\id JER - Dawuro Full Bible Latin Version \ide UTF-8 \h Ermaasa \toc1 Ermaasa Timbbitiyaa \toc2 Ermaasa \toc3 Erm. \mt1 Ermaasa Timbbitiyaa \imt Geluwaa \ip Timbbitiyaa odiyaa Ermaasi, Kiristtoosi yelettanaappe kase laappun s'eetu laytsaa wurssetsaaninne usuppuntso s'eetu laytsaa doometsaa heeraan de'eedda. Ermaasi daro wodiyaa ootseedda bare oosuwaan unttunttu eek'aa goyinuwaanne unttunttu nagaraa oosuwaa gaasuwaan S'oossaa asaa bolla wolk'k'aama bashshay yiide de'iyaawaa unttuntta minisiide erisseedda. Bare odeeddawe ubbay poletteeddawaa pas'a de'iide bare ayifiyaan be'eedda. Baabloone Kaatii Naabukadanas'oori Yerusaalame oyk'k'iide, katamaanne Geeshsha Golliyaa laaleedda. Yihudaa kawuunne asaappekka dariyaa baggay omoodettiide Baabloone beedda. Gujjiidekka Ermaasi Asay omooduwaappe simmanawaanne Israa'eeliyaa kawutetsay ek'k'anawaa kasetiide odeedda. \ip Ermaasa mas'aafaa oyddu kessiide be'anaw danddayettee. \ili 1. Nabiyaa S'eessaabaa, Iyoosiyyaasa, Yo'aak'eema, Yo'aakiinanne Sedek'iyaasa kawutetsaa laytsatuwaan Yihudaa asaassinne unttuntta kaaletsiyaawanttoo S'oossaappe yeedda k'aalaa. \ili 2. Hananaw odetteedda dumma dumma k'aalatuwaanne Ermaasa de'uwaan poletteedda waanna waanna yewotuwaa gujjiide, Ermaasa s'aafiyaa Baaruki s'aafiide oyk'k'eedda k'eeri dawutariyaappe beetteedda s'uufetuwaa. \ili 3. Dumma dumma allaga biittaa asaw S'oossaappe odetteedda timbbitiyaa k'aalatuwaa. \ili 4. Yerusaalame oyk'k'etsaabaanne Asay omoodettiide Baabloone baanawaa odiyaa gujjo taariketuwaa. \ip Ermaasi bare asaa loytsi siik'iyaanne unttunttu bolla bayetsaa pirdda aatsanaw loytsi daro is's'iyaa asaa. Timbbitiyaa odiyaa asaa gidiide ootsana mala S'oossay Aa s'eeseedda diraw, barena gakkeedda metuwaa gaasuwaan I kayyotteedda mino kayyuu Aa mas'aafaa giddon daro sa'aan s'aafetti utteedda. S'oossaa k'aalay Aa wozanaa giddon tamaadan s'uuggiyaa diraw, hewaa bariide wotsi agganaw danddayibeennawaa k'onc'c'isseedda. \ip Ha mas'aafan s'aafetteedda timbbitiyaa odeedda wolk'k'aama wolk'k'aama k'aalatuwaappe ittuu ittuu metuu kumeedda Ermaasa laytsaappe aad'd'iidde, wozanaan s'aafetteedda diraw, hassayissiyaa asttamaarii koshshennan, ubbaa gede naagiyaa ooratsa c'aak'k'uu S'oossaa asaw imettiyaa wodii yaanaw de'iyaawaa malaatiino (\xt 31:31-34\xt*). \iot Shemppatuwaa Ubbatoo Imetteedda K'antsa K'ofatuwaa \io1 S'oossay Ermaasa Dooreedda \ior 1:1-19\ior* \io1 S'oossay Yihudaanne Israa'eeliyaa Asaa Muriyaawaa \ior 2:1—25:38\ior* \io1 Ermaasi Worddo Nabatuwaa Ek'eteedda \ior 26:1—29:32\ior* \io1 S'oossay Bare Asaa Barenttu Biittaw Zaarana \ior 30:1—33:26\ior* \io1 Ermaasa Duma Duma Oosotuwaa \ior 34:1—38:28\ior* \io1 Yerusaalame Kunddetsaanne Yihudaan Med'eteedda Hanotatuwaa \ior 39:1—42:22\ior* \io1 Ermaasi Gibs'e Beedda \ior 43:1—44:30 \ior* \io1 Baarookkaw Odeteedda Timbbitiyaa \ior 45:1-5 \ior* \io1 Nabii Duma Duma asaw Odeedda Timbbitiyaa \ior 46:1—51:64 \ior* \io1 Yerusaalame Kunddetsaabaw Kiitetteedda Gujja Oduwaa \ior 52:1-34 \ior* \c 1 \s S'oossay Ermaasa Doreedda \r (1:1-19) \p \v 1 Biiniyaama biittan Anatoota kataman de'iyaa k'eesetuwaappe ittuwaa gidiyaa Hilk'k'iyaa na'aa Ermaasa k'aalay hawaa. \v 2 Amoona na'ay, Yihudaa Kaatii Iyoosiyaasi kaateteedda tammanne heezzentso laytsan Med'inaa Godaa k'aalay Ermaasaw yeedda.\x - \xo 1:2 \xo*\xt 2 Kat. 22:3—23:27; 2 Od. 34:8—35:19\xt*\x* \v 3 K'ay Iyoosiyaasa na'ay, Yihudaa Kaatii Iyo'ak'eemi kaateteedda laytsatuwaan S'oossaa k'aalay Ermaasaw yeedda. K'aykka Iyoosiyaasa na'ay, Sedek'iyaasi kaatetina, tammanne itti laytsaa gakkanaw, S'oossaa k'aalay daro gede aw yeedda. He laytsi ichcheshantsa aginaan Yerusaalame Asay omoodettiide beedda.\x - \xo 1:3 \xo*\xt 2 Kat. 23:36—24:7; 25:21; 2 Od. 36:5-8; 11:21\xt*\x* \s Ermaasi S'eesetteedda \p \v 4 Med'inaa Godaa k'aalay taakko hawaadan yaagiidde yeedda; \v 5 «Taani neena ne aatti uluwaan attanaappe kase eraad. Neeni uluwaappe yelettanaappe kase taani neena geeshshaade dummaya wotsaad. K'ay kawutetsatoo timbbitiyaa odiyaawaa ootsaade neena suntsaad» yaageedda. \p \v 6 Taani, «Ha"i Ubbaa Mooddiyaa Med'inaa Godaw, taani na'aa. Taani wooti haasayinttokka erikke» yaagaad. \p \v 7 Shin Med'inaa Goday taana hawaadan yaageedda; « ‹Taani na'aa› gooppa. Taani neena kiittiyaa asaa ubbaakko ba. Taani azaziyaawaa ubbaakka oda. \v 8 Unttunttoo yayyoppa. Ayaw gooppe, taani neena ashshanaw neenana ittippe de'ana. Med'inaa Goday hawaa odaad» yaageedda. \p \v 9 Med'inaa Goday bare kushiyaa yeddiide, ta doonaa bochcheedda. Yaatiide, «Be'a; taani ta k'aalaa ne doonaan wotsaad. \v 10 Neeni shoddanawunne kolanaw, d'ayissanawunne aatsa yegganaw, kees's'anawunne tokkanaw, deriyaa asaa bollanne kawutetsatuwaa bolla taani hachchi neena suntsaad» yaageedda. \p \v 11 Med'inaa Godaa k'aalay taakko yiide, «Ermaasaa, new ayay beettii?» yaageedda. \p Taani zaaraadde, «Lawuziyaa giyaa mitsaappe keseedda gatimay beettee» yaagaad. \p \v 12 Med'inaa Goday taana, «Neeni likke be'aadda. Ayaw gooppe, taanikka ta k'aalay polettina, hewaadan be'anaw naagay» yaageedda. \p \v 13 Laa"entsuwaakka Med'inaa Godaa k'aalay taakko yiide, «Harabay k'ay ayay beettii?» yaageedda. \p Taani zaaraadde, «Itti penttiyaa s'aaruu huup'issa baggappe haa simmiide, kunddanaw mati utteeddawe beettee» yaagaad. \p \v 14 Med'inaa Goday taana, «Huup'issa baggappe bashshay pod'iide, biittan de'iyaa asaa ubbaa bolla gukkana. \v 15 Taani huup'issa bagga kawutetsatuwaan de'iyaa asaa ubbaa s'eesana hanay. Taani Med'inaa Goday hawaa odaad. Unttunttu kaatetuu yiide, Yerusaalame geliyaa penggetuwaan, dirssaa yuushshuwaa ubbaaninne Yihudaa katamatuwaa ubbaan barenttu araatatuwaa wotsana. \v 16 Yihudaa Asay taana aggiide, hara s'oossatoo yarshshiiddenne barenttu kushiyan unttunttu ootseeddabaw goyinniidde, ootseedda unttunttu iitatetsaa ubbaa diraw, taani ta pirddaa unttunttu bolla odana. \p \v 17 «Shin neeni ne huup'iyaw giiga! Dendda ek'k'aade, taani neena azaziyaawaa ubbaa unttunttoo oda. Unttunttoo yayyoppa. Neeni unttunttoo yayyooppe, taani neena unttunttu sintsan gujja yashissana. \v 18 Hachchi taani neena ha biittaa ubbaa bolla, Yihudaa kaatetuu bolla, kaappotuwaa bolla, k'eesetuwaa bollanne ha biittaa asaa bolla gimbbetteedda katamaadan, birataa tuussaadaaninne nahaasiyaa birataan direedda dirssaadan ootsaade minisaad. \v 19 Unttunttu neenanna olettana. Shin taani ashshanaw neenana ittippe de'iyaa diraw, neena s'oonikkino. Med'inaa Goday hawaa odaad» yaageedda. \c 2 \ms S'oossay Yihudaanne Israa'eeliyaa Asaa Muriyaawaa \mr (2:1—25:38) \s Israa'eeliyaa Asaa Nagaraa \p \v 1 Med'inaa Godaa k'aalay taw yiide, \v 2 «Baade Yerusaalame asaa haytsaan hawaadan yaagaade awaaya; ‹Neeni yalagatetsan taw ay keeshshaa ammanetteedentto, k'ay neeni biro mishiran de'iyaa wode, taana ay keeshshaa siik'eeddentto, taani S'oossay hassayay. Neeni bazzo gidduwaanna, zeretsay zeretti erenna biittaana taana kaalaadda. \v 3 He wode Israa'eelii Med'inaa Godaw geeshsha. Aw bayira katsaa mala; aappe meedda ubbatuu bayzzanchcha gidiino. Yaatina, unttunttu bolla iitabay yeedda. Med'inaa Goday hawaa odaad› yaaga» yaagee. \p \v 4 Hinttenoo, Yaak'ooba asatoo, Israa'eeliyaa zaretoo, ubbaykka Med'inaa Godaa k'aalaa sisite! \v 5 Med'inaa Goday hawaadan yaagee; «Kase hintte aawotuu taanan ay bayzzuwaa demmiide, taappe haakkiide beeddino? Unttunttu patsenna eek'atoo goyinniidde, patsennabaa gideeddino. \v 6 Unttunttu, ‹Nuuna Gibs'eppe kesseeddawe, mela aafo gideedda bazzuwaana, koshaynne d'ip'p'i go d'umay de'iyaa biittaana, ay asaynne aad'd'enna woy de'enna saanna kaaletseedda Med'inaa Goday hak'an de'ii?› yaagibeykkino. \v 7 Hintte aappe teeraanne lo"obaa maana mala, taani hinttena tu'e biittaw ahaad; shin hintte yiide, ta biittaa tunisseedditanne ta laataa iiseedditta. \v 8 K'eesetuukka, ‹Med'inaa Goday hak'an de'ii?› yaagibeykkino. Ta higgii unttunttu kushiyan de'iyaa asatuukka taana eribeykkino. Asaa mooddiyaawanttukka ta bolla makkaleeddino. Timbbitiyaa odiyaawanttukka Ba'aala suntsan timbbitiyaa odiide, patsenna eek'atoo goyinneeddino» yaagee. \p \v 9 K'aykka Med'inaa Goday hawaadan yaagee; «Hewaa diraw, taani hinttena birokka mootana; hintte naanatuwaa naanatuwaakka mootana. \v 10 Ane away doliyaa bagga biide, K'op'iroosa giyaa haatsaan dooddetteedda biittaa s'eellite. Woy away wulliyaa bagga K'eedaare giyaa biittaa asaa kiittiide s'omoosissite. Yaatiide ane hawaa malabay hawaappe kase baggan haneeddenttonne be'ite. \v 11 Unttunttu tumu s'oossatuwaa gidana d'ayooppenne, derii bare s'oossatuwaa laammibeenna. Shin ta Asay taana bare bonchchuwaa patsenna eek'atuwaan laammeedda» yaagee. \p \v 12 K'aykka Med'inaa Goday hawaadan yaagee; «Salotoo, ‹Poora!› giite; dagammiide kokkorite! \v 13 Ayaw gooppe, ta Asay laa"u iitabatuwaa ootseedda; hewanttunne, de'uwaa haatsaa pulttuwaa taana aggeeda; haatsaa oyk'k'anaw danddayenna, s'oo'etti diggeedda ollaa barew bookkeedda. \p \v 14 «Israa'eelii k'oomanne gidenna; son yeletteedda ayilenne gidenna. Yaatina, I ayaw do'ay oyk'k'iyaawaa gideedee? \v 15 Aa morkketuu gaammuwaadan, Aa bollan gudeeddino. Unttunttu barenttu k'aalaa d'ok'k'u ootsiide daareeddino; unttunttu Aa biittaa mela kesseeddino; Aa katamatuukka laalettiide, de'iyaawaa d'ayeeddino. \v 16 Hewaa bollakka Memppisanne S'aafinaasa asatuu Aa liip'iyaa meedeeddino. \v 17 Neenoo Israa'eeliyaw, I neena ogiyaan kaaletsishin, Med'inaa Godaa ne S'oossaa aggeedawan hawaa ne bolla aheeddawe neena gidikkii? \v 18 Nayle Shaafaappe haatsaa ushanaw Gibs'e biyaawe neena ayaa maaddanee? Woy Efiraas'iisa Shaafaappe haatsaa ushanaw Asoore biittaa biyaawe neena ayaa go"anee? \v 19 Simmi ne iitatetsay neena murana; neeni taana aggeedawe ne bolla pirddana» yaagee. \p Med'inaa Goday, Ubbaappe Wolk'k'aama S'oossay hawaadan yaagee; «Neeni taana Med'inaa Godaa ne S'oossaa aggeedawe ay keeshshaa iitanne c'ama gidintto, ane eranne be'a. Neeni taw yayyiyaa yashshay neenan baawa. \p \v 20 «Taani ne morgge mitsaa beni mentsaad; ne k'ashuwaakka duutsaad. Yaatinakka, ‹Taani new ootsikke› yaagaadda. Deriyaa ubbaa bollanne daashsha mitsaa ubbaa garssan sharmus'aadan gisaadda. \v 21 Taani neena bertte zeretsaappe akkaade, lo"o woyniyaa turaadan tokkaad. Yaatina, waana guyye simmaade, woran doleedda, bayeedda woyniyaa turaa gidaaddii?» yaagee. \p \v 22 K'aykka Ubbaa Mooddiyaa Med'inaa Goday hawaadan yaagee; «Neeni hanc'c'iic'iyaan meec'ettanttokka, saamunaa darissaade gorppettanttokka, ne bayzzuwaa k'itay ha"ikka ta sintsaana. \v 23 Neeni waanaade, ‹Taani tunabeykke; taani Ba'aala eek'atoo goyinnanaw wos's'abeykke› gaanaw danddayay? Ane neeni wombban haneeddawaa s'eella; neeni ootseeddawaanne akeeka. Neeni yaanne haanne wotsaa jaamiyaa gaalatti mala. \v 24 Neeni bazzuwaa meezeteedda, bare ziitaa wode c'arkkuwaa singgetsiyaa harati mala. Aa birassaw ek'k'a kichchina, ooni izo te"anaw danddayii? Izo ziittiyaa ay wodalla hariinne daaburenna; I izi c'eggenan izo demmi aggee. \v 25 Neenoo, Israa'eeliyaa, ne c'aammay wurana gakkanaasinne ne kookkii melana gakkanaw, hara s'oossatuwaa geeduwaa hawaadan wos's'oppa. Shin neeni, ‹Is's'aadda; hewe taana ayinne maaddenna. Ayaw gooppe, taani imatsaa s'oossatuwaa siik'a diggaad; taani unttunttoo goinnana› yaagaadda. \p \v 26 «Kayisuu oyk'k'etteedda wode yeellatiyaawaadan, Israa'eeliyaa Asay yeellatee; unttunttukka, unttunttu kaatetuu, unttunttu kaappatuu, unttunttu k'eesatuu nne unttunttu timbbitiyaa odiyaawanttu ubbay yeellatiino. \v 27 Unttunttu mitsaa, ‹Neeni ta aawuwaa› yaagiino; k'ay shuchchaa, ‹Neeni taana yelaadda› yaagiino. Unttunttu taw barenttu som"uwaa aggiide, barenttu zokkiyaa zaareeddino. Shin unttunttu metootiyaa wode taana, ‹Dendda! Nuuna ashsha!› yaagiino. \v 28 Shin ane, hintte hinttew med'eedda s'oossatuu hak'an de'ino? Hintte metootiyaa wode hinttena ashshanaw danddayooppe, ane denddino! Hinttenoo, Yihudaa asatoo, hintte s'oossatuu hintte katamatuwaa keeshshaa c'ora» yaagee. \p \v 29 Med'inaa Goday hawaadan yaagee; «Hintte taananna ayaw mootettiitee? Hintte ubbaykka taw makkaleeddita. \v 30 Taani hinttena c'oo mela muraad; hintte baayibeykkita. Koshateedda gaammuwaadan, hintte mashshay hintte timbbitiyaa odiyaawantta mi diggeedda» yaagee. \p \v 31 Hinttenoo, ha wodiyaa yeletatoo, Med'inaa Godaa k'aalaa sisite! I hawaadan yaagee; «Taani hinttew, Israa'elatoo bazzo mala woy d'ip'p'i go d'uma biittaa mala gidaadditayye? Yaatina, ayaw ta asay, ‹Nuuni nu sheniyaadan baana; laa"entso ubbakka neekko simmokko› yaagii? \v 32 Wodoratta bare alleek'k'uwaa woy bullachchettiyaana bare bullachchaa mayuwaa dogay? Shin ta Asay taana paydu bayinna gallassaa dogeedda. \v 33 Neeni ne laggetsatoo geeduwaa wos's'iyaawaa ayaa meezetaadii! Loytsi iita mac'c'a asatuukka ne ogiyaappe tamaaranaw danddayiino. \v 34 K'ay mentsiide gelishina oyk'k'eedda asaa suutsan gidennaan, s'illo hiyyeesatuwaa suutsaa d'ac'uwaan ne mayuu bay utteedda. \p «Neeni hawaa ubbaa ootsaadekka, \v 35 ‹Taani s'illo; tumuwaappe S'oossay ta bolla hank'k'ettenna› yaagaasa. Neeni, ‹Taani nagaraa ootsabeykke› giyaa diraw, taani ne bollan pirddana. \v 36 Yaatina neeni ne ogiyaa laammanaw ayaw bichchaaray? Kase neena Asoore biittay yeellayeeddawaadan, Gibs'e biittaykka yeellayana. \v 37 Neeni hawaappekka ne huup'iyaa oyk'k'aade kesana. Ayaw gooppe, Med'inaa Goday neeni ammanettiyaawantta is's'eedda. Neeni unttunttun maadettakka» yaagee. \c 3 \s Ammanettena Israa'eelato \p \v 1 Med'inaa Goday hawaadan yaagee; «Itti Asay bare machchato yeddina, iza baade hara asinaa gelooppe, he bitanii laa"entso izo zaarii? Zaarooppe he biittay aad'd'eeda tunaa tunee! Shin neeni sharmus'aadan, c'ora laggetsatuwaanna de'aadda; yaanaadekka ha"i neeni taakko simmanii! \v 2 Ane d'ok'k'u gaade, ayaynne bayinna deretuwaa s'eella. Neeni sharmus'aadan gisabeennasay hewan de'ii? Arabiyaa Asay bazzuwaan uttiide naagiyaawaadan, neeni laggetsatuwaa naagaadde ogiyaa gas'aan uttaadda. Yaataade ne sharmus'aaninne ne iitatetsan biittaa tunissaadda. \v 3 Hewaa diraw, bad'd'eesay te"etteedda; balgguwaa iraykka bukkennaan aggeeda. Hewaa hanooppekka, new sharmus'iyaa malay de'ee; neeni yeellatennaan is's'aadda. \p \v 4 «Ha"i neeni taana, ‹Ta aawoo, ta na'atetsaadeppe doommina, neeni taana siik'aasa. \v 5 Neeni ubbaa gede ta bolla yilotay? Ne hank'k'uu med'inawukka aggennee?› yaagaasa. Ee, neeni hawaa yaagaasa; shin neeni ootsanaw danddayiyaa iitaa ubbaa ootsaasa» yaagee. \p \v 6 Kaatii Iyoosiyaasi kaateteedda laytsi, Med'inaa Goday taana hawaadan yaageedda; «Hanna ammanuu bayinna Israa'eelata ootseeddawaa neeni be'aaddi? Aa deriyaa ubbaa bollanne daashsha mitsatuu ubbaa garssa baade, yan sharmus'aaddu.\x - \xo 3:6 \xo*\xt 2 Kat. 22:1—23:30; 2 Od. 34:1—35:27\xt*\x* \v 7 Iza hawaa ubbaa ootsaadekka, taakko simmanaannu gaade k'oppaad, shin simmabeykku. K'ay I michchata, ammanettena Yihudaakka hewaa be'aaddu. \v 8 Ammanuu bayinna Israa'eelii daro gede sharmus'eedda diraw, paramaa immaade izo yeddaad. Hewaa gidinakka Israa'eelii michchata, ammanettena Yihudaa yayyenawaa taani be'aad; akka kesaade sharmus'aaddu. \v 9 Sharmus'iyaawe iw s'ii laafabaa gidiyaa diraw, mitsaananne shuchchaanna sharmus'aade biittaa tunissaaddu. \v 10 Hewan ubbankka I michchata, ammanettena Yihudaa, c'oo simmeeddawaa malatawuppe attina, kumentsaa wozanaappe taakko simmabeykku. Taani Med'inaa Goday hawaa odaad» yaageedda. \p \v 11 Med'inaa Goday taw hawaadan yaageedda; «Ammanettena Yihudatippe ammanuu bayinna Israa'eelata s'illa. \v 12 Ba; huup'issa baggaw hawaadan yaagaade awaaya; Med'inaa Goday hawaadan yaagee; ‹Hanne, ammanuu bayinna Israa'eelatee, simma! Taani maarotay kumeeddawaa gidiyaa diraw, taani neena iita ayifiyaan s'eellikke. Med'inaw hank'k'ettikke. \v 13 Gidooppenne, neeni, Taani Med'inaa Godaa ta S'oossaa bolla makkalaad. Allaga s'oossatuwaanna daashsha mitsaa ubbaa garssan sharmus'aad. Ne k'aalaw azazettabeyikke› gaade ne bayzzuwaa ammananaw koshshee. Taani Med'inaa Goday hawaa odaad» yaagee yaaga yaageedda. \p \v 14 «K'aykka Med'inaa Goday hawaadan yaagee; ‹Hinttenoo, ammanettena asatoo, simmite; ayaw gooppe, taani hintte asinaa. Hinttena ittuwaa itti katamaappe, laa"uwaa itti yaraappe dooraade akkana; hinttena S'iyoone ahana. \v 15 Hewaappe guyyiyaan, taani ta wozanaadan, hinttena heemmiyaa hentsanchchatuwaa hinttew immana. Unttunttu hinttena eratetsaaninne akeekan heemmana› » yaagee. \p \v 16 K'aykka Med'inaa Goday, «He gallassatuwaan hintte he biittan c'orattiyaa wode, asatuu, ‹Med'inaa Godaa C'aak'k'uwaa Taabootaa› giide haasayikkino. I unttunttoo karhinne geena, woy hassayettenna, woy bayinnawekka unttunttoo k'ofettenna; k'ay haray oosettenna. \v 17 He wodiyaan unttunttu Yerusaalame Med'inaa Godaa Kaatetuwaa Araataa giide s'eesana. Kawutetsaa ubbaappe asay Med'inaa Godaa suntsaa bonchchanaw Yerusaalame shiik'ana. Hewaappe sintsan unttunttu is's'eedda giide, barenttu iita k'ofaa kaallikkino. \v 18 He gallassatuwaan Yihudaa asatuu Israa'eeliyaa asatuwaana ittippe gakketiide, huup'issa bagga biittaappe taani kase hintte aawotuwaa laatisseedda biittaa ittippe yaana» yaagee. \s S'oossaa Asay Eek'aa Misiletoo Goyinneedda \p \v 19 Med'inaa Goday; «Taani hinttena attuma naanatuwaadan woota wotsanenttonne, pas'a biittaa, kawutetsaa ubbaappe aad'd'iide, lo"iyaa biittaa woota laatissanenttonne k'oppaad. K'ay taana, ‹Ta aaboo› giide s'eesananne taana kaalliyaasaappe guyye simmikkino gaade k'oppaad. \v 20 Shin Israa'eeliyaa asatoo, hintte bare asinaw ammanettena machchatiidan taw ammanettibeykkita» yaagee. \p \v 21 Ayentto bayinna d'ok'k'a deretuwaa bollan kooshshay sisettee; hewenne, Israa'eeliyaa asaa yeekuwaanne watiwatuwaa. Ayaw gooppe, unttunttu barenttu ogiyaa geellayeedinonne Med'inaa Godaa barenttu S'oossaa dogeeddino. \v 22 S'oossay unttuntta, «Hinttenoo, ammanuu bayinna asatoo, taakko simmite. Hintte ammanettana mala, taani hinttena patsana» yaageedda. \p Unttunttu, «Eeno, nuuni neekko simmana. Ayaw gooppe, neeni Med'inaa Godaa nu S'oossaa. \v 23 Nuuni zoozetuwaa huup'iyaaninne deretuwaa huup'iyaan eek'aw goyinniyaawe tumuwaappe c'imuwaa. Tumuppe nuw, Israa'elatoo atotetsay Med'inaa Godaana, nu S'oossaanna. \v 24 Nu yalagatetsaadeppe doommina, nu aawotuu daaburiide demmeeddawaa, unttunttu dorssaanne miizzaa, unttunttu mac'c'anne attuma naanatuwaa, yeellayiyaa eek'atuu mi d'ayisseeddino. \v 25 Nu yalagatetsaadeppe doommiide, hachchi gakkanaw, nuunikka nu aawotuukka Med'inaa Godaa nu S'oossaa bolla nagaraa ootseeddo. Med'inaa Godaa nu S'oossaa k'aalaw azazettibeykko. Hewaa diraw, ane nuuni yeellaw duge gufanneeto; k'ay kawushshay nuuna afilaadan kammo» yaagiino. \c 4 \s Simmite Giyaa S'eessaa \p \v 1 Med'inaa Goday hawaadan yaagee; «Israa'eeliyaa asaw, simmooppe, haa taakko simmite. Hintte taani shenetiyaa hintte eek'atuwaa ta sintsappe diggooppe, taappe wora baana d'ayooppenne \v 2 hintte tumuwaan, suuretetsaaninne s'illotetsan, ‹Med'inaa Goday ero!› giide c'aak'k'ooppe, he wode kawutetsatuu an anjjettananne an c'eek'k'ana» yaagee. \p \v 3 Med'inaa Goday Yihudaa asawunne Yerusaalamen de'iyaawanttoo hawaadan yaagee; «Hintte otsa biittaa goshite; aguntsaa bolla zeroppite.\x - \xo 4:3 \xo*\xt Hos. 10:12\xt*\x* \v 4 Hinttenoo, Yihudaa asatoo, Yerusaalamen de'iyaawanttoo, hintte hintte huup'iyaa Med'inaa Godaw k'as's'arite; hintte wozanaa shookuwaa diggite. Hewe d'ayooppe, hintte ootseedda iitatetsaa diraw, ta hank'k'uu tamaadan ees's'i kesana. Aa ooninne toyissanaw danddayenna» yaagee. \s S'oossay Huup'issa Bagga Biittaappe Iitabaa Ayee \p \v 5 S'oossay hawaadan yaagee; «Yihudaan odite. Yerusaalamen, ‹Biitta ubbaan malakataa punnite!› yaagiide awaayite. Hintte k'aalaa d'ok'k'issiide, hawaadan giide waassite! ‹Ittippe shiik'ite! Ane gimbbii yuuyyi aad'd'eeda katamaa denddite!› yaagite. \v 6 Asay S'iyoone baana mala malaatite! Hinttew saro attanaw bak'atite! Gam"oppite! Ayaw gooppe, taani huup'issa bagga biittaappe iitabaanne wolk'k'aama bashaa ahana hanay. \v 7 Gaammuu bare de'iyaa buuraappe kesiyaawaadan, kawutetsatuwaa d'ayissiyaawe bare sa'aappe denddee. Hintte biittaa d'ayissanaw yeedda. Hintte katamatuu bayiide ona gidanawaa. \v 8 Hewaa diraw, maak'aa mayyiide, ‹Aayyee! Aayye!› yaagiide zilaalitenne yeekkite. Ayaw gooppe, Med'inaa Godaa hank'k'uu suulliyaawe nu bollappe kichchibeenna» yaagee. \p \v 9 K'aykka Med'inaa Goday, «He gallassi, kaatiyaa wozanaynne kaappotuwaa wozanay yayyana. K'eesetuukka dagamana. Timbbitiyaa odiyaawanttukka, ‹Poora!› giide doonaa oyk'k'ana» yaagee. \p \v 10 Taani, «Ha"i Ubbaa Mooddiyaa Med'inaa Godaw, mashshay unttunttu k'ood'iyaan wod'd'iyaa wode, ‹Hinttew sa'ay saro gidana› yaagaade, ha asaanne Yerusaalame loytsi c'imuwaa c'immaada» yaagaad. \p \v 11 He wodiyaan ha asaassinne Yerusaalamew, Med'inaa Goday hawaadan yaagee geetettana; «Bazzuwaan ayaynne bayinna d'ok'k'a deretuwaappe michchiyaa c'arkkuu ta asaa bolla c'arkkana; shin hewe katsaa ses's'anawunne geeshshanaassa gidenna. \v 12 Hewaappe loytsi wolk'k'aamiyaa c'arkkuu ta azazuwaan c'arkkana; ha"i taani unttunttu bolla pirddana» gee geetettana. \s Yihudaa Biittay Morkkiyaan Dooddetteedda \p \v 13 Be'ite, morkkii shaariyaadan kesee. Aa paraa gaaretuukka gotiyaa mala; Aa paratuu arggantsaappekka aad'd'i elleelliino. Aayye ana nuunoo! Baawa d'ayeeddo! \p \v 14 Neenoo Yerusaalame, attana mala, ne wozanaa meec'c'aade iitatetsaappe geeshsha digga! Iita k'ofay ne wozanaan awude gakkanaw gam"anee? \v 15 Daana katamaappenne Efireema Deriyaappe yeeddawanttu iitabaa awaayiino. \v 16 Med'inaa Goday hawaadan yaagee; «Kawutetsatoo odite; Yerusaalamiwukka hawaadan yaagiide awaayite; Yihudaa katamatuwaa bollan, ‹Haako biittaappe olaa awaayiyaa olanchchatuu yi de'iino; \v 17 I ta bolla makkaleedda diraw, gaden de'iyaa katsaa naagiyaawanttudan, he olanchchatuu Yihudaa yuushshuwaan yuuyyi aad'd'iino› yaagite» yaagee. \p \v 18 Yihudaa asatoo, Hintte hanuunne hintte oosuu hawaa ubbaa hintte bolla aheedda. Hawe hinttew muro. I ay keeshshaa c'ammiyaabee! Hintte wozanaa ay keeshshaa c'addiyaabee! \s Ermaasi Bare Asaa Gishshaw Zilaaleedda \p \v 19 Aayye taanoo! Taani hawaa woota danddayanee! Aayye ta wozanaw! Ta wozanay diddik'ee; taani c'o"u gaanaw danddaykke. Ayaw gooppe, taani malakataa punuwaanne olaa waasuwaa sisaad. \v 20 Iitabay iitabaa kaallee; mule biittay bayeedda. Ta dunkkaanetuunne gaaridatuu ellekka d'ayeeddino. \v 21 Awude gakkanaw olaa malaataa s'eellaneenne malakataa punusaa sisanee? \p \v 22 S'oossay hawaadan yaagee; «Ta Asay booza; unttunttu taana erikkino. Unttunttu k'ofi bayinna naanatuwaa; unttunttoo akeeki baawa. Unttunttu iitabaa ootsanaw eranchcha; shin lo"obaa ootsanaw erikkino» yaagee. \s Ermaasi Be'eedda Sas'aa \p \v 23 Taani sa'aa s'eellaad; sa'ay giigibeennawaanne ayaynne bayinna mela gidiyaawaa be'aad. K'ay salotuwaa s'eellaad; unttunttun poo'uu bayinnawaa be'aad. \v 24 Deretuwaa s'eellaaddi; unttunttu k'aas's'iyaawaanne zoozetuu ubbay guyyenne sintsaw gaji gajiyaawaa be'aaddi. \v 25 Taani s'eellaad; shin ay asanne be'abeykke; saluwaa kafotuukka ubbay paalliide bak'ateeddino. \v 26 S'eellaad; aradda biittay mela gideeddawaa be'aad; Med'inaa Godaa sintsan, Aa suulo hank'k'uwaa sintsan he biittaa katamatuukka yoodetteeddino. \p \v 27 Med'inaa Goday hawaadan yaagee; «Mule biittay bayana; shin taani Aa wurssa d'ayissikke. \v 28 Hewaa diraw, sa'ay yeekkana; salotuukka bollan d'umana. Ayaw gooppe, taani ga diggaad; marssettikke. Taani k'ofaa k'achcha kichchaad; aggikke» yaagee. \p \v 29 Paraa asatuunne wonddaafiyaa asatuu garmmaamuwan, Asay katamaa ubbaappe bak'atana. Baggatuu wos's'iide wora garssa gelina, baggatuu k'ay zaallaa shibbiino. Katamay ubbay oniide, de'iyaa asaa d'ayeedda. \p \v 30 Neenoo, baya kichcheedaanee, neeni ay ootsay? Ne zo'o mayuwaa ayaw mayyay? Work'k'aa alleek'k'uwaa ayaw wotsay? Ne ayifiyaa sip'intsaa ayaw okkayi? Neeni c'oo mela neena loytsaadda. Ne laggetsatuu neena kad'eeddino; unttunttu neena wod'anaw koyiino. \v 31 Taani yeluwaa oyk'k'eteedda mishirata waassiyaawaa mala waasuwaa sisaad. I waasuu koyiro na'aa yeliyaa mac'c'a mishirati ooliyaa mala. He waasuu, Yerusaalama shemppuwaa te"ettaade, bare kushiyaa mic'aade, «Aayye taanoo! Hekko taana wod'anaw haniino!» yaagaade waassiyaa waasuwaa. \c 5 \s Yerusaalame Asaa Nagaraa \p \v 1 S'oossay hawaadan yaagee; «Ane Yerusaalame ogiyaa pudenne duge hamettite; ane yuuyyi aad'd'iide s'eellitenne akeekite; Aa gutarankka koyite. S'illuwaa pirddiyaanne tumuwaa koyiyaa itti asaa Hintte demmooppe, taani Yerusaalame maarana. \v 2 Shin unttunttu, ‹Med'inaa Goday ero› gooppekka, unttunttu tumuwaappe wordduwaan c'aak'k'iino» yaagee. \p \v 3 Abeet Med'inaa Godaw, ne ayifetuu tumuwaa s'eellikkinooyye? Neeni unttuntta dechchaadda, shin unttuntta sakkibeenna. Neeni unttuntta kinchchereetsaadda, shin unttunttu seeraa akkenan is's'eeddino. Unttunttu barenttu som"uwaa zaallaappe aatsi minisiide, barenttu nagaraappe simmennaan is's'eeddino. \p \v 4 Hewaappe guyyiyaan, taani hawaadan yaagaade k'oppaad; «Hawanttu hiyyeesaa s'alala; hawanttu booza. Ayaw gooppe, unttunttu Med'inaa Godaa ogiyaa, barenttu S'oossaa higgiyaa erikkino. \v 5 Simmi taani wolk'k'aama asatuwaakko baananne unttunttoo odana. Ayaw gooppe, unttunttu Med'inaa Godaa ogiyaa, barenttu S'oossaa higgiyaa eriino» yaagaade k'oppaad. Shin unttunttu ubbaykka ittippe Aa morgge mitsaa mentseeddinonne k'ashuwaakka duutseeddino. \v 6 Hewaa diraw, gaammuu bare woraappe kesiide, unttuntta wod'ana. Jeerii bazzuwaappe kesiide, unttunttu mi d'ayissana. Maahii unttunttu katamatuwaa zuggiide naagana. He katamatuwaappe kesiyaa ubbay puuzetti wurana. Ayaw gooppe, unttunttu makkalay dalggeedda; unttunttu tooshiikka dareedda. \p \v 7 S'oossay hawaadan yaagee; «Taani hintte nagaraa ayaw atto goo? Hintte naanatuu taana aggiide, worddo S'oossatuwaan c'aak'k'eeddino. Taani unttuntta mizaade kalissaad; shin unttunttu sharmus'eeddinonne sharmus'atuwaa golliyaa siireeddino. \v 8 Unttunttu d'iiketteedda koruma paraadan ziittiidde, hara asaa machchato woshumanaw amottiino. \v 9 Tumu taani ha yewotuwaa diraw, unttuntta muranaw bessikkitaa? Hawaa mala kawutetsaw ta haluwaa kesikkitaa?» yaagee Med'inaa Goday. \p \v 10 K'aykka Med'inaa Goday hawaadan yaagee; «I woyniyaa turaa maaraa gidduwaana biidde bayzzite; shin wurssi d'ayissoppite. I tashetuwaa penggii olite; ayaw gooppe, unttunttu Med'inaa Godaassa gidikkino. \v 11 Israa'eeliyaa asatuunne Yihudaa asatuu mulekka ammanettibeykkino» yaagee. \p \v 12 Unttunttu hawaadan giide, Med'inaa Godaa bolla wordduwaan haasayeeddino; «I ayinne ootsenna; k'ohiyaabay ayaynne nu bolla yeenna. Morkkiyaa mashshaa woy koshaa nuuni mulekka be'okko. \v 13 Timbbitiyaa odiyaawanttu c'arkkuwaa mala; unttunttun S'oossaa k'aalay baawa. Hewaa diraw, unttunttu giyaawe ubbay unttuntta gakko» yaagiino. \p \v 14 Hewaa diraw, Med'inaa Goday, Ubbaappe Wolk'k'aama S'oossay Israa'eeliyaa asaa hawaadan yaagee; «Unttunttu ha k'aalaa haasayeedda diraw, taani ta k'aalaa ne doonaan tamaa kessana. Ha asaakka mitsaa kessana; he tamay unttuntta mi d'ayissana» yaagee. \p \v 15 Med'inaa Goday hinttena hawaadan yaagee; «Hinttenoo, Israa'eeliyaa asatoo, taani hintte bolla haakko biittaappe itti kawutetsaa ahana. Inne wolk'k'aamanne beni kawutetsaa. Unttunttu k'aalaa hintte erenna, unttunttu haasayaykka hinttew gelenna kawutetsaa. \v 16 Unttunttu c'ubiyaa shookuu dooyaa duufo mala. Unttunttu ubbaykka wolk'k'aama asaa. \v 17 Unttunttu hintte katsaanne k'umaa bonk'k'iide maana. Hintte attuma naanatuwaakka mac'c'a naanatuwaakka wod'ana. Hintte dorssaakka miizzaakka bonk'k'iide maana. Hintte woyniyaa turaa teeraakka balasiyaa giyaa mitsaa teeraakka bonk'k'iide maana. Hintte ammanettiyaa, gimbbetteedda katamatuwaakka unttunttu barenttu mashshaan oliide bayzzana» yaagee. \p \v 18 Med'inaa Goday Ermaasa hawaadan yaagee; «Shin he gallassatuwaan gidooppekka, taani ta asaa ubbaanna wurssa d'ayissikke. \v 19 Asay neena, ‹Med'inaa Goday nu S'oossay nu bolla hawaa ubbaa ayaw ootseedee?› giide oochchiyaa wode, neeni unttunttoo, ‹Hintte taana, S'oossaa aggiide, hintte matan imatsaa s'oossatoo ootseeddawaadan, hewaadan hinttekka asaa matan imatsaa asatoo ootsana› yaaga» yaageedda. \s S'oossay Bare Asaa, «Hinttena Erite» Gee \p \v 20 K'aykka S'oossay, «Hawaa Yaak'ooba asatoo oda; Yihudaa biittankka hawaadan yaagaade awaaya; \v 21 ‹Hinttenoo, ayifii de'ishiina s'eellennawanttoo, haytsay de'ishiina sisennawanttoo, eeyyanne donc'c'illowantta asatoo, hawaa sisite!\x - \xo 5:21 \xo*\xt Isa. 6:9-10; Hiz. 12:2; Mar. 8:18\xt*\x* \v 22 Laa hintte taw ayaw yayyikkitee? Yaagee Med'inaa Goday. Hintte ta sintsan ayaw kokkorikkitee? Ayaw gooppe, taani shafetuwaa abbaw zawaa, med'inaw Aa pintsenna dirssaa ootsaad. Beetatuu pushakettooppekka s'oonanaw danddaykkino. Unttunttu guummooppekka pinnanaw danddaykkino.\x - \xo 5:22 \xo*\xt Yob. 38:8-11\xt*\x* \v 23 Shin ha asatoo muumenne makkala wozanay de'ee. Unttunttu itti bagga simmiide, wora beeddino. \v 24 Unttunttu barenttu wozanaan, «Nuw adiliyaa iraanne asuuraa iraanna wodiyaan wodiyaan immiyaa, nuuna nu katsaa daaburssissennan shiishissiyaa Med'inaa Godaw, nu S'oossaw, ane yayyeetto» gibeykkino. \v 25 Hintte iita oosuu hawantta te"eedda. Hintte nagaray hinttena lo"obaappe ashsheeda› yaaga» yaagee. \p \v 26 S'oossay hawaadan yaagee; «Ta asaa giddon iita asatuu de'iino. Kafotuwaa oyk'k'anaw naagiyaa asatuwaadan zuggiide naagiino. Unttunttu gitiyaa yeggiino; asatuwaa oyk'k'iino. \v 27 Kootsan kafuu kumeeddawaadan, unttunttu golliyaan c'imuu kumeedda. Hewaa diraw, unttunttu wolk'k'aamanne dure gideeddino. \v 28 Unttunttu orddenne mod'd'o gidiide dic'c'eeddino. Unttunttu iita oosoo zaway baawa. Unttunttu aawuu bayinna naanatuwaa shatintsanaw unttunttu diraw mootettikkino; hiyyeesatuwaa maataakka naagibeykkino. \v 29 Yaatina, taani Med'inaa Goday unttuntta hewaa diraw, muranaw bessikkitaa? Hawaa mala kawutetsaa bolla ta haluwaa kessanaw bessikkitaa?» yaagee. \p \v 30 K'aykka S'oossay hawaadan yaagee; «Daro iitabaynne dagantsiyaabay biittaa bollan haneedda. \v 31 Timbbitiyaa odiyaawanttu wordduwaa odiino; k'eesatuu kka unttunttu zoriyaan ayissiino. Ta asaykka hewaa malabaa dosee! Shin wurssetsan waaniitee?» yaagee. \c 6 \s Yerusaalame Morkkiyaan Dooddetteedda \p \v 1 K'aykka S'oossay, «Hinttenoo, Biiniyaama asatoo, hintte shemppuwaa ashshanaw bak'atite! Yerusaalameppe kesite! Tak'o"a kataman malakataa punnite! Beeti-Hakkareema giyaa san malaataa bessite! Ayaw gooppe, huup'issa baggappe iitabaynne balaa bashshay yaana hanee. \v 2 Taani lo"iyaanne nashechchiyaa S'iyoone katamatuwaa d'ayissana. \v 3 Morkketuu hentsanchchatuwaadan barenttu wudiyaa akkiide, Aa bolla yaana. Aa yuushshuwaan barenttu dunkkaaniyaa essana; barenttu wudiyaanne barenttu sa'aan sa'aan heemmana. \v 4 Unttunttu ittuu ittuwaa, ‹Yerusaalamenna olettanaw giigite! Denddite! Ane nuuni Aa seeta gallassi oleetto. Shin aayye ana! Sa'ay k'ammee; omarssa kuway aduk'k'i aduk'k'i bee. \v 5 Hewaa diraw, denddite! ane k'amma oleetto; Aa geessuwaa laaleeddo› yaagiide mak'ettiino» yaagee. \p \v 6 Ubbaappe Wolk'k'aama Med'inaa Goday hawaadan yaagee; «Mitsatuwaa k'ans's'ite. Yerusaalame gimbbiyaa matan biittaa dooriide diddik'ite. He kataman naak'uu kumeedda diraw, I murettanaw bessee. \v 7 Ollay bare haatsaa pulttiyaawaadan, ikka bare iitatetsaa pulttee. Makkalabaynne bashshaabay Aa giddon sisettee. Ubbaa gede Aa sa'aynne madutsay ta sintsan beettee. \v 8 Neenoo Yerusaalame, taani neena seeriyaawaa akka. Akkenan is's'ooppe, taani neeppe shaakkettananne ne biittaa itti asaynne de'enna baaddinne biittaa kessana» yaagee. \s Israa'eeliyaa Asaa Makkalaa \p \v 9 Ubbaappe Wolk'k'aama Med'inaa Goday hawaadan yaagee; «Woynniyaa teeraa mas'iyaawaadan, Israa'eeliyaa asaa atteeddawantta loytsiide mas'ite. Woynniyaa teeraa k'oriyaa asaadan, hintte kushiyaa daashshatuwaa giddo laa"entsuwaakka yeddite» yaagee. \p \v 10 Taani oossi odooshsha? Oona seerooshsha? Ooni sisanddeeshsha? Be'ite, unttunttu sisenna mala, unttunttu haytsay baretti utteedda. Be'ite, Med'inaa Godaa k'aalay unttunttoo k'iliic'iyaawaa gideedda; unttunttu an nashetikkino. \v 11 Hewaa diraw, Med'inaa Godaa hank'k'uu taanan kumi utteedda. Taani ha hank'k'uwaa te"anaw danddaykke. \p Yaatina, S'oossay taana hawaadan yaagee; «Ta hank'k'uwaa ogiyaan de'iyaa naanatuwaa bollanne shiik'eedda yalaga asaa bolla tiga. Machchatokka asinaakka, c'immi wureedda asaakka I akki baana. \v 12 Taani he biittan de'iyaawanttu bolla ta kushiyaa yeddiyaa wode, unttunttu golletuu, unttunttu goshshaanakka unttunttu machchetuwaanakka ubbay haratoo imettana» yaagee Med'inaa Goday.\x - \xo 6:12-15 \xo*\xt Erm. 8:10-12\xt*\x* \p \v 13 K'aykka S'oossay hawaadan yaagee; «Guutsaykka daruukka ubbay wod'iyaa maanaw yirggetee. Timbbitiyaa odiyaawanttukka k'eesatuu kka ubbay asaa c'immiino. \v 14 Ta asaa madutsaa sakkennabaa giide, guutsa d'aliyaa wotsiino. Saruu bayinnan, ‹Saro; saro!› yaagiino.\x - \xo 6:14 \xo*\xt Hiz. 13:10\xt*\x* \v 15 Ha sheneyiyaa oosuwaa ootsiide, unttunttu yeellateeddinoo? Tuytti, unttunttu mulekka yeellatibeykkino. Unttunttu yeellay ayenttokka erikkino. Hewaa diraw, unttunttukka kunddeeddawanttu giddon kunddana. Taani unttuntta muriyaa wode, unttuntta kawushshana» yaagee Med'inaa Goday. \p \v 16 Med'inaa Goday hawaadan yaagee; «Ogiyaan ek'k'iide s'eellite; beni loossotuu de'iyaasaa oochchite. ‹Lo"o ogii hak'an de'ii?› yaagiide oochchitenne an hamettite. Yaatiide hinttew shemppi akkite. Yaagina hintte, ‹Nuuni he ogiyaan hamettokko!› yaageeddita. \v 17 Taani naagiyaawantta hintte bolla suntsaade, ‹Malakatay punettiyaa wode sisite!› yaagaade odaad. Shin hintte, ‹Nuuni sisokko› yaageeddita. \p \v 18 «Hewaa diraw, kawutetsatoo, sisite! Maabaratoo, taani ta asaa ootsiyaawaa erite! \v 19 Sa'aan de'iyaa asatoo, hawaa sisite! Taani unttunttu iita k'ofaa diraw, iitabaa ha asaa bolla ahaad. Ayaw gooppe, unttunttu ta k'aalaa sisennan is's'eeddino; ta higgiyaakka oli basheeddino. \v 20 Saaba giyaa biittaappe yeedda is'aanay woy haakko biittaappe yeedda sawiyaa k'imaamii taw ayissee? Hintte s'uuggiyaa yarshshuukka aketena. Hintte yarshshuu taana nashechchena» yaagee. \p \v 21 Hewaa diraw, Med'inaa Goday hawaadan yaagee; «Be'ite, taani ha asaa sintsan d'ubetuwaa wotsana. Aawotuunne naanatuu ittippe unttunttun d'ubettana. Shoorotuunne laggetuu d'ayana» yaagee. \s Huup'issa Baggaappe Doodiyaa Olanchchatuwaa \p \v 22 K'aykka Med'inaa Goday hawaadan yaagee; «Be'ite, huup'issa bagga biittaappe olanchchatuu yiino; itti wolk'k'aama kawutetsay sa'aa gas'aappe denddee. \v 23 Unttunttu wonddaafiyaanne tooraa oyk'k'eeddino. Unttunttu k'areti bayinnawanttanne yeddi maarennawantta. Unttunttu barenttu paran piriis'iyaa wode, abbay guummiyaawaadan guummiino. Hinttenoo, S'iyoone katamaa asatoo, unttunttu hinttena olanaw itti asaadan salppeeddino» yaagee. \p \v 24 Nuuni he oduwaa sisina, nu kushii hilssi geedda. Mishirato oytsay oyk'k'iyaawaadan, nuuna metuu un"eedda. \v 25 Shoyk'aa kesoppite; ogiyaanakka hamettoppite. Ayaw gooppe, morkkii mashshaa oyk'k'eedda; yaana haanakka dagantsiyaabay de'ee. \v 26 Ha"i ta asaw, maak'aa mayyiide, bidintsaan gonddorettite; bare mes's'i itti na'aw yeekkiyaawaadan seela yeekuwaa yeekkite. Ayaw gooppe, d'ayissiyaawe akeekenan de'ishiina, nu bolla yaana. \p \v 27 S'oossay Ermaasa hawaadan yaagee; «Ermaasaa, neeni unttunttu ogiyaa s'omoosana malanne paac'c'ana mala, taani neena birataa paac'c'iyaa asaa kessaad; ta asaakka paac'ettiyaa birataa kessaad. \v 28 Unttunttu ubbay zigiri yuuyyiyaa, odina akkena makkalanchcha. Unttunttu nahaasiyaanne birataa; unttunttu ubbaykka bayzzuwaa ootsiino. \v 29 Birataa bollan de'iyaa shi'aa s'uuggiide geeshshana mala, womppiinay wolk'k'aappe womppiinettee. Shin geeshshanaw waayeteedda waayii ubbaykka mela; ta asaa giddon de'iyaa iitatuu kichchibeykkino. \v 30 Med'inaa Goday unttuntta oli aggeeda diraw, unttunttu Oletteedda Biraa geetettiino» yaagee. \c 7 \s Ermaasi Geeshsha Golliyaan Awaayeedda \p \v 1 Med'inaa Godaappe Ermaasakko yeedda k'aalay hawaa; \v 2 «Med'inaa Godaa Geeshsha Golliyaa penggen ek'k'a. Ha k'aalaa hawaadan yaagaade awaaya; ‹Hinttenoo, Med'inaa Godaw goyinnanaw ha penggetuwaanna geliyaa Yihudaa asatoo, ubbaykka Med'inaa Godaa k'aalaa sisite! \v 3 Ubbaappe Wolk'k'aama Med'inaa Goday, Israa'eeliyaa S'oossay hawaadan yaagee; «Hintte ogiyaanne hintte oosuwaa laammite; taani hinttena ha sa'aan wotsana. \v 4 C'imo k'aalan, Hawe Med'inaa Godaa Geeshsha Golliyaa! Hawe Med'inaa Godaa Geeshsha Golliyaa! Hawe Med'inaa Godaa Geeshsha Golliyaa yaagiide ammanettoppite. \v 5 Hintte hintte ogiyaanne oosuwaa tumuwaappe laammooppe, ittuu ittoo tumuwaa pirddooppe, \v 6 betetuwaanne aawuu bayinna naanatuwaa, asinay hayk'k'eedda am"e mac'c'a asaa naak'k'ennan aggooppe, ha sa'aan s'illo asatuwaa suutsaa gussennan aggooppenne, hintte k'ohettennaadan, hara s'oossatoo goyinnennan aggooppe, \v 7 taani hintte mayzza aawaatoo med'i med'inaw immeedda biittan hinttena wotsana. \v 8 Be'ite! Hintte ayinne patsenna c'imuwaa k'aalan ammanettiita» yaagee› yaaga» yaagee. \p \v 9 S'oossay hawaadan yaagee; «Hintte wuu"iita, wod'iita, shaarmus'iita, c'aak'k'iide wordduwaa markkattiita, Ba'aala giyaa eek'aw yarshshuwaa yarshshiita, hawaappe kase hintte erenna hara s'oossatoo goyinniita. \v 10 Yaatiide ta suntsan s'eegetteedda Geeshsha Golliyaa yiide, ta sintsan ek'k'iide, ‹Nuuni saro atteedo!› yaagiita. Shin ha sheneyiyaa oosuwaa ubbaa ootsanaw saro atteeditee? \v 11 Ta suntsan s'eegetteedda ha Geeshsha Gollii hinttew panggatuu k'osettiyaa gonggolo geedditeeyye? Hintte ootsiyaawaa ubbaa taani ta huup'iyaan be'aad» yaagee Med'inaa Goday.\x - \xo 7:11 \xo*\xt Mat. 21:13; Mar. 11:17; Luk'. 19:46\xt*\x* \p \v 12 S'oossay hawaadan yaagee; «Taani ta suntsaw de'iyaasaa ootsaade koyiro dooreedda, Seelon ta sa'aa ane biite. Ta asaa Israa'eeliyaa iitatetsaa diraw, taani he sa'aa waateedentto be'ite.\x - \xo 7:12-14 \xo*\xt Iya. 18:1; Maz. 78:60; Erm. 26:6\xt*\x* \v 13 Hintte ha ubbabaa ootseeddita. Taani hinttew zaara zaaraadde odaad; shin sisennan is's'eeddita. Taani hinttena s'eesaad; shin taw koyibeykkita Yaagee Med'inaa Goday. \v 14 Hewaa diraw, taani Seelo bolla ootseeddawaa, hawaan hintte ammanettiyaa, ta suntsan s'eegetteedda ha Geeshsha Golliyaa bollakka ootsana. Hinttewunne kase hintte aawaatoo immeedda sa'aan hawaan, taani Seelo bolla ootseeddawaa malaa zaaretsaade ootsana. \v 15 Hintte dabbotuwaa, Efireema zeretsatuwaa taani diggeeddawaadan, ta sintsappe hinttenakka diggana» yaagee. \s Asay Azazettenan Is's'eedda \p \v 16 S'oossay hawaadan yaagee; «Ermaasaa, hewaa diraw, ha asatoo woossoppa; unttunttu gishshataa oochchoppa woy waassoppa; neeni unttunttoo gaannatoppa. Ayaw gooppe, taani new sisikke. \v 17 Unttunttu Yihudaa katamatuwaaninne Yerusaalame ogetuwaan ootsiyaawe ayentto be'ikkiiyye? \v 18 Naanay mitsaa mis'iino; aawotuu tamaa eetsiino; mac'c'a asatuu, ‹Saluwaa kaatato› giyaa s'oossatiw ukitsaa uukkanaw d'iiliyaa munak'k'iino. Unttunttu taana k'ohana giide, ushshaa yarshshuwaa hara s'oossatoo gussiino.\x - \xo 7:18 \xo*\xt Erm. 44:7-19\xt*\x* \v 19 Hawaan tumu k'ohettiyawe taanee? Hawaan k'ohettiide yeellatiyaawe barenttu huup'iyaw unttuntta gidikkinoo?» yaagee Med'inaa Goday. \p \v 20 Hewaa diraw, Ubbaa Mooddiyaa S'oossay hawaadan yaagee; «Be'ite, ta yiluunne ta hank'k'uu ha sa'aa bolla, asaa bollanne mehiyaa bolla, gaden de'iyaa mitsaa bollanne biittan de'iyaa katsaa bolla gukkana. Gukkiide ees's'ana; to"anawukka danddayenna» yaagee. \p \v 21 Ubbaappe Wolk'k'aama Med'inaa Goday, Israa'eeliyaa S'oossay hawaadan yaagee; «Hintte s'uuggiyaa yarshshuwaa hara yarshshotuwaanna gujjiide, he ashuwaa hinttew miite. \v 22 Taani unttuntta Gibs'e biittaappe kessiyaa gallassi, s'uuggiyaa yarshshuwaabaa gidina, hara yarshshotuwaabaa gidina, hintte mayzza aawaatoo odabeykke woy azazabeykke. \v 23 Shin taani unttunttoo ha azazuwaa immaad; ‹Taw azazettite. Yaatooppe, taani hintte S'oossaa gidana; hinttekka ta asaa gidana. Hinttew lo"ana mala, taani hinttena azaziyaa ogiyaa ubbaan hamettite› yaagaad. \v 24 Shin unttunttu taw sisennan woy hayzzennan is's'eeddino. Unttunttu barenttu iita wozanaa muumetetsaadan hametteeddino; unttunttu sintsaw biyaawaa aggiide, guyye beeddino. \v 25 Hintte mayzza aawotuu Gibs'e biittaappe keseedda gallassaappe doommiide, hachchi gakkanaw, taani ta k'oomatuwaa, timbbitiyaa odiyaawantta wonttina wonttina hinttew kiittaadde takkaad. \v 26 Shin hintte taw sisennan woy hayzzennan is's'eeddita. Hintte morggiyaa d'ulisseedditanne hintte mayzza aawotuwaappekka aad'd'iide, iitabaa ootseeddita. \p \v 27 «Hawaa ubbaa neeni unttunttoo odana; shin unttunttu ne giyaawaa sissikkino. Neeni unttuntta s'eesana; shin unttunttu new koyikkino. \v 28 Hewaa diraw, Ermaasaa, neeni unttunttoo hawaadan yaaga; Med'inaa Godaw bare S'oossaw azazettena woy seerina simmenna kawutetsay hawaa. Tumuu d'ayeedda; tumay unttunttu ins's'arssaappe bayeedda. \v 29 Hintte huup'iyaa meediide olite. Ayaynne bayinna d'ok'k'a deretuwaa bolla kesiide zilaalite. Ayaw gooppe, Med'inaa Goday barena yiloyeedda yeletaa is's'eeddanne aggi basheedda yaaga» yaagee. \p \v 30 K'aykka Med'inaa Goday hawaadan yaagee; «Yihudaa asatuu ta sintsan iitabaa ootseeddino. Unttunttu ta suntsan s'eegetteedda Geeshsha Golliyaa tunissanaw, taana sheneyiyaa eek'atuwaa ahiide, Aa giddon wotseeddino. \v 31 Unttunttu barenttu attuma naanatuwaanne mac'c'a naanatuwaa taman s'uuggiide yarshshanaw, Hinnooma Zanggaaraa d'ok'k'an Toofeeta giyaa yarshshuwaa sa'aa gimbbeeddino. Shin hewe taani unttunttu azazabeenabaanne ta k'ofaan bayinnawaa.\x - \xo 7:31 \xo*\xt Wog. 18:21; 2 Kat. 23:10; Erm. 32:35\xt*\x* \v 32 Hewaa diraw, he sa'ay Hinnooma Zanggaaraa woy Toofeeta geetettiyaawe attiide, Shukaa Zanggaaraa yaagettiide s'eesettana gallassatuu yiino yaagee Med'inaa Goday. Ayaw gooppe, moogiyaa sa'ay bayinna diraw, Toofeeti unttunttu barenttu anhaa moogiyaa sa'aa gidanawaa. \v 33 He wode he asatuwaa anhay saluwaa kafotoonne sa'aa do'atoo k'uma gidana; unttunttu yashissiide yederssiyaawe de'enna. \v 34 Taani ililssaanne nashshechchaa kooshshay, bullachchiyaawaanne bullachchettiyaan kooshshay Yihudaa katamatuwaaninne Yerusaalame ogetuwaan sisettennaadan diggana. Ayaw gooppe, biittay mela attana» yaagee.\x - \xo 7:34 \xo*\xt Erm. 16:9; 25:10; Sas'. 18:23\xt*\x* \c 8 \p \v 1 Med'inaa Goday hawaadan yaagee; «He wodiyaan Yihudaa kaatetuwaa mek'etsay, kaappotuwaa mek'etsay, k'eesetuwaa mek'etsay, timbbitiyaa odiyaawanttu mek'etsaynne Yerusaalamen de'iyaa asatuwaa mek'etsay ubbay duufuwaappe mas'ettiide kesana. \v 2 Unttunttu siik'eedda, kiitetteedda, kaalleedda, zoriyaa oochcheeddanne goyinneedda awaw, aginawunne saluwaa s'oolinttiyaa ubbaw mic'ettana. Unttunttu mek'etsay shiik'enna woy moogettenna; shin biittaa bollan pituwaa mala gidanawaa. \v 3 Laaleedda sa'atuwaan de'iyaa, ha iita kawutetsaappe atteeda asatuu ubbay de'uwaappe hayk'k'uwaa doorana. Taani Ubbaappe Wolk'k'aama Med'inaa Goday hawaa oday» yaagee. \s Nagaraanne Muruwaa \p \v 4 Med'inaa Goday taana hawaadan yaageedda; «Asatoo yaaga; S'oossay hawaadan yaagee; Itti Asay kunddooppe, simmiide denddenneeyye? Woy itti Asay wora booppe, guyye simmenneeyye? \v 5 Yaatina, ha Asay ayaw wora beeddee? Yerusaalame ayaw ubbaa gede wora beeddee? Unttunttu c'imuwaa bak'k'i oyk'k'eeddino; haa simmennaan is's'eeddino. \v 6 Taani minisaade hayzzaad; shin unttunttu tumuwaa haasayikkino. Ta ayaa ootsaadditaashsha? giide bare iita oosuwaa paas'iyaawe ittuunne baawa. Ubbaykka olaw piriis'iyaa paraadan barew barew wos's'ee. \v 7 Haray atto, shimalaa giyaa kafotuu barenttu wodiyaa eriino; harap'p'etuu, dagic'etuunne waaliyaa giyaa kafotuu barenttu simmiyaa wodiyaa naagiino; shin ta asay Med'inaa Godaa wogaa erenna. \p \v 8 «Yaatina, waaniide, ‹Nuuni aad'd'eeda eranchcha; ayaw gooppe, Med'inaa Godaa higgii nuunanna de'ee› gaanaw danddayettii? Worddanchcha s'aafetuu barenttu biiriyan ta higgiyaa wordduwaa kesseeddawaa be'ikkiteeyye? \v 9 Aad'd'eeda eranchchatuu yeellatana; unttunttu kawushshananne oyk'k'ettana. Unttunttu Med'inaa Godaa k'aalaa oli aggina, unttunttoo ay c'inc'c'atetsay de'ii? \v 10 Hewaa diraw, taani unttunttu machchetuwaa haratoo, unttunttu gadiyaakka unttuntta s'ooneeddawanttoo immana. Ayaw gooppe, guutsaykka daruukka ubbay wod'iyaa maanaw yirggetiino. Timbbitiyaa odiyaawanttukka k'eesatuu kka ubbay asaa c'immiino.\x - \xo 8:10-12 \xo*\xt Erm. 6:12-15\xt*\x* \v 11 Unttunttu ta asaa madutsaa sakkennabaa giide, guutsa d'aliyaa wotsiino. Saruu bayinnan, ‹Saro, sara!› yaagiino.\x - \xo 8:11 \xo*\xt Hiz. 13:10\xt*\x* \v 12 Ha sheneyiyaa oosuwaa ootsiide, unttunttu yeellateeddinoo? Tuytti, unttunttu mulekka yeellatibeykkino. Unttunttu yeellay ayenttokka erikkino. Hewaa diraw, unttunttukka kunddeeddawanttu giddon kunddana; unttunttu k'as's'ayettiyaa wode kawushshana. Med'inaa Goday hawaa odaad» yaagee yaaga yaageedda. \p \v 13 Med'inaa Goday hawaadan yaagee; «Taani unttunttu tumuwaappe dafa akkana. Unttunttu woyniyaa turaan ayifii d'ayana; balasiyaa giyaa mitsankka ayifii d'ayana. Aw bonc'c'iikka shullana; taani unttunttoo immeeddabay unttunttuppe aketti kichchana» yaagee. \p \v 14 Asatuu hawaadan yaagiino; «Nuuni c'o"u giide ayaw uttiinoo? Ane ittippe shiik'ite; hini gimbbetteedda katamatuwaa geliide, yaan hayk'k'eetto. Med'inaa Goday nu S'oossay nuuna hayk'k'oo pirddi diggeedda; nuuni Aa bolla nagaraa ootseedda diraw, nuw ushanaw wod'iyaa haatsaa immi diggeedda. \v 15 ‹Sa'ay saro gidana› giide nashshechchan naageeddo; shin lo"obay yibeenna. ‹Nuuni pas'ana› giide naageeddo; shin dagama gideedda. \v 16 Nu morkketuu paraa daaretsay Daana giyaa kataman sisettee; unttunttu wotara paratuwaa c'aagetsan biittay ubbay k'aas's'ee. Biittaanne biittan de'iyaawaa ubbaa, katamaanne kataman asaa ubbaa mi d'ayissanaw yeeddino» yaagiino. \p \v 17 Med'inaa Goday hawaadan yaagee; «Be'ite, taani shooshshatuwaa hintte giddo yeddana. Muruniyaawanttu murunuu te"anaw danddayenna hasotuwaa hintte giddo yeddana; unttunttu hinttena dukkana» yaagee. \s Ermaasi Kayyotteedda \p \v 18 Pas'anaw danddayenna keeshshaa taani kayyotaad; ta wozanaykka ta giddon seeree. \v 19 Ta Asay haakko biittan waassiyaa waasuwaa sisite. Unttunttu, «Med'inaa Goday S'iyoonen baawee? Ha S'iyoone Kaatii laa"entso yaan de'ennee?» yaagiide waassiino. \p S'oossay unttunttu Kaatii, «Unttunttu barenttu masseedda misiletuwaan, barenttu patsenna allaga eek'atuwaan won taana ayaw yiloyeeddinoo?» yaagee. \p \v 20 Asay, «Hekko c'akaa wodiinne aad'd'eeda; boniinne wureedda; nuuninne attibookko» yaagiide waassiino. \p \v 21 Simmi ta Asay maduns's'eedda diraw, ta wozanaykka maduns's'eedda. Taani kayyottay; yashshay taana oyk'k'eedda. \v 22 Gala'aaden tiggiyaa d'alii baaweeyye? Yaan aakimii de'ennee? Yaatina, ta asaa me'uu ayaw pas'ennee? \c 9 \p \v 1 Ta huup'ii haatsaa ollaa gideerenneeshsha! Ta ayifetuukka afotsa pultto gideerikkinooshsha! Yaatintto taani ta asatuwaappe morkketuu kushiyan hayk'k'eeddawanttoo k'ammanne gallassi yeekkana shin! \v 2 ta asaappe shaakkettaade baana mala, taw bazzuwaan siiray ak'iyaa sa'ay de'eerenneeshsha! Ayaw gooppe, unttunttu ubbay sharmus'a; unttunttu makkaliyaa asaa zata. \p \v 3 Med'inaa Goday hawaadan yaagee; «Ta asatuu barenttu ins's'arssan odanaw ubbaa wode giigi utteeddino; unttunttu biittan tumuwaa diraw wordduu minneedda. Unttunttu iitaappe iitaw aad'd'iino; taana erikkino» yaagee. \p \v 4 K'aykka S'oossay hawaadan yaagee; «Shooruu shooruwaappe naagettite; hintte ishatuwaakka ammanettoppite. Ayaw gooppe, ishay ubbay c'immiyaawaanne shooro ubbay zigiriyaawaa. \v 5 Shooruu shooruwaa c'immee; ittuunne tumuwaa haasayenna. Unttunttu barenttu ins's'arssaa haasayanaw tamaarissi wotseeddino. Unttunttu nagaraa ootsiide daaburiino. \v 6 Neeni c'imuwaa giddon de'aassa. Unttunttu barenttu c'imuwaan taana erennan is's'eeddino» yaagee Med'inaa Goday. \p \v 7 Hewaa diraw, Ubbaappe Wolk'k'aama Med'inaa Goday hawaadan yaagee; «Taani unttuntta seerissaade paac'c'ana. Ta asaa diraw, simmi taani harabaa ayaa ootsanaw danddayayitaa? \v 8 Unttunttu ins's'arssay wod'iyaa wonddaafiyaa mala; unttunttu an c'imuwaa haasayiino. Barenttu doonaan ittuu ittoo saro k'aalan haasayiino; shin barenttu wozanaan p'iriyaa wotsiino. \v 9 Yaatina, taani ha yewoo unttuntta muranaw bessikkitaa? Taani ta huup'iyaw hawaa mala kawutetsaa bolla haluwaa kesikkitaa?» yaagee Med'inaa Goday. \v 10 Taani d'ok'k'a deretoo yeekkananne waassana; bazzo hentsaa gadetuwaa zilaalana. Ayaw gooppe, unttunttu basheeddino; yaana itti asaynne aad'd'ena. Mehiyaa s'aaguunne sisettenna; saluwaa kafotuunne do'atuu bak'atiide bi kichcheeddino. \p \v 11 S'oossay hawaadan yaagee; «Yerusaalame katamaa taani koleteedda keelaanne worakanatuu geessuu ona ootsana. Yihudaa katamatuwaakka ooninne de'enna mela sa'aa ootsana» yaagee. \p \v 12 Hawaa akeekanaw aad'd'eeda eranchchay oonee? I hara asaw odana mala, Med'inaa Goday bare ins's'arssan oossi odeeddee? Itti asaynne Aa gidduwaana aad'd'ena mala, biittay bayiide, bazzuwaadan oneeddawe ayaasee? \p \v 13 Med'inaa Goday yaageedda; «Hawe haneeddawe, unttunttoo taani immeedda higgiyaa unttunttu aggeeda diraassa. Unttunttu taw azazettenaaninne ha higgiyaa kaallennaan is's'eedda diraassa. \v 14 Hewaa aggiide, unttunttu barenttu wozanaa muumetetsaa kaalleeddino; unttunttu barenttu aawotuwaa tamaarisseeddawaadankka Ba'aala giyaa eek'atoo goyinneeddino» yaageedda. \p \v 15 Hewaa diraw, Ubbaappe Wolk'k'aama Med'inaa Goday, Israa'eeliyaa S'oossay hawaadan yaagee; «Be'ite, taani ha asaa c'ammiyaa k'umaa miizaananne wod'iyaa haatsaa ushshana. \v 16 Unttunttu woy unttunttu aawotuu erenna kawutetsatuwaa giddon taani unttuntta laalana. Taani unttuntta d'ayissana gakkanaw, mashshaan yederssana» yaagee. \s Yerusaalame Asay Zilaaleedda \p \v 17 K'aykka Ubbaappe Wolk'k'aama Med'inaa Goday hawaadan yaagee; «Ane k'oppite. Yeekuwaa yeekkiyaa mac'c'a asatuwaa s'eesiide ayyissite; zilaassaa zilaaliyaa eranchcha mac'c'a asatoo kiittite. \v 18 Unttunttu ellekka yiide, nu ayifii afotsaa s'illuwaa s'okana gakkanaassinne nu ayifiyaa c'iruu haatsaa pulttana gakkanaw nu bolla zilaalino. \v 19 S'iyoonen hawaadan giyaa zilaassaa kooshshay sisettee; ‹Aayyeero! Nuuni bayeeddo! Nuuni mulekka kawushsheeddo! Nu Gollii koleti kichcheedda diraw, nuuni biittaa aggiide baanaw koshshee› yaagiino» yaagee. \p \v 20 Hinttenoo, mac'c'a asatoo, Med'inaa Godaa k'aalaa sisite! Hintte haytsay Aa doonaappe kesiyaa k'aalaa hayzzo. Hintte mac'c'a naanatuwaa zilaassaa tamaarissite; shoorata shoorato koyissuwaa tamaarissu. \v 21 Ayaw gooppe, hayk'k'uu naanatuwaa ogiyaan, wodallatuwaakka gutaran k'ees'iidde yiide, nu maskkootetuwaa gakkeedda; nu kaate golletuwaankka geleedda. \p \v 22 Med'inaa Goday taana hawaadan yaagiide azazeedda; «S'oossay hawaadan yaagee; ‹Asaa anhay pituwaadan dembban laalettana; unttunttu c'akkiyaawanttu c'akkiide oleedda katsaa mala; unttuntta ooninne shiishshenna› yaaga» yaagiide azazeedda. \p \v 23 Med'inaa Goday hawaadan yaagee; «Aad'd'eeda eranchchay bare eran c'eek'k'oppo; wolk'k'aamay bare wolk'k'an c'eek'k'oppo; woy durii bare duretetsan c'eek'k'oppo. \v 24 Shin c'eek'k'iyaa uray ooninne taana eriyaawaaninne akeekiyaawan c'eek'k'o.\x - \xo 9:24 \xo*\xt 1 K'or. 1:31; 2 K'or. 10:17\xt*\x* Aggena siik'uwaa, suure pirddaanne s'illotetsaa sa'aa bollan ootsiyaa Med'inaa Godaa, taana eriyaawan c'eek'k'o. Ayaw gooppe, taani hawanttun nashetay. Taani Med'inaa Goday hawaa odaad» yaagee. \p \v 25 K'aykka Med'inaa Goday hawaadan yaagee; «Be'ite, barenttu ashuwaa s'alala k'as's'aretteedda asatuwaa taani murana gallassatuu yiino. \v 26 Hewanttukka Gibs'e, Yihudaa, Eedooma, Amoonanne Moo'aaba biittaa asatuwaanne barenttu huup'iyaa shufeeriyaa meediide, bazzuwaan de'iyaa asatuwaa ubbatuwaa. Ayaw gooppe, ha kawutetsatuwaa ubbaa Asay tumuwaappe k'as's'arettibeenna; Israa'eeliyaa Asay ubbaykka bare wozanaan k'as's'arettibeenna» yaagee. \c 10 \s S'oossaanne Eek'aa \p \v 1 Hinttenoo, Israa'eeliyaa asatoo, Med'inaa Goday hinttew odiyaa k'aalaa sisite! \v 2 Med'inaa Goday hawaadan yaagee; «Deretuwaa ogiyaa hintte tamaaroppite. Deretuu saluwaa bolla malaataa be'iide dagammooppekka, hintte dagammoppite. \v 3 Ayaw gooppe, deretuwaa wogay mela. Unttunttu mitsaa woraappe k'ans's'iino; massiyaawe kalttan massee. \v 4 Unttunttu biraaninne work'k'aan alleek'k'issiino; k'aas's'ennaadan madooshaan misimaariyaa d'ishiide oytsiino. \v 5 Unttunttu eek'atuu unttunttu leekiyaa garssan kafuwaa dagantsanaw essiyaa misiliyaa mala. Haasayanaw danddaykkino. Hamettanaw danddayenna diraw, Asay unttuntta tookkee. Unttunttoo mulekka yayyoppite. Ayaw gooppe, unttunttu hinttena k'ohanaw danddaykkino; k'ay maaddanawukka danddaykkino» yaagee. \p \v 6 Abeet Med'inaa Godaw, ne malay ooninne baawa. Neeni wolk'k'aama; ne suntsaykka wolk'k'aamanne wolk'k'aama. \v 7 Abeet kawutetsatuwaa Kaatiyaw, neena bonchchennaan agganawe oonee?\x - \xo 10:7 \xo*\xt Sas'. 15:4\xt*\x* Neena bonchchanaw bessee; ayaw gooppe, aad'd'eeda eranchcha asaa giddoninne unttunttu kawutetsaa ubbaa giddon ne mali baawa. \v 8 Unttunttu eeyyanne donc'c'illowantta; unttunttu mitsaappe masseedda, patsenna eek'atuwaappe ayaa tamaariino? \v 9 He eek'atuu Tarsseesappe yeedda biraaninne Ufaazeppe yeedda work'k'aan alleek'k'etteedino. Unttunttu woyniyaa eessaanne saluwaa malatiyaa med'uwaana mayuwaan kameteeddino. Unttunttu ubbay kushiyaa oosuwaa hiillatuwaan oosetteeddino. \v 10 Shin Med'inaa Goday tumu S'oossaa; I de'uwaa S'oossaanne med'inaa Kaatiyaa. Aa hank'k'uwaan biittay k'aas's'ee; kawutetsatuukka Aa hank'k'uwaa danddaykkino. \p \v 11 S'oossay hawaadan yaagee; «unttunttoo hawaadan yaagaade oda; ‹Hewanttu saluwaanne sa'aa med'd'ibeenna s'oossatuu sa'aappenne saluwaa garssaappe d'ayana› yaaga» yaagee. \s S'oossaa Sabbiyaa Sabaa \b \q1 \v 12 Bare wolk'k'an sa'aa med'd'eeddawe, \q2 bare aad'd'eeda eran sa'aa esseeddawe, \q2 bare akeekan salotuwaa mic'c'eeddawe Aa. \q1 \v 13 I wolk'k'aamiyaa wode, \q2 salotuwaan de'iyaa haatsatuu guummiino. \q1 I shaaretuwaa sa'aa gas'aappe pude dentsee. \q2 I iraa bukissiidde, \q2 walk'k'antsaa wolk'k'amissee. \q2 C'arkkuwaakka bare minjja saappe kessee. \b \q1 \v 14 Asi ubbay era d'ayiide dammeedda; \q2 work'k'aa tigiyaa Asay ubbay \q2 bare eek'atuwaan yeellateedda. \q2 Ayaw gooppe, he eek'atuu c'imuwaa; \q2 unttunttun shemppuu baawa. \q1 \v 15 Unttunttu patsennabaa; \q2 unttunttu k'id'e oosuwaa. \q1 Unttunttu murettiyaa wodiyaan d'ayana. \q1 \v 16 Shin Yaak'ooba Saamaa gidiyaawe \q2 hewanttu mala gidenna. \q1 Ayaw gooppe, I ubbabaa med'd'eeddawaa; \q2 Israa'eelii I barew dooreedda kawutetsaa. \q1 Aa suntsaykka Ubbaappe Wolk'k'aama Med'inaa Godaa. \s Yiyaa Iitaa \p \v 17 Hinttenoo, morkkii dooddeeddawanttoo, biittaappe kesanaw hinttew de'iyaawaa k'oriide shiishshite. \v 18 Ayaw gooppe, Med'inaa Goday hawaadan yaagee; «Taani ha wodiyaan ha biittan de'iyaa asatuwaa kessaade yambbarana. Hintte omoodettana mala, taani hintte bolla iitabaa ahana» yaagee. \p \v 19 Aayye ta madutsaw! Ta madutsay pas'ennawaa. Shin taani, «Hawe ta harggiyaa; taani danddayanaw bessee» yaagaad. \p \v 20 Ta dunkkaanii koletti d'ayeedda; Aa wodoruu ubbay duus'eretteedda. Ta naanatuu ubbay taappe shaakkettiide bi kichcheeddino; unttunttu baawa. Ta dunkkaaniyaa zaariide tolanaw woy ta gaaridduwaa kak'k'anaw ha"i itti asaynne attibeena. \p \v 21 Hentsanchchatuu dammeeddino; unttunttu Med'inaa Godaa oochchibeykkino. Hewaa diraw, unttunttoo injjetennan is's'eeddanne unttunttu wudii ubbay laaletteedda. \v 22 Sisite! Ooratsa oduu yeedda; hewenne, «Huup'issa baggana de'iyaa kawutetsan wolk'k'aama dirbbay denddee» yaagiyaawaa. Aa olanchchatuu yiide, Yihudaa katamatuwaa bazuwaanne worakanatuu geessoyiyaasaa kessana. \p \v 23 Abeet Med'inaa Godaw, asaa de'uu he aawoo buzo gidennawaanne bare hemetaa suurissanawe aawuu shene gidennawaa taani eray. \v 24 Abeet Med'inaa Godaw, taana seera; shin likkiyaan gido. Ne hank'k'uwaan gidoppo; hewe d'ayooppe neeni taana guutsaade d'ayissana. \v 25 Ne hank'k'uwaa neena erenna kawutetsatuwaa bollanne ne suntsaa s'eesenna asatuwaa bolla tiga. Ayaw gooppe, unttunttu Yaak'ooba asaa meeddino; unttunttu unttuntta ashshenan mi diggeeddinonne unttunttu aawuwaa biittaa d'ayisseeddino. \c 11 \s Ermaasanne S'oossaa C'aak'k'uwaa \p \v 1 Med'inaa Godaappe Ermaasaw yeedda k'aalay hawaa; \v 2 «Ha c'aak'uwaa k'aalatuwaa sisa; Yihudaa asawunne Yerusaalame kataman de'iyaawanttoo oda. \v 3 Med'inaa Goday Israa'eeliyaa S'oossay hawaadan yaagee gaade oda. Ha c'aak'uwaa k'aalaw azazettenawe shek'k'etteeddawaa gido. \v 4 Taani kase hintte aawotuwaa Gibs'e biittaappe, birataa seerissiyaa c'ooc'iyaappe kessiyaa wode, Taw eeno giite; ta hinttena azaziyaawaa ubbaa ootsite. Yaatooppe, hintte ta asaa gidana; taanikka hintte S'oossaa gidana yaagaad. \v 5 Hewaadankka, maatsaanne eessaa goggiyaa biittaa kase hintte aawaatoo immanaw, taani c'aak'k'eedda c'aak'uwaa polana yaagaad. Hewenne, hachchi hintte laatteedda biittaa yaaga» yaagee. \p Taani, «Eeno, Med'inaa Godaw, amen"i» yaagaad. \p \v 6 Med'inaa Goday taw hawaadan yaageedda; «Hawaa ta k'aalaa ubbaa Yihudaa katamatuwaaninne Yerusaalame ogetuwaan hawaadan yaagaade awaaya; ‹Ha c'aak'uwaa k'aalaa sisite; Aa kaallite. \v 7 Kase hintte aawotuwaa taani Gibs'e biittaappe kessoodeppe hachchi gakkanaw, zaara zaaraadde, «Taw azazettite!» gaade seeraad. \v 8 Shin unttunttu ta k'aalaa sisibeykkino woy hayzzibeykkino. Hewaa aggiide, unttunttu barenttu iita wozanaa muumetetsaa kaalleeddino. Taani ta c'aak'uwaa k'aalaa unttunttu naagana mala azazaad; shin unttunttu is's'eeddino. Hewaa diraw, he c'aak'uwaa giddon s'aafetteedda shek'aa ubbaa unttunttu bolla ahaad› yaaga» yaageedda. \p \v 9 Zaariidekka Med'inaa Goday taw hawaadan yaageedda; «Yihudaa asaa giddoninne Yerusaalamen de'iyaawanttu giddon mak'k'uu de'ee. \v 10 Unttunttu kase ta k'aalaa sisennan is's'eedda barenttu mayzza aawotuwaa nagaraw guyye simmeeddino. Unttunttu hara s'oossatoo goynneeddinonne unttunttoo ootseeddino. Israa'eeliyaa asatuukka Yihudaa asatuukka taani kase unttunttu mayzza aawotuwaana c'aak'k'eteedda c'aak'uwaa kantseeddino. \v 11 Hewaa diraw, Med'inaa Goday unttuntta hawaadan yaagee; ‹Unttunttu bak'atiide attanaw danddayenna metuwaa taani unttunttu bolla ahana. Unttunttu taw waassinakka, taani unttunttoo sisikke. \v 12 He wode Yihudaa katamatuwaa asatuunne Yerusaalame asatuu biide, barenttu is'aanaa c'uwayiyaa s'oossatoo waassana. Shin metuwaa wode he s'oossatuu mulekka unttunttu maaddikkino. \v 13 Hinttenoo, Yihudaa asatoo, hintte s'oossatuu hintte katamatuwaa keeshshaa c'ora. K'ay Ba'aala giyaa he yeella s'oossaw is'aanaa c'uwayanaw hintte esseedda yarshshiyaa sa'atuu Yerusaalame ogetuwaa keeshshaa c'ora› yaagee. \p \v 14 «Ermaasaa, ha asatoo taana ayinne woossoppa; unttunttu diraw gaannatoppa woy oochchoppa. Ayaw gooppe, unttunttu barenttu metuwaa gallassi taana s'eesiyaa wode taani unttunttoo sisikke. \p \v 15 «Darotuwaana bare iita mak'k'uwaa mak'k'ettiide ta siik'iyaa Asay ta Geeshsha Golliyaan beettanaw bessii? Hintte hintte iita oosuwaa ootsishin, yarshshetteedda mehiyaa ashuu hinttena muruwaappe ashshanee? Ashshintto hintte nashettana shin» yaageedda. \p \v 16 Med'inaa Goday neena, Dic'c'iyaa, Lo"o Ayifiyaa Ayifiyaa Wogaraa yaagiide suntseedda. Shin I ha wogaraa wolk'k'aama dadaa guntsan, taman s'uuggana; Aa k'ankkatuukka me"erettana. \p \v 17 Taani, hinttena tokkeedda Ubbaappe Wolk'k'aama Med'inaa Goday hintte bolla iitabaa ahanaw awaayaad. Ayaw gooppe, Israa'eeliyaa asatuunne Yihudaa asatuu Ba'aalaw is'aanaa c'uwayiide, taana yiloyeeddino. \s Ermaasa Wod'anaw Mak'etteedda Mak'k'uwaa \p \v 18 Med'inaa Goday unttunttu mak'k'uwaa taw k'onc'c'isseedda diraw, taani eraad. He wode unttunttu iitaa ootsiyaawaa I taana besseedda. \v 19 Taani shukaw kaaletsiide afiyaa aada dorssaa maraa mala gidaaddi. Unttunttu ta bolla, «Ane nuuni mitsaakka Aa ayifiyaakka d'ayisseetto. Aa suntsay mulekka hassayettenna mala, ane nuuni Aa pas'a de'iyaawanttu giddoppe d'ok'olliide d'ayisseetto» yaagiide mak'etteeddawaa taani erabeykke. \v 20 Shin abeet Ubbaappe Wolk'k'aama Med'inaa Godaw, s'illuwaa pirddiyaawoo, asaa wozanaa kahaa k'oriyaawoo, neeni unttunttu bolla ne haluwaa kesiyaawaa taana bessa. Ayaw gooppe, taani ta k'ohuwaa new maganaad. \p \v 21 Hewaa diraw, «Med'inaa Godaa suntsan timbbitiyaa odoppa; neeni nu kushiyan hayk'k'ana» yaagiide, neena wod'anaw koyiyaa Anatoota asaw Med'inaa Goday giyaawe hawaa. \v 22 Ubbaappe Wolk'k'aama Med'inaa Goday hawaadan yaagee; «Taani unttuntta murana. Unttunttu wodallatuu mashshaan hayk'k'ana; unttunttu mac'c'a naanatuunne attuma naanatuu koshan hayk'k'ana; \v 23 unttunttuppe ittuunne de'enna. Ayaw gooppe, taani muriyaa laytsi Anatoota asaa bolla iitabaa ahana» yaagee. \c 12 \s Ermaasa Ooshaa \p \v 1 Abeet Med'inaa Godaw, taani neenanna mootettiyaa wode, ubbabankka neeni s'illuwaa. Gidooppenne, taani s'illo pirddaabaa neenanna haasayanaw koshshee. Iita asatuu ootsiyaawe unttunttoo ayaw injjetii? Ammanettennawanttu ayaw ishaliide de'ino? \v 2 Neeni unttuntta tokkina; s'ap'uwaa yeddeeddino; dic'c'iide ayifiyaa ayifeeddino. Unttunttu neena doonaappe yeggikkino; shin unttunttu wozanaappe neeni haakuwaan de'aassa. \v 3 Shin abeet Med'inaa Godaw, neeni taana eraasa. Taana be'aasa; taani new ayaa k'oppintto paac'c'aasa. Shukkiyaa dorssatuwaadan, neeni he iita asatuwaa goochchaade kessa! Shukaa gallassaw unttuntta dummayaade wotsa! \v 4 Biittay melanawenne dembbaa ubbaan doleedda maatay shullanawe awude gakkanaassee? Biittan de'iyaa asaa iitatetsaa diraw, do'aynne kafuu wureedda. Hewaa bollakka asatuu, «S'oossay nuuni ootsiyaawaa demmenna» yaagiino. \s S'oossaa Zaaruwaa \p \v 5 S'oossay Ermaasaw hawaadan giide zaareedda; «Neeni gediyaan wos's'iyaa asatuwaana wotsaa naasettaade daaburooppe, paraana waana naasettay? Neeni saro biittan d'ubettooppe, Yorddaanoosa wora garssan waana hamettay? \v 6 Ne ishatuu, hintte soo asatuu neena aatsiide immeeddino; unttunttu ne bolla denddeeddino. Hewaa diraw, unttunttu new lo"obaa haasayooppenne, unttunttun ammanettoppa. \p \v 7 «Taani Israa'eeliyaa aggaad; taani ta dooretteedda kawutetsaa olaad. Taani ta siik'iyaa asaa Aa morkketuu kushiyan aatsaade immaad. \v 8 Ta dooretteedda Asay taw bazzuwaan gaammuwaa mala gideedda. I ta bolla gudeedda; hewaa diraw, taani Aa is's'aad. \v 9 Ta dooretteedda Asay taw hara gac'etuu dooddiide dukkiyaa shachchaa gac'ati mala gideedee? Biite; do'atuwaa ubbaa shiishshite; Aa maana mala ahite. \p \v 10 «Daro allaga kaatetuu ta woyniyaa turaa sa'aa bayzzeeddino; ta gadiyaa yed'd'eeddino; ta lo"o biittaa bazzo ootseeddino. \v 11 He biittay bayiide os's'eedda; ta sintsan melanne ayinne baynawaa gideedda. K'arettiyaawe bayinna diraw, mule biittaykka bayeedda. \v 12 Bazzuwaan ayaynne bayinna d'ok'k'a deretuwaa ubbaa aad'd'iidde, bonk'k'iyaawanttu yeeddino; ayaw gooppe, Med'inaa Godaa mashshay biittaa ha gas'aappe hini gas'aa gakkanaw meedda. Hewaa diraw, ooninne saro attanaw danddayenna. \v 13 Unttunttu zarggaa zeriide, aguntsaa c'akkeeddino. Unttunttu daro daabureeddino; shin ayinne wod'issibeykkino. Med'inaa Godaa hank'k'uwaa boshaanne gaasuwaan unttunttu katsay d'ayeedda» yaageedda. \p \v 14 Med'inaa Goday hawaadan yaagee; «Taani ta asatoo Israa'elatoo immeedda biittaa oyk'k'eedda, ta iita shooro kawutetsatuwaa gidooppe, taani unttuntta unttunttu biittappe d'ok'ollana. K'ay Yihudaa asatuwaakka unttunttu giddoppe ashana. \v 15 Shin unttunttu biittaappe d'ok'olleeddawaappe guyyiyaan, zaaretsaade taani unttunttoo k'arettana; taani unttunttu huup'iyaan huup'iyaan unttunttu laata gadiyaa, unttunttu kawutetsaa biittaa zaaraadde ahana. \v 16 Kase ta asaa Ba'aala suntsan c'aak'k'anaadan tamaarisseeddawaadan, unttunttu ta asaa ogiyaa loytsi tamaarooppenne ta suntsan, ‹Med'inaa Goday ero!› yaagiide c'aak'k'ooppe, unttunttu ta asaa giddon minniide de'ana. \v 17 Shin ay kawutetsaynne azazettenan is's'ooppe, taani Aa ubbaanna d'ok'olaade d'ayissana. Taani Med'inaa Goday hawaa odaad» yaagee. \c 13 \s Liinuwaa Danc'c'uwaa \p \v 1 Med'inaa Goday taana, «Ba; baade layinuwaa giyaa k'ac'inaappe dadetteedda danc'c'uwaa shammaade, ne s'eessan danc'c'a; shin haatsaan boshissoppa» yaageedda. \v 2 Hewaa diraw, taani Med'inaa Goday azazeeddawaadan danc'c'uwaa shammaade, ta s'eessan danc'c'aad. \p \v 3 Med'inaa Godaa k'aalay laa"entso taakko yeedda; yiide, \v 4 «Neeni shammeedda danc'c'uwaa, ne s'eessan neeni danc'c'eeddawaa akkaade, Efiraas'iisa Shaafaa afa. Shuchchaa kooppuwan k'osa» yaageedda. \v 5 Taani Med'inaa Goday taw odeeddawaadan afaade, Efiraas'iisa Shaafaa matan k'osaad. \p \v 6 Daro gallassaappe guyyiyaan Med'inaa Goday, «Dendda; Efiraas'iisa Shaafaa baade, taani neena, ‹Yaan k'osa› geedda danc'c'uwaa akka» yaageedda. \v 7 Taani Efiraas'iisa Shaafaa baade, bookkaade, danc'c'uwaa ta k'oseeddasaappe kessaade akkaad. Shin he danc'c'uu ha"i bayiide, ubbaanna ayinne go"ennabaa gideedda. \p \v 8 Hewaappe guyyiyaan, Med'inaa Godaa k'aalay taakko yeedda; \v 9 «Med'inaa Goday hawaadan yaagee; ‹Taani hewaadan Yihudaa asaa ayyuwaanne Yerusaalame wolk'k'aama otoruwaa giishshana. \v 10 Ta k'aalaa sisennan is's'iide, barenttu wozanaa muumetetsaa kaalliide, hara s'oossatoo ootsanawunne goyinnanaw biyaa ha iita asatuu, ha danc'c'uwaadan mulekka go"ennabaa gidanawaa. \v 11 Danc'c'uu asaa s'eessaa bak'k'i oyk'k'iyaawaadan, Yihudaa Asay ubbaynne Israa'eeliyaa Asay ubbay ta asaa gidana malanne ta suntsaw galataanne bonchcho gidana mala, unttunttu taana bak'k'i oyk'k'anaadan ootsaad. Shin unttunttu sisennan is's'eeddino› yaagee Med'inaa Goday» yaageedda. \s Woynniyaa Eessaa S'uggaa \p \v 12 K'aykka I, «Ermaasaa, asaw hawaadan yaaga; Med'inaa Goday Israa'eeliyaa S'oossay, ‹Itti itti s'uggan woyniyaa eessay kumana› yaageedda yaaga. Unttunttu neena, ‹Won nuuni itti itti s'uggan woyniyaa eessay kumanawaa erokkooyye?› yaagooppe, \v 13 neeni unttunttoo yaagaade oda, Med'inaa Goday yaagee; ‹Taani ha biittan de'iyaa asaa ubbaa, haray atto Daawita kaatetuwaa araatan uttiyaa kaatetuwaa, k'eesetuwaa, timbbitiyaa odiyaawanttanne Yerusaalamen de'iyaa asaa ubbaa, unttunttu matsottana gakkanaw, woyniyaa eessan kuntsana. \v 14 Taani unttuntta, asaa asaana, aawuwaa na'aanna dom"issana. Taani unttuntta d'ayissanaappe attina, unttunttoo keekikke, k'arettikkenne maarikke› yaagee Med'inaa Goday yaaga» yaageedda. \s Omooduwaabaa \p \v 15 Sisitenne hayzzite; aggite otorettoppite. Ayaw gooppe, hawaa Med'inaa Goday odeedda. \p \v 16 Med'inaa Goday hintte S'oossay d'umissanaappe kasetiide, hintte gediikka d'umiyaa deriyaan d'ubettanaappe kasetiide, Aa bonchchite. Hintte, «Poo'uu yaana» giide naagiita; shin I d'ip'p'i go d'umaw laammana. \p \v 17 Shin hintte sisennan is's'ooppe, hintte otoruwaa diraw, taani geeman yeekkay. Med'inaa Godaa wudii omoodettiide bi kichcheedda diraw, taani yeekkay; ta ayifiikka afotsaa holssayee. \p \v 18 S'oossay taana, «Kaatiyawunne kaatiyaa aattiw, kaatatiw hawaadan yaagaade oda; ‹Hintte bonchcho alleek'k'o kallachchay hintte huup'iyaappe kunddeedda diraw, hintte kaatetuwaa araataappe duge wod'd'ite. \v 19 Neegeeba biittan de'iyaa katamatuu ubbay gorddetti kichcheeddino. Unttunttu dooyanaw itti asaykka yaan baawa. Yihudaa Asay ubbaanna betiide bi kichcheedda› yaaga» yaageedda. \p \v 20 K'aykka S'oossay, «Ane d'ok'k'u gaade, huup'issa baggaappe yiyaawantta s'eella. New imetteedda wudii, neeni c'eek'etteedda dorssatuu hak'an de'ino? \v 21 Neeni new lage gidana mala, koyeeddawanttu neena s'ooniide mooddiyaa wode waagay? yeluwaa oytsay neena oyk'k'ennee? \v 22 Neenoo Yerusaalame, ne wozanaan, ‹Hawe ubbay ta bolla ayaw gakkeedee?› gooppe, ne mayuu k'aareteeddawenne Asay neena bonk'k'eeddawekka ne nagaray dareedda diraassa. \v 23 Tumu Toop'p'iyaa Asay bare bollaa malaa, woy maahii bare shachchatetsaa laammanaw danddayii? Danddayenna! Hewaadankka, iita oosuwaa ootsi meezeteeddawanttu hintte, lo"o oosuwaa ootsanaw mulekka danddaykkita» yaageedda. \p \v 24 Med'inaa Goday hawaadan yaagee; «Taani hinttena bazzo c'arkkuu afiyaa suullaadan laalana. \p \v 25 «Hintte saamay, taani hinttew immiyaa gishuu hawaa. Hintte taana dogeedda dirawunne worddo s'oossatuwaan ammanetteedda dirassa. \v 26 Hintte kalluu beettana mala, taani hintte bollaappe mayuwaa k'aara yeggana. \v 27 Neeni woshumiyaawaa, neeni wotara paraadan, ziitaw c'aaggiyaawaanne ne yeellay bayinna sharmus'atetsaa, neeni deriyaaninne dembban ootsiyaa sheneyiyaa oosuwaa taani be'aad. Yerusaalame, new aayye! Neeni awude gakkanaw geeyyennan de'ay?» yaagee. \c 14 \s Koshaabaa \p \v 1 Koshaabaa Med'inaa Goday Ermaasaw odeedda k'aalay hawaa; \v 2 «Yihudaa biittay kayyottee; Aa katamatuu labbaniino. An de'iyaa asatuu biittan uttiide yeekkiino; Yerusaalame Asay waasuwaa s'ulisee. \v 3 Dure asatuu haatsaa tikkanaw barenttu k'oomatuwaa kiittiino. Unttunttu haatsaa ollaa biino; shin haatsaa demmikkino. Barenttu otuwaa mela tookki akkiide simmiino. Haniyaawaa d'ayi yeellatiide, barenttu huup'iyaa gullettiino. \v 4 Iray bukkenna diraw, biittay meliide za"ee. Goshshanchchatuu yeellatiide, barenttu huup'iyaa gullettiino. \v 5 Maatay bayinna diraw, dogatta bare yeleedda galo maratto dembban olaade baw. \v 6 Wora haretuu ayaynne bayinna d'ok'k'a deretuwaan ek'k'iide, worakanatuwaadan yaaretiino. Unttunttoo miyaabay d'ayina, unttunttu ayifii s'eellanaw daabureedda» yaageedda. \p \v 7 Asay hawaadan yaagiide woosseedda; «Abeet Med'inaa Godaw, nu nagaray nu bollan markkattooppenne, ne suntsaa diraw, nuw ittibaa ootsa. Nuuni neeppe daro gede guyye simmeeddo; ne bollan nagaraa ootseeddo. \v 8 Abeet Israa'eelii naagiyaa nashshechchaw, metuwaa wodiyaan Aa ashshiyaawoo, neeni biittan imatsaadan, itti k'amma ak'anaw geleedda ogiyaa asaadan ayaw hanay? \v 9 Neeni dagammeedda asaadan, ashshanaw danddayenna mino asaadan ayaw hanay? Abeet Med'inaa Godaw, neeni nu gidduwaan de'aassa! Nuuni ne suntsan s'eesetteedda; nuuna neeni aggoppa!» yaageedda. \p \v 10 Ha asatuwaabaa Med'inaa Goday hawaadan yaagee; «Unttunttu toyilakattiyaawaa loytsi siik'iino; barenttu gediyaa te"ikkino. Hewaa diraw, Med'inaa Goday unttunttun nashettena. I unttuntta iita oosuwaa hassayiide, unttunttu nagaraa diraw, unttuntta murana» yaagee. \p \v 11 Hewaappe guyyiyaan, Med'inaa Goday taana; «Ha asatuwaa sarotetsaw taana woossoppa. \v 12 Unttunttu s'oomooppekka, taani unttunttu waasuwaa sisikke. S'uuggiyaa yarshshuwaanne katsaa yarshshuwaa unttunttu yarshshooppekka, taani unttunttu yarshshuwaa akkikke. Taani unttunttu olan, koshaaninne iita harggiyaan d'ayissana» yaageedda. \p \v 13 Taani hawaadan yaagaad; «Abeet Ubbaa Mooddiyaa Med'inaa Godaw, timbbitiyaa odiyaawanttu unttunttoo, ‹Hintte olaa be'ikkita woy koshay hinttena oyk'k'enna. Taani hinttew ha biittan pac'c'enna sarotetsaa immana› yaagee yaagiino» yaagaad. \p \v 14 Med'inaa Goday taw hawaadan yaageedda; «Timbbitiyaa odiyaawanttu ta suntsan wordduwaa odiino. Taani unttuntta kiittabeykke, woy azazabeykke, woy unttunttoo odabeykke. Unttunttu hinttew timbbitiyaa giide odiyaawe wordduwaa sas'aa, patsenna kaayuwaanne k'oppi akkiide odiyaa worddobaa. \v 15 Hewaa diraw, Ta suntsan timbbitiyaa odiyaawanttubaa gidooppe, taani unttuntta kiittabeykke. Shin unttunttu, ‹Olay woy koshay ha biittaa bochchenna› yaagiino. He timbbitiyaa odiyaawanttu barenttu huup'iyaw olaaninne koshan d'ayana yaagee med'inaa Goday! \v 16 K'ay unttunttu timbbitiyaa odiyaa Asay koshaanne olaa gaasuwaan hayk'k'ana; unttunttu anhay karen Yerusaalame ogiyaan olettana. Unttunttu woy unttunttu mac'c'a asaa, unttunttu attuma naanatuwaa woy unttunttu mac'c'a naanatuwaa moogiyaawe d'ayana. Taani unttunttoo bessiyaa waayiyaa unttunttu bolla tigana» yaageedda. \p \v 17 Ta kayyuwaabaa taani asaw hawaadan yaagaade odana mala, S'oossay taana azazeedda; « ‹Ta Asay daro deshettiide, loytsi maduns's'eedda diraw, ta ayifetuu k'ammanne gallassi shemppennan afos's'ino. \v 18 Taani dembbaa booppe, mashshaan siifetteeddawantta be'ay. Katamaa gelooppe, k'ay koshan gilk'k'eeddawantta be'ay. Timbbitiyaa odiyaawanttunne k'eesatuu, «Nuuni pac'i bayinnan ootseetto» giino; shin unttunttu barenttu ootsiyaawaa erikkino› yaaga» yaageedda. \s Asay S'oossaa Woosseedda \p \v 19 Abeet S'oossaw, neeni Yihudaa mule aggaadii? S'iyoone asaa is's'aadii? Neeni nuuna pas'ennaadan ootsaade ayaw dechchaadii? «Saro gidanawaa» giide naageeddo; shin ayaynne lo"obay nuw gakkibeenna. «Pas'ana wodii yaana» giide naageeddo; shin dagama s'alalay yeedda. \p \v 20 Abeet Med'inaa Godaw, nuuni nu iitatetsaa ereeddo; nu aawotuwaa bayzzuwaakka akeekeeddo; nuuni tumuwaappe ne bolla nagaraa ootseeddo. \v 21 Nuuna ne suntsaa diraw kad'oppa; ne bonchcho araatay de'iyaa Yerusaalame kawushshoppa. Neeni nuunanna c'aak'k'eteedda c'aak'uwaa hassaya; ne c'aak'uwaa kantsoppa. \v 22 Won kawutetsatuwaa eek'atuwaappe ittuu iraa bukissanaw danddayii? Saluu bare sheniyaan puusiyaa duge kiittanaw danddayii? Danddayenna! Abeet Med'inaa Godaw, nu S'oossaw, hewaa danddayiyaawe neena! Hawaa ubbaa ootsiyaawe neena gidiyaa diraw, nuuni neenan nashshechchaa ootseetto. \c 15 \s Yihudaa Asaa Bolla Gakkiyaa Pirddaa \p \v 1 Hewaappe guyyiyaan, Med'inaa Goday taw hawaadan yaageedda; «Haray atto Musenne Sameeli ta sintsan ek'k'inttonne, ta wozanay ha asatuwaakko simmenna. Unttuntta ta sintsappe digga; unttunttu biino.\x - \xo 15:1 \xo*\xt Hiz. 32:11-14; Pay. 14:13-19; 1 Sam. 7:5-9\xt*\x* \v 2 K'ay unttunttu neena, ‹Nuuni hak'a baanee?› giide oochchooppe, Med'inaa Goday hawaadan yaagee gaade unttunttoo oda;\x - \xo 15:2 \xo*\xt Sas'. 13:10\xt*\x* ‹Hayk'k'oo pirddetteeddawanttu, hayk'k'oo biino. Mashshaw pirddetteeddawanttu, mashshaw biino. Koshaw pirddetteeddawanttu, koshaw biino. Omoodettanaw pirddetteeddawanttu, omoodoo biino› yaagee» yaageedda. \p \v 3 Med'inaa Goday hawaadan yaagee; «Taani oyddu k'ommo bayetsaa unttunttu bolla ahana; hewanttunne, unttuntta wod'anaw mashshaa, unttunttu anhaa goochchanaw kanatuwaa, unttunttu ashuwaa miide d'ayissanaw saluwaa kafotuwaanne sa'aa do'atuwaa. \v 4 Hizk'k'iyaasa na'ay, Yihudaa Kaatii Minaase Yerusaalamen ootseedda palaa diraw, taani unttuntta sa'aa kawutetsaa ubbaw dagama ootsana.\x - \xo 15:4 \xo*\xt 2 Kat. 21:1-16; 2 Od. 33:1-9\xt*\x* \p \v 5 «Yerusaalame asatoo, hinttew oonee k'arettanawe? Hinttew kayyotanawe oonee? ‹Hintte ay malee?› giide hinttena oochchanaw ek'k'anawe oonee?» yaagee. \p \v 6 Med'inaa Goday hawaadan yaagee; «Hintte taana aggeeddita; ha"i ha"ikka hintte guyye simmeeddita. Hewaa diraw, taani hintte bolla ta kushiyaa yeddaade hinttena d'ayissaad; taani hinttew k'arettaade daaburaad. \v 7 Taani unttuntta he biittaa katamatuwaa penggiyaan laydaa akkaade ses's'aad. Unttunttu naanatuwaakka wod'a wurssaad; taani ta asaa d'ayissaad. Ayaw gooppe, unttunttu barenttu iita ogiyaappe simmennaan is's'eeddino. \v 8 Taani unttunttu am"etuwaa payduwaa abbaa shafiyaappekka darissaad. Taani gallassaa seetan unttunttu wodallatuwaa wod'i d'ayissiyaawantta unttunttu aayetuwaa bolla ahaad. K'oppennaan de'ishiina, mishuwaanne dagamaa taani unttunttu bolla duge yeddaad. \v 9 Laappun naanatuu hayk'k'eedda aata shemppuwaa labbanaaddu. Iziw gallassay k'ammeedda; Aa kawushshaaddunne yeellataaddu. Biro pas'a de'iyaawanttakka taani unttunttu morkkatuwaa sintsan mashshaan siifissaad. Taani Med'inaa Goday hawaa odaad» yaagee. \s Ermaasi Bare Metuwaa S'oossaw Maganneedda \p \v 10 Taw aayye ta aatee! Taana yelennaan aggaarkkiishsha! Taani biittaa ubbaan de'iyaa asaana walak'ettiyaanne baas'etiyaa asaa gidaaddi. Taani oossinne tal"abeykke, woy ooppenne tal"aade akkabeyikke; gidooppenne, Asay ubbay taana shek'k'ee. \p \v 11 Med'inaa Goday hawaadan yaageedda; «Tumuppe taani neena lo"obaw ashsha akkana. Tumuppe ne morkketuu metuwaa wodenne waayiyaa wode new watiwatanaadan, taani ootsana. \p \v 12 «Won Asay birataa, huup'issa baggana yiyaa birataa woy naasiyaa mentsanaw danddayii? \v 13 Biittaa ubbaan hintte ootseedda nagaraa diraw, taani hintte ak'uwaa peeshshaa, c'oo bonk'k'iyaawanttoo immana. \v 14 Taani hinttena hintte erenna biittan hintte morkketoo ayileyana; ayaw gooppe, ta hank'k'uu miyaa tamaa gidiide, med'inaw ees's'ana» yaageedda. \p \v 15 Abeet Med'inaa Godaw, neeni eraasa. Taana hassayaade maadda; taana yederssiyaawanttu bolla ta haluwaa kessa. Neeni unttunttoo danddayaade, taana wora yeggoppa. Taani ne diraw shek'ettiyaawaa k'oppa. \v 16 Abeet Med'inaa Godaw, Ubbaa Danddayiyaa S'oossaw, taani ne suntsan s'eesetteedda diraw, ne k'aalay taakko yiina maad. Taana pashikkiseeddanne ta wozanaa nashechcheedda. \v 17 C'oo pooc'ummiyaawanttu c'uguwaan uttabeykke; unttunttunna nashetabeykke. Neeni ne kushiyaa ta bolla wotseedda dirawunne taw yilotiide diraw, taani taarekka dumma uttaad. \v 18 Sakuu taappe duus's'ennan is's'iyaawenne ta madutsay pas'ennan is's'iyaawe ayaasee? Neeni taw meliyaa shaafaadan, to'iyaa pulttuwaadan, hanana hanayiyee? \p \v 19 Hewaa diraw, Med'inaa Goday hawaadan yaagee; «Neeni taakko simmooppe, taani zaaraadde neena akkana; neeni taw ootsana. Hada yewuwaa aggade, bonchcho k'aalaa s'alala odooppe, neeni ta doonaa gidanaassa. Hawanttu asatuu neekko simmana; shin neeni unttunttukko simmakka. \v 20 Taani neena ha asaw naasiyaa giyaa birataana gimbbetteedda gimbbiyaa ootsana. Unttunttu neenanna olettana; shin neena s'oonikkino. Ayaw gooppe, taani Med'inaa Goday neena ashshanawunne wotsa akkanaw neenanna de'ay. \v 21 Iitatuwaa kushiyaappe taani neena ashshana; k'areti bayinnawanttuppekka taani neena wozana» yaagee. \c 16 \s S'oossay Ermaasa Azazeeddawaa \p \v 1 Med'inaa Godaa k'aalay, hawaadan yaagiidde, taakko yeedda; \v 2 «Neeni machchato akkoppa; mac'c'awaa attumawaakka ha sa'aan yeloppa. \v 3 Ha sa'aan yeletteedda mac'c'a naanatuunne attuma naanatuu, unttuntta yeleedda aayetuunne aawotuu timbbitiyaa taani Med'inaa Goday new hawaa oday. \v 4 Unttunttu iita harggiyaan hayk'k'ana; unttunttoo yeekettenna, woy unttunttu moogettikkino; unttunttu anhay biittaa bollan pituwaa mala gidanawaa. Unttunttu mashshaaninne koshan wurana; unttunttu ashuu saluwaa kafotoonne sa'aa do'atoo k'uma gidanawaa» yaageedda. \p \v 5 Med'inaa Goday taw hawaadan yaageedda; «Yeekko golliyaa geloppa; yeekkanaw woy k'arettanaw booppa. Ayaw gooppe, taani Med'inaa Goday ha asaa bollappe ta sarotetsaa, aggena ta siik'uwaanne ta maarotaa digga kichchaad. \v 6 Woggaatuukka guutsatuukka ha biittan hayk'k'ana; unttunttu moogettikkino. Ay asaynne unttunttoo yeekkena; ay asaynne unttunttoo gom"orenna woy huup'iyaa meedissiide kayyottenna. \v 7 Yeekkiyaa asaw haatsaa ushshaw afiide, k'umaa aanana ittippe miiddinne ushiide, kayyuwaa baletsiyaawe ittuunne de'enna. Haray atto aata woy aawuu hayk'k'eedda uraakka baletsiyaabay baawa. \p \v 8 «Gibiray de'iyaa golliyaakka geloppa; maanawunne ushanaw unttunttunna ittippe uttoppa. \v 9 Ubbaappe Wolk'k'aama Med'inaa Goday, Israa'eeliyaa S'oossay hawaa oday. Be'a, taani nashshechchaanne ililssaa kooshshaa, machchato bullachchiyaawaanne bullachchettiyaan kooshshaa ha sa'aappe diggana. Hewaa Asay bare laytsan bare ayifiyaan be'ana.\x - \xo 16:9 \xo*\xt Erm. 7:34; 25:10; Sas'. 18:23\xt*\x* \p \v 10 «Neeni ha k'aalaa ubbaa ha asaw odiyaa wode, unttunttu neena, Med'inaa Goday ayaw hawaa mala wolk'k'aama iitabaa nu bolla awaayeedee? Nuuni ayaa bayzzeeddo? Med'inaa Godaw, nu S'oossaw, ‹nuuni ootseedda nagaray ayee?› yaagana. \v 11 He wode neeni unttunttoo yaaga; ‹ «Taani Med'inaa Goday hawaa ootseeddawe kase hintte aawotuu taana aggeeda diraassa, unttunttu hara s'oossatuwaa kaalleedda diraassa, unttunttoo ootseeddanne goyinneedda diraassa, taana aggeedanne ta higgiyaa naagennan is's'eedda diraassanne \v 12 hintte kase hintte aawotuwaappekka aad'd'i iiteedda diraassa. Be'ite, hintte huup'iyaan huup'iyaan hintte iita wozanaa muumetetsaa kaalleedditaa; taw azazettenan is's'eeddita. \v 13 Hewaa diraw, taani hinttena ha biittaappe dentsaade, hintte woy hintte aawotuu erenna biittaa olana. Yaan hintte hara s'oossatoo gallassinne k'amma haggaazana. Mulekka hinttew k'arettikke» yaagee› yaaga» yaageedda. \s S'oossay Israa'eelatuwaa Zaariide ahana \p \v 14 Med'inaa Goday hawaadan yaagee; « ‹Israa'eeliyaa asaa Gibs'e biittaappe kesseedda Med'inaa Goday ero› yaagiide c'aak'k'enna wodii yaana. \v 15 ‹Israa'eeliyaa asaa huup'issa bagga biittaappenne unttuntta I laaleedda biittatuwaa ubbaappe zaariide aheedda Med'inaa Goday ero› yaagiide c'aak'k'ana. Ayaw gooppe, taani unttunttu kase unttunttu aawaatoo immeedda buzo biittaa zaaraadde ahana» yaagee. \s Yiyaa Muruwaa \p \v 16 Med'inaa Goday hawaadan yaagee; «Be'ite, taani moliyaa oyk'k'iyaa daro asatoo kiittay; unttunttu unttuntta oyk'k'ana. Hewaappe guyyiyaan, taani daro shankkanchchatoo kiittana; shankkanchchatuu deriyaa ubbaappe, zooziyaa ubbaappenne shuchchaa kooppotuwaappe unttuntta shankkatiide kessana. \v 17 Ayaw gooppe, taani unttunttu ogiyaa ubbaa be'ay. Unttunttu taappe k'osettibeykkino; unttunttu nagaraykka ta ayifiyaappe geemmibeenna. \v 18 Taani unttunttu iitatetsaanne unttunttu nagaraa diraw unttunttoo laa"u kushiyaa zaarana. Ayaw gooppe, unttunttu barenttu is's'etteedda eek'atuwaan, he anhaa malatiyaawanttun ta biittaa tunisseeddinonne barenttu sheneyiyaa misiletuwaan ta laataa kuntseeddino» yaagee. \s Ermaasa Woosaa \p \v 19 Abeet Med'inaa Godaw, ta wolk'k'aw, ta wolk'k'aama miis'aw, metuwaa gallassan taani bak'ata attiyaa sa'aw, kawutetsatuu sa'aa gas'aappe neekko yaana. Yiide hawaadan yaagana; «Nu aawotuu patsennanne maaddenna worddo s'oossatuwaa s'alala laatteeddino. \v 20 Won Asay barew s'oossatuwaa med'd'anaw danddayiiyye? Danddayenna! I med'd'inttokka unttunttu tumu s'oossatuwaa gidikkino!» yaagana. \p \v 21 S'oossay hawaadan yaagee; «Hewaa diraw, taani unttuntta erissana. Itti gedenne ta wolk'k'aanne ta minotetsaa unttuntta erissana; yaatooppe unttunttu ta suntsay Med'inaa Godaa gidiyaawaa erana» yaagee. \c 17 \s Yihudaa Nagaraanne Muruwaa \p \v 1 S'oossay hawaadan yaagee; «Yihudaa nagaray birataa biiriyan s'aafetteedda; unttunttu wozanaa bollanne unttunttu yarshshiyaasan de'iyaa kac'iyaa bolla almmaaziyaa giyaa shuchchaa s'eeran k'aac'ettiide s'aafetteedda. \v 2 Unttunttu naanatuu irs's'a mitsaa ubbaa garssan, d'ok'k'a zoozetuwaa bollaninne biittan de'iyaa deretuwaa bollan, giigisseedda yarshshiyaa sa'atuwaan Asheero giyaa s'oossatiw esseedda misiliyaw goynniino. \v 3 Hintte biittaa ubbaa bollan ootseedda nagaraa ac'oo c'iga ootsaade, hintte miishshaanne hintte ak'otuwaa ubbaa taani hintte morkketoo immana. \v 4 Taani hinttena laatisseedda biittaappe hintte baana; taani hinttena hintte erenna biittan hintte morkketoo ayileyana. Ayaw gooppe, hintte ta hank'k'uwaa oysetseeddita; I med'inaw ees's'ana» yaagee. \s Dumma Dumma Leemisatwaa \p \v 5 Med'inaa Goday hawaadan yaagee; «Asan, hayk'k'iyaa asaa wolk'k'an ammanettiyaawenne bare wozana Med'inaa Godaappe wora zaariyaawe shek'k'etteeddawaa. \v 6 He Asay bazzuwaan doleedda suuppa mitsaa mala. Keekabay yiyaa wode be'enna. I bazzuwaan, mela sa'aan, Asay de'enna mas'ine biittan de'ana. \p \v 7 «Med'inaa Godaan ammanettiyaa asay, I ammanettiyaawe S'oossaa gidiyaa Asay anjjetteedawaa. \v 8 I haatsaa matan tokettiide, bare s'ap'uwaa goggiyaa haatsaw yeddeedda mitsaa mala.\x - \xo 17:8 \xo*\xt Maz. 1:3\xt*\x* Awaa suulookka I yayyena. Ayaw gooppe, he mitsaa haytsay irs's'i irs's'aashin de'ee. Iray bukkenna laytsankka hirggenna; ayifiyaa ayifiyaawaakka k'ans's'enna. \p \v 9 «Asaa wozanay ubbabaappe aad'd'i c'immiyaawaanne loytsi iita. Aa ooni eranaw danddayii? \v 10 Med'inaa Goday asaw ubbaw Aa ogiyaadaaninne Aa oosuwaadan zaaranaw, asaa wozanaa biddayinne Aa kahaa paac'c'ay» yaagee.\x - \xo 17:10 \xo*\xt Maz. 62:12; Sas'. 2:23\xt*\x* \p \v 11 S'illenna ogiyaanna durettiyaa Asay barewaa gidenna k'uuk'ulliyaa k'os'iyaa akkati mala. I bare laytsaa biro baggayiide, Aa aggiide d'ayana; wurssetsan I booza gidanawaa. \p \v 12 Nu Geeshsha Gollii koyiroppe doommiide, bonchcho kaatetuwaa araataadan, d'ok'k'a deriyaa huup'iyaan beettee. \v 13 Abeet Med'inaa Godaw, Israa'eelii hidootan naagiyaawoo, neena aggeeda ubbatuu yeellatana. Neena aggiide wora biyaawanttu, neena Med'inaa Godaa, de'uwaa haatsaa pulttuwaa aggeeda diraw, unttunttu baana bolla s'aafettana. \s Ermaasa Woosaa \p \v 14 Abeet Med'inaa Godaw, taana patsa; taani pas'ana. Taana ashsha; taani attana. Ayaw gooppe, neeni taani galatiyaawaa. \p \v 15 Asatuu taana, «Med'inaa Goday nuuna naasseedda naasii hak'an de'ii? Ane polo!» yaagiino. \p \v 16 Hentsaanchchaa gidaadde New ootsiyaawaa aggabeykke; unttunttu metootana gallassaa taani amottabeykke. Ta doonaappe keseedda k'aalaa neeni eraasa. \v 17 Taana dagantsoppa. Neeni metuwaa gallassi taw bak'ata attiyaa sa'aa. \v 18 Taana yederssiyaawantta yeellaya; shin taana yeellayoppa. Unttuntta dagantsa; shin taana dagantsoppa. Unttunttu bolla meto gallassaa ayaa; unttuntta laa"u kushiyaa muruwaa mura. \s Sambbataa Bonchchiyaawaa \p \v 19 Med'inaa Goday taana hawaadan yaageedda; «Ba, Yihudaa kaatetuu katamaa geliyaanne kesiyaa Asay geliyaa penggiyaaninne hara Yerusaalame penggetuwaa ubbaan baade ek'k'a. \v 20 Unttuntta hawaadan yaaga; ‹Hinttenoo Yihudaa kaatetoo, hinttenoo Yihudaa asatoo, hinttenoo Yerusaalame asatoo, hinttenoo ha penggetuwaanna geliyaa asatoo, ubbaykka Med'inaa Godaa k'aalaa sisite! \v 21 Med'inaa Goday hawaadan yaagee; «Sambbata gallassan tookuwaa tookkenna malanne ayaanne tookkiide, Yerusaalame penggiyaanna gelenna mala, hinttew naagettite!\x - \xo 17:21 \xo*\xt Nah. 13:15-22\xt*\x* \v 22 Sambbata gallassan hintte golliyaappe tookuwaa tookkiide kessoppite, woy ay oosuwaanne ootsoppite. Kase hintte aawotuwaa taani azazeeddawaadan, Sambbata gallassaa dummayiide bonchchite.\x - \xo 17:22 \xo*\xt Kes. 20:8-10; Zar. 5:12-14\xt*\x* \v 23 Gidooppenne, unttunttu sisibeykkino; barenttu haytsaakka taakko yeggibeykkino. Unttunttu sisennaaninne taappe tamaarennaan is's'eeddino. \p \v 24 « ‹ «Shin hintte taani Med'inaa Goday odiyaawaa sisooppe, Sambbata gallassan ay tookuwaanne tookkiide, ha katamaa penggetuwaanna gelennaan aggooppe, Sambbata gallassaa dummayiide, an ay oosuwaanne ootsennan bonchchooppe, \v 25 Daawita kaatetuwaa araatan uttiyaa kaatetuu barenttu mooddiyaawanttunna paratuwaanne paraa gaaretuwaa toggiide, he penggetuwaanna gelana. Unttunttu Yihudaa asaananne Yerusaalame kataman de'iyaa asaana gelana; ha katamay med'inaw Asay de'iyaa katamaa gidanawaa. \p \v 26 « ‹ «Asay s'uuggiyaa yarshshuwaanne hara yarshshuwaa, katsaa yarshshuwaa, is'aanaanne galataa yarshshuwaa akkiide, Yihudaa katamatuwaappe, Yerusaalame yuushshuwaan de'iyaa mootsatuwaappe, Biiniyaama biittaappe, gad'aappe, gezziyaappenne Neegeebappe Med'inaa Godaa Geeshsha Golliyaa yaana. \p \v 27 « ‹ «Shin hintte Sambbata gallassatuwaa dummayiide bonchchanaadaaninne Sambbata gallassatuwaan tookuwaa tookkiide, Yerusaalame penggetuwaanna gelennaadan, taani odeeddawaa sisennan is's'ooppe, taani he penggetuwaan tamaa oytsana. Yerusaalame kaatiyaa golletuwaa maana. He tamay to"enna» yaagee› yaaga» yaageedda. \c 18 \s Ermaasi Urk'k'aa Med'd'iyaa Bitaniyaa Soo Beedda \p \v 1 Med'inaa Godaappe Ermaasaw yeedda k'aalay hawaa; \v 2 «Dendda; urk'k'aa med'd'iyaa bitaniyaa golle ba. Yaan taani neena ta k'aalaa sissana» yaageedda. \v 3 Taani duge urk'k'aa med'd'iyaa bitaniyaa golle baade, I bare med'd'iyaa yinggiriyaawaan urk'k'aa med'd'iyaawaa be'aad. \v 4 I med'd'ishina, miishshay Aa kushiyan bayeedda. I he urk'k'aa zaariide munak'k'iide, barena lo"iyaa hara miishshaa kessiide med'd'eedda. \p \v 5 He wodiyaan Med'inaa Godaa k'aalay, hawaadan yaagiidde, taakko yeedda; \v 6 «Israa'eeliyaa asatoo, ha urk'k'aa med'd'iyaa bitanii ootsiyaawaadan, taani hinttena ootsanaw danddaykkitaa? Yaagee Med'inaa Goday. Israa'eeliyaa asatoo, be'ite; urk'k'ay barena med'd'iyaawaa kushiyan de'iyaawaadan, hinttekka ta kushiyan de'iita. \v 7 Ay wode gidooppenne, taani itti biittaabaa woy itti kawutetsaabaa, ‹Taani hinttena d'ok'ollana, yooddananne d'ayissana› gaade odina, \v 8 he taani odeedda kawutetsay bare iitatetsaappe aggiide simmooppe, taani unttunttu bolla ahana geedda iitabaa ahenan agga bashana. \v 9 K'ay ay wode gidooppenne, taani itti biittaabaa woy itti kawutetsaabaa, Taani hinttena kees's'ananne tokkana gaade odina, \v 10 he kawutetsay taani odiyaawaa sisennan is's'ooppe ta sintsan iitabaa ootsooppe, taani ootsana geedda lo"obaa ootsennan aggaashana. \p \v 11 «Hewaa diraw, ha"i Yihudaa asatoonne Yerusaalamen de'iyaawanttu hawaadan yaaga; Med'inaa Goday yaagee; Be'ite, taani hintte bolla iitabaa med'd'aynne halchchaad. Hintte ubbaykka hintte iita ogiyaappe simmite; hintte ogiyaanne hintte oosuwaa laammite yaagee yaaga. \v 12 Shin unttunttu, ‹Hewe ayinne maaddenna! Nuuni nu halchcheeddawaadan hanana; nuuni huup'iyaan huup'iyaan nu iita wozanaa muumetetsaadan ootsana› yaagana» yaageedda. \q1 \v 13 Hewaa diraw, Med'inaa Goday hawaadan yaagee; \q2 «Hawaa malabaa sisi eriitee? \q2 yaagiide ane kawutetsatuwaa giddon lal"ite. \q2 Wodoratta Israa'eeliyaa loytsi sheneyiyaawaa ootsaaddu. \q1 \v 14 I barew, Liibaanoosa deriyaa bollan de'iyaa shachchay, \q2 zaallaa s'eeraappe d'ayi erii? \q2 He deriyaappe goggiyaa irs's'a haatsay meli erii? \q1 \v 15 Shin ta asatuu taana dogeeddino; \q2 unttunttu patsenna s'oossatoo is'aanaa c'uwayiino. \q2 Barenttu ogiyaappe, barenttu beni loossuwaappe d'ubetteeddino; \q2 unttunttu ogiyaa aggiide, gas'aana beeddino. \q1 \v 16 Unttunttu barenttu biittaa dagantsiyaabaanne, \q2 med'inaw kad'etteeddawaa kesseeddino. \q2 Yaana aad'd'iyaa ooninne sheneteenne bare huup'iyaa k'aatsee. \q1 \v 17 Away wulliyaa bagga c'arkkuwaadan, \q2 taani unttuntta unttunttu morkkatuwaa sintsan laalana. \q2 Unttunttu metuwaa gallassi taani unttunttoo zokkiyaa zaaranaappe attina, \q2 ta som"uwaa haasayikke» yaagee. \s Ermaasa Bolla Mak'etteedda Mak'k'uwaa \p \v 18 Asatuu hawaadan yaageeddino; «Haa yiite; ane Ermaasa bolla mak'etteetto. Ayaw gooppe, k'eesatuu tamaarissiyaa higgii, aad'd'eeda eranchchatuu immiyaa zorii, timbbitiyaa odiyaawanttu odiyaa k'aalay d'ayenna. Haa yiite; ane Aa nu ins's'arssan p'iroytte. I odiyaa k'aalaa sisennan aggeeto» yaageeddino. \p \v 19 Abeet Med'inaa Godaw, ta odiyaawaa sisa; ta morkketuu ta bolla haasayiyaawaa hayzza. \v 20 Lo"o ootseedda asaw iitaa zaariii? Shin unttunttu taw ollaa bookkiino. Taani ne hank'k'uu unttunttuppe simmana mala, unttunttu diraw lo"obaa haasayanaw ne sintsan ek'k'eeddawaa k'oppa. \v 21 Hewaa diraw, unttunttu naanatuwaa koshaw aatsaade imma; unttunttakka mashshaw aatsaade imma. Unttunttu mac'c'a asatuukka na'ay bayinnawanttanne am"e gidino. Unttunttu attuma asatuukka wod'iyaa harggiyaan gakketino; unttunttu wodallatuukka olan siifettino. \v 22 Unttunttu k'oppennaan neeni unttunttu bolla bonk'k'iyaawantta yeddina, unttunttu golliyaan waasuu keso. Ayaw gooppe, unttunttu taana kunddisanaw ollaa bookkeeddino; ta gediyawukka p'iriyaa wotseeddino. \v 23 Shin abeet Med'inaa Godaw, unttunttu taana wod'anaw mak'etteeddawaa ubbaa neeni eraasa. Neeni unttunttu iitatetsaa atto gooppa, woy unttunttu nagaraa ne sintsappe k'uc'c'oppa. Unttunttu ne sintsan s'oonettiide kunddino. Ne hank'k'uwaa wode neeni unttuntta hawaadan ootsa. \c 19 \s Me"eedda Baaretaa Leemisuwaa \p \v 1 Med'inaa Goday hawaadan yaagee; «Ba; urk'k'aa med'd'iyaawaappe baareetaa shamma. Neenanna amareedda gadiyaa c'imatuwaanne amareedda k'eesiyaa c'imatuwaa akkaade, \v 2 Kon"aa Me'uwaa Penggiyaa giyaa penggiyaa lank'k'iyaana aad'd'aade, Hinnooma Zanggaaraa ba; yaan taani new odiyaa k'aalaa awaaya.\x - \xo 19:2 \xo*\xt 2 Kat. 23:10; Erm. 7:30-32; 32:34-35\xt*\x* \v 3 Hawaadan yaaga; ‹Hinttenoo Yihudaa kaatetoo, hinttenoo Yerusaalame katamaa asatoo, Med'inaa Godaa k'aalaa sisite! Ubbaappe Wolk'k'aama Med'inaa Goday, Israa'eeliyaa S'oossay hawaadan yaagee; «Be'ite, sisiyaa ubbaw haytsaw iitiyaa palabaa ha biittaa bolla taani ahana. \v 4 Ayaw gooppe, asatuu taana aggeeddino; unttunttu woy unttunttu aawotuu, woy Yihudaa kaatetuu erenna hara s'oossatoo is'aanaa c'uwayiide yarshshiyaawaan ha sa'aa tunisseeddino. Unttunttu s'illo asatuwaa suutsaa ha sa'aan kuntseeddino. \v 5 K'ay taani unttuntta azazabeenabaa, woy odabeennabaa, woy ta wozanaan k'oppabeennabaa ootseeddino; unttunttu barenttu attuma naanatuwaa Ba'aalaw taman s'uuggiyaa yarshshuwaa ootsiide yarshshanaw, goyinniyaa d'ok'k'a sa'atuwaan yarshshiyaa sa'aa gimbbeeddino.\x - \xo 19:5 \xo*\xt Wog. 18:21\xt*\x* \v 6 Hewaa diraw, ha sa'ay Toofeeta woy Hinnooma Zanggaaraa geetettiyaawe attiide, Shukaa Zanggaaraa yaagettiide s'eegettana gallassatuu yiino yaagee Med'inaa Goday. \p \v 7 « ‹ «Yihudaanne Yerusaalame asaa halchchuwaa taani ha sa'aan polettenaadan ootsana. Unttunttu barenttu morkkatuwaa mashshaaninne barentta wod'anaw koyiyaawanttu kushiyan hayk'k'anaadan taani ootsana. Unttunttu anhaa saluwaa kafotoonne sa'aa do'atoo k'uma ootsaade immana. \v 8 Ha katamaa bazuwaanne k'iliic'iyaawaa kessana. Hewaana aad'd'iyaa ubbay Aa bashshaan malaletiide, Poora! yaagana. \v 9 Unttunttu barenttu mac'c'a naanatuunne attuma naanatuwaa ashuwaa maanaadan taani ootsana. Unttunttu wod'anaw koyiyaa morkketuu unttuntta waayissiyaa waayiyaaninne dooddiyaa dooddan, unttunttu ubbay ittuu ittuwaa ashuwaa maana» yaagee› yaaga. \p \v 10 «Hewaappe guyyiyaan, neenanna ittippe beedda asatuwaa sintsan he baaretaa mentsa. \v 11 Unttuntta hawaadan yaaga; ‹Ubbaappe Wolk'k'aama Med'inaa Goday hawaadan yaagee; «Zaariide koolina oyk'k'ennaadan ootsiide, itti Asay baaretaa mentsiyaawaadan, taani ha kawutetsaanne ha katamaa mentsereetsana. Asatuu anhaa moogiyaa sa'ay bayinna diraw, Toofeetan moogana. \v 12 Taani ha sa'aanne an de'iyaa asaa ootsanawe hawaa; taani Med'inaa Goday ha katamaa Toofeetadan ootsana. \v 13 Yerusaalame asaa golletuunne Yihudaa kaatetuwaa golletuu, golliyaa bollan dembbayiide ootseeddino saluwaa s'oolinttetoo is'aanaa c'uwayeeddanne hara s'oossatoo ushshaa yarshshuwaa gusseedda golletuu ubbay Toofeeta giyaa sa'aadan tuneeddawantta gidana» yaagee› yaaga» yaagee. \p \v 14 Hewaappe guyyiyaan, Ermaasi Med'inaa Goday timbbitiyaa odanaw kiitteedda Toofeetappe simmiide yiide, Med'inaa Godaa Geeshsha Golliyaa giddon de'iyaa dabaaban ek'k'eedda. Asaa ubbaw hawaadan yaageedda; \v 15 «Ubbaappe Wolk'k'aama Med'inaa Goday, Israa'eeliyaa S'oossay hawaadan yaagee; ‹Sisite, taani ha katamaa bollanne Aa heeraan de'iyaa mootsatuu ubbaa bolla ahana geedda iitabaa ubbaa unttunttu bolla ahana hanay. Ayaw gooppe, unttunttu morggii makkalaa gidiide, taani odeeddabaa sisennan is's'eeddino› yaagee» yaageedda. \c 20 \s Ermaasanne Paashihuura \p \v 1 He wode Med'inaa Godaa Geeshsha Golliyaan kaappuwaa gidiyaa, Imeera na'aa Paashihuura giyaa k'eesii, Ermaasi ha yewotuu timbbitiyaa odishin siseedda. \v 2 Paashihuuri timbbitiyaa odiyaa Ermaasa deshisseedda; K'ommo Biiniyaama Penggiyaa giyaa Med'inaa Godaa Geeshsha Golliyaa geliyaasan de'iyaa dutsaa lukuwaan k'ashisseedda. \v 3 Wonttetsa gallassi Paashihuuri Ermaasa k'ashuwaappe bilina, Ermaasi aw hawaadan yaageedda; «Hachchippe doommina, Med'inaa Goday ne suntsaa Paashihuura yaagenna; I ne suntsaa Yaan Haan Dagama yaagana. \v 4 Ayaw gooppe, Med'inaa Goday hawaadan yaagee; ‹Taani neena ne huup'iyaawunne ne laggetuwaa ubbaw dagama kessana. Unttunttu neeni s'eellishshin, barenttu morkkatuwaa mashshaan wurana. Yihudaa asaa ubbaa Baabloone kaatiyaa kushiyan aatsaade immana. I unttuntta omoodiide, Baabloone afana; afiide yaan mashshaan unttuntta wod'ana. \v 5 Hewaadankka, ha katamaa ak'uwaa peeshshaa ubbaa, ootsi kesseeddabaa ubbaa, duretetsaa ubbaanne Yihudaa kaatetuwaa miishshaa ubbaa taani unttunttu morkketoo aatsaade immana. Unttunttu unttuntta bonk'k'i oyk'k'iide, Baabloone afana. \v 6 K'ay neeni Paashihuurikka ne son de'iyaa Asay ubbay omoodettiide, Baabloone baana. Neeni timbbitiyaa odeedda ne laggetuwaa ubbaannakka yaan hayk'k'ananne yaan moogettana› yaagee» yaageedda. \s Ermaasi S'oossaw Maganneedda \p \v 7 Abeet Med'inaa Godaw, neeni taana c'immaada; taanikka c'imettaad. Neeni taappe minnaade, taana s'oonaadda. Gallassaa kumentsaa taani Asay miic'c'iyaawaa kesaad; ubbay taana k'iliic'ee. \v 8 Taani haasayiyaa wodiyaan ubbaan d'ok'k'issaade, «Makkalabaynne bashshay gakkeedda» yaagaade waassay. Med'inaa Godaa k'aalay taw gallassaa kumentsan kad'iyaanne k'iliic'uwaa aheedda. \v 9 Taani, «Taani S'oossaabaa dentsaade haasayikke» woy, «Aa suntsan laa"entso odikke» gooppe, S'oossaa k'aalay ta mek'etsaa giddon k'um"ettiide, ees's'iyaa tamaa mala gidiide, ta wozanaan michchee. Taani giddon oyk'k'aade ashshana gaade daaburaad; shin te"anaw danddayabeykke. \v 10 Taani daro saasuketsaa sisaad; «Yaan haan dagamay de'ee! Ane Aa mootite! Nuunikka Aa mootoytte» yaagiino. Taw mata laggetuu ubbay ta kunddetsaa naagiide, «Ooni erii, nuuni Aa oyk'k'ana malanne nu haluwaa kessana mala, I c'imettanaw danddayee» yaagiino. \p \v 11 Shin Med'inaa Goday yashissiyaa tooranchchaadan taananna de'ee. Hewaa diraw, taana yederssiyaawanttu d'ubettana; unttunttu taana s'oonikkino. Unttunttoo giigenna diraw, unttunttu wolk'k'aama yeellaa yeellatana. Unttunttu kawushshay mulekka dogettenna. \v 12 Abeet Ubbaappe Wolk'k'aama Med'inaa Godaw, s'illotuwaa paac'c'iyaawoo, wozanaa kahaa be'iyaawoo, neeni ta morkkatuwaa bollan ta haluwaa kessaade taana bessa. Ayaw gooppe, taani ta mootuwaa new aatsaad. \p \v 13 Med'inaa Godaw Yes's'ite! Med'inaa Godaa galatite! Ayaw gooppe, I hiyyeesatuwaa iitatuwaa kushiyaappe ashshee. \p \v 14 Taani yeletteedda gallassay shek'k'etteeddawaa gido!\x - \xo 20:14-18 \xo*\xt Yob. 3:1-19\xt*\x* Ta aata taana yeleedda gallassay anjjettoppo! \v 15 Ta aawoo, «New mishiraachcho; new attuma na'ay yeletteedda!» yaagi odiide, daro nashechcheedda bitaniikka shek'k'etteeddawaa gido! \v 16 He bitanii Med'inaa Goday k'arettennaan aatsi yeggiide d'ayisseedda katamatuwaadan hano. He bitanii wontta waasuwaa, gallassaa seetan, «Olay gakkeedda!» giyaa oduwaa siso. \v 17 Ayaw gooppe, ta aata taw duufo gidana malanne I uluukka taana wogaa oyk'k'i uttana mala, taana uluwaan wod'ibeenna. \v 18 Taani metuwaanne kayyuwaa be'anawunne laytsaa ubbaa yeellataade wurssanaw, ayaw ta aatti uluwaappe kesaadditaashsha? \c 21 \s Yerusaalame S'oonettanawaa Timbbitii Odetteedda \p \v 1 Kaatii Sedek'iyaasi Malkkiyaa na'aa Paashihuuranne Ma'iseeya na'aa k'eesiyaa Soofonaasa ha ooshaa oochchana mala, Med'inaa Goday Ermaasakko kiitteedda. \v 2 Unttunttu, «Baabloone Kaatii Naabukadanas'oori bare olanchchatuwaanna ha katamaa yuuyyi aad'd'iide dooddeedda diraw, ane nuw Med'inaa Godaa oochcha. Ooni erii, Med'inaa Goday beniwaadan, malalissiyaa oosuwaa nu diraw ootsiide, Aa guyye zaaranenttonne» yaageeddino.\x - \xo 21:2 \xo*\xt 2 Kat. 25:1-11; 2 Od. 36:17-21\xt*\x* \p \v 3 Ermaasi unttunttoo zaariide, hawaadan yaageedda; «Biide Sedek'iyaasaw yaagite; \v 4 Med'inaa Goday Israa'eeliyaa S'oossay hawaadan yaagee; ‹Neeni Baabloone kaatiyaananne gimbbiyaappe karenna ne katamaa dooddiyaa Aa olanchchatuwaanna olettiyaa, ne kushiyan de'iyaa olaa miishshaa taani guyye ne bolla zaarana. K'ay unttuntta ubbaakka ha katamatiw giddo gelissana. \v 5 Taani ta huup'iyaan yeddeedda kushiyan, wolk'k'aama k'esiyaan, yiluwaan, hank'k'uwaaninne wolk'k'aama seeran neena olana. \v 6 Taani ha kataman de'iyaawantta, asaakka mehiyaakka shoc'ana. Unttunttu iita harggiyaan wurana. \v 7 Hewaappe guyyiyaan, Yihudaa Kaatiyaa Sedek'iyyaasa, Aa oosanchchatuwaanne iita harggiyaappe, mashshaappenne koshaappe palaheedda, ha katamaa asaa ubbaa, Baabloone Kaatiyaa Naabukadanas'oorawunne unttuntta wod'anaw koyiyaa morkketoo taani Med'inaa Goday aatsaade immana. I unttunttu k'ara mashshaan siifana. I unttunttoo k'arettenna, woy saaliide aggena, woy maarenna› yaagee yaagite» yaageedda. \p \v 8 Med'inaa Goday Ermaasa, «Gujjaadekka asaw hawaadan yaagaade oda; S'oossay hawaadan yaagee; ‹Be'ite, taani hintte sintsan de'uwaa ogiyaanne hayk'k'uwaa ogiyaa wotsaad. \v 9 Ha katamaa giddon takkiyaa Asay ooninne mashshaan, koshan woy iita harggiyaan hayk'k'ana. Shin katamaappe kesiide biide, katamaa dooddiide oyk'k'eedda Baabloonetoo bare kushiyaa immiyaa Asay ooninne pas'a attanawaa; he uray bare shemppuwaa s'alala ashshana. \v 10 Ayaw gooppe, taani ha katamaw keekanaw gidennaan iitanaw ta k'ofaa k'achchaad. Baabloone kaatiyaw Aa aatsaade immana; ikka ha katamaa taman s'uuggana. Taani Med'inaa Goday hawaa odaad› yaagee» yaaga. \p \v 11 K'aykka Yihudaa kaatiyaa golliyaa asaw hawaadan yaaga; Med'inaa Godaa k'aalaa sisite! \v 12 Hinttenoo, Daawita zaretoo, Med'inaa Goday hinttena hawaadan yaagee; «Wonttina wonttina suure pirddite; bonk'k'etteeddawantta uk'k'unniyaawanttu kushiyaappe ashshite. Hewe d'ayooppe, hintte iita oosuwaa gaasuwaan ta hank'k'uu tamaadan ees's'i kesana; ooninne Aa toyissenna yaagee yaaga» yaageedda. \p \v 13 Med'inaa Goday hawaadan yaagee; «Neenoo, Yerusaalame, neeni dembban de'iyaa zaallaadan, zanggaaraappe pude d'ok'k'u gaade beettaasa; shin taani neenanna olettana. Neeni, ‹Ooninne ta bolla s'alenna woy ta de'iyaasaa gelenna› yaagaasa; \v 14 shin taani Med'inaa Goday neena ne oosuwaadan murana. Taani ne kaate golliyaan tamaa oytsana; ne yuushshuwaan de'iyaawaa ubbaa mi d'ayissana» yaagee. \c 22 \s Ermaasi Yihudaa Kaatiyaa Soo Asaw odeedda K'aalaa \p \v 1 Med'inaa Goday hawaadan yaagee; «Ba; duge Yihudaa kaatiyaa golle baade, yan ha k'aalaa oda. \v 2 ‹Neenoo Yihudaa kaatiyaw, Daawita kawutetsaa araatan uttiyaawoo, neenikka ne k'oomatuukka ha penggiyaanna geliyaa ne Asay ubbaykka Med'inaa Godaa k'aalaa sisite! \v 3 Med'inaa Goday hawaadan yaagee; «Suure pirddaanne s'illobaa ootsite. Bonk'k'etteeddawantta uk'k'unniyaawanttu kushiyaappe ashshite. Betetuwaa bolla, aawuu bayinna naanatuwaa bollanne asinatuu hayk'k'eedda mac'c'a asatuwaa bolla geniyaabaa woy makkalabaa ootsoppite. K'ay s'illo asaa suutsaa ha sa'aan gussoppite. \v 4 Hintte taani geeddawaadan tumu azazettooppe, Daawita kawutetsaa araatan uttiyaa kaatetuu paraanne paraa gaariyaa toggiide, barenttu oosanchchatuwaananne barenttu asaana ha kaatiyaa golliyaa penggetuwaanna gelana. \v 5 Shin hintte azazettenan is's'ooppe, ha kaatiyaa Gollii ona gidana yaagaade taani Med'inaa Goday ta huup'iyaan c'aak'k'ay» yaagee› yaaga» yaagee.\x - \xo 22:5 \xo*\xt Mat. 23:38; Luk'. 13:35\xt*\x* \p \v 6 Med'inaa Goday Yihudaa kaatiyaa golliyaabaa hawaadan yaagee; «Neeni taw Gala'aade biittaanne Liibaanoosa asaa s'eeraa mala gidooppekka, taani neena bazzuwaanne Asay de'enna katamaa ootsana. \v 7 Taani neena koliyaawantta huup'iyaan huup'iyaan olaa miishshaa oytsaade, new kiittana. Unttunttu zigaappe masetteedda ne tuuk'etuwaa k'ans's'ereetsiide, taman olana. \p \v 8 «C'ora kawutetsaappe Asay he katamaa lank'k'iyaana aad'd'ana. Ittuu ittuwaa, ‹Med'inaa Goday ayaw ha wolk'k'aama katamaa hawaadan ootseedee?› yaagiide oochchana. \v 9 Unttunttu, ‹Unttunttu Med'inaa Godaa barenttu S'oossaanna c'aak'k'eteedda c'aak'uwaa aggeeda gishshaassanne hara s'oossatoo goyinneeddanne ootseedda gishshaassa› yaagana» yaagee. \s Ermaasi Shaaluumabaa odeedda K'aalaa \p \v 10 Hayk'k'eedda Kaatiyaa Iyoosiyaasaw yeekkoppite woy kayyottoppite. Hewaa aggiide, omoodettiide beedda Shaaluumaw\f + \fr 22:10 \fr*\fq Shaaluuma: \fq*\ft Ha suntsay hara sa'aan, «Iyo'akaaza» geetetteedda.\ft*\f* seelettiide yeekkite. Ayaw gooppe, I ubbakka guyye simmenna; bare yeletteedda biittaa laa"entso be'enna. \p \v 11 Bare aawuwaa diraw Yihudaan kaatetiide de'iiddi, ha sa'aappe beedda Iyoosiyaasa na'aa Shaaluumabaa Med'inaa Goday hawaadan yaagee; «I ubbakka guyye simmenna.\x - \xo 22:11 \xo*\xt 2 Kat. 23:31-34; 2 Od. 36:1-4\xt*\x* \v 12 I omoodettiide beedda biittan hayk'k'ana. Ubbakka ha biittaa be'enna» yaagee. \s Ermaasi Iyo'ak'eemabaa odeedda K'aalaa \p \v 13 Bare golliyaa naak'uwaan kees's'iyaawoo, s'illo gidenna ogiyaan pook'iyaa bolla pook'iyaa gujjiyaawoo, bare gadiyaa asaw ayinne immennaaninne wolk'k'aa gatiyaa c'iggenan oosissiyaawo, aw aayye! \v 14 I, «Taani taw aakko pook'iyaanna de'iyaa wolk'k'aama golliyaa kees's'ana» yaagee. Bare golliyaw wolk'k'aama maskkootetuwaa; kessiide zigaa masetsan bollaa kammiide, zo'o k'alamiyaa okkee. \p \v 15 Barew neeni daro zigan kees's'eeddawe neena lo"o kaatiyaa kessee gaade k'oppaadii? Ne aawuwaa Iyoosiyaasaw miyaawenne ushiyaawe d'ayeeddee? I suure pirddaanne s'illobaa ootseedda. Hewaa diraw, aw ubbabaykka injjeteedda. \v 16 I hiyyeesatoonne metootanchchatoo suure pirddiyaa diraw, aw ubbabaykka haneedda. Med'inaa Godaa eree yaagiyaawe hawaa. \v 17 Shin harabaa aggiide, ne ayifiinne ne wozanay jaamiyaawe ne go"aa demmanaassanne s'illo suutsaa gussanaassa, asaa naak'k'anaassanne uk'k'unnanaassa. \p \v 18 Hewaa diraw, Med'inaa Goday Iyoosiyaasa na'aa, Yihudaa Kaatiyaa Iyo'ak'eemabaa hawaadan yaagee;\x - \xo 22:18 \xo*\xt 2 Kat. 23:36—24:6; 2 Od. 36:5-7\xt*\x* «I hayk'k'iyaa wode unttunttu aw, ‹Aayyee! Aayye! Ta ishaw!› yaagiide yeekkikkino. K'ay, ‹Ta godaw, aayye! Ta kaatiyaw, aayye!› yaagiide zilaalikkino. \v 19 Aa mooguukka hariyaa mooguwaa mala gidanawaa. Aa anhay gooshettiide, Yerusaalame penggetuwaappe ya baggan olettana» yaagee. \s Yerusaalame Gakkiyaa Metuwaabaa Ermaasi odeedda K'aalaa \p \v 20 S'oossay Yerusaalamebaa hawaadan yaagee; «Ba; pude Liibaanoosa baade, yaan waassa. Baasaane biittan waasuwaa s'ulisa. Abaarima Deriyaankka waassa. Ayaw gooppe, olaw neenana zuppetiyaawanttu ubbay s'oonetteeddino. \v 21 Neeni saro de'ishiina, taani new odaad; shin neeni, ‹Taani sisikke› yaagaadda. Ne yalagatetsaadeppe doommiidekka ne hanuu hawaa; neeni taw azazettenan is's'aadda. \v 22 Ne hentsanchchatuwaa ubbaa c'arkkuu afana; olaw neenana zuppetiyaawanttukka omoodettiide baana. He wode ne iitatetsaa ubbaa diraw, yeellatananne kawushshana. \v 23 Hinttenoo, Liibaanoosa zigan kees'etteedda golliyaan de'iyaawanttoo, oytsay oyk'k'eedda mac'c'a mishiratiwaa mala un"uu hintte bolla puttu gintto, waan oolandditeeshsha!» yaagee. \p \v 24 Med'inaa Goday hawaadan yaagee; «Ta de'uu ero! Neeni Iyo'ak'eema na'ay, Yihudaa Kaatii Yo'aakiini, ta ushechcha kushiyan de'iyaa ta attamiyaa migiduwaa gidinttokka ta neena kessa yeggana.\x - \xo 22:24 \xo*\xt 2 Kat. 24:8-15; 2 Od. 36:9-10\xt*\x* \v 25 Neena wod'anaw koyiyaawanttoo, neeni yayyiyaa Baabloone Kaatiyaa Naabukadanas'oorawunne Aa olanchchatoo taani neena aatsaade immana. \v 26 Taani neenakka neena yeleedda ne aatokka hintte yeletaa biittaa gidenna hara biittaw olana; hintte laa"uukka yaan hayk'k'ana. \v 27 Hintte simmanaw laamotiyaa biittaa ubbakka simmikkita» yaagee. \p \v 28 Barew ha bitanii Yo'aakiini, kad'eeddanne me"eedda baaretee? I ooninne koyenna miishshee? Ayaw inne Aa naanatuu yederssetiide, barenttu erenna biittan olettiide atteeddino? \v 29 Hanne biittatee, biittatee, biittatee! Med'inaa Godaa k'aalaa sisa! \v 30 Med'inaa Goday hawaadan yaagee; «Ha bitaniyaa, ‹Na'ay bayinna asaa, bare laytsaa ubbaan de'uu injjetenna asaa› gaade s'aafa. Ayaw gooppe, Aa zeretsaappe ittoonne injjetenna; Daawita kawutetsaa araatan uttiyaawe woy Yihudaan kaatetiyaawe unttunttuppe ittuunne de'enna» yaagee. \c 23 \s S'oossay Bare Huup'iyaw Ootsana Geeddawantta \p \v 1 Med'inaa Goday hawaadan yaagee; «Ta hentsaa gaden de'iyaa dorssatuwaa bayzziyaanne laaliyaa hentsanchchatoo aayye ana!» yaagee. \p \v 2 Med'inaa Goday Israa'eeliyaa S'oossay bare asaa heemmiyaa hentsanchchatuwaabaa hawaadan yaagee; «Hintte ta dorssatuwaa laaliide, wora yedersseeddita. Hintte unttuntta s'omoosibeenna diraw, taani hintte ootseedda iitatetsaw ubbaw hinttena muruwaan s'omoosana yaagee Med'inaa Goday. \v 3 Hewaappe guyyiyaan, ta wudiyaappe atteedawantta kase laaleedda biittaa ubbaappe taani ta huup'iyaan shiishshana. Unttuntta guyye unttuntta hentsaa gadiyaa zaarana. Unttunttukka hawaan yelettiide c'orattana. \v 4 Taani unttuntta loytsi heemmiyaa hentsanchchatuwaa unttunttoo wotsana. Unttunttu laa"entso yayyikkinonne dagammikkino; unttunttuppe ittuunne bayenna. Taani Med'inaa Goday hawaa odaad» yaagee. \p \v 5 Med'inaa Goday hawaadan yaagee; «Taani Daawitew s'illo aac'aa dentsana gallassatuu yaana. I kaatiyaadan kawutananne aad'd'eeda eratetsan mooddana; biittan I suurebaanne s'illobaa ootsana.\x - \xo 23:5 \xo*\xt Erm. 33:14-16\xt*\x* \v 6 I kaatetiyaa laytsan Yihuday attana; Israa'eeliikka saro de'ana. I s'eesettana suntsay Med'inaa Godaa, nu S'illotetsaa geetettana» yaagee. \p \v 7 Hewaa diraw, S'oossay hawaadan yaagee; «Asay, ‹Israa'eeliyaa asaa Gibs'e biittaappe kessiide aheedda Med'inaa Goday ero› yaagiide c'aak'k'iyaawaa aggana. \v 8 Shin, ‹Israa'eeliyaa zeretsaa huup'issa bagga biittaappenne I laaleedda biittatuwaa ubbaappe aheedda Med'inaa Goday ero› yaagiide c'aak'k'ana gallassatuu yaana. Hewaappe guyiyaan unttunttu barenttu buzo biittan de'ana» yaagee. \s Worddo Timbbitiyaa odiyaawanttubaa \p \v 9 Timbbitiyaa odiyaawanttubaa taani k'oppiyaa wode, ta wozanay kayyuwaan me"ee; ta mek'etsatuu ubbaykka kokkoriino. Med'inaa Godaa dirawunne Aa geeshsha k'aalaa diraw, taani matsotteedda asaa mala, woyniyaa eessay wolk'k'aa diggeedda asaa mala gidaaddi. \v 10 Ayaw gooppe, biittay sharmus'atuwaan kumeedda. Shek'k'aa diraw, biittay yeekkee; bazzo hentsaa gadetuukka meleeddino. Timbbitiyaa odiyaawanttu iita ogiyaa hamettiino; barenttu wolk'k'aakka likke gidennasan go'ettiino. \p \v 11 Med'inaa Goday, «Timbbitiyaa odiyaawenne k'eesiinne laa"uukka tuneeddino; haray attina, ta Geeshsha Golliyaankka unttunttu iitatetsaa taani demmaad» yaagee. \p \v 12 K'aykka Med'inaa Goday, «Hewaa diraw, unttunttu ogii halis's'ana; unttunttu d'umaw laagettiide, an kunddana. Unttunttu k'as's'ayettiyaa laytsi taani unttunttu bollan iitabaa ahana» yaagee. \p \v 13 K'aykka I hawaadan yaagee; «Samaariyaan de'iyaa timbbitiyaa odiyaawanttu giddon sheneyiyaawaa be'aad. Unttunttu Ba'aala suntsan timbbitiyaa odiinonne ta asaa Israa'eeliyaa wora kaaletsiino. \v 14 K'ay Yerusaalamen de'iyaa timbbitiyaa odiyaawanttu giddonkka dagantsiyaabaa be'aad.\x - \xo 23:14 \xo*\xt Dom. 18:20; Hiz. 16:49\xt*\x* Unttunttu sharmus'iinonne worddotiidde hamettiino. Ooninne bare iita oosuwaappe simmennaadan, unttunttu iitaa ootsiyaawantta gede mintsetsiino. Unttunttu ubbaykka taw Sodooma mala; Yerusaalame asaykka Gamoora mala» yaagee. \p \v 15 Hewaa diraw, Ubbaappe Wolk'k'aama Med'inaa Goday timbbitiyaa odiyaawanttubaa hawaadan yaagee; «Yerusaalamen de'iyaa timbbitiyaa odiyaawanttuppe tunabay kesiide, biittaa ubbaan laaletteedda diraw, taani unttuntta c'ammiyaa k'umaa mizana; taani unttuntta wod'iyaa haatsaa ushshana» yaagee. \p \v 16 Ubbaappe Wolk'k'aama Med'inaa Goday hawaadan yaagee; «Timbbitiyaa odiyaawanttu odiyaabaa sisoppite. Unttunttu hanennabaa, hanana giide, wordduwaa odiino. Med'inaa Goday bare doonaappe odina gidennaan, unttunttu bareppe k'oppi akkiide, sas'aa odiino. \v 17 Taana kad'iyaawantta unttunttu, ‹Med'inaa Goday, hintte saro de'ana› yaagee yaagiino. K'ay barenttu wozanaa muumetetsaa kaaletsiyaawantta ubbaa unttunttu, ‹Hintte bolla ayaa iitabaynne yeenna› yaagiino» yaagee. \p \v 18 Shin be'anaw woy Aa k'aalaa sisanaw Med'inaa Goday zoriyaasan unttunttuppe ooninne ek'k'ibeenna. Aa k'aalaa hayzzeeddawe woy siseeddawe ooninne baawa. \v 19 Med'inaa Godaa gotii, aatsi yeggiyaa beetay hank'k'uu hawesho keseedda! I iita asatuwaa huup'iyaan ek'k'ana. \v 20 Aa wozanaa k'ofaa ootsiide polennan de'iiddi, Med'inaa Godaa hank'k'uu simmenna. Wurssetsa gallassatuwaan hawaa hintte akeekana. \p \v 21 S'oossay hawaadan yaagee; «Taani timbbitiyaa odiyaawantta kiittabeykke; shin unttunttu wos's'iino. Taani unttunttoo odabeykke; shin unttunttu timbbitiyaa odiino. \v 22 Unttunttu taani zoriyaasan ek'k'eeddawaa gidintto, ta k'aalaa ta asaw odana shin! Unttunttu unttunttu iita ogiyaappenne unttunttu iita oosuwaappe zaarana shin!» yaagee. \p \v 23 K'aykka Med'inaa Goday, «Taani mata s'alala S'oossee? Haako san S'oossaa gidikkitaa? \v 24 Taani be'ennaadan, geema sa'aan barena k'osanaw Asay danddayii? Saluwaaninne sa'aan kumeeddawe taana Med'inaa Godaa gidikkitaa?» yaagee Med'inaa Goday. \p \v 25 S'oossay hawaadan yaagee; «Ta suntsan wordduwaa timbbitiyaa odiyaawanttu giyaawaa sisaad. Unttunttu, ‹Taani akumetaad; taani akumetaad!› yaagiino. \v 26 Ha yewuu bare wozana c'imuwaa timbbitiyaa odiyaa worddo nabetuwaa wozanaan awude gakkanaw gam"annee? \v 27 Unttunttu aawotuu Ba'aala giyaa eek'aa gaasuwaan ta suntsaa dogeeddawaadan, unttunttu ittuu ittoo odiyaa akumuwaan ta Asay ta suntsaa doganaadan ootsanaw k'oppiino. \v 28 Akumuwaa akumettiide timbbitiyaa odiyaawe bare akumuwaa odo. Shin ta k'aalaa siseeddawe he k'aalaa ashshenan gujjennan odo. Dalaynne zarggay hak'an gakketii? yaagee Med'inaa Goday. \v 29 Ta k'aalay tamaa mala gidennee? Zaallaa mentsereetsiyaa madooshaa mala gidennee?» yaagee Med'inaa Goday. \p \v 30 Med'inaa Goday hawaadan yaagee; «Hewaa diraw, taani ta k'aalaa ittuu ittuwaappe wuu"iyaa timbbitiyaa odiyaawanttu bolla de'ay. \v 31 Hewaadankka, barenttu ins's'arssan haasayiidde, Med'inaa Goday yaagee yaagiyaa timbbitiyaa odiyaawanttu bolla de'ay yaagee Med'inaa Goday. \v 32 Taani Med'inaa Goday hawaa oday! Wordduwaa akumetiide, timbbitiyaa odiyaawanttu bolla taani gidana. Unttunttu he akumuwaa odiide, barenttu wordduwaaninne barenttu c'eek'uwaan ta asaa wora kaaletsiino. Taani unttuntta kiittabeykke woy, odite gabeykke. Unttunttu ha asaa ayinne maaddikkino. Med'inaa Goday hawaa odaad» yaagee. \s S'oossaa Kiitaa \p \v 33 Med'inaa Goday taana hawaadan yaageedda; «Ermaasaa, ha asaappe ittuu, woy timbbitiyaa odiyaawe, woy k'eesii, ‹Med'inaa Godaa kiitay ayee?› giide oochchooppe, neeni unttuntta, ‹Med'inaa Godaa kiitay hinttena; hewaa diraw, ta hinttena agga bashana› yaagee yaaga. \v 34 Timbbitiyaa odiyaawe, woy k'eesii, woy asaappe ittuu, ‹Hawe Med'inaa Godaa kiitaa› yaagiide haasayooppe, taani he bitaniyaanne Aa soo asaa murana. \v 35 Hewaa aggiide asay, ‹Med'inaa Goday waageedee?› woy, ‹Med'inaa Goday odeeddabay ayee?› yaagiide bare laggetuwaanne bare dabbotuwaa oochchanaw bessee. \v 36 Hewaa diraw, ooninne, ‹Med'inaa Godaa kiitaa› yaagiide laa"entso haasayanaw bessena. Ayaw gooppe, aawuu doonaappe kesiyaa k'aalay aawoo kiitaa gidee. Hewan de'uwaa S'oossaa, Ubbaappe Wolk'k'aama Med'inaa Godaa, nu S'oossaa k'aalaa hintte mirk'k'iita. \p \v 37 «Neenikka timbbitiyaa odiyaawantta, ‹Med'inaa Goday hinttena waageedee? woy, Med'inaa Goday Ayaa odeeddee?› yaagaade oochchanaw bessee. \v 38 Shin hintte, ‹Hawe Med'inaa Godaa kiitaa› gooppe, Med'inaa Goday hawaadan yaagee; ‹Taani hinttena, Hawe Med'inaa Godaa kiitaa gooppite› yaaginakka hintte, ‹Hawe Med'inaa Godaa kiitaa› geeddita. \v 39 Hewaa diraw, tumuwaappe taani hinttena dogana; hinttewunne hintte aawoo immeedda katamaa ta sintsappe wora olana. \v 40 Taani hintte bolla med'inaa kawushshaanne med'inaw dogettenna yeellaa ahana yaagee» yaageedda. \c 24 \s Balasiyaa Teeraa K'ok'ofiyaa Laa"u Keeshatuwaa Leemisuwaa \p \v 1 Iyo'ak'eema na'aa, Yihudaa Kaatiyaa Yo'aakiina Yihudaa mooddiyaawanttunna, kushiyaa oosuwaa hiillatuwaananne birataa k'os's'iyaawanttuna Yerusaalameppe Baabloone Kaatii Naabukadanas'oori omoodiide, Baabloone afa simmina, Med'inaa Goday taana sas'aa besseedda; taani Med'inaa Godaa Geeshsha golliyaw sintsa baggana balasiyaa teeraa oykeedda laa"u keeshshatuwaa be'aad.\x - \xo 24:1 \xo*\xt 2 Kat. 24:12-16; 2 Od. 36:10\xt*\x* \v 2 Itti keeshshan koyiro teereeddawaa malatiyaa daro lo"o balasiyaa teeray de'ee. Laa"entso keeshshan k'ay maanaw giigenna daroppe iita balasiyaa teeray de'ee. \v 3 Med'inaa Goday taana, «Ermaasaa, hewe neeni be'iyaawe ayee?» yaagiide oochcheedda. \p Taani, «Balasiyaa teeraa be'ay. Lo"o teeray loytsi lo"a; iita teeray k'ay maanaw giigenna loytsi iita» yaagaade odaad. \p \v 4 Hewaappe guyyiyaan, Med'inaa Godaa k'aalay taakko yeedda; \v 5 «Med'inaa Goday Israa'eeliyaa S'oossay hawaadan yaagee; ‹Taani Yihudaa biittaappe omooduwaan Baabloone biittaa yeddeedda asatuwaa, ha lo"o balasiyaa teeraadan lo"a gaana. \v 6 Taani keeka ayifiyaan unttuntta s'eelana; k'ay taani unttuntta zaaraadde ha biittaa ahana. Taani unttuntta kees's'anappe attina kolikke. Taani unttuntta tokkanaappe attina shoddikke. \v 7 Taani Med'inaa Godaa gidiyaawaa unttunttu eranaadan, taani unttunttoo wozanaa immana. Unttunttu barenttu kumentsaa wozanaappe taakko simmanaw de'iyaa diraw, unttunttu ta asaa gidana; taanikka unttunttu S'oossaa gidana› yaagee. \p \v 8 «K'ay Med'inaa Goday hawaadan yaagee; ‹Yihudaa Kaatiyaa Sedek'iyyaasa, Aa kaappatuwaa, ha biittan atteeda Yerusaalame asaa atteeddawanttanne Gibs'e biittan de'iyaawantta, maanaw giigenna he loytsi iita balasiyaa teeraadan iita gaana. \v 9 Laalaade yeddiyaa biittaa ubbaan taani unttuntta ha sa'aa kawutetsatuwaan unttuntta be'iyaa ubbaw dagamaanne shek'aa, boriyaanne leemisuwaa, k'iliic'uwaanne bohetteeddawaa ootsana. \v 10 Taani unttunttoonne unttunttu mayzza aawaatoo immeedda biittaappe unttunttu ubbaanna d'ayana gakkanaw, mashshaa, koshaanne iita harggiyaa unttunttu bolla yeddana› yaagee» yaageedda. \c 25 \s Laappun Tammu Laytsaa Omooduwaa Timbbitiyaa \p \v 1 Iyoosiyaasa na'ay, Yihudaa Kaatii Iyo'ak'eemi kaateteedda oyddentso laytsan, Baabloone Kaatii Naabukadanas'oori kaateteedda koyiro laytsan, Yihudaa asaa ubbaa s'eelliyaawaan Ermaasakko yeedda k'aalay hawaa.\x - \xo 25:1 \xo*\xt 2 Kat. 24:1; 2 Od. 36:5-7; Dan. 1:1-2\xt*\x* \v 2 Timbbitiyaa odiyaa Ermaasi Yihudaa asaa ubbawunne Yerusaalamen de'iyaa ubbatoo hawaadan yaageedda; \v 3 «Amoos'a na'ay, Yihudaa Kaatii Iyoosiyaasi kaateteedda tammanne heezzentso laytsaappe doommiide, hachchi gakkanaw, laatamanne heezzu laytsaa Med'inaa Godaa k'aalay taakko yeedda. Taanikka zaara zaaraadde hinttew odaad; shin hintte sisennan is's'eeddita. \p \v 4 «Med'inaa Goday bare k'oomatuwaa, timbbitiyaa odiyaawantta ubbaa zaari zaariidekka hinttew kiitteedda; shin hintte hayziide sisennan is's'eeddita. \v 5 Unttunttu hawaadan yaageeddino; ‹Hintte ubbaykka hintte iita ogiyaappenne hintte iita oosuwaappe ha"i simmite. Simmooppe, Med'inaa Goday hinttewunne hintte mayzza aawaatoo med'i med'inaw immeedda biittan hintte de'ana. \v 6 Hara s'oossatoo ootsanawunne goyinnanaw kaalloppite. K'ay hintte kushii ootseeddabaan S'oossaa yiloyoppite. Yaatooppe S'oossay hinttena k'ohenna› yaageeddino. \p \v 7 «Med'inaa Goday hawaadan yaagee; ‹Hintte taani odiyaawaa sisanawaa aggiide, hintte kushii ootseeddabaan taana yiloyeeddita; yaatiide hinttena k'ohiyaawaa hintte huup'iyaan aheeddita› yaagee. \p \v 8 «Hewaa diraw, Ubbaappe Wolk'k'aama Med'inaa Goday hawaadan yaagee; ‹Hintte ta k'aalaw azazettenan is's'eedda diraw, \v 9 taani huup'issa bagga asaa ubbaanne ta k'oomaa, Baabloone Kaatiyaa Naabukadanas'oora s'eesana. Unttuntta ha biittaa bolla, ha biittan de'iyaa asaa bollanne hawaa heeraan de'iyaa kawutetsatuwaa ubbaa bolla ahana. Taani ha biittatuwaa ubbaanna d'ayissana; k'ay be'eeddawe dagammiyaabaa, «Poora!» giyaabaanne med'inaw ayinne baynawaa ootsana. Taani Med'inaa Goday hawaa odaad. \v 10 Taani unttunttuppe ililssaanne nashshechchaa kooshshaa, bullachchiyaawaanne bullachchettiyaan kooshshaa, wos'aan gaac'c'iyaa kooshshaanne s'omppiyaa poo'uwaa d'ayissana.\x - \xo 25:10 \xo*\xt Erm. 7:34; 16:9; Sas'. 18:22-23\xt*\x* \v 11 Ha biittay ubbaanna bashshaa ayinne baynna biittaa gidanawaa; ha kawutetsatuukka Baabloone kaatiyaw laappun tammu laytsaa moodetana.\x - \xo 25:11 \xo*\xt 2 Od. 36:21; Erm. 29:10; Dan. 9:2\xt*\x* \p \v 12 « ‹Laappun tammu laytsay poletti simmina, taani Med'inaa Goday Baabloone kaatiyaanne Aa kawutetsaa asaa unttunttu bayzzuwaa diraw murana; unttunttu biittaakka med'inaw ayinne baynawaa ootsana. \v 13 Taani he biittaa bollan haasayeeddawaa ubbaa, Ermaasi kawutetsatuwaa ubbaa bolla, «Hanana» giide odeedda, ha mas'aafan s'aafetteeddawaa ubbaa he biittaa bollan ahana. \v 14 Daro kawutetsatuunne wolk'k'aama kaatetuu Baabloonetuwaa ayileyiide mooddana. Taani unttunttoo unttunttu hanuwaadaaninne unttunttu kushiyaa oosuwaadan k'ans's'ana› yaagee» yaageedda. \s S'oossay Kawutetsatuwaa Bolla Ahiyaa Pirddaa \p \v 15 Med'inaa Goday, Israa'eeliyaa S'oossay taw hawaadan yaageedda; «Hawaa ta hank'k'uwaa woyniyaa eessay kumeedda wanc'c'aa hey. Afaade taani neena kiittiyaa kawutetsatuwaa ubbaa ushsha. \v 16 Unttunttu ushiide, taani unttunttu giddo yeddiyaa mashshaa gaasuwaan ganddigaarananne gooyana» yaageedda. \p \v 17 Taani Med'inaa Godaa kushiyaappe wanc'c'aa akkaade, I taana kiitteedda kawutetsatuwaa ubbaa ushshaad. \v 18 Hachchi haneeddawaadankka unttunttu ubbaa bashshaanne dagama, c'ashshaanne k'anggetsaa ootsana mala, Yerusaalamenne Yihudaa katamatuwaa, Aa kaatetuwaanne Aa kaappatuwaa ubbaa ushshaad. \v 19 Gibs'e biittaa kaatiyaa, Aa k'oomatuwaa, Aa kaappatuwaa, Aa biittaa asaa ubbaanne \v 20 yaan de'iyaa allaga asatuwaa ubbaa ushshaad. Uus'a biittaa kaatetuwaa ubbaa ushshaad. Piliss's'eema biittan de'iyaa Ask'k'aloona, Gaaza, Ek'iroonanne Ashddoodappe atteeda bagga kaatetuwaa ubbaa ushshaad. \v 21 Eedooma, Moo'aabanne Amoona ushshaad. \v 22 S'iiroosa kaatetuwaa ubbaa, Sidoona kaatetuwaa ubbaanne Meediteraane Abbaappe hefintsa gas'an de'iyaa biittaa kaatetuwaakka ushshaad. \v 23 Dadaana, Temaana, Buuzanne barenttu huup'iyaa shufeeriyaa meediyaa asatuwaa ubbatuwaa ushshaad. \v 24 Araba biittaa kaatetuwaa ubbaanne bazzuwaan de'iyaa zaratuwaa kaatetuwaa ubbaa ushshaad. \v 25 Zimira, Elaamanne Meedoona kaatetuwaa ubbaa ushshaad. \v 26 Huup'issa bagga biittaa kaatetuwaa ubbaa, haakuwaaninne matan de'iyaa kaatetuwaa ubbaa unttunttu kaali kaali, sa'aa bollan de'iyaa kawutetsatuwaa ubbaa ushshaad. Unttunttu ubbaappe guyyiyaan, Baabloone kawuukka ushana. \p \v 27 S'oossay; «Hewaa diraw, unttunttoo oda; ‹Ubbaappe Wolk'k'aama Med'inaa Goday, Israa'eeliyaa S'oossay hinttena, «Ushitenne matsottite. C'ooshitenne kunddite. Taani hintte giddo yeddiyaa mashshaa gaasuwaan laa"entso denddoppite» yaagee› yaaga. \v 28 Shin unttunttu ne kushiyaappe wanc'c'aa akkenaaninne ushennaan is's'ooppe, unttunttoo hawaadan yaagaade oda; ‹Ubbaappe Wolk'k'aama Med'inaa Goday hinttena, «Hintte ushanaw koshshee! \v 29 Be'ite, taani ta suntsan s'eesetteedda katamaa bolla iitabaa ootsanaw doommay. Yaanina hintte murettennaan attiide biitee? Hintte murettennaan attiide biikkita! Ayaw gooppe, taani sa'aan ubbaa bolla mashshaa s'eesay. Taani Ubbaappe Wolk'k'aama Med'inaa Goday hawaa odaad» yaagee› yaaga. \p \v 30 «Hewaa diraw, Ermaasaa, ha k'aalay ubbay unttunttu bolla hananawaa unttunttoo oda. S'oossay bolla d'ok'k'an guummana. Med'inaa Goday bare de'iyaa geeshsha sa'aappe bare guntsaa sissana. I bare hentsaa gadiyaa bollan wolk'k'aappe guummana. I woyniyaa teeraa yed'd'iide, gum"iyaawanttu waassiyaawaadan, sa'aan de'iyaa ubbaa bolla waassana. \v 31 Aa c'abbuu sa'aa gas'aa gakkiide sisettee. Ayaw gooppe, Med'inaa Godaw kawutetsatuwaanna mootuu de'ee. S'oossay asaa ubbaanna pirddettana; I iitatuwaa mashshaw aatsiide immana. Taani Med'inaa Goday hawaa odaad yaaga» yaageedda. \p \v 32 Ubbaappe Wolk'k'aama Med'inaa Goday, «Be'a, iitabay kawutetsaappe kawutetsaw laalettee; sa'aa gas'aappe gotiyaa c'arkkuu denddee» yaagee. \p \v 33 He wodiyaan S'oossay wod'eeddawanttu anhay, biittaa bollan ha gas'aappe hini gas'aa gakkanaw laalettana. Unttunttoo yeekettenna, unttunttu anhay shiik'enna woy moogettenna. Unttunttu biittan pituwaa mala gidanawaa. \p \v 34 Hinttenoo, hentsanchchatoo, yeekkitenne waassite. Hinttenoo, wudiyaa kaaletsiyaawanttu, bidintsaan gonddorettite. Ayaw gooppe, hintte shukettiyaa wodii gakkeedda; hintte kunddananne lo"o urk'k'aa miishshaadan me"erettana. \v 35 Hentsanchchatuu bak'atiide biyaasa'ay baawa; wudiyaa kaaletsiyaawanttukka kessi akkiyaa sa'ay baawa. \v 36 Med'inaa Goday unttunttu hentsaa gadiyaa d'ayissiyaa diraw, hentsanchchatuu waassiyaa waasuwaanne wudiyaa kaaletsiyaawanttu yeekkiyaa yeekuwaa sisite. \v 37 Med'inaa Godaa suulo hank'k'uwaa gaasuwaan saro de'iyaa hentsaa gadii onana. \v 38 Gaammuu bare de'iyaa woraappe kesiyaawaadan, S'oossaykka bare de'iyaasaappe kesana. Unttunttu biittaykka naak'k'iyaawanttu mashshaaninne Med'inaa Godaa suulo hank'k'uwaan ayinne baynawaa biittaa gidanawaa. \c 26 \ms Ermaasi Worddo Nabatuwaa Ek'eteedda \mr (26:1-24) \s Ermaasi Hayk'k'uwaa Pirddaappe Attee \p \v 1 Iyoosiyaasa na'ay Yihudaa Kaatii Iyo'ak'eemi koyiro kaateteedda wode,\x - \xo 26:1 \xo*\xt 2 Kat. 23:36—24:6; 2 Od. 36:5-7\xt*\x* ha k'aalay Med'inaa Godaappe yeedda. \v 2 Med'inaa Goday taana hawaadan yaageedda; «Med'inaa Godaa Golliyaa dabaaban ek'k'a. Med'inaa Godaa Golliyaan goyinnanaw Yihudaa katamatuwaappe yiyaa ubbaw oda. Taani, ‹Oda› gaade azazeedda k'aalaa ubbaappe ittuwaanne ashshoppa. \v 3 Ooni erii, unttunttu sisiide, barenttu iita ogiyaappe simmanenttonne. Yaatintto taanikka unttunttu oosuwaa iitatetsaa diraw, unttuntta d'ayissanaw k'oppeeddawaa agga bashana. \p \v 4 «Unttunttoo oda; Med'inaa Goday hawaadan yaagee; ‹Hintte taani odiyaawaa sisennan is's'ooppe, taani hinttew immeedda higgiyan beennan is's'ooppe, \v 5 (hintte sisennan is's'inakka) taani zaara zaaraadde hinttekko kiitteedda, timbbitiyaa odiyaa ta k'oomatuwaa k'aalaa sisennan is's'ooppe, \v 6 yaatooppe taani ha Geeshsha Golliyaa Seelodan ootsana. Ha katamaakka sa'aan de'iyaa kawutetsatoo ubbaw k'anggetsaa ootsana› yaagee» yaaga yaageedda.\x - \xo 26:6 \xo*\xt Iya. 18:1; Maz. 78:60; Erm. 7:12-14\xt*\x* \p \v 7 Ermaasi Med'inaa Godaa Golliyaan ha k'aalaa odishin, k'eesatuu, timbbitiyaa odiyaawanttunne Asay ubbay siseeddino. \v 8 K'ay Ermaasi Med'inaa Goday, «Asaa ubbaw oda» giide Aa azazeedda k'aalaa ubbaa odiide poleedda wode, k'eesatuu, timbbitiyaa odiyaawanttunne Asay ubbay Aa oyk'k'eeddino. Oyk'k'iide, «Neeni hayk'k'anaw bessaasa! \v 9 Neeni, ‹Ha Gollii Seelodan hanana; k'ay ha katamaykka bazuwaanne ona gidana› yaagaade, Med'inaa Godaa suntsan ayaw timbbitiyaa odaaddii?» yaageeddino. Med'inaa Godaa Golliyaan shiik'eedda asatuu ubbay Ermaasa dooddeeddino. \p \v 10 Yihudaa kaappatuu hewaa siseedda wode, kaatiyaa golliyaappe kesiide, Med'inaa Godaa Golliyaa yeeddino. Yiide Med'inaa Godaa Golliyaa yuushshuwaa gimbbiyaw Ooratsa Penggiyaa giyaa penggiyaan utteeddino. \v 11 K'eesetuunne timbbitiyaa odiyaawanttu kaappatoonne asaa ubbaw hawaadan yaageeddino; «Hintte hintte haytsaan siseeddawaadan, ha bitanii ha katamaa bollan timbbitiyaa odeedda diraw, I hayk'k'anaw bessee!» yaageeddino. \p \v 12 Ermaasi kaappatoonne asaa ubbaw hawaadan yaagiide haasayeedda; «Ha hintte siseedda k'aalay ubbay ha Golliyaa bollanne ha katamaa bolla, ‹Hanana› gaade taani odana mala, Med'inaa Goday taana kiitteedda. \v 13 Hewaa diraw, ha"i hintte ogiyaakka hintte oosuwaakka laammite; Med'inaa Godaa hintte S'oossaa k'aalaw azazettite. Yaatooppe, Med'inaa Goday hintte bolla ahana geedda iitabaa aggi bashana. \v 14 Taana gidooppe, taani hintte kushiyan de'ay. Hinttew lo"anne suure maleteeddabaa ta bolla ootsite. \v 15 Hintte mata sid'ii bayinnan ittibaa erite. Hintte taana wod'ooppe, hintte hintte bolla, ha katamaa bollanne Aa giddon asaa bolla s'illo suutsaa ac'uwaa ahana. Ayaw gooppe, taani ha k'aalaa ubbaa hintte haytsaan yeggana mala, tumuwaappe Med'inaa Goday taana kiitteedda» yaageedda. \p \v 16 Kaappatuunne Asay ubbay k'eesatoo nne timbbitiyaa odiyaawanttoo hawaadan yaageeddino; «Ha bitanii hayk'k'anaw bessena! Ayaw gooppe, I Med'inaa Godaa nu S'oossaa suntsan nuw odeedda» yaageeddino. \p \v 17 Gadiyaa c'imatuwaappekka ittuu ittuu ek'k'iide, shiik'eedda asaw ubbaw hawaadan yaagiide odeeddino; \v 18 «Hizk'k'iyaasi Yihudaan kaateteedda laytsan Mooreshetappe yeedda Mikiyaasi Yihudaa asaw ubbaw hawaadan yaagiide, timbbitiyaa odeedda; ‹Ubbaappe Wolk'k'aama Med'inaa Goday hawaadan yaagee;\x - \xo 26:18 \xo*\xt Mik. 3:12\xt*\x* «S'iyoonee shoyk'aadan goshettana. Yerusaalame katamaykka koletiide, shuchchaa dooriyaa gidanawaa. Geeshsha Gollii kees'etteedda derii wora mayyana» yaagee› yaageedda. \v 19 Yaatina, Yihudaa Kaatii Hizk'k'iyaasinne Yihudaa Asay ubbay Aa wod'eeddee? Tuytti, Hizk'k'iyaasi Med'inaa Godaw yayyiide, S'oossaw watiwateedda. Med'inaa Goday bare ootsana geedda iitabaa aggi basheedda. Shin nuuni nuurekka nu bolla loytsi iitabaa ahana haneetto» yaageedda. \s Iyoo'aak'eeme Ooriyoona Wod'd'iseedda \p \v 20 (K'iriyaati-Yi'aariima giyaa saan de'iyaa Shamaa'iyaa na'aa Ooriyoona giyaa itti hara bitanii de'ee; ikka Ermaasi odeeddawaadan, ha katamaa bollanne ha biittaa bolla Med'inaa Godaa suntsan timbbitiyaa odeedda. \v 21 Kaatii Iyo'ak'eemi, Aa olanchchatuu, Aa oosanchchatuu Ooriyoon odeeddawaa siseedda wode, kaatii Aa wod'anaw koyeedda. Ooriyoon hewaa sisiide yayyiide, Gibs'e biittaa bak'ateedda. \v 22 Gido shin, Kaatii Iyo'ak'eemi Akiboora na'aa Elnnaataananne hara asatuwaa Gibs'e kiitteedda. \v 23 Unttunttu Ooriyoona Gibs'eppe kessiide, Kaatiyaa Yo'ak'eemaw afeedino. Mashshaan I Aa wod'isiide, Aa anhaa gadiyaa makkaanan olisseedda.) \p \v 24 Shin Saafaana na'aa Ahik'aami Ermaasa maaddeedda diraw, Asay Aa wod'anaw aatsiide immibeenna. \c 27 \s Ermaasi Bare Morggiyaan Wotseedda K'ambbaraa \p \v 1 Iyoosiyaasa na'ay Sedek'iyaasi, Yihudaan kawutetsaa doommeedda heeraan, ha k'aalay Med'inaa Godaappe Ermaasakko yeedda.\x - \xo 27:1 \xo*\xt 2 Kat. 24:18-20; 2 Od. 36:11-13\xt*\x* \v 2 Med'inaa Goday taw odeeddawe hawaa; «New morgge mitsaanne gonniyaa dafuwaa wodoruwaanna de'iyaa k'ink'k'iriitiyaa med'd'a; ne morggiyaan wotsa. \v 3 Yihudaa Kaatiyaa Sedek'iyaasakko Yerusaalame kiitetteedda asatuwaa bolla, Eedooma kaatiyaw, Moo'aaba kaatiyaw, Amoona asatuwaa kaatiyaw, S'iiroosa kaatiyawunne Sidoona kaatiyaw kiitta. \v 4 Unttunttu barenttu godatoo hawaadan yaagiide odana mala, unttuntta azaza; ‹Ubbaappe Wolk'k'aama Med'inaa Goday, Israa'eeliyaa S'oossay hawaadan yaagee; \v 5 «Ta wolk'k'aama wolk'k'aaninne ta yeddeedda kushiyan ha sa'aa, sa'aan de'iyaa asaa, mehiyaanne do'aa taani med'd'aad. Aa taani ta koyiyaa uraw immay. \v 6 Simmi ha"i taani biittaa ubbaa ta k'oomaw, Baabloone Kaatiyaa Naabukadanas'ooraw aatsaade immaad. K'ay taani bazzo do'atuukka aw moodetana mala ootsaad. \v 7 Aa biittay moodettiyaa wodii gakkanaw, kawutetsatuu ubbay aw, Aa na'awunne Aa na'aa na'aw moodetana. Hewaappe guyyiyaan, daro kawutetsatuunne wolk'k'aama kaatetuu Aa mooddana. \p \v 8 « ‹ «Shin ay biittaynne woy ay kawutetsaynne ha Baabloone Kaatiyaa Naabukadanas'ooraw azazettenan is's'ooppe Aa morgge mitsaan gelennaan is's'ooppe, taani Med'inaa Goday he kawutetsaa Aa kushiyan d'ayissana gakkanaw, mashshaan, koshaaninne iita harggiyaan murana. \v 9 Hewaa diraw, hinttena, Baabloone kaatiyaw haarettikkita yaagiyaa hintte timbbitiyaa odiyaawantta, hinttew kaayiyaawanttu, hintte akumuwaa biliyaawantta, hintte shareechchotuunne maliyaawanttu odiyaawaa sisoppite. \v 10 Ayaw gooppe, unttunttu hinttew wordduwaa odiino; hewaa hinttena hintte biittaappe haassiino. Hinttena laaggaade kessana; hinttekka d'ayana. \v 11 Shin ay kawutetsaynne Baabloone kaatiyaa morgge mitsaan geliide, aw moodetooppe, taani Med'inaa Goday he kawutetsaa Aa biittan ashshana; unttunttu he biittaa goshananne yaan de'ana» yaagee› yaaga» yaageedda. \p \v 12 Taani Yihudaa Kaatiyaa Sedek'iyaasawukka hawaa malatiyaa k'aalaa odaad; «Baabloone kaatiyaa morgge mitsaan hokkaade gela. Awunne Aa asaw moodeta. Yaatooppe, neeni pas'a de'ana. \v 13 Med'inaa Goday Baabloone kaatiyaw moodettenaan is's'iyaa kawutetsaw geeddawaadan mashshaan, koshaaninne iita harggiyaan neeninne ne Asay ayaw hayk'k'iitee? \v 14 ‹Hintte Baabloone kaatiyaw haarettikkita› giyaa timbbitiyaa odiyaawanttu k'aalaa sisoppite. Ayaw gooppe, hewe unttunttu hinttew odiyaawe wordduwaa. \v 15 Med'inaa Goday hawaadan yaagee; ‹Taani unttunttu kiittabeykke; shin unttunttu ta suntsan, «Timbbitiyaa» giide odiino. Hewaa diraw, taani hinttena laaggaade kessana; hinttekka hinttew timbbitiyaa odiyaawanttukka d'ayana› yaagee» yaagaad. \p \v 16 Hewaappe guyyiyaan, taani k'eesatoo nne ha asaa ubbaw hawaadan yaagaade haasayaad; «Med'inaa Goday hawaadan yaagee; Med'inaa Godaa Golliyaa miishshay Baablooneppe ha"i mataana simmiide yaana» yaagiide odiyaa hintte timbbitiyaa odiyaawanttu k'aalaa sisoppite. Ayaw gooppe, unttunttu hinttew odiyaawe wordduwaa. \v 17 Unttunttu giyaawaa sisoppite; Baabloone kaatiyaw moodettitenne pas'a de'ite! Ha katamaynne ayaw koleti kichcheedda sa'aa gidanee? \v 18 Unttunttu timbbitiyaa odiyaawantta gidooppenne Med'inaa Godaa k'aalay unttunttun de'ooppe, Med'inaa Godaa Golliyaan, Yihudaa kaatiyaa golliyaaninne Yerusaalamen atteeda keeshshaa miishshay Baabloone beennaadan taana, Ubbaappe Wolk'k'aama Med'inaa Godaa woossino yaagee. \p \v 19 Ubbaappe Wolk'k'aama Med'inaa Goday, «Geeshsha golliyaappe sintsa baggan ek'k'eedda laa"u naasiyaa tuusatuwaabaa, Aako-Keriyaabaa, C'aanaa gaaretuwaabaanne hara miishshatuwaa ubbatuwaabaa hawaadan yaagee, \v 20 Baabloone Kaatii Naabukadanas'oori Iyo'ak'eema na'aa, Yihudaa Kaatiyaa Yo'aakiinanne Yihudaaninne Yerusaalamen de'iyaa wolk'k'aama asaa ubbaa omoodiide afeeda wode, \p \v 21 «Ubbaappe Wolk'k'aama Med'inaa Goday, Israa'eeliyaa S'oossay Med'inaa Godaa Golliyaan, Yihudaa kaatiyaa golliyaaninne Yerusaalamen atteeda miishshatuwaabaa hawaadan yaagee; \v 22 ‹Unttunttu Baabloone biittaw keezettana; taani unttunttu diraw yaana gallassay gakkanaw, unttunttu yaan de'ana. He wode taani unttuntta guyye zaaraadde unttunttu sa'aan wotsana. Taani Med'inaa Goday hawaa odaad› yaagee» yaagaad. \c 28 \s Ermaasanne Timbbitiyaa Odiyaa Hanaaniyaa \p \v 1 He laytsi, Yihudaa Kaatii Sedek'iyaasi kawutetsaa doommeedda heeraan, oyddentso laytsan, ichcheshentso aginaan Gabaa'oonappe yeedda Azuura na'ay timbbitiyaa odiyaa Hanaanii, Med'inaa Godaa Golliyaan k'eesetuwaanne asatuwaa ubbaa sintsan taw hawaadan yaagiide haasayeedda;\x - \xo 28:1 \xo*\xt 2 Kat. 24:18-20; 2 Od. 36:11-13\xt*\x* \v 2 «Ubbaappe Wolk'k'aama Med'inaa Goday, Israa'eeliyaa S'oossay hawaadan yaagee; ‹Taani Baabloone kaatiyaa morgge mitsaa mentsana. \v 3 Baabloone Kaatii Naabukadanas'oori hawaappe dentsiide, Baabloone afeeda, Med'inaa Godaa Golliyaa miishshaa ubbaa taani laa"u laytsaa giddon zaaraadde, ha sa'aa ahana. \v 4 K'ay taani Iyo'ak'eema na'aa Yihudaa Kaatiyaa Iyo'aakiinakka, Yihudaappe omoodettiide, Baabloone beedda asaa ubbaa zaaraadde ha sa'aa ahana. Ayaw gooppe, taani Baabloone kaatiyaa morgge mitsaa mentsana. Med'inaa Goday hawaa odaad› yaagee» yaageedda. \p \v 5 Med'inaa Godaa Golliyaa giddon ek'k'eedda k'eesetuwaanne asatuwaa ubbatuwaa sintsan timbbitiyaa odiyaa Ermaasi timbbitiyaa odiyaa Hanaaniyaw \v 6 hawaadan yaageedda; «Amen"i! Med'inaa Goday yaato! Med'inaa Godaa Golliyaa miishshatuwaanne omoodettiide beedda asaa ubbaa Baablooneppe zaariide, ha sa'aa ahiide, neeni odeedda k'aalaa Med'inaa Goday polo! \v 7 Gidooppenne, ane taani newukka ha asaa ubbawukka odiyaawaa sisa. \v 8 Beni neeppenne taappe kase de'eedda timbbitiyaa odiyaawanttu olay, iitabaynne iita harggiyaa daro biittatuwaa bollanne wolk'k'aama kawutetsatuwaa bolla hananawaa odeeddino. \v 9 Shin, ‹Sarobay hanana› giide odiyaa timbbitiyaa odiyaawaabaa gidooppe, he odiyaawaa k'aalay polettiyaa wode, he wode tumuwaappe Med'inaa Goday Aa kiitteeddawaa erettana» yaageedda. \p \v 10 Hewaappe guyyiyaan, timbbitiyaa odiyaa Hanaanii timbbitiyaa odiyaa Ermaasa morggiyaappe morgge mitsaa akkiide mentseedda. \v 11 Hanaanii asaa ubbaa sintsan hawaadan yaagiide haasayeedda; «Med'inaa Goday hawaadan yaagee; ‹Taani laa"u laytsatuu giddon Baabloone Kaatiyaa Naabukadanas'oora morgge mitsaa kawutetsatuwaa ubbaa morggiyaappe dentsaade hawaadan mentsana› yaagee» yaageedda. Yaatina, timbbitiyaa odiyaa Ermaasi denddiide, bare biyaasaa beedda. \p \v 12 Timbbitiyaa odiyaa Hanaanii timbbitiyaa odiyaa Ermaasa morggiyaappe morgge mitsaa mentseeddawaappe guyyiyaan, Med'inaa Godaa k'aalay timbbitiyaa odiyaa Ermaasaw yeedda; \v 13 «Ba; baade Hanaaniyaw oda; Med'inaa Goday hawaadan yaagee; ‹Neeni mitsaa morgge mitsaa mentsaadda; shin neeni Aa diraw birataa morgge mitsaa med'd'ana› yaagee. \v 14 K'aykka Ubbaappe Wolk'k'aama Med'inaa Goday, Israa'eeliyaa S'oossay hawaadan yaagee; ‹Unttunttu Baabloone Kaatiyaa Naabukadanas'ooraw moodetana mala, taani ha kawutetsatuwaa ubbaa morggiyaan birataa morgge mitsaa wotsana; unttunttukka aw moodetana. Haray attina, bazzo do'atuwaakka aw immaad› yaagee yaaga» yaageedda. \p \v 15 Hewaappe guyyiyaan, timbbitiyaa odiyaa Ermaasi timbbitiyaa odiyaa Hanaaniyaa hawaadan yaageedda; «Hanaaniyaw, sisa! Med'inaa Goday neena kiittibeenna; shin neeni ha Asay worddobaan ammanettana mala ootsaadda. \v 16 Hewaa diraw, Med'inaa Goday hawaadan yaagee; ‹Taani neena ha sa'aa bollaappe diggana. Neeni ha Asay ta bollan makkalanaadan zoreedda diraw, neeni ha laytsi hayk'k'ana› yaagee» yaageedda Med'inaa Goday. \p \v 17 He laytsikka laappuntsa aginaan timbbitiyaa odiyaa Hanaanii hayk'k'eedda. \c 29 \s Ermaasi Baabloonen De'iyaa Omoodetteedda // Asaw Yeddeedda Dabddaabbiyaa \p \v 1 Timbbitiyaa odiyaa Ermaasi omoodetteeddawanttu giddon de'iyaa atteeda c'imatoo, k'eesatoo, timbbitiyaa odiyaawanttoonne Naabukadanas'oori Yerusaalameppe omoodiide, Baabloone afeeda hara asatoo ubbaw Yerusaalameppe yeddeedda dabddaabbii hawaappe kaalliide s'aafetteeddawaa.\x - \xo 29:1 \xo*\xt 2 Kat. 24:12-16; 2 Od. 36:10\xt*\x* \v 2 Hawe haneeddawe, Kaatii Yo'aakiini, kaatata Aa aata, Aa oosanchchatuu, Yihudaanne Yerusaalame kaappatuu, kushiyaa oosuwaa hiillanchchatuunne birataa k'os's'iyaawanttu Yerusaalameppe kesi simmina. \v 3 Ermaasi Yihudaa Kaatii Sedek'iyaasi Baabloone Kaatiyaa Naabukadanas'ooraw kiittiyaa Saafaana na'aa El"aasanne Hilk'k'iyaa na'aa Gamaariyaa bollan he dabddaabbiyaa kiitteedda. \p Dabddaabbii hawaadan yaageedda; \v 4 «Ubbaappe Wolk'k'aama Med'inaa Goday, Israa'eeliyaa S'oossay, taani Yerusaalameppe Baabloone omoodissaade yeddeedda asaw ubbaw hawaadan yaagay; \v 5 golletuwaa kees's'iide, unttunttun de'ite. Katsaa zeriide, ayifiyaa miite. \v 6 Mac'c'a asaa akkite; akkiide mac'c'awaa attumawaa yelite. Hintte naanatookka mac'c'a asaa giigissiide immite; hintte mac'c'a naanatuwaakka asinaw immite. Unttunttukka mac'c'awaa attumawaa yelino. Yaan payduwaa c'orattite; guus's'oppite. \v 7 K'ay taani hinttena omoodoo yeddeedda katamaw saruu de'anaadan koyite. He katamaw Med'inaa Godaa woossite. Ayaw gooppe, ‹Aw saruu de'ooppe, hinttewukka saruu de'ana› yaagay. \p \v 8 «Ubbaappe Wolk'k'aama Med'inaa Goday, Israa'eeliyaa S'oossay hawaadan yaagee; ‹Hintte giddon hintte timbbitiyaa odiyaawanttunne shareechchotuu odiyaaban c'imettoppite. Unttunttu akumetiyaa akumuwaakka sisoppite. \v 9 Ayaw gooppe, unttunttu ta suntsan «Timbbitiyaa» giide worddobaa odiino; taani unttuntta kiittabeykke› yaagee Med'inaa Goday. \p \v 10 «Med'inaa Goday hawaadan yaagee; ‹Baabloone laytsay laappun tammuu polettiyaa wode, taani hintte diraw yaana; Taani hinttena hintte biittaa zaaraadde ahana geedda lo"o k'aalaa polana.\x - \xo 29:10 \xo*\xt 2 Od. 36:21; Erm. 25:11; Dan. 9:2\xt*\x* \v 11 Ayaw gooppe, taani hinttew halchchiyaa halchchuwaa taani Med'inaa Goday eray; hewekka, hinttew sintsa hidootaanne nashshechchaa immana mala, saro halchchuwaappe attina, iita halchchuwaa gidenna. \v 12 Hewaappe guyyiyaan, hintte taana s'eesana; taakko yaananne taana woosana; taanikka hinttew sisana. \v 13 Hintte taana koyana; hintte taana hintte polo wozanaappe koyeedda wode demmana.\x - \xo 29:13 \xo*\xt Zar. 4:29\xt*\x* \v 14 Taani hinttew beettana. Taani hinttena omooduwaappe zaarana. Taani hinttena laaleedda kawutetsatuwaa ubbaappenne sa'aa ubbaappe shiishshana yaagee Med'inaa Goday. Taani hinttena omoodoo yeddanaappe kase hintte de'eedda sa'aa guyye zaaraadde ahana. Taani Med'inaa Goday hawaa odaad› yaagee.» \p \v 15 Hintte, «Med'inaa Goday timbbitiyaa odiyaabaa nuw Baabloonen dentseedda yaageeddita. \v 16 Hewaa diraw, Daawita kawutetsaa araatan uttiyaa kaatiyaabaa, ha kataman de'iyaa asaa ubbabaanne hinttenana omooduwaan kesibeenna hintte dabbotuwaabaa Med'inaa Goday hawaadan yaagee. \v 17 Ee, Ubbaappe Wolk'k'aama Med'inaa Goday hawaadan yaagee; ‹Taani unttunttu bolla mashshaa, koshaanne iita harggiyaa ahana. K'ay taani unttuntta maanaw giigenna wook'k'eedda balasiyaa teeraa mala ootsana. \v 18 Taani unttuntta mashshaan, koshaaninne iita harggiyaan yederssana; taani unttunttu sa'aan de'iyaa kawutetsaa ubbaw dagamaa ootsana. K'ay taani unttuntta kessaade yeddeedda biittaa ubbaan k'anggetsaa, dagama, boriyaanne shek'k'aa ootsana. \v 19 Ayaw gooppe, timbbitiyaa odiyaa ta k'oomatuwaa bolla taani unttunttoo zaara zaaraadde kiitteedda ta k'aalaa unttunttu sisennan is's'eeddino yaagee Med'inaa Goday. Hinttekka omoodetti beeddawanttu sisennan is's'eeddita yaagee Med'inaa Goday. \v 20 Taani Yerusaalameppe Baabloone omoodissaade yeddeedda asatoo, hintte ubbaykka ta k'aalaa, Med'inaa Godaa k'aalaa sisite› yaagee. \p \v 21 «Hananawaa giide hinttew ta suntsan worddobaa odiyaa K'olaaya na'aa Akaababaanne Ma'iseeya na'aa S'idik'iyaabaa Ubbaappe Wolk'k'aama Med'inaa Goday, Israa'eeliyaa S'oossay hawaadan yaagee; ‹Taani unttuntta Baabloone Kaatiyaa Naabukadanas'ooraw aatsaade immana. Hintte s'eellishshin, I unttuntta wod'ana. \v 22 Hewaappe guyyiyaan, Yihudaappe omoodettiide, Baabloone beedda Asay itti uraa shek'k'anaw koyooppe, «Med'inaa Goday neena Baabloone kaatii taman s'uuggeedda S'idik'iyaadaaninne Akaabadan ootso» yaagana. \v 23 Ayaw gooppe, unttunttu Israa'eeliyaan loytsi nagaraa ootseeddino. Unttunttu barenttu shoorotuwaa mac'c'a asaa woshumeeddino; yaatiide taani unttuntta azazabeena worddobaa ta suntsan haasayiino. Hewaa eriyaawe taana; hewoo taani markka. Taani Med'inaa Goday hawaa odaad› yaagee» yaageedda. \s Shamaa'iyaa Dabddaabbiyaa \p \v 24 S'oossay Nehelaamiyaa Shamaa'iyaw ha kiitaa kiittana mala, Ermaasaw odeedda. \v 25 «Ubbaappe Wolk'k'aama Med'inaa Goday, Israa'eeliyaa S'oossay hawaadan yaagee; ‹Neeni ne suntsan dabddaabbiyaa Yerusaalamen de'iyaa asaw ubbaw, Ma'iseeya na'aa k'eesiyaa S'afaaniyaawunne hara k'eesetuwaa ubbaw yeddaadda. Neeni S'afaaniyaa hawaadan yaagaadda; \v 26 «Med'inaa Godaa Golliyaan kaappuwaa gidana mala, neena Med'inaa Goday Yoodaahe diraw k'eesiyaa ootsiide suntseedda. Timbbitiyaa odeetto giyaa gooyiyaa asatuwaa, k'ap'iyaaninne tollan gelissanaw bessee. \v 27 Hewaa diraw, hintte giddon timbbitiyaa odiyaa Anatootappe yeedda Ermaasa ayaw hewaadan ootsabeykkii?» \v 28 Nuuni Baabloonen de'ishiina, Ermaasi s'aafiide, nuw hawaadan yaagiide kiitteedda; Yaan hintte gam"ana. Golletuwaa kees's'iide, de'ite. Katsaa zeriide, ayifiyaa miite› yaageedda.» \p \v 29 K'eesiyaa S'afaanii timbbitiyaa odiyaa Ermaasaw ha dabddaabbiyaa nabbabeedda. \v 30 Med'inaa Godaa k'aalay Ermaasaw hawaadan yaagiide yeedda; \v 31 «Kiitaa omooduwaan asaw ubbaw hawaadan yaagaade kiitta; ‹Nehelaamiyaa Shamaa'iyaabaa Med'inaa Goday hawaadan yaagee; «Taani kiittennan Shamaa'ii hinttew, Hananawaa giide odeedda dirawunne hinttena wordduwaa ammantseedda diraw, \v 32 taani Med'inaa Goday Nehelaamiyaa Shamaa'iyaanne Aa soo asaa murana. Ta bolla I makkalabaa haasayeedda diraw, ha asaa giddon aw itti uraynne pas'a de'enna. K'ay I bare huup'iyankka taani ta asaw ootsana keekkatetsaa be'enna. Taani Med'inaa Goday hawaa odaad» yaagee› yaaga» yaageedda. \c 30 \ms S'oossay Bare Asaa Barenttu Biittaw Zaarana \mr (30:1—33:26) \s S'oossay Bare Asaw Immana Geedda Hidootaa \p \v 1 Med'inaa Godaappe Ermaasaw yeedda k'aalay hawaa. \v 2 Med'inaa Goday Israa'eeliyaa S'oossay hawaadan yaagee; «Ermaasaa, taani new odeedda k'aalaa ubbaa s'aatsa mas'aafan s'aafa. \v 3 Ta asaa Israa'eeliyaanne Yihudaa omooduwaappe guyye zaaraadde ishalissiyaa gallassatuu yaana; taani unttunttu mayzza aawaatoo immeedda biittaw unttuntta zaarana yaagee Med'inaa Goday; unttunttukka laattanawantta. Med'inaa Goday hawaa oday» yaagee. \p \v 4 Med'inaa Goday Israa'eeliyaa asaabaanne Yihudaa asaawaa odeedda k'aalay hawaa. \v 5 Med'inaa Goday hawaadan yaagee; «Taani Asay yashshaw waassiyaa waasuwaa sisaad; dagama waasoppe attina, hawe saro waaso gidenna. \v 6 Ane lal"itenne wochchite! Attuma asi bannikkiide, na'aa yelanaw danddayii? Yaatina, attuma Asay ubbay oytsay oyk'k'eedda mac'c'a asaadan, bare kushiyan bare uluwaa oyk'k'a de'ishshin taani be'iyaawe ayee? Asaa ubbaa som"ii ayaw tossu geeddee? \v 7 Aayye ana! He gallassay iita gallassaa; hewaa mala gallassi ubbakka baawa. He gallassay Yaak'ooba zaretoo meto wode gidanawaa. Gidooppenne unttunttu hewaappe attana» yaagee. \p \v 8 Ubbaappe Wolk'k'aama Med'inaa Goday hawaadan yaagee; «He gallassi taani unttunttu morggiyaappe morgge mitsaa mentsana; unttunttu k'ashetteedda sanssalataakka duutsana. Hawaappe sintsanaw allaga biittaa Asay unttuntta ayileyena. \v 9 Hewaa aggiide unttunttu Med'inaa Godaw, barenttu S'oossaw, ootsana; taani unttunttoo dentsiyaa Kaatiyaa Daawitew unttunttu moodetana. \p \v 10 «Hewaa diraw, ta k'oomatoo, Yaak'ooba zaretoo, yayyoppite!\x - \xo 30:10-11 \xo*\xt Erm. 46:27-28\xt*\x* Hinttenoo, Israa'eelatoo, dagammoppite! Hintte haako san de'ishiina, taani hinttena ashshana; hintte zaratuwaakka unttunttu omoodettiide biittaappe yedissana. Yaak'ooba zaaretsi simmiide, ayentto bochchennan saro de'ana; unttuntta ay asaynne yashissenna. Taani Med'inaa Goday hawaa oday. \v 11 Taani hinttena ashshanaw hinttenanna de'ay. Taani Med'inaa Goday hawaa oday. Taani hinttena laaleeddawaa ubbaa ubbaanna d'ayissana; shin hinttena ubbaanna d'ayissikke. Taani hinttena likke pirddan murana; muruwaa bayinnan hinttena ubbaanna c'oo yeddikke» yaagee. \p \v 12 Med'inaa Goday hawaadan yaagee; «Hintte deshetsay pas'ennawaa; hintte madutsaykka iita. \v 13 Hintte yewuwaan hinttena maaddiyaawe baawa; hintte madutsaykka d'alii baawa; hinttew pas'uu baawa. \v 14 Hintte siik'otuu ubbatuu hinttena dogeeddino; unttunttu hinttebaa giddikkino. Hinttena morkkiyaadan shoc'aad; mek'etsi bayinna Asay muriyaawaadan muraaddi. Ayaw gooppe, hintte bayzzuu dalggeedda; hintte nagaraykka dareedda. \v 15 Ha pas'enna hintte deshetsaw ayaw waassiitee? Hintte bayzzuu dalggiide dirawunne hintte nagaray dariide diraw, hawaa hintte bolla taani ootsay. \p \v 16 «Shin hinttena biittaa kessi meedda ubbatuu meetettana; hintte morkketuu ubbatuukka omoodoo baana. Hinttena bonk'k'eeddawanttu bonk'k'ettana; hinttebaa olan akkeedawanttubaakka olan akkana. \v 17 Taani hinttew keekissana; hintte madutsaakka patsana. Ayaw gooppe, unttunttu hinttena, ‹Hawanttu oletteeddawantta; S'iyoono giide koyiyaawe baawa› yaagiino. Taani Med'inaa Goday hawaa oday» yaagee. \p \v 18 Med'ina Goday hawaadan yaagee; «Taani Yaak'ooba zaratuwaa golliyaa omoodettoodeppe guyye zaaraadde, ishalissana; unttunttu de'iyaa sa'awukka k'arettana. Yerusaalame katamaykka kase bare koletteeddino, kaatiyaa golliikka kase bare sa'aan simmiide kees'ettana. \v 19 Yaan de'iyaa Asay ubbay galataa mazimuriyaanne nashshechchaa yetsaa yes's'ana. Taani unttunttu payduwaa darissana; unttunttu payduu laa"entso guus's'enna. Taani unttunttu bonchchetteedda deriyaa ootsana; unttunttu kad'etikkino. \v 20 Unttunttu zeretsay beni wode de'uwaadan de'ana; unttunttu maabaraykka ta sintsan min ek'k'ana. Unttuntta un"etsiyaawantta ubbaakka taani murana. \v 21 Unttunttu kaappuu unttunttu asaappe ittuwaa gidanawaa; unttuntta mooddiyaawe unttunttu giddoppe kesana. Taani Aa ta mata ahana; I taakko shiik'ana. Taani shiishshennan de'ishiina, s'aliide taakko shiik'anaw danddayiyaawe oonee? Taani Med'inaa Goday hawaa oday. \v 22 Hewaa diraw, hintte ta asaa gidana; taanikka hintte S'oossaa gidanawaa» yaagee. \p \v 23 Be'ite, Med'inaa Godaa hank'k'uu gotiyaadan hanee; ikka sirimettiide, iitatuwaa huup'iyaan yaana. \v 24 Med'inaa Goday bare wozanaa halchchuwaa wurssiide polana gakkanaw, Aa ees's'iyaa hank'k'uu guyye simmenna. Hewaa guyyeppe yiyaa wodetuwaan hintte akeekana. \c 31 \s Israa'eeliyaa Asay Bare Biittaa Simmana \p \v 1 Med'inaa Goday hawaadan yaagee; «He wode taani Israa'eeliyaa yaratoo ubbaw S'oossaa gidana; unttunttukka ta asaa gidanawaa» yaagee. \p \v 2 Med'inaa Goday hawaadan yaagee; «Adaappe palaheedda Asay taappe aad'd'o keekkatetsaa Mela biittaan demmeedda. Israa'eeliyaa Asay shemppi akkanaw koyeedda wode, \v 3 taani Med'inaa Goday unttunttoo haako saappe hawaadan yaagaade k'onc'c'aad; ‹Israa'eeliyaa asaw, taani hinttena med'inaa siik'uwaan siik'ay; ta aggena siik'uwaan taani hinttena taakko shiishshaad. \v 4 Israa'eeliyaa asaw, taani hinttena zaaretsaade kees's'ana; hinttekka kees'ettana. Zaaretsiidekka karabuwaa oyk'k'iide, nashettiyaawanttunna yes's'ananne durana. \v 5 Hintte zaaretsiidekka Samaariyaa zoozetuwaa bolla woyniyaa turatuwaa tokkana; tokkeeddawanttu Aa teeran nashettana. \v 6 Efireema gezziyaan naagiyaawanttu, «Haayite; Med'inaa Godaakko, nu S'oossaakko, pude S'iyoone ane boytte!» yaagiide s'eesiyaa wodii yaana› yaagaad» yaagee. \p \v 7 Med'inaa Goday hawaadan yaagee; «Yaak'ooba asaw nashshechchan yes's'ite; kawutetsatuwaa ubbaappe aad'd'iyaa Israa'eeliyaw hombboc'ite. Med'inaa Goday Israa'eeliyaa asaappe atteedawantta ashsheeda yaagiide galataa mazamuriyaa yes's'ite. \v 8 Be'ite, taani unttunttu huup'issa bagga biittaappe ahana; sa'aa gas'aappekka taani unttuntta shiishshana. K'ook'etuu, wobbatuu, shahaara mac'c'a asatuunne oytsay oyk'k'eedda mac'c'a asatuu unttunttunna ittippe yaana; loytsi daro Asay bare biittaa simmana. \v 9 Taani unttuntta zaaraadde ahiyaa wode, unttunttu nashshechchaa daruwaan yeekkiiddenne woossiidde yaana. Taani unttuntta shaafaa lank'k'iyaana, unttuntta d'ubbenna sitta ogiyaanna kaaletsana. Ayaw gooppe, taani Israa'eeliyaa asaw aawuwaa; Efireemikka taw bayira na'aa. \p \v 10 «Hinttenoo, kawutetsatoo, Med'inaa Godaa k'aalaa sisite! haako san, abbaa doonaan de'iyaa biittatuwaan hawaadan yaagiide awaayite; ‹Israa'eelatuwaa laaleeddawe I unttuntta shiishshana; k'ay hentsanchchay bare wudiyaa dorssaa heemmiyaawaadan, I unttuntta heemmana› yaagite. \v 11 Ayaw gooppe, Med'inaa Goday Yaak'ooba zaratuwaa wozeedda; I unttuntta unttunttuppe minniyaawanttuppe kushiyaappe ashsheeda. \v 12 Unttunttu yiide S'iyoone Deriyan nashshechchaw yes's'ana; unttunttu Med'inaa Goday immiyaa keekkatetsan, katsaan, woyniyaa eessan, zayitiyaan, dorssaa maratuwaaninne miizzaa maratuwaan nashettana. Unttunttu haatsaa loytsi ushsheedda ataakilttiyaa sa'aa mala gidanawaa; unttunttu laa"entso shullikkino. \v 13 He wode geelayotuu nashettiide durana; wodallatuukka c'imatuukka nashettana. Taani unttunttu yeekuwaa nashshechchaw laammana; taani unttuntta mintsetsana; unttunttu kayyuwaa diraw taani unttuntta nashshechchana. \v 14 Taani k'eesatoo daro k'umaa immana; ta asaykka ta keekatetsan kaallana. Taani Med'inaa Goday hawaa oday» yaagee. \s S'oossay Israa'eeliyaa Maareedda \p \v 15 Med'inaa Goday hawaadan yaagee;\x - \xo 31:15 \xo*\xt Dom. 35:16-19; Mat. 2:18\xt*\x* «Yeekuunne zilaassay Raama giyaa kataman sisetteedda; Raaheela bare naanaatoo yeekkaw; unttunttu d'ayeedda diraw, agga giina, aggenaan is's'aaddu» yaagee. \p \v 16 Med'inaa Goday hawaadan yaagee; «Yeekkiyaawaa aggiide, hintte ayifiyaa afotsaa k'uc'c'ite. Ayaw gooppe, hintte ootseedda oosoo woytuwaa hintte akkana; morkkiyaa biittaappe hintte naanatuukka simmana. Taani Med'inaa Goday hawaa oday. \v 17 Hintte naanatuu barenttu biittaa simmanaw de'iyaa diraw, hinttew sintsanaw hidootay de'ee. Taani Med'inaa Goday hawaa oday. \p \v 18 «Efireema zaaretsi kayyottiide, hawaadan yaagiide odiyaawaa tumuwaappe taani sisaad; ‹Neeni nuuna wad'ettibeenna korumaadan wad'd'aadda; nuunikka azazetibookko. Neeni Med'inaa Godaa nu S'oossaa gidiyaa diraw, ane nuuna zaara; nuuni neekko simmana. \v 19 Nuuni kase neeppe wora simmiide beeddo; shin ha"i paas'eeddo. Neeni nuuna mura simmina yeellatiide, nu tiraa bak'k'eeddo; nuuni nu yalagatetsaa laytsaa nagaraa diraw, kawusheeddonne yeellateeddo› yaageeddino. \p \v 20 «Tumu Efireeme taw al"o na'aa gidenee? I taani siik'iyaa na'aa gidenee? Ee! Taani daro gede Aa suntsaa dentseedda wode ubbaan, Aa hassayiyaawaa aggabeyikke. Hewaa diraw, ta wozanay Aa laamotee; taani aw loytsi k'arettay. Taani Med'inaa Goday hawaa oday. \p \v 21 «Ogiyaan mallaa wotsite; mallaa mitsatuwaakka essite. Yaatiide hintte beedda ogiyaa akeekite. Israa'eeliyaa asaw, simmite; hintte katamatuwaakko simmite. \v 22 Hinttenoo, ammanuu bayinna Israa'eelatoo, awude gakkanaw toyilakattanitee? Med'inaa Goday sa'aa bollan itti ooratsabaa med'd'ana; hewenne, mac'c'a Asay attuma asaa yuushshuwaan ek'k'ana.» \s S'oossaa Asay Sintsanaw Ishalana \p \v 23 Ubbaappe Wolk'k'aama Med'inaa Goday, Israa'eeliyaa S'oossay, hawaadan yaagee; «Taani Israa'eeliyaa asaa omooduwaappe zaaraadde ahiyaa wode, Yihudaa biittaaninne Aa katamatuwaan unttunttu laa"entsuwaa, ‹Neenoo s'illotetsay de'iyaa sa'aw, nenoo geeshsha deriyaw, Med'inaa Goday neena anjjo› yaagana. \v 24 Yihudaanne Yihudaan de'iyaa katamatuwaan ubbaan Asay de'ana; goshshanchchatuukka wudiyaanna yuuyyiyaa hentsanchchatuukka yaan de'ana. \v 25 Taani daaburanchchatuwaa wolk'k'aa ooratsana; k'ay koshatiide gilk'k'eeddawanttakka kalissana» yaagee. \p \v 26 Hewan beegottaade ta yuushshuwaa s'eellaad; ta gem"ishuukka taw mal"o gem"ishuwaa gideedda. \p \v 27 Med'inaa Goday hawaadan yaagee; «Taani Israa'eeliyaa biittaaninne Yihudaa biittan asaanne mehiyaa kuntsiyaa wodii yaana. \v 28 Unttunttu d'ok'ollanaw, kolanaw, aatsa aatsa yegganaw, d'ayissanawunne bayetsaa ahanaw dosaade naageeddawaa keeshshaa, unttuntta zaaraadde gimbbanawunne tokkanaw dosaade naagana. Taani Med'inaa Goday hawaa oday. \p \v 29 «He wode asay, ‹Aawotuu gam"e woyniyaa teeraa miina, naanatuwaa achchay zil"eedda› yaagiide haasayiyaawaa aggana.\x - \xo 31:29 \xo*\xt Hiz. 18:2\xt*\x* \v 30 Shin Asay Ittuu Ittuu bare nagaran nagaran hayk'k'ana; gam"e woyniyaa teeraa miyaa asaa ubbaw Aa achchay achchay zil"ana» yaagee. \p \v 31 Med'inaa Goday hawaadan yaagee; «Taani Israa'eeliyaa asaananne Yihudaa asaana ooratsa c'aak'uwaa c'aak'k'etiyaa gallassatuu yaana.\x - \xo 31:31 \xo*\xt Mat. 26:28; Mar. 14:24; Luk'. 22:20; 1 K'or. 11:25; 2 K'or. 3:6\xt*\x*\x - \xo 31:31-34 \xo*\xt Ibr. 8:8-12\xt*\x* \v 32 He c'aak'k'uu taani unttuntta Gibs'eppe kessanaw unttunttu kushiyaa oyk'k'eedda wode, unttunttu mayzza aawotuwaana c'aak'k'eteedda c'aak'uwaa mala gidenna; taani unttunttoo asinaa mala gida uttinakka unttunttu ta c'aak'uwaa mentseeddino. Taani Med'inaa Goday hawaa oday. \v 33 Shin taani Med'inaa Goday he gallassatuwaappe guyyiyaan Israa'eeliyaa asaanna c'aak'k'etana c'aak'k'uu hawaa: taani ta higgiyaa unttunttu giddon wotsana; k'ay unttunttu wozanaankka s'aafana. Taani unttunttu S'oossaa gidana; k'ay unttunttukka ta asaa gidana.\x - \xo 31:33 \xo*\xt Ibr. 10:16\xt*\x* \v 34 Asay bare shooruwaa woy bare ishaa, ‹Med'inaa Godaa era› yaagiide tamaarissiyaawaa aggana; ayaw gooppe, guutsaappe doommiide, wogaa gakkanaw, unttunttu ubbay taana erana. Taani unttunttu naak'uwaa atto gaana; unttunttu nagaraakka laa"entso hassaykke. Taani Med'inaa Goday hawaa oday» yaagee.\x - \xo 31:34 \xo*\xt Ibr. 10:17\xt*\x* \p \v 35 Med'inaa Goday, aawaa gallassan poo'isseeddawe, aginayinne s'oolinttetuu k'amman poo'anaadan higgiyaa wotseeddawe, abbaakka k'aatsiide, beetay guummanaadan ootsiyaawe, Ubbaappe Wolk'k'aama Med'inaa Godaa geetettiyaawe, hawaadan yaagee; \v 36 «Ha ek'k'iide de'iyaa med'etaa higgii ta sintsappe kichchooppe, he wode Israa'eeliyaa zeretsatuu ta sintsan med'inaw ta asaa gidiide de'iyaawe attanawaa. Med'inaa Goday hawaa oday» yaagee. \p \v 37 Med'inaa Goday hawaadan yaagee; «Bolla salotuu likkettanaw, woy garssa sa'aa baasuukka erettanaw danddayooppe, he wode taani Israa'eeliyaa zeretsatuwaa ubbaa, unttunttu ootseedda bayzzuwaa ubbaa diraw, ta sintsappe diggana. Taani Med'inaa Goday hawaa oday» yaagee. \p \v 38 Med'inaa Goday hawaadan yaagee; «Hanaani'eela Adussa Gimbbiyaappe doommiide, Zooziyaa Penggiyaa gakkanaw, Yerusaalame katamay taw, S'oossaw, katamaa gidiide, simmiide kees'ettiyaa gallassatuu yaana. \v 39 He katamaa zawaykka away wulliyaa baggaappe kaalli biide, Gaareeba zooziyaanne Go"a yuushshuwaa gakkanaw aakkana. \v 40 Anhaa moogiyaanne bidintsaa oliyaa zanggaaraynne K'ediroona Zanggaaraappe k'ommonna away doliyaa bagga baggana biide, Paraa Penggiyaa zooziyaa gakkanaw de'iyaa gadiyaa ubbay Med'inaa Godaw dummatiide, geeshsha gidanawaa. Hawaappe sintsanaw katamay med'inaw shodettennanne kolettenna» yaagee. \c 32 \s Ermaasi Gadiyaa Shammeedda \p \v 1 Yihudaa Kaatii Sedek'iyaasi kaateteedda tammantsa laytsan, Baabloone Kaatii Naabukadanas'oori kaateteedda tammanne hosppuntsa laytsan Med'inaa Godaappe Ermaasaw kaalay yeedda.\x - \xo 32:1 \xo*\xt 2 Kat. 25:1-7\xt*\x* \v 2 He wode Baabloone kaatiyaa olanchchatuu Yerusaalame dooddeeddino; timbbitiyaa odiyaa Ermaasi Yihudaa kaatiyaa golliyaan de'iyaa, naagiyaawanttu dabaaban gorddetti utteedda. \p \v 3 Yihudaa Kaatii Sedek'iyaasi Aa hewan k'achchiide, hawaadan yaageedda; «Neeni ayaw hawaadan yaagaade timbbitiyaa oday? Med'inaa Goday hawaadan yaagee; ‹Be'a, taani ha katamaa Baabloone kaatiyaa kushiyan aatsaade immana hanay; immina I omooddana. \v 4 Yihudaa Kaatii Sedek'iyaasaw Baabloonatuwaa kushiyaappe kessi akkena; I tumuwaappe Baabloone kaatiyaa kushiyan gelana. I Aa sintsan ek'k'iide, aanana haasayana; I Aa bare ayifiyaan be'ana. \v 5 Hewaappe guyyiyaan, Naabukadanas'oori Sedek'iyaasa Baabloone afana; taani aabaa be'ana gakkanaw, I yaan de'ana. Taani Med'inaa Goday hawaa oday. Neeni Baabloonetuwaana olettiyaawaa gidooppe, hewe neena kessenna yaagee› yaagaadda» yaageedda. \p \v 6 Ermaasi, «Med'inaa Godaa k'aalay he wode taakko hawaadan yaagiidde yeedda; \v 7 ‹Ne aawuwaa ishaa Shaaluuma na'ay, Hanaami'eeli neekko yiide, «Anatoota kataman de'iyaa ta gadiyaa shamma; ayaw gooppe, wozanaw dabbotay gatsiyaawe neena» yaaganawaa› yaageedda. \p \v 8 «Med'inaa Goday geeddawaadan, ta aawuwaa ishaa na'ay Hanaami'eeli taakko naagiyaawanttu dabaabaa yiide, ‹Biiniyaama biittan Anatootan de'iyaa ta gadiyaa shamma; gadiyaa wozanawunne buzotanaw bessiyaawe neena› yaageedda. Taani hewan Med'inaa Godaa k'aalaa gidiyaawaa eraad. \v 9 Yaataade Anatoota kataman de'iyaa gadiyaa ta aawuwaa ishaa na'aa Hanaami'eelappe; shammaade I akkiyaa gatiyaa aw miizaanan likkaad; tammanne laappun s'agaraa biraa gideedda. \v 10 Shamaa paramaa markkatuu de'iyaa saan paramaade, ashagaade maatafaa an wotsaad; miishshaakka miizaanan likkaade immaad. \p \v 11 «Hewaappe guyyiyaan, taani ashagetiide attametteedda shamaa hanotaa k'onc'c'isiyaa paramaanne attamettibeena shamaa hanotaa k'onc'c'isiyaa paramaa akkaad. \v 12 Ta aawuwaa ishaa na'ay Hanaami'eeli, shamaa paramaa parameedda markkatuunne naagiyaawanttu dabaaban utteedda Ayihudatuu ubbay s'eellishshin, he shamaa paramaa Mahiseeya na'aa na'aa, Neeriyaa na'aa Baarookkaw immaad. \v 13 Unttuntta sintsan taani Baaroka hawaadan yaagaade azazaad; \v 14 ‹Ubbaappe Wolk'k'aama Med'inaa Goday, Israa'eeliyaa S'oossay, hawaadan yaagee; «Daro wodiyaa gam"ana mala, ha shamaa hanotaa k'onc'c'isiyaa ashagetiide attametteedda paramaanne shamaa hanotaa k'onc'c'isiyaa attamettibeena paramaa akka afaade, urk'k'aappe med'etteedda otuwaan wotsa» yaagee. \v 15 Ayaw gooppe, Ubbaappe Wolk'k'aama Med'inaa Goday, Israa'eeliyaa S'oossay, hawaadan yaagee; «Ha biittan Asay zaariidekka golliyaa, gadiyaanne woyniyaa turaa tokkiyaa sa'aa shammana» yaagee› yaagaad» yaageedda. \s Ermaasa Woosaa \p \v 16 Taani Neeriyaa na'aa Baarookkaw shamaa paramaa warak'ataa immeeddawaappe guyyiyaan, Med'inaa Godaa hawaadan yaagaade woossaad; \v 17 «Abeet Ubbaa Mooddiyaa Med'inaa Godaw, neeni salotuwaanne sa'aa ne wolk'k'aama wolk'k'aaninne ne mic'eteedda kushiyan med'd'aadda! New danddayettennawe ubbakka baawa. \v 18 Neeni sha"atoo aggena siik'uwaa bessaasa; shin aawotuwaa bayzzuwaa unttunttu naanatuwaa bolla zaaraasa. Abeet d'ok'k'anne wolk'k'aama S'oossaw, ne suntsay Ubbaappe Wolk'k'aama Med'inaa Godaa geetettee. \v 19 Ne zorii wolk'k'aama; ne ootsiyaa oosuukka wolk'k'aama. Asaa ogiyaa ubbaa neeni be'aasa; asaw ubbawukka Aa ogiyaadaaninne Aa oosuwaadan zaaraasa. \p \v 20 «Neeni Gibs'en malaataanne ooratsabaa ootsaadda; hachchi gakkanawukka ha ooratsa oosotuwaa Israa'eeliyaa asaa giddoninne hara kawutetsatuwaa ubbaa giddon ootsiyaawaa agga beyikka. Hewaappe denddeeddawaan ne suntsay ubba saan eretteedda. \v 21 Neeni ne asaa Israa'eeliyaa Gibs'eppe malaataaninne ooratsaban, ne mino k'esiyaaninne ne yeddeedda kushiyan, k'ay wolk'k'aama dagamaan kessaadda. \v 22 Unttunttu mayzza aawaatoo neeni immanaw c'aak'k'eedda biittaa, maatsaynne eessay goggiyaa ha biittaa unttunttoo immaadda; \v 23 unttunttu ha biittaa geliide laatteeddino. Shin unttunttu new azazettibeykkino; ne higgiyaakka kaallibeykkino; unttunttu ootsanaadan neeni azazeeddawaa ubbaakka ootsibeykkino. Hewaa diraw, neeni unttunttu bolla ha bashshaa ubbaa ahaada. \p \v 24 «Be'a, Baabloonetuu katamaa oyk'k'anaw gimbbiyaa yuushshuwaan biittaa dooriide dooddi de'iino; olaappe, koshaappenne iita harggiyaappe denddeeddawaan, katamay unttunttunna olettiyaa Baabloonatuwaa kushiyan aad'd'iide imetti de'ee. Neeni ha"i be'iyaawaadan, ne geeddawe ubbay poletteedda. \v 25 Abeet Ubbaa Mooddiyaa Med'inaa Godaw, katamay Baabloonetoo imettanaw hanoodekka, neeni taana, ‹Markkatuwaa s'eesaade, shaluwaan ha gadiyaa shamma› yaagaadda» yaagaade woossaad. \p \v 26 Hewaappe guyyiyaan, Med'inaa Godaa k'aalay Ermaasaw hawaadan yaagiidde yeedda; \v 27 «Taani Med'inaa Godaa, asaa ubbaa S'oossaa. Taw danddayettennawe de'ii?» yaageedda. \v 28 Hewaa diraw, Med'inaa Goday hawaadan yaagee; «Taani ha katamaa Baabloonetoonne Baabloone Kaatiyaa Naabukadanas'ooraw aatsaade immana; unttunttu Aa oyk'k'ana.\x - \xo 32:28 \xo*\xt 2 Kat. 25:1-11; 2 Od. 36:17-21\xt*\x* \v 29 Ha katamaa bolla olaw keseedda Baabloonetuu yiide, katamaa taman s'uuggana; golliyaa bollan dembbayiide ootseeddino Ba'aalaw is'aanaa c'uwaysiidinne hara s'oossatoo ushshaa yarshshuwaa gussiide, taana hank'k'etseedda asatuu de'eedda golletuwaakka s'uuggana. \p \v 30 «Israa'eeliyaa asaynne Yihudaa Asay barenttu yalagatetsaappe doommiide, ta sintsan iitabaa ootseeddinoppe attina, harabaa ootsibeykkino; unttunttu barenttu kushiyan ootseedda oosuwaan taana hank'k'etseeddino yaagee Med'inaa Goday. \v 31 Kees'etteedda wodiyaappe hachchi gakkanaw, ha katamaa asatuu taana hank'k'etseeddinonne yiloyeeddino; hewaa diraw, taani ha katamaa ta sintsappe d'ayissana. \v 32 Israa'eeliyaa asaynne Yihudaa asay, unttunttu kaatetuunne kaappatuu, unttunttu k'eesatuu nne timbbitiyaa odiyaawanttu ootseedda iita oosuwaa ubbaan taana hank'k'etseeddino. \v 33 Unttunttu barenttu som"uwaa aggiide, barenttu zokkiyaa taw zaareeddino. Taani unttuntta zaara zaaraadde tamaarissinttokka, unttunttu sisibeykkinonne seeraakka akkibeyikkino. \v 34 Unttunttu sheneyiyaa barenttu eek'atuwaa ta suntsan s'eesetteedda Geeshsha Golliyaa giddon essiide tunisseeddino.\x - \xo 32:34 \xo*\xt 2 Kat. 23:10; Erm. 7:30-31; 19:1-6\xt*\x* \v 35 Unttunttu barenttu attuma naanatuwaanne mac'c'a naanatuwaa Molooka eek'aw yarshshanaw Hinnooma Zanggaaraan Ba'aalaw yarshshiyaa d'ok'k'a sa'atuwaa giigisseeddino. Unttunttu hewaa ootsana mala, taani unttuntta azazabeykke; Yihudaa asaa unttunttu nagaraa oosissanaw hewaa mala sheneyiyaawaa ootsanawe ta wozanaan ubbakka aad'd'ibeenna» yaageedda.\x - \xo 32:35 \xo*\xt Wog. 18:21; 2 Kat. 23:10; Erm. 7:31\xt*\x* \s S'oossay Israa'eeliyaa Asaa // Zaaraade Ishalissana Yaageedda \p \v 36 Hintte Yerusaalame asay, «Ha katamay olan, koshaaninne iita harggiyaan Baabloone kaatiyaa kushiyan aad'd'iide imettana» yaageedda ha katamaabaa Med'inaa Goday Israa'eeliyaa S'oossay hawaadan yaagee; \v 37 «Be'ite, taani ta suulo hank'k'uwaaninne ta wolk'k'aama yiluwaan unttuntta laaleedda biittaa ubbaappe shiishshana; ha sa'aa zaaraadde ahaade, unttunttu sarotetsaan de'anaadan ootsana. \v 38 Unttunttu ta asaa gidana; taanikka unttunttu S'oossaa gidana. \v 39 Unttunttu taw med'inaw yayana mala, taani unttunttoo itti wozanaanne itti ogiyaa immana; hewe unttunttoonne unttunttuppe guyyiyaan, unttunttu naanaatoo lo"a gidanawaa. \v 40 Taani unttunttunna med'inaw k'aalaa c'aak'uwaa c'aak'k'etana. He c'aak'uwaan taani unttunttoo lo"obaa ootsiyaawaa aggikke; unttunttu taappe wora simmenna mala, taani unttunttu taw yayanaadan ootsana. \v 41 Taani unttunttoo lo"obaa ootsiyaawaadan nashettana; k'ay taani ta kumentsaa wozanaappenne ta kumentsaa shemppuwaappe ha biittan unttuntta tumuwaappe tokkana» yaagee. \p \v 42 K'aykka Med'inaa Goday hawaadan yaagee; «Taani ha asaa bolla ha iita bayetsaa ubbaa aheeddawaadan, hewaadankka taani unttunttoo immana geedda lo"obaa ubbaa immana. \v 43 Hintte, ‹Ha biittay asaykka mehiikka de'enna, ayinne baynna biittaa gidanawaa; I Baabloonetoo imetti kichcheedda› yaageedda biittan Asay zaaretsiide, gadiyaa shammana. \v 44 Asay gadiyaa shaluwaan shammana; markkaa sintsan paramaa paramiide, maatafaa wotsana. Hawe ubbay Biiniyaama biittan, Yerusaalame yuushshuwaan de'iyaa heeratuwaan, Yihudaa katamatuwaan, gezziyaan de'iyaa katamatuwaan, zooziyaappe garssaana de'iyaa katamatuwaaninne Neegeeba mela biittaa katamatuwaa ubbaan hanana. Ayaw gooppe, taani unttunttu zaaraadde ishalissana. Med'inaa Goday hawaa oday» yaagee. \c 33 \s S'oossay Laa"entsuwaakka Israa'eeliyaa // Asaa Ishalissana Yaageedda \p \v 1 Ermaasi biro naagiyaawanttu dabaaban de'ishiina, Med'inaa Godaa k'aalay laa"entsuwaakka yeedda. \v 2 Sa'aa med'd'eedda Med'inaa Goday, giigissiide Aa sa'aan wotseedda Med'inaa Goday, Aa suntsaykka Med'inaa Godaa geetettiyaawe taana hawaadan yaagee; \v 3 «Neeni taana S'eesa; taani new koyana; neeni erenna woggabaanne wolk'k'aamabaa taani new odana. \v 4 Baabloonatuwaa biittaa dooriita, dooddetsaanne mashshaa diggana mala, dirssaa gimbbiyaa minisanaw koleedda ha katamaa golletuwaabaanne Yihudaa kaatetuwaa golletuwaabaa taani Med'inaa Goday, Israa'eeliyaa S'oossay oday. \v 5 Hinttenana olettanawunne taani ta hank'k'uwaaninne yiluwaan shoc'ana asatuwaa anhaa he sa'atuwaan kuntsanaw Baabloonetuu geliino. Ayaw gooppe, unttunttu iitatetsaa ubbaa diraw, taani ha katamaappe ta som"uwaa gentsaad. \p \v 6 «Gidooppenne, taani ha katamaanne an de'iyaa asaa zaaraadde patsana; unttunttu pas'atetsaakka zaarana; loytsi daro saruwaanne woppa de'uwaa taani unttunttoo immana. \v 7 Yihudaa asaanne Israa'eeliyaa asaa omooduwaappe zaaraadde ishalissana; unttunttu kase de'eeddawaadan ootsaade taani unttuntta gimbbana. \v 8 Unttunttu taana naak'k'eedda nagaraa ubbaappe taani unttuntta geeshshana; geeshshaade unttunttu taana naak'k'eedda naak'uwaanne makkaleedda makkala ubbaa atto yaagana. \v 9 Hewaappe guyyiyaan, Yerusaalame katamay taw nashshechchaa, bonchchuwaanne galataa sa'aan de'iyaa kawutetsatuwaa ubbaa sintsan ahana. Taani Yerusaalame asaw ootsiyaa lo"obaanne he katamaw ahiyaa duretetsaanne sarotetsaa sisiide, kawutetsatuu ubbay yashshan kokkorana» yaagee. \p \v 10 Med'inaa Goday hawaadan yaagee; «Hintte, ‹Asayinne mehii bayinna mela biittaa› geedda ha sa'atuwaan, asaynne mehii bayinna Yihudaa katamatuwaaninne Yerusaalame ogetuwaan, nashshechchaanne ililssaa kooshshay, \v 11 bullachchiyaawaanne bullachchettiyaan kooshshaynne Med'inaa Godaa Geeshsha Golliyaa galataa yarshshuwaa ahiidde, hawaadan yaagiide yes's'iyaa asaa kooshshay sisettana.\x - \xo 33:11 \xo*\xt 1 Od. 16:34; 2 Od. 5:13; 7:3; Izr. 3:11; Maz. 100:5; 106:1; 107:1; 118:1; 136:1\xt*\x* \b \q1 «Ubbaappe Wolk'k'aama Med'inaa Godaa galatite; \q2 ayaw gooppe, I keeka. \q1 Aggena Aa siik'uu med'inaawaa» yaagiino. \b \m Ayaw gooppe, «Taani unttuntta omooduwaappe zaaraadde unttunttu biittaa ahana; unttuntta kase de'eeddawaadan ootsaade, taani ishalissaade wotsana» yaagee Med'inaa Goday. \p \v 12 Ubbaappe Wolk'k'aama Med'inaa Goday hawaadan yaagee; «Ha asaynne mehii bayinna ayinne baynna biittaaninne an de'iyaa katamatuwaan hentsanchchatuu barenttu dorssaa wudiyaa allas's'issiyaa gadii de'ana. \v 13 Gezziyaan de'iyaa katamatuwaan, zooziyaappe garssaana de'iyaa katamatuwaan, Neegeeba mela biittaan de'iyaa katamatuwaan, Biiniyaama biittan, Yerusaalame yuushshuwaan de'iyaa heeratuwaaninne Yihudaa katamatuwaan hentsanchchatuu barenttu dorssaa zaaretsiide payduwaan. Taani Med'inaa Goday hawaa oday» yaagee. \p \v 14 Med'inaa Goday hawaadan yaagee; «Taani Israa'eeliyaa asawunne Yihudaa asaw ootsana geedda lo"o k'aalaa poliyaa gallassatuu yaana;\x - \xo 33:14-16 \xo*\xt Erm. 23:5-6\xt*\x* \v 15 he gallassatwaaninne he wodetuwaan taani Daawita zariyaappe itti s'illo Aac'aa dentsana; I he biittan suure pirddaanne s'illotetsaa ootsana. \v 16 He wode Yihudaa Asay attana; Yerusaalame asaykka woppu giide de'ana; ha katamaykka Med'inaa Godaa, Nu S'illotetsaa yaagetti s'eesettana. \v 17 Daawita zeretsaappe Israa'eeliyaa kawutetsaa araatan uttiyaa Asay ubbakka d'ayenna. \v 18 Hewaadankka, s'uuggiyaa yarshshuwaa, katsaa yarshshoonne hara yarshshuwaa ubbaa gede yarshshanaw Leewiyaa zariyaappe k'eesiyaa gidiyaa Asay med'inawukka ta sintsan d'ayenna. Taani Med'inaa Goday hawaa oday» yaagee.\x - \xo 33:18 \xo*\xt 2 Sam. 7:12-16; 1 Kat. 2:4; 1 Od. 17:11-14\xt*\x* \p \v 19 Med'inaa Godaa k'aalay Ermaasakko yeedda. \v 20 Med'inaa Goday hawaadan yaagee; «Taani gallassaananne k'ammaana k'aalaa c'aak'uwaa c'aak'k'etaad; he c'aak'uwaan unttunttu barenttoo keeretteedda wodiyaan simeretteeddino. He gallassaanne k'ammaa c'aak'uwaa hintte laammanaw danddayooppe, \v 21 taani Aa zariyaappe kawutetsaa araatan uttana Asay ubbakka d'ayennaadan, ta k'oomaa Daawitenna c'aak'k'eteedda c'aak'uwaa laammana; k'ay ubbatoo taw ootsiyaa, Leewiyaa zare gidiyaa k'eesetuwaana c'aak'k'eteedda c'aak'uwaakka laammana. \v 22 Taani ta k'oomaa Daawita zeretsatuwaanne ta sintsan ootsiyaa Leewiyaa zare k'eesetuwaa paydanaw danddayettenna saluwaa s'oolinttetuwaadaaninne makkina wurenna abbaa shafiyaadan c'orayana» yaagee. \p \v 23 Med'inaa Godaa k'aalay k'aykka Ermaasakko hawaadan yaagiidde yeedda; \v 24 «Ha asay, ‹Med'inaa Goday bare dooreedda laa"u kawutetsatuwaa, Israa'eeliyaanne Yihudaa aggi basheedda› yaagiide haasayiyaawaa neeni akeekabeyikkii? Unttunttu ta asaa kad'iide, barena danddayeedda kawutetsaa kesikkino giide k'oppiino. \v 25 Taani Med'inaa Goday gallassaananne k'ammaana c'aak'k'eteedda c'aak'uwaanne saluwaanne sa'aa higgiyaa mintsabeennabaa gidintto, \v 26 taani Yaak'ooba zeretsatuwaanne ta k'oomaa Daawita zeretsatuwaa agga bashana; yaatabeennawaa gidintto, Abrahaama, Yisaak'anne Yaak'ooba zaratuwaa bolla kaateyanaw Daawita zeretsaa doorennan aggana. Taani ta asaa maarana; taani unttuntta zaaraadde ishalissana» yaageedda. \c 34 \ms Ermaasa Duma Duma Oosotuwaa \s Kaatiyaa Sedek'iyaasaw Odetteedda Timbbitiyaa \p \v 1 Baabloone Kaatii Naabukadanas'oori, Aa olanchchatuu ubbaynne I mooddiyaa kawutetsatuwaan Asay ubbay, Yerusaalamenne Yerusaalame yuushshuwaan de'iyaa katamatuwaa ubbaa oliyaa wode, ha k'aalay Med'inaa Godaappe Ermaasaw yeedda;\x - \xo 34:1 \xo*\xt 2 Kat. 25:1-11; 2 Od. 36:17-21\xt*\x* \v 2 Med'inaa Goday Israa'eeliyaa S'oossay hawaadan yaageedda; «Ba; baade Yihudaa Kaatiyaa Sedek'iyaasa hawaadan yaaga; Med'inaa Goday hawaadan yaagee; ‹Be'a, taani ha katamaa Baabloone kaatiyaa kushiyan aatsaade immana; I ha katamaa taman s'uuggana. \v 3 Neeni Aa kushiyaappe kessa akkakka; neeni omoodettananne aw aad'd'a imettana. Neeni ne ayifiyaan Baabloone kaatiyaa be'ana; ikka neenana haasayana. Hewaappe guyyiyaan, neeni Baabloone biittaa baana yaagee. \p \v 4 « ‹Gidooppenne, Yihudaa Kaatiyaw Sedek'iyaasaa, Med'inaa Goday giyaawaa sisa! Newaa Med'inaa Goday hawaadan yaagee; «Neeni olan hayk'k'akka; \v 5 neeni saro hayk'k'uwaa hayk'k'ana. Neeppe kase de'eedda kaatetuwaa bonchchoo, ne mayzza aawaatoo is'aanaa c'uwayeeddawaadan, Asay ne bonchchookka is'aanaa c'uwissana. Yaatiide, Aayyee nu kaatiyaw yaagiide new yeekkana. Taani Med'inaa Goday hawaa oday» yaagee› yaagaade oda» yaageedda. \p \v 6 Hewaappe guyyiyaan, timbbitiyaa odiyaa Ermaasi ha timbbitiyaa ubbaa Yihudaa Kaatiyaa Sedek'iyaasaw Yerusaalamen odeedda. \v 7 He wode Baabloone kaatiyaa olanchchatuu Yerusaalame katamaanne Yihudaan atteeda katamatuwaa oleeddino. Laakishanne Azeek'a geetettiyaa katamatuwaa s'alalay Yihudaan atteeda gimbbetteedda katamatuwaa. \s Ayiletuwaa Ayiletetsaappe Kessiyaa Awaayuwaa \p \v 8 Kaatii Sedek'iyaasi ayiletuwaa ayiletetsaappe kessiyaa awaayuwaa awaayanaw Yerusaalamen asaa ubbaanna k'aalaa c'aak'uwaa c'aak'k'eteeddawaappe guyyiyaan, Ermaasaw Med'inaa Godaappe k'aalay yeedda. He awaayuu, \v 9 «Asay ubbay bare Ibraawe attuma asatuwaanne mac'c'a asatuwaa ayiletetsaappe kesso; ooninne Ayihuda asaa gideedda bare ishaa ayile ootsoppo» yaagee. \v 10 Hewaa diraw, Asay ubbaynne kaappatuu ubbay c'aak'k'eteedda c'aak'uwaadan, barenttu attumanne mac'c'a ayiletuwaa ayiletetsaappe kessanawunne laa"entso zaariide ayileyenan agganaw mayyeeddino; unttuntta ayiletetsaappe kesseeddino. \v 11 Shin barenttu k'ofaa laammiide, ayiletetsaappe kesseedda barenttu attumanne mac'c'a ayiletuwaa zaariide ayileyeedino. \p \v 12 Hewaappe guyyiyaan, Med'inaa Godaa k'aalay Ermaasakko yeedda. \v 13 Med'inaa Goday Israa'eeliyaa S'oossay hawaadan yaagee; «Taani hintte mayzza aawotuwaa Gibs'eppe, ayiletetsaa biittaappe kesseedda wode, unttunttunna k'aalaa c'aak'uwaa c'aak'k'a uttaad. \v 14 He k'aalaa c'aak'uwaa maaran, ‹Ibraawe ayilii de'iyaa Asay ubbay, ayiletuwaa usuppun laytsaa oosissi simmiide, laappuntsa laytsi ayiletetsaappe kessi yeddite› yaagaade azazaad. Shin hintte mayzza aawotuu taani odiyaawaa sisennan is's'eeddino taw azazettibeykkino.\x - \xo 34:14 \xo*\xt Dom. 21:2; Zar. 15:12\xt*\x* \v 15 Hinttekka mata wodiyaappe kase hintte nagaraa aggiide, ayiletuwaa ayiletetsaappe kessanaw awaayeeddita; ta sintsan likkebaa ootseeddita. K'ay hewaa ootsanaw ta sintsan, ta suntsay s'eesettiyaa ta Geeshsha Golliyaan c'aak'uwaa c'aak'k'eteeddita. \v 16 Shin ha"ikka hintte hintte k'ofaa laammiide, ta suntsaa tunisseeddita. Wootiide gooppe, unttunttu koyeeddawaadan, ayiletetsaappe kesseedda hintte attumanne mac'c'a ayiletuwaa zaariide ayileyeedita. \p \v 17 «Hewaa diraw, taani Med'inaa Goday odiyaawe hawaa: hintte taw azazettenan is's'iide, hintte ishaa woy hintte shooruwaa ayiletetsaappe kessiyaa awaayuwaa awaayibeykkita. Be'ite, hintte bolla olay iita harggiinne koshay kesana mala, taani awaayay. Taani hinttena sa'aa bolla de'iyaa kawutetsatoo dagama ootsana. \v 18 Ta k'aalaa c'aak'uwaa mentseedda asaa, ta sintsan k'aalaa c'aak'k'eteedda c'aak'uwaa k'aalatuwaa naagennan is's'eedda asaa, unttunttu c'aak'k'oo shukkiide, bagga bagga kessi maaran wotsiide, laa"u baggaappe gidduwaana aad'd'iide, he maraadan taani unttuntta ootsana. \v 19 He asatuukka Yihudaa kaappatuwaa, Yerusaalame kaappatuwaa, biittaa mooddiyaawantta, k'eesetuwaanne maaran wotseedda maraa ashuwaa gidduwaana mentseedda asaa ubbaa. \v 20 Taani unttuntta unttunttu morkkatuwaa kushiyaaninne unttuntta wod'anaw koyiyaa asatuwaa kushiyan aatsaade immana; unttunttu anhay saluwaa kafotoonne sa'aa do'atoo k'uma gidanawaa. \p \v 21 «Taani Yihudaa Kaatiyaa Sedek'iyyaasanne Aa kaappatuwaakka unttunttu morkkatuwaa kushiyan, unttuntta wod'anaw koyiyaawanttu kushiyaaninne hinttena oliyaawaa aggeeda Baabloone kaatiyaa olanchchatuwaa kushiyan aatsaade immana. \v 22 Taani Med'inaa Goday Baabloone olanchchatuwaa azazana; unttunttu ha katamaa simmana. Unttunttu ha katamaa olana, omooddananne taman s'uuggana. Yihudaan de'iyaa katamatuwaakka Asay de'enna ayinne baynna sa'aa ootsana» yaagee. \c 35 \s Ermaasanne Rekaaba Yaratuwaa \p \v 1 Iyoosiyaasa na'aa Yihudaa Kaatiyaa Iyo'ak'eema laytsan, Ermaasaw Med'inaa Godaappe k'aalay hawaadan yaagiidde yeedda;\x - \xo 35:1 \xo*\xt 2 Kat. 23:36—24:6; 2 Od. 36:5-7\xt*\x* \v 2 «Rekaaba yara gidiyaa asaakko baade, unttunttunna haasaya. Geeshsha Golliyaa kifiletuwaappe ittuwaa giddo gelissaade woyniyaa eessaa unttunttoo imma» yaageedda. \v 3 Baade, Habaadiiniyaa na'aa na'aa, Ermaasa na'aa Ya'azaaniyaa, Aa ishatuwaanne Aa attuma naanatuwaa ubbaa, hewaa giyaawe Rekaaba yaraa muliyaa akkaade, \v 4 Med'inaa Godaa Golliyaa ahaad. Yigidaaliyaa na'aa, timbbitiyaa odiyaa Hanaana erissiyaa k'oomatuwaa kifiliyaa unttuntta gelissaad. He kifilii penggiyaa naagiyaa Shaaluuma na'aa Ma'iseeya kifiliyaappe bolla baggana, kaappotuwaa kifiliyaa matan de'ee. \v 5 Hewaappe guyyiyaan, taani Rekaaba yaratuwaa sintsan woyniyaa eessay kumeedda s'uggatuwaanne s'uu'atuwaa wotsaade, «Woynniyaa eessaa ushite» yaagaad. \p \v 6 Shin unttunttu zaariide, «Nuuni woyniyaa eessaa ushokko; ayaw gooppe, nu mayzza aawuwaa Rekaaba na'ay Yonadaabi nuuna, ‹Hinttekka hintte naanatuukka woyniyaa eessaa med'inaw ushoppite. \v 7 K'ay golliyaa kees's'oppite; zeretsaa zeroppite; woyniyaa turaakka tokkoppite. Hewaa aggiide, dunkkaane giddon de'ite. Yaatooppe hintte adussa laytsaa ha biittan de'ana› yaageedda. \v 8 Nu mayzza aawuwaa Rekaaba na'ay Yonadaabi nuuna azazeedda ubbaw nuuni azazetteeddo. Nuuni, woy nu mac'c'a asatuu, woy nu attuma naanatuu, woy nu mac'c'a naanatuu nu de'uwaa laytsaa ubbaan woyniyaa eessaa ushibeykko; \v 9 de'iyaa golliyaakka kees's'ibeykko; woyniyaa turaa sa'ay, woy goshshay, woy zeretsaykka nuw baawa. \v 10 Nuuni dunkkaane giddon de'eeddo; nu mayzza aawuu Yonadaabi azazeedda ubbawukka azazetteeddo. \v 11 Shin Baabloone Kaatii Naabukadanas'oori nu biittaa bolla woraajjeedda wode, ‹Baabloonetuwaanne Sooretuwaa olanchchatuwaappe attanaw, haa Yerusaalame ane boytte› yaageedda. Ha"i nuuni Yerusaalamen de'iyaawe hewaassa» yaageeddino. \p \v 12 Hewaappe guyyiyaan, Med'inaa Godaa k'aalay Ermaasaw yeedda. \v 13 Ubbaappe Wolk'k'aama Med'inaa Goday, Israa'eeliyaa S'oossay hawaadan yaagee; «Ba; baade Yihudaa asaanne Yerusaalame asaa hawaadan yaaga; ‹Ta k'aalaa sisiyaawaanne taani tamaarisseeddawoo azazettiyaawaa ayaw is's'eedditee? Taani Med'inaa Goday hawaa oday. \v 14 Rekaaba na'ay Yonadaabi bare attuma naanatuwaa woyniyaa eessaa ushennaadan azazeedda azazuwaa unttunttu naageeddino; unttunttu barenttu mayzza aawuwaa azazoo azazetteedda diraw, hachchi gakkanaw woyniyaa eessaa ushokko. Hinttew zaara zaaraadde oday; shin hintte taani odiyaawaa sisibeykkita. \v 15 K'ay taani zaara zaaraadde timbbitiyaa odiyaa ta k'oomatuwaa ubbaa hinttekko yeddaad; unttunttu, «Hintte ubbaykka hintte iita ogiyaappe ha"i simmite; hintte oosuwaakka loytsite; hara s'oossatoo goyinnoppitenne ootsoppite. Yaatooppe, taani S'oossay hinttewunne hintte mayzza aawaatoo immeedda biittan hintte de'ana» yaageeddino. Shin hintte taani odiyaawaa sisanaw hintte haytsaa taakko yeggikkita. \v 16 Rekaaba na'aa Yonadaaba zeretsatuu unttunttu mayzza aawuu unttuntta azazeedda azazuwaa poleeddino; shin ha Asay taw azazettibeenna› yaaga» yaagee. \p \v 17 Hewaa diraw, Med'inaa Goday S'oossay, Ubbaappe Wolk'k'aamay, Israa'eeliyaa S'oossay hawaadan yaagee; «Sisite, taani Yihudaa asaa bollanne Yerusaalamen de'iyaawanttu bolla ahana geedda iitabaa ahana. Ayaw gooppe, taani unttunttoo odaad; unttunttu sisennan is's'eeddino. Taani unttuntta s'eesaad; s'eesina unttunttu koyennan is's'eeddino» yaagee. \p \v 18 Hewaappe guyyiyaan, Ermaasi Rekaaba yaratuwaa hawaadan yaageedda; «Ubbaappe Wolk'k'aama Med'inaa Goday, Israa'eeliyaa S'oossay hinttena hawaadan yaagee; ‹Hintte hintte mayzza aawuwaa Yonadaabaw azazetteedda diraw, Aa wogaa kaalleedda dirawunne I azazeeddawaa ubbaakka poleedda diraw, \v 19 Rekaaba na'ay Yonadaabi taw Ubbaappe Wolk'k'aama Med'inaa Godaw Israa'eeliyaa S'oossaw ootsiyaa attuma asaa awudenne d'ayenna› yaagee» yaageedda. \c 36 \s Baaruki S'aatsaa Mas'aafaa Asaw Nabbabeedda \p \v 1 Iyoosiyaasa na'ay Yihudaa Kaatii Iyo'ak'eemi kaateteedda oyddentso laytsan, Med'inaa Goday Ermaasa hawaadan yaageedda;\x - \xo 36:1 \xo*\xt 2 Kat. 24:1; 2 Od. 36:5-7; Dan. 1:1-2\xt*\x* \v 2 «Itti s'aatsa mas'aafaa akkaade, taani Iyoosiyaasa wodiyaan koyiro new odeedda gallassaappe doommaade, hachchi gakkanaw Israa'eeliyaa bolla, Yihudaa bollanne hara kawutetsatuwaa ubbaa bolla haasayeedda k'aalaa ubbaa s'aafa. \v 3 Taani Yihudaa asaa bolla ahana gaade halchcheedda boshaa ubbaa sisiide, ooni erii, unttunttu barenttu iita oosuwaappe simmanenttonne. Taani unttunttu naak'uwaanne unttunttu nagaraa atto gaana» yaageedda. \p \v 4 Hewaa diraw, Ermaasi Neeriyaa na'aa Baaroka s'eeseedda; Med'inaa Goday aw odeeddabaa ubbaa Baarookkaw odina, I s'aatsa mas'aafan s'aafeedda. \v 5 Hewaappe guyyiyaan, Ermaasi Baaroka, «Taani k'asho golliyaan de'iyaa diraw, Med'inaa Godaa Geeshsha Golliyaa gelanaw danddaykke. \v 6 Hewaa diraw, neeni Asay s'oomiyaa gallassi Med'inaa Godaa Golliyaa baade, taani odina, neeni s'aatsa mas'aafan s'aafeedda Med'inaa Godaa k'aalaa unttunttoo nabbaba; barenttu katamatuwaappe yeedda Yihudaa asaw ubbawukka nabbaba. \v 7 Ha asaa bolla Med'inaa Goday awaayeedda hank'k'uunne yiluu iita gidiyaa diraw, ooni erii, unttunttu barenttu iita oosuwaappe simmiide, Med'inaa Godaa woossanenttonne» yaageedda. \v 8 Neeriyaa na'ay Baaruki timbbitiyaa odiyaa Ermaasi azazeeddawaadan, Med'inaa Godaa Golliyaan Med'inaa Godaa k'aalaa ubbaa nabbabeedda. \p \v 9 Iyoosiyaasa na'ay Yihudaa Kaatii Iyo'ak'eemi kaateteedda ichcheshentso laytsan, udduppuntsa aginaan, Yerusaalamen de'iyaa asawunne Yihudaa katamatuwaappe yeedda asaw ubbaw Med'inaa Godaa sintsan s'oomanaadan awaayeeddino. \v 10 Baaruki Med'inaa Godaa Geeshsha Golliyaan, k'ommo bagga dabaaban, Ooratsa Penggiyaa giyaasan de'iyaa, s'aafiyaa Saafaana na'aa, Gamaariyaa kifiliyaan ek'k'iide, Ermaasa k'aalay s'aafettiide s'aatsa mas'aafaa asaw ubbaw nabbabeedda. \s Baaruki S'aatsaa Mas'aafaa Kaappatoo Nabbabeedda \p \v 11 Saafaana na'aa na'ay, Gamaariyaa na'ay Mikaayi mas'aafaappe Med'inaa Godaa k'aalaa Baaruki nabbabishina siseedda wode, \v 12 kaatiyaa golliyaan s'aafii uttiyaa kifiliyaa beedda. I biyaa wode, s'aafii Elishamaa'i, Shamaa'iyaa na'ay Dalaayi, Akiboora na'ay Elnaataani, Saafaana na'ay Gamaarii, Hanaaniyaa na'ay S'idik'eenne hara kaappatuu hewan utteeddino. \v 13 Baaruki asaw mas'aafaappe nabbabishina siseedda k'aalaa ubbaa Mikaayi unttunttoo odeedda. \v 14 Kaappatuu Nataaniyaa na'aa Yihuda Baaruukakko kiittiide, «Asaw neeni nabbabeedda mas'aafaa akkaade haaya» yaageeddino. Nataanii Sheleemiyaa na'aa; Sheleemi Kuusha na'aa. Yaagina Baaruki mas'aafaa akkiide, unttunttukko yeedda. \v 15 Unttunttukka Aa, «Ane uttaade, nuw mas'aafaa nabbaba» yaageeddino. \p Baaruki mas'aafaa nabbabeedda. \v 16 I nabbabeedda k'aalaa ubbaa siseeddino; ubbaykka yayyiide, Ittuu ittuwaa s'eelliide, Baaroka, «Ha k'aalaa ubbaa nuuni kaatiyaw odanaw koshshee» yaageeddino. \v 17 K'aykka zaariide Baaruka, «Neeni ha k'aalaa ubbaa wootaade s'aafeeddentto nuw oda. Hawaa new Ermaasi bare doonaappe odina s'aafaadii?» yaageeddino. \p \v 18 Baaruki, «Ee, ha k'aalaa ubbaa Ermaasi bare doonaappe taw odeedda; taani k'alamiyaan ha s'aatsa mas'aafan s'aafaad» yaageedda. \p \v 19 Unttunttu Baaroka, «Neeninne Ermaasi biide k'osettite; hintte de'iyaa sa'aakka ooninne eroppo» yaageeddino. \s Kaatii S'aatsaa Mas'aafaa S'uuggeedda \p \v 20 Kaappatuu mas'aafaa s'aafiyaa Elishamaa'a kifiliyaan wotsowaappe guyyiyaan, kaatii de'iyaa dabaabaa biide, haneeddawaa ubbaa kaatiyaw odeeddino. \v 21 He mas'aafaa ahana mala, kaatii Yihuda kiitteedda; Yihuday s'aatsa mas'aafaa Elishamaa'a kifiliyaappe ahiide, kaatiyawunne Aa yuushshuwaan ek'k'eedda kaappatoo nabbabeedda. \v 22 Udduppuntsa aginaan sa'ay balgguwaa gidiyaa diraw, kaatii balgguwaa aatsiyaa golliyaan utteedda. He wode kaatiyaa sintsan de'iyaa c'ooc'iyaan tamay ees's'ee. \v 23 Yihuday heezzu woy oyddu sa'atuwaa nabbabeeddawaappe guyyiyaan, kaatii he sa'atuwaa s'aatsa mas'aafaappe sans's'iyan k'ans's'i k'ans's'iide, taman oleedda; hewaadan ootsiide, he mas'aafaa mulennakka s'uuggi aggeeda. \v 24 Ha k'aalaa ubbaa sisiidekka kawuunne aanana ootsiyaa kaappatuu ayinne yayyibeykkino; woy kayyotiide, barenttu mayuwaa peed'ibeykkino. \v 25 Haray atto Elnaataani, Dalaayinne Gamaarii kaatii he mas'aafaa s'uuggennaadan woossinakka, unttunttu woosaa sisennan is's'eedda. \v 26 Kaatiyaa na'aa Yiraahima'eela, Aziri'eela na'aa Saraayanne Abddi'eela na'aa Sheleemiyaa, s'aafiyaa Baarokanne timbbitiyaa odiyaa Ermaasa oyk'k'ana mala kaatii azazeedda. Shin Med'inaa Goday unttuntta k'oseedda. \s Ermaasi Zaari S'aafeedda S'aatsaa Mas'aafaa \p \v 27 Ermaasi odina, Baaruki s'aafeedda k'aalay de'iyaa mas'aafaa kaatii s'uuggi simmina, Med'inaa Godaa k'aalay Ermaasakko hawaadan yaagiidde yeedda; \v 28 «Ha"ikka hara s'aatsa mas'aafaa akkaade, Yihudaa Kaatii Iyo'ak'eemi kase s'uuggeedda s'aatsa mas'aafaa giddon de'iyaa k'aalaa ubbaa s'aafa. \v 29 K'ay Yihudaa Kaatiyaa Iyo'ak'eema hawaadan yaaga: ‹Med'inaa Goday hawaadan yaagee; «Neeni, Baabloone kaatii tumuwaappe yiide, ha biittaa bayzzana; k'ay izi giddon de'iyaa asaanne mehiyaakka wurssana» gaade ayaw s'aafaadii?› yaagaade mas'aafaa s'uuggaadda. \v 30 Hewaa diraw, taani Med'inaa Goday new Yihudaa Kaatiyaa Yo'ak'eemaw hawaa oday: Daawita kawutetsaa araatan uttiyaa zarii new ubbakka de'enna. Ne anhayikka c'oo olettiide, gallassi awaa suuluwaaninne k'amma meeguwaan shoc'ettana. \v 31 Hintte nagaraa diraw neena, ne zariyaanne neenana ootsiyaa ubbaa taani murana. Hintte taani odeeddawaa sisennan is's'eedda diraw, taani odeedda iitabaa ubbaa hintte bollanne Yihudaaninne Yerusaalamen de'iyaa asaa bolla ahana yaagee yaaga» yaageedda. \p \v 32 Hewaappe guyyiyaan, Ermaasi hara s'aatsa mas'aafaa akkiide, Neeriyaa na'aa s'aafiyaa Baarookkaw immeedda. Baaruki Yihudaa Kaatii Iyo'ak'eemi taman s'uuggeedda s'aatsa mas'aafaa k'aalaa ubbaa Ermaasi aw doonaan odina s'aafeedda. K'ay Ermaasi hewaa malatiyaa hara k'aalaakka gujjin, ubbaakka Baaruki s'aafeedda. \c 37 \s Ermaasanne Kaatiyaa Sedek'iyaasa \p \v 1 Baabloone Kaatii Naabukadanas'oori Iyo'ak'eema na'aa Yo'aakiina sa'aan Iyoosiyaasa na'aa Sedek'iyaasa Yihudaa biittan kawutseedda.\x - \xo 37:1 \xo*\xt 2 Kat. 24:17; 2 Od. 36:10\xt*\x* \v 2 Sedek'iyaasi, aanana ootsiyaa Kaappatuunne he biittan de'iyaa Asay ubbaykka Med'inaa Goday timbbitiyaa odiyaa Ermaasa baggana odeedda k'aalaw azazettibeykkino. \v 3 Shin Kaatii Sedek'iyaasi Sheleemiyaa na'aa Yehukaalanne Ma'iseeya na'aa k'eesiyaa S'afaaniyaa hawaadan yaagiide, Ermaasakko kiitteedda; «Hayana nu diraw Med'inaa Godaa nu S'oossaa woossa» yaageedda. \p \v 4 He wode Ermaasi biro k'ashetti beenna diraw, asaa giddon simerettee. \v 5 Gibs'e kaatiyaa olanchchatuu, Gibs'eppe kesiide yiyaawaa Yerusaalame dooddeedda Baabloone olanchchatuu siseedda wode, unttunttu Yerusaalameppe aggiide, guyye simmeeddino. \p \v 6 Hewaappe guyyiyaan, Med'inaa Godaa k'aalay timbbitiyaa odiyaa Ermaasakko yeedda. \v 7 Med'inaa Goday Israa'eeliyaa S'oossay hawaadan yaagee; «Taana hintte oochchana mala, hinttena kiitteedda Yihudaa kaatiyaw hawaadan yaagite; ‹Be'ite, hinttena maaddanaw keseedda Gibs'e kaatiyaa olanchchatuu barenttu biittaa simmiide baana. \v 8 K'ay Baabloone olanchchatuu simmiide yaana; olettiide, ha katamaa oyk'k'ana; tamankka Aa s'uuggana› yaagite» yaagee. \p \v 9 Med'inaa Goday hawaadan yaagee; « ‹Baabloone olanchchatuu laa"entso simmiide yiikkino› yaagiide hinttena hintterekka c'immoppite. Ayaw gooppe, unttunttu simmiide yaanawe de'enna! \v 10 Hintte Baabloone olanchchatuwaa muliyaa s'ooninttonne unttunttuppe attiide, olan madus's'iide, dunkkaaniyaa giddon giseeddawanttukka denddiide, ha katamaa taman s'uuggana» yaagee. \s Ermaasi K'ashetteedda \p \v 11 Gibs'e kaatiyaa olanchchatuu mateedda diraw, Baabloone olanchchatuu Yerusaalame aggiide, barenttu de'iyaa sa'aappe guyye simmeeddino. \v 12 He wode Ermaasi barena gakkiyaa gadiyaa akkanaw Biiniyaama biittaa baanaw Yerusaalameppe denddee. \v 13 Gido shin, I biide, Biiniyaama Penggiyaa giyaa penggiyaa gakkishina, penggiyaa naagiyaawanttuppe ittuu, Hanaaniyaa na'aa Sheleemiyaa na'ay, Yiiriyaa giyaawe Aa, «Ne nuuna kadaade Baabloone baasa gidikkii?» yaagiide oyk'k'eedda. \p \v 14 Ermaasi zaariide, hawaadan yaageedda; «Neeni giyaawe wordduwaa; taani Baabloone biyaa asaa gidikke» yaageedda. Shin Yiirii I giyaawaa sisennan is's'eedda; Ermaasa oyk'k'i akkiide, kaappatuwaakko afeeda. \v 15 Kaappatuukka loytsi hank'k'ettiide, Ermaasa wad'd'eeddino; unttunttu k'asho golliyaa kesseedda, s'aafiyaa Yoonataana golliyaan afiide wotseeddino. \v 16 Ermaasi hewan biittaa giddon de'iyaa kifiliyaan daro wodiyaa gam"eedda. \p \v 17 Hewaappe guyyiyaan, Kaatii Sedek'iyaasi asaa kiittiide, Ermaasa bare de'iyaasaa kaatiyaa golliyaa s'eesisseedda; Asay erennan Aa, «Med'inaa Goday new odeeddawe ayentto de'ii?» yaagiide oochcheedda. \p Ermaasi zaariide, «Ee de'ee; neeni Baabloone kaatiyaa kushiyan aad'd'aade imettana» yaageedda. \v 18 K'aykka Ermaasi Kaatiyaa Sedek'iyaasa hawaadan yaagiide oochcheedda; «Taana hintte k'asho golliyaan yegganaw taani ne bollan, new ootsiyaa kaappotuwaa bollan woy ha asaa bollan ayaa bayzzuwaa ootsaadditaa? \v 19 K'ay, ‹Baabloone kaatii hintte bollaninne ha biittaa bollan yiide olenna› yaagiide new timbbitiyaa odeedda ne nabatuu ha"i hak'an de'ino? \v 20 Hewaa diraw, ta godaw kaatiyaw, sisa! Taani oochchiyaawaa neeni polana mala, neena woossay. Taani he sa'aan hayk'k'ennaadan, k'asho golliyaa gidiyaa s'aafiyaa Yoonataana golliyaw taana guyye zaaroppa» yaageedda. \p \v 21 Hewaa diraw, Kaatii Sedek'iyaasi naagiyaawanttu dabaaban Ermaasa wotsana mala azazeedda. Hewan Aa wotsi de'ishshin, katamaappe daabbuu d'ayana gakkanaw, hachchi hachchi itti itti daabbuwaa uukkiyaasaappe ayi ahiide, aw immeeddino. Hewaa diraw Ermaasi kaatiyaa zabban naaguwaan gam"eedda. \c 38 \s Ermaasi Haatsaa Ollaan Oletteedda \p \v 1 Mataana na'ay Shafaas'e, Paashihuura na'ay Gadaalee, Sheleemiyaa na'ay Yehukaalinne Malkkiyaa na'ay Paashihuuri Ermaasi asaa ubbaw odeedda k'aalatuwaa siseeddino. \v 2 Ermaasi giidde, «med'inaa Goday hawaadan yaagee; ‹Ha kataman attiyaa ooninne olan, koshaaninne iita harggiyaan hayk'k'ana. Shin Baabloonetuwaakko biyaa ooninne hayk'k'enna. Bare huup'iyaa ashshana; pas'akka de'ana› yaagee. \v 3 K'aykka Med'inaa Goday, ‹Hawe Yerusaalame katamay tumuppe Baabloone kaatiyaa olanchchatuwaa kushiyan aad'd'iide imettana; unttunttukka Aa omooddana› yaagee» yaageedda. \p \v 4 Hewaappe guyyiyaan, kaappatuu kaatiyaakko biide, hawaadan yaageeddino; «Ha bitanii hayk'k'anaw koshshee; hawaa mala s'ala k'aalaa haasayiide, ha kataman de'iyaa olanchchatuunne Asay ubbay shugganaadan ootseedda. I asaa k'ohiyaawaa amotteeppe attina, sarobaa amottenna» yaageeddino. \p \v 5 Kaatii Sedek'iyaasi zaariide, hawaadan yaageedda; «Hintte Aa bolla ootsana geeddawaa ayaanne taani hinttena digganaw danddaykke» yaageedda. \v 6 Unttunttu Ermaasa kaatiyaa golliyaa dabaaban de'iyaa, kaatiyaa na'aa Malkkiyaa haatsaa ollaan yegeeddino; unttunttu wodoruwaan Aa duge wotseeddino. He wode he ollaan silimuwaappe attina, haatsi baawa; Ermaasi he silimuwaa giddo geleedda. \p \v 7 Shin Toop'p'iyaa asaa gidiyaa, kaatiyaa golliyaan ootsiyaa, Abedmeleeka giyaawe Ermaasi ollaan oletteeddawaa siseedda. He wode kaatii Biiniyaama Penggiyaan pirdda chilootan utteedda. \v 8 Abedmeleeki kaatiyaakko biide, hawaadan yaageedda; \v 9 «Ta godaw kaatiyaw, ha asatuu wolk'k'aama iitabaa ootseeddino; hewekka ayee gooppe, timbbitiyaa odiyaa Ermaasa haatsaa ollaan yeggeeddino. K'ay kataman k'umi bayinna diraw, I hewan koshaan hayk'k'ee» yaageedda. \p \v 10 Kaatii zaariide, Toop'p'iyaa asaa gidiyaa Abedmeleeka, «Hawaappe hattamu asaa neenana akkaade baade, Ermaasi hayk'k'ennan de'ishiina, haatsaa ollaappe kessite» yaageedda. \p \v 11 Abedmeleeki asaa akkiide beedda; kaatiyaa golliyaan duretaa minjjiyaa kifiliyaappe garssa baggana de'iyaa kifiliyaa geliide, ec'a mayuwaa c'urk'k'aa akkeedda. He c'urk'k'aa wodoruwaa s'eeran k'achchiide, Ermaasaw duge ollaa giddo yeddeedda. \v 12 Toop'p'iyaa asaa gidiyaa Abedmeleeki Ermaasa ollaa giddo duge s'eegiide, «Hawaa mayuwaa c'urk'k'aa wodoruwaappe garssa baggana ne shop'p'iyaan wotsa» yaageedda. Ermaasikka I geeddawaadan ootseedda. \v 13 Yaatina, he wodoruwaan goochchiide, Ermaasa ollaappe kesseeddino. Naagiyaawanttu dabaabaa gelissiide gorddeeddino. \s Sedek'iyaasi Ermaasa Laa"entsuwaakka Oochcheedda \p \v 14 Hewaappe guyyiyaan, Kaatii Sedek'iyaasi Ermaasakko kiitti ahisiide, Med'inaa Goday Geeshsha Golliyaa geliyaa heezzentso penggiyaa matan Aa, «Taani ittibaa neena oochchana. Neeni taappe ayaanne k'osoppa» yaageedda. \p \v 15 Ermaasi zaariide Sedek'iyaasaw, «Taani odooppe, neeni taana wod'ikkii? Taani zorinakka, neeni sisakka» yaageedda. \p \v 16 Kaatii Sedek'iyaasi Ermaasaw k'osuwaan hawaadan yaagiide c'aak'k'eedda; «Taani neena wod'ennawaanne k'ay neena wod'anaw koyiyaawanttoo aatsaade immennawaa nuw de'uwaa immeedda Med'inaa Godaa suntsan c'aak'k'ay» yaageedda. \p \v 17 Ermaasi Sedek'iyaasaw zaariide, «Med'inaa Goday, Ubbaappe Wolk'k'aama S'oossay, Israa'eeliyaa S'oossay hawaadan yaagee; ‹Baabloone kaatiyaa kaappotoo kushiyaa immooppe, neeni pas'a attana; ha katamaykka taman s'uugettenna; neenikka ne golliyaa asaykka pas'a de'ana. \v 18 Shin neeni unttunttoo kushiyaa immennan is's'ooppe, ha katamaa Baabloonetuu omooddana; unttunttu Aa s'uuggana; neenikka unttunttuppe kessa akkakka› yaagee» yaageedda. \p \v 19 K'aykka Kaatii Sedek'iyaasi Ermaasa, «Taani yayyiyaawe ha biittaappe kaddiide, Baabloonetuwaakko beedda Ayihudatuwaassa. Ayaw gooppe, Baabloonetuu taana unttunttu kushiyan aatsiide immooppe, Ayihudatuu taana tuggayana» yaageedda. \p \v 20 Ermaasi zaariide, «Ayentto baawa! Unttunttu neena unttunttoo aatsiide immikkino. Odiyaa Med'inaa Godaa k'aalaw hayyanaa azazetta. Hewe new lo"o gidanawaa; neenikka pas'a attanaassa. \v 21 Shin neeni kushiyaa immennan is's'ooppe, Med'inaa Goday taana besseedda sas'ay de'ee. \v 22 Hewekka ayee gooppe, Yihudaa kaatiyaa golliyaan atteeda mac'c'a asatuu ubbay omoodettiide, Baabloone kaappatuwaakko baana. Unttunttu neena hawaadan yaagana; ‹New mata lagge gidiyaawanttu neena baletseeddino; unttunttu neena s'ooneeddino. Shin ha"i ne gedii silimuwaa giddo gelina, he laggetuu neena yeggiide beeddino› yaagana. \v 23 K'ay ne machchetuunne ne naanatuu ubbay Baabloonetuwaan omoodettiide baana. Neenikka unttunttu kushiyaappe kessa akkakka; Baabloone kaatii neena oyk'k'ana. Ha katamaykka taman s'uugettana» yaageedda. \p \v 24 Sedek'iyaasi Ermaasaw zaariide, hawaadan yaageedda; «Hawaa neeni taw odeeddawaa asaw odana d'ayooppe, neeni hayk'k'akka. \v 25 Kaappatuu taani neenana haasayeeddawaa sisiide yiide, ‹Neenana kaatiyaanna ayaa haasayeeddentto, nuw oda. Neeni nuw k'osennan odooppe, nuuni neena wod'okko› yaagiide neena oochchana. \v 26 Neeni, ‹Taani he sa'aan hayk'k'ennaadan, taana zaaraadde k'asho golliyaa gidiyaa Yoonataana golliyaa yeddennaadan, kaatiyaa woossaad› yaagaade zaara» yaageedda. \p \v 27 Hewaappe guyyiyaan, kaappatuu ubbay Ermaasakko yiide, he ooshaa oochcheeddino. Kaatii Aa azazeeddawaadan, ikka unttunttoo odeedda. Unttunttukka c'o"u giide bashi aggeeddino; ayaw gooppe, Ermaasi kaatiyaanna haasayishin siseeddawe ooninne baawa. \v 28 Yerusaalame oyk'k'ettana wodii gakkanaw, Ermaasi naagiyaawanttu dabaaban gorddettiide gam"eedda.\x - \xo 38:28 \xo*\xt Hiz. 33:21\xt*\x* \c 39 \s Yerusaalame Kunddetsaanne Yihudaan Med'etteedda Hanotatuwaa \r (2 Kat. 25:1-12; Erm. 52:4-16) \p \v 1 Sedek'iyaasi Yihudaan kaateteedda udduppuntsa laytsan, tammantsa aginaan, Baabloone Kaatii Naabukadanas'oorinne Aa olanchchatuu ubbay yiide, Yerusaalame dooddeeddino. \v 2 Sedek'iyaasi kaateteedda tammanne ittentsa laytsan, oyddentso aginaan, udduppuntsa gallassan Baabloone olanchchatuu katamaa gimbbiyaa mentseeddino. \v 3 He wode Baabloone kaatiyaa kaappatuu, Nerggaali-Sharees'era, Samggari-Neba, Sarssekiimanne hara Nerggaali-Sharees'era geetettiyaawanttu, hara c'ora mooddiyaawanttunna ittippe yeeddino; Giddo Penggiyaa giyaa penggiyaan utteeddino. \p \v 4 Yihudaa Kaatii Sedek'iyaasinne Aa olanchchatuu ubbay Baabloone olanchchatuwaa be'eedda wode, k'amman katamaappe kesiide, kaatiyaa ataakilttiyaa sa'aa afiyaa ogiyaa oyk'k'iide, laa"u dirssaa gimbbetuwaa ittippe gatsiyaa penggiyaanna bak'ateeddino. Unttunttu Yorddaanoosa Dilbbuwaakko simmiide beeddino. \v 5 Shin Baabloone olanchchatuu unttuntta guyyenna yederssiide, Iyaarikko dembbaa gatsiidde, Sedek'iyaasa oyk'k'eeddino. Hamaata biittan, Ribila kataman de'iyaa Kaatiyaa Naabukadanas'oorakko afeedino. Kaatii Naabukadanas'oori yaan Sedek'iyaasa bolla pirddeedda. \v 6 K'ay Sedek'iyaasa attuma naanatuwaa Sedek'iyaasi s'eellishshin, yaan Ribila kataman wod'eedda; Yihudaa kaappatuwaa ubbaakka wod'eedda. \v 7 Hewaappe guyyiyaan, Sedek'iyaasa ayifetuwaa wooc'i kessiide, Aa Baabloone biittaa afanaw sanssalatan k'achcheeda. \p \v 8 He wode Baabloone olanchchatuu kaatiyaa golliyaanne Asay de'iyaa keetsatuwaa ubbaa taman s'uuggeeddino; Yerusaalame gimbbiyaakka koleeddino. \v 9 Kaatiyaa naagiyaawanttu kaappuu Naabuzaradaani kataman atteeda asatuwaanne kaddiide barenan gakketeedda asatuwaa ubbaa ittippe omooduwaan Baabloone biittaa afeeda. \v 10 Shin kaatiyaa naagiyaawanttu kaappuu Naabuzaradaani ayaynne unttunttoo bayinna hiyyeesatuwaappe amareedawantta Yihudaan aggiide, unttunttoo woyniyaa turaa sa'atuwaanne goshiyaa gadetuwaa immeedda. \s Ermaasa Biletsaa \p \v 11 Naabukadanas'oori kaatiyaa naagiyaawanttu kaappuwaa Naabuzaradaana hawaadan yaagiide azazeedda; \v 12 «Baade Ermaasa koya demmaade, aw koshshiyaabaa ubbaa ootsa; Aa bolla hara iitabaa ayaanne ootsoppa» yaageedda. \v 13 Hewaa diraw, Naabuzaradaani, Naabushaazibaani, Nerggaali-Sharees'erinne Baabloone kaatiyaa kaappatuu ubbay ittippe gidiide kiittiide, \v 14 Ermaasi k'ashetti utteedda, naagiyaawanttu dabaabaappe kesseeddino. Bare golle afiide wotsana mala, Saafaana na'aa na'aa, Ahik'aama na'aa Gadaaliyaw hadaraa immeeddino. Hewaappe denddeeddawaan Ermaasi bare biittaa asaana ittippe de'eedda. \s Abemeleekaw Odetteedda Hidootaa \p \v 15 Ermaasi naagiyaawanttu dabaaban gorddetti utti de'ishshin, Med'inaa Godaa k'aalay aakko hawaadan yaagiidde yeedda; \v 16 «Baade Top'p'iyaa asaa gidiyaa Abedmeleekaw hawaadan yaaga; ‹Ubbaappe Wolk'k'aama Med'inaa Goday, Israa'eeliyaa S'oossay, hawaadan yaagee; «Hawaappe kase taani odeeddawaadankka ha katamaa bollan lo"obaa gidennaan, bayetsaa ahana. Hewe ubbay haniyaa wode, neenikka ha kataman uttaade, ne ayifiyaan be'ana. \v 17 Gido shin, he gallassan taani Med'inaa Goday neena wotsa akkana; neeni yayyiyaa ne morkkatuwaa kushiyankka aad'd'aade imettakka. \v 18 Taani neena ashshana; neeni olan hayk'k'akka; neeni taanan ammanetteeda diraw, hayk'k'uwaappe attanaassa. Taani Med'inaa Goday hawaa oday» yaagee› yaaga» yaageedda. \c 40 \s Ermaasi Gadaaliyaana De'eedda \p \v 1 Kaatiyaa naagiyaawanttu kaappuu Naabuzaradaani Ermaasa Raaman billi simmina, Med'inaa Godaa k'aalay Ermaasakko yeedda. Ermaasi kase Naabuzaradaani Yerusaalameppenne Yihudaappe omoodiide, Baabloone biittaa afanaw sanssalatan k'achcheeda asaa giddon de'ee. \p \v 2 Kaatiyaa naagiyaawanttu kaappuu Ermaasa dumma kessiide, hawaadan yaageedda; «Med'inaa Goday ne S'oossay ha bayetsaa ha biittaa bollan ahana geedda. \v 3 Geeddawaadan ha"i Med'inaa Goday aheedda; Med'inaa Godaa bollan hintte nagaraa ootseedda dirawunne aw azazettenan is's'eedda diraw, hawe ubbay haneedda. \v 4 Be'a, ha"i taani ne kushiyan de'iyaa sanssalataa billaade neena yeddaad. Taananna Baabloone biittaa baana gooppe dendda; taani new koshshiyaabaa ubbaa kuntsana. Baabloone biittaa baanaw koyana d'ayooppe booppa. Biittay ubbay ne sintsan de'ee; neena lo"eedda sa'aa hak'anne ba» yaageedda. \p \v 5 Ermaasi Aa matappe beennan de'ishiina, Naabuzaradaani gujjiidekka yaageedda; «Saafaana na'aa na'aa, Ahik'aama na'aa Gadaaliyaakko ba; ayaw gooppe, Baabloone Kaatii Naabukadanas'oori Aa Yihudaa katamatuwaa mooddiyaawaa ootsiide suntseedda. Hewaa diraw, aanana ittippe gidaade, hewan asaana de'a. Woy neena lo"eedda sa'aa hak'anne ba» yaageedda. Hewaappe guyyiyaan, kaatiyaa naagiyaawanttu kaappuu aw k'umaanne hara shink'k'aa immiide yeddeedda. \v 6 Ermaasi Mis'ip'p'an de'iyaa Ahik'aama na'aa Gadaaliyaakko beedda. I hewan atteeda asaana ittippe de'eedda. \s Gadaalii Yihudaa Mooddeedda \r (2 Kat. 25:22-24) \p \v 7 Yihudaa olaa gadaawatuwaappenne olanchchatuwaappe amareedawanttu barenttu kushiyaa Baabloone kaatiyaw biro immibeykkino. Unttunttu Baabloone kaatii Gadaaliyaa he biittaa mooddiyaawaa ootsiide suntseeddawaanne Baabloone biittaa omoodettiide beennan Yihudaan atteeda hiyyeesatoo kaappuwaa ootseeddawaa siseeddino.\x - \xo 40:7-9 \xo*\xt 2 Kat. 25:22-24\xt*\x* \v 8 Nataaniyaa na'ay Isimaa'eeli, K'aareeha naanatuu Yohanaaninne Yoonataani, Taanihumeeta na'ay Saraayi, Nas'oofa katamaappe yeedda Efaaya naanatuunne Maa'ika katamaappe yeedda itti bitaniyaa na'ay Yazaanii barenttu olanchchatuwaa ubbaanna Gadaaliyaakko Mis'ip'p'a yeeddino. \v 9 Saafaana na'aa na'ay, Ahik'aama na'ay Gadaalii unttunttoo hawaadan yaagiide c'aak'k'eedda; «Baabloonetoo kushiyaa immanaw yayyoppite; ha biittan uttiide de'ite; Baabloone kaatiyawukka moodettite. Yaatooppe, ubbabay hinttew lo"a gidanawaa. \v 10 Taani Mis'ip'p'an uttaade, Baabloone biittaappe hinttenana gakketanaw yiyaa ubbaanna hintte doonaa gidaade haasayana. Shin hintte hintte de'iyaa heeraan heeraan woyniyaa, wogaraa zayitiyaanne hara ofintsaa katsaa ayifiyaa ubbaa shiishshiide dagayite» yaageedda. \p \v 11 He wode Moo'aaba biittan, Amoona biittan, Eedooma biittaaninne hara biittatuwaan Ayihuda ubbay Baabloone kaatii amareeda Yihudaa asatuu Yihudaan attana mala ootseeddawaanne unttuntta mooddiyaawaa ootsiide, Shaafaanna na'aa Ahik'aama na'aa Gadaaliyaa suntseeddawaa siseeddino. \v 12 Barenttu laalettiide de'iyaa biittatuwaappe Yihudaa simmiide, Gadaalii de'iyaasaa Mis'ip'p'a yeeddino. Hewan unttunttu daro woyniyaanne hara ofintsaa katsaa ayifiyaa shiishshiide dagayeeddino. \s Isimaa'eeli Gadaaliyaa Wod'eedda \r (2 Kat. 25:25-26) \p \v 13 Hewaappe guyyiyaan, K'aareeha na'ay Yohanaaninne kushiyaa immibeenna olaa gadaawatuu ubbay Gadaaliyaakko Mis'ip'p'a yiide, \v 14 «Amoona Kaatii Ba'aliisi Nataaniyaa na'aa Isimaa'eela neena wod'ana mala yeddeeddawaa eray?» yaageeddino. Shin I unttunttu giyaawaa ammanennan is's'eedda. \p \v 15 Hewaappe guyyiyaan, K'aareeha na'ay Yohanaani Mis'ip'p'an de'iyaa Gadaaliyaakko yiide, s'uuran hawaadan yaageedda; «Ooninne erennan de'ishiina baade, Nataaniyaa na'aa Isimaa'eela taani wod'ana. Ayaw gooppe, I neena wod'iyaawaa gidooppe, ne matan shiik'eedda Ayihuda ubbay laalettana; k'ay Yihudaan atteeda Asay ubbaykka wurana» yaageedda. \p \v 16 Shin Ahik'aama na'ay Gadaalee zaariide, hawaadan yaageedda; «Isima'eelabaa neeni odiyaabay ubbay wordduwaa gidiyaa diraw, hewaa malabaa ootsoppa» yaageedda. \c 41 \p \v 1 Laappuntsa aginaan kaatiyaa zare gidiide, kaatiyaanna ootsiyaa kaappatuwaappe ittuu, Elishamaa'a na'aa na'ay, Nataaniyaa na'ay Isimaa'eeli tammu asatuwaana ittippe biittaa mooddiyaa Gadaaliyaana gakketanaw Mis'ip'p'a beedda. Ubbaykka ittippe uttiide k'umaa miishshin,\x - \xo 41:1-3 \xo*\xt 2 Kat. 25:25\xt*\x* \v 2 Nataaniyaa na'ay Isimaa'eelinne aanana de'iyaa tammu asatuu barenttu mashshaa mashshaa kessiide, Baabloone kaatii Yihudaa mooddiyaawaa ootsiide suntseedda Ahikaama na'aa Gadaaliyaa wod'eeddino. \v 3 Hewaa bollakka k'ay Isimaa'eeli Mis'ip'p'an Gadaaliyaana de'iyaa Ayhudatuwaanne Baabloone olanchchatuwaa ubbaa wod'eedda. \p \v 4 Gadaalii hayk'k'eedda wonttetsa gallassi, Aa hayk'k'uwaa ooninne eranaappe kasetiide, \v 5 Sekeemappe, Seeloppenne Samaariyaappe hosppun tammu asatuu kayyottiidde, barenttu buuchchaa meediide, barenttu mayuwaa peed'iidenne barenttu bollaakka puuziide yeeddino. Unttunttu Med'inaa Godaa Golliyaw immiyaa katsaa yarshshuwaanne is'aanaa imotaa aheeddino. \v 6 Isimaa'eeli Mis'ip'p'appe kesiide, yeekkiidde unttunttunna gakketanaw beedda; unttunttunna gaketteedda wode, «Ahik'aama na'aa Gadaaliyaakko haa yiite; Aa be'ite» yaageedda. \v 7 Unttunttu katamaa giddo geliyaanin, Isimaa'eelinne aanana de'iyaa asatuu he asatuwaa wod'iide, haatsaa dagayiyaa ollaan oli aggeeddino. \p \v 8 Shin he hosppun tammu asatuwaappe tammatuu Isimaa'eela hawaadan yaagiide woosseeddino; «Ha"i nuuna wod'oppa! Nuuni nu shoyk'an k'oseedda daro zarggay, banggay, wogaraa zayitiinne eessay de'ee» yaageeddino. I unttunttu wod'enaan yeddi aggeeda. \v 9 Isimaa'eeli wod'eedda asaa ubbaa oleedda haatsaa dagayiyaa ollay, Israa'eeliyaa kaatii Baa'ishi olanaw yeedda wode, Kaatii Asaa bookisseedda wolk'k'aama haatsaa dagayanaw gimbbeedda ollaa. Nataaniyaa na'ay Isimaa'eeli he ollaa anhaan kuntseedda. \v 10 Isimaa'eeli kaatiyaa mac'c'a naanatuwaanne Mis'ip'p'an atteeda asaa ubbaa omoodeedda. Hewanttu kaatiyaa naagiyaawanttu kaappuu Naabuzaradaani Ahik'aama na'aa Gadaaliyaana ittippe Mis'ip'p'an wotseeddawantta. I unttuntta omoodiide, barenanna akkiide, Amoona biittaa baanaw denddee. \p \v 11 K'aareeha na'ay Yohanaaninne aanana ittippe de'iyaa olaa gadaawatuu Isimaa'eeli ootseedda iitabaa ubbaa siseeddino. \v 12 Barenttu asaa akkiide, aanana olettanaw beeddino; Isimaa'eelakka Gabaa'oonan de'iyaa wolk'k'aama del"iyaa matan gakkiide oyk'k'eeddino. \v 13 Isimaa'eeli omoodiide barenanna afeeda Asay ubbay K'aareeha na'aa Yohanaananne aanana de'iyaa olaa gadaawatuwaa be'eedda wode, loytsi nashetteeddino. \v 14 He omoodetteeddawanttu ubbay guyye simmiide biide, K'aareeha na'aa Yohanaanan gakketeeddino. \v 15 Shin Isimaa'eelinne hara hosppun asatuu ittippe Yohanaanappe kessi akkiide, Amoona biittaa bak'ateeddino. \p \v 16 Hewaappe guyyiyaan, Isimaa'eeli Gadaaliyaa wod'i simmiide, Mis'ip'p'appe omoodiide aheedda olanchchatuu, mac'c'a asatuu, naanatuunne mureessatuu ubbay K'aareeha na'aa Yohanaananne hara olaa gadaawatuwaana denddiide beeddino. \v 17 Unttunttu yaappe denddiide, Gibs'e baanaw Beeteleeme matan de'iyaa Geeruuta-Kimhaama giyaa sa'aan shemppeeddino. \v 18 Unttunttu Gibs'e beeddawe Baabloona kaatii suntseedda Akik'aama na'aa Godooliyaa Isma'eelii wod'eedda diraw Baabloonatoo yayyiide Baabloonappe bak'atiide, Gibs'e baanaw danddayeeddino. \c 42 \s Gibs'e Beennaadan S'oossay Odeedda \p \v 1 Olaa gadaawatuu ubbay, K'aareeha na'ay Yohanaani, Hoshaaya na'ay Azaariyaasinne Asay ubbay, guutsaappe wogaa gakkanaw yiide, \v 2 timbbitiyaa odiyaa Ermaasa hawaadan yaageeddino; «Nuuni neena oochchiyaawaa nuw ootsaarikkii! Ha atteeda nu diraw Med'inaa Godaa ne S'oossaa woossaarikkii! Nuuni kase dara; shin ha"i neeni be'iyaawaadan, guutsatuwaa s'alalay atteedo. \v 3 Nuuni biyaa ogiyaanne nuuni ootsanabaa I nuuna bessanaadan, Med'inaa Godaa ne S'oossaa nu diraw woossa» yaageeddino. \p \v 4 Timbbitiyaa odiyaa Ermaasi zaariide, «Lo"a. Hintte geeddawaadankka, Med'inaa Godaa hintte S'oossaa taani woosana; k'ay hintteppe ayaanne k'osennan, Med'inaa Goday odiyaabaa ubbaakka hinttew odana» yaageedda. \p \v 5 Unttunttu zaariide, Ermaasaw hawaadan yaageeddino; «Med'inaa Goday ne S'oossay ne baggana nuw kiittiyaawaa ubbaa nuuni polana d'ayooppe, S'oossay bare huup'iyaan nu bolla tumunne ammanetteeda markka gido. \v 6 Nuuni dosiyaawaa gidina, is's'iyaawaa gidinakka, nuuni neena aakko kiittiyaa Med'inaa Goday nu S'oossay azaziyaawaa nuuni ootsana. Ayaw gooppe, Med'inaa Godaw azazettooppe, nuw ubbabay lo"a gidanawaa» yaageeddino. \p \v 7 Tammu gallassaappe guyyiyaan, Med'inaa Godaa k'aalay Ermaasakko yeedda. \v 8 Yaatina, I K'aareeha na'aa Yohanaana, aanana de'iyaa olaa gadaawatuwaanne asaa ubbaa, guutsaappe wogaa gakkanaw s'eegiide, \v 9 hawaadan yaageedda; «Hintte woosaa taani aakko shiishshana mala, hintte taana kiitteedda Med'inaa Goday Israa'eeliyaa S'oossay hawaadan yaagee; \v 10 ‹Hintte ha"i ha biittan uttooppe, taani hinttena kees's'anappe attina kolikke; tokkanappe attina, shoddikke. Ayaw gooppe, taani kase hintte bollan aheedda iitabay taana kayyoyeedda. \v 11 Hintte ha"i yayyiyaa Baabloone kaatiyaw ayinne yayyoppite! Hinttena Aa kushiyaappe ashshanaw taani hinttenanna de'iyaa diraw yayyoppite! Taani Med'inaa Goday hawaa oday. \v 12 Taani hinttew k'arettana; yaataade I hinttew k'arettiide, hinttena hintte biittaw zaaranaadan ootsana› yaagee. \p \v 13 «Shin hintte Med'inaa Godaw, hintte S'oossaw, azazettenan is's'iide, ‹Ha biittan uttokko› gooppe, \v 14 k'ay hintte, ‹Olaa woriyaanne olaw punniyaa malakataa sisennasaaninne koshay bayinnasaa Gibs'e biide, yaan de'ana› gooppe, \v 15 hinttenoo Yihudaan atteedawanttoo, Med'inaa Goday hinttena giyaawaa sisite. Ubbaappe Wolk'k'aama Med'inaa Goday, Israa'eeliyaa S'oossay hawaadan yaagee; ‹Hintte Gibs'e biide, yaan de'anaw k'ofaa k'achchooppe, \v 16 he hintte yayyeedda olay Gibs'en hinttena oyk'k'ana; hintte hirggeedda koshaykka hinttena kaalliide baana; hinttekka yaan Gibs'en hayk'k'ana. \v 17 Gibs'e biittaa biide de'anaw k'ofaa k'achcheeda Asay ubbay olan, woy koshan woy iita harggiyaan hayk'k'ana. Taani unttunttu bollan ahiyaa iitabaappe ittuunne kessi akkena; ittuunne attena› yaagee. \p \v 18 «Ubbaappe Wolk'k'aama Med'inaa Goday, Israa'eeliyaa S'oossay hawaadan yaagee; ‹Yerusaalamen de'iyaawanttu bollan ta hank'k'uunne ta yiluu gukkeeddawaadan, hintte Gibs'e geliyaa wode hintte bollankka ta hank'k'uu hewaadan gukkana. Hintte dagama, shek'k'aa, tooshiyaanne k'iliic'iyaawaa gidanita; ha sa'aa laa"entso ubbakka be'ikkita› yaagee. \p \v 19 «Yihudaan atteedawanttoo, Med'inaa Goday hinttena, ‹Gibs'e booppite!› yaageedda. Taani hachchi hinttena, ‹Ye"e!› geeddawaa erite. \v 20 Hintte taana, ‹Nu diraw Med'inaa Godaa nu S'oossaa woossa; I new odiyaabaa ubbaakka nuw oda; nuuni ootsana› yaagiide, taana Med'inaa Godaakko, hintte S'oossaakko, kiitteeddita; hewan wolk'k'aama balaa baleeddita. \v 21 I geeddawaa ubbaa hachchi hinttew odaad. Shin Med'inaa Goday hintte S'oossay ta baggana hinttew kiitteedda k'aalaw hintte azazettenan is's'eeddita. \v 22 Simmi hawaa erite: hintte biide de'anaw koyiyaa biittan hintte olan, koshaaninne iita harggiyaan hayk'k'iide wurana» yaageedda. \c 43 \s Ermaasi Gibs'e Beedda \p \v 1 Med'inaa Goday unttunttu S'oossay kiitteedda k'aalaa ubbaa Ermaasi unttunttoo odiide wursseeddawaappe guyyiyaan, \v 2 Hoshaaya na'ay Azaariyaasi, K'aareeha na'aa Yohanaaninne otoranchcha Asay ubbay Ermaasa hawaadan yaageeddino; «Neeni wordduwaa odaasa! Med'inaa Goday nu S'oossay nuuni Gibs'e biide uttenna mala odanaw, neena nuukko mule kiittibeenna. \v 3 Shin Baabloone biittaa Asay nuuna wod'anaadan woy omoodiide barenttu biittaa afanaadan, neeni nuuna unttunttu kushiyan aatsaade immana mala, neena nu bollan dentseeddawe Neeriyaa na'aa Baaroka» yaageeddino. \p \v 4 Hewaa diraw, K'aareeha na'ay Yohanaani, olaa gadaawatuu ubbaynne Asay ubbay Yihudaa biittan de'anaw, Med'inaa Goday unttuntta azazeedda azazuwaa polennan is's'eeddino. \v 5 K'aareeha na'ay Yohanaaninne olaa gadaawatuu ubbay barenttu laaletteedda kawutetsatuwaa ubbaappe Yihudaan de'anaw simmeedda Yihudaa asaa barenttuna akkiide, Gibs'e beeddino.\x - \xo 43:5-7 \xo*\xt 2 Kat. 25:26\xt*\x* \v 6 K'ay kaatiyaa naagiyaawanttu kaappuu Naabuzaradaani Saafaana na'aa, Ahik'aama na'aa Gadaaliyaana ittippe de'ana mala ashsheeda attuma asatuwaa, mac'c'a asatuwaa, naanatuwaanne kaatiyaa mac'c'a naanatuwaa ubbaa afeedino. K'aykka timbbitiyaa odiyaa Ermaasanne Neeriyaa na'aa Baarokakka afeedino. \v 7 Hewaadan haniide, Med'inaa Goday azazeeddawaa is's'iide, Gibs'e biittaa geliide, S'aafinaasa giyaa katamaa gakkanaw beeddino. \p \v 8 S'aafinaasan Med'inaa Godaa k'aalay Ermaasakko hawaadan yaagiidde yeedda; \v 9 «Wolk'k'aama shuchchatuwaa ne kushiyan oyk'k'a akkaade, Yihudaa Asay be'ishina, s'aafinaasan de'iyaa Gibs'e kaatiyaa golliyaa geliyaa saappe sintsa baggana de'iyaa baasuwaan mooga. \v 10 Unttuntta hawaadan yaaga; ‹Ubbaappe Wolk'k'aama Med'inaa Goday, Israa'eeliyaa S'oossay hawaadan yaagee; «Taani kiittaade, ta k'oomaa Baabloone Kaatiyaa Naabukadanas'oora ahissana; ha moogetteedda shuchchatuwaa bollan Aa kawutetsaa araataa wotsana. Yaatooppe I bare kawutetsaa dunkkaaniyaa Aa bollan essana. \v 11 I yiide Gibs'e biittaa olana. Hayk'k'oo de'iyaawanttu hayk'k'ana; omoodoo de'iyaawanttukka omoodettana; k'ay olan hayk'k'anaw de'iyaawanttukka olan hayk'k'ana. \v 12 Gibs'e s'oossatuwaa keetsatuwaa I taman oytsana; eek'atuwaakka s'uuggana, woy omoodoo akkiide afana. Hentsanchchay bare c'alaa mayiyaawaadan, I Gibs'e biittaa mayyana. Yaatiide hewaappe saro baana. \v 13 Gibs'e biittan Heliyoopoolisa giyaa kataman de'iyaa hawulttiyaa I mentsereetsana; Gibs'e s'oossatuwaa golletuwaakka taman s'uuggana» yaagee› yaaga» yaageedda. \c 44 \s Gibs'en De'iyaa Ayihudatoo // Odetteedda S'oossaa K'aalaa \p \v 1 Gibs'e biittan Migidoola, S'aafinaasanne Memppiisa geetettiyaa katamatuwaaninne gedissa baggana de'iyaa Patiroosa biittan de'iyaa Ayihudatuwaa s'eelliyaawaan S'oossaa k'aalay Ermaasakko hawaadan yaagiidde yeedda; \v 2 «Ubbaappe Wolk'k'aama Med'inaa Goday, Israa'eeliyaa S'oossay, hawaadan yaagee; ‹Yerusaalame bollaninne Yihudaa katamatuwaa ubbaa bollan taani aheedda bayetsaa ubbaa hintte hintte huup'iyaan be'eeddita. Unttunttu hachchi gakkanaw, koletti utteeddino; ooninne yaan de'enna. \v 3 Hewe haneeddawe unttunttu iita oosuwaa ootsiide, taana hank'k'etsissiide diraassa. Unttunttu gidina, hinttena gidina, woy hintte mayzza aawotuwaa gidina, ooninne erenna hara s'oossaw is'aanaa c'uwayiide, aw goyinneeddino. \v 4 «Hawaa malaa taani S'oossay is's'iyaa sheneyiyaabatuwaa ootsoppite!» yaagiide odana mala, zaara zaaraadde ta k'oomatuwaa, timbbitiyaa odiyaawantta, kiittaad. \v 5 Shin odiyaawaa unttunttu sisennan woy hayzzennan is's'eeddino. Unttunttu hara s'oossatoo is'aanaa c'uwayiyaa iita oosuwaa aggenaan is's'eeddino. \v 6 Hewaa gaasuwaan ta suulliyaa hank'k'uunne yiluu tigetteedda; Yihudaa katamatuwaaninne Yerusaalame ogetuwaan ees's'eedda. Unttunttukka hachchi hintte be'iyaawaadan, koletteeddawanttanne ayinne baynawantta gideedino› yaagee. \p \v 7 «Ha"ikka Med'inaa Goday, Ubbaappe Wolk'k'aama S'oossay, Israa'eeliyaa S'oossay, hawaadan yaagee; ‹Hinttew zeretsay de'enna mala, mac'c'a asaa, attuma asaa, naanatuwaanne zeretsaa Yihudaa biittaappe d'ayissanaadan, ha loytsi iitabaa hintte hintte bolla ayaw ootsiitee? \v 8 Hintte de'anaw geleedda ha Gibs'e biittan hara s'oossatoo is'aanaa c'uwayiyaawaan taana ayaw hank'k'etsiitee? Woy sa'aan de'iyaa kawutetsatuwaa ubbaa giddon shek'anne bore gidiide, hintte huup'iyaa bayzzanaw ayaw koyiitee? \v 9 Kase hintte aawotuu, Yihudaa kaatetuunne unttunttu machchetuu, k'ay hinttenne hintte machchetuu Yihudaa katamatuwaaninne Yerusaalame ogetuwaan ootseedda iitatetsaa ubbaa dogeedditeeyye? \v 10 Hintte hachchi gakkanaw, hinttenatetsaa hokisibeykkita; tawukka yayyibeykkita. K'ay taani hinttewunne hintte mayzza aawaatoo immeedda higgiyaaninne wogaan bibeykkita› yaagee. \p \v 11 «Hewaa diraw, Ubbaappe Wolk'k'aama Med'inaa Goday, Israa'eeliyaa S'oossay, hawaadan yaagee; taani hinttena yihudaa zeretsaa ubbaa, d'ayissanaw k'ofaa k'achchaad. \v 12 Yihudaan atteedawanttu giddoppe, Gibs'e biide, yaan de'anaw k'ofaa k'achcheeddawantta taani d'ayissana. Unttunttu ubbay Gibs'en wurana; olaaninne koshan hayk'k'ana. Wogaappe guutsaa gakkanaw de'iyaa ubbay olaaninne koshan wurana. Unttunttu dagama, shek'k'aa, tooshiyaanne k'iliic'iyaawaa gidanawantta. \v 13 Taani Yerusaalame olan, koshaaninne iita harggiyaan mureeddawaadan, Gibs'e biittan de'iyaawanttakka murana. \v 14 Atteedda Yihudaa asatuwaappe Gibs'en de'anaw yeeddawanttu Gibs'etuwaa kushiyaappe kessi akkikkino. Unttunttu simmi yiide de'ana giide amottiyaa Yihudaa biittaa ay asaynne simmenna; hayk'k'uwaappe palaheedda itti amara asaappe attina, simmiide yaana hara Asay de'enna yaagee» yaageedda. \p \v 15 Barenttu mac'c'a asatuu hara s'oossatoo is'aanaa c'uwayiyaawaa eriyaa attuma asatuu ubbaynne hewan ek'k'eedda mac'c'a asatuu ubbay wolk'k'aama maabaraa gidiide, Gibs'en gedissa baggana Patiroosa giyaa saan de'iyaa Asay ubbay Ermaasa hawaadan yaageeddino; \v 16 «Neeni Med'inaa Godaa suntsan nuw odiyaabaa ubbaa nuuni sisokko. \v 17 Nuuni ootsana geeddawaa ubbaa ootsana. Nuuni, nu mayzza aawotuu, nu kaatetuunne nu kaappatuu Yihudaa katamatuwaaninne Yerusaalame ogetuwaan kase ootseeddawaadan, Saluwaa Kaatatto geetettiyaa nu s'oossattiw is'aanaa c'uwissana; ushshaa yarshshuwaakka iw gussana. Ayaw gooppe, nuuni kase hewaa ootsiyaa wode, nuw daro k'umay de'ee; he wode nuw sa'ay keeka; nuuna ayaynne metibeenna. \v 18 Shin Saluwaa Kaatatiw is'aanaa c'uwayiyaawaanne ushshaa yarshshuwaa gussiyaawaa aggoodeppe haa simmina, nuw ubbabaykka pac'c'eedda; nuuni olaaninne koshan wureeddo» yaageeddino. \p \v 19 Mac'c'a asatuu gujjiidekka hawaadan yaageeddino; «Nuuni Saluwaa Kaatato malatiyaa ukitsaa uukkiyaa wode, is'aanaa c'uwayiyaa wodenne ushshaa yarshshuwaa iw gussiyaa wode ubbaan, nu asinatuu erennan de'ishiina, nuuni ootseeddawe ayaynne baawa» yaageeddino. \p \v 20 Aw hewaadan giide zaareedda asaw ubbaw, mac'c'anne attumawoo, Ermaasi hawaadan yaageedda; \v 21 «Hinttenne hintte mayzza aawotuu, hintte kaatetuunne hintte kaappatuu, k'ay biittan de'iyaa Asay ubbay Yihudaa katamatuwaaninne Yerusaalame ogetuwaan is'aanaa c'uwayeeddawaa Med'inaa Goday erenna woy dogeedda giide k'oppiitee? \v 22 Hintte ootsiyaa iitanne sheneyiyaa oosuwaa Med'inaa Goday c'o"u gaanaw danddayibeenna diraw, hintte biittay bayeedda, bazuwaanne shek'etteedda biittaa ootseedda. Hachchi hintte be'iyaawaadan, hintte biittay Asay de'enna biittaa gideedda. \v 23 Ha bashshay ubbay hinttena gakkeeddawe hintte hara s'oossatoo is'aanaa c'uwayeedda diraassa, Med'inaa Godaa naak'k'eedda diraassa, Med'inaa Godaa k'aalaa sisennan is's'eedda gishshaassanne Aa higgiyawunne Aa wogaw azazettenan is's'eedda diraassa» yaageedda. \p \v 24 Hewaappe guyyiyaan, Ermaasi asaw ubbaw, mac'c'anne attumawoo hawaadan yaageedda; «Hinttenoo, Yihudaappe yiide, Gibs'e biittan de'iyaa asatoo, ubbaykka Med'inaa Goday giyaawaa sisite! \v 25 Ubbaappe Wolk'k'aama Med'inaa Goday, Israa'eeliyaa S'oossay, hawaadan yaagee; ‹Hinttenne hintte machchetuu, «Nuuni Saluwaa Kaatattiw is'aanaa c'uwissana; ushshaa yarshshuwaakka iw gussana» giide c'aak'k'eedda c'aak'uwaa poliide, oosuwaan besseedita. Ha"ikka gidooppe, hintte c'aak'uwaa minisittenne polite› yaagee. \p \v 26 «Gidooppenne, hinttenoo, Gibs'e biittan de'iyaa Yihudaa asatoo, Med'inaa Goday giyaawaa sisite! Med'inaa Goday hawaadan yaagee; ‹Hawaappe hini baggan Gibs'e biittan de'iyaa Yihudaa asaappe ittuunne ta suntsan, «Ubbaa Mooddiyaa Med'inaa Goday ero!» giide c'aak'k'enna mala, taani ta wolk'k'aama suntsan c'aak'k'aad. \v 27 Taani unttunttu bolla lo"obaa ahanaw gidennaan, iitabaa ahanaw s'eellay. Gibs'en de'iyaa Yihudaa Asay ubbaanna wurana gakkanaw, olaaninne koshan hayk'k'ana. \v 28 Shin olaappe atteeda itti amareedawanttu Gibs'eppe Yihudaa simmana. He wode Gibs'en de'iyaa Yihudaa Asay ta k'aalaappenne unttunttu k'aalaappe oogi tumatteeddenttonne akeekiide erana. \p \v 29 « ‹Taani hinttena ha sa'aan murananne, «Taani hintte bolla iitabaa ahana» geeddawe tumattanawoo, taani Med'inaa Goday hinttew mallaa immay: \v 30 taani Yihudaa Kaatiyaa Sedek'iyaasa aw morkke gidiide, Aa wod'anaw koyiyaa Baabloone Kaatiyaa Naabukadanas'ooraw aatsaade immeeddawaadan, Gibs'e Kaatiyaa Hofirakka Aa wod'anaw koyiyaa Aa morkketoo aatsaade immana. Med'inaa Goday hawaa oday› yaagee» yaageedda.\x - \xo 44:30 \xo*\xt 2 Kat. 25:1-7\xt*\x* \c 45 \s Baarookkaw Odetteedda Timbbitiyaa \r (45) \p \v 1 Iyoosiyaasa na'ay Iyo'ak'eemi Yihudaan kaateteedda oyddentso laytsan, Neeriyaa na'ay Baaruki ha k'aalatuwaa Ermaasi odina sisiide, mas'aafan s'aafeedda. He wode Ermaasi aw odeedda k'aalay hawaa.\x - \xo 45:1 \xo*\xt 2 Kat. 24:1; 2 Od. 36:5-7; Dan. 1:1-2\xt*\x* \v 2 «Baaroka, neena Med'inaa Goday, Israa'eeliyaa S'oossay hawaadan yaagee; \v 3 ‹Neeni, «Med'inaa Goday ta sakuwaa bollan kayyuu gujjeedda diraw, aayye taanoo! ooliyaan daaburaade shemppuwaakka d'ayaad» yaagaadda› yaagee. \p \v 4 «Baaroka, neena Med'inaa Goday hawaadan yaagee; ‹Taani kees's'eeddawaa taani kolana; taani tokkeeddawaakka taani shoddana. Hewaakka k'ay taani biittan sa'aan ubbaan ootsana. \v 5 Yaatina, neeni new wolk'k'aamabaa koyayiyye? Hewaa koyoppa. Ayaw gooppe, asaa ubbaa bollan taani iitabaa ahana. Taani S'oossay hawaa oday. Shin neeni beeddasaan ubbaan taani neena hayk'k'uwaappe ashshana› yaagee» yaageedda. \c 46 \ms Nabii Duma Duma Asaw Odeedda Timbbitiyaa \p \v 1 Kawutetsatuwaabaa odanaw Med'inaa Goday Ermaasaw kiitteedda k'aalay hawaa. \s Gibs'e Pirddaa \p \v 2 Iyosiyaasa na'ay Iyo'ak'eemi Yihudaan kaateteedda oyddentso laytsan, Efiraas'iisa Shaafaa matan, Karkkamiisha giyaa sa'aan, Baabloone Kaatii Naabukadanas'oori s'ooneedda Gibs'e Kaatiyaa Nako olanchchatuwaabaa S'oossay hawaadan yaagee;\x - \xo 46:2-26 \xo*\xt Isa. 19:1-25; Hiz. 29:1—32:32\xt*\x* \v 3 «Hintte wogga gonddalliyaanne k'eeri gonddalliyaa giigissite; olaw salppite! \v 4 Hintte paraa bis'aaliide toggite; hintte huup'iyaan birataa k'oobiyaa wotsiide, hintte sa'aa sa'aa oyk'k'ite! Hintte tooraa leefite; hintte olaa mayuwaakka mayyite! yaagiino. \p \v 5 «Shin hawe taani be'iyaawe ayee? Gibs'e olanchchatuu yayyiide, guyye simmeeddino. Wolk'k'aamatuu s'oonetteeddino; guyyenne s'eellennan elleelliide bak'ateeddino. Unttunttu yuushsho ubbaan dagamay de'ee! Med'inaa Goday hawaa oday. \v 6 Elleelliide wos's'iyaawanttu kessi akkanaw danddaykkino; mino olanchchatuukka attanaw danddaykkino. Huup'issa bagga biittan, Efiraas'iisa Shaafaa matan ubbaykka d'ubettiide kunddi aggiino. \p \v 7 «Hewe Nayle Shaafay kumiide, yuushshuwaa ubbaa kumiyaawaadan, biittaa ubbaa kumeeddawe oonee? \v 8 Hewe Nayle Shaafay kumiide, yuushshuwaa ubbaa kumiyaawaadan, biittaa ubbaa kumeeddawe Gibs'e! Gibs'e hawaadan yaagee; ‹Taani kis's'aade, biittan sa'aan eellana; katamatuwaanne katamatuwaan asaa ubbaa bayzzana. \v 9 Paratoo, piriis'ite! Paraa gaaretuwaa laaggiyaawanttoo, ellekka laaggite! Gonddalliyaa oyk'k'eedda Top'p'iyaappenne Liibiyaappe\f + \fr 46:9 \fr*\fk Liibiyaappe: \fk*\ft Ibraawetsuwaan «Puus'a» geetettee.\ft*\f* yeedda olanchchatoo, kesite! Liidiyaappe yeedda wonddaafiyaa duketsan looheedda olanchchatoo, woraajjite!› yaagee» yaageedda. \p \v 10 He gallassay Goday, Ubbaappe Wolk'k'aama Med'inaa Godaa gallassaa, S'oossay bare morkkatuwaa bollan haluwaa kesiyaa gallassaa. Aa mashshay kallana gakkanaw, unttuntta maana; alana gakkanaasikka unttunttu suutsaa ushana. Ayaw gooppe, Goday, Ubbaappe Wolk'k'aama Med'inaa Goday huup'issa bagga biittan, Efiraas'iisa Shaafaa matan unttuntta yarshshuwaa ootsiide akkana. \v 11 Hinttenoo, Gibs'e asatoo, Gala'aade biittaa biide, hinttew okettiyaa d'aliyaa demmite. Gido shin, hintte c'oo mela d'aliyaa darissiitappe attina, hinttew pas'uu mule baawa. \v 12 Hintte yeellaa kawutetsatuu siseeddino; Hintte yeekkiyaa yeekuwaa biittay sa'ay siseedda. Ayaw gooppe, hintte olanchchatuu ittuu ittuwaan d'ubettiide, ubbay ittippe kunddeeddino. \s Naabukadanas'oora Yuussaa \p \v 13 Baabloone Kaatii Naabukadanas'oori Gibs'e biittaa olanaw yiyaa wode, Med'inaa Goday timbbitiyaa odiyaa Ermaasaw odeedda k'aalay hawaa:\x - \xo 46:13 \xo*\xt Erm. 43:10-13\xt*\x* \v 14 «Hawaa Gibs'en oda; k'ay Gibs'e katamatuwaan Migidoolan, Memppisaaninne S'aafinaasan awaaya. ‹Olay hintte yuushshuwaan de'iyaa asaa ubbaa wurssiid de'iyaa diraw, denddi ek'k'iide giigettite!› yaaga. \v 15 Hintte wolk'k'aama olanchchatuu ayaw kunddeeddino? Med'inaa Goday unttuntta sugeedda diraw kunddeeddino. \v 16 Hintte olanchchatuu d'ubettiide kunddeeddino. Ittuu ittuwaa, ‹Denddite! ha morkkiyaa mashshaappe attanaw, nu asaakko, nu biittaa ane simmeetto› yaagiino. \v 17 Unttunttu yaan Gibs'e kaatiyaa paroona, ‹Bare kaac'aan go"etenan c'oo aatsiyaa odanchchaa› giide suntsana» yaageedda. \p \v 18 Ubbaappe Wolk'k'aama Med'inaa Godaa geetettiyaa Kaatii hawaadan yaagee; «Taani ta de'uwaan c'aak'k'ay: deretuwaa gidduwaan Taaboora Derii, woy abbaa lank'k'iyaan de'iyaa K'armmeloosa Derii aduk'k'iyaawaadan aduk'k'iyaa morkkii hintte bolla yaana. \v 19 Hinttenoo, Gibs'e biittan de'iyaawanttoo, omooduwaan baanaw giigite. Ayaw gooppe, Memppiisa katamay kolettiide, ooninne de'enna bazzo gidanawaa. \p \v 20 «Gibs'e biittay lo"iyaa ussatti mala; shin huup'issa bagga biittaappe yiyaa dukkiyaa uduns's'iyaan Aa sa"ettana. \v 21 Gibs'en miishshay c'igetiyaa olanchchatuu mod'd'eedda korumatuwaa mala. Ee, unttunttukka ittippe guyye simmiide bak'ateeddino; unttunttu barenttu sa'aan ek'k'ibeykkino. Ayaw gooppe, unttunttu bayetsaa gallassay, unttunttu murettana wodii gakki kichcheedda. \p \v 22 «Morkketuu wolk'k'an geliyaa wode, Gibs'e Asay bak'atiyaa shooshshaadan solddana; he morkketuu mitsaa k'ans's'iyaa asatuwaadan, kalttaa akkiide, Aa bolla yaana. \v 23 Asay sis'ima wora butsiide d'ayissiyaawaadan, Gibs'e asaa siifi wurssana. Taani Med'inaa Goday hawaa oday. Morkketuwaa payduu booliyaappekka c'orattee; unttuntta paydanaw danddayettenna. \v 24 Gibs'e Asay kawushshana; huup'issa baggappe yiyaa asatuwaa kushiyankka aad'd'iide imettana» yaagee. \p \v 25 Ubbaappe Wolk'k'aama Med'inaa Goday, Israa'eeliyaa S'oossay hawaadan yaagee; «Taani Teebisa katamaa s'oossaa Amoona, Gibs'e kaatiyaa, Gibs'e biittaanne Gibs'e s'oossatuwaa, Gibs'e kaatetuwaanne Gibs'e kaatiyaan zemppiyaawantta ubbaa murana. \v 26 Unttunttu wod'anaw koyiyaa Baabloone Kaatiyaa Naabukadanas'oora kushiyaaninne Aa olanchchatuwaa kushiyan aatsaade immana. \p «Hewaappe simmina, Gibs'e biittay kasewaadan Asay de'iyaa biittaa gidanawaa. Med'inaa Goday hawaa oday. \s S'oossay Bare Asaa Ashshana \p \v 27 «Hinttenoo, ta k'oomatoo, Yaak'ooba zaretoo, yayyoppite!\x - \xo 46:27-28 \xo*\xt Erm. 30:10-11\xt*\x* Hinttenoo, Israa'eelatoo, dagammoppite! Hintte haako san de'ishiina, taani hinttena ashshana; hintte zaratuwaakka unttunttu omoodettiide biittaappe yedissana. Yaak'ooba zaratuu simmiide, ayentto bochchennan saro de'ana. Unttuntta ay asaynne yashissenna. \v 28 Hinttenoo, ta k'oomatoo, Yaak'ooba zaretoo, taani Med'inaa Goday hinttenanna de'iyaa diraw, yayyoppite! Taani hinttena laaleedda kawutetsatuwaa ubbaa ubbaanna d'ayissana; shin hinttena ubbaanna d'ayissikke. Taani hinttena likke pirddan murana; muray bayinnan hinttena ubbaanna c'oo yeddikke. S'oossay hawaa oday» yaagee. \c 47 \s Piliss's'eema Pirddaa \p \v 1 Gibs'e kaatii Gaaza oliide s'oonanaappe kasetiide, Piliss's'eema biittaa s'eelliyaawaan Med'inaa Godaappe timbbitiyaa odiyaa Ermaasakko yeedda k'aalay hawaa.\x - \xo 47:1-7 \xo*\xt Isa. 14:29-31; Hiz. 25:15-17; Iyu. 3:4-8; Amo. 1:6-8; Sof. 2:4-7; Zak. 9:5-7\xt*\x* \v 2 Med'inaa Goday hawaadan yaagee; «Be'ite, huup'issa bagga biittappe haatsay d'uuk'k'ananne di'uu geleedda kuntso haatsaadan goggana. Biittaanne biittaa bollan de'iyaawaa ubbaa, katamatuwaanne katamatuwaa giddon de'iyaa asaa ubbaakka muukkana. Yaatooppe Asay waassana; he biittan de'iyaa ubbay yeekkana. \v 3 Ayaw gooppe, unttunttu paratuwaa kottiyaa, paraa gaaretuwaa giiretsaanne gaaretuwaa yinggiriyaawaan gonddorssaa sisana; aawotuu barenttu kushii arggaac'eedda diraw, barenttu naanatuwaa maaddanaw guyye simmikkino. \v 4 Piliss's'eema asaa d'ayissanawunne S'iiroosanne Sidoona Asay piliss's'eematuwaan maaddetenaadan, atteedawantta biittaappe wod'anaw wodii gakkeedda. Med'inaa Goday Piliss's'eema asatuwaa, hewanttukka Meediteraane Abbaa haatsaan dooddetteedda sa'aan atteedawantta Kafttoorappe yeeddawantta d'ayissana hanee. \v 5 Gaaza Asay wolk'k'aama kayyuwaa kayyotteedda; Ask'k'aloona asaykka sirp'p'i geedda. Hinttenoo, abbaa zanggaaraan bashshaappe atteedawanttoo, hintte awude gakkanaw, hintte bollaa k'ans's'eretsiidde kayyottiitee? \p \v 6 «Hintte, ‹Neenoo Med'inaa Godaa mashshaw, neeni c'o"u geenan is's'iyaawe awude gakkanaasee? Ne shookuwaan simma gela! C'o"u gaade shemppa!› yaagiita. \v 7 Shin Med'inaa Goday Aa azazina, I waan c'o"u go giitee? Ask'k'aloona bollanne abbaa zanggaaraan biittan de'iyaa asaa bolla I Aa suntsidiggeedda» yaagee. \c 48 \s Moo'aaba Pirddaa \p \v 1 Moo'aaba biittaa s'eelliyaawaan Ubbaappe Wolk'k'aama Med'inaa Goday, Israa'eeliyaa S'oossay hawaadan yaagee;\x - \xo 48:1-47 \xo*\xt Isa. 15:1—16:14; 25:10-12; Hiz. 25:8-11; Amo. 2:1-3; Sof. 2:8-11\xt*\x* «Nabo katamaw aayye ana! Ayaw gooppe, I bayana. K'iriyaatayima katamay kawushshananne omoodettana; unttunttu geessuukka kawushshananne me"erettana. \v 2 Hawaappe hini baggan Moo'aaba c'eek'uu d'ayana. Ayaw gooppe, Haseboona kataman de'iyaa Asay Moo'aaba bolla, ‹Haayite! He biittaa ane ubbaanna d'ayisseeto› yaagiide iitabaa mak'etteedda. Neenoo, Maadimeena katamatiw, neenakka sirp'p'i ootsana; ne geeduwaa olay kaallana. \p \v 3 «Horonayma asay, ‹Laaletsaynne wolk'k'aama bashshay gakkeeda› yaagiide waassiyaa waasuwaa sisite! \v 4 Moo'aabe me"erettana; Aa naanatuu yeekkiyaa yeekuwaa sisite! \v 5 Unttunttu yeekkiidde, Luhiita pudetsaa kesana; Horonayma dugetsaakka bashshaw waassiyaawanttu waasuwaa sisiide wod'd'ana. \v 6 Unttunttu ittuu ittuwaa, ‹Bak'atite! hintte shemppuwaa ashshite!› Mela dembbaan de'iyaa Aaro'eera katamaa mala gidite. \v 7 Neenoo, Moo'aaba biittaw, neeni ne wolk'k'aaninne ne duretetsan c'eek'etteedda diraw, neenikka omoodettana. K'ay Kaamoosha giyaa s'oossaykka bare k'eesetuwaanne bare mooddiyaawanttunna ittippe omoodettiide, harasaa baana. \v 8 Med'inaa Goday odeeddawaadan, katamatuwaa ubbaa d'ayissiyaawe yaana; itti kataminne de'enna; wombbaynne dembbay ubbay ittippe d'ayana. \v 9 Moo'aabaw I paalliide attiyaa k'efiyaa immite. Aa katamatuu ubbay ayinne baynnawaa gidana; itti asaynne unttunttun de'enna. \p \v 10 «Med'inaa Godaa oosuwaa sheneko giide ootsiyaa uray shek'k'etteeddawaa gido! S'oossay azazi wotsina, suutsaa gussennaadan bare mashshaa te"iyaa uraykka shek'k'etteeddawaa gido! \p \v 11 «Moo'aabe yalagatetsaappe doommiide, ishaluwaan de'eedda asaa mala; I hara biittaw omoodettibeenna. Moo'aabe baatsaappe baatsaw tigettennaaninne k'aas's'ennan, mal"uu laamettennaaninne sawuu aggenaan, uttiide de'iyaa woyniyaa eessaa mala. \v 12 Moo'aaba aatsi yeggiyaawantta taani Med'inaa Goday kiittiyaa gallassatuu yaana. Unttunttu Aa aatsi yeggiide, baatsaappe c'inggirssana; Aa baatsaa mentsereetsana. \v 13 Yaatina, Israa'eeliyaa Asay bare ammanetteeda, Beeteelen de'iyaa eek'an kawusheeddawaadan, Moo'aaba asaykka bare s'oossan Kaamooshan kawushshana. \p \v 14 «Hintte, ‹Nuuni wolk'k'aama asanne mino olanchchaa› giide ayaw c'eek'ettiitee? \v 15 Be'ite, Moo'aaba biittaynne yaan de'iyaa katamatuu bayeeddino. Aa yalaga attuma asatuukka shukettanaw duge beeddino. Taani Kaatii, Ubbaappe Wolk'k'aama Med'inaa Godaa geetettiyaawe hawaa oday. \v 16 Moo'aaba bashshay matatteedda; tuggay Aa bollan yiyaa wodiikka elleelliide gakkeedda. \p \v 17 «Aa yuushshuwaan de'iyaa asaw, Aa woggatetsaakka eriyaa ubbaw, ‹Mino gideedda kawutetsaa s'am"ay waan me"eeddee! Bonchchetteedda s'am"ay waan kinchchetteedee!› yaagiide zilaalite. \p \v 18 «Hinttenoo, Diboona kataman de'iyaawanttoo, hintte bonchcho sa'aappe wod'd'iide, mela biittan uttite. Ayaw gooppe, Moo'aaba d'ayissiyaawe hintte bollankka yaana; hintte geessuwaa ubbaakka laalana. \p \v 19 «Aaro'eera kataman de'iyaawanttoo, ogiyaa doonaan ek'k'iide s'eellite; kessi akkiide bak'atiyaa attuma asaanne mac'c'a asaa, ‹Ayee kesseeddawe?› yaagiide oochchite. \p \v 20 «Unttunttu, ‹Moo'aabe me"eedda diraw kawusheedda; aw yeekkitenne zilaalite! Moo'aabe bayeeddawaa Arnnoona Shaafaa lank'k'iyaan awaayite!› yaagiide zaarana. \p \v 21 «Gezziyaan de'iyaa Holoona, Yaahis'a, Mefa'aata, \v 22 Diboona, Nabo, Beeti-Dibilaatayima, \v 23 K'iriyaatayima, Beeti-Gamuula, Beeti-Ma'oona, \v 24 K'iriyaatanne, Boos'ira geetettiyaa katamatuwaa bollaninne mataaninne haakuwaan de'iyaa Moo'aaba katamatuwaa bollan pirdday yeedda. \v 25 Moo'aaba kac'ii k'ans's'etteedda; Aa k'esiikka me"eedda. \p \v 26 «Med'inaa Godaa bollan otoretteedda diraw, Moo'aaba ushshiide matsoyite. Bare c'oosheedda c'ooshshaa bollan gonddoretto; Asay ubbaykka Aa bollan k'iliic'o. \v 27 Kase neeni Israa'eeliyaa bollan k'iliic'abeykkii? Aabaa haasayiyaa wode, neeni kad'aade huup'iyaa k'aatseeddawe Israa'eelii kayisotuwaa giddoppe oyk'k'ettiineeyye? \p \v 28 «Hinttenoo, Moo'aaban de'iyaawanttoo, katamaappe kesi biide, Shuchchaa gonggoluwaa giddon de'ite. Aafuwaa doonaan bare golliyaa kees's'iyaa harap'p'atti mala gidite. \v 29 Moo'aabe loytsi otoretteedda; Moo'aaba Asay ay keeshshaa ayyintto, aleek'inttonne otorettintto, k'ay barentta unttunttu ay keeshshaa d'ok'k'issi wotseeddentto, taani sisaad. \v 30 Taani Med'inaa Goday unttunttu aleek'k'uwaa eray; shin ayinne maaddenna; unttunttu c'eek'uukka ayaakka ootsenna. \v 31 Hewaa diraw, taani Moo'aabaw waassay; K'iirihereesa asawukka kayyottaade yeekkay. \p \v 32 «Hinttenoo, Siibima asaw, Yaa'izeera asaw yeekkiyaawaappe aatsaade taani hinttew yeekkay. Hintte tashii daashiide, Mas'iyaa Abbaa pinniide, Yaa'izeera gakkeedda woyniyaa turaa mala; shin hintte ofintsaa teeraanne hintte woyniyaa wurc'c'uwaa bonk'k'iyaawanttu yiide d'ayissidiggeeddino. \v 33 Lo"o katsay ayifiyaa Moo'aaba biittaappe pashikkaynne nashechchay aketti kichcheedda. Woynniyaa teeraa gum"iyaa sa'atuwaappekka woyniyaa eessay goggennaadan te"a diggaad. Ooninne laa"entso Aa ililiiddi gum"enna. Asaa kooshshay sisettooppekka, nashshechchaa kooshsha gidenna. \p \v 34 «Unttunttu Haseboonaaninne El"aalen waassiyaa waasuu Yahaas'a gakkanaw sisettee. K'ay S'oo'aaroppe biide, Horonaymanne Egilaati-Shaliishiyaa gakkanaw sisettee. Haray atto Nimiriima haatsaykka meleedda. \p \v 35 «Taani Moo'aaban Asay goyinniyaa d'ok'k'a sa'atuwaan yarshshiyaawantta barenttu s'oossatoo is'aanaa c'uwayiyaawantta d'ayissana. Taani Med'inaa Goday hawaa oday. \v 36 Unttunttu kase demmeedda duretetsay ubbay ha"i d'ayikichcheedda diraw, ta wozanay Moo'aabawunne K'iirihereesa asaw baliyaan his'is'iyaan yeekkiyaawaadan yeekkee. \v 37 Unttunttu ubbay barenttu huup'iyaanne barenttu buuchchaa meedeeddino; barenttu kushiyaakka k'ans's'iide madutseeddino; k'ay barenttu s'eessankka maak'aa danc'c'eeddino. \v 38 Moo'aaban de'iyaa golliyaa huup'iyaa ubbaaninne dabaaban yeekuwaappe attina, harabay baawa. Ayaw gooppe, Moo'aaba taani ooninne koyenna otuwaadan mentsaad. Taani Med'inaa Goday hawaa oday. \p \v 39 «Moo'aabe ay me'uwaa me"eeddee! Aa asaynne ay waasuwaa waassi! Moo'aabe yeellatiide, bare zokkiyaa wora ay zaaruwaa zaarii! Hewaa diraw, Moo'aabe bare yuushshuwaan de'iyaa ubbatoo miic'c'iyaawaanne dagammiyaabaa gideedda» yaagee. \p \v 40 Med'inaa Goday hawaadan yaagee; «Arggantsay bare k'efiyaa piddi ootsi paalliidde yiyaawaadan, morkkii Moo'aaba bollan yaana. \v 41 Aa katamatuu oyk'k'ettana; Aa geesatuukka aketana. He gallassi Moo'aaba mino olanchchatuwaa wozanaykka oytsay oyk'k'eedda mac'c'a mishirati wozanaa mala gidanawaa. \v 42 Moo'aabe ta bollan, Med'inaa Godaa bollan makkaleedda diraw d'ayana; hawaappe sintsaw I kawutetsaa gidenna. \p \v 43 «Hinttenoo, Moo'aaban de'iyaawanttoo, yashshiyaawe, ollaynne p'irii hinttena naagee. Taani Med'inaa Goday hawaa oday. \v 44 Yashshiyaawaappe bak'atiide wos's'iyaa ooninne ollaan kunddana; k'ay ollaappe pude kesiyaa ooninne p'iriyaan oyk'k'ettana. Ayaw gooppe, taani Moo'aaba muriyaa wodiyaan hewaa ootsana. Med'inaa Goday hawaa oday. \p \v 45 «Bak'atiide beeddawanttu wolk'k'aa d'ayiide, Haseboona katamaa kuwan ek'k'eeddino. Ayaw gooppe, Haseboona katamaappe tamay, k'ay Kaatii Sihooni beni de'eedda golliyaappe lac'uu kesiide, Moo'aaba biittaa ubbaanne an de'iyaa makkalanchcha asaa maana. \v 46 Moo'aaba asaw, hinttew aayye ana! Kaamoosha giyaa s'oossaw goyinniyaawanttu d'ayeeddino; unttunttu attuma naanatuunne mac'c'a naanatuu omoodettiide beeddino. \p \v 47 «Gidooppenne, wurssetsa wodetuwaan taani Moo'aaba asaw zaaraadde sa'aa ishalissana. Taani Med'inaa Goday hawaa oday» yaagee. \p Moo'aaba bolla odetteedda timbbitii hawaan wureedda. \c 49 \s Amoona Pirddaa \p \v 1 Amoona asaa s'eelliyaawaan Med'inaa Goday hawaadan yaagee; «Israa'eeliyaw attuma na'ay baawee? Woy laattiyaawe baawee? Yaatina, Molooka giyaa s'oossaw goyinniyaa asatuu Gaada biittaa ayaw oyk'k'eeddino? Unttunttu katamankka ayaw utteeddino?\x - \xo 49:1-6 \xo*\xt Hiz. 21:28-32; 25:1-7; Amo. 1:13-15; Sof. 2:8-11\xt*\x* \v 2 Amoona Asay de'iyaa Raaba katamaa bollan olaa waasuu sisettanaadan, taani Med'inaa Goday ootsana gallassatuu yaana. He katamay koletiide, mela attanawaa. Aa yuushshuwaan de'iyaa k'eeri katamatuukka taman s'uugettana. Israa'eeliyaa asaykka barena bare laataappe yedersseeddawantta yederssana. Taani Med'inaa Goday hawaa oday. \p \v 3 «Hinttenoo, Haseboona asatoo, Aata katamay koletti kichcheedda diraw zilaalite! Hinttenoo, Raaba asatoo, yeekkite! Maak'aa mayyiide kayyottite! K'ay wozanaa bayiide, katamaa gimbbiyaa giddon wos'erettite! Ayaw gooppe, hintte s'oossay Molooki bare k'eesetuwaanne bare mooddiyaawanttunna omoodettana. \v 4 Hinttenoo, ammanuu bayinna asatoo, hintte, ‹Nu bollan ooni woraajjii?› yaagiide hintte duretetsaaninne hintte aradda wombbatuwaan ayaw c'eek'ettiitee? \v 5 Taani ne yuushshuwaan de'iyaawanttu ubbay neena dagantsanaadan ootsana. Taani Med'inaa Goday, Ubbaappe Wolk'k'aama Med'inaa Goday hawaa oday. Hintte ubbaykka kesiide bak'atana; k'ay bak'atiide beeddawantta shiishshiyaawe d'ayana. \p \v 6 «Gidooppenne, wurssetsa wodetuwaan taani Amoona asaw zaaraadde ishalissana. Taani Med'inaa Goday hawaa oday» yaagee. \s Eedooma Pirddaa \p \v 7 Eedooma biittaa s'eelliyaawaan Ubbaappe Wolk'k'aama Med'inaa Goday hawaadan yaagee; «Temaana asaw aad'd'eeda eratetsay baawee? C'inc'c'a asatuwaappe zorii d'ayi kichcheeddee? Unttunttu aad'd'eeda eratetsay unttunttuppe goozeti kichcheeddee?\x - \xo 49:7-22 \xo*\xt Isa. 34:5-17; 63:1-6; Hiz. 25:12-14; 35:1-15; Amo. 1:11-12; Abd. 1-14; Mil. 1:2-5\xt*\x* \v 8 Hinttenoo, Dadaanan de'iyaawanttoo, bak'atiide c'iimma gonggoluwaan k'osettite! Ayaw gooppe, taani Eesaa zeretsaa muriyaa wodiyaan, Aa bolla bayetsaa ahana. \v 9 Woynniyaa mas'iyaawanttu yooppe, mas'iidde k'aarimiyaa ashshikkino? Kayisatuu k'amma gelooppekka, barentta koshshiyaawaa s'alala akkikkino? \v 10 Shin taani Eesaa zeretsaa k'aaraade kallo ashshana; unttunttu k'osettanaw danddayenna mala, unttunttu k'osettiyaa sa'atuwaakka taani k'aaraade, k'onc'c'e sa'aa ootsana. Eesaa zeretsay, Aa dabbotuunne Aa shoorotuu ubbay d'ayana. \v 11 Hintte giddon de'iyaa aawuu hayi diggeedda naanatuwaa taw aggi bashite; unttuntta taani dichchana. K'ay hintte am"etuukka taanan ammanettino» yaagee. \p \v 12 Med'inaa Goday hawaadan yaagee; «Simmi murettanaw bessena asatuu muruwaa s'uu'aa ushiyaawantta gidowaappe attina, hintte waan murettenan attana giide k'oppiitee? Tuma hinttekka muruwaa s'uu'aappe ushiitappe attina, c'oo attikkita. \v 13 Boos'ira katamay mela gidiide attana; Aa be'eedda asaw ubbaw dagantsiyaabaa, k'iliic'iyaabaanne boriyaabaa gidanawaa. K'ay Aa yuushshuwaan de'iyaa k'eeri katamatuu ubbaykka med'inaw kolettiide attanawaa. Hawaa taani Med'inaa Goday ta suntsan c'aak'k'ay» yaagee. \p \v 14 Taani Med'inaa Godaappe yeedda itti kiitaa sisaad. Kawutetsatuwaa giddo kiitetteeddawe, «Eedooma bolla dooddanaw shiik'ite! Aanana olettanaw denddite!» yaageedda. \p \v 15 Med'inaa Goday hawaadan yaagee; «Simmi taani hinttena kawutetsatuwaa giddon guutsana; asaa giddonkka kad'etteeddawantta ootsana. \v 16 Hinttenoo, shuchchaa gonggoluwaaninne deriyaa bollan de'iyaawanttoo, hintte yashissiyaa yashshaynne hintte otoruu hinttena c'immeedda. Hintte hintte golliyaa arggantsawaadan d'ok'k'an kees's'ooppekka, taani hinttena hewaappekka duge wotsana. \p \v 17 «Eedooma biittay asaa dagantsiyaa biittaa gidanawaa. Yaana aad'd'iyaa Asay ubbay Aa bayetsaa be'iide, dagamananne, ‹Poora!› gaana. \v 18 Sodoominne Gamoori barenttu yuushshuwaan de'iyaa katamatuwaanna bayiyaa wode haneeddawaadan, ooninne yaan de'enna; Asay ubbakka yaan uttenna. Taani Med'inaa Goday hawaa oday.\x - \xo 49:18 \xo*\xt Dom. 19:24-25\xt*\x* \p \v 19 «Yorddaanoosa Shaafaa lank'k'iyaan de'iyaa woraappe lo"o k'ooruu de'iyaasaa k'oppennaan kesiyaa gaammuwaadan, taani yaade, Eedooma asatuwaa k'oppennaan unttunttu biittaappe yederssana. Hewaappe guyyiyaan, ta dooreedda asaa Aa bollan suntsana. Ta malay baawa; taani ootsana geeddawaakka te"anaw danddayiyaa Asay baawa. Ay hentsanchchay taananna ek'ettanaw danddayii? \p \v 20 «Hewaa diraw, taani Med'inaa Goday Eedooma bollaninne Temaana katamaa asaa bollan ootsanaw halchcheeddawaanne k'oppeeddawaa sisite! Unttunttu naanatuwaa wolk'k'an goochchiide afana; hewaa gaasuwaan unttunttu soo Asay ubbay dagamana. \v 21 Eedooma kunddetsaa giiretsay biittaa k'aatsana; Eedoomatuwaa waasuukka Zo'o Abbaa gakkanaw sisettana. \v 22 Arggantsay bare k'efiyaa piddi ootsiide, bollappe duge ellekka paalliide yiyaawaadan, morkkii Boos'ira bollan yaana. He gallassi Eedooma olanchchatuu oytsay oyk'k'eedda mishirattiidan hirggana» yaagee. \s Damask'k'o Pirddaa \p \v 23 Damask'k'o s'eelliyaawaan S'oossay hawaadan yaagee; «Iita oduwaa siseedda diraw, Hamaatanne Arifaada katamatuwaan de'iyaa Asay yeellateeddanne yayyeedda. Beetay shoc'iyaa abbaadan, unttuntta wozanay shemppuwaa demmanaw danddayibeenna.\x - \xo 49:23-27 \xo*\xt Isa. 17:1-3; Amo. 1:3-5; Zak. 9:1\xt*\x* \v 24 Damask'k'o Asay daabureedda; unttunttu dagamaan shabbaretiide bak'ateeddino; mishirato oytsay oyk'k'iyaawaadan, metuunne tuggay unttuntta oyk'k'eedda. \v 25 Nashechchay kumeedda he eretteedda katamay Asay de'enna sa'aa gidanawaa! \v 26 Hewaa diraw, he gallassan he kataman de'iyaa yalaga attuma asaa ubbay katamaa giddo ogetuwaan hayk'k'ana; olanchchatuu ubbaykka wurana. Taani, Ubbaappe Wolk'k'aama Med'inaa Goday hawaa oday. \v 27 Taani Damask'k'o katamaa dirssaa gimbbiyaan tamaa yeddana; he tamay Benihadaada kawutetsaa golliyaa ubbaa maana» yaagee. \s K'eedaare Yaratuwaa Bollanne Has'oora // Kawutetsatuwaa Bolla Yaana Pirddaa \p \v 28 Baabloone Kaatii Naabukadanas'oori oliide s'ooneedda K'eedaarenne Has'oora kawutetsatuwaa s'eelliyaawaan Med'inaa Goday hawaadan yaagee; «Denddite; K'eedaare asaa olite! He away doliyaa baggana de'iyaa asaa wurssite! \v 29 Unttunttu dunkkaanetuwaanne unttunttu wudetuwaa akkite! Unttunttu gariddotuwaa, unttunttu mas'uwaa ubbaanne unttunttu gaalotuwaa akkite! Yaatiide unttunttoo, ‹Hintte yuushsho ubbaan shabbirssay denddeedda!› yaagiide odite. \p \v 30 «Hinttenoo, Has'ooran de'iyaawanttoo, Baabloone Kaatii Naabukadanas'oori hintte bollan iitabaa ootsanaw mak'etti utteedda diraw, bak'atite; haako sa'aa biide, c'iimma gonggoluwaan k'osettite! Med'inaa Goday hawaa odaad. \p \v 31 «Naabukadanas'ooraa, dendda! Hirggi bayinnan saro de'iyaa kawutetsatuwaa bolla woraajja! Taani Med'inaa Goday hawaa oday. Unttunttu katamaa gimbbiyaw ifitsay woy kulubbuu baawa. Unttunttu barekka de'iino. \p \v 32 «Unttunttu gaalotuu bonk'k'ettana; unttunttu wudiikka omoodettana. Barenttu huup'iyaa shufeeriyaa meedissiyaawantta ubbaa taani c'arkkuwaan laalana; taani ubba saanna unttunttu bolla bayetsaa ahana. Taani Med'inaa Goday hawaa oday. \v 33 Has'oori med'inawukka worakanatuu de'iyaa bazzo gidiide attanawaa. Ooninne yaan de'enna; Asay ubbakka yaan uttenna» yaagee. \s Elaama Pirddaa \p \v 34 Yihudaa Kaatii Sedek'iyaasi koyiro kaateteedda wode, Elaama biittaa s'eelliyaawaan Med'inaa Godaappe Ermaasakko yeedda k'aalay hawaa. \v 35 Ubbaappe Wolk'k'aama Med'inaa Goday hawaadan yaagee; «Elaamaw waanna wolk'k'aa gidiyaa unttunttu wonddaafiyaa asatuwaa taani wod'ana. \v 36 Ubba saanna taani Elaama bollan c'arkkuwaa ahana; unttunttakka he c'arkkuwaan ubbasaa laalana. Hewaa diraw, Elaama Asay laalettiide gakkenna biittay de'enna. \v 37 Unttunttu morkkatuwaa sintsaaninne unttuntta wod'anaw koyiyaawanttu sintsan taani Elaama dagantsana. Taani ta wolk'k'aama hank'k'uwaan unttunttu bolla bayetsaa ahana. Taani Med'inaa Goday hawaa oday. Taani unttuntta d'ayissana gakkanaw, mashshaan yederssana. \v 38 Taani Elaama kaatiyaanne unttunttu kaappotuwaa d'ayissaade, ta kawutetsaa araataa yaan wotsana yaagee Med'inaa Goday. \p \v 39 «Gidooppenne, wurssetsa wodetuwaan taani Elaama asaa zaaraadde ishalissana. Taani Med'inaa Goday hawaa oday» yaagee. \c 50 \s Baabloone Pirddaa \p \v 1 Baabloone biittaanne Baabloone asaa s'eelliyaawaan timbbitiyaa odiyaa Ermaasa baggana Med'inaa Goday odeedda k'aalay hawaa:\x - \xo 50:1—51:64 \xo*\xt Isa. 13:1—14:23; 47:1-15\xt*\x* \v 2 «Kawutetsatuwaa giddon oditenne awaayite. Banddiraa d'ok'k'u ootsi oyk'k'iide, ayaanne k'osennan, hawaadan yaagiide odite; ‹Baabloone kunddeedda! Beelanne Mardduuka geetettiyaa Aa s'oossatuukka yeellateeddinonne me"eretteeddino. K'ay Aa misiletuunne Aa eek'atuu me"eretteeddino. \v 3 Huup'issa bagga biittaappe itti kawutetsay yaana; Baabloone biittaa bayzzana. Yaatooppe asaykka mehiikka ubbay bak'atana; ooninne yaan de'enna› yaagite» yaageedda. \s Israa'eeliyaa Asay Simmana \p \v 4 Med'inaa Goday hawaadan yaagee; «He wodiyaaninne he gallassatuwaan Israa'eeliyaa asaynne Yihudaa Asay ittippe gidiide, yeekkiidde yaana; Med'inaa Godaa barenttu S'oossaa koyana. \v 5 Unttunttu S'iyoone afiyaa ogiyaa oochchiide, barenttu sintsa yaa zaariide, ‹Haayite!› Nuuni ubbakka dogettenna med'inaa c'aak'uwaa Med'inaa Godaana ane c'aak'k'eteetto yaagana. \p \v 6 «Ta Asay bayeedda dorssatuwaa mala gideedda; unttunttu hentsanchchatuu unttuntta baletsiide, deriyaan wora yeddeeddino. Itti saappe hara deriyaa toyilakattiidde, barenttu ak'iyaa sa'aa dogeeddino. \v 7 Demmeedda ubbay unttuntta shankkateedda. Unttunttu morkketuu, ‹Nuuni ayinne bayzzibeykko; hawe metuu ubbay unttuntta gakkeeddawe, unttunttu Med'inaa Godaa, barenttu shemppuwaa sa'aa, Med'inaa Godaa barenttu mayzza aawotuwaa hidootaa naak'k'eedda gishshaassa› yaageeddino. \p \v 8 «Hinttenoo, Israa'eeliyaa asatoo, ha"i simmi Baabloone asaa giddoppe kesiide bak'atite! Baabloonatuwaa biittaappe biite! Yaatiide wudiyaa kaaletsiyaa deeshsha orggiyaa mala gidite.\x - \xo 50:8 \xo*\xt Sas'. 18:4\xt*\x*\x - \xo 50:8 \xo*\xt Sas'. 18:4\xt*\x* \v 9 Ayaw gooppe, taani huup'issa bagga biittaappe wolk'k'aama wolk'k'aama kawutetsatuwaa c'itatuwaa dentsaade, Baabloone bolla ahaade de'ay. Unttunttu Aa oliidekka oyk'k'ana; unttunttu wonddaafii dukkiide yedeedda hiilanchcha olanchchaa mala. \v 10 Baabloone biittay bonk'k'ettana; Aa bonk'k'iyaa ubbay kallana. Taani Med'inaa Goday hawaa oday. \s Baabloone Kunddetsaa \p \v 11 «Hinttenoo, Baabloone asatoo, ta asaa bonk'k'iyaawanttoo, hintte nashettiide, pooc'u geeddita. K'ooruwaa kalleedda ussattiidan, hintte p'is's'illeeddita; wotara paraadan c'aaggeeddita. \v 12 Shin ha"i hintte waanna katamay yeellatananne kawushshana. K'ay kawutetsatuwaa giddonkka Baabloone ubbaappe wurssetsa gidanawaa; haatsi bayinna mela biittaa gidanawaa. \v 13 Med'inaa Godaa hank'k'uwaa gaasuwaan, Baabloone Asay de'ennasaa gidanawaa; I ubbaanna kolettenna. Aa lank'k'iyaana aad'd'iyaa ubbay Aa bollan gakkeedda boshaa be'iide, dagamananne, ‹Poora!› gaana. \p \v 14 «Hinttenoo, wonddaafiyaa dukkiyaawantto, Baabloone olanaw Aa yuushshuwaan salppite; I Med'inaa Godaa bollan nagaraa ootseedda diraw, hintte pootsatuwaan ubbaan Aa dukkite. \v 15 Ubbaa bagganakka Baabloone bollan olaa waasuwaa waassite! Baabloone kushiyaa immeedda; Aa adussa gimbbetuu kunddeeddino; Aa gimbbiyaa dirssaykka koletteedda. Med'inaa Goday Aa bollan haluwaa kesiidde de'iyaa diraw, hinttekka Aa bollan haluwaa kesite! I haratuu bollan ootseeddawaa hinttekka Aa bollan ootsite! \v 16 Zeretsaa zeriyaawaanne c'akaa wode shiishshanaw kesiyaawaa ubbaa Baablooneppe d'ayissite. Un"etsiyaawanttu mashshaw yayyeedda diraw, he biittan de'iyaa Asay ubbay bare yaraakko yaraakko simmiide, bare biittaa biittaa bak'atana. \s Israa'eeliyaa Asay Simmana \p \v 17 «Israa'eelii gaammuu yederssiide laaleedda dorssaa mala. Koyiro Asoore kaatii Aa ashuwaa meedda; wurssetsan k'ay Baabloone Kaatii Naabukadanas'oori Aa mek'etsaa d'ogeedda. \v 18 Hewaa diraw, Ubbaappe Wolk'k'aama Med'inaa Goday, Israa'eeliyaa S'oossay, taani hawaa oday: Asoore kaatiyaa taani mureeddawaadan, Baabloone kaatiyaakka Aa biittaakka murana. \v 19 Shin Israa'eeliyaa I heemettiyaa sa'aa zaarana; K'armmeloosanne Baasaane Deretuwaan I heemettana. K'ay unttunttu Efireema gezziyaaninne Gala'aade gezziyaan kalliide maana. \v 20 He wodiyaaninne he gallassatuwaan Asay Israa'eeliyaan bayzzuwaa koyana; shin bayzzuu d'ayana; Yihudaan nagaraa koyana; shin beettena. Ayaw gooppe, hayk'k'uwaappe taani ashsheeda Israa'eeliyaa asaa atteeddawanttu nagaraa taani atto yaagana. Taani Med'inaa Goday hawaa oday» yaagee. \s Baabloone Pirddaa \p \v 21 K'aykka Med'inaa Goday hawaadan yaagee; «Miraatayima biittaanne Pik'ooda biittan de'iyaa asaa bollan denddite; unttuntta olite, wod'itenne unttuntta mule d'ayissite. Taani hinttena azazeeddawaadan ubbabaa ootsite. \v 22 He biittan olaa waasuu sisettee; wolk'k'aama bashshayikka gakkeedda. \v 23 Biittaa sa'aa ubbaa liik'issiyaa dijinuu ay me'uwaa me"eeddee! Ayiba liik'uwaa liik'eedee! Kawutetsatuwaa ubbaa giddon Baabloone ayiba dagantsiyaabaa gideedee! \v 24 Neenoo, Baabloone, taani neena oyk'k'anaw p'iriyaa wotsaad; neeni erennan de'aadde gelaade oyk'k'ettaadda. Neeni taananna, Med'inaa Godaana gaaddateedda diraw oyk'k'ettaadda. \v 25 Taani Med'inaa Goday ta olaa miishshaa wotsiyaa golliyaa dooyaad; ta hank'k'uwaa olaa miishshaa aappe kessaad. Ayaw gooppe, taani Goday, Ubbaappe Wolk'k'aama Med'inaa Goday Baabloone biittan ootsiyaa oosuu de'ee. \v 26 Yaana haana Aa bolla dooddite! Katsay de'iyaa Aa gootaratuwaa pogite; omooduwaakka katsaadan itti diiran guuppite! Ayaanne ashshenan wurssi d'ayissite! \v 27 Booratuwaa shukkiyaawaadan, unttunttu olanchchatuwaa siifite! Baabloone asaw aayye ana! Ayaw gooppe, unttunttu gallassay, unttunttu muretiyaa wodii gakkeedda. \p \v 28 «Omoodetteedda asatuu Baablooneppe kessi akkiide, Yerusaalame bak'atana. Baabloone biittaa Asay Geeshsha Golliyaa bollan ootseeddabaw Med'inaa Goday unttunttu S'oossay haluwaa kesiyaawaa unttunttu S'iyoonen haasayana. \p \v 29 «Baabloone olanaw wonddaafiyaa dukkiyaawantta ubbaa s'eegite; ittuunne kessi akkenaadan, unttunttu Aa yuushshuwaan dooddino. Med'inaa Godaa bolla, Israa'eeliyaa Geeshsha bolla, I otoretteedda diraw, aw Aa oosuwaadan zaarite. I haratuu bollan ootseeddawaadan, Aa bollankka ootsite.\x - \xo 50:29 \xo*\xt Sas'. 18:6\xt*\x* \v 30 Hewaa diraw, Aa yalaga attuma asatuu katamaa giddo ogiyaan hayk'k'ana; he gallassi Aa olanchchatuu ubbay d'ayana. Taani Med'inaa Goday hawaa oday» yaagee. \p \v 31 Goday, Ubbaappe Wolk'k'aama Med'inaa Goday hawaadan yaagee; «Neenoo, otoranchchaw, taani ne bolla denddaad. Ayaw gooppe, ne gallassay, neeni muretiyaa wodii gakkeedda. \v 32 Otoranchchay d'ubettiide kunddana; Aa pude dentsiyaawekka de'enna. Taani Aa katamatuwaa giddon tamaa eetsana; he tamay yuushshuwaan de'iyaa ubbaa mi diggana» yaagee. \p \v 33 Ubbaappe Wolk'k'aama Med'inaa Goday hawaadan yaagee; «Israa'eeliyaa asaynne Yihudaa Asay ittippe naak'etteedda. Unttuntta omooddiide afeeddawanttu unttuntta wolk'k'appe minissi oyk'k'eeddino; yeddennan diggeeddino. \v 34 Shin unttuntta Woziyaawe mina; Aa suntsaykka Ubbaappe Wolk'k'aama S'oossaa. I unttunttu biittaw shemppuwaa immanaw, unttunttu diraw mootettee. Shin Baabloone biittan de'iyaawanttu shabbirssaa immana. \p \v 35 «Baabloone asaynne Baabloone biittan de'iyaawanttu mashshaan hayk'k'ino! \p «Aa Kaappatuunne Aa aad'd'eeda eranchchatuu mashshaan hayk'k'ino! Taani Med'inaa Goday hawaa oday. \p \v 36 «Aa wordduwaa timbbitiyaa odiyaawanttu, eeyyatuu mashshaan hayk'k'ino! \p «Aa wolk'k'aama olanchchatuu, dagammeeddawanttu mashshaan hayk'k'ino! \p \v 37 «Aa paratuwaa bollanne Aa paratuwaa gaaretuwaa bolla, k'ay mac'c'a asaa mala gideedda Aa allaga olanchchatuwaa bolla mashshay yo! \p «Aa duretaa minjjiyaa golliyaa bolla mashshay yo! Yaatooppe Aa duretay ubbay bonk'k'ettana. \p \v 38 «Aa bolla koshay yo! Yaatooppe Aa haatsay melana. Ayaw gooppe, Baabloone biittay eek'aa misiletuu kumeedda biittaa; he misiletuu asaa dagantsiinonne eeyyayiino. \p \v 39 «Hewaa diraw, Baabloone bazzo do'atuunne worakanatuu de'iyaa sa'aa gidanawaa; k'ay sogonetuukka an de'ana. An med'inawukka Asay de'enna; yeletaa ubbankka Asay an uttenna.\x - \xo 50:39 \xo*\xt Sas'. 18:2\xt*\x* \v 40 S'oossay beni Sodoomaanne Gamoora unttunttu yuushshuwaan de'iyaa katamatuwaanna ittippe d'ayisseeddawaadan, Baabloonen ooninne de'enna; Asay ubbakka yaan uttenna. Taani Med'inaa Goday hawaa oday.\x - \xo 50:40 \xo*\xt Dom. 19:24-25\xt*\x* \p \v 41 «Be'ite, Asay huup'issa bagga biittaappe yee; mino kawutetsatuunne daro kaatetuu sa'aa gas'aappe yaanaw denddiino. \v 42 Unttunttu barenttu wonddaafiyaanne tooraa oyk'k'eeddino; unttunttu mek'etsaa iitanne yeddi maarenna asaa. Unttunttu barenttu paraa toggiide biyaa wode, beetay shoc'iyaa abbaa guntsaadan hanee. Neenoo, Baabloone, unttunttu ubbaykka olaw giigeedda asaa gidiide, ne bollan salppeeddino. \p \v 43 «Baabloone kaatii unttunttu oduwaa siseedda; Aa kushii daaburiide, hilssi geedda; oytsay oyk'k'eedda mishirattiidan, un"uu Aa oyk'k'eedda. \p \v 44 «Yorddaanoosa Shaafaa lank'k'iyaan de'iyaa woraappe lo"o k'ooruu de'iyaasaa k'oppennaan kesiyaa gaammuwaadan, taani yaade, Baabloone asaa unttunttu biittaappe yederssana. Hewaappe guyyiyaan, ta dooreedda asaa Aa bollan suntsana. Ayaw gooppe, ta mali baawa; taani ootsana geeddawaakka te"anaw danddayiyaa Asay baawa. Ay hentsanchchay taananna ek'ettanaw danddayii? \v 45 Hewaa diraw, taani Med'inaa Goday Baabloone asaa bollaninne Baabloone biittaa bollan halchcheeddawaanne k'oppeeddawaa sisite! Unttunttu naanatuwaa wolk'k'an goochchiide afana; hewaa gaasuwaan unttunttu soo Asay ubbay dagamana. \v 46 Baabloone kunddetsaa giiretsay biittaa k'aatsana; Baabloonatuwaa waasuukka kawutetsatuwaa ubbaan sisettana» yaagee. \c 51 \s Baabloone Bollan Gujja Pirddaa \p \v 1 Med'inaa Goday hawaadan yaagee; «Baabloone asaanne Baabloone biittaa d'ayissiyaa c'arkkuwaa taani kiittana. \v 2 Taani Baabloone bolla allagatuwaa, c'arkkuwaadan punniyaawantta kiittana; Aa biittaa ayinne baynawaa ootsana. Aa bayetsaa gallassi unttunttu ubba saanna Aa dooddana. \v 3 Aa olanchchatuu wonddaafiyaa dukkanaw woy barenttu olaa miishshaa danc'c'anaw naagoppite. Aa yalagatuwaa ashshoppite; Aa olanchchatuwaa muliyaa d'ayissite. \v 4 Unttunttu Baabloone biittan siifetti wurana; unttunttu katamatuwaa ogetuwaankka c'adetti kunddana. \v 5 Israa'eeliyaa biittaynne Yihudaa biittay Israa'eeliyaa Geeshsha, taana, naak'k'eedda nagaran kumeeddawaa gidooppenne, Israa'eeliyaa gidina, Yihudaa gidina, laa"uwaakka taani unttunttu S'oossay, Ubbaappe Wolk'k'aama Med'inaa Goday am"atiidan yeggabeykke. \p \v 6 «Baablooneppe bak'atite! Asay ubbay bare shemppuwaa shemppuwaa ashsho! I ootseedda nagaraa gaasuwaan hintte wod'oppite! Hawe wodii taani Med'inaa Goday ta haluwaa kesiyaa wode. \v 7 Baabloone sa'aan de'iyaa Asay ubbay ushiide matsottiyaa woyniyaa eessay tigettiyaa, Med'inaa Godaa kushiyan de'iyaa work'k'aa wanc'c'aa mala. Kawutetsatuu ubbatuu he woyniyaa eessaa ushiide gooyeeddino.\x - \xo 51:7 \xo*\xt Sas'. 17:2-4; 18:3\xt*\x* \v 8 Baabloone k'oppennaan kunddiide me"eedda. Hewaa diraw, aw yeekkite! Aa madutsaw d'aliyaa immite. Ooni erii, I pas'anenttonne. \v 9 Baabloonen de'iyaa allaga asatuu, ‹Nuuni Baabloone patsanaw koyeeddo; shin pas'anaw danddayibeenna. Ane Aa aggi bashiide, nu biittaa biittaa simmeetto. Ayaw gooppe, Aa pirdday haakkiide, saluwaa gakkeedda; bolla shaariyaa gakkanaw pude d'ok'k'eedda› yaageeddino» yaagee.\x - \xo 51:9 \xo*\xt Sas'. 18:5\xt*\x* \p \v 10 Israa'eeliyaa asay, «Med'inaa Goday nuuna shatintseedda! Ane S'iyoone biide, Med'inaa Goday nu S'oossay ootseeddawaa asaw odoytte!» yaagana. \p \v 11 Med'inaa Goday Baabloone d'ayissanaw k'ofaa k'achcheeda diraw, Meedoonatuwaa kaatetuwaa olaw dentseedda; Med'inaa Goday bare Geeshsha Golliyaa haluwaa hawaadan ootsiide c'igetana. Meedoonatuwaa gadaawatuu hawaadan yaageeddino; «Wonddaafiyaa leefite; gonddalletuwaa oyk'k'ite! \v 12 Baabloone bolla olaa banddiraa dentsite; naagiyaawanttakka mintsetsite! Wochchiyaawanttakka unttunttu sa'aan sa'aan wotsite; zuggiide naagiyaa olanchchatuwaakka giigissite!» yaageeddino. Ayaw gooppe, Med'inaa Goday Baabloonen de'iyaa asaa bolla haasayeeddawaanne k'oppeeddawaa ootsana. \p \v 13 Baabloone, neeni daro shaafatuunne daro mas'uu kumeedda biittaa; shin ne wurssetsay gakkeedda; neeni bessena ogiyaan demiyaa go'aykka duus's'eedda.\x - \xo 51:13 \xo*\xt Sas'. 17:1\xt*\x* \v 14 Ubbaappe Wolk'k'aama Med'inaa Goday, «Boolii biittaa kumiyaawaadan, taani asatuwaa ne biittan kuntsana; unttunttukka neena s'ooneedda nashshechchaa barenttu k'aalaa d'ok'k'u ootsiide, ne bollan gayrana» yaagiide bare suntsan c'aak'k'eedda. \s Galataa Yetsaa \q1 \v 15 S'oossay bare wolk'k'an sa'aa med'd'eedda; \q2 bare aad'd'eeda eratetsan biittaa baaseeda; \q2 salotuwaakka bare akeekan mic'c'eedda. \q1 \v 16 I haasayiyaa wode, \q2 saluwaan de'iyaa haatsatuu guummiino. \q1 Shaaratuwaa I sa'aa gas'aappe ayee. \q2 K'ay iray bukkiyaa wodekka, \q2 walk'k'antsaa wolk'k'amissee. \q2 Bare minjjiyaa sa'aappekka c'arkkuwaa kessee. \q1 \v 17 Asay ubbay akeekayinne eray bayinnawaa. \q2 K'ay work'k'aa tigiide, \q2 eek'aa misiletuwaa med'd'iyaawanttu ubbatuu yeellateeddino. \q2 Ayaw gooppe, unttunttu misiletuu worddonne shemppuu bayinnawantta. \q1 \v 18 He misiletuu patsennawanttanne, \q2 kad'etteeddawantta. \q1 Unttunttu bollan pirdday yiyaa wode, unttunttu d'ayana. \q1 \v 19 Shin Yaak'ooba S'oossay, \q2 hewaa mala gidenna. \q1 Ayaw gooppe, I ubbabaa med'd'eeddawaa. \q2 Israa'eeliyaa Asay I barew dooreedda zare. \q1 Aa suntsaykka Ubbaappe Wolk'k'aama Med'inaa Godaa. \s S'oossaa Dijinuwaa \p \v 20 S'oossay hawaadan yaagee; «Baabloone, neeni ta dijinuwaanne ta olaa miishshaa. Neenan go'ettaade taani biittatuwaa mentsereetsaad; kawutetsatuwaakka d'ayissaad. \v 21 Neenan go'etaade paratuwaanne paraa toggiyaawantta, paraa gaaretuwaanne unttuntta laaggiyaawantta mentsereetsaad. \v 22 Neenan mac'c'awaanne attumawaa, c'imaanne naanatuwaa, wodallatuwaanne geelayotuwaa mentsereetsaad. \v 23 Neenan hentsanchchaanne Aa wudiyaa, goshiyaawaanne Aa waatsa booratuwaa, deriyaa mooddiyaawanttanne kaappotuwaa mentsereetsaad» yaagee. \s Baabloone Pirddaa \p \v 24 Med'inaa Goday hawaadan yaagee; «Baabloone asaynne Baabloonen de'iyaawanttu S'iyoone bolla ootseedda iitaa haluwaa taani hintte s'eellishshin kessana. \p \v 25 «Neenoo, Baabloone, neeni biittaa sa'aa bayzziyaa wogga deriyaa mala; shin taani Med'inaa Goday neena morkkay. Taani ta kushiyaa yeddaade, neena deriyaa bollappe duge gonddorssana; hewaappe guyyiyaan, neeni s'uugeteedda deriyaa gidaade attana. \v 26 Laa"entso neeppe baasuwaan yeggiyaa woy gimbbiyaw akkiyaa shuchchay de'enna; neeni med'inawukka ayinne baynawaa gidanawaa. Taani Med'inaa Goday hawaa oday. \p \v 27 «Baabloone bolla olaa banddiraa dentsite; asaa ubbaa giddon malakataa punnite. Aa olanaw asaa ubbaa giigissite; Araaraate, Miinanne Ashkkanaaza kawutetsatuwaa s'eesite. Olaa gadaawaakka suntsite; booliyaa keeshshaa daro paratuwaakka ahite. \v 28 Baabloone olanaw kawutetsatuwaa ubbaa giigissite; Meedoona kaatetuwaa, unttunttu kaappotuwaa, deriyaa mooddiyaawanttanne unttunttu mooddiyaa biittaa asaa ubbaa dentsite. \p \v 29 «Baabloone ooninne de'enna bazzo ootsanaw Med'inaa Goday halchcheedda halchchuwaa poliyaa diraw, biittay ubbay kokkorenne pork'k'akattee. \v 30 Baabloone olanchchatuu olaa olettiyaawaa aggeeddino; barenttu geesuwaan utti basheeddino. Unttunttu wolk'k'ay is's'ina; unttunttu mac'c'a asaa mala gideeddino. Unttunttu gollatuukka s'uugetteeddino; unttunttu katamaa yuushshuwaa gimbbiyaa penggetuwaa kulbbuukka me"eeddino. \v 31 Ha gas'aappe hini gas'aa gakkanaw, katamay morkkiyaan oyk'k'etteeddawaa Baabloone kaatiyaw odanaw, wos's'iyaawe wos's'iyaawaa kaalliide, kiitetteeddawekka kiitetteeddawaa kaalliide biino. \v 32 K'ay shaafaanna pinniyaa sa'atuu oyk'k'etteeddawaa, shaafaa yuushshuwaan de'iyaa woray s'uugetteeddawaanne olanchchatuu dagammeeddawaa unttunttu kaatiyaw odanaw biino» yaagee. \p \v 33 Ubbaappe Wolk'k'aama Med'inaa Goday, Israa'eeliyaa S'oossay hawaadan yaagee; «Baabloone biittay katsaa k'os's'iyaa uddumaa mala; guutsa wodiyaappe guyyiyaan, I c'akettiyaa wodii yaana» yaagee. \s S'oossay Israa'eeliyaa Asaa Maaddana \p \v 34 Baabloone Kaatii Naabukadanas'oori nuuna wurssiide meedda; nu katamaakka mela de'iyaa otuwaa mala kesseedda. Dawii mittiyaawaadan, Aa mitteedda; mal"obaa miide kuntseeddawaadan, I nu ak'uwaan bare ganjjiyaa kuntseedda; yaatiide atteedawaa muc'iide c'uchcheedda. \v 35 Hewaa diraw, S'iyoone asay, «Baabloone nu bollanne nu asaa bolla ootseedda iitabay ubbay Aa bolla simmo.» Yerusaalame asay, «Nu suutsaa ac'uu Baabloonen de'iyaa asaa achcho» yaagee. \p \v 36 Hewaa diraw, Med'inaa Goday Yerusaalame asaw hawaadan yaagee; «Ne diraw taani mootettana; ne haluwaakka taani kessana. Taani Baabloone haatsaa melissana; Aa pulttotuwaakka toyissana. \v 37 Baabloone shuchchaa keelaanne worakanatuu de'iyaa geesso gidanawaa. K'ay Aa be'eedda ubbay dagamananne, ‹Poora!› gaana. An itti asaynne laa"entso de'enna. \v 38 Baabloone Asay ubbay gaammuwaadan gudana; k'ay gaammuwaa maraadan daarana. \v 39 Unttunttoo bollay ho"iyaa wode, taani unttunttoo nashechchiyaa ushshaa gibiraa giigissana; unttunttu hewaappe ushiide, barentta dogana gakkanaw, taani unttuntta matsoyana. Unttunttu laa"entso denddennaadan, med'inaw gem"ishana. Taani Med'inaa Goday hawaa oday. \v 40 Shukkanaw afiyaa dorssatuwaadan, dorssaa orggetuwaadaaninne deeshsha orggetuwaadan, taani unttuntta shukaw afana. \s Baabloone Bolla Gakkanabaa \p \v 41 «Asay ubbay sabbiyaa Baabloone oyk'k'etteedda! Baabloone kawutetsatuwaa ubbaa giddon ayiba dagantsiyaabaa gideedee! \v 42 Baabloone morkketuu abbaa beetay denddiyaawaadan denddiide, kataman eelleeddino. \v 43 Aa katamatuu kolettiide, dagantsiyaabaa gideeddino; iray bukkenna bazzo biittaa, ay asaynne de'enna biittanne asaa na'ay gidduwaana aad'd'ena biittaa gideeddino. \v 44 Beela giyaa Baabloone s'oossaa taani murana; I mitteeddawaakka taani Aa uluwaappe kesissana. Hewaappe guyyiyaan, kawutetsatuu aakko zuliyaawaa aggana; Baabloone gimbbiikka kunddana. \p \v 45 «Ta asaw, Aa giddoppe kesite! Hintte ubbaykka Med'inaa Godaa hank'k'uwaa suuluwaappe hintte huup'iyaa huup'iyaa ashshite! \v 46 Biittan odettiyaa oduwaa sisiyaa wode, hirggoppitenne yayyoppite! Laytsan laytsan oduu oduwaa kaalli kaalliide yaana. He wode kaatii kaatiyaa bolla denddiyaa makkala oduu biittan sisettana. \p \v 47 «Hewaa diraw, taani Baabloone eek'aa misiletuwaa muriyaa gallassatuu yaana. He biittay ubbaykka yeellatana; siifetteeddawanttu ubbay katamaa giddon kunddana. \v 48 Huup'issa baggappe yiyaa bayzziyaawanttu kushiyan Baabloone oyk'k'ettiyaa diraw, saluunne sa'ay k'ay unttunttu giddon de'iyaa ubbabay ililana. Taani Med'inaa Goday hawaa oday.\x - \xo 51:48 \xo*\xt Sas'. 18:20\xt*\x* \v 49 Baabloone Israa'eeliyaa asaanne hara biittan de'iyaa asaa ubbaa wod'eeddawaadan, Baabloone asaykka hayk'k'anaw koshshee.\x - \xo 51:49 \xo*\xt Sas'. 18:24\xt*\x* \s Baabloonen De'iyaa Israa'eelatoo Odetteedda Timbbitiyaa \p \v 50 «Ta asaw, hintte olaappe kessi akkeeddita. Hewaa diraw, biite! Hawaan ek'k'oppite! Hintte de'iyaa haakko biittankka taana Med'inaa Godaa hassayite; Yerusaalamekka k'oppite. \v 51 Hintte, ‹Nuuni boreteedda diraw kawushsheeddo; allagatuu Med'inaa Godaa Golliyaan geeshsha sa'atuwaa geleedda diraw, nuuni yeellaa mayeedo› yaageeddita. \p \v 52 «Shin taani Med'inaa Goday Baabloone eek'atuwaa muriyaa wodii yaana. Deshetteedawaanttu biittaa ubbaan olana. \v 53 Baabloone saluwaa pude kesiide, yan geessuwaa med'd'anaw danddayinttonne, yaa gakkanaw kesiide, Aa yaan bayzziyaa asaa taani kiittana. Taani Med'inaa Goday hawaa oday. \s Baabloone D'ayana \p \v 54 «Baablooneppe asaa waasuwaa kooshshay, Baabloone biittaappe wolk'k'aama bayetsaa kooshunchchay sisettana! \v 55 Ayaw gooppe, Med'inaa Goday Baabloone bayzzana; Aa wolk'k'aama kooshshaakka c'o"u ootsana. Abbaa beetaadan guummiyaa morkketuu woraajjiidde garmmaamana. \v 56 Bayzziyaawanttu Baabloone bolla yaana; Aa olanchchatuu oyk'k'ettana; unttunttu wonddaafiikka me"ana. Taani Med'inaa Goday haluwaa kessiyaa S'oossaa gidiyaa diraw, unttunttu oosuwaadan taani unttunttoo zaarana. \v 57 Taani Aa kaappotuwaa, Aa aad'd'eeda eranchchatuwaa, Aa deriyaa mooddiyaawantta, Aa olaa gadaawatuwaanne Aa olanchchatuwaa matsoyana; unttunttu laa"entso denddennaadan, med'inaw gem"ishana. Taani Kaatii, Ubbaappe Wolk'k'aama Med'inaa Godaa geetettiyaawe hawaa oday» yaagee. \p \v 58 Ubbaappe Wolk'k'aama Med'inaa Goday hawaadan yaagee; «Orddiyaan gimbbetteedda Baabloone yuushshuwaa gimbbii sa'aan walakettana; Aa adussa penggetuukka taman s'uugettana. Asay ootseeddawe ubbay mela; kawutetsatuukka tamay maanabaw c'oo daaburiino» yaagee. \s Ermaasi Baabloone Kiitaa Yeddeedda \p \v 59 Mahiseeya na'aa Neeriyaa na'ay Saraayi Kaatiyaa Sedek'iyaasaw ootsiyaa kaappuwaa. Sedek'iyaasi Yihudaan kaateteedda oyddentso laytsi, Saraayi aanana Baabloone biyaa wode Ermaasi Saraaya bolla kiitaa yeddeedda. \v 60 Baabloone bollan gakkanaw de'iyaa iitabaa ubbaanne Baabloone s'eelliyaa harabaa ubbaa Ermaasi itti s'aatsa mas'aafan s'aafeedda. \v 61 Saraaya hawaadan yaageedda; «Neeni Baabloone biittaa gakkeedda wode, ne k'aalaa d'ok'k'u ootsaade, asaw ha mas'aafaa nabbaba. \v 62 K'ay hawaadan yaagaade woossa; ‹Abeet Med'inaa Godaw, neeni, «Taani ha sa'aa bayzzana; ha sa'aan pas'a k'aas's'iyaa med'eti, asaykka, mehiikka de'enna; ha sa'ay med'inaw bazzo gidanawaa» yaagaadda› yaaga. \v 63 Ha s'aatsa mas'aafaa nabbabaade wursseeddawaappe guyyiyaan, shuchchaa he mas'aafaanna gatsa k'achchaade, Efiraas'iisa Shaafaan olaa.\x - \xo 51:63-64 \xo*\xt Sas'. 18:21\xt*\x* \v 64 ‹ «Taani S'oossay Aa bollan ahiyaa iitaa gaasuwaan, Baabloonekka hawaadan laa"entso denddennaadan muukettana» yaagay› yaaga» yaageedda. \p Ermaasi haasayeedda k'aalay hawaan poletteedda. \c 52 \s Yerusaalame Kunddetsaabaw Kiitetteedda Gujja Oduwaa \r (52; 2 Kat. 24:18—25:7; Erm. 39:1-10) \p \v 1 Sedek'iyaasi kaatetiyaa wode, laytsay aw laatamanne itta; Yerusaalamen I tammanne itti laytsaa kaateteedda. Aa aatti suntsay Hamus'aalo; Aa Liibina kataman de'iyaa Ermaasa naatto. \v 2 Iyo'ak'eemi ootseeddawaadan, Sedek'iyaasikka Med'inaa Godaa sintsan iitabaa ootseedda. \v 3 Med'inaa Goday Yerusaalame asaa bollanne Yihudaa asaa bolla hank'k'etteedda diraw, wurssetsan unttuntta bare sintsappe diggeedda. \p Sedek'iyaasi Baabloone kaatiyaa bolla makkaliide denddee. \v 4 Sedek'iyaasi kaateteedda udduppuntsa laytsi, tammantsa aginaan, tammantsa gallassi Baabloone Kaatii Naabukadanas'oori bare olanchchatuwaa ubbaa akki yiide, Yerusaalame dooddeedda. Unttunttu Aa yuushshuwankka biittaa keelaa keeleeddino.\x - \xo 52:4 \xo*\xt Hiz. 24:2\xt*\x* \v 5 Sedek'iyaasi kaateteedda tammanne ittentsa laytsaa gakkanaw, Yerusaalame katamay dooddettiide gam"eedda. \p \v 6 Hewaa gaasuwaan biittan koshay suullina, he laytsi oyddentso aginaan, udduppuntsa gallassan, he biittaa asaw miyaabay d'ayeedda. \v 7 Yaan de'ishshin katamaa yuushshuwaa gimbbii itti baggana koleteedda. Baabloone Asay katamaa yuuyyi aad'd'iide naagooppekka, Yihudaa kaatiyaa olanchchatuu mule ubbay k'amma kaatiyaa ataakilttiyaa sa'aa afiyaa ogiyaa oyk'k'iide, laa"u dirssaa gimbbetuwaa ittippe gatsiyaa penggiyaanna kesiide bak'ateeddino. Unttunttu Yorddaanoosa Dilbbuwaakko simmiide beeddino.\x - \xo 52:7 \xo*\xt Hiz. 33:21\xt*\x* \v 8 Shin Baabloone olanchchatuu Kaatiyaa Sedek'iyaasa yederssiide, Iyaarikko dembbaa gatsiidde oyk'k'eeddino. Aa olanchchatuu ubbay aappe shaakkettiide laaletteeddino. \p \v 9 Hewaappe guyyiyaan, unttunttu Aa Hamaata biittan, Ribila kataman de'iyaa Baabloone kaatiyaakko afeedino. Yaan Naabukadanas'oori Sedek'iyaasa bolla pirddeedda. \v 10 K'ay Sedek'iyaasa naanatuwaa Sedek'iyaasi s'eellishshin, Baabloone kaatii wod'eedda. Yihudaa kaappotuwaa ubbaakka unttunttu yaan Ribila kataman wod'eeddino. \v 11 Hewaappe guyyiyaan, Sedek'iyaasa ayifetuwaa wooc'i kessiide, sanssalatan Aa k'achchiide, Baabloone biittaa akkiide afeedino. I hayk'k'ana gakkanaw, yaan k'asho golliyaan Aa wotseeddino.\x - \xo 52:11 \xo*\xt Hiz. 12:13\xt*\x* \s Geeshsha Gollii Koleteedda \r (2 Kat. 25:8-17) \p \v 12 Naabukadanas'oori Baabloonen kaateteedda tammanne udduppuntsa laytsan, ichcheshentso aginaan, tammantso gallassan, kaatiyaa oosanchchatuwaappe ittuu, kaatiyaa naagiyaawanttu kaappuu Naabuzaradaani Yerusaalame geleedda. \v 13 Med'inaa Godaa Geeshsha Golliyaa, kaatiyaa golliyaanne Yerusaalamen de'iyaa keetsatuwaa ubbaa taman s'uuggeedda; wolk'k'aama golliyaa giyaa golliyaa ubbaa s'uuggeedda.\x - \xo 52:13 \xo*\xt 1 Kat. 9:8\xt*\x* \v 14 Baabloone olanchchatuu ubbay kaatiyaa naagiyaawanttu kaappuwaa azazuwaan, Yerusaalame katamaa yuushshuwaan de'iyaa dirssaa gimbbiyaa ubbaa k'oleeddino. \v 15 Naabuzaradaani amareeda hiyyeesatuwaa, kataman atteeda asatuwaanne kaddiide Baabloone olanchchatuwaan gakketeedda asatuwaa kushiyaa hiillaa eriyaa asatuwaanakka gujjiide, omoodoo afeeda. \v 16 Shin Naabuzaradaani hiyyeesatuwaappe amareedawantta woyniyaa turaa tokkanaadaaninne gadiyaa goshanaadan, Yihudaan ashsheeda. \p \v 17 Baabloone asatuu Med'inaa Godaa Geeshsha Golliyaa sintsaan de'iyaa nahaasiyaappe med'd'eedda tuussatuwaa, miishshatuwaa wotsiyaa gaaretuwaanne Aako-Keriyaa mentsereetseeddino; naasiyaa ubbaa Baabloone afeedino.\x - \xo 52:17-23 \xo*\xt 1 Kat. 7:15-47\xt*\x* \v 18 Hewaadankka, k'ay keretuwaa, akaafatuwaa, s'omppiyaa shaluwaa s'eeraa pittiyaabatuwaa, kuyis'aarotuwaa, is'aanaa saanetuwaanne yarshshiyaa wode go'ettiyaa nahaasiyaa miishshatuwaa ubbaa akki afeedino. \v 19 Kaatiyaa naagiyaawanttu kaappuu Naabuzaradaani k'aykka work'k'aappenne biraappe oosetteedda disttetuwaa, tamaa akkiyaa miishshatuwaa, kuyis'aarotuwaa, keretuwaa, s'omppiyaa wotsiyaa ballatuwaa, is'aanaa saanetuwaanne ushshaa yarshshoo go'ettiyaa ototuwaa akki beedda. \v 20 Kaatii Solomon Med'inaa Godaa Geeshsha Golliyaan oosettiyaabatoo med'd'eedda laa"u tuussatuu, Abbaa Gap'atii, aappe garssaana de'iyaa tammanne laa"u korumatuwaa misiletuunne miishshatuwaa wotsiyaa gaaretuu med'etteedda nahaasiyaa biratatuu miizaanan likkanaw danddayettennawaa keeshshaa dara. \v 21 Laa"u tuussatuukka itti mala gidiide, ittuu ittuu tammanne hosppun wad'aa adussa. Unttunttu s'eessaa yuushshuu tammanne laa"u wad'aa. Unttunttoo gidduu kofa gidiide, biratay oyddu birad'd'iyaa keeshshaa orddo. \v 22 Laa"u tuussatuwaa huup'iyankka nahaasiyaappe oosetteedda gumbbotuu de'iino. Itti gumbbuwaa geesay ichcheshu wad'aa gidiide, yuushshuu gitiyaa misiliyaaninne roomaaniyaa teeraa misiliyaan alleek'k'etti utteedda. Laa"entso gumbbuukka Aa mala. \v 23 Gumbbotoo miyyiyaan miyyiyaan de'iyaa roomaanetuwaa misiletuu udduppun tammanne usuppuna; yuushshuwaan de'iyaa gitiyaa malatiyaa misiletuwaappe bolla baggana de'iyaa roomaaniyaa misiletuu ubbaanna itti s'eeta. \s Yihudaa Asay Omoodettiide Baabloone Beedda \r (2 Kat. 25:18-21, 27-30) \p \v 24 Kaatiyaa naagiyaawanttu kaappuu Naabuzaradaani k'eesiyaa ubbatuwaa kaappuwaa Saraaya, aappe kaalliyaa k'eesiyaa S'afaaniyaanne penggiyaa naagiyaa hara heezzu asatuwaa oyk'k'eedda. \v 25 K'ay he wode gakkanaw, kataman de'iyaa asaappe olaa gadaawaa, kaatiyaa zoriyaawanttuppe laappun asatuwaa afeeda. Olaa gadaawaa s'aafiyaa, hewenne olanchchatuwaa asaa giddoppe k'oriide kessiyaawaanne hara usuppun tammu wolk'k'aama asatuwaa afeeda. \v 26 Kaappuu Naabuzaradaani unttuntta ubbaa akkiide, Baabloone kaatiyaakko, Ribila katamaa afeeda. \v 27 Yaan Ribila kataman, Hamaata biittan Baabloone kaatii unttuntta ubbaa wod'eedda. Hewaadan haniide, Yihudaa Asay bare biittaappe denddiide, omoodoo beedda. \p \v 28 Naabukadanas'oori kaateteedda laappuntsa laytsan heezzu sha"anne laatamanne heezzu asaa Yihudaappe omoodeedda. \v 29 K'ay tammanne hosppuntsa laytsan hosppun s'eetanne hattamanne laa"u asaa Yerusaalameppe omoodeedda. \v 30 Naabukadanas'oori kaateteedda laatamanne heezzentso laytsan kaatiyaa naagiyaawanttu kaappuu Naabuzaradaani laappun s'eetanne oytamanne ichcheshu asaa omoodeedda. Asaa payduu ubbaanna oyddu sha"anne usuppun s'eeta. \p \v 31 Ewiili-Marodaaki kaateteedda laytsi Yihudaa kaatiyaa Yo'aakiina bonchchiidde, k'ashuwaappe billeedda. Hewe haneeddawe Yo'aakiini omoodetti k'ashettiide beedda hattamanne laappuntsa laytsi, tammanne laa"entso aginaan, laatamanne ichcheshentso gallassaana. \v 32 Ewiili-Marodaaki Yo'akiinaanna mal"o k'aalaa haasayiide, Baabloonen omooduwaan de'iyaa hara kaatetuwaa ubbaappe aatsiide, Aa bonchcheedda. \v 33 Hewaa diraw, Yo'aakiini k'asho golliyaan mayyeedda mayuwaa laammeedda. I atteeda bare de'uwaa laytsaa ubbaan kaatiyaa maaddaappe meedda. \v 34 Yo'aakiini hayk'k'ana gakkanaw, hachchi hachchi aw koshshiyaabaa ubbaa Baabloone kaatii immeedda.