\id PHP - Dawawa NT [dww] -Papua New Guinea 2002 (DBL 2014) \h Pilipi \toc1 Tauwai sumaḡa Pilipi meagaine adi letama \toc2 Pilipi \toc3 Plp \mt2 Tauwai sumaḡa \mt1 Pilipi \mt2 meagaine adi letama \c 1 \p \v 1 Taugu Pol be Timoti, tauma Yesu Keriso na taunoyama uma letanama ka girugirumina taumi aitauḡa tauwai sumaḡa Pilipi meagaine ko miamiana ḡaromie. Be mate uma letanama Mamaitua na damma babadidima be dikon mate aubaidima. \v 2 Tamadama Mamaitua be Bada Yesu Keriso adi raukiviverema be adi subama ḡaromie e kenana. \s1 Pol Mamaitua yai kaiwena Pilipi banegidima adi waisumaḡama aubainama \p \v 3 Taugu yà noḡonoḡotimina raḡanine, yau Mamaituama yàwai kaiwa kauena, \v 4 be ma nuaveregu yà moimoiragina taumi aubaimima. \v 5 Baninama taumi koya kaisagugu be vari verenama tèi daberarina, raḡanine waisumaḡa koyawai karena, naumeki da yodi. \v 6 Be taugu è katai kauena da Mamaitua noya verenama nopomie yawai karena tokare nam e gose, naumeki da Yesu Keriso na kaba verau munaḡama raḡanie. \p \v 7 Taugu è kataie da aba yà riuriuemina inam riukaua, baninama taumi taugu nuanuague ko miamiana. Avedi da taugu dibure bo deḡo yà miamiana, yaḡoro vari verenama aubainama yà giugiu raukosoḡaiḡaina da riunama ei rewapanana. Be tauda matabuda Mamaitua na raukiviverema tà kitakitana. \v 8 Mamaitua ya kataie da taugu nopoguma e ḡoeḡoe kaue da taumi sibo è kitemina, baninama taugu yau wainuapaḡoma ḡaromie, teneḡinama nama Yesu Keriso taumi ewai nuapaḡoemina. \v 9 Taugu yau moiragima na banima inam uma: Taugu yà moimoiragi da taumi ami wainuapaḡoma sibo ya moraba da ya moraba guratana. Inam kedane taumi tokare ami kataima be ami nuauyauyama e morabana, \v 10 yodibe tokare vere be gewagewa kitedima ko kataie da deḡo tauna yawasana verena, be deḡo tauna yawasana gewagewana. Be yawasana miramiranama tokare nam mate ko babara, be Yesu na kaba verauma raḡanine, taumi tokare nam e etaremi. \v 11 Be mate Yesu Kerisoe didimana votavotanama nopomima koi moḡavudina. Inam raḡanine banaga tokare ta kitedi be Mamaitua isanama ta kaisuḡusuḡuna. \s1 Pol dibure a boruna aubainama vari verenama e dabedaberarana \p \v 12 Yau banagama matabumi, taugu yà ḡoeḡoena da taumi yodi sibo koya kataie da aba ḡarogue e tubutubuḡana, vutuna aubainama vari verenama ya daberarana. \v 13 Baninama banaga matabudi uma dibure be guyau na tauiḡarama mate a kataie da taugu yàwai nuatoitoina Keriso aubainama. \v 14 Raḡanine tauwai sumaḡa a kitagu da taugu dibure a boruboruguna murine, tauwai sumaḡa toitoi ma raudebatoredi vari verenama a rarau guguyena, be nam ti nairana. \p \v 15 Be yaḡoro è kataie da banaga ḡesaudima nopodima unura mate ta rarau guguyana, be ḡesaudima riukaue ta rarau guguyana. \v 16 Be ḡesaudima nam unura mate, taudi wainuapaḡo nopodima ya moḡavu be ta rarau guguyana, baninama taudi a kataiena da taugu dibure yà miamiana, baninama taugu vari verenama è giugiu raukosoḡaiḡaiena aubainama. \v 17 Be unura banegidima taudi Keriso ta rarau guguyena, baninama ta ḡoeḡoena da taudime isedima ta kawa saḡe munaḡedina. Be mate adi rauguguye taudi ta rarau rubuna, da kabe yau piripirima dibure ta kawa morebi, \v 18 be inam nam aba. Avedi da taudi kaiyovue bo riukaue ta rarau guguyana, be yaḡoro Keriso varinama tawai daberarina, inam vutuna taugu yàwai nuaverena. Be yaḡoro da yài nuavere watanana, \v 19 baninama è kataiena da taugu tokare Mamaitua ei yawasaniguna, baninama taumi raḡan matabuna ko moimoiragina aubaiguma. Be yaḡoro Yesu Keriso Aruinama inam taugu mate. \p \v 20 Taugu nuaguma e riuriuna da dibure nam piripiri ei gwaḡagu da yau waisumaḡe yà beku. Ibewa da Bada Yesu isanama ma raudebatoragu sibo patare è kawa saḡesaḡena, avedi da tai gurigu bo ibewa, yaḡoro Bada yà kaisuḡuna. \v 21 Baninama deḡoda yawayawasaniguma yà miana, inam ḡarogue naumeki, taugu Keriso na ḡoanama voienama aubainama yà miana. Be deḡoda yà gurina, taugu yàwai nuavere kauana, baninama inam raḡanine taugu yà naḡo marae be Bada mate ka miana. \v 22 Be deḡoda yà miana, taugu yà noya gurata da banaga Keriso ḡarone yà verauḡedi da tai sumaḡana. Be taugu nam e kataiena da taugu aba kedanama yà vine, yawasana bo guri. \v 23 Yau noḡotama tawai taisoruna. Noḡota ḡesau e ḡoeḡoe da taugu sibo è guri be è naḡo Keriso mate kè mia tenaḡana, inam vutuna ya vere vavasaḡana. \v 24 Be you, taumi kami taiye inam ya vere vavasaḡana da taugu yà miana. \p \v 25 Vutuna aubainama taugu è katai kauena da tokare yà miana, taumi kaisagumima aubainama. Be ami waisumaḡama yai morebidi be koi nuaverena. \v 26 Yodibe raḡanine yà verau munaḡana ḡaromie, taumi tokare Yesu Kerisoe ko mosari guratana taugu yau noyama aubainama. \s1 Piripiri nopodie waisumaḡe ko midi bagibagina \p \v 27 Be kaua dosinama inam uma: Ko rabe kauemi da Keriso varinama verenama e riuriuna ruvane, nama ko naḡona. Yodibe yà verau yà kitemi bo deḡoda yà mia kwasana taugu varimiḡa yà vaie be yà kataie da taumi kaite koya vadidi be ko midimidina. Be ami noḡotama koyai tenaḡe da vari verenama aubainama kowai ḡaviana da banaga sibo ai sumaḡena da nam waikatakatai kaikaiyovudima sibo ai muriwatane. \v 28 Be aitauḡa tawai ḡaviemina, nam ko nairedi. Dabudine taudi tokare ta kataie da Keriso taudi e mutu rovodina, be taumi tokare Mamaitua ei yawasanimina. \v 29 Baninama taumi Keriso ya vinemina da tauna kowai sumaḡena, be mate ya vinemi da piripiri ko banabanavidina Keriso kana taiye, be nam waisumaḡa taunaḡa. \v 30 Be taumi ami piripirima inam teneḡinama, maika taugu piripiri noḡone è banabanavidina nama. Be yodi yaḡoro e naḡonaḡona da inam vutuna letanama yodi ko siesievina. \c 2 \s1 Keriso maika sibo koya miana \p \v 1 Uma kauidima veredima ḡaromie ta kenakenana, vutuna aubainama taugu yàwai nuaverena. Taumi Kerisoe ami banagama mate kowai kawa duḡu vivira, be taumi wainuapaḡoe ami banagama mate kowai riu nuasubasubana, be taumi Arua Babaue kowai turaturana vivira, be taumi raunuatoi ḡaromie e kenakenana. \v 2 Be you, yaḡoro yài nuavere kauana deḡo da taumi kowai debatenaḡana nuapaḡoe, be nam waikawa dariḡa ḡaromie ima tubutubuḡana. \p \v 3 Be mate nam koi gogo bo ko kawa saḡe munaḡemi, ibewa da ko ḡaubo munaḡa be ami banagama ḡesaudima ko kawa saḡedina, be nam taumi. \v 4 Nam taumiḡa sagu munaḡemima ko noḡonoḡotidi, ibewa da banaga ḡesaudima mate ko noḡotidi. \p \v 5 Taumi ami noḡota be ami voiama sibo Yesu Keriso na noḡota be na voiama maika. Tauna na noḡota be na voiama inam umanama: \v 6 Tauna avedi da Mamaitua be tauna nam Mamaitua maika i miana. Be yaḡoro mara ya gose porena, Mamaitua ya ḡoeḡoena nama, \v 7 be yai rawabanaga ḡomana, maika tauda. Be ya voia munaḡe da kitanama banaga yababa ya tubuḡana. \v 8 Inam kedane tauna ya ḡaubo munaḡa da kitanama banaga ḡoma maika, be Mamaitua ya voteyeteye da ya gurina, be mate korosie na gurima raḡanine ya voteyateyana. \v 9 Inam vutuna aubainama Mamaitua tauna ya kawa saḡe vavasaḡe be isanama dosinama ya utena. Be yodi tauna isanama, banaga, anea be arua matabudi ya saḡa poredina. \v 10 Tauda matabuda dobue, Anea marae be arua doḡa dibune miemienidima, matabuda Yesu noḡone tuapikadama doḡae tài tutumidiridi, \v 11 be tà riuna, “Yesu Keriso tauna vutuna Bada.” Be inam kauine Mamaitua Tamadama isanama tà kaikai suḡusuḡuna. \s1 Kipora maika ko yanana \p \v 12 Vutuna aubainama yau bana, avedi da taugu taumi mate bo ibewa, be taumi raḡan matabuna Bada riunama è giugiuena ko vovo teyeteyena maika noḡone koya voivoiana. Be yodi yà riuriuemina da yawasaninama ḡaromie kenakena nonoḡinama ko kaigurate, be Mamaitua vivirenama be nairenama mate nopomie e kenana. \v 13 Baninama Mamaitua vutuna taumi nopomie e noyanoyana. Be tauna e voiemi da na ḡoanama kauidima ko ḡoeḡoedina, be mate e sagumi da na ḡoanama ko voivoiedi be tauna kowai nuaverena. \p \v 14 Yaba matabuna ko voivoiedina, nam waisuramudu bo riuviravira mate ko voiedi, \v 15 inam raḡanine taumi tokare Mamaitua na sedama didimanimima be wavu nam ḡaromie e kena. Be dobu banegidima barebaredi be godabaridima nopodie taumi tokare ko yanana maika kipora. \v 16 Be taumi yawasana riunama ko kaididi! Yodibe Bada Yesu banaga matabudi e etaredina raḡanine, taugu yài nuavere kauana yawasana riunama koya kaididina aubainama, taugu è kataie da yau bagibagima nam ei yakarena. \v 17 Be Taumi ami waisumaḡama Bada Yesu ḡarone, inam vutuna taumi Mamaitua ḡarone ami puyoma. Be taugu yodi tokare kosiniguma e rauḡinina taumi ami puyoma e taidin yaḡena. Be avedi da kosiniguma e rauḡinina, be yaḡoro yàwai nuaverena. \v 18 Vutuna aubainama taumi taugu mate tài nuavere tenaḡana. \s1 Pol na tausaguma Timoti be Epaprodaitas \p \v 19 Deḡoda Bada Yesu ima ḡoe, taugu raḡan ḡaubonaḡa agunai Timoti yà riupore verauḡena ḡaromie, yodibe taumi nema ko miamia bakona, vutuna taugu èi variguna aniwai nuavereguma aubainama. \v 20 Timoti tauna yau varoro kauama, baninama tauna na yawasanama nam maika aitau. Tauna nuanama ewai poya guratana taumi aubaimima. \v 21 Be ḡesaudima taudiḡa ta noḡonoḡota munaḡedina, be Yesu Keriso na kauama nam tima noḡonoḡotidina. \v 22 Raḡanine Timoti taugu mate vari verenama kè rarau guguyena, dabudine banaga a kita da tauna banaga kaua. Tauna taugu mate kè noyana kabe gomana tamaḡominama mate ti noyanoya. \v 23 Be raḡanine dibura taurabedima aba giunama tima riuegu, deḡoda dibure yà mia kwasa bo yà dobi, taugu waiḡapa tauna yà riupore verauḡe ḡaromie be nuemima e boruna. \v 24 Be yà noḡonoḡotina da taugu ḡomiguma yà verau makai be yà vakitemina. \p \v 25 Taumi ami puyoma Epaprodaitas nimane koya sivudi be ya verauḡedina ḡarogue. Tauna taugu mate kè noya tenaḡa be kèi ḡavia tenaḡana. Be yodi yà noḡonoḡoti da turaguma yà riupore munaḡena ḡaromie, \v 26 baninama tauna nuanama ewai poya guratana da e kita munaḡemina. Be mate yai nuaboyana, baninama taumi riunama koya vaiena, da tauna ya sidana. \v 27 Inam riukaua da tauna ya sidana, ḡaubonaḡa sibo ya gurina. Be Mamaitua na raukiviveree yai yawasanina aubainama, raukiviverenama teneḡine taugu yau nuaboyama nam i morebina. \p \v 28 Vutuna aubainama taugu waiḡapa yà riupore verauḡena ḡaromie da ko kita be nuemima e verena, be taugu mate nuaguma e subana. \v 29 Bada isane ma nuaveremi koi kaiwena. Be banaga ḡesaudima adi yawasanama maika Epaprodaitas ko vivira kauedina, \v 30 baninama Epaprodaitas ḡaubonaḡa sibo ya gurina Keriso na noyanama kana taiye. Be tauna nam guri i nairena, be na yawasanama yai uta munaḡe da taumi ya rauepaiyemi be taugu ya saguguna, baninama taumi madanie aubainama. \c 3 \s1 Vaivai kitekitedima nam tai muriwatanedi \p \v 1 Yau bana, Bada ḡarone koi nuavere! Avedi da yau giuma noḡone letae è riuemina, be yodi yà riuriu munaḡemina, be nam debaguma ima subasubana. Yà riuriuemina da ami waisumaḡe ko vadidi kauana. \p \v 2 Taumi inam banegidima adi voiama daḡadaḡasi maika ko kita kauedina. Taudi kopitom ta ḡoeḡoe kauena, agunai taugu è noḡoti da taudime sibo a tom munaḡedina. \v 3 Be tauda aitauḡa Mamaitua Aruinama nopode be tà rarau duneena, tauda vutuna riukaua Mamaitua na dam ḡomama. Baninama tauda nam dà vaivaima tà noyenoyedi be marae tà tava, ibewa da Bada Yesu tài sumaḡe be isanama tà kawakawa saḡena, inam raḡanine Mamaitua ei aninedana. \p \v 4 Taugu boni inam vaivaidima teneḡidima ḡarogue. Banaga ḡesaudima ta noḡonoḡotina da Jius adi vaivaima tai sumaḡedi be kabe marae ta tava. Be taugu vaivai èwai muriwatanedina, nam taudi maika. Vutuna aubainama taugu yodi yà giu munaḡa be ko kita. \v 5 Taugu è tubuḡana murine raḡan aniwai 8-ne kopitom è paḡona, taugu vutuna Israel banegiguma, Benjiman na damma nopone. Taugu vutuna Hibru banegidima a tikaguna. Be taugu vutuna Parisi banagiguma, tarawatu èi muriwatana guratena. \v 6 Be taugu tarawatu taupaḡodidinama, be Mamaitua na damma è raraukivi gewegewedina, taudi tarawatu a gose be Yesu Keriso awai muriwatanena aubainama. Be tarawatu na babae taugu nam ai tarawatu ei kati kotovi rubuna. \p \v 7 Inam kauidima boni è kitekitedi da kabe ta sagugu, be yodi Kerisoe taugu yà kitakita tuaḡaiedina. \v 8 Taugu nam inam vaivaidima kopitom taudiḡa ama kitakita tuaḡaiedina, ibewa da yaba matabuna ḡesaudima mate taugu è kita tuaḡaiedina da Yesu Keriso yau Badama sibo è katai kauena. Taugu yabedima matabudi è kaiporaḡa be yodi yà kitekitedina taudi maika megu. Nama è voia da Keriso mate kèi rawateḡeimai \v 9 be kè mia tenaḡana. Be nam tauguḡa sibo yau kedama è wane be didimana è banavi. Ibewa da waisumaḡa Kerisoe vutuna e kawa didimaniguna Mamaitua matane. \v 10 Taugu yà ḡoeḡoe da Keriso yà katai kauena. Tauna vutuna kokoagae be Mamaitua na rewapanae ya kawa midisuḡu munaḡena. Be yà ḡoeḡoe da midisuḡu munaḡa na rewapanama vutuna taugu mate yà katai kauena. Be mate yà ḡoeḡoe da Keriso wainuatoitoi ya paḡopaḡona taugu yà paḡo sagu be tauna ya guri be ya midisuḡu munaḡana, taugu nama, nemanama da sibo è guri, \v 11 be kokoagae è midisuḡu munaḡana. \s1 Parata aubainama tà maninina \p \v 12-13 Taugu inam kauidima nam ḡarodie e tavana, ibewa. Taugu yau piripirima yaḡoro ta kenakenana, be yà rarau rubu gurata be yà manimaninina da parate sibo è tavana. Inam vutuna aubainama Yesu Keriso yai yawasaniguna. \p Be yau bana, taugu nam yodi ama riuriuna, da inam paratine è tavana, ibewa. Be aba yà voiena, inam yaba matabuna murigue yà gose be noḡogue yà naḡo da inam paratine yà tavana. \v 14 Yesu Keriso ya vinegu, da Mamaitua maesa tokare marae e uteguna. Vutuna aubainama yà manimaninina da inam paratine yà tavana. \p \v 15 Taugu è noḡoti da taumi aitauḡa Arue noḡota bagibaginama ḡaromie, taumi uma kauidima ko kita yaḡedina, maika taugu. Be deḡoda ibewa, Mamaitua tokare ei kataimi da ko kitana. \v 16 Be aba kaite dà waisumaḡe tè paḡona, nam tà raukai gose, be naumeki da tà kaididina. \p \v 17 Yau bana, taugu koi tupotupoḡanegu be mate aitauḡa da taugu yau voiama didimanidima tawai tupotupoḡanena, taudi mate ko kitedi be nama ko voiana. \v 18 Baninama taugu boni raḡan patapatanama è riuriu nonoḡemina, be yodi ma matasurugu yà riuriu munaḡemina da banaga ya ribana adi yawasanama ewai maḡatara da taudi korosi na ḡaviama ta tubutubuḡana. \v 19 Taudi adi damonama tokare gienae ta naḡo rovona, be taudi adi mamaituama inam kani be tego. Be yaba waitunimayamayaḡidima ta rarau guyaguyau yababedina. Be taudi dobu na yawasanama ta noḡonoḡota guratedina. \v 20 Be tauda dà waduboḡomama inam marae, deḡo Tauwai yawasana Yesu Keriso e miamiae dobudi. Be tauda vutuna na kaba verauma tàwai rabena. \v 21 Inam raḡanine tauna tokare tubuḡidama gwaḡegwaḡedima e boru vitaredi be e rawavaudina, tauna tubuḡinama ma neneḡarina e miamiana maika. Be inam tokare na rewapanama dosine nama e voiedina, be yaba matabuna na waibadama dibune e verauḡedina. \c 4 \p \v 1 Vutuna aubainama yau bana, taugu nopoguma e ḡoeḡoe kauena da taumi sibo è kitemina, baninama taugu yau wainuapaḡoma ḡaromie. Taumi aubaimima yàwai nuavere kauana. Be taugu yau noyama votavotanama inam vutuna taumi. Be taumi Bada ḡarone sibo koya vadidi be koya midina. \s1 Raukura na rauduḡuma \p \v 2 Be ḡaromie inam waiwaivi rabui isedima Yuodia be Sintike, taudi Yesu tauwai muriwanenama. Be yà riuriu vavasaḡedi da taudi awai miataurina yodi sibo ai nuavere munaḡana. \v 3 Be mate tura kaukauiguma tam yàwai baḡamna da uma waiwaividima rabui sibo am raukurae kuya sagudina. Baninama boni taugu, Klement be yau tausaguma ḡesaudima, isedima marae yawasana bukanama nopone ta kenakenana, vari verenama kè rarau guguyena. Be inam waiwaividima rabui mate a sagumai be kè rauguguyana. \p \v 4 Raḡan matabuna koi nuaverena Bada ḡarone! Be yà riuriu munaḡemina: Koi nuavere! \v 5 Banaga matabudi sibo a kataie da taumi voyaḡota banagimima. Bada ḡaubonaḡa e verau munaḡana. \p \v 6 Vutuna aubainama nam nuaboya ḡesaudima nopomima ta kawa nuaraḡeraḡedi! Be yaba matabuna aubainama ko moiragi be ami ḡoanama kauidima matabuna Mamaitua koi baḡana. Be mate koi kaiwena yaba matabuna aubainama. \v 7 Yodibe Mamaitua na subama nopomima ei subana, deḡoda Yesu Keriso nopone tà miana. Be inam subanama ya saḡa guratana, nam maika suba tauda tè katakataiena nama. \p \v 8 Be ami wainua noḡonoḡote uma yabedima koi nuanoḡonoḡotedina. Riukaua, vivira, didimana, nam yawasana miremiredi, kaua wainuapaḡopaḡodima, didimana giudima, voiakaua, be aba banaga matedie e verena, vutudi koi nuanoḡonoḡotedina. \v 9 Yaba matabuna èi katakataimi be ḡarogue koya kitakita bo koya vaivaiena, nama ko voiedina. Be Mamaitua suba Badanama, tokare taumi mate ko mia tenaḡana. \s1 Pol yai kaiwana adi waisaguma aubainama \p \v 10 Taugu Mamaitua ḡarone èi nuavere guratana, baninama taugu noḡotiguma ya moraba kauana taumi ḡaromie, aubainama waisagu koyai kare munaḡena. Vutuna aubainama Bada isanama yà kaisuḡusuḡuna. Taugu è kataiena da saguguma koya ḡoeḡoena, be nam keda ḡesau i kenana da sibo koya sagugu. \v 11-12 Uma giunama yà giugiuna, nam taugume sagu munaḡeguma aubainama ama giugiuna, ibewa. Deḡoda kaniguri bo nam kaniguri, bo aba ya maruabiena, inam naumeki. Be deḡoda ḡarogue teneteneḡina bo nam teneteneḡina, inam matabuna naumeki. Taugu inam yawasanidima matabudi è maraḡamedina. \v 13 Taugu teneteneḡinama da uma yawasanidima nopodie yà miana, baninama Yesu Keriso na rewapanama e uteuteguna. \v 14 Be yaḡoro ya vere kauana da ami puyoma koya riuporena, saguguma aubainama. \p \v 15 Be boni ko noḡoti, raḡanine Masedonia è gosena murine, taugu vari verenama è rauguguya dokena ḡaromie. Inam raḡandie Mamaitua na damma ḡesaudima nam ti saguguna, be taumi Pilipi banagimima, taumiḡa mane koya uteguna. \v 16 Be mate raḡanine taugu Tesalonaikama, be yaḡoro yau puyoma tenaḡa be rabui raḡan toitoi koya riuriu poraḡana, baninama aba è marumaruabiena aubainama. \v 17 Be nam ko noḡoti da ami manema ama ḡoeḡoena, ibewa da aba yà ḡoeḡoena inam ami waiutama na damone sibo votanama koya kitana. Yodibe maesa tokare sibo koya paḡona. \p \v 18 Epaprodaitas tauna ami puyoma matabuna ya uteguna. Be taugu aba è ḡoeḡoena, vutuna koya saguguna, be you, taumi ya moraba vavasaḡana koya voiena. Ami puyoma matabudi inam Mamaitua koyai nuavere kauena, be inam puyonama vutuna Mamaitua ewai aninena. \v 19 Be yau Mamaituama na waiguyauma nopone tauna yai maura kauana. Be aba ko marumaruabiena, tokare teneḡinama e utemina Yesu Kerisoe, be ḡaromie e maurana. \v 20 Mamaitua Tamadama neneḡari be kaisuḡusuḡu ḡarone e kena be e kena nonoḡa. Inam riukaua! \s1 Waikaiwa damodima \p \v 21 Tauwai sumaḡa matabudi yàwai kaiwedina. Be mate uma yau banagama ḡesaudima ḡarogue tawai kaiwemina. \v 22 Be tauwai sumaḡa matabudi uma tawai kaiwemina, be aitauḡa guyau Sisa na vadae ta noyanoyana, mate tawai kaiwemina. \p \v 23 Be Bada Yesu Keriso na raukiviverema naumeki da nopomie e kenana.