\id 2PE - Inupiatun NT -Northwest Alaska, USA 2010 (DBL -2013) \h 2 Peter \toc1 Peter-m Tugliat Tuyuutaiñ \toc2 2 Peter \toc3 2Pe \mt1 Peter-m Tugliat Tuyuutaiñ \c 1 \p \v 1 Uvaŋa Simon Peter. Savaktigigaaŋa uqqiraqtigipluŋalu Jesus Christ-ŋum. Tuyuqtuŋa ukuniŋa iñuŋnun akuqtuiruanun akisuruamik ukpiqsrił̣iġmik uvaptiktun nalaunŋaruałhagun Agaayyutipta suli anniqsuqtipta Jesus Christ-ŋum. \v 2 Iḷitchuġisaiñaqsiuŋtuq Agaayyun suli Jesus Ataniqput. Uvvatuq iłuaqqutiqaġitchi atqunaq qiñuiññamiglu. \s1 Agaayyutim Tuqłuutaalu Piksraqtaaŋalu \p \v 3 Agaayyutim pakmakŋaqtauruakun saŋŋiagun qaitchiñiġaatigut supayaanik iñuutlasripḷuta agaayyutiqammaaġił̣ikun tumigiplugu iḷitchuqsrił̣iptigun ilaanik tuqłuqtigikkaptiknik iḷaŋiutitqupluta kamanautmiñun nakuuniqsraułiġmiñunlu. \v 4 Tumigiplugik tamatkuak qaitchigaatigut kamanallapiaqtuanik akisuruanik akiqsruutinik. Ukpiġigupsigik akiqsruutit annatlasrigisirusri qaayuġnaqtuamiñ ittuamiñ nunami iñuich kaŋiġruaqtaŋisigun, aasrii piqatautlasriḷusri Agaayyutim irrusriani ilaatun iḷiḷusri. \v 5 Tamanna pisigilugu pisuqtilaapsitñi iḷḷatigisriuŋ ukpiqsrił̣ł̣apsitñun nakuułiq, suli nakuułiq tapiġlugu iḷitchuġimmaaġił̣iġmik, \v 6 suli iḷitchuġimmaaġił̣iq tapiġlugu iŋmun aŋalalgułiġmik, iŋmun aŋalalgułiq tapiġlugu anuqsrułiġmik, anuqsrułiq tapiġlugu agaayyutiqammaaġił̣iġmik, \v 7 suli agaayyutiqammaaġił̣iq tapiġlugu piqpaksrił̣iġmik aniqatinik, suli piqpaksrił̣iq aniqatinik tapiġlugu piqpaktamik iñupayaanun. \v 8 Tamarra taatnatchich irrusriksrat pigiraksrasi. Pigigupsigiŋ nausaiñaqtusri taapkunuuna, imaiḷaatun inġitchusri asrirrinġitchuatunlu, aasriiñ iḷitchuqsrisaiñaġniaqtusri Atannaptiknik Jesus Christ-mik. \v 9 Aglaan kiñapayaaq iñuk piqanġiññiġumi tamatkuniŋa irrusriksranik irigiitchuq qiñitlaitḷuni. Puuyuqmigaa salummakkautilaani killuqsautiġruaġmiñiñ. \v 10 Taatniitman, aniqatiumaaŋ, sakuugitchi pisuqtilaaġusri tuqłukkaułiqsi piksraqtaaŋułiqsiḷu nalupqinaiqsillugu, atakkii taatna piyupsi paasraaġaġumiñaitchusri. \v 11 Suli akuqtuigisirusri kamanaqtuamik paġlatmik isiġupsi isruitchuamun aŋaayuqautaanun atannapta anniqsuqtiptalu Jesus Christ. \p \v 12 Taatnaqłuŋa itqautisraġataġipsi tamatkuniŋa, iḷisimagaluaġisiunniiñ payaŋaiġvigiplugulu Agaayyutim iḷumutuuruaŋa pakma pigikkaqsi. \v 13 Nalaunŋaruaġigiga iñuuniqtutilaamni maani nunami itqaqtitaġukhusri sunik tamatkuniŋa. \v 14 Iḷisimagiga timikułiksraġma tikitchaqtuurałha. Taatna atannapta Jesus Christ-ŋum nalupqinaiqł̣ugu uqautigaaŋa. \v 15 Aglaan sakuugutiginiaġitka ilipsitñun itqaġitquplugich tamatkua ataramik tuquanikkaluaġuma. \s1 Christ-ŋum Kamanautaa suli Sivuniksriqutauruaq \p \v 16 Quliaqtuaġutinġitchipsi unipchaaliaŋisigun iñuich iḷitchuġipkaisaqapta aggiġñiałhanik Atannapta Jesus Christ kamanaqtuakun saŋŋiqpauraġmigun. Uvagut qiñillapiaqsimagikput kamanaqtuaq qaummaġiŋñiŋa. \v 17 Nayuutirugut akuqtuipman Agaayyutmiñ Aapauruamiñ kamakkutmik kamanautmiglu, taavruma nipim nipliutipmagu kamanaġniqsrauruam supayaaniñ nipliqhuni, “Tarrataamna piqpagikkaġa Iġñiġa quyalimaaqtigillapiakkaġa.” \v 18 Aasrii taimani tusraagikput taamna nipi nipliqsuaq qiḷaŋmiñ piqatigiplugu Jesus iñġimi taivrumani Agaayyutim sagviqmagu kamanautni. \v 19 Uvaguttuuq nalupqisruutiginġipsaaġikput uqautigikkaŋat Agaayyutim sivuniksriqiriŋisa iŋiḷġaanimma. Piḷḷautaqtusri naalaġnitqiaġikkupsigiŋ uqałhich, takku uqałiŋich kaŋiqsipkaġaasri aggitqiŋñiaqtilaaŋanik Jesus-ŋum atripḷugu nanġum qaumapkaił̣ha taaqtuaq ini qausraġataġniŋanunaglaan uvlum suli nuiḷġataġniŋanunaglaan uvluġiaŋan uvlaam. \v 20 Sivulliulugu iḷitchuġiraksraqsi uvva, sivuniksriqirim iŋmiktuiñaq kaŋiqsipkaġumiñaitchaa sivuniksriqutauruaq Agaayyutim uqałhaniñ. \v 21 Atakkii iñuich sivuniksriqinġitchut sumiunniiñ pisułiġmiktigun, aglaan Agaayyun uqaġniqsut iñuŋmigun aŋalatkaqsipmatiŋ Ipqitchuam Irrutchim. \c 2 \s1 Iḷisautrit Taŋiġiḷaakun \p \v 1 Iŋiḷġaanimma taŋiġiḷaakun sivuniksriqirit iñukpalliġñiqsut akunġatni iñuich [Israel-mi]; taatnatun taŋiġiḷaakun iḷisautrit iñukpalliġñiaqmiut akunnapsitñi. Tikiutriñiaqtut nalunautchiḷutiŋ taŋiġiḷaanik iḷisauttutitinik suksraunġiutauyumiñaqtuanik, piiḷaaġiluguunniiñ Atanġuruaq tuquruaq annautisukługich. Aasrii pisigiplugu piiḷaaqałhat Ataniġmik taimmaiñaq piyaqqukkauniaqtut. \v 2 Suli iñugiallapiaqtuat piqasriqsuutigisirut pigiiḷḷapiaqtuatigun kanŋunaqhutiŋ iñuuniałhatigun, aasrii iñuŋnun uqamaqłuutigipkaaqsiḷugu iḷumutuuruaq pisigiplugich iliŋich. \v 3 Pitḷatułiġmiktigun maniññaŋniaġvigigisigaasri, iḷisautilusri uqautilusriḷu iḷumutuunġitchuanik. Agaayyutim atanniqsuiriŋata pasriñiġai taimakŋaaglaan, aasriiñ siñiktuanġitchuq piyaqqułhiñaaġuqługich iliŋich. \p \v 4 Takku israġulgich killuqsaqmata Agaayyutim anasriñŋuqsaqmigai igitlugich nagliksaaġviŋmun qiḷiqsruipḷugiḷḷu taaġniqsrami tikiññiałhanunaglaan uvluan atanniuviksram. \v 5 Suli Agaayyutim piyaqquqmigai iñuich iñuuruat taimani uvluŋiñi Noah-m, ipipkaqługich agaayyutaitchuat nunami uliqpaŋmun kamanaqtuamun. Noah quliaqtuaġaqtuq iñuŋnun nalaunŋasriruksraunipḷugich sivuġaani Agaayyutim, aasriiḷi Agaayyutim annautigai Noah-lu tallimat malġuk iñuiḷḷu. \v 6 Suli Agaayyutim patchisiqutiniġai iluqaisa iñuich iñuuruat nunaaqqiqpaaŋni Sodom-miḷu Gomorrah-miḷu, aasriiñ aġralipkaġataqługik iknikun. Taavrumuuna Agaayyun urriqsuutiqaġniqsuq qanuq suksraunġiġñiaqtilaaŋatnik iluqaitñik agaayyutaiḷaanik. \v 7 Suli Agaayyutim annautipmigaa nalaunŋaruaq Lot, qiñupkakkauruaq atqunaq qaayuġnaqtuakun iñuuniałhatigun killuliqirit iñuich. \v 8 Atakkii taamna nalaunŋaruaq iñuk iñuuniaqami akunġatni tamatkua killiqiruat iñuich uvluġaġipman, iłuiḷḷiuqtitauruq qiñiqługiḷḷu tusraaplugiḷḷu pigiitchuat savaaŋich. \v 9 Taatnaqhuni Atanġum iḷisimagaa qanuq annautrił̣iksrani agaayyutiqaqtuanik uuktuaġusriaŋitñiñ suli qanuq tigummił̣iksraŋat nalaunŋaitchuat iñuich uvluanunaglaan atanniuviksram anasriñŋuqsaġviksraŋatnun. \v 10 Agaayyutim anasriñŋuqsaġisiñiġai suvaluk tamatkua iñuich aŋalataġipkaqtuat timim kimmutiġruaŋiñun qaayuġnaqtuanunlu, suli suksraqanġitchuat Agaayyutim aŋalatchisaanik. Tamatkua iḷisautrit taŋiġiḷaakun aaŋarut arguaŋaplutiŋ. Sivuuġaginġitchaat uqamaqłuutiqałiksraqtiŋ qiñiġnaitchuanik saŋŋiqaqtuanik qiḷaŋmi. \v 11 Israġulgitunniiñ kamanatluktuat saŋŋikun sayaktułikunlu tamatkunakŋa uqamaqłuutigitlaitchaich taapkua nayuqtigikkaŋi Atanġuruam. \v 12 Aglaali tamatkua iḷisautrit atriqaqtut isrumatlaiḷaatun niġrutitun, aŋalatitautun aullasiġmiknun, aniruatun aŋuniagaksrauplutiŋ tuqqutaksrauplutiŋlu. Uqaġuurut pigiiḷipḷugich sunik kaŋiqsimanġisaġmiknik. Aasrii piyaqquġisirut isrumatlaiḷaatun niġrutitun. \v 13 Taamna akiḷiusriaġigisigaat nagliksaaqsiupkaił̣iġmiktigun atlanik iñuŋnik. Iliŋisa kimmutigiraġigaat pisułiġruaqtiŋ uvluġaluamiunniiñ. Kanŋusraaġutaułhiñaqtut ilipsitñun niġiqataukamiŋ ilipsitñi, taqsraqtatun suli qilġuliktun akunnapsitñi, quviasruutigiplugu ukpiqsaił̣iqtiŋ. \v 14 Qiñiqamitruŋ aġnaq ikł̣itchakhutiŋ sayuŋayumarut nutqaummisiḷguitḷugu taatnasriq killuqsaun. Ikł̣isaaġniġaich pitchiġiaqtuat iñuich killuliqiłiksraŋatnun. Iliŋisa uummatiŋich aŋalatiqaġniqsut kaviuqtaułiġmun. Iliŋich taiyuaniqłuutikkaurut, suksraunġiqsaġumaaqtut. \v 15 Suksraaġniġaat nalaunŋaruakuaġiaq aasriiñ ulapnaaplutiŋ. Iñuuniagaqsirut iñuktun atiliktun Balaam iġñiŋa Bosor-m, piqpaksriruaq akiḷiutaanik killuliqiłhum. \v 16 Aglaan suakatakkauruq killuliqiłiġmigun. Uqatlaiḷaam natmaksiġvian nipliutiplugu iñuum nipaatun nutqaqtinniġaa sivuniksriqiri kinniqisaġaluaqtuaq. \v 17 Tamatkua iḷisautrit atriqaqtut nivviatun imġiḷaamik suli taktugayauratun aŋalataŋatun anuġiqłuum. Tamatkua iñuich Agaayyutim itqanaiyautiniġai iniksraŋatnik taaqtuam taaġniqsraŋani isruksraitchuami. \v 18 Iliŋich uqaqamiŋ nipitusripḷutiŋ uqaġaqtut sumun atuġumiñaiḷaatigun. Ikł̣isaaġuugaich pisugruaġutaagun timim pivaałłałikunlu tamatkua salummaqtitlutiŋ annaqqammiqsuat tamatkunakŋa killukun iñuuniaqtuaniñ. \v 19 Iliŋisa akiqsruqtuġuugaich iñuich atanniqsuqtiksraiñipḷugich iliŋich savaktaaġruuŋŋaġmiŋ qaayuġnaqtuamun, atakkii iñuk aŋalatittaqtuq qanusripayaamun akiiḷiraġaqtimiñun. \v 20 Iñuich annaaniŋniqsut qaayuġnautaitñiñ nunam iñuiñ iḷitchuqsrił̣iġmiktigun atannaptiknik Anniqsuqtiptikniglu Jesus Christ-mik. Uvvaami iliŋich iḷḷakkataaġutitqikkumiŋ tamatkunuŋa akiiḷipkaġutiŋlu, isruksraŋat pigiitḷukkisiruq aullaġniiqqaałiġmikniñ. \v 21 Iḷitchuġigaluaqqaaqługu iñuuniałiq nalaunŋaruałikun, iłuatlukkayaġniqsuq iliŋitñi naluugaġumitruŋ taamna iñuuniałiq uumakŋa tunutchił̣iġmikniñ ipqitchuamik tillitmik qaisauruamik iliŋitñun. \v 22 Uvva atuumapkaġaat taimña nipliutaumaruaq, “Qipmim uttaqiraġigaa iŋmi miġiakkani,” suli “Kuniaq iġġuanikkaŋat utiġaqtuq maġġaġmun maġġiḷuktaġiaqhuni.” \c 3 \s1 Akiqsruutaa Atanġum Aggiġñiałhan \p \v 1 Piqpagikkamaaŋ, ukua tuyuutit tugliġigaich tuyuutma ilipsitñun. Taapkuŋnuuna tuyuutipkun itiqsaġukkipsi itqaqtillugich tamatkua uqautigikkatka iñuuniaquplusri ipqitchuakun. \v 2 Ilipsitñun itqaġitqugitka sivuniksriqutauruat ipqitchuatigun sivuniksriqiritigun suli tillisauruat uvaptiknun atannaptikniñḷu anniqsuqtiptikniñḷu uqqiraqtitigun. \v 3 Kaŋiqsiraksraġigiksi una sivulliulugu, mitautiksriruat tikitkisirut ilipsitñun aqulliġñi uvluni aŋalatittuat pisułiġruaġmiknun. Mitautiginiaġaasri \v 4 uqaqhutiŋ, “Jesus-ŋum akiqsruutigigaa aggitqiŋñiałłi. Naamimi imma? Taimakŋaqaŋa aapaavut [Christ-kun] tuqugaluaqtut, aglaan sua iluqani tamarra atlaŋŋunġitchuq aullaġniiḷġatałhaniñaglaan nunam iñiqtaułhan.” \v 5 Aglaan itqaġiyummataiḷḷapiaġaat una, Iŋiḷġaan Agaayyutim iñiġaa uqałhagun qiḷak suli nuna, aasrii nuna nunaġuqługu imiġmiñ suli imikun, \v 6 suli tamarrumuuna imikun nunaqqaaq piyaqquqługu uliqpaktitlugu. \v 7 Taatnatuntuuq qiḷaiḷḷu nunalu pakma ittuat qaunaksriqaqtut Agaayyutim uqałhagun piyaqquġniałhanunaglaan ikniġmun. Taimanigun uvluni Agaayyutim atanniqsuġisigai iñuich agaayyutaitchuat aasriiñ piyaqquġlugich. \p \v 8 Aglaan piqpagikkamaaŋ, puuyuumanagu una, isrumaraqtugut atausriq uvluq pivikisilaaŋanik suli 1,000 ukiut pivikpauraqaqtilaaŋanik, aglaan Ataniġmi atiruk. \v 9 Atanġum sukaisaaġutiginġitchaa immiumasraqamiuŋ akiqsruutigikkani, iñuich iḷaŋich sukaiññiġiaġaluaġaqtut. Aglaan anuqsrutigaasri, atakkii piyummatiginġitchaa kiñaunniiñ piyaqququlugu, aglaan iluqaisa mumiqugaluaġai killuqsautmikniñ Agaayyutmun. \v 10 Aglaan uvlua Atanġuruam tikitkisiruq niġiiḷautiluni aggił̣hatun tigliŋniaqtim. Taivrumani qiḷaich piiġisirut qukiġñaqtuamik tusraġnaqhutiŋ suli qaummatit qiḷaŋmiittuat siqumitkisirut iknikun suli nuna ikiniaqtuq supayaatlu nunamiittuat. \v 11 Iluqaġmiŋ tamatkua sut piyaqquġumaaqmata taatnatun, qanutchimigli iñuuniałiqaqtuksrauniqpisi? Iñuuniaqtuksraurusri ipqiḷḷapiaġusri suli agaayyutikuaġusri supayaakun, \v 12 utaqqiḷugu Agaayyutim uvlua tikitchumaaqtuaq suli pisuqtilaapsitñi tikiumapkaġnaġiaġniaġlugu taimña uvluq. Taivrumani uvlumi ikniġum uunallapiaqtuam qiḷaich piyaqquġisigai suli qaummatit aukkisigai. \v 13 Aglaan utaqqigivut Agaayyutim akiqsruutigikkaŋi, itnaami, niġiugaqaqtugut nutaanik qiḷaŋnik suli nutaamik nunamik iñuuviksraŋatnik nalaunŋasripkakkauplutiŋ iñuich tupiksriruat Agaayyutmik. \p \v 14 Taatnamik piqpagikkamaaŋ, utaqqisiuŋ taamna uvluq. Pisuqtilaapsitñi iñuuniaġitchi taqsraqtaiḷaakun puyyiḷuktautaiḷaakun sivuġaani Agaayyutim suli qiñuiññakun. \v 15 Isrummatigisiuŋ anuqsrullapiałha atannapta kaŋiqsimalugu anniqsuqurił̣ha uvaptiknik. Taatnatuntuuq piqpagiplugu aniqatiupta Paul-ŋum aglakmigaasri puqiutikun Agaayyutim qaisaŋagun. \v 16 Iluqaŋitñi tuyuqtuutmiñi uqautigipmigai tamatkua sut. Uqaŋiñ iḷaŋich kaŋiqsiḷgunaitchaluaqtut. Aasriiñ iñuich naluruat payaŋaiqsimaitchuatlu qipititchiñiqsut Paul-ŋum tuyuqtuutaiñik suliunniiñ atlanik uqałhiñik Agaayyutim. Taamna pisigiplugu Agaayyutim piyaqquġniaġai. \p \v 17 Ilipsiasriiñ piqpagikkamaaŋ, tamatkua sut iḷitchuġikkasri sivuani qaunatqiaġiksigik. Taatnanġitchupsi sivullikkauviaqmiusri killukuaġutiŋisigun maliġutchiñġitchuat. Aasriiḷi qaunagiyumagiksi paallanġił̣iksraqsi payaŋaiqsimmavigikkapsitñiñ. \v 18 Aglaan nausraiñaġitchi iłuaqqutrisaagun ilitchuġimmaaġiksisaiñaġlugu Ataniqput anniqsuqtigikkaqputlu Jesus Christ. Ilaanun illi kamanaun pakma suli qaŋavak taimuŋa. Taatnatuq.