\id REV - Dawuro Full Bible Latin Version \ide UTF-8 \h Yohaannisa Sas'aa \toc1 Yonaannisaw Yeedda Sa"aa \toc2 Yohaannisa Sas'aa \toc3 Sas'. \mt2 Yohaannisaw \mt1 Yeedda Sas'aa \imt Geluwaa \ip Yohaannisaw yeedda sas'ay s'aafetteeddawe, ammaniyaa asatuu Yesuusi Kiristtoosa barenttu Godaa ootsiide, geeshshatetsaan de'eedda diraw, unttuntta metuunne waayyii gakkeedda wodiyaanna. S'aafiyaa huup'e k'ofay, nabbabiyaawanttu hidootay kumentsaa gidanaadan, unttuntta mentsetsanaassanne barentta gakkeedda yedesaanne metuwaa giddon barenttu ammanuwaan minnanaadan, unttuntta minisanaassa. \ip Mas'aafaa giddon dariyaa baggay daranne kaalli kaalliide k'onc'c'eedda sas'atuwaa oyk'k'eeddawaa. Sas'atuu he laytsan de'iyaa ammaniyaa asaw geliyaawantta. Shin haratoo S'uura gidiide k'onc'c'enna haasayan shiik'eeddino. Mazimuriyaa azimaachchi zaaretsettiyaawaadan, ha mas'aafaa giddon de'iyaa huup'e yewatuwaa dumma dumma sas'atuu baggana dumma dumma malaaninne dumma dumma misiliyaa paydatuwaan zaari zaariide shiik'eeddino. Ha mas'aafaa s'eelliyaawaan dumma dumma k'ofay de'ooppenne aw giddo k'ofay k'onc'c'ee. Hewenne, «S'oossay Godaa gideedda Kiristtoosa baggana laa'etsenna hanotaan, bare morkkatuwaa, Sees'aanaannakka ittippe, itti gede wurssetsaa s'oonuwaa s'oonana. Poleeddawaappe guyyiyaan barew ammanettiide de'eedda, bare baggatuwaa ooratsa saluwaanne ooratsa sa'aa anjjuwaa laatissana» yaagiyaawaa. \iot Shemppatuwaa Ubbatoo Imetteedda K'antsa K'ofatuwaa \io1 Geluwaa \ior 1:1-8\ior* \io1 Sas'aa doyaanne Laappu Woosa Golletoo kiitetteedda kiitaa \ior 1:9—3:22\ior* \io1 Mas'aafaanne Laappu Maatafatuwaa \ior 4:1—8:1\ior* \io1 Laappu Malakkatatuwaa \ior 8:2—11:19\ior* \io1 Dawiyaanne Laa"u Mehetuwaa \ior 12:1—13:18\ior* \io1 Dumma dumma sas'atuwaa \ior 14:1—15:8\ior* \io1 S'oossaa hank'k'uwaa laappu s'uu'atuwaa \ior 16:1-21\ior* \io1 Baabloone Bashshaa, Du'aa, Worddo nabiyaanne Sees'aanay s'oonettiyaawaa \ior 17:1—20:10\ior* \io1 Wurssetsaa pirddaa \ior 20:11-15\ior* \io1 Ooratsa saluwaa, ooratsa sa'aanne ooratsa Yerusaalamo \ior 21:1—22:5\ior* \io1 Wurssetsaa k'utiyaa \ior 22:6-21\ior* \c 1 \p \v 1 Elleelli hananaw bessiyaawaa bare oosanchchatuwaa bessana mala, S'oossay Yesuusi Kiristtoosaw immeedda sas'ay hawaa; Yesuusi bare kiitanchchaa kiittiide, ha sas'aa bare oosanchchaa Yohaannisa erisseedda. \v 2 Yohaannisi be"iide tumatetsaan odeedda ubbabay, S'oossaa k'aalaanne Yesuusi Kiristtoosa markkatetsaa. \v 3 Ha mas'aafaa nabbabiyaa uray\f + \fr 1:3 \fr*\fk Nabbabiyaa uray: \fk*\ft Hawaa guussay ubbaa Asay ittippe S'oossaa goshetiyaa woden hewanttoo k'aalaa nabbabiyaa uray anjjetteeddawaa guussaa.\ft*\f* anjjetteeddawaa; k'ay ha timbbitiyaa mas'aafaa sisiyaawanttunne ha mas'aafan s'aafetteeddawaa naagiyaawanttu anjjetteeddawantta; ayaw gooppe, ha yewuu polettanaw wodii matatteedda. \s Iisiyaan De'iyaa Laappu Woosa Golletoo Kiitetteedda Sarotaa \q1 \v 4 Taani Yohaannisi, Iisiyaa gadiyaan\f + \fr 1:4 \fr*\fk Iisiyaa gadiyaa: \fk*\xt 1:4—3:22 \xt*\ft De'iyaawe dabddaabbiyaa gidiide s'aafetteedda. Iisiyaa gadii awayifii doliyaa baggana de'iyaa Roome kawutetsaa gidiide ha"i ha wodiyaan Turike gadiyaa giide s'eesettiyaawaa.\ft*\f* de'iyaa laappu woosa golletoo yaagay; \q2 kase de'iyaa S'oossaappe, \q2 ha"ikka de'iyaa S'oossaappe, \q2 sintsappekka yaana S'oossaappe, \q2 K'ay Aa kawutetsaa oydiyaa sintsan de'iyaa laappu ayyaanatuwaappe, \q2 aad'd'o keekatetsaynne sarotetsay, \q2 hinttenttoo gido.\x - \xo 1:4 \xo*\xt Kes. 3:14; Sas'. 4:5\xt*\x* \q1 \v 5 K'ay ammanetteeda markkaa, \q2 hayk'uwaappe koyro denddeedda Na'aappe, \q2 sa'aa kaatatuwaa mooddiyaa Yesuusi Kiristtoosappe, \q2 aad'd'o keekatetsaynne sarotetsay, \q2 hinttenttoo gido. \q1 I nuuna siik'eenne, \q2 k'ay nu nagaraa ayiletetsaappekka, \q2 bare suutsan nuuna kesseedda.\x - \xo 1:5 \xo*\xt Isa. 55:4; Maz. 89:27\xt*\x* \q1 \v 6 Nuuna bare S'oossawunne Aawoo ootsana mala, \q2 I nuuna kaatatuwaanne, \q2 k'eesatuwaa ootseedda; \q2 aw med'inaappe med'inaa gakkanaw, bonchchuunne \q2 mooddiyaa wolk'k'ay gido. Amen"i.\x - \xo 1:6 \xo*\xt Kes. 19:6; Sas'. 5:10\xt*\x* \q1 \v 7 Be'ite, \q2 Yesuusi shaariyaani yee. \q1 Asay ubbay, haray atto, \q2 Aa c'addeeddawanttukka, Aa be'ana; \q2 sa'aan de'iyaa Asay ubbay, \q2 Aa gaasuwaan yeekkanawantta. \q1 Hawe tumuppe hananawaa. Amen"i.\x - \xo 1:7 \xo*\xt Dan. 7:13; Mat. 24:30; Mar. 13:26; Luk'. 21:27; 1 Tes. 4:17; Zak. 12:10; Yoh. 19:34, 37\xt*\x* \p \v 8 Kase de'iyaawe, ha"ikka de'iyaawe, sintsappekka yaana Goday, Ubbaappe Wolk'k'aama S'oossay, «Ubbabaw Alfaynne Omeegay, koyruunne wurssetsay Taana»\f + \fr 1:8 \fr*\fq Alfaynne Omeegay: \fq*\ft Hawaa guussay Ooratsa C'aak'uu koyro Giriike K'aalaan s'aafetteedda diraw, koyruunne wurssetsay gaanaw koyyiide, Alfaa giyaa Giriike koyro pidoliyaa akkiide wurssetsaw k'ay Omeegaa giyaa wurssetsaan de'iyaa pidoliyaa akkeeddino. Hawantta guussay leemisuwaan Dawurootsuwaa pidolatuwaa akkintto [A, Z] yaagiyaawaa mala guussa.\ft*\f* yaagee.\x - \xo 1:8 \xo*\xt Sas'. 22:13; Kes. 3:14\xt*\x* \s Kiristtoosi Sas'aan K'onc'c'eeddawaa \p \v 9 Taani Yohaannisi, hinttenttu ishay, hinttenana Yesuusi Kiristtoosa waayiyaanne Aa kawutetsaa k'ay Aa danddayaa ittippe shaakettiyaawe, S'oossaa k'aalaa odeedda dirawunne Yesuusawaa markkatteedda diraw, Piis'imo giyaa haatsay dooddo biittaan de'aaddi. \v 10 Godaa gallassan taani Ayyaanan de'ay; taani taappe guyyenna malakataa waasuwaa mala wolk'k'aama kooshshaa sisaad. \v 11 He kooshshay taana, «Neeni be'iyaawaa mas'aafan s'aafa; Iisiyaan de'iyaa laappu woosa golletoo, Efesoona, Samirineesa, P'erggaamoona, Tiyaas'iroona, Sarddeesa, Pilaadelifiyaa, Lodook'iyaa woosa golletoo yeedda» yaageedda. \p \v 12 Taani taw odiyaa kooshshaa be'anaw guyye simmaaddi; s'omppiyaa wotsiyaa laappu work'k'aa ballatuwaa be'aaddi. \v 13 He ballatuwaa giddon Asaa Na'aa malatiyaawaa be'aaddi; adussa afilaa bare gediyaa gatsi mayyiide, work'k'aa danc'c'uwaa bare tiraan yuushshi aatseedda.\x - \xo 1:13 \xo*\xt Dan. 7:13; 10:5\xt*\x* \v 14 Aa huup'iinne Aa huup'iyaa binnaanay bootsa dorssaa isikiyaanne hewaappekka aad'd'iide shachchaa malatee; Aa ayfiikka tamaa lac'uwaa malatee.\x - \xo 1:14-15 \xo*\xt Dan. 7:9; 10:6\xt*\x* \v 15 Aa gediikka c'ooc'iyaa tamaan teeriide p'ooliyaa nahaasiyaa giyaa birataa malatee; Aa kooshshaykka wolk'k'aama shaafaa guntsaa mala.\x - \xo 1:15 \xo*\xt Hiz. 1:24; 43:2\xt*\x* \v 16 I bare ushechcha kushiyan laappu s'oolinttatuwaa oyk'k'eedda. Aa doonaappe laa"u baggana k'aaretteedda mashshay keseedda. Aa deemuukka loytsi poo'iyaa awayfiyaa malatee. \p \v 17 Taani Aa be'eedda wode hayk'k'eeddawaadan hanaade, Aa gediyaa matan kunddaad. Bare ushechcha kushiyaa ta bolla wotsiide, taana hawaadan yaageedda; «Yayyoppa; koyruukka wurssetsaykka taana.\x - \xo 1:17 \xo*\xt Isa. 44:6; 48:12; Sas'. 2:8; 22:13\xt*\x* \v 18 Taani de'uwaan de'iyaawaa. Taani hayk'k'aaddi; shin be'a, med'i med'inawukka de'uwaan de'ay. Hayk'uwaa k'ulppiinne Si'ooliyaa k'ulppii ta kushiyan de'ee. \v 19 Simmi neeni be'eeddabaanne ha"i de'iyaawaa, k'ay sintsappe hananabaa s'aafa. \v 20 Neeni ta ushechcha kushiyan be'eedda laappu s'oolinttatuwaa biletsaynne k'ay s'omppatuwaa wotsiyaa laappu work'k'aa ballatuwaa biletsay hawaa; laappu s'oolinttatuu laappu Woosa Golletuwaa kiitanchchatuwaa;\f + \fr 1:20 \fr*\fk Kiitanchchatuwaa: \fk*\ft Hawantta guussay ammaniyaawantta kaaletsiyaa c'imatuwaa woy ammaniyaawanttoo kiitetteeddawantta.\ft*\f* woosa golliyaa laappu work'k'aa ballatuu laappu woosa golliyaa.» \c 2 \s (1) Yesuusi Efesoonen De'iyaa Woosa Gollew Goowaa \p \v 1 Efesoonen de'iyaa woosa golle kiitanchchaw hawaadan yaagaade s'aafa: \b \p «Bare ushechcha kushiyan laappu s'oolinttiyaa oyk'k'eeddawe, s'omppatuwaa wotsiyaa laappu work'k'aa ballatuwaa gidduwaanna hamettiyaawe hawaadan yaagee. \v 2 Taani ne kiitaa, ne daaburaanne ne genc'c'uwaa eray. K'ay neeni iita asatuwaa genc'c'anaw danddayabeennawaakka taani eray; Yesuusi kiitteeddawantta gidennaan de'iidde barentta, ‹Nuuni Yesuusi kiitteeddawantta› giyaawantta neeni s'omoosaade, unttunttu worddo gidiyaawaa demmeeddawaakka eray. \v 3 Neeni genc'c'aadda; k'ay ta suntsaa dirawukka metuwaa danddayaadda; daaburabeykka. \v 4 Shin taani neena kad'iyaabay de'ee; ayaw gooppe, neeni kase ne siik'uwaa aggaada. \v 5 Simmi neeni hak'appe kunddaaddintto akeeka. Ne nagaraappe simma; neeni kase ootsiyaa oosuwaa ootsa. Hewe d'ayooppe, taani neekko yaana; yaade neeni ne nagaraappe simmana d'ayooppe, neeni s'omppiyaa wotsiyaa ne ballaa Aa sa'aappe akka diggana. \v 6 Shin ittibaa loytsaadda; Niik'oolaawatuwaa oosuwaa, taani is's'iyaawaa neenikka is's'aadda. \p \v 7 «Sisanaw haytsay de'iyaa uray Geeshsha Ayyaanay woosa golletoo giyaawaa siso; Taani s'ooniyaa uraw S'oossaa gennetiyaan mokkiyaa de'uwaa mitsaa ayfiyaa maanaw immana yaagee» \m yaagaade s'aafa.\x - \xo 2:7 \xo*\xt Dom. 2:9; Sas'. 22:2; Hiz. 28:13; 31:8\xt*\x* \s (2) Yesuusi Samirineesan De'iyaa Woosa Gollew Goowaa \p \v 8 Samirineesan de'iyaa woosa golle kiitanchchaw hawaadan yaagaade s'aafa: \b \p «Hayk'k'eeddawe, hayk'uwaappekka denddeeddawe, koyruunne wurssetsay hawaadan yaagee.\x - \xo 2:8 \xo*\xt Isa. 44:6; 48:12; Sas'. 1:17; 22:13\xt*\x* \v 9 Taani ne waayiyaanne ne hiyyeesatetsaa eray; shin neeni dure. Ayihuda gidennaan de'iidde barentta, Nuuni Ayihuda giyaawanttu boriyaawaa taani eray; shin unttunttu Sees'aanaa maabaran de'iino. \v 10 Neeni waayettana waayyew yayyoppa. Be'a, s'alahiyaa kaappuu hintteppe amareedawantta s'omoosanaw k'asho gollen yeggana; tammu gallassaa gakkanaw hinttenttu waayettana. Hayk'k'ana gakkanaassikka ammanetteedawaa gida; taani new de'uwaa kalachchaa\f + \fr 2:10 \fr*\fk De'uwaa kalachchaa: \fk*\ft Bonchchetteedda de'uwaa.\ft*\f* immana. \p \v 11 «Haytsay de'iyaa uray Geeshsha Ayyaanay woosa golletoo giyaawaa siso! \p «S'ooniyaa uray laa'entsuwaa hayk'uwaan\f + \fr 2:11 \fr*\fk Laa'entsuwaa hayk'uwaa: \fk*\ft Koyro hayk'uu ashuu shemppuwaappe shaakettiyaawaa gidoode, laa'entso hayk'uu shemppuu med'inaw metootiidde de'iyaa hayk'uwaa.\ft*\f* k'ohettenna yaagee» \m yaagaade s'aafa. \s (3) Yesuusi P'erggaamoonan De'iyaa Woosa Gollew Goowaa \p \v 12 P'erggaamoonan de'iyaa woosa golle kiitanchchaw hawaadan yaagaade s'aafa: \b \p «Laa"u baggana leefetteedda mashshay de'iyaawe hawaadan yaagee. \v 13 ‹Taani neeni de'iyaa sa'aa eray. Neeni Sees'aanaa kawutetsaa oydii de'iyaa sa'aan\f + \fr 2:13 \fr*\fq Sees'aanaa kawutetsaa oydii: \fq*\ft Hawaa biletsay loytsiide k'onc'c'e gidenna, shin hawe bessiyaawe S'oossaa erennaan is's'eeddawanttu goyinniyaa goynaa sa'aa gaana danddayettee.\ft*\f* de'aassa; ta suntsaa minisa naagaasa. Haray atto, Sees'aanay de'iyaa sa'aan hinttenttu matan Asay wod'eedda taani ammaniyaa markkay Anttip'aasi de'iyaa wodekka taana ammaniyaawaa agga beyikka. \v 14 Shin taani neena boriyaa guutsabay de'ee; Israa'eeliyaa Asay eek'aw yarshsheedda k'umaa maanaadaaninne woshummanaadan unttuntta nagaraa oosisseedda Baalaak'a tamaarisseedda Balaama timirttiyaa tamaariyaa amareeda asatuu neenanna de'iino.\x - \xo 2:14 \xo*\xt Pay. 25:5, 7; 31:16; Zar. 23:4; Pay. 25:1-3\xt*\x* \v 15 Hewaadankka, k'ay Niik'oolaawatuwaa timirttiyaa tamaariyaa asatuu neenanna de'iino. \v 16 Hewaa diraw, neeni ne nagaraappe simma; hewe d'ayooppe, taani neekko ellekka yaana; he asatuwaana ta doonaappe kesiyaa mashshaan olettana. \p \v 17 « ‹Haytsay de'iyaa uray Geeshsha Ayyaanay woosa golletoo giyaawaa siso. S'ooniyaa uraw taani geeman de'iyaa mannaappe amareedawaa immana. K'ay taani bootsa shuchchaakka aw immana; akkiyaa uraappe attin, ooninne erenna ooratsa suntsay he shuchchaa bolla s'aafetti utteedda› yaagee» \m yaagaade s'aafa.\x - \xo 2:17 \xo*\xt Kes. 16:14-15; 16:33-34; Yoh. 6:48-50; Isa. 62:2; 65:15\xt*\x* \s (4) Yesuusi Tiyaas'iroonen De'iyaa Woosa Gollew Goowaa \p \v 18 Tiyaas'iroonen de'iyaa woosa golliyaa kiitanchchaw hawaadan yaagaade s'aafa: \p «S'oossaa Na'ay, tamaa lac'uwaa malatiyaa ayfii de'iyaawe, k'ay c'ooc'iyaa tamaan teeriide p'ooliyaa nahaasiyaa geetettiyaa birataa malatiyaa gedii de'iyaawe, hawaadan yaagee. \v 19 Taani ne oosuwaa, ne siik'uwaa, ne ammanuwaa, ne maaduwaanne ne genc'c'uwaa eray; neeni koyro ootsiyaawaappe ha"i darissaade ootsiyaawaa taani eray. \v 20 Shin taani neena kad'iyaabay de'ee; barena, Taani nabatto yaagiyaa mishiratto Elzzaabeelo sheneko gaadda; he mishiratta ta oosanchchatuu woshummanaadaaninne eek'aw yarshsheedda k'umaa maanaadan, tamaarissawunne baletsaw.\x - \xo 2:20 \xo*\xt 1 Kat. 16:31; 2 Kat. 9:22, 30\xt*\x* \v 21 Iza bare nagaraappe simmana mala, taani iziw wodiyaa immaaddi; shin woshummanaw kajjeeliyaawaappe iza simmanaw koyyabeykku. \v 22 Be'ite, taani izo gisuwaan kunddissina; sakuwaan iza waayettana. Izinna woshummiyaawanttu he izinna ootsiyaa nagaraappe simmana d'ayooppe, unttunttakka wolk'k'aama waayiyaan yeggana. \v 23 Taani izi naanaakka wod'ana; k'ay woosa golliyaa ubbaykka taani asaa k'ofaanne amuwaa eriyaawaa gidiyaawaa erana; taani hinttenttoo hinttenttu kiitaa malaa immana.\x - \xo 2:23 \xo*\xt Maz. 7:9; Erm. 17:10; Maz. 62:12\xt*\x* \p \v 24 «Tiyaas'iroonen de'iyaa haratoo, ha iita timirttiyaa tamaaribeennawanttoo, haratuu, Sees'aanaa c'iimmo yewuwaa giyaawaa hinttenttu tamaaribeeykkita; taani hinttentta hara dees'uwaa toossikke gay. \v 25 Shin taani yaana gakkanaw hinttenttoo de'iyaawaa loytsi naagite. \p \v 26 «S'ooneeddawoonne wurssetsay gakkanaw, ta kiitaa naageeddawoo, asaa zariyaa ubbaa mooddana mala, taani ta Aawuwaappe akkeedda maataa malaa aw immana; \q1 \v 27 «I asaa zariyaa ubbaa birataa s'am"aan mooddananne, \q2 urk'k'aappe med'etaa miishshaa mentsiyaawaadan mentsana.\x - \xo 2:27 \xo*\xt Maz. 2:8-9\xt*\x* \mi \v 28 K'ay taani aw bakkaaliyaa s'oolinttiyaa immana. \v 29 Sisanaw haytsay de'iyaa uray Geeshsha Ayyaanay woosa golletoo giyaawaa siso yaagee» \m yaagaade s'aafa. \c 3 \s (5) Yesuusi Sarddeesan De'iyaa Woosa Gollew Goowaa \p \v 1 Sarddeesan de'iyaa woosa golliyaa kiitanchchaw hawaadan yaagaade s'aafa: \b \p «S'oossaa ayaana laappunatuunne laappu s'oolinttatuu de'iyaawe hawaadan yaagee. Taani ne kiitaa eray; Asay neena shemppuwaanna de'aassa ginttokka, neeni hayk'k'aadda. \v 2 Beegotta! Atteeddawaanne hayk'k'anaw mateeddawaa mentsetsa. Ayaw gooppe, ne kiitay ta S'oossaa sintsan polo gidennawaa taani demmad. \v 3 Simmi neeni akkeeddawaanne siseeddawaa akeeka; naaga; ne nagaraappekka simma. Neeni beegottenawaa gidooppe, taani neekko kayisuwaadan yaana; taani woysaade yaanentto neeni erakka. \v 4 Shin barenttu mayuwaa k'itissibeenna amareeda asatuu Sarddeesan neenanna de'iino. Unttunttu bootsa mayuwaa mayyiide taananna hamettana; ayaw gooppe, unttunttu bootsa mayuwaa mayyanaw bessiyaawantta. \v 5 S'ooniyaawe hewaaddankka bootsa mayuwaa mayyana. Taani Aa suntsaa de'uwaa mas'aafaappe\f + \fr 3:5 \fr*\fk De'uwaa mas'aafaa: \fk*\ft S'oossaa asatuwaa suntsay s'aafettiyaa mas'aafaa.\ft*\f* k'uc'c'ikke; taani ta Aabbu sintsaaninne Aa kiitanchchatuwaa sintsan I tawaa gidiyaawaa markkattana.\x - \xo 3:5 \xo*\xt Kes. 32:32-33; Maz. 69:28; Sas'. 20:12; Mat. 10:32; Luk'. 12:8\xt*\x* \p \v 6 «Sisanaw haytsay de'iyaa uray Geeshsha Ayyaanay woosa golletoo giyaawaa siso yaagee» \m yaagaade s'aafa. \s (6) Yesuusi Pilaadelifiyaan De'iyaa Woosa Gollew Goowaa \p \v 7 Pilaadelifiyaan de'iyaa woosa golliyaa kiitanchchaw hawaadan yaagaade s'aafa: \pi «Daawite k'ulppiyaa\f + \fr 3:7 \fr*\fq Daawite k'ulppiyaa: \fq*\ft Hawaa guussay Daawite kawutetsaa ayissuwaa maataa odiyaawaa.\ft*\f* oyk'k'eeddawe, ooninne gorddanaw danddayennaadan dooyyiyaawee, k'ay ooninne dooyyanaw danddayennaadan gorddiyaawe geeshshaynne, tumanchchay hawaadan yaagee.\x - \xo 3:7 \xo*\xt Isa. 22:22; Yob. 12:14\xt*\x* \v 8 Taani ne kiitaa eray. Be'a, taani ne sintsan ooninne gorddanaw danddayenna penggiyaa wotsaad; ayaw gooppe, ne wolk'k'ay guutsa gidooppenne, ta k'aalaa naagaaddanne ta suntsaakka erikke gabeykka. \v 9 Be'a, Ayihuda gidikkino shin barena, ‹Nuuni Ayihuda› giide worddotiyaa Sees'aana Ayihuda woosa golliyaa taani ahaade, ne sintsan goynissananne neena siik'iyaawaakka unttuntta erissana.\x - \xo 3:9 \xo*\xt Isa. 49:23; 60:14; 43:4\xt*\x* \v 10 Neeni genc'c'uwaan ta azazuwaa naageedda diraw, sa'aan de'iyaa asaa paac'c'anaw kumentsaa sa'aa bolla yiyaa waayiyaa wodiyaappe taanikka neena naagana. \v 11 Taani ellekka yaana; ooninne ne kalachchaa akkena mala, new de'iyaawaa minisa oyk'k'a. \v 12 Taani s'ooniyaa uraa ta Aawuwaa Geeshsha Golliyaan tuussaa ootsana; I hewaappe ubbaakka kessenna. Taani ta S'oossaa suntsaa, ta S'oossaa katamaa suntsaanne ta S'oossaa mataappe wod'd'ana ooratsa Yerusaalame suntsaa Aa bolla s'aafana. K'ay taani ta ooratsa suntsaakka Aa bolla s'aafana. \v 13 Sisanaw haytsay de'iyaa uray Geeshsha Ayyaanay woosa golletoo giyaawaa siso yaagee» \m yaagaade s'aafa. \s (7) Yesuusi Lodook'iyaan De'iyaa Woosa Gollew Goowaa \p \v 14 Lodook'iyaan de'iyaa woosa golliyaa kiitanchchaw hawaadan yaagaade s'aafa: \b \p «Ammanetteeda tumanchcha markkay, S'oossay med'd'eeddawaa koyruu, Amen"i giyaawe hawaadan yaagee. \v 15 Taani ne kiitaa eray. Neeni irs's'a gidakka; woy seelliyaawaa gidakka; irs's'a woy seelliyaawaa gidaarikkii. \v 16 Neeni irs's'a woy seelliyaawaa gidennaan, dombboloola gidiyaa diraw, taani neena ta doonaappe c'uchchana hanay. \v 17 Ayaw gooppe neeni, ‹Taani dure; miishshaanna de'ay; taana ayinne koshshenna› yaagaasa. Shin neeni metootiyaa asaa, k'aretsiyaa asaa, hiyyeesaa, k'ook'anne kallotteedda asaa gidiyaawaa erakka. \v 18 Hewaa diraw, neeni durettana mala, tamaan geeyyeedda work'k'aa, neena yeellayiyaa ne kalluwaa kammanaw bootsa mayuwaanne k'ay loytsa s'eellanaw ne ayfiyaa okkiyaa d'aliyaa taappe shammanaadan, taani neena zoray. \v 19 Taani siik'iyaa ubbaa seeraynne muray; simmi loytsa seeletta; ne nagaraappekka simma.\x - \xo 3:19 \xo*\xt Lem. 3:12; Ibr. 12:6\xt*\x* \v 20 Be'a, taani karen ek'k'aade s'eesay. Ooninne taani s'eesiyaawaa sisiide, kariyaa dooyyooppe, taani aakko gelaade aanana ittippe kawuwaa maana; ikka taananna ittippe maana. \v 21 K'ay taani s'oonaade ta Aawuwaana Aa kawutetsaa oydiyaan utteeddawaadan, s'ooniyaa uraw taananna ta kawutetsaa oydiyaan uttiyaa maataa immana. \p \v 22 «Sisiyaa haytsay de'iyaa uray Geeshsha Ayyaanay woosa golletoo giyaawaa siso yaagee yaagaade s'aafa» \m yaageedda. \c 4 \s S'oossay Yohaannisa Bare Kawutetsaa // Oydiyaa Sintsa Aheedda \p \v 1 Hewaappe guyyiyaan, taani saluwaan dooyaa penggiyaa be'aaddi; k'ay taw malakataadan odishin, taani siseedda koyro kooshshay taana; «Hawaappe guyyiyaan, hananaw bessiyaawaa taani neena bessana; haa kesa» yaageedda. \v 2 Ellekka taani Geeshsha Ayaanaa mooduwaa giddo gelaa aggaad. Be'ite, saluwaan kawutetsaa oydii de'ee; he oydiyaan ittuu utteedda.\x - \xo 4:2-3 \xo*\xt Hiz. 1:26-28; 10:1\xt*\x* \v 3 He utteeddawaa malay al"o Iyyaasip'p'iidiyaa shuchchaadaaninne al"o Serddinoone shuchchaadaan p'oolee. Kawutaa oydii zuluwaan yuuyyi aad'd'iide ubbaa baggana al"o marggidiyaa shuchchaadan p'oolee. \v 4 He kawutetsaa oydiyaa yuuyyi aad'd'iide, hara laatamanne oyddu kawutetsaa oydetuu de'iino; unttunttun bootsa mayuwaa mayyiide, huup'iyaan work'k'aa kallachchaa wotseedda laatamanne oyddu c'imatuu utteeddino. \v 5 Kawutetsaa oydiyaappe walk'k'antsay, kooshunchchaynne guuguntsaa guntsay keseedda; k'ay kawutetsaa oydiyaa sintsan laappu s'omppatuu poo'iino. Hewanttu S'oossaa laappu ayyaanatuwaa.\x - \xo 4:5 \xo*\xt Kes. 19:16; Sas'. 8:5; 11:19; 16:18; Hiz. 1:13; Sas'. 1:4; Zak. 4:2\xt*\x* \v 6 Kawutetsaa oydiyaa sintsan birilliyaa malatiyaa burc'c'ukkuwaa abbay de'ee.\x - \xo 4:6-7 \xo*\xt Hiz. 1:5-10; 10:14\xt*\x* \p He kawutetsaa oydiyaappe sintsannanne guyyenna Aa matan yuuyyi aad'd'iide, ayfii kumeedda oyddu de'uwaan de'iyaa med'etatuu de'iino. \v 7 Koyro de'uwaan de'iyaa med'etay gaammuwaa malatee; laa'entsuu miizzaa maraa malatee; heezzentsuwaa som"i asaa deemuwaa malatee; k'ay oyddentsuu paalliyaa arggantsaa malatee. \v 8 Oyddu de'uwaan de'iyaa med'etatoo huup'iyaan huup'iyaan usuppun k'efii de'ee; unttunttoo bollan garssankka ubba saan ayfii kumeedda. Unttunttu k'ammanne gallassi, \q1 «Geeshshaw, geeshshaw, geeshshaw, \q2 kase de'iyaawoo, ha"ikka de'iyaawoo, \q2 k'ay sintsappe yaanawoo, \q2 Godaw, Ubbaappe Wolk'k'aama S'oossaw» \m giyaawaa aggikkino.\x - \xo 4:8 \xo*\xt Hiz. 1:18; 10:12; Isa. 6:2-3\xt*\x* \v 9 He med'etatuu kawutetsaa oydiyaan utteedda med'i med'inaw de'uwaan de'iyaawaa mazimuriyaan sabbeedda wode, bonchcheedda wodenne galateedda wode, \v 10 laatamanne oyddu c'imatuu kawutetsaa oydiyaan utteedda med'i med'inaw de'iyaawaa sintsan guufanniide, aw goyinniino; barenttu kallachchaa kawutetsaa oydiyaa sintsan wotsiide hawaadan yaagiino. \q1 \v 11 «Nu Godaw S'oossaw, \q2 neeni bonchchuwaa, \q2 sabaanne wolk'k'aa akkanaw bessaasa. \q2 Ayaw gooppe, ubbabaa neeni med'd'aadda; \q2 k'ay ubbabaykka, neeni koyyeeddawaadan haneeddanne de'eedda» \m yaagiino. \c 5 \s Mas'aafaanne Dorssaa \p \v 1 Itti s'aas'etto mas'aafay\f + \fr 5:1 \fr*\fqa S'aas'etto mas'aafaa: \fqa*\ft Hawaa guussay warak'atan woy galbbaan s'aafetteedda s'aas'ettiyaa mas'aafaa gidiide, daro kare baggana itti woy laa"u bolla bagga galbbaan maatafay attamettee.\ft*\f* kawutetsaa oydiyaan utteeddawaa ushechcha kushiyan de'iyaawaa be'aaddi; he s'aas'etto mas'aafay laa"u bagganakka s'aafetti utteedda; k'ay laappu maatafay Aa bolla attametteedda.\x - \xo 5:1 \xo*\xt Hiz. 2:9-10; Isa. 29:11\xt*\x* \v 2 Taani itti wolk'k'aama kiitanchchay bare k'aalaa d'ok'k'u ootsiide, «Maatafaa dooyyiide, s'aas'etto mas'aafaa billanaw bessiyaa uray oonee?» yaagiide, awaayiyaawaa be'aaddi. \v 3 Saluwaan gidina woy sa'aan gidina, woy sa'aappe garssan\f + \fr 5:3 \fr*\fk Sa'aappe garssan: \fk*\ft Hayk'k'eeddawantta guussaa.\ft*\f* gidina, he s'aas'etto mas'aafaa billanaw woy Aa gidduwaa s'eellanaw ooninne bessiyaawe baawa. \p \v 4 S'aatsa mas'aafaa billanaw woy Aa gidduwaa s'eellanaw bessiyaa uray baynna diraw, taani daro yeekkaad. \v 5 C'imatuwaappe ittuu taana, «Yeekkoppa; be'a, Yihudaa zariyaa gideedda Gaammuu, Daawite zarii s'ooneedda. I maatafaa dooyyanawunne s'aas'etto mas'aafaa billanaw bessee» yaageedda.\x - \xo 5:5 \xo*\xt Dom. 49:9; Isa. 11:1, 10\xt*\x* \p \v 6 Taani kawutetsaa oydiyaappe, de'uwaan de'iyaa oyddu med'etatuwaappenne k'ay c'imatuwaappe gidduwaan, shuketteedda Dorssaa malatiide ek'k'eeddawaa be'aaddi; aw laappu kac'etuunne laappu ayfetuu de'iino. Hewanttu alamiyaa ubbaa kiitetteedda S'oossaa laappu ayyaanatuwaa.\x - \xo 5:6 \xo*\xt Isa. 53:7; Zak. 4:10\xt*\x* \v 7 He Dorssay biide, kawutetsaa oydiyaa bolla utteeddawaa ushechcha kushiyaappe s'aas'etto mas'aafaa akkeedda. \v 8 I he s'aas'etto mas'aafaa akkeedda wode, de'uwaan de'iyaa oyddu med'etatuunne laatamanne oyddu c'imatuu Aa sintsan kunddeeddino. Unttunttu huup'iyaan huup'iyaan diitsaanne is'aanay kumeedda work'k'aa miishshaa oyk'k'eeddino. He is'aanay geeshshatuu S'oossaa woossiyaawaa.\x - \xo 5:8 \xo*\xt Maz. 141:2\xt*\x* \v 9 Unttunttu, \q1 «S'aatsa mas'aafaa akkanawunne, \q2 maatafaa dooyaade, \q2 s'eellanaw new bessee. \q2 Ayaw gooppe, neeni shukettaadda. \q1 Neeni k'ommuwaa ubbaappe, \q2 dumma dumma gadiyaa k'aalaa ubbaappe, \q2 yaraa ubbaappenne, zariyaa ubbaappe, \q2 ne suutsan, S'oossaw asaa wozaadda.\x - \xo 5:9 \xo*\xt Maz. 33:3; 98:1; Isa. 42:10\xt*\x* \q1 \v 10 Nu S'oossaw ootsana mala, \q2 unttuntta neeni, kaatatuwaanne, \q2 k'eesatuwaa ootsaadda. \q2 K'ay unttunttu sa'ankka mooddana» \q2 yaagiide ooratsa mazimuriyaa yes's'iino.\x - \xo 5:10 \xo*\xt Kes. 19:6; Sas'. 1:6\xt*\x* \p \v 11 Hewaappe guyyiyaan, taani s'eellaade, kawutetsaa oydiyaa, de'uwaan de'iyaa oyddu med'etatuwaanne c'imatuwaa yuuyyi aad'd'iide ek'k'eedda daro kiitanchchatuwaa kooshshaa sisaad; unttunttu sha"aaninne miilooniyan paydetteeddino.\x - \xo 5:11 \xo*\xt Dan. 7:10\xt*\x* \v 12 He kiitanchchatuu barenttu k'aalaa d'ok'k'u ootsiide, \q1 «Shuketteedda Dorssay \q2 wolk'k'aa, duretetsaa, \q2 aad'd'eedda eraa, \q2 minotetsaa, \q2 bonchchuwaa, sabaa, \q2 galataa akkanaw bessee!» \m yaageeddino. \p \v 13 Hewaappe guyyiyaan, sa'aan, saluwaan, sa'aappe garssaaninne abbaa gidduwaan de'iyaa med'etaa ubbaynne k'ay hewaanttun de'iyaa med'etaa ubbay, \q1 «Kawutetsaa oydiyaa bolla, \q2 utteeddawoonne Dorssaw, \q2 galatay, bonchchuu, \q2 sabaynne wolk'k'ay, \q2 med'i med'inaw gido!» \m yaagiide yes's'ishin sisaad. \p \v 14 De'uwaan de'iyaa oyddu med'etatuu, «Amen"i» yaagina, c'imatuu guufanniide goyinneeddino. \c 6 \s He S'aas'etsa Mas'aafaa Maatafaa Dooyaa \p \v 1 Dorssay laappu maatafatuwaappe ittuwaa dooyyishshin be'aaddi; k'ay shemppuwaanna de'iyaa oyddu med'etatuwaappe ittuu guuguntsaa guntsaa malatiyaa kooshshaan, «Haaya!» yaagiyaawaa, taani sisaad. \v 2 Taani itti bootsa paraa be'aaddi. He paraa toggeeddawe wonddaafiyaa oyk'k'eedda; k'ay aw kalachchay imetteedda. Olaa I s'ooniiddinne k'aykka s'oonanaw keseedda.\x - \xo 6:2 \xo*\xt Zak. 1:8; 6:3, 6\xt*\x* \p \v 3 Dorssay laa'entso maatafaa dooyyeedda wode, shemppuwaanna de'iyaa med'etatuwaa laa'entsuu, «Haaya!» yaagiyaawaa, taani sisaad. \v 4 K'ay hara daama paray keseedda. Asay ittuu ittuwaanna shukettana mala, he paraa toggeeddawoo sa'aan sarotetsaa diggiyaa wolk'k'ay imetteedda. Wogga mashshay aw imetteedda.\x - \xo 6:4 \xo*\xt Zak. 1:8; 6:2\xt*\x* \p \v 5 Dorssay heezzentso maatafaa dooyyeedda wode, de'uwaan de'iyaa med'etatuwaa heezzentsuu, «Haaya!» yaagiyaawaa, taani sisaad. Yaataade karetsa paray keseeddawaa be'aaddi; k'ay he paraa toggeeddawe bare kushiyan miizaniyaa oyk'k'eedda.\x - \xo 6:5 \xo*\xt Zak. 6:2, 6\xt*\x* \v 6 Taani de'uwaan de'iyaa oyddu med'etatuwaa giddoppe kooshshaa malatiyaabaa sisaad. He kooshshay, «Itti gallassaa oosoo dirgguu bagga kiiluwaa zarggaa; k'ay itti gallassaa oosoo dirgguu itti kiiluwaa bagga banggaa. Shin zayitiyaanne woyniyaa eessaa k'ohoppa» yaagiyaawaa sisaad. \p \v 7 Dorssay oyddentso maatafaa dooyyeedda wode, de'uwaan de'iyaa med'etatuwaa oyddentsuu, «Haaya!» yaagiyaawaa, taani sisaad. \v 8 Taani giraac'e paray keseeddawaa be'aaddi. He paraa toggeeddaawaa suntsay Hayk'uwaa; Aa geeduwaa Si'oolii kaalleedda. Hayk'uunne Si'oolii sa'aappe oyddentso kushiyaa olaan, koshaan, harggiyaan, do'aan wod'isana mala, unttunttoo maatay imetteedda.\x - \xo 6:8 \xo*\xt Hiz. 14:21\xt*\x* \p \v 9 Dorssay ichcheshentso maatafaa dooyyeedda wode, unttunttu S'oossaa k'aalaa odeedda dirawunne barenttu markkatetsan ammanetteeda diraw, shukkeedda asaa shemppuwaa yarshshuwaa yarshshiyaa saappe garssan be'aaddi. \v 10 Unttunttu barenttu k'aalaa d'ok'k'u ootsiide, «Ubbaa Mooddiyaa Godaw, geeshshaw, tumanchchaw, sa'aan de'iyaa asaa bolla awude pirdday? K'ay nu suutsaa awude c'igetay?» yaageeddino. \v 11 Unttunttoo huup'iyaan huup'iyaan bootsa mayuu imetteedda. Unttunttuwaadan hayk'k'anaw bessiyaa unttunttu laggetsaa oosanchchatuwaa payduunne unttunttu ishatuwaa payduu kumana gakkanaw, unttunttu amareeda wodiyaa takkishshana mala, unttunttoo odetteedda. \p \v 12 Dorssay usuppuntsa maatafaa dooyyeedda wode, taani be'aaddi; biittay loytsi k'aas's'eedda. Awayifii karetsa mayuwaadan kares's'eedda; agenaykka mule suutsaa malateedda. \v 13 Balasiyaa giyaa mitsatti gam"e ayfii, wolk'k'aama c'arkkuu k'aatsina, sa'aan k'ok'k'ofettiyaawaadan, s'oolinttatuu saluwaappe sa'aan k'ok'k'ofetteeddino.\x - \xo 6:13-14 \xo*\xt Isa. 34:4\xt*\x* \v 14 Saluu s'aas'etto mas'aafay s'aas'ettiyaawaadan, s'aas'ettiide d'ayi aggeeda; deri ubbatuunne haatsaan dooddetteedda sa'ay ubbay barenttu de'iyaasaappe kichchi aggeeddino. \v 15 Hewaappe guyyiyaan, sa'aa kaatatuu, deriyaa mooddiyaawanttu, shaalak'atuu, duratuu, wolk'k'aamatuu, k'ay hara Asay ubbay, ayiletuu, womaanatuu, deriyaa kessiide, gonggoluwaa giddoninne deriyaan de'iyaa zaallaa guyye baggan k'osetteeddino.\x - \xo 6:15 \xo*\xt Isa. 2:19, 21\xt*\x* \v 16 Yaatiide deretuwaanne shuchchaa, «Kawutetsaa oydiyaan utteeddawaa ayfiyaappenne Dorssaa hank'k'uwaappe nu bolla kunddiide, nuuna gentseerikkiteeshsha!\x - \xo 6:16 \xo*\xt Hos. 10:8; Luk'. 23:30\xt*\x* \v 17 Ayaw gooppe, unttunttoo wolk'k'aama hank'k'uwaa gallassay gakki kichcheedda; he hank'k'uwaa danddayanawe oonee?» yaageeddino.\x - \xo 6:17 \xo*\xt Iyu. 2:11; Mil. 3:2\xt*\x* \c 7 \s Israa'eeliyaa Asaappe 144,000 Asatuwaa Som"iyaan Maatafay Wod'd'eedda \p \v 1 Hewaappe guyyiyaan, taani oyddu kiitanchchatuu oyddu bagga sa'aa gas'aan ek'k'eeddawantta be'aaddi. He kiitanchchatuu sa'aa bollan, woy abbaa bollan, woy ay mitsaa bollan, c'arkkuu c'arkkennaadan te"eeddino.\x - \xo 7:1 \xo*\xt Erm. 49:36; Dan. 7:2; Zak. 6:5\xt*\x* \v 2 K'aykka de'uwaa S'oossaa maatafaa oyk'k'iide hara kiitanchchay away mokkiyaasaappe kesiyaawaa taani be'aaddi. He kiitanchchay bare kooshshaa d'ok'k'u ootsiide, sa'aanne abbaa k'ohanaw wolk'k'ay imetteedda oyddu kiitanchchatuwaa \v 3 s'eesiide, «Nu S'oossaa oosanchchatuwaa deemuwaan nuuni maatafaa wotsana gakkanaw, sa'aa gidina woy abbaa gidina, woy mitsaa gidinakka k'ohoppite» yaageedda.\x - \xo 7:3 \xo*\xt Hiz. 9:4, 6\xt*\x* \p \v 4 Taani S'oossaa maatafaa deemuwaan wotseeddawanttu payduwaa sisaad. Israa'eeliyaa zariyaa ubbaappe itti s'eetanne oytamanne oyddu sha"a asatuwaa deemuwaan maatafay wod'd'eedda. \q1 \v 5 Yihudaa zariyaappe, \q2 tammanne laa"u sha"aa deemuwaan maatafay, \m wod'd'eedda. \q1 Roobeela zariyaappe, \q2 tammanne laa"u sha"aa. \q1 Gaade zariyaappe, \q2 tammanne laa"u sha"aa. \q1 \v 6 Aaseera zariyaappe, \q2 tammanne laa"u sha"aa. \q1 Nifttaaleeme zariyaappe, \q2 tammanne laa"u sha"aa. \q1 Minaase zariyaappe, \q2 tammanne laa"u sha"aa. \q1 \v 7 Simoona zariyaappe \q2 tammanne laa"u sha"aa. \q1 Leewiyaa zariyaappe \q2 tammanne laa"u sha"aa. \q1 Yisaakoora zariyaappe \q2 tammanne laa"u sha"aa. \q1 \v 8 Zaabiloona zariyaappe, \q2 tammanne laa"u sha"aa. \q1 Yooseefo zariyaappe, \q2 tammanne laa"u sha"aa. \q1 Biiniyaama zariyaappe, \q2 tammanne laa"u sha"aa \q2 deemuwaan maatafay, \m wod'd'eedda. \s Bootsa Mayuwaa Mayyeedda C'ora Asatuwaa \p \v 9 Hewaappe guyyiyaan, zariyaa ubbaappe, k'ommuwaa ubbaappe, yaraa ubbaappenne dumma dumma gadiyaa k'aalaa ubbaappe ooninne paydanaw danddayenna zaway baynna c'ora asaa taani be'aaddi. He Asay bootsa mayuwaa mayyiide, zambbaa haytsaa barenttu kushiyan oyk'k'iide, kawutetsaa oydiyaa sintsaninne Dorssaa sintsan ek'k'eedda. \v 10 Unttunttu barenttu k'aalaa d'ok'k'u ootsiide, \q1 «Nu atotetsaykka, \q2 kawutetsaa oydiyaan utteedda, \q2 nu S'oossaappenne Dorssaappe yee» \m yaageeddino. \p \v 11 Kiitanchchatuu ubbay kawutetsaa oydiyaa, c'imatuwaanne de'uwaan de'iyaa oyddu med'etaa yuuyyi aad'd'iide ek'k'eeddino. Unttunttu kawutetsaa oydiyaa sintsan barenttu deemuwaan guufanniide S'oossaw goyinniidde, \q1 \v 12 «Amen"i! \q2 Anjjuu, bonchchuu, \q2 aad'd'eedda eratetsay, \q2 galatay, sabay, \q2 wolk'k'ay, minotetsay, \q2 med'inaappe med'inaa gakkanaw nu S'oossaw gido. \q1 Amen"i!» \m yaageeddino. \p \v 13 C'imatuwaappe ittuu taana, «Ha bootsa mayuwaa mayyeedda asatuu oonee? Unttunttu hak'appe yeeddinoo?» yaagiide oochcheedda. \p \v 14 Taani, «Ta Godaw, neeni eraasa» yaagaad. I taana hawaadan yaageedda: \b \q1 «Hawanttu daro waayiyaa waayettiide yeeddawantta. \q2 Unttunttu barenttu mayuwaa Dorssaa suutsan meec'c'iide, \q2 boos's'eeddawantta.\x - \xo 7:14 \xo*\xt Dan. 12:1; Mat. 24:21; Mar. 13:19\xt*\x* \q1 \v 15 Hewaa diraw, \q2 unttunttu S'oossaa kawutetsaa oydiyaa sintsan ek'k'iide, \q2 k'ammanne gallassi, Aa Geeshsha Golliyaan, \q2 aw ootsiino. \q1 K'ay I bare kawutetsaa oydiyaan utteeddawe, \q2 unttunttu gidduwaan de'ana. \q1 \v 16 Hawaappe sintsanaw ubbakka, \q2 unttunttu koshattikkino; \q2 woy saamettikkino. \q2 Away unttuntta meenna; \q2 k'ay ay seelaykka unttuntta guuddenna.\x - \xo 7:16 \xo*\xt Isa. 49:10\xt*\x* \q1 \v 17 Ayaw gooppe, kawutetsaa oydew, \q2 gidduwaan utteedda Dorssay, \q2 unttuntta heemmana. \q2 De'uwaa haatsaa pulttuwaakkokka, \q2 unttuntta kaaletsana. \q2 S'oossaykka unttunttu ayfiyaa afotsaa ubbaa k'uc'c'i diggana» \m yaageedda.\x - \xo 7:17 \xo*\xt Maz. 23:1, 2; Hiz. 34:23; Isa. 49:10; 25:8\xt*\x* \c 8 \s S'aas'etsa Mas'aafaa Laappuntsa // Maatafay Dooyetteedda \p \v 1 Dorssay laappuntsa maatafaa dooyyeedda wode, bakka saatiyaa gidiyaawaa keenaa saluu c'o"u geedda. \p \v 2 Hewaappe guyyiyaan, taani laappu kiitanchchatuwaa S'oossaa sintsan ek'k'iyaawantta be'aaddi; unttunttoo laappu malakatay imetteedda. \p \v 3 Is'aanaa c'uwayiyaa work'k'aa miishshaa oyk'k'eedda hara kiitanchchay yiide, yarshshiyaa sa'aa matan ek'k'eedda. Work'k'aappe med'etteedda yarshshiyaasay kawutetsaa oydiyaa sintsan de'ee; he yarshshiyaa sa'aa bolla geeshsha ubbatuwaa woosaa gujjana mala, kiitanchchaw daro is'aanay imetteedda.\x - \xo 8:3 \xo*\xt Amo. 9:1; Kes. 30:1, 3\xt*\x* \v 4 Is'aanaa c'uway geeshshatuwaa woosaanna ittippe he kiitanchchaa kushiyaappe pude S'oossaakko beedda. \v 5 Hewaappe guyyiyaan, kiitanchchay is'aanaa c'uwayiyaawaa akkiide, yarshshiyaa saappe tamaa bonk'k'uwaa akkiide, aan kuntseedda. He is'aanaa c'uwayiyaawaa duge sa'aa olina, guuguntsay guummeedda. Walk'k'antsay wolk'k'aameedda; k'ay biittaykka k'aas's'eedda.\x - \xo 8:5 \xo*\xt Sas'. 11:19; 16:18; Wog. 16:12, 18; Hiz. 10:2; Kes. 19:16\xt*\x* \s Malakatatuu Punetteeddino \p \v 6 K'ay laappu malakataa oyk'k'iide laappu kiitanchchatuu malakataa punnanaw giigeeddino. \p \v 7 Koyro kiitanchchay bare malakataa punnina suutsaanna walaketteedda shachchaynne tamay sa'aan bukkeedda. Sa'aappe heezzentso kushii guudetteedda; mitsaappekka heezzentso kushii guudetteedda; maataa ubbaykka guudetteedda.\x - \xo 8:7 \xo*\xt Kes. 9:23-25; Hiz. 38:22\xt*\x* \p \v 8 Laa"entso kiitanchchaykka bare malakataa punneedda. Wolk'k'aama deriyaa malatiyaabay taman ees's'iidde, abbaan yegetteedda; yaatina, abbaappe heezzentso kushii suutsaa gideedda. \v 9 Abbaan de'uwaan de'iyaa med'etatuwaa heezzentso kushii hayk'k'eedda; markkabetuwaappekka heezzentso kushii d'ayeedda. \p \v 10 Heezzentso kiitanchchay bare malakataa punnina shaafaappenne pulttuwaa haatsaappe heezzentso kushiyaa bolla saluwaappe s'omppiyaadan ees's'iyaa wolk'k'aama s'oolinttii wod'd'eedda.\x - \xo 8:10 \xo*\xt Isa. 14:12\xt*\x* \v 11 He s'oolinttiyaa suntsay C'amuwaa geetettee. Haatsaappe heezzentso kushii c'ammeedda; k'ay haatsay c'ammeedda diraw, daro Asay he haatsaa ushiidde hayk'k'eedda.\x - \xo 8:11 \xo*\xt Erm. 9:15\xt*\x* \p \v 12 Oyddentso kiitanchchay bare malakataa punneedda. Awaappe, agenaappenne s'oolinttiyaappe heezzentso kushii deshetteedda; unttunttu poo'uwaappekka heezzentso kushii d'umeedda. Hewaa diraw, gallassaappe heezzentso kushii, k'ammaappekka heezzentso kushii d'umeedda.\x - \xo 8:12 \xo*\xt Isa. 13:10; Hiz. 32:7; Iyu. 2:10, 31; 3:15\xt*\x* \p \v 13 Itti arggantsay saluwaan paalliyaawaa taani be'aaddi. He arggantsay bare k'aalaa d'ok'k'u ootsiide, «Heezzu kiitanchchatuu punnana bessiyaa yekko malakatay punettiyaa wode, sa'aan de'iyaa asaw aayyeero! Aayyeero! Aayyeero!» yaagiyaawaa sisaad. \c 9 \p \v 1 Hewaappe guyyiyaan, ichcheshentso kiitanchchay bare malakataa punnina saluwaappe duge sa'aa kunddeedda s'oolinttiyaa be'aaddi. He s'oolinttew c'iimmo ollaa\f + \fr 9:1 \fr*\fk C'iimmo ollaa: \fk*\ft Hawaa guussay garssa bagga biittaan darssi c'iimmatiide de'iyaa iita ayyaanatuu barenttu wurssetsaa muraa gallassay gakkanaw k'ashettiide de'iyaasaa.\ft*\f* k'ulppii imetteedda. \v 2 S'oolinttii c'iimmo ollaa dooyyeedda; aako c'ooc'iyaappe kesiyaa c'uwaa mala c'uway he c'iimmo ollaappe kesseedda. K'ay awaynne sa'ay he c'iimmo ollaappe keseedda c'uwaan d'umeeddino.\x - \xo 9:2 \xo*\xt Dom. 19:28\xt*\x* \p \v 3 C'uwaappe boolii duge sa'aa yeedda. Sa'aan de'iyaa soggatoo de'iyaa wolk'k'aa mala wolk'k'ay boolewukka imetteedda.\x - \xo 9:3 \xo*\xt Kes. 10:12-15\xt*\x* \v 4 S'oossaa maatafay deemuwaan baynna asaa s'alalaa k'ohanaappe attin, sa'aan de'iyaa maataa woy aac'iya mitsaa gidina woy ay mitsaa gidinakka k'ohenna mala, boolew odetteedda.\x - \xo 9:4 \xo*\xt Hiz. 9:4\xt*\x* \v 5 Boolii he asaa ichcheshu agenaa gidiyaawaa pas'a kaa'ana mala, maatay imetteeddawaappe attin, aw asaa wod'anaw maatay imettibeenna. Sogguu asaa dukkiide seelissiyaawaa keenaa boolii seelissee. \v 6 He gallassatuwaan Asay hayk'uwaa koyyana; shin demmenna. K'ay hayk'k'anawukka amottana; shin hayk'uu asaappe bak'atana.\x - \xo 9:6 \xo*\xt Yob. 3:21; Erm. 8:3\xt*\x* \p \v 7 Boolii olaw giigi utteedda paraa malatee. Booliyaa huup'iyaan work'k'aa malatiyaa kalachchay de'ee; Aa deemuukka asaa deemuwaa malatee.\x - \xo 9:7 \xo*\xt Iyu. 2:4\xt*\x* \v 8 Aa binnaanaykka mac'c'a asaa binnaanaydaa aduk'k'ee; Aa achchaykka gaammuwaa achchaa malatee.\x - \xo 9:8 \xo*\xt Iyu. 1:6\xt*\x* \v 9 Aa tiray birataan ootseedda gonddalliyaa malatiyaawaan goozetti utteedda; k'ay Aa k'efiyaa kooshshay olaa baanaw piriis'iyaa paratuu goochchiyaa gaariyaa kooshshaa mala.\x - \xo 9:9 \xo*\xt Iyu. 2:5\xt*\x* \v 10 Aw sogguwaa dufiyaa malatiyaa dufii de'ee; Aa dufiyaan dukkiyaabay de'ee. He dufiyaan ichcheshu agenaa gidiyaawaa asaa k'ohanaadan, aw maatay imetteedda. \v 11 Aa mooddiyaa kaatii de'ee. He kaatii c'iimmo ollaa kiitanchchaa. Aa suntsaykka Ibraayiss's'e k'aalaan Abddoona; k'ay Giriike k'aalaan Ap'oliyoona geetettee. Ap'oliyoona giyaawoo biletsay, d'ayissiyaawaa giyaawaa. \p \v 12 Koyro aayyeero giyaawe aad'd'eedda; be'a, biro hara laa"u aayyeero giyaawe yaanawaa. \p \v 13 Usuppuntsa kiitanchchay bare malakataa punneedda. S'oossaa sintsan ek'k'eedda work'k'aappe med'd'eedda yarshshiyaasaan de'iyaa oyddu gas'aa kac'etuwaappe itti kooshshaa sisaad.\x - \xo 9:13 \xo*\xt Kes. 30:1-3\xt*\x* \v 14 He kooshshay malakatay de'iyaa usuppuntsa kiitanchchaa, «Efiraas'iisa giyaa wogga shaafaan k'ashetteedda oyddu kiitanchchatuwaa billa» yaageedda. \v 15 Asaa zariyaappe heezzentso kushiyaa wod'anaw, ha saatiyaw, gallassaw, agenawunne laytsaw giigissi wotseedda, oyddu kiitanchchatuu biletteeddino. \v 16 Olaa paraa toggiyaa asaa payduu laa"u s'eetu miiloone gidiyaawaa taani sisaad. \p \v 17 K'aykka taani sas'aan paratuwaanne he paratuwaa toggeedda asaa be'aaddi. Asaw tiraan wotsiyaa birataa gonddalliyaa malay de'ee. He tiraan wotsiyaa birataa gonddalliyaa malay tamaadan zo'o; samaayiyaa; k'ay ees's'iyaa diiniyaa mala. Paratuwaa huup'ii gaammuwaa huup'iyaa mala. Unttunttu doonaappe tamay, c'uwaynne adilliyaa c'iishshaa malatiyaa ees's'iyaa diiniyaa tamay keseedda. \v 18 Paratuwaa doonaappe keseedda taman, c'uwaaninne ees's'iyaa diiniyan ha heezzu boshatuwaan asaa zariyaappe heezzentso kushii hayk'k'eedda. \v 19 Ayaw gooppe, paratoo wolk'k'ay doonaaninne dufiyaan de'ee. Unttunttu dufiikka huup'iyaanna de'iyaa shooshshaa malatee; hewan unttunttu asaa k'ohiino. \p \v 20 Ha boshatuwaan hayk'k'ennan atteedda Asay bare kushiyan ootsiyaawaa aggibeenna. K'ay work'k'aappe, biraappe, nahaasiyaa geetettiyaa birataappe shuchchaappenne mitsaappe oosetteedda, s'eellanaw woy sisanaw woy hamettanaw danddayenna eek'awunne s'alahiyaw goyinniyaawaakka aggibeenna.\x - \xo 9:20 \xo*\xt Maz. 115:4-7; 135:15-17; Dan. 5:23\xt*\x* \v 21 Asay eriid wod'eeddawaa, woy bare biteeddawaa, woy bare woshummeeddawaa, woy bare wuu"eeddawaa aggiide, bare nagaraappe simmibeenna. \c 10 \s Kiitanchchaanne Guutsa Mas'aafaa \p \v 1 K'aykka taani hara wolk'k'aama kiitanchchay saluwaappe kesiide, duge wod'd'iyaawaa be'aaddi. Shaariyaa I mayyi utteedda; k'ay zuluu Aa huup'iyaa yuuyyi aad'd'i utteedda. Aa deemuukka aawaa mala; Aa gediikka tamaa tuussaa mala. \v 2 He kiitanchchay dooyaa de'iyaa itti guutsa s'aas'etto mas'aafaa bare kushiyan oyk'k'eedda. Bare ushechcha gediyaa abbaa bolla essiide, bare haddirssa gediyaa biittaa bolla esseedda. \v 3 Gudiyaa gaammuwaadan, wolk'k'aappe gudeedda. I gudeeddawaappe guyyiyaan, laappu guuguntsatuu aananna guntsan haasayeeddino. \p \v 4 Unttunttu guummeedda wode taani s'aafanaw k'oppaad. Shin saluwaappe, «Laappu guuguntsatuu haasayeeddawaa asaw k'aattoppanne s'aafoppa» yaagiyaa kooshshay taw sisetteedda. \p \v 5 Hewaappe guyye, abbaa bollaaninne biittaa bollan ek'k'ide'ishshin taani be'eedda kiitanchchay, bare ushechcha kushiyaa saluwaa pude mic'c'eedda.\x - \xo 10:5-7 \xo*\xt Kes. 20:11; Zar. 32:40; Dan. 12:7; Amo. 3:7\xt*\x* \v 6 Saluwaanne saluwaan de'iyaa ubbabaa, sa'aanne sa'aan de'iyaa ubbabaa, abbaanne abbaan de'iyaa ubbabaa, med'd'eedda med'i med'inaw de'iyaa S'oossaa suntsan c'aak'k'eedda. Yaatiide, «Wodii wuranaw gam"enna. \v 7 Shin laappuntsa kiitanchchay bare malakataa punniyaa wode, S'oossay nabatuwaa gideedda bare k'oomatoo k'aalaa odi wotseeddawaadankka, I s'uureedda k'ofay polettana» yaageedda. \p \v 8 Hewaappe guyyiyaan, saluwaappe haasayishshin taani siseedda kooshshay laa'entsuwaa zaariide taana, «Abbaa bollaaninne biittaa bollan ek'k'eedda kiitanchchaa kushiyan dooyaa de'iyaa s'aas'etto mas'aafaa baade akka» yaagiyaawaa sisaad.\x - \xo 10:8-10 \xo*\xt Hiz. 2:8—3:3\xt*\x* \p \v 9 Taani he kiitanchchaakko baade, guutsa s'aas'etto mas'aafaa taw immana mala, Aa oochchaad. I taana, «Akkaade ma; mas'aafay ne uluwaa c'amissanawaa; shin ne doonaan eessaadan, I mal"anawaa» yaageedda. \p \v 10 Hewaappe guyye, taani kiitanchchaa kushiyaappe he guutsa s'aas'etto mas'aafaa akkaade maaddi; ta doonaan mas'aafay eessaadan mal"eedda. Shin taani meeddawaappe guyyiyaan, ta ulo gidduu c'ammeedda. \v 11 K'aykka taana, «Yaraa ubbaa, zariyaa ubbaa, dumma dumma biittaa k'aalaanne kaatatuwaabaa neeni timbbitiyaa k'ans's'ennaan haasayanaw bessee» yaageedda. \c 11 \s Laa"u Markkatuwaa \p \v 1 Hewaappe guyye, mak'k'aa malatiyaa likkiyaa s'am"ay taw imetteedda; taana geeddawe hawaa; «Baade S'oossaa Geeshsha Golliyaanne yarshshiyaa sa'aa likka. Hewan goyinniyaawaanttakka payda.\x - \xo 11:1 \xo*\xt Hiz. 40:3; Zak. 2:1-2\xt*\x* \v 2 Shin Geeshsha Gollew kare bagga agga basha; hewaa likkoppa. Ayaw gooppe, he sa'ay Ayihuda gidenna asaw imetteedda. Ayihuda gidenna Asay geeshsha katamaa oytamanne laa"u agenaw yed'd'ana.\x - \xo 11:2 \xo*\xt Luk'. 21:24\xt*\x* \v 3 Taani gaabiyaa mayyeedda ta laa"u markkatuwaa kiittana; unttunttu itti sha"anne laa"u s'eetanne usuppun tammu gallassan S'oossaa kiitaa odana» yaageedda. \p \v 4 He laa"u markkatuu ha sa'aa Godaa sintsan ek'k'iyaa s'omppiyaa wotsiyaa laa"u ballatuwaa.\x - \xo 11:4 \xo*\xt Zak. 4:3, 11-14\xt*\x* \v 5 Ooninne unttuntta k'ohanaw koyyooppe, unttunttu doonaappe tamay kesiide unttunttu morkkatuwaakka d'ayissee. K'ay ooninne unttuntta k'ohanaw koyyooppe, hewaaddankka hayk'k'ana. \v 6 Unttunttu S'oossaa kiitaa odiyaa wodiyaan iray bukkennaadan, saluwaa gorddanaw unttunttoo maatay de'ee. Unttunttoo haatsaa suutsaa kessiyaa maataykka de'ee; k'ay unttunttu barena koshshiyaa wode, sa'aa dumma dumma boshaan shoc'anaw unttunttoo maatay de'ee.\x - \xo 11:6 \xo*\xt 1 Kat. 17:1; Kes. 7:17-19; 1 Sam. 4:8\xt*\x* \p \v 7 Unttunttu barenttu markkatetsaa wursseeddawaappe guyyiyaan, c'iimmo ollaappe pude kesiyaa do'ay unttunttunna olettana. He do'ay unttuntta s'ooniide wod'ana.\x - \xo 11:7 \xo*\xt Dan. 7:7, 21; Sas'. 13:5-7; 17:8\xt*\x* \v 8 Unttunttu Goday mask'k'aliyaa bollan misimaariyan d'ishettiide suletteedda katamaa wogga ogiyaan unttunttu anhay gisanawaa. He katamay leemisuwaan Sodoomaa woy Gibs'e geetettiide s'eesettee.\x - \xo 11:8 \xo*\xt Isa. 1:9-10\xt*\x* \v 9 K'ay yaraa ubbaappe, k'ommuwaa ubbaappe, dumma dumma biittaa k'aalaappenne zariyaa ubbaappe yeedda Asay unttunttu anhaa heezzu gallassanne bagga be'ana. Anhay moogettenna mala, he Asay diggana. \v 10 Sa'aan de'iyaa Asay ha timbbitiyaa odiyaa laa"u asatuwaa hayk'uwaan nashettana. Asay unttunttu hayk'uwaa ittuu ittuwaanna imotaa laamettiidde bonchchanawaa; Ayaw gooppe, sa'aan de'iyaa asaa unttunttu darssi metootseeddino. \p \v 11 Heezzu gallassaanne baggappe guyyiyaan, de'uwaa shemppuwaa S'oossay unttunttun shemppina, unttunttu denddi ek'k'eeddino. Unttuntta be'eedda ubbay iita yashshaa yayyeedda.\x - \xo 11:11 \xo*\xt Hiz. 37:10\xt*\x* \v 12 Hewaappe guyyiyaan, he timbbitiyaa odiyaa laa"u asatuu saluwaappe, «Haa pude kesite» giyaa wolk'k'aama kooshshaa siseeddino. Barenttu morkketuu barentta s'eellishshin, unttunttu shaariyaan geliide, pude saluwaa beeddino.\x - \xo 11:12 \xo*\xt 2 Kat. 2:11\xt*\x* \p \v 13 He saatiyaan biittay loytsi k'aas's'ina katamaappe tammuntsa kushii d'ayeedda. K'ay biittaa k'aatsaan laappu sha"a Asay hayk'k'eedda. Atteedda Asay loytsi kokkori yayyiide, saluwaa S'oossaa gitatetsaa sabbeedda. \p \v 14 Laa'entso aayyeero giyaawe aad'd'eedda. Shin akeekite; heezzentso aayyeero giyaawe ellekka yaanawaa. \s Laappuntsa Malakataa \p \v 15 Hewaappe guyyiyaan, laappuntsa kiitanchchaykka bare malakataa punneedda. Saluwaan, \q1 «Alamiyaa kawutetsay \q2 ha"i nu Godaassanne \q1 Kiristtoosassa; \q2 k'ay med'inaappe med'inaa gakkanaw \q1 I mooddana» \m yaagiyaa wolk'k'aama kooshshay sisetteedda.\x - \xo 11:15 \xo*\xt Kes. 15:18; Dan. 2:44; 7:14, 27\xt*\x* \p \v 16 Barenttu oydiyaan utteedda laatamanne oyddu c'imatuu S'oossaa sintsan duge guufanniide, S'oossaw goyinniidde hawaadan yaageeddino; \q1 \v 17 «Ha"i de'iyaawoo, \q2 kaseppekka de'iyaawoo, Godaw, \q1 Ubbaappe Wolk'k'aama S'oossaw, \q2 new wolk'k'aama wolk'k'ay de'iyaa dirawunne, \q2 neeni mooddanaw doommeedda diraw, \q2 nuuni neena galateetto. \q1 \v 18 Ayihuda gidenna Asay hank'k'etteedda; \q2 ne hank'k'uukka yeedda. \q1 Hayk'k'eeddawanttu pirddettiyaa wodii ha"a; \q2 k'ay neeni ne oosanchchatoo, nabatoo, \q2 geeshshatoo, ne suntsaw yayyiyaawanttoo, \q2 d'ok'k'atoonne laafatoo unttunttu oosuwaadan, \q2 immiyaa wodiikka ha"a. \q2 Sa'aa d'ayissiyaawanttakka neeni d'ayissiyaa wodii ha"a» \m yaageeddino.\x - \xo 11:18 \xo*\xt Maz. 2:5; 110:5; 115:13\xt*\x* \p \v 19 Saluwaan de'iyaa S'oossaa Geeshsha Gollii dooyetteedda; Aa Geeshsha Golliyaan S'oossaa K'aalaa c'aak'uwaa Taabootay beetteedda. K'ay walk'k'antsay wolk'k'aameedda; guntsay sisetteedda; guuguntsay guummeedda; biittay k'aas's'eedda; wolk'k'aama shachchaykka shac'c'eedda. \c 12 \s Taani Mishiratto, Na'aanne Dawiyaa Be'aaddi \p \v 1 Hewaappe guyyiyaan, saluwaan wolk'k'aama mallay beetteedda. Awaa mayyeedda itti mishiratta, agenaa bolla ek'k'eeddawunna, tammanne laa"u s'oolinttiyaa kalachchaa bare huup'iyaan wotseeddawunna hewaan de'aw. \v 2 He mishiratta shahaara; izo yeluwaa oytsay, un"etsina waassaaddu. \p \v 3 Hara itti wolk'k'aama mallay saluwaan beetteedda. Tammu kac'iyaanna de'iyaa laappu huup'iyaan kalachchaa wotseedda itti wolk'k'aama zo'o dawii de'ee.\x - \xo 12:3 \xo*\xt Dan. 7:7\xt*\x* \v 4 He dawii bare dufiyaan heezzentso kushe s'oolinttiyaa saluwaappe dafiide, sa'aan oleedda. He dawii yeletti wod'd'osaannakka na'aa maanaw yelana haniyaa mishiratti sintsan ek'k'eedda.\x - \xo 12:4 \xo*\xt Dan. 8:10\xt*\x* \p \v 5 Mishiratta attuma na'aa, Ayihuda gidenna asaa ubbaa birataa s'am"aan mooddanawaa yelaaddu. Shin na'ay S'oossaakkonne Aa araataakko, pude ellekka aketeedda.\x - \xo 12:5 \xo*\xt Isa. 66:7; Maz. 2:9\xt*\x* \v 6 Mishiratta itti sha"anne laa"u s'eetanne usuppun tammu gallassaw miziiddenne ushshiidde wotsanaw S'oossay giigissi wotseedda sa'aa bazzuwaa bak'ataaddu. \p \v 7 Hewaappe guyyiyaan, saluwaan olay denddeedda. Mikaa'eeli bare kiitanchchatuwaanna ittippe dawiyaa oletteedda; dawiikka bare kiitanchchatuwaanna gidiide, zaari oletteedda.\x - \xo 12:7 \xo*\xt Dan. 10:13, 21; 12:1; Dan. 9\xt*\x* \v 8 Shin dawii s'oonettina dawiyaasinne Aa kiitanchchatoo saluwaan sa'ay d'ayeedda. \v 9 Wolk'k'aama dawii, s'alahiyaa kaappuwaa woy Sees'aanaa giyaawe, beni shooshshay, alamiyaa ubbaa baletsiyaawe oletteedda; I bare kiitanchchatuwaanna ittippe duge sa'aw oletteedda. \p \v 10 Hewaappe guyyiyaan, taani saluwaappe hawaadan yaagiyaa kooshshaa sisaad; \q1 «S'oossaa atotetsay ha"i yeedda. \q2 S'oossay barew Kaate gidiyaawaadankka, \q2 bare wolk'k'aa besseedda; \q2 Aa Kiristtoosi bare maataa besseedda. \q1 Ayaw gooppe, \q2 k'ammanne gallassi S'oossaa sintsan ek'k'iide, \q2 nu ishatuwaa mootiyaawe, \q2 saluwaappe duge oletteedda.\x - \xo 12:10 \xo*\xt Yob. 1:9-11; Zak. 3:1\xt*\x* \q1 \v 11 Nu ishatuu Dorssaa suutsaaninne, \q2 barenttu tumu markkatetsan \q2 dawiyaa olettiide s'ooneeddino. \q2 K'ay unttunttu barenttu shemppuwaa aatsi immiyaawoo, \q2 k'arettibeykkino. \q1 \v 12 Hewaa diraw, \q2 saluunne saluwaa giddon de'iyaawanttu, \q2 nashettite. \q2 Shin sa'awunne abbaw aayyeero! \q1 Ayaw gooppe, \q2 s'alahiyaa kaappuu, \q2 barew guutsa wodii atteeddawaa eriyaa diraw, \q2 wolk'k'aama hank'k'uwaan, \q2 duge hinttenttukko wod'd'eedda» \m yaageedda. \p \v 13 K'ay dawii barena duge sa'aa oleeddawaa be'eeddawaappe guyyiyaan, he attuma na'aa yeleedda mishiratto yederssuwaa doommeedda. \v 14 Mishiratto shooshshay k'ohenna mala, heezzu laytsaanne bagga maadenne ushaadde iza naagettiyasaa bazzuwaa paallaade baana mala, laa"u wolk'k'aama arggantsaa k'efii iziw imetteedda.\x - \xo 12:14 \xo*\xt Dan. 7:25; 12:7\xt*\x* \p \v 15 Hewaappe guyyiyaan, mishiratto di'uu di"iide afana mala, shooshshay shaafaa haatsaa keena haatsaa bare doonaappe mishiratti geeduwaan gusseedda. \v 16 Shin biittay mishiratto maaddeedda; biittay bare doonaa dooyyiide, dawiyaa doonaappe keseedda haatsaa mitti aggeedda. \v 17 Dawii mishirattiw darssi hank'k'ettiide, izi zeretsaa S'oossaa azazuwaa naagiyaa ubbatuwaanne Yesuusi k'onc'c'isseedda tumu ammanettiyaawantta olanaw, \v 18 biide abbaa doonaan de'iyaa shafiyaan ek'k'eedda. \c 13 \s Taani Abbaappe Kesiyaa Laa"u Do'atuwaa Be'aaddi \p \v 1 Hewaappe guyyiyaan, itti do'ay abbaappe kesishshin, taani be'aaddi. Aw tammu kac'iinne laappu huup'ii de'ee; Aa tammu kac'iyaa bollan tammu kalachchay de'ee. Aa huup'iyankka boriyaa suntsay s'aafetti utteedda.\x - \xo 13:1 \xo*\xt Dan. 7:3; Sas'. 17:3, 7-12\xt*\x* \v 2 Taani be'eedda do'ay maahiyaa malatee; Aa gedii babbantsaa geetettiyaa iita du'aa gediyaa malatee; Aa doonay gaammuwaa doonaa malatee. Dawii bare wolk'k'aa, bare kawutetsaa oydiyaanne bare wolk'k'aama maataa he do'aw immeedda.\x - \xo 13:2 \xo*\xt Dan. 7:4-6\xt*\x* \p \v 3 He do'aa huup'etuwaappe ittuu hayk'k'eeddawaa malaatiyaawaa taani be'aaddi; shin wod'iyaa maytsay pas'eedda. Sa'aa Asay ubbay maalalettiide, he du'aa geeduwaa kaalleedda. \v 4 Dawii bare maataa do'aw immeedda diraw, Asay ubbay dawiyaw goyinneedda. K'ay he asay, «Do'aa malay oonee? Aanana olettanaw ooni danddayii?» yaagiidde, do'aw goyinneedda. \p \v 5 He do'aw pala yewuwaanne boriyaa haasayiyaa doonay imetteedda. Oytamanne laa"u agenaw ootsana mala, aw maatay imetteedda.\x - \xo 13:5-6 \xo*\xt Dan. 7:8, 25; 11:36\xt*\x* \v 6 He do'ay S'oossaa, Aa suntsaa, I de'iyaasaanne saluwaan de'iyaa ubbatuwaa boriyaa doommeedda. \v 7 He do'ay S'oossaa asatuwaana olettiide, unttuntta s'oonana mala, aw maatay imetteedda. K'ommuwaa ubbaa, yaraa ubbaa, dumma dumma biittaa k'aalaa ubbaanne zariyaa ubbaa mooddiyaa maatay aw imetteedda.\x - \xo 13:7 \xo*\xt Dan. 7:21\xt*\x* \v 8 Sa'ay med'ettanaappe kase shuketteedda Dorssaa de'uwaa mas'aafan suntsay s'aafettibeenna asay, sa'aan de'iyaawe ubbay, he do'aw goyinnana.\x - \xo 13:8 \xo*\xt Maz. 69:28\xt*\x* \q1 \v 9 Sisiyaa haytsay de'iyaa uray siso. \q1 \v 10 Omoodettana Asay de'ooppe, \q2 ooninne omoodettanawaa. \q1 Mashshaan shukettana Asay de'ooppe, \q2 ooninne mashshaan shukettanawaa. \q1 Geeshshatuwaa danddayaynne, \q2 ammanuu hawaan erettanawaa.\x - \xo 13:10 \xo*\xt Erm. 15:2; 43:11\xt*\x* \s Taani Sa'aappe Kesiyaa Do'aa Be'aaddi \p \v 11 Hewaappe guyyiyaan, hara do'ay sa'aappe kesiyaawaa taani be'aaddi. Dorssaa kac'iyaa malatiyaa laa"u kac'ii aw de'ee; shin he do'ay dawiyaadan haasayeedda. \v 12 He do'ay koyro do'aa wolk'k'aama maataa ubbaa Aa sintsan ootseedda. Sa'aynne sa'aan de'iyaa Asay ubbay Aa wod'iyaa maytsay pas'eedda koyro do'aw goyinnana mala, he do'ay godatteedda. \v 13 He laa'entso do'ay wolk'k'aama malaatatuwaa ootseedda; haray atto tamaa saluwaappe asaa ubbaa sintsa sa'aa wotsana gakkanaw malaatatuwaa ootseedda. \v 14 Koyro do'aa sintsan ootsanaw, aw imetteedda malaatatuwaan sa'aan de'iyaa asaa ubbaa I baletseedda. Mashshaan maytsattooppenne pas'a de'iyaa koyro do'aa bonchchoo misiliyaa giigissanaadan, sa'aa asaa ubbaw laa'entso do'ay odeedda. \v 15 K'ay koyro do'aa misilii haasayanaadaaninne barew goyinnenna ubbaa wod'anaadan, laa'entso do'ay bare shemppuwaa koyro do'aa misiliyaan shemppuwaa gelissanaw azazetteedda. \p \v 16 Asay ubbay woggaynne k'eeray, mank'k'uunne durii, womaannuunne ayilii bare ushechcha kushiyan woy bare deemuwaan mallaa wotsanaadan, he laa'entso do'ay godatteedda. \v 17 He do'aa suntsay woy Aa suntsaa payduu de'iyaa mallay baynna Asay ooninne zal"anawunne shammanaw danddayenna. \p \v 18 Aad'd'eedda eratetsay hawaan de'ee. Eray de'iyaa ooninne he do'aa payduwaa biletsaa ero; ayaw gooppe, he payduu itti asaa suntsaa. Aa payduu usuppun s'eetanne usuppun tammanne usuppuna. \c 14 \s Taani Dorssaanne 144,000 Asatuwaa Be'aaddi \p \v 1 Hewaappe guyyiyaan, taani be'aaddi. Be'ite, Dorssay S'iyoone Deriyaa bolla ek'k'eedda. Aa suntsaynne Aa Aabbu suntsay deemuwaan s'aafetteedda, itti s'eetanne oytamanne oyddu sha"a asatuu aanana ittippe de'iino.\x - \xo 14:1 \xo*\xt Hiz. 9:4; Sas'. 7:3\xt*\x* \v 2 Saluwaappe kuntso haatsaa guntsaanne dadaa guntsaa malatiyaa wolk'k'aama kooshshaa taani sisaad. K'ay taani siseedda kooshshay diitsaa diis's'iyaawanttu barenttu diitsaa diis's'ina sisetiyaa kooshshaa malatee. \v 3 Itti s'eetanne oytamanne oyddu sha"a asatuu kawutetsaa oydiyaa sintsan, oyddu pas'a de'iyaa med'etatuwaa sintsaaninne c'imatuwaa sintsan ek'k'eeddino. Sa'aappe wozetteedda unttunttuppe attin, haray ooninne tamaaranaw danddayenna ooratsa mazimuriyaa yes's'eeddino. \v 4 Hawanttu geeshsha asatuwaa gidiyaa diraw, mac'c'awanttunna gakettiide barena tunissibeykkino. Dorssay\f + \fr 14:4 \fr*\fqa Dorssaa: \fqa*\ft Yesuusaw imetteedda suntsaa.\ft*\f* biyaasaa ubbaa unttunttu kaalliino. Unttunttu S'oossawunne Dorssaw bayira gidanaw, sa'aa asaa giddoppe wozetteeddawantta. \v 5 Unttunttu ubbaakka worddoti erikkino; unttunttun bayizzuu baawa.\x - \xo 14:5 \xo*\xt Sof. 3:13\xt*\x* \s Taani S'oossaa Kiitanchchaa Be'aaddi \p \v 6 Sa'aan de'iyaa asaa ubbaw, zariyaa ubbaw, k'ommuwaa ubbaw, dumma dumma biittaa k'aalaa ubbawunne yaraa ubbaw med'inaa wonggalaa mishiraachchuwaa awaayanaw, bolla saluwaan paalliyaa hara kiitanchchaa taani be'aaddi. \v 7 He kiitanchchay bare k'aalaa d'ok'k'u ootsiide, «S'oossaw yayyite; Aa bonchchite. Ayaw gooppe, sa'aa asaa I pirddiyaa saatii gakkeedda. Saluwaa, sa'aa, abbaanne haatsaa pulttuwaa med'd'eedda S'oossaw goyinnite» yaageedda. \p \v 8 Hara laa'entso kiitanchchay, «Wolk'k'aama Baabloona kunddaaddu; iza kunddeedda gaasuunnekka asaa zariyaa ubbaa iita oosuwaa oosissiyaa diraassa» yaagiidde, koyro kiitanchchaa kaalleedda.\x - \xo 14:8 \xo*\xt Isa. 21:9; Erm. 51:8; Sas'. 18:2\xt*\x* \p \v 9 Heezzentso kiitanchchay bare kooshshaa d'ok'k'u ootsiide, hawaadan yaagiidde, koyro laa"u kiitanchchatuwaa kaalleedda; «Do'awunne Aa misilew goyinniyaa ooninne k'ay Aa mallaa bare deemuwaan woy bare kushiyan wotsiyaa ooninne de'ooppe, \v 10 S'oossay bare wolk'k'aama hank'k'uwaa burc'c'ukkuwaan kuntseedda hank'k'uwaa woyniyaa eessaa I ushana. Hewaa ootseedda ubbay geeshsha kiitanchchatuwaa sintsaaninne Dorssaa sintsan, tamaaninne ees's'iyaa diiniyan pas'a kaa'ettana.\x - \xo 14:10 \xo*\xt Isa. 51:17; Dom. 19:24; Hiz. 38:22\xt*\x* \v 11 Unttuntta pas'a kaa'iyaa tamaa c'uway med'i med'inaw c'uwattana. Do'awunne he do'aa misilew goyinniyaa oossinne k'ay he do'aa suntsaa malaataanna de'iyaa oossinne k'ammanne gallassi shemppuu baawa» yaageedda.\x - \xo 14:11 \xo*\xt Isa. 34:10\xt*\x* \p \v 12 S'oossaw azazettiyaanne Yesuusaw ammanettiyaa geeshshatuu danddayiyaa danddayay hawaana. \p \v 13 Hewaappe guyyiyaan saluwaappe, «Hawaa s'aafa; hawaappe sintsaw Godan hayk'k'iyaawanttu anjjetteeddawantta» yaagiyaa kooshshaa taani sisaad. \p Ayyaanay, «Tuma; unttunttu barenttu daaburaappe shemppana; ayaw gooppe, unttunttu lo"o kiittaw, S'oossay lo"uwaan zaarana» yaagee. \s Taani K'oychchaa Wodiyaa Be'aaddi \p \v 14 K'aykka taani be'aaddi. Be'ite, bootsa shaarii de'ee. Shaariyaa bollan Asaa Na'aa malatiyaawe utteedda; Aa huup'iyaan work'k'aa kalachchay, k'ay Aa kushiyan k'ara baac'ay de'ee.\x - \xo 14:14 \xo*\xt Dan. 7:13\xt*\x* \v 15 Hara kiitanchchay Geeshsha Golliyaappe kesiide, shaariyaa bollan utteeddawoo bare k'aalaa d'ok'k'u ootsiide, «K'oychchaa saatii gakkeedda diraw, ne baac'aa yeddaade katsaa k'oyc'a; ayaw gooppe, sa'aa katsay meleedda» yaageedda.\x - \xo 14:15 \xo*\xt Iyu. 3:13\xt*\x* \v 16 Shaariyaa bollan utteeddawe, bare baac'aa sa'aa yeddiide, sa'aa katsaa c'akkeedda. \p \v 17 K'aykka saluwaan de'iyaa Geeshsha Golliyaappe hara kiitanchchay kesseedda; awukka kuussa baac'ay de'ee. \p \v 18 Tamaw kaappo gideedda hara kiitanchchay yarshshiyaa saappe kesiide, kuussa baac'ay de'iyaa kiitanchchaw bare k'aalaa d'ok'k'u ootsiide, «Woynniyaa ayfii teereedda diraw, ne kuussa baac'aa yeddaade, sa'aan de'iyaa woyniyaa turaappe honddodda ayfiyaa k'ans's'a!» yaageedda. \v 19 He kiitanchchay bare baac'aa sa'aa yeddiide, sa'aan de'iyaa woyniyaappe honddodda ayfiyaa k'ans's'eedda; S'oossaa wolk'k'aama hank'k'uwaa he woyniyaa gumi"iyaa ollaan yeggeedda. \v 20 Katamaappe gas'aan de'iyaa woyniyaa ayfiyaa gumi"iyaa ollaan woyniyaa ayfii gumi"ettee. Suutsay kesiide, he woyniyaa gumi"iyaa ollaappe heezzu s'eetu kiilo miitiriyaa keenaa haakkiide, paraw puuluwaa gakkiyaawaa keenaa d'ok'k'u giide eelleedda.\x - \xo 14:20 \xo*\xt Isa. 63:3; Sel. 1:15; Sas'. 19:15\xt*\x* \c 15 \s Taani Burc'c'ukkuwaa Abbaa Bee'aad \p \v 1 Taani saluwaan hara wolk'k'aamanne maalalissiyaa mallaa be'aaddi. S'oossaa hank'k'uu unttunttu bollan polettiyaa diraw, wurssetsa laappu boshaanna de'iyaa laappu kiitanchchatuu de'iino. \p \v 2 K'aykka taani burc'c'ukkuwaa abbaa malatiyaawaa tamaanna walaketteeddawaa be'aaddi. K'ay do'aa, Aa misiliyaanne Aa suntsaa payduwaa s'ooneeddaawantta be'aaddi. S'oossay unttunttoo immeedda diitsatuwaa oyk'k'iide, burc'c'ukkuwaa malatiyaa abbaa matan unttunttu ek'k'eeddino. \v 3 Unttunttu, S'oossaa oosanchchaa Muse mazimuriyaanne Dorssaa mazimuriyaa hawaadan yes's'eeddino. \q1 «Godaw, Ubbaappe Wolk'k'aama S'oossaw, \q2 ne kiitay gitanne maalalissiyaawaa. \q1 Asaa zariyaa ubbaa Kaatew, \q2 ne ogii s'illuwaanne tumuwaa.\x - \xo 15:3 \xo*\xt Kes. 15:1\xt*\x* \q1 \v 4 Godaw, new yayyenawenne \q2 ne suntsaa bonchchennawe oonee? \q1 Ayaw gooppe, geeshshay ne s'alalaa. \q2 Asaa zariyaa ubbay yiide, \q2 ne sintsan goyinnana; \q2 ayaw gooppe, ne s'illo kiitay \q2 ubbaw k'onc'c'eedda» \m yaagiide yes's'iino.\x - \xo 15:4 \xo*\xt Erm. 10:7; Maz. 86:9\xt*\x* \s Laappu Boshaanna De'iyaa Laappu Kiitanchchatuwaa \p \v 5 Hewaappe guyyiyaan, taani saluwaan de'iyaa Geeshsha Gollii dooyettowaa hewekka markkatetsaa dunkkaaniyaa be'aaddi.\x - \xo 15:5 \xo*\xt Kes. 38:21\xt*\x* \v 6 Laappu boshaanna de'iyaa laappu kiitanchchatuu Geeshsha Golliyaappe keseeddino. Unttunttu p'ooliide boos's'iyaa laynuwaa mayuwaa mayyeeddino; barenttu tiraa work'k'aa danc'c'uwaan yuushshi aatsiide k'achcheeddino. \v 7 De'uwaan de'iyaa oyddu med'etatuwaappe ittuu, med'i med'inaw gakkanaw de'iyaa S'oossaa hank'k'uu kumeedda laappu work'k'aa keretuwaa laappu kiitanchchatoo immeedda. \v 8 S'oossaa bonchchuwaappenne Aa wolk'k'aappe yeedda c'uway Geeshsha Golliyaa kumeedda. Laappu kiitanchchatuu aheedda laappu boshatuu polettana gakkanaw, Geeshsha Golliyaa ooninne gelanaw danddayibeenna.\x - \xo 15:8 \xo*\xt Kes. 40:34; 1 Kat. 8:10-11; 2 Od. 5:13-14; Isa. 6:4\xt*\x* \c 16 \s S'oossaa Hank'k'uu Kumeedda Keretuwaa \p \v 1 Hewaappe guyyiyaan, laappu kiitanchchatoo, «Biide S'oossaa hank'k'uwaa laappu keriyaappe sa'aan gussite» yaagiide, Geeshsha Golliyaappe haasayiyaa wolk'k'aama kooshshaa taani sisaad. \p \v 2 Koyro kiitanchchay biide, bare keriyaan de'iyaawaa sa'aan gussina, do'aa mallay de'iyaawanttu bollanne he do'aa misilew goyinniyaawanttu bolla loytsi sakkiyaa maytsaa keseedda.\x - \xo 16:2 \xo*\xt Kes. 9:10\xt*\x* \p \v 3 Laa'entso kiitanchchay bare keriyaan de'iyaawaa abbaan gussina abbaa haatsay hayk'k'eedda asaa suutsaa malateedda. K'ay abbaan de'iyaa med'etaa ubbaykka hayk'k'i aggeedda. \p \v 4 Heezzentso kiitanchchay bare keriyaan de'iyaawaa shaafatuuwaaninne pulttatuwaan gussina unttunttu suutsaa gideeddino.\x - \xo 16:4 \xo*\xt Kes. 7:17-21; Maz. 78:44\xt*\x* \v 5 Haatsaw aawotiyaa kiitanchchay hawaadan yaagiyaawaa, taani sisaad; \q1 «Kasekka ha"ikka de'iyaa Godaw, \q2 Geeshshaw, ha pirddaa pirddeedda diraw, \q2 neeni s'illuwaa. \q1 \v 6 Unttunttu geeshshatuwaa suutsaanne, \q2 nabatuwaa suutsaa gusseedda diraw, \q2 neeni unttuntta ushshanaw, \q2 suutsaa unttunttoo immaadda. \q1 Unttunttu barenttoo, \q2 bessiyaawaa akkeeddino» \m yaageedda. \q1 \v 7 Yarshshuwaa yarshshiyaa saappe, \q2 «Godaw, Ubbaappe Wolk'k'aama S'oossaw, \q2 ne pirdday tumuwaanne s'illuwaa!» \m yaagiyaa kooshshaa taani sisaad. \p \v 8 Oyddentso kiitanchchay bare keriyaan de'iyaawaa awayfiyaa bollan gussina bare tamaa seelaan asaa guuddanaw, awayfew maatay imetteedda. \v 9 Asay wolk'k'aama seelaan guudettiide ha boshatuwaa bollan maatay de'iyaa S'oossaa suntsaa boreedda. Shin bare nagaraappe simmibeennanne S'oossaa gitatetsaakka bonchchibeenna. \p \v 10 Ichcheshentso kiitanchchay bare keriyaan de'iyaawaa do'aa kawutetsaa oydiyaa bolla gussina, he do'aa kawutetsay d'umeedda. Asay bare seelaa diraw, bare ins's'arssaa sa"eedda.\x - \xo 16:10 \xo*\xt Kes. 10:21\xt*\x* \v 11 K'ay Asay bare seelaa dirawunne bare maytsaa diraw saluwaa S'oossaa shek'k'eedda. Shin bare ootseedda nagaraappe simmibeenna. \p \v 12 Usuppuntsa kiitanchchay bare keriyaan de'iyaawaa wogga Efiraas'iisa geetettiyaa shaafaan gussina away doliyaa baggappe yaana kaatatoo ogii giiganaadan, haatsay meleedda.\x - \xo 16:12 \xo*\xt Isa. 11:15\xt*\x* \v 13 Hewaappe guyyiyaan, taani sheed'd'iyaa malatiyaa heezzu tuna ayyaanatuu dawiyaa doonaappe, du'aa doonaappenne wordduwaa timbbitiyaa odiyaawaa doonaappe kesishshin be'aaddi. \v 14 Unttunttu mallatuwaa ootsiyaa s'alahatuwaa ayyaanatuwaa. He heezzu iita ayyaanatuu Ubbaappe Wolk'k'aama S'oossaa wolk'k'aama gallassan, sa'aa kaatatuwaa ubbaa olaw shiishshanaw baana. \p \v 15 «Be'a, taani kayisuwaadan yaana. Asaa sintsan kallo hamettiidde yeellatenna mala, gem"ishennaan bare mayuwaa mayyiide naagiyaa uray anjjetteeddawaa!» yaageedda. \p \v 16 He iita ayyaanatuu kaatetuwaa Ibraayiss's'e k'aalaan Arimaagedoona\f + \fr 16:16 \fr*\fq Arimaagedoona: \fq*\ft Ha k'aalaw koyrotti de'iyaa Ibraayiss's'iyaa med'etay, «Har-Maagido» yaagiyaawaa gidiide, «Har-Maagido» giyaawoo de'iyaa biletsay, «Meegido-Zooziyaa» yaagiyaawaa. Hawaa guussay beni wodiyaan Asay c'ora olaa oletteedda sa'aa guussaa.\ft*\f* geetettiyaa sa'aa shiishsheeddino.\x - \xo 16:16 \xo*\xt 2 Kat. 23:29; Zak. 12:11\xt*\x* \p \v 17 Laappuntsa kiitanchchay bare keriyaan de'iyaawaa c'arkkuwaan gussina, Geeshsha Golliyaan de'iyaa araataappe, «Poletteedda» yaagiyaa wolk'k'aama kooshshay yeedda. \v 18 Hewaappe guyyiyaan, walk'k'antsay wolk'k'aameedda; guntsay sisetteedda; guuguntsaykka guummeedda. K'ay biittay pala k'aatsaa k'aas's'eedda. Asay sa'aan med'ettoodeppekka biittay hewaa mala k'aatsaa k'aas's'i erenna; hewe ubbaappe aad'd'eedda k'aatsaa. \v 19 Wolk'k'aama katamay heezzu kesiide za"eedda. Biittaa ubbaan de'iyaa katamatuu d'ayeeddino. S'oossay wolk'k'aama Baabloono k'oppiide, bare iita hank'k'uwaa woyniyaa eessay kumeedda burc'c'ukkuwaappe woyniyaa eessaa Baabloono ushsheedda.\x - \xo 16:19 \xo*\xt Isa. 51:17\xt*\x* \v 20 Abbaan dooddetteedda biittay ubbay d'ayeedda; deriikka beettibeenna. \v 21 Asaa bolla oytamu kiilo keenaa dees'iyaa wolk'k'aama shachchay saluwaappe wod'd'eedda. Asay he shachchaa boshaa diraw, S'oossaa boreedda; ayaw gooppe, boshay daro wolk'k'aama.\x - \xo 16:21 \xo*\xt Kes. 9:23; Sas'. 11:19\xt*\x* \c 17 \s Baabloone Bolla Yaana Muraa \p \v 1 Hewaappe guyyiyaan, laappu keretuu de'iyaa laappu kiitanchchatuwaappe ittuu taakko yiide, taana hawaadan yaageedda; «Haaya; daro shaafatuwaa gas'aan de'iyaa woshummiyaa, wolk'k'aama katamata, waana murettanentto, taani neena bessana. \v 2 Sa'aan de'iyaa kaatatuu izinna woshummeeddino; sa'aan de'iyaa asaykka izi woyniyaa eessaa ushi matsottiide izinna woshummeedda» yaageedda.\x - \xo 17:2 \xo*\xt Isa. 23:17; Erm. 51:7\xt*\x* \p \v 3 He kiitanchchay taana Ayyaanan bazzuwaa afeedda. Hewan taani itti mishiratto boriyaa suntsay bollaa ubbaan s'aafetti utteedda zo'o do'aa toggeeddawunno be'aaddi; he do'aw laappu huup'iyaan tammu kac'ii de'ee. \v 4 He mishiratta teeraa ochchaa malatiyaa mayuwaanne zo'o mayuwaa mayyaaddu; iza k'ay work'k'aan, bonchcho shuchchaaninne ink'k'uwaa geetettiyaa al"o shuchchaan alleek'k'aaddu. Iza woshummiyaa tunabaynne sheneyiyaabay kumeedda work'k'aa burc'c'ukkuwaa bare kushiyan oyk'k'aaddu.\x - \xo 17:4 \xo*\xt Erm. 51:7\xt*\x* \v 5 Izi deemuwaan S'uura yewuwaa biletsay de'iyaa suntsay, \b \pc «Wolk'k'aama Baabloono; \pc Sa'aan De'iyaa \pc Woshummiyaawanttoonne \pc Sa'aan De'iyaa \pc Sheneyiyaabaw Aatto» \m yaagiyaawe s'aafetti utteedda. \b \m \v 6 K'ay he mishiratta geeshshatuwaa suutsaanne Yesuusaw markkattishshin wod'eeddawanttu suutsaa ushaade matsotteeddawunno taani be'aade malalettaaddi. \p \v 7 Kiitanchchay taana, «Neeni ayaw hawaadan maalalettaaddii? Taani new mishiratti S'uura yewuwaanne iza tookkeedda laappu huup'iyaan tammu kac'ii de'iyaa du'aa S'uura yewuwaa odana. \v 8 Neeni be'eedda do'ay kase de'ee; shin ha"i baawa. He do'ay c'iimmo ollaappe elle kesiide, bashshaw baanawaa. Alamii med'ettoodeppe doommiide, de'uwaa mas'aafan unttunttu suntsay s'aafettibeenna sa'aan de'iyaa Asay do'aa be'iide malalettana. Ayaw gooppe, I kase de'ee; ha"i baawa; shin sintsappe yaanawaa.\x - \xo 17:8 \xo*\xt Dan. 7:7; Sas'. 11:7; Maz. 69:28\xt*\x* \p \v 9 «Hawe aad'd'eedda eratetsaanne akeeka koyyee. Laappu huup'ii mishiratta uttiyaa laappu deretuwaa; hewanttu k'ay laappu kaatatuwaa. \v 10 Unttunttuppe ichcheshu kaatatuu kunddeeddino. Ittuu ha"i gakkanaassikka mooddee; yekko kaatii yibeenna. I yiide, guutsa wodiyaa takkanaw bessee. \v 11 Kase de'eedda do'ay, ha"i baynnawe, I bare huup'ew hosppuntsa du'aa. I laappu do'atuwaappe ittuwaa; I d'ayanaw bee. \p \v 12 «Neeni be'eedda tammu kac'etuu mooddanaw doommibeenna tammu kaatetuwaa. Shin unttunttu do'aana ittippe itti saatew kaatetuwaadan mooddanaw unttunttoo maatay imettana.\x - \xo 17:12 \xo*\xt Dan. 7:24\xt*\x* \v 13 Unttunttoo ubbaw itti k'ofay de'ee; unttunttu barenttu wolk'k'aanne barenttu maataa do'aw immana. \v 14 Unttunttu Dorssaanna olettana; shin dorssaynne dorssaanna de'iyaawanttu, I s'eegeeddawanttunne dooreeddawanttu, Aa kaalliyaa ammanetteedawanttu, he kaatetuwaa s'oonana; ayaw gooppe, I godatuwaa Godaanne kaatetuwaa Kaatiyaa» yaageedda. \p \v 15 Kiitanchchay k'aykka taana hawaadan yaageedda; «C'aaratta utteedda he neeni be'eedda haatsay yaratuwaa, c'ora asaa, asaa zaratuwaanne dumma dumma biittaa k'aalaa. \v 16 K'ay neeni be'eedda tammu kac'iinne do'ay woshummewunno is's'anawantta. Unttunttu iziw de'iyaa ubbabaa akki diggana. K'ay izo kallo ashshananne izi ashuwaa mi diggana; yaatiide unttunttu izo taman guuddana. \v 17 Ayaw gooppe, S'oossaa k'aalay tumattana gakkanaw, unttunttu k'ofay ittuwaa gidanaadan, unttunttu barenttu mooddiyaa wolk'k'aa do'aw immanaadaaninne S'oossay k'oppeeddawaa unttunttu ootsanaadan, unttunttu wozanaan S'oossay amuwaa wotseedda. \p \v 18 «He neeni be'eedda mishiratta sa'aa kaatetuwaa mooddiyaa wolk'k'aama katamato» yaageedda. \c 18 \s Baablooni Kunddetsaa \p \v 1 Hewaappe guyyiyaan, wolk'k'aama maatay de'iyaa hara kiitanchchay saluwaappe wod'd'ishin, taani be'aaddi. He kiitanchchaa bonchchuu sa'aa poo'isseedda. \p \v 2 He kiitanchchay bare kooshshaa d'ok'k'u ootsiide, \q1 «Iza kunddaaddu! \q2 Wolk'k'aama Baabloona kunddaaddu! \q1 Baabloona s'alahatuu ak'iyaasaa gidaaddu; \q2 iita ayyaanatuu ubbatuunne, \q2 is'ettiyaa iita kafatuu ubbatuu iini de'iino.\x - \xo 18:2 \xo*\xt Isa. 13:21; 21:9; Erm. 50:39; 51:8; Sas'. 14:8\xt*\x* \q1 \v 3 Ayaw gooppe, asaa zariyaa ubbaa, \q2 bare matsoyiyaa woyniyaa eessaa ushshina, \q2 izinna woshummeeddino. \q2 K'aykka sa'aa kaatatuu, \q2 izinna woshummeeddino. \q2 Izi ishalo wolk'k'aa gaasuwaan, \q2 sa'aan de'iyaa zal"anchchatuu duretteeddino» \m yaageedda.\x - \xo 18:3 \xo*\xt Isa. 23:17; Erm. 51:7\xt*\x* \q1 \v 4 Hewaappe guyyiyaan, \q2 taani saluwaappe, \q2 hawaadan yaagiyaa hara kooshshaa sisaad; \q2 «Ta asaw, iippe kesite! \q1 Izi nagaraa izinna kos's'oppite! \q2 Izi muraa gishettoppite. \q1 \v 5 Ayaw gooppe, izi nagaray, \q2 saluwaa gakkanaw dooretti utteedda. \q1 S'oossay izi iita bayizzuwaa, hassayeedda.\x - \xo 18:5 \xo*\xt Dom. 18:20-21; Erm. 51:9\xt*\x* \q1 \v 6 Iza immeeddawaa keenaa zaariide, \q2 iziw immite. Iza ootseeddawoo, \q2 laa"u kushiyaa iziw k'ans's'ite. \q2 Iza hinttenttoo giigisseedda ushshaappe, \q2 laa"u kushiyaa ushshaa, \q2 izi burc'c'ukkuwaa kuntsite.\x - \xo 18:6 \xo*\xt Maz. 137:8; Erm. 50:29\xt*\x* \q1 \v 7 Iza bonchchetteeddawaanne, \q2 ishaleeddawaa keenaa, \q2 izo tuggayitenne kayyoyite. \q2 Iza bare wozanaan, \q1 ‹Taani kaatattiidan uttay; \q2 taani asinay baynna mac'c'awuno gidikke; \q2 k'ay ubbaakka kayyottikke› yaagaw.\x - \xo 18:7 \xo*\xt Isa. 47:7-9\xt*\x* \q1 \v 8 Hewaa diraw, izi boshaa ubbay, \q2 harggii, kayyuunne koshay, \q2 izo itti gallassi oyk'k'ana. \q2 K'ay iza taman guudettana; \q2 ayaw gooppe, \q2 izi bolla pirddiyaa Godaa S'oossay, Wolk'k'aama» \m yaageedda. \p \v 9 Sa'aa kaatatuu, izina woshummiidde ishaleeddawanttu he katamata guudettina, kesiyaa c'uwaa be'eedda wode, katamatiw unttunttu waassananne yeekkana.\x - \xo 18:9-10 \xo*\xt Hiz. 26:16-17\xt*\x* \v 10 Unttunttu he katamati ugaw yayyeedda diraw, haakki ek'k'iide, «Ha wolk'k'aama katamatee! Wolk'k'aama katamatee! Baabloonee, new aayyeero! Neeni ay mala tuggattaniishsha. Neeni itti saatiyaa giddon ne pirddaa akkaada» yaagana. \p \v 11 Unttunttu markkabiyaa c'aanaa hawaappe sintsanaw shammiyaabay baynna diraw, sa'aan de'iyaa zal"anchchatuu he katamatiw waassananne kayyottana.\x - \xo 18:11 \xo*\xt Hiz. 27:31, 36\xt*\x* \v 12 Unttunttu work'k'aa, biraa, bonchcho shuchchaa, ink'k'uwaa geetettiyaa al"o shuchchaa, teeraa oochcha malatiyaa mayuwaa, suufiyaa mala mayuwaa, hariyaa geetettiyaa mayuwaa, zo'o mayuwaa, ubbaa k'ommo sawiyaa mitsaa, ubbaa k'ommuwaan ootseedda danggarssaa achchaa, al"o mitsaappe med'etteeddabaa, nahaasiyaa, birataa, Ibineberediyaa geetettiyaa shuchchaa,\x - \xo 18:12-13 \xo*\xt Hiz. 27:12, 13, 22\xt*\x* \v 13 k'arafaa, k'imaamiyaa, is'aanaa, shittuwaa, sawiyaa is'aanaa d'iiliyaa, woyniyaa eessaa, wogaraa zayitiyaa, liik'eedda d'iiliyaa, zarggaa, miizzaa, dorssaa, paraanne paray goochchiyaa gaariyaa, unttunttu ayiletuwaanne haray atto asaa shemppuunne shammiyaabaykka baawa. \q1 \v 14 Zal"anchchatuu mishirattiw, \q2 «Neeni amotteedda, \q2 lo"obay ubbay neeppe hali diggeedda. \q2 Ne de'uunne, \q2 alleek'k'ettiyaabay ubbay d'ayidiggeedda. \q2 Neeni laa'entso unttuntta ubbaakka demmakka» \m yaageeddino. \p \v 15 He katamatin zal"iide duretteedda zal"anchchatuu izi ugaw yayyiide, iippe haakkiide ek'k'ana. Unttunttu yeekkananne kayyottana.\x - \xo 18:15 \xo*\xt Hiz. 27:31, 36\xt*\x* \v 16 K'ay, \q1 «Suufiyaa geetettiyaa, \q2 kiriyaan dadetteedda mayuwaa, \q2 teera ochchaa malatiyaa, \q2 mayuwaanne zo'o mayuwaa mayyaade, \q2 work'k'aa alleek'k'uwaan, \q2 bonchcho shuchchaaninne, \q2 ink'k'uwaa geetettiyaa al"o shuchchaan alleek'k'eedda, \q2 he wolk'k'aama katamatiw aayyeero! \q1 \v 17 Hawaa keena wolk'k'aama mas'uu ubbay, \q2 itti saatiyaa giddon, dippi gi d'ayi aggeedda» \m yaageeddino. \p Markkabiyaa laaggiyaa ubbatuu, markkabiyaan biyaa ubbatuu, markkabiyaan ootsiyaa ubbatuunne abbaan ootsi go"ettiyaa ubbatuu haakki ek'k'eeddino.\x - \xo 18:17 \xo*\xt Isa. 23:14; Hiz. 27:26-30\xt*\x* \v 18 He katamata guudettina kesiyaa c'uwaa be'eedda wode barenttu kooshshaa d'ok'k'u ootsiide, «Ha wolk'k'aama katamato malatiyaa katamay ubbaakka baawa» yaageeddino.\x - \xo 18:18 \xo*\xt Hiz. 27:32\xt*\x* \p \v 19 Unttunttu barenttu huup'iyaan baana k'oliide, waasseeddinonne kayyotteeddino; \q1 «Abbaan markkabatuu de'iyaa ubbaa, \q2 bare mak'uwaan dureyeedda, \q2 wolk'k'aama katamatiw aayyeero! \q2 K'ay iziw de'iyaabay ubbay \q2 itti saatiyaa giddon d'ayi aggeeda.\x - \xo 18:19 \xo*\xt Hiz. 27:30-34\xt*\x* \q1 \v 20 He katamata d'ayeedda diraw, \q2 saloo, nashetta! \q1 Geeshshatoo, Yesuusi kiitteeddawanttoo, \q2 nabatoo, nashettite! \q2 Ayaw gooppe, \q2 iza hinttentta ootseeddawaa diraw, \q2 S'oossay izo pirddeedda» yaageedda.\x - \xo 18:20 \xo*\xt Zar. 32:43; Erm. 51:48\xt*\x* \q1 \v 21 Hewaappe guyyiyaan, \q2 wolk'k'aama kiitanchchay, \q2 wos'aa malatiyaa wolk'k'aama shuchchaa, \q2 dentsi abbaan oliide hawaadan yaageedda; \q1 «Wolk'k'aama katamata, \q2 Baabloona, sugina hawaadan kunddana; \q2 iza hachcheppe sintsaw, ubbaakka beettukku.\x - \xo 18:21 \xo*\xt Erm. 51:63-64; Hiz. 26:21\xt*\x* \q1 \v 22 Diitsaa diis's'iyaawanttunne, \q2 mazimuriyaa yes's'iyaawanttu, \q2 suusulliyaanne malakataa punniyaawanttu, \q2 kooshshay hawaappe hini baggan, \q2 ne giddon ubbakka sisettenna. \q1 Kushiyaa hiillaa eriyaa ooninne, \q2 laa'entso ubbakka de'enna. \q1 Wos'aa kooshshaykka \q2 hawaappe sintsaw ne giddon sisettenna.\x - \xo 18:22 \xo*\xt Hiz. 26:13; Isa. 24:8\xt*\x*\x - \xo 18:22-23 \xo*\xt Erm. 7:34; 25:10\xt*\x* \q1 \v 23 S'omppiyaa poo'uukka laa'entsuwaa ne giddon poo'enna. \q2 Akkiyaawaa kooshshaynne gelewunni kooshshay, \q2 sintsaw ne giddon sisettenna. \q2 Ne zal"anchchatuu sa'aa ubbaan, \q2 eretteedda wolk'k'aamatuwaa. \q2 Ne bitiyaawan asaa zariyaa ubbay c'imetteedda. \q1 \v 24 Nabatuwaa suutsay, \q2 geeshshatuwaa suutsaynne, \q2 sa'aan hayk'k'eedda ubbatuwaa suutsay, \q2 izin beetteedda diraw, \q1 Baabloona, murettaaddu» \m yaageedda.\x - \xo 18:24 \xo*\xt Erm. 51:49\xt*\x* \c 19 \p \v 1 Hewaappe guyyiyaan, saluwaan c'ora asaa kooshshaadan kooshummiyaa wolk'k'aama kooshshay hawaadan yaagiyaawaa taani sisaad; \q1 «S'oossaa galatay gakko. \q2 Atotetsay, bonchchuunne wolk'k'ay, \q2 nu S'oossaassa. \q1 \v 2 Aa pirdday tumuwaanne s'illuwaa. \q2 C'aarataade sa'aa tunisseedda, \q2 wolk'k'aama c'aaratto S'oossay pirddeedda; \q2 S'oossaa oosanchchatuwaa iza wod'eedda diraw, \q1 S'oossay izo mureedda» \m yaageedda.\x - \xo 19:2 \xo*\xt Zar. 32:43; 2 Kat. 9:7\xt*\x* \q1 \v 3 Asay laa'entsuwaa bare kooshshaa d'ok'k'u ootsiide, \q2 «S'oossaa galatay gakko. \q1 He katamata med'i med'inaw c'uwattana» \m yaageeddino.\x - \xo 19:3 \xo*\xt Isa. 34:10\xt*\x* \p \v 4 Laatamanne oyddu c'imatuunne shemppuwaanna de'iyaa oyddu med'etatuu kawutetsaa oydiyaan utteedda S'oossaw guufanniide, «Amen"i. S'oossaa galatay gakko» yaagiide goyinneeddino. \s Dorssaa Bullachchaw S'eesiyaa S'eessaa \q1 \v 5 Hewaappe guyyiyaan, \q2 «S'oossaa ayilatuu ubbay, \q1 S'oossaw yayyiyaa guutsay, \q2 daruu ubbay nu S'oossaa galatite» \m yaagiyaa kooshshay kawutetsaa oydiyaappe keseedda.\x - \xo 19:5 \xo*\xt Maz. 115:13\xt*\x* \p \v 6 Hewaappe guyyiyaan, c'ora asaadan kooshummiyaa, wolk'k'aama shaafaadan guummiyaa, wolk'k'aama guuguntsaadan guugummiyaa kooshshaa taani sisaad. He kooshshay, \q1 «S'oossaa galatay gakko. \q2 Ayaw gooppe, nu Goday, \q1 Ubbaappe Wolk'k'aama S'oossay kawuteedda.\x - \xo 19:6 \xo*\xt Hiz. 1:24; Maz. 93:1; 97:1; 99:1\xt*\x* \q1 \v 7 Dorssaa bullachchaa gallassay gakkeedda dirawunne, \q2 gelewunnakka bullachchaw barena giigisseedda diraw, \q2 nuuni pashikkoyttenne nashettoytte; \q2 k'ay Dorssaa bonchchoytte. \q1 \v 8 Gelewunniw mayyanaw, \q2 suufiyaa geetettiyaa kiriyaan dadetteedda, \q2 p'ooliyaa bootsa mayuu imetteedda. \q2 Suufiyaa geetettiyaa kiriyaan dadetteedda mayuu, \q2 geeshshatuwaa s'illo oosuwaa» \m yaagiyaawaa, taani sisaad. \p \v 9 Hewaappe guyyiyaan, kiitanchchay taana, « ‹Dorssaa bullachchaw s'eesetteeddawanttu anjjetteeddawantta› yaagaade s'aafa» yaageedda. He kiitanchchay k'aykka taana, «Hawe S'oossaa tumu k'aalaa» yaageedda. \p \v 10 Hewaappe guyye taani aw goyinnanaw Aa gediyaan kunddaad. Shin I taana, «Hewaa ootsoppa. Taani ne malanne Yesuusi unttunttoo k'onc'c'isseedda tumatetsaa oyk'k'eedda ne ishatuwaa ubbaa mala ayiliyaa. S'oossaw goyinna. Ayaw gooppe, Yesuusi k'onc'c'isseedda tumatetsay timbbitiyaa odiyaawoo dentsetsiyaawaa» yaageedda. \s Bootsa Paraa Toggeeddawaa \p \v 11 Yaatina, saluu dooyetteeddawaa taani be'aaddi. Hewan bootsa paray de'ee; he paraa toggeeddawe ammanettiyaawaanne tumanchchaa giide s'eesettee. Toggeeddawe s'illotetsaan pirddeenne bare olaakka olettee.\x - \xo 19:11 \xo*\xt Hiz. 1:1; Maz. 96:13; Isa. 11:4\xt*\x* \v 12 Aa ayfii tamaa lac'uwaa malatee; k'ay I bare huup'iyaan daro kalachchaa wotseedda. Aa bolla s'aafetti utteedda suntsay de'ee; shin he suntsay ayenttonne aappe attin, ooninne erenna.\x - \xo 19:12 \xo*\xt Dan. 10:6\xt*\x* \v 13 I mayyeedda mayuu suutsan naak'k'i kesseeddawaa. Aa suntsaykka S'oossaa K'aalaa. \v 14 Saluwaa wotaadaratuu bootsa geeshsha suufiyaa geetettiyaa kiriyaan dadetteedda mayuwaa mayyiide, bootsa paratuwaa toggiide, Aa geeduwaa kaalliino. \v 15 Asaa zeretsaa I d'ayissiyaa kuussa mashshay Aa doonaappe kesee. Birataa s'am"aan asaa I mooddana. Ubbaappe Wolk'k'aama S'oossay bare hank'k'uwaa woyniyaa eessay gumi"ettiyaasan, gumi"iide bessana.\x - \xo 19:15 \xo*\xt Maz. 2:9; Isa. 63:3; Iyu. 3:13; Sas'. 14:20\xt*\x* \v 16 Aa mayuwaa bollanne Aa wodiriyaa bolla, «Kaatatuwaa Kaatiyaanne godatuwaa Godaa» yaagiyaa suntsay s'aafetti utteedda. \p \v 17 Hewaappe guyyiyaan, taani itti kiitanchchay awaan ek'k'eeddawaa be'aaddi. He kiitanchchay saluwaan d'ok'k'iide paalliyaa kafuwaa ubbatoo bare kooshshaa d'ok'k'u ootsiide, «Haa yiite. S'oossaa kawoo ittisaa shiik'ite.\x - \xo 19:17-18 \xo*\xt Hiz. 39:17-20\xt*\x* \v 18 Yiide kaatatuwaa ashuwaa, shaalak'atuwaa ashuwaakka wotaadaratuwaa ashuwaa miite; paratuwaa ashuwaakka paratuwaa toggeeddawanttu ashuwaakka miite; k'ay asaa ubbaa ashuwaa ayiliyawaanne womaannuwaa, d'ok'k'aawaanne hokaawaa miite» yaageedda. \p \v 19 Paraa toggeeddawaannanne Aa wotaadaratuwaanna olettanaw, do'aynne sa'aa kaatatuu k'ay unttunttu wotaadaratuu itti sa'aa shiik'i utteeddawantta taani be'aaddi. \v 20 He do'ay Aa sintsaan malaataa ootseedda worddo nabiyaanna ittippe oyk'etteedda. Do'aa mallay de'iyaawanttanne do'aa misilew goyinneeddawaantta I baletseeddawe he ootsiyaa malaatatuwaana. Do'aynne wordduwaa timbbitiyaa odiyaawe laa"atuukka diiniyaan ees's'iyaa tamaa abbaan pas'a yegetteeddino. \v 21 Unttunttu wotaadaratuu paraa toggeeddaawaa doonaappe kesiyaa mashshaan hayk'k'eeddino. Kafatuu ubbatuu unttunttu ashuwaappe barenttoo danddayeeddawaa keenaa meeddino. \c 20 \s Sha"a Laytsaa Kawutetsaa \p \v 1 C'iimmo ollaa k'ulppiyaanne wolk'k'aama santsalataa bare kushiyan oyk'k'eedda itti kiitanchchay saluwaappe yiyaawaa taani be'aaddi. \v 2 Kiitanchchay dawiyaa, he beni shooshshaa, s'alahiyaa kaappuwaa woy Sees'aanaa giyaawaa oyk'k'eedda; yaatiide sha"a laytsaw k'achcheedda.\x - \xo 20:2 \xo*\xt Dom. 3:1\xt*\x* \v 3 Kiitanchchay c'iimmo ollaan Aa yeggiide, sha"a laytsay wuranaw, asaa zeretsaa laa'entsuwaa balettena mala, he c'iimmo ollaa k'ulppi gorddiide attameedda. Hewaappe guyyiyaan, dawii amareeda wodiyaa bilettanaw bessee. \p \v 4 Hewaappe guyyiyaan, taani araatatuwaanne unttunttun utteeddawantta be'aaddi; unttunttoo pirddiyaa maatay imetteedda. Yesuusi k'onc'c'isseedda tumuwaanne S'oossaa k'aalaa awaayeedda diraw, barenttu k'ood'iyaa k'ans's'etteedda asaa shemppuwaakka taani be'aaddi. Unttunttu do'aw woy do'aa misilew goyinnibeykkino. Unttunttu do'aa mallaa barenttu deemuwaan woy barenttu kushiyan wotsibeeykkino. Unttunttu hayk'uwaappe denddiide, Kiristtoosanna ittippe kaatetuwaadan sha"a laytsaw mooddeeddino.\x - \xo 20:4 \xo*\xt Dan. 7:9, 22\xt*\x* \v 5 Hayk'k'eeddawanttuppe c'oratuu sha"a laytsay wurana gakkanaw, hayk'uwaappe denddibeykkino. Hewe koyro dendduwaa. \v 6 Koyro dendduwaan denddeeddawanttu anjjetteeddawanttanne S'oossaa asatuwaa. Unttunttu bolla laa'entso hayk'oo wolk'k'ay baawa. Unttunttu S'oossawunne Kiristtoosaw k'eesatuwaa gidana; unttunttu aanana ittippe sha"a laytsaw mooddana. \s Sees'aanay S'oonetteedda \p \v 7 Sha"a laytsay wureeddawaappe guyyiyaan, Sees'aanay k'ashuwaappe bilettana. \v 8 I Sa'aan ubba saan de'iyaa asaa zeretsaa baletsanaw kessana; hewe Googanne Maagooga geetettiyaawaa. Sees'aanay abbaa shafiyaa keena zeretsaa olaw shiishshana.\x - \xo 20:8 \xo*\xt Hiz. 7:2; 38:2, 9, 15\xt*\x* \v 9 He zaratuu biittaa ubbaa mayyiide geeshshatuwaa heeraanne S'oossay siik'iyaa katamato yuuyyi aad'd'i ek'k'eeddino. Shin tamay saluwaappe wod'd'iide, unttuntta meedda. \p \v 10 Do'aynne worddo nabii yegetteedda ees's'iyaa diiniyaa tamaa abbaan s'alahiyaa kaappuu, asaa zeretsaa baletseeddawe, yegetteedda. Unttunttu k'ammanne gallassi med'i med'inaw pas'a kaa'ettana. \s Wurssetsa Pirddaa \p \v 11 Hewaappe guyyiyaan, taani wolk'k'aama bootsa araataanne he araataan utteeddawaa be'aaddi. Sa'aynne saluu Aa sintsappe bak'ateeddino; laa'entso beettibeykkino.\x - \xo 20:11-12 \xo*\xt Dan. 7:9-10\xt*\x* \v 12 Hayk'k'eeddawanttu, d'ok'k'u giyaawanttunne guutsatuu araataa sintsan ek'k'eeddawantta taani be'aaddi. Mas'aafatuu dooyetteeddino; hara mas'aafay, de'uwaa mas'aafaykka dooyetteedda. Hayk'k'eeddawanttu barenttu oosuwaadan, mas'aafatuwan s'aafetti utteeddawaadankka pirddetteeddino. \v 13 Abbay bare giddon de'iyaa hayk'k'eeddawantta immeedda; hayk'uunne Si'oolii barenttu giddon de'iyaa hayk'k'eeddawantta immeeddino. Ubbaykka barenttu oosuwaadan pirddetteeddino. \v 14 Hewaappe guyyiyaan, hayuunne Si'oolii tamaa abbaan yegetteeddino. He tamaa abbay laa'entso hayk'uwaa. \v 15 De'uwaa mas'aafan bare suntsay s'aafettibeenna Asay ooninne tamaa abban yegetteedda. \c 21 \s Ooratsa Saluwaanne Ooratsa Sa'aa \p \v 1 Hewaappe guyyiyaan, taani ooratsa saluwaanne ooratsa sa'aa be'aaddi. Koyro saluunne koyro sa'ay d'ayeedda. Abbaykka d'ayeedda.\x - \xo 21:1 \xo*\xt Isa. 65:17; 66:22; 2 P'es'. 3:13\xt*\x* \v 2 Geeshsha katamata ooratsa Yerusaalame, bare asinaw mayyaade giigeedda geliyaa wodoro naattiidan, giiga utteeddawunna saluwaappe S'oossaa matappe duge wod'd'ewunno taani be'aaddi.\x - \xo 21:2 \xo*\xt Isa. 52:1; 61:10; Sas'. 3:12\xt*\x* \p \v 3 Wolk'k'aama kooshshay araataappe hawaadan yaagiidde, haasayishshin, taani sisaad; «S'oossaa gollii asaana de'ee; S'oossay asaana ittippe de'ana. Unttunttu Aa asaa gidana; S'oossay bare huup'ew unttunttunna de'ana. I unttunttu S'oossaa gidana.\x - \xo 21:3 \xo*\xt Hiz. 37:27; Wog. 26:11, 12\xt*\x* \v 4 S'oossay unttunttu ayfiyaa afotsa ubbaa k'uc'c'ana. Hawaappe sintsanaw hayk'uunne kayyuu woy waasuunne sakuu baawa. Ayaw gooppe, ec'abay d'ayeedda» yaageedda.\x - \xo 21:4 \xo*\xt Isa. 25:8; 35:10; 65:19\xt*\x* \p \v 5 Araatan utteeddawe, «Taani ubbabaa ooras's'isay» yaageedda. K'aykka gujjiide taana, «Taani haasayiyaawe ammanettiyaawaanne tuma gidiyaa diraw s'aafa» yaageedda. \v 6 K'aykka taana hawaadan yaageedda; «Poletteedda. Taani Alfaanne Omeegaa; Doometsaanne Poluwaa. Saametteedda oonanne Taani de'uwaa haatsaa pulttuwaappe c'oo ushshana. \v 7 S'ooniyaa uray ooninne hawaa ubbaa laattana. Taani aw S'oossaa gidana; ikka ta na'aa gidana.\x - \xo 21:7 \xo*\xt 2 Sam. 7:14; Maz. 89:26-27\xt*\x* \v 8 Shin yayyiyaawanttu, ammanennawanttu, tunatuu, shemppuwaa wod'iyaawanttu, woshummiyaawanttu, bitiyaawanttu, eek'aw goyinniyaawanttunne worddotiyaawanttu ubbay de'iyaa sa'ay tamaynne ees's'iyaa diinii ees's'iyaa abbaa gidanawaa. Hewe laa'entso hayk'uwaa» yaageedda. \s Ooratsa Yerusaalamo \p \v 9 Laappu wurssetsa boshatuu kumeedda laappu keretuwaa oyk'k'eedda laappu kiitanchchatuwaappe ittuu taakko yiide taana, «Haaya. Taani neena gelewunno Dorssaa machchatto bessana» yaageedda. \v 10 Kiitanchchay taana daro d'ok'k'a deriyaa huup'iyaa Ayyaanan kessiide geeshsha katamata, Yerusaalama saluwaappe S'oossaa matappe duge wod'd'ewunno taana besseedda.\x - \xo 21:10 \xo*\xt Hiz. 40:2\xt*\x* \v 11 He katamata S'oossaa bonchchuwaan poo'aw. He katamati poo'uu yasp'p'iidiyaa geetettiyaa al"o shuchchaa mala; birilliiyaadan p'oolaw. \v 12 He katamatiw tammanne laa"u penggetuunne he penggetuwaan tammanne laa"u kiitanchchatuu naagiyaa wolk'k'aama adussa dirssay de'ee. Penggetuwaan tammanne laa"u Israa'eeliyaa zaratuwaa suntsay s'aafetti utteedda.\x - \xo 21:12-13 \xo*\xt Hiz. 48:30-35\xt*\x* \v 13 Away doliyaa baggana heezzu penggetuu de'iino. K'ay hirkki baggana heezzu penggetuunne huup'issa baggana heezzu penggetuu de'iino. Away wulliyaa baggaanakka heezzu penggetuu de'iino. \v 14 Katamati dirssay Dorssay kiitteedda tammanne laa"atuwaa suntsay s'aafetteedda tammanne laa"u shuchchatuwaa bolla gimbbetteedda. \p \v 15 Taananna haasayeedda kiitanchchaw katamato, izi penggetuwaanne izi dirssaa likkiyaa work'k'aa gatimay de'ee.\x - \xo 21:15 \xo*\xt Hiz. 40:3\xt*\x* \v 16 Katamatiw oyddu gas'ay de'ee; katamati geesaynne gomppay itti mala. Kiitanchchay katamato bare gatiman likkeedda. Katamata laa"u sha"anne laa"u s'eetu kiilo miitiriyaa gidaaddu; katamati geesay, gomppaynne d'ok'k'atetsay itti mala. \v 17 Kiitanchchay k'ay dirssaakka likkeedda. Asaa kushiyan itti s'eetanne oytamanne oyddu wad'aa gideedda. Hewe ooninne likkiyaa ogiyaan kiitanchchay likkinaada. \p \v 18 Katamati dirssay yasp'p'iidiyaa geetettiyaa shuchchaan diretteedda. Katamata birilliiyaadan p'ooliyaa geeshsha work'k'aan med'ettaaddu.\x - \xo 21:18-21 \xo*\xt Isa. 54:11-12\xt*\x* \v 19 Katamati dirssaw hiis'etteedda shuchchay bonchchetteedda shuchchaa ubbaan alleek'k'etteedda; koyro hiis'etteedda shuchchay yasp'p'iidiyaa; laa'entsuu samppeeriyaa; heezzentsuu kelk'k'edooniyaa; oyddentsuu baluuriyaa; \v 20 ichcheshentsuu sarddonkkisa; usuppuntsuu sarddiyoona; laappuntsuu kiristtilooba; hosppuntsuu biralli; udduppuntsuu toop'aaziyooniyaa; tammuntsuu kirisp'p'iraasiisa; tammanne ittentsuu yaakinttiyaa; tammanne laa'entsuu ametess's'inoosiyaa. \p \v 21 Tammanne laa"u penggetuu tammanne laa"u ink'k'uwaa geetettiyaa al"o shuchchaa; itti itti penggii itti ink'k'uwaan oosetteedda. Katamati ogii birilliyaa mala geeshsha work'k'aa. \p \v 22 Goday, Ubbaappe Wolk'k'aama S'oossaynne Dorssay katamati Geeshsha Golliyaa gidiyaa diraw, taani he katamatin Geeshsha Golliyaa be'abeykke. \v 23 Katamatiw poo'iyaa away woy agenay koshshenna. Ayaw gooppe, S'oossaa bonchchuu he katamatin poo'ee; Dorssaykka he katamatiw s'omppiyaa.\x - \xo 21:23 \xo*\xt Isa. 60:19-20\xt*\x* \v 24 Asaa zeretsay katamati poo'uwaan hamettana. Sa'aa katatuukka barenttu bonchchuwaa he katamattikko ahana.\x - \xo 21:24 \xo*\xt Isa. 60:3\xt*\x* \v 25 Katamati penggetuu ubbaa gallassikka dooyaa de'ana; ubbakka gorddettikkino. Ayaw gooppe, hewan k'ammay baawa. \v 26 Asaa zeretsaa gitatetsaynne bonchchuu he katamattikko shiik'ana. \v 27 Shin tunabay woy kawushshabaa ootsiyaawe, woy worddotiyaawe ooninne he katamato gelenna. K'ay Dorssaa de'uwaa mas'aafan suntsay s'aafetteeddawanttu s'alalay he katamato gelana.\x - \xo 21:27 \xo*\xt Isa. 52:1; Hiz. 44:9\xt*\x* \c 22 \p \v 1 Hewaappe guyyiyaan, kiitanchchay taana S'oossaa kawutetsaa oydiyaappenne Dorssaa kawutetsaa oydiyaappe goggiyaa birilliiyaadan p'ooliyaa de'uwaa haatsaa shaafaa besseedda.\x - \xo 22:1 \xo*\xt Hiz. 47:1; Zak. 14:8\xt*\x* \v 2 He shaafay katamaa ogiyaa gidduwaanna duge goggee. Shaafaappe hefintsa baggannanne hafintsa baggana agenaan itti gedenne laytsan tammanne laa"u gede ayfiyaa de'uwaa mitsay de'ee. He mitsaa bonchchuu de'iyaawe, zariyaa ubbaa harggiyaappe patsanaassa.\x - \xo 22:2 \xo*\xt Dom. 2:9; Hiz. 47:12\xt*\x* \p \v 3 He katamaan S'oossaa shek'ay ayinne baawa. S'oossaa kawutetsaa oydiinne Dorssaa kawutetsaa oydii he katamaan de'ana. S'oossaa oosanchchatuu S'oossaw goyinnana.\x - \xo 22:3 \xo*\xt Zak. 14:11\xt*\x* \v 4 Unttunttu Aa deemuwaa be'ana; Aa suntsay unttunttu deemuwaan s'aafettana. \v 5 Hewaappe sintsaw hara k'ammay baawa. Unttunttoo s'omppiyaa woy aawaa poo'uwaa koshshenna; ayaw gooppe, Goday S'oossay unttunttoo s'omppiyaa gidanawaa. Unttunttu med'i med'inaw kaatetana.\x - \xo 22:5 \xo*\xt Isa. 60:19; Dan. 7:18\xt*\x* \s Yesuusa Yuussaa \p \v 6 Hewaappe guyyiyaan, kiitanchchay taana hawaadan yaageedda; «Ha taani haasayiyaawe tumuwaanne ammanettiyaawaa. Nabatoo bare Geeshsha Ayaanaa immiyaa Goday S'oossay, matan hananaw bessiyaawaa bare oosanchchatuwaa bessanaw bare kiitanchchaa kiitteedda» yaageedda. \p \v 7 Yesuusi, «Be'a! Taani ellekka yaana. Ha mas'aafan de'iyaa timbbitiyaa naagiyaawanttu anjjetteeddawantta» yaageedda. \p \v 8 Taani Yohaannisi, ha ubbabaa sisaaddinne be'aaddi. Taani hawaa siseedda wodenne be'eedda wode, hewaa taana besseedda kiitanchchaw goyinnanaw, Aa gediyaan kunddaad. \v 9 Shin kiitanchchay taana, «Hewaa ootsoppa. Taani neenaadaaninne nabe gideedda ne ishatuwaadan, k'ay mas'aafan de'iyaabaw azazettiyaa ubbatuwaadan ayiliyaa. S'oossaw goyinna» yaageedda. \p \v 10 Hewaappe guyyiyaan, kiitanchchay taana, «Hanana geedda ha mas'aafaa k'aalaa maatafaan gorddoppa. Ayaw gooppe, ha ubbabay polettiyaa wodii matatteedda. \v 11 Iitabaa ootsiyaawe gujjiidekka iitabaa ootso; tunay gujjiidekka tuno. Lo"obaa ootsiyaawe gujjiidekka lo"obaa ootso; geeshshaynne gujjiidekka geeshsha gido» yaageedda.\x - \xo 22:11 \xo*\xt Dan. 12:10\xt*\x* \p \v 12 Yesuusi, «Be'a! Taani ellekka yaana. Asaa ubbaw Aa oosuwaadan immanaw, ta woytaa akkaa yaana.\x - \xo 22:12 \xo*\xt Isa. 40:10; 62:11; Maz. 28:4; Erm. 17:10\xt*\x* \v 13 Taani Alfaanne Omeegaa; Koyruwaanne Wurssetsaa; Doometsaanne Poluwaa» yaageedda.\x - \xo 22:13 \xo*\xt Sas'. 1:8, 17; 2:8; Isa. 44:6; 48:12\xt*\x* \p \v 14 Barenttu mayuwaa geeshshi meec'c'iyaawanttu anjjetteeddawantta. De'uwaa mitsaa ayfiyaa maanawunne katamaa penggiyaanna gelanaw unttunttoo maatay imetteedda.\x - \xo 22:14 \xo*\xt Dom. 2:9; 3:22\xt*\x* \v 15 Shin kanatuu, bitiyaawanttu, woshummiyaawanttu, shemppuwaa wod'iyaawanttu, eek'aw goyinniyaawanttunne barenttu haasayaaninne barenttu kiitaan worddotiyaawanttu karenna de'iino. \p \v 16 «Taani Yesuusi, ha yewuwaa hinttenttoo woosa golletuwaan markkattana mala, ta kiitanchchaa kiittaad. Taani Daawita Golliyaa Yeletaa. Taani poo'issiyaa Wontta Bakkaaliyaa» yaageedda.\x - \xo 22:16 \xo*\xt Isa. 11:1, 10\xt*\x* \p \v 17 Geeshsha Ayyaanaynne gelewunna, «Haaya» yaagiino. K'ay hawaa sisiyaawe ooninne, «Haaya» yaago. Saametteedda Asay ooninne haa yo. De'uwaa haatsaa koyyiyaa Asay ooninne c'oo akko.\x - \xo 22:17 \xo*\xt Isa. 55:1\xt*\x* \p \v 18 Taani ha mas'aafan s'aafetteedda hanana geedda k'aalaa sisiyaa oonanne zoray. Ooninne ha k'aalaa bolla ittibaa gujjooppe, S'oossay ha mas'aafan s'aafetteedda boshaa Aa bolla gujjana. \v 19 Ooninne mas'aafan de'iyaa timbbitiyaa k'aalaappe ayaanne pac'issooppe, ha mas'aafaa giddon k'onc'c'isseedda de'uwaa mitsaa ayfiyaappenne geeshsha katamaappe Aa gakkiyaa gishuwaa S'oossay pac'issana.\x - \xo 22:19 \xo*\xt Zar. 4:2; 12:32\xt*\x* \p \v 20 Ha ubbabaw markkattiyaawe, «Tuma! Taani ellekka yaana» yaagee. \p Amen"i. Godaa Yesuusaa, neeni haaya. \p \v 21 Godaa Yesuusi Kiristtoosa aad'd'o keekatetsay hinttenanna\f + \fr 22:21 \fr*\fk Hinttenanna: \fk*\ft C'ora hara biletsatuwaan, S'oossaa asaa ubbaanna yaagee.\ft*\f* ubbaanna gido. Amen"i.