\id 1CO - Fore NT [for] -Papua New Guinea 1974 (web version -2013) \h 1 Korinti \toc1 Korinti Kina'mi Nkisa Poro Kaentiye (Ka Yagane) \toc2 1 Korinti \toc3 1Ko \mt1 KORINTI KINA'MI NKISA PORO KAENTIYE (KA YAGANE) \c 1 \p \v 1 Naeba Porona, Karaisiti Isu nkaposoro Koti nkabemika unatantiye. Piya, naebe tao'yagara Sositenisibe, \v 2 tasigeba Korinti kumatasa Koti mponota ai'aru pe kina'mititi ma nkisapa kaeyuse. We, tigepa Karaisiti Isuti atokaeritama aota puritantiye. Piya, tae Wa'egaba a'ya'ma kina'mi Nkwa'ega mintiye. Eya, maga maga Wa'egare Isu Karaisiti nkagega'e uma aegara kina, igeke tigekeri ma nkisapa kaeyuse. \p \v 3 Pigoya, tabarempa Koti, Wa'ega Isu Karaisiti, isigetisa awagaenabe paruyenabe tigeti waiyeno. \s1 Korinti kina igeti mono au'wa aborawaentiye \p \v 4 Pigoya, tigeba Karaisiti Isuti atokaeyuguna Kotiba awagaenawapa timintiye. Pika naeba tigeka asi nasi na'mu potama omuwe. \v 5-6 Piya, Karaisiti kamana uma aborarimintompe kamanapa tikapintiba au'wapa esegima aboraye. Eya, tigeba aeti atokaemagiri, a'ya'ma mono ukenaenabe abikenaenabe to ka'isa aogiyenabe aepisa maema miyewe. \v 7 Piyama maema mimagiri, tigeba mono'ama nkau'wapa kapa kampa aguyosagawe. Piya, Wa'egare Isu Karaisiti aborakibi ntagaga agawa puma mimagiripa, ka au'wapa kampa aguyosagawe. \v 8 Piya, aeba a'ya'ma yagaba aogima kabiritakana, Wa'egare Isu Karaisiti kanabi kamanatipa kampa waikiye. \v 9 Eya, Kotiba yagarawa Isu Karaisiti, Wa'egare, aeti ka tintabarikenaenaba utaritamagina, tagantana puma aogima kabiritaye. \s1 Korinti kina'miti monoka atataraena aborantiye \p \v 10 Nao'mitaba, naeba Wa'egare Isu Karaisiti nkagewataka ma kamanapa yuwa, abiyo: Tigeba kamanapa atataraenaba a-nkaboraiyo. Kampaye. Tigeba ka napiyena puma aki puma, ka'masa puma mima ka tintabariyiyo. \v 11 We, nao'mitaba, tikapi maka kamana aborama waintemi, pipa Korowe nkaokina'miba yugu abintone. \v 12 Pi kamana'ama nkagoba mayama abuwe: Tigetisa ka'wainaba: Naeba Poro mpono aegarao kina'nawe, iye. Piya, to ka'wainaba: Aporo nkaegarao kina'nawe, iye. To ka'wainaba: Pita nkaegarao kina'nawe, iye. Piya, to ka'wainaba: Naeba Karaisiti nkaegarao kina'nawe, iye. \v 13 We, pipa ayamawe. Ke Karaisitipa pako potantiye, a. Poronaba, naeba tigeka maripora pu'ma tiyo'maentuwa, a. Nae nageraka wani pasintawa, a. Pipa kampaye. \v 14-15 We, tigeba naeka: Aeti atokaema ae agera mono wani pasintompene, usanaga, naepa kampa nabiye. Piya, naeba kampa wanipa paititantoka Kotiti na'mu potauwe. Piya, Karisipasike Kaiyasike isige isibi pai'isitantone. \v 16 Pigoya, to kapa mayama napiyuwe: Setepana nkaokina igeke pai'itantone. To ka'isa pai'itantokaba kampa napiyuwe. \v 17 Pigoya, Karaisitiba: Mono wani pai'itaomaba, kampa unamima: Mono kamana uwaimoma, unatantine. Eya, Karaisiti mparipo kamana'ama nkagowapa maete tumisanaga, iga kamana yesa puma a-suma, mono kamana'amana uwaimoma, unatantine. \s1 Karaisiti aeba Koti nkesegiyenawe \p \v 18 Pigoya, a'abibinti tumikibe kina'miba: Maripo kamanapa ata kamanane, yewe. We, tau'ikibi kina'mitaba, taeba mayama abune: Pi maripo kamana'ama nkagoba Koti nkesegiyenawema, abune. \v 19 Pikaba mono isa'ama kamanapa maya iye: \q1 Naeba aogi napiyena pe kina'mi nkiga napikenaenawaipa aeguyekana tumikiye, iye. \q1 Piya, abikenaena waintaga kina'mi nkabikenaenawaipa maema a'yugu puwaitakuwe, untiye, iye. \m \v 20 Piya, Kotipa agasi ntapiyena yaga yagaraba aempa mintiye, a. Ago kamana abinta yagaraba aempa mintiye, a. Kamana aogima a'wae pukena yagaraba aempa mintiye, a. Pipa kampaye. Mampabisa kina'mi ntapiyenama nkagowapa ataenawema, Kotiba tayakintiye. \p \v 21 Piya, wasanamiba igewai ntapiyenabisa Koti nkagoba kampa napikibewema, Kotiba aewa aogima ntapintiye. Piya, mabisa kina'miba mono kamanaka: Aibo kamanane, yewe. Piya yegana, mono aboraompe kamanatasa Kotiti imatiti pe kinapa i'ikenaga aogima iye. \v 22 We, Yuta kina'miba awame'ena agasanaga ibiye. Kariki kina igeba wasanama ntapiyena abisanaga ibiye. \v 23 We, taeba piyaba kampa tabegi, taeba Karaisiti yara aegunta mpono yune. Piya, pi kamanapa Yuta kina igeba abegana, igisa aimisa imegini ware'nasa puma ataenaba pegana, to marisa kina'mi abepa: Aibo kamana kanta piye, yewe. \v 24 Pigoya, Koti ae'wati atokaeyiyema uwaitai kina, pipa Yuta kinape Kariki kinape, kaga Karaisitika abimagini, igeba: Karaisiti aeba Koti nkesegiyenabe napiyenawampa nkagowape miyema, yewe. \v 25 Piya, wasanami Kotika: Aibo'ena piye yepa, pi nkaibo'enawampa wasanami ntapiyenawaipa asu igasaye. Eya: Koti aeba magimagiyena piye yepa, pi mpagimagiyenawampaba wasanami nkesegiyenawaipa asu igasaye. \p \v 26 Nao'mitaba, Kotiti kampa atokaenta ntagaba, aya kina tigeba mintuguna tigega'e uma tiba puritantiye. Pipa mayamawe: Tigepisaba tarantomi mampabisa napiyenaba aogima maema mintantawe. Tigepisaba tarantomi mamparapa esegiyenaba maema mintantawe. Tigepisaba mampara tarantomi tabe igiba aborama mintantawe. \v 27 Piyama mintuguna, mamparasa aogima ntapiye kina'mi nkini pusanaga, aibo kanta puma miye kinapa Kotiba tiba puntiye. Mampara esegi puma miye kina'mi nkini pusanaga, magimagi kinapa tiba puntiye. \v 28 Piya, wasanami nkiyobi kampa agega'e waimaenabe ataenabe kampa aboraintanabe, Kotiba utawaitama maete ima, mampabi agega'e waintintanama airisakasagina tumiwaye. \v 29 Eya, mabisa kina ka'wainaba Koti nkaobi au maete isanaga, piya puntiye. \v 30 Piya, Koti aeba tigepa Karaisiti Isuti atokaeritama e'wasaena timimagina, Karaisitipa tae napiyenareka atantine. Piya aeba wasana arupu puma aota puratama taba puma ika puratakena ketene. \v 31 Pigoya, pikaba mono isa'amaba maya iye: Ka'waina a'mu pukena untanaba, Wa'egawama nkau maete ima a'mu potano, iye. \c 2 \s1 Poroba maripo yawama kamana uma aborantiye \p \v 1 Nao'mitaba, naeba tigeti irosa'ma Koti nkage awaga kamana urimintopa, aogi napiyenanetasabe tabe kamana'netasabe kampa aborarimintone. \v 2 Naeba to ka'isa kamanapa kampa uma, Isu Karaisiti nkago kamana'amana urimikena napintone. Piya, aeba yara purinti kamana urimintone. \v 3 We, pai tigege mintantopa, esegiyenanepa kampa waima tabera naekuru puma tabaraba puma mintantone. \v 4 Piya, monopa urimintopa, aogi napiyenayaga yagarama kamanapisaba kampa napiyenaripa a'wae puntone. Kampaye. Awamusa'ama nkesegiyenarasa aboraramintuwe. \v 5 Piya, a'yugu timatiti'enarimpa wasanama kamana'amati atakibewe. Koti nkesegiyenamanati ataiyoma, piya puntone. \s1 Koti kakamaranta kamanapa Awamusa'ama aboraramintiye \p \v 6 We, Kotitisa aogi napiyenagaba taga sune. Eya, mono aogima abinta kina'miba pipa abintawe. Pipa mabisa napiyenaba kampa uma, mabisa kiye kina'mi ntapiyenaba kampa yune. Kampaye. Mampabisa kina'mi ntapiyenaba nagariwakiye. \v 7 Pigoya, taeba Koti kakanta kamana'ama nkagoba uma aboraune. Piya, pi e'wasa puratakena kamanapa Kotiba paitaka'ya, ma kampa aboranti ntagaba, napima wasanami nkiyobi kakantemine. Pipa ibaba uramega agowapa uma aboraune. \v 8 We, mampabisa kiye kina'miba pi kamana'ama nkagoba kampa abibebe puntawe. Abibebe puntasinta, e'wasa Wa'egaba maripo yarapa kampa aeguntasine. \v 9 Pikaba mono isa'amaba maya iye: \q1 Wasana aorasa kampa agama, agebisa kampa abima, antabaipinti kampa napiyemintanaba, pipa Kotiba aborama, ae agu kao'ena pota kina, ige'ena Koti maema ai'aru puwaitaye, iye. \p \v 10 Pigoya, pi kamana'ama nkagoba Kotiba otaogana Awamusa'ama uma aboraramintine. Eya, Awamusa'amaba a'ya'maenama nkagowapa abiwaemagina, Koti kakamarantapa kaga abintiye. \v 11 Piya, ka'waina ao'ma nkagutasa agowapa abikiya, a. Pipa kampaye. Agu'wama nkagowama aewa abikiye. Pabiyama wasana Koti nkagoba kampa uwaba abegina, Koti Nkawamusa'wampa abiwa abiye. \v 12 Piya, taeba mampabisa awamusapa kampa maeyune. Kampaye. Taeba Koti Nkawamusa maeyompepa, Koti a'muntana tamemika abiyomawe. \v 13 Eya, Koti aboraramintemintanama nkagoba kampa wasanami ntapiyenabisa aboraune. Kampaye. Pi nkagoba Awamusa'ama uramegi uma aboraune. Piya, Awamusa'ama taga kamanapa uwaimokini, Awamusa maeya kina'miba abewe. \p \v 14 Pigoya, Awamusa kampa wainta yagaramaba Koti Nkawamusa'ama nkaboraramintanaba kampa maekiye. Pipa kampaye. Aeba pika abekanaba: Aibo kamanane, umagina kampa aogima abikiye. Kampaye. Pipa Awamusa'amatasa agoba abokana, uwa kina'mi abikenaenaba kampaye. \v 15 Piya, Awamusa'wantaga yagarama a'ya'maenama nkagoba agama kanara a'yikikiye. Aibekana, Awamusa kampa wainta kina'miba pi ntagarama nkagoga aibosabo pikibewe. \v 16 We, mono isa'amaba maya iye: Wa'egawama ntapiyenaba kebaya a'ya'ma abima amato puma omikiye, iye. Pigoya, taeba Karaisiti ntapiyenaba maema miyune. \c 3 \s1 Mono yuga pe kina'miba Koti ntuga pewe \p \v 1 We, nao'mitaba, Awamusa waintaga kina'mi kamanapa uwaimintopa, pabiyama tigepa paipa kampa urimintone. Pipa kampaye. Marusa napiyenayaga kina uwaimosa puma tigepa paibuma urimima, tigeba inamu kanta puma Karaisitintanabipa mintugu, paibuma urimintone. \v 2 Eya, naeba esegi nanintaba kampa timima, inamu ntagara nono amemisa puma kamanapa paibuma urimintone. Piya, esegi naninta nakenaba paipa kampa kanara puntiri, ibaba piyaba kampa pewe. \v 3 We, tigeba marusa napiyenayaga kina kanta puma mintiri, kampa esegima abintawe. Piya, tigeba tigobipa tabera puma maka kamana ukenaena aborantiripa, tigeba marusa napiyenayaga kina kanta puma miyewe. \v 4 We, tigepisa ka'wainaba: Naeba Poro nkaegarao kina'nawe yegina, to ka'wainaba: Naeba Aporo nkaegarao kina'nawe yemipa, tigeba uwa kina kanta puma miyewe. \p \v 5 Pigoya, nanawema tigeba napiyewe. Aporo aeba aya yagarawema, Poronteka aya yagarawema, napiyewe. We, tasigeba yoga kinatasawe. Piya, Wa'egawamaba urasitantemi ntuga puma mono urimuwagiri, abima Kotiti timatiti puntane. \v 6 Piya, naeba aintana puwagana, Aporo aeba yonintana pogana, Kotiba aborataogana i'ma au'wa aborantiye. \v 7 Piya, aintana pemi'nakaba a-so. Ae agega'eba kampaye. Yonintana pemi'nakaba a-so. Ae agega'eba kampaye. Koti ae abintowa pegina i'ma au'wa aboraye. Aeka yo. \v 8 Pigoya, aintana pemi'nabe yonintana pemi'nabeba, isigeba pemepa ka'masa pese. Piya, yogawaisimpa pemesa puma nakenaba antotapa pabiyama maekibese. \v 9 Eya, tasigeba Koti ntuga ka yuga pogiri, tigeba Koti ntuga mintiri, Koti kimaranti ntama mintawe. Tasige'enaba kampaye. \s1 Yogarempa nkagowapa aborakiye \p \v 10 Pigoya, Kotiba unatantemi ntugaba naeba puwe. Piya, na kikena kina'mi pesa puma, naeba Kotiti maruntana aogi potaogini kiyewe. Pigoya, tigeba ka auka'isa amato potama kintiri, ka ka kina'mitaba aogi potama kabiyiyo. \v 11 We, Isu Karaisiti aeba tige marune. To ka maruntana pukenaba toba kampaye. \v 12 Piya, pi mparuta wasanamiba korirasawo, siribarasawo, aogi yabatasawo, yarasawo, kabirasawo, a'norasawo, amato puma kikibewe. \v 13 Pigoya, a'ya'ma na kiye kina'mi ntugawama nkagowaipa ka ka aborakiye. Piya, ainti tabe kanabipa yakutasa agowaipa aborakiye. Eya, pi tabe yaku kaemagina, yogama nkagowapa aogiyenawo aya pumabaya aborakiye. \v 14 Pigoya, ka'waina pi mparuta kiyekana yakunkamaba kampa tawaenta uwa waiyekanaba, aogi ikanka mpaekiye. \v 15 Piya, to ka'wainanta yakunkama tawaeyakanaba, ikankapa kampa maeyakana, aewapa ao'maema yakupisa iso'atama uwa au'ikiye. \s1 Wasanama nkageba a-nkasagayuyiyo \p \v 16 We, tigeba Koti nkaota nama miyegana, Koti Nkawamusa'ama tikapi miyaba miye. Pikaba kampa abintawa, a. \v 17 Pigoya, tigeba Koti mpono nama mpimagiri, pipa aota nama mpintawe. Pika ka'waina aeba Koti ntamapa ata potakibemipa, Koti aepa antotapa ata potama kaikiye. \p \v 18 Tigeba tigutimpapa amiyo'enaba a-piyo. Piya, tigetisa ka'waina aeba: Wasanama kamana aogima abo ntagaranawema napiyemipa, pi ntapiyenaba kasano. Eya, mampabisaena kampa abe kina kanta puma mintanaba, taga abikenaenaba inatisa maeyano. \v 19 We, mabisa napiyenaba Koti nkaobipa aibo'enawe. Pika mono isa'amaba kapa maya iye: \q1 Napiyenayaga kina'miba igewaintana pegana, Kotiba ige'wai ntapiyenarasa a'wae puma ko pawaitaye, iye. \m \v 20 Piya untana to kapa maya iye: \q1 Wa'ega aeba wasanami ntapi napiyena abemipa, anagiyena kanta puwaye, iye. \m \v 21 Pika abima, mabisa kina'mi nkigeba a-mpaete iyeno. We, a'ya'maenaba tigeti Kotiba ataye. \v 22 Piya, Porontepe, Aporope, Pitape, mabisaenabe, aoganta'enabe, purinta'enabe, waintintanabe, aborakenaenabe, a'ya'maenaba Kotiba tiyo'maema aborantipa, tige'enawe. \v 23 We, tigeba Karaisitintanarawa, Karaisitiba Kotintanawe. \c 4 \s1 Wasanamiti wanane, Wa'egawamati mono yuga pune \p \v 1 Pigoya, tigeba taeka napimagiri: Karaisiti kayokaya kina mima, Koti kakanta kamana'ama nkago aborakena kiyewema, taeka napiyiyo. \v 2 Pigoya, kiya kina'mikaba yogawaitapa aogima kabiyiyoma, iba puwaitama uwaitawe. \v 3 We, tigebera wasana akiyenabi ka'waina naeka kamana unatakibepa, pipa abekana nae naobi au'wantana kantaba kampa pikiye. Eya, naenekeba agonekaba kamana kampa ukuwe. \v 4 Piya, nae aibo'enanekaba kapa kampa napintapa, pikaba: Arupu yagara mintuwemaba, kampa ukuwe. Kampaye. Nae unatakenaenaba Wa'egawama ntuga kana unatakiye. \v 5 Pigoya, Wa'egawama kanapa kampa aborantemitapa, tigeba pintanaba a-nka'yikiyo. Kampaye. Wa'egawama aborakibipa, tununtanabi kakantintanaba maema aranta'enara atama, wasanami ntapiyenaba kaga maema aborakiye. Piya, pabi ntagaba Kotiba a'ya'ma kina'miteti antota a'muntanaba a'yigitatakiye. \s1 Korinti kina'mi igewai nki maete intawe \p \v 6 Nao'mitaba, naeba Aporoke naeke tasigeresika yuwe. We, tigeba a'ya'ma kiya kina'mikaba napima, mono isapisa kamana aega'ma a-nkasugasi tunkagasi purataiyo. Pikaba tigu maete ikenaenaba a-piyo. \v 7 Pipa tabe tigiga'eba ketisa maeyawe, a. Tigeti waintintanaba Kotitisaba nana kampa maeyawe, a. Kotitisaena maentiripa, pipa nanaga ago kina kantaba puma titipa maete iyewe, a. \p \v 8 We, tigeba mono'ama iga'e pami kina kanta puma miyewe. Tigeba uwaena yaba mpaeya kina kanta puma miyewe. Tigeba ago tagasima, wa'ega kiye kina kanta puma miyewe. We, tigeba taga wa'ega kiye kina kanta puma kabiyesinta, taeba tigeti atokaema kaga kabiyompesine. \v 9 Pigoya, taeba Koti nkaposoro kina miyokini, asi nasiba mabisa kina'mi nkiyobipe enisore kina'mi nkiyobipe taeguyewe. We, wasanamiba ika'isa paibuma iyeguyegini pure kina kanta puma miyiyoma, Koti uratantibayawema, napiyuwe. \v 10 Piya, wasanami nkiyobi taeba Karaisititiba aibo pompe kina miyokiri, tigeba Karaisititi atokaema aogima abe kina kanta puma miyewe. Tigeba esegi kina miyega, taeba magimagi kina miyune. Tigeba wasanami nkiyobi tige wainta kina miyega, taeba tuminta kina kanta puma miyune. \v 11 Piya, paipa agobima mirite, ibageba pabiyama taeba nanintagabe wanikabe taga'ena tabemintaga, aogi kai kampa amirinta kusi puma mintokana, kamaena puratagana, nama kumatepa kampa waiyegi aogimaba kampa miyune. \v 12 Piya, tayapisa araga ntuga taere pune. Pigoya, wasanamiba ata kamana urataga taeba akayona puwaitaune. Karana purataga uwa itaune. \v 13 Akayasurataga paru puwaitaune. Piya, wasanami nkariyena kanta purataga, taeba ibaba wasanami nkiyobi i'ni kina kanta puma miyune. \s1 Poro Korinti kina'mi nkibantana puntiye \p \v 14 Pigoya, ma nkisa kaeyopa, tinintanara aeritakenawanane. Esegi puritakenaga ma kamanapa kaema nabugai ntagaranempititi urimuwe. \v 15 We, Karaisitintanaga ukena kinapa uwaena mintapa, ibantana pe kinapa taranto mintawe. Eya, tigepa naeba mono kamana urimuwagiri, Karaisiti Isuti atokaeyugu, nae nabintone tibantana puntopa mintuwe. \v 16 Piya, monota nae posa puma miyiyoma, uritauwe. \v 17 Naeba pika uma Timotipa otaogana tigeti waye. Aeba Wa'egawama nkawamu wasiyegina, nabugai ntagarane mintemi, aepa otaogana tigeti waye. Wamagina, kumaka kumaka ampima a'ya'ma monota ai'aru pe kina'mi nkaruyenabi uwaiminto kamana'ama nkagoba ampa urimikiye. \p \v 18 Pigoya, tigetisa ka'isamiba naeka: Kampa kanakiye, umagini igebigo'ena puta nasewe. \v 19 We, Wa'egawama abemika, naeba aro ntaganto tigeti wakuwe. Wamagi, igebigo'ena pe kina'mi kamanapa kampa abinta, esegiyenawaipa ayakipaya waintiyema agakuwe. \v 20 Piya, Koti kabiratakenaenama nkagoba, pipa uwa kamanapa kampaye. Pipa esegiyena maema aogima mikenaenawe. \v 21 Pigoya, tigeba naekaba nanaga tibiye: Arupu puratakena kasu maete kanao, yebera: Agoya puma agu kao'ena puratakena kanaoma, yewe. \c 5 \s1 Waya'warara atarakenaena tabera waintantiye \p \v 1 Tige tikapi kumiyenaba tabera aborama waintiye, yega abuwe. Piya, ka'waina abawampa nkwae maeye, yega abuwe. We, piyaenaba abe'isa kina'mi nkikapipa kampa aboragina, to awametane. \v 2 Pigoya, tigeba nana pegiri tigebigo'ena pewe, a. Ayamabaya tigeba kampa tintara'ena puntiri, pi pemi ntagarapa kampa agasawe. \v 3 Pigoya, naeba nau'nepa pagasara mintogana, nagu'nempa tigege mintiye. Piya, tigege miyosinta, pi pemitaka kamana yosa puma, ibantoba Wa'ega Isu nkagega'era otaosine. \v 4 Piya, tigeba aki pigina, nagu'nempaba tigege ampintakana, Wa'egare Isu ae esegiyena timekiri, maya uma otaiyo: \v 5 Kana yagaramaba au'wapa Satani nkamekana paisaenawapa ata potakana, ainti Wa'ega Isu kanabi agu'wapa Koti ababeno, uma otaiyo. \s1 Ataena pemi'napa kasiyo, untiye \p \v 6 Pigoya, titipa uwa maete iyepa, pipa kamparagaena pewe. We, yisiti pisa puma asaena amanankantoba nakenabinti ataigina, a'ya'ma asabawaewakiye. Pika kampa napiyewe, a. \v 7 Pigoya, tigeba Koti nkaobi aota kina mintiripa, tikapintisa asaenaba aisa'ma maegasima, aota naninta kanta puma miyiyo. We, tau'ikena sipisipi awaropa antota'enaretapa aeguntane. Pi mputapa Karaisitiwe. \v 8 Pigoya, tau'ikenaenagaba kao'ena puma aogima ta'mu peno. Piya, nanintabisa asaenawapa kasisa puma, wasana ata puwaitakenaenabe aguntaenaripe kasimagiri, aogi Pasoba naninta nasa puma, parutu'enabe tagantanabe maema kao'ena puma nama ti'mu piyo. \p \v 9 Pigoya, kupiyona pe kina'migeba ka kina kanta pumaba a-mpiyiyoma, esa'nepa kaema timintone. \v 10 Piya, mamparasa kupiyona pe kina'mikaba kampa untuwe. Igebe, mampabisaenaga ibugai kinape, ku kinape, ama koti nkaegara kinape, igekaba kampa untuwe. Kampaye. We, mamparasa kinapa igasasinta aempari wasine. \v 11 Piya: Mono yagaranawe, yemi ntagarama kupiyona pemipa, aegeba kapipa a-mpiyiyoma, kaerimintuwe. Eya, kupiyona pemi, mampabisaenaga abugami, ama koti nkaegarami, akaya kamana yemi, esegi wani ntama aibo'ena pemi, kuntana pemi, pabiya pe mpono kina'migeba kapipa a-mpimagiri, igege kapipa nanintaba a-ntaiyoma, kaerimintuwe. \v 12-13 We, abe'isa kina kamana uwaitakenaenaba nae'enaba kampaye. Pipa Kotintanawe. Piya, monota ai'aru pe kina'mitaba tikapintisa ata pe kina'mipa kamana uwaitakenaenaba tige'enawe. Eya, aguntaena pemi ntagaraba agarubakasigina tikapintiba a-mpiyeno. \c 6 \s1 Tikapinti ata kamana aborakiripa, tigeripa aogi piyo \p \v 1 Tigetisa ka'waina ao'mika amo kamana otamipa, aeba Kotiti atokaeya kinapa iyemita puma, abe'isa kina'mi nkiyobi kana kamana otaginaba, ayamabaya kampa anipa piye, a. \v 2 We, Kotiti atokaeyompe kina taeba a'ya'ma mamparasa kina'mi kamana a'yikikune. Pipa tigeba kampa abintawa, a. Piya, a'ya'ma kina'mi kamanapa aintiba a'yikikibeka, tikapinti anagi kamana'anto aboraipa, tigeba kampa abae pewa, a. \v 3 Piya, aintiba taeba enisore kina'mi kamanapa a'yikikune. Kampa abewa, a. We, tae mikenaenarepa arupu pukenaga abae pune. \v 4 Pigoya, tigeti kamana aboragiripa, nana pegiri monota ige kampa wainta kina'miti wagana, uma a'ya tigasawe. \v 5 We, tigeba kamana'nepa abigina tini penoma, urimuwe. Piya, monotasa tara yagararamisi kamanapa aborakanaba, tige tikapipa a'yikikena napiyena wantaga yagara kapa kampa mintiye, a. \v 6 We, tigetisa ka'wainabe ao'mibe isimo kamana aborakinisiba, Isu kampa aegaranta kina'miti waisigina uma a'ya isitakibepa, pipa kamparagaenawe. \p \v 7 Tigetikapipa kamana aboraipa, pi'na monotipa aeguyegina tumiwaye. Piya, ataena puritagiripa, ayama tigeba kampa uwa itawe, a. Tige'enaba a'yugu uwa maeyagiripa, nanaga tigeba kamana uwaitawe, a. \v 8 We, tigegeba antage'ena pumagiri, tiyotimpipa ataena puwaitama, ige'enaba a'yugu uwa maeyawe. Pipa kamparagaenawe. \p \v 9 Pigoya, aru'ena pe kina'miba Koti kabiratakenaenabipa kampa ubasikibewe. Pipa kampa abintawa, a. Pika tigeba tara tara tigiba a-ntapiyiyo. Piya, kumiyena pe kina'mibe, ama koti nkaegara kina'mibe, kupiyona pe kina'mibe, wami waya kanta puma kupiyona pe kina'mibe, \v 10 kuntana pe kina'mibe, mampabisaenaga ibugai kina'mibe, esegi wani ntama aibo'ena pe kina'mibe, akayasuwaita kina'mibe, iyeguma kuntana pe kina'mibe, piya kina'miba Koti kabiratakenaenabipa kampa ubasikibewe. \v 11 Pigoya, paipa ka'isamitaba pabiya puma mintantapa, ibaba kampaye. Piya, monotaka paititama, aota puritama, arupu puritantine. Eya, Wa'ega Isu Karaisiti ntugaraka Kotirempa Nkawamusatasa piyama aogi puritantine. \s1 Tauteka Koti nkagega'e asagayukune \p \v 12 Pigoya: A'ya'ma tae pukenaenaba kanara pukune, yepa, pipa kanarane. We, pi'naba ka'isaenaba kampa tiyo'maekiye. Eya, a'ya'ma nae pukenaenaba kanara pukuwe, yopa, pipa kanarane. We, a'yugu ka'isaena pekana iga'na punatasanagawe. \v 13 Piya, nakenaba tantawama ntanawa, tantawamaba nakena maekenaenawe, yepa, pipa tagane. We, Kotiba tarayagapa kaga isigaikiye. Piya, taupa kumiyena mantanaba kampaye. Pipa Wa'ega mantana utatantine. Piya, Wa'ega aeba tau'amantanawe. \v 14 Pigoya, Kotiba Wa'ega asitantemisa puma, esegiyenawatasa taepa asiratakiye. \p \v 15 Pigoya, titipa amato amato puma Karaisiti nkaukanta puma, pipa kampa abewa, a. Piya, Karaisiti nkautasa ka'isa kasamagipa, kumiyena pemisa puma tona aegaraiyoma, otasuwa, a. Pipa kampaye. \v 16 Piya, wasana ka'waina kumi wae'mage atokaeyamipa, isigeba ka aukanta puma miyese. Pikaba tigeba kampa napiyewa, a. Pigoya, pikaba Kotiba maya untiye: Isigeba ka isi'ena puma mikibese, piya untiye. \v 17 Piya, ka'wainaba Wa'egamati ato kaeyamipa, aege ka isimara miyese. \p \v 18 Tigeba kumiyenaba kasigina aegaka wano. Piya, ka'waina ka'isaena aguntaena pemi'naba ka awameta piye. Piya, kumiyena pemi'naba aeba to awameta puma, ae'wa nkagupa ata potaye. \v 19 Pigoya, titipa Aota Awamusa'ama mpono namane. Pipa kampa abintawa, a. Eya, pi Aota Awamusapa tigupinti miyenema, Kotiba timigaintemine. Piya, tigeba tige'enaripa kampaye. \v 20 Tigepa tabe ikatasa Kotiba ika puritantemi, tigeba ae'enawane. Piya puntika, tigeba tititasa Koti nkagega'eba asagayuyiyo. \c 7 \s1 Waya'wararamisi kamanane \p \v 1 Tigeba esa namintiri, kamana nabigataga, pika mayama aborakiri abiyo: Ka yagarama waya kampa maenta uwa mikena puntanaba, kanara pikiye. \v 2 Pigoya, kumiyena pusanaga, wamiba ka ka wayati maema miyigina, waya'miba pabiyama wa ka ka maema airokaema miyiyo. \v 3 Piya, wama nkaupa anarantawe. Aeba a-nka'a-o otano. Pabiyamagina, anarimpa nkaupa awaentawe. Aeba a-nka'a-o otano. \v 4 Eya, waya'maba ae'wa nkaupa kampa kabiye. Pipa awaentawe. Pabiyamagina, wama ae'wa nkaupa kampa kabiye. Pipa anarantawe. \v 5 Piya, waya'warara tisitisipa uwa akunikenaba a'yuguba a-piso. Pigoya, ka napiyena pumagirisi, arontaganto tisipa akumpa nunamu ukena yuga pisigina, kanara peno. Piya, a'yugu tisita kampa kabiyisigina Sataniba tisimiyo pusanaga, a'wae pumagirisi tisipa kata airokaeyiso, naeba piya yuwe. \v 6 Pi kamana nabigaka, uma esegi puritamaba kampaye. Uwa urimuwe. \v 7 We, a'ya'ma nae miyosampa age kina misanagaba nabiye. Pipa aerawane. Koti aewa uma, ka ka kina'miteti awagaena tamima tonarona yugara urataye. \p \v 8 Pigoya, age kinape kiya waepe, tigeka maya yuwe: Tigeba nae miyosa puma age kina mikibepa kanarasakiyema, yuwe. \v 9 We, pi kina'miba i akunikena esegiyena kampa waintakiniba, waya'waena piyo. Eya, intabaipinti kumiyenaga yaku irasanaga, waya'waena puma miyiyo. \p \v 10 Pigoya, waya'wa, tige kamana ukuwa, abiyo. Piya, pipa nae kamana'nane. Wa'egawama nkawamutasa kamanane: Piya, waya ka'wainaba awaewampapa a-nkagasano. \v 11 Pigoya, awaewampapa ago againtakanaba, age wae uwa miyeno. Kampa akanaba, ampa'maete awaeti wano. Pabiyamagina, wamageba waya'wapa a-nkagasano. \p \v 12 Pigoya, to ka'isa kina'miba kamana'ne yekiri abigina, Wa'egamanta kampaye. Nae'nentana peno: Piya, mono yagara ae wae kampa Isu nkaegaranta miyemipa, kana wae'ma aege misanaga abekanaba, a-nkagasano. \v 13 Piya, mono wae ae awae kampa Isu nkaegaranta miyemipa, kana awaewampa aege misanaga abekanaba, a-nkagasano. \v 14 Pipa mayamawe: Mono abinta wae'ma ae'wa nkawaewampa aota'enama uwaesagina, mono abinta yagarama ae'wa nkanara aota'enama uwaesa piye. Piya, pika yagararimpiba aota miyewe. Piyama kampa waintisinta, igeba abe'isa kina kanta puma miyesine. \v 15 Pigoya, kampa aegaranta wamabe, waya'mabe, atate wagaikibipa, uwa atate wagaikiye. Ae'enawane. Pika mono abinta kina'mitiba kamanapa kampa waikiye. Eya, Kotiba: Paru puma miyiyoma, tagega'e uma taba puntine. \v 16 We, waya, kaeba kawaegampa mono ki'i abaibegana kanakibe, kampabayawe. Pikaba napiyena, a. We, kaeba wayakapa mono ki'i abaibegana kanakibe, kampabayawe. Pikaba napiyena, a. Pigoya, Koti: Paru puma miyiyoma, taba puntine. \s1 Tigega'e a-mpaete ima Koti utaritanta'enara miyiyo \p \v 17 Pigoya, a'ya'ma ka ka'mitaba Wa'egawamaba utaritantintanaba aega'ma miyiyo. Piya, Koti tiba punti ntagaba maruti mpiyentanaba a-nkuwa kasiyo, yuwe. Pi kamana'nepa a'ya'ma monota ai'aru pe kina'mipa uwaimiwaeyuwe. \v 18 Piya, ka'waina aeba aupa kasama ara'ena puma mintanaba, aba puntemika ara'enaba a-kasano. To ka'wainaba ara'ena kampa puma mintanaba, aba puntemika ara'enagaba a-seno. \v 19 Eya, ara'ena puma mikenaenabera, ara'ena kampa puma mikenaenabe, au'wantaga'enaba kampaye. Koti nkunti kamana wasikenaenaba, pi'na taga au'wantaga'enawe. \v 20 Pigoya, ka'wainaba ka yugara mintakana Koti kega'e uma aba pekanaba, pabita uwa miyeno. \v 21 Piya, kaeba kayokaya puma mintukuna kaba puntemika, abima kuntaba a-puma miyo. We, akariyobakatakanapa: A'a-oba, a-suma uwa wao. \v 22 Piya, ka'waina aeba kayokaya puma mintegina Wa'egawamaba aba pegina, aeba Wa'egawama nkaobi uwa kina kanta puma miye. Piya, to ka'waina aeba uwa kina mintegina Wa'egawamaba aba pegina, aeba Karaisiti kayokaya kina kanta puma miye. \v 23 Pigoya, tigepa tabe ikatasa Kotiba ika puritantika, wasanami ntapiyenama kayokaya'enaba a-piyo. \v 24 Piya, nao'mitaba, tigeba ka ka pai mintuguna tiba puntemipa, pabi ntuga uwa mima kanara Kotiti atokaema miyiyo. \s1 Age kina'mi kamanane \p \v 25 Aragawae igeka Wa'egama nkawamutasa kamana kampa maema mintokana, Wa'egawama antara'ena punatama taga ntagara aboranatanti, nae'ne kamana urimekiri abiyo: \v 26 Ma kanabipa kuntaena uwaena aboraika, ka'waina waya kampa maenta uwa mikibipa, aogi pikiye. \v 27 Pigoya, wayake ago atokaentampepa, pipa a-kaso. Kaeba age mintanaba, pipa wayakaba a-so. \v 28 Pigoya, kaeba waya maeyampepa, aguntaenaba kampa pene. Piya, aragawae'ma wa maeyamipa, aegeba aguntaenaba kampa piye. We, waya'waena pe kina'miba mamparasa kuntuyena aborarimisanaga piya, yuwe. \p \v 29 We, nao'mitaba, kamana'nepa mayamawe: Kanapa ago agarosawaye. Piya, kana aronkanto waintika, waya maeya'nagitaba waya kampa maenta miyesa puma, Wa'egawamantanaga napima miyiyo. \v 30 Piya, kube'ena pe'nagiba, kube'ena kampa punta kina kanta puma miyiyo. Ti'muntana pe'nagiba, i'muntana kampa punta kina kanta puma miyiyo. Ika pe'nagiba, tigeba kota kampa wainta kina kanta puma miyiyo. \v 31 Mamparasaenara yoga pe'nagiba, mampabisa esegiyena kampa pe kina kanta puma miyiyo. Eya, mampabisaenaba a'ya wakena piye. Pika Wa'egawamantanaga napima miyiyo. \p \v 32 Piya, mampabisa uwaenaenama napiyenari paibusanaga kampa nabiye. Pigoya, waya kampa maenta mono yagaramaba Wa'egawamati uwaena agi napima, Wa'egawama nkabemintana pukena piye. \v 33 Piya, mono yagarama waya maentanaba, mampabisaenaga napima waya'wampa nkabemintana piye. \v 34 Piya puntana, tara agi napegina napiyenawampaba pako piye. Piya, age wae'miwo, age aragawae'miwo, igeba monoka napima Wa'egawama nkabemintana puma igewai nkigupe ipe aota mikenaga kabiyewe. Piya, mono wae'ma wa maentanaba, mampabisaenaga napima awaewampa nkabemintanaba piye. \v 35 Pigoya, kampa iga'naba kiritakena puma, naeba pi kamanapa tiyo'maekenaga yuwe. Piya, tigu napiyenaripa arupu puritama, tonagaba kampa napima Wa'egawamati atokaeyiyoma, yuwe. \p \v 36 Pigoya, ka yagarama aeba aragawae'wapa ata potama kampa wara atantakanaba, aeba anosakana awaeba karu'ena maekena pekanaba, ae abintana aega'ma karu'ena aeta atano. Pikaba aguntaenaba kampaye. \v 37 Pigoya, to ka'waina aeba napiyenawapa aogima kabima mima agutasa esegi pumagina, aragawae'wampa kamana abima ata potakenaena kampa waintakanaba: Uwa mikiye, untanaba, kanara pukiye. \v 38 Piya, pika ka yagaramaba aeba aragawapa wara atakibipa, aogiyena pukiye. Piya, to ka'waina aeba aragawapa kampa wara atakibipa, aogiyenaba asugaikiye. \p \v 39 Pigoya, waya'ma nkawaewampa uwa mintakanaba, awaege atokaema miyeno. Awae purekanaba, to ka waba maekena puntanaba kanara maeyano. Maekena puntanaba, Wa'ega aegaranta yagara maeyano. \v 40 Pigoya, nae napiyopa aeba age wae uwa mikibipa, a'muntanawapa asugaikiye. Pabi kamana yopa, Koti Nkawamusa naeti waintika yuwe. \c 8 \s1 Ama kotiti agunta pasa'ata kamanane \p \v 1 Pigoya, ama kotiti kaema agunta pasa'ataka naeba kamana ukena puwe. Piya, taeba tonarona napiyenaba abiwaentune, yewe. Piya: Aogi napiyena pune, yompepa, wasanami nkiyobi tau'maete iyune. Taeba agu kao'ena pukubompepa, Koti esegi purataka aogima mikune. \v 2 Eya, ka'waina aeba: Abiwaentuwe, yipa, abikenaenawampa nkau'wapa kampa aborama esegi piye. \v 3 Pigoya, to ka'waina aeba Kotiti agu kao'ena potaipa, Koti aepa agama aba piye. \p \v 4 Pigoya, ama kotiti kaema agunta pasa'atama nakena maema na kamana yuwe: Piya, taeba ago abune. Ama kotiba au'wantagapa kampaye. Koti ae ka au'wantagane. \v 5 Piya, mantabintibe mabintibe uwaenaenaraka kotiwe, yewe. Eya, igetiba amanipe wa'egawaipe uwaena waiyegina, \v 6 taetiba Koti tabarempa ka'anto miratagina, Wa'ega, Isu Karaisiti, ka'anto mirataye. Piya, Koti aeba a'ya'maenaba aborawaentegi, taeba aeti miwaeyune. Piya, aeba Wa'egare nkayatasa a'ya'maena aborawaentegi, taeba ae yugarasa e'wasaba maema miyune. \p \v 7 Pigoya, ka'isa kina'miba igeba pi nkagowapa kampa kanara abibebe pewe. Pi kina'miba igeba paipa ama kotiti kaema agunta pasa'atamagini tagantana pune, uma nantawe. Igeba nantasa pumagini iba nantiniba, igeba paisaenaga napiyegana magimagi napiyenawaipa ata puwaitaye. \v 8 Tagane. Nanintawamaba Koti nkaobipa kampa asiratakana aogiba pukiye. Piya, nakanaba tagega'ewamaba kampa asugaikiye. Kampa nakanaba kampa tumiwakiye. Kampaye. \p \v 9 We, tigeba aogima kabiyiyo. A'yugu abikenaenaripa magimagi kina'mi nkigisa aimisa kaisa pekiri monoka ware'nakibewe. \v 10 Piya, monoka esegima ntapiye kina'mitaba, tigeba ama koti mpono namapinti wama mara'mima naninta nagana, kampa esegi puma napiyenawantaga yagarama tigama kampa pami punta, aeba ama kotiti agunta pasa'ata ntakenaba naya, a. \v 11 Piya, a'yugu tige napiyenaritasa pi magimagi mono yagarama ntapiyenawapa ata potawe. We, pi tiyo'yagarama au'ikenaga Karaisiti pu'magina aba potagiri, tigeba ata potawa, a. \v 12 Eya, tigeba piyama tiyo'mi magimagi napiyenawaipa ata puwaitapa, aguntaena puwaitamagiri, Karaisitikeba aguntaena potawe. \v 13 Piya, naeba piyama nakena nakanaba nao'yagaraba aguntaenabi ware'nasanaga, naeba to kakema pi nkawaseba kampa nanta a'ya'ma yaga uwa mima nagarikuwe. Eya, a'yugu naeba piya pekana nao'yagara aguntaenabi ware'nasanagawe. \c 9 \s1 Mono yuga pe kina'mi mikena kamanane \p \v 1 Pigoya, ka'enama naraku'ma ke'nepa akuniya, a. Naeba aposoroba kampa mintuwa, a. Naeba Wa'egare Isupa kampa agantuwa, a. Wa'egama ntuganempa nkau'wapa tigeba kampaya, a. \v 2 We, Wa'egama nkaposoro mintogiri, tigeba a'ne mpintawe. Piya, naeka: Aposoro kampa mintiyema, ka'isa kina'mi yepa, pipa aerawane. Tigeba ago abintawe. Naeba tige aposoronawe. \p \v 3 Pigoya, kamana unata kina'mika mayama antota uwaimuwe: \v 4 Piya, taeba tigetisa: Naninta wani a-mpaeyiyoma, uratantiye, a. \v 5 Piya, to ka'isa aposorobe, Wa'egawama nka'natabarabe, Pitabe, igeba waya'waipa mono yugara iba purite wantasa puma: A-piyoma, uratantiya, a. \v 6 Piya, naebe Panabasibe tasibintoga: Tisiyatasa yuga a-kasima, mono yugabisa naninta a-mpaeyisoma, urasitantiya, a. \v 7 Pigoya, ae nkirebu yagaramabaya ae'wa mponerasaba ikantana pukiye, a. Kebaya aintana pegina au'wapa aboraginaba, kampa maema naye, a. Kebaya purumaka kabintana, kampa nono'wa maema naye, a. \p \v 8 Pi yo kamanapa wasanami kamanataka yubera, Koti nkago kamana'amaba pika kaga iye. \v 9 Eya, Mosese ago kamana kapa mayama kaemarantipa waintiye: Purumakankama witi nakena aerapa'ma nakiriba, a-nkakunkagasiyo, Koti iyema, kaemarantiye. We, Koti aeba purumakankama ibiga napima untipera, wasana taeka untiye. \v 10 Pipa taeka untine. Piya, o'ena pe kina'mibe, naninta nagaregini maeya kina'mibe, igeba kaga yugawaitasa maekenaga agawa pukenaba kanarane. \v 11 Piya, taeba tigeti ampa inatisaenaba tigupinti aintana puntompeka, antota tigetisa arirasaena maeyanema napiyegana, kunta piya, a. \v 12 Eya, to ka'isa kina'miba tigetisa naninta kota maeyaga, tae pi ntuga agobintompe'nagitaba maeyompesinta, kanara posine. Pigoya, taeba kampa piyaba pune. Piya, Karaisiti mpono yugawa akunkatasanaga tigetisa naninta kota maekenaenaba kasimagi, uwa tumima pugara miyune. \v 13 Pigoya, tabe mono namapi yoga pe'nagiba igeba mono namapisa nanintaba nawe. Piya, aratara kaema agunta pasakena yuga pe'nagiba igeba aratarasaena maema nawe. Pipa tigeba kampa abintawa, a. \v 14 Pabiyamaba, aogi mono kamana yompe kina taeba pi mpono yugarasa mikena arirasaena maeyiyoma, Wa'egawama uratantine. \p \v 15 Piya, pi uratantintanaba naeba kampa maeyuwe. Kampaye. Tigeba ibaba kabirataiyoma, kampa napinta kaeyuwe. Kampaye. We, a'yugu tige'ena maeyakana, na'muntananepa maete tumisanaga kampa nabiye. I'mima purukubopa kanarane. \v 16 Piya, mono kamana uwaimokaba, nae nageba kampa maete ikiye. Kampaye. Naeba pi mpono yugaba kampa posinta, ata maru mpiyosine. Naetiba to kipa kampa waintiye. \v 17 Eya, nae'ne ntapiyenarasa pi ntugaba posinta, ikapa maeyosine. Piya, nae'ne ntapiyenarasa kampa maentoka, kiyaenara punatantegi, \v 18 nana ika mpaeyuwe, a. Ikantepa mayamawe: Naeba mono yuga puma antota arirasaena kampa maenta, na'muntanabisa pi kamana wasana uwa uwaimopa, pi nta'muntananepa nae ikantene. \s1 Poro aeba wasanami kayokaya puwaitantiye \p \v 19 Pigoya, a'ya'ma kina'miti iretanepa kampa waintipa, a'ya'ma kina'mita kayokaya'enaba uwa pumagi, mono uwaimima uwaena kina iba pusanaga nabiye. \v 20 Piya, Yuta kina iba pukenaga, ige iyobi Yuta kina kanta puntone. Piya, naeba paisa mono kamana'ama nkiga'na yagara kampa minta, pi paisa ago kamana wasiye kina iba pukenaga, ige iyobi wasiye kina kanta puntone. \v 21 Piya, ago kamana kampa abinta abe'isa kina iba pukenaga, ige iyobi abe'isa kina kanta puntone. Naeba Koti nkago kamana kampa ataopa, Karaisiti nkago kamanapa aega'ma piya puntone. \v 22 Piya, magimagi napiyena pe kina iba pukenaga, ige iyobi magimagi kina kanta puntone. Eya, ka'isamipa toma toma ki'isa i'ikenaga, naeba toma toma kina miyesa puma ige iyobi toma toma puntone. \v 23 Piya, mono kamana maema aborakenaga pabiya pumagi, mono a'muntanabi kaga mikenaga puwe. \s1 Esegima a imarantata uma irosao \p \v 24 Tigeba ankagasi agasi pukenaba agawa, a. Piya, a'ya'ma yagaramiba karu'ena wama ankagasi agasi puma, ka'waina igasima a'muntana maeyamipa, kampa agawa, a. We, tigegeba pabiyama mara esegima wama a'muntanaba maeyiyo. \v 25 Pigoya, piya yagarami igaikena a'muntana maekenaga, ibemintanaba maete tumima ipa kabiwaitawe. Piya pepa, awasawakenaena maeyawe. We, taeba mantarisa agora waiyaba ta'muntanaba maekune. \v 26 Pigoya, naeba ke'i karu'ena waopa, kampa uwa mari aganta arupu puma agaurite wauwe. Piya, ma'ena puma asugaikena puntapa, uwa mariba kampa nayapa maebuwe. \v 27 Piya, naeba wasana mono uwaimigaitegi, togana ware'nasanagaba ma'ena kina'mi pesa puma nae'ne ntaupa esegi potamagi kabiyuwe. \c 10 \s1 Pai tayabamagiti aborantemintanaba ke'i tayakikenaenawe \p \v 1 Nao'mitaba, a'yugu pintanamaka kampa napisanaga ma kamanapa urimukuwa, abiyo: Pai Koti nkibinankama tayabamagipa a'ya'ma airarikaewaitaogini wama tabe wani ta'entawe. \v 2 Piya puguna, Moseseti atokaekenaga ibinatasabe wani ta'entantanarasabe Koti a'ya'ma paitawaitantiye. \v 3 Piya, Awamusa'amaba naninta aborawaimogini, igeba kaga a'ya'ma nata wantawe. \v 4 Piya, Awamusa'ama wani aborawaimoginiba, pike kaga nata wantawe. Eya, Awamusa'ama imintemi ntabapisa wanipa maema nantawe. We, pi ntabapa Karaisitiwe. \p \v 5 Pigoya, pi kina'miba kamparaga puguna, Kotiba uwoma pi kina'mikaba kampa a'mu puwaitama, ka'me mpari iyeguyogini pu'wantawe. \v 6 Pigoya, ataena ige puntasa tae pusanaga, Koti ige puwaitantintanaba purayakintiye. \v 7 Piya, igetisa ka'isamiba ama koti kayokaya puntasa puma, tigeba a-piyo. Pika mono isapipa mayama kaentine: Wasana igeba mara'mima kao'ena puma nantini, asima yagawamata wa'ena puntawema, kaentiye. \v 8 Piya, igetisa ka'isamiba kumiyena puntasa puma, a-piyo. Igeba piya puntini, ka yaga wasana 23,000 pikaba purintawe. \v 9 Piya, igetisa ka'isamiba Wa'egawama nkamiyo puntasa puma, a-piyo. Igeba piya puguna, ma'ama ibanaogini pu'waewantawe. \v 10 Piya, igetisa ka'isamiba Kotika imo'ena puntasa puma, a-piyo. Igeba piya puguna, wasana iyegukena enisore otaogana iyeguyogini pu'waewantawe. \p \v 11 Pigoya, pintana igeti aborantemintanaba wasanamite a'yugu ige puntasa pusanaga, Koti purayakintiye. Piya, ibasa yaga a'ya wakenabipa, tae miyompe'nagiteka otaogini pi kamanapa mono isapi kaemarantane. \v 12 Pintanaraka: Naene esegima asima miyuwema napiyemi'naba, ware'nasanaga kabima miyeno. \v 13 Tigeti timiyo'ena aborata kanantemipa, pipa wasanami nkesegiyenawaitaka ka'masa puma aboraye. Pigoya, Koti aeba tagantana puma, kabiyekana timiyo'enamaba esegiyenaripa kampa aparikiye. Eya, Koti aeba tiyo'maema aguntaenamaba kampa maema tipasikena ki'i kaga aborarimekiri, pi ki'i aega'ma asima esegima miyiyo. \s1 Wa'egawamape kewamape kaga isiyegarakenaenaba kampa waintiye \p \v 14 Nabugai kina'nempitaba, nae yo kamana abima, ama koti tikabitama wagasiyo. \v 15 Piya, tigeba aogi napiyenayaga kina mintawe. Piya pegi, ma kamana yopa, aogima pako puma abiyo: \v 16 Piya, waini kankabebisa wanika Kotiti ta'mu potama naompepa, Karaisiti kora paitaratakenagaba kampa napiyewa, a. Pareti apako puma naompepa, Karaisiti nkaukeba kabo puratakenagaba kampa napiyewa, a. \v 17 We, paretiba ka'antowe. Piya, uwaena kina'mitaba taeba ka pareti namagi, ka au'ena puma miyune. \p \v 18 Pigoya, Isureyo kina'mi pentanaga napiyiyo: Yaga kaema Kotiti agunta pasa'atapa, pi ntagawama nkau na kina'miba aratara kaeya kina'miti airokaema kaga Kotiti i'mu pewe. Pipa kampa napiyewa, a. \v 19 Piya yo kamanakaba ayama napiyewe: Ama koti aeba au'wantagana, a. Ama kotiti kaema agunta pasa'atapa tiyo'maekiya, a. Pipa kampaye. \v 20 Piya, abe'isa kina'miba kaema agunta pasa'atapa, Kotitiba kampaye. Ke kina'miti agunta pasa'atawe. We, tige ke kina'miti uma atokaesanaga kampa nabegi, yuwe. \v 21 Piya, Wa'egawama kankabebisa nate, ke kina'mi kankabebisa nate pukenaenaba, pipa kanarapa kampa pukiye. Piya, Wa'egawamati atokaema ara nanintaba nate, ke kina'miti atokaema nate pukenaenaba, pipa kampa kanara pukiye. Pipa kampaye. \v 22 We, taeba ataena pekanaba Wa'egawama nkantawamaba agobi puratakiya, a. Tae esegiyenamaba ae esegiyenaba asugaikiya, a. \s1 Tigetintanaba a-ntapima Wa'egawamati napiyiyo \p \v 23 Pigoya, a'ya'maena pukenaenagaba kanarane, yewe. We, ka'isaena pukubompentanamaba kampa tao'maekiye. Eya, a'ya'maena pukenaenagaba kanarane, yewe. We, ka'isaena pukubompentanamaba kampa esegi puratakiye. \v 24 Tigeba tigetikaba a-ntapima, tigege miye kina'mikaba aogima kabiwaitama iyo'maeyiyo. \v 25 Pigoya, tigeba ika kumatasa awase ika puntiripa: Aetasawemaba, a-nkibigama, uwa maema naiyo. A'yugu ibigaigina napiyenarimpa ata pusanaga, uwa maema naiyo. \v 26 Pika mono isa'amaba maya iye: Mampabe a'ya'maena waintintanabe, pipa Wa'egawamantanawe, iye. \p \v 27 Piya, ka'waina kampa amatiti punta yagarama kao'ena puritantana kega'e yekiri wakena puntiripa, kanara wama naninta timikibintanaba uwa maema naiyo. Aetasawema ibigaigina napiyenarimpa ata pusanaga, uwa maema naiyo. \v 28 Piyama nama miyiginaba, ka'waina aeba: Ma ntanintaba ama kotiti kaema agunta pasa'atantintanawe, yekiripa, urimikibi ntagaragaba napima pipa a-ntaiyo. \v 29 Piya, tigeti ntapiyena ata pusanagaba kampaye. Urimikibi ntagarama ntapiyena ata pusanaga yuwe. Piya, taeba Koti nkaobi a'ya'maenaba pune. We, nae pukubontanaba ayamabaya to yagarama napiyenawapipa a'yigimpa nagakiye. \v 30 Piya, naeba Kotiti naninta nama na'mu potakubokaba, nana piyema ka'wainaba abima ata punatakiye, a. \p \v 31 Pigoya, tigeba naninta nantiripe, wani ntantiripe, to ka'isaena puntiripe, a'ya'waemaena pukibentanagaba Koti nkagega'e uma asagayuma piyo. \v 32 Piya, Yuta kina'mi nkiyobipe, Kariki kina'mi nkiyobipe, Koti mpono ai'aru pe kina'mi nkiyobipe, paebuma miyiyo. A'yugu pami puma ware'nasanaga iyobi paebuma miyiyo. \v 33 Piya, a'ya'ma kina'mi nkiyobi nae pukubontana agaigina kanara penemawe. Nae'nentanaba kampa aogima puwe. Kampaye. Naeba uwaena kina i'iyekana Kotiba iba penemawe. Piya, nae posa puma, paebuma miyiyo. \c 11 \s1 Monotaka i'nota atikaekenaenawe \p \v 1 Eya, naeba Karaisiti ki aegaraosa puma, tigeba pabiyama nae ki naegaraiyo. \p \v 2 Pigoya, tigeba a'ya'ma yagaba nae unto kamana napimagiri, mono urimintoka aogima wasiyewe. Pika abogana kanarasaye. \v 3 Pigoya, nae nabemika ma kamanapa aogima abiyo: A'ya'ma wami nkai'neba Karaisitiwe. Waya'mi nkai'neba iwaegiwe. Karaisiti nkai'neba Kotiwe. \v 4 Piya, ka'waina aeba kai maema a'nontaga atikaetanta mima nunamu ukibino, Koti nkawamutasa kamana uma aborakibino, aeba ai'newapa nkageba ata potakiye. \v 5 Piya, ka wae'maba kampa kai maema a'nontaga atikaetama mima nunamu ukibino, Koti nkawamutasa kamana uma aborakibino, aegeba ka'masa puma ai'newapa ata potakiye. Eya, waya'ma a'no nkabiya aiyagaiba kasisa puma kasaisinta, ka'masa puma ai'newapa ata potasine. \v 6 Piya, ka wae'maba kampa kai atikaetama mintanaba, abiyapa kasagasano. Piya, aeba kasama aiyagaiba kaekibika ani puntanaba, kai maema a'noti atokaetama miyeno. \v 7 Pigoya, wamaba Koti nkauga puma mima, ae age asagayukenawe. Pika wamaba a'nopa a-nkatikaeyano. \p Pigoya, waya'maba aeba wama nkage asagayukenawe. \v 8 Piya, marupa Kotiba waya'ma nkautasaba waba kampa aborantine. Kampaye. Wayapa wama nkautasa aborantine. \v 9 Piya, waya'ma nkao'maeyanemaba, waba kampa aboratantine. Kampaye. Wayapa wama nkao'maeyanema aboratantine. \v 10 Piya, wama amentanti mintika waya'maba a'nota atikaema ara'ena potama mimagina, enisore kinakaba piyaba puma miyeno. \v 11 Piya, Wa'egawama nkaobipa waya'amanapa kampaye. Wamanapa kampaye. \v 12 Piya, maru wayapa wama nkautasa aboratantegina, ibaba waya'mi nkitasa waba aborawe. Piya, a'ya'maena Kotipisawe. \p \v 13 Pigoya, tigeripa napima a'yigimpa agaiyo: Waya ka'wainaba kampa kai maema a'nontaga atikaenta mima Kotiti nunamu ukibipa, kanarasakiya, a. \v 14 Piya, wa ka'wainaba waya'ma pisa puma a'no nkabiya e'ero atama miyekanaba, pabiyama agaiginaba kampa aogi puma au'ama mpaema ata potaye. \v 15 Piya, ka wae'maba a'no nkabiyapa e'ero atama mikibemipa, aogi awa'enawane. Eya, Koti e'ero nkabiyatasa atikaetanema atantine. \v 16 Pigoya, ka'waina aeba ma kamana akayukena pekiripa, mayama napiyiyo: Pi yo kamanapa taebe a'ya'ma Koti mponota ai'aru pe kina'mibe aega'ma, to kakeba kampa punema, napiyiyo. \s1 Monoka aki puma mintini nanintaraka ata puntawe \p \v 17 Pigoya, to ka'isa kamana urimintapa tigega'eba kampa asagayukuwe. Piya, tigeba aki puma aogiyena kantaba kampa punta ataena pewe. \v 18 Piya, monoka aki peganaba, tikapipa atataraena aboraye. Piyama unamega aboganaba, uwaenanto tagantana kanta piye. \v 19 Atataraenaba pipa uwaba kampaye. Piya, tikapi mono'ama nkago tagantana maenta kinapa aboraigiri agakibeka atataraenaba aboraye. \v 20 We, tigeba Wa'egawama nkara naninta nakenaga aki puma anagi'ena pewe. \v 21 Piya, tigeti ntaninta maete ampa irosa'ma kampa akiyena punta, uwa tige ka ka nawe. Eya, ka'wainaba aeba aga'ena abegina, to ka'wainaba waini wani uwaena namagina aga'e pagina aibo'ena piye. \v 22 We, tigeba naninta wani ntakena puntiripa, namatipintiba kampa nawa, a. Tigeba Koti mponota ai'aru pe kina'mikaba anagiyena pewema, napima, kusi pe kina'mi nkige maete tumewa, a. Pikaba nanawe urimukuwe. Tige tigeba maete isuwa, a. We, piyaenaba kampaye. Tigeba ata pewe. \s1 Ara nanintawama kamanane \r (Matiyu 26:26-29; Maka 14:22-25; Aruku 22:14-20) \p \v 23 Pigoya, pi kamana urimintopa Wa'egawamatisa maentone. Pipa mayamawe: Wa'ega Isupa Yutasi aeba minaga'ena potanti nkase marupa pareti maema, \v 24 Kotiti a'mu potama, apako puma maya untiye: Mapa nau'nepa tiyo'maekenawa, naeka napima nama miyiyo, untiye. \v 25 Pigoya, igeba naninta nauguna, waini kankabe pabiyama maema maya untiye: Ma kankabebisa korantetasa kasa ara'ena aborama puritauwe. Pabiyama nantiripa, naeka napima nama miyiyo, untiye. \v 26 Piya, tigeba pi paretibe wainibe nantiripa, Wa'ega purinti kamanapa uma aborama mimagiri mirite wama, tumikibi ntaga uma nagarikiye. \p \v 27 Pigoya, pika ka'waina aeba Wa'egawama paretibe wainibe anagi'ena potama nami'naba, aeba Wa'egawama nkaupe korankape i'nintana potama maete tumiye. \v 28 Piya, ka'waina aeba paretibe wainibe nakena puntanaba, maru'enaba ae'wa nkagowapa a'yigimpa aogi pugaite napima nano. \v 29 Piya, ka'waina aeba Wa'egawama nkaukaba kampa aogima napima paretibe wainibe uwa nami'naba, ae'wa nkaibo'enawampa aboramegina kamana aepi waiye. \v 30 Eya, pintanama nkagowama tigepisa ka'isamiba yonintana ibegini magimagi pegana, ka'isamiba pu'wawe. \v 31 Piya, taere nkagorepa a'yigimpa agama aogima pompesinta, kampa kamanatepa waiyesine. \v 32 Eya, Wa'egawamaba agorepa aborama a'yigitatamitasa arupu purataye. Piya pumagina, mampabisa kina'mikeba kampa mintakana a'yigimpa tagarubakaisanaga, arupu purataye. \p \v 33 Piya nao'mitaba, tigeba naninta nakena aki puntiripa, ka'isamika iyobi puntigini kanaigirino. \v 34 Eya, ka'waina aeba aga'ena abekanaba ae'wa ntamapi nano. A'yugu aki pukibepi kamana maerimisanagawe. \p Pigoya, toganaba tigeti naene wamagi, to ka'isa kamanapa arupu puma urimukuwe. \c 12 \s1 Awamusa'ama tonarona yuga piye \p \v 1 Nao'mitaba, Awamusa'ama aboraramintintanaga aibosabo pusanaga urimukuwa, abiyo: \v 2 Tigeba ago abintawe. Paipa tigeba abe'isa kina mintiripa, kamana kampa unta ama kotiti tiba puritauguri aega'ma wagana kana puntawe. \v 3 Piya, nae nabemika aogima abiyo: Ka'waina nkagupipa Koti Nkawamusa'ama mintakanaba, pi ntagaramaba: Isupa pumireri potauwema, kampa ukiye. Piya, to ka'waina nkagupipa Aota Awamusa'amaba kampa mintakanaba, pi ntagaramaba: Isu aeba Wa'egawema, tagapa kampa ukiye. \p \v 4 Pigoya, Awamusa'ama toma toma aboraramemipa, Awamusapa ka'antowe. \v 5 Wa'egawama toma toma yogaba aboraramemipa, Wa'egaba ka'antowe. \v 6 Kotiba esegiyenawapa toma toma aboraramemipa, Kotiba ka'anto mima, esegiyenawapa a'ya'ma yugawa pukenaenaba a'ya'ma kina'miteti aborama tamiwaeye. \v 7 Pigoya, Kotiba Awamusapa aborama ka ka puma a'ya'ma kina'mite tao'maekenaga tamiwaeye. \v 8 Eya, Awamusa'ama otagina ka'wainaba monoka aogima ntapima iye. Piya pegina, pabi Nkawamusa'ama otagina to ka'wainaba mono'ama nkagoba aogima abima iye. \v 9 Piya, pabi Nkawamusa'ama otagina to ka'wainaba amatiti'enaba tabera puma miye. Pi ka Awamusa'ama otagina to ka'wainaba yoni kina kaba itakena esegiyenaba maeye. \v 10 Piya, Awamusa'ama otagina, ka'wainaba esegiyena aboragina, to ka'wainaba Koti nkawamutasa kamana aogima aboragina, to ka'wainaba toma toma awamusa a'yikikenaena maema aboragina, to ka'wainaba amiyo namiyo sukena kamana iyegina, to ka'wainaba pi kamana abima a'wae piye. \v 11 Piya, a'ya'ma pi tamintintanaba pabi Aota Awamusa'ama aewa aborama tamiye. Aewa nkabemika ka ka kina'miteti aborama tamiye. \s1 Ka au'ama nkatunka uwainkai pune \p \v 12 Pigoya, wasanama nkaupa ka'anto waiyegina, agisa ayapa uwaenaenawe. Piya, uwaenaenawa waiyegina aupa ka'antowe. Piya pisa puma Karaisiti nkagisa aya mpintune. \v 13 Eya, ka Awamusatasa paitaratagi, ka au mintune. Piya, Yuta kinape Kariki kinape kayokaya kinape uwa kinape, a'ya'ma aegaraompe kina'mitaba ka Awamusapa maemagita, ka tuntana pune. \p \v 14 Piya, au'amaba ka'antoba kampaye. Uwaenaena wantaga'enawe. \v 15 Piya, agisamaba: Naeba aya kampa mima au'amantanaba kampaye, ukibipa, ayama aupa kaite abiwapa mikiye, a. \v 16 Piya, agemaba: Naeba aoba kampa mima au'amantanaba kampaye, ukibipa, ayama aupa kaite abiwapa mikiye, a. \v 17 We, aupa aomana waiyesinta, ayama abompesine. Aupa agemana waiyesinta, ayama agunta pigaompesine. \v 18 Pigoya, Koti aeba napimagina au'ama nkagisa ayapa aborama aewa nkabomeka ka ka antantine. \v 19 We, a'ya'ma au'amaba ka'anto waiyesinta, autakayapa ayama miyesine. \v 20 Pipa kampaye. Agisa ayapa uwaena waiyegina aupa ka'antowe. \p \v 21 Piya, nana piyema aowamaba ayankamapa: Kae kampa mintagapa kanara mikuwemaba, omikiye, a. Piya, nana piyema a'nonkamaba agisawamapa: Kampa mintisigipa kanara mikuwemaba, uwaisimikiye, a. \v 22 Kampaye. Tau'ama nkatuka anuntanawema napiyompe, kampa waiyesinta, tau'amaba kampa aogima miyesine. \v 23 Piya, tau'ama nkatunkamaka tumiyema napiyompe, pipa aogima kabiyune. Eya, tau'ama nkatu kakantatapa aogi awa'enarasa airarikaeyune. \v 24 Piya, aogi tau'ama nkatupa igeba kanarane. Pabiyamagina, Koti aeba a'ya'ma tau'ama nkatupa atokaetamagina, tuminti nkatunkama nkageba maete iye. \v 25 Piya, tau'ama nkatunkamaba kampa atatara punta, ka'ena puma ka ka iyo'maeye. \v 26 Pabiyamagina, ka atunkamaba kuntaena abipa kaga kuntaenaba ibiye. Eya, to ka atunkama nkageba maete iyipa, a'ya'maba kaga i'mu puwaekibewe. \p \v 27 Pigoya, tigepa kaga aki puritama Karaisiti nkau'ena puritagiri atunkapa ka ka mintawe. \v 28 Pigoya, Koti aeba ae tuntana punta taetisa wasanaba mayama utawaitantine: Maru'enaba aposoro kinana, pika'isa poropete kinana, pika'isa tisa kinana, pika'isa esegiyena aborakena kinape, yoni kaba itakena kinape, wasana iyo'maekena kinape, yogara kabiratakena kinape, tonarona kamana amiyo sukena kinape, sumagina, taetisa utawaitantine. \v 29 Pigoya, a'ya'ma taepa aposoro utaratantina, a. Poropete a'ya'ma utaratantina, a. Tisa a'ya'ma utaratantina, a. Esegiyena aborakena kina a'ya'ma utaratantina, a. \v 30 Yoni kaba itakena kina a'ya'ma utaratantina, a. Tonarona kamana amiyo sukena kina a'ya'ma utaratatina, a. Pi kamana a'wae pukena kina a'ya'ma utaratatina, a. \p \v 31 Pigoya, Awamusa'ama asugasima yuga tamintika tigeba ebi ebi piyo. We, to ka aogi kipa tiyakikubopa, asu igaikiye. \c 13 \s1 Agu kao'ena pukenaenawe \p \v 1 Pi tiyakikubo kipa mayamawe: Piya, naeba agu kao'ena kampa punta, tonarona wasanami kamanapisabe enisore kina'mi kamanapisabe mono yosinta, pero aga yabe'ya aga yemisa puma naeba Koti nkaobi uwa kamana yosine. \v 2 Piya, naeba agu kao'ena kampa punta, Koti mpono kamana aborakenaenama nkesegiyena maema a'ya'ma kakanti kamanape a'ya'ma napiyenabe abosinta, naeba Koti nkaobi uwa yagara miyosine. Piya, naeba agu kao'ena kampa punta, amu pugabarakaikena namatiti'ena wainatantemisinta, naeba Koti nkaobi uwa yagara miyosine. \v 3 Piya, naeba agu kao'ena kampa punta, a'ya'ma kutantepa kusi kina menkimima iyo'maeyosinta, Koti nkaobi aogi ikantana kampa maeyosine. Eya, agu kao'ena kampa punta, monotaka nau'nepa ataogana yaku tamisinta, Koti nkaobi aogi ikantana kampa maeyosine. \p \v 4 Piya, agu kao'ena pemi kina'maba amo'ena kampa punta pasema mima, kayonena piye. Agu kao'ena pemi kina'maba kampa agobi pegina ankagasigasi puma, ae'wa nkaupa kampa maete iye. \v 5 Agu kao'ena pemi kina'maba wasanami kamanapa kampa akayunta, agebigo'ena kampa punta, ae'wantanaga kampa napinta, amo'ena kampa karu'ena punta, ata antota'ena amikenagaba kampa napiye. \v 6 Ataena aboraginaba, agu kao'ena pemi kina'maba antara pumagina, tagantana aboraginaba, a'mu piye. \v 7 Piya, agu kao'ena pemi kina'maba a'ya'ma kuntaenaba aesaga'ma, a'ya'ma yaga amatiti'ena puma, a'ya'ma yaga Kotiti atokaekenaga napima, a'ya'ma kuntuyenabipa esegima asiye. \p \v 8 Pigoya, mono kamana uma aborakenaenaba a'ya wakana, tonarona kamana ukenaenaba a'ya wakana, napiyenarepa a'ya wakanaba, agu kao'enaba kampaye. Uwa waikiye. \v 9 Pipa mayamawe: Napiyenarepa pipa atunkane. Aboraompe mono kamanatepa pipa atunkane. \v 10 Piya, agowapa aborakanaba atunkapa a'ya wakiye. \v 11 Piya, paipa inamu mintapa, inamu kamana uma, inamu ntantabarima, inamuntana puntone. Pi pumagi, naeba anosantapa inamuntanaba kaintone. \v 12 We, ibaba taowa agakena karasibisaba kampa aogima agaompeka, ainti pi ntagaba Koti nkaowaba agabebe puma agakune. Piya, ibaba atunkapa agaoka, aeba agone aogima agamisa puma aintiba naeba agowa aogima agakuwe. \v 13 Pigoya, tamatiti pukenaenabe, Kotiti atokaekena napiyenabe, agu kao'ena pukenaenaba, pi kakagaenama waiyaba miyegina, agu kao'enamaba asugasaye. \c 14 \s1 Awamusa'ama aboraramemintanama nkagoba agu kao'enawe \p \v 1 Tigeba agu kao'enayaga mikenaga ebi ebi pumagiri, Awamusa'ama aboraramemi ntuga pukenaga napiyiyo. Eya, Koti nkawamutasa kamana uma aborakenaga abigina asugasimaena peno. \v 2 Piya, ka'waina aeba tonarona amiyo sukena kamana yemipa, aeba wasanamipa kampa uwaiminta Koti omiye. Eya, wasanamiba pi nkagoba kampa abegana, aeba Awamusa'ama kakanti kamana Koti nkaobi uwa iye. \v 3 Piya, to ka'waina Koti nkawamutasa kamana uma aborawaeyamipa, aeba wasanami nkigupa esegi puwaitama asiwaitamagina, paruyena puwaitaye. \v 4 Pabiyamagina, amiyo kamanapisa yemi'naba ae'wa nkagupa esegi potagina, to ka'waina Koti nkawamutasa kamana uma aborawaeyami'na aeba a'ya'ma monota ai'aru pe kina'mi nkigupa esegi puwaitaye. \v 5 Pigoya, tigeba amiyo sukena kamanapisa uwaeyigipa abekanaba aogi pikiye. We, Koti nkawamutasa kamana uma aboraigipa, pipa abekana aogiyenaraka'ya pukiye. Piya, Koti nkawamutasa kamana uma aborawaeyami ntagaramaba amiyo sukena kamana ukena kinapa asu igaintiye. Pigoya, ka'waina aeba amiyo sukena kamanapisa yekana, to ka'waina a'wae puma yekanaba, pipa kanarane. Piya pemipa, a'ya'ma monota ai'aru pe kina'mi nkigupa esegi puwaitakiye. \v 6 We nao'mitaba, naeba tigeti wama amiyo sukena kamana'amana yosinta, ayama tiyo'maeyosine. Naeba tigeti wama kakanti kamanano, abikena kamanano, Koti nkawamutasa kamanano, tiyakikena kamanano, uma ararimikubopa kanara tiyo'maekenaenawe. \s1 Mono kamana'ama nkagoba aogima aboraiyo \p \v 7 Pigoya, yabe'yawama nkagabe kabu wae'ama nkagabe kampa aogima ukibipa, ayama wasanamiba aogima abikibewe, a. \v 8 Pikuriwama kampa aogima aga yekiniba, ayama irebu kina'miba abitegini wama ma'enaba pukibewe, a. \v 9 Piya, tigeba pabiyama to kamanapisa kamana yiginaba, ayamabaya tiyo'miba abikibewe, a. Pipa kampaye. Kamanatipa ugasigina uwa mari wagaikiye. \v 10 Pigoya, a'ya'ma maga maga kamanapa toma toma waita wantipa, uwaba kampaye. A'ya'ma kamanapa agowantagane. \v 11 Piya, ka'waina aeba kampa ago abukubo kamanapisa untanaba, naeka napima to marisa yagarawe yeka, aekaba pabiyama napima to marisawe ukuwe. \v 12 We, tigetiba agowapa pabiyama waintiye. Piya, Awamusa'ama nkesegiyena tigeti aborakenaga yepa, pipa kanarane. Pigoya, to marisa kina kanta puma misanaga, tigeba monota ai'aru pe kina esegi puwaitakena esegiyena maekenaga ebi ebi piyo. \p \v 13 Pigoya, ka'waina amiyo sukena kamanapisa ikibi'naba, aeba agowapa abima a'wae pukena esegiyenaga nunamu otagana aborano. \v 14 Piya, naeba amiyo sukena kamanapisa nunamu yopa, pipa naumanempaba yegina, napiyenanempaba uwa a'yugu piye. \v 15 Pika ayama pukuwe. Piya, naeba naumanetasa nunamu umagi, napiyenanetasa kaga ukuwe. Naeba naumanetasa ini umagi, napiyenanetasa kaga ukuwe. \v 16 Piya, tigeba kampa pabiya puma timamanatasa Kotiti ti'mu potaiginaba, ka kampa abintakibemi ntagaramaba kamanatika aibosabo pute, ayamabaya tiyo'maema: Tagane, ukiye, a. Pipa kampaye. \v 17 We, tigeba ti'mu kamana aogima yepa, aya pegiri tiyo'yagarapa kampa esegi potawe, a. \v 18 Pigoya, naeba Kotiti na'mu potauwe. Pi amiyo sukena kamana'nempaba tigepa asurigasaye. \v 19 We, pipa aerawane. Naeba akiyenabi amiyo sukena kamanapisa e'ero kamana ukenaba aerawane. Piya, nae nabemika, akiyenabi napiyenanepisa tara kamana'anto uwaimekini abiyema puwe. \p \v 20 We nao'mitaba, napiyenarimpaba inamu kantaba a-peno. Kaintanaripa inamu kanta puma mimagiri, napiyenarimpaba anasa kina kanta puma aborano. \v 21 Pigoya, mono ago kamanapipa Wa'egawamaba maya untiye: \q1 To kina'mi kamanapisabe namu'isa kina'mi nkiwamutasabe naeba ma kinapa kamana'ne uwaimekini, igeba ikabinatama kampa abikibewe, Wa'egawama piya untiye, iye. \m \v 22 Piya, amiyo sukena kamanapa mono kina'mintana wanane. Yigina, pipa kampa imatiti pe kina'mi pami pukenaenawe. Eya, Koti kamana uma aborakenaenaba abe'isa kina'mintanaba kampaye. Pipa mono kina'mintanawe. \p \v 23 Piya, monota ai'aru pe kina'miba ampa aki puma to kamana to kamanapisa ampa amiyo siginiba, abe'isa kina'mibe kampa imatiti pe kina'mibe ampa tigantiniba: Aibo'nabo pewe, ukibewe. \v 24 Piya, tigeba aki puma Koti nkawamutasa kamana uma aborama mintigina, kampa amatiti pemi kinano, abe'isa kinano, tigeti ampima mono kamanatipa abekiniba, pi kamana'amaba ae aupi pima agowapa uma ae aobi aborakibewe. \v 25 Piya, kamana'wapa agupi kakantipa aborama arawaekiye. Arawaeyakanaba, aowamaba mabinti maete tumimagina Koti nkagega'e uma asagayumagina: Taga, taga, Koti aeba tigege mintiye, ukiye. \s1 Monota aki pikenaenaba arupu puma aborano \p \v 26 We, nao'mitaba, pikaba aya pewe. Tigeba aki puntiripa ka'wainaba mono ini yegina, to ka'waina mono kamana urimegina, to ka'waina Koti nkawamutasa kamana uma aboragina, to ka'waina amiyo sukena kamana yegina, to ka'wainaba pi kamana a'wae piye. Pintanaba pepa, mono kina esegi puwaitakenaga napima piyo. \v 27 Piya, amiyo sukena kamanapisaba kamana ukena puntiripa, uwaenamiba kampaye. Tara kakagami ukibewe. Piya, ka ka yigina, ka'wainaba agowapa a'wae puma urimeno. \v 28 Pigoya, kamana a'wae pukena kina aisakateba, amiyo sukena kamanapa a-suma, paibuma mima Kotiti uwa yeno. \v 29 Pigoya, Koti nkawamutasa kamana untiripa, pabiyama tara kakagami yigiri, to ka'isamiba pi kamanapa a'yikiyo. \v 30 Pigoya, ka'wainaba aeba mintegina Awamusa'ama agupi mono atagina ukena puntanaba, maru kamana yemi'naba nagariyekanaba yeno. \v 31 Piya, a'ya'ma kina'miba mono abima esegiyena maekenaga, tigeba Koti nkawamutasa kamana ka ka uma kanara aboraiyo. \v 32 Eya, Koti kamana uma abora kina'miba igewai nkaborantanarapa kabiyewe. \v 33 Eya, Koti aeba napiyenarepa kampa a'yugu puratama, aeba agoya Kotiwe. \p Pigoya, to ka'isa Kotiti atokaeya kina'mi nkakiyenabi pesa puma, \v 34 tige akiyenabi waya'iyaba kamanapa paka puma miyiyo. Piya puma, paisa ago kamana wasima waya'iyaba kamana kampa untiri wami nkimentanti miyiyo. \v 35 Piya, waya'miba mono akiyenabi kamana uma inintana aborasanaga, igeba ka'isaena abikena puntiniba, namankaipi iwaegipa ibigaiyo. \v 36 We, ayama napiyewe. Koti kamana'amaba tigetisa aborantina, a. Tibinto abegana ka'isamiba kampaya, a. \p \v 37 Pigoya, tigetisa ka'wainaba ae'waka Koti kamana unta poropetewo, Awamusa'wantagano, napiyintanaba, kamana kaema timo kamanapa Wa'egawama nkuntemika, aewa abibebe peno. \v 38 Piya, ka'waina aeba ma kamana'nekaba kampa owe yekanaba, ae'wa kamanakaba owe a-seno. \v 39 Piya, nao'mitaba, tigeba Koti nkawamutasa kamana uma aborakenaga ebi ebi pumagiri, amiyo sukena kamana ukena kipa a'nkakuniyo. \v 40 Eya, a'ya'ma yugaba arabama pigina aborama arupu peno. \c 15 \s1 Isu purite asinti kamanane \p \v 1 Pigoya, nao'mitaba, aogi kamana urimuwagiri abintaka, to kake tiyogaritakena puwe. Pi aogi kamana urimuwagiri, tigeba maemagiri asima atokaema esegi puntawe. \v 2 Piya, aogi kamana uriminto kamanapa kampa uwaba abima kainta, araku'ma upebe punta, pi kamanatasa Kotiba ti'ikenaba piye. \p \v 3 Piya, mono ai'ne kamana nae maema urimintopa, pipa mayamawe: Karaisiti aeba mono isa'ama untisa puma aguntaenareka antota purintiye. \v 4 Aeba purogini arubi kaitauguna kakaga yaga a'ya pogana, mono isa'ama untisa puma purintapisa asitantiye. \v 5 Aepa asitaogana Pita nkaobi uma aboramagina, pitasa tonagisarisa tara tumpaema kina'wampi nkiyobi aborantiye. \v 6 Pitasa mono kina 500 kina'mi nkiyobi aboraogini kaga agawaentawe. Piya, igepisa ka'isamiba ago pu'wagana uwaenami iyogama mintawe. \v 7 Pitasa Yemisi nkaobi aboramagina, pitasa a'ya'ma aposoro kina'mi nkiyobi aborantiye. \p \v 8 Pigoya, a'ya'ma kina'mi nkika'i inare ntagara kanta puma aposoro aborauwagana, nae naobi aboraoga agantuwe. \v 9 Piya, naeba aposoro kina'mi nkikapi uwaenantora miyuwe. Naeba Koti mponota ai'aru pume kina'mipa karana puwaitantoka, wasanamiba aposorowe unamikenaenaba kampa kanara piye. \v 10 Pigoya, naeba Koti nkawagaenawatasa aposoronaba puntone. Piya, awagaenawampa naeti ataenaba kampa poga, naeba yoga punto'naba pipa igekeba igasaye. Nae nagu'ama kampa pogana, Koti nkawagaenawampa naeti wainti, pi'na puntiye. \v 11 Piya, naebe, igebaya, mono kamana urimintompepa, tigeba kanara abima aegarantawe. \s1 A'ya'ma kina'mita asikena kamanane \p \v 12 Pigoya, Karaisitiba purintapisa asinti kamana taeba a'ya'ma yompepa, nana piyema tigetisa ka'isamiba: Purinta kina'mi asikenaenaba kampa waintiyema, yewe, a. \v 13 Piya, purintapisa asikenaenaba kampa waiyesinta, Karaisitiba kaga kampa asintesine. \v 14 Piya puma, Kotiba Karaisitipa kampa asitantesinta, mono ukenaenarepe timatiti'enaripe kaga a'yugu pemisine. Pi nkamanapa kampaye. \v 15 Piya, purintapisa asikenaenaba kampa taga waiyesinta, Kotiba Karaisitipa kampa asitantesine. We, taeba pi asitanti kamanapa umagi, kampa piya asitantesinta, taeba Koti kamanapa taga kampa aboraompesine. \v 16 Piya, purintapisa asikenaenaba kampa waiyesinta, Karaisitiba kaga kampa asintesine. \v 17 Eya, Karaisiti aepa purintapisa kampa asitantesinta, timatiti'enaripa a'yugu pegina aguntaenaripa wairitasine. \v 18 Piya, kampa asitantesinta, Karaisiti atokaema mima pure kinapa igeba kaga uwa pu'ma ata puwasine. \v 19 Eya, taeba ma mpabinkamana Karaisititi atokaeyompentana waiyesinta, igaikena tantara'ena taeti waiyesine. \p \v 20 Pigoya piyamaba kampaye. Karaisiti aepa taga purintapisa asitaogana, purinta kina'mipa paitawaitama asima mintiye. \v 21 Piya, purikenaenaba ka'waina agobiyogana, pabiyama purinta kina asikenaenaba to ka'waina agobintiye. \v 22 Eya, a'ya'ma kina'miteti Antamuge atokaekenaenare waintika, purune. Pabiyama Karaisitige atokaekenaenare waintika, taogama mikune. \v 23 Pigoya, mayama arabama asikune. Karaisiti aeba paitama asintika, taeba Karaisititi atokaeyompe kina'mitaba ae aborakibi ntagaba asiyekana, \v 24 tae taka'i nagarikiye. Piya, Karaisitiba asugasima a'ya'ma to esegiyenaba paitanta'enabe kabikenaenabe maegasima, kabiratakenaenara tabarempa Koti nkayata menkatakana nagarikiye. \v 25 Piya, Karaisiti kabiratakenaenaba mirite kanama, a'ya'ma kama kina'wapa agisa amentapinti atama aerapakana nagarikiye. \v 26 Eya, a'ya'ma kama kina'wapa maegasimagina, ika'i purikenaenaba kaga maegaikiye. \v 27 Piya, Kotiba a'ya'waemaena puma agisabi aki potantiyema, mono isa'ama piya iye. Pigoya, a'ya'waemaena puma agisabi aki potanti kamana'ama nkagoba taeba abokana, Koti taegeba agisabi kampa mintiye. Kampaye. Aeba aki puratagi, Karaisiti nkagisabi mintune. \v 28 Pigoya, ainti Koti aeba a'ya'waemaenaba agisabi aki puratakanaba, yagarawampa ae agisabi a'ya'maena aki puratakibi ntagarama nkagisabi ae'wa nkaupa menkatakiye. Piya pekanaba, Kotiba a'ya'waemaenama nkai'ne mikiye. \p \v 29 Pigoya, tigetisa ka'isamiba purinta kina'mi nkiyo'maekenaba mono wanipa to kakema maeyawe. We, purintapisa asikenaenaba kampa waintiye, yepa, pipa nana piyema piyamaba maeyawe. \v 30 Piya, purintapisa asikenaenaba kampa waintiye, yepa, nana piyema taeba taupa ata puratakena ki'i asi nasi nasune. \v 31 We, nao'mitaba, Karaisiti Isu Wa'egarempati naeba tigekaba na'mu potamagi, mayama tagaka urimuwe: Naepa a'ya'ma yaga purikenaenamaba agarosanatagi miyuwe. \v 32 Piya, Epesasi kumata kabu kara kanta pe kina'mi kamaena punatatakaba mabisa ikapa nana maekuwe. Pipa kampaye. We, purintapisa asikenaenaba kampa waintakapa: Aiba agora pu'wakubompeka ibaba iga nanintabe wanipe nama aogima miyeno, a. \p \v 33 Pigoya, a'yugu timiyo puritakiri abiyo: Ata pe kina'mige nasigini, aogiyenaripa ata puritakibewe. \v 34 Eya, tigeba tigu'ama pami puma arupu puma mima, aguntaenaba toba a-piyo. We tigetisa ka'isamiba Kotika aibosabo peka, pipa abima tini piyoma, yuwe. \s1 Tau'ama asikibipa toma pukiye \p \v 35 Pigoya, ka'isamiba maya yewe: Purinta kina igeba aya pumabaya asikibewe. Aya iga puma asikibewe, piya yewe. \v 36 Pipa aibo kamanane. We, aintana potaganaba mabinti pu'wasu pumagina iraye. \v 37 Piya, aintana puntiripa, tigeba witi aorasawo, to ka aorasawo, maema aintana potaganaba, ayampuwampa iraye. Pipa tonawe. Pi nkaempurasaba kampa aintanaba pewe. \v 38 Piya, Kotiba aewa otagina aorasa ae'wa nkayampuwapa iraye. Piya, ka ka aintanamaba ae'wantana aboraye. \v 39 Piya, arirasaenama nkagoba pabiyama ka'antoba kampa waintiye. Wasanamite taupa pipa tomane. Yagawama nkaupa tomane. Kabarankama nkaupa tomane. Inoyantama nkaupa tomane. \v 40 Piya, mantabinti miye kina'mi nkipa tomane. Mabinti miye kina'mi nkipa tomane. Piya, mantara waita wantemintanama nkawa'enawapa tomane. Mara waita wantemintanama nkawa'enawapa tomane. \v 41 Piya, pankama nke'wasaenawapa tomane. O'ama nke'wasaenawapa tomane. Norimi nke'wasaenawaipa tomane. We, norimi nke'wasaenawaipa ka'mapa kampaye. Toma toma waintiye. \p \v 42 Pigoya, purintapisa asikenaenama nkagowapa pabiyaenawe. Piya, mamparasa taupa kaikenaena waintegina, asiratakibi tau'amaba kampa abararakenaenawe. \v 43 Piya, kaikena tau'ama nkageba maete tumegina, asikibemi tau'ama nkageba maete ikiye. Kaikena tau'amaba magimagi puma waintegina, asikibemi tau'amaba esegima aborakiye. \v 44 Kaikena tau'amaba ma au'yagane. Asikibemi tau'amaba manta au'yagane. Piya, mabisa tau waintikaba pabiyama manta tau aborakiye. \p \v 45 Pikaba mono isa'ama maya iye: Marusa yagara aboranti, Antamu, aeba agu'amantaga asintiye, iye. Pigoya, aintisa Antamu, pipa Karaisiti, aeba e'wasaena tamikena yagara aborantiye. \v 46 Piya, mantarasaenamaba kampa paitantiye. Mabisa tau'ama paitagina mantarasaenarepa ainti aboraye. \v 47 Piya, marusa yagaraba marasa pumarantikana mabisa kina'ena puntiye. Aintisa yagaraba aeba pipa mantabintisawe. \v 48 Piya, mabisa kina'mitaba pi mabisa yagara kanta pune. Mantari tage wainti kina'mitaba pi mantarasa yagara kanta pune. \v 49 Piya, mabisa yagarama nkaoga puntompeka, pabiyama mantarisa yagarama nkaoga pukune. \p \v 50 Nao'mitaba, ma kamana yopa abiyo: Mabisa tautempaba Koti kabiratakenaenabi kampa ubasikiye. Eya, awasakenaenamaba waiyaba'enabipa kampa ubasikiye. \v 51 Abiyo. Kakanta kamana kapa aborarimukuwe: A'ya'maba kampa pu'waekubompeka, pikuriyama aga yekapa a'ya'maba a'wae puma to tauga aborakune. \v 52 Piya, pikuriyama aga yekapa aorumo pisa puma karu'ena purinta mono kina'miba asima to kampa abararakibewe. Piya, a'ya'ma kina taeba a'wae puma to tauga aborakune. \v 53 Piya, abararanta tau'amaba a'wae puma miyaba'ena maeyano. Eya, puriyaba tau'amaba a'wae puma miyaba e'wasaena maeyano. \v 54 Pigoya, abararanta tau'amaba a'wae puma miyaba'ena maentini, pi puriyaba tau'amaba a'wae puma miyaba e'wasaena maeyigina, pabi ntagaba mono isapisa kamana'ama nkau'wapa aborakiye. Pipa mayamawe: \q1 Aoganta'enamaba purikenaena atarayegina nagariye, iye. \q1 \v 55 Purikenaenama nkesegiyenaba aempaye, iye. \q1 Purikenaenama nkire wantawapa aempa waintiye, iye. \m \v 56 Piya, aguntaenamaba purikenaenama nkwantapa waintegina, mono ago kamana'amaba piyama aguntaenama nkesegiyenaba taeti aboraye. \v 57 Pigoya, Koti aeba Wa'egare Isu Karaisiti otaogana, purikenaenama nkesegiyena atarama tao'maentika, Kotiti ta'mu potano. \p \v 58 We, nabugai ntao'mitaba, pika tigeba esegima asima aebebe puma miyiyo. Tigeba ago abintawe. Wa'egawamati araga ntuga piginaba, aeba uwaba kampa tigaikiye. Piya, Wa'egawama ntugagaba a-tiyekita piyo. \c 16 \s1 Mono kina iyo'maekena mone aki pikena kamanane \p \v 1 Pigoya, mono kina iyo'maekena mone aki puntiripa, Karesiya marasa monota ai'aru pe kina piyama ke i'ma iyakosa puma aki piyo. \v 2 Piya, a'ya'ma sontara marusa yagaba mone maema menkatantata ka ka'mita tigetintanabisa timata timata maema menkaki piyo. Piyama tipipigarusanaga ai'aru pugaka pigi kanano. \v 3 Tigeti irosakubopa, wasana uwaitakibe'nagiba igepa esa imima uwaitakini, ti'muntanaripa Yerusaremi kumati maete wakibewe. \v 4 Piya, pika naeba wamagi, naege kaga ibabute wakune. \s1 Korinti kina uma igakenaga Poropa abuntiye \p \v 5 Pigoya, naeba Masetoniya maba akapi uwaesamagi tigeti wakena puwe. Piya, pi ki'i wakuwe. \v 6 Pigoya, naeba tigeti wamagi ka'isa yagaba ampikuwe. We, e'ero ntagabaya ampimagi, tabe esibaba a'ya waka, wakiri tigeba ke'i wakena nao'maeyigi piti matiba wakuwe. \v 7 Naeba ibaba uwa uma aronkanto tigata wakenaba pipa kampa nabiye. Piya, Wa'egawamaba abintaka tigetiba e'erota ampikuboka yuwe. \v 8 Naeba mata Epesasi kumata mintakana, Pentikositira naninta nakena yaga arosakapa tigeti kanakuwe. \v 9 Piya, mata'i Wa'egawamaba mono ki aogima iregina tabe yugaba aboranamiye. Piya, mata'i mono'ama kama kinapa uwaena mintawe. \p \v 10 Pigoya, Timotiba tigeti wakiripa, tiyo'ena potaigina aekuruyena kampa punta miyeno. Eya, naeba Wa'egawama ntuga posa puma aeba piye. \v 11 Pika aepa a-tikabitamagiri, naeti ataigina pasema kanano. Eya, naebe to ka'isa mono kina'mibe aobi puma miyune. \p \v 12 Pigoya, tao'yagara Aporopa, aepa to ka'isa mono kina igege tigeti wanema, esegima otaopa, pikaba ibaba kampa abiye. To ka yagaba kepa kanara agamaba, tigeti wakiye. \s1 To ka'isa kamanane \p \v 13 Pigoya, tigeba tigupa aogima kabima mima, timatiti'enabi esegima asima, waraka'ya mpima esegi piyo. \v 14 A'ya'maena pentanaba agu kao'enayaga piyo. \p \v 15 Pigoya, nao'mitaba, tigeba ago abintawe: Setepana tupa igeba Akaiya mari marupa mono kamanatapa aborantane. Piya, ige'wai ntapiyenabisa Kotiti atokaeya kina iyo'maekena puntane. \v 16 Eya, piya pe kinape to ka'isa araga mono yuga puma monoka tiyo'maeya kinape, paebuma igeti paitakena kina'waintana piyo. \v 17 Pigoya, Setepanabe Potunatobe Akaikobe, igeba naeti irosauguna nantawama aogi puntiye. Igeba tige marupa nae nagupinti pumaewamagini, \v 18 naepe tigepe kaga tanta paru puratantawe. Tigeba piya kina'mi nkige abigina aogi peno. \p \v 19 Pigoya, Esiya auka'isa monota ai'aru pe kina'miba: Aya pewe, yewe. Akurabe Pirisikabe isige namapi monota ai'aru pe kina'mibe, igeba Wa'egawamaka uma tabera i'mu puritama: Aya pewe, yewe. \v 20 A'ya'ma mono kina'miba kaga: Aya pewe, yewe. Tigeba mono kinapa ka ka ankayankamimi piyo. \p \v 21 Naeba Poronawe. Naeba: Aya pewema, nae'ne ntayapisa kaeyuwe. \v 22 Pigoya, ka'waina aeba Wa'egawamaka aekita potakibemipa, ataigina Kotiba agarubakaikiye. We, Wa'egarepa, kaeba ampa aborao. \v 23 Wa'ega Isu nkawagaenawapa tigeti waima waiyeno. \v 24 Karaisiti Isuka agu kao'enanepa tigeti puritauwe. Tagane. \q1 Poro piya isa kaentiye.