\id EST - Dawuro Full Bible Latin Version \ide UTF-8 \h Asttiro \toc1 Asttiri Mas'aafaa \toc2 Asttiro \toc3 Ast. \mt1 Asttiri Mas'aafaa \imt Geluwaa \ip Asttiri mas'aafan odetteedda taarikii Paarise kaatii balgguwaa aatsiyaa sa'aan poletteeddawaa. He taarikii Astteera bare wolk'k'aama s'alaaninne bare asaa siik'iyaa wolk'k'aama siik'uwaan, morkketuu gadiyaappe d'ayssana haniyaa bare asaa ashsheeda, Ayhudati taarikiyaa minisiide odee. Ha mas'aafay Ayhudatuu bonchchiyaa, Puriima geetettiyaa erettiyaa baalaa doometsaanne Aa birshshetsaa loytsiide odee. \iot Shemppatuwaa Ubbatoo Imetteedda K'antsa K'ofatuwaa \io1 Asttira Kaatetaaddu \ior 1:1—2:23\ior* \io1 Haamaani Ayhudatuwaa D'ayssanaw Halchcheedda \ior 3:1—5:14\ior* \io1 Haamaana Bolla Hayk'k'uu Pirddetteedda \ior 6:1—7:10\ior* \io1 Ayhudatuu Barenttu Morkketuwaa Kushiyaa C'igeteeddino \ior 8:1—10:3\ior* \c 1 \ms Astteera Kaatetaaddu \mr (1:1—2:23) \s Kaatatta Ass's'iina Kaatiyaa Ars's'ekisisa Azazuwaa Is's'aaddu \p \v 1-2 Hawe Kaatii Ars's'ekissisi Hindde gadiyaappe Top'p'iyaa gadiyaa gakkanaw de'iyaa, s'eetanne laatamanne laappun biittatuwaa mooddiyaa wode haneeddabaa. I uttiide mooddiyaa waanna katamay kaatii de'iyaasaa Suusa geetettee.\x - \xo 1:1 \xo*\xt Izr. 4:6\xt*\x* \p \v 3 I kaateteedda heezzentso laytsan, bareppe garssanna mooddiyaawanttoonne aanana ootsiyaawanttoo baalaa giigisseedda. He baalaa sa'aan Meedoonanne Parisse gadiyaa ola gadaawatuu, gadiyaa kaappatuunne ayissiyaawanttu beetteeddino. \v 4 Kaatii itti s'eetanne hosppun tammu gallassaa kumentsaa bare kawutetsaa duretetsaanne bare bonchcho anggaa ubbaa c'ora gallassaa unttuntta besseedda. \p \v 5 He gallassatuwaappe guyyiyaan, kaatii k'aykka hara laappun gallassaw gam"iyaa baalaa, Suusa kataman kaatii de'iyaasaa, duriyaappe mank'k'uwaa gakkanaw de'iyaa asaa ubbaw giigisseedda. He baallay kaatiyaa golliyaa ataakilttiyaa sa'aan giigeedda. \v 6 He sa'aan de'iyaa dabaabay, liinuwaappe dadetteedda bootsaanne saluwaa malatiyaa garidatuwaan puulatti utteedda. Gaardatuukka bootsanne ochchaa teeraa malatiyaa lo"o liinuwaa bak'etsaan aatsina, Ibinabaradiyaa geetettiyaa shuchchaappe oosetteedda tuussaa bollan de'iyaa biraa migidatuwaan kak'etti utteeddino. K'ay work'k'aappenne biraappe oosetteedda arssatuu, dumma dumma malay de'iyaa al"o shuchchatuwaappenne ink'k'otuwaappe oosetteedda baasuwaan maaran yegetti utteeddino. \v 7 Ittuu ittuwaappe dumma gideedda work'k'aa burc'c'ukkuwaan ushay asaw imettee; kaatiikka bare lo"otetsaan daro lo"a woyniyaa eessaa darssi immeedda. \v 8 Itti itti Asay bare koyowaa keeshshaa ushee; hewaa kaatii kasetiide, bare k'oomatoo odi wotseedda. \p \v 9 He wode kaatata Ass's'iinakka mac'c'a asaa baalaa kaatiyaa gollen giigissaaddu. \p \v 10 Shoobii doometteedda laappuntsa gallassi, Kaatii Ars's'ekissisi woyniyaa eessaa aliide nashetteedda wode, bare k'oomatuwaa Mahumaana, Biztta, Harbboona, Biigita, Abaagita, Zetaaranne Karkkaasa geetettiyaa laappun goyreteeddawantta s'eesiide, \v 11 «Kaatatto Ass's'iino kawutetsaa kallachchaa wosisiide, haa akkiide yiite» yaagiide azazeedda. Ayaw gooppe, Aa loytsa malaa lo"a gidiyaa diraw, kaappatuunne Asay ubbay izo be'ana mala, kaatii koyeedda. \v 12 Shin kaatiyaa azazuwaa suntsatuu odina, kaatata Ass's'iina kaatiyaa sintsaw yeennan is's'aaddu. Hewe kaatiyaa hank'k'uwaan eetseedda. \p \v 13-14 Hewaa diraw, kaatii bare sintsa shiik'anawunne bare kawutetsaa garssan wolk'k'aama maatay de'iyaa laappun Paarisenne Meedoona suntsatuwaa S'eesiide gelisseedda. Unttunttu Karshshaana, Shetaara, Adimaata, Tarsseesa, Mereesa, Marssananne Mamukaana geetettiino. He asatuu aad'd'eeda eranchchanne he gadiyaa higgiyaa ubbaanne de'uwaa wogaa minisiide eriino. Hawaa malabaw kaatii ubbaa wodekka unttuntta oochchee. \v 15 Kaatii unttuntta, «Taani, Kaatii Ars's'ekissisi, ta goyretowanttu bolla kiittina, kaatata Ass's'iina ta azazuwaa polennan is's'aaddu. Hewaa diraw, higgii odiyaa maaran izo waatanaw bessii?» yaagiide oochcheedda. \p \v 16 Hewaappe guyye unttunttuppe ittuu, Mamukaani kaatiyaa sintsaaninne kaappatuu sintsan zaariide, Hawaadan yaageedda; «kaatata Ass's'iina kaatiyaa s'alala gidennaan de'ishshin, Aa kaappatuwaa ubbaanne Aa kawutetsaa ubbaa gidduwaan de'iyaa asaa ubbaa naak'k'aaddu. \v 17 Ayaw gooppe, ha kawutetsaa giddon de'iyaa mac'c'a Asay ubbay kaatata Ass's'iina ootseeddawaa sisiide, bare asinaa asinaa kad'anaw doommana. Unttunttukka, ‹Kaatii Ars's'ekissisi barekko yaanaadan s'eegissina, kaatata Ass's'iina is's'abeykkeeyye!› yaagana. \v 18 Hewaa s'alalaa gidennaan, Paarisenne Meedoona kaappatuu machatuu hawaa siseedda wode, hachche away wullanawukka barenttu asinatuwaa hewaadan giide kad'ana. Hewan machchetuwaappenne asinatuwaappe gidduwaan kad'iinne hank'k'uu darana. \p \v 19 «Hewaa diraw kaatiyaw, neeni dosooppe, Ass's'iina laa'entso ne sintsa aad'd'ennaadan diggiyaa awaayuwaa kessa; he awaayuukka laa'entso laamettenna mala, Paarisenne Meedoona higgiyaa giddon s'aafetto. Hewaappe guyyiyaan, Aa kaatato gidiyaa bonchchuwaa iippe keekkiyaa harariw imma. \v 20 Ayaw gooppe, ha neeni aatseedda awaayuu ha wolk'k'aama kawutetsan ubbaan odettiyaa wode, itti itti machata dure gidina, mank'k'o gidina, shaakkennan bare asinaa bonchchana» yaageedda. \p \v 21 Hewaappe guyye kaatiinne Aa kaappatuu ha zoriyaan nashetteeddino. Hewaa diraw, Mamukaani geeddawaadan kaatii ootseedda. \v 22 I bare kawutetsaa giddon de'iyaa dumma dumma biittatuwaa ubbaw unttunttu pidoliyaaninne unttunttu k'aalan s'aafiide, dabddaabbiyaa kiitteedda; he awaayuu, itti itti asinay bare golliyaa golliyaa ayissanawunne bare k'aalaan haasayanaw kaappuwaa gidiyaawaa odee. \c 2 \s Astteera Kaatatto Gidaaddu \p \v 1 Hewaappe simmiide, Kaatiyaa Ars's'ekisisa hank'k'uu dochcheedda; Ass's'iina ootseeddabaanne ikka Izi bollan kesseedda awaayuwaabaa k'oppeedda. \v 2 He wode kaatiyaa gollen ootsiyaa k'oomatuu Aa hawaadan yaageeddino; «Lo"o malaana de'iyaa wodoro mac'c'a naanaa koyiide, kaatiyaw ahana mala, \v 3 ne kawutetsaa gidduwaan de'iyaa biittatuwaa ubbaan kaappatuwaa suntsaa. Unttunttukka lo"o malaanna de'iyaa wodoro mac'c'a naanaa dooriide, Suusa katamaa ahiide, mac'c'a asaw giigeedda gollen wotsino. Hewan he mac'c'a asaa gollew halaafe gidiyaa kaatiyaa goyruwaa Hegaaya kushiyan unttunttu de'ishshin, unttunttu malaa loytsiyaabay unttunttoo imetto. \v 4 Hewaappe guyyiyaan, kaatiyaa ubbaappe aad'd'a nashechiyaa gellayatta Ass's'iini kotan kaatato gidu» yaageeddino. Hewaappe guyye ha zorii kaatiyaa nashechcheedda diraw, kaatii hewaadan ootseedda. \p \v 5 Hewan Suusa kataman kaatii de'iyaa saan itti Marddikiyoosa geetettiyaa Ayhuda gadiyaa Asay de'ee. Ikka Yaa'iira na'aa; Yaa'iiri Shim"a na'aa; Shim"i Biiniyaama zariyaa gideedda K'iisa na'aa. \v 6 Baabloone Kaatii Naabukadanas'oore Yihudaa Kaatiyaa Yo'aakiinanne hara Ayhuda asaa olan omoodiide afeedda wode, Marddokiyoosi Yerusaalameppe unttunttunna ittippe beeddawaa.\x - \xo 2:6 \xo*\xt 2 Kat. 24:10-16; 2 Od. 36:10\xt*\x* \v 7 I he gadiyaan de'iidde, bare aawuwaa ishaa naatto, Ibrayis's'e k'aalan Hadaaso geetettiyaa aatanne aawuu hayk'k'eedda Astteero barenana wotsiide dichchee. Izi aawunne aata hayk'k'owaappe guyyiyaan, Marddokiyoosi izo afiide, bare mac'c'a naatto ootsiidde dichcheedda. Astteera med'ankka geesankka loytsa malaa lo"a. \p \v 8 Kaatii kesseedda awaayuwaanne azazuwaa maaran, kaatii de'iyaasaa Suusa katamaa kaatiyaa golliyaa yeedda dooretteedda Hagaye aawotetsan utteedda c'ora wodorotuwaappe ittinna Astteero. Izakka yaade, mac'c'a asaw giigeedda golle halaafe gideedda Hegaaya giyaawaa aawotetsan uttaaddu. \v 9 Hegaayi Asttirin, loytsi nashetteedda; iza Aa sintsan nashshuwaa demaaddu. Yaatiide ellekka maanaw k'umaanne bollaa okettiyaawaa iziw immeedda. K'ay iziw ootsanaw kaatiyaa golliyaappe dooretteedda laappun danggaas'iretuwaa suntsiide, mac'c'a asaw giigeedda gollen, kifiliyaa ubbaappe aad'd'iide lo"iyaa kifiliyaan oonne I danggaas'iretuwaa afiide wotseedda. \p \v 10 Marddokiyoosi iziw kasetiide odeeddawaadan, Astteera hak'a asaappenttonne O k'omentto owunne odabeykku. \v 11 K'aykka Marddokiyoosi Asttiri pas'atetsaanne iziw haniyaawaa eranaw, mac'c'a asaa golliyaa dabaabaappe sintsanna gallassaan gallassaan yaanne haanne hamettee. \p \v 12 Itti itti gellayatta kaatiyaakko gelanaappe kasetaade mac'c'awanttoo azazetto maaraadan, Iza itti laytsaa kumentsaa bare malaa loytsaade gam"aw; hewekka, koyro usuppun aginaa karbbiyaa zayitiyaan gorppettaadde gam"aade, laa'entso usuppun aginaa k'ay, lo"o sawiyaa shittuwaaninne malaa loytsiyaaban gorppettaw. \v 13 Hewaappe guyyiyaan, itti gellayatta kaatiyaakko geliyaa wodii gakkiyaa wode, Iza koyowe ubbay immetina, mac'c'a asaa golliyaappe kesaade, kaatii de'iyaa sa'aa gelaw. \v 14 K'amma gelaade, kaatiyaanna ak'eedawaappe hini baggan, wonttina guura kesaw. Kaatiyaanna ak'i keseedda mac'c'awanttu de'iyaa hara golliyaa izo afiino. He golliyaw halaafe gidiyaa kaatiyaa goyruu Sha'ishagaazi izo naagee. Kaatii dosiidenne I suntsaa s'eeseedda, «Ebelo ahite» gaana d'ayooppe, Aa laa'entso kaatiyaakko gelanaw danddayukku. \p \v 15 Hewaa gidoode, kaatiyaakko geliyaa kaalay Astteero gakkeedda. Astteera Marddikiyoosa aawuwaa ishaa Abihayila naatto; Marddokiyoosi bare naatto ootsiide dichcheedaano. Iza mac'c'a Asay giigiyaa gollew halaafe gidiyaa kaatiyaa goyruu Hegaayi zoreeddawaappe attina Iza ayinne oochabeykku. O be'eedda ubbay I malaa nashsheedda. \v 16 Ars's'ekissisi kaateteedda laappuntsa laytsan, Tebeeta geetettiyaa tammantsa aginaan Astteero kaatii de'iyaa sa'aa afeedda. \p \v 17 Kaatii hara mac'c'awanttu ubbaappe aatsiide, izo doseeddanne hara wodorotuwaa ubbaappe izin nashetteedda. Hewaa diraw, kawutetsaa kallachchaa I huup'iyaan wotsiidde, izo Ass's'iini sa'aan kaatato ootseedda. \v 18 Hewaappe guyyiyaan, kaatii Asttiri bonchchoo wolk'k'aama baalaa giigissiide, mooddiyaawanttanne aanana ootsiyaawantta s'eeseedda. K'ay bare kawutetsaa giddon nashechchaa baalay bonchchettana mala awaayiide, imotaakka bare keekatetsaa keeshshaa immeedda. \s Marddokiyoosi Kaatiyaa Shemppuwaa Ashsheeda \p \v 19 Wodoratuu laa"entsuwaa shiik'eedda wode Marddokiyoosi kaatiyaa golle penggiyaan matay immetina utteedda. \v 20 Astteera hak'a asaappenttonne O k'omentto oonne odabeykku. O Marddokiyoosi, «Odoppa» geedda diraw, kase na'atetsaan azazettiyaawaadan, ha"ikka aw azazettaaddu. \p \v 21 Marddokiyoosi kaatiyaa golle penggiyaan utteedda he wode, kaatii de'iyaa kifiletuwaa geliyaa penggiyaa naagiyaa kaatiyaa goyretowanttuppe laa"atuu, Bigitaaninne Tereshi kaatiyaa Ars's'ekissiisa morkkiide, wod'anaw mak'etteeddinno. \v 22 Unttunttu mak'k'uwaa Marddokiyoosi sisiide, Kaatatti Asttiriw odina, izakka Marddikiyoosa suntsan kaatiyaw odaaddu. \v 23 Kaatii yewuwaa loytsiide, k'oriide s'eelliyaa wode, yewuu tuma gidiide beettina, he laa"u asatuwaa koc'aan kak'k'iide wod'eedda. Ha hanotetsaykka Kaatiyaa Ars's'ekisisa Taarikiyaa S'aafiyaa mas'aafan I de'iyaa sa'aan s'aafetteedda. \c 3 \s Haamaani Ayhudatuwaa D'ayssanaw Halchcheedda \r (3:5-14) \p \v 1 Hewaappe guyyiyaan, Kaatii Ars's'ekissisi Haamaana suntsatetsaa d'ok'k'isiide, bare kaappatoo kaappuwaa ootsiide suntseedda. Hamadaatta na'aa Haamaan Ayhudatuwaa morkkiyaa, Agaaga zariyaa. \v 2 Kaatii azazi wotseedda diraw, kaatiyaa golliyaa penggiyaan de'iyaa kaappatuu ubbatuu Haamani aad'd'iyaa wode, gulbbatiide Aa bonchchiino. Gido shin, Marddokiyoosi Haamaanaw gulbbatennaaninne bonchchennaan is's'eedda. \v 3 He wodiyaan kaatiyaa golliyaa penggiyaan de'iyaa kaappatuu Marddikiyoosa, «Kaatiyaa azazuwaa polennan ayaw is's'ay?» yaagiide, \v 4 hachche hachche odiino; shin I unttunttu odiyaawaa sisanaw koyyibeenna. Ubbaa k'ay, «Taani Ayhuda asaa gidiyaa diraw, Haamaanaw gulbbatanawunne Aa bonchchanaw danddaykke» yaageedda. \p Hewaappe guyyiyaan unttunttu, «Ha Marddokiyoosi odiyaa gaasuwaa sisiide, Haamani waananddeeshsha!» giidde, aw odeeddino. \v 5 Marddokiyoosi barew gulbbatennawaanne barena bonchchennawaa Haamani ereedda wode, hank'k'uwaa tamaadan ees's'i kesseedda. \v 6 Hewaa bollakka k'ay, Marddokiyoosi Ayhuda asaa gidiyaawaa ereedda; Aa s'alalaa wod'iyaawe laafabaa giide k'oppeedda diraw, Ars's'ekisisa kawutetsaa gidduwaan de'iyaa Ayhuda zariyaa ubbaa wod'anaw halchcheedda. \p \v 7 Ars's'ekissisi kaateteedda tammanne laa'entso laytsan, Nisaana geetettiyaa koyro aginaan, Ayhudatuwaa wod'iyaa aginaanne gallassaa eranaw, Puriima geetettiyaa saamaa Aa sintsan yegganaadan, Haamani azazeedda. He saamay wod'd'eedda maaran, Adaare geetettiyaa tammanne laa"entsa aginaan, tammanne heezzentso gallassay Ayhudatuu wuriyaa gallassaa gidiyaawe k'ashetteedda. \p \v 8 Hewaappe guyyiyaan, Haamani Kaatiyaa Ars's'ekissisaw Hawaadan yaagiide odeedda; «Ne kawutetsaa gidduwaan mule sa'aan laalettiide de'iyaa itti zare asatuu de'iino; unttunttu de'uwaa maaray hara asaa ubbaawaappe dumma; hewaa s'alalaa gidennaan, unttunttu kaatiyaa higgiyawukka moodettikkino. Hewaa diraw, neeni unttunttu de'iino gaade c'o"u gooppe, hewe lo"a gidenna. \v 9 Hewaa diraw kaatiyaw, ha k'ofay neena nashechchooppe, ha asatuwaa wod'i d'ayssana mala, awaayuwaa kessa. Hewaa ne ootsooppe, taani 340,000 kiilo giraamiyaa dees'iyaa biraa kaatiyaa miishshaa minjjiyaa gollew gelissanaadan, ha oosuwaa ootsiyaawanttoo immana» yaageedda. \p \v 10 Hewaappe guyye kaatii bare maataa erissanaw awaayuwaa bolla wotsiyaa migiduwaa maatafaa bare birad'd'iyaappe kessiide, Ayhudatuu morkkiyaa, Agaaga zariyaa, Hammadaata na'aa Haamaanassi immeedda. \v 11 Kaatii Haamana, «Neeni immana geedda biray ne matan de'o; shin ha asatuwaa bolla ne doseeddawaa kiiteta» yaageedda. \p \v 12 Hewaa diraw, koyro aginaan, tammanne heezzentso gallassan, Haamani kaatiyaa s'aafetuwaa s'eegeedda. He awaayuu biittaa ubbaan de'iyaa asaw dumma dumma k'aalaaninne dumma dumma pidoliyaan s'aafettiide, kaatiyaappe garssanna gadiyaa mooddiyaawanttukko, awuraajjaa mooddiyaawanttukkonne deriyaa kaappatuu ubbaakko kiitettanaadan azazeedda. Awaayuukka Kaatiyaa Ars's'ekisisa suntsaan s'aafettiide, migiduwaa maatafay Aa bolla wod'd'owaappe guyye, \v 13 elleelli wotsanchchatuu Aa kawutetsaa gadiyaa ubbaa gatsanaadan kiitetteeddino. He awaayuu, «Adaare giyaa tammanne laa'entso aginaan tammanne heezzentso gallassan, Ayhuda ubbaa, yalaga, c'imaa, mac'c'awaa, attumawaa, naanaakka ashshenan mes's'i itti gallassi wurssi wod'ite; unttunttu ak'uwaakka bonk'k'ite» yaagee. \v 14 Hewaa diraw, he keereedda gallassay gakkiyaa wode, Asay ubbay giigettanaadan, he azazuu biittaw ubbaw s'aafetiidde kiitetteedda. \p \v 15 Kaatiyaa azazuwaan elleelli wotsanchchatuu biittaa ubbaakka kiitaa gatseeddino. K'ay Suusa kataman kaatiyaa golliyaa heeraan s'aafetteedda higgii imetteedda. Yaatina, Suusa katamaa Asay ubbay shabbiretteedda. Shin kaatiinne Haamani ittippe uttiide, miino. \c 4 \s Marddokiyoosi Astteero Maaduwaa Woosseedda \p \v 1 Marddokiyoosi ha haneeddabaa ubbaa siseedda wode, kayyottiide bare mayuwaa peed'eedda; maak'iyaa mayyeedda; bare huup'iyankka bidintsaa kikifeedda. Bare kooshshaakka d'ok'k'u ootsiide, seela yeekuwaa yeekkiide, katamaa giddon yuuyyeedda. \v 2 Kaatiyaa golliyaa geliyaa penggiyaa gakkanaw beedda; shin gelanaw danddayibeenna. Ayaw gooppe, maak'iyaa mayyiide, kaatiyaa golliyaa gelanaw oonne danddayettenna. \v 3 Kaatiyaa awaayuu sisetteedda biittaa ubbaan Ayhudatuu giddon wolk'k'aama kayyuu, s'oomay, yeekuunne zilaassay doometteedda. Unttunttuppe darotuukka k'ay maak'iyaa mic'c'iide, kayyottanaw bidintsaan kakafiidde utteeddino. \p \v 4 Kaatatti Asttiri danggaas'iretuunne izo naagiyaa suntsatuu yiide, Marddokiyoosabaa iziw odeedda wode, Aa loytsi kayyottaaddu. Marddokiyoosi waaruwaa kesi diggiide mayyana mala, aw hara mayuwaa kiittaaddu; shin I akkenan is's'eedda. \v 5 Hewaappe guyyiyaan Astteera, kaatii iziw ootsanaadan wotseedda Hataaka giyaa goyretowaa s'eegaade, Marddikiyoosa metuu ayeenttonne k'ay I ayaw kayyottinttonne erana mala, aakko kiittaaddu. \v 6 Hataaki kaatiyaa golliyaa geliyaa penggiyaa mata dabaaban de'iyaa Marddokiyoosakko beedda. \v 7 Marddokiyoosi, bare bolla gakkeeddawaa ubbaa k'onc'c'issiide, aw odeedda. K'aykka Ayhudatuwaa wod'eedda wurssanaw Haamani kaatiyaa miishshaa minjjiyaa gollew immanaw geppeedda shaluwaa likkiyaana ubbay attenan geeshshiide odeedda. \v 8 Hewaa s'alalaa gidennaan, Ayhudatuwaa wurssanaw Suusan keseedda awaayuu s'aafetteedda warak'ataakka Hataakaw immiide, hewaa Asttiriw immanaadaaninne haniyaawaa ubbaa iziw odanaadan odeedda. K'ay Astteera kaatiyaakko gelaade, bare Asay wurennaadan gaannatana mala, Hataakaw odeedda. \p \v 9 Hataaki yiide, Marddokiyoosi kiitteeddawaa ubbaa Asttiriw odeedda. \v 10 Astteera Hataaka zaaraadde, Marddokiyoosakko hawaadan yaagaadde kiittaaddu; \v 11 «Higgii, ‹Mac'c'awaa gidina, attumawaa gidina, ooninne s'eegettennan de'iidde, kaatiyaanna gaketanaw kaatiyaa golliyaa giddo dabaabaa gelooppe, hayk'k'o. Shin I s'eegettennan kaatiyaakko geliyaa wode, kaatii work'k'aappe oosetteedda bare kawutetsaa s'am"aa s'eeraa aakko zaariide bessooppe, he uraa s'alalay atto› yaagee. Ha higgiyaa kaatiyaanna zorettiyaawanttuppe biide, c'oo asaa gakkanaw de'iyaa Asay ubbay ereedda. Shin taani hattamu gallassaa gidoodeppe kaatiyaakko gelanaw s'eesetta erikke» yaagaaddu. \p \v 12 Marddokiyoosi Astteera kiitteedda kiitaa siseeddawaappe guyyiyaan, \v 13 iziw zaaruwaa kiittiidde, hawaadan yaageedda; «Neeni, ‹Taani kaatiyaa gollen de'iyaa diraw, hara Ayhudatuwaappe attina, taana bochchiyaawe baawa› gaade k'oppoppa! \v 14 Neeni hawaa mala wodiyaan c'o"u gooppe, Ayhudatoo maaduu hara saappe yaanawaa. Unttunttukka tumuppe attana; shin neeninne ne aawuwaa golliyaa Asay d'ayana. Neeni kaatato gidaade yeeddawe hawaa mala wodiyaassenttonne ooni erii?» yaageedda. \p \v 15 Astteera Marddokiyoosaw hawaadan yaagaadde zaaraadde kiittaaddu; \v 16 «Baade Suusa de'iyaa Ayhudatuwaa ubbaa ittippe shiishsha. S'oomiidde, taw woossite. Heezzu gallassaynne heezzu k'ammay wuranaw, k'uma mooppite; haatsaa ushoppite. Taanikka ta danggaas'iretuwaana hewaadan s'oomana. Hewaappe guyyiyaan, I ubbaa higgiyan te'etteeddawaa gidooppenne, kaatii de'iyaa sa'aa taani gelana. Taani hayk'k'inttonne hayk'k'ana» yaagaaddu. \p \v 17 Marddokiyoosi biide, Astteera Aa azazeeddawaadan ubbabaa ootseedda. \c 5 \s Astteera Shoobiyaa Giigissaaddu \p \v 1 S'oomaa doommoodeppe heezzentso gallassi Astteera kawutetsaa mayuwaa mayyaade, kaatiyaa golleppe sintsa baggana giddo dabaabaa gelaade ek'k'aaddu. He dabaaban kaatii uttiyaa wuyggiyaa araatay de'ee. Kaatiikka bare golliyaa geliyaa penggiyaa s'eeliyaa saan de'iyaa, bare kawutetsaa araatan utteedda. \v 2 Kaatata Astteera gelaade, giddo dabaaban ek'k'eeddaano kaatii be'iide izin nashetteedda diraw, bare kushiyan de'iyaa work'k'aa s'am"aa iikko mic'c'eedda. Akka shiik'aade s'am"aa s'eeraa bochchaaddu. \v 3 Kaatii izo hawaadan yaageedda; «Kaatatti Astteere, neeni taakko ayaw yaad? K'ay neeni taana oochchiyaabay ayee? Haray atto ta kawutetsaappe bagga gidooppenne, taani new immana» yaageedda. \p \v 4 Astteera zaaraadde hawaadan yaagaaddu; «Kaatiyaw, neena nashechchiyaawaa gidooppe, taani new giigisseedda baalaa maanaw neeninne Haamani laa"u hachche yintto dosay» yaagaaddu. \p \v 5 Hewaappe guyyiyaan kaatii, «Nuuni Astteera giigisseedda shoobiyaw baanaw, Haamana ellekka ahite!» yaageedda. \p Hewaappe guyye laa"attuukka he sa'aa beeddino. \v 6 Unttunttu ittippe woyniyaa eessaa ushiidde de'ishshin, kaatii laa'entsuwaa Astteero, «Neeni taana woossiyaabay ayee? Taani new immana. K'ay neeni taana oochchiyaabay ayee? Haray atto ta kawutetsaappe bagga gidooppenne, taani ne ooshaa polana» yaageedda. \p \v 7 Astteera zaaraadde hawaadan yaagaaddu; \v 8 «Kaatiyaw, neeni taanan nashetteeddawaa gidooppe, k'ay taani woossiyaawaa immanawunne ta ooshaa polanaw neeni dosiyaabaa gidooppe, wontti ta giigissiyaa hara gibiraw neeninne Haamaani yaanaadan oochchay. Taani ayaa koyintto, he wode new k'onc'c'issana» yaagaaddu. \s Haamaana Mak'k'uwaa \p \v 9 He gallassi Haamani baalaa saappe kesiide biyaa wode, loytsi nashetteedda diraw, bare wozanaan nooc'u giidde beedda. Shin I kaatiyaa golliyaa geliyaa penggiyaa mataana aad'd'iide biyaa wode, hewan utteedda Marddikiyoosa be'eedda; aw denddibeennawaanne yayyiide kokkoribeennawaa akeekiide, Haamani hank'k'uwaa ees's'i kesseedda. \v 10 Gidooppenne, bare hank'k'uwaa danddayiide biide, bare soo gakkeedda. \p Hewaappe guyyiyaan, bare laggetuwaanne bare machchato Zereesho ittippe s'eegissiide, \v 11 Haamani bare duretetsaa likkiyaa, bare attuma naanaa payduwaa, kaatii barena ubbabaan bonchcheedda bonchchuwaanne hara mooddiyaawanttuppenne kaatiyaa oosanchchatuwaappe aad'd'iyaa suntsatetsaa aw immiide, wootiide Aa bonchcheeddentto, unttunttoo c'eek'k'eedda. \v 12 Gujjiidikka Haamani hawaadan yaageedda; «Haray atto kaatata Astteerakka bare giigisseedda shoobiyaw kaatiyaanna baanaw taappe attina, haraa oonanne s'eesabeykku. K'ay wonttikka kaatiyaanna baanaadan taana s'eesa wotsaaddu. \v 13 Shin he Ayhuday Marddokiyoosi kaatiyaa golliyaa geliyaa penggiyaan utteeddawaa be'iyaa wode, ha ubbabaykka taana kalissenna» yaageedda. \p \v 14 He wode Aa machchata Zereeshanne Aa laggetuu ubbay hawaadan yaageeddino; «Neeni ishatamu wad'aa adussa koc'aa esissa; yaataade wontti guuraanna Marddokiyoosi he koc'aan kak'k'etana mala, kaatiyaa oochcha. Hewaappe guyyiyaan, nashettaadde baalaa maanaw ba» yaageeddino. Haamana ha k'ofay nashechcheedda diraw, unttunttu geeddawaadan koc'aa giigisisseedda. \c 6 \ms Haamaane Bolla Hayk'k'uu Pirddetteedda \mr (6:1—7:10) \s Kaatii Marddikiyoosa Bonchcheedda \p \v 1 He gallassi k'amma kaatiyaa gem"ishuu afenan is's'eedda. Hewaa diraw, kaatii Kaatiyaa Taarikiyaa S'aafiyaa Mas'aafaa ahiide, hewan s'aafetteedda, kase haneedda taariketuwaa wozanaan aatsanaw aw nabbabana mala azazeedda. \v 2 Nabbabetteedda taariketuwaappe ittuu Marddokiyoosi ootseeddawaa; hewenne, kaatii de'iyaa kifiliyaa naagiyaa, Bigitaananne Teresha giyaa laa"u goyretteeddawanttu kaatiyaa wod'anaw mak'k'eteedda mak'k'uwaa Marddokiyoosi k'onc'c'isseeddawaa.\x - \xo 6:2 \xo*\xt Ast. 2:21-22\xt*\x* \v 3 Kaatii, «Yaatina, I hawaa k'onc'c'isseeddawoo aw imetteedda suntsatetsay woy gatii ayee?» yaageedda. \p Kaatiyaa k'oomatuu zaariide, «Aw ayaynne oosettibeenna» yaageeddino. \p \v 4 Kaatiikka zaariide, «Kaatiyaa golliyaa kare dabaaban oonee de'iyaawe?» yaageedda. He wode bare giigisseedda koc'aan Marddikiyoosa kak'k'anaw, kaatiyaa oochchana giide, Haamani kaatiyaa golliyaa kare dabaabaa geliidde de'ee. \p \v 5 Kaatiyaa k'oomatuu, «Haamani hawaan de'ee» yaageeddino. \p Kaatii zaariide, «Haa gela giite» yaageedda. \p \v 6 Haamani gelowaappe guyyiyaan kaatii, «Kaatii bonchchanaw dosiyaa asaw ay ootsanaw koshshii?» yaagiide oochcheedda. \p Hamaani, «Kaatii taappe haraa oona bonchchanaw dosii?» yaagiide bare wozanaan k'oppeedda. \v 7-8 Hewaa diraw, Haamani kaatiyaw yaagiide zaareedda; «Kaatii bonchchanaw dosiyaa uraw kaatii mayyi keseedda bare kawutetsaa mayuwaa; bare toggeedda paraanne Aa huup'iyaan wotseedda kallachchaa ahanaadan uda. \v 9 Hewaappe guyyiyaan, barenana ootsiyaa mooddiyaawanttuppe itti loytsi bonchchetteeddawaa s'eegissiide, kawutetsaa mayuwaa Aa mayzzanaadaaninne kaatiyaa paran Aa utissiide, katamaa dabaabaa kessanaadan azaza. Yaatooppe he loytsi bonchchetteedda kaappuu Aa sintsan hamettiidde, ‹Kaatii bonchchanaw dosiyaa uraw hawaadan ootsee› yaagiide awaayo» yaageedda. \p \v 10 Hewaappe guyye kaatii zaariide, Haamana hawaadan yaagiide azazeedda; «Wode ellekka dendda Kawutetsaa mayuwaanne ta paraa akkaade, ne geeddawaadan Ayhudaa Marddokiyoosaw ootsa. I kaatiyaa golliyaa geliyaa penggiyaan de'ee. Ne geeddawaappe ittibaanne ashshoppa» yaageedda. \p \v 11 Hewaa diraw, Haamaani mayuwaanne paraa akiide Marddikiyoosa kawutetsaa mayuwaa mayzziide, kaatiyaa paraa bollan utisseedda. K'ay katamaa dabaaban aappe sintsanna hamettiidde, «Kaatii bonchchanaw dosiyaa uraw hawaadan ootsee» yaagiide awaayeedda. \p \v 12 Hewaappe guyyiyaan, Marddokiyoosi kaatiyaa golliyaa pengge guyye simmiide beedda. Shin Haamani daro kayyotteedda diraw, bare deemuwaa gullotteedda, elleelliidde bare soo beedda. \v 13 Barena gakkeeddawaa ubbaa bare machchatti Zereeshiwunne bare laggetuwaa ubbatoo odeedda. Unttunttu Aa, «Aa sintsan neeni kunddanaw doommeedda ha bitanii, Marddokiyoosi, Ayhuda asaa gidooppe, ne aanana ek'ettaade, Aa s'oonanaw ubbakka danddayakka; tumuppe I neena s'oonana» yaageeddino. \s Haamani Kak'etteedda \p \v 14 Unttunttu biro hewaa haasayiidde de'ishshin, kaatiyaa goyratuu gakkiide, Haamana Astteera giigisseedda shoobiyaw elleellisiide afeedino. \c 7 \p \v 1 Kaatiinne Haamaani Kaatatti Asttiri baalaa maanaw beeddino. \v 2 He laa'entso gallassaa shoobiyaw biide, unttunttu woyniyaa eessaa ushi de'ishshin, kaatii k'aykka, «Kaatatti Astteere, neeni woossiyaabay ayee? Taani new immana. K'ay neeni taana oochchiyaabay ayee? Haray atto ta kawutetsaappe bagga gidooppenne, taani ne ooshaa polana» yaagiide oochcheedda. \p \v 3 Kaatata Astteera zaaraadde yaagaaddu; «Kaatiyaw, neeni taanan nashetteeddawaa gidooppe, k'ay ta ooshaakka polanaw neeni doseeddawaa gidooppe, ta woosaynne ta ooshay taaninne ta Asay hayk'k'ennan attanaassa. \v 4 Ayaw gooppe, taaninne ta Asay ittuunne attenan wuranaw hayk'k'anawunne d'ayanaw zal"etteeddo. Nuuni zal"eteeddawe mac'c'a ayilenne attuma ayiliyaa gidiide de'anaw gidintto, taani c'o"u gaana; ayaw gooppe, hewaa mala metuu kaatiyaa waayissanaw bessiyaawaa gidenna» yaagaaddu. \p \v 5 Kaatii Ars's'ekissisi zaariide, «Hewaa ootsanaw s'aleeddawe oonee? I he bitanii hak'an de'ii?» yaagiide Kaatatto Astteero oochcheedda. \p \v 6 Astteera, «Nu morkkii, nuuna yederssiyaawe hawaa ha iitaa Haamana» yaagaaddu. \p He wode Haamani kaatiyaa sintsaaninne kaatati sintsan daro dagammeedda. \v 7 Kaatii loytsi hank'k'ettiide, bare utteedda saappe denddi ek'k'iide, kaatiyaa golliyaa ataakilttiyaa sa'aa beedda. Shin Haamani kaatii Aa bolla iitabaa ahanaw k'achcheeddawaa ereedda diraw, kaatata Astteera Aa hayk'k'uwaappe ashshana mala woossanaw guyye atteedda. \p \v 8 Kaatii kaatiyaa golliyaa ataakilttiyaa saappe simmiide, wontta unttunttu woyniyaa eessaa ushiyaa sa'aa geliyaa wode, Haamani Kaatatti Asttirippe maarotaa woosana giide, Aa utteedda gisuwaa bollan guufanneeddawaa be'iide, hank'k'uwaan ees's'i kesiidde «Laa ha bitanii hawaan kaatiyaa gollen, ubbaa k'ay ta sintsan, kaatatina gisanaw koyiiyye?» yaageedda. \p Kaatii biro hewaa haasayishin, kaatiyaa suntsatuu yiide, Haamana deemuwaa gulloyeeddino. \v 9 K'ay unttunttuppe ittuu, Harbboona geetettiyaa kaatiyaw ootsiyaa goyrettowe, «Kaatiyaw, Haamani neena hayk'k'uwaappe ashsheeda Marddikiyoosa kak'k'ana giide esseedda ishatamu wad'aa koc'ay Aa son de'ee» yaageedda. \p Kaatii zaariide, «Haamana afiide, he koc'aan sullite!» yaagiide azazeedda. \p \v 10 Hewaa diraw, Marddikiyoosa kak'k'ana giide giigisseedda koc'aan Haamaani kak'etteedda. Hewaappe guyyiyaan, kaatiyaa hank'k'uu dochcheedda. \c 8 \s Ayhudatuu Barenttu Morkketuwaa Kushiyaa C'igeteeddino \r (8:1—10:3) \p \v 1 Ayhudatuu morkkii Haamaani suletteedda gallassi Kaatii Ars's'ekissisi Haamaana ak'uwaa ubbaa Kaatatti Asttiriw aatsiide immeedda. K'ay Marddokiyoosi iziw mata dabbo gidiyaawaa Astteera kaatiyaw odaaddu. Hewaa diraw, he gallassappe doommiide, Marddokiyoosi kaatiyaakko gelanaw danddayeedda. \v 2 Kaatiikka Haamaanappe guyye akkeedda bare migiduwaa maatafaa kessiide, Marddokiyoosaw immeedda. Astteera Marddikiyoosa Haamana ak'uwaa bollan aawoyaade suntsaaddu. \p \v 3 Hewaappe guyyiyaan, Astteera yeekkaadde, kaatiyaa gediyaa bollan zaara kunddaade, Agaaga zariyaa gideedda Haamani Ayhudatuu bollan tukkeedda iita mak'k'uu kiitaan peeshennaadan kaatiyaa woossaaddu. \v 4 Yaatina, kaatii bare work'k'aa s'am"aa iziw mic'c'ina, Aa dendda ek'k'aade, hawaadan yaagaaddu; \v 5 «Kaatiyaw, neeni taanan nashetteeddawaa gidooppe, k'ay ta ooshaakka polanaw neeni doseeddawaa gidooppenne ta ooshay bessee gaade k'oppooppe, ne kawutetsaa giddon de'iyaa Ayhuda ubbaa wurssiide wod'ana mala, Agaaga zariyaa gideedda Hammadaata na'ay Haamani kesseedda awaayuwaa shaariyaa hara awaayuwaa neeni kessanaadan woossay. \v 6 Ha ubbaa bashshay ta asaa bollan gakkiyaa wode, taani waana s'eellanaw danddayayitaa? K'ay ta dabbotuwaakka ubbaa d'ayssiyaa wode, taani waana s'eellanaw danddayayitaa?» yaagaaddu. \p \v 7 Hewaappe guyyiyaan, Kaatii Ars's'ekissisi, Kaatatto Astteeronne Ayhudaa Marddikiyoosa hawaadan yaageedda; «Haamani Ayhudatuwaa wod'anaw awaayuwaa kesseedda diraw, taani mitsaa koc'aan Aa kak'isseeddawaanne Aa ak'uwaakka ubbaa Kaatatti Asttiriw immeeddawaa hinttenttu eriita. \v 8 Gidooppenne, kaatiyaa golliyaa maatafay wod'd'ina, kaatiyaa suntsan keseedda awaayuu laamettanaw danddayenna. Hewaa diraw, hinttenttu hinttenttu baggana Ayhudatuwaa go'anaw koyeeddawaa s'aafite. Hewaa ta suntsan s'aafiide, kaatiyaa maatafaa Aa bollan wotsite» yaageedda. \p \v 9 Siiwaana giyaa heezzentso aginaan, laatamanne heezzentso gallassan, Marddokiyoosi kaatiyaa s'aafetuwaa s'eegeedda; Hinddeppe Top'p'iyaa gakkanaw de'iyaa, s'eetanne laatamanne laappun biittatuwaa kaatiyaappe garssana mooddiyaawanttoo Ayhudatoo, awuraajjaa mooddiyaawanttoonne gadiyaa kaappatoo yeddiyaa awaayuwaa ubbabaa s'aafiseedda. Awaayuu dumma dumma k'aalaaninne dumma dumma pidoliyaan s'aafetteedda; k'ay Ayhudatookka unttunttu k'aalaaninne unttunttu pidoliyaan s'aafetteedda. \v 10 Marddokiyoosi he awaayuwaa ubbaa Kaatiyaa Ars's'ekisisa suntsan s'aafisiide, kaatiyaa maatafaa wotseedda. Yaatide elleelliyaa kaatiyaa paratuwaa toggiyaa asatuwaa bolla biittaw ubbaw kiitteedda. \p \v 11 Kaatii kesseedda awaayuu katamatuwaa ubbaan de'iyaa Ayhudatuu ittippe shiik'anawunne barenttu bolla yiyaawaa olettiide te'anaw danddayana mala, maataa unttunttoo immee. K'ay ola miishshaa oyk'k'iide, ay biittappe gidooppenne, unttuntta olanaw yiyaawantta, unttunttu naanaanne unttunttu machchetuwaanna ubbaa ittuwaanne ashshenan wurssi wod'anawunne unttunttu ak'uwaakka bonk'k'iide akkanaw maataa immee. \v 12 Ayhudatuu Kaatiyaa Ars's'ekisisa kawutetsan hewaa ootsanaw keeretteedda gallassay, Adaare giyaa tammanne laa'entso aginaa, tammanne heezzentso gallassaa. \v 13 Kaatiyaa awaayuwaa biittatuwaa ubbaan de'iyaa Asay eranaadan, higgiyaa gidiide awaayeteedda; hewekka Ayhudatuu barenttu morkkatuwaa bollan haluwaa kesanaw barentta giigissanaw danddayissee. \v 14 Kiitettiyaawanttuu kaatiyaa golliyaa paratuwaa toggiide, kaatiyaa azazuwaa gatsanaw elleelliidde beeddino. K'ay Suusa katamankka kaatii de'iyaa saan ha awaayuu asaa ubbaw imetteedda. \p \v 15 Marddokiyoosi saluwaa malatiyaanne bootsa kawutetsaa mayuwaa mayyiide, ochchaa teeraa malatiyaa kaabbaa, liinuwaappe dadetteeddawaa bollanna gujjeedda; k'ay wolk'k'aama work'k'aa kallachchaakka wotsiidde, kaatiyaa sintsaappe kesseedda. Suusa katamay ilileeddanne nashechchaw nooc'u geedda. \v 16 Hewe Ayhudatoo k'ay wolk'k'aama nashechchaanne ililssaa, woppanne shoobiyaa wode gideedda. \v 17 Hewaa diraw, kaatiyaa awaayuu gakkina nabbabetteedda biittaaninne katamaa ubbaan de'iyaa Ayhudatuu ubbay, nashettiiddenne baalaa miidde peeshsheeddino. Hewaa gaasuwaan Ayhudatoo yayyiide, hewan de'iyaa hara zariyaa asaappe daratu Ayhuda gideeddino. \c 9 \s Ayhudatuu Barenttu Morkketuwaa Wod'eeddino \p \v 1 Adaare geetettiyaa tammanne laa'entso aginaan tammanne heezzentso gallassay gakkeedda. He gallassay, kaatii koyro kesseedda awaayuwaa maaran Ayhudatuu morkketuu unttuntta s'oonana geedda gallassaa. Shin yewuu aad'd'i wod'd'ina, Ayhudatuu barenttu morkkatuwaa s'ooneeddino. \v 2 Kaatiyaa Ars's'ekisisa kawutetsaa giddon de'iyaa Ayhudatuu ubbay barentta k'ohanaw koyiyaa ubbaa d'ayssanaw barenttu kataman kataman ittippe shiik'eeddino. Unttunttunna ay asaynne ek'ettanaw danddayibeenna; ayaw gooppe, hara zariyaa gideedda Asay ubbay unttunttoo yayyeedda. \v 3 Ubbaa k'ay Marddokiyoosaw yayyeedda diraw, kaatiyaappe garssanna gadiyaa mooddiyaawanttu, awuraajjaa mooddiyaawanttu gadiyaa kaappatuunne duma dumabaa ootsiyaawanttu ubbay Ayhudatuwaa haa maaddeeddino. \v 4 Ayaw gooppe, Marddokiyoosi kaatiyaa gollen wolk'k'aama maatay imetteeddanne wolk'k'aa gujji gujji biyaa asaa gideeddawe, he kawutetsaa giddon de'iyaa biittaa ubbaan eretteedda. \p \v 5 He keereedda gallassi Ayhudatuu barenttu morkkatuwaa ubbaa mashshaan wod'i d'aysseeddino; barentta is's'iyaa ubbaa bollankka barenttu koyowaa ootseeddino. \v 6 Waanna katamaa gideedda Suusa kaatii de'iyaasaa s'alalan ichcheshu s'eetu asaa wod'i d'aysseeddino. \v 7-10 Unttunttu k'ay Parshshanddaata, Dalifoona, Asppaata, Poraata, Adaaliyaa, Ariidaata, Parmmashtta, Ariisaaya, Ariidaayanne Wayzzaata geetettiyaa, Hamaddaata na'aa Ayhudatuu morkkiyaa Haamaana naanaa tammuwaakka wod'eeddino. Shin unttunttu unttunttu ak'uwaa bonk'k'ibeykkino. \p \v 11 Ayhudatuu Suusa kataman kaatii de'iyaa sa'aan wod'eedda asaa paydu aappunentto he gallassikka kaatiyaw odetteedda. \v 12 Yaatina, kaatii Kaatatto Astteero hawaadan yaageedda; «Ayhudatuu waanna katamaa gideedda Suusa kaatii de'iyaasaa s'alalan ichcheshu s'eetu asaanne Haamana naanaa tammuwaa wod'i d'aysseeddino. Hewe hewaa gidooppe, kaatiyaa biittatuunne haratuwaan unttunttu wod'eeddawanttu aappuna gidanddinooshsha! K'ay ha"i neeni woossiyaabay ayee? Taani new immana. Neeni taana oochchiyaabay harabay ayee? Taani new polana» yaageedda. \p \v 13 Astteera zaaraadde, «Kaatiyaa ha k'ofay nashechchooppe, Suusan de'iyaa Ayhudatuu hachche ootseeddawaadan wonttikka ootsino. K'ay Haamana naanaa tammatuwaa anhaakka koc'aa bollan kak'k'anaadan azaza» yaagaaddu. \p \v 14 Hewaappe guyye kaatii hewaa ootsanaadan azazeedda; awaayuukka Suusan laa'entsuwaa imettina, Haamana naanaa tammatuwaa anhay koc'aa bollan kak'etteedda. \v 15 Adaare geetettiyaa aginaan tammanne oyddentso gallassan, Suusa de'iyaa Ayhudatuu k'aykka ittippe shiik'iide, hara heezzu s'eetu asaa wod'eeddino; shin ha"ikka unttunttu unttunttu ak'uwaa bonk'k'ibeykkino. \p \v 16 He wode kaatiyaa kawutetsaa garssan de'iyaa biittatuunne haratuwaan de'iyaa Ayhudatuukka ittippe shiik'iide, barenttu morkkatuwaa ubbaa olettiide te"eeddino. Unttunttu ubbaanna 75,000 asaa wod'eeddawaappe guyyiyaan, barenttu morkkatuwaappe shemppeeddino. Shin unttunttu ak'uwaa bonk'k'ibeykkino. \v 17 Hawe ubbay haneeddawe Adaare giyaa aginaan tammanne heezzentso gallassaana; tammanne oyddentso gallassan unttunttu shemppiide, baalaa miidde, ushiiddenne nashettiidde peeshiyaa gallassaa ootseeddino. \p \v 18 Shin Suusan de'iyaa Ayhudatuu tammanne heezzentsonne tammanne oyddentso gallassatuwaan wod'i peeshiide, tammanne ichcheshantso gallassan shemppeeddino. He gallassaa unttunttukka baalaa miidde, ushiiddenne nashettiidde peeshiyaa gallassaa ootseeddino. \p \v 19 Hewaa diraw, k'eeri k'eeri katamatuwaan de'iyaa Ayhudatuu hachche gakkanawukka Adaare geetettiyaa aginaan tammanne oyddentso gallassaa baala gallassaa ootsiide bonchchiino. He gallassan miinonne ushiino; k'ay ittuu ittoo k'umaa imotaa immiino. \s Puuriima Baalaa \p \v 20 Marddokiyoosi ha haneedda ubbaa taarikiyaa s'aafiide dabddaabbiyaa Kaatiyaa Ars's'ekisisa biittatuwaan ubbaan, haakuwaan matan, de'iyaa Ayhuda ubbaw kiitteedda. \v 21 He dabddaabbiyaan Marddokiyoosi Adaare aginaan tammanne oyddentsonne tammanne ichcheshantso gallassatuwaa, Ayhudatuu laytsan laytsan baala ootsiide bonchchana mala, unttunttoo odeedda. \v 22 Ayaw gooppe, he gallassatuu Ayhudatuu barenttu morkkatuwaappe shemppuwaa demmeedda gallassatuwaa; k'ay he aginaykka unttunttu kayyuunne yeekuu nashechchawunne baalaa muusaw laametteedda aginaa. Hewaa diraw, unttunttu muussaaninne ushshan nashettiidde, ittuu ittoo k'umaa hiyyeesatoo imotaa immiidde bonchchana mala, unttunttoo odetteedda. \p \v 23 Ayhudatuu Marddokiyoosi immeedda azazuwaa akkiide, unttunttu bonchchanaw doommeedda baalaa laytsan laytsan aggenaan bonchchanaw mayyeeddino. \v 24 Gaasuunnekka Agaaga zarii Hammadaata na'ay Haamani, Ayhudatuu ubbatuwaa morkkii, unttuntta d'ayssanaw kase mak'etteedda; unttuntta wurssi wod'iyaa aginaanne gallassaa eranaw Puriima giyaa saamaa yegisseedda.\x - \xo 9:24 \xo*\xt Ast. 3:7\xt*\x* \v 25 Shin Astteera kaatiyaakko geleeddawaappe guyyiyaan, Haamani Ayhudatuu bolla mak'etteedda iita mak'k'uu ubbay guyye simmiide, Aa bolla polettanaadan kaatii s'aafuwaan azazeedda. Yaatina, Haamaaninne Aa naanay tammuu koc'aan kak'etteeddino. \v 26 Hewaa diraw, ha laa"u gallassatuu Puriima geetettiyaa saamaa Baalaa geetettiino. Ha dabddaabbiyaan unttunttoo s'aafetteeddawaa ubbaa gaasuwaan, unttunttu barenttu ayfiyaan be'eeddawaa gaasuwaaninne unttunttu bollan gakkeeddawaa gaasuwaan \v 27 Ayhudatuu barenttoo, barenttu zaretoonne Ayhuda gidanaw koyiyaa ubbaw, ha baalaa bonchchiyaawaa wogaa ootseeddino. Hewekka laytsan laytsan aggenaan ha laa"u gallassatuwaa bonchchanaassa. \v 28 K'ay, ha kawutetsaa gadiyaan ubbaaninne katamatuwaan ubbaan de'iyaa Ayhudatuu golliyaa Asay ubbaynne yaana yeletaa ubbay ha Puriima Baalaa hassayanaw bessiyaawe k'ashetteedda. Hewaa bollankka, Ayhudatuu awude giddooppene, ha Puriima gallassatuwaa bonchchanawunne he gallassatuwaan haneeddabay unttunttu zariyaankka dogettennan agganaw besse. \p \v 29 Hewaappe guyyiyaan, Abihayilla naatta, kaatata Astteeranne Ayhuday Marddokiyoosi Puriima Baalaa s'eelliyaawaan kase s'aafeedda dabddaabbiyaa mintsetsanaw hawaa laa'entso dabddaabbiyaa kumentsaa maatan s'aafeeddino. \v 30 He dabddaabbetuu Ars's'ekisisa kawutetsan, s'eetanne laatamanne laappun gadiyaan de'iyaa Ayhudatoo ubbaw saruunne woppay gido giyaa sarotaanna s'aafettiide kiitetteeddino. \v 31 K'ay unttunttu kase s'oomanawunne kayyottanaw wogaa kesseeddawaadan, ha"i unttuntta gidina, sintsappe yiyaa unttunttu zeretsaa gidina, ha Puriima gallassatuwaa laytsan laytsan wogaa ootsiide bonchchana mala, he dabddaabbetuu k'onc'c'issiino. Hewe Ayhuday Marddokiyoosinne kaatata Astteeranne laa"u kesseedda azazuwaa. \v 32 Kaatatti Asttiri azazuu Puriima Baalaa wogaa miniseedda; ikka mas'aafan s'aafetteedda. \c 10 \s Kaatiyaa Ars's'ekissisanne Marddikiyoosa Gitatetsaa \p \v 1 Kaatii Ars's'ekissisi bare kawutetsaa giddon ha gas'aappe hini gas'ay gakkanaw de'iyaa Asay ubbay giiraa c'iggana mala, wolk'k'an azazeedda. \v 2 I ootseedda wolk'k'aamanne malalissiyaa oosotuu ubbay, k'ay Marddokiyoosakka d'ok'k'u ootsiide, wooti bonchcheeddentto k'onc'c'issiyaa taarikii Meedoonanne Parisse Kawutetsaa Taarikiyaa mas'aafan s'aafetteedda. \v 3 Maataa baggan gidooppe, Kaatiyaa Ars's'ekisisa itta giina, Marddokiyoosi laa'entsuwaa. K'ay I Ayhudatuwaankka loytsi bonchchetteeddanne dosetteedda asaa; ayaw gooppe, I bare asaa gideedda Ayhudatuu, sarotetsaaninne hirggi baynnan de'ana mala, loytsi daabureedda asaa.