\id 1CO Apalɨ \ide UTF-8 \rem Consultant checked by Marsha Relyea in Octoer 2010. Probably still needs a final read-through. \rem Needs a final check - Oct 2016, MW begins final check 6 July 2017, Finished final check on 9 July \rem MW has checked the placement of cross-references, but content is still pending 13 April 2019. Content finished 2 July 2021. Checked against printed 7 Oct 2021. \h 1 Kolin \toc1 Polɨ agaŋ manasɨŋ nagadɨ mɨse lɨbavɨla Kolin haiabɨla hɨsɨŋ agɨlasaŋ iguci umi. \toc2 1 Kolin \toc3 1 Ko \mt2 Polɨ agaŋ manasɨŋ nagadɨ mɨse lɨbavɨla \mt1 Kolin \mt2 haiabɨla hɨsɨŋ agɨlasaŋ iguci umi. \c 1 \p \v 1 Polɨ agaŋ ciaŋ manasɨŋ hɨvɨ nameŋ lɨbami. Viaŋ Polɨ uami. Asɨ agaŋ nudɨ nukeŋ hɨji lubiahɨlavɨla viaŋ nudɨ sibɨla vivi saŋ iadɨ abami uami. Lɨci Jisasɨ Kɨlaisɨ agaŋ iadɨ lɨbɨmɨŋami uami. Viaŋ iadɨ ima me Sosɨtenesɨ hula manasɨŋ nagadɨ nalusaŋ lɨbadalu uami. \v 2 Asɨ \x - \xo 1.2 \xo*\xt HJL 18.1, 18.17, Lom 10.12, 1 Ko 6.11\xt*\x* dɨ hulaŋ iamɨgali Kolin haiabɨla hɨnilalaŋ nalusaŋ lɨbadalu uami. Avɨli hɨvɨ naludɨ ci mɨŋamɨgu mɨŋaiahavalɨ uami. Asɨ agaŋ abɨci namɨlaŋ nudɨ nukeŋ hulaŋ iamɨgali hɨnilalaŋ uami. Hɨnihɨni Jisasɨ Kɨlaisɨ hula hɨji humɨgaŋ pam hɨnilalaŋ uami. Hulaŋ iamɨgali haiabɨla mu hɨsɨŋ mu hɨsɨŋ Jisasɨ Kɨlaisɨ dɨ ibi mɨŋaiahaiaha nudɨ abavɨlalɨ agɨlasaŋ avi manasɨŋ nagadɨ lɨbadalu uami. Jisasɨ Kɨlaisɨ nɨbu nulɨdɨ Hekɨlɨ uami. Nɨbu aludɨ Hekɨlɨ uami. \v 3 Aludɨ \x - \xo 1.3 \xo*\xt Lom 1.7, 2 Ko 1.2\xt*\x* Iavaŋ Asɨ agaŋ aludɨ Hekɨlɨ Jisasɨ Kɨlaisɨ hula nalusaŋ mavɨn hɨniavɨdaci naludɨ humɨgaŋ agɨlaŋ simɨ hɨniavɨbali uami. \s Polɨ agaŋ Asɨ dɨ huaci uami. \p \v 4 Asɨ nalusaŋ mavɨn hɨniavɨla Jisasɨ Kɨlaisɨ dɨ abɨci naludɨ likɨlalɨ uami. Likɨlɨci namɨlaŋ huaci hɨnilalaŋ agasaŋ viaŋ Asɨ dɨ huaci aba abɨlan uami. \v 5-6 Vaka \x - \xo 1.5-6 \xo*\xt 1 Ko 2.1-2, 12.8, 2 Ko 8.7, 2 Ti 1.8, CHL 1.2\xt*\x* Asɨ dɨ ciaŋ sulɨdamɨli igahɨlahalaŋ agaŋ naludɨ hɨji humɨgaŋ hɨvɨ vɨdɨvɨdɨŋ hɨnilalɨ agasaŋ viaŋ Asɨ dɨ huaci aba abɨlan uami. Jisasɨ Kɨlaisɨ namɨlaŋ hula hɨnidaci Asɨ nalusaŋ akuaba akuaba huaci huaci sɨkasɨkan agɨladɨ igulalɨ uami. Asɨ dɨ ciaŋ agadɨ sulasula saŋ hɨji huaci igulalɨ uami. Akuaba akuaba hɨji hutesɨ mu hɨdɨlɨ mu hɨdɨlɨ agɨladɨ igulalɨ uami. \v 7 Lɨdaci \x - \xo 1.7 \xo*\xt Lu 17.30, Fl 3.20, 2 Te 1.7, Ta 2.13, 2 Pi 3.12\xt*\x* namɨlaŋ aludɨ Hekɨlɨ Jisasɨ Kɨlaisɨ vebali agasaŋ migɨla migɨla hɨnidalaŋ uami. Hɨnihɨni Asɨ dɨ Amɨŋ agaŋ akuaba akuaba huaci huaci igulalɨ agasaŋ ma tɨbɨ mɨgɨlalaŋ uami. \v 8 Aludɨ \x - \xo 1.8 \xo*\xt Fl 1.6, Kl 1.22, 1 Te 3.13, 5.23\xt*\x* Hekɨlɨ Jisasɨ Kɨlaisɨ nalusaŋ vɨdɨvɨdɨŋ igubali uami. Lɨci namɨlaŋ vɨdɨvɨdɨŋ hɨnidalaŋ Jisasɨ Kɨlaisɨ hulaŋ iamɨgali ciaŋ hɨvɨ lamɨbali agadɨ mɨhiŋ hekɨlɨ agaŋ iahɨbali uami. Lɨci mɨhiŋ heŋ Asɨ naludɨ igɨci namɨlaŋ hugɨ apalɨ hɨnibalaŋ uami. \v 9 Asɨ \x - \xo 1.9 \xo*\xt Jo 17.21, 1 Ko 10.13, 1 Te 5.24, 1 Jo 1.3\xt*\x* agaŋ namɨlaŋ nudɨ pɨŋ vevɨla nudɨ Ninaŋ Jisasɨ Kɨlaisɨ hula humɨgaŋ pam hɨnihɨni saŋ naludɨ abalɨ uami. Jisasɨ Kɨlaisɨ nɨbu aludɨ Hekɨlɨ uami. Asɨ agaŋ akuaba akuaba lɨlɨ saŋ abɨlalɨ agadɨ amɨŋ sɨbaŋ lɨbali uami. \s Hulaŋ iamɨgali avɨli hɨvɨ mɨŋamɨgu mɨŋaiahavɨmi agɨlaŋ latɨhavɨla hɨtɨŋ hɨtɨŋ hɨniavɨmi. \p \v 10 Iadɨ \x - \xo 1.10 \xo*\xt Lom 12.16, 2 Ko 13.11, Fl 2.2, 1 Pi 3.8\xt*\x* isagali imahali me namɨlaŋ uami. Aludɨ Hekɨlɨ Jisasɨ Kɨlaisɨ dɨ ibi hɨvɨ nalusaŋ mavɨn ciaŋ ciaŋ abadin uami. Namɨlaŋ akuaba akuaba ciaŋ abɨbalu aba humɨgaŋ pam laci hɨnihɨni abɨhalaŋ uami. Namɨlaŋ nukeŋ nukeŋ lamacilacila latɨha hɨtɨŋ hɨtɨŋ hɨnimɨlaŋ uami. Namɨlaŋ akuaba akuaba lɨbalu aba hɨji pam laci lamalama lɨhalaŋ uami. \v 11 Iadɨ isagali imahali me namɨlaŋ uami. Kɨloe dɨ hulemɨlɨ agɨlaŋ ve iadɨ nameŋ abavalɨ uami. Nɨbɨlaŋ nukeŋ nukeŋ hɨbɨŋ ciaŋ hɨbɨŋ ciaŋ aba aba hɨniavadi aba abavalɨ uami. \v 12 Namɨlaŋ \x - \xo 1.12 \xo*\xt Jo 1.42, HJL 18.24-28, 19.1-2, 1 Ko 3.4\xt*\x* nukeŋ nukeŋ hɨbɨŋ hɨbɨŋ aba aba nameŋ abɨlalaŋ uami. Viaŋ Polɨ dɨ hulemɨlɨ aba abɨlalaŋ uami. Viaŋ Apolosɨ dɨ hulemɨlɨ aba abɨlalaŋ uami. Viaŋ Pita\f * \fr 1.12 \fr*\ft Polɨ agaŋ Gɨlikɨ ciaŋ hɨvɨ nameŋ lɨbami. \ft*\fq Namɨlaŋ nukeŋ nukeŋ hɨbɨŋ hɨbɨŋ aba aba nameŋ abɨlalaŋ uami. Viaŋ \fq*\ft Sifasɨ dɨ hulemɨlɨ aba abɨlalaŋ uami. Sifasɨ aba abavɨhadami agasaŋ Gɨlikɨ ciaŋ hɨvɨ nɨbɨlaŋ Pita uavɨhadami. Aludɨ ciaŋ sɨbaŋ hɨvɨ alaŋ lɨba aba abɨlalu agasaŋ nɨbɨlaŋ Alam ciaŋ hɨvɨ Sifasɨ uavɨhadami.\ft*\f* dɨ hulemɨlɨ aba abɨlalaŋ uami. Viaŋ Jisasɨ Kɨlaisɨ dɨ hulemɨlɨ aba abɨlalaŋ uami. \v 13 Ci igɨlaŋ uami. Jisasɨ Kɨlaisɨ nɨbu hulaŋ pabiŋ sɨbaŋ uami. Hameŋ sadaŋ namɨlaŋ Jisasɨ Kɨlaisɨ dɨ hulemɨlɨ hɨniavɨla cɨhu latɨhavɨla hɨtɨŋ hɨtɨŋ hɨnimɨlaŋ uami. Viaŋ naludɨ ahɨliahuiahu saŋ kɨlɨ cɨkaŋ hɨlihua lamalama agadɨ hɨvɨ iadɨ lama henaŋ hɨvɨ ifavɨci uci ma hɨmacin uami. Avɨli hɨvɨ naludɨ mɨŋamɨgu mɨŋaiahɨben aba iadɨ ibi hɨvɨ ma mɨŋamɨgu mɨŋaiahavalɨ uami. \v 14 Viaŋ \x - \xo 1.14 \xo*\xt HJL 18.8, 19.29, Lom 16.23-24\xt*\x* avɨli hɨvɨ hulaŋ iamɨgali akape agɨladɨ ma mɨŋamɨgu mɨŋaiahacin uami. Naludɨ hulaŋ ahica Kɨlisɨpusɨ dɨdaŋ Gaiusɨ dɨdaŋ pam avɨli hɨvɨ mɨŋamɨgu mɨŋaiahacin uami. Viaŋ hameŋ lɨcin agasaŋ ala igahɨlahɨla Asɨ dɨ huaci aba abɨlan uami. \v 15 Lɨdalɨŋ aniaba hulaŋ nameŋ ma abavɨbali uami. Polɨ dɨ ibi hɨvɨ avɨli hɨvɨ aludɨ mɨŋamɨgu mɨŋaiahavalɨ aba ma abavɨbali uami. \v 16 Hulaŋ \x - \xo 1.16 \xo*\xt 1 Ko 16.15\xt*\x* iamɨgali limu hɨhɨle Sɨtefanasɨ dɨ ulaŋ hɨvɨ hɨniavɨlalɨ agɨladɨ viaŋ avɨli hɨvɨ mɨŋamɨgu mɨŋaiahacin uami. La hɨhɨle agɨladɨ avi mɨŋamɨgu mɨŋaiahacin akua agadɨ ala viaŋ ma igahɨlin uami. \v 17 Jisasɨ \x - \xo 1.17 \xo*\xt Mt 28.19, Jo 4.1-2, 1 Ko 2.1, 2.4-5, 2.13, 2 Pi 1.16\xt*\x* Kɨlaisɨ agaŋ viaŋ avɨli hɨvɨ hulaŋ iamɨgali agɨladɨ mɨŋamɨgu mɨŋaiahaiaha saŋ ma abalɨ uami. Nudɨ ciaŋ agadɨ sulasula saŋ pam iadɨ abalɨ uami. Lɨci viaŋ hulaŋ hɨji hutesɨ daŋ agɨlaŋ ciaŋ sulavɨlalɨ hameŋ ma sulɨlan uami. Viaŋ hulaŋ hɨji hutesɨ daŋ agɨlaŋ hɨnihɨni sulavɨlalɨ hameŋ sulɨlɨŋ uami. Ha kɨlɨ cɨkaŋ hɨlihua lamalama agadɨ hɨvɨ Jisasɨ Kɨlaisɨ dɨ lama henaŋ hɨvɨ ifavɨci uci hɨmami agaŋ vɨdɨvɨdɨŋ apalɨ me hɨnivi uami. \s Jisasɨ Kɨlaisɨ agaŋ Asɨ dɨ vɨdɨvɨdɨŋ agadɨ haiabɨla lamami uami. \p \v 18 Kɨlɨ \x - \xo 1.18 \xo*\xt HJL 17.18, Lom 1.16, 1 Ko 2.14, 15.2, 2 Ko 4.3\xt*\x* cɨkaŋ hɨlihua lamalama agadɨ hɨvɨ Jisasɨ Kɨlaisɨ dɨ lama henaŋ hɨvɨ ifavɨci uci hɨmami agadɨ ciaŋ agasaŋ hulaŋ hɨhɨle nameŋ abavɨlalɨ uami. Ha uava ciaŋ aba abavɨlalɨ uami. Hulaŋ hameŋ abavɨlalɨ agɨlaŋ sɨkasɨkan sɨbɨlɨ lɨhavɨbali uami. Agadɨ ala hulaŋ iamɨgali Asɨ ahɨliahudaci huaci hameŋ laci hameŋ laci hɨnilalu alaŋ igɨlalu uami. Kɨlɨ cɨkaŋ hɨlihua lamalama agadɨ hɨvɨ Jisasɨ Kɨlaisɨ dɨ lama henaŋ hɨvɨ ifavɨci uci hɨmami agaŋ Asɨ dɨ vɨdɨvɨdɨŋ agadɨ haiabɨla lamɨlalɨ uami. \v 19 Asɨ \x - \xo 1.19 \xo*\xt Ais 29.14, Jer 8.9\xt*\x* dɨ manasɨŋ hekɨlɨ agaŋ nameŋ abami uami. Asɨ agaŋ abi aba abami uami. Hulaŋ hɨji hutesɨ hutesɨ daŋ agɨladɨ hɨji mɨŋaihuihu lɨben aba abi aba abami uami. Hulaŋ hɨji huaci akuaba akuaba sibɨla huaci huaci vivi hɨsɨŋ agɨladɨ avi hɨji mɨŋaihuihu lɨben aba abi aba abami uami. \v 20 La \x - \xo 1.20 \xo*\xt Jop 12.17, Ais 44.25, Mt 11.25, Lu 10.21, Lom 1.20-21, 1.28\xt*\x* abami. Hulaŋ hɨji hutesɨ hutesɨ daŋ agɨlaŋ ciaŋ sulavɨlalɨ uami. Asɨ dɨ ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ agadɨ lamalubilubi hɨsɨŋ hulaŋ agɨlaŋ ciaŋ sulavɨlalɨ uami. Hulaŋ alaŋ hula hɨnihɨni ciaŋ hɨdɨlɨ suhɨla suhɨla abaigahɨlavɨlalɨ agɨlaŋ ciaŋ sulavɨlalɨ uami. Agadɨ ala Asɨ nukeŋ lɨdaci nɨbɨlaŋ akuaba akuaba ciaŋ sulavɨlalɨ agɨlaŋ uavauava ciaŋ sɨbaŋ hɨniavɨlalɨ uami. \p \v 21 Asɨ \x - \xo 1.21 \xo*\xt Mt 11.25, Lu 10.21, Lom 1.20-21, 1.28\xt*\x* agaŋ nudɨ nukeŋ hɨji hutesɨ agadɨ lubiahɨlɨlalɨ uami. Lubiahɨlahɨla nameŋ abɨlalɨ uami. Hulaŋ iamɨgali fɨli neŋ hɨniavɨlalɨ agɨlaŋ nulɨdɨ nukeŋ hɨji hutesɨ hɨvɨ viaŋ hula hɨji humɨgaŋ pam ma hɨniavɨbali aba abɨlalɨ uami. Hameŋ hɨji lamalama hɨjɨŋalaŋala aludɨ abɨdaci alaŋ nudɨ ciaŋ agadɨ sulɨlalu uami. Sulɨdamɨli hulaŋ hɨhɨle abavɨlalɨ uami. Ha uavauava ciaŋ sulavadi aba abavɨlalɨ uami. Agadɨ ala hulaŋ iamɨgali ciaŋ agadɨ igahɨlahɨla hɨji vɨdɨvɨdɨŋ lamavɨdaci Asɨ nulɨdɨ ahɨliahudaci huaci hameŋ laci hameŋ laci hɨniavɨlalɨ uami. \v 22 Isɨlaelɨ \x - \xo 1.22 \xo*\xt Mt 12.38, Mk 8.11, Jo 4.48, HJL 17.18, 17.32\xt*\x* hɨdɨlɨ agɨlaŋ hɨji nameŋ lamavɨlalɨ uami. Asɨ dɨ vɨdɨvɨdɨŋ agaŋ lɨdaci mu sihɨ mu sihɨ agɨlaŋ iahavɨdaci igɨbalu aba abavɨlalɨ uami. Gɨlikɨ ciaŋ hɨsɨŋ agɨlaŋ hɨji hutesɨ vivi saŋ pam vɨdɨvɨdɨŋ hɨniavɨlalɨ uami. \v 23 Lɨhavɨdaci \x - \xo 1.23 \xo*\xt Ais 8.14-15, Mt 11.6, Jo 6.60, 6.66, Lom 9.32, 1 Ko 2.14, Ga 5.11\xt*\x* alaŋ kɨlɨ cɨkaŋ hɨlihua lamalama agadɨ hɨvɨ Jisasɨ Kɨlaisɨ dɨ lama henaŋ hɨvɨ ifavɨci uci hɨmami agasaŋ sulɨlalu uami. Sulɨdamɨli Isɨlaelɨ hɨdɨlɨ agɨlaŋ igahɨlavɨdaci ciaŋ agaŋ cilu ciaŋ me hɨnilalɨ uami. Gɨlikɨ ciaŋ hɨsɨŋ agɨlaŋ avi ciaŋ agadɨ igahɨlavɨdaci ciaŋ agaŋ uava ciaŋ me hɨnilalɨ uami. \v 24 Agadɨ \x - \xo 1.24 \xo*\xt Lom 1.4-5, 1.16, 1 Ko 1.18, Kl 2.3\xt*\x* ala Asɨ agaŋ aludɨ abɨci nudɨ pɨŋ vehɨlu uami. Vevɨla Jisasɨ Kɨlaisɨ agaŋ Asɨ dɨ vɨdɨvɨdɨŋ abalamɨlalɨ agadɨ igɨlalu uami. Asɨ dɨ hɨji hutesɨ abalamɨlalɨ agadɨ avi igɨlalu uami. Isɨlaelɨ hɨdɨlɨ alaŋ uami. Gɨlikɨ ciaŋ hɨsɨŋ alaŋ uami. Alaŋ sɨkasɨkan igɨlalu uami. \v 25 Hulaŋ \x - \xo 1.25 \xo*\xt 2 Ko 13.4\xt*\x* hɨhɨle hɨji hutesɨ daŋ uami. Agadɨ ala nulɨdɨ hɨji hutesɨ agaŋ nɨbu fɨli hɨsɨŋ hɨji hutesɨ uami. Nɨbɨlaŋ ala nameŋ abavɨlalɨ uami. Asɨ dɨ hɨji hutesɨ agaŋ nɨbu uava hɨji aba abavɨlalɨ uami. Agadɨ ala Asɨ dɨ hɨji hutesɨ agaŋ hulaŋ dɨ hɨji hutesɨ agɨladɨ lɨvalɨlalɨ uami. Nɨbɨlaŋ hɨji mu nameŋ avi lamavɨlalɨ uami. Asɨ vɨdɨvɨdɨŋ apalɨ aba abavɨlalɨ uami. Agadɨ ala Asɨ akuaba akuaba lɨlalɨ agaŋ hulaŋ dɨ vɨdɨvɨdɨŋ agadɨ lɨvalavɨla nɨbu vɨdɨvɨdɨŋ hekɨlɨ daŋ hɨnilalɨ uami. \p \v 26 Iadɨ \x - \xo 1.26 \xo*\xt Mt 11.25, Jo 7.48, Je 2.1-5\xt*\x* isagali imahali me namɨlaŋ uami. Vaka hulaŋ iamɨgali fɨli neŋ hɨniavɨhadami agɨlaŋ naludɨ igavɨdaci namɨlaŋ hɨji hutesɨ daŋ ma hɨniadamɨlaŋ uami. Namɨlaŋ vɨdɨvɨdɨŋ daŋ ma hɨniadamɨlaŋ uami. Hulaŋ ibi hekɨlɨ hekɨlɨ daŋ agɨlaŋ hula hɨdɨlɨ pam ma hɨniadamɨlaŋ uami. Agadɨ ala Asɨ naludɨ abɨci velaŋ avɨli hɨvɨ naludɨ mɨŋamɨgu mɨŋaiahavalɨ agasaŋ igahɨlɨhalaŋ uami. \v 27 Hulaŋ \x - \xo 1.27 \xo*\xt Mt 11.25, Je 2.5\xt*\x* hɨhɨle agɨlaŋ igavɨdaci hulaŋ Asɨ nukeŋ lɨbɨmɨŋalɨ agɨlaŋ uavauava me hɨniavɨlalɨ uami. Hulaŋ hɨji hutesɨ hutesɨ daŋ agɨlaŋ nulɨdɨ iga iga sɨhumahɨlavɨbali aba lɨbɨmɨŋalɨ uami. La hulaŋ hɨhɨle igavɨdaci hulaŋ akuaba akuaba sibɨla vivi hɨsɨŋ vɨdɨvɨdɨŋ apalɨ hɨniavɨlalɨ agɨladɨ lɨbɨmɨŋalɨ uami. Hulaŋ akuaba akuaba sibɨla vivi hɨsɨŋ vɨdɨvɨdɨŋ daŋ agɨlaŋ igavɨla sɨhumahɨlavɨbali aba lɨbɨmɨŋalɨ uami. \v 28 Hulaŋ ibi apalɨ hɨniavɨdaci hulaŋ hɨhɨle nulɨdɨ iga iga sɨbɨlɨ igavɨlalɨ agɨladɨ lɨbɨmɨŋalɨ uami. Lɨci hulaŋ ibi daŋ agɨlaŋ hula hulaŋ akuaba akuaba sibɨla vivi hɨsɨŋ vɨdɨvɨdɨŋ daŋ agɨlaŋ hula ibi apalɨ hɨniavɨlalɨ uami. Vɨdɨvɨdɨŋ apalɨ hɨniavɨlalɨ uami. \v 29 Asɨ \x - \xo 1.29 \xo*\xt Lom 3.27-28, Ef 2.8-9\xt*\x* agaŋ nudɨ nukeŋ hɨji hɨvɨ naludɨ lɨbɨmɨŋalɨ uami. Hameŋ sadaŋ namɨlaŋ naludɨ nukeŋ ibi mɨŋaiahɨmɨlaŋ uami. \v 30 Asɨ \x - \xo 1.30 \xo*\xt Jer 23.5-6, Jo 17.19, 2 Ko 5.21\xt*\x* nukeŋ lɨdaci namɨlaŋ Jisasɨ Kɨlaisɨ hula hɨji humɨgaŋ pam hɨnilalaŋ uami. Jisasɨ Kɨlaisɨ nɨbu naludɨ hɨji hutesɨ agadɨ hɨdɨlɨ uami. Nɨbu aludɨ ahɨliahudaci alaŋ huaci sɨlɨvɨ laci hɨnihɨni nudɨ ciaŋ agadɨ sɨhɨvia lubiahɨlɨlalu uami. Asɨ agaŋ Jisasɨ Kɨlaisɨ dɨ mɨdɨ agasaŋ igahɨlavɨla aludɨ likɨlami uami. Likɨlɨci alaŋ lusɨŋ sɨbɨlɨ agadɨ lɨhu hɨvɨ ma hɨnilalu uami. \v 31 Nusaŋ \x - \xo 1.31 \xo*\xt Jer 9.23-24, 2 Ko 10.17\xt*\x* ala Asɨ dɨ manasɨŋ hekɨlɨ agaŋ nameŋ abami uami. Hulaŋ mu agaŋ nudɨ nukeŋ ibi mɨŋaiahɨmɨdɨ aba abami uami. Nudɨ Hekɨlɨ agaŋ akuaba akuaba lɨlalɨ agasaŋ pam aba aba nudɨ Hekɨlɨ dɨ ibi mɨŋaiaham aba abami uami. \c 2 \s Polɨ agaŋ hulaŋ iamɨgali avɨli hɨvɨ mɨŋamɨgu mɨŋaiahavɨmi agɨladɨ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ agasaŋ abami. \p \v 1 Iadɨ \x - \xo 2.1 \xo*\xt 1 Ko 1.17\xt*\x* isagali imahali me namɨlaŋ uami. Viaŋ Asɨ dɨ ciaŋ sɨvɨla hɨniadami agadɨ sulɨben aba naludɨ hɨvɨ uacin uami. Viaŋ uavɨla hulaŋ hɨji hutesɨ daŋ agɨlaŋ ciaŋ hutesɨ havɨ havɨ sulavɨlalɨ hameŋ ma sulacin uami. \v 2 Viaŋ \x - \xo 2.2 \xo*\xt Ga 6.14, Fl 3.8\xt*\x* namɨlaŋ hula hɨnihɨni akuaba akuaba agɨlasaŋ hɨji ma lamacin uami. Kɨlɨ cɨkaŋ hɨlihua lamalama agadɨ hɨvɨ Jisasɨ Kɨlaisɨ dɨ lama henaŋ hɨvɨ ifavɨci uci hɨmami agasaŋ pam igahɨlacin uami. \v 3 Viaŋ \x - \xo 2.3 \xo*\xt HJL 18.9-10, 2 Ko 10.1\xt*\x* namɨlaŋ hula hɨnicin hadɨhu vɨdɨvɨdɨŋ apalɨ hɨnicin uami. Hɨnihɨni Asɨ dɨ ciaŋ sɨhɨvia ma akua sulɨben aba lɨdalɨda hɨnicin uami. Lɨdalɨŋ iadɨ hɨcɨ human agɨlaŋ lɨdavalavalɨ uami. \v 4-5 Hulaŋ \x - \xo 2.4-5 \xo*\xt Lom 15.18-19, 1 Ko 1.17, 2 Ko 4.7, 6.7, 1 Te 1.5, 2 Pi 1.16\xt*\x* hɨji hutesɨ daŋ agɨlaŋ hulaŋ hɨhɨle agɨladɨ ahɨliahuavɨci hɨji huaci vivi saŋ nameŋ lɨhavɨlalɨ uami. Asɨ dɨ manasɨŋ hekɨlɨ hɨsɨŋ ciaŋ agadɨ sulasula nulɨdɨ nukeŋ hɨji hutesɨ hɨsɨŋ ciaŋ agɨladɨ avi sulavɨlalɨ uami. Viaŋ hameŋ ma lɨlan uami. Hulaŋ dɨ hɨji hutesɨ lubiahɨlavɨla hɨji vɨdɨvɨdɨŋ lamɨmɨlaŋ aba viaŋ hameŋ ma lɨlan uami. Asɨ dɨ vɨdɨvɨdɨŋ agadɨ pam igavɨla nusaŋ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ lamɨbalaŋ aba Asɨ dɨ Amɨŋ agadɨ vɨdɨvɨdɨŋ nalusaŋ abalamacin uami. \s Asɨ dɨ Amɨŋ agaŋ alusaŋ hɨji hutesɨ igulalɨ uami. \p \v 6 Alaŋ \x - \xo 2.6 \xo*\xt 1 Ko 1.28, Ef 4.13, Fl 3.15, Ib 5.14\xt*\x* hɨji hutesɨ agasaŋ sulɨlalu uami. Sulɨdamɨli hulaŋ iamɨgali Asɨ dɨ akuaba akuaba sibɨla vivi lɨvɨlu mɨguavɨlalɨ agɨlaŋ igahɨlavɨdaci nulɨdɨ hɨji tovelalɨ uami. Hɨji hutesɨ agasaŋ sulɨlalu agaŋ hulaŋ hɨhɨle fɨli neŋ hɨniavɨlalɨ agɨladɨ hɨji hutesɨ me hɨma uami. Manɨgali fɨli neŋ hɨsɨŋ sɨbɨlɨ lɨhavɨlalɨ agɨladɨ hɨji hutesɨ me hɨma uami. \v 7-8 Alaŋ \x - \xo 2.7-8 \xo*\xt Lu 23.34, Jo 7.48, HJL 13.27, Lom 16.25-26, 2 Ko 3.14, Ef 3.5, 3.9, Kl 1.26, 2 Ti 1.9\xt*\x* Asɨ dɨ hɨji hutesɨ agasaŋ sulɨlalu uami. Asɨ agaŋ fɨli uaiaŋ susu akuaba akuaba agɨladɨ ma lamɨmaŋ lɨdɨŋ hɨji nameŋ lamami uami. Viaŋ hulaŋ iamɨgali agɨladɨ likɨlɨlɨŋ iadɨ haiabɨla neŋ huaci hameŋ laci hameŋ laci hɨniavɨbali aba abami uami. Lavɨla hɨji huaci agadɨ mɨŋasɨvɨlɨci hɨnidaci manɨgali fɨli neŋ hɨniavɨhadami agɨlaŋ ma igavɨhadami uami. Asɨ dɨ hɨji agadɨ ma igavɨhadami sadaŋ kɨlɨ cɨkaŋ hɨlihua lamalama agadɨ hɨvɨ aludɨ Hekɨlɨ dɨ lama henaŋ hɨvɨ ifavɨci uci hɨmami uami. Aludɨ Hekɨlɨ nɨbu Asɨ dɨ abɨlu hekɨlɨ vɨdɨvɨdɨŋ daŋ hɨnilalɨ uami. \v 9 Asɨ \x - \xo 2.9 \xo*\xt Ais 64.4\xt*\x* dɨ manasɨŋ hekɨlɨ agaŋ nameŋ abami uami. Asɨ agaŋ hulaŋ iamɨgali nɨbu hula hɨnihɨni saŋ mavɨn hekɨlɨ hɨniavɨlalɨ agɨlasaŋ akuaba akuaba agɨladɨ iguben aba hihɨlami aba abami uami. Akuaba akuaba hihɨlami agɨladɨ vaka ma igavɨhadami aba abami uami. Nudɨ ciaŋ ma igahɨlavɨhadami aba abami uami. Nulɨdɨ hɨji hɨvɨ avi ma iahadami aba abami uami. \v 10 Asɨ \x - \xo 2.10 \xo*\xt Mt 13.11, 16.17, Jo 14.26, 1 Jo 2.27\xt*\x* dɨ Amɨŋ agaŋ Asɨ dɨ hɨji sɨvɨla hɨnilalɨ agadɨ igɨlalɨ uami. Nɨbu akuaba akuaba agɨladɨ avi sɨkasɨkan iga fɨhalɨlalɨ uami. Vaka akuaba akuaba agɨladɨ ciaŋ agɨlaŋ sɨvɨla hɨniavɨhadami uami. Agadɨ ala Asɨ dɨ Amɨŋ agaŋ hulaŋ iamɨgali agɨlasaŋ hɨji igudaci haiabɨla lamalama abavɨdaci igahɨlɨlalu uami. \v 11 Alaŋ \x - \xo 2.11 \xo*\xt Snd 20.27, Jer 17.9, Lom 11.33-34\xt*\x* Asɨ dɨ hɨji ma igɨlalu uami. Nudɨ nukeŋ Amɨŋ agaŋ nudɨ hɨji agadɨ igɨlalɨ uami. Hulaŋ alaŋ avi hameŋ ala uami. Hulaŋ mu agaŋ hulaŋ mu dɨ hɨji ma igɨlalɨ uami. Hulaŋ agadɨ nukeŋ amɨŋ agaŋ pam nudɨ hɨji agadɨ igɨlalɨ uami. \v 12 Hulaŋ \x - \xo 2.12 \xo*\xt Jo 16.13-14\xt*\x* iamɨgali fɨli neŋ hɨniavɨlalɨ agɨlaŋ Asɨ dɨ hɨji ma igavɨlalɨ uami. Alaŋ nɨbɨlaŋ hɨji lamavɨlalɨ hameŋ ma lamɨlalu uami. Asɨ agaŋ nudɨ Amɨŋ agadɨ abɨci ve alaŋ hula hɨnilalɨ uami. Hɨnidaci Asɨ akuaba akuaba huaci huaci igulalɨ agɨladɨ iga iga hɨji lamalama abɨlalu uami. Ha Asɨ dɨ akuaba akuaba huaci huaci aba abɨlalu uami. \v 13 Alaŋ \x - \xo 2.13 \xo*\xt 1 Ko 1.17, 2.4-5, 2 Pi 1.16\xt*\x* Asɨ akuaba akuaba huaci huaci igulalɨ agɨlasaŋ abɨlalu uami. Agadɨ ala alaŋ hulaŋ iamɨgali fɨli neŋ hɨniavɨlalɨ agɨladɨ hɨji ma vivi abɨlalu uami. Asɨ dɨ Amɨŋ agaŋ alusaŋ hɨji igudaci abɨlalu uami. Hulaŋ iamɨgali Asɨ dɨ Amɨŋ nɨbɨlaŋ hula hɨnilalɨ agɨlasaŋ ciaŋ hɨdɨlɨ agadɨ sulɨlalu uami. \p \v 14 Asɨ \x - \xo 2.14 \xo*\xt Mt 16.23, Jo 8.47, 14.17, Lom 8.5-7, 1 Ko 1.18, 1.23\xt*\x* dɨ Amɨŋ agaŋ hulaŋ iamɨgali hula ma hɨnici uami. Asɨ agaŋ nulɨsaŋ akuaba akuaba huaci huaci igu igu saŋ abɨlalɨ agɨladɨ valavɨlalɨ uami. Akuaba akuaba huaci huaci agɨladɨ igavɨdaci nulɨdɨ hɨji ma tovelalɨ uami. Lɨdaci abavɨlalɨ uami. Ha uavauava lusɨŋ aba abavɨlalɨ uami. Hulaŋ iamɨgali Asɨ dɨ Amɨŋ nɨbɨlaŋ hula hɨnilalɨ agɨlaŋ pam akuaba akuaba huaci huaci agɨladɨ igavɨdaci nulɨdɨ hɨji tovelalɨ uami. \v 15 Asɨ \x - \xo 2.15 \xo*\xt 1 Te 5.21-22, 1 Jo 2.20, 4.1\xt*\x* dɨ Amɨŋ agaŋ hulaŋ iamɨgali agɨlaŋ hula hɨnidaci nɨbɨlaŋ akuaba akuaba sɨkasɨkan agɨladɨ igavɨdaci nulɨdɨ hɨji tovelalɨ uami. Agadɨ ala hulaŋ iamɨgali Asɨ dɨ Amɨŋ agaŋ nɨbɨlaŋ hula ma hɨnilalɨ agɨlaŋ nulɨdɨ igavɨdaci nulɨdɨ hɨji agɨlaŋ ma tovelalɨ uami. \v 16 Asɨ \x - \xo 2.16 \xo*\xt Jop 15.8, Ais 40.13, Jer 23.18, Jo 15.15, Lom 11.34\xt*\x* dɨ manasɨŋ hekɨlɨ agaŋ nameŋ abami uami. Alaŋ aludɨ Hekɨlɨ dɨ hɨji agadɨ ma igɨlalu aba abami uami. Lɨdɨŋ Asɨ dɨ ma lamalubilalu aba abami uami. Agadɨ ala alaŋ Jisasɨ Kɨlaisɨ hula hɨji pam hɨnihɨni nɨbu akuaba akuaba saŋ hɨji lamɨlalɨ hameŋ ala alaŋ avi hɨji lamɨlalu uami. \c 3 \s Asɨ dɨ sibɨla hɨsɨŋ hulaŋ \p \v 1 Iadɨ \x - \xo 3.1 \xo*\xt Jo 16.12, 1 Ko 2.14-15\xt*\x* isagali imahali me namɨlaŋ uami. Vaka viaŋ Asɨ dɨ ciaŋ agadɨ nalusaŋ sulacin uami. Agadɨ ala hulaŋ hɨhɨle saŋ sulɨlan hameŋ ma sulacin uami. Nɨbɨlaŋ Asɨ dɨ Amɨŋ agadɨ hɨji lubiahɨlavɨlalɨ sadaŋ nulɨsaŋ mu hɨdɨlɨ sulɨlan uami. Hulaŋ iamɨgali fɨli hɨsɨŋ hɨji lubiahɨlavɨlalɨ agɨlaŋ igahɨlahɨla saŋ mu hɨdɨlɨ sulɨlan uami. Nulɨsaŋ sulɨlan hameŋ ala nalusaŋ avi sulacin uami. Hadɨhu naludɨ hɨji agɨlaŋ hulemɨlɨ cɨki cɨki agɨladɨ hɨji me hɨniavalɨ uami. Lɨhavɨdaci Jisasɨ Kɨlaisɨ dɨ akuaba akuaba sibɨla vivi saŋ vɨdɨvɨdɨŋ ma lagulamahalaŋ uami. \v 2-3 Hameŋ \x - \xo 3.2-3 \xo*\xt Jo 16.12, 1 Ko 1.10-11, 11.18, Ga 5.20-21, Ib 5.12-14, Je 3.16, 1 Pi 2.2\xt*\x* lɨdalaŋ viaŋ nalusaŋ amaŋ me igunacin uami. Sɨmɨŋ vɨdɨvɨdɨŋ me ma igunacin uami. Viaŋ igɨdalɨŋ namɨlaŋ ninanadi mumɨŋ cɨki hɨnihɨni sɨmɨŋ vɨdɨvɨdɨŋ ma navɨlalɨ agɨlaŋ me hɨnilalaŋ uami. Iabi avi fɨli hɨsɨŋ lusɨŋ sɨbɨlɨ sɨbɨlɨ agɨladɨ vivi hameŋ laci ala hɨnilalaŋ uami. Namɨlaŋ naludɨ isagali imahali me akuaba akuaba akape daŋ agɨladɨ igɨdalaŋ naludɨ humɨgaŋ agɨlaŋ sɨbɨlɨ lɨhavɨlalɨ uami. Lɨhavɨdaci namɨlaŋ nukeŋ nukeŋ hɨbɨŋ ciaŋ hɨbɨŋ ciaŋ abɨlalaŋ uami. Akuaba akuaba hɨji hameŋ agɨlaŋ ha nɨbɨlaŋ fɨli hɨsɨŋ hɨji uami. Hulaŋ fɨli neŋ hɨniavɨlalɨ agɨlaŋ hɨji hameŋ agɨladɨ lubiahɨlavɨlalɨ uami. \v 4 Hulaŋ \x - \xo 3.4 \xo*\xt 1 Ko 1.12\xt*\x* mu agaŋ nameŋ abɨlalɨ uami. Viaŋ Polɨ dɨ hulemɨlɨ aba abɨlalɨ uami. Hulaŋ mu agaŋ nameŋ abɨlalɨ uami. Viaŋ Apolosɨ dɨ hulemɨlɨ aba abɨlalɨ uami. Namɨlaŋ hulaŋ iamɨgali fɨli neŋ hɨnihɨni akuaba akuaba lusɨŋ sɨbɨlɨ sɨbɨlɨ vihavɨlalɨ hameŋ lɨlalaŋ uami. \p \v 5 Ci igɨlaŋ uami. Apolosɨ nɨbu sibɨla hɨsɨŋ hulaŋ uami. Viaŋ avi sibɨla hɨsɨŋ hulaŋ uami. Aludɨ Hekɨlɨ agaŋ alusaŋ sibɨla hɨtɨŋ hɨtɨŋ igualɨ uami. Lɨci alaŋ ahica sibɨla vidamɨli namɨlaŋ Jisasɨ Kɨlaisɨ saŋ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ lamahalaŋ uami. \v 6 Viaŋ \x - \xo 3.6 \xo*\xt HJL 18.4-11, 18.24-28, 19.1-2, 1 Ko 1.30, 2 Ko 3.5, 10.14-15\xt*\x* hualabɨla hɨsɨŋ sɨmɨŋ hulihuli sibɨla me vilan uami. Apolosɨ nɨbu hualabɨla agasaŋ avɨli igu igu sibɨla me vilalɨ uami. Lɨdamɨli Asɨ nukeŋ lɨdaci hulaŋ iamɨgali nusaŋ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ lamavɨlalɨ agɨlaŋ iahaiaha habɨlavɨlalɨ uami. Hualabɨla hɨsɨŋ sɨmɨŋ akuaba akuaba iahavɨlalɨ agɨlaŋ me iahaiaha habɨlavɨlalɨ uami. \v 7 Hulaŋ \x - \xo 3.7 \xo*\xt 2 Ko 12.11, Ga 6.3\xt*\x* hualabɨla hɨsɨŋ sɨmɨŋ hulihuli sibɨla me vilalɨ agaŋ ibi apalɨ uami. Hulaŋ hualabɨla agasaŋ avɨli igu igu sibɨla me vilalɨ agaŋ avi ibi apalɨ uami. Asɨ nukeŋ lɨdaci akuaba akuaba agɨlaŋ iahavɨlalɨ sadaŋ nɨbu pam ibi hekɨlɨ daŋ uami. \v 8 Hulaŋ \x - \xo 3.8 \xo*\xt Lom 2.6, Ga 6.4-5, CHL 22.12\xt*\x* ahica sibɨla hɨtɨŋ hɨtɨŋ vihavɨlalɨ agɨlaŋ Asɨ dɨ sibɨla vihavɨlalɨ uami. Asɨ agaŋ hɨbɨŋ nulɨsaŋ akuaba akuaba hɨtɨŋ hɨtɨŋ igubali uami. \v 9 Namɨlaŋ \x - \xo 3.9 \xo*\xt Mt 13.3-9, HJL 15.4, 2 Ko 6.1, Ef 2.20-22, Ib 3.3-4, 1 Pi 2.5\xt*\x* Asɨ dɨ hualabɨla me hɨnilalaŋ uami. Lɨdalaŋ Asɨ naludɨ hɨvɨ sibɨla vilalɨ uami. Lɨdaci viaŋ Apolosɨ hula avi Asɨ hula sibɨla pam hɨsɨŋ me hɨnihɨni naludɨ hɨvɨ sibɨla vilalu uami. \s Hulaŋ iamɨgali avɨli hɨvɨ mɨŋamɨgu mɨŋaiahavalɨ agɨladɨ migɨla migɨla hɨsɨŋ hulaŋ agɨlaŋ ulaŋ sibɨla vivi hɨsɨŋ hulaŋ me hɨniavɨlalɨ uami. \p Namɨlaŋ Asɨ dɨ ulaŋ me hɨnilalaŋ uami. \v 10 Asɨ \x - \xo 3.10 \xo*\xt Lom 15.20, 1 Ko 4.15, 15.10, 1 Pi 4.11, CHL 21.14\xt*\x* iasaŋ mavɨn hɨniavɨla iadɨ lɨbɨmɨŋalɨ uami. Lɨci viaŋ ulaŋ sibɨla vivi hɨsɨŋ hulaŋ hɨji hutesɨ daŋ me hɨnilan uami. Hɨnihɨni ulaŋ vivi saŋ lɨba kum kum agɨladɨ lamalama me lamɨlan uami. Lamalama udalɨŋ hulaŋ hɨhɨle agɨlaŋ lɨba agɨladɨ sabɨ hɨvɨ ulaŋ sibɨla vivi me vihavɨlalɨ uami. Hulaŋ hɨtɨŋ hɨtɨŋ ulaŋ sibɨla me vihavɨlalɨ agɨlaŋ sɨhɨvia migɨlavɨm uami. \v 11 Ulaŋ \x - \xo 3.11 \xo*\xt Ais 28.16, Mt 16.18, 2 Ko 11.4, Ga 1.7, 1 Pi 2.4-6\xt*\x* sibɨla me vivi saŋ Asɨ agaŋ Jisasɨ Kɨlaisɨ dɨ lamɨci lɨba vɨdɨvɨdɨŋ daŋ me hɨnilalɨ agadɨ namɨlaŋ igɨlalaŋ uami. Aniaba hulaŋ ulaŋ sibɨla me vivi saŋ lɨba me mu mu agɨladɨ ma lamavɨlalɨ uami. \v 12 Jisasɨ Kɨlaisɨ nɨbu lɨba me uami. Lɨba agadɨ sabɨ hɨvɨ ulaŋ sibɨla nameŋ vihavɨbali uami. Hɨhɨle lɨba golɨ hɨvɨ vihavɨlalɨ hameŋ vihavɨbali uami. Hɨhɨle lɨba silɨva hɨvɨ vihavɨlalɨ hameŋ vihavɨbali uami. Hɨhɨle lɨba anɨm hɨlɨcɨ hekɨlɨ hɨvɨ lavavɨlalɨ agɨladɨ hɨvɨ vihavɨlalɨ hameŋ vihavɨbali uami. Hɨhɨle kɨlɨ hɨvɨ vihavɨlalɨ hameŋ vihavɨbali uami. Hɨhɨle mɨda asɨŋ hɨvɨ vihavɨlalɨ hameŋ vihavɨbali uami. Hɨhɨle halɨha cahu uitɨ pɨlɨ hɨvɨ vihavɨlalɨ hameŋ vihavɨbali uami. \v 13 Vivi \x - \xo 3.13 \xo*\xt Lu 2.34-35, 1 Ko 4.5, 2 Te 1.7-10, 1 Pi 1.7, 4.12\xt*\x* hɨniavɨdaci Jisasɨ Kɨlaisɨ hulaŋ iamɨgali agɨladɨ ciaŋ hɨvɨ lamɨbali agadɨ mɨhiŋ hekɨlɨ agaŋ iahɨbali uami. Lɨci mɨhiŋ heŋ ala akuaba akuaba sibɨla vihavɨbali agɨlaŋ haiabɨla iahavɨbali uami. Mɨhiŋ hekɨlɨ agaŋ avɨŋ me hɨnibali uami. Hulaŋ hɨtɨŋ hɨtɨŋ sibɨla vihavɨlalɨ agɨladɨ hɨdɨlɨ iga iga saŋ avɨŋ me hɨnibali uami. Lɨci hulaŋ hɨhɨle agɨladɨ sibɨla agɨlaŋ akuaba akuaba avɨŋ lɨhuavɨlalɨ hameŋ lɨhavɨbali uami. Avɨŋ lɨhua sɨbɨlɨ lavɨla sɨkasɨkan apalɨ lɨhavɨlalɨ hameŋ lɨhavɨbali uami. Hulaŋ hɨhɨle agɨladɨ sibɨla agɨlaŋ akuaba akuaba avɨŋ lɨhuavɨla ala ma sɨbɨlɨ lɨhavɨlalɨ hameŋ lɨhavɨbali uami. \v 14 Aniaba hulaŋ mu lɨba me agadɨ sabɨ hɨvɨ ulaŋ me vici uami. Nudɨ ulaŋ me agaŋ avɨŋ ma lɨhuci Asɨ agaŋ hɨbɨŋ nusaŋ akuaba akuaba agɨladɨ igubali uami. \v 15 Hulaŋ mu agadɨ sibɨla agaŋ ulaŋ mu avɨŋ sɨkasɨkan lɨhucabɨlɨlalɨ hameŋ lɨci uami. Ha hulaŋ agadɨ sibɨla agaŋ sɨkasɨkan sɨbɨlɨ lɨbali uami. Agadɨ ala sibɨla hɨsɨŋ hulaŋ agaŋ nɨbu nukeŋ ma sɨbɨlɨ lɨbali uami. Nɨbu alaŋ akuaba akuaba avɨŋ hɨvɨ lɨhua sahɨgɨlɨci via lamɨmɨli hɨniavɨlalɨ hameŋ me hɨnibali uami. Hɨnidaci Asɨ nudɨ ahɨliahubali uami. Lɨci huaci hameŋ laci hameŋ laci hɨnibali uami. \s Namɨlaŋ Asɨ dɨ nukeŋ aŋam ulaŋ hekɨlɨ me hɨnilalaŋ uami. \p \v 16 Namɨlaŋ \x - \xo 3.16 \xo*\xt 1 Ko 6.19-20, 2 Ko 6.16, Ef 2.21-22, Ib 3.6, 1 Pi 2.5\xt*\x* Asɨ dɨ aŋam ulaŋ hekɨlɨ me sɨbaŋ uami. Asɨ dɨ Amɨŋ agaŋ namɨlaŋ hula hɨnilalɨ agadɨ namɨlaŋ ci igɨlalaŋ uami. \v 17 Asɨ nɨbu naludɨ lɨbɨmɨŋɨci nudɨ aŋam ulaŋ hekɨlɨ me hɨnilalaŋ uami. Aniaba hulaŋ mu agaŋ Asɨ dɨ aŋam ulaŋ hekɨlɨ me agadɨ sɨbɨlɨ lamɨci uami. Asɨ agaŋ nudɨ avi sɨbɨlɨ lamɨbali uami. Namɨlaŋ nukeŋ Asɨ dɨ aŋam ulaŋ hekɨlɨ me hɨnilalaŋ uami. \s Alaŋ hulaŋ mu dɨ ibi mɨŋaiahɨmagalu uami. \p \v 18 Namɨlaŋ \x - \xo 3.18 \xo*\xt Snd 3.7, Ais 5.21\xt*\x* naludɨ nukeŋ hɨji hɨvɨ analɨ abɨmɨlaŋ uami. Naludɨ hulaŋ mu fɨli hɨsɨŋ akuaba akuaba sibɨla vivi hɨsɨŋ hɨji hutesɨ daŋ agaŋ nameŋ abɨmɨdɨ uami. Viaŋ hɨji hutesɨ huaci sɨbaŋ daŋ aba abɨmɨdɨ uami. Nɨbu hɨji hutesɨ huaci sɨbaŋ agadɨ viben aba nɨbu hulaŋ uavauava agɨlaŋ hɨniavɨlalɨ hameŋ hɨnim uami. \v 19 Asɨ \x - \xo 3.19 \xo*\xt Jop 5.13, 1 Ko 1.20, 2.6\xt*\x* igɨdaci fɨli hɨsɨŋ akuaba akuaba hɨji hutesɨ agɨlaŋ uavauava hɨji me hɨniavɨlalɨ uami. Asɨ dɨ manasɨŋ hekɨlɨ agaŋ nusaŋ ala nameŋ abami uami. Hulaŋ hɨhɨle agɨlaŋ hulaŋ hɨhɨle agɨladɨ sɨbɨlɨ lamalama saŋ hɨji igahɨlavɨlalɨ aba abami uami. Agadɨ ala Asɨ agaŋ lɨdaci nulɨdɨ hɨji sɨbɨlɨ agɨlaŋ nulɨdɨ nukeŋ sɨbɨlɨ lamavɨlalɨ aba abami uami. \v 20 Asɨ \x - \xo 3.20 \xo*\xt Sng 94.11\xt*\x* dɨ manasɨŋ hekɨlɨ agaŋ cɨhu nameŋ abami uami. Asɨ igɨdaci hulaŋ fɨli hɨsɨŋ hɨji hutesɨ daŋ agɨladɨ hɨji agɨlaŋ hutesɨ hɨma aba abami uami. Nɨbu igɨdaci nɨbɨlaŋ akuaba akuaba lɨlɨ saŋ igahɨlavɨlalɨ agɨlaŋ amɨŋ ma iahavɨbali aba abami uami. \v 21 Hameŋ \x - \xo 3.21 \xo*\xt 1 Ko 1.12, 3.4-6, 2 Ko 4.5, 4.15\xt*\x* sadaŋ namɨlaŋ hulaŋ mu dɨ ibi mɨŋaiahɨmɨlaŋ uami. Asɨ nukeŋ abɨdaci akuaba akuaba sɨkasɨkan agɨlaŋ hula hulaŋ agɨlaŋ hula naludɨ ahɨliahuavɨbali uami. \v 22 Viaŋ naludɨ ahɨliahuben uami. Apolosɨ naludɨ ahɨliahubali uami. Pita naludɨ ahɨliahubali uami. Fɨli nagaŋ naludɨ ahɨliahubali uami. Asɨ abɨdaci namɨlaŋ fɨli neŋ hutesɨ hɨnilalaŋ agaŋ naludɨ ahɨliahubali uami. Mufɨli hɨmɨlabɨla Asɨ abɨci huaci hameŋ laci hameŋ laci hɨnibalaŋ agaŋ avi naludɨ ahɨliahubali uami. Akuaba akuaba iabi neŋ hɨniavi agɨlaŋ naludɨ ahɨliahuavɨbali uami. Akuaba akuaba mufɨli iahavɨbali agɨlaŋ avi naludɨ ahɨliahuavɨbali uami. Akuaba akuaba sɨkasɨkan agɨlaŋ naludɨ ahɨliahuiahu hɨsɨŋ pam uami. \v 23 Namɨlaŋ \x - \xo 3.23 \xo*\xt Lom 14.8, 1 Ko 11.3, 2 Ko 10.7, Ga 3.29\xt*\x* Jisasɨ Kɨlaisɨ dɨ uami. Jisasɨ Kɨlaisɨ nɨbu Asɨ dɨ uami. \c 4 \s Aludɨ Hekɨlɨ agaŋ nukeŋ nudɨ sibɨla hɨsɨŋ hulaŋ agɨladɨ lamalɨhɨlɨlalɨ uami. \p \v 1 Namɨlaŋ \x - \xo 4.1 \xo*\xt Lu 12.42, 1 Ko 3.5, 2 Ko 6.4-5, Ta 1.7, 1 Pi 4.10\xt*\x* alusaŋ hɨji nameŋ lamɨhalaŋ uami. Nɨbɨlaŋ Jisasɨ Kɨlaisɨ dɨ sibɨla hɨsɨŋ hulaŋ aba abɨhalaŋ uami. Asɨ dɨ ciaŋ sɨvɨla hɨniadami agadɨ haiabɨla lamalama sulavɨlalɨ aba abɨhalaŋ uami. \v 2 Hɨmamɨgɨlɨ \x - \xo 4.2 \xo*\xt Lu 12.42\xt*\x* daŋ agaŋ nudɨ manɨgali agadɨ ciaŋ sɨhɨvia lubiahɨlam uami. \v 3 Namɨlaŋ nukeŋ ua aniaba hulaŋ agɨlaŋ viaŋ akuaba akuaba sibɨla vilan agɨladɨ lamalɨhɨlɨben aba lɨhavɨci uami. Viaŋ hɨji cuvɨlɨŋ cuvɨlɨŋ ma lamɨben uami. Viaŋ iadɨ nukeŋ akuaba akuaba sibɨla agɨladɨ ma lamalɨhɨlɨlan uami. \v 4 Viaŋ \x - \xo 4.4 \xo*\xt Jop 9.2, Sng 143.2, Snd 21.2, Lom 4.2\xt*\x* iadɨ nukeŋ hugɨ cɨki avi ma igɨlan uami. Agadɨ ala viaŋ hulaŋ huaci sɨlɨvɨ sɨbaŋ aba ma abɨben uami. Iadɨ Hekɨlɨ agaŋ nukeŋ iadɨ lamalɨhɨlɨbali uami. \v 5 Hulaŋ \x - \xo 4.5 \xo*\xt Lom 2.1, 2.29, 1 Ko 3.8, 2 Ko 5.9-10, CHL 20.12\xt*\x* iamɨgali ciaŋ hɨvɨ lama lɨbɨmɨgumɨgu hɨsɨŋ mɨhiŋ agaŋ vakala uami. Namɨlaŋ hulaŋ mu dɨ akuaba akuaba sibɨla agɨladɨ lamalɨhɨlɨmɨlaŋ uami. Aludɨ Hekɨlɨ vebali agasaŋ pam migɨla migɨla hɨnihalaŋ uami. Nɨbu akuaba akuaba hɨfɨlɨ me hɨvɨ sɨvɨla hɨniavɨlalɨ agɨladɨ vivi unɨ abɨlu me hɨvɨ lamɨbali uami. Hulaŋ iamɨgali sɨkasɨkan agɨladɨ hɨji sɨvɨla hɨniavɨlalɨ agɨladɨ haiabɨla lamalama abɨbali uami. Hadɨhu ala Asɨ agaŋ aludɨ sibɨla hɨtɨŋ hɨtɨŋ agɨlasaŋ abɨbali uami. Nama sibɨla huaci vilanaŋ aba abɨbali uami. Nama sibɨla huaci ma vilanaŋ aba abɨbali uami. \s Kolin haiabɨla hɨsɨŋ hulaŋ iamɨgali agɨlaŋ nulɨdɨ nukeŋ ibi mɨŋaiahavɨmi. \p \v 6 Iadɨ \x - \xo 4.6 \xo*\xt Lom 12.3, 1 Ko 1.12, 3.4, 3.21\xt*\x* isagali imahali me namɨlaŋ uami. Viaŋ naludɨ hɨji mɨŋaiahaiaha saŋ akuaba akuaba sibɨla alaŋ Apolosɨ hula vihɨlu agɨladɨ naludɨ abadin uami. Alaŋ akuaba akuaba sibɨla vihɨlu agɨlasaŋ igahɨlahɨla akuaba akuaba sibɨla huaci sɨlɨvɨ laci Asɨ dɨ manasɨŋ hekɨlɨ abami hameŋ vibalaŋ aba naludɨ abadin uami. Asɨ dɨ ciaŋ mu cɨki avi ma lɨvalɨbalaŋ uami. Namɨlaŋ hulaŋ mu saŋ lavɨla nudɨ ibi mɨŋaiahavɨla hulaŋ mu dɨ sɨbɨlɨ igɨmɨlaŋ uami. Lɨdɨŋ naludɨ nukeŋ ibi mɨŋaiahɨmɨlaŋ uami. \v 7 Namɨlaŋ \x - \xo 4.7 \xo*\xt Jo 3.27, Lom 12.6, Je 1.17, 1 Pi 4.10\xt*\x* hulaŋ iamɨgali limu hɨhɨle agɨladɨ lɨvalavɨla ibi hekɨlɨ daŋ ma hɨnidalaŋ uami. Asɨ nukeŋ nalusaŋ akuaba akuaba huaci huaci agɨladɨ igualɨ uami. Akuaba akuaba huaci huaci agɨladɨ namɨlaŋ nukeŋ naludɨ vɨdɨvɨdɨŋ hɨvɨ ma vihalaŋ uami. Hameŋ sadaŋ namɨlaŋ naludɨ nukeŋ ibi mɨŋaiahɨmɨlaŋ uami. \p \v 8 Namɨlaŋ \x - \xo 4.8 \xo*\xt CHL 3.17, 3.21\xt*\x* nameŋ abɨlalaŋ uami. Alaŋ akuaba akuaba saŋ ma tɨbɨ mɨgadalu aba abɨlalaŋ uami. Alaŋ akuaba akuaba akape daŋ hɨnidalu aba abɨlalaŋ uami. Alaŋ hulaŋ hɨhɨle agɨladɨ lɨvala lɨvala manɨgali me hɨnidalu aba abɨlalaŋ uami. Namɨlaŋ hameŋ abavɨla manɨgali me sɨbaŋ hɨnihalaŋ uami. Lɨdalaŋ alaŋ avi namɨlaŋ hula manɨgali me sɨbaŋ hɨnibalu uami. \v 9 Agadɨ \x - \xo 4.9 \xo*\xt Lom 8.36, 1 Ko 15.30-31, 2 Ko 6.9, Ib 10.33\xt*\x* ala viaŋ igɨlɨŋ Asɨ nukeŋ lɨci hulaŋ Jisasɨ lɨbɨmɨŋami alaŋ sijaŋ sɨbaŋ me hɨnilalu uami. Hulaŋ limu hɨhɨle agɨlaŋ hulaŋ iamɨgali ciaŋ hɨvɨ lamalama lɨbɨmɨgumɨgu aba aba ifɨhɨmuhɨmu saŋ abavɨlalɨ uami. Lɨdɨŋ Asɨ dɨ ciaŋ hali hɨsɨŋ agɨlaŋ hula hulaŋ iamɨgali agɨlaŋ hula igasulavɨdaci nulɨdɨ ifɨhɨmuhɨmu fipɨ heŋ vivi uavɨlalɨ uami. Nulɨdɨ lɨhavɨlalɨ hameŋ laci ala aludɨ avi hameŋ lɨhavɨlalɨ uami. \v 10 Alaŋ \x - \xo 4.10 \xo*\xt HJL 26.24, 1 Ko 1.18, 3.18\xt*\x* Jisasɨ Kɨlaisɨ saŋ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ lamɨdamɨli namɨlaŋ aludɨ iga iga nameŋ abɨlalaŋ uami. Nɨbɨlaŋ uava hɨji daŋ aba abɨlalaŋ uami. Lɨdɨŋ nalusaŋ nukeŋ nameŋ abɨlalaŋ uami. Alaŋ hɨji hutesɨ daŋ hɨnihɨni Jisasɨ Kɨlaisɨ hula hɨji humɨgaŋ pam hɨnilalu aba abɨlalaŋ uami. Alaŋ vɨdɨvɨdɨŋ daŋ aba abɨlalaŋ uami. Alaŋ ibi hekɨlɨ daŋ aba abɨlalaŋ uami. Lɨdalaŋ alaŋ vɨdɨvɨdɨŋ apalɨ me hɨnilalu uami. Ibi hekɨlɨ apalɨ me hɨnilalu uami. \v 11-13 Vaka \x - \xo 4.11-13 \xo*\xt Sng 109.28, Kra 3.45, Mt 5.44, HJL 18.2-3, 23.2, Lom 8.35, 1 Ko 9.14-15, 2 Ko 11.23-27, Fl 4.12, 1 Te 2.9, 2 Te 3.8, 1 Ti 4.10\xt*\x* alaŋ sɨmɨŋ saŋ avɨli saŋ hɨmadamɨlu uami. Hadi hɨlahɨla hasɨ hasɨ agɨladɨ lamalama hɨdadamɨlu uami. Hɨdɨdamɨli aludɨ ifavɨhadami uami. Lɨhavɨdaci alaŋ hulaŋ ihɨlɨŋ me hɨnihɨni aludɨ nukeŋ human hɨvɨ akuaba akuaba sibɨla vivi avɨha avɨha igadamɨlu uami. Aludɨ abacuvacuva ciaŋ abavɨhadami uami. Abavɨdaci Asɨ nulɨdɨ huaci lamalama saŋ alaŋ Asɨ dɨ abadamɨlu uami. Aludɨ sɨbɨlɨ lamavɨdaci alaŋ vɨhɨlɨ havahava hɨnihɨni ciaŋ ma abadamɨlu uami. Aludɨ ciaŋ sɨbɨlɨ sɨbɨlɨ abavɨdaci alaŋ nulɨsaŋ ciaŋ huaci huaci abadamɨlu uami. Aludɨ igavɨdaci alaŋ sɨji hunaŋ mɨhɨ daŋ me hɨniadamɨlu uami. Hulaŋ iamɨgali sɨkasɨkan agɨlaŋ igavɨdaci alaŋ akuaba akuaba sɨmum me hɨniadamɨlu uami. Vaka hameŋ lɨhavɨhadami agadɨ iabi avi hameŋ ala lɨhavɨlalɨ uami. \s Polɨ agaŋ Kolin haiabɨla hɨsɨŋ hulaŋ iamɨgali agɨlaŋ akuaba akuaba nɨbu lɨhadami hameŋ lɨlɨ saŋ abami. \p \v 14 Iadɨ ninanadi me namɨlaŋ uami. Viaŋ ciaŋ nagadɨ namɨlaŋ sɨhumahɨlamahɨla saŋ ma lɨbadin uami. Viaŋ nalusaŋ mavɨn hekɨlɨ hɨniavɨla naludɨ hɨji mɨŋaiahaiaha saŋ manasɨŋ nagadɨ lɨbadin uami. \v 15 Hulaŋ \x - \xo 4.15 \xo*\xt HJL 18.11, Ga 4.19, Je 1.18\xt*\x* akape 10,000 hameŋ agɨlaŋ naludɨ migɨlavɨdaci namɨlaŋ Jisasɨ Kɨlaisɨ dɨ sibɨla vivalaŋ uami. Agadɨ ala namɨlaŋ iagaŋ akape hɨma uami. Nɨbu pabiŋ sɨbaŋ uami. Viaŋ nalusaŋ Jisasɨ Kɨlaisɨ dɨ ciaŋ sulacin hadɨhu namɨlaŋ Jisasɨ Kɨlaisɨ saŋ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ lamalama iadɨ ninanadi me hɨniahalaŋ uami. Lɨdalaŋ viaŋ hɨtɨŋ naludɨ iaganalu me hɨnidalɨŋ namɨlaŋ Jisasɨ Kɨlaisɨ dɨ sibɨla vilalaŋ uami. \v 16 Hameŋ \x - \xo 4.16 \xo*\xt 1 Ko 11.1, Fl 3.17, 1 Te 1.6, 2 Te 3.9\xt*\x* sadaŋ viaŋ akuaba akuaba sibɨla vilan agɨladɨ iga iga lubiahɨlɨbalaŋ aba nalusaŋ mavɨn ciaŋ ciaŋ abadin uami. \v 17 Nusaŋ \x - \xo 4.17 \xo*\xt HJL 19.22, Fl 2.19-22\xt*\x* ala igahɨlavɨla viaŋ Timoti dɨ abɨlɨŋ naludɨ pɨŋ ualɨ uami. Nɨbu iadɨ ninaŋ me hɨnidaci viaŋ nusaŋ mavɨn hekɨlɨ hɨnilan uami. Nɨbu aludɨ Hekɨlɨ dɨ sibɨla agadɨ sɨhɨvia sɨbaŋ vilalɨ uami. Nɨbu ala viaŋ Jisasɨ Kɨlaisɨ hula hɨji humɨgaŋ pam hɨnihɨni sibɨla vilan agasaŋ naludɨ hɨji mɨŋaiahɨbali uami. Viaŋ Jisasɨ Kɨlaisɨ hula hɨji humɨgaŋ pam hɨnihɨni sibɨla vilan uami. Vivi haiabɨla mu hɨvɨ mu hɨvɨ hɨdɨlan uami. Hɨdahɨda hulaŋ iamɨgali avɨli hɨvɨ mɨŋamɨgu mɨŋaiahavalɨ agɨladɨ lamalubilan uami. Akuaba akuaba sibɨla mu hɨdɨlɨ mu hɨdɨlɨ hameŋ vilan agasaŋ Timoti nɨbu naludɨ hɨji mɨŋaiahɨbali uami. \p \v 18 Hulaŋ iamɨgali limu hɨhɨle namɨlaŋ iasaŋ hɨji nameŋ lamɨlalaŋ uami. Nɨbu ma vebali aba abɨlalaŋ uami. Lɨdɨŋ naludɨ nukeŋ ibi agadɨ mɨŋaiahɨlalaŋ uami. \v 19 Agadɨ \x - \xo 4.19 \xo*\xt HJL 18.21, 19.21, 1 Ko 16.5, 2 Ko 1.15-16, 1.23, Ib 6.3\xt*\x* ala aludɨ Hekɨlɨ agaŋ viaŋ naludɨ pɨŋ uu saŋ abɨci naludɨ pɨŋ lɨhalɨha sɨbaŋ uben uami. Hulaŋ hɨhɨle nulɨdɨ nukeŋ ibi mɨŋaiahaiaha ciaŋ sulavɨlalɨ uami. Viaŋ ciaŋ hameŋ agadɨ igahɨlahɨla saŋ ma uben uami. Nɨbɨlaŋ akuaba akuaba sibɨla vivi vɨdɨvɨdɨŋ abalamavɨlalɨ agɨladɨ hɨdɨlɨ iga iga saŋ uben uami. \v 20 Asɨ \x - \xo 4.20 \xo*\xt 1 Ko 2.4-5, 1 Te 1.5\xt*\x* hulaŋ iamɨgali likɨlɨci nudɨ lɨhu hɨvɨ hɨnihɨni agaŋ nɨbu ciaŋ havɨ havɨ sulasula hɨsɨŋ hɨma uami. Nɨbu Asɨ dɨ vɨdɨvɨdɨŋ agadɨ amɨŋ amɨŋ abalamalama hɨsɨŋ uami. \v 21 Viaŋ hɨmamɨgɨlɨ via ua naludɨ ifu ifu mɨŋahihɨlahihɨla me lɨlɨ saŋ abɨlaŋ viaŋ hameŋ ala lɨben uami. Viaŋ nalusaŋ mavɨn hekɨlɨ hɨnihɨni ciaŋ simɨ sulasula saŋ abɨlaŋ hameŋ laci ala lɨben uami. Namɨlaŋ iadɨ akuaba akuaba lɨlɨ saŋ abɨlaŋ viaŋ naludɨ hɨji lubiahɨlavɨla hameŋ ala lɨben uami. \c 5 \s Kolin haiabɨla hɨsɨŋ hulaŋ mu agaŋ iamɨgali mu hula lusɨŋ sɨbɨlɨ vihadami. \p \v 1 Viaŋ \x - \xo 5.1 \xo*\xt Wkp 18.7-8, Lo 22.30, 27.20, Ef 5.3\xt*\x* ciaŋ hɨjɨ nameŋ igahɨlacin uami. Kolin haiabɨla hɨsɨŋ nulɨdɨ hulaŋ mu agaŋ iaganu dɨ abinu agaŋ hula hɨdɨlalɨ aba abavɨci igahɨlacin uami. Hulaŋ iamɨgali avɨli hɨvɨ ma mɨŋamɨgu mɨŋaiahavɨlalɨ agɨlaŋ lusɨŋ sɨbɨlɨ sɨbaŋ hameŋ agadɨ ma vihavɨlalɨ uami. Agadɨ ala naludɨ hulaŋ mu agaŋ hameŋ lusɨŋ sɨbɨlɨ sɨbaŋ agadɨ vilalɨ uami. \v 2 Hameŋ lɨdaci ala namɨlaŋ abɨlalaŋ uami. Alaŋ huaci ala hɨnidalu aba abɨlalaŋ uami. Naludɨ nukeŋ ibi mɨŋaiahɨlalaŋ agadɨ valavɨla mavɨn lamalama ilɨha ilɨha hɨnihalaŋ uami. Lɨdɨŋ hulaŋ lusɨŋ sɨbɨlɨ hameŋ vilalɨ agadɨ lahulaŋ cɨhu cɨhu namɨlaŋ hula hɨnimɨdɨ uami. \p \v 3 Viaŋ \x - \xo 5.3 \xo*\xt Kl 2.5\xt*\x* namɨlaŋ hula ma hɨnilan uami. Viaŋ ataŋ hɨnilan uami. Agadɨ ala iadɨ hɨji agaŋ namɨlaŋ hula hɨnidaci viaŋ namɨlaŋ hula pam laci hɨnihɨni me hɨnilan uami. Hameŋ sadaŋ viaŋ hulaŋ agadɨ lusɨŋ ci lamalɨhɨlacin uami. \v 4 Aludɨ \x - \xo 5.4 \xo*\xt Mt 16.19, 18.18, Jo 20.23, 2 Ko 13.10\xt*\x* Hekɨlɨ Jisasɨ dɨ ibi agasaŋ igahɨlavɨla mɨgudɨbɨhalaŋ uami. Aludɨ Hekɨlɨ Jisasɨ dɨ vɨdɨvɨdɨŋ agaŋ namɨlaŋ hula hɨnibali uami. Iadɨ hɨji agaŋ avi namɨlaŋ hula hɨnibali uami. \v 5 Namɨlaŋ \x - \xo 5.5 \xo*\xt HJL 26.18, 1 Ti 1.20\xt*\x* hulaŋ agadɨ Satan dɨ human hɨvɨ lamɨlaŋ nudɨ hadipɨlɨ agaŋ sɨkasɨkan sɨbɨlɨ lɨbali uami. Namɨlaŋ hameŋ lɨlaŋ lusɨŋ sɨbɨlɨ agadɨ valɨbali uami. Lɨci mufɨli aludɨ Hekɨlɨ agaŋ hulaŋ iamɨgali agɨladɨ ciaŋ hɨvɨ lamɨbali heŋ hulaŋ agadɨ ahɨliahuci nudɨ amɨŋ agaŋ huaci hameŋ laci hameŋ laci hɨnibali uami. \s Kolin haiabɨla hɨsɨŋ agɨlaŋ nulɨdɨ hulaŋ mu lusɨŋ sɨbɨlɨ vihadami agadɨ lahulahu saŋ abami. \p \v 6 Namɨlaŋ \x - \xo 5.6 \xo*\xt 1 Ko 3.21, 15.33, Ga 5.9, Je 4.16\xt*\x* naludɨ nukeŋ ibi mɨŋaiahaiaha abɨlalaŋ agaŋ huaci hɨma uami. Namɨlaŋ igɨlalaŋ uami. Maci huhɨla huhɨla hɨsɨŋ isɨ aba abavɨlalɨ agadɨ sudɨme cɨki viavɨla maci hɨvɨ mɨŋamɨjiavɨci mɨgulalɨ uami. Lɨci eŋalavɨci maci agaŋ heŋ sɨkasɨkan huhɨlɨlalɨ uami. \v 7 Hameŋ \x - \xo 5.7 \xo*\xt CV 12.5, 12.21, 13.6-7, Ais 53.7, Jo 1.29, 1 Pi 1.19, CHL 5.6, 5.12\xt*\x* sadaŋ maci huhɨla huhɨla hɨsɨŋ isɨ aba abavɨlalɨ agadɨ igɨlaŋ vaka hɨsɨŋ lɨci sɨkasɨkan fɨli hɨvɨ mɨŋamɨjimɨji me mɨŋamɨjilaŋ um uami. Lavɨla cɨhu namɨlaŋ maci hɨhi sɨbaŋ isɨ apalɨ agaŋ me hɨnibalaŋ uami. Viaŋ naludɨ ci igin uami. Namɨlaŋ maci hɨhi sɨbaŋ isɨ apalɨ me hɨnilaŋ uami. Vaka Asɨ Isɨlaelɨ hɨdɨlɨ agɨladɨ valɨci huaci hɨniavɨmi agasaŋ igahɨlahɨla sabaŋ sipsipɨ ninaŋ ifɨhɨmuhɨmu sagalɨ hɨlahɨla Asɨ saŋ iguavɨhadami uami. Jisasɨ Kɨlaisɨ dɨ avi hameŋ laci ala sagalɨ me ci iguavɨmi uami. \v 8 Isɨlaelɨ \x - \xo 5.8 \xo*\xt Lo 16.3, Mt 16.6, 16.12, Lu 12.1\xt*\x* hɨdɨlɨ agɨlaŋ mɨhiŋ hekɨlɨ agasaŋ igahɨlahɨla maci huhɨla huhɨla hɨsɨŋ isɨ aba abavɨlalɨ agadɨ vivi mɨŋamɨjiavɨdaci ulalɨ uami. Vaka hɨsɨŋ sadaŋ vivi mɨŋamɨjiavɨdaci ulalɨ uami. Namɨlaŋ avi hameŋ laci ala naludɨ lusɨŋ sɨbɨlɨ akuaba akuaba hɨji humɨgaŋ hɨvɨ hɨniavɨlalɨ agɨladɨ sɨkasɨkan lahuhalaŋ uami. Lahulaŋ Asɨ igɨdaci namɨlaŋ huaci sɨbaŋ hɨnibalaŋ uami. Analɨ analɨ ciaŋ sulɨmɨlaŋ uami. Ciaŋ amɨŋ laci sulɨhalaŋ uami. Hameŋ lɨlaŋ maci huhɨla huhɨla hɨsɨŋ isɨ aba abavɨlalɨ me agaŋ naludɨ hɨvɨ ma hɨnibali uami. \p \v 9-10 Viaŋ \x - \xo 5.9-10 \xo*\xt Mt 18.17, Jo 17.15, 1 Ko 1.20, 10.27, 2 Ko 6.14, Ef 5.11, 2 Te 3.14\xt*\x* manasɨŋ mu hɨvɨ lɨbavɨla naludɨ nameŋ abacin uami. Hulaŋ limu hɨhɨle iamɨgali mu mu agɨlaŋ hula lusɨŋ sɨbɨlɨ vihavɨlalɨ aba abacin uami. Namɨlaŋ nɨbɨlaŋ hula hɨnimɨlaŋ aba abacin uami. Hameŋ abavɨla lɨbacin ha hulaŋ iamɨgali Jisasɨ Kɨlaisɨ saŋ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ lamavɨlalɨ agɨlasaŋ abavɨla lɨbacin uami. Hulaŋ iamɨgali Jisasɨ Kɨlaisɨ saŋ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ ma lamavɨlalɨ agɨlaŋ lusɨŋ sɨbɨlɨ mu hɨdɨlɨ mu hɨdɨlɨ agɨladɨ vihavɨlalɨ uami. Iamɨgali mu mu hula lusɨŋ sɨbɨlɨ vihavɨlalɨ uami. Hulaŋ mu dɨ akuaba akuaba agɨlasaŋ mavɨn igavɨlalɨ uami. Ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ aba aba akuaba akuaba mɨŋahuhahuha vihavɨlalɨ uami. Kɨlɨ akuaba akuaba lɨhulɨhu lamalama aludɨ asɨ aba abavɨlalɨ uami. Hulaŋ hameŋ agɨlaŋ fɨli tɨbɨ sɨkasɨkan mu hɨvɨ mu hɨvɨ hɨniavɨlalɨ uami. Hameŋ sadaŋ namɨlaŋ hulaŋ hameŋ agɨladɨ vala ubalu aba lɨbalaŋ ala hɨma lɨbali uami. \v 11 Viaŋ \x - \xo 5.11 \xo*\xt Mt 18.17, Lom 16.17, 2 Te 3.6, Ta 3.10, 2 Jo 1.10\xt*\x* ciaŋ manasɨŋ hɨvɨ lɨba igulɨŋ ualɨ agadɨ ciaŋ hɨdɨlɨ nɨbu nameŋ uami. Hulaŋ mu agaŋ nameŋ abɨlalɨ uami. Viaŋ Jisasɨ Kɨlaisɨ saŋ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ lamɨlan aba abɨlalɨ uami. Agadɨ ala nɨbu iamɨgali mu mu agɨlaŋ hula lusɨŋ sɨbɨlɨ vilalɨ uami. Akuaba akuaba mu hulaŋ dɨ agɨlasaŋ mavɨn igɨlalɨ uami. Kɨlɨ akuaba akuaba agɨladɨ lɨhulɨhu lamalama iadɨ asɨ aba abɨlalɨ uami. Abacuvacuva ciaŋ abɨlalɨ uami. Avɨli vɨdɨvɨdɨŋ nana uavauava iahulalɨ uami. Ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ aba aba hulaŋ mu dɨ akuaba akuaba agɨladɨ mɨŋahuhahuha vilalɨ uami. Namɨlaŋ hulaŋ hameŋ agaŋ hula hɨnimɨlaŋ uami. Nɨbu hula sɨmɨŋ avi nɨmɨlaŋ uami. \v 12 Viaŋ \x - \xo 5.12 \xo*\xt Mk 4.11, 1 Ko 6.1-4, Kl 4.5, 1 Te 4.12, 1 Ti 3.7\xt*\x* hulaŋ iamɨgali Jisasɨ Kɨlaisɨ saŋ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ ma lamavɨlalɨ agɨladɨ ma lamalɨhɨlɨlan uami. Agadɨ ala viaŋ hulaŋ iamɨgali Jisasɨ Kɨlaisɨ saŋ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ lamavɨlalɨ agɨladɨ pam lamalɨhɨlalɨhɨla saŋ naludɨ abɨlan uami. \v 13 Hulaŋ \x - \xo 5.13 \xo*\xt Lo 13.5, 17.7, 21.21, 22.21-24\xt*\x* iamɨgali hɨhɨle Jisasɨ Kɨlaisɨ saŋ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ ma lamavɨlalɨ uami. Asɨ nukeŋ nulɨdɨ lusɨŋ sɨbɨlɨ sɨbɨlɨ agɨladɨ lamalɨhɨlɨbali uami. Asɨ dɨ manasɨŋ hekɨlɨ agaŋ nameŋ abami uami. Hulaŋ lusɨŋ sɨbɨlɨ hameŋ vilalɨ agaŋ namɨlaŋ hula hɨnimɨdɨ aba abami uami. Hulaŋ hameŋ agadɨ lahuhalaŋ aba abami uami. \c 6 \s Jisasɨ dɨ hulemɨlɨ namɨlaŋ naludɨ isagali imahali me agɨladɨ ciaŋ hɨvɨ lamɨmɨlaŋ uami. \p \v 1 Naludɨ hulaŋ limu hɨhɨle agɨlaŋ nɨbɨlaŋ nukeŋ nukeŋ ciaŋ daŋ hɨniavɨla uami. Ciaŋ agadɨ hihɨla hihɨla saŋ hulaŋ Asɨ dɨ ciaŋ sɨhɨvia ma lubiahɨlavɨlalɨ agɨladɨ pɨŋ uavɨmɨdɨ uami. Asɨ dɨ hulaŋ iamɨgali agɨladɨ pɨŋ uavɨm uami. \v 2 Namɨlaŋ \x - \xo 6.2 \xo*\xt Dan 7.22, Mt 19.28, CHL 2.26, 3.21, 20.4\xt*\x* igɨlalaŋ uami. Asɨ dɨ hulaŋ iamɨgali namɨlaŋ mufɨli hulaŋ iamɨgali limu hɨhɨle fɨli neŋ hɨniavɨlalɨ agɨladɨ lamalɨhɨlɨbalaŋ uami. Hameŋ sadaŋ namɨlaŋ nukeŋ akuaba akuaba ciaŋ cɨki cɨki daŋ hɨniavɨla uami. Namɨlaŋ nukeŋ nukeŋ avi huaci lamalɨhɨlɨbalaŋ uami. \v 3 Ci \x - \xo 6.3 \xo*\xt 2 Pi 2.4, Ju 1.6\xt*\x* igɨlaŋ uami. Mufɨli alaŋ Asɨ dɨ ciaŋ hali hɨsɨŋ agɨladɨ lamalɨhɨlɨbalu uami. Iabi avi fɨli neŋ hɨnihɨni ciaŋ akuaba akuaba agɨladɨ huaci lamalɨhɨlɨbalu uami. \v 4 Hameŋ sadaŋ naludɨ hulaŋ mu aniaba agaŋ akuaba akuaba ciaŋ cɨki daŋ hɨnici uami. Nudɨ ciaŋ agadɨ hihɨla hihɨla saŋ hulaŋ iamɨgali avɨli hɨvɨ ma mɨŋamɨgu mɨŋaiahavɨmi agɨladɨ pɨŋ via umɨlaŋ uami. \v 5 Namɨlaŋ iadɨ ciaŋ igahɨlavɨla sɨhumahɨlɨhalaŋ uami. Naludɨ hulaŋ mu hɨji hutesɨ daŋ akua hɨnidi uami. Akuaba ciaŋ cɨki naludɨ hɨvɨ iahɨci iadɨ isagali imahali me namɨlaŋ nukeŋ nudɨ pɨŋ ulaŋ ciaŋ hihɨlam uami. \v 6 Agadɨ ala hulaŋ limu hɨhɨle namɨlaŋ naludɨ isagali imahali me agɨladɨ sɨbɨlɨ lamalama vivi uu ciaŋ hɨvɨ lamɨlalaŋ uami. Hulaŋ iamɨgali Jisasɨ saŋ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ ma lamavɨlalɨ agɨladɨ pɨŋ vivi uu ciaŋ hɨvɨ lamɨlalaŋ uami. \p \v 7 Hulaŋ \x - \xo 6.7 \xo*\xt Snd 20.22, Mt 5.39, Lu 6.29, Lom 12.17-19, 1 Te 5.15, 1 Pi 3.9\xt*\x* iamɨgali hɨhɨle avɨli hɨvɨ mɨŋamɨgu mɨŋaiahavalɨ agɨladɨ sɨbɨlɨ lamalama ciaŋ hɨvɨ lamɨben aba vivi ulalaŋ uami. Namɨlaŋ hameŋ lɨdɨŋ Jisasɨ dɨ ciaŋ agadɨ ma lubiahɨlɨlalaŋ uami. Namɨlaŋ Jisasɨ saŋ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ lamavɨla uami. Ha valɨlaŋ naludɨ analɨ aba aba sɨbɨlɨ lamavɨm uami. Lɨdɨŋ naludɨ akuaba akuaba agɨladɨ vana mɨŋahuhahuha vihavɨm uami. \v 8 Agadɨ ala namɨlaŋ hɨji huaci sɨbaŋ agadɨ ma lubiahɨlɨlalaŋ uami. Namɨlaŋ nukeŋ naludɨ isagali imahali me agɨladɨ analɨ aba aba sɨbɨlɨ lamalama nulɨdɨ akuaba akuaba agɨladɨ avi mɨŋahuhahuha vilalaŋ uami. \p \v 9 Namɨlaŋ \x - \xo 6.9 \xo*\xt Ga 5.19-21, Ef 5.5, 1 Ti 1.9, Ib 12.14, CHL 22.15\xt*\x* igɨlalaŋ uami. Asɨ agaŋ hulaŋ iamɨgali nudɨ ciaŋ sɨhɨvia ma lubiahɨlavɨlalɨ agɨladɨ ma likɨlɨbali uami. Lɨci nudɨ lɨhu hɨvɨ avi ma sɨbaŋ hɨniavɨbali uami. Hulaŋ iamɨgali limu hɨhɨle akuaba akuaba agɨladɨ lɨdɨŋ naludɨ hɨji mɨŋaihuihu lɨhavɨmɨdɨ uami. Nɨbɨlaŋ lusɨŋ sɨbɨlɨ sɨbɨlɨ nameŋ agɨladɨ lɨhavɨlalɨ uami. Hulaŋ limu hɨhɨle iamɨgali mu mu hula lusɨŋ sɨbɨlɨ vihavɨlalɨ uami. Iamɨgali limu hɨhɨle hulaŋ mu mu hula lusɨŋ sɨbɨlɨ vihavɨlalɨ uami. Kɨlɨ akuaba akuaba agɨladɨ lɨhulɨhu lamalama aludɨ asɨ aba abavɨlalɨ uami. Hulaŋ agɨlaŋ abinadinɨlu agɨladɨ valavala uu iamɨgali mu mu agɨladɨ sɨgɨlɨ vihavɨlalɨ uami. Iamɨgali agɨlaŋ muŋanadinɨlu agɨladɨ valavala uu hulaŋ mu mu agɨladɨ sɨgɨlɨ vihavɨlalɨ uami. Hulaŋ masa masa nukeŋ hulaŋ limu hɨhɨle hula lusɨŋ sɨbɨlɨ vihavɨlalɨ uami. \v 10 Akuaba akuaba sɨgɨlɨ vihavɨlalɨ uami. Hulaŋ mu dɨ akuaba akuaba iga iga mavɨn igavɨlalɨ uami. Avɨli vɨdɨvɨdɨŋ nana uavauava iahuavɨlalɨ uami. Hulaŋ limu hɨhɨle agɨlaŋ mu hulaŋ dɨ abacuvacuva ciaŋ abavɨlalɨ uami. Hulaŋ limu hɨhɨle agɨlaŋ mu hulaŋ dɨ akuaba akuaba mɨŋahuhahuha vihavɨlalɨ uami. Asɨ agaŋ hulaŋ iamɨgali hameŋ lɨhavɨlalɨ agɨladɨ ma likɨlɨbali uami. Lɨci nudɨ lɨhu hɨvɨ avi ma sɨbaŋ hɨniavɨbali uami. \v 11 Vaka \x - \xo 6.11 \xo*\xt Ef 2.2, Kl 3.7, Ta 3.3-7, Ib 10.22\xt*\x* naludɨ hulaŋ limu hɨhɨle agɨlaŋ hameŋ ala lɨhavɨhadami uami. Agadɨ ala Asɨ agaŋ nudɨ Ninanu Jisasɨ dɨ mɨdɨ hɨvɨ naludɨ sɨlamalama likɨlɨdaci nudɨ hulaŋ iamɨgali hɨnilalaŋ uami. Aludɨ Hekɨlɨ Jisasɨ Kɨlaisɨ hula Asɨ dɨ Amɨŋ agaŋ hula lɨhavɨci Asɨ naludɨ igɨdaci namɨlaŋ huaci sɨbaŋ hɨnilalaŋ uami. \s Asɨ dɨ Amɨŋ agaŋ namɨlaŋ hula hɨnilalɨ uami. \p \v 12 Hulaŋ \x - \xo 6.12 \xo*\xt 1 Ko 10.23\xt*\x* limu hɨhɨle namɨlaŋ akuaba akuaba lɨlɨ saŋ igahɨlavɨla nameŋ abɨlalaŋ uami. Viaŋ akuaba akuaba nameŋ agɨladɨ huaci lɨben aba abɨlalaŋ uami. Agadɨ ala akuaba akuaba limu hɨhɨle lɨlɨ saŋ abɨlalaŋ agɨlaŋ naludɨ ma ahɨliahuavɨbali uami. Namɨlaŋ nameŋ abɨlalaŋ uami. Akuaba akuaba hameŋ agɨladɨ huaci lɨben aba abɨlalaŋ uami. Agadɨ ala akuaba akuaba agɨlaŋ Asɨ me hɨniavɨdaci nulɨdɨ lɨhu hɨvɨ hɨnimɨlaŋ uami. \v 13 Hulaŋ \x - \xo 6.13 \xo*\xt Lom 14.17, 1 Ko 6.15, 15.19-20, Kl 2.22-23, 1 Te 4.3-7\xt*\x* limu hɨhɨle agɨlaŋ nameŋ abavɨlalɨ uami. Aludɨ humɨgaŋ agɨlaŋ sɨmɨŋ nana hɨsɨŋ aba abavɨlalɨ uami. Sɨmɨŋ nɨbu nana humɨgaŋ lagulagu hɨsɨŋ aba abavɨlalɨ uami. Agadɨ ala mufɨli Asɨ agaŋ sɨmɨŋ agɨladɨdaŋ aludɨ humɨgaŋ agɨladɨdaŋ lɨci sɨkasɨkan sɨbɨlɨ lɨhavɨbali uami. Aludɨ hadipɨlɨ agɨlaŋ hɨvɨkalɨ saŋ hɨdahɨda lusɨŋ sɨbɨlɨ vivi hɨsɨŋ hɨma uami. Aludɨ hadipɨlɨ agɨlaŋ Asɨ dɨ sibɨla vivi hɨsɨŋ uami. Aludɨ Hekɨlɨ agaŋ aludɨ hadipɨlɨ agadɨ migɨlɨlalɨ uami. \v 14 Asɨ \x - \xo 6.14 \xo*\xt Lom 6.5, 6.8, 8.11, 1 Ko 15.20, 2 Ko 4.14, Ef 1.19-20\xt*\x* nudɨ nukeŋ vɨdɨvɨdɨŋ hɨvɨ aludɨ Hekɨlɨ dɨ abɨci cɨhu hɨhi iahami uami. Alaŋ hɨmɨmɨli aludɨ avi hameŋ laci ala abɨci cɨhu hɨhi iahɨbalu uami. \p \v 15 Ci \x - \xo 6.15 \xo*\xt Lom 12.5, 1 Ko 12.27, Ef 4.12, 4.15-16, 5.30\xt*\x* igɨlaŋ uami. Naludɨ hadipɨlɨ agɨlaŋ Jisasɨ Kɨlaisɨ dɨ hɨcɨ human hadipɨlɨ me hɨniavɨlalɨ uami. Hameŋ sadaŋ viaŋ iadɨ hadipɨlɨ Jisasɨ Kɨlaisɨ dɨ hɨcɨ human hadipɨlɨ me hɨnilalɨ nagadɨ via uavɨla hɨbɨ pɨlɨ hɨsɨŋ iamɨgali hula lusɨŋ sɨbɨlɨ vimagaŋ uami. Ha hɨma sɨbaŋ uami. \v 16 Hulaŋ \x - \xo 6.16 \xo*\xt HM 2.24, Mt 19.5, Ef 5.31\xt*\x* mu hɨbɨ pɨlɨ hɨsɨŋ iamɨgali agaŋ hula hɨdɨci Asɨ igɨci nulɨdɨ hadipɨlɨ agɨlaŋ pabiŋ me hɨniavɨlalɨ uami. Asɨ dɨ manasɨŋ hekɨlɨ agaŋ nameŋ abami uami. Hulaŋ agaŋ iamɨgali hula hɨdɨci aba abami uami. Ha Asɨ agaŋ igɨci nɨbɨlaŋ hadipɨlɨ pabiŋ me hɨniavɨlalɨ aba abami uami. \v 17 Hulaŋ \x - \xo 6.17 \xo*\xt Jo 17.21-23, Lom 8.9-11, Ef 4.4\xt*\x* mu aludɨ Hekɨlɨ hula hɨji humɨgaŋ pam hɨnidaci nudɨ amɨŋ agaŋ Asɨ dɨ Amɨŋ agaŋ hula pam hɨniavɨlalɨ uami. \v 18 Hulaŋ \x - \xo 6.18 \xo*\xt Lom 1.24, 6.12-13, 1 Te 4.3, Ib 13.4\xt*\x* iamɨgali akuaba akuaba lusɨŋ sɨbɨlɨ limu hɨhɨle agɨladɨ lɨhavɨdaci Asɨ agaŋ igɨdaci sɨbɨlɨ hɨniavɨlalɨ uami. Hɨvɨkalɨ saŋ hɨdahɨda lusɨŋ sɨbɨlɨ vihavɨlalɨ agɨladɨ avi igɨdaci sɨbɨlɨ hɨniavɨlalɨ uami. Hɨvɨkalɨ saŋ hɨdahɨda lusɨŋ sɨbɨlɨ vihavɨlalɨ agɨlaŋ nulɨdɨ nukeŋ hadipɨlɨ agɨladɨ sɨbɨlɨ lamavɨlalɨ uami. Hameŋ sadaŋ namɨlaŋ hɨvɨkalɨ saŋ hɨdahɨda lusɨŋ sɨbɨlɨ vimɨlaŋ uami. Hulaŋ iamɨgali hɨvɨkalɨ saŋ hɨdahɨda lusɨŋ sɨbɨlɨ vihavɨlalɨ agɨladɨ avi iga iga ataŋ hɨnihalaŋ uami. \v 19-20 Namɨlaŋ \x - \xo 6.19-20 \xo*\xt Lom 14.7-8, 1 Ko 3.16, 7.23, 2 Ko 6.16, Ga 3.13, Fl 1.20, Ib 9.12, 1 Pi 1.18-19\xt*\x* igɨlalaŋ uami. Naludɨ hadipɨlɨ agɨlaŋ Asɨ dɨ aŋam ulaŋ hekɨlɨ me hɨniavɨlalɨ uami. Hɨniavɨdaci Asɨ nukeŋ nudɨ Amɨŋ agadɨ abɨci ve namɨlaŋ hula hɨnilalɨ uami. Hameŋ sadaŋ naludɨ hadipɨlɨ agɨlaŋ naludɨ nukeŋ hadipɨlɨ me ma hɨniavɨlalɨ uami. Asɨ agaŋ naludɨ ci likɨlami uami. Nudɨ Ninanu Jisasɨ hɨmami agasaŋ igahɨlavɨla naludɨ likɨlami uami. Lɨci namɨlaŋ Asɨ dɨ hulaŋ iamɨgali hɨnilalaŋ uami. Hameŋ sadaŋ naludɨ hadipɨlɨ hɨvɨ akuaba akuaba huaci huaci agɨladɨ lɨdɨŋ Asɨ dɨ ibi pam mɨŋaiahɨhalaŋ uami. \c 7 \s Polɨ agaŋ hulaŋ iamɨgali sabisabi agasaŋ abami. \p \v 1 Ciaŋ \x - \xo 7.1 \xo*\xt 1 Ko 7.8, 7.26\xt*\x* manasɨŋ hɨvɨ lɨbavɨla iasaŋ igulaŋ velɨ agasaŋ cɨhu hɨbɨŋ viaŋ naludɨ abɨben uami. Hulaŋ mu iamɨgali ma sabici ha huaci uami. \v 2 Agadɨ ala hɨvɨkalɨ saŋ hɨdahɨda lusɨŋ sɨbɨlɨ vivi agaŋ ci hekɨlɨ li uami. Hameŋ sadaŋ hulaŋ hɨtɨŋ hɨtɨŋ namɨlaŋ iamɨgali daŋ iamɨgali daŋ pam hɨnihalaŋ uami. Iamɨgali hɨtɨŋ hɨtɨŋ namɨlaŋ avi hulaŋ daŋ hulaŋ daŋ pam hɨnihalaŋ uami. \v 3 Hulaŋ \x - \xo 7.3 \xo*\xt CV 21.10, 1 Pi 3.7\xt*\x* dɨ hadipɨlɨ ha iamɨgali dɨ uami. Hulaŋ nudɨ nukeŋ hadipɨlɨ agadɨ mɨlɨmɨŋɨmɨdɨ uami. Hameŋ laci ala iamɨgali dɨ hadipɨlɨ ha muŋanu dɨ uami. Iamɨgali nudɨ nukeŋ hadipɨlɨ agadɨ mɨlɨmɨŋɨmɨdɨ uami. \v 4 Iamɨgali agaŋ nudɨ nukeŋ hadipɨlɨ agadɨ akuaba akuaba lɨben aba nudɨ nukeŋ hɨji lubiahɨlɨmɨdɨ uami. Muŋanu dɨ lɨhu hɨvɨ hɨnihɨni nudɨ hɨji pam lubiahɨlam uami. Hulaŋ agaŋ nudɨ nukeŋ hadipɨlɨ agadɨ akuaba akuaba lɨben aba nudɨ nukeŋ hɨji lubiahɨlɨmɨdɨ uami. Abinu dɨ lɨhu hɨvɨ hɨnihɨni nudɨ hɨji pam lubiahɨlam uami. \v 5 Muŋanu \x - \xo 7.5 \xo*\xt Jol 2.16, Sek 7.3, 1 Te 3.5\xt*\x* agaŋ abinu dɨ huligalɨmɨdɨ uami. Abinu agaŋ muŋanu dɨ huligalɨmɨdɨ uami. Asɨ dɨ aba aba saŋ ilɨmiŋ hɨtɨŋ hɨtɨŋ hɨnibavɨla uami. Ha hɨji humɨgaŋ pam hɨniavɨm uami. Hɨnihɨni Asɨ dɨ aba aba hɨniavɨm uami. Lavɨla hutesɨ sɨbaŋ hɨniavɨmɨdɨ uami. Hɨnimitavɨla cɨhu ala ve pam hɨniavɨm uami. Nɨbɨlaŋ hutesɨ hɨniavɨla nulɨdɨ hɨji humɨgaŋ agɨladɨ sɨhɨvia ma migɨlavɨbali uami. Lɨhavɨci Satan agaŋ nulɨdɨ ilasɨbali uami. \v 6 Viaŋ naludɨ hɨji mɨŋaiahaiaha saŋ ciaŋ nagadɨ abin uami. Viaŋ naludɨ ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ ma abin uami. \v 7 Namɨlaŋ \x - \xo 7.7 \xo*\xt Mt 19.12, HJL 26.29, 1 Ko 12.11\xt*\x* viaŋ iamɨgali apalɨ hɨnilan hameŋ hɨniben aba ha huaci uami. Agadɨ ala Asɨ dɨ Amɨŋ agaŋ hɨji huaci huaci agɨladɨ hulaŋ iamɨgali agɨlasaŋ hɨtɨŋ hɨtɨŋ ci igualɨ uami. Hulaŋ mu saŋ hɨji mu igualɨ uami. Hulaŋ mu saŋ hɨji mu igualɨ uami. \p \v 8 Hulaŋ hɨhɨle iamɨgali apalɨ naludɨ abadin uami. Iamɨgali hɨhɨle hulaŋ apalɨ naludɨ abadin uami. Hulaŋ cido cido naludɨ abadin uami. Iamɨgali cido cido naludɨ abadin uami. Namɨlaŋ viaŋ hɨnilan hameŋ hɨnihalaŋ aba abadin uami. Hameŋ hɨnihɨni agaŋ nɨbu huaci uami. \v 9 Agadɨ \x - \xo 7.9 \xo*\xt 1 Ti 5.11-14\xt*\x* ala naludɨ nukeŋ hadipɨlɨ agɨladɨ sɨhɨvia ma migɨlɨlaŋ uami. Ha naludɨ hɨji humɨgaŋ agɨlaŋ iahavɨbali uami. Lɨhavɨci hulaŋ namɨlaŋ iamɨgali mu mu agɨladɨ sɨgɨlɨ vibalaŋ uami. Iamɨgali namɨlaŋ hulaŋ mu mu agɨladɨ sɨgɨlɨ vibalaŋ uami. Hameŋ sadaŋ vana hulaŋ namɨlaŋ iamɨgali sabihalaŋ uami. Iamɨgali namɨlaŋ avi muŋaŋ iahuhalaŋ uami. \p \v 10-11 Ci \x - \xo 7.10-11 \xo*\xt Mal 2.14-16, Mt 5.32, 19.9, Mk 10.11-12, Lu 16.18\xt*\x* igɨlaŋ uami. Hulaŋ iamɨgali daŋ namɨlaŋ uami. Iamɨgali hulaŋ daŋ namɨlaŋ uami. Viaŋ ciaŋ abɨben agaŋ nɨbu nameŋ uami. Iamɨgali agaŋ muŋanu dɨ vala umɨdɨ uami. Iamɨgali agaŋ muŋanu dɨ vala uavɨla ha havɨ sɨbaŋ hɨnim uami. Hɨma lɨci cɨhu iamɨgali agaŋ vevɨla muŋanu hula hɨji humɨgaŋ pam lamavɨm uami. Muŋanu agaŋ abinu dɨ lahumɨdɨ uami. Ciaŋ nagaŋ iadɨ nukeŋ ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ hɨma uami. Ha aludɨ Hekɨlɨ dɨ ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ agadɨ abin uami. \p \v 12 Viaŋ nukeŋ ciaŋ nameŋ agadɨ hulaŋ iamɨgali limu hɨhɨle agɨladɨ abɨben uami. Ciaŋ abɨben agaŋ aludɨ Hekɨlɨ dɨ ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ hɨma uami. Ha iadɨ nukeŋ ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ uami. Iadɨ nukeŋ ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ agaŋ nɨbu nameŋ uami. Hulaŋ mu agaŋ Jisasɨ saŋ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ daŋ hɨnidaci nudɨ abinu agaŋ Jisasɨ saŋ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ apalɨ hɨniavɨla muŋanu hula hɨnihɨni saŋ mavɨn hɨnidaci uami. Muŋanu agaŋ nudɨ lahumɨdɨ uami. \v 13 Hameŋ laci ala iamɨgali mu agaŋ avi Jisasɨ saŋ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ daŋ hɨnidaci uami. Nudɨ muŋanu agaŋ Jisasɨ saŋ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ apalɨ hɨniavɨla abinu hula hɨnihɨni saŋ mavɨn hɨnidaci uami. Abinu agaŋ nudɨ vala umɨdɨ uami. \v 14 Ci igɨlaŋ uami. Hulaŋ agaŋ Jisasɨ saŋ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ ma lamɨlalɨ uami. Agadɨ ala Asɨ agaŋ abinu dɨ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ agasaŋ igahɨlɨbali uami. Lavɨla iamɨgali agadɨ muŋanu saŋ abɨbali uami. Viaŋ nudɨ ma sɨbɨlɨ igɨben aba abɨbali uami. Iamɨgali avi Jisasɨ saŋ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ ma lamɨlalɨ uami. Agadɨ ala Asɨ agaŋ muŋanu dɨ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ agasaŋ igahɨlɨbali uami. Lavɨla hulaŋ agadɨ abinu saŋ abɨbali uami. Viaŋ nudɨ ma sɨbɨlɨ igɨben aba abɨbali uami. Asɨ agaŋ hameŋ ma lavɨla nulɨdɨ ninanadinɨlu agɨladɨ sɨbɨlɨ igavɨla abɨvi uami. Nɨbɨlaŋ iadɨ hɨma aba abɨvi uami. Agadɨ ala hameŋ ma lɨlalɨ uami. Asɨ agaŋ ninanadinɨlu agɨladɨ iga iga abɨbali uami. Nɨbɨlaŋ iadɨ aba abɨbali uami. \v 15 Hulaŋ \x - \xo 7.15 \xo*\xt Lom 12.18, 14.19, Ib 12.14\xt*\x* mu Jisasɨ saŋ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ ma lamɨlalɨ agaŋ nudɨ abinu hɨji vɨdɨvɨdɨŋ daŋ agadɨ lahuben aba huaci lahubali uami. Lahuci abinu agaŋ ua hɨtɨŋ hɨnici nɨbu ciaŋ apalɨ uami. Iamɨgali avi Jisasɨ saŋ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ ma lamɨlalɨ agaŋ nudɨ muŋanu hɨji vɨdɨvɨdɨŋ daŋ agadɨ vala uben aba huaci vala ubali uami. Vala uci muŋanu agaŋ hɨtɨŋ hɨnici nɨbu ciaŋ apalɨ uami. Asɨ agaŋ namɨlaŋ hulaŋ limu hɨhɨle agɨlaŋ hula humɨgaŋ simɨ hɨnihɨni saŋ naludɨ abami uami. \v 16 Iamɨgali \x - \xo 7.16 \xo*\xt 1 Pi 3.1-2\xt*\x* nama ma igɨnaŋ uami. Muŋana hula hɨnihɨni nudɨ hɨji mɨŋaiahɨdanaŋ muŋana agaŋ Jisasɨ saŋ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ lamɨbali akua uami. Hɨji vɨdɨvɨdɨŋ lamɨci Asɨ nudɨ ahɨliahuci huaci hameŋ laci hameŋ laci hɨnibali uami. Hulaŋ nama avi ma igɨnaŋ uami. Abina hula hɨnihɨni nudɨ hɨji mɨŋaiahɨdanaŋ abina agaŋ Jisasɨ saŋ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ lamɨbali akua uami. Hɨji vɨdɨvɨdɨŋ lamɨci Asɨ nudɨ ahɨliahuci huaci hameŋ laci hameŋ laci hɨnibali uami. \s Aludɨ Hekɨlɨ Jisasɨ agaŋ lɨdaci naludɨ hɨnihɨni agɨlaŋ mu hɨdɨlɨ mu hɨdɨlɨ hɨniavɨlalɨ uami. \p \v 17 Viaŋ \x - \xo 7.17 \xo*\xt 1 Ko 4.17, 7.20, 7.24\xt*\x* hulaŋ iamɨgali haiabɨla mu hɨvɨ mu hɨvɨ hɨniavɨdaci avɨli hɨvɨ nulɨdɨ mɨŋamɨgu mɨŋaiahavalɨ agɨlasaŋ ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ nameŋ laci ala abɨlan uami. Aludɨ Hekɨlɨ Jisasɨ agaŋ lɨdaci naludɨ hɨnihɨni agɨlaŋ mu hɨdɨlɨ mu hɨdɨlɨ hɨniavɨlalɨ uami. Hameŋ sadaŋ namɨlaŋ vameba hɨnidalaŋ Asɨ agaŋ abɨci nudɨ pɨŋ vevɨla uami. Ha hameŋ laci ala hɨnihalaŋ uami. \v 18 Hulaŋ mu dɨ hadi sɨbɨlɨ ihalahavɨci hɨnidaci Asɨ nudɨ abɨci velɨ agaŋ hɨji nameŋ lamɨmɨdɨ uami. Viaŋ hulaŋ mu dɨ abɨlɨŋ iadɨ hadi sɨbɨlɨ ihalahavalɨ agadɨ hihɨlɨci cɨhu hadi sɨbɨlɨ ma ihalahalaha me hɨniben aba abɨmɨdɨ uami. Mu hulaŋ dɨ avi nudɨ hadi sɨbɨlɨ agadɨ ma ihalahɨmaŋ lɨdaci Asɨ abɨci nudɨ pɨŋ velɨ agaŋ hɨji nameŋ lamɨmɨdɨ uami. Viaŋ hulaŋ mu dɨ abɨlɨŋ iadɨ hadi sɨbɨlɨ ihalaham aba abɨmɨdɨ uami. \v 19 Asɨ \x - \xo 7.19 \xo*\xt Jo 15.14, Lom 2.25, Ga 5.6, 6.15\xt*\x* agaŋ hadi sɨbɨlɨ ihalahalaha agasaŋ hɨji ma lamɨlalɨ uami. Hadi sɨbɨlɨ ma ihalahalaha agasaŋ avi hɨji ma lamɨlalɨ uami. Nɨbu nudɨ ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ lubiahɨlahɨla agasaŋ pam igahɨlɨlalɨ uami. \v 20 Vameba hɨnidanaŋ Asɨ abɨci nudɨ pɨŋ vevɨla uami. Ha hameŋ laci ala hɨniha uami. \v 21 Nama manɨgali dɨ lɨhu hɨvɨ hɨnihɨni havɨ havɨ sibɨla vivi hɨnidanaŋ Asɨ nadɨ abɨci nudɨ pɨŋ vevɨla hɨji cuvɨlɨŋ cuvɨlɨŋ nameŋ lamɨmɨnaŋ uami. Viaŋ manɨgali mu dɨ lɨhu hɨvɨ hɨnihɨni havɨ havɨ sibɨla vivi hɨnilan sadaŋ Asɨ dɨ ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ agadɨ huaci ma akua lubiahɨlɨben aba abɨmɨnaŋ uami. Agadɨ ala nadɨ manɨgali dɨ lɨhu hɨvɨ hɨnihɨni sibɨla viavɨla cɨhu hɨji nameŋ lamavɨla uami. Viaŋ manɨgali dɨ sibɨla agadɨ huaci valɨben aba abavɨla uami. Ha manɨgali dɨ sibɨla agadɨ huaci valavɨla nadɨ nukeŋ sibɨla agadɨ vibanaŋ uami. \v 22 Hulaŋ \x - \xo 7.22 \xo*\xt Jo 8.36, Ga 5.13, Ef 6.6, Fm 1.16, 1 Pi 2.16\xt*\x* mu manɨgali dɨ lɨhu hɨvɨ hɨnihɨni sibɨla havɨ havɨ vivi hɨnidaci Asɨ abɨci nudɨ pɨŋ velɨ agaŋ nɨbu Asɨ dɨ hulaŋ uami. Asɨ igɨdaci manɨgali dɨ lɨhu hɨvɨ hɨnihɨni sibɨla havɨ havɨ ma vilalɨ uami. Hameŋ laci ala hulaŋ mu nudɨ nukeŋ sibɨla vivi huaci hɨnidaci Asɨ abɨci nudɨ pɨŋ velɨ agaŋ uami. Nɨbu Jisasɨ Kɨlaisɨ dɨ lɨhu hɨvɨ hɨnihɨni sibɨla havɨ havɨ vilalɨ uami. \v 23 Asɨ \x - \xo 7.23 \xo*\xt 1 Ko 6.19-20, 1 Pi 1.18-19\xt*\x* agaŋ nudɨ Ninanu hɨmami agasaŋ igahɨlavɨla naludɨ ci likɨlami uami. Hameŋ sadaŋ namɨlaŋ manɨgali mu agadɨ lɨhu hɨvɨ hɨnihɨni sibɨla havɨ havɨ vivi hɨnimɨlaŋ uami. \v 24 Iadɨ isagali imahali me namɨlaŋ uami. Namɨlaŋ vameba hɨnidalaŋ Asɨ agaŋ abɨci nudɨ pɨŋ vevɨla uami. Ha hameŋ laci ala hɨnihalaŋ uami. \s Polɨ agaŋ hulaŋ iamɨgali mɨnibɨlɨ agɨlasaŋ abami. \p \v 25 Viaŋ \x - \xo 7.25 \xo*\xt 1 Ko 7.6, 7.10-11, 7.40, 2 Ko 8.8-10, 1 Ti 1.12-13, 1.16\xt*\x* hulaŋ iamɨgali mɨnibɨlɨ nalusaŋ abɨben uami. Aludɨ Hekɨlɨ agaŋ viaŋ ciaŋ nameŋ aba aba saŋ iadɨ ma abɨmaŋ uami. Viaŋ iadɨ nukeŋ hɨji agadɨ nalusaŋ sulɨben uami. Ci igɨlaŋ uami. Asɨ agaŋ iasaŋ mavɨn hɨniavɨla iadɨ lɨbɨmɨŋavɨla abɨci viaŋ nudɨ ciaŋ sɨhɨvia sɨbaŋ sulasula hɨsɨŋ hulaŋ hɨnilan uami. \v 26 Iabi neŋ vɨhɨlɨ hekɨlɨ hekɨlɨ agɨlaŋ iahavadi uami. Hameŋ sadaŋ namɨlaŋ vameba hɨnilalaŋ hameŋ laci ala hɨnihalaŋ uami. \v 27 Hulaŋ hɨtɨŋ hɨtɨŋ iamɨgali daŋ namɨlaŋ hɨji nameŋ lamɨmɨlaŋ uami. Viaŋ akɨ me lavɨla iamɨgali nagadɨ lahuben aba abɨmɨlaŋ uami. Hulaŋ iamɨgali apalɨ namɨlaŋ avi iamɨgali sabisabi saŋ hɨji lamɨmɨlaŋ uami. \v 28 Iamɨgali \x - \xo 7.28 \xo*\xt 1 Ko 7.38\xt*\x* sabisabi agaŋ nɨbu lusɨŋ sɨbɨlɨ hɨma uami. Iamɨgali mɨnibɨlɨ namɨlaŋ avi muŋaŋ iahuiahu agaŋ lusɨŋ sɨbɨlɨ hɨma uami. Agadɨ ala hulaŋ iamɨgali daŋ agɨlaŋ vɨhɨlɨ akape igavɨbali uami. Nulɨdɨ hadipɨlɨ huaci hɨnihɨni hɨsɨŋ agaŋ huaci ma lɨbali uami. Vɨhɨlɨ hameŋ agɨlaŋ naludɨ hɨvɨ iahavɨmɨdɨ aba viaŋ iamɨgali apalɨ hɨnilan hameŋ hɨnihɨni saŋ naludɨ abin uami. Iamɨgali namɨlaŋ avi muŋaŋ apalɨ hɨnihɨni saŋ naludɨ abin uami. \p \v 29 Iadɨ \x - \xo 7.29 \xo*\xt Lom 13.11\xt*\x* isagali imahali me namɨlaŋ uami. Viaŋ naludɨ amɨŋ abin uami. Fɨli uaiaŋ susu akuaba akuaba sɨvɨlavɨbali agɨladɨ mɨhiŋ agaŋ ci mikɨ ladi uami. Hameŋ sadaŋ fɨli uaiaŋ hutesɨ tagɨlaŋ daŋ hɨnidi neŋ hulaŋ hɨhɨle iamɨgali daŋ hɨniavɨlalɨ agɨlaŋ iamɨgali ma sabiavɨlalɨ agɨlaŋ me hɨniavɨm uami. \v 30 Hulaŋ ilɨhavɨlalɨ agɨlaŋ hulaŋ ma ilɨhavɨlalɨ agɨlaŋ me hɨniavɨm uami. Hulaŋ hɨjɨŋalaŋala hɨniavɨlalɨ agɨlaŋ hulaŋ ma hɨjɨŋalavɨlalɨ agɨlaŋ me hɨniavɨm uami. Hulaŋ akuaba akuaba mutɨŋ hɨvɨ lavalava vivi hɨniavɨlalɨ agɨlaŋ akuaba akuaba apalɨ me hɨniavɨm uami. \v 31 Hulaŋ \x - \xo 7.31 \xo*\xt Sng 39.6, Je 1.10, 4.14, 1 Pi 1.24, 1 Jo 2.17\xt*\x* akuaba akuaba fɨli neŋ hɨniavɨlalɨ agɨladɨ hɨvɨ sibɨla vihavɨlalɨ agɨlaŋ uami. Nɨbɨlaŋ akuaba akuaba sibɨla ma vihavɨlalɨ agɨlaŋ me hɨniavɨm uami. Ci igɨlaŋ uami. Fɨli uaiaŋ susu akuaba akuaba hɨniavɨlalɨ agɨlaŋ amɨŋ ci sɨkasɨkan haba sɨvɨlavɨbali uami. \p \v 32 Namɨlaŋ hɨji cuvɨlɨŋ cuvɨlɨŋ daŋ hɨnihɨni saŋ viaŋ valɨlan uami. Hulaŋ iamɨgali ma sabiavɨlalɨ agɨlaŋ aludɨ Hekɨlɨ saŋ pam hɨji igahɨlavɨlalɨ uami. Nɨbɨlaŋ hɨji nameŋ lamavɨlalɨ uami. Alaŋ akɨ lɨmɨli aludɨ Hekɨlɨ agaŋ alusaŋ hɨjɨŋalɨbali aba abavɨlalɨ uami. \v 33 Hulaŋ iamɨgali sabiavɨlalɨ agɨlaŋ fɨli hɨsɨŋ akuaba akuaba agɨlasaŋ igahɨlavɨlalɨ uami. Nɨbɨlaŋ hɨji nameŋ lamavɨlalɨ uami. Alaŋ akɨ lɨmɨli aludɨ iamɨgali agɨlaŋ alusaŋ hɨjɨŋalavɨbali aba abavɨlalɨ uami. \v 34 Hameŋ \x - \xo 7.34 \xo*\xt Lu 10.40\xt*\x* sadaŋ hɨji cuvɨlɨŋ cuvɨlɨŋ igahɨlavɨlalɨ uami. Iamɨgali mɨnibɨlɨ agɨlaŋ aludɨ Hekɨlɨ saŋ pam hɨji igahɨlavɨlalɨ uami. Iamɨgali limu hɨhɨle hulaŋ apalɨ agɨlaŋ avi aludɨ Hekɨlɨ saŋ pam hɨji igahɨlavɨlalɨ uami. Hameŋ sadaŋ nɨbɨlaŋ nulɨdɨ hadipɨlɨ agɨladɨdaŋ nulɨdɨ amɨŋ agɨladɨdaŋ Asɨ saŋ pam iguavɨlalɨ uami. Lɨdɨŋ nulɨdɨ akuaba akuaba sɨkasɨkan agɨladɨ avi Asɨ saŋ pam iguavɨlalɨ uami. Iguavɨdaci nulɨdɨ hadipɨlɨ agɨlaŋ Asɨ dɨ pam hɨniavɨlalɨ uami. Nulɨdɨ amɨŋ agɨlaŋ avi Asɨ dɨ pam hɨniavɨlalɨ uami. Iamɨgali hulaŋ daŋ agɨlaŋ fɨli hɨsɨŋ akuaba akuaba agɨlasaŋ igahɨlavɨlalɨ uami. Nɨbɨlaŋ hɨji nameŋ lamavɨlalɨ uami. Alaŋ akɨ lɨmɨli aludɨ hulaŋ agɨlaŋ alusaŋ hɨjɨŋalavɨbali aba abavɨlalɨ uami. \v 35 Viaŋ ciaŋ hameŋ agadɨ nalusaŋ sulɨlɨŋ naludɨ ahɨliahudaci huaci hɨnibalaŋ agasaŋ abin uami. Naludɨ abamɨgɨlamɨgɨla saŋ ma abin uami. Viaŋ namɨlaŋ hɨji huaci lubiahɨlahɨla aludɨ Hekɨlɨ dɨ sibɨla pam vivi hameŋ laci hɨnibalaŋ agasaŋ abin uami. Akuaba akuaba fɨli hɨsɨŋ agɨlaŋ naludɨ hɨji mɨŋaihuihu lɨhavɨmɨdɨ agasaŋ abin uami. \p \v 36 Hulaŋ mu agasaŋ iamɨgali mɨnibɨlɨ lɨbɨmɨŋavɨci hɨnivi uami. Agadɨ ala hulaŋ agaŋ iamɨgali agadɨ valavɨla havɨ hɨnivi uami. Hɨnici nudɨ mavɨn iahɨci nudɨ nukeŋ hɨji lubiahɨlavɨla iamɨgali agadɨ vana sabim uami. Hameŋ agaŋ nɨbu lusɨŋ sɨbɨlɨ hɨma uami. \v 37 Hulaŋ mu nudɨ hɨji humɨgaŋ agaŋ vɨdɨvɨdɨŋ hɨnici mu hɨji avi ma iahɨci uami. Ha nudɨ hɨji humɨgaŋ hadipɨlɨ agadɨ avi huaci nɨbu nukeŋ migɨlɨvi uami. La iamɨgali agadɨ nameŋ abɨvi uami. Viaŋ nadɨ valin aba abɨvi uami. Nadɨ ma sabiben aba abɨvi uami. Hameŋ abavɨla hulaŋ hɨtɨŋ iamɨgali hɨtɨŋ huaci hɨniavɨvi uami. Hameŋ agaŋ huaci uami. \v 38 Hulaŋ mu iamɨgali mɨnibɨlɨ nusaŋ nukeŋ lɨbɨmɨŋavɨvi agadɨ sabici uami. Ha huaci uami. Hulaŋ mu iamɨgali mɨnibɨlɨ nusaŋ lɨbɨmɨŋavɨvi agadɨ ma sabici avi uami. Nɨbu sɨbɨlɨ hɨma uami. Ha huaci sɨbaŋ uami. \p \v 39 Iamɨgali \x - \xo 7.39 \xo*\xt Lom 7.2-3, 2 Ko 6.14\xt*\x* agadɨ muŋanu agaŋ hɨhi hɨnidaci uami. Iamɨgali agaŋ muŋanu dɨ iamɨgali nukeŋ hɨnim uami. Muŋanu hɨmɨci iamɨgali agaŋ muŋaŋ iahuben aba hulaŋ mu suhɨla igavɨla iahum uami. Hulaŋ agaŋ aludɨ Hekɨlɨ saŋ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ lamɨlalɨ agadɨ igavɨla iahum uami. \v 40 Viaŋ \x - \xo 7.40 \xo*\xt 1 Ko 7.25, 1 Te 4.8\xt*\x* nukeŋ iadɨ hɨji hɨvɨ nameŋ igahɨlin uami. Muŋaŋ ma iahuavɨla nɨbu hekɨlɨ sɨbaŋ hɨjɨŋalaŋala havɨ hɨnibali aba abin uami. Viaŋ hɨji nameŋ lamin uami. Asɨ dɨ Amɨŋ agaŋ viaŋ hula avi hɨnidaci ciaŋ nagadɨ nalusaŋ suladin aba abin uami. \c 8 \s Kɨlɨ akuaba akuaba lɨhulɨhu lamalama nulɨsaŋ sagalɨ iguavɨhadami agɨladɨ navɨhadami agasaŋ abami. \p \v 1 Viaŋ \x - \xo 8.1 \xo*\xt HJL 15.20, 15.29, Lom 14.3, 14.10, 14.14, 1 Ko 10.19\xt*\x* kɨlɨ akuaba akuaba lɨhulɨhu lamalama aludɨ asɨ aba abavɨlalɨ agɨlasaŋ sɨhɨm sabaŋ agɨladɨ hɨlahɨla iguavɨlalɨ agasaŋ abɨben uami. Hulaŋ limu hɨhɨle agɨlaŋ nameŋ abavɨlalɨ uami. Alaŋ ahuata hɨji daŋ aba abavɨlalɨ uami. Hɨji hameŋ lamalama nulɨdɨ nukeŋ ibi mɨŋaiahavɨlalɨ uami. Agadɨ ala hulaŋ iamɨgali limu hɨhɨle agɨlasaŋ mavɨn hekɨlɨ hɨnihɨni agaŋ lɨdaci alaŋ ahuata hɨji vɨdɨvɨdɨŋ daŋ hɨnilalu uami. \v 2 Hulaŋ \x - \xo 8.2 \xo*\xt 1 Ko 13.8-9, 13.12, Ga 6.3, 1 Ti 6.4\xt*\x* mu agaŋ nameŋ abɨlalɨ uami. Viaŋ hɨji daŋ aba abɨlalɨ uami. Agadɨ ala nɨbu hɨji apalɨ uami. \v 3 Hulaŋ \x - \xo 8.3 \xo*\xt Mt 7.23, Ga 4.9\xt*\x* mu Asɨ hula hɨnihɨni saŋ mavɨn hekɨlɨ hɨnidaci Asɨ agaŋ nudɨ hɨji humɨgaŋ agadɨ sɨhɨvia sɨbaŋ igɨlalɨ uami. \p \v 4 Kɨlɨ \x - \xo 8.4 \xo*\xt Lo 4.35, 4.39, 6.4, Ais 41.24, 1 Ko 10.19, Ga 4.8, Ef 4.6, 1 Ti 2.5\xt*\x* akuaba akuaba lɨhulɨhu lamalama aludɨ asɨ aba abavɨlalɨ agɨlasaŋ sɨmɨŋ isabɨlaŋ sɨhɨm sabaŋ agɨladɨ vivi nulɨsaŋ sagalɨ iguavɨlalɨ uami. Iguavɨdaci naludɨ hulaŋ hɨhɨle agɨlaŋ sɨmɨŋ isabɨlaŋ sɨhɨm sabaŋ sagalɨ hɨsɨŋ agɨladɨ navɨlalɨ uami. Naludɨ hulaŋ limu hɨhɨle hameŋ lɨhavɨlalɨ agasaŋ abɨben uami. Kɨlɨ akuaba akuaba lɨhulɨhu lamalama aludɨ asɨ aba abavɨlalɨ agɨlaŋ nɨbɨlaŋ hadalɨ havɨ uami. Asɨ mu mu ma hɨniavɨlalɨ uami. Asɨ nɨbu pabiŋ sɨbaŋ uami. \v 5 Fɨli hali akuaba akuaba vɨdɨvɨdɨŋ daŋ agɨlaŋ fɨli uaiaŋ susu hɨvɨ hɨniavɨlalɨ uami. Hɨniavɨdaci hulaŋ iamɨgali limu hɨhɨle agɨlaŋ nulɨsaŋ nameŋ abavɨlalɨ uami. Nɨbɨlaŋ aludɨ asɨ aba abavɨlalɨ uami. Nɨbɨlaŋ aludɨ hekɨlɨ aba abavɨlalɨ uami. \v 6 Agadɨ \x - \xo 8.6 \xo*\xt Mal 2.10, Jo 1.3, HJL 17.28, Lom 11.36, 1 Ko 12.6, Ef 4.5-6, Fl 2.10-11\xt*\x* ala aludɨ Asɨ nɨbu pabiŋ sɨbaŋ uami. Nɨbu aludɨ Iavaŋ uami. Nɨbu ala akuaba akuaba sɨkasɨkan agɨladɨ hɨdɨlɨ uami. Aludɨ avi nɨbu ala lamɨci iaha nudɨ hulaŋ iamɨgali sɨbaŋ hɨnilalu uami. Aludɨ Hekɨlɨ Jisasɨ Kɨlaisɨ nɨbu pabiŋ sɨbaŋ uami. Asɨ agaŋ nɨbu hula hɨji pam lamalama fɨli uaiaŋ susu akuaba akuaba sɨkasɨkan agɨladɨ lamavɨmi uami. Jisasɨ Kɨlaisɨ nukeŋ lɨci alaŋ fɨli neŋ iaha hɨnilalu uami. \p \v 7 Agadɨ \x - \xo 8.7 \xo*\xt Lom 14.14, 14.23, 1 Ko 10.28-29\xt*\x* ala hulaŋ limu hɨhɨle agɨlaŋ hɨji hameŋ agaŋ apalɨ uami. Nɨbɨlaŋ kɨlɨ akuaba akuaba lɨhulɨhu lamalama aludɨ asɨ aba abavɨhadami agɨladɨ lubiahɨlavɨhadami uami. Hameŋ sadaŋ iabi neŋ avi hulaŋ limu hɨhɨle agɨlaŋ sɨhɨm sabaŋ agɨladɨ vivi sagalɨ iguavɨlalɨ uami. Iguavɨdaci hulaŋ limu hɨhɨle agɨlaŋ sɨhɨm hɨlɨcɨ agɨladɨ nana hɨji nameŋ lamavɨlalɨ uami. Ha kɨlɨ akuaba akuaba lɨhulɨhu lamalama aludɨ asɨ aba abavɨlalɨ agɨlasaŋ sɨhɨm hɨlɨcɨ sagalɨ iguavalɨ agɨladɨ limu cɨkaŋ nadalu aba abavɨlalɨ uami. Hɨji hameŋ lamalama nana hɨji nameŋ lamavɨbali uami. Asɨ aludɨ igɨdaci alaŋ sɨbɨlɨ hɨnilalu aba abavɨbali uami. \v 8 Agadɨ \x - \xo 8.8 \xo*\xt Lom 14.17\xt*\x* ala sɨmɨŋ nana agaŋ lɨci alaŋ Asɨ dɨ mikɨ pɨŋ ma ubalu uami. Asɨ igɨdaci huaci hɨnibalu aba sɨmɨŋ valɨmɨli Asɨ igɨdaci alaŋ sɨbɨlɨ sɨbaŋ ma hɨnibalu uami. Huaci hɨnibalu aba sɨmɨŋ nɨdamɨli avi Asɨ igɨdaci huaci sɨbaŋ ma hɨnibalu uami. \v 9 Namɨlaŋ \x - \xo 8.9 \xo*\xt Lom 14.13-15, 14.20, Ga 5.13\xt*\x* sɨhɨvia sɨbaŋ migɨlɨhalaŋ uami. Namɨlaŋ igɨlalaŋ uami. Akuaba akuaba sɨmɨŋ agɨlasaŋ mavɨn hɨniavɨla huaci nɨbalaŋ uami. Namɨlaŋ hameŋ lɨdalaŋ hulaŋ iamɨgali hɨji vɨdɨvɨdɨŋ hekɨlɨ hɨma agɨlaŋ naludɨ igavɨbali uami. Igavɨla nɨbɨlaŋ naludɨ lubiahɨlahɨla sɨmɨŋ akuaba akuaba mugɨluŋ saŋ sagalɨ iguavɨlalɨ agɨladɨ navɨbali uami. Nana hɨji cuvɨlɨŋ cuvɨlɨŋ lamavɨla hugɨ daŋ hɨniavɨbali uami. \p \v 10 Hɨji hutesɨ daŋ namɨlaŋ uavɨla kɨlɨ akuaba akuaba lɨhulɨhu lamalama aludɨ asɨ aba abavɨlalɨ agɨladɨ aŋam ulaŋ heŋ mɨgahɨniavɨla sɨmɨŋ nɨbɨlaŋ hula ahuata hameŋ nana hɨnibalaŋ uami. Nana hɨnidalaŋ hulaŋ mu hɨji vɨdɨvɨdɨŋ hekɨlɨ sɨbaŋ hɨma agaŋ hɨniavɨla naludɨ igavɨla nameŋ abɨbali uami. Viaŋ avi nulɨdɨ lubiahɨlavɨla kɨlɨ akuaba akuaba lɨhulɨhu lamalama aludɨ asɨ aba abavɨlalɨ agɨladɨ sagalɨ hɨsɨŋ sɨmɨŋ nɨben aba abɨbali uami. \v 11 Namɨlaŋ \x - \xo 8.11 \xo*\xt Lom 14.15-20\xt*\x* hɨji hutesɨ daŋ agadɨ ala naludɨ nukeŋ hɨji lubiahɨlɨlaŋ naludɨ isaima me agaŋ sɨbɨlɨ lɨbali uami. Jisasɨ Kɨlaisɨ nusaŋ avi hɨmami uami. Agadɨ ala nɨbu hɨji vɨdɨvɨdɨŋ hekɨlɨ hɨma sadaŋ sɨbɨlɨ lɨbali uami. \v 12 Ci igɨlaŋ uami. Naludɨ isagali imahali me limu hɨhɨle hɨji vɨdɨvɨdɨŋ hekɨlɨ hɨma agɨlaŋ naludɨ igavɨci mavɨn iahɨci lusɨŋ sɨbɨlɨ vihavɨbali uami. Lɨhavɨci nulɨdɨ hɨji agɨlaŋ avi huaci ma hɨniavɨbali uami. Namɨlaŋ hameŋ lɨdalaŋ naludɨ isagali imahali me agɨlaŋ naludɨ iga iga lubiahɨlahɨla lusɨŋ sɨbɨlɨ vihavɨbali uami. Nɨbɨlaŋ hameŋ lɨhavɨci namɨlaŋ avi Jisasɨ Kɨlaisɨ dɨ sɨbɨlɨ lamalama hɨsɨŋ hulaŋ me hɨnibalaŋ uami. \v 13 Hameŋ \x - \xo 8.13 \xo*\xt Lom 14.21, 2 Ko 11.29\xt*\x* sadaŋ iadɨ isagali imahali me agɨlaŋ sɨmɨŋ nana hɨji cuvɨlɨŋ cuvɨlɨŋ lamalama hugɨ daŋ hɨniavɨmɨdɨ aba sɨhɨm hɨlɨcɨ agɨladɨ ma sɨbaŋ nɨben uami. Viaŋ nɨdalɨŋ iadɨ isagali imahali me agɨlaŋ iadɨ lubiahɨlahɨla nana hugɨ daŋ hɨniavɨmɨdɨ aba sɨhɨm agɨladɨ sɨkasɨkan sɨbaŋ valɨben uami. \c 9 \s Jisasɨ Polɨ dɨ lɨbɨmɨŋɨci sibɨla vivi anɨm hɨlɨcɨ ma vihadami agasaŋ Polɨ nɨbu hɨjɨŋaladami. \p \v 1 Namɨlaŋ \x - \xo 9.1 \xo*\xt HJL 9.3, 9.15-17, 18.9-10, 26.16, 1 Ko 15.8, 2 Ko 12.12, Ga 2.7-8\xt*\x* igɨlalaŋ uami. Viaŋ iadɨ nukeŋ hɨji lubiahɨlahɨla sibɨla vivi huaci laci hɨnilan uami. Viaŋ aludɨ Hekɨlɨ Jisasɨ dɨ igamin uami. Igɨlɨŋ nɨbu iadɨ lɨbɨmɨŋɨci nudɨ sibɨla agadɨ vilan uami. Vidalɨŋ namɨlaŋ aludɨ Hekɨlɨ saŋ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ lamɨlalaŋ uami. Hameŋ lɨdalaŋ avɨli hɨvɨ naludɨ mɨŋamɨgu mɨŋaiahavɨlalɨ uami. \v 2 Hulaŋ \x - \xo 9.2 \xo*\xt 2 Ko 3.2-3\xt*\x* hɨhɨle nameŋ abavɨlalɨ uami. Jisasɨ agaŋ Polɨ dɨ ma lɨbɨmɨŋami aba abavɨlalɨ uami. Agadɨ ala namɨlaŋ igɨlalaŋ uami. Jisasɨ iadɨ lɨbɨmɨŋami uami. Namɨlaŋ aludɨ Hekɨlɨ saŋ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ lamɨdalaŋ hulaŋ iamɨgali limu hɨhɨle agɨlaŋ iga iga abavɨlalɨ uami. Amɨŋ ala aba abavɨlalɨ uami. Jisasɨ nɨbu Polɨ dɨ lɨbɨmɨŋami aba abavɨlalɨ uami. \p \v 3 Hulaŋ hɨhɨle viaŋ sibɨla vilan agadɨ lamalɨhɨlavɨlalɨ uami. Lɨhavɨdaci viaŋ nulɨsaŋ hɨbɨŋ nameŋ abɨlan uami. \v 4 Hulaŋ \x - \xo 9.4 \xo*\xt Lu 10.8, 1 Ko 9.13-14\xt*\x* Jisasɨ lɨbɨmɨŋami alaŋ Asɨ dɨ sibɨla vilalu aba abɨlan uami. Hameŋ sadaŋ alaŋ huaci sɨmɨŋ navɨlu aba abɨlan uami. Avɨli huaci navɨlu aba abɨlan uami. \v 5 Pita agaŋ iamɨgali avɨli hɨvɨ mɨŋamɨgu mɨŋaiahavalɨ agadɨ sabiavɨla via hɨdɨlalɨ aba abɨlan uami. Hulaŋ Jisasɨ lɨbɨmɨŋami limu hɨhɨle agɨlaŋ iamɨgali avɨli hɨvɨ mɨŋamɨgu mɨŋaiahavalɨ agɨladɨ sabisabi vivi hɨdavɨlalɨ aba abɨlan uami. Aludɨ Hekɨlɨ Jisasɨ dɨ imahalinu agɨlaŋ avi hameŋ lɨhavɨlalɨ aba abɨlan uami. Alaŋ ibi daŋ nɨbɨlaŋ me hɨnilalu aba abɨlan uami. Agadɨ ala alaŋ nɨbɨlaŋ lɨhavɨlalɨ hameŋ ma lɨlalu aba abɨlan uami. \v 6 Viaŋ Banabasɨ hula aludɨ nukeŋ ahɨliahuiahu saŋ anɨm hɨlɨcɨ sibɨla alaŋ nukeŋ vilalu aba abɨlan uami. Agadɨ ala hulaŋ hɨhɨle Asɨ dɨ ciaŋ sulasula hɨdavɨdaci hulaŋ hɨhɨle agɨlaŋ nulɨsaŋ sɨmɨŋ igunavɨlalɨ aba abɨlan uami. Nɨbɨlaŋ nulɨdɨ nukeŋ ahɨliahuiahu saŋ anɨm hɨlɨcɨ sibɨla ma vihavɨlalɨ aba abɨlan uami. Alaŋ ibi daŋ aba abɨlan uami. Agadɨ ala alaŋ nɨbɨlaŋ lɨhavɨlalɨ hameŋ ma lɨlalu aba abɨlan uami. \v 7 Sagaŋ \x - \xo 9.7 \xo*\xt Lo 20.6, 2 Ko 10.4-5, 1 Ti 1.18, 1 Pi 5.2\xt*\x* hɨsɨŋ hulemɨlɨ agɨlaŋ sɨmɨŋ akuaba akuaba nɨbɨlaŋ nukeŋ ma vivi navɨlalɨ aba abɨlan uami. Nulɨdɨ manɨgali agaŋ pam sɨmɨŋ vivi nulɨsaŋ igunɨlalɨ aba abɨlan uami. Hulaŋ lɨmɨn uain hualɨ hulihuli sibɨla vihavɨlalɨ agɨlaŋ lɨmɨn uain agɨladɨ amɨŋ agɨladɨ vivi navɨlalɨ aba abɨlan uami. Hulaŋ sabaŋ sipsipɨ migɨlavɨlalɨ agɨlaŋ sabaŋ sipsipɨ amaŋ agɨladɨ vivi navɨlalɨ aba abɨlan uami. \p \v 8 Viaŋ hulaŋ dɨ hɨji agɨladɨ ma lubiahɨlahɨla sulɨlan uami. Ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ Mosesɨ lɨbami agaŋ avi nɨbu hameŋ laci ala hɨnilalɨ uami. \v 9 Ciaŋ \x - \xo 9.9 \xo*\xt Lo 25.4, 1 Ti 5.18\xt*\x* vɨdɨvɨdɨŋ Mosesɨ lɨbami agaŋ nɨbu nameŋ abami uami. Sabaŋ bulɨmakau agɨlaŋ halɨha cahu uitɨ agɨladɨ lagucabɨlavɨdaci nulɨdɨ sɨbɨsaŋ hahamumimɨlaŋ aba abami uami. Valɨlaŋ sɨgɨtɨ likalavɨlalɨ agɨladɨ hɨhɨle navɨm aba abami uami. Alaŋ igɨlalu uami. Asɨ nɨbu sabaŋ bulɨmakau agɨlasaŋ ma igahɨlavɨla ciaŋ hameŋ agadɨ abami uami. \v 10 Nɨbu \x - \xo 9.10 \xo*\xt 2 Ti 2.6\xt*\x* sɨkasɨkan alusaŋ igahɨlavɨla hɨve lama abami uami. Lɨci manasɨŋ hɨvɨ alusaŋ lɨbami uami. Hulaŋ hualɨ hulihuli sibɨla vilalɨ agaŋ uami. Hulaŋ halɨha cahu sɨgɨtɨ likala likala sibɨla vilalɨ agaŋ uami. Nɨbɨlaŋ sɨmɨŋ limu hɨhɨle agɨladɨ vivi nɨbalu aba sibɨla hameŋ agɨladɨ vihavɨlalɨ uami. \v 11 Alaŋ \x - \xo 9.11 \xo*\xt Lom 15.27, Ga 6.6\xt*\x* ciaŋ sulɨlalu ha nɨbu nalusaŋ hualabɨla hɨsɨŋ sɨmɨŋ hulihuli me hulilalu uami. Namɨlaŋ naludɨ akuaba akuaba hadipɨlɨ ahɨliahuiahu hɨsɨŋ agɨladɨ alusaŋ igulabɨla alaŋ huaci vibalu uami. Ha nɨbu hualɨ sibɨla vilalu agasaŋ sɨmɨŋ vivi me vibalu uami. \v 12 Hulaŋ \x - \xo 9.12 \xo*\xt HJL 20.33-35, 1 Ko 9.15, 9.18, 13.7, 2 Ko 11.7-9, 11.12\xt*\x* limu hɨhɨle agɨlaŋ ibi daŋ hɨnihɨni naludɨ hɨvɨ sɨmɨŋ akuaba akuaba agɨladɨ vihavɨlalɨ uami. Alaŋ avi naludɨ akuaba akuaba agɨladɨ huaci vivɨlu uami. Agadɨ ala alaŋ ma vilalu uami. Alaŋ akuaba akuaba agɨladɨ hameŋ lɨmɨli Jisasɨ Kɨlaisɨ dɨ ciaŋ agaŋ mu hɨvɨ mu hɨvɨ ma uvi uami. Hameŋ sadaŋ ma vilalu uami. Hameŋ lɨdɨŋ alaŋ vɨhɨlɨ akape havɨlalu uami. \p \v 13 Hulaŋ \x - \xo 9.13 \xo*\xt Wkp 6.16, 6.26, Nam 18.8, 18.31, Lo 10.9, 18.1\xt*\x* Asɨ dɨ aŋam ulaŋ hekɨlɨ hɨvɨ sibɨla vihavɨlalɨ agɨlaŋ uami. Nɨbɨlaŋ Asɨ dɨ aŋam ulaŋ hekɨlɨ caba heŋ sɨmɨŋ vivi navɨlalɨ uami. Hulaŋ Asɨ saŋ sagalɨ hɨlahɨla hɨsɨŋ vadɨm hɨvɨ sagalɨ igu igu sibɨla vihavɨlalɨ agɨlaŋ uami. Nɨbɨlaŋ hulaŋ iamɨgali Asɨ saŋ sagalɨ iguavɨlalɨ agɨladɨ sɨhɨm hɨlɨcɨ limu cɨkaŋ agɨladɨ vivi navɨlalɨ uami. \v 14 Hameŋ \x - \xo 9.14 \xo*\xt Mt 10.9-10, Lu 10.7, Ga 6.6, 1 Ti 5.17\xt*\x* laci ala aludɨ Hekɨlɨ Jisasɨ agaŋ ciaŋ agadɨ nameŋ abami uami. Hulaŋ iadɨ ciaŋ sulasula sibɨla vihavɨlalɨ agɨlaŋ aba abami uami. Nɨbɨlaŋ iadɨ ciaŋ sulasula sibɨla vihavɨdaci hulaŋ iamɨgali agɨlaŋ nulɨsaŋ sɨmɨŋ akuaba akuaba iguavɨdaci navɨm aba abami uami. \v 15 Hameŋ \x - \xo 9.15 \xo*\xt HJL 18.2-3, 20.34, 2 Ko 11.10, 1 Te 2.9\xt*\x* abami agadɨ ala viaŋ nukeŋ akuaba akuaba hameŋ agɨladɨ vivi saŋ valɨlan uami. Iabi avi namɨlaŋ iasaŋ akuaba akuaba agɨladɨ igu igu saŋ abavɨla manasɨŋ nagadɨ ma lɨbadin uami. Viaŋ Asɨ dɨ sibɨla vivi sɨmɨŋ akuaba akuaba ma vilan agasaŋ igahɨlahɨla hekɨlɨ hɨjɨŋalɨlan uami. Hameŋ sadaŋ hulaŋ hɨhɨle agɨlaŋ sibɨla vilan agasaŋ anɨm hɨlɨcɨ akuaba akuaba vivi saŋ iadɨ lɨbɨsɨlɨvavɨlalɨ agasaŋ valin uami. Lɨbɨsɨlɨvavɨci viavɨla ha ma hɨjɨŋalɨben uami. Hameŋ sadaŋ vana hɨmɨlɨŋ uami. \v 16 Viaŋ \x - \xo 9.16 \xo*\xt Jer 20.9\xt*\x* Jisasɨ dɨ ciaŋ agadɨ sulasula iadɨ nukeŋ ibi mɨŋaiahaiaha hɨjɨŋalaŋala viaŋ sibɨla huaci laci vilan aba ma abɨben uami. Asɨ nukeŋ abɨci viaŋ Jisasɨ dɨ ciaŋ sulasula hɨdɨlan uami. Hameŋ sadaŋ viaŋ Jisasɨ dɨ sibɨla agadɨ pam vilan uami. Viaŋ nudɨ sibɨla agadɨ ma sɨbaŋ valɨben uami. Viaŋ Jisasɨ dɨ ciaŋ ma sulavɨla ha vɨhɨlɨ hekɨlɨ hekɨlɨ agɨladɨ igɨben uami. \v 17 Viaŋ \x - \xo 9.17 \xo*\xt 1 Ko 3.8, 3.14, 4.1, Ga 2.7, Kl 1.25\xt*\x* sibɨla vilan agasaŋ anɨm hɨlɨcɨ akuaba akuaba agɨladɨ ma viben uami. Viaŋ iadɨ nukeŋ hɨji hɨvɨ sibɨla ma vilan uami. Asɨ agaŋ nukeŋ sibɨla agadɨ iasaŋ igumi uami. Lɨci viaŋ sibɨla agadɨ vilan uami. \v 18 Hameŋ \x - \xo 9.18 \xo*\xt 1 Ko 10.33, 2 Ko 4.5\xt*\x* sadaŋ viaŋ Jisasɨ dɨ ciaŋ sulasula sibɨla vilan agasaŋ anɨm hɨlɨcɨ akuaba akuaba agɨladɨ ma viben uami. Viaŋ ibi daŋ uami. Agadɨ ala akuaba akuaba hameŋ agɨladɨ ma viben uami. Viaŋ hulaŋ iamɨgali agɨlasaŋ Jisasɨ dɨ ciaŋ agadɨ sulasula iasaŋ anɨm hɨlɨcɨ akuaba akuaba igu igu saŋ ma abɨlan uami. Viaŋ hameŋ lɨlan agasaŋ hɨjɨŋalɨlan uami. Hɨjɨŋalɨlan agaŋ nɨbu hulaŋ anɨm hɨlɨcɨ sibɨla vivi anɨm hɨlɨcɨ akuaba akuaba vivi me uami. \s Polɨ agaŋ hulaŋ iamɨgali agɨladɨ sibɨla hɨsɨŋ hulaŋ me hɨniadami. \p \v 19 Viaŋ \x - \xo 9.19 \xo*\xt Mt 20.26-27, Ga 5.13, 1 Pi 3.1-2\xt*\x* iadɨ nukeŋ hɨji lubiahɨlahɨla sibɨla vivi huaci laci hɨnilan uami. Agadɨ ala hulaŋ iamɨgali akape sɨbaŋ Jisasɨ Kɨlaisɨ saŋ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ lamavɨbali aba hulaŋ iamɨgali sɨkasɨkan agɨladɨ lɨhu hɨvɨ hɨnihɨni sibɨla hɨsɨŋ hulaŋ me hɨnilan uami. \v 20 Viaŋ \x - \xo 9.20 \xo*\xt HJL 16.3, 18.18, 21.20-26\xt*\x* Isɨlaelɨ hɨdɨlɨ agɨlaŋ hula hɨnidalɨŋ nɨbɨlaŋ akuaba akuaba lɨhavɨdaci viaŋ nulɨdɨ hɨji agadɨ lubiahɨlɨlan uami. Jisasɨ Kɨlaisɨ saŋ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ lamavɨbali aba viaŋ nulɨdɨ hɨji agadɨ lubiahɨlɨlan uami. Viaŋ nukeŋ ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ Mosesɨ lɨbami agadɨ lɨhu hɨvɨ ma hɨnilan uami. Agadɨ ala viaŋ hulaŋ iamɨgali ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ Mosesɨ lɨbami agadɨ lɨhu hɨvɨ hɨniavɨlalɨ agɨlaŋ hula hɨnilan uami. Nɨbɨlaŋ Jisasɨ Kɨlaisɨ saŋ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ lamavɨbali aba nɨbɨlaŋ me hɨnilan uami. Hɨnihɨni ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ Mosesɨ lɨbami agadɨ lɨhu hɨvɨ hɨnilan uami. \v 21 Hulaŋ \x - \xo 9.21 \xo*\xt Lom 2.12-14, 1 Ko 7.22, Ga 2.3-5, 3.2, 5.13\xt*\x* hɨhɨle ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ Mosesɨ lɨbami agadɨ lɨhu hɨvɨ ma hɨniavɨlalɨ uami. Viaŋ nɨbɨlaŋ hula hɨnihɨni nɨbɨlaŋ me hɨnilan uami. Nɨbɨlaŋ Jisasɨ Kɨlaisɨ saŋ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ lamavɨbali aba nɨbɨlaŋ me hɨnilan uami. Hɨnihɨni ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ Mosesɨ lɨbami agadɨ lɨhu hɨvɨ ma hɨnilan uami. Agadɨ ala Asɨ dɨ ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ agadɨ lubiahɨlɨlan uami. Jisasɨ Kɨlaisɨ dɨ ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ agadɨ avi lubiahɨlɨlan uami. \v 22 Hulaŋ \x - \xo 9.22 \xo*\xt Lom 11.14, 15.1, 1 Ko 10.33, 2 Ko 11.29\xt*\x* iamɨgali hɨji vɨdɨvɨdɨŋ hekɨlɨ hɨma agɨlaŋ hula hɨnihɨni nɨbɨlaŋ me hɨnilan uami. Jisasɨ Kɨlaisɨ saŋ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ lamavɨbali aba nɨbɨlaŋ me hɨnilan uami. Hɨnihɨni hulaŋ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ hekɨlɨ hɨma agaŋ me hɨnilan uami. Jisasɨ Kɨlaisɨ saŋ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ lamavɨbali aba sibɨla akape mu hɨdɨlɨ mu hɨdɨlɨ hameŋ agɨladɨ vilan uami. Vidalɨŋ hulaŋ iamɨgali akape agɨlaŋ igavɨlalɨ uami. \v 23 Viaŋ sibɨla akape hameŋ agɨladɨ vilan uami. Ha hulaŋ iamɨgali Jisasɨ Kɨlaisɨ saŋ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ lamavɨbali aba sibɨla hameŋ agɨladɨ vilan uami. Aludɨ Hekɨlɨ agaŋ hulaŋ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ daŋ agɨlasaŋ akuaba akuaba huaci huaci agɨladɨ hihɨla lamɨci hɨniavadi uami. Viaŋ akuaba akuaba agɨladɨ ala viben aba sibɨla hameŋ agɨladɨ vilan uami. Hameŋ lavɨla viaŋ avi nɨbɨlaŋ hula huaci viben uami. \s Hulaŋ akuaba akuaba agɨladɨ vivi saŋ vɨdɨvɨdɨŋ haŋɨlavɨlalɨ hameŋ laci ala haŋɨlɨmɨli uami. \p \v 24 Namɨlaŋ \x - \xo 9.24 \xo*\xt Ga 5.7, Fl 2.15-16, 3.14, 2 Ti 4.7, Ib 12.1\xt*\x* igɨlalaŋ uami. Akuaba akuaba agɨladɨ vivi saŋ hulaŋ akape haŋɨlavɨlalɨ uami. Agadɨ ala hulaŋ pabiŋ agaŋ pam vɨdɨvɨdɨŋ haŋɨla haŋɨla uavɨla hulaŋ limu hɨhɨle agɨladɨ lɨvalavɨla akuaba akuaba agɨladɨ vilalɨ uami. Namɨlaŋ avi hameŋ laci ala vɨdɨvɨdɨŋ haŋɨla haŋɨla me haŋɨlɨhalaŋ uami. Hameŋ lavɨla akuaba akuaba agɨladɨ huaci vibalaŋ uami. \v 25 Hulaŋ \x - \xo 9.25 \xo*\xt Ef 6.12, Fl 3.14, 2 Ti 2.4-5, 4.8, Je 1.12, 1 Pi 1.4, 5.4, CHL 2.10\xt*\x* akuaba akuaba agɨladɨ viben aba ani hɨnihɨni me hɨniavɨmɨdɨ uami. Nɨbɨlaŋ vɨdɨvɨdɨŋ lagulama haŋɨla haŋɨla me haŋɨlavɨla akuaba akuaba agɨladɨ huaci vihavɨbali uami. Akuaba akuaba fɨli hɨsɨŋ agɨladɨ vivi saŋ haŋɨla haŋɨla uu vihavɨlalɨ agɨlaŋ mufɨli sɨbɨlɨ lɨhavɨbali uami. Agadɨ ala akuaba akuaba alaŋ vivi saŋ hɨji lamɨlalu agɨlaŋ ma sɨbɨlɨ lɨhavɨbali uami. \v 26 Hameŋ sadaŋ viaŋ avi hulaŋ akuaba akuaba viben aba vɨdɨvɨdɨŋ haŋɨlavɨlalɨ hameŋ ala lɨlan uami. Agadɨ ala viaŋ iadɨ lamɨgaŋ hulɨpɨŋ hɨvɨ ma igasulasula haŋɨlɨlan uami. Madɨŋ hɨvɨ ma igasulasula haŋɨlɨlan uami. Salaŋ mu sagaŋ me lɨbavɨla human uavakavɨ havalavɨlalɨ hameŋ ma havalɨlan uami. \v 27 Sagaŋ \x - \xo 9.27 \xo*\xt Lom 6.18-19, 8.13, 13.14, 2 Ko 13.5-6, Kl 3.5\xt*\x* vɨdɨvɨdɨŋ sɨbaŋ lɨbavɨlalɨ hameŋ me lɨlan uami. Hulaŋ hɨhɨle agɨlaŋ hɨmuhɨmu avɨha avɨha akuaba akuaba aludɨ hadipɨlɨ hɨvɨ iahavɨmɨdɨ aba salaŋ vɨdɨvɨdɨŋ mu hɨdɨlɨ mu hɨdɨlɨ agɨladɨ iahuavɨlalɨ hameŋ me lɨlan uami. Hameŋ lɨdalɨŋ iadɨ hadipɨlɨ agaŋ iadɨ hɨji lubiahɨlɨlalɨ uami. Viaŋ hulaŋ iamɨgali agɨlasaŋ Jisasɨ Kɨlaisɨ dɨ ciaŋ agadɨ sulasula hɨdɨlan uami. Sulasula hɨdɨdalɨŋ nɨbɨlaŋ igahɨlahɨla huaci hɨniavɨlalɨ uami. Hɨniavɨdaci viaŋ nukeŋ lusɨŋ sɨbɨlɨ vilɨŋ Asɨ agaŋ iadɨ nameŋ abɨmɨdɨ uami. Nama sɨbɨlɨ lɨbanaŋ aba abɨmɨdɨ uami. Hameŋ hɨji lamavɨla viaŋ vɨdɨvɨdɨŋ lagulamalama sibɨla nagadɨ vilan uami. \c 10 \s Aludɨ iamɨlɨhali agɨlaŋ me lusɨŋ sɨbɨlɨ vimagalu uami. \p \v 1 Iadɨ \x - \xo 10.1 \xo*\xt CV 13.21-22, 14.21-29, Nam 9.18, Neh 9.12, Sng 78.13\xt*\x* isagali imahali me namɨlaŋ igahɨlɨhalaŋ uami. Mosesɨ hɨniadami hadɨhu avɨli susu agaŋ hɨbɨ hali uu aludɨ iamɨlɨhali agɨlasaŋ hɨbɨ abalamɨdaci iga iga nudɨ sɨvɨ uavɨmi uami. Uavɨla ahuata hameŋ Letɨsi avɨli hekɨlɨ agadɨ limu heŋ ivouavɨmi uami. \v 2 Avɨli susu agaŋ nulɨsaŋ hɨbɨ abalamalama hali udaci uavɨla Letɨsi avɨli hekɨlɨ agadɨ limu heŋ ivouavɨmi uami. Ivouavɨla Mosesɨ dɨ hulaŋ iamɨgali hɨnihɨni nudɨ sɨvɨ sɨvɨ hɨdavɨhadami uami. Avɨli hekɨlɨ agadɨ limu ivouavɨmi agaŋ nɨbu hulaŋ iamɨgali avɨli hɨvɨ mɨŋamɨgu mɨŋaiahavɨlalɨ me uami. \v 3 Nɨbɨlaŋ \x - \xo 10.3 \xo*\xt CV 16.35, Neh 9.15, 9.20, Sng 78.24\xt*\x* Mosesɨ dɨ sɨvɨ sɨvɨ hɨdavɨdaci Asɨ agaŋ nukeŋ nulɨsaŋ sɨmɨŋ igudaci navɨhadami uami. \v 4 Avɨli \x - \xo 10.4 \xo*\xt Sng 78.15\xt*\x* avi lɨba hɨvɨ iahɨdaci navɨhadami uami. Lɨba agaŋ nɨbɨlaŋ hula ahuata hameŋ hɨdadami uami. Hɨdɨdaci lɨba avɨli agadɨ ala nana hɨdavɨhadami uami. Lɨba hana nɨbu Jisasɨ Kɨlaisɨ me uami. \v 5 Hameŋ \x - \xo 10.5 \xo*\xt Nam 14.16, 14.29-30, Sng 106.26, Ib 3.17, Ju 1.5\xt*\x* lɨhavɨhadami agadɨ ala Asɨ agaŋ nulɨdɨ hulaŋ iamɨgali akape agɨlasaŋ ma hɨjɨŋaladami uami. Lɨdaci nɨbɨlaŋ fɨli tɨbɨ kɨlɨ humɨsɨ akuaba akuaba apalɨ heŋ uavɨla hɨnihɨni haba hɨmavɨdaci nulɨdɨ valɨ agɨlaŋ uavakavɨ mɨgavalavɨmi uami. \p \v 6 Nɨbɨlaŋ \x - \xo 10.6 \xo*\xt Nam 11.4, 11.34, Sng 106.14, 1 Ko 10.11\xt*\x* akuaba akuaba lɨhavɨhadami agasaŋ igahɨlahɨla hɨji lamɨmɨli uami. Nɨbɨlaŋ lusɨŋ sɨbɨlɨ vivi saŋ pam lɨhavɨhadami uami. Alaŋ nɨbɨlaŋ lɨhavɨhadami hameŋ lɨmagalu uami. \v 7 Namɨlaŋ \x - \xo 10.7 \xo*\xt CV 32.6, 1 Ko 10.14\xt*\x* hulaŋ hɨhɨle kɨlɨ akuaba akuaba agɨladɨ lɨhulɨhu lamalama aludɨ asɨ aba abavɨhadami hameŋ lɨmɨlaŋ uami. Asɨ dɨ manasɨŋ hekɨlɨ agaŋ nameŋ abami uami. Hulaŋ iamɨgali agɨlaŋ mɨgahɨnia sɨmɨŋ navɨmi aba abami uami. Avɨli vɨdɨvɨdɨŋ navɨmi aba abami uami. Nana iamɨgali mu mu agɨlaŋ hula lusɨŋ sɨbɨlɨ sɨbɨlɨ vihavɨmi aba abami uami. \v 8 Alaŋ \x - \xo 10.8 \xo*\xt Nam 25.1-18, Sng 106.29, CHL 2.14\xt*\x* avi nɨbɨlaŋ lɨhavɨmi hameŋ hɨbɨ pɨlɨ hɨsɨŋ iamɨgali agɨlaŋ hula lusɨŋ sɨbɨlɨ vimagalu uami. Nɨbɨlaŋ hameŋ lavɨla hulaŋ iamɨgali 23,000 hameŋ agɨlaŋ uaiaŋ pabiŋ hɨvɨ laci haba hɨmavɨmi uami. \v 9 Alaŋ \x - \xo 10.9 \xo*\xt CV 17.2, 17.7, Nam 21.5-6, Lo 6.16\xt*\x* avi nɨbɨlaŋ lɨhavɨhadami hameŋ Jisasɨ Kɨlaisɨ dɨ ilasɨmagalu uami. Nɨbɨlaŋ Asɨ dɨ ilasavɨdaci lahu sɨbɨlɨ agɨlaŋ nulɨdɨ hulaŋ iamɨgali limu hɨhɨle agɨladɨ iavavɨdaci haba hɨmavɨmi uami. \v 10 Nulɨdɨ \x - \xo 10.10 \xo*\xt CV 16.2-3, Nam 14.2, 14.29, 14.36-37, 16.41-49, 1 Sto 21.15, Ib 3.11, 3.17\xt*\x* hulaŋ iamɨgali limu hɨhɨle agɨlaŋ Asɨ dɨ ciaŋ agasaŋ ciabɨsɨ iahuiahu hɨniavɨdaci Asɨ dɨ ciaŋ hali hɨsɨŋ vɨdɨvɨdɨŋ daŋ hulaŋ iamɨgali ifɨhɨmuhɨmu hɨsɨŋ agaŋ nulɨdɨ ifɨhɨmami uami. Nɨbɨlaŋ lɨhavɨmi hameŋ Asɨ dɨ ciaŋ agasaŋ ciabɨsɨ iahumɨlaŋ uami. \p \v 11 Fɨli \x - \xo 10.11 \xo*\xt Lom 15.4, 1 Ko 10.6, Fl 4.5, Ib 10.25, 10.37, 1 Pi 4.7, 1 Jo 2.18\xt*\x* nagaŋ amɨŋ ci sɨvɨlɨbali uami. Hameŋ sadaŋ alaŋ avi nɨbɨlaŋ me hɨnimagalu aba ciaŋ lɨbami agadɨ sulavɨci igahɨlahɨlu uami. Hulaŋ iamɨgali iabi neŋ hɨnidalu alaŋ igahɨlavɨla lubiahɨlahɨla saŋ ciaŋ nagɨladɨ lɨbami uami. \v 12 Hulaŋ mu hɨji nameŋ lamɨbali uami. Viaŋ lusɨŋ sɨbɨlɨ valavɨla vɨdɨvɨdɨŋ lagulamɨben aba abɨbali uami. Nɨbu hameŋ abavɨla sɨhɨvia sɨbaŋ migɨlam uami. Nɨbu cɨhu lusɨŋ sɨbɨlɨ vimɨdɨ uami. \v 13 Akuaba \x - \xo 10.13 \xo*\xt Jer 29.11, 1 Ko 1.9, 2 Pi 2.9\xt*\x* akuaba agɨlaŋ naludɨ ilasavɨbali uami. Ilasavɨdaci namɨlaŋ hɨji nameŋ lamɨmɨlaŋ uami. Aludɨ laci ilasavɨlalɨ aba abɨmɨlaŋ uami. Hulaŋ limu hɨhɨle agɨladɨ avi hameŋ ala ilasavɨlalɨ uami. Asɨ agaŋ nudɨ nukeŋ ciaŋ agadɨ lubiahɨlahɨla akuaba akuaba saŋ abɨlalɨ agadɨ nɨbu hameŋ laci ala lɨlalɨ uami. Asɨ agaŋ naludɨ valɨci akuaba akuaba naludɨ ilasɨsɨ hɨsɨŋ agɨlaŋ naludɨ vɨdɨvɨdɨŋ agadɨ ma lɨvalavɨbali uami. Akuaba akuaba ilasɨsɨ hɨsɨŋ agɨlaŋ naludɨ hɨvɨ iahavɨci uami. Naludɨ ahɨliahuiahu hɨbɨ agadɨ Asɨ nukeŋ abalamɨbali uami. Ahɨliahuiahu hɨbɨ agaŋ nɨbu nameŋ uami. Asɨ lɨci namɨlaŋ vɨdɨvɨdɨŋ lagulamavɨla lusɨŋ sɨbɨlɨ agadɨ ma vibalaŋ uami. \s Namɨlaŋ kɨlɨ akuaba akuaba lɨhulɨhu lamalama aludɨ asɨ aba abavɨlalɨ agɨladɨ mikɨ pɨŋ umɨlaŋ uami. \p \v 14 Iadɨ \x - \xo 10.14 \xo*\xt 2 Ko 6.17, 1 Jo 5.21\xt*\x* nagɨlihali huaci huaci namɨlaŋ uami. Viaŋ ciaŋ manasɨŋ hɨvɨ lɨbadin agasaŋ igahɨlɨhalaŋ uami. Namɨlaŋ kɨlɨ akuaba akuaba lɨhulɨhu lamalama aludɨ asɨ aba abavɨlalɨ agɨladɨ mikɨ pɨŋ uavɨla nulɨdɨ ibi mɨŋaiahɨmɨlaŋ uami. Nulɨdɨ vala uavɨla ataŋ hɨnihalaŋ uami. \v 15 Namɨlaŋ hulaŋ hɨji daŋ sadaŋ viaŋ naludɨ abadin uami. Iadɨ ciaŋ agadɨ namɨlaŋ nukeŋ lamalɨhɨlavɨla igɨhalaŋ uami. \v 16 Alaŋ \x - \xo 10.16 \xo*\xt Mt 26.26-28, Mk 14.22-24, Lu 22.19-20, HJL 2.42, 2.46\xt*\x* Jisasɨ Kɨlaisɨ hɨmɨci nudɨ mɨdɨ mɨgami agasaŋ igahɨlɨlalu uami. Igahɨlahɨla lɨmɨn uain agɨladɨ amɨŋ agɨladɨ mɨtɨ hɨcɨhaŋ hɨvɨ hɨnilalɨ agadɨ vivi nɨlalu uami. Asɨ nudɨ huaci lamɨdaci nɨlalu uami. Alaŋ hameŋ lɨdɨŋ nɨbu hula humɨgaŋ pam laci hɨnilalu uami. Jisasɨ Kɨlaisɨ dɨ hadipɨlɨ agasaŋ avi igahɨlahɨla maci agadɨ mɨŋacɨkɨlacɨkɨla nɨlalu uami. Hameŋ lɨdɨŋ nɨbu hula humɨgaŋ pam laci hɨnilalu uami. \v 17 Alaŋ \x - \xo 10.17 \xo*\xt Lom 12.5, 1 Ko 12.27, Ef 4.15-16\xt*\x* hulaŋ iamɨgali akape uami. Agadɨ ala maci pabiŋ agadɨ mɨŋacɨkɨlacɨkɨla nɨlalu uami. Hameŋ lɨdɨŋ alaŋ ahuata hadipɨlɨ pam me hɨnilalu uami. \v 18 Namɨlaŋ \x - \xo 10.18 \xo*\xt Wkp 7.6, 7.15\xt*\x* Isɨlaelɨ hɨdɨlɨ lɨhavɨlalɨ agasaŋ hɨji lamɨhalaŋ uami. Nɨbɨlaŋ sagalɨ hɨlahɨla saŋ sɨhɨm ifɨhɨmavɨlalɨ uami. Lɨdɨŋ sɨhɨm hɨlɨcɨ limu cɨkaŋ agɨladɨ sagalɨ hɨlahɨla hɨsɨŋ vadɨm hɨvɨ hɨlavɨlalɨ uami. Limu cɨkaŋ agɨladɨ navɨlalɨ uami. Nana Asɨ hula humɨgaŋ pam laci hɨniavɨlalɨ uami.\fig Namɨlaŋ kɨlɨ akuaba akuaba agɨladɨ lɨhulɨhu lamalama aludɨ asɨ aba abavɨlalɨ agɨladɨ mikɨ pɨŋ uavɨla nulɨdɨ ibi mɨŋaiahɨmɨlaŋ uami.|alt="Away from idol" src="WA04006b.jpg" size="col" loc="Aru 1 cor 10.14" copy="Wade" ref="10.14"\fig* \p \v 19 Agadɨ \x - \xo 10.19 \xo*\xt 1 Ko 8.4\xt*\x* ala hulaŋ iamɨgali agɨlaŋ kɨlɨ akuaba akuaba lɨhulɨhu lamalama aludɨ asɨ aba abavɨla nulɨsaŋ sagalɨ iguavɨlalɨ agasaŋ sibɨla amɨŋ aba ma abɨlan uami. Kɨlɨ akuaba akuaba lɨhulɨhu lamalama aludɨ asɨ aba abavɨlalɨ agasaŋ avi huaci aba ma abɨlan uami. \v 20 Viaŋ \x - \xo 10.20 \xo*\xt Lo 32.17, Sng 106.37, CHL 9.20\xt*\x* hameŋ agasaŋ abɨlan uami. Akuaba akuaba sɨhɨm agɨladɨ sagalɨ iguavɨlalɨ ha fɨli hali akuaba akuaba agɨlasaŋ sagalɨ iguavɨlalɨ aba abɨlan uami. Nɨbɨlaŋ Asɨ saŋ sagalɨ ma iguavɨlalɨ aba abɨlan uami. Viaŋ namɨlaŋ uu fɨli hali akuaba akuaba agɨladɨ ibi mɨŋaiahaiaha sagalɨ igu igu saŋ valɨlan uami. \v 21 Namɨlaŋ \x - \xo 10.21 \xo*\xt Lo 32.38, 2 Ko 6.15-16\xt*\x* Jisasɨ Kɨlaisɨ dɨ lɨmɨn uain agɨladɨ amɨŋ agɨladɨ mɨtɨ hɨcɨhaŋ hɨvɨ hɨnilalɨ agadɨ navɨla cɨhu uavɨla fɨli hali akuaba akuaba agɨladɨ lɨmɨn uain agɨladɨ amɨŋ agɨladɨ mɨtɨ hɨcɨhaŋ hɨvɨ hɨnilalɨ agadɨ nɨmɨlaŋ uami. Namɨlaŋ aludɨ Hekɨlɨ dɨ vadɨm hɨvɨ sɨmɨŋ lama navɨla cɨhu uavɨla fɨli hali akuaba akuaba agɨladɨ vadɨm hɨvɨ sɨmɨŋ lamavɨla nɨmɨlaŋ uami. \v 22 Hameŋ \x - \xo 10.22 \xo*\xt Lo 32.21, Ese 22.14\xt*\x* lɨdɨŋ namɨlaŋ aludɨ Hekɨlɨ dɨ ilasɨdalaŋ nɨbu nalusaŋ igɨvɨ hɨnilalɨ uami. Naludɨ vɨdɨvɨdɨŋ agaŋ aludɨ Hekɨlɨ dɨ vɨdɨvɨdɨŋ agadɨ ma lɨvali uami. \s Asɨ dɨ huaci aba abavɨla nɨhalaŋ uami. \p \v 23 Alaŋ \x - \xo 10.23 \xo*\xt 1 Ko 6.12\xt*\x* akuaba akuaba lɨbalu aba huaci lɨbalu uami. Agadɨ ala akuaba akuaba agɨlaŋ aludɨ ma ahɨliahuavɨbali uami. Alaŋ akuaba akuaba lɨbalu aba huaci lɨbalu uami. Agadɨ ala akuaba akuaba agɨlaŋ aludɨ lɨhavɨdaci hɨji vɨdɨvɨdɨŋ daŋ ma hɨnilalu uami. \v 24 Alaŋ \x - \xo 10.24 \xo*\xt Lom 15.1-2, 1 Ko 13.5, Fl 2.4, 2.21\xt*\x* aludɨ nukeŋ ahɨliahuiahu saŋ igahɨlɨmagalu uami. Hulaŋ iamɨgali limu hɨhɨle agɨladɨ ahɨliahuiahu saŋ hɨji lamɨmɨli uami. \v 25 Sɨhɨm mu hɨdɨlɨ mu hɨdɨlɨ agɨladɨ hɨlɨcɨ mutɨŋ hɨvɨ lamavɨci huaci via nɨbalaŋ uami. Agadɨ ala namɨlaŋ hɨji cuvɨlɨŋ cuvɨlɨŋ igahɨlahɨla nameŋ abitɨhatɨha hɨdɨmɨlaŋ uami. Sɨhɨm hɨlɨcɨ nagɨladɨ mugɨluŋ saŋ iguavi aba abɨmɨlaŋ uami. \v 26 Alaŋ \x - \xo 10.26 \xo*\xt CV 19.5, Lo 10.14, Sng 24.1\xt*\x* igɨlalu uami. Fɨli akuaba akuaba hɨniavadi agɨlaŋ aludɨ Hekɨlɨ dɨ pam uami. \v 27 Hulaŋ \x - \xo 10.27 \xo*\xt Lu 10.8\xt*\x* mu Jisasɨ Kɨlaisɨ saŋ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ apalɨ agaŋ nameŋ abɨbali uami. Namɨlaŋ viaŋ hula sɨmɨŋ nɨhalaŋ aba abɨbali uami. Hameŋ abɨci namɨlaŋ nɨbu hula uu saŋ mavɨn hɨniavɨla huaci ubalaŋ uami. Uavɨla akuaba akuaba nalusaŋ igubali agɨladɨ huaci via nɨbalaŋ uami. Agadɨ ala namɨlaŋ hɨji cuvɨlɨŋ cuvɨlɨŋ igahɨlahɨla nameŋ abitɨhatɨha hɨnimɨlaŋ uami. Sɨhɨm hɨlɨcɨ nagɨladɨ mugɨluŋ saŋ iguavi agɨladɨ akua nadalu aba abɨmɨlaŋ uami. \v 28 Hulaŋ \x - \xo 10.28 \xo*\xt 1 Ko 8.7\xt*\x* mu agaŋ ve naludɨ nameŋ abɨbali uami. Namɨlaŋ sɨhɨm hɨlɨcɨ mugɨluŋ saŋ sagalɨ iguavi agɨladɨ nɨbalaŋ aba abɨbali uami. Hameŋ abɨci sɨhɨm hɨlɨcɨ agɨladɨ nɨmɨlaŋ uami. Hulaŋ naludɨ abɨbali agasaŋ igahɨlavɨla nɨmɨlaŋ uami. Nɨlabɨla nɨbu igavɨla hɨji cuvɨlɨŋ cuvɨlɨŋ lamɨbali uami. Lɨci namɨlaŋ hugɨ daŋ hɨnibalaŋ uami. Hameŋ sadaŋ sɨhɨm hɨlɨcɨ agɨladɨ nɨmɨlaŋ uami. \v 29 Namɨlaŋ \x - \xo 10.29 \xo*\xt Lom 14.16\xt*\x* nukeŋ hɨji cuvɨlɨŋ cuvɨlɨŋ daŋ ma hɨnibalaŋ uami. Agadɨ ala hulaŋ naludɨ abɨbali agaŋ hɨji cuvɨlɨŋ cuvɨlɨŋ daŋ hɨnimɨdɨ aba nusaŋ abin uami. Nɨbu naludɨ igavɨla hɨji hɨvɨ nameŋ abɨbali uami. Hulaŋ nagaŋ lusɨŋ sɨbɨlɨ vidi aba abavɨla hɨji cuvɨlɨŋ cuvɨlɨŋ lamɨbali uami. \p Hulaŋ mu agaŋ hɨji cuvɨlɨŋ cuvɨlɨŋ lamalama akuaba akuaba lɨlɨ saŋ iadɨ abamɨgɨlɨlalɨ uami. Agadɨ ala viaŋ iadɨ nukeŋ hɨji agadɨ lubiahɨlahɨla akuaba akuaba lɨlan uami. \v 30 Viaŋ \x - \xo 10.30 \xo*\xt Lom 14.6, 1 Ti 4.3-4\xt*\x* Asɨ dɨ huaci aba abavɨla nɨdalɨŋ hulaŋ limu hɨhɨle agɨlaŋ iga iga iadɨ abacuvavɨmɨdɨ uami. \p \v 31 Hulaŋ \x - \xo 10.31 \xo*\xt Kl 3.17, 1 Pi 4.11\xt*\x* iamɨgali agɨlaŋ naludɨ iga iga Asɨ dɨ ibi mɨŋaiahaiaha saŋ namɨlaŋ sɨmɨŋ nana avɨli nana akuaba akuaba sibɨla vihalaŋ uami. \v 32 Namɨlaŋ \x - \xo 10.32 \xo*\xt Lom 14.13, 1 Ko 8.13, 2 Ko 6.3, 1 Ti 3.5\xt*\x* Isɨlaelɨ hɨdɨlɨ hulaŋ iamɨgali agɨlasadaŋ Gɨlikɨ ciaŋ hɨsɨŋ hulaŋ iamɨgali agɨlasadaŋ hɨji lamɨhalaŋ uami. Asɨ dɨ hulaŋ iamɨgali avɨli hɨvɨ mɨŋamɨgu mɨŋaiahavɨmi agɨlasaŋ avi hɨji lamɨhalaŋ uami. Namɨlaŋ hameŋ hɨji lamalama akuaba akuaba lɨdalaŋ hulaŋ iamɨgali limu hɨhɨle agɨlaŋ iga iga hɨji cuvɨlɨŋ cuvɨlɨŋ ma lamavɨbali uami. \v 33 Hulaŋ \x - \xo 10.33 \xo*\xt Lom 15.2, 1 Ko 9.20-22, 10.24\xt*\x* iamɨgali sɨkasɨkan agɨlaŋ akuaba akuaba sibɨla vilan agɨladɨ iga iga hɨjɨŋalavɨbali aba lɨlan uami. Viaŋ iadɨ nukeŋ akuaba akuaba vivi saŋ sibɨla ma vilan uami. Asɨ agaŋ nulɨdɨ ahɨliahudaci nɨbɨlaŋ huaci hameŋ laci hameŋ laci hɨniavɨbali aba sibɨla vilan uami. \c 11 \nb \v 1 Viaŋ \x - \xo 11.1 \xo*\xt 1 Ko 4.16, Ef 5.1, Fl 3.17, 2 Te 3.9\xt*\x* Jisasɨ Kɨlaisɨ hɨdahɨda sibɨla akuaba akuaba vihadami hameŋ ala hɨdahɨda sibɨla akuaba akuaba agɨladɨ vilan uami. Namɨlaŋ viaŋ vilan hameŋ laci ala vihalaŋ uami. \s Polɨ agaŋ havɨlɨ hɨvɨ hali hafilama hɨnihɨni Asɨ dɨ aba aba agasaŋ abami. \p \v 2 Viaŋ Jisasɨ Kɨlaisɨ dɨ ciaŋ igahɨlamin agadɨ nalusaŋ akape tɨbɨ sulɨlan uami. Sulɨdalɨŋ namɨlaŋ iasaŋ igahɨlahɨla hɨji lamalama hɨnihɨni Jisasɨ Kɨlaisɨ dɨ ciaŋ sɨhɨvia sɨbaŋ lubiahɨlɨlalaŋ uami. Hameŋ sadaŋ viaŋ naludɨ abadin uami. Namɨlaŋ hameŋ lɨlalaŋ ha huaci sɨbaŋ aba abadin uami. \v 3 Ci \x - \xo 11.3 \xo*\xt HM 3.16, 1 Ko 3.23, 15.27-28, Ef 5.23, 1 Pi 3.1-2, 3.5-6\xt*\x* igɨlaŋ uami. Hulaŋ sɨkasɨkan agɨladɨ hali hɨsɨŋ nɨbu Jisasɨ Kɨlaisɨ uami. Iamɨgali agɨladɨ hali hɨsɨŋ nɨbu hulaŋ uami. Hameŋ laci ala Jisasɨ Kɨlaisɨ dɨ hali hɨsɨŋ nɨbu Asɨ nukeŋ uami. \v 4 Hulaŋ agɨlaŋ nulɨdɨ hali agɨladɨ havɨlɨ hɨvɨ hafilamavɨla Asɨ dɨ aba aba agaŋ sɨhum uami. Asɨ dɨ ciaŋ igalahalaha hɨsɨŋ hulaŋ me hɨnihɨni ciaŋ sulɨben aba nulɨdɨ hali havɨlɨ hɨvɨ hafilama hɨnihɨni ciaŋ sulasula agaŋ avi sɨhum uami. Hameŋ lavɨla nulɨdɨ hali hɨsɨŋ agasaŋ avi sɨhum iguavɨbali uami. Nulɨdɨ hali hɨsɨŋ nɨbu Jisasɨ Kɨlaisɨ uami. \v 5 Iamɨgali agɨlaŋ Asɨ dɨ abɨben aba nulɨdɨ hali agɨladɨ havɨlɨ hɨvɨ ma hafilamavɨlalɨ uami. Asɨ dɨ ciaŋ igalahalaha hɨsɨŋ iamɨgali me hɨnihɨni ciaŋ sulɨben aba avi nulɨdɨ hali agɨladɨ havɨlɨ hɨvɨ ma hafilamavɨlalɨ uami. Akuaba akuaba hameŋ lɨhavɨlalɨ ha sɨhum uami. Hameŋ lavɨla nulɨdɨ hali hɨsɨŋ agɨlasaŋ avi sɨhum iguavɨbali uami. Ha nɨbu iamɨgali hali mɨnɨ ihalaha fɨhalavɨci apalɨ hɨnihɨni me uami. \v 6 Iamɨgali mu nudɨ hali agadɨ havɨlɨ hɨvɨ ma hafilamɨci nudɨ hali mɨnɨ agadɨ vana tɨbɨ ihalahavɨm uami. Nudɨ hali mɨnɨ agadɨ tɨbɨ ihalahalaha saŋ sɨhumahɨlavɨla nudɨ hali agadɨ havɨlɨ hɨvɨ hafilamam uami. Sɨkan ihalahalaha saŋ avi sɨhumahɨlavɨla nudɨ hali agadɨ havɨlɨ hɨvɨ hafilamam uami. \v 7 Hameŋ \x - \xo 11.7 \xo*\xt HM 1.26-27, Je 3.9\xt*\x* lɨhavɨdaci hulaŋ iamɨgali limu hɨhɨle agɨlaŋ nulɨdɨ abinadinɨlu agɨladɨ iga iga muŋanadinɨlu agɨladɨ ibi mɨŋaiahavɨbali uami. Hulaŋ agɨlaŋ nɨbɨlaŋ Asɨ me hɨniavɨlalɨ uami. Lɨhavɨdaci hulaŋ iamɨgali agɨlaŋ nulɨdɨ iga iga Asɨ dɨ ibi mɨŋaiahavɨbali uami. Hameŋ sadaŋ hulaŋ agɨlaŋ Asɨ dɨ ciaŋ sulɨben aba nulɨdɨ hali agɨladɨ havɨlɨ hɨvɨ hafilamavɨmɨdɨ uami. \p \v 8 Asɨ \x - \xo 11.8 \xo*\xt 1 Ti 2.13\xt*\x* \x - \xo 11.8-9 \xo*\xt HM 2.18-23\xt*\x* agaŋ iamɨgali dɨ hadipɨlɨ agadɨ viavɨla hulaŋ ma lamami uami. Nɨbu hulaŋ dɨ hadipɨlɨ agadɨ viavɨla iamɨgali agadɨ lamami uami. \v 9 Asɨ agaŋ iamɨgali agasaŋ igahɨlavɨla nudɨ ahɨliahubali aba hulaŋ ma lamami uami. Nɨbu hulaŋ agasaŋ igahɨlavɨla nudɨ ahɨliahubali aba iamɨgali agadɨ lamami uami. \v 10 Hameŋ sadaŋ iamɨgali agɨlaŋ nulɨdɨ hali hɨsɨŋ agɨladɨ lɨhu hɨvɨ hɨniben aba nulɨdɨ hali agɨladɨ havɨlɨ hɨvɨ hafilamavɨm uami. Hafilamalama Asɨ dɨ sibɨla vihavɨm uami. Asɨ dɨ ciaŋ hali hɨsɨŋ agɨlasaŋ avi igahɨlahɨla hameŋ laci lɨhavɨm uami. \p \v 11 Hulaŋ iamɨgali aludɨ Hekɨlɨ agaŋ hula hɨji humɨgaŋ pam hɨniavɨlalɨ agɨlaŋ Asɨ dɨ sibɨla viben aba hulaŋ hɨtɨŋ iamɨgali hɨtɨŋ hɨdavɨmɨdɨ uami. Nɨbɨlaŋ pam laci hɨdahɨda hɨbɨŋ hɨbɨŋ ahɨliahuiahu sibɨla vivi hɨniavɨm uami. \v 12 Vaka Asɨ agaŋ iamɨgali dɨ lamɨben aba hulaŋ dɨ hadipɨlɨ hɨvɨ lamami uami. Agadɨ ala iabi neŋ hulaŋ agɨlaŋ iamɨgali dɨ hɨvɨ ala iahavɨlalɨ uami. Akuaba akuaba agɨladɨ hɨdɨlɨ nɨbu Asɨ nukeŋ uami. \p \v 13 Ciaŋ agadɨ namɨlaŋ nukeŋ lamahivavɨla igɨhalaŋ uami. Iamɨgali agɨlaŋ Asɨ dɨ aba aba saŋ nulɨdɨ hali agɨladɨ havɨlɨ hɨvɨ hafilamavɨla Asɨ dɨ abavɨci huaci lɨlalɨ uami. \v 14 Hulaŋ agɨlaŋ hali mɨnɨ hutesɨ daŋ hɨniavɨdaci nulɨdɨ haiabɨla pam hɨsɨŋ agɨlaŋ nulɨdɨ iga iga naludɨ abavɨbali uami. Ha sɨbɨlɨ aba abavɨbali uami. \v 15 Iamɨgali hali mɨnɨ hutesɨ daŋ hɨniavɨdaci nulɨdɨ iga iga abavɨbali uami. Ha nulɨdɨ hajɨŋ aba abavɨbali uami. Hali mɨnɨ hutesɨ agɨlaŋ nulɨdɨ hali agadɨ hafilama hɨnihɨni saŋ Asɨ nukeŋ nulɨdɨ hali hɨvɨ lamami uami. \v 16 Naludɨ hulaŋ mu agaŋ hali hafilamalama saŋ ciaŋ sulɨlan agasaŋ hɨbɨŋ ciaŋ hɨbɨŋ ciaŋ aba aba nɨbu hameŋ hɨma nɨbu nameŋ aba abavɨla uami. Nɨbu sɨhɨvia sɨbaŋ igam uami. Alaŋ ciaŋ mu hɨdɨlɨ mu hɨdɨlɨ ma lubiahɨlahɨla lɨlalu uami. Asɨ dɨ hulaŋ iamɨgali avɨli hɨvɨ mɨŋamɨgu mɨŋaiahavɨmi agɨlaŋ haiabɨla mu hɨvɨ mu hɨvɨ hɨniavɨlalɨ uami. Nɨbɨlaŋ avi alaŋ lɨlalu hameŋ laci ala lɨhavɨlalɨ uami. \s Asɨ dɨ sɨhɨ iahaiaha saŋ mɨgudɨba hɨnihɨni sɨmɨŋ navɨhadami. \p \v 17 Viaŋ namɨlaŋ akuaba akuaba lɨlalaŋ agasaŋ abɨben uami. Namɨlaŋ mɨgudɨba Asɨ dɨ sɨhɨ iahɨlalaŋ agaŋ huaci ma lɨlalɨ uami. Hameŋ sadaŋ namɨlaŋ hameŋ lɨlalaŋ agasaŋ huaci aba ma abɨben uami. \v 18 Viaŋ \x - \xo 11.18 \xo*\xt 1 Ko 1.10-12, 3.2-3\xt*\x* ciaŋ mu igahɨlacin agasaŋ naludɨ abɨben aba lin uami. Avɨli hɨvɨ mɨŋamɨgu mɨŋaiahavɨmi namɨlaŋ Asɨ dɨ sɨhɨ iahaiaha saŋ mɨgudɨbavɨla uami. Cɨhu latɨha hɨtɨŋ hɨtɨŋ lavɨla namɨlaŋ nukeŋ nukeŋ hɨbɨŋ ciaŋ hɨbɨŋ ciaŋ abɨlalaŋ uami. Hameŋ hɨma nameŋ aba abɨlalaŋ uami. Viaŋ naludɨ ciaŋ hameŋ agadɨ abavɨci igahɨlavɨla amɨŋ abavi ua analɨ abavi aba hɨji cuvɨlɨŋ cuvɨlɨŋ igahɨlahɨla hɨnidin uami. Hɨnihɨni hɨji nameŋ lamadin uami. Ha amɨŋ ala akua abavi aba abadin uami. \v 19 Hulaŋ \x - \xo 11.19 \xo*\xt Lo 13.3, 1 Jo 2.19\xt*\x* iamɨgali avɨli hɨvɨ mɨŋamɨgu mɨŋaiahavɨmi agɨlaŋ latɨhavɨla hɨtɨŋ hɨtɨŋ hɨniavɨdaci huaci hɨdɨlɨ igɨbalu uami. Hulaŋ aniaba Asɨ saŋ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ amɨŋ lamavɨlalɨ agɨlaŋ heŋ ala haiabɨla iahavɨci hɨdɨlɨ igɨbalu uami. \v 20 Namɨlaŋ Asɨ dɨ sɨhɨ iahaiaha saŋ mɨgudɨbalɨba sɨmɨŋ nɨlalaŋ ha aludɨ Hekɨlɨ dɨ sɨmɨŋ amɨŋ ma nɨlalaŋ uami. \v 21 Namɨlaŋ hɨtɨŋ hɨtɨŋ sɨmɨŋ lɨhalɨha nɨmɨli aba naludɨ nukeŋ sɨmɨŋ agadɨ vivi nɨlalaŋ uami. Lɨmɨn uain agɨladɨ amɨŋ agɨladɨ mɨtɨ agadɨ nana uavauava iahulalaŋ uami. Lɨdalaŋ naludɨ hulaŋ iamɨgali limu hɨhɨle agɨlaŋ humɨgaŋ saŋ hɨmavɨlalɨ uami. \v 22 Nulɨdɨ \x - \xo 11.22 \xo*\xt Je 2.5-6\xt*\x* avi avɨli hɨvɨ mɨŋamɨgu mɨŋaiahavɨci Asɨ dɨ hulaŋ iamɨgali hɨniavɨlalɨ uami. Agadɨ ala namɨlaŋ igɨdalaŋ nɨbɨlaŋ sɨbɨlɨ me hɨniavɨlalɨ uami. Hɨniavɨdaci namɨlaŋ sɨmɨŋ nɨdalaŋ nɨbɨlaŋ sɨmɨŋ apalɨ sadaŋ naludɨ iga iga sɨhumahɨlavɨlalɨ uami. Namɨlaŋ hameŋ lɨlalaŋ agasaŋ viaŋ naludɨ ibi ma mɨŋaiahaiaha hɨjɨŋalɨben uami. Viaŋ lusɨŋ sɨbɨlɨ hameŋ agasaŋ naludɨ ibi ma mɨŋaiahaiaha hɨjɨŋalɨben uami. Namɨlaŋ naludɨ nukeŋ ulaŋ hɨvɨ hɨnihɨni sɨmɨŋ avɨli akuaba akuaba agɨladɨ nɨhalaŋ uami. \s Jisasɨ agaŋ nudɨ hulemɨlɨ agɨlasaŋ maci daŋ lɨmɨn uain agɨladɨ amɨŋ agɨladɨ mɨtɨ daŋ igunami agasaŋ abami. \r (Matiu 26.26-29 mu Makɨ 14.22-25 mu Lukɨ 22.14-20) \p \v 23-25 Ciaŋ \x - \xo 11.23-25 \xo*\xt CV 24.6-8, Jer 31.31-34, Sek 9.11, Mt 26.26, Mk 14.22, Lu 22.19, Ib 8.8-13\xt*\x* nagadɨ aludɨ Hekɨlɨ nukeŋ iadɨ abami agadɨ cɨhu nalusaŋ sulacin uami. Aludɨ Hekɨlɨ Jisasɨ agaŋ maci viavɨla Asɨ dɨ huaci aba abavɨla mɨŋacɨkɨlavɨla abami uami. Na iadɨ hɨlɨcɨ aba abami uami. Naludɨ ahɨliahuiahu saŋ iguben aba abami uami. Mufɨli mufɨli avi hameŋ laci nana iasaŋ hɨji lamɨhalaŋ aba abami uami. Navɨci ci lɨci cɨhu hɨcɨhaŋ lɨmɨn uain agɨladɨ amɨŋ agɨladɨ mɨtɨ daŋ agadɨ viavɨla hameŋ laci ala lɨmi uami. Lavɨla abami uami. Na iadɨ mɨdɨ aba abami uami. Viaŋ iadɨ mɨdɨ agadɨ naludɨ ahɨliahuiahu saŋ mɨŋamɨjiben aba abami uami. Mɨŋamɨjilɨŋ Asɨ agaŋ igavɨla cɨhu tɨbɨ ciaŋ mɨgubali aba abami uami. Abadɨhuba namɨlaŋ nɨbalu aba lavɨla hameŋ laci ala nana iasaŋ hɨji lamɨhalaŋ aba abami uami. Lɨci hɨfɨlɨ heŋ laci ala Judasɨ agaŋ vevɨla Jisasɨ dɨ ilasɨci hulaŋ Jisasɨ dɨ nagɨli lamavɨhadami agɨlaŋ igavɨla ve mɨŋalɨvavɨmi uami. \v 26 Namɨlaŋ \x - \xo 11.26 \xo*\xt Jo 14.3, HJL 1.11, 1 Te 4.16, CHL 1.7\xt*\x* aludɨ Hekɨlɨ Jisasɨ hɨmami agasaŋ igahɨlahɨla maci daŋ lɨmɨn uain agɨladɨ amɨŋ agɨladɨ mɨtɨ daŋ nana hɨnilalaŋ agaŋ uami. Ha aludɨ Hekɨlɨ Jisasɨ hɨmami agasaŋ hulaŋ iamɨgali limu hɨhɨle agɨladɨ aba aba me uami. Hameŋ laci hameŋ laci lɨdɨŋ hɨnidalaŋ nɨbu cɨhu vebali uami. \s Naludɨ hɨji humɨgaŋ agɨladɨ igɨlaŋ huaci sɨbaŋ lɨci aludɨ Hekɨlɨ dɨ sɨmɨŋ agadɨ nɨhalaŋ uami. \p \v 27 Hameŋ \x - \xo 11.27 \xo*\xt Jo 6.51, 6.63-64, Ib 10.29\xt*\x* sadaŋ hulaŋ mu nudɨ nukeŋ hɨji humɨgaŋ ma lamalɨhɨlɨmaŋ lavɨla ve aludɨ Hekɨlɨ dɨ maci agadɨdaŋ lɨmɨn uain agɨladɨ amɨŋ agɨladɨ mɨtɨ agadɨdaŋ navɨla nɨbu hugɨ daŋ hɨnibali uami. Nɨbu lɨci hulaŋ iamɨgali limu hɨhɨle agɨlaŋ aludɨ Hekɨlɨ dɨ hɨlɨcɨ agadɨ sɨbɨlɨ igavɨbali uami. Nudɨ mɨdɨ agadɨ avi sɨbɨlɨ igavɨbali uami. \v 28 Hulaŋ \x - \xo 11.28 \xo*\xt Mt 26.22, 2 Ko 13.5, Ga 6.4\xt*\x* mu nudɨ hɨji humɨgaŋ agadɨ igɨci huaci sɨbaŋ lɨci maci agadɨdaŋ lɨmɨn uain agɨladɨ amɨŋ agɨladɨ mɨtɨ agadɨdaŋ heŋ nam uami. \v 29 Aludɨ Hekɨlɨ dɨ hɨlɨcɨ agasadaŋ nudɨ mɨdɨ agasadaŋ sɨhɨvia hɨji ma igahɨlɨmaŋ lavɨla uami. Ha nɨbu navɨla nusaŋ nukeŋ vɨhɨlɨ iguavɨla nɨbu hugɨ daŋ hɨnibali uami. Lɨci Asɨ nudɨ sɨbɨlɨ lamɨbali uami. \v 30 Naludɨ hulaŋ iamɨgali akape agɨlaŋ hameŋ ala lɨdɨŋ vɨdɨvɨdɨŋ apalɨ hɨnihɨni hɨmuhɨmu daŋ hɨniavɨlalɨ uami. Limu hɨhɨle ci haba hɨmavalɨ uami. \v 31 Alaŋ \x - \xo 11.31 \xo*\xt 1 Jo 1.9\xt*\x* aludɨ hɨji humɨgaŋ agɨladɨ igɨmɨli huaci sɨbaŋ hɨniavɨci navɨla uami. Ha alaŋ hugɨ apalɨ hɨnibalu uami. Lɨmɨli Asɨ agaŋ aludɨ ma sɨbɨlɨ lamɨbali uami. \v 32 Agadɨ \x - \xo 11.32 \xo*\xt Sng 94.12-13, Ib 12.5-6, 12.11\xt*\x* ala aludɨ Hekɨlɨ agaŋ aludɨ igɨci huaci ma hɨnimɨli alusaŋ vɨhɨlɨ igubali uami. Nɨbu hameŋ lavɨla aludɨ hihɨlɨbali uami. Lɨci alaŋ hulaŋ iamɨgali fɨli neŋ hɨniavɨlalɨ agɨlaŋ hula ma sɨbɨlɨ lɨbalu uami. \v 33 Hameŋ sadaŋ iadɨ isagali imahali me namɨlaŋ uami. Namɨlaŋ sɨmɨŋ nana saŋ mɨgudɨbavɨla limu hɨhɨle saŋ avi migɨlɨhalaŋ uami. \v 34 Migɨla migɨla hɨji nameŋ igahɨlɨhalaŋ uami. Alaŋ mɨgudɨbavɨla lusɨŋ sɨbɨlɨ vimɨli Asɨ agaŋ aludɨ sɨbɨlɨ lamɨbali aba abɨhalaŋ uami. Hɨji hameŋ lamavɨla hulaŋ mu humɨgaŋ saŋ hɨmavɨla nudɨ nukeŋ ulaŋ hɨvɨ navɨla heŋ vem uami. Ciaŋ limu hɨhɨle hɨniavi agɨladɨ naludɨ igɨben aba veben heŋ abɨben uami. \c 12 \s Asɨ dɨ Amɨŋ agaŋ hulaŋ iamɨgali agɨlasaŋ sibɨla hɨtɨŋ hɨtɨŋ igulalɨ uami. \p \v 1 Iadɨ isagali imahali me namɨlaŋ uami. Asɨ dɨ Amɨŋ agaŋ nalusaŋ sibɨla hɨtɨŋ hɨtɨŋ igulalɨ agasaŋ viaŋ sɨhɨvia sɨbaŋ abɨlɨŋ igahɨlɨhalaŋ uami. \v 2 Namɨlaŋ \x - \xo 12.2 \xo*\xt Sng 115.5-7, Hab 2.18-19, 1 Ko 6.11, Ef 2.11-12, 1 Pi 4.3\xt*\x* igɨlalaŋ uami. Vaka namɨlaŋ Jisasɨ saŋ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ ma lamadamɨlaŋ uami. Lɨdalaŋ akuaba akuaba agɨlaŋ naludɨ hɨji mɨŋaiahavɨdaci kɨlɨ akuaba akuaba lɨhulɨhu lamalama aludɨ asɨ aba abavɨlalɨ agɨladɨ pɨŋ uadamɨlaŋ uami. Nɨbɨlaŋ ciaŋ ma abavɨhadami uami. Agadɨ ala namɨlaŋ nulɨdɨ pɨŋ havɨ havɨ uadamɨlaŋ uami. \v 3 Hameŋ \x - \xo 12.3 \xo*\xt Mt 16.17, Mk 9.39-40, 2 Ko 3.5, 1 Jo 4.2-3\xt*\x* sadaŋ ciaŋ suladin nagadɨ sɨhɨvia sɨbaŋ igahɨlɨhalaŋ uami. Asɨ dɨ Amɨŋ agaŋ hulaŋ mu hula hɨnidaci nameŋ ma abɨlalɨ uami. Jisasɨ vana avɨŋ hɨvɨ um aba ma abɨlalɨ uami. Hulaŋ Asɨ dɨ Amɨŋ agaŋ nɨbu hula ma hɨnidaci nameŋ ma abɨlalɨ uami. Jisasɨ nɨbu iadɨ Hekɨlɨ aba ma abɨlalɨ uami. \p \v 4 Asɨ \x - \xo 12.4 \xo*\xt Ef 4.4, Ib 2.4, 1 Pi 4.10\xt*\x* \x - \xo 12.4-11 \xo*\xt Lom 12.6-8\xt*\x* dɨ Amɨŋ agaŋ nɨbu pabiŋ uami. Agadɨ ala nɨbu hulaŋ iamɨgali agɨlasaŋ sibɨla mu hɨdɨlɨ mu hɨdɨlɨ agɨladɨ igulalɨ uami. \v 5 Aludɨ \x - \xo 12.5 \xo*\xt Lom 12.6-8, Ef 4.11\xt*\x* Hekɨlɨ nɨbu pabiŋ uami. Agadɨ ala nɨbu ahɨliahuiahu sibɨla mu hɨdɨlɨ mu hɨdɨlɨ agɨladɨ igulalɨ uami. \v 6 Asɨ nɨbu pabiŋ uami. Agadɨ ala nɨbu sibɨla vivi hɨsɨŋ vɨdɨvɨdɨŋ mu hɨdɨlɨ mu hɨdɨlɨ agɨladɨ hulaŋ iamɨgali sɨkasɨkan agɨlasaŋ igulalɨ uami. Lɨdaci sibɨla agɨladɨ vihavɨlalɨ uami. \v 7 Asɨ \x - \xo 12.7 \xo*\xt 1 Ko 14.26, Ef 4.7, 1 Pi 4.10-11\xt*\x* dɨ Amɨŋ agaŋ nukeŋ hulaŋ iamɨgali limu hɨhɨle agɨlaŋ hulaŋ iamɨgali limu hɨhɨle agɨladɨ ahɨliahuiahu saŋ sibɨla mu hɨdɨlɨ mu hɨdɨlɨ igulalɨ uami. Hulaŋ iamɨgali hɨtɨŋ hɨtɨŋ agɨlasaŋ sibɨla nameŋ agɨladɨ igulalɨ uami. \v 8 Hulaŋ \x - \xo 12.8 \xo*\xt 1 Ko 13.2, 2 Ko 8.7\xt*\x* mu saŋ hɨji hutesɨ igulalɨ uami. Hulaŋ mu saŋ Asɨ dɨ hɨji huaci agadɨ hulaŋ iamɨgali agɨlasaŋ sulasula hɨsɨŋ sibɨla agadɨ igulalɨ uami. \v 9 Hulaŋ \x - \xo 12.9 \xo*\xt Mt 17.19-21, 1 Ko 13.2, 2 Ko 4.13, Je 5.14\xt*\x* mu saŋ Asɨ saŋ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ lamalama hɨsɨŋ sibɨla agadɨ igulalɨ uami. Hulaŋ mu saŋ hulaŋ iamɨgali hɨmuhɨmu daŋ agɨladɨ huaci lamalama hɨsɨŋ sibɨla agadɨ igulalɨ uami. \v 10 Hulaŋ \x - \xo 12.10 \xo*\xt HJL 2.4, Lom 12.6, 1 Ko 14.5, 14.29, 1 Jo 4.1\xt*\x* mu saŋ vɨdɨvɨdɨŋ mu hɨdɨlɨ mu hɨdɨlɨ agɨladɨ abalamalama hɨsɨŋ sibɨla agadɨ igulalɨ uami. Hulaŋ mu saŋ Asɨ dɨ ciaŋ igalahalaha hɨsɨŋ sibɨla agadɨ igulalɨ uami. Hulaŋ mu saŋ lamalɨhɨlalɨhɨla hɨdɨlɨ iga iga hɨsɨŋ sibɨla agadɨ igulalɨ uami. Iguci iga iga abɨbali uami. Ha Asɨ dɨ Amɨŋ agadɨ sibɨla aba abɨbali uami. Ha sudɨ sɨbɨlɨ agɨladɨ sibɨla aba abɨbali uami. Hulaŋ mu saŋ ciaŋ sɨbaŋ mu hɨvɨ mu hɨvɨ aba aba hɨsɨŋ sibɨla agadɨ igulalɨ uami. Hulaŋ mu saŋ ciaŋ sɨbaŋ agɨladɨ limu cimɨla cimɨla aba aba hɨsɨŋ sibɨla agadɨ igulalɨ uami. \v 11 Asɨ \x - \xo 12.11 \xo*\xt Lom 12.4-8, 1 Ko 7.7, 2 Ko 10.13, Ib 2.4\xt*\x* dɨ Amɨŋ agaŋ nɨbu pabiŋ uami. Nɨbu nudɨ nukeŋ hɨji agadɨ lubiahɨlahɨla akuaba akuaba sibɨla agɨladɨ hulaŋ iamɨgali hɨtɨŋ hɨtɨŋ agɨlasaŋ igulalɨ uami. \s Alaŋ ahuata sɨkasɨkan hadipɨlɨ pabiŋ me laci hɨnilalu uami. \p \v 12 Hulaŋ \x - \xo 12.12 \xo*\xt Lom 12.4-5, 1 Ko 10.17, Ga 3.16, Ef 4.4, 4.15-16\xt*\x* hadipɨlɨ nɨbu pabiŋ uami. Hɨcɨ human mugaŋ lamɨgaŋ hɨji asɨŋ hali akuaba akuaba akape agɨlaŋ hadipɨlɨ pabiŋ agadɨ hɨvɨ laci hɨniavɨlalɨ uami. Jisasɨ Kɨlaisɨ avi nɨbu hameŋ ala hɨnilalɨ uami. \v 13 Asɨ \x - \xo 12.13 \xo*\xt Jo 6.63, Lom 6.5, Ga 3.28, Kl 3.11\xt*\x* dɨ Amɨŋ agaŋ nɨbu pabiŋ uami. Avɨli hɨvɨ hulaŋ iamɨgali agɨladɨ mɨŋamɨgu mɨŋaiahavɨdaci Asɨ dɨ Amɨŋ agaŋ veve nɨbɨlaŋ hula hɨnilalɨ uami. Hɨnidaci hulaŋ iamɨgali alaŋ pabiŋ laci me hɨnilalu uami. Isɨlaelɨ hɨdɨlɨ alaŋ uami. Gɨlikɨ ciaŋ hɨsɨŋ agɨlaŋ uami. Hulaŋ manɨgali dɨ lɨhu hɨvɨ hɨnihɨni sibɨla havɨ havɨ vihavɨlalɨ agɨlaŋ uami. Hulaŋ nulɨdɨ nukeŋ sibɨla vivi huaci laci hɨniavɨlalɨ agɨlaŋ uami. Asɨ dɨ Amɨŋ agaŋ veve hulaŋ iamɨgali sɨkasɨkan alaŋ hula hɨnihɨni alusaŋ vɨdɨvɨdɨŋ igulalɨ uami. \p \v 14 Alaŋ igɨlalu uami. Hulaŋ hadipɨlɨ nɨbu hɨcɨ laci hɨma uami. Hɨcɨ human mugaŋ lamɨgaŋ hɨji asɨŋ hali akuaba akuaba akape agɨlaŋ hadipɨlɨ pabiŋ agadɨ hɨvɨ laci hɨniavɨlalɨ uami. \v 15 Hɨcɨ agaŋ nameŋ abɨvi uami. Viaŋ human hɨma sadaŋ viaŋ hadipɨlɨ hɨvɨ ma hɨniben aba abɨvi uami. Hameŋ abɨvi agadɨ ala hadipɨlɨ agadɨ hɨvɨ hanɨbuŋ hɨnibali uami. \v 16 Hɨji agaŋ abɨvi uami. Viaŋ lamɨgaŋ hɨma sadaŋ viaŋ hadipɨlɨ hɨvɨ ma hɨniben aba abɨvi uami. Hameŋ abɨvi agadɨ ala hadipɨlɨ agadɨ hɨvɨ hanɨbuŋ hɨnibali uami. \v 17 Hadipɨlɨ sɨkasɨkan agɨlaŋ lamɨgaŋ pam hɨniavɨci uami. Ha ciaŋ akuaba akuaba ma igahɨlɨvi uami. Hadipɨlɨ sɨkasɨkan agɨlaŋ hɨji sɨmɨ laci hɨniavɨci uami. Ha akuaba akuaba hɨsi agɨladɨ ma sɨmɨlaigɨvi uami. \v 18 Agadɨ \x - \xo 12.18 \xo*\xt Lom 12.3, 1 Ko 3.5, 12.11, 12.28\xt*\x* ala hadipɨlɨ nɨbu pabiŋ laci hɨma uami. Ha Asɨ nudɨ nukeŋ hɨji agadɨ lubiahɨlavɨla akuaba akuaba hɨtɨŋ hɨtɨŋ agɨladɨ hadipɨlɨ hɨvɨ lamami agɨlaŋ hameŋ laci hɨniavɨlalɨ uami. \v 19 Hɨcɨ human akuaba akuaba hadipɨlɨ hɨvɨ hɨniavi agɨlaŋ lamɨgaŋ pam hɨniavɨci uami. Ha nɨbɨlaŋ hadipɨlɨ hɨma uami. \v 20 Hadipɨlɨ agadɨ hɨvɨ laci hɨcɨ human mugaŋ lamɨgaŋ hɨji asɨŋ hali akuaba akuaba akape agɨlaŋ hɨniavɨlalɨ uami. Agadɨ ala hadipɨlɨ nɨbu pabiŋ uami. \p \v 21 Lamɨgaŋ agaŋ human agadɨ nameŋ ma abɨvi uami. Nama ma hɨninaŋ viaŋ hɨtɨŋ huaci hɨnivin aba ma abɨvi uami. Hali agaŋ avi hɨcɨ agadɨ nameŋ ma abɨvi uami. Nama ma hɨninaŋ viaŋ hɨtɨŋ huaci hɨnivin aba ma abɨvi uami. \v 22 Alaŋ igɨdamɨli akuaba akuaba limu hɨhɨle hadipɨlɨ agadɨ hɨvɨ hɨniavɨlalɨ agɨlaŋ vɨdɨvɨdɨŋ apalɨ hɨniavɨlalɨ uami. Agadɨ ala nɨbɨlaŋ ma hɨniavɨci hadipɨlɨ agaŋ huaci ma hɨnibali uami. \v 23 Alaŋ igɨdamɨli akuaba akuaba limu hɨhɨle hadipɨlɨ agadɨ hɨvɨ hɨniavɨlalɨ agɨlaŋ huaci ma hɨniavɨlalɨ uami. Agadɨ ala alaŋ nulɨsaŋ abɨlalu uami. Nɨbɨlaŋ huaci aba abɨlalu uami. Alaŋ igɨdamɨli akuaba akuaba limu hɨhɨle hadipɨlɨ agadɨ hɨvɨ hɨniavɨlalɨ agɨlaŋ sɨhum daŋ hɨniavɨlalɨ uami. Agadɨ ala muhɨlɨ havɨlɨ akuaba akuaba huaci huaci agɨladɨ hɨvɨ sɨhɨvia sɨbaŋ hafilamɨlalu uami. \v 24 Akuaba akuaba limu hɨhɨle hadipɨlɨ agadɨ hɨvɨ hɨniavɨlalɨ agɨladɨ ma hafilamɨlalu uami. Asɨ nukeŋ hadipɨlɨ agɨladɨ hameŋ lamami uami. Akuaba akuaba limu hɨhɨle hadipɨlɨ agadɨ hɨvɨ hɨniavɨlalɨ agɨlaŋ ibi apalɨ me hɨniavɨlalɨ uami. Hɨniavɨdaci Asɨ nukeŋ lɨdaci hulaŋ iamɨgali agɨlaŋ akuaba akuaba hameŋ agɨlasaŋ abavɨlalɨ uami. Nɨbɨlaŋ huaci aba abavɨlalɨ uami. \v 25 Nɨbu hameŋ lɨdaci hadipɨlɨ agaŋ pam laci hɨnilalɨ uami. Hɨcɨ human mugaŋ lamɨgaŋ hɨji asɨŋ hali akuaba akuaba agɨlaŋ ahuata hameŋ laci hɨbɨŋ hɨbɨŋ migɨla migɨla ahɨliahuiahu hɨniavɨlalɨ uami. \v 26 Hameŋ sadaŋ akuaba akuaba limu hɨhɨle hadipɨlɨ agadɨ hɨvɨ hɨniavɨlalɨ agɨlaŋ avɨha avɨha igavɨdaci uami. Ha hadipɨlɨ sɨkasɨkan agɨlaŋ avi avɨha avɨha agadɨ igavɨlalɨ uami. Akuaba akuaba limu hɨhɨle hadipɨlɨ agadɨ hɨvɨ hɨniavɨlalɨ agɨlaŋ ibi hekɨlɨ daŋ hɨniavɨdaci hadipɨlɨ sɨkasɨkan agɨlaŋ avi hɨjɨŋalavɨlalɨ uami. \p \v 27 Namɨlaŋ \x - \xo 12.27 \xo*\xt Lom 12.5, Ef 1.22-23, 5.30, Kl 1.24\xt*\x* sɨkasɨkan Jisasɨ Kɨlaisɨ dɨ hadipɨlɨ me hɨnilalaŋ uami. Lɨdɨŋ namɨlaŋ nudɨ hɨcɨ human mugaŋ lamɨgaŋ hɨji asɨŋ hali akuaba akuaba agɨlaŋ me hɨnilalaŋ uami. \v 28 Asɨ \x - \xo 12.28 \xo*\xt HJL 13.1, Lom 12.6, Ef 2.20, 4.11-12\xt*\x* agaŋ hulaŋ iamɨgali avɨli hɨvɨ mɨŋamɨgu mɨŋaiahavalɨ agɨladɨ lɨbɨmɨŋamɨŋa sibɨla hɨtɨŋ hɨtɨŋ igulalɨ uami. Asɨ agaŋ limu hɨhɨle agɨladɨ mɨse lɨbɨmɨŋɨci Jisasɨ nulɨdɨ abami uami. Viaŋ naludɨ lɨbɨmɨŋin aba abami uami. Lɨci Asɨ agaŋ limu hɨhɨle agɨladɨ avi lɨbɨmɨŋɨdaci nudɨ ciaŋ igalahalaha hɨsɨŋ hulaŋ hɨniavɨlalɨ uami. Limu hɨhɨle agɨladɨ lɨbɨmɨŋɨdaci manasɨŋ sihɨ hɨsɨŋ hulaŋ hɨniavɨlalɨ uami. Limu hɨhɨle agɨladɨ lɨbɨmɨŋɨdaci vɨdɨvɨdɨŋ mu hɨdɨlɨ mu hɨdɨlɨ agɨladɨ abalamalama hɨsɨŋ hulaŋ hɨniavɨlalɨ uami. Limu hɨhɨle agɨladɨ lɨbɨmɨŋɨdaci hulaŋ iamɨgali hɨmuhɨmu daŋ agɨladɨ huaci lamalama hɨsɨŋ hulaŋ hɨniavɨlalɨ uami. Limu hɨhɨle agɨladɨ lɨbɨmɨŋɨdaci hulaŋ iamɨgali ahɨliahuiahu hɨsɨŋ hulaŋ hɨniavɨlalɨ uami. Limu hɨhɨle agɨladɨ lɨbɨmɨŋɨdaci manɨgali hɨnihɨni sibɨla mu hɨdɨlɨ mu hɨdɨlɨ agɨladɨ migɨlavɨlalɨ uami. Limu hɨhɨle agɨladɨ lɨbɨmɨŋɨdaci ciaŋ sɨbaŋ mu hɨvɨ mu hɨvɨ abavɨlalɨ uami. \v 29 Alaŋ hulaŋ Jisasɨ lɨbɨmɨŋami agɨlaŋ laci hɨma uami. Alaŋ Asɨ dɨ ciaŋ igalahalaha hɨsɨŋ hulaŋ laci hɨma uami. Alaŋ manasɨŋ sihɨ hɨsɨŋ hulaŋ laci hɨma uami. Alaŋ vɨdɨvɨdɨŋ mu hɨdɨlɨ mu hɨdɨlɨ agɨladɨ abalamalama hɨsɨŋ hulaŋ laci hɨma uami. \v 30 Alaŋ hɨmuhɨmu daŋ agɨladɨ huaci lamalama hɨsɨŋ hulaŋ laci hɨma uami. Alaŋ ciaŋ sɨbaŋ mu hɨvɨ mu hɨvɨ aba aba hɨsɨŋ hulaŋ laci hɨma uami. Alaŋ mu haiabɨla mu haiabɨla hɨsɨŋ agɨladɨ ciaŋ sɨbaŋ agɨladɨ limu cimɨla cimɨla hɨsɨŋ hulaŋ laci hɨma uami. Alaŋ ahuata aludɨ sibɨla hɨtɨŋ hɨtɨŋ uami. \v 31 Agadɨ \x - \xo 12.31 \xo*\xt 1 Ko 14.1\xt*\x* ala Asɨ dɨ Amɨŋ agaŋ nalusaŋ sibɨla huaci huaci agɨladɨ igubali agasaŋ pam mavɨn hɨnihalaŋ uami. \s Alaŋ hulaŋ iamɨgali limu hɨhɨle agɨlasaŋ mavɨn hɨnimɨli uami. \p Iabi viaŋ sibɨla huaci sɨbaŋ agasaŋ naludɨ abɨben uami. Sibɨla huaci nagaŋ sibɨla limu hɨhɨle agɨladɨ lɨvala nɨbu manɨgali me hɨnihɨni ibi daŋ hɨnibali agasaŋ abɨben uami. \c 13 \p \v 1 Viaŋ ciaŋ sɨbaŋ mu hɨvɨ mu hɨvɨ hulaŋ iamɨgali agɨladɨ abavin uami. Asɨ dɨ ciaŋ hali hɨsɨŋ agɨladɨ ciaŋ sɨbaŋ hɨvɨ avi abavin uami. Agadɨ ala viaŋ hulaŋ iamɨgali limu hɨhɨle agɨlasaŋ mavɨn hekɨlɨ ma hɨniavɨla uami. Ha viaŋ haiaŋ sagɨliŋ havɨ havɨ agalɨlalɨ hameŋ me hɨnivin uami. Sɨji lamɨgaŋ ahica ahica agɨladɨ human limu limu hɨvɨ mɨŋalɨvavɨla ifavɨdaci sagɨliŋ hekɨlɨ lamavɨlalɨ hameŋ me hɨnivin uami. \v 2 Viaŋ \x - \xo 13.2 \xo*\xt Mt 17.20-21, 21.21, Mk 11.23, Lu 17.6, 1 Ko 12.8-10, 12.28\xt*\x* Asɨ dɨ ciaŋ igalahalaha hɨsɨŋ hulaŋ me hɨnihɨni ciaŋ abavin uami. Asɨ dɨ hɨji sɨvɨla hɨniavɨlalɨ agɨladɨ sɨkasɨkan igavin uami. Hɨji hutesɨ mu mu daŋ hɨnivin uami. Hɨji vɨdɨvɨdɨŋ hekɨlɨ daŋ hɨnihɨni halu agɨladɨ abɨdalɨŋ uu mu abɨla hɨvɨ hɨniavɨvi uami. Agadɨ ala viaŋ hulaŋ iamɨgali limu hɨhɨle agɨlasaŋ mavɨn hekɨlɨ ma hɨnilɨŋ uami. Asɨ igɨci viaŋ ibi apalɨ hɨnivin uami. \v 3 Viaŋ \x - \xo 13.3 \xo*\xt Mt 6.2\xt*\x* iadɨ akuaba akuaba agɨladɨ hulaŋ iamɨgali akuaba akuaba apalɨ agɨlasaŋ iguvin uami. Agadɨ ala viaŋ hulaŋ iamɨgali limu hɨhɨle agɨlasaŋ mavɨn hekɨlɨ ma hɨnilɨŋ sibɨla hameŋ agaŋ iadɨ ma ahɨliahuvi uami. Asɨ igɨci viaŋ ibi apalɨ hɨnivin uami. Viaŋ Asɨ dɨ sibɨla vidalɨŋ hulaŋ limu hɨhɨle agɨlaŋ iadɨ hadipɨlɨ sɨbɨlɨ lamalama saŋ abavɨvi uami. Lɨhavɨci viaŋ nukeŋ abavin uami. Alialaŋ aba abavin uami. Lavɨla simɨ hɨnidalɨŋ iadɨ mɨŋa via uavɨla avɨŋ hɨvɨ hɨlavɨci lɨhuavɨla hɨmɨvin uami.\f * \fr 13.3 \fr*\ft Ciaŋ nagaŋ vaka hɨsɨŋ manasɨŋ mu mu hɨvɨ hɨniavɨhadami. Nulɨdɨ ciaŋ pam laci ma hɨniavɨhadami. Limu hɨhɨle abavɨhadami. \ft*\fq Iadɨ mɨŋa via uavɨla avɨŋ hɨvɨ hɨlavɨci lɨhuavɨla hɨmɨvin \fq*\ft uavɨhadami. Limu hɨhɨle abavɨhadami. Iadɨ mɨŋa via uavɨci ibi hekɨlɨ daŋ hɨnivin uavɨhadami.\ft*\f* Hameŋ lɨvin ala viaŋ hulaŋ iamɨgali limu hɨhɨle agɨlasaŋ mavɨn hekɨlɨ ma hɨnilɨŋ Asɨ igɨci viaŋ ibi apalɨ hɨnivin uami. Viaŋ alialaŋ aba abɨlɨŋ iadɨ hadipɨlɨ sɨbɨlɨ lamavɨvi agaŋ iadɨ ma ahɨliahuvi uami. \p \v 4 Hulaŋ \x - \xo 13.4 \xo*\xt Snd 10.12, 1 Pi 4.8\xt*\x* mu hulaŋ iamɨgali limu hɨhɨle agɨlasaŋ mavɨn hekɨlɨ hɨnilalɨ agaŋ uami. Nɨbu hulaŋ iamɨgali limu hɨhɨle agɨlaŋ hula ma lamacilavɨhelalɨ uami. Hulaŋ iamɨgali limu hɨhɨle agɨlasaŋ mavɨn hekɨlɨ hɨnihɨni nulɨdɨ huaci lamɨlalɨ uami. Hulaŋ iamɨgali akuaba akuaba akape daŋ agɨlasaŋ humɨgaŋ vɨhɨlɨ ma vilalɨ uami. Nudɨ nukeŋ ibi agadɨ mɨŋaiahaiaha nameŋ ma abɨlalɨ uami. Viaŋ nukeŋ hulaŋ huaci ibi daŋ aba ma abɨlalɨ uami. \v 5 Hulaŋ \x - \xo 13.5 \xo*\xt 1 Ko 10.24, Fl 2.4\xt*\x* limu hɨhɨle agɨladɨ ma sɨbɨlɨ igɨlalɨ uami. Nusaŋ nukeŋ saŋ laci ma igahɨlɨlalɨ uami. Humɨgaŋ vɨhɨlɨ ma vivɨhelalɨ uami. Hulaŋ iamɨgali agɨlaŋ nudɨ sɨbɨlɨ lamavɨlalɨ agasaŋ ma igahɨlɨlalɨ uami. \v 6 Akuaba \x - \xo 13.6 \xo*\xt Sng 10.3, Lom 1.32, 12.9, 2 Jo 1.4\xt*\x* akuaba lusɨŋ sɨbɨlɨ sɨbɨlɨ agɨlasaŋ ma hɨjɨŋalɨlalɨ uami. Ciaŋ amɨŋ agasaŋ pam hɨjɨŋalɨlalɨ uami. \v 7 Hulaŋ \x - \xo 13.7 \xo*\xt Lom 15.1, 1 Ko 9.12, Ga 6.2, 2 Ti 2.24, 1 Pi 4.8\xt*\x* mu agaŋ hulaŋ iamɨgali limu hɨhɨle agɨlasaŋ mavɨn hekɨlɨ hɨnilalɨ uami. Akuaba akuaba vɨhɨlɨ mu mu fɨli hɨsɨŋ agɨladɨ havɨlalɨ uami. Nɨbu hameŋ laci hameŋ laci Asɨ saŋ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ daŋ hɨnilalɨ uami. Hɨnihɨni Asɨ agaŋ nudɨ ahɨliahuci huaci hameŋ laci hameŋ laci hɨnibali agasaŋ migɨla migɨla hɨnilalɨ uami. Lɨdɨŋ akuaba akuaba vɨhɨlɨ nudɨ hɨvɨ iahavɨdaci nɨbu vɨdɨvɨdɨŋ lagulamɨlalɨ uami. \p \v 8 Hulaŋ iamɨgali limu hɨhɨle agɨlasaŋ mavɨn hekɨlɨ hɨnihɨni hɨji agaŋ nɨbu ma sɨvɨlɨbali uami. Asɨ dɨ ciaŋ igalahalaha hɨsɨŋ hulaŋ me hɨnihɨni ciaŋ sulasula hɨdahɨda sibɨla agaŋ nɨbu sɨvɨlɨbali uami. Asɨ dɨ Amɨŋ agaŋ lɨdaci ciaŋ sɨbaŋ mu hɨvɨ mu hɨvɨ aba aba sibɨla agaŋ sɨvɨlɨbali uami. Hɨji hutesɨ mu mu agɨlaŋ avi sɨvɨlavɨbali uami. \v 9 Iabi neŋ alaŋ Asɨ dɨ hɨji hutesɨ agadɨ hɨvɨhɨvɨ pam igɨlalu uami. Asɨ dɨ ciaŋ igalahalaha hɨsɨŋ hulaŋ alaŋ avi hɨvɨhɨvɨ pam sulɨlalu uami. \v 10 Agadɨ ala mufɨli akuaba akuaba amɨŋ sɨbaŋ agɨlaŋ iahavɨbali uami. Hadɨhu akuaba akuaba hɨvɨhɨvɨ pam iga iga sulɨlalu agɨlaŋ sɨvɨlavɨbali uami. Sɨvɨlavɨci akuaba akuaba hɨvɨhɨvɨ pam igɨlalu agɨladɨ hɨdɨlɨ amɨŋ igɨbalu uami. \v 11 Vaka viaŋ hulemɨlɨ cɨki hɨnidalɨŋ iadɨ hɨji huaci agaŋ nɨbu hulemɨlɨ cɨki dɨ hɨji me hɨniadami uami. Hɨnidaci viaŋ hulemɨlɨ cɨki me ciaŋ suladamin uami. Lɨdalɨŋ sibɨla vivi hɨsɨŋ hɨji huaci agaŋ avi nɨbu ma hɨniadami uami. Agadɨ ala cɨhu iabi iaha hulaŋ hekɨlɨ me hɨnihɨni hulemɨlɨ cɨki dɨ hɨji agadɨ ci valacin uami. \v 12 Iabi \x - \xo 13.12 \xo*\xt Mt 18.10-11, 2 Ko 3.18, 5.7, Fl 3.12, Je 1.23-24, 1 Jo 3.2\xt*\x* Asɨ dɨ akuaba akuaba huaci huaci agɨladɨ hɨvɨhɨvɨ pam igɨlalu uami. Mugaŋ lamɨgaŋ iga iga hɨsɨŋ agadɨ hɨvɨ me uhɨlɨŋ uhɨlɨŋ pam igɨlalu uami. Agadɨ ala mufɨli Asɨ dɨ mugaŋ lamɨgaŋ amɨŋ igɨbalu uami. Nɨbu aludɨ sɨhɨvia sɨbaŋ igɨlalɨ hameŋ ala alaŋ avi nudɨ sɨhɨvia sɨbaŋ igɨbalu uami. \v 13 Asɨ \x - \xo 13.13 \xo*\xt 1 Te 1.3, 1 Jo 4.16\xt*\x* saŋ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ lamalama agaŋ hɨnibali uami. Asɨ aludɨ ahɨliahuci huaci hameŋ laci hameŋ laci hɨnibalu aba migɨla migɨla hɨnihɨni agaŋ hɨnibali uami. Hulaŋ iamɨgali limu hɨhɨle agɨlasaŋ mavɨn hekɨlɨ hɨnihɨni agaŋ hɨnibali uami. Ahica pam hameŋ agɨlaŋ hɨniavɨbali uami. Agadɨ ala hulaŋ iamɨgali limu hɨhɨle agɨlasaŋ mavɨn hekɨlɨ hɨnihɨni agaŋ nɨbu manɨgali me hɨnihɨni ibi daŋ hɨnibali uami. \c 14 \s Alaŋ Asɨ dɨ ciaŋ sulasula saŋ pam mavɨn hɨnimɨli uami. \p \v 1 Namɨlaŋ \x - \xo 14.1 \xo*\xt 1 Ko 12.31, 14.39\xt*\x* hulaŋ iamɨgali limu hɨhɨle agɨlasaŋ mavɨn hekɨlɨ hɨnihɨni saŋ vɨdɨvɨdɨŋ hɨnihalaŋ uami. Lɨdɨŋ Asɨ dɨ Amɨŋ agaŋ akuaba akuaba igulalɨ agɨladɨ vivi saŋ hɨji hekɨlɨ lamalama hɨnihalaŋ uami. Asɨ dɨ Amɨŋ agaŋ akuaba akuaba akape agɨladɨ igulalɨ uami. Agadɨ ala namɨlaŋ Asɨ dɨ ciaŋ igalahalaha hɨsɨŋ hulaŋ ciaŋ sulavɨlalɨ hameŋ sibɨla agadɨ vivi saŋ hɨji hekɨlɨ lamalama hɨnihalaŋ uami. \v 2 Alaŋ \x - \xo 14.2 \xo*\xt HJL 2.4, 10.45-46\xt*\x* igɨlalu uami. Hulaŋ mu ciaŋ sɨbaŋ mu haiabɨla hɨsɨŋ agɨladɨ hɨvɨ abavɨla uami. Ha hulaŋ iamɨgali limu hɨhɨle agɨlaŋ igahɨlahɨla saŋ ma abɨlalɨ uami. Nɨbu Asɨ hula pam abɨlalɨ uami. Lɨdaci alaŋ nudɨ ciaŋ ma igahɨlɨlalu uami. Asɨ dɨ Amɨŋ agaŋ vɨdɨvɨdɨŋ igudaci ciaŋ sɨbaŋ mu hɨvɨ mu hɨvɨ abɨlalɨ uami. Ciaŋ sɨvɨla hɨniavɨlalɨ agɨladɨ abɨlalɨ uami. \v 3 Agadɨ ala hulaŋ mu Asɨ dɨ ciaŋ igalahalaha hɨsɨŋ hulaŋ me abɨci uami. Ha nudɨ ciaŋ agaŋ hulaŋ iamɨgali Asɨ saŋ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ daŋ hɨniavɨlalɨ agɨladɨ ahɨliahulalɨ uami. Ahɨliahuiahu nulɨdɨ hɨji mɨŋaiahɨdaci hɨji huaci vivi vɨdɨvɨdɨŋ lagulamavɨdaci nulɨdɨ humɨgaŋ agɨlaŋ simɨ hɨniavɨlalɨ uami. \v 4 Hulaŋ mu ciaŋ sɨbaŋ mu hɨvɨ mu hɨvɨ abɨlalɨ agaŋ ciaŋ abɨdaci ciaŋ agaŋ nudɨ nukeŋ ahɨliahulalɨ uami. Ahɨliahudaci hɨji vɨdɨvɨdɨŋ daŋ hɨnilalɨ uami. Agadɨ ala Asɨ dɨ ciaŋ igalahalaha hɨsɨŋ hulaŋ agaŋ ciaŋ abɨdaci nudɨ ciaŋ agaŋ hulaŋ iamɨgali avɨli hɨvɨ mɨŋamɨgu mɨŋaiahavalɨ agɨladɨ hɨji mɨŋaiahɨlalɨ uami. Mɨŋaiahɨdaci hɨji huaci vivi vɨdɨvɨdɨŋ lagulamavɨlalɨ uami. \v 5 Viaŋ \x - \xo 14.5 \xo*\xt Nam 11.29\xt*\x* namɨlaŋ ahuata ciaŋ sɨbaŋ mu hɨvɨ mu hɨvɨ aba aba saŋ lɨlan uami. Agadɨ ala iadɨ hɨji hekɨlɨ nɨbu nameŋ uami. Namɨlaŋ Asɨ dɨ ciaŋ igalahalaha hɨsɨŋ hulaŋ me hɨnihɨni ciaŋ aba aba saŋ hɨji hekɨlɨ lamɨlan uami. Hulaŋ mu ciaŋ sɨbaŋ mu hɨvɨ mu hɨvɨ abɨdaci hulaŋ mu agaŋ nudɨ ciaŋ agadɨ limu cimɨlam uami. Hameŋ lavɨla nɨbu hulaŋ iamɨgali avɨli hɨvɨ mɨŋamɨgu mɨŋaiahavalɨ agɨladɨ ahɨliahubali uami. Hulaŋ mu nudɨ ciaŋ agadɨ limu cimɨla cimɨla aba aba agaŋ ma hɨnici uami. Ha Asɨ dɨ ciaŋ igalahalaha hɨsɨŋ hulaŋ agadɨ ciaŋ agaŋ hulaŋ ciaŋ sɨbaŋ mu hɨvɨ mu hɨvɨ aba aba agadɨ lɨvalɨbali uami. \v 6 Iadɨ isagali imahali me namɨlaŋ uami. Namɨlaŋ ciaŋ nameŋ agasaŋ hɨji lamɨhalaŋ uami. Viaŋ naludɨ hɨvɨ uavɨla ciaŋ sɨbaŋ mu hɨvɨ mu hɨvɨ abavɨla naludɨ ma ahɨliahuvin uami. Viaŋ naludɨ ahɨliahuiahu saŋ Asɨ agaŋ akuaba ciaŋ iadɨ abɨlalɨ agadɨ nalusaŋ abɨben uami. Nalusaŋ hɨji hutesɨ igu igu saŋ abɨben uami. Asɨ dɨ ciaŋ igalahalaha hɨsɨŋ hulaŋ abavɨlalɨ hameŋ me abɨben uami. Aba aba naludɨ lamalubiben uami. \p \v 7 Sai agaŋ nɨbu nukeŋ sagɨliŋ ma lamɨlalɨ uami. Hulaŋ vivi mahɨlavɨdaci nudɨ sagɨliŋ agaŋ heŋ iahɨlalɨ uami. Hɨbɨmaŋ lɨmɨn daŋ agaŋ avi nɨbu nukeŋ sagɨliŋ ma lamɨlalɨ uami. Hulaŋ vivi ifavɨdaci sagɨliŋ lamɨlalɨ uami. Hulaŋ agɨlaŋ nulɨdɨ vivi ifu ifu mahɨlavɨdaci sagɨliŋ agɨlaŋ sɨhɨvia ma iahavɨci uami. Alaŋ igahɨlavɨla nameŋ ma abɨbalu uami. Ha sɨhɨ hagadɨ iahavadi aba ma abɨbalu uami. \v 8 Sai bihulɨ avi sɨhɨvia ma agalɨci uami. Ha sagaŋ hɨsɨŋ hulemɨlɨ agɨlaŋ iaha sagaŋ saŋ ma hihɨlavɨla hɨniavɨvi uami. \v 9 Namɨlaŋ avi hameŋ laci ala uami. Namɨlaŋ ciaŋ sɨbaŋ mu hɨvɨ mu hɨvɨ abɨdalaŋ nɨbɨlaŋ ciaŋ sɨbaŋ agadɨ ma igahɨlavɨbali uami. Ciaŋ hɨdɨlɨ agadɨ avi ma igavɨbali uami. Hameŋ sadaŋ naludɨ ciaŋ agaŋ nulɨdɨ ma ahɨliahubali uami. \v 10 Amɨŋ ala uami. Ciaŋ sɨbaŋ mu mu fɨli neŋ hɨniavi uami. Ciaŋ sɨbaŋ mu hɨvɨ mu hɨvɨ abavɨdaci hulaŋ iamɨgali agɨlaŋ hɨji huaci vihavɨlalɨ uami. \v 11 Agadɨ ala viaŋ ciaŋ sɨbaŋ agadɨ ma igahɨlɨlɨŋ iasaŋ nameŋ abavɨvi uami. Nɨbu hulaŋ ciaŋ sɨbaŋ mu hɨsɨŋ aba abavɨvi uami. Lɨhavɨci viaŋ avi nameŋ abavin uami. Nɨbɨlaŋ ciaŋ sɨbaŋ mu hɨsɨŋ aba abavin uami. \v 12 Akuaba akuaba hameŋ agɨlaŋ avi naludɨ hɨvɨ iahavɨbali uami. Viaŋ igɨlan uami. Namɨlaŋ Asɨ dɨ Amɨŋ agaŋ akuaba akuaba igulalɨ agɨladɨ vivi saŋ hɨji hekɨlɨ lamɨlalaŋ uami. Hameŋ sadaŋ namɨlaŋ sibɨla nameŋ agadɨ vivi saŋ vɨdɨvɨdɨŋ sɨbaŋ hɨnihalaŋ uami. Hulaŋ iamɨgali avɨli hɨvɨ mɨŋamɨgu mɨŋaiahavalɨ agɨladɨ ahɨliahuhalaŋ uami. Ahɨliahudalaŋ hɨji huaci vivi vɨdɨvɨdɨŋ lagulamavɨbali uami. \s Polɨ agaŋ ciaŋ sɨbaŋ mu hɨvɨ mu hɨvɨ aba aba agasaŋ abami. \p \v 13 Hulaŋ mu ciaŋ sɨbaŋ mu hɨvɨ mu hɨvɨ abɨlalɨ agaŋ ciaŋ agadɨ limu cimɨla cimɨla aba aba saŋ Asɨ dɨ abam uami. \v 14 Ci igɨlaŋ uami. Viaŋ ciaŋ sɨbaŋ mu hɨvɨ mu hɨvɨ Asɨ dɨ abɨdalɨŋ iadɨ amɨŋ agaŋ nɨbu Asɨ dɨ abɨlalɨ uami. Agadɨ ala iadɨ hɨji agaŋ havɨ hɨnilalɨ uami. \v 15 Iadɨ \x - \xo 14.15 \xo*\xt Sng 47.7, Ef 5.19, Kl 3.16\xt*\x* hɨji agaŋ havɨ hɨnimɨdɨ sadaŋ viaŋ nameŋ lɨben uami. Iadɨ amɨŋ agaŋ Asɨ dɨ abɨdaci iadɨ hɨji agaŋ avi Asɨ dɨ abam uami. Iadɨ amɨŋ agaŋ Asɨ dɨ ibi mɨŋaiahaiaha sɨhɨ iahɨdaci iadɨ hɨji agaŋ avi Asɨ dɨ ibi mɨŋaiahaiaha sɨhɨ iaham uami. \v 16 Nadɨ amɨŋ agaŋ pam Asɨ dɨ ibi mɨŋaiahɨci uami. Hulaŋ mu hɨji hutesɨ apalɨ agaŋ nama hula hɨniavɨla nadɨ ciaŋ agadɨ ma igahɨlɨbali uami. Lavɨla nameŋ ma abɨbali uami. Nama Asɨ dɨ ibi mɨŋaiahɨnaŋ aba ma abɨbali uami. La nadɨ ciaŋ agasaŋ nameŋ ma abɨbali uami. Ha amɨŋ sɨbaŋ aba ma abɨbali uami. \v 17 Nama ciaŋ huaci agadɨ abɨbanaŋ uami. Agadɨ ala hulaŋ mu agaŋ hɨji huaci viavɨla vɨdɨvɨdɨŋ ma lagulamɨbali uami. \v 18 Viaŋ naludɨ lɨvala lɨvala ciaŋ sɨbaŋ mu hɨvɨ mu hɨvɨ abɨlan uami. Hameŋ sadaŋ viaŋ Asɨ dɨ huaci sɨbaŋ aba abin uami. \v 19 Agadɨ ala hulaŋ iamɨgali avɨli hɨvɨ mɨŋamɨgu mɨŋaiahavalɨ agɨlaŋ Asɨ dɨ ibi mɨŋaiahaiaha saŋ sɨhɨ iahɨbalu aba mɨgudɨbavɨci uami. Viaŋ ciaŋ sɨbaŋ mu hɨvɨ mu hɨvɨ ciaŋ hutesɨ sɨbaŋ ma abɨben uami. Nɨbɨlaŋ sɨhɨvia igahɨlahɨla saŋ Asɨ dɨ ciaŋ human limu fɨhala hameŋ cɨki agɨladɨ aba aba lamalubiben uami. \p \v 20 Iadɨ \x - \xo 14.20 \xo*\xt Mt 18.3, Lom 16.19, Ef 4.14, Fl 3.15, Ib 5.12-14, 1 Pi 2.2\xt*\x* isagali imahali me namɨlaŋ uami. Akuaba akuaba lusɨŋ sɨbɨlɨ vivi hɨji naludɨ agɨlaŋ hulemɨlɨ cɨki dɨ hɨji me hɨniavɨm uami. Agadɨ ala Asɨ dɨ ciaŋ lubiahɨlahɨla saŋ naludɨ hɨji agɨlaŋ hulemɨlɨ cɨki dɨ hɨji me hɨniavɨmɨdɨ uami. Hulaŋ hekɨlɨ dɨ hɨji me hɨniavɨm uami. \v 21 Ciaŋ \x - \xo 14.21 \xo*\xt Ais 28.11-12\xt*\x* vɨdɨvɨdɨŋ Mosesɨ lɨbami agaŋ nameŋ abami uami. Aludɨ Hekɨlɨ agaŋ nameŋ abi aba abami uami. Hulaŋ agɨlaŋ ciaŋ sɨbaŋ mu haiabɨla mu haiabɨla hɨsɨŋ agɨladɨ hɨvɨ hulaŋ iamɨgali nagɨlasaŋ sulavɨbali aba abi aba abami uami. Sulavɨbali agadɨ ala nɨbɨlaŋ iadɨ ciaŋ ma igahɨlavɨbali aba abi aba abami uami. \v 22 Asɨ agaŋ lɨdaci hulaŋ mu agaŋ ciaŋ sɨbaŋ mu hɨvɨ mu hɨvɨ abɨbali uami. Lɨdaci hulaŋ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ apalɨ agɨlaŋ iga iga abavɨbali uami. Ha Asɨ nukeŋ lɨdaci abadi aba abavɨbali uami. Agadɨ ala Asɨ agaŋ lɨdaci hulaŋ mu agaŋ ciaŋ igalahalaha hɨsɨŋ ciaŋ sulɨlalɨ uami. Lɨdaci hulaŋ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ daŋ agɨlaŋ iga iga abavɨbali uami. Ha Asɨ nukeŋ lɨdaci suladi aba abavɨbali uami. \v 23 Hameŋ \x - \xo 14.23 \xo*\xt HJL 2.13\xt*\x* sadaŋ hulaŋ iamɨgali avɨli hɨvɨ mɨŋamɨgu mɨŋaiahavalɨ namɨlaŋ hudɨmɨda mɨgudɨbavɨla ciaŋ sɨbaŋ mu hɨvɨ mu hɨvɨ abɨdalaŋ uami. Hulaŋ hɨji hutesɨ apalɨ agaŋ ve namɨlaŋ hula hɨniavɨla abɨbali uami. Ha uavauava iahuavadi aba abɨbali uami. Hulaŋ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ apalɨ agaŋ avi ve namɨlaŋ hula hɨniavɨla abɨbali uami. Ha uavauava iahuavadi aba abɨbali uami. \v 24 Agadɨ \x - \xo 14.24 \xo*\xt Jo 16.8\xt*\x* ala namɨlaŋ ahuata Asɨ dɨ ciaŋ igalahalaha hɨsɨŋ hulaŋ me hɨnihɨni ciaŋ abɨbalaŋ uami. Abɨdalaŋ hulaŋ mu hɨji vɨdɨvɨdɨŋ apalɨ agaŋ hɨnidaci naludɨ ciaŋ agɨlaŋ nudɨ lusɨŋ sɨbɨlɨ agadɨ lɨbɨmɨgumɨgu abavɨbali uami. Hulaŋ mu hɨji hutesɨ apalɨ agaŋ avi hɨnidaci naludɨ ciaŋ agɨlaŋ nudɨ lusɨŋ sɨbɨlɨ agadɨ lɨbɨmɨgumɨgu abavɨbali uami. Lɨhavɨci nɨbɨlaŋ nukeŋ abavɨbali uami. Viaŋ lusɨŋ sɨbɨlɨ daŋ aba abavɨbali uami. \v 25 Akuaba \x - \xo 14.25 \xo*\xt Ais 45.14, Sek 8.23, Jo 4.19\xt*\x* akuaba lusɨŋ sɨbɨlɨ sɨbɨlɨ nulɨdɨ hɨji hɨvɨ hɨniavɨlalɨ agɨlaŋ haiabɨla iahavɨbali uami. Lɨhavɨci nɨbɨlaŋ Asɨ dɨ ibi mɨŋaiahɨben aba fɨli hɨvɨ sɨkasɨkan mɨgavɨla ipalavɨci mɨguavɨci ani valɨ hɨnihɨni abavɨbali uami. Ha amɨŋ sɨbaŋ aba abavɨbali uami. Asɨ namɨlaŋ hula hɨnidi aba abavɨbali uami. \s Aŋam ulaŋ hɨvɨ mɨgudɨba Asɨ dɨ ibi mɨŋaiahaiaha sibɨla agadɨ sɨhɨvia vihalaŋ uami. \p \v 26 Iadɨ \x - \xo 14.26 \xo*\xt 1 Ko 12.7-10, 2 Ko 12.19, Ef 4.12\xt*\x* isagali imahali me namɨlaŋ uami. Namɨlaŋ mɨgudɨba Asɨ dɨ ibi mɨŋaiahaiaha nameŋ lɨhalaŋ uami. Namɨlaŋ ahuata sibɨla daŋ uami. Hulaŋ mu agaŋ sɨhɨ iahaiaha hɨsɨŋ sibɨla daŋ uami. Hulaŋ mu agaŋ hulaŋ iamɨgali limu hɨhɨle agɨladɨ lamalubilubi hɨsɨŋ sibɨla daŋ uami. Hulaŋ mu Asɨ dɨ hɨji agadɨ haiabɨla lama aba aba hɨsɨŋ sibɨla daŋ uami. Hulaŋ mu agaŋ ciaŋ sɨbaŋ mu hɨvɨ mu hɨvɨ aba aba hɨsɨŋ sibɨla daŋ uami. Hulaŋ mu agaŋ ciaŋ agadɨ limu cimɨla cimɨla aba aba hɨsɨŋ sibɨla daŋ uami. Akuaba akuaba sibɨla hameŋ agɨladɨ vivi hulaŋ iamɨgali avɨli hɨvɨ mɨŋamɨgu mɨŋaiahavalɨ agɨladɨ hɨji mɨŋaiahɨdalaŋ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ daŋ hɨniavɨbali uami. \v 27 Limu hɨhɨle ciaŋ sɨbaŋ mu hɨvɨ mu hɨvɨ abɨbavɨla uami. Ha hulaŋ ahica ua ahica pam agɨlaŋ laci huaci abavɨbali uami. Hudɨmɨda hɨlihɨli laci abavɨmɨdɨ uami. Vana hulaŋ mu agaŋ aba fɨhalɨci hulaŋ mu agaŋ heŋ abam uami. Abavɨdaci hulaŋ mu agaŋ nulɨdɨ ciaŋ agɨladɨ limu cimɨlam uami. \v 28 Hulaŋ iamɨgali avɨli hɨvɨ mɨŋamɨgu mɨŋaiahavalɨ agɨlaŋ mɨgudɨba hɨniavɨdaci nulɨdɨ hulaŋ mu agaŋ ciaŋ sɨbaŋ mu hɨvɨ abɨben aba lɨhalɨha abavɨhemɨdɨ uami. Igɨci hulaŋ mu agaŋ nudɨ ciaŋ agadɨ limu cimɨla cimɨla aba aba agaŋ apalɨ lɨci nɨbu ciaŋ abɨmɨdɨ uami. Havɨ hɨnihɨni nudɨ nukeŋ hɨji hɨvɨ pam Asɨ dɨ aba aba hɨnim uami. \v 29 Asɨ \x - \xo 14.29 \xo*\xt HJL 17.11, 1 Te 5.19-22\xt*\x* dɨ ciaŋ igalahalaha hɨsɨŋ hulaŋ me abɨben aba ahica ua ahica pam agɨlaŋ laci huaci ciaŋ sulavɨbali uami. Lɨhavɨdaci hulaŋ agɨlaŋ nulɨdɨ ciaŋ agɨladɨ igahɨlahɨla lamahivavɨbali uami. \v 30 Lɨhavɨdaci hulaŋ mu agaŋ mɨgahɨnidaci Asɨ agaŋ nusaŋ ciaŋ hɨhɨle igudaci abɨben aba lɨdaci hulaŋ lagulama ciaŋ aba aba hɨnibali agaŋ nɨbu ciaŋ vala simɨ hɨnim uami. \v 31 Namɨlaŋ hɨtɨŋ hɨtɨŋ huaci Asɨ dɨ ciaŋ igalahalaha hɨsɨŋ hulaŋ me ciaŋ agadɨ sulɨbalaŋ uami. Sulɨdalaŋ hulaŋ sɨkasɨkan agɨlaŋ igahɨlahɨla hɨji hutesɨ vivi vɨdɨvɨdɨŋ vihavɨbali uami. \v 32 Asɨ dɨ ciaŋ igalahalaha hɨsɨŋ hulaŋ agɨlaŋ sɨhɨvia hɨji lamalama heŋ abavɨm uami. \v 33-34 Asɨ \x - \xo 14.33-34 \xo*\xt 1 Ko 11.3, 14.40, Kl 3.18, 1 Ti 2.11-12, Ta 2.5, 1 Pi 3.1-2\xt*\x* agaŋ nudɨ sibɨla akuaba akuaba agɨladɨ labɨla labɨla hulaŋ iamɨgali hɨtɨŋ hɨtɨŋ agɨlasaŋ sibɨla igulalɨ uami. Hameŋ lɨlalɨ sadaŋ nudɨ sibɨla agɨlaŋ ma ihuihu lɨhavɨlalɨ uami. Nɨbu alaŋ hɨji humɨgaŋ pam laci hɨnihɨni sibɨla huaci vivi saŋ lɨlalɨ uami. Nudɨ hulaŋ iamɨgali avɨli hɨvɨ mɨŋamɨgu mɨŋaiahavalɨ agɨlaŋ mɨgudɨba Asɨ dɨ ibi mɨŋaiahaiaha hɨnihɨni iamɨgali agɨlaŋ ciaŋ abavɨmɨdɨ uami. Nɨbɨlaŋ ciaŋ valavɨla simɨ hɨniavɨm uami. Asɨ dɨ hulaŋ iamɨgali haiabɨla mu hɨvɨ mu hɨvɨ hɨniavɨdaci avɨli hɨvɨ mɨŋamɨgu mɨŋaiahavalɨ agɨlaŋ hameŋ laci ala lɨhavɨlalɨ uami. Iamɨgali agɨlaŋ hulaŋ agɨladɨ lɨvala lɨvala manɨgali hɨniavɨmɨdɨ uami. Nɨbɨlaŋ hulaŋ dɨ lɨhu hɨvɨ hɨniavɨm uami. Ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ Mosesɨ lɨbami agaŋ abami hameŋ laci ala lɨhavɨm uami. \v 35 Iamɨgali mu agaŋ Asɨ dɨ ciaŋ hɨdɨlɨ agadɨ igɨbavɨla nudɨ nukeŋ ulaŋ hɨvɨ uavɨla muŋanu dɨ abitɨhɨci abam uami. Hulaŋ iamɨgali avɨli hɨvɨ mɨŋamɨgu mɨŋaiahavalɨ agɨlaŋ mɨgudɨba hɨniavɨdaci iamɨgali agaŋ ciaŋ abavɨla ha nɨbu nukeŋ sɨhumahɨlɨbali uami. \v 36 Iamɨgali namɨlaŋ uami. Asɨ dɨ ciaŋ agaŋ naludɨ hɨvɨ mɨse ma iahɨmaŋ uami. Asɨ dɨ ciaŋ agadɨ namɨlaŋ laci ma igahɨlɨmaŋ uami. \p \v 37 Hulaŋ \x - \xo 14.37 \xo*\xt 2 Ko 10.7, 1 Jo 4.6\xt*\x* mu hɨji nameŋ lamɨbali uami. Viaŋ Asɨ dɨ ciaŋ igalahalaha hɨsɨŋ hulaŋ aba abɨbali uami. Hulaŋ hameŋ abɨbali agaŋ nɨbu nameŋ abam uami. Polɨ agaŋ aludɨ Hekɨlɨ dɨ ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ agadɨ lɨbalɨ aba abam uami. Hulaŋ mu hɨji nameŋ lamɨbali uami. Viaŋ Asɨ dɨ Amɨŋ agadɨ hɨji daŋ aba abɨbali uami. Hulaŋ hameŋ abɨbali agaŋ nɨbu avi nameŋ abam uami. Polɨ agaŋ aludɨ Hekɨlɨ dɨ ciaŋ vɨdɨvɨdɨŋ agadɨ lɨbalɨ aba abam uami. \v 38 Hulaŋ mu agaŋ ciaŋ nagasaŋ ma hɨjɨŋalɨci nudɨ ciaŋ igahɨlɨmɨlaŋ uami. Nɨbu Asɨ dɨ ciaŋ igalahalaha hɨsɨŋ hulaŋ hɨma uami. \v 39 Iadɨ \x - \xo 14.39 \xo*\xt 1 Ko 12.31, 1 Te 5.20\xt*\x* isagali imahali me namɨlaŋ uami. Namɨlaŋ Asɨ dɨ ciaŋ igalahalaha hɨsɨŋ sibɨla agasaŋ hɨji hekɨlɨ lamɨhalaŋ uami. Lɨdɨŋ hulaŋ ciaŋ sɨbaŋ mu hɨvɨ mu hɨvɨ abavɨlalɨ agɨladɨ abamɨgɨlɨmɨlaŋ uami. \v 40 Namɨlaŋ \x - \xo 14.40 \xo*\xt 1 Ko 14.33-34, Kl 2.5\xt*\x* Asɨ dɨ ibi mɨŋaiahaiaha saŋ sɨhɨ iahɨbalu aba sɨhɨvia sɨbaŋ hihɨlɨlaŋ huaci lɨci heŋ sɨhɨ iahɨhalaŋ uami. \c 15 \s Jisasɨ Kɨlaisɨ agaŋ hɨmavɨla cɨhu hɨhi iahami. \p \v 1 Iadɨ \x - \xo 15.1 \xo*\xt Lom 5.2, Ga 1.11\xt*\x* isagali imahali me namɨlaŋ uami. Vaka viaŋ Jisasɨ Kɨlaisɨ dɨ ciaŋ agadɨ nalusaŋ sulacin uami. Sulɨlɨŋ igahɨlavɨla nudɨ hɨvɨ ala vɨdɨvɨdɨŋ lagulamɨlalaŋ uami. Iabi naludɨ hɨji mɨŋaiahaiaha saŋ cɨhu ala sulɨben aba lin uami. \v 2 Jisasɨ \x - \xo 15.2 \xo*\xt Ga 3.4\xt*\x* Kɨlaisɨ dɨ ciaŋ sulacin agadɨ sɨhɨvia mɨŋalɨvɨhalaŋ uami. Hameŋ lɨlaŋ ciaŋ agaŋ namɨlaŋ hula hɨnibali uami. Hɨnidaci Asɨ agaŋ naludɨ ahɨliahudaci huaci hameŋ laci hameŋ laci hɨnibalaŋ uami. Agadɨ ala namɨlaŋ Jisasɨ Kɨlaisɨ saŋ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ ma lamavɨla uami. Ha namɨlaŋ sɨbɨlɨ lɨbalaŋ uami. \p \v 3 Ciaŋ \x - \xo 15.3 \xo*\xt Sng 22.15, Ais 53.5-12, Dan 9.26, Sek 13.7, 1 Ko 11.2, 11.23-25, Ga 1.12\xt*\x* hekɨlɨ vaka viaŋ igahɨlamin agadɨ naludɨ abacin agaŋ nɨbu nameŋ uami. Jisasɨ Kɨlaisɨ agaŋ hɨmavɨla aludɨ hugɨ agɨladɨ hivami uami. Asɨ dɨ manasɨŋ hekɨlɨ abami hameŋ laci ala lɨmi uami. \v 4 Haca \x - \xo 15.4 \xo*\xt Sng 16.8-10, Mt 12.40, Lu 24.26, 24.46, HJL 2.23-32, 13.33-35\xt*\x* hɨvɨ nudɨ mava hudavɨci anihuliŋ me hɨvɨ cɨhu hɨhi iahami uami. Asɨ dɨ manasɨŋ hekɨlɨ abami hameŋ laci ala lɨmi uami. \v 5 Hɨhi \x - \xo 15.5 \xo*\xt Mt 28.16-17, Mk 16.14, Lu 24.34-36, Jo 20.19\xt*\x* iaha uavɨla Pita\f * \fr 15.5 \fr*\ft Pita dɨ ibi mu Sifasɨ.\ft*\f* dɨ hɨvɨ iahami uami. La hɨniavɨla cɨhu nudɨ hulemɨlɨ human limu limu fɨhala hɨcɨ limu ahica cɨjɨŋ agɨladɨ hɨvɨ iahami uami. \v 6-7 La \x - \xo 15.6-7 \xo*\xt Lu 24.50, HJL 1.3-4\xt*\x* hɨniavɨla hulaŋ iamɨgali akape Jisasɨ saŋ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ lamavɨmi agɨlaŋ mɨgudɨba hɨniavɨdaci nulɨdɨ hɨvɨ iahɨci igavɨmi uami. Igavɨci Jemɨsɨ avi nudɨ igami uami. Lɨci hulaŋ nɨbu nukeŋ lɨbɨmɨŋami agɨlaŋ sɨkasɨkan nudɨ cɨhu igavɨmi uami. Hulaŋ iamɨgali akape mɨgudɨba hɨnia nudɨ igavɨmi agɨladɨ lugɨlavɨci ua 500 agadɨ lɨvalami uami. Nulɨdɨ hulaŋ iamɨgali limu hɨhɨle nudɨ igavɨmi agɨlaŋ vakala hɨhi hɨniavadi uami. Limu hɨhɨle agɨlaŋ ci hɨmavɨmi uami. \p \v 8 La \x - \xo 15.8 \xo*\xt HJL 9.3-6, 22.14, 22.18, 1 Ko 9.1\xt*\x* sijaŋ sɨbaŋ iadɨ hɨvɨ iahɨci nudɨ igamin uami. Viaŋ ninanadi humɨgaŋ ma sevɨmaŋ lɨdaci huhɨlavɨlalɨ agaŋ me hɨnilan uami. \v 9 Jisasɨ \x - \xo 15.9 \xo*\xt HJL 8.3, 9.1, Ga 1.13, Ef 3.8, 1 Ti 1.13-15\xt*\x* agaŋ hulaŋ hɨhɨle agɨladɨ lɨbɨmɨŋami uami. La cɨhu iadɨ avi lɨbɨmɨŋami uami. Agadɨ ala viaŋ hulemɨlɨ cɨki sɨbaŋ me hɨnilan uami. Viaŋ hulaŋ ibi daŋ lɨci hulaŋ iamɨgali agɨlaŋ iadɨ igavɨla huaci abavɨbali uami. Jisasɨ agaŋ hulaŋ nagadɨ ala lɨbɨmɨŋami aba abavɨbali uami. Viaŋ Asɨ dɨ hulaŋ iamɨgali avɨli hɨvɨ mɨŋamɨgu mɨŋaiahavɨmi agɨladɨ sɨbɨlɨ lamadamin sadaŋ iasaŋ hameŋ ma abavɨbali uami. \v 10 Agadɨ \x - \xo 15.10 \xo*\xt HJL 8.3, Lom 15.18-19, 2 Ko 3.5, 6.1, 11.5, 11.23, Fl 2.13\xt*\x* ala Asɨ agaŋ iasaŋ mavɨn hɨnici Jisasɨ Kɨlaisɨ agaŋ iadɨ lɨbɨmɨŋalɨ uami. Lɨbɨmɨŋɨci iabi nudɨ sibɨla hɨsɨŋ hulaŋ hɨnilan uami. Nɨbu iasaŋ mavɨn havɨ ma hɨnimi uami. Nɨbu lɨdaci sibɨla vɨdɨvɨdɨŋ daŋ vivi hulaŋ Jisasɨ lɨbɨmɨŋami limu hɨhɨle agɨladɨ lɨvalɨlan uami. Agadɨ ala iadɨ nukeŋ vɨdɨvɨdɨŋ hɨvɨ sibɨla hameŋ agɨladɨ ma vilan uami. Asɨ agaŋ iasaŋ mavɨn hɨnihɨni vɨdɨvɨdɨŋ igudaci sibɨla agɨladɨ vilan uami. \v 11 Hulaŋ Jisasɨ lɨbɨmɨŋami limu hɨhɨle agɨlaŋ Jisasɨ hɨmavɨla cɨhu hɨhi iahami agasaŋ abavɨlalɨ uami. Abavɨdaci viaŋ avi nusaŋ ala abɨlan uami. Lɨdamɨli namɨlaŋ nusaŋ igahɨlahɨla hɨji vɨdɨvɨdɨŋ ci lamahalaŋ uami. \s Mufɨli hulaŋ iamɨgali hɨmavɨmi agɨlaŋ cɨhu hɨhi iahavɨbali uami. \p \v 12 Alaŋ nalusaŋ Jisasɨ Kɨlaisɨ hɨmɨci Asɨ abɨci cɨhu hɨhi iahami agasaŋ abɨlalu uami. Agadɨ ala naludɨ hulaŋ iamɨgali limu hɨhɨle agɨlaŋ nameŋ abavɨlalɨ uami. Hulaŋ iamɨgali hɨmavɨla cɨhu hɨhi ma iahavɨlalɨ aba abavɨlalɨ uami. Hameŋ abavɨmɨdɨ uami. \v 13 Hulaŋ iamɨgali hɨmavɨla cɨhu hɨhi ma iahavɨlalɨ aba abavɨlalɨ agaŋ amɨŋ lɨci uami. Ha Asɨ agaŋ Jisasɨ Kɨlaisɨ dɨ avi abɨci cɨhu hɨhi ma iahɨvi uami. \v 14 Asɨ agaŋ Jisasɨ Kɨlaisɨ dɨ abɨci cɨhu hɨhi ma iahɨci uami. Ha alaŋ Jisasɨ Kɨlaisɨ dɨ ciaŋ havɨ havɨ sulavɨlu uami. Namɨlaŋ avi Jisasɨ Kɨlaisɨ saŋ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ havɨ havɨ lamɨvalaŋ uami. \v 15 Alaŋ \x - \xo 15.15 \xo*\xt HJL 1.22, 2.23-32, 4.10, 4.33, 5.32, 13.30\xt*\x* haiabɨla iahaiaha nameŋ abɨlalu uami. Asɨ agaŋ Jisasɨ Kɨlaisɨ dɨ abɨci cɨhu hɨhi iahami aba abɨlalu uami. Hulaŋ iamɨgali hɨmavɨci Asɨ agaŋ abɨci hɨhi iahaiaha agaŋ analɨ lɨci uami. Ha Jisasɨ Kɨlaisɨ dɨ avi abɨci hɨhi ma iahɨvi uami. Alaŋ avi Asɨ akuaba akuaba lɨmi agasaŋ analɨ ciaŋ me abavɨlu uami. \v 16 Hulaŋ iamɨgali agɨlaŋ hɨmavɨla cɨhu hɨhi ma iahavɨlalɨ lɨci uami. Ha Jisasɨ Kɨlaisɨ avi hɨmavɨla cɨhu hɨhi ma iahɨvi uami. \v 17 Asɨ agaŋ Jisasɨ Kɨlaisɨ dɨ abɨci hɨhi ma iahami lɨci uami. Ha namɨlaŋ Jisasɨ Kɨlaisɨ saŋ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ lamɨlalaŋ agaŋ naludɨ ma ahɨliahuvi uami. Lɨci namɨlaŋ hugɨ daŋ vakala hanɨbuŋ hɨnivalaŋ uami. \v 18 Hulaŋ Jisasɨ Kɨlaisɨ saŋ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ daŋ hɨnihɨni hɨmavɨlalɨ agɨlaŋ avi hɨmavɨla sɨkasɨkan sɨvɨlavɨvi uami. La Asɨ hula cɨhu huaci hameŋ laci hameŋ laci ma hɨniavɨvi uami. \v 19 Alaŋ Jisasɨ Kɨlaisɨ aludɨ ahɨliahubali agasaŋ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ daŋ hɨnihɨni nusaŋ migɨlɨlalu uami. Agadɨ ala alaŋ fɨli neŋ huaci hɨnihɨni agasaŋ pam migɨla migɨla hɨniavɨla uami. Ha alaŋ hulaŋ iamɨgali limu hɨhɨle fɨli neŋ hɨnihɨni akuaba akuaba apalɨ hɨniavɨlalɨ agɨladɨ lɨvalavɨla akuaba akuaba apalɨ sɨbaŋ me hɨnivɨlu uami. Hɨnidamɨli hulaŋ iamɨgali limu hɨhɨle agɨlaŋ aludɨ iga iga mavɨn lamalama nameŋ abavɨvi uami. Nɨbɨlaŋ akuaba akuaba apalɨ sɨbaŋ me hɨniavadi aba abavɨvi uami. \p \v 20 Agadɨ \x - \xo 15.20 \xo*\xt HJL 26.23, 1 Ko 15.23, Kl 1.18, 1 Pi 1.3, CHL 1.5\xt*\x* ala alaŋ hameŋ ma hɨnilalu uami. Jisasɨ Kɨlaisɨ hɨmɨci Asɨ agaŋ abɨci cɨhu hɨhi iahami uami. Hulaŋ iamɨgali vaka hɨmavɨhadami agɨlaŋ cɨhu hɨhi ma iahɨmaŋ lɨhavɨdaci nɨbu mɨse hɨhi iahami uami. Nɨbu hualabɨla hɨsɨŋ sɨmɨŋ sebɨlɨ mɨdɨ lɨhuci vihavɨlalɨ hameŋ me uami. \v 21-22 Adam \x - \xo 15.21-22 \xo*\xt Jo 11.25, Lom 5.12, 5.17-18, 6.23\xt*\x* agaŋ lɨci hulaŋ iamɨgali agɨlaŋ sɨkasɨkan hɨmavɨlalɨ uami. Agadɨ ala Jisasɨ Kɨlaisɨ agaŋ lɨci hulaŋ iamɨgali hɨmavɨlalɨ agɨlaŋ cɨhu hɨhi iahavɨbali uami. Hameŋ sadaŋ hulaŋ iamɨgali Adam dɨ hɨdɨlɨ me hɨniavɨlalɨ agɨlaŋ sɨkasɨkan hɨmavɨbali uami. Hulaŋ iamɨgali Jisasɨ Kɨlaisɨ dɨ hulemɨlɨ hɨniavɨlalɨ agɨlaŋ ahuata hɨhi iahavɨla huaci hameŋ laci hameŋ laci hɨniavɨbali uami. \v 23 Jisasɨ \x - \xo 15.23 \xo*\xt 1 Te 4.15-17, CHL 20.5\xt*\x* Kɨlaisɨ hɨhi iahami agadɨ mɨhiŋ hɨtɨŋ uami. Alaŋ hɨhi iahɨbalu agadɨ mɨhiŋ hɨtɨŋ uami. Nɨbu mɨse hɨhi ci iaha hɨnidi uami. Nɨbu cɨhu vebali heŋ nudɨ hulemɨlɨ alaŋ avi hɨhi iahɨbalu uami. \p \v 24 Hadɨhu Jisasɨ Kɨlaisɨ agaŋ lɨci akuaba akuaba agɨlaŋ sɨkasɨkan haba sɨvɨlavɨbali uami. Manɨgali fɨli tɨbɨ mu hɨsɨŋ mu hɨsɨŋ hulaŋ iamɨgali migɨlavɨlalɨ agɨlaŋ sɨvɨlavɨbali uami. Akuaba akuaba fɨli hɨsɨŋ ibi daŋ agɨlaŋ sɨvɨlavɨbali uami. Fɨli hali mu mu vɨdɨvɨdɨŋ hekɨlɨ hekɨlɨ daŋ agɨlaŋ avi sɨvɨlavɨbali uami. Sɨvɨlavɨci Jisasɨ Kɨlaisɨ agaŋ Iaganu Asɨ dɨ abɨci Asɨ nukeŋ hulaŋ iamɨgali agɨladɨ likɨlɨci nudɨ lɨhu hɨvɨ hɨniavɨbali uami. \v 25 Asɨ \x - \xo 15.25 \xo*\xt Sng 110.1, Mt 22.44, HJL 2.34-35, Ib 1.13\xt*\x* agaŋ Jisasɨ Kɨlaisɨ dɨ abɨci manɨgali hɨnibali uami. Hɨnihɨni akuaba akuaba nudɨ nagɨli lamavɨlalɨ agɨladɨ lɨdaci nudɨ lɨhu hɨvɨ pam hɨniavɨbali uami. \v 26 Akuaba \x - \xo 15.26 \xo*\xt 2 Ti 1.10, CHL 20.14, 21.4\xt*\x* akuaba limu hɨhɨle nudɨ nagɨli lamavɨlalɨ agɨladɨ sɨbɨlɨ lamɨbali uami. Lavɨla cɨhu sijaŋ sɨbaŋ hɨmahɨma agaŋ nudɨ nagɨli lamalama hɨsɨŋ hɨnilalɨ agadɨ avi sɨbɨlɨ lamɨbali uami. Lɨci hulaŋ iamɨgali agɨlaŋ cɨhu cɨhu ma hɨmavɨbali uami. \v 27 Asɨ \x - \xo 15.27 \xo*\xt Sng 8.6, Mt 28.18, Ib 2.6-8, 1 Pi 3.22\xt*\x* dɨ manasɨŋ hekɨlɨ agaŋ nameŋ abami uami. Asɨ agaŋ akuaba akuaba sɨkasɨkan agɨladɨ Jisasɨ Kɨlaisɨ migɨlɨbali aba nudɨ lɨhu hɨvɨ lamami aba abami uami. Hameŋ abami agadɨ ala alaŋ igɨlalu uami. Asɨ nɨbu Jisasɨ Kɨlaisɨ dɨ lɨhu hɨvɨ ma hɨnilalɨ uami. \v 28 Mufɨli akuaba akuaba agɨlaŋ Jisasɨ Kɨlaisɨ dɨ lɨhu hɨvɨ hɨniavɨdaci uami. Nɨbu nukeŋ Asɨ dɨ lɨhu hɨvɨ hɨnibali uami. Vaka Asɨ agaŋ akuaba akuaba agɨladɨ nudɨ Ninanu dɨ lɨhu hɨvɨ lamami uami. La cɨhu mufɨli nudɨ Ninaŋ agaŋ Iaganu dɨ lɨhu hɨvɨ hɨnidaci Iaganu agaŋ akuaba akuaba sɨkasɨkan agɨladɨ migɨlɨbali uami. \p \v 29 Hulaŋ iamɨgali limu hɨhɨle hɨmavɨlalɨ agɨladɨ ahɨliahuiahu saŋ nameŋ lɨhavɨlalɨ uami. Hulaŋ iamɨgali hɨmavɨlalɨ agɨladɨ uvɨsɨjiŋ vivi abavɨdaci avɨli hɨvɨ nulɨdɨ mɨŋamɨgu mɨŋaiahavɨlalɨ uami. Hulaŋ iamɨgali agɨlaŋ hɨmavɨla cɨhu hɨhi ma iahavɨci uami. Ha hulaŋ iamɨgali hɨmavɨlalɨ agɨladɨ uvɨsɨjiŋ vivi saŋ igahɨlahɨla abavɨdaci avɨli hɨvɨ nulɨdɨ mɨŋamɨgu mɨŋaiahaiaha agaŋ nɨbu hɨdɨlɨ apalɨ hɨnivi uami. \v 30 Hɨmavɨla \x - \xo 15.30 \xo*\xt Lom 8.36, 2 Ko 11.26, Ga 5.11\xt*\x* cɨhu hɨhi iahaiaha ciaŋ agasaŋ hulaŋ akape aludɨ hameŋ laci hameŋ laci sɨbɨlɨ lamɨben aba lɨhavɨlalɨ uami. Hulaŋ iamɨgali hɨmavɨla cɨhu hɨhi ma iahavɨci uami. Ha alaŋ hɨdahɨda vɨhɨlɨ iga iga ciaŋ hameŋ agadɨ aba aba agaŋ nɨbu hɨdɨlɨ apalɨ hɨnivi uami. \v 31 Iadɨ \x - \xo 15.31 \xo*\xt Lom 8.36, 2 Ko 4.10-11, 1 Te 2.19-20\xt*\x* isagali imahali me namɨlaŋ uami. Viaŋ aludɨ Hekɨlɨ Jisasɨ Kɨlaisɨ hula hɨji humɨgaŋ pam hɨnihɨni nalusaŋ hɨjɨŋalɨlan uami. Hameŋ sadaŋ haiabɨla iaha naludɨ abadin uami. Hɨvɨ hekɨlɨ aba abadin uami. Uaiaŋ mu hɨvɨ mu hɨvɨ viaŋ hulaŋ hɨmɨben aba hɨniavɨlalɨ me hɨnilan aba abadin uami. \v 32 Viaŋ \x - \xo 15.32 \xo*\xt Sav 2.24, Ais 22.13, Lu 12.19-20, 2 Ko 1.8, 4.10-11\xt*\x* Efesusɨ haiabɨla hɨnihɨni idɨhuŋ laion akuaba akuaba saua hɨsɨŋ agɨlaŋ hula me sagaŋ lɨbalɨba hɨnicin uami.\f * \fr 15.32 \fr*\ft Hulaŋ limu hɨhɨle abavɨlalɨ. Polɨ agaŋ \ft*\fq idɨhuŋ laion akuaba akuaba saua hɨsɨŋ \fq*\ft amɨŋ agɨlasaŋ abami uavɨlalɨ. Vaka sɨbaŋ hulaŋ mu lusɨŋ sɨbɨlɨ vici Lom haiabɨla hɨsɨŋ agɨlaŋ nudɨ sɨbɨlɨ lamɨbavɨla nudɨ valavɨci idɨhuŋ laion agaŋ hula sagaŋ lɨbavɨhadami uavɨlalɨ. Agadɨ ala limu hɨhɨle abavɨlalɨ. Polɨ agaŋ idɨhuŋ laion akuaba akuaba saua hɨsɨŋ agɨlasaŋ abami uavɨlalɨ. Ha hulaŋ nudɨ sɨbɨlɨ lamavɨhadami agasaŋ hɨve lama abami uavɨlalɨ.\ft*\f* Akuaba akuaba hadipɨlɨ hɨsɨŋ agɨladɨ vivi saŋ sagaŋ me ma lɨbacin uami. Hulaŋ iamɨgali hɨmavɨla cɨhu hɨhi iahavɨlalɨ agasaŋ igahɨlavɨla sagaŋ me lɨbacin uami. Hulaŋ iamɨgali hɨmavɨla cɨhu hɨhi ma iahavɨci uami. Ha nameŋ huaci abavɨlu uami. Aludɨ hɨmahɨma mɨhiŋ ci mikɨ li sadaŋ sɨmɨŋ nana avɨli vɨdɨvɨdɨŋ nana hɨjɨŋalɨmɨli aba abavɨlu uami. \p \v 33 Hulaŋ limu hɨhɨle agɨlaŋ naludɨ analɨ ciaŋ abavɨdaci igahɨlɨmɨlaŋ uami. Namɨlaŋ ciaŋ nameŋ agɨladɨ igahɨlɨlalaŋ uami. Hulaŋ lusɨŋ sɨbɨlɨ daŋ agɨlaŋ hula hɨnimɨlaŋ aba abavɨdaci igahɨlɨlalaŋ uami. Nɨbɨlaŋ hula hɨnidalaŋ naludɨ hɨji huaci agɨladɨ mɨŋaihuihu lɨhavɨdaci lusɨŋ sɨbɨlɨ vibalaŋ aba abavɨdaci igahɨlɨlalaŋ uami. \v 34 Namɨlaŋ \x - \xo 15.34 \xo*\xt Lom 13.11, 1 Ko 6.5, 1 Te 4.5\xt*\x* uava hɨji agadɨ valavɨla hɨji huaci vihalaŋ uami. Lusɨŋ sɨbɨlɨ sɨbɨlɨ agɨladɨ cɨhu cɨhu vimɨlaŋ uami. Igahɨlɨhalaŋ uami. Viaŋ ciaŋ nameŋ agadɨ naludɨ abɨlɨŋ sɨhumahɨlɨbalaŋ uami. Naludɨ hulaŋ iamɨgali limu hɨhɨle agɨlaŋ Asɨ dɨ ciaŋ agadɨ ma igahɨlavɨlalɨ uami. \s Hadipɨlɨ cɨhu hɨhi iahɨbali agaŋ nɨbu mu hɨdɨlɨ sɨbaŋ uami. \p \v 35 Hulaŋ \x - \xo 15.35 \xo*\xt Jo 12.24, 1 Jo 3.2\xt*\x* mu agaŋ nameŋ abɨvi uami. Hulaŋ iamɨgali hɨmavɨmi agɨlaŋ akɨ me lavɨla cɨhu hɨhi iahavɨbali aba abɨvi uami. Nɨbɨlaŋ cɨhu hɨhi iahavɨci nulɨdɨ hadipɨlɨ agɨlaŋ vameŋ hɨniavɨbali aba abɨvi uami. \v 36 Nama \x - \xo 15.36 \xo*\xt Jo 12.24\xt*\x* uava sɨbaŋ uami. Nama igɨlanaŋ uami. Nama halɨha cahu uitɨ hɨlɨcɨ uli agɨladɨ hulinaŋ nɨbɨlaŋ fɨli muji hɨnihɨni husɨhalavɨdaci halaŋ hɨhi iahavɨlalɨ uami. \v 37 Nama halɨha cahu uitɨ hɨlɨcɨ uli ua akuaba sɨmɨŋ uli sudɨme cɨki sɨbaŋ agadɨ hulivanaŋ uami. Hulinaŋ iaha hekɨlɨ lavɨla amɨŋ lamɨlalɨ hameŋ agadɨ viavɨla ma hulivanaŋ uami. Sudɨme cɨki sɨbaŋ agadɨ viavɨla hulivanaŋ uami. \v 38 Asɨ \x - \xo 15.38 \xo*\xt HM 1.11\xt*\x* agaŋ nɨbu nukeŋ nudɨ hɨji hɨvɨ lɨdaci isabɨlaŋ agɨladɨ halaŋ iahavɨlalɨ uami. Iahaiaha asɨŋ lamalama makaŋ makaŋ lamavɨlalɨ uami. Lɨhavɨdaci nulɨdɨ pɨlɨ agɨlaŋ mu hɨdɨlɨ mu hɨdɨlɨ hɨniavɨlalɨ uami. \v 39 Akuaba akuaba agɨladɨ hadipɨlɨ avi mu hɨdɨlɨ mu hɨdɨlɨ hɨniavɨlalɨ uami. Hulaŋ dɨ hadipɨlɨ nɨbu hɨtɨŋ uami. Sɨhɨm agɨladɨ hadipɨlɨ nɨbu hɨtɨŋ uami. Havaŋ agɨladɨ hadipɨlɨ nɨbu hɨtɨŋ uami. Hehɨlaŋ agɨladɨ hadipɨlɨ nɨbu hɨtɨŋ uami. \v 40 Fɨli hɨsɨŋ uaiaŋ susu hɨsɨŋ akuaba akuaba agɨlaŋ mu hɨdɨlɨ mu hɨdɨlɨ uami. Akuaba akuaba fɨli hɨsɨŋ agɨladɨ hajɨŋ nɨbu hɨtɨŋ uami. Akuaba akuaba uaiaŋ susu hɨsɨŋ agɨladɨ hajɨŋ nɨbu hɨtɨŋ uami. \v 41 Uaiaŋ dɨ hajɨŋ nɨbu hɨtɨŋ uami. Avaŋ dɨ hajɨŋ nɨbu hɨtɨŋ uami. Lidɨ agɨladɨ hajɨŋ nɨbɨlaŋ hɨtɨŋ uami. Lidɨ hɨtɨŋ hɨtɨŋ nɨbɨlaŋ avi nulɨdɨ nukeŋ hajɨŋ daŋ uami. \p \v 42 Hulaŋ \x - \xo 15.42 \xo*\xt Dan 12.3, Mt 13.43\xt*\x* hɨmavɨla cɨhu hɨhi iahɨbali agaŋ nɨbu nameŋ uami. Hadipɨlɨ haca mava hudɨlalu agaŋ sɨbɨlɨ lɨlalɨ uami. Hadipɨlɨ cɨhu hɨhi iahɨbali agaŋ ma sɨbɨlɨ lɨlalɨ uami. \v 43 Hadipɨlɨ \x - \xo 15.43 \xo*\xt Fl 3.20-21\xt*\x* haca mava hudɨlalu agaŋ nɨbu sɨbɨlɨ uami. Hadipɨlɨ cɨhu hɨhi iahɨbali agaŋ nɨbu huaci sɨbaŋ uami. Hadipɨlɨ haca mava hudɨlalu agaŋ nɨbu vɨdɨvɨdɨŋ apalɨ uami. Hadipɨlɨ cɨhu hɨhi iahɨbali agaŋ nɨbu vɨdɨvɨdɨŋ daŋ uami. \v 44 Hadipɨlɨ haca mava hudɨlalu agaŋ nɨbu fɨli hɨsɨŋ uami. Hadipɨlɨ cɨhu hɨhi iahɨbali agaŋ nɨbu Asɨ dɨ haiabɨla hɨsɨŋ uami. Hadipɨlɨ fɨli hɨsɨŋ nɨbu hɨtɨŋ uami. Hadipɨlɨ Asɨ dɨ haiabɨla hɨsɨŋ nɨbu hɨtɨŋ uami. \p \v 45 Asɨ \x - \xo 15.45 \xo*\xt HM 2.7, Jo 6.33, 6.38-40, 6.54, 6.63, 2 Ko 3.4-6, 3.17, Fl 3.21\xt*\x* dɨ manasɨŋ hekɨlɨ agaŋ nɨbu nameŋ abami uami. Asɨ agaŋ Adam dɨ mɨse lamɨci hɨhi iahami aba abami uami. Agadɨ ala hulaŋ mu Adam me agaŋ sɨvɨ vemi uami. Nɨbu hɨhi iahavɨla hadipɨlɨ fɨli hɨsɨŋ hɨhi hɨnilalɨ hameŋ me ma hɨnilalɨ uami. Nɨbu lɨdaci hulaŋ iamɨgali agɨlaŋ hɨhi iahavɨdaci nulɨdɨ amɨŋ agɨlaŋ huaci hameŋ laci hameŋ laci hɨniavɨlalɨ uami. \v 46 Nulɨdɨ amɨŋ huaci hameŋ laci hameŋ laci hɨnihɨni agɨlaŋ mɨse ma iahavɨmi uami. Nulɨdɨ hadipɨlɨ hɨhi hɨnihɨni agɨlaŋ mɨse iahavɨmi uami. Lɨhavɨci nulɨdɨ amɨŋ huaci hameŋ laci hameŋ laci hɨnihɨni agɨlaŋ husivɨ iahavɨmi uami. \v 47 Adam \x - \xo 15.47 \xo*\xt HM 2.7, 3.18-19, Jo 3.13, 3.31\xt*\x* hali vemi agaŋ nɨbu fɨli hɨsɨŋ uami. Asɨ agaŋ fɨli caŋ agadɨ viavɨla nudɨ lamami uami. Agadɨ ala hulaŋ mu Adam me agaŋ sɨvɨ vemi uami. Nɨbu Asɨ dɨ haiabɨla hɨsɨŋ uami. \v 48 Hulaŋ iamɨgali fɨli hɨsɨŋ agɨlaŋ hulaŋ fɨli hɨsɨŋ agaŋ me hɨniavɨlalɨ uami. Agadɨ ala hulaŋ iamɨgali Asɨ dɨ haiabɨla hɨsɨŋ agɨlaŋ hulaŋ Asɨ dɨ haiabɨla hɨsɨŋ agaŋ me hɨniavɨlalɨ uami. \v 49 Iabi \x - \xo 15.49 \xo*\xt Lom 8.29, 2 Ko 3.18, Fl 3.21, 1 Jo 3.2\xt*\x* alaŋ fɨli hɨsɨŋ hulaŋ agaŋ me hɨnidalu uami. Agadɨ ala cɨhu mufɨli hulaŋ Asɨ dɨ haiabɨla hɨsɨŋ agaŋ me hɨnibalu uami. \p \v 50 Iadɨ \x - \xo 15.50 \xo*\xt Mt 16.17, Jo 3.3-5, 1 Ko 6.13\xt*\x* isagali imahali me namɨlaŋ uami. Viaŋ naludɨ amɨŋ abadin uami. Asɨ hulaŋ iamɨgali likɨlɨci nudɨ lɨhu hɨvɨ hɨniavɨbali hadɨhu hulaŋ iamɨgali fɨli neŋ hɨsɨŋ agɨlaŋ akuaba akuaba huaci huaci agɨladɨ ma vihavɨbali uami. Hadipɨlɨ akuaba akuaba sɨbɨlɨ lɨhavɨbali uami. Hadipɨlɨ sɨbɨlɨ lɨhavɨlalɨ agɨlaŋ Asɨ dɨ haiabɨla uavɨla akuaba akuaba huaci huaci hameŋ laci hameŋ laci hɨniavɨlalɨ agɨladɨ ma vihavɨbali uami. \v 51-52 Ci \x - \xo 15.51-52 \xo*\xt Sek 9.14, Mt 24.31, Fl 3.21, 1 Te 4.15-17\xt*\x* igɨlaŋ uami. Ciaŋ sɨvɨla hɨnilalɨ agadɨ naludɨ abɨben uami. Alaŋ ahuata ma hɨma fɨhalɨbalu uami. Limu hɨhɨle agɨlaŋ hɨhi hɨniavɨdaci sijaŋ mɨhiŋ agaŋ iahɨbali uami. Iahɨci sai bihulɨ agaŋ sijaŋ sɨbaŋ agalɨbali uami. Agalɨbali hadɨhu hulaŋ iamɨgali vaka hɨmavɨhadami agɨlaŋ hɨhi iahavɨla cɨhu ma sɨbɨlɨ lɨhavɨbali uami. Lɨhavɨci Asɨ agaŋ lɨdaci hulaŋ iamɨgali hɨhi hɨnidalu alaŋ avi hadipɨlɨ mu hɨdɨlɨ sɨbaŋ daŋ hɨnibalu uami. \v 53 Asɨ \x - \xo 15.53 \xo*\xt 2 Ko 5.4\xt*\x* agaŋ hadipɨlɨ sɨbɨlɨ lɨlalɨ agadɨ lɨci cɨhu hɨhi iahavɨla huaci hameŋ laci hameŋ laci hɨnibali uami. Hadipɨlɨ nagaŋ hɨmɨlalɨ uami. Nɨbu cɨhu hɨhi iahavɨla huaci hameŋ laci hameŋ laci hɨnibali uami. \v 54 Hadipɨlɨ \x - \xo 15.54 \xo*\xt Ais 25.8, Ib 2.14-15, CHL 20.14\xt*\x* sɨbɨlɨ lɨlalɨ nagaŋ cɨhu ma sɨbɨlɨ lɨbali uami. Hadipɨlɨ hɨmɨlalɨ agaŋ nɨbu cɨhu hɨhi iahavɨla huaci hameŋ laci hameŋ laci hɨnibali uami. Hadɨhu ciaŋ Asɨ dɨ manasɨŋ hekɨlɨ hɨvɨ hɨni hameŋ laci ala iahɨbali uami. Asɨ dɨ manasɨŋ hekɨlɨ agaŋ nameŋ abami uami. Asɨ dɨ vɨdɨvɨdɨŋ agaŋ lɨci hɨmahɨma agaŋ ci sɨvɨlalɨ aba abami uami. \v 55 Hɨmahɨma \x - \xo 15.55 \xo*\xt Hos 13.14\xt*\x* agaŋ vɨdɨvɨdɨŋ daŋ hɨnihɨni hulaŋ iamɨgali agɨladɨ sɨbɨlɨ lamɨdaci hɨmavɨhadami aba abami uami. Nɨbu hɨsalɨ me hɨnihɨni hulaŋ iamɨgali agɨladɨ iamɨla iamɨla sɨbɨlɨ lamɨlalɨ aba abami uami. Agadɨ ala Asɨ lɨci hɨmahɨma hɨsɨŋ agɨladɨ vɨdɨvɨdɨŋ agaŋ apalɨ lavɨla ci sɨvɨlalɨ aba abami uami.\fig Sai bihulɨ agaŋ sijaŋ sɨbaŋ agalɨbali hadɨhu hulaŋ iamɨgali vaka hɨmavɨhadami agɨlaŋ cɨhu hɨhi iahavɨbali.|alt="trumpet with hands" src="HK00190C.jpg" size="col" loc="Aruamu 1 cor 15.51-52" copy="Knowles" ref="15.51-52"\fig* \p \v 56 Ciaŋ \x - \xo 15.56 \xo*\xt Lom 4.15, 5.13, 6.14, 7.5, 7.13\xt*\x* vɨdɨvɨdɨŋ Mosesɨ lɨbami agaŋ lusɨŋ sɨbɨlɨ sɨbɨlɨ agɨlasaŋ lɨbɨmɨgumɨgu abɨlalɨ uami. Lɨbɨmɨgumɨgu abɨdaci lusɨŋ sɨbɨlɨ sɨbɨlɨ agɨlaŋ vɨdɨvɨdɨŋ daŋ hɨniavɨdaci hɨmahɨma agaŋ hɨsalɨ me hɨnilalɨ uami. Hɨsalɨ me hɨnihɨni aludɨ iamɨlɨdaci hɨmɨlalu uami. \v 57 Agadɨ \x - \xo 15.57 \xo*\xt Lom 7.24-25, 1 Jo 5.4-5\xt*\x* ala alaŋ Asɨ dɨ huaci sɨbaŋ aba abɨmɨli uami. Aludɨ Hekɨlɨ Jisasɨ Kɨlaisɨ dɨ vɨdɨvɨdɨŋ hɨvɨ Asɨ agaŋ alusaŋ vɨdɨvɨdɨŋ igulalɨ uami. Igudaci hɨmahɨma hɨsɨŋ vɨdɨvɨdɨŋ agaŋ alaŋ hula sagaŋ me lɨbɨlalɨ agadɨ lɨvalɨlalu uami. \p \v 58 Iadɨ \x - \xo 15.58 \xo*\xt 2 Sto 15.7, 1 Ko 3.8, 2 Pi 3.14, CHL 14.13\xt*\x* isagali imahali me namɨlaŋ uami. Viaŋ nalusaŋ mavɨn hekɨlɨ hɨnilan uami. Namɨlaŋ vɨdɨvɨdɨŋ lagulamɨhalaŋ uami. Hɨji cuvɨlɨŋ cuvɨlɨŋ daŋ hɨnimɨlaŋ uami. Namɨlaŋ igɨlalaŋ uami. Asɨ dɨ sibɨla mu mu vilalaŋ agɨlaŋ havɨ ma sɨvɨlavɨbali uami. Hameŋ sadaŋ namɨlaŋ vɨdɨvɨdɨŋ lagulamalama Asɨ dɨ sibɨla agadɨ pam vivi hɨnihalaŋ uami. \c 16 \s Polɨ agaŋ Jelusalem haiabɨla hɨsɨŋ agɨlasaŋ anɨm hɨlɨcɨ mɨgudɨbavɨla igu igu saŋ abami. \p \v 1 Viaŋ \x - \xo 16.1 \xo*\xt HJL 24.17, Lom 15.25-26, 2 Ko 8.1-9, Ga 2.10\xt*\x* naludɨ abɨben uami. Asɨ dɨ hulaŋ iamɨgali avɨli hɨvɨ mɨŋamɨgu mɨŋaiahavɨci Jelusalem haiabɨla hɨniavɨlalɨ agɨlasaŋ anɨm hɨlɨcɨ igu igu saŋ abɨben uami. Vaka viaŋ Galesia fɨli tɨbɨ hɨsɨŋ hulaŋ iamɨgali avɨli hɨvɨ mɨŋamɨgu mɨŋaiahavɨmi agɨladɨ abɨdalɨŋ lɨhavalɨ hameŋ laci ala lɨlɨ saŋ abɨben uami. \v 2 Namɨlaŋ \x - \xo 16.2 \xo*\xt HJL 20.7, CHL 1.10\xt*\x* uaiaŋ human limu fɨhala human limu pabiŋ cɨjɨŋ agɨlaŋ uavɨci uaiaŋ mu hɨvɨ Jisasɨ dɨ ibi mɨŋaiahɨlalaŋ uami. Uaiaŋ hameŋ agɨladɨ hɨvɨ ala namɨlaŋ hɨtɨŋ hɨtɨŋ naludɨ anɨm hɨlɨcɨ vameba vilalaŋ agɨladɨ labɨlɨhalaŋ uami. Labɨla labɨla anɨm hɨlɨcɨ hɨhɨle naludɨ ulaŋ hɨtɨŋ hɨtɨŋ hɨvɨ mɨgudɨbɨhalaŋ uami. Hameŋ laci hameŋ laci lɨdalaŋ anɨm hɨlɨcɨ agɨlaŋ hekɨlɨ lɨhavɨbali uami. Hekɨlɨ lɨhavɨci viaŋ naludɨ pɨŋ ulɨŋ anɨm hɨlɨcɨ via igu igu saŋ ma vɨhɨlɨfɨbalaŋ uami. \v 3 Anɨm hɨlɨcɨ agɨladɨ Jelusalem haiabɨla via uu saŋ naludɨ nukeŋ hulaŋ hɨhɨle agɨladɨ lɨbɨmɨŋɨhalaŋ uami. Lɨlaŋ viaŋ naludɨ pɨŋ ua iahuavɨla nulɨsaŋ manasɨŋ lɨbɨben uami. Lɨbɨlɨŋ manasɨŋ agadɨdaŋ anɨm hɨlɨcɨ agɨladɨdaŋ via uavɨbali uami. \v 4 Viaŋ igɨlɨŋ nɨbɨlaŋ hɨtɨŋ uavɨci huaci ma lɨci uami. Ha viaŋ nukeŋ avi nɨbɨlaŋ hula uben uami. \s Polɨ agaŋ hulaŋ iamɨgali Kolin haiabɨla hɨsɨŋ agɨladɨ ua iga iga saŋ abami. \p \v 5 Viaŋ \x - \xo 16.5 \xo*\xt HJL 19.21\xt*\x* uavɨla hulaŋ iamɨgali Masedonia fɨli tɨbɨ hɨsɨŋ agɨladɨ mɨse igɨben uami. Lavɨla cɨhu naludɨ hɨvɨ uben uami. \v 6 Uavɨla \x - \xo 16.6 \xo*\xt Lom 15.24, Ta 3.12\xt*\x* namɨlaŋ hula uaiaŋ akape tagɨlaŋ akua hɨniben uami. Hɨnidalɨŋ huŋe vedaci vumɨli saŋ hɨmahɨma hɨmiŋ agaŋ apalɨ lɨci heŋ mu haiabɨla saŋ uben uami. Namɨlaŋ iadɨ ahɨliahua iasaŋ anɨm hɨlɨcɨ cɨki igulaŋ via uben uami. \v 7 Viaŋ \x - \xo 16.7 \xo*\xt HJL 18.21\xt*\x* naludɨ lɨhalɨha vala uu saŋ ma igahɨlin uami. Iadɨ Hekɨlɨ agaŋ iadɨ alia aba abɨci viaŋ uaiaŋ akape namɨlaŋ hula hɨniben uami. \v 8-9 Viaŋ \x - \xo 16.8-9 \xo*\xt Wkp 23.15-21, Lo 16.9-11, HJL 14.27, 19.8-10, 2 Ko 2.12, Kl 4.3, CHL 3.8\xt*\x* sibɨla vivi saŋ Asɨ agaŋ iasaŋ hɨbɨ abalamɨci Efesusɨ haiabɨla hɨsɨŋ hulaŋ iamɨgali akape agɨladɨ ahɨliahuacin uami. Ahɨliahudalɨŋ avɨli hɨvɨ nulɨdɨ mɨŋamɨgu mɨŋaiahavalɨ uami. Sibɨla hameŋ agadɨ vidamɨli hulaŋ limu hɨhɨle agɨlaŋ aludɨ nagɨli lamavɨlalɨ uami. Viaŋ Efesusɨ haiabɨla neŋ hɨnidalɨŋ Penɨtikosɨ mɨhiŋ hekɨlɨ agaŋ iahɨbali uami. \p \v 10 Timoti \x - \xo 16.10 \xo*\xt 1 Ko 4.17\xt*\x* agaŋ naludɨ hɨvɨ uci uami. Namɨlaŋ akuaba akuaba saŋ nudɨ ahɨliahudalaŋ nudɨ humɨgaŋ agaŋ simɨ hɨnidaci ma lɨdɨbali uami. Ci igɨlaŋ uami. Nɨbu aludɨ Hekɨlɨ dɨ sibɨla viaŋ nukeŋ vilan hameŋ ala vilalɨ uami. \v 11 Naludɨ hulaŋ limu hɨhɨle agɨlaŋ nudɨ sɨbɨlɨ igavɨla nudɨ ciaŋ lulavɨmɨdɨ uami.\f * \fr 16.11 \fr*\ft Timoti nɨbu hulaŋ mɨnibɨlɨ sɨbaŋ sadaŋ hulaŋ hɨhɨle nudɨ sɨbɨlɨ igavɨhadami. 1 Timoti 4.12 agadɨ igɨhalaŋ.\ft*\f* Nɨbu naludɨ vala veben aba lɨci nusaŋ akuaba akuaba cɨki igulaŋ nudɨ humɨgaŋ simɨ hɨnidaci iadɨ pɨŋ vem uami. Nɨbu hula hulaŋ hɨhɨle Jisasɨ saŋ hɨji vɨdɨvɨdɨŋ lamavɨlalɨ agɨlaŋ hula iadɨ pɨŋ vehavɨbali aba migɨla migɨla hɨnidin uami. \p \v 12 Iadɨ \x - \xo 16.12 \xo*\xt 1 Ko 1.12, 3.6\xt*\x* ima me Apolosɨ dɨ akape tɨbɨ mavɨn ciaŋ ciaŋ abacin uami. Hulaŋ limu hɨhɨle hɨji vɨdɨvɨdɨŋ daŋ agɨlaŋ hula uhalaŋ aba abacin uami. Abɨlɨŋ ala nɨbu uu saŋ valalɨ uami. Nɨbu hɨnia igahɨlɨci huaci lɨci ubali uami. \s Polɨ agaŋ ciaŋ limu hɨhɨle agɨladɨ abami. \p \v 13 Namɨlaŋ \x - \xo 16.13 \xo*\xt Sng 31.24, 1 Ko 15.1, Ef 6.10, Fl 1.27, Kl 1.11, 1 Te 5.6\xt*\x* sɨhɨvia migɨla migɨla vɨdɨvɨdɨŋ lagulama hɨji vɨdɨvɨdɨŋ lamɨhalaŋ uami. Lavɨla vɨdɨvɨdɨŋ hɨnihɨni akuaba akuaba saŋ lɨdɨmɨlaŋ uami. \v 14 Hulaŋ \x - \xo 16.14 \xo*\xt 1 Ko 14.1, 1 Pi 4.8\xt*\x* iamɨgali limu hɨhɨle agɨlasaŋ mavɨn hekɨlɨ hɨnihɨni akuaba akuaba sibɨla vihalaŋ uami. \p \v 15 Iadɨ \x - \xo 16.15 \xo*\xt Lom 16.5, 1 Ko 1.16\xt*\x* isagali imahali me namɨlaŋ uami. Hulaŋ iamɨgali Sɨtefanasɨ dɨ ulaŋ hɨvɨ hɨniavɨlalɨ agɨladɨ igɨlalaŋ uami. Nɨbɨlaŋ Akaia fɨli tɨbɨ hɨsɨŋ uami. Nulɨdɨ mɨse avɨli hɨvɨ mɨŋamɨgu mɨŋaiahavɨmi uami. Mɨŋamɨgu mɨŋaiahavɨci hulaŋ iamɨgali Akaia fɨli tɨbɨ hɨsɨŋ limu hɨhɨle agɨladɨ husivɨ avɨli hɨvɨ mɨŋamɨgu mɨŋaiahavɨmi uami. Lɨhavɨci Sɨtefanasɨ dɨ ulaŋ hɨvɨ hɨniavɨlalɨ agɨlaŋ nulɨdɨ nukeŋ hɨji hɨvɨ Asɨ dɨ hulaŋ iamɨgali avɨli hɨvɨ mɨŋamɨgu mɨŋaiahavɨmi agɨladɨ ahɨliahuavɨlalɨ uami. \v 16 Hulaŋ \x - \xo 16.16 \xo*\xt 1 Te 5.12\xt*\x* iamɨgali hameŋ agɨladɨ lɨhu hɨvɨ hɨnihɨni saŋ naludɨ abin uami. Hulaŋ iamɨgali nulɨdɨ ahɨliahuiahu sibɨla hameŋ vihavɨlalɨ agɨladɨ lɨhu hɨvɨ avi hɨnihɨni saŋ naludɨ abin uami. \p \v 17-18 Viaŋ \x - \xo 16.17-18 \xo*\xt Fl 2.29\xt*\x* nalusaŋ hɨji cuvɨlɨŋ cuvɨlɨŋ igahɨlavɨla naludɨ iga iga saŋ mavɨn hɨnidalɨŋ uami. Sɨtefanasɨ hula Folɨtunatusɨ hula naludɨ hɨvɨ hɨnia ve iadɨ igavalɨ uami. Akaikusɨ avi nɨbɨlaŋ hula ve iadɨ igavalɨ uami. Lɨhavɨci viaŋ nulɨdɨ igɨlɨŋ iadɨ humɨgaŋ agaŋ simɨ hɨnidaci hɨjɨŋalacin uami. Nɨbɨlaŋ namɨlaŋ hula hɨniavɨdaci naludɨ humɨgaŋ avi simɨ hɨniavɨdaci hɨjɨŋalahalaŋ uami. Nɨbɨlaŋ naludɨ uvɨsɨjiŋ viavɨla iadɨ ahɨliahuavalɨ uami. Hulaŋ hameŋ agɨlaŋ ciaŋ abavɨdaci nulɨdɨ ciaŋ agadɨ igahɨlɨhalaŋ uami. \p \v 19 Esia \x - \xo 16.19 \xo*\xt HJL 18.2-3, 18.18, 18.26, Lom 16.5, 2 Ti 1.15\xt*\x* fɨli tɨbɨ hɨsɨŋ hulaŋ iamɨgali avɨli hɨvɨ mɨŋamɨgu mɨŋaiahavalɨ agɨlaŋ nalusaŋ lamulavi uami. Hulaŋ iamɨgali avɨli hɨvɨ mɨŋamɨgu mɨŋaiahavɨci Akuila tamaŋ dɨ ulaŋ hɨvɨ hɨniavɨlalɨ agɨlaŋ uami. Aludɨ Hekɨlɨ dɨ ibi hɨvɨ nalusaŋ hekɨlɨ sɨbaŋ lamulavi uami. Akuila tamaŋ nalusaŋ lamulavi uami. Akuila abinu dɨ ibi Pɨlisila uami. \v 20 Naludɨ \x - \xo 16.20 \xo*\xt Lom 16.16, 2 Ko 13.12\xt*\x* isagali imahali me sɨkasɨkan agɨlaŋ avi nalusaŋ lamulavi uami. Asɨ dɨ hulaŋ iamɨgali alaŋ aludɨ isagali imahali me agɨladɨ iga iga hɨjɨŋalaŋala human lamɨmɨli uami. \p \v 21 Viaŋ \x - \xo 16.21 \xo*\xt Kl 4.18, 2 Te 3.17\xt*\x* Polɨ uami. Nalusaŋ lamula lamula manasɨŋ nagadɨ viaŋ nukeŋ iadɨ human hɨvɨ lɨbadin uami.\f * \fr 16.21 \fr*\ft Polɨ nukeŋ manasɨŋ ma lɨbadami. Nɨbu havɨ ciaŋ pam abɨdaci hulaŋ mu agaŋ manasɨŋ hɨvɨ lɨbadami. Agadɨ ala ciaŋ sɨlɨ nagadɨ hɨvɨ hɨdɨlɨ maha nɨbu nukeŋ nudɨ human hɨvɨ lɨbami.\ft*\f* \p \v 22 Hulaŋ \x - \xo 16.22 \xo*\xt Ga 1.8-9\xt*\x* mu aludɨ Hekɨlɨ hula hɨnihɨni saŋ mavɨn hekɨlɨ sɨbaŋ ma hɨniavɨla uami. Ha vana nɨbu avɨŋ hɨvɨ um uami. Aludɨ Hekɨlɨ nama veha uami. \p \v 23 Aludɨ Hekɨlɨ Jisasɨ agaŋ nalusaŋ mavɨn hɨnibali uami. \v 24 Viaŋ Jisasɨ Kɨlaisɨ hula hɨji humɨgaŋ pam hɨnihɨni hulaŋ iamɨgali sɨkasɨkan nalusaŋ mavɨn hekɨlɨ hɨnilan uami.