\id MRK - Dawuro Full Bible Latin Version \ide UTF-8 \h Mark'k'oossa Mishiraachchuwaa \toc1 Mark'k'oossi S'aafeedda Mishiraachchuwaa K'aalaa \toc2 Mark'k'oossa Mishiraachchuwaa \toc3 Mar. \mt1 Mark'k'oossi S'aafeedda \mt2 Mishiraachchuwaa K'aalaa \imt Geluwaa \ip Mark'k'oossi s'aafeedda mishiraachchuu koyro doommiiddikka, «Hawe S'oossaa Na'aa Yesuusi Kiristtoosa mishiraachchuwaa k'aalaw doometsaa» yaagee. Ha mishiraachchuwaa k'aalaa giddon Yesuusi oosuwaa asanne maatay de'iyaa asaa gidiide shiik'eedda. Yesuusa maatay Aa timirttiyaan, s'alahiyaa c'itaa bolla aw de'iyaa wolk'k'aaninne asaa nagaraa atto giyaawaan be'etteedda. Yesuusi, «Taani Asaa Na'ay yeeddawe, asaa, nagaraa ayiletetsaappe la"a kessanaw ta de'uwaa aatsaade immanaassa» yaagiide I bare huup'ew haasayeedda. \ip Mark'k'oossi Yesuusa taarikiyaa suurenne wolk'k'aa kumeedda ogiyaan odeedda. I gaanaw koyyo k'ofaykka Yesuusa k'aalaanne timirttiyaa gidennaan I ootseedda maalalissiyaa oosatuwaa bollana. S'ammak'iyaa Yohaannisa taarikiyaa, Yesuusa s'ink'k'ataanne paac'iyaa k'antsaan erissi simmiide, Yesuusa timirttiyaanne patsuwaabaa aassiide odeedda. Wodiyaappe guyyiyaan Yesuusa kaalliyaawanttu Aa loytsi eri beeddawaa keena aanana ek'ettiyaawanttu Aa loytsi is's'eeddino. Wurssetsaa shemppatuu Yesuusa de'uwaan wurssetsaa saaminttaa giddon poletteedda oosatuwaa; hewanttukka Aa kak'k'etsaabaanne Aa dendduwaabaa odiyaawantta. \ip Mark'k'oossa mishiraachchuwaa wurssetsaan k'inifiyaa giddon de'iyaa \xt 16:9-20\xt* paydatuu Geeshsha K'aalaa itti itti biletsaa s'alalaan de'iyaawantta. \iot Shemppatuwaa Ubbatoo Imetteedda K'antsa K'ofatuwaa \io1 Mishiraachchuwaa doometsaa \ior 1:1-13\ior* \io1 Yesuusi oosuwaa Galiilaan doommeeddawaa \ior 1:14—9:50\ior* \io1 Yesuusi Yerusaalamen ootsowaa \ior 10:1-52\ior* \io1 Yerusaalameninne izi yuushshuwaan Yesuusa wurssetsaa saaminttaa \ior 11:1—15:47\ior* \io1 Godaa Yesuusa dendduwaa \ior 16:1-8\ior* \io1 Hayk'uwaappe denddeedda Godaa k'onc'c'etsaanne saluwaa buussaa \ior 16:9-20\ior* \c 1 \s S'ammak'iyaa Yohaannisa Awaayuwaa \r (Mat. 3:1-12; Luk'. 3:1-18; Yoh. 1:19-28) \p \v 1 S'oossaa Na'aa\f + \fr 1:1 \fr*\fq S'oossaa Na'aa: \fq*\ft Beni S'aafetteedda itti itti biletsaan hawe baawa.\ft*\f* Yesuusi Kiristtoosa wonggalaa mishiraachchuwaa doometsaa. \p \v 2 Nabiyaa Isiyaasi s'aafeedda Mas'aafan S'oossay, \q1 «Be'a; ta kiittiyaawaa taani neeppe sintsaw yeddana. \q2 I new ogiyaa kessanawaa.\x - \xo 1:2 \xo*\xt Mil. 3:1\xt*\x* \q1 \v 3 Itti bitanii biittaa bazzuwaan bare kooshshaa d'ok'k'u ootsiide, \q2 ‹Godaa ogiyaa giigissite. \q1 I hamettana loossuwaakka, \q2 aw suurissite› geeddawaadan» \m haneedda. \p \v 4 S'ammak'iyaa Yohaannisi asaa s'ammak'iiddinne, «S'oossay hintte nagaraa atto gaana mala, hinttenttu nagaraappe simmiide s'ammak'ettite» yaagi k'aalaa odiidde biittaa bazzuwaan kesi wod'd'eedda. \v 5 Yihudaa gadiyaan de'iyaa Asay ubbaynne Yerusaalame katamaa Asay ubbay Yohaannisakko yeeddino. Barenttu nagaraakka paas'ina, Yohaannisi he asaa Yorddaanoosa Shaafaan s'ammak'eedda. \p \v 6 Yohaannisi gaaluwaa isikiyaappe dadetteedda mayuwaa mayyiide, bare s'eessan dafuwaa danc'c'eedda; k'ay booliyaanne wora eessaa meedda.\x - \xo 1:6 \xo*\xt 2 Kat. 1:8\xt*\x* \v 7 Yohaannisi k'aalaa odiidde, «Taappe guyyenna daro minniyaawe yee; haray atto, Aa c'aammaakka gediyaappe kessa tookkanaw taani bessikke. \v 8 Taani hinttentta haatsaan s'ammak'ay; shin I hinttentta Geeshsha Ayyaanan s'ammak'anawaa» yaageedda. \s Yesuusi S'ammak'etteeddawaanne Paac'etteeddawaa \r (Mat. 3:13-17; 4:1-11; Luk'. 3:21-22; 4:1-13) \p \v 9 Yesuusi he wode Galiilaa gadiyaan de'iyaa Naazireete katamaappe yiina, Yohaannisi Yorddaanoosa Shaafaan Aa s'ammak'eedda. \v 10 Yesuusi haatsaappe kesosaanna saluu dooyettishiinanne Geeshsha Ayyaanay bare bolla harap'p'iyaadan wod'd'ishin be'eedda. \v 11 K'ay saluwaappe, «Taani siik'iyaa ta Na'ay neena; taana nebay nashechchee» yaagiyaa k'aalay sisetteedda.\x - \xo 1:11 \xo*\xt Dom. 22:2; Maz. 2:7; Isa. 42:1; Mat. 3:17; 12:18; Mar. 9:7; Luk'. 3:22\xt*\x* \p \v 12 Ellekka Geeshsha Ayyaanay Asay bayinna mela sa'aa Aa yeddeedda. \v 13 Yesuusi Asay bayinna saan barena Sees'aanay paac'c'ishshin, oytamu gallassaa gatseedda; du'aannakka de'eedda; kiitanchchatuukka yiide, aw ootseeddino. \s Yesuusi Moliyaa Oyk'k'iyaa Oyddu Asatuwaa S'eeseedda \r (Mat. 4:12-22; Luk'. 4:14-15; 5:1-11) \p \v 14 Yohaannisi k'ashettowaappe guyyiyaan, Yesuusi S'oossaa kawutetsaa wonggalaa mishiraachchuwaa odiidde, Galiilaa gadiyaa biide, \v 15 «Wodii gakkeedda; S'oossaa kawutetsaykka matatteedda. Hinttenttu nagaraappe simmiide, wonggalaa mishiraachchuwaa ammanite» yaageedda. \p \v 16 Yesuusi Galiilaa Abbaa lank'k'iyaanna aad'd'iidde, moliyaa oyk'k'iyaawantta, Simoonanne Aa ishaa Inddiraasa, barenttu dabbaa abbaan yeggiyaawantta be'eedda. \v 17 Yaatiide unttuntta, «Taana kaallite; taani hinttentta moliyaa oyk'k'iyaawaadan asaa taakko ahiyaa ogiyaa tamaarissana» yaageedda. \v 18 Hewaappe guyyiyaan unttunttu ellekka barenttu dabbaa aggiide, Yesuusa kaalleeddino. \p \v 19 Yesuusi guutsaa sintsawukko biide, Zabddiyoosa naanaa laa"u ishatuwaa, Yaak'oobanne Yohaannisa wonggiriyaa giddon barenttu dabbaa giigissiyaawantta be'eedda. \v 20 I be'osankka unttuntta s'eesina, barenttu aawuwaa, Zabddiyoosa, Aa oosanchchatuwanna wonggiriyaa giddon aggiide, Yesuusa kaalliide beeddino. \s Iita Ayyaanay Oyk'k'eedda Bitanii Pas'eedda \r (Luk'. 4:31-37) \p \v 21 Unttunttu K'ifirinaahooma geetettiyaa katamaa yiide geleeddino; Yesuusi Sambbata gallassay gakko wode, Ayihuda woosa golle geliide, tamaarissuwaa doommi aggeedda. \v 22 Barew maatay de'iyaa asaadan, asaa I tamaarissiyaawaappe attin, higgiyaa tamaarissiyaawanttudan tamaarissenna diraw, Asay Aa timirttiyaan maalaletteedda. \p \v 23 He wode iita ayyaanay de'iyaa itti bitanii Ayihuda woosa golle gelosaannakka bare kooshshaa d'ok'k'u ootsiide, \v 24 «Naazireetiyaa Yesuusaa, Neeni nuuppe ayaa koyyay? Nuuna d'ayissanaw yaad? Neeni oonentto eray; neeni S'oossaappe kiitetteedda geeshsha gidikkii!» yaageedda. \p \v 25 Yesuusi he iita ayaanaa, «Hayzza; bitaniyaappe kesa» yaagiide azazeedda. \p \v 26 Iita ayyaanay bitaniyaa buc'ereetsi, darii waasissiide, aappe kesi aggeedda. \v 27 Asay ubbay maalalettiide, «Hawe ayee? Ha bitanii bare maattaani haray atto, iita ayyaanatuwaakka azazeedda; unttunttukka k'ay aw azazettiino; hawe aybe ooratsa timirttee?» yaagiide, bare giddon ittuu ittuwaa oochcheedda. \p \v 28 Galiilaa gadiyaan de'iyaa heeray ubbay ellekka Yesuusa waariyaa siiseeddino. \s Yesuusi Daro Hargganchchatuwaa Patseedda \r (Mat. 8:14-17; Luk'. 4:38-41) \p \v 29 Yesuusi Ayihuda woosa golliyaappe kesosaan, Yaak'oobannanne Yohaannisanna ittippe Simoonanne Inddiraasa soy bi aggeedda. \v 30 Simoona bollotatta k'os'uwaa harggaade giseeddawunnibaa I yaa gakkosaannakka aw odi aggeeddino. \v 31 I izikko shiik'iide, izi kushiyaa oyk'k'iide, izo dentsi esseedda; k'os'uu izo aggina, iza unttunttoo ootsaaddu. \p \v 32 Harggeedda asaa ubbaanne iita ayyaanatuu oyk'k'eedda asaa ubbaa omarssi away wulleeddawaappe guyyiyaan, Asay aakko aheeddino. \v 33 Katamaan de'iyaa Asay ubbay he kariyaa shiik'eedda. \v 34 Yesuusi dumma dumma harggiyaan oyk'etteedda c'ora asaa patsiide, c'ora s'alahatuwaakka kesseedda. I Kiristtoosa gidiyaawaa iita ayyaanatuu ereedda diraw, unttuntta haasayissennaan diggeedda. \s Yesuusi Galiilaan Tamaarisseedda \r (Luk'. 4:42-44) \p \v 35 Yesuusi guura wonttumaatsaan denddiide, soyippe kesiide, Asay baynnasaa biide yaan S'oossaa woosseedda. \v 36 Simooninne aanana de'iyaawanttu Aa koyyiidde beeddino. \v 37 Unttunttu Aa demmiide, «Asay ubbay neena koyyee» yaageeddino. \p \v 38 Hewaappe guyye Yesuusi k'ay unttuntta, «Hewaa heeraan de'iyaa hara katamatuwaa boytte; taani hewaan k'aalaa odanaw bessee; ayaw gooppe, taani yeeddawe hewaassa» yaageedda. \v 39 Ayihuda woosa golletuwaan k'aalaa odiiddinne iita ayyaanatuwaa kesiide, Galiilaa gadiyaa ubbaa yuuyyeedda. \s Yesuusi Oolluu Oyk'k'eedda Bitaniyaa Patseedda \r (Mat. 8:1-4; Luk'. 5:12-17) \p \v 40 Oolluu oyk'k'eedda itti bitanii Yesuusakko yiide, Aa sintsan gulbbatiide, «Neeni koyyooppe, taana geeshsha patsanaw\f + \fr 1:40 \fr*\fk Taana geeshsha patsa: \fk*\ft Hawaa guussay, ha harggii k'ofetteeddawe laamettanaw danddayenna eretteedda gade wogaanne maaraan, hara asaa k'ofaan itti Asay geeshsha gidenna gaana mala odiyaawaa.\ft*\f* danddayaa» yaagiide woosseedda. \p \v 41 Yesuusi aw k'aretteedda; bare kushiyaa yeddi, Aa bochchiide, «Taani koyyay; geeyya; pas'a!» yaageedda. \v 42 Ellekka oolluu bitaniyaa yeddi aggina, bitanii geeyyi pas'i aggeedda. \v 43 Yesuusi darii hank'k'ettiide, ellekka Aa kessi yeddeedda. \v 44 I bitaniyaa, «Neena era! Hawaa oossinne odoppa; shin baade ne bollaa k'eesaa bessa; k'ay neeni ha"i geeshsha gideeddawaa asaa erissanaw, Muse azazeedda yarshshuwaa yarshsha» yaageedda. \p \v 45 Shin bitanii biide, yewuwaa ubba saan asaa ubbaw oduwaanne laaletsaa doommeedda; hewaa diraw, Yesuusi k'onc'c'iyaa kesiide, katamaa gelanaw danddayibeenna; shin Asay bayinnasaa gas'aan de'eedda; k'ay Asay ubba saappe aakko yeeddino. \c 2 \s Yesuusi Bollay Sileedda Bitaniyaa Patseedda \r (Mat. 9:1-8; Luk'. 5:17-26) \p \v 1 Amareeda gallassaappe guyyiyaan, «Yesuusi K'ifirinaahooma guyye simmiide, soyin de'ee» giyaa haasayay sisetteedda. \v 2 Gollii akkenaan is's'ina, haray atto, kariikka un"ana gakkanaw c'ora Asay shiik'eedda; hewanttoo Yesuusi k'aalaa odee. \v 3 Oyddu asatuu bollay sileedda itti bitaniyaa tookkiide, aakko aheeddino. \v 4 Asay c'oreedda diraw, bitaniyaa Yesuusakko afanaw unttunttoo danddayettennan is's'ina, Yesuusi de'iyaa baggana golliyaa k'aariide, kaaraa lukkeeddino; he lukkeeddasaanna bitaniyaa I giseedda shanchchamaanna duge wotseeddino. \v 5 Yesuusi unttunttu ammanuwaa be'iide, he bollay sileedda bitaniyaa, «Ta na'aw, ne nagaray atto geetetteedda» yaageedda. \p \v 6 Higgiyaa tamaarissiyaawanttuppe hewaan utteedda ittuu ittuu barenttu wozanaan, \v 7 «Laa ha bitanii hawaa mala iitabaa S'oossaa bolla ayaw haasayii? S'oossaa s'alalaappe attin, haray oonee nagaraa atto gaanaw danddayiyaawe?» yaagiide k'oppeeddino. \p \v 8 Unttunttu barenttu wozanaan hewaadan k'oppowaa Yesuusi ellekka bare ayyaanan eriide, unttuntta «Hinttenttu hintte wozanaan ayaw hewaadan k'oppiitee? \v 9 Bollay sileedda bitaniyaa, ‹Ne nagaray atto geetetteedda› giyaawe mateeyee? Woy, ‹Dendda ek'k'aade ne shanchchamaa tookkaade hametta› giyaawe matee? \v 10 Shin taani, Asaa Na'aw, sa'aa bollan nagaraa atto gaanaw maatay de'iyaawaa taani hinttentta erissana» yaagiide he bollay sileedda bitaniyaa, \v 11 «Neena gay; dendda ek'k'a; yaataade ne shanchchamaa tookkaade ne soy ba» yaageedda. \p \v 12 Bitanii ellekka denddi ek'k'iide, bare shanchchamaa tookkiide, Asay ubbay s'eellishshin biina Asay ubbay maalalettiide, «Nuuni hawaa malabaa ubbakka be'i erokko» yaagiide S'oossaa galateeddino. \s Yesuusi Leewiyaa S'eeseedda \r (Mat. 9:9-13; Luk'. 5:27-32) \p \v 13 Yesuusi gujjikka Galiilaa Abbaa doonaa beedda; Asay ubbay aakko yeeddawantta tamaarisseedda. \v 14 Hewaanna aad'd'iidde, Ilppiyoosa na'aa Leewiyaa, giyaawe k'aras'aa k'ans's'iyaa saan utteeddawaa demmiide, «Taana kaala» yaageedda. Hewaappe guyye Leewii denddi ek'k'iide, Aa kaalleedda. \p \v 15 Yesuusi k'umaa maanaw Leewiyaa soyin utteedda wode, k'aras'aa akkiyaa c'ora asaynne nagaranchchatuu aanananne Aa kaalliyaawanttunna ittippe utteeddino. Aa kaalliyaawanttu giddon hewanttu mala asatuu dareeddino. \v 16 Higgiyaa tamaarissiyaa itti itti Parisaawatuu Yesuusi nagaranchchatuwaannanne k'aras'aa akkiyaawanttunna k'umaa miishshin be'iide, «I ayaw nagaranchchatuwaannanne k'aras'aa akkiyaawanttunna k'umaa mii?» yaagiide, Aa kaalliyaawantta oochcheeddino. \p \v 17 Yesuusi unttunttu giyaawaa sisiide, «Hargganchchatuwaappe attin, pas'a asaw aakimii koshshenna; taani nagaranchchatuwaa s'eesanaw yeeddawaappe attin, s'illatuwaa s'eesanaw yabeykke» yaagiide unttunttoo zaareedda. \s S'oomaabaa Eranaw Shiik'eedda Ooshaa \r (Mat. 9:14-17; Luk'. 5:33-39) \p \v 18 S'ammak'k'iyaa Yohaannisa kaalliyaawanttunne Parisaawatuu s'oomiino; amareeda asatuu Yesuusakko yiide, «Yohaannisa kaalliyaawanttunne Parisaawatuwaa kaalliyaawanttu s'oomiino; shin neena kaalliyaawanttu ayaw s'oomikkinoo?» yaageeddino. \p \v 19 Yesuusi unttuntta «Bullachchaa yeedda asatuu machchatto akkiyaawe barenttuna de'ishshin, s'oomanaw danddayiinoo? Machchatto akkiyaawe unttunttunna de'ishshin, s'oomanaw danddaykkino. \v 20 Shin machchatto akkiyaawaa unttunttu matappe afana wodii yaanawaa; unttunttu he wode s'oomanawantta. \p \v 21 «Ec'a mayuwaa bolla ooratsa d'efiyaa wotsi sikkiyaa Asay baawa; ec'aa wotsi sikkooppe, ooratsa d'efii ec'a mayuwaa peed'ereetsee; peed'etsaykka koyrowaappe darana. \v 22 K'ay ho"o woyniyaa eessaa ec'a ogoruwaan naa"iyaa Asay baawa; shin naa"ooppe, he woyniyaa eessay ogoruwaa daakkee; barewukka woofettee; ogoruukka bayee; shin ho"o woyniyaa eessaa ooratsa ogoruwaan naa'ettee» yaageedda. \s Sambbataabaa Eranaw Shiik'eedda Ooshaa \r (Mat. 12:1-8; Luk'. 6:1-5) \p \v 23 Yesuusi itti Sambbata gallassi tisha banggaa giddonna aad'd'ishshin, Aa kaalliyaawanttunna aanana biidde, banggaa tishaappe duusaa doommeeddino.\x - \xo 2:23 \xo*\xt Zar. 23:25\xt*\x* \v 24 Parisaawatuu Yesuusa, «Be'a; neena kaalliyaawanttu Sambbata gallassi higge gidennabaa ayaw ootsiinoo?» yaageeddino. \p \v 25 Yesuusi unttuntta, «Daawite koshattiide, miyaabaa koyyeedda wode, barenanna de'iyaawanttunna ootseeddawaa ubbakka nabbabi beykkitee?\x - \xo 2:25 \xo*\xt 1 Sam. 21:1-6\xt*\x* \v 26 Abiyaataari k'eesatoo ubbatoo kaappo gideedda wode, Daawite S'oossaa golliyaa geliide, k'eesatuwaa s'alalay maanaappe attin, ooninne maanaw higge gidennawaa Godaa sintsan wotseedda k'umaa miide, barenanna de'iyaawanttookka immeedda» yaageedda.\x - \xo 2:26 \xo*\xt Wog. 24:9\xt*\x* \p \v 27 K'aykka Yesuusi unttuntta, «Sambbatay asaw med'etteeddawaappe attin, Asay Sambbataw med'ettibeenna. \v 28 Hewaa diraw, taani, Asaa Na'ay, haray atto, Sambbatawukka Godaa» yaageedda. \c 3 \s Kushii Sileedda Bitaniyaa \r (Mat. 12:9-14; Luk'. 6:6-11) \p \v 1 Yesuusi Ayihuda woosa golliyaa shirettikka geleedda; hewaan kushii sileedda itti bitanii de'ee. \v 2 Itti itti Asay Yesuusa mootanaw koyyiide, kushii sileedda bitaniyaa Sambbataan I patsooppe be'anaw naagee. \v 3 Yesuusi he kushii sileedda bitaniyaa, «Dendda ek'k'aade sintsaw haaya» yaageedda. \v 4 Hewaappe guyyiyaan asaa, «Sambbataan lo"obaa ootsiyaawe wogeeyye iitabaa ootsiyaawe wogee? Asaa shemppuwaa ashshiyaawe wogeeyye wod'iyaawe wogee?» yaagiide oochcheedda. \p Shin Asay c'o"u geedda. \v 5 Yesuusi hank'k'ettiide, unttuntta yuushshi aatsi s'eelliide, unttunttu odina sisennawantta gidiyaa diraw, unttunttoo darii kayyotteedda; he bitaniyaa, «Ne kushiyaa piddi ootsa» yaageedda; bitanii piddi ootsina, Aa kushii pas'i aggeedda. \v 6 Parisaawatuu Ayihuda woosa golliyaappe kare kesiide, Yesuusa wooti wod'anentto Heroodisanna de'iyaawanttunna mak'k'eteeddino. \s Asay Abbaa Lank'k'iyaan Yesuusakko Shiik'eeddino \p \v 7 Yesuusi barena kaalliyaawanttunna Galiilaa Abbaa beedda; Galiilaappe c'ora Asay Aa kaalleedda. \v 8 K'aykka c'ora Asay Yihudaappe, Yerusaalameppe, Eedomiyaasappe, Yorddaanoosa Shaafaappe hefintsa baggappe, S'iiroosa katamaappenne Sidoonaa katamaappe Yesuusi ootseeddawaa sisiide, aakko yeedda. \v 9 Yesuusi c'ora Asay barena sugi un"etsenna mala, barena kaalliyaawantta wonggiriyaa barew gam"etsana mala azazeedda. \v 10 Daro asaa I patseedda diraw, harggiyaa Asay ubbay Aa bochchanaw sugerettee. \v 11 Iita ayyaanay de'iyaa asatuukka Aa be'eedda wode ubbaan Aa sintsan guufanniide, barenttu k'aalaa d'ok'k'u ootsiide, «Neeni S'oossaa Na'aa gidikkii!» yaageeddino. \p \v 12 Yesuusi he iita ayyaanatuu barebaa asaw odiide, barena k'onc'c'iyaa kessenna mala, unttuntta minisiide azazeedda. \s Yesuusi Bare Kiittiyaawantta Dooreedda \r (Mat. 10:1-4; Luk'. 6:12-16) \p \v 13 Yesuusi deriyaa bolla kesiide, bare koyyeedda asatuwaa barekko s'eeseedda; hewaappe guyye aakko beeddino. \v 14-15 Unttunttu barenanna de'ana malanne k'aalaa odanaw unttuntta kiittana mala, iita ayyaanatuwaa asaappe kessanaw unttunttoo maatay de'ana mala, tammanne laa"u asatuwaa dooreedda. \p \v 16 I dooreedda tammanne laa"atuu hawantta: P'es'iroosa yaagiide suntseedda Simoona, \v 17 Bo'aanerggeessa yaagiide suntseedda Zabddiyoosa naanaa Yaak'oobanne Yaak'ooba ishaa Yohaannisa. «Bo'aanerggeessa» giyaawe «Wolk'k'aama asatuwaa» giyaawaa. \v 18 Inddiraasanne Pilip'p'oosa, Barttalamoosanne Maatoossa, Toomaasanne Ilppiyoosa na'aa Yaak'ooba, Taadoosanne bare biittaw seelettiyaa Simoona, \v 19 Yesuusa aatsi immeedda Yihudaa Ask'k'oroota.\x - \xo 3:19 \xo*\xt 14:10\xt*\x* \s Yesuusanne Bi'eel-Zebuula \r (Mat. 12:22-32; Luk'. 11:14-23; 12:10) \p \v 20 Yesuusi soy beedda; laa'entsuwaakka k'ay c'ora Asay shiik'ina, inne Aa kaalliyaawanttunna haray atto, k'umaa maanawukka danddaybbeykkino; \v 21 asay Aa, «Gooyee» giyaa diraw, Aa dabbattuu hewaa sisiide, Aa akkanaw beeddino. \p \v 22 Higgiyaa tamaarissiyaa itti itti asatuu Yerusaalameppe yiide, «Yesuusa bolla Bi'eel-Zebuuli de'ee» yaageeddino; k'ay, «S'alahatuwaa kaappuu barew wolk'k'aa immina, iita ayyaanatuwaa kessee» yaagiide haasayeeddino.\x - \xo 3:22 \xo*\xt Mat. 9:34; 10:25\xt*\x* \p \v 23 Yesuusi asaa barekko s'eesiide, leemisuwaa odiidde, «Sees'aanay Sees'aanaa wooti kessanaw danddayi? \v 24 Itti kawutetsay bare giddon shaakettooppe, he kawutetsay ek'k'anaw danddayenna; \v 25 k'ay itti golle asaykka bare giddon shaakettooppe, he golle asaykka ek'k'anaw danddayenna. \v 26 Sees'aanay barenanna walak'ettiide shaakettooppe, bayanaappe attin, de'ana danddayenna. \p \v 27 «Shin wolk'k'aama asaa golle geliide kasetiide Aa k'achchennaan de'iidde, Aa miishshaa bonk'k'anaw danddayiyaa Asay baawa; k'achcheeddawaappe guyyiyaan, Aa golliyaa bonk'k'anaw danddayee. \p \v 28 «Taani hinttenttoo tumuwaa gay; S'oossay asaa naanaw nagaraa ubbaanne unttunttu boriyaa boriyaa\f + \fr 3:28 \fr*\fq Boriyaa boriyaa: \fq*\ft Guussay S'oossaa bollan Asay haasayiyaa iita, balanne geella haasayaa.\ft*\f* ubbaa atto gaana; \v 29 shin Geeshsha Ayaanaa bolla iita boriyaa haasayiyaa oossinne med'inaw nagaraa gidanaappe attin, S'oossay ubbakka atto geena» yaageedda.\x - \xo 3:29 \xo*\xt Luk'. 12:10\xt*\x* \v 30 Yesuusi hewaa geeddawe, itti itti asatuu, «Yesuusa bolla iita ayyaanay de'ee» yaageedda diraassa. \s Yesuusa Daayonne Ishatuwaa \r (Mat. 12:46-50; Luk'. 8:19-21) \p \v 31 Yesuusa daayanne Aa ishatuu yiide, karen ek'k'i aakko asaa kiittiide, Aa s'eesisseeddino. \v 32 C'ora Asay Aa matan utteeddino; he kiitetteeddawe Aa, «Be'a; ne daayanne ne ishatuu karen ek'k'iide, neenanna gakettanaw koyyiino» yaageedda. \p \v 33 Yesuusi zaariide, «Ta daaya oonee? K'ay ta ishatuu oonee?» yaageedda. \v 34 Bare matan utteedda asaa yuushshi aatsi s'eelliide, «Be'ite; ta daayanne ta ishatuu hawanttushi. \v 35 S'oossay koyyiyaawaa ootsiyaa ubbay ta ishaa, ta michchatonne ta daayo» yaageedda. \c 4 \s Zeretsaa Zeriyaawaa Leemisuwaa \r (Mat. 13:1-9; Luk'. 8:4-8) \p \v 1 Yesuusi shirettikka Galiilaa Abbaa mataan tamaarissuwaa doommeedda; c'ora Asay bare miyyiyaan yuuyyi aad'd'iide shiik'i uttina, abbaan de'iyaa wonggiriyaa giddo geliide, aan utteeddino; k'ay he Asay ubbay abbaa miyyiyaan de'ee.\x - \xo 4:1 \xo*\xt Luk'. 5:1-3\xt*\x* \v 2 I unttuntta darobaa leemisuwaan tamaarissiidde, \p \v 3 «Sisite; itti bitanii zeretsaa zeranaw keseedda. \v 4 I zerishshin, itti itti zeretsay ogiyaa doonaan wod'd'eedda; hewaa kafuu yiide meedda. \v 5 Itti itti zeretsay anc'c'o biittaa bolla wod'd'eedda; daro biittay baynna diraw, he zeretsay ellekka mokkeedda. \v 6 Away keseedda wode shulleedda; adussa s'ap'uwaa yeddibeenna diraw, meli aggeedda. \v 7 Itti itti zeretsay aguntsaa giddon wod'd'eedda; hewaan mokkeeddawaa aguntsay dic'c'iide c'uullina, ayfenaan atteedda. \v 8 Itti itti zeretsay tu'e biittaan zerettiide mokkeedda; dic'c'iide ittuu hattamuwaa, ittuu usuppun tammuwaa ayfina, ittuu s'eetuwaa ayfeedda.» \v 9 K'aykka Yesuusi, «Sisanaw haytsay de'iyaa uray siso» yaageedda. \s Yesuusi Leemisuwaan Odeedda Gaasuwaa \r (Mat. 13:10-17; Luk'. 8:9-10) \p \v 10 Tammanne laa"u Yesuusa kaalliyaawanttunne I odeeddawaa siseedda hara asatuu I barekka de'ishshin aakko shiik'iide, he leemisuwaa biletsaa Aa oochcheeddino. \v 11-12 Yesuusi unttunttoo, «Hinttenttoo S'oossaa kawutetsaa s'uuraa yewuwaa eray imetteedda; shin haratuu kawutetsaappe karenna de'iyaawanttu, s'eelaa s'eelliidde be'enna mala, k'ay sissaa sisiiddikka akeekena mala, unttunttu shirettiide S'oossaakko simmina, I unttunttu nagaraa atto geena mala, unttunttoo ubbabay leemisuwaan odettee» yaageedda.\x - \xo 4:11-12 \xo*\xt Isa. 6:9-10\xt*\x* \s Zeriyaawaa Leemisuwaa Biletsaa \r (Mat. 13:18-23; Luk'. 8:11-15) \p \v 13 Yesuusi unttuntta, «Ha leemisuwaa erikkitee? Yaatina, leemisuwaa ubbaa wooti eranitee? \v 14 Zeriyaawe S'oossaa k'aalaa zeree. \v 15 K'aalay zerettiyaa ogiyaa doonaan de'iyaawanttu hawantta; unttunttu k'aalaa sisiyaa wode, Sees'aanay ellekka yiide, unttunttu wozanaan zeretteedda k'aalaa afi diggeedda. \v 16 Hawaadankka k'ay anc'c'otiyaa biittaan zeretteeddawanttu hawantta; unttunttu k'aalaa sisiide, ellekka nashechchaan akkiino. \v 17 Unttunttu ha"iw de'iinoppe attin, unttunttoo mino s'ap'uu baawa; guyyeppe k'aalaa gaasuwaan waayyii woy yederssuu yiyaa wode, unttunttu ellekka d'ubetti aggiino. \v 18 K'ay aguntsaa giddon zeretteeddawanttu hawantta; unttunttu k'aalaa sisiyaawantta. \v 19 Shin ha sa'aa de'oo hirggiyaawe duretetsaa dosiyaawenne harabaa amottiyaawe unttunttu wozanaan geliide, k'aalaa c'uullina ayfenaan atti aggeedda. \v 20 Shin tu'e biittaan zeretteeddawanttu k'aalaa sisiide akkiyaawantta; ittuu hattamuwaa, ittuu usuppun tammuwaa ayfina, ittuu s'eetuwaa ayfeedda» yaageedda. \s S'omppiyaa Leemisuwaa \r (Luk'. 8:16-18) \p \v 21 Yesuusi gujjiide, «S'omppiyaa ahiide, gillaappe woy arssaappe garssanna wotsiyaa Asay de'ii? D'ok'k'asaan wotsennee? \v 22 Ayaw gooppe, k'oseeddabay ubbay k'onc'c'iyaa kesanawaa; k'ay geeman wotseeddabay ubbay beettenaan attena. \v 23 Sisanaw haytsay de'iyaa uray de'ooppe siso» yaageedda. \p \v 24 K'aykka unttuntta, «Hinttenttu sisiyaawaa akeekiide sisite; S'oossay hintte makkeedda k'un"aan hinttenttoo makkanawaa. I hinttenttoo darissiide immana; \v 25 de'iyaa uraw gujji immana; baynnawaappe haray atto, aw de'iyaa he guutsattokka akki diggana» yaageedda. \s Dic'c'iyaa Zeretsaa Leemisuwaa \p \v 26 Yesuusi k'aykka, «S'oossaa kawutetsay gaden katsaa zeriyaa asaa mala. \v 27 He bitanii k'amma gem"ishee; guura denddee; I bare huup'ew waanintto erennaan, he zeretsay mokkeenne dic'c'ee. \v 28 Biittay katsaa barekka mokkeenne ayfee; koyro c'arshshay c'aaree; guyyeppe ayfanaw kuukumee; k'ay wurssetsaan kumentsaa ayfiyaa ayfee. \v 29 Shin katsay gakkiyaa wode, katsaa shiishshiyaa wodii gakkeedda diraw, bitanii ellekka baac'aan c'akuwaa geli aggeedda» yaageedda.\x - \xo 4:29 \xo*\xt Iyu. 3:13\xt*\x* \s Sannaafic'iyaa Zeretsaa Leemisuwaa \r (Mat. 13:31-34; Luk'. 13:18-19) \p \v 30 Yesuusi, «Nuuni S'oossaa kawutetsaa ayaa malatee gaanee? Woy ayaanna leemisanee? \v 31 S'oossaa kawutetsay sannaafic'iyaa ayfatto malatee. He ayfatta zeriyaa wode, sa'aan de'iyaa mitsaa ayfiiyaa ubbaappekka guus's'aw; \v 32 henno zerina mokkaade hara atakilttiyaa ubbaappe daraw; daro daashshaa daashaw. Kafuu izi k'ankkaa kuwaan golliyaa kees's'ana danddayee» yaageedda. \p \v 33 Yesuusi hawaa mala daro leemisuwaan Asay sisanaw danddayiyaawaa keenaa, bare k'aalaa odeedda. \v 34 Asaw leemisuu baynnaan odenna; shin Yesuusi barena kaalliyaawanttu s'alalaanna de'iyaa wode, unttunttoo ubbabaa billiide odee. \s Yesuusi Beetaa C'o"u Ootseedda \r (Mat. 8:23-27; Luk'. 8:22-25) \p \v 35 He gallassi sa'ay omarssina, Yesuusi barena kaalliyaawantta «Abbaappe hefintsa pinnoytte» yaageedda. \v 36 Aa kaalliyaawanttu asaa aggiide, Yesuusi kase geli utteedda wonggiriyaan geliide, Yesuusa barenttuna afeeddino; hara wonggiratuukka hewaan de'iino. \v 37 Wolk'k'aama gotuu denddina, beetay wonggiriyaa shoc'ina, haatsay kumana gakkanaw wonggiriyaa giddo geleedda. \v 38 He wode Yesuusi wonggiriyaan guyye baggana borkkotsaa borkkotiide gem"isheedda. Yesuusa kaalliyaawanttu Aa dentsiide, «Tamaarissiyaawoo, nuuni d'ayiyaa wode c'o"u gaade s'eellay?» yaageeddino. \p \v 39 I beegottiide gotuwaa, «C'o"u ga» giide, abbaakka, «Woppu ga» geedda; gotuukka c'o"u giina, ubbabaykka woppu geedda. \v 40 Yesuusi barena kaalliyaawantta «Ayaw hawaadan yayyiitee? Hinttenttu waan ammanikkitee?» yaageedda. \p \v 41 Unttunttu daro yayyiide barenttu giddon, «Hawe laa haray atto, gotuunne abbay azazettiyaawe oonee?» yaageeddino. \c 5 \s Yesuusi Iita Ayyaanay Oyk'k'eedda // Bitaniyaa Patseedda \r (Mat. 8:28-34; Luk'. 8:26-39) \p \v 1 Yesuusinne Aa kaalliyaawanttu abbaappe hefintsaw pinniide, Gerggesenoona geetettiyaa gadiyaa gakkeeddino. \v 2 Asaa moogiyaa duufuu de'iyaasaappe iita ayyaanay de'iyaa itti bitanii kesiide, Yesuusi wonggiriyaappe keseedda wode, Yesuusanna gaketteedda. \v 3 Bitanii he duufuu de'iyaa saan ak'i peeshiide, yaan de'ee; Aa ooninne haray atto, santsalataan k'achchanawukka danddaybbeenna. \v 4 Ayaw gooppe, I daro wode uk'k'unaaninne santsalataan k'ashettiide de'ee; shin santsalataa duseretseedda; uk'k'unnaakka mentsereetseedda; Aa s'oonanaw danddayeeddawe ooninne baawa. \v 5 I ubbaa wode gallassinne k'amma, he duufuu de'iyaasaaninne deriyaa bolla waassee; bare bollaakka shuchchaan gaaree. \p \v 6 Yesuusa haakuwaan be'eedda wode, aakko wos's'i yiide aw goyinneedda. \v 7 He bitanii bare kooshshaa d'ok'k'u ootsiide, «Ubbaappe Bolla S'oossaa Na'aw, Yesuusaa, neenanne taana ayee gatsii? Taana murenna mala, taani neena S'oossaa suntsan woossay» yaageedda. \v 8 I hewaa ayaw geeddee gooppe, Yesuusi Aa, «Laa ha iita ayyaanaw, ha bitaniyaappe kesa» yaageeddawaassa. \p \v 9 Yesuusi Aa, «Ne suntsay oonee?» yaagiide oochcheedda. \p I, «Nuuni c'ora gidiyaa diraw, ta suntsay Leegiyoona» yaageedda. \v 10 Iita ayyaanatuwaa he gadiyaappe kessi yeddenna mala, Yesuusa minisiide woosseedda. \p \v 11 He deriyaa bollan c'ora guduntsaa wudii heemettee; \v 12 iita ayyaanatuu Yesuusa, «Nuuna hini guduntsaa wudiyaakko yeddaarikkii; unttunttun biide gelana» yaagiide woossina, \v 13 Yesuusi, «Biite» yaageedda. Iita ayyaanatuu bitaniyaappe kesiide, guduntsatuwaan geleeddino; laa"u sha"a gidiyaa guduntsaa wudii kakaa huup'iyaanna kajjottiidde, abbaan geliide, mitetti aggeedda. \p \v 14 Guduntsaa wudiyaa heemmiyaawanttu bak'atiide, haneeddawaa katamaaninne katamaappe gas'aa gadiyaan odeeddino; hewaa be'anaw Asay yeedda. \v 15 Asay Yesuusakko yiide, c'ora iita ayyaanatuu beni oyk'k'eedda bitanii bare wozanay simmina, mayuwaa mayyiide, hewaan utteeddawaa be'iide, ubbay yayyeedda. \v 16 Hewaa be'eedda asatuu iita ayyaanatuu oyk'k'eedda bitanii haneeddawaanne k'ay guduntsaa wudiyaabaa he asaw odeeddino. \v 17 Hewaa diraw, Asay barenttu gadiyaappe Yesuusi baana mala, woosaa doommeedda. \p \v 18 Yesuusi wonggiriyaan gelishshin, iita ayyaanatuu oyk'k'eedda bitanii Yesuusanna de'ana mala, Yesuusa woosseedda. \v 19 Shin Yesuusi is's'iide Aa, «Ne soy simmaade, Goday new ay mala wolk'k'aamabaa ootseeddenttonne k'ay I new ay mala keekentto ne soy asaw oda» yaageedda. \v 20 Bitanii biide, Tammu Katamaa\f + \fr 5:20 \fr*\fq Tammu Katamaa: \fq*\ft Hawanttu itti c'ita gideedda katamatuu Sammaariyaappenne Galiilaa gadiyaa away doliyaa baggana de'iyaawantta gidiide, hewanttun de'iyaa asatuwaa eeshshaykka Giriike asatuwaa de'uwaa ogiyaa kaalliyaawaa bessee.\ft*\f* giyaa saan yuuyyiide, Yesuusi barew ay mala wolk'k'aamabaa ootseeddentto, oduwaa doommeedda; I odeeddawaa siseedda Asay ubbay maalaletteedda. \s Yaa'iroosa Naattonne Yesuusa Mayuwaa Bochcheedda Mishiratto \r (Mat. 9:18-26; Luk'. 8:40-56) \p \v 21 Yesuusi simmiide, wonggiriyaan geliide, abbaa pinneeddawaappe guyyiyaan, c'ora Asay abbaa mataan Aakko yuuyyi aad'd'iide shiik'eeddino. \v 22 Yaa'iroosa giyaawe, Ayihuda woosa golliyaa kaappatuwaappe ittuu, Yesuusa be'eedda wode aakko yi Aa gediyaan kunddiide, \v 23 «Ta naatta harggaade hayk'k'anaw; iza pas'iide lo"o de'ana mala, yaade ne kushiyaa izi bolla wotsaarikkii» yaagiide Yesuusa minisiide woosseedda. \p \v 24 Yesuusi Yaa'iroosanna beedda; I biishshin c'ora Asay Aa kaalliidde metootseeddino. \p \v 25 Tammanne laa"u laytsaa ubbaa izi bollaappe suutsay goggiyaa itti mishiratta de'aw. \v 26 C'ora aakimatuu izo aakimishshinkka, iza pas'a kaa'ettaaddu; bare miishshaa ubbaa wurssinakka iziw haa iiteeddawaappe attin, ayinne izo maaddibeenna. \v 27 He mishiratta Yesuusabaa sisaade, asaa giddonna Yesuusappe guyyenna yaade, Aa mayuwaa bochchaaddu. \v 28 Ayaw gooppe iza, «Taani haray atto, Aa mayuwaa bochchooppekka pas'ana» yaagaade k'oppaaddu. \p \v 29 Iippe goggiyaa suutsay ellekka ek'k'i aggeedda; iza bare waayiyaappe pas'eeddawaa bare bollaan eraa aggaaddu. \v 30 Yesuusi bareppe wolk'k'ay kesseeddawaa bare huup'ew eriide, ellekka c'ora asaa giddon guyye simmiide, «Ta mayuwaa bochcheeddawe oonee?» yaageedda. \p \v 31 Yesuusa kaalliyaawanttu Aa, «Asay neena sugiyaa wode be'aadde, ‹Taana oonee bochcheeddawe?› yaagay?» geeddino. \p \v 32 Yesuusi hewaa oonee ootseeddenttonne be'anaw yuushshi aatsiide s'eelleedda; \v 33 shin mishiratta barew haneeddawaa eraade, yashshaa kokkoraadde yaade Yesuusa sintsan guufannaaddu; k'ay tumatetsaan haneeddawaa ubbaa aw odaaddu. \v 34 Yesuusi izo, «Ta naattee, neena ne ammanuu patseedda; saruwaan ba; ne waayiyaappenne pas'a» yaageedda. \p \v 35 Yesuusi biro hewaa giishshin, Ayihuda woosa golliyaa kaappuwaa soyippe kiitetteedda asatuu yiide, «Ne naatta hayk'k'adiggaaddu; simmi tamaarissiyaawaa ayaw daaburssay?» yaageeddino. \p \v 36 Shin Yesuusi unttunttu giyaawaa sisiide, Ayihuda woosa golliyaa kaappuwaa, «Ammano s'alalaa ammanappe attin, yayyoppa» yaageedda. \v 37 Yesuusi P'es'iroosappe, Yaak'oobappenne Yaak'ooba ishaa Yohaannisappe haray ooninne barena kaallenna mala diggeedda. \v 38 Unttunttu Ayihuda woosa golliyaa kaappuwaa soy gakkeedda wode, Yesuusi Asay loytsi yeekkiyaawaanne zilaaliyaawaa be'eedda. \v 39 Geliide asaa, «Ayaw loytsi yeekkiitee? Naatta gem"ishshaadduppe attin, hayk'k'abeykku» yaageedda. \p \v 40 Hewaappe guyye Asay Aa bolla miic'c'eedda; shin asaa ubbaa kare kessiide, naatti aawuwaanne aatto hewaan barenanna de'iyaa Aa kaalliyaawanttanne akkiide, naatta de'iyaasaa geleedda. \v 41 Yesuusi naatti kushiyaa oyk'k'iide, «S'aalitaa, k'uumii»\f + \fr 5:41 \fr*\fq S'aalitaa, k'uumii: \fq*\ft Ha k'aalatuu Aramaayike geetettiyaa k'aalaan Yesuusa wodiyaan Paalasttiine gaden haasayettiyaawaa. S'aalitaa giyaawenne k'uumi giyaawe amaaratsuwaa k'aalaa gidenna. Shin Giriikiyaa k'aalaa.\ft*\f* yaageedda; hewaa biletsay, «Guutsa naattee, taani neena dendda gay» giyaawaa. \p \v 42 Naatta ellekka dendda ek'k'aade hamettaaddu; iza tammanne laa"u laytsaa naatto; hewe haniyaawaan Asay daro maalaletteedda. \v 43 Yesuusi hewaa unttunttu oossinne odenna mala, unttuntta minisi azaziide, «Iziw miyaabaa immite» yaageedda. \c 6 \s Yesuusa Naazireeten Akkenaan Is's'eeddino \r (Mat. 13:53-58; Luk'. 4:16-30) \p \v 1 Yesuusi hewaappe kesiide, bare gadiyaa Naazireete katamaa beedda; Aa kaalliyaawanttukka Aa kaalliide beeddino. \v 2 Sambbataa gallassi Ayihuda woosa golliyaan tamaarissuwaa doommeedda; I tamaarissiyaawaa siseedda c'ora Asay maalalettiide, «Hawe ha ubbabaa hak'appe demmeeddee? Ha aw imetteedda aad'd'o eratetsay ayee? S'oossay ootsiyaa malaataa I wooti ootsii?\fig Ayihudatuwaa woosa Gollen nabbabiyaa bitaniyaa|alt="Man reading inside synagogue" src="lb00244b.tif" size="col" ref="6:2"\fig* \v 3 Hawe anaas'iyaa\f + \fr 6:3 \fr*\fk Anaas'iyaa: \fk*\ft Giriike biletsaan shuchchaa woy urk'k'aa melissiide med'd'iyaa asaa giide go"ettee.\ft*\f* gidennee? Mayraami na'aa, Yaak'ooba ishaa, Yoosa ishaa, Yihudaa ishaa, Simoona ishaa gidennee? Aa michchatuu nuunanna hawaan de'iyaawantta gidikkinoo?» yaagiide, I giyaawaa akkenaan is's'eeddino. \p \v 4 Yesuusi he asaw, «Nabii bare gadiyaan, bare dabbatuwaaninne barenttu soy asaan bonchchettennawaappe attin, ubba saan bonchchetee» yaageedda. \v 5 I hewaan bare kushiyaa amareeda asatuwaa bolla wotsiide, unttuntta patseeddawaappe attin, c'ora malaataa ootsanaw ayinne danddaybbeenna. \v 6 Asay ammanibeenna diraw maalaletteedda. \s Yesuusi Tammanne Laa"u Barena Kaalliyaawanttu Tamaarissanaadan Kiitteedda \r (Mat. 10:5-15; Luk'. 9:1-6) \p Hewaappe guyyiyaan, Yesuusi hewaa heeraan de'iyaa k'eeri katamatuwaan yuuyyi yuuyyiide, asaa tamaarisseedda. \v 7 Yesuusi tammanne laa"u barena kaalliyaawantta barekko s'eesiide, laa"uwaa laa"uwaa kiitteedda; k'ay unttunttoo iita ayyaanatuwaa kessiyaa maataa immeedda. \v 8 Unttuntta, «Ogiyaa s'am"aappe attin, k'umaa, k'arc'c'iitiyaa, hinttew miishshaa ayaanneekka oyk'k'oppite. \v 9 Hinttenttu gediyaan c'aammaakka wotsite; shin laa"u mayuwaa mayyoppite» yaageedda. \v 10 K'aykka unttuntta, «Hinttentta Asay hak'an mokkooppenne, hewaappe kesana gakkanaw, he golliyaan utti aggite. \v 11 Hinttentta Asay mokkennasaa woy hintte odiyaabaa sisennasaa hak'a gidooppekka, he gadiyaan de'iyaa asaw hewe markka gidana mala, hewaappe kesiidde, hintte gediyaappe baanaa shoc'ite»\f + \fr 6:11 \fr*\fk Hintte gediyaappe baanaa shoc'ite: \fk*\ft Hawe Asay is's'eeddawaa bessiyaawaa.\ft*\f* yaageedda. \p \v 12 Tammanne laa"u Aa kaalliyaawanttu biide, Asay barenttu nagaraappe simmanaadan, k'aalaa odeeddino. \v 13 Unttunttu asaappe daro iita ayyaanatuwaa kessiide, harggiyaa asaa c'ora zayitiyaa okkiide patseeddino.\x - \xo 6:13 \xo*\xt Yak'. 5:14\xt*\x* \s S'ammak'iyaa Yohaannisa Hayk'uwaa \r (Mat. 14:1-12; Luk'. 9:7-9) \p \v 14 Asay Yesuusa suntsaa dentsiyaa diraw, Kaatiyaa Heroodise hewaa ubbaa siseedda; itti itti asay, «S'ammak'iyaa Yohaannisi hayk'uwaappe denddeedda; hewoo aw wolk'k'aama malaataa ootsiyaa wolk'k'ay de'ee» yaageedda. \p \v 15 Shin haranttu Aa, «Hawe Eelaasa» yaageeddino. \p Haranttu k'ay, «Hawe beni wode nabatuwaa malatiyaa nabiyaa» yaageeddino. \p \v 16 Shin Heroodise hewaa siseedda wode, «Hewe taani k'ood'iyaa muuc'isseedda s'ammak'iyaa Yohaannisa. I hayk'uwaappe pas'eedda» yaageedda. \p \v 17 Ayaw gooppe, Heroodise bare ishaa Pilip'p'oosa machchatto Heroodiyaado akki wotseedda; Heroodise izi diraw, bare huup'ew asaa kiittiide, Yohaannisa oytsiide, k'ashissi wotseedda. \v 18 Ayaw gooppe, Yohaannisi Heroodisa, «Neeni ne ishaa machchatto akkanaw bessena» yaagi wotseedda. \p \v 19 Heroodiyaada Yohaannisaw uluwaan morkkiyaa oyk'k'aade Aa wod'isanaw koyaaddu; shin danddayabeykku. \v 20 Yohaannisi s'illo asanne geeshsha asaa gideeddawaa Heroodise ereedda diraw, aw yayyiide, loytsi naagi wotseedda; Yohaannisi giyaawaa sisiide, bare wozanaan darssi metootiiddekka aabaa nashechchaan siseedda. \p \v 21 Heroodise bare yeletteedda gallassi, gadiyaa ayissiyaawanttoo, shaalak'atoonne Galiilaan de'iyaa wolk'k'aama asaw shoobiyaa giigisseedda wode, wurssetsaan Heroodiyaada injje gallassaa demmaaddu. \v 22 Heroodiyaadi naatta imatsaa mokkiyaasaa gela duraadde, Heroodisanne Aa imatsatuwaa nashechchaaddu; Hewaappe guyye kaatii naattiw, «Neena lo"eeddawaa ayaa gidooppenne taana oochcha; taani new immana» yaageedda. \v 23 K'ay iziw darii c'aak'k'iide, «Neeni oochcheeddawaa ayaa gidooppekka, taani new immana; haray atto, ta kawutetsaappe bagga gidooppekka, taani new immana» yaageedda. \p \v 24 Naatta kare kesaade bare daayo, «Ayaa imma goo?» yaagaade oochchaaddu. \p I daaya, «S'ammak'iyaa Yohaannisa huup'iyaa imma ga» yaagaaddu. \p \v 25 Naatta ellekka kaatiyaakko baade Aa, «S'ammak'iyaa Yohaannisa huup'iyaa woc'iitiyaan wotsaade, neeni ha"i taw immanaadan koyyay» yaagaaddu. \p \v 26 Hewaappe guyye kaatii darii k'aretteedda; shin bare c'aak'uwaa dirawunne bare imatsatuwaa diraw iziw c'aak'k'eedda c'aak'uwaa kolanaw koyyibeenna. \v 27 Hewaa diraw, ellekka naagiyaawaa kiittiide, Yohaannisa huup'iyaa ahana mala azazeedda; naagiyaawe k'asho golle biide, Yohaannisa k'ood'iyaa muuc'eedda. \v 28 He muuc'eeddawaa woc'iitiyaan wotsi ahiide, naattiw immeedda; naatta k'ay bare aattiw immaaddu. \v 29 Yohaannisa kaalliyaawanttu hewaa siseedda wode yiide, Aa anhaa afiide moogeeddino. \s Yesuusi Ichcheshu Sha"a Asaa Miziide Kalisseedda Taarikiyaa \r (Mat. 14:13-21; Luk'. 9:10-17; Yoh. 6:1-14) \p \v 30 Yesuusi kiitteeddawanttu simmiide, Yesuusanna gakettiide, barenttu ootseeddabaanne barenttu tamaarisseeddabaa ubbaa Yesuusaw odeeddino. \v 31 Biyaa asaynne yiyaa Asay darina, haray atto k'umaa maanawukka unttuntta gatsennaan is's'eedda diraw, Yesuusi unttuntta, «Nuurekka guutsaa shemppi akkanaw Asay baynnasaa boytte»\f + \fr 6:31 \fr*\fk Asay baynnasaa: \fk*\ft Hawe Galiilaa geetettiyaa wombbaappe pudehaa dola baggana de'ee. \ft*\xt 6:45\xt* s'eellite.\f* yaageedda. \v 32 Yesuusinne unttunttu barenttu s'alalaa wonggiriyaan uttiide, Asay baynnasaa beeddino. \p \v 33 Unttunttu biishshin, c'ora Asay unttuntta be'iide ereedda; katamaa ubbaappe gediyaan wos's'iidde, unttunttu biyaasaa unttunttuppe kasetiide gakkeeddino. \v 34 Yesuusi wonggiriyaappe kesiide, c'ora asaa be'eedda; Asay heemmiyaa Asay baynna dorssaa mala gideedda diraw, k'arettiide asaa darobaa tamaarissuwaa doommeedda.\x - \xo 6:34 \xo*\xt Pay. 27:17; 1 Kat. 22:17; 2 Od. 18:16; Hiz. 34:5; Mat. 9:36\xt*\x* \p \v 35 Sa'ay omarssiyaa wode, Yesuusa kaalliyaawanttu aakko yiide, «Hawe sa'ay Asay baynna sa'aa; ha"i sa'aykka k'ammi diggeedda; \v 36 asay heeraanne k'eeri katamatuwaa giddo biide, barenttoo miyaabaa shammana mala, asaa moyzza» yaageeddino. \p \v 37 Shin Yesuusi zaariide unttuntta, «Asaw miyaabaa hintte immite» yaageedda. \p Hewaappe guyye unttunttu, «Nuuni biide, laa"u s'eetu biraa santtimiyaa\f + \fr 6:37 \fr*\fk Biraa santtimiyaa: \fk*\ft Beni wodiyaan asaa gadiyaan itti gallassaa uniyaa ootsi peesheedda asaw itti biraa santtimii imettee. Mat. 20:2 s'eellite.\ft*\f* k'umaa shammiide, Asay maanaw immanee?» yaagiide Aa oochcheeddino. \p \v 38 Yesuusi unttuntta, «Hinttenttoo aappun daabbuu de'ii? Biide be'ite» yaageedda. \p Unttunttu be'iide, «Ichcheshu daabbuwaanne laa"u moliyaa» yaageeddino. \p \v 39 Yesuusi barena kaalliyaawantta asaa ubbaa c'itan c'itan shaakki shaakkiide, maataan utissana mala azazeedda. \v 40 Asay s'eetuu s'eetuunne ishatamuu ishatamuu c'itan c'itan utteeddino. \v 41 Yesuusi ichcheshu daabbuwaanne laa"u moliyaa oyk'k'iide, pude saluwaa s'eelliide, S'oossaa galateedda; daabbotuwaa mentsiide asaw gishana mala, barena kaalliyaawanttoo immeedda; k'ay laa"u moliyaakka unttunttu ubbaw shaakkeedda. \v 42 Asay ubbay miide kalleeddino. \v 43 Hewaappe guyye atteedda daabbotuwaa dokkaynne moliyaa dokkay tammanne laa"u zambbeeliyaa kumeeddawaa Yesuusa kaalliyaawanttu dentseeddino. \v 44 Daabbuwaa meedda attuma Asay ichcheshu sha"a. \s Yesuusi Abbaa Bollan Hamettiidde Beedda \r (Mat. 14:22-33; Yoh. 6:15-21) \p \v 45 Ellekka Yesuusi he c'ora asaa moyzziide, barena kaalliyaawanttu wonggiriyaan geliide, abbaappe hefintsan de'iyaa Beetesayda giyaa katamaa bareppe sintsatiide baanaadan azazeedda. \v 46 Unttuntta moyzzeeddawaappe guyyiyaan, S'oossaa woossanaw zooziyaa keseedda. \p \v 47 Sa'ay k'ammiyaa wode wonggirii wombbaa gidduwaan de'ishshin, Yesuusi wombbaappe gas'aan barekka de'ee. \v 48 C'arkkuu Aa kaalliyaawanttukko c'arkkiyaa diraw, barena kaalliyaawantta wombbaa beetay metootsiyaawaa Yesuusi be'iide, kuttuu waassana haniyaa wode wombbaa bollan hamettiidde, unttunttukko yeedda; unttuntta yeggi aad'd'anaw koyyeedda. \v 49 Shin wombbaa bollan I hamettishshin, unttunttu Aa be'iide, barenttoo moyttilliyaa malatina waasseeddino. \v 50 Ayaw gooppe, unttunttu ubbay Aa be'iide, yashshaa kokkoreeddino; shin ellekka Yesuusi unttuntta, «Ayinne baawa; taanattennee yayyoppite» yaageedda. \v 51 Yesuusi unttunttunna ittippe wonggiriyaan gelina, c'arkkuu woppu geedda; unttunttu daro maalaletteeddino. \v 52 Ayaw gooppe, unttunttu wozanay jolleedda diraw, unttunttu ukitsaabaa akeekibeykkino. \s Yesuusi Gensaarees'en Hargganchchatuwaa Patseedda \r (Mat. 14:34-36) \p \v 53 Unttunttu abbaa pinniide, Gensaarees'a giyaa biittaa gakkeeddino; yaan wonggiriyaa gas'aa shiishshi k'achcheeddino. \v 54 Unttunttu wonggiriyaappe wod'd'iyaawaan, Asay ellekka Yesuusa erinne \v 55 hewaa heeraan de'iyaa gadiyaa ubbaan wos'erettiide, hargganchchatuwaa shanchchamaan tookkiide, «Yesuusi de'ee» giina siseeddasaa ahuwaa doommeedda. \v 56 Yesuusi beedda sa'aa ubbaan k'eeri katamaan gidina, wolk'k'aama katamaan gidina, heeraa giddon gidinakka, geyaa denbbaan Asay hargganchchatuwaa aakko afee. Yesuusi bare mayuwaa mac'araa gidooppenne hargganchchatuwaa boshissana mala, Asay Aa woosseedda; bochcheedda ubbay pas'eedda. \c 7 \s Yesuusi Asaa Wogaappe Koshshennawaa P'alk'k'eedda \r (Mat. 15:1-9) \p \v 1 Parisaawatuunne Yerusaalameppe yiide, Muse higgiyaa tamaarissiyaa amareeda asatuu Yesuusakko shiik'eeddino. \v 2 Yesuusa kaalliyaawanttuppe ittuu ittuu tuna kushiyan, hewaa giyaawe meec'ettennaan k'umaa miyaawantta\f + \fr 7:2 \fr*\fk Meec'ettennaan k'umaa miyaawantta: \fk*\ft Ayihude asatuwaa wogaan meec'ettenna kushiyan k'umaa muussay tunaadan paydettee. Hewoo k'umaa maanappe kasenna kushiyaa meechchaa loytsi minisiino.\ft*\f* be'eeddino. \p \v 3 Ayaw gooppe, Parisaawatuunne Ayihuda Asay ubbay barenttu aawotuwaa wogaa naagiide, barenttu kushiyaa loytsi meec'ettennaan miikkino. \v 4 K'ay geyaappe yiidekka meec'ettennaan de'iidde miikkino. K'ay unttunttu barenttu aawotuwaappe akkeedda hara c'ora wogay de'ee; hewekka wanc'c'aa, keriyaa, birataappe med'd'eedda miishshaanne arssaa meec'c'iyaa wogaa. \p \v 5 Parisaawatuunne Muse higgiyaa tamaarissiyaawanttu Yesuusa, «Neena kaalliyaawanttu ayaw nu aawotuwaa wogaa kaallennaan is's'iide, barenttu kushiyaa meec'ettennaan k'umaa miinoo?» yaagiide oochcheeddino. \p \v 6-7 Yesuusi unttuntta hawaadan yaageedda; «Isiyaasi timbbitiyaa odeedda wode, hinttenttubaa, lo"a malatiyaa iitatubaa s'aafeeddawaadankka, \q1 « ‹S'oossay, «Hawe Asay taana, \q2 bare bolla doonaan bonchchee. \q1 Shin unttunttu wozanay taappe haakuwaan de'ee; \q2 asay taw mela goyinnee. \q1 Ayaw gooppe, Asay ootseedda azazuwaa, \q2 S'oossaa higgiyaa malatissiide tamaarissee» geedda› \m yaagiide timbbitiyaa tumuwaa odeedda.\x - \xo 7:6-7 \xo*\xt Isa. 29:13\xt*\x* \p \v 8 «S'oossaa azazuwaa hintte aggiide, asaa wogaa minisiide naagiita» yaageedda. \p \v 9 K'aykka Yesuusi, «Hinttenttu hintte wogaa naaganaw S'oossaa azazuwaa aggiita. \v 10 Ayaw gooppe Muse, ‹Ne aabbanne ne daayo bonchcha› K'ay, ‹Bare aabbanne bare aatto boriyaawe hayk'uwaan muretto› yaageedda.\x - \xo 7:10 \xo*\xt Kes. 20:12; 21:17; Wog. 20:9; Zar. 5:16\xt*\x* \v 11 Shin itti uraw bare aawuwaa woy bare aatto maaddiyaabay de'ishshin I, ‹Hawe k'urbbaaniyaa; hawaa guussay S'oossaabaa giyaawaa› gooppe, \v 12 I bare aawuwaa woy bare aatto wodeppe maaddanawaa ayinne koyyikkita. \v 13 Ha hanotaan hintte hinttenttu wogaa naaganaw, S'oossaa k'aalaa koliide, hewaa mala darobaa ootsiita» yaageedda. \s Asaa Tunissiyaawantta \r (Mat. 15:10-20) \p \v 14 Yesuusi c'ora asaa k'aykka barekko s'eesiide, «Ubbay taani giyaawaa sisitenne akeekite. \v 15 Asaappe kesiyaawe asaa tunissiyaawaappe attin, kareppe asaa giddo geliide, asaa tunissiyaabay ayinne baawa; \v 16 sisanaw haytsay de'iyaa uray ooninne siso» yaageedda. \p \v 17 Yesuusi c'ora asaa aggiide soy geleedda wode, Aa kaalliyaawanttu he leemisuwaabaa Aa oochcheeddino. \v 18 I unttuntta, «Hinttenttookka k'ay gelibeennee? Kareppe asaa wozanaan geliyaabay ayinne asaa tunissanaw danddayennawaa akeekiitee? \v 19 Ayaw gooppe, k'umay asaa uluwaa giddo geliide, karew kesiyaawaappe attin, asaa wozanaa giddo gelenna» yaageedda. Hawaadankka Yesuusi k'umaa ubbay tuna gidennawaa erisseedda. \p \v 20 K'aykka Yesuusi hawaadan yaageedda; «Asaa tunissiyaabay asaa wozanaa giddoppe kesiyaabaa. \v 21 Ayaw gooppe, asaa wozanaa giddoppe kesiyaawe iita k'ofaa; woshummiyaawaa; wuu"iyaawaa; wod'iyaawaa; c'aaratetsaa; \v 22 yoratetsaa; uuziyaa woy barena dosiyaawaa; iitatetsaa woy c'immiyaawaa; geniyaa; mac'c'awaa amottiyaawaa; k'anaatiyaawaa; boriyaawaa woy zigiriyaawaa; ayyuwaa; eeyatetsaa. \v 23 Ha iitabay ubbay asaa wozanaa giddoppe kesiide, asaa tunissee» yaageedda. \s Itti Giriike Mishiratti Ammanuwaa \r (Mat. 15:21-28) \p \v 24 Yesuusi hewaappe aggiide, S'iiroosanne Sidoonaa giyaa katamatuwaa matan de'iyaa gadiyaa biide, itti golliyaa geleedda; k'ay I yaan de'iyaawaa ooninne eranawaa koyyibeenna; shin k'osettiide gam"anaw danddayibeenna. \v 25 Shin bare guutsa naatti bolla iita ayyaanay de'iyaa itti mishiratta Yesuusabaa sisaade, ellekka aakko yaanne Aa gediyaan guufanna aggaaddu. \v 26 He mishiratta Ayihuda asaa gidukku; Aa yeletteeddawekka Sooriyaa giyaa gadiyaanna; Aa bare naattippe s'alahiyaa kessana mala, Yesuusa woossaaddu. \p \v 27 Shin Yesuusi zaariide, «Naanay kasetiide k'umaa kallino; ayaw gooppe, naanaa k'umaa akkiide, kanatoo\f + \fr 7:27 \fr*\fk Kanatoo: \fk*\ft Ha k'aalaa itti itti Ayihude asay, Ayihude gidenna asatoo go"etiyaawaa.\ft*\f* oliyaawe lo"a gidenna» yaageedda. \p \v 28 Mishiratta zaaraade, «Tumakka ta Godaw, haray atto samppaa miyyiyaan de'iyaa kanatuukka naanatuwaappe atteedda suuppaa miino» yaagaaddu. \p \v 29 Yesuusi k'ay izo, «Ha neeni haasayeedda k'aalaa diraw, s'alahii ne naattippe keseedda; simmi ne soy ba» yaageedda. \p \v 30 Mishiratta bare soy biyaa wode, izi naattippe s'alahii kesina, hiis'an giseeddawunno demmaaddu. \s Yesuusi Tullenne Duude Gideedda Itti Bitaniyaa Patseedda \p \v 31 Yesuusi S'iiroosa gadiyaappe kesiide, Sidoonaannanne Tammu Katamaa giyaa gadiyaanna kantsiide, Galiilaa Abbaakko beedda. \v 32 Asay tullenne duude gideedda bitaniyaa Yesuusakko ahiide, bare kushiyaa Aa bollan wotsana mala, Yesuusa woosseeddino. \v 33 Yesuusi barekka he bitaniyaa c'ora asaappe gas'aa kessiide, bare birad'd'iyaa Aa haytsaan yeddeedda; k'ay c'uchchaa c'uchchiide, Aa ins's'arssaa bochcheedda. \v 34 Saluwaa pude s'eelliide, tookki shemppiide, «Eftahi»\f + \fr 7:34 \fr*\fq Eftahi: \fq*\ft Ha k'aalay Yesuusi ha alamiyaan de'iidde tamaarissiyaa wode, go"ettiyaa Aramaayike yaagettiyaa k'aalaan haasayeeddawaa.\ft*\f* yaageedda; hewaa giyaawe dooyetta giyaawaa. \v 35 Bitaniyaa haytsay ellekka dooyetti aggeedda; k'ay Aa haasayenna ins's'arssaykka biletti aggeedda; bitanii ayinne waayettennan haasayii aggeedda. \p \v 36 Yesuusi asaw, «Hawaa oossinne odoppite» yaagiide odeedda; shin I darssi minisi odina, Asay k'ay oduwaa yaa darisseedda. \v 37 Hewaa siseedda Asay ubbay daro maalalettiide, «Ubbabaakka I loytsi ootsee. Haray atto tulliyaakka sissee; k'ay duudiyaakka haasayissee» yaageeddino. \c 8 \s Yesuusi Oyddu Sha"a Asaa Mizeedda \r (Mat. 15:32-39) \p \v 1 He wode, c'ora Asay k'ay Yesuusakko shiik'eedda; asaw miyaabay d'ayina, Yesuusi barena kaalliyaawantta barekko s'eesiide, \v 2 «Ha c'ora Asay taananna heezzu gallassay gakkanaw gam"iide, miyaabaa ayinne demmibeenna diraw, taani unttunttoo k'arettay. \v 3 Taani unttuntta koshaanna soy yeddooppe, biidde ogiyaan daaburiide kunddana; ayaw gooppe, ittuu ittuu haako saappe yeedda» yaageedda. \p \v 4 Aa kaalliyaawanttu zaariide, «Ha Asay bayinna saan ha asaa ubbaa mizanaw gidiyaa k'umaa demmanaw danddayiyaawe oonee?» yaageeddino. \p \v 5 Yesuusi unttuntta, «Hinttenttoo aappun daabbuu de'ii?» yaagiide oochcheedda. \p Unttunttu, «Laappu daabbuu de'ee» yaageeddino. \p \v 6 Yesuusi asaa, «Sa'aan uttite» yaagiide azazeedda; k'ay laappu daabbuwaa akkiide, S'oossaa galateedda; he daabbuwaa mentsiide, asaw gishana mala, barena kaalliyaawanttoo immeedda. Yesuusa kaalliyaawanttu he c'ora asaw gisheeddino. \v 7 Unttunttoo k'aykka amareeda suuppaa moletuu de'iino; Yesuusi hewanttookka S'oossaa galatiide, asaw gishana mala, barena kaalliyaawantta azazeedda. \v 8 Asay ubbay miide kallina atteedda dokkay laappu zambbeeliyaa kumeeddawaa Aa kaalliyaawanttu dentseeddino. \v 9 K'umaa meedda Asay oyddu sha"a gidana; hewaappe guyyiyaan, Yesuusi asaa yeddeedda. \v 10 I k'ay barena kaalliyaawanttunna ellekka wonggiriyaan geliide, Dalmmanutaa\f + \fr 8:10 \fr*\fq Dalmmanutaa: \fq*\ft Hawe erettenna sa'aa.\ft*\f* giyaa gadiyaa beedda. \s Parisaawatuu Barenttoo Malaatay Oosettana Mala Oochcheeddino \r (Mat. 16:1-4) \p \v 11 Parisaawatuu yiide, Yesuusanna palumaa doommeeddino. \p Yesuusa paac'c'anaw koyyiide, saluwaappe malaataa barentta bessana mala oochcheeddino. \v 12 Yesuusi darssi tookki shemppiide, «Ha wodiyaa Asay ayaw malaataa koyyii? Taani hinttenttoo tumuwaa oday; ha wodiyaa asaw malaatay ubbaakka imettenna» yaageedda. \v 13 K'ay unttuntta hewaan aggiide, zaari wonggiriyaan geliide, abbaappe hefintsa pinneedda. \s Parisaawatuwaa Irshshuwaanne Heroodisa Irshshuwaa \r (Mat. 16:5-12) \p \v 14 Yesuusa kaalliyaawanttu k'umaa afanawaa dogeeddino; unttunttoo wonggiriyaa giddon itti ukitsaappe haray baawa. \v 15 Yesuusi unttuntta, «Hinttentta erite; Parsaawatuwaa irshshuwaappenne Heroodisa\f + \fr 8:15 \fr*\fq Heroodisa: \fq*\ft Hawe Heroodise Anttip'aasa geetettiyaa wogga Heroodisa geetettiyaawaa na'aa.\ft*\f* irshshuwaappe naagettite» yaagiide azazeedda. \p \v 16 Unttunttu barenttu giddon, «I hawaa giyaawe nuw k'umay baynna diraassa» yaagiide haasayaa doommeeddino. \p \v 17 Yesuusi unttunttu giyaawaa eriide, «Hinttenttoo daabbuu bayinnawaa ayaw haasayiitee? Ha"i gakkanaw hinttew gelennee? Woy akeekikkitee? Hintte wozanay jolleeddee? \v 18 Hinttenttoo ayfii de'ee; be'ikkitee? K'ay haytsay de'ee; sisikkitee? Hinttenttoo hassayettennee?\x - \xo 8:18 \xo*\xt Erm. 5:21; Hiz. 12:2; Mar. 4:12\xt*\x* \v 19 Taani ichcheshu daabbuwaa ichcheshu sha"a asaw mentsa immeedda wode, aappun zambbeeliyaa kumeedda dokkaa dentseedditee?» yaageedda. \p Unttunttu, «Tammanne laa"u zambbeeliyaa kumeedda dokkaa dentseeddo» yaageeddino. \p \v 20 «Taani k'aykka laappu daabbuwaa oyddu sha"a asaw mentsaade immeedda wode, aappun zambbeeliyaa kumeedda dokkaa dentseedditee?» yaageedda. \p Unttunttu, «Laappu zambbeeliyaa kumeedda dokkaa dentseeddo» yaageeddino. \p \v 21 I k'ay, «Ha"ikka akeekibeykkitee?» yaageedda. \s Yesuusi Beetesaydan Itti K'ook'aa Patseedda \p \v 22 Yesuusinne Aa kaalliyaawanttu Beetesayda giyaa katamaa beeddino; asatuu k'ook'a bitaniyaa Yesuusakko ahiide, he bitaniyaa bochchana mala, Aa woosseeddino. \v 23 Yesuusi k'ook'a bitaniyaa kushiyaa oyk'k'iide, heeraappe gas'aa kesseedda; Aa ayfiyaan c'uchchiide, bare kushiyaa Aa bolla wotsiide, «New ayentto beettii?» yaagiide oochcheedda. \p \v 24 Bitanii d'ok'k'iide, «Taani asaa be'ay; shin Asay hamettiidde, mitsaa malatee» yaageedda. \p \v 25 Hewaappe guyyiyaan, Yesuusi shirettiide bitaniyaa ayfiyaan bare kushiyaa wotseedda. Aa ayfii pas'eedda; bitaniikka loytsi s'eelleedda; k'ay ubbabaakka geeshshiide be'eedda. \v 26 Yesuusi bitaniyaa, «Heeraa geloppa» yaagi Aa soy yeddeedda. \s P'es'iroosa Ammanuwaanne Aa Markkatetsaa \r (Mat. 16:13-20; Luk'. 9:18-21) \p \v 27 Yesuusi barena kaalliyaawanttunna K'iisaariyaa Piliip'p'oosa de'iyaa k'eeri heeratuwaa beedda; I biishshin ogiyaan Yesuusi, «Taana Asay oona gii?» yaagiide barena kaalliyaawantta oochcheedda. \p \v 28 Aa kaalliyaawanttu, «Itti itti Asay neena, ‹S'ammak'iyaa Yohaannisa› gee; haranttu, ‹Eelaasa› giino; k'ay haranttu, ‹Nabatuwaappe ittuwaa› giino» yaageeddino. \p \v 29 Yesuusi unttuntta, «Hintteshi taana oona giitee?» yaagiide oochcheedda. \p P'es'iroosi, «Neeni Dooretteedda Kiristtoosa» yaagiide zaareedda. \p \v 30 Yesuusi, «Tabaa oossinne odoppite» yaagiide unttuntta azazeedda. \s Yesuusi Barena Gakkana Metuwaabaanne // Waayiyaabaa Koyruwaa Haasayee \r (Mat. 16:21-28; Luk'. 9:22-27) \p \v 31 Yesuusi barena kaalliyaawantta, «Taani, Asaa Na'ay, darii waayettanaw bessee; c'imatuu, k'eesatuwaa kaappatuunne higgiyaa tamaarissiyaawanttu taana is's'anaw bessee; unttunttu taana wod'anawunne taani heezzentsiyaa gallassaappe guyyiyaan, hayk'uwaappe denddanaw bessee» yaagiide tamaarissuwaa doommeedda. \v 32 Hewaa I unttunttoo geeshshiide odeedda; P'es'iroosi Aa itti bagga zaariide, zoretaa doommeedda. \p \v 33 Shin Yesuusi guyye simmiide, barena kaalliyaawantta s'eelliide P'es'iroosa, «Ha Sees'aanaw, kichcha ta matappe! Neeni Asay k'oppiyaawaa k'oppaasappe attin, S'oossay k'oppiyaawaa gidenna» yaageedda. \s Yesuusa Kaalussay Oochchiyaa Gatiyaa \r (Mat. 10:38-39; 16:24-28; Luk'. 9:23-27; 14:26-27) \p \v 34 Yesuusi c'ora asaanne barena kaalliyaawantta barekko s'eesiide, «Taana kaallana koyyiyaa uray de'ooppe, barena kaddo; yaatiide bare mask'k'aliyaa tookkiide, taana kaallo. \v 35 Ayaw gooppe, bare shemppuwaa\f + \fr 8:35 \fr*\fk Shemppuwaa: \fk*\ft Giriikiyaa k'aalaan izaawa woy asaa shemppuwaa geetetti biletteedda.\ft*\f* ashshana koyyiyaa uray bayizzanawaa; shin ta dirawunne wonggalaa mishiraachchuwaa diraw bare shemppuwaa bayizziyaa uray ashshanawaa. \v 36 Itti uray sa'aan de'iyaa ubbabaa barew shiishshiide, bare shemppuwaa bayizzooppe, Aa ayaa maaddanee? \v 37 Itti uray bare shemppuwaa wozanaw ayaa immana danddayi? \v 38 S'oossaa ammanenna ha nagaranchcha yeletaa wodiyaan, itti uray taananinne ta k'aalaan yeellatooppe, taanikka, Asaa Na'ay, k'ay ta Aawuwaa bonchchuwaan geeshsha kiitanchchatuwaanna yiyaa wodekka, aan yeellatana» yaageedda. \c 9 \s Yesuusa Malay Laametteeddawaa Odiyaa Taarikiyaa \r (Mat. 17:1-13; Luk'. 9:28-36) \p \v 1 Yesuusi unttuntta, «Taani hinttenttoo tumuwaa gay; amareeda asatuu S'oossaa kawutetsay wolk'k'aanna yiyaawaa be'ennaan hayk'k'ennawanttu hawaan de'iino» yaageedda. \p \v 2 Yesuusi usuppun gallassaappe guyyiyaan, barenanna P'es'iroosa, Yaak'oobanne Yohaannisa akkiide, unttunttu s'alalaa wolk'k'aama deriyaa bolla kesseedda; unttunttu sintsaan laametteedda;\x - \xo 9:2-7 \xo*\xt 2 P'es'. 1:17-18\xt*\x* \v 3 Aa mayuukka p'ooleedda; sa'aan mayuwaa meec'c'iyaa ooninne geeshshanaw danddayennawaa keenaa darii boos's'eedda. \v 4 He heezzu Yesuusa kaalliyaawanttu, Eelaasinne Muse Yesuusanna haasayiyaawantta be'eeddino. \p \v 5 P'es'iroosi Yesuusa, «Tamaarissiyaawoo, nuuni hawaan de'iyaawe nuw lo"a; nuuni heezzu daasatuwaa ittuwaa new, ittuwaa Musew, k'ay ittuwaa Eelaasaw kees's'ana» yaageedda. \v 6 I waaganenttonne eribeenna; ayaw gooppe, ikka yekkonttukka darii yayyeeddino. \p \v 7 Hewaappe guyyiyaan, shaarii yiide unttuntta kammina shaariyaappe, «Hawe taani siik'iyaa ta Na'aa; I giyaawaa sisite» giyaa k'aalay yeedda. \v 8 Ellekka unttunttu yuushshi aatsi s'eelliyaa wode, Yesuusappe attin, haraa oonanne barenttu matan be'ibeykkino. \p \v 9 Unttunttu deriyaappe wod'd'ishin, Yesuusi unttuntta, «Taani, Asaa Na'ay, hayk'uwaappe denddana gakkanaw, hintte be'eeddabaa oossinne odoppite» yaagiide azazeedda. \p \v 10 I azazeeddawaa unttunttu, « ‹Eeno› giide, ha hayk'uwaappe denddiyaawaa giyaawe waagiyaawee» yaagiide, barenttu giddon haasayetteeddino. \p \v 11 Unttunttu Yesuusa, «Higgiyaa tamaarissiyaawanttu ayaw, ‹Eelaas kasetiide yaanaw bessee› giinoo?» yaagiide oochcheeddino. \p \v 12 I zaariide yaageedda; «Tumakka, Eelaas kaseti yiide, ubbabaa giigissee; yaatina, ayaw S'oossaa Mas'aafay, ‹Asaa Na'ay darii waayettananne is's'ettana› yaagii? \v 13 Shin taani hinttenttoo oday; Eelaas yeedda; k'ay aabay S'oossaa Mas'aafan s'aafetteeddawaadankka, Asay Aa bare koyyeeddabaa ootseedda» yaageedda. \s Yesuusi Iita Ayyaanay Oyk'k'eedda Na'aa Patseedda \r (Mat. 17:14-21; Luk'. 9:37-43) \p \v 14 Yesuusi, P'es'iroosi, Yaak'oobinne Yohaannisi yekko Yesuusa kaalliyaawanttukko simmiide yiyaa wode, c'ora Asay he kaalliyaawanttu yuushshuwaan ek'k'eeddawaanne higgiyaa tamaarissiyaa amareeda asatuu unttunttunna palumettiyaawantta be'eeddino. \v 15 He c'ora Asay Yesuusa be'eedda wode maalaletti dagammiide, ellekka aakko wos's'i yiide, Aa saroteedda. \v 16 Yesuusi barena kaalliyaawantta «Unttunttunna ayaa palumettiitee?» yaagiide oochcheedda. \p \v 17 He c'ora asaa giddoppe itti bitanii zaariide, «Tamaarissiyaawoo, ta na'aa bollan haasayaa diggiyaa iita ayyaanay de'iyaa diraw, Aa neekko akkaade yaad. \v 18 Ha iita ayyaanay Aa oyk'k'iyaa wode ubbaan, Aa olee; Aa doonaannakka hoommuu paarottee; k'ay achchaa garc'c'issee; bollaakka zoolissee. Aappe ha iita ayaanaa kessana mala, neena kaalliyaawanttoo odaaddi, shin kessanaw danddaybbeykkino» yaageedda. \p \v 19 Yesuusi zaariide unttuntta, «Ammanenna ha wodiyaa asaw! Taani hinttenttunna awude gakkanaw de'anee? K'ay hinttenttubaa awude gakkanaw danddayanee? Na'aa taakko haa akki yiite» yaageedda. \v 20 Unttunttu na'aa aakko aheeddino; he iita ayyaanay Yesuusa be'iide elekka na'aa kokkorssii aggeedda; na'ay sa'aan kunddiide, doonaana hoommuu goppu giishshin gonddoretteedda. \v 21 Yesuusi he na'aa aawuwaa, «Hawe ne na'aa oyk'k'oodeppe woyssa wode gidanee?» yaagiide oochcheedda. \p Na'aa aabbu, «I na'atetsaan de'iyaa wodiyaappe doommeedda. \v 22 Aa wod'anaw daro wode tamaaninne haatsaan oleedda; shin neeni danddayooppe, nuw k'arettaade nuuna maaddaarikkii» yaageedda. \p \v 23 Yesuusi Aa, «Neeni danddayooppe gay? Ammaniyaa asaw ubbabay danddayettee» yaageedda. \p \v 24 Ellekka na'aa aabbu bare kooshshaa d'ok'k'u ootsiide, «Taani ammanay; shin gujja ammananaadan, taana maaddaarikkii» yaageedda. \p \v 25 Yesuusi Asay dari dari biyaawaa be'iide, iita ayaanaa, «Na'aa tullenne duude ootseedda ayyaanaw, ha na'aappe kesa gaade neena ta azazay; k'ay zaaretsaade aan geloppa» yaageedda. \p \v 26 He iita ayyaanay waassiide, na'aa darssi kokkorssiide, aappe keseedda. Na'ay hayk'k'eeddawaa malatina, daro asay, «Na'ay hayk'k'eedda» yaageedda. \v 27 Shin Yesuusi na'aa kushiyaa oyk'k'iide dentsina, na'ay denddi ek'k'eedda. \p \v 28 Yesuusi soy geleeddawaappe guyyiyaan, Aa kaalliyaawanttu Yesuusa dumma, «Nuuni he iita ayaanaa kessanaw ayaw danddaybeykkoo?» yaagiide oochcheeddino. \p \v 29 Yesuusi zaariide, «Hewaa malay woossappenne s'oomaappe attin, harabaan kesanaw danddayenna» yaageedda. \s Yesuusi Barena Gakkana Metuwaabaanne // Hayk'uwaabaa Laa'entsuwaa Odeedda \r (Mat. 17:22-23; Luk'. 9:43-45) \p \v 30 Unttunttu hewaappe denddiide, Galiilaanna aad'd'iide beeddino; Yesuusi bare de'iyaasaa ooninne erana mala koyyibeenna. \v 31 Ayaw gooppe, I barena kaalliyaawantta «Taana, Asaa Na'aa, Asay asaw aatsiide immananne wod'ana; taani k'ay heezzu gallassaappe guyyiyaan, hayk'uwaappe denddana» yaagiide tamaarissee. \p \v 32 Shin unttunttoo I giyaawe gelibeenna; k'ay Aa oochchanawukka yayyeeddino. \s Ubbaappe Aad'd'iyaawe Oonee? \r (Mat. 18:1-5; Luk'. 9:46-48) \p \v 33 Unttunttu K'ifirinaahooma giyaa katamaa beeddino; soy geleeddawaappe guyyiyaan, Yesuusi unttuntta, «Ogiyaan ayaa palumettiitee?» yaagiide oochcheedda. \v 34 Shin unttunttu biidde ogiyaan, «Nu giddon nu ubbaappe aad'd'iyaawe oonee?» yaagiide palumetteedda diraw, c'o"u geeddino. \v 35 Yesuusi uttiide, tammanne laa"u barena kaalliyaawantta s'eesiide unttuntta, «Ooninne sintsaw aad'd'ana koyyooppe, ubbaappe guyye aad'd'iide, he ubbaw k'ooma gidanaw bessee» yaageedda. \p \v 36 Itti guutsa na'aa oyk'k'iide, unttunttu giddon esseedda; he guutsa na'aa idimmiide unttuntta, \v 37 «Hawanttu mala guutsa naanaappe ittuwaa ta suntsan mokkiyaa ooninne taana mokkee; k'ay taana mokkiyaa ooninne taana kiitteeddawaa mokkiyaawaappe attin, ta s'alalaa mokkenna» yaageedda. \s Yesuusi, «Nubaa Ek'ettenna Uray Nu Bagga» Yaageedda \r (Luk'. 9:49-50) \p \v 38 Yohaannisi Aa, «Tamaarissiyaawoo, itti Asay ne suntsan iita ayyaanatuwaa kessiyaawaa nuuni be'iide, nu bagga gidenna diraw, Aa diggeeddo» yaageedda. \p \v 39 Shin Yesuusi yaageedda; «Ooninne ta suntsan malaataa ootsiide, ellekka ta bolla iitabaa haasayanaw danddayiyaawe bayinna diraw diggoppite; \v 40 ayaw gooppe, nubaa ek'ettenna uray nu bagga. \v 41 Taani hinttenttoo tumuwaa oday; hintte tawantta Kiristtoosawantta gidiyaa diraw, ooninne hinttenttoo ta suntsan buliyaa haatsaa ushanaw immooppekka, bare gatiyaa akkanawaa. \s Nagaraa Gaasuwaa \r (Mat. 18:6-9; Luk'. 17:1-2) \p \v 42 «Taana ammaniyaa ha guutsatuwaappe ittuwaa baletsiyaa oonanne, gaac'c'iyaa wogga wos'aa Aa k'ood'iyaan k'achchiide, abbaan Aa oliyaawe aw lo"a. \v 43-44 Ne kushii neena baletsooppe, k'ans's'a ola; neeni laa"u kushiyaanna\f + \fr 9:43-44 \fr*\ft Hara Geeshsha Mas'aafaa biletsatuu, gus's'unii mule hayk'k'ennasaanne k'ay mulekka to'enna Gaannamiyaa tamaan, yaagee. 9:45, 47 s'eellite.\ft*\f* k'ay ubbakka to'enna Gaannamiyaa tamaan geliyaawaappe, duus'a kushiyaanna de'uwaa geliyaawe new lo"a. \v 45-46 Ne gedii neena baletsooppe, k'ans's'a ola; neeni laa"u gediyaanna ubbakka to'enna Gaannamiyaa tamaan yegettiyaawaappe, dooma gidaade de'uwaa geliyaawe new lo"a. \v 47-48 Ne ayfii neena baletsooppe, wooc'a ola; neeni laa"u ayfiyaana ubbakka to'enna Gaannamiyaa tamaan yegettiyaawaappe, itti ayfiyaana S'oossaa kawutetsaa geliyaawe new lo"a. \p \v 49 «K'umaan mas'iniyaa yeggiyaawaadan, tamay asaa ubbaa bolla yegettana. \v 50 Mas'inii lo"a; shin I mal"ana d'ayooppe, zaariide Aa wooti mal"etsanitee? Hinttenttun mas'inii de'o;\f + \fr 9:50 \fr*\fq Hinttenttun mas'inii de'o: \fq*\ft Hawaa guussay Yesuusan ammaniyaawanttu barenttu ammanuwaappe denddo gaasuwaan unttunttu bolla metuu gakkinttokka ittuu ittuwaanna sarotetsaan de'anaw bessee.\ft*\f* yaatiide ittuu ittuwaanna sarotetsaan de'ite» yaageedda. \c 10 \s Machchatto Yeddanaw Bessena \r (Mat. 19:1-2; Luk'. 16:18) \p \v 1 Yesuusi hewaappe denddiide, Yorddaanoosa Shaafaappe hefintsa baggana Yihudaa gadiyaa beedda. C'ora Asay shirettiide aakko shiik'ina, kase I ootsiyaawaadankka he asaa tamaarissuwaa doommeedda. \p \v 2 Itti itti Parisaawatuu paac'c'anaw Yesuusakko yiide, «Itti Asay bare machchatto yeddanaw nuw higgii azazii?» yaagiide Aa oochcheeddino. \p \v 3 I zaariide, «Muse hinttentta waagi azazeeddee?» yaageedda. \p \v 4 Unttunttu, «Muse, ‹Itti Asay bare machchatto paramaa immiide yeddo› geedda» yaageeddino.\x - \xo 10:4 \xo*\xt Zar. 24:1-4; Mat. 5:13\xt*\x* \p \v 5 Yesuusi zaariide unttuntta, «Hinttenttu odina sisennawantta gidiyaa diraw, Muse ha azazuwaa hinttenttoo s'aafeedda. \v 6 Shin S'oossay koyro med'd'iyaa wode, attuma asanne mac'c'a asaa ootsiide, unttuntta med'd'eedda.\x - \xo 10:6 \xo*\xt Dom. 1:27; 5:2\xt*\x* \v 7 Hewaa diraw, itti Asay bare aabbanne bare daayo aggiide, bare machchattinna ittuwaa gidee; \v 8 unttunttu laa"atuu itti asho gidiino; hewaa diraw, unttunttu itti asaa gidiyaawaappe attin, laa"u asaa gidikkino.\x - \xo 10:8 \xo*\xt Dom. 2:24\xt*\x* \v 9 Hewaa diraw, S'oossay ittippe gatseeddawaa Asay shaakkoppo» yaageedda. \p \v 10 Unttunttu soy simmeedda wode, Yesuusa kaalliyaawanttu ha yewuwaabaa Yesuusa zaari oochcheeddino. \v 11 Yesuusi unttuntta, «Bare machchatto yeddiide, hararo akkiyaa uray ooninne izinna woshummee. \v 12 K'ay mac'c'awunakka bare asinaappe kesaade hara asinaa gelooppe woshummaw» yaageedda. \s Yesuusi Guutsa Naanaa Anjjeedda \r (Mat. 19:13-15; Luk'. 18:15-17) \p \v 13 Yesuusi guutsa naanaa bochchana mala, itti itti Asay naanaa aakko aheedda; shin Yesuusa kaalliyaawanttu he asaa seereeddino. \v 14 Yesuusi hewaa be'iide, barena kaalliyaawantta hank'k'etteedda; unttuntta, «Guutsa naanay taakko yiyaawantta diggoppite; ayaw gooppe, S'oossaa kawutetsay hawanttu malaasa. \v 15 Taani hinttenttoo tumuwaa gay; S'oossaa kawutetsaa guutsa na'aadan akkena uray ooninne he kawutetsaa ubbakka gelenna» yaageedda. \v 16 Guutsa naanaa idimmiide, bare kushiyaa unttunttu bolla huup'iyaan huup'iyaan wotsiide, unttuntta anjjeedda. \s Miishshaa Siik'ussay Ahiyaa Metuwaa \r (Mat. 19:16-30; Luk'. 18:18-30) \p \v 17 Yesuusi baanaw keseedda wode, itti bitanii wos's'iidde yi Aa sintsan gulbbatiide, «Lo"o tamaarissiyaawoo, med'inaa de'uwaa laattanaw taani ayaa ootsoo?» yaagiide Aa oochcheedda. \p \v 18 Yesuusi, «Ayaw taana lo"oo gay? S'oossaa s'alalaappe attin, hara lo"uu ooninne baawa. \v 19 S'oossaa azazuwaa, ‹Wod'oppa; woshummoppa; wuu"oppa; wordduwaa markkattoppa; c'immoppa; ne aabbanne ne daayo bonchcha› yaagiyaawaa eraasa» yaageedda.\x - \xo 10:19 \xo*\xt Kes. 20:12-16; Zar. 5:16-20\xt*\x* \p \v 20 Bitanii Yesuusa, «Tamaarissiyaawoo, taani hewaa ubbaa na'atetsaappe doommaade ha"i gakkanawukka naagay» yaageedda. \p \v 21 Yesuusi bitaniyaa doseedda; Aa c'addi s'eelliide, «New ittibay pac'c'eedda; baade new de'iyaabaa ubbaa zal"aade, he miishshaa hiyyeesaw imma; neeni saluwaan durettana. Yaatowaappe guyyiyaan yaade taana kaala» yaageedda. \v 22 Shin bitanii hewaa sisiide, I daro dure gidiyaa diraw, bare som"iyaa d'umissiide, nashettennan aggiide beedda. \p \v 23 Yesuusi barena kaalliyaawantta yuushshi aatsi s'eelliide, «Daro dure Asay S'oossaa kawutetsaa gelanaw waan metanddeeshsha!» yaageedda. \p \v 24 Aa kaalliyaawanttu Aa haasayaa sisiide maalaletteeddino; shin Yesuusi k'aykka unttuntta, «Naatoo, S'oossaa kawutetsaa gelanaw wooti metanddeeshsha!\f + \fr 10:24 \fr*\fk Wooti metanddeeshsha: \fk*\ft Hawaa itti itti biletsay barew de'iyaabaan ammanettiyaa asaa yaagee.\ft*\f* \v 25 Dure Asay S'oossaa kawutetsaa gelanawaappe, gaaluu marppiyaa s'oo'iyaanna aad'd'anawe matattee» yaageedda. \p \v 26 Yesuusa kaalliyaawanttu maalalettiide, «Yaatina, oonee attanaw danddayiyaawe?» yaagiide ittuu ittuwaa oochcheeddino. \p \v 27 Yesuusi unttuntta c'addi s'eelliide, «Hawe S'oossaw danddayettiyaawaappe attin, asaw danddayettenna; ayaw gooppe, S'oossaw ubbabaykka danddayettee» yaageedda. \p \v 28 P'es'iroosi Yesuusa, «Be'a; nuuni nubaa ubbaa aggiide, neena kaalleeddo» yaageedda. \p \v 29 Yesuusi, «Taani hinttenttoo tumuwaa gay; ta dirawunne wonggalaa mishiraachchuwaa diraw, golliyaa woy ishatuwaa woy michchatuwaa, woy aawuwaa woy aatto woy machchatto, woy naanaa woy gadiyaa aggeeda Asay ooninne, \v 30 ha"i ha wodiyaan s'eetu dakkuwaappe dariyaa golletuwaa, ishatuwaa, michchatuwaa, aatto, naanaa, gadiyaa, k'ay metuwaakka akkanawaa. Sintsappe yaana wodiyaankka med'inaa de'uwaa akkanawaa. \v 31 Shin c'oratuu ha"i sintsan de'iyaawanttu guyye aad'd'ana; k'ay c'oratuu ha"i guyyen de'iyaawanttu sintsaw aad'd'ana» yaageedda. \s Yesuusi Barena Gakkana Metuwaabaanne // Hayk'uwaabaa Heezzentsuwaa Odeedda \r (Mat. 20:17-19; Luk'. 18:31-34) \p \v 32 Unttunttu Yerusaalame biidde, ogiyaan de'iino; Yesuusi barena kaalliyaawanttuppe sintsanna hamettee. Unttunttu maalaletteeddino; Aa kaalliyaawanttu yayyeeddino. Zaariide tammanne laa"u barena kaalliyaawantta gas'aa kessiide, barena gakkanabaa dummayiide unttunttoo hawaadan yaagiide odeedda; \v 33 «Be'ite; nuuni Yerusaalame ha"i kesoytte; yaan taana, Asaa Na'aa, k'eesatuwaa kaappatoonne Muse higgiyaa tamaarissiyaawanttoo aatsiide immana. Unttunttu ta bollan hayk'uwaa pirddaa pirddana; k'ay ayihuda gidenna asawukka taana aatsiide immana. \v 34 He Ayihuda gidenna Asay ta bolla k'iliic'ananne c'uchchana; taana lissuwaan shoc'ananne wod'ana; taani k'ay heezzu gallassaappe guyyiyaan, hayk'uwaappe denddana.» \s Yaak'oobinne Yohaannisi Woosseedda Woosaa \r (Mat. 20:20-28) \p \v 35 Zabddiyoosa naanay Yaak'oobinne Yohaannisi Yesuusakko yiide, «Tamaarissiyaawoo, nuuni neena woossiyaabaa ubbabaa nuw ootsaarikkii» yaageeddino. \p \v 36 Yesuusi unttuntta, «Taani hinttenttoo ayaa ootsoo?» yaageedda. \p \v 37 Unttunttu Aa, «Ne bonchcho kawutetsaan neeni uttiyaa wode, nuuppe ittuwaa neeppe ushechcha baggana k'ay ittuwaa haddirssa baggana utissaarikkii» yaageeddino. \p \v 38 Shin Yesuusi unttuntta, «Hinttenttu ayaa woossanaw bessinttokka erikkita; taani ushanaw bessiyaa metuwaa s'uu'aa ushanaw danddayiitee? K'ay taani s'ammak'ettanaw bessiyaa s'ink'k'ataa\f + \fr 10:38 \fr*\fk S'ink'k'ataa: \fk*\ft Hawaa guussay Yesuusa gakkeedda metuwaa s'uu'aa guussaa.\ft*\f* s'ammak'ettanaw danddayiitee?» yaageedda. \p \v 39 Hewaappe guyye unttunttu zaariide, «Ee danddayeetto» yaageeddino. \p Yesuusi k'ay, «Taani ushanaw bessiyaa metuwaa s'uu'aa hintte ushana; taani s'ammak'ettanaw bessiyaa s'ink'k'ataakka hintte s'ammak'ettana. \v 40 Shin taappe ushechcha baggannanne haddirssa baggana uttanawantta dooriyaawe taana gidikke; shin he sa'ay S'oossay immanaw giigissi wotseeddawanttussa» yaageedda. \p \v 41 Yekko tammu Yesuusa kaalliyaawanttu hewaa siseedda wode, Yaak'oobanne Yohaannisa hank'k'etteeddino. \v 42 Yesuusi unttuntta ubbaa barekko s'eesiide, hawaadan yaageedda; « ‹Ayihuda gidennawantta mooddiyaawantta› giide k'oppiyaawanttunne hewantta kaaletsiyaa asatuu barenttu asaa mooddiyaawaa eriita. \v 43 Shin hintte giddon hewaa mala gidenna; hintte giddon woggatana koyyiyaa ooninne hinttenttoo k'oomaa gidanaw bessee. \v 44 K'ay hintte giddon ubbaappe bolla gidana koyyiyaa ooninne hintte ubbaw ayile gidanaw bessee. \v 45 Ayaw gooppe, haray atto taani, Asaa Na'aykka, asaw ootsanawunne c'oratuwaa wozanaw yeeddawaappe attin, Asay taw ootsana mala yabeykke» yaageedda. \s Yesuusi K'ook'aa Bars's'amoosa Ayfiyaa Patseedda \r (Mat. 20:29-34; Luk'. 18:35-43) \p \v 46 Unttunttu Iyarkko giyaa katamaa beeddino; Yesuusi barena kaalliyaawanttunnanne c'ora asaana Iyarkkoppe kesishshin, S'imoosa na'ay k'ook'ay, Bars's'amoosa giyaawe, ogiyaa doonaan woossiidde utteedda. \v 47 Bars's'amoos Naazireetiyaa Yesuusa gideeddawaa sisiide, bare kooshshaa d'ok'k'u ootsiide, «Daawite na'aa\f + \fr 10:47 \fr*\fq Daawite na'aa: \fq*\ft Ayihude asatuu S'oossaan Okettowe Daawite zeretsaappe yelettanawaa yaagiide k'ooppiyaa diraw, S'oossaan Okettowe «Daawite na'aa» yaagetti s'eesettee.\ft*\f* Yesuusaa, taana maaraarikkii!» yaagussaa doommeedda. \p \v 48 C'ora Asay Aa, «Hayzza!» giide hank'k'etteedda. \p Shin, I bare kooshshaa kasewaappekka darssi d'ok'k'u ootsiide, «Daawite na'aw, taana maaraarikkii!» yaageedda. \p \v 49 Yesuusi ogiyaan ek'k'iide, «Aa haa s'eesite» yaageedda. \p Unttunttu k'ook'aa, «Ayinne baawa; dendda ek'k'a; neena s'eesee» yaagiide s'eeseeddino. \v 50 K'ook'ay bare mayuwaa oli aggiide, guppi denddi ek'k'iide, Yesuusakko beedda. \p \v 51 Yesuusi Aa, «Taani new ayaa ootsanaw koyyay?» yaageedda. \p K'ook'ay, «Tamaarissiyaawoo, taani s'eellanawaa koyyay» yaageedda. \p \v 52 Yesuusi Aa, «Ba; ne ammanuu neena patseedda» yaageedda. Ellekka Aa ayfii s'eelli aggina, ogiyaan Yesuusa kaalli aggeedda. \c 11 \s Yesuusi Wolk'k'aama Bonchchuwaan Yerusaalame Geleedda \r (Mat. 21:1-11; Luk'. 19:28-40; Yoh. 12:12-19) \p \v 1 Unttunttu Yerusaalame matiidde, Debre Zayite Deriyaa matan de'iyaa Beetefaagenne Biitaaniyaa gakkeeddino; Yesuusi barena kaalliyaawanttuppe laa"uwaa sintsaw kiittiide, \v 2 «Hinttenttuppe sintsan de'iyaa heeraa biite; yaa gelosaanna ooninne ubbaa toggibeenna k'ashuwaan de'iyaa hare maraa hintte demmana; Aa billi haa akkiide yiite. \v 3 Ooninne hinttentta, ‹Hewaa ayaw ootsite?› yaagiide oochchooppe, ‹Godaw\f + \fr 11:3 \fr*\fqa Godaa: \fqa*\ft Hawaa guussay hariyaa godaa.\ft*\f* hawe koshshee; ellekka zaari haa yeddanawaa› yaagite» yaageedda. \p \v 4 Unttunttu biide, hare maraa penggiyaa matan ogiyaan k'achchi wotseeddawaa demmiide billeeddino. \v 5 Hewaan ek'k'eedda itti itti asatuu unttuntta, «Hare maraa wootanaw billiitee?» yaageeddino. \v 6 Yesuusa kaalliyaawanttu Yesuusi barentta azazeeddawaa odina, asatuu yeddi aggeeddino. \v 7 Unttunttu hare maraa Yesuusakko ahiide, barenttu mayuwaa Aa zokkiyaan wotseeddino; Yesuusi he hare maraa toggeedda. \v 8 C'ora Asay barenttu mayuwaa ogiyaan hiis'eedda; k'ay haranttuu mitsaa haytsaa kar kariide, ogiyaan hiis's'eeddino. \v 9 Yesuusappe sintsanna hamettiyaa asaynne Aa geeduwaa kaalliyaa Asay barenttu kooshshaa d'ok'k'u ootsiide, \q1 «S'oossay galatetto! \q2 Godaa suntsan yiyaawe anjjetteeddawaa.\x - \xo 11:9 \xo*\xt Maz. 118:25-26\xt*\x* \q1 \v 10 Godaa suntsan yiyaa nu aawuwaa \q2 Daawite kawutetsay anjjetteeddawaa. \q1 Saluwaa ubbaappe bolla saluwaan \q2 de'iyaa S'oossay galatetto» \m yaageeddino. \p \v 11 Yesuusi Yerusaalame biide, Geeshsha Golliyaa geleedda; k'ay ubbabaa yuuyyi yuuyyi s'eelleeddawaappe guyyiyaan, sa'ay k'ammiyaa diraw, tammanne laa"u Yesuusa kaalliyaawanttunna Biitaaniyaa beedda. \s Yesuusi Shek'k'eedda Balasiyaa Mitsatto \r (Mat. 21:18-19) \p \v 12 Wonttetsa gallassi unttunttu Biitaaniyaappe kesiide biishshin, Yesuusi koshatteedda. \v 13 Haakuwaan itti balasiyaa giyaa mitsatto haytsaa mayya utteeddawunno be'iide, ooni eri I bolla ayfii beettooppenne giide, be'anaw izikko beedda; shin izikko I biyaa wode, haytsaa s'alalaappe attin, ayinne ayfiyaa demmibeenna; ayaw gooppe, balasii ayfiyaa wodii gakkibeenna. \v 14 Yesuusi he balasatto, «Neeppe shirettiide med'inaw ooninne ayfiyaa mooppo» yaageedda. Yesuusa kaalliyaawanttu I giyaawaa siseeddino. \s Yesuusi Geeshsha Golliyaan Zal"iyaawantta Kesseedda \r (Mat. 21:12-17; Luk'. 19:45-48; Yoh. 2:13-22) \p \v 15 Unttunttu Yerusaalame beeddino; Yesuusi Geeshsha Golliyaa geliide, hewaan zal"iyaawanttanne shammiyaawantta kare yederssuwaa doommeedda; k'ay miishshaa laammiyaawanttu s'arap'p'eezaanne dogommuwaa zal"iyaawanttu oydiyaa aatsi yeggiide, \v 16 ooninne ayentto tookkiide, Geeshsha Golliyaa gibbiyaa giddonna aad'd'anawaa diggeedda. \v 17 Yesuusi asaa hawaadan yaagiide tamaarisseedda: «S'oossaa Mas'aafan, ‹Ta gollii Ayihuda gidenna Asay ubbay S'oossaa woossiyaa golle geetettana› yaagettiide s'aafeetti utteedda; shin hintte Aa bonk'k'anchchatuu k'osettiyaa gonggoluwaa kesseeddita.»\x - \xo 11:17 \xo*\xt Isa. 56:7; Erm. 7:11\xt*\x* \p \v 18 K'eesatuwaa kaappatuunne Muse higgiyaa tamaarissiyaawanttu hewaa sisiide, Aa wod'ana ogiyaa koshshaa doommeeddino; shin c'ora Asay I tamaarissiyaawaan maalalettiyaa diraw, aw yayyeeddino. \p \v 19 Sa'ay omarsseedda wode, Yesuusinne Aa kaalliyaawanttu katamaappe gas'aa keseeddino. \s Balasiyaa Giyaa Mitsatta Melaaddu \r (Mat. 21:20-22) \p \v 20 Unttunttu wonttetsa gallassi guura ogiyaanna aad'd'iidde, he balasatta s'ap'uwaanna mela diggeeddawunno be'eeddino. \v 21 P'es'iroosi hassayiide, «Tamaarissiyaawoo, be'a; neeni shek'k'eedda balasatta mela diggaaddu» yaageedda. \p \v 22 Yesuusi zaariide, unttuntta hawaadan yaageedda; «S'oossaa ammanite. \v 23 Taani hinttenttoo tumuwaa gay; ooninne bare wozanaan sid'ennaan bare geeddabay hananawaa ammaniide, ha deriyaa, ‹Denddaade abbaan kundda› gooppe hanana. \v 24 Hewaa diraw, S'oossaa hintte woossiyaabaanne oochchiyaabaa ubbaa akki diggowaadan ammanite; hintte akkana. \v 25 S'oossaa woossanaw hintte ek'k'iyaa wode, saluwaan de'iyaa hintte Aawuu hintte nagaraa atto gaana mala, ooninne hinttentta naak'k'eeddabay de'ooppe, aw atto giite. \v 26 Shin asaa nagaraa hintte atto gaana d'ayooppe, saluwaan de'iyaa hintte Aawuukka hintte nagaraa hinttenttoo atto geena.» \s Yesuusi Ayaa Maattaani Ootsii Giyaa Ooshaa \r (Mat. 21:23-27; Luk'. 20:1-8) \p \v 27 Unttunttu k'aykka Yerusaalame beeddino; Yesuusi Geeshsha Golliyaan hamettishshin, k'eesatuwaa kaappatuu, Muse higgiyaa tamaarissiyaawanttunne c'imatuu Yesuusakko yeeddino. \v 28 Aa, «Neeni hawaa ootsanaw new ay maatay de'ii? Woy new ha maataa immeeddawe oonee?» yaageeddino. \p \v 29 Yesuusi zaariide unttuntta, «Taanikka hinttentta ittibaa oochchana; taw odite; taani k'ay hawaa ay maataan ootsaytantto, hinttenttoo odana. \v 30 Yohaannisi s'ammak'iyaa maataa akkeeddawe S'oossaappeeyye woy asaappee? Taw odite» yaageedda. \p \v 31 Unttunttu barenttu giddon palumaa doommiide, «Nuuni, ‹S'oossaappe yeedda› yaagooppe, I nuuna, ‹Yaatina, Yohaannisi odeeddawaa ayaw ammanibeykkitee?› yaagana. \v 32 Shin, ‹Asaappe yeedda gaanee?› » yaageeddino; k'ay Asay ubbay Yohaannisi nabiyaa gideeddawaa eriyaa diraw, asaw yayyeeddino. \v 33 Hewaa diraw, unttunttu Yesuusaw, «Nuuni erokko» yaagiide zaareeddino. \p Yesuusi, «Taanikka hawaa ay maataan ootsaytantto, hinttenttoo odikke» yaageedda. \c 12 \s Woynniyaa Turaa Tokkiyaa Oosanchchatuwaa Leemisuwaa \r (Mat. 21:33-46; Luk'. 20:9-19) \p \v 1 Yesuusi unttunttoo oduwaa leemisuwaan yaagiide doommeedda; «Itti bitanii woyniyaa giyaa turaa tokkiide, dirssaa yuushshi aatsiide direedda; k'ay he woyniyaa gumi"iyaa ollaakka bookkeedda; hewaa naagiyaa asaw naagiyaasaa kees's'eedda; hewaappe guyyiyaan, kotsaa ootsiyaa asaw immiide, hara gade beedda.\x - \xo 12:1 \xo*\xt Isa. 5:1-2\xt*\x* \v 2 Woynniyaa ayfiyaa mas'iyaa wodii gakkina, barena gakkiyaawaa akkiide yaana mala, itti k'oomaa bare kotsaawatuwaakko kiitteedda. \v 3 Kotsaa ootsiyaawanttu Aa k'oomaa oyk'k'i wad'd'iide, kushe mela yeddeeddino. \v 4 Laa'entsuwaa hara k'oomaa unttunttukko kiitteedda; unttunttu he k'oomaa huup'iyaa p'alk'k'iide pokkissi yeddeeddino. \v 5 Woynniyaa turaa goday k'aykka hara k'oomaa kiitteedda; he k'oomaa wod'eeddino; k'ay hara c'oratuwaakka hewaadan ootseeddino; ittuwaa ittuwaa wad'd'iide, haratuwaa wod'eeddino. \p \v 6 «Woynniyaa turaa godaw kiittanaw ubbaappe wurssetsaan I darii siik'iyaa Aa na'aa s'alalay atteedda; I, ‹Unttunttu ta na'aa bonchchennaan aggikkino› giide, bare na'aa unttunttukko kiitteedda. \p \v 7 «Shin kotsaa ootsiyaawanttu barenttu giddon, ‹Laattanawe hawaa; biide Aa wod'oytte; aw de'iyaawe nuwaa gidana!› yaageeddino. \v 8 Na'aa oyk'k'i wod'iide, Aa anhaa woyniyaa turaa giddoppe gas'aa kessi oleeddino. \p \v 9 «Simmi woyniyaa turaa goday wootanee? Yiide he kotsaawatuwaa wod'i wurssiide, woyniyaa turaa kotsaa ootsiyaa hara asaw immanawaa. \q1 \v 10-11 « ‹Gimbbiyaawanttu kad'i is's'eedda shuchchay \q2 godaa s'ap'uwaa minisiyaa, \q2 ubbaappe aad'd'iyaa shuchchaa gideedda. \q2 Hawe Goday ootseeddawaa; \q2 k'ay nuunakka maalalissiyaawaa› \q2 yaagiyaawaa S'oossaa mas'aafaappe nabbabi beykkitee?» \m yaageedda.\x - \xo 12:10-11 \xo*\xt Maz. 118:22-23\xt*\x* \p \v 12 K'eesatuwaa kaappatuu, higgiyaa tamaarissiyaawanttunne c'imatuu Yesuusi he leemisuwaa barenttun leemiseeddawaa ereedda diraw, Aa oyk'k'anaw koyyeeddino; shin asaw yayyiide, bashi beeddino. \s Giiraa Giiranee Agganee Giyaa Ooshaa \r (Mat. 22:15-22; Luk'. 20:20-26) \p \v 13 K'ay Aa haasayaappe balaa demmana mala, Parisaawatuwaappenne Heroodisa baggatuwaappe\f + \fr 12:13 \fr*\fq Heroodisa baggatuwaa: \fq*\ft Hawantta guussay he wode de'iyaa kawutetsaa polottikaa baggana kase wogga Heroodisanne Aa na'aa Herood Anttip'aasa baggatuwaanne unttuntta kaalliyaa asatuwaa.\ft*\f* amareedawanttu aakko kiittina yiide, \v 14 «Tamaarissiyaawoo, neeni tumuwaa haasayiyaawaanne asaappe asaa shaakkennawaa nuuni ereetto; ayaw gooppe, neeni asaa dummayakka; k'ay S'oossaa ogiyaa tumatetsaan tamaarissaa. Nuuni Roomaa Kaatiyaa K'eesaarew giiraa giiriyaawe wogeeyye woga gidennee? Giiraa giiraneeyee digganee?» yaageeddino. \p \v 15 Shin unttunttu lo"a malatiyaa iita asaa gideeddawaa Yesuusi eriide, «Taana ayaw paac'c'iitee? Itti santtimiyaa haa taakko ahite; taani ane be'ana» yaageedda. \v 16 Unttunttu aw aheeddino; «Ha malaynne suntsay oowee?» yaagiide unttuntta oochcheedda. \p Unttunttu, «K'eesaarewaa» yaageeddino. \p \v 17 Yesuusi zaariide unttuntta, «Yaatooppe, K'eesaarewaa K'eesaarew, S'oossaawaa S'oossaw immite» yaagina unttunttu aabaa maalaletteeddino. \s Hayk'uwaappe Dendduwaa Ooshaa \r (Mat. 22:23-33; Luk'. 20:27-40) \p \v 18 Hayk'k'eedda Asay denddenna giyaa Saduk'aawanatuwaappe itti itti asatuu Yesuusakko yiide, hawaadan yaagiide, Aa oochcheeddino; \v 19 «Tamaarissiyaawoo, Muse nuw higgiyaa s'aafiidde, ‹Machchatto akkeedda Asay na'aa yelennaan hayk'k'ooppe, he hayk'k'eeddawaa ishay Aa machchatto laattiide, bare ishaw na'aa yelanaw bessee› yaagiyaawaa s'aafeedda.\x - \xo 12:19 \xo*\xt Zar. 25:5\xt*\x* \v 20 Itti wode laappu ishatuu de'iyaawanttuppe bayiray machchatto akkiide, na'aa yelennaan hayk'k'eedda. \v 21 Laa'entsiyaa ishay izo akkeedda; ikka na'aa yelennaan hayk'k'eedda; heezzentsiyaawekka hewaadan haneedda. \v 22 Laappunatuukka izo akkiide, na'aa yelennaan hayk'k'eeddino; ubbaappe guyyiyaan, k'ay he mishiratta hayk'k'aaddu. \v 23 Yaatina, hayk'k'eedda Asay hayk'uwaappe denddiyaa wode, iza unttunttuppe hak'awoo machche gidanee? Ayaw gooppe, laappunatuukka izo akkeeddino». \p \v 24 Yesuusi zaariide unttuntta, «Hinttenttu balettiyaawe, S'oossaa Mas'aafatuwaanne Aa wolk'k'aa erenna diraassa! \v 25 Ayaw gooppe, hayk'k'eedda Asay hayk'uwaappe denddiyaa wode, saluwaan de'iyaa kiitanchchatuwaa mala gidanaappe attin, attuma asaynne akkena; mac'c'a asaynne gelenna. \v 26 Shin hayk'k'eeddawanttu dendduwaabaa gidooppe, Muse mas'aafan s'aafetteedda s'aragay miyaa buuraabaa odiyaa sa'aan, S'oossay Musa, ‹Taani Abraahaame S'oossaa, Yisaak'a S'oossaa, Yaak'ooba S'oossaa› gidiyaawaa ubbakka nabbabi beykkitee?\x - \xo 12:26 \xo*\xt Kes. 3:6\xt*\x* \v 27 I pas'a de'iyaawanttu S'oossaa gidiyaawaappe attin, hayk'k'eeddawanttu S'oossaa gidenna; hintte darssi baleeddita» yaageedda. \s Ubbaappe Aad'd'iyaa Azazuwaa \r (Mat. 22:34-40; Luk'. 10:25-28) \p \v 28 Higgiyaa tamaarissiyaawanttuppe ittuu unttunttu palumettiyaawaa shiik'iide siseedda; k'ay Yesuusi unttunttoo lo"o zaareeddawaa sisiide, «Azazuwaa ubbaappe aad'd'iyaa azazuu hak'awee?» yaagiide Yesuusa oochcheedda. \p \v 29 Yesuusi zaariide, Aa «Azazuwaa ubbaappe aad'd'iyaa azazuwaa, ‹Israa'eeliyaa Asay sisite, Goday nu S'oossay itti Godaa.\x - \xo 12:29 \xo*\xt Zar. 6:4-5\xt*\x* \v 30 Hinttenttu Godaa hintte S'oossaa hintte kumentsaa wozanaappe, hintte kumentsaa shemppuwaappe, hintte kumentsaa k'ofaappe, hintte kumentsaa wolk'k'aappe siik'ite› yaagee. \v 31 K'ay azazuwaa ubbaappe aad'd'iyaa laa'entso azazuu hawaa; ‹Neeni ne shooruwaa ne huup'iyaadan siik'a› giyaawaa; hawanttuppe aad'd'iyaa hara azazuu baawa» yaageedda.\x - \xo 12:31 \xo*\xt Wog. 19:18\xt*\x* \p \v 32 Higgiyaa tamaarissiyaawe Yesuusa yaageedda; «Tamaarissiyaawoo, tumuwaa gaadda; neeni ‹S'oossay itti S'oossaa s'alala. Aappe attin, haray baawa› geeddawe tuma.\x - \xo 12:32 \xo*\xt Zar. 4:35\xt*\x* \v 33 S'oossaa kumentsaa wozanaappe, kumentsaa k'ofaappenne kumentsaa wolk'k'aappe dosiyaawenne k'ay bare shooruwaakka bare huup'iyaadan siik'iyaawe, guuddiyaa yarshshuwaappenne hara yarshshuwaa ubbaappe aad'd'ee» yaageedda.\x - \xo 12:33 \xo*\xt Hos. 6:6\xt*\x* \p \v 34 Yesuusi higgiyaa tamaarissiyaawaa zaaruu aad'd'o eranchcha asaa zaaruwaa gideeddawaa be'iide, «Neeni S'oossaa kawutetsaappe haakkabeykka» yaageedda; hewaappe guyyiyaan, Yesuusa harabaa oochchanaw ooninne s'alibeenna. \s «Yesuusi O Na'ee» Yaagiyaa Ooshaa \r (Mat. 22:41-46; Luk'. 20:41-46) \p \v 35 Yesuusi Geeshsha Golliyaan tamaarissiidde, «Higgiyaa tamaarissiyaawanttu Kiristtoosa wooti Daawite na'aa giinoo? \v 36 Daawite barena Geeshsha Ayyaanay haasayissina, \q1 « ‹Goday ta Godaa, «Taani ne morkkatuwaa, \q2 neeni yed'd'a ek'k'iyaabaa ootsana gakkanaw, \q2 hawaan taappe ushechcha baggana, bonchchettaade utta» geedda› \m yaageedda.\x - \xo 12:36 \xo*\xt Maz. 110:1\xt*\x* \v 37 Daawite bare huup'ew Kiristtoosa, ‹Godaa› giide s'eesooppe, yaatina, Kiristtoosi waaniide, Daawite na'aa gidii?» yaageedda. \p C'ora Asay Yesuusi giyaawaa nashechchaan siseedda. \s Yesuusi, «Muse Higgiyaa Tamaarissiyaawanttuppe Naagettite» Yaageedda \r (Mat. 23:1-36; Luk'. 20:45-47) \p \v 38 Yesuusi tamaarissiidde, «Higgiyaa tamaarissiyaawanttuppe naagettite; unttunttu adussa mayuwaa mayyiide yuuyyiyaawaanne geyaa heerankka Asay unttuntta bonchchiidde sarotiyaawaa dosiino. \v 39 Unttunttu Ayihuda woosa golletuwaan darii lo"iyaa oydiyaa dosiino; k'ay Asay barentta imatsatetsaan mokkiyaasankka bonchcho sa'aa dosiino. \v 40 Unttunttu am"etuu golliyaa bonk'k'iidde, barenttoo lo"a malatanaw S'oossaa woosaa adussiino; unttunttu ubbaappe aad'd'iyaa muraa akkanawantta» yaageedda. \s Am"atti Mis'uwaataa \r (Luk'. 21:1-4) \p \v 41 Yesuusi Geeshsha Golliyaan imotaa yeggiyaa saas'iniyaa matan uttiide, Asay bare miishshaa he saas'iniyaan yeggiyaawaa be'eedda; c'ora dure Asay daro miishshaa he saas'iniyaan yeggeeddino. \v 42 Itti hiyyeesaa am"atta yaade, itti santtimiyaan laamettiyaa laa"u sembberatuwaa he saas'iniyaan yeggaaddu. \v 43 Yesuusi barena kaalliyaawantta s'eesiide, «Taani hinttenttoo tumuwaa gay; imotaa saas'iniyaan yeggeedda asaa ubbaappe ha hiyyeesaa am"atta darissaade yeggaaddu. \v 44 Ayaw gooppe, haratuu ubbay barenttoo palaheedda miishshaappe yeggeeddino; shin iza bare pac'aappe, barew de'iyaa de'uwaa mulekka imma aggaaddu» yaageedda. \c 13 \s Yesuusi Geeshsha Gollii Kolettanawaa Kasetiide Odeedda \r (Mat. 24:1-2; Luk'. 21:5-6) \p \v 1 Yesuusi Geeshsha Golliyaappe kesishshin, Aa kaalliyaawanttuppe ittuu Aa, «Tamaarissiyaawoo, hawe aybe lo"o shuchchatenttonne k'ay aybe lo"o shuchchaa gollatuwaa be'ay!» yaageedda. \p \v 2 Yesuusi zaariide, «Ha wolk'k'aama shuchchaa gollatuwaa be'ay? Ha gollatuwaan de'iyaa itti shuchchaynne attenaan ubbay kolettana» yaageedda. \s Goday Yaanaappe Kasetiide Gakkana Yederssuwaanne Waayiyaa \r (Mat. 24:3-14; Luk'. 21:7-19) \p \v 3 Yesuusi Geeshsha Golliyaappe hini baggana Debre Zayite Deriyaa bollan utteedda wode, P'es'iroosi, Yaak'oobi, Yohaannisinne Inddiraasi barenttu s'alala aakko yiide Aa, \v 4 «Hewe awude hananentto, nuw odaarikkii; k'ay hewe ubbay polettana wodiyaa erissiyaa mallatuu ayaa gidanee?» yaagiide oochcheeddino. \p \v 5 Yesuusi k'ay unttunttoo hawaadan yaagiide, oduwaa doommeedda; Hinttentta ooninne baletsena mala naagettite. \v 6 C'ora asatuu ta suntsan, «Taani Kiristtoosa» yaagiidde yaanawaa; c'ora asaa baletsana. \v 7 Matan de'iyaa olaa kooshshaanne haakuwaan de'iyaa olaa oduwaa hintte sisiyaa wode, hirggoppite; hewaa malabay hananaw bessee; shin wurssetsay biraa. \v 8 Ayaw gooppe, itti gade Asay hara gade asaana olettana; k'ay itti kawutetsay hara kawutetsaanna olettana; biittaa k'aatsay ubba saan de'ana; koshaykka de'ana; shin hewe koyro yeluwaa oytsaa mala. \p \v 9 Shin hintte hinttenttu huup'ew naagettite; ayaw gooppe, Asay hinttentta oyk'k'iide, pirddaa gollew aatsiide immana; k'ay bare Ayihuda woosa golletuwankka hinttentta lissuwaan shoc'ana; gadiyaa mooddiyaawanttu sintsaaninne kaatatuwaa sintsan ta diraw hintte markkattanaw ek'k'ana. \v 10 Mishiraachchuwaa k'aalay koyronna asaw ubbaw odetti digganaw bessee. \v 11 Unttunttu hinttentta pirddaa golle ahiyaa wodenne aatsiide immiyaa wode, wooti haasayanitentto koyronna hirggoppite; he saatiyaan S'oossay hinttenttoo immiyaabaa haasayite. Ayaw gooppe, Geeshsha Ayyaanay haasayanaappe attin, haasayiyaawanttu hinttentta gidikkita. \p \v 12 Ishay bare ishaa, aawuu bare na'aa wod'isana; k'ay naanay barenttu aawotuwaa bollaninne barenttu aayetuwaa bolla denddiide, unttuntta wod'isana. \v 13 Asay ubbay hinttentta ta suntsaa diraw is's'ana; shin wurssetsay gakkanaw genc'c'iyaawe attana. \s Yerusaalame Gakkana Wolk'k'aama Iita Metuwaa \r (Mat. 24:15-28; Luk'. 21:20-24) \p \v 14 Shin nabiyaa Daaneel odeedda bashshaa tunatetsay ek'k'anaw bessenasan ek'k'ishshin hintte be'iyaa wode, hewe waagiyaawentto, nabbabiyaawe akeeko; Yihudaa gadiyaan he wode de'iyaawanttu deriyaakko betino.\x - \xo 13:14 \xo*\xt Dan. 9:27; 11:31; 12:11\xt*\x* \v 15 Golliyaa huup'iyaan de'iyaa uraykka ittibaa akkanaw duge wod'd'iide, bare soy geloppo. \v 16 Gaden de'iyaawekka bare mayuwaa akkanaw guyye simmoppo. \v 17 He wode shahaara mac'c'awanttoonne d'antsiyaa mac'c'awanttoo aayyeero. \v 18 Shin hawe ubbay haniyaa wodii balgguwaa gidenna mala, S'oossaa woossite; \v 19 ayaw gooppe, S'oossay sa'aa koyro med'd'eeddawaappe doommiide, ha"i gakkanaw, ubbakka de'ibeenna metuu, k'ay hawaappe sintsawukka ubbaa de'enna metuu asaa bolla he wode de'ana.\x - \xo 13:19 \xo*\xt Dan. 12:1; Sas'. 7:14\xt*\x* \v 20 Goday he gallassatuwaa payduwaa guutsiyaawe baawentto, asaa gideedda ooninne attena; shin I bare dooreedda asatuwaa diraw, he gallassatuwaa payduwaa guutseedda. \p \v 21 He wode ooninne hinttentta, «Be'ite; Kiristtoosi hawaan de'ee» woy, «Be'ite; Kiristtoosi, hewaan de'ee» yaagooppe, hewaa ammanoppite. \v 22 Ayaw gooppe, worddanchcha Kiristtoosatuunne worddo nabatuu denddiide barenttoo danddayettooppe, haray atto S'oossay dooreeddawanttakka baletsanaw malaataanne maalalissiyaabaa bessana. \v 23 Shin hintte naagettite; taani hinttenttoo ubbabaa kasetaade odaaddi. \s Kiristtoosa Laa'entso Yuussaa \r (Mat. 24:29-31; Luk'. 21:25-28) \q1 \v 24 Shin he wode he waayiyaappe guyyiyaan, \q2 away d'umana; \q2 agenay poo'iyaawaa aggana;\x - \xo 13:24 \xo*\xt Isa. 13:10; Hiz. 32:7; Iyu. 2:10, 31; 3:15; Sas'. 6:12\xt*\x* \q1 \v 25 S'oolinttatuu saluwaappe kunddana. \q2 K'ay saluwaan de'iyaa wolk'k'atuukka k'aas'ettana.\x - \xo 13:25 \xo*\xt Isa. 34:4; Iyu. 2:10; Sas'. 6:13\xt*\x* \p \v 26 He wode taani, Asaa Na'ay, wolk'k'aama wolk'k'aannanne bonchchuwaanna shaariyaa giddonna yiishshin, unttunttu be'ana.\x - \xo 13:26 \xo*\xt Dan. 7:13; Sas'. 1:7\xt*\x* \v 27 He wode taani kiitanchchatuwaa sa'aa oyddu bagga kiittana; sa'aa gas'aappe saluwaa gas'aa gakkanaw, S'oossay dooreedda asaa shiishshana. \s Wodiyaa Wurssetsay Gakkeeddawaa // Malaataa Bessiyaa Balasiyaa Mitsatto \r (Mat. 24:32-35; Luk'. 21:29-33) \p \v 28 Leemisuwaa balasatto giyaa mitsattippe tamaarite; balasatta aac'iya wodenne izi haytsay hayttiyaa wode, bonii mateeddawaa hintte eriita. \v 29 Hawaadankka hintte he ubbabay haniyaawaa be'iyaa wode, I\f + \fr 13:29 \fr*\fq I: \fq*\ft Yesuusa guussaa.\ft*\f* matattiide penggiyaa shiik'eeddawaa\f + \fr 13:29 \fr*\fq Matattiide penggiyaa shiik'eeddawaa: \fq*\ft Guussay, Yesuusa yuussay mateedda guussaa.\ft*\f* erite. \v 30 Taani hinttenttoo tumuwaa oday; ha ubbabay hanana gakkanaw, ha wodiyaa yeletay hayk'k'idiggenna. \v 31 Saluunne sa'ay aad'd'ana; shin ta k'aalay ubbakka aad'd'enna. \s Wurssetsa Gallassaanne Saatiyaa Ooninne Erenna \r (Mat. 24:36-44) \p \v 32 Shin he gallassaanne he saatiyaa Aawuwaa s'alalaappe attin, haray atto saluwaan de'iyaa kiitanchchatuwaa gidina, woy taana Na'aa gidinakka ooninne eriyaabay baawa. \v 33 He wodii awude gidanentto, hintte erenna diraw, naagettite; minnite; S'oossaa woossite. \v 34 Ta yuussay bare golliyaa aggiide, ogiyaa biyaa bitaniyaa mala; bitanii bare k'oomatoo huup'iyaan huup'iyaan oosuwaa immiide, unttuntta bare oosoo kaappo ootseedda; k'ay kariyaa naagiyaawekka minisiide naagana mala azazeedda. \p \v 35 Hewaa diraw, minnite; ayaw gooppe, golliyaw omarssa gidina, woy k'amma bilahe gidina, woy kuttuu waassiyaa wode gidina, woy guura wonttumaatsaan gidina awude yaanentto, hintte erikkita. \v 36 Hinttenttu akeekenaan I yooppe, hinttentta gem"isheeddawantta demmenna mala minnite. \v 37 Taani hinttenttoo odiyaawaa asaa ubbaw oday; minnite. \c 14 \s Kiristtoosa Bolla Mak'k'etteeddino \r (Mat. 26:1-5; Luk'. 22:1-2; Yoh. 11:45-53) \p \v 1 Paasigaa Baalaa giyaawaa bonchchiyaa gallassaynne C'aalibeenna ukitsaa muussaa bonchchiyaa baalaa gallassay gakkanaw laa"u gallassay atteedda; k'eesatuwaa kaappatuunne higgiyaa tamaarissiyaawanttu Asay erennaan Yesuusa oyk'k'iide wod'ana ogiyaa koyyiino.\x - \xo 14:1 \xo*\xt Kes. 12:1-27\xt*\x* \v 2 «Asay walassaa kessenna mala, Paasigaa bonchchiyaa gallassi hewaa ootsokko» yaageeddino. \s Yesuusa Shittuwaa Okkeedda Mishiratto \r (Mat. 26:6-13; Yoh. 12:1-8) \p \v 3 Yesuusi Biitaaniyaa gadiyaan oolluwaa harggiyaa Simoona soyin k'umaa maanaw utteedda wode, itti mishiratta albass's'iroosa baaretaa kumeedda narddoosa giyaa darii al"o shittuwaa\f + \fr 14:3 \fr*\fk Darii al"o shittuwaa: \fk*\ft Guussay loytsi sawiyaawaa guussaa.\ft*\f* akkaade yaaddu; he albbass's'iroosa baareeta mentsaade shittuwaa Yesuusa huup'iyaan tigaaddu. \v 4-5 Hewaan de'iyaa asaappe ittuu ittuu hank'k'ettiide, «Ha shittuwaa c'oo ayaw bayizzay? Ha shittuwaa heezzu s'eetu biraa santtimiyaan\f + \fr 14:4 \fr*\fk Biraa santtimiyaa: \fk*\xt 6:37 \xt*\ft S'eellite.\ft*\f* zal"iide, miishshaa hiyyeesaw immanaw danddayettee» yaagiide barenttu giddon haasayiino; yaatiide he mishiratto darssi hank'k'etteeddino. \fig Albbass's'iroosa Baareetaa|alt="Alabaster jars" src="hk00142b.tif" size="col" ref="14:3-5"\fig* \p \v 6 Shin Yesuusi hawaadan yaageedda; «Ha mishiratto ayinne gooppite; izo ayaw metootsiitee? Iza taw lo"obaa ootsaaddu. \v 7 Hiyyeesatuu ubbaa wode hinttenttunna de'iino; hintte koyyeedda wode awudenne unttuntta maaddanaw danddayiita; shin taani ubbaa wode hinttenttunna de'ikke.\x - \xo 14:7 \xo*\xt Zar. 15:11\xt*\x* \v 8 Iza barew danddayetteeddawaa ootsaaddu; k'ay ta asatetsay moogettanaappe kasetaade moogoo giigissanaw shittuwaa okkaaddu. \v 9 Taani hinttenttoo tumuwaa oday; sa'aa ubbaan wonggalaa mishiraachchuwaa odiyaasan hak'aninneekka, Asay izo k'oppana mala, ha iza ootseeddawe odettana» yaageedda. \s Yihudaa Ask'k'orootu Yesuusa // Aatsiide Immanaw Zoretaa Eeno Geedda \r (Mat. 26:14-16; Luk'. 22:3-6) \p \v 10 Tammanne laa"u Yesuusa kaalliyaawanttuppe ittuu Yihudaa Ask'k'orootu\f + \fr 14:10 \fr*\fq Yihudaa Ask'k'orootu: \fq*\xt 3:19 \xt*\ft S'eellite.\ft*\f* giyaawe, Yesuusa k'eesatuwaa kaappatoo aatsiide immanaw unttunttukko beedda. \v 11 Unttunttu hewaa siseedda wode nashettiide, «Nuuni new miishshaa immana» yaageeddino; Yihudaa Ask'k'orootu Yesuusa aatsiide immanaw injjetiyaa wodiyaa wochchee. \s Yesuusi Barena Kaalliyaawanttunna // Paasigaa K'umaa Meedda \r (Mat. 26:17-25; Luk'. 22:7-14, 21-23; Yoh. 13:21-30) \p \v 12 C'aalibeenna ukitsaa miyaa baalaa gallassaa bonchchiyaa koyro gallassi, Paasigaa k'umaa maanaw dorssaa shukkiyaa wode, Yesuusa kaalliyaawanttu Aa, «Paasigaa bonchchiyaa gallassi neeni maana k'umaa nuuni hak'a biide giigissanee?» yaagiide oochcheeddino. \p \v 13 Yesuusi barena kaalliyaawanttuppe laa"atuwaa hawaadan yaagiide kiitteedda; «Katamaa biite; hintte biishshin, otuwaan haatsaa tookkeedda itti bitanii hinttenttunna gakettanawaa; Aa kaallite. \v 14 I biide geliyaa golliyaawuwaa, ‹Tamaarissiyaawe neena, «Taani taana kaalliyaawanttunna Paasigaa k'umaa maanaw ta imatsaa kifilii hak'anee?» yaagee› yaagite. \v 15 Golliyaawuu hinttentta pook'iyaa bollan de'iyaa giigi utteedda aako kifiliyaa bessana; hewaan nuw giigissite» yaageedda. \fig Pook'iyaa Golliyaa|alt="Two-story house with steps toroof" src="lb00235b.tif" size="span" ref="14:15"\fig* \p \v 16 He laa"u Yesuusa kaalliyaawanttu kesiide, katamaa beeddino; Yesuusi barenttoo odeeddawaadankka ubbabaa demmiide, Paasigaa k'umaa giigisseeddino. \p \v 17 Sa'ay omarssiyaa wode Yesuusi tammanne laa"u barena kaalliyaawanttunna yaa beedda. \v 18 Unttunttu uttiide samppaappe k'umaa miishshin, Yesuusi unttuntta, «Taani hinttenttoo tumuwaa oday; hinttenttuppe ittuu taananna miyaawe, taana aatsiide immanawaa» yaageedda.\x - \xo 14:18 \xo*\xt Maz. 41:9\xt*\x* \p \v 19 Aa kaalliyaawanttu loytsi sisettina, huup'iyaan huup'iyaan Aa, «Tumu taaneeshsha?» giyaawaa doommeeddino. \p \v 20 Yesuusi zaariide, «I ha hinttenttu tammanne laa"atuwaappe ittuwaa; I taananna ittippe tushanaw bare daabbuwaa shaataan yeddiyaawaa. \v 21 Taani, Asaa Na'ay, S'oossaa mas'aafay hayk'k'ana geeddawaadan hayk'k'ana; shin taana, Asaa Na'aa, aatsiide immiyaa uraw aayyeero; he uray yelettennaan atteeddentto, aw lo"a shin» yaageedda. \s Godaa Kawuwaa Akkiyaa Wogaa \r (Mat. 26:26-30; Luk'. 22:14-20; 1 K'or. 11:23-25) \p \v 22 Unttunttu miishshin, Yesuusi daabbuwaa akkiide, S'oossaa galateedda; he daabbuwaa mentsiide, barena kaalliyaawanttoo immiidde, «Heytte; hawe ta ashuwaa» yaageedda. \p \v 23 S'uu'aa akkiide, S'oossaa galatiide, unttunttoo immeedda; ubbay he s'uu'aappe usheeddino. \v 24 Yesuusi, «Hawe ooratsa c'aak'uwaan\f + \fr 14:24 \fr*\fq Ooratsa c'aak'uwaa: \fq*\ft S'oossay bare asaw Yesuusa hayk'uwaa baggana k'aalaa geleedda ooratsa k'aalaa c'aak'uwaa. Hewenneekka Aa gakkiyaa s'uu'aa, I bare suutsaa gussiide aatsi immeedda Aa de'uwaa. Hewenneekka, nu ec'a asatetsay ubbay laamettina, ooras's'eedda S'oossaa higgii nu wozanaan s'aafetteeddawaa odee.\ft*\f* c'ora asaa diraw gukkiyaa ta suutsaa.\x - \xo 14:24 \xo*\xt Kes. 24:8; Erm. 31:31-34\xt*\x* \v 25 Taani hinttenttoo tumuwaa oday; taani S'oossaa kawutetsaan ooratsa woyniyaa eessaa ushana gallassay gakkanaw, laa'entsuwaa ha woyniyaa eessaa ubbakka ushikke» yaageedda. \p \v 26 Mazimuriyaa yes's'eeddawaappe guyyiyaan, Debre Zayite Deriyaa beeddino. \s P'es'iroosi Kaddanawaa Yesuusi Kasetiide Odeedda \r (Mat. 26:31-35; Luk'. 22:31-34; Yoh. 13:36-38) \p \v 27 Yesuusi barena kaalliyaawanttoo, \q1 «Hinttenttu ubbay taana yeggiide wos's'anita; ayaw gooppe, \q2 S'oossaa Mas'aafay, ‹S'oossay dorssaa heemmiyaawaa wod'ana; \q2 hewaappe guyyiyaan dorssay ubbay laalettana gee› \m yaageedda.\x - \xo 14:27 \xo*\xt Zak. 13:7\xt*\x* \v 28 Shin taani hayk'uwaappe denddeeddawaappe guyyiyaan, hinttenttuppe kasetaade Galiilaa baana» yaageedda. \p \v 29 P'es'iroosi zaariide, «Unttunttu ubbatuu neena yeggiide booppekka, taani neena mulekka yeggikke» yaageedda. \p \v 30 Yesuusi P'es'iroosa, «Taani new tumuwaa oday; hachche k'amma kuttuu laa'entsuwaa waassanaappe kase, neeni taana heezzu gede kaddanaassa» yaageedda. \p \v 31 Shin P'es'iroosi kasewaappekka minisiide, «Taani haray atto, neenanna ittippe hayk'k'inttokka, neena mulekka kaddikke» yaageedda. K'ay haratuu ubbatuukka hewaadan geeddino. \s Yesuusi Geetesemaaniyaan Woosseedda \r (Mat. 26:36-46; Luk'. 22:39-46) \p \v 32 Geetesemaane giyaa sa'aa beeddino; Yesuusi barena kaalliyaawantta «Taani S'oossaa woossanaw, hinttenttu hawaan uttishshite» yaageedda. \p \v 33 Yesuusi P'es'iroosa, Yaak'oobanne Yohaannisa barenanna afeedda; darii kayyotteeddanne metooteedda. \v 34 K'ay unttuntta, «Taani hayk'k'ana gakkanawukka kayyottay; hawaan takkishshite; gem"ishoppite» yaageedda. \p \v 35 Guutsaa sintsakko shiik'iide, sa'aan guufanniide, danddayettiyaawaa gidooppe, he wodii bareppe aad'd'ana mala, S'oossaa woosseedda. \v 36 K'aykka, «Abbabboo,\f + \fr 14:36 \fr*\fqa Abbaa: \fqa*\ft Guussay Giriike k'aalankka «Abbaa» gidiyaa wode, Aramaayike k'aalaani «Aabba» giyaawaa.\ft*\f* ta Aabboo, ubbabay new danddayettee; ha s'uu'aa taappe digga; shin ne sheniyaadan hanoppe attin, ta sheniyaadan hanoppo» yaageedda. \p \v 37 Yesuusi barena kaalliyaawanttukko simmi yiide, gem"isheeddawantta demmiide P'es'iroosa, «Simoonaa, gem"ishshaaddii? Neeni itti saatenttonne naaganaw danddayabeykkii? \v 38 Paac'iyaan hintte gelenna mala, naagettitenne S'oossaa woossite; ayyaanay giigi utteedda; shin ashuu daaburanchcha» yaageedda. \p \v 39 K'aykka biide kasewaadankka S'oossaa woosseedda. \v 40 Aa kaalliyaawanttukko guyye simmiide I yiyaa wode, gem"isheeddawantta demmeedda; unttunttu ayfiyaa gem"ishuu goozi wotseedda diraw, aw ayaa haasayiinonttokka eribeykkino. \p \v 41 Heezzentsuwaa unttunttukko yiide, «Ha"i gakkanawukka gem"ishiiteenne shemppiitee? Gidana; wodii gakkeedda; be'ite, taana, Asaa Na'aa, nagaranchcha asatuwaa kushiyaan aatsiide immiyaa wodii gakkeedda. \v 42 Denddina boytte; be'ite, taana aatsiide immiyaawe haweku gakkeedda» yaageedda. \s Yesuusi Bare Morkketuwaa Kushiyan Oyk'etteedda \r (Mat. 26:47-56; Luk'. 22:47-53; Yoh. 18:3-12) \p \v 43 Yesuusi hewaa biro haasayishshin, tammanne laa"u Aa kaalliyaawanttuppe ittuu, Yihudaa Ask'k'orootu, ellekka gakki wod'd'eedda; k'ay k'eesatuwaa kaappatuu higgiyaa tamaarissiyaawanttunne c'imatuu kiittina, mashshaanne s'am"aa oyk'k'eedda c'ora Asay aanana ittippe yeedda. \v 44 Yesuusa aatsi immiyaawe he c'ora asaw, «Taani yeriyaawe Aa; Aa oyk'k'iide loytsi naagiide, afite» yaagiide mallaa odi wotseedda. \p \v 45 Yihudaa Ask'k'orootu gakkosaannakka Yesuusakko shiik'iide, «Tamaarissiyaawoo» yaagiide Yesuusa yeri akkeedda. \v 46 He c'ora Asay Yesuusa minisi oyk'k'eedda. \v 47 Shin matan ek'k'eeddawanttuppe ittuu bare c'ubiyaa shoddinne k'eesatuwaa ubbatuwaa kaappuwaa k'oomaa shoc'iide, Aa haytsaa k'ans's'i oleedda. \p \v 48 Yesuusi zaariide, he shiik'eedda c'ora asaa, «Taana bonk'k'anchcha kessiide, bonk'k'anchchaa oyk'k'iyaawaadan oyk'k'anaw c'ubiyaanne s'am"aa oyk'k'iide yeedditee? \v 49 Taani Geeshsha Golliyaan tamaarissaadde, gallassan gallassan hinttenttunna de'iyaa wode taana oyk'k'ibeykkita; shin S'oossaa Mas'aafatuu geeddawe polettanaw bessee» yaageedda. \p \v 50 Yesuusa kaalliyaawanttu ubbatuu Aa yeggiide bi aggeeddino. \p \v 51 Nas'alaa s'alalaa mayyeedda itti yalaga bitanii Yesuusa kaalliyaawaa Asay oyk'k'eedda. \v 52 Shin he bitanii nas'alaa oliide, kallo s'iira wos's'eedda. \s Yesuusa Pirddiyaa Shanggatuwaakko Afeeddino \r (Mat. 26:57-68; Luk'. 22:54-55, 63-71; Yoh. 18:13-14, 19-24) \p \v 53 Asay Yesuusa k'eesatuwaa ubbatuwaa kaappuwaa soy, k'eesatuwaa kaappatuwaa ubbatuu, c'imatuunne higgiyaa tamaarissiyaawanttu shiik'eeddasaa afeeddino. \v 54 P'es'iroosi k'eesatuwaa ubbatuwaa kaappuwaa dirssaa gidduwaa gakkanaw haakuwaan Aa kaalleedda; yaan naagiyaawaanna tamaa kashiidde, utti aggeedda. \p \v 55 K'eesatuwaa kaappatuunne hewaan shiik'eedda Asay ubbay Yesuusa wod'anaw Aa bolla markkaa koyyeeddino; shin ayinne demmibeykkino. \v 56 Ayaw gooppe, c'ora asatuu Aa bollan wordduwaa markkatteeddino; shin unttunttu markkatetsay itti mala gidenna. \p \v 57-58 Itti itti asatuu denddi ek'k'iide Yesuusa bolla, «I, ‹Taani Asay kees's'eedda ha Geeshsha Golliyaa kolaade, Asay kees's'ibeenna hara Geeshsha Golliyaa heezzu gallassaa giddon kees's'ana› giishshin, nuuni siseeddo» yaagiide wordduwaa markkatteeddino. \v 59 Shin haray atto unttunttu markkatetsay hewaan itti mala gidibeenna. \p \v 60 K'eesatuwaa ubbatuwaa kaappuu asaa ubbaa sintsan denddi ek'k'iide Yesuusa, «Hawanttu neena mootiyaa mootoo new zaariyaabay baawee?» yaagiide oochcheedda. \v 61 Shin Yesuusi c'o"u giide, ayinne zaaribeenna; k'eesatuwaa ubbatuwaa kaappuu Aa, «Anjjetteedda S'oossaa Na'ay Kiristtoosi neenee?» yaagiide laa'entsuwaa oochcheedda. \p \v 62 Yesuusi zaariide, «Ee, taana; hintte taana, Asaa Na'aa, wolk'k'aama S'oossaappe ushechcha baggana uttide'ishshinanne saluwaa shaariyaanna yiishshin be'ana» yaageedda.\x - \xo 14:62 \xo*\xt Dan. 7:13\xt*\x* \p \v 63 K'eesatuwaa ubbatuwaa kaappuu bare mayuwaa peed'i oliide, «Nuuna hawaappe sintsan ayaw hara markkaa koshshii? \v 64 Hinttenttu Aa boriyaa siseeddita; hintte k'ofay ayee?» yaageedda; unttunttu ubbay, «I hayk'k'ana bessee» yaagiide Aa bolla pirddeeddino.\x - \xo 14:64 \xo*\xt Wog. 24:16\xt*\x* \p \v 65 Unttunttuppe ittuu ittuu Aa bolla c'ushetsaa doommeeddino; Aa ayfiyaa kammi dechchiide, «Neena dechcheeddawe oonee? Ane timbbitiyaa oda!» yaageeddino; k'ay naagiyaawanttukka Aa k'ins's'alliyaa bak'k'iidde afeeddino. \s P'es'iroosi Yesuusa Kaddeedda \r (Mat. 26:69-75; Luk'. 22:56-62; Yoh. 18:15-18, 25-27) \p \v 66 P'es'iroosi dirssaa giddon hirkkinna de'ishshin, k'eesatuwaa ubbatuwaa kaappuwaa mac'c'a k'oomatuwaappe ittinna yaaddu. \v 67 P'es'iroosi tamaa kashiyaawaa be'aade, c'adda s'eellaade, «Neenikka Naazireetiyaa Yesuusanna ittippe de'aa» yaagaaddu. \p \v 68 Shin P'es'iroosi, «Neeni giyaawe ayentto taani erikke; taw akeeketenna» yaagiide kaddeedda; yaatiide dirssaa penggiyaakko keseedda; kuttuukka waasseedda.\f + \fr 14:68 \fr*\fk Kuttuukka waasseedda: \fk*\ft Ha k'aalay beni biletteedda itti itti biletsaan baawa.\ft*\f* \p \v 69 He k'oomata P'es'iroosa be'aade, Aa matan ek'k'eedda asatuwaa, «Ha bitaniikka unttunttunna de'ee» gaade gujjaade oduwaa doommaaddu. \v 70 Shin P'es'iroosi k'aykka kaddeedda. \p Guutsaa gam"ishin, matan ek'k'eedda asatuu laa'entsuwaa P'es'iroosa, «Neeni tuma unttunttunna ittippe de'aa; ayaw gooppe, neeni Galiilaa gadiyaa asaa» yaageeddino. \p \v 71 Shin P'es'iroosi, «Taani hewaa hintte giyaa bitaniyaa erikke!» yaagiide barena shek'aanne c'aak'uwaa doommeedda. \p \v 72 Ellekka kuttuu laa'entsuwaa waassi aggeedda; P'es'iroosi barena Yesuusi, «Neeni kuttuu laa'entsuwaa waassanaappe kase heezzu gede taana kaddanaassa» geeddawaa hassayiide, darii yeekkeedda. \c 15 \s Yesuusa P'ilaas'oosakko Afeeddino \r (Mat. 27:1-2, 11-14; Luk'. 23:1-5; Yoh. 18:28-38) \p \v 1 Wontta guuran ellekka k'eesatuwaa kaappatuu c'imatuwaannannee Muse higgiyaa tamaarissiyaawaanttunna hewaan shiik'eedda Ayihuda shanggatuwaa ubbaanna mak'k'ettiide, Yesuusa k'achchi afiide, P'ilaas'oosaw aatsiide immeeddino. \p \v 2 P'ilaas'oosi Aa, «Neeni Ayihudatuwaa kaatee?» yaagiide oochcheedda. \p Yesuusi zaariide Aa, «Ne giyaawaadana» yaageedda. \p \v 3 K'eesatuwaa kaappatuu Yesuusa daroban mooteeddino. \v 4 P'ilaas'oosi shirettiide Yesuusa, «New zaariyaabay baawee? Unttunttu ne bolla woyissa mootuwaa ahintto be'ikkii?» yaagiide oochcheedda. \p \v 5 Shin Yesuusi harabaa zaarennaan is's'ina, P'ilaas'oosi maalaletteedda. \s Yesuusa Bolla Hayk'uwaa Pirddeeddino \r (Mat. 27:15-26; Luk'. 23:13-25; Yoh. 18:39-40; 19:1-16) \p \v 6 P'ilaas'oosaw Paasigaa Baalaa bonchchiyaa gallassaan Asay koyyiyaa itti uraa k'ashuwaappe billiyaa wogay de'ee. \v 7 He wode itti Barbbaana giyaa bitanii walassaa kessiide shemppuwaa wod'eedda asatuwaana ittippe k'asho golliyaan de'ee. \v 8 Shiik'eedda c'ora Asay P'ilaas'oosi kase erettowaadankka barenttoo maarotaa ootsana mala, Aa oochcheeddino. \v 9 P'ilaas'oosi asaa zaariide, «Taani hinttenttoo Ayihudatuwaa kaatiyaa billiyaawaa koyyiitee?» yaagiide oochcheedda. \v 10 Ayaw gooppe, k'eesatuwaa kaappatuu Yesuusa k'anaatiide aatsi immeeddawaa P'ilaas'oosi ereedda. \p \v 11 Shin k'eesatuwaa kaappatuu Yesuusa kotaa Barbbaana billanaadan, he shiik'eedda Asay P'ilaas'oosa woosana mala, asaa mak'k'eeddino. \v 12 P'ilaas'oosi laa'entsuwaa zaariide, «Yaatina, ha Ayihuda kaatiyaa hinttenttu giyaawaa wootoo?» yaageedda. \p \v 13 Asay P'ilaas'oosaw zaari zaari barenttu kooshshaa d'ok'k'u ootsiide, «Aa kak'k'a» yaageeddino. \p \v 14 P'ilaas'oosi asaa, «Ayaw? I ay iitabaa ootseedee?» yaageedda. \p Shin Asay kasewaappekka bare kooshshaa d'ok'k'u ootsiide, «Aa kak'k'a» yaageeddino. \p \v 15 P'ilaas'oosi asaa nashechchanaw koyyiide, Barbbaana asaw billeedda; yaatiide lissuwaan Yesuusa wotaadaratuwaan shoc'issiide, kak'k'ana mala unttunttoo aatsi immeedda. \s Wotaadaratuu Yesuusa K'iliic'eeddino \r (Mat. 27:27-31; Yoh. 19:2-3) \p \v 16 Hewaappe guyyiyaan, wotaadaratuu Yesuusa gadiyaa mooddiyaawaa gibbiyaa afiide, hara wotaadaratuwaa ubbaa ittippe s'eeseeddino. \v 17 K'ay zo'o mayuwaa Aa mayzzeeddino; aguntsaa kalachchaa giigissiide, Aa huup'iyaan wotseeddino. \v 18 Hewaappe guyyiyaan Aa, «Ayihudatuwaa kaatew, sarotay new gido» yaagi sarotiidde, Aa k'iliic'uwaa doommeeddino. \v 19 Yesuusa huup'iyaa mak'k'aa s'am"aan shoc'eeddino; k'ay Aa bollan c'uchcheeddino; gulbbatiide aw goyinneeddino. \v 20 Aa bolla k'iliic'eeddawaappe guyyiyaan, zo'o mayuwaa aappe k'aari akkiide, Aa mayuwaa Aa mayzzeeddino; yaatiide mask'k'aliyaa bollan misimaariyan d'ishiide, Aa kak'k'anaw afeeddino. \s Yesuusa Kak'k'eeddino \r (Mat. 27:32-44; Luk'. 23:26-43; Yoh. 19:17-27) \p \v 21 Unttunttu biide, Iskkinddiranne Rufoosa yeleedda aawuwaa, itti Simoona giyaa K'ereena gadiyaa asay, gas'aappe katamaa yiyaawaanna gakettiide, Yesuusa mask'k'aliyaa wolk'k'aan toosseeddino.\x - \xo 15:21 \xo*\xt Rom. 16:13\xt*\x* \v 22 Yaatiide Golggootaa geetettiyaasaa Yesuusa afeeddino. «Golggootaa» giyaawe «Huup'iyaa Gosiyaasaa»\f + \fr 15:22 \fr*\fq «Huup'iyaa Gosiyaasaa» \fq*\ft Geetettiyaawe, asaa huup'iyaa malatiyaa shuchchay hewaan de'iyaa diraw, huup'iyaa gosiyaasaa geetetteedda.\ft*\f* giyaawaa. \v 23 Kawaraa giyaa d'alii walaketteedda woyniyaa eessaa Yesuusaw ushanaw immeeddino; shin I ushennaan is's'eedda. \v 24 Unttunttu Aa kak'k'eeddino; k'ay oona oona gakkanentto eranaw Aa mayuwaa shaakkiide, saamaa yeggeeddino.\x - \xo 15:24 \xo*\xt Maz. 22:18\xt*\x* \p \v 25 Unttunttu Aa kak'k'iyaa wode, wonttaappe heezzu saate. \v 26 «Ayihudatuwaa kaatiyaa» yaagi Aa mootiyaa s'aafuu s'aafeetti utteedda. \v 27 Yesuusanna laa"u kayisatuwaa ittuwaa aappe ushechcha baggana, k'ay ittuwaa aappe haddirssa baggana mask'k'aliyaa bolla misimaariyan d'ishiide kak'k'eeddino. \v 28 S'oossaa Mas'aafay, «Iitabaa ootseedda asatuwaana I paydetteedda» yaagiyaawe poletteedda.\x - \xo 15:28 \xo*\xt Isa. 53:12\xt*\x* \p \v 29 Ogiyaanna aad'd'iyaa Asay Yesuusa kad'iide, barenttu huup'iyaa k'aatsiidde boreeddino; «Simmi, Geeshsha Golliyaa kolaade heezzu gallassaa giddon kees's'iyaawoo,\x - \xo 15:29 \xo*\xt Maz. 22:7; 109:25; Mar. 14:58; Yoh. 2:19\xt*\x* \v 30 ane mask'k'aliyaa bollappe wod'd'aade, ne huup'iyaa ashsha» yaageeddino. \p \v 31 Hawaadankka k'eesatuwaa kaappatuu Muse higgiyaa tamaarissiyaawaanttunna ittippe Yesuusa bolla, «Hara asatuwaa ashsheeda; shin barena ashshanaw danddayenna; \v 32 nuuni be'iide ammanana mala, Kiristtoosi Israa'eeliyaa kaatii, ane mask'k'aliyaa bollappe ha"i wod'd'o» giide k'iliic'eeddino. K'ay haray atto, aanana mask'k'aliyaa bolla misimaariyan d'ishettiide kak'etteeddawanttukka Aa bolla k'iliic'eeddino. \s Yesuusa Hayk'uwaabaa \r (Mat. 27:45-56; Luk'. 23:44-49; Yoh. 19:28-30) \p \v 33 Usuppun saatiyaappe doommiide, udduppu saatiyaa gakkanaw, gadiyaa ubbay d'umeedda. \v 34 Udduppu saatiyaan Yesuusi bare k'aalaa d'ok'k'u ootsiide, «Elohee, Elohee, laamaa sabak'itaanii?»\f + \fr 15:34 \fr*\fq Elohee, Elohee, laamaa sabak'itaanii: \fq*\ft Ha k'aalatuu Yesuusi ha alamiyaan ashuwaa mayyiide simerettiyaa wode haasayettiyaa Aramaayike geetettiyaa k'aalaan haasayettowaa.\ft*\f* yaageedda. Hewaa giyaawe, «Ta S'oossaw, ta S'oossaw, taana ayaw aggaaddii?» giyaawaa.\x - \xo 15:34 \xo*\xt Maz. 22:1\xt*\x* \p \v 35 Hewaan ek'k'eedda asaappe ittuu ittuu hewaa sisiide, «Be'ite; Eelaasa s'eesee» yaageedda. \v 36 He asaappe ittuu wos's'i yiide, zanzzaa malatiyaawaan c'aala woyniyaa eessaa kuntseedda; hewaa mak'k'aa gatimaa s'eeraan wotsiide, «De'ishshite ane; Eelaas mask'k'aliyaappe Aa wotsanaw yaanenttonne ane be'oytte» yaagiidde Yesuusa doonaakko ushshanaw shiishsheedda.\x - \xo 15:36 \xo*\xt Maz. 69:21\xt*\x* \p \v 37 Yesuusi k'aalaa d'ok'k'u ootsi waassiide, hayk'k'i aggeedda. \p \v 38 Geeshsha Golliyaan k'ashetteedda gaaridduu k'ommoppe duge gakkanaw, laa"u kesiide pooshetti wod'd'eedda.\x - \xo 15:38 \xo*\xt Kes. 26:31-36\xt*\x* \v 39 Mask'k'aliyaappe sintsa baggana hewaan ek'k'eedda itti s'eetuwaa Kaappuu, hewaa keenaa Yesuusi waassiide hayk'k'eeddawaa be'eedda wode, «Ha bitanii tumu S'oossaa Na'aa» yaageedda. \p \v 40 Hewaan haakuwaan ek'k'iide s'eelliyaa amareeda mac'c'awanttu de'iino; unttunttu giddon Magdala giyaa katamaappe yeedda Mayraama, teefa Yaak'oobanne Yoosa daaya Mayraamanne Salooma de'iino. \v 41 He mac'c'a asatuu Yesuusi Galiilaan de'iyaa wode, Aa kaalleeddawanttanne Aa maaddeeddawantta; k'ay Yesuusanna ittippe Yerusaalame beedda hara c'ora mac'c'a asatuu hewaan de'iino. \s Yesuusa Mooguwaabaa \r (Mat. 27:57-61; Luk'. 23:50-56; Yoh. 19:38-42) \p \v 42-43 Sa'ay omarsseedda wode, hewaan shiik'eedda asaan bonchchetteedda itti Yooseefo giyaa bitanii, S'oossaa kawutetsay yaanawaa naagi utteeddawe, Armmaatiyaasa giyaa katamaa Asay yeedda; he gallassay wonttetsa Sambbataw giigettiyaa gallassaa gideedda diraw, Yooseefo s'aliide P'ilaas'oosakko biide, Yesuusa anhaa akkanaw woosseedda. \v 44 P'ilaas'oosi, Yesuusi elekka hayk'k'i diggeeddawaa siseedda wode maalaletteedda; s'eetuwaa kaappuwaa s'eesiide, «I hayk'k'oodeppe gam"eeddee?» yaagiide oochcheedda. \v 45 P'ilaas'oosi Yesuusi hayk'k'eeddawaa s'eetuwaa kaappuwaappe sisiide, Aa anhaa Yooseefo akkanaadan ootseedda. \v 46 Yooseefo mooguwaa mayuwaa shammeedda; Yesuusa anhaa mask'k'aliyaappe wotsi mayuwaan s'aas'iide, shuchchaa wooc'eedda asaa moogiyaa gonggoluwaa giddon Aa anhaa wotseedda; k'ay he gonggoluwaa doonaan wolk'k'aama shuchchaa gonddorssiide wotseedda. \v 47 Magdala katamaappe yeedda Mayraamanne Yoosa daaya Mayraama Yesuusa anhaa unttunttu hak'an wotsintto be'iino. \c 16 \s Yesuusi Hayk'uwaappe Denddeedda \r (Mat. 28:1-8; Luk'. 24:1-12; Yoh. 20:1-10) \p \v 1 Sambbatay aad'd'eeddawaappe guyyiyaan, Magdala katamaappe yeedda Mayraama, Yaak'ooba daaya Mayraamanne Salooma biide, Yesuusa anhaa okkanaw shittuwaa shammeeddino. \v 2 Wogaa gallassi wonttumaatsa daro guuran s'alk'k'ii kesishshin, he gonggoluwaa beeddino. \v 3 Unttunttu barenttu giddon ittuu ittuwaanna, «Gonggoluwaa doonaappe nuw shuchchaa oonee gonddorssiide digganaweeshsha?» yaagiide haasayiino. \p \v 4 Unttunttu s'eelliyaa wode, he daro wolk'k'aama shuchchaa gonddorssidiggeeddawaa be'eeddino. \v 5 Yesuusi moogetteedda gonggoluwaa giddo geliyaa wode, itti wodalla bitanii bootsa mayuwaa mayyiide, ushechcha baggana utteeddawaa be'iide dagammeeddino. \p \v 6 Shin I unttuntta, «Dagammoppite. Mask'k'aliyaa bolla kak'etteedda Naazireetiyaa Yesuusa hinttenttu koyyiyaawaa eray. I hawaan baawa; denddi diggeedda. Unttunttu Aa wotseeddasaa hawaa be'ite. \v 7 Shin biide Yesuusi barena kaalliyaawanttoonne P'es'iroosaw, ‹Yesuusi hinttenttuppe kasetiide Galiilaa bee; I hinttenttoo odeeddawaadankka hinttenttu Aa yaan be'ana› yaagiide hawaa odite» yaageedda. \p \v 8 Mac'c'a asatuu yashshaan kokkoriidde, Yesuusi moogetteedda gonggoluwaappe kesiide bak'ati aggeeddino; k'ay unttunttu yayyeedda diraw, asaw hewaa oossinne ayinne odibeykkino. \p Mac'c'a asatuu biide, barenttoo odetteeddabaa ubbaa P'es'iroosawunne aanana de'iyaawanttoo k'antsaan odeeddino; hewaappe guyyiyaan, Yesuusi bare huup'ew barena kaalliyaawanttu bolla, med'inaw ashshiyaa laamettenna geeshsha mishiraachchuwaa k'aalaa, away mokkiyaasaappe wulliyaasaa gakkanaw kiitteedda. \s Yesuusi Magdala Mayraamiw Beetteedda \r (Mat. 28:9-10; Yoh. 20:11-18) \p \v 9 Yesuusi hayk'uwaappe denddeeddawaappe guyyiyaan, Wogaa gallassi guura, laappu iita ayyaanatuwaa kesseedda Magdala katamaappe yeedda Mayraamiw kasetiide beetteedda. \v 10 Iza baade kase aanana de'iyaawanttoo, k'arettiiddinne yeekkiidde utteeddawanttoo odaaddu; \v 11 shin Yesuusi pas'a de'iyaawaanne iziw beetteeddawaa unttunttu siseedda wode, Izi oduwaa tuma gibeykkino. \s Yesuusi Laa"u Barena Kaalliyaawanttoo Beetteedda \r (Luk'. 24:13-35) \p \v 12 Hewaappe guyyiyaan, unttunttuppe laa"atuu katamaappe kesiide biishshin, ogiyaan Yesuusi koyrowaappe dummatiide, unttunttoo beetteedda. \v 13 Unttunttu guyye simmiide, haratoo odeeddino; shin hewanttu unttunttu oduwaa tuma gibeykkino. \s Yesuusi Tammanne Itti Barena Kaalliyaawanttoo Beetteedda \r (Mat. 28:16-20; Luk'. 24:36-49; Yoh. 20:19-23; Kit. 1:6-8) \p \v 14 Guyyeppe tammanne itti Yesuusa kaalliyaawanttu k'umaa miishshin, Yesuusi unttunttoo beetteedda. Unttunttoo ammanuu baynna diraw, I unttuntta seereedda; k'ay hayk'uwaappe I denddeeddawaa be'eeddawanttu unttunttoo odina, unttunttu ammanennaan is's'eedda dirawunne odina sisennawantta gidiyaa diraw, I unttuntta seereedda. \p \v 15 I unttuntta hawaadan yaageedda; «Alamiyaa ubbaa biide, asaa ubbaw wonggalaa mishiraachchuwaa k'aalaa odite. \v 16 Ammanowenne s'ammak'ettowe attana; shin ammanennawaa bolla S'oossay pirddana. \v 17 Taanan ammaniyaawanttu ha malaatatuwaa ootsanawantta: unttunttu ta suntsan iita ayyaanatuwaa kessanawantta; k'ay unttunttu dumma dumma ooratsa k'aalaan haasayanawantta. \v 18 Unttunttu shooshshaa oyk'k'oopekka, woy ayaanne wod'iyaa marzziyaa ushinttokka unttuntta k'ohenna. K'ay unttunttu barenttu kushiyaa hargganchchatuwaa bolla wotsana; he hargganchchatuu pas'ana» yaageedda. \s Yesuusi Saluwaa Pude Keseedda \r (Luk'. 24:50-53; Kit. 1:9-11) \p \v 19 Godaa Yesuusi barena kaalliyaawanttunna haasayeeddawaappe guyyiyaan, S'oossay Aa pude saluwaa afina, S'oossaappe ushechcha baggana utteedda. \v 20 Aa kaalliyaawanttu biide, ubba saan wonggalaa mishiraachchuwaa odeeddino. Godaykka unttunttunna ittippe ootsee; unttunttu odiyaa k'aalaykka tuma gideeddawaa unttunttu ootsiyaa malaatatuwaan erisseedda.\f + \fr 16:20 \fr*\ft Itti itti beni Geeshsha Mas'aafatuwan ha paydatuu baawa.\ft*\f*