyu 22:15-22; Maka 12:13-17) \p \v 20 Pigoya, Isu kamana abite imo'ena purite, pi mono kiye kina'miba Isuka kabintawe. Piya, pi kina'miba kampari otakena kina uwaitauguni wamagini, iyoga'wapa mono iga pumagini kabima mintuguna, awamupisa ka ata kamana aborakiniba abite arakurikena puma kamana abikena kina'mi nkiyapi ataigina kamana otaiyema, untawe. \v 21 Pigoya, igeba ampa Isu mayama abigantawe: Tisa, kamanakampaba aogima parutu pegi abune. Kaeba a'ya'ma kinapa aogi kamana uwaimene. Piya, tabe igi wainta kina'mikaba kaekuruba kampa pempekana, taga Kotitisa aogi kamanapa uwaimene. \v 22 Piya, kaeba ayama napiye ne: Mono kina'mite taeba Aroma wa'ega yagara Sisa takisi mone amusupera kampaye, untawe. \v 23 Piya yuguna, Isuba pi meto kamana'waipa ago abite maya uwaimintiye: \v 24 Mone ka nayakiyo. Amankape awa'enabe mapa kewema, ibigaogini igeba: Sisantawe, untawe. \v 25 Piya yuguna aeba maya uwaimintiye: Pigo yewa, Sisantanaba Sisa amiyo. Piya, Kotintanaba Koti amiyo, untiye. \v 26 Piya yogini, wa waya'mi nkiyobipa kamana'watakaba kampa arakurinta uwa pami ntami puma asaba'wantawe. \s1 Purintapisa asikenaenaga Isu abigantawe \r (Matiyu 22:23-33; Maka 12:18-27) \p \v 27 Pigoya, ka'isa Sarusi kina'mi Isuti kanantawe. Pi kina igeba: Purintapisa asikenaenaba kampa waintiye, uma miyume kinakini, \v 28 igeba Isuti irosa'ma kamana mayama abigantawe: Tisa, Moseseba kamana awa'ena taeka mayama ka kaentiye: Wasana ka'waina waya maema yagarawa kampa aboratanta pu'wakanaba, to a'nanto kiya maetama aganto antotapa yagara aborano, iye. \v 29 Pigoya, ka meto kamana ugamukune. Piya, tonaentisa tara umaema aga'na mintantawe. Ige iganto waya maema yagara kampa aboranta, mima pu'wantiye. \v 30 Pu'waogana, ka a'nanto kiyawapa pabiyama maetate uwa pu'wantiye. \v 31 Pu'waogana, to a'nanto ka'waina pi kiyawapa pabiyama maetate pu'wantiye. Pigoya, pi nkaga'na a'ya'ma tonaentisa tara umaema kina'mi pabi ka wae maeta kanamagini, yagara kampa aboratanta pu'waewantawe. \v 32 Aitiba pi kiya wae'waipa pabiyama pu'wantiye. \v 33 Pigoya, igeba a'ya'magini pabi ka wae'amana maentawe. Piya ainti asikena kanabipa ke nkwae'ena pikiyema, abigantawe. \p \v 34 Piya yuguna Isu maya uwaimintiye: Ma kanara mampabi wa wayapa maema miyewe. \v 35 Piya, ainti tabe kanabipa asikena kana aborakibipa, Koti kega'e yekini aborakibi kina'miba wa wayapa kampa maekibewe. Kampaye. \v 36 Igeba enisore kina miyesa puma mimagini, to kake kampa purikibewe. Piya, Kotiba irubintisa ibage pekini ae araga yagaraena puma mikibewe. \v 37 Pigoya, paipa Mosese irubisa asima mikena kamana untiye. Aeba yabi yaku nkabusa aboranti, pi kamana kaentana Koti nkageba mayama kaentiye: Naeba Abara'amu, Aisaki, Yekobu ige Koti mintuwe, untiyema, kaentiye. \v 38 Piya, pu'wantatisa iyogama asikibewema, Mosese aeba pika napima Koti nkageba piyama kaentiye. Piya, Kotiba pu'wanta kina'nane. Aeba iyoganta kina'mi Koti mintegini, esegiyenarasa iyoganta kina uwa miyewe, Isu piya untiye. \p \v 39 Piya uwaimogana, mono tisa kiye kina ka'isami pi kamana antota maya untawe: Tisa, kaeba aogi kamana yene, untini, \v 40 igeba to kake abigakenaba iyekuru puma atantawe. \s1 Isu Parasi kinapa Karaisiti yagaraga ibigantiye \r (Matiyu 22:41-46; Maka 12:35-37) \p \v 41 Pigoya, Isu maya uwaimintiye: Nana piyema Karaisitikaba aeba Tebiti nkaga'nuweba yewe. \v 42 Piya, mono isapi Samu isapipa Tebiti aewapa mayama kaentiye: \q1 Inatisa Tabe Yagaramaba Wa'ega yagaranepa: Kaeba nayatakanti miyo omintiye, iye. \q1 \v 43 Piya, aintiba kama kinakapa uwaitakini kae kagisa amentapinti wama mikibewe, omintiyema, piyama Tebiti kaemarantiye. \m \v 44 Pigoya, Tebiti aewapa Wa'eganene otantiye. Aeba aya piyema aga'uwakaba: Wa'eganeneba, untiyemagina Isu ibigantiye. \s1 Mono tisa kina ige'ma kamana Isu untiye \r (Matiyu 23:1-36; Maka 12:38-40; Aruku 11:37-54) \p \v 45 Pigoya, a'ya'ma wabe wayape mima Isu kamana abima mintuguna, abagi kina'wa maya uwaimintiye: \v 46 Tigeba mono tisa kina miyesa nkawametapa a-mpima, uwa aogima miyiyo. Igeba e'ero kai amirite ke'i paebuta nasigini, wasana akiyenabinti wama wa waya igama i'mu puwaitasanaga igu'amaba tabera waiye. Piya puntini mono namapipe taenabikenabipe tabe kina'mi ntabae maema paitama mikenaga yewe. \v 47 Piya untini igeba kiya wae'mi namankaipe kotankaipe uwa paibuntini, kampari nunamuba e'erota yewe. Pigoya, pi kina'mipa aintiba Kotiba antota'enaba tabera ka ibi'ma kuntaenaba imikiye, Isu piya untiye. \c 21 \s1 Kusi wae ka'waina Kotika a'mu mpone atantiye \r (Maka 12:41-44) \p \v 1 Pigoya, Isu aeba tabe mono namapi ampima agaomepa mone kutantaga kina'miba Kotika i'mu mpone kankabebi atauguna, agantiye. \v 2 Piya, yaba kampa wainta abeya wae ka'waina irosa'ma tete monento tara kankabebi atantiye. \v 3 Piya pogana Isuba agate maya uwaimintiye: Naeba taga urimekiri abiyo, ma nkabeya kusi wae'maba ka'isa kina'mipa igasima moneba ataye. \v 4 Ka'isa kina'miba uwoma mponewai waintegini Kotika i'mu moneba atagana, ma kusi abeya wae aeba monewapa naninta ika puma nakena kampa atanta, a'ya'ma kasiwaegaite uwaraka'ya mintiye, Isu piya untiye. \s1 Mampabisaena a'ya wakena kamanane \r (Matiyu 24:1-14; Maka 13:1-13) \p \v 5 Pigoya, ka'isa kina'miba tabe mono namankamaka maya untawe: Mono awa'enaba aogiyena potama tauka pugaye, untawe. Piya yuguna, pika Isu maya untiye: \v 6 Nama agama, ti'mu pentana aintiba kampa waikiye. Ka kana aborakiniba kama kina'mi irosa'ma nama kumatipa akasagasuba kasaigina ka yabankamaba to ka yabankama nkabobora ware'naigina nama tubo aborama waikiye, untiye. \p \v 7 Piya yogini, igeba mayama abigantawe: Tisa pintanaba ayantaga aborakiye. Nana kukantana aboraka agapa kana arosakena piyeba, ukune, untawe. \v 8 Piya yuguna Isu maya uwaimintiye, tigeba tigu'ama a'yugu purigaisanaga aogima kiya kabima miyiyo. Wasana uwoma aborama nae nage uma naeba Karaisiti nawe, yigini, to ka'isamiba kanapa ago arosawaye, ukibewe. Pigoya tigeba piya ukibe kina'mipa a-nkiyegaraiyo. \v 9 Piya, aintiba ma'ena puma esiba kamana abintiripa, a-pami puma tiyekuruba a-piyo. Pintanaba paitama aborawakana, aintisa kanaba agaropa kampa aborama ainti aborakiye, Isu piya untiye. \p \v 10 Piya untana Isu to maya uwaimintiye: Maga maga kina'miba kamaena pigini to ka'isa kina'miba to ka marisa kina uma iyeguyigini kamaena purite wagana pikibewe. \v 11 Pigoya, imimapa tabera pekana, ka'isa auka'i tabe kabu aborakana, yonintana tabera aboraurite wagana kana pikiye. Piya, mantariba ku kantanaba toma toma aborakiri agate tiyekuru puma tabaraba pikibewe. \p \v 12 Pi a'ya'waemaenaba kampa aborantakini, igeba tiraku'ma karana titama ataena puritama, mono namapipe iga'na namapipe tibabuma kamana uritama ata puritakibewe. Pigoya nae nage uma ata punatamagini kiya kinake kamana abikena kinake ige iyobi tibaburite wama kamana uritakibewe. \v 13 Pigoya piya pigiri, pi ntaga aogi kamana'nepa uwaimikibewe. \v 14 Pigoya ibaba aogima abiyo: Pi ntagaba tigeba ige iyobi uma asimaba: Ayama kamana antota ukunemaba, a-ntapiyiyo. \v 15 Naene tigu timabi tiwamupi kamana'nepa atakana aogi napi napiyenabe aborarimekiri ukibewe. Aibigini kama kinatimpiba kamanatipa kampa aeguma aka'yukibewe, untiye. \p \v 16 Pigoya, pabi ntaga tino tibakibe, tiganto ti'nanto, ka'kura tiyo'mibe kama puritama, iyekita puritama, ataena puritama, tige aruyenabisa ka'isaba tiyegukibewe. \v 17 Pigoya, a'ya'ma kina'miba abima intabipa nae nageraka ata puma kama puritakibewe. \v 18 Pigoya, ti'no nkabiyapa ka'antoba kampa kaka wakiye. \v 19 Piya, tigeba esegima mima tigu timapa to kake maekibewe, Isu piya untiye. \s1 Yerusaremi kuma ainti ataena pikibi kamanane \r (Matiyu 24:15-21; Maka 13:14-19) \p \v 20 Pigoya, aintiba tigeba agakibepa irebu kina kanama Yerusaremi kuma kobe pigiripa agamagiripa: Kuma ai'nere aguya aikena kana agarosaye, yiyo. \v 21 Pigoya Yutiya mari mikibe kina'miba tiyegaka wama amu mari iyiyo. Piya Yerusaremi kumati mikibe kina'miba pabiyama karu'ena pai'ma wakibewe. Piya uwaena kumati kampa wakibewe. \v 22 Pigoya pi ataga Koti wasana a'yikiki pemi ntaga aborakiniba, mono kamanapa unta'enamaba esegi puma aborawaekiye. \v 23 We, iga'entaga wae'mibe yagaranto nono a'mikibe wae'mibe kamparagama mikibewe. Mampara mikibe kina'miti kuntaena aborakanaba, Koti agobintanaba mampara a'ya'ma mikibe kina'mipa pabiyama aborawaimikiye. \v 24 Piya, kasotasa irisakibewe. Aibumagini, iga'na ubu'urite wama uwoma to kina'mi nkibakapi metaigini kayokaya'ena puwaitama mikibewe. Piya, namu'isa kina'miba Yerusaremi kumapa aguya aima mima ataena puyaba'miyigina, ainti namu'isa kina'mi ige'waipa a'ya puwaitakiye, Isu piya untiye. \s1 Wasanama Ntagara aborakena kamanane \r (Matiyu 24:29-35; Maka 13:24-31) \p \v 25 Pigoya, pi ntagaba pape, ope, noribe awame'enawa tonarona aborakiye. Piya mabipa kayo waninkama aiga'yo'ya puma tapo uma agayemisa pekini, a'ya'ma mampabisa kina'miba karu puma iyekuru pikibewe. \v 26 Pigoya, pi ntagaba mantaba kuru pekana esegiyenawapa iyoba'ma kareko pigini, mara a'ya'ma kina'miba uwoma nkigi napikibewe. Eya, ka'ena mabi aborakenaenaga napima karu puma iyekuru pigina iyonanta'ena pikiye. \v 27 Pintana aborakapa, Wasanama Ntagara naeba ibinankama nkagupinti tabe esegiyenanentaga e'wasaenanentaga aborakini nagakibewe. \v 28 Piya, ainti pintana agobima aborakiri, asimagiri tiyowa aisesama agate: Koti tababikena kana agarosaye, yiyo. \p \v 29 Pigoya piya untana, Isu meto kamana ka amato puma maya uwaimintiye: Tigeba piki yage, to ka'isa yawamake agoga napiyiyo. \v 30 Piya, a'no mparagiri agantiripa: Kabo yagawe, yewe. \v 31 Piya yesa puma, pi yontana aborakiri agateba: Koti kabiratakena kana agarosaye, yiyo. \v 32 Naeba taga urimekiri abiyo: Mamparasa kinapa kampa purintigina pi yontanaba a'ya'ma aborakiye. \v 33 Pigoya mage mantageba a'ya wakana, kamana'nepa waiyaba waima kampa kakakiye, Isu piya untiye. \s1 Abagi kina'miba aogima kabiyiyo, Isu untiye \p \v 34 Pigoya, Isu to maya untiye: Asi nasi esegi wani ntama aibo'ena puma mampabisaenaga napi napi puma Kotika tigegu'a pusanaga, tigeba aogima napima kabima miyiyo. A'yugu uwasuwa puma mintigina aborasanaga kabima miyiyo. \v 35 Piya, mampabisa kina a'ya'ma kinati pintanaba aborakiye. \v 36 Piya, asi nasi aogima kabima miyiyo. Asi nasi Koti esotaigina esegiyenaba timeno. Piya pigina, pi a'ya'ma ataenamaba uwa tigasakiri, Wasanama Ntagaramante naobi aogima asikibewe, Isu piye untiye. \p \v 37 Pigoya Isu aeba a'ya'waema yagaba tabe mono namapi mima a'ya'ma kina Kotitisa aogi kamana uwaimima mintantiye. Pigoya, ase yoganaba Oribesi amuti ima waibutaye. \v 38 Piya pogini, abaya aseka a'ya'ma wabe wayape irosa'ma Isuti kanama tabe mono namapi ampima aetisa aogi kamana abi puntawe. \c 22 \s1 Yutasi Isu minaga puntiye \r (Matiyu 26:1-5, 14-16; Maka 14:1-2, 10-11; Yoni 11:45-53) \p \v 1 Pigoya, yisiti kampa wainta pareti nakena yaga aborakina puntiye. Piya, nakenagana ataome ntagama nkagewapa Pasobawe. \v 2 Aborakena pogini tabe mono kiye kinake mono tisa kinake igeba a'ya'ma kinaka iyekuru pumagini: Isu ayama aegukune, untawe. \p \v 3 Piya umagini mintuguna, Sataniba Isu abagi yagara ka agewapa Yutasi Isikeriyoti, aeba nagisarisa tara tumpaema kina ige arayenabisa yagara, ae antabi pasintiye. \v 4 Piyama pasogana, tabe mono kiye kinake mono irebu kinake igeti aruyenabi wama Isu minaga pekini arakurikibe kamana uwaimintiye. \v 5 Piya uwaimogini igeba abimagini i'mu pumagini, Isu nkaegukena kutaru mone amikena kamana uma aogi puntawe. \v 6 Piya yuguna kamana'wai wasiyu'ma, wasanamiba kampa agama abuguna kakama minaga pikena apasa puma mintantiye. \s1 Isu abagi kina'wake Pasoba naninta nantawe \r (Matiyu 26:17-25; Maka 14:12-21; Yoni 13:21-30) \p \v 7 Pigoya, yisiti kampa wainta pareti nakena kana aborantiye. Pi ntaga sipisipi kaemagini Pasoba naninta nantawe. \v 8 Pigoya, pi ntaga Isu Pitake Yonike maya uma uwaisitantiye: Tisigeba wamagirisi, Pasoba naninta maema ai'aru pisigi uma nano, untiye. \v 9 Piya yoginisi isigeba: Ae ntamapi nanintaba maema ai'aru pususe, yusuguna, maya uwaisimintiye: \v 10 Abiso. Tisigeba wa'eri ima wasana ka wani kankabe maete wakibi ntagara pabuma aega'urite wa'eri iyisigina, namapinti uma pasekirisiba pabi ntamapi tisigeba uma pasiso. \v 11 Piya, namapi ima pi namankama nkabapa mayama omiso: Tisa yagara kaeka maya iye: Ae mparunta nabagi kina'mige taeba Pasoba nanintaba nakune, iye, omiso. \v 12 Piya omisigina nama mparupa inati tabe maru ka ama agumagina aogi pumaranta tisiyakekirisi, pita'i maema asu ai'aru piso, uwaisimintiye. \v 13 Piya uwaisimoginisi, isigeba wama pi yomesa pumaginisi abatama Pasoba naninta maema ae'arubantase. \s1 Naninta nantini Isu ae'wa nkara'ena puwaiyakintiye \r (Matiyu 26:26-30; Maka 14:22-26; 1 Korinti 11:23-25) \p \v 14 Pigoya nakena kana aboraogini, Isuge abagi kina'wampige namapi ampima nantawe. \v 15 Piya nantini maya uwaimintiye: Naukikena kana'nepa agarosagi, Pasoba naninta ma tigege nakenagaba tabera nabiye. \v 16 Naeba yekiri abiyo. Naeba Pasoba nanintaba to kake kampa nanta Koti kabiratakenaena aborakini pi'na nkantota waikiye, untiye. \p \v 17 Piya umagina, aeba wani kankabe maema, Koti a'mu potama, maya uma imintiye: Tigeba maema marona mona puma naiyo. \v 18 Naeba yekiri abiyo: Waini wani to kake kampa nanta mintakana Koti kabiratakenaena aborakiye, piya untiye. \v 19 Pi kamana umagina pareti maema, a'mu potama, ako puma, maya uma imintiye: Mapa nauna, tigeka uma atauwe. (Naeka napima pipa nama miyiyo, untiye. \v 20 Pi naninta nauguna waini kankabe maema pabiyama imima untiye: Ma kankabebipa Kotiti aogaso atokaekena kurante waintiye.) \p \v 21 Piya, abewo. Nae minaga pikibi'naba aeba naege ka yabaera mima naninta maema nama mintuse. \v 22 Wasanama Ntagara naeba wasanami nkiwamuta purikenaenaba kampa waintiye. Naeba Koti ke'i namintemiti wakuwe. We, minaga punatakibi'naba aeba antotapa atama mikiye, piya untiye. \v 23 Kamana piya yogini, abagi kina'mi: Kebaya pikibe kina iyewa, marebiga mebiga puntawe. \s1 Abagi kina'mi tabe yagaraba kebaya mikiye, untiye \p \v 24 Pigoya, abagi kina igeba: Taetisa kebaya tabe yagararepa mintiye, umagini maka untawe. \v 25 Piya puguna Isu maya uwaimintiye: Mabisa wa'ega kina'miba ige esegi puma uwa wasanaba aogima kabiwaitagini, uwa kina'miba i'mu puma kayokaya'ena puwaitawe. \v 26 Pigoya, tigetiba piyaenaba a-nkaborano. Tigetisa tabe kina'miba uwa kina miyesa, pi nkawameta miyeno. Piya, tabe yagara aeba kayokaya kina miyesa, pabi awameta miyeno. \v 27 Pigoya tigeba napiyiyo. Ae'na asugainta'enawe. Wasanami nakibepa mara'mima naninta nakibi'na asugainta'enabera, kao'ena pikibi'na asugainta'enawe. Uwa mara'mimagina nakibi'na pipa asugainta'enawema, ago abintawe. Piya, naeba tige tibakapi kayokaya kina miyesa puma miyuwe. \p \v 28 Pigoya, kuntaenama nkagupi miyogiri kampa natate wanta naega'ma nasima miyewe. \v 29 Pipa nabanempa naepa kabikenaenama nkagowampa unatagi, naeba pabiyama tigepa paitakena kina uritauwe. \v 30 Piya, tigeba aintiba kabiritakena kumata naege naninta wani ntantiri ti'mu pikibewe. Pigoya, pi ntaga kiya puma mikena yabaera mima Isureyo kina ige nagisarisa tara tumpaema kina'mi kamanata kabikibewe, Isu piya uwaimintiye. \s1 Pita au'nana kamana omintiye \r (Matiyu 26:31-35; Maka 14:27-31; Yoni 13:36-38) \p \v 31 Piya uwaimintana toba Pitapa maya omintiye: Saimoni, Saimoni, witi ao asari pegina i'nintanawapa pa'wamisa puma, Sataniba tigepa maema timiyo'ena puritakenaga Kotipa abigaoga, \v 32 pigo naeba kamatiti'enaga a'yugu pusanaga kaeka uma nunamu yuwe. Pika kaeba mono kita to kake a'wae puma aogi mimagina, kaokinapa iyo'maema esegi puwaitao, omintiye. \p \v 33 Piya yogana Pita maya omintiye: Wa'ega, kaeba iga'na namapipera purikenaenaripera wagapa, kaega'ma wakuwe, untiye. \v 34 Piya yegana, Isu maya untiye: Pita, naeba ugamekana abo: Kokorewamaba iba asekapa kampa aga untakana, kaeba kakagara kampa agao ntagarawe unatagana aga ukiye, Isu piya untiye. \p \v 35 Piya untana, abagi kina'wapa to ka maya uwaimintiye: Naeba monebe ira'na kutipe tigisanape kampa wainta urita wagiri, wama uma aguyosagantawoma, ibigantiye. Ibigaogini: Piyaba kampaye, untawe. \v 36 Piya yuguna, maya meto kamana amato puma untiye: Piya, ma kanabipa ibaba tigetisa ka'waina aeba mone waintakanaba, maemagina miyeno. Piya, to ka'waina aeba ira'na ku waintakanaba, arakae puma miyeno. Pigoya, ka'waina aeba ma'ena kasupa aguyosagantanaba, kaiwa ka kasakana, ika puma pi'naba ka kaso mae ameno. \v 37 Naeba yekiri abiyo: Naeka meto kamana ka mayama pai kaemarantine: Aeba antage kina'mi nkaruyenabi atakibewema, kaemarantiye. Pigoya pipa nae kamana untakana mampa aboraye, untiye. \v 38 Piya yegini abagi kina igeba maya omintawe: Wa'ega, agao, Mampa kasopa tara waintiyema, omuguna Isu: Pabigoye, otantiye. \s1 Isu Kesemani yugabi nunamu untiye \r (Matiyu 26:36-46; Maka 14:32-42) \p \v 39 Pigoya, Isu aeba asi nasi kumapa atategina Oribesi amuti ibomekini, pi nkaseba abagi kina aepa aega'ma intawe. \v 40 Umibometi uma irosa'ma abagi kina maya uwaimintiye: Tigeti timiyo'ena aborakiri ware'nasanaga nunamu uma esegi piyo, piya untiye. \v 41 Piya utegina, arompari umimagina uma arakabima maya uma nunamu untiye: \v 42 Naba, kaeba ukenaba kanara yegana ma nauki nakiyenaba naparo. Piya, nae napiyenakaba kampaye. Kaeka ntapiyena uma esegi penemawe, piya untiye. \v 43 (Piya yegana mantabintisa enisore ka tumima tumpa esegi potantiye. \v 44 Piya, napiyenawapa to kunta puwaogana to kake esegima nunamu untiye. Piya pogana, tete aiseba pa'uritegina tipe puma mabi tumintiye.) \p \v 45 Nunamu ugaite, asima abagi kina'miti wama igaomepa, igeba intara'ena puma iwaita mintantawe. \v 46 Iwaita mintuguna maya uwaimintiye: Tigeba nana piyema tiwaiba waitamintawe. We, tigeti timiyo'ena aborakiri ware'nasanaga asima tiyogama mima nunamu iyiyo, Isu piya untiye. \s1 Isu arakurintawe \r (Matiyu 26:47-56; Maka 14:43-50; Yoni 18:3-12) \p \v 47 Piya umagina mintogini kama kina igeba kanantawe. Pigoya, nagisarisa tara tumpaema kina ige aruyenabisa ka yagara, agewapa Yutasi, aeba paitama ibabute Isuti wama uma amo nantiye. \v 48 Amo naogana Isu maya omintiye: Yutasi, kaeba nana piyema Wasanama Ntagara naepa namo nama minaga pene, untiye. \p \v 49 Pigoya, Isu nkaokina igeba pintana aborakena pogini agate, maya untawe: Wa'ega kaeba abega, kasotasa iyeguyeno, untawe. \v 50 Piya yuguna, igetisa ka'waina monota paitanta kiye yagarama kayokaya yagara kasotasa aegumagina ageba ayatakantisa arisakaentiye. \v 51 Piya pogana Isu agate: Uwa miyiyo, untiye. Aibumagina, pi ntagarama nkagiba maemagina mayo atama asu'a potantiye. \p \v 52 Pigoya, mono namapisa tabe kiye kinape irebu kiye kinape kabiyume kinape, ae arakurikena kananta kina, igepa Isu maya uwaimintiye: Tigeba naeka abeganaba ku kina kanta pogiri, tigeba ma'ena pikena irebu kasutintaga kanama naegukena pewo. \v 53 We, naeba asi nasi tabe mono namapi mima mono urimone. Piya, pi ntagaba nana piyema kampa narakurintane. We, ibaba tige kanapa aboragina, tununtanama nkesegiyenaba aboraye, Isu piya untiye. \s1 Pita Isuka kampa agantuwe untiye \r (Matiyu 26:57-58, 69-75; Maka 14:53-54, 66-72; Yoni 18:12-18, 25-27) \p \v 54 Pigoya, igeba Isu araku'ma ababute wama monota paitanta kiye yagarama ntamapi ababute intawe. Piya puguna, Pita aeba ainti ika'i wantiye. \v 55 Pigoya, pi kama kina'mi kagisa kagopi uma pai'ma yaku kaima tapima mintantawe. Umintuguna Pita aeba pabiti wamagini ige ibakapi umintantiye. \v 56 Umintogana kayokaya araga ka'waina kanama yaku nkabura agabebe puma maya untiye: Ma ntagaraba aege miyemi ntagarawe, yogana, \v 57 Pita awamu abarisa'ma: Waya, naeba aepa kampa agantuwe, untiye. \v 58 Piya otate mintogana, kampagina e'ero kanaba kampa mintogana, to ka'waina agate maya untiye: Pi kaeba ige aruyenabisawe, yogana, Pita: Ma ntagara, naeba kampaye, untiye. \v 59 Pigoya ainti to ka'waina irosa'ma uma esegi puma maya untiye: We, ma ntagara taga aege mibemine. Aeba Karariya marisawe, yogana, \v 60 Pita maya untiye: Ma ntagara, kaeba kamana yempe kamanapa kampa abintuwe, untiye. Piya yogana kokore ka aga untiye: \v 61 Pigoya, Wa'ega aeba a'wae pumagina Pitati aomaraogana, Pita aeba Wa'egama ominti kamana napintiye. Piya: Kokore aga kampa untakana, kaeba kakagara naeba aepa kampa agao ntagarawe ukibene ominti, \v 62 pi kamana napimagina antara purite abe'i irosa'ma wama tabera kube'ena puntiye. \s1 Mono kanisore akiyenabi kamana otantawe \r (Matiyu 26:59-68; Maka 14:55-65; Yoni 18:19-24) \p \v 63 Pigoya, Isuta kiya kabima minta kina igeba pumireri potama aegumagini, \v 64 aowaba airari kaetama aeguntini: Kaeba poropete mintanapa ma kaeguyemi ntagarama nkagewapa yo, untawe. \v 65 Pigoya, igeba to pumireri puma uwoma ata kamana otantawe. \p \v 66 Piya puguna marogini, tabe mono kiye kinape mono tisa kinape to kaisa kabiyume kinape a'ya'ma aki puma kamana otakena yuguni, Isu ige aruyenabi ababute wantawe. Piya puguni kamana mayama omintawe: \v 67 Kaeba Koti utaratanta yagara Karaisiti mintanapa, uma aboraramo, untawe. Piya yuguna aeba maya uwaimintiye: We naeba urimosinta tigu kampa namesine. \v 68 Piya, tibigakiripa antotapa kampa unamikibewe. \v 69 We, Wasanama Ntagara naeba ibasa yaga tabe esegi yagara Koti nkayatakanti mikuwe. Pi kana'ne ago aboraye, untiye. \v 70 Piya yogini, a'ya'ma abite: Kaeba Koti Ntagaragawoma, abigantawe. Abigauguma: Tigeba ago yewe. Pipa naewe, untiye. \v 71 Piya yogini maya untawe: Nana piyema to kake kamana ukune. Ae'wa nkawamupisa pabigo yegi abune, untawe. \c 23 \s1 Isu ababute Pairatiti wama kamana otantawe \r (Matiyu 27:1-2, 11-14; Maka 15:1-5; Yoni 18:28-38) \p \v 1 Pigoya, a'ya'ma pi kina'mi Isu Pairatiti ababute wantawe. \v 2 Aeti wamagini agobima kamana maya uma otantawe: Ma ntagarama nkagoba mayama waintiye. Aeba a'ya'waema mampabisa kina'mite kamana akayaratama: Wasana wa'ega yagara Sisa aepa mone a-nkamiyo untana, ae'wakaba: Naeba Karaisiti, wasana wa'ega yagara nawe iye, piya untiye. \v 3 Piya yuguna Pairati: Kaeba Yuta kina'mi Nka'ega yagaragawoma, abigaogana: Pi pabigo yene, Isu untiye. \v 4 Piya yogana, Pairati tabe mono kiye kinape to uwoma uwa kinape maya uwaimintiye: Naeba ma ntagarama nkaguntaenawakaba aguyosagaopa kampa agauwe, untiye. \v 5 Piya yogana igeba esegimagini maya untawe: Aeba waya wa esegi kamana uwaimegini igeba pami ntami puma mare-u me-u pegana, kana ma'ena kamana'ama mampabi tabe puma anosawaye. Aeba Karariya marisa agobima pintana purite mata'i a'ya'ma Yutiya mari pabiyaena piye, piya otantawe. \s1 Isu to kake ababute Erotiti wama kamana otantawe \p \v 6 Pigoya piya yuguna Pairati abite: Ma ntagara aeba Karariya marisawoma, ibigantiye. \v 7 Piyama ibigaogini igeba owe yuguna: Pipa Eroti kabitemi mpawe, untiye. Piya umagini: Erotiti ababute waiyo, yogini ababute wantawe. Pigoya, Eroti aeba pi kanabipa Yerusaremi kumata a'yo umintantiye. \p \v 8 Piya ababute wauguna, Eroti aeba Isu agama antawamaba asoya puntiye. Aeba Isu nkawaga kamana abima e'ero ntaga aepa agakenagaba abuma mintomekanawe. Pigoya, aeba maya untiye: Naeba yekana awame'ena ka peka agakuwe, untiye. \v 9 Piya umagina Isupa to kamana to kamana abigaoganaba, antotapa kapa kampa a'wae puma omintiye. \v 10 Aibogini, tabe mono kiye kinape mono tisa kinape mima kamanapa aeka esegima otantawe. \v 11 Piya, Erotibe irebu kina'wape igeba Isu to kake karana atama ata kamana otamagini, wa'ega kai ka maema amitamagini, Pairatiti to kake a'wae puma agarubuguni ababute wantawe. \v 12 Pigoya Pairatibe Erotibe isigeba paipa isimo'enabi mintantamekinisi, pi ntaga isiyo'ena puma paru puntase. \s1 Pairati maripora aegukena kamana untiye \r (Matiyu 27:15-26; Maka 15:6-15; Yoni 18:39–19:16) \p \v 13 Pigoya Pairatiba tabe mono kiye kinape to ka'isa kiye kinape wa wayape igega'e yogini kanama aki puntawe. \v 14 Piya puguna aeba maya uwaimintiye: Tigeba ma ntagaraba naeti ababute kanamagiri maya yewe: Aeba wa waya akayuma kamana uwaimiye, yega, naeba pi kamanaka tige tiyobi abigaopa, kapa tige ota nkaibo'enawapa kampagi aborauwe. \v 15 Piya, Eroti pabiyama aguyosakate, to kake umagina agarubagiri a'wae puma to naeti ababute kanawe. Abewo. Purikena awametapa ka'enaba kampa puntiye. \v 16 Pika naeba yekini, irebu kina'mi eru kasutasa aeguma airisa kasaigina pi kamana'wapa a'ya wakiye, piya untiye. \v 17 (Piya, pi ntaninta nakena yagaba aeba iga'nabisa ka yagara iyoba atami puntiye.) \p \v 18 Piya yogini, a'ya'ma pi kina igeba tabe kamana kaga umagini maya untawe: Aeguyegana pureno. Parabasi aepa iga'nabisa iyoba tamo untawe. \v 19 Pigoya, Parabasi aeba ka'isa kina'mige kamana akayuma ma'ena pumagina wasana ka aeguma kaiyogini iga'na namapi atantaka, piya untawe. \v 20 Pigoya, Pairati aeba to kake maya uwaimintiye: Isu uwa atakana wasanaga nabiye untiye. \v 21 Piya yogini igeba to kake esegimagini: Maripora aeguyegana pureno. Aeguyegana pureno, untawe. \v 22 Piya yuguna Pairati kamana'wai aka'i yogana kakagaena pogana, maya uwaimintiye: Aeba nana kamparagaenaba pegiri aegukena pewe. Naeba aboganaba ataenawaka purikena awametapa kampa piye. Aibegi, yekini eru kasutasa aegugasigina uwa mikiye, piya untiye. \v 23 Pigoya, igeba esegima to kake tabe kamana umagini imo kamana uma maya untawe: Maripora aeguyegana pureno, untawe. Piya a'yugu kamana umagini kiya yagarama kamana aeguntawe. \v 24 Piya puguna pi kamana abiwaemima Isu purenema uma a'ya atantiye. \v 25 Piya, kamana'wai wasimagina wasana aeguma kaiyogini iga'na namapi atanta ntagara, aepa iyoba imintana, Isupa ige yumesa puma irebu kina imintiye. \s1 Isu maripora aeguyuguna purintiye \r (Matiyu 27:32-44; Maka 15:21-32; Yoni 19:17-27) \p \v 26 Pigoya, igeba Isu ababute ke'i wama wasana ka uma abatantawe. Kana yagarama nkagewapa Saimoni, aeba Sairini kumatasa yagarawe. Aeba torisa kanaogini araku'ma Isunta maripo maema aesaga atauguna aesagabite Isu nkaka'i wantiye. \p \v 27 Pigoya wasana wabe wayape uwoma kina kaga iyega'ma wantawe. Pigoya, uwoma wae'miba intara puma kube'ena puma potantawe. \v 28 Piya puguna, Isu a'wae puma maya uwaimintiye: Yerusaremi kumatasa wae, tigeba naeka kube'enaba a-piyo. Tigeba yagararike tigerikeka kube'enaba piyo. \v 29 Abewo. Ainti ka kana aborakiripa maya ukibewe: We, anamo waepe iba'waepe yagara nono kampa iminta waepe igeba i'mu piyo, ukibewe. \v 30 Piya, pi ata yagaba amu'wamakaba: Tigaba'ma tumima tatikaeyo, untiri, A'abiwamakaba kuya mpaema tapaso, ukibewe. \v 31 We, aoso ya airakuyesa puma naepa naeguntiri, asa yaba aya puwaitakibewe, Isu piya untiye. \p \v 32 Pigoya ata pusume yagara tara aeke kaga iyegukena ibabute wantawe. \v 33 Piya wama, maba ka agawapa A'no nkayampu, pita'i irosa'ma Isu maripora aeguntawe. Pigoya ata pusume ntagara ayatakanti kapa aeguntini to kapa ayake'masi aeguntini puntawe. \v 34 Pigoya, Isu mayama nunamu untiye: Nabanempa, igeba nae agoga kampagini abintini maya pewe. Pika ataena punatantanawaipa mae igaso, untiye. Pigoya, irebu kina'mi kaiwapa atuguguna abakapisa ata'urite tete'ena puma amaeri ampaeri puntawe. \v 35 Pigoya, wasanaba uwoma kina mimagini pintanaba agawaeyuguni, kiya kina igeba ka abi'ma ata potama maya untawe: Wasanami ka'isa kina iyo'maeyamisa puma ae'wa nkaupa ao'maeyano. Piya, aeba Karaisiti, Koti utaratanti ntagara mintanaba piya peno, untawe. \v 36 Piya yuguni, irebu kina igeba pabiyamagini aeguma, karana atamagini, asa wani amikena puntini maya untawe: \v 37 Kaeba Yutiya kina'mi Nkwa'ega yagara mintanapa, kaeka kaupa au'iyo, untawe. \v 38 Pigoya, a'notapa kamana awa'ena mayama kaentawe: Ma ntagara aeba Yutiya kina'mi Nkwa'ega yagarawema kaentawe. \p \v 39 Pigoya, ataena punti agunta yagara ka'waina maripora mintana iyo'maemagina ka abi'ma maya untiye: Kaeba piyamagaba Karaisitigawo. Kaeka kaukapa iyoba'atantana tasigepa pabiyama kaga iyoba tasitao, untiye. \v 40 Piya yogana, to ka ataena punti ntagarama aepa ka abi'ma maya untiye. Kotigaba kampa kaekuru pegina piyaba yeno: Aege kuntaenaba ka awameta ago maeyune. \v 41 We, tasigeba aguntaenaresika umagini kanara mantanaba purasitawe. Aepa aguntaenawa kampa wainta yagara uwa yagara aeguyewe, untiye. \v 42 Piya untana, to Isuka maya untiye: Isu, kaeba Wa'ega yagara aintiba irosa'ma naeka napiyo, untiye. \v 43 Piya yogana Isu maya omintiye: Naeba taga ugamekana abo: Ibanto naege Paratisibi nauka yugabi ampikibene, untiye. \s1 Isu purintiye \r (Matiyu 27:45-56; Maka 15:33-41; Yoni 19:28-30) \p \v 44 Pigoya, kagi abebe papa ibimagina a'ya'ma maba tunusuma waintogana atamaisantiye. \v 45 Pigoya, tabe mono namapi Koti auka'i tabe kairasa akumparanta pipa abakapisa atu'wantiye. \v 46 Atu'waogana Isu aeba esegima kega'e umagina: Naba, naumanepa kae kayapi atauwe, untiye. Piya utegina purintiye. \p \v 47 Pigoya, irebu kina'mi kiya ka'waina aeba pintana agama abitegina, Koti a'mu potama maya untiye: Ma ntagara aeba taga aguntaenawa kampa waima aogi yagarawe, untiye. \v 48 Pigoya, wasana a'ya'ma pintana agakena kanama ampaki punta kina'miba agama abitegini, intara purite a'wae puma wa'ewaiti wantawe. \v 49 Pigoya, a'ya'ma Isu nkaokinape Karariya marisa aega'ma kananta wayape igeba pagasara mimagini pintana pumepa agantawe. \s1 Isu kaitantawe \r (Matiyu 27:57-61; Maka 15:42-47; Yoni 19:38-42) \p \v 50 Pigoya, Yutiya marasa Arimatiya kumatasa yagara ka mintantiye. Agewapa Yosepe, aeba mono kanisore akiyenabisa yagara mintanta, arupu agu yagara mintantiye. \v 51 Pigoya, aokina'mi igeba Isu kamana otama aeguyugunaba, aeba aboganaba kampa aogi puntiye. Kampaye. Pi ntagara aeba Koti kabiratakenaena aborakana agakena agawa puma mintantiye. \v 52 Pi ntagara aeba Pairatiti wama Isu au maekena wantiye. \v 53 Pigoya aeba wama abigaogana, owe otaogana wama mariporasa uma akita urite wae kairasa asaentiye. Asaerite wama yaba mpabi wasana aru ka ku'maranta, pita'i Isu metantiye. Pi kana yaba nkaru kaba kasa'ena waintantiye. Pita'iba paipa wasanaba kampa kaintati uma kaintawe. \v 54 Pigoya pi ntagaba sabatira nakena naninta maema ai'aru pikena kana a'ya wakena pemikana: Sabati aborakiye, utegini Isu karu'ena maema kaintawe. \p \v 55 Piya pogini ka'isa wae Isuge Karariya marisa kananta wae'mi Yosepe aega'ma wauguna Isu kabinti metaogini agantawe. \v 56 Pigoya pintanaba agategini, wa'eri a'wae puma kanama aogi agunta masawae Isu pai'atakena ampa maema yokege puntawe. Piya pumagini, pi sabati tonaentisa ka'umaema yagaba, mono ago kamana aega'ma abimagini uwa atate mintantawe. \c 24 \s1 Isu puritapisa aogama asintiye \r (Matiyu 28:1-10; Maka 16:1-8; Yoni 20:1-10) \p \v 1 Pigoya, sontara abaya ase marogini, waya igeba aogi agunta masawae maerite wasana aruri wantawe. \v 2 Wama irosa'ma agaomepa, yaba kabiba a'waewaogana uwa waintantiye. \v 3 Pigoya, pi kana wasana arubinti uma pai'magini Wa'egawama nkau'waka aguyosa'ma kampa agantawe. \v 4 Aguyosakategini pami puma mintuguna, tara yagarara kaiwaisipa waentana puwama pa kasa puwanta yagara tara igora ampa aborama mintantase. \v 5 Aibusuguni, waya igeba iyekuru puma parokaema mintugunisi pi ntagarara isigeba mayama uwaimintase: Tigeba nana piyemagiri aoganta kinakaba purinta kina'mitiba aguyosagawe. \v 6 Aeba mata'iba kampa mintiye. Ago aogama asiwaye. Karariya mari mintana kamana mayama urimintemi, pika napiyiyo: \v 7 Nabanempaba Wasanama Ntagara naepa aru kina'miti unatakini maripora naeguyigi, papa kakaga peka naogama asikuwe, Isu untiye. Pika napiyiyo, uwaimintase. \p \v 8 Piya yusuguni, waya igeba pi kamanawapa napintini, \v 9 wasana arurisa a'wae puma wa'eri wama abagi kina'wa nagisarisa ka tumpaema kinape to ka'isa wabe wayape kana kamana uwaimintawe. \v 10 Pigoya, pi kana wae'mi nkigewaipa Mariya Matara kumatasa waena, Yowanawa, to Mariya aeba Yemisi anowampawa, to ka'isa igege kaga miyume waena sumagini, igeba aposoro awaga kamana uwaimintawe. \v 11 Uwaimuguna pi kamana abugunaba, kampari kamana kanta pogini kampa aogima abibebe puntawe. \v 12 Pi kamana'ama yuguna, Pita aeba abitegina karu'ena wasana aruri wama ama irosa'magina kana ka awara ibikamagina agabinti agaumepa, kai ae amana pipi waintogana agategina uwoma agi napiritegina wa'eri a'wae puma kanantiye. \s1 Tara yagararami Emaosi ki'i wama Isu agantase \r (Maka 16:12-13) \p \v 13 Pigoya, pabi ntaga Isu nkaokina igetisa tara yagararamisi Emaosi kumati wakena wantase. Pi kumati Yerusaremi kumatasaba wamagini nayatara'mu kiromita uma irosa puntawe. \v 14 Pigoya isigeba ke'i wantinisi pintana aborantika kamana uma abigamaka puntase. \v 15 Piya utaginisi wausuguna, Isu aewapa isika'i aboraogini kaga wantawe. \v 16 Pigoya isiyoba airari kaegasoginisi kampa aepa aogima agama napintase. \p \v 17 Piya pusuguna isibigama maya untiye: Tisigeba nana kamana uma abita kanase, untiye. Yoginisi, isintara pumaginisi isiyowawamaba murise puma mintantase. \v 18 Piya puntirisi isigetisa ka yagara agewapa Kiriyopasi aeba mayama Isu kamana antota a'wae puma maya omintiye: Kaeba kampa abeno. Yerusaremi kumati ibasa yaga uwoma kina irosa'magini kana kina'mi tabe kamana aboragini abiwaemagini mintagana, kae ka'wainaga ayama kampa abinta mintanema, abigantiye. \v 19 Piya yogana aeba: Nanaena aborayema, isibigaoginisi isigeba maya omintase: Pi Isu Nasareti kumatasa, ae kamanane. Aeba tabe poropete yagara mima Koti nkaobipe a'ya'ma wasanama nkiyobipe esegiyena puma miyi ntagarawe. \v 20 Pigoya, tabe mono kiye kinatepe kabiye kinatempibe uma kiya yagarama nkayapi aegukena atagana, maripora aeguma kitauguna purintiye. \v 21 Piya, taeba aeka napi napi puma: Aeba Isureyo kina taeba ataenabisa tau'ima taba puratakiyema ago napintompene. Piyama napiyokini aeguyegana pu'wagi, mintokana kakaga yaga a'ya puwaye. Pipa ayabayawe. \v 22 Pigoya, ibaba taetisa ka'isa wae igeba taekuru kamana uramewe. Igeba abaya aseka wasana aruri wama uma agapa, \v 23 Isu nkau'wa kampa waintegini uma aguyosakate a'wae puma kanama maya yewe: Enisore tara aboraramima: Isu aogama ago asiwaye, piyama uramese. \v 24 Piya, pi kamanapa abima taetisa ka'isa taokina igeba wama waya'mi yesa pumagini uma agapa, ae'wapa kampagini agawe, piya omintase. \p \v 25 Piya omusuguna aeba maya uwaisimintiye: We, tisigeba kampa abeso. Poropete kina'mi kamana kaemarantapa, tigeba nana piyema aibo'enaba puma kampa aogima abibebe pewe, a. \v 26 Piya, Karaisiti aeba ayamagina kampa puremisinta manta e'wasaenama nkagupipa uma pasisine. Pipa aeba tagane, uwaimintiye. \v 27 Piya umagina, Mosese kamanape poropete kina'mi kamanape a'ya'ma aeka uma kaemaranta kamana amato pumagina kana kamana agoba kaga uwaisimiwaentiye. \p \v 28 Pigoya, igeba wama wakena pume kumati irosantawe. Pigoya, Isu aeba kumapa agaitegina wakena poginisi, \v 29 isigeba araku'ma maya untase: Ago pankaoba pasikena puma ase ikena piye. Kaeba tasigege mata miyo, untase. Pigoya, isigege mikenaga owe yoginisi, namapinti kaga intawe. \v 30 Pigoya naninta nakena mara'mimagina pareti maema a'mu potama ako puma isimintiye. \v 31 Piya pogana, isiyowamaba araoginisi Isu agabebe pusuguna, pabigo Isu kaka wantiye. \v 32 Aiboginisi, isigeba pi kamanapa uma abigamaka puma maya untase: Ke'i kamana urasimintana mono ago urasimeginaba tasintama abarutama aogi pemi kamana iye. \p \v 33 Piya umaginisi, pabi ntaga asima to kake Yerusaremi kumati a'wae puma wantase. Wama uma irosa'ma ae'wa nkabagi kina nagisarisa ka tumpaema kinape to ka'isa iyokinape aki puma mintuguna uma ibatantase. \v 34 Piya pusugini igeba to kamana mayama uwaisimintawe: Wa'ega aeba taga asiwagina Saimoni agaye, untawe. \v 35 Piya yugunisi, isigeba: Pabiyama Wa'egawama ke'i aborarasimima wama namapinti pareti maema a'mu potama apako pegira tasigeba ago agause, piya uma uwaimintase. \s1 Abagi kina'mi Isu agantawe \r (Matiyu 28:16-20; Maka 16:14-18; Yoni 20:19-23) \p \v 36 Pigoya, abagi kina igeba pi kamana uma mintuguna, Isu aewa abakankaipi aborantiye. \v 37 Piyama aboraogini, igeba agamagini pami puma iyekura puma: Kewama aboraye, untawe. \v 38 Piya yuguna Isu maya uwaimintiye: Tigeba nanaga tiyekuru puma tigu'amaba tara tara piye, a. \v 39-40 Mapa naene mintuwe. Tigeba nagisa nayapa agaiyo. Piya pumagiri kanama nauta aukaya puma nagaiyo. Nae'ne ntau'nentagane. Nae nagasa piyo. Piya, ke kina'ma awasebe ayampube kampa waintiye, umagina agisa ayapa uma iyakintiye. \v 41 Piya pogana, igeba intawama aogi pogini kamana'wapa kampa abinta, uwa napi napi puma i'mu puma mintuguna: Nanintaripa ka'isa waintiyo, untiye. \v 42 Piya yogini igeba inoyanta kaemaranta amuguna, \v 43 aeba maema naogini agantawe. \p \v 44 Pigoya, to ka maya uwaimintiye: Naeba tigege mima maya uma uwaimima mibuntone: Mosese kamanapipe poropete kina'mi kamanapipe Samu ini isapipe a'ya'ma naeka meto kamana kaemaranta, pipa tagantana puwaikiye, urimintone, untiye. \v 45 Piya uma pi mono agowapa uma aborawaimogini abintawe. \v 46 Aibuguna to maya uwaimintiye: Karaisiti naekaba mayama kaemarantane: Aeba auki nakiyena puma pu'ma, pu'wakibipisa papa kakaga pekana aogama asiwakiye. \v 47 Piya pekini aokina'mi awaga kamana uma a'ya'waema marisa kina mono uwaimima, igu a'wae puma aguntaenawaipa uma asu'a pikenaena aborano, uwaimikena wakibewe, mayama kaemarantane. Piya, pi kamana uwaimikena yugaba Yerusaremi kumatasa agobiritegiri wagana kana pubewe. \v 48 Piya tigeba aogi kamana'ne uwaimikena kina'nepa tigewe. \v 49 Pigoya abewo. Nabanempa ka'ena timikenaga untemika ota'kana tumikiye. Pika tigeba ma kumapa a-nkatantiri uwa agawa puma mintigina inatisa esegiyena tigeta tumekiri wama aogi piyo, piya uwaimintiye. \s1 Isu mantari intiye \r (Maka 16:19-20; Aposoro 1:9-12) \p \v 50 Pigoya pi kamana ugaitegina, wa'erisa ibabute wama Petani kuma agora uma irosa'ma aya nkasabuma: Aogima miyiyo, uma a'mu puwaitantiye. \v 51 Piyama a'mu puwaitategina itate intiye. \v 52 Piya pogini, igeba tabera i'muntana purite Yerusaremi kumati a'wae puma wama, \v 53 tabe mono namapi asi nasi uma mima Koti i'mu potantawe.