\id EPH  - Inupiatun NT -Northwest Alaska, USA 2010 (DBL -2013) 
\h Ephesians 
\toc1 Paul-ŋum Tuyuutai Ephesus-miunun 
\toc2 Ephesians 
\toc3 Eph 
\mt1 Paul-ŋum Tuyuutai Ephesus-miunun  
\c 1  
\p
\v 1 Uvaŋa Paul, uqqiraqtigigaaŋa Jesus Christ-ŋum pisułhagun Agaayyutim. Tuyuġigitka ukua tuyuutit iñuiñun Agaayyutim Ephesus-mi tuniqsimaruanun Christ Jesus-kun.  
\v 2 Uvvatuq Agaayyutim Aapagikkapta suli Jesus Christ Atannapta iłuaqqutillaŋniaġlisi suli tutqiksillusi.   
\s1 Quviasaaġusiat Christ-miñ  
\p
\v 3 Quyalakput Agaayyun Aapaŋa Atannapta Jesus Christ-ŋum, qaitchirigikkaqput Christ-kun iluqaitñik ikayuutinik pakmakŋaqtauruanik.  
\v 4 Agaayyutim piksraqtaaġigaatigut Christ-kun sivuani imma iñiqsigaluaqani nunamik. Piqpaksrił̣iġmigun piksraqtaaġigaatigut ipqitqupluta patchisaiḷḷutalu sivuġaġmiñi.  
\v 5 Agaayyutim sivunniutimagaa tiguaġukhuta iŋmiñun tumigilugu Jesus Christ, sivunniutimaplugu pisułiġmigun.  
\v 6 Nanġaġlakput Agaayyun atakkii iłuaqqutriñiqsuq uvaptiknik piqpagipluta Iġñiġmigun piqpagikkaġmigun.  
\v 7 Christ-ŋum tasuġniġaatigut Agaayyutmun maqipkaqamiuŋ auni tuqqutipluta, suli Agaayyutim natqigutigaatigut killuqsautiptiknik uuktuġnaġumiñaitchuakun iłuaqqutrił̣iġmigun.  
\v 8 Taatnaqami atqunallapiaq iłuaqqutriñiqsuq uvaptiknik.  
\v 9 Agaayyutim isrumatupiaġataqtuam suli kaŋiqsimaplugich supayaat sagviġaa nalunaqtuaq sivunniuġutigikkani uvaptiknun. Ilaan sivunniuġutigikkaŋa sivuani, Christ-ŋum taŋiġaa pakmapak.  
\v 10 Agaayyutim sivunniutimagaa, piviksraq nalautitpan, iñiqtapayaat qiḷaŋmiḷu nunamiḷu atautchimuquplugich Christ-mi Atanġuruami supayaami.  
\v 11 Christ-kun piksraqtaaŋurugut paitchaktuksraupluta akiqsruutigikkaŋanik. Atakkii Agaayyun savaaqaġaqtuq supayaamik maliġutlugu sivunniutigikkaġmigun.  
\v 12 Sivulliġigaatigut iñuich niġiugaqaqtuat Christ-mik. Piksraqtaaŋurugut nanġaitqupluta Agaayyutim kamanałhanik iñuuniałłaptigun.  
\v 13 Ilipsipsuuq taatnatun piruksraurusri, atakkii tusraagiksi iḷumutuuruaq tusraayugaaġiksuaq anniqsuġiapsigun. Ukpiġianikapsiuŋ uqałiq Christ-kun Agaayyutim nalupqinaiġaa Ipqitchuakun Irrusriagun akiqsruutigikkaġmigun iñugiliutitilaaqsi, iñuktun nalunaitchiqmatun suuraġmiñik iḷisimanaqsipkaqługich pigitilaaŋitñik.  
\v 14 Taamna Irrusiġiksuaq nalupqinaiġutauruq Agaayyutmun qaitchigisilaaŋanik akiqsruutigikkaġmiñik uvaptiknun suli piqaġniaqtilaaptiknik taimanigu supayaanik akiqsruutigikkaŋiñik. Taatnaġuta nanġaġlakput kamanaqtuaq Agaayyun.   
\s1 Paul-ŋum Agaayułha  
\p
\v 15 Tusraagiga ukpiqsrił̣iqsi Atanġuruamik Jesus-mik piqpaksrił̣iqsiḷu iluqaitñik iñuiñik Agaayyutim.  
\v 16 Taatnaqłuŋa nutqautinġitchiga quyyatiqałiġa ilipsitñik, itqaġiplusri ataramik agaayukama.  
\v 17 Iŋiqsruqtuŋa Agaayyutaanun Atannapta Jesus Christ-ŋum, kamanaqtuamun Aapamun. Uvvatuq ilaan isrumattuqtillisi iḷisimatlasriḷugu suli kaŋiqsitḷasriḷugu pisułha.  
\v 18 Iŋiqsruqmiuŋa ilaanun aŋmaquplugich isummatisri qiñiquplugu qaumanġa, suli kaŋiqsipkaquplusri niġiukkamik ilaan qaisaŋanik uvaptiknun tuqłuutmigun suli iḷitchuġipkaquplusri inuŋaił̣hanik kamanautim Agaayyutim iñuiñ paitchaktaaġikkaŋatnik.  
\v 19 Iŋiqsruqmiuŋa Agaayyutmun iḷitchuġipkaquplusri uuktuġnaġumiñaitchuamik saŋŋianik ikayuqupluta ukpiqsriruaŋuruagut.  
\v 20 Taavrumuuna kamanallapiaqtuakun saŋŋiagun Agaayyutim aŋipkaġniġaa Christ tuqułiġmiñ, aquvititluguasriiñ ilaan taliqpiŋmiñun qiḷaŋmi.  
\v 21 Agaayyutim Christ inillakkaa qaukłiuplugu taapkunuŋa aŋalatchisiqapayaaqtuanun saŋŋiqaqtuanunlu suli atanipayaanunlu. Kiñaunniiñ saŋŋiqatlukkumiñaitchuq Christ-miñ marrumani nunami naagaqaa taivrumani tikitchuksrami.  
\v 22 Agaayyutim Christ aŋalatchipkaġaa supayaaniglu iñupayaaniglu nanipayaaq. Suli Agaayyutim Christ qaukłiġuqtitkaa ukpiqtuaŋuruapayaanun, niaquq aŋalatchikmatun timimik.  
\v 23 Takku ukpiqsriruapayaat Christ-ŋum timigigai. Tamatkua naamapkaġaat Christ-ŋum timaa atakkii Christ-ŋum naamapkaġai supayaat nanipayaaq.   
\c 2  
\s1 Tuqułiġmiñ Iñuułiġmun  
\p
\v 1 Iluqasri tuquŋaruatun iñuktun itkaluaqtusri atakkii tupiksritḷaitḷusri Agaayyutmik killuqsaqhusriḷu. Taatnamik Agaayyutim iñuutqiksitkaasri ilaan Irrutchikun imma.  
\v 2 Taimani ilipsi tupiksrigaluaqtuani pigiitchuamik aŋalatchirrutimik siḷami, malikługu iñuuniaġusria nunam. Taatnasriq irrusriq pakma savaktuqsuli tamatkunani iñuŋni tupiksriñġitchuani Agaayyutmik.  
\v 3 Taatnatun iluqata iñuuniaġaluaqtuani kimmutiġruaŋagun timipta, quyalipḷugich pisukkaŋi timiptalu isrumaptalu. Atlatitun iñuktitun tupiksriñġitchuat Agaayyutmik uvagut piyaqquġniaġaluaqtuani qinnautaagun Agaayyutim.  
\v 4 Aglaan Agaayyutim iḷunŋuktaŋa kamanaqtuq suli piqpagillapiaġniġaatigut.  
\v 5 Tuquŋagaluaqtitluta killuġmi iñuutqiksitkaatigut piqataupluta Christ-mi. Iłuaqqutaagun anniqsukkaurusri.  
\v 6 Aŋitqiksitkaatigut tuquŋaruaniñ piqataupluta Christ-mi suli aquppiqatautlasripḷuta irviani Christ Jesus-ŋum qiḷaŋmi.  
\v 7 Taivrumani tikitchuksrami Agaayyutim qiñiqtitchukkaa uuktuġnaġumiñaitchuaq iłuaqqutrił̣ł̣i uvaptiknun aasriiñ iḷisimanaqsisukkaa qanutun piqpaksriḷḷapiaqtilaani uvaptiknik Jesus Christ-kun.  
\v 8 Iłuaqqutaagun anniqsukkaurusri tumigiplugu ukpiqsrił̣iq. Anniqsutlaitchusri ilipsitñik. Aatchuusriaġigiksi Agaayyutmiñ.  
\v 9 Kiñaunniiñ annautrił̣hiñauniġumi iŋmiñik savaallautaqałiġmigun taamna iñuk uqavigaaġutiqaġayaqtuq. Aglaan annautraunġitchusri savaallautaqałłapsigun.  
\v 10 Agaayyutim nutaaġuqtitkaatigut Christ Jesus-kun nakuurualiqitqupluta. Agaayyutim sivunniġñiġaa iŋiḷġaanimma iñuuruksraupluta taatna.   
\s1 Atausriŋŋuqatigiił̣iq Christ-mi  
\p
\v 11 Itqaġisiuŋ iŋiḷġaan anił̣iqsi Jew-ŋunġitḷusri. Jew-ŋuruat nalunaitmiutchiġñiqsuat timimiknik qaałhiñakun taiyuutiqaġniqsut ilipsitñik nalunaitmiutaiḷaanik.  
\v 12 Itqaumalugu taimani atausiŋŋuqatigiŋaitkiksi Christ. Avakŋaqtaurusri nunaqataunġitḷusri Israel-aaġmiunun, piqatautlasrimaiñŋapsi Agaayyutim sivunniuġutigikkaŋanik iñuŋmiñun suli iñuuniaŋŋapsi niġiugaitḷusri suli naluplugu Agaayyun nunami.  
\v 13 Aa, iḷaatni uŋasrikkaluaqtuasii. Aglaan pakma Christ Jesus-kun qallipkakkaurusri Agaayyutmun, tumigiplugu Christ-ŋum auŋa maqipkakkauruaq tuqqutipmatigut.  
\v 14 Pakma iluqata qiñuiññaqaqtugut Christ-kun. Jew-ŋuruatlu Jew-ŋunġitchuatlu atinġitmata uumikkutiplutiŋ Christ-ŋum atausriŋŋutlasipkaġai, siqumitkaa avgutauruam katchiŋa tuqukami sanniġutami.  
\v 15 Suutaunġiqsitkaa Jew-ŋuruat maliġutaksraŋa tillisituummaan. Atausriŋŋuqtitkik Jew-ŋuruaq Jew-ŋunġitchuaġlu malġuugaluałhakniñ. Taavrumuuna qiñuiññaqatlasripkairuq.  
\v 16 Tuqułiġmigun sanniġutami Christ-ŋum uumikkutigiił̣hak tuqqutkaa iḷauraaġiiksitlugik iluqaaknik Agaayyutmun.  
\v 17 Christ aggiqsuq quliaqtuaġiaqhuni qiñuiññamik ilipsitñun Jew-ŋunġitchuanun uŋasrikkaluaqtuanun Jew-ŋuruanunlu qanittuanun Agaayyutmi.  
\v 18 Tarra tumigiplugu Christ iluqamnuk tikitḷasrigikpuk Aapauruaq atautchikun Ipqitchuakun Irrutchikun.  
\v 19 Taatnaqhusri avakŋaqtaunġiqsusri iglaaŋuplusriḷu, aglaan nunaqatigiliutigaasri Agaayyutim iñuiñi suli Agaayyutim tupiqatigiliutigaasri.  
\v 20 Nappakkaurusri liilaa turviŋatnun uqqiraqtit sivuniksriqiritlu. Jesus Christ piitchuiḷḷapiaġaqtuq uyaġaġigaa taavruma turvim.  
\v 21 Taavrumuuna makitatauruakun iluqani tupiq ipiqqiqsauruq payaŋaitḷuni, aasriiñ agaayyuvikpaguqsaiñaqtuq iñiqtaupluni piqutigiplugu Atanġuruaq.  
\v 22 Ilaagun iḷḷataupmiusri tuppiamun Agaayyutim irvigikkaŋanun ilaan Ipqitchuakun Irrusriagun.   
\c 3  
\s1 Paul-ŋum Savautigai Jew-ŋunġitchuat  
\p
\v 1 Uvaŋa, Paul, tigutaaŋuruŋa pisigiplugu Christ Jesus, quliaqtuaqtuŋakii tusraayugaaġiksuamik Christ-kun ilipsitñun Jew-ŋunġitchuanun.  
\v 2 Tusraaŋaniguknaġiksi Agaayyutmun tilisitilaaġa quliaqtuaqupluŋa ilipsitñun Jew-ŋunġitchuanun Agaayyutim iłuaqqutrisaanik.  
\v 3 Aglallaksimagaluaqtuŋa sivuani Jew-ŋunġitchuasi iñugiliutiłłapsitñik Agaayyutmun Christ-kun. Agaayyutim sagviġñiġaa taamna nalunaqtuaq uvamnun.  
\v 4 Aasrii agliqigupsigiŋ aglaatka puttuqsriñiaġiksi qanutun kaŋiqsisiqaqtilaaġa nalunaqtuanik Christ-kun.  
\v 5 Taimakŋaqaŋa kiñuviaġiich sivuptikni iḷisimanġitchut taavrumiŋa nalunaqtuamik sivunniuġutmik, pakmaasriiñ Agaayyutim sagviġaa ipqitchuanun uqqiraqtaiñun sivuniksriqirauŋiñunlu Ipqitchuakun Irrusriagun.  
\v 6 Uvvaasriiñ nalunaqtuaq una, Jew-ŋunġitchuattuuq akuqtuitḷasripḷugich paitchaktaaksrautmik Agaayyutim akiqsruutigikkaŋanik iñuŋmiñun, piqatchiutitlasripḷugich timaanun Christ-ŋum, piqatautlasripḷugiḷḷu akiqsruutaani Christ Jesus-ŋum. Jew-ŋunġitchuat pigiliutigaat iluqaan tamanna ukpiġiliutikamitruŋ tusraayugaaġiksuaq Christ-kun ittuaq.  
\v 7 Agaayyutim savaktiksraqtaaġigaaŋa uqautritqupluŋa marrumiŋa tusaayugaallautamik iłuaqqutikamiña uvamnun annautipluŋa saŋŋimigun.  
\v 8 Kamanaiññiqsrauruŋa iluqaitñiñ iñuiñiñ Agaayyutim. Aglaansuli qaitkaa iłuaqqutrił̣ł̣i uvamnun quliaqtuaġitquplugich inuŋaipiaqhutiŋ ikayuusriaksrirrutai Christ-ŋum Jew-ŋunġitchuanun,  
\v 9 suli iñupayaat kaŋiqsitquplugich nalunaqtuanik sivunniuġutmiñik. Agaayyutim iñiqsiruam supayaanik Christ Jesus-kun iriqsimaaġniġaa sivunniuġutni aullaġniiḷġatałhaniñaglaan nunam uvuŋanunaglaan.  
\v 10 Pakma tumigiplugich ukpiqtuaŋuruat Agaayyutim sagviġukkaa sivunniuġutni tamatkunuŋa aŋalatchisiqaqtuanun saŋŋiqaqhutiŋlu qiḷaŋmiittuanun. Taavrumuuna kaŋiqsiñiaġaat isrumatułha Agaayyutim atlaupluni iñugiaktuatigun.  
\v 11 Taimakŋaqaŋa Agaayyutim sivunniutiginiġaa sivunniuġutni atuumapkaġniaġnipḷugu Christ Jesus-kun Atannaptigun.  
\v 12 Pisigiplugu ukpiqsrił̣iqput ilaanik utlautitlarugut Agaayyutmun nalupqisruutaiḷḷuta taluqsrautaiġḷutalu.  
\v 13 Nagliksaaqtuŋa pisigiplugu quliaqtuałiġa tusaayugaaġiksuamik ilipsitñun. Taatnaqłuŋa iŋiġipsi qapiqtaqunġitlusri. Nagliksaaġutrił̣iġa ilipsitñik ikayuutigigisigiksi.   
\s1 Piqpaksrił̣ha Christ-ŋum  
\p
\v 14 Tamanna pisigiplugu sitquqłuŋa agaayuraqtuŋa Aapaŋanun [Atannapta Jesus Christ-ŋum],  
\v 15 Aapauruamun ukpiqsriruapayaanik, qiḷaŋmiitpata naaga nunamiitpata.  
\v 16 Agaayuraqtuŋa Agaayyutmun inuŋaiḷḷapiaqhuni kamanautiqaqtuamun sayyiquplusri irrutchipsitñi ilaan Irrutchiġmigun.  
\v 17 Agaayuraqmiuŋa Christ nayuutitquplugu uummatipsitñi ukpiqsrił̣ikun, suli iluqasri iñuułisri kaŋiñiquplugich payaŋaiġḷugich piqpaksrił̣hani.  
\v 18 Agaayuraqtuŋa taatnatun kaŋiqsitḷasritquplusri ukpiqsriruapayaatlu qanutun iraqtutilaaŋanik, taktilaaŋaniglu, ititilaaŋaniglu, qutchiksilaaŋaniglu piqpaksrił̣han Christ-ŋum.  
\v 19 Agaayuraqtuŋa iḷitchuġitlasritquplusri qanuq urrautaitḷuni piqpaksrił̣hanik Christ-ŋum. Taamna piqpaksrił̣iq kamanaqpaitḷuni iḷitchuġimmaaġiksiyumiñaitkikput iluqaan. Iluqaġmi iluqnaułhan Agaayyutim immiumaaġniaġaa iñuułiqsi inuqsraŋaiġḷugu.   
\p
\v 20 Agaayyun inuŋaiḷḷapiaqhuni saŋŋiqaqtuq, aasriiñ ilaan savaaqałha ataramik qaaŋiummatiruq qanusripayaanun apiqsruutigitlakkaptiknun naagaunniiñ isrummatigitlakkaptiknun. Taatnaqhuni savaaqatlaruq supayaanik uvaptikni urrautaitḷuni saŋŋimigun.  
\v 21 Ukpiqtuaŋuruapayaat nanġaġlitruŋ Agaayyun Christ Jesus-kun qaŋapak taimuŋa. Taatnatuq.   
\c 4  
\s1 Atausiułiq Christ-kun Atautchisun Timitun  
\p
\v 1 Isiqsiviŋmiittuŋa atakkii pigipluŋa Atanġuruam. Agaayyutim tuqłuġaasri. Taatnamik pitchuksaaġipsi iñuutquplusri maliġullugu Agaayyutim iñuutqurrutaanun ilipsitñun,  
\v 2 atchigusri ataramik piisaanġiḷḷusriḷu, manimmisiḷusri avatmun suli akuqtuutilusri piqpakkutigiił̣ikun.  
\v 3 Pisuqtilaapsiktun atausriŋŋuumaaġitchi Ipqitchuakun Irrutchikun ilaanunkii atausriŋŋuqtittusri qiñuiññakun.  
\v 4 Agaayyutim tuqłuġaatigut piqatigiiqupluta ukpiqsriruani, taatnamik timaurugut atautchimik Christ-kun. Pakma atausriq Irrusriq nayuutiruq uvaptikni, iluqata niġiuganikhuta atautchiiñamik,  
\v 5 ataniqaqtugut atautchimik, ukpiqsrił̣iqaqtugut atautchimik, paptaaqsił̣iqaqtugut atautchimik,  
\v 6 Agaayyutiqaqtugut atautchimik Aapauruamik iñupayaamun, qaukłiġikkaŋat supayaat suli savaktuaq supayaakun suli iñuuruaq supayaani.  
\v 7 Atausriullaapluta aatchuusriaqaqtugut aatchuutinik maliġutlugu iłuaqqutrisaa Christ-ŋum.  
\v 8 Taatnaqługu Agaayyutim nipliutigigaa uqałiġmiñi,  
\q1 “Mayuġniqsuq pakmuŋa  
\q2 aullatripḷuni tigutaaġikkaŋiñik uumiksrim,  
\q2 suli qaitchiruq aatchuutinik iñuŋnun.” \rq Psalm 68:18\rq*   
\m
\v 9 Nipliqami “Mayuġniqsuq,” taamna qanuutauniqpa? Taamna itnautauruq uvva, mayuqsaŋaiñŋaġmi atqaqqaaqtuq atchiŋñiqsrapiaġataŋanun nunam.  
\v 10 Taamna tarra atqaqtuaq atausiiñauruq mayuqtuaq qutchiŋñiqsramun qiḷaŋmun qaaŋiqł̣ugich, pakmaasiiñ Christ nayuutitlasripḷuni nanipayaaq.  
\v 11 Christ taamna “qaitchiruq aatchuutinik iñuŋnun,” iḷaŋich uqqiraqtiksrauplugich, iḷaŋich sivuniksriqiriksrauplugich, iḷaŋich quliaqtuaqtiksrauplugich, iḷaŋich agaayuliqsiksrauplugich iḷisautriksrauplugiḷḷu.  
\v 12 Christ qaitchiruq aatchuutinik itqanaiyaġiaqługich Agaayyutim iñuiñ savaaksraŋat ikayuił̣ikun, makitammaaġił̣iksraŋatnun ukpiqsriruat timigikkaŋa Christ-ŋum,  
\v 13 atausriŋŋuumaaġviksraptiknunaglaan ukpiqsrił̣ikun suli iḷisimapiaġataġviksraptiknunaglaan Iġñiŋanik Agaayyutim suli iluqnauġviksraptiknunaglaan iñuguġuta Christ-ŋum iluqnaułhanun.  
\v 14 Tarra inŋaiġñiaqtugut iḷiḷgauratun maliksuaġuuruatun. Umiatun tiŋitauruatun qanutnamunliqaa anuqłikun, taatnatun aŋalatinġiġñiaqtugut killukun iḷisauttutiŋitñun kinnitñiŋniaqtit iñuich. Pisaasrułiġmiktigun killukuaqtitchiñiaqtut ukpiqsriruanik iñugunġitchuaniksuli Christ-ŋum iluqnaułhanun.  
\v 15 Aglaan ataramik iḷisautriyumarugut iḷumutuuruamik avatmun. Aasriiñ piqpakkutigiigupta avatmun qiñiqtitlugu suraġałłaptigun, iḷisaiñaġisirugut Christ-tun ittuatun qaukłiġikkaŋatitun ukpiqsriruat.  
\v 16 Iluqaan timi aŋalatiqaqtuq niaqumun, taatnatuntuuq ukpiqsriruapayaat aŋalatiqaqtut Christ-mun qaukłiuruamun. Timi tigummisiqaqtuq napyaatigun, iliŋisallaa savaaqaqhutiŋ naupkaġiaġlugu timi. Taatnatuntuuq ikayuutiruksraupmiugut avatmun iḷisaiñaġuguta Christ-tun piqpakkutiłikun avatmun.   
\s1 Iñuuniaqurrutaa Christ-ŋum  
\p
\v 17 Taatnamik Atanġuruam uqautritqugaaŋa qapiŋaiqł̣uŋa tarakŋaniñaglaan iñuuniusriqaqunġitḷusri Jew-ŋunġitchuatitun. Isrummatiŋich suuyumiñaitchut.  
\v 18 Isrumaŋich taaqsipḷutiŋ aasriiñ kaŋiqsiḷguitchut. Nalupiallaktut uqayunaitḷutiŋlu. Taatnaqhutiŋ iḷaliutiyumiñaitchut iñuułiġmun Agaayyutim qaisaŋanun.  
\v 19 Suginġiqł̣ugu qanuq iñuuniałiqtiŋ qaisaġiplutiŋ iŋmiknik pisugruaġutaanun timim savaaġiplugu qaayuġnaqtuapayaaq urrautaiḷaakun.   
\p
\v 20 Aglaan ilipsi, iḷiñġitchiksi Christ taatna.  
\v 21 Iḷumutun tusraagiksi kaŋiqsipḷugu qanuq Christ-mun iñuuniaqutilaaqsi.  
\v 22 Iḷitkiksi iñuuniaqtuiñaġumiñaił̣iqsi sivuanisun. Taatnamik piiqsaksraġigiksi iñuuniałiġruaq piunġiqsitchiruaq kinnitñikhuni pisugruaġutaagun timim.  
\v 23 Iḷitkiksi nutaaġuqtuksraułiqsi isrummatipsitñi Agaayyutim Irrusriagun,  
\v 24 suli atitqułiqsi nutauruamik iñuŋmik atipmatun atnuġaamik. Agaayyun iñiqsiruq taavrumiŋa iñuŋmik ittuamik iŋmisun iḷumutun nalaunŋaruałikunlu ipqił̣ikunlu.   
\p
\v 25 Taatnaqługu sagluqsruŋaiġumuusi. Iḷumutuuruami uqaqtuksraurusi avatmun, takku ukpiqsriruaŋupluta atausriurugut timaani Christ-ŋum.  
\v 26 Qinnaŋniġupsi killuqsautiginiaqasiuŋ. Siqiñiq nipipkaġniaqnagu qinnaksimaŋŋaqpich.  
\v 27 Tuunġaġmun akiiḷipkaġniaqasri.  
\v 28 Iñuk tigligaqtuaq tigliganġiġḷi, aglaan sakkaġli atuġlugich argaŋni sagluqisruŋaqani, aatchuutiksranikkumuuq inuqsriuqtuanun.  
\v 29 Uqautigiyumiñaitchiksi atniummatiksraq aglaan uqautigilugu ikayuutiksraq sivutmuutiksrauluni. Tamatkuali tusraaruat uqautipsitñik ikayuusriaqaġumuut.  
\v 30 Aliatchaktitaġniaqasiuŋ Irrusria Agaayyutim. Taavruma Ipqitchuam Irrutchim nalunaitmiutchiġaasri Agaayyutmun, tasuiñiaqtuam ilipsitñik taivrumani uvlumi.  
\v 31 Uumisugruaġutiqaqasi suli qinnaktaqasi uumitchaktaġusi. Nipaalasruŋaqasi uqamaqłuutisuŋaqasiḷu, suli qanusripayaamik pigiitchualiqisuŋaqasi.  
\v 32 Aglaan iłuaqqutilusri piqpakkutilusiḷu avatmun. Natqigutilusri avatmun, taatnatun Agaayyutim natqigutipmigaasri Christ-kun.   
\c 5  
\s1 Iñuuniaġitchi Qaumami  
\p
\v 1 Taatnamik tuvraqsiuŋ Agaayyutim suraġałha takku piqpagiplusri iḷiḷgaaġigaasri.  
\v 2 Piqpakkutiqaġitchi atlanun iñuŋnun maliġuaġlugu Christ-ŋum tuvraaksriutaa. Piqpagipluta qaiññiqsuq iŋmiñik Agaayyutmun tuqupluni killuqsautaiġukhuta. Taatna pikami quyaliñiġaa Agaayyun taipkunatun ikipkaipḷutiŋ tuniḷḷaqtuqtuatun.   
\p
\v 3 Agaayyutim iñugipmasri atlaliqiruksraunġitchusri qaayuġnaqtualiqilusriḷu. Kaviuqtuksraunġitchusri. Nalliatunniiñ nalaunŋanġitchuq ipqiqsitlutiŋ iñugiliutipkaqtuani Agaayyutmun.  
\v 4 Uqautiqaqtuksraunġitchusri kanŋunaqtuanik suunġiḷaaniglu asrił̣iqutiniglu. Tamatkua nalaunŋanġitchut ilipsitñi. Aglaan quyaraksraġigiksi Agaayyun.  
\v 5 Nalupqiginġiqsiuŋ una, Kiñaliqaa sayuŋaqaqtuaq iniqaġumiñaitchuq aŋaayuqautaakni Christ-ŋum Agaayyutimlu naagaqaa iñuk qaayuġnaqtualiqiruaq naagaunniiñ kaviuqtauruaq. (Iñuk kaviuqtauruaq iḷumutun agaayyutiŋŋualiqirauruq.)   
\p
\v 6 Kisumununniiñ iñuŋmun kinnipkaqasri imaiḷaakun uqautiŋiñik, atakkii pisigilugich tamatkua Agaayyutim qinnautaa tikitkisiruq iñuŋnun tupiksriñġitchuanun ilaanik.  
\v 7 Taatnamik piqasriqsuutinasri iliŋitñi.  
\v 8 Iḷaatniimma ilipsipsuuq taaqtuamiitkaluaqmiruani, aglaan pakma qaumaġuqtusri Atanġuruakun. Taatnamik qaumautuiñaġumausi iñuuniałipsitñi.  
\v 9 Pisigiplugu qauma Agaayyutmiñ iñuuniałipsitñi nakuurualiqirusri nalaunŋarualiqiplusriḷu iḷumutuurualiqiplusriḷu.  
\v 10 Iḷitchuġituiñaqsiuŋ akuqtuyunaqtuaq Atanġuruamun.  
\v 11 Piqasriqsuutinasri iñuŋnun pigiitchualiqiruanun taaqtuami, aglaan satqummiqsigik tamatkua qaumamun.  
\v 12 Takku kanŋunaqtuq uqautigisraqtuniunniiñ iñuich nalunautchipḷutiŋ pigiitchualiqutiŋitñik.  
\v 13 Aglaan qaumam satqummiqamigich iñuich pigiitchualiqutiŋich tarra qiñiġnaġaqtut. Tarra qanusripayaaq qiñiġnaqtuaq qaumamiittuq.  
\v 14 Taatnaqługu nipliġñiqsuq, itna,  
\q1 “Siñiŋniaqpat! Itiġnaqsigaatin.  
\q2 Makittin akunġatniñ tuquŋaruaniñ.  
\q1 Christ-ŋumli qaggutiyumagaatin.”   
\p
\v 15 Qaunatqiaġiḷḷapiaġlugu qanuq iñuuniaqtilaaqsi, inġiġusri iñuktun isrumatuitchuatun aglaan iñuktun isrumaturuatun iḷiḷusri.  
\v 16 Savaaqallautaqaġniaġusri piviqaŋŋapsi, atakkii iñuurugut uvluġiitchuani ugluvak.  
\v 17 Taatnamik inġiġitchi iñuktun isrumatuitchuatun aglaan kaŋiqsimmaaġiksiḷugu pisułha Atanġuruam.  
\v 18 Imiliqasri taaŋŋaġmik atakkii qił̣huġniaġaasri, aglaan aŋalatittitchi Ipqitchuamun Irrutchimun [atakkii kamaksripkaġniaġaasri Agaayyutmik].  
\v 19 Uqaġusri avatmun quyyatinik atuutiniglu Iḷitqusriġiksuam aatchuutaiñik, atuġusri iġñallautamik uummatipsitñiñ Ataniġmun.  
\v 20 Ataramik quyyatigilugich supayaat Agaayyutmun Aapauruamun atqagun Atannapta Jesus Christ-ŋum.   
\s1 Tuvaaqatigiich  
\p
\v 21 Kamakkutilusri avatmun pigilugu taluqsrił̣iqsi Christ-mik.  
\v 22 Nuliaŋuruasii, kamagisigik uisi kamaksripmatuntuuq Atanġuruamik.  
\v 23 Uiŋuruaq qaukłiġigaa nuliam, taatnatuntuuq Christ qaukłiġigaa ukpiqtuaŋuruat. Ukpiqtuaŋuruat timigikkaŋi Christ-ŋum, aasriiñ iliŋich anniqsuutiqaqtut ilaaniñ.  
\v 24 Atriḷugu ukpiqtuaŋuruat kamaksripmatun Christ-mik taatnatuntuuq nuliaŋuruat kamaksriḷich uimiknik sułipayaaġmikni.   
\p
\v 25-26 Uiŋuruasrii, piqpaksrisitchi nuliapsitñik, Christ-tuntuuq piqpaksriruatun ukpiqtuaŋuruanik tuqqutrikami iliŋitñik ipqiqsityaġukługich Agaayyutmun uqałhigun, suli salummaqamiqich iġġuutiksraqtuġrikaagun imiġmik.  
\v 27 Christ-ŋum iŋmiñuktitchukkai ukpiqtuaŋuruat kamanaqsiḷugich piññaqnaqsiḷugiḷḷu, taqsraqtaiḷḷugich imułuŋnauraiḷḷugiḷḷu suli salummaġlugiḷḷu qanusripayaamiñ pigiiḷisauruamiñ. Ukpiqsriruat ipqitchuksraurut patchisaiḷḷutiŋ.  
\v 28 Uiŋuruat piqpagiraksraġigaich nuliatiŋ timimiktun iḷiḷugich. Takku aŋun piqpaksriruaq nuliaġmiñik piqpaksriruq iŋmiñik.  
\v 29 Piitchuq aŋutmik uumiksriruamik timimiñik. Aglaan niġipchaġaġigaa qaunagiplugulu, taatnatuntuuq Christ-ŋum qaunagipmigai ukpiqtuaŋuruat.  
\v 30 Takku uvagullaa iḷaviñiġigaatigut ilaan timaan.  
\v 31 Agaayyutim makpiġaaŋani aglausimaruq, itna, “Taamna pisigilugu, aŋutim unitkisigaa aapaniḷu aakaniḷu piqasiutiluni nuliaġmiñun, tarra iluqatikaasrii atautchisun timinigutik.”  
\v 32 Taamna uqałha Agaayyutim sagviġñiġaa kamanaqhuni nalunaqtuaŋuruaq, aglaan kaŋiqsigiga taavruma uqałhum uqaġitilaaŋa Christ-mik ukpiqtuaŋuruaniglu.  
\v 33 Aglaan uqaġipmigaasri, aŋutillaam piqpagiraksraġigaa nuliani piqpagipmatun iŋmiñik, suli nuliaŋuruam kamagilugu uiñi.   
\c 6  
\s1 Iyaalugruiḷḷu Aŋayuqaallu  
\p
\v 1 Iḷiḷgaaŋuruasii, tupigisigik aŋayuqaasi Atanikun. Taamna nalaunŋaruq.  
\v 2 “Kamagilugik aapanlu aakanlu”—taamna sivulliupluni tillisauruq akiqsruutilik, itna—  
\v 3 “Piḷḷautaun itchumuuq ilipnun suli utuqqaliḷġataġutin iñuuyumuutin nunami.” \rq Exodus 20:12\rq*   
\m
\v 4 Aapauruasii, uumisuktualiqsitnagich qitunġasi, aglaan iñukkuksaqsigiŋ natqiksruutilugich suli isiḷġiqsuġlugich Agaayyutikun.   
\s1 Savaktauruatlu Savaktiqaqtuatlu  
\p
\v 5 Savaktauruasii, tupiktausritchi tamatkunuŋa qaukłiġikkapsitñun nunami taluqsrił̣ikun kamaksrił̣ikunlu, savautillautapiaġlugich qanutitaŋaiḷḷusri savautriyumalaaqmatun Christ-mik.  
\v 6 Savautriḷḷautaġusi ataramik, aasriiñ quyalitñiŋniaqasri qaukłipsi takkuatnił̣hiñaq, aglaan savaktiŋisun Christ-ŋum savaaqaġitchi pisułhanik Agaayyutim piyumalaaġlusri.  
\v 7 Tarraasriiñ savagitchi savaaqsi quviagilugu, savautripmatun Ataniġmun, iñuŋnik savautriñġitmatun.  
\v 8 Iḷisimatqugipsi kisupayaam akiḷiusriaqaġniałhanik atisriḷugu Ataniġmiñ savaallautaġmigun, savaktaaġruugaluaŋŋaġmi unniiñ qaukłiugaluaŋŋaġmi.  
\v 9 Qaukłiuruasii, taatnatuntuuq irrutisigiŋ savaktisri atisiḷugich. Aniqsraaqtusruŋaqnagich, iḷisimalugu Ataniqałiqsiptuuq qiḷaŋmi akiḷiqsuiñiaqtuaq atunim.   
\s1 Aŋuyautnaŋa Agaayyutim  
\p
\v 10 Aqulliqsaami, sayaqaġitchi ukpiqsrił̣ipsigun Agaayyutmik suli tunŋasrimałipsigun saŋŋianun.  
\v 11 Atilugu iluqaan aŋuyautnaŋa Agaayyutim, makitalguyumuusriḷi qayuktitaġlugich pisaasruġmigautai tuunġaum.\fig |src="HK00194B.TIF" size="col" copy="Horace Knowles ©The British & Foreign Bible Society, 1954, 1967, 1972, 1995." ref="Ef 6.11" \fig*  
\v 12 Aŋuyanġitchivut iñuich timiqaqtuat, aglaan aŋuyaktugut akiḷḷiḷiqł̣ugich saŋŋiiñiglu pigiiḷiqiłhum atanġuruatlu pigiitchuat aŋalatchiruat iñuŋnik marrumani nunami, suli akiḷḷiḷiqł̣ugich irrusriqł̣uiḷḷu siḷami.  
\v 13 Tarraasriiñ atuqsiuŋ aŋuyautnaq Agaayyutim qaisimaakkaŋa. Pigiitchuam uvlua tikitpan makitalguyumuusiḷi sayaktulusri. Aasriiñ aŋuyaguiġupsi makitasrugaaġisirusri.  
\v 14 Makitatitchi itqanaiyaġusri. Tapsiuraaġiksiḷusi iḷumutuuruamik, satqagutilusriḷu nalaunŋaruałiġmik.  
\v 15 Kamiktummaaġiksuatun iḷiḷusri quliaqtuaġilugu tusraayugaallautaŋa qiñuiññaqautrił̣hum.  
\v 16 Ataramik atuqsiuŋ samġuaŋa ukpiqsrił̣hum qamititchitḷaruaq ikualaruanik qaġruiñik pigiitchuam.  
\v 17 Atilugu nasrautaa anniqsuġiam, suli tigulugu Agaayyutim uqałha aatchuutaa Irrutchim, atriqaqtuaq savikpaktun aŋuyałipsitñi.  
\v 18 Iluqaisa tamatkua atilugich iŋiqsrułipayaapsitñi ikayuutaagun Ipqitchuam Irrutchim. Qaunagituiñaġusri qapiqtasuŋaqasri iŋiqsruutrił̣ipsigun ukpiqsriruanik nanipayaaq.  
\v 19 Uvvasuli agaayutiluŋa Agaayyutmun aatchuquluŋa uqaksramnik quliaqtuaquluŋalu kaŋiqsiñaqtillugu nalunaqtuaŋanik tusraayugaaġiksuam taluqsrautaiḷaakun.  
\v 20 Uqqiraqtigigaaŋa Agaayyutim isiqtauŋŋaġmaunniiñ. Agaayutitchi quliaqtuaquluŋa tusraayugaaġiksuamik taluqsrautaiḷaakun uqałiksraptun.   
\s1 Paġlasuiqsaaġutit  
\p
\v 21 Aglaan iḷisimatqupmigipsi qanuġitilaamnik. Tychicus-ŋum piqpagikkaqput aniqatvut tuniqsimapluni savautriruaq Ataniġmun uqautiniaġaasri supayaanik uvapkun.  
\v 22 Pisigiplugu taamna tuyuġigiga ilipsitñun iḷisimatquplusri qanuġitilaaptiknik, suli ilaanun pitchuksaaquplusri.   
\p
\v 23 Agaayyutimtuq Aapauruam suli Atanġuruam Jesus Christ qiñuiññaqaqtillisi piqpakkutiqaqtillusriḷu avatmun ukpiqsrił̣ikun.  
\v 24 Uvvatuq Agaayyutim iłuaqqutrisaa illi iluqaŋitñun piqpaksriruanun Atannaptiknik Jesus Christ-mik tuniqsimaruanunlu isruanunaglaan. Taatnatuq.