\id ROM \ide UTF-8 \rem Checked Rom 1-8.31 by Rafael, Keta, Samuel, Lun, Din, Narop – 22-24 June 2010 and then finished before I left in July. Ladies checked in May 2011. Revised by translators in July 2011 \rem Lindy entered corrections. Martha needs to check her work and correct the VE. Aug 2011. Checked by MW Sept 2011. \rem Went over last set of questions with Jeffrey in Feb 2012. This is ready for the consultant I think. \rem Began checking in Feb 2012 \rem Feb 2013 Consultant checked by Steve Hayward \rem Needs a final check - Started 1 Aug 2017 and finished 15 Aug 2017 \rem MW has checked the placement of cross-references, but the final content check is still pending. Content checking finished 30 Jun 2021 and checked against printed on 6 Oct 2021 \h Lom \toc1 Polɨ agaŋ manasɨŋ nagadɨ lɨbavɨla Lom haiabɨla hɨsɨŋ agɨlasaŋ iguci umi. \toc2 Lom \toc3 Lom \mt2 Polɨ agaŋ manasɨŋ nagadɨ lɨbavɨla \mt1 Lom \mt2 haiabɨla hɨsɨŋ agɨlasaŋ iguci umi. \c 1 \s Polɨ sibɨla vihadami agasaŋ abami. \p \v 1 Polɨ \x - \xo 1.1 \xo*\xt HJL 9.15, 13.2, 22.21, 1 Ko 1.1, Ga 1.15-16\xt*\x* agaŋ ciaŋ manasɨŋ hɨvɨ nameŋ lɨbami. Viaŋ Polɨ uami. Jisasɨ Kɨlaisɨ iadɨ lɨbɨmɨŋɨci viaŋ nudɨ sibɨla hɨsɨŋ hulaŋ hɨnilan uami. Asɨ avi iadɨ lɨbɨmɨŋavɨla nudɨ ciaŋ sulasula saŋ abɨci nudɨ ciaŋ agadɨ sulasula hɨdɨlan uami. \p \v 2 Vaka \x - \xo 1.2 \xo*\xt HJL 26.6, Lom 3.21, 16.25-26, Ga 3.8, Ta 1.2\xt*\x* sɨbaŋ Asɨ agaŋ ciaŋ mɨguavɨla nudɨ ciaŋ igalahalaha hɨsɨŋ hulaŋ agɨladɨ abɨdaci nudɨ ciaŋ agadɨ lɨbavɨmi uami. Lɨbavɨci ciaŋ agaŋ Asɨ dɨ manasɨŋ hekɨlɨ hɨvɨ hɨniadami uami. \v 3 Ciaŋ \x - \xo 1.3 \xo*\xt Mt 22.42, Lu 1.32, Jo 1.14, HJL 2.30, Lom 9.5, Ga 4.4, 2 Ti 2.8\xt*\x* Asɨ dɨ manasɨŋ hekɨlɨ hɨvɨ hɨniadami agaŋ Asɨ dɨ Ninaŋ agasaŋ abami uami. Lɨci Ninaŋ agaŋ hulaŋ sɨbaŋ lɨfavɨla Devitɨ dɨ hɨdɨlɨ hɨvɨ iahavɨla nudɨ iamɨlɨnu hɨniadami uami. \v 4-5 Hɨnia \x - \xo 1.4-5 \xo*\xt HJL 13.33, 26.16-18, Lom 12.3, 15.18-19, 1 Ko 15.10, Ga 2.7-9, Ef 3.8, Ib 9.14\xt*\x* ua hɨmɨci Asɨ nudɨ abɨci cɨhu hɨhi iahami uami. Iahɨci Asɨ dɨ Amɨŋ agaŋ lɨci igɨdamɨli nɨbu Asɨ dɨ Ninaŋ hɨnilalɨ uami. Nɨbu aludɨ Hekɨlɨ vɨdɨvɨdɨŋ daŋ uami. Jisasɨ Kɨlaisɨ agaŋ lɨdaci Asɨ agaŋ alusaŋ mavɨn hɨnilalɨ uami. Hɨnihɨni Jisasɨ Kɨlaisɨ dɨ ibi hɨvɨ ala Asɨ agaŋ abɨci Jisasɨ aludɨ lɨbɨmɨŋami uami. Hulaŋ iamɨgali hɨdɨlɨ mu mu sɨkasɨkan agɨlaŋ iasaŋ nukeŋ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ lamavɨla iadɨ ciaŋ agadɨ lubiahɨlavɨbali aba aludɨ lɨbɨmɨŋami uami. \v 6 Namɨlaŋ Isɨlaelɨ hɨdɨlɨ laci hɨma uami. Namɨlaŋ hɨdɨlɨ mu mu uami. Asɨ agaŋ hɨdɨlɨ mu mu naludɨ avi abɨdaci nudɨ ciaŋ agadɨ igahɨlahɨla Jisasɨ Kɨlaisɨ dɨ hulaŋ iamɨgali hɨnilalaŋ uami. \p \v 7 Asɨ \x - \xo 1.7 \xo*\xt Nam 6.25-26, 1 Ko 1.2-3, 2 Ko 1.1, Ga 1.3, Ef 1.2, 1 Te 4.7\xt*\x* agaŋ hulaŋ iamɨgali Lom haiabɨla hɨsɨŋ nalusaŋ mavɨn hekɨlɨ hɨnihɨni naludɨ abɨdaci namɨlaŋ nudɨ hulaŋ iamɨgali hɨnilalaŋ uami. Hameŋ sadaŋ manasɨŋ nagadɨ nalusaŋ lɨbadin uami. Aludɨ Iavaŋ Asɨ agaŋ aludɨ Hekɨlɨ Jisasɨ Kɨlaisɨ hula nalusaŋ mavɨn hɨniavɨdaci naludɨ humɨgaŋ agɨlaŋ simɨ hɨniavɨbali uami. \s Polɨ agaŋ hulaŋ iamɨgali Lom haiabɨla hɨsɨŋ agɨladɨ igɨben aba lɨmi. \p \v 8 Sebɨlɨ \x - \xo 1.8 \xo*\xt Fl 1.3, Kl 1.3-6, 1 Te 1.2, 1.8\xt*\x* mɨse viaŋ naludɨ abɨben aba ladin agaŋ nɨbu nameŋ uami. Viaŋ igahɨlɨdalɨŋ haiabɨla mu hɨsɨŋ mu hɨsɨŋ agɨlaŋ naludɨ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ agasaŋ abavɨlalɨ uami. Hameŋ sadaŋ viaŋ nalusaŋ igahɨlahɨla Asɨ dɨ huaci aba abɨlan uami. Jisasɨ Kɨlaisɨ agaŋ iasaŋ vɨdɨvɨdɨŋ igudaci viaŋ Asɨ dɨ huaci aba abɨlan uami. \v 9 Viaŋ \x - \xo 1.9 \xo*\xt 2 Ko 1.23, Ef 1.15-16, Fl 1.8, 1 Te 2.5, 2.10, 3.10, 2 Ti 1.3\xt*\x* vɨdɨvɨdɨŋ lagulamalama Asɨ dɨ sibɨla vivi Ninanu dɨ ciaŋ agadɨ sulɨlan uami. Asɨ agaŋ iadɨ igɨlalɨ uami. Akape tɨbɨ viaŋ nalusaŋ igahɨlahɨla Asɨ dɨ abɨlan uami. \v 10 Viaŋ \x - \xo 1.10 \xo*\xt HJL 19.21, Lom 15.23, 15.32, 1 Te 3.10, Je 4.15\xt*\x* naludɨ ua iga iga saŋ Asɨ dɨ vɨdɨvɨdɨŋ aba aba hɨnilan uami. Lɨdalɨŋ nɨbu iasaŋ hɨbɨ hihɨlɨci ha viaŋ uavɨla naludɨ igɨben uami. \v 11 Viaŋ uavɨla naludɨ iga iga saŋ mavɨn hɨnihɨni hɨji nameŋ lamadin uami. Viaŋ ua namɨlaŋ hula hɨnihɨni sibɨla vidalɨŋ Asɨ dɨ Amɨŋ agaŋ lɨdaci namɨlaŋ huaci vɨdɨvɨdɨŋ lagulamalama sibɨla vibalaŋ aba abadin uami. \v 12 Naludɨ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ agaŋ iadɨ ahɨliahubali aba abadin uami. Iadɨ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ agaŋ avi naludɨ ahɨliahubali aba abadin uami. Hameŋ lɨdamɨli aludɨ hɨji humɨgaŋ agɨlaŋ vɨdɨvɨdɨŋ hɨniavɨbali aba abadin uami. \p \v 13 Iadɨ \x - \xo 1.13 \xo*\xt Jo 15.15-16, HJL 19.21, Lom 15.23\xt*\x* isagali imahali me namɨlaŋ igahɨlɨhalaŋ uami. Viaŋ ciaŋ sulasula sibɨla vidalɨŋ hulaŋ iamɨgali hɨdɨlɨ mu mu agɨlaŋ lusɨŋ sɨbɨlɨ sɨbɨlɨ agɨladɨ valavɨdaci avɨli hɨvɨ nulɨdɨ mɨŋamɨgu mɨŋaiahavɨlalɨ uami. Naludɨ hɨvɨ avi hameŋ laci ala lɨben aba ladin uami. Akape tɨbɨ viaŋ naludɨ hɨvɨ uben aba lɨlan uami. Agadɨ ala hɨbɨ apalɨ lɨdaci hɨnilan uami. \v 14 Asɨ agaŋ iasaŋ sibɨla iguci Gɨlikɨ ciaŋ hɨsɨŋ agɨlasaŋ ciaŋ sulɨlan uami. Hulaŋ ciaŋ sɨbaŋ mu hɨsɨŋ mu hɨsɨŋ agɨlasaŋ sulɨlan uami. Hɨji hutesɨ daŋ agɨlasaŋ sulɨlan uami. Hɨji apalɨ agɨlasaŋ avi sulɨlan uami. \v 15 Hameŋ sadaŋ iadɨ humɨgaŋ agaŋ iahɨdaci Lom haiabɨla hɨsɨŋ hulaŋ iamɨgali nalusaŋ Asɨ dɨ ciaŋ agadɨ sulasula saŋ lin uami.\fig Polɨ agaŋ Lom haiabɨla heŋ uben aba manasɨŋ lɨbavɨla iguci umi.|alt="Rome" src="Jl127.jpg" size="col" loc="TPB Lom 1.15" ref="1.15"\fig* \s Jisasɨ dɨ ciaŋ agaŋ nɨbu vɨdɨvɨdɨŋ daŋ. \p \v 16 Viaŋ \x - \xo 1.16 \xo*\xt Sng 119.46, Mk 8.38, HJL 13.46, 1 Ko 1.18-24, 2 Ti 1.8\xt*\x* Jisasɨ dɨ ciaŋ sulasula saŋ ma sɨhumahɨlɨlan uami. Jisasɨ dɨ ciaŋ agaŋ nɨbu vɨdɨvɨdɨŋ daŋ uami. Ciaŋ agaŋ lɨdaci Isɨlaelɨ hɨdɨlɨ agɨlaŋ mɨse Jisasɨ saŋ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ lamavɨmi uami. Lɨhavɨdaci hulaŋ iamɨgali hɨdɨlɨ mu mu agɨlaŋ avi Jisasɨ saŋ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ lamavɨlalɨ uami. Hɨji vɨdɨvɨdɨŋ lamavɨdaci Asɨ agaŋ nudɨ vɨdɨvɨdɨŋ hɨvɨ hulaŋ iamɨgali agɨladɨ ahɨliahudaci huaci hameŋ laci hameŋ laci hɨniavɨbali uami. \v 17 Hulaŋ \x - \xo 1.17 \xo*\xt Hab 2.4, Jo 3.36, Lom 3.21-22, Ga 3.11, Ib 10.38\xt*\x* iamɨgali hɨji vɨdɨvɨdɨŋ lamavɨdaci Asɨ agaŋ nulɨdɨ abɨlalɨ uami. Namɨlaŋ hulaŋ iamɨgali huaci aba abɨlalɨ uami. Lɨdaci alaŋ Asɨ akuaba akuaba huaci huaci lɨlalɨ agɨladɨ igɨlalu uami. Hulaŋ iamɨgali hɨji vɨdɨvɨdɨŋ daŋ hɨniavɨdaci Asɨ agaŋ nulɨdɨ igɨdaci huaci hɨniavɨlalɨ uami. Ciaŋ mu Asɨ dɨ manasɨŋ hekɨlɨ hɨvɨ hɨnimi agaŋ nameŋ abami uami. Hulaŋ iamɨgali huaci huaci agɨlaŋ Asɨ saŋ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ lamavɨdaci Asɨ agaŋ nulɨdɨ abɨbali aba abami uami. Namɨlaŋ hulaŋ iamɨgali huaci aba abɨbali aba abami uami. Hameŋ aba aba nulɨdɨ ahɨliahudaci huaci hameŋ laci hameŋ laci hɨniavɨbali aba abami uami. \s Hulaŋ akape Asɨ dɨ huligalavɨmi. \p \v 18 Asɨ \x - \xo 1.18 \xo*\xt HJL 17.30, Ef 5.6, Kl 3.6, 2 Te 2.12\xt*\x* agaŋ nudɨ nukeŋ haiabɨla hɨvɨ hɨnidaci nudɨ igɨvɨ agaŋ haiabɨla iaha hulaŋ iamɨgali nudɨ huligalavɨla lusɨŋ sɨbɨlɨ vihavɨlalɨ agɨladɨ sɨbɨlɨ lamɨbali uami. Nulɨdɨ lusɨŋ sɨbɨlɨ agɨlaŋ lɨhavɨdaci hulaŋ iamɨgali limu hɨhɨle agɨlaŋ Asɨ dɨ ciaŋ amɨŋ agadɨ valavɨlalɨ uami. \v 19 Asɨ \x - \xo 1.19 \xo*\xt HJL 14.14-17, 17.24-28\xt*\x* akuaba akuaba lɨdɨŋ nulɨdɨ abalamɨdaci igavɨlalɨ uami. Agadɨ ala nudɨ huligalavɨlalɨ uami. Huligalavɨdaci nulɨdɨ sɨbɨlɨ lamɨben aba lɨlalɨ uami. \v 20 Hulaŋ \x - \xo 1.20 \xo*\xt Jop 12.7-9, Sng 19.1, HJL 14.17, 17.27, Ib 11.3\xt*\x* iamɨgali agɨlaŋ vaka Asɨ hɨdɨlɨ maha fɨli uaiaŋ susu akuaba akuaba lamami agɨladɨ igavɨlalɨ uami. Agadɨ ala Asɨ akuaba akuaba lɨhadami agɨlaŋ sɨvɨla hɨniavɨlalɨ uami. Iabi neŋ avi akuaba akuaba lɨlalɨ agɨlaŋ sɨvɨla hɨniavɨlalɨ uami. Hɨniavɨdaci hulaŋ iamɨgali agɨlaŋ havɨ hɨji hɨvɨ pam igahɨlavɨlalɨ uami. Nudɨ vɨdɨvɨdɨŋ hekɨlɨ hameŋ laci hameŋ laci hɨnilalɨ agasaŋ avi hɨji hɨvɨ pam igahɨlavɨlalɨ uami. Igahɨlahɨla veve iabi neŋ avi hameŋ laci ala hɨji hɨvɨ pam igahɨlavɨlalɨ uami. Agadɨ ala fɨli uaiaŋ susu akuaba akuaba lamami agɨladɨ igavɨlalɨ uami. Hameŋ sadaŋ nameŋ abavɨmɨdɨ uami. Asɨ akuaba akuaba lɨlalɨ agɨladɨ ma igɨlalu sadaŋ alaŋ hugɨ apalɨ hɨnidalu aba abavɨmɨdɨ uami. \p \v 21 Nɨbɨlaŋ \x - \xo 1.21 \xo*\xt Jer 2.5, Ef 4.17-18\xt*\x* Asɨ akuaba akuaba lɨlalɨ agɨladɨ igavɨlalɨ uami. Agadɨ ala nudɨ nameŋ ma abavɨlalɨ uami. Nɨbu aludɨ Asɨ aba ma abavɨlalɨ uami. Lɨdɨŋ nudɨ huaci aba ma abavɨlalɨ uami. Nudɨ ibi avi ma mɨŋaiahavɨlalɨ uami. Nɨbɨlaŋ hɨji apalɨ uavauava lɨdɨŋ hɨfɨlɨ me hɨvɨ hɨniavɨlalɨ uami. \v 22 Hɨnihɨni \x - \xo 1.22 \xo*\xt Jer 10.14, 1 Ko 1.20\xt*\x* abavɨlalɨ uami. Alaŋ hɨji daŋ aba abavɨlalɨ uami. Alaŋ hɨji daŋ aba abavɨlalɨ uami. Agadɨ ala nɨbɨlaŋ hɨji apalɨ hɨniavɨlalɨ uami. \v 23 Hulaŋ \x - \xo 1.23 \xo*\xt Lo 4.16-18, Sng 106.20, Jer 2.11, Ese 8.10, HJL 17.29\xt*\x* iamɨgali alaŋ hɨmɨlalu uami. Agadɨ ala nɨbɨlaŋ kɨlɨ lɨhulɨhu lamavɨdaci hulaŋ mugaŋ lamɨgaŋ me hɨniavɨdaci aludɨ asɨ aba abavɨlalɨ uami. Sɨhɨm sabaŋ lahu havaŋ akuaba akuaba agɨladɨ mugaŋ lamɨgaŋ me agɨladɨ avi lɨhulɨhu lamalama aludɨ asɨ aba abavɨlalɨ uami. Asɨ hameŋ laci hameŋ laci hɨnilalɨ agadɨ huligalavɨla nudɨ ibi ma mɨŋaiahavɨlalɨ uami. \s Hulaŋ iamɨgali lusɨŋ sɨbɨlɨ mu hɨdɨlɨ mu hɨdɨlɨ agɨladɨ vihavɨhadami. \p \v 24 Hulaŋ \x - \xo 1.24 \xo*\xt HJL 7.42, 14.16, 1 Ko 6.18, Ef 4.18, 1 Te 4.4\xt*\x* iamɨgali agɨlaŋ Asɨ dɨ huligalavɨdaci Asɨ nulɨdɨ valadami uami. Valɨdaci akuaba akuaba agɨladɨ lɨben aba hameŋ laci lɨhavɨhadami uami. Lɨhavɨdaci nulɨdɨ nukeŋ lusɨŋ sɨbɨlɨ agɨlaŋ lɨhavɨdaci hudɨmɨda hafala hafala nulɨdɨ nukeŋ hadipɨlɨ agɨladɨ sɨbɨlɨ lamavɨhadami uami. \v 25 Hulaŋ \x - \xo 1.25 \xo*\xt Ais 44.20, Jer 13.25, 16.19, Amo 2.4, Lom 9.5, 1 Te 1.9, 1 Jo 5.20\xt*\x* iamɨgali hameŋ agɨlaŋ Asɨ dɨ ciaŋ amɨŋ agadɨ valavala analɨ ciaŋ agɨladɨ lubiahɨlavɨhadami uami. Lɨdɨŋ Asɨ fɨli uaiaŋ susu akuaba akuaba lamami agadɨ huligalavɨhadami uami. Lɨdɨŋ akuaba akuaba agɨladɨ vivi lɨhuavɨhadami uami. Lɨhuavɨdaci akuaba akuaba Asɨ lamami agɨlaŋ me hɨniavɨhadami uami. Hɨniavɨdaci aludɨ asɨ aba nulɨdɨ ibi mɨŋaiahavɨhadami uami. Lɨdɨŋ nulɨdɨ lɨhu hɨvɨ hɨnihɨni nulɨdɨ sibɨla vihavɨhadami uami. Asɨ nɨbu akuaba akuaba agɨladɨ hɨdɨlɨ uami. Hameŋ sadaŋ hulaŋ alaŋ Asɨ hameŋ laci hameŋ laci hɨnilalɨ agadɨ ibi mɨŋaiahɨmɨli uami. Ha amɨŋ sɨbaŋ uami. \p \v 26 Hulaŋ \x - \xo 1.26 \xo*\xt Wkp 18.22-23, Ef 5.12\xt*\x* iamɨgali agɨlaŋ Asɨ dɨ huligalavɨdaci Asɨ nulɨdɨ valɨdaci nɨbɨlaŋ nulɨdɨ nukeŋ hɨji sɨbɨlɨ sɨbɨlɨ agɨladɨ lubiahɨlavɨhadami uami. Iamɨgali agɨlaŋ muŋaŋ iahuiahu saŋ valavɨhadami uami. Valavala hɨnihɨni iamɨgali agɨlaŋ nɨbɨlaŋ masa masa lusɨŋ sɨbɨlɨ vihavɨhadami uami. \v 27 Hulaŋ \x - \xo 1.27 \xo*\xt Wkp 18.22, 20.13, 1 Ko 6.9\xt*\x* agɨlaŋ avi iamɨgali sabisabi saŋ valavɨhadami uami. Valavala hɨniavɨdaci humɨgaŋ iahɨdaci hulaŋ agɨlaŋ nɨbɨlaŋ masa masa lusɨŋ sɨbɨlɨ agadɨ vihavɨhadami uami. Lɨhavɨdaci nulɨdɨ nukeŋ lusɨŋ sɨbɨlɨ agaŋ nulɨsaŋ vɨhɨlɨ iguadami uami. \p \v 28 Hulaŋ iamɨgali agɨlaŋ Asɨ saŋ hɨji ma igahɨlavɨdaci Asɨ agaŋ nulɨdɨ valɨdaci nɨbɨlaŋ nulɨdɨ nukeŋ hɨji sɨbɨlɨ sɨbɨlɨ agɨladɨ lubiahɨlavɨlalɨ uami. Lɨdɨŋ akuaba akuaba lusɨŋ sɨbɨlɨ sɨbɨlɨ Asɨ abamɨgɨlami agɨladɨ vihavɨlalɨ uami. \v 29 Lusɨŋ sɨbɨlɨ sɨbɨlɨ nameŋ agɨladɨ vihavɨlalɨ uami. Lusɨŋ sɨbɨlɨ saŋ pam lɨhavɨlalɨ agaŋ uami. Aba aba lɨbɨsɨlɨvasɨlɨva anɨm hɨlɨcɨ akuaba akuaba agɨladɨ vivi agasaŋ pam lɨhavɨlalɨ uami. Hulaŋ limu hɨhɨle agɨladɨ nagɨli lamalama agasaŋ pam lɨhavɨlalɨ uami. Hulaŋ mu huaci hɨnidaci nusaŋ humɨgaŋ vɨhɨlɨ vivi agaŋ uami. Hulaŋ iamɨgali limu hɨhɨle agɨladɨ ifɨhɨmuhɨmu agaŋ uami. Hɨbɨŋ ciaŋ hɨbɨŋ ciaŋ aba aba agaŋ uami. Sɨdaŋ ciaŋ igu igu analɨ ciaŋ aba aba agaŋ uami. Hulaŋ limu hɨhɨle dɨ sɨbɨlɨ lamalama hɨji agaŋ uami. Lusɨŋ sɨbɨlɨ sɨbɨlɨ hameŋ agɨlaŋ nulɨdɨ hɨvɨ mɨlavɨla hɨniavɨlalɨ uami. Hulɨpɨŋ ciaŋ aba aba agaŋ uami. \v 30 Hulaŋ mu dɨ analɨ abavɨla nudɨ ibi sɨbɨlɨ lamalama agaŋ uami. Asɨ dɨ nagɨli lamalama agaŋ uami. Hulaŋ iamɨgali limu hɨhɨle agɨladɨ sɨbɨlɨ iga iga ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ ula ula livaliva aba aba agaŋ uami. Hulaŋ iamɨgali limu hɨhɨle agɨlaŋ hɨji hɨvɨ pam nulɨdɨ nukeŋ ibi mɨŋaiahaiaha agaŋ uami. Hulaŋ iamɨgali agɨlaŋ nulɨdɨ nukeŋ ibi mɨŋaiahɨben aba ciaŋ mu mu aba aba agaŋ uami. Lusɨŋ sɨbɨlɨ sebɨlɨ sebɨlɨ mu hɨdɨlɨ mu hɨdɨlɨ agɨladɨ vivi agaŋ uami. Nulɨdɨ iamiagagalinɨlu agɨladɨ ciaŋ lulalula ma lubiahɨlahɨla agaŋ uami. \v 31 Nɨbɨlaŋ hɨji huaci apalɨ uami. Nɨbɨlaŋ akuaba akuaba lɨbalu aba ciaŋ mɨguavɨla abavɨlalɨ agadɨ ma lubiahɨlavɨlalɨ uami. Nulɨdɨ humɨgaŋ pam hɨsɨŋ agɨlaŋ hula humɨgaŋ pam ma hɨniavɨlalɨ uami. Hulaŋ limu hɨhɨle agɨlasaŋ avi mavɨn ma hɨniavɨlalɨ uami. \v 32 Asɨ \x - \xo 1.32 \xo*\xt Sng 50.18, Lom 2.2, 6.21\xt*\x* dɨ ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ agaŋ nameŋ abami uami. Hulaŋ lusɨŋ sɨbɨlɨ vihavɨlalɨ agɨlaŋ hɨmavɨbali aba abami uami. Nɨbɨlaŋ ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ igahɨlavɨlalɨ agadɨ ala ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ agadɨ lulalula akuaba akuaba lusɨŋ sɨbɨlɨ sɨbɨlɨ agɨladɨ vihavɨlalɨ uami. Lusɨŋ sɨbɨlɨ hameŋ agɨladɨ laci ma vihavɨlalɨ uami. Hulaŋ limu hɨhɨle lusɨŋ sɨbɨlɨ vihavɨlalɨ agɨladɨ ibi avi mɨŋaiahavɨlalɨ uami. \c 2 \s Asɨ hulaŋ iamɨgali agɨladɨ ciaŋ hɨvɨ lamɨbali uami. \p \v 1 Namɨlaŋ \x - \xo 2.1 \xo*\xt Mt 7.1-2, Lu 6.37, Jo 8.7-9, Lom 1.20\xt*\x* hulaŋ iamɨgali limu hɨhɨle agɨladɨ ciaŋ hɨvɨ lamalama lɨbɨmɨgumɨgu abɨmɨlaŋ uami. Nulɨdɨ lɨbɨmɨgumɨgu aba aba namɨlaŋ nukeŋ saŋ nameŋ abɨmɨlaŋ uami. Alaŋ hugɨ apalɨ aba abɨmɨlaŋ uami. Hulaŋ mu akuaba akuaba lɨlalɨ agasaŋ lɨbɨmɨgumɨgu abɨlalaŋ uami. Agadɨ ala namɨlaŋ avi akuaba akuaba nɨbu lɨlalɨ hameŋ ala lɨlalaŋ uami. Hameŋ sadaŋ nudɨ lɨbɨmɨgumɨgu aba aba naludɨ nukeŋ avi lɨbɨmɨgumɨgu abɨlalaŋ uami. \v 2 Alaŋ igɨlalu uami. Hulaŋ iamɨgali agɨlaŋ lusɨŋ sɨbɨlɨ sɨbɨlɨ vihavɨdaci Asɨ agaŋ hɨbɨŋ nulɨsaŋ vɨhɨlɨ igulalɨ uami. Asɨ agaŋ ciaŋ amɨŋ agadɨ lubiahɨlahɨla hameŋ lɨlalɨ uami. \v 3 Hulaŋ iamɨgali agɨlaŋ lusɨŋ sɨbɨlɨ vihavɨdaci nulɨdɨ lusɨŋ hameŋ agɨlasaŋ ciaŋ hɨvɨ lamalama lɨbɨmɨgumɨgu abɨlalaŋ uami. Agadɨ ala namɨlaŋ nukeŋ avi hameŋ ala lɨlalaŋ uami. Namɨlaŋ hɨji nameŋ igahɨlɨmɨlaŋ uami. Asɨ agaŋ aludɨ ciaŋ hɨvɨ ma lamɨbali aba abɨmɨlaŋ uami. \v 4 Akuaba \x - \xo 2.4 \xo*\xt Ais 30.18, Lom 3.25-26, Ef 1.7, 2.8-9, 2 Pi 3.9, 3.15\xt*\x* akuaba lusɨŋ sɨbɨlɨ sɨbɨlɨ vilalaŋ uami. Agadɨ ala Asɨ agaŋ naludɨ sɨbɨlɨ lamalama saŋ akuaba akuaba lɨhalɨha ma lɨlalɨ uami. Nɨbu naludɨ huaci lamalama saŋ lɨlalɨ uami. Asɨ nalusaŋ mavɨn hɨnihɨni nameŋ abɨlalɨ uami. Namɨlaŋ lusɨŋ sɨbɨlɨ valɨhalaŋ aba abɨlalɨ uami. Nɨbu hameŋ abɨdaci ala namɨlaŋ nudɨ valɨlalaŋ uami. \v 5 Naludɨ hɨji humɨgaŋ agɨlaŋ lusɨŋ sɨbɨlɨ vivi saŋ vɨdɨvɨdɨŋ sɨbaŋ hɨniavɨdaci namɨlaŋ lusɨŋ sɨbɨlɨ ma valɨlalaŋ uami. Lɨdɨŋ akuaba akuaba lusɨŋ sɨbɨlɨ sɨbɨlɨ agɨladɨ mɨgudɨbɨlalaŋ uami. Hameŋ sadaŋ Asɨ agaŋ naludɨ sɨhɨvia sɨbaŋ igatɨbɨtɨbɨ ciaŋ hɨvɨ lamɨbali uami. Hadɨhu nudɨ igɨvɨ agaŋ haiabɨla iahɨci namɨlaŋ vɨhɨlɨ hekɨlɨ hekɨlɨ igɨbalaŋ uami. \v 6 Hulaŋ \x - \xo 2.6 \xo*\xt Sng 62.12, Snd 24.12, Mt 16.27, Jo 5.29, 1 Ko 3.8, 2 Ko 5.9-10, CHL 22.12\xt*\x* iamɨgali lusɨŋ sɨbɨlɨ sɨbɨlɨ vihavɨlalɨ agɨlasaŋ hɨbɨŋ vɨhɨlɨ hameŋ ala igubali uami. Hulaŋ iamɨgali sibɨla huaci huaci vihavɨlalɨ agɨlasaŋ hɨbɨŋ akuaba akuaba huaci huaci hameŋ ala igubali uami. \v 7 Hulaŋ iamɨgali limu hɨhɨle sibɨla huaci vivi vɨdɨvɨdɨŋ lagulamavɨlalɨ agɨlaŋ hɨji nameŋ lamavɨlalɨ uami. Alaŋ vɨdɨvɨdɨŋ lagulamɨdamɨli Asɨ aludɨ ibi mɨŋaiahɨdaci ibi hekɨlɨ daŋ hɨnibalu aba abavɨlalɨ uami. La nudɨ haiabɨla uavɨla nɨbu hula huaci hameŋ laci hameŋ laci hɨnibalu aba abavɨlalɨ uami. Huaci hameŋ laci hameŋ laci hɨnihɨni agaŋ ma sɨvɨlɨbali aba abavɨlalɨ uami. Hulaŋ iamɨgali agɨlaŋ hɨji hameŋ lamavɨdaci Asɨ agaŋ lɨdaci huaci hameŋ laci hameŋ laci hɨniavɨbali uami. \v 8 Hulaŋ \x - \xo 2.8 \xo*\xt Lom 1.18, 2 Te 1.8\xt*\x* limu hɨhɨle agɨlaŋ nulɨdɨ nukeŋ ibi mɨŋaiahaiaha ciaŋ amɨŋ agadɨ valavɨlalɨ uami. Lɨdɨŋ lusɨŋ sɨbɨlɨ sɨbɨlɨ agɨladɨ vihavɨlalɨ uami. Hameŋ sadaŋ Asɨ dɨ igɨvɨ hekɨlɨ agaŋ nulɨdɨ sɨbɨlɨ lamɨbali uami. \v 9 Isɨlaelɨ \x - \xo 2.9 \xo*\xt Amo 3.2, Lu 12.47-48, Lom 1.16, 1 Pi 4.17\xt*\x* hɨdɨlɨ hulaŋ iamɨgali lusɨŋ sɨbɨlɨ vihavɨlalɨ agɨlaŋ mɨse avɨha avɨha iga iga vɨhɨlɨ hekɨlɨ igavɨbali uami. Hulaŋ iamɨgali hɨdɨlɨ mu mu lusɨŋ sɨbɨlɨ vihavɨlalɨ agɨlaŋ avi sɨvɨ avɨha avɨha iga iga vɨhɨlɨ hekɨlɨ igavɨbali uami. \v 10 Isɨlaelɨ hɨdɨlɨ hulaŋ iamɨgali sibɨla huaci huaci vihavɨlalɨ agɨlaŋ mɨse Asɨ dɨ haiabɨla uavɨbali uami. Uavɨci Asɨ nulɨdɨ ibi mɨŋaiahɨdaci ibi hekɨlɨ daŋ hɨniavɨdaci nulɨdɨ humɨgaŋ agɨlaŋ simɨ hɨniavɨbali uami. Hulaŋ iamɨgali hɨdɨlɨ mu mu sibɨla huaci huaci vihavɨlalɨ agɨlaŋ Asɨ dɨ haiabɨla heŋ sɨvɨ uavɨbali uami. Uavɨci Asɨ nulɨdɨ ibi avi mɨŋaiahɨdaci ibi hekɨlɨ daŋ hɨniavɨdaci nulɨdɨ humɨgaŋ agɨlaŋ simɨ hɨniavɨbali uami. \v 11 Asɨ \x - \xo 2.11 \xo*\xt Lo 10.17, 2 Sto 19.7, Jop 34.19, HJL 10.34, Ga 2.6, Ef 6.9, Kl 3.25, 1 Pi 1.17\xt*\x* agaŋ hulaŋ iamɨgali agɨladɨ hɨdɨlɨ hɨtɨŋ hɨtɨŋ agɨlasaŋ ma igahɨlɨlalɨ uami. Nɨbu igɨdaci hulaŋ iamɨgali hɨdɨlɨ hɨtɨŋ hɨtɨŋ agɨlaŋ hɨdɨlɨ pabiŋ me laci hɨniavɨlalɨ uami. \p \v 12 Hulaŋ iamɨgali ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ Mosesɨ lɨbami agadɨ lɨhu hɨvɨ ma hɨniavɨlalɨ agɨlaŋ uami. Nɨbɨlaŋ lusɨŋ sɨbɨlɨ vihavɨdaci Asɨ agaŋ nulɨdɨ sɨbɨlɨ lamɨbali uami. Hulaŋ iamɨgali ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ Mosesɨ lɨbami agadɨ lɨhu hɨvɨ hɨniavɨlalɨ agɨlaŋ uami. Nɨbɨlaŋ lusɨŋ sɨbɨlɨ vihavɨdaci Asɨ agaŋ ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ Mosesɨ lɨbami agasaŋ ala igahɨlahɨla nulɨdɨ ciaŋ hɨvɨ lamɨbali uami. \v 13 Asɨ \x - \xo 2.13 \xo*\xt Mt 7.21, Je 1.22-25, 1 Jo 3.7\xt*\x* agaŋ hulaŋ iamɨgali ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ Mosesɨ lɨbami agadɨ igahɨlahɨla ma lubiahɨlavɨlalɨ agɨladɨ nameŋ abɨlalɨ uami. Namɨlaŋ hulaŋ iamɨgali sɨbɨlɨ aba abɨlalɨ uami. Hulaŋ iamɨgali ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ Mosesɨ lɨbami agadɨ sɨhɨvia lubiahɨlavɨlalɨ agɨladɨ pam nameŋ abɨlalɨ uami. Namɨlaŋ hulaŋ iamɨgali huaci aba abɨlalɨ uami. \v 14 Hɨdɨlɨ \x - \xo 2.14 \xo*\xt HJL 10.35\xt*\x* mu mu agɨlaŋ ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ Mosesɨ lɨbami agadɨ lɨhu hɨvɨ ma hɨniavɨlalɨ uami. Agadɨ ala nulɨdɨ hulaŋ iamɨgali limu hɨhɨle agɨlaŋ ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ Mosesɨ lɨbami hameŋ me agadɨ lubiahɨlahɨla sibɨla huaci huaci vihavɨlalɨ uami. Ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ me agaŋ nulɨdɨ hɨji humɨgaŋ hɨvɨ hɨnilalɨ uami. \v 15 Hameŋ \x - \xo 2.15-16 \xo*\xt Mt 25.31, HJL 10.42, 2 Ti 4.1, 4.8\xt*\x* lɨhavɨdaci ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ Asɨ nulɨdɨ hɨji humɨgaŋ hɨvɨ lamɨci hɨniadami agaŋ cɨhu haiabɨla iahɨlalɨ uami. Haiabɨla iahɨdaci nɨbɨlaŋ akuaba akuaba lɨhavɨdaci nulɨdɨ hɨji humɨgaŋ agɨlaŋ abavɨlalɨ uami. Ha huaci aba abavɨlalɨ uami. Ha sɨbɨlɨ aba abavɨlalɨ uami. \v 16 Ciaŋ hɨvɨ lamɨbali agadɨ mɨhiŋ agaŋ iahɨci mɨhiŋ heŋ ala Asɨ agaŋ akuaba akuaba sɨvɨla sɨvɨla hɨniavɨlalɨ agɨladɨ haiabɨla iaha lamalɨhɨlɨbali uami. Asɨ dɨ ciaŋ nameŋ agadɨ sulɨlan uami. Hulaŋ iamɨgali agɨladɨ ciaŋ hɨvɨ lamɨbali aba abɨlan uami. Asɨ agaŋ ciaŋ hɨvɨ lamalama sibɨla agadɨ Jisasɨ Kɨlaisɨ dɨ human hɨvɨ ci lamami aba abɨlan uami. \s Ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ Mosesɨ lɨbami agaŋ aludɨ ahɨliahubali uavɨhadami. \p \v 17 Isɨlaelɨ \x - \xo 2.17 \xo*\xt Ais 45.25, Jo 8.33, 2 Ko 11.22\xt*\x* hɨdɨlɨ namɨlaŋ hɨji nameŋ lamɨlalaŋ uami. Alaŋ Isɨlaelɨ hɨdɨlɨ aba abɨlalaŋ uami. Ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ Mosesɨ lɨbami agaŋ aludɨ ahɨliahubali aba abɨlalaŋ uami. Lɨdɨŋ namɨlaŋ naludɨ nukeŋ ibi mɨŋaiahaiaha nameŋ abɨlalaŋ uami. Alaŋ Asɨ dɨ hulaŋ iamɨgali hɨnidalu aba abɨlalaŋ uami. \v 18 Alaŋ Asɨ dɨ hɨji agadɨ igɨlalu aba abɨlalaŋ uami. Alaŋ ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ Mosesɨ lɨbami agadɨ avi igɨlalu aba abɨlalaŋ uami. Hameŋ sadaŋ alaŋ akuaba akuaba iga iga huaci abɨbalu aba abɨlalaŋ uami. Nagaŋ huaci sɨbaŋ aba abɨbalu aba abɨlalaŋ uami. Nagaŋ sɨbɨlɨ aba abɨbalu aba abɨlalaŋ uami. \v 19-20 Namɨlaŋ \x - \xo 2.19-20 \xo*\xt Mt 15.14, 23.16-19, Lu 18.9, Jo 9.34, 9.40, Lom 6.17\xt*\x* hɨji nameŋ lamɨlalaŋ uami. Alaŋ ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ Mosesɨ lɨbami agadɨ viavɨla hɨji huaci daŋ hɨnilalu aba abɨlalaŋ uami. Ciaŋ amɨŋ daŋ hɨnilalu aba abɨlalaŋ uami. Lɨdɨŋ hulaŋ lamɨgaŋ sɨbɨlɨ me agɨlasaŋ hɨbɨ abalamɨlalu aba abɨlalaŋ uami. Alaŋ hulaŋ hɨfɨlɨ me hɨvɨ hɨniavɨlalɨ agɨlasaŋ nulɨdɨ abɨlu me hɨnilalu aba abɨlalaŋ uami. Hulaŋ hɨji hutesɨ apalɨ agɨladɨ lamalubilalu aba abɨlalaŋ uami. Hulemɨlɨ cɨki cɨki me agɨladɨ manasɨŋ sihɨ hɨsɨŋ hɨnilalu aba abɨlalaŋ uami. \v 21 Namɨlaŋ \x - \xo 2.21 \xo*\xt Sng 50.16-21, Mt 23.3-4\xt*\x* hulaŋ iamɨgali agɨladɨ lamalubilalaŋ uami. Agadɨ ala namɨlaŋ nukeŋ ciaŋ nulɨdɨ lamalubilubi abɨlalaŋ agɨladɨ ma lubiahɨlɨlalaŋ uami. Namɨlaŋ akuaba akuaba sɨgɨlɨ vimɨlaŋ aba abɨlalaŋ uami. Agadɨ ala namɨlaŋ nukeŋ sɨgɨlɨ vilalaŋ uami. \v 22 Hulaŋ iamɨgali daŋ namɨlaŋ abinadinalu agɨladɨ valavala uu iamɨgali mu mu agɨladɨ sɨgɨlɨ vimɨlaŋ aba abɨlalaŋ uami. Iamɨgali hulaŋ daŋ namɨlaŋ muŋanadinalu agɨladɨ valavala uu hulaŋ mu mu agɨladɨ sɨgɨlɨ vimɨlaŋ aba abɨlalaŋ uami. Agadɨ ala namɨlaŋ nukeŋ avi hameŋ lɨlalaŋ uami. Namɨlaŋ hɨdɨlɨ mu mu agɨlaŋ akuaba akuaba lɨhulɨhu lamalama aludɨ asɨ aba abavɨlalɨ agɨladɨ sɨbɨlɨ igɨlalaŋ uami. Agadɨ ala namɨlaŋ nulɨdɨ mugɨluŋ ulaŋ agɨladɨ hɨvɨ uu nulɨdɨ akuaba akuaba agɨladɨ sɨgɨlɨ vilalaŋ uami. \v 23 Namɨlaŋ naludɨ nukeŋ ibi mɨŋaiahaiaha abɨlalaŋ uami. Alaŋ ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ Mosesɨ lɨbami agadɨ igɨlalu aba abɨlalaŋ uami. Agadɨ ala namɨlaŋ nukeŋ ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ Mosesɨ lɨbami agadɨ ma lubiahɨlɨlalaŋ uami. Hameŋ lɨdɨŋ Asɨ dɨ ibi agadɨ sɨbɨlɨ lamɨlalaŋ uami. \v 24 Asɨ \x - \xo 2.24 \xo*\xt Ais 52.5, Ese 36.20-23\xt*\x* dɨ manasɨŋ hekɨlɨ agaŋ hameŋ agasaŋ ala nameŋ abami uami. Naludɨ hugɨ agɨlasaŋ ala hulaŋ iamɨgali hɨdɨlɨ mu mu agɨlaŋ Asɨ dɨ abacuvacuva nudɨ ibi ma mɨŋaiahavɨlalɨ aba abami uami. \s Polɨ agaŋ hadi sɨbɨlɨ ihalahalaha agasaŋ abami. \p \v 25 Isɨlaelɨ \x - \xo 2.25 \xo*\xt Jer 4.3-4, 9.25, Ga 5.3\xt*\x* hɨdɨlɨ aludɨ hadi sɨbɨlɨ ihalahalaha agaŋ nɨbu huaci uami. Namɨlaŋ ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ Mosesɨ lɨbami agadɨ lubiahɨlɨdalaŋ ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ agaŋ naludɨ ahɨliahubali uami. Naludɨ hadi sɨbɨlɨ ihalahavɨci ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ lulavɨla uami. Ha hadi sɨbɨlɨ ma ihalahavɨci hɨnihɨni me hɨnibalaŋ uami. \v 26 Hulaŋ \x - \xo 2.26 \xo*\xt Ga 5.6\xt*\x* mu nudɨ hadi sɨbɨlɨ ma ihalahavɨmi agaŋ nɨbu ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ Mosesɨ lɨbami agadɨ sɨhɨvia lubiahɨlɨlalɨ uami. Lubiahɨlɨdaci Asɨ agaŋ nudɨ iga iga nameŋ abɨbali uami. Nudɨ hadi sɨbɨlɨ ihalahavɨci hɨnihɨni me hɨnilalɨ aba abɨbali uami. \v 27 Isɨlaelɨ hɨdɨlɨ namɨlaŋ ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ Mosesɨ lɨbami agadɨ lubiahɨlɨlalaŋ uami. Lɨdɨŋ naludɨ nukeŋ hadi sɨbɨlɨ ihalahɨlalaŋ uami. Agadɨ ala namɨlaŋ ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ Mosesɨ lɨbami agadɨ sɨkasɨkan ma lubiahɨlɨlalaŋ uami. Hulaŋ hadi sɨbɨlɨ ma ihalahavɨlalɨ limu hɨhɨle agɨlaŋ ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ Mosesɨ lɨbami agadɨ sɨhɨvia sɨbaŋ lubiahɨlavɨlalɨ uami. Nɨbɨlaŋ naludɨ lɨbɨmɨgumɨgu abavɨbali uami. Namɨlaŋ ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ Mosesɨ lɨbami agadɨ ma lubiahɨlɨlalaŋ aba abavɨbali uami. \v 28 Asɨ \x - \xo 2.28 \xo*\xt Jo 7.24, 8.39, Lom 9.6-7\xt*\x* agaŋ Isɨlaelɨ hɨdɨlɨ limu hɨhɨle agɨladɨ iga iga abɨlalɨ uami. Nɨbɨlaŋ Isɨlaelɨ hɨdɨlɨ amɨŋ amɨŋ hɨma aba abɨlalɨ uami. Hulaŋ mu hadi sɨbɨlɨ ihalahalɨ agadɨ avi igavɨla abɨmɨlaŋ uami. Nɨbu Isɨlaelɨ hɨdɨlɨ amɨŋ aba abɨmɨlaŋ uami. \v 29 Isɨlaelɨ \x - \xo 2.29 \xo*\xt Lo 30.6, 1 Ko 4.5, 2 Ko 10.18, Kl 2.11, 1 Pi 3.4\xt*\x* hɨdɨlɨ namɨlaŋ ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ Mosesɨ lɨbami agadɨ hɨji humɨgaŋ hɨvɨ lubiahɨlavɨla uami. Ha namɨlaŋ Isɨlaelɨ hɨdɨlɨ amɨŋ amɨŋ hɨnibalaŋ uami. Asɨ naludɨ igɨdaci naludɨ hɨji humɨgaŋ agɨlaŋ hadi sɨbɨlɨ ihalahavɨci hɨnihɨni me hɨniavɨbali uami. Hulaŋ mu ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ Mosesɨ lɨbami agadɨ laci lubiahɨlɨlalɨ agaŋ nɨbu Isɨlaelɨ hɨdɨlɨ amɨŋ ma hɨnibali uami. Agadɨ ala Asɨ dɨ Amɨŋ agaŋ hulaŋ mu agadɨ hɨvɨ hɨnidaci nɨbu Isɨlaelɨ hɨdɨlɨ amɨŋ hɨnibali uami. Hulaŋ limu hɨhɨle agɨlaŋ nudɨ ibi ma mɨŋaiahavɨbali uami. Agadɨ ala Asɨ agaŋ nudɨ ibi mɨŋaiahɨbali uami. \c 3 \s Isɨlaelɨ hɨdɨlɨ agɨlaŋ hɨdɨlɨ mu mu agɨladɨ ma lɨvalavɨlalɨ uami. \p \v 1 Hulaŋ mu agaŋ nameŋ abɨbali uami. Hulaŋ dɨ hadi sɨbɨlɨ ihalahalaha agaŋ nɨbu hulaŋ agadɨ ma ahɨliahulalɨ aba abɨbali uami. Isɨlaelɨ hɨdɨlɨ agɨlaŋ nulɨdɨ hadi sɨbɨlɨ ihalahavɨlalɨ aba abɨbali uami. Agadɨ ala Asɨ igɨdaci Isɨlaelɨ hɨdɨlɨ agɨlaŋ hɨdɨlɨ mu mu agɨladɨ ma lɨvalavɨlalɨ aba abɨbali uami. Lɨci viaŋ nudɨ hɨbɨŋ nameŋ abɨben uami. \v 2 Asɨ \x - \xo 3.2 \xo*\xt Lo 4.7-8, Sng 147.19-20, Lom 2.18, 9.4\xt*\x* agaŋ Isɨlaelɨ hɨdɨlɨ agɨlasaŋ akuaba akuaba huaci huaci agɨladɨ igudaci nudɨ ciaŋ amɨŋ agaŋ nɨbɨlaŋ hula hɨnilalɨ aba abɨben uami. Hameŋ sadaŋ hɨdɨlɨ mu mu agɨladɨ lɨvalavɨlalɨ aba abɨben uami. \v 3 Agadɨ \x - \xo 3.3 \xo*\xt Lom 9.6, 10.16, 11.29, 2 Ti 2.13, Ib 4.2\xt*\x* ala Isɨlaelɨ hɨdɨlɨ limu hɨhɨle agɨlaŋ Asɨ dɨ ciaŋ ma lubiahɨlavɨlalɨ uami. Hameŋ lɨhavɨlalɨ ala Asɨ agaŋ nudɨ nukeŋ ciaŋ agadɨ lubiahɨlahɨla akuaba akuaba agɨladɨ lɨlalɨ uami. \v 4 Nɨbu \x - \xo 3.4 \xo*\xt Sng 51.4, 62.9, Jo 3.33\xt*\x* ciaŋ amɨŋ laci abɨlalɨ uami. Hulaŋ iamɨgali agɨlaŋ analɨ ciaŋ abavɨlalɨ uami. Asɨ dɨ manasɨŋ hekɨlɨ agaŋ nusaŋ ala nameŋ abami uami. Asɨ nama huaci sadaŋ Isɨlaelɨ hɨdɨlɨ agɨladɨ ciaŋ hɨvɨ lamɨlanaŋ aba abami uami. Hɨbɨŋ nadɨ ciaŋ hɨvɨ lamɨbalu aba lɨhavɨci ala nama nulɨdɨ lɨvalɨbanaŋ aba abami uami. \p \v 5 Hulaŋ hɨhɨle nameŋ abavɨlalɨ uami. Alaŋ lusɨŋ sɨbɨlɨ vidamɨli Asɨ alusaŋ vɨhɨlɨ igulalɨ aba abavɨlalɨ uami. Igudaci hulaŋ iamɨgali limu hɨhɨle agɨlaŋ iga iga abavɨbali aba abavɨlalɨ uami. Asɨ nulɨsaŋ vɨhɨlɨ igulalɨ agaŋ nɨbu huaci aba abavɨbali aba abavɨlalɨ uami. Hulaŋ iamɨgali limu hɨhɨle agɨlaŋ Asɨ alusaŋ vɨhɨlɨ igulalɨ agadɨ iga iga abavɨbali aba abavɨlalɨ uami. Asɨ nɨbu lusɨŋ sɨbɨlɨ vilalɨ aba abavɨbali aba abavɨlalɨ uami. \v 6 Agadɨ ala alaŋ hameŋ abɨmagalu uami. Asɨ nɨbu huaci sadaŋ hulaŋ iamɨgali sɨkasɨkan agɨladɨ sɨhɨvia sɨbaŋ ciaŋ hɨvɨ lamalama vɨhɨlɨ igulalɨ uami. \v 7 Hulaŋ mu agaŋ nameŋ abɨlalɨ uami. Alaŋ analɨ ciaŋ abɨdamɨli Asɨ akuaba akuaba amɨŋ laci lɨlalɨ agaŋ haiabɨla iahɨbali aba abɨlalɨ uami. Iahɨdaci hulaŋ iamɨgali limu hɨhɨle agɨlaŋ iga iga abavɨbali aba abɨlalɨ uami. Asɨ nɨbu ibi hekɨlɨ daŋ aba abavɨbali aba abɨlalɨ uami. Asɨ agaŋ ibi hekɨlɨ vibali sadaŋ aludɨ analɨ ciaŋ agasaŋ lɨbɨmɨgumɨgu abɨmɨdɨ aba abɨlalɨ uami. Namɨlaŋ lusɨŋ sɨbɨlɨ daŋ aba abɨmɨdɨ aba abɨlalɨ uami. \v 8 Hulaŋ \x - \xo 3.8 \xo*\xt Lom 5.20, 6.1-2, 6.15\xt*\x* iamɨgali limu hɨhɨle agɨlaŋ aludɨ abacuvacuva analɨ abavɨlalɨ uami. Polɨ ani ani agɨlaŋ nameŋ abavɨlalɨ aba abavɨlalɨ uami. Lusɨŋ sɨbɨlɨ vidamɨli akuaba akuaba huaci huaci agɨlaŋ iahavɨbali aba abavɨlalɨ aba abavɨlalɨ uami. Hameŋ abavɨlalɨ agasaŋ Asɨ agaŋ nulɨdɨ ciaŋ hɨvɨ lamavɨla nulɨsaŋ vɨhɨlɨ hekɨlɨ igubali uami. \s Hulaŋ pabiŋ cɨki avi Asɨ dɨ ciaŋ agadɨ sɨhɨvia sɨbaŋ ma lubiahɨlɨlalɨ uami. \p \v 9 Alaŋ \x - \xo 3.9 \xo*\xt Lom 1.18–2.24, 3.23\xt*\x* hɨji nameŋ lamɨlalu uami. Isɨlaelɨ hɨdɨlɨ alaŋ hɨdɨlɨ mu mu agɨladɨ ma lɨvalɨlalu aba abɨlalu uami. Alaŋ hudɨmɨda lusɨŋ sɨbɨlɨ sɨbɨlɨ agɨladɨ lɨhu hɨvɨ hɨnilalu aba abɨlalu uami. \v 10 Asɨ \x - \xo 3.10 \xo*\xt Sav 7.20\xt*\x* \x - \xo 3.10-12 \xo*\xt Sng 14.1-3, 53.1-3\xt*\x* dɨ manasɨŋ hekɨlɨ agaŋ nameŋ abami uami. Hulaŋ pabiŋ cɨki avi Asɨ dɨ ciaŋ agadɨ sɨhɨvia ma lubiahɨlavɨlalɨ aba abami uami. \v 11 Hulaŋ iamɨgali agɨlaŋ hɨji apalɨ aba abami uami. Asɨ dɨ hɨji agadɨ iga iga saŋ ma suhɨlavɨlalɨ aba abami uami. \v 12 Hulaŋ iamɨgali agɨlaŋ Asɨ dɨ huligalavɨla sɨkasɨkan sɨbɨlɨ lɨhavɨlalɨ aba abami uami. Hulaŋ pabiŋ cɨki avi hulaŋ iamɨgali limu hɨhɨle agɨladɨ ma huaci lamɨlalɨ aba abami uami. \v 13 Hulaŋ \x - \xo 3.13 \xo*\xt Sng 5.9, 140.3\xt*\x* iamɨgali agɨlaŋ ciaŋ sɨbɨlɨ sɨbɨlɨ mu mu abavɨdaci nulɨdɨ ciaŋ agɨlaŋ hulaŋ iamɨgali limu hɨhɨle agɨladɨ ifɨhɨmuhɨmu me ifɨhɨmavɨlalɨ aba abami uami. Lɨdɨŋ sɨdaŋ ciaŋ igu igu analɨ analɨ ciaŋ abavɨlalɨ aba abami uami. Ciaŋ nɨbɨlaŋ abavɨlalɨ agɨlaŋ lahu sɨhɨpɨŋ sɨbu hahɨlɨ hitaŋ daŋ me hɨniavɨlalɨ aba abami uami. Hɨnihɨni hulaŋ agɨladɨ sɨbɨlɨ lamavɨlalɨ aba abami uami. \v 14 Nɨbɨlaŋ \x - \xo 3.14 \xo*\xt Sng 10.7\xt*\x* hulaŋ iamɨgali mu mu agɨlasaŋ igɨvɨ hɨnihɨni nulɨdɨ cilu lɨhulɨhu ciaŋ sɨbɨlɨ sɨbɨlɨ pam abavɨlalɨ aba abami uami. \v 15 Hulaŋ \x - \xo 3.15-17 \xo*\xt Snd 1.16, Ais 59.7-8\xt*\x* agɨlaŋ uu hɨdahɨda hulaŋ iamɨgali limu hɨhɨle agɨladɨ ifɨhɨmuhɨmu saŋ pam lɨhavɨlalɨ aba abami uami. \v 16 Hameŋ lɨdɨŋ hɨdahɨda hulaŋ iamɨgali agɨladɨ sɨbɨlɨ lamalama nulɨsaŋ vɨhɨlɨ iguavɨlalɨ aba abami uami. \v 17 Hulaŋ iamɨgali limu hɨhɨle agɨlaŋ hula humɨgaŋ simɨ hɨnihɨni agadɨ ma igavɨlalɨ aba abami uami. \v 18 Lɨdɨŋ \x - \xo 3.18 \xo*\xt Sng 36.1\xt*\x* nɨbɨlaŋ Asɨ saŋ ma sɨbaŋ lɨdavɨlalɨ aba abami uami. \p \v 19 Alaŋ \x - \xo 3.19 \xo*\xt Lom 2.2, 3.9, 3.23\xt*\x* igɨlalu uami. Ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ Mosesɨ lɨbami agaŋ hulaŋ iamɨgali ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ Mosesɨ lɨbami agadɨ lɨhu hɨvɨ hɨniavɨlalɨ agɨladɨ pam abɨlalɨ uami. Lɨdaci Asɨ agaŋ aludɨ lusɨŋ sɨbɨlɨ sɨbɨlɨ agɨlasaŋ lɨbɨmɨgumɨgu abɨdaci alaŋ nameŋ abɨmagalu uami. Alaŋ hulaŋ iamɨgali huaci laci aba abɨmagalu uami. Asɨ igɨdaci hulaŋ iamɨgali alaŋ sɨkasɨkan hugɨ daŋ hɨnilalu uami. \v 20 Hulaŋ \x - \xo 3.20 \xo*\xt Sng 143.2, HJL 13.39, Lom 7.7, Ga 2.16, Ef 2.8-9, Ta 3.4-5\xt*\x* iamɨgali agɨlaŋ ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ Mosesɨ lɨbami agadɨ sɨhɨvia lubiahɨlahɨla sibɨla vihavɨlalɨ agasaŋ Asɨ nulɨdɨ ma abɨlalɨ uami. Namɨlaŋ hulaŋ iamɨgali huaci aba ma abɨlalɨ uami. Ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ Mosesɨ lɨbami agaŋ nukeŋ lɨdaci hulaŋ iamɨgali agɨladɨ hɨji tovedaci abavɨlalɨ uami. Alaŋ lusɨŋ sɨbɨlɨ vilalu aba abavɨlalɨ uami. \s Hulaŋ iamɨgali Jisasɨ Kɨlaisɨ saŋ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ lamavɨlalɨ agɨlaŋ hulaŋ iamɨgali huaci uami. \p \v 21 Hulaŋ \x - \xo 3.21 \xo*\xt HJL 10.43, 15.11, 26.22, Ib 11.4, 1 Pi 1.10\xt*\x* iamɨgali agɨlaŋ ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ Mosesɨ lɨbami agadɨ sɨhɨvia lubiahɨlavɨlalɨ uami. Agadɨ ala Asɨ agaŋ hulaŋ iamɨgali hameŋ agɨladɨ nameŋ ma abɨlalɨ uami. Namɨlaŋ hulaŋ iamɨgali huaci aba ma abɨlalɨ uami. Ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ Mosesɨ lɨbami agaŋ haiabɨla iahaiaha aludɨ abɨlalɨ uami. Asɨ dɨ ciaŋ igalahalaha hɨsɨŋ hulaŋ agɨlaŋ manasɨŋ hɨvɨ ciaŋ lɨbavɨmi uami. Nulɨdɨ ciaŋ agɨlaŋ avi haiabɨla iahaiaha aludɨ abavɨlalɨ uami. Asɨ agaŋ hulaŋ iamɨgali agɨladɨ iga iga abɨlalɨ aba abavɨlalɨ uami. Namɨlaŋ hulaŋ iamɨgali huaci aba abɨlalɨ aba abavɨlalɨ uami. \v 22 Hameŋ \x - \xo 3.22 \xo*\xt Lom 1.17, 10.12, Ga 2.16, 3.28, Kl 3.11\xt*\x* sadaŋ hulaŋ iamɨgali agɨlaŋ Jisasɨ Kɨlaisɨ saŋ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ lamavɨdaci Asɨ agaŋ nulɨdɨ abɨlalɨ uami. Namɨlaŋ hulaŋ iamɨgali huaci aba abɨlalɨ uami. Asɨ igɨdaci Isɨlaelɨ hɨdɨlɨ agɨlaŋ hula hɨdɨlɨ mu mu agɨlaŋ hula hɨdɨlɨ pam me hɨniavɨlalɨ uami. \v 23 Hɨniavɨdaci \x - \xo 3.23 \xo*\xt Lom 3.9, 5.2, 11.32, Ga 3.22\xt*\x* nɨbu Isɨlaelɨ hɨdɨlɨ agɨladɨdaŋ hɨdɨlɨ mu mu agɨladɨdaŋ nameŋ abɨlalɨ uami. Namɨlaŋ sɨkasɨkan lusɨŋ sɨbɨlɨ vilalaŋ sadaŋ iadɨ haiabɨla ma ubalaŋ aba abɨlalɨ uami. \v 24 Asɨ \x - \xo 3.24 \xo*\xt Lom 5.1, Ef 1.7, 2.8-9, Kl 1.14, 1 Ti 2.6, 1 Pi 1.18-19\xt*\x* agaŋ alusaŋ mavɨn hɨniavɨla Jisasɨ Kɨlaisɨ dɨ mɨdɨ agasaŋ igahɨla aludɨ ci likɨlami uami. Likɨlavɨla aludɨ abɨlalɨ uami. Namɨlaŋ hulaŋ iamɨgali huaci aba abɨlalɨ uami. Alaŋ sibɨla vilalu agasaŋ hɨji igahɨlahɨla aludɨ ma abɨlalɨ uami. Namɨlaŋ hulaŋ iamɨgali huaci aba ma abɨlalɨ uami. Asɨ agaŋ alusaŋ havɨ mavɨn hɨnihɨni abɨlalɨ uami. Namɨlaŋ hulaŋ iamɨgali huaci aba abɨlalɨ uami. \v 25-26 Asɨ \x - \xo 3.25-26 \xo*\xt HJL 13.38-39, 17.30, Ef 1.7, Kl 1.20, Ib 9.15\xt*\x* agaŋ Jisasɨ dɨ lɨbɨmɨŋavɨla abɨci vemi uami. Veci kɨlɨ cɨkaŋ hɨlihua lamalama agadɨ hɨvɨ nudɨ lama henaŋ hɨvɨ ifavɨci umi uami. Ifavɨci uci nudɨ mɨdɨ agaŋ mɨgɨci Asɨ agaŋ igavɨla hulaŋ iamɨgali agɨladɨ hugɨ hivami uami. Lɨci hulaŋ iamɨgali agɨlaŋ Jisasɨ saŋ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ lamavɨdaci Asɨ nulɨdɨ abɨlalɨ uami. Namɨlaŋ hulaŋ iamɨgali huaci aba abɨlalɨ uami. Vaka hulaŋ iamɨgali agɨlaŋ lusɨŋ sɨbɨlɨ vihavɨdaci Asɨ agaŋ nulɨdɨ lɨhalɨha sɨbɨlɨ ma lamadami uami. Nɨbu nulɨsaŋ migɨla migɨla hɨniadami uami. Agadɨ ala Asɨ nɨbu hulaŋ iamɨgali agɨladɨ sɨhɨvia ciaŋ hɨvɨ lamɨlalɨ sadaŋ Jisasɨ dɨ abɨci hɨmami uami. Nɨbu hugɨ apalɨ agadɨ ala aludɨ uvɨsɨjiŋ viavɨla sagalɨ me hɨniavɨla hɨmami uami. Iabi avi alaŋ igɨdamɨli Asɨ nɨbu huaci sɨbaŋ sadaŋ hulaŋ iamɨgali agɨladɨ sɨhɨvia ciaŋ hɨvɨ lamɨlalɨ uami. Hulaŋ iamɨgali agɨlaŋ Jisasɨ saŋ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ lamavɨdaci Asɨ agaŋ nulɨdɨ abɨlalɨ uami. Namɨlaŋ hulaŋ iamɨgali huaci aba abɨlalɨ uami. \p \v 27-28 Hameŋ \x - \xo 3.27-28 \xo*\xt HJL 13.38-39, Lom 2.17, 2.23, 3.20-22, 8.3, 1 Ko 1.29-31, Ga 2.16, Ef 2.8-9\xt*\x* lɨdaci alaŋ aludɨ nukeŋ ibi mɨŋaiahaiaha agadɨ ci valahɨlu uami. Ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ Mosesɨ lɨbami agadɨ lubiahɨlahɨla sibɨla huaci huaci agɨladɨ vilalu uami. Agadɨ ala hameŋ lɨlalu agasaŋ Asɨ aludɨ iga iga ma abɨlalɨ uami. Namɨlaŋ hulaŋ iamɨgali huaci aba ma abɨlalɨ uami. Hameŋ sadaŋ aludɨ nukeŋ ibi ma mɨŋaiahɨlalu uami. Alaŋ igɨlalu uami. Alaŋ Jisasɨ saŋ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ lamɨdamɨli Asɨ agaŋ aludɨ iga iga abɨlalɨ uami. Namɨlaŋ hulaŋ iamɨgali huaci aba abɨlalɨ uami. \p \v 29 Isɨlaelɨ \x - \xo 3.29 \xo*\xt Lom 10.12\xt*\x* hɨdɨlɨ agɨlaŋ Asɨ dɨ ibi mɨŋaiahaiaha aludɨ Asɨ aba abavɨlalɨ uami. Nɨbɨlaŋ laci hameŋ ma abavɨlalɨ uami. Hulaŋ iamɨgali hɨdɨlɨ mu mu agɨlaŋ avi Asɨ dɨ ibi mɨŋaiahaiaha aludɨ Asɨ aba abavɨlalɨ uami. \v 30 Asɨ \x - \xo 3.30 \xo*\xt Lo 6.4, Lom 4.11-12, Ga 3.8, 3.20, 3.28\xt*\x* nɨbu pabiŋ uami. Nɨbu hulaŋ hadi sɨbɨlɨ ihalahavɨlalɨ agɨladɨ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ agɨladɨ igɨlalɨ uami. Hulaŋ hadi sɨbɨlɨ ma ihalahavɨlalɨ agɨladɨ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ agɨladɨ avi iga iga nulɨdɨ abɨlalɨ uami. Namɨlaŋ hulaŋ huaci aba abɨlalɨ uami. \v 31 Alaŋ \x - \xo 3.31 \xo*\xt Mt 5.17, Lom 8.4\xt*\x* Jisasɨ saŋ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ lamɨdamɨli ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ Mosesɨ lɨbami agaŋ ma sɨvɨlɨbali uami. Ha hɨma sɨbaŋ uami. Alaŋ Jisasɨ saŋ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ lamɨdamɨli ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ Mosesɨ lɨbami agaŋ vɨdɨvɨdɨŋ hanɨbuŋ hɨnibali uami. \c 4 \s Ebɨlam hɨji vɨdɨvɨdɨŋ lamɨdaci Asɨ nudɨ igɨdaci hulaŋ huaci hɨniadami. \p \v 1 Ebɨlam nɨbu hulaŋ alaŋ me uami. Nɨbu aludɨ iamɨlɨ sadaŋ alaŋ nusaŋ ala abɨbalu uami. \v 2 Ebɨlam \x - \xo 4.2 \xo*\xt Lom 3.20, 3.27-28\xt*\x* agaŋ sibɨla huaci vihadami uami. Agadɨ ala Asɨ agaŋ Ebɨlam sibɨla vihadami agasaŋ igahɨlavɨla nudɨ ma abami uami. Nama hulaŋ huaci aba ma abami uami. Asɨ agaŋ Ebɨlam dɨ sibɨla huaci agasaŋ igahɨlavɨla abɨci ha Ebɨlam nudɨ nukeŋ ibi agadɨ huaci mɨŋaiahɨvi uami. \v 3 Asɨ \x - \xo 4.3 \xo*\xt HM 15.6, Ga 3.6, Je 2.23\xt*\x* dɨ manasɨŋ hekɨlɨ agaŋ nameŋ abami uami. Ebɨlam agaŋ Asɨ dɨ ciaŋ agasaŋ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ lamɨci Asɨ agaŋ nudɨ abi aba abami uami. Nama hulaŋ huaci aba abi aba abami uami. \v 4 Hulaŋ \x - \xo 4.4 \xo*\xt Lom 11.6\xt*\x* sibɨla vihavɨdaci heŋ akuaba akuaba agɨladɨ hɨbɨŋ iguavɨlalɨ uami. Hulaŋ sibɨla ma vihavɨdaci akuaba akuaba agɨladɨ havɨ ma iguavɨlalɨ uami. Sibɨla hɨsɨŋ agɨlasaŋ pam akuaba akuaba agɨladɨ iguavɨlalɨ uami. \v 5 Hulaŋ lusɨŋ sɨbɨlɨ hɨsɨŋ agaŋ Asɨ saŋ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ lamavɨla hɨji nameŋ lamɨbali uami. Viaŋ hulaŋ lusɨŋ sɨbɨlɨ hɨsɨŋ aba abɨbali uami. Agadɨ ala cɨhu hɨji vɨdɨvɨdɨŋ lamɨlɨŋ Asɨ agaŋ iadɨ abɨbali aba abɨbali uami. Nama hulaŋ huaci aba abɨbali aba abɨbali uami. Nɨbu hɨji vɨdɨvɨdɨŋ hameŋ lamɨbali agasaŋ Asɨ nudɨ abɨbali uami. Nama hulaŋ huaci aba abɨbali uami. Nɨbu sibɨla huaci vilalɨ agasaŋ Asɨ nudɨ hameŋ ma abɨbali uami. \v 6 Asɨ agaŋ hulaŋ mu agadɨ igavɨla abɨbali uami. Nama hulaŋ huaci aba abɨbali uami. Lɨci hulaŋ agaŋ nɨbu hɨjɨŋalɨbali uami. Akuaba akuaba sibɨla huaci vilalɨ agasaŋ Asɨ agaŋ nudɨ hameŋ ma abɨbali uami. Devitɨ avi nusaŋ ala nameŋ abami uami. \v 7 Asɨ \x - \xo 4.7-8 \xo*\xt Sng 32.1-2\xt*\x* agaŋ hulaŋ nudɨ ciaŋ lulavɨlalɨ agɨladɨ hugɨ ci hivalɨ aba abami uami. Lɨci nɨbɨlaŋ hugɨ apalɨ hɨnihɨni hɨjɨŋalavɨbali aba abami uami. \v 8 Aludɨ Hekɨlɨ agaŋ hulaŋ mu dɨ hugɨ agɨlasaŋ hɨji ma lamɨbali aba abami uami. Lɨci nɨbu hɨjɨŋalɨbali aba abami uami. \p \v 9 La abami. Hulaŋ \x - \xo 4.9 \xo*\xt Lom 4.3\xt*\x* hadi sɨbɨlɨ ihalahavɨlalɨ agɨlaŋ laci ma hɨjɨŋalavɨbali uami. Hulaŋ hadi sɨbɨlɨ ma ihalahavɨlalɨ agɨlaŋ avi hɨjɨŋalavɨbali uami. Alaŋ hɨji nameŋ lamɨlalu uami. Ebɨlam agaŋ Asɨ saŋ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ lamɨci Asɨ nudɨ abami aba abɨlalu uami. Nama hulaŋ huaci aba abami aba abɨlalu uami. \p \v 10 Ebɨlam hɨniadami agasaŋ igahɨlɨhalaŋ uami. Nɨbu hadi sɨbɨlɨ ma ihalahɨmaŋ lɨdaci Asɨ agaŋ nudɨ nameŋ abami uami. Nama hulaŋ huaci aba abami uami. \p \v 11 Hadi \x - \xo 4.11 \xo*\xt HM 17.9-10, Lu 19.9, Ga 3.7\xt*\x* sɨbɨlɨ ma ihalahɨmaŋ lɨdɨŋ Asɨ saŋ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ lamami uami. Lɨci Asɨ agaŋ nudɨ abami uami. Nama hulaŋ huaci aba abami uami. Hadi sɨbɨlɨ ihalahami agaŋ nɨbu sihɨ me hɨniadami uami. Hɨnidaci nɨbu nukeŋ iga iga hɨji nameŋ lamadami uami. Asɨ iadɨ nameŋ abami aba abadami uami. Nama hulaŋ huaci aba abami aba abadami uami. Hulaŋ limu hɨhɨle avi Asɨ saŋ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ lamavɨhadami uami. Agadɨ ala nulɨdɨ hadi sɨbɨlɨ agɨladɨ ma ihalahavɨhadami uami. Lɨhavɨdaci Asɨ agaŋ nulɨdɨ abadami uami. Namɨlaŋ hulaŋ huaci aba abadami uami. Hameŋ sadaŋ Ebɨlam nɨbu hulaŋ iamɨgali hameŋ agɨladɨ iamɨlɨnɨlu me hɨnilalɨ uami. \v 12 Hulaŋ \x - \xo 4.12 \xo*\xt Mt 3.9\xt*\x* hadi sɨbɨlɨ ma ihalahavɨmi agɨladɨ iamɨlɨnɨlu hɨnilalɨ uami. Hulaŋ hadi sɨbɨlɨ ihalahavɨmi agɨladɨ iamɨlɨnɨlu hɨnilalɨ uami. Hadi sɨbɨlɨ ihalahavɨmi agɨlaŋ Asɨ saŋ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ lamavɨmi uami. Ebɨlam hɨji vɨdɨvɨdɨŋ lamami hameŋ ala nɨbɨlaŋ avi hɨji vɨdɨvɨdɨŋ lamavɨmi uami. \s Asɨ agaŋ hulaŋ iamɨgali hɨji vɨdɨvɨdɨŋ daŋ agɨlasaŋ igahɨlavɨla ciaŋ mɨguavɨla abami. \p \v 13 Vaka \x - \xo 4.13 \xo*\xt HM 17.4-6, 22.17-18, Ga 3.29\xt*\x* Asɨ agaŋ ciaŋ mɨguavɨla Ebɨlam dɨ abami uami. Viaŋ nasadaŋ nadɨ iamɨlɨhalina agɨlasadaŋ fɨli sɨkasɨkan nagadɨ iguben aba abami uami. Hadɨhu heŋ ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ Mosesɨ lɨbami agaŋ ma hɨnimaŋ sadaŋ Ebɨlam agaŋ ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ hameŋ agadɨ ma lubiahɨlami uami. Nɨbu Asɨ saŋ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ lamɨci Asɨ nudɨ abami uami. Nama hulaŋ huaci aba abami uami. Hameŋ sadaŋ Asɨ agaŋ ciaŋ mɨguavɨla fɨli sɨkasɨkan nagadɨ nusaŋ igu igu saŋ abami uami. \v 14 Vaka \x - \xo 4.14 \xo*\xt Ga 3.18\xt*\x* Asɨ agaŋ akuaba akuaba igu igu saŋ ciaŋ mɨguavɨla Ebɨlam dɨ abami uami. Lɨci Isɨlaelɨ hɨdɨlɨ limu hɨhɨle agɨlaŋ hɨji nameŋ lamavɨlalɨ uami. Alaŋ ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ Mosesɨ lɨbami agadɨ lubiahɨlɨdamɨli Asɨ agaŋ akuaba akuaba alusaŋ igubali aba abavɨlalɨ uami. Agadɨ ala Asɨ hameŋ ma lɨlalɨ uami. Hulaŋ iamɨgali ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ Mosesɨ lɨbami agadɨ lubiahɨlavɨdaci akuaba akuaba iguci uami. Ha Asɨ saŋ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ lamalama agaŋ nɨbu hɨdɨlɨ apalɨ hɨnivi uami. Ciaŋ mɨguavɨla abami agaŋ avi havɨ sɨvɨlɨvi uami. \v 15 Hulaŋ \x - \xo 4.15 \xo*\xt Lom 3.20, 5.13, 5.20, 7.8, 2 Ko 3.7-9, Ga 3.10, 3.19\xt*\x* iamɨgali agɨlaŋ ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ Mosesɨ lɨbami agadɨ lulavɨdaci Asɨ nulɨsaŋ igɨvɨ hɨnilalɨ uami. Ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ Mosesɨ lɨbami agaŋ ma hɨnici uami. Hulaŋ iamɨgali agɨlaŋ ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ Mosesɨ lɨbami agadɨ ma lulavɨvi uami. \p \v 16 Asɨ \x - \xo 4.16 \xo*\xt Lom 3.24, Ga 3.7, 3.22\xt*\x* agaŋ Ebɨlam saŋ mavɨn hɨnimi uami. Lavɨla Ebɨlam dɨ iamɨlɨhalinu mufɨli mufɨli iahavɨbali agɨlasaŋ igahɨlahɨla ciaŋ mɨguavɨla akuaba akuaba igu igu saŋ abami uami. Hulaŋ iamɨgali ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ Mosesɨ lɨbami agadɨ lubiahɨlavɨlalɨ agɨlasaŋ pam ma igubali uami. Asɨ saŋ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ lamavɨlalɨ agɨlasaŋ avi igubali uami. Nɨbɨlaŋ Ebɨlam hɨji vɨdɨvɨdɨŋ daŋ hɨniadami hameŋ ala hɨji vɨdɨvɨdɨŋ daŋ hɨniavɨdaci Asɨ nulɨsaŋ akuaba akuaba agɨladɨ igubali uami. Ebɨlam nɨbu hulaŋ iamɨgali sɨkasɨkan aludɨ iamɨlɨ hɨnilalɨ uami. \v 17 Asɨ \x - \xo 4.17 \xo*\xt HM 17.5, Ais 48.13, 1 Ko 1.28, Ef 2.1, 2.5, 1 Pi 2.10\xt*\x* dɨ manasɨŋ hekɨlɨ agaŋ nameŋ abami uami. Asɨ agaŋ Ebɨlam dɨ nameŋ abi aba abami uami. Viaŋ lɨlɨŋ nama hulaŋ iamɨgali iaha habɨla hɨdɨlɨ akape hɨniavɨbali agɨladɨ iamɨlɨnɨlu hɨnibanaŋ aba abi aba abami uami. La abami. Asɨ agaŋ nɨbu nukeŋ ciaŋ mɨguavɨla abami agadɨ igɨdaci hameŋ laci ala hɨnilalɨ uami. Asɨ nɨbu ala hulaŋ iamɨgali hɨmavɨlalɨ agɨladɨ abɨdaci cɨhu hɨhi iahavɨlalɨ uami. Akuaba akuaba agɨlaŋ vaka ma iahɨmaŋ lɨhavɨdaci nɨbu ala abɨdaci iahaiaha hɨniavɨlalɨ uami. Ebɨlam agaŋ Asɨ akuaba akuaba hameŋ lɨlalɨ agasaŋ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ lamami uami. \p \v 18 Lɨci \x - \xo 4.18 \xo*\xt HM 15.5, Ib 11.1\xt*\x* Asɨ agaŋ Ebɨlam dɨ nameŋ abami uami. Nadɨ iamɨlɨhalina agɨlaŋ iaha habɨla lidɨ nagɨlaŋ me hɨniavɨbali aba abami uami. Lɨhavɨdaci nama hulaŋ iamɨgali iaha habɨla hɨdɨlɨ akape hɨniavɨbali agɨladɨ iamɨlɨnɨlu hɨnibanaŋ aba abami uami. Asɨ agaŋ akuaba akuaba igu igu saŋ ciaŋ mɨguavɨla abami agadɨ Ebɨlam agaŋ nudɨ nukeŋ lamɨgaŋ hɨvɨ ma igadami uami. Agadɨ ala nɨbu hɨji vɨdɨvɨdɨŋ nameŋ lamami uami. Akuaba akuaba agɨlaŋ amɨŋ sɨbaŋ iahavɨbali aba abami uami. Hɨji hameŋ lamalama migɨla migɨla hɨniadami uami. \v 19 Ebɨlam \x - \xo 4.19 \xo*\xt HM 17.17, 18.11, Ib 11.11-12\xt*\x* dɨ hualɨ lugɨlavɨci ua 100 iahami uami. Hadɨhu nɨbu hadi hadi sɨbaŋ hɨnimi uami. Hɨniavɨla hɨji nameŋ lamami uami. Iadɨ hadipɨlɨ valɨ me hɨnidi aba abami uami. Viaŋ ci hɨmɨben aba ladin aba abami uami. Sela nɨbu avi uajɨ hɨnilalɨ aba abami uami. Agadɨ ala Ebɨlam agaŋ Asɨ ciaŋ mɨguavɨla abami agasaŋ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ lamalama hɨnimi uami. \v 20 Ebɨlam agaŋ Asɨ ciaŋ mɨguavɨla nudɨ abami agasaŋ hɨji cuvɨlɨŋ cuvɨlɨŋ ma lamami uami. Nudɨ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ agadɨ avi ma valami uami. Nudɨ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ agaŋ nusaŋ vɨdɨvɨdɨŋ igudaci Asɨ dɨ ibi mɨŋaiahadami uami. \v 21 Lɨdɨŋ \x - \xo 4.21 \xo*\xt Sng 115.3, Ib 11.19\xt*\x* hɨji vɨdɨvɨdɨŋ lamalama nameŋ igahɨlami uami. Asɨ nɨbu vɨdɨvɨdɨŋ daŋ sadaŋ akuaba akuaba lɨlɨ saŋ ciaŋ mɨguavɨla abami agadɨ huaci hameŋ laci ala lɨbali aba abami uami. \v 22 Hɨji \x - \xo 4.22 \xo*\xt HM 15.6\xt*\x* hameŋ lamɨdaci Asɨ agaŋ Ebɨlam dɨ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ agasaŋ igahɨlavɨla nudɨ abami uami. Nama hulaŋ huaci aba abami uami. \p \v 23 Asɨ dɨ manasɨŋ hekɨlɨ agaŋ nameŋ abami uami. Asɨ agaŋ Ebɨlam dɨ abi aba abami uami. Nama hulaŋ huaci aba abi aba abami uami. Ha Ebɨlam saŋ pam ma igahɨlavɨla abami uami. \v 24 Alusaŋ \x - \xo 4.24 \xo*\xt HJL 2.23-24, 13.30, Lom 15.4, 1 Pi 1.21\xt*\x* avi igahɨlavɨla abami uami. Alaŋ nusaŋ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ lamɨmɨli nɨbu aludɨ abɨbali uami. Namɨlaŋ hulaŋ iamɨgali huaci aba abɨbali uami. Asɨ agaŋ aludɨ Hekɨlɨ Jisasɨ dɨ abɨci cɨhu hɨhi iahami uami. Alaŋ nusaŋ ala hɨji vɨdɨvɨdɨŋ lamɨlalu uami. \v 25 Aludɨ \x - \xo 4.25 \xo*\xt Ais 53.4-5, 1 Ko 15.17, 2 Ko 5.21, Ga 1.4, 1 Pi 1.21\xt*\x* hugɨ hivahiva saŋ Asɨ nukeŋ lɨci hulaŋ agɨlaŋ Jisasɨ dɨ ifɨhɨmavɨmi uami. Lɨhavɨci Asɨ nudɨ abɨci cɨhu hɨhi iahami agasaŋ igahɨlahɨla aludɨ abɨbali uami. Namɨlaŋ hulaŋ iamɨgali huaci aba abɨbali uami. \c 5 \s Alaŋ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ lamɨdamɨli Asɨ aludɨ igɨdaci hulaŋ iamɨgali huaci hɨnilalu uami. \p \v 1 Alaŋ \x - \xo 5.1 \xo*\xt Jo 16.33, Lom 3.24, 3.27-30, 4.24, Ef 2.14, Kl 1.20\xt*\x* Asɨ saŋ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ lamɨdamɨli Asɨ agaŋ aludɨ nameŋ abami uami. Namɨlaŋ hulaŋ iamɨgali huaci aba abami uami. Aludɨ Hekɨlɨ Jisasɨ Kɨlaisɨ agaŋ aludɨ ahɨliahuiahu saŋ hɨmami uami. Lɨci Asɨ alaŋ hula humɨgaŋ simɨ hɨnilalɨ uami. \v 2 Alaŋ \x - \xo 5.2 \xo*\xt 1 Ko 15.1, Ef 2.18, 3.12, Ib 3.6, 10.19\xt*\x* hameŋ agasaŋ igahɨlahɨla Jisasɨ Kɨlaisɨ saŋ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ lamɨdamɨli Asɨ alusaŋ mavɨn hɨnilalɨ uami. Iabi neŋ alaŋ Asɨ dɨ lɨhu hɨvɨ pam hɨnilalu uami. Hɨnihɨni Asɨ saŋ migɨla migɨla hɨnidamɨli nɨbu vevɨla aludɨ likɨlɨci uavɨla nɨbu hula nudɨ haiabɨla heŋ huaci sɨbaŋ hɨnibalu uami. Alaŋ hameŋ agasaŋ migɨla migɨla hɨnihɨni hɨjɨŋalaŋala hɨnidalu uami. \v 3 Alaŋ \x - \xo 5.3 \xo*\xt HJL 5.41, 2 Ko 12.10, Fl 2.17, Je 1.2-3, 1 Pi 1.5-7, 3.14\xt*\x* akuaba akuaba huaci huaci mufɨli igɨbalu agɨlasaŋ pam hɨjɨŋalɨmagalu uami. Akuaba akuaba vɨhɨlɨ aludɨ hɨvɨ iahavɨlalɨ agɨlasaŋ avi hɨjɨŋalɨmɨli uami. Alaŋ igɨlalu uami. Akuaba akuaba vɨhɨlɨ agɨlaŋ aludɨ hɨji humɨgaŋ agasaŋ vɨdɨvɨdɨŋ iguavɨdaci vɨdɨvɨdɨŋ lagulamɨlalu uami. \v 4 Aludɨ hɨji humɨgaŋ agɨlaŋ vɨdɨvɨdɨŋ hɨniavɨdaci vɨdɨvɨdɨŋ lagulamalama akuaba akuaba vɨhɨlɨ aludɨ hɨvɨ iahavɨlalɨ agɨladɨ lɨvalɨlalu uami. Lɨvalɨdamɨli Asɨ agaŋ aludɨ huaci igɨlalɨ uami. Lɨdaci Asɨ aludɨ ahɨliahudaci huaci hameŋ laci hameŋ laci hɨnibalu agasaŋ migɨla migɨla hɨnilalu uami. \v 5 Asɨ \x - \xo 5.5 \xo*\xt Sng 22.5, 25.20, 2 Ko 1.22, Ga 4.6, Ef 1.13-14, Ib 6.18-19\xt*\x* aludɨ ahɨliahubali agasaŋ migɨla migɨla hɨnilalu uami. Havɨ havɨ ma migɨla migɨla hɨnilalu uami. Asɨ nudɨ Amɨŋ agadɨ abɨci aludɨ pɨŋ ci vemi uami. Vevɨla alaŋ hula hɨnidaci alaŋ hɨji nameŋ lamɨlalu uami. Asɨ agaŋ alusaŋ mavɨn hekɨlɨ hɨnilalɨ aba abɨlalu uami. Nɨbu hulaŋ iamɨgali agɨlasaŋ mavɨn hekɨlɨ hɨnihɨni agaŋ aludɨ hɨji humɨgaŋ hɨvɨ ci hɨnidi aba abɨlalu uami. \p \v 6 Alaŋ \x - \xo 5.6 \xo*\xt Lom 4.25, 5.8-10\xt*\x* nukeŋ vɨdɨvɨdɨŋ apalɨ hɨniadamɨlu uami. Hɨnidamɨli Asɨ nɨbu nukeŋ mɨhiŋ lamami heŋ Jisasɨ Kɨlaisɨ agaŋ hulaŋ iamɨgali lusɨŋ sɨbɨlɨ vilalu aludɨ ahɨliahuiahu saŋ hɨmami uami. \v 7 Hulaŋ mu ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ Mosesɨ lɨbami agadɨ sɨhɨvia lubiahɨlɨlalɨ uami. Hulaŋ hameŋ agadɨ ahɨliahuiahu saŋ hulaŋ mu nudɨ uvɨsɨjiŋ viavɨla ma akua hɨmɨvi uami. Agadɨ ala hulaŋ mu huaci sɨbaŋ agadɨ ahɨliahuiahu saŋ hulaŋ mu nudɨ uvɨsɨjiŋ viavɨla huaci akua hɨmɨvi uami. \v 8 Alaŋ \x - \xo 5.8 \xo*\xt Jo 3.16, 15.13, 1 Pi 3.18, 1 Jo 3.16, 4.10\xt*\x* lusɨŋ sɨbɨlɨ vivi hɨsɨŋ hulaŋ iamɨgali hɨniadamɨlu uami. Hɨnidamɨli Jisasɨ Kɨlaisɨ agaŋ aludɨ ahɨliahuiahu saŋ hɨmami uami. Hameŋ lɨci Asɨ agaŋ alusaŋ mavɨn hekɨlɨ hɨnilalɨ agadɨ alaŋ igɨlalu uami. \v 9 Jisasɨ \x - \xo 5.9 \xo*\xt Lom 1.18, 2.5, 2.8, 3.25-26, 1 Te 1.10, Ib 9.14, 1 Jo 1.7\xt*\x* Kɨlaisɨ hɨmɨci Asɨ agaŋ aludɨ nameŋ abɨlalɨ uami. Namɨlaŋ hulaŋ iamɨgali huaci aba abɨlalɨ uami. Hameŋ sadaŋ iabi alaŋ igɨlalu uami. Nɨbu aludɨ ahɨliahudaci huaci hameŋ laci hameŋ laci hɨnibalu uami. Hɨnidamɨli Asɨ agaŋ hulaŋ iamɨgali lusɨŋ sɨbɨlɨ vihavɨlalɨ agɨlasaŋ igɨvɨ hɨnihɨni nulɨdɨ sɨbɨlɨ lamɨbali uami. \v 10 Vaka \x - \xo 5.10 \xo*\xt Jo 14.19, Lom 8.7-8, 2 Ko 4.10-11, 5.18-19, Kl 1.20-21\xt*\x* alaŋ Asɨ dɨ nagɨli lamadamɨlu uami. Lɨdamɨli Asɨ dɨ Ninaŋ agaŋ nagɨli lamalama agadɨ ifɨlahalaha saŋ hɨmami uami. Hɨmavɨla ifɨlahɨci cɨhu Asɨ agaŋ alaŋ hula hɨji humɨgaŋ pam hɨnilalɨ uami. Lɨdaci alaŋ hɨji nameŋ lamɨlalu uami. Asɨ dɨ Ninaŋ agaŋ hɨmavɨla cɨhu hɨhi iahavɨla hameŋ laci hameŋ laci hɨnidi aba abɨlalu uami. Hameŋ sadaŋ iabi alaŋ Asɨ hula hɨji humɨgaŋ pam hɨnidamɨli Asɨ aludɨ ahɨliahudaci huaci hameŋ laci hameŋ laci hɨnibalu aba abɨlalu uami. \v 11 Aludɨ Hekɨlɨ Jisasɨ Kɨlaisɨ agaŋ lɨdaci alaŋ Asɨ hula hɨji humɨgaŋ pam hɨnilalu uami. Hɨnihɨni Asɨ saŋ hekɨlɨ hɨjɨŋalɨlalu uami. \s Adam lɨci hulaŋ iamɨgali agɨlaŋ hɨmavɨdaci Jisasɨ lɨci hulaŋ iamɨgali cɨhu huaci hameŋ laci hameŋ laci hɨniavɨlalɨ uami. \p \v 12 Ci \x - \xo 5.12 \xo*\xt HM 2.17, 3.6, 3.18-19, Lom 6.23, 1 Ko 15.21-22\xt*\x* igɨlaŋ uami. Adam agaŋ lusɨŋ sɨbɨlɨ vici lusɨŋ sɨbɨlɨ agaŋ fɨli neŋ iaha hekɨlɨ lɨmi uami. Lusɨŋ sɨbɨlɨ agaŋ ala lɨci hɨmahɨma agaŋ iahami uami. Lɨci hulaŋ iamɨgali lusɨŋ sɨbɨlɨ vihavɨhadami agɨlaŋ heŋ haba hɨmavɨhadami uami. \v 13 Vaka \x - \xo 5.13 \xo*\xt Lom 4.15, 1 Jo 3.4\xt*\x* hulaŋ iamɨgali lusɨŋ sɨbɨlɨ sɨbɨlɨ mu hɨdɨlɨ mu hɨdɨlɨ agɨladɨ vivi hɨniavɨhadami uami. Hɨniavɨdaci Mosesɨ agaŋ ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ lɨbami uami. Ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ agadɨ ma lɨbɨmaŋ lɨdaci Asɨ agaŋ nulɨdɨ lusɨŋ sɨbɨlɨ sɨbɨlɨ agɨladɨ ma lugɨla lugɨla abadami uami. \v 14 Asɨ \x - \xo 5.14 \xo*\xt 1 Ko 15.21-22, 15.45\xt*\x* agaŋ Adam dɨ lamami hadɨhu hɨnia ve cɨhu Mosesɨ ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ lɨbami heŋ hulaŋ iamɨgali lusɨŋ sɨbɨlɨ vivi sɨkasɨkan haba hɨma fɨhalavɨhadami uami. Hulaŋ iamɨgali limu hɨhɨle agɨlaŋ lusɨŋ sɨbɨlɨ Adam vimi hameŋ ma vihavɨmi uami. Agadɨ ala nɨbɨlaŋ lusɨŋ sɨbɨlɨ mu hɨdɨlɨ mu hɨdɨlɨ agɨladɨ vivi haba hɨmavɨhadami uami. \p Hulaŋ hali vemi agaŋ nɨbu hulaŋ sɨvɨ vemi agaŋ me uami. Agadɨ ala nɨbu mu hɨdɨlɨ uami. Hulaŋ sɨvɨ vemi agaŋ nɨbu Jisasɨ Kɨlaisɨ uami. \v 15 Adam lusɨŋ sɨbɨlɨ vimi agaŋ hula Asɨ hulaŋ iamɨgali saŋ mavɨn hɨnihɨni akuaba akuaba havɨ igulalɨ agaŋ hula pam ma hɨniavɨlalɨ uami. Nɨbɨlaŋ hɨtɨŋ hɨtɨŋ hɨniavɨlalɨ uami. Adam agaŋ lusɨŋ sɨbɨlɨ vici uami. Hulaŋ iamɨgali akape agɨlaŋ hɨmavɨlalɨ uami. Agadɨ ala Asɨ mavɨn hɨnihɨni agadɨ vɨdɨvɨdɨŋ agaŋ hɨmahɨma hɨsɨŋ vɨdɨvɨdɨŋ agadɨ lɨvalɨlalɨ uami. Asɨ agaŋ nudɨ nukeŋ hɨji lubiahɨlavɨla alusaŋ mavɨn hɨniavɨla Jisasɨ Kɨlaisɨ dɨ abɨci mɨgavɨla aludɨ ahɨliahuiahu saŋ hɨmami uami. Lɨci Asɨ agaŋ aludɨ nameŋ abɨlalɨ uami. Namɨlaŋ hulaŋ iamɨgali huaci aba abɨlalɨ uami. \v 16 Akuaba akuaba huaci huaci igu igu hɨsɨŋ agaŋ hula Adam lusɨŋ sɨbɨlɨ vimi agaŋ hula pam ma hɨniavɨlalɨ uami. Adam dɨ lusɨŋ sɨbɨlɨ agaŋ lɨci Asɨ agaŋ aludɨ ciaŋ hɨvɨ lamavɨla nameŋ abami uami. Ha vana sɨkasɨkan sɨbɨlɨ lɨhavɨm aba abami uami. Agadɨ ala Asɨ alusaŋ akuaba akuaba huaci huaci igulalɨ agaŋ nɨbu nameŋ uami. Hulaŋ iamɨgali alaŋ lusɨŋ sɨbɨlɨ akape sɨbaŋ vidamɨli Asɨ alusaŋ mavɨn hɨnihɨni aludɨ nameŋ abɨlalɨ uami. Namɨlaŋ hulaŋ iamɨgali huaci aba abɨlalɨ uami. \v 17 Adam agaŋ ciaŋ lulɨci nudɨ lusɨŋ sɨbɨlɨ agaŋ hulaŋ iamɨgali agɨladɨ ifɨhɨmɨlalɨ uami. Lɨdaci hɨmahɨma agadɨ vɨdɨvɨdɨŋ agaŋ manɨgali me hɨnihɨni hulaŋ iamɨgali sɨkasɨkan agɨladɨ ifɨhɨma fɨhalɨlalɨ uami. Agadɨ ala Asɨ alusaŋ mavɨn sɨbaŋ hɨniavɨla Jisasɨ Kɨlaisɨ dɨ abɨci vemi uami. Veci Asɨ aludɨ iga iga abɨlalɨ uami. Namɨlaŋ hulaŋ iamɨgali huaci aba abɨlalɨ uami. Jisasɨ Kɨlaisɨ agaŋ lɨci hulaŋ iamɨgali agɨlaŋ manɨgali me hɨnihɨni huaci hameŋ laci hameŋ laci hɨniavɨbali uami. \p \v 18 Adam \x - \xo 5.18 \xo*\xt 1 Ko 15.21-22\xt*\x* agaŋ Asɨ dɨ ciaŋ agadɨ lulɨci uami. Asɨ nudɨ lusɨŋ sɨbɨlɨ agasaŋ igahɨlahɨla hulaŋ iamɨgali agɨladɨ sɨkasɨkan ciaŋ hɨvɨ lamavɨla abami uami. Vana sɨkasɨkan sɨbɨlɨ lɨhavɨm aba abami uami. Jisasɨ agaŋ Asɨ dɨ ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ agadɨ sɨhɨvia sɨbaŋ lubiahɨlɨci uami. Asɨ nusaŋ igahɨlahɨla hulaŋ iamɨgali sɨkasɨkan agɨladɨ abɨlalɨ uami. Namɨlaŋ hulaŋ iamɨgali huaci aba abɨlalɨ uami. Hameŋ abɨdaci nɨbɨlaŋ huaci hameŋ laci hameŋ laci hɨniavɨlalɨ uami. \v 19 Adam \x - \xo 5.19 \xo*\xt Ais 53.11\xt*\x* agaŋ Asɨ dɨ ciaŋ lulɨci uami. Nusaŋ ala hulaŋ iamɨgali akape lusɨŋ sɨbɨlɨ daŋ pam hɨniavɨlalɨ uami. Jisasɨ agaŋ Asɨ dɨ ciaŋ agadɨ sɨhɨvia lubiahɨlɨci uami. Nusaŋ ala Asɨ agaŋ hulaŋ iamɨgali akape agɨladɨ abɨlalɨ uami. Namɨlaŋ hulaŋ iamɨgali huaci aba abɨlalɨ uami. \p \v 20 Hulaŋ \x - \xo 5.20 \xo*\xt Jo 15.22, Lom 3.20, 4.15, 7.8, Ga 3.19, 3.23, 1 Ti 1.14\xt*\x* iamɨgali lusɨŋ sɨbɨlɨ vihavɨlalɨ agaŋ vana iaha hekɨlɨ lɨm aba Asɨ agaŋ Mosesɨ dɨ abɨci ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ agadɨ lɨbami uami. Lɨbɨci hɨnidaci hulaŋ iamɨgali agɨlaŋ hɨdɨlɨ maha lusɨŋ sɨbɨlɨ sɨbɨlɨ akape vihavɨhadami uami. Agadɨ ala Asɨ nulɨsaŋ mavɨn hɨniadami agaŋ nɨbu hekɨlɨ lɨmi uami. \v 21 Lusɨŋ \x - \xo 5.21 \xo*\xt Lom 6.23\xt*\x* sɨbɨlɨ vivi agaŋ iaha hekɨlɨ lavɨla cɨhu manɨgali me hɨnilalɨ uami. Lɨdaci hulaŋ iamɨgali akape haba hɨmavɨlalɨ uami. Agadɨ ala iabi neŋ Asɨ alusaŋ mavɨn hɨnihɨni agaŋ nɨbu manɨgali me hɨnilalɨ uami. Aludɨ Hekɨlɨ Jisasɨ Kɨlaisɨ agaŋ lɨci Asɨ agaŋ hulaŋ iamɨgali agɨlasaŋ mavɨn hɨnilalɨ uami. Lɨdɨŋ hulaŋ iamɨgali agɨladɨ abɨlalɨ uami. Namɨlaŋ hulaŋ iamɨgali huaci aba abɨlalɨ uami. Hameŋ sadaŋ nɨbɨlaŋ huaci hameŋ laci hameŋ laci hɨniavɨbali uami. \c 6 \s Alaŋ Jisasɨ Kɨlaisɨ hula hɨmahɨma me hɨnilalu uami. \p \v 1-2 Alaŋ \x - \xo 6.1-2 \xo*\xt Lom 3.5-8, 6.15, 7.4, Ga 6.14, Kl 3.3, 1 Pi 2.24, 4.1\xt*\x* nameŋ abɨmagalu uami. Alaŋ cɨhu cɨhu lusɨŋ sɨbɨlɨ vidamɨli Asɨ alusaŋ cɨhu cɨhu mavɨn hɨnibali aba abɨmagalu uami. Alaŋ hɨmavɨla hɨnihɨni me hɨnilalu uami. Hɨnihɨni lusɨŋ sɨbɨlɨ sɨbɨlɨ agɨladɨ cɨhu cɨhu ma vilalu uami. Hameŋ sadaŋ lusɨŋ sɨbɨlɨ vivi hɨnimagalu uami. \v 3 Namɨlaŋ \x - \xo 6.3 \xo*\xt 1 Ko 15.29, Ga 3.27\xt*\x* igɨlalaŋ uami. Jisasɨ Kɨlaisɨ hɨmami hameŋ ala aludɨ avi avɨli hɨvɨ mɨŋamɨgu mɨŋaiahavɨdaci cɨhu nɨbu hula hɨmahɨma me hɨmɨlalu uami. \v 4 Avɨli \x - \xo 6.4 \xo*\xt Lom 8.11, Ga 6.15, Ef 4.22-24, Kl 2.12, 3.10\xt*\x* hɨvɨ aludɨ mɨŋamɨgu mɨŋaiahavɨdaci alaŋ Jisasɨ Kɨlaisɨ hula hɨmahɨma me hɨmɨlalu uami. Hameŋ lɨdamɨli nudɨ Iaganu Asɨ agaŋ aludɨdaŋ Jisasɨ Kɨlaisɨ dɨdaŋ haca mava hudahuda me hudɨlalɨ uami. Nɨbu nudɨ nukeŋ vɨdɨvɨdɨŋ hekɨlɨ hɨvɨ Jisasɨ Kɨlaisɨ dɨ abɨci cɨhu hɨhi iahami uami. Hameŋ laci ala aludɨ avi abɨci cɨhu hɨhi me iahɨmɨli aludɨ hɨnihɨni hɨdahɨda agɨlaŋ sebɨlɨ hɨniavɨlalɨ uami. \s Alaŋ Jisasɨ Kɨlaisɨ hula huaci hameŋ laci hameŋ laci hɨnibalu uami. \p \v 5 Alaŋ \x - \xo 6.5 \xo*\xt Fl 3.10-11\xt*\x* Jisasɨ Kɨlaisɨ hula hɨji humɨgaŋ pam hɨniavɨla uami. Nɨbu hɨmami hameŋ ala alaŋ avi ci hɨmamɨlu uami. Alaŋ Jisasɨ Kɨlaisɨ hula hɨji humɨgaŋ pam hɨniavɨla nɨbu hɨhi iahami hameŋ laci ala alaŋ avi hɨhi iahɨbalu uami. \v 6 Alaŋ \x - \xo 6.6 \xo*\xt Ga 5.24, 6.14, Ef 4.22, Kl 2.11, 3.5, 3.9\xt*\x* igɨlalu uami. Nɨbɨlaŋ Jisasɨ Kɨlaisɨ dɨ via ua kɨlɨ cɨkaŋ hɨlihua lamalama agadɨ hɨvɨ lama henaŋ hɨvɨ ifavɨci uci hɨmami uami. Hameŋ ala aludɨ hɨji humɨgaŋ vaka hɨsɨŋ agɨlaŋ avi nɨbu hula ci hɨmavɨmi uami. Hɨmavɨci lusɨŋ sɨbɨlɨ sɨbɨlɨ vivi hɨsɨŋ hɨji aludɨ hɨvɨ hɨniavɨhadami agɨlaŋ ci sɨvɨlavɨmi uami. Hameŋ sadaŋ alaŋ lusɨŋ sɨbɨlɨ sɨbɨlɨ agɨladɨ hɨji lubiahɨlɨmagalu uami. \v 7 Hulaŋ \x - \xo 6.7 \xo*\xt 1 Pi 4.1\xt*\x* iamɨgali hɨmavɨla lusɨŋ sɨbɨlɨ sɨbɨlɨ agɨladɨ lɨhu hɨvɨ ma hɨniavɨlalɨ uami. \p \v 8 Alaŋ Jisasɨ Kɨlaisɨ hula ci hɨmamɨlu uami. Hameŋ sadaŋ alaŋ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ nameŋ lamɨlalu uami. Alaŋ Jisasɨ Kɨlaisɨ hula huaci hameŋ laci hameŋ laci hɨnibalu aba abɨlalu uami. \v 9 Alaŋ \x - \xo 6.9 \xo*\xt CHL 1.18\xt*\x* igɨlalu uami. Jisasɨ Kɨlaisɨ agaŋ hɨmɨci haca mava hudavɨci cɨhu hɨhi iahami uami. Hameŋ sadaŋ nɨbu cɨhu cɨhu ma hɨmɨbali uami. Hɨmahɨma hɨsɨŋ vɨdɨvɨdɨŋ agaŋ nudɨ cɨhu cɨhu ma sɨbɨlɨ lamɨbali uami. \v 10 Nɨbu \x - \xo 6.10 \xo*\xt Lu 20.38, Ib 9.26-28, 1 Pi 3.18\xt*\x* pabiŋ tɨbɨ sɨbaŋ hɨmami uami. Hɨmavɨla lusɨŋ sɨbɨlɨ vivi hɨsɨŋ vɨdɨvɨdɨŋ agadɨ ci sɨbɨlɨ lamami uami. Lavɨla iabi Asɨ hula huaci hameŋ laci hameŋ laci hɨnilalɨ uami. \v 11 Hameŋ \x - \xo 6.11 \xo*\xt Lom 6.1-2, 2 Ko 5.14-15, Ga 2.19-20, 1 Pi 2.24\xt*\x* sadaŋ alaŋ hɨji nameŋ lamɨmɨli uami. Alaŋ nɨbu hula ci hɨmamɨlu aba abɨmɨli uami. Alaŋ lusɨŋ sɨbɨlɨ sɨbɨlɨ agɨladɨ lɨhu hɨvɨ ma hɨnilalu aba abɨmɨli uami. Alaŋ Jisasɨ Kɨlaisɨ hula hɨji humɨgaŋ pam hɨnilalu aba abɨmɨli uami. Lɨdɨŋ Asɨ hula huaci hameŋ laci hameŋ laci hɨnilalu aba abɨmɨli uami. \p \v 12 Aludɨ \x - \xo 6.12 \xo*\xt HM 4.7, Sng 19.13, 119.133\xt*\x* hadipɨlɨ nagaŋ nɨbu hɨmɨlalɨ uami. Hameŋ sadaŋ naludɨ lusɨŋ sɨbɨlɨ vivi hɨsɨŋ hɨji agaŋ manɨgali me hɨnidaci nudɨ hɨji agadɨ lubiahɨlɨmɨlaŋ uami. \v 13 Naludɨ \x - \xo 6.13 \xo*\xt Lom 7.5, 12.1, Ef 2.4-5, 5.14, Kl 3.5, Je 4.1\xt*\x* hɨcɨ human hadipɨlɨ akuaba akuaba agɨladɨ valɨlaŋ lusɨŋ sɨbɨlɨ sɨbɨlɨ agɨladɨ lɨhu hɨvɨ hɨniavɨmɨdɨ uami. Hameŋ lavɨla namɨlaŋ lusɨŋ sɨbɨlɨ sɨbɨlɨ agɨladɨ cɨhu ala vibalaŋ uami. Hulaŋ iamɨgali namɨlaŋ Jisasɨ Kɨlaisɨ hula hɨmavɨla sudɨ haca hɨvɨ hɨnia cɨhu hɨhi iahaiaha me ci iahamalaŋ uami. Hameŋ sadaŋ naludɨ hɨcɨ human hadipɨlɨ akuaba akuaba agɨladɨ Asɨ saŋ pam iguhalaŋ uami. Hameŋ lɨlaŋ Asɨ naludɨ manɨgali hɨnidaci namɨlaŋ nudɨ ciaŋ agadɨ sɨhɨvia lubiahɨlɨbalaŋ uami. \v 14 Namɨlaŋ \x - \xo 6.14 \xo*\xt Lom 7.4-6, 8.2, Ga 5.18, 1 Jo 3.6\xt*\x* ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ Mosesɨ lɨbami agadɨ lɨhu hɨvɨ ma hɨnilalaŋ uami. Asɨ nalusaŋ mavɨn hɨnilalɨ agadɨ lɨhu hɨvɨ laci hɨnilalaŋ uami. Hameŋ sadaŋ lusɨŋ sɨbɨlɨ vivi hɨsɨŋ hɨji agaŋ manɨgali me hɨnihɨni migɨlɨdaci namɨlaŋ nudɨ lɨhu hɨvɨ hɨnimɨlaŋ uami. \s Alaŋ sibɨla hɨsɨŋ hulaŋ iamɨgali me hɨnilalu uami. \p \v 15 Alaŋ \x - \xo 6.15 \xo*\xt Lom 6.1-2\xt*\x* ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ Mosesɨ lɨbami agadɨ lɨhu hɨvɨ ma hɨnilalu uami. Asɨ alusaŋ mavɨn hɨnilalɨ agadɨ lɨhu hɨvɨ hɨnilalu uami. Hameŋ sadaŋ alaŋ lusɨŋ sɨbɨlɨ cɨhu cɨhu vimagalu uami. \v 16 Ci \x - \xo 6.16 \xo*\xt Mt 6.24, Jo 8.34, 2 Pi 2.19\xt*\x* igɨlaŋ uami. Naludɨ hɨcɨ human hadipɨlɨ akuaba akuaba agɨladɨ sɨkasɨkan hulaŋ mu agasaŋ iguavɨla nudɨ ciaŋ pam lubiahɨlavɨla uami. Ha namɨlaŋ nudɨ sibɨla hɨsɨŋ hulaŋ iamɨgali me hɨnibalaŋ uami. Namɨlaŋ lusɨŋ sɨbɨlɨ vivi hɨsɨŋ hɨji agasaŋ pam lɨdɨŋ lusɨŋ sɨbɨlɨ agadɨ sibɨla hɨsɨŋ hulaŋ iamɨgali hɨnilalaŋ uami. Hameŋ sadaŋ namɨlaŋ haba hɨmɨbalaŋ uami. Asɨ dɨ ciaŋ pam lubiahɨlɨlalaŋ namɨlaŋ uami. Namɨlaŋ nudɨ ciaŋ sɨhɨvia lubiahɨlahɨla agadɨ sibɨla hɨsɨŋ hulaŋ iamɨgali hɨnilalaŋ uami. Hameŋ lɨdalaŋ Asɨ naludɨ iga iga abɨbali uami. Namɨlaŋ hulaŋ iamɨgali huaci aba abɨbali uami. \v 17 Vaka namɨlaŋ lusɨŋ sɨbɨlɨ vivi hɨsɨŋ hɨji agadɨ pam lubiahɨladamɨlaŋ uami. Agadɨ ala iabi neŋ Asɨ nudɨ ciaŋ agadɨ alusaŋ igudaci nudɨ ciaŋ amɨŋ agadɨ pam naludɨ lamalubilalu uami. Lamalubidamɨli namɨlaŋ nudɨ ciaŋ agadɨ sɨhɨvia sɨbaŋ lubiahɨlɨlalaŋ uami. Hameŋ sadaŋ alaŋ Asɨ dɨ abɨlalu uami. Nama huaci aba abɨlalu uami. \v 18 Vaka \x - \xo 6.18 \xo*\xt Jo 8.32, 1 Ko 7.22, Ga 5.1, 1 Pi 2.16\xt*\x* namɨlaŋ lusɨŋ sɨbɨlɨ agɨladɨ lɨhu hɨvɨ hɨniadamɨlaŋ uami. Agadɨ ala iabi neŋ Asɨ naludɨ ahɨliahuci nudɨ sibɨla hɨsɨŋ hulaŋ iamɨgali huaci sɨbaŋ hɨnihɨni nudɨ ciaŋ sɨhɨvia lubiahɨlɨlalaŋ uami. \v 19 Namɨlaŋ hɨji sɨhɨvia ma igahɨlɨlalaŋ sadaŋ naludɨ haiabɨla iahaiaha abɨlan uami. Vaka naludɨ hɨcɨ human hadipɨlɨ sɨkasɨkan agɨladɨ lusɨŋ sɨbɨlɨ sɨbɨlɨ saŋ iguadamɨlaŋ uami. Lɨdɨŋ lusɨŋ sɨbɨlɨ sɨbɨlɨ agɨladɨ sibɨla hɨsɨŋ hulaŋ iamɨgali me hɨniadamɨlaŋ uami. Hɨnihɨni ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ mu mu agɨladɨ luladamɨlaŋ uami. Agadɨ ala iabi naludɨ hɨcɨ human hadipɨlɨ akuaba akuaba sɨkasɨkan Asɨ saŋ iguavɨla nudɨ sibɨla hɨsɨŋ hulaŋ iamɨgali me hɨnilalaŋ uami. Lavɨla Asɨ dɨ ciaŋ sɨhɨvia lubiahɨlahɨla nudɨ nukeŋ hulaŋ iamɨgali huaci sɨlɨvɨ laci hɨnilalaŋ uami. \p \v 20 Vaka \x - \xo 6.20 \xo*\xt Jo 8.34\xt*\x* namɨlaŋ lusɨŋ sɨbɨlɨ agadɨ lɨhu hɨvɨ hɨnihɨni naludɨ hɨcɨ human hadipɨlɨ akuaba akuaba agɨladɨ nusaŋ iguadamɨlaŋ uami. Lɨdɨŋ nudɨ sibɨla hɨsɨŋ hulaŋ iamɨgali me hɨniadamɨlaŋ uami. Hɨnihɨni Asɨ dɨ ciaŋ agadɨ lɨhu hɨvɨ ma hɨniadamɨlaŋ uami. Nudɨ ciaŋ ma lubiahɨladamɨlaŋ uami. \v 21 Iabi \x - \xo 6.21 \xo*\xt Lom 1.32, 7.5, 8.6, 8.13\xt*\x* cɨhu namɨlaŋ lusɨŋ sɨbɨlɨ vaka lɨhadamɨlaŋ agɨlasaŋ igahɨlahɨla sɨhumahɨlɨlalaŋ uami. Hulaŋ iamɨgali lusɨŋ sɨbɨlɨ hameŋ vihavɨlalɨ agɨlaŋ akuaba akuaba huaci huaci agɨladɨ ma vihavɨlalɨ uami. Nɨbɨlaŋ hameŋ lɨdɨŋ hɨnihɨni haba hɨmavɨlalɨ uami. \v 22 Namɨlaŋ lusɨŋ sɨbɨlɨ hɨsɨŋ agɨladɨ lɨmɨn sɨbɨlɨ ulaŋ hɨvɨ me hɨnidalaŋ Asɨ naludɨ ahɨliahuci nudɨ nukeŋ sibɨla hɨsɨŋ hulaŋ iamɨgali ci hɨnidalaŋ uami. La nudɨ akuaba akuaba huaci huaci agɨladɨ vibalaŋ uami. Asɨ lɨci namɨlaŋ hulaŋ iamɨgali huaci sɨlɨvɨ laci hɨnibalaŋ uami. Lavɨla huaci hameŋ laci hameŋ laci hɨnibalaŋ uami. \v 23 Namɨlaŋ \x - \xo 6.23 \xo*\xt HM 2.17, Lom 2.7, 5.12, 5.15, Je 1.15, 1 Pi 1.4\xt*\x* lusɨŋ sɨbɨlɨ viavɨla ha akuaba akuaba huaci huaci ma vibalaŋ uami. Lusɨŋ sɨbɨlɨ agɨlaŋ lɨhavɨdaci namɨlaŋ hɨmɨdalaŋ naludɨ amɨŋ agɨlaŋ Asɨ hula huaci hameŋ laci hameŋ laci ma hɨniavɨbali uami. Agadɨ ala Asɨ agaŋ nudɨ akuaba akuaba huaci huaci agɨladɨ alusaŋ havɨ sɨbaŋ igudaci vilalu uami. Hameŋ sadaŋ mufɨli alaŋ huaci hameŋ laci hameŋ laci hɨnibalu uami. Aludɨ Hekɨlɨ Jisasɨ Kɨlaisɨ agaŋ lɨci nudɨ vɨdɨvɨdɨŋ hɨvɨ akuaba akuaba huaci huaci agɨladɨ vibalu uami. \c 7 \s Asɨ dɨ Amɨŋ agaŋ aludɨ hɨji humɨgaŋ mɨŋaiahɨdaci sibɨla vilalu uami. \p \v 1 Iadɨ isagali imahali me namɨlaŋ uami. Ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ Mosesɨ lɨbami agadɨ namɨlaŋ sɨhɨvia sɨbaŋ igɨlalaŋ uami. Hulaŋ hɨhi hɨnihɨni ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ Mosesɨ lɨbami agadɨ lɨhu hɨvɨ hɨnilalɨ uami. Agadɨ ala nɨbu hɨmavɨla ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ Mosesɨ lɨbami agadɨ lɨhu hɨvɨ ma hɨnilalɨ uami. \v 2 Iamɨgali \x - \xo 7.2 \xo*\xt 1 Ko 7.39\xt*\x* agaŋ muŋaŋ iahuavɨla ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ Mosesɨ lɨbami agadɨ lubiahɨlahɨla muŋanu dɨ lɨhu hɨvɨ hɨnilalɨ uami. Ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ Mosesɨ lɨbami agadɨ lɨhu hɨvɨ hɨnidaci muŋanu hɨmɨci uami. Ha iamɨgali agaŋ muŋanu dɨ lɨhu hɨvɨ ma hɨnilalɨ uami. Ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ Mosesɨ lɨbami agaŋ nudɨ akuaba akuaba ma lɨlalɨ uami. \v 3 Muŋanu \x - \xo 7.3 \xo*\xt Mt 5.32\xt*\x* hɨhi hɨnidaci iamɨgali agaŋ ua hulaŋ mu hula hɨdɨci nudɨ iga abavɨbali uami. Iamɨgali agaŋ muŋanu dɨ vala ua hulaŋ mu sɨgɨlɨ vi aba abavɨbali uami. Muŋanu hɨmɨci iamɨgali agaŋ muŋaŋ hɨhi iahuben aba vana hulaŋ mu dɨ iahum uami. Ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ Mosesɨ lɨbami agaŋ nudɨ ma abamɨgɨlɨbali uami. Hameŋ agasaŋ ma abavɨbali uami. Nɨbu muŋanu dɨ vala ua hulaŋ mu sɨgɨlɨ vilɨ aba ma abavɨbali uami. \p \v 4 Iadɨ \x - \xo 7.4 \xo*\xt Lom 6.1-2, 6.11, 8.2, Ga 2.19-20, 5.22, Kl 2.14\xt*\x* isagali imahali me namɨlaŋ uami. Jisasɨ Kɨlaisɨ hɨmami hameŋ ala alaŋ avi ci hɨmamɨlu uami. Hameŋ sadaŋ namɨlaŋ ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ Mosesɨ lɨbami agadɨ lɨhu hɨvɨ ma hɨnilalaŋ uami. Iabi Jisasɨ Kɨlaisɨ hɨmavɨla cɨhu hɨhi iahami agadɨ lɨhu hɨvɨ hɨnilalaŋ uami. Hɨnihɨni akuaba akuaba sibɨla Asɨ igɨdaci huaci hɨniavɨlalɨ agɨladɨ pam vilalaŋ uami. \v 5 Alaŋ \x - \xo 7.5 \xo*\xt Lom 6.13, 6.21, Ga 5.19, Je 1.15\xt*\x* vaka hɨsɨŋ hɨji humɨgaŋ agadɨ lubiahɨladamɨlu uami. Lubiahɨlɨdamɨli ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ Mosesɨ lɨbami agaŋ lɨdaci lusɨŋ sɨbɨlɨ vivi hɨsɨŋ hɨji agaŋ iaha hekɨlɨ lɨmi uami. Lɨci alaŋ lusɨŋ sɨbɨlɨ sɨbɨlɨ vivi hɨmadamɨlu uami. \v 6 Vaka \x - \xo 7.6 \xo*\xt Lom 2.29, 6.4, 8.2, 2 Ko 3.6\xt*\x* ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ Mosesɨ lɨbami agaŋ lɨdaci lɨmɨn sɨbɨlɨ ulaŋ hɨvɨ me hɨniadamɨlu uami. Hɨnihɨni ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ Mosesɨ lɨbami agadɨ lɨhu hɨvɨ hɨnihɨni sibɨla vihadamɨlu uami. Agadɨ ala iabi alaŋ hulaŋ hɨmavɨla valɨ hɨniavɨlalɨ me hɨnilalu uami. Hameŋ sadaŋ ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ Mosesɨ lɨbami agadɨ lɨhu hɨvɨ ma hɨnilalu uami. Asɨ dɨ Amɨŋ agaŋ hulaŋ iamɨgali sɨkasɨkan aludɨ hɨji humɨgaŋ agɨladɨ mɨŋaiahɨdaci sibɨla sebɨlɨ agadɨ vilalu uami. \s Lusɨŋ sɨbɨlɨ agaŋ aludɨ sɨbɨlɨ lamɨlalɨ uami. \p \v 7 Ciaŋ \x - \xo 7.7 \xo*\xt CV 20.17, Lo 5.21, HJL 20.33\xt*\x* vɨdɨvɨdɨŋ Mosesɨ lɨbami agaŋ lɨdaci alaŋ lusɨŋ sɨbɨlɨ vilalu uami. Vidamɨli hulaŋ iamɨgali limu hɨhɨle agɨlaŋ iga iga nameŋ abavɨlalɨ uami. Ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ Mosesɨ lɨbami agaŋ nɨbu sɨbɨlɨ aba abavɨlalɨ uami. Hameŋ abavɨlalɨ agaŋ nɨbu amɨŋ hɨma uami. Ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ Mosesɨ lɨbami agaŋ iasaŋ hɨji igudaci lusɨŋ sɨbɨlɨ sɨbɨlɨ agɨladɨ iga iga abɨlan uami. Ha sɨbɨlɨ aba abɨlan uami. Akuaba akuaba huaci huaci agɨladɨ avi iga iga abɨlan uami. Ha huaci aba abɨlan uami. Ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ Mosesɨ lɨbami agaŋ nameŋ abami uami. Namɨlaŋ hulaŋ mu dɨ akuaba akuaba agɨladɨ mavɨn igɨmɨlaŋ aba abami uami. Ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ Mosesɨ lɨbami agaŋ hameŋ abɨci iadɨ hɨji tovedaci abɨlan uami. Ha lusɨŋ sɨbɨlɨ aba abɨlan uami. \v 8 Agadɨ \x - \xo 7.8 \xo*\xt Lom 4.15, 5.20, 1 Ko 15.56\xt*\x* ala lusɨŋ sɨbɨlɨ agɨlaŋ iadɨ hɨvɨ hɨnihɨni sibɨla vihavɨlalɨ uami. Vihavɨdaci ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ Mosesɨ lɨbami agaŋ lɨdaci iadɨ hɨji humɨgaŋ agaŋ iahɨlalɨ uami. Iahɨdaci hulaŋ mu dɨ akuaba akuaba agɨladɨ iga iga mavɨn igɨlan uami. Ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ Mosesɨ lɨbami agaŋ ma hɨnici uami. Ha lusɨŋ sɨbɨlɨ agɨlaŋ hulaŋ valɨ me hɨniavɨvi uami. \v 9 Vaka \x - \xo 7.9 \xo*\xt Je 1.15\xt*\x* viaŋ ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ Mosesɨ lɨbami agadɨ ma igahɨlɨmaŋ lɨdɨŋ hɨhi me hɨniadamin uami. Hɨhi me hɨnidalɨŋ ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ Mosesɨ lɨbami agaŋ iadɨ pɨŋ vemi uami. Veci lusɨŋ sɨbɨlɨ agaŋ iaha hekɨlɨ lavɨla vɨdɨvɨdɨŋ lɨmi uami. \v 10 Lɨci \x - \xo 7.10 \xo*\xt Wkp 18.5, Ese 20.11-13, 20.21, Lom 10.5, 2 Ko 3.7\xt*\x* hɨmavɨla hulaŋ valɨ me hɨnimin uami. Ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ Mosesɨ lɨbami agaŋ hulaŋ iamɨgali agɨlasaŋ huaci hameŋ laci hameŋ laci hɨnihɨni agadɨ igu igu saŋ abami uami. Agadɨ ala nɨbu lɨci viaŋ valɨ me hɨnimin uami. \v 11 Lusɨŋ \x - \xo 7.11 \xo*\xt HM 3.13, Ib 3.13\xt*\x* sɨbɨlɨ sɨbɨlɨ agɨlaŋ iadɨ ifɨhɨmuhɨmu saŋ analɨ abavɨci ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ Mosesɨ lɨbami agaŋ lɨci viaŋ valɨ me hɨnimin uami. \p \v 12 Ciaŋ \x - \xo 7.12 \xo*\xt Sng 19.8, 119.138, 1 Ti 1.8\xt*\x* vɨdɨvɨdɨŋ Mosesɨ lɨbami agaŋ Asɨ dɨ hɨvɨ hɨnia vemi uami. Ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ agadɨ ciaŋ hɨtɨŋ hɨtɨŋ agɨlaŋ avi Asɨ dɨ hɨvɨ hɨnia vehavɨmi uami. Nɨbɨlaŋ huaci sɨbaŋ uami. Nɨbɨlaŋ aludɨ hɨji mɨŋaiahavɨdaci alaŋ hɨji huaci huaci vilalu uami. \v 13 Akuaba \x - \xo 7.13 \xo*\xt Lom 5.20\xt*\x* akuaba huaci huaci agɨlaŋ lɨhavɨdaci viaŋ valɨ me ma hɨnimin uami. Lusɨŋ sɨbɨlɨ sɨbɨlɨ agɨlaŋ pam lɨhavɨdaci valɨ me hɨnimin uami. Lusɨŋ sɨbɨlɨ sɨbɨlɨ agɨlaŋ akuaba akuaba huaci huaci agɨladɨ hɨvɨ hɨnihɨni lɨhavɨdaci valɨ me hɨnimin uami. Asɨ dɨ ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ agaŋ haiabɨla iahaiaha aludɨ abɨlalɨ uami. Lusɨŋ sɨbɨlɨ agɨlaŋ sɨbɨlɨ sɨbaŋ aba abɨlalɨ uami. Abɨdaci alaŋ igɨdamɨli lusɨŋ sɨbɨlɨ agɨlaŋ iahaiaha hekɨlɨ lɨhavɨlalɨ uami. \s Lusɨŋ sɨbɨlɨ agaŋ aludɨ manɨgali me hɨnilalɨ uami. \p \v 14 Alaŋ \x - \xo 7.14 \xo*\xt Sng 51.5, Jo 3.6\xt*\x* igɨlalu uami. Ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ Mosesɨ lɨbami agaŋ nɨbu Asɨ dɨ nukeŋ uami. Agadɨ ala viaŋ vaka hɨsɨŋ hɨji daŋ hɨniadamin uami. Hɨnidalɨŋ lusɨŋ sɨbɨlɨ sɨbɨlɨ agɨlaŋ lɨhavɨdaci viaŋ lɨmɨn sɨbɨlɨ ulaŋ hɨvɨ me hɨniadamin uami. Hɨnihɨni lusɨŋ sɨbɨlɨ sɨbɨlɨ agɨladɨ sibɨla hɨsɨŋ hulaŋ me hɨniadamin uami. \v 15 Viaŋ \x - \xo 7.15 \xo*\xt Ga 5.17\xt*\x* akuaba akuaba hɨji humɨgaŋ huaci huaci agɨladɨ lubiahɨlahɨla saŋ lɨlan uami. Agadɨ ala amɨŋ ma lubiahɨlɨlan uami. Akuaba akuaba lusɨŋ sɨbɨlɨ sɨbɨlɨ agɨladɨ ma sɨbaŋ lɨben aba lɨlan uami. Agadɨ ala lɨlan uami. Hameŋ lɨlan agasaŋ hɨji hɨvɨ nameŋ abɨlan uami. Akɨ saŋ hameŋ lɨlan aba abɨlan uami. \v 16 Viaŋ nukeŋ akuaba akuaba lusɨŋ sɨbɨlɨ sɨbɨlɨ agɨladɨ lubiahɨlahɨla saŋ valɨlan uami. Agadɨ ala lusɨŋ sɨbɨlɨ sɨbɨlɨ agɨladɨ vilan uami. Hameŋ lɨlan agasaŋ hɨji nameŋ lamɨlan uami. Ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ Mosesɨ lɨbami agaŋ nɨbu huaci sɨbaŋ aba abɨlan uami. \v 17 Viaŋ nukeŋ lusɨŋ sɨbɨlɨ sɨbaŋ agɨladɨ ma vilan uami. Lusɨŋ sɨbɨlɨ agaŋ iadɨ hɨji humɨgaŋ hɨvɨ hɨnihɨni lɨdaci lɨlan uami. \v 18 Viaŋ \x - \xo 7.18 \xo*\xt HM 6.5, 8.21\xt*\x* ci igin uami. Viaŋ hɨji humɨgaŋ huaci huaci daŋ ma hɨnilan uami. Vaka hɨsɨŋ hɨji humɨgaŋ daŋ hɨnilan uami. Viaŋ akuaba akuaba huaci huaci agɨladɨ lɨlɨ saŋ hɨji lamɨlan uami. Agadɨ ala ma lɨlan uami. Viaŋ vɨdɨvɨdɨŋ apalɨ sadaŋ hameŋ ma lɨlan uami. \v 19 Viaŋ akuaba akuaba huaci huaci agɨladɨ lɨlɨ saŋ hɨji lamɨlan uami. Agadɨ ala akuaba akuaba huaci huaci agɨladɨ ma lɨlan uami. Akuaba akuaba lusɨŋ sɨbɨlɨ sɨbɨlɨ agɨladɨ lɨlɨ saŋ valɨlan uami. Agadɨ ala akuaba akuaba lusɨŋ sɨbɨlɨ sɨbɨlɨ agɨladɨ lɨlan uami. \v 20 Viaŋ akuaba akuaba lɨlɨ saŋ valɨlan uami. Agadɨ ala akuaba akuaba agɨladɨ hameŋ laci ala lɨlan uami. Hameŋ sadaŋ viaŋ iadɨ nukeŋ hɨji hɨvɨ hameŋ ma lɨlan uami. Lusɨŋ sɨbɨlɨ sɨbɨlɨ iadɨ hɨji humɨgaŋ hɨvɨ hɨniavɨlalɨ agɨlaŋ lɨhavɨdaci hameŋ lɨlan uami. \p \v 21 Viaŋ hɨji humɨgaŋ huaci daŋ hɨniben aba lɨlan uami. Agadɨ ala akuaba akuaba hɨji sɨbɨlɨ sɨbɨlɨ agɨlaŋ iadɨ hɨvɨ hɨniavɨdaci lusɨŋ sɨbɨlɨ sɨbɨlɨ saŋ laci lɨlan uami. Akuaba akuaba hameŋ lɨlan agaŋ nɨbu ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ me hɨnihɨni lɨdaci hameŋ laci hameŋ laci lɨlan uami. \v 22 Iadɨ \x - \xo 7.22 \xo*\xt Sng 1.2, 2 Ko 4.16, Ef 3.16\xt*\x* hɨji agaŋ Asɨ dɨ ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ agasaŋ hɨjɨŋalɨlalɨ uami. \v 23 Agadɨ \x - \xo 7.23 \xo*\xt Lom 6.13, 6.19, Ga 5.17, Je 4.1, 1 Pi 2.11\xt*\x* ala viaŋ igɨdalɨŋ lusɨŋ sɨbɨlɨ agadɨ ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ agaŋ iadɨ hɨvɨ hɨnilalɨ uami. Nɨbu ala lɨmɨn sɨbɨlɨ ulaŋ hɨvɨ me iadɨ lamalama migɨla migɨla hɨnilalɨ uami. Nɨbu iadɨ hɨji humɨgaŋ hɨvɨ hɨnihɨni Asɨ dɨ ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ iadɨ hɨji hɨvɨ hɨnilalɨ agaŋ hula sagaŋ me lɨbavɨlalɨ uami. \v 24-25 Vɨhɨlɨ \x - \xo 7.24-25 \xo*\xt Lom 6.13, 6.19, 1 Ko 15.57, Ga 5.17\xt*\x* nagɨlaŋ lɨhavɨdaci iadɨ hɨji humɨgaŋ agaŋ sɨbɨlɨ sɨbaŋ hɨnilalɨ uami. Hameŋ sadaŋ viaŋ hɨmɨlɨŋ iadɨ amɨŋ agaŋ huaci hameŋ laci hameŋ laci ma hɨnibali uami. Agadɨ ala aludɨ Hekɨlɨ Jisasɨ Kɨlaisɨ agaŋ iadɨ ahɨliahubali uami. Ahɨliahuci iadɨ amɨŋ agaŋ huaci hameŋ laci hameŋ laci hɨnibali uami. Hameŋ sadaŋ viaŋ Asɨ dɨ huaci aba abin uami. \p Iadɨ hɨji agaŋ Asɨ dɨ ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ agadɨ lɨhu hɨvɨ hɨnilalɨ uami. Agadɨ ala iadɨ vaka hɨsɨŋ hɨji humɨgaŋ agaŋ lusɨŋ sɨbɨlɨ hɨsɨŋ agɨladɨ ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ agadɨ lɨhu hɨvɨ hɨnilalɨ uami. \c 8 \s Jisasɨ Kɨlaisɨ agaŋ aludɨ hugɨ hivɨci Asɨ dɨ Amɨŋ agaŋ ve alaŋ hula hɨnilalɨ uami. \p \v 1 Hameŋ \x - \xo 8.1 \xo*\xt Lom 8.34, 8.38-39\xt*\x* sadaŋ alaŋ Jisasɨ Kɨlaisɨ hula hɨji humɨgaŋ pam hɨnidamɨli Asɨ agaŋ aludɨ ma lɨbɨmɨgumɨgu abɨbali uami. Lavɨla aludɨ ma sɨbɨlɨ lamɨbali uami. \v 2 Vaka \x - \xo 8.2 \xo*\xt Jo 8.36, Lom 7.23-25, 2 Ko 3.6, Ga 2.19-20\xt*\x* lusɨŋ sɨbɨlɨ hɨsɨŋ agɨladɨ ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ agaŋ lɨdaci namɨlaŋ lɨmɨn sɨbɨlɨ ulaŋ hɨvɨ me hɨniadamɨlaŋ uami. Hɨnidalaŋ lusɨŋ sɨbɨlɨ agɨlaŋ naludɨ ifɨhɨmuhɨmu saŋ lɨhavɨlalɨ uami. Agadɨ ala iabi namɨlaŋ Jisasɨ Kɨlaisɨ hula hɨji humɨgaŋ pam laci hɨnilalaŋ uami. Lɨdalaŋ Asɨ dɨ Amɨŋ agadɨ ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ agaŋ naludɨ lɨdaci huaci hameŋ laci hameŋ laci hɨnilalaŋ uami. Lɨdɨŋ lɨmɨn sɨbɨlɨ ulaŋ hɨvɨ me ma hɨnilalaŋ uami. \v 3 Ciaŋ \x - \xo 8.3 \xo*\xt HJL 13.38-39, 15.10, Lom 3.20, 2 Ko 5.21, Fl 2.7, Ib 4.15, 7.18-19\xt*\x* vɨdɨvɨdɨŋ Mosesɨ lɨbami agaŋ aludɨ hugɨ agɨladɨ ma hivɨbali uami. Aludɨ hɨji humɨgaŋ vaka hɨsɨŋ agaŋ nɨbu vɨdɨvɨdɨŋ apalɨ uami. Hameŋ sadaŋ alaŋ ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ Mosesɨ lɨbami agadɨ lubiahɨlahɨla saŋ lɨlalu uami. Agadɨ ala ma lubiahɨlɨlalu uami. Asɨ pam nɨbu vɨdɨvɨdɨŋ daŋ hɨnilalɨ uami. Nɨbu nudɨ Ninaŋ agadɨ abɨci fɨli neŋ mɨgavɨla hulaŋ sɨbaŋ alaŋ me hɨnihɨni lusɨŋ sɨbɨlɨ sɨbɨlɨ vivi hɨsɨŋ hulaŋ me hɨniadami uami. Hɨnidaci Asɨ agaŋ aludɨ hugɨ agɨladɨ hivami uami. La lusɨŋ sɨbɨlɨ sɨbɨlɨ agɨladɨ ciaŋ hɨvɨ lamɨci lusɨŋ sɨbɨlɨ agɨlaŋ vɨdɨvɨdɨŋ apalɨ hɨniavɨlalɨ uami. \v 4 Ciaŋ \x - \xo 8.4 \xo*\xt Ga 5.16, 5.25\xt*\x* vɨdɨvɨdɨŋ Mosesɨ lɨbami agaŋ alaŋ akuaba akuaba huaci huaci agɨladɨ lɨlɨ saŋ aludɨ vɨdɨvɨdɨŋ abɨlalɨ uami. Abɨdaci Asɨ agaŋ lɨdaci alaŋ ciaŋ hameŋ agɨladɨ huaci lubiahɨlavɨlu uami. Iabi alaŋ vaka hɨsɨŋ hɨji humɨgaŋ daŋ ma hɨnilalu uami. Asɨ dɨ Amɨŋ agaŋ hɨji igudaci nudɨ hɨji agadɨ lubiahɨlahɨla hɨdɨlalu uami. \p \v 5 Hulaŋ \x - \xo 8.5 \xo*\xt Jo 3.6, 1 Ko 2.14, Ga 5.22, 5.25\xt*\x* iamɨgali vaka hɨsɨŋ hɨji humɨgaŋ daŋ hɨniavɨlalɨ agɨlaŋ uami. Nulɨdɨ hɨji agɨlaŋ vaka hɨsɨŋ hɨji humɨgaŋ agadɨ pam lubiahɨlavɨlalɨ uami. Hulaŋ iamɨgali Asɨ dɨ Amɨŋ agaŋ hɨji igudaci hɨniavɨlalɨ agɨlaŋ uami. Nɨbɨlaŋ Asɨ dɨ Amɨŋ agadɨ hɨji pam lubiahɨlavɨlalɨ uami. \v 6 Hulaŋ \x - \xo 8.6 \xo*\xt Lom 6.21, 8.13, Ga 6.8\xt*\x* iamɨgali vaka hɨsɨŋ hɨji humɨgaŋ agadɨ pam lubiahɨlavɨlalɨ agɨlaŋ hɨmavɨbali uami. Hulaŋ iamɨgali Asɨ dɨ Amɨŋ agadɨ hɨji pam lubiahɨlavɨlalɨ agɨladɨ humɨgaŋ agɨlaŋ simɨ hɨniavɨbali uami. Hɨniavɨdaci nɨbɨlaŋ huaci hameŋ laci hameŋ laci hɨniavɨbali uami. \v 7 Hulaŋ \x - \xo 8.7 \xo*\xt Mt 12.34, Jo 8.43, 12.39, 1 Ko 2.14, Je 4.4\xt*\x* iamɨgali vaka hɨsɨŋ hɨji humɨgaŋ agadɨ pam lubiahɨlavɨlalɨ agɨlaŋ Asɨ dɨ nagɨli lamavɨlalɨ uami. Nɨbɨlaŋ Asɨ dɨ ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ agadɨ lɨhu hɨvɨ ma hɨniavɨlalɨ uami. Nɨbɨlaŋ Asɨ dɨ ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ agadɨ lubiahɨlahɨla saŋ vɨdɨvɨdɨŋ apalɨ hɨniavɨlalɨ uami. \v 8 Hulaŋ iamɨgali vaka hɨsɨŋ hɨji humɨgaŋ agadɨ lubiahɨlahɨla hɨniavɨlalɨ agɨlaŋ akuaba akuaba lɨhavɨbali uami. Agadɨ ala Asɨ nulɨsaŋ ma hɨjɨŋalɨbali uami. \p \v 9 Asɨ \x - \xo 8.9 \xo*\xt 1 Ko 3.16, 12.3, Ga 4.6, Fl 1.19, 1 Pi 1.11\xt*\x* dɨ Amɨŋ agaŋ namɨlaŋ hula hɨnilalɨ uami. Hɨnidaci namɨlaŋ vaka hɨsɨŋ hɨji humɨgaŋ agadɨ lɨhu hɨvɨ ma hɨnilalaŋ uami. Asɨ dɨ Amɨŋ agaŋ namɨlaŋ hula hɨnihɨni nalusaŋ hɨji igulalɨ uami. Jisasɨ Kɨlaisɨ dɨ Amɨŋ agaŋ hulaŋ mu hula ma hɨnici nɨbu Jisasɨ Kɨlaisɨ dɨ hulaŋ ma hɨnilalɨ uami. \v 10 Lusɨŋ \x - \xo 8.10 \xo*\xt Ga 2.19-20, Ef 3.17, 1 Pi 4.6\xt*\x* sɨbɨlɨ sɨbɨlɨ agɨlaŋ naludɨ hadipɨlɨ agɨladɨ ifɨhɨmavɨdaci valɨ me hɨnilalaŋ uami. Agadɨ ala Jisasɨ Kɨlaisɨ agaŋ lɨdaci Asɨ dɨ ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ agadɨ sɨhɨvia lubiahɨlɨlalaŋ uami. Lubiahɨlɨdalaŋ naludɨ amɨŋ agɨlaŋ avi huaci hameŋ laci hameŋ laci hɨniavɨbali uami. \v 11 Asɨ \x - \xo 8.11 \xo*\xt HJL 2.23-24, 1 Ko 3.16, 6.14, 2 Ko 4.14, Ef 2.4-5\xt*\x* agaŋ Jisasɨ Kɨlaisɨ dɨ abɨci hɨhi iahami uami. Lɨci Asɨ dɨ Amɨŋ agaŋ namɨlaŋ hula hɨnihɨni sibɨla vilalɨ uami. Vidaci Asɨ nukeŋ naludɨ hadipɨlɨ valɨ me hɨniavɨlalɨ agɨladɨ lɨdaci hɨhi iahaiaha huaci hameŋ laci hameŋ laci hɨniavɨbali uami. \s Asɨ dɨ Amɨŋ agaŋ lɨdaci alaŋ Asɨ dɨ ninanadi hɨnilalu uami. \p \v 12 Iadɨ isagali imahali me namɨlaŋ uami. Alaŋ Asɨ dɨ Amɨŋ agadɨ lɨhu hɨvɨ hɨnimɨli uami. Vaka hɨsɨŋ hɨji humɨgaŋ agadɨ lɨhu hɨvɨ hɨnimagalu uami. \v 13 Namɨlaŋ \x - \xo 8.13 \xo*\xt Ga 6.8, Ef 4.22, Kl 3.5\xt*\x* vaka hɨsɨŋ hɨji humɨgaŋ agadɨ lubiahɨlavɨla hɨmɨbalaŋ uami. Asɨ dɨ Amɨŋ agadɨ vɨdɨvɨdɨŋ hɨvɨ lusɨŋ sɨbɨlɨ akuaba akuaba hɨji humɨgaŋ sɨbɨlɨ sɨbɨlɨ agɨladɨ sɨkasɨkan valɨhalaŋ uami. Valavɨla huaci hameŋ laci hameŋ laci hɨnibalaŋ uami. \v 14 Asɨ \x - \xo 8.14 \xo*\xt Ga 5.18\xt*\x* dɨ Amɨŋ agaŋ hɨji igudaci nudɨ ciaŋ lubiahɨlavɨlalɨ agɨlaŋ Asɨ dɨ ninanadi hɨniavɨlalɨ uami. \v 15 Asɨ \x - \xo 8.15 \xo*\xt 1 Ko 2.12, 2 Ti 1.7, Ib 2.14-15\xt*\x* \x - \xo 8.15-17 \xo*\xt Ga 4.5-7\xt*\x* agaŋ abɨci nudɨ Amɨŋ agaŋ ve namɨlaŋ hula hɨnilalɨ uami. Hɨnidaci namɨlaŋ Asɨ dɨ lɨhu hɨvɨ hɨnihɨni nusaŋ ma lɨdɨlalaŋ uami. Asɨ dɨ Amɨŋ agaŋ nukeŋ aludɨ lɨdaci nudɨ nukeŋ ninanadi hɨnilalu uami. Asɨ dɨ Amɨŋ agadɨ vɨdɨvɨdɨŋ hɨvɨ alaŋ Asɨ dɨ nameŋ abɨlalu uami. E e iadɨ Iavaŋ aba abɨlalu uami.\f * \fr 8.15 \fr*\ft Alaŋ \ft*\fq Iavaŋ \fq*\ft aba abɨlalu agasaŋ Alam ciaŋ hɨvɨ nɨbɨlaŋ Aba uavɨhadami.\ft*\f* \v 16 Asɨ \x - \xo 8.16 \xo*\xt 2 Ko 1.22, Ef 4.30\xt*\x* dɨ Amɨŋ agaŋ nukeŋ aludɨ amɨŋ agɨladɨ ahɨliahuiahu nameŋ abɨlalɨ uami. Namɨlaŋ Asɨ dɨ ninanadi hɨnilalaŋ aba abɨlalɨ uami. Lɨdaci alaŋ avi haiabɨla iahaiaha nameŋ abɨlalu uami. Alaŋ Asɨ dɨ ninanadi hɨnilalu aba abɨlalu uami. \v 17 Alaŋ \x - \xo 8.17 \xo*\xt HJL 26.18, Ga 4.5-7, Fl 1.29, 2 Ti 2.11-12, CHL 21.7\xt*\x* Asɨ dɨ ninanadi hɨnihɨni mufɨli akuaba akuaba huaci huaci agɨladɨ vibalu uami. Aludɨ Iavaŋ nukeŋ ciaŋ mɨguavɨla alusaŋ igu igu saŋ abami agɨladɨ vibalu uami. Aludɨ isaŋ Jisasɨ Kɨlaisɨ agaŋ akuaba akuaba agɨladɨ ci vimi uami. Iabi alaŋ akuaba akuaba agɨladɨ vivi saŋ avɨha avɨha igɨlalu uami. Vaka nɨbu avɨha avɨha igami hameŋ ala igɨlalu uami. Lavɨla cɨhu mufɨli alaŋ ibi hekɨlɨ daŋ hɨniavɨla nɨbu nukeŋ hula hɨnihɨni hɨjɨŋalaŋala hɨnibalu uami. \s Mufɨli alaŋ akuaba akuaba Asɨ dɨ haiabɨla hɨniavi agɨladɨ vibalu uami. \p \v 18 Avɨha \x - \xo 8.18 \xo*\xt Lom 5.2, 2 Ko 4.17\xt*\x* avɨha akuaba akuaba iabi neŋ igadalu agɨlaŋ hekɨlɨ hɨma uami. Mufɨli Asɨ dɨ haiabɨla ubalu uami. Uavɨla avɨha avɨha igɨlalu hameŋ agɨladɨ ma igɨbalu uami. Alaŋ ibi hekɨlɨ viavɨla huaci hameŋ laci hameŋ laci hɨnibalu uami. Alaŋ akuaba akuaba huaci huaci hekɨlɨ sɨbaŋ agɨladɨ vibalu uami. \v 19 Asɨ \x - \xo 8.19 \xo*\xt Kl 3.4, 2 Pi 3.13, 1 Jo 3.2\xt*\x* agaŋ hulaŋ iamɨgali nudɨ ninanadinu hɨniavɨlalɨ agɨladɨ haiabɨla iaha nameŋ abɨbali uami. Namɨlaŋ iadɨ ninanadi hɨnilalaŋ aba abɨbali uami. Akuaba akuaba Asɨ lamami agɨlaŋ Asɨ hameŋ abɨbali agasaŋ makamɨŋamɨŋa hɨniavadi uami. Abadɨhu hameŋ abɨbali aba migɨla migɨla hɨniavadi uami. \v 20 Akuaba \x - \xo 8.20 \xo*\xt HM 3.17-19\xt*\x* akuaba Asɨ lamami agɨlaŋ hɨnihɨni sɨbɨlɨ sɨbɨlɨ lɨdɨŋ hɨniavadi uami. Agadɨ ala akuaba akuaba agɨlaŋ nulɨdɨ nukeŋ hɨji hɨvɨ hameŋ ma hɨniavadi uami. Asɨ nukeŋ lɨdaci hameŋ hɨniavadi uami. Hɨnihɨni Asɨ nulɨdɨ huaci lamɨbali agasaŋ migɨla migɨla hɨniavadi uami. \v 21 Akuaba \x - \xo 8.21 \xo*\xt 2 Pi 3.13, 1 Jo 3.2\xt*\x* akuaba agɨlaŋ lɨmɨn sɨbɨlɨ ulaŋ hɨvɨ me hɨnihɨni sɨbɨlɨ lɨhavadi uami. Lɨhavɨdaci Asɨ agaŋ mɨhiŋ lamami heŋ nulɨdɨ lɨci huaci laci hɨniavɨbali uami. Lɨmɨn sɨbɨlɨ ulaŋ hɨvɨ me ma hɨniavɨbali uami. Nɨbɨlaŋ Asɨ dɨ ninanadi agɨlaŋ hula huaci hɨniavɨbali uami. \p \v 22 Alaŋ igɨlalu uami. Asɨ akuaba akuaba lamami agɨlaŋ avɨha avɨha hekɨlɨ hekɨlɨ iga iga hɨniavɨhadami uami. Iabi avi avɨha avɨha hekɨlɨ hekɨlɨ iga iga hɨniavɨlalɨ uami. Iamɨgali ninanadi huhɨlɨben aba avɨha avɨha igavɨlalɨ hameŋ agadɨ iga iga hɨniavɨhadami uami. Iabi avi hameŋ laci ala avɨha avɨha iga iga alu sɨbɨlɨ havala havala hɨniavadi uami. \v 23 Akuaba \x - \xo 8.23 \xo*\xt 2 Ko 5.2-4, Ga 5.5, Ef 1.14, 4.30\xt*\x* akuaba agɨlaŋ avɨha avɨha iga iga hɨniavadi hameŋ ala alaŋ nukeŋ avi avɨha avɨha iga iga alu sɨbɨlɨ havala havala hɨnidalu uami. Asɨ agaŋ mufɨli alusaŋ akuaba akuaba igu igu saŋ abami uami. Hameŋ lɨbali agasaŋ aludɨ hɨji mɨŋaiahaiaha saŋ nudɨ Amɨŋ agadɨ abɨci hali vevɨla alaŋ hula hɨnilalɨ uami. Hɨnidaci alaŋ Asɨ saŋ migɨla migɨla hɨnidalu uami. Migɨla migɨla hɨnidamɨli Asɨ agaŋ vevɨla haiabɨla iaha nameŋ abɨbali uami. Ha iadɨ ninanadi aba abɨbali uami. Lɨci aludɨ hadipɨlɨ agɨlaŋ mu hɨdɨlɨ sɨbaŋ hɨniavɨbali uami. \v 24 Asɨ \x - \xo 8.24 \xo*\xt 2 Ko 5.7, Ib 11.1\xt*\x* aludɨ ahɨliahuci iabi alaŋ akuaba akuaba mufɨli vibalu agɨlasaŋ migɨla migɨla hɨnidalu uami. Alaŋ igɨlalu uami. Akuaba akuaba ma igalu agɨlasaŋ pam migɨla migɨla hɨnibalu uami. Hulaŋ mu akuaba akuaba vilɨ agaŋ nɨbu akuaba akuaba hameŋ agɨlasaŋ cɨhu cɨhu ma migɨla migɨla hɨnibali uami. \v 25 Alaŋ igɨlalu uami. Alaŋ iabi neŋ akuaba akuaba aludɨ lamɨgaŋ hɨvɨ ma igadalu agɨlasaŋ migɨla migɨla hɨnidalu uami. Alaŋ vɨdɨvɨdɨŋ lagulama migɨla migɨla hɨniavɨla vibalu uami. Hameŋ sadaŋ vɨdɨvɨdɨŋ lagulama hɨnihɨni migɨlɨmɨli uami. \p \v 26-27 Asɨ \x - \xo 8.26-27 \xo*\xt Sng 7.9, 139.1, Sek 12.10, HJL 1.24, 1 Ko 4.5, Ef 6.18, 1 Te 2.4, Je 4.3, 1 Jo 5.14\xt*\x* nɨbu hulaŋ iamɨgali dɨ hɨji humɨgaŋ agɨladɨ sɨhɨvia sɨbaŋ igɨlalɨ uami. Nudɨ nukeŋ Amɨŋ agadɨ hɨji avi igɨlalɨ uami. Asɨ dɨ Amɨŋ agaŋ Asɨ dɨ hɨji nukeŋ lubiahɨlahɨla Asɨ dɨ hulaŋ iamɨgali aludɨ ahɨliahuiahu nudɨ abɨlalɨ uami. Alaŋ vɨdɨvɨdɨŋ apalɨ hɨnilalu uami. Hɨnihɨni Asɨ dɨ akɨ me abɨbalu aba hɨji cuvɨlɨŋ cuvɨlɨŋ igahɨlahɨla hɨnilalu uami. Lɨdamɨli Asɨ dɨ Amɨŋ agaŋ aludɨ ahɨliahuiahu sɨbɨsaŋ hɨvɨ Asɨ dɨ ma abɨlalɨ uami. Nɨbu alu sɨbɨlɨ pam havalɨlalɨ uami. Ciaŋ ma abɨlalɨ uami. \p \v 28 Alaŋ \x - \xo 8.28 \xo*\xt Lom 9.11, 9.23-24, Ef 1.11-12, 2 Ti 1.9\xt*\x* igɨlalu uami. Asɨ nukeŋ hulaŋ iamɨgali nɨbu hula hɨnihɨni saŋ mavɨn hekɨlɨ hɨniavɨlalɨ agɨladɨ ahɨliahuben aba nudɨ pɨŋ veve saŋ nulɨdɨ abɨlalɨ uami. Lɨdɨŋ nudɨ nukeŋ hɨji lubiahɨlahɨla hulaŋ iamɨgali hameŋ agɨladɨ huaci lamalama saŋ akuaba akuaba agɨladɨ lɨlalɨ uami. Lɨdaci akuaba akuaba hameŋ lɨlalɨ agɨlaŋ hulaŋ iamɨgali agɨladɨ ahɨliahuavɨdaci huaci hɨniavɨlalɨ uami. \v 29 Hulaŋ \x - \xo 8.29 \xo*\xt Jo 17.22, 2 Ko 3.18, Ef 1.5, 1.11-12, 1.18, 2 Ti 2.19, Ib 1.6\xt*\x* iamɨgali vaka Asɨ nulɨdɨ ahɨliahuben aba abami agɨladɨ avi ci lɨbɨmɨŋami uami. Lɨbɨmɨŋɨci nudɨ nukeŋ Ninanu Jisasɨ me hɨniavɨbali uami. Hameŋ lɨci ninanadi akape hɨniavɨdaci Jisasɨ Kɨlaisɨ agaŋ nulɨdɨ isanɨlu magɨlasiŋ me hɨnibali uami. \v 30 Hulaŋ \x - \xo 8.30 \xo*\xt Lom 9.24, 1 Ko 6.11, Ef 4.4, 1 Pi 2.9\xt*\x* iamɨgali vaka nɨbu nukeŋ lɨbɨmɨŋami agɨladɨ avi nudɨ pɨŋ veve saŋ abami uami. La nulɨdɨ abami uami. Namɨlaŋ hulaŋ iamɨgali huaci aba abami uami. Hameŋ abavɨla nulɨsaŋ ibi hekɨlɨ iguavɨla huaci hameŋ laci hameŋ laci hɨnihɨni saŋ nulɨdɨ abami uami. \s Jisasɨ Kɨlaisɨ alusaŋ mavɨn hɨnilalɨ agaŋ ma sɨvɨlɨbali uami. \p \v 31 Hameŋ \x - \xo 8.31 \xo*\xt Nam 14.9, Sng 118.6\xt*\x* sadaŋ alaŋ hɨji nameŋ lamɨmɨli uami. Asɨ agaŋ alusaŋ igahɨlɨlalɨ sadaŋ hulaŋ iamɨgali agɨlaŋ aludɨ ma sɨbɨlɨ lamavɨbali aba abɨmɨli uami. Akuaba akuaba agɨlaŋ avi aludɨ ma sɨbɨlɨ lamavɨbali aba abɨmɨli uami. \v 32 Asɨ \x - \xo 8.32 \xo*\xt Jo 3.16\xt*\x* nudɨ Ninaŋ agadɨ ma mɨlɨmɨŋami uami. Nudɨ abɨci fɨli neŋ mɨgavɨla hulaŋ iamɨgali sɨkasɨkan aludɨ ahɨliahumi uami. Hameŋ sadaŋ akuaba akuaba agɨladɨ avi hɨjɨŋalaŋala alusaŋ igubali uami. \p \v 33 Asɨ \x - \xo 8.33 \xo*\xt Ais 50.8\xt*\x* nukeŋ aludɨ ci lɨbɨmɨŋami uami. Hameŋ sadaŋ hulaŋ mu agaŋ aludɨ ciaŋ hɨvɨ ma lamɨbali uami. Asɨ nukeŋ aludɨ nameŋ abɨlalɨ uami. Namɨlaŋ hulaŋ iamɨgali huaci aba abɨlalɨ uami. \v 34 Jisasɨ \x - \xo 8.34 \xo*\xt Sng 110.1, HJL 7.55-56, Kl 3.1-2, Ib 7.25, 9.24, 1 Jo 2.1\xt*\x* Kɨlaisɨ agaŋ hɨmavɨla cɨhu hɨhi iahami uami. Hɨhi iahavɨla iabi Asɨ dɨ human sɨmi kɨlikɨli hɨvɨ hɨnihɨni aludɨ ahɨliahuiahu saŋ nudɨ aba aba hɨnilalɨ uami. Hameŋ sadaŋ hulaŋ mu aludɨ lusɨŋ sɨbɨlɨ agɨlasaŋ lɨbɨmɨgumɨgu ma abɨbali uami. \v 35 Jisasɨ \x - \xo 8.35 \xo*\xt Lom 8.38-39\xt*\x* Kɨlaisɨ agaŋ alusaŋ mavɨn hekɨlɨ hɨnilalɨ uami. Akuaba akuaba nameŋ agɨladɨ lɨhavɨbali ala nɨbu alusaŋ mavɨn hekɨlɨ hɨnilalɨ agaŋ ma sɨvɨlɨbali uami. Alusaŋ vɨhɨlɨ iguavɨbali uami. Avɨha avɨha igɨbalu uami. Hulaŋ hɨhɨle aludɨ sɨbɨlɨ lamavɨbali uami. Alaŋ sɨmɨŋ saŋ hɨmɨbalu uami. Muhɨlɨ havɨlɨ saŋ tɨbɨ mɨgɨbalu uami. Akuaba akuaba agɨlaŋ aludɨ sɨbɨlɨ lamɨbalu aba lɨhavɨdaci lɨdɨbalu uami. Puia hutesɨ hɨvɨ aludɨ ifɨhɨmavɨbali uami. Agadɨ ala akuaba akuaba hameŋ agɨladɨ lɨhavɨdaci Jisasɨ Kɨlaisɨ alusaŋ mavɨn hekɨlɨ hɨnilalɨ agaŋ ma sɨvɨlɨbali uami. Jisasɨ agaŋ alusaŋ hanɨbuŋ hanɨbuŋ mavɨn hekɨlɨ hɨnibali uami. \v 36 Asɨ \x - \xo 8.36 \xo*\xt Sng 44.22, 1 Ko 15.30-31, 2 Ko 4.11\xt*\x* dɨ manasɨŋ hekɨlɨ agaŋ nameŋ abami uami. Hulaŋ iamɨgali alaŋ nasaŋ igahɨlɨdamɨli uaiaŋ pabiŋ pabiŋ hɨvɨ aludɨ ifɨhɨmavɨlalɨ aba abami uami. Aludɨ igavɨdaci sabaŋ sipsipɨ me hɨnilalu sadaŋ aludɨ ifɨhɨmuhɨmu saŋ pam lɨhavɨlalɨ aba abami uami. Asɨ dɨ manasɨŋ hekɨlɨ agaŋ abami hameŋ laci ala lɨhavɨlalɨ uami. \p \v 37 Jisasɨ \x - \xo 8.37 \xo*\xt Jo 16.33, 1 Ko 15.57, 2 Ko 2.14, 1 Jo 4.4, CHL 12.11\xt*\x* Kɨlaisɨ agaŋ alusaŋ mavɨn hekɨlɨ hɨnilalɨ uami. Hameŋ sadaŋ akuaba akuaba agɨlaŋ aludɨ sɨbɨlɨ lamɨben aba lɨhavɨdaci alaŋ nulɨdɨ lɨvalɨlalu uami. \v 38-39 Asɨ \x - \xo 8.38-39 \xo*\xt Ef 1.21, Kl 1.16, 2.15, 1 Pi 3.22\xt*\x* agaŋ alusaŋ mavɨn hekɨlɨ hɨnilalɨ uami. Lɨdaci viaŋ nukeŋ hɨji nameŋ lamɨlan uami. Asɨ alusaŋ mavɨn hekɨlɨ hɨnilalɨ aba abɨlan uami. Akuaba akuaba nameŋ agɨlaŋ nɨbu alusaŋ mavɨn hekɨlɨ hɨnilalɨ agadɨ ma lɨhavɨci sɨvɨlɨbali aba abɨlan uami. Alaŋ hɨmɨlalu agɨlaŋ uami. Alaŋ hɨhi hɨnilalu agɨlaŋ uami. Asɨ dɨ ciaŋ hali hɨsɨŋ agɨlaŋ uami. Fɨli hali agɨlaŋ uami. Akuaba akuaba iabi hɨniavadi agɨlaŋ uami. Akuaba akuaba mufɨli iahavɨbali agɨlaŋ uami. Akuaba akuaba mu hɨdɨlɨ mu hɨdɨlɨ vɨdɨvɨdɨŋ daŋ agɨlaŋ uami. Akuaba akuaba hɨvɨ hɨsɨŋ agɨlaŋ uami. Akuaba akuaba fɨli muji hɨsɨŋ agɨlaŋ uami. Akuaba akuaba limu hɨhɨle Asɨ lamɨci abeba abeba hɨniavɨlalɨ agɨlaŋ uami. Akuaba akuaba hameŋ agɨlaŋ aludɨ sɨbɨlɨ lamɨben aba lɨhavɨbali uami. Agadɨ ala Asɨ alusaŋ mavɨn hekɨlɨ hɨnilalɨ agadɨ ma lɨhavɨci sɨvɨlɨbali uami. Asɨ agaŋ alusaŋ hanɨbuŋ hanɨbuŋ mavɨn hekɨlɨ hɨnibali uami. Nɨbu alusaŋ mavɨn hekɨlɨ hɨniavɨla abɨci aludɨ Hekɨlɨ Jisasɨ Kɨlaisɨ agaŋ fɨli neŋ mɨgami uami. \c 9 \s Polɨ agaŋ Isɨlaelɨ hɨdɨlɨ agɨlasaŋ mavɨn hekɨlɨ hɨniadami. \p \v 1 Viaŋ Jisasɨ Kɨlaisɨ hula hɨji humɨgaŋ pam hɨnilan sadaŋ ciaŋ amɨŋ laci abɨlan uami. Analɨ ciaŋ ma abɨlan uami. Asɨ dɨ Amɨŋ agaŋ iadɨ hɨji mɨŋaiahɨlalɨ uami. Lɨdaci iadɨ hɨji tovedaci ciaŋ abɨlan agadɨ igɨdalɨŋ ciaŋ agaŋ nɨbu amɨŋ laci hɨnilalɨ uami. \v 2 Viaŋ Isɨlaelɨ hɨdɨlɨ agɨlasaŋ igahɨlahɨla hameŋ laci hameŋ laci mavɨn mɨŋamɨŋa ilɨhɨben aba lɨlan uami. \v 3 Asɨ \x - \xo 9.3 \xo*\xt CV 32.32\xt*\x* agaŋ iadɨ hɨdɨlɨ pam Isɨlaelɨ hɨdɨlɨ agɨladɨ cɨhu vim aba mavɨn mɨŋamɨŋa hɨnilan uami. Lɨdɨŋ hɨji nameŋ lamɨlan uami. Viaŋ Asɨ dɨ abɨlɨŋ nɨbu iadɨ lahuci avɨŋ hɨvɨ uavɨla Jisasɨ Kɨlaisɨ dɨ hulemɨlɨ ma hɨniben aba abɨlan uami. Lɨlɨŋ iadɨ hɨdɨlɨ pam agɨlaŋ iadɨ uvɨsɨjiŋ huaci vihavɨbali aba abɨlan uami. \v 4 Nɨbɨlaŋ \x - \xo 9.4 \xo*\xt CV 4.22, 9.4, Lo 7.6, 14.1-2, HJL 3.25, 13.22, Ef 2.12, Ib 8.8-10, 9.1\xt*\x* Isɨlaelɨ hɨdɨlɨ uami. Asɨ agaŋ nulɨdɨ nameŋ abɨlalɨ uami. Iadɨ hulaŋ iamɨgali sɨbaŋ aba abɨlalɨ uami. Nɨbɨlaŋ Asɨ dɨ abɨlu hekɨlɨ vɨdɨvɨdɨŋ daŋ agadɨ igavɨhadami uami. Lɨhavɨdaci Asɨ agaŋ mu tɨbɨ mu tɨbɨ ciaŋ mɨgumɨgu nulɨdɨ abadami uami. Nudɨ ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ agadɨ nulɨdɨ abadami uami. Nudɨ ibi mɨŋaiahaiaha sibɨla vivi saŋ abadami uami. Cɨhu tɨbɨ cɨhu tɨbɨ nulɨsaŋ akuaba akuaba igu igu saŋ abadami uami. \v 5 Nulɨdɨ \x - \xo 9.5 \xo*\xt Mt 1.1-16, Jo 1.1, Lom 1.25\xt*\x* iamɨlɨhalinɨlu agɨlaŋ ibi hekɨlɨ daŋ hɨniavɨhadami uami. Nulɨdɨ hɨdɨlɨ agɨladɨ hɨvɨ ala Jisasɨ Kɨlaisɨ agaŋ hulaŋ sɨbaŋ iahami uami. Jisasɨ Kɨlaisɨ nɨbu Asɨ uami. Hameŋ sadaŋ nɨbu akuaba akuaba agɨladɨ migɨla migɨla manɨgali hɨnilalɨ uami. Alaŋ nudɨ ibi agadɨ pam hameŋ laci hameŋ laci mɨŋaiahaiaha hɨnibalu uami. Ha amɨŋ sɨbaŋ uami. \s Asɨ agaŋ Isɨlaelɨ hɨdɨlɨ agɨladɨ akuaba akuaba lɨhadami agasaŋ Polɨ abami. \p \v 6 Viaŋ \x - \xo 9.6 \xo*\xt Nam 23.19, Jo 8.39, Lom 2.28, 3.3, Ga 6.16\xt*\x* iadɨ hɨdɨlɨ pam agɨlasaŋ hameŋ laci hameŋ laci mavɨn mɨŋamɨŋa hɨnilan uami. Agadɨ ala viaŋ igɨlan uami. Asɨ nulɨdɨ abami agaŋ havɨ ma sɨvɨlami uami. Isɨlaelɨ hɨdɨlɨ limu hɨhɨle agɨladɨ igɨdamɨli Isɨlaelɨ hɨdɨlɨ agɨladɨ hadipɨlɨ me hɨniavɨlalɨ uami. Agadɨ ala nulɨdɨ hɨji humɨgaŋ agɨlaŋ Isɨlaelɨ hɨdɨlɨ agɨladɨ hɨji humɨgaŋ me ma hɨniavɨlalɨ uami. \v 7 Alaŋ \x - \xo 9.7 \xo*\xt HM 21.12, Ga 4.23, Ib 11.17-18\xt*\x* nameŋ abɨmagalu uami. Nɨbɨlaŋ Ebɨlam dɨ mɨdɨ hɨvɨ iahavalɨ sadaŋ Ebɨlam dɨ ninanadi aba abɨmagalu uami. Vaka Asɨ agaŋ nameŋ abami uami. Nadɨ ninana Aisakɨ dɨ hɨvɨ lɨlɨŋ nadɨ iamɨlɨhalina agɨlaŋ iaha habɨlavɨbali aba abami uami. \v 8 Ciaŋ \x - \xo 9.8 \xo*\xt Ga 4.23\xt*\x* agadɨ hɨdɨlɨ nɨbu nameŋ uami. Ninanadi hulaŋ dɨ mɨdɨ hɨvɨ iahavɨlalɨ agɨlaŋ Asɨ dɨ ninanadi hɨma uami. Asɨ agaŋ ciaŋ mɨguavɨla abɨci ninanadi iahavɨlalɨ agɨlaŋ pam Ebɨlam dɨ hɨdɨlɨ pam hɨniavɨlalɨ uami. \v 9 Asɨ \x - \xo 9.9 \xo*\xt HM 18.10, 18.14\xt*\x* agaŋ ciaŋ mɨguavɨla Ebɨlam dɨ nameŋ abami uami. Hualɨ mu adeŋ Sela agaŋ ninaŋ huhɨlavɨla hɨnidaci viaŋ cɨhu veben aba abami uami. \p \v 10 Asɨ \x - \xo 9.10 \xo*\xt HM 25.21\xt*\x* dɨ ciaŋ mu agasaŋ avi hɨji lamɨhalaŋ uami. Lebeka ninaŋ ahica agɨladɨ uaiaŋ pabiŋ hɨvɨ huhɨlami uami. Ninaŋ ahica agɨladɨ iaganɨlu Aisakɨ uami. Nɨbu aludɨ iamɨlɨ uami. \v 11 Agadɨ ala Asɨ agaŋ nudɨ nukeŋ hɨji agadɨ lubiahɨlavɨla ninaŋ ahica agɨladɨ mu lɨbɨmɨŋami uami. Ninaŋ lɨbɨmɨŋami agaŋ sibɨla huaci ma vici igavɨla lɨbɨmɨŋami uami. Lusɨŋ sɨbɨlɨ avi ma vici igavɨla lɨbɨmɨŋami uami. Nɨbu nudɨ nukeŋ hɨji lubiahɨlavɨla lɨbɨmɨŋami uami. Lebeka agaŋ ninaŋ ahica agɨladɨ ma huhɨlɨmaŋ lɨdaci Asɨ agaŋ ninaŋ mu agadɨ lɨbɨmɨŋami uami. \v 12 Ninaŋ \x - \xo 9.12 \xo*\xt HM 25.23\xt*\x* ahica agɨlaŋ sibɨla ma vimaŋ lɨhavɨdaci Asɨ agaŋ Lebeka dɨ nameŋ abami uami. Ninaŋ hali huhɨlɨbanaŋ agaŋ nɨbu ninaŋ sɨvɨ huhɨlɨbanaŋ agadɨ lɨhu hɨvɨ hɨnihɨni nudɨ sibɨla hɨsɨŋ hulaŋ hɨnibali aba abami uami. \v 13 Asɨ \x - \xo 9.13 \xo*\xt Lo 21.15, Mal 1.2-3, Lu 14.26\xt*\x* dɨ manasɨŋ hekɨlɨ agaŋ nameŋ abami uami. Asɨ agaŋ abi aba abami uami. Viaŋ Jekopɨ saŋ mavɨn hekɨlɨ hɨnilan aba abi aba abami uami. Iso saŋ mavɨn hekɨlɨ ma hɨnilan aba abi aba abami uami. \p \v 14 Hameŋ \x - \xo 9.14 \xo*\xt 2 Sto 19.7, Jop 8.3, 34.10, Sng 92.15\xt*\x* sadaŋ alaŋ nameŋ abɨmagalu uami. Asɨ agaŋ akɨ saŋ lusɨŋ sɨbɨlɨ hameŋ agadɨ vimi aba abɨmagalu uami. \v 15 Asɨ \x - \xo 9.15 \xo*\xt CV 33.19\xt*\x* agaŋ Mosesɨ dɨ nameŋ abami uami. Viaŋ hulaŋ mu saŋ mavɨn hɨniavɨla nudɨ huaci lamɨbavɨla aba abami uami. Ha viaŋ nusaŋ mavɨn hɨniavɨla nudɨ huaci lamɨben aba abami uami. Viaŋ hulaŋ mu saŋ mavɨn hekɨlɨ mɨŋavɨla nudɨ huaci lamɨbavɨla aba abami uami. Ha nusaŋ mavɨn hekɨlɨ mɨŋavɨla nudɨ huaci lamɨben aba abami uami. \v 16 Hameŋ \x - \xo 9.16 \xo*\xt Ef 2.8-9\xt*\x* sadaŋ Asɨ agaŋ hulaŋ lɨbɨmɨŋɨben aba hulaŋ agadɨ sibɨla akuaba akuaba agɨlasaŋ ma igahɨlɨlalɨ uami. Hulaŋ agadɨ hɨji humɨgaŋ huaci agasaŋ ma igahɨlɨlalɨ uami. Asɨ nɨbu nukeŋ hulaŋ agadɨ iga iga mavɨn hɨnihɨni nudɨ huaci lamalama lɨbɨmɨŋɨlalɨ uami. \v 17 Asɨ \x - \xo 9.17 \xo*\xt CV 9.16, Ga 3.8, 3.22\xt*\x* dɨ manasɨŋ hekɨlɨ agaŋ nameŋ abami uami. Asɨ agaŋ Isipɨ fɨli tɨbɨ hɨsɨŋ agɨladɨ manɨgali agadɨ abi aba abami uami. Nama manɨgali hɨnihɨni saŋ viaŋ nadɨ lɨbɨmɨŋamin aba abi aba abami uami. Lɨlɨŋ nama manɨgali hɨnidanaŋ iadɨ vɨdɨvɨdɨŋ agadɨ abalamɨdalɨŋ igɨbanaŋ aba abi aba abami uami. Igɨdanaŋ hulaŋ iamɨgali limu hɨhɨle agɨlaŋ iadɨ ibi agasaŋ fɨli tɨbɨ mu hɨvɨ mu hɨvɨ sulasula hɨdavɨbali aba abi aba abami uami. \v 18 Hameŋ \x - \xo 9.18 \xo*\xt CV 4.21, 9.12, 14.4\xt*\x* sadaŋ alaŋ igɨlalu uami. Asɨ agaŋ nudɨ nukeŋ hɨji lubiahɨlahɨla hulaŋ mu dɨ iga iga abɨlalɨ uami. Viaŋ nusaŋ mavɨn hɨniben aba abɨlalɨ uami. Lɨdɨŋ hameŋ laci ala lɨlalɨ uami. Hulaŋ mu dɨ iga iga abɨlalɨ uami. Hulaŋ nagaŋ iadɨ ciaŋ lulɨbali aba abɨlalɨ uami. Lɨci hulaŋ agaŋ hameŋ ala lɨlalɨ uami. \p \v 19 Naludɨ \x - \xo 9.19 \xo*\xt 2 Sto 20.6, Jop 23.13, Dan 4.35\xt*\x* hulaŋ mu agaŋ iadɨ nameŋ abɨbali uami. Asɨ hameŋ lɨlalɨ sadaŋ aludɨ nameŋ abɨmɨdɨ aba abɨbali uami. Namɨlaŋ lusɨŋ sɨbɨlɨ viavɨla hugɨ daŋ hɨnidalaŋ aba abɨmɨdɨ aba abɨbali uami. Aniaba hulaŋ agaŋ Asɨ dɨ hɨji agadɨ ma lulɨbali aba abɨbali uami. \v 20 Asɨ \x - \xo 9.20 \xo*\xt Ais 29.16, 45.9, 64.8\xt*\x* hameŋ lɨlalɨ agasaŋ aniaba hulaŋ nama nudɨ abɨmɨnaŋ uami. Hulaŋ mu fɨli sɨji vivi hɨsɨŋ maŋa agadɨ vivi fɨli sɨji vilalɨ uami. Vidaci fɨli sɨji agaŋ hulaŋ agadɨ nameŋ ma abɨlalɨ uami. Nama iadɨ akɨ saŋ hameŋ vinaŋ aba ma abɨlalɨ uami. \v 21 Hulaŋ \x - \xo 9.21 \xo*\xt Jer 18.6, 2 Ti 2.20\xt*\x* fɨli sɨji vivi hɨsɨŋ agaŋ nɨbu ibi daŋ sadaŋ fɨli sɨji vivi hɨsɨŋ maŋa agadɨ viavɨla nudɨ nukeŋ hɨji lubiahɨlavɨla fɨli sɨji ahica agɨladɨ vivi uami. Fɨli sɨji mu nɨbu mɨhiŋ hekɨlɨ hɨvɨ sibɨla huaci huaci vivi hɨsɨŋ agadɨ vivi uami. Fɨli sɨji mu nɨbu huaci sɨbaŋ hɨma uami. Nɨbu uaiaŋ pabiŋ pabiŋ sibɨla cɨki cɨki vivi hɨsɨŋ agadɨ vivi uami.\fig Fɨli sɨji vivi hɨsɨŋ hulaŋ|alt="potter and pots" src="LB00138C.jpg" size="col" loc="Arumu 9.21" copy="Bass" ref="9.21"\fig* \p \v 22 Asɨ avi nɨbu hameŋ ala lɨlalɨ uami. Iadɨ igɨvɨ agadɨ haiabɨla lamɨdalɨŋ hulaŋ iamɨgali agɨlaŋ iadɨ vɨdɨvɨdɨŋ hekɨlɨ agadɨ igavɨbali aba hameŋ lɨlalɨ uami. Fɨli sɨji sɨbɨlɨ lɨlɨ hɨsɨŋ agɨladɨ ifɨcɨkɨcɨkɨ lɨben aba hɨji lamadi uami. Agadɨ ala vakala makamɨŋamɨŋa hɨnidi uami. \v 23 Hulaŋ \x - \xo 9.23 \xo*\xt Lom 8.28-30, Ef 1.3-12, Kl 1.27\xt*\x* iamɨgali agɨlaŋ iadɨ abɨlu hekɨlɨ vɨdɨvɨdɨŋ daŋ agadɨ igavɨbali aba nameŋ lɨlalɨ uami. Nudɨ fɨli sɨji agɨlasaŋ mavɨn hɨnihɨni nulɨdɨ huaci lamalama saŋ ci mɨŋahihɨlami sadaŋ nulɨdɨ valɨci abɨlu hekɨlɨ vɨdɨvɨdɨŋ daŋ hɨniavɨbali uami. \v 24 Fɨli sɨji nulɨsaŋ mavɨn hɨnilalɨ ha hulaŋ iamɨgali lɨbɨmɨŋɨci hɨniavɨlalɨ agɨlaŋ me uami. Isɨlaelɨ hɨdɨlɨ alaŋ pam hɨma uami. Hɨdɨlɨ mu mu agɨlaŋ avi uami. \v 25 Asɨ \x - \xo 9.25 \xo*\xt Hos 2.23, 1 Pi 2.10\xt*\x* dɨ ciaŋ igalahalaha hɨsɨŋ hulaŋ Hosea agaŋ manasɨŋ hɨvɨ ciaŋ lɨbami uami. Asɨ agaŋ nameŋ abi aba abami uami. Vaka hulaŋ iamɨgali agɨlaŋ iadɨ hulaŋ iamɨgali ma hɨniavɨhadami aba abi aba abami uami. Agadɨ ala nulɨdɨ abɨben aba abi aba abami uami. Ha iadɨ hulaŋ iamɨgali aba abɨben aba abi aba abami uami. Viaŋ nulɨsaŋ mavɨn hekɨlɨ ma hɨnilan aba abi aba abami uami. Agadɨ ala mufɨli nulɨdɨ abɨben aba abi aba abami uami. Viaŋ nalusaŋ mavɨn hekɨlɨ hɨnilan aba abɨben aba abi aba abami uami. \v 26 Fipɨ \x - \xo 9.26 \xo*\xt Hos 1.10\xt*\x* mu heŋ hɨniavɨdaci viaŋ nulɨdɨ nameŋ abamin aba abi aba abami uami. Namɨlaŋ iadɨ hulaŋ iamɨgali ma hɨnilalaŋ aba abamin aba abi aba abami uami. Fipɨ heŋ ala hɨniavɨdaci viaŋ nulɨdɨ cɨhu abɨben aba abi aba abami uami. Viaŋ Asɨ hameŋ laci hameŋ laci hɨnilan aba abɨben aba abi aba abami uami. Namɨlaŋ iadɨ ninanadi hɨnibalaŋ aba abɨben aba abi aba abami uami. \p \v 27-28 Lɨci \x - \xo 9.27-28 \xo*\xt Ais 10.22-23, Lom 11.5\xt*\x* Aisaia agaŋ Isɨlaelɨ hɨdɨlɨ agɨlasaŋ igahɨlavɨla abami uami. Aludɨ Hekɨlɨ agaŋ hulaŋ iamɨgali fɨli hɨsɨŋ agɨladɨ ciaŋ hɨvɨ ci lami aba abami uami. Nulɨdɨ sɨbɨlɨ lamɨbali agaŋ ci mikɨ mikɨ ladi aba abami uami. Isɨlaelɨ hɨdɨlɨ agɨlaŋ iaha habɨlavɨla hacɨŋ hɨlɨcɨ me hɨniavɨbali aba abami uami. Agadɨ ala aludɨ Hekɨlɨ agaŋ nulɨdɨ hulaŋ iamɨgali sɨkasɨkan agɨladɨ ma ahɨliahudaci huaci hameŋ laci hameŋ laci hɨniavɨbali aba abami uami. Nɨbu nulɨdɨ pabiŋ pabiŋ agɨladɨ laci ahɨliahudaci huaci hameŋ laci hameŋ laci hɨniavɨbali aba abami uami. \v 29 La \x - \xo 9.29 \xo*\xt Ais 1.9, 13.19, Jer 50.40\xt*\x* cɨhu nameŋ abami uami. Aludɨ Hekɨlɨ nɨbu vɨdɨvɨdɨŋ hekɨlɨ daŋ sadaŋ aludɨ hɨdɨlɨ limu hɨhɨle agɨladɨ ma ifɨhɨma fɨhalami aba abami uami. Ifɨhɨma fɨhalɨci iabi alaŋ ma hɨnivɨlu aba abami uami. Sodom haiabɨla Gomola haiabɨla sɨbɨlɨ lɨhavɨmi hameŋ ala sɨbɨlɨ lɨvɨlu aba abami uami. Akuaba akuaba vaka Aisaia abami agɨlaŋ hameŋ laci ala lɨhavɨmi uami. \s Isɨlaelɨ hɨdɨlɨ agɨlaŋ Asɨ saŋ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ ma lamavɨmi. \p \v 30 Alaŋ \x - \xo 9.30 \xo*\xt Lom 1.17, 4.11, 10.20\xt*\x* nameŋ agasaŋ abɨlalu uami. Hulaŋ iamɨgali hɨdɨlɨ mu mu agɨlaŋ vɨsɨvasi igu igu Asɨ dɨ ciaŋ sɨhɨvia lubiahɨlahɨla saŋ ma igahɨlavɨhadami uami. Agadɨ ala Asɨ nulɨdɨ abami uami. Namɨlaŋ hulaŋ iamɨgali huaci aba abami uami. Nɨbɨlaŋ Asɨ saŋ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ lamavɨci Asɨ nulɨdɨ abami uami. Namɨlaŋ hulaŋ iamɨgali huaci aba abami uami. \v 31 Isɨlaelɨ \x - \xo 9.31 \xo*\xt Lom 10.2-3, 11.7, Ga 5.4\xt*\x* hɨdɨlɨ hulaŋ iamɨgali agɨlaŋ ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ Mosesɨ lɨbami agadɨ sɨhɨvia lubiahɨlahɨla huaci hɨnihɨni saŋ lɨhavɨmi uami. Agadɨ ala nɨbɨlaŋ ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ Mosesɨ lɨbami agadɨ sɨhɨvia ma lubiahɨlavɨmi uami. \v 32 Nɨbɨlaŋ \x - \xo 9.32 \xo*\xt Ais 8.14-15, Lu 2.34-35, 1 Ko 1.23\xt*\x* Asɨ saŋ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ lamalama saŋ ma igahɨlavɨmi uami. Nulɨdɨ nukeŋ hɨji lubiahɨlahɨla sibɨla huaci huaci vivi hulaŋ iamɨgali huaci hɨnibalu aba lɨhavɨhadami uami. Agadɨ ala nɨbɨlaŋ lɨba kum hekɨlɨ me agadɨ hɨvɨ hɨcɨ lɨbɨdɨbɨ lalakubɨlakubɨla uavɨhadami uami. \v 33 Asɨ \x - \xo 9.33 \xo*\xt Sng 118.22, Ais 8.14-15, 28.16, Mt 21.42, Lom 10.11, 1 Pi 2.6-8\xt*\x* dɨ manasɨŋ hekɨlɨ agaŋ abami uami. Asɨ agaŋ nameŋ abi aba abami uami. Ci igɨlaŋ aba abi aba abami uami. Viaŋ lɨba kum hekɨlɨ me agadɨ Saion haiabɨla heŋ lamɨlɨŋ hɨnilalɨ aba abi aba abami uami. Heŋ hɨnidaci hulaŋ iamɨgali agɨlaŋ uu hɨcɨ lɨbɨdɨbɨ lalakubɨlakubɨla uavɨlalɨ aba abi aba abami uami. Limu hɨhɨle agɨlaŋ lɨba kum hekɨlɨ me agadɨ hɨvɨ lɨdɨdɨhulɨhu mɨgaifavɨlalɨ aba abi aba abami uami. Hulaŋ iamɨgali lɨba kum hekɨlɨ me agasaŋ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ lamavɨlalɨ agɨlaŋ ma sɨhumahɨlavɨbali aba abi aba abami uami. \c 10 \s Isɨlaelɨ hɨdɨlɨ agɨlaŋ Asɨ akuaba akuaba lɨlalɨ agɨladɨ igavɨdaci nulɨdɨ hɨji ma tovelalɨ uami. \p \v 1 Iadɨ isagali imahali me namɨlaŋ uami. Asɨ agaŋ Isɨlaelɨ hɨdɨlɨ agɨladɨ ahɨliahuci huaci hameŋ laci hameŋ laci hɨniavɨm aba mavɨn hɨnilan uami. Mavɨn hɨnihɨni Asɨ dɨ aba aba hɨnilan uami. \v 2 Viaŋ \x - \xo 10.2 \xo*\xt HJL 21.20, 22.3, Ga 1.14, 4.17\xt*\x* nulɨdɨ igɨlan sadaŋ haiabɨla iaha abadin uami. Nɨbɨlaŋ vɨdɨvɨdɨŋ lagulamalama Asɨ agaŋ akuaba akuaba lɨlɨ saŋ mavɨn hɨnilalɨ agɨladɨ lubiahɨlahɨla saŋ lɨhavɨlalɨ uami. Agadɨ ala nɨbɨlaŋ Asɨ dɨ hɨji agadɨ ma igavɨlalɨ uami. \v 3 Asɨ \x - \xo 10.3 \xo*\xt Lom 1.17, 9.30-32, Fl 3.9\xt*\x* agaŋ nudɨ nukeŋ hɨji lubiahɨlahɨla aludɨ hulaŋ iamɨgali huaci aba abɨlalɨ agadɨ ma igavɨlalɨ uami. Lɨdɨŋ nulɨdɨ nukeŋ vɨdɨvɨdɨŋ hɨvɨ alaŋ hulaŋ iamɨgali huaci hɨnibalu aba lɨhavɨlalɨ uami. Nɨbɨlaŋ Asɨ dɨ lɨhu hɨvɨ ma hɨniavɨlalɨ sadaŋ Asɨ agaŋ nulɨdɨ nameŋ ma abɨlalɨ uami. Namɨlaŋ hulaŋ iamɨgali huaci aba ma abɨlalɨ uami. \v 4 Alaŋ \x - \xo 10.4 \xo*\xt Mt 5.17, Jo 3.18, Ga 3.24\xt*\x* igɨlalu uami. Jisasɨ Kɨlaisɨ agaŋ lɨci ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ Mosesɨ lɨbami agaŋ nɨbu vɨdɨvɨdɨŋ apalɨ hɨnilalɨ uami. Hameŋ sadaŋ hulaŋ iamɨgali Jisasɨ Kɨlaisɨ saŋ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ lamavɨdaci Asɨ agaŋ nulɨdɨ abɨlalɨ uami. Namɨlaŋ hulaŋ iamɨgali huaci aba abɨlalɨ uami. \p \v 5 Vaka \x - \xo 10.5 \xo*\xt Wkp 18.5, Neh 9.29, Ese 20.11-13, Lom 7.10, Ga 3.12\xt*\x* hulaŋ iamɨgali agɨlaŋ ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ Mosesɨ lɨbami agadɨ lubiahɨlavɨdaci Asɨ agaŋ nulɨdɨ abadami uami. Namɨlaŋ hulaŋ iamɨgali huaci aba abadami uami. Mosesɨ nusaŋ ala abɨben aba ciaŋ nameŋ abami uami. Hulaŋ mu Asɨ dɨ ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ viaŋ lɨbamin agadɨ lubiahɨlɨben aba ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ sɨkasɨkan agɨladɨ lubiahɨlam aba abami uami. Nɨbu hameŋ lavɨla huaci hameŋ laci hameŋ laci hɨnibali aba abami uami. \v 6 Hulaŋ \x - \xo 10.6-8 \xo*\xt Lo 30.12-14\xt*\x* iamɨgali Jisasɨ Kɨlaisɨ saŋ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ lamavɨdaci Asɨ agaŋ nulɨdɨ abɨlalɨ uami. Namɨlaŋ hulaŋ iamɨgali huaci aba abɨlalɨ uami. Asɨ dɨ manasɨŋ hekɨlɨ agaŋ hulaŋ iamɨgali hameŋ agɨladɨ abami uami. Namɨlaŋ naludɨ nukeŋ hɨji hɨvɨ nameŋ abɨmɨlaŋ aba abami uami. Ani agaŋ Asɨ dɨ haiabɨla ubali aba abɨmɨlaŋ aba abami uami. Namɨlaŋ abacuvacuva ciaŋ nameŋ abɨlalaŋ agasaŋ Asɨ dɨ manasɨŋ hekɨlɨ agaŋ abamɨgɨlami uami. Viaŋ Asɨ dɨ haiabɨla uavɨla Jisasɨ Kɨlaisɨ dɨ via mɨgɨben aba abɨlalaŋ agasaŋ abamɨgɨlami uami. \v 7 Asɨ dɨ manasɨŋ hekɨlɨ agaŋ nameŋ avi abami uami. Namɨlaŋ naludɨ nukeŋ hɨji hɨvɨ nameŋ abɨmɨlaŋ aba abami uami. Ani agaŋ haca hagabɨŋ laci heŋ mɨgubali aba abɨmɨlaŋ aba abami uami. Namɨlaŋ abacuvacuva ciaŋ nameŋ abɨlalaŋ agasaŋ Asɨ dɨ manasɨŋ hekɨlɨ agaŋ abamɨgɨlami uami. Viaŋ haca hagabɨŋ laci heŋ mɨguavɨla sudɨ fɨli haiabɨla heŋ Jisasɨ Kɨlaisɨ dɨ via iahɨben aba abɨlalaŋ agasaŋ abamɨgɨlami uami. \v 8 Asɨ dɨ manasɨŋ hekɨlɨ agaŋ nɨbu nameŋ abami uami. Ciaŋ nagaŋ namɨlaŋ hula hɨnihɨni naludɨ hɨji humɨgaŋ hɨvɨ ci hɨni aba abami uami. Naludɨ sɨbɨsaŋ hɨvɨ avi ci hɨni aba abami uami. La abami. Asɨ dɨ manasɨŋ hekɨlɨ abami agasaŋ ala igahɨlɨlalu uami. Igahɨlahɨla namɨlaŋ Asɨ saŋ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ lamɨbalaŋ aba haiabɨla iahaiaha ciaŋ sulɨlalu uami. \v 9 Namɨlaŋ \x - \xo 10.9 \xo*\xt Mt 10.32, Lu 12.8\xt*\x* haiabɨla iahaiaha nameŋ abɨlalaŋ uami. Jisasɨ nɨbu iadɨ Hekɨlɨ aba abɨlalaŋ uami. Lɨdɨŋ Asɨ agaŋ Jisasɨ Kɨlaisɨ dɨ abɨci cɨhu hɨhi iahami agasaŋ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ lamɨlalaŋ uami. Hameŋ lɨdalaŋ Asɨ agaŋ naludɨ ahɨliahudaci huaci hameŋ laci hameŋ laci hɨnibalaŋ uami. \v 10 Alaŋ aludɨ nukeŋ hɨji humɨgaŋ hɨvɨ Asɨ saŋ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ lamɨdamɨli Asɨ agaŋ aludɨ nameŋ abɨbali uami. Namɨlaŋ hulaŋ iamɨgali huaci aba abɨbali uami. Lɨdaci aludɨ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ agɨlasaŋ aludɨ sɨbɨsaŋ hɨvɨ haiabɨla iahaiaha abɨdamɨli Asɨ agaŋ aludɨ ahɨliahudaci huaci hameŋ laci hameŋ laci hɨnibalu uami. \p \v 11 Asɨ \x - \xo 10.11 \xo*\xt Ais 28.16, Jer 17.7, Lom 9.33\xt*\x* dɨ manasɨŋ hekɨlɨ agaŋ nameŋ abami uami. Hulaŋ iamɨgali nusaŋ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ lamavɨlalɨ agɨlaŋ ma sɨhumahɨlavɨbali aba abami uami. \v 12 Asɨ \x - \xo 10.12 \xo*\xt HJL 10.36, 15.9, Lom 3.22, 3.29, Ga 3.28\xt*\x* agaŋ igɨdaci Isɨlaelɨ hɨdɨlɨ agɨlaŋ hula hɨdɨlɨ mu mu agɨlaŋ hula hɨdɨlɨ pam me hɨniavɨlalɨ uami. Aludɨ Hekɨlɨ agaŋ nɨbu hulaŋ iamɨgali sɨkasɨkan aludɨ Hekɨlɨ pabiŋ laci hɨnilalɨ uami. Nɨbu hulaŋ iamɨgali sɨkasɨkan nudɨ abitɨhavɨlalɨ agɨladɨ pam huaci lamɨlalɨ uami. Nulɨdɨ ahɨliahudaci huaci hameŋ laci hameŋ laci hɨnihɨni saŋ nudɨ abitɨhavɨdaci nulɨdɨ huaci lamɨlalɨ uami. \v 13 Asɨ \x - \xo 10.13 \xo*\xt Jol 2.32, HJL 2.21, 9.14\xt*\x* dɨ manasɨŋ hekɨlɨ agaŋ nameŋ abami uami. Hulaŋ iamɨgali limu hɨhɨle agɨlaŋ Asɨ saŋ igahɨlahɨla abavɨbali aba abami uami. Aludɨ Hekɨlɨ aba abavɨbali aba abami uami. Aludɨ ahɨliahuha aba abavɨbali aba abami uami. Hameŋ abavɨdaci Asɨ nulɨdɨ ahɨliahudaci huaci hameŋ laci hameŋ laci hɨniavɨbali aba abami uami. \v 14 Agadɨ ala nɨbɨlaŋ nusaŋ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ ma lamɨmaŋ lavɨla uami. Ha akɨ me lavɨla nudɨ abitɨhavɨbali uami. Nɨbɨlaŋ nudɨ ciaŋ ma igahɨlɨmaŋ lavɨla uami. Ha akɨ me lavɨla nusaŋ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ lamavɨbali uami. Hulaŋ mu agaŋ nulɨsaŋ ciaŋ nagadɨ ma sulɨmaŋ lɨci uami. Ha akɨ me lavɨla ciaŋ nagadɨ igahɨlavɨbali uami. \v 15 Hulaŋ \x - \xo 10.15 \xo*\xt Ais 52.7, Nah 1.15\xt*\x* limu hɨhɨle agɨlaŋ ciaŋ sulasula hɨdahɨda saŋ ma abɨmaŋ lɨhavɨci uami. Ha akɨ me lavɨla ciaŋ nagadɨ sulasula hɨdavɨbali uami. Asɨ dɨ manasɨŋ hekɨlɨ agaŋ nusaŋ ala nameŋ abami uami. Asɨ dɨ ciaŋ sulasula saŋ hulaŋ limu hɨhɨle agɨlaŋ hulaŋ iamɨgali agɨladɨ pɨŋ uavɨci aba abami uami. Nɨbɨlaŋ Asɨ dɨ ciaŋ sulasula hɨsɨŋ agɨlasaŋ hɨjɨŋalavɨbali aba abami uami. \s Isɨlaelɨ hɨdɨlɨ agɨlaŋ Jisasɨ Kɨlaisɨ dɨ ciaŋ agadɨ ma lubiahɨlavɨhadami. \p \v 16 Isɨlaelɨ \x - \xo 10.16 \xo*\xt Ais 53.1, Jo 12.38, Ib 4.2\xt*\x* hɨdɨlɨ limu hɨhɨle agɨlaŋ Asɨ dɨ ciaŋ ma lubiahɨlavɨhadami uami. Aisaia agaŋ nameŋ abami uami. Iadɨ Hekɨlɨ aba abami uami. Hulaŋ iamɨgali sɨkasɨkan agɨlaŋ ciaŋ sulɨlalu agasaŋ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ ma lamavɨlalɨ aba abami uami. \v 17 Alaŋ \x - \xo 10.17 \xo*\xt Jo 17.20\xt*\x* igɨlalu uami. Jisasɨ Kɨlaisɨ dɨ ciaŋ agadɨ sulɨdamɨli hulaŋ iamɨgali agɨlaŋ igahɨlahɨla nusaŋ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ lamavɨlalɨ uami. \v 18 Agadɨ \x - \xo 10.18 \xo*\xt Sng 19.4, Mt 24.14, Mk 16.15, Kl 1.3-6, 1.23\xt*\x* ala viaŋ naludɨ ci abin uami. Nɨbɨlaŋ Jisasɨ Kɨlaisɨ dɨ ciaŋ ci igahɨlavalɨ uami. Asɨ dɨ manasɨŋ hekɨlɨ agaŋ nameŋ abami uami. Hulaŋ iamɨgali fɨli tɨbɨ mu hɨsɨŋ mu hɨsɨŋ agɨlaŋ ciaŋ nagadɨ ci igahɨlavalɨ aba abami uami. Nulɨdɨ ciaŋ agaŋ avi haiabɨla mu hɨvɨ mu hɨvɨ ci ualɨ aba abami uami. \v 19 Viaŋ \x - \xo 10.19 \xo*\xt Lo 32.21, Lom 11.11, Ta 3.3\xt*\x* cɨhu nameŋ abɨben uami. Isɨlaelɨ hɨdɨlɨ agɨlaŋ ciaŋ nagadɨ hɨdɨlɨ ci igahɨlavalɨ aba abɨben uami. Mosesɨ agaŋ mɨse ciaŋ lɨbami uami. Asɨ agaŋ nameŋ abi aba abami uami. Hulaŋ iamɨgali hɨdɨlɨ mu mu limu hɨhɨle agɨlaŋ ibi apalɨ hɨniavɨlalɨ aba abi aba abami uami. Viaŋ nulɨdɨ vilɨŋ Isɨlaelɨ hɨdɨlɨ namɨlaŋ nulɨsaŋ humɨgaŋ vɨhɨlɨ vibalaŋ aba abi aba abami uami. Hulaŋ iamɨgali hɨji hutesɨ apalɨ agɨladɨ vilɨŋ namɨlaŋ iasaŋ igɨvɨ hɨnibalaŋ aba abi aba abami uami. \v 20 La \x - \xo 10.20 \xo*\xt Ais 65.1, Lom 9.30\xt*\x* Aisaia agaŋ haiabɨla iaha cɨhu abami uami. Asɨ agaŋ nameŋ abi aba abami uami. Hulaŋ iamɨgali iadɨ iga iga saŋ ma suhɨlavɨlalɨ aba abi aba abami uami. Agadɨ ala nɨbɨlaŋ iadɨ ci igavɨlalɨ aba abi aba abami uami. Iadɨ iga iga saŋ mavɨn ma hɨniavɨlalɨ aba abi aba abami uami. Hameŋ sadaŋ hulaŋ mu dɨ ma abitɨhavɨlalɨ aba abi aba abami uami. Agadɨ ala nulɨdɨ hɨvɨ haiabɨla iahɨdalɨŋ ci igavɨlalɨ aba abi aba abami uami. \v 21 La \x - \xo 10.21 \xo*\xt Ais 65.2\xt*\x* Aisaia agaŋ cɨhu nulɨdɨ abami uami. Asɨ nameŋ abi aba abami uami. Isɨlaelɨ hɨdɨlɨ namɨlaŋ ciaŋ lulalula iadɨ huligalɨlalaŋ aba abi aba abami uami. Agadɨ ala uaiaŋ mu hɨvɨ mu hɨvɨ naludɨ ahɨliahuiahu saŋ human lamalama aiagalaŋ aba ula ula hɨnilan aba abi aba abami uami. \c 11 \s Asɨ agaŋ Isɨlaelɨ hɨdɨlɨ limu hɨhɨle agɨlasaŋ mavɨn hɨnimi. \p \v 1 Asɨ \x - \xo 11.1 \xo*\xt 1 Sml 12.22, Sng 94.14, Jer 31.37, 2 Ko 11.22, Fl 3.5\xt*\x* agaŋ nudɨ hulaŋ iamɨgali Isɨlaelɨ hɨdɨlɨ agɨladɨ ma huligalami uami. Viaŋ avi Isɨlaelɨ hɨdɨlɨ hulaŋ ala uami. Viaŋ Ebɨlam iamɨlɨnu uami. Isɨlaelɨ hɨdɨlɨ agɨladɨ latɨhiŋ mu nɨbu Bejamin hɨdɨlɨ uami. Viaŋ avi Bejamin hɨdɨlɨ ala uami. \v 2 Vaka \x - \xo 11.2 \xo*\xt Sng 94.14, Lom 8.29\xt*\x* sɨbaŋ Asɨ agaŋ Isɨlaelɨ hɨdɨlɨ agɨladɨ abami uami. Namɨlaŋ iadɨ hulaŋ iamɨgali hɨnibalaŋ aba abami uami. Nulɨdɨ ma huligalami uami. Namɨlaŋ Elaija dɨ ciaŋ Asɨ dɨ manasɨŋ hekɨlɨ hɨvɨ hɨnilalɨ agadɨ igɨlalaŋ uami. Elaija nɨbu Isɨlaelɨ hɨdɨlɨ agɨladɨ sɨbɨlɨ lamalama saŋ Asɨ dɨ abami uami. \v 3 Nɨbu \x - \xo 11.3 \xo*\xt 1 Kin 19.10, 19.14\xt*\x* nameŋ abami uami. Iadɨ Hekɨlɨ aba abami uami. Nɨbɨlaŋ nadɨ sagalɨ hɨlahɨla hɨsɨŋ vadɨm agɨladɨ ifɨcivɨhalavɨlalɨ aba abami uami. Lɨdɨŋ nadɨ ciaŋ igalahalaha hɨsɨŋ hulaŋ agɨladɨ avi ifɨhɨmavɨlalɨ aba abami uami. Viaŋ pam hanɨbuŋ hɨnidin aba abami uami. Iadɨ avi ifɨhɨmɨben aba lɨhavadi aba abami uami. \v 4 Lɨci \x - \xo 11.4 \xo*\xt 1 Kin 19.18\xt*\x* cɨhu Asɨ agaŋ nudɨ nameŋ abami uami. Iadɨ nukeŋ hulaŋ huaci 7,000 agɨlaŋ hanɨbuŋ hɨniavadi aba abami uami. Nɨbɨlaŋ mugɨluŋ Balɨ dɨ ibi mɨŋaiahaiaha saŋ ma mɨgalɨfɨlɨbavɨlalɨ aba abami uami. \p \v 5 La \x - \xo 11.5 \xo*\xt Lom 9.27-28\xt*\x* abami. Iabi avi Asɨ agaŋ Isɨlaelɨ hɨdɨlɨ pabiŋ pabiŋ agɨlasaŋ mavɨn hɨnihɨni nulɨdɨ lɨbɨmɨŋɨdaci nudɨ nukeŋ hulaŋ iamɨgali hɨniavɨlalɨ uami. \v 6 Nɨbɨlaŋ \x - \xo 11.6 \xo*\xt Lom 4.4-5, Ga 3.18\xt*\x* sibɨla akuaba akuaba huaci huaci agɨladɨ vihavɨlalɨ agɨlasaŋ igahɨlahɨla ma lɨbɨmɨŋɨlalɨ uami. Nɨbu nulɨsaŋ mavɨn hɨnihɨni nulɨdɨ lɨbɨmɨŋɨlalɨ uami. Sibɨla akuaba akuaba huaci huaci agɨladɨ vihavɨdaci Asɨ agaŋ nulɨsaŋ mavɨn hɨnilalɨ lɨci uami. Ha Asɨ nulɨsaŋ mavɨn hɨnihɨni agaŋ nɨbu hɨdɨlɨ apalɨ hɨnivi uami. \v 7 Hameŋ \x - \xo 11.7 \xo*\xt Lom 9.31, 10.3\xt*\x* sadaŋ Asɨ agaŋ Isɨlaelɨ hɨdɨlɨ limu hɨhɨle agɨladɨ pam lɨbɨmɨŋɨci nɨbɨlaŋ laci Asɨ akuaba akuaba igu igu saŋ abami agɨladɨ vihavalɨ uami. Nulɨdɨ hɨdɨlɨ pam limu hɨhɨle agɨlaŋ Asɨ akuaba akuaba igu igu saŋ abami agɨladɨ vivi saŋ vɨdɨvɨdɨŋ hɨniavalɨ uami. Agadɨ ala ma vihavalɨ uami. Nulɨdɨ hɨji humɨgaŋ agɨlaŋ ci sɨjiavalɨ uami. \v 8 Asɨ \x - \xo 11.8 \xo*\xt Lo 29.4, Ais 29.10, Jer 5.21, Jo 12.40, HJL 28.26-27\xt*\x* dɨ manasɨŋ hekɨlɨ agaŋ nameŋ abami uami. Asɨ agaŋ nulɨdɨ valɨci nɨbɨlaŋ hulaŋ iamɨgali valɨ me ani hɨniavɨlalɨ hameŋ ala ani hɨniavɨlalɨ aba abami uami. Asɨ nukeŋ lɨdaci nɨbɨlaŋ lamɨgaŋ iuala iuala ma igasulavɨlalɨ aba abami uami. Asɨ nulɨdɨ hɨji agɨladɨ avi lɨdaci ciaŋ ma igahɨlavɨlalɨ aba abami uami. Nɨbɨlaŋ hameŋ laci hameŋ laci hɨniavɨhadami aba abami uami. Iabi avi hameŋ laci ala hɨniavɨlalɨ aba abami uami. \v 9 Devitɨ \x - \xo 11.9 \xo*\xt Sng 35.8\xt*\x* \x - \xo 11.9-10 \xo*\xt Sng 69.22-23\xt*\x* avi Asɨ dɨ nameŋ abami uami. Nama lɨdanaŋ nɨbɨlaŋ mɨgudɨba sɨmɨŋ hekɨlɨ navɨdaci nulɨdɨ sɨbɨlɨ lamalama hɨsɨŋ akuaba akuaba agɨlaŋ heŋ iahavɨm aba abami uami. Lɨmɨn havaŋ saŋ lamavɨci mɨŋamɨŋa agaŋ me iaham aba abami uami. Hasɨviŋ lauala mɨgavɨhevɨla sɨhɨm ifɨhɨmuhɨmu agaŋ me iaham aba abami uami. Haca hɨvɨ lalɨfa mɨgumɨgu agaŋ me iaham aba abami uami. Nulɨdɨ nukeŋ lusɨŋ sɨbɨlɨ agɨlaŋ lɨhavɨdaci nɨbɨlaŋ avɨha avɨha hameŋ agɨladɨ igavɨm aba abami uami. \v 10 Nama lɨdanaŋ nulɨdɨ lamɨgaŋ agɨlaŋ hɨfɨlɨ mɨga hɨniavɨdaci nɨbɨlaŋ igasulavɨmɨdɨ aba abami uami. Nulɨdɨ hulɨ henaŋ agɨladɨ ifɨlɨfɨdanaŋ iahuavɨdaci nɨbɨlaŋ vɨdɨvɨdɨŋ lagulamavɨmɨdɨ aba abami uami. Lɨnaŋ nɨbɨlaŋ hameŋ laci hameŋ laci hɨniavɨm aba abami uami. \s Asɨ agaŋ hɨdɨlɨ mu mu agɨladɨ ahɨliahumi. \p \v 11 Isɨlaelɨ \x - \xo 11.11 \xo*\xt HJL 13.46, 22.17-18, 22.21, Lom 10.19\xt*\x* hɨdɨlɨ agɨlaŋ lusɨŋ sɨbɨlɨ viavɨla sɨkasɨkan ma sɨbɨlɨ lɨhavɨmi uami. Nɨbɨlaŋ Asɨ dɨ huligalavɨla lusɨŋ sɨbɨlɨ sɨbɨlɨ vihavɨdaci Asɨ agaŋ hɨji nameŋ lamami uami. Viaŋ hɨdɨlɨ mu mu agɨladɨ ahɨliahudalɨŋ huaci hameŋ laci hameŋ laci hɨniavɨbali aba abami uami. Hameŋ lɨdalɨŋ Isɨlaelɨ hɨdɨlɨ agɨlaŋ hɨdɨlɨ mu mu agɨladɨ iga iga humɨgaŋ vɨhɨlɨ vihavɨbali aba abami uami. \v 12 Isɨlaelɨ hɨdɨlɨ agɨlaŋ Asɨ dɨ huligalavɨdaci Asɨ agaŋ hulaŋ iamɨgali fɨli tɨbɨ mu hɨsɨŋ mu hɨsɨŋ agɨladɨ huaci lamami uami. Isɨlaelɨ hɨdɨlɨ agɨlaŋ akuaba akuaba huaci huaci Asɨ lɨhadami agɨlasaŋ valavɨmi uami. Lɨhavɨci Asɨ agaŋ hɨdɨlɨ mu mu agɨlasaŋ akuaba akuaba huaci huaci agɨladɨ lɨmi uami. Agadɨ ala Isɨlaelɨ hɨdɨlɨ agɨlaŋ cɨhu vevɨla Asɨ dɨ lɨhu hɨvɨ hɨniavɨbali uami. Hɨniavɨdaci Asɨ agaŋ hulaŋ iamɨgali hɨdɨlɨ mu mu agɨlasadaŋ Isɨlaelɨ hɨdɨlɨ agɨlasadaŋ igahɨlahɨla akuaba akuaba huaci huaci agɨladɨ lɨbali uami. Lɨdaci akuaba akuaba vaka nulɨsaŋ hɨtɨŋ hɨtɨŋ lɨhadami agɨladɨ lɨvalɨbali uami. \p \v 13 Iabi viaŋ hɨdɨlɨ mu mu naludɨ abɨben uami. Asɨ agaŋ iadɨ lɨbɨmɨŋavɨla ua namɨlaŋ hula hɨnihɨni sibɨla vivi saŋ abɨci naludɨ hɨvɨ uacin uami. Ua hɨjɨŋalaŋala hɨnihɨni sibɨla vivi hɨnicin uami. \v 14 Sibɨla vivi hɨnihɨni hɨji nameŋ lamacin uami. Viaŋ hulaŋ iamɨgali hɨdɨlɨ mu mu agɨladɨ hɨji mɨŋaiahɨdalɨŋ Asɨ agaŋ akuaba akuaba huaci huaci agɨladɨ lɨbali aba abacin uami. Lɨdaci iadɨ hɨdɨlɨ pam agɨlaŋ hɨdɨlɨ mu mu agɨladɨ iga iga humɨgaŋ vɨhɨlɨ vihavɨbali aba abacin uami. Hameŋ lɨhavɨci Asɨ agaŋ iadɨ hɨdɨlɨ pam limu hɨhɨle agɨladɨ ahɨliahuci huaci hameŋ laci hameŋ laci hɨniavɨbali aba abacin uami. \v 15 Asɨ agaŋ Isɨlaelɨ hɨdɨlɨ agɨladɨ valavɨla hulaŋ iamɨgali hɨdɨlɨ mu mu agɨlaŋ hula hɨji humɨgaŋ pam hɨniavɨmi uami. Lavɨla Isɨlaelɨ hɨdɨlɨ agɨladɨ cɨhu vici nɨbɨlaŋ hulaŋ iamɨgali hɨmavɨla cɨhu hɨhi iahaiaha me hɨniavɨbali uami. \p \v 16 Halɨha \x - \xo 11.16 \xo*\xt Nam 15.17-21, Ese 44.30\xt*\x* cahu uitɨ hɨlɨcɨ hɨvɨ maci huaci sɨbaŋ sebɨlɨ hɨlahɨla lamavɨlalɨ agɨladɨ pabiŋ agadɨ Asɨ saŋ mɨse sagalɨ iguavɨlalɨ uami. Hameŋ lɨdɨŋ maci mu mu hɨlavɨlalɨ agɨladɨ igavɨdaci nɨbɨlaŋ avi Asɨ dɨ laci hɨniavɨlalɨ uami. Kɨlɨ hɨdɨlɨ agaŋ Asɨ dɨ hɨnidaci nudɨ makaŋ makaŋ agɨlaŋ avi Asɨ dɨ hɨniavɨlalɨ uami. \v 17 Isɨlaelɨ \x - \xo 11.17 \xo*\xt Jer 11.16, HJL 2.39, Ef 2.11-19\xt*\x* hɨdɨlɨ agɨlaŋ kɨlɨ olivɨ huaci sɨbaŋ uleŋ hɨsɨŋ me hɨniavɨlalɨ uami. Asɨ agaŋ kɨlɨ olivɨ uleŋ hɨsɨŋ agadɨ asɨŋ sɨbɨlɨ sɨbɨlɨ agɨladɨ ihalahalaha abɨla vicilalɨ uami. Makaŋ sɨbɨlɨ sɨbɨlɨ agɨladɨ avi ihalahalaha abɨla vicilalɨ uami. Hɨdɨlɨ mu mu namɨlaŋ kɨlɨ olivɨ makaŋ saua hɨsɨŋ me hɨnilalaŋ uami. Asɨ agaŋ kɨlɨ olivɨ makaŋ saua hɨsɨŋ me agɨladɨ ihalahalaha vivi kɨlɨ olivɨ huaci sɨbaŋ uleŋ hɨsɨŋ makaŋ makaŋ ihalahalɨ heŋ lamalama lɨbɨlɨvɨlalɨ uami. Lɨbɨlɨvalɨva hahɨdaci kɨlɨ olivɨ huaci sɨbaŋ uleŋ hɨsɨŋ me hɨniavɨlalɨ uami. Kɨlɨ olivɨ makaŋ uleŋ hɨsɨŋ ihalahalɨ agɨladɨ uvɨsɨjiŋ vivi saŋ hameŋ lɨlalɨ uami. Lɨci iabi kɨlɨ olivɨ makaŋ saua hɨsɨŋ me agɨlaŋ kɨlɨ olivɨ makaŋ huaci sɨbaŋ uleŋ hɨsɨŋ me hɨniavɨlalɨ uami. Hɨnihɨni mukɨ uavɨdaci avɨli agaŋ makaŋ makaŋ agɨladɨ hɨvɨ udaci makaŋ makaŋ agɨlaŋ huaci hɨniavɨlalɨ uami. \v 18 Hameŋ \x - \xo 11.18 \xo*\xt Jo 4.22, 1 Ko 10.12\xt*\x* sadaŋ hɨdɨlɨ mu mu namɨlaŋ hɨji nameŋ lamɨmɨlaŋ uami. Alaŋ hulaŋ huaci sɨbaŋ aba abɨmɨlaŋ uami. Alaŋ kɨlɨ olivɨ makaŋ amɨŋ amɨŋ agɨladɨ lɨvalalu aba abɨmɨlaŋ uami. Namɨlaŋ hɨji hameŋ daŋ hɨniavɨla uami. Sebɨlɨ mɨse hɨji sɨhɨvia lamavɨla nameŋ agasaŋ igahɨlɨhalaŋ uami. Namɨlaŋ kɨlɨ olivɨ pɨlɨ uleŋ hɨsɨŋ agasaŋ avɨli igudalaŋ hɨhi ma hɨnilalɨ uami. Nudɨ hɨdɨlɨ agɨlaŋ avɨli iguavɨdaci namɨlaŋ nudɨ makaŋ makaŋ me hɨnilalaŋ uami.\fig Kɨlɨ olivɨ|alt="olive tree" src="LB00087C.jpg" size="col" loc="Aruamu Rom 11.17" copy="Bass" ref="11.17"\fig* \p \v 19 Namɨlaŋ nameŋ abɨbalaŋ uami. Asɨ agaŋ aludɨ viavɨla kɨlɨ olivɨ uleŋ hɨsɨŋ agadɨ hɨvɨ lama lɨbɨlɨvalɨva hahɨben aba lɨlalɨ aba abɨbalaŋ uami. Lɨdɨŋ kɨlɨ olivɨ makaŋ uleŋ hɨsɨŋ agɨladɨ ihalahɨlalɨ aba abɨbalaŋ uami. Ihalahɨdaci alaŋ nulɨdɨ uvɨsɨjiŋ vilalu aba abɨbalaŋ uami. \v 20 Amɨŋ \x - \xo 11.20 \xo*\xt Ais 66.2, Lom 12.16, Fl 2.12\xt*\x* ala uami. Asɨ agaŋ hameŋ lɨlalɨ uami. Isɨlaelɨ hɨdɨlɨ limu hɨhɨle agɨlaŋ Asɨ saŋ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ ma lamavɨmi sadaŋ Asɨ agaŋ nulɨdɨ valami uami. Namɨlaŋ Asɨ saŋ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ lamɨlalaŋ sadaŋ huaci hɨnilalaŋ uami. Namɨlaŋ nukeŋ saŋ sɨhɨvia sɨbaŋ migɨlɨhalaŋ uami. Namɨlaŋ naludɨ nukeŋ ibi mɨŋaiahaiaha hɨnimɨlaŋ uami. Namɨlaŋ lɨdɨhalaŋ uami. \v 21 Vaka Asɨ agaŋ kɨlɨ olivɨ makaŋ makaŋ uleŋ hɨsɨŋ agɨladɨ valɨdaci pɨlɨ hɨvɨ ma hɨniavɨhadami uami. Namɨlaŋ avi hɨji vɨdɨvɨdɨŋ valɨlaŋ Asɨ naludɨ valɨdaci namɨlaŋ avi pɨlɨ hɨvɨ ma hɨnibalaŋ uami. \v 22 Namɨlaŋ \x - \xo 11.22 \xo*\xt Jo 15.2-4, 1 Ko 15.2, Ib 3.14\xt*\x* sɨhɨvia sɨbaŋ hɨji lamɨhalaŋ uami. Asɨ nɨbu limu hɨhɨle agɨladɨ huaci lamɨlalɨ uami. Limu hɨhɨle agɨladɨ sɨbɨlɨ lamɨlalɨ uami. Hulaŋ akuaba akuaba lusɨŋ sɨbɨlɨ sɨbɨlɨ vihavɨlalɨ agɨladɨ sɨbɨlɨ lamɨlalɨ uami. Agadɨ ala naludɨ huaci lamɨlalɨ uami. Nɨbu akuaba akuaba huaci huaci agɨladɨ lɨlalɨ agɨlasaŋ pam mavɨn hɨnihalaŋ uami. Hameŋ ma lɨlaŋ naludɨ avi kɨlɨ olivɨ makaŋ uleŋ hɨsɨŋ me agɨladɨ ihalahɨlalɨ hameŋ ihalahɨbali uami. \v 23 Isɨlaelɨ \x - \xo 11.23 \xo*\xt 2 Ko 3.16\xt*\x* hɨdɨlɨ limu hɨhɨle agɨlaŋ kɨlɨ olivɨ makaŋ uleŋ hɨsɨŋ vaka ihalahami agɨlaŋ me hɨniavɨlalɨ uami. Nɨbɨlaŋ Jisasɨ Kɨlaisɨ saŋ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ lamavɨci Asɨ agaŋ nulɨdɨ cɨhu vibali uami. Kɨlɨ olivɨ makaŋ uleŋ hɨsɨŋ agɨladɨ cɨhu kɨlɨ olivɨ pɨlɨ uleŋ hɨsɨŋ agadɨ hɨvɨ lama lɨbɨlɨvalɨva hahahaha me hahɨbali uami. Asɨ agaŋ sibɨla hameŋ agadɨ huaci vibali uami. \v 24 Vaka namɨlaŋ saua hɨsɨŋ kɨlɨ olivɨ agadɨ makaŋ makaŋ me hɨniadamɨlaŋ uami. Lɨdalaŋ Asɨ agaŋ naludɨ ihalahalaha kɨlɨ olivɨ huaci uleŋ hɨsɨŋ agadɨ hɨvɨ lamalama lɨbɨlɨvalɨva hahɨdaci hɨnihɨni me hɨnilalaŋ uami. Kɨlɨ olivɨ pɨlɨ nɨbu naludɨ nukeŋ hɨma uami. Asɨ nɨbu kɨlɨ olivɨ makaŋ uleŋ hɨsɨŋ ihalahalɨ agɨladɨ cɨhu nulɨdɨ nukeŋ pɨlɨ agɨladɨ hɨvɨ lamalama lɨbɨlɨvalɨva hahɨdaci uu sebɨlɨ hɨniavɨlalɨ hameŋ ala hɨniavɨbali uami. \s Asɨ agaŋ hulaŋ iamɨgali agɨlasaŋ mavɨn hɨniadami agaŋ haiabɨla iahami. \p \v 25 Iadɨ \x - \xo 11.25 \xo*\xt Lu 21.24, Jo 10.16, Lom 12.16, 2 Ko 3.14, CHL 7.9\xt*\x* isagali imahali me namɨlaŋ uami. Ciaŋ mu sɨvɨla hɨnilalɨ agadɨ namɨlaŋ avi igɨbalaŋ aba ladin uami. Namɨlaŋ nukeŋ nameŋ abɨmɨlaŋ uami. Alaŋ hɨji hutesɨ daŋ aba abɨmɨlaŋ uami. Hameŋ sadaŋ ciaŋ nagadɨ nalusaŋ abɨben uami. Isɨlaelɨ hɨdɨlɨ limu hɨhɨle agɨladɨ hɨji humɨgaŋ agɨlaŋ ci sɨjiavɨmi uami. Nɨbɨlaŋ hameŋ laci hameŋ laci hɨniavɨdaci Asɨ agaŋ hɨdɨlɨ mu mu limu hɨhɨle agɨladɨ abɨdaci nudɨ hulaŋ iamɨgali hɨniavɨbali uami. Hɨdɨlɨ mu mu agɨladɨ lugɨlɨci valɨ vameba hɨnihɨni saŋ abami agaŋ iahɨci Asɨ agaŋ abɨbali uami. Ha ci aba abɨbali uami. \v 26 La \x - \xo 11.26 \xo*\xt Sng 14.7, Ais 59.20, Mt 23.39\xt*\x* hadɨhu ala Asɨ agaŋ Isɨlaelɨ hɨdɨlɨ sɨkasɨkan agɨladɨ ahɨliahudaci huaci hameŋ laci hameŋ laci hɨniavɨbali uami. Asɨ dɨ manasɨŋ hekɨlɨ agaŋ nameŋ abami uami. Isɨlaelɨ hɨdɨlɨ agɨladɨ ahɨliahuiahu hɨsɨŋ hulaŋ agaŋ nɨbu Saion haiabɨla heŋ hɨniavɨla vebali aba abami uami. Lɨci hulaŋ iamɨgali Jekopɨ\f * \fr 11.26 \fr*\ft Jekopɨ dɨ ibi mu Isɨlaelɨ.\ft*\f* dɨ iamɨlɨhalinu sɨkasɨkan agɨlaŋ Asɨ dɨ ciaŋ ma lulavɨbali aba abami uami. \v 27 Asɨ \x - \xo 11.27 \xo*\xt Jer 31.33-34, Ib 8.8, 10.15-16\xt*\x* agaŋ nameŋ abi aba abami uami. Nulɨdɨ hugɨ hivahiva saŋ ciaŋ mɨguavɨla nulɨdɨ abɨben aba abi aba abami uami. \p \v 28 Lavɨla abami. Isɨlaelɨ hɨdɨlɨ agɨlaŋ Jisasɨ Kɨlaisɨ dɨ ciaŋ agadɨ valavala Asɨ dɨ nagɨli lamavɨlalɨ uami. Hameŋ lɨhavɨdaci Asɨ agaŋ hulaŋ iamɨgali hɨdɨlɨ mu mu naludɨ ahɨliahubali uami. Vaka Isɨlaelɨ hɨdɨlɨ agɨlaŋ nudɨ hulaŋ iamɨgali hɨniavɨbali aba lɨbɨmɨŋami sadaŋ nulɨsaŋ mavɨn hekɨlɨ hɨnilalɨ uami. Nulɨdɨ iamɨlɨhalinɨlu vaka hɨniavɨhadami agɨlasaŋ igahɨlahɨla nulɨsaŋ mavɨn hɨnilalɨ uami. \v 29 Asɨ agaŋ hulaŋ iamɨgali nudɨ pɨŋ veve saŋ abɨlalɨ uami. Vehavɨdaci akuaba akuaba huaci huaci agɨladɨ igu igu saŋ abɨlalɨ uami. Nɨbu hɨji mu mu ma lamɨlalɨ uami. \p \v 30 Vaka \x - \xo 11.30 \xo*\xt Ef 2.2, Kl 3.7\xt*\x* hɨdɨlɨ mu mu namɨlaŋ Asɨ dɨ ciaŋ luladamɨlaŋ uami. Iabi neŋ Isɨlaelɨ hɨdɨlɨ agɨlaŋ avi Asɨ dɨ ciaŋ lulavɨlalɨ uami. Hameŋ lɨhavɨlalɨ sadaŋ Asɨ agaŋ nalusaŋ mavɨn hɨnilalɨ uami. \v 31 Hameŋ laci ala iabi neŋ Isɨlaelɨ hɨdɨlɨ agɨlaŋ Asɨ dɨ ciaŋ agadɨ lulavɨlalɨ uami. Lulavɨdaci Asɨ agaŋ nalusaŋ mavɨn hɨnihɨni naludɨ huaci lamɨlalɨ uami. Nalusaŋ mavɨn hɨnihɨni naludɨ huaci lamɨlalɨ hameŋ laci ala nulɨsaŋ avi mavɨn hɨnihɨni nulɨdɨ huaci lamɨben aba li uami. \v 32 Nɨbu \x - \xo 11.32 \xo*\xt Lom 3.9, Ga 3.22, 1 Ti 2.4\xt*\x* hulaŋ iamɨgali sɨkasɨkan agɨlasaŋ mavɨn hɨniben aba lɨlalɨ uami. Lɨdɨŋ hulaŋ iamɨgali ciaŋ lulavɨlalɨ agɨladɨ valɨdaci hɨnihɨni nɨbɨlaŋ lusɨŋ sɨbɨlɨ sɨbɨlɨ vihavɨlalɨ uami. Vihavɨdaci nulɨdɨ lusɨŋ sɨbɨlɨ agɨlaŋ lɨhavɨdaci hulaŋ lɨmɨn sɨbɨlɨ ulaŋ hɨvɨ hɨniavɨlalɨ agɨlaŋ me hɨniavɨlalɨ uami. \s Alaŋ Asɨ dɨ ibi agadɨ pam mɨŋaiahaiaha hɨnimɨli uami. \p \v 33 Amɨŋ \x - \xo 11.33 \xo*\xt Jop 11.7, Sng 36.6, 92.5, Ais 55.8-9\xt*\x* ala uami. Asɨ agaŋ akuaba akuaba huaci huaci agɨladɨ pam lɨlalɨ uami. Nɨbu hɨji hutesɨ daŋ hɨnilalɨ uami. Nɨbu hɨji huaci daŋ hɨnilalɨ uami. Nudɨ akuaba akuaba hɨji hutesɨ hameŋ agɨlaŋ avɨli hekɨlɨ agadɨ huhaŋ me hɨniavɨlalɨ uami. Hulaŋ alaŋ nudɨ hɨji mu mu agɨladɨ ma sɨbaŋ igɨlalu uami. Lɨdɨŋ nɨbu akuaba akuaba lɨlalɨ agɨladɨ igɨdamɨli aludɨ hɨji agaŋ ma tovelalɨ uami. \v 34 Asɨ \x - \xo 11.34 \xo*\xt Jop 15.8, 36.22, Ais 40.13, 1 Ko 2.16\xt*\x* dɨ manasɨŋ hekɨlɨ agaŋ nameŋ abami uami. Alaŋ aludɨ Hekɨlɨ dɨ hɨji agadɨ ma igɨlalu aba abami uami. Alaŋ nusaŋ hɨji ma igulalu aba abami uami. \v 35 Asɨ \x - \xo 11.35 \xo*\xt Jop 35.7, 41.11\xt*\x* dɨ manasɨŋ hekɨlɨ agaŋ nameŋ avi abami uami. Asɨ agaŋ nɨbu akuaba akuaba saŋ ma tɨbɨ mɨgɨlalɨ aba abami uami. Hameŋ sadaŋ hulaŋ mu hɨji nameŋ lamɨmɨdɨ aba abami uami. Viaŋ akuaba akuaba aludɨ Hekɨlɨ saŋ igulɨŋ nɨbu iasaŋ hɨbɨŋ igubali aba abɨmɨdɨ aba abami uami. \v 36 Asɨ \x - \xo 11.36 \xo*\xt 1 Ko 8.6, Ga 1.5, 2 Ti 4.18, Ib 13.21, 2 Pi 3.18\xt*\x* agaŋ nɨbu nukeŋ akuaba akuaba agɨladɨ lamami uami. Nɨbu akuaba akuaba agɨladɨ hɨdɨlɨ uami. Akuaba akuaba ha nudɨ nukeŋ uami. Alaŋ nudɨ ibi hameŋ laci hameŋ laci mɨŋaiahaiaha hɨnimɨli uami. Ha amɨŋ sɨbaŋ uami. \c 12 \s Alaŋ aludɨ nukeŋ hadipɨlɨ agɨladɨ Asɨ saŋ sagalɨ me igumɨli uami. \p \v 1 Iadɨ \x - \xo 12.1 \xo*\xt Sng 50.13-14, Jo 4.24, Lom 6.11-13, 1 Ko 6.13, 6.19-20, Ib 10.20, 1 Pi 2.5\xt*\x* isagali imahali me namɨlaŋ uami. Asɨ agaŋ alusaŋ mavɨn hekɨlɨ mɨŋamɨŋa aludɨ huaci lamɨlalɨ uami. Hameŋ sadaŋ viaŋ naludɨ mavɨn ciaŋ ciaŋ abadin uami. Namɨlaŋ fɨli neŋ hɨnihɨni naludɨ hadipɨlɨ agɨladɨ Asɨ saŋ sagalɨ me iguhalaŋ uami. Hameŋ lavɨla namɨlaŋ Asɨ dɨ hulaŋ iamɨgali sɨbaŋ hɨnibalaŋ uami. Hɨnihɨni akuaba akuaba huaci huaci agɨladɨ lɨdalaŋ Asɨ nalusaŋ hɨjɨŋalɨbali uami. Lɨdaci nudɨ ibi mɨŋaiahaiaha nudɨ sibɨla vibalaŋ uami. \v 2 Namɨlaŋ \x - \xo 12.2 \xo*\xt Ef 1.18, 4.23, 5.10, 5.17, Kl 1.21, 1 Pi 1.14, 1 Jo 2.15\xt*\x* hulaŋ iamɨgali fɨli hɨsɨŋ me hɨnimɨlaŋ uami. Asɨ agaŋ vana naludɨ hɨji humɨgaŋ agɨladɨ mɨŋahihɨlɨdaci hɨhi me iahavɨm uami. Iahavɨdaci namɨlaŋ akuaba akuaba huaci huaci agɨladɨ pam lɨhalaŋ uami. Hameŋ lavɨla namɨlaŋ Asɨ dɨ hɨji agadɨ sɨhɨvia sɨbaŋ igɨbalaŋ uami. Akuaba akuaba huaci huaci lɨlalɨ agɨladɨ igɨbalaŋ uami. Akuaba akuaba agɨlasaŋ Asɨ hɨjɨŋalɨlalɨ agɨladɨ avi igɨbalaŋ uami. Asɨ akuaba akuaba lɨlalɨ agɨlaŋ huaci sɨlɨvɨ sɨbaŋ hɨniavɨdaci igɨbalaŋ uami. \s Akuaba akuaba huaci huaci Asɨ igulalɨ agɨladɨ hɨvɨ sibɨla vimɨli uami. \p \v 3 Asɨ \x - \xo 12.3 \xo*\xt 1 Ko 3.10, 12.7, 12.11, Ga 2.9, Ef 4.7\xt*\x* iasaŋ mavɨn hɨniavɨla nudɨ sibɨla vivi saŋ iadɨ lɨbɨmɨŋalɨ uami. Hameŋ sadaŋ namɨlaŋ sɨhɨvia migɨla migɨla saŋ ciaŋ nagadɨ naludɨ hɨtɨŋ hɨtɨŋ abɨben aba lin uami. Namɨlaŋ hɨji nameŋ lamɨmɨlaŋ uami. Aludɨ hɨji hutesɨ agɨlaŋ limu hɨhɨle dɨ hɨji hutesɨ agɨladɨ lɨvalavɨlalɨ aba abɨmɨlaŋ uami. Namɨlaŋ naludɨ nukeŋ hɨnihɨni hɨdahɨda agɨladɨ sɨhɨvia lamalɨhɨlɨhalaŋ uami. Asɨ agaŋ nalusaŋ hɨji huaci igudaci namɨlaŋ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ daŋ hɨnihɨni lamalɨhɨlɨhalaŋ uami. \v 4 Alaŋ \x - \xo 12.4 \xo*\xt Ef 4.15-16\xt*\x* \x - \xo 12.4-5 \xo*\xt 1 Ko 12.12\xt*\x* igɨlalu uami. Hadipɨlɨ nɨbu hɨcɨ human mugaŋ lamɨgaŋ akuaba akuaba daŋ hɨnilalɨ uami. Hɨcɨ human mugaŋ lamɨgaŋ akuaba akuaba agɨlaŋ sibɨla pam laci ma vihavɨlalɨ uami. \v 5 Hameŋ \x - \xo 12.5 \xo*\xt 1 Ko 12.27, Ef 4.25\xt*\x* laci ala alaŋ avi hulaŋ iamɨgali akape uami. Agadɨ ala Jisasɨ Kɨlaisɨ agaŋ lɨdaci alaŋ hadipɨlɨ pabiŋ laci me hɨnilalu uami. Alaŋ nudɨ hadipɨlɨ hɨcɨ human akuaba akuaba me hɨnilalu uami. \p \v 6 Asɨ \x - \xo 12.6 \xo*\xt 1 Ko 12.28, 13.2, 1 Pi 4.10-11\xt*\x* \x - \xo 12.6-8 \xo*\xt 1 Ko 12.4-11\xt*\x* agaŋ alusaŋ mavɨn hɨnihɨni hɨji hutesɨ mu mu huaci huaci agɨladɨ igulalɨ uami. Hameŋ sadaŋ hulaŋ mu ciaŋ igalahalaha hɨsɨŋ hulaŋ hɨnilalɨ agaŋ uami. Nɨbu vana ciaŋ igalahalaha hɨsɨŋ agɨlaŋ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ daŋ hɨnihɨni ciaŋ abavɨlalɨ hameŋ ala abam uami. \v 7 Hulaŋ \x - \xo 12.7 \xo*\xt HJL 13.1, Ga 6.6, 1 Ti 5.17\xt*\x* mu hulaŋ iamɨgali limu hɨhɨle agɨladɨ ahɨliahuiahu sibɨla vilalɨ agaŋ uami. Nɨbu vana hulaŋ iamɨgali agɨladɨ ahɨliahuiahu sibɨla agadɨ vim uami. Hulaŋ mu manasɨŋ sihɨ hɨsɨŋ hulaŋ hɨnilalɨ agaŋ uami. Nɨbu vana manasɨŋ sihɨ hɨsɨŋ hulaŋ sibɨla vihavɨlalɨ hameŋ sibɨla agadɨ vim uami. \v 8 Hulaŋ \x - \xo 12.8 \xo*\xt HJL 15.32, 20.28, 2 Ko 9.7, 1 Pi 5.2\xt*\x* mu hulaŋ iamɨgali agɨladɨ iagaŋ lagulagu sibɨla vilalɨ agaŋ uami. Nɨbu vana hulaŋ iamɨgali agɨladɨ iagaŋ lagulagu sibɨla agadɨ vim uami. Hulaŋ mu hulaŋ iamɨgali limu hɨhɨle akuaba akuaba saŋ tɨbɨ mɨgavɨlalɨ agɨlasaŋ akuaba akuaba igulalɨ agaŋ uami. Nɨbu vana hameŋ laci ala akuaba akuaba akape agɨladɨ igum uami. Hulaŋ mu hulaŋ iamɨgali agɨladɨ migɨlɨlalɨ agaŋ uami. Nɨbu vana nulɨdɨ sɨhɨvia sɨbaŋ migɨlam uami. Hulaŋ mu limu hɨhɨle agɨlasaŋ mavɨn hɨnihɨni nulɨdɨ huaci lamɨlalɨ agaŋ uami. Nɨbu vana hɨjɨŋalaŋala nulɨdɨ huaci lamam uami. \s Naludɨ isagali imahali me agɨlasaŋ mavɨn hɨnihalaŋ uami. \p \v 9 Namɨlaŋ \x - \xo 12.9 \xo*\xt Sng 34.14, Amo 5.15, 1 Ti 1.5, 1 Pi 1.22\xt*\x* hulaŋ iamɨgali limu hɨhɨle agɨlasaŋ mavɨn hekɨlɨ hɨnihalaŋ uami. Analɨ abɨmɨlaŋ uami. Nulɨsaŋ amɨŋ sɨbaŋ mavɨn hekɨlɨ hɨnihalaŋ uami. Akuaba akuaba lusɨŋ sɨbɨlɨ sɨbɨlɨ mu hɨdɨlɨ mu hɨdɨlɨ agɨladɨ vala huligalavɨla akuaba akuaba huaci huaci agɨladɨ pam lɨhalaŋ uami. \v 10 Asɨ \x - \xo 12.10 \xo*\xt Fl 2.3, Ib 13.1, 1 Pi 1.22, 2 Pi 1.7\xt*\x* dɨ hulaŋ iamɨgali limu hɨhɨle agɨlasaŋ mavɨn hekɨlɨ sɨbaŋ hɨnihalaŋ uami. Naludɨ isagalinalu imahalinalu agɨlasaŋ mavɨn hekɨlɨ sɨbaŋ hɨnilalaŋ hameŋ ala nulɨsaŋ avi mavɨn hekɨlɨ sɨbaŋ hɨnihalaŋ uami. Naludɨ nukeŋ ibi mɨŋaiahɨmɨlaŋ uami. Limu hɨhɨle agɨladɨ ibi pam mɨŋaiahaiaha saŋ lɨhalaŋ uami. \v 11 Namɨlaŋ \x - \xo 12.11 \xo*\xt HJL 18.25, CHL 3.15\xt*\x* ihɨlu lavɨmɨlaŋ uami. Asɨ dɨ Amɨŋ agaŋ naludɨ hɨji mɨŋaiahɨdaci vɨdɨvɨdɨŋ hɨnihɨni aludɨ Hekɨlɨ dɨ sibɨla agadɨ hameŋ laci hameŋ laci vihalaŋ uami. \v 12 Aludɨ \x - \xo 12.12 \xo*\xt HJL 2.42, Fl 3.1, 1 Te 5.16-17, Ib 3.6, 10.36, Je 1.4\xt*\x* Hekɨlɨ agaŋ naludɨ huaci lamɨbali agasaŋ hɨjɨŋalaŋala migɨla migɨla hɨnihalaŋ uami. Vɨhɨlɨ mu mu naludɨ hɨvɨ iahavɨdaci namɨlaŋ vɨdɨvɨdɨŋ lagulamɨhalaŋ uami. Lɨdɨŋ Asɨ dɨ aba aba laci hɨnihalaŋ uami. \p \v 13 Asɨ \x - \xo 12.13 \xo*\xt 1 Ko 16.1, 2 Ko 9.1, 9.12, Ib 13.2, 13.16, 1 Pi 4.9\xt*\x* dɨ hulaŋ iamɨgali limu hɨhɨle agɨlaŋ akuaba akuaba saŋ tɨbɨ mɨgavɨci nulɨdɨ ahɨliahuhalaŋ uami. Hulaŋ iamɨgali mu haiabɨla hɨsɨŋ agɨlaŋ vehavɨci nulɨdɨ sɨhɨvia migɨla migɨla sakɨlɨhalaŋ uami. \v 14 Hulaŋ \x - \xo 12.14 \xo*\xt Mt 5.44, Lu 6.28, HJL 7.60, 1 Ko 4.11-13, 1 Pi 3.9\xt*\x* limu hɨhɨle agɨlaŋ naludɨ sɨbɨlɨ lamavɨci uami. Nulɨdɨ sɨbɨlɨ lamalama saŋ Asɨ dɨ abɨmɨlaŋ uami. Nulɨdɨ huaci lamalama saŋ pam Asɨ dɨ abɨhalaŋ uami. \v 15 Hulaŋ \x - \xo 12.15 \xo*\xt Sng 35.13\xt*\x* iamɨgali hɨjɨŋalavɨlalɨ agɨlaŋ hula hɨjɨŋalɨhalaŋ uami. Hulaŋ iamɨgali ilɨhavɨlalɨ agɨlaŋ hula ilɨhɨhalaŋ uami. \v 16 Namɨlaŋ \x - \xo 12.16 \xo*\xt Sng 131.1-2, Snd 3.7, Ais 5.21, Lom 11.20, 15.5\xt*\x* hulaŋ iamɨgali limu hɨhɨle agɨlasaŋ akuaba akuaba lɨlalaŋ hameŋ ala limu hɨhɨle agɨlasaŋ avi hameŋ laci ala lɨhalaŋ uami. Namɨlaŋ nukeŋ saŋ pam igahɨlahɨla hɨji nameŋ lamɨmɨlaŋ uami. Alaŋ hulaŋ hekɨlɨ hekɨlɨ ibi daŋ aba abɨmɨlaŋ uami. Hulaŋ ibi apalɨ agɨlaŋ hula avi hɨnihɨni saŋ hɨjɨŋalɨhalaŋ uami. Namɨlaŋ naludɨ nukeŋ ibi mɨŋaiahaiaha nameŋ abɨmɨlaŋ uami. Viaŋ laci hɨji hutesɨ daŋ aba abɨmɨlaŋ uami. \v 17 Nɨbɨlaŋ \x - \xo 12.17 \xo*\xt Mt 5.39, Lom 14.16, 2 Ko 8.21, 1 Te 5.15\xt*\x* naludɨ sɨbɨlɨ lamavɨci uami. Namɨlaŋ nulɨdɨ cɨhu hɨbɨŋ sɨbɨlɨ lamɨmɨlaŋ uami. Hulaŋ iamɨgali agɨlaŋ igasulavɨdaci akuaba akuaba huaci huaci agɨladɨ pam hameŋ laci hameŋ laci lɨlɨ saŋ igahɨlɨhalaŋ uami. \v 18 Namɨlaŋ \x - \xo 12.18 \xo*\xt Mk 9.50, Lom 14.19, Ib 12.14\xt*\x* nukeŋ nukeŋ lamacilacila sagaŋ lɨbalɨba saŋ igahɨlɨmɨlaŋ uami. Hulaŋ iamɨgali agɨlaŋ hula humɨgaŋ simɨ hɨnihɨni saŋ pam lɨhalaŋ uami. Hulaŋ iamɨgali limu hɨhɨle agɨlaŋ namɨlaŋ hula humɨgaŋ simɨ hɨnihɨni saŋ valavɨdaci uami. Namɨlaŋ nɨbɨlaŋ hula humɨgaŋ simɨ hɨnihɨni saŋ pam lɨhalaŋ uami. \v 19 Iadɨ \x - \xo 12.19 \xo*\xt Lo 32.35, Snd 24.29, Mt 5.39, Lom 12.17, 13.4, Ib 10.30\xt*\x* nagɨlihali huaci huaci namɨlaŋ uami. Naludɨ sɨbɨlɨ lamavɨdaci hɨbɨŋ nulɨdɨ sɨbɨlɨ lamalama saŋ igahɨlɨmɨlaŋ uami. Namɨlaŋ valɨlaŋ Asɨ agaŋ nulɨsaŋ igɨvɨ hɨnihɨni hɨbɨŋ nulɨdɨ sɨbɨlɨ lamɨbali uami. Alaŋ igɨlalu uami. Asɨ dɨ manasɨŋ hekɨlɨ agaŋ nameŋ abami uami. Aludɨ Hekɨlɨ agaŋ abi aba abami uami. Hɨbɨŋ sɨbɨlɨ lamalama ha iadɨ sibɨla aba abi aba abami uami. Viaŋ nukeŋ nulɨdɨ hɨbɨŋ sɨbɨlɨ lamɨben aba abi aba abami uami. \v 20 Agadɨ \x - \xo 12.20 \xo*\xt CV 23.4-5, Snd 25.21-22, Mt 5.44\xt*\x* ala Asɨ dɨ manasɨŋ hekɨlɨ agaŋ nameŋ agasaŋ avi abami uami. Naludɨ nagɨli lamavɨlalɨ agɨlaŋ humɨgaŋ saŋ hɨmavɨci nulɨsaŋ sɨmɨŋ igunɨhalaŋ aba abami uami. Nɨbɨlaŋ avɨli nana saŋ lɨhavɨci nulɨsaŋ avɨli igulaŋ navɨm aba abami uami. Namɨlaŋ hameŋ lɨlaŋ nɨbɨlaŋ nulɨdɨ lusɨŋ sɨbɨlɨ agɨlasaŋ sɨhumahɨlavɨbali aba abami uami. \v 21 Namɨlaŋ lɨlaŋ akuaba akuaba lusɨŋ sɨbɨlɨ sɨbɨlɨ agɨlaŋ naludɨ lalɨguavɨmɨdɨ uami. Namɨlaŋ akuaba akuaba huaci huaci hameŋ agɨladɨ pam lɨdɨŋ akuaba akuaba sɨbɨlɨ sɨbɨlɨ agɨladɨ lɨvalɨbalaŋ uami. \c 13 \s Alaŋ huban agɨladɨ lɨhu hɨvɨ hɨnimɨli uami. \p \v 1 Hulaŋ \x - \xo 13.1 \xo*\xt Snd 8.15-16, Dan 2.21, Jo 19.11, Ta 3.1, 1 Pi 2.13\xt*\x* iamɨgali agɨlaŋ vana huban agɨladɨ lɨhu hɨvɨ pam hɨniavɨm uami. Alaŋ igɨlalu uami. Huban agɨlaŋ havɨ ma iahaiaha hɨniavɨlalɨ uami. Asɨ nukeŋ abɨdaci huban mu hɨdɨlɨ mu hɨdɨlɨ agɨlaŋ iahaiaha ibi daŋ hɨniavɨlalɨ uami. Asɨ nukeŋ huban akape agɨladɨ lɨbɨmɨŋɨdaci hɨniavɨlalɨ uami. \v 2 Hameŋ sadaŋ hulaŋ huban dɨ ciaŋ lulavɨlalɨ agɨlaŋ huban Asɨ nukeŋ lɨbɨmɨŋɨdaci ibi daŋ hɨniavɨlalɨ agɨladɨ ciaŋ agɨladɨ lulavɨlalɨ uami. Hulaŋ lusɨŋ sɨbɨlɨ hameŋ agɨladɨ vihavɨdaci Asɨ agaŋ nulɨdɨ sɨbɨlɨ lamɨbali uami. \v 3 Huban \x - \xo 13.3 \xo*\xt 1 Pi 2.13-14, 3.13\xt*\x* agɨlaŋ hulaŋ akuaba akuaba huaci huaci lɨhavɨlalɨ agɨlasaŋ hɨlɨvi igu igu saŋ ma hɨniavɨlalɨ uami. Nɨbɨlaŋ hulaŋ lusɨŋ sɨbɨlɨ vihavɨlalɨ agɨlasaŋ pam hɨlɨvi igu igu saŋ hɨniavɨlalɨ uami. Namɨlaŋ hɨji nameŋ lamɨhalaŋ uami. Alaŋ huban saŋ lɨdɨmagalu aba abɨhalaŋ uami. Hɨji hameŋ lamavɨla ha namɨlaŋ akuaba akuaba sibɨla huaci huaci agɨladɨ pam vidalaŋ huban agɨlaŋ iga iga naludɨ ibi mɨŋaiahavɨbali uami. \v 4 Huban \x - \xo 13.4 \xo*\xt Lom 12.19, 1 Te 4.6\xt*\x* agɨlaŋ avi Asɨ dɨ sibɨla hɨsɨŋ hulaŋ uami. Nɨbɨlaŋ naludɨ ahɨliahuavɨdaci namɨlaŋ huaci hɨnibalaŋ uami. Agadɨ ala namɨlaŋ lusɨŋ sɨbɨlɨ viavɨla nulɨsaŋ lɨdɨhalaŋ uami. Namɨlaŋ igɨlalaŋ uami. Huban agɨlaŋ puia hutesɨ hutesɨ mɨŋalɨvavɨlalɨ uami. Nɨbɨlaŋ havɨ ma mɨŋalɨvavɨlalɨ uami. Asɨ dɨ sibɨla hɨsɨŋ hulaŋ hɨnihɨni lusɨŋ sɨbɨlɨ hɨsɨŋ hulaŋ iamɨgali agɨladɨ sɨbɨlɨ lamalama saŋ mɨŋalɨvavɨlalɨ uami. \v 5 Hameŋ \x - \xo 13.5 \xo*\xt Sav 8.2, 1 Pi 2.19\xt*\x* sadaŋ alaŋ huban dɨ lɨhu hɨvɨ hɨnimɨli uami. Alaŋ lusɨŋ sɨbɨlɨ sɨbɨlɨ agɨladɨ vidamɨli huban agɨlaŋ aludɨ sɨbɨlɨ lamavɨlalɨ uami. Lɨhavɨdaci nulɨsaŋ lɨdɨlalu uami. Hameŋ lɨhavɨlalɨ agasaŋ pam igahɨlahɨla nulɨdɨ ciaŋ lubiahɨlɨmagalu uami. Alaŋ aludɨ nukeŋ hɨji humɨgaŋ hɨvɨ iga iga abɨmɨli uami. Huban dɨ ciaŋ nɨbu huaci aba abɨmɨli uami. La nulɨdɨ ciaŋ agadɨ heŋ lubiahɨlɨmɨli uami. \v 6 Sibɨla \x - \xo 13.6-7 \xo*\xt Mt 22.21, Mk 12.17, Lu 20.25\xt*\x* hameŋ vihavɨlalɨ agɨlasaŋ ala huban saŋ anɨm hɨlɨcɨ igulalu uami. Huban agɨlaŋ Asɨ dɨ sibɨla hɨsɨŋ hulaŋ hɨniavɨlalɨ uami. Akape tɨbɨ Asɨ nulɨsaŋ sibɨla igudaci sɨhɨvia sɨbaŋ vivi hɨniavɨlalɨ uami. \v 7 Huban saŋ anɨm hɨlɨcɨ vivi hɨsɨŋ hulaŋ agɨlaŋ anɨm hɨlɨcɨ igu igu saŋ abavɨci iguhalaŋ uami. Akuaba akuaba mu hɨdɨlɨ mu hɨdɨlɨ agɨladɨ avi huban saŋ igu igu saŋ abavɨci iguhalaŋ uami. Hulaŋ mu dɨ lɨhu hɨvɨ hɨnihɨni saŋ abavɨci nudɨ lɨhu hɨvɨ hɨnihalaŋ uami. Hulaŋ mu dɨ ibi mɨŋaiahaiaha saŋ abavɨci nudɨ ibi mɨŋaiahɨhalaŋ uami. \s Alaŋ hulaŋ iamɨgali limu hɨhɨle saŋ mavɨn hɨnimɨli uami. \p \v 8 Namɨlaŋ \x - \xo 13.8 \xo*\xt Mt 22.39-40, Ga 5.14, Kl 3.14, Je 2.8\xt*\x* mu hulaŋ dɨ akuaba akuaba agɨladɨ viavɨla cɨhu hɨbɨŋ igu igu saŋ namɨlaŋ nukeŋ hutesɨ sɨbaŋ mɨŋalɨva hɨnimɨlaŋ uami. Hutesɨ mɨŋalɨva hɨniavɨla ha hɨbɨŋ daŋ hɨnibalaŋ uami. Namɨlaŋ hulaŋ iamɨgali agɨlaŋ hula hɨbɨŋ daŋ hɨnimɨlaŋ uami. Asɨ agaŋ nalusaŋ mavɨn hekɨlɨ hɨnilalɨ uami. Hameŋ sadaŋ namɨlaŋ Asɨ hula hɨbɨŋ daŋ me hɨnilalaŋ uami. Namɨlaŋ hameŋ agasaŋ igahɨlahɨla hulaŋ iamɨgali limu hɨhɨle agɨlasaŋ hameŋ laci hameŋ laci mavɨn hekɨlɨ hɨnihalaŋ uami. Hulaŋ hɨhɨle hulaŋ iamɨgali limu hɨhɨle agɨlasaŋ mavɨn hekɨlɨ hɨniavɨlalɨ agɨlaŋ uami. Nɨbɨlaŋ ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ Mosesɨ lɨbami agadɨ sɨhɨvia sɨbaŋ lubiahɨlavɨlalɨ uami. \v 9 Alaŋ \x - \xo 13.9 \xo*\xt CV 20.13-17, Wkp 19.18, Lo 5.17-21\xt*\x* igɨlalu uami. Ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ Mosesɨ lɨbami agaŋ nɨbu nameŋ abami uami. Hulaŋ iamɨgali daŋ namɨlaŋ naludɨ abinadinalu agɨladɨ valavala uu iamɨgali mu mu agɨladɨ sɨgɨlɨ vimɨlaŋ aba abami uami. Iamɨgali hulaŋ daŋ namɨlaŋ naludɨ muŋanadinalu agɨladɨ valavala uu hulaŋ mu mu agɨladɨ sɨgɨlɨ vimɨlaŋ aba abami uami. Namɨlaŋ hulaŋ iamɨgali limu hɨhɨle agɨladɨ ifɨhɨmɨmɨlaŋ aba abami uami. Namɨlaŋ hulaŋ mu dɨ akuaba akuaba agɨladɨ avi sɨgɨlɨ vimɨlaŋ aba abami uami. Namɨlaŋ hulaŋ mu dɨ akuaba akuaba agɨladɨ mavɨn igɨmɨlaŋ aba abami uami. Ciaŋ mu avi nameŋ abami uami. Nalusaŋ nukeŋ mavɨn hekɨlɨ hɨnilalaŋ hameŋ laci ala naludɨ isagalinalu imahalinalu agɨlasaŋ mavɨn hekɨlɨ hɨnihalaŋ aba abami uami. Mosesɨ ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ akape lɨbami uami. Agadɨ ala mavɨn hekɨlɨ hɨnihɨni hɨsɨŋ ciaŋ nagaŋ nɨbu ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ hɨhɨle agɨladɨ hɨdɨlɨ uami. \v 10 Hulaŋ \x - \xo 13.10 \xo*\xt Mt 22.40, Lom 13.8, 1 Ko 13.4-7\xt*\x* mu isagalinu imahalinu saŋ mavɨn hekɨlɨ hɨnilalɨ agaŋ nɨbu nulɨdɨ sɨbɨlɨ ma lamɨlalɨ uami. Hameŋ sadaŋ hulaŋ isagalinu imahalinu saŋ mavɨn hekɨlɨ hɨnilalɨ agaŋ nɨbu ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ Mosesɨ lɨbami agadɨ sɨhɨvia sɨbaŋ lubiahɨlɨlalɨ uami. \s Alaŋ huaci laci hɨnimɨli uami. \p \v 11 Vaka \x - \xo 13.11 \xo*\xt 1 Ko 15.34, Ef 5.14, 1 Te 5.5-7\xt*\x* alaŋ hɨdɨlɨ maha Jisasɨ saŋ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ lamamɨlu hadɨhu Asɨ aludɨ ahɨliahuci huaci hameŋ laci hameŋ laci hɨnihɨni hɨsɨŋ mɨhiŋ agaŋ hutesɨ hɨniadami uami. Agadɨ ala iabi neŋ mɨhiŋ agaŋ ci mikɨ ladi uami. Ci igɨlaŋ uami. Iabi neŋ mɨhiŋ agasaŋ igahɨlahɨla hɨnihalaŋ uami. Hulaŋ ani uava hɨsɨvavɨlalɨ agɨlaŋ me hɨnimɨlaŋ uami. Hɨhi hɨniavɨlalɨ agɨlaŋ me hɨnihalaŋ uami. \v 12 Hɨfɨlɨ \x - \xo 13.12 \xo*\xt Ef 5.11, 6.11-13, Kl 3.8, 1 Te 5.5-6, 1 Jo 2.8\xt*\x* me agaŋ amɨŋ ci apalɨ lɨben aba ladi uami. Lɨci cɨhu abɨlu me agaŋ amɨŋ ci iahɨbali uami. Hameŋ sadaŋ hɨfɨlɨ me hɨsɨŋ lusɨŋ sɨbɨlɨ hɨji agadɨ valɨmɨli uami. Valavɨla abɨlu me hɨsɨŋ hɨji agadɨ pam lubiahɨlɨmɨli uami. Lɨdɨŋ vɨdɨvɨdɨŋ lagulamalama saŋ sagaŋ hɨsɨŋ hadi hɨlahɨla akuaba akuaba me agɨladɨ lamɨmɨli uami. \v 13 Alaŋ \x - \xo 13.13 \xo*\xt Lu 21.34, Ef 5.18, Fl 4.8, 1 Te 4.12, Je 3.14, 1 Pi 2.12, 4.3\xt*\x* hulaŋ uaiadi hɨvɨ hɨnihɨni hɨdavɨlalɨ hameŋ huaci sɨlɨvɨ laci hɨdɨmɨli uami. Hɨdahɨda lusɨŋ sɨbɨlɨ sɨbɨlɨ nameŋ agɨladɨ valɨmɨli uami. Hulaŋ iamɨgali limu hɨhɨle hula hafala hafala uavauava sɨhɨ iahaiaha agadɨ valɨmɨli uami. Avɨli vɨdɨvɨdɨŋ nana uavauava iahuiahu agadɨ valɨmɨli uami. Hɨvɨkalɨ saŋ hɨdahɨda agadɨ valɨmɨli uami. Hɨbɨ pɨlɨ hɨsɨŋ iamɨgali me hɨdahɨda agadɨ valɨmɨli uami. Hɨbɨŋ ciaŋ hɨbɨŋ ciaŋ aba aba agadɨ valɨmɨli uami. Hulaŋ iamɨgali akuaba akuaba akape daŋ agɨladɨ igɨdamɨli aludɨ humɨgaŋ sɨbɨlɨ lɨlɨ agadɨ valɨmɨli uami. Lusɨŋ sɨbɨlɨ sɨbɨlɨ hameŋ agɨladɨ sɨkasɨkan valɨmɨli ua sɨvɨlavɨm uami. \v 14 Namɨlaŋ \x - \xo 13.14 \xo*\xt Ga 3.27, 5.16, Kl 3.10, 1 Pi 2.11\xt*\x* aludɨ Hekɨlɨ Jisasɨ Kɨlaisɨ dɨ vilaŋ nɨbu naludɨ hadi hɨlahɨla me hɨnim uami. Hɨnidaci namɨlaŋ nɨbu me hɨnihalaŋ uami. Nɨbu me hɨnidalaŋ naludɨ hɨji humɨgaŋ agɨlaŋ lusɨŋ sɨbɨlɨ vivi saŋ iahavɨdaci ala hɨji hameŋ agɨladɨ lubiahɨlahɨla saŋ valɨbalaŋ uami. \c 14 \s Alaŋ aludɨ isagali imahali dɨ lusɨŋ agɨladɨ lamalɨhɨlɨmagalu uami. \p \v 1 Hulaŋ \x - \xo 14.1 \xo*\xt Lom 15.1, 15.7, 1 Ko 8.9-11, 9.22\xt*\x* \x - \xo 14.1-6 \xo*\xt Kl 2.16\xt*\x* mu hɨji vɨdɨvɨdɨŋ daŋ agadɨ ala nudɨ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ agaŋ vɨdɨvɨdɨŋ sɨbaŋ ma hɨnilalɨ uami. Namɨlaŋ nudɨ vave lamɨlaŋ namɨlaŋ hula hɨnidaci namɨlaŋ ahuata sɨhɨ iahaiaha Asɨ dɨ ibi mɨŋaiahaiaha hɨnihalaŋ uami. Lɨdɨŋ alaŋ akuaba akuaba sɨhɨvia sɨbaŋ ma igɨlalu agasaŋ aba aba nɨbu hula hɨbɨŋ ciaŋ hɨbɨŋ ciaŋ aba aba ciaŋ sagaŋ lɨbɨmɨlaŋ uami. \v 2 Hulaŋ \x - \xo 14.2 \xo*\xt HM 1.29, 9.3, Lom 14.14, 1 Ko 10.25, 1 Ti 4.4\xt*\x* mu hɨji vɨdɨvɨdɨŋ daŋ agaŋ sɨhɨm sabaŋ akuaba akuaba mu hɨdɨlɨ mu hɨdɨlɨ agɨladɨ nɨlalɨ uami. Agadɨ ala hulaŋ mu agadɨ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ agaŋ vɨdɨvɨdɨŋ sɨbaŋ hɨma sadaŋ nɨbu sɨhɨm sabaŋ akuaba akuaba hameŋ agɨladɨ ma nɨlalɨ uami. Nɨbu sɨmɨŋ isabɨlaŋ pam nɨlalɨ uami. \v 3 Hulaŋ \x - \xo 14.3 \xo*\xt Kl 2.16\xt*\x* sɨhɨm sabaŋ akuaba akuaba mu hɨdɨlɨ mu hɨdɨlɨ nɨlalɨ agaŋ uami. Nɨbu hulaŋ sɨhɨm sabaŋ akuaba akuaba ma nɨlalɨ agadɨ sɨbɨlɨ igɨmɨdɨ uami. Hulaŋ sɨhɨm sabaŋ akuaba akuaba ma nɨlalɨ agaŋ nameŋ abɨmɨdɨ uami. Hulaŋ sɨhɨm sabaŋ akuaba akuaba mu hɨdɨlɨ mu hɨdɨlɨ nɨlalɨ agaŋ nɨbu lusɨŋ sɨbɨlɨ vilalɨ aba abɨmɨdɨ uami. Asɨ agaŋ hulaŋ sɨhɨm sabaŋ akuaba akuaba mu hɨdɨlɨ mu hɨdɨlɨ nɨlalɨ agadɨ avi huaci igɨlalɨ uami. \v 4 Hulaŋ \x - \xo 14.4 \xo*\xt Mt 7.1-2, Je 4.11-12\xt*\x* mu dɨ sibɨla hɨsɨŋ hulaŋ agaŋ sibɨla vidaci namɨlaŋ nudɨ sibɨla agadɨ lamalɨhɨlɨmɨlaŋ uami. Nudɨ manɨgali agaŋ nukeŋ igavɨla abɨbali uami. Ha sibɨla huaci vilanaŋ aba abɨbali uami. Ha sibɨla sɨbɨlɨ vilanaŋ aba abɨbali uami. Aludɨ Hekɨlɨ nukeŋ nusaŋ vɨdɨvɨdɨŋ igudaci nɨbu vɨdɨvɨdɨŋ lagulamɨbali uami. \p \v 5 Hulaŋ \x - \xo 14.5 \xo*\xt Ga 4.10\xt*\x* hɨhɨle hɨji nameŋ lamavɨlalɨ uami. Mɨhiŋ mu agaŋ mɨhiŋ hɨhɨle agɨladɨ lɨvalavɨla mɨhiŋ hekɨlɨ hɨnilalɨ aba abavɨlalɨ uami. Hɨhɨle agɨlaŋ abavɨlalɨ uami. Mɨhiŋ mu mu agɨlaŋ nɨbɨlaŋ hɨlihɨli laci hɨniavɨlalɨ aba abavɨlalɨ uami. Hulaŋ hɨtɨŋ hɨtɨŋ agɨlaŋ nulɨdɨ nukeŋ hɨji humɨgaŋ hɨvɨ igavɨci huaci lɨci nulɨdɨ nukeŋ hɨji agadɨ pam lubiahɨlavɨm uami. \v 6 Hulaŋ \x - \xo 14.6 \xo*\xt 1 Ko 10.31, Ga 4.10, 1 Ti 4.3\xt*\x* mu Asɨ dɨ sɨhɨ iahaiaha mɨhiŋ hekɨlɨ me agasaŋ igahɨlahɨla mɨhiŋ lamɨlalɨ agaŋ uami. Nɨbu aludɨ Hekɨlɨ saŋ hɨji lamɨlalɨ sadaŋ hameŋ lɨlalɨ uami. Hulaŋ sɨhɨm sabaŋ akuaba akuaba nɨlalɨ agaŋ uami. Nɨbu aludɨ Hekɨlɨ saŋ igahɨlahɨla Asɨ dɨ huaci aba abavɨla heŋ nɨlalɨ uami. Hulaŋ sɨhɨm sabaŋ akuaba akuaba ma nɨlalɨ agaŋ avi nɨbu aludɨ Hekɨlɨ saŋ igahɨlɨlalɨ uami. Igahɨlahɨla sɨhɨm sabaŋ akuaba akuaba agɨladɨ valavala Asɨ dɨ huaci aba abɨlalɨ uami. Lɨdɨŋ sɨmɨŋ isabɨlaŋ pam nɨlalɨ uami. \p \v 7 Ci \x - \xo 14.7 \xo*\xt 1 Ko 6.19-20, Ga 2.19-20, 1 Te 5.10, 1 Pi 4.2\xt*\x* igɨlaŋ uami. Hulaŋ mu nameŋ abɨmɨdɨ uami. Viaŋ hɨhi hɨniba hɨhi hɨniben aba abɨmɨdɨ uami. Hɨmɨba hɨmɨben aba abɨmɨdɨ uami. \v 8 Alaŋ \x - \xo 14.8 \xo*\xt Lu 20.38, Ga 2.19-20, 1 Te 5.10\xt*\x* hɨhi hɨnihɨni agaŋ nɨbu aludɨ Hekɨlɨ dɨ human hɨvɨ hɨni uami. Alaŋ hɨmahɨma agaŋ avi nɨbu aludɨ Hekɨlɨ dɨ human hɨvɨ hɨni uami. Hameŋ sadaŋ alaŋ hɨmavɨla aludɨ Hekɨlɨ dɨ hulaŋ iamɨgali hɨnibalu uami. Hɨhi hɨnihɨni avi aludɨ Hekɨlɨ dɨ hulaŋ iamɨgali hɨnibalu uami. \v 9 Jisasɨ \x - \xo 14.9 \xo*\xt HJL 10.36, 2 Ko 5.14-15\xt*\x* Kɨlaisɨ agaŋ hulaŋ iamɨgali hɨhi hɨniavɨlalɨ agɨlasaŋ igahɨlami uami. Hɨmavɨlalɨ agɨlasaŋ avi igahɨlami uami. Lavɨla nulɨdɨ Hekɨlɨ hɨniben aba hɨmavɨla cɨhu hɨhi iahami uami. \p \v 10 Asɨ \x - \xo 14.10 \xo*\xt Mt 25.31-32, HJL 10.42, 17.31, 2 Ko 5.9-10\xt*\x* agaŋ hulaŋ iamɨgali sɨkasɨkan aludɨ ciaŋ hɨvɨ lamɨbali uami. Hameŋ sadaŋ namɨlaŋ naludɨ isagalinalu imahalinalu me agɨladɨ lamalɨhɨlalɨhɨla abɨmɨlaŋ uami. Namɨlaŋ lusɨŋ sɨbɨlɨ vilalaŋ aba abɨmɨlaŋ uami. Lɨdɨŋ nulɨdɨ sɨbɨlɨ igɨmɨlaŋ uami. \v 11 Asɨ \x - \xo 14.11 \xo*\xt Ais 45.23, Fl 2.10-11\xt*\x* dɨ ciaŋ manasɨŋ hekɨlɨ hɨvɨ hɨni agaŋ avi nameŋ abami uami. Asɨ agaŋ abi aba abami uami. Viaŋ naludɨ Hekɨlɨ aba abi aba abami uami. Viaŋ hameŋ laci hameŋ laci hɨnilan aba abi aba abami uami. Viaŋ naludɨ amɨŋ sɨbaŋ abadin aba abi aba abami uami. Hulaŋ iamɨgali sɨkasɨkan agɨlaŋ ve iasaŋ mɨgalɨfɨlɨbavɨla nameŋ abavɨbali aba abi aba abami uami. Nama Asɨ amɨŋ aba abavɨbali aba abi aba abami uami. \v 12 Hameŋ \x - \xo 14.12 \xo*\xt Mt 12.36-37, Ga 6.5, 1 Pi 4.5\xt*\x* sadaŋ alaŋ igɨlalu uami. Asɨ aludɨ ciaŋ hɨvɨ lamɨbali hadɨhu alaŋ ahuata hɨtɨŋ hɨtɨŋ akuaba akuaba lɨlalu agɨladɨ hɨdɨlɨ agɨlasaŋ Asɨ dɨ abɨbalu uami. \s Alaŋ lɨdamɨli aludɨ isagali imahali me agɨlaŋ lusɨŋ sɨbɨlɨ vihavɨmɨdɨ uami. \p \v 13 Hameŋ \x - \xo 14.13 \xo*\xt 1 Ko 8.9, 8.13, 10.32\xt*\x* sadaŋ alaŋ aludɨ isagali imahali me agɨladɨ lusɨŋ agɨladɨ lamalɨhɨlɨmagalu uami. Alaŋ hɨji nameŋ lamɨmɨli uami. Alaŋ akuaba akuaba lɨdamɨli aludɨ isagali imahali me agɨlaŋ iga iga aludɨ hɨji lubiahɨlahɨla lusɨŋ sɨbɨlɨ vihavɨmɨdɨ aba abɨmɨli uami. \v 14 Aludɨ \x - \xo 14.14 \xo*\xt HJL 10.15, Lom 14.2, 14.20, 1 Ko 8.7-8, 1 Ti 4.4, Ta 1.15\xt*\x* Hekɨlɨ Jisasɨ agaŋ lɨdaci iadɨ hɨji tovedaci sɨhɨvia sɨbaŋ igɨlan uami. Asɨ agaŋ akuaba akuaba agɨladɨ igɨdaci hɨbuŋ apalɨ hɨniavɨlalɨ uami. Agadɨ ala hulaŋ limu hɨhɨle agɨlaŋ akuaba akuaba agɨlasaŋ abavɨlalɨ uami. Ha hɨbuŋ daŋ aba abavɨlalɨ uami. Nɨbɨlaŋ sɨmɨŋ hameŋ agɨladɨ navɨmɨdɨ uami. Navɨla hugɨ daŋ hɨniavɨbali uami. \v 15 Hulaŋ \x - \xo 14.15 \xo*\xt 1 Ko 8.11-13\xt*\x* hameŋ agɨlaŋ akuaba akuaba sɨmɨŋ agɨlasaŋ abavɨlalɨ uami. Asɨ agaŋ nameŋ abɨlalɨ aba abavɨlalɨ uami. Ha hɨbuŋ daŋ aba abɨlalɨ aba abavɨlalɨ uami. Nama akuaba akuaba hameŋ agɨladɨ nɨnabɨla uami. Nadɨ isagalina imahalina me agɨlaŋ igavɨla abavɨbali uami. Nɨbu sɨmɨŋ hɨbuŋ daŋ agadɨ nɨlalɨ aba abavɨbali uami. Nama nukeŋ hameŋ lɨdɨŋ nulɨdɨ hɨji humɨgaŋ agɨladɨ sɨbɨlɨ lamɨlanaŋ uami. Ci igɨnaŋ uami. Nama hameŋ lɨlanaŋ ha nama nulɨsaŋ mavɨn hekɨlɨ ma hɨnilanaŋ uami. Nulɨdɨ ahɨliahuiahu saŋ Jisasɨ Kɨlaisɨ ci hɨmami uami. La cɨhu hɨhi ci iahami uami. Nɨbɨlaŋ hɨji nameŋ igahɨlavɨlalɨ uami. Sɨmɨŋ limu hɨhɨle hɨbuŋ daŋ sadaŋ nɨmagalu aba abavɨlalɨ uami. Lɨhavɨdaci nama sɨmɨŋ hameŋ agɨladɨ navɨla uami. Ha nama nukeŋ nulɨdɨ sɨbɨlɨ lamɨbanaŋ uami. Nama hameŋ lɨmɨnaŋ uami. \v 16 Namɨlaŋ \x - \xo 14.16 \xo*\xt Ta 2.5\xt*\x* sɨhɨvia sɨbaŋ migɨlɨhalaŋ uami. Namɨlaŋ sɨmɨŋ akuaba akuaba agɨladɨ iga iga abɨlalaŋ uami. Ha huaci laci aba abɨlalaŋ uami. Namɨlaŋ hɨji hameŋ lamalama sɨmɨŋ akuaba akuaba agɨladɨ nɨdalaŋ hulaŋ limu hɨhɨle agɨlaŋ iga iga abacuvacuva abavɨmɨdɨ uami. Ha nɨbu sɨbɨlɨ laci aba abavɨmɨdɨ uami. \v 17 Asɨ \x - \xo 14.17 \xo*\xt 1 Ko 8.8\xt*\x* hulaŋ iamɨgali likɨlɨci nudɨ lɨhu hɨvɨ hɨniavɨlalɨ agɨlaŋ uami. Nɨbɨlaŋ sɨmɨŋ sadaŋ avɨli sadaŋ hɨji hekɨlɨ ma lamavɨlalɨ uami. Asɨ dɨ Amɨŋ agaŋ lɨdaci nɨbɨlaŋ Asɨ dɨ ciaŋ agadɨ sɨhɨvia lubiahɨlavɨlalɨ uami. Lɨhavɨdaci nulɨdɨ humɨgaŋ agɨlaŋ simɨ hɨniavɨdaci hɨjɨŋalaŋala hɨniavɨlalɨ uami. \v 18 Hulaŋ \x - \xo 14.18 \xo*\xt 2 Ko 8.21\xt*\x* mu Jisasɨ Kɨlaisɨ dɨ sibɨla agadɨ vidaci Asɨ nusaŋ hɨjɨŋalɨlalɨ uami. Hulaŋ limu hɨhɨle agɨlaŋ avi hulaŋ Jisasɨ Kɨlaisɨ dɨ sibɨla vilalɨ agadɨ iga iga nusaŋ hɨjɨŋalaŋala ciaŋ huaci huaci abavɨlalɨ uami. \v 19 Hameŋ \x - \xo 14.19 \xo*\xt Lom 12.18, 15.2, 1 Ko 14.12, 1 Te 5.11\xt*\x* sadaŋ hulaŋ iamɨgali aludɨ humɨgaŋ agɨlaŋ simɨ hɨnihɨni saŋ vɨdɨvɨdɨŋ lagulamɨmɨli uami. Lɨdɨŋ hulaŋ iamɨgali limu hɨhɨle avɨli hɨvɨ mɨŋamɨgu mɨŋaiahavalɨ agɨladɨ hɨji mɨŋaiahɨmɨli hɨji huaci viavɨla vɨdɨvɨdɨŋ lagulamalama saŋ vɨdɨvɨdɨŋ sɨbaŋ hɨnimɨli uami. \v 20 Namɨlaŋ \x - \xo 14.20 \xo*\xt Mt 15.11, Lom 14.14-15, 1 Ko 8.9, 8.13, Ta 1.15\xt*\x* sɨmɨŋ saŋ pam hɨji lamalama Asɨ dɨ sibɨla agadɨ sɨbɨlɨ lamɨmɨlaŋ uami. Akuaba akuaba sɨkasɨkan agɨladɨ nana agaŋ nɨbu huaci uami. Agadɨ ala nama akuaba sɨmɨŋ cɨki hɨbuŋ daŋ agadɨ nɨnabɨla hulaŋ mu agaŋ nadɨ iga iga nadɨ hɨji lubiahɨlahɨla nana lusɨŋ sɨbɨlɨ vici uami. Ha nama hugɨ daŋ hɨnibanaŋ uami. \v 21 Nama sɨhɨm agɨladɨ nɨdanaŋ nadɨ isagalina imahalina me agɨlaŋ iga iga nadɨ hɨji lubiahɨlahɨla lusɨŋ sɨbɨlɨ vihavɨdaci uami. Ha nama hameŋ agadɨ cɨhu cɨhu lɨmɨnaŋ uami. Lɨmɨn uain agɨladɨ amɨŋ agɨladɨ mɨtɨ agɨladɨ nɨnabɨla nadɨ isagalina imahalina me agɨlaŋ iga iga nadɨ hɨji lubiahɨlahɨla lusɨŋ sɨbɨlɨ vihavɨdaci uami. Ha nama hameŋ agadɨ cɨhu cɨhu lɨmɨnaŋ uami. Akuaba akuaba agɨladɨ avi lɨdanaŋ nadɨ isagalina imahalina me agɨlaŋ iga iga lusɨŋ sɨbɨlɨ vihavɨdaci uami. Ha nama hameŋ agadɨ cɨhu cɨhu lɨmɨnaŋ uami. \v 22 Akuaba akuaba hɨbuŋ daŋ agadɨ nana saŋ nadɨ hɨji iahɨci uami. Ha Asɨ nadɨ igɨdaci nama nukeŋ lamahiva igɨha uami. Hulaŋ mu akuaba akuaba saŋ nameŋ abɨlalɨ uami. Ha huaci laci aba abɨlalɨ uami. Lɨdaci nudɨ nukeŋ hɨji humɨgaŋ agaŋ huaci hɨnilalɨ uami. Ma lɨbɨmɨgumɨgu abɨlalɨ uami. Hulaŋ hameŋ agaŋ Asɨ saŋ hɨjɨŋalɨlalɨ uami. \v 23 Agadɨ \x - \xo 14.23 \xo*\xt Ta 1.15\xt*\x* ala hulaŋ mu sɨmɨŋ hɨbuŋ daŋ agadɨ nana saŋ hɨji akape lamalama hɨnia navɨla uami. Ha nɨbu nukeŋ hugɨ daŋ hɨnibali uami. Nɨbu hɨji vɨdɨvɨdɨŋ apalɨ hɨnilalɨ sadaŋ nana hugɨ daŋ hɨnibali uami. Hulaŋ mu hɨji vɨdɨvɨdɨŋ apalɨ hɨnihɨni akuaba akuaba lɨdɨŋ nɨbu lusɨŋ sɨbɨlɨ vilalɨ uami. \c 15 \s Alaŋ Jisasɨ dɨ hɨji agadɨ pam lubiahɨlɨmɨli uami. \p \v 1 Hɨji \x - \xo 15.1 \xo*\xt Lom 14.1, Ga 6.1\xt*\x* vɨdɨvɨdɨŋ hekɨlɨ daŋ alaŋ uami. Hulaŋ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ hekɨlɨ sɨbaŋ hɨma agɨladɨ ahɨliahuiahu vɨhɨlɨ havahava hɨnimɨli uami. Alaŋ aludɨ nukeŋ ahɨliahuiahu hɨjɨŋalaŋala saŋ pam lɨmagalu uami. \v 2 Hulaŋ \x - \xo 15.2 \xo*\xt Lom 14.19, 1 Ko 9.19, 9.22, 10.24, 10.33, 13.5, Fl 2.4-5\xt*\x* iamɨgali sɨkasɨkan alaŋ hɨtɨŋ hɨtɨŋ aludɨ isagali imahali me agɨladɨ ahɨliahudamɨli hɨjɨŋalavɨm uami. Alaŋ nulɨdɨ hameŋ lɨdamɨli hɨji huaci vivi vɨdɨvɨdɨŋ lagulamavɨbali uami. \v 3 Alaŋ \x - \xo 15.3 \xo*\xt Sng 69.9, Mt 26.39, Jo 5.30, 6.38-39\xt*\x* igɨlalu uami. Jisasɨ Kɨlaisɨ avi nɨbu nukeŋ huaci hɨnihɨni agasaŋ ma igahɨlami uami. Asɨ dɨ manasɨŋ hekɨlɨ agaŋ nameŋ abami uami. Jisasɨ Kɨlaisɨ agaŋ Asɨ dɨ nameŋ abi aba abami uami. Hulaŋ nadɨ cilu lɨhulɨhu ciaŋ sɨbɨlɨ sɨbɨlɨ abavɨlalɨ agɨlaŋ aba abi aba abami uami. Nɨbɨlaŋ iadɨ cilu lɨhulɨhu ciaŋ sɨbɨlɨ sɨbɨlɨ abavɨlalɨ aba abi aba abami uami. \v 4 Vaka \x - \xo 15.4 \xo*\xt Lom 4.23-24, 1 Ko 9.9-10, 10.11, 2 Ti 3.16-17\xt*\x* aludɨ milɨbalɨba saŋ ciaŋ akape Asɨ dɨ manasɨŋ hekɨlɨ hɨvɨ lɨbavɨmi uami. Ciaŋ agaŋ ala aludɨ iagaŋ lagudaci vɨdɨvɨdɨŋ lagulamɨdamɨli Asɨ aludɨ ahɨliahubali aba nusaŋ migɨla migɨla hɨnidalu uami. \v 5 Asɨ \x - \xo 15.5 \xo*\xt Lom 12.16, 1 Ko 1.10, Fl 3.16\xt*\x* agaŋ iagaŋ lagudaci alaŋ vɨdɨvɨdɨŋ lagulamɨlalu uami. Viaŋ nalusaŋ igahɨlahɨla Asɨ dɨ nameŋ abɨlan uami. Nama lɨdanaŋ Lom haiabɨla hɨsɨŋ agɨlaŋ nɨbɨlaŋ nukeŋ nukeŋ hɨji humɨgaŋ pam laci hɨniavɨm aba abɨlan uami. Jisasɨ Kɨlaisɨ akuaba akuaba lɨmi agɨladɨ lubiahɨlavɨdaci nulɨdɨ hɨji humɨgaŋ agɨlaŋ pam laci hɨniavɨm aba abɨlan uami. \v 6 Nɨbɨlaŋ \x - \xo 15.6 \xo*\xt HJL 4.24, 4.32\xt*\x* ahuata hɨji humɨgaŋ pam laci hɨnihɨni nadɨ ibi mɨŋaiahaiaha nameŋ abavɨm aba abɨlan uami. Asɨ nama aludɨ Hekɨlɨ Jisasɨ Kɨlaisɨ dɨ Iaganu aba abavɨm aba abɨlan uami. \s Jisasɨ Kɨlaisɨ agaŋ Isɨlaelɨ hɨdɨlɨ agɨladɨdaŋ hɨdɨlɨ mu mu agɨladɨdaŋ ahɨliahumi. \p \v 7 Jisasɨ \x - \xo 15.7 \xo*\xt Lom 5.2, 14.1-3\xt*\x* Kɨlaisɨ agaŋ namɨlaŋ nɨbu hula hɨnihɨni saŋ hɨjɨŋalaŋala hɨnilalɨ uami. Hameŋ laci ala namɨlaŋ avi hulaŋ iamɨgali avɨli hɨvɨ mɨŋamɨgu mɨŋaiahavɨmi agɨlaŋ veve namɨlaŋ hula hɨnihɨni saŋ hɨjɨŋalɨhalaŋ uami. Hameŋ lɨdalaŋ nɨbɨlaŋ iga iga Asɨ dɨ ibi mɨŋaiahavɨbali uami. \v 8 Viaŋ \x - \xo 15.8 \xo*\xt Mt 15.24-25, HJL 3.25-26, 2 Ko 1.20\xt*\x* naludɨ abin uami. Jisasɨ Kɨlaisɨ nɨbu Isɨlaelɨ hɨdɨlɨ agɨladɨ sibɨla hɨsɨŋ hulaŋ uami. Nɨbu hɨji nameŋ igahɨlahɨla sibɨla vimi uami. Isɨlaelɨ hɨdɨlɨ agɨlaŋ iadɨ iga iga nameŋ abavɨbali aba abami uami. Asɨ dɨ ciaŋ manasɨŋ hekɨlɨ hɨvɨ hɨnilalɨ agaŋ nɨbu amɨŋ sɨbaŋ aba abavɨbali aba abami uami. Asɨ ciaŋ mɨguavɨla aludɨ iamɨlɨhali agɨladɨ abami agaŋ hameŋ laci iahɨlalɨ aba abavɨbali aba abami uami. \v 9 Jisasɨ \x - \xo 15.9 \xo*\xt 2 Sml 22.50, Sng 18.49, Jo 10.16, HJL 3.25, Lom 9.23, 11.30\xt*\x* Kɨlaisɨ agaŋ hɨji nameŋ avi lamami uami. Hɨdɨlɨ mu mu agɨlaŋ Asɨ hulaŋ iamɨgali agɨlasaŋ mavɨn hɨnihɨni huaci lamɨlalɨ agadɨ iga iga nudɨ ibi mɨŋaiahavɨbali aba abami uami. Asɨ dɨ manasɨŋ hekɨlɨ agaŋ nameŋ abami uami. Jisasɨ Kɨlaisɨ agaŋ Asɨ dɨ nameŋ abi aba abami uami. Viaŋ avi hɨdɨlɨ mu mu agɨladɨ alɨhaŋ alɨhaŋ hɨvɨ nadɨ ibi mɨŋaiahaiaha abɨben aba abi aba abami uami. Nama Asɨ amɨŋ aba abɨben aba abi aba abami uami. La nasaŋ ala igahɨlahɨla sɨhɨ iahɨben aba abi aba abami uami. \v 10 Asɨ \x - \xo 15.10 \xo*\xt Lo 32.43\xt*\x* dɨ ciaŋ mu nudɨ manasɨŋ hekɨlɨ hɨvɨ hɨniadami agaŋ nameŋ avi abami uami. Hulaŋ iamɨgali hɨdɨlɨ mu mu namɨlaŋ Asɨ dɨ hulaŋ iamɨgali agɨlaŋ hula hɨjɨŋalɨhalaŋ aba abami uami. \v 11 Asɨ \x - \xo 15.11 \xo*\xt Sng 117.1\xt*\x* dɨ ciaŋ mu nudɨ manasɨŋ hekɨlɨ hɨvɨ hɨniadami agaŋ nameŋ avi abami uami. Hɨdɨlɨ mu mu namɨlaŋ sɨkasɨkan aludɨ Hekɨlɨ dɨ ibi mɨŋaiahɨhalaŋ aba abami uami. Hulaŋ iamɨgali fɨli tɨbɨ mu hɨsɨŋ mu hɨsɨŋ sɨkasɨkan namɨlaŋ avi nudɨ ibi agadɨ pam mɨŋaiahɨhalaŋ aba abami uami. \v 12 Aisaia \x - \xo 15.12 \xo*\xt Ais 11.1, 11.10, CHL 5.5, 22.16\xt*\x* avi hameŋ laci ala abami uami. Manɨgali mu Jesi dɨ iamɨlɨnu agaŋ iahavɨla hulaŋ iamɨgali hɨdɨlɨ mu mu agɨladɨ migɨlɨbali aba abami uami. Lɨci hulaŋ iamɨgali hɨdɨlɨ mu mu agɨlaŋ nusaŋ migɨla migɨla hɨniavɨlalɨ aba abami uami. Nɨbu iaha aludɨ huaci lamɨbali aba migɨla migɨla hɨniavɨlalɨ aba abami uami. \v 13 La \x - \xo 15.13 \xo*\xt Lom 12.12, 14.17\xt*\x* abami. Asɨ alusaŋ akuaba akuaba huaci huaci agɨladɨ igu igu saŋ ciaŋ mɨguavɨla abami agasaŋ migɨla migɨla hɨnilalaŋ uami. Namɨlaŋ Asɨ saŋ pam hɨji vɨdɨvɨdɨŋ lamɨlalaŋ uami. Lɨdalaŋ nɨbu lɨdaci naludɨ humɨgaŋ agɨlaŋ simɨ hɨniavɨdaci hɨjɨŋalaŋala hɨnibalaŋ uami. Asɨ agaŋ nalusaŋ akuaba akuaba huaci huaci agɨladɨ igu igu saŋ abami uami. Hameŋ sadaŋ Asɨ dɨ Amɨŋ agaŋ nalusaŋ vɨdɨvɨdɨŋ igudaci namɨlaŋ sɨhɨvia sɨbaŋ migɨla migɨla hɨnibalaŋ uami. Lɨdalaŋ hameŋ laci hameŋ laci migɨla migɨla hɨnihɨni hɨji agaŋ iaha hekɨlɨ lɨbali uami. \s Polɨ agaŋ Asɨ dɨ ciaŋ sulasula sibɨla vimi agasaŋ hɨjɨŋalami. \p \v 14 Iadɨ \x - \xo 15.14 \xo*\xt 1 Ko 8.1, 8.7, 8.10, 2 Pi 1.12, 1 Jo 2.21\xt*\x* isagali imahali me namɨlaŋ uami. Viaŋ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ nameŋ lamɨlan uami. Akape tɨbɨ namɨlaŋ sibɨla akuaba akuaba huaci huaci sɨbaŋ vilalaŋ aba abɨlan uami. Namɨlaŋ hɨtɨŋ hɨtɨŋ hɨji huaci mu hɨdɨlɨ mu hɨdɨlɨ daŋ sadaŋ Asɨ dɨ hulaŋ iamɨgali hɨhɨle agɨlasaŋ hɨji huaci igubalaŋ aba abɨlan uami. \v 15 Viaŋ naludɨ hɨji mɨŋaiahaiaha saŋ ciaŋ cɨki nagadɨ lɨbadin uami. Ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ agadɨ manasɨŋ hɨvɨ lɨbalɨba saŋ ma lɨdɨlan uami. Asɨ agaŋ iasaŋ mavɨn hɨniavɨla iadɨ lɨbɨmɨŋami sadaŋ naludɨ hɨji mɨŋaiahaiaha saŋ hameŋ lɨlan uami. \v 16 Iadɨ \x - \xo 15.16 \xo*\xt Lom 1.4-5, 11.13, 12.3, Ga 2.7-9, Fl 2.17\xt*\x* lɨbɨmɨŋɨci Jisasɨ Kɨlaisɨ dɨ sibɨla hɨsɨŋ hulaŋ hɨnihɨni hulaŋ iamɨgali hɨdɨlɨ mu mu agɨladɨ hɨvɨ hɨdahɨda sibɨla vilan uami. Sibɨla vivi Asɨ saŋ sagalɨ igu igu hɨsɨŋ hulaŋ me hɨnihɨni hulaŋ iamɨgali agɨlasaŋ Asɨ dɨ ciaŋ agadɨ sulɨlan uami. Lɨdɨŋ hulaŋ iamɨgali agɨladɨ likɨla likɨla sagalɨ huaci me Asɨ saŋ vivi ulan uami. Vivi udalɨŋ Asɨ dɨ Amɨŋ agaŋ lɨdaci nudɨ nukeŋ hulaŋ iamɨgali sɨbaŋ hɨniavɨlalɨ uami. Hɨniavɨdaci Asɨ nulɨsaŋ hɨjɨŋalɨlalɨ uami. \v 17 Hameŋ sadaŋ viaŋ Jisasɨ Kɨlaisɨ hula hɨji humɨgaŋ pam hɨnilan uami. Hɨnihɨni Asɨ dɨ sibɨla vivi hɨnilan agasaŋ hɨjɨŋalɨlan uami. \v 18-19 Viaŋ \x - \xo 15.18-19 \xo*\xt HJL 19.18, 2 Ko 3.5, 12.12\xt*\x* akuaba akuaba agɨlasaŋ aba aba saŋ ma lɨlan uami. Sibɨla pabiŋ sɨbaŋ agasaŋ laci aba aba saŋ lɨlan uami. Jisasɨ Kɨlaisɨ agaŋ iasaŋ vɨdɨvɨdɨŋ igudaci sibɨla vivi nudɨ ciaŋ sulɨlan agasaŋ pam aba aba saŋ lɨlan uami. Nɨbu ala iadɨ ahɨliahuiahu vɨdɨvɨdɨŋ igudaci sibɨla huaci huaci agɨladɨ vilan uami. Vivi mu sihɨ mu sihɨ agɨladɨ abalamɨdalɨŋ iga iga abavɨlalɨ uami. Amɨŋ ala aba abavɨlalɨ uami. Lɨhavɨdaci Asɨ dɨ Amɨŋ agaŋ viaŋ hula hɨnidaci nudɨ vɨdɨvɨdɨŋ hɨvɨ sibɨla mu hɨdɨlɨ mu hɨdɨlɨ agɨladɨ vilan uami. Vivi hɨji nameŋ lamɨlan uami. Hulaŋ iamɨgali hɨdɨlɨ mu mu agɨlaŋ Jisasɨ Kɨlaisɨ akuaba akuaba hameŋ lɨlalɨ agɨladɨ vana igavɨm aba abɨlan uami. Iga iga Asɨ dɨ ciaŋ agadɨ lubiahɨlavɨm aba abɨlan uami. Hameŋ sadaŋ viaŋ Jisasɨ Kɨlaisɨ dɨ ciaŋ agadɨ sɨkasɨkan sulamin uami. Jelusalem haiabɨla hɨnia hɨdɨlɨ maha sulasula hɨdahɨda uavɨla Lilikum fɨli tɨbɨ iahumin uami. \v 20 Viaŋ \x - \xo 15.20 \xo*\xt 2 Ko 10.15-16\xt*\x* hulaŋ iamɨgali Jisasɨ Kɨlaisɨ dɨ ibi ma igahɨlavɨlalɨ agɨladɨ hɨvɨ uavɨla Asɨ dɨ ciaŋ sulɨben aba lɨlan uami. Nusaŋ ala hɨve lama abɨben uami. Viaŋ ulaŋ hɨda hulaŋ limu hɨhɨle mavavɨci mɨguavɨlalɨ agɨladɨ hɨvɨ hafihafi me agasaŋ valɨlan uami. Viaŋ iadɨ nukeŋ human hɨvɨ ulaŋ hafihafi me agasaŋ pam lɨlan uami. \v 21 Asɨ \x - \xo 15.21 \xo*\xt Ais 52.15\xt*\x* dɨ manasɨŋ hekɨlɨ agaŋ Jisasɨ Kɨlaisɨ saŋ nameŋ abami uami. Vaka hulaŋ iamɨgali nudɨ ciaŋ hɨjɨ ma igahɨlavɨmi agɨlaŋ nudɨ ciaŋ agadɨ heŋ igahɨlavɨbali aba abami uami. Hulaŋ iamɨgali nudɨ ciaŋ ma igahɨlavɨlalɨ agɨlaŋ avi heŋ ala nulɨdɨ hɨji tovedaci igahɨlavɨbali aba abami uami. Viaŋ Asɨ dɨ manasɨŋ hekɨlɨ abami agadɨ hameŋ laci ala lɨben aba lɨlan uami. \s Polɨ agaŋ Lom haiabɨla hɨsɨŋ agɨladɨ igavɨla cɨhu Sɨpen fɨli tɨbɨ saŋ uben aba lɨmi. \p \v 22 Viaŋ \x - \xo 15.22 \xo*\xt Lom 1.13\xt*\x* akape tɨbɨ naludɨ ua iga iga saŋ lɨlan ala ciaŋ sulasula sibɨla agaŋ lɨdaci naludɨ ma ua igɨlan uami. \v 23 Agadɨ ala iabi viaŋ fɨli tɨbɨ neŋ sibɨla apalɨ uami. Viaŋ hualɨ mu mu hulaŋ iamɨgali Lom haiabɨla hɨnilalaŋ naludɨ iga iga saŋ mavɨn hekɨlɨ hɨnilan uami. \v 24 Hameŋ \x - \xo 15.24 \xo*\xt 1 Ko 16.6\xt*\x* sadaŋ viaŋ Lom haiabɨla heŋ uavɨla naludɨ iga iga saŋ igahɨlahɨla hɨnidin uami. Ua naludɨ igavɨla namɨlaŋ hula hɨjɨŋalaŋala hɨniben uami. Hɨnimitɨdalɨŋ iadɨ ahɨliahua hɨbɨ hihɨlɨlaŋ naludɨ valavɨla cɨhu Sɨpen fɨli tɨbɨ saŋ uben uami. \v 25 Agadɨ \x - \xo 15.25 \xo*\xt HJL 19.21, 20.22, 24.17\xt*\x* \x - \xo 15.25-26 \xo*\xt 1 Ko 16.1-4\xt*\x* ala iabi viaŋ Asɨ dɨ hulaŋ iamɨgali Jelusalem haiabɨla hɨniavɨlalɨ agɨladɨ ahɨliahuiahu saŋ anɨm hɨlɨcɨ via uben uami. \v 26 Asɨ \x - \xo 15.26 \xo*\xt HJL 24.17, 2 Ko 8.1, 9.2, 9.12\xt*\x* dɨ hulaŋ iamɨgali Masedonia fɨli tɨbɨ hɨniavɨlalɨ agɨlaŋ hula Akaia fɨli tɨbɨ hɨniavɨlalɨ agɨlaŋ hula abaigahɨlavalɨ uami. Asɨ dɨ hulaŋ iamɨgali hɨhɨle Jelusalem haiabɨla hɨnihɨni akuaba akuaba saŋ tɨbɨ mɨgavɨlalɨ agɨladɨ ahɨliahuiahu saŋ abaigahɨlavalɨ uami. Anɨm hɨlɨcɨ mɨgudɨbavɨla Jelusalem haiabɨla hɨsɨŋ agɨlasaŋ iguavɨci uu saŋ lɨhavalɨ uami. \v 27 Nɨbɨlaŋ \x - \xo 15.27 \xo*\xt Lom 9.4, 11.17, 1 Ko 9.11, Ga 6.6\xt*\x* nulɨdɨ nukeŋ hɨji agadɨ lubiahɨlavɨla igu igu saŋ lɨhavalɨ uami. Hɨji hameŋ agaŋ nɨbu huaci sɨbaŋ uami. Hameŋ lɨlɨ agaŋ nɨbu Isɨlaelɨ hɨdɨlɨ agɨlaŋ hula hɨbɨŋ hɨbɨŋ igu igu me uami. Isɨlaelɨ hɨdɨlɨ agɨlaŋ Asɨ dɨ ciaŋ huaci huaci agɨladɨ vivi uu hulaŋ iamɨgali hɨdɨlɨ mu mu agɨlasaŋ sulavɨlalɨ uami. Sulavɨdaci hɨdɨlɨ mu mu agɨlaŋ akuaba akuaba hadipɨlɨ hɨsɨŋ agɨladɨ vivi Isɨlaelɨ hɨdɨlɨ agɨladɨ ahɨliahuiahu saŋ uavɨlalɨ uami. \v 28 Viaŋ anɨm hɨlɨcɨ mɨgudɨbavalɨ agɨladɨ viovio saŋ igahɨlin uami. Anɨm hɨlɨcɨ agɨladɨ vioua Jelusalem haiabɨla hɨsɨŋ agɨlasaŋ iguben uami. Iguavɨla ua Lom haiabɨla heŋ naludɨ igavɨla cɨhu Sɨpen fɨli tɨbɨ saŋ uben uami. \v 29 Viaŋ \x - \xo 15.29 \xo*\xt Lom 1.11\xt*\x* ci igin uami. Viaŋ naludɨ pɨŋ ulɨŋ Jisasɨ Kɨlaisɨ agaŋ viaŋ hula hɨnihɨni naludɨ huaci lamɨdaci namɨlaŋ huaci sɨbaŋ hɨnibalaŋ uami. \p \v 30 Iadɨ \x - \xo 15.30 \xo*\xt 2 Ko 1.11, Fl 2.1, Kl 4.3, 4.12, 2 Te 3.1\xt*\x* isagali imahali me namɨlaŋ uami. Alaŋ aludɨ Hekɨlɨ Jisasɨ Kɨlaisɨ saŋ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ daŋ hɨnilalu uami. Asɨ dɨ Amɨŋ agaŋ lɨdaci alaŋ hulaŋ iamɨgali limu hɨhɨle agɨlasaŋ mavɨn hekɨlɨ hɨnilalu uami. Hameŋ sadaŋ namɨlaŋ iadɨ ahɨliahuiahu saŋ Asɨ dɨ abɨhalaŋ uami. Viaŋ Asɨ dɨ abɨlan hameŋ ala abɨhalaŋ uami. \v 31 Asɨ dɨ abɨdalaŋ Judia fɨli tɨbɨ hɨsɨŋ limu hɨhɨle Jisasɨ saŋ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ ma lamavɨlalɨ agɨlaŋ iadɨ sɨbɨlɨ ma lamavɨbali uami. Asɨ dɨ hulaŋ iamɨgali Jelusalem haiabɨla hɨniavɨlalɨ agɨlasaŋ Asɨ dɨ abɨhalaŋ uami. Abɨdalaŋ viaŋ nulɨdɨ ahɨliahuiahu saŋ sibɨla vilan agasaŋ hɨjɨŋalavɨm uami. \v 32 Hameŋ lɨdalaŋ Asɨ agaŋ iadɨ alia aba abɨci viaŋ uavɨla naludɨ igɨben uami. Igavɨla hɨjɨŋalaŋala alusacɨhuavɨla cɨhu vɨdɨvɨdɨŋ viben uami. \v 33 Asɨ agaŋ lɨdaci aludɨ humɨgaŋ agɨlaŋ simɨ hɨniavɨlalɨ uami. Nɨbu namɨlaŋ hula hɨnibali uami. Ha amɨŋ sɨbaŋ uami. \c 16 \s Polɨ agaŋ hulaŋ iamɨgali agɨlasaŋ lamulami. \p \v 1 Viaŋ aludɨ nadi humɨgaŋ pam me agasaŋ naludɨ abadin uami. Nudɨ ibi Fibi uami. Namɨlaŋ nudɨ huaci lamɨhalaŋ uami. Nɨbu Senɨkɨlia haiabɨla hɨsɨŋ hulaŋ iamɨgali avɨli hɨvɨ mɨŋamɨgu mɨŋaiahavɨmi agɨladɨ sibɨla hɨsɨŋ iamɨgali uami. \v 2 Namɨlaŋ aludɨ Hekɨlɨ saŋ igahɨlavɨla Fibi dɨ vilabɨla namɨlaŋ hula hɨnim uami. Asɨ dɨ hulaŋ iamɨgali alaŋ akuaba akuaba sibɨla huaci huaci hameŋ agɨladɨ vilalu uami. Iamɨgali agaŋ akuaba akuaba saŋ tɨbɨ mɨgɨdaci nudɨ ahɨliahuhalaŋ uami. Nɨbu hulaŋ iamɨgali akape agɨladɨdaŋ iadɨdaŋ ahɨliahulalɨ agasaŋ igahɨlahɨla nudɨ ahɨliahuhalaŋ uami. \v 3 Viaŋ \x - \xo 16.3 \xo*\xt HJL 18.2-3, 18.18, 18.26, 2 Ti 4.19\xt*\x* Pɨlisila sadaŋ muŋanu Akuila sadaŋ lamuladin agasaŋ uavɨla nulɨdɨ sulɨhalaŋ uami. Akuila tamaŋ agɨlaŋ viaŋ hula Jisasɨ Kɨlaisɨ dɨ sibɨla vihavɨlalɨ uami. \v 4 Hulaŋ limu hɨhɨle agɨlaŋ iadɨ ifɨhɨmɨben aba lɨhavɨci ahica agɨlaŋ avi viaŋ hula huaci hɨmavɨvi uami. Hameŋ sadaŋ viaŋ ahica agɨlasaŋ Asɨ dɨ huaci aba abɨlan uami. Hulaŋ iamɨgali hɨdɨlɨ mu mu haiabɨla mu hɨvɨ mu hɨvɨ hɨniavɨdaci avɨli hɨvɨ nulɨdɨ mɨŋamɨgu mɨŋaiahavɨmi agɨlaŋ uami. Nɨbɨlaŋ avi ahica agɨlasaŋ Asɨ dɨ huaci aba abavɨlalɨ uami. \v 5 Hulaŋ \x - \xo 16.5 \xo*\xt 1 Ko 16.15, 16.19, Kl 4.15, 2 Ti 1.15, Fm 1.2\xt*\x* iamɨgali avɨli hɨvɨ mɨŋamɨgu mɨŋaiahavɨmi agɨlaŋ ahica agɨladɨ ulaŋ hɨvɨ mɨgudɨbavɨlalɨ agɨlasaŋ lamuladin agasaŋ ua nulɨdɨ sulɨhalaŋ uami. Viaŋ Epainetusɨ saŋ lamuladin agasaŋ ua nudɨ sulɨhalaŋ uami. Viaŋ nusaŋ mavɨn hekɨlɨ hɨnilan uami. Esia fɨli tɨbɨ heŋ nɨbu mɨse Jisasɨ Kɨlaisɨ saŋ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ lamɨci avɨli hɨvɨ nudɨ mɨŋamɨgu mɨŋaiahavɨmi uami. \v 6 Viaŋ Malia saŋ lamuladin agasaŋ ua nudɨ sulɨhalaŋ uami. Nɨbu hulaŋ iamɨgali naludɨ ahɨliahuiahu saŋ sibɨla hekɨlɨ vilalɨ uami. \v 7 Viaŋ Adɨlonikusɨ sadaŋ Juniasɨ sadaŋ lamuladin agasaŋ ua nulɨdɨ sulɨhalaŋ uami. Ahica agɨlaŋ iadɨ hɨdɨlɨ pam uami. Nɨbɨlaŋ viaŋ hula lɨmɨn sɨbɨlɨ ulaŋ hɨvɨ ahuata hameŋ hɨnimɨlu uami. Nɨbɨlaŋ mɨse Jisasɨ Kɨlaisɨ saŋ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ lamavɨci avɨli hɨvɨ nulɨdɨ mɨŋamɨgu mɨŋaiahavɨmi uami. La husivɨ iadɨ avi avɨli hɨvɨ mɨŋamɨgu mɨŋaiahavɨmi uami. Lɨhavɨci Jisasɨ Kɨlaisɨ nulɨdɨ lɨbɨmɨŋɨdaci nudɨ hulemɨlɨ hɨniavɨlalɨ uami. Lɨdɨŋ ibi daŋ hɨniavɨdaci hulaŋ iamɨgali sɨkasɨkan agɨlaŋ nulɨdɨ igavɨlalɨ uami. \v 8 Viaŋ Amɨpɨliatusɨ saŋ lamuladin agasaŋ ua nudɨ sulɨhalaŋ uami. Nɨbu aludɨ Hekɨlɨ hula hɨji humɨgaŋ pam hɨnidaci viaŋ nusaŋ mavɨn hekɨlɨ hɨnilan uami. \v 9 Viaŋ Ulɨbanusɨ saŋ lamuladin agasaŋ ua nudɨ sulɨhalaŋ uami. Nɨbu viaŋ hula Jisasɨ Kɨlaisɨ dɨ sibɨla vivi iadɨ sibɨla pam hɨsɨŋ hulaŋ hɨnilalɨ uami. Viaŋ Sɨtakisɨ saŋ lamuladin agasaŋ ua nudɨ sulɨhalaŋ uami. Viaŋ nusaŋ mavɨn hekɨlɨ hɨnilan uami. \v 10 Viaŋ Apelesɨ saŋ lamuladin agasaŋ ua nudɨ sulɨhalaŋ uami. Nɨbu sibɨla vidaci hulaŋ iamɨgali limu hɨhɨle agɨlaŋ nudɨ iga iga abavɨlalɨ uami. Nɨbu Jisasɨ Kɨlaisɨ dɨ ciaŋ agadɨ sɨhɨvia sɨbaŋ lubiahɨlɨlalɨ aba abavɨlalɨ uami. Hulaŋ iamɨgali Alisɨtobulusɨ dɨ ulaŋ hɨvɨ hɨniavɨlalɨ agɨlasaŋ lamuladin agasaŋ ua nulɨdɨ sulɨhalaŋ uami. \v 11 Viaŋ Helodion saŋ lamuladin agasaŋ ua nudɨ sulɨhalaŋ uami. Nɨbu iadɨ hɨdɨlɨ pam uami. Aludɨ Hekɨlɨ dɨ hulaŋ iamɨgali Nalɨsisusɨ dɨ ulaŋ hɨvɨ hɨniavɨlalɨ agɨlasaŋ lamuladin agasaŋ ua nulɨdɨ sulɨhalaŋ uami. \v 12 Viaŋ Tɨlifina sadaŋ Tɨlifosa sadaŋ lamuladin agasaŋ ua nulɨdɨ sulɨhalaŋ uami. Ahica agɨlaŋ aludɨ Hekɨlɨ dɨ sibɨla hekɨlɨ hekɨlɨ vihavɨlalɨ uami. Viaŋ Pelɨsisɨ saŋ lamuladin agasaŋ ua nudɨ sulɨhalaŋ uami. Nɨbu iamɨgali huaci sɨbaŋ uami. Nɨbu avi aludɨ Hekɨlɨ dɨ sibɨla hekɨlɨ vilalɨ uami. \v 13 Viaŋ \x - \xo 16.13 \xo*\xt Mk 15.21\xt*\x* Lufusɨ sadaŋ nudɨ numɨgaŋ sadaŋ lamuladin agasaŋ ua nulɨdɨ sulɨhalaŋ uami. Nudɨ numɨgaŋ agaŋ iadɨ iamɨga me hɨnilalɨ uami. Aludɨ Hekɨlɨ agaŋ Lufusɨ dɨ lɨbɨmɨŋɨci hulaŋ huaci sɨbaŋ hɨnilalɨ uami. \v 14 Viaŋ Asinɨkɨlitusɨ sadaŋ Fɨlegon sadaŋ lamuladin agasaŋ ua nulɨdɨ sulɨhalaŋ uami. Helɨmesɨ sadaŋ Patɨlobasɨ sadaŋ lamuladin agasaŋ ua nulɨdɨ sulɨhalaŋ uami. Helɨmasɨ saŋ lamuladin agasaŋ ua nudɨ sulɨhalaŋ uami. Hulaŋ hɨhɨle nulɨdɨ isagalinɨlu imahalinɨlu me nɨbɨlaŋ hula hɨniavɨlalɨ agɨlasaŋ lamuladin agasaŋ ua nulɨdɨ sulɨhalaŋ uami. \v 15 Viaŋ Filologusɨ sadaŋ Julia sadaŋ lamuladin agasaŋ ua nulɨdɨ sulɨhalaŋ uami. Neleusɨ sadaŋ nudɨ nadinu humɨgaŋ pam agasadaŋ lamuladin agasaŋ ua nulɨdɨ sulɨhalaŋ uami. Vulimɨpasɨ saŋ lamuladin agasaŋ ua nudɨ sulɨhalaŋ uami. Asɨ dɨ hulaŋ iamɨgali nɨbɨlaŋ hula hɨniavɨlalɨ agɨlasaŋ lamuladin agasaŋ ua nulɨdɨ sulɨhalaŋ uami. \v 16 Asɨ \x - \xo 16.16 \xo*\xt 1 Ko 16.20, 1 Pi 5.14\xt*\x* dɨ hulaŋ iamɨgali alaŋ aludɨ isagali imahali me agɨladɨ iga iga hɨjɨŋalaŋala human lamɨmɨli uami. Jisasɨ Kɨlaisɨ dɨ hulaŋ iamɨgali haiabɨla mu hɨvɨ mu hɨvɨ hɨniavɨdaci avɨli hɨvɨ nulɨdɨ mɨŋamɨgu mɨŋaiahavalɨ agɨlaŋ nalusaŋ lamulavi uami. \s Hulaŋ iamɨgali latɨhavɨla hɨtɨŋ hɨtɨŋ hɨnihɨni ciaŋ sagaŋ lɨbalɨba agasaŋ abami. \p \v 17 Iadɨ \x - \xo 16.17 \xo*\xt Mt 7.15, HJL 15.1, 15.5, 1 Ko 5.9-11, 2 Ti 3.5, Ta 3.10, 2 Jo 1.10\xt*\x* isagali imahali me nalusaŋ mavɨn ciaŋ ciaŋ abɨlɨŋ igahɨlɨhalaŋ uami. Namɨlaŋ Jisasɨ dɨ ciaŋ ci igahɨlahalaŋ uami. Hulaŋ limu hɨhɨle agɨlaŋ Jisasɨ dɨ ciaŋ agadɨ lulalula latɨha hɨtɨŋ hɨtɨŋ hɨnihɨni ciaŋ sagaŋ lɨbavɨlalɨ uami. Nulɨdɨ ciaŋ agɨladɨ lubiahɨlɨmɨlaŋ uami. Lusɨŋ sɨbɨlɨ hameŋ agadɨ hɨvɨ ala hulaŋ iamɨgali agɨlaŋ Asɨ dɨ valavala sɨkasɨkan sɨbɨlɨ lɨhavɨlalɨ uami. Namɨlaŋ hulaŋ hameŋ agɨladɨ valavala ataŋ hɨnihalaŋ uami. \v 18 Nɨbɨlaŋ \x - \xo 16.18 \xo*\xt Fl 3.19, Kl 2.4, 1 Ti 6.5, Ta 1.10-11, 2 Pi 2.3\xt*\x* aludɨ Hekɨlɨ Jisasɨ Kɨlaisɨ dɨ sibɨla ma vihavɨlalɨ uami. Nɨbɨlaŋ nulɨdɨ nukeŋ hadipɨlɨ huaci hɨniavɨbali aba akuaba akuaba lɨhavɨlalɨ uami. Lɨdɨŋ nɨbɨlaŋ hɨji hameŋ agadɨ pam lubiahɨlavɨlalɨ uami. Lubiahɨlahɨla hulaŋ iamɨgali nulɨdɨ hɨji ma tovelalɨ agɨlasaŋ sɨdaŋ ciaŋ igu igu analɨ aba aba hɨdavɨlalɨ uami. \v 19 Namɨlaŋ \x - \xo 16.19 \xo*\xt Mt 10.16, Lom 1.8, 1 Ko 14.20\xt*\x* Jisasɨ dɨ ciaŋ lubiahɨlɨlalaŋ sadaŋ hulaŋ iamɨgali akape agɨlaŋ avi namɨlaŋ lɨlalaŋ agɨladɨ ci igahɨlavalɨ uami. Hameŋ sadaŋ viaŋ nalusaŋ hɨjɨŋalin uami. Agadɨ ala namɨlaŋ lusɨŋ sɨbɨlɨ vivi hɨsɨŋ hɨji agadɨ valavala sɨkasɨkan huligalɨhalaŋ uami. Lavɨla akuaba akuaba sibɨla huaci huaci vivi hɨji agasaŋ pam lɨhalaŋ uami. Hameŋ agasaŋ viaŋ mavɨn hɨnin uami. \v 20 Asɨ \x - \xo 16.20 \xo*\xt HM 3.15, Lom 15.33, 1 Ko 16.23, 1 Te 5.28, CHL 22.21\xt*\x* agaŋ lɨdaci alaŋ huaci hɨnidamɨli aludɨ humɨgaŋ agɨlaŋ simɨ hɨniavɨlalɨ uami. Nɨbu amɨŋ ci nameŋ lɨbali uami. Asɨ agaŋ lɨci namɨlaŋ Satan dɨ lagucabɨlacabɨla me lagucabɨlɨlaŋ naludɨ lɨhu hɨvɨ pam hɨnibali uami. Aludɨ Hekɨlɨ Jisasɨ Kɨlaisɨ agaŋ nalusaŋ mavɨn hɨnibali uami. \s Hulaŋ hɨhɨle agɨlaŋ Lom haiabɨla hɨsɨŋ hulaŋ iamɨgali agɨlasaŋ lamulavɨmi. \p \v 21 Iadɨ \x - \xo 16.21 \xo*\xt HJL 16.1, 19.22, 20.4\xt*\x* sibɨla pam hɨsɨŋ Timoti agaŋ nalusaŋ lamuli uami. Hulaŋ ahica pam agɨlaŋ avi nalusaŋ lamulavi uami. Mu Lusiusɨ uami. Mu Jeson uami. Mu Sosipatelɨ uami. Nɨbɨlaŋ iadɨ hɨdɨlɨ pam uami. \v 22 Telɨtiusɨ agaŋ manasɨŋ nagadɨ lɨbalɨ uami. Viaŋ Telɨtiusɨ aba abalɨ uami. Viaŋ ciaŋ nagadɨ Polɨ dɨ hɨvɨ viavɨla manasɨŋ nagadɨ hɨvɨ lɨbacin aba abalɨ uami. Aludɨ Hekɨlɨ dɨ ibi hɨvɨ nalusaŋ lamuladin aba abalɨ uami. \v 23-24 Gaiusɨ \x - \xo 16.23-24 \xo*\xt HJL 19.29, 1 Ko 1.14, 2 Ti 4.20\xt*\x* avi nalusaŋ lamuli uami. Viaŋ nudɨ ulaŋ hɨvɨ hɨnidalɨŋ nɨbu iadɨ sɨhɨvia sɨbaŋ migɨlɨlalɨ uami. Hulaŋ iamɨgali avɨli hɨvɨ mɨŋamɨgu mɨŋaiahavɨmi agɨlaŋ nudɨ ulaŋ hɨvɨ mɨgudɨbavɨlalɨ uami. Lɨdɨŋ Asɨ dɨ ibi mɨŋaiahaiaha saŋ sɨhɨ iahavɨlalɨ uami. Elasɨtusɨ nɨbu haiabɨla neŋ hɨsɨŋ huban agɨladɨ anɨm hɨlɨcɨ agɨladɨ migɨlɨlalɨ uami. Nɨbu aludɨ ima me Kualɨtusɨ hula ahica nalusaŋ lamulavi uami. \s Alaŋ Asɨ dɨ ibi agadɨ pam mɨŋaiahɨmɨli uami. \p \v 25 Asɨ \x - \xo 16.25 \xo*\xt Lom 1.4-5, Ef 1.9, 3.5, 3.9, 3.20, Kl 1.26-27, 1 Te 3.13\xt*\x* agaŋ lɨdaci namɨlaŋ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ daŋ hɨnihɨni vɨdɨvɨdɨŋ lagulamɨbalaŋ uami. Namɨlaŋ vɨdɨvɨdɨŋ lagulamɨbalaŋ aba Jisasɨ Kɨlaisɨ dɨ ciaŋ agadɨ nalusaŋ sulɨlan uami. Ciaŋ nagaŋ sɨvɨla hɨnidaci hualɨ akape umi uami. Viaŋ ciaŋ hameŋ agadɨ avi sulasula hɨdɨlan uami. \v 26 Agadɨ ala cɨhu iabi Asɨ agaŋ nukeŋ ciaŋ nagadɨ haiabɨla lamɨci hɨnilalɨ uami. Lɨdaci Asɨ hameŋ laci hameŋ laci hɨnilalɨ agaŋ aludɨ vɨdɨvɨdɨŋ abɨdaci ciaŋ nagadɨ sulɨlalu uami. Asɨ dɨ ciaŋ igalahalaha hɨsɨŋ hulaŋ agɨlaŋ abavɨdaci lɨbavɨmi agɨladɨ iga iga hulaŋ iamɨgali hɨdɨlɨ mu mu agɨlasaŋ sulɨlalu uami. Hameŋ lɨdamɨli hulaŋ iamɨgali akape agɨlaŋ ciaŋ sɨvɨla hɨniadami nagadɨ hɨdɨlɨ igavɨbali uami. Iga iga Jisasɨ saŋ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ lamalama nudɨ ciaŋ agadɨ sɨhɨvia sɨbaŋ lubiahɨlavɨbali uami. \v 27 Jisasɨ \x - \xo 16.27 \xo*\xt 1 Ti 1.17, 6.16, Ju 1.25\xt*\x* Kɨlaisɨ akuaba akuaba sibɨla vimi agasaŋ hɨji lamɨmɨli uami. Hɨji lamalama Asɨ dɨ ibi hameŋ laci hameŋ laci mɨŋaiahɨmɨli uami. Asɨ pam nɨbu hɨji hutesɨ daŋ hɨnilalɨ uami. Ha amɨŋ sɨbaŋ uami.