\id JOL - Dawuro Full Bible Latin Version \ide UTF-8 \h Iyyu'eela \toc1 Iyyu'eela Timbbitiyaa \toc2 Iyyu'eela \toc3 Iyu. \mt1 Iyyu'eela Timbbitiyaa \imt Geluwaa \ip Timbbitiyaa odiyaa Iyyu'eeli awude de'eeddentto Aa de'uwaa taarikiyaan daro erettiyaawe baawa. Gido shin, Aa suntsaa biletsay, «Med'inaa Goday ta S'oossaa» giyaawaa gidoode S'oossay Aanana de'iyaawaa bessee. Ha mas'aafaa timbbitiyaw hara geeshsha mas'aafatuwaanna k'ara maatay de'ee. Mas'aafay beetteeddawe Kiristtoosa yeletaappe kase, oyddentso woy ichcheshentso s'eetu laytsaa heeraana geetettiide k'ofettee. He wodii Paarise kaatetetsay de'iyaa wode. Iyuu'eeli odiidde, Israa'eeliyaa gadiyaan daro boolii yaanawaanne gadiyaa bayzziyaa away awas's'ina gaddii koshatanawaa odee. Ha hanotatuu k'ay Godaa Gallassay matatteeddawaa odiino. Godaa Gallassay gakkiyaa wode, Aa geeshsha shenii polettennaadan wad'ettiyaawantta ubbaa I muranawaakka gujjiide odiino. Timbbitiyaa odiyaawe Asay nagaraappe simmiyaawaa gidooppe, S'oossay unttuntta kase unttunttu de'iyaa hanotaakko zaariide, anjjanawaa hassayisseedda. Hanana giide I odeeddawaappe gitatiide beettiyaa hidootay S'oossay attuma asatuwaanne mac'c'a asatuwaa bolla, yalagatuwaanne c'imatuwaa bolla, bare asaa ubbaa bolla bare Ayaanaa gussanawaa odiyaa sa'aa. \iot Shemppatuwaa Ubbatoo Imetteedda K'antsa K'ofatuwaa \io1 Booliyaanne Morkkiyaa Wotaadaraa \ior 1:1—2:17\ior* \io1 Godaa Gallassaa \ior 2:18-32\ior* \io1 Goday Amanenawantta Muriyaawaa \ior 3:1-21\ior* \c 1 \s Booliyaanne Morkkiyaa Wotaadaraa \r (Hos. 1:1—2:17) \p \v 1 Putu'eela na'aa Iyu'eelakko Med'inaa Goday kiitteedda k'aalay hawaa. \p \v 2 Hinttenoo c'imatoo, hawaa sisite! Yihudaa gadiyaan de'iyaa asaw ubbaw, sisite! Hawaa malabay hintte wode woy hintte aawotuwaa wode hani erii? \v 3 Hewaa hintte naanaatoo odite; hintte naanay barenttu naanaatoo odino; k'ay unttunttu naanaykka kaalliyaa yeletaw odino. \p \v 4 Gondduwaappe atteeda katsaa wude boolii meedda; wude booliyaappe atteeda katsaa bumbburetsay meedda; k'ay bumbburetsaappekka atteeda katsaa kukubbay meedda. \p \v 5 Hinttenoo matsottiyaawanttoo, beegottiide yeekkite! Hinttenoo, woyniyaa eessaa ushiyaawanttoo ubbaa gede, zilaalite! Ayaw gooppe, mal"iyaa woyniyaa eessay hintte doonaappe atteeda. \v 6 Payduu bayinna olanchchay ta gadiyaa mayyeedda. Unttunttu achchay gaammuwaa achchaa mala; k'ay unttunttu kasiliikka gaammatti kasiliyaa mala.\x - \xo 1:6 \xo*\xt Sas'. 9:8\xt*\x* \v 7 Unttunttu ta woyniyaa turaa bayzzeeddino; ta balasiyaa mitsaakka c'oommeeddino. Unttunttu pok'uwaa ubbaa mi diggeedda diraw, woyniyaanne balasiyaa tashetuu ubbay boos's'eeddino. \p \v 8 Attumawoo, bare yalagatetsan Aa giigeedda asinay hayk'k'ina, waaruwaa mayyaade yeekkiyaa geelayattiidan, ubbaykka yeekkite! \v 9 Katsaa yarshshuunne ushshaa yarshshuu Med'inaa Godaa Geeshsha Golliyaa biyaawaa aggeeda; hewaa diraw, Med'inaa Godaw ootsiyaa k'eesatuu yeekkiino. \v 10 Shoyk'ay mela atteeda; biittaykka yeekkee. Ayaw gooppe, katsay d'ayeedda; woyniyaa turay meleedda; zayitiikka laafeedda. \p \v 11 Hinttenoo goshshanchchatoo, kayyottite! Hinttenoo, woyniyaa turaa tokkiyaawanttoo, zilaalite! Ayaw gooppe, c'akku gakkeedda zarggaynne banggay gaden d'ayikichcheedda. \v 12 Woynniyaa turay meleedda; balasiyaa mitsaykka shulleedda; roomaaniyaa giyaa mitsay, temiriyaa giyaa mitsay, appiliyaa giyaa mitsaynne k'ay shoyk'aan de'iyaa hara mitsaa ubbaykka meleedda. Hewaa diraw, asaappe nashechchay haakkeedda. \s Simmanaadaaninne Woossanaadan Shiik'o S'eessaa \r (Hos. 1:11—2:17) \p \v 13 Hinttenoo k'eesatoo, waaruwaa mayyiide yeekkite! Hinttenoo, yarshshiyaasan ootsiyaa k'eesatoo, ayee! ayee! giite; Hinttenoo, ta S'oossaa sintsan ootsiyaawanttoo, Geeshsha Golliyaa gelite; waaruwaa mayyiide ak'ite. Ayaw gooppe, katsaa yarshshuwaanne ushshaa yarshshuwaa S'oossaa Geeshsha Golliyaan yarshshiyaawe baawa. \p \v 14 S'oomaa awaayite; geeshsha yaa'aw asaa s'eesiide shiishshite; c'imatuwaanne gadiyaan de'iyaa asaa ubbaa Med'inaa Godaa hintte S'oossaa Geeshsha Golliyaa shiishshite; yaatiide yan Med'inaa Godaakko waassite! \p \v 15 Med'inaa Godaa gallassay mateedda;\x - \xo 1:15 \xo*\xt Isa. 13:6\xt*\x* he gallassaw aayye ana! He gallassay Ubbaa Danddayiyaa S'oossaappe bashshaa gallassaa gidiide yee. \v 16 Nu ayifiyaa sintsaappe katsay, nu S'oossaa Geeshsha Golliyaappe nashechchaynne ililssay d'ayeedda gidennee? \v 17 Zereteedda zeretsay biittaa giddon buuk'k'eedda; katsay meli kichcheedda diraw, Yeesiikka ubbay mela gideedda; diyetuukka koletteeddino. \v 18 Mehetuu loytsi waassiino; miizzaa wudiyawukka maatay bayinna diraw, yaanne haanne bichchaariino. Haray atto, dorssaa wudetuukka tuggatiino. \p \v 19 Abeet Med'inaa Godaw, tamay bazzuwaan de'iyaa hentsaa gadetuwaa mi diggeedda dirawunne dembban de'iyaa mitsaa ubbaa lac'uu s'uuggi diggeedda diraw, taani neekko waassay. \v 20 Goggiyaa haatsay meleedda dirawunne tamay bazzuwaan de'iyaa maataa mi diggeedda diraw, haray atto, bazzuwaa do'atuukka neekko waassiino. \c 2 \p \v 1 S'iyoonen malakataa punnite; ta geeshsha deriyaankka malakataa sissite! Yihudaa gadiyaan de'iyaa Asay ubbay yashshaw kokkoro; ayaw gooppe, Med'inaa Godaa gallassay yee; matatteedda. \v 2 He gallassay d'umanne shaannochchaa gallassaa; shaariyaanne bara d'uma gallassaa! C'oranne mino olanchchatuu deretuwaa bollan s'alk'k'ii kesiyaawaadan kessi wod'd'eeddino. Unttunttu malay benippe doommina de'ibeenna; hawaappe sintsanaw daro yeletaa gakkanawukka unttunttu malay de'enna. \p \v 3 Unttunttu bareppe sintsanna de'iyaa c'arshshaa ubbaa tamaadan miino; k'ay unttunttuppe guyyenna de'iyaabaa lac'uwaadan s'uuggiino; unttunttuppe sintsanna de'iyaa sa'ay Edene Gennetiyaa mala; shin unttunttuppe guyyii mela bazzuwaa mala; unttunttuppe ayaynne attena. \v 4 Unttunttu malay paraa malaa mala;\x - \xo 2:4-5 \xo*\xt Sas'. 9:7-9\xt*\x* unttunttu olaa paratuwaadan, ellekka wos's'iino. \v 5 Paray goochchiyaa gaaretuwaa kooshshaa giiriino; unttunttu deretuwaa s'eeraana guppiino; dalaa miyaa tamaa lac'uwaadan s'aragiino; olaa baanaw salppeedda wolk'k'aama olanchchatuwaadan maaran hametiino. \v 6 Unttunttuppe sintsanna Asay kokkoree; unttunttu yashshaw ubbaa som"ii laametteedda. \v 7 Unttunttu olanchchatuwaadan wos's'iino; dirssaa gimbbiyaakka gi"iino. Unttunttu ubbaykka bare maaran salppiino; barenttu salppiyaappe gas'aa kesikkino. \v 8 Unttunttu ittuu ittuwaanna sugettikkino; ubbaykka bare salppiyaan salppiyaan sitti giide, sintsaw hamettiino. Unttunttu barennana olettiyaawanttu gidduwaana d'uussiide aad'd'iino; he wode unttuntta te"iyaabay baawa. \v 9 Unttunttu katamaa ellekka woraajjiino; dirssaa gimbbiyaa bollankka wos's'iino. Unttunttu golliyaa bollakka kesiino; k'ay kayisuwaadan, maskkootiyaanna geliino. \v 10 Unttunttuppe sintsanna gaddii k'aas's'ee;\x - \xo 2:10 \xo*\xt Sas'. 8:12\xt*\x* salotuukka kokkoriino. Awaynne aginay d'umiino; k'ay s'oolinttetuukka barenttu poo'uwaa gentsiino. \v 11 Med'inaa Goday bare olanchchatuwaa sintsan guummee;\x - \xo 2:11 \xo*\xt Sas'. 6:17\xt*\x* aw azazettiyaa olanchchatuu c'oranne wolk'k'aama. Med'inaa Godaa gallassay gitanne daroppe yashshiyaawaa. He gallassaa danddayanawe oonee? \s Nagaraappe Simmanaadan S'eessaa \p \v 12 Med'inaa Goday hawaadan yaagee; «Ha"ikka s'oomiidde, yeekkiiddinne kayyottiidde polo wozanaappe taakko simmite. \v 13 Hintte wozanaappe attina, hintte mayuwaa peed'oppite» yaagee. \p Med'inaa Godaakko, hintte S'oossaakko, simmite; ayaw gooppe, I k'aretaynne maarotay kumeeddawaa; hank'k'oo elleellennawaanne siik'uu dareeddawaa; I hinttena muranaw koyennawaa. \v 14 Ooni erii, S'oossay hintte S'oossay, bare hank'k'uwaappe simmiide, hinttenttoo daro katsaa anjjuwaa immanenttonne. He wode Med'inaa Godaw, hintte S'oossaw, katsaa yarshshuwaanne ushshaa yarshshuwaa hintte yarshshana. \p \v 15 S'iyoonen malakataa punnite; yaa'aw asaa shiishshite! S'oomaa awaayite; \v 16 Shiik'uwaa geeshshite; c'imatuwaa ittippe ahite; guutsaa naanatuwaanne d'ammiyaawanttakka ashshoppite. Akkiyaawe Bullachchaa golliyaappe keso; bullachchettiyaanakka bare siiris'aappe kesu. \v 17 Med'inaa Godaw ootsiyaa k'eesatuu Geeshsha Golliyaa baranddaappenne yarshshiyaa sa'aappe gidduwaan ek'k'iide yeekkino. Unttunttu hawaadan yaagiide woossino; «Abeet Med'inaa Godaw, ne asaw k'aretta; ne asaa kawutetsatuwaa giddon boriyaabaanne k'iliic'isiyaawaa kessoppa. Asay bare giddon ayaw, ‹Unttunttu S'oossay hak'an de'ii?› yaaganee?» yaagino. \s Godaa Gallassaa \r (2:18-32) \p \v 18 Yaatina, Med'inaa Goday bare biittaw seelettana; k'ay bare asawukka k'arettana. \v 19 Med'inaa Goday zaariide bare asaa hawaadan yaagee; «Be'ite, taani hinttenttoo katsaa, woyniyaa eessaanne zayitiyaa hinttena adda kalissiyaawaa yeddana; taani hinttena mulekka kawutetsatuwaa giddon boriyaa kessikke. \p \v 20 «Huup'issa baggana yeedda booliyaadan gideedda morkkatuwaa taani yederssaade, hintteppe haassana; bazzuwaanne mela biittaa taani unttuntta yederssana. Away doliyaa bagganna de'iyaawantta Mas'ine Abbaw, Away wulliyaa bagganna de'iyaawantta k'ay Meediteraane Abbaw zaaraade yeddana; unttunttu anhay s'ink'k'uwaa s'o"u gaana. Hewe ubbay unttunttu hintte bolla wolk'k'aama iitabaa ootseedda gishshaassa» yaagee. \p \v 21 Biittaw, simmi yayyoppa; Med'inaa Goday gitabaa ootseedda diraw, nashettanne hashshu ga! \v 22 Hinttenoo sa'aa mehetoo, yayyoppite; ayaw gooppe, bazzuwaan de'iyaa hentsaa gadii aac'eedda; mitsaykka bare ayfiyaa ayifee; Etsaa mitsaynne woyniyaa turaykka ayfiyaa dors's'os's'ee. \p \v 23 Hinttenoo S'iyoone asatoo, nashetite; Med'inaa Godaan, hintte S'oossan, hashshu giite! Ayaw gooppe, I balgguwaa iraa hinttenttoo darissiide immeedda; k'ay I kasewaadan, hinttenttoo balgguwaa iraanne adilliyaa iraa gidissiide immeedda. \v 24 Katsaa bukkiyaa uddumatuwaan katsay kumana; woyniyaa eessaynne wogaraa zayitii gum"iyaa ollatuwaa kumiide palahana. \p \v 25 Med'inaa Goday hintte S'oossay hawaadan yaagee; «Kase taani hintte giddo yeddeedda, ta wolk'k'aama olanchchatuwaa, gonddotuu, booletuu, bumbburotuunne kukkubbotu meedda laytsatuwaa ac'uwaa taani hinttenttoo c'iggana. \v 26 Maanaw hinttenttoo daro k'umay de'ana. Hewaa diraw, hintte kallananne maalalissiyaabaa hinttenttoo ootseedda taana Med'inaa Godaa hintte S'oossaa suntsaa galatana. K'ay ta Asay laa"entso mulekka yeellatenna. \v 27 He wode taani Israa'eeliyaa giddon de'iyaawaa, taani Med'inaa Goday hintte S'oossaa gidiyaawaanne taappe attina, hara s'oossi bayinnawaa hintte erana. K'ay ta Asay laa"entso mulekka yeellatenna. \p \v 28 «Hewaappe guyyiyaan hawaadan hanana; Taani asaa ubbaa bolla ta Ayaanaa gussana.\x - \xo 2:28-32 \xo*\xt Kit. 2:17-21\xt*\x* Hintte attuma naanatuunne hintte mac'c'a naanay timbbitiyaa odana; hintte c'imatuukka akumuwaa akumetana; hintte wodalla naanaykka sas'aa be'ana. \v 29 He gallassatuwaan ta attuma k'oomatuu bollanne ta mac'c'a k'oomatuu bolla taani ta Ayaanaa gussana. \p \v 30 «K'ay taani bolla saluwaan maalalissiyaabaa, garssa saankka suutsaa, tamaanne sitti giide pude denddiyaa c'uwaa bessana. \v 31 Gitanne daroppe yashshiyaa Med'inaa Godaa gallassay gakkanaappe kase away d'umana;\x - \xo 2:31 \xo*\xt Mat. 24:29; Mar. 13:24-25; Luk'. 21:25; Sas'. 6:12-13\xt*\x* aginayikka suutsaa malatana. \v 32 He wode hawaadan hanana; Med'inaa Godaa suntsaa s'eesiyaa ubbay attana.\x - \xo 2:32 \xo*\xt Rom. 10:13\xt*\x* Med'inaa Goday geeddawaadan, S'iyoone Deriyaaninne Yerusaalamen attiyaawanttu de'ana. Hewanttuppekka Med'inaa Goday s'eeseeddawanttu pas'a de'ana.» \c 3 \s Goday Ammanennawantta Muriyaawaa \r (3:1-21) \p \v 1 Med'inaa Goday hawaadan yaagee, «He gallassatuwaaninne he wodiyaan taani Yihudaanne Yerusaalame asaa omooduwaa zaarananne ishalissaade wotsana. \v 2 Taani kawutetsatuwaa ubbaan de'iyaa asaa shiishshaade, duge Iyoosaafes'a Wombbaa wotsana; unttunttu ta asaa Israa'eeliyaa bolla ootseedda bayzzuwaa ubbaa diraw, taani unttuntta yan pirddana. Ayaw gooppe, unttunttu ta asaa kawutetsatuwaa giddon laaleeddino; k'ay ta biittaakka barew gishi akkeeddino; \v 3 omoodeteedda ta asaa bollan saamaa yeggeeddino; sharmus'a mac'c'a asaa demmanaw, attuma na'aa immeeddino; k'ay woyniyaa eessaa ushanaw, mac'c'a naatto bayzzeeddino. \p \v 4 «Hewaadankka, Hinttenoo, S'iiroosa, Sidoonanne Piliss's'eema gadiyaa asatoo, hintte ta bolla ay ootsanaw k'oppeeditee? Taani ootseeddawaa haluwaa kessanaw koyiitee? Hewaa hintte koyooppe, taani elleellaadde hintte ootseedda oosuwaa hintte bolla zaarana.\x - \xo 3:4-8 \xo*\xt Isa. 14:29-31; 23:1-18; Erm. 47:1-7; Hiz. 25:15—28:26; Amo. 1:6-10; Sof. 2:4-7; Zak. 9:1-7; Mat. 11:21-22; Luk'. 10:13-14\xt*\x* \v 5 Ayaw gooppe, hintte ta biraanne ta work'k'aa akkeeddita; ta al"o miishshaakka hintte eek'aa golletuwaa gelisseeddita. \v 6 Yihudaa gadiyaa asaanne Yerusaalame katamaa asaa unttunttu gadiyaappe haassi afiide, Giriike gadiyaa asaw zal"eeddita. \v 7 Be'ite, hintte zal"eedda sa'aappe taani unttuntta ha"i dentsetsana; hintte ootseeddawaa ubbaa hintte huup'iyaan zaarana. \v 8 Taani hintte attuma naanatuwaanne hintte mac'c'a naanatuwaa Yihudaa gadiyaa asaw zal"etanaadan ootsana; k'ay unttunttukka haako gadiyaan de'iyaa Saaba gadiyaa asaw unttuntta zal"ana. Taani Med'inaa Goday hawaa odaad. \s S'oossay Ammanenna Asaa Bolla Aheedda Pirddaa \p \v 9 «Hawaadan yaagiide Ayihuda gidena asatuwaa giddon awaayite; ‹Olaw giigite; mino asatuwaa dentsetsite! Olanchchatuu ubbay shiik'inonne kesino. \v 10 Hintte maraashaa mashshaa,\x - \xo 3:10 \xo*\xt Isa. 2:4; Mik. 4:3\xt*\x* hintte baac'aakka tooraa kessanaw k'os's'ite! Daaburanchchay, Taani mina! yaago. \v 11 Hinttenoo, yuushshuwaan de'iyaa kawutetsaa ubbatoo, ellekka haa yiite; hewan shiik'ite› yaagite» yaagee. \p Abeet Med'inaa Godaw, ne olanchchatuwaa yaa duge wotsa! \p \v 12 K'aykka S'oossay hawaadan yaagee; «Kawutetsatuu denddiide, Iyoosaafes'a Wombbaa biino; ayaw gooppe, yuushshuwaan de'iyaa kawutetsatuwaa ubbaa bollan pirddanaw taani yan uttana. \v 13 Unttunttu iitatetsay loytsi dareedda.\x - \xo 3:13 \xo*\xt Sas'. 14:14-16, 19-20; 19:15\xt*\x* Hewaa diraw, c'akaa wodii gakkina baac'aan c'akkiyaawaadan, unttuntta c'akkite; woyniyaa ayfii gum"iyaa ollaan kumina yed'd'iyaawaadankka, unttuntta yed'd'ite.» \p \v 14 Pirddaa zanggaaraan Med'inaa Godaa gallassay gakkeedda; hewaa diraw, daro daro Asay pirddaa zanggaaraan de'ee. \v 15 He gallassi awaynne aginay d'umana; s'oolinttetuukka barenttu poo'uwaa gentsana. \v 16 Med'inaa Goday S'iyoonen gidiide guummana;\x - \xo 3:16 \xo*\xt Amo. 1:2\xt*\x* Yerusaalamenkka bare kooshshaa sissana; saluunne sa'ay kokkorana. Shin Med'inaa Goday bare asaw Israa'eelaw bak'ati attiyaa sa'aanne de'uwaa gidanawaa. \s S'oossay Bare Asaa Anjjana \p \v 17 Med'inaa Goday, «Taani ta geeshsha deriyaan S'iyoonen de'iyaa Med'inaa Godaa hintte S'oossaa gidiyaawaa hintte he wode erana. Yerusaalame katamay geeshsha gidanawaa; k'ay allagatuwaa olanchchatuu laa"entso Yerusaalame woraajjikkino. \p \v 18 «He gallassi deretuu ayfiyaa woyniyaa turaan kametana; deretuwaa bollankka daro maatsaa immiyaa miizay heemettana. Yihudaa gadiyaan de'iyaa shaafaa ubbaanna haatsay pulttana. Med'inaa Godaa Geeshsha Golliyaappe pulttuu goggana; Shiis'ima Zanggaaraa ushshana. \p \v 19 «Gibs'e gaddii mela gidanawaa; Eedooma biittaykka ayinne dolenna biittaa gidanawaa. Ayaw gooppe, unttunttu Yihudaa asaa bolla iitabaa ootseeddino; k'ay Yihudaa gadiyaan s'illo asaa suutsaakka gusseeddino. \v 20 Shin Yihudaa gaddii med'inaw, Yerusaalamekka yeletaa ubbaa gakkanaw, Asay de'iyaasaa gidanawaa. \v 21 Taani haluwaa c'gettennaan aggeedda unttunttu suutsaa haluwaa biro kessana; ayaw gooppe, S'oossay S'iyoonen de'ee» yaagee.