\id GAL - Enga New Testament (2023 Edition) \h Galesia \toc1 Galesia Tange Dupanya Polome Pepa Pyao Pyasakamaiyamo Doko \toc2 Galesia \toc3 Gal \mt1 GALESIA \mt2 TANGE DUPANYA POLOME PEPA PYAO PYASAKAMAIYAMO DOKO \c 1 \s1 Pii Wambao Leamo Doko \p \v 1 Namba aposole Polo doko endakali mendeme namba aposole katape lao makande laa naeya. Jisasa Kraisapa, baa malunya sakatasiamo Takange Gotepa, dolapome namba aposole katape lao makande leambi. \v 2 Kristene kaiminingi namba-pipa kalyamano dupa pitakame yuu Galesia dokonya siosa dupanya pepa dake pyao peekelyamano. \v 3 Takange Gotepa naimanya Kamongo Jisasa Kraisapanya kondo kaenge dokopa, mona yaepenge dokopa, dolapo nyakama-kisa sipya laka lao masilyamano. \v 4 Gii koo dakenya naimanya koo dupa kunao nepatakala, naima pyoo nyotopa lao, naimanya Takange Goteme masiamoli pyoo, Jisasame baanya lete katenge doko yakinea. \v 5 Dopa piamo dokonya, Gote doko tanga-tangapi naimame kenge andake maiyoaka katapenge. Doko kiningi. \s1 Wai Pii Epe Waka Mende Nasilyamona Leamo Doko \p \v 6 Kraisanya kondo kaenge dokome nyakama wii lao nyiamo Gote doko yapa soo yakinatala, wai pii epe waka mende wata-minilyamino dokonya, namba paka kaeyao walu lelyo. \v 7 Wai pii epe waka mende nasilyamoaka doko, endakali mendapuame nyakama kyakasilyamino. Dupame Kraisanya wai pii epe doko aloo pimana lao masilyamino. \v 8 Naimanya mendeme-tamopi, kaiti-kisa enjele mendeme-tamopi, wai pii epe naimame langiamano doko langya naenya, wai pii epe waka mendepale mende langitamo doko, baa koena. \v 9 Wamba naimame pii langiamano doko indupa nambame deaka langilyo: Wai pii epe wamba nyakama nyiamino doko langya naenya, wai pii epe waka mendepale mende langita endakali doko baa koeyata. \p \v 10 Indupa nambame pii lelyo dupa, endakalimi sepala nambame yaka lelyenona lena lao lelyope, pande Goteme sepala nambame yaka lelyenona lena lao lelyo? Pande endakalimi sepala auu kaena lao lelyope? Endakali dupame namba auu kaena lao lapuli doko, namba Kraisanya kalai akali nakatapuli. \s1 Polo Baa Aposole Jiamo Dokonya Leamo Doko \p \v 11 Kaimii paluma, nambame wai pii epe nyakama langio doko, endakalinya pii wasoo nyepae mende daana lao nyakamame masalapale lao langilyo. \v 12 Pii doko nambame endakali mende-kisa nyala naeyo. Endakali mendeme namba mana langya naeyaka. Jisasa Kraisame pii doko namba panao langiamopa nambame nyio. \p \v 13 \x - \xo 1:13 \xt Ap 8:3; 22:4-5; 26:9-11\x*Wamba nambame Juumanya lotuu mana miningimali pyoo minao katao, nambame Gotenya siosa doko etasotoo latala, tanda etete andake maiyoo koeyasoo kateo doko nyakamame sepeami. \v 14 \x - \xo 1:14 \xt Ap 22:3\x*Namba tata Juu dupanya yumbangenya lotuu mana wambatae dupanya, namba-yale yango dupa ita minao, nambame kalai pyokondape pyoo pitoana lao etete nee kaeyao masio. \v 15-16 \x - \xo 1:15-16 \xt Ap 9:3-6; 22:6-10; 26:13-18\x*Dopaka doko, wamba namba endanginya inginya peteopa, Goteme baanya auu kaengeme namba makande lea-pyaa. Maitakao baanya Ikiningi doko namba-kisa panasetala, Ikiningi dokonya lao wai pii epe doko akali tata waka dupa lamaitinopa lao, baanya kondo kaenge dokome namba wii lao nyia. Namba wii lao nyulu piamopa, wai pii epe doko aipalepe lao nambame endakali mende tipa pyaa naeyo. \v 17 Aposole tee pyao kateami dupa kanja lalyoo Jerusalema paa naeyoaka. Namba Arabia pupala, dee Damasakasa pilyio. \p \v 18 \x - \xo 1:18 \xt Ap 9:26-30\x*Maitakao, ee kana tepoma pateamopa, Pita kandatoo lao lalyoo Jerusalema peo. Pupala yuu gii 15 Pita-pipa kateamba. \v 19 Dokopa nambame aposole yangi dupanya mendaipi mende nakandeo. Kamongonya kaiminingi Jemesa doko iki kandeo. \v 20 (Nambame nyakamanya pii pepa pyao peekelyo datupa, Gotenya enomba dokonya sambo laa naelyo.) \v 21 Maitakao namba yuu Siriapa, Silisiapa dolaponya peo. \v 22 Peopa Kraisa tungi pingi, Judia kateami dupame namba akali doko-lamo lao kanja naeyami. \v 23 “Wamba naima tanda dia akali dokome, Jisasa tungi pingi dokonya wai pii epe doko koeyasiamo doko indupa lamaiyoo kalyamona” lapae doko iki dokaitame soo kateami. \v 24 Nambame dopa lao kalyeno lapae doko sepala, dupame Gote kenge andake maiyami. \c 2 \s1 Aposole Dupame Polo Baa Aposole Yangona Lao Lanyiamina Leamo Doko \p \v 1 \x - \xo 2:1 \xt Ap 15:2\x*Ee kana 14 pateamopa, namba Jerusalema dee lalyoo peo. Dokopa nambame Banabasapa Taitusapa dolapo lanyoo peo. \v 2 Namba peo doko, Goteme namba pupili lao masia doko panasiamopa peo. Pupala nambame akali tata waka dupa wai pii epe doko lamaingi doko dopa lao lamaingina lao, siosanya isingi akali dupa iki lamaiyo. Dopa lamaiyo doko, nambame indupa kalai pilyopi, wamba kalai piopi, dupa angi mende nanjetame-lao lamaiyo. \v 3 Nambapa tole epeamba Taitusa doko baa Girikiaka doko, dupame kongo lao baa yanu kepena laa naeyami. \v 4-5 Sambo Kristene kaiminingi mendapu yalo pyoo laminao epeami dupame, Jisasa Kraisame naima mokao nyiamo doko waa katao kandatala, Juu dupanya mana dupanya pundipundi kalyepale lao kyeto joo masiami. Dopa piaminosa, wai pii epe dokonya kiningi pii doko nyakama Galesia tange dupa-kisa auu pyoo sina lao, naimame gii kukipi mende akali dokaitanya pundipundi nakateama. \v 6 \x - \xo 2:6 \xt Diut 10:17\x*Nambame wai pii epe lamaiyo dokonya Jerusalema tange dupame isingi akalina lao masingima akali dokaitame mende konda pyoo laa naeyami. (Akali dokaita aipalepe lao nambame masepae longo nanyingi. Aipumape, Goteme endakali mende mona setapala, mende maka kaeyala naenge.) \v 7 Wai pii epe doko Juu dupa lamaina lao Goteme Pita lamaiyamoli pyoo, nambame akali tata waka dupa wai pii epe doko lamaiyale lao Goteme namba langia-lamo lao, isingi akali dokaitame kandeami. \v 8 (Goteme Pita-kisa Juu dupanya kainanya aposole kalai doko piali pyoo, akali tata waka dupanya kainanya Goteme namba-kisa aposole kalai doko pia.) \v 9 Jemesapi, Pitapi, Jonepi dutupa siosa dokonya paka pinginapi joo katengemana lao masingima. Gotenya kondo kaengeme namba yapao nyia doko akali dutupame kandatala, Banabasa nalimba lotuu apata lao katapengena lao yakana latala kingi nyiami. Dopa petala, dupame wai pii epe doko Juu dupa lamaimana, nalimbame akali tata waka dupa wai pii epe doko lamaiya pupalena leami. \v 10 Dopa latala, pii mendai leami dokome, endakali daa jepae dupa yakinala naeyao nisoo kalyepape leami. Dopa leami doko, nambame nee kaeyao kalai pyoo kateo dokoaka lao leami. \s1 Polome Pita Pyalanya Leona Leamo Doko \p \v 11 Dopaka doko, Pita baa Antioko ipupala etete koeyamosa, baanya enombanya nambame baa pyalanya leo. \v 12 Baa ipupala, akali tata waka yanu kepala naenge dupa-pipa nee nao petea. Dopa piamopa, yanu kepena lengema Jemesa-pipa katenge akali dokaita epeaminopa, Pita paka kaeyapala, akali tata waka dupa yakinatala lemba piamosa, nambame baa pyalanya leo. \v 13 Pitame baanya mana minia doko yalo piali pyoo, Juu Kristene yangi dupame nyakamanya mana miniami dupa yalo piami dokome, Banabasa apata pyalya lao nyiamiaka. \v 14 Dupame wai pii epe dokonya kiningi pii doko tolao wata-minala naeyaminopa nambame kandatala, endakali dupa pitakanya enombanya Pita lamaiyoo, “Emba Juu dokome Juumanya mana dupa minala naenya, akali tata waka dupanya mana dupa minao kalyeno doko, aipuma Juu dupanya mana dupa akali tata waka dupame minao katena lelyepe?” leo. \s1 Jisasa Tungi Pingi Endakali Dupa Goteme Tolatae Lengena Leamo Doko \p \v 15 Akali tata waka koo pingi dupanya naima mandipae daa. Juu dupanya naima mandipae. \v 16 \x - \xo 2:16 \xt Sam 143:2; Roma 3:20\x*Mosesanya loo dupame pyepape latae singi dupa pingi dokonya-kaita Goteme endakali dupa tolataena laa naenge. Jisasa Kraisa tungi pingi dokonya-kaita Goteme endakali dupa tolatae lengena lao naimame masilyamano. Mosesanya loo dupame pyepape latae singi dupa pingi dokome endakali mendaipi mende Goteme tolataena laa naeyata. Tenge dokonya, loo dupame pyepape latae singi dupa pingi dokonya-kaita daa, Jisasa Kraisa tungi pingi dokonya-kaita naima Goteme tolataena lena lao, naimame apata Jisasa Kraisa tungi pilyamano. \v 17 Dopaka doko, Kraisa tungi pilyamano dokonya-kaita Goteme naima tolataena lena lao kaitini kutatamano doko, dokome naima koo pingi kalyamanona lao panenge. Dopana, Kraisame koo pyepa lao mapusingina lamape? Daa, dopa nalamana! \v 18 Mosesanya loo dupame pyepape latae singi dupa pingi dokonya-kaita Goteme endakali dupa tolatae lengena lao masingi doko nambame yakineo. Dopa pio doko dee nambame masoto doko, namba loo yalenge akali mendena lao panata. \v 19 Mosesanya loo dupa nambame wata-minatoo lao piopa, loo dupame namba-kisa tenge setea. Dopana, indupa namba Gotenya katatoo lao masetala, loo dupanya namba kumapae kalyo. \v 20 Kraisa pyao yukutae kateamo dokonya, namba apata pyao yukutae kateamba. Dopa piambano dokonya, indupa pituu namba, namba tangenya nakalyo. Kraisa baa namba-kisa kalyamo. Gotenya Ikiningi dokome namba auu kaeyapala, namba alo pyoo baa kumia. Dopa piamo dokonya, namba yonge katao kalyo dakepa, nambame baa tungi pyao kalyo. \v 21 Gotenya kondo kaenge doko nambame mee joo nepala naelyo. Mosesanya loo dupa wata-miningi dokonya-kaita Goteme endakali dupa tolataena lenge-pyali doko, Kraisa kumiamo doko maa yangatae katapyali. \c 3 \s1 Mosesanya Loo Dupapi, Jisasa Tungi Pingi Dokopi, Dupanya Leamo Doko \p \v 1 Nyakama Galesia tange dupa kyakaengema! Jisasa Kraisa pyao yukutae kateana lao nambame nyakamanya kainanya mana lakondape pyoo leopa, nyakamame auu pyoo sepeami. Dopa piamino doko, kiningi pii doko nyakamame wata-minala naeyalapale lao, apimi lungu pisetala kyakanya nepea? \v 2 Nambame mendai dake iki nyakama tipa pyoo sotoo lao masilyo: Mosesanya loo dupame pyepape latae singi dupa pingi dokonya-kaita nyakama Spirita doko nyiamipi, pande wai pii epe doko sepala Jisasa tungi piamino dokonya-kaita Spirita doko nyiami? \v 3 Spirita dokome kyeto diamopa, nyakama Kristene katamana lao tee piamino doko, indupa nyakamanya kyetome kalai doko etasalanya pilyamipi? Aipa petala nyakama dopa pyoo kyakelyami? \v 4 Wamba nyakama-kisa kenda longo epeamo dupanya tanda nyoo kateamino doko, mee tanda nyiamipi? Nyakama mee tanda nanyoo pilyamino lao nambame masilyo. \v 5 Goteme Spirita doko nyakama ditala, nyakamanya kainanya mirakolo dupa pilyamo doko, Mosesanya loo dupame pyepape latae singi dupa nyakamame pingima dokonya pilyape, pande Jisasanya wai pii epe doko sepala baa tungi pilyamino dokonya pilya? \v 6 \x - \xo 3:6 \xt Jen 15:6; Roma 4:3\x*Abraameme pia-pyomo doko nyakamame masalapape: Abraameme Gote tungi pia dokonya, Goteme baa tolataena lea-pyaa. \p \v 7 \x - \xo 3:7 \xt Roma 4:16\x*Dopana, Gote tungi pingi endakali dupa Abraamenya ikiningiakana lao nyakamame masokondape pyepape. \v 8 \x - \xo 3:8 \xt Jen 12:3\x*Jisasa tungi pyatami dokonya-kaita Goteme akali tata waka dupa pitaka tolataena latona lao baame wamba-waka masia-pyaa. Dopa lao masetala, baame wambao wai pii epe doko Abraame lamaiyoo, “Nambame emba-kisa akali tata waka dupa pitaka auu pisotona” lea-pyaana lao pepa pyapae silyamo. \v 9 Dopa lapae silyamo dokonya, Gote tungi pingi Abraame doko Goteme auu pisiali pyoo, endakali Gote tungi pingi dupa pitaka Goteme auu pisingi. \p \v 10 \x - \xo 3:10 \xt Diut 27:26\x*Pii mende dapa lao pepa pyapae silyamo: “Mosesanya loo dupa pitaka wata-minao nakatengema endakali dupa pitaka koeyatamina” lapae silyamo. Tenge dokonya, loo buku dokonya pii pepa pyapae singi dupa pitaka wata-minao nakatengema endakali dupa pitaka koeyatami. \v 11 \x - \xo 3:11 \xt Ab 2:4\x*Dopaka doko, “Endakali tolatae dupa Gote tungi pingi dokonya-kaita lete katatamina” lao pepa pyapae silyamo. Dopa lao pepa pyapae silyamo dokonya, Mosesanya loo dupa wata-minao katenge dokonya-kaita Goteme endakali mendaipi mende tolataena laa naengena lao panelyamo. \v 12 \x - \xo 3:12 \xt Lep 18:5\x*Mosesanya loo dupa wata-miningi doko Gote tungi pingi dopale daa. “Endakali mendeme loo dupa wata-minao katata dokonya-kaita baa lete katatana” lao pepa pyapae silyamo. \v 13 \x - \xo 3:13 \xt Diut 21:23\x*Pii mende dapa lao pepa pyapae silyamoaka: “Itanya yukutae katatami endakali dupa pitaka Goteme koeyasetamosa pitana” lapae silyamo. Mosesanya loo dupanya lapae silyamoli pyoo, naima koeyasepenge panda dokonya Kraisame alo pyoo naima mokao nyia. \v 14 Goteme Spirita ditona leamo doko Jisasa Kraisa tungi pingi dokonya-kaita naima pitakame nyetaminopa lao mokao nyia. Goteme Abraame auu pisiali pyoo, Jisasa Kraisa-kisa katenge akali tata waka dupa auu pisetamopa lao dopa piaka. \s1 Mosesanya Loopi, Goteme Mende Maitona Leamo Dokopi, Dupanya Leamo Doko \p \v 15 Kaimii paluma, endakali dupame koteaka lao mana miningi mende indupa nambame makande pilyo. Endakali mendalapome mende pitambana lao pii yaki pinya setelyambinopa, endakali mendeme dokonya pii mende konda pyakamaiya naeyao, daa lakamaiya naeyaowaka pingi. \v 16 Goteme Abraamepa, baanya mandipaenya mandipae dokopa, dolapo mende maitona lea-pyaa. “Mandipaenya mandipae dupana” lao pepa pyapae nasingi. “Mandipaenya mandipae dokona” lao pepa pyapae singi. “Mandipaenya mandipae dokona” lao pepa pyapae singi doko baa Kraisa. \v 17 \x - \xo 3:17 \xt Eks 12:40\x*Nambame pii lelyo dokonya tenge doko dake: Goteme Jisasa Kraisa-pipa pii yaki pinya setea doko, ee kana 430 pateamopa, Mosesanya loo dupa epea-pyaa. Goteme mende maitona lao wambao pii yaki pinya setea doko Mosesanya loo dupame mee joo nepala naeya-pyaa. \v 18 \x - \xo 3:18 \xt Roma 4:14\x*Goteme mende maitona lea doko Mosesanya loo dupa wata-miningi dokonya-kaita nyepenge-pyali doko, mee maitona lea dokonya-kaita nyala naeyamili. Dopaka doko, mee maitona lea dokonya-kaita Goteme Abraame maiya-pyaa. \p \v 19 Dopa pia-tamo doko, Mosesanya loo dupa aipuma setea? Abraamenya mandipaenya mandipae mende, Goteme mende maitona lea akali doko ipa naeyamopa, endakali dupame koo pyoo kateami dokonya, Mosesanya loo dupa setea-pyaa. Enjele dupame loo dupa nyoo ipupala, Gotepa, endakalipanya kaina dokonya katenge akali mende maitala, akali dokome endakali dupa maina leami-pyaa. \v 20 Kainanya katenge akali mendeme akali mendai iki nisoo kalai napingi. Dopaka doko, Gote baa mendai iki kalyamo. \s1 Kendemanepi Ikiningipi Dupanya Leamo Doko \p \v 21 Mosesanya loo dupame mende pyoo lamupa, Goteme mende maitona lea dokome mendeaka pyoo lamupa, dolapo tilya nyilyambipi? Daa, dopa napilyambino. Mosesanya loo dupame endakali lete katasingi-pyali doko, loo dupa wata-miningi dokonya-kaita endakali dupa tolatae katamili. \v 22 Goteme mende maitona lea doko Jisasa Kraisa tungi pingi dupame nyetaminopa lao, Goteme baanya pii pepa pyapae singi dokonya-kaita, endakali dupa pitaka koo pingi mana dupanya anjetae katena lea. \p \v 23 Jisasa tungi pingi mana doko nasiamopa, Mosesanya loo dupame naima anjinya palyiamopa, anjetaeyaka katao pao, Jisasa tungi pingi doko Goteme panasiamo gii dokonya tuu leama. \v 24 Kraisa tungi pingi dokonya-kaita Goteme naima tolataena latamopa lao, Mosesanya loo dupame naima isoo katea. \v 25 Jisasa tungi pyapenge mana doko ipateamo dokonya, indupa Mosesanya loo dupame naima isoo nakatapenge. \v 26 Jisasa Kraisa tungi pilyamino dokonya-kaita, nyakama pitaka Gotenya ikiningi kalyamino. \v 27 Dokonya nyakama Jisasanya kenge dokonya kaimbu nyiamino dupa pitakame Kraisa baa yonge pee joo petae kalyamino. \v 28 Dopa pilyamino dokonya, Juupi, Girikipi, kendemanepi, mee endakalipi, akalipi, endapi, nyakama pitaka Jisasa Kraisa-kisa mendai jetae kalyamino. \v 29 \x - \xo 3:29 \xt Roma 4:13\x*Nyakama Kraisanya katatamino doko, nyakama Abraamenya mandipaenya mandipaeyaka katao, Goteme Abraame mende maitona lea doko nyakamame etete nyetami. \c 4 \p \v 1 Moeya nyepengena latae dupanya lao nambame pii dake lelyo: Moeya nyepenge wane doko kole kalyamopa, baanya takangenya oapi dupa pitaka baanyaka doko, baa kendemane dupa kalyami mendai dopaleaka katenge. \v 2 Wane kole doko isingima dupame baa isoo pao, takangeme moeya nyetana lao gii setakamailya dokonya tuu lengema. \v 3 Dopaka pyoo, naima wane kole joo kateama gii dokopa, yuunya isingi imambu koo dupanya naima kendemane kateama. \v 4 Dopaka doko, Gotenya gii setea doko paleamopa, baanya Ikiningi doko epena lea. Enda mendeme wane doko mandipiamopa, baa Mosesanya loo dupanya pundipundi katea. \v 5 \x - \xo 4:5 \xt Roma 8:15-17\x*Mosesanya loo dupanya pundipundi katenge dupa naima Goteme mokao nyepala, baanya ikiningi katataminopa lao mandyoo nyotoo latala, baanya Ikiningi doko epena lea. \v 6 Indupa nyakama Gotenya ikiningi kalyamino dokonya, Goteme baanya Ikiningi dokonya Spirita doko nyakamanya mona andaka epena lamupa, Spirita dokome, “Apane, Apane” lao wii lao kalyamo. \v 7 Tenge dokonya, nyakama kendemane nakatenya, Gotenya ikiningi kalyamino. Gotenya ikiningi kalyamino dokonya, Kraisame etete nyepenge dupa nyakama apata nyepengeaka. \s1 Galesia Tange Dupa Polome Nee Kaeyamo Doko \p \v 8 Wamba nyakamame Gote masala naeyao kateamino gii dokopa, sambo gote dupanya nyakama kendemane kateami. \v 9 Dopaka doko, indupa nyakamame Gote masilyamino. Nyakamame Gote masilyaminona lelyo doko nambame nalapenge. Goteme nyakama masetaena lao nambame lapenge. Aipuma nyakama Gote yakinatala, yuunya isingi imambu koo, kyeto mende nasingi, epe mende napingima dupame dee pilyoo, kendemane nyina lao kaelyami? \v 10 Nyakamame Juumanya lotuu lenge giipi, kanapi, ee kanapi, waka gii andakepi, dupa kame nasoo kandao nyingima. \v 11 Dopa pingima dokonya, nambame nyakama masetala kalai pio dupa maa yangatae katatame-lao paka kaelyo. \p \v 12 Kaimii paluma, nambame Juumanya lotuu mana dopale dupa yakinatala, nyakama akali tata waka dupa katengemali pyoo namba kalyo. Dopana, namba kalyoli pyoo nyakama kalyepape lao kyeto joo lelyo. Nyakamame namba koeyasoo koo mende napiami. \v 13 Wamba namba yaina piamosa, nyakama kateamino dokonya namba ipupala, wai pii epe doko langiina lao nyakamame masilyamino. \v 14 Yaina dokome namba kenda pisiamoaka doko, nyakamame namba maka kaeyaowapi, maita dyoapi mende napiami. Namba Gotenya enjele mendepi, Jisasa Kraisapi joo nyakamame namba lanyiami. \v 15 Nyakama mona yaepao kateamino mana doko aipa petala alu pia? Nyakamanya lenge dolapo lukuu nyepenge jiali doko, lukuu nyepala namba diamilina lao nambame nyakama panao langilyo. \v 16 Indupa nambame nyakama kiningi pii doko langilyo dokonya, namba nyakamanya yandapipi jilyope? \v 17 Sambo mana lenge endakali dupame nyakama andiki pyokondape pilyamino. Dopaka doko, dokaitame kalai pyaanya pilyamino doko angi kalai epe mende pyaanya napilyamino. Nyakamame dupanya pii doko wata-minatala, pii nambame nyakama langio doko yakinalapale lao pilyamino. \v 18 Sambo mana lenge dupame kalai epe mende pyaanya nee kaeyatamino doko auu pita. Dopana, dupame namba katatopa iki kalai epe pimana lao masala naenya, koteaka lao pyoo katapenge. \v 19 Nambanya wane paluma, nambame nyakama masipusa, enda wane maita pilyamopa tanda nyingili pyoo, namba deaka tanda nyilyo doko nyakamanya mona andaka Kraisa kyeto joo katatamo dokopa etata. \v 20 Nyakamame pilyamino doko, aipuma pilyamipi lao namba tatake kaelyo. Tenge dokonya, namba nyakama kalyamino dokonya ipupala, nambame pii kyeto joo lelyo doko kaeyapala, andiki pyoo lapu laka lao masilyo. \s1 Ekapa Sarapanya Lao Kongali Leamo Doko \p \v 21 Nyakamame namba langyepa: Nyakama mendapu Mosesanya loo dupanya pundipundi katamu laka lao masilyamino dupame, loo dupanya pii angi doko aki lelyape lao soo nanyilyamipi? \v 22 \x - \xo 4:22 \xt Jen 16:15; 21:2\x*Pii doko dapa lao pepa pyapae silyamo: Abraamenya wane lapoma mandea dokonya, wane mende doko kendemane enda dokome mandea-pyaa. Mende doko mee enda dokome mandea-pyaa. \v 23 Kendemane enda dokome wane mandea doko endakalimi mandengeli pyoo mandea-pyaa. Mee enda dokome wane mandea doko, wamba Goteme wane mende maitona lea dokonya-kaita mandea-pyaa. \v 24 Pii doko kongali pii joo kandapenge. Enda dolapo Gotenya pii lao yaki pia lapoma dolapo makande petae kalyamo. Kendemane enda Eka doko Sinai manda dokonya Goteme pii lao yaki pia doko makande petae kalyamo. Enda dokome wane mandelya dupa pitaka kendemane waneaka mandenge. \v 25 Eka doko Arabia yuu dokonya Sinai manda silyamo doko makande petae kalyamo. Eka baa Jerusalema isa yuu dakenya indupa silyamo doko makande petae kalyamoaka. Baapi, baanya wanepi dupa kendemane. \v 26 Dopaka doko, Sara baa Jerusalema kaiti-kisa silyamo doko makande petae dokome kendemane kalai napingi. Baa naima pitakanya endangi doko. \v 27 \x - \xo 4:27 \xt Ais 54:1\x*Pii mende dapa lao pepa pyapae silyamo: “Enda wane namandenge, ingi pyakilyetae, emba mona yaepape! Emba wane maita napiamoaka doko, embanya wane dupa longo jipya dokome, enda akali katenge dokonya wane dupa ita minilyamona, mona yaepao wii lape!” lapae silyamo. \v 28 Kaimii paluma, Goteme wane mende maitona lea dokonya-kaita Aisake mandea dopaka pyoo, naima mandipae kalyamano. \v 29 \x - \xo 4:29 \xt Jen 21:9\x*Dopaka doko, yongenya-kaita wane mandipae Ismaele dokome, wane Spiritame maiyamopa mandipae Aisake doko, gii dokopa pyao tanda maiyoo koeyasoo katea doko, indupapi dopaka pyoo kalyamo. \v 30 \x - \xo 4:30 \xt Jen 21:10\x*Dopaka doko, Gotenya pii pepa pyapae singi dokonya aipa lapae silya? “Embame kendemane enda dokopa, baanya ikiningi dokopa, dolapo watao pyape. Kendemane enda dokonya ikiningi dokopa, mee enda dokonya ikiningi dokopa, dolapo moeya dupa mokosoloo pyaa naeyatambina” lapae silyamo. \v 31 Dopana, kaimii paluma, naima kendemane enda dokonya ikiningi nakalyamano. Naima mee enda dokonya ikiningi kalyamano. \c 5 \s1 Dee Kendemane Nakalyepape Leamo Doko \p \v 1 Naima mokao nyepae katataminopa lao Kraisame mokao nyiana, nyakama mokao nyepae dupa kyeto joo kalyepape. Nyakama kendemane kalyanya, endakali mendeme dee anjina lao kaeyala naeyalapape! \p \v 2 Namba Polome pii dake nyakama langilyona salapape: Nyakamanya yanu kepekena latamino doko, Kraisa-kisa nyakamame nisepae mende nanyetami. \v 3 Yanu kepenge mana doko minilyamino akali dupa pitaka lamaiyoo, pii dake deaka panao lelyo: Mana doko minilyamino akali dupame Mosesanya loo dupa pitaka auu pyoo wata-minapenge. \v 4 Nyakamanya mendapuame Mosesanya loo dupa wata-minatamanopa Goteme nyakama tolatae latana lao masingima dupame Kraisa yakinatala waka kalyamino. Nyakamame Gotenya kondo kaenge doko yakinatala isa pyakateami. \v 5 Dopaka doko, naima Spirita dokome lelyamoli pyoo katenge dupame, Jisasa tungi pingi dokonya-kaita Goteme naima tolataena latamopa lao nee kaeyao malisoo kalyamano. \v 6 Akali mende Kraisa-kisa kalyamopa, yanu kepenge dokopa, kepala naenge dokopa, dolapome angi mende napingi. Jisasa tungi pyao katao, endakali auu kaenge dokome angi mende pingi. \p \v 7 Nyakama auu pyoo alo piami. Dopana, kiningi pii doko wata-minala naeyalapale lao apimi kaita lyokelya? \v 8 Kaita lyokenge mana doko, nyakama wii lao nyiamo Gote doko-kisa katao naepenge. \v 9 \x - \xo 5:9 \xt 1 Kor 5:6\x*Yisa kuki-pipa palao endaki minapae dokonya taeyapala, breta doko andao pee lasingi.\f + \fr 5:9 \ft Pii dokonya tenge doko, yisa kukimi palao endaki minapae dokonya taeyapala, breta doko andao pee lasingili pyoo, sambo pii mana lelyami dupa andao pee lenge.\f* \v 10 Nambame pii lelyo dutupa nyakamame tanga laa naeyalaminona lao, Kamongo-kisa katao kyeto joo masilyo. Dopaka doko, akali mendeme nyakama kyakasilyamo doko Goteme yapatala tanda maitamopa, baa tanda nyeta. Akali doko apipi lao nambame masala naelyo. \v 11 Kaimii paluma, nambame yanu kepena lao mana laowaka katenge-pyali doko, Kraisa baa poko itanya kumiamo dokonya pii dokome endakali dupa imbu pisala naeyamupa, Juu dupame namba tanda dyoo koeyasala naeyamili. \v 12 Nyakama kyakasoo yanu kepalapa lelyamino dokaitame nyakamanya mamuni dolapo nyakama tange nyimi laka lao masilyo. \p \v 13 Kaimii paluma, nyakama mokao nyepae kalyepale lao Goteme wii lao nyia. Dopa piamo dokonya, nyakama mokao nyepae kalyamanona lao masetala, nyakamanya yongenya koo pyoani kaenge dupa kutao paeyala naenya, auu kaengeme nyakama-lapo mende nisa-nisa pyoo kalyepape. \v 14 \x - \xo 5:14 \xt Lep 19:18\x*“Emba tange auu kaengeli pyoo, embanya patali maki dupa auu kaeyape” lapae silyamo loo mendai dokonya loo waka dupa pitaka koko palelyamo. \v 15 Dopaka doko, nyakama-lapo mende nengeme naa-naa petala, mende koeyasa-koeyasa pyoo kumaloo pitamina, kandao kalyepape. \s1 Oli Spiritanya Diipi, Monanya Koopi, Dupanya Leamo Doko \p \v 16 Nambame dapa lelyo: Nyakama Spirita dokome latali pyoo kalyepape. Dopa pyoo katataminopa, nyakamanya yongenya koo pyoani kaenge dupa napitami. \v 17 \x - \xo 5:17 \xt Roma 7:15-23\x*Yongenya koo pyoani kaenge dokome Spirita dokonya epe pyoani kaenge doko yanda pimaingi. Spiritanya epe pyoani kaenge dokome yongenya koo pyoani kaenge doko yanda pimaingiaka. Dolapo yanda pilyambinopa, nyakamame kalai epe pimana lao masilyami dupa kaita lyokenge. \v 18 Dopaka doko, Spirita dokome nyakama laminatamopa paeyatamino doko, nyakama Mosesanya loo dupanya pundipundi nakatatami. \v 19-21 Yongeme koo pingi panapae singi dupa dapale: kepo kolengepi, endapi akalipi nyelenyele paengepi, kaimala pipae mana dupa miningipi, yongenya pyoani kaenge mana koeyapae dupa miningipi, gotena lao wasepae dupa lotuu lengepi, nemango lengepi, yandapipi jingipi, laiya lengepi, tilya nyingipi, imbu kaengepi, tange iki masingipi, mona mendai napalengepi, wakale pyaloo pingipi, wakamanya oapi dupa nyipu laka lao masingipi, endakali pyao kumasingipi, bia longo lao nao kyakengepi, bia nao kyakao mana koo miningipi, mana koo waka dupa miningipi, dupa. Mana dopale dupa miningima endakali dupame Gotenya kingdom doko nanyetamina kandao kalyepape lao wamba langio doko, indupa deaka langilyona, kandao kalyepape. \v 22-23 Dopaka doko, Spirita dokonya dii dupa dapale: endakali auu kaengepi, eteke pingipi, mona yaepengepi, yapa maka nakaeyao malisoo katengepi, andiki pingipi, mana epe miningipi, pitoo lateli pyoo pingipi, anasale joo katengepi, masepae koo dupa ipatame-lao tange isoo katengepi, dupa. Mana dutupa naminapengena lao, loo mendeme daa lapae nasingi. \v 24 Kraisanya endakali dupanya yongenya koo pyoani kaengepi, nyipu laka lao masingipi, dutupa pitaka poko ita dokonya pyao yukutala kumaseteami. \p \v 25 Spirita dokome latali pyoo katatamano doko, Spirita dokome laminata dokonya-kaita naimame mana epe minao paeyamana. \v 26 Naima alyasale joo kalyamanona lao masetala, mendenya mona minao maka pisoo, naima-lapo tilya nyoo nakatamana. \c 6 \s1 Kenda Dupanya Mende Nisa-Nisa Pyoo Kalyepape Leamo Doko \p \v 1 Kaimii paluma, nyakamanya mendeme koo mende pia-kandeno doko, nyakama Oli Spirita katenge dupame baa pata-pata lao tolasalapape. Nyakama apata makande pitame-lao, nyakama tange isoo kalyepape. \v 2 Nyakama-kisa kenda seta dupanya mende nisa-nisa pyoo kalyepape. Dopa pitamino dokome, Kraisanya loo dupa wata-minataminosa pita. \v 3 Akali kenge nasingi mendeme baa kenge singi kalyona lao masilyamo doko, baa tange minakasilyamosa pingi. \v 4 Dopa pingina, nyakama mendai-mendainya kalai piti dupa auu pyoo pilyope, kopeta pilyope lao emba tangeme yapapenge. Dopa petala, embanya kalai piti dupa kandatala, dokonya tenge katao emba tange auu kaeyapenge. Endakali waka mendenya kalai pita dupa, embanya kalai piti dupa-pipa aowapa latala, auu kaeyala naeyape. \v 5 Aipumape, endakali mendai-mendainya mana koo minatami dupanya kenda ipata dupa tange soo katatami. \p \v 6 Wai pii epe doko mana nyingi endakali dupame oapi epe dupa pitaka mokosoo, wai pii epe doko mana lamaingi doko maipenge. \v 7 Endakali mendeme nyakama minakasina lao kaeyala naeyalapape. Gote doko endakali mendeme lamba lapenge Gote mende daa. Endakali mendeme ee wai lyandelya dokonya, dii dokoaka mandenge. \v 8 Endakali mendeme yongenya koo pyoani kaenge dupa baanya yonge dokonya ee wai joo lyandatamo doko, baanya yonge dokome etao koenge doko mandita. Spiritanya epe pyoani kaenge dupa baanya yonge dokonya ee wai joo pokatamo doko, Spirita dokome lete etete katenge doko mandita. \v 9 Naimame kalai epe dupa pyaanya maka nakaeyapenge. Naimame kalai epe dupa yakinala naeyao pyoo katatamano doko, gii setapae dokonya dii epe dupa manditama. \v 10 Dopa pitamana, naimame kalai epe pipenge dupa pyoo, endakali dupa pitaka nisoo katamana. Dopa pyoo katao, Jisasa tungi pingima endakali dupa mupa joo nisemana. \s1 Pii Etao Leamo Dupa \p \v 11 Pii etao datupa nambanya kingimi andake pyoo pepa pyapala peekelyona kanjepape. \v 12 Endakali mendapuame dapa lengema: “Kraisa poko itanya kumiana lao naimame latamano doko, Juu dupame naima tanda dyoo koeyasetamina” lengema. Dopa lengema dupame Juu dupa paka kaeyapala, endakali enomba dupanya epe joo katamana lao, nyakama yanu kepapengena lao kyeto joo lengema. \v 13 Akali yanu kepapae dupame Mosesanya loo dupame lelyamoli pyoo wata-minala naengema. Dopaka doko, nyakama Galesia tange dupa yanu kepapae katataminopa, yanu kepapengena lengema dokaita kenge andake nyemana latala, nyakama yanu kepami laka lao masingima. \v 14 Naimanya Kamongo Jisasa Kraisa baa poko itanya pyao yukutae kateamo dokonya, nambanya yonge dakeme yuunya mana miningi dupa kumatea. Kumia dokonya namba poko ita dokonya kumateowaka. Dopana, nambame waka mende lalyala naeyao, Kamongo Jisasa Kraisa poko itanya pyao yukutae kateamo doko iki lalyoo katapenge. \v 15 Akali mende Kraisa-kisa kalyamopa, yanu kepenge dokopa, kepala naenge dokopa, dolapome angi mende napingi. Goteme endakali enenge jisingi dokome angi mende pingi. \v 16 Mana singi doko wata-minao katenge, Gote tata Israele angi dupa pitaka-kisa Gotenya mona yaepenge dokopa, kondo kaenge dokopa, dolapo sipya laka lao masilyo. \p \v 17 Kamongo Jisasa-kisa kombe paleamo dupa nambanya yonge dokonya palelyamona, indupa pituu endakali mendeme namba kenda nandipenge. \p \v 18 Kaimii paluma, naimanya Kamongo Jisasa Kraisanya kondo kaenge doko nyakamanya mona andaka sipya laka lao masilyo. \d Doko kiningi.