\id COL - Apal Vernacular Bible \ide UTF-8 \h Kolosi \toc1 Polɨ agaŋ manasɨŋ nagadɨ lɨbavɨla Kolosi haiabɨla hɨsɨŋ agɨlasaŋ iguci umi. \toc2 Kolosi \toc3 Kl \rem Ready for village checking with men. \rem Checked by Lun, Ulanam, Flom, Raphael and Kenny in Aug 2011. \rem Corrections entered on 2 Sept 2011 Ready for Women's Group Martha has been over it after completing back translation July 2012 \rem Consultant checked 2015 \rem Needs a final check - started on 30 Aug 2017 – Finished on 4 Sept 2017. \rem MW checked the placement of cross-references, but the checking of content is pending 13 April 2019. Finished content on 5 July 2021. Checked against printed text 7 Oct 2021. \mt2 Polɨ agaŋ manasɨŋ nagadɨ lɨbavɨla \mt1 Kolosi \mt2 haiabɨla hɨsɨŋ agɨlasaŋ iguci umi. \c 1 \p \v 1-2 Polɨ \x - \xo 1.1-2 \xo*\xt Lom 1.7, Ef 1.1\xt*\x* agaŋ ciaŋ manasɨŋ hɨvɨ nameŋ lɨbami. Viaŋ Polɨ uami. Asɨ agaŋ nudɨ nukeŋ hɨji lubiahɨlavɨla abɨci Jisasɨ Kɨlaisɨ agaŋ nudɨ sibɨla vivi saŋ iadɨ lɨbɨmɨŋami uami. Timoti nɨbu iadɨ ima me hɨnilalɨ uami. Viaŋ nɨbu hula Asɨ dɨ hulaŋ iamɨgali Kolosi haiabɨla hɨnilalaŋ nalusaŋ manasɨŋ nagadɨ lɨbadalu uami. Namɨlaŋ Jisasɨ Kɨlaisɨ dɨ ciaŋ agadɨ lubiahɨlahɨla aludɨ isagali imahali me hɨnilalaŋ uami. Aludɨ Iavaŋ Asɨ agaŋ nalusaŋ mavɨn hɨnidaci naludɨ humɨgaŋ agɨlaŋ simɨ hɨniavɨbali uami. \s Kolosi haiabɨla hɨsɨŋ agɨlaŋ Jisasɨ saŋ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ lamavɨmi. \p \v 3-6 Naludɨ \x - \xo 1.3-6 \xo*\xt Mk 4.8, 16.15, Jo 15.16, Ef 1.15-16, 3.2, Fl 1.3, 2 Ti 4.8, Fm 1.4-5, Ib 6.10, 1 Pi 1.4, 5.12\xt*\x* ciaŋ hɨjɨ nameŋ agadɨ alaŋ ahica ci igahɨlahɨlu uami. Jisasɨ Kɨlaisɨ dɨ ciaŋ amɨŋ agaŋ naludɨ hɨvɨ ua iahuci ci igahɨlahalaŋ uami. La Asɨ akuaba akuaba igu igu saŋ abami agɨladɨ vivi saŋ migɨla migɨla hɨnilalaŋ uami. Akuaba akuaba huaci huaci igu igu saŋ abami agɨlaŋ iahua nudɨ haiabɨla heŋ hɨniavadi uami. Namɨlaŋ Jisasɨ Kɨlaisɨ saŋ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ daŋ hɨnihɨni Asɨ dɨ hulaŋ iamɨgali sɨkasɨkan agɨlasaŋ mavɨn hekɨlɨ hɨnilalaŋ uami. Hulaŋ limu hɨhɨle agɨlaŋ fɨli tɨbɨ mu mu hɨsɨŋ agɨlasaŋ Jisasɨ Kɨlaisɨ dɨ ciaŋ amɨŋ agadɨ sulasula hɨdavɨlalɨ uami. Lɨhavɨdaci hulaŋ iamɨgali akape agɨlaŋ igahɨlahɨla hɨji vɨdɨvɨdɨŋ lamalama lubiahɨlavɨlalɨ uami. Lɨdɨŋ lusɨŋ sɨbɨlɨ sɨbɨlɨ agɨladɨ valavala akuaba akuaba sibɨla huaci huaci agɨladɨ pam vihavɨlalɨ uami. Namɨlaŋ avi hɨdɨlɨ maha Jisasɨ Kɨlaisɨ dɨ ciaŋ agadɨ igahɨlahalaŋ hadɨhu akuaba akuaba sibɨla huaci huaci agɨladɨ vihalaŋ uami. Vivi ciaŋ agadɨ sɨhɨvia sɨbaŋ igahɨlahɨla abɨlalaŋ uami. Amɨŋ ala aba abɨlalaŋ uami. Asɨ agaŋ alusaŋ mavɨn hɨnilalɨ aba abɨlalaŋ uami. Hameŋ lɨlalaŋ agasaŋ alaŋ ahica Asɨ dɨ abɨben aba nalusaŋ igahɨlahɨla Asɨ dɨ huaci aba abɨlalu uami. Asɨ nɨbu Jisasɨ Kɨlaisɨ dɨ Iaganu uami. Jisasɨ Kɨlaisɨ nɨbu aludɨ Hekɨlɨ uami. \v 7 Epafɨlasɨ \x - \xo 1.7 \xo*\xt Kl 4.12, Fm 1.23\xt*\x* agaŋ Jisasɨ Kɨlaisɨ dɨ ciaŋ agadɨ nalusaŋ sulɨci ci igahɨlahalaŋ uami. Epafɨlasɨ nɨbu Jisasɨ Kɨlaisɨ dɨ sibɨla hɨsɨŋ hulaŋ uami. Nɨbu aludɨ sibɨla pam hɨsɨŋ uami. Alaŋ nusaŋ mavɨn hekɨlɨ hɨnilalu uami. Alaŋ nudɨ abɨmɨli naludɨ hɨvɨ ualɨ uami. Uavɨla naludɨ ahɨliahuiahu Jisasɨ Kɨlaisɨ dɨ sibɨla huaci huaci agɨladɨ vilɨ uami. \v 8 Nɨbu ala vevɨla iadɨdaŋ Timoti dɨdaŋ abalɨ uami. Asɨ dɨ Amɨŋ agaŋ lɨdaci hulaŋ iamɨgali Kolosi haiabɨla hɨniavɨlalɨ agɨlaŋ nɨbɨlaŋ nukeŋ nukeŋ saŋ mavɨn hekɨlɨ hɨniavɨlalɨ aba abalɨ uami. \s Polɨ agaŋ Kolosi haiabɨla hɨsɨŋ agɨladɨ ahɨliahua vɨdɨvɨdɨŋ igu igu saŋ Asɨ dɨ abami. \p \v 9 Ciaŋ \x - \xo 1.9 \xo*\xt Lom 12.2, 1 Ko 1.5-6, Ef 1.8-9, 1.15-17, 5.10, 5.17, Fl 1.9\xt*\x* hɨjɨ hameŋ agadɨ igahɨlavɨla naludɨ ahɨliahuiahu saŋ alaŋ ahica Asɨ dɨ aba aba hɨnilalu uami. Asɨ nama lɨdanaŋ nɨbɨlaŋ nadɨ hɨji agadɨ sɨhɨvia sɨbaŋ igavɨm aba abɨlalu uami. Asɨ nama abɨnaŋ nadɨ Amɨŋ agaŋ hɨji huaci hɨji hutesɨ agɨladɨ nulɨsaŋ igum aba abɨlalu uami. Igudaci hɨji huaci hɨji hutesɨ agɨlaŋ nɨbɨlaŋ hula hɨnihɨni hekɨlɨ lɨhavɨm aba abɨlalu uami. \v 10 Lɨdɨŋ \x - \xo 1.10 \xo*\xt Jo 15.16, Ef 2.10, 4.1, Fl 1.27, 1 Te 4.1, Ib 13.21\xt*\x* nɨbɨlaŋ nadɨ hulaŋ iamɨgali hɨniavɨlalɨ agɨlaŋ me hɨniavɨm aba abɨlalu uami. Hameŋ lɨhavɨdaci aludɨ Hekɨlɨ agaŋ akuaba akuaba lɨhavɨbali agɨladɨ iga iga hɨjɨŋalɨbali aba abɨlalu uami. Lɨdaci nɨbɨlaŋ sibɨla huaci huaci mu hɨdɨlɨ mu hɨdɨlɨ agɨladɨ vihavɨm aba abɨlalu uami. La akuaba akuaba lɨlanaŋ agɨladɨ sɨhɨvia iga iga hɨji hutesɨ daŋ hɨniavɨm aba abɨlalu uami. Hɨji hutesɨ agɨlaŋ hameŋ laci hameŋ laci hɨnihɨni iahaiaha hekɨlɨ lɨhavɨm aba abɨlalu uami. \v 11 Asɨ \x - \xo 1.11 \xo*\xt Ef 1.19, 3.16, 4.2\xt*\x* aba abɨlalu uami. Nama nukeŋ vɨdɨvɨdɨŋ hekɨlɨ huaci sɨbaŋ daŋ hɨnilanaŋ aba abɨlalu uami. Nama nulɨsaŋ vɨdɨvɨdɨŋ mu hɨdɨlɨ mu hɨdɨlɨ huaci huaci agɨladɨ iguha aba abɨlalu uami. Lɨdanaŋ vɨdɨvɨdɨŋ hɨnihɨni hɨjɨŋalaŋala vɨhɨlɨ mu mu agɨladɨ havavɨm aba abɨlalu uami. Lɨdɨŋ simɨ hɨniavɨdaci vɨhɨlɨ agɨlaŋ ua apalɨ lɨhavɨm aba abɨlalu uami. \v 12 Vɨhɨlɨ \x - \xo 1.12 \xo*\xt Ef 1.11-12, 1.18\xt*\x* havahava hɨjɨŋalaŋala nadɨ abavɨm aba abɨlalu uami. Asɨ nama huaci aba abavɨm aba abɨlalu uami. \p La abami. Asɨ nɨbu aludɨ Iavaŋ uami. Nɨbu ala lɨdaci namɨlaŋ nudɨ ciaŋ agadɨ lubiahɨlahɨla akuaba akuaba huaci huaci agɨladɨ lɨlalaŋ uami. Hameŋ sadaŋ Asɨ agaŋ akuaba akuaba huaci huaci nalusaŋ igu igu saŋ ciaŋ mɨguavɨla abami agɨladɨ huaci vibalaŋ uami. Akuaba akuaba agɨlaŋ Asɨ dɨ haiabɨla hɨvɨ hɨniavɨlalɨ agɨladɨ huaci vibalaŋ uami. Namɨlaŋ Asɨ dɨ hulaŋ iamɨgali limu hɨhɨle nudɨ abɨlu hɨvɨ hɨniavɨlalɨ agɨlaŋ hula ahuata hameŋ vibalaŋ uami. \v 13 Vaka \x - \xo 1.13 \xo*\xt Lu 22.53, Ef 2.2, 1 Te 2.12, 2 Pi 1.11\xt*\x* hɨfɨlɨ agaŋ vɨdɨvɨdɨŋ daŋ hɨnidaci alaŋ nudɨ lɨhu hɨvɨ hɨniadamɨlu uami. Hɨnidamɨli Asɨ agaŋ aludɨ ahɨliahuiahu Ninanu dɨ lɨhu hɨvɨ lamɨdaci hɨnilalu uami. Asɨ agaŋ nudɨ Ninaŋ agasaŋ mavɨn hekɨlɨ hɨnilalɨ uami. \v 14 Ninanu \x - \xo 1.14 \xo*\xt Ef 1.6-7\xt*\x* agaŋ hɨmami agasaŋ igahɨlahɨla Asɨ agaŋ aludɨ hugɨ hivɨlalɨ uami. Hugɨ hivahiva aludɨ likɨlɨlalɨ uami. \s Polɨ agaŋ Jisasɨ Kɨlaisɨ dɨ sibɨla vivi akuaba akuaba lɨhadami agasaŋ abami. \p \v 15 Alaŋ \x - \xo 1.15 \xo*\xt Jo 1.18, 2 Ko 4.4, Ib 1.3\xt*\x* Asɨ dɨ ma igɨlalu uami. Agadɨ ala nudɨ Ninaŋ agaŋ nɨbu Asɨ me sɨbaŋ uami. Nɨbu Asɨ dɨ Ninaŋ manɨgali uami. Nɨbu ala Asɨ akuaba akuaba lamami agɨladɨ hali hɨsɨŋ hɨnilalɨ uami. \v 16 Asɨ \x - \xo 1.16 \xo*\xt Jo 1.3, 1.10, Lom 8.38-39, 11.36, Ib 1.2, 2.10, 1 Pi 3.22\xt*\x* agaŋ nudɨ Ninanu hula hɨji pam lamalama akuaba akuaba lamavɨmi uami. Akuaba akuaba nudɨ haiabɨla hɨsɨŋ agɨladɨdaŋ akuaba akuaba fɨli neŋ hɨsɨŋ agɨladɨdaŋ lamavɨmi uami. Akuaba akuaba lamɨgaŋ hɨvɨ igɨlalu agɨladɨ lamavɨmi uami. Akuaba akuaba ma igɨlalu agɨladɨ avi lamavɨmi uami. Asɨ dɨ ciaŋ hali hɨsɨŋ vɨdɨvɨdɨŋ daŋ agɨladɨ lamavɨmi uami. Sudɨ hau fɨli hali akuaba akuaba vɨdɨvɨdɨŋ daŋ agɨladɨ lamavɨmi uami. Akuaba akuaba ibi daŋ agɨladɨ avi lamavɨmi uami. Asɨ agaŋ nudɨ Ninanu hula akuaba akuaba lamavɨmi sadaŋ akuaba akuaba agɨlaŋ nulɨdɨ lɨhu hɨvɨ hɨniavɨlalɨ uami. \v 17 Akuaba \x - \xo 1.17 \xo*\xt Jo 1.1-3, 8.58, 17.5, 1 Ko 8.6\xt*\x* akuaba agɨlaŋ ma iahɨmaŋ lɨhavɨdaci Jisasɨ Kɨlaisɨ agaŋ hɨniadami uami. Nɨbu ala lɨdaci akuaba akuaba agɨlaŋ pam laci hɨnihɨni huaci hameŋ laci hameŋ laci hɨniavɨlalɨ uami. \v 18 Hulaŋ \x - \xo 1.18 \xo*\xt HJL 26.23, 1 Ko 15.20, 15.23, Ef 1.10, 1.22-23, CHL 1.5\xt*\x* iamɨgali avɨli hɨvɨ mɨŋamɨgu mɨŋaiahavɨlalɨ agɨlaŋ Jisasɨ Kɨlaisɨ dɨ hɨcɨ human hadipɨlɨ akuaba akuaba me hɨniavɨlalɨ uami. Hɨniavɨdaci nɨbu hulaŋ iamɨgali avɨli hɨvɨ mɨŋamɨgu mɨŋaiahavɨlalɨ agɨladɨ hali hɨsɨŋ hɨnilalɨ uami. Nɨbu nukeŋ hulaŋ iamɨgali avɨli hɨvɨ mɨŋamɨgu mɨŋaiahavɨlalɨ agɨlaŋ huaci hameŋ laci hameŋ laci hɨnihɨni agadɨ hɨdɨlɨ uami. Hulaŋ vaka hɨmavɨhadami agɨlaŋ hɨhi ma iahɨmaŋ lɨhavɨdaci nɨbu mɨse cɨhu hɨhi iahami uami. Hameŋ sadaŋ Jisasɨ Kɨlaisɨ nɨbu nukeŋ akuaba akuaba agɨladɨ hali hɨsɨŋ hɨnihɨni sɨkasɨkan migɨlɨlalɨ uami. \v 19 Asɨ \x - \xo 1.19 \xo*\xt Jo 1.16, 3.34, Kl 2.9\xt*\x* agaŋ hɨjɨŋalavɨla hɨji nameŋ lamami uami. Iadɨ Ninaŋ agaŋ viaŋ akuaba akuaba sibɨla huaci huaci vilan hameŋ laci ala lɨm aba abami uami. Iadɨ Ninaŋ agaŋ viaŋ me hɨnidaci nudɨ hɨji humɨgaŋ agaŋ iadɨ me sɨbaŋ hɨnim aba abami uami. \v 20 Viaŋ \x - \xo 1.20 \xo*\xt Lom 5.1, 2 Ko 5.18, Ef 1.7, 1.10, 2.13, 2.16, 1 Jo 2.2\xt*\x* lɨdalɨŋ akuaba akuaba agɨlaŋ viaŋ hula hɨji humɨgaŋ pam hɨniavɨbali aba abami uami. Akuaba akuaba fɨli hɨsɨŋ agɨlaŋ viaŋ hula hɨji humɨgaŋ pam hɨniavɨbali aba abami uami. Akuaba akuaba iadɨ haiabɨla hɨsɨŋ nagɨlaŋ avi viaŋ hula hɨji humɨgaŋ pam hɨniavɨbali aba abami uami. Asɨ agaŋ hɨji hameŋ lamami sadaŋ nɨbu nukeŋ abɨci kɨlɨ cɨkaŋ hɨlihua lamalama agadɨ hɨvɨ Jisasɨ Kɨlaisɨ dɨ lama henaŋ hɨvɨ ifavɨci uci hɨmami uami. Lɨhavɨci nudɨ mɨdɨ agaŋ mɨgami uami. Hameŋ lɨci alaŋ ahuata Asɨ hula hɨji humɨgaŋ pam hɨnilalu uami. \p \v 21 Vaka \x - \xo 1.21 \xo*\xt Lom 5.10, Ef 2.12, 4.18, Ta 1.15-16\xt*\x* namɨlaŋ Jisasɨ Kɨlaisɨ dɨ mikɨ pɨŋ ma hɨniadamɨlaŋ uami. Lɨdalaŋ naludɨ hɨji agaŋ lusɨŋ sɨbɨlɨ saŋ lɨdaci akuaba akuaba sɨbɨlɨ sɨbɨlɨ agɨladɨ lɨdɨŋ Jisasɨ Kɨlaisɨ dɨ nagɨli lamadamɨlaŋ uami. \v 22 Agadɨ \x - \xo 1.22 \xo*\xt Ef 2.14-16, 5.26-27, 1 Te 4.7, Ta 2.14\xt*\x* ala nɨbɨlaŋ kɨlɨ cɨkaŋ hɨlihua lamalama agadɨ hɨvɨ Jisasɨ Kɨlaisɨ dɨ lama henaŋ hɨvɨ ifavɨci uci hɨmami uami. Hameŋ sadaŋ namɨlaŋ Asɨ hula hɨji humɨgaŋ pam hɨnidalaŋ uami. Namɨlaŋ Asɨ dɨ pɨŋ hɨnibalaŋ aba nɨbu hameŋ lɨmi uami. La igɨdaci namɨlaŋ huaci sɨlɨvɨ sɨbaŋ hɨnihɨni hugɨ apalɨ hɨnibalaŋ uami. Lɨdalaŋ hulaŋ limu hɨhɨle agɨlaŋ naludɨ ma lɨbɨmɨgumɨgu abavɨbali uami. \v 23 Iabi \x - \xo 1.23 \xo*\xt Mk 16.15, Ef 3.17, 1 Ti 3.16, Ib 3.14\xt*\x* fɨli hɨsɨŋ akuaba akuaba agɨlaŋ naludɨ hɨji humɨgaŋ mɨŋaiahavɨdaci Jisasɨ Kɨlaisɨ dɨ ciaŋ igahɨlahalaŋ agadɨ valɨmɨlaŋ uami. Asɨ agaŋ nalusaŋ akuaba akuaba igu igu saŋ abami agasaŋ pam migɨla migɨla sɨhɨvia sɨbaŋ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ lamalama hɨnihalaŋ uami. Viaŋ Polɨ uami. Viaŋ Jisasɨ Kɨlaisɨ dɨ ciaŋ agadɨ sulasula sibɨla hɨsɨŋ hulaŋ uami. Alaŋ fɨli tɨbɨ mu hɨvɨ mu hɨvɨ ciaŋ nagadɨ hulaŋ iamɨgali agɨlasaŋ sulasula hɨdɨlalu uami. \s Polɨ agaŋ Kolosi haiabɨla hɨsɨŋ agɨladɨ ahɨliahuadami. \p \v 24 Viaŋ \x - \xo 1.24 \xo*\xt Lom 5.3, 2 Ko 1.5-6, Ef 1.22-23, 3.13, Fl 3.10-11, 2 Ti 1.8\xt*\x* naludɨ ahɨliahuben aba avɨha avɨha iga iga saŋ hɨjɨŋalin uami. Viaŋ Jisasɨ Kɨlaisɨ dɨ hulaŋ iamɨgali avɨli hɨvɨ mɨŋamɨgu mɨŋaiahavalɨ agɨladɨ ahɨliahuiahu saŋ lin uami. Nɨbɨlaŋ Jisasɨ Kɨlaisɨ dɨ hɨcɨ human hadipɨlɨ akuaba akuaba me hɨniavɨlalɨ uami. Jisasɨ Kɨlaisɨ nɨbu hulaŋ iamɨgali avɨli hɨvɨ mɨŋamɨgu mɨŋaiahavalɨ agɨladɨ ahɨliahuiahu saŋ avɨha avɨha igami uami. Viaŋ avi avɨha avɨha hameŋ agɨladɨ iga iga hɨnidin uami. Iga iga hɨnidalɨŋ Asɨ nukeŋ ci aba abɨci heŋ sɨvɨlavɨbali uami. \v 25 Nudɨ \x - \xo 1.25 \xo*\xt Ef 3.2, 3.7-8\xt*\x* ciaŋ sulasula sibɨla vivi saŋ Asɨ nukeŋ iadɨ lɨbɨmɨŋalɨ uami. Hameŋ sadaŋ viaŋ Asɨ dɨ ciaŋ agadɨ sɨkasɨkan nalusaŋ sɨhɨvia sulɨlan uami. \v 26 Vaka \x - \xo 1.26 \xo*\xt Lom 16.25-26, 1 Ko 2.7-8, Ef 3.3-5, 3.9-10, 2 Ti 1.10\xt*\x* sɨbaŋ ciaŋ nagaŋ nɨbu sɨvɨla hɨnidaci hulaŋ iamɨgali agɨlaŋ ma igahɨlavɨhadami uami. Agadɨ ala iabi Asɨ agaŋ haiabɨla iahaiaha abɨdaci nudɨ nukeŋ hulaŋ iamɨgali agɨlaŋ igahɨlavɨlalɨ uami. \v 27 Asɨ \x - \xo 1.27 \xo*\xt Lom 9.23, 2 Ko 2.14, Ef 1.18, 3.8, 1 Ti 1.1\xt*\x* agaŋ nudɨ nukeŋ hɨji lubiahɨlavɨla ciaŋ sɨvɨla hɨniadami agadɨ cɨhu haiabɨla iaha abami uami. Hulaŋ iamɨgali alaŋ igahɨlahɨla saŋ haiabɨla iaha abami uami. Ciaŋ nagaŋ nɨbu huaci sɨbaŋ sadaŋ hulaŋ iamɨgali hɨdɨlɨ mu mu agɨladɨ ahɨliahubali uami. Ciaŋ sɨvɨla hɨniadami agaŋ nɨbu nameŋ uami. Jisasɨ Kɨlaisɨ agaŋ namɨlaŋ hula ci hɨnidi uami. Hɨnidaci namɨlaŋ akuaba akuaba huaci huaci Asɨ dɨ hɨvɨ hɨniavɨlalɨ agɨladɨ vivi saŋ migɨla migɨla hɨnilalaŋ uami. \v 28 Alaŋ \x - \xo 1.28 \xo*\xt Ef 4.13, 5.26-27\xt*\x* hɨji nameŋ lamɨlalu uami. Hulaŋ iamɨgali agɨlaŋ Jisasɨ Kɨlaisɨ hula hɨji humɨgaŋ pam hɨnihɨni hɨji vɨdɨvɨdɨŋ hekɨlɨ daŋ hɨniavɨm aba abɨlalu uami. Hɨji vɨdɨvɨdɨŋ daŋ hɨnihɨni Asɨ dɨ pɨŋ vehavɨm aba abɨlalu uami. Hɨji hameŋ lamalama hulaŋ iamɨgali hɨtɨŋ hɨtɨŋ agɨlasaŋ Jisasɨ Kɨlaisɨ dɨ ciaŋ agadɨ sulɨlalu uami. Alaŋ hɨji huaci hɨji hutesɨ daŋ hɨnihɨni nulɨsaŋ ciaŋ nagadɨ sɨhɨvia sɨbaŋ lamalubilubi abɨlalu uami. \v 29 Hameŋ \x - \xo 1.29 \xo*\xt HJL 20.20, 20.26-27, Ef 3.7, 3.20, Fl 4.13\xt*\x* sadaŋ sibɨla nagadɨ vivi saŋ Jisasɨ Kɨlaisɨ agaŋ vɨdɨvɨdɨŋ hekɨlɨ hekɨlɨ mu mu agɨladɨ iasaŋ igulalɨ uami. Igudaci vɨsɨvasi igu igu sibɨla vilan uami. \c 2 \s Asɨ saŋ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ lamɨlalu alaŋ analɨ analɨ ciaŋ agɨladɨ lubiahɨlɨmagalu uami. \p \v 1 Ci igɨlaŋ uami. Viaŋ naludɨdaŋ hulaŋ iamɨgali avɨli hɨvɨ mɨŋamɨgu mɨŋaiahavɨci Laodisia haiabɨla hɨniavɨlalɨ agɨladɨdaŋ ahɨliahuiahu saŋ vɨsɨvasi igu igu Asɨ dɨ abɨlan uami. Hulaŋ iamɨgali iadɨ mugaŋ lamɨgaŋ ma igavɨlalɨ agɨladɨ avi ahɨliahuiahu saŋ vɨsɨvasi igu igu Asɨ dɨ abɨlan uami. \v 2 Viaŋ \x - \xo 2.2 \xo*\xt 2 Ko 1.6, Ef 3.4, 3.18-19, Fl 3.8, Kl 1.26, 3.14\xt*\x* naludɨ iagaŋ lagulagu saŋ vɨsɨvasi igu igu Asɨ dɨ abɨlan uami. Asɨ dɨ hulaŋ iamɨgali limu hɨhɨle agɨlasaŋ mavɨn hekɨlɨ hɨnibalaŋ aba hameŋ lɨlan uami. Mavɨn hekɨlɨ hɨnihɨni nɨbɨlaŋ hula hɨji humɨgaŋ pam hɨnibalaŋ aba lɨlan uami. Namɨlaŋ hɨji huaci daŋ hɨnihɨni Asɨ dɨ ciaŋ sɨhɨvia igahɨlɨbalaŋ aba lɨlan uami. Asɨ dɨ ciaŋ agaŋ sɨvɨla hɨniadami agadɨ hɨdɨlɨ sɨhɨvia igɨbalaŋ aba lɨlan uami. Jisasɨ Kɨlaisɨ nukeŋ nɨbu ciaŋ sɨvɨla hɨniadami agadɨ hɨdɨlɨ uami. \v 3 Hɨji \x - \xo 2.3 \xo*\xt Ais 45.3, 1 Ko 1.24, 1.30, Ef 1.8, 3.18-19\xt*\x* huaci huaci hɨji hutesɨ hutesɨ mu hɨdɨlɨ mu hɨdɨlɨ agɨlaŋ sɨvɨla hɨniavɨhadami uami. Hɨniavɨdaci Jisasɨ Kɨlaisɨ lɨci haiabɨla iahavɨmi uami. \p \v 4 Hulaŋ \x - \xo 2.4 \xo*\xt Lom 16.18, Ef 4.14, 5.6, Kl 2.8\xt*\x* hɨhɨle agɨlaŋ ciaŋ huaci me aba aba naludɨ hɨji huaci agɨladɨ mɨŋaihuihu lɨlɨ saŋ analɨ analɨ ciaŋ agɨladɨ abavɨbali uami. Viaŋ hulaŋ hameŋ agɨlasaŋ ala igahɨlavɨla naludɨ abadin uami. Nɨbɨlaŋ naludɨ hɨji huaci agɨladɨ mɨŋaihuihu lɨhavɨmɨdɨ aba abadin uami. \v 5 Viaŋ \x - \xo 2.5 \xo*\xt 1 Ko 5.3, 14.40, 1 Pi 5.9\xt*\x* namɨlaŋ hula ma hɨnilan uami. Agadɨ ala iadɨ hɨji humɨgaŋ agaŋ namɨlaŋ hula hɨnilalɨ uami. Namɨlaŋ Jisasɨ Kɨlaisɨ saŋ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ lamalama hɨji humɨgaŋ pam hɨnihɨni sibɨla huaci huaci agɨladɨ vilalaŋ uami. Lɨdalaŋ viaŋ ciaŋ hɨjɨ agadɨ igahɨlahɨla hekɨlɨ hɨjɨŋalɨlan uami. \s Alaŋ Jisasɨ Kɨlaisɨ hula hɨji humɨgaŋ pam hɨnimɨli uami. \p \v 6 Namɨlaŋ aludɨ Hekɨlɨ Jisasɨ Kɨlaisɨ hula hɨji humɨgaŋ pam ci hɨnidalaŋ sadaŋ nɨbu hɨnilalɨ hameŋ ala hɨnihalaŋ uami. \v 7 Namɨlaŋ \x - \xo 2.7 \xo*\xt Ef 2.20-22, 3.17, Kl 1.23\xt*\x* kɨlɨ agɨlaŋ fɨli hɨvɨ lagulamalama vɨdɨvɨdɨŋ hɨniavɨlalɨ hameŋ vɨdɨvɨdɨŋ lagulama hɨnihalaŋ uami. Ulaŋ agaŋ hɨda vɨdɨvɨdɨŋ agɨladɨ hɨvɨ vɨdɨvɨdɨŋ hɨnilalɨ hameŋ hɨnihalaŋ uami. Namɨlaŋ Jisasɨ Kɨlaisɨ dɨ ciaŋ sulɨdamɨli igahɨlahalaŋ agasaŋ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ daŋ hɨnihɨni Asɨ dɨ nameŋ aba aba hɨnihalaŋ uami. Asɨ nama huaci sɨbaŋ aba abɨhalaŋ uami. \p \v 8 Namɨlaŋ \x - \xo 2.8 \xo*\xt Ga 4.3, 4.9, Ef 5.6, Kl 2.3, 2.18-21, Ib 13.9\xt*\x* sɨhɨvia migɨlɨhalaŋ uami. Hulaŋ hɨhɨle agɨlaŋ naludɨ hɨji mɨŋaihuihu lɨlɨ saŋ analɨ analɨ hɨji hɨsɨŋ ciaŋ agɨladɨ sulavɨbali uami. Hulaŋ hameŋ agɨlaŋ ave iauacaŋ agɨladɨ hɨji lubiahɨlavɨlalɨ uami. Lubiahɨlavɨdaci sudɨ hau fɨli hɨsɨŋ akuaba akuaba migɨlavɨlalɨ agɨlaŋ nulɨsaŋ hɨji iguavɨlalɨ uami. Uaiaŋ susu hɨsɨŋ akuaba akuaba migɨlavɨlalɨ agɨlaŋ avi nulɨsaŋ hɨji iguavɨlalɨ uami. Hulaŋ ave iauacaŋ agɨladɨ hɨji lubiahɨlavɨlalɨ agɨlaŋ Jisasɨ Kɨlaisɨ dɨ hɨji agadɨ ma lubiahɨlavɨlalɨ uami. \p \v 9 Alaŋ \x - \xo 2.9 \xo*\xt Jo 1.14-16, Kl 1.19\xt*\x* igɨlalu uami. Jisasɨ Kɨlaisɨ nɨbu avi Asɨ uami. Agadɨ ala nɨbu hulaŋ sɨbaŋ alaŋ me hɨniadami uami. Asɨ dɨ hɨji humɨgaŋ agaŋ Jisasɨ hula hɨniadami uami. \v 10 Jisasɨ \x - \xo 2.10 \xo*\xt Ef 1.21-23\xt*\x* nɨbu akuaba akuaba vɨdɨvɨdɨŋ daŋ agɨladɨ hali hɨsɨŋ uami. Akuaba akuaba ibi daŋ agɨladɨ hali hɨsɨŋ uami. Namɨlaŋ Jisasɨ Kɨlaisɨ hula hɨji humɨgaŋ pam hɨnilalaŋ sadaŋ Asɨ agaŋ huaci hɨnihɨni hɨsɨŋ akuaba akuaba agɨladɨ nalusaŋ ci igualɨ uami. \v 11 Vaka \x - \xo 2.11 \xo*\xt Lom 2.29\xt*\x* Isɨlaelɨ hɨdɨlɨ agɨlaŋ hadi sɨbɨlɨ ihalahavɨhadami uami. Ihalahavɨdaci Asɨ igɨdaci huaci hɨniavɨhadami uami. Agadɨ ala Jisasɨ Kɨlaisɨ naludɨ hameŋ lɨlɨ saŋ ma abami uami. Nɨbu nukeŋ lɨci vaka hɨsɨŋ hɨji humɨgaŋ naludɨ hɨvɨ hɨniavɨhadami agɨlaŋ haba sɨvɨlavalɨ uami. Haba sɨvɨlavɨci Asɨ igɨdaci namɨlaŋ huaci hɨnilalaŋ uami. Huaci hɨnihɨni hulaŋ hadi sɨbɨlɨ ihalahavɨdaci hɨniavɨlalɨ agɨlaŋ me hɨnilalaŋ uami. \v 12 Avɨli \x - \xo 2.12 \xo*\xt Lom 6.4, Ef 1.19-20, 3.7, Kl 3.1-2\xt*\x* hɨvɨ naludɨ mɨŋamɨgu mɨŋaiahavalɨ hadɨhu namɨlaŋ hɨdɨlɨ maha Jisasɨ Kɨlaisɨ hula hɨji humɨgaŋ pam hɨniahalaŋ uami. Lɨdalaŋ Asɨ agaŋ naludɨ vaka hɨsɨŋ hɨji humɨgaŋ agɨladɨ via Jisasɨ Kɨlaisɨ dɨdaŋ pam lamavɨla haca mava hudahuda me ci mava hudalɨ uami. Asɨ agaŋ Jisasɨ Kɨlaisɨ dɨ abɨci cɨhu hɨhi iahami uami. Lɨci namɨlaŋ Jisasɨ Kɨlaisɨ hɨhi iahami agasaŋ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ lamɨlalaŋ uami. Avɨli hɨvɨ naludɨ mɨŋamɨgu mɨŋaiahavalɨ hadɨhu namɨlaŋ avi cɨhu hɨhi me iahahalaŋ uami. \v 13 Vaka \x - \xo 2.13 \xo*\xt Ef 2.1-5\xt*\x* namɨlaŋ lusɨŋ sɨbɨlɨ mu hɨdɨlɨ mu hɨdɨlɨ agɨladɨ vivi hugɨ daŋ hɨniadamɨlaŋ uami. Lɨdɨŋ namɨlaŋ hulaŋ hɨmavɨla valɨ hɨnihɨni me hɨniadamɨlaŋ uami. Agadɨ ala Asɨ agaŋ naludɨ hugɨ akuaba akuaba agɨladɨ sɨkasɨkan ci hivami uami. Lɨci namɨlaŋ Jisasɨ Kɨlaisɨ huaci hameŋ laci hameŋ laci hɨnilalɨ hameŋ hɨnilalaŋ uami. \v 14 Ciaŋ \x - \xo 2.14 \xo*\xt Ef 2.14-16, 1 Pi 2.24\xt*\x* vɨdɨvɨdɨŋ Mosesɨ lɨbami agaŋ aludɨ ciaŋ hɨvɨ lamalama aludɨ hugɨ agɨladɨ haiabɨla lamadami uami. Lɨdaci alaŋ ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ Mosesɨ lɨbami agadɨ lɨhu hɨvɨ hɨniadamɨlu uami. Hɨnidamɨli kɨlɨ cɨkaŋ hɨlihua lamalama agadɨ hɨvɨ Jisasɨ Kɨlaisɨ dɨ lama henaŋ hɨvɨ ifavɨci uci hɨmami uami. Lɨci hadɨhu ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ Mosesɨ lɨbami agaŋ vɨdɨvɨdɨŋ apalɨ hɨnimi uami. \v 15 Asɨ \x - \xo 2.15 \xo*\xt Kl 1.13\xt*\x* agaŋ lɨci sudɨ hau akuaba akuaba vɨdɨvɨdɨŋ daŋ agɨlaŋ vɨdɨvɨdɨŋ apalɨ hɨniavɨmi uami. Akuaba akuaba ibi daŋ agɨlaŋ vɨdɨvɨdɨŋ apalɨ hɨniavɨmi uami. Kɨlɨ cɨkaŋ hɨlihua lamalama agadɨ hɨvɨ Jisasɨ Kɨlaisɨ dɨ lama henaŋ hɨvɨ ifavɨci uci hɨmami heŋ nɨbɨlaŋ vɨdɨvɨdɨŋ apalɨ hɨniavɨmi uami. Vɨdɨvɨdɨŋ apalɨ hɨniavɨdaci hulaŋ iamɨgali agɨlaŋ iga iga abavɨmi uami. Asɨ nɨbu pam vɨdɨvɨdɨŋ daŋ aba abavɨmi uami. \s Ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ Mosesɨ lɨbami agaŋ aludɨ ma ahɨliahubali uami. \p \v 16 Hameŋ \x - \xo 2.16 \xo*\xt Lom 14.1-12, 1 Ko 8.8, Ga 4.10\xt*\x* sadaŋ hulaŋ hɨhɨle agɨlaŋ naludɨ lɨbɨmɨgumɨgu abavɨdaci igahɨlɨmɨlaŋ uami. Nɨbɨlaŋ naludɨ sɨbɨlɨ iga iga lɨbɨmɨgumɨgu nameŋ abavɨmɨdɨ uami. Namɨlaŋ ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ Mosesɨ lɨbami agadɨ ma lubiahɨlɨlalaŋ aba abavɨmɨdɨ uami. Sɨmɨŋ hɨbuŋ daŋ agɨladɨ nɨlalaŋ aba abavɨmɨdɨ uami. Avɨli hɨbuŋ daŋ agɨladɨ nɨlalaŋ aba abavɨmɨdɨ uami. Asɨ dɨ ibi mɨŋaiahaiaha hɨsɨŋ mɨhiŋ hekɨlɨ hɨvɨ sɨhɨ ma iahɨlalaŋ aba abavɨmɨdɨ uami. Avaŋ hɨhi iahɨci nusaŋ igahɨlahɨla Asɨ dɨ ibi mɨŋaiahaiaha sɨhɨ iahavɨlalɨ agadɨ mɨhiŋ hekɨlɨ heŋ sɨhɨ ma iahɨlalaŋ aba abavɨmɨdɨ uami. Asɨ dɨ alusɨsɨ mɨhiŋ agadɨ hɨvɨ ma alusɨlalaŋ aba abavɨmɨdɨ uami. \v 17 Akuaba \x - \xo 2.17 \xo*\xt Ib 8.5, 9.9, 10.1\xt*\x* akuaba ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ hameŋ agɨlaŋ amɨŋ amɨŋ hɨma uami. Nɨbɨlaŋ akuaba akuaba mufɨli iahavɨbali agɨladɨ uhɨlɨŋ uhɨlɨŋ me hɨniavɨlalɨ uami. Agadɨ ala Jisasɨ Kɨlaisɨ agaŋ nɨbu amɨŋ sɨbaŋ uami. \v 18 Hameŋ sadaŋ hulaŋ mu agaŋ anisɨhu igavɨla naludɨ nameŋ abɨbali uami. Namɨlaŋ Asɨ dɨ ciaŋ hali hɨsɨŋ agɨladɨ lɨhu hɨvɨ hɨnihɨni nulɨdɨ ibi mɨŋaiahɨhalaŋ aba abɨbali uami. Lɨci nudɨ hɨji agadɨ lubiahɨlɨmɨlaŋ uami. Namɨlaŋ nudɨ hɨji lubiahɨlavɨla uami. Ha Asɨ akuaba akuaba huaci huaci igu igu saŋ abami agɨladɨ ma vibalaŋ uami. Hulaŋ hameŋ agɨlaŋ vaka hɨsɨŋ hɨji humɨgaŋ agɨladɨ lubiahɨlahɨla nameŋ abavɨlalɨ uami. Alaŋ nukeŋ hɨji hutesɨ daŋ aba abavɨlalɨ uami. \v 19 Nɨbɨlaŋ \x - \xo 2.19 \xo*\xt Ef 2.21, 4.15-16\xt*\x* Jisasɨ Kɨlaisɨ saŋ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ ma lamavɨlalɨ uami. Lɨhavɨdaci nɨbu nulɨdɨ hali hɨsɨŋ ma hɨnilalɨ uami. Agadɨ ala alaŋ Jisasɨ Kɨlaisɨ dɨ hɨcɨ human hadipɨlɨ akuaba akuaba agɨlaŋ me hɨnilalu uami. Hɨnidamɨli nɨbu aludɨ hali hɨsɨŋ hɨnilalɨ uami. Hɨnihɨni nudɨ nukeŋ hɨcɨ human hadipɨlɨ akuaba akuaba me agɨladɨ sɨhɨvia sɨbaŋ migɨla migɨla hɨji huaci huaci igulalɨ uami. Nɨbu hameŋ lɨdaci hɨcɨ suli human suli hɨcɨ ilɨŋ human ilɨŋ akuaba akuaba hadipɨlɨ hɨsɨŋ me agɨlaŋ huaci laci hɨniavɨlalɨ uami. Asɨ agaŋ lɨdaci hadipɨlɨ me agɨlaŋ iaha hekɨlɨ lɨhavɨlalɨ uami. \p \v 20-21 Namɨlaŋ \x - \xo 2.20-21 \xo*\xt Ga 4.3-5, 4.9, 1 Ti 4.3\xt*\x* Jisasɨ Kɨlaisɨ hula hɨmavɨla cɨhu hɨhi iahavɨla hɨnihɨni me hɨnilalaŋ sadaŋ sudɨ hau fɨli uaiaŋ susu akuaba akuaba migɨlavɨlalɨ agɨladɨ lɨhu hɨvɨ cɨhu cɨhu ma hɨnibalaŋ uami. Hameŋ sadaŋ namɨlaŋ hulaŋ fɨli hɨsɨŋ hɨji lubiahɨlavɨlalɨ agɨlaŋ me hɨnimɨlaŋ uami. Namɨlaŋ ave iauacaŋ dɨ ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ agɨladɨ lubiahɨlɨmɨlaŋ uami. Nɨbɨlaŋ ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ nameŋ agɨladɨ abavɨhadami uami. Namɨlaŋ akuaba akuaba nameŋ agɨladɨ human hɨvɨ mɨŋalɨvɨmɨlaŋ aba abavɨhadami uami. Akuaba akuaba sɨmɨŋ nameŋ agɨladɨ nɨmɨlaŋ aba abavɨhadami uami. Human hɨvɨ avi mɨŋaigɨmɨlaŋ aba abavɨhadami uami. \v 22 Nɨbɨlaŋ \x - \xo 2.22 \xo*\xt Ais 29.13, Mt 15.9\xt*\x* akuaba akuaba fɨli neŋ hɨnia sɨvɨla sɨvɨla hɨsɨŋ agɨlasaŋ igahɨlahɨla ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ hameŋ agɨladɨ abavɨlalɨ uami. Hulaŋ agɨlaŋ nulɨdɨ nukeŋ hɨji hɨvɨ ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ hameŋ agɨladɨ aludɨ lamalubiavɨlalɨ uami. \v 23 Lɨdɨŋ nameŋ abavɨlalɨ uami. Ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ hameŋ agɨladɨ lubiahɨlahɨla Asɨ dɨ ibi mɨŋaiahaiaha saŋ sɨhɨ sɨhɨvia iahɨhalaŋ aba abavɨlalɨ uami. Naludɨ nukeŋ hadipɨlɨ agɨladɨ ifu ifu sɨbɨlɨ lamɨhalaŋ aba abavɨlalɨ uami. Hameŋ lɨdalaŋ Asɨ agaŋ naludɨ iga iga hɨjɨŋalɨbali aba abavɨlalɨ uami. Hameŋ lɨhavɨlalɨ agasaŋ hulaŋ limu hɨhɨle agɨlaŋ nameŋ abavɨlalɨ uami. Nɨbɨlaŋ nulɨdɨ nukeŋ ibi agɨladɨ ma mɨŋaiahavɨlalɨ aba abavɨlalɨ uami. Ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ hameŋ agɨlaŋ hɨji hutesɨ daŋ aba abavɨlalɨ uami. Agadɨ ala ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ hameŋ agɨlaŋ aludɨ ma ahɨliahuavɨlalɨ uami. Ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ hameŋ agɨladɨ lubiahɨlɨdamɨli vaka hɨsɨŋ hɨji humɨgaŋ agɨlaŋ hanɨbuŋ hanɨbuŋ hɨniavɨbali uami. \c 3 \s Jisasɨ Kɨlaisɨ agaŋ cɨhu hɨhi iahami hameŋ ala alaŋ avi hɨhi ci iahahɨlu uami. \p \v 1-2 Asɨ \x - \xo 3.1-2 \xo*\xt Sng 110.1, Mt 6.33, Mk 12.36, 16.19, Ef 1.20, Fl 1.30, Kl 1.29, 2.12, 1 Te 2.2\xt*\x* agaŋ Jisasɨ Kɨlaisɨ dɨ abɨci cɨhu hɨhi iahami hameŋ ala naludɨ avi abɨci cɨhu hɨhi me iahahalaŋ uami. Hameŋ sadaŋ namɨlaŋ akuaba akuaba iahua Asɨ dɨ haiabɨla hɨniavɨlalɨ agɨlasaŋ igahɨlahɨla hɨnihalaŋ uami. Haiabɨla heŋ ala Jisasɨ Kɨlaisɨ agaŋ nudɨ mɨgahɨnihɨni hɨsɨŋ uvɨ Asɨ dɨ human sɨmi kɨlikɨli hɨnilalɨ heŋ mɨgahɨnidi uami. Akuaba akuaba fɨli hɨsɨŋ agɨlasaŋ igahɨlahɨla hɨnimɨlaŋ uami. \v 3 Naludɨ \x - \xo 3.3 \xo*\xt Lom 6.1-2, 2 Ko 5.7, 5.14-15, Ga 2.19-20, Kl 2.20-21\xt*\x* vaka hɨsɨŋ hɨji humɨgaŋ agɨlaŋ ci hɨmavalɨ uami. Lɨhavɨci namɨlaŋ Asɨ hula hɨji humɨgaŋ pam ci hɨnidalaŋ uami. Lɨdalaŋ namɨlaŋ huaci hameŋ laci hameŋ laci hɨnihɨni agaŋ nɨbu Jisasɨ Kɨlaisɨ hula sɨvɨla hɨnidi uami. \v 4 Namɨlaŋ \x - \xo 3.4 \xo*\xt Jo 11.25, 14.6, 1 Ko 15.43, Fl 1.21, 1 Jo 3.2\xt*\x* huaci hameŋ laci hameŋ laci hɨnihɨni agadɨ hɨdɨlɨ nɨbu Jisasɨ Kɨlaisɨ uami. Nɨbu haiabɨla iaha vedaci namɨlaŋ avi haiabɨla iaha Asɨ dɨ abɨlu hekɨlɨ vɨdɨvɨdɨŋ daŋ agadɨ hɨvɨ hɨnibalaŋ uami. \s Alaŋ hulaŋ iamɨgali sebɨlɨ me hɨnidalu uami. \p \v 5 Hameŋ \x - \xo 3.5 \xo*\xt Lom 6.6, 6.11-13, 8.13, Ga 5.24, Ef 4.19, 5.3-5, 1 Te 4.5\xt*\x* sadaŋ fɨli hɨsɨŋ hɨji agɨlaŋ naludɨ hɨvɨ hɨniavadi agɨladɨ valɨhalaŋ uami. Akuaba akuaba hɨji sɨbɨlɨ sɨbɨlɨ nameŋ agɨladɨ valavala saŋ abadin uami. Hɨvɨkalɨ saŋ hɨdahɨda hɨsɨŋ hɨji agadɨ valɨhalaŋ uami. Hulaŋ namɨlaŋ iamɨgali mu mu sɨgɨlɨ vivi hɨsɨŋ hɨji agadɨ valɨhalaŋ uami. Iamɨgali namɨlaŋ hulaŋ mu mu sɨgɨlɨ vivi hɨsɨŋ hɨji agadɨ valɨhalaŋ uami. Lusɨŋ sɨbɨlɨ mu hɨdɨlɨ mu hɨdɨlɨ agɨladɨ vivi hɨsɨŋ hɨji agɨladɨ valɨhalaŋ uami. Akuaba akuaba lusɨŋ sɨbɨlɨ agɨlasaŋ humɨgaŋ iahɨdaci vivi hɨsɨŋ hɨji agadɨ valɨhalaŋ uami. Hulaŋ limu hɨhɨle agɨladɨ akuaba akuaba huaci huaci agɨlasaŋ mavɨn iga iga hɨsɨŋ hɨji agadɨ valɨhalaŋ uami. Hulaŋ limu hɨhɨle agɨladɨ akuaba akuaba agɨlasaŋ mavɨn iga iga agaŋ uami. Nɨbu kɨlɨ akuaba akuaba lɨhulɨhu lamalama aludɨ asɨ aba abavɨlalɨ agaŋ me uami. \v 6 Asɨ \x - \xo 3.6 \xo*\xt Ef 5.6\xt*\x* agaŋ hulaŋ iamɨgali lusɨŋ sɨbɨlɨ mu hɨdɨlɨ mu hɨdɨlɨ hameŋ agɨladɨ vihavɨlalɨ agɨlasaŋ igɨvɨ hɨnihɨni nulɨdɨ sɨbɨlɨ lamalama saŋ abɨlalɨ uami. Nulɨdɨ sɨbɨlɨ lamalama saŋ abɨlalɨ agaŋ hanɨbuŋ hɨnidi uami. Hulaŋ iamɨgali nudɨ ciaŋ agadɨ igahɨlahɨla lusɨŋ sɨbɨlɨ sɨbɨlɨ mu mu agɨladɨ vakala vakala vihavadi agɨladɨ sɨbɨlɨ lamɨbali uami. \v 7 Vaka \x - \xo 3.7 \xo*\xt Lom 6.19-20, 1 Ko 6.11, Ef 2.2\xt*\x* namɨlaŋ nɨbɨlaŋ hula hɨji humɨgaŋ pam hɨnihɨni akuaba akuaba lusɨŋ sɨbɨlɨ sɨbɨlɨ hameŋ agɨladɨ vivi hɨniadamɨlaŋ uami. \v 8 Agadɨ \x - \xo 3.8 \xo*\xt Ef 4.22, 4.25-31, 5.4, Ib 12.1, 1 Pi 2.1\xt*\x* ala iabi akuaba akuaba lusɨŋ sɨbɨlɨ mu hɨdɨlɨ mu hɨdɨlɨ nameŋ agɨladɨ sɨkasɨkan valɨhalaŋ uami. Igɨvɨ hɨnihɨni agadɨ valɨhalaŋ uami. Mu hulaŋ saŋ igɨvɨ hekɨlɨ hɨnihɨni lamacilacila agadɨ valɨhalaŋ uami. Mu hulaŋ saŋ hɨji humɨgaŋ sɨbɨlɨ daŋ hɨnihɨni agadɨ valɨhalaŋ uami. Mu hulaŋ dɨ abacuvacuva agadɨ valɨhalaŋ uami. Mu hulaŋ dɨ cilu lɨhulɨhu agadɨ valɨhalaŋ uami. \v 9 Namɨlaŋ \x - \xo 3.9 \xo*\xt Ef 4.22\xt*\x* vaka hɨsɨŋ hɨji humɨgaŋ agɨladɨ ci valahalaŋ uami. Namɨlaŋ lusɨŋ sɨbɨlɨ vivi hɨsɨŋ hɨji agadɨ avi ci valahalaŋ uami. Hameŋ sadaŋ hulaŋ iamɨgali avɨli hɨvɨ mɨŋamɨgu mɨŋaiahavalɨ limu hɨhɨle agɨladɨ analɨ ciaŋ abɨmɨlaŋ uami. \v 10 Asɨ \x - \xo 3.10 \xo*\xt HM 1.26, Lom 12.2, Ef 2.10, 4.24\xt*\x* nukeŋ hulaŋ iamɨgali sɨkasɨkan naludɨ lamami uami. Nɨbu lɨdaci namɨlaŋ sebɨlɨ me hɨnidalaŋ uami. Hɨnidalaŋ hɨji hutesɨ huaci huaci agɨladɨ nalusaŋ igulalɨ uami. Lɨdaci hulaŋ iamɨgali sebɨlɨ me hɨnihɨni nɨbu nukeŋ me sɨbaŋ hɨnilalaŋ uami. \v 11 Hulaŋ \x - \xo 3.11 \xo*\xt Lom 10.12, Ga 3.28, Ef 1.22-23\xt*\x* iamɨgali sɨkasɨkan namɨlaŋ sebɨlɨ me ci iahahalaŋ sadaŋ hɨji humɨgaŋ pam laci hɨnihalaŋ uami. Namɨlaŋ hɨji nameŋ igahɨlɨmɨlaŋ uami. Alaŋ Gɨlikɨ ciaŋ hɨsɨŋ aba abɨmɨlaŋ uami. Alaŋ Isɨlaelɨ hɨdɨlɨ aba abɨmɨlaŋ uami. Aludɨ hadi sɨbɨlɨ ci ihalahavalɨ aba abɨmɨlaŋ uami. Aludɨ hadi sɨbɨlɨ ma ihalahavalɨ aba abɨmɨlaŋ uami. Alaŋ ciaŋ sɨbaŋ mu hɨsɨŋ mu hɨsɨŋ aba abɨmɨlaŋ uami. Alaŋ fɨli tɨbɨ mu hɨsɨŋ mu hɨsɨŋ aba abɨmɨlaŋ uami. Alaŋ aludɨ nukeŋ sibɨla vivi huaci laci hɨnilalu aba abɨmɨlaŋ uami. Alaŋ manɨgali dɨ lɨhu hɨvɨ hɨnihɨni sibɨla havɨ havɨ vilalu aba abɨmɨlaŋ uami. Namɨlaŋ hɨji hameŋ agɨladɨ valavɨla Jisasɨ Kɨlaisɨ saŋ pam igahɨlɨhalaŋ uami. Nɨbu pam hulaŋ iamɨgali sɨkasɨkan alaŋ hula hɨnilalɨ uami. \s Alaŋ hulaŋ iamɨgali limu hɨhɨle agɨlasaŋ mavɨn hekɨlɨ hɨnimɨli uami. \p \v 12 Asɨ \x - \xo 3.12 \xo*\xt Ga 5.22, Ef 4.32, Fl 2.1, 1 Pi 2.9\xt*\x* \x - \xo 3.12-13 \xo*\xt Ef 4.2\xt*\x* agaŋ naludɨ ci lɨbɨmɨŋalɨ uami. Lɨci namɨlaŋ nudɨ hulaŋ iamɨgali hɨnidalaŋ uami. Hɨnidalaŋ nɨbu nalusaŋ mavɨn hekɨlɨ hɨnilalɨ uami. Hameŋ sadaŋ namɨlaŋ akuaba akuaba sibɨla huaci huaci nameŋ agɨladɨ vihalaŋ uami. Hulaŋ iamɨgali avɨha avɨha iga iga hɨniavɨlalɨ agɨlasaŋ mavɨn hekɨlɨ mɨŋɨhalaŋ uami. Hulaŋ iamɨgali limu hɨhɨle agɨladɨ huaci lamɨhalaŋ uami. Namɨlaŋ naludɨ nukeŋ ibi mɨŋaiahɨmɨlaŋ uami. Hulaŋ iamɨgali limu hɨhɨle agɨlaŋ nalusaŋ vɨhɨlɨ iguavɨdaci nulɨsaŋ humɨgaŋ vɨhɨlɨ vivɨhemɨlaŋ uami. Simɨ hɨnihalaŋ uami. \v 13 Hulaŋ \x - \xo 3.13 \xo*\xt Mk 11.25-26, Ef 4.32, 5.2\xt*\x* mu agaŋ naludɨ hugɨ lamavɨla namɨlaŋ hula ciaŋ daŋ hɨnici uami. Namɨlaŋ vɨhɨlɨ havahava nudɨ hugɨ hivɨhalaŋ uami. Aludɨ Hekɨlɨ agaŋ naludɨ hugɨ ci hivami uami. Hameŋ laci ala namɨlaŋ avi hulaŋ iamɨgali limu hɨhɨle agɨladɨ hugɨ hivɨhalaŋ uami. \v 14 Namɨlaŋ \x - \xo 3.14 \xo*\xt Lom 13.8-10, 1 Ko 13.13, Ef 4.3\xt*\x* hulaŋ iamɨgali limu hɨhɨle agɨlasaŋ mavɨn hekɨlɨ hɨnihalaŋ uami. Mavɨn hekɨlɨ hɨnihɨni agaŋ akuaba akuaba sibɨla huaci huaci mu mu agɨladɨ lɨvalɨlalɨ uami. Mavɨn hekɨlɨ hɨnihɨni agaŋ lɨdaci namɨlaŋ ahuata hɨji humɨgaŋ pam laci hɨnibalaŋ uami. \v 15 Asɨ \x - \xo 3.15 \xo*\xt 1 Ko 12.13, 12.27, Ef 2.16-17, 4.4, Fl 4.7\xt*\x* agaŋ namɨlaŋ hɨji humɨgaŋ pam hɨnihɨni hadipɨlɨ pabiŋ me hɨnibalaŋ aba naludɨ abɨlalɨ uami. Hameŋ abɨdaci Jisasɨ Kɨlaisɨ agaŋ lɨdaci naludɨ humɨgaŋ agɨlaŋ simɨ hɨniavɨlalɨ uami. Simɨ hɨniavɨdaci Jisasɨ Kɨlaisɨ agaŋ naludɨ hɨji humɨgaŋ agɨladɨ migɨlɨdaci namɨlaŋ hɨji humɨgaŋ pam laci hɨnibalaŋ uami. Lɨdɨŋ Asɨ dɨ nameŋ abɨhalaŋ uami. Nama huaci aba abɨhalaŋ uami. \v 16 Namɨlaŋ \x - \xo 3.16 \xo*\xt 1 Ko 14.26, Ef 5.19, Kl 4.6\xt*\x* \x - \xo 3.16-17 \xo*\xt Ef 5.19-20\xt*\x* valɨlaŋ Jisasɨ Kɨlaisɨ dɨ ciaŋ agaŋ naludɨ hɨji humɨgaŋ hɨvɨ hameŋ laci hameŋ laci hɨnim uami. Hɨnidaci namɨlaŋ hulaŋ iamɨgali avɨli hɨvɨ mɨŋamɨgu mɨŋaiahavalɨ limu hɨhɨle agɨladɨ lamalubidalaŋ hɨji huaci daŋ hɨji hutesɨ daŋ hɨniavɨbali uami. Lɨdɨŋ akuaba akuaba sibɨla huaci huaci agɨladɨ pam vihavɨbali uami. Namɨlaŋ naludɨ nukeŋ hɨji humɨgaŋ hɨvɨ Asɨ dɨ abɨhalaŋ uami. Asɨ nama huaci aba abɨhalaŋ uami. Hameŋ lɨdɨŋ sɨhɨ Asɨ dɨ manasɨŋ hekɨlɨ hɨvɨ hɨniavɨlalɨ agɨladɨ iahɨhalaŋ uami. Sɨhɨ limu hɨhɨle Asɨ dɨ ibi mɨŋaiahaiaha sɨhɨ iahavɨlalɨ agɨladɨ iahɨhalaŋ uami. Asɨ dɨ Amɨŋ agaŋ hulaŋ iamɨgali agɨlaŋ hula hɨnihɨni nulɨdɨ hɨji humɨgaŋ agɨladɨ mɨŋaiahɨdaci sɨhɨ iahavɨlalɨ uami. Sɨhɨ hameŋ agɨladɨ avi iahɨhalaŋ uami. \v 17 Ciaŋ \x - \xo 3.17 \xo*\xt 1 Ko 10.31, Ef 5.20, 1 Te 5.18, Ib 13.15\xt*\x* aba aba sibɨla vivi akuaba akuaba agɨladɨ lɨdɨŋ aludɨ Hekɨlɨ Jisasɨ saŋ igahɨlahɨla Asɨ dɨ abɨhalaŋ uami. Iavaŋ nama huaci aba abɨhalaŋ uami. \s Polɨ agaŋ hulaŋ iamɨgali avɨli hɨvɨ mɨŋamɨgu mɨŋaiahavɨmi agɨlasaŋ abami. \p \v 18 Iamɨgali \x - \xo 3.18 \xo*\xt Ef 5.22, Ta 2.5, 1 Pi 3.1-2\xt*\x* namɨlaŋ naludɨ muŋanadinalu agɨladɨ lɨhu hɨvɨ hɨnihalaŋ uami. Namɨlaŋ aludɨ Hekɨlɨ hula hɨji humɨgaŋ pam hɨnilalaŋ sadaŋ hameŋ lɨhalaŋ uami. \v 19 Hulaŋ \x - \xo 3.19 \xo*\xt Ef 4.31, 5.25, 5.28, 1 Pi 3.7\xt*\x* namɨlaŋ naludɨ abinadinalu agɨlasaŋ mavɨn hekɨlɨ hɨnihalaŋ uami. Nulɨsaŋ humɨgaŋ vɨhɨlɨ igumɨlaŋ uami. \p \v 20 Ninanadi \x - \xo 3.20 \xo*\xt Ef 5.24, 6.1, Ta 2.9\xt*\x* namɨlaŋ naludɨ iamiagagalinalu agɨladɨ lɨhu hɨvɨ hɨnihalaŋ uami. Hɨnidalaŋ akuaba akuaba saŋ abavɨdaci nulɨdɨ ciaŋ agɨladɨ lubiahɨlɨhalaŋ uami. Hameŋ lɨdalaŋ aludɨ Hekɨlɨ agaŋ nalusaŋ hɨjɨŋalɨbali uami. \v 21 Iamiagagalinɨlu \x - \xo 3.21 \xo*\xt Ef 6.4\xt*\x* namɨlaŋ naludɨ ninanadinalu dɨ sibɨla agɨladɨ sɨbɨlɨ igɨmɨlaŋ uami. Lɨlaŋ mudɨŋ hɨniavɨla nameŋ abavɨbali uami. Aludɨ iamiagagali agɨlaŋ aludɨ sibɨla agadɨ sɨbɨlɨ igavi sadaŋ alaŋ akuaba akuaba sibɨla ma vibalu aba abavɨbali uami. \s Polɨ agaŋ hɨmamɨgɨlɨ daŋ agɨlasadaŋ sibɨla hɨsɨŋ hulaŋ agɨlasadaŋ hɨve lama abami. \p \v 22 Hulaŋ \x - \xo 3.22 \xo*\xt 1 Ti 6.1, Ta 2.9\xt*\x* \x - \xo 3.22-25 \xo*\xt Ef 6.5-8\xt*\x* manɨgali dɨ lɨhu hɨvɨ hɨnihɨni sibɨla havɨ havɨ vilalaŋ namɨlaŋ naludɨ hɨmamɨgɨlɨ daŋ agɨladɨ lɨhu hɨvɨ hɨnihalaŋ uami. Hɨnidalaŋ naludɨ akuaba akuaba lɨlɨ saŋ abavɨdaci nulɨdɨ ciaŋ agɨladɨ lubiahɨlɨhalaŋ uami. Nɨbɨlaŋ igasulavɨdaci alaŋ sibɨla huaci vibalu aba igahɨlɨmɨlaŋ uami. Namɨlaŋ aludɨ Hekɨlɨ saŋ lɨdalɨda hɨji humɨgaŋ huaci daŋ hɨnihɨni akuaba akuaba sibɨla huaci huaci agɨladɨ pam vihalaŋ uami. \v 23 Akuaba akuaba sibɨla viben aba vɨsɨvasi igu igu vilalaŋ hameŋ laci ala vihalaŋ uami. Namɨlaŋ hulaŋ dɨ sibɨla ma vilalaŋ uami. Aludɨ Hekɨlɨ dɨ sibɨla vilalaŋ uami. \v 24 Namɨlaŋ \x - \xo 3.24 \xo*\xt 1 Ko 7.22\xt*\x* igɨlalaŋ uami. Mufɨli aludɨ Hekɨlɨ agaŋ nalusaŋ akuaba akuaba huaci huaci igu igu saŋ ciaŋ mɨguavɨla lɨbɨmɨŋami agɨladɨ nalusaŋ igubali uami. Akuaba akuaba agɨladɨ nudɨ hulaŋ iamɨgali agɨlasaŋ igu igu saŋ ci abami uami. Namɨlaŋ hɨji nameŋ lamɨhalaŋ uami. Alaŋ Jisasɨ Kɨlaisɨ dɨ sibɨla vidalu aba abɨhalaŋ uami. Nɨbu naludɨ hɨmamɨgɨlɨ daŋ me hɨnilalɨ uami. \v 25 Hulaŋ \x - \xo 3.25 \xo*\xt Lo 10.17, Lom 2.11, Ef 6.9, 1 Pi 1.17\xt*\x* hugɨ daŋ agɨlaŋ nulɨdɨ nukeŋ hugɨ agɨlasaŋ avɨha avɨha vihavɨbali uami. Asɨ agaŋ alaŋ akuaba akuaba lɨlalu agɨladɨ sɨhɨvia sɨbaŋ iga iga hɨlihɨli laci lamalɨhɨlɨlalɨ uami. \c 4 \p \v 1 Hɨmamɨgɨlɨ \x - \xo 4.1 \xo*\xt Wkp 25.43, 25.53, Ef 6.9\xt*\x* daŋ namɨlaŋ igahɨlɨhalaŋ uami. Naludɨ hɨmamɨgɨlɨ daŋ agaŋ Asɨ dɨ haiabɨla hɨnidi uami. Hameŋ sadaŋ namɨlaŋ hɨji huaci daŋ hɨnihɨni naludɨ sibɨla hɨsɨŋ hulaŋ agɨladɨ sɨhɨvia sɨbaŋ migɨlɨhalaŋ uami. \s Alaŋ Asɨ dɨ aba aba saŋ vɨdɨvɨdɨŋ hɨnimɨli uami. \p \v 2 Namɨlaŋ \x - \xo 4.2 \xo*\xt Ef 6.18, Fl 4.6\xt*\x* Asɨ dɨ aba aba hɨji agadɨ valɨmɨlaŋ uami. Asɨ dɨ abɨben aba sɨhɨvia sɨbaŋ migɨla migɨla hɨnihalaŋ uami. Hɨnihɨni Asɨ dɨ huaci aba abɨhalaŋ uami. \v 3 La \x - \xo 4.3 \xo*\xt Lom 15.30, 1 Ko 16.8-9, Ef 6.19\xt*\x* alusaŋ avi Asɨ dɨ abɨhalaŋ uami. Asɨ agaŋ alusaŋ hɨbɨ hihɨlɨci alaŋ huaci uavɨla Jisasɨ Kɨlaisɨ dɨ ciaŋ sulɨbalu agasaŋ Asɨ dɨ abɨhalaŋ uami. Ciaŋ agaŋ vaka sɨvɨla hɨnimi uami. Agadɨ ala iabi neŋ haiabɨla ci iahi uami. Hulaŋ limu hɨhɨle agɨlaŋ ciaŋ nagadɨ igahɨlahɨla saŋ valavɨla nɨbɨlaŋ lɨmɨn sɨbɨlɨ ulaŋ hɨvɨ iadɨ lamavalɨ uami. \v 4 Viaŋ \x - \xo 4.4 \xo*\xt Ef 6.20\xt*\x* ciaŋ nagadɨ haiabɨla lamalama sulɨben agasaŋ Asɨ dɨ abɨhalaŋ uami. Asɨ agaŋ viaŋ ciaŋ nagadɨ sulasula saŋ iadɨ abalɨ uami. \p \v 5 Namɨlaŋ \x - \xo 4.5 \xo*\xt Ef 5.15-16, 1 Te 4.11-12\xt*\x* hulaŋ iamɨgali avɨli hɨvɨ ma mɨŋamɨgu mɨŋaiahavalɨ agɨlaŋ hula hɨniavɨla uami. Ha namɨlaŋ hulaŋ hɨji daŋ agɨlaŋ hɨniavɨlalɨ hameŋ ala hɨnihalaŋ uami. Namɨlaŋ ihɨlu lavalava havɨ havɨ hɨnimɨlaŋ uami. Hameŋ lɨdalaŋ fɨli uaiaŋ havɨ havɨ umɨdɨ uami. Asɨ dɨ hɨji agadɨ pam lubiahɨlahɨla sibɨla vivi hɨnihalaŋ uami. \v 6 Namɨlaŋ \x - \xo 4.6 \xo*\xt Mk 9.50, Ef 4.29, Kl 3.16, 1 Pi 3.15\xt*\x* ciaŋ huaci huaci agɨladɨ pam abɨhalaŋ uami. Hulaŋ iamɨgali agɨlaŋ ciaŋ hameŋ agɨladɨ igahɨlahɨla abavɨbali uami. Ha huaci aba abavɨbali uami. Nɨbɨlaŋ Asɨ dɨ ciaŋ agasaŋ abitɨhavɨci namɨlaŋ sɨhɨvia hɨji lamavɨla hɨbɨŋ abɨhalaŋ uami. \s Polɨ agaŋ Tikikusɨ dɨdaŋ Onesimusɨ dɨdaŋ abɨci Kolosi haiabɨla uavɨmi. \p \v 7 Tikikusɨ \x - \xo 4.7 \xo*\xt HJL 20.4, 2 Ti 4.12\xt*\x* \x - \xo 4.7-8 \xo*\xt Ef 6.21-22\xt*\x* agaŋ sibɨla viaŋ vilan agasaŋ naludɨ abɨbali uami. Nɨbu iadɨ ima me sibɨla pam hɨsɨŋ hɨnilalɨ uami. Viaŋ nusaŋ mavɨn hekɨlɨ hɨnilan uami. Nɨbu aludɨ Hekɨlɨ dɨ sibɨla hɨsɨŋ hulaŋ huaci sɨbaŋ uami. \v 8 Viaŋ nudɨ abɨlɨŋ naludɨ hɨvɨ ubali uami. Uavɨla ciaŋ abɨdaci sɨhɨvia sɨbaŋ igahɨlɨhalaŋ uami. Alaŋ vameba hɨnilalu agasaŋ sulɨdaci igahɨlɨbalaŋ uami. Igahɨlɨdalaŋ hulaŋ agaŋ naludɨ iagaŋ lagubali uami. \v 9 Viaŋ \x - \xo 4.9 \xo*\xt Fm 1.10-12\xt*\x* Tikikusɨ dɨ abɨlɨŋ Onesimusɨ hula ubali uami. Onesimusɨ avi nɨbu aludɨ ima me hɨnilalɨ uami. Viaŋ nusaŋ mavɨn hekɨlɨ hɨnilan uami. Nɨbu aludɨ Hekɨlɨ dɨ sibɨla sɨhɨvia sɨbaŋ vilalɨ uami. Nɨbu naludɨ haiabɨla pam hɨsɨŋ uami. Nɨbɨlaŋ ahica akuaba akuaba neŋ iahavalɨ agɨlasaŋ naludɨ abavɨbali uami. \s Polɨ agaŋ Kolosi haiabɨla hɨsɨŋ agɨlasaŋ lamulami. \p \v 10 Alisɨtalɨkusɨ \x - \xo 4.10 \xo*\xt HJL 12.12, 12.25, 13.13, 15.37-39, 19.29, 27.2, Fm 1.24\xt*\x* nɨbu viaŋ hula lɨmɨn sɨbɨlɨ ulaŋ neŋ hɨnidi uami. Nɨbu nalusaŋ lamuli uami. Makɨ nɨbu Banabasɨ dɨ midanu uami. Nɨbu avi nalusaŋ lamuli uami. Nɨbu uavɨla Jisasɨ Kɨlaisɨ dɨ ciaŋ sulasula hɨdɨbali agasaŋ viaŋ nalusaŋ ciaŋ ci igulɨŋ ualɨ uami. Nɨbu naludɨ hɨvɨ ua iahuci hɨjɨŋalavɨla nudɨ via ua naludɨ ulaŋ hɨvɨ lamɨhalaŋ uami. \v 11 Jasɨtusɨ avi nalusaŋ lamuli uami. Nudɨ ibi mu Josua uami. Hulaŋ ahica pam nagɨlaŋ Isɨlaelɨ hɨdɨlɨ uami. Nɨbɨlaŋ viaŋ hula sibɨla vihavɨlalɨ uami. Isɨlaelɨ hɨdɨlɨ limu hɨhɨle agɨlaŋ viaŋ hula sibɨla ma vihavɨlalɨ uami. Asɨ agaŋ hulaŋ iamɨgali likɨlɨci nudɨ lɨhu hɨvɨ hɨniavɨbali agasaŋ alaŋ sibɨla vilalu uami. Nɨbɨlaŋ iadɨ iagaŋ lagulagu sibɨla vihavɨlalɨ uami. \p \v 12 Epafɨlasɨ \x - \xo 4.12 \xo*\xt Kl 1.7, Fm 1.23\xt*\x* nɨbu nalusaŋ lamuli uami. Nɨbu naludɨ haiabɨla pam hɨsɨŋ uami. Nɨbu Jisasɨ Kɨlaisɨ dɨ sibɨla hɨsɨŋ hulaŋ uami. Nɨbu nalusaŋ igahɨlahɨla Asɨ dɨ aba aba vɨsɨvasi igu igu hɨnilalɨ uami. Lɨdɨŋ nameŋ abɨlalɨ uami. Nɨbɨlaŋ nadɨ hɨji agadɨ sɨhɨvia sɨbaŋ lubiahɨlahɨla akuaba akuaba huaci huaci agɨladɨ lɨhavɨm aba abɨlalɨ uami. \v 13 Viaŋ naludɨ amɨŋ abadin uami. Epafɨlasɨ nɨbu hulaŋ iamɨgali avɨli hɨvɨ mɨŋamɨgu mɨŋaiahavalɨ naludɨ ahɨliahuiahu saŋ vɨsɨvasi igu igu sibɨla vilalɨ uami. Laodisia haiabɨla hɨniavɨlalɨ agɨladɨdaŋ Hielapolisɨ haiabɨla hɨniavɨlalɨ agɨladɨdaŋ avi ahɨliahuiahu saŋ vɨsɨvasi igu igu sibɨla vilalɨ uami. \p \v 14 Fim \x - \xo 4.14 \xo*\xt 2 Ti 4.10-11, Fm 1.24\xt*\x* hahahaha hɨsɨŋ hulaŋ Lukɨ agaŋ nalusaŋ lamuli uami. Viaŋ nusaŋ mavɨn hekɨlɨ hɨnilan uami. Demasɨ avi nalusaŋ lamuli uami. \v 15 Viaŋ iadɨ isagali imahali me agɨlaŋ Laodisia haiabɨla hɨniavɨlalɨ agɨlasaŋ lamuladin agadɨ via ua tɨbi sulɨhalaŋ uami. La iamɨgali mu Nimɨfa saŋ lamuladin uami. Hulaŋ iamɨgali avɨli hɨvɨ mɨŋamɨgu mɨŋaiahavɨci nudɨ ulaŋ hɨvɨ hɨnihɨni Asɨ dɨ ibi mɨŋaiahaiaha saŋ sɨhɨ iahavɨlalɨ agɨlasaŋ avi lamuladin uami. Viaŋ lamuladin agadɨ via ua tɨbi sulɨhalaŋ uami. \v 16 Namɨlaŋ manasɨŋ nagadɨ via mɨŋalavɨla igɨhalaŋ uami. Igavɨla hulaŋ iamɨgali avɨli hɨvɨ mɨŋamɨgu mɨŋaiahavɨci Laodisia haiabɨla hɨniavadi agɨlasaŋ igulaŋ uci nɨbɨlaŋ avi manasɨŋ nagadɨ via mɨŋalavɨla igavɨm uami. Manasɨŋ Laodisia haiabɨla hɨsɨŋ agɨlasaŋ lɨbavɨla igulɨŋ uadi agadɨ namɨlaŋ avi via mɨŋalavɨla igɨhalaŋ uami. \v 17 Lavɨla \x - \xo 4.17 \xo*\xt Fm 1.2\xt*\x* Alɨkipusɨ dɨ nameŋ abɨhalaŋ uami. Aludɨ Hekɨlɨ agaŋ nasaŋ sibɨla igualɨ agadɨ sɨhɨvia sɨbaŋ vi fɨhalɨha aba abɨhalaŋ uami. \p \v 18 Viaŋ \x - \xo 4.18 \xo*\xt 1 Ko 16.21, 2 Te 3.17\xt*\x* Polɨ uami. Viaŋ nukeŋ nalusaŋ lamula lamula ciaŋ nagadɨ nalusaŋ lɨbadin uami. Namɨlaŋ iasaŋ igahɨlɨhalaŋ uami. Viaŋ lɨmɨn sɨbɨlɨ ulaŋ hɨvɨ vakala hɨnidin uami. Asɨ nalusaŋ mavɨn hɨnibali uami.