\id JAS - Enga New Testament (2023 Edition) \h Jemesa \toc1 Jemesame Pepa Piamo Doko \toc2 Jemesa \toc3 Jem \mt1 JEMESAME \mt2 PEPA PIAMO DOKO \c 1 \s1 Pii Wambao Leamo Doko \p \v 1 Namba Jemesa, Gotepa Kamongo Jisasa Kraisapanya kalai akali dokome, nyakama akali tata 12 dutupa yuu waka dupa pitakanya kalyamino dupanya pepa dake pyao peekelyona, nyakama auu pyoo kalyepape. \s1 Makande Pipae Dupame Jisasa Tungi Pingi Doko Kyeto Jisingina Leamo Doko \p \v 2-3 Nambanya kaimii paluma, nyakamanya Jisasa tungi pingi doko yakinala naeyao minatae kalyepale lao, makande pipae dupa epengena lao nyakamame masilyamino. Dopana, makande pipae tata-tata dupame nyakama-kisa andinyala ipatamopa, dupanya nyakama eteke pyalapape. \v 4 Jisasa tungi pingi doko yakinala naeyao minatae katenge mana doko nyakama-kisa andala-kao andena lao kalyepape. Dopa pitaminopa, nyakama dopale mende daa jala naeyatamopa wambu petae katatami. \v 5 Nyakamanya mende masepae epe doko daa jia-kandeno doko, endakali pyalanya laa naeyao, naowe nalao, mee maingi Gote doko-kisa tee lataminopa baame ditana, baa-kisa tee lapape. \v 6 Nyakamame tee lao pituu, mona lapo palya naeyao, Gote tungi pyatala tee lapape. Mona lapo paliu tee lengema endakali dupa, poome solowata buli pyao yangi pyasa-pyasa pingi dopale. \v 7 Endakali dopale dupame Kamongo-kisa mende nyalamanona lao masala naeyapenge. \v 8 Akali mona lapo palenge dupanya mana minilyami dupa pitaka kyeto jetae nakatenge. \s1 Tipya Mendepa, Yuunya Kamongo Mendepa, Dolaponya Leamo Doko \p \v 9 Kristene kaiminingi tipya dupa nyakama Goteme kenge andake ditaena lao masetala eteke pyapenge. \v 10 \x - \xo 1:10 \xt Ais 40:6-7\x*Palao dii pilyamo dupa alu pingili pyoo, yuunya kamongo dupa alu pitami. Dopana, yuunya kamongo dupa nyakama Goteme anasale joo katasetaena lao masetala eteke pyapengeaka. \v 11 Niki pyakaetala popo pyoo telyamopa, palao dii auu pyoo pilya dupa sapupala, isa kopo latala alu pingi. Dopaka pyoo yuunya kamongo dupa bisinisa pyoo paeyapala alu pitami. \s1 Makande Pipae Dupanya Leamo Doko \p \v 12 Makande pipae dupa ipatamopa, akali mendeme Jisasa tungi pingi doko yakinala naeyao minatae katatamo doko, baa Goteme auu pisetae. Gote auu kaenge endakali dupa lete katataminopa lao, kiŋi balu mende, Kamongome maitona leamo doko, makande pipae dupa ita minata akali dokome nyeta. \v 13 Goteme endakali mende koo pina lao makande napingi. Koo pingi mana dupame kapa pao Gote makande napingiaka. Dopana, endakali mende-kisa makande pipae mende ipatamopa, doko Goteme makande pilyamona laa naeyapenge. \v 14 Endakali mendai-mendainya koo pyoani kaenge doko pyakalyilya dokome, endakali doko pyalya lao makande pingi dupanya penge. \v 15 Dokopa koo pyoani kaenge doko andelya dokome, koo pingi mana dupa mandenge. Koo pingi mana dupa andao angi jetala, kumingi doko mandenge. \p \v 16 Nambanya mona setenge kaimii paluma, nyakama mendeme minakasina lao nakalyepape. \v 17 Kaitinya tii pyoo tao kalyamo dupa pitakanya Takange doko baa aloo napingi. Baanya tii pingi doko kapilyetala iminjala naengeaka. Dopa pingi Takange dokome etete epe dupa pitaka kaiti-kisa-tae naima mee dingi. \v 18 Goteme wasia dupa pitakanya naima mupa joo katataminopa lao masetala, baanya auu kaenge dokopa, kiningi pii dokopa, dolapome naima baanya wane joo mandyoo nyia. \s1 Pii Sepala Wata-Minapengena Leamo Doko \p \v 19 Dopana, nambanya mona setenge kaimii paluma, pii lataminopa endakali dupa pitakame yapa sepenge. Dopa petala, dupanya kambumi yapa pii laa naeyao, yapa imbu nakaeyao katapenge. \v 20 Gotenya kalai tolatae dupa pimi laka lao masingi doko akalinya imbu kaenge dokome petae nasingi. \v 21 Dopana, kaimala pipae manapi, luiyao mana koo miningipi, dupa pitaka yakinatala, anasale joo katao, pyoo nyingi pii nyakama-kisa pokeamo doko minatae kalyepape. \p \v 22 Pii doko nyakamame kaleme iki setamino doko, tange minakasetamina, kaleme iki sala naenya, pii dokome pyepape lapae singi dupa pyoo kalyepape. \v 23-24 Pii doko kaleme iki sepala lelyamoli napingima dupa, galasa nyepala enomba kandakondape pyoo kandatala pao pituu, nyakamanya lenge-lyaapi dupa aipale kanjemape lao kame singi dopale jetami. \v 25 Dopaka doko, endakali mokao nyingi loo etete epe dupa kandakondape pyoo kandatala wata-miningi endakali dupame, loo dupa sepala aipa petaepe lao kame soo yakinala naenya, loo dupame latali pyoo katatami dupa Goteme auu piseta. \p \v 26 Nyakamanya mendeme lotuu lakondape pyoo lelyona lao masetala, embanya keke doko auu pyoo isala naelyeno dokome, embanya mona doko minakasilyamopa, embanya lotuu doko angi mende nanjingi. \v 27 Wane muiyenepi, enda walyakaepi, dupa kenda soo pititaminopa nisingipi, yuunya mana koo dupa wandyoo katengepi, dupa Takange Goteme lotuu angina lao masingi. \c 2 \s1 Endakali Yapala Naeyalapape Leamo Doko \p \v 1 Nambanya kaimii paluma, naimanya Kamongo Jisasa Kraisa, tii pipae dupanya Kamongo doko tungi pilyamino dupame endakali mende mona setapala, endakali mende maka kaeyala naeyalapape. \v 2 Nyakama kambu pyao pititami dokonya, akali yonge pee epe petala, golo riŋi pisingi mende ipatamopa, akali tipya, yonge pee atingi kaimala pipae pingi mende ipataka. \v 3 Dokopa nyakamame akali yonge pee epe pingi doko anda-anda semaiyoo lao pituu, “Emba toko epe dakenya pilya ipu” latala, akali tipya doko lamaiyoo, “Emba dupanya katatenopi, isa moko setenge panda dapunya pititinopi mende pii” latamino doko, \v 4 nyakamame mona koo paliu endakali yapataminosa pita. Dopa pitami dokome, nyakama-lapo wakale pyaloo napitamipi? \p \v 5 Nambanya mona setenge kaimii paluma, nyakamame salapape. Yuunya tipya joo katenge endakali dupa Jisasa tungi pingi dokonya kamongo joo katataminopa lao Goteme yapao nyia. Gote auu kaenge endakali dupa baanya kingdom etete maitona leamo doko nyetaminopa latala yapao nyia. \v 6 Dopaka doko, nyakamame endakali tipya dupa kandanya palyilyamino. Yuunya kamongo dupame nyakama tipya joo kalyepale lao kenda pisala naelyamipi? Yuunya kamongo dupame nyakama pyalya lao nyoo kote laa napelyamipi? \v 7 Nyakama wii lao nyiamo akali dokonya kenge epe doko yuunya kamongo dupame kenge koo maiya naelyamipi? \v 8 \x - \xo 2:8 \xt Lep 19:18\x*Kiŋi Jisasa dokonya loo doko Gotenya pii dokonya dapa lao pepa pyapae silyamo: “Emba tange auu kaengeli pyoo, embanya patali maki dupa auu kaeyapena” lapae silyamo. Dopana, loo doko nyakamame kiningi wata-minatamino doko, auu pitaminosa pita. \v 9 Dopaka doko, nyakamame endakali mende mona setapala, mende maka kaeyatamino doko, nyakamame koo pitaminosa pita. Dopa pitaminopa, loo doko yalelyaminona lao Mosesanya loo dupame nyakama-kisa tenge setata. \v 10 Endakali mendeme Mosesanya loo dupa pitaka wata-minao katapala, loo dupanya mendai iki yalatamo doko, loo dupa pitaka yalelyamona lao baa-kisa tenge seta. \v 11 \x - \xo 2:11 \xt Eks 20:13-14; Diut 5:17-18\x*Kepo kolala naeyalapape lea Gote dokomeaka endakali pyao kumasala naeyalapape lea-pyaa. Dokonya embame kepo kolala naeyao katapala, endakali mende pyao kumaseteno doko, embame Mosesanya loo dupa pitaka yalatenosa pita. \v 12 Dopana, endakali mokao nyingi loo dupame nyakama yapatana lao masetala, nyakamame pii latamipi, kalai pitamipi, dupa masokondape petala pyoo kalyepape. \v 13 Endakali kondo kaenge dokome endakali yapenge doko ita miningi. Endakali mendeme endakali mende kondo nakaeyatamo doko, Goteme endakali dupa yapata gii dokopa, Goteme baa kondo nakaeyataka. \s1 Jisasa Tungi Pingi Dokome Kalai Epe Pingina Leamo Doko \p \v 14 Nambanya kaimii paluma, endakali mendeme Jisasa tungi pyao kalyona latala, kalai epe dupa napitamo doko, epe aki mende pyakalyeta? Baanya Jisasa tungi pingi dokome iki kapa pao baa pyoo nyetape? \v 15 Nyakamanya Kristene kaiminingipi, pimalengepi mende yonge pee daa joo, yuu gii dii lao nee napenge dupa daa joaka katatamopa, \v 16 baa yongenya daa jeta dupa nyakamanya mendeme nisala naenya, baa lamaiyoo “Emba nee tiaka kaeyao katape. Kupa nakaeyao mona yaepao katape” late dokome, baa aipa petala nisepae nyeta? \v 17 Dopaka pyoo endakali mendeme Jisasa tungi pilyona latala, kalai epe dupa napilyamo doko, baanya Jisasa tungi pingi doko kumilyamosa pingi. \p \v 18 Endakali mendeme lao pituu, “Embame Jisasa tungi pilyinopa, nambame kalai epe dupa pingina” lata. Dopa lata endakali doko nambame dapa langilyo: Embanya Jisasa tungi pingi doko embanya kalai epe pingi dupame nambame kanjale lao panasa. Dopa pitinopa, nambanya kalai epe pingi dupame nambanya Jisasa tungi pingi doko embame kanjale lao panasotoo. \v 19 Gote mendai iki doko kalyamona lao embame masilyino doko epe. Dopaka doko, imambu koo dupame apata Gote mendai iki doko kalyamona lao masetala, walu lao paka kaengemana lao embame masala naelyepe? \v 20 Jisasa tungi pingi endakali mendeme kalai epe napilyamo doko, baanya Jisasa tungi pingi doko kumingina lao mana langyale lao emba masepae nasingi endakali dokome masilyipi? \v 21 \x - \xo 2:21 \xt Jen 22:1-14\x*Naimanya yumbange Abraameme baanya ikiningi Aisake doko alta dokonya Gote kundi maiya dokopa, mana doko Goteme kandatala, Abraame baa tolataena laa naeyape? \v 22 Abraameme Gote tungi pyatala kalai doko pia dokome, baame Gote etao tungi pia-pyaana lao nyakamame masilyamino. \v 23 \x - \xo 2:23 \xt Jen 15:6; 2 Kron 20:7; Ais 41:8\x*Dopa pia dokonya, Gotenya pii pepa pyapae singi dake angi jia: “Abraameme Gote tungi pia dokonya, Goteme baa tolataena lea.” Abraame baa Goteme baanya kaita miningina leaka-pyaa. \v 24 Endakali mendeme Gote tungi pingi dokonya-kaita iki, baa tolataena lao panapae nasingi. Baame kalai epe pilya dokonya-kaita apata, baa tolataena lao panapae singi-lamo lao nyakamame masalapape. \v 25 \x - \xo 2:25 \xt Jos 2:1-21\x*Dopaka pyoo muni nyoo akali nyala paenge, enda Reapa lenge dokome kalai epe pia dokonya-kaita baa tolataena lao panea-pyaa. Akali yuu kanja pena lea dolapo andaka nyoo palyetala, kaitini waka mendenya-kaita paka pena lao laitaka pia-pyaa. \v 26 Imambu dokome yonge doko yakinelyamopa, endakali doko kumingi. Dopaka pyoo, Jisasa tungi pingi endakali mendeme kalai epe napilyamo doko, baanya tungi pingi doko kumingiaka. \c 3 \s1 Keke Doko Isokondape Pyepape Leamo Doko \p \v 1 Nambanya kaimii paluma, naima mana lenge dupa Goteme yapakondape pyoo yapata doko nyakamame masilyamino. Dopana, nyakamanya endakali longo mana lenge nakalyepape. \v 2 Naima pitaka kaitini longonya isa pyakenge. Dopaka doko, akali mendeme pii lata dokonya koo mende nalenge-tamo doko, baa etao wambu petae katao, baanya yonge doko pitaka tange isoo katatamosa pita. \v 3 Naimame aene yakane mende osanya nenge-kaita palyetala, naimame masilyamali pyoo pena lao kendenya minao tolasilyama dokome osa dupanya yonge doko pitaka tolasilyamanosa pingi. \v 4 Nyakamame sipi dupa masalapape. Dupa etete yaleaka doko, poo kyeto lelya dokome sipi dupa soo penge. Dopaka doko, sipi lyaa minao tolenge palaŋa etete yakane maita-kaita pimbatae dokome, sipi doko lyaa miningi akali dokome masilyali pyoo minao tolasilya dokonya-kaitaka penge. \v 5 Dopaka pyoo, endakalinya keke doko etete yakaneaka doko, kalai etete andake dupa baame pingina lao keke dokome tange kenge minalyingi. \fig Akali mendeme osa mende kendenya minao tolasilyamo. (Jem 3:3)|alt="man on horse, pulling horse’s head round with bridle/reins" src="LB00035B.TIF" size="col" copy="Louise Bass © The British & Foreign Bible Society, 1994." ref="3:3" \fig* \p Itate yakane mendeme kakasa andake mende tenge. \v 6 Keke doko ita kaiyepae mende. Keke dokonya-kaita mana koo tata dupa pitaka pyakalyingi. Keke doko naimanya yongenya katenge dupanya mendeaka. Dopaka doko, ele panda koo dokonya-tae itate dokome kekenya tamailyamopa, endakali yonge doko kaimala pisoo koeyasingi. Dopa pilya dokome, baanya yuu dakenya lete katapenge doko, itate kainya palyingi. \v 7 Moko kitomende katengepi, yakapi, kanopatopi, solowatanya singipi, dupa pitaka endakalimi kapa pao tambo lasingima. Wamba dupa endakalimi tambo lasiamiaka. \v 8 Dopaka doko, endakali mendeme keke doko kapa pao tambo lasala naenge. Keke doko mendeme tambo lasala naelyamopa, pii koo lenge. Keke dokonya endakali kumasingi tomakai doko tumbatae katenge. \v 9 \x - \xo 3:9 \xt Jen 1:26\x*Keke dokome naimanya Takange Gote doko lalyoo pii epe lenge. Keke mendai dokomeaka Gote tange waingi tao wasepae endakali dupa koeyasingi. \v 10 Pii epe lao lalyingi dokopa, endakali koeyasingi dokopa, dolapo lapota nenge-kaita mendai dokonyaka pyakalyingi. Nambanya kaimii paluma, dolapo lapota nenge-kaita mendai dokonyaka pyakalyina laa naeyalapape. \v 11 Endaki lee kuingi mendai dokonyaka mee endakipa, sole endakipa, dolapo lapota epengepe? \v 12 Nambanya kaimii paluma, piki ita mendeme olipi dii mandengepe, pande getepe kende mendeme piki dii mandenge? Dopaka pyoo, sole endaki lee kuingi dokonya mee endaki lee kuiyala naenge. \s1 Masingi Epe Kaiti-Kisa Katao Epenge Dokonya Leamo Doko \p \v 13 Nyakamanya kaina dupanya endakali masepae epe singipi, mana kandengepi mende kalyepe? Mende katateno doko, emba anasale joo katapala, kalai epe piti dupame embanya masepae epe singi dupa panasepe. \v 14 Dopaka doko, endakali mende auu pyoo kalyamo kandatala mona koo palengepi, tange iki masingipi, dupa nyakama-kisa singi-tamo doko, kiningi pii doko sambo joo nepatala, nyakama tange kenge minalyala naeyalapape. \v 15 Masepae dopale dupa kaiti-kisa katao lanao naepenge. Dupa isa yuu dakepi, yuunya singipi, imambu koopi, dupanya katao pyakalyingi. \v 16 Endakali mende auu pyoo kalyamo kandatala mona koo palengepi, tange iki masingipi, mana koo dopale dupa silya panda dokonya kyakalya-kyakane pingi mana dokopi, mana koo tata-tata dupapi, dupa pitaka singiaka. \v 17 Dopaka doko, Gotenya latae katengepi, mona setao katengepi, tambo-tambo lao katengepi, mendenya pii lata doko singipi, longo lao kondo kaengepi, dii epe longo lao mandengepi, endakali mende mona setapala mende maka nakaengepi, mona lapo palya naengepi, masepae epe dopale dupa kaiti-kisa katao epenge. \v 18 Mona setao katamana lao akema lengema dupame akema lenge mana doko ee wai joo lyandelyaminopa, mana epe tolatae dupa dii mandenge. \c 4 \s1 Yuu Dakenya Mona Setala Naeyalapape Leamo Doko \p \v 1 Pyao pingipi, laiya lengepi, dupa aipa petala nyakamanya kainanya sakatenge? Dupa nyakamanya koo pyoani kaenge dokome mona andaka katao yanda pyoo sakatasala naengepe? \v 2 Nyakamame dopale mende nyimu laka lao masilyami dupa nyakama-kisa nasilya dokome, endakali pyao kumasingima. Nyakamame dopale mende moname nyepala, angi nanyepenge jilya dokome, laiya lao pyao pingima. Nyakamame Gote-kisa tee laa naelyami dokome, nyakama dopale dupa nanyingima. \v 3 Goteme dopale mende dina lao tee lengemaka doko, nyakamame kopeta masetala, nyakamanya koo pyoani kaenge dupanya muni nepao pimana lao tee lelyaminosa nanyingima. \v 4 Yuu dakenya silyamo dupanya mona setenge dokome Gote yanda pimaingi-lamo lao, nyakama Gote yakinenge endakali dupame kanja naelyamipi? Endakali mendeme yuu dakenya silyamo dupanya mona setatoo lao masetamo doko, baa tange Gotenya yandapipi jingi. \v 5 Gotenya pii pepa pyapae singi doko mee pyapae singipi lao nyakamame masilyamipi? Naima-kisa spirita palenge dokome naima lungu pilyamopa, naimame endakali waka dupa tilya nyingi. \v 6 \x - \xo 4:6 \xt Pro 3:34\x*Dopaka doko, Goteme baanya kondo kaenge dokome longo pyoo naima nisingi. Dopa pingi dokonya lao dapa lao pepa pyapae silyamo: “Alyasale joo kalyona lao masingi endakali doko Goteme maita maitala, anasale joo katenge endakali doko Goteme kondo kaengena” lapae silyamo. \v 7 Dopana, nyakama Gotenya pundipundi katapala, Satanenya kalai dupa daa lapape. Dopa lataminopa, Sataneme nyakama yakinatala paka pata. \v 8 Nyakama Gote kalyamo dokonya tengesa pupape. Dopa pitaminopa baa nyakama katatami dokonya tengesa ipata. Kingi wasa pyao nepengeli pyoo, nyakama koo pingi endakali dupame nyakamanya koo dupa wasa pyao nepalapape. Nyakama mona lapo palenge dupame nyakamanya monanya kuni nasina lao pyoo wasetala kalyepape. \v 9 Nyakamanya koo pingi dupa masetala, mona kenda kaeyao, yako lao ee lao kalyepape. Nyakama gii kaelyamino dupa kaeyapala, ee lao kalyepape. Nyakama eteke pyao kalyamino dupa yakinatala, enomba kumao kalyepape. \v 10 Kamongonya enomba dokonya nyakama anasale joo kalyepape. Dopa pitaminopa, baame nyakamanya kenge dupa minalyeta. \s1 Nyakama-Lapo Mende Lao Nepa-Nepa Napyepape Leamo Doko \p \v 11 Kaimii paluma, nyakama-lapo mende lao nepa-nepa napyepape. Akali mendeme Kristene kaiminingi mende lao nepaowapi, yapaowapi pilya dokome, Gotenya loo dupa lao nepelyamosaka pingi. Dopa pilya dokome, Gotenya loo dupa koo-lamo latala yapelyamosa pingi. Embame Gotenya loo dupa koo-lamo latala yapateno doko, emba Gotenya loo dupa wata-miningi akali mende nakatenya, loo dupa koo-lamo latala yapenge akali mende katatenosa pita. \v 12 Loo dingi akali doko mendai iki kalyamo. Akali mendai dokomeaka endakali dupa koeyaseta, pyoo nyepa pingi. Dopa pingina, endakali mende yapalanya emba api? \s1 Taitanya Masoo Tange Kenge Minalyala Naeyalapape Leamo Doko \p \v 13 \x - \xo 4:13 \xt Pro 27:1\x*Endakali yangimi dapa lengema: “Naima indupa-tamopi, taita-tamopi, taono mendenya pupala, ee kana mendai nepao bisinisa petala, muni longo lao nyemanana” lengema. Dopa lengema endakali dupame pii dake sokondape pyoo salapape: \v 14 Taita pita dupa nyakamame masala naelyamino. Nyakamanya lete katenge doko aki mende? Nyakamanya lete katenge doko, yuu popo mende yongama wamba sakatatala, gii kuki mendalapo sepala, yapa alu pingi dopale. \v 15 Nyakamame dapa lapenge: “Kamongome yakana lao masetamo doko, lete kalyamano dakepa kalai dake peta, mende peta pyoo katamanana” lapenge. \v 16 Dopaka doko, nyakamame dopa laa naenya, luiyao tange kenge minalyoo lelyamino. Tange kenge minalyoo lenge pii dopale dupa pitaka koo. \v 17 Dopana, endakali mendeme epe pipenge doko masoo pituu, angi napinya kaeyatamo doko, baame koo pitamosa pita. \c 5 \s1 Yuunya Kamongo Dupa Ee Latamina Leamo Doko \p \v 1 Indupa nyakama yuunya kamongo dupame pii dake salapape: Nyakama-kisa kenda koo mendapu ipapomona, nyakama yamataka lao ee lao kalyepape. \v 2 \x - \xo 5:2 \xt Matyu 6:19\x*Nyakamanya pinju epe setenge dupa tamumupa, yonge pee pingi dupa neneme nao koeyatelyamo. \v 3 Yuu gii etalanya pimupa, nyakamanya pinjupi, oapipi, longo nyoo setao kalyamino dupanya golopi, silipapi dupa kaa tapae silyamo. Kaa tapae silyamo dokome, nyakama-kisa tenge silyamona lao panasetala, itateme tengeli pyoo, nyakamanya yonge dupa tao koeyata. \v 4 \x - \xo 5:4 \xt Diut 24:14-15\x*Salapape! Nyakamanya eenya kanopa lyao mau pingi kalai akali dupa minakasetala, yole pipengeli pyoo napiminosa, dupame yae pyao ee lao pituu, kopeta yole pilyaminona lelyamino. Nee mandyoo setengema kalai akali dupame yae pyao ee lami dupa Kaiti-Kisa Amii Isingi Kamongo dokonya kalenya patelyamo. \v 5 Nyakamanya oapi epe longo dupanya nyakama tange auu kaeyapae andake nyoo isa yuu dakenya kateami. Dopa piami dokome kao mende pyao yangalanya yale jina lao mondo pingili pyoo, nyakama tange mondo piami. \v 6 Endakali tolatae dupa-kisa nyakamame tenge setapala pyao kumasiami. Dopa piaminopa, dupame nyakama yanda pingyala naeyami. \s1 Kenda Dupa Ipatamopa Kyeto Joo Kalyepape Leamo Doko \p \v 7 Kaimii paluma, ee pokenge mendeme baanya ee dokonya dii epe dupa wambu pitamopa manditopa lao, maka nakaeyao aiyuu wambao epenge dokopa, maita-pyao epenge dokopa, dolapo malisoo katenge doko nyakamame masalapape. Dopaka pyoo, Kamongo ipupenge gii doko nyakamame kandao nyetamina, maka nakaeyao malisoo kalyepape. \v 8 Kamongo ipupenge gii doko tengesa petelyamona, nyakama maka nakaeyao, mona kyeto jetala malisoo kalyepape. \v 9 Kaimii paluma, nyakama yapapenge akali doko anda kambusa ipao katapelyamona, baame nyakama yapala naena, nyakama-lapo mende mumu laa-laa pyoo nakalyepape. \v 10 Kaimii paluma, propeta dupa tanda maiyaminopapi, dupame yakinala naeyao Kamongonya kenge doko lao panao kateamina, nyakamame dupa masetala mana nyalapape. \v 11 \x - \xo 5:11 \xt Jopo 1:21-22; 2:10; Sam 103:8\x*Kenda dupa epelyamopapi, Kamongo yakinala naeyao katenge endakali dupa Kamongome auu pisingina lao naimame masilyamano. Kenda epeamopapi, akali Jopo dokome Kamongo yakinala naeyao minatae katea-pyaana lapae doko nyakamame sepeami. Kamongome endakali dupa etete kondo kaeyao nisingi dokonyana, maitakao baame Jopo auu pisia-pyaana lao nyakamame masalapape. \p \v 12 \x - \xo 5:12 \xt Matyu 5:34-37\x*Nambanya kaimii paluma, pii waka dupa pitaka ita minao pii dake lelyo: Nyakamame pii latami dupa kyeto tasalanya, yuupi, kaitipi, dopale wakapi, dupanya mende kenge latala, kiningi etete mende pitamana laa naeyalapape. Nyakama epe manemane pingima endakali jetamina, nyakamame mende pitamana latamino doko, pitamana iki lapape. Mende napitamana latamino doko, napitamana ikiaka lapape. \s1 Jisasa Tungi Pyatala Loma Singi Dokonya Kyeto Palengena Leamo Doko \p \v 13 Nyakamanya mende kendanya kalyamipi? Kendanya katate dokome loma soo katape. Nyakamanya mende mona yaepao kalyamipi? Mona yaepao katate dokome Gote mambo pyao wee lao katape. \v 14 \x - \xo 5:14 \xt Make 6:13\x*Nyakamanya mende yaina pilyape? Kamongonya kenge dokonya loma sakao, weleme kai pyakao pina lao, yaina pyata dokome siosanya isingi akali dupa epena lape. \v 15 Jisasa tungi pyatala loma sakamaitaminopa, Kamongome yaina doko etasetala baa sakataseta. Endakali dokome koo pia-tamo doko, Goteme baanya koo dupa kunao nepakamaitaka. \v 16 Dopana, nyakamanya yongenya yainapi, imambunya yainapi, dupa mee jekena, koo pitami dupa nyakama-lapo lao panasa-panasa pyoo katao, mende loma soo nisa-nisa pyoo kalyepape. Mana tolatae dokonya katenge endakali mendenya loma silya dokonya kyeto andake palenge. \v 17 \x - \xo 5:17 \xt 1 Kiŋi 17:1; 18:1\x*Ilaija baa naima-yaleaka mende katea-pyaa. Baame aiyuu naepena lao kyeto joo loma siamopa, ee kana tepoma-kisa kana tokange dutupanya yuu dokonya aiyuu naepea-pyaa. \v 18 \x - \xo 5:18 \xt 1 Kiŋi 18:42-45\x*Dopa piamopa, yuu dokonya aiyuu epena lao baame dee loma sepeamopa, kaitinya pituu aiyuu kai lea-pyaa. Dokopa yuunya nee dupa langa latala dii mandea-pyaa. \p \v 19 Kaimii paluma, nyakamanya mendeme kiningi pii doko yakinatala kyakao pataminopa, endakali mendeme laminao kiningi pii dokonya pilyetamo doko, \v 20 \x - \xo 5:20 \xt Pro 10:12; 1 Pita 4:8\x*koo dupa yakinena latala laminao pilyeta endakali dokome, kyakao pata endakali doko kumala naena lao pyoo nyeta. Dopa pita dokome, koo longo dupa Goteme kame sakatana lao nyakamame masalapape.