\id TIT - Inupiatun NT -Northwest Alaska, USA 2010 (DBL -2013) \h Titus \toc1 Paul-ŋum Tuyuutai Titus-mun \toc2 Titus \toc3 Tit \mt1 Paul-ŋum Tuyuutai Titus-mun \c 1 \p \v 1 Tuyuutit ukua aggiqsut Paul-miñ savaktaaniñ Agaayyutim, uqqiraqtigiplugu Jesus Christ-ŋum. Agaayyutim piksraqtaaġigaaŋa ikayuquplugich ilaan iñuksraqtaaŋi ukpiliquplugich suli iḷisauttutiqaġlugich iḷumutuunġagun ukpiġusripta, \v 2 tunŋaviqaqtuakun niġiugaqałikun isruitchuamik iñuułiġmik. Agaayyutim saglutlaitchuam akiqsruġniġaatigut taavrumiŋa iñuułiġmik sivuani aullaġniił̣han piviksrauruam. \v 3 Aasrii nalaullapiaqługu piviksraq sagviġaa taamna tusraayugaaġiksuaġmigun. Taatnaqtuksraġuqłuŋa savaaksritchaaŋa, uvaŋaasrii uqaġiplugu tillisaagun Agaayyutim Anniqsuqtipta. \v 4 Titus, aglaktuŋa ilipnun iġñaurapiamnun ukpiqsrił̣ikun piqatigikkamnun. Agaayyutimtuq Aapauruam suli Christ Jesus Anniqsuqtipta iłuaqqutikun qiñuiññiqsimaaġumigaatin. \s1 Titus-ŋum Savaaŋa Crete-mi \p \v 5 Uvaŋa unitchikpiñ Crete-mun iłuaqsruquplugich sut iłuaqsrugaksrauruat taamani, suli nalunaiqsitquplutin ukpiqtuaŋuruat qaukłiksraŋitñik nunaaqqipayaani. Tillisitka itqaġilugich, \v 6 qaukłiksraqtaaŋuruaq patchisaitchuksrauruq, aŋun atautchimik iḷaqatiqaġuni, suli qitunġai ukpiqsriŋulutiŋ uqautausruŋaqatiŋ pitchiġiiḷḷugich tupiktaił̣ikun. \v 7 Uqaqtiksraqtaaq Agaayyutim savaaŋanik aŋalatchiruksrauplugu patchisaitchuksrauruq, pisułiġmigausruŋaqani, uumitchaktanġiġuni unniiñ imiliġaqtausruŋaqani, qinnaktasruŋaqani unniiñ killukun piqaġugruasuŋaqani. \v 8 Ilaa tukkuġiŋñaqsuksrauruq, piqpaksriŋuluni nakuuruamik, iŋmiñun aŋalalguluni, nalaunŋaluni, ipqiḷḷuni, suli alġaqsruutmik tuvrairuaŋuluni. \v 9 Uqaqtiksraqtaam payaŋairvigiraksraġigaa uqauttutini ukpiġiraksrauruaq suli iviqtisrimaaqtuaq iḷisauttutmun. Taatna ilitqusriqaġumi ilaa pitchuksaaġilgugisiruq atlanik iḷumutuuruakun iḷisauttutikun, suli qiñiqtilgugisiyaa taŋiġiḷiqqutaat akiḷḷiiruat uqałiġmun. \p \v 10 Uvvatakku iñugiaktut tupiguutaitchuat iñuich kinnitñikhutiŋ atlanik nipiqałiġmikkun kinniqiłikun, suvaluk taapkua iḷisautriruat iñuk nalunaitŋutchiqsuksrauplugu annautrauniaqpan. \v 11 Iḷisauttutaat nutqaqtitaksraġipiaġiñ, takku iliŋisa akasrimagaich aŋayuqaaġiich iḷisautrił̣iġmikkun iḷisauttutiginġiḷaaksraġmiknik killukun piqaġugruaqhutiŋ. \v 12 Crete-taġmiut iḷaŋat sivuniksriqiraat nipliġñiqsuq, Crete-taġmiurguuq ataramik sagluturuaŋunipḷugich, niġrugaaqłuktun innipḷugich, suli iqiasruuplutiŋ niġitḷaturauŋuplugich. \v 13 Aasrii taamna nipliun iḷumutuupluni. Taatnaġlugich iłuałiksraŋatnun ilvich iñiqtiġumigitin ipiksiḷugu, iliŋiḷḷi sayakturuamik ukpiġusriñikkumuut, \v 14 itlunġiġutiŋ Jew-ŋuruat unipchaaliaŋitñunlu iḷisauttutaatnunlu suli iñuich tillisaatnun, ayyairuat iḷumutuułiġmik. \v 15 Supayaaq ipqitchuq iñuŋni ipqitchumaruani, aglaan ipqitchuaŋitchuq tamatkunani qaayuġnaqtuani suli ukpiqsriñġitchuani, takku iliŋisa isrummatiŋich suli qauġrimmaaġiutillautaŋich qaayuġnaqsianiksimaplutiŋ. \v 16 Iliŋich iḷitchuqsrimanigaluaqhutiŋ Agaayyutmik, aglaan iñuuniałhata piiḷaaġigaa, iliŋich uumiktanikhutiŋ, tupiktaiqhutiŋ, iñiqtaqaġumiñaiqhutiŋ nakuuruamik. \c 2 \s1 Nalaunŋaruat Iḷisauttutit \p \v 1 Aglaan ilvich iḷisauttutigiraksraġigiñ iḷisauttutiksraq iḷumutuurautigun uqałiqtigun. \v 2 Uqautilugich utuqqanaaġuqtuat aŋutit qauġrimmaaġiqulugich, isrumaugalgulutiŋ, iliŋitñik aŋalalgusritqulugich. Iḷumutuġuġutiŋ ukpiqsrił̣iġmikkun, piqpaktaġmikkun, suli igḷutuiḷgusrił̣iġmiktigun. \v 3 Taatnatuntuuq uqautilugich utuqqanaaġuqtuat aġnat ukpiqtuam irrusrianik piqaqulugich, sagluturuaŋutqunġiḷḷugich, naagaqaa tigutarriutitqunġiḷḷugich taaŋŋaġmun, iḷisautritqulugich nakuuruakun, \v 4 atriraksrallautaġuġutiŋ nutautluktuanun aġnanun piqpaksrił̣iksraŋatigun iḷaqatiumiknik suli qitunġaġmiknik, \v 5 iŋmiknun aŋalalgusriḷutiŋ ipqił̣ikun suli iḷaqatausruqsiḷutiŋ kiñuniġmi, tupiqsritḷasriḷutiŋ aŋutiumiknik. Agaayyutimli uqałha iñuich suuŋiḷḷaġinġitchumigaat. \v 6 Taatnatuntuuq pitchuksaaġlugich nukatpiat aŋalallautałiksraŋatnun iŋmiknik. \v 7 Ilviḷḷu supayaatigun atriraksrallautaġuġutin savaallautakun. Iḷumutuġullapiaġutin suli piyummatiqaġutin iḷisautrił̣iqni. \v 8 Uqautriḷutin naġġuksruġnaġumiñaitchuakun, akiḷḷiḷiqsuqtitin kanŋusrutlasriḷugich, pigiitchuakun nipiksraiḷḷutiŋ uvaptigun. \v 9 Uqautilugich savaktaaġruich tupiksritqulugich aŋaayuqaġmiknik suli quyaliḷugich sukupayaaq. Iliŋich kiumakłiqsuksraunġitchut \v 10 unniiñ tigliktuġvigiraksraġinġitchaich. Aglaan ataramik urriqsuqtaksraġigaat nakuułiqtiŋ suli qanutitaŋaił̣iqtiŋ kamagikkaułiksraŋanun iḷisauttutim Agaayyutikun Anniqsuqtiptigun suraġałipayaaġmikni. \p \v 11 Uvvatakku Agaayyutim iłuaqqutaa iḷisimanaqsiruq iñupayaat anniqsułiksraŋatnun. \v 12 Taavrumuuna iłuaqqutmigun Agaayyutim iḷisautigaatigut agaayyutaiḷaakuaqunġitḷuta suli nunakuałhum kimmutaaguaqunġitḷuta, iñuutqupluta uvaptiknik aŋalalgusriḷuta, nalaunŋaluta, agaayyutiqaġuta pakma uumani nunami, \v 13 taqqił̣ł̣aptikni quvianaqtuamun uvluanun niġiugaġikkapta, kamanautaa kamanaqtuam Agaayyutipta Anniqsuqtipta Jesus Christ-ŋum sagviqpan. \v 14 Ilaa qaitchuaq iŋmiñik piqutigipluta, annautisraqhuta pigiitchuapayaamiñ suli pigiagutitqupluta iŋmiñułhiñaq, ipqiġuta, piyummatiniguta nakuuruakun. \v 15 Tamatkua iḷisauttutigiyumigitin, atuġlugich aŋalatchiñiqni, pitchuksaaġiłiqni suli alġaqsrułhatni tusraarivich. Nalliatnun-unniiñ piiŋiḷḷaġipkasruŋaqnak. \c 3 \s1 Ukpiqtuam Agaayyutikuaġiałiksraŋa \p \v 1 Itqaaqtuutilugich iñugikkatin maliġutchił̣iksraŋatigun aŋalatinik suli qaukłiġñik, tupiksrił̣ikun iliŋitñik, itqanairrutitqulugu savaallautapayaaq. \v 2 Uqautilugich pigiiḷakun uqautiksritqunġiḷḷugich, aglaan qiñuiyusrimaaġlugich, iḷauraaqnaġlugich, suli ataramik aggaŋairrutrił̣ikun irrutriqulugich iñupayaanik. \v 3 Uvvaptuuqtakku qaaŋikkaptikni kinniqipluta, tupiktaitḷuta, nalaunŋaisimarugut, savaksiqsimaplugu kimiksrił̣iq quvianaġikkaŋigun killuum qanusripayaatigun, iñuuniaqhuta uumiktakun suli siqñaktakun uumikkutipluta avatmun. \v 4 Aglaan Agaayyutim Anniqsuqtipta aggiqami piqpaksrił̣iġmigun suli iłuaqqutrił̣iġmigun anniqsuġaatigut. \v 5 Uvagut savaaqallautałłaptiguunġitchuaq aglaan ilaan nagliksrił̣iġmigun anitqiksitkaatigut salummakkaukapta imiġmik aasriiñ Ipqitchuakun Irrutchikun qaitchipḷuta nutaamik iñuułiġmik. \v 6 Uvvatakku Agaayyutim aglipḷugu qaitchigaatigut Ipqitchuamik Irrutchimik, uumuuna Jesus Christ-kun Anniqsuqtiptigun, \v 7 taavrumuuna iłuaqqutaagun uvagut nalaunŋasripkaqhuta Agaayyutmi, suli piññaktaaġilugu isruitchuaq iñuułiq niġiugaġikkakput. \p \v 8 Tarra taamna iḷumutuuruaq nipliun. Uvaŋa ataramik uqaqugikpiñ tamarrumuuna nalupqisruutaiġutin, iñuiḷḷi ukpiqsriruat Agaayyutmik ataramik kipiġiyumuut piviqaqtiłiksraŋagun savaallautam. Taatnatchich savaallautat nalaunŋarut suli ikayuutiksraurut iñuŋni. \v 9 Aglaan piisimaaġvigilugu isiḷġaił̣ikun uqaksraqtułiq, immakŋaqtatigun atiqtigun kaŋŋiułiq, aivvatrałiq, suli akimaniutrałiġmiñ maliġuksratigun qaisauruatigun Moses-kun. Tamatkua ikayuutaunġitchut unniiñ pitḷuktuaŋunġitchut. \v 10 Malġuġuġluguunniiñ alġaqsruutiqaġumigiñ iñuk akatchiruaq avgumałiġmik iḷamiñi, suqutigitqisruŋaqnagu maliŋŋuġutillanġitpan. \v 11 Uvvatakku iḷisimagiñ taatnasriq iñuk iłuaqsruutaunġitchuq suli killuqsautaiñ kaŋiqsimapkaġaġigaat nalaunġił̣hagun. \s1 Iḷisauttutit Aqulliich \p \v 12 Qakugu tuyuġiyupku Artemas naagaqaa Tychicus ilipnun, utlallaksapiaġumigikma Nikopolis-mun, takku sivuniqaqtuŋa ukiisukłuŋa tarani. \v 13 Ikayuġniallapiaġumiikkiñ Zenas, maliġutaksraliqirilu suli Apollos aullaġniałhakni iglaułiksraġmiknun, suli supayaamik inuŋaiyallapiaġlugik. \v 14 Iḷisautilugich iñugikkavut piviqaqtitchił̣iksraŋatigun savaallautamik, aasiiñ piqaqtitchiḷutiŋ atlat inuġikkaŋitñik iqaisruktuasruŋaqatiŋ. \p \v 15 Iluqaġmiŋ piqasriqsuqtima nayaaŋŋaġaatin. Nayaaŋŋaqmigivut ukpiqtuaqatiuvut. Agaayyutim iłuaqqutaan iluqasri nayuġumigaasri.