\id JHN - Koti Bible portions [eko] -Mozambique 2008 (web 2017) \h Yaahaya \toc1 Yaahaya \toc2 Yaahaya \toc3 Yaa \mt1 Yaahaya \c 1 \s1 Nttakhuzi la Nluku lajiretta opinaatamu \p \v 1 Omwanzo laari Nttakhuzi. Nttakhuzi laari vamote na Nluku na Nttakhuzi laari Nluku. \v 2 Ye laari vamote na Nluku omwanzo. \p \v 3 Vitthu zooshi zarettiwa khwa ye; eriwaka khaari ye khayiivo moote yaari weettelaaye orettiwa. \v 4 Ohaayi waari nkatthi mwawe, ohaayi opo yaari nuuru ya anaatamu. \v 5 Nuuru enaara n'yiiza, na yiiza khuhikhitiri oshintta. \p \v 6 Aarivo nlume mmote aaperekhiweeyo ti Nluku aari wiitthiwaaye Yaahaya. \v 7 Ye ata nkhama shaahiti yoori alawele oshaahiti monkoni wa nuuru, yoori atthu ooshi apatthe osiila hapari na akhupali khwa ye. \v 8 Ye khaari nuuru, ila ata nkhama shaahiti wa nuuru. \v 9 Nuuru yeekhweele, eniwaamwasikhelaaye anaatamu ooshi, yata voolumwenku. \p \v 10 Nttakhuzi laari voolumwenku na olumwenku wompiwa ti ye, ila olumwenku khuhinjuwi. \v 11 Awaateliye apale eeyiyeeyo awe, yo khuhimpwekhereli. \v 12 Ila apale ampwekhereliyeeyo na akhupaliyeeyo nzina lawe, awenkha ruhusa yooretteya aana a Nluku. \v 13 Atthaapo ahivokoliweeni khwa ephattu, wala khwa matakhelo a onaatamu wala ohiiyi makhaamu a nlume, ila avokoliwa khwa matakhelo a Nluku. \p \v 14 Nttakhuzi khujiretta ntthu na khwiikhala na-fweyo. Noona siifwa yawe, siifwa nkhama mwaana mmote paasi wa Paapa wawiitaala rehema na khweele. \p \v 15 Yaahaya alaza oshaahiti awe araka: “Otu ti otule kaari onlupaaye, aari otaaye paata ya miiyo na nwulu zayita miiyo, maana ye aarivo miiyo kihineeyevo.” \v 16 Maana fooshi fweeyo napokherela phantte ya zooshi ariina na rehema khwa rehema. \v 17 Maana kano zatiisiwa khwa vakatthi wa Munsa; rehema na haakhi yata khwa Yinsa Al-Masiihu. \v 18 Khina anamoone Nluku, ila Nluku mmote paasi, othuuto ariiye mpavu wa Paapa, ti anithoonyeziyeeyo. \s1 Oshaahiti wa Yaahaya Namoosa \p \v 19 Opu oshaahiti wa Yaahaya, wakathi mayaahuuti a Yeruzaleemu awaaperekhiyeevo anamalokozela a tiini na aleevi\f + \fr 1:19 \ft Aleevi awaziri a mahaakhimu a tiini.\f* yoori amuuzele yoori: “Opaani weeyo aya.” \v 20 Ye khutukhuru na khuhikatthali, khulupa woosileyavo yoori: “Akiiyo Al-Masiihu!” \p \v 21 Khumuuzela yoori: “Aphano, weeyo o paani? Ti weeyo Aliyaasi?” \p Khuri: “Akiiyo!” \p “Ti weeyo Napiyu aari weettelaaye ota?” \p Khujipu yoori: “Wala!” \p \v 22 Khumuuzela yoori: “Khi o paani? Onijipu yoori nawooze apale anirumiyeeyo. Nanna eti onjilupezaaye omweenyewe?” \p \v 23 Yaahaya khujipu na mattakhuzi a napiyu Ezaaya araka: “Miiyo ki huula enkhuwaaye n'yaara eraka: ‘Mookolele tarikhi ya Mbwana.” \p \v 24 Apale aarumiweeyo aari akhuntti ya mafwarizeewu, \v 25 khumuuzela yoori: “Khi oniwooselani atthu ohi Al-Masiihu wala Aliyaasi ama Napiyu? \p \v 26 Yaahaya khuwaajipu yoori: “Miiyo kinoosa na maati, ila vakatthi venu mweeyo owaapho ntthu mwihininjuwaaye, \v 27 antaaye paata ya miiyo na wala akinsuhi ofukula mikhoyi za jampali zawe.” \p \v 28 Vitthu epo zarettikhana nti wa Betaaniya phantte ya khipula ya muuttho Yorotaani, ottuukho Yaahaya aari orettaawo njampo la woosa. \s1 Pwittipwitthi ya Nluku \p \v 29 Mmeesho mwaya Yaahaya khumoona Yinsa eettaka ota khuri: “Mwimoone! Oto antaaye apho, pwittipwitthi ya Nluku anlazaaye twampi voolumwenku! \v 30 Otu ti otule kaari onlupaaye, wakathi opule kaari oraaye: ‘Onta nyumani waka ntthu akizitiye maana ye aarivo miiyo kihineeyevo.’ \v 31 Miiyo akaari onjuwa paani yaya, kateela omoosa na maati yoori athoonyeziwe Ezirayiilu.” \p \v 32 Aphano Yaahaya khulawela oshaahiti alupaka theenya yoori: “Miiyo koona Rooho Ttakatthiifu yiishukhaka pinkuuni nkhama jiwa khummorela ye. \v 33 Miiyo akaari onjuwa paani yaya, ila otule akirumiyeeyo omoosa na maati, khukuuza yoori: ‘Weeyo onteela woona Rooho Ttakatthiifu yiishukhaka na emmorelaka, ntthu aya oto ti anoosanaaye Rooho Ttakatthiifu.’ \v 34 Miiyo koona vitthu epo, tiito kinlawelaaye oshaahiti yoori ye Mwaana wa Nluku.” \s1 Anakhiyoni a Yinsa a mwanzo \p \v 35 Mmeesho mwaya Yaahaya aari attaaphale opheya na anakhiyoni awe awiri. \v 36 Noomoona Yinsa aviraka, khuri: “Mwimoone! Oto antaaye apho Pwittipwitthi ya Nluku!” \p \v 37 Anakhiyoni apale awiri a Yaahaya noosiila mattakhuzi apale khusala anlotta Yinsa. \v 38 Aphano Yinsa khuzukuluwa khweekesa nyuma, khuwoona anakhiyoni apale awiri eettaka onlotta khuwoozela yoori: “Mweeyo mwineekesani?” \p Khujipu araka: “Rabi” (liriina maana a mwaaliimu), “wamaka vayi?” \p \v 39 Khuwaajipu yoori: “Olawa moonewo.” \p Khulawa khoonawo ohali Yinsa amakiyeewo na khwiiya vamote na ye siikhu yaya etile yooshi. Epo zaarettikhaniye payina ya saa-khuumi ya njuwa-looveva. \p \v 40 Antere, ttwiiye Simawu Pheeturu, aari mmote wa mamwinyi apale awiri ansiliyeeyo Yaahaya attakhulaka monkoni wa Yinsa, tiito anlottiyeeyo. \v 41 Mwanzo wonsikana aari ttwiiye Simawu, na khumuuza yoori: “Nampattha Al-Masiihu” (enlupaaye yoori Namathawaziwa). \v 42 Antere khunthuula ttwiiye khunlawana wa Yinsa. Yinsa khumweekesa Simawu khuri: “Weeyo o Simawu, mwaana wa Yaahaya, ila waaza nasaapi nzina lawo eriwaka Seefwa.” (Seefwa enlupa yoori Pheeturu\f + \fr 1:42 \ft Liriina maana a liwe\f*). \s1 Yinsa oninkhuwela Filiipe na Natanayeele \p \v 43 Mmeesho mwaya Yinsa khulakela olawa Kalileya na khunsikana Filiipe, khumuuza yoori: “Okilotte!” \p \v 44 Filiipe aari wa sitati ya Betezayiita ottuukho waari owawe Pheeturu na Antere \v 45 Filiipe khunsikana Natanayeele khumuuza yoori: “Nampattha otule Munsa aatikhiyeeyo nkithaapu ya kano monkoni wa ye na manapiyu. Ti Yinsa wa Nazareeti, mwaana wa Yuusufu!” \p \v 46 Natanayeele khuuzela yoori: “Nazareeti, enlankhawo etthu yooshapweya?” \p Filiipe khunjipu yoori: “Ote woone!” \p \v 47 Yinsa amooniyeevo Natanayeele amwaattamaka khuri: “Oto mwiizirayiilu weekhweele, ntthu woohiina ottettekha va rooho vawe.” \p \v 48 Aphano Natanayeele khumuuzela Yinsa yoori: “Mwaari okijuwa vayi?” \p Yinsa khunjipu yoori: “Filiipe ahinookhuwele miiyo kiwooniye wiikhaliye nshini wa nfikeera opule. \p \v 49 Attaaphale Natanayeele khushanka khuri: “Rabi, weeyo o Mwaana wa Nluku. Weeyo O Mfwalume wa Ezirayiilu!” \p \v 50 Yinsa khunjipu yoori: “Weeyo wakikhupali mwaasa wa olupa yoori kaawooniye nshini wa nfikeera? Toowo onttela woona vitthu khulukhulu zayita epi.” \v 51 Khuvira alupaka yoori: “Miiyo kiniwuuzani khweele yoori, mwinoona pinku eri yoofukuwa na malayikha a Nluku awelaka na wiishukha amwiishukhelaka Mwaana wa Pinaatamu.” \c 2 \s1 Yinsa ontta oharusi \p \v 1 Siikhu ya ttaatthu, khwiiyawo harusi Kanaani ya Kalileya na mamaawe Yinsa aari ottuukho. \v 2 Yinsa na anakhiyoni awe khulaleyiwa awe olawa oharusi. \v 3 Paata ya wiisha viinyu, mamaawe Yinsa khumuuza yoori: “Yaweeshela viinyu.” \p \v 4 Ila Yinsa khujipu araka: “Muukha, enihithajiya okuuza? Nalelo khunafiye wakathi aka.” \p \v 5 Aphano mamaawe khuwooza anamarumeyela yoori: “Mwirette zooshi epile anttelaaye owuuzani.” \p \v 6 Attaaphale, zaarivo zuuku sitha mayaahuuti aari orumeyelakaaye wakathi wa otwahareshiwa zaari za maliituru thamaaniini kiina zaari za maliituru miiya na eshiriini. \p \v 7 Yinsa khulupa yoori: “Mwiitaaze maati wakhula yuuku,” yo khwiitaaza mpakha omilomo waya. \p \v 8 Aphano Yinsa khuwooza yoori: “Mwittekhe vattitthiiru mwimweettisele mahutumu wa njampo.” Yo khuretta etthiipile. \v 9 Attaaphale mahutumu wa njampo khoota maati apale aarettiweeyo viinyu woohijuwi ohali yaalankhiyeewo, aari ojuwaaye anamarumeyela apale attekhiyeeyo maati aya. Aphano mahutumu khumuuza mposi, \v 10 araka: “Atthu ooshi azowerela owenkha atthu viinyu ya mwanzo anamalaleyiwa, amana anywa ewaatosha phi mwiniwenkhaavo viinyu yoohafwiifweya, ila weeyo nalelo wapweha viinyu yooshapweya mpakha apha.” \p \v 11 Alama ya eto ya minjuza, yaari ya mwanzo Yinsa oretta nti wa Kanaani ya Kalileya. Siifwa yawe yaathonyezeyiye attaapho, na anakhiyoni awe khunkhupali. \p \v 12 Paata ya vitthu epile khusala alawa Kafwaranaawu na mamaawe, attwiize na anakhiyoni awe. Khwiiya ottuukhule siikhu vattitthiiru. \s1 Yinsa ontwaharesha Nyuupa Yoosifwiwamo Nluku \p \v 13 Osaleelaka ofiya wakathi wa njampo la Paashikowa wa mayaahuuti, Yinsa khuwelela Yeruzaleemu. \v 14 Khuwaasikana Nnyupa Woosifwiwamo Nluku atthu aari wuuzanyisaaye mompe, pwittipwitthi, jiwa, na atthu aari opatilisaaye nzurukhu. \v 15 Aphano khweesa puutta ya nkhoyi, khuweekaramo atthu ooshi Nnyupa Woosifwiwamo Nluku, vamote na pwittipwitthi mpakha mompe zaya. Khumwazela vathi nzurukhu wa apale aari opatilisaaye na khuphinttula meeza aya. \v 16 Na khuwooza apale aari wuuzanyisaaye jiwa yoori: “Mwilazemo vitthu zooshi! Mwilikhe oretta pazari nyuupa ya Paapa.” \p \v 17 Aphano anakhiyoni awe khuupuwela zawaatikhiwa ttakatthiifu enraaye: “Ojilipisana waka khwa nyuupa yawo, Oo Nluku, enlukuzela nkatthi mwaka nkhama moottho.” \p \v 18 Attaaphale anamalokozela amayaahuuti khumuuzela yoori:” Alama-ni ya minjuza ontakhaaye onithoonyeza” yoori weeyo onaaye owahi wooretta vitthu zooshi epo?” \p \v 19 Yinsa khujipu yoori: “Mwipweche nyuupa eti ya Nluku, miiyo kintta ojeka opheya khwa siikhu ttatthu!” \p \v 20 Yo khulupa yoori: “Ojekiwa wa nyuupa eti yaathuuliye nyaakha arupayiini na sitha, weeyo onlupa yoori onttela ojeka opheya khwa siikhu ttatthu?” \v 21 Ila Yinsa nyuupa aari olupaaye waari mwiili awe. \v 22 Wakathi Yinsa asisimuwiyeevo nkhapuri, anakhiyoni awe khuupuwela epile aalupiyeeyo, aphano khukhupalela zawaatikhiwa ttakatthiifu na mattakhuzi awe. \s1 Yinsa onjampo la Paashikowa \p \v 23 Wakathi Yinsa aari Yeruzaleemu, onjampo la Paashikowa, atthu awaatta khunkhupali nzina lawe mwaasa wa woona alama za minjuza epile aari orettaazo. \v 24 Ila Yinsa khaari owaamini maana aari owaajuwa ooshi. \v 25 Khaari ontakha ntthu woomwinkha oshaahiti monkoni wa pinaatamu, maana ye aari ojuwa niini ephattu ya onaatamu. \c 3 \s1 Nkutthaano wa Yinsa na Nikoteemu \b \p \v 1 Aarivo mfwarizeewu mmote aari wiitthiwaaye Nikoteemu, nttunkhulu wa mayaahuuti. \v 2 Ye khulawa okutthanana Yinsa osikhu na khumuuza yoori: “Rabi, ninjuwa yoori onsomisa khwa phantte ya Nluku, maana khina anwahaaye oretta alama za minjuza nkhama epo, aheetteeni Nluku wiiya vamote na-ye.” \p \v 3 Yinsa khujipu yoori: “Miiyo kiniwuuzani khweele yoori, khina antakhaaye woona ofwalume wa Nluku aheetteeni ovokoliwa opheya.” \p \v 4 Nikoteemu khumuuzela yoori: “Nanna-ni ntthu anvokoliwaaye opheya ooluvaliye? Kinretteya ntthu weetta mwiirukulu wa mamaawe swaafu yaphiiri khuvokoliwa opheya!” \p \v 5 Yinsa khujipu yoori: “Miiyo kiniwuuzani khweele yoori, aheetteeni ovokoliwa na maati na Rooho khina anwahaaye weetta muufwalume wa Nluku. \v 6 Maana otule anvokoliwaaye khwa mwiili, mwiili, na otule anvokoliwaaye khwa Rooho, rooho. \v 7 Ohiiye wootikinisiwa mwaasa wa miiyo olupa yoori: ‘Enihithajiya mweeyo ovokoliwa opheya.’ \v 8 Pheevo envitelela aphale entakhaavo, ensiileya evumaka, ila khinjuweya ohali enlankhawo wala eneettaawo. Enrettikhana etthiipo khwa apale ooshi oovokoliwa khwa Rooho.” \p \v 9 Nikoteemu khuuzela theenya yoori: “Epo enttela orettikhana toovi?” \p \v 10 Yinsa khujipu araka: “Weeyo o mwaaliimu wa nti wa Ezirayiilu khiniweeleya vitthu epo? \v 11 Miiyo kiniwuuzani khweele yoori, fweeyo ninlupa etile ninjuwaaye na ninlawela oshaahiti wa etile nooniyeeyo; ila mweeyo khamwinkhupalela oshaahiti etthu. \v 12 Miiyo kawuuzani vitthu za vathi khamwinkhupaleeni khi mwinttela okhupalela toovi amana kiwuuzakani vitthu za pinkuuni? \v 13 Maana khina anawele pinkuuni woohiiyi otule alankhiyeeyo pinkuuni: Mwaana wa Pinaatamu. \v 14 Nkhama etthiipo Munsa alansiyeeyo nyookha n'yaara, etthiipo theenya enihithajiya Mwaana wa Pinaatamu wiiya woolansiwa, \v 15 yoori wakhula otule aninkhupalaaye eeyane ohaayi wa mileele. \p \v 16 Khwa nanna etthiipo Nluku apheta olumwenku afiyelela onleva Mwanawe mmote paasi, yoori wakhula otule aninkhupalaaye ahipwetheye ila eeyane ohaayi wa mileele. \v 17 Nluku amperekha Mwanawe voolumwenku, khahiyo yoori ahukhumu olumwenku, ila yoori olumwenku wuusurukhe khwa ye. \v 18 Wakhula otule aninkhupalaaye khamphukiwa, ila otule ahininkhupalaaye aphukiwa, mwaasa wa ohikhupali nzina la Mwaana mmote paasi wa Nluku. \v 19 Ophukiwa waya pi opu; nuuru yata voolumwenku, ila atthu khupheta yiiza, khwiiphiiriwa ti nuuru, mwaasa wa menttezi aya aari ootakhala. \v 20 Otule anrettaye zootakhala oniiphiiriwa ti nuuru na wala kheepu waattamela nuuru ontakha yoori khaazi zawe zihooneye. \v 21 Ila otule aneettettisaaye haakhi onta nnuuru, yoori zooneye saaneene, yoori khaazi zawe enkholiwa khwa Nluku.” \s1 Oshaahiti wa Yaahaya Namoosa monkoni wa Yinsa \p \v 22 Paata ya vitthu epile Yinsa na nakhiyoni awe khweetta nti wa Yudeya, ottuukho eeshiyeewo wakathi vattitthiiru nooretta njampo la woosa. \v 23 Yaahaya naye aari owoosa atthu nti wa Enoomi, kharipu ya Saliimi maana aariwo maati awaatta na atthu aari ota oteela woosiwa. \v 24 (Vitthu epo zarettikhana Yaahaya ahinatthiwe nkalapooso). \v 25 Khupuwa onyakulisana khwa anakhiyoni akinaaya a Yaahaya na yaahuuti mmote monkoni wa njampo la otwahareshiwa. \v 26 Yo khulawa wa Yaahaya na khumuuza yoori: “Rabi, mwinyi otule waariina kaapu ya muuttho Yorotaani wanlaweliyeeyo oshaahiti, ontta woosa na atthu ooshi antta olawa ottuukho ariiwo.” \p \v 27 Yaahaya khujipu yoori: “Khina ampwekheraaye etthu aheetteeni winkhiwa pinkuuni. \v 28 Mweeyo mwa mashaahiti wa etile kilupiyeeyo yoori: “Miiyo akiiyo Al-Masiihu, ila ki otule aperekhiweeyo wiilokozi wawe.” \v 29 Namaposiwa ti wa namaposa. Swaahipu aninrumeyelaaye namaposa oninjali na onsiileza oniiya woofurahi amana asiila huula ya namaposa. Eto furaha yaka yookamilikha. \v 30 Enihithajiya yoori ye awule na miiyo kijipushuwise. \p \v 31 Otule anlakhaaye otulu weekhweele ori vatulu wa vitthu zooshi. Otule ari wa vathi ti wa vathi na onttakhula vitthu za vathi; ila otule alankhiyeeyo pinkuuni ori vatulu wa vitthu zooshi. \v 32 Ye ahakikhi epile oniyeezo na asiiliyeezo ila khina ankhupalelaaye oshaahiti awe. \v 33 Otule ankhupalelaaye oshaahiti awe onhakikhi yoori Nluku haakhi. \v 34 Otule Nluku amperekhiyeeyo onttakhula mattakhuzi a Nluku, maana ye oninkha Rooho Ttakatthiifu woohiphimi. \v 35 Paapa onimpheta Mwanawe na zooshi attha mmakhono mwawe. \v 36 Otule aninkhupalaaye Mwaana onaaye ohaayi wa mileele, ila otule aninkatthalaaye Mwaana khanlawa woona ohaayi na theenya katapu ya Nluku empharelela khwa ye.” \c 4 \s1 Yinsa ompiya mwaasa na muukha wa Samariiya \p \v 1 Wakathi Yinsa asiiliyeevo yoori mafwarizeewu asiila yoori Yinsa ontta owaaretta anakhiyoni na owoosa zayita Yaahaya, \v 2 (eettiye ohiiyiru Yinsa aari woosaaye ila anakhiyoni awe), \v 3 Yinsa khulaawo Yudeya khurutela Kalileya. \p \v 4 Ila yaari ohithajiya ye ovira nti wa Samariiya. \v 5 Ye khufiya sitati moote ya Samariiya yaari wiitthiwaaye Sikaari yaattamananiyeeyo nshapa la Yaakhumpa amwinkhiyeeyo mwanawe Yuusufu. \v 6 Ottuukhule waariwo nlipu wa Yaakhumpa. Yinsa ari wooshokhera nkatthi wa safwari, khulawa khwiikhala nshini wa nlipu. Zarettikhaniye payina ya atuhuri. \p \v 7 Wakathi otthuupule khuta muukha wa Samariiya ottekha maati. Yinsa khumuuza yoori: “Kimeele maati vattitthiiru kinywe.” \v 8 (Zarettikhaniye wakathi anakhiyoni awe eettiyeevo ositati wuuzanya etthu-yoojiwa.) \p \v 9 Muukha otule wa Samariiya khumuuzela Yinsa yoori: “Weeyo oyaahuuti onikivekela maati miiyo, muukha wa Samariiya?” (Maana mayaahuuti na asamariiya khansiilana saana.) \p \v 10 Yinsa khunjipu yoori: “Weeyo eriwaka waari ojuwa tthuvo ya Nluku na paani anuuvekelaaye maati, weeyo weetta onvekela na-ye eetta owinkha maati ohaayi.” \p \v 11 Muukha otule khuri: “Mbwana khuna etthu yoottekhana maati maana nlipu opu wiicha. Onttela opattha vayi maati aya apo ohaayi? \v 12 Talili weeyo onwulweene zayita papeetthu Yaakhumpa? Ye aninkha nlipu otthuupo aari onywakaavo na aana awe na mompe zawe.” \p \v 13 Yinsa khumuuza yoori: “Otule annywaaye maati apa onlawa eeyane nnyottha theenya, \v 14 ila otule anttelaaye onywa maati kinttelaaye omwinkha khanlawa wiiyana nnyottha theenya. Olikha toowo, maati kinttelaaye owinkha anttela oretteya naattuuttu wa wiittikha maati a ohaayi wa mileele.” \p \v 15 Muukha otule khumuuza yoori: “Mbwana, kimeele maati aya apo yoori kihirutele wiiyana theenya nnyottha, wala kihirutele vanlipu apha ottekha maati theenya.” \p \v 16 Yinsa khumuuza yoori: “Olawe owawo, wankhuwele mannawo ote.” \p \v 17 Muukha otule khujipu araka: “Akina manna.” \p Yinsa khuri: “Weeyo wajipu saana olupa yoori khuna manna. \v 18 Maana waarina amanna athaanu, ila aphano otu oriina nasaapi khahiyo mannawo. Eto olupiyeeyo nasaapi khweele.” \p \v 19 Muukha otule khuri: “Mbwana, kiniwoona yoori o napiyu. \v 20 Amarehemu apapazetthu aari waaputwaka vamwaako apha, ila mweeyo mayaahuuti mwinri Yeruzaleemu ti yiiyiye puuro ya waaputwiwawo.” \p \v 21 Yinsa khumuuza yoori: “Okhupali epi kiniwuuzaaye muukha, maana ontta waattamela wakathi mweeyo mwihinttelaaye omwaaputu Paapa vamwaako apha wala Yeruzaleemu. \v 22 Mweeyo asamariiya mwinaaputu etthu mwihinjuwaaye, ila fweeyo ninaaputu etile ninjuwaaye maana nusura enta khwa mayaahuuti. \v 23 Khwa attaapho ontta ofiya wakathi na khweele wafiya, anamwaaputu eekhweele anttela omwaaputu Paapa khwa rooho na khweele. Anamwaaputu Paapa aniweekesaaye pi atthaapo. \v 24 Nluku rooho ti eto eniwaahithajiyaaye apale animwaaputwaaye ana ya omwaaputu khwa rooho na khweele.” \p \v 25 Muukha otule khuri: “Miiyo kajuwa yoori o Al-Masiihu (aniitthiwaaye Namathawaziwa) onsaleela ota. Amana ata onteela onuuza zooshi.” \p \v 26 Aphano Yinsa khumuuza yoori: “Ti miiyo! Othuuto onttakhulanaaye.” \s1 Anakhiyoni a Yinsa antta oruti ositati \p \v 27 Wakathi otthuupule anakhiyoni awe khuruti khwiiya ooshanka mwaasa wa onsikana apiyaka mwaasa na muukha. Ila khuhiivo hatha mmote aamuzeliyeeyo yoori: “Oneekesa-ni?” Ama “Ottakhulanaka ye mwaasa aya niini?” \p \v 28 Aphano muukha otule khulikha yuuku yawe khurutela ositati khuwooza atthu yoori: \v 29 “Mwite mwimoone mwinyi akuuziyeeyo zooshi kinrettaazo. Talili khahiyo Al-Masiihu?” \v 30 Aphano khulankha atthu nsitati khulawa okhule aariiwo Yinsa. \p \v 31 Wakathi wa vitthu epile anakhiyoni awe aari onkhanyarela yoori: “Rabi, mwije etthu-yoojiwa.” \p \v 32 Ila ye khuwooza yoori: “Kinaaye etthu-yoojiwa mwihinjuwaaye.” \p \v 33 Aphano anakhiyoni awe khusala oozelana araka: “Talili ena ntthu antiseliyeeyo etthu-yoojiwa?” \p \v 34 Yinsa khuri: “Etthu yoojiwa yaka oretta matakhelo a otule akiperekhiyeeyo na okhola khaazi zawe. \v 35 Mweeyo khamwinlupaka yoori: ‘Nkatthi wa nyeezi mine ninuurula?’ Miiyo kiniwuuzani yoori: Mwifunule maasho enu na moone mmashapa! Vitthu zakhomaala entakha wuuruliwa. \v 36 Otule anuurulaaye ompwekhera phakari yawe na onuurula mishumo za ohaayi wa mileele, khwa nanna namuurula anttelaaye ofurahi vamote na anamazala. \v 37 Maana khweele etile elupiweeyo yoori: ‘Mmote onzala nkina khuurula.’ \v 38 Miiyo koorumani yoori moorule epile mwihizaleeni. Akina akhola khaazi, mweeyo khuta opuhela khaazi yaya.” \s1 Asamariiya awaatta a sitati etile aninkhupali Yinsa \p \v 39 Asamariiya awaatta a sitati etile khunkhupali Yinsa mwaasa wa oshaahiti aalupiyeeyo muukha otule araka: “Ye akuuza zooshi epile kaarettiyeeyo.” \v 40 Attaaphale paata ya Asamariiya ofiya aphale aariivo Yinsa, khunvekela yoori eeye vamote na-yo. Yinsa khwiiya vamote na-yo siikhu piiri. \v 41 Mwaasa wa mattakhuzi awe atthu awaatta khunkhupali. \p \v 42 Na khumuuza muukha otule yoori: “Aphano nakhupali, khahiyo mwaasa wa mattakhuzi apale olupiyeeyo, maana fweeyo nansiila na najuwa yoori khweele Namuusuru wa olumwenku.” \s1 Yinsa oninvonisa mwaana wa waziri wa mfwalume \p \v 43 Ziviriyeevo siikhu piiri, khulaawo okhule waya khusala eetta Kalileya. \v 44 Maana Yinsa Mweenyeweene alupa yoori napiyu khanshitahiwa saana mmuti mwawe. \v 45 Afiiyeevo Kalileya, akalileya khumpwekherela saana yo ooniye zooshi aarettiyeezo Yeruzaleemu, vanjampo la Paashikowa, maana yo aari ottuukho. \p \v 46 Khurutela theenya othotola Kanaani ya Kalileya, ottuukho athatushiyeewo maati khwiiya viinyu. Aariwo waziri mmote aariina mwanawe aari olwaaziwaaye Kafwaranaawu. \v 47 Wakathi asiiliyeevo elupiwaka yoori Yinsa ori Yudeya onlankha Kalileya, khusala amweekesa nonsikana khunvekela yoori anvonise mwanawe, aari osaleelaaye ofwa. \p \v 48 Yinsa khuri: “Mweeyo mwinkhupali paasi amana moona alama za minjuza miwulu-miwulu.” \p \v 49 Waziri otule khuri: “Mbwana, waakuve okilotte mwanaka ahinafwe.” \p \v 50 Yinsa khujipu yoori: “Olawe, mwanawo ontta wiiya haayi.” Mwinyi otule khukhupalela mattakhuzi apale a Yinsa khulawa owawe. \v 51 Nalelo mwinyi otule ari ntarikhi, akarumeya awe khusala anthepeeza oteela omuuza yoori mwanawo ori haayi. \v 52 Paata awoozeliyeevo yoori wakathi-ni mwaana otule apatthiyeevo ashikhaali, yo khujipu yoori: “Hooma yanlikha taana payina ya saa-sapa ya makaaripi.” \p \v 53 Aphano papaawe mwaana khufwahamu yoori wakathi ooziweeyo ti Yinsa waari otthuupule yoori: “Mwanawo ontta wiiya haayi.” Attaaphale khunkhupali Yinsa ye na vaje vawe wooshivo. \v 54 Eto yaari alama yaphiiri ya minjuza Yinsa aarettiyeeyo, paata ya olankha Yudeya eettaka Kalileya. \c 5 \s1 Ovonisiwa wa namarakala \p \v 1 Ziviriyeevo vitthu epile, Yinsa khulawa Yeruzaleemu mwaasa wa njampo la mayaahuuti. \v 2 Ewaakho Yeruzaleemu, kharipu ya Vanlako wa Pwittipwitthi, kulaathayini khwa luuka ya meepereewu eniitthiwa Betezita, eriina mapantta mathaanu oovikhiwa. \v 3 Attaapho aari orapalelakaavo anamarati enkeene; anamarakala, anahooni na anasupiyaani awejaka nziko wa maati\f + \fr 5:3 \f*, \v 4 maana nlayikha la Mbwana laari wiishukhaka swaafu kiina na wunttula maati apale. Otule aari wiiyaaye wa mwanzo weetta nkulaathayini noovona marati awe. \v 5 Attaaphale aarivo mwinyi aariina nyaakha talaathiini na minaane arina supiyaani. \v 6 Yinsa khumoona mwinyi otule ari woorapalela ajuwiyeevo yoori aaza raku olwaaziwa, khumuuzela yoori: “Weeyo ontakha ovonisiwa?” \p \v 7 Nlwele otule khujipu yoori: “Mbwana aka, akina hatha ntthu wookaawuni okittha nkulaathayini amana maati onttuliwa. Kitakhaka weettamo, akina antta weettamo miiyo kihineettemo.” \p \v 8 Aphano Yinsa khumuuza yoori: “Olankhe, othuule nrepa lawo weettette!” \v 9 Nasaapiru mwinyi otule khwiiya woovona, khuthuula nrepa lawe khwaaza weettetta. \p Siikhu yaya etile yaari saapatu. \v 10 Mwaasa wa ethiito mayaahuuti khumuuza otule aavonisiweeyo yoori: “Leelo saapatu, enikhattaziwa weeyo othuula nrepa lawo.” \p \v 11 Ye khuwaajipu yoori: “Ntthu akivonisiyeeyo ti akuuziyeeyo yoori: ‘Othuule nrepa lawo na weettette.” \p \v 12 Khumuuzela theenya yoori: “Paani mwinyi aya oto awuuziyeeyo: ‘Othuula nrepa lawo na weettetta?” \p \v 13 Mwinyi otule aavonisiweeyo khaari onjuwa paani otule aya, maana Yinsa khaari wooneya mwaasa wa wawaattiwavo. \p \v 14 Paata ya vitthu epile, Yinsa khukutthanana Nnyupa Woosifwiwamo khumuuza yoori: “Woone, weeyo wavonisiwa! Ohirutele ntwampi yoori ehuurettikhanele etthu yooziti.” \v 15 Mwinyi otule khulawa khuwooza mayaahuuti yoori aari Yinsa anvonisiyeeyo. \v 16 Aphano mayaahuuti khwaaza onlupattha Yinsa, maana ye eetta ovonisa saapatu. \v 17 Ila Yinsa khuwooza yoori: “Paapa ontta okhola khaazi mpakha leelo, na-miyo kintta okhola.” \v 18 Mwaasa wa ethiito mayaahuuti khusala atakha omuula, woohiiyi paasi mwaasa wa ohishututeli kano monkoni wa saapatu, ila theenya eetta olupa yoori Nluku ti Paapa na ajilikanisanaka Nluku. \s1 Yinsa oneeleza khaazi yawe \p \v 19 Aphano Yinsa khuwooza yoori: “Miiyo kiniwuuzani khweele yoori, Mwaana khanretta etthu yawe, ila onretta etile animoonaaye Paapa arettaka. Maana zooshi epile anrettaaye Paapa, Mwaana onretta etthiipo. \v 20 Maana Paapa onimpheta Mwaana na oninthonyeza zooshi anrettaazo, onteela onthoonyeza khaazi kiina zooziti epi yoori mweeyo mwishanke. \v 21 Maana etthiipo Paapa aniwaasisimulaaye ananfwa na khuwinkha ohaayi, Mwaana naye oniwinkha ohaayi apale ye aniwatakhaaye. \v 22 Paapa khanimphuka hatha ntthu, ila Paapa amwinkha Mwanawe ophuka wooshi, \v 23 yoori ooshi anshitahi Mwaana nkhama aninshitahaazo Paapa. Otule ahininshitahaaye Mwaana khaninshitahi Paapa otule anrumiyeeyo. \p \v 24 Miiyo kiniwuuzani khweele yoori, otule ansiilaaye nttakhuzi laka na aninkhupalaaye otule akiperekhiyeeyo onaaye ohaayi wa mileele, wala khamphukiwa, ila avirela ofwa yoori eeyane ohaayi. \v 25 Miiyo kiniwuuzani khweele yoori ontta ofiya wakathi, na wafiya, ananfwa anttelaaye osiila huula ya Mwaana wa Nluku na otule anttelaaye osiila oniiya haayi. \v 26 Nkhama etthiipo Paapa eeyiyeeyo mweenyewe ohaayi, amwinkha mwanawe wiiya mweenyewe ohaayi, \v 27 na amwinkha ofwalume yoori aphuke, maana ye Mwaana wa Pinaatamu. \p \v 28 Mwihiiye wooshankela epo zaya, maana ontta ofiya wakathi wa ooshi apale ari nkhapuri anttelaaye osiila huula yawe \v 29 anlawa asisimuwe nkhapuri. Apale aari orettaaye zooshapweya anttela osisimuwa eeye haayi, apale aari orettaaye zootakhala anttela osisimuwa eeye ophukiwa. \v 30 Otthome akinwahi oretta hatha etthu. Miiyo kimphuka khwa nanna Paapa akuuziyeeyo, na ophuka waka pi wa shariya maana akineekesa ojituvelisa, ila matakhelo a otule akiperekhiyeeyo. \s1 Oshaahiti monkoni wa Yinsa \p \v 31 Nkhama kinjilawela oshaahiti kimweenyewe, oshaahiti aka khahi wa khweele. \v 32 Ila owaapho nkina anlawelaaye oshaahiti monkoni wa miiyo na miiyo kinjuwa yoori oshaahiti aya opo alupiyeeyo monkoni wa miiyo haakhi. \p \v 33 Mwawaarumiye atthu olawa omuuzela Yaahaya, yo khulaza oshaahiti wa khweele. \v 34 Miiyo akininhithajiya hatha ntthu okilawela oshaahiti, ila kinlupa vitthu epo yoori mweeyo mwiiye wa wuusurukha. \v 35 Yaahaya aari nkhama likhompe laari okholelaaye nuuru yaya nawuumwasikhelani, mweeyo khukhupalela khwa wakathi vattitthiiru ofurahela nuuru yaya eto. \v 36 Ila miiyo kinaaye oshaahiti nwulweene zayita Yaahaya, mwaasa wa khaazi akinkhiyeeyo Paapa yoori kikhole. Ethiito oshaahiti yoori Paapa ti akirumiyeeyo. \v 37 Paapa otu akiperekhiyeeyo, onlaza oshaahiti monkoni wa miiyo. Mweeyo khamwina siile huula yawe, wala khamwina moone nanna ariiyo, \v 38 theenya khamwina nttakhuzi lawe nroho, maana khamwinkhupaleeni otule amperekhiyeeyo. \v 39 Mwasoma zawaatikhiwa ttakatthiifu, maana mwinoona yoori khwa yo mwinaaye ohaayi wa mileele, ila pi etthiipo zinikilawelaaye oshaahiti, \v 40 ila mweeyo khamwintakha okiteela miiyo yoori mwiiyane ohaayi. \p \v 41 Miiyo akinkhupalela siifwa za anaatamu. \v 42 Maana miiyo kajuwa yoori mweeyo khamwina pheta ya Nluku nkatthi mwenu. \v 43 Miiyo kata khwa nzina la Paapa, ila khamwikipwekhereleeni. Nkina amana ata khwa nzina lawe mweenyewe, weekhweele mwintta ompwekherela. \v 44 Mwinttela okhupali toovi mwitakhaka osifwiwa pi atthu, mwihitakhaka siifwa ya Nluku mmote paasi? \p \v 45 Khwa etthiipo mwihaakanyere miiyo wuulokovezani mmakhono wa Paapa. Anttelaaye wuulokovezani ti Munsa, othuuto mwiriinaaye nroromelo enu. \v 46 Eriwaka mwaari okhupalela epile Munsa alupiyeeyo, mweetta okikhupalela na-miyo, maana ye aatikha vitthu monkoni wa miiyo. \v 47 Ila amana mwihikhupalaka etile aatikhiyeeyo, nanna-ni mwinttelaaye okhupalela etile miiyo kinlupaaye?” \c 6 \s1 Yinsa onjisa khuntti ya atthu \p \v 1 Paata ya vitthu epile, Yinsa khulokha ntthatta la Kalileya theenya liniitthiwaaye Tiperiyaati. \v 2 Khuntti khuluyeene ya atthu khusala enlotta, maana eettiye woona alama za minjuza aarettiyeezo za owaavonisa alwele. \v 3 Ye khuwela vamwaako khwiikhala attaapho na anakhiyoni awe. \v 4 Esaleelaka ofiya siikhu ya orettiwa njampo la Paashikowa la mayaahuuti. \p \v 5 Aphano alansiyeevo maasho khoona khuntti khuluyeene ya atthu yeettaka onteela, Yinsa khumuuzela Filiipe yoori: “Noozanye vayi phaawu niwenkhe atthu apa aje?” \v 6 Aamuzeliye yoori amweeze, maana ye aajuwiye etthu aari weettelaaye oretta. \p \v 7 Filiipe khujipu araka: “Nzurukhu miiya piiri wa feeta khunfiyela wuuzanya phaawu yoori wakhula ntthu apatthe pattaasu.” \p \v 8 Aphano nakhiyoni mmote anitthiwaaye Antere, ttwiiye Simawu Pheeturu, khuri: \v 9 “Shaapu otu ariiye apha onaaye phaawu thaanu na swi piiri, ila epo zaya niini khwa atthu awaatta apa?” \p \v 10 Yinsa khuri: “Mwiwooze atthu apo eekhale.” Puuro yaya etile zaarivo nyaani zawaatta. Atthu apale khwiikhala, alume aari etthu ya alufu thaanu. \v 11 Aphano Yinsa khuthuula phaawu khunshukhurwela Nluku, khwaawanya na khuretta etthiipo khwa swi, wakhula ntthu khwa khiima aari otakhaaye. \v 12 Paata ya orupalaza, Yinsa khuwooza anakhiyoni awe yoori: “Mwilokotthele zooshi epo zisaliyeezo yoori ehaashikhevo hatha moote.” \v 13 Khulokotthela tathela za phaawu epile thaanu, khwiitaala khelenke khumi na piiri, aalikhiyeeyo apale aari orafunaaye. \v 14 Ooniyeevo alama etile ya minjuza Yinsa aarettiyeezo khulupaza yoori: “Woohiivo hatha shaakha otu ti Napiyu aari weettelaaye ota voolumwenku.” \v 15 Yinsa noojuwa yoori aari otakha onthuula na kuvu zaya anrette wiiya mfwalume aya, khulaavo aphale vaya khulawa theenya omwaako otthwe. \s1 Yinsa oneettetta vatulu wa maati \p \v 16 Njuwa-looveva anakhiyoni a Yinsa khwiishukhela ontthatta. \v 17 Khupakhira nkalawa, khulokhela kaapu phantte ya Kafwaranaawu. Vathi waariipiyevo, ila Yinsa khaari vamote na-yo. \v 18 Khusala evuma pheevo yookhomaala na mpahari khupuwamo mawipi. \v 19 Anakhiyoni eettaka ofuttha alawaka etthiipile eettettiye kiyasi ya phiima alufu thaanu ama sitha, khusala amoona Yinsa eettaka ota eettettaka vatulu wa maati aattamelaka kalawa; yo khwiiya awoova. \v 20 Ila Yinsa khuwooza yoori: “Ti-miyo! Mwihoove!” \v 21 Aphano anakhiyoni apale khumpwekherela na furaha nkalawa mphule nasaapiru khufiya ohali aari weettaawo. \s1 Yinsa phaawu ya ohaayi \p \v 22 Mmeesho mwaya, atthu apale asaliyeeyo phantte etile kiina ya ntthatta, khujuwa yoori kalawa moote etile yaari aphale, Yinsa kapakhiriyemo, anakhiyoni awe aalawiye ottho. \v 23 Elottelanaka, kalawa kiina za sitati ya Tiperiyaati khufiya kharipu ya aphale atthu aari orafunaavo phaawu wakathi Yinsa anshukhurweliyeevo Mbwana. \v 24 Wakathi atthu apale ajuwiyeevo yoori Yinsa khaarivo aphale na anakhiyoni awe, khweetta nkalawa mwaya khusala alawa Kafwaranaawu olawa omweekesa. \p \v 25 Nonsikana kaapu ya ntthatta, khumuuzela yoori: “Rabi, wafiya lini okhuno?” \v 26 Yinsa khuwaajipu yoori: “Miiyo kiniwuuzani khweele yoori, mweeyo mwinikeekesa, khahiyo mwaasa wa woona alama za minjuza, ila mwaasa wa orafuna phaawu khwiiya woorupala. \v 27 Mwihikhole khaazi khwa etthu-yoojiwa enharipweyaaye, ila khwa etthu-yoojiwa eninkhaaye ohaayi wa mileele, ethiito Mwaana wa Pinaatamu aniwinkhaanini. Maana, Nluku Paapa, anttheliyeeyo alama yawe ya onhakikhi.” \p \v 28 Aphano khumuuzela Yinsa yoori: “Ninhithajiya oretta niini yoori nikhole khaazi Nluku antakhaaye?” \p \v 29 Yinsa khuwaajipu yoori: “Khaazi Nluku antakhaaye tiiti, onkhupali otule amperekhiyeeyo.” \p \v 30 Aphano khumuuzela yoori: “Alama-ni ya minjuza onttelaaye onithoonyeza yoori noone na nuukhupali weeyo? Wala onttela oretta-ni? \v 31 Amarehemu apapazetthu aja mana n'yaara, nkhama etthiipo enlupaazo zawaatikhiwa ttakatthiifu eraka: ‘Ye awenkha etthu-yoojiwa ya pinkuuni.’” \p \v 32 Yinsa khuwooza yoori: “Miiyo kiniwuuzani khweele yoori: Khahiyo Munsa awinkhiyeenini phaawu ya pinkuuni, ila Paapa ti aninkhaaye phaawu ya khweele ya pinkuuni. \v 33 Maana phaawu ya Nluku ti otule eeshukhiyeeyo pinkuuni khwinkha ohaayi olumwenku.” \p \v 34 Yo khuri: “Mbwana, oninkhe phaawu ethiito khwa mileele!” \p \v 35 Aphano Yinsa khulupa yoori: “Miiyo ki phaawu ya ohaayi. Otule anikiteelaaye miiyo khinteela onkhola theenya jala na otule anikikhupalaaye miiyo khalinteela onkhola theenya nnyottha. \v 36 Ila nkhama etthiipo miiyo kiwuuziyeenini yoori, mweeyo mwakoona, ila nalelo khamwinkikhupali. \v 37 Wakhula otule Paapa anikinkhaaye, onikiteela miiyo, na otule anikiteelaaye miiyo akinteela onthanya \v 38 Maana keeshukha pinkuuni, khahiiyo yoori kirette matakhelo aka, ila kirette matakhelo awe otule akiperekhiyeeyo. \v 39 Matakhelo a otule akiperekhiyeeyo pi apa: ahikaashikhe hatha mmote wa otule akinkhiyeeyo, ila miiyo kinsisimule siikhu ya mwiisho. \v 40 Maana matakhelo a Paapa pi yoori wooshi otule animoonaaye Mwaana na khunkhupali eeyane ohaayi wa mileele na miiyo kintta onsisimula siikhu ya mwiisho.” \s1 Waapa wa mayaahuuti \p \v 41 Mayaahuuti khusala aapa mwaasa wa Yinsa owooza yoori: “Miiyo ki phaawu yiishukhiyeeyo pinkuuni.” \v 42 Khurutela olupa yoori: “Khahi Yinsa otu, mwaana wa Yuusufu? Onoona yoori fweeyo khanninjuwa papaawe na mamaawe? Onlupa toovi yoori: ‘Keeshukha pinkuuni?” \p \v 43 Yinsa khuwaajipu yoori: “Mwilikhe okaapa. \v 44 Khaavo ankiteelaaye miiyo woohiiyi otiisiwa ti Paapa, otule akiperekhiyeeyo na miiyo kininsisimula siikhu ya mwiisho. \v 45 Yaatikhiwa nkithaapu za manapiyu yoori: ‘Ooshi anttela osomisiwa ti Nluku.’ Nakatalikha, wooshi otule asiiliyeeyo phantte ya Paapa na khujuwa, onikiteela miiyo. \v 46 Khina anamoone Paapa, ila otule alankhiyeeyo wa Nluku ti amooniyeeyo Paapa. \v 47 Miiyo kiniwuuzani khweele yoori: Otule anikikhupalaaye onaaye ohaayi wa mileele. \v 48 Miiyo ki phaawu ya ohaayi. \v 49 Apapazenu aja mana n'yaara na khufwa. \v 50 Eti phaawu yiishukhiyeeyo pinkuuni, yoori wakhula otule anjaaye ahifwe. \v 51 Miiyo ki phaawu ya ohaayi yiishukhiyeeyo pinkuuni. Ntthu amana aja phaawu yaya eto, ontta wiiyana ohaayi wa mileele na phaawu kininkhaaye olumwenku yoori wiiyane ohaayi, mwiili aka.” \p \v 52 Aphano mayaahuuti khwaaza onyakulisana atthaaporu araka: “Mwinyi otu onttela oninkha toovi mwiili awe yoori nirafune?” \v 53 Yinsa khuwooza yoori: “Miiyo kiniwuuzani khweele yoori: Amana mweeyo mwihirafuni mwiili wa Mwaana wa Pinaatamu na khuhinywi taamu yawe, khamwina ohaayi mwaamweenyewe. \v 54 Wakhula otule anrafunaaye mwiili aka na khunywa taamu yaka onaaye ohaayi wa mileele na miiyo kinteela onsisimula siikhu ya mwiisho. \v 55 Maana mwiili aka etthu-yoojiwa ya khweele na taamu yaka etthu yoonywiwa ya khweele. \v 56 Otule anrafunaaye mwiili aka na khunywa taamu yaka oto oniikhala khwa miiyo na miiyo khwa ye. \v 57 Nkhama Paapa akiperekhiyeeyo eeyiyeeyo haayi, na miiyo kiniikhala mwaasa wa ye. Khwa etthiipo otule anrafunaaye mwiili aka oniiyana ohaayi mwaasa wa miiyo. \v 58 Eti phaawu elankhiyeeyo pinkuuni. Apapazenu aja mana na khufwa, ila otule anrafunaaye phaawu eti oniiya haayi mileele.” \v 59 Ye aalupiye mattakhuzi apa wakathi aari osomisaaye nsinakooka ya Kafwaranaawu. \s1 Anakhiyoni awaatta anintthira Yinsa. \p \v 60 Paata ya osiila mattakhuzi apale, anakhiyoni enkeene khulupa yoori: “Olipa mattakhuzi aya apa. Paani anwahaaye okhitiri?” \p \v 61 Ila Yinsa khujuwa nkatthi mwawe yoori anakhiyoni awe eetta onyakulisana khuwoozela yoori: “Mattakhuzi aka antta wuutapanyani? \v 62 Khi enttela wiiya toovi amana mwimoona Mwaana wa Pinaatamu arutelaka okhu alankhiyeewo? \v 63 Rooho ya Nluku eninkha ohaayi, ila mwiili khuna fwayita; mattakhuzi apa kiwuuziyeenini pi a rooho na ohaayi. \v 64 Ila khwa etthiipo awaapho vakatthi venu akina ahinkhupalelaaye.” Ila Yinsa aari ojuwa omwanzweene paavi apo aya ahaari okhupalaaye na paani aari weettelaaye onzukuluwela. \v 65 Ye khuri: “Tiito kiniwuuzanini yoori, khina anwahaaye okiteela miiyo kiheetteeni winkhiwa ti Paapa.” \p \v 66 Wakathi otthuupule anakhiyoni enkeene khuntthira na khulikha onlotta. \p \v 67 Yinsa khuwoozela apale khumi na awiri yoori: “Na mweeyo mwintakha okitthira mwilawe?” \p \v 68 Simawu Pheeturu khujipu yoori: “Ninttela onlotta paani? Weeyo onaaye mattakhuzi a ohaayi wa mileele. \v 69 Fweeyo ninkhupalela na ninjuwa yoori o Ttakatthiifu wa Nluku.” \p \v 70 Aphano Yinsa khujipu yoori: “Khahi miiyo kiwaathawuliyeeyo apale khumi na awiri? Ila mmote wa mweeyo sheethwani.” \v 71 Ye aari onlupa Yuuda, mwaana wa Simawu Eshikariyoote, aari mmote wa apale khumi na awiri, ila ti aari weettelaaye onzukuluwela Yinsa. \c 7 \s1 Yinsa ontta onjampo la heema \p \v 1 Paata ya vitthu epile, Yinsa khusala eettetta nti wa Kalileya, maana khaari otakha wiiya Yudeya, mwaasa wa mayaahuuti aari otakha omuula. \v 2 Ila njampo la heema la mayaahuuti leetta waattamela. \v 3 Yinsa khuuziwa ti attwiize yoori: “Weeyo ona yoolaamo mphu olawe Yudeya yoori anakhiyoni awo awahi woona khaazi onkholaaye. \v 4 Maana khina aneekesaaye ojuwiwa pi atthu awaatta ankholaaye khaazi zawe sirini. Nkhama weeyo onretta vitthu epi, othoonyeze vamwanttiwa.” \v 5 Maana hatha attwiize khaari onkhupali. \p \v 6 Yinsa khuwooza yoori: “Wakathi aka nalelo khunafiye, ila khwa mweeyo wakhula wakathi pi woolikana. \v 7 Olumwenku khunwahi wiiphiiriwa ti mweeyo, ila oniiphiiriwa ti miiyo, maana miiyo kininkha oshaahiti wa yoori khaazi zaya pi zootakhala. \v 8 Mwilawe onjampo, ila miiyo akinlawa maana khunafiye wakathi aka.” \v 9 Paata ya olupa mattakhuzi apale khwiikhala Kalileya ottuukhule. \p \v 10 Aphano paata ya attwiize olawa onjampo, ye khaalawiye payana, ila sirini. \v 11 Vanjampo aphale mayaahuuti eetta onsaya na omuuzelela araka: “Mwinyi otule ori vayi?” \p \v 12 Vakatthi wa atthu apale waarivo waapa monkoni wa ye, akina aari olupa toono: “Mwinyi wooshapweya rooho.” Akina araka: “Wala, oniwaattettekha atthu.” \v 13 Ila khaavo aari ottakhulaaye payana mwaasa wa owoova mayaahuuti. \s1 Yinsa oneetta onjampo \p \v 14 Wakathi lifiiyeevo vakatthi njampo ntthile, Yinsa khweetta Nnyupa Woosifwiwamo khwaaza osomisa. \v 15 Amayaahuuti khwiiya ooshanka na khuuzela yoori: “Mwinyi otu ajuwa toovi kano ahisomeeni?” \p \v 16 Yinsa khuwaajipu yoori: “Osomisa waka khahiyo waka, walankha wa otule akiperekhiyeeyo. \v 17 Amana ntthu ajilakelela oretta matakhelo a Nluku, ontta osophela nkhama osomisa waka onlankha wa Nluku ama kinjilupa ki mweenyewe. \v 18 Otule anjilupaaye mweenyewe oneekesa siifwa yawe, ila otule aneekesaaye siifwa ya otule amperekhiyeeyo, oto ti wa khweele; khayiivo hatha etthu yoovonyeya vakatthi vawe. \v 19 Munsa awinkhani kano! Ila khina mmote wa mweeyo anshututelaaye. Khi mwineekeselani okuula?” \p \v 20 Atthu apale khujipu yoori: “Weeyo ona sheethwani! Antakhaaye owuula ti paani?” \p \v 21 Aphano Yinsa khuri: “Keetta oretta minjuza, mooshi mweeyo khwiiya wooshanka. \v 22 Mwaasa wa yoori Munsa awenkha okhiriya (weetta ohiiyiru woolankha wa Munsa ila walankha wa amarehemu apapazetthu), mweeyo mwinkhiriyisana saapatu. \v 23 Moone, nkhama athuuliwa nlume khukhiriyisiwa saapatu, yoori kano za Munsa zimariseliwe, khi mwiniphireliwani ti miiyo mwaasa wa ovonisa mwiili wooshi wa ntthu otu saapatu? \v 24 Mwihiphukane mwaasa woona nanna ariizo ntthu aya, ila mwisala mwiphukana khwa shariya.” \s1 Yinsa onsomisa vanjampo \p \v 25 Atthu akina a Yeruzaleemu khusala alupa yoori: “Khahiyo mwinyi othuutu mwaari omwekesaaye yoori mwimuule? \v 26 Mwimoone, ye onttakhula vamwanttiwa, ila khuhisala apuwa hatha ntthu wonkheeti! Talili afwalume anjuwa saaneene yoori otu ti Al-Masiihu? \v 27 Ila fweeyo ninjuwa ohali alankhiyeeyo. Amana Al-Masiihu ata, khina anttelaaye ojuwa ohali alankhiyeewo.” \p \v 28 Wakathi aari osomisaaye Nnyupa Woosifwiwamo, Yinsa khuttakhula woosileyavo araka: “Aaa, mweeyo mwakijuwa na mwinjuwa ohali kilankhiyeewo. Miiyo akiri apha khwa matakhelo aka, ila otule akiperekhiyeeyo ti eeyiye khweele. Otule mweeyo mwihininjuwaaye, \v 29 ila miiyo kininjuwa maana kata khwa ye na ti akiperekhiyeeyo.” \p \v 30 Aphano khusala atakha onkhola, ila khuhiivo mmote ansapiyeeyo maana wakathi waari ohinafiye. \v 31 Atthu enkeene aari aphale khumkhupali na khusala alupa yoori: “Amana Al-Masiihu ata, onteela oretta alama zootikinisa zayita epi arettiyeeyo mwinyi otu? Wala!” \s1 Anamweekesela arumiweeyo yoori ankhole Yinsa \p \v 32 Mafwarizeewu noowasiila atthu aapaka monkoni wa Yinsa, aphano mahaakhimu a tiini na mafwarizeewu khuwaaruma anamweekesela a Nnyupa Yoosifwiwamo yoori ankhole. \v 33 Yinsa khuwooza yoori: “Kiri vamote na mweeyo wakathi vattitthiiru nawiisha kinlawa wa otule akiperekhiyeeyo. \v 34 Mweeyo mwinlawa mwakeekese, ila mwihikipatthe; maana mweeyo khamwinwahi ofiya okhu kinttelaaye wiiyawo.” \v 35 Mayaahuuti khusala oozelana atthaaporu yoori: “Ontta vayi mwinyi aya otu nihinttelaaye onsikana? Talili onttela wiikhala na mayaahuuti apale anikhalaaye malaponi, ama onttela owaasomisa akereeku? \v 36 Maana aya niini, a eto aalupiyeeyo yoori: ‘Mweeyo mwinlawa mwakeekese ila mwihikipatthe,’ maana ‘mweeyo khamwinwahi ofiya okhu kinttelaaye wiiyawo?” \s1 Nlipu wa maati ohaayi \p \v 37 Siikhu ya mwiisho, siikhu khuulu ya njampo, Yinsa khulankha khweemela khukhuwelela araka: “Nkhama owaapho linkholiyeeyo nnyottha, akiteele miiyo anywe. \v 38 Maana otule anikikhupalaaye miiyo, nkhama enlupaazo zawaatikhiwa ttakatthiifu; ‘nkatthi mwawe zinttela wiittikhamu nyuuttho za maati ohaayi.” \v 39 Ye aari olupa monkoni wa Rooho Ttakatthiifu etile aari oteelaaye winkhiwa apale akhupaliyeeyo. Maana nalelo Yinsa aari ahinasifwiwe. \s1 Waawanyeya wa atthu \p \v 40 Aphano noosiila atthu apale athukumaniyeeyo aphale khuri: “Otu ti Napiyu weekhweele!” \v 41 Akina khusala alupa yoori: “Ye ti Al-Masiihu!” Akina khusala oozelana yoori: “Al-Masiihu onttela olankha Kalileya? \v 42 Zawaatikhiwa ttakatthiifu zinlupa yoori Al-Masiihu onttela olankha khwa peewu ya Daawuuda nti wa Belemu, okhu aari wiikhalaawo Daawuuda.” \v 43 Mwaasa wa ye khupuwa waawanyeya khwa atthu apale. \v 44 Akina khusala atakha onkhola Yinsa, ila khuhiivo hatha ntthu ansapiyeeyo. \s1 Anamalokozela amayaahuuti aninkatthala Yinsa \p \v 45 Anamweekesela khulawa wa mahaakhimu a tiini na mafwarizeewu, atthaapo oozeliyeeyo yoori: “Mwaasa aya niini mwihintisaka?” \v 46 Yo khujipu yoori: “Khina anattakhule nkhama mwinyi oto anttakhulaazo.” \v 47 Mafwarizeewu khuuzela yoori: “Niri talili na mweeyo mweetta ohatiwa? \v 48 Awaapho afwalume ama mafwarizeewu ankhupaliyeeyo? \v 49 Ila atthu apo ahinjuwaaye hatha etthu ya kano alaanikha.” \v 50 Mmote wa atthaapale aari wiitthiwaaye Nikoteemu, otule swaafu moote alawiyeeyo okutthanana Yinsa, khuuzela yoori: \v 51 “Kano zeetthu khazininhukhumu ntthu, ahaazeeni khapula osiiliwa khujuwiwa etthu arettiyeeyo, khahi etthiipo?” \v 52 Yo khujipu yoori: “Na weeyo wa Kalileya? Woone na ontta ojuwa yoori Kalileya khampuwawo hatha napiyu.” \v 53 Aphano wakhula mmote khulankha khusala alawa owawe. \c 8 \s1 Muukha aasikaniweeyo araruwaka \p \v 1 Attaaphale Yinsa khulankha khusala alawa omwaako wa Oluveera. \v 2 Supuyeene khurutela Nnyupa Woosifwiwamo, atthu ooshi khusala alawa onkutthanana, ye khwiikhala khusala awaasomisa. \v 3 Anamanozela a kano na mafwarizeewu khuntana muukha mmote ansikaniyeeyo eettaka oraruwa. Khumweemesa vakatthi wa atthu apale. \v 4 Khuuziwa Yinsa yoori: “Mwaaliimu, muukha otu asikaniwa eettaka oraruwa. \v 5 Muukha toowo, nkatthi wa kano za Munsa, enniruma onvonya na mawe. Khi weeyo onlupa ni?” \v 6 Aari olupa toowo atakhaka yoori apatthe nanna yonlokoveza. Ila Yinsa khwiinama khusala aatikha vathi na yaala. \v 7 Wiiya eetta okhanyarela omuuzela, Yinsa khulankha khuwooza yoori: “Otule khwa mweeyo, ahina twampi eeye wamwanzo omweeselela liwe muukha otu.” \v 8 Khurutela wiinama khusala aatikha theenya vathi. \p \v 9 Noosiila mattakhuzi apale, ooshi khulaazavo mmote mmote, aaziye apale awulu. Khusalavo Yinsa na muukha otule eemeliye, attaaphale. \v 10 Aphano Yinsa khulankha khweemela khumuuzela yoori: “Muukha, ari vayi apale aya? Khina oohukhumwiyeeyo?” \p \v 11 Ye khujipu yoori: “Khina mmote, Mbwana.” Aphano Yinsa khumuuza yoori: “Na miiyo akinuuhukhumu. Olawe na ottharuwe oretta twampi.” \s1 Yinsa nuuru ya olumwenku \p \v 12 Yinsa khurutela owooza theenya yoori: “Miiyo ki nuuru ya olumwenku; otule anikilottaye khaneettetta n'yiiza, ila oniiyana nuuru ya ohaayi.” \p \v 13 Mafwarizeewu khusala amuuza yoori: “Weeyo ojilawela oshaahiti omwenyeweru. Apho oshaahiti awo khahiyo wa khweele.” \p \v 14 Yinsa khuwaajipu araka: “Hatha nkhama kintta ojilawela oshaahiti, oshaahiti aka pi wa okhweele, maana kinjuwa ohali kilankhiyeewo na ohali kineettaawo. Ila mweeyo khamwinjuwa ohali kilankhiyeewo wala ohali kineettaawo. \v 15 Ophuka wenu mweeyo pi wa phantte ya onaatamu; ila miiyo akinimphuka hatha ntthu. \v 16 Hatha nkhama kintta ophuka, ophuka waka pi wa khweele, maana akiri otthome. Kina Paapa otule akiperekhiyeeyo. \v 17 Nkano zenu mweeyo yaatikhiwa yoori oshaahiti wa atthu awiri pi wa khweele. \v 18 Miiyo kinjilawela oshaahiti na Paapa otule akiperekhiyeeyo onikilawela oshaahiti.” \p \v 19 Aphano khumuuzela yoori: “Papaawo aya ori vayi?” Yinsa khuwaajipu yoori: “Mweeyo khamwinikijuwa miiyo na khamwininjuwa Paapa, eriwaka mwaari okijuwa, mweetta onjuwa Paapa.” \v 20 Ye aalupiye mattakhuzi apa eettaka osomisa Nnyupa Woosifwiwamo, kharipu ya puuro etile entthiwaamo zaakha. Ila khina mmote ankholiyeeyo, maana waari ohinafiye wakathi aya. \s1 Yinsa onaakisela khaazi yawe na ofwalume \p \v 21 Yinsa khurutela olupa theenya yoori: “Miiyo kintta olawa, mweeyo mwinlawa mwakeekese na mwinfwa na twampi zenu. Ohali kineettaawo mweeyo khamwineettawo.” \p \v 22 Aphano mayaahuuti khuuzelana yoori: “Talili ye onttela ojuula? Tiito anlupaaye yoori: ‘Ohali kineettaawo mweeyo khamwineettawo?” \p \v 23 Yinsa khurutela olupa theenya yoori: “Mweeyo mwa atthu a vathi attaapha; miiyo ki wa otulu. Mweeyo mwa voolumwenku; ila miiyo akiiyo wa olumwenku. \v 24 Tiito kinlupaaye yoori mwinttela ofwa ntwampi mwenu. Nkhama mweeyo khamwinkhupali yoori Miiyo Ti Miiyo, weekhweele mwinttela ofwa ntwampi mwenu.” \p \v 25 Aphano khumuuzela Yinsa yoori: “O paani weeyo?” Yinsa khujipu yoori: “Tokhiya omwanzo kawuuzani. \v 26 Kinaaye vitthu zawaatta zoolupa na ophuka monkoni weenu mweeyo. Ila otule akiperekhiyeeyo ti wa khweele na kinuuza olumwenku epile kinsiliyeeyo paasi.” \p \v 27 Yo khuhiweeleyi yoori Yinsa aari owuuza monkoni wa Paapa. \v 28 Aphano Yinsa khuri: “Amana mweeyo mwinsifu Mwaana wa Pinaatamu, mwintta ojuwa yoori Miiyo Ti Miiyo na akinretta hatha etthu ya matakhelo aka, ila kinlupa etile Paapa akisomisiyeeyo. \v 29 Otule akiperekhiyeeyo ori vamote na-miyo, ye khakilikheeni wiiya otthome, maana wakhula wakathi kinretta etile enintuvelaaye.” \v 30 Alupiyeevo mattakhuzi apale, atthu awaatta khumkhupali.” \s1 Aana a Eburahiima na aana a sheethwani \p \v 31 Yinsa khuwooza mayaahuuti apale ankhupaliyeeyo yoori: “Amana mweeyo mwijilipisana nttakhuzi laka, mwinttela wiiya anakhiyoni aka khweele; \v 32 na mwinttela ojuwa haakhi, na haakhi ethiito entta wuutaphulani.” \p \v 33 Yo khunjipu yoori: “Fweeyo na peewu ya Eburahiima wala khanineeyeke viitthwaana za ntthu nkina. Weeyo onlupa toovi yoori ninttela wiiya wootaphuliwa?” \p \v 34 Yinsa khuwaajipu araka: “Miiyo kiniwuuzani khweele yoori, wooshi otule ankosaaye mwiitthwaana wa twampi. \v 35 Mwiitthwaana khaniiyana puuro ya mileele vakatthi wa ajaama, ila mwaana oniiyana puuro ya mileele. \v 36 Amana Mwaana ootaphulani, weekhweele mwiniiya wootaphuwa. \v 37 Miiyo kinjuwa saaneene yoori mweeyo mwa peewu ya Eburahiima, ila mwineekesa okuula, maana khwa mweeyo nttakhuzi laka khalina puuro. \v 38 Miiyo kiniwuuzani epile kooniyeezo wa Paapa, na mweeyo mwinretta epile mwisiiliyeezo wa papeenu.” \p \v 39 Aphano yo khunjipu yoori: “Papeetthu ti Eburahiima!” Yinsa khuwooza theenya yoori: “Nkhama mwa aana a Eburahiima, mwikhole khaazi epile Eburahiima akholiyeezo. \v 40 Ila mweeyo mwintakha okuula, kiri miiyo kiwuuziyeenini haakhi etile kisiiliyeeyo wa Nluku. Eburahiima kharetteeni toowo. \v 41 Mweeyo mwinretta etile papeenu arettiyeeyo.” Yo khujipu yoori: “Fweeyo khaniiyo aana pure, ninaaye Paapa mmote paasi Nluku.” \p \v 42 Yinsa khuwooza yoori: “Eriwaka Nluku aari Papeenu, mweetta okipheta, maana miiyo kalankha wa Nluku tiito kiriiyo apha. Miiyo akijitiiseeni otthome, ila ye ti akiperekhiyeeyo. \v 43 Mwaasa wa niini mweeyo ehiweeleyakani hapari zaka? Ama mwintta woona olipa nttakhuzi laka. \p \v 44 Mweeyo mwinaaye papeenu, sheethwani, na mwintakha oretta etile enintuvelaaye. Ye namahusuti waaza omwanzweene wala khanalotteleke haakhi, maana ye khana haakhi. Amana ahataka onlupa mattakhuzi awe, maana namahata, paapa wa ohata. \v 45 Maana mwaasa wa miiyo olupa haakhi khamwinkitakha! \v 46 Paani wa mweeyo anwahaaye okilokoveza oretta twampi? Nkhama kinlupa haakhi, khi mwaasa wa niini mwihikikhupalaka? \v 47 Otule eeyiyeeyo wa Nluku onsiila mattakhuzi a Nluku; mweeyo khamwininsiileza maana khayi mwa a Nluku.” \s1 Yinsa na Eburahiima \p \v 48 Mayaahuuti khumuuza Yinsa yoori: “Fweeyo khanivonyeleeni olupa yoori weeyo o nsamariiya na onaaye sheethwani.” \p \v 49 Yinsa khuwaajipu yoori: “Miiyo akina hatha sheethwani; olikha toowo, kininshitahi Paapa, ila mweeyo mwinkitarawu. \v 50 Miiyo akineekesa ojisifu, ila owaapho anekesaaye khwa miiyo na namaphuka. \v 51 Miiyo kiniwuuzani khweele yoori, otule anshututelaaye nttakhuzi laka khanteela woona ofwa.” \p \v 52 Mayaahuuti khujipu araka: “Aphano ninjuwa yoori khweele onaaye sheethwani! Eburahiima afwa, na manapiyu, ila weeyo onlupa yoori: ‘Ntthu amana ashututela nttakhuzi aka khanteela ofwa.’ \v 53 Weeyo onwulweene zayita papeetthu Eburahiima? Ye afwa na manapiyu afwa, khi weeyo onjoona nkhama paani?” \p \v 54 Yinsa khuwaajipu yoori: “Nkhama kintta ojisifu, ojisifu waka khuna maana. Paapa otule mweeyo mwinraaye ‘Nluku etthu,’ ti ankisifwisaaye. \v 55 Mweeyo khamwininjuwa, ila miiyo kininjuwa. Eriwaka keettiye olupa yoori akininjuwa, kaari wiiya namahata nkhama mweeyo, ila miiyo weekhweele kininjuwa na kinshututela nttakhuzi lawe. \v 56 Eburahiima papeenu aari woofurahi paata ya woona siikhu ya ota waka; khoona na khufurahela.” \p \v 57 Mayaahuuti khumuuzela yoori: “Weeyo nalelo khuneeyane nyaakha hamusiini, wamoona toovi Eburahiima?” \p \v 58 Yinsa khuwaajipu yoori: “Miiyo kiniwuuzani khweele yoori, Eburahiima ahinavokoliwe Miiyo Ti Miiyo.” \v 59 Aphano mayaahuuti khuthuula mawe yoori anvonye, ila Yinsa khujivitha na khusaruwamu Nnyupa Woosifwiwamo. \c 9 \s1 Yinsa oninvonisa ntthu aavokoliweeyo ahoonaka. \p \v 1 Yinsa alawaka, ntarikhi khumoona mwinyi mmote aavokoliweeyo ari woohooni. \v 2 Anakhiyoni awe khumuuzela yoori: “Rabi, otu ovokoliwa ahoonaka, mwaasa wa twampi zawe, ama, twampi za apapaze?” \p \v 3 Yinsa khuwaajipu yoori: “Khahiyo ye wala apapaze akosiyeeyo, ila vitthu epi zarettikhana yoori owahi wa Nluku othoonyezeye muuhaayi mwawe. \v 4 Maana enihithajiya okhola khaazi nthana otthuupu za otule akiperekhiyeeyo, amana oripa khina anwahaaye okhola khaazi. \v 5 Wiiya kiri voolumwenku, ki nuuru ya olumwenku.” \p \v 6 Paata ya olupa mattakhuzi apale khutthemela vathi, maattha awe khuphakanya na mattophe khuttukunttela mmaasho wa mwinyi otule. \v 7 Aphano khumuuza yoori: “Olawe wajoose nkulaathayini ya Siloowe” (liriina maana a “operekhiwa”). Mwinyi otule khulawa khujoosa khuruti eettaka woona. \p \v 8 Anamwaattamanana awe na apale aamoniyeeyo raku alolaka zimola khuuzela yoori: “Khahiyo mwinyi othuutu aari wiikhalakhaaye na olola zimola?” \v 9 Akina khusala alupa yoori aari ye. Akina khusala alupa yoori: “Khahiyo, eetta olattanana.” Ila mweenyeweene khusala akhanyarela yoori: “Ti miiyo ena.” \p \v 10 Aphano khusala amuuzela yoori: “Afunuliwa toovi maasho awo?” \p \v 11 Mwinyi otule khuwaajipu yoori: “Mwinyi anitthiwaaye Yinsa eetheyiye mattophe, khuttha mmaasho mwaka na khukuuza olawa ojoosa okulaathayini ya Siloowe. Miiyo khulawa khujoosa apha kinoona.” \p \v 12 Yo khumuuzela yoori: “Ori vayi mwinyi aya oto?” Mwinyi otule khujipu yoori: “Akijuweeni.” \s1 Mafwarizeewu animuuzela nanhooni \p \v 13 Khuthuuliwa mwinyi otule ahaari woonaaye khulawaniwa wa mafwarizeewu. \v 14 Siikhu Yinsa eetheyiyeeyo mattophe khufunulana maasho a mwinyi otule, yaari Saapatu. \v 15 Aphano mafwarizeewu khumuuzela theenya mwinyi otule nanna awahiyeezo woona. Mwinyi otule khujipu yoori: “Ye eettiye weetheya mattophe khuttha mmaasho mwaka miiyo khulawa khujoosa, apha kinoona.” \p \v 16 Mafwarizeewu akina khulupa yoori: “Mwinyi oto khahiyo wa Nluku, maana khanshitahi Saapatu.” Akina aya khusala oozela yoori: “Natwampi onretta nanna-ni alama nkhama epo zootikinisa?” Attaaphale khupuwavo ohisiilani. \p \v 17 Khurutela omuuzela otule ahaariwoonaaye yoori: “Khi weeyo onttela olupa niini monkoni wa oto aya, maana oofunula maasho awo?” Mwinyi otule khujipu yoori: “Ye napiyu.” \p \v 18 Mayaahuuti khaari okhupalela yoori ye khaari woonaka apha ti anwahaaye woona. Tiito khukhuweliwa apapaze. \v 19 Khuwoozela yoori: “Otu mwanenu othuutu mwaari onlupaaye yoori avokoliwa woohooni? Khi nanna-ni anoonaavo nasaapi ti?” \p \v 20 Apapaze khujipu yoori: “Fweeyo ninjuwa yoori otu mwanetthu na avokoliwa ari woohooni; \v 21 ila khanijuweeni nanna oniyeezo nasaapi eti na ntthu anfunuliyeeyo maasho khaninjuweeni. Mwimuuzele mweenyewe, hirimu eto ariina, onwahi onlupa.” \v 22 Apapaze aajipwiye toowo mwaasa wa owoova mayaahuuti; maana eettiye olupa yoori otule anttelaaye olupa yoori Yinsa ti Al-Masiihu, ontta wiikariwa nsinakooka. \v 23 Tiito apapaze alupiyeeyo yoori: “Khwa hirimu eto ariina, mwimuuzele mweenyewe.” \p \v 24 Khunkhuwela swaafu ya phiiri mwinyi otule ahaari woonakaaye khumuuza yoori: “Olaphe khwa Nluku na olupe haakhi. Maana najuwa yoori mwinyi aya oto natwampi.” \p \v 25 Mwinyi otule khujipu yoori: “Nkhama natwampi miiyo akijuweeni; etthu kinjuwaaye ti yoori miiyo akaari woona ila apha kinoona!” \p \v 26 Khumuuzela theenya yoori: “Oorettela niini? Ama oofunula toovi maasho?” \p \v 27 Mwinyi otule khujipu yoori: “Miiyo kawuuzani! Mweeyo khuhikisilezi. Mwaasa niini mwintakhelaaye osiila theenya? Na-mweyo mwintakha mwiiye anakhiyoni awe?” \p \v 28 Aphano khunttukhana na khulupa yoori: “Nakhiyoni awe ti weyo! Fweeyo na anakhiyoni a Munsa! \v 29 Fweeyo ninjuwa yoori Nluku attakhula na Munsa; ila mwinyi oto fweeyo wala khaninjuwa ohali alankhiyeewo.” \p \v 30 Mwinyi otule ahaari woonakaye khujipu yoori: “Eto etthu yootikinisa! Mweeyo khamwinjuwa ohali alankhiyeewo, ila akifunula maasho miiyo. \v 31 Ninjuwa yoori Nluku khaninsileza natwampi; ila olikha toowo, nkhama ntthu onimoova Nluku na khusala aretta matakhelo awe, oto Nluku ontta onsiila. \v 32 Tokhiya olumwenku wumpiwe khina hatha ntthu mmote ana siile yoori maasho a ntthu woovokoleliwa ohooni afunuliwa. \v 33 Eriwaka mwinyi oto khaari wa Nluku, khaari owahi oretta hatha etthu.” \p \v 34 Mayaahuuti khunjipu yoori: “Weeyo wavokoliwa ntwampi; onaaye makhaamu oonisomisa fweeyo?” Attaaphale khumwiikara. \s1 Ohooni wa nroho \p \v 35 Yinsa khusiila yoori mwinyi otule eekariwa nsinakooka. Khulankha olawa omweekesa nonsikana khumuuzela yoori: “Weeyo oninkhupali Mwaana wa Pinaatamu?” \p \v 36 Ye khujipu yoori: “Mbwana, paani oto aya yoori na miiyo kinkhupali?” \p \v 37 Yinsa khumuuza yoori: “Weeyo wamoona ti othuutu onttakhulanaaye.” \p \v 38 Aphano mwinyi otule khulupa yoori: “Oo Mbwana, kookhupali!” Khunkokhorela. \p \v 39 Yinsa khuri: “Miiyo kata voolumwenku apha oteela ophuka, na yoori apale ahinoonaaye oone, apale anoonaaye azukuluwe eeye oohooni”. \p \v 40 Mafwarizeewu akina aya aari attaaphale nonsiila alupaka mattakhuzi apale khumuuzela yoori: “Talili na-fweyo khaninoona?” \p \v 41 Yinsa khuwaajipu yoori: “Eriwaka mweeyo mweettiye wiiya woohooni, khamwaari wiiyana paathwili ya twampi; ila apha wiiya mwinlupa yoori mwinwahi woona, paathwili yenu nalelo mwinaaye.” \c 10 \s1 Yinsa nshuki wookhaamili \p \v 1 “Miiyo kiniwuuzani khweele yoori: Otule ahinviraaye vanlako wa nzizi la pwittipwitthi, ila khweetta wawiirukhelamo, oto nantarawu na nazompere. \v 2 Otule anviraaye vanlako, oto nshuki wa pwittipwitthi. \v 3 Amana ataaka oto aya, namweekesela ontta ofukula nlako na pwittipwitthi zintta osiila huula yawe na ye ontta okhuwela wakhula moote na nzina laya asarulelaka vaje. \v 4 Paata ya osarula zooshi epile ziiyiyeeyo zawe, ontta olokozela, khusala zinlotta maana zinjuwa huula yawe. \v 5 Ila khazinlawa onlotta ntthu woohijuweyi: zinintthira oto aya, maana khazinjuwa huula yawe.” \v 6 Yinsa awooziye nlikaniso opo, ila yo khuhiweeleyi maana a epile aari owoozaaye. \p \v 7 Yinsa khurutela owooza theenya yoori: “Miiyo kiniwuuzani khweele yoori: Miiyo ki nlako wa pwittipwitthi. \v 8 Ooshi apale atiiyeeyo kihinate, manantarawu na anazompere, ila pwittipwitthi khuhiwaasiili. \v 9 Miiyo ki nlako; otule anviraaye khwa miiyo ontta wuusurukha. Na onaaye ruhusa ya ovira khusaruwa na onsikana nnyepu. \v 10 Nantarawu onteela wiiya, wuula na otapanya; ila miiyo kata yoori mwiiyane ohaayi wawaatta na woolikana. \p \v 11 Miiyo ki nshuki wookhaamili. Nshuki wookhaamili onleva ohaayi awe mwaasa wa pwittipwitthi zawe. \v 12 Namapokhera, khahiyo nshuki wa pwittipwitthi na khahiyo mweenyewe, amana oona miiji zitaaka, ontta otthira khulikha pwittipwitthi ottho. Aphano miiji ontta wiikarisa pwittipwitthi zimwazeye. \v 13 Ye ontta otthira maana ontta opokhera na khanjali pwittipwitthi zaya. \p \v 14 Miiyo ki nshuki wookhaamili; kinjuwa pwittipwitthi zaka na yo zinikijuwa, \v 15 etthiipo Paapa anikijuwaaye na-miyo kininjuwa Paapa; na kininkha ohaayi aka pwittipwitthi zaka. \v 16 Kinaaye theenya pwittipwitthi kiina zihimo mmwizizi mphu. Epo enikihithajiya weettela kikusanye na epi ziiye liphanko limote na nshuki mmote na epo zinteela osiila huula yaka. \v 17 Tiito Paapa onikipheta, maana miiyo kininkha ohaayi aka yoori kipwekherele opheya. \v 18 Khina anikinyakanyaaye, ila miiyo kininkha khwa matakhelo aka ooshi. Kinaaye ruhusa ya winkha na othuula. Oruma opo kapokhera wa Paapa.” \p \v 19 Mwaasa wa mattakhuzi atthaapo, mayaahuuti khurutela waawanyeya theenya. \v 20 Akinoko aari olupa yoori: “Ye onaaye masheethwani na ona tuutu! Mwininsiilezela-ni?” \v 21 Akina khusala alupa yoori: “Nanna nkhama eto yoottakhula khahiyo ya namasheethwani; sheethwani khanwahi ofunula maasho a ntthu woohooni!” \s1 Mayaahuuti khaninkhupali Yinsa \p \v 22 Waari wakathi wa mwiita Yeruzaleemu laariwo njampo la winkhelela. \v 23 Yinsa aari ovira Nlivenu la Seleyimaana vaje wa Nnyupa Woosifwiwamo. \v 24 Aphano mayaahuuti khunzukulela khusala amuuzela yoori: “Onnilikhela mishikili mpakha lini? Onuuze saana nkhama weeyo o Al-Masiihu?” \p \v 25 Yinsa khuwaajipu yoori: “Miiyo kawuuzani, ila mweeyo khuhikhupali. Khaazi kinkholaazo miiyo khwa nzina la Paapa enhakikhi monkoni waka miiyo. \v 26 Ila mweeyo khamwinkhupalela maana khayi mwa pwittipwitthi zaka. \v 27 Pwittipwitthi zaka ensiila huula yaka na miiyo kinjuwa na enikilotta. \v 28 Miiyo kininkha ohaayi wa mileele; wala khazimpwetheya na khaavo anttelaaye olazamo mmakhono mwaka. \v 29 Paapa otu akinkhiyeeyo epi, nwulweene zayita vitthu zooshi, na mmakhono wa Paapa khina anwahaaye olazamo. \v 30 Miiyo na Paapa na amote.” \p \v 31 Mayaahuuti khuthuula mawe opheya yoori anvonye, \v 32 Yinsa khuwooza yoori: “Miiyo karetta vakatthi venu vitthu zawaatta zooshapweya Paapa akirumiyeeyo oretta, khwa zooshi ti tiivi mwintakhelaaye okivonyela?” \p \v 33 Mayaahuuti khunjipu Yinsa yoori: “Khahiyo mwaasa wa khaazi zooshapweya ninttelaaye wuupwechela, mwaasa wa okufuru, maana weeyo o pinaatamu, ila onjiretta wiiya Nluku.” \p \v 34 Yinsa khuwooza yoori: “Yaatikhiwa nkano mwenu na ‘Miiyo khulupa yoori: Mweeyo mwa miluku!’ \v 35 Nkhama ye awaatthaja o miluku apale liwaateliyeeyo nttakhuzi la Nluku, (na zawaatikhiwa ttakatthiifu khazinfujiwa), \v 36 aphano otule Paapa anttakatthisiyeeyo na khumperekha voolumwenku, mwinri: ‘Weeyo onamakufuru,’ mwaasa wa niini kilupaka yoori ‘Ki mwaana wa Nluku?’ \v 37 Amana kihikholi khaazi ya paapa, khamwinkikhupalela miiyo. \v 38 Ila nkhama kinretta, hatha nkhama khamwinkikhupali miiyo, mwikhupalele khaazi ethiito, yoori mwiwahi ojuwa na oweeleyani yoori Paapa ori vamote na miiyo na miiyo kiri wa paapa.” \v 39 Khusala atakha onkhola theenya, ila Yinsa khusuruwamo mmakhono mwaya. \p \v 40 Aphano Yinsa khulokha opheya muuttho Yorotaani khulawa mpakha puuro etile Yaahaya aari owoosaawo atthu, eettaka waazaru khaazi yawe. Khwiikhala ottuukho. \v 41 Atthu awaatta khulawa mpakha aphale aariivo khusala alupa yoori: “Yaahaya khaarettiye alama za minjuza, ila zooshi epile aari olupaazo monkoni wa mwinyi otu zaari za haakhi.” \v 42 Attaaphale atthu awaatta khumkhupali Yinsa. \c 11 \s1 Ofwa wa Laazaru \p \v 1 Aarivo mwinyi mmote aariwitthiwaaye Laazaru ye aari wa nti wa Betaaniya, ottuukho aari wiikhalaawo Mariyamu na ttwiiye Maarata. Laazaru otule khwiiya nlwele. \v 2 Mariyamu otu, nlupuwe Laazaru aari olwaaziwaaye, ti otule aavaziyeeyo mafuttha oonukhela moolu a Yinsa khukukuttha na nyuuli zawe. \v 3 Alupuwe khunruma ntthu olawa omuuza Mbwana yoori: “Mbwana, jiraani awo nlwele.” \p \v 4 Wakathi Yinsa asiiliyeevo vitthu epile khuri: “Olwele aya opo khunlawa omuula, pi wa siifwa ya Nluku, yoori Mwaana wa Nluku asifwiwe khwa olwele otthuupo.” \v 5 Yinsa aari ompheta Maarata, Mariyamu na Laazaru. \v 6 Ila wakathi asiiliyeevo olwele opule aarupaziyewo siikhu piiri okhule aariiwo. \p \v 7 Nawiisha khuwooza anakhiyoni awe yoori: “Nlaweni theenya nirutele Yudeya.” \p \v 8 Anakhiyoni khulupa araka: “Rabi, onfwahamu yoori khwa siikhu vattitthiiru mayaahuuti aari otakha wuuvonya, apho onrutela ottuukho?” \p \v 9 Yinsa khujipu araka: “Nthana khuna wakathi khumi na miwiri? Ntthu amana eettetta nthana khankwakwattuwa, maana onoona nuuru ya olumwenku otthuupu. \v 10 Ila amana ntthu eettetta osikhu ontta okwakwanttuwa maana khiniiyavo nuuru.” \p \v 11 Paata ya olupa toowo, khurutela theenya araka: “Swaahipu eetthu Laazaru ontta olala, ila miiyo kineetta ottuukhu kanlanse.” \p \v 12 Aphano anakhiyoni awe khumuuza theenya yoori: “Mbwana, nkhama ye ontta olala, onvona.” \v 13 Ila Yinsa aari olupa yoori Laazaru afwa. Ila yo aari waakanyera yoori aari olupa osikizi paasi. \p \v 14 Aphano Yinsa khuwooza saana yoori: “Laazaru afwa, \v 15 ila Miiyo ki woofurahi mwaasa woohiiwo okhuwaya, maana toowo mweeyo mwinttela okikhupali. Nlaweni mpakha owawe.” \p \v 16 Aphano Tome aari wiitthiwaaye Maphapo khuwooza anakhiyoni azaawe: “Nlaweni nafwe vamote na-ye.” \s1 Yinsa oniwaathuza nafusi alupuwe Laazaru \p \v 17 Wakathi Yinsa afiiyeevo ansikaniye Laazaru azikhiwe ziviriyeevo siikhu nne. \v 18 Betaaniya waari kharipu kiyasi ya mwentto wa phiima alufu ttatthu olankha Yeruzaleemu, \v 19 na mayaahuuti enkeene aalawiye onthotola Maarata na Mariyamu na onzuru mwaasa wa opwetheyiwa ti nlupwaaya. \v 20 Maarata noosiila yoori Yinsa ontta ota khunthepeeza, ila Mariyamu aasaliye eekhaliye onti. \p \v 21 Maarata khumuuza Yinsa yoori: “Mbwana, eriwaka waarivo, nlupwaaka khaari ofwa. \v 22 Ila theenya kinjuwa yoori hatha nkhama nasaapi eti, Nluku oniwinkha wakhula etile oninvekelaaye.” \p \v 23 Yinsa khumuuza: “Nlupuwo onteela osisimuwa.” \p \v 24 Maarata khuri: “Miiyo kajuwa yoori onsisimuwa va osisimuliwa wa siikhu ya mwiisho.” \p \v 25 Yinsa khulupa araka: “Miiyo ki osisimuwa na ohaayi; otule anikaaminaaye miiyo hatha nkhama eetta ofwa oniiya ohaayi, \v 26 na wakhula otule ari haayi na khukaamini miiyo khanfwaru. Weeyo onkhupali epo zaya?” \p \v 27 Ye khujipu yoori: “Miiyo, Mbwana kinkhupali yoori o Al-Masiihu, mwaana wa Nluku, aari weettelaaye ota voolumwenku.” \p \v 28 Paata ya olupa mattakhuzi apale, khulawa owawe na khunkhuwelela Mariyamu othetekele khumuuza yoori: “Oo, Mwaaliimu otu ari apha onuukhuwela weeyo.” \v 29 Wakathi Mariyamu asiiliyeevo mattakhuzi apale, khulankha nasaapiru na khulawa okutthanana Yinsa. \v 30 Yinsa nalelo aari ahinafiye oluwani, ila aari ottuukhule Maarata eetteliyeeyo onkutthananawo. \v 31 Mayaahuuti aari nnyupa na Mariyamu, aateliyeeyo onzuru, khusala oopuwela yoori ye aari weetta ovilalo yoori alile ottuukho. Na-yo khulankha khusala anlotta. \v 32 Wakathi Mariyamu afiiyeevo aphale aariivo Yinsa, noomoona khunkokhorela moolu awe khumuuza yoori: “Mbwana, eriwaka waari attaapha nlupwaaka khaari ofwa.” \p \v 33 Yinsa amooniyeevo eettaka olila na mayaahuuti apale aataniyeeyo, ye khwiiya wawantipweya nroho mwawe venkivene na wooshukulikha. \p \v 34 Ye khuuzela yoori: “Mwanzikha vayi?” Yo khujipu yoori: “Mbwana, ote omoone.” \p \v 35 Yinsa khulila. \p \v 36 Mayaahuuti khulupa yoori: “Mmoone nanna aari omphetaazo!” \p \v 37 Akina khusala alupa yoori: “Otu aari owaavonisa apale ohooni, khaari owahi oretta etthu Laazaru khuhifwi?” \s1 Yinsa oninsisimula Laazaru \p \v 38 Yinsa nalelo ari woohuzunikha khulawa ovilalo. Yaari likurakuza laattiyelelaniweeyo liwe liwululene va nlako vaya. \p \v 39 Yinsa noofiya khulupa yoori: “Mwilazevo liwe nttho.” Maarata khulupa araka: “Leelo ona siikhu nne; aaza onukha.” \p \v 40 Yinsa khunjipu yoori: “Akaawuuziye yoori amana okhupali ontta woona siifwa ya Nluku?” \p \v 41 Aphano yo khulazavo liwe ntthile. Yinsa khweekesa otulu khulupa yoori: “Paapa, miiyo kinuushukhurwela mwaasa wookisiila. \v 42 Miiyo kinjuwa yoori weeyo onikisiila wakathi wooshi, ila mwaasa wa khuntti eti ya atthu apa ariivo ti eto, kinlupaaye toowo yoori yo apatthe okhupali yoori weeyo ti okiperekhiyeeyo.” \v 43 Paata ya olupa toono, khukhuwa venkivene araka: “Laazaru, osaruwele oje okhuno!” \v 44 Otule aafwiyeeyo khusaruwa, moolu awe na makhono awe ari oopachiwa na tarapu na wuuso awe na makhono awe khuzukulelisiwa. Aphano Yinsa khulupa yoori: “Mwintaphule tarapu eto mwinlikhe alawe.” \s1 Shawuri yoori ooliwe Yinsa \p \v 45 Mayaahuuti enkeene alawiyeeyo onthotola Mariyamu, ooniyeevo vitthu epile arettiyeeyo Yinsa, yo khunkhupali. \v 46 Ila akina khulankha olawa owooza mafwarizeewu monkoni wa epile Yinsa arettiyeezo. \v 47 Aphano mahaakhimu a tiini na mafwarizeewu khuwaakhuwela mashawuriiya khusala awooza yoori: “Niri je? Okho owaakho mwinyi oto anrettaaye alama zawaatta za minjuza. \v 48 Amana ninlikha etthiipo, atthu ooshi antta onkhupali na antta ota arooma aninyakanye puuro yeetthu ttakatthiifu na nti etthu.” \p \v 49 Aphano mmote wa-yo, aari wiitthiwaaye Kayifwa, aari haakhimu nwulu wa tiini wa mwaakha aya opule, ye khulupa yoori: “Mweeyo khamwinjuwa hatha etthu! \v 50 Khamwinjuwa yoori afwataali ofwa ntthu mmote awaafwelaka atthu ooshi zayita olikha khapila zooshi waashikha.” \v 51 Wakathi aya opule Kayifwa khaari ojilupa mweenyewe. Ila mwaasa wa yoori ye aari haakhimu nwulu wa tiini mwaakha aya opule, etta ohupiri yoori Yinsa aari oteela ofwela khapila ya mayaahuuti, \v 52 khahiyo paasi khwa khapila ya mayaahuuti, ila theenya yoori awaakusanye khwa mwiili mmote aana a Nluku apale amwazeyiyeeyo. \v 53 Waaza siikhu ethiitile khusiilana omuula. \p \v 54 Khwa ethiito Yinsa khuhisala ajithoonyeza vakatthi wa mayaahuuti, khulawa nti waattameliyeeyo n'yaara waari wiitthiwaaye Efwarayiimu. Khwiikhala ottuukho na anakhiyoni awe. \p \v 55 Yaarettiye esaleelaka ofiya siikhu ya Paashikowa wa mayaahuuti, atthu enkeene a nti aya opule aalawiye Yeruzaleemu olawa ojitwaharesha ehinafiye siikhu ya Paashikowa \v 56 Yo aari omweekesa Yinsa oozelanaka ari vaje wa Nnyupa Woosifwiwamo: “Nkahayani niri toovi? Talili onta vanjampo?” \v 57 Ila mahaakhimu a tiini na mafwarizeewu aarumiye yoori, amana ntthu amoona Yinsa vahali ariivo, awooze, yoori yo alawe ankhole. \c 12 \s1 Yinsa onvaaziwa mafuttha oonukhela nti wa Betaaniya \p \v 1 Siikhu sitha ehinafiye siikhu ya Paashikowa Yinsa eettiye Betaaniya, ottuukho aari wiikhalaawo Laazaru, otule Yinsa ansisimuliyeeyo muufwa. \v 2 Ottuukho khwiipikheliwa etthu woojiwa ya osikhu; Maarata khusala arumeya, Laazaru eekhaliye vameeza vamote na Yinsa. \v 3 Aphano Mariyamu khuthuula suupha ya mafuttha oonukhela awaatta nzurukhu, khuttukunttela moolu a Yinsa khusala akukuttha na nyuuli zawe. Nnyupa wooshimo khwiitaalamo arufu ya mafuttha apale. \p \v 4 Aphano mmote wa anakhiyoni awe, Yuuda Eshikariyoote othuuto aari weettelaaye onzukuluwela khulupa yoori: \v 5 “Ahoozanyisiwe mafuttha aya apo nzurukhu aya enkhiwa asikhini? Nzurukhu aya yaari phakari ya nakhaazi khwa mwaakha mmote!” \v 6 Ye khaalupiye toowo mwaasa wa wiiyana huruma na asikhini ila mwaasa wa wiiya nantarawu; na tiye aari opwehaaye nfukho wa nzurukhu, amana otthiiwamo eetta olazakamo. \v 7 Yinsa khunjipu araka: “Onlikhe khwa heeri! Yoori apwehe mafuttha apo mpakha siikhu ya ozikhiwa waka. \v 8 Asikhini ari vamote na mweeyo mpakha mileele, ila miiyo khanniiya vamote mpakha mileele.” \p \v 9 Paata ajuwiyeevo yoori Yinsa aari attaaphale, khuntti khuluyeene ya mayaahuuti khuta, woohiiyi mwaasa wa Yinsa paasi, ila theenya yoori amoone Laazaru, otule ansisimuliyeeyo muufwa. \v 10 Khwa etthiipo mahaakhimu a tiini khuwaza shawuri zoomuula Laazaru naye; \v 11 maana atthu enkeene mwaasa wa ye eetta ophakuwanana mayaahuuti na khusala ankhupali Yinsa. \s1 Ovira wa oshintta \p \v 12 Siikhu ya phiiri, khuntti khuluyeene ya atthu yaatiyeewo onjampo khusiila yoori Yinsa ontta ota Yeruzaleemu. \v 13 Khuthuula virapi za mirita, khusala alawa onkutthanana ye, anyakulaka araka: \b \q1 “Ozaana! \q2 Woottitthimisiwa ti otule atiiyeeyo khwa nzina la Mbwana, Woottitthimisiwa ti Mfwalume wa Ezirayiilu!” \b \p \v 14 Yinsa ampatthiyeevo mwaana wa puuru khupakhira attaapho, nkhama etthiipo yaatikhiweezo yoori: \b \q1 \v 15 “Atthu a Yeruzaleemu, \q2 mwihoove \q1 mfwalume enu onta \q2 aapakhiriye va mwaana wa puuru!” \b \p \v 16 Omwanzo anakhiyoni awe khazaaweleyiye epo za; ila wakathi aaziyeevo osifwiwa Yinsa yo eetta wuupuwela yoori etthu yaya eto yaatikhiye monkoni wa ye, na khweele khurettikhana etthiipo. \p \v 17 Atthu apale aariina wakathi opule anrumiyeeyo Laazaru osaruwamo nkhapuri khusisimuwa muufwa, yo khuvira alawelaka oshaahiti vitthu epile zaarettikhaniyeeyo. \v 18 Mwaasa wa ethiito, khuwaakusanya atthu awaatta olawa okutthanana, maana eettiye osiila elupiwaka yoori Yinsa aarettiye alama eto. \v 19 Aphano mafwarizeewu khusala oozana yoori: “Khanipattheenivo etthu. Nkoonani olumwenku wa atthu ontta onlottelela.” \s1 Yinsa onlupa ofwa wawe \p \v 20 Khwa atthu apale aalawiyeeyo omwaaputu Nluku onjampo la Paashikowa akina aari akereeku. \v 21 Yo, khulawa ottakhulana Filiipe aari wa nti wa Betezayiita ya Kalileya, khunvekela araka: “Mwinyi, nintakha omoona Yinsa”. \v 22 Filiipe khulawa khumuuza Antere; aphano yo oowiiri khumuuza Yinsa. \p \v 23 Yinsa khujipu yoori: “Wafiya wakathi woosifwiwa Mwaana wa Pinaatamu. \v 24 Miiyo kiniwuuzani khweele yoori, amana phunje ya tiriku ehikweli vathi na ehifwi nalelo eniiya phunje paasi, ila amana efwa empuwisa mishumo zawaatta. \v 25 Otule amphetaaye ohaayi awe, onteela ompwetheya; ila otule antarawaaye ohaayi awe khwa voolumwenku apha, onthokorela ohaayi wa mileele. \v 26 Otule antakhaaye okirumeyela, akilotte; na puuro kiniiyaavo na karumeya aka oniiya attaapho. Otu anikirumeyelaaye, Paapa onteela onttitthimisa. \p \v 27 Nasaapi eti rooho yaka ti yoohankayikha. Kiri niini? Kiri paapa, okuusuru wakathi opu wa ohoowa waka? Wala! Maana miiyo kateela ethiito. \v 28 Paapa osifu nzina lawo!” Aphano khuta huula yoolankha pinkuuni yaari olupaaye yoori: “Koosifu na kinteela wuusifu opheya.” \v 29 Khuntti etile yaariivo noosiila aariye taari eto; akina khusala alupa yoori: “Nlayikha ti lattakhulaniyeeyo Yinsa.” \p \v 30 Yinsa khulupa yoori: “Huula eto khiteeni mwaasa wa miiyo yata mwaasa wa mweeyo. \v 31 Wafiya wakathi woophukiwa olumwenku opu, nasaapi eti onttela wiikariwa mfwalume wa olumwenku opu. \v 32 Ila miiyo amana kilansiwa vathi apha kintta ojitiisela atthu ooshi.” \v 33 Ye aalupiye mattakhuzi apa yoori athoonyeze nanna aari weettelaazo ofwa. \p \v 34 Khuntti etile khunjipu yoori: “Fweeyo ninsiilaka kano elupaka yoori: Al-Masiihu ona yawiiyavo khwa mileele, khi weeyo onlupa toovi yoori Mwaana wa Pinaatamu ona ya olansiwa? Mwaana wa Pinaatamu aya oto ti paani?” \p \v 35 Aphano Yinsa khuwooza yoori: “Nuuru eri vamote na mweeyo khwa wakathi vattitthiiru. Mweettette wakathi otthuupu mwiriinaavo nuuru, yoori yiiza ehuusikaneni, maana ntthu aneettettaaye n'yiiza khanjuwa ohali aneettaawo. \v 36 Wakathi otthuupu mwiriinaavo nuuru mwikhupalele nuuru ethiito yoori mwiretteye wiiya aana a nnuuru.” Paata ya olupa toowo Yinsa khulaavo khujivitha khuhisala amoona. \s1 Ohikhupali wa mayaahuuti \p \v 37 Hatha nkhama Yinsa eettiye owaarettela alama epile zooshi za minjuza vakatthi vaya, khankhupaleliye, \v 38 yoori limariseleye nttakhuzi la napiyu Ezaaya, linraaye: \b \q1 “Mbwana, paani akhupaleliyeeyo \q2 tafusiiri yeetthu? \q1 Na paani athoonyeziweeyo \q2 nkhono wa Mbwana?” \b \p \v 39 Khwa ethiito yo khaari oteela okhupali, nkhama etthiipo aalupiyeeyo Ezaaya theenya yoori: \b \q1 \v 40 “Oola maasho aya \q2 na oomisa rooho zaya, \q1 yoori ahoone na maasho aya, \q2 eweeleya nroho mwaya \q1 aruti kiwaavonisa.” \b \p \v 41 Ezaaya aalupiye mattakhuzi apa maana ooniye siifwa ya Yinsa na khulupa monkoni wa ye. \p \v 42 Nakatalikha, attunkhulu awaatta a mayaahuuti khunkhupali Yinsa. Ila mwaasa wa mafwarizeewu, khuhisala atukhuru amini yaya, na woova wiikariwa nsinakooka. \v 43 Maana yo waari owaatuvela venkivene osifwiwa pi atthu zayita osifwiwa ti Nluku. \p \v 44 Aphano Yinsa khulupa woosileyavo araka: “Otule anikaaminaaye miiyo, khanikaamini miiyo paasi, ila otule akiperekhiyeeyo. \v 45 Na otule anikoonaaye, amoona otule akiperekhiyeeyo. \v 46 Miiyo kata voolumwenku nkhama nuuru, yoori wakhula otule anikikhupalaaye miiyo, ahijileme n'yiiza. \p \v 47 Amana ntthu asiila mattakhuzi aka na khuhishututeli, miiyo akininphuka. Maana miiyo akaateeliye ophuka olumwenku ila wuusuru olumwenku. \v 48 Owaapho namaphuka wa otule anikikatthalaaye na ahinkhupalelaaye mattakhuzi aka; nttakhuzi laka nttinttho kinlupiyeeyo ti linttelaaye omphuka siikhu ya mwiisho. \v 49 Akinjilupa miiyo, ila Paapa otu akiperekhiyeeyo ti akirumiyeeyo etthu yoolupa na olaleya. \v 50 Miiyo kinjuwa yoori oruma wawe ohaayi wa mileele. Nakatalikha etile akirumiyeeyo paapa kinlupa ethiito.” \c 13 \s1 Yinsa onoosa moolu a anakhiyoni awe \p \v 1 Esaleelaka ofiya siikhu ya Paashikowa, Yinsa aajuwiye yoori wafiya wakathi wa ye olikha olumwenku opu eette wa Paapa, khuwaapheta apale awe aari voolumwenku, awaaphetiye mpakha mwiisho. \p \v 2 Wakathi wa etthu-yoojiwa ya osikhu, sheethwani aarettiye ahatiye rooho ya Yuuda Eshikariyoote mwaana wa Simawu, yoori anzukuluwele, \v 3 Yinsa aajuwiye yoori Paapa vitthu zooshi attha mmakhono mwawe, na alankhiye wa Nluku na aari orutela wa Nluku, \v 4 khulankhavo vameeza aphale, khuvula ajapi yawe khuthuula epakuso khujifukelela n'yuunu. \v 5 Khuttha maati mpasiya khwaaza woosa moolu a anakhiyoni awe awaapakusaka na epakuso etile aafukeleliyeeyo n'yuunu mwawe. \p \v 6 Khufiya zwaamu ya Simawu Pheeturu, othuuto aamuziyeeyo yoori: “Mbwana, ontakha woose moolu aka?” \p \v 7 Yinsa khunjipu yoori: “Eti kinrettaaye apha nasaapi khiniweeleya; ila owulu-othana enteela oweeleya.” \p \v 8 Pheeturu khulupa yoori: “Wala! Khinretteya weeyo woosa moolu aka.” \p Yinsa khunjipu araka: “Miiyo amana kihiwoosi, weeyo khunteela wiiyana phantte na-miyo.” \p \v 9 Simawu Pheeturu khulupa yoori: “Mbwana, khayi moolu aka paasi na theenya na makhono aka na eeshwa yaka!” \p \v 10 Yinsa khujipu: “Ntthu owiyeeyo eninhithajiya woosa moolu paasi, maana mwiili awe wooshi pi woottakattha. Mweeyo mwa oottakattha, ila khahi mooshi.” \v 11 Maana ye aari onjuwa ntthu aari weettelaaye onzukuluwela; ti eto aalupiyeeyo yoori: “Khayi mooshi mwiiyiyeeyo oottakattha.” \p \v 12 Paata ya wiisha owoosa moolu, khuthuula ajapi yawe khuwala khurutela aphale eekhaliyeevo. Aphano khuwoozela yoori: “Eniweeleyani vitthu epi khuuretteliyeenini? \v 13 Mweeyo mwikiitthaka miiyo mwinri ‘Mwaaliimu’ na ‘Mbwana,’ mwina shariya, miiyo ki othuuto. \v 14 Aayo, pi etthiipo miiyo kiiyiye Mbwana na Mwaaliimu enu, kawoosani moolu, na-mweyo theenya mwina ya woosana moolu mmote na nzaawe. \v 15 Miiyo kawinkhani nthoonyezo yoori etthiipi kirettiyeezo na-mweyo mwisala mwiretta etthiipi. \v 16 Miiyo kiniwuuzani khweele yoori, khaavo karumeya wonziti mbwana awe, nkhama etthiipo nanhupi khaninziti otule anrumiyeeyo. \v 17 Nkhama mwinjuwa vitthu zaya epo, amana mwiretta, mwaparikhiyiwa. \s1 Yinsa onlupa yoori onlawa azayiniwe \p \v 18 Akinuulupani mooshi, kiniwaajuwa apale kiwaathawuliyeeyo. Ila epo enttela orettikhana yoori emariseleye epile zilupiyeeyo zawaatikhiwa ttakatthiifu, yoori: “Othuuto kimeelaniyeeyo phaawu yaka akizukuluwela.” \p \v 19 Kinaaza nasaapi ethiiti owuuzani ehinarettikhane, yoori amana erettikhanaka mweeyo mwikhupali yoori Miiyo Ti Miiyo. \v 20 Miiyo kiniwuuzani khweele yoori: Otule animpokherelaaye otule kininrumaaye onikipokherela miiyo; na anikipokherelaaye, onimpokherela otule akirumiyeeyo.” \p \v 21 Paata ya olupa toowo, rooho yawe khwiiya yawaantipweya, khutukhuru alupaka yoori: “Miiyo kiniwuuzani khweele yoori, ntthu mmote wa mweeyo onlawa akizukuluwele.” \p \v 22 Anakhiyoni khusala eekesana mmote na nzaawe ahinjuwaka paani aninlupaaye. \v 23 Mpavu mwawe eekhaliyemu nakhiyoni mmote otule aari omphetachaaye. \v 24 Simawu Pheeturu khunttheela alama nakhiyoni othuutule; yoori amuuzele Yinsa anlupe oto ari weettelaaye onzukuluwela. \p \v 25 Aphano nakhiyoni otule khwiinamela vamweyo wa Yinsa khumuuzela yoori: “Mbwana, paani oto aya?” \p \v 26 Yinsa khunjipu yoori: “Ti otule kinttelaaye omwinkha pattaasu ya phaawu kinaanisiye n'yopo.” Aphano khunaanisa pattaasu ya phaawu, khumwinkha Yuuda Eshikariyoote, mwaana wa Simawu. \v 27 Paata ya Yuuda orafuna phaawu etile, Epiliisi eetta omweetta. Yinsa khumuuza yoori: “Etthu ontakhaaye oretta, orette nasaapi.” \v 28 Ila apale aari vameeza khuhiivo mmote yamweliyiyeeyo mwaasa niini Yinsa aamuzeliyeeyo toowo. \v 29 Maana Yuuda ti aari opwehaaye nfukho wa nzurukhu, akina aari waakanyera yoori Yinsa amuuza olawa wuuzanya vitthu zooretteliwa njampo, ama yoori alaze etthu awinkhe asikhini. \v 30 Paata ya wiisha orafuna phaawu etile, Yuuda khulankha nasaapiru. Na waari osikhu. \s1 Nrumo mpheya \p \v 31 Wakathi Yuuda aliyeevo, Yinsa khulupa yoori: “Nasaapi Mwaana wa Pinaatamu onsifwiwa, na Nluku onsifwiwa khwa ye. \v 32 Nkhama Nluku onsifwiwa khwa ye, na-ye Nluku onsifwiwa mwanawe khwa ye mweenyewe, na onteela osifwiwa woohirupazivo. \p \v 33 Aanaaka, nalelo khwa wakathi vattitthiiru kiri vamote na-mweyo. Mweeyo mwinlawa mwakeekese, ila miiyo kiniwuuzani nkhama kiwooziyeezo mayaahuuti yoori: ohali kineettaawo mweeyo khamwinlawa. Na-mweyo enasaapi eti kiniwuuzani etthiipo. \v 34 Kiniwinkhani oruma mpheya kiraka: mwiphetane mmote na nzeenu. Nkhama etthiipo kuuphetiyeenini, mwiphetane mmote na nzeenu. \v 35 Khwa etthiipo atthu ooshi antta ojuwa yoori mwa anakhiyoni aka, amana mwiphetanaka mmote na nzaawe.” \s1 Yinsa onlupa yoori Pheeturu onteela onkatthala \p \v 36 Simawu Pheeturu khumuuzela yoori: “Ontta vayi Mbwana?” \p Yinsa khunjipu: “Ohali kineettaawo, weeyo khunikilotta nasaapi eti, ila owulu-othana onteela okilotta.” \p \v 37 Aphano Simawu khuri: “Mbwana, mwaasa wa niini kihuulottaka nasaapi? Miiyo kinleva ohaayi aka mwaasa wa weeyo!” \p \v 38 Aphano Yinsa khujipu araka: “Weeyo onleva ohaayi awo mwaasa wa miiyo? Miiyo kiniwuuza khweele yoori, khapula likukhuwi lihineekhe, weeyo onteela okikhana swaafu ttatthu. \c 14 \s1 Yinsa oniwaalipisela maaswihaapa awe \p \v 1 Mwihihankayikhise rooho zenu. Mwinkhupali Nluku, na theenya mwikikhupali miiyo. \v 2 Owawe papaaka awaakho mapuro menkeene; eriwaka khayaari ethiito, akaari owuuzani, yoori kinttela otthenkeza puuro yenu. \v 3 Na amana kilawa kitthenkeza puuro yaya eto, kinlawa karuti kuuthuleni mweeye vamote na-miyo attaapho kinttelaaye wiiyavo. \v 4 Mweeyo mwinjuwawo ohali kineettaawo na tarikhi yaya.” \p \v 5 Khujipu Tome yoori: “Mbwana, fweeyo khaninjuwa ohali oneettaawo! Khi ninjuwa toovi tarikhi yaya?” \p \v 6 Yinsa khujipu yoori: “Miiyo ki tarikhi, haakhi na ohaayi. Khina anfiyaaye wa Paapa, ahiiyeeni khwa miiyo. \v 7 Eriwaka khweele mwaari okijuwa, nka mwinjuwaka Paapa. Apha enasaapi eti mwininjuwa na mwaaza omoona.” \p \v 8 Filiipe khulupa yoori: “Mbwana, onithoonyeze Paapa, ethiito ennitosheleza.” \p \v 9 Yinsa khunjipu yoori: “Filiipe, kiikhaliyeezo wakathi mwinkeene na-mweyo; nalelo khunikijuwa? Otule akooniye miiyo amoona Paapa. Khi onlupa toovi yoori: ‘Onithoonyeze Paapa'? \v 10 Weeyo khunkhupali yoori miiyo kiri wa Paapa na Paapa ona miiyo? Mattakhuzi apa kiniwuuzanini khahiyo aka paasi. Ila, Paapa aniikhalaaye khwa miiyo, ontta okhola khaazi yawe. \v 11 Mwikikhupali miiyo amana kilupa yoori kiri khwa Paapa na Paapa ori khwa miiyo; ama nenkawu mwikikhupali mwaasa wa khaazi epi kinkholaazo. \v 12 Miiyo kiniwuuzani khweele yoori, otule anikikhupalaaye miiyo onkhola khaazi epi kikholiyeezo hatha okhola zooziti epi, maana miiyo kineetta wa Paapa. \v 13 Na zooshi mwinttelaaye oveka khwa nzina laka, miiyo kinretta, yoori Paapa asifwiwe khwa mwanawe. \v 14 Wakhula etile mwinvekaaye khwa nzina laka kintta oretta. \s1 Yinsa onaahiti operekha Rooho Ttakatthiifu \p \v 15 Nkhama mweeyo mwinikipheta, mwinteela oshututela oruma waka. \v 16 Miiyo kinttela onvekela Paapa yoori awinkheni Namalipisela nkina, yoori eeye vamote na-mweyo khwa mileele, \v 17 Rooho ya okhweele, atthu a voolumwenku ahinttelaaye opokhera, maana, khanteela woona na wala khanjuwa. Ila mweeyo mwinjuwa, maana Yo eniikhala nkatthi mwenu na enttela wiiya na-mweyo. \p \v 18 Miiyo akinuulikhani mwiri anasisa, kinlawa kooruteleni. \v 19 Khwa wakathi vattitthiiru atthu a voolumwenku khanteela okoona theenya, ila mweeyo mwinlawa mwakoone. Mwaasa wa miiyo wiiya haayi, na mweeyo mwinlawa mweeyane ohaayi. \v 20 Siikhu ethiito enteela oweeleyani yoori kiri khwa Paapa, mweeyo mwiri khwa miiyo na-miyo kiri khwa mweeyo. \v 21 Otule ansiilaaye oruma waka na khushututela oto ti anikiphetaaye; na otule anikiphetaaye oniiya woophetiwa ti Paapa, na-miyo theenya kininpheta na kinjithoonyeza khwa ye.” \p \v 22 Yuuda (nkina woohiiyi Yuuda Eshikariyoote) khuri: “Mbwana, mwaasa aya niini weeyo ontakhaaye ojithoonyeza khwa fweeyo paasi khuhijithoonyezi olumwenku wooshi?” \p \v 23 Yinsa khujipu yoori: “Nkhama ntthu onikipheta, onshututela mattakhuzi aka na Paapa ontta ompheta. Paapa na-miyo nintta wiikhala na-ye. \v 24 Otule ahinikiphetaaye khanshututela mattakhuzi aka. Na nttakhuzi mwinsiilaaye khahiyo laka, ila tthi la Paapa otule akirumiyeeyo. \p \v 25 Kaari olupaka zooshi epo nalelo niri vamote.” \v 26 Ila Namalipisela, Rooho Ttakatthiifu, eto Paapa anttelaaye omperekha khwa nzina laka, onteela wuusomisani mweeyo vitthu zooshi na wuukupuselani zooshi epile kiwuuziyeenini. \v 27 Kinuulikhelani heeri, heeri yaka kiniwinkhani, ila akiniwinkhani nkhama oninkhaazo olumwenku. Mwihihankayikhise rooho zenu, wala mwihoove. \p \v 28 Mwasiila eti kilupiyeeyo: ‘Miiyo kintta olawa, ila kinlawa kooruteleni mweeyo. Eriwaka mwaari okipheta, mweetta ofurahi mwaasa wa miiyo weetta wa Paapa, maana Paapa akiziti miiyo. \v 29 Kiniwuuzani nasaapi eti zihinarettikhane, yoori wakathi zinttelaavo orettikhana, mweeyo mwikhupalele. \v 30 Enasaapi eti akinlawa ottakhulana mweeyo, maana mfwalume wa voolumwenku ontta ota; ye khana hatha ruhusa khwa miiyo, \v 31 nakatalikha yoori atthu a voolumwenku ojuwe yoori miiyo kininpheta Paapa, enikihithajiya oretta etile akirumiyeeyo. Lankhani, nileevo apha.” \c 15 \s1 Nrayi wa nviteera na virapi zaya \p \v 1 Yinsa khulupa yoori: “Miiyo ki nrayi wa wuuva weekhweele, Paapa namalima. \v 2 Wakhula erapi etile eriiye khwa miiyo khuhisala yiima, ye ontta oshija; na wakhula etile eniimaaye ontta okasurela yoori etepe wiima. \v 3 Mweeyo mwattakatthisiwa ti nttakhuzi kiwuuziyeenini. \v 4 Mwijilipisane miiyo, na-miyo kintta ojilipisana mweeyo. Nkhama etthiipo erapi ehiniimaaye ottho ehijilipisaneeni nrayi, na-mweyo pi etthiipo khamwiniima mishumo woohijilipisani miiyo. \p \v 5 Miiyo ki nrayi, mweeyo mwa virapi. Otule anjilipisanaaye miiyo, na-miyo khwa ye, oto aya oniima mishumo zawaatta; maana mweeyo woohiiyani miiyo, khina etthu mwinwahaaye oretta. \v 6 Amana ntthu ahilipani miiyo, ontta weeseleliwa oje, oome nkhama erapi enlokotthiwaaye khweeseleliwa va moottho khulukuziwa. \v 7 Ila amana mwijilipisana miiyo na mattakhuzi aka khwiiya na mweeyo, mwiveke wakhula etile mwintakhaaye mwintta winkhiwa. \v 8 Paapa onsifwiwa mwaasa wa mweeyo wiima mishumo zawaatta, etthiipo enthoonyeza yoori mweeyo mwa anakhiyoni aka. \v 9 Khwa nanna etthiipo Paapa akiphetiyeezo, na-miyo koophetani; mwijilipisane pheta yaka. \v 10 Amana mweeyo mwishututela oruma waka mwiniiya nkatthi wa pheta yaka, nkhama etthiipo na miiyo kinshututelaaye oruma wa Paapa na kiriyeeyo nkatthi wa pheta yawe. \v 11 Kaawuziyeni vitthu epi yoori furaha yaka yiiye khwa mweeyo, na yoori furaha yenu ekamilikhe. \p \v 12 Oruma waka pi opu: Mwiphetane mmote na nzaawe nkhama etthiipi miiyo khinuuphetanini mweeyo. \v 13 Khina ariina pheta yooziti, woohiiyi otule aninkhaaye ohaayi awe khwa maswaahipu zawe. \v 14 Mweeyo mwa maswaahipu zaka, mwirettaru etile kinuurumanini. \v 15 Akiniwiitthani theenya akarumeya, maana karumeya khanjuwa niini anrettaaye Mbwana awe. Nakatalikha, miiyo kiniwiitthani yoori maswaahipu zaka, maana zooshi epile kinsiliyeeyo Paapa koojuwisani. \v 16 Khahiyo mweeyo mwikithawuliyeeyo miiyo, ila miiyo ti kuuthawuliyeenini mweeyo na khuutthomani yoori mwilawe mweeme mishumo, mishumo zoolipaneya, yoori Paapa awahi owinkhani wakhula etile mwinvekaaye khwa nzina laka. \v 17 Opo pi oruma waka: mwiphetane mmote na nzaawe. \s1 Olumwenku oniiphiiriwa ti anakhiyoni \p \v 18 Amana atthu a voolumwenku eephiriwaka ti mweeyo, mwifikhiri khapula yoori yo eephiriwe ti miiyo. \v 19 Eriwaka mweeyo mwaari atthu a voolumwenku, yo aari otuveliwa ti mweeyo mwaasa wa wiiya aya. Nakatalikha mweeyo khahi mwa atthu a olumwenku, ila miiyo koothawulani khulazani vakatthi wa atthu a olumwenku. Tiito atthu a olumwenku aniiphiriwaaye ti mweeyo. \v 20 Mwifikhiri mattakhuzi kiwuuziyeenini yoori: ‘Khaavo karumeya anzitiyeeyo Mbwana awe.’ Nkhama akilupatthiyeezo miiyo, na anlawa oolupattheni mweeyo theenya. Nkhama anshututela mattakhuzi aka, theenya anlawa ashututele apale mwinttelaaye olupa mweeyo. \v 21 Zooshi epo anlawa ooretteleni mweeyo, mwaasa wa nzina laka, maana khaninjuwa otule akirumiyeeyo. \v 22 Eriwaka akaatiiye kilupa, yo khaari wiiyana paathwili ya twampi. Ila apha khana hatha nanna ya ojaakisa monkoni wa twampi zaya. \v 23 Otule aniiphiriwaaye ti miiyo na theenya oniiphiiriwa ti Paapa. \v 24 Eriwaka akeettiye oretta vitthu vakatthi vaya ahinwahaaye oretta ntthu nkina, yo khaariwiiyana paathuli ya twampi. Ila yo oona epi kirettiyeezo na khusala akhanyarela wiiphiiriwa ti miiyo na Paapa. \v 25 Ila epo zaya zarettikhana yoori lilikaniseliwe nttakhuzi ntthile laatikhiweeyo nkatthi wa kano zaya yoori: ‘Yo eephiiriwa ti miiyo woohiivo hatha kiiswa.’ \p \v 26 Ila, amana ata Namalipisela, otule kinttelaaye wuuperekhezani woolankha phantte ya Paapa, Rooho ya okhweele ya olankha wa Paapa, ye onttela olaza oshaahiti monkoni wa miiyo. \v 27 Na mweeyo mwinlawa mwalawele oshaahiti, maana mwina miiyo thanku omwanzo. \c 16 \p \v 1 Miiyo kawuuzani mattakhuzi apa yoori mwihanswi amini yenu. \v 2 Mweeyo mwinteela wiikariwa nsinakooka; weekhweele, onlawa wafiye wakathi onraaye ntthu amana awuulaani khoona nkhama ankholaaye khaazi ya Nluku. \v 3 Yo anttela oretta toowo mwaasa woohinjuwi Paapa wala miiyo. \s1 Khaazi ya Rooho Ttakatthiifu \p \v 4 Mattakhuzi apa kiniwuuzani yoori amana ofiya wakathi enttelaavo orettikhana muupuwele yoori miiyo kaawuziyeni \v 5 Ila enasaapi eti kineetta wa otule aakirumiyeeyo, khaavo mmote anikuuzelaaye yoori: ‘Oneetta vayi?’ \v 6 Ila mwaasa woolupa vitthu epo, rooho zenu zahuzunikha. \v 7 Miiyo kiniwuuzani haakhi yoori ena fwayita khwa mweeyo miiyo olawa, maana amana kihilawi, Namalipisela khanteela ota, ila amana kilawa, kintta omperekha. \v 8 Ye amana ata onteela owaakhitiri atthu a olumwenku monkoni wa twampi, wa shariya na ophuka: \v 9 khwa twampi, mwaasa wa ohikikhupali miiyo; \v 10 khwa shariya, maana kineetta wa Paapa, khamwinteela okoona theenya; \v 11 khwa ophuka, maana mfwalume wa voolumwenku apha aphukiwa. \p \v 12 Kinaaye nalelo vitthu zawaatta za owuuzani, ila nasaapi eti mweeyo khamwinteela ovilela. \v 13 Ila amana Rooho ya khweele eta, ye enttela wuusomisani khweele yooshi mweeyo. Ye kinteela ojilupa, ila enttela olupa zooshi esiiliyeeyo na owuuzani mweeyo vitthu zinttelaaye orettikhana. \v 14 Ye enteela okisifu, maana enteela opokherela etile yiiyiye yaka na owuuzani mweeyo. \v 15 Yooshi Paapa ariinaaye ti yaka, tiito kilupiyeeyo yoori Rooho Ttakatthiifu epokheraka etile yiiyiye yaka na owuuzani mweeyo. \p \v 16 Khwa wakathi vattitthiiru khamwinteela okoona, ila khwa wakathi vattitthiiru theenya mwinteela okoona opheya.” \s1 Huzuni na furaha ya anakhiyoni \p \v 17 Anakhiyoni awe khuhiweeleyi khusala oozelana yoori: “Khwa mattakhuzi apo anlupaaye araka: ‘Wakathi vattitthiiru khamwinteela okoona; wakathi vattitthiiru mwinteela okoona opheya.’ Theenya onri: ‘Maana kineetta wa Paapa.’ Onri niini?” \v 18 Aphano khuuzelana theenya yoori: “Khwa wakathi vattitthiiru enlupa niini? Khinneleya etthu ye anlupaaye.” \p \v 19 Ajuwiyeevo Yinsa yoori aari otakha omuuzela, monkoni wa mattakhuzi apale, ye khuwooza yoori: “Mweeyo mwintta wuuzelana monkoni wa mattakhuzi apa kilupiyeeyo yoori: ‘Khwa wakathi vattitthiiru khamwinteela okoona; khwa wakathi vattitthiiru theenya mwinteela okoona opheya'? \v 20 Miiyo kiniwuuzani khweele yoori mwinteela olila na ojikhupanyisa, ila atthu a olumwenku afurahiye. Mweeyo mwiri oohuzunikha, ila huzuni ya ethiito ezukuluwe yiiye furaha. \v 21 Muukha amana atakhaka ompattha mwaana, onoona olwaaza channu mwaasa wa ofiya wakathi awe woohoowa, ila amana ampattha oniiyana furaha, onsahawu olwaaza opule oniyeeyo mwaasa wa ontana mwaana voolumwenku. \v 22 Zinrettikhana etthiipo khwa mweeyo: opu wakathi wa huzuni khwa mweeyo, ila miiyo kinteela owoonani swaafu kiina theenya, na mwinteela ofurahi, na furaha eto khaavo anttelaaye wuulazani. \v 23 Siikhu yaya eto khamwinteela okuuzela hatha etthu. Miiyo kiniwuuzani khweele yoori, amana mwinvekela etthu Paapa khwa nzina laka miiyo, ye ontta owinkhani. \v 24 Mpakha nasaapi eti khamwinaveke hatha etthu khwa nzina laka. Mwiveke, mwintta winkhiwa, yoori furaha yenu ekamilikhe.” \s1 Yinsa ashintta olumwenku \p \v 25 “Miiyo kiniwuuzani vitthu epo khwa nlikaniso. Onteela ofiya wakathi kihinttelaaye orumeyela mattakhuzi nkhama apo, ila kinteelaaye owuuzani saaneene monkoni wa Paapa. \v 26 Siikhu yaya eto, mweeyo mwinteela oveka khwa nzina laka na khinlawa ohithajiya miiyo oveka zwaamu yenu mweeyo, \v 27 Paapa mweenyeweene onuuphetani, maana mweeyo mwinikipheta na mwinkhupalela yoori miiyo kalankha wa Nluku. \v 28 Kalankha wa Paapa khuta voolumwenku; nakatalikha, kinlaavo voolumwenku kirutele wa Paapa.” \p \v 29 Aphano anakhiyoni awe khulupa araka: “Onlupa woosileyavo, woohiiyi khwa milikaniso! \v 30 Nasaapi eti enneleya yoori onjuwa vitthu zooshi khinihithajiya opuwa ntthu owuuzela, khwa etthiipo nakhupali yoori weeyo walankha wa Nluku.” \p \v 31 Yinsa khuwaajipu yoori: “Mwinkhupali nasaapi? \v 32 Wakathi waattama, weekhweele wafiya, mweeyo mwinttelaaye omwazeya wakhula ntthu alawe owawe, mwikilikhe otthome. Ila akiri otthome, maana Paapa ona miiyo. \p \v 33 Miiyo kawuuzani vitthu epi yoori mwiiyane heeri khwa miiyo. Voolumwenku apha mwinteela wiiyana tafwawuthi; ila mwivilele! Miiyo kashintta olumwenku.” \c 17 \s1 Yinsa ontta ojilompela \p \v 1 Paata ya Yinsa wiisha olupa vitthu opo, khweekesa otulu na khulompa araka: \b \p “Paapa, wafiya wakathi. Onsifu mwanawo, yoori naye mwanawo oosifu. \v 2 Maana wamwinkha ofwalume khwa anaatamu ooshi, yoori awenkhe ohaayi wa mileele ooshi apale omwinkhiyeeyo. \v 3 Na ohaayi opo wa mileele pi opu: Oojuwe weeyo, Nluku mmote paasi weekhweele, na Yinsa Al-Masiihu otule omperekhiyeeyo. \v 4 Miiyo koosifu vathi, kimariselaka khaazi okinkhiyeeyo oretta. \v 5 Na, nasaapi eti, okisifu oo Paapa, vamote na-weyo khwa siifwa kaarinaaye na-weyo khapulathi olumwenku ohineeyevo. \s1 Yinsa oniwaalompela anakhiyoni awe \p \v 6 Kawaathoonyeza nzina lawo apale okinkhiyeeyo voolumwenku. Apo aya aari awo; weeyo khukinkha miiyo, na yo anshututela nttakhuzi lawo. \v 7 Aphano yo anjuwa yoori vitthu zooshi onikinkhaaye zinlankha khwa weeyo. \v 8 Maana miiyo kawooza mattakhuzi okinkhiyeeyo yo khupokherela, ajuwa yoori khweele miiyo kalankha mmakhono mwawo na khukhupalela yoori weetta okiruma. \v 9 Miiyo kiniwaavekelela yo. Akiniwaavekelela atthu ooshi a voolumwenku, ila apale okinkhiyeeyo maana pi awo. \v 10 Zooshi kiriinaazo pi zawo, na zooshi oriinaazo pi zaka. Miiyo kinsifwiwa mwaasa wa yo. \v 11 Nasaapi eti akinteela wiikhala voolumwenku ila yo ari voolumwenku, maana miiyo kineetta okho oriiwo weeyo. Paapa woottakatthifu, oweenanele khwa nzina lawo, nzina okinkhiyeeyo, yoori yo eeye vamote nkhama niiyiyeezo fweeyo. \v 12 Wakathi kaari vamote na-yo voolumwenku, miiyo kaaweenaneliye na khuwaathokorela khwa owahi wa nzina lawo, nzina nttinttho okinkhiyeeyo. Kaaweenaneliye na khuhiivo mmote aashikhiyeeyo, woohiiyi otule atthomeliweeyo waashikha yoori epile zilupiyeezo zawaatikhiwa ttakatthiifu zirettikhane. \p \v 13 Ila nasaapi eti kintta okho oriiwo weeyo, kinlupa mattakhuzi apo nalelo kiri voolumwenku, yoori yo eeyane furaha yaka yookamilikha. \v 14 Miiyo kawinkha nttakhuzi lawo, atthu a voolumwenku khwiiphiiriwa ti yo, maana yo khahiyo a voolumwenku, nkhama etthiipi miiyo kihiiyeeni. \v 15 Akinuuvekela yoori owaalazevo voolumwenku, ila oweenanele khwa ntakhali. \v 16 Yo khahi a voolumwenku nkhama etthiipo miiyo kihiiyeeni. \v 17 Owaattakatthise na haakhi; nttakhuzi lawo haakhi. \v 18 Nkhama etthiipo weeyo okirumiyeezo miiyo voolumwenku, na miiyo kawaaruma voolumwenku. \v 19 Khwa zwaamu yaya kinjittakatthisa miiyo, yoori na-yo attakatthe khwa haakhi. \s1 Yinsa oniwaalompela anamalottela awe ooshi \p \v 20 Akiniwaavekelela apa ottho paasi, ila na apale anteelaaye okikhupali miiyo khwa nttakhuzi laya yo, \v 21 yoori ooshi eeye amote, nkhama etthiipo niriizo miiyo na weeyo, na-yo ti eeye khwa fweeyo, yoori atthu a voolumwenku akhupali yoori weeyo weetta okiruma. \v 22 Miiyo kawinkha siifwa etile weeyo okinkhiyeeyo, yoori yo eeye amote nkhama fweeyo niiyiyeeyo amote. \v 23 Miiyo khwa yo na weeyo khwa miiyo. Khwa nanna ethiito osiilana waya onttela wiiya khaamili, yoori atthu a voolumwenku ajuwe yoori weeyo ti okirumiyeeyo, na yoori oniwaapheta nkhama etthiipo onikiphetaazo miiyo. \p \v 24 Paapa, niiya yaka ti yoori attaapho kiriivo miiyo na-yo eeye attaapho ooshi apale okinkhiyeeyo, yoori oone siifwa okinkhiyeeyo, maana wakipheta khapulathi olumwenku ohinompiwe. \p \v 25 Paapa wa shariya, atthu a olumwenku khanuujuwa, ila miiyo kinuujuwa; na apa okinkhiyeeyo anjuwa yoori weeyo weetta okiruma. \v 26 Miiyo kawaajuwisa nzina lawo, na nalelo kinvira kiwaajuwisaka, yoori pheta etile okiphetaniyeeyo yiiye vamote na-yo, na miiyo kiiye vamote na-yo.” \c 18 \s1 Ofukiwa wa Yinsa \p \v 1 Paata ya Yinsa wiisha olompa, khulankha na anakhiyoni awe khulokhela kaapu ya nttapo la Kedroni. Waariwo woorotha, ye khweetta ottuukho na anakhiyoni awe. \p \v 2 Yuuda namazukuluwela aari ojuwa ohali okhule, maana Yinsa swaafu zinkizene aari okusanyeyaka ottuukho na anakhiyoni awe. \v 3 Aphano Yuuda khuthuula khuntti ya anajanka khweetta ottuukho na mawaziri akina aya arumiweeyo pi mahaakhimu a tiini na mafwarizeewu, athuuliye vimwasikhelo, na zuuma za nvittha. \v 4 Yinsa, ajuwaka niini yaari weettelaaye orettikhana khwa ye, khuweettela khuwoozela yoori: “Mwinimweekesa paani?” \v 5 Yo khujipu: “Yinsa, wa Nazareeti!” Aphano ye khuwooza yoori: “Ti-miyo.” Yuuda namazukuluwela, ti aariina atthu apale. \v 6 Wakathi Yinsa alupiyeevo yoori “ti-miyo,” yo etta osusa khukwela vathi. \v 7 Yinsa khuwoozela opheya yoori: “Mwinimweekesa paani?” Yo khujipu: “Yinsa wa Nazareeti!” \v 8 Yinsa khuwooza yoori: “Miiyo kawuuzani yoori ti-miyo. Nkhama mwinikeekesa miiyo, mwiwaalikhe apa alawe.” \p \v 9 Yinsa aalupiye toowo yoori eretteye etile aalupiyeeyo rakuzeene yoori: “Paapa, ooshi apale okinkhiyeeyo khakaashikheeni hatha mmote.” \v 10 Aphano Simawu Pheeturu khusarula phanka, khunshija karumeya mmote wa haakhimu nwulu wa tiini, nshiilo lawe la nkhono nlume. Nzina lawe karumeya aya otule laari Maliko. \v 11 Ila Yinsa khumuuza Pheeturu yoori: “Opwehe phanka yawo mmufukho mwawo! Niri akinteela onywela jiikira akinkhiyeeyo Paapa?” \s1 Yinsa onttaniwa wa Anaasi \p \v 12 Elottelanaka khuntti etile ya anajanka, namalokozela aya na anamweekesela wa mayaahuuti khunkhola Yinsa na khunfuka. \v 13 Omwanzweene khumweettana wa Anaasi, nkhwewe Kayifwa, aari haakhimu nwulu wa tiini mwaakha aya opule. \v 14 Ti othuuto awooziyeeyo mayaahuuti yoori yaari yooshapweya ntthu mmote owaafwela atthu ooshi. \s1 Pheeturu oninkatthala Yinsa \p \v 15 Simawu Pheeturu na nakhiyoni nkina eetta onlottelela Yinsa. Mwaasa wa yoori nakhiyoni oto aari ojuwanana haakhimu nwulu wa tiini, ye awahiye ofiya vaje wa nyuupa ya haakhimu nwulu wa tiini, \v 16 ila Pheeturu aasaliye anwejaka othetekele wa nlako. Nakhiyoni otule nkina, aari ojuwananaye haakhimu nwulu wa tiini, khusaruwa, khulawa khuttakhulana nakhinzi otule aari weekeselaaye nlako khunlikha Pheeturu ovira. \v 17 Aphano njaazi otule aari weekeselaaye milako, khumuuzela Pheeturu yoori: “Weeyo khahi ommote wa anakhiyoni wa mwinyi otu?” Ye khujipu araka: “Akiiyo!” \v 18 Mwaasa wa ozizima, akarumeya na anamweekesela khusikhanyela moottho khusala oottha. Pheeturu khweemela attaapho na ye, khusala oottha. \s1 Haakhimu nwulu wa tiini onimuuzela Yinsa \p \v 19 Aphano, haakhimu nwulu wa tiini khumuuzela Yinsa monkoni wa anakhiyoni awe na masomi awe. \v 20 Yinsa khujipu araka: “Miiyo kawooza atthu a voolumwenku woosileyavo saaneene, na kaari osomisa nsinakooka mpakha Nnyupa Woosifwiwamo, nttumpho aari othukumanaamu mayaahuuti. Khina etthu kilupiyeeyo sirini. \v 21 Khi oniikuzelelani? Owoozele apale akisiiliyeeyo, anjuwa saaneene vitthu kilupiyeeyo.” \v 22 Wakathi Yinsa alupiyeevo toowo, namweekesela mmote amwaattamiyeeyo khumpiya omaasho, araka: “Haakhimu nwulu wa tiini onjipwiwa etthiipo?” \v 23 Yinsa khunjipu yoori: “Nkhama kajipu etthu yootakhala, olupe yootakhala, ila nkhama kattakhula haakhi, khi mwakipiyelani?” \v 24 Aphano, Anaasi khumperekha Yinsa wa Kayifwa haakhimu nwulu wa tiini ari woofukiwa. \s1 Pheeturu oninkhana Yinsa swaafu ya phiiri \p \v 25 Pheeturu nalelo aari oretta eettaka woottha moottho. Aphano khuuzeliwa yoori: “Weeyo khahi mmote wa anakhiyoni a mwinyi otu?” Ye khukhana araka: “Miiyo akiyiiyo.” \v 26 Elottelanaka, karumeya wa haakhimu nwulu wa tiini, jaama mmote wa otule Pheeturu anshijiyeeyo nshiilo, khumuuza yoori: “Miiyo kaawooniye nwoorotha orina othuuto!” \v 27 Pheeturu khurutela theenya okhana. Wakathi otthuupo likukhuwi khwiikha. \s1 Yinsa ari wa Pilaatu \p \v 28 Nawiisha khuthuuliwawo Yinsa wa Kayifwa khulawaniwa nyuupa khuulu ya nsatoro. Yaari supuyeene. Anamalokozela a mayaahuuti khuhivirimo nnyupa mphule, aari ontakha yoori ehiwaalawe twahara, yoori awahi onja Paashikowa. \v 29 Aphano Pilaatu khusaruwa olawa ottakhulana yo na owoozela yoori: “Niini mwininlupezaye ntthu otu?” \p \v 30 Yo khujipu yoori: “Eriwaka khaari oretta vitthu zootakhala khanaari wuutisela weeyo.” \p \v 31 Pilaatu khuwaajipu yoori: “Mwinthuule mwilawe mwamphuke khwa nanna enlupaazo kano zenu.” Aphano mayaahuuti khujipu yoori: “Enikhattaziwa fweeyo omuula ntthu.” \v 32 Epo zaarettikhaniye toowo yoori emarisele mattakhuzi apale Yinsa aalupiyeeyo, wakathi aari ottakhulaavo monkoni wa nanna aari weettelaazo ofwa. \p \v 33 Pilaatu khurutela nnyupa khuulu ya nsatoro, khunkhuwela Yinsa khumuuzela yoori: “Weeyo o mfwalume wa mayaahuuti?” \p \v 34 Yinsa khujipu yoori: “Mattakhuzi aya apo onikuuzelaaye pi awo, ama atthu akina ti awuuziyeeyo monkoni wa miiyo?” \v 35 Pilaatu khunjipu yoori: “Miiyo ki yaahuuti? Atthu awo na mahaakhimu a tiini ti akitiseeliyeeyo weeyo. Niini orettiyeeyo?” \p \v 36 Yinsa khujipu yoori: “Ofwalume aka khayi wa voolumwenku apha! Eriwaka ofwalume aka waari wa voolumwenku apha, akarumeya aka eetta wuumanana mayaahuuti awaakhattazaka okikhola, ila wa ekhweele ofwalume aka khahiyo wa voolumwenku attaapha.” \p \v 37 Aphano Pilaatu khulupa yoori: “Khupe weeyo o mfwalume.” \p Yinsa khunjipu yoori: “Weeyo ti onlupaaye yoori ki mfwalume. Miiyo kavokoleliwa ethiito na ti ethiito ekitaniyeeyo voolumwenku, yoori kite kilawele oshaahiti wa haakhi. Wakhula otule eeyiye wa haakhi onsiila huula yaka.” \p \v 38 Pilaatu khumuuzela yoori: “Haakhi niini?” Noolupa toowo khulankha opheya khulawa aphale aariivo mayaahuuti khuwooza yoori: “Miiyo akinimoonana hatha nlattu. \v 39 Ila khwa zowera yenu mweeyo, miiyo kintta ontaphula napherezu mmote mwaasa wa ofiya wakathi wa Paashikowa. Mwintakha yoori miiyo kintaphule mfwalume wa mayaahuuti?” \p \v 40 Yo khunyakula ajipwaka yoori: “Wala, ye wala! Ninintakha Baraba.” Ila Baraba aari namahusuti. \c 19 \s1 Yinsa ahukhumweliwa okhomeliwa \p \v 1 Aphano Pilaatu khuruma ojaphiwa Yinsa. \v 2 Anajanka khuvaasha khaara ya miiwa khunwalisa mmwishwa. Na khunwalisa ajapi yookhuttuwa. \v 3 Ansuselaka amuuzaka yoori: “Mfwalume wa mayaahuuti, otulu!” Na khusala ampiya omaasho wawe. \p \v 4 Swaafu kiina Pilaatu khulankha khuwooza mayaahuuti yoori: “Moone! Miiyo kinuutiselani mweeyo yoori mwijuwe yoori miiyo akimoonaneeni hatha nlattu.” \v 5 Wakathi atiisiweeyo vaje awaliye khaara ya miiwa, na ajapi yookhuttuwa, Pilaatu khuwooza yoori: “Mmoone mwinyi otule, otu ari apha!” \p \v 6 Wakathi amooniyeevo Yinsa mahaakhimu a tiini na anamweekesela, khusala anyakula alupaka yoori: “Akhomeliwe! Akhomeliwe!” Ila Pilaatu khujipu yoori: “Mwinthuule mweeyo-ena mwankhomele, miiyo akinimoonana hatha nlattu.” \p \v 7 Yo khujipu yoori: “Fweeyo ninaaye kano, kano etthiipo enlupa yoori ooliwe maana onjilupeza yoori Mwaana wa Nluku.” \p \v 8 Paata ya osiila toowo, Pilaatu khutepa woova. \v 9 Khurutela nyuupa khuulu ya nsatoro, khumuuzela Yinsa yoori: “Weeyo owa vayi?” Ila Yinsa khuhinjipu. \v 10 Aphano, Pilaatu khumuuza yoori: “Khunikijipu? Khunjuwa yoori miiyo kinaaye owahi wa wuutaphula ama wuukhomela?” \p \v 11 Yinsa khunjipu yoori: “Weeyo khawaari wiiyana hatha owahi khwa miiyo, eriwaka khawenkhiwe otulu. Ti eto otule ootiseliyeeyo Miiyo ona paathuli ya twampi yooziti.” \p \v 12 Waaza wakathi otthuupule Pilaatu khusala atakha ontaphula Yinsa, ila mayaahuuti khusala anyakula araka: “Amana onlikha Mwinyi oto ojitatha, khuniiya swaahipu wa Seezari. Wakhula otule anjilupanaaye ofwalume oniiya muumani wa Seezari!” \p \v 13 Pilaatu noosiila toowo, khunsarulela Yinsa vaje, khwiikhala vakhukulu ya namaphuka puuro yaari wiitthiwaaye ‘Eshotthelo ya mawe’, khwa luuka ya meepereewu enriwa ‘Kabata’. \v 14 Yaari payina ya saasiitha, yaari Siikhu ya Ojilokotthela, maana yaari sumana ya njampo la Paashikowa. \p Aphano Pilaatu khuwooza mayaahuuti araka: “Mwimoone, otu ari apha Mfwalume enu!” \p \v 15 Ila yo khusala anyakula araka: “Onsarulele oje! Onsarulele oje! Akhomeliwe!” \p Pilaatu khuwoozela yoori: “Kinkhomele mfwalume enu?” \p Mahaakhimu a tiini khujipu araka: “Khanina mfwalume fweeyo woohiiyi Seezari!” \p \v 16 Aphano Pilaatu khunthuula Yinsa khuwenkha anajanka yoori ankhomele, yo khunthuula. \s1 Okhomeliwa \p \v 17 Yinsa khusaruwa attikhiwe nsalapa awe, khusala alawaniwa puuro yaari wiitthiwaaye Kalavaariyu, khwa luuka ya meepereewu yaari wiitthiwa Kolokoota, \v 18 attaapho akhomeliweevo ye na atthu awiri, wakhula mmote mpavu mwawe, ye khwiiya vakatthi. \p \v 19 Pilaatu khwaatikha lipawu khuthomeya pontha wa nsalapa; aatikhiyevo yoori: “YINSA WA NAZAREETI, MFWALUME WA MAYAAHUUTI! \v 20 Mayaahuuti enkeene aasomiye lipawu ntthile, maana puuro etile Yinsa akhomeliweeyo yaari kharipu na va sitati, lipawu ntthile laatikhiwe luuka ya meepereewu, ya elatiinu na ekereeku. \v 21 Mahaakhimu a tiini aari omuuza Pilaatu yoori: “Ohaatikhe yoori: ‘Mfwalume wa Mayaahuuti’, waatikhe etile aalupiyeeyo yoori: ‘Miiyo ki Mfwalume wa mayaahuuti.” \p \v 22 Pilaatu khujipu yoori: “Etile kaatikhiyeeyo kaatikha.” \p \v 23 Anajanka paata ya onkhomela, khuthuula kuwo zawe, khwaawanya phantte nne yoori wakhula najanka apatthe phantte moote; na khuthuula ajapi yawe theenya. Ila ajapi yaari yoohisoniwi waaza vathi mpakha vatulu. \p \v 24 Yo khulupa yoori: “Nihivarule, ila neekese nasipu nimoone anttelaaye opattha.” Epo zaarettikhaniye yoori emarisele zawaatikhiwa ttakatthiifu enlupaaye yoori: \b \p “Aawanya kuwo zaka, na khweekesa nasipu khwa ajapi yaka. \p Na pi etthiipo anajanka aarettiyeezo.” \b \p \v 25 Kharipu ya vansalapa wa Yinsa aarivo mamaawe, na ttwiiye mamaawe, na Mariyamu muukha wa Kolopa, na Mariyamu Mataleena. \v 26 Yinsa noomoona mamaawe ari vamote na nakhiyoni otule wompheta wawe, khumuuza mamaawe yoori: “Muukha mwanawo oto,” \v 27 na khumuuza nakhiyoni awe yoori: “Omoone, mamaawo oto.” Waaza wakathi otthuupule, nakhiyoni otule khuretteya wiiya jaama. \s1 Ofwa wa Yinsa \p \v 28 Paata ya Yinsa woona yoori zooshi zintta omariseleya, khushankela yoori zirettikhane epi zaari olupaazo zawaatikhiwa ttakatthiifu yoori: “Lakikhola nnyottha!” \v 29 Yaarivo suupha aarimo viinyu yoonyuunya khuthuuliwa khunywisiwa etthiiwe va shiponja yoofukeleliwa va tteketthe ya hisoopo na khuweziwa mpakha omilomo wa Yinsa. \v 30 Yinsa wakathi anywiiyeevo maati apale oonyuunya khulupa yoori: “Zooshi zamariseliwa”, khwiinamisa eeshwa yawe khwinkhelela rooho yawe. \p \v 31 Yaari Siikhu ya Ojilokotthela na Saapatu eti yaari siikhu yootepa wiiya ttakatthiifu. Wiiya khaari otakha yoori mwiili wa Yinsa wiiye vansalapa mpakha Saapatu, mayaahuuti khunvekela Pilaatu yoori arume okakattiwa moolu otule akhomeliweeyo na olaziwavo vansalapa. \v 32 Khuta anajanka khukakatta moolu a ntthu otule wa waaza aakhomeliweeyo vamote na Yinsa elottelanaka khukakattiwa a otule nkina. \v 33 Ila noofiyeliwa Yinsa, khooniwa yoori ye aari woofwa, khuhikakattiwi moolu awe. \v 34 Ila najanka mmote khukuphula pavu ya Yinsa na nkokhi, nasaapiru khusala esaruwa taamu na maati. \v 35 Otule oniyeeyo vitthu zaya epo alawela oshaahiti, na oshaahiti awe pi wookhweele. Ye onjuwa yoori onlupa haakhi, na onlaza oshaahiti yoori na-mweyo mwikhupali. \v 36 Vitthu epo zarettikhana yoori emariseleye epile enlupaazo zawaatikhiwa ttakatthiifu yoori: “Hatha likhonkolo lawe limote khalinteela opwecheya,” \v 37 na nkhama theenya enlupaazo zawaatikhiwa phantte kiina yoori: “Yo anttela omoona othuuto anshomiyeeyo.”\f + \fr 19:37 \ft Moone kithaapu ya Zakariiya 12.10\f* \s1 Ozikhiwa wa Yinsa \p \v 38 Paata ya toole Yuusufu wa sitati ya Arimateeya, khunvekela Pilaatu mwiili wa Yinsa. Yuusufu aari nakhiyoni wa Yinsa, ila wa sirini, maana aari owoova mayaahuuti. Pilaatu khwinkha ruhusa, na Yuusufu khulawa na khulazavo mwiili opule wa Yinsa. \v 39 Ye aaperekhiwe ti Nikoteemu, otule alawiyeeyo ottakhulana Yinsa osikhu. Nikoteemu aathuliye mafuttha oonukhela oophakanyaniwa ela yaari ofiyaaye etthu ya miphimo talaathiini na thaanu. \v 40 Khuthuula mwiili wa Yinsa, khuputaputela va joora yoottukuntteliwa ofu woonukhela, nkhama anrettaazo mayaahuuti va ozikha. \v 41 Vahali akhomeliwevo Yinsa waariwo woorotha, waariina khapuri pheeya, yoohizikhiwivo hatha ntthu. \v 42 Maana yaari osaleela ofiya Siikhu ya Ojilokotthela wa mayaahuuti, na khapuri yaari kharipu, khuzikhiwa attaapho. \c 20 \s1 Osisimuwa \p \v 1 Siikhu ya mwanzo ya sumana Jumwaa-phiili supuyeene, Mariyamu Mataleena khulawa ovilalo, khoona liwe ntthile laattiyelaniweeyo khapuri lilaziwevo. \v 2 Aphano khutthira khulawa mpakha vahali aariivo Simawu Pheeturu na nakhiyoni nkina, otule Yinsa aari omphetaaye, khuwooza yoori: “Mbwana alaziwamo nkhapuri, khanijuweeni vahali atthiiweevo!” \p \v 3 Pheeturu khulankha na nakhiyoni nkina khulawa mpakha okhapuri. \v 4 Oowiiri khulankha eettaka otthira, ila otu nkina khutthira channu khunziti Pheeturu, khwiiya mwanzo woofiya ovilalo. \v 5 Khwiinama khutturumelamo, khoona joora, ila khuhivirimo nkhapuri mphule. \v 6 Aphano, Simawu Pheeturu otule aari onlottaaye, khufiya khuvira nkhapuri mphule na ye khoona joora etile, \v 7 na joora etile yaari veeshwa wa Yinsa, eri yooputaputeliwa eri phantte kiina. \v 8 Aphano naye nakhiyoni otule aari mwanzo woofiya khuvira nkhapuri nttumphule, khoona na khukhupali. \v 9 Yo nalelo zaari ehinaaweeleye zawaatikhiwa ttakatthiifu, zaari olupaaye yoori yaari ohithajiya Yinsa osisimuwa muufwa. \s1 Yinsa onimpuwelela Mariyamu Mataleena \p \v 10 Anakhiyoni apale khurutela onti theenya. \v 11 Ila Mariyamu, khusala nalelo ari vanlako wa khapuri, eettaka olila, khwiinama khuthurumela nkatthi. \v 12 Khoona malayikha mawiri awaliye kuwo zoolakala, eekhaliye aphale waariivo mwiili wa Yinsa, mmote ovishwa nkina omoolu. \p \v 13 Aphano malayikha apale khumuuzela yoori: “Weeyo muukha, onlila-ni?” \p Ye khujipu araka: “Yo anthuula Mbwana aka khulawana safwari zaya na akinjuwa vahali antthiiyeevo.” \v 14 Paata ya olupa toowo, khuzukuluwa khumoona Yinsa eemeliye, ila khuhinjuwi yoori ti Yinsa. \p \v 15 Aphano Yinsa khumuuzela yoori: “Weeyo, muukha onlila-ni? Onimweekesa paani?” \p Ye khusala oopuwela yoori aari namalimela woorotha, khunjipu yoori: “Mwinyi, nkhama mweetta onlazamu, nkakuuzeni vahali mwintthiyeevo, miiyo kilawe kanthuule.” \p \v 16 Yinsa khuri: “Mariyamu!” \p Ye khuzukuluwa, khulupa khwa luuka ya meepereewu yoori: “Raboni!” (Eriina maana la Mwaaliimu). \v 17 Yinsa khulupa yoori: “Ohikikholele, maana nalelo akinarutele wa Paapa. Olawe vakatthi wa attwiizaku wawooze yoori: ‘Miiyo kintta orutela wa Paapa na Papeenu mweeyo, wa Nluku aka na Nluku wenu mweeyo.” \p \v 18 Aphano Mariyamu Mataleena khulawa khuwooza anakhiyoni a Yinsa yoori: “Kamoona Mbwana!” Na khuwooza zooshi epile oziweeyo ti Yinsa. \s1 Yinsa oniwaapuwelela anakhiyoni awe \p \v 19 Njuwa-looveva siikhu ethiitile, siikhu ya mwanzo ya sumana, jumwaa-phiili, anakhiyoni akhusanyeyiye milako ziri zoofukiwa, mwaasa wa owoova mayaahuuti, Yinsa khuvira khweemela vakatthi vaya khuri: “Heeri yiiye vamote na-mweyo!” \v 20 Alupiyeevo vitthu epile khuwaathonyeza makhono awe na pavu yawe. Anakhiyoni apale khwiiya ofurahi paata ya omoona Mbwana. \p \v 21 Yinsa khulupa theenya yoori: “Heeri yiiye vamote na-mweyo! Nkhama etthiipo Paapa akirumiyeeyo, na-miyo kinuurumani mweeyo.” \v 22 Paata ya olupa toowo khuwaavitelela khuri: “Mwipokhere Rooho Ttakatthiifu. \v 23 Amana mwiswaamihi twampi za ntthu, twampi zaya epo eniiya zooswamihiwa, ila amana mwihiswaamihi khazinswamihiwa.” \s1 Yinsa onimpuwelela Tome \p \v 24 Tome, aniitthiwaaye Maphapo, mmote wa anakhiyoni apale khumi na awiri, kaari vamote na anakhiyoni wakathi Yinsa awaapuweleliyeevo. \v 25 Anakhiyoni apale akina khumuuza yoori: “Namoona Mbwana!” Ila ye khuri: “Miiyo noohooni mmakhono alama za misumari epile, kitthaamo yaala yaka mphule aakhomeliweemo, na kittha nkhono pavu yawe, hatha vattitthiiru akinkhupali!” \p \v 26 Paata ya ovira siikhu naane anakhiyoni awe khurutela okusanyeya nttumphule theenya na Tome aarivo. Milako ziri zoofukiwa, Yinsa khuta khweemela vakatthi vaya khuri: “Heeri yiiye vamote na-mweyo!” \v 27 Aphano Yinsa khumuuza Tome yoori: “Otthe yaala yawo apha, na woone makhono aka, na wookole nkhono awo ottheele pavu yaka. Ohiiye nanhikhupali, ila wiiye namakhupali.” \p \v 28 Tome khujipu araka: “Mbwana aka na Nluku aka!” \p \v 29 Yinsa khumuuza yoori: “Mwaasa wa okoona, wakhupali? Ooparikhiyiwa pi apale ahooneeni ila khukhupali.” \p \v 30 Yinsa khuretta alama za minjuza kiina zinkizene vakatthi wa anakhiyoni zihaatikhiweenimo nkithaapu mphu, \v 31 ila epi zaatikhiwa yoori mweeyo mwikhupali yoori Yinsa ti Al-Masiihu, Mwaana wa Nluku na yoori amana mwinkhupali mwiiyane ohaayi khwa nzina lawe. \c 21 \s1 Yinsa na ojiya wootikinisa \p \v 1 Paata ya toowo Yinsa khuwaapuwelela anakhiyoni awe opheya nshini wa ntthatta liniitthiwaaye Tiperiyaati\f + \fr 21:1 \ft Tiperiyaati theenya eniittheliwa nzina la ntthatta la Kalileya.\f*. Ti nanna ye aajithonyeziyeeyo: \v 2 aari vamote Simawu Pheeturu, Tome aniitthiwaaye Maphapo, Natanayeele wa nti wa Kanaani ya Kalileya, na aana a Zepeteewu na anakhiyoni akina awiri. \v 3 Simawu Pheeturu khuwooza ashirikha awe yoori: “Kinttela ojiya.” Akinoko aya khulupa yoori: “Fweeyo nintta wuulotta!” Yo khulawa na khweetta mmwaatiya, ila osikhu aya opule khuhipatthi hatha etthu. \p \v 4 Ekhunkumu ya lifwajiri Yinsa aarettiye ari vapatari, ila anakhiyoni awe khuhinjuwi. \p \v 5 Ye khuwoozela yoori: “Aanaaka, mwapattha swi?” \p Yo khujipu yoori: “Wala!” \p \v 6 Ye khulupa yoori: “Mweeselele ntthavi phantte ya nkhono nlume ya mwaatiya, mwintta opattha.” Yo khweesa, khuhisala awahi ofuttha ntthavi mwaasa wa swi waatta. \p \v 7 Nakhiyoni wa Yinsa woophetacha khumuuza Pheeturu yoori: “Oto aya ti Mbwana!” Wakathi Simawu Pheeturu asiiliyeevo elupiwaka yoori aari Mbwana, khuwala juupa, maana eettiye ovula na khujeeselela mmaati. \v 8 Anakhiyoni akina khuta na mwaatiya, eettaka ofuttha ntthavi liitaaliye swi, aari kiyasi ya phiima miiya asaleela ofiya vapatari. \v 9 Wakathi afiiyeevo vapatari, khoona vahali waariivo moottho, na swi vatulu a makhala; na erivo phaawu. \p \v 10 Aphano Yinsa khuwooza yoori: “Mwitiise swi vattitthiiru etthiipo mwijiyiyeeyo nasaapi.” \p \v 11 Aphano Simawu Pheeturu khuwela mmwaatiya khupurulela ntthavi vathi. Liri lawiitaala swi miiya na hamusiini na ttatthu khuluzeene, ila ntthavi khuhivaruwi. \v 12 Aphano Yinsa khuwooza yoori: “Mwite mwije!” Khuhiivo hatha nakhiyoni awe mmote aminyaliyeeyo khumuuzela yoori: “Weeyo aya o paani?” Maana anjuwiye yoori otu ti Mbwana. \v 13 Yinsa khuwaattama khuthuula phaawu, khuwenkha na khuretta etthiipo khwa swi. \v 14 Eto yaari swaafu ya ttaatthu Yinsa ajithoonyezaka vakatthi wa anakhiyoni awe, paata ya osisimuwa nkhapuri. \s1 Yinsa oninkaphula Pheeturu \p \v 15 Paata ya wiisha oja Yinsa khumuuzela Simawu yoori: “Simawu, mwaana wa Yaahaya, onikipheta zayita apa?” \p Ye khuri: “Aa Mbwana, hatha na-weyo onjuwa yoori miiyo kinuupheta.” \p Yinsa khumuuza yoori: “Ojise pwittipwitthi zaka.” \p \v 16 Khumuuzela theenya swaafu ya phiiri yoori: “Simawu, mwaana wa Yaahaya, weeyo onikipheta?” \p Ye khujipu yoori: “Aa Mbwana, hatha na-weyo onjuwa yoori miiyo kinuupheta.” \p Yinsa khumuuza yoori: “Oshuke pwittipwitthi zaka.” \p \v 17 Khumuuzela theenya swaafu yattaatthu, yoori: “Simawu, mwaana wa Yaahaya, weeyo onikipheta?” \p Pheeturu khunyoonyeya mwaasa wa Yinsa omuuzela swaafu ya ttaatthu, yoori: “Weeyo onikipheta?” Ye khuri: “Mbwana, weeyo onjuwa vitthu zooshi na onjuwa yoori miiyo kinuupheta.” \p Yinsa khumuuza yoori: “Ojise pwittipwitthi zaka. \v 18 Miiyo kiniwuuza khweele yoori, wakathi opule waari shaapu, weetta ojiwalisa, khweetta wakhula aphale ontakhaavo, ila amana wuuluvala onteela owookolela makhono, azaawo oothuule aweettane ohali ohintakhaawo weettawo.” \v 19 Yinsa aalupiye toowo yoori athoonyeze nanna ya ofwa Pheeturu aari weettelaaye onsifwana Nluku. Nawiisha, khumuuza yoori: “Okilotte!” \p \v 20 Pheeturu azukuluwiyeevo khumoona yoori nakhiyoni otule Yinsa aari omphetachaaye etta owaalotta. Oto ti aari mpavu wa Yinsa wakathi wa etthu-yoojiwa ya osikhu, na ti othuuto eenameliyeeyo vamweyo wa Yinsa khumuuzela yoori: “Mbwana paani anttelaaye wuuzukuluwela?” \v 21 Wakathi Pheeturu amooniyeevo khuri: “Mbwana, khi otu?” \p \v 22 Khunjipu Yinsa yoori: “Hatha nkhama miiyo katakha yoori ye eeye haayi mpakha miiyo oruti, weeyo enuujali niini? Ila weeyo okilotte miiyo.” \v 23 Khwa etthiipo khumwazeyela vakatthi wa attwi yoori nakhiyoni otule khaari oteela ofwa. Ila Yinsa khaalupiye yoori khaari oteela ofwa; aalupiye yoori: “Nkhama miiyo katakha yoori eeye haayi mpakha miiyo oruti, weeyo enuujali niini?” \p \v 24 Otu ti nakhiyoni anlazaaye oshaahiti wa vitthu zaya epo na aatikhiyeeyo. Ninjuwa yoori oshaahiti awe pi wookhweele. \p \v 25 Yinsa aretta vitthu kiina theenya zawaatta. Eriwaka wakhula moote yeettiye waatikhiwa, kinoona yoori hatha voolumwenku wooshi khayaari wiiyavo puuro zootthiiwavo kithaapu zaari weettelaaye waatikhiwa.