\id JAS James \h Jeimis \toc3 Jms \toc1 Uru ngai etikirighi Jeimis ghe pitiela \toc2 Jeimis \mt2 Uru ngai etikirighi \mt1 Jeimis \mt2 ghe pitiela \imt1 Inangari emuemua \ip Oroi ila tau ngalomasaanga atoa la nannaa va Jeimis kateva tana nengane Iesu. Ia namuu ia elome ta tau ngaiesoa ngatoa eJerusalem (Apostolo 15; Galaisia 2:9). Uru ngai etikirighi oia ghe pitiela eaauliaa oroi voto tale tokatokaaita nau ita aimuli tee Karisto. \iot Tani kila amuemua \io1 Aitiutiu tale inangari, me niapasunga tale nitootoonga \ior 1:1-27 \ior* \io1 Lo atoa karika righi peiira, me niparruu \ior 2:1-26 \ior* \io1 Nisama raarangisana \ior 3:1–4:12 \ior* \io1 Nitootoonga tale viliki veu \ior 4:13–5:6 \ior* \io1 Nitingina akorokorongana, nilooloo sae, me airuuruu tale uru ngai etikirighi \ior 5:7-20 \ior* \c 1 \p \v 1 \x - \xo 1:1 \xt Mat 13:55; Gal 1:19; Apos 15:13; 1 Pita 1:1.\x*Aghi Jeimis, kapuna tau ngai nongonongo anna ieghi God me Vau ngepona ateva Iesu \w Karisto\w*. \p Apitipiti atu etaimim kasangaulu ghalua (12) ararimangali nge Israeli am tokatoka reerekataa see tale mene kasina patunganua. \p Masi nau eteva etaimim. \s1 Nitootoonga eaasarasarakanaita \p \v 2 \x - \xo 1:2 \xt Rom 5:3-5.\x*Kapughu etoa, nimasimasi eteva namungaili ia epasu etaimim nau am ghaa ase nitootoonga, \v 3 \x - \xo 1:3 \xt 1 Pita 1:7.\x*poli am kilakila va nau ita apala nitootoonga tale aikaaiaaita egheelei nitingina akorokorongana ateva. \v 4 Tani tam ruu tani tingina akorokorongana etani ruu uunguaane etaimim me aue am matuenna me am ghulughuluena me karika aue am tukuna tale righi ase voto. \v 5 \x - \xo 1:5 \xt Nitoka 2:3-6.\x*Arova teva etaimim etuutukuna tale masi alomasaanga kanna God, ekolomi God. God emasimasieili tani tau lao me karika etautau mae tale nisessaia me tani ului gheeleiaaita sesa, me aue etau lao masi alomasaanga etana. \v 6 Me nau eteva ukolomi, uaiesoaa me karika emene ghalua nannaam, poli lo ateva eghaaghalua nannaane nonginaaili kotoo ateva elamana kuukuu eteva ekuukuueinie see. \v 7 Ia o ase taumattu ngateva karika emene nnaa va aue eghaa righi voto ta Vau ngepona ateva, \v 8 poli nannaane ase taumattu ngateva o eghaaghalua me karika eaatoka tuu nannaane tale voto egheelei. \p \v 9 Lo atoa kapuna iem God me karika peiimim, am masimasi poli tale taataraane God, ararim ateae iaaili epona. \v 10 \x - \xo 1:10 \xt Ais 40:6-7.\x*Me lo atoa tue peipeiena iem, am masimasi poli am tokatoka euu, poli aue am kapa nongina ueli palaoa ngateva emammate. \v 11 Nau sinaka ateva esaesae, mallangina ateva elallangia me palaoa ngateva ekaakatuu me masi taataraane esessa. Tue peipeiena ateva aue ekapa avalua o nau eteva egheelei uunguaane. \p \v 12 Aue emasinaaili ta taumattu ngateva etiitingina akorokorongana tale nitootoonga, poli nau nitootoonga eruu, aue eghaa \w kou nguru\w* maulue ateva tokatoka liu ia, God ghe auliaala \w inangari nialokoi\w* ta lo atoa la aielousieinia. \p \v 13 Arova nitootoonga eghaaiem, karika teva emene ue va, “God etootoongainieghi.” Ta voto sesa karika etootoonga God, me ia karika egheelei nitootoonga ta teva. \v 14 Ta ninannaa sesa etaita egheelei nitootoonga me eghaaghaaita lao tale voto sesa arova ivia ateva. \v 15 Nau eteva sesa ninannaa ange tokala, eaalutu sesa voto, me nau sesa voto epiipinosa anamuu, eluulutuaa nimate ateae. \p \v 16 Kapughu etoa, isaa o voto erau kameam. \v 17 Isaa akapaaili masi voto me voto ghulughuluena ekasukasu \w epona liu\w*. Ekasukasu me esiosio etaita ta Tamaita ngepona liu eteva ghe gheleila mallanga atoa me karika eaikolikoliaa nongina tootoo ateva. \v 18 \x - \xo 1:18 \xt Jon 1:13.\x*Tale aloaloannaane ghe alututala tale inangari koronna me aue ita rooroo tani taumattu niaitiutiu tale isaa akapaaili voto ghe gheleila. \s1 Tani nongo me ghelei \p \v 19 Masi kapughu etoa, am nnaa parasi inangari toko va, am akapaaili am kila tani oti parasi talingaimim tani nongonongo me am rau mene ailuilui tani sama me tani sessai. \v 20 \x - \xo 1:20 \xt Alomasaanga 7:9.\x*Ta sessaiaa taumattu karika aue ghelei righi voto va eghulughuluena ta matane God. \v 21 \x - \xo 1:21 \xt Kol 3:8; 1 Pita 2:1.\x*Liuna avalua o me am ruu tani ghelei sesa me tani annaa saasakiaa ta mene kateva, me am siuaa nannaaimim me am ghaa inangari laghe auliaala etaimim erooroo tani asaangiem. \p \v 22 \x - \xo 1:22 \xt Mat 7:26; Rom 2:13.\x*Am rau nim mene nongo inangari me karika am ghelei voto eaauliaa. Arova am ghelei evalua o, am nim kamekameam. \v 23 Lo ateva enongonongo inangari me etam gheelei, nonginaaili taumattu ngateva etaatara taataraane tale ghalasi eteva, \v 24 me nau eruuruu tani taatara, me ekasukasu, arovaea ta eaikkaluaa taataraane. \v 25 \x - \xo 1:25 \xt Rom 8:2; Jms 2:12.\x*Me lo ateva etam ghaaghaa velu matane tale isaa o inangari nipaopao ghulughuluena egheeleia karika ekaakaravusu tale ssavoto me nimate, me karika eoghioghi vulu isaa o voto, me karika eaaikkaluaa voto ghe nongola me ghe tarala, ta egheelei, niarangise aue etoka tale voto egheelei. \p \v 26 \x - \xo 1:26 \xt Sams 141:3.\x*Arova teva eue va tau nikkauaa ia me karika eaitara ngamasina ramuramuti paana ateva, enim kamekamea me unna nikkauaa egheelei nim peisaane. \v 27 Llo nikkauaa God Tamaita ia ealoanna me eghaaghaa va \w raarangisana\w* me masina isaa avalua toko: tani sausi aliki raue vulu etoa me vause raue vulu etoa nau nialousiusi eghaaghaaila, me am rau mene tau velu gheeleiaa kosa ateva va eghelei saasakieinam. \c 2 \s1 Karika masina tani aimassiaa \p \v 1 \x - \xo 2:1 \xt Apos 10:34; Jms 2:9.\x*Masi kapughu etoa, poli ita aiesoaa ta Vau ngepona ateva Iesu \w Karisto\w* iaaili epona, liuna avalua o me am rau mene aimassiaa. \v 2 Arova teva taumattu emae nongina am veluvelu eitauaa me eaasae ringi gheelei tale gol me eaasae tee masi ghinna, me teva llo tee karika righi peina me ghinnanina sesa ghele kupi tee sso, \v 3 me arova utara kkai nonga lo ateva emolumolu emasina me ughele ue etana va, “Masi aitokatokam ateva toko,” me ughele ue ta lo ateva karika peina va, “Utingina lao too,” o “Utoka sio tapaa kosa,” \v 4 karika ukilakila va angu aaimuli tee tani ghelei niaisakei tani pola taumattu tale \w ale manga\w* ateva tale ninannaa karika masina? \p \v 5 \x - \xo 2:5 \xt 1 Ko 1:26-28.\x*Am nongo, masi kapughu etoa, God ghe suietoongaala lo atoa karika peiira tale kosa ateva oia va la tue peipeiena tale niaikaaiaa me la ghaa \w niarangise\w* tale \w ararimangalina ateva God\w*, ghe auliaala \w inangari nialokoi\w* ta lo atoa la aielousieinia. \v 6 Me karika, ta am taatara lo atoa karika peiira va peisaane ila. Karika am kilakila va tue peipeiena atoa la tautauem sio euu tani ghelei voto maate etaimim? Me karika am kilakila va la ghaaghaaiem tani laoainam tale liu niaisakei? \v 7 Karika am kilakila va ila la tani aattara tani auliaa saasakiaa teeiem lo atoa masi ararina ateae Iesu etaimim? \p \v 8 \x - \xo 2:8 \xt Mat 19:19; Gal 5:14.\x*Arova am tani aitaraa kanna inangari nipaopao Iesu kingi ia tale Uru ngai Manga ateva eue va, “Uaielousiaa lo ateva etokatoka akalakalangina etam nongina uaaielousieinio,” am gheelei masi voto. \v 9 \x - \xo 2:9 \xt Diut 1:17.\x*Me arova am aimassiaa, am gheelei voto sesa, me inangari nipaopao eghelei niaisakei etaimim va karika am aaimuli tee voto masina. \v 10 \x - \xo 2:10 \xt Lev 19:37; Nam 20:7-12, 24; Mat 5:19.\x*Poli arova lo ateva eaimuli tee isaa akapaaili inangari nipaopao me kateva nonga ia ange tam aimuli teeiela, ange ghelei saasakia ngakapaailiila inangari nipaopao. \v 11 \x - \xo 2:11 \xt Eks 20:13-14; Rom 13:9.\x*Poli God ghe uela va, “Karika umene lai sari kateva vausenna ateva,” ghe ue teela va, “Karika umene aiuvi emate.” Me arova utam lai sari kateva vausenna ateva me uaaiuvi emate nonga, angu ghelei saasakiaala inangari nipaopao. \p \v 12 \x - \xo 2:12 \xt Gal 6:2; Jms 1:25; 1 Pita 2:16.\x*Am ppooaa me am ghelei nongina lo atoa aue la aisakei tale inangari nipaopao poli isaa o llo, aue egheleiem me karika aue am karavusu. \v 13 \x - \xo 2:13 \xt Mat 5:7; 18:32-35.\x*Poli llo niaisakei karika righi nialousiusi etana, aue eghaa lo ateva taumattu karika eaalousiusi, me nialousiusi aue eapala niaisakei. \s1 Niaikaaiaa me niuungu \p \v 14 Kapughu etoa, arova teva taumattu eue va eaikaaiaa, me karika righi masi niuungu egheelei, karika aue esausia. Am annaa va ase niaikaaia ngateva o aue easaangia? \v 15 \x - \xo 2:15 \xt 1 Jon 3:17.\x*Arova teva tuem me nengam etuutukuna tale ghinna eaaloanna me inana tani nama ta kateva kateva nau, \v 16 me teva etaimim ghele ue etana va, “Kasula tale luei me laa ghasae ghinna me uaanasa, me unamanama me essoio,” me karika eghelei righi voto tani sausia, am annaa va saa righi masi voto aue elutu? \v 17 Tale isaa o ase salana me arova niaikaaiaa karika elaolao tee niuungu, isaa o niaikaaiaa nim matena. \p \v 18 \x - \xo 2:18 \xt Gal 5:6.\x*Me kateva aue eue va, “Unem niaikaaiaa?” Me aghi aue aue va, “Auungu. Uapasunga unem niaikaaiaa karika niuungu etana me aue aghapasunga aikaaiaaghi tale voto auungu etana.” \v 19 Uaaiesoaa va kateva nonga ia God ateva? Masi ninannaa ia! Me raroai tee atoa la ghaaiesoaa me la reterete. \p \v 20 Alokapakapa ateva, uanna va aghapasunga va niaikaaiaa karika elaolao tee niuungu, nim peisaane? \v 21 \x - \xo 2:21 \xt Aitiutiu 22:9-12.\x*Vaalua tuvuita ateva ta Abraham ghe ghulughuluenala ta matane God? Poli voto ghe gheleila nau ghe alokoi saela natuna ta Aisiki tale \w liu nighelei aiaavusuvusuena\w* ateva tani tauela ta God. \v 22 \x - \xo 2:22 \xt Hib 11:17-18.\x*Utara va, unna niaikaaiaa me voto ghe gheelei ghe kasukasu eitauaa. Me unna niaikaaiaa ghe masinala tale voto ghe gheleila. \v 23 \x - \xo 2:23 \xt Aitiutiu 15:6; 2 Kro 20:7; Ais 41:8.\x*Me inangari tale Uru ngai Manga ateva ghe koronnala nau ghe uela va, “Abraham ghe atokala tuutulina ta God, liuna avalua o me God ghe aseala va ia ghulughuluena ia,” me laghe kolokoloa va kapuna ia God. \v 24 Am tara va taumattu ngateva eghulughuluena poli voto egheelei, karika va eaikaaiaa nonga. \p \v 25 \x - \xo 2:25 \xt Jos 2:1-21; Hib 11:31.\x*Nim nongina Reiab aipae taita ia me God ghe aseala va ghulughuluena ia tale voto ghe gheleila nau ghe aitaraala tau lloua akilakila atoa me ghe apasungaala katikirighi ppae salana me laghe usilainiela. \v 26 Nongina taumattu ngateva karika eaainoana, matena ia, liuna avalua o me arova niaikaaiaa nonga me karika righi niuungu, isaa tee o voto matena. \c 3 \s1 Tani aitara ngamasina ramuramuti paa ateva \p \v 1 Kapughu etoa, erau mene oroi iem lo atoa am anna va am tau ngai aapasunga, poli am kilakila va lo atoa ita aapasunga, aaisakeiaaita aue la tani kutumi emasina. \v 2 Ita akapa ita gheelei asease voto sesa. Me arova teva taumattu etam gheelei voto sesa tale poppooaane, ia ghulughuluena ia me egheelei runga ngamasina akapa vilikina. \p \v 3 Nau eteva ita aasae tau lao biti eteva tale paa ooso ateva tani alooia kona eaa ita anna va elao, ita gheeleia va ia akapa ekirie see nongina ita aloanna.\fig Ita aasae tau lao biti eteva tale paa ooso ateva|alt="Horse with bit" src="HK00029B.tif" size="col" ref="3:3" \fig* \v 4 Ita mene tara kateva aimatoongana tale anua ateva. Arongona ta namuu ia me kinatama kuukuu eteva ekuukuueinia, kapteni eteva enim aloalooa tale aialoaloo atiulu ghaunaaili ia. \v 5 Nonginaaili ramuramuti paa ateva ghauna ia tale vilikiita me eaasake va erooroo tani ghelei kinatama voto. Gharighi kuraa erooroo tani ata teva kinatama tuvui. \v 6 \x - \xo 3:6 \xt Mat 12:36-37; 15:11, 18-19.\x*Ramuramuti paa ateva tee kuraa ia, tanganueira ia sesa voto atoa. Etokatoka elome tale mene kasina voto tale vilikiita tani ghelei saasakiaa taumattu ngateva me eaatoka maamauluaane akapa tale kuraa ateae me \w eGehenna|lemma="Gehenna"\w* eaarokoti kuraa ateae etana. \p \v 7 Taumattu ngatoa la rooroo tani ghelei isaa akapa ase ghaata kkena me ghila me llo erarraa me voto elamana la rooroo tani gheleila la matukkale me la ghaitarainila \v 8 \x - \xo 3:8 \xt Rom 3:13.\x*me karika teva taumattu erooroo tani ghelei ematukkale ramuramuti paa ateva poli sesa ia, me karika erooroo tani matua atoka, me ia pasu ia tale voto kaale erooroo tani kaali emate taumattu. \p \v 9 Tale ramuramuti paa ateva ita tautau sae Vau ngepona ateva Tamaita ia, me ie nonga o ramuramuti paa ateva ita kaakasikiena taumattu etana, ila tee lo atoa tootoona ila God. \v 10 Tale ie nonga o paa ateva nitau sae me nikasikiena ekupikupi ghoa. Kapughu etoa, karika emene isaa avalua o. \v 11 Am annaa va manu maraange me manu uelane lalu rooroo tani akala nonga tale kateae mata ngateo? \v 12 Kapughu etoa, am annaa va fig ateae ai ia erooroo tani kuneaa \w oliv\w*, o uasa uaeni erooroo tani kuneaa righi ue fig? Mata ngateo ateae uelanna ia karika erooroo tani ghelei righi manu va emaraange. \s1 Alomasaanga ekasukasu epona liu \p \v 13 See alomasaanga nannaane etaimim? Eapasunga tale masi niuungu egheelei tale nisiuaa ninannaa. \v 14 Me arova nissa tee kateva poli ia ange apalaiola me nikuruetuna etokatoka tale urunguitaniimim, am rau mene aasakeaa isaa o voto ta am rau mene ghelei nikamekame tale voto koronna. \v 15 Isaa o ase ninannaa karika ekasukasu \w epona liu\w*, ta pei tale kosa ateva me karika emaemae ta Spiriti eteva, ta kanna Satana. \v 16 Nau usessa tee kateva poli ia ange apalaiola me ukuukuruetuna, aue utara va voto eaaikasakasaliaa me asease voto sesa aue elutu. \p \v 17 Me alomasaanga ekasukasu epona liu, mata ngemua ateva voto etana, \w raarangisana\w*, me ealoanna luei eteva, me enannaa mene kateva, me tani nongo mene katoa, me pasu ia tale nialousiusi me masi uenenna, me karika niaimassiaa etana me karika ekamekame. \v 18 \x - \xo 3:18 \xt Mat 5:9; Hib 12:11.\x*Tau ngai ghelei luei etoa la pasapasa luei, me la mukemuke voto ghulughuluena. \c 4 \s1 Am tau ekapaiem lao ta God \p \v 1 \x - \xo 4:1 \xt Rom 7:23.\x*Sa ateva egheeghelei niaitunna me niaikiso elome etaimim? Karika am kilakila va ekasukasu tale aloannaaimim eaaiuvii tee masi ninannaa tale urunguitaniimim? \v 2 Am aaloanna voto me karika am ghaaghaa, liuna avalua o me am aaiuvii emate. Am sassaii me karika am rooroo tani ghaa voto am aloanna tani ghaa. Am aikiso me am aiuvii. Karika am ghaaghaa poli karika am kookolomi God. \v 3 Me nau am kokkolomi, karika am ghaaghaa, poli am kokkolomi tale sesa ninannaa, poli nau aue am ghaa aue am uunguaa tale aloaloannaaimim. \p \v 4 \x - \xo 4:4 \xt Rom 8:7; 1 Jon 2:15.\x*Am tau ngai lai sari etoa! Karika am kilakila va tani aikapukapuaa tee kosa ateva nitau ngai ssateena ia God? See io ualoanna va kapuna io kosa ateva, io aue utau ngai ssateena io God. \v 5 Am annaa va voto Uru ngai Manga ateva ghe auliaala va karika righi malloeanina? Eue va, “God eannangaili arova ita aimulusi teeia, me enannaa saasakiaa tee spiriti eteva ghe atokaiela ta ngetaita arova eusilaa uunguaa kosa ateva.” \v 6 \x - \xo 4:6 \xt Nitoka 3:34; 1 Pita 5:5.\x*Me God etautau mae oroieili maamasinaane etaita. Liuna avalua o me Uru ngai Manga ateva eue va, \q1 “God karika poi ealoanna lo atoa la tautau sae nannaaira \q2 me etautau lao maamasinaane ta lo atoa la siosioaa nannaaira.” \p \v 7 \x - \xo 4:7 \xt Ips 6:12.\x*Liuna avalua o me am tau ekapaiem lao ta God. Am rati namu ngateva ta raroai etoa me aue eroo tani ilou vuliem. \v 8 \x - \xo 4:8 \xt Sek 1:3; Mal 3:7; Ais 1:16.\x*Am lao akalakalaa ta God me aue emae akalakalaa ta ngetaimim. Am tau ngai ghelei ssavoto atoa, am ghelei \w eraarangisana|lemma="raarangisana"\w* maamauluaaimim, me lo atoa eghaaghalua nannaaimim, am ghelei eraarangisana urunguitaniimim. \v 9 Am alousiusi me am ngala. Me am lo atoa am kangkanga nau ghaine, am ruu tani kanga me am ngala me am ruu tani masimasi, me am alousiusi. \v 10 \x - \xo 4:10 \xt Job 5:11; 1 Pita 5:6.\x*Am siuaa nannaaimim ta matane Vau ngepona ateva, me aue easaesae arariimim. \p \v 11 Kapughu etoa, am rau mene auliaa saasakiaa tee mene kateva. Lo ateva eauliaa saasakiaa tee teva tuena o nengane nonginaaili va egheelei niaisakei etana, me arova eghelei evalua o eaauliaa saasakiaa tee tale inangari nipaopao me egheelei niaisakei etana. Me arova ughelei niaisakei tee tale uunguaa inangari nipaopao, me karika uaimuli tee, nonginaaili va io tau ngai ghelei niaisakei io. \v 12 \x - \xo 4:12 \xt Rom 2:1; 14:4.\x*Kateva nonga etautau mae inangari nipaopao me egheelei niaisakei. Ie nonga erooroo tani asaangi me tturuu. Me io see etam me vara ughelei niaisakei ta lo atoa la tokatoka akalakalangina etam? \s1 Tani aasakeaa nimanaa \p \v 13 \x - \xo 4:13 \xt Luk 12:18-20.\x*Am nongo, lo atoa am ue va, “Ghaine o nimanaa ita lao tale teva masaliki taatara me ita laa toka kateae ninamanama, me ita ghelei niuungu tani ghaa viliki veu.” \v 14 \x - \xo 4:14 \xt Nitoka 27:1; Sams 39:5, 11.\x*Me karika am kilakila sa ateva aue elutu nimanaa. Vaalua tale maamauluaaimim? Nim nonginaaili asu emaemae karika masau me ekapakapa. \v 15 Me masina arova am nim ue va, “Arova aloaloannaane Vau ngepona ateva aue ita toka me ita ghelei llo voto.” \v 16 Am tautau sae nannaaimim me am aasake. Isaa akapa o ase niaasake sesaaili. \v 17 \x - \xo 4:17 \xt Luk 12:47.\x*Liuna avalua o, lo ateva ekilakila voto masina tani ghelei me etam gheelei, egheelei voto sesa. \c 5 \s1 Tue peipeiena atoa aue la ghaa aipoliira sesa \p \v 1 Tue peipeiena atoa am nongo! Am alousiusi me am ngala, poli voto sesaaili ange maemae etaimim. \v 2 \x - \xo 5:2 \xt Mat 6:19.\x*Peiimim oroi ange maamarokase me ane ateva enamanama ghinnaniimim. \v 3 Uneimim gol me silva ange rorroso, me rorrosoaaira aue aulia ngaotuem tale nau niaisakei, me aue enama vilikiimim arova kuraa ateae. Am ghe atoka aitauaala peiimim tale llo nau airuuruu. \v 4 \x - \xo 5:4 \xt Diut 24:14-15.\x*Am tara! Aipoliira taumattu ngatoa am ghe tam polilala nau laghe uungula etaimim ange kolokolo anamuu sae ta Vau ngepona ateva, me kolokoloaaira lo atoa la mukemuke Vau ngepona ateva sarasarakanaaili ia ang ghe nongola. \v 5 \x - \xo 5:5 \xt Luk 16:25.\x*Am ghe tokatoka tale kosa ateva tale masi nitoka, me am ghe kuukuruetuna tee masi tokatokaaimim, me am ghe mmoro teela ninamanama nonginaaili ghaata kkena ange ghaala nau eteva la uvi ematela. \v 6 Lo atoa taumattu ghulughuluena ila, am ghe aaliu teeila va laghe gheelei sesa, me am ghe uvi ematela llo taumattu karika ghe gheleila isaa o voto. Me karika toa laghe liula voto am ghe ghelei teeilala. \s1 Ita rau mene mangoo nau ita ghaaghaa mmarikana \p \v 7 \x - \xo 5:7 \xt Jer 5:24; Diut 11:14.\x*Liuna avalua o, kapughu etoa, me am rau mene mangoo tani toitoi lomosina ta Vau ngepona aue emae. Am tara vaalua tau ngai ghelei utana ateva etoitoi va kosa ateva esausi tani ghelei me umana voto ekuneaa masi voto me vaalua etam maamangoo tani toi vaoo ateva. \v 8 \x - \xo 5:8 \xt Rom 13:11-12; 1 Pita 4:7.\x*Am tee am rau mene mangoo me am tingina akorokorongana, poli maemaeaane Vau ngepona ateva ange aakalakalaa. \v 9 Kapughu etoa, am rau mene ainguunguaa tee mene kateva ta am rau aisakei, poli tau ngai ghelei niaisakei eteva etiitingina ta paa ngatamana. \p \v 10 Kapughu etoa, am anna ngamasina uunguaane nitam mangoo tale nimmarikana, me am annaa \w propete\w* atoa laghe aippooa tale ararina ateae Vau ngepona. \v 11 \x - \xo 5:11 \xt Eks 34:6; Job 1:21-22; 2:10; Sams 103:8.\x*Am kilakila va ita taatara va \w niarangise\w* tale lo atoa la tiitingina akorokorongana tani toitoi. Ngam ghe nongola vaalua Job ghe tam oghi vulula tani aiesoaa ta God, me ghe tarala sa ateva Vau ngepona ateva ghe taue lao sio tale airuuruu. Vau ngepona ateva pasu ia tale nialousiusi me eaaloanna tani aisausiaa. \p \v 12 \x - \xo 5:12 \xt Mat 5:34-37.\x*Me tale voto akapaaili, kapughu etoa, am rau mene ue va, “Arova akamekame, lo ateva \w epona liu\w* eattara mataneaghi,” o, “Arova akamekame, lo ateva eaaitaraa kosa ateva eattara mataneaghi,” o mene righi ase voto. Llo erooroo va, am ue va “ue” etana, am ue va “ue” etana. Me llo karika, am ue va “karika” etana, God erau ghelei niaisakei etam. \s1 Nilooloo sae tale niaikaaiaa \p \v 13 Lo ateva etaimim etokatoka tale nau sesa, erooroo tani looloo sae. Me lo ateva emasimasi euei righi kkinari tani kkauaa God. \v 14 \x - \xo 5:14 \xt Mak 6:13.\x*Lo ateva etaimim eiisiki, ekolo elda ngatoa tale \w ale manga\w*, me la looloo sae etana me la kao oeli tale ararina ateae Vau ngepona ateva. \v 15 \x - \xo 5:15 \xt Mat 17:18-20.\x*Me nilooloo sae tale niaikaaiaa aue eghelei emasina tau ngisiki eteva, me aue Vau ngepona ateva etotua, me arova ghe gheleila righi sesa voto, God aue ekkaluaa. \v 16 Liuna avalua o me am aulia ngaotu sesa gheeleiaaimim ta mene katoa me am looloo sae ta God mausi mene katoa, me aue am masina. Unna nilooloo sae ghulughuluena ateva taumattu sarasarakanaaili me erooroo tani ghelei voto. \p \v 17 \x - \xo 5:17 \xt 1 Ki 17:1; 18:1.\x*Elaija nim taumattu ia nongina ita me ghe nim looloo saela va erau mene vaoo, liuna avalua o me ghe tam vaoola ghe roola kotoluae ninamanama me ghaonomo ulana. \v 18 \x - \xo 5:18 \xt 1 Ki 18:42-45.\x*Ghe mene looloo saela me epona liu ghe tau sio mae vaoo ateva me kosa ateva ghe apinosala voto laghe pasapasa. \p \v 19 \x - \xo 5:19 \xt Gal 6:1.\x*Kapughu etoa, arova teva etaimim eoghi vulu voto koronna me lo ateva emene ghaa oghie mae, \v 20 \x - \xo 5:20 \xt Nitoka 10:12; 1 Pita 4:8.\x*etani kila va, see ia lo ateva emene ghaa oghi lo ateva sesa gheeleiaane, me eoghi vulu salana sesa, eaasaangia tale nimate me eaakou oroiannaaili sesa voto.