\id JAS - Fasu NT [faa] -Papua New Guinea 2011 (DBL 2014) \h Yamese \toc1 Yamese \toc2 Yamese \toc3 Ya \mt1 Yamese \imt1 Yamese sawi one mahemakapukusa someane oyapo. \ip Maria Yosefe tetapō hokosa yakai hokono murisiapo. Hokosa meta yano motosa Yamesepo. Yamese amo sawi one popasapo. Yamese sawi popasa one Yasumo aporo hakāsa purafapo. \ip Yasu hepene yapura hisiakipoko, Keresoa paosa aporo hinamo Yarusarame sitia risiane Yamesemo asekea reapo. Keresoa paosa aporoane Rome kamanimo mokoatikisasamo i yakai teketarikia pusuapo. I teketarikia puraka, koteaka risikiasimo Yamesemo sawi one popasapo. \ip Yasu hepene yapura hisiakipoko keremisi 20 su faraka Yamesemo sawi one popasapo. \iot Yamese sawia some kepo parakuraka popasane oyapo. \io1 \ior 1:1-18\ior* Makata umisa fasere aperamo Kotiaki hemakapukua paroaka risikianie. \io1 \ior 1:19-27\ior* Kotimo someane kairaka hákasa kaiyiane siahoasifareapo. Kaikia hokonomo soko makata rakinie. \io1 \ior 2:1-13\ior* Nómo himo asekea aporo meta makama fanaraka, aporo meta makama kesekeraka ayiáka hemakapuane siahoasifareapo. \io1 \ior 2:14-26\ior* Nómo Kotiaki hemakapukua, aporomano meta ararehoanie. \io1 \ior 3:1-18\ior* Nómo ní akaimo somerane koteaka asekea rekeanie. \io1 \ior 4:1–5:6\ior* Hauaka wo kaumo makata rakirane hemakapukua kekemahokopo. \io1 \ior 5:7-20\ior* Kereso aporo hinamomo hemakapusimo some metakira one some karakanapo. \c 1 \s1 Yamesemo sawi poparaka makesane oyapo. \p \v 1 Kotipe Unihae Yasu Kereso tetapō aporo raipane anopo. Ano Yamesemo sawi one poparaka makerakanapo. Re Yu aporo ira kenosua Keresoa paosa aporo hinamo risiaki nōmo sawi one poparaka makerakanapo. Ape sumu kekepo aeyaka re rukua koaka taerakano teketarikia, hauaka kekepoa pukua risikino asekea, reaki nōmo sawi one poparaka makerakanapo. \s1 Yasuaki kakaro himu hakásaraka hemakapurane oyapo. \p \v 2 Keresoa paosa aporo maeo, re kaua makata umisa kekepo faserepeperakano seseaka risikianie. \v 3 Re kau aseakosakipoko makata umisa fasereperapo. Fasereperaka repo Yasuaki himu hakásaraka hemakapusuane tipia metakarirakarihoamo fasereperapo. Fasereperakano metakarirafaraka makata umisamo repo Yasuaki himu hakásaraka hemakapusuane mawakapuhokosapo. Ayiáka Yasuaki himu hakásaraka hemakapukua risike rosaka taehokosapo. \p \v 4 Hokosa tokopukua, arirakano hase kakipuraka, arirakano sinima kanukuniraka aina ayiáka, ayiakakohoamo re su siaraka risikiakosakipoko Yasuaki himu hakásaraka hemakapusuane tipia patekenakopo. Hemakapusuane rosaka taehoanie. \p \v 5 Makata umisa fasereperakano, re aporo metamo makata rakiakosane mahimeteraka reke, Kotiaki himu hakásaraka hemakapukua kurikurihoanie. Aporo metamo koteaka takekea hemakapurane makasimo Kotiaki kurikurirakano, Kotimo kaikia eaki kakakosapo. Kotimo ipi aporo hinamo suaki seseraka makata yaku siaraka karápo. \p \v 6 Asiamo nómo Kotiaki kurikuriraka, “Anoaki koteaka takekea hemakapurane makasie.” Aihora maiya amo himu hakásaraka hemakapukua kurikurihoanie. Himu tetáraka hemakapukua kurikurihokopo. \v 7 Himu tetáraka hemakapukua kurikurina aporoane he kupa asiapo. He kupa taku aeyaka soko pekea, arirakano taku aeyaka soko pekea arumaraka mayayaona ayiáka, aporo himu tetáraka risike kurikurinane anapo. \v 8 Ayiáka aporo himu tetáraka kurikuriraka reke hemakapuraka, “Kotimo kakakosapo. Arirakano Kotimo kakakosafapo.” Aíyaka himu tetáraka risike kurikurirakano Kotimo kakakosafapo. \s1 Makata kemo kára kayane soko, makata kemo forosane soko, somesane oyapo. \p \v 9 Keresoa paosa aporo né makata forokoa reane Kotimo makárarakano seseaka rekeanie. \v 10 Arirakano Keresoa paosa aporo né makata kemo kára kayane, Kotimo mawakasemarakano seseaka rekeanie. Ira wate pesane kakaripekea fa ana ayiáka, aporomo makata kemoane kara hemakapukua reane kuraka fahokosapo. \v 11 Ira wateane maíyamo rukua hisiraka sisipuraka yoferaka kakaripeperaka torenapo. Aina ayiáka makata kemo kára hemakapukua rea aporoamo ipi pisinisi rakiraka reane e kukusapo. \s1 Kotimo isuane makoteraka rakirapo. Isiapo makata watikiaka rakisimo Kotimo isuane mokopipinafapo, aisane oyapo. \p \v 12 Makata umisa fasereapera maiya amo, Kotiane metakarianafonoraka, paroaka rea aporoane seseaka rekeakosapo. Epo Kotiaki himu hakásaraka hemakapukua rekeno, aporoane kau aseakosakipoko makata rakirane siarakano, yaiya rera makata ropoane Kotimo eaki kakakosapo. Asiamo Kotimo someraka, “Aporomo anoaki himu tumurumo hemakapukua rekeno, yaiya rera kakakosaposane nōmo kakaro kakakosapo,” aisapo. \p \v 13 Arirakano aporomo watikiaka rakiakosakipoko epo ipi yiamo kirimaraka hemakapurapo. Kirimaraka watikiaka hemakapukua rakikia faraka, epo someraka, “Watikiaka hemakapukua rakisimo Kotimo anoaki mokopipisapo.” Aihokopo. Asiamo Kotimo watikiaka rakisimo metamo kirimahoasifareapo. Arirakano aporomo watikiaka rakisimo Kotimo mokopipiraka kirimanafapo. Kotimo ipi anafapo. \p \v 14 Asiane aporomo ipi yiamo watikiaka rakiakosakipoko seseaka hemakapusua yiamo kirimanapo. \v 15 Kirimaraka makata watikisa seseaka hemakapusua aeyaka epo watikiaka rakirapo. Watikiaka rakiraka, watikisane káranapo. Watikisa kárarakano aporoane kuraka Kotiyaki yaiya rekeakosafapo. \p \v 16 Maeo, aporomo watikiaka rakisimo kirimana kepoane Kotifapo. Repo ayiáka hemakapukupo. Metamo someraka, “Aporomo watikiaka rakisimo Kotimo kirimanapo.” Aíyaka kotafe somerakano, repo kakimakopo. \v 17 Kotimo ipi makata kotesa susu karápo. Makata kotesa susu kasane soko, makata yaku siaraka kasane soko, hepene yapunaka Kotimo karápo. Arirakano sere maiya soko, ere maiya soko, ti makata soko, rakisia wafayamo ipi yiamo makata kotesa susuane karápo. Asiamo faesamo kepoane Koti ipipo. Mituru maiya aperamo hoane horoponapo. Maiya tipiamo ho kinakenapo. Kinakeraka nina, maiya tuakeramo efera hunia hoane horoponapo. Ho horoporakano, efera hunia kinakerakano, aina ayiáka Koti ipi anafapo. Maiya suamo Kotimo ipi ainane sanasinafapo. \p \v 18 Kotimo ipi hemakapusua aeyaka, isuaki someraka, “Nōmo kakaro someane repo kakimasasamo, reane nōmo nī hokosapo,” aisapo. Asiamo Kotimo kakaro someamo isiapo hoane makawenapo. Asiamo hauaka wo Kotimo makata su rakisiane, epo some kakimara aporo hinamo fanaraka risiane isupo. \s1 “Kotimo some kaisia hakása nine kekemaraka rakinie,” aisane oyapo. \p \v 19 Hameo, makata one hemakapunie. Aporo metamo somerakano, repo suamo koteaka kaiyinie. Arirakano wate foaka somerafaraka, koteaka hemakapukua somehoanie. Foaka sapehokopo. \v 20 Aporo metamo saperaka rekeno Kotimo ereketae susu ainane rakiraka rekenafapo. \v 21 Asiamo makata watikisa aina suane metakarinie. Kotimo ipi someane repo himua makata mano ayiáka poterakanapo. Re mafasiakosakipoko makata mano poterakano hauaka kotesa ayiáka, repo himumo koteaka hemakapukua Kotimo someane kakimakanie. Kakimarakano Kotimo reane mafasiakosapo. \p \v 22 Kotimo someane kairaka kaikia hokonomo soko hakása yineraka kekemaraka rakinie. Kairaka hákasa kaikia rekeakopo. Repo someraka, “Isiapo Kotimo someane kairapo.” Aíyaka somesa nine, Kotimo someane kekemaraka rakianafonorakanone, repo namina yia kotafe hokoa rukua somerakanapo. \v 23-24 Aporomo hihoa ipi hikumisi asekea, hihoane metakarikia puraka, ipi hikumisi asesane merarunapo. Meraruna ayiáka aporomo Kotimo someane kaisia fasikiraka meraruraka rakirafapo. \p \v 25 Arirakano Keresoa paosa aporo himua Kotimo somemane ane Ho Kotesamo karápo. Somemane amo aporoane maumimarerafapo. Asiamo somemaneane aporomo kekemaraka hemakapukua reke merarunafaraka, kakaro kakimaka rakirakano, aporoane Kotimo makotehokosapo. Makoterakano aporoane seseaka rekeakosapo. \p \v 26 Arirakano aporo metamo someraka, “Ano Kereso aporopo.” Aíyaka somesa nine epo ipi akaiane koteaka asekea rerafapo. Koteaka asekea rerafaraka, ipi akaimo iriraraka someraka soko metao, saperaka someraka soko metao, kotafe someraka soko metao, meta hokomaka someraka soko metao, ayiáka reke, “Ano Kereso aporopo.” Airakanone aporoamo ipi yia kotafe hokoa rukua somerakanapo. Ipi Koti kekemaraka rakirapo, aisa nine, akai susuamo somesasamo, Kotiaki hemakapurane kusua area ayiáka rekenapo. \p \v 27 Arirakano Kotimo ipi hemakapukua someraka, “Aporomo ano kakaro kekemaraka reke, ipi uyáka rakiraka rekeakosapo. Karaiya hokosa soko metao, hinamo yaro makata meta forokoa tokeno soko metao, epo arareraka rakiakosapo. Arirakano hauaka wo makata watikisamo kirimaraka paripukuhoamo makata watikisane koaraka pukusapo. Aporomo ayiáka reke rakirakanone, Kotimo ereketae ainane kekemarakanapo.” Aíyaka isiapo Ata Kotimo hemakapukua somesapo. \c 2 \s1 “Aporo makata kemo kára toane makama fanaraka, arirakano aporo meta makata kemo forokoa reane makama kesekeraka ayiane siahoasifareapo.” Aisane oyapo. \p \v 1 Keresoa paosa aporo maeo, Unihae Yasu Keresoane ipi wakapu kára faesayaki hepene yapura rekenapo. Asiamo repo eaki himu hakásaraka hemakapukua risike, aporo meta makata kemo kára toane makama fanaraka, aporo meta makata forosane patera tarikia, ayiakakopo. \p \v 2 Repo Kotiaki kekerehokosakipoko kurikuri apea sarimarakano, aporo tetá peraka, meta kau rakikia pasu kakaro kotesa osoraka pekea, arirakano aporo meta pasu pitikini osoraka perapo. \v 3 Perakano aporo pasu kotesa ososaki seseaka someraka, “Né sea kakaro kotesa á kayae,” airapo. Arirakano aporo pasu pitikini ososaki someraka, “Né á reae.” Airaka soko metao, “Nōmo sea makeraka né asukurua kayae.” \v 4 Aíyaka somerakanone, re namina sarimasa yia aporo meta makama fanaraka, aporo meta makama kesekeraka, ayiáka hemakapurakanapo. Re makata hukurura kepo kaira aporo pariraka, repo aporoane parakurakanapo. Asiane repo koteaka parakurakanafapo. Mokome watikiaka parakurakanapo. \p \v 5 Maeo, kaisie. Aporo makata forokoa risiamo Kotiaki himu hakásaraka hemakapusuane paroaka risikiasimo, Kotimo murikimarapo. Murikimaka someraka, “Re nōmo hokosasamo, repo himu tumurumo anoaki hemakapurakano, reane nōmo unihaeaka asekea rekeakosapo.” Aíyaka Kotimo aporo makata forokoa risiaki somerapo. \p \v 6 Kotimo aíyaka somerakano repo kaikia yia repo koaretaeraka, aporo makata forokoa risiane mawakasemarakanapo. Aporo makata forokoa risiane repo mawakasemasa nine, aporo makata kemo kara toamo reane mawakasemanapo. Ipu reaki makata umisa karaka, reane hukurusimo hukurura kepo kaira aporo rea á karikia purapo. \v 7 Re Kereso yano motosa yakosane, makata kemo kara toa aporomo reane mainamarerakanapo. Aina aporoane repo makama fanarakanapo. \p \v 8 Arirakano Unihae Kotimo somemane motosane Kotimo sawia poparaka, “Né níane himu tumurumo hemaka apura ayiáka, nómo ní aporo tákeane ayiáka himu tumurumo hemakapunie.” Aíyaka popasane kakimaka rakiraka risikinone, re koteaka risikiakosapo. \rq (Wok Pris 19:18)\rq* \p \v 9 Asiane repo himo asekea takekea hemakapuraka, aporo meta makama fanaraka, aporo meta makama kesekeraka, repo ainakanone, repo Kotimo somemane motosane koaretaerakanapo. Koaretaeraka risike, re watikiaka risikiakosapo. \p \v 10 Kotimo somemane motosa suane aporomo kakimaraka tiki kakimasa nineo, Kotimo somemane hakása meta koaretaerakanone, ane Kotimo somemane suane koaretaerakanapo. \v 11 Arirakano Kotimo somemane motoraka someraka, “Hinamo hakimakopo.” Aíyaka someaka yia Koti hákasa yiamo someraka, “Aporo kukusimo rukupo.” Aíyaka somemane motosapo. \rq (Kisim Bek 20:13-14; Lo 5:17-18)\rq* \p Somemane motosane koaretaeraka repo aporo meta kukusimo rurakanone, repo Kotimo somemane motosane koaretaerakanapo. Hinamo hakimakanafonosa nine aporo kukusimo rurakanone, repo Kotimo somemane suane koaretaerakanapo. \p \v 12 Makata watikisamo reane tipura kesa arisia ayiáka risiapo. Asiane Yasumo wakapumo reane tipura kesa arisia ayiáka risiane, tonotaesapo. Tonotaerakano Ho Kotesamo Kotimo somemaneane re himua murisia risikinapo. Asiamo somemane ane repo kaikia kekemahoanie. Keseke hukuarura maiya amo Ho Kotesamo somemaneane repo kaikia kekemasarihoamo Kotimo kaiyakosapo. \p \v 13 Asiamo repo aporo metane kamenakahoanafonorakano Kotimo fanasihoko ayianamo reane kamenakahokosafapo. Arirakano aporo metane repo kamenakaraka ararerakano reane soko Kotimo kamenakahokosapo. Ayiakakosasamo hukuarura maiya amo re namohokosafapo. \s1 Kotiaki himu hakásaraka hemakapupe pukusakipoko rakirane oyapo. \p \v 14 Keresoa paosa aporo maeo. Aporo metamo someraka, “Nōmo Kotiaki himu hakásaraka hemakapurakanapo.” Aíyaka hemakapuraka tiki hemakapurakao, asiane aporoamo aporo metane koteaka arareraka rakianafonorakanone, e siaraka rekenare? Wae. E siaraka rekenafapo. Epo hemakapurane Kotimo aseraka eane mafasiakosafapo. \p \v 15 Arirakano Keresoa paosa aporo mae soko metao, Keresoa paosa papā soko metao, pasu faraka inuraka reke, makata nakosa soko faraka meamoraka rekeno, nómo asekea \v 16 eaki someraka, “Né koteaka rekeasimo hemakapurakaripo. Né inuraka reane soko meamoraka reane soko fahoasimo hemakapurakaripo.” Aíyaka someraka yia aporo metane arareraka pasu soko makata nakosa soko kakanafonoraka, nenakamaka akai susumo somerakanone, siahoasifareapo. \v 17 Kotiaki himu hakásaraka hemakapukua reke, aporo meta ararehoanafonorakanone, nómo Kotiaki himu hakásaraka hemakapurane akura ayiáka kurakayiapo. \p \v 18 Arirakano arareraka rakianafonona aporoamo someraka, “Nōmo Kotiaki himu hakásaraka hemakapukua rekenapo. Arirakano aporo metamo makata koteaka arareraka arakire.” Airakano aporoaki úyaka somehoanie. Aporo metamo Kotiaki himu hakásaraka hemakapurane nómo asekeasimo, epo koteaka arareraka rakirane asesie. Arirakano nómo koteaka rakirane fasekenone nómo Kotiaki himu hakásaraka hemakapurane aporo metamo mayiáka aseakosare? \p \v 19 Nómo ní hemakapukua someraka, “Koti hákasa ipipo. Koti meta rekenafapo.” Airakane kakarorakae. Satanemo soko yatafumo soko someraka, “Koti hákasa ipipo. Koti meta rekenafapo.” Aíyaka someraka ane ipu kakaroripo, airapo. Asiane ipu Kotiaki namoraka hamisisiraka risikinapo. \v 20 Asiamo nómo akai susuamo somerakanone aporo masuasa area ayiáka rekenapo. Nómo Kotiaki himu hakásaraka hemakapurane hákasa reke, arirakano makata koteaka rakianafonorakanone, nómo himu hakásaraka hemakapurane nenakamaka makata asiapo. \p \v 21 Arirakano nómo Kotiaki himu hakásaraka hemakapurane soko, hokonomo arareraka rakirane soko, hakása yineraka rakiakosakipoko hemakapuraka, Eparahame ane hemakapunie. Isiapo makasa kaua kekema Eparahamemo ipi hokosa Kotiaki rukukakakosakipoko, eke rakisia eke kima yapura hokosane motorakano, Kotimo asekea Eparahameaki someraka, “Né aporo ereketaerareapo,” aihoareapo. \p \v 22 Asiamo Eparahamemo Kotiaki himu hakásaraka hemakapurane soko, hokonomo makata rakirane soko hakása yineraka rakiraka reareapo. Ayiáka rakiraka reasasamo Kotiaki himu hakásaraka hemakapusuane rosaka taerareapo. Tipia metakarisiafareapo. \v 23 Arirakano Kotimo sawia popasane oyapo. “Kotimo someane Eparahamemo kakimaka, Kotiaki himu hakásaraka hemakapusuasamo Kotimo someraka, ‘Aporo ereketaesane nepo,’ aihoareapo.” Aisane Kotimo sawia popahoareapo. Arirakano Kotimo Eparahameaki someraka, “Nōmo tákeane nepo.” Aíyaka somesane Kotimo sawia popahoareapo. \rq (Stat 15:6)\rq* \p \v 24 Kotipoko rakianafonoraka himu hakásaraka hemakapura hákasane Kotimo asekea someraka, “Ne aporo ereketaerareapo,” airafapo. Arirakano Kotiaki himu hakásaraka hemakapurane soko, hokonomo rakirane soko sarimaraka rakirakano, ane Kotimo asekea someraka, “Ne aporo ereketaerareapo,” airapo. \v 25 Arirakano hinamo Réhape soko hemakapunie. Réhape ipi aporoyaki mokome pura hinamopo. Asiane Yu aporo tetá suti pesane Réhapemo faremarekea teta tati apea poparipusimo ikia kara meta tarisiapo. Tariraka epo Kotimo aporo suti pesane arareraka, ikia kara tarisiasamo makata araresane Kotimo asekea someraka, “Né hinamo ereketaerareapo,” aihoareapo. \p \v 26 Asiamo aporo kusuane soko hemakapunie. Amano kaua hoyaki sarimaraka reke hitafe rerapo. Hoane puraka kauane kurapo. Aina ayiáka aporomo Kotiaki himu hakásaraka hemakapurane hákasa hemakapukua reke, arirakano aporo meta arareraka makata rakirane rakianafonorakanone ane, aporoamo ipi Kotiaki himu hakásaraka hemakapurane akura ayiáka kurakayiapo. \c 3 \s1 “Nómo ní akaiane koteaka asekea rekeanie,” aisane oyapo. \p \v 1 Keresoa paosa aporo maeo, aporo metamo someraka, “Tisamo rakirane nōmo rakiako seseripo.” Aíyaka repo aporo yakaimo somehokopo. Isu tisa aporoane Kotimo aseraka hukuarura maiya amo isiapo makata hasaka tarisiane aseraka isuaki kára hukurukusapo. \p \v 2 Isiapo suamo efera hunia soko, efera hunia soko, hasaka rakirapo. Arirakano aporomo hasaka somehoanafonorakano, aporoane ipi namo kakaro koteaka rekenapo. Ipi akaimo hasaka somehoanafonoraka rekeno, e kaua makata meta hasakahokosafapo. \v 3 Isiapo hemakapusuane saro hosemo kekemahoasimo, saro hosemo akaia waya wakasema motorapo. Waya hokono tumuru takua kirakano, saro hoseane hokono tumuru takua purapo. Isiapo hemakapusua takua saro hose á purapo. Saro hosemo ipi hemakapusua takua purafapo. \p \v 4 Arirakano kasu sipi soko hemakapunie. Kasu sipiane kárapo. Arirakano atifo ane soko kárapo. Asiane maropona ira waeane wakasemapo. Ira wae wakasema ane, aporomo maka kasu sipiane táriraka maroporakano, aporomo hemakapusua aeyaka kasu sipiane purapo. \v 5 Aina ayiáka isiapo akaimo makata somera ayapo. Akai wakasema yiamo makata someraka kára rupiaka somerapo. Arirakano tāmo hákasa tonomaka karekea ape kára tosokohoane, ape kára suane inaka fanapo. \p \v 6 Tāmo hákasa asiane isiapo akai ayapo. Makata watikisa suane isu akaia rekenapo. Akaimo isu hokono soko isu korake soko isu himu soko mokoatikinapo. Sapa pakimaka pekea ira meta tosokohoane inaka amara ayiáka heao hauaka anaka ira rufiamo akaia tosokohoane inakamarapo. Amano ipi hokosa rea maiya amo soko, hokosa raua rea maiya amo soko, hinamo apia rea maiya amo soko, aporo sisima rea maiya amo soko, ira inaka amara ayiáka akaimo watikiaka someraka rerapo. \p \v 7 Arirakano makata kakayia yaoa risiane, saro soko, mena soko, kuyare soko, pokoa soko, makata suane su mauahoane sianapo. Mauaraka aporomo karirapo. \v 8 Kariraka yia ipi akaiane karirakanafapo. Akai ane watikiaka yia rerapo. Saro rúrua makesa mapiriane forosaka aka, forosaka roraka potoro koraka area ayiáka, amanomo akaiane ayiáka rekenapo. Hesekemo amano kaua nenaka, hesekemo yapiane amano kaua karápo. Aina ayiáka hesekemo yapi asiane amanomo akai ayapo. \p \v 9 Arirakano akaimo Ata Kotiaki kekereraka somerapo. Akai hakása yiamo, aporo tákeaki soko yakasa ho marekea ekeneraka somerapo. Kotimo e ipi ayiáka rakisia aporoaki yakasa ho marekea ekeneraka somerapo. \v 10 Akai hakása yiamo Kotiane kekereraka, arirakano aporo metaki yakasa ho marekea ekeneraka somerapo. Keresoa paosa aporo maeo, repo aíyaka somerane kakaro watikisapo. Aíyaka somehokopo. \p \v 11 Arirakano he kafa he sirisa kotesa yaki he kukurupisayaki suasuaraka kerafapo. \v 12 Arirakano ira fokemo ira kapaku wate perafapo. Sako karepemo ira foke wate perafapo. He tawara numua kifiri nenakahoanafonona he pekea rekenafapo. Asiamo akaimo Kotiane kekereraka someraka yia, akai hakása yiamo aporo metaki yakasa ho marekea ekeneraka somehoane siahoasifareapo. \s1 Himumo koteaka hemakapurane Kotimo karáne oyapo. \p \v 13 Repo namina yia aporo hakása metamo makata kotesa soko, makata watikisa soko, takekea hemakapuraka rekenare? Ayiáka takekea hemakapuraka rekenone, aporoane ipi koteaka rekeakosapo. Epo ipiane makarahoanafonorakano, aporo metakiramo asekea someraka, “Epo makata kotesane takekea hemaka apure.” Aíyaka somehokosapo. \v 14 Arirakano nómo himo aporo meta aseraka, epo makata kemo kárasekeno asekea, eaki kakanakeraka hemakapukua arirakano né níane hákasa makama fanaraka hemakapukua, ayiáka hemaka apura maiya amo, nómo someraka, “Nōmo koteaka takekea hemakapurakanapo.” Aíyaka nómo kotafe someamo nómo ní himumo hemakapusuane marakoraka somehokopo. \v 15 Kakanakeraka hemakapurane soko, né ní makama fanaraka hemakapurane soko, Kotimo hepene yapunaka karáfapo. Asiamo watikiaka hemakapura amo kepoane oyapo. Hauaka wo makata amo soko, kaumo hemakapusua makata amo soko, Satanemo ipi soko, aporomanomo watikiaka hemakapukua rakisimo kirimanapo. \p \v 16 Asiamo aporomo ipi kakanakehoko hemakapukua, arirakano e ipiane makama fanahoko hemakapukua, ayiáka rekenone, aporoamo someamo fana aporo hinamo himu hakásaraka koteaka risiane, parakuraka mokokekepohokosapo. Asiamo aporoamo watikiaka somerakano, makata watikisa suane faserepepehokosapo. \p \v 17 Arirakano Kotimo koteaka takekea hemakapurane hepene yapunaka Kotimo karáne oyapo. Fanane koteaka ereketae susu hemakapura ayapo. Arirakano metane, aporo metakiraki himu hakásaraka hemakapura ayapo. Arirakano metane, aporo metakiraki tau auaraka rera ayapo. Arirakano metane, aporo metamo somerakano epo someane kaira ayapo. Arirakano metane, aporo meta kamenakana ayapo. Arirakano metane, aporo metakira koteaka risikiasimo ararena ayapo. Arirakano metane, aporo meta makama fanaraka aporo meta makama kesekeraka ayiáka hemakapunafonona ayapo. Arirakano metane, himu tetáraka hemakapunafonoraka rakira ayapo. \p \v 18 Arirakano aporo hinamo tau auaraka himu hakásaraka hemakapukua risirane, makata mano potesa asiapo. Makata mano potesane keseke káraraka, wate kotesa apera ayiáka, aporo hinamoane koteaka susu ayiáka risikiakosapo. \c 4 \s1 “Aporomo hauaka wo makataki tákeraka reke, Kotiaki yunuraka rekenapo.” Aisane oyapo. \p \v 1 Repo saperaka tafatafanane soko, werane soko, kepoane manaka fasereperare? Aporomo soko metao, hinamomo soko metao, himo asekea mokoaripi, aíyaka hemakapukua, arirakano makata kemo kára mokoaripi aíyaka hemakapukua, arirakano makata nakosa soko kára naripi, aíyaka nómo ní yiamo himu hemakapuramo, néane kirimaraka sapena amo tafatafaraka werane fasereperapo. \p \v 2 Hinamo soko metao, mone soko metao, aporo metamo makatane nómo asekea seseraka makatane makosakipoko wafayane rusua kurapo. Metamo makatane aseraka mokoaripi aíyaka hemakapukua reke, mayane siahoasifasekeno saperaka tafatafaraka werapo. Asiane repo makata fesenosane mokoakosakipoko kurikurirakanafapo. \v 3 Asiane maiya metakiramo repo makata mokoako kurikurisa nine morakanafapo. Mokoanafonosane mariraka mokoanafonosare? Né niane makárahokosakipoko hemakapukua kurikurisasamo mokoanafonorakayiapo. Nómo ní ereketae hemakapunafonoraka, makata mokoakosane hasaka hemakapukua, nómo ní kaumo hemakapusuane makáraraka kurikurirakano mokoanafonorakayiapo. \p \v 4 Repo Kotiane makama fanaraka hemakapunafonoraka risiane, re aporo rea pura hinamo asiapo. “Hauaka wo makataki tákeraka reke, Kotiaki yunuraka rekenapo.” Aisane repo hemakapurakanafare? Nómo ní yiamo hauaka wo makataki tákeraka reke, nómo ní yiamo Kotiaki yunuraka rekenapo. \v 5 Kotimo sawia popasane nenakamaka popasafapo. Isiapo hemakapusimo popasapo. Popasane oyapo. “Kotimo Ho Kotesa pusierakano pekea isiapo himua rekenapo. Isiapo Kotiane metakarikia makata metaki himu tumurumo hemakapurakanone, Ho Kotesane mahisi marekea isiapo rakirakanapo,” aíyaka popasapo. \p \v 6 Asiamo isiapo Kotiaki himu hakásaraka hemakapukua risikiasimo Kotimo isu ararenapo. Kotimo ararenane kakaro kárapo. Kotimo sawia popasane oyapo. “Aporomo ipi yano motosa makáraraka rea aporoaki Kotimo someraka, ‘Né koteaka rekenafapo. Néane nōmo ararehokosafapo,’ airapo. Arirakano aporomo ipi yano motosa mawakasemaraka rea aporoaki Kotimo someraka, ‘Néane nōmo ararehokosapo,’ airapo.” Aíyaka Kotimo sawia popahoareapo. \rq (Sindaun 3:34)\rq* \p \v 7 Asiasamo Kotiane hemakapukua epo ipi someane kaiyinie. Kotimo someane kakimaka risike, Satanemo reaki mokopipiraka hokokarakano, repo Sataneaki someraka, “Nómo isuaki mokopipiraka hokoakarane, isiapo kaiyakosafapo. Ne metakirikia pusie.” Airakano Satanemo reane metakarikia teketarikia pukusapo. \v 8 Asiamo repo himu hemakapusuane Koti rea hinakano, Kotiane soko re arisia peakosapo. Aporo watikiaka risia aporo reo, repo hokono pikirisekeno kusuana ayiáka, repo watikiaka rakirane metakarinie. Aporo himu tetáraka risia aporo reo, repo himu tetáraka hemakapurane kakaro metakarinie. \p \v 9 Repo watikiaka rakisiasamo uyáka hemakapukua risikianie. “Isiapo watikiaka rakisiapo,” aíyaka hemakapuraka, himu nekea hihiripuraka risikianie. Kakaro kára hihiripuhoanie. Takuraka sesenane metakarikia hihiripuhoanie. Sesenane metakarikia himu nekea risikianie. \v 10 Repo hakása hakásaraka Unihae Kotiaki hufitaeraka someraka, “Kotio, nōmo hasakasapo. Nōmo watikiaka hemakapukua rakisiane, hunia nōmo rakiakosafapo.” Aíyaka nómo níane mawakasemaraka rekeno, Kotimo neane arareraka makárahokosapo. \s1 Repo namina maeane hokomaka mainamarekea somehokopo, aisane oyapo. \p \v 11 Keresoa paosa aporo maeo, nómo ní Keresoa paosa aporo maeane namina yia hokomaka kotafe topakamaraka mainamarekea somehokopo. Nómo ní maeane mainamarerakanone, ane Kotimo somemaneane soko mainamarerakanapo. Mainamareraka reke Kotimo somemaneane\f + \fr 4:11 \ft Kotimo somemane motoraka, “Nómo ní hemaka apura ayiáka, nómo ní aporo takeane soko ayiáka hemakapunie,” aíyaka somemane motosapo. Asiamo nómo ní maeane mainamarekea somerakano, Kotimo somemaneane koaretaerakanapo. ‘R\f* (Wok Pris 19:18; Yamese 2:8)’ koaretaeraka mawakasemarakanapo. Ayiáka nómo ní mae mawakasemaraka rekenone, né hukurura kepo kaira aporo pariraka rekenapo. \p \v 12 Arirakano hukurura kepo kaira aporo hakása ane, Koti ipipo. Kotimo ipi hákasamo somemane motosapo. Epo hákasamo amano parakuraka hepene hauaka yapura karikia hiakosane soko, heao hauaka atura pukusane soko, Kotimo ipi hákasamo motoakosapo. Asiamo ne aporo epare? Nómo aporo tákeaki fanasina motoakosane soko, fanasina metakariakosane soko, nómo ayiakakopo. Ane nómenafapo. \s1 “Repo namina makarahoko rupiaka somehokopo,” aisane oyapo. \p \v 13 Hao, kaisie. Repo metakiramo Kotiane hemakapurafaraka, repo namina menane makama fanahoko hemaka apure. Asiamo nōmo reane maroporaka somerakanapo. Repo aporo metakiramo someraka, “Pipu soko metao, rau soko metao, ano ape meta pukua keremisi hakásamo á reke, pisinisi rakiraka mone kára mokoakosapo.” \v 14 Aíyaka repo somerapo. Aisa nine rau ayiakakosane repo asekea hemakapurafapo. Arirakano mituru ako pekea nina maiya tipiamo akoane hinaka fanapo. Ako fa ana ayiáka yumo re hitaferaka arisiamo, kukusa maiyane mahimeteraka risikinapo. \p \v 15 Arirakano repo úyaka somehoanie. “Unihae Kotimo aorakano, isu hauaka wo risike makata metakira rakiakosapo.” Aíyaka hemakapunie. \v 16 Aíyaka repo hemakapufunusa nine, repo ayiáka hemakapurakarifapo. Repo Kotiane hemakapunafonoraka repo namina yia makáraraka rupiaka somerakanapo. Repo namina yia makáraraka rupiaka somerane kakaro watikisapo. \p \v 17 Asiamo nómo makata koteaka rakiako hemakapusua nine nómo rakianafonoraka metakarirakano, ane nómo watikiaka rakirakayiapo. \c 5 \s1 Aporo makata kemo kára toaki some karáne oyapo. \p \v 1 Aporo makata kemo kára toa reo, nōmo some one kakimakanie.\f + \fr 5:1 \ft Aporoamo moneane makama fanaraka hemakapurapo. Ipu Kotiane makama fanaraka ayiáka hemakapurakanafapo.\f* Reaki makata umisa soko, mokoatikihokosa maiya ane soko faserepeakosapo. Makata ane faserepeakosasamo kara hihiripuhoanie. \v 2 Repo makata kemoane toreraka fahokosapo. Arirakano repo pasu soko surisurimo nakosapo. \v 3 Repo sekete soko, yokotae soko toreraka fahokosapo. Arirakano repo moneane soko patéraka kemóraka watikihokosapo. Mone mokoatikina ayiáka repo kauane soko, ayiáka mokoatikihokosapo. Iramo apaira ayiáka mone kára mokoako seseaka hemakapura amo repo kauane mokoatikiraka paiyakosapo. Repo mone soko, makata kemo soko, kára taerape apurane mayiakasimo taerakanare? Fahora maiya amo keseke makata suane fahokosapo. \p \v 4 Mone fahokosa nine repo taerakanapo. Taerakano yia repo aporo raipamo, repo hauaka hemo tokorakano asekea, ipu makata ropoane repo hakimokoa iaki kasafapo. Makata ropo kakanafonoraka hakimosane Kotimo aserapo. Aporo raipamo Kotiaki wárakano Kotimo kaisiapo. Makata suamo Unihaeane soko aporo suamo Unihaeane soko Koti ipipo. Kotimo makata su kairapo. \p \v 5 Kairakano yia hauaka wo repo makata kára taeraka seseraka enana ayiáka enaraka risikinapo. Saro rukusakipoko saroane makata nakosa kára karaka, saro kaniamoana ayiáka re himuane maseseraka karakanapo. Saro rukusa maiya á pauna ayiáka re hukurukusa maiya ane pauhoko makerakanapo. \v 6 Arirakano watikiaka rakianafonosa aporoane repo fanasina motoraka, iane rusua kusuapo. Rusua kurakano ipu reyaki wekea roposafapo. \s1 “Makata umisane fasereperakano Unihae Kotimo ararehoasimo kau risikianie,” aisane oyapo. \p \v 7 Keresoa paosa aporo maeo, Unihae Yasu pariperakarihoamo asekea risike, himumo wakapuaka hemakapukua kau risikianie. Aporomo hemo tokoraka makata mano porokoa, hemoane metakarirafaraka, makata koteaka paruhoasimo kau risirapo. Kau risike aseane yao soko pekea, maiyamo soko ruraka, makata mano koteaka tanehekea kararaka parusekeno asekea morapo. \v 8 Aina ayiáka repo soko, Yasuane metakarirafaraka ayiáka kau risikianie. Makata umisa fasereperakano soko, himu hakásaraka hemakapukua yaiya wakapuaka risikianie. Unihae Yasu peakosa maiyane makerakanapo. \p \v 9 Keresoa paosa aporo maeo. Yasumo re fanasina motoakohoamo repo namina yia Keresoa paosa aporo maeane saperaka hokomaka somehokopo. Hukurura kepo kaira aporo kára Yasuane ipi peako ikia koroa kau rekenapo. \p \v 10 Keresoa paosa aporo maeo, repo Kotiane metakarirafaraka kau risikiakosane hemakapukosakipoko, porofete aporo fana risiamo asíane hemakapunie. Unihae Kotimo some karakano, porofete aporomo kaikia aporo hinamo suaki some kasapo. Some kayane iane aporo metakiramo mokoatikirakano, ipu Kotiane metakarirafaraka, Kotiaki himu hakásaraka hemakapukua risiapo. \v 11 Ipu wakapuaka hemakapukua risiakipoko, iane isiapo someraka, “Ipu Kotiaki yaiya himu hakásaraka hemakapukua risikino, Kotimo iane makotesapo,” airapo. Yopa soko hemakapunie. E mokoatikirakano Yopamo Kotiane metakarirafaraka, makata takamasane haru fahoanafonosa nine, Kotiaki yaiya himu hakásaraka hemakapukua reareapo. Aipe pukua keseke Kotimo e kakaro makotehoareapo. Asiamo isiapo hemakapusuane kakaro kára hemakapukua kamenakana amo kepoane Unihae Koti ipipo. Ane repo hemakapurakanapo. \p \v 12 Maeo, repo kakaro someraka soko, kotafe someraka soko, aumaraka somerane somehokopo. Hepene yano hokoa soko, hauaka one yano hokoa soko, makata meta yano hokoa ayiáka aumarane aumahokopo. Kotimo re fanasina motoakohoamo repo aohoko hemakapuraka aohoanie. Waehoko hemakapuraka waehoanie. Repo somera amo kakaro ereketaeraka somehoanie. \p \v 13 Arirakano repo namina yia, aporo metamo makata umisa maka himu nekea rekenare? Rekenone ipi yiamo Kotiaki kurikurirasie, aihoanie. Arirakano aporo meta seseraka rekenare? Rekenone, aporoamo ipi yiamo Kotiaki kekereraka kesarasie, aihoanie. \v 14 Arirakano aporo meta makata takamasa rekenare? Rekenone, ipi yiamo Keresoa paosa aporo asekea risia aporoane peaerasie, aihoanie. Peaerakano i peraka, ipu aporo makata takamasa kaua wera rekemarekea, Unihaemo wakapumo e mafahoasimo kurikurirasie, aihoanie. \v 15 Ipu kakaro Kotiaki himu hakásaraka kurikurirakano, aporo makata takamasane Unihaemo mafahokosapo. Arirakano aporo makata takamasamo watikiaka rakisiane soko, Unihae Kotimo mafahokosapo. \p \v 16 Asiamo repo watikiaka rakisiane repo namina yia hufitaeraka somehoanie. Repo namina yia metamo metane farimaka kurikuriraka metamo metane farimaka kurikuriraka, ayiakanie. Arirakano re makata tasane fahokosapo. Arirakano ereketaeraka rea aporomo wakapuaka kurikurinapo. Epo kurikurina aeyaka Kotimo wakapuaka rakirakano, aporoane ararenapo. \v 17 Wakapuaka kurikurinane hemakapukusakipoko, porofete aporo Iraiyamo kurikurisane hemakapunie. Isu hauaka aporomano arisia ayiáka, Iraiya soko ipi hauaka aporo reareapo. Epo wakapuaka kurikuriraka, “Yao peakopo.” Aíyaka kurikurirakano keremisi isia faraka, keremisi kitafa kekemarape pukua titipiamo yao pesafapo. \v 18 Maiya amo Iraiyamo efera hunia kurikuriraka, “Yao peanie.” Aíyaka kurikurirakano yao pesapo. Yao perakano makata mano koteaka tanehekea wate pesapo. \p \v 19 Keresoa paosa aporo maeo, repo aporo hakása metamo Kotimo someane metakarikia paripurakano, epo efera hunia kakimakasimo, nómo aporoane pasimaka maroporaka somerakanone, aporoane nómo ararerakanapo. \v 20 Aporo watikiaka reamo ikia kara watikisa kekemaraka puraka reane, nómo pasimarakano, e kuraka fanasina hauaka á purapaka eane nómo mafasirakanapo. Epo watikisa kárane soko Kotimo mafahokosapo. Mafahoasimo nómo eane ararerakanapo.