\id 2CO Apalɨ \ide UTF-8 \rem Consultant checked by Mike Herchenroeder in Aug 2008 \rem Needs a final check - Oct 2016 Started 15 Aug 2017 and finished 24 Aug 2017. \rem MW has checked the placement of cross-references, but content is still pending 13 April 2019. Content and spans checked 3 July 2021 Checked against printed on 7 Oct 2021 \h 2 Kolin \toc1 Polɨ agaŋ manasɨŋ cɨhu tɨbɨ lɨbavɨla Kolin haiabɨla hɨsɨŋ agɨlasaŋ iguci umi. \toc2 2 Kolin \toc3 2 Ko \mt2 Polɨ agaŋ manasɨŋ cɨhu tɨbɨ lɨbavɨla \mt1 Kolin \mt2 haiabɨla hɨsɨŋ agɨlasaŋ iguci umi. \c 1 \p \v 1 Polɨ \x - \xo 1.1 \xo*\xt HJL 18.1, 1 Ko 1.1\xt*\x* agaŋ ciaŋ manasɨŋ hɨvɨ nameŋ lɨbami. Viaŋ Polɨ uami. Jisasɨ Kɨlaisɨ agaŋ Asɨ dɨ hɨji lubiahɨlavɨla iadɨ lɨbɨmɨŋami uami. Lɨci viaŋ Jisasɨ Kɨlaisɨ dɨ sibɨla hɨsɨŋ hulaŋ hɨnilan uami. Viaŋ Timoti hula manasɨŋ nagadɨ lɨbadalu uami. Nɨbu iadɨ ima me hɨnilalɨ uami. Hulaŋ iamɨgali avɨli hɨvɨ mɨŋamɨgu mɨŋaiahavɨci Kolin haiabɨla hɨnilalaŋ nalusaŋ manasɨŋ nagadɨ lɨbadalu uami. Kolin haiabɨla agaŋ Akaia fɨli tɨbɨ hɨnilalɨ uami. Asɨ dɨ hulaŋ iamɨgali Akaia fɨli tɨbɨ hɨniavɨlalɨ agɨlasaŋ avi lɨbadalu uami. \v 2 Aludɨ \x - \xo 1.2 \xo*\xt 1 Ko 1.3\xt*\x* Iavaŋ Asɨ agaŋ aludɨ Hekɨlɨ Jisasɨ Kɨlaisɨ hula nalusaŋ mavɨn hɨniavɨdaci naludɨ humɨgaŋ agɨlaŋ simɨ hɨniavɨbali uami. \s Polɨ agaŋ Asɨ nudɨ ahɨliahumi agasaŋ Asɨ dɨ huaci uami. \p \v 3 Alaŋ \x - \xo 1.3 \xo*\xt Lom 15.5, Ef 1.3, 1 Pi 1.3\xt*\x* Asɨ dɨ ibi mɨŋaiahɨmɨli uami. Nɨbu Asɨ uami. Nɨbu aludɨ Hekɨlɨ Jisasɨ Kɨlaisɨ dɨ Iaganu uami. Alaŋ hulaŋ iamɨgali limu hɨhɨle agɨlasaŋ mavɨn hekɨlɨ mɨŋamɨŋa nulɨdɨ huaci lamɨlalu agadɨ hɨdɨlɨ nɨbu Asɨ nukeŋ uami. Nɨbu hulaŋ iamɨgali vɨhɨlɨ daŋ agɨladɨ mavɨn ifɨmɨgulalɨ uami. \v 4 Akuaba akuaba vɨhɨlɨ aludɨ hɨvɨ iahavɨdaci nɨbu aludɨ mavɨn ifɨmɨgulalɨ uami. Hulaŋ hɨhɨle vɨhɨlɨ mu hɨdɨlɨ mu hɨdɨlɨ daŋ hɨniavɨdaci alaŋ nulɨdɨ mavɨn ifɨmɨgumɨli uami. Asɨ aludɨ mavɨn ifɨmɨgulalɨ hameŋ ala alaŋ avi nulɨdɨ mavɨn ifɨmɨgumɨli uami. \v 5 Jisasɨ \x - \xo 1.5 \xo*\xt Sng 34.19, 94.19, Kl 1.24\xt*\x* Kɨlaisɨ agaŋ avɨha avɨha hekɨlɨ igami uami. Alaŋ avi avɨha avɨha hekɨlɨ hekɨlɨ igɨlalu uami. Asɨ nukeŋ lɨdaci Jisasɨ Kɨlaisɨ agaŋ akape tɨbɨ aludɨ mavɨn ifɨmɨgulalɨ uami. \v 6 Alaŋ naludɨ mavɨn ifɨmɨgumɨgu saŋ vɨhɨlɨ havɨlalu uami. Asɨ naludɨ ahɨliahudaci huaci hameŋ laci hameŋ laci hɨnihɨni saŋ avi vɨhɨlɨ havɨlalu uami. Alaŋ naludɨ mavɨn ifɨmɨgumɨgu saŋ Asɨ agaŋ aludɨ mavɨn ifɨmɨgulalɨ uami. Lɨdaci alaŋ naludɨ mavɨn ifɨmɨgudamɨli namɨlaŋ avɨha avɨha alaŋ igɨlalu hameŋ agɨladɨ iga iga ala vɨdɨvɨdɨŋ lagulamalama hɨnilalaŋ uami. \v 7 Alaŋ \x - \xo 1.7 \xo*\xt Lom 8.17, 2 Ti 2.12\xt*\x* ci igalu uami. Namɨlaŋ avɨha avɨha alaŋ igɨlalu hameŋ agɨladɨ igadalaŋ uami. Asɨ aludɨ mavɨn ifɨmɨgulalɨ hameŋ laci ala naludɨ mavɨn avi ifɨmɨgulalɨ uami. Nɨbu hameŋ lɨdaci namɨlaŋ vɨdɨvɨdɨŋ lagulamɨbalaŋ aba alaŋ nusaŋ ala hɨji vɨdɨvɨdɨŋ lamalama hɨnilalu uami. \p \v 8 Iadɨ \x - \xo 1.8 \xo*\xt HJL 19.23, 1 Ko 15.32\xt*\x* isagali imahali me namɨlaŋ uami. Esia fɨli tɨbɨ heŋ vɨhɨlɨ mu aludɨ hɨvɨ iahalɨ agadɨ ciaŋ hɨjɨ ci igahɨlahalaŋ uami. Vɨhɨlɨ hekɨlɨ sɨbaŋ iahavɨla aludɨ vɨdɨvɨdɨŋ agadɨ lɨvalɨci alaŋ vɨhɨlɨfahɨlu uami. Vɨhɨlɨfɨlɨfɨ nameŋ abahɨlu uami. Alaŋ hɨmɨbalu akua aba abahɨlu uami. \v 9 Hulaŋ mu agaŋ hulaŋ mu dɨ ifɨhɨmuhɨmu saŋ abɨci hulaŋ hɨmɨbali agadɨ hɨji tɨmɨŋ tɨmɨŋ lɨlalɨ uami. Aludɨ hɨji avi hameŋ ala tɨmɨŋ tɨmɨŋ lalɨ uami. Asɨ agaŋ lɨci vɨhɨlɨ hameŋ agaŋ aludɨ hɨvɨ iahalɨ uami. Nudɨ vɨdɨvɨdɨŋ agasaŋ igahɨlahɨla saŋ hameŋ lalɨ uami. Lɨci alaŋ vɨhɨlɨ agadɨ havahava hɨnihɨni aludɨ nukeŋ vɨdɨvɨdɨŋ agasaŋ ma igahɨlahɨlu uami. Asɨ dɨ vɨdɨvɨdɨŋ agasaŋ pam igahɨlahɨla hɨnihɨlu uami. Asɨ dɨ vɨdɨvɨdɨŋ agaŋ lɨdaci hulaŋ iamɨgali hɨmavɨlalɨ agɨlaŋ cɨhu hɨhi iahavɨlalɨ uami. \v 10 Vɨhɨlɨ \x - \xo 1.10 \xo*\xt 2 Ti 4.18, 2 Pi 2.9\xt*\x* sɨbɨlɨ sɨbaŋ agaŋ aludɨ ifɨhɨmɨben aba lɨdaci Asɨ agaŋ aludɨ ahɨliahualɨ uami. Mufɨli avi aludɨ hameŋ ala ahɨliahubali uami. Alaŋ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ nameŋ lamɨlalu uami. Mufɨli mufɨli avi aludɨ ifɨhɨmɨben aba lɨhavɨdaci Asɨ aludɨ ahɨliahubali aba abɨlalu uami. \v 11 Namɨlaŋ aludɨ ahɨliahuiahu Asɨ dɨ abɨhalaŋ uami. Lɨdalaŋ Asɨ agaŋ hulaŋ iamɨgali sɨkasɨkan naludɨ ciaŋ igahɨlahɨla aludɨ ahɨliahubali uami. Lɨdaci hulaŋ iamɨgali agɨlaŋ Asɨ aludɨ ahɨliahuiahu saŋ akuaba akuaba lɨbali agɨladɨ igavɨbali uami. Iga iga Asɨ dɨ huaci aba abavɨbali uami. \s Polɨ agaŋ Kolin haiabɨla hɨsɨŋ hulaŋ iamɨgali agɨladɨ analɨ ciaŋ ma abadami. \p \v 12 Asɨ \x - \xo 1.12 \xo*\xt 1 Ko 1.17, 2.4-5, 2.13, 2 Ko 2.17, Ib 13.18\xt*\x* agaŋ lɨdaci alaŋ huaci sɨlɨvɨ sɨbaŋ hɨdahɨda hulaŋ iamɨgali sɨkasɨkan agɨlasaŋ ciaŋ amɨŋ laci abɨlalu uami. Asɨ agaŋ alusaŋ mavɨn hɨnidaci akuaba akuaba hameŋ agɨladɨ lɨlalu uami. Alaŋ akuaba akuaba hameŋ lɨlalu agɨlasaŋ igahɨlahɨla Asɨ saŋ hekɨlɨ sɨbaŋ hɨjɨŋalɨlalu uami. Hulaŋ fɨli neŋ hɨniavɨlalɨ agɨladɨ hɨji hutesɨ hɨvɨ hameŋ ma lɨlalu uami. Alaŋ hulaŋ iamɨgali sɨkasɨkan agɨlaŋ hula hɨnihɨni akuaba akuaba sibɨla vilalu hameŋ ala namɨlaŋ hula avi hɨnihɨni sibɨla hekɨlɨ sɨbaŋ vihɨlu uami. \v 13-14 Alaŋ \x - \xo 1.13-14 \xo*\xt 2 Ko 5.12, Fl 2.15-16\xt*\x* ciaŋ namɨlaŋ igɨdalaŋ naludɨ hɨji tovelalɨ agɨladɨ pam manasɨŋ hɨvɨ lɨbadalu uami. Ciaŋ mu mu agɨladɨ ma lɨbadalu uami. Alaŋ sibɨla vivi akuaba akuaba lɨlalu agɨladɨ namɨlaŋ sɨhɨvia ma igɨlalaŋ uami. Viaŋ hɨji nameŋ lamin uami. Alaŋ sibɨla vivi akuaba akuaba lɨlalu agɨladɨ sɨhɨvia iga iga alusaŋ hɨjɨŋalɨbalaŋ aba abin uami. Jisasɨ hulaŋ iamɨgali ciaŋ hɨvɨ lamɨbali agadɨ mɨhiŋ hekɨlɨ agaŋ iahɨci uami. Alaŋ nalusaŋ hɨjɨŋalɨbalu hameŋ ala namɨlaŋ avi alusaŋ hɨjɨŋalɨbalaŋ uami. \p \v 15-16 Viaŋ \x - \xo 1.15-16 \xo*\xt HJL 19.21, 1 Ko 16.5-6\xt*\x* nalusaŋ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ nameŋ lamacin uami. Namɨlaŋ viaŋ akuaba akuaba lɨlan agasaŋ hɨjɨŋalɨbalaŋ aba hɨji lamacin uami. Lavɨla viaŋ naludɨ mɨse ua igavɨla cɨhu naludɨ vala Masedonia fɨli tɨbɨ uu saŋ hɨji lamacin uami. La Masedonia fɨli tɨbɨ vala naludɨ hɨvɨ cɨhu tɨbɨ veve saŋ hɨji lamacin uami. Hameŋ lɨlɨŋ Asɨ naludɨ ahica tɨbɨ huaci lamalama saŋ hɨji lamacin uami. Lɨci viaŋ Judia fɨli tɨbɨ uben agasaŋ namɨlaŋ iadɨ ahɨliahua anɨm hɨlɨcɨ cɨki igu igu saŋ hɨji lamacin uami. \v 17 Viaŋ naludɨ analɨ ciaŋ ma abacin uami. Hulaŋ fɨli neŋ hɨniavɨlalɨ agɨlaŋ ciaŋ mɨguavɨla abavɨlalɨ uami. Abavɨla cɨhu mu hɨji mu hɨji lamalama mu ciaŋ mu ciaŋ abavɨlalɨ uami. Agadɨ ala viaŋ nɨbɨlaŋ me hɨma uami. \v 18 Asɨ nɨbu nudɨ nukeŋ hɨji lubiahɨlahɨla ciaŋ amɨŋ laci abɨlalɨ uami. Viaŋ hameŋ laci ala ciaŋ amɨŋ laci abɨlan uami. Lɨdɨŋ viaŋ analɨ ciaŋ agɨladɨdaŋ ciaŋ mu mu agɨladɨdaŋ ma abɨlan uami. \v 19 Viaŋ \x - \xo 1.19 \xo*\xt HJL 9.20, 18.5\xt*\x* hulaŋ ahica agɨlaŋ hula naludɨ haiabɨla hɨnihɨni Asɨ dɨ Ninaŋ Jisasɨ Kɨlaisɨ dɨ ciaŋ agadɨ sulahɨlu uami. Mu Sailasɨ uami. Mu Timoti uami. Namɨlaŋ igɨlalaŋ uami. Jisasɨ Kɨlaisɨ nɨbu amɨŋ ciaŋ daŋ analɨ ciaŋ daŋ ma abɨlalɨ uami. Nɨbu ciaŋ amɨŋ agadɨ pam abɨlalɨ uami. \v 20 Asɨ \x - \xo 1.20 \xo*\xt Lom 15.8-9, CHL 3.14\xt*\x* agaŋ akuaba akuaba agɨlasaŋ ciaŋ mɨguavɨla abami agadɨ uami. Jisasɨ Kɨlaisɨ agaŋ amɨŋ sɨbaŋ hameŋ laci lubiahɨlɨlalɨ uami. Alaŋ Asɨ dɨ ciaŋ igahɨlahɨla Jisasɨ Kɨlaisɨ dɨ ibi hɨvɨ abɨlalu uami. Ha amɨŋ sɨbaŋ aba abɨlalu uami. Lɨdɨŋ Asɨ dɨ ibi mɨŋaiahɨlalu uami. \v 21 Asɨ \x - \xo 1.21 \xo*\xt 1 Jo 2.20, 2.27\xt*\x* nukeŋ lɨdaci alaŋ namɨlaŋ hula vɨdɨvɨdɨŋ hɨnilalu uami. Lɨdɨŋ Jisasɨ Kɨlaisɨ hula hɨji humɨgaŋ pam hɨnihɨni vɨdɨvɨdɨŋ hɨnilalu uami. Hɨnidamɨli Jisasɨ dɨ lɨhu hɨvɨ hɨnihɨni saŋ Asɨ agaŋ aludɨ lɨbɨmɨŋalɨ uami. \v 22 Aludɨ \x - \xo 1.22 \xo*\xt Lom 8.16-17, 2 Ko 5.5, Ef 1.13-14, 2 Ti 2.19, 1 Jo 2.27, CHL 2.17\xt*\x* lɨbɨmɨŋɨci nudɨ Amɨŋ agaŋ vevɨla alaŋ hula hɨnilalɨ uami. Lɨdaci alaŋ nudɨ nukeŋ hulaŋ iamɨgali hɨnihɨni nameŋ abɨlalu uami. Asɨ dɨ Amɨŋ agaŋ vevɨla alaŋ hula hɨnilalɨ sadaŋ mufɨli alaŋ Asɨ dɨ akuaba akuaba huaci huaci agɨladɨ avi vibalu aba abɨlalu uami. \s Polɨ agaŋ Kolin haiabɨla lɨhalɨha ma umi. \p \v 23 Viaŋ \x - \xo 1.23 \xo*\xt Lom 1.9, 2 Ko 11.31\xt*\x* analɨ ciaŋ abɨlɨŋ Asɨ iadɨ sɨbɨlɨ lamɨbali uami. Asɨ dɨ ibi hɨvɨ viaŋ naludɨ amɨŋ sɨbaŋ abadin uami. Namɨlaŋ akuaba akuaba lusɨŋ sɨbɨlɨ sɨbɨlɨ vilalaŋ agɨladɨ haiabɨla lamalama abɨdalɨŋ humɨgaŋ vɨhɨlɨ vimɨlaŋ aba viaŋ Kolin haiabɨla lɨhalɨha ma uacin uami. \v 24 Alaŋ \x - \xo 1.24 \xo*\xt 1 Pi 5.3\xt*\x* manɨgali limu hɨhɨle ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ lɨbɨmɨgumɨgu abavɨlalɨ agɨlaŋ me ma hɨnidalu uami. Namɨlaŋ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ daŋ hɨnihɨni vɨdɨvɨdɨŋ lagulamɨlalaŋ uami. Lɨdalaŋ namɨlaŋ hɨjɨŋalaŋala hɨnihɨni saŋ alaŋ namɨlaŋ hula ahuata hameŋ sibɨla vilalu uami. \c 2 \p \v 1 Vaka \x - \xo 2.1 \xo*\xt 1 Ko 4.21, 2 Ko 12.21\xt*\x* viaŋ abɨlɨŋ namɨlaŋ mavɨn mɨŋamɨŋa ma hɨjɨŋalahalaŋ uami. Hameŋ lɨcin agasaŋ igahɨlavɨla naludɨ hɨvɨ lɨhalɨha ma uacin uami. \v 2-3 Namɨlaŋ lɨdalaŋ viaŋ hɨjɨŋalɨlan uami. Agadɨ ala viaŋ lɨdalɨŋ namɨlaŋ mavɨn mɨŋamɨŋa ma hɨjɨŋalɨlalaŋ uami. Hameŋ sadaŋ viaŋ avi ma hɨjɨŋalɨlan uami. Viaŋ naludɨ hɨvɨ cɨhu uavɨla abɨdalɨŋ mavɨn mɨŋamɨŋa ma hɨjɨŋalɨbalaŋ aba manasɨŋ agadɨ lɨbavɨla igulɨŋ ualɨ uami. Viaŋ ci igin uami. Viaŋ akuaba akuaba saŋ hɨjɨŋalɨdalɨŋ namɨlaŋ avi hɨjɨŋalɨlalaŋ uami. \v 4 Viaŋ \x - \xo 2.4 \xo*\xt HJL 20.31\xt*\x* nalusaŋ manasɨŋ lɨbɨdalɨŋ iadɨ mavɨn lɨdaci nalusaŋ igahɨlahɨla ilɨhacin uami. Namɨlaŋ mavɨn mɨŋamɨŋa saŋ ma lɨbacin uami. Viaŋ nalusaŋ mavɨn hekɨlɨ hɨnilan agadɨ igavɨla nameŋ abɨbalaŋ aba lɨbacin uami. Polɨ agaŋ alusaŋ mavɨn hekɨlɨ hɨnilalɨ aba abɨbalaŋ aba lɨbacin uami. \s Hulaŋ mu lusɨŋ sɨbɨlɨ vici alaŋ nama hula ciaŋ apalɨ aba abɨhalaŋ uami. \p \v 5 Naludɨ \x - \xo 2.5 \xo*\xt 1 Ko 5.1, Ga 4.12\xt*\x* hulaŋ mu agaŋ akuaba akuaba lɨci viaŋ mavɨn mɨŋamɨŋa ma hɨjɨŋalacin uami. Lɨdalɨŋ naludɨ hulaŋ limu hɨhɨle agɨlaŋ avi mavɨn mɨŋamɨŋa ma hɨjɨŋalavalɨ uami. Viaŋ naludɨ ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ havɨ havɨ ma abɨben uami. Viaŋ hɨji nameŋ lamin uami. Nɨbu lɨci hulaŋ iamɨgali sɨkasɨkan namɨlaŋ avi mavɨn mɨŋamɨŋa ma hɨjɨŋalahalaŋ aba abin uami. \v 6 Hulaŋ agaŋ hɨji huaci vibali aba hulaŋ iamɨgali akape namɨlaŋ nusaŋ vɨhɨlɨ ci iguahalaŋ uami. Hameŋ sadaŋ cɨhu cɨhu vɨhɨlɨ igumɨlaŋ uami. \v 7 Cɨhu cɨhu vɨhɨlɨ igulaŋ nɨbu mavɨn mɨŋamɨŋa sɨbɨlɨ lɨbali uami. Hameŋ sadaŋ nudɨ nameŋ abɨhalaŋ uami. Alaŋ nama hula ciaŋ apalɨ aba abɨhalaŋ uami. Hameŋ aba aba nudɨ mavɨn ifɨmɨguhalaŋ uami. \v 8 Viaŋ nalusaŋ mavɨn ciaŋ ciaŋ iguadin uami. Namɨlaŋ nudɨ mavɨn ifɨmɨgulaŋ nameŋ abɨbali uami. Nɨbɨlaŋ iasaŋ mavɨn hekɨlɨ hɨniavi aba abɨbali uami. \v 9 Namɨlaŋ \x - \xo 2.9 \xo*\xt 2 Ko 7.15, 10.6\xt*\x* iadɨ ciaŋ igahɨla lubiahɨlahɨla saŋ abacin agadɨ lubiahɨlɨlalaŋ ua hɨma uami. Nusaŋ ala naludɨ hɨji iga iga saŋ manasɨŋ agadɨ lɨbacin uami. \v 10 Hulaŋ mu namɨlaŋ hula hugɨ daŋ hɨnici namɨlaŋ nudɨ abɨbalaŋ uami. Alaŋ nama hula ciaŋ apalɨ aba abɨbalaŋ uami. Hameŋ abɨlaŋ viaŋ avi hameŋ ala abɨben uami. Hulaŋ mu viaŋ hula hugɨ daŋ hɨnici viaŋ hɨji hɨvɨ nudɨ hugɨ hivavɨla abacin uami. Viaŋ nɨbu hula ciaŋ apalɨ aba abacin uami. Jisasɨ Kɨlaisɨ agaŋ igɨdaci viaŋ nalusaŋ igahɨlavɨla hameŋ abacin uami. \v 11 Ciaŋ \x - \xo 2.11 \xo*\xt Lu 22.31\xt*\x* agadɨ havɨ ma abacin uami. Satan agaŋ aludɨ analɨ abavɨla aludɨ vɨdɨvɨdɨŋ agadɨ lɨvalɨmɨdɨ aba hameŋ abacin uami. Alaŋ Satan dɨ hɨji agadɨ igɨlalu uami. \s Polɨ agaŋ Taitusɨ dɨ igɨben aba lɨmi. \p \v 12 Jisasɨ \x - \xo 2.12 \xo*\xt HJL 14.27, 1 Ko 16.8-9\xt*\x* \x - \xo 2.12-13 \xo*\xt HJL 20.1\xt*\x* Kɨlaisɨ dɨ ciaŋ sulɨben aba ua Tɨloasɨ haiabɨla iahuacin uami. Iahulɨŋ aludɨ Hekɨlɨ agaŋ sibɨla agadɨ vivi saŋ hɨbɨ hihɨlalɨ uami. \v 13 Lɨci ala viaŋ iadɨ ima me Taitusɨ dɨ ma igɨmaŋ lɨdalɨŋ iadɨ mavɨn lɨdaci hɨji cuvɨlɨŋ cuvɨlɨŋ lamalama hɨnicin uami. Lavɨla Tɨloasɨ haiabɨla hɨsɨŋ agɨlasaŋ lamulavɨla vala Masedonia fɨli tɨbɨ uacin uami. \s Alaŋ cihu savu me hɨsi huaci huaci daŋ hɨniavɨlalɨ hameŋ hɨnilalu uami. \p \v 14 Viaŋ Asɨ dɨ huaci aba abɨlan uami. Asɨ agaŋ manɨgali me hɨnihɨni hali udaci alaŋ haiabɨla mu hɨvɨ mu hɨvɨ ulalu uami. Uu hɨdahɨda Jisasɨ Kɨlaisɨ aludɨ likɨlɨci nudɨ hulemɨlɨ hɨnihɨni nudɨ sibɨla vilalu agasaŋ sulɨlalu uami. Lɨdamɨli hulaŋ iamɨgali sɨkasɨkan Asɨ dɨ ciaŋ igahɨlavɨlalɨ uami. Ciaŋ agaŋ nɨbu akuaba akuaba hɨsi huaci sɨbaŋ agadɨ huŋe via ulalɨ hameŋ uami. \v 15-16 Alaŋ \x - \xo 2.15-16 \xo*\xt Lu 2.34-35, Jo 9.39, 1 Ko 1.18, 15.10, 2 Ko 3.5-6, 4.3, 1 Pi 2.7-8\xt*\x* cihu savu me hɨsi huaci huaci daŋ hɨniavɨlalɨ hameŋ hɨnilalu uami. Hɨnidamɨli Jisasɨ Kɨlaisɨ agaŋ cihu savu me agɨladɨ vivi Asɨ saŋ sagalɨ igulalɨ uami. Igudaci hulaŋ iamɨgali hɨhɨle Asɨ ahɨliahudaci huaci hameŋ laci hameŋ laci hɨniavɨbali agɨlaŋ uami. Cihu savu me agadɨ hɨsi iga iga hɨsi huaci sɨbaŋ aba abavɨlalɨ uami. Hulaŋ iamɨgali hɨhɨle sɨkasɨkan sɨbɨlɨ lɨhavɨbali agɨlaŋ cihu savu me agadɨ hɨsi iga iga hɨsi sɨbɨlɨ aba abavɨlalɨ uami. Hɨsi sɨbɨlɨ aba abavɨlalɨ agɨlaŋ hɨmavɨbali uami. Hɨsi huaci aba abavɨlalɨ agɨlaŋ hɨmavɨla cɨhu hɨhi iahavɨla huaci hameŋ laci hameŋ laci hɨniavɨbali uami. Hulaŋ mu nudɨ nukeŋ vɨdɨvɨdɨŋ hɨvɨ sibɨla hameŋ agadɨ ma vibali uami. \v 17 Hulaŋ \x - \xo 2.17 \xo*\xt 2 Ko 1.12, 4.2, 11.13, 1 Pi 4.11, 2 Pi 2.3\xt*\x* akape anɨm hɨlɨcɨ vivi saŋ Asɨ dɨ ciaŋ sulavɨlalɨ uami. Alaŋ hameŋ ma lɨlalu uami. Asɨ nukeŋ alusaŋ sibɨla nagadɨ iguci alaŋ analɨ ciaŋ ma abɨlalu uami. Alaŋ Jisasɨ Kɨlaisɨ hula hɨji humɨgaŋ pam hɨnilalu uami. Hɨnihɨni Asɨ alusaŋ ciaŋ igulalɨ agɨladɨ nɨbu nukeŋ igɨdaci sɨlɨvɨ sɨbaŋ sulɨlalu uami. \c 3 \s Alaŋ Asɨ cɨhu tɨbɨ ciaŋ mɨguavɨla abami agadɨ sibɨla hɨsɨŋ hulaŋ hɨnilalu uami. \p \v 1 Hulaŋ \x - \xo 3.1 \xo*\xt HJL 18.27, Lom 16.1, 2 Ko 5.12\xt*\x* hɨhɨle nulɨdɨ nukeŋ ibi mɨŋaiahaiaha saŋ abavɨlalɨ uami. Lɨhavɨdaci hulaŋ limu hɨhɨle agɨlaŋ nulɨdɨ ahɨliahuiahu ciaŋ huaci huaci manasɨŋ hɨvɨ lɨbalɨba nalusaŋ iguavɨlalɨ uami. Alaŋ nɨbɨlaŋ lɨhavɨlalɨ hameŋ ma lɨlalu uami. Namɨlaŋ aludɨ ahɨliahua manasɨŋ hameŋ agadɨ lɨbalɨba saŋ ma abɨlalu uami. \v 2-3 Alaŋ \x - \xo 3.2-3 \xo*\xt CV 24.12, Jer 31.33, Ese 11.19, 36.26, 1 Ko 3.5, 9.2, Ib 8.10\xt*\x* naludɨ hɨvɨ hɨnihɨni Jisasɨ Kɨlaisɨ dɨ ciaŋ sulɨdamɨli namɨlaŋ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ daŋ hɨnidalaŋ alaŋ nusaŋ igahɨlahɨla hɨnilalu uami. Akuaba akuaba lɨlalaŋ agɨlaŋ manasɨŋ me hɨniavɨlalɨ uami. Namɨlaŋ nukeŋ Jisasɨ Kɨlaisɨ dɨ manasɨŋ me hɨnidalaŋ Jisasɨ Kɨlaisɨ agaŋ naludɨ hɨvɨ lɨbalɨba me lɨbɨlalɨ uami. Maŋa sɨbaŋ hɨvɨ ma lɨbɨlalɨ uami. Lɨba cɨkaŋ cɨkaŋ hɨvɨ ma ihatɨbutɨbu lɨbɨlalɨ uami. Nɨbu abɨdaci Asɨ hameŋ laci hameŋ laci hɨnilalɨ agadɨ Amɨŋ agaŋ naludɨ hɨji humɨgaŋ hɨvɨ sibɨla vilalɨ uami. Lɨdaci hulaŋ iamɨgali sɨkasɨkan agɨlaŋ naludɨ igavɨlalɨ uami. Iga iga hɨji lamalama nameŋ abavɨlalɨ uami. Polɨ agaŋ nulɨdɨ hɨvɨ hɨnihɨni sibɨla vidaci nɨbɨlaŋ Jisasɨ Kɨlaisɨ dɨ manasɨŋ me hɨniavɨlalɨ aba abavɨlalɨ uami. \v 4 Jisasɨ Kɨlaisɨ agaŋ lɨci Asɨ aludɨ lɨbɨmɨŋɨci sibɨla hameŋ agɨladɨ vilalu uami. Vidamɨli Asɨ nɨbu nukeŋ lɨdaci sibɨla agɨlaŋ huaci sɨbaŋ iahavɨlalɨ uami. Alaŋ nusaŋ ala hɨji lamalama vɨdɨvɨdɨŋ lagulamɨlalu uami. \v 5 Alaŋ \x - \xo 3.5 \xo*\xt Jo 15.5, 1 Ko 15.10, Fl 2.13\xt*\x* nukeŋ sibɨla hameŋ agɨladɨ ma vivɨlu uami. Hameŋ sadaŋ nameŋ ma abɨbalu uami. Alaŋ nukeŋ sibɨla hameŋ agɨladɨ vihɨlu aba ma abɨbalu uami. Asɨ laci ahɨliahudaci akuaba akuaba sibɨla hameŋ agɨladɨ vilalu uami. \v 6 Vaka \x - \xo 3.6 \xo*\xt Jer 31.31, Jo 6.63, Lom 7.6, 1 Ko 11.23-25, Ga 3.10, Ef 3.7, Kl 1.25, Ib 8.6-8\xt*\x* Asɨ agaŋ ciaŋ mɨguavɨla abɨci Mosesɨ agaŋ ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ lɨbami uami. Lɨbɨci hɨniavɨla cɨhu tɨbɨ ciaŋ mɨguavɨla abami uami. Lɨci alaŋ cɨhu tɨbɨ ciaŋ mɨguavɨla abami agadɨ sibɨla hɨsɨŋ hulaŋ hɨnilalu uami. Asɨ nukeŋ lɨci sibɨla hɨsɨŋ hulaŋ hɨnilalu uami. Cɨhu tɨbɨ ciaŋ mɨguavɨla abami agaŋ nɨbu Asɨ dɨ Amɨŋ agasaŋ abɨlalɨ uami. Hulaŋ iamɨgali ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ Mosesɨ lɨbami agadɨ lubiahɨlavɨlalɨ agɨlaŋ hɨmavɨlalɨ uami. Agadɨ ala Asɨ dɨ Amɨŋ agaŋ hulaŋ iamɨgali agɨladɨ ahɨliahudaci huaci hameŋ laci hameŋ laci hɨniavɨlalɨ uami. \p \v 7 Ciaŋ \x - \xo 3.7 \xo*\xt CV 34.1, 34.28-30, Lo 10.1, Lom 7.10\xt*\x* vɨdɨvɨdɨŋ Mosesɨ lɨbami agasaŋ igahɨlɨhalaŋ uami. Hulaŋ iamɨgali ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ agadɨ sɨhɨvia ma lubiahɨlavɨlalɨ agɨlaŋ hɨmavɨlalɨ uami. Asɨ agaŋ ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ agadɨ lɨba cɨkaŋ hɨvɨ ihatɨbutɨbu lɨbavɨla abɨlu hekɨlɨ vɨdɨvɨdɨŋ daŋ iguci vemi uami. Lɨci Mosesɨ dɨ mugaŋ lamɨgaŋ agaŋ mila sɨbaŋ hɨnimi uami. Lɨci Isɨlaelɨ hɨdɨlɨ agɨladɨ lamɨgaŋ cɨvɨŋ cɨvɨŋ lɨdaci nudɨ mugaŋ lamɨgaŋ agadɨ ma igasulavɨmi uami. Lɨhavɨdaci abɨlu agaŋ cɨhu apalɨ lɨmi uami. \v 8 Agadɨ \x - \xo 3.8 \xo*\xt Ga 3.2, 3.5\xt*\x* ala iabi neŋ Asɨ nudɨ Amɨŋ agadɨ abɨci veci nudɨ abɨlu hekɨlɨ vɨdɨvɨdɨŋ daŋ agaŋ hulaŋ iamɨgali agɨlaŋ hula hɨnilalɨ uami. Abɨlu hekɨlɨ agaŋ vaka ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ Mosesɨ lɨbami agadɨ abɨlu agadɨ lɨvala abɨlu hekɨlɨ vɨdɨvɨdɨŋ daŋ hɨnilalɨ uami. \v 9 Ciaŋ \x - \xo 3.9 \xo*\xt Lo 27.26, Lom 1.17, 3.21\xt*\x* vɨdɨvɨdɨŋ Mosesɨ lɨbami agaŋ aludɨ ciaŋ hɨvɨ lamavɨla lɨbɨmɨgumɨgu alaŋ sɨbɨlɨ lɨlɨ saŋ abɨlalɨ uami. Ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ hameŋ agaŋ Asɨ dɨ abɨlu hekɨlɨ vɨdɨvɨdɨŋ daŋ vemi uami. Agadɨ ala hulaŋ iamɨgali agɨladɨ ahɨliahudaci Asɨ dɨ ciaŋ sɨhɨvia lubiahɨlahɨla sibɨla agaŋ Asɨ dɨ abɨlu hekɨlɨ vɨdɨvɨdɨŋ sɨbaŋ daŋ vemi uami. \v 10 Asɨ \x - \xo 3.10 \xo*\xt CV 34.29\xt*\x* cɨhu tɨbɨ ciaŋ mɨguavɨla abami agaŋ vaka ciaŋ mɨguavɨla abami agadɨ lɨvala abɨlu hekɨlɨ vɨdɨvɨdɨŋ sɨbaŋ daŋ hɨnilalɨ uami. Lɨci vaka ciaŋ mɨguavɨla abami agadɨ abɨlu agaŋ apalɨ lɨmi uami. \v 11 Vaka ciaŋ mɨguavɨla abami agaŋ abɨlu hekɨlɨ vɨdɨvɨdɨŋ daŋ vevɨla hutesɨ ma hɨnimi uami. Abɨlu agaŋ apalɨ lɨmi uami. Asɨ cɨhu tɨbɨ ciaŋ mɨguavɨla abami agaŋ hameŋ laci hameŋ laci hɨnibali uami. Nɨbu ala abɨlu hekɨlɨ vɨdɨvɨdɨŋ sɨbaŋ daŋ vemi uami. \p \v 12 Alaŋ \x - \xo 3.12 \xo*\xt 2 Ko 7.4, Ef 6.19\xt*\x* abɨlu agaŋ iaha hameŋ laci hameŋ laci hɨnibali agasaŋ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ lamalama migɨla migɨla hɨnilalu uami. Hɨnihɨni abɨlu agasaŋ ala haiabɨla iahaiaha abɨlalu uami. \v 13 Abɨlu \x - \xo 3.13 \xo*\xt CV 34.33-35, Lom 10.4, Ga 3.23\xt*\x* Mosesɨ dɨ mugaŋ lamɨgaŋ hɨvɨ hɨnimi agaŋ sɨvɨlɨben aba lɨdaci Isɨlaelɨ hɨdɨlɨ agɨlaŋ igavɨmɨdɨ aba havɨlɨ tɨbɨ agadɨ viavɨla hafilɨbami uami. Alaŋ hameŋ ma lɨlalu uami. \v 14 Asɨ \x - \xo 3.14 \xo*\xt Ais 6.10, Jo 12.40, HJL 28.26-27, Lom 11.7-8, 11.25\xt*\x* vaka ciaŋ mɨguavɨla abami agaŋ manasɨŋ hɨvɨ hɨnilalɨ uami. Hɨnidaci Isɨlaelɨ hɨdɨlɨ agɨlaŋ iga iga sulasula igahɨlavɨlalɨ uami. Agadɨ ala Mosesɨ havɨlɨ tɨbɨ hɨvɨ mugaŋ lamɨgaŋ hafilɨbami me agaŋ hɨsihala hɨnidaci nulɨdɨ hɨji agɨlaŋ ci sɨjiavalɨ uami. Lɨci ciaŋ agɨladɨ hɨdɨlɨ ma igavɨlalɨ uami. Aniaba hulaŋ havɨlɨ tɨbɨ me agadɨ ma mɨŋalavɨlɨbali uami. Jisasɨ Kɨlaisɨ pam lɨci Asɨ agaŋ havɨlɨ tɨbɨ me agadɨ mɨŋalavɨlɨbali uami. \v 15 Ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ Mosesɨ lɨbami agadɨ iga iga abavɨdaci igahɨlavɨhadami uami. Igahɨlavɨdaci nulɨdɨ hɨji agaŋ ma tovemi uami. Iabi avi hameŋ ala nulɨdɨ hɨji ma tovelalɨ uami. \v 16 Agadɨ \x - \xo 3.16 \xo*\xt CV 34.34, Ais 25.7, Lom 11.23, 11.26\xt*\x* ala hulaŋ mu lusɨŋ sɨbɨlɨ vala aludɨ Hekɨlɨ dɨ pɨŋ veci uami. Asɨ agaŋ lɨci hulaŋ agadɨ hɨji tovebali uami. \v 17 Asɨ \x - \xo 3.17 \xo*\xt Jo 8.32, 8.36, Lom 8.2, 1 Ko 15.45, 2 Ko 3.6, Ga 5.1\xt*\x* dɨ Amɨŋ agaŋ nɨbu aludɨ Hekɨlɨ uami. Nɨbu hulaŋ mu hula hɨnidaci hulaŋ agaŋ akuaba akuaba fɨli neŋ hɨniavɨlalɨ agɨladɨ sibɨla hɨsɨŋ hulaŋ ma hɨnibali uami. \v 18 Iabi \x - \xo 3.18 \xo*\xt CV 16.7, 24.16-17, Lom 8.29, 1 Ko 13.12, 15.49, 1 Ti 1.11\xt*\x* neŋ akuaba aludɨ mugaŋ lamɨgaŋ agɨladɨ ma hafilɨbɨlalɨ uami. Hameŋ sadaŋ aludɨ Hekɨlɨ dɨ abɨlu hekɨlɨ vɨdɨvɨdɨŋ daŋ agaŋ aludɨ hɨvɨ velalɨ uami. Veve aludɨ hɨvɨ hɨnidaci hulaŋ iamɨgali limu hɨhɨle agɨlaŋ igavɨlalɨ uami. Abɨlu agaŋ lɨdaci alaŋ aludɨ Hekɨlɨ nukeŋ me hɨnilalu uami. Aludɨ Hekɨlɨ nɨbu hulaŋ hadipɨlɨ me hɨma uami. Hameŋ sadaŋ nɨbu hameŋ lɨlalɨ uami. \c 4 \s Jisasɨ dɨ hulemɨlɨ alaŋ fɨli sɨji me hɨnilalu uami. \p \v 1 Asɨ \x - \xo 4.1 \xo*\xt 2 Ko 3.6, 1 Ti 1.13\xt*\x* agaŋ alusaŋ mavɨn hɨniavɨla sibɨla hameŋ agadɨ vivi saŋ abalɨ uami. Lɨci alaŋ sibɨla agadɨ vivi saŋ pabiŋ tɨbɨ avi ma valɨlalu uami. \v 2 Alaŋ \x - \xo 4.2 \xo*\xt 1 Ko 1.18, 2 Ko 2.17, 6.4-5, 6.7, 1 Te 2.3-5\xt*\x* hulaŋ hɨhɨle akuaba akuaba lusɨŋ sɨbɨlɨ sɨbɨlɨ nɨfɨlɨ vihavɨlalɨ hameŋ agɨladɨ ci valahɨlu uami. Alaŋ hulaŋ analɨ ciaŋ aba aba hɨdavɨlalɨ hameŋ ma aba aba hɨdɨlalu uami. Asɨ dɨ ciaŋ agadɨ sulasula aludɨ nukeŋ hɨji hɨvɨ mu ciaŋ mu ciaŋ ma sulɨlalu uami. Alaŋ ciaŋ amɨŋ agɨladɨ pam haiabɨla iahaiaha sulɨlalu uami. Lɨdamɨli hulaŋ iamɨgali sɨkasɨkan agɨlaŋ aludɨ lamalɨhɨlavɨlalɨ uami. Lamalɨhɨlalɨhɨla hɨji nameŋ lamavɨlalɨ uami. Asɨ nulɨdɨ igasulɨdaci sibɨla huaci sɨlɨvɨ agɨladɨ laci vihavɨlalɨ aba abavɨlalɨ uami. \v 3 Hulaŋ \x - \xo 4.3 \xo*\xt 1 Ko 1.18, 2 Ko 2.15-16, 2 Te 2.7-11\xt*\x* iamɨgali hɨhɨle avɨŋ hɨvɨ uu hɨbɨ heŋ uavɨlalɨ agɨlaŋ uami. Ciaŋ alaŋ sulɨlalu agɨladɨ igahɨlavɨdaci nulɨdɨ hɨji ma tovelalɨ uami. \v 4 Satan \x - \xo 4.4 \xo*\xt Jo 1.18, 12.31, 12.45, Ef 2.2, Fl 2.6, Kl 1.15, Ib 1.3\xt*\x* agaŋ fɨli nagadɨ migɨlɨlalɨ uami. Migɨla migɨla hulaŋ iamɨgali hɨji vɨdɨvɨdɨŋ apalɨ agɨladɨ hɨji mɨŋaihuihu lɨlalɨ uami. Lɨdaci Jisasɨ Kɨlaisɨ dɨ ciaŋ agaŋ abɨlu me havalɨlalɨ agadɨ ma igavɨlalɨ uami. Jisasɨ Kɨlaisɨ nɨbu Asɨ me sɨbaŋ hɨnilalɨ uami. Nɨbu abɨlu hekɨlɨ vɨdɨvɨdɨŋ daŋ hɨnilalɨ uami. \p \v 5 Ci \x - \xo 4.5 \xo*\xt 1 Ko 1.9, 1.13, 1.19, 1.23, 2 Ko 1.24\xt*\x* igɨlaŋ uami. Alaŋ aludɨ nukeŋ akuaba akuaba sibɨla agasaŋ ma abɨlalu uami. Aludɨ Hekɨlɨ Jisasɨ Kɨlaisɨ saŋ pam abɨlalu uami. Lɨdɨŋ Jisasɨ dɨ ciaŋ agadɨ lubiahɨlahɨla naludɨ sibɨla hɨsɨŋ hulaŋ me hɨnilalu uami. \v 6 Vaka \x - \xo 4.6 \xo*\xt HM 1.3, Ais 9.2, 2 Ko 3.18, 1 Pi 2.9, 2 Pi 1.19\xt*\x* sɨbaŋ Asɨ agaŋ nameŋ abami uami. Hɨfɨlɨ agadɨ alɨhaŋ heŋ abɨlu havalam aba abami uami. Lɨci abɨlu agaŋ ve alaŋ hula hɨnilalɨ uami. Hɨnihɨni aludɨ hɨji humɨgaŋ agɨladɨ lɨdaci abɨlu sɨbaŋ hɨniavɨdaci Jisasɨ Kɨlaisɨ dɨ mugaŋ lamɨgaŋ agadɨ igɨlalu uami. Iga iga Asɨ dɨ abɨlu hekɨlɨ vɨdɨvɨdɨŋ daŋ agadɨ avi igɨlalu uami. \p \v 7 Alaŋ \x - \xo 4.7 \xo*\xt 1 Ko 2.4-5, 2 Ko 5.1, 12.9\xt*\x* fɨli sɨji me hɨnidamɨli akuaba akuaba huaci huaci agɨlaŋ aludɨ hɨvɨ hɨniavɨlalɨ uami. Hɨniavɨdaci hulaŋ iamɨgali sɨkasɨkan agɨlaŋ iga iga abavɨlalɨ uami. Ha Asɨ dɨ vɨdɨvɨdɨŋ hekɨlɨ agadɨ igadalu aba abavɨlalɨ uami. Nulɨdɨ nukeŋ vɨdɨvɨdɨŋ hɨma aba abavɨlalɨ uami. \v 8 Alaŋ \x - \xo 4.8 \xo*\xt 2 Ko 1.8, 7.5\xt*\x* abeba abeba hɨdɨdamɨli vɨhɨlɨ mu hɨdɨlɨ mu hɨdɨlɨ agɨlaŋ aludɨ hɨvɨ iahavɨlalɨ uami. Agadɨ ala vɨhɨlɨ agɨlaŋ aludɨ lɨmɨn me sɨkasɨkan ma hahavɨlalɨ uami. Akuaba akuaba akape agɨlaŋ aludɨ hɨji humɨgaŋ agɨladɨ mɨŋaihuihu lɨhavɨlalɨ uami. Agadɨ ala aludɨ hɨji humɨgaŋ agɨlaŋ sɨkasɨkan ma ihuihu lɨhavɨlalɨ uami. \v 9 Hulaŋ hɨhɨle aludɨ sɨbɨlɨ lamavɨlalɨ uami. Agadɨ ala Asɨ aludɨ ma valɨlalɨ uami. Aludɨ ifu ifu mɨŋanikɨlavɨdaci fɨli hɨvɨ mɨgaifɨlalu uami. Agadɨ ala aludɨ sɨkasɨkan ma sɨbɨlɨ lamavɨlalɨ uami. \v 10 Hameŋ \x - \xo 4.10 \xo*\xt Lom 8.17, 1 Ko 15.31, Fl 3.10-11, 1 Pi 4.13\xt*\x* lɨhavɨdaci hulaŋ iamɨgali limu hɨhɨle agɨlaŋ aludɨ hadipɨlɨ agɨladɨ iga iga Jisasɨ hɨmami agasaŋ igahɨlavɨlalɨ uami. Aludɨ sɨbɨlɨ lamavɨdaci alaŋ akuaba akuaba lɨlalu agɨladɨ iga iga abavɨlalɨ uami. Jisasɨ hameŋ laci hameŋ laci hɨnilalɨ aba abavɨlalɨ uami. \v 11 Alaŋ \x - \xo 4.11 \xo*\xt Lom 8.36, 1 Ko 15.31, 15.49\xt*\x* fɨli neŋ hɨnihɨni Jisasɨ dɨ sibɨla vidamɨli hulaŋ hɨhɨle aludɨ ifɨhɨmɨbalu aba lɨhavɨlalɨ uami. Lɨhavɨdaci hulaŋ iamɨgali agɨlaŋ aludɨ hadipɨlɨ agɨladɨ iga iga abavɨlalɨ uami. Jisasɨ hameŋ laci hameŋ laci hɨnihɨni nulɨsaŋ vɨdɨvɨdɨŋ igulalɨ aba abavɨlalɨ uami. \v 12 Namɨlaŋ huaci hameŋ laci hameŋ laci hɨnibalaŋ aba alaŋ naludɨ ahɨliahuiahu sibɨla vilalu uami. Sibɨla vidamɨli aludɨ ifɨhɨmuhɨmu saŋ lɨhavɨlalɨ uami. \p \v 13 Asɨ \x - \xo 4.13 \xo*\xt Sng 116.10, Lom 1.12, 2 Pi 1.1\xt*\x* dɨ manasɨŋ hekɨlɨ agaŋ nameŋ abami uami. Hulaŋ mu agaŋ abi aba abami uami. Viaŋ Asɨ saŋ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ lamavɨla ciaŋ agadɨ abacin aba abi aba abami uami. Aludɨ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ agɨlaŋ hulaŋ hameŋ abami agadɨ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ me hɨniavɨlalɨ uami. Hameŋ sadaŋ alaŋ avi Asɨ saŋ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ lamalama abɨlalu uami. \v 14 Alaŋ \x - \xo 4.14 \xo*\xt Lom 8.11, 1 Ko 6.14\xt*\x* igɨlalu uami. Asɨ agaŋ aludɨ Hekɨlɨ Jisasɨ dɨ abɨci hɨhi iahami hameŋ ala aludɨ avi abɨci cɨhu hɨhi iahɨbalu uami. Lɨmɨli aludɨdaŋ naludɨdaŋ likɨlɨci uavɨla nudɨ mikɨ pɨŋ hɨnibalu uami. \v 15 Asɨ \x - \xo 4.15 \xo*\xt 1 Ko 3.21, 2 Ko 1.3-6, Kl 1.24, 2 Ti 2.10\xt*\x* agaŋ hulaŋ iamɨgali akape agɨlasaŋ mavɨn hɨnidaci nudɨ pɨŋ vakala vakala vehavɨlalɨ uami. Mufɨli avi hameŋ laci ala vehavɨbali uami. Vehavɨdaci hulaŋ iamɨgali limu hɨhɨle agɨlaŋ Asɨ dɨ huaci aba abavɨla nudɨ ibi mɨŋaiahavɨlalɨ uami. Hameŋ lɨhavɨlalɨ agasaŋ ala igahɨlahɨla alaŋ vɨhɨlɨ mu hɨdɨlɨ mu hɨdɨlɨ agɨladɨ havɨlalu uami. \s Jisasɨ dɨ hulemɨlɨ agɨlaŋ Asɨ saŋ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ lamalama hɨniavɨmi. \p \v 16 Asɨ \x - \xo 4.16 \xo*\xt Lom 7.22, Ef 3.16, Kl 3.10, 1 Pi 3.4\xt*\x* agaŋ lɨdaci akuaba akuaba huaci huaci aludɨ hɨvɨ iahavɨlalɨ uami. Lɨhavɨdaci alaŋ nusaŋ ala igahɨlahɨla nudɨ sibɨla agadɨ vivi saŋ pabiŋ tɨbɨ avi ma valɨlalu uami. Aludɨ hadipɨlɨ agɨlaŋ sɨbɨlɨ lɨhavɨlalɨ uami. Agadɨ ala Asɨ agaŋ uaiaŋ pabiŋ pabiŋ aludɨ hɨji humɨgaŋ mɨŋaiahaiaha vɨdɨvɨdɨŋ igulalɨ uami. \v 17 Akuaba \x - \xo 4.17 \xo*\xt Mt 5.12, Lom 8.17-18, 1 Pi 1.6\xt*\x* akuaba vɨhɨlɨ igɨlalu agɨlaŋ hekɨlɨ sɨbaŋ hɨma uami. Vɨhɨlɨ agɨlaŋ hutesɨ sɨbaŋ ma hɨniavɨbali uami. Alaŋ vɨhɨlɨ agɨladɨ iga iga hɨnidamɨli vɨhɨlɨ agɨlaŋ aludɨ ahɨliahuavɨbali uami. Lɨhavɨci alaŋ Asɨ dɨ haiabɨla heŋ huaci hameŋ laci hameŋ laci hɨnibalu uami. Hɨnihɨni akuaba akuaba huaci huaci sɨbaŋ agɨladɨ vibalu uami. Akuaba akuaba huaci huaci agɨlaŋ akuaba akuaba vɨhɨlɨ igɨlalu agɨladɨ lɨvalavɨbali uami. \v 18 Alaŋ \x - \xo 4.18 \xo*\xt Lom 8.24, 2 Ko 5.7, Kl 1.16, Ib 11.1-3\xt*\x* akuaba akuaba iabi neŋ igɨlalu agasaŋ hɨji ma lamɨlalu uami. Nɨbɨlaŋ hutesɨ ma hɨniavɨbali uami. Alaŋ akuaba akuaba huaci huaci iabi neŋ ma igɨlalu agɨlasaŋ pam hɨji lamɨlalu uami. Akuaba akuaba ma igɨlalu agɨlaŋ huaci hameŋ laci hameŋ laci hɨniavɨbali uami. \c 5 \p \v 1 Alaŋ \x - \xo 5.1 \xo*\xt 2 Ko 4.7, 2 Pi 1.13-14\xt*\x* igɨlalu uami. Havɨlɨ ulaŋ agɨlaŋ hutesɨ ma hɨniavɨlalɨ uami. Aludɨ hadipɨlɨ agɨlaŋ havɨlɨ ulaŋ me hɨniavɨlalɨ uami. Havɨlɨ ulaŋ me hɨniavɨlalɨ agɨlaŋ sɨbɨlɨ lɨhavɨbali uami. Agadɨ ala ulaŋ amɨŋ agɨlaŋ hutesɨ hɨniavɨlalɨ uami. Asɨ alusaŋ hadipɨlɨ mu ulaŋ amɨŋ me agɨladɨ igubali uami. Ulaŋ amɨŋ me agɨladɨ aniaba hulaŋ nulɨdɨ human hɨvɨ ma vihavɨlalɨ uami. Ulaŋ amɨŋ me agɨlaŋ Asɨ dɨ haiabɨla heŋ huaci hameŋ laci hameŋ laci hɨniavɨbali uami. \v 2 Iabi \x - \xo 5.2 \xo*\xt Lom 8.23\xt*\x* alaŋ hadipɨlɨ havɨlɨ ulaŋ me agadɨ hɨvɨ fɨli neŋ hɨnilalu uami. Hɨnihɨni alu sɨbɨlɨ havalɨlalu uami. Aludɨ hadipɨlɨ ulaŋ amɨŋ me agɨlaŋ Asɨ dɨ haiabɨla hɨvɨ hɨniavadi uami. Alaŋ nulɨdɨ ala vivi saŋ mavɨn hekɨlɨ hɨnilalu uami. Mufɨli alaŋ nulɨdɨ hadi hɨlahɨla me ahuala lamɨbalu uami. \v 3 Lamavɨla muhɨlɨ havɨlɨ apalɨ me ma hɨnibalu uami. \v 4 Alaŋ \x - \xo 5.4 \xo*\xt 1 Ko 15.53-54\xt*\x* fɨli neŋ havɨlɨ ulaŋ me agadɨ hɨvɨ hɨnilalu uami. Hɨnihɨni vɨhɨlɨ iga iga alu sɨbɨlɨ havala havala hɨnilalu uami. Agadɨ ala alaŋ hɨmavɨla hadipɨlɨ vala uu saŋ ma lɨlalu uami. Hadipɨlɨ mu Asɨ dɨ haiabɨla hɨvɨ hɨniavadi uami. Alaŋ nulɨdɨ ala viavɨla hadi hɨlahɨla me ahuala lamalama saŋ lɨlalu uami. Aludɨ hadipɨlɨ havɨlɨ ulaŋ me fɨli neŋ via hɨdɨlalu agɨlaŋ sɨbɨlɨ lɨhavɨbali uami. Agadɨ ala hadipɨlɨ huaci hameŋ laci hameŋ laci hɨnihɨni hɨsɨŋ agɨlaŋ hɨniavɨbali uami. \v 5 Alaŋ \x - \xo 5.5 \xo*\xt Lom 8.16, 8.23, 2 Ko 1.22, Ef 1.14, 2.10\xt*\x* huaci hameŋ laci hameŋ laci hɨnihɨni saŋ Asɨ agaŋ nudɨ Amɨŋ agadɨ abɨci nɨbu mɨse vevɨla alaŋ hula hɨnilalɨ uami. Asɨ dɨ Amɨŋ agaŋ alaŋ hula hɨnidaci alaŋ hɨji nameŋ lamɨlalu uami. Mufɨli Asɨ dɨ akuaba akuaba huaci huaci agɨladɨ avi vibalu aba abɨlalu uami. \v 6 Alaŋ \x - \xo 5.6 \xo*\xt Ib 11.13-16\xt*\x* nusaŋ ala hɨji igahɨlahɨla vɨdɨvɨdɨŋ lagulamalama hɨnilalu uami. Iabi neŋ alaŋ hadipɨlɨ hɨmahɨma hɨsɨŋ agadɨ hɨvɨ hɨnidalu uami. Aludɨ Hekɨlɨ hula nudɨ haiabɨla heŋ ma hɨnidalu uami. \v 7 Alaŋ \x - \xo 5.7 \xo*\xt Lom 8.24-25, 1 Ko 13.12, 2 Ko 4.18, Ib 11.1\xt*\x* akuaba akuaba hameŋ agɨladɨ ma igadalu uami. Agadɨ ala alaŋ hameŋ agɨlasaŋ pam hɨji vɨdɨvɨdɨŋ lamalama Asɨ dɨ ciaŋ lubiahɨlɨlalu uami. \v 8 Viaŋ \x - \xo 5.8 \xo*\xt Fl 1.23\xt*\x* ci abin uami. Alaŋ hadipɨlɨ hɨvɨ fɨli neŋ hɨnihɨni hɨdɨlalu agɨladɨ valavala uu aludɨ Hekɨlɨ hula nudɨ haiabɨla heŋ hɨnihɨni saŋ lɨlalu uami. Lɨdɨŋ vɨdɨvɨdɨŋ lagulamalama hɨnilalu uami. Haiabɨla heŋ hɨnidamɨli haiabɨla agaŋ aludɨ nukeŋ sɨbaŋ hɨnibali uami. \v 9-10 Jisasɨ \x - \xo 5.9-10 \xo*\xt Sav 12.14, Lom 2.16, 14.10, Ga 6.7, Kl 1.10, 3.24-25, 1 Te 4.1, CHL 22.12\xt*\x* Kɨlaisɨ agaŋ hulaŋ iamɨgali sɨkasɨkan aludɨ ciaŋ hɨvɨ lamɨbali uami. Lamalama alaŋ fɨli neŋ hɨnihɨni akuaba akuaba sibɨla huaci huaci vilalu agasaŋ hɨbɨŋ akuaba akuaba huaci huaci agɨladɨ hameŋ ala igubali uami. Akuaba akuaba lusɨŋ sɨbɨlɨ sɨbɨlɨ vilalu agasaŋ hɨbɨŋ akuaba akuaba sɨbɨlɨ sɨbɨlɨ agɨladɨ hameŋ ala igubali uami. Alaŋ fɨli neŋ hɨnihɨni akuaba akuaba sibɨla vidamɨli Asɨ hɨjɨŋalɨbali agasaŋ hɨji hekɨlɨ lamɨlalu uami. Asɨ dɨ haiabɨla heŋ hɨnihɨni akuaba akuaba sibɨla vidamɨli nɨbu hɨjɨŋalɨbali agasaŋ avi hɨji hekɨlɨ lamɨlalu uami. \s Hulaŋ iamɨgali Asɨ hula hɨji humɨgaŋ pam laci hɨnihɨni saŋ abɨlalu uami. \p \v 11 Alaŋ \x - \xo 5.11 \xo*\xt 2 Ko 4.2, Ib 10.31, Ju 1.23\xt*\x* aludɨ Hekɨlɨ saŋ lɨdalɨda nudɨ lɨhu hɨvɨ pam hɨnilalu uami. Hɨnihɨni hulaŋ iamɨgali agɨlaŋ nusaŋ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ lamalama saŋ nulɨdɨ hɨji mɨŋaiahɨlalu uami. Alaŋ sibɨla agadɨ akuaba akuaba lusɨŋ sɨbɨlɨ daŋ ma vilalu uami. Asɨ nɨbu aludɨ hɨji agɨladɨ igɨlalɨ uami. Viaŋ hɨji nameŋ lamin uami. Namɨlaŋ avi igɨdalaŋ alaŋ sibɨla huaci sɨlɨvɨ laci vilalu aba abin uami. \v 12 Namɨlaŋ \x - \xo 5.12 \xo*\xt 2 Ko 1.13-14, 3.1\xt*\x* aludɨ ibi mɨŋaiahaiaha saŋ alaŋ nalusaŋ sɨdaŋ ciaŋ ciaŋ ma abadalu uami. Aludɨ sibɨla agasaŋ hɨjɨŋalɨbalaŋ aba ciaŋ nagadɨ lɨbadalu uami. Hulaŋ hɨhɨle agɨlaŋ hulaŋ hɨji humɨgaŋ huaci daŋ agɨlasaŋ ma hɨjɨŋalavɨlalɨ uami. Nɨbɨlaŋ hulaŋ ibi daŋ agɨlasaŋ pam igahɨlahɨla hɨjɨŋalavɨlalɨ uami. Hulaŋ hameŋ agɨlaŋ naludɨ abavɨdaci namɨlaŋ nulɨdɨ hɨbɨŋ aba aba saŋ ciaŋ nagadɨ lɨbadalu uami. \v 13 Alaŋ ciaŋ sulɨlalu agadɨ igahɨlavɨdaci ciaŋ agaŋ uavauava ciaŋ me hɨnilalɨ uami. Nusaŋ igahɨlɨmɨlaŋ uami. Asɨ nukeŋ aludɨ igɨlalɨ uami. Alaŋ naludɨ ahɨliahuiahu saŋ ciaŋ sɨhɨvia sɨbaŋ igahɨlahɨla sulɨlalu uami. \v 14-15 Jisasɨ \x - \xo 5.14-15 \xo*\xt Lom 5.15, 14.7-8, 1 Ko 6.19-20, Ga 2.19-20, 1 Te 5.10, 1 Ti 2.6, 1 Pi 4.2\xt*\x* Kɨlaisɨ agaŋ hulaŋ iamɨgali hɨhi hɨnilalu alusaŋ mavɨn hekɨlɨ hɨnimi uami. Lavɨla aludɨ ahɨliahuiahu saŋ aludɨ uvɨsɨjiŋ viavɨla hɨmami uami. Lɨci hulaŋ iamɨgali sɨkasɨkan alaŋ avi nɨbu hula hɨmahɨma me hɨmamɨlu uami. La iabi neŋ alaŋ hɨmavɨla cɨhu hɨhi iahavɨla hɨnihɨni me hɨnilalu uami. Alaŋ nusaŋ ala igahɨlahɨla nudɨ sibɨla agadɨ vilalu uami. Sibɨla vivi alaŋ nukeŋ saŋ ma igahɨlɨlalu uami. Nɨbu aludɨ uvɨsɨjiŋ via hɨmavɨla cɨhu hɨhi iahami agasaŋ pam igahɨlahɨla hɨnilalu uami. \v 16 Hɨnihɨni \x - \xo 5.16 \xo*\xt Jo 6.63, Fl 3.7-8, Kl 3.11\xt*\x* akuaba akuaba hɨji humɨgaŋ vaka hɨsɨŋ agɨladɨ ma lubiahɨlɨlalu uami. Lɨdɨŋ hulaŋ iamɨgali hɨhɨle agɨladɨ ma lamalɨhɨlɨlalu uami. Vaka alaŋ hɨji humɨgaŋ vaka hɨsɨŋ agɨladɨ lubiahɨlahɨla Jisasɨ Kɨlaisɨ dɨ lamalɨhɨladamɨlu uami. Agadɨ ala iabi neŋ hameŋ ma lɨlalu uami. \v 17 Hulaŋ \x - \xo 5.17 \xo*\xt Ais 43.18, Lom 8.1, 8.9-10, Ga 5.6, 6.15, Ef 2.15, CHL 21.5\xt*\x* mu Jisasɨ Kɨlaisɨ hula hɨji humɨgaŋ pam hɨnidaci Asɨ agaŋ lɨdaci hulaŋ agaŋ akuaba akuaba sebɨlɨ sɨbaŋ me hɨnibali uami. Ci igɨlaŋ uami. Akuaba akuaba hɨji humɨgaŋ vaka hɨsɨŋ agɨlaŋ ci sɨvɨlavalɨ uami. Iabi akuaba akuaba hɨji huaci huaci sebɨlɨ agɨlaŋ ci iahavalɨ uami. \v 18 Asɨ \x - \xo 5.18 \xo*\xt Lom 5.10, Ef 2.16, Kl 1.20, 1 Jo 2.2\xt*\x* nukeŋ lɨci akuaba akuaba hameŋ agɨlaŋ iahavalɨ uami. Vaka alaŋ nudɨ nagɨli lamadamɨlu uami. Agadɨ ala Asɨ nukeŋ lɨci Jisasɨ Kɨlaisɨ hɨmɨci alaŋ Asɨ hula hɨji humɨgaŋ pam hɨnilalu uami. Hɨnidamɨli alusaŋ sibɨla iguavɨla abami uami. Hulaŋ iamɨgali iadɨ nagɨli lamavɨlalɨ agɨladɨ ahɨliahudalaŋ viaŋ hula hɨji humɨgaŋ pam hɨniavɨm aba abami uami. \v 19 Lɨci \x - \xo 5.19 \xo*\xt Lom 3.23-26, Kl 1.19-20\xt*\x* alaŋ ciaŋ nameŋ agadɨ abɨlalu uami. Asɨ agaŋ Jisasɨ Kɨlaisɨ dɨ abɨci vemi aba abɨlalu uami. Vevɨla hulaŋ iamɨgali Asɨ dɨ nagɨli lamavɨhadami agɨladɨ ahɨliahudaci Asɨ hula hɨji humɨgaŋ pam laci hɨniavɨbali aba abɨlalu uami. Asɨ agaŋ nɨbɨlaŋ akuaba akuaba hugɨ lamavalɨ agɨlasaŋ ma igahɨlɨlalɨ uami. Nɨbu hula hɨji humɨgaŋ pam hɨnihɨni saŋ nudɨ ciaŋ sulasula sibɨla agadɨ alusaŋ igualɨ uami. \v 20 Lɨci \x - \xo 5.20 \xo*\xt 2 Ko 3.6, 6.1, Ef 6.20\xt*\x* alaŋ Jisasɨ Kɨlaisɨ me hɨnihɨni ciaŋ sulɨlalu uami. Asɨ nukeŋ hulaŋ iamɨgali agɨladɨ mavɨn ciaŋ ciaŋ hɨvɨ abɨlalɨ hameŋ ala mavɨn ciaŋ ciaŋ hɨvɨ abɨlalu uami. Jisasɨ Kɨlaisɨ dɨ ciaŋ agadɨ hulaŋ iamɨgali agɨlasaŋ sulasula nameŋ abɨlalu uami. Namɨlaŋ Asɨ dɨ nagɨli lamɨlalaŋ agadɨ valavɨla nɨbu hula hɨji humɨgaŋ pam hɨnihalaŋ aba abɨlalu uami. \v 21 Jisasɨ \x - \xo 5.21 \xo*\xt Ais 53.6-12, Jo 8.46, Lom 5.19, 1 Ko 1.30, Ga 3.13, Fl 3.9, Ib 4.14-15, 1 Pi 2.22-24, 1 Jo 3.5\xt*\x* Kɨlaisɨ nɨbu hugɨ apalɨ uami. Agadɨ ala Asɨ agaŋ aludɨ ahɨliahuiahu saŋ aludɨ hugɨ agɨladɨ nudɨ hɨvɨ lamami uami. Lamɨci nɨbu hulaŋ hugɨ daŋ me hɨniavɨla hɨmami uami. Hameŋ sadaŋ alaŋ Jisasɨ Kɨlaisɨ hula hɨji humɨgaŋ pam hɨnihɨni Asɨ dɨ ciaŋ sɨhɨvia lubiahɨlɨlalu uami. \c 6 \s Jisasɨ dɨ hulemɨlɨ agɨlaŋ sibɨla vivi vɨhɨlɨ akape havavɨlalɨ uami. \p \v 1 Asɨ \x - \xo 6.1 \xo*\xt 1 Ko 3.9, 2 Ko 5.20, Ib 12.15\xt*\x* alaŋ hula sibɨla vidaci alaŋ naludɨ mavɨn ciaŋ ciaŋ hɨvɨ nameŋ abɨlalu uami. Asɨ nalusaŋ mavɨn hɨnilalɨ agadɨ ci igahalaŋ aba abɨlalu uami. Nɨbu nalusaŋ mavɨn hɨnilalɨ agasaŋ igahɨlahɨla akuaba akuaba sibɨla huaci huaci agɨladɨ vihalaŋ aba abɨlalu uami. \v 2 Asɨ \x - \xo 6.2 \xo*\xt Ais 49.8, Lu 4.19-21\xt*\x* agaŋ nudɨ sibɨla hɨsɨŋ hulaŋ agadɨ nameŋ abami uami. Viaŋ nadɨ ahɨliahulɨŋ huaci hameŋ laci hameŋ laci hɨnihɨni saŋ mɨhiŋ ci lamacin aba abami uami. Mɨhiŋ heŋ ala viaŋ nadɨ ciaŋ agadɨ igahɨlavɨla nadɨ ahɨliahuben aba abami uami. Ci igɨlaŋ uami. Iabi Asɨ agaŋ aludɨ ahɨliahua huaci lamɨbali uami. \v 3 Alaŋ \x - \xo 6.3 \xo*\xt Lom 14.13, 1 Ko 9.12, 10.32\xt*\x* sibɨla vilalu agɨlasaŋ hulaŋ hɨhɨle humɨgaŋ vɨhɨlɨ vihavɨmɨdɨ uami. Lɨdɨŋ nɨbɨlaŋ ciaŋ sɨbɨlɨ sɨbɨlɨ aba aba hugɨ daŋ hɨniavɨmɨdɨ uami. Hameŋ sadaŋ alaŋ nulɨsaŋ igahɨlahɨla akuaba akuaba huaci huaci agɨladɨ laci lɨlalu uami. \v 4-5 Vɨhɨlɨ \x - \xo 6.4-5 \xo*\xt HJL 16.23, 2 Ko 4.2, 11.23-27\xt*\x* mu hɨdɨlɨ mu hɨdɨlɨ iahavɨdaci alaŋ avɨha avɨha igɨlalu uami. Akuaba akuaba agɨlaŋ aludɨ sɨbɨlɨ lamavɨlalɨ uami. Hulaŋ hɨhɨle aludɨ ifavɨlalɨ uami. Lɨmɨn sɨbɨlɨ ulaŋ hɨvɨ aludɨ lamavɨlalɨ uami. Aludɨ nagɨli lamalama haŋala huda hɨnihɨni vɨdɨvɨdɨŋ ula ula abavɨlalɨ uami. Alaŋ sibɨla vivi vɨhɨlɨfɨlalu uami. Ani sɨhɨvia ma hɨsɨvɨlalu uami. Humɨgaŋ saŋ hɨmɨlalu uami. Vɨhɨlɨ hameŋ agɨladɨ iga iga vɨdɨvɨdɨŋ lagulamɨlalu uami. Lagulamalama akuaba akuaba sibɨla huaci huaci agɨladɨ vidamɨli hulaŋ iamɨgali sɨkasɨkan agɨlaŋ iga iga abavɨlalɨ uami. Nɨbɨlaŋ Asɨ dɨ sibɨla hɨsɨŋ hulaŋ hɨniavɨlalɨ aba abavɨlalɨ uami. \v 6 Alaŋ \x - \xo 6.6 \xo*\xt 1 Ti 4.12\xt*\x* Asɨ dɨ sibɨla vivi akuaba akuaba nameŋ agɨladɨ lɨlalu uami. Alaŋ hugɨ apalɨ hɨnilalu uami. Hɨji huaci daŋ hɨnilalu uami. Lɨhalɨha ma lamacilavɨhelalu uami. Hulaŋ iamɨgali agɨladɨ huaci lamɨlalu uami. Lɨdamɨli Asɨ dɨ Amɨŋ agaŋ alaŋ hula hɨnilalɨ uami. Alaŋ hulaŋ iamɨgali hɨhɨle agɨlasaŋ amɨŋ sɨbaŋ mavɨn hekɨlɨ hɨnihɨni nulɨdɨ ahɨliahulalu uami. \v 7 Ciaŋ \x - \xo 6.7 \xo*\xt 1 Ko 2.4-5, 2 Ko 10.4-5, Ef 6.11-13, 2 Ti 4.7\xt*\x* amɨŋ laci abɨlalu uami. Aba aba nudɨ ciaŋ agadɨ sɨhɨvia lubiahɨlɨlalu uami. Lɨdɨŋ nudɨ vɨdɨvɨdɨŋ hɨvɨ sibɨla vivi sagaŋ me lɨbɨlalu uami. Hulaŋ hɨhɨle sagaŋ hɨsɨŋ akuaba akuaba agɨladɨ human limu limu mɨŋalɨvavɨlalɨ hameŋ mɨŋalɨvalɨva sagaŋ me lɨbɨlalu uami. \v 8 Hulaŋ hɨhɨle aludɨ ibi mɨŋaiahavɨlalɨ uami. Hɨhɨle ma mɨŋaiahavɨlalɨ uami. Hɨhɨle aludɨ hulɨpɨŋ ciaŋ abavɨlalɨ uami. Hɨhɨle alaŋ akuaba akuaba sibɨla huaci huaci vilalu agɨlasaŋ hulaŋ hɨhɨle agɨladɨ abavɨlalɨ uami. Hulaŋ hɨhɨle igavɨdaci alaŋ analɨ ciaŋ hɨsɨŋ me hɨnilalu uami. Agadɨ ala alaŋ ciaŋ amɨŋ laci agɨladɨ sulɨlalu uami. \v 9 Hulaŋ \x - \xo 6.9 \xo*\xt Sng 118.18, 1 Ko 4.9, 2 Ko 4.2, 4.9-10\xt*\x* iamɨgali agɨlaŋ aludɨ ma iga iga me akuaba akuaba hameŋ agɨladɨ lɨhavɨlalɨ uami. Agadɨ ala hulaŋ iamɨgali akape aludɨ igavɨlalɨ uami. Alaŋ amɨŋ hɨmɨbalu aba lɨlalu uami. Agadɨ ala ma hɨmɨlalu uami. Asɨ agaŋ aludɨ hɨji humɨgaŋ mɨŋahihɨlahihɨla saŋ vɨhɨlɨ igulalɨ uami. Agadɨ ala aludɨ sɨkasɨkan ma ifɨhɨmɨlalɨ uami. \v 10 Alaŋ \x - \xo 6.10 \xo*\xt 2 Ko 7.4, Fl 2.17, Kl 1.24\xt*\x* mavɨn mɨŋamɨŋa ma hɨjɨŋalɨlalu uami. Agadɨ ala hɨjɨŋalaŋala pam hɨnilalu uami. Alaŋ akuaba akuaba apalɨ me hɨnilalu uami. Agadɨ ala alaŋ hulaŋ iamɨgali akape agɨladɨ ahɨliahudamɨli akuaba akuaba akape daŋ hɨniavɨlalɨ uami. Alaŋ akuaba akuaba cɨki avi apalɨ sɨbaŋ me hɨnilalu uami. Agadɨ ala akuaba akuaba mu mu agɨlaŋ sɨkasɨkan aludɨ pam hɨniavadi uami. \p \v 11 Kolin haiabɨla hɨsɨŋ namɨlaŋ uami. Alaŋ nalusaŋ mavɨn hekɨlɨ hɨnilalu agasaŋ naludɨ haiabɨla iaha abadalu uami. \v 12 Alaŋ naludɨ ma huligalɨmaŋ uami. Agadɨ ala namɨlaŋ alusaŋ mavɨn ma hɨnilalaŋ uami. Alaŋ hula hɨji humɨgaŋ pam ma hɨnilalaŋ uami. \v 13 Iabi \x - \xo 6.13 \xo*\xt 1 Ko 4.14\xt*\x* viaŋ naludɨ iaganalu me hɨnihɨni naludɨ abadin uami. Alaŋ nalusaŋ akuaba akuaba lɨlalu hameŋ laci ala lɨhalaŋ uami. Namɨlaŋ alusaŋ mavɨn amɨŋ sɨbaŋ hɨnihalaŋ uami. \s Alaŋ Asɨ dɨ aŋam ulaŋ hekɨlɨ me hɨnilalu uami. \p \v 14 Namɨlaŋ \x - \xo 6.14 \xo*\xt Lo 7.2-3, 1 Ko 5.9-10, Ef 5.7, 5.11\xt*\x* hulaŋ iamɨgali Jisasɨ Kɨlaisɨ saŋ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ ma lamavɨlalɨ agɨlaŋ hula pam lamɨmɨlaŋ uami. Lavɨla nɨbɨlaŋ hula sibɨla pam vimɨlaŋ uami. Nɨbɨlaŋ mu hɨdɨlɨ hɨniavɨlalɨ uami. Hulaŋ iamɨgali Asɨ dɨ ciaŋ sɨhɨvia lubiahɨlavɨlalɨ agɨlaŋ hula hulaŋ iamɨgali Asɨ dɨ ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ lulavɨlalɨ agɨlaŋ hula hɨji humɨgaŋ pam ma hɨniavɨlalɨ uami. Hɨfɨlɨ hula abɨlu hula pam ma hɨniavɨlalɨ uami. \v 15 Jisasɨ Kɨlaisɨ hula Satan hula hɨji humɨgaŋ pam ma hɨniavɨlalɨ uami. Hulaŋ Jisasɨ Kɨlaisɨ saŋ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ lamavɨlalɨ agɨlaŋ hula hulaŋ Jisasɨ Kɨlaisɨ saŋ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ ma lamavɨlalɨ agɨlaŋ hula hɨji humɨgaŋ pam ma hɨniavɨlalɨ uami. \v 16 Kɨlɨ \x - \xo 6.16 \xo*\xt Wkp 26.12, Ese 37.27, 1 Ko 3.16, 6.19-20\xt*\x* akuaba akuaba lɨhulɨhu lamalama aludɨ asɨ aba abavɨlalɨ agɨladɨ via uavɨla Asɨ dɨ aŋam ulaŋ hekɨlɨ hɨvɨ lamɨmagalu uami. Namɨlaŋ igɨlalaŋ uami. Alaŋ aŋam ulaŋ hekɨlɨ me hɨnidamɨli Asɨ agaŋ aŋam ulaŋ hekɨlɨ heŋ ala hɨnilalɨ uami. Asɨ hameŋ laci hameŋ laci hɨnilalɨ agaŋ vaka nusaŋ ala nameŋ abami uami. Viaŋ nɨbɨlaŋ hula hɨnihɨni nɨbɨlaŋ hula hɨdɨben aba abami uami. Hɨnihɨni nulɨdɨ Asɨ hɨnidalɨŋ nɨbɨlaŋ iadɨ hulaŋ iamɨgali hɨniavɨbali aba abami uami. \v 17 La \x - \xo 6.17 \xo*\xt Ais 52.11, Ese 20.34, 2 Ko 7.1, CHL 18.4\xt*\x* cɨhu nameŋ abami uami. Namɨlaŋ hulaŋ iamɨgali iasaŋ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ ma lamavɨlalɨ agɨladɨ valavɨla ua mu abɨla hɨvɨ hɨnihalaŋ aba abami uami. Hɨnihɨni sɨhɨvia migɨlɨhalaŋ aba abami uami. Akuaba akuaba viaŋ igɨdalɨŋ hɨbuŋ daŋ hɨniavɨlalɨ agɨladɨ mɨŋaigɨmɨlaŋ aba abami uami. Hameŋ lɨlaŋ viaŋ nukeŋ nalusaŋ hɨjɨŋalavɨla naludɨ viben aba abami uami. \v 18 Vilɨŋ \x - \xo 6.18 \xo*\xt 2 Sml 7.14, 1 Sto 17.13, Ais 43.6, Jer 31.9, CHL 1.8, 21.7\xt*\x* namɨlaŋ iadɨ ninanadi hɨnidalaŋ viaŋ naludɨ iaganalu hɨniben aba abami uami. Aludɨ Hekɨlɨ nɨbu Asɨ vɨdɨvɨdɨŋ hekɨlɨ daŋ sadaŋ ciaŋ hameŋ agadɨ abami uami. \c 7 \p \v 1 Iadɨ \x - \xo 7.1 \xo*\xt 2 Ko 6.17-18, 1 Jo 3.3\xt*\x* nagɨlihali huaci huaci namɨlaŋ uami. Asɨ akuaba akuaba saŋ vaka ciaŋ mɨguavɨla abami agɨladɨ ci vihɨlu uami. Hameŋ sadaŋ iabi neŋ akuaba akuaba lusɨŋ sɨbɨlɨ sɨbɨlɨ hadipɨlɨ hɨsɨŋ agɨladɨ valɨmɨli uami. Akuaba akuaba sɨbɨlɨ sɨbɨlɨ hɨji humɨgaŋ hɨsɨŋ agɨladɨ avi valɨmɨli uami. Valɨmɨli Asɨ aludɨ igɨdaci huaci sɨlɨvɨ laci hɨdɨbalu uami. Hɨdahɨda nusaŋ lɨdalɨda nudɨ lɨhu hɨvɨ pam hɨnibalu uami. Nudɨ lɨhu hɨvɨ hɨnihɨni akuaba akuaba sibɨla huaci huaci agɨladɨ vibalu uami. Sibɨla alaŋ vivi saŋ nɨbu mavɨn hɨnilalɨ hameŋ agɨladɨ laci vibalu uami. \s Polɨ agaŋ Kolin haiabɨla hɨsɨŋ hulaŋ iamɨgali lusɨŋ sɨbɨlɨ valavɨmi agasaŋ hɨjɨŋalami. \p \v 2 Namɨlaŋ \x - \xo 7.2 \xo*\xt HJL 20.33, 2 Ko 12.17\xt*\x* alusaŋ mavɨn hɨnihalaŋ uami. Alaŋ namɨlaŋ sɨbɨlɨ lɨlɨ saŋ akuaba akuaba ma lahɨlu uami. Naludɨ hulaŋ mu agadɨ sɨbɨlɨ ma lamahɨlu uami. Naludɨ hulaŋ mu agadɨ analɨ ciaŋ abavɨla nudɨ akuaba akuaba agɨladɨ ma vihɨlu uami. \v 3 Viaŋ \x - \xo 7.3 \xo*\xt 2 Ko 6.11-12\xt*\x* naludɨ lɨbɨmɨgumɨgu ciaŋ abavɨla ma abadin uami. Naludɨ ci abacin uami. Alaŋ nalusaŋ mavɨn hekɨlɨ hɨnilalu uami. Hameŋ laci hɨnihɨni via ua hɨmɨmɨli mavɨn hekɨlɨ hɨnihɨni agaŋ hameŋ laci hameŋ laci hɨnibali uami. Hɨhi hɨnidamɨli avi mavɨn hekɨlɨ hɨnihɨni agaŋ hameŋ laci hameŋ laci hɨnibali uami. \v 4 Viaŋ naludɨ akuaba akuaba agɨlasaŋ abɨben aba haiabɨla iahaiaha naludɨ abɨlan uami. Viaŋ nalusaŋ hɨjɨŋalɨlan uami. Namɨlaŋ iadɨ mavɨn ifɨmɨgulalaŋ uami. Vɨhɨlɨ akape agɨlaŋ aludɨ hɨvɨ iahavɨdaci viaŋ hekɨlɨ sɨbaŋ hɨjɨŋalɨlan uami. \p \v 5 Alaŋ \x - \xo 7.5 \xo*\xt 2 Ko 2.13\xt*\x* Masedonia fɨli tɨbɨ ua hɨnihɨlu hadɨhu ma alusahɨlu uami. Haiabɨla heŋ hɨnidamɨli vɨhɨlɨ akuaba akuaba mu hɨdɨlɨ mu hɨdɨlɨ agɨlaŋ aludɨ hɨvɨ iahavalɨ uami. Aludɨ mu ciaŋ mu ciaŋ abavɨdaci hɨlɨvi lɨdaci lɨdalɨda hɨnihɨlu uami. \v 6 Agadɨ \x - \xo 7.6 \xo*\xt 2 Ko 1.3-4, 2.13\xt*\x* ala hulaŋ iamɨgali agɨlaŋ vɨhɨlɨ daŋ hɨnihɨni mavɨn mɨŋamɨŋa hɨniavɨdaci Asɨ agaŋ nulɨdɨ mavɨn ifɨmɨgulalɨ uami. Hameŋ laci ala aludɨ mavɨn ifɨmɨgumɨgu saŋ Taitusɨ dɨ abɨci velɨ uami. Veci aludɨ humɨgaŋ agɨlaŋ simɨ hɨniavɨlalɨ uami. \v 7 Namɨlaŋ Taitusɨ dɨ mavɨn ifɨmɨgudalaŋ nudɨ humɨgaŋ simɨ hɨnilɨ agadɨ igahɨlahɨlu uami. Igahɨlɨmɨli aludɨ humɨgaŋ agɨlaŋ avi simɨ hɨniavɨlalɨ uami. Taitusɨ agaŋ aludɨ nameŋ abalɨ uami. Kolin haiabɨla hɨsɨŋ agɨlaŋ nadɨ iga iga saŋ hɨji hekɨlɨ lamalama hɨniavɨlalɨ aba abalɨ uami. Nɨbɨlaŋ nulɨdɨ vɨhɨlɨ agɨladɨ hihɨla hihɨla saŋ ilɨha ilɨha hɨniavɨlalɨ aba abalɨ uami. Nama hula humɨgaŋ simɨ hɨnihɨni saŋ hɨji hekɨlɨ daŋ hɨniavɨlalɨ aba abalɨ uami. Hameŋ abɨci viaŋ hekɨlɨ hɨjɨŋalacin uami. \v 8 Namɨlaŋ \x - \xo 7.8 \xo*\xt 2 Ko 2.4\xt*\x* iadɨ ciaŋ manasɨŋ hɨvɨ lɨbavɨla igulɨŋ ualɨ agadɨ igavɨla mavɨn mɨŋamɨŋa ma hɨjɨŋalahalaŋ uami. Nusaŋ ala igahɨlavɨla nalusaŋ mavɨn ciaŋ ciaŋ iguben aba lɨcin uami. Agadɨ ala hutesɨ sɨbaŋ mavɨn mɨŋamɨŋa ma hɨniahalaŋ uami. Hameŋ sadaŋ viaŋ hɨji cuvɨlɨŋ cuvɨlɨŋ ma lamadin uami. \v 9 Iabi viaŋ hɨjɨŋalin uami. Agadɨ ala namɨlaŋ mavɨn mɨŋamɨŋa ma hɨjɨŋalɨlalaŋ agasaŋ ma hɨjɨŋalin uami. Namɨlaŋ iadɨ ciaŋ agadɨ igahɨlavɨla mavɨn mɨŋamɨŋa lusɨŋ sɨbɨlɨ valahalaŋ agasaŋ pam hɨjɨŋalin uami. Asɨ nukeŋ lɨci namɨlaŋ mavɨn mɨŋamɨŋa ma hɨjɨŋalɨlalaŋ uami. Iadɨ ciaŋ agaŋ naludɨ ma sɨbɨlɨ lamalɨ uami. \v 10 Asɨ \x - \xo 7.10 \xo*\xt 2 Sml 12.13, Snd 17.22, Mt 26.75, 27.3-5, Ib 12.16-17\xt*\x* agaŋ lɨdaci hulaŋ iamɨgali agɨlaŋ mavɨn mɨŋamɨŋa ma hɨjɨŋalavɨlalɨ uami. Hameŋ lɨdɨŋ hɨji vivi lusɨŋ sɨbɨlɨ valavɨdaci Asɨ nulɨdɨ ahɨliahudaci huaci hameŋ laci hameŋ laci hɨniavɨlalɨ uami. Hɨji cuvɨlɨŋ cuvɨlɨŋ ma lamavɨlalɨ uami. Agadɨ ala akuaba akuaba fɨli hɨsɨŋ agɨlaŋ lɨhavɨdaci hulaŋ iamɨgali agɨlaŋ mavɨn mɨŋamɨŋa ma hɨjɨŋalavɨlalɨ uami. Hameŋ lɨdɨŋ via ua heŋ hɨmavɨlalɨ uami. \v 11 Ci igɨlaŋ uami. Asɨ nukeŋ lɨdaci namɨlaŋ mavɨn mɨŋamɨŋa ma hɨjɨŋalɨlalaŋ uami. Hameŋ lɨdalaŋ nɨbu naludɨ hihɨlɨdaci akuaba akuaba sibɨla huaci huaci nameŋ agɨladɨ vilalaŋ uami. Namɨlaŋ naludɨ ciaŋ akuaba akuaba agɨladɨ hihɨlɨbalu aba lahalaŋ uami. Hulaŋ hugɨ daŋ agɨladɨ abacabɨlahalaŋ uami. Namɨlaŋ Asɨ saŋ lɨdahalaŋ uami. Naludɨ vɨhɨlɨ agadɨ hihɨla hihɨla saŋ ilɨha ilɨha hɨnilalaŋ uami. Nɨbu hula humɨgaŋ simɨ hɨnihɨni saŋ hɨji hekɨlɨ daŋ hɨnilalaŋ uami. Ciaŋ akuaba akuaba agɨladɨ namɨlaŋ nukeŋ hihɨlahalaŋ uami. Lɨlaŋ hulaŋ iamɨgali limu hɨhɨle agɨlaŋ igavɨla abavalɨ uami. Nɨbɨlaŋ hugɨ apalɨ aba abavalɨ uami. \v 12 Viaŋ nalusaŋ ciaŋ manasɨŋ hɨvɨ lɨbacin uami. Ha hulaŋ mu agaŋ hulaŋ mu agadɨ sɨbɨlɨ lamavɨla hugɨ daŋ hɨnidi agasaŋ abavɨla ma lɨbacin uami. Hulaŋ vɨhɨlɨ igalɨ agasaŋ avi abavɨla ma lɨbacin uami. Asɨ igɨdaci namɨlaŋ alusaŋ mavɨn hɨnilalaŋ agaŋ haiabɨla iahɨbali aba lɨbacin uami. \v 13 Iabi naludɨ hɨnihɨni agaŋ haiabɨla iahavɨla aludɨ mavɨn ifɨmɨguci aludɨ humɨgaŋ agɨlaŋ simɨ sɨbaŋ hɨniavɨlalɨ uami. Aludɨ humɨgaŋ agɨlaŋ simɨ hɨniavɨdaci alaŋ hɨjɨŋaladalu uami. Taitusɨ dɨ mavɨn ifɨmɨgulabɨla nudɨ humɨgaŋ simɨ hɨnidaci huaci hɨnilalɨ agasaŋ vakala vakala hɨjɨŋalɨbalu uami. \v 14 Alaŋ naludɨ ciaŋ amɨŋ laci abahɨlu uami. Hameŋ laci ala viaŋ namɨlaŋ huaci hɨnilalaŋ agasaŋ naludɨ ibi mɨŋaiahaiaha Taitusɨ dɨ abacin uami. Ciaŋ abahɨlu agaŋ nɨbu amɨŋ laci lalɨ uami. Lɨci alaŋ ma sɨhumahɨlahɨlu uami. \v 15 Taitusɨ \x - \xo 7.15 \xo*\xt 2 Ko 2.9\xt*\x* naludɨ pɨŋ uci nudɨ igɨlaŋ naludɨ hɨlɨvi lɨci lɨdavɨla namɨlaŋ sɨkasɨkan nudɨ ciaŋ agadɨ pam lubiahɨlahalaŋ uami. Namɨlaŋ nudɨ migɨla migɨla huaci lamahalaŋ agasaŋ igahɨlahɨla nalusaŋ mavɨn hekɨlɨ hɨnilalɨ uami. \v 16 Viaŋ nalusaŋ hɨjɨŋalavɨla hɨji vɨdɨvɨdɨŋ nameŋ lamin uami. Nulɨdɨ hɨnihɨni agɨlaŋ huaci laci hɨniavɨbali aba abin uami. \c 8 \s Hulaŋ iamɨgali avɨli hɨvɨ mɨŋamɨgu mɨŋaiahavɨmi agɨlaŋ Judia fɨli tɨbɨ hɨsɨŋ agɨladɨ ahɨliahuiahu saŋ anɨm hɨlɨcɨ mɨgudɨbavɨmi. \p \v 1 Iadɨ \x - \xo 8.1-4 \xo*\xt Lom 15.26\xt*\x* isagali imahali me namɨlaŋ uami. Alaŋ Asɨ lɨlalɨ agasaŋ naludɨ abɨbalu uami. Asɨ agaŋ lɨci Masedonia fɨli tɨbɨ hɨsɨŋ hulaŋ iamɨgali avɨli hɨvɨ mɨŋamɨgu mɨŋaiahavɨmi agɨlaŋ hulaŋ iamɨgali limu hɨhɨle agɨlasaŋ mavɨn hɨniavɨlalɨ uami. \v 2 Vɨhɨlɨ hekɨlɨ hekɨlɨ agɨlaŋ nulɨdɨ hɨvɨ iahavɨdaci nɨbɨlaŋ akuaba akuaba apalɨ sɨbaŋ hɨnihɨni vɨhɨlɨ havahava vɨdɨvɨdɨŋ daŋ hɨniavɨlalɨ uami. Agadɨ ala Asɨ agaŋ lɨci nɨbɨlaŋ hekɨlɨ hɨjɨŋalaŋala hulaŋ iamɨgali limu hɨhɨle avɨli hɨvɨ mɨŋamɨgu mɨŋaiahavɨmi agɨladɨ ahɨliahuiahu saŋ anɨm hɨlɨcɨ hekɨlɨ mɨgudɨbavalɨ uami. \v 3 Viaŋ naludɨ amɨŋ sɨbaŋ haiabɨla iaha abɨben uami. Nɨbɨlaŋ nulɨdɨ nukeŋ hɨji lubiahɨlavɨla anɨm hɨlɨcɨ akuaba akuaba agɨladɨ nulɨsaŋ iguavalɨ uami. Nɨbɨlaŋ nukeŋ akuaba akuaba igu igu hɨsɨŋ daŋ hɨniavɨla iguavalɨ uami. Akuaba akuaba igu igu valɨ agadɨ lɨvalavɨla akape sɨbaŋ iguavalɨ uami. \v 4 Nɨbɨlaŋ \x - \xo 8.4 \xo*\xt 2 Ko 9.1-2\xt*\x* hulaŋ iamɨgali limu hɨhɨle agɨlaŋ hula Asɨ dɨ hulaŋ iamɨgali Jelusalem haiabɨla hɨniavɨlalɨ agɨladɨ ahɨliahuiahu saŋ aludɨ mavɨn ciaŋ ciaŋ aba aba hɨniavalɨ uami. \v 5 Alaŋ nɨbɨlaŋ anɨm hɨlɨcɨ limu cɨkaŋ laci akua iguavɨbali aba igahɨlahɨlu uami. Agadɨ ala nɨbɨlaŋ nulɨdɨ nukeŋ hɨji lubiahɨlavɨla anɨm hɨlɨcɨ hekɨlɨ iguavalɨ uami. Sebɨlɨ mɨse nɨbɨlaŋ Asɨ dɨ hɨji lubiahɨlavɨla nudɨ pɨŋ vevɨla nudɨ lɨhu hɨvɨ hɨnihɨni aludɨ lɨhu hɨvɨ avi hɨniavalɨ uami. La anɨm hɨlɨcɨ hekɨlɨ hekɨlɨ iguavalɨ uami. \p \v 6 Vaka Taitusɨ agaŋ namɨlaŋ hula hɨnidaci hɨdɨlɨ maha hulaŋ iamɨgali limu hɨhɨle agɨlasaŋ anɨm hɨlɨcɨ iguahalaŋ uami. Hameŋ sadaŋ alaŋ nudɨ lɨbɨsɨlɨvavɨla mavɨn ciaŋ ciaŋ nameŋ abahɨlu uami. Nama cɨhu uavɨla nɨbɨlaŋ hula hɨnihɨni anɨm hɨlɨcɨ igu igu sibɨla agadɨ vi fɨhalɨhalaŋ aba abahɨlu uami. \v 7 Namɨlaŋ \x - \xo 8.7 \xo*\xt 1 Ko 1.5-6, 16.1-2, 2 Ko 9.8\xt*\x* akuaba akuaba lɨlalaŋ agɨlaŋ huaci sɨbaŋ uami. Namɨlaŋ Asɨ saŋ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ daŋ hɨnihɨni nudɨ ciaŋ agadɨ sulɨlalaŋ uami. Hulaŋ iamɨgali agɨladɨ aba aba saŋ hɨji huaci daŋ hɨnilalaŋ uami. Asɨ dɨ sibɨla vivi saŋ mavɨn hekɨlɨ hɨnilalaŋ uami. Alaŋ nalusaŋ mavɨn hekɨlɨ hɨnihɨni naludɨ lamalubidamɨli namɨlaŋ avi hameŋ laci ala hulaŋ iamɨgali agɨlasaŋ mavɨn hekɨlɨ hɨnilalaŋ uami. Hameŋ sadaŋ akuaba akuaba igu igu saŋ mavɨn hɨnihɨni sibɨla agadɨ sɨhɨvia sɨbaŋ vihalaŋ uami. \v 8 Namɨlaŋ iadɨ ciaŋ agadɨ lubiahɨlahɨla saŋ ma abin uami. Viaŋ hulaŋ iamɨgali limu hɨhɨle anɨm hɨlɨcɨ ci iguavalɨ agasaŋ abin uami. Naludɨ hɨji mɨŋaiahɨlɨŋ namɨlaŋ hameŋ ala lɨbalaŋ aba nusaŋ abin uami. Hameŋ lɨdalaŋ hulaŋ iamɨgali limu hɨhɨle agɨlaŋ iga iga abavɨbali uami. Hulaŋ iamɨgali limu hɨhɨle agɨlasaŋ amɨŋ sɨbaŋ mavɨn hekɨlɨ hɨnihɨni anɨm hɨlɨcɨ iguavɨlalɨ aba abavɨbali uami. \v 9 Namɨlaŋ \x - \xo 8.9 \xo*\xt Mt 8.20, Lu 9.58, Fl 2.6-7\xt*\x* aludɨ Hekɨlɨ Jisasɨ Kɨlaisɨ agaŋ alusaŋ mavɨn hɨnimi agadɨ igɨlalaŋ uami. Nɨbu akuaba akuaba akape daŋ hɨniadami uami. Agadɨ ala nɨbu naludɨ ahɨliahuiahu saŋ hulaŋ akuaba akuaba apalɨ sɨbaŋ agaŋ me hɨnimi uami. Nɨbu hulaŋ akuaba akuaba apalɨ me hɨniavɨla naludɨ ahɨliahuci hulaŋ akuaba akuaba akape daŋ me hɨnibalaŋ aba hameŋ lɨmi uami. \p \v 10 Iabi viaŋ anɨm hɨlɨcɨ igu igu hɨsɨŋ hɨji agasaŋ naludɨ abɨben uami. Namɨlaŋ iadɨ hɨji lubiahɨlavɨla ha huaci hɨnibalaŋ uami. Namɨlaŋ sibɨla nagadɨ vivi saŋ mavɨn hekɨlɨ hɨnidalaŋ hualɨ pabiŋ ci ualɨ uami. Sibɨla hameŋ agadɨ hɨdɨlɨ maha ci vihalaŋ uami. \v 11 Hameŋ sadaŋ vɨdɨvɨdɨŋ lagulama sibɨla nagadɨ vi fɨhalɨhalaŋ uami. Vaka sibɨla nagadɨ vivi saŋ hɨjɨŋalahalaŋ uami. Hameŋ sadaŋ namɨlaŋ akuaba akuaba igu igu saŋ via hɨnidalaŋ agɨladɨ lɨhalɨha iguhalaŋ uami. \v 12 Hulaŋ \x - \xo 8.12 \xo*\xt Mk 12.43, Lu 21.3\xt*\x* Asɨ saŋ igahɨlavɨla akuaba akuaba iguben aba lɨci Asɨ agaŋ hɨjɨŋalɨlalɨ uami. Hulaŋ mu akuaba akuaba akape daŋ hɨniavɨla hekɨlɨ igulalɨ agasaŋ hɨjɨŋalɨlalɨ uami. Hulaŋ mu agaŋ tɨbɨ mɨgavɨla sudɨme cɨki igulalɨ agasaŋ avi hɨjɨŋalɨlalɨ uami. \v 13 Namɨlaŋ vɨhɨlɨ hekɨlɨ havɨdalaŋ hulaŋ iamɨgali limu hɨhɨle agɨlaŋ huaci hɨniavɨbali agasaŋ ma abin uami. Namɨlaŋ ahuata hɨlihɨli laci hɨnihɨni saŋ abin uami. \v 14 Iabi \x - \xo 8.14 \xo*\xt 2 Ko 9.12-13\xt*\x* namɨlaŋ akuaba akuaba akape daŋ hɨnidalaŋ sadaŋ hulaŋ iamɨgali akuaba akuaba saŋ tɨbɨ mɨgavɨlalɨ agɨlasaŋ iguhalaŋ uami. Cɨhu mufɨli namɨlaŋ akuaba akuaba saŋ tɨbɨ mɨgɨlaŋ nɨbɨlaŋ akuaba akuaba akape daŋ hɨniavɨla cɨhu hɨbɨŋ naludɨ ahɨliahuavɨbali uami. Namɨlaŋ ahuata hɨlihɨli laci hɨnihalaŋ uami. \v 15 Asɨ \x - \xo 8.15 \xo*\xt CV 16.18\xt*\x* dɨ manasɨŋ hekɨlɨ agaŋ nameŋ abami uami. Hulaŋ sɨmɨŋ akuaba akuaba akape likɨlavɨmi agɨlaŋ navɨci sɨmɨŋ limu tɨbɨ havɨ ma hɨniavɨmi aba abami uami. Hulaŋ sɨmɨŋ akuaba akuaba sudɨme cɨki likɨlavɨmi agɨlaŋ ma tɨbɨ mɨgavɨmi aba abami uami. Nɨbɨlaŋ hɨlihɨli laci hɨniavɨmi aba abami uami. \s Polɨ agaŋ hulaŋ limu hɨhɨle agɨladɨ abɨci Kolin haiabɨla saŋ uavɨmi. \p \v 16 Viaŋ Asɨ dɨ huaci sɨbaŋ aba abin uami. Nɨbu ala lɨci Taitusɨ agaŋ avi alaŋ me hɨnilalɨ uami. Nɨbu naludɨ ahɨliahuiahu saŋ hɨji hekɨlɨ sɨbaŋ lamadi uami. \v 17 Naludɨ ua iga iga saŋ alaŋ nudɨ mavɨn ciaŋ ciaŋ abɨmɨli nɨbu alia aba abalɨ uami. Nɨbu nukeŋ avi sibɨla hameŋ agadɨ vivi saŋ hɨji hekɨlɨ lamalama hɨnilalɨ uami. Hameŋ sadaŋ nudɨ nukeŋ hɨji lubiahɨlavɨla naludɨ hɨvɨ ubali uami. \v 18 Hulaŋ mu aludɨ ima me agadɨ avi abɨmɨli nɨbu hula ubali uami. Aludɨ ima me agaŋ haiabɨla mu hɨvɨ mu hɨvɨ hɨdahɨda Jisasɨ dɨ ciaŋ agadɨ sulɨdaci hulaŋ iamɨgali avɨli hɨvɨ mɨŋamɨgu mɨŋaiahavɨmi agɨlaŋ igahɨlahɨla nusaŋ hɨjɨŋalavɨlalɨ uami. \v 19 Hameŋ sadaŋ hulaŋ iamɨgali avɨli hɨvɨ mɨŋamɨgu mɨŋaiahavɨmi agɨlaŋ nudɨ lɨbɨmɨŋavɨla abavalɨ uami. Nama avi Polɨ ani ani agɨlaŋ hula ubanaŋ aba abavalɨ uami. Hulaŋ iamɨgali akuaba akuaba apalɨ agɨladɨ ahɨliahuiahu saŋ anɨm hɨlɨcɨ akuaba akuaba mɨgudɨbavalɨ agɨladɨ via ubalaŋ aba abavalɨ uami. Alaŋ sibɨla nagadɨ vilalu ha aludɨ Hekɨlɨ dɨ ibi mɨŋaiahaiaha saŋ vilalu uami. Vidamɨli hulaŋ iamɨgali agɨlaŋ iga iga nameŋ abavɨbali aba vilalu uami. Nɨbɨlaŋ hɨjɨŋalaŋala sibɨla agadɨ vihavadi aba abavɨbali aba vilalu uami. \v 20 Hulaŋ limu hɨhɨle agɨlaŋ anɨm hɨlɨcɨ hekɨlɨ alusaŋ iguavɨci via hɨnidamɨli hulaŋ iamɨgali agɨlaŋ analɨ aba aba aludɨ lɨbɨmɨgumɨgu ciaŋ mu mu abavɨmɨdɨ uami. Hameŋ agasaŋ igahɨlavɨla aludɨ ima me agadɨ lɨbɨmɨŋavɨci alaŋ hula ubali uami. \v 21 Alaŋ \x - \xo 8.21 \xo*\xt Snd 3.4, Lom 12.17, Fl 4.8, 1 Pi 2.12\xt*\x* akuaba akuaba huaci huaci agɨladɨ lɨben aba aludɨ Hekɨlɨ agaŋ pam igɨdaci huaci lɨbali aba ma lɨlalu uami. Hulaŋ iamɨgali agɨlaŋ avi igavɨdaci huaci lɨbali aba akuaba akuaba huaci huaci hameŋ agɨladɨ lɨlalu uami. \v 22 Aludɨ ima me mu agadɨ avi abɨmɨli Taitusɨ ani ani agɨlaŋ hula uavɨbali uami. Akape tɨbɨ nudɨ mu sibɨla mu sibɨla vivi saŋ abɨdamɨli nɨbu vɨdɨvɨdɨŋ hɨnihɨni sibɨla huaci huaci agɨladɨ vilalɨ uami. Nɨbu naludɨ igɨdaci namɨlaŋ akuaba akuaba huaci huaci agɨladɨ pam lɨlalaŋ uami. Hameŋ sadaŋ nɨbu sibɨla nagadɨ vivi saŋ mavɨn hekɨlɨ hɨni uami. \v 23 Namɨlaŋ Taitusɨ dɨ igɨlalaŋ uami. Nɨbu iadɨ nagɨli huaci sɨbaŋ uami. Alaŋ ahica sibɨla pam vivi naludɨ ahɨliahulalu uami. Aludɨ imahali me hulaŋ ahica agɨladɨ avi namɨlaŋ igɨlalaŋ uami. Hulaŋ iamɨgali avɨli hɨvɨ mɨŋamɨgu mɨŋaiahavɨmi agɨlaŋ nulɨdɨ abavɨci ciaŋ agadɨ via ua mu hɨvɨ mu hɨvɨ sulasula hɨdavɨdaci igahɨlahɨla Jisasɨ Kɨlaisɨ dɨ ibi mɨŋaiahavɨlalɨ uami. \v 24 Hameŋ \x - \xo 8.24 \xo*\xt 2 Ko 7.13-14, 8.1-7\xt*\x* sadaŋ nulɨsaŋ mavɨn hekɨlɨ hɨnihalaŋ uami. Lɨlaŋ hulaŋ iamɨgali limu hɨhɨle avɨli hɨvɨ mɨŋamɨgu mɨŋaiahavɨmi agɨlaŋ ciaŋ hɨjɨ igahɨlavɨla abavɨbali uami. Amɨŋ ala aba abavɨbali uami. Kolin haiabɨla hɨsɨŋ agɨlaŋ Taitusɨ ani ani saŋ mavɨn hekɨlɨ hɨniavɨlalɨ aba abavɨbali uami. Taitusɨ ani ani saŋ mavɨn hekɨlɨ hɨniavɨlalɨ sadaŋ Polɨ ani ani agɨlaŋ Kolin haiabɨla hɨsɨŋ agɨlasaŋ hɨjɨŋalavɨlalɨ aba abavɨbali uami. Hɨjɨŋalaŋala nulɨdɨ ibi mɨŋaiahavɨlalɨ aba abavɨbali uami. \c 9 \s Kolin haiabɨla hɨsɨŋ agɨlaŋ Asɨ dɨ hulaŋ iamɨgali agɨladɨ ahɨliahuiahu saŋ akuaba akuaba huaci huaci agɨladɨ iguavɨm uami. \p \v 1 Asɨ \x - \xo 9.1 \xo*\xt 2 Ko 8.1-7\xt*\x* dɨ hulaŋ iamɨgali Jelusalem haiabɨla hɨniavɨlalɨ agɨladɨ ahɨliahuiahu akuaba akuaba huaci huaci iguavɨlalɨ agadɨ igɨlalaŋ uami. Hameŋ sadaŋ viaŋ nalusaŋ ciaŋ hutesɨ ma lɨbɨben uami. \v 2 Viaŋ naludɨ igɨlan uami. Namɨlaŋ hulaŋ iamɨgali limu hɨhɨle agɨladɨ ahɨliahuiahu sibɨla vivi saŋ hɨjɨŋalɨlalaŋ uami. Lɨdalaŋ viaŋ naludɨ ibi mɨŋaiahaiaha abɨlan uami. Kolin haiabɨla hɨsɨŋ nalusaŋ ala igahɨlahɨla Masedonia fɨli tɨbɨ hɨsɨŋ agɨladɨ nameŋ abɨlan uami. Akaia fɨli tɨbɨ hɨsɨŋ agɨlaŋ akuaba akuaba huaci huaci agɨladɨ hihɨlavɨla hɨniavɨdaci hualɨ pabiŋ ci ualɨ aba abɨlan uami. Hameŋ sadaŋ namɨlaŋ akuaba akuaba huaci huaci hulaŋ iamɨgali limu hɨhɨle agɨlasaŋ iguben aba lɨdalaŋ agadɨ ciaŋ hɨjɨ ci igahɨlavalɨ uami. Lavɨla Masedonia fɨli tɨbɨ hɨsɨŋ agɨlaŋ avi akuaba akuaba huaci huaci agɨladɨ igu igu saŋ hɨjɨŋalavalɨ uami. \v 3 Naludɨ ibi mɨŋaiahaiaha abɨlalu agaŋ nɨbu analɨ ciaŋ me hɨnimɨdɨ uami. Viaŋ nulɨsaŋ akuaba akuaba huaci huaci igu igu saŋ abacin agɨladɨ hihɨlavɨla hɨnihalaŋ uami. Viaŋ nusaŋ ala igahɨlavɨla naludɨ imahali me agɨladɨ abɨlɨŋ naludɨ pɨŋ uavɨbali uami. \v 4 Alaŋ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ nameŋ lamalu uami. Akuaba akuaba huaci huaci igu igu hɨsɨŋ agɨladɨ ci hihɨlahalaŋ aba abalu uami. Agadɨ ala Masedonia fɨli tɨbɨ hɨsɨŋ limu hɨhɨle agɨlaŋ viaŋ hula uavɨla igavɨci akuaba akuaba huaci huaci igu igu hɨsɨŋ agɨladɨ ma hihɨlavɨla hɨnilaŋ uami. Ha alaŋ sɨhumahɨlɨdamɨli namɨlaŋ avi sɨhumahɨlɨbalaŋ uami. \v 5 Hameŋ sadaŋ aludɨ imahali me nagɨladɨ mavɨn ciaŋ ciaŋ abɨlɨŋ hali uavɨbali uami. Uavɨla akuaba akuaba huaci huaci igu igu saŋ abahalaŋ agɨladɨ namɨlaŋ hula hihɨlavɨbali uami. Hihɨla hɨnidalaŋ viaŋ uben uami. Ua hɨnidalɨŋ akuaba akuaba huaci huaci igubavɨla hɨjɨŋalaŋala igudalaŋ hulaŋ iamɨgali agɨlaŋ igavɨbali uami. Igavɨdaci alaŋ naludɨ aba aba lɨbɨsɨlɨvasɨlɨva me ma abɨbalu uami. Naludɨ nukeŋ hɨji hɨvɨ anɨm hɨlɨcɨ akuaba akuaba agɨladɨ igubalaŋ uami. \p \v 6 Anɨm \x - \xo 9.6 \xo*\xt Snd 11.24, 22.9, Lom 12.8, Ga 6.7-9\xt*\x* hɨlɨcɨ akuaba akuaba igubalaŋ agasaŋ hɨve lama abɨben uami. Hulaŋ mu sɨmɨŋ uli akape hulilalɨ agaŋ nɨbu sɨmɨŋ akape vilalɨ uami. Hulaŋ mu sɨmɨŋ uli akape ma hulilalɨ agaŋ nɨbu sɨmɨŋ akape ma vilalɨ uami. \v 7 Namɨlaŋ \x - \xo 9.7 \xo*\xt Lo 15.7, Snd 11.25, Lom 12.8\xt*\x* akuaba akuaba huaci huaci iguben aba namɨlaŋ hɨtɨŋ hɨtɨŋ hɨji igahɨlɨdalaŋ huaci lɨdaci heŋ akuaba akuaba igu igu saŋ lɨhalaŋ uami. Hulaŋ mu akuaba akuaba mu hulaŋ saŋ iguben aba nudɨ akuaba akuaba agɨlasaŋ mavɨn mɨŋamɨŋa igumɨdɨ uami. Hulaŋ mu akuaba akuaba iguavɨla aludɨ nameŋ abɨmɨdɨ uami. Iadɨ aba aba lɨbɨsɨlɨvavɨci akuaba akuaba agɨladɨ ci iguin aba abɨmɨdɨ uami. Akuaba akuaba agɨlasaŋ mavɨn mɨŋamɨŋa igu igu agaŋ nɨbu huaci hɨma uami. Asɨ agaŋ hulaŋ mu nudɨ nukeŋ hɨji lubiahɨlahɨla hɨjɨŋalaŋala akuaba akuaba igulalɨ agasaŋ mavɨn hekɨlɨ hɨnilalɨ uami. \v 8 Asɨ \x - \xo 9.8 \xo*\xt Snd 28.27, Fl 4.19\xt*\x* agaŋ nɨbu vɨdɨvɨdɨŋ daŋ uami. Hameŋ sadaŋ nɨbu nalusaŋ akuaba akuaba akape mu hɨdɨlɨ mu hɨdɨlɨ agɨladɨ igudaci namɨlaŋ akuaba akuaba akape daŋ hɨnibalaŋ uami. Hɨnihɨni sibɨla huaci huaci mu hɨdɨlɨ mu hɨdɨlɨ agɨladɨ vibalaŋ uami. \v 9 Asɨ \x - \xo 9.9 \xo*\xt Sng 112.9\xt*\x* dɨ manasɨŋ hekɨlɨ agaŋ nameŋ abami uami. Hulaŋ akuaba akuaba huaci huaci daŋ agaŋ hulaŋ akuaba akuaba huaci huaci apalɨ agɨlasaŋ igulalɨ aba abami uami. Hulaŋ hameŋ agaŋ nɨbu hulaŋ mu akuaba akuaba hɨlɨcɨ hualabɨla hɨvɨ havalɨlalɨ agaŋ me aba abami uami. Asɨ dɨ ciaŋ sɨhɨvia lubiahɨlahɨla hulaŋ iamɨgali akuaba akuaba apalɨ agɨlasaŋ igu igu agaŋ hameŋ laci hameŋ laci hɨnibali aba abami uami. \p \v 10 La \x - \xo 9.10 \xo*\xt Ais 55.10, Hos 10.12, Mt 6.1\xt*\x* abami. Asɨ agaŋ hulaŋ iamɨgali agɨlasaŋ akuaba akuaba hɨlɨcɨ hulihuli hɨsɨŋ agɨladɨ igulalɨ uami. Hulaŋ iamɨgali agɨlasaŋ sɨmɨŋ isabɨlaŋ mu hɨdɨlɨ mu hɨdɨlɨ agɨladɨ igudaci navɨlalɨ uami. Hɨlɨcɨ hɨhɨle hulihuli saŋ avi vihavɨlalɨ uami. Hameŋ laci ala Asɨ agaŋ nalusaŋ akuaba akuaba huaci huaci akape agɨladɨ igudaci namɨlaŋ hulaŋ iamɨgali limu hɨhɨle agɨladɨ ahɨliahubalaŋ uami. Ahɨliahuiahu sibɨla huaci huaci vibalaŋ uami. \v 11 Asɨ \x - \xo 9.11 \xo*\xt 2 Ko 1.11, 4.15\xt*\x* agaŋ nalusaŋ akuaba akuaba huaci huaci agɨladɨ igulalɨ uami. Hameŋ sadaŋ naludɨ akuaba akuaba huaci huaci agɨladɨ namɨlaŋ limu hɨhɨle agɨlasaŋ igubalaŋ uami. Lɨlaŋ alaŋ anɨm hɨlɨcɨ akuaba akuaba huaci huaci agɨladɨ via ua nulɨsaŋ igumɨli hulaŋ iamɨgali limu hɨhɨle agɨlaŋ igavɨla Asɨ dɨ abavɨbali uami. Asɨ nama huaci sɨbaŋ aba abavɨbali uami. \v 12 Namɨlaŋ \x - \xo 9.12 \xo*\xt 2 Ko 8.14\xt*\x* sibɨla hameŋ agadɨ vivi Asɨ dɨ hulaŋ iamɨgali limu hɨhɨle agɨladɨ ahɨliahubalaŋ uami. Ahɨliahudalaŋ nɨbɨlaŋ akuaba akuaba saŋ ma tɨbɨ mɨgavɨbali uami. Lɨdɨŋ nɨbɨlaŋ cɨhu tɨbɨ cɨhu tɨbɨ Asɨ dɨ abavɨbali uami. Asɨ nama huaci sɨbaŋ aba abavɨbali uami. \v 13 Lavɨla nulɨdɨdaŋ hulaŋ iamɨgali limu hɨhɨle akape agɨladɨdaŋ ahɨliahuiahu akuaba akuaba akape igudalaŋ iga iga abavɨbali uami. Nɨbɨlaŋ Jisasɨ Kɨlaisɨ dɨ ciaŋ amɨŋ amɨŋ agadɨ igahɨlahɨla nudɨ ciaŋ lubiahɨlavɨlalɨ aba abavɨbali uami. Hameŋ aba aba Asɨ dɨ ibi mɨŋaiahavɨbali uami. \v 14 Asɨ agaŋ nalusaŋ mavɨn hɨnilalɨ agadɨ nɨbɨlaŋ ci igavɨlalɨ uami. Hameŋ sadaŋ nɨbɨlaŋ nalusaŋ igahɨlahɨla Asɨ dɨ aba aba hɨniavɨbali uami. Asɨ nama nulɨdɨ huaci lamɨha aba abavɨbali uami. \v 15 Asɨ \x - \xo 9.15 \xo*\xt Je 1.17\xt*\x* agaŋ alusaŋ akuaba huaci agadɨ igumi agaŋ nɨbu hekɨlɨ sɨbaŋ uami. Hameŋ sadaŋ alaŋ nudɨ ciaŋ agadɨ sɨkasɨkan ma sula fɨhalɨbalu uami. Nɨbu alusaŋ akuaba hekɨlɨ igumi agasaŋ pam igahɨlahɨla Asɨ dɨ abɨmɨli uami. Asɨ nama huaci sɨbaŋ aba abɨmɨli uami. \c 10 \s Polɨ agaŋ hulaŋ limu hɨhɨle nudɨ sibɨla agadɨ sɨbɨlɨ igavɨhadami agasaŋ abami. \p \v 1 Viaŋ \x - \xo 10.1 \xo*\xt 1 Ko 2.3\xt*\x* akuaba akuaba lɨlan agɨlasaŋ hulaŋ limu hɨhɨle agɨlaŋ nameŋ abavɨlalɨ uami. Polɨ agaŋ alaŋ hula simɨ hɨnihɨni hulaŋ ibi apalɨ me hɨnilalɨ aba abavɨlalɨ uami. Agadɨ ala nɨbu aludɨ vala ua ataŋ hɨnihɨni ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ heŋ aludɨ abɨlalɨ aba abavɨlalɨ uami. Namɨlaŋ Jisasɨ Kɨlaisɨ agaŋ hulaŋ ibi apalɨ me hɨnihɨni hulaŋ iamɨgali agɨlaŋ hula ciaŋ simɨ abadami agasaŋ hɨji lamɨhalaŋ uami. Viaŋ nɨbu me hɨnihɨni naludɨ mavɨn ciaŋ ciaŋ abacin uami. \v 2 La \x - \xo 10.2 \xo*\xt 1 Ko 4.21\xt*\x* viaŋ cɨhu tɨbɨ uavɨla namɨlaŋ hula hɨnihɨni mavɨn ciaŋ ciaŋ abɨben aba lin uami. Agadɨ ala hulaŋ iamɨgali limu hɨhɨle agɨladɨ mavɨn ciaŋ ciaŋ ma abɨben uami. Nɨbɨlaŋ nameŋ abavɨlalɨ uami. Polɨ ani ani agɨlaŋ vaka hɨsɨŋ hɨji humɨgaŋ agadɨ lubiahɨlavɨlalɨ aba abavɨlalɨ uami. Hulaŋ iamɨgali hameŋ agɨlasaŋ viaŋ ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ vɨhɨlɨ daŋ agɨladɨ haiabɨla iaha huaci abɨben uami. \v 3 Alaŋ fɨli neŋ hɨnilalu agadɨ ala alaŋ fɨli hɨsɨŋ hulaŋ sagaŋ lɨbavɨlalɨ hameŋ ma sagaŋ lɨbɨlalu uami. \v 4-5 Alaŋ \x - \xo 10.4-5 \xo*\xt 1 Ko 1.19, 2.4-5, 3.19, Ef 6.13-17, 1 Te 5.8, 1 Ti 1.18\xt*\x* akuaba akuaba sagaŋ hɨsɨŋ agɨladɨ mɨŋalɨva hɨnilalu uami. Akuaba akuaba sagaŋ hɨsɨŋ agɨlaŋ fɨli hɨsɨŋ hɨma uami. Nɨbɨlaŋ Asɨ dɨ vɨdɨvɨdɨŋ daŋ uami. Akuaba akuaba fɨli hɨsɨŋ agɨlaŋ lua vɨdɨvɨdɨŋ me hɨniavɨdaci hulaŋ iamɨgali agɨlaŋ Asɨ dɨ ciaŋ ma lubiahɨlavɨlalɨ uami. Lɨhavɨdaci alaŋ akuaba akuaba sagaŋ hɨsɨŋ me agɨladɨ vivi lua me agɨladɨ huaci ifɨcivɨhalɨbalu uami. Hulaŋ limu hɨhɨle agɨlaŋ nulɨdɨ nukeŋ ibi mɨŋaiahaiaha mu ciaŋ mu ciaŋ abavɨlalɨ uami. Hulaŋ iamɨgali Asɨ hula hɨji humɨgaŋ pam hɨniavɨmɨdɨ aba hameŋ lɨhavɨlalɨ uami. Lɨhavɨdaci alaŋ nulɨdɨ ciaŋ agadɨ lulɨlalu uami. Hulaŋ limu hɨhɨle agɨlaŋ alaŋ hula hɨbɨŋ ciaŋ hɨbɨŋ ciaŋ abavɨlalɨ uami. Lɨhavɨdaci alaŋ nulɨdɨ ciaŋ agadɨ avi lulɨlalu uami. Hulaŋ iamɨgali limu hɨhɨle agɨlaŋ mu hɨji mu hɨji igahɨlahɨla hɨniavɨlalɨ uami. Lɨhavɨdaci alaŋ nulɨdɨ hɨji agɨladɨ lɨmɨn sɨbɨlɨ ulaŋ hɨvɨ me lamɨdamɨli nɨbɨlaŋ Jisasɨ Kɨlaisɨ dɨ hɨji agadɨ pam lubiahɨlavɨlalɨ uami. \v 6 Alaŋ \x - \xo 10.6 \xo*\xt 2 Ko 2.9\xt*\x* nalusaŋ migɨladalu uami. Namɨlaŋ aludɨ ciaŋ lubiahɨlɨlaŋ alaŋ hulaŋ iamɨgali ciaŋ ma lubiahɨlavɨlalɨ agɨladɨ sɨbɨlɨ lamɨbalu uami. Alaŋ hameŋ lɨlɨ saŋ ci hihɨlavɨla migɨla migɨla hɨnidalu uami. \p \v 7 Namɨlaŋ \x - \xo 10.7 \xo*\xt 1 Ko 3.23, 14.37, 2 Ko 5.12, 1 Jo 4.6\xt*\x* akuaba akuaba igahalaŋ agɨlasaŋ sɨhɨvia sɨbaŋ hɨji lamɨhalaŋ uami. Hulaŋ mu agaŋ nameŋ abɨlalɨ uami. Viaŋ Jisasɨ Kɨlaisɨ dɨ hulemɨlɨ aba abɨlalɨ uami. Hulaŋ hameŋ agaŋ nɨbu sɨhɨvia sɨbaŋ hɨji nameŋ lamam uami. Polɨ ani ani agɨlaŋ viaŋ me hɨniavɨlalɨ aba abam uami. Nɨbɨlaŋ avi Jisasɨ Kɨlaisɨ dɨ hulemɨlɨ hɨniavɨlalɨ aba abam uami. \v 8 Aludɨ \x - \xo 10.8 \xo*\xt 2 Ko 12.6, 13.10\xt*\x* Hekɨlɨ agaŋ nukeŋ sibɨla nagadɨ vivi saŋ aludɨ lɨbɨmɨŋavɨla ibi igumi uami. Alaŋ naludɨ hɨji mɨŋaiahɨdamɨli hɨji huaci vivi vɨdɨvɨdɨŋ lagulamalama saŋ alusaŋ ibi nagadɨ igumi uami. Alaŋ naludɨ sɨbɨlɨ lamalama saŋ ibi nagadɨ ma igumi uami. Viaŋ sibɨla vilalu nagasaŋ hɨjɨŋalaŋala aludɨ nukeŋ ibi mɨŋaiahaiaha saŋ ma sɨhumahɨlɨlan uami. \v 9 Agadɨ ala namɨlaŋ hɨji nameŋ lamɨmɨlaŋ uami. Polɨ agaŋ aludɨ mɨŋa hagɨlu hagɨlu lɨlɨ saŋ ciaŋ lɨbɨlalɨ aba abɨmɨlaŋ uami. \v 10 Hulaŋ limu hɨhɨle agɨlaŋ iasaŋ ala nameŋ abavɨlalɨ uami. Polɨ agaŋ manasɨŋ hɨvɨ ciaŋ lɨbɨlalɨ agaŋ nɨbu ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ vɨhɨlɨ daŋ vɨhɨlɨ daŋ agɨladɨ lɨbɨlalɨ aba abavɨlalɨ uami. Agadɨ ala nɨbu nukeŋ ve alaŋ hula hɨnihɨni ciaŋ simɨ abɨlalɨ aba abavɨlalɨ uami. Nɨbu hulaŋ limu hɨhɨle ciaŋ sɨhɨvia ma abavɨlalɨ hameŋ me abɨlalɨ aba abavɨlalɨ uami. \v 11 Hulaŋ \x - \xo 10.11 \xo*\xt 2 Ko 7.14, 12.6, 13.2, 13.10\xt*\x* limu hɨhɨle ciaŋ hameŋ agɨladɨ abavɨlalɨ agɨlaŋ hɨji nameŋ lamavɨm uami. Polɨ ani ani agɨlaŋ vevɨla alaŋ hula hɨnihɨni akuaba akuaba lɨhavɨbali agɨlaŋ aba abavɨm uami. Nɨbɨlaŋ alaŋ hula ma hɨnihɨni manasɨŋ hɨvɨ lɨbavalɨ hameŋ sɨbaŋ lɨhavɨbali aba abavɨm uami. \p \v 12 Hulaŋ \x - \xo 10.12 \xo*\xt 2 Ko 3.1, 5.12\xt*\x* limu hɨhɨle agɨlaŋ hɨjɨŋalaŋala nulɨdɨ nukeŋ ibi mɨŋaiahavɨlalɨ uami. Hulaŋ hameŋ agɨlaŋ nɨbɨlaŋ nukeŋ nukeŋ ani dɨ sibɨla agaŋ huaci iahɨbali aba nulɨdɨ nukeŋ sibɨla agɨlasaŋ lamalɨhɨlavɨlalɨ uami. Hulaŋ mu agaŋ hulaŋ mu dɨ sibɨla agadɨ lamalɨhɨlalɨhɨla abɨlalɨ uami. Hulaŋ hameŋ lɨhavɨlalɨ agɨlaŋ nɨbɨlaŋ uavauava sɨbaŋ hɨniavɨlalɨ uami. Alaŋ nameŋ ma abɨlalu uami. Alaŋ nɨbɨlaŋ me hɨma aba ma abɨlalu uami. Lɨdɨŋ aludɨ sibɨla agɨladɨdaŋ nulɨdɨ sibɨla agɨladɨdaŋ lamalɨhɨlalɨhɨla aludɨ sibɨla agaŋ huaci aba ma abɨlalu uami. \v 13 Alaŋ \x - \xo 10.13 \xo*\xt Lom 12.3\xt*\x* aludɨ nukeŋ ibi havɨ havɨ mɨŋaiahaiaha saŋ valɨlalu uami. Asɨ nukeŋ sibɨla nagadɨ vivi saŋ aludɨ lɨbɨmɨŋalɨ agadɨ pam vibalu uami. Asɨ nukeŋ aludɨ sibɨla agadɨ igavɨla nɨbu nukeŋ lamalɨhɨlavɨla valɨ agadɨ lamalɨ uami. Alaŋ sibɨla vivi via uavɨla Kolin haiabɨla heŋ valahɨlu uami. Alaŋ sibɨla hameŋ agɨlasaŋ pam aludɨ ibi mɨŋaiahɨbalu uami. \v 14 Alaŋ \x - \xo 10.14 \xo*\xt 1 Ko 3.5, 3.10, 4.15, 9.1\xt*\x* nalusaŋ ciaŋ sulɨbavɨla Asɨ agaŋ valɨ lamami agadɨ ma lɨvalahɨlu uami. Kolin haiabɨla hɨsɨŋ namɨlaŋ Jisasɨ Kɨlaisɨ dɨ ciaŋ agadɨ ma igahɨlɨmaŋ lɨdalaŋ alaŋ mɨse naludɨ hɨvɨ uavɨla nalusaŋ ciaŋ sulahɨlu uami. \v 15 Alaŋ \x - \xo 10.15 \xo*\xt Lom 15.20\xt*\x* aludɨ nukeŋ ibi mɨŋaiahɨbavɨla sibɨla alaŋ nukeŋ hɨdahɨda vilalu agɨlasaŋ pam abɨlalu uami. Hulaŋ limu hɨhɨle hɨdahɨda sibɨla vihavɨlalɨ agɨlasaŋ ma abɨlalu uami. Lɨdamɨli naludɨ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ agɨlaŋ vɨdɨvɨdɨŋ hɨniavɨbali uami. Vɨdɨvɨdɨŋ hɨniavɨdaci aludɨ sibɨla agaŋ namɨlaŋ hula heŋ hɨnia iaha hekɨlɨ lɨbali agasaŋ migɨla migɨla hɨnidalu uami. \v 16 La cɨhu tɨbɨ uavɨla naludɨ lɨvala ua limu hɨhɨle agɨlasaŋ Jisasɨ dɨ ciaŋ agadɨ huaci sulɨbalu uami. Alaŋ haiabɨla hulaŋ limu hɨhɨle uavɨla sibɨla ci vihavalɨ heŋ ma ubalu uami. Alaŋ haiabɨla heŋ uavɨla sibɨla nɨbɨlaŋ ci vihavalɨ agasaŋ hɨjɨŋalaŋala aludɨ nukeŋ ibi mɨŋaiahɨmagalu uami. \p \v 17 Asɨ \x - \xo 10.17 \xo*\xt Jer 9.24, 1 Ko 1.31\xt*\x* dɨ manasɨŋ hekɨlɨ agaŋ nameŋ abami uami. Hulaŋ mu agaŋ nudɨ nukeŋ ibi mɨŋaiahɨmɨdɨ aba abami uami. Nudɨ Hekɨlɨ agaŋ akuaba akuaba lɨlalɨ agasaŋ pam aba aba nudɨ Hekɨlɨ dɨ ibi mɨŋaiaham aba abami uami. \v 18 Alaŋ \x - \xo 10.18 \xo*\xt Snd 27.2, Lom 2.29, 1 Ko 4.4-5\xt*\x* igɨlalu uami. Asɨ igɨdaci hulaŋ nudɨ nukeŋ ibi mɨŋaiahɨlalɨ agaŋ nɨbu ibi apalɨ hɨnilalɨ uami. Agadɨ ala Asɨ agaŋ hulaŋ mu agadɨ ibi mɨŋaiahɨci hulaŋ agaŋ nɨbu ibi hekɨlɨ daŋ hɨnilalɨ uami. \c 11 \s Hulaŋ limu hɨhɨle agɨlaŋ nulɨdɨ nukeŋ ibi mɨŋaiahaiaha analɨ ciaŋ abavɨhadami. \p \v 1 Hulaŋ limu hɨhɨle agɨlaŋ igahɨlavɨdaci viaŋ uavauava ciaŋ me abɨben uami. Namɨlaŋ iadɨ valɨlaŋ huaci uavauava ciaŋ me agɨladɨ abavin uami. Namɨlaŋ huaci iadɨ alia aba abɨvalaŋ uami. \v 2 Asɨ \x - \xo 11.2 \xo*\xt Hos 2.19-20, 1 Ko 4.15, Ga 4.17-18, Ef 5.26-27, Kl 1.28\xt*\x* agaŋ hulaŋ iamɨgali sɨkasɨkan agɨlaŋ nudɨ lɨhu hɨvɨ pam hɨnihɨni saŋ mavɨn hekɨlɨ hɨnilalɨ uami. Hameŋ laci ala viaŋ avi namɨlaŋ Jisasɨ Kɨlaisɨ dɨ lɨhu hɨvɨ hɨnihɨni nudɨ ciaŋ laci lubiahɨlɨbalaŋ aba lɨlan uami. Namɨlaŋ Jisasɨ Kɨlaisɨ dɨ hulemɨlɨ hɨnibalaŋ aba viaŋ nukeŋ naludɨ lɨbɨmɨŋacin uami. La viaŋ iamɨgali mɨnibɨlɨ hulaŋ mu hula ma hɨdɨmaŋ agadɨ hulaŋ saŋ vavevave me naludɨ Jisasɨ Kɨlaisɨ dɨ pɨŋ vavecin uami. \v 3 Agadɨ \x - \xo 11.3 \xo*\xt HM 3.1-5, 3.13, Jo 8.44, Ib 13.9, 2 Pi 3.17\xt*\x* ala lahu agaŋ analɨ ciaŋ aba aba hulaŋ iamɨgali ilasɨlalɨ agasaŋ igahɨlin uami. Vaka sɨbaŋ Ivɨ dɨ analɨ ciaŋ abavɨla ilasami hameŋ ala naludɨ avi ilasɨmɨdɨ aba lɨdalɨda nalusaŋ hɨji nameŋ lamadin uami. Lahu agaŋ nulɨdɨ ilasɨci nulɨdɨ hɨji agɨlaŋ uavauava lɨhavɨmɨdɨ aba abadin uami. Nɨbɨlaŋ hugɨ apalɨ hɨnihɨni Jisasɨ Kɨlaisɨ saŋ pam hɨji lamavɨlalɨ agadɨ valavɨbali akua aba abadin uami. \v 4 Vaka \x - \xo 11.4 \xo*\xt Ga 1.7-9\xt*\x* alaŋ Jisasɨ saŋ naludɨ abahɨlu uami. Abɨmɨli Asɨ dɨ Amɨŋ agaŋ ve namɨlaŋ hula hɨnilalɨ uami. Hɨnidaci aludɨ ciaŋ lubiahɨlahalaŋ uami. Lɨdalaŋ hulaŋ limu hɨhɨle agɨlaŋ naludɨ hɨvɨ uu alaŋ Jisasɨ dɨ ciaŋ abadalu aba analɨ ciaŋ agɨladɨ abavɨlalɨ uami. Abavɨdaci fɨli hɨsɨŋ hadalɨ agɨlaŋ veve namɨlaŋ hula hɨniavɨlalɨ uami. Hɨniavɨdaci namɨlaŋ nulɨdɨ analɨ ciaŋ agɨladɨ lubiahɨlɨlalaŋ uami. Nɨbɨlaŋ namɨlaŋ hula hɨnihɨni akuaba akuaba hameŋ agɨladɨ lɨhavɨdaci namɨlaŋ simɨ hɨnihɨni nulɨdɨ ciaŋ agɨladɨ igahɨlɨlalaŋ uami. \p \v 5 Igahɨlɨhalaŋ \x - \xo 11.5 \xo*\xt 1 Ko 15.10, 2 Ko 12.11, Ga 2.6\xt*\x* uami. Namɨlaŋ hulaŋ limu hɨhɨle agɨladɨ iga iga nameŋ abɨlalaŋ uami. Jisasɨ nulɨdɨ lɨbɨmɨŋɨci nɨbɨlaŋ ibi hekɨlɨ daŋ hɨniavɨlalɨ aba abɨlalaŋ uami. Agadɨ ala viaŋ nulɨdɨ iga iga nameŋ abɨlan uami. Nɨbɨlaŋ iadɨ lɨvalavɨla ibi hekɨlɨ daŋ ma hɨniavɨlalɨ aba abɨlan uami. \v 6 Viaŋ \x - \xo 11.6 \xo*\xt 1 Ko 1.17, 2.1, 2.13, 2 Ko 4.2, 10.10, Ef 3.4\xt*\x* ciaŋ sɨhɨvia ma sulɨlan uami. Agadɨ ala viaŋ hɨji saŋ ma tɨbɨ mɨgɨlan uami. Alaŋ akuaba akuaba huaci huaci sɨkasɨkan agɨladɨ havɨ ma lɨlalu uami. Namɨlaŋ iga iga lubiahɨlɨbalaŋ aba lɨlalu uami. \v 7 Viaŋ \x - \xo 11.7 \xo*\xt 1 Ko 9.12, 9.18\xt*\x* nalusaŋ Asɨ dɨ ciaŋ agadɨ sulacin uami. Agadɨ ala viaŋ anɨm hɨlɨcɨ ma vicin uami. Viaŋ hameŋ lɨdɨŋ naludɨ ibi mɨŋaiahaiaha iadɨ nukeŋ ibi ma mɨŋaiahacin uami. Viaŋ akuaba akuaba hameŋ agɨladɨ lɨcin ha viaŋ lusɨŋ sɨbɨlɨ ma vicin uami. \v 8 Viaŋ hulaŋ iamɨgali haiabɨla mu hɨvɨ mu hɨvɨ hɨniavɨdaci avɨli hɨvɨ nulɨdɨ mɨŋamɨgu mɨŋaiahavalɨ agɨladɨ hɨvɨ anɨm hɨlɨcɨ akuaba akuaba agɨladɨ vicin uami. Viavɨla sɨgɨlɨ me via ua naludɨ hɨvɨ sibɨla vivi hɨnicin uami. Lɨdalɨŋ nulɨdɨ anɨm hɨlɨcɨ akuaba akuaba agɨlaŋ iadɨ ahɨliahuavalɨ uami. \v 9 Viaŋ \x - \xo 11.9 \xo*\xt 2 Ko 12.13, Fl 4.15-18, 1 Te 2.9\xt*\x* namɨlaŋ hula hɨnihɨni akuaba akuaba saŋ tɨbɨ mɨgavɨla naludɨ hulaŋ mu agasaŋ vɨhɨlɨ ma iguacin uami. Viaŋ akuaba akuaba saŋ tɨbɨ mɨgɨdalɨŋ iadɨ isaima me agɨlaŋ Masedonia fɨli tɨbɨ vala Kolin haiabɨla vevɨla iadɨ sakɨlavalɨ uami. Viaŋ nalusaŋ vɨhɨlɨ igu igu saŋ valacin uami. Iabi avi hameŋ laci hameŋ laci lɨben uami. \v 10 Jisasɨ \x - \xo 11.10 \xo*\xt 1 Ko 9.15\xt*\x* Kɨlaisɨ dɨ ciaŋ amɨŋ agaŋ viaŋ hula hɨnilalɨ uami. Hameŋ sadaŋ viaŋ naludɨ ciaŋ amɨŋ agadɨ abin uami. Viaŋ akuaba akuaba lɨcin agasaŋ iadɨ ibi mɨŋaiahɨben aba lɨdalɨŋ Akaia fɨli tɨbɨ hɨniavɨlalɨ agɨlaŋ iadɨ ma abamɨgɨlavɨbali uami. \v 11 Viaŋ nalusaŋ mavɨn hɨnihɨni hameŋ lɨlan uami. Asɨ agaŋ viaŋ nalusaŋ mavɨn hekɨlɨ hɨnilan agadɨ igɨlalɨ uami. \p \v 12 Hulaŋ limu hɨhɨle agɨlaŋ nulɨdɨ nukeŋ ibi mɨŋaiahaiaha saŋ hɨji nameŋ lamavɨlalɨ uami. Alaŋ akɨ lɨmɨli hulaŋ limu hɨhɨle agɨlaŋ aludɨ igavɨdaci alaŋ Polɨ ani ani me hɨnibalu aba abavɨlalɨ uami. Lɨhavɨdaci viaŋ nulɨdɨ ciaŋ agadɨ mɨŋaihuihu lɨben aba mu ciaŋ mu ciaŋ abɨlan uami. Viaŋ hameŋ laci sibɨla vivi hɨniben uami. \v 13 Hulaŋ \x - \xo 11.13 \xo*\xt Lom 16.18, 2 Ko 2.17, Ga 1.7, Fl 3.2, 2 Pi 2.1, CHL 2.2\xt*\x* hameŋ agɨlaŋ analɨ abavɨlalɨ uami. Alaŋ hulaŋ Jisasɨ Kɨlaisɨ lɨbɨmɨŋami agɨlaŋ aba abavɨlalɨ uami. Alaŋ sibɨla hɨsɨŋ hulaŋ aba abavɨlalɨ uami. Nɨbɨlaŋ nulɨdɨ lusɨŋ sɨbɨlɨ sɨbɨlɨ agɨladɨ mɨŋasɨvɨlasɨvɨla akuaba akuaba huaci huaci agɨladɨ pam lɨhavɨlalɨ uami. Hulaŋ iamɨgali agɨlaŋ aludɨ iga iga hulaŋ Jisasɨ Kɨlaisɨ lɨbɨmɨŋami agɨlaŋ ala aba abavɨbali aba hameŋ lɨhavɨlalɨ uami. \v 14 Namɨlaŋ \x - \xo 11.14 \xo*\xt Ga 1.8\xt*\x* akuaba akuaba hameŋ agɨladɨ lɨhavɨdaci iga iga i aba abɨmɨlaŋ uami. Namɨlaŋ hɨji nameŋ lamɨhalaŋ uami. Satan agaŋ nɨbu akuaba akuaba hɨfɨlɨ hɨsɨŋ agɨladɨ lɨlalɨ aba abɨhalaŋ uami. Lɨdɨŋ Asɨ dɨ ciaŋ hali hɨsɨŋ abɨlu daŋ agaŋ me hɨnihɨni akuaba akuaba lɨlalɨ aba abɨhalaŋ uami. \v 15 Satan \x - \xo 11.15 \xo*\xt 2 Ko 3.9, Fl 3.19\xt*\x* dɨ ciaŋ hali hɨsɨŋ agɨlaŋ sibɨla hɨsɨŋ hulaŋ huaci me hɨnihɨni akuaba akuaba huaci huaci agɨladɨ lɨhavɨlalɨ uami. Lɨhavɨdaci iga iga namɨlaŋ hɨji cuvɨlɨŋ cuvɨlɨŋ lamɨmɨlaŋ uami. Mufɨli nɨbɨlaŋ akuaba akuaba sɨbɨlɨ sɨbɨlɨ agɨladɨ lɨhavɨlalɨ agɨlasaŋ avɨha avɨha hekɨlɨ igavɨbali uami. \s Jisasɨ agaŋ Polɨ dɨ lɨbɨmɨŋɨci sibɨla vivi vɨhɨlɨ akape havadami. \p \v 16 Viaŋ \x - \xo 11.16 \xo*\xt 2 Ko 12.6\xt*\x* uavauava ciaŋ aba aba saŋ abin agadɨ cɨhu tɨbɨ naludɨ abɨlɨŋ igahɨlavɨla namɨlaŋ nameŋ abɨmɨlaŋ uami. Nɨbu uavauava hulaŋ aba abɨmɨlaŋ uami. Namɨlaŋ iadɨ nɨbu uavauava hulaŋ aba abɨbalaŋ agasaŋ nɨbu ciaŋ apalɨ uami. Agadɨ ala namɨlaŋ iadɨ valɨlaŋ viaŋ iadɨ nukeŋ ibi avi huaci mɨŋaiahɨben uami. \v 17 Viaŋ aludɨ Hekɨlɨ dɨ hɨji lubiahɨlavɨla ciaŋ agadɨ ma abɨben uami. Viaŋ uavauava hulaŋ me ciaŋ aba aba iadɨ nukeŋ ibi mɨŋaiahɨben uami. \v 18 Hulaŋ limu hɨhɨle vaka hɨsɨŋ hɨji humɨgaŋ agɨladɨ lubiahɨlahɨla nulɨdɨ nukeŋ ibi mɨŋaiahavɨlalɨ uami. Viaŋ avi hameŋ ala iadɨ nukeŋ ibi mɨŋaiahɨben uami. \p \v 19 Namɨlaŋ hɨji nameŋ lamɨlalaŋ uami. Alaŋ hulaŋ hɨji huaci huaci daŋ pam aba abɨlalaŋ uami. Lɨdɨŋ hulaŋ uavauava ciaŋ hɨsɨŋ agɨladɨ alialaŋ aba abɨdalaŋ nɨbɨlaŋ nalusaŋ uavauava ciaŋ agɨladɨ abavɨlalɨ uami. \v 20 Lɨhavɨdaci hulaŋ mu agaŋ naludɨ abɨdaci nudɨ lɨhu hɨvɨ hɨnihɨni nudɨ sibɨla hɨsɨŋ hulaŋ hɨnilalaŋ uami. Hulaŋ mu agaŋ naludɨ akuaba akuaba agɨladɨ sɨkasɨkan fɨhalɨlalɨ uami. Hulaŋ mu agaŋ namɨlaŋ nudɨ ciaŋ lubiahɨlahɨla saŋ sɨdaŋ ciaŋ aba aba naludɨ analɨ ciaŋ abɨlalɨ uami. Hulaŋ mu ibi hekɨlɨ daŋ agaŋ naludɨ igɨdaci sɨbɨlɨ me hɨnilalaŋ uami. Hulaŋ mu agaŋ naludɨ lɨbam ifɨlalɨ uami. Namɨlaŋ hulaŋ hameŋ agɨladɨ alialaŋ aba abɨlalaŋ uami. Hameŋ lɨdalaŋ naludɨ akuaba akuaba lɨbalu aba nulɨdɨ nukeŋ hɨji agadɨ lubiahɨlahɨla hameŋ laci ala lɨhavɨlalɨ uami. \v 21 Viaŋ \x - \xo 11.21 \xo*\xt Fl 3.5\xt*\x* nɨbɨlaŋ lɨhavɨlalɨ hameŋ ma lɨlan uami. Lɨdalɨŋ namɨlaŋ abɨlalaŋ uami. Polɨ ani ani agɨlaŋ vɨdɨvɨdɨŋ apalɨ sadaŋ aludɨ akuaba akuaba hameŋ agɨladɨ ma lɨhavɨlalɨ aba abɨlalaŋ uami. Hulaŋ naludɨ hameŋ lɨhavɨlalɨ agɨlaŋ akuaba akuaba lɨhavɨlalɨ agasaŋ vɨdɨvɨdɨŋ lagulamalama abavɨlalɨ uami. Viaŋ avi haiabɨla iaha nɨbɨlaŋ abavɨlalɨ hameŋ ala abɨben uami. Viaŋ hameŋ abɨbavɨla ha uavauava hulaŋ me ciaŋ abɨben uami. Agadɨ ala viaŋ iadɨ nukeŋ ibi mɨŋaiahaiaha nameŋ abɨben uami. \v 22 Nɨbɨlaŋ Ibɨlu ciaŋ hɨsɨŋ lɨci viaŋ avi Ibɨlu ciaŋ hɨsɨŋ aba abɨben uami. Nɨbɨlaŋ Isɨlaelɨ hɨdɨlɨ lɨci viaŋ avi Isɨlaelɨ hɨdɨlɨ hulaŋ aba abɨben uami. Nɨbɨlaŋ Ebɨlam dɨ iamɨlɨhalinu lɨci viaŋ avi Ebɨlam dɨ iamɨlɨnu aba abɨben uami. \v 23 Nɨbɨlaŋ \x - \xo 11.23 \xo*\xt HJL 16.23, 1 Ko 15.10\xt*\x* Jisasɨ Kɨlaisɨ dɨ sibɨla hɨsɨŋ hulaŋ lɨci viaŋ uavauava ciaŋ hɨsɨŋ hulaŋ aba abɨben uami. Viaŋ Jisasɨ Kɨlaisɨ dɨ sibɨla vivi saŋ nulɨdɨ lɨvalɨlan aba abɨben uami. Viaŋ uu veve hɨdahɨda mu sibɨla mu sibɨla vivi nulɨdɨ lɨvalɨlan aba abɨben uami. Akape tɨbɨ lɨmɨn sɨbɨlɨ ulaŋ hɨvɨ iadɨ lamavɨlalɨ aba abɨben uami. Akape tɨbɨ iadɨ ifavɨlalɨ aba abɨben uami. Akape tɨbɨ vɨhɨlɨ hameŋ agɨladɨ havahava hɨmɨben aba lɨlan sadaŋ viaŋ nulɨdɨ lɨvalin aba abɨben uami. \v 24 Isɨlaelɨ \x - \xo 11.24 \xo*\xt Lo 25.3\xt*\x* hɨdɨlɨ agɨlaŋ 39 tɨbɨ lɨmɨn vɨdɨvɨdɨŋ hɨvɨ iadɨ vɨgɨlavɨmi aba abɨben uami. La mu tɨbɨ hɨvɨ avi 39 tɨbɨ ala vɨgɨlavɨmi aba abɨben uami. La cɨhu ahica pam tɨbɨ hameŋ laci ala 39 tɨbɨ vɨgɨlavɨmi aba abɨben uami. \v 25 Kɨlɨ \x - \xo 11.25 \xo*\xt HJL 14.19, 16.22, 27.41\xt*\x* tɨbɨ hɨvɨ avi akape tɨbɨ iadɨ ifavɨmi aba abɨben uami. La mu tɨbɨ hɨvɨ akape tɨbɨ ifavɨmi aba abɨben uami. La mu tɨbɨ hɨvɨ avi akape tɨbɨ ala ifavɨmi aba abɨben uami. Mu tɨbɨ iadɨ ifɨhɨmɨben aba lɨba kum kum agɨladɨ vivi havala havala ifavɨmi aba abɨben uami. Ahica pam tɨbɨ hunɨga hekɨlɨ hekɨlɨ viaŋ hɨdamin agɨlaŋ sɨbɨlɨ lɨhavɨmi aba abɨben uami. Lɨhavɨci hɨfɨlɨ pabiŋ uaiaŋ pabiŋ avɨli hekɨlɨ heŋ vuhala vuhala iahaiaha hɨdamin aba abɨben uami. \v 26 Akape \x - \xo 11.26 \xo*\xt HJL 9.23, 13.50, 14.14-15, 20.3, 23.10-11\xt*\x* tɨbɨ viaŋ haiabɨla ataŋ ataŋ hɨniavɨhadami heŋ uu hɨdadamin aba abɨben uami. Iabi avi hameŋ ala hɨdɨlan aba abɨben uami. Avɨli makaŋ hekɨlɨ hekɨlɨ malamala avɨli nahɨmɨben aba lɨlan aba abɨben uami. Hulaŋ limu hɨhɨle agɨladɨ sɨbɨlɨ lamalama nulɨdɨ akuaba akuaba vivi hɨsɨŋ hulaŋ agɨlaŋ iadɨ sɨbɨlɨ lamɨbalu aba lɨhavɨlalɨ aba abɨben uami. Hɨdɨlɨ mu mu agɨlaŋ iadɨ sɨbɨlɨ lamɨbalu aba lɨhavɨlalɨ aba abɨben uami. Iadɨ hɨdɨlɨ pam agɨlaŋ avi iadɨ sɨbɨlɨ lamɨbalu aba lɨhavɨlalɨ aba abɨben uami. Viaŋ haiabɨla hekɨlɨ hekɨlɨ agɨladɨ hɨvɨ hɨnidalɨŋ iadɨ sɨbɨlɨ lamɨbalu aba lɨhavɨlalɨ aba abɨben uami. Fɨli tɨbɨ kɨlɨ humɨsɨ akuaba akuaba apalɨ agɨladɨ hɨvɨ avi hɨnidalɨŋ sɨbɨlɨ lamɨbalu aba lɨhavɨlalɨ aba abɨben uami. Akape tɨbɨ avɨli hekɨlɨ hɨvɨ nahɨmɨben aba lɨlan aba abɨben uami. Alaŋ Jisasɨ dɨ hulemɨlɨ aba analɨ abavɨlalɨ agɨlaŋ iadɨ sɨbɨlɨ lamɨben aba lɨhavɨlalɨ aba abɨben uami. \v 27 Viaŋ \x - \xo 11.27 \xo*\xt HJL 20.31, 1 Ko 4.11-13, 2 Ko 6.4-5\xt*\x* sibɨla mu mu vɨhɨlɨ daŋ vɨhɨlɨ daŋ agɨladɨ vilan aba abɨben uami. Akape tɨbɨ hɨfɨlɨ sibɨla vivi ani ma hɨsɨvɨlan aba abɨben uami. Sɨmɨŋ saŋ hɨmɨlan aba abɨben uami. Avɨli saŋ hɨmɨlan aba abɨben uami. Sɨmɨŋ apalɨ hɨnilan aba abɨben uami. Vumɨli saŋ hɨmɨlan aba abɨben uami. Muhɨlɨ havɨlɨ saŋ tɨbɨ mɨgɨlan aba abɨben uami. \p \v 28 Vɨhɨlɨ \x - \xo 11.28 \xo*\xt HJL 20.18-21, 20.31\xt*\x* limu hɨhɨle iadɨ hɨvɨ iahavɨlalɨ agɨladɨ sɨkasɨkan ma sula fɨhalin uami. Hulaŋ iamɨgali agɨlaŋ haiabɨla mu hɨvɨ mu hɨvɨ hɨniavɨdaci avɨli hɨvɨ nulɨdɨ mɨŋamɨgu mɨŋaiahavalɨ uami. Viaŋ uaiaŋ mu hɨvɨ mu hɨvɨ nulɨdɨ akɨ la sɨhɨvia migɨlɨben aba hɨji lamalama hɨnilan uami. Hameŋ lɨdɨŋ vɨhɨlɨ hekɨlɨ hekɨlɨ igɨlan uami. \v 29 Avɨli \x - \xo 11.29 \xo*\xt 1 Ko 8.13, 9.22\xt*\x* hɨvɨ mɨŋamɨgu mɨŋaiahavalɨ agɨladɨ hulaŋ mu agaŋ vɨdɨvɨdɨŋ apalɨ hɨnici uami. Viaŋ avi vɨdɨvɨdɨŋ apalɨ me hɨnilan uami. Hulaŋ mu agaŋ lɨci hulaŋ iamɨgali avɨli hɨvɨ mɨŋamɨgu mɨŋaiahavalɨ agɨladɨ hulaŋ mu agaŋ hɨji sɨbɨlɨ viavɨla lusɨŋ sɨbɨlɨ vici uami. Viaŋ lusɨŋ hameŋ agasaŋ humɨgaŋ vɨhɨlɨ vilan uami. \p \v 30 Viaŋ \x - \xo 11.30 \xo*\xt 2 Ko 12.5, 12.9-10\xt*\x* iadɨ nukeŋ ibi mɨŋaiahaiaha hɨbɨ mu agaŋ ma hɨni uami. Akuaba akuaba vɨhɨlɨ iadɨ hɨvɨ iahavɨmi agɨlasaŋ abɨdalɨŋ igahɨlahɨla abavɨbali uami. Nɨbu vɨdɨvɨdɨŋ apalɨ aba abavɨbali uami. Hameŋ abavɨdaci iadɨ ibi agadɨ huaci mɨŋaiahɨben uami. \v 31 Jisasɨ \x - \xo 11.31 \xo*\xt 2 Ko 1.23\xt*\x* nɨbu aludɨ Hekɨlɨ uami. Nudɨ Iaganu Asɨ uami. Nɨbu igɨlalɨ uami. Viaŋ analɨ ma abin uami. Alaŋ hameŋ laci hameŋ laci nudɨ ibi pam mɨŋaiahaiaha hɨnimɨli uami. \v 32 Viaŋ \x - \xo 11.32-33 \xo*\xt HJL 9.23-25\xt*\x* Damasɨkusɨ haiabɨla hɨnidalɨŋ manɨgali Aletasɨ dɨ huban agaŋ lɨmɨn sɨbɨlɨ ulaŋ hɨvɨ iadɨ lamɨben aba lɨmi uami. Lavɨla abɨci nudɨ sagaŋ hɨsɨŋ hulemɨlɨ agɨlaŋ uavɨla haiabɨla agadɨ lua hɨbɨ ivu ivu agɨladɨ migɨla migɨla hɨniavɨmi uami. \v 33 Agadɨ ala hulaŋ limu hɨhɨle agɨlaŋ cinacina hekɨlɨ agadɨ tulɨ heŋ mɨgahɨnihɨni saŋ iadɨ abavɨmi uami. Abavɨci mɨgahɨnidalɨŋ cinacina agadɨ via haiabɨla hekɨlɨ agadɨ lua huŋe veve hɨbɨ heŋ mɨŋa ivoua lamavɨmi uami. Lamavɨla cinacina lɨmɨn agadɨ simɨsimɨ valavɨci valavɨci fɨli hɨvɨ mɨgamin uami. Hameŋ lɨhavɨci viaŋ iaha haŋɨla mu abɨla hɨvɨ umin uami.\fig Polɨ agaŋ cinacina hɨvɨ mɨgahɨnidaci valavɨci valavɨci mɨgami.|alt="paul in basket" src="LB00333C.jpg" size="col" loc="Tay 1 cor 11.33" copy="Bass" ref="11.33"\fig* \c 12 \s Polɨ agaŋ anisɨhu me hɨvɨ igami agasaŋ abami. \p \v 1 Viaŋ iadɨ nukeŋ ibi mɨŋaiahɨdalɨŋ naludɨ ma ahɨliahubali uami. Agadɨ ala iadɨ nukeŋ ibi mɨŋaiahaiaha agadɨ ma valɨben uami. Viaŋ anisɨhu me hɨvɨ igamin agadɨ sulɨben uami. Aludɨ Hekɨlɨ agaŋ akuaba akuaba sɨvɨla hɨniavɨhadami agɨladɨ haiabɨla lama iadɨ abami agadɨ avi sulɨben uami. \v 2-4 Viaŋ hulaŋ mu Jisasɨ Kɨlaisɨ hula hɨji humɨgaŋ pam hɨniadami agasaŋ abɨben uami. Vaka Asɨ agaŋ nudɨ via haiabɨla mu iahua sɨbaŋ heŋ iahumi uami. Hadipɨlɨ daŋ iahumi ua nudɨ amɨŋ agaŋ pam iahumi agadɨ viaŋ nukeŋ ma igɨlan uami. Asɨ pam igɨlalɨ uami. Agadɨ ala viaŋ hulaŋ agadɨ igɨlan uami. Asɨ agaŋ nudɨ amɨŋ agadɨ viavɨla nudɨ haiabɨla iahua sɨbaŋ heŋ iahumi uami. Hadipɨlɨ daŋ iahumi ua nudɨ amɨŋ agaŋ pam iahumi agadɨ viaŋ nukeŋ ma igɨlan uami. Asɨ pam igɨlalɨ uami. Hulaŋ agaŋ Asɨ dɨ haiabɨla heŋ ciaŋ mu igahɨlami uami. Ciaŋ igahɨlami agadɨ hulaŋ mu dɨ hɨvɨ ma sulɨbali uami. Asɨ agaŋ nudɨ abamɨgɨlɨci ma sulɨbali uami. Ciaŋ hameŋ igahɨla hɨnidaci hualɨ human limu limu fɨhala hɨcɨ limu limu ahica limu ahica cɨjɨŋ ci ualɨ uami.\f * \fr 12.2-4 \fr*\ft Polɨ agaŋ nɨbu nukeŋ saŋ hɨve lama abami.\ft*\f* \v 5 Viaŋ \x - \xo 12.5 \xo*\xt 2 Ko 11.30\xt*\x* hulaŋ hameŋ agadɨ ibi pam mɨŋaiahɨben uami. Iadɨ nukeŋ ibi ma mɨŋaiahɨben uami. Viaŋ iadɨ ibi mɨŋaiahɨben aba viaŋ nukeŋ vɨdɨvɨdɨŋ apalɨ agasaŋ pam iadɨ ibi mɨŋaiahɨben uami. \v 6 Viaŋ \x - \xo 12.6 \xo*\xt 2 Ko 10.8, 11.16\xt*\x* iadɨ ibi mɨŋaiahɨben aba hulaŋ uavauava me ma abɨben uami. Viaŋ ciaŋ amɨŋ sɨbaŋ laci sulɨben uami. Agadɨ ala viaŋ iadɨ nukeŋ ibi ma mɨŋaiahɨben uami. Viaŋ iadɨ ibi mɨŋaiahɨdalɨŋ hulaŋ agɨlaŋ iadɨ hɨji lubiahɨlahɨla iadɨ ibi mɨŋaiahavɨmɨdɨ uami. Viaŋ akuaba akuaba lɨlan agɨladɨ igavɨbali uami. Akuaba akuaba ciaŋ abɨlan agɨladɨ igahɨlavɨbali uami. Igahɨlahɨla heŋ pam hɨji lamalama abavɨbali uami. Polɨ nɨbu hulaŋ hameŋ aba abavɨbali uami. Nɨbɨlaŋ iadɨ ibi havɨ havɨ mɨŋaiahavɨmɨdɨ uami. \s Polɨ vɨhɨlɨ igami agaŋ nudɨ valavala saŋ ahica pam tɨbɨ Asɨ dɨ abami. \p \v 7 Asɨ \x - \xo 12.7 \xo*\xt Jop 2.6, Ese 28.24, Lu 13.16, Ga 4.13-14\xt*\x* agaŋ akuaba akuaba huaci huaci akape sɨvɨlalɨbami agɨladɨ iasaŋ abalamami uami. La hɨji nameŋ lamami uami. Polɨ akuaba akuaba anisɨhu me hɨvɨ igami agɨlasaŋ ibi hekɨlɨ vimɨdɨ aba abami uami. Hameŋ hɨji igahɨlavɨla valɨci vɨhɨlɨ agaŋ viaŋ hula hɨnilalɨ uami. Hɨnihɨni iadɨ hadipɨlɨ agasaŋ avɨha avɨha igulalɨ uami. Vɨhɨlɨ agaŋ Satan dɨ ciaŋ hali hɨsɨŋ me hɨnihɨni iadɨ ifu ifu hɨnilalɨ uami. Lɨdaci viaŋ iadɨ nukeŋ ibi agadɨ ma mɨŋaiahɨlan uami. \v 8 Lɨdɨŋ \x - \xo 12.8 \xo*\xt Mt 26.44\xt*\x* vɨhɨlɨ agaŋ iadɨ valɨbali aba ahica pam tɨbɨ aludɨ Hekɨlɨ saŋ mavɨn ciaŋ ciaŋ abamin uami. \v 9 Abɨlɨŋ \x - \xo 12.9 \xo*\xt 2 Ko 11.30, Fl 4.11-13, 1 Pi 4.14\xt*\x* aludɨ Hekɨlɨ agaŋ iadɨ nameŋ abami uami. Vɨhɨlɨ agaŋ nadɨ ma valɨbali aba abami uami. Nama vɨdɨvɨdɨŋ apalɨ hɨnidanaŋ iadɨ vɨdɨvɨdɨŋ agaŋ nadɨ hɨvɨ hɨnia hekɨlɨ lɨbali aba abami uami. Viaŋ nasaŋ mavɨn hɨnilan agasaŋ pam igahɨlɨha aba abami uami. Lɨci viaŋ vɨdɨvɨdɨŋ apalɨ hɨnihɨni saŋ hekɨlɨ hɨjɨŋalɨlan uami. Vɨdɨvɨdɨŋ apalɨ hɨnidalɨŋ Jisasɨ Kɨlaisɨ dɨ vɨdɨvɨdɨŋ agaŋ iadɨ hɨvɨ hɨnibali uami. \v 10 Viaŋ \x - \xo 12.10 \xo*\xt Lom 5.3, 2 Ko 7.4, 13.4\xt*\x* vɨdɨvɨdɨŋ apalɨ hɨnihɨni Jisasɨ Kɨlaisɨ dɨ sibɨla agadɨ vivi hɨjɨŋalɨlan uami. Hulaŋ agɨlaŋ iadɨ cilu lɨhuavɨlalɨ uami. Vɨhɨlɨ mu mu agɨladɨ havɨlan uami. Jisasɨ Kɨlaisɨ dɨ sibɨla vilan agasaŋ iadɨ sɨbɨlɨ igavɨlalɨ uami. Limu hɨhɨle agɨlaŋ iadɨ sɨbɨlɨ lamavɨlalɨ uami. Hameŋ lɨhavɨlalɨ agasaŋ viaŋ hɨjɨŋalɨlan uami. Viaŋ vɨdɨvɨdɨŋ apalɨ hɨnilan uami. Agadɨ ala Jisasɨ Kɨlaisɨ agaŋ lɨdaci viaŋ vɨdɨvɨdɨŋ daŋ hɨnilan uami. \s Polɨ agaŋ Kolin haiabɨla hɨsɨŋ hulaŋ iamɨgali agɨlasaŋ vɨdɨvɨdɨŋ iguben aba lɨmi. \p \v 11 Ciaŋ \x - \xo 12.11 \xo*\xt 2 Ko 11.5\xt*\x* viaŋ abɨlan agadɨ namɨlaŋ igahɨlɨdalaŋ nɨbu uavauava ciaŋ me hɨnilalɨ uami. Agadɨ ala namɨlaŋ nukeŋ iadɨ hɨji mɨŋaiahɨdalaŋ viaŋ ciaŋ nagadɨ sulɨlan uami. Sulɨdalɨŋ igahɨlɨlalaŋ agadɨ ala nameŋ ma abɨlalaŋ uami. Polɨ nɨbu sibɨla huaci vilalɨ aba ma abɨlalaŋ uami. Hameŋ sadaŋ viaŋ nukeŋ naludɨ abadin uami. Viaŋ ibi apalɨ uami. Agadɨ ala hulaŋ limu hɨhɨle agɨlaŋ Jisasɨ aludɨ lɨbɨmɨŋɨci ibi hekɨlɨ daŋ hɨnilalu aba abavɨlalɨ agɨladɨ lɨhu hɨvɨ ma hɨnilan uami. \v 12 Viaŋ \x - \xo 12.12 \xo*\xt Lom 15.18-19\xt*\x* namɨlaŋ hula hɨnihɨni vɨdɨvɨdɨŋ lagulamalama vɨhɨlɨ havacin uami. Lɨdɨŋ viaŋ nalusaŋ mu sihɨ mu sihɨ vɨdɨvɨdɨŋ mu hɨdɨlɨ mu hɨdɨlɨ agɨladɨ abalamacin uami. Abalamɨdalɨŋ iga iga nameŋ abɨbalaŋ aba lɨcin uami. Jisasɨ agaŋ Polɨ dɨ amɨŋ sɨbaŋ lɨbɨmɨŋami aba abɨbalaŋ aba lɨcin uami. \v 13 Avɨli \x - \xo 12.13 \xo*\xt 2 Ko 11.9\xt*\x* hɨvɨ hulaŋ iamɨgali mu haiabɨla mu haiabɨla hɨsɨŋ agɨladɨ mɨŋamɨgu mɨŋaiahavɨmi uami. Lɨhavɨci viaŋ nulɨdɨ hɨvɨ hɨdahɨda akuaba akuaba nulɨsaŋ lɨlan hameŋ ala nalusaŋ avi lɨcin uami. Viaŋ haiabɨla mu hɨvɨ mu hɨvɨ hɨdahɨda nulɨdɨ akuaba akuaba agɨladɨ iasaŋ igu igu saŋ abacin uami. Agadɨ ala naludɨ akuaba akuaba agɨladɨ iasaŋ igu igu saŋ ma abacin uami. Viaŋ naludɨ sɨmɨŋ akuaba akuaba agɨladɨ iasaŋ igunana saŋ abavɨla nalusaŋ vɨhɨlɨ iguavɨla viaŋ hugɨ daŋ hɨnivin uami. Namɨlaŋ igɨlaŋ viaŋ hugɨ daŋ hɨnilɨŋ iadɨ hugɨ agadɨ hivɨhalaŋ uami. \p \v 14 Naludɨ \x - \xo 12.14 \xo*\xt 2 Ko 13.1\xt*\x* pɨŋ ahica tɨbɨ ci uacin uami. Iabi uben agadɨdaŋ lugɨlɨlɨŋ ahica pam tɨbɨ hameŋ hɨnibali uami. Iabi uben han avi nalusaŋ vɨhɨlɨ ma iguben uami. Igahɨlɨhalaŋ uami. Viaŋ naludɨ akuaba akuaba agɨladɨ vivi saŋ ma igahɨlɨlan uami. Viaŋ naludɨ vivi saŋ mavɨn hekɨlɨ hɨnilan uami. Namɨlaŋ igɨlalaŋ uami. Ninanadi agɨlaŋ iamiagagalinɨlu agɨladɨ sakɨla sakɨla saŋ sɨmɨŋ isabɨlaŋ akuaba akuaba via nana sibɨla ma vihavɨlalɨ uami. Iamiagagalinɨlu agɨlaŋ ninanadi agɨladɨ sakɨla sakɨla saŋ sɨmɨŋ isabɨlaŋ akuaba akuaba agɨladɨ via nana saŋ sibɨla vihavɨlalɨ uami. \v 15 Viaŋ \x - \xo 12.15 \xo*\xt Fl 2.17\xt*\x* iadɨ nukeŋ hɨnihɨni agasaŋ ma igahɨlɨlan uami. Hameŋ sadaŋ viaŋ naludɨ ahɨliahuiahu saŋ iadɨ akuaba akuaba agɨladɨ nalusaŋ igu igu saŋ hɨjɨŋalɨlan uami. Viaŋ nalusaŋ mavɨn hekɨlɨ hɨnilan uami. Hameŋ lɨlan agasaŋ mufɨli namɨlaŋ iasaŋ ma akua igahɨlɨbalaŋ uami. Lavɨla iasaŋ mavɨn hekɨlɨ ma hɨnibalaŋ uami. \v 16 Namɨlaŋ igɨlalaŋ uami. Viaŋ nalusaŋ vɨhɨlɨ ma iguacin uami. Naludɨ hulaŋ limu hɨhɨle agɨlaŋ viaŋ lɨlan agasaŋ nameŋ abavɨlalɨ uami. Nɨbu aludɨ akuaba akuaba agɨladɨ haiabɨla lamalama ma vilalɨ aba abavɨlalɨ uami. Agadɨ ala nɨbu alusaŋ sɨdaŋ ciaŋ igu igu analɨ analɨ ciaŋ agɨladɨ aba aba aludɨ akuaba akuaba agɨladɨ vilalɨ aba abavɨlalɨ uami. \v 17 Hulaŋ ahica agɨladɨ abɨlɨŋ naludɨ pɨŋ uavalɨ ha naludɨ analɨ analɨ ciaŋ abavɨla akuaba akuaba agɨladɨ sɨgɨlɨ viben aba ma uavalɨ uami. \v 18 Viaŋ \x - \xo 12.18 \xo*\xt 2 Ko 8.6, 8.16-18\xt*\x* Taitusɨ dɨ mavɨn ciaŋ ciaŋ abɨlɨŋ naludɨ pɨŋ ualɨ uami. Aludɨ ima me mu agadɨ avi abɨlɨŋ nɨbu hula ahica hameŋ uavalɨ uami. Taitusɨ agaŋ analɨ aba aba naludɨ akuaba akuaba agɨladɨ ma likɨlalɨ uami. Namɨlaŋ igɨlalaŋ uami. Alaŋ ahica hɨji pabiŋ laci lubiahɨlɨlalu uami. Aludɨ hɨnihɨni agaŋ avi nɨbu pam laci hɨnilalu uami. \p \v 19 Namɨlaŋ alusaŋ nameŋ abadalaŋ uami. Polɨ ani ani nɨbɨlaŋ nukeŋ akuaba akuaba lɨhavɨlalɨ agɨladɨ mɨŋaihuihu lɨlɨ saŋ manasɨŋ lɨbavadi aba abadalaŋ uami. Agadɨ ala Asɨ igasulɨdaci alaŋ Jisasɨ Kɨlaisɨ hula hɨji humɨgaŋ pam laci hɨnihɨni naludɨ abadalu uami. Iadɨ nagɨlihali huaci huaci me namɨlaŋ uami. Alaŋ naludɨ hɨji mɨŋaiahɨdamɨli hɨji huaci vivi vɨdɨvɨdɨŋ lagulamɨbalaŋ aba ciaŋ nagadɨ sulɨlalu uami. \v 20 Viaŋ \x - \xo 12.20 \xo*\xt 2 Ko 2.1-4\xt*\x* naludɨ ua iga iga saŋ igahɨlahɨla hɨnidin uami. Agadɨ ala nɨbɨlaŋ huaci hɨniavadi ua sɨbɨlɨ hɨniavadi aba hɨji cuvɨlɨŋ cuvɨlɨŋ lamalama hɨnidin uami. Hameŋ sadaŋ viaŋ ua naludɨ igɨlɨŋ lusɨŋ sɨbɨlɨ daŋ hɨnilaŋ nalusaŋ humɨgaŋ vɨhɨlɨ viben uami. Lɨlɨŋ namɨlaŋ iasaŋ ma hɨjɨŋalɨbalaŋ uami. Lusɨŋ sɨbɨlɨ nameŋ agɨlasaŋ abin uami. Hɨbɨŋ ciaŋ hɨbɨŋ ciaŋ aba aba agaŋ uami. Hulaŋ iamɨgali akuaba akuaba akape daŋ agɨladɨ igavɨdaci nulɨdɨ humɨgaŋ sɨbɨlɨ lɨlɨ agaŋ uami. Igɨvɨ hɨnihɨni agaŋ uami. Hulaŋ iamɨgali nulɨdɨ nukeŋ ibi mɨŋaiahaiaha agaŋ uami. Abacuvacuva ciaŋ aba aba agaŋ uami. Hulɨpɨŋ ciaŋ aba aba agaŋ uami. Viaŋ pam hulaŋ huaci aba abavɨlalɨ agaŋ uami. Sagaŋ mɨŋaiahaiaha hɨji agaŋ uami. \v 21 Namɨlaŋ \x - \xo 12.21 \xo*\xt 2 Ko 13.2\xt*\x* akuaba akuaba lusɨŋ sɨbɨlɨ nameŋ agɨladɨ vivi hugɨ daŋ hɨnilalaŋ uami. Hɨvɨkalɨ saŋ hɨdɨlalaŋ uami. Hulaŋ namɨlaŋ iamɨgali mu mu agɨlaŋ hula lusɨŋ sɨbɨlɨ vilalaŋ uami. Iamɨgali namɨlaŋ hulaŋ mu mu agɨlaŋ hula lusɨŋ sɨbɨlɨ vilalaŋ uami. Hameŋ lɨdɨŋ hɨbɨ pɨlɨ hɨsɨŋ iamɨgali me hɨdɨlalaŋ uami. Naludɨ hulaŋ iamɨgali limu hɨhɨle agɨlaŋ lusɨŋ sɨbɨlɨ hameŋ agɨladɨ ma valɨmaŋ uami. Nɨbɨlaŋ lusɨŋ sɨbɨlɨ sɨbɨlɨ agɨladɨ vakala vakala vivi hɨniavadi uami. Hameŋ lɨhavɨdaci viaŋ uavɨla igɨlɨŋ Asɨ agaŋ iadɨ abɨci sɨhumahɨlavɨla nalusaŋ ilɨhɨben uami. \c 13 \s Kolin haiabɨla hɨsɨŋ agɨlaŋ nulɨdɨ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ agasaŋ sɨhɨvia sɨbaŋ migɨlavɨm uami. \p \v 1 Viaŋ \x - \xo 13.1 \xo*\xt Lo 17.6, 19.15, Mt 18.16, 2 Ko 12.14, 1 Ti 5.19\xt*\x* naludɨ pɨŋ ahica tɨbɨ ci uavɨla igacin uami. Cɨhu iabi ua igɨben agadɨdaŋ lugɨlɨlɨŋ ahica pam tɨbɨ hɨnibali uami. Asɨ dɨ manasɨŋ hekɨlɨ agaŋ nameŋ abami uami. Hulaŋ mu lusɨŋ sɨbɨlɨ vidaci hulaŋ ahica ua ahica pam agɨlaŋ igavɨbali aba abami uami. Hulaŋ igavɨbali agɨlaŋ uavɨla hulaŋ agadɨ hugɨ agadɨ haiabɨla lama abavɨbali aba abami uami. \v 2 Vaka viaŋ mu tɨbɨ cɨhu ala ua namɨlaŋ hula hɨnihɨni hulaŋ hɨhɨle lusɨŋ sɨbɨlɨ vihavɨlalɨ agɨladɨ abacin uami. La hulaŋ hɨhɨle agɨladɨ avi abacin uami. Lavɨla iabi avi ataŋ hɨnihɨni naludɨ cɨhu ala abadin uami. Viaŋ cɨhu tɨbɨ uavɨla hulaŋ lusɨŋ sɨbɨlɨ vihavɨlalɨ agɨladɨ valɨdalɨŋ havɨ ma hɨniavɨbali uami. Vɨhɨlɨ igavɨbali uami. \v 3 Jisasɨ Kɨlaisɨ agaŋ iasaŋ hɨji igudaci abɨlan agadɨ hɨdɨlɨ igɨben aba lɨlaŋ uami. Jisasɨ Kɨlaisɨ agaŋ lɨci viaŋ akuaba akuaba lɨdalɨŋ heŋ ala sɨhɨvia sɨbaŋ hɨdɨlɨ igɨbalaŋ uami. Igahɨlɨhalaŋ uami. Jisasɨ Kɨlaisɨ agaŋ nɨbu naludɨ hihɨla hihɨla saŋ vɨdɨvɨdɨŋ sɨbaŋ hɨnilalɨ uami. Nudɨ vɨdɨvɨdɨŋ agadɨ nalusaŋ abalamɨbali uami. \v 4 Vaka \x - \xo 13.4 \xo*\xt Lom 6.4, Fl 2.7-8, 1 Pi 3.18\xt*\x* nɨbu vɨdɨvɨdɨŋ apalɨ me hɨnidaci kɨlɨ cɨkaŋ hɨlihua lamalama agadɨ hɨvɨ nudɨ lama henaŋ hɨvɨ ifavɨci uci hɨmami uami. Agadɨ ala Asɨ dɨ vɨdɨvɨdɨŋ agaŋ lɨci iabi nɨbu hɨhi hɨnidi uami. Alaŋ avi nɨbu vɨdɨvɨdɨŋ apalɨ hɨnimi hameŋ ala vɨdɨvɨdɨŋ apalɨ hɨnilalu uami. Agadɨ ala Asɨ dɨ vɨdɨvɨdɨŋ agaŋ lɨci alaŋ nɨbu hula huaci hameŋ laci hameŋ laci hɨnibalu uami. Hɨnidamɨli namɨlaŋ nudɨ vɨdɨvɨdɨŋ agadɨ igɨbalaŋ uami. \p \v 5 Namɨlaŋ \x - \xo 13.5 \xo*\xt 1 Ko 9.27, 11.28, Ga 4.19\xt*\x* akape tɨbɨ naludɨ hɨnihɨni agadɨ naludɨ hɨji humɨgaŋ agadɨ lama hivavɨla hɨdɨlɨ igɨhalaŋ uami. Naludɨ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ agɨlaŋ hanɨbuŋ hɨniavi ua hɨma uami. Naludɨ nukeŋ hɨnihɨni agadɨ sɨhɨvia sɨbaŋ lamalɨhɨla hɨdɨlɨ igɨhalaŋ uami. Jisasɨ Kɨlaisɨ nɨbu namɨlaŋ hula hɨnilalɨ agadɨ namɨlaŋ ma akua igɨlalaŋ uami. Nɨbu namɨlaŋ hula ma hɨnici uami. Ha namɨlaŋ nusaŋ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ amɨŋ ma lamɨlalaŋ uami. \v 6 Viaŋ nalusaŋ hɨji nameŋ lamacin uami. Aludɨ nameŋ akua abavɨbali aba abacin uami. Nɨbɨlaŋ Jisasɨ Kɨlaisɨ dɨ sibɨla amɨŋ vihavɨlalɨ aba abavɨbali aba abacin uami. \v 7 Namɨlaŋ lusɨŋ sɨbɨlɨ vimɨlaŋ aba naludɨ ahɨliahuiahu saŋ Asɨ dɨ aba aba hɨnilalu uami. Lɨdamɨli namɨlaŋ aludɨ iga iga nameŋ abɨlalaŋ uami. Polɨ ani ani agɨlaŋ analɨ analɨ sibɨla hɨsɨŋ hulaŋ aba abɨlalaŋ uami. Hameŋ abɨlalaŋ agaŋ nɨbu ciaŋ apalɨ uami. Agadɨ ala aludɨ hɨji hekɨlɨ nɨbu namɨlaŋ sibɨla huaci vivi saŋ igahɨlahɨla Asɨ dɨ aba aba hɨnilalu uami. \v 8 Namɨlaŋ \x - \xo 13.8 \xo*\xt 1 Ko 13.6\xt*\x* igɨlalaŋ uami. Alaŋ ciaŋ amɨŋ agaŋ sɨvɨla sɨvɨla saŋ akuaba akuaba ma lɨlalu uami. Ciaŋ amɨŋ agaŋ sɨvɨlɨmɨdɨ aba nusaŋ alaŋ vɨdɨvɨdɨŋ abɨlalu uami. \v 9 Hameŋ sadaŋ namɨlaŋ vɨdɨvɨdɨŋ daŋ hɨnidalaŋ alaŋ vɨdɨvɨdɨŋ apalɨ hɨnilalu agasaŋ hɨjɨŋalɨlalu uami. Namɨlaŋ vɨdɨvɨdɨŋ sɨbaŋ hɨnibalaŋ aba alaŋ Asɨ dɨ aba aba hɨnilalu uami. \v 10 Aludɨ \x - \xo 13.10 \xo*\xt 1 Ko 4.21, 2 Ko 2.2-3, 10.2, 10.8, 12.20-21, Ta 1.14\xt*\x* Hekɨlɨ agaŋ nudɨ sibɨla agadɨ migɨla migɨla saŋ iadɨ lɨbɨmɨŋami uami. La sibɨla agadɨ vivi saŋ ibi igumi uami. Naludɨ sɨbɨlɨ lamalama saŋ iasaŋ ibi ma igumi uami. Viaŋ naludɨ hɨji mɨŋaiahɨdalɨŋ hɨji huaci vivi vɨdɨvɨdɨŋ lagulamalama saŋ ibi igumi uami. Viaŋ naludɨ pɨŋ uben uami. Agadɨ ala namɨlaŋ akuaba akuaba lɨlalaŋ agɨlasaŋ naludɨ hihɨla hihɨla ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ hɨvɨ abɨmagaŋ aba abavɨla iabi viaŋ ataŋ hɨniavɨla ciaŋ simɨ nagadɨ igulɨŋ uadi uami. \s Polɨ Kolin haiabɨla hɨsɨŋ hulaŋ iamɨgali agɨlasaŋ lamulami. \p \v 11 Iadɨ \x - \xo 13.11 \xo*\xt Lom 15.33\xt*\x* isagali imahali me namɨlaŋ uami. Iabi viaŋ namɨlaŋ hula ciaŋ aba aba ve sijaŋ fɨhalin uami. Namɨlaŋ hɨjɨŋalɨhalaŋ uami. Naludɨ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ agɨlaŋ vana sɨhɨvia sɨbaŋ vɨdɨvɨdɨŋ hɨniavɨm uami. Iadɨ ciaŋ agadɨ igahɨlɨhalaŋ uami. Namɨlaŋ sɨkasɨkan hameŋ hɨji pam laci hɨnihalaŋ uami. Hɨnihɨni humɨgaŋ pam laci hɨnihalaŋ uami. Asɨ agaŋ nalusaŋ mavɨn hekɨlɨ hɨnilalɨ uami. Nɨbu lɨdaci naludɨ humɨgaŋ agɨlaŋ simɨ hɨniavɨlalɨ uami. Nɨbu namɨlaŋ hula hɨnibali uami. \p \v 12 Asɨ \x - \xo 13.12 \xo*\xt Lom 16.16, 1 Te 5.26, 1 Pi 5.14\xt*\x* dɨ hulaŋ iamɨgali alaŋ aludɨ isagali imahali me agɨladɨ iga iga hɨjɨŋalaŋala human lamɨmɨli uami. Asɨ dɨ hulaŋ iamɨgali limu hɨhɨle agɨlaŋ nalusaŋ lamulavi uami. \v 13 Aludɨ Hekɨlɨ Jisasɨ Kɨlaisɨ agaŋ nalusaŋ mavɨn hɨnibali uami. Asɨ agaŋ avi nalusaŋ mavɨn hekɨlɨ hɨnibali uami. Asɨ dɨ Amɨŋ agaŋ namɨlaŋ hula hɨnihɨni lɨdaci namɨlaŋ ahuata humɨgaŋ pam laci hɨnibalaŋ uami.