\id 2CO - Ogea NT (PNGBTA); Marib Fanua and Don Adeb; 13-September-2013 \h 2 Korin \toc2 2 Korin \toc1 2 Korin \mt1 2 Korin \c 1 \s1 Pol no Itou aposel haruwe nigai waha bona lena. \p \v 1 Ji Pol we, ji Yesus Kristus nomo aposel. No nogo nomo gauwou langa, Itou no ji aposel dorofe hangada hiyaiha. Ji baabo Timoti ngare, ere pas beha tere fai-aita bagu Itou nomo sios Korin taon langa yafaya waha bagu, nere Itou nomo fai‑aita bagu oruwanga Akaia Prowins oruwanga langa yafade waha bagu yerege tagiyare. \v 2 Ebere Jijei Itou, Anyakaro Yesus Kristus ngare edo, tere bodere aau narironga, tere huwanyatege ono worunga foinga inyonbona. \s1 Pol no Itou hoyo tuwai waha bona hilobainga tuwaiha. \p \v 3 Ere Itou unyi isouya, no Itou onodu no ere ebere Anyakaro Yesus Kristus nomo Umamu. No ere ebere Amege, no aau wari guruwei nomo fanyimu bagu augami guruwei nomo fanyimu waha oruwanga nomo hugu. No fai oruwanga ou bagu waha huwanyanege ono nagonga foinga inyei nomo Itou. \v 4 Ou oruwanga ere langa heige ganga, no ere ebere huwanyage ono ganga foinga inyi-inyina. Onou waha bona ere edo langa nere fai ou fere-fere bagu waha nebere huwanyanege ono nagedenga foinga inyonbona, Itou no ere ebere huwanyage ono ganga foinga inyina dorofe. \v 5 Jimiri Anyakaro Kristus no aulai waha, ere fere aule-auleya. Onou dorofenga Kristus nomo huwanya foinga inyou anyakaro ere bolomu higina. \v 6 Ere ou aulei mata wedenga, wa tere huwanyatege ono wonga foinga inyei nomo bona, ono wonga Itou no edo langa tere ege gidu hatigonbona. Itou no ere huwanyage ono wonga foinga inyei mata wonga, wa tere fere huwanyatege ono wonga foinga inyonbona. Tere danga bagu otowei mata bonade jimiri hogo fere‑fere ere auleya dorofenga aulagu wa, Itou no tere huwanyatege foinga inyei nomo ono-onona. \v 7 Onodu ere huwanyage danga bagu ngalengana wa, tere danga bagu oto wagu ganga. Ere isiya, tere ere bagu gaara jimiri auleya, onou waha bona tere fere ere bagu gaara huwanyage foinga inyou toboya. \p \v 8 O baabo gane, tere ou ere Esia Prowins langa heige higai waha isagu ganga gau higina. Ou gai anyakaro ilei higidu bona ere ebere danga tigini feiyawai. Ono wainga ere umeru woboya rute iweyeha. \v 9 Ngalenga tigini, ere ou iseye wa jas no fai waha umei nomo letuna dorofe iseyeha. Waha no ere hage ebere danga boya ege ada iso boya waha bona ere langa heigaiha. Uwa. Ere Itou nomo danga boyanga iso boya, no fai umou waha ege jaimu nigi-nigina. \v 10 Dada gai inyaba waha edo langa ere duge kote wagenga umeru wedege, ariya Itou no ere ege gidu haigaiha. Onodu iinga fere no ere ege gidu haigon bona. Ere huwanyage danga bagu benou ngalengana, saini oruwa dada inyaba ere inyabamu higona ono gonga, Itou no ere ege gidu hai gonga, ere yafa dewoboya. \v 11 Onou wa tere hauyawou langa ere hoyo higagu. Ono wadenga Itou no fai-aita baingaro nebere hauyawou isidu bona ere hoyo higonbona. Ono wonga fai-aita baingaro nere Itou no ere hoyo higei nomo bona dada onona waha uredu, hilobainga tuwode bode. \s1 Pol no Korin yaawa nigei uwa. \p \v 12 Ji dada etenga beha boni inyangaro edega-edegani. Ji yame huwanyafe langa, ji benou isini, ji onowou tigini, onodu onowou ngalenga langa ji nere fai-aita oruwanga ono nigeneha, onowou waha Itou no ji hiyaiha. Itou no ji bona aau warainga no onowou benou waha hiyaiha, onodu ji ere fai oulaha ebere isou langa tei uwa. Ji onowou beha langa fai-aita oruwanga gama langa golo weneha, ono wene wa ji tere gamatege langa onowou beha gai inyangaro oojo weneha. \v 13-14 Onodu saini ji pas yeregedu huuru tagi gene maigai waha, ji tere beele edo langa lelegedu bonade nomo hugu edo langa foo tigonbona wahanga yerege tagi gene. Ji beele hogo fere-fere ada yerege tagi gene. Ngalenga, saini ila ji beele oruwanga yerege tagene waha foode tigei uwa. Onou wa tere yame beele oruwanga nomo hugu isi dewagu ganga boni gaude hina, onodu ere ebere Anyakaro Yesus nomo kot nomo Fati anyakaro langa, tere ji bonade edega wagu ganga, onowou wahanga la ji tere boni edega wonboni. \p \v 15-16 Ji huwanyafe danga bagu ngalengana wa benou, tere ji fanyimu ononi waha bonade edega wagu ganga, hugu waha boni ji amugedu mai tere terigedu boni, iinga ji tere awa tigidu Masedonia Prowins langa goyon boni, ngado tigene. Onodu saini ji Masedonia awa tuboni, ji ege gidu tere bagu mayonboni ninafe iseneha, onowou waha langa Itou no tere edo figini tigi nga wonbona. Onodu fere, tere edo langa hoyo wadenga ji Judia distrik langa goyonboni. \v 17 Onou wa adadu? Tere ji beele beha ewe yaawa beelenga letigene iya yo? Tere ji ewe beele agili mala karudu boni beele kejiwe ubulumuni, nere fai oulaha ono-onode dorofe, onodu ji leni, “Yo” idu, ege “Uwa ini rute?” Gai uwanga uwa. \v 18 Itou no nogo nomo beele oruwanga oojo-oojona, onou dorofenga ji beele ngalenga tigini letigini, ji beele oruwanga letigi‑tigini waha ji beele “Yo” bagu “Uwa” bagu ada letigi-tigini. \v 19 Ji wainga Sailas wainga, Timoti wainga, ere tere gama langa Itou Idau Yesus Kristus nomo beele malalamudu letigeyeha. Onodu tere alai, Kristus no beele, “Yo” bagu, “Uwae” bagu ada le‑lena. Uwa. Kristus no gai-gai “Yo” wahanga lelena. \v 20 Itou nomo beele baara tawou baingaro inyina, waha bona Kristus no beele baara tawou waha oruwanga bona no “Yo” wahanga le‑lena. Onou waha bona saini ere Itou nomo beele Anyakaro Yesus Kristus unyi langa isidu boya, ere “Ngalenga” iya, onodu ere Itou unyi isou‑isouya. \v 21 Ono geyenga Itou no nogo ere tere bagu dangamu higi ganga, ere Kristus bagu fadadu boya danga bagu yafa-yafaya. No ere nogo nomo bona hangada higaiha. \v 22 No nogo nomo naani ere langa tafadu bona, Hauri Guuni ere huwanyage langa inyei nomo bona higaiha. Hauri Guuni no dada hilobainga nomo ulate amugou dorofe Itou no ere higonbona. Onodu ere Hauri Guuni amina teyeha, onou waha bona ere isoboya, ngalenga tigini ere dada ila fere oruwanga elegoboya. \s1 Pol no Korin langa fasayadu goyei uwa. \p \v 23 Itou unyi langa no ji yame beele dangamugou fai, ji beele ngalenga tigini benou leni, ji fasayadu Korin langa mayei uwa, taate boni, ji tere ou tigei nomo awene. Wahanga. \v 24 Ji benou lewei uwa, ere tebere huwanyatege ngalengawou oofaya. Uwa. Huwanyatege ngalengawou waha langa tere danga bagu otoya. Ere tere tebere edegawou heigemuwei nomo boya gaara haruwe te‑teya. \c 2 \p \v 1 Ji mayei uwa, taate bona, hilobainga ji isini, saini waha langa ji tere bagu maidu ono tigegenga huwanyatege amina ouwai dorofe ege ou tigage. \v 2 Ji tere huwanyatege ou tigei mata wehenga wa, faiwei no ji huwanyafe edegamu hayei nomo yafonbona? Tere fai ji huwanyatege ou tigene tere wahanga yafagu ganga. \v 3 Tere ji edegamu hiyei nomo fai-aita, onou waha bona ji tere bagu maidu boni huwanyafe ou tei nomo awani. Ji hugu waha boninga amina pas yeregedu boni huuru tageneha. Ji alai, ji dada ete boni edega wehenga, tere fere oruwanga dada wahanga bonade edega wagu ganga. \v 4 Ngalenga, saini ji tere pas yerege tagene waha, ji aau inyangaro yari gainga, ji yame huwanyafe oude higainga, ji merenga weneha. Onou wa ji tere huwanyatege ou tigei nomo pas waha yerege tagei uwa. Ji tere benou isagu ganga boni yerege tageneha, ji tere gaude tigi boni, ji yame huwanyafe tere inyangaro tigini. \s1 Korin nere fai no une tafai waha nomo agou ada tuwode. \p \v 5 Fai ete no nere ila huwanyanege ou nigai wonga, no ji huwanyafe ou hiyei uwa. Ji dada waha boni beele danga bagu baingaro ada lewon boni, onou wa ji benou edo lewon boni, no menanga onou tere oruwanga huwanyatege ou tigaiha. \v 6 Ariya tere tebere gane baingaro nere fai waha no agou inyaba tei nomo bode lewane waha, no bagu edo langa. \v 7 Onou waha bona hilobainga tere elebe onowou fere langa ono wagu. Tere fai waha nomo une uulu fu bonade nomo huwanya foinga inyei nomo ono tuwagu. Gamaji fai waha huwanya ou gai anyakaro waha ileide tuwoga. \v 8 Onou waha bona ji benou gau hina, tere benou abiti tuwagu tere no gai gau tuya. \v 9 Ji pas amina yerege tagene waha, ji tere wala-wala tigei nomonga. Tere dada oruwanga yame beele langa oojoya yo, uwa? Ji ison boni. \v 10 Onodu tere fai ete nomo une uulu fuwei mata wadenga wa, ji fere uulu fu‑funi. Onodu ji nyabuluwou ete inyonga uuluwei mata boni wonga, ji tere hoyo tigei nomo boni, Kristus ago langa uulu wonboni. \v 11 Ji onou onowoni wa taate bona, ji umugeni, gamaji Satan no yaawa higidu bona feiya higoga. Ere no nomo fanyimu nomo ninau bagu ere alai. \s1 Pol no Taitus uronbona. \p \v 12 Saini ji Kristus nomo beele malalamudu lewon boni mai Troas taon langa heigenenga, Anyakaro no ji haruwe waha tei nomo bona jala helufa hayaiha. \v 13 Onou wa ji yame huwanyafe foinga inyei uwa. Wa taate nona, ji yame baabo Taitus urei uwa. Onou waha boni ji Troas awa nigidu boni mai Masedonia prowins langa heigeneha. \s1 Itou nomo danga langa aposel nere oota feiya-feiyade. \p \v 14 Onou wa ji elebe Itou hilobainga tuni, taate boni, saini oruwa Kristus no ere ege gidu haigonga ere nomo fai-aita bagu heigei nomo haruwe danga bagu tai waha, nomo beele malalamudu lewei nomo haigedu haumu fere-fere langa goi-goina. Onowou waha langa fai-aita bagu oruwanga, Itou bode isou elegane. No agiya unyuru bagu dorofe heige ganga, jagui tedu haumu oruwa fere-fere goi-goina. \v 15 Ngalenga tigini, ere hage ere paura nomo eeya buutu agiya hilobainga heigemuwei nomo dorofe, wa Kristus no tedu bona Itou eeya muru wari fuwaiha. Agiya waha nere fai ha laluwa nomo jala langa yafade waha gama langa goi-goina, onodu nere fai eeya ha nomo jala langa yafade waha langa fere goi-goina. \v 16 Nere fai eeya ha nomo jala langa yafade waha, nomo agiya umou nomo agiya dorofe, onodu nere langa umou heigemuna. Onou wa, nere fai-aita ha laluwa nomo jala langa yafade waha nomo agiya agege auma nomo agiya dorofe, onodu nere langa agenege auma yafei nomo heigemu-heigemuna. Faiwei no haruwe waha tei nomo edo langa? \v 17 Onou wa ere fai baingaro ha fere-fere langa goidu bode Itou nomo beele langa moni kusewou haruwe tede dorofe uwa. Ere haruwe beha Itou no nogo langa tedu boya, ere ada yaawa-yaawaya. Ere Kristus bagu huwanyage etengadu boya, Itou ago langa ere beele no higai waha tigini malalamudu leleya. \c 3 \s1 Aposel nere beele agili mala karuwou eege waha nomo haruwe fai yafade. \p \v 1 Ere beele leya beha, taate boya, ere ege gelele tigedenga tere ere fai tigini higagu ganga rute? Uwa ere fai ila dorofe fai pas yeregei nomo isoki nigedenga nere benou letigode, ere fai hilobainga? Uwa ere hoyo higei nomo pas onouha waha yeregei nomo isoki tigei rute? Gai uwanga uwa. \v 2 Tere tage pas dorofe ere ebere onowou bonade fai lenigagu ganga yafaya. Onodu pas waha nomo beele ere hage huwanyage langa inyina, nere fai oruwanga edo uredu bode lelegodbode. \v 3 Tere pas ete Kristus langa maha dorofe malala yafaya. Ere ebere haruwe langa Kristus no pas beha yeregaiha. No ink langa yeregei uwa. No Itou gai-gai yafana waha nomo Hauri langa yeregaiha. Onodu no megebu matau jaula ouwe langa yeregei uwa. No fai‑aita bagu huwanyanege langa yeregaiha. \p \v 4 Beele waha nomo hugu benou, Kristus langa Itou no ere haruwe beha tei nomo bona hangada higaiha, onodu ere benou, isiya Itou no nomo haruwe ono wonga hilobainga heige dewonbona. \v 5 Ngalenga, ere hage haruwe beha tei nomo edo uwa, onou waha bona ere hagewe dada ete ono weye onou ada lewoboya. Uwa. Itou no nogonga ere ono higi ganga haruwe waha langa edo higi-higina. \v 6 Onodu no nogo we ere ono higainga ere beele agili mala karuwou eege waha nomo haruwe fai edo langa yafaya. Beele agili mala karuwou eege waha no dada nere nuuni beele nomo buk langa yeregane waha uwa. Wa no Hauri Guuni nomo dada. Nuuni beele nomo beele waha no fai dunege kote-kotena, onou wa Hauri Guuni no fai ago auma tu‑tuna. \p \v 7 Isagu. Itou no haruwe beha nuuni beele tuwei nomo bona onowai waha, no fai-aita umou heigemu nagaiha. Onodu saini Itou no nuuni beele waha megebu langa yeregedu nigainga, nuuni beele waha no Itou nomo lala anyakaro bagu maiha. Onou waha bona ngasunga Moses nomo hogo gai danga bagu lala wainga, nere Israel no hogo langa igeiwei nomo edo uwa, onodu iingabe lala waha usu waiha. \v 8 Ariya Itou no fai-aita Hauri Guuni nigei nomo haruwe tai waha, no nuuni beele nigei nomo bona haruwe tai waha feiyade tuwou, onodu Itou nomo danga lala anyakaro bagu haruwe waha langa gai-gai inyonbona. \v 9 Nuuni beele nomo haruwe waha no ere kot langa tafa higidu bona ere yaaewei nomo lehigi-higina. Onou wa haruwe waha no Itou nomo lala anyakaro bagu mei mata wona wa, fai-aita bagu ono nigonga nere Itou ago langa tigini heigei nomo haruwe waha, Itou nomo lala anyakaro gai-gai monbona. \v 10 Itou nomo lala anyakaro nomo danga bagu Itou no haruwe eege tai waha langa gai-gai inyi bona, Itou nomo lala haruwe aminaha langa inyai waha feiyade tuwai. Onou waha bona elebe haruwe aminaha nomo lala waha nomo urou wa no usu dewai dorofe. \v 11 Haruwe aminaha waha no gai-gai ada inyonbona. Uwa. No usu wonbona. Onou wa no Itou nomo lala Anyakaro bagu maiha. Onou waha bona ere isiya, gai-gai yafei nomo haruwe eege waha no, Itou nomo lala anyakaro bagu inyangaro monbona. \p \v 12 Ere huwanyage ngalengade ganga lala waha ere langa inyangaro heige bona gai-gai inyonbona waha boya itariya, onou waha boya ere ada umuge-umugeya. Uwa. Ere beele malala fouredu le‑leya. \v 13 Ere Moses onowai dorofe ada ono‑onoya. Saini lala waha no hogo langa usuwei uwa inyi gainga, no Israel adai urogu bona ogola majigao tedu hogo kutaugai. \v 14 Ono gainga Israel nere ninanege gai hilala dewainga, saini oruwa nere beele baara tawou aminaha wahanga lelege gane, nere beele isigane waha nomo hugu fo nigei nomo edo uwa. Wa onou ogola majigao waha gai inyi bona nebere ninanege sese nagigai. Fai ete te no ogola waha isebudu kaitei uwa. Kristus langanga Itou no ogola waha isebu-isebuna. \v 15 Yo, saini oruwa nere Moses nomo nuuni beele lelege ganenga, ogola majigao no isou riya nagi gainga mai elebe. \v 16 Onou wa fai no huwanya ubuludu Anyakaro langa goyei matana waha, Itou no ogola majigao nomo ninau riya fuwai waha aririmu fufuna. \v 17 Saini ji Anyakaro boni leni wa, ji Hauri Guuni boni leni. Onodu Anyakaro nomo Hauri fai ete langa inyei mata wona wa, dada ete fai waha riya tuwei uwa. No ewe onou langa yafana. \v 18 Onodu ere oruwanga, dada ete hogoge huwarimu hagei uwa. Onou waha bona Anyakaro nomo lala anyakaro ere langa meganga, ere dodo dorofe heigedu boya, lala waha wari geyenga nere fai-aita ila langa goi-goina. Saini oruwa ere lala waha inyangaro te geyenga, waha no ere ubulumu higi ganga, ere Anyakaro nogo nomo ago anu dorofe heigeya. Anyakaro no Hauri, waha bona no onou onona. \c 4 \s1 Aposel nere tauwe dorofe. \p \v 1 Itou no ere bona aau warainga haruwe beha ere higaiha, onowai waha bona ere haruwe beha tei nomo hogonyi ada higi-higina. Uwa. \v 2 Ere fanyimu inyaba hogo fere-fere nere fai huwaridu ono-onode waha moge tuweyeha. Ere yaawawou fanyimu langa ada golo-goloya. Onodu ere Itou nomo beele ada ubulumu tu‑tuya. Uwa. Ere beele ngalenga waha malala foodu legedenga, fai oruwanga ebere onowou haawedu bode nebere huwanyanege langa, ere Itou ago langa haruwe tigini teya waha nere edo isodbode. \v 3 Onodu fai ila nere ere hilou beele malalamudu leya waha, nomo hugu foo nigei uwa wonga, nere fai waha eeya ha nomo jala langanga yafade. \v 4 Satan, no oula beha nomo yaawa itou, no fai huwanyanege ngalenga wegu uwa waha nebere ninanege riya nagainga, Kristus nomo aau warou bagu augami tuwou bagu nomo hilou beele nomo lala waha, nere huwanyanege langa goyei nomo edo uwa. Onou waha bona nere Kristus ada ure-urede, no Itou nomo agotete tigini. \p \v 5 Isagu, ere hage ebere onowou boya beele ada malalamudu le‑leya. Uwa. Ere beele benou malalamudu le‑leya, “Yesus Kristus no ere ebere Anyakaro, waha boya ere Yesus nomo beele oojo boya tere tebere haruwe fai dorofe yafaya.” \v 6 Gai aminanga Itou no lewai, “Agugu huwanya langa lala edo heigonbona.” Onodu Itou no nogo nomo lala mai ere langa inyi bona, ere ebere huwanyage ono ganga inyangaro lalana. Ere Yesus Kristus hogo ure boya ere lala tigini uredu boya Itou nomo lala anyakaro nomo danga bagu ere isiya. \p \v 7 Onou wa dada gai hilobainga ere aposel langa inyina waha dada ewe danga uwau huwanya langa inyina dorofe, moni dada hilobainga tauwe langa inyina dorofe. Wa nere fai oruwanga edo isei nomo bona, nere danga anyakaro urane waha Itou nomo danga. Wa ere ebere danga uwa. \v 8 Ha ha oruwa langa ou hogo fere-fere ere langa heige-heigena, ariya ere ebere danga gai usumu dewegu uwa. Dada baingaro ere ebere ninage hilalamu hagi-hagide, ariya ere ebere ninage gai inyaba dewei uwa. \v 9 Nere fai ere inyabamu higi-higide, ariya Itou no ere ada awa higi-higina. Nere harigedu bode elege ayaru higi ganenga orososoya, onode wa nere gai inyabamu ada higi-higide. \v 10 Ere ebere geege gala langa gai-gai fai-aita bagu awa nigi geyenga nere Yesus nomo umou ure-urede. Onou waha bona Yesus nomo ago auma yafou waha fere ere ebere geege gala langa malala heige-heigena. \v 11 Ere Yesus nomo haruwe teya, waha bona saini oruwa ere agege auma yafaya, nere fai ere dugekote wogunga umei nomo lalide. Onou waha bona Yesus nomo ago auma yafou fere ere geege gala langa malala heige-heigena, wa umou gogala waha. \v 12 Onou waha bona umou no ere aposel langa no nomo haruwe tetena, ariya agege auma yafou waha no tere langa haruwe tetena. \p \v 13 Ere Yesus boya huwanyage ngalenga ganga, fanyimu Itou nomo buk langa lena onounga ono-onoya, “Ji Itou boni huwanyafe ngalengawai, onou waha boni ji malala fouredu lewene.” Ere fere huwanyage ngalengawai waha boya ere fere malala fouredu le‑leya. \v 14 Ere amina iseyeha, Itou no Anyakaro Yesus jaimu tuwai, waha bona ere fere Yesus ngate gaara jaimu higidu bona, tere bagu gaara haigedu manonga no hinomu langa yafoboya. \v 15 Ji benou leni, taate bona, ji isini, dada oruwanga ere langa heigena waha, tere hoyo tigei nomo bona. Onodu Itou nomo aau warou fanyimu waha fai-aita bagu baingaro langa heigena, nere fai-aita bagu waha edo Itou inyangaro hilobainga tubode, no nomo unyi isou wodbode. \s1 Nere aposel huwanyanege ngalenga wainga danga taneha. \p \v 16 Ere Itou no haruwe hilobainga tai waha boya ninage isidu, ere Itou nomo haruwe tefuwei nomo hogonyi ada higi-higina. Ngalenga, ere ebere geege gala inyaba wona onona. Onou wa ere ebere huwanyage fati oruwanga langa eege heige-heigena, \v 17 wa taate bona, ere isiya, ere ou jimiri bagu auleya waha, gai inyanga anyakaro uwa, onodu nere saini tutu menenga inyodbode. Onodu nere ha laluwa langa hilobainga yafa dewoboya waha tei nomo hoyo higodbode, ono wogunga ere gai-gai onou yafoboya. Onodu ere isiya, dada hilobainga ere elegoboya waha, nere dada ila oruwanga feiya nigou. \v 18 Ere igei geyenga dada ere agege langa urei nomo edo waha langa ada goina. Uwa. Ere danga bagu igei geyenga dada ere agege langa urei nomo edo uwa waha langa goina, taate bona, dada ere agege langa ureya waha no saini tutu mene inyonbona. Ariya dada hilobainga ere agege langa urei nomo edo uwa waha, nere gai-gai inyodbode. \c 5 \s1 Aposel nere huwanyanege ngalenga wainga danga taneha. \p \v 1 Ere benou amina isiyaha, oula nomo sel mata elebe yafaya waha no inyaba wonga, ariya ere isiya mata ete Itou no higona onona. Mata waha fai owonege langa tafegu uwa. Waha no ha laluwa langa inyina, onodu mata waha no gai-gai onou inyonbona. \v 2 Ere elebe belanga mata waha langa mere boya yafaya. Ere ebere mata ha laluwa langa inyina waha tedenga no kolos dorofe kuromu higei nomo gaude higina. \v 3 Taate bona, saini ere waha te tanidu, ere bilani dorofe ada yafoboya. \v 4 Saini ere gai onou oula nomo sel mata waha langa yafaboya, ere ou isi boya mere boya yafa-yafaya. Ere geege gala asari awoboya onoya dorofe uwa. Ere geege gala eege tanei nomo gaude higina, wa kolos dada eege taniya dorofe, ono wedenga geege gala umei nomo waha no edo ago auma tigini tonbona. \v 5 Itou no nogowe ere yafou waha tei nomo haiya higai, onodu Hauri Guuni higaiha. Hauri Guuni waha Itou no ere dada hilobainga iinga higonbona waha nomo matau ulate amugedu higina dorofe. Onodu ere Hauri Guuni amina teyeha, onou waha bona ere edo benou isoboya, ngalenga tigini ere dada ila fere oruwanga elego boya. \p \v 6 Ere waha boya ninage isi geyenga no gai-gai huwanyage dangamuna. Ere alai, saini ere geege gala beha langa gai yafaya waha, ere Anyakaro ngate gaara nomo haumu langa yafei uwa. \v 7 Ere elebe ewe no boyanga huwanyage ngalenga ganga goloya. Ere no urei uwa inyina. \v 8 Onou wa ji amina lenaha, ere ebere huwanyage danga bagu inyi ganga, ere geege gala beha, belanga awadu boya, goidu Anyakaro ngate yafa dewei nomo gaude higina, onodu haumu no yafana waha, ere ebere haumu tigini heigonbona. \v 9 Onou wa, edo ere haumu adiha langa yafaya, ere gai-gai fanyimu Anyakaro no gau tuna waha onowei nomo ninage danga isi-isiya, \v 10 taate bona, ere isiya, ere oruwanga Kristus nomo kot langa heigoboya. Onodu saini ere geege gala langa yafaboya ere onowou hilobainga onowei yo, uwa ere fanyimu inyaba ono weye wonga wa, ere etenga‑etenga oruwanga agou ere hage fanyimu ono weye onounga toboya. \s1 Ere fai hoyo nigedenga Itou bagu huwanyanege etenga heigei nomo haruwe bagu. \p \v 11 Ariya ere Anyakaro boya umugedu nomo huuna langa yafa-yafaya, onou waha bona ere fai no bode huwanyanege ngalenga wodbode waha huwanyanege jaimu nagi-nagiya. Onodu ere onowou hilou uwa waha nomo haruwe ada te‑teya. Uwa. Itou no ere ebere ninage bagu fanyige bagu oruwanga no alai. Onodu ji huwanyafe benou ngalengana, tere huwanyatege langa tere fere benou isiya, ere haruwe tigini teya. \v 12 Beele beha langa ere fai tigini higagu ganga boya gelele tigou beele ege hugu waridu lewei uwa. Tere ebere onowou bonade edega wagu ganga boya ere beele beha yerege tagiya. Ere fai nere fai ila nebere unyinege bode ewe edegade waha nebere beele edo langa gidu lenigagu ganga gau higina, onodu nere fai nebere huwanyanege langa onowou heigena waha bode edega wegu uwa. \v 13 Onou wa, ngalenga ere ebere onowou bagu, beele lewou bagu, nere fai dabu tayou nebere dorofe wonga, ere edo Itou nomo haruwe teya. Onodu ere ninage tigini tei mata wonga, ere tere hoyo tigei nomo boya onou onoya. \v 14 Kristus no nomo huwanya ere higaiha, waha no ere haruwe langa jaimu higi-higina, taate bona, ere benou iseiha, fai ete no ere oruwanga ebere haumu tedu bona umaiha, ono wainga jala waha langa ere oruwanga umeru weyeha. \v 15 Fai waha no ere fai agege auma yafaya waha hoyo higei nomo bona onou onowai, onou bona ere ege ere hage boya ninage isi boya adai golowei nomo. Ere fai ebere haumu tedu bona umedu, ege gidu jayai waha bonanga ninage isi boya golowei nomo. \p \v 16 Onou waha bona, ere elebe huwanyage asari nomo isou oojo boya fai-aita bagu nebere onowou ada haawe nagi-nagiya. Ngalenga, ere amina huwanyage asari nomo fanyimu boya ninage isi boya, ere Kristus nomo onowou haawe weye. Onou wa, ere elebe nomo onowou onou langa ada haawe fu‑fuya. \v 17 Onou waha bona, fai ete no Kristus fada tuwaha wonga, Itou no ono tuwanga fai eege tigini heigaha. Iside wagu. Elebe onowou aminaha usu borowanga, onowou eege heigaha. \p \v 18 Itou no nogowe dada waha oruwanga ono nigi ganga ere langa heigena. Ere amina no nomo honggoro fai yafeyeha, ariya Kristus langa ere no ngate huwanyage etenga heigeye. Ono weyenga, ere hoyo tudu nomo honggoro fai ono nigedenga no ngate huwanyanege etenga heigei nomo haruwe waha higaiha. \v 19 Ere ebere beele waha benou. Itou no Kristus langa yafa bona, fai oruwanga langa haruwe tainga nere honggoro fanyimu awadu bode, no ngate huwanyanege etenga waneha. No ege nere une oruwanga tafane waha bona ninau isei uwa. Onodu no ere beele waha malalamudu lewedenga, honggoro fai waha edo no ngate huwanyanege etengawei nomo haruwe higaiha. \v 20 Waha bona, ere Kristus nomo hurau tedu boya beele waha malalamudu leya. Wa Itou no nogowe ere hurage langa, nere fai-aita oruwanga yaure nigina dorofe. Ere Kristus nogo nomo beele malalamudu fai oruwanga lenigi boya, benou lenigi‑nigiya, “Hilobainga, tere honggoro fanyimu awadu bonade, Itou bagu huwanyatege etenga heigagu.” \v 21 Kristus no une ada tafa-tafana, onou wa Itou no ere hoyo higei nomo bona, no ere ebere une oruwanga komomudu no jaula langa tafaiha, ono wainga Kristus no tigini une tafagou fai dorofe heigaiha. Itou no ere Kristus langa yafei nomo bona no onou onowai, onodu no nomo danga langa ere edo Itou nomo fai-aita tigini heigoboya. \c 6 \s1 Aposel nere ou baingaro nebere haruwe langa aulane. \p \v 1 Ere Itou bagu haruwe teteya, waha boya ere beele danga bagu benou letigiya, “Tere Itou nomo aau warou amina teiha, ono weye waha gamaji tere no nomo aau warou waha ewe awagu ganga.” \v 2 Itou no benou lena, “Ji yagewe ne ege gidu hainedu boni, figini hinei nomo saini hangada wene, onodu saini waha langa tigini ji ne name merou isidu boni ji hoyo hineneha.” Isagu. Elebe beha Itou no ere figini higona bona. Elebe sain behanga la, Itou no ere ege gidu haigona bona. \p \v 3 Fai nere ere ebere haruwe beha langa beele inyaba lehigei nomo awaya, onou waha boya ere dada ete ono wedenga nere afenege waronga metaumei nomo ada ono-onoya. \v 4 Ere Itou nomo haruwe fai yafaya, onou waha bona ere gai-gai ebere onowou hilobainga waha fai-aita bagu oruwanga abitimu nigi-nigiya. Ere ou fere-fere ere bagu heigena langa, dada ere inyaba ono higide waha langa, dada ere inyabamu higide langa, ere tigini danga bagu oto-otoya. \v 5 Nere ere harigedu bode, dagou mata langa tafa higi-higide. Nere honggoro fai kati higi bode inyangaro ui higi-higide. Ere ababi de‑deya. Ere agore ada jiri de‑deya, ono boya ere huweli yafa-yafaya. \v 6 Ere onowou jijiga uwau ono boya, ere isou hilobainga yaasu‑yaasuya. Ere fasayadu ada honggoro-honggoroya. Ere fai-aita hilou tafa nigi-nigiya. Ere Hauri Guuni nomo danga te‑teya. Ere nere ila gaude nigei nomo fanyimu tigini ono ono‑onoya. Ere ewe hurage langanga beele ada le‑leya. \v 7 Ere Itou nomo danga langa haruwe teboya, beele ngalenga tigini waha malalamudu le‑leya. Ere onowou hilou wahanga yaasudu, warawei nomo dada dorofe owoge hilou langa owoge kenao langa inyi ganga, onowou waha langa ere Itou nomo haruwe tei nomo wara-waraya. \p \v 8 Nere fai ila ere unyige isou ganenga, nere fai ila ere unyige ilei-ileide. Nere fai ila ere mogoge beele leganenga, nere fai ila ere hilobainga onoya waha ebere fanyige fai ila hai nagi‑nagide. Nere fai ila ere yaawagou fai ide, ariya uwa, ere beele ngalenga wahanga le‑leya. \v 9 Wa fai ete‑te no ere bona alai uwa dorofe, onou wa nere fai baingaro ere bode iside. Ere fai umonbona dorofe, ariya uwa, ere gai agege auma yafaya. Wa Itou no ere tiginimu higei nomo bona hoobu higina dorofe, onona wa no ere duge kotowei uwa. \v 10 Wa onou, ere huwanyage oude higou yafaya dorofe, onou wa buyona, ere gai-gai edega boya yafa-yafaya. Ere fai dadanege uwau dorofe yafaya, wa, buyona, ere fai-aita dada baingaro elegei nomo hoyo nigi-nigiya. Wa onou, ere dada ete uwau dorofe, onou wa ere dada oruwanga bagu. \p \v 11 Tere Korin, ere beele malala foomudu letigiya. Ere ebere huwanyage gai inyangaro tigiya. \v 12 Ere ebere huwanyage sesemuwei uwa. Ere tere gaude tigiya. Ono geyenga tere tage tebere huwanyatege sesemu geyenga, ere tere bagu gaara huwanyage tigini etengadu yafei uwa. \v 13 Elebe ji tere fai no nomo idau gane beele lenigina dorofe letigini. Tere fanyimu ere tere langa onoya dorofenga ono wagu. Tere fere tebere huwanyatege oruwanga ere higagu. \s1 Ere Itou nomo mata yafaya. \p \v 14 Haiden nere hogo fere ete, onou waha bona tere nere bagu adai fadadu bonade komodu haruwe taagu. Adadu, onowou hilou no nuuni beele feiyawou fanyimu ngare edo komodu gaara haruwe todere yo? Adadu, lalawou no agugu ngare fadawei nomo edo yo? \v 15 Kristus no Satan ngare huwanyanere etengadu yafa-yafadere yo? Fai no Kristus bona huwanya ngalengana waha no fai Kristus bona huwanya ngalengawei uwa waha ngare, ninanere isou etenga yaasuwei nomo edo yo? \v 16 Adadu, ere Itou nomo mata bagu yaawa itou nebere bori mata bagu fadamu nigoya yo? Tere isiya, ere hage ere Itou gai-gai yafou wa nomo mata, Itou no amina lewai dorofe, “Ji nere bagu yafaboni, nere gamanege langa golowon boni. Nere yame fai-aita yafa gogunga, ji nebere Itou yafonboni.” \v 17 Onodu Anyakaro no ege benou lewai, “ ‘Tere awa nigidu bonade goi haumu fere langa yafagu. Ono bonade ure dewagu, gamaji tere dada Itou ago langa jijiga bagu waha fada nigagu ganga. Onodu ji yage tere hati gehenga, \v 18 tere yame magana yafa gadenga, ji tebere ametege yafonboni.’ Anyakaro Itou Danga Oruwanga Bagu no onou lewaiha.” \c 7 \p \v 1 O baabo gane tigini, ere Itou nomo beele baara tawou waha amina elegeiha. Onou waha boya, ere ebere geege gala langa ebere anuge langa ere onowou jijiga bagu oruwa elege ayarudu boya, Itou ago langa eege tigini heigoboya. Onodu ere Itou umuge tudu nomo huuna langa yafa boya, ere hage tigini Itou tudu gai-gai fanyimu guuni waha oojo dewoboya. \s1 Korin nere huwanyanege ubulu wainga Pol no edega dewai. \p \v 2 Tere tebere huwanyatege ere higagu. Ere fai ete‑te inyabamu tuwei uwa. Ere fai ete yaawa tuboya nomo dada ngau elegei uwa. \v 3 Ji tere getege langa beele tafei nomo awa boni, beele beha leni. Ji amina benou lenaha, ere umeru woya yo, uwa ere agege auma gai yafoya yo, wa edonga, ere ebere huwanyage tere tigi boya, tere gau tigoboya. \v 4 Ji benou isini, ji beele ada huwarimu woni, ji edo tigini malala fouredu letigon boni. Ji tere boni huwanyafe edegade ganga, yame huwanyafe foinga inyi dena. Edo ou beha ere langa heigena, ji tere boni ninafe gai isi genenga, waha no ji ono higanga yame huwanyafe langa edgawou bolodena. \p \v 5 Saini ere goi Masedonia langa yafeye waha, ere menanga houwe tafei nomo edo uwa. Haumu waha langa fere ou hogo fere-fere gai-gai ere langa heigegai. Nere fai ere bagu beele langa wara ganenga, ere horotodu huwanyage langa umugeye. \v 6 Onou wa, Itou no fai-aita huwanyanege ou bagu yafade waha nebere huwanyanege ono nagi ganga foinga inyi-inyina. Onodu no Taitus huuru tuwainga ere bagu mayai, fanyimu waha langa no ere ebere huwanyage ono hagaha foinga inyina. \v 7 Onodu jala wahanga la Itou no ere huwanyage onowainga foinga inyei uwa. Amugedu tere Taitus nomo huwanya ono fuweyenga foinga inyai, ono weyenga no tere tebere onowou waha bona ere hai hagaiha. Onou waha bona, onowou waha langa fere Itou no ere ebere huwanyage ono hagainga foinga inyai. Taitus no tere ji yeriyei nomo gaude tigiganga, tere aau tarige ganga, ji bagu huwanyatege etengawei nomo ninatege baingaro isiya waha bona lehigaiha. Ono wainga ji edega dewene. \p \v 8 Ji isini, ji yame pas waha ono tigainga tere huwanyatege ou waiha, onou wa ji waha boni inyanga aau yarei uwa. Ngalenga, amina ji aau yaraiha, ariya elebe ji waha boni aau yarei uwa. Ji isini, pas waha no tere huwanyatege ou tuwaing, tere mayau tigaiha, onou wa saini tutu menenga nomo. \v 9 Onodu elebe ji edegani, ariya ji tebere huwanytege ou tigou waha boni edegawei uwa. Ji edegani wa taate bona, tere tebere huwanyatege ou tigou bagu mayau tigou bagu waha tere huwanyatege ubulumu tagaiha. Ji isini, Itou no nogo we, tere huwanyatege ou tigou bagu mayau tigou bagu waha heigemuwai, onou waha bona ere ebere beele waha, tere menanga inyabamu tigei uwa. \v 10 Huwanyage ou bagu mayau higou bagu wa Itou no heigemuna, waha no ere ono higi ganga ere huwanyage ubuluya. Onodu fanyimu waha langa Itou no ere ege gidu haige-haigena, onou waha bona ere huwanyage ubuluwei nomo aau adai harigou. Onou wa, huwanyage ou higou bagu mayau higou bagu, fai oulaha nebere fanyinege langa heige-heigena, waha no umou heigemuna. \v 11 Tere ninatege isi dewagu. Itou no huwanyatege ou tigai waha, no onowou hilou hogo fere-fere tere langa heigemuwai. Onowou waha langa, Itou no tere eteti tigina, ono ganga tere tebere beele tiginimuwei nomo jaiya. No fai nyabulu bona, tere Itou umuge tuwagu ganga ono tigina waha, honggoro tuwagu ganga jaimu tigina. Elebe tere ere boya au tarigede ganga fai no nyabuluwai waha nomo onowou tiginimu fuwagu ganga danga tafaya. Tere beele waha tiginimu wagu ganga dada oruwanga onoya waha, tebere onowou benou foodu abitimuna, tere nyabuluwou uwau. \p \v 12 Saini ji pas beha yerege tagene waha, ji fai no nyabuluwai waha nomo fanyimu tiginimu fuwei nomo ninafe isidu yeregei uwa. Onodu ji fai ete boni isei uwa, fai no nyabuluwou waha. Uwa. Ji tere tebere onowou hilou waha malala heigei nomo ono weneha, onodu Itou ago langa tere benou edo isi dewagu ganga, tere ere gaude higiya. Hugu waha boninga ji pas beha yerege tageneha. \v 13 Onodu elebe tere tebere onowou waha no ere ebere huwanyage tiginimu hagaha foinga inyidena. \p Ere ebere huwanyage foinga inyide ganga ere edegaya. Ariya ere gai edegadeya, taate bona, tere oruwa Taitus nomo gauwou oruwanga usumu boro fuwei, onodu nomo huwanya ono fuweinga hilobainga inyai. \v 14 Ji amina tere tebere onowou hilobainga waha Taitus letuboni, tere unyitege jaimu wene, onodu ji yame beele waha langa mayau tei uwa. Ere beele oruwanga tebere fanyitege boya lewai waha, no ngalenga. Onou dorofenga, elebe Taitus no isina, ere beele tere unyitege jaimuwei nomo lewei waha, no ngalenga tigini. \v 15 Saini Taitus no tere bagu mayainga, tere umugedu terere boya, no haudu tere oruwanga nomo beele oojo weyeha. No tebere onowou waha bona ninau gai isi bona, tere bona aau danga bagu warina. \v 16 Ji elebe edega deni, taate boni, ji huwanyafe danga bagu ngalengana wa benou, tere fanyimu tigini wahanga ono wagu ganga. \c 8 \s1 Kristen nere Judia hoyo nigei nomo moni komowaneha. \p \v 1 O baabo gane, ere Itou no fanyimu Masedonia prowins nomo siosha fai-aita bagu bona aau warainga hoyo nigai waha letigoboya. \v 2 Ou anyakaro nere langa heigai, onodu waha no nere nebere huwanyanege wala-walade nagaiha. Ono wainga saini waha langa nere dada uwau tigini yafaneha. Ono ganega Itou no nere ono nigainga inyangaro edega bode, nere Kristen fai-aita ila bode ninanege isidu hoyo nigei nomo moni dada baingaro komomu waneha. \v 3 Ji beele malala foodu benou lewonboni, nere nage nebere gauwou oojo bode moni waha niganeha. Nere dada nigei nomo edo waha, nere niganeha. Onodu nere waha feiyadu bode nere inyangaro niganeha. \v 4 Ere fai-aita bagu sios fereha awa nigeinga nere gaara haruwe tebode Itou nomo fai-aita bagu Judia distrik langa yafade waha hoyo nigei nomo beele danga bagu lehigane. \v 5 Onodu ere benou iseiha, nere moni ila higodbode. Onou wa nebere fanyinege no waha feiyawou. Ngasunga nere nage Anyakaro tudu bode, Itou nomo gauwou oojodu nere nage ere fere higaneha. \p \v 6 Amina Taitus no aau wari guruwei nomo haruwe waha tere gama langa jaimuwaiha. Waha boya ere no ege gidu tere bagu goidu bona haruwe waha usumuwei nomo danga tafaya. \v 7 Tere dada oruwanga boya onowou hilobainga tigini ono-onoya. Tere Itou boya huwanyatege danga bagu ngalenga ganga, tere tebere huwanyatege ngalengawou waha malalamudu lewei nomo haruwe danga bagu teteya. Tere isou baingaro bagu, waha bona tere Itou nomo haruwe tei nomo gau anyakaro tigina. Onodu tere ere bona gau anyakaro tigina. Ariya, onou dorofenga elebe tere aau wari guruwei nomo haruwe bonade fere tebere onowou gai hilobainga ege onowagu. \p \v 8 Ji tere beele beha tigini onou oojo wagu ganga boni letigei uwa. Ji fai-aita ila nere haruwe waha tei nomo bode tigini jaide waha nebere onowou boni isimu tigini, onodu onowou waha langa ji tere wala-wala tigoufeni, tere edo benou abiti wagu, tebere fanyitege nere fai ila gaude nigiya waha, no dada tigini. \v 9 Tere ebere Anyakaro Yesus Kristus nomo aau warou boya iseyeha. No dada baingaro bagu, ariya no tere hoyo tigei nomo bona no fai tigini dadanege uwau dorofe heigaiha. No edo hoyo tigonga dada baingaro elegagu ganga bona no fai dadamu uwau heigaiha. \p \v 10 Elebe ji yame ninafe isou moni komomuwei nomo haruwe waha boni tere malalamudu letigonboni. Tere haga orei ete awadu mayei waha langa tere haruwe waha hugu wareye, onodu tere onou onowei nomo gaude tigaiha. \v 11 Ariya hilobainga, elebe tere haruwe danga bagu tei mata wagu wa, tere haruwe waha usumu wagu ganga. Tere amina haruwe waha tei nomo huwanyatege jayaiha, onou dorofenga elebe tebere dada nomo haawe langa fasayadu usumu wagu. \v 12 Fai no dada nigei nomo gaude tuwei mata wona wa, Itou no tei nomo gaude tuna. Itou no nere fai etenga-etenga edo dada tuwei nomo ninau isi-isina, onodu no dada tude waha elege-elegena. No fai dada uwau waha bona ninau isidu, nomo fanyimu ada haawe fu‑funa. \p \v 13 Tere ou anyakaro aule gadenga nere fai-aita ila edo yafa dewode iwou ji lewei uwa. Ere oruwanga nere ila onowou hogo etenga ono nigei nomo gau hina. \v 14 Elebe saini beha langa, tere dada baingaro bagu, waha bona tere fai-aita bagu dada tutu nigina waha, edo hoyo nigagu. Onodu iinga tere tutu tigi gonga, nere baingaro bagu wonga, nere edo tere hoyo tigei nomo dada tigodbode. Onodu tere oruwanga onowou hogo etenga ono bonade, tere oruwanga yafa dewagu ganga. \v 15 Wa Itou nomo buk langa beele lena dorofe, “Nere fai da baingaro elegede waha, nere nebere naani feiyawei uwa. Onodu nere fai da menenga onou tede waha, nere nebere da tutuwei uwa.” \s1 Pol no fai huuru nigainga Korin goyane. \p \v 16 Ji Itou hilobainga tuni, no Taitus huwanya jaimu fuwanga, no nomo ninau fere ere ebere ninage dorofenga. No fere tere hoyo tigei nomo gaude tuna. \v 17 Ere no tere bagu ege goyei nomo isoki tuweinga, no edo iwaiha. Onou wa, no fere haruwe waha tei nomo gaude tuna, onou waha bona, no nogo nomo gauwou langa, no tere bagu goyaiha. \v 18 Onodu ere baige ete huuru tuweinga no ngare goyare. Sios oruwanga langa, baige waha no hilou beele malalamudu lewei nomo haruwe waha no unyi bagu. \v 19 Onodu wahanga uwa. Nere sios no hangada tuwane, no edo ere ngate goloboya, no ere hoyo higidu aau narigou moni dada komomuwou nomo haruwe waha tei nomo. Ere Anyakaro nogo nomo unyi jaimuwei nomo haruwe waha teya, onodu ere fai benou abiti nigei nomo boya, ere haruwe waha tei nomo huwanyage jaina. \v 20 Ere nere fai toota anyaro higane waha oofawei nomo fanyimu ere onoya waha fai ete beele inyaba lewei nomo gau higei uwa. Onou waha boya, ere baige beha haudu gaara maiyaha. \v 21 Ere fanyimu hilou wahanga onowei nomo gau higina, onodu ere fanyimu waha, Anyakaro ago langanga ada ono woboya. Uwa. Nere fai agenege langa fere ono woboya. \v 22 Onodu ere baige ete fere, huuru tugeyenga nere nga waha bagu goina. Saini baingaro ere no haruwe hogo fere-fere langa huuru tudu ureye wa, no haruwe tei nomo danga tafai. No tigini onou isai, tere fanyimu hilou wahanga ono wagu ganga, onou waha bona, elebe no haruwe waha tei nomo gau anyakaro tuna. \v 23 Tere Taitus isi tuya. No yame ilibafe, onodu no tere hoyo tigei nomo haruwe langa, no yame haruwe etenga. Onodu ere ebere baige gane nga waha bonade, tere edo benou isagu, nere nga sios nebere haruwe fai, onodu nere neire haruwe langa, nere Kristus unyi jaimu-jaimudere. \v 24 Ariya tere fai waha hilou tafa nigagu, ono wadenga nere sios nomo fai-aita nere, tere nere ila gaude nigiya fanyimu waha bode edo isi dewodbode. Onodu nere edo isodbode, tere fanyimu hilou onoya waha boya ewe jiija beele ada leleya. \c 9 \s1 Korin nere Itou nomo fai-aita hoyo nigei nomo toota nigodbode. \p \v 1 Tere ere Itou nomo fai-aita toota langa hoyo nigei nomo komomu weye waha tere isei. Onou waha bona, ji dada waha boni beele ufaro ada yeregonboni. \v 2 Ji isini, tere tebere huwanyatege nere ila hoyo nigidu haruwe tei nomo jaina, onodu ji gai-gai Masedonia agenege langa, tere unyitege jaimu-jaimuni. Ji benou lenigene, “Haga orei ete aweye waha langa, Akaia nere haruwe waha jaimuwei nomo haiya waneha.” Onodu saini nere, tere dada nigagu ganga gaude tigina beele waha isidu bode, Masedonia nere fere baingaro dada nigei nomo huwanyanege jayaiha. \v 3 Onou wa, ere tere unyitege jaimuwou beele leweye waha, ji beele waha no beele ewe dorofe heigei nomo gau hiyei uwa. Ji tere dada nigei nomo haiyadu bonade yafagu ganga, ji nere lenigene dorofe. Ji waha boni ninafe isidu, nere baabo gane waha huuru nigi genenga, tere bagu maide. \v 4 Ere huwanyage tigini benou ngalengana, tere dada nigei nomo haiyayaha. Onou wa, ji ninafe isini, gamaji nere Masedonia ila ji ngate goidu, tere haiya wegu uwa terigoga, ono wogunga ere waha boya mayau te gedenga tere fere onounga. \v 5 Onou waha bona, ji ninafe isini, ji nere baabo gane lenigehenga, nere amugedu tere bagu goidu bode, tere hoyo tigo gonga tere toota huuru wadenga goyei nomo leweye waha, haiya wagu ganga. Onodu saini ji mayoni waha, nere benou langa urodbode, tere edegawou langa toota waha nigiya, onodu ere tere tebere moni dada kuse tagiya dorofe uwa. \v 6 Tere beha bonade ninatege isi dewagu. Fai no da menenga onou tauna wa, no da menenga onounga tonbona. Onodu fai no baingaro tauna waha, no baingaro elegonbona. \v 7 Onou waha bona, tere etenga-etenga oruwanga amugedu ninatege isidedu bonade, tere taate dada nere nigagu ganga waha isi dewagu. Gamaji fai ete dada nigei nomo huwanya ou tuwonga, no fai nere no dada nigei nomo tenene hide iwoga. Fanyimu onou langa dada nigou waha, hilou uwa. Itou no fai edega bona nomo gauwou langa dada nigina waha no gaude tutuna. \v 8 Onodu Itou no edo langa dada hilobainga hogo fere‑fere tigonga, tere baingaro bagu. Ono wonga tere gai‑gai dada oruwanga edo, onodu dada baingaro tere edo langa haruwe hilobainga hogo fere-fere oruwanga onowei nomo inyonbona. \v 9 Itou nomo buk langa fanyimu waha bona benou lena, “Fai waha no fai dadanege uwau waha, dada baingaro nigi-nigina, fai no da uwei tataru bona kejiwe ayaruna dorofe. No nomo onowou tigini waha gai-gai inyi-inyina.” \v 10 Itou no da uwei nere haga haruwegou fai nigi-nigina, onodu no da hogo fere-fere fai oruwanga nigi ganga nyi-nyide. Onou dorofenga, Itou no tere dada tigonga, tere edo dedu bonade, tere edo langa Itou nomo fai-aita ila hoyo nigagu ganga. Onodu tere tebere onowou hilobainga no gai heigenga wonbona, fai no nomo haga langa da tataru ganga, iinga langa da gai heige bona inyina dorofe. \v 11 Itou no tere dada baingaro tigina, onodu tere edo langa nere ila dada baingaro nigagu ganga. Onodu ere ebere haruwe langa, tere tebere toota waha no nere fai-aita ono nigonga, nere Itou hilobainga tuwodbode. \v 12 Onou waha bona, tere haruwe teya beha, no Itou nomo fai-aita hoyo nigonga, nere ege ada tutu nigonbona, onodu fere, no ono nigonga, nere Itou hilobainga tunga wodbode. \v 13 Tere hoyo nigei nomo haruwe teya waha, no tere tebere onowou hilobainga waha malalamu tagonbona. Onodu nere benou isodbode, tere Kristus nomo hilou beele tigini tedu boya, tere nomo beele tigini oojo-oojoya. Onodu tere dada baingaro nigi boya, nere fai-aita ila fere oruwanga nigiya waha uredu bode, nere Itou unyi jaimu wodbode. \v 14 Nere benou isodbode, Itou nomo aau warou tere langa bolodewou. Onou waha bode, nere gaude tigi bode, nere Itou hauya tudu tere hilobainga ono tigei nomo isoki tuwodbode. \v 15 Itou no ere toota higai waha, no gai anyakaro, onodu ere no nomo beele oruwanga tigini malalamu dewei nomo edo uwa. Ere toota waha boya Itou hilobainga tuwoboya. \c 10 \s1 Pol no fai no nomo haruwe ilei fuwode ono wane waha beele gidu lenigai. \p \v 1 Nere fai ila ji geefe bode beele benou lelede, “Saini Pol no ere bagu yafa bona, no nogo bona ileigai, saini no baae yafana waha, no ere beele danga bagu lehigi-higina.” Onou wa ji Pol, ji tere Kristus no nogo ilei bona, no fai foinga ono nigei nomo fanyimu onowai waha bonade ninatege isagu ganga gau hina, onodu ji tere isoki tigini, tere ji beele lewoni ononi beha bonade ninatege isi dewagu. \v 2 Ji tere benou letigini, tere ure dewagu, gamaji saini ji tere bagu mai yafa boni, beele danga bagu letigoga. Ji ninafe isini, fai nere ninanege iside, ere oulaha fai nebere onowou oojoya ide waha, ji nere beele danga bagu lenigei nomo gai edo langa. \v 3 Ngalenga, ere oula beha langa yafaya, onou wa ere oulaha fai dorofe ada wara‑waraya. \v 4 Ere warawei nomo dada oruwanga yaasuya, ariya nere oula beha nomo dada uwa. Nere Itou nomo danga bagu, onodu nere edo langa honggoro fai nebere orei danga bagu fasaka nagodbode. \v 5 Ere ninanege isou hogo fere-fere oruwanga yaawa beele bagu, nere fai Itou bode isou tei nomo ono ganenga jala karu nagide waha ilei-ileiya. Onodu ere fai nebere ninanege ono nagedenga, nere Kristus nomo gauwou oojowei nomo isou waha oruwanga sese nagi-nagiya. \v 6 Onodu ere tere itari tigiya. Tere ebere beele oruwanga oojowei mata wadenga wa, ere nere fai oruwanga beele feiyade waha inyabamu nigei nomo haiyayaha. \v 7 Tere dada ureya waha haawe dewagu. Fai ete no benou isei mata wona, no nogo Kristus nomo fai tigini yafana, wa no ninau isidedu bona benou isona, ere fere no nogo dorofe Kristus nomo fai yafaya. \v 8 Anyakaro no ere haruwe waha tei nomo bona naani higaiha. No ere tebere huwanyatege ngalengawou dangamu tagei nomo gau tuwai, onodu ere tere inyabamu tigei nomo gau tuwei uwa. Onou waha bona, ji menanga onou edega boni ere haruwe teya waha boni unyige jaimu boni wonga, ji beele leni beha boni mayau ada hiyonbona. \v 9 Onou wa, ji pas beha tere umugemu tigou yeregeni, tere onou isi hiyei nomo ji gau hiyei uwa. \v 10 Ngalenga, nere fai ila benou lehihide, “Pol nomo pas nere beele danga bagu hogo fere-fere yeregou, onou wa, saini no nogo mai heigedu bona lehigina waha, ere ureya no tigini danga uwau, onodu no beele malalamudu lewei nomo fanyimu no tigini ada isina.” \v 11 Nere fai beele onouha lede waha, nere ninanege isidedu bode benou isogu, saini ere tere bagu mai yafa boya fanyimu ere ono woya waha, no saini ere baae langa yafa boya beele pas langa yeregeye onounga tigini oojo wonbona. \v 12 Ere fai ila edega bode nere nage unyinege jaimude waha dorofenga onou ada lewoboya. Onodu ere ebere fanyige nere fanyinege dorofenga onou ada lewoboya. Uwa. Nere fai waha, nere nebere fanyige nage nebere haawe langanga haawe‑haawede. Ete no nogo nomo fanyimu langa ete nomo fanyimu haawe fufuna. Nere fai onou onode waha, nere isou uwaunga uwau. \v 13 Onou wa, ere hage ebere unyige edo jaimuwei nomo boya, ere ebere haawe tafedenga gai ouwe manei nomo gau higei uwa. Ere Itou no haruwe hangada hagai waha ono woboya, onodu haawe Itou no nogo tafai waha langa ere ebere onowou haawe woboya. Onou wa, Itou no haruwe higai waha nomo haawe, no goi Korin langa fere edowaiha. \v 14 Itou no haruwe lelegou higai waha, no tere kutau tigina, onou waha bona, saini ere beele malalamudu letigi boya, ere ebere haawe ada feiya-feiyaya. Uwa. Ere hagenga nere ila amuge nigidu heigedu boya, tere Korin langa hilou beele tamai tagiyaha. \v 15 Ere ebere haawe feiyadu nere fai ila haruwe tane waha boya unyige ada jaimu-jaimuya. Uwa. Ere haruwe Itou higai waha tigini ono wedenga, tere tebere huwanyatege ngalengawou dangamu tagonga, ere ebere haruwe tere gama langa edo anyakarowei nomo gau higina. \v 16 Onodu ere edo langa hilou beele matane tere mogotege langa inyina waha togoi nagoboya. Ere matane nere fai ila haruwe tane waha langa ada goidu boya, edega boya ere hage unyige ada jaimu woboya. \v 17 “Fai no edega wona wonga, no Anyakaro bona edega wona.” \v 18 Ere isiya, fai no edega bona no nogo unyi jaimuna waha, fai waha Itou ago langa no unyi uwau. Uwa. Anyakaro no fai ete unyi jaimuwei mata wonga, fai no wahanga tigini unyi bagu. \c 11 \s1 Pol nomo fanyimu, nere yaawa aposel fanyinege dorofe uwa. \p \v 1 Tere awa hiyadenga ji nyabuluwou beele menanga lewei nomo gau hina. Tere ji awa hiyei nomo edo yo? \v 2 Itou no nere fai-aita bagu no nogonga nomo huuna langa yafei nomo danga bagu gau tuna, onodu fanyimu onouhanga langa, ji fere tere Kristus tigini oojo tuwagu ganga boni danga bagu gau hina. Ji yage we tere Kristus nomo fai-aita heigedu Kristus bagu goyei nomo boni hangada tigene, wa nere aita magana gai giila jijiga uwau ete haudu fai tei nomo goide dorofe. \v 3 Onou wa ji maangi no yaawa fanyimu isi dena waha boni ninafe isini, onodu no amina Iv yaawa tuwai, onodu ji umugeni, gamaji dada onouhanga tere langa heigoga. Gamaji tere ninatege hilala wonga, tere jijiga uwau yafa bonade Kristus bonadenga ninatege isei nomo fanyimu awagu ganga. \v 4 Ji umugeni, wa taate bona, ji isini, fai ila tere bagu maidu bode, nere Yesus ete bode beele malalamudu le‑lede, no Yesus ere nomo beele malalamudu leya waha uwa. Onodu fanyimu waha langa tere hauri hogo fere ete teya, no tere amina Hauri Guuni tei waha uwa. Onodu tere hilou beele hogo fere ete teya, wa no tere hilou beele tei waha uwa. Onodu ji isini, saini nere fanyimu onouha tere gama langa ono ganenga, tere nebere beele isei nomo haiyadunga yafa‑yafaya. \v 5 Isagu. Ji isini ji tere tebere “aposel amugou waha,” nebere huuna langa menanga yafei uwa. \v 6 Edo, ji hilou beele malalamudu lewei nomo fanyimu ada isi dewoni, ji yame isou menanga ada tutu hihina. Saini oruwa langa fanyimu oruwanga onogeye waha, ere isou waha tere abitimu tigeyeha. \v 7 Tere isiya, ji Itou nomo hilou beele malalamudu letigeneha, onodu ji haruwe waha langa agou tei uwa. Fanyimu waha langa, ji tere edo jaimu tigei nomo boni, ji yage unyife esenemu wene. Adadu? Ji yame onowou waha langa ji une tafeneha rute? \v 8 Ji tere gamatege langa haruwe tegehenga hoyo hiyei nomo boni, ji sios ila langa moni dada elegene. Fanyimu waha langa ji nere nebere dada yebu elegoufe wene. \v 9 Saini ji tere bagu yafene langa, ji dada ete boni tutu hiyai wonga, ji tebereha ete ou tuwei uwa. Nere baabo gane Masedonia awadu mai Korin heigane langa, nere ji dada oruwanga tutu hiyai waha oofa hiyaneha. Ji tere ou menanga adai tigei nomo boni ninafe danga bagu isene, onodu ji ninafe isou wahanga gai oojoni. \v 10 Kristus nomo beele ngalenga ji bagu inyina, onodu ji beele ngalenga tigini benou leni, Akaia Prowins nomo haumu oruwa langa, fai ete no ji fanyimu ono wene waha bona unyife jaimuwei nomo jala ada karu hayonbona. \v 11 Onodu ji taate boni onou ono wene? Ji tere gaude tigei uwa rute? Gai uwanga uwa. Itou no benou amina isai, ji tere gaude tigini. \v 12 Onou wa, fai ila nere nage unyinege jaimuwei nomo jala kuruwode onode, nere edo langa ere dorofe fai agenege langa heigei nomo bode. Ariya ji nere jala waha karu naginga wene. Onodu ji haruwe onounga te boni yafonboni. \v 13 Nere fai waha yaawa aposel, onodu yaawa haruwe fai. Nere nebere onowou ubulumudu bode, fai ono nigogunga, nere Kristus nomo aposel tigini yafade iwodbode. \v 14 Onodu nere waha onou ono wogunga adai horoto wagu. Ere isiya, Satan nogowe nomo onowou ubulumudu bona, lala nomo ensel dorofe heigonbona. \v 15 Onou waha bona, Satan nomo haruwe fai fere nere nebere onowou ubuludu onowou tigini nomo haruwe fai dorofe ono wogunga, ere waha boya adai horoto woya. Iinga gonga nere fanyimu ono wane waha nomo agou tigini onounga todbode. \s1 Pol no ou baingaro aulai, saini no aposel haruwe tebona. \p \v 16 Ji amina lenaha onou, ji beele nyabuluwou menanga lewonboni, onodu saini tere beele waha isidu, tere ji fai dabutayou ete iwou adai isagu. Onou wa tere ji dabutayou iwou isagu fere, wa edonga. Onou wa, tere awa hiyadenga, ji fere edo yame unyife menanga isou woni. \v 17 Ji Anyakaro nomo gauwou oojodu beele beha lewei uwa. Ji fai nyabuluwou dorofe beele leboni, ji yage unyife jaimuni. \v 18 Fai baingaro oula nomo fanyimu oojo bode, nere nage unyinege jaimude. Onou waha bona, ji fere fanyimu waha oojo boni, ji yage unyife jaimu wonboni. \v 19 Tere fai ninatege isou hilobainga tigini bagu, onou waha boya tere fai dabutayou awa nigi geyenga, nere beele nyabuluwou letigei nomo gaude tigi-tigina. \v 20 Ngalenga tigini, fai ete no tere kuse tigonga goidu no nomo karabus haruwe tagu yo, no tere tebere dada oruwanga usumu tagona yo, no tere yaawa tigidu wala-wala tigona yo, no tigini fai anyaro dorofe ono wona yo, no tere ulatege bare wona, tere awa tugeyenga no nomo gauwou wahanga la ono-onona. \v 21 Agetege gami, ere fanyimu onouha tere ono tigei nomo danga uwau. Ji ere ebere nyabuluwou waha malalamuwei nomo mayaude hina. Onou wa, fai ete no nogo nomo fanyimu malalamudu lewei nomo danga tafei mata wonga, ji fere edo danga tafadu malalamudu lewon boni. Agetege gami, ji elebe fai dabutayou dorofe beele leni. \v 22 Nere Hibru fai yo? Ariya, ji fere Hibru fai. Nere Israelha fai yo? Ariya, ji fere Israelha. Nere Abraham ilibumu gane yo? Ariya, ji fere Abraham nomo. \v 23 Nere Kristus nomo haruwe fai yo? Ji elebe gai fai dabutayou dorofe beele leni. Ji nere feiya nigou Kristus nomo haruwe teni. Ji nere feiyade nigou haruwe danga bagu tene. Fai nere saini baingaro ji dagou mata langa tafa hidu bode, yaringa wane, onodu ou waha langa ji nere fai waha feiyade nigene. Ji saini baingaro umoni jugu wene. \v 24 Nere Juda gula nigigou “wip” langa gulahi 39 wane, onodu dada waha ji langa saini 5 oruwanga heigaiha. \v 25 Ji saini eei hoobu teneha. Saini etenga nere ji megebu ayaru hayane. Saini eei sip ji yafene waha inyaba wainga, hoonga etenga ooru etenga hiiri langa kaloga weneha. \v 26 Ji saini baingaro matane baae langa golodu goi boni, yaage langa yae woni onowene, nere yebu fai, fai jala langa golo ganenga nebere dada elegede waha owonege langa inyaba woni ono wene. Yame ilibafe gane tigini nere ji inyabamu hiyode ono wane, nere fai fereha fere ji inyabamu hiyode ono wane. Saini ji taon langa yafene waha, ji ha fai uwau langa yafene waha, ji inyaba woni jugu wene. Ji hiiri langa yaae woni jugu weneha. Ji nere yaawa baife gane owonege langa inyaba woni jugu weneha. \v 27 Ji haruwe danga bagu hogo fere-fere ono weneha. Ji saini baingaro ooru haruwe teboni agore inyei uwa. Ji huweli yafa boni, yaage nyomoli higai. Ji saini baingaro da awa gene. Saini baingaro uliya higainga, ji yame gefegala kuromuwei nomo saket dada uwau. \v 28 Onodu ou baingaro ila fere ji langa heigai waha lewei nomo edo langa. Onodu fere, ji fati oruwanga bori mata oruwanga oofa dewei nomo ninafe isi gene, onodu waha no ou tigini anyaro ji langa tafagai. \v 29 Kristen ete nomo danga usuwei mata wonga, ji isini, ji fere yame danga usuna. Onodu dada heigedu bona, Kristen ete ono tuwonga une langa metaumei mata wonga, ji dada waha boni honggoro de‑deni. \v 30 Jala ete uwau wonga, ji yage unyife jaimu boni, ji edo dada ji langa heigai waha leboni, benou abitimu wonboni, ji yage danga uwau, onodu ji edo waha boni unyife jaimu wonboni. \v 31 Itou no Itou, no Anyakaro Yesus nomo Umamu, no benou isina, ji yaawawei uwa. Ere gai-gai nomo unyi isou woboya. \v 32 Damaskus langa, King Aretas nomo kiap no taon nomo orei arasai oofawei nomo oota fai logosi nigai, taate bona, no ji dagou mata langa tafa hiyona onowai. \v 33 Onou wa, baife gane ila ji kekele ete langa tani hidu bode, taon nomo orei windua malala langa kekele foinga-foinga awaya ganenga oula langa minai. Onodu fanyimu waha langa, ji kiap waha owo langa heige faga weneha.\fig |alt="Paul being lowered in basket thru window" src="CN02112b.TIF" size="col" loc="2Ko 11.33" copy="© 1996 David C. Cook" ref="2 Korin 11.33" \fig* \c 12 \s1 Pol no dada wewewou dorofe langa Itou no beele baingaro letuwaiha. \p \v 1 Jala etete uwau. Ji yage unyife jaimu wonboni. Ngalenga, fanyimu waha no ere ada hoyo higonbona. Onou wa buyona, ji wewewou ila huwari beele bagu Anyakaro no ji langa heigemuwai waha lewonboni. \v 2 Ji Kristus nomo fai ete isi tuni, Itou no haudu bona ha laluwa eei langa manainga haga orei 14 goyai. No gogala langa yafana yo, no gogala awai rute, wa ji ada isini, Itou no nogonga isina. \v 3-4 Ji benou isini, Itou no fai waha haudu ha laluwa ouwe langa manai. No gogala langa yafana yo, no gogala awai rute, ji ada isini, Itou nogonga isina. Onodu ha laluwa langa, no beele hogo fere-fere nere fai malalamudu lewei nomo edo uwa waha isai, onodu fai malalamudu lewei nomo fere sesewou inyina. \v 5 Ji fai waha unyi isou woni ononi, onou wa, ji yage unyife ada jaimu wonboni. Ji edo benou lewon boni ji danga uwau, onodu ji dada etenga wahanga boni ji edo yage unyife jaimu wonboni. \v 6 Ngalenga, ji yage unyife jaimu wonboni wonga, ji fai dabutayou dorofe beele ada lewon boni, taate bona, ji beele ngalenga wahanga malalamudu lewon boni. Onou wa, ji yage unyife jaimuwei nomo awani, taate bona, fai nere ji yame ninafe wahanga oojo bode, nere ji unyife anyaro hiyei nomo awani. Nere ji fanyimu ononi waha ure bode, nere ji beele malalamudu leni waha isode, onodu fanyimu waha langa, nere ji bode ninanege tigini isode. \s1 Dada kudina dorofe Pol gogala waraiha. \p \v 7 Itou no dada hilou-hilou tigini abitimu hiyai, onou wa, no ji dada waha boni ninafe isi boni, ji yage yame onowou boni edegawei nomo gau tuwei uwa. Onou waha bona, no dada ete kudina dorofe awa tuwainga mayai ji bagu yafa bona, yame geefe gala warigai. Dada waha Satan nomo haruwe magana, onodu no ji inyabamu hihina. No ji adai edega boni yage unyife jaimuwei nomo bona ilei hiyona mayaiha. \v 8 Ji saini eei Anyakaro danga bagu hauya tuwene, no dada waha ji langa te kaitei nomo boni. \v 9 Onou wa, no ji benou lehiyai, “Yame aau yarou no ne bagu edo langa. Taate bona, ji yame danga no fai danga uwau langa tigini danga bagu heige-heigena.” Anyakaro no benou lewai, onou waha boni ji elebe fai danga uwau dorofe yafei nomo edegadeni. Ono woni wa, Kristus nomo danga edo ji langa inyonbona. \v 10 Onou waha bona, Kristus nomo haruwe waha langa ji dangafe uwau wonga, nere fai ji inyabamu higogunga, ou hogo fere-fere nyabuluwou bagu ji te hiyona bona, ono gonga nere fai ji inyabamu hingade waha bona, ji yame huwanyafe hilounga inyona bona. Taate bona, saini ji dangafe uwau, saini wahanga la ji danga tigini bagu. \s1 Pol no Korin nebere huwanyanege ngalengawou dangamu nagona onona. \p \v 11 Ji beele leni beha, no tigini nyabuluwou. Onou wa, tere tage jaimu hiyanga, ji beele beha lenaha. Tere edo yame onowou hilobainga bona beele malalamudu lewage, ariya tere onou ono wegu uwa, onou waha boni ji yage malalamudu lewene. Ngalenga, ji dada ewe, ariya ji tere tebere “aposel amugou” waha nebere huuna langa yafei uwa. \v 12 Saini ji tere gamatege langa yafene waha, ji aposel tigini iwou abitiwei nomo dada baingaro ono wene. Ji danga bagu oto boni ou aulene, onodu fanyimu waha langa, dodokawou hogo fere-fere bagu, haruwe danga hogo fere‑fere bagu tere gamatege langa heigaiha, ji Itou nomo haruwe tene waha abitimuwou. \v 13 Ji fanyimu tere ono tigene onounga, nere sios ila langa ono-ononi. Dada etenga wahanga, ji fanyimu onou hanga ono tigei uwa. Ji tere da dada langa oofa hiyei nomo ou tigei uwa. Ji nyabulu wene rute? Onou wonga, tere yame nyabuluwou waha uulu hayagu. \v 14 Ariya, elebe ji tere bagu mai eei wonboni haiyanaha, onodu saini waha langa fere, ji tere ou ada tigon boni. Isagu. Ji tere tebere dada elegei nomo gau hiyei uwa. Ji tere tage hatigon boni. Tere isiya, magana nere nebere amenege anyanege gane hoyo nigidu da dada kurudu, komomu nagei nomo haruwe uwau. Uwa. Nere amenege anyanege gane wahanga, nere nebere magana hoyo nigidu dada komomuwei nomo haruwe bagu. \v 15 Onodu ji yame dada oruwanga bagu, yage yame agefe auma bagu, tere hoyo tigei nomo edegani. Ji yame huwanyafe tere inyangaro tigini, onodu waha no tere ono tigainga, tere tebere huwanyatege ji menanga onou hiyei rute? \v 16 Onou wa, tebereha ila, nere yame onowou bode benou le‑lede, “Ngalenga, no ere ebere dada malala elegei uwa. Onou wa, no gelele higei nomo isidena, onodu yaawa fanyimu langa, no ere yaawa higi bona, ere ebere dada kusedu elege‑elegena.” \v 17 Adadu? Ji fai huuru nigenenga tere bagu mayane. Adadu? Ji nebereha ete owo langa, ji yaawadu tere tebere dada yebu weneha rute? \v 18 Ji Taitus isou tuwenenga no tere bagu goyai, onodu ji baige ete waha huuru tuwenenga no ngare goyare. Taitus no yaawa tigidu bona, tere tebere dada yebuwai rute? Ere nga isou etenga oojowei uwa rute? Ere jala etenga langa golowei uwa rute? \v 19 Ji isina, tere beele beha oruwanga lelegedu boya tere isiya, ere ebere beele tere agetege langa tiginimuwei nomo yeregeyaha. Onou wa, uwa. Ere Kristus nomo fai yafaya, onodu ere beele beha Itou ago langa leya. Yame ilibafe gane tigini, ere tebere huwanyatege ngalengawou dangamu tagei nomo beele beha leya. \v 20 Taate bona, ji menanga onou umugeni, gamaji ji tere bagu maidu tere fai adoha yafa gadenga terigei nomo ninafe isini onou langa ada terigoga. Onodu tere fere ji fai adoha yafagehenga yeriyagu ganga gau tigina waha, onou dorofe ada yeriyagu ganga. Gamaji ji tere gamatege langa onowou hogo fere-fere inyi gonga uroga, wa beele langa waradu nere ila boya huwanyage inyabawou, honggoro guruwou, edegawou, memesi beele lewou, mogonege beele lewou, feetowou, onodu haruwe oruwanga hilalamuwou fanyimu. \v 21 Gamaji ji tere bagu mayehenga, yame Itou no tere agetege langa ege mayaumu hiyoga. Gamaji fai-aita baingaro nere amina une tafane waha, nere huwanyanege ubuludu bode, fanyimu jijiga bagu, longi fanyimu bagu, fanyimu inyaba onowei nomo huwanyanege jayou bagu, nere amina ono wane waha moge tuwegu uwa. Ji fanyimu onouha urei mata woni wa, ji mayau hiyonga, augamide hiyona bona. \c 13 \s1 Korin nere nebere huwanyanege ngalengawou oofa dewogu. \p \v 1 Ji elebe tere bagu saini eei mayon boni ononi, onodu Itou nomo buk langa benou lena, “Fai nga yo eei onou nere fai ete nyabulu wainga urane waha lewogunga wa, ere edo langa beele tiginmuwei nomo.” \v 2 Ji saini nga tere bagu yafene waha, ji nere fai amina une tafane bagu, nere fai ila fere oruwanga, fanyimu ono wonboni waha lenigeneha. Onodu elebe ji bae langa yafaboni, ji nere ege benou lenigini, ji ege tere bagu mai boni wonga, ji nere fai une tafane waha ewe ada awa nigon boni. \v 3 Kristus no ji hurafe langa beele malalamudu le‑lena waha, isagu ganga gau tigina yo, uwa? Ariya fanyimu waha langa ji tere ono tigehenga isi dewagu ganga. Onodu isagu. Kristus no tere tebere onowou tiginimu tagei nomo hogonyi ada tuwona. No nomo danga tigini abitimu tigonbona. \v 4 Ngalenga, amina no danga uwau bona, nere nauge abalakawou langa waraneha. Onou wa, Itou nomo danga langa, no elebe ago auma yafana. Onodu ere no fada tuya waha bona, ere fere danga uwau. Onou wa, Itou nomo danga langa ere no ngate agege auma yafoboya. Onodu ere danga waha tere gamatege langa heigemu woboya. \v 5 Tere gai-gai, tere tage tebere onowou bagu ninatege bagu haawedu isagu, tere tebere huwanyatege ngalengawou danga inyina yo, uwa. Tere tage tebere onowou haawe dewagu. Tere Yesus Kristus no tere tebere huwanyatege langa yafana waha ada isiya rute? No tere bagu yafei uwa wonga, tere no boya huwanyatege tigini ada ngalengana. \v 6 Onodu ji tere benou edo isi higagu ganga boni gau hina, ere Kristus nomo haruwe tigini teya. \v 7 Onodu ere Itou hauya tu‑tuya, no edo tere hoyo tigi gonga, tere onowou inyaba ete ada ono wagu ganga. Tere ere Kristus nomo haruwe fai dorofe herigagu ganga boya isidu, ere beele beha letigei uwa. Edo tere isagu ganga, ere yaawa haruwe fainga, ere ebere gauwou anyakaro benou, ere tere fanyimu tigini wahanga onowagu ganga gau higina. \v 8 Tere isiya, ere dada ete ngalenga beele ileiwei nomo ada ono woboya. Uwa. Ere beele ngalenga wahanga hoyo tuwei nomo haruwe toboya. \v 9 Onou waha bona, tere danga yafa gadenga, ere dangage uwau wonga, ere edega‑edegaya. Onodu ere gai-gai Itou hauya tu‑tuya, tere kristen danga bagu heigagu ganga bona. \v 10 Anyakaro no ji nomo haruwe oofa fuwei nomo hangada hidu, haruwe beha tei nomo danga hiyaiha. Onodu elebe ji bae langa yafa boni, beele beha yerege tagini, taate bona, saini ji tere bagu mayoni waha, ji tere tebere onowou tiginimu tagei nomo beele danga bagu letigei nomo gau hiyei uwa. Anyakaro no ji haruwe beha hiyaiha, ji edo langa tere tebere huwanyatege ngalengawou dangamu tagon boni, onodu tere inyabamu tigei nomo uwa. \s1 Pol no walae wou lena. \p \v 11 O baabo gane, ji elebe beele usumu boni walae tigini. Tere kristen danga bagu heigei nomo haruwe taagu. Tere yame beele isagu. Onodu tere oruwanga ninatege isou etenga yaasu bonade, huwanyatege etenga yafagu. Onodu Itou no huwanya tere tigi bona, huwanyatege foinga inyou tigi-tigina waha tere bagu inyona bona. \v 12 Ere Itou nomo fai-aita ebere fanyige langa, tere etenga-etenga oruwanga nere ila uumba nigagu. Itou nomo fai-aita oruwanga kaiye tigide. \v 13 Anyakaro Yesus Kristus no edo tere bona augami tugonga, Itou no edo nomo huwanya tere tigi gonga, Hauri Guuni no edo tere oruwanga ono tigonga huwanyatege tigini etengadu yafagu ganga.