\id REV - Lokpa Bible portions [dop] -Benin 1999 (web edition -2017) \ide UTF-8 \h Kukulutu \toc1 KUKULUTU \toc2 Kukulutu \toc3 Kuk \mt1 KUKULUTU \imt1 Kʋtʋlʋtʋ \ip Kukulutu tɑkǝlɑɣɑ ŋmɑɑlʋ kɑ wɛ tɛtʋ nti lʋm cɔɔnɑɑ nɑ pɑ́ yɑɑkɩ-tɩ sɩ Pɑtǝmɔsɩ tɔ tǝ tɑɑ kɛ́. Ɩsɔ sɛɛʋ tɔɔ kʋnyɔntɔɣɔlɛ kɑ tɔɣɔnǝnɑ-ɩ nɑ ɩ́ polo ɩ́ cɔɔsɩ tǝnɑ. Yesu sɛɛlɑɑ kpekɑ nɑɑtosompɔɣɔlɑɣɑ wei ɩ kɑ wɛ Asii tɛtʋ tɑɑ tɔɣɔ ɩ́ ŋmɑɑwɑ ɩ tɑkǝlɑɣɑ. Ɩ tɑsɑ-wɛɣɛ ɑpɑlʋtʋ sɩ pɑ́ tɔkɩ pɑ tɑɑ tɛm nɑ pɑ́ tɛɛlǝɣɩ. Ɩ tɑkǝlɑɣɑ tɑɑ tɔm pɑɣɑlɛ cɛkǝnɑʋ wɛ kɑtɛ kɛ́. Mpi tɔ, mpi pǝ hʋlǝɣɩ yɑɑsinɑɑ tɔɣɔ ɩ ŋmɑɑwɑ ɩ tɑkǝlɑɣɑ tɑɑ ɩsɩɩ Yesu kɛ pǝ tǝnɑ pǝ kɑncɑɑlɑɣɑ, ɩ kɛ́ ɑwulɑɑ wulɑʋ, nɑ sɔsɑɑ sɔsɔ, ɩnǝɣǝlɛ Yutɑ tɔɣɔlɑɣɑ, ɩnǝɣǝlɛ kɔtǝlɑɑ kɔtʋlʋ. Pǝcɔ ɩnǝɣǝlɛ kɔtɑɣɑ Ɩwǝyɑɣɑ. Yesu nɑ ɩ nyǝ́mɑ pɑɑ kǝlǝnɑ hʋʋlɛ sɔsɔɔlɛ wɑɑtʋ. \iot Ɩsǝnɑ pɑ fɑɣɑ kukulutu tɑkǝlɑɣɑ tɔ: \io1 Yohɑɑnɩ kɛ́ Kilisiti tillu, titite \ior 1:1-8\ior* \io1 Yesu sɛɛlɑɑ kpekɑ nɑɑtosompɔɣɔlɑɣɑ tɑkǝlɑsɩ, titite \ior 1:9–3:22\ior* \io1 Ɩsɔ nɑ Yesu Kilisiti pɑ sɛɛtʋ, titite \ior 4–5\ior* \io1 Tɑkǝlɑɣɑ nɑ kɑ kʋtɑɑlǝtʋ nɑɑtosompɔɣɔlɑɣɑ, titite \ior 6:1–8:1\ior* \io1 Akɑntɛɛ nɑɑtosompɔɣɔlɑɣɑ, titite \ior 8:2-11\ior* \io1 Tʋm sɔsɔ nɑ wontu nɑɑlɛ, titite \ior 8:12–13:18\ior* \io1 Yǝlɑɑ iyisi nɩɩnʋwɑ nɑ nɩɩlɛ nɑ liɣiti (144000), titite \ior 14\ior* \io1 Ɩsɔ pɑ́ɑ́nɑ́ kɔpʋnɑɑ nɑɑtosompɔɣɔlɑɣɑ, titite \ior 15–16\ior* \io1 Pɑpiloni hotuɣu nɑ Ɩlɔɣɔʋ kpisuɣu, titite \ior 17–20\ior* \io1 Ɩsɔtɔnʋɣʋ kʋfɑlʋɣʋ nɑ tɛtʋ kʋfɑtʋ Yosɑlɛm kʋfɑlʋ, titite \ior 21:1–22:5\ior* \io1 Mɑ kɔŋ nɔɔnɔɔ, titite \ior 22:6-21\ior* \c 1 \s1 Tɑkǝlɑɣɑ kɑnɛ kɑ hʋwɛɛ \p \v 1 Tɑkǝlɑɣɑ kɑnɛ kɑ tɑɑ kɛɛsǝɣǝnɑ Yesu Kilisiti kulɑ mpi pǝ tɔɔ nɑ ɩ́ hʋ́lɩ́ tɔ. Ɩsɔ yelinɑ sɩ ɩ́ hʋ́lɩ́ ɩ pǝyɑlɑɑ kɛ mpi pǝ wɛɛ sɩ pǝ kɔŋ nɔɔnɔɔ tɔ. Kilisiti tilinɑ ɩ ɩsɔtɑɑ tillu nɑ ɩ́ hʋ́lɩ́-tǝɣɩ ɩ pǝyɑlʋ Yohɑɑnɩ mɑ́. \v 2 Nɑ pǝ tǝnɑ mpi Yohɑɑnɩ mɑ́, mɑ nɑwɑ tɔɣɔ mɑ kɛɛsɑɑ. Nɑ Ɩsɔ kʋheelutu nɑ tɑmpɑnɑ nnɑ ɑ tɔɔ Yesu Kilisiti kulɑɑ tɔɣɔlɔ. \v 3 Wei ɩ kɑlǝɣɩ tɔm tǝnɛ, nɑ mpɑ pɑ tʋ ŋkpɑŋŋ kɛ mpi pɩɩ lɑ cele nɑ pǝ yɔɣɔtɑ pǝ tɔm tɔ, nɑ pɑ́ tɔkɑ nti pɑ ŋmɑɑ cǝnɛ tɔ, pʋntʋnɑɑ ntɛ́ leleŋ nɩɩlɑɑ. Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ, mpi pǝ wɛɛ sɩ pɩɩ lɑ mpʋ tɔ pǝ wɑɑtʋ wʋsɑɑ kɛ́. \s1 Yesu sɛɛlɑɑ kpekɑ nɑɑtosompɔɣɔlɑɣɑ sɛɛtʋ \p \v 4 Mɑɣɑ Yohɑɑnɩ, mɑ́ ŋmɑɑkǝnɑ tɑkǝlɑɣɑ kɛ Yesu sɛɛlɑɑ kpekɑ nɑɑtosompɔɣɔlɑɣɑ mpɑ mɛ ɩ́ wɛ Asii tɛtʋ tɑɑ tɔ. \p Ɩsɔ wei ɩ wɛɛ, nɑ ɩ kɑ wɛɛ, nɑ ɩ kɑ́ kɔɔ tɔ, ɩ́ hʋ́lɩ́-mɛɣɛ pɛɛlɛɛ nɑ ɩ́ hɑ-mɛɣɛ ɑlɑɑfǝyɑ. Nɑ feesiŋ nɑɑtosompɔɣɔlɑɣɑ wei ɩ wɛ Ɩsɔ kɑwulɑɣɑ kumte ɩsɛntɑɑ tɔ, ɩ́lɛ́ ɩ́ hʋ́lɩ́-mɛɣɛ pɛɛlɛɛ nɑ ɩ́ hɑ-mɛɣɛ ɑlɑɑfǝyɑ tɔtɔ. \v 5 Yesu Kilisiti wei ɩ kɛ́ seliyɑ tʋ kʋpɑŋ, nɑ pǝ tɑɑlǝnɑ-ɩ sǝtɑɑ tɑɑ kɛ́ feesuɣu tǝcǝcɩ nɑ ɩ kɛ́ tɛtʋ tɔɔ ɑwulɑɑ wulɑʋ tɔ, ɩ́lɛ́ ɩ́ hʋ́lɩ́-mɛɣɛ pɛɛlɛɛ nɑ ɩ́ hɑ-mɛɣɛ ɑlɑɑfǝyɑ tɔtɔ. \p Ɩnɩ ɩ sɔɔlǝnɑ-tʋ nɑ ɩ́ sɩ́ sɩ pǝ́ lǝsɩ-tʋɣʋ tɑ́ ɩsɑɣɑtʋ, \v 6 nɑ ɩ lɑpɑ-tʋɣʋ ɑwulumpiyɑ sɩ tǝ́ lɑ ɩ Ɩsɔ wei ɩ kɛ́ ɩ Cɑɑ tɔɣɔ tǝmlɛ ɩsɩɩ kɔtǝlɑɑ. Yesu teeli nɑ ɩ pǝsʋɣʋ ɩ́ wɛɛ tɑm. Ami. \v 7 Ɩ́ nyǝnɩ, ɩ kɔŋnɑ nɑ ɩsɔŋmʋntʋ. Yǝlɑɑ tǝnɑ tǝpɑɩ hɑlǝnɑ pǝ́ kpɛntǝnɑ mpɑ pɑɑ tʋlɑ-ɩ pɔ́ɔ́ŋ tɔ pɑɑ nɑ-ɩ. Atɛ piitimnɑɑ tǝnɑ kɑ́ wii ɩsɩɩ pɑ sǝkɩ. Nn, pǝ́ lɑ mpʋ. Ami. \p \v 8 Mɑɣɑ Alǝfɑ nɑ Omɛkɑ. Tɑcɑɑ Ɩsɔ kɑwulɑɣɑ tʋ wei ɩ wɛɛ, nɑ ɩ kɑ wɛɛ, nɑ ɩ kɑ́ kɔɔ tɔ ɩnɩ ɩ yɔɣɔtǝnɑ tǝfoo kɛ́ mpʋ. \s1 Ɩsǝnɑ pǝ lɑpɑ nɑ Yohɑɑnɩ nɑ Kilisiti tɔ \p \v 9 Mǝ tɑɑpɑlʋ Yohɑɑnɩ mɑ́, mɑ́ nɑ-mɛ tǝ tɔkʋɣʋ kʋnyɔŋ nɑ tǝ tɔkʋɣʋ kɑwulɑɣɑ nɑ tǝ́ tɑŋnɑ suulu tɔ, tɑ́ nɑ Yesu tǝ kpɛntɑɑ tɔɣɔ. Mɑ lɑpɑ Ɩsɔ Tɔm nɑ tɑmpɑnɑ nnɑ ɑ tɔɔ Yesu kulɑɑ tɔ pǝ wɑɑsʋ tɔɣɔ pɑ sɩɩ-m Pɑtǝmɔsɩ. Lʋm cɔɔnɑ tɛtʋ nti tɔ tǝ tɑɑ cǝnɛ. \v 10 Ḿpʋ́ɣʋ́ Tɑcɑɑ kʋyɑkʋ wule, Feesuɣu tɛɛnɑ-m. Tǝnɑɣɑ mɑ nɩɩ pǝ yɔɣɔtɑ mɑ wɑɑlɩ nɑ nɔɣɔ sɔsɔɣɑ ɩsɩɩ ɑkɑntǝlɛ wulɑ tɑkɑ. \v 11 Pɑ yɔɣɔtɑɣɑ kɛ́ sɩ: Nmɑɑ tɑkǝlɑɣɑ tɑɑ kɛ́ mpi n nɑɑkɩ tɔ, nɑ ń tilinɑ-kɛɣɛ Yesu sɛɛlɑɑ kpekɑ nɑɑtosompɔɣɔlɑɣɑ ɩnɛ: Ɩfeesu, Simiinɩ, Pɛɛkɑm Tiyɑtii, Sɑɑtɩ, Filɑtɛlǝfii, Lɑyotisee. \p \v 12 Mɑ pǝsɑɑ sɩ mɑ nɑɑ wei ɩ yɔɣɔtǝɣǝnɑ-m tɔ, ɩlɛ mɑ́ nɑ́ wʋlɑ kpɑtǝŋ kɛ nɑɑtosompɔɣɔlɑɣɑ wei ɩ tɔɔ pɑ mʋsɑ kɔkɔsɩ tɔɣɔlɛ. \v 13 Nɑ ɩ hɛkʋ tɑɑ wɛ nɔɣɔlʋ nɑ ɩ́ nǝɣǝsǝnɑ yʋlʋ, nɑ ɩ́ suu cɑpɑ kʋtɑɣɑlʋ, nɑ ɩ́ lǝlɑ ɩ hɔɔlɛ tɑɑ kɛ́ wʋlɑ tɑmpɑlɑ. \v 14 Ɩ nyɔɔsɩ hʋlʋmɑ lɑɩlɑɩ kɛ́ ɩsɩɩ kɑɣɑlʋ, yɑɑ ɩsɩɩ kpoŋkpomʋlʋm, nɑ ɩ ɩsɛ mʋɣɩ kɔkɔ. \v 15 Ɩ nɔntɑɑlǝŋ mʋɣɩ kɔkɔ kɛ́ ɩsɩɩ pɑ tʋkʋɣʋ nyǝɣǝlʋɣʋ kʋsɛɛmʋɣʋ kɛ kuluku kɔkɔ sɔsɔɔŋkɑ tɑɑ nɑ kʋ hoo nɑ pɑ́ sotiti-kʋ tɔ. Nɑ ɩ nɔɣɔ yuŋ kǝlɑ ɩsɩɩ lʋm kpeŋuɣu nɑ pǝ́ fɑlǝɣɩ tɔ. \v 16 Ɩ tɔkɑ ɩ niŋ ntɔɣɔŋ tɑɑ kɛ́ ɩsɔtʋlʋŋɑsɩ nɑɑtosompɔɣɔlɑɣɑ, nɑ lɑɣɑtɛ nte tǝ wɛ lɔŋ kɛ tɑɑ nɑ wɑɑlɩ tɔ tǝ lɩɩkɑɣɑnɑ ɩ nɔɣɔ tɑɑ. Ɩ ɩsɛntɑɑ mʋɣɩ kɔkɔ kɛ́ ɩsɩɩ ilim sikuɣu nɑ pǝ́ nyɑkɩ ɩsǝnɑ mpi tɔ. \v 17 Mɑ nɑ-ɩ mpʋ, ɩlɛnɑ mɑ́ hoti ɩ nɔɔhɛɛ tɛɛ ɩsɩɩ sǝtʋ. Ḿpʋ́ɣʋ́ ɩ tǝnɑ ɩ niŋ ntɔɣɔŋ kɛ mɑ tɔɔ nɑ ɩ́ tɔ sɩ: Tɑɑ nyɑ́, mɑ́ kɛnɑ kɑncɑɑlɑɣɑ tʋ nɑ kɑntǝkɑɣɑ tʋ. \v 18 Mɑ wɛnɑ mɑ weesuɣu. Mɑɑ sǝpɑ, ɩlɛ pǝnɛntɛ mɑ wɛnɑ mɑ weesuɣu kɛ tɑm tɔɔ. Mɑ́ kpilikinɑ sǝm nɑ ɑtɛtʋnɑɑ tǝcɑɣɑlɛ kɛ mɑ niŋ tɑɑ. \v 19 Ye mpʋ tʋ tɑkǝlɑɣɑ tɑɑ kɛ́ mpi n nɑɑ tɔ, pɑɑ nɔɔnɔɔ nyǝntʋ tǝnɛ, pɑɑ pǝ wɑɑlɩ nyǝntʋ nti tɩɩ kɔɔ tɔ. \v 20 Ɩsɔtʋlʋŋɑsɩ nɑɑtosompɔɣɔlɑɣɑ wei n nɑ́ mɑ tɔkɑ mɑ niŋ ntɔɣɔŋ tɑɑ, nɑ wʋlɑ kpɑtǝŋ nɑɑtosompɔɣɔlɑɣɑ wei ɩ tɔɔ pɑ mʋsɑ kɔkɔsɩ tɔ pǝ hʋ́lǝ́ɣɩ́ mpi tɔɣɔlɔ. Ɩsɔtʋlʋŋɑsɩ nɑɑtosompɔɣɔlɑɣɑ ntɛ́ Yesu sɛɛlɑɑ nɑɑtosompɔɣɔlɑɣɑ ɩsɔtɑɑ tillɑɑ, nɑ wʋlɑ kpɑtǝŋ wei ɩ tɔɔ pɑ mʋsɑ kɔkɔsɩ tɔ ɩlɛɣɛlɛ Yesu sɛɛlɑɑ nɑɑtosompɔɣɔlɑɣɑ mɑɣɑmɑɣɑ. \c 2 \s1 Tɔm nti pɑ heelɑ Ɩfeesu Yesu sɛɛlɑɑ kpekǝle tɔ \p \v 1 Nmɑɑ tɑkǝlɑɣɑ nɑ ń heeli Ɩfeesu Yesu sɛɛlɑɑ kpekǝle ɩsɔtɑɑ tillu sɩ: Mɑ́ wei mɑ tɔkɑ ɩsɔtʋlʋŋɑsɩ nɑɑtosompɔɣɔlɑɣɑ kɛ mɑ niŋ ntɔɣɔŋ tɑɑ, nɑ mɑ tɔŋ wʋlɑ kpɑtǝŋ nɑɑtosompɔɣɔlɑɣɑ wei ɩ tɔɔ pɑ mʋsɑ kɔkɔsɩ tɔ ɩ hɛkʋ tɑɑ tɔ mɑ yɔɣɔtɑɑ sɩ: \v 2 Mɑ nyǝmɑ́ pǝ tǝnɑ mpi n lɑpɑ tɔ. Nɑ mɑ nɑwɑ ɩsǝnɑ n wɩɩwɑ tɔ, nɑ suulu wei n tɔkɑɑ tɔ. Mɑ nyǝmɑ́ sɩ nn cɑɑ ɑsɑɣɑɑ tɔm. N mɑɣɑsɑ mpɑ pɑ yɑɑ pɑ tǝɣɩ tillɑɑ, pǝyele kpɑɩtǝko pɑ tɑ kɛ pʋlʋ tɔ, sɩ n nɑɑ pɑ wɑɑlɩ. N nɑwɑ sɩ pɑ kɛ́ pɔpɔtʋnɑɑ kɛ́. \v 3 N tɔɣɑ suulu nɑ ń tɔɣɔ mɑ kʋnyɔŋ, nɑ pɑɑ nɑ mpʋ tɔ n tɑ lɔ tɔɔŋ. \v 4 Amɑ kʋlʋmtʋ nti mɑ lɑŋlɛ tɑ hɛɛnɑ-ŋ tɔɣɔlɛ sɩ, nn tɑsǝɣɩ-m sɔɔlʋɣʋ ɩsɩɩ hɑtuu kɑncɑɑlɑɣɑ n kɑ sɔɔlʋɣʋ-m tɔ. \v 5 Tɔʋ, timpi ɩnɩ n cɔlǝsɑ mpʋ tɔ tɔɔsɩ pǝ tɔɔ nɑ ń hɑ nyɑ́ ɩsɑɣɑtʋ kɛ siɣile, nɑ ń lɑ́ ɩsɩɩ n lɑkɑɣɑ tuu kɑncɑɑlɑɣɑ tɔ. Ye n tɑ hɑ nyɑ́ ɩsɑɣɑtʋ kɛ siɣile mɑɑ kɔɔ nyɑ́ kiŋ nɑ mɑ́ kpɛsɩ nyɑ́ kɔkɔ kpɑ́tʋ́ɣʋ́ kɛ kʋ lonte tɑɑ. \v 6 Pɑɑ nɑ mpʋ kʋlʋmtʋ nti mɑ lɑŋlɛ hɛɛnɑ-ŋ tɔɣɔlɛ sɩ, nyɑ́ kpiisɑ ŋkpɑŋʋɣʋ tɔtɔɣɔ Nikolɑɩ nyǝ́mɑ kʋlɑpʋtʋ nti mɑ kpiisɑ ŋkpɑŋʋɣʋ tɔ. \p \v 7 Ye wei ɩ wɛnɑ ŋkpɑŋŋ pʋntʋ ɩ́ tʋ-ɩ teu, nɑ ɩ́ nɩɩ nti Feesuɣu heeliɣi Yesu sɛɛlɑɑ kpekɑ tɔ ɩlɛ. \p Ye mpɑ pɑ lɑpɑ kǝllɑɑ mɑɑ hɑ-wɛɣɛ nɔɣɔ nɑ pɑ́ tɔɣɔ Ɩsɔ tɩɩŋ tɑɑlɛ tɑɑ weesuɣu tʋɣʋ pǝle. \s1 Tɔm nti pɑ heelɑ Simiinɩ Yesu sɛɛlɑɑ kpekǝle tɔ \p \v 8 Nmɑɑ tɑkǝlɑɣɑ nɑ ń heeli Simiinɩ Yesu sɛɛlɑɑ kpekǝle ɩsɔtɑɑ tillu sɩ: Mɑ́ wei mɑ kɛ́ kɑncɑɑlɑɣɑ tʋ nɑ kɑntǝkɑɣɑ tʋ nɑ mɑ sǝpɑ nɑ mɑ́ fe tɔ, mɑ yɔɣɔtɑɑ sɩ: \v 9 Mɑ nyǝmɑ́ kʋnyɔmǝŋ wei n tɔɣɑɑ tɔ. Mɑ nyǝmɑ́ nyɑ́ hʋlʋmǝŋ tɔɔ. Pɑɑ nɑ mpʋ tɑmpɑnɑ tɔɔ ɩsǝntɔ n pilɑɑ kɛ́. Mɑ nyǝmɑ́ ɩsɑɣɑtʋ nti mpɑ pɑ yɑɑ pɑ tǝɣɩ Yutɑ nyǝ́mɑ pǝyele pɑ tɑ kɛ Yutɑ nyǝ́mɑ tɔ pɑ yɔɣɔtǝɣɩ nyɑ́ tɔɔ tɔ. Pɑ kɛ́ Sɑtɑnɩ nyǝ́mɑ kɛ́. \v 10 Tɑɑ nyɑnɑ kʋnyɔŋ ŋku n kɑ́ kɔɔ nɑ ń tɔɣɔ tɔ. Nyǝnɩ, Ɩlɔɣɔʋ kɑ́ tʋ mǝ tɑɑ pɑɣɑlɛ kɛ sɑlǝkɑ tɑɑ sɩ ɩ mɑɣɑsǝɣɩ-mɛ nɑ ɩ́ nɑ́ mǝ wɑɑlɩ. Nɑ kʋyɛɛŋ nɑɑnʋwɑ tɑɑ kɛ́ ɩ́ kɑ́ tɔɣɔ kʋnyɔŋ. Lɑ yʋlʋpɑŋ hɑlǝnɑ nyɑ́ sǝm wule, mɑɑ tɛ nɑ mɑ́ hɑ-ŋ weesuɣu teeli ntenuɣu. \p \v 11 Ye wei ɩ wɛnɑ ŋkpɑŋŋ pʋntʋ ɩ́ tʋ-ɩ teu, nɑ ɩ́ nɩɩ nti Feesuɣu heeliɣi Yesu sɛɛlɑɑ kpekɑ tɔ ɩlɛ. \p Ye mpɑ pɑ lɑpɑ kǝllɑɑ pɑ kɑɑ nɑ sǝm kʋlɛlǝm. \s1 Tɔm nti pɑ heelɑ Pɛɛkɑm Yesu sɛɛlɑɑ kpekǝle tɔ \p \v 12 Nmɑɑ tɑkǝlɑɣɑ nɑ ń heeli Pɛɛkɑm Yesu sɛɛlɑɑ kpekǝle ɩsɔtɑɑ tillu sɩ: Mɑ́ wei mɑ wɛnɑ lɑɣɑtɛ nte tǝ wɛ lɔŋ kɛ tɑ́ɑ́ nɑ wɑɑlɩ tɔ mɑ yɔɣɔtɑɑ sɩ: \v 13 Mɑ nyǝmɑ́ timpi n wɛɛ tɔ, Sɑtɑnɩ kɑwulɑɣɑ tǝtɔɣɔlɛ ntɛ́ tǝnɑ. N nyɔɔnɑ-m teu tǝkpɑm, hɑlǝnɑ wɑɑtʋ wei pɑ kʋ mɑ ɑseetɑ tʋ kʋpɑŋ Antipɑsɩ kɛ mǝ tɛ timpi Sɑtɑnɩ nɑ́ lɑpɑ ɩ tɛ tɔtɔ tɔ, n tɛmɑ-m nɑ nyɑ́ tɑɑ kɛ́ ḿpʋ́ɣʋ́, n tɑ yele. \v 14 Amɑ kʋlʋmtʋ nti mɑ lɑŋlɛ tɑ hɛɛnɑ-ŋ tɔɣɔlɛ sɩ, mpɑ pɑ tɔkɑ Pɑlɑɑm sɛɣɛsʋɣʋ tɔ pɑ wɛ nyɑ́ tɛ tǝnɑ. Pɑlɑɑm kɑ sɛɣɛsǝnɑ Pɑlɑkɩ sɩ ɩ́ tusi Ɩsɛɣɛlɩ nyǝ́mɑ sɩ pɑ́ tɔɣɔ tɩɩŋ kʋlɑlɑɑm, nɑ pɑ́ lɑ ɑsilimɑ nɑ pɑ́ pǝsɩ ɑsɑɣɑɑ. \v 15 Nɑ mpɑ pɑ tɔkɑ Nikolɑɩ nyǝ́mɑ sɛɣɛsǝŋ tɔ pɑ wɛ nyɑ́ tɛ tɔtɔ. \v 16 Yele nyɑ́ ɩsɑɣɑtʋ ntɩ, ye pǝ tɑɣɑ mpʋ mɑɑ kɔɔ nɔɔnɔɔ kɛ́ nyɑ́ kiŋ nɑ mɑ́ yoonɑ yǝlɑɑ mpɛ nɑ mɑ nɔɣɔ tɑɑ lɑɣɑtɛ. \p \v 17 Ye wei ɩ wɛnɑ ŋkpɑŋŋ pʋntʋ ɩ tʋ-ɩ teu, nɑ ɩ́ nɩɩ nti Feesuɣu heeliɣi Yesu sɛɛlɑɑ kpekɑ tɔ ɩlɛ. \p Ye mpɑ pɑ lɑpɑ kǝllɑɑ mɑɑ hɑ-wɛɣɛ mɑnnɑ kʋŋmɛsʋ. Nɑ mɑɑ hɑ pɑɑ pɑ tɑɑ wei tɔtɔɣɔ pǝlɛ kʋhʋlʋmǝlɛ nte tǝ tɔɔ pɑ ŋmɑɑ hǝtɛ kʋfɑtɛ nte nɔɣɔlʋ tɑ nyɩ tɔ ye pǝ tɑɣɑ pʋntʋ wei pɑɑ cɛlɛ-tɛ tɔ ɩ pɑɑsi. \s1 Tɔm nti pɑ heelɑ Tiyɑtii Yesu sɛɛlɑɑ kpekǝle tɔ \p \v 18 Nmɑɑ tɑkǝlɑɣɑ nɑ ń heeli Tiyɑtii Yesu sɛɛlɑɑ kpekǝle ɩsɔtɑɑ tillu sɩ: Mɑ́ wei mɑ kɛ́ Ɩsɔ Pǝyɑlʋ, nɑ mɑ ɩsɛ mʋɣɩ kɔkɔ, nɑ mɑ nɔntɑɑlǝŋ tee kɔkɔ kɛ nyǝnǝnyǝnɩ ɩsɩɩ nyǝɣǝlʋɣʋ kʋsɛɛmʋɣʋ ŋku pɑ sotitɑɑ tɔ, mɑ yɔɣɔtɑɑ sɩ: \v 19 Mɑ nyǝmɑ́ pǝ tǝnɑ mpi n lɑpɑ tɔ, mɑ nyǝmɑ́ nyɑ́ sɔɔlʋɣʋ tɔm nɑ nyɑ́ Ɩsɔ tɔɔ yuŋ tisuɣu tɔm, nɑ ɩsǝnɑ n pɑɑsɑɑ nɑ ń kʋɣɩ nyɑ́ tǝɣɩ tǝmlɛ lɑpʋ tɔɔ, nɑ ɩsǝnɑ n tɔkɑ suulu tɔ. Mɑ nyǝmɑ́ sɩ nyɑ́ kʋlɑpǝlɛ nɔɔnɔɔ nyǝntɛ kǝlɑ tuu kɑncɑɑlɑɣɑ nyǝntɛ. \v 20 Amɑ kʋlʋmtʋ nti mɑ lɑŋlɛ tɑ hɛɛnɑ-ŋ tɔɣɔlɛ sɩ n yelɑ ɑlʋ Cɛsɑpɛlɩ nɑ ɩ́ yɔɣɔtǝɣɩ sɩ Ɩsɔ tilinɑ ɩnɩ sɩ ɩ́ yɔɣɔtǝɣɩ, pǝyele kpɑɩtǝko. Ɩ sɛɣɛsǝɣɩ mɑ pǝyɑlɑɑ sɩ pɑ́ lɑ ɑsilimɑ nɑ pɑ́ tɔɣɔ tɩɩŋ kʋlɑlɑɑm tɔ, ɩ pilisiɣi-wɛɣɛ. \v 21 Mɑ hɑ-ɩ wɑɑtʋ sɩ ɩ yele ɩ ɩsɑɣɑtʋ ntɩ, ɑmɑ ɩɩ cɑɑ ɩ ɑsilimɑ yeluɣu. \v 22 Pǝ tɔɔ tɔ mɑɑ kpɑɣɑ-ɩ nɑ mɑ́ hɩɩsɩ kʋnyɔntɔɣɔlɛ kɑto tɔɔ, nɑ mɑɑ lɑ nɑ mpɑ pɑ lɑkǝnɑ-ɩ wɑsɑŋkɑlǝtʋ tɔ pɛlɛ pɑ́ nɑ kʋnyɔŋ kɛ sɔsɔm tɔtɔ. Amɑ ye pɑ yelɑ ɑsilimɑ kʋlɑpʋtʋ nti pɑ́ nɑ-ɩ pɑ lɑkɩ tɔ pǝ pɑɑsi. \v 23 Nɑ kʋkǝlǝtʋ ntɛ́ sɩ mɑɑ kʋ ɩ piyɑ nɑ pǝ́cɔ́ Yesu sɛɛlɑɑ tǝnɑ nyɩ sɩ mɑɣɑlɛ wei ɩ nyǝmɑ́ yʋlʋ lotu tɑɑ hʋwɛɛ nɑ ɩ kʋnyɩɩlǝm tɔ. Mɑɑ tɛ nɑ mɑ́ fɛlɩ pɑɑ wei kɛ́ ɩsɩɩ ɩ lɑpɑ tɔ. \p \v 24 Pǝ kɑɑsɑ mpɑ mɛ mǝ wɛ Tiyɑtii Yesu sɛɛlɑɑ kpekǝle tɑɑ tǝnɑ nɑ ɩ́ tɑ́ tǝŋ sɛɣɛsʋɣʋ ɩsɑɣɑʋ kʋnɛ tɔ, mǝ tɑ́ nyǝnɑ mpi yǝlɑɑ pɑnɛ pɑ yɑɑ sɩ Sɑtɑnɩ mukɑɣɑ tɛɛ mukɑɣɑ nyǝm tɔ, mɑ heeliɣi-mɛ sɩ mɑ kɑɑ tɑsɑ-mɛɣɛ sǝɣǝlɑ nɑɑlǝɣɩ sʋkʋɣʋ. \v 25 Amɑ ɩ́ tɔkɩ mpi ɩ́ wɛnɑ tɔɣɔ teu tǝkem nɑ hɑlǝnɑ mɑ́ kɔɔ. \v 26-28 Mpɑ pɑɑ lɑ kǝllɑɑ nɑ pʋntʋnɑɑ lɑkɩ mpi mɑ cɑɑkɩ hɑlǝnɑ tǝnɑɣɑ tɔ, mɑɑ cɛlɑ pʋntʋnɑɑ kɛ pǝsʋɣʋ ŋku mɑ Cɑɑ nɑ́ cɛlɑ mɑ́ tɔ. Mɑɑ hɑ-wɛɣɛ pǝsʋɣʋ nɑ pɑ́ ŋmɑkǝlǝɣɩ piitimnɑɑ. Nɑ pɑɑ tiiki-wɛ nɑ nyǝɣǝlʋɣʋ kpɑ́tʋ́ɣʋ́, nɑ pʋntʋnɑɑ kɑ́ nɑŋ piitimnɑɑ ɩsɩɩ pɑ yɔkʋɣʋʋ cʋɣʋ nyǝm tɔ. Nɑ mɑɑ hɑ-wɛɣɛ tʋlʋmɑlʋɣʋ tɔtɔ. \p \v 29 Ye wei ɩ wɛnɑ ŋkpɑŋŋ pʋntʋ ɩ́ tʋ-ɩ teu, nɑ ɩ́ nɩɩ nti Feesuɣu heeliɣi Yesu sɛɛlɑɑ kpekɑ tɔ ɩlɛ. \c 3 \s1 Tɔm nti pɑ heelɑ Sɑɑtɩ Yesu sɛɛlɑɑ kpekǝle tɔ \p \v 1 Nmɑɑ tɑkǝlɑɣɑ nɑ ń heeli Sɑɑtɩ Yesu sɛɛlɑɑ kpekǝle ɩsɔtɑɑ tillu sɩ: Mɑ wei mɑ tɩ Ɩsɔ feesiŋ nɑɑtosompɔɣɔlɑɣɑ nɑ ɩsɔtʋlʋŋɑsɩ nɑɑtosompɔɣɔlɑɣɑ tɔ, mɑ yɔɣɔtɑɑ sɩ: Mɑ nyǝmɑ pǝ tǝnɑ mpi ń lɑpɑ tɔ. Mɑ nyǝmɑ́ teu sɩ ɩsɛntɔɔ kɛ́ n nyǝnǝɣɩ sɩ n wɛnɑ weesuɣu pǝyele n sǝpɑɣɑ. \v 2 Kʋlɩ nyɑ́ nɑɑsɩ tɑɑ nɑ ń lɑ mpi pǝ kɑɑsɑɑ tɔ nɑ pǝ́ nyɔɔ toŋ, pǝ́ tɑɑ kɔɔ nɑ pǝ́ tɛɛsɩ sǝpʋ tǝnɑŋnɑŋ. Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ, mɑ nɑwɑɣɑ sɩ nyɑ́ kʋlɑpʋtʋnɑɑ tɑ te teu kɛ mɑ Ɩsɔ ɩsɛntɑɑ. \v 3 Sɛɣɛsʋɣʋ ŋku pɑɑ sɛɣɛsɑ-ŋ tɔ tɔɔsɩ kʋ tɔɔ. Tɔɔsɩ sɩ n kɑ tɛmɑ sɛɣɛsʋɣʋ ŋkʋɣʋ nɩɩʋ, tɔkɩ-kʋ nɑ ń yele nyɑ́ ɩsɑɣɑtʋ. Ye n tɑ kʋlɩ nyɑ́ nɑɑsɩ tɑɑ, mɑ kɔŋɩ-ŋ tutuɣu kɛ́ ɩsɩɩ ŋmɩɩlʋ kɔŋʋɣʋ tɔ, n kɑɑ nyɩ wɑɑtʋ wei mɑɑ kɔɔ tɔ se. \v 4 Pɑɑ nɑ mpʋ nyɑ́ yǝlɑɑ mpɑ pɑ wɛ Sɑɑtɩ tɑɑ tɔ pɑ tɑɑ lɛlɑɑ tɑ pilisi pɑ wontu se. Wontu kʋhʋlʋmtʋ kɛ pɑɑ suu nɑ mɑ́ nɑ-wɛ tǝ́ tɔŋ. Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ, pǝ mʋnɑ-wɛɣɛ ḿpʋ́ɣʋ́. \v 5 Mpɑ pɑɑ lɑ kǝllɑɑ tɔ wontu kʋhʋlʋmtʋ kɛ ḿpʋ́ɣʋ́ pɑɑ suu, mɑ kɑɑ kʋ pɑ hǝlɑ kɛ weesuɣu tɑkǝlɑɣɑ tɑɑ. Mɑɑ yɔɣɔtɩ mɑ Cɑɑ nɑ ɩ ɩsɔtɑɑ tillɑɑ pɑ ɩsɛntɑɑ sɩ pɑ kɛ́ mɑ nyǝ́mɑ. \p \v 6 Ye wei ɩ wɛnɑ ŋkpɑŋŋ pʋntʋ ɩ tʋ-ɩ teu, nɑ ɩ́ nɩɩ nti Feesuɣu heeliɣi Yesu sɛɛlɑɑ kpekɑ tɔ ɩlɛ. \s1 Tɔm nti pɑ heelɑ Filɑtɛlǝfii Yesu sɛɛlɑɑ kpekǝle tɔ \p \v 7 Nmɑɑ tɑkǝlɑɣɑ nɑ ń heeli Filɑtɛlǝfii Yesu sɛɛlɑɑ kpekǝle ɩsɔtɑɑ tillu sɩ: Mɑ́ wei mɑ wɛ tǝnɑŋŋ nɑ mɑ kɛ́ tɑmpɑnɑ tʋ, nɑ mɑ tɔkɑ wulɑʋ sɔsɔ Tɑfiiti sɑɑfʋ nɑ mɑ tǝkǝɣɩ nɑ nɔɣɔlʋ ɩɩ pǝsǝɣɩ tʋlʋɣʋ, nɑ mɑ tʋlɑɑ nɔɣɔlʋ ɩɩ pǝsǝɣɩ tǝkʋɣʋ tɔ, mɑ yɔɣɔtɑɑ sɩ: \v 8 Mɑ nyǝmɑ́ pǝ tǝnɑ mpi n lɑpɑ tɔ. Mɑ nyǝmɑ́ sɩ nyɑ́ tomɑ tɑ tɔɔ te, pɑɑ nɑ mpʋ tɔ n tɔkɑ mɑ tɔm nɑ n lɑpɑ yʋlʋpɑŋ. Mɑ hɑ ɩkpɑtɛ kɛ nyɑ́ ɩsɛntɑɑ nɑ nɔɣɔlʋ kɑɑ wɑkǝlɩ-tɛ. \v 9 Sɑtɑnɩ nyǝ́mɑ pɔpɔtʋnɑɑ mpɑ pɑ yɑɑ pɑ tǝɣɩ Yutɑ nyǝ́mɑ, pǝyele kpɑɩtǝko pɑ tɑ kɛ polo tɔ, mɑɑ lɑnɑ-wɛ. Mɑɑ cɑɑlɩ-wɛ nɑ pɑ́ hǝntɩ-ŋ ɑtɛ nɑ pɑ se-ŋ. Ḿpʋ́ɣʋ́ pɑɑ nyǝnɑ sɩ mɑ sɔɔlɑ nyɑ́ tɔm. \v 10 Ɩsǝnɑ mpi n nɩɩnɑ mɑ nɔɣɔ tɑɑ tɔm sɩ ń tɔkɩ suulu, nɑ tɑmpɑnɑ n tɔkɩ-ɩ tɔ, mɑ tɔtɔ mɑɑ kenti nyɑ́ tɔɔ kɛ́ wɑɑtʋ wei wɑhɑlɑ kɔŋ ɩ́ kɔɔ sɩ ɩ mɑɣɑsǝɣɩ ɑntulinyɑ tǝnɑ tɑɑ yǝlɑɑ sɩ ɩ nɑɑ tɔ. \v 11 Mɑɑ kɔɔ nɔɔnɔɔ yoo. Mpi n wɛnɑ tɔ tɔkɩ-wǝɣɩ teu tǝkem, pǝcɔ nɔɣɔlʋ ɩ́ tɑɑ kɔɔ nɑ ɩ́ lɛɛkɩ-ŋ nyɑ́ kǝlʋɣʋ teeli ntenuɣu. \v 12 Wei ɩ lɑpɑ kǝllʋ tɔɣɔ mɑɑ lɑ mɑ Ɩsɔ tǝsɛɛlɛ sɔsɔɔlɛ ɑkele, nɑ pʋntʋ kɑɑ tɑsɑ fituɣu. Mɑɑ ŋmɑɑ ɩ tɔɔ kɛ́ mɑ Ɩsɔ hǝtɛ nɑ mɑ Ɩsɔ ɩcɑtɛ nyǝntɛ tɔtɔ, Yosɑlɛm kʋfɑlʋ wei ɩ kɑ lɩɩnɑ mɑ Ɩsɔ kiŋ kɛ ɩsɔtɑɑ nɑ ɩ tii tɔ. Nɑ mɑɑ ŋmɑɑ pʋntʋ tɔɔ tɔtɔɣɔ mɑ hǝtɛ kʋfɑtɛ nte pɑ hɑ-m tɔ. \p \v 13 Ye wei ɩ́ wɛnɑ ŋkpɑŋŋ pʋntʋ ɩ́ tʋ-ɩ teu, nɑ ɩ́ nɩɩ nti Feesuɣu heeliɣi Yesu sɛɛlɑɑ kpekɑ tɔ ɩlɛ. \s1 Tɔm nti pɑ heelɑ Lɑyotisee Yesu sɛɛlɑɑ kpekǝle tɔ \p \v 14 Nmɑɑ tɑkǝlɑɣɑ nɑ ń heeli Lɑyotisee Yesu sɛɛlɑɑ kpekǝle ɩsɔtɑɑ tillu sɩ: Mɑ́ wei mɑ kɛ́ Ami, nɑ mɑ́ hʋlǝɣǝnɑ pǝ tǝnɑ pǝ tɑmpɑnɑ kɛ teu nɑ mɑ́ kɛnɑ pǝ tǝnɑ mpi Ɩsɔ ŋmɑwɑ tɔ pǝ tʋ tɔ, mɑ yɔɣɔtɑɑ sɩ: \v 15 Mɑ nyǝmɑ́ pǝ tǝnɑ mpi ń lɑkɩ tɔ. Mɑ nyǝmɑ́ sɩ nyɑɣɑlɛ nyɑ́, n tɑ niɣiti pǝyele n tɑ hɑŋ. Mɑ cɑɑ kɛ́ sɩ ye n kɑ́ niɣiti, niɣiti, ye n kɑ́ hɑŋ, hɑŋ. \v 16 Anɩ n tɑ hɑŋ pǝyele n tɑ niɣiti, nɑ ń wɛ tǝtɛmlɛɛ kɛ́ mpʋ tɔ, mɑɑ tɔ-ŋ kɛ́. \v 17 N fɑɑlʋɣʋ mpʋ sɩ n pilɑɑ, sɩ n wɛnɑ kɛ́, n tɑ lɑŋ pʋlʋ tɔ, n tɑ nyɩ sɩ nyɑ́ tɔm wɛ wɑɩyo, nɑ n kɛ́ kʋnyɔntʋ kutukutu. N hʋlʋmɑɑ kɛ́, nɑ tɑpɑkpɛtɛ kɛ n wɛɛ, nɑ n kɛ́ yʋlʋm kɛ́. \v 18 Pǝ tɔɔ kɛ́ mɑ tɑsǝɣɩ tɔm sɩ ń yɑ mɑ cɔlɔɣɔ wʋlɑnɑɑ mpɑ kɔkɔ tɑɣɑnɑɑ tɔ nɑ ń pili. Yɑ tɔtɔɣɔ wontu kʋhʋlʋmtʋ nɑ ń suu nɑ pǝ́ wɑɑsɩ nyɑ́ tɑpɑkpɛtɛ fɛɛlɛ tɔɔ. Nɑ ń yɑ tɔtɔɣɔ kɔɔlɛ nɑ ń tʋ nyɑ́ ɩsɛ nɑ ɑ́ kuli. \v 19 Pɑ tǝnɑ mpɑ mɑ sɔɔlɑɑ tɔɣɔ mɑ kɑlǝɣǝnɑ nɑ mɑ́ hɔŋ pɑ ŋkpɑŋŋ. Ye mpʋ sɛɛsɩ ɩsǝlɛ nɑ ń yele nyɑ́ ɩsɑɣɑtʋ. \v 20 N nɑɑ mɑ sǝŋʋɣʋ nɔnɔɣɔ nɑ mɑ́ lɑkɩ kɑɑfɑlɑ, ye nɔɣɔlʋ nɩɩ mɑ nɔɣɔ nɑ ɩ́ tʋlɩ nɔnɔɣɔ, mɑɑ sʋʋ pʋntʋ tɛ nɑ mɑ́ nɑ-ɩ tǝ́ kɑɑ nyɑnɑɣɑ. \v 21 Mpɑ pɑ lɑpɑ kǝllɑɑ mɑɑ hɑ-wɛɣɛ mpɑɑʋ nɑ pɑ́ cɑɣɑ mɑ cɔlɔɣɔ mɑ kɑwulɑɣɑ kumte tɔɔ ɩsɩɩ mɑ lɑpʋ kǝllʋ nɑ mɑ́ cɑɣɑ mɑ Cɑɑ kiŋ kɛ ɩ kɑwulɑɣɑ kumte tɔɔ tɔ. \p \v 22 Ye wei ɩ wɛnɑ ŋkpɑŋŋ pʋntʋ ɩ́ tʋ-ɩ teu, nɑ ɩ́ nɩɩ nti Feesuɣu heeliɣi Yesu sɛɛlɑɑ kpekɑ tɔ ɩlɛ. \c 4 \s1 Ɩsɔtɔnʋɣʋ tɑɑ Ɩsɔ sɛɛtʋ \p \v 1 Pǝlɛ pǝ wɑɑlɩ pǝ tɑsɑ-m lɑpʋ ɩsɩɩ toosee tɑkɑ nɑ mɑ́ nɑ́ pǝ tʋlɑ ɩsɔtɔnʋɣʋ tɑɑ kɛ́ nɔnɔɣɔ. Ḿpʋ́ɣʋ́ pǝ yɔɣɔtǝɣɩ nɑ pǝ́ sɛɛkɩ ɩsɩɩ ɑkɑntǝlɛ sɛɛkʋɣʋ tɔ. Mɑɑ tɛmɑ-kɛɣɛ nɩɩʋ kɛ hɑtuu lɔŋ. Tǝnɑɣɑ pǝ tɔmɑ-m sɩ: Kpɑ cǝnɛ nɑ mɑ́ hʋlɩ-ŋ nti tǝ wɛɛ sɩ tɩɩ kɔɔ tǝnɛ tǝ wɑɑlɩ tɔ. \v 2 Ḿpʋ́ɣʋ́ Feesuɣu tɛɛnɑ-m kpɑkpɑɑ nɑ mɑ́ nɑ́ ɩsɔtɑɑ tǝnɑɣɑ kɑwulɑɣɑ kumte, nɑ nɔɣɔlʋ cɑɣɑ tǝ tɔɔ. \v 3 Ɩ ɩsɛntɑɑ tee kɔkɔ kɛ́ nɑ pǝ́ nǝɣǝsǝnɑ ɩsɩɩ liɣitee pɛɛ kɛ tɔm nɑɑlɛ nnɑ ɑ cɔlǝtɑɑ tɔ. Nɑ kɑ́ɣɑ́lʋ́ cɔɔnɑ kumte nɑ ɩ́ tee kɔkɔ nɑ pǝ́ nǝɣǝsǝnɑ ɩsɩɩ liɣitee pǝlɛ kɑsɑsɑŋɑ nyǝntɛ. \v 4 Kumlee hiu nɑ liɣiti kɑ cɔɔnɑ kumte ńtɛ́, nɑ sɔsɑɑ hiu nɑ liɣiti cɑɣɑ ɑ tɔɔ, nɑ pɑ́ suu wontu kʋhʋlʋmtʋ nɑ pɑ́ temɑ wʋlɑ nteniŋ. \v 5 Kumte ńtɛ́ tǝ tɛɛ, tɛʋ nyǝɣǝsɑɣɑ ŋmɛlɛʋ ŋmɛlɛʋ kɛ́, nɑ pǝ́ yɔɣɔtǝɣɩ, nɑ tɛʋ hʋliɣi kpɑŋ kpɑŋ. Fǝtǝlɑnɑɑ sɔsɑɑ nɑɑtosompɔɣɔlɑɣɑ nɑ́ mʋkɑɣɑ kumte ɩsɛntɑɑ. Fǝtǝlɑnɑɑ sɔsɑɑ mpɛɣɛlɛ Ɩsɔ Feesiŋ nɑɑtosompɔɣɔlɑɣɑ. \v 6 Kumte nɔɣɔ tɔɔ, tiŋ pɔnɑ ɩsɩɩ teŋku, nɑ pǝ tɑɑ nɑɑ tǝcɛɩcɛɩ ɩsɩɩ tiŋ kʋpɑmpɑŋ nɔɣɔlʋ. \p Pǝ cɔɔnɑʋ kumte luɣu luɣu tǝkpɑm tɔ, weesiŋ nyǝ́mɑ nɑpǝlǝɣɩ liɣiti mpɑ pɑ tɑɑ nɑ pɑ wɑɑlɩ ɩsɛ wɑɑsɑɑ tǝwisiwisi tɔ, mpɛ pɑ pɩɩlǝnɑ. \v 7 Kɑncɑɑlɑɣɑ tʋ nǝɣǝsǝnɑ kɛ́ ɩsɩɩ tɔɣɔlɑɣɑ, nɑɑlɛ nyǝŋ nɑ́ nǝɣǝsǝnɑ ɩsɩɩ nɑule, tooso nyǝŋ ɩsɛntɑɑ nɑ́ nǝɣǝsǝnɑ yʋlʋ. Pǝ yelɑ liɣiti nyǝŋ tɔ ɩ́lɛ́ ɩ nǝɣǝsǝnɑ kɛ́ ɩsɩɩ hɛkǝlɛ sɔsɔ kʋlʋɣʋʋ ɩsɔtɑɑ tɔɣɔ. \v 8 Weesiŋ nyǝ́mɑ mpɛ pɑ liɣiti kɛ́ mpʋ tɔ pɑɑ pɑ tɑɑ wei ɩ wɛnɑ keŋ nɑɑtoso nɑɑtoso kɛ́, nɑ ɩsɛ wɑɑsɑ pɑɑ pɑ tɑɑ wei ɩ tɑɑ nɑ ɩ wɑɑlɩ tǝwisiwisi. Tɑm pɑ wɛ ḿpʋ́ɣʋ́ nɑ pɑ́ yooki yontu sɩ: \q1 Nɑŋŋ tʋ, nɑŋŋ tʋ nɑŋŋ tʋ \q1 ntɛ́ Tɑcɑɑ Ɩsɔ Tomɑ tǝnɑ tʋ. \q1 Ɩ kɑ́ wɛɛ, nɑ ɩ wɛɛ, nɑ ɩ kɑ́ kɔɔ. \m \v 9 Weesiŋ nyǝ́mɑ liɣiti ɩnɩ ɩ kʋlǝɣɩ yontu yoou sɩ ɩ tɑlǝɣɩ nɑ ɩ́ sɑ nɑ ɩ́ sɛɛ wei ɩ cɑɣɑ kumte tɔɔ nɑ ɩ́ wɛ tɑm tɔɔ tɔ sɩ ɩ́ nɑ tǝmlɛ. \v 10 Ɩlɛnɑ sɔsɑɑ hiu nɑ liɣiti ɩnɩ ɩ́ hǝntɩ wei ɩ́ cɑɣɑ ḿpʋ́ɣʋ́ kumte tɔɔ nɑ ɩ́ wɛ tɑm tɔɔ tɔ ɩ tɛɛ, nɑ pɑ́ sɛɛ-ɩ, nɑ pɑ́ kɔɔlɩ pɑ nteniŋ nɑ pɑ́ sɩɩ kumte ɩsɛntɑɑ. Nɑ pɑ tɔ sɩ: \q1 \v 11 Tɑcɑɑ nɑ tɑ́ Ɩsɔ, teeli nɑ sɑmtʋ nɑ tomɑ. \q1 Pʋwɛ, pǝ mʋnɑ-ŋ kɛ́. \q1 Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ tɔɔ, \q1 nyɑ́ lɑpǝnɑ wontunɑɑ tǝnɑ tɔ se. \q1 Nɑ nyɑ́ nɔkǝnɑ nɑ pǝ́ wɛɛ nɑ pǝ́ hɑ-wǝɣɩ weesuɣu. \c 5 \s1 Ɩwǝyɑɣɑ tɑkǝlɑɣɑ \p \v 1 Ḿpʋ́ɣʋ́ mɑ nɑ́ tɑkǝlɑɣɑ kɛ wei ɩ cɑɣɑ kumte tɔɔ tɔ ɩ niŋ tɑɑ, nɑ pɑ́ kpilɑ-kɛɣɛ kekeele nɑ pɑ́ ŋmɑɑwɑ kɑ tɑɑ nɑ kɑ wɑɑlɩ, nɑ pɑ́ tɑɑlɑ kɑ tɔɔ kɛ́ tɔm nɑɑtosompɔɣɔlɑɣɑ nɑ pǝ́ tʋ niŋ. \v 2 Nɑ mɑ́ nɑ́ ɩsɔtɑɑ tillu toŋ tʋ nɔɣɔlʋ nɑ ɩ́lɛ́ ɩ kpɑɑlǝɣǝnɑ nɔɣɔ sɔsɑɣɑ sɩ: Awe nǝɣǝsǝnɑ ɩ́ kɔɔlɩ kʋtɑɑlǝtʋ tǝnɛ nɑ ɩ́ hɛtɩ tɑkǝlɑɣɑ? \v 3 Ḿpʋ́ɣʋ́ pɑ tɑ nɑ nɔɣɔlʋ wei ɩ kɑ́ pǝsɩ nɑ ɩ́ hɛtɩ tɑkǝlɑɣɑ ŋkɛ nɑ ɩ́ wiili kɑ tɑɑ tɔɣɔ ɩsɔtɑɑ nɑ tɛtʋ tɔɔ nɑ tɛtʋ pǝ tɛɛ. \v 4 Tǝnɑɣɑ mɑ pǝlɑ ɩsǝlʋm kɛ teu, pǝ tɑɣɑ pʋlʋ tɔɔ, pɑ tɑ nɑ nɔɣɔlʋ wei ɩ nǝɣǝsǝnɑ tɑkǝlɑɣɑ ŋkɛ kɑ hɛtʋɣʋ yɑɑ kɑ wiiluɣu tɔ. \v 5 Ḿpʋ́ɣʋ́ sɔsɑɑ tɑɑ nɔɣɔlʋ tɔmɑ-m sɩ: Tɑɑ wii. Nyǝnɩ, Yutɑ kpekǝle tɑɑ tɔɣɔlɑɣɑ, wulɑʋ sɔsɔ Tɑfiiti lʋlʋɣʋ tɑɑ tʋ, lɑpɑ kǝllʋ. Ɩ́ pǝsǝɣɩ nɑ ɩ́ kɔɔlɩ kʋtɑɑlǝtʋ nɑɑtosompɔɣɔlɑɣɑ ɩnɩ nɑ ɩ́ hɛtɩ tɑkǝlɑɣɑ. \p \v 6 Ḿpʋ́ɣʋ́ mɑ nɑ́ Ɩwǝyɑɣɑ nɑ kɑ́ sǝŋɑ kumte hɛkʋ tɑɑ, nɑ weesiŋ nyǝ́mɑ liɣiti nɑ sɔsɑɑ pɑ cɔɔnɑ-ɩ. Kɑ nǝɣǝsǝnɑ kɛ́ ɩsɩɩ pɑɑ kʋ-kɛ. Nɑ ɩ kɑ wɛnɑ hǝŋ nɑɑtosompɔɣɔlɑɣɑ nɑ ɩ ɩsɛ kɛ nɑɑtosompɔɣɔlɑɣɑ nnɑ ɑ kɛ́ Ɩsɔ feesiŋ nɑɑtosompɔɣɔlɑɣɑ wei ɩ tilɑ tɛtʋ tǝnɑ tɑɑ tɔ. \v 7 Tǝnɑɣɑ Ɩwǝyɑɣɑ polɑɑ nɑ kɑ́ mʋ wei ɩ cɑɣɑ kumte tɔɔ tɔ ɩ niŋ ntɔɣɔŋ tɑɑ kɛ́ tɑkǝlɑɣɑ. \v 8 Ɩwǝyɑɣɑ mʋ tɑkǝlɑɣɑ ŋkɛɣɛ mpʋ, ɩlɛnɑ feesiŋ nyǝ́mɑ liɣiti ɩnɩ nɑ sɔsɑɑ hiu nɑ liɣiti ɩnɩ pɑ́ hǝntɩ-ɩ ɑtɛ. Pɑ tǝnɑ pɑɑ wɛnɑ sɑŋkʋnɑɑ kɛ́ nɑ wʋlɑ poosiisi nɑ sɩ́ sunɑ tulɑɑlʋnɑɑ kʋwɔpɑɑ mpɑ pɑ kɛ́ Ɩsɔ yǝlɑɑ sǝlǝmǝŋ tɔ. \v 9 Nɑ pɑ́ yoo yontu kʋfɑtʋ sɩ: \q1 Nyɑ́ nǝɣǝsǝnɑnɑ tɑkǝlɑɣɑ ŋkɛ kɑ mʋɣʋ \q1 nɑ kɑ tɔɔ kʋtɑɑlǝtʋ kɔɔlʋɣʋ. \q1 Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ tɔɔ, nyɑɣɑ pɑ kʋwɑ, \q1 nɑ n yɑpɑ Ɩsɔ kɛ́ yǝlɑɑ kɛ nyɑ́ sǝm tɑɑ, \q1 kɛ́ kpekɑ tǝnɑ tɑɑ, nɑ nsǝmɑ tǝnɑ tɑɑ, \q1 nɑ piitim tǝnɑ tɑɑ, nɑ kɑteŋɑsɩ tǝnɑ tɑɑ. \q1 \v 10 Nɑ n lɑpɑ-wɛɣɛ ɑwulumpiyɑ sɩ pɑ́ lɑ tɑ́ \q1 Ɩsɔ kɛ́ tǝmlɛ ɩsɩɩ kɔtǝlɑɑ, \q1 nɑ pɑɑ tɔɣɔ kɑwulɑɣɑ kɛ ɑtɛ. \m \v 11 Mɑ tɔŋnɑ ḿpʋ́ɣʋ́ nyǝnʋɣʋ ɩlɛ mɑ nɩɩ ɩsɔtɑɑ tillɑɑ tuutuumɑ tɑŋ ntɛ́, pɑɑ wɛ yǝlɑɑ iyisi iyisi. Nɑ pɑ́ sǝŋɑɑ nɑ pɑ́ cɔɔnɑ kumte nɑ weesiŋ nyǝ́mɑ nɑ sɔsɑɑ. \v 12 Nɑ pɑ́ yoo yontu nɑ nɔɣɔ sɔsɑɣɑ sɩ: \q1 Ɩwǝyɑɣɑ ŋkɑ pɑɑ kʋwɑ tɔ, \q1 ŋkɛɣɛ pǝ nǝɣǝsǝnɑ pɑ́ hɑ pǝsʋɣʋ nɑ toŋ \q1 nɑ lǝmɑɣɑsɛɛ nɑ tomɑ nɑ sɑmtʋ nɑ teeli nɑ tɑlǝtʋ. \m \v 13 Nɑ mɑ́ nɩɩ tɔtɔɣɔ ɩsɔtɑɑ nɑ tɛtʋ tɔɔ nɑ tɛtʋ tɛɛ nɑ teŋku tɑɑ nyǝ́mɑ, nɑ ɑntulinyɑ ɩnɛ ɩ tɑɑ nyǝm tǝnɑ tǝpɑɩ yooki yontu sɩ: \q1 Yǝlɑɑ tǝnɑ ɩ́ tɑlɑ nɑ pɑ́ sɑ \q1 wei ɩ cɑɣɑ kumte tɔɔ tɔ nɑ ɩwǝyɑɣɑ. \q1 Pɑ teeli nɑ pɑ pǝsʋɣʋ ɩ́ wɛɛ tɑm. \p \v 14 Tǝnɑɣɑ weesiŋ nyǝ́mɑ liɣiti cɔwɑ sɩ: Ami. Ɩlɛnɑ sɔsɑɑ nɑ́ɑ́ hǝntɩ ɑtɛ nɑ pɑ́ sɛɛ. \c 6 \s1 Kʋtɑɑlǝtʋ \p \v 1 Pǝ wɑɑlɩ kɛ́ mɑ nɑ Ɩwǝyɑɣɑ kɔɔlɑ kʋtɑɑlǝtʋ nɑɑtosompɔɣɔlɑɣɑ ɩnɩ ɩ tɑɑ kʋlʋmtʋ. Ḿpʋ́ɣʋ́ mɑ nɩɩ weesiŋ nyǝ́mɑ liɣiti mpɛ pɑ tɑɑ nɔɣɔlʋ nɔɣɔ. Pǝ lɑpɑɣɑ ɩsɩɩ tɛʋ holuɣu tɑkɑ, nɑ ɩ́ tɔŋ sɩ: Kɔɔ. \v 2 Mɑ nyǝnɑɣɑ mpʋ ɩlɛ mɑ nɑ́ kpɑɣɑnʋhʋlʋmɑɣɑ ntɛ́, nɑ wei ɩ cɑɣɑ kɑ tɔɔ tɔ ɩ tɔkɑ tɔɔʋ. Ḿpʋ́ɣʋ́ pɑ hɑ-ɩ teeli ntenuɣu. Ɩ kɛ́ kǝllʋ kɛ́, nɑ ɩ́ tɛɛ sɩ ɩ tɑsǝɣɩ kǝlʋɣʋ tɔtɔ. \p \v 3 Pǝ wɑɑlɩ kɛ́ Ɩwǝyɑɣɑ kɔɔlɑ kʋtɑɑlǝtʋ nɑɑlɛ nyǝntʋ. Ɩlɛnɑ mɑ́ nɩɩ weesiŋ nyǝ́mɑ mpɛ pɑ tɑɑ nɑɑlɛ nyǝŋ nɔɣɔ sɩ: Kɔɔ. \v 4 Mɑ nyǝnɑɣɑ ɩlɛnɑ mɑ́ nɑ́ kpɑɣɑnʋsɛɛmɑɣɑ lɩɩwɑ. Nɑ pɑ́ hɑ kɑ tɔɔ cɑɣɑlʋ kɛ pǝsʋɣʋ sɩ ɩ́ yoosi tɛtʋ tɔɔ yǝlɑɑ tǝnɑ nɑ pɑ́ yoo nɑ pɑ́ kʋ tǝmɑ. Ɩlɛnɑ pɑ́ cɛlɛ-ɩ lɑɣɑtɛ tɑɑ lɑɣɑtɛ. \p \v 5 Pǝ wɑɑlɩ kɛ́ Ɩwǝyɑɣɑ kɔɔlɑ kʋtɑɑlǝtʋ tooso nyǝntʋ, nɑ mɑ́ nɩɩ weesiŋ nyǝ́mɑ tooso nyǝŋ tɔmɑ sɩ: Kɔɔ. Mɑ nyǝnɑɣɑ mpʋ ɩlɛnɑ mɑ́ nɑ́ kpɑɣɑnʋkpɛɛtɑɣɑ lɩɩwɑ nɑ kɑ tɔɔ cɑɣɑlʋ tɔkɑ sɑnǝyɑ kɛ ɩ niŋ tɑɑ. \v 6 Ḿpʋ́ɣʋ́ mɑ nɩɩwɑ ɩsɩɩ nɔɣɔlʋ nɔɣɔ tɑkɑ nɑ kɑ lɩɩnɑ weesiŋ nyǝ́mɑ liɣiti mpɛ pɑ hɛkʋ nɑ kɑ́ tɔ sɩ: Kʋyɑkʋ kʋlʋmʋɣʋ tǝmlɛ lɑpʋ kʋfɛlʋɣʋ ntɛ́ tɔɣɔnɑɣɑ pee kiloo kʋlʋm. Ɩlɛnɑ tɔɣɔnɑɣɑ pee lɛŋkɑ kɛ kiloonɑɑ tooso kɛ́ kʋyɑkʋ kʋlʋmʋɣʋ tǝmlɛ. Amɑ pǝ kpɑɣɑʋ nim nɑ sʋlʋm tɔ, tɑɑ ke pǝ́lɛ́. \p \v 7 Pǝ wɑɑlɩ kɛ Ɩwǝyɑɣɑ kɔɔlɑ kʋtɑɑlǝtʋ liɣiti nyǝntʋ, nɑ mɑ́ nɩɩ weesiŋ nyǝ́mɑ liɣiti nyǝŋ tɔmɑ sɩ: Kɔɔ. \v 8 Mɑ nyǝnɑɣɑ mpʋ ɩlɛnɑ mɑ́ nɑ́ kpɑɣɑnʋ ɑtɔntɔɔtɛ tɑkɑ lɩɩwɑ. Nɑ pɑ yɑɑ ɩ tɔɔ cɑɣɑlʋ sɩ sǝm, nɑ wei ɩ hʋ́lǝ́ɣɩ́ sǝtɑɑ tǝcɑɣɑlɛ tɔ ɩ́lɛ́ ɩ tǝŋǝɣɩ ɩ wɑɑlɩ. Ḿpʋ́ɣʋ́ pɑ hɑ-wɛɣɛ tomɑ kɛ tɛtʋ hɔɣɔlǝŋ liɣiti tɑ́ɑ́ kʋlʋmʋɣʋ tɔɔ, sɩ pɑ́ kʋ yǝlɑɑ nɑ lɑɣɑtɛ nɑ nyɔɣɔsɩ sɔsɔɔnsɩ nɑ kʋtɔmǝŋ, nɑ pɑ́ lɑ́ nɑ tɑɑlɛ wontu kʋ yǝlɑɑ. \p \v 9 Pǝ wɑɑlɩ kɛ́ Ɩwǝyɑɣɑ kɔɔlɑ kʋtɑɑlǝtʋ kɑkpɑsɩ nyǝntʋ. Ḿpʋ́ɣʋ́ mɑ nɑ́ kɔtɑɣɑ tǝlɑtɛ tɛɛ kɛ́ mpɑ pɑɑ kʋwɑ tɔ pɑ lǝsɑsɩ. Ɩsɔ Tɔm nɑ tɑmpɑnɑ nnɑ pɑ nɑwɑ nɑ pɑ́ heeliɣi-yɛ tɔ pǝ tɔɔ kɛ́ pɑ kʋ-wɛ. \v 10 Nɑ pɑ́ yɔɣɔtǝɣǝnɑ nɔɔsɩ sɔsɔɔnsɩ sɩ: Tɑcɑɑ nɑŋŋ tʋ nɑ tɑmpɑnɑ tʋ, pǝlee kɛ́ n kɑ́ hʋʋnɑ ɑtɛ nyǝ́mɑ, nɑ pɑ kʋɣɩ-tʋɣʋ ɩsǝntɔ tɔ, ń tʋ-wɛɣɛ sɑlǝkɑ? \v 11 Ḿpʋ́ɣʋ́ pɑ hɑ pɑɑ pɑ tɑɑ wei kɛ́ cɑpɑ kʋhʋlʋm nɑ pɑ́ heeli-wɛ sɩ pɑ́ yele nɑ pǝ́cɔ́. Pǝ kɑɑsɑ pǝcɔɣɔ, hɑlǝnɑ pɑ tɑɑpɑlɑɑ nɑ pɑ tǝmlɛ tɑɑ ɑkpelenɑɑ mpɑ pɑɑ kʋ ɩsɩɩ pɑ kʋɣʋ mpɛ tɔ pɑ nyʋɣʋ kɔɔ nɑ kʋ yoosi nɑ pǝ́cɔ́. \p \v 12 Pǝ wɑɑlɩ kɛ́ Ɩwǝyɑɣɑ kɔɔlɑ nɑɑtoso nyǝntʋ. Ḿpʋ́ɣʋ́ tɛtʋ pɑɑsɑɑ nɑ tǝ sele teu, nɑ ilim nɑ́ɑ́ mǝlɩ piliŋ ɩsɩɩ pɑ piisuɣu pʋʋɣʋ tɔ, nɑ ɩsɔtʋ nɑ́ɑ́ mǝlɩ sɛɛʋ ɩsɩɩ cɑlǝm. \v 13 Nɑ ɩsɔtʋlʋŋɑsɩ nɑ́ɑ́ lɩɩ ɩsɔtɑɑ nɑ sɩ hotiɣi ɑtɛ ɩsɩɩ heelim ciɣituɣu fiki tʋɣʋ nɑ fikinɑɑ ɑkɑɑ cɛkɩ nɑ ɑ́ hotiɣi tɔ. \v 14 Nɑ ɩsɔtɔnʋɣʋ kɛɛlɩ ɩsɩɩ pɑ kpiluɣu tɑkǝlɑɣɑ nɑ pɑɑ nɑɑ-kɛ tɔ. Ḿpʋ́ɣʋ́ pǝ kpɛsɑ pɔ́ɔ́ŋ tǝnɑɣɑ ɩ lonɑ tɑɑ nɑ pǝ́ lǝsɑ tɛtʋ nti lʋm cɔɔnɑɑ tɔɣɔ tǝ lonɑ tɑɑ. \v 15 Atɛ ɑwulɑɑ sɔsɑɑ nɑ nyʋɣʋ nyǝ́mɑ nyʋɣʋ nyǝ́mɑ nɑ yoolɑɑ tɑɑ sɔsɑɑ nɑ ɑpilɑ nɑ pǝsǝlɑɑ nɑ yǝlɑɑ lɛlɑɑ tǝnɑ, pɑɑ yomɑɑ pɑɑ kɑsɑɣɑmpiyɑ pɑ sewɑ nɑ pɑ́ ŋmɛlɩ kʋkpɑmǝŋ tɑɑ nɑ pɔ́ɔ́ŋ sɩɩlɑsɩ tɑɑ. \v 16 Nɑ pɑ́ tɔŋ pɔ́ɔ́ŋ nɑ kʋkpɑmǝŋ sɩ: Ɩ́ kpǝtɩ tɑ́ tɔɔ, ɩ́ tɑkɩ tɑ́ tɔɔ kɛ́ teu tǝkulɑkulɑ nɑ tǝ́ tɑɑ lɩɩ wei ɩ cɑɣɑ kumte tɔɔ tɔ ɩ ɩsɛntɑɑ, nɑ pǝ́ hɑtǝlǝnɑ-tʋ nɑ Ɩwǝyɑɣɑ pɑ́ɑ́nɑ́ tɔtɔ. \v 17 Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ, pɑ pɑ́ɑ́nɑ́ kʋyɑkʋ sɔsɔɔŋkʋ tɑpǝnɑ. Awe pǝsǝɣǝnɑ nɑ ɩ́ kɑntǝlɩ? \c 7 \s1 Ɩsɛɣɛlɩ kpekɑ yǝlɑɑ nyʋɣʋ \p \v 1 Pǝlɛ pǝ wɑɑlɩ mɑ nɑ́ ɩsɔtɑɑ tillɑɑ liɣiti sǝŋɑ tɛtʋ ŋkuluŋɑsɩ liɣiti tɔɔ, nɑ pɑ́ kpɑ sɩ tǝnɑsɩ heelim nɑ pɑ́ tɔkɑɑ sɩ heelimɑɣɑ ɩ tɑɑ fɛtɛ tɛtʋ nɑ teŋku nɑ tʋɣʋ nɑkʋlɩ kʋ tɔɔ. \v 2 Nɑ mɑ́ nɑ́ ɩsɔtɑɑ tillu nɔɣɔlʋ ɩ́lɛ́ tɔtɔ, nɑ ɩ́ lɩɩnɑ ilim tǝlɩɩlɛ tɔɔ nɑ ɩ́ tɔkɑ Weesuɣu tʋ Ɩsɔ kʋyʋsʋɣʋ. Ḿpʋ́ɣʋ́ ɩ yɔɣɔtǝnɑ nɔɣɔ sɔsɔɣɑ kɛ ɩsɔtɑɑ tillɑɑ liɣiti wei pɑ hɑ tomɑ sɩ pɑ́ lɑ tɛtʋ nɑ teŋku pǝ tɑɑ kɛ nɑŋɑnɑŋɑ tɔ sɩ: \v 3 Ɩ́ tɑɑ lɑtɑ ɩsɑɣɑtʋ kɛ tɛtʋ nɑ teŋku nɑ tɩɩŋ pǝ tɔɔ, hɑlǝnɑ tǝ́ tɛ tɑ́ Ɩsɔ pǝyɑlɑɑ tokuŋ tɑɑ kɛ́ yʋsʋɣʋ nɑ pǝ́cɔ́. \v 4 Ḿpʋ́ɣʋ́ pɑ heelɑ-m mpɑ pɑ tokuŋ tɑɑ pɑ yʋsɑ Ɩsɔ kʋyʋsʋm tɔ pɑ nyʋɣʋ. Pɑ wɛ yʋlʋnyɔɔŋ iyisi nɩɩnʋwɑ nɑ iyisi nɩɩlɛ nɑ liɣiti (144000) kɛ Ɩsɛɣɛlɩ nyǝ́mɑ kpekɑ tǝnɑ tɑɑ. \v 5 Yʋlʋnyɔɔŋ iyisi nɑɑnʋwɑ nɑ nɑɑlɛɣɛ (12000) pɑ́ yʋsɑ Yutɑ kpekǝle tɑɑ. Lupɛŋ kpekǝle tɑɑ kɛ́ iyisi nɑɑnʋwɑ nɑ nɑɑlɛ (12000). Kɑtɩ nyǝntɛ kɛ́ iyisi nɑɑnʋwɑ nɑ nɑɑlɛ (12000). \v 6 Asɛɛ nyǝntɛ kɛ́ iyisi nɑɑnʋwɑ nɑ nɑɑlɛ (12000). Nɛfǝtɑli nyǝntɛ kɛ́ iyisi nɑɑnʋwɑ nɑ nɑɑlɛ (12000). Mɑnɑsee nyǝntɛ kɛ́ iyisi nɑɑnʋwɑ nɑ nɑɑlɛ (12000). \v 7 Simiyɔŋ nyǝntɛ kɛ́ iyisi nɑɑnʋwɑ nɑ nɑɑlɛ (12000). Lefii nyǝntɛ kɛ́ iyisi nɑɑnʋwɑ nɑ nɑɑlɛ (12000). Ɩsɑkɑɑ nyǝntɛ kɛ́ iyisi nɑɑnʋwɑ nɑ nɑɑlɛ (12000). \v 8 Sɑpulɔŋ nyǝntɛ kɛ́ iyisi nɑɑnʋwɑ nɑ nɑɑlɛ (12000). Yosɛɛfʋ nyǝntɛ kɛ́ iyisi nɑɑnʋwɑ nɑ nɑɑlɛ (12000). Pɛncɑmɛɛ nyǝntɛ kɛ́ iyisi nɑɑnʋwɑ nɑ nɑɑlɛ (12000). \s1 Yǝlɑɑ tuutuumɑ tɑɑ tuutuumɑ \p \v 9 Pǝ wɑɑlɩ mɑ nyǝnɑɣɑ tɔtɔ, ɩlɛnɑ mɑ́ nɑ́ yǝlɑɑ kupiŋ, nɔɣɔlʋ kɑɑ pǝsɩ nɑ ɩ́ kɑlɑ pɑ tǝnɑ mpɑ pɑɑ wɛ pǝ tɑɑ tɔ. Kɑteŋɑsɩ tǝnɑ tɑɑ nɑ kpekɑ tǝnɑ tɑɑ nɑ piitim tǝnɑ tɑɑ nɑ nsǝmɑ tǝnɑ tɑɑ yǝlɑɑ kɑ wɛnnɑ. Nɑ pɑ́ sǝŋɑ kumte nɑ Ɩwǝyɑɣɑ pɑ ɩsɛntɑɑ, nɑ pɑ́ suu cɑpɑnɑɑ kʋhʋlʋmɑɑ nɑ pɑ́ tɔkɑ pɑcʋntʋ kɛ pɑ niŋ tɑɑ. \v 10 Nɑ pɑ́ yɔɣɔtǝɣǝnɑ nɔɔsɩ sɔsɔɔnsɩ sɩ: Tɑ Ɩsɔ wei ɩ cɑɣɑ kumte tɔɔ tɔ ɩ́ nɑ Ɩwǝyɑɣɑ pɑ yɑpǝnɑ tɑ́ nyɔɔŋ. \v 11 Ɩsɔtɑɑ tillɑɑ tǝnɑ nɑ́ sǝŋɑɑ nɑ pɑ́ cɔɔnɑ kumte nɑ sɔsɑɑ nɑ weesiŋ nyǝ́mɑ liɣiti ɩnɩ. Ḿpʋ́ɣʋ́ pɑ hǝntɑ ɑtɛ tǝnɛnɛnɛ nɑ pɑ́ sɛɛ Ɩsɔ. \v 12 Nɑ pɑ́ tɔŋ sɩ: Ḿpʋ́ɣʋ́ pǝ wɛɛ. Tɑ́ Ɩsɔ tǝnnɑ tɑlǝtʋ, nɑ teeli, nɑ lǝmɑɣɑsɛɛ, nɑ nyɑnɑ tǝmlɛ sɛɛʋ, nɑ sɑmtʋ, nɑ pǝsʋɣʋ, nɑ tomɑ kɛ tɑm tɔɔ. Ami. \v 13 Tǝnɑɣɑ sɔsɑɑ mpɛ pɑ tɑɑ nɔɣɔlʋ pɔɔsɑ-m sɩ: Yǝlɑɑ mpɑ pɑ suu cɑpɑnɑɑ kʋhʋlʋmɑɑ tɔ pɑ kɛ́ mpɑ nɑ leɣe pɑ lɩɩnɑɑ? \v 14 Ɩlɛnɑ mɑ́ cɔ-ɩ sɩ: Mɑ cɛ nyɑ́ nyǝmnɑ. Ḿpʋ́ɣʋ́ ɩ heelɑ-m sɩ: Mpɑ pɑɑ nɑwɑ kʋnyɔŋ sɔsɔɔʋ ŋkʋ tɔɣɔlɛ. Pɑ cɔtɑ pɑ cɑpɑnɑɑ kɛ́ nɑ pɑ́ hʋlǝsɩ-wɛɣɛ Ɩwǝyɑɣɑ cɑlǝm tɑɑ. \v 15 Pǝ tɔɔ kɛ́ pɑ sǝŋɑ Ɩsɔ kumte tɛɛ nɑ pɑ́ lɑkɩ ɩ tǝyɑɣɑ tɑɑ kɛ́ tǝmlɛ kɛ tɑm tɔɔ. Wei ɩ cɑɣɑ ḿpʋ́ɣʋ́ kumte tɔɔ tɔ ɩ kɑ́ cɑɣɑ pɑ kiŋ nɑ ɩ́ kentiɣi pɑ tɔɔ. \v 16 Nyɔɣɔsɩ yɑɑ lʋkɔtʋ kɑɑ tɑsɑ-wɛɣɛ kpɑʋ. Ilim kɑɑ nyɑɣɑ-wɛ, hɑŋɑɣɑ nɑkǝlɩ kɑ kɑɑ tɑsɑ-wɛɣɛ lɑpʋ. \v 17 Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ, Ɩwǝyɑɣɑ ŋkɑ kɑ wɛ kumte hɛkʋ tɔ ŋkɛ kɑɑ tiikiɣinɑ-wɛ, nɑ kɑɑ pukinɑ-wɛɣɛ weesuɣu lʋm sɛɛlɑɑ kiŋ. Nɑ Ɩsɔ kɑ́ hɩɩsɩ pɑ ɩsǝlʋm tǝnɑ tǝpɑɩpɑɩ. \c 8 \s1 Kʋtɑɑlǝtʋ nɑɑtosompɔɣɔlɑɣɑ nyǝntʋ \p \v 1 Ɩwǝyɑɣɑ kɔmɑ nɑ kɑ́ kɔɔlɩ kʋtɑɑlǝtʋ nɑɑtosompɔɣɔlɑɣɑ nyǝntʋ ɩlɛnɑ pǝ́ su ɩsɔtɑɑ tǝkɛtɛkɛtɛ hɑlǝnɑ pǝ́ polo ɩsɩɩ kɑlǝfu hɛkʋ tɑɑ kɛ́ mpʋ. \v 2 Pǝ wɑɑlɩ kɛ́ mɑ nɑ́ ɩsɔtɑɑ tillɑɑ nɑɑtosompɔɣɔlɑɣɑ mpɑ pɑ sǝŋǝɣɩ Ɩsɔ ɩsɛntɑɑ tɔ. Ḿpʋ́ɣʋ́ pɑ cɛlɑ-wɛɣɛ ɑkɑntɛɛ nɑɑtʋsʋmpɣɔlɑɣɑ. \v 3 Tǝnɑɣɑ ɩsɔtɑɑ tillu nɔɣɔlʋ nɑ́ kɔmɑ nɑ ɩ́ sǝŋ kɔtɑɣɑ tǝlɑtɛ nɑ ɩ́ tɔkɑ ɩ niŋ tɑɑ kɛ́ wʋlɑ cofolo wei ɩ tɑɑ pɑ wɔkɩ tulɑɑlʋ tɔ. Ḿpʋ́ɣʋ́ pɑ cɛlɑ-ɩ tulɑɑlʋ kɛ́ sɔsɔm sɩ ɩ́ kpɛnnɑ Ɩsɔ yǝlɑɑ sǝlǝmʋɣʋ nɑ ɩ́ lɑ́ kɔtɑɣɑ kɛ kɔtɑɣɑ tǝlɑtɛ nte pɑ lɑpǝnɑ wʋlɑ nɑ tǝ́ wɛ kumte ɩsɛntɑɑ tɔ tǝ tɔɔ. \v 4 Ɩsɔtɑɑ tillu wei ɩ sǝŋɑ Ɩsɔ ɩsɛntɑɑ nɑ ɩ́ tɔkɑ tulɑɑlʋ nɑ ɩ́ wɔkɩ tɔ tulɑɑlʋ ɩnɩ ɩ nyɔɔsɩ nɑ Ɩsɔ yǝlɑɑ sǝlǝmʋtʋ pǝ kpɛntɑɑ kɛ́ nɑ pǝ́ kpɑɑkɩ. \v 5 Pǝ wɑɑlɩ kɛ́ ɩsɔtɑɑ tillu kpɑɣɑ tulɑɑlʋnɑɑ cofolo ɩnɩ nɑ ɩ́ hɑɑ kɔtɑɣɑ tǝlɑtɛ tɔɔ kɛ́ mɑmɑlɑ kɛ ɩ lǝpɑm nɑ ɩ́ mǝŋnɑ nɑ ɩ́ pɛtɩ-ɩ tɛtʋ tɔɔ. Ḿpʋ́ɣʋ́ tɛʋ sʋʋ holɑ kɛ kpɑŋ kpɑŋ, nɑ pǝ́ yɔɣɔtǝɣɩ yem yem, nɑ tɛʋ nyǝɣǝsǝɣɩ ŋmɛlɛʋ ŋmɛlɛʋ, nɑ tɛtʋ nɑ́ɑ́ sele. \s1 Akɑntɛɛ hʋlʋɣʋ \p \v 6 Ɩsɔtɑɑ tillɑɑ nɑɑtosompɔɣɔlɑɣɑ mpɑ pɑ tɔkɑ ɑkɑntɛɛ nɑɑtosompɔɣɔlɑɣɑ tɔ pɛlɛ pɑ tɑɣɑnɑ pɑ tǝɣɩ sɩ pɑ cɑɑ hʋlʋɣʋ. \v 7 Ḿpʋ́ɣʋ́ ɩsɔtɑɑ tillu kɑncɑɑlɑɣɑ nyǝŋ hʋlɑ ɑkɑntǝlɛ. Tǝnɑɣɑ pǝ pɛtɑ ɑtɛɣɛ tɔmpɛɛ nɑ kɔkɔ nɑ pǝ́ sitinɑ cɑlǝm, ɩlɛnɑ ɑntulinyɑ hɔɣɔlǝŋ tooso tɑɑ hɔɣɔlʋɣʋ kʋlʋmʋɣʋ nyɑɣɑ, nɑ pǝ́ nyɑɣɑ nyɩɩtʋ lʋm nyǝntʋ tǝnɑ. \p \v 8 Pǝ wɑɑlɩ kɛ́ ɩsɔtɑɑ tillu nɑɑlɛ nyǝŋ nɑ́ hʋlɑ ɩ́lɛ́ ɩ nyǝntɛ. Ɩlɛnɑ pǝ́ pɛtɩ pʋlʋ ɩsɩɩ pʋɣʋ sɔsɔɔŋkʋ kɛ teŋku tɑɑ nɑ pǝ mʋɣɩ kɔkɔ. Ḿpʋ́ɣʋ́ teŋku hɔɣɔlǝŋ tooso tɑɑ hɔɣɔlʋɣʋ kʋlʋmʋɣʋ lʋm pǝsɑ cɑlǝm. \v 9 Nɑ weesuɣu nyǝm mpi pɩɩ wɛ teŋku tɑɑ tɔ pǝ tintikɑ tooso tɑɑ kʋlʋmtǝlɛ sɩ, nɑ kpɩɩlǝŋ tǝnɑ tintikɑ tooso tɑɑ tintiɣile kʋlʋmtǝlɛ wɑkǝlɩ. \p \v 10 Pǝ wɑɑlɩ kɛ́ ɩsɔtɑɑ tillu tooso nyǝŋ hʋlɑ ɩ ɑkɑntǝlɛ. Ḿpʋ́ɣʋ́ ɩsɔtʋlʋŋɑ sɔsɔɔŋkɑ ŋkɑ kɑ mʋkɑɣɑ kɔkɔ ɩsɩɩ kɑhulɑɣɑ tɔ kɑ kpɛsɑ ɩsɔtɑɑ nɑ kɑ hoti. Nɑ pusi sɔsɔɔnsɩ nɑ lʋm sɛɛlɑɑ pǝ tintikɑ tooso tɑɑ tintiɣile kʋlʋmtǝlɛ tɔɔ kɛ́ kɑ nyǝkɑɑ. \v 11 Ɩsɔtʋlʋŋɑ ŋkɛ kɑ hǝtɛ ntɛ́ sɩ Nyɑŋ. Tǝnɑɣɑ lʋm huwɑ tooso tɑɑ huɣule kʋlʋmtǝlɛ lɑpɑ nyɑŋ, nɑ yǝlɑɑ pɑɣɑlɛ nyɔɔ-wɩ ɩlɛnɑ pɑ́ sɩ. \p \v 12 Pǝ wɑɑlɩ kɛ́ ɩsɔtɑɑ tillu liɣiti nyǝŋ nɑ́ hʋlɑ ɩ́lɛ́ ɩ nyǝntɛ. Ḿpʋ́ɣʋ́ pǝ hikɑ ilim hɔɣɔlǝŋ tooso tɑɑ hɔɣɔlʋɣʋ kʋlʋmʋɣʋ, nɑ pǝ hikɑ ɩsɔtʋ kɛ ɩ hɔɣɔlǝŋ tooso tɑɑ hɔɣɔlʋɣʋ kʋlʋmʋɣʋ kɛ mpʋ tɔtɔ, nɑ ɩsɔtʋlʋŋɑsɩ tintikɑ tooso tɑɑ kɛ́ tintiɣile kʋlʋmtǝlɛ. Nɑ timpi timpi pǝ hikɑ mpʋ tɔ pǝ nɑʋ sɩ́. Ḿpʋ́ɣʋ́ sǝkpɛtʋɣʋ lɑpɑ ilim tɑɑ wɑɑtʋnɑɑ tooso tɑɑ wɑɑtʋ kʋlʋm. Nɑ ḿpʋ́ɣʋ́ nɑ ɑhoo, ɩsɔtʋ nɑ ɩsɔtʋlʋŋɑsɩ pǝ yelɑ nɑʋ kɛ wɑɑtʋnɑɑ tooso tɑɑ wɑɑtʋ nɔɣɔlʋ. \p \v 13 Mɑ tɑsɑ nyǝnʋɣʋ tɔtɔ ɩlɛ cɔlɔʋ ntɛ́ hɑtuu ɩsɔtɑɑ nɑ ɩ́ kʋlǝɣɩ, nɑ mɑ́ nɩɩ ɩ yɔɣɔtǝɣǝnɑ nɔɣɔ sɔsɔɣɑ sɩ wɑɩyo wɑɩyo. Ɩsɔtɑɑ tillɑɑ tooso wei pǝ kɑɑsɑɑ tɔ ɩ kɔŋ nɑ ɩ́ hʋlǝɣɩ ɩ ɑkɑntɛɛ tɔɣɔlɛ ɩsɩɩ ɑtɛ yǝlɑɑ tɔm kɑ́ lɑ wɑɩyo te. \c 9 \p \v 1 Ḿpʋ́ɣʋ́ ɩsɔtɑɑ tillu kɑkpɑsɩ nyǝŋ hʋlɑ ɩ ɑkɑntǝlɛ, ɩlɛnɑ mɑ́ nɑ́ ɩsɔtʋlʋŋɑ nɑkǝlɩ nɑ kɑ́ kpɛsǝnɑ ɩsɔtɑɑ nɑ kɑ́ hoti ɑtɛ. Tǝnɑɣɑ pɑ cɛlɑ-kɛɣɛ lumɑŋ pʋ́ʋ́ɣʋ́ sɔsɔɔʋ sɑɑfʋ. \v 2 Ɩsɔtʋlʋŋɑ tʋlɑ pʋ́ʋ́ɣʋ́ ŋkʋ ɩlɛnɑ nyɔɔsɩ ɩsɩɩ kɔkɔ sɔsɔɣɑ nyɔɔsɩ sʋʋ lɩɩʋ. Ḿpʋ́ɣʋ́ nyɔɔsɩ nsɩ sɩ́ kʋlɑɑ ɩlɛnɑ sɩ kʋ́ ilim nɑ sɩ́ tǝkɩ heelim. \v 3 Tǝnɑɣɑ kʋtoloŋ lɩɩnɑ nyɔɔsɩ nsɩ sɩ tɑɑ nɑ kʋ yɑ tɛtʋ tɔɔ, nɑ pǝ́ tʋ-kʋɣʋ pǝcɛkɑ sɔtʋ. \v 4 Nɑ pǝ kpɑɑlɑ-kʋ sɩ kʋ́ tɑɑ lɑ kɑwɑlɑɣɑ kɛ nyɩɩtʋ nɑ tɩɩŋ nɑ kʋnyɔnyɔm tǝnɑ. Amɑ yǝlɑɑ mpɑ pɑ tokuŋ tɑɑ fɛɩ Ɩsɔ kʋyʋsʋm tɔ pɑ tike. \v 5 Pǝ tɑ hɑ kʋtoloŋ kɛ mpɑɑʋ sɩ kʋ́ kʋ-wɛ. Amɑ sɩ nɑɑsʋɣʋ tike kɛ kʋ́ nɑɑsɩ-wɛɣɛ ɩsɔtʋnɑɑ kɑkpɑsɩ. Kʋ nyɑsʋɣʋ wʋsɑsɩ wɛ teitei kɛ́ ɩsɩɩ pǝcɛkɑ. \v 6 Yǝlɑɑ kɑ pɛɛkɩ sǝm kɛ ɩsɔtʋnɑɑ kɑkpɑsɩ ɩnɩ ɩ tɑɑ sɩ sɑnɑ sǝm. Amɑ sǝm kɑ́ polo pooluŋ. \p \v 7 Kʋtoloŋ ŋkʋ kʋ nǝɣǝsǝnɑ kɛ́ ɩsɩɩ pɑ kpɛɛlʋɣʋʋ kpɑɣɑnǝŋ sɩ ɩ́ tɛɛ yoou tɔɣɔ. Kʋ nyɔɔŋ tɔɔ kɑ wɛ kɛ́ ɩsɩɩ wʋlɑ nteniŋ kɛ kʋ temɑ, nɑ kʋ ɩsɛntɑɑ nǝɣǝsǝnɑ ɩsɩɩ yǝlɑɑ ɩsɛntɑɑ. \v 8 Kʋ nyɔɔsɩ tɑɣɑlɑɑ kɛ́ ɩsɩɩ ɑlɑɑ nyɔɔsɩ, nɑ kʋ kelɑ wɛ kɛ ɩsɩɩ tɔɣɔlɑɣɑ kelɑ. \v 9 Kʋ lɑŋɑ tɔɔ cɑɣɑ kɛ́ ɩsɩɩ nyǝɣǝtʋ toko kɛ kʋ suuwɑ. Kʋ kʋlʋɣʋʋ nɑ kʋ keŋ mɑkɩ tɔ, ye n nɩɩwɑ n tɔŋ kɛ́ sɩ kpɑɣɑnǝŋ hɔŋʋɣʋ kɛɛkɛnɑɑ pɑɣɑlɛ nɑ ɩ́ lɑkɩ kpetele kpetele sɩ ɩ́ puki yoou tɔ. \v 10 Kʋ susi nɑ nyǝmɑ́ kɛ́ ɩsɩɩ pǝcɛsɩ, nɑ kʋ susi nsǝɣɩ kʋ pǝsǝɣǝnɑ nɑ kʋ́ lɑ yǝlɑɑ kɛ ɩsɑɣɑtʋ kɛ ɩsɔtʋnɑɑ kɑkpɑsɩ. \v 11 Lumɑŋ pʋ́ʋ́ɣʋ́ sɔsɔɔʋ tɑɑ ɩsɔtɑɑ tillu ntɛ́ kʋ wulɑʋ sɔsɔ. Hepǝlɑ nyǝ́mɑ nɑ́ yɑɑ-ɩ sɩ Apɑtɔŋ, nɑ Kǝlɛɛkɩ nyǝ́mɑ sɩ Apoliyɔŋ, nɑ pǝ kʋtoluɣu ntɛ́ sɩ wɑkǝllʋ. \p \v 12 Kɑncɑɑlɑɣɑ wɑhɑlɑ tɛɛnɑ ntɛ́, pǝ kɑɑsɑ wɑhɑlɑnɑɑ nɑɑlɛ wɛɛ pɑ kɔŋ. \p \v 13 Ḿpʋ́ɣʋ́ ɩsɔtɑɑ tillu nɑɑtoso nyǝŋ hʋlɑ ɩ ɑkɑntǝlɛ. Tǝnɑɣɑ mɑ nɩɩ pǝ yɔɣɔtɑ kɔtɑɣɑ tǝlɑtɛ nte pɑ lɑpǝnɑ wʋlɑ nɑ tǝ́ wɛ Ɩsɔ ɩsɛntɑɑ tɔ tǝ ŋkuluŋɑ tɑɑ hǝŋ liɣiti kiŋ. \v 14 Ɩsɔtɑɑ tillu nɑɑtoso nyǝŋ wei ɩ tɔkɑ ɑkɑntǝlɛ tɔɣɔ pǝ heelɑɑ sɩ ɩ́ hɛtɩ ɩsɔtɑɑ tillɑɑ liɣiti wei pɑ tʋ ɑlukpɑlɑ kɛ pɔɣɔ sɔsɑɣɑ Ɩfǝlɑtɩ nɔɣɔ tɔ. \v 15 Tǝnɑɣɑ pɑ hɛtɑ ɩsɔtɑɑ tillɑɑ liɣiti ɩnɩ. Pɑɑ tɛmɑ-wɛɣɛ tɑɣɑnʋɣʋ kɛ́ nɑ pɑ́ cɑɣɑɑ sɩ ye pǝ tɑlɑ pǝnɑɣɑ nɑ ɩsɔtʋ nɑ kʋyɑkʋ nɑ wɑɑtʋ ɩnɛɣɛ teitei ɩlɛ pɑ kʋ yǝlɑɑ tintikɑ tooso tɑɑ tintiɣile kʋlʋmtǝlɛ. \v 16 Nɑ pɑ heelɑ-m yoolɑɑ mpɑ pɑ cɑɣɑ kpɑɣɑnǝŋ tɔ pɑ nyʋɣʋ. Pɑɑ wɛ iyisi iyɑɣɑ (1000) kɛ tɔm ŋmʋnʋɣʋ (200) kɛ. \v 17 Pǝ lɑpɑ-m mpʋ ɩsɩɩ toosee tɑkɑ, nɑ mɑ́ nɑ́ kpɑɣɑnǝŋ nɑ ɩ tɔɔ cɑɣɑlɑɑ nɑ pɑ́ wɛ ɩsǝnɑ mpi tɔɣɔlɔ, pɑɑ suu nyǝɣǝtʋ tokonɑɑ kɛ́ nɑ pɑ́ sɛɛwɑ ɩsɩɩ kɔkɔ, nɑ pɑ́ wɛ pooku ɩsɩɩ liɣitee pǝlɛ nɑ pɑ́ wɛ kɑsɑsɑŋɑ ɩsɩɩ ɑsimti wɛʋ tɔ. Kpɑɣɑnǝŋ nyɔɔŋ kɑ wɛɛ kɛ́ ɩsɩɩ tɔɣɔlɑsɩ nyɔɔŋ, nɑ kɔkɔ nɑ nyɔɔsɩ nɑ ɑsimti pǝ lɩɩkɑɣɑnɑ ɩ nɔɔsɩ. \v 18 Ḿpʋ́ɣʋ́ ɩsɑɣɑtʋ sɔsɔɔntʋ tooso ɩnɛ, kɔkɔ nɑ nyɔɔsɩ nɑ ɑsimti mpi pǝ lɩɩkɑɣɑnɑ kpɑɣɑnǝŋ nɔɔsɩ tɔ, pǝ kʋ yǝlɑɑ tintikɑ tooso tɑɑ tintiɣile kʋlʋmtǝlɛ. \v 19 Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ tɔɔ, kpɑɣɑnǝŋ nɔɔsɩ tɑɑ nɑ ɩ susi tɑɑ kɛ́ ɩ ɑpɑlʋtʋ kɑ wɛɛ. Ɩ susi nǝɣǝsǝnɑ tʋmɑɑ kɛ́. Sɩ wɛnɑ nyɔɔŋ nɑ nyɔɔŋ ɩnǝɣɩ sɩ lɑkǝnɑ yǝlɑɑ kɛ ɩsɑɣɑtʋ. \p \v 20 Pɑɑ nɑ mpʋ, yǝlɑɑ mpɑ pǝ kɑɑsɑɑ tɔ, pɑ tǝnɑ mpɑ wɑhɑlɑnɑɑ sɔsɑɑ pɑnɛ pɑ tɑ kʋ tɔ, pɑ tɑ yele pɑ mɑɣɑmɑɣɑ pɑ niŋ kʋlupumnɑɑ. Pɑ tɑ yele ɑlɔɣɑɑ nɑ tɩɩŋ wei pɑ lupǝnɑ wʋlɑ nɑ nyǝɣǝlʋɣʋ kʋhʋlʋmʋɣʋ nɑ nyǝɣǝlʋɣʋ kʋsɛɛmʋɣʋ nɑ pɛɛ tɔɔ nɑ tɩɩŋ kilɑ kɛ lɑɑʋ. Pǝyele pǝ tǝnɑɣɑ mpʋ pɩɩ nɑɑ, pɩɩ nɩɩkɩ, pɩɩ tɔŋ. \v 21 Nɑ yǝlɑɑ mpɑ pǝ yelɑ mpʋ tɔ pɑ tɑ yele pɑ nyǝŋ ɩnɩ se ɩsɩɩ, yʋlʋkʋlɛ nɑ topotopo tǝmɑ nɑ ɑsilimɑ nɑ pɑ ŋmɩɩlǝm. \c 10 \s1 Ɩsɔtɑɑ tillu nɑ tɑkǝlɑɣɑ sǝkpelɑɣɑ \p \v 1 Pǝ wɑɑlɩ kɛ́ mɑ nɑ́ ɩsɔtɑɑ tillu tʋŋ tʋ lɛlʋ nɑ ɩ́ lɩɩnɑ ɩsɔtɑɑ nɑ ɩ́ tii, nɑ pʋlʋpʋ ɩsɩɩ ɩsɔŋmʋntʋɣʋ nyɑlɑ ɩ tɔɔ nɑ kɑɣɑlʋ cɔɔnɑ ɩ nyʋɣʋ. Ɩ ɩsɛntɑɑ wɛ kɛ́ ɩsɩɩ ilim nɑ ɩ nɔɔhɛɛ ɩsɩɩ kɔkɔ nsǝmɑ sɔsɔɔnɑ kʋlʋɣʋʋ tɔ. \v 2 Ɩ kɑ tɔkɑ ɩ niŋ tɑɑ kɛ́ tɑkiliyɑ nɑ kɑ́ hɛtɑɑ, nɑ ɩ́ sɩɩ ɩ ntɔɣɔŋ nɔɔhǝlɛ kɛ teŋku tɔɔ nɑ ɩ mpǝtǝŋ nyǝntɛ kɛ tɛtʋ tɔɔ. \v 3 Ɩlɛnɑ ɩ́ mɑ́ kɑpukɑ nɑ nɔɣɔ sɔsɔɣɑ ɩsɩɩ tɔɣɔlɑɣɑ wiikuɣu tɔ. Ɩ́ tɛmɑ ḿpʋ́ɣʋ́ kɑ mɑpʋ ɩlɛnɑ tɛʋ holɑ nɑɑtosompɔɣɔlɑɣɑ ɩnɩ ɩ́ cɔnɑ holɑ. \v 4 Pǝ tɛmɑ yɔɣɔtɑɣɑ kɛ mpʋ ɩlɛnɑ mɑ́ tɑɣɑnɩ mɑ tɩ sɩ mɑ ŋmɑɑkɩ. Ḿpʋ́ɣʋ́ mɑ nɩɩ pǝ yɔɣɔtǝnɑ-m nɑ ɩsɔtɑɑ sɩ: Nmɛsɩ nti tɛʋ holɑ nɑɑtosompɔɣɔlɑɣɑ ɩnɩ ɩ yɔɣɔtɑɑ tɔ, tɑɑ ŋmɑɑ. \p \v 5 Ɩsɔtɑɑ tillu wei mɑɑ nɑwɑ nɑ ɩ sǝŋɑ teŋku nɑ tɛtʋ pǝ tɔɔ tɔ, ɩ kpɑɑsɑ ɩ niŋ ntɔɣɔŋ nɑ ɩsɔ, \v 6 nɑ ɩ́ tuunɑ Ɩsɔ wei ɩ wɛ tɑm tɔɔ tɔ, wei ɩ ŋmɑ ɩsɔtɔnʋɣʋ nɑ pǝ tǝnɑ mpi pǝ wɛ kʋ tɑɑ tɔ, nɑ tɛtʋ nɑ pǝ tǝnɑ mpi pǝ wɛ tǝ tɑɑ tɔ, nɑ teŋku nɑ pǝ tǝnɑ mpi pǝ wɛ ɩ́lɛ́ ɩ tɑɑ tɔ, sɩ pǝ fɛi wʋlɛ sɩɩʋ tɔtɔ. \v 7 Wɑɑtʋ wei ɩsɔtɑɑ tillu nɑɑtosompɔɣɔlɑɣɑ nyǝŋ kɑ́ hʋlɩ ɩ ɑkɑntǝlɛ tɔɣɔ Ɩsɔ kɑ́ yoosi lɑpʋ kɛ mpi ɩ sɩɩwɑ nɑ ɩ́ tǝŋǝɣɩ nɑ ɩ́ lɑkɩ nɑ pǝ́ ŋmɛlɑɑ tɔ. Ɩ́ kɑ tɛmɑ pǝ tɔm heeluɣu kɛ Ɩsɔ kʋyɔɣɔtʋtʋ tɛlǝsǝlɑɑ mpɑ pɑ kɛ ɩ pǝyɑlɑɑ tɔ. \p \v 8 Pǝ wɑɑlɩ kɛ́ yɔɣɔtʋɣʋ mpi pɩɩ tɛmɑ ɩsɔtɑɑ kɛ yɔɣɔtǝnɑʋ nɑ mɑ́ nɩɩ tɔ pǝ tɑsɑ-m sɩ: Polo nɑ ń mʋ ɩsɔtɑɑ tillu wei ɩ sǝŋɑ teŋku nɑ tɛtʋ pǝ tɔɔ tɔ ɩ niŋ tɑɑ kɛ́ tɑkiliyɑ ŋkɑ kɑ hɛtɑ mpʋ tɔ. \v 9 Ḿpʋ́ɣʋ́ mɑ kʋlɑɑ nɑ mɑ́ polo ɩsɔtɑɑ tillu kiŋ nɑ mɑ́ tɔmɩ-ɩ sɩ: Cɛlɛ-m tɑkiliyɑ ŋkɛ. Tǝnɑɣɑ ɩ tɔmɑ-m sɩ: Mʋ-kɛ, nɑ ń tɔɣɔ-kɛ. Kɑɑ lɑ leleŋ ɩsɩɩ tɩɩŋ kɛ nyɑ́ nɔɣɔ tɑɑ. Amɑ kɑɑ lɑ nyɑŋ kɛ nyɑ́ hiluɣu tɑɑ. \v 10 Mɑ mʋ tɑkiliyɑ ŋkɛɣɛ ɩsɔtɑɑ tillu niŋ tɑɑ ɩlɛnɑ mɑ́ tɔɣɔ-kɛ. Kɑ lɑpɑ leleŋ kɛ mɑ nɔɣɔ tɑɑ ɩsɩɩ tɩɩŋ. Amɑ mɑ kɔmɑ nɑ mɑ́ li-kɛ ɩlɛnɑ kɑ́ lɑ́ nyɑŋ kɛ mɑ hiluɣu tɑɑ. \p \v 11 Ḿpʋ́ɣʋ́ pǝ tɔmɑ-m sɩ: Pǝ wɛɛ sɩ n kɑ́ tɑsɑ tɔtɔɣɔ Ɩsɔ kʋheelitu kpɑɑlʋɣʋ kɛ yǝlɑɑ pɑɣɑlɛ nɑ piitimnɑɑ pɑɣɑlɛ nɑ nsǝmɑ pɑɣɑlɛ nɑ ɑwulɑɑ sɔsɑɑ pɑɣɑlɛ kɛ́. Tǝ kɛ pɑ nyǝntʋ kɛ. \c 11 \s1 Seliyɑ nyǝ́mɑ nɑɑlɛ \p \v 1 Pǝ tɛmɑ tɔɣɔ pǝ cɛlɑ-m cɑmlʋɣʋ ŋku pɑ mɑɣɑsǝɣǝnɑ nɑ kʋ nǝɣǝsǝnɑ ɩsɩɩ kpɑ́tʋ́ɣʋ́ tɔ. Ɩlɛnɑ pǝ́ tɔ-m sɩ: Kʋlɩ nɑ ń kɛɛsɩ Ɩsɔ tǝsɛɛlɛ sɔsɔɔlɛ nɑ kɔtɑɣɑ tǝlɑtɛ tɔtɔ, nɑ ń kɑlɑ mpɑ pɑ sɛɛ Ɩsɔ kɛ́ Ɩsɔ tǝsɛɛlɛ sɔsɔɔlɛ tǝnɛ tǝ tɑɑ tɔ. \v 2 Amɑ yelinɑ tǝ wɑɑlɩ tɔɔ tɑɑsɩ, tɑɑ mɑɣɑsɩ. Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ tɔɔ, pɑ yelinɑ kpɑɩ nyǝ́mɑ kɛ ɩcɑtɛ nɑŋŋ nyǝntɛ kɛ́ sɩ pɛlɛ pɑ́ yɑɣɑ-tɛɣɛ nɔɔhɛɛ kɛ ɩsɔtʋnɑɑ nɩɩlɛ nɑ nɑɑlɛ tɑɑ. \v 3 Mɑɑ kʋsɩ mɑ tɔm tɑmpɑnɑ hʋllɑɑ nɑɑlɛ mpɑ pɑ suu lǝyɑɣɑ wontu nti tǝ wɛ ɩsɩɩ fɔlǝtɔnɑɑ tɑkɑ tɔ nɑ mɑ́ tili. Pɑɑ kpɑɑlɩ Ɩsɔ kʋheelitu kɛ kʋyɛɛŋ iyɑɣɑ nɑ kʋyɛɛŋ ŋmʋnʋɣʋ nɑ nɩɩtoso (1260) ɩnɩ ɩ tɑɑ. \p \v 4 Mɑ tɔm tɑmpɑnɑ hʋllɑɑ nɑɑlɛ ɩnǝɣǝlɛ Olifinɑɑ nɑɑlɛ nɑ fǝtǝlɑnɑɑ nɑɑlɛ wei ɩ sǝŋǝɣɩ kɑteŋɑ tǝnɑ Cɑɑ ɩsɛntɑɑ tɔ. \v 5 Ye nɔɣɔlʋ kʋlɑɑ sɩ ɩ lɑkɩ-wɛɣɛ ɩsɑɣɑtʋ, kɔkɔ lɩɩkǝnɑ pɑ nɔɔsɩ tɑɑ kɛ́ nɑ kɑ́ kʋɣɩ pɑ kolontunɑɑ. Nɑ mpʋ tɔtɔɣɔ pǝ wɛɛ, ye wei ɩ́ kʋlǝɣɩ sɩ ɩ lɑkɩ-wɛɣɛ ɩsɑɣɑtʋ, kɑ kʋ-ɩ kɛlɛ mpʋ. \v 6 Pɑ wɛnɑ pǝsʋɣʋ sɩ pɑ́ kpɑ tɛʋ nɑ kʋ tɑɑ nɩɩ pɑ Ɩsɔ kʋheelitu kpɑɑlʋɣʋ wɑɑtʋ tǝnɑ tɑɑ. Nɑ pɑ wɛnɑ pǝsʋɣʋ tɔtɔ sɩ pɑ́ lɑ nɑ lʋm pǝsɩ cɑlǝm, nɑ tɔtɔ sɩ pɑ́ nɑɑsɩ ɑtɛ nɑ wɑhɑlɑnɑɑ tǝnɑɣɑ kotokoto kɛ́ ɩsǝnɑ mpi pɑ cɑɑ tɔ. \p \v 7 Pɑ kɔŋ nɑ pɑ́ tɛ nti pǝ heelɑ-wɛ tɔɣɔ kpɑɑlʋɣʋ ɩlɛnɑ lumɑŋ pʋ́ʋ́ɣʋ́ sɔsɔɔʋ tɑɑ wontuɣu kʋlɩ pɑ tɔɔ. Nɑ kɩɩ kǝlɩ-wɛ nɑ kʋ́ kʋ-wɛ. \v 8 Nɑ pɑɑ hǝntɩ ḿpʋ́ɣʋ́ ɩcɑtɛ sɔsɔɔlɛ pɑtǝmɑ tɑɑ. Tǝ tɑɑ tǝnɑɣɑ pɑ tɛmɑ pɑ Sɔsɔ kɛ sǝm tesikɑ tɔɔ kɛ́ kɑm. Ye pǝ kɛɛsɑɑ, pɑ yɑɑkʋɣʋ sɩ Sɔtɔm nɑ Icipiti tɔ, ɩcɑtɛ sɔsɔɔlɛ ntɛɣɛ pɑ wɛnɑ. \v 9 Nɑ piitim tǝnɑ nɑ kpekɑ tǝnɑ nɑ nsǝmɑ tǝnɑ nɑ kɑteŋɑsɩ tǝnɑ tɑɑ pǝ yǝlɑɑ kɑ́ nyǝnǝɣɩ sǝtɑɑ mpɛɣɛ kʋyɛɛŋ tooso nɑ kʋyɑkʋ hɛkʋ tɑɑ nɑ pɑ́ hǝntɑ mpʋ. Pɑ kɑɑ tisi sɩ pɑ́ pi-wɛ. \v 10 Tɛtʋ tɔɔ yǝlɑɑ tǝnɑ lɑŋlɛ kɑ́ hɛɛ ɩsɩɩ yǝlɑɑ pɑnɛ pɑ sǝpʋ tɔ. Pɑɑ pɑɑ teu nɑ pɑ́ lɑ́ tǝmɑɣɑ kʋcɔɔŋ. Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ tɔɔ, Ɩsɔ kʋyɔɣɔtʋtʋ tɛlǝsǝlɑɑ pɑnɛ pɑ nɑɑlɛ pɑɑ pɑɑsɑɑ kɛ́ nɑ pɑ́ tʋ ɑtɛ yǝlɑɑ kɛ wɑhɑlɑ. \v 11 Kʋyɛɛŋ ɩnɩ ɩ tooso nɑ kʋyɑkʋ hɛkʋ tɑɑ kɔmɑ nɑ pǝ́ tɛɛ ɩlɛnɑ weesuɣu feesiŋ lɩɩnɑ ɩsɔ nɑ ɩ́ sʋʋ pɑ tɑɑ nɑ pɑ́ kʋlɩ. Mpɑ pɑ tǝnɑ pɑ nɑ-wɛ tɔ sɔɣɔntʋ kpɑ-wɛɣɛ sɔsɔm. \v 12 Ḿpʋ́ɣʋ́ pǝ yɔɣɔtǝnɑ ɩsɔtɑɑ kɛ́ Ɩsɔ kʋyɔɣɔtʋtʋ tɛlǝsǝlɑɑ mpɛ pɑ nɑɑlɛ sɩ: Ɩ́ kpɑ cǝnɛ. Tǝnɑɣɑ pɑ sʋʋ pʋlʋ ɩsɩɩ ɩsɔŋmʋntʋɣʋ tɑɑ nɑ pɑ́ kpɑ ɩsɔ, nɑ pɑ kolontunɑɑ tɔŋnɑ-wɛɣɛ nyǝnʋɣʋ kɛ mpʋ. \v 13 Tǝnɛ ɩnǝɣɩ kpɑkpɑɑ kɛ tɛtʋ sʋʋ seluɣu kɛ sɔsɔm, ɩlɛnɑ ɩcɑtɛ sɔsɔɔlɛ hɔɣɔlǝŋ nɑɑnʋwɑ tɑɑ lɛŋkʋ kutuluŋ hoti, nɑ pǝ́ kʋ́ yǝlɑɑ iyisi nɑɑtosompɔɣɔlɑɣɑ (7000) kɛ tɛtʋ seluɣu mpʋ tɔ. Sɔɣɔntʋ kpɑ yǝlɑɑ lɛlɑɑ kɛ sɔsɔm, ɩlɛnɑ pɑ́ sʋʋ ɩsɔtɑɑ Ɩsɔ kɛ́ teeli hɑʋ. \p \v 14 Wɑhɑlɑ nɑɑlɛ nyǝŋ tɛɛwɑɣɑlɛ. Amɑ tooso nyǝŋ kɑ́ kɔnɑ nɔɔnɔɔ. \s1 Akɑntǝlɛ nɑɑtosompɔɣɔlɑɣɑ nyǝntɛ hʋlʋɣʋ \p \v 15 Ḿpʋ́ɣʋ́ ɩsɔtɑɑ tillu nɑɑtosompɔɣɔlɑɣɑ nyǝŋ hʋlɑ ɩ ɑkɑntǝlɛ. Ɩlɛnɑ pǝ́ yɔɣɔtǝnɑ ɩsɔtɑɑ nɑ toŋ sɩ: Pǝnɛntɑɑ Tɑcɑɑ nɑ ɩ Mesii pɑɑ tɔkǝnɑ tɛtʋ tɔɔ kɛ́ kɑwulɑɣɑ, nɑ tɑm tɔɔ kɛ́ pɑɑ tɔkɩ-kɛ. \v 16 Tǝnɑɣɑ sɔsɑɑ hiu nɑ liɣiti wei ɩ cɑɣɑ kumlee tɔɔ kɛ́ Ɩsɔ ɩsɛntɑɑ tɔ ɩ kʋlɑɑ, nɑ ɩ́ hǝntɩ ɑtɛ nɑ pɑ́ sɛɛ Ɩsɔ sɩ: \q1 \v 17 Tɑcɑɑ Ɩsɔ kɑwulɑɣɑ tʋ, \q1 nyɑ́ wɛnnɑ, nɑ nyɑɑ wɛnnɑ. \q1 Nyɑnɑ tǝmlɛ kɛ ɩsǝnɑ n lɑpʋ \q1 nɑ nyɑ́ toŋ sɔsɔɔŋ tɔ. \q1 Nɑ ɩsǝnɑ ń sʋʋ kɑwulɑɣɑ tɔɣɔʋ tɔ. \q1 \v 18 Piitimnɑɑ mʋkɑɣɑ pɑ́ɑ́nɑ́ kɛ sɔsɔm. \q1 Pǝnɛntɑɑ kɛlɛ pǝ tɑlɑɑ sɩ nyɑɑ hʋlɩ nyɑ́ pɑ́ɑ́nɑ́. \q1 Sǝtɑɑ hʋʋnɑʋ tɑlɑ mpʋ. \q1 Pǝnɛntɑɑ kɛlɛ pǝ tɑlɑɑ sɩ ń fɛlɩ nyɑ́ pǝyɑlɑɑ \q1 Ɩsɔ kʋyɔɣɔtʋtʋ tɛlǝsǝlɑɑ kɛ pɑ fɔɔtɔ. \q1 Nɑ ń fɛlɩ nyɑ́ nyǝ́mɑ tǝnɑ mpɑ pɑ nyɑŋnɑ-ŋ tɔ. \q1 Pɑɑ sɔsɑɑ pɑɑ piyɑ. \q1 Nɑ pǝnɛntɑɑ kɛlɛ pǝ tɑlɑ ń wɑkǝlɩ mpɑ \q1 pɑ wɑkǝlǝɣɩ tɛtʋ tɔ. \p \v 19 Ḿpʋ́ɣʋ́ Ɩsɔ tǝsɛɛlɛ sɔsɔɔlɛ kɛ ɩsɔtɔnʋɣʋ tɑɑ tʋlɑɑ, nɑ nɔɔsɩ pɛɛlʋɣʋ ɑtɑkɑɑ nɑɑkɩ. Tǝnɑɣɑ tɛʋ nyǝɣǝsɑɑ, nɑ pǝ́ yɔɣɔtɩ, nɑ tɛʋ holi, nɑ tɛtʋ sele, nɑ tɔmpɛɛ hotiɣi sɔsɔm sɔsɔm. \c 12 \s1 Alʋ nɑ Tʋm sɔsɔ pɑ tɔm \p \v 1 Ḿpʋ́ɣʋ́ kɔkɔlɔ sɔsɔ nɔɣɔlʋ ɩ lɑpɑ hɑtuu ɩsɔtɑɑ. Alʋ nɔɣɔlʋ ɩ tɑkǝnɑ ilim kɛ ɩ tɔɔ ɩsɩɩ pɑ tɑkʋɣʋʋ pʋʋɣʋ tɔ, nɑ ɩsɔtʋ nɑ́ɑ́ wɛ ɩ nɔɔhɛɛ tɛɛ, nɑ pǝ́ lʋʋ ɩsɔtʋlʋŋɑsɩ nɑɑnʋwɑ nɑ nɑɑlɛɣɛ ntenuɣu nɑ pǝ́ te ɩ nyʋɣʋ. \v 2 Ɩ kɑ pɩɩwɑɣɑ tǝtoɣotoɣo nɑ ɩ́ wʋsɑ lʋlʋɣʋ, nɑ lʋlʋɣʋ kʋnyɔntɔɣɔlɛ nɑ pǝ wʋsɑsɩ kpɑ-ɩ nɑ ɩ́ sʋʋ kɑpusi mɑpʋ. \p \v 3 Tǝnɑɣɑ kɔkɔlɔ lɛlʋ nɑ́ tɑsɑ lɑpʋ tɔtɔɣɔ ɩsɔtɑɑ. Tʋm sɔsɔ wei ɩ sɛɛwɑ ɩsɩɩ kɔkɔ tɔ ɩ lɩɩwɑ, ɩ nyɔɔŋ wɛ nɑɑtosompɔɣɔlɑɣɑ nɑ ɩ hǝŋ kɛ nɑɑnʋwɑ, nɑ nteniŋ temɑ pɑɑ ɩ nyʋɣʋ ŋku kʋ tɔɔ. \v 4 Ḿpʋ́ɣʋ́ ɩ pɑɑlɑ ɩsɔtɑɑ kɛ́ ɩsɔtʋlʋŋɑsɩ tintikɑ tooso tɑɑ kʋlʋmtǝlɛ nɑ ɩ sukɑ nɑ ɩ́ pɛtɩ tɛtʋ tɔɔ. Ɩlɛnɑ ɩ́ sǝŋ ɑlʋ ɩsɛntɑɑ sɩ ɩ́lɛ́ ɩ́ lʋlɩ ɩ pǝyɑɣɑ nɑ ɩnɩ ɩ li. \v 5 Apɑlʋpǝyɑɣɑ ŋkɑ kɑɑ tiiki piitimnɑɑ tǝnɑ nɑ nyǝɣǝlʋɣʋ kpɑ́tʋ́ɣʋ́ tɔɣɔ ɑlʋ ɩnɩ ɩ lʋlɑɑ. Ɩlɛnɑ pǝ́ kpɑɑnɑ ɩ pǝyɑɣɑ nɑ pǝ́ ponɑ-kɛɣɛ Ɩsɔ nɑ ɩ kumte pǝ kiŋ. \v 6 Ɩlɛnɑ ɑlʋ nɑ́ɑ́ se nɑ ɩ́ polo wʋlɑɣɑ tɛtʋ tɑɑ. Ɩsɔ kɑ tɑɣɑnɑ-ɩ tǝcɑɣɑlɛ kɛ tǝnɑɣɑ sɩ ɩ́ cɑɣɑ nɑ pɑ́ tɔɔ-ɩ kʋyɛɛŋ iyɑɣɑ nɑ kʋyɛɛŋ ŋmʋnʋɣʋ nɑ nɩɩtoso (1260) tɑɑ. \p \v 7 Ḿpʋ́ɣʋ́ yoou kʋlɑ ɩsɔtɑɑ. Misɛɛlɩ nɑ ɩ ɩsɔtɑɑ tillɑɑ nɑ tʋm nɑ ɩ́lɛ́ ɩ ɩsɔtɑɑ tillɑɑ pɑ yookinɑ nɑ tǝmɑ. \v 8 Amɑ Misɛɛlɩ-wɛ pɑ kǝlɑ tʋm nɑ pɑ́ tɔɣɔnɩ ɩ nɑ ɩ ɩsɔtɑɑ tillɑɑ kɛ ɩsɔtɑɑ. \v 9 Nɑ pɑ́ pɛtɩ tʋm sɔsɔ yɑɑ Sɑtɑnɩ wei ɩ puɣusiɣi ɑntulinyɑ tǝnɑ tɔ. Ɩ́ nɑ ɩ ɩsɔtɑɑ tillɑɑ kɛ pɑ kpɛntɑɑ nɑ pɑ́ pɛtɩ ɑtɛ. \p \v 10 Ḿpʋ́ɣʋ́ mɑ nɩɩ pǝ yɔɣɔtǝnɑ ɩsɔtɑɑ nɑ toŋ toŋ sɩ: Pǝnɛntɑɑ pǝ tɑlɑ Ɩsɔ ɩ́ wɑɑsɩ. Pǝnɛntɑɑ kɛ́ Ɩsɔ kɑ́ hʋ́lɩ́ ɩ kɑwulɑɣɑ toŋ. Nɑ pǝnɛntɑɑ kɛ́ ɩ Mesii kɑ́ hʋ́lɩ́ ɩ́lɛ́ ɩ pǝsʋɣʋ. Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ tɔɔ, tɑ́ tɑɑpɑlɑɑ tɔm suulu wei ɩ kɑ sǝŋɑɣɑ tɑ́ Ɩsɔ ɩsɛntɑɑ nɑ ɩ́ suuki-wɛɣɛ tɔm kɛ tɑm tɔ pɑ lǝsɑ-ɩ ɩsɔtɑɑ nɑ pɑ́ pɛtɩ. \v 11 Ɩwǝyɑɣɑ cɑlǝm toŋ tɔɔ, nɑ tɑmpɑnɑ tɔm nti pɑ kpɑɑlɑɣɑ tɔ tǝ toŋ tɔɔ pɑ kǝlɑ-ɩ. Pɑɑ hɑwɑ pɑ weesiŋ kɛ́ sɩ ye sǝm sǝm. \v 12 Pǝ tɔɔ ɩlɛ ɩsɔtɔnʋɣʋ nɑ kʋ tɑɑ nyǝ́mɑ mɛ ɩ́ pɑɑ teu. Amɑ ɑtɛ nɑ teŋku pǝ tɔm wɛnnɑ wɑɩyo. Mpi tɔ, Ɩlɔɣɔʋ sɔsɔ lɩɩnɑ ɩsɔtɑɑ nɑ ɩ́ tii mǝ cɔlɔ nɑ ɩ́ hɑɣɑ pɑ́ɑ́nɑ́ kɛ teu, ɩlɛ pǝ tɑɣɑ pʋlʋ tɔɔ, ɩ nyǝmɑ́ sɩ ɩ wʋlɛ wʋsɑɑ. \p \v 13 Tʋm kɔmɑ nɑ ɩ́ nɑ́ sɩ pɑ pɛtɑ-ɩ ɑtɛ, ɩlɛnɑ ɩ́ sʋʋ ɑlʋ wei ɩ kɑ lʋlɑ ɑpɑlʋpǝyɑɣɑ tɔ ɩ wɑɑlɩ kɛ́ seu. \v 14 Ḿpʋ́ɣʋ́ pǝ nyɔsɑ ɑlʋ kɛ hɛkǝlɛ sɔsɔ keŋ nɑɑlɛ sɩ ɩ́ kʋlɩ hʋntʋ nɑ ɩ́ tɑlɑ ɩ tǝcɑɣɑlɛ kɛ wʋlɑɣɑ tɛtʋ tɑɑ. Tǝnɑɣɑ pɑɑ tɔɔ-ɩ pɩɩsɩ tooso nɑ pǝnɑɣɑ hɔɣɔlʋɣʋ tɑɑ, nɑ tʋm kɑɑ keesi-ɩ. \v 15 Tǝnɑɣɑ tʋm tɔ lʋm nɑ ɩ nɔɣɔ nɑ pǝ́ lɑ́ ɩsɩɩ pɔɣɔ sɔsɔɣɑ kɛ ɑlʋ ɩnɩ ɩ wɑɑlɩ sɩ lʋm holɑ ɩ́ kpɑɣɑ-ɩ. \v 16 Amɑ tɛtʋ wɑɑsɑ ɑlʋ ɩnɩ, tɛtʋ hɑɑ nɔɣɔ nɑ tǝ́ li lʋm mpi tʋm kɑ tɔnɑ ɩ nɔɣɔ kɛ mpʋ tɔ. \v 17 Ḿpʋ́ɣʋ́ tʋm mʋ ɑlʋ nɑ pɑ́ɑ́nɑ́ kɛ sɔsɔm, nɑ ɩ́ polo nɑ ɩ́ yoonɑ ɑlʋ piyɑ nsi pǝ yelɑɑ tɔ. Mpɛɣɛlɛ pɑ tǝnɑ mpɑ pɑ tǝŋǝɣɩ Ɩsɔ kʋheelitu nɑ pɑ́ tɔkɑ teu kɛ tɑmpɑnɑ nnɑ ɑ tɔɔ Yesu kulɑɑ tɔ. \v 18 Ɩlɛnɑ ɩ́ polo ɩ sǝŋ teŋku nɔɣɔ tɔɔ. \c 13 \s1 Wontu nɑɑlɛ tɔm \p \v 1 Ḿpʋ́ɣʋ́ mɑ nɑ wontuɣu nɑkʋlɩ nɑ kʋ lɩɩkǝnɑ teŋku tɑɑ. Kʋ hǝŋ wɛ nɑɑnʋwɑ nɑ kʋ nyɔɔŋ kɛ nɑɑtosompɔɣɔlɑɣɑ. Nɑ nteniŋ temɑ pɑɑ kʋ hǝlʋɣʋ ŋku kʋ tɔɔ. Nɑ pǝ́ ŋmɑɑ kʋ nyɔɔŋ tɔɔ kɛ́ hǝtɛ nte tǝ tʋʋkɩ Ɩsɔ tɔ. \v 2 Wontuɣu ŋku mɑ nɑ mpʋ tɔ kʋ nǝɣǝsǝnɑ kpou kɛ́, nɑ kʋ nɔɔhɛɛ nɑ́ nǝɣǝsǝnɑ wontuɣu ŋku pɑ yɑɑ sɩ wusi tɔ kʋ nyǝnɑ, kʋ nɔɣɔ ɩsɩɩ tɔɣɔlɑɣɑ nyǝŋkɑ. Ḿpʋ́ɣʋ́ tʋm sɔsɔ hɑ-kʋɣʋ ɩ tomɑ nɑ ɩ kɑwulɑɣɑ kumte nɑ ɩ pǝsʋɣʋ sɔsɔɔŋkʋ. \v 3 Wontuɣu ŋkʋ kʋ nyɔɔŋ tɑɑ lɛŋkʋ cɑɣɑ kɛ́ ɩsɩɩ pɩɩ kʋ-kʋɣʋ ɩsɑɣɑkʋɣʋ. Amɑ timpi pɩɩ kʋ-kʋɣʋ ɩsɑɣɑkʋɣʋ kɛ mpʋ tɔ pǝ wɑɑwɑ. Ḿpʋ́ɣʋ́ ɑntulinyɑ tǝnɑ pʋɣʋlɑ wontuɣu ŋkʋ nɑ pɑ́ wɛ kʋ wɑɑlɩ. \v 4 Tǝnɑɣɑ yǝlɑɑ tǝnɑ sʋʋ tʋm sɔsɔ kɛ sɛɛʋ kɛ ɩ hɑʋ ɩ pǝsʋɣʋ kɛ wontuɣu tɔ pǝ tɔɔ. Nɑ pɑ sɛɛkɑɣɑ wontuɣu tɔtɔ nɑ pɑ́ fɑɑlǝɣɩ sɩ: Wontuɣu kʋnɛ kʋ tɑkɑ wɛɛ kɛlɛ? N kɛ ɑwe nɑ nyɑ́ nɑ-kʋ ɩ́ sǝŋ nɑ ɩ́ yoo? \p \v 5 Ḿpʋ́ɣʋ́ pǝ hɑ wontuɣu kɛ mpɑɑʋ nɑ kʋ́ yɔɣɔtɩ kɑlɑmpɑɑnɩ tɔm nɑ kʋ tʋʋ Ɩsɔ. Nɑ pǝ́ hɑ-kʋɣʋ pǝsʋɣʋ sɩ kʋ pɑɑsɩ nɑ kʋ́ lɑ́ ɩsɔtʋnɑɑ nɩɩlɛ nɑ nɑɑlɛ tɑɑ. \v 6 Tǝnɑɣɑ kʋ sʋʋ Ɩsɔ kɛ́ footuɣu, nɑ kʋ yɑɑ ɩ hǝtɛ nɑ timpi ɩ wɛɛ tɔ nɑ pɑ tǝnɑ mpɑ pɑ wɛ ɩsɔtɑɑ tɔ nɑ kʋ tʋʋ. \v 7 Nɑ pǝ́ hɑ-kʋɣʋ mpɑɑ sɩ kʋ yoonɑ Ɩsɔ yǝlɑɑ nɑ kʋ́ kǝlɩ-wɛ. Nɑ pǝ́ hɑ-kʋɣʋ pǝsʋɣʋ sɩ kʋ kpiliki kpekɑ tǝnɑ nɑ piitim tǝnɑ nɑ nsǝmɑ tǝnɑ yǝlɑɑ nɑ kɑteŋɑsɩ tǝnɑ yǝlɑɑ. \v 8 Atɛ yǝlɑɑ tǝnɑ kɑ́ sɛɛnɑ-kʋ. Mpɑ pɑ hǝlɑ pɑ tɑ ŋmɑɑ Ɩwǝyɑɣɑ ŋkɑ pɑ kʋwɑ tɔ kɑ weesuɣu tɑkǝlɑɣɑ tɑɑ kɛ́ tuu ɑntulinyɑ kɑncɑɑlɑɣɑ tɔ mpɛ pɑɑ sɛɛnɑ-kʋ. \p \v 9 Ye wei ɩ kɛ́ tɔm nɩɩlʋ pʋntʋ ɩ́ nɩɩ. \v 10 Ye pǝ tʋ yʋlʋ wei kɛ́ hɑtuu ɩ tɑnɑŋ tɛɛ sɩ pɑɑ tǝkɩ-ɩ sɑlǝkɑ, ɩsɩɩ pɑ tǝkɑ-ɩ sɑlǝkɑ ɩnɩ, pɩɩ sɑɑlǝɣɩ. Nɑ ye pǝ tʋ wei ɩlɛɣɛ hɑtuu ɩ tɑnɑŋ tɛɛ sɩ pɑɑ kʋ-ɩ nɑ lɑɣɑtɛ, ɩsɩɩ pɑ kʋ-ɩ nɑ-tɛ, pɩɩ sɑɑlǝɣɩ. Pǝ tɔɔ kɛ́ Ɩsɔ yǝlɑɑ kɑ tɔkɩ suulu nɑ pɑ́ tʋ Ɩsɔ kɛ́ nɑɑni kɛ́ ḿpʋ́ɣʋ́ tɑm. \p \v 11 Ḿpʋ́ɣʋ́ mɑ nɑ́ wontuɣu lɛŋkʋ nɑ kʋ lɩɩnɑ tɛtʋ tɛɛ. Kʋ hǝŋ wɛ nɑɑlɛ nɑ ɩ́ nǝɣǝsǝnɑ ɩwǝyɑɣɑ hǝŋ, nɑ kʋ yɔɣɔtɑɣɑ ɩsɩɩ tʋm sɔsɔ. \v 12 Kʋ lɑpǝnɑ kɑncɑɑlɑɣɑ wontuɣu pǝsʋɣʋ tǝnɑɣɑ kʋlɛ kʋ ɩsɛntɑɑ. Nɑ kʋ cɑɑlɑɣɑɑ tɛtʋ nɑ tǝ tɔɔ yǝlɑɑ sɩ pɑ́ sɛɛ kɑncɑɑlɑɣɑ wontuɣu ŋku pɩɩ kʋwɑ ɩsɑɣɑkʋɣʋ nɑ pǝ́ wɑɑ tɔ. \v 13 Ḿpʋ́ɣʋ́ wontuɣu nɑɑlɛ nyǝŋkʋ kʋnɛ kʋ lɑpɑ piti tǝmɑ sɔsɔɔnɑ. Hɑlǝnɑ kʋ lɑkɑɣɑ nɑ kɔkɔ lɩɩkǝnɑ ɩsɔtɑɑ nɑ kɑ́ tiiki ɑtɛɣɛ yǝlɑɑ tǝnɑ ɩsɛntɑɑ. \v 14 Pǝ hɑ-kʋɣʋ mpɑɑʋ sɩ kʋ́ lɑ piti tǝmɑ nnɑɣɑ kɑncɑɑlɑɣɑ wontuɣu ɩsɛntɑɑ tɔ, kʋ tolisɑ ɑtɛ yǝlɑɑ kɛ́ nɑ-yɛ. Kʋ heelɑɣɑ ɑtɛ yǝlɑɑ sɩ pɑ́ lu wontuɣu ŋku lɑɣɑtɛ hikɑɑ nɑ pɑɑ nɑ mpʋ kʋ wɛnɑ kʋ weesuɣu tɔ kʋ lɛɛsʋɣʋ. \v 15 Ɩlɛnɑ pǝ́ hɑ́ wontuɣu nɑɑlɛ nyǝŋkʋ ŋkʋɣʋ pǝsʋɣʋ sɩ kʋ woso weesuɣu feesiŋ kɛ kɑncɑɑlɑɣɑ wontuɣu lɛɛsʋɣʋ tɔɔ, nɑ lɛɛsʋɣʋ ŋkʋ kʋ yɔɣɔtǝɣɩ, nɑ kʋ́ pǝsɩ nɑ kʋ́ kʋ́ pɑ tǝnɑ mpɑ pɑɑ sɛɛkɩ-kʋ tɔ. \v 16 Ḿpʋ́ɣʋ́ wontuɣu ŋkʋ kʋ cɑɑlɑ yǝlɑɑ tǝnɑ tǝpɑɩ, piyɑ nɑ sɔsɑɑ nɑ ɑpilɑ nɑ kʋnyɔntʋnɑɑ nɑ yomɑɑ nɑ kɑsɑɣɑmpiyɑ, sɩ pɑɑ yʋsɩ pɑɑ wei ɩ niŋ ntɔɣɔŋ tɑɑ nɑ ɩ tokuɣu tɑɑ. \v 17 Ye pɑ tɑ yʋsɩ wei kɛ́ kʋyʋsʋm pǝnɛ, pʋntʋ ɩɩ pǝsǝɣɩ nɑ ɩ́ yɑ yɑɑ ɩ́ pɛɛtɩ pʋlʋ. Kʋyʋsʋm mpǝɣǝlɛ wontuɣu ŋkʋ kʋ hǝtɛ, yɑɑ kʋkɑlǝtʋ nti tǝ hʋ́lǝ́ɣɩ́ sɩ kʋ hǝtɛ tɔ. \p \v 18 Lǝmɑɣɑsɛɛ tǝhʋllɛ ntɛ́ cǝnɛ. Ye wei ɩ wɛnɑ lɑɣɑtʋ pʋntʋ pǝsǝɣɩ nɑ ɩ́ cɛkǝnɑ wontuɣu ŋkʋ kʋ kʋkɑlǝtʋ, pǝ tɑɣɑ pʋlʋ tɔɔ, kʋkɑlǝtʋ ntɩ tǝ lɩɩ yʋlʋ hǝtɛ kɛ́. Kʋkɑlǝtʋ ntǝɣǝlɛ nɑsǝtoso nɑ nɩɩtoso nɑ nɑɑtoso (666). \c 14 \s1 Mpɑ pɑ nyɔɔŋ pǝ yɑpɑ tɔ pɑ yontu yoou \p \v 1 Ḿpʋ́ɣʋ́ mɑ nyǝnɑɣɑ, ɩlɛnɑ mɑ́ nɑ́ Ɩwǝyɑɣɑ nɑ kɑ́ sǝŋɑ Siyɔŋ pʋɣʋ tɔɔ, nɑ yǝlɑɑ iyisi nɩɩnʋwɑ nɑ iyisi nɩɩlɛ nɑ liɣiti (144000) wɛ kɑ cɔlɔ, nɑ pɑ́ ŋmɑɑ pɑ tokuŋ tɑɑ kɛ́ kɑnɑ kɑ Cɑɑ pɑ hǝlɑ. \v 2 Tǝnɑɣɑ mɑ nɩɩ pǝ yɔɣɔtǝnɑ ɩsɔtɑɑ nɑ pǝ lɑ yuŋ ɩsɩɩ lʋm kpeŋuɣu nɑ pǝ́ fɑlǝɣɩ sɔsɔm tɔ, ɩsɩɩ tɛʋ holuɣuunɑ toŋ tɔ pǝ tɑkɑ. Pǝ yɔɣɔtɑɣɑ nɑ mɑ́ nɩɩkɩ tɔ, pǝ nǝɣǝsǝnɑ kɛ́ ɩsɩɩ sɑŋkʋ mɑtɑɑ kʋlʋɣʋʋ pɑ sɑŋkʋnɑɑ mɑpʋ nɑ pǝ́ wiiki ɩsǝnɑ tɔ. \v 3 Nɑ yǝlɑɑ iyisi iyisi ɩnɩ ɩ sǝŋɑ ḿpʋ́ɣʋ́ kumte nɑ weesiŋ nyǝ́mɑ liɣiti nɑ sɔsɑɑ pɑ ɩsɛntɑɑ nɑ pɑ́ yooki Ɩsɔsɛɛlɛ yontu kʋfɑtʋ. Yǝlɑɑ iyisi nɩɩnʋwɑ nɑ iyisi nɩɩlɛ nɑ liɣiti (144000) wei pɑ yɑpɑ tɛtʋ tɔɔ tɔ ɩ pɑɑsi, nɔɣɔlʋ fɛɩ wei ɩ pǝsǝɣɩ nɑ ɩ́ nyɩ yontu tǝnɛ tǝ yoou tɔ. \p \v 4 Mpɛ ɩnɩ pɑ tɑ pilisi pɑ tɩ nɑ ɑlɑɑ, pɑ cɑɣɑ ḿpʋ́ɣʋ́ tǝcʋŋŋ. Pɑɑ timpiɣi Ɩwǝyɑɣɑ puki, pɑ tǝŋǝɣɩ-kɛɣɛ. Pǝ yɑpɑ-wɛɣɛ yǝlɑɑ hɛkʋ tɑɑ kɛ́ sɩ pǝ cɑɑlǝɣǝnɑ-wɛɣɛ Ɩsɔ nɑ Ɩwǝyɑɣɑ kɛ hɑʋ. \v 5 Pɑ tɑ nɩɩnɑ pɑ nɔɔsɩ nɑ pɔpɔtiyɑ, pɑ fɛɩnɑ tɑɑlɩ nɔɣɔlʋ. \s1 Ɩsɔtɑɑ tillɑɑ tooso tɔm \p \v 6 Ḿpʋ́ɣʋ́ mɑ nɑ ɩsɔtɑɑ tillu lɛlʋ nɑ ɩ́ kʋlǝɣɩ hʋntʋ kɛ hɑtuu ɩsɔtɑɑ. Ɩ wɛnɑ Lɑɑpɑɑlɩ Kʋpɑŋ tɑm tɔɔ nyǝŋ nɔɣɔlʋ sɩ ɩ kɑɑsǝɣɩ ɑtɛ yǝlɑɑ nɑ piitimnɑɑ tǝnɑ tɑɑ yǝlɑɑ nɑ kpekɑ tǝnɑ nɑ nsǝmɑ tǝnɑ nɑ yǝlɑɑ tǝnɑ. \v 7 Ɩ yɔɣɔtɑɣɑnɑ nɔɣɔ sɔsɔɣɑ sɩ: Ɩ́ nyɑnɑ Ɩsɔ nɑ ɩ́ tʋ-ɩ teeli. Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ tɔɔ, pǝnɛntɛ pǝ tɑlɑɑ kɛ́ sɩ ɩ́ hʋʋnɑ yǝlɑɑ kɛ tɔm. Wei ɩ lɑpɑ ɩsɔtɔnʋɣʋ nɑ tɛtʋ nɑ teŋku nɑ hilɑ tɔ ɩ́ sɛɛ ɩnɩ. \p \v 8 Tǝnɑɣɑ ɩsɔtɑɑ tillu nɑɑlɛ nyǝŋ nɑ́ lɩɩwɑ kɑncɑɑlɑɣɑ nyǝŋ wɑɑlɩ nɑ ɩ́ tɔŋ sɩ: Ɩ tɩɩ hotɑɑ, Pɑpiloni sɔsɔ tɩɩ hotɑɑ. Ɩnɩ ɩ nyɔɔsǝnɑ piitim tǝnɑ yǝlɑɑ kɛ ɩ sʋlʋm, ɩ ɑsilimɑ sɔsɔɔnɑ ɑnɩ ɑ sʋlʋm. \p \v 9 Ɩsɔtɑɑ tillɑɑ nɑɑlɛ ɩnɩ ɩ wɑɑlɩ kɛ́ tooso nyǝŋ lɩɩwɑ nɑ ɩ́ yɔɣɔtǝɣǝnɑ nɔɣɔ sɔsɔɣɑ sɩ: Ye wei ɩ́ sɛɛ wontuɣu ŋkʋ nɑ kʋ lɛɛsʋɣʋ nɑ ɩ́ tʋ́ kʋ kʋyʋsʋm kɛ ɩ tokuɣu tɑɑ yɑɑ ɩ niŋ tɑɑ tɔ, \v 10 pʋntʋ mɑɣɑmɑɣɑ kɑ́ tɛ nɑ ɩ́ nyɔɔ Ɩsɔ sʋlʋm, ɩ pɑ́ɑ́nɑ́ sɔsɔɔnɑ nyǝm mpi ɩ pǝlɑ ɩ pɑ́ɑ́nɑ́ kɔpʋ tɑɑ nɑ pɑ́ tɑ́ pɑlɑ pǝ tɑɑ kɛ́ pʋlʋ tɔ. Ɩ kɑ́ nɑ́ kɑŋkɑŋsi kɛ kɔkɔ nɑ ɑsimti pǝ tɑɑ kɛ́ ɩsɔtɑɑ tillɑɑ nɑŋŋ nyǝ́mɑ nɑ Ɩwǝyɑɣɑ pɑ ɩsɛntɑɑ. \v 11 Nɑ kɔkɔ ŋkɑ kɑ tɑɑ pɑ nɑɑ ḿpʋ́ɣʋ́ kɑŋkɑŋsi tɔ tɑm tɔɔ kɛ́ kɑ nyɔɔsɩ kʋlǝɣǝnɑ ɩsɔ. Mpɑ pɑ sɛɛ wontuɣu ŋkʋ nɑ kʋ lɛɛsʋɣʋ nɑ pɑ yʋsɑ-wɛ nɑ kʋ hǝtɛ kʋyʋsʋm tɔ, ḿpʋ́ɣʋ́ pɩɩ wɛɛ tɑm tɔɔ, hɛɛsʋɣʋ fɛɩ. \p \v 12 Pǝ tɔɔ kɛ́ Ɩsɔ yǝlɑɑ mpɑ pɑ tǝŋǝɣɩ ɩ kʋheelitu nɑ pɑ́ nɩɩkǝnɑ Yesu kɛ teu tɔ pǝ wɛɛ sɩ pɑ́ tɔkɩ suulu. \p \v 13 Ḿpʋ́ɣʋ́ mɑ nɩɩwɑ pǝ tɔmɑ-m nɑ ɩsɔtɑɑ sɩ: Nmɑɑ tɑkǝlɑɣɑ tɑɑ sɩ pǝ kpɑɣɑʋ pǝnɛntɑɑ tɔ mpɑ pɑ sǝkɩ Tɑcɑɑ tǝmlɛ tɑɑ tɔɣɔlɛ leleŋ nɩɩlɑɑ. Ɩlɛnɑ Feesuɣu tɔ sɩ: Nn, tɑmpɑnɑ kɛ́, pɑ tǝmɑ toŋ nyǝnɑ wenɑ pɑ lɑpɑ tɔ, pǝ tɑlɑ pɑ hɛɛsɩ. Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ, kʋpɑntʋ nti pɑ lɑkɑɣɑ tɔ ntɩ tǝ tǝŋǝɣǝnɑ-wɛ. \s1 Kʋmtʋ tɑtɛ \p \v 14 Mɑ nyǝnɑɑ tɔtɔ ɩlɛ mɑ nɑ́ ɩsɔŋmʋntʋɣʋ kʋhʋlʋmʋɣʋ ntɛ́, nɑ nɔɣɔlʋ cɑɣɑ kʋ tɔɔ, nɑ pʋntʋ nǝɣǝsǝnɑ yʋlʋ, nɑ wʋlɑ ntenuɣu temɑ ɩ nyʋɣʋ, nɑ ɩ niŋ tɑɑ kɛ́ lemse lɔŋ nyǝŋ. \v 15 Ḿpʋ́ɣʋ́ ɩsɔtɑɑ tillu lɛlʋ lɩɩnɑ Ɩsɔ tǝsɛɛlɛ sɔsɔɔlɛ tɑɑ nɑ ɩ́ yɔɣɔtǝnɑ wei ɩ cɑɣɑ ɩsɔŋmʋntʋɣʋ tɔɔ tɔ nɑ nɔɣɔ sɔsɔɣɑ sɩ: Kpɑɣɑ nyɑ́ lemse nɑ ń kʋ́, kʋmtʋ tɑlɑɑ kɛ́. Tɛtʋ pɩɩwɑ tɔ, kʋmtʋ tɑlɑɑ kɛ́. \v 16 Tǝnɑɣɑ wei ɩ cɑɣɑ ɩsɔŋmʋntʋɣʋ tɔɔ tɔ ɩ tʋ ɩ lemse kɛ́ tɛtʋ tɔɔ, ɩlɛnɑ pǝ́ kʋ́ tɛtʋ tɔɔ. \p \v 17 Nɑ ɩsɔtɑɑ tillu lɛlʋ nɑ́ɑ́ lɩɩnɑ ɩsɔtɔnʋɣʋ tɑɑ Ɩsɔ tǝsɛɛlɛ sɔsɔɔlɛ tɑɑ nɑ ɩ́lɛ́ ɩ tɔkɑ lemse lɔŋ nyǝŋ tɔtɔ. \p \v 18 Ḿpʋ́ɣʋ́ ɩsɔtɑɑ tillu lɛlʋ wei ɩ́lɛ́ ɩ wɛnɑ pǝsʋɣʋ kɛ kɔkɔ tɔɔ tɔ ɩ lɩɩnɑ kɔtɑɣɑ tǝlɑtɛ nɑ ɩ́ kɔɔ. Ɩlɛnɑ ɩ́ yɔɣɔtǝnɑ ɩsɔtɑɑ tillu wei ɩ tɔkɑ lemse lɔŋ nyǝŋ tɔ nɑ nɔɣɔ sɔsɔɣɑ sɩ: Kpɑɣɑ nyɑ́ lemse nɑ ń kóólí tɛtʋ tɔɔ lɛsɛŋ tukuŋ, ɩ pɩɩwɑɣɑ. \v 19 Tǝnɑɣɑ ɩsɔtɑɑ tillu tʋ ɩ lemse nɑ ɩ́ kóólí tɛtʋ tɔɔ lɛsɛŋ tukuŋ, nɑ ɩ́ pɛtɩ-ɩ Ɩsɔ pɑ́ɑ́nɑ́ sɔsɔɔnɑ lɛsɛŋ tǝnyɑɑsǝlɛ tɑɑ. \v 20 Ɩlɛnɑ pɑ́ nyɑɑsɩ lɛsɛŋ kɛ ɩcɑtɛ wɑɑlɩ kɛ́ tǝnyɑɑsǝlɛ tɑɑ, nɑ cɑlǝmʋɣʋ lɩɩnɑ tǝnyɑɑsǝlɛ tǝnɑ nɑ kʋ kpe kpokpokpo nɑ pǝ́ polo ɩsɩɩ kilomɛɛtǝlǝnɑɑ ŋmʋnʋɣʋ nɑ nɩɩwʋwɑ (300), nɑ pǝ lumɑ ɩsɩɩ mɛɛtǝlɩ kʋlʋm nɑ hɔɣɔlʋɣʋ. \c 15 \s1 Kɑntǝkɑɣɑ nɑɑsʋɣʋ \p \v 1 Ḿpʋ́ɣʋ́ mɑ nɑ́ ɩsɔtɔnʋɣʋ tɑɑ kɛ́ kɔkɔlɔ nɔɣɔlʋ ɩ́lɛ́ tɔtɔ. Ɩ tɔɔwɑɣɑ nɑ ɩ tɔm wɛ hɑ. Ɩsɔtɑɑ tillɑɑ nɑɑtosompɔɣɔlɑɣɑ tɔkǝnɑ kʋnɑɑsǝnɑm kɛ tɔm nɑɑtosompɔɣɔlɑɣɑ. Mpǝɣɩ pǝ tɛɛsǝɣǝnɑ nɑɑsǝnɑʋ ɩlɛ pǝ tɛmɑ. Nɑ kɑntǝkɑɣɑ nyǝntʋ tǝnɛɣɛ Ɩsɔ nɑ́ tɩɩ yekinɑ ḿpʋ́ɣʋ́ ɩ pɑ́ɑ́nɑ́. \p \v 2 Ḿpʋ́ɣʋ́ mɑ nɑ́ tiŋ pɔ ɩsɩɩ teŋku, nɑ ɩ́ nɑ kɔkɔ pǝ sitɑɑ. Nɑ mɑ́ nɑ́ tɔtɔɣɔ mpɑ pɑɑ kǝlɑ wontuɣu nɑ kʋ lɛɛsʋɣʋ nɑ ŋku kʋ kʋkɑlǝtʋ ntɛ́ kʋ hǝtɛ tɔ. Pɑ sǝŋɑ tiŋ wei ɩ pɔ mpʋ ɩsɩɩ teŋku tɔ ɩ nɔɣɔ, nɑ pɑ́ tɔkɑ sɑŋkʋnɑɑ mpɑ Ɩsɔ cɛlɑ-wɛ tɔ. \v 3 Nɑ pɑ́ yooki Ɩsɔ tǝmlɛ tʋ Moisi yontu nɑ Ɩwǝyɑɣɑ nyǝntʋ sɩ: \q1 Tɑcɑɑ Ɩsɔ kɑwulɑɣɑ tʋ, \q1 nyɑ́ tǝmɑ kʋlɑpɛɛ tɔɔʋ wɛ sɔɣɔntʋ, \q1 nɑ ɑ tɔm wɛ piti. \q1 Piitimnɑɑ tǝnɑ tǝpɑɩ wulɑʋ. \q1 Mpi n sɩɩwɑ nɑ ń tǝŋǝɣɩ nɑ ń lɑkɩ tɔ, \q1 pǝ siɣisɑɑ nɑ pǝ́ wɛnɑ tɑmpɑnɑ. \q1 \v 4 Tɑcɑɑ, wei ɩ kɑɑ nyɑnɑ-ŋ tɔ pʋntʋ wɛɛ? \q1 Awe kɑ́ kisinɑ-ŋ teeli tʋɣʋ? \q1 Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ, nyɑ́ tike n wɛnnɑ tǝnɑŋŋ. \q1 Piitimnɑɑ tǝnɑ yǝlɑɑ kɑ́ tɛ nɑ pɑ́ kɔɔ, \q1 nɑ pɑ́ luŋ nyɑ́ tɛɛ nɑ pɑ́ sɛɛ-ŋ. \q1 Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ, pǝ kulɑ nyɑ́ kʋlɑpʋtʋ \q1 kʋpɑntʋ tɔɔ kɛ́ nɑ pǝ́ hʋ́lɩ́ tǝkeelee. \p \v 5 Pǝlɛ pǝ wɑɑlɩ kɛ́ mɑ nɑ́ ɩsɔtɑɑ Ɩsɔ tǝsɛɛlɛ sɔsɔɔlɛ tʋlɑɑ, nɑ tǝ tɑɑ kɛ́ cokǝle nte tǝ hʋ́lǝ́ɣɩ́ sɩ Ɩsɔ wɛɛ tɔ. \v 6 Ḿpʋ́ɣʋ́ ɩsɔtɑɑ tillɑɑ nɑɑtosompɔɣɔlɑɣɑ wei ɩ kɑ tɔkɑ kʋnɑɑsǝnɑm tɔm nɑɑtosompɔɣɔlɑɣɑ ɩnɩ tɔ pɑ lɩɩ Ɩsɔ tǝsɛɛlɛ sɔsɔɔlɛ ntɛ tǝ tɑɑ. Nɑ pɑ́ suu kpoŋkpontu toŋ nyǝntʋ wontu kʋhʋlʋmtʋ nɑ tǝ́ mʋɣɩ kɔkɔ kɛ nyǝnǝnyǝnɩ, nɑ pɑ́ lǝlɑ pɑ lɑŋɑ tɑɑ kɛ́ wʋlɑ tɑmpɑlɑnɑɑ. \v 7 Tǝnɑɣɑ weesiŋ nyǝ́mɑ liɣiti ɩnɩ ɩ tɑɑ nɔɣɔlʋ ɩ cɛlɑ ɩsɔtɑɑ tillɑɑ nɑɑtosompɔɣɔlɑɣɑ ɩnǝɣɩ wʋlɑ kɔpʋnɑɑ kɛ nɑɑtosompɔɣɔlɑɣɑ, nɑ pɑ́ sunɑ Ɩsɔ wei ɩ wɛ tɑm tɔɔ tɔ ɩ pɑ́ɑ́nɑ́. \v 8 Ḿpʋ́ɣʋ́ Ɩsɔ teeli nɑ ɩ tomɑ pǝ nyɑlǝnɑ Ɩsɔ tǝsɛɛlɛ sɔsɔɔlɛ tǝkpǝmm. Nɔɣɔlʋ tɑ pǝsɩ nɑ ɩ́ sʋʋ Ɩsɔ tǝsɛɛlɛ sɔsɔɔlɛ tɑɑ, hɑlǝnɑ ɩsɔtɑɑ tillɑɑ yoosi kʋnɑɑsǝnɑm tɔm nɑɑtosompɔɣɔlɑɣɑ ɩnɩ nɑ pǝ́cɔ́. \c 16 \s1 Ɩsɔ pɑ́ɑ́nɑ́ mʋɣʋ tɔm \p \v 1 Ḿpʋ́ɣʋ́ mɑ nɩɩ pǝ yɔɣɔtǝnɑ ɩsɔtɑɑ tillɑɑ nɑɑtosompɔɣɔlɑɣɑ nɑ nɔɣɔ sɔsɔɣɑ kɛ Ɩsɔ tǝsɛɛlɛ sɔsɔɔlɛ tɑɑ sɩ: Ɩ́ polo nɑ ɩ́ pǝlɩ Ɩsɔ pɑ́ɑ́nɑ́ kɔpʋnɑɑ nɑɑtosompɔɣɔlɑɣɑ ɩnǝɣɩ ɑtɛ. \p \v 2 Tǝnɑɣɑ kɑncɑɑlɑɣɑ nyǝŋ tɛɛwɑ nɑ ɩ́ pǝlɩ ɩ kɔpʋ kɛ ɑtɛ. Ɩlɛnɑ sǝmolɑ ɑsɑɣɛɛ nɑ kʋwǝwɩɩnɑ kpɑ yǝlɑɑ mpɑ pɑɑ yʋsɑ wontuɣu kʋyʋsʋm kɛ pɑ tɔɔ nɑ pɑ sɛɛkɑɣɑ kʋ lɛɛsʋɣʋ tɔ. \p \v 3 Ɩsɔtɑɑ tillu nɑɑlɛ nyǝŋ nɑ́ pǝlɑ ɩ kɔpʋ kɛ teŋku tɑɑ, ɩlɛnɑ lʋm pǝsɩ ɩsɩɩ yʋlʋ sǝtʋ cɑlǝm, nɑ weesuɣu nyǝm mpi pɩɩ wɛ teŋku tɑɑ tɔ pǝ sɩ pǝ́ tǝnɑ tǝpɑɩpɑɩ. \p \v 4 Ɩsɔtɑɑ tillu tooso nyǝŋ nɑ́ pǝlɑ ɩ kɔpʋ kɛ pusi sɔsɔɔŋsɩ nɑ sɛɛlɑɑ tǝnɑ tɑɑ, ɩlɛnɑ pǝ lʋm pǝsɩ cɑlǝm. \v 5 Ḿpʋ́ɣʋ́ mɑ nɩɩ ɩsɔtɑɑ tillu wei ɩ nyǝnǝɣǝnɑ lʋmnɑɑ tɔɔ tɔ ɩ tɔmɑ sɩ: Nyɑ́ wei n wɛ tǝnɑŋŋ tɔ, nyɑ́ wɛnnɑ, nɑ nyɑɑ wɛnnɑ. N tǝŋɑ siɣisuɣu kɛ nyɑ́ hʋʋlɛ tǝnɛ tǝ tɑɑ kɛ́. \v 6 Ɩsɩɩ pɑɑ lɛntɑ Ɩsɔ yǝlɑɑ nɑ Ɩsɔ kʋyɔɣɔtʋtʋ tɛlǝsǝlɑɑ tɔɣɔ n cɛlǝɣɩ-wɛɣɛ cɑlǝm kɛ pǝnɛntɑɑ sɩ pɑ́ nyɔɔ. Mpi pɑɑ lɑpɑ tɔ mpɩ pǝ fɛlǝɣǝnɑ-wɛ. \v 7 Ḿpʋ́ɣʋ́ mɑ nɩɩ pǝ yɔɣɔtɑ kɔtɑɣɑ tǝlɑtɛ sɩ: Ḿpʋ́ɣʋ́ mɛɛ, Tɑcɑɑ Ɩsɔ kɑwulɑɣɑ tʋ, tɑmpɑnɑ nɑ siɣisuɣu kɛ n tǝŋǝɣɩ nɑ ń hʋʋkǝnɑ. \p \v 8 Ɩsɔtɑɑ tillu liɣiti nyǝŋ nɑ́ pǝlɑ ɩ kɔpʋ kɛ ilim tɔɔ, ɩlɛnɑ pǝ́ kpɑɑsɩ-wǝɣɩ toŋ sɩ pǝ kɔkɔ ɩ́ nyɑɣɑ yǝlɑɑ. \v 9 Ḿpʋ́ɣʋ́ hɑŋɑɣɑ pɑɑsɑɑ nɑ kɑ́ hɑŋ yǝlɑɑ, hɑlǝnɑ pɑ́ yɑɑ Ɩsɔ wei ɩ tɔkɑ kʋnɑɑsǝnɑm pǝnɛ pǝ tɑkɑnɑɑ nɑ ɩ pǝsʋɣʋ tɔ ɩ hǝtɛ nɑ pɑ́ tʋʋ-ɩ. Amɑ pɑ tɑ yele pɑ ɩsɑɣɑtʋ nɑ pɑ́ tʋ Ɩsɔ kɛ́ teeli. \p \v 10 Ɩsɔtɑɑ tillu kɑkpɑsɩ nyǝŋ nɑ́ pǝlɑ ɩ kɔpʋ kɛ wontuɣu ŋkʋ kʋ kɑwulɑɣɑ kumte tɔɔ, ɩlɛnɑ sǝkpɛtʋɣʋ nyɑlɑ kʋ kɑwulɑɣɑ tɑɑ, nɑ yǝlɑɑ pɑɑsɩ nɑ pɑ́ sʋʋlǝɣǝnɑ wʋsɑsɩ pǝ tɩɩ fɛɩ. \v 11 Nɑ pɑ́ tʋʋ ɩsɔtɑɑ Ɩsɔ kɛ́ pɑ wɑhɑlɑ nɑ pɑ sǝmolɑ pǝ tɔɔ. Pɑɑ nɑ mpʋ tɔ, pɑ tɑ yele pɑ lɑkɑsɩ ɩsɑɣɑsɩ. \p \v 12 Ɩsɔtɑɑ tillu nɑɑtoso nyǝŋ nɑ́ pǝlɑ ɩ kɔpʋ kɛ Ɩfǝlɑtɩ pɔɣɔ sɔsɔɣɑ tɑɑ, ɩlɛnɑ kɑ lʋm nyɔɔ nɑ pǝ́ hɑ mpɑɑʋ kɛ ɑwulɑɑ sɔsɑɑ mpɑ pɑ lɩɩkǝnɑ tɛʋ kite tɔɔ tɔ. \v 13 Ḿpʋ́ɣʋ́ mɑ nɑ́ ɑlɔɣɑɑ tooso nɑ pɑ́ nǝɣǝsǝnɑ sɑlɛɛ, nɑ pɑ lɩɩnɑ tʋm sɔsɔ nɑ wontuɣu nɑ Ɩsɔ kʋyɔɣɔtʋtʋ tɛlǝsʋlʋ pɔpɔtʋ pɑ nɔɔsɩ tɑɑ. \v 14 Alɔɣɑɑ mpɛɣɛlɛ mpɑ pɑ lɑkɩ piti tǝmɑ tɔ. Tǝnɑɣɑ ɑlɔɣɑɑ mpɛ pɑ tooso pɑ kʋlɑɑ nɑ pɑ́ cɔɔkɩ tɛtʋ tǝnɑ ɑwulɑɑ sɔsɑɑ tɔɔ sɩ pɑ kotiɣi-wɛɣɛ Ɩsɔ kɑwulɑɣɑ tʋ kʋyɑkʋ sɔsɔɔʋ wule yoonɑʋ tɔɔ. \p \v 15 Nyǝnɩ, mɑ kɔŋ kɔntɛ kɛ́ ɩsɩɩ ŋmɩɩlʋ. Ɩlɛ ye wei ɩ tɔkɑ ɩ wontu sɩ ye pǝ tɑlɑɑ ɩ́ tɑɑ tɛɛ tɑpɑkpɛtɛ, ɩlɛ pʋntʋ ntɛ́ leleŋ nɩɩlʋ. Mpi tɔ, ye pɑ nɑ-ɩ ḿpʋ́ɣʋ́ tɑpɑkpɛtɛ fɛɛlɛ kɑ́ lɑpɩ-ɩ. \p \v 16 Ḿpʋ́ɣʋ́ ɑlɔɣɑɑ mpɛ pɑ kotɑ ɑwulɑɑ mpɛɣɛ timpi pɑ yɑɑkǝnɑ Hepǝlɑ tɑɑ sɩ Hɑɑmɑketɔŋ tɔ. \p \v 17 Ɩsɔtɑɑ tillu nɑɑtosompɔɣɔlɑɣɑ nyǝŋ nɑ́ pǝlɑ ɩ kɔpʋ kɛ heelim tɔɔ, ɩlɛnɑ pǝ́ yɔɣɔtǝnɑ Ɩsɔ tǝsɛɛlɛ sɔsɔɔlɛ tɑɑ nɑ kumte kiŋ nɑ nɔɣɔ sɔsɔɣɑ sɩ: Pǝ lɑpɑɣɑlɛ. \v 18 Ḿpʋ́ɣʋ́ tɛʋ nyǝɣǝsɑɑ, nɑ pǝ́ yɔɣɔtɩ, nɑ tɛʋ holi, nɑ tɛtʋ sele sɔsɔm. Hɑtuu pǝ ŋmɑʋ yʋlʋ tɔ tɛtʋ tɑ selitɑ seluɣu pǝnɛ pǝ tɑkɑ. Pǝnɛ ɩnɩ pǝ kǝlɑ kpɑkpɑɑ. \v 19 Tǝnɑɣɑ pǝ fɑɣɑ ɩcɑtɛ sɔsɔɔlɛ kɛ hɔɣɔlǝŋ tooso nɑ pǝ yɔkɩ. Nɑ ɑcɑlɛɛ sɔsɔɔnɑ hoti tɛtʋ tǝnɑ tɑɑ. Ɩsɔ tɔɔsɑ Pɑpiloni sɔsɔ tɔɔ, ɩlɛnɑ ɩ́ nyɔɔsɩ-ɩ ɩ kɔpʋ tɑɑ pɑ́ɑ́nɑ́ sɔsɔɔnɑ sʋlʋm. \v 20 Nɑ tɛtʋnɑɑ mpɑ lʋm kɑ cɔɔnɑɑ tɔ pɑ́ mʋkɩ yem, pɑ tɑ tɑsɑ pɑ́ keesi pɔ́ɔ́ŋ tɔtɔ. \v 21 Tɛʋ tɔmpɩɩŋ hotɑɣɑnɑ ɩsɔtɑɑ kɛ́ nɑ ɩ́ nyǝkǝɣɩ yǝlɑɑ. Tɔmpǝlɛ kʋlʋmtǝlɛ yuŋ kɑ wɛ ɩsɩɩ kiloonɑɑ nɩɩlɛ. Ḿpʋ́ɣʋ́ yǝlɑɑ tʋʋ Ɩsɔ kɛ́ nɑɑsʋɣʋ mpi tɔmpɛɛ ɑnɩ ɑ nɑɑsɑɣɑ-wɛ tɔ pǝ tɔɔ. Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ, nɑɑsʋɣʋ mpɩ pǝlɛ pɩɩ kǝlɑ kpɑkpɑɑ kɛ́. \c 17 \s1 Wɑsɑŋkɑlɩ kpitikpiti tɔm \p \v 1 Ɩsɔtɑɑ tillɑɑ nɑɑtosompɔɣɔlɑɣɑ wei ɩ kɑ tɔkɑ kɔpʋnɑɑ nɑɑtosompɔɣɔlɑɣɑ tɔ pɑ tɑɑ lɛlʋ kɔmɑ nɑ ɩ́ yɑɑ-m sɩ: Kɔɔ nɑ mɑ́ hʋlɩ-ŋ sɑlǝkɑ wei pɑɑ tʋ pusi pɑɣɑlɛ hɛkʋ tɑɑ wɑsɑŋkɑlɩ sɔsɔ tɔ. \v 2 Ɩ kiŋ kɛ ɑtɛ ɑwulɑɑ lɑkɑɣɑ pɑ ɑsilimɑ kʋlɑpʋtʋ, nɑ ɩ ɑsilimɑ sʋlʋm kɛ ɑtɛ yǝlɑɑ nyɔɔwɑ nɑ pǝ́ kʋɣɩ-wɛ. \p \v 3 Ḿpʋ́ɣʋ́ Feesuɣu tɛɛnɑ-m ɩlɛnɑ ɩsɔtɑɑ tillu ponɑ-m wʋlɑɣɑ tɛtʋ tɑɑ. Tǝnɑɣɑ mɑ nɑ́ ɑlʋ nɔɣɔlʋ nɑ ɩ́ cɑɣɑ wontuɣu kʋsɛɛmʋɣʋ tɔɔ, nɑ ɩ tɔɔ wɑɑsɑ hǝlɑ nnɑ ɑ tʋʋkɩ Ɩsɔ tɔ tǝwisiwisi. Wontuɣu ŋkʋ kʋ nyɔɔŋ kɑ wɛ nɑɑtosompɔɣɔlɑɣɑ kɛ́, nɑ kʋ hǝŋ kɛ nɑɑnʋwɑ. \v 4 Alʋ ɩnɩ ɩ tɔɣɔlɑ wontu kʋpɑmpɑntʋ nti tǝ sɛɛwɑ tɔ, nɑ wontu nti tǝ sɛɛwɑ tǝkeŋkeŋ tɔ, nɑ ɩ tʋ wʋlɑ nɑ liɣitee pɛɛ lɩɩtʋ kʋpɑntʋ, pǝ tɩɩ fɛɩ. Nɑ ɩ́ tɔkɑ ɩ niŋ tɑɑ kɛ́ wʋlɑ kɔpʋ nɑ ɩ́ sunɑ ɑcɑɑlǝtʋ. Asilimɑ nnɑ ɩ kɑ lɑpɑ tɔ ɑ ɩsɑɣɑtʋ ntɛ́. \v 5 Pɑ ŋmɑɑ ɩ tokuɣu tɑɑ kɛ́ hǝtɛ nɑtǝlɩ, ɑmɑ pǝ hʋwɛɛ tɑ tʋlɩ teu kɛ́ tǝyɑɩɩ. Sɩ, Pɑpiloni sɔsɔ, ɑntulinyɑ wɑsɑŋkɑlǝnɑɑ nɑ ɑcɑɑlǝtʋ pǝ too. \v 6 Ɩlɛnɑ mɑ́ nɑ́ sɩ Ɩsɔ yǝlɑɑ cɑlǝm nɑ mpɑ pɑ lɛntɑɑ sɩ pepe tɔɔ kɛ́ pɑ nɩɩnɑ Yesu kɛ́ teu tɔ, pɛlɛ pɑ cɑlǝm kʋɣɩ ɑlʋ ɩnǝɣɩ sʋlʋm nyǝm. \p Mɑ nɑ-ɩ, ɩlɛnɑ pǝ́ pɑɑsɩ nɑ pǝ́ lɑ-m hɑ. \v 7 Ḿpʋ́ɣʋ́ ɩsɔtɑɑ tillu pɔɔsɑ-m sɩ: Pepe tɔɔ kɛ́ pǝ lɑkɩ-ŋ hɑ? Mɑɑ heeli-ŋ mpi ɑlʋ nɑ wontuɣu ŋku kʋ tɔɔ ɩ cɑɣɑɑ nɑ kʋ wɛnɑ nyɔɔŋ nɑɑtosompɔɣɔlɑɣɑ nɑ hǝŋ nɑɑnʋwɑ tɔ pɑ hʋ́lǝ́ɣɩ́ mukɑɣɑ tɛɛ tɔ. \v 8 Wontuɣu ŋku n nɑ mpʋ tɔ, kɩɩ wɛnɑ weesuɣu kɛ hɑtuu lɔŋ kɛ́, ɑmɑ kʋ fɛɩ ḿpʋ́ɣʋ́ nɔɔnɔɔ. Pǝ wɛɛ sɩ kʋ́ lɩɩ lumɑŋ pʋʋɣʋ sɔsɔɔʋ tɑɑ kɛ́ nɑ kʋ́ polo timpi pɩɩ tɛ kʋ tɔm tǝnɑŋnɑŋ tɔ. Atɛ yǝlɑɑ mpɑ pɑ hǝlɑ pǝ tɑɑ ŋmɑɑ weesuɣu tɑkǝlɑɣɑ tɑɑ kɛ́ hɑtuu ɑntulinyɑ kɑncɑɑlɑɣɑ tɔ, pɑɑ nɑ́ wontuɣu kʋnɛ tɔ pɩɩ lɑ-wɛɣɛ hɑ. Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ, kɩɩ wɛnɑ weesuɣu kɛ hɑtuu lɔŋ kɛ́. Amɑ kʋ fɛɩ ḿpʋ́ɣʋ́ nɔɔnɔɔ, nɑ kɩɩ tɑɣɑnɩ lɩɩʋ tɔtɔ. \p \v 9 Nyǝm nɑ lǝmɑɣɑsɛɛ pǝ tǝhʋllɛ kiŋ ntɛ́ cǝnɛ. Nyɔɔŋ nɑɑtosompɔɣɔlɑɣɑ ɩnɩ ɩ hʋ́lǝ́ɣɩ́ pulɑsɩ nɑɑtosompɔɣɔlɑɣɑ wei ɩ tɔɔ ɑlʋ ɩnɩ ɩ cɑɣɑɑ tɔɣɔ. Nɑ ɩ hʋ́lǝ́ɣɩ́ tɔtɔɣɔ ɑwulɑɑ sɔsɑɑ nɑɑtosompɔɣɔlɑɣɑ. \v 10 Awulɑɑ sɔsɑɑ mpɛ pɑ tɑɑ kɑkpɑsɩ tɛmɑ hotuɣu. Kʋlʋm nɑ́ wɛɛ, nɑ ɩ́ tɔŋnɑ kɑwulɑɣɑ tɔɣɔʋ. Nɑ lɛlʋ nɑ́ tɑ kɔntɑ, ɩlɛ ɩ kɔŋ ɩ kɔɔ tɔ ɩ cɑɣɑʋ kɑɑ tɔɔ. \v 11 Wontuɣu ŋku kɩɩ wɛnɑ weesuɣu nɑ kʋ fɛɩ ḿpʋ́ɣʋ́ nɔɔnɔɔ tɔ, kʋlɛɣɛlɛ wulɑʋ sɔsɔ pǝlefɛɩ nyǝŋ. Mpɛɣɛlɛ mpʋ nɑ kɑncɑɑlɑɣɑ ɑwulɑɑ sɔsɑɑ nɑɑtosompɔɣɔlɑɣɑ ɩnɩ. Kʋ puki timpi pɩɩ tɛ kʋ tɔm tǝnɑŋnɑŋ tɔɣɔ. \p \v 12 Hǝŋ nɑɑnʋwɑ wei n nɑwɑ tɔ ɩ hʋ́lǝ́ɣɩ́ ɑwulɑɑ sɔsɑɑ nɑɑnʋwɑ mpɑ pɑ tɑ tɔɣɔtɑ kɑwulɑsɩ tɔ. Amɑ pɩɩ hɑ-wɛɣɛ kɑwulɑsɩ tomɑ, nɑ pɑ nɑ wontuɣu ŋkʋ pɑ́ tɔɣɔ kɑwulɑɣɑ kɛ kɑlǝfu kʋlʋm tɑɑ. \v 13 Pɑ nɑɑnʋwɑ ɩnɩ pɑ tǝnɑ pɑɑ lɑ lǝmɑɣɑsǝlɛ kʋlʋmtǝlɛ nɑ pɑ́ mǝŋnɑ pɑ tomɑ nɑ pɑ kɑwulɑsɩ nɑ pɑ́ cɛlɑ wontuɣu. \v 14 Pɑɑ kʋlɩ nɑ pɑ́ yoonɑ Ɩwǝyɑɣɑ, ɑmɑ Ɩwǝyɑɣɑ kɑ́ kǝlɩ-wɛ. Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ tɔɔ, ŋkɛɣɛlɛ sɔsɑɑ Sɔsɔ nɑ ɑwulɑɑ tǝnɑ Wulɑʋ. Kɑ nɑ kɑ nyǝ́mɑ mpɑ pɑ yɑɑwɑ nɑ pɑ́ lǝsɩ nɑ pɑ kɛ́ nɩɩntɑɑ tɔ pɑɑ kǝlɩ-wɛ. \p \v 15 Ḿpʋ́ɣʋ́ ɩsɔtɑɑ tillu tɑsɑ-m heeluɣu sɩ: Pusi nsi n nɑwɑ nɑ wɑsɑŋkɑlɩ cɑɣɑ sɩ hɛkʋ tɔ, yǝlɑɑ nɑ sɑmɑɑ nɑ piitimnɑɑ tɑɑ yǝlɑɑ nɑ nsǝmɑ tɑɑ yǝlɑɑ ntɛ́ mpʋ. \v 16 Hǝŋ nɑɑnʋwɑ wei n nɑwɑ tɔ nɑ wontuɣu pɑ tɑɑ kɑ́ kpɑnɑ wɑsɑŋkɑlɩ ɩnɩ, nɑ pɑ́ lɛɛkɩ ɩ wontu tǝnɑ nɑ pɑ́ yele-ɩ kpɛtɛ. Pɑɑ tɔɣɔ ɩ nɑntʋ, nɑ pɑ́ wɔpɩ-ɩ kɔkɔ. \v 17 Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ, Ɩsɔ tʋnɑ pɑ lotunɑɑ tɑɑ kɛ́ hʋwɛɛ sɩ pɑ́ kpɛntɩ nɔɣɔ kʋlʋmɑɣɑ nɑ pɑ́ lɑkɩ nɑ pɑ́ mǝŋnɑ pɑ kɑwulɑsɩ toŋ nɑ pɑ́ cɛlɑ wontuɣu, nɑ pɑ́ yoosi nti nti tǝ lǝmɑɣɑsɛɛ ɩ kɑ tʋwɑ tɔ, hɑlǝnɑ Ɩsɔ kɑ yɔɣɔtɑ nti tɔ tǝ́ lɑ. \p \v 18 Nɑ ɑlʋ wei n nɑwɑ mpʋ tɔ, ɩcɑtɛ sɔsɔɔlɛ nte tǝ ŋmɑkǝlǝɣɩ ɑtɛ ɑwulɑɑ sɔsɑɑ tɔɣɔlɛ. \c 18 \s1 Pɑpiloni hotuɣu tɔm \p \v 1 Pǝlɛ pǝ wɑɑlɩ kɛ́ mɑ nɑ́ ɩsɔtɑɑ tillu lɛlʋ nɑ ɩ́ lɩɩnɑ ɩsɔtɑɑ nɑ ɩ́ tiiki. Ɩ wɛnɑ pǝsʋɣʋ kɛ sɔsɔm kɛ́, nɑ ɩ teu nɑwɑ ɩsɩɩ kɔkɔ nɑ pǝ́ cɔɔ tɛtʋ tǝnɑ. \v 2 Ḿpʋ́ɣʋ́ ɩ yɔɣɔtǝnɑ nɔɣɔ sɔsɑɣɑ sɩ: Ɩ tɩɩ hotɑɑ, Pɑpiloni sɔsɔ tɩɩ hotɑɑ. Pǝnɛntɛ ɩ pǝsɑ ɑlɔɣɑɑ tǝcɑɣɑlɛ, nɑ ɑlɔɣɑɑ nɔɣɔ nɑ pɑ sukɑ, nɑ tɛtʋ sumɑsɩ nsi pɑɑ cɑɑ tɔ sɩ nɔɣɔ nɑ sɩ sukɑ tǝcɑɣɑlɛ ntɛ́ tǝnɑ. \v 3 Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ, ɩnɩ ɩ nyɔɔsǝnɑ piitimnɑɑ tǝnɑ yǝlɑɑ kɛ ɩ sʋlʋm, ɩ ɑsilimɑ sɔsɔɔnɑ ɑnɩ ɑ sʋlʋm. Nɑ ɩ kiŋ kɛ ɑtɛ ɑwulɑɑ sɔsɑɑ lɑkɑɣɑ pɑ ɑsilimɑ kʋlɑpʋtʋ. Nɑ ɑtɛ pɑɣɑtǝlɑɑ pilinɑ ɩ wontu kʋpɑntʋ nti tǝ fɛɩ nyǝɣǝsʋɣʋ tɔ. \p \v 4 Ḿpʋ́ɣʋ́ mɑ nɩɩ pǝ yɔɣɔtǝnɑ ɩsɔtɑɑ, ɩlɛ pǝ tɑɣɑ ɩsɔtɑɑ tillu ɩnɩ ɩ nɔɣɔ. Pǝ tɔmɑɣɑ sɩ: Mɑ yǝlɑɑ, ɩ́ se ɩ kiŋ, nɑ pǝ tɑɑ kɔɔ nɑ ɩ ɩsɑɣɑtʋ tɑɑnɑ-mɛ, nɑ pǝ́ kɔɔ nɑ pǝ́ nɑɑsǝɣɩ nɑ pǝ kpɛŋnɑ-mɛ. \v 5 Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ tɔɔ, ɩ ɩsɑɣɑtʋ kɑɑwɑɣɑ nɑ pǝ́ kɑlǝsǝnɑ ɩsɔtɔnʋɣʋ, Ɩsɔ tɔɔsɑ ɩ lɑkɑsɩ ɩsɑɣɑsɩ tɔɔ. \v 6 Ɩ́ lɛɛtɩ-ɩ mpi ɩ kɑ lɑpɑ-mɛ tɔ. Ɩ́ fɛlɩ-ɩ ɩsǝnɑ mpi ɩ kɑ lɑpɑ tɔɣɔ tɔm nɑɑlɛ. Ɩ́ suuli ɩ kɔpʋ kɛ sʋlʋm mpi pǝ kǝlɑ mpi ɩ puukɑɣɑ-mɛ tɔɣɔ toŋ kɛ tɔm nɑɑlɛ. \v 7 Ɩ́ tʋ-ɩ wɑhɑlɑ nɑ kʋnyɔŋ nɑ pǝ́ tɑlɑ ɩsɩɩ ɩ kɑ tʋɣʋ ɩ tǝɣɩ teeli nɑ ɩ́ kɑɑ wontu kʋpɑntʋ kɛ ɩsǝnɑ mpi tɔ. Ɩ yɔɣɔtɑ ɩ tɑɑ sɩ: Mɑ cɑɣɑɑ tǝkɑ kɛ́ ɩsɩɩ wulɑʋ, mɑ tɑ nyɩ leelutu, mɑ kɑɑ nyɩ mpi pɑ yɑɑ sɩ kʋnyɔŋ tɔ. \v 8 Pǝ tɔɔ kɛ́ kʋnɑɑsǝm mpi pǝ sɩɩwɑ sɩ pɩɩ nɑɑsǝnɑ tɔ, kʋyɑkʋ kʋlʋmʋɣʋ kɛ pɩɩ tii pǝ tǝnɑɣɑ ɩ tɔɔ tǝkpili. Mpǝɣǝlɛ kʋtɔmǝŋ nɑ sǝm nɑ nyɔɣɔsɩ. Kɔkɔ kɑ́ nyɑɣɑ ɩ tǝnɑ tǝlukɑ. Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ, Tɑcɑɑ Ɩsɔ wei ɩ lɑkǝnɑ-ɩ tɔm tɔ ɩ wɛ tomɑ kɛ́. \p \v 9 Ɩ kiŋ kɛ ɑtɛ ɑwulɑɑ sɔsɑɑ lɑkɑɣɑ pɑ ɑsilimɑ kʋlɑpʋtʋ nɑ pɑ́ nɩɩkɩ ɩ leleŋ. Pɑɑ tɛ nɑ pɑ́ nɑ́ kɔkɔ nyɑkɩ-ɩ nɑ nyɔɔsɩ nsi sɩ kʋlǝɣɩ tɔ, ɩlɛ pɑɑ tʋlɩ nɔɔsɩ kɛ ɩ tɔɔ, nɑ pɑɑ kpɑ pɑ lɑŋɑ nɑ pɑ́ wii sɔsɔm. \v 10 Pɑɑ hɑtǝlǝnɑ-ɩ sɩ pǝ tɑɑ kɔɔ nɑ pɑ́ nɑ́ ɩ wɑhɑlɑ. Nɑ pɑɑ tɔ sɩ: Wɑɩyo, wɑɩyo. Pʋwɛ, Pɑpiloni ɩcɑtɛ sɔsɔɔlɛ nɑ toŋ nyǝntɛ tǝnɛ, kɑlǝfu kʋlʋm tɑɑ kɛlɛ pǝ tɛmɑ-ŋ nyɑ́ sɑlǝkɑ tʋɣʋ nɑ? \p \v 11 Atɛ tɑɑtǝlɑɑ nɑ́ tʋlɑ nɔɔsɩ kɛ tǝ tɔɔ tɔtɔ nɑ pɑ́ kpɑ pɑ lɑŋɑ nɑ pɑ́ wii sɔsɔm. Mpi tɔ, nɔɣɔlʋ ɩɩ tɑsǝɣɩ pɑ tɑɑtǝlɛ kɛ yɑpʋ. \v 12 Pɑɑ wʋlɑnɑɑ, pɑɑ nyǝɣǝlʋɣʋ kʋhʋlʋmʋɣʋ, pɑɑ liɣitee pɛɛ. Pɑɑ lɩɩtʋ, pɑɑ kpoŋkpontu toŋ nyǝntʋ pɔɔŋ kʋpɑŋ, pɑɑ tɔɔ wontu kʋpɑmpɑntʋ kʋsɛɛmtʋ, pɑɑ nti tǝ sɛɛ teu tǝkeŋkeŋ tɔ, pɑɑ silikinɑɑ, pɑɑ tɑɑsɩ nsi sɩ fɛɩ yem yem tɔ, pɑɑ tuu kelɑ nɑ tɑɑsɩ kɑtɛ nyǝnsɩ, nɑ nyǝɣǝlʋɣʋ kʋsɛɛmʋɣʋ nɑ nyǝɣǝlʋɣʋ mɑɣɑmɑɣɑ nɑ pǝlɛ nte pɑ yɑɑ sɩ mɑɑpǝlɩ tɔ. \v 13 Pɑɑ ɑfɛʋnɑɑ, pɑɑ kʋkʋsʋm, pɑɑ tulɑɑlʋ miili, pɑɑ tulɑɑlʋ kʋfǝɣǝtʋ, pɑɑ sʋlʋm, pɑɑ nim, pɑɑ mʋlʋm, pɑɑ tɔɣɔnɑɣɑ pee, pɑɑ nɑɑŋ, pɑɑ heeŋ, pɑɑ kpɑɣɑnǝŋ nɑ kɛɛkɛnɑɑ, pɑɑ yomɑɑ nɑ yǝlɑɑ weesiŋ mɑɣɑmɑɣɑ. \v 14 Tɑɑtǝlɑɑ mpɛ pɑ tɔmɑ ɩcɑtɛ sɔsɔɔlɛ ńtɛ́ sɩ: Mpi pǝ tǝnɑ n nyɩɩlɑɣɑ tɔ pǝ sɑɑlɑ yem. Nyɑ́ toŋ nɑ nyɑ́ leleŋ tǝnɑ tʋ-ŋ lʋm, n kɑɑ tɑsɑ-wǝɣɩ keesuɣu. \v 15 Tɑɑtǝlɑɑ mpɑ pɑ tɑɑtɑ ɩcɑtɛ sɔsɔɔlɛ tɑɑ nɑ pɑ́ pili tɔ, pɑɑ tɛ nɑ pɑ́ hɑtǝlǝnɑ-tɛ sɩ pǝ tɑɑ kɔɔ nɑ pɑ́ nɑ́ tǝ wɑhɑlɑ. Pɑɑ tʋlɩ nɔɔsɩ nɑ pɑɑ kpɑ pɑ lɑŋɑ nɑ pɑ́ wii sɔsɔm. \v 16 Pɑɑ tɔ sɩ: Wɑɩyo, ɩcɑtɛ sɔsɔɔlɛ tǝnɛ tǝ tɔm wɛ wɑɩyo. Ńtɛ́ tǝ suukɑɣɑnɑ kpoŋkpontu toŋ nyǝntʋ pɔɔŋ kʋpɑŋ nɑ wontu kʋpɑntʋ nti tǝ sɛɛwɑ tɔ, nɑ wontu nti tǝ sɛɛwɑ tǝkeŋkeŋ tɔ. Nɑ ńtɛ́ tǝ tʋkɑɣɑnɑ wʋlɑ nɑ liɣitee pɛɛ nɑ lɩɩtʋ pǝ tɩɩ fɛɩ. \v 17 Nɑ kɑlǝfu kʋlʋm tɑɑ kɛlɛ tǝ ɑpititu tɛmɑ-tɛɣɛ lʋm tʋɣʋ. \p Kpɩɩlǝŋ tɑɑ sɔsɑɑ sɔsɑɑ nɑ ɩ sʋʋlɑɑ nɑ ɩ sɑɑlɑɑ, nɑ pɑ tǝnɑ mpɑ pɑ tɔkǝnɑ teŋku tɔ, pɑ sǝŋɑ pooluŋ tɑɑ, \v 18 nɑ pɑ́ nɑ́ tǝ kɔkɔ nyɔɔsɩ. Ɩlɛnɑ pɑ́ mɑkɩ kɑpusi nɑ pɑ́ tɔ sɩ: Pɑ tɑ nɑtɑ ɩcɑtɛ nɑ tǝ tɑlɑ ɩcɑtɛ sɔsɔɔlɛ tǝnɛ. \v 19 Ḿpʋ́ɣʋ́ pɑ cosɑ tɛtʋ nɑ pɑ́ pǝlɩ pɑ nyɔɔŋ tɑɑ, nɑ pɑ́ tʋlɩ nɔɔsɩ nɑ pɑ́ kpɑ pɑ lɑŋɑ nɑ pɑ́ wii sɔsɔm. Nɑ pɑ́ mɑkɩ kɑpusi sɩ: Wɑɩyo, ɩcɑtɛ sɔsɔɔlɛ tǝnɛ tǝ tɔm wɛ wɑɩyo. Pɑ tǝnɑ mpɑ pɑ wɛnɑ kpɩɩlǝŋ kɛ teŋku tɑɑ tɔ tǝ toŋ kɛ pɑ kʋlǝnɑɑ. Kɑlǝfu kʋlʋm tɑɑ kɛlɛ pǝ tǝnɑ pǝ tɛmɑ-tɛɣɛ lʋm tʋɣʋ. \p \v 20 Tɔʋ, ɩsɔtɔnʋɣʋ nyɑ́, pǝ wɑkǝlɑ-tɛ tɔ, pɑɑnɑ-tɛ ɩlɛ. Ɩsɔ yǝlɑɑ mɛ, nɑ tillɑɑ nɑ Ɩsɔ kʋyɔɣɔtʋtʋ tɛlǝsǝlɑɑ, ɩ́ pɑɑnɑ-tɛ. Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ, ɩsɑɣɑtʋ nti tɩɩ lɑpɑ-mɛ tɔɣɔ Ɩsɔ hʋʋnɑ-tɛ. \p \v 21 Ḿpʋ́ɣʋ́ ɩsɔtɑɑ tillu toŋ tʋ nɔɣɔlʋ kpɑɣɑ pǝlɛ sɔsɔɔlɛ, tǝ tɔɔʋ wɛ ɩsɩɩ nɑmlɛ, nɑ ɩ́ pɛtɩ teŋku tɑɑ. Ɩlɛnɑ ɩ́ tɔŋ sɩ: Ɩsǝntɔɣɔ pɑɑ pɛtɩ Pɑpiloni ɩcɑtɛ sɔsɔɔlɛ kɛ tuu pǝ tɛɛ nɑ pɑ́ɑ́nɑ́ sɔsɔɔnɑ, nɑ pɑ kɑɑ tɑsɑ-tɛɣɛ keesuɣu. \v 22 Nɑ pɑ kɑɑ tɑsɑ nɩɩʋ kɛ Pɑpiloni nyɑ́ nyɑ́ tɑɑ kɛ́ sɑŋkʋnɑɑ nɑ cǝmǝŋ nɑ hǝsɩ nɑ ɑkɑntɛɛ pǝ tɑŋ. Pɑ kɑɑ tɑsɑ nɑʋ kɛ tǝmlɛ lɑtʋ nɔɣɔlʋɣʋ tǝmlɛ nɑtǝlɩ tǝ tɑɑ. Nɑ pɑ kɑɑ tɑsɑ nɩɩʋ kɛ nɑmlɛ kpɑ́lʋ́ɣʋ́. \v 23 Fǝtǝlɑ kɑɑ tɑsɑ mʋɣʋ kɛ nyɑ́ tɑɑ, pǝ́cɔ́ pɑ kɑɑ tɑsɑ ɑkpɑɣɑlɛ ɑyɔɔlɑ tɑŋ nɩɩʋ kɛ nyɑ́ tɑɑ. Nyɑ́ tɑɑ tɑɑtǝlɑɑ hǝtɛ kɑ yɑɑnɑ ɑntulinyɑ tɑɑ kɛ́ lɔŋ, nɑ nyɑ́ puɣusɑ yǝlɑɑ tǝnɑ nɑ nyɑ́ topotopo tǝmɑ pɛɛkʋɣʋ. \p \v 24 Pɑ nɑwɑ Ɩsɔ kʋyɔɣɔtʋtʋ tɛlǝsǝlɑɑ nɑ Ɩsɔ yǝlɑɑ pɑ cɑlǝm, nɑ pɑ tǝnɑ mpɑ pɑ kʋ tɛtʋ tɔɔ tɔ pɑ cɑlǝm kɛ Pɑpiloni tɑɑ tɔɣɔ pɑ tʋ-tɛɣɛ sɑlǝkɑ. \c 19 \p \v 1 Pǝlɛ pǝ wɑɑlɩ kɛ́ mɑ nɩɩ pǝ yɔɣɔtǝnɑ nɔɔsɩ sɔsɔɔnsɩ nɑ ɩsɔtɑɑ, nɑ pǝ́ wɛ ɩsɩɩ sɑmɑɑ tuutuumɑ yɔɣɔtʋɣʋ tɔ sɩ: Ɩ́ sɑ Ɩsɔ. Tɑ Ɩsɔ yɑkǝnɑ, nɑ ɩnǝɣǝlɛ teeli nɑ tomɑ pǝ tʋ. \v 2 Tɑmpɑnɑ nɑ siɣisuɣu kɛ ɩ tǝŋǝɣɩ nɑ ɩ́ hʋʋkǝnɑ. Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ, wɑsɑŋkɑlɩ sɔsɔ wei ɩ wɑkǝlɑɣɑ tɛtʋ nɑ ɩ ɑsilimɑ tɔ, ɩ kʋ ɩ tɔm. Nɑ ɩsǝnɑ mpi ɩnɩ ɩ kɑ kʋ Ɩsɔ yǝlɑɑ tɔ, Ɩsɔ nɑ́ tʋ-ɩ pǝ sɑlǝkɑ. \v 3 Nɑ pɑ tɑsɑ yɔɣɔtʋɣʋ tɔtɔ sɩ: Ɩ́ sɑ Ɩsɔ. Ɩcɑtɛ sɔsɔɔlɛ ńtɛ́ tǝ kɔkɔ nyɔɔsɩ tɔŋnɑ kʋlʋɣʋ kɛ tɑm kɛ́. \v 4 Ḿpʋ́ɣʋ́ sɔsɑɑ hiu nɑ liɣiti ɩnɩ nɑ weesiŋ nyǝ́mɑ liɣiti ɩnɩ pɑ luŋɑ ɑkulɑ nɑ pɑ́ sɛɛ Ɩsɔ wei ɩ cɑɣɑ kumte tɔɔ tɔ, ɩlɛnɑ pɑ́ tɔ sɩ: Ami. Ɩ́ sɑ Ɩsɔ. \s1 Ɩwǝyɑɣɑ ɑkpɑɣɑlɛ kʋtɔɣɔʋ \p \v 5 Ḿpʋ́ɣʋ́ pǝ yɔɣɔtɑ kumte kiŋ sɩ: Sɔsɑɑ nɑ piyɑ mpɑ mɛ ɩ́ kɛ́ Ɩsɔ pǝyɑlɑɑ nɑ ɩ́ see-ɩ tɔ, ɩ́ sɑ tɑ Ɩsɔ. \v 6 Mɑ nɩɩ pǝ tɑsɑ yɔɣɔtʋɣʋ nɑ pǝ́ nǝɣǝsǝnɑ ɩsɩɩ sɑmɑɑ tuutuumɑ yɔɣɔtʋɣʋ tɔ, nɑ pǝ́ wɛ yuŋ ɩsɩɩ lʋm kpeŋuɣu nɑ pǝ́ fɑlǝɣɩ cooo tɔ, ɩsɩɩ tɛʋ holuɣuu sɔsɔm tɔ tɑkɑ. Mɑ nɩɩ pǝ yɔɣɔtɑɑ kɛ́ sɩ: Ɩ́ sɑ Ɩsɔ, pǝ tɑɣɑ pʋlʋ Tɑcɑɑ Ɩsɔ kɑwulɑɣɑ tʋ ɩnɩ ɩ tɔkǝnɑ kɑwulɑɣɑ. \v 7 Ɩwǝyɑɣɑ pɛɛlɔ kpɑʋ tɑlɑɑ, nɑ kɑ pɛɛlɔ mɑɣɑmɑɣɑ nɑ́ tɩɩ tɑɣɑnɑ ɩ tɩ. Pǝ tɔɔ ɩlɛ tǝ pɑɑ nɑ tɑ́ lɑŋɑ hʋlʋmɩ, nɑ tǝ́ tʋ-ɩ teeli. \v 8 Pǝ hɑ ɩ pɛɛlɔ kɛ mpɑɑ sɩ ɩ́ suu kpoŋkpontu toŋ nyǝntʋ pʋʋɣʋ kʋpɑŋkʋ ŋku kʋ mʋɣɩ kɔkɔ kɛ nyǝnǝnyǝnɩ nɑ kʋ fɛɩ ɑsilimɑ tɔ. Pʋʋɣʋ ŋkʋ kʋ wɛɛ kɛ́ ɩsɩɩ Ɩsɔ yǝlɑɑ tǝmɑ kʋpɑnɑ. \p \v 9 Ḿpʋ́ɣʋ́ ɩsɔtɑɑ tillu tɔmɑ-m sɩ: Nmɑɑ tɑkǝlɑɣɑ tɑɑ sɩ Ɩwǝyɑɣɑ kpɑ kɑ pɛɛlɔ nɑ pɑ́ yɑɑ mpɑɣɑ tɔɣɔʋ tɔɣɔlɛ leleŋ nɩɩlɑɑ. Nɑ ɩ tɑsɑɑ sɩ: Tɔm tǝnɛ tǝ kɛ́ Ɩsɔ kʋyɔɣɔtʋtʋ tɑmpɑnɑ nyǝntʋ kɛ́. \p \v 10 Tǝnɑɣɑ mɑ hǝntɑ ɩ tɛɛ sɩ mɑ sɛɛ-ɩ. Amɑ ɩ tɔmɑ-m sɩ: Tɑɑ lɑ mpʋ, tɑ tǝnɑɣɑ tǝmlɛ nyǝ́mɑ kɛ́. Tɑɣɑlɛ mpʋ nɑ nyɑ́ tɑɑpɑlɑɑ mpɑ Yesu kulɑ tɑmpɑnɑ tɔɔ nɑ pɑ́ nyɩ-yɛ tɔ. Ye sɛɛtʋ ɩlɛ, Ɩsɔ kɛ́ n kɑ́ sɛɛ. \p Yesu kulɑ tɑmpɑnɑ nnɑ ɑ tɔɔ tɔ, ɑnɩ ɑ tʋnɑ Ɩsɔ kʋyɔɣɔtʋtʋ tɛlǝsǝlɑɑ kɛ yɔɣɔtʋɣʋ. \s1 Kpɑɣɑnʋhʋlʋmɑɣɑ cɑɣɑlʋ \p \v 11 Ḿpʋ́ɣʋ́ mɑ nɑ́ ɩsɔtɔnʋɣʋ tʋlɑɑ, ɩlɛnɑ kpɑɣɑnʋhʋlʋmɑɣɑ lɩɩ. Pɑ yɑɑ kɑ tɔɔ cɑɣɑlʋ sɩ Kʋpɑŋ nɑ Tɑmpɑnɑ tʋ. Siɣisuɣu kɛ ɩ tǝŋǝɣɩ nɑ ɩ́ hʋʋkǝnɑ ɩ tɔm nɑ ɩ́ yookinɑ ɩ yoou tɔtɔ. \v 12 Ɩ ɩsɛ wɛ kɛ́ ɩsɩɩ kɔkɔ mʋkʋɣʋ tɔ, nɑ ɩ nyʋɣʋ tɑɑ kɑ wɛ teeli nteniŋ pɑɣɑlɛ. Pɑ ŋmɑɑ hǝtɛ nɑtǝlǝɣɩ ɩ tɔɔ, nɑ nɔɣɔlʋ tɑ nyɩ-tɛ ye pǝ tɑɣɑ ɩ tike. \v 13 Ɩ cɑpɑ wei ɩ suuwɑ tɔ ɩ tǝnɑ nɑ cɑlǝm kɛ́. Ɩ hǝtɛ ntɛ́ sɩ: Ɩsɔ Tɔm. \v 14 Ḿpʋ́ɣʋ́ ɩsɔtɔnʋɣʋ tɑɑ yoolɑɑ hu ɩ wɑɑlɩ nɑ pɑ kpɑɣɑnʋhʋlʋmɑsɩ, nɑ pɑ́ suu kpoŋkpontu toŋ nyǝntʋ pʋʋɣʋ kʋpɑŋkʋ ŋku kʋ hʋlʋmɑɑ tǝlɑɩlɑɩ nɑ kʋ fɛɩ ɑsilimɑ tɔ. \v 15 Lɑɣɑtɛ kʋsɛŋtǝlɛ nte ɩ kɑ kʋnɑ kɑteŋɑsɩ tɔɔ yǝlɑɑ tɔ ɩ nɔɣɔ tɑɑ kɛ́ tǝ lɩɩkɑɣɑnɑ. Nɑ nyǝɣǝlʋɣʋ kpɑ́tʋ́ɣʋ́ kɛ ɩ kɑ́ tiikiɣinɑ-wɛ. Nɑ ɩ kɑ́ yɔtɩ lɛsɛŋ kɛ tǝnyɑɑsǝlɛ nte tǝ kɛ́ Ɩsɔ kɑwulɑɣɑ tʋ pɑ́ɑ́nɑ́ sɔsɔɔnɑ sʋlʋm tǝnyɑɑsǝlɛ tɔ tǝ tɑɑ. \v 16 Pɑ ŋmɑɑwɑ ɩ nɔɔhɛɛ nɑ ɩ cɑpɑ pǝ tɔɔ kɛ́ sɩ: Awulɑɑ Wulɑʋ, sɔsɑɑ Sɔsɔ. \p \v 17 Ḿpʋ́ɣʋ́ mɑ nɑ́ ɩsɔtɑɑ tillu nɔɣɔlʋ ɩ́lɛ́ nɑ ɩ́ sǝŋɑ ilim tɔɔ. Nɑ ɩ́ mɑ́ kɑpusi nɑ ɩ́ heeli sumɑsɩ nsi sɩ kʋlǝɣɩ ɩsɔ tɔ sɩ tǝnɑ sɩ: Ɩ́ timsi nɑ ɩ́ kɔɔ Ɩsɔ ɑcimɑ sɔsɔɔnɑ tɑɑ. \v 18 Ɩ́ kɔɔ nɑ ɩ́ tɔɣɔ ɑwulɑɑ nɑ yoolɑɑ nɑ pɑ sɔsɑɑ pɑ nɑntʋ, nɑ kpɑɣɑnǝŋ nɑ ɩ tɔɔ cɑɣɑlɑɑ pɑ nɑntʋ, nɑ ɩ́ tɔɣɔ yǝlɑɑ tǝnɑ, yomɑɑ nɑ kɑsɑɣɑmpiyɑ nɑ sɔsɑɑ nɑ piyɑ, pɑ nɑntʋ. \p \v 19 Ḿpʋ́ɣʋ́ mɑ nɑ́ wontuɣu ŋkʋ nɑ ɑtɛ ɑwulɑɑ nɑ pɑ yoolɑɑ pɑ kotɑɑ sɩ pɑ yookinɑ kpɑɣɑnʋ tɔɔ cɑɣɑlʋ ɩnɩ nɑ ɩ́lɛ́ ɩ nyǝ́mɑ. \v 20 Tǝnɑɣɑ pɑ kpɑ wontuɣu ŋkʋ nɑ Ɩsɔ kʋyɔɣɔtʋtʋ tɛlǝsʋlʋ pɔpɔtʋ wei ɩ kɑ lɑpɑ piti tǝmɑ kɛ kʋ ɩsɛntɑɑ tɔ nɑ pɑ́ tǝkɩ. Piti tǝmɑ nnɑ ɩ lɑkɑɣɑ mpʋ tɔɣɔ ɩ puɣusɑɣɑnɑ mpɑ pɑ yʋsǝnɑ wontuɣu kʋyʋsʋm pǝyele pɑ sɛɛkɑɣɑ kʋ lɛɛsʋɣʋ tɔ. Ḿpʋ́ɣʋ́ pɑ kpɑɣɑ wontuɣu ŋkʋ nɑ Ɩsɔ kʋyɔɣɔtʋtʋ tɛlǝsʋlʋ pɔpɔtʋ ɩnɩ nɑ pɑ́ pɛtɩ-wɛɣɛ kɔkɔ teŋku wei ɩ tɔŋnɑ mʋɣʋ tɔ ɩ tɑɑ nɑ pɑ ɩsɛ. \v 21 Pǝ kɑɑsɑ mpɑ tɔ, pɑ kʋ pɛlɛ nɑ lɑɣɑtɛ nte tǝ lɩɩkǝnɑ wei ɩ cɑɣɑ kpɑɣɑnʋ tɔɔ tɔ ɩ nɔɣɔ tɑɑ tɔ. Ɩlɛnɑ sumɑsɩ tɔɣɔ pɑ nɑntʋ nɑ pǝ́ tɑlɑ-sɩ. \c 20 \s1 Pɩɩsɩ iyɑɣɑ (1000) tɔm \p \v 1 Ḿpʋ́ɣʋ́ mɑ nɑ́ ɩsɔtɑɑ tillu nɔɣɔlʋ nɑ ɩ́ lɩɩnɑ ɩsɔtɑɑ nɑ ɩ́ tiiki, nɑ ɩ́ tɔkɑ ɩ niŋ tɑɑ kɛ́ lumɑŋ pʋ́ʋ́ɣʋ́ sɔsɔɔʋ sɑɑfʋ nɑ ɑlukpɑlɩɩŋ tɑŋkɩɩŋ nɩɩlɩ. \v 2 Tǝnɑɣɑ ɩ siisɑɑ nɑ ɩ́ kpɑ tʋm sɔsɔ kʋpǝŋ ɩnɩ nɑ ɩ́ tʋ-ɩ ɑlukpɑlɑ sɩ ɩ́ cɑɣɑ ḿpʋ́ɣʋ́ pɩɩsɩ iyɑɣɑ (1000). Ɩlɔɣɔʋ kɛ pɑ yɑɑ mpʋ sɩ: Tʋm sɔsɔ kʋpǝŋ, nɑ kʋlʋm ɩnǝɣǝlɛ Sɑtɑnɩ. \v 3 Ḿpʋ́ɣʋ́ ɩsɔtɑɑ tillu kpɑɣɑ-ɩ nɑ ɩ́ pɛtɩ lumɑŋ pʋ́ʋ́ɣʋ́ sɔsɔɔʋ tɑɑ nɑ ɩ́ tǝkɩ, nɑ ɩ́ kɑlǝsɩ nɑ ɩ́ tʋ pǝ tɔɔ kɛ́ kʋyʋsʋm sɩ tʋm sɔsɔ ɩ́ tɑɑ tɑsɑ mpɑɑ hikuɣu nɑ ɩ́ tolisi kɑteŋɑsɩ tɔɔ yǝlɑɑ, hɑlǝnɑ pɩɩsɩ iyɑɣɑ (1000) ŋkɛ kɑ́ tɛ nɑ pǝ́cɔ́. Pǝ wɑɑlɩ ɩlɛ pɑɑ tʋlɩ-ɩ wɛɛ nɑɑlɛ. \p \v 4 Ḿpʋ́ɣʋ́ mɑ nɑ́ kumlee nɑ pǝ́ hɑwɑ ɑ tɔɔ cɑɣɑlɑɑ kɛ pǝsʋɣʋ sɩ pɑ́ hʋʋkɩ tɔm. Nɑ mɑ́ nɑ́ tɔtɔɣɔ mpɑ pɑ heelɑɣɑ tɑmpɑnɑ nnɑ ɑ tɔɔ Yesu kulɑɑ tɔ nɑ Ɩsɔ Tɔm nɑ pɑ́ lɛntɩ-wɛɣɛ pǝ tɔɔ tɔ pɑ lǝsɑsɩ. Pɛlɛ pɑ tɑɑ sɛɛ wontuɣu ŋkʋ nɑ kʋ lɛɛsʋɣʋ. Pǝyele pɑ tɑ tʋ wontuɣu ŋkʋ kʋ kʋyʋsʋm kɛ pɑ tokuŋ yɑɑ pɑ niŋ tɑɑ. Ḿpʋ́ɣʋ́ pɑ femɑ nɑ pɑ́ nɑ́ Kilisiti pɑ́ tɔɣɔ kɑwulɑɣɑ kɛ pɩɩsɩ iyɑɣɑ (1000). \v 5 Amɑ pɩɩsɩ iyɑɣɑ (1000) ŋkɛ kɑɑ tɛmɑ nɑ pǝ́cɔ́ sǝtɑɑ lɛlɑɑ fe. Sǝtɑɑ tɑɑ fem kɑncɑɑlɑɣɑ nyǝm ntɛ́. \v 6 Mpɑ pɑɑ fe fem kɑncɑɑlɑɣɑ nyǝm pǝnɛ pǝ tɑɑ tɔ mpɛɣɛlɛ leleŋ nɩɩlɑɑ, nɑ mpɛɣɛlɛ pǝ pɑɑsɑɑ nɑ pǝ́ kooli koolee kʋpɑnɑ. Sǝm kʋlɛlǝm ɩɩ tɑsǝɣɩ-wɛɣɛ pǝsʋɣʋ. Amɑ pɑɑ lɑ Ɩsɔ nɑ Kilisiti pɑ kɔtǝlɑɑ, nɑ pɑ́ nɑ-ɩ pɑɑ tɔɣɔ kɑwulɑɣɑ kɛ pɩɩsɩ iyɑɣɑ (1000) tɑɑ. \s1 Sɑtɑnɩ kpisuɣu \p \v 7 Pɩɩsɩ iyɑɣɑ (1000) ŋkɛ kɑ kɔŋ nɑ kɑ́ yoosi ɩlɛnɑ pɑ́ tʋ́lɩ́ Sɑtɑnɩ kɛ ɩ sɑlǝkɑ tɑɑ. \v 8 Nɑ ɩ kɑ́ cɔɔ ɑntulinyɑ piitimnɑɑ tǝnɑ tɔɔ tǝpɑɩ nɑ ɩ́ puɣusi yǝlɑɑ. Mpɛɣɛlɛ Kɔkɩ nɑ Mɑkɔkɩ. Ɩ kɑ́ koti-wɛ sɩ pɑ́ yoo, nɑ pɑɑ wɛɛ pɑɣɑlɛ ɩsɩɩ teŋku nɔɣɔ kɑnyǝŋɑ pee. \v 9 Pɑ lɩɩnɑ ntɛ́ nɑ tɛtʋ tǝnɑ tɔɔ kɛ́ pɑɑ le, nɑ pɑ́ tɑ́ kotɑɣɑ kɛ Ɩsɔ yǝlɑɑ tǝsikile nɑ Ɩsɔ luɣu tɛɛ ɩcɑtɛ. Amɑ kɔkɔ lɩɩnɑ ɩsɔtɑɑ nɑ kɑ́ kʋ pɑ tǝnɑ tǝnɑŋnɑŋ. \v 10 Ḿpʋ́ɣʋ́ pɑ pɛtɑ Ɩlɔɣɔʋ wei ɩ puɣusɑɣɑ-wɛ tɔɣɔ kɔkɔ nɑ ɑsimti pǝ teŋku wei ɩ tɑɑ pɑɑ tɛmɑ wontuɣu nɑ Ɩsɔ kʋyɔɣɔtʋtʋ tɛlǝsʋlʋ pɔpɔtʋ kɛ pɛtʋɣʋ tɔ ɩ tɑɑ. Ilim nɑ ɑhoo kɛ pɩɩ nɑɑsǝɣɩ-wɛɣɛ tɑm tɔɔ kɛ́ mpʋ. \s1 Kɑntǝkɑɣɑ hʋʋlɛ \p \v 11 Ḿpʋ́ɣʋ́ mɑ nɑ́ kumte sɔsɔɔlɛ kʋhʋlʋmlɛ nɑ tǝ tɔɔ cɑɣɑlʋ. Tǝnɑɣɑ tɛtʋ nɑ ɩsɔtɔnʋɣʋ mʋkɑ yem kɛ́ ɩ ɩsɛntɑɑ tǝkpɑtɑɑ. \v 12 Pǝ wɑɑlɩ kɛ́ mɑ nɑ́ sǝtɑɑ sɔsɑɑ nɑ sǝkpemɑ nɑ pɑ́ sǝŋɑ kumte ɩsɛntɑɑ. Ḿpʋ́ɣʋ́ pɑ hɛtɑ tɑkǝlɑsɩ. Ɩlɛnɑ pɑ́ hɛtɩ tɑkǝlɑɣɑ lɛŋkɑ tɔtɔ, kɛlɛɣɛlɛ weesuɣu nyǝŋkɑ. Ɩlɛnɑ pɑ́ sʋʋ sǝtɑɑ kɛ tɔm nti nti pɑɑ lɑpɑ nɑ pɑ́ ŋmɑɑ-tǝɣɩ tɑkǝlɑsɩ nsɩ sɩ tɑɑ tɔɣɔ hʋʋnɑʋ. \v 13 Ḿpʋ́ɣʋ́ teŋku lǝsɑ sǝtɑɑ mpɑ ɩ kɑ lipɑ tɔ. Nɑ sǝm nɑ sǝtɑɑ tǝcɑɣɑlɛ nɑ́ɑ́ lǝsɩ tɔtɔɣɔ yǝlɑɑ mpɑ pɑɑ wɛ pǝ tɑɑ tɔ. Ɩlɛnɑ pɑ́ pɔɔsɩ pɑɑ wei kɛ́ nti ɩ kɑ lɑpɑ tɔ. \v 14 Pǝ yelɑ sǝm nɑ sǝtɑɑ tǝcɑɣɑlɛ, ɩlɛnɑ pɑ́ pɛtɩ pɛlɛɣɛ kɔkɔ teŋku tɑɑ. Kɔkɔ teŋku ɩnǝɣǝlɛ sǝm kʋlɛlǝm. \v 15 Ye wei ɩ hǝtɛ ɩ́ fɛɩ weesuɣu tɑkǝlɑɣɑ tɑɑ, kɔkɔ teŋku tɑɑ kɛ́ pɑ pɛtǝɣɩ-ɩ. \c 21 \s1 Ɩsɔtɔntʋɣʋ kʋfɑlʋɣʋ nɑ tɛtʋ kʋfɑtʋ \p \v 1 Ḿpʋ́ɣʋ́ mɑ nɑ́ ɩsɔtɔnʋɣʋ kʋfɑlʋɣʋ nɑ tɛtʋ kʋfɑtʋ. Ɩsɔtɔnʋɣʋ kʋpǝnʋɣʋ nɑ tɛtʋ kʋpǝntʋ kɑ mʋkɑ yem kɛ́, nɑ teŋku nɑ́ fɛɩ tɔtɔ. \v 2 Nɑ mɑ́ nɑ́ ɩcɑtɛ nɑŋŋ nyǝntɛ. Yosɑlɛm kʋfɑlʋ, nɑ tǝ lɩɩnɑ ɩsɔtɑɑ kɛ́ Ɩsɔ kiŋ nɑ tǝ́ tiiki. Tǝ tɑɣɑnɑ tǝ tǝɣɩ teu kɛ́ ɩsɩɩ pɛɛlɔ tɑɣɑnʋɣʋ ɩ tɩ nɑ ɩ́ puki ɩ pɑɑlʋ kiŋ tɔ. \v 3 Tǝnɑɣɑ mɑ nɩɩ pǝ yɔɣɔtǝnɑ kumte kiŋ nɑ nɔɣɔ sɔsɔɣɑ sɩ: Pǝnɛntɛ Ɩsɔ tǝcɑɣɑlɛ wɛ yǝlɑɑ hɛkʋ. Ɩ́ nɑ-wɛ pɑɑ cɑɣɑnɑ, nɑ pɑɑ lɑ ɩ yǝlɑɑ. Pɑ́ nɑ Ɩsɔ mɑɣɑmɑɣɑ pɑɑ cɑɣɑnɑ nɑ pɑ́ nyǝnǝɣɩ-ɩ pɑ Ɩsɔ. \v 4 Ɩ kɑ́ hɩɩsɩ pɑ ɩsǝlʋm tǝnɑ tǝpɑɩ. Sǝm kɑɑ tɑsɑ wɛɛʋ. Kʋpǝm mpɩ pǝ tǝnɑ pɩɩ mʋkɩ yem. \p \v 5 Ḿpʋ́ɣʋ́ wei ɩ cɑɣɑ kumte tɔɔ tɔ ɩ tɔmɑ sɩ: Pǝnɛntɑɑ mɑ pǝsǝɣɩ pǝ tǝnɑɣɑ kʋfɑm. Nɑ ɩ heelɑ-m sɩ: Nmɑɑ-tɩ. Mpi tɔ mɑ kʋyɔɣɔtʋtʋ kɛ tɑmpɑnɑ kɛ́, nɑ tǝ mʋnɑ pɑ́ tɛ-tɩ nɑ tɑɑ. \p \v 6 Nɑ ɩ́ tɑsɑ sɩ: Pǝ lɑpɑɣɑlɛ. Mɑɣɑlɛ Alǝfɑ nɑ Omɛkɑ, kɑncɑɑlɑɣɑ tʋ nɑ kɑntǝkɑɣɑ tʋ. Lʋkɔtʋ ɩ́ wɛnɑ wei, mɑɑ hɑ-ɩ weesuɣu lʋm sɛɛlʋ kɛ fɑɑlɑɑ nɑ ɩ́ nyɔɔ. \v 7 Ye wei ɩ́ lɑpɑ kǝllʋ mɑɑ lɑpɩ-ɩ kʋcɔɔʋ kʋnɛ, nɑ ɩ kɑ́ yɑɑ-m ɩ Ɩsɔ, nɑ mɑɑ yɑɑ-ɩ mɑ pǝyɑlʋ. \v 8 Amɑ pǝ yelɑ sɔɣɔntʋnɑɑ nɑ mɑ tɑ nyɩ ɩsɔnɑɑ nɑ ɑcɑɑlǝtʋ nyǝ́mɑ nɑ yʋlʋkʋlɑɑ nɑ ɑsilimɑ lɑtɑɑ nɑ mpɑ pɑ lɑkɩ topotopo tǝmɑ tɔ nɑ tɩɩŋ lɑɑlɑɑ nɑ pɔpɔtʋnɑɑ tǝnɑ pɑ tǝcɑɣɑlɛ ntɛ́ kɔkɔ nɑ ɑsimti pǝ teŋku wei ɩ mʋɣɩ kɔkɔ tɔ ɩ tɑɑ. Sǝm kʋlɛlǝm ntɛ́. \s1 Yosɑlɛm kʋfɑlʋ \p \v 9 Ɩsɔtɑɑ tillɑɑ nɑɑtosompɔɣɔlɑɣɑ wei ɩ kɑ tɔkɑ kɔpʋnɑɑ nɑ pɑ́ sunɑ kʋnɑɑsǝnɑm kɑntǝkɑɣɑ nyǝm kɛ tɔm nɑɑtosompɔɣɔlɑɣɑ tɔ pɑ tɑɑ lɛlʋ kɔmɑ nɑ ɩ́ tɔ-m sɩ: Kɔɔ nɑ mɑ́ hʋlɩ-ŋ pɛɛlɔ wei pɑɑ kpɑ tɔ, Ɩwǝyɑɣɑ ɑlʋ ntɛ́. \v 10 Ḿpʋ́ɣʋ́ Feesuɣu tɛɛnɑ-m nɑ ɩsɔtɑɑ tillu kpɑɣɑ-m nɑ ɩ́ kpɑɑsɩ pʋɣʋ sɔsɔɔʋ nɑkʋlɩ kʋ comcom nɔɣɔ tɑɑ. Tǝnɑɣɑ ɩ hʋlɑ-m Yosɑlɛm, ɩcɑtɛ nɑŋŋ nyǝntɛ nte tǝ lɩɩnɑ Ɩsɔ kiŋ kɛ ɩsɔtɑɑ nɑ tǝ́ tiiki tɔ. \v 11 Nɑ tǝ́ nɑ Ɩsɔ teeli tǝnyǝnǝnyǝnɩ. Tǝ teekɑɣɑ kɔkɔ kɛ́ nɑ pǝ́ nǝɣǝsǝnɑ liɣitee pǝlɛ kʋcɔlɔcɔllɛ nte tǝ nɑɑ ɩsɩɩ tiŋ tɔ. \v 12 Koluŋɑ sɔsɔɔŋkɑ kʋkʋlɑɣɑ cɔɔnɑ-tɛ, nɑ tǝ wɛnɑ nɔnɔɔsɩ nɑɑnʋwɑ nɑ nɑɑlɛ, nɑ ɩsɔtɑɑ tillɑɑ nɑɑnʋwɑ nɑ nɑɑlɛ tɑŋɑ tǝ nɔnɔɔsɩ. Nɑ pɑ́ ŋmɑɑ nɔnɔɔsɩ nsɩ sɩ tɔɔ kɛ́ Ɩsɛɣɛlɩ nyǝ́mɑ kpekɑ nɑɑnʋwɑ nɑ nɑɑlɛ hǝlɑ. \v 13 Nɔnɔɔsɩ tooso kɑ wɛnnɑ pɑɑ hɔɣɔlʋɣʋ ŋku kʋ tɔɔ, ilim tǝlɩɩlɛ tɔɔ kɛ́ nɔnɔɔsɩ tooso, nɑ ilim ntɔɣɔŋ tɔɔ kɛ́ tooso, pǝ mpǝtǝŋ tɔɔ kɛ́ tooso, nɑ ilim tǝtʋlɛ tɔɔ kɛ́ tooso. \v 14 Pɩɩŋ nɑɑnʋwɑ nɑ nɑɑlɛ tɔɔ kɛ́ koluŋɑ nɑ ɩcɑtɛ pǝ sǝŋɑɑ. Nɑ pǝ́ ŋmɑɑwɑ pɩɩŋ ɩnɩ ɩ tɔɔ kɛ́ Ɩwǝyɑɣɑ tillɑɑ nɑɑnʋwɑ nɑ nɑɑlɛ hǝlɑ. \p \v 15 Ɩsɔtɑɑ tillu wei ɩ yɔɣɔtɑɣɑnɑ-m tɔ ɩ tɔkɑ cɑmlʋɣʋ kʋmɑɣɑsʋɣʋ kɛ ɩ niŋ tɑɑ. Cɑmlʋɣʋ ŋkʋ kʋ kɛ́ wʋlɑ kɛ́, sɩ ɩ mɑɣɑsǝɣǝnɑ ɩcɑtɛ nɑ tǝ nɔnɔɔsɩ nɑ tǝ koluŋɑ. \v 16 Kɔŋkɔmǝŋ liɣiti kɛ́ ɩcɑtɛ wɛnɑ, nɑ tǝ wɑŋ tɔɔ nɑ tǝ tɑɣɑlǝŋ tɔɔ wɛ teitei. Ḿpʋ́ɣʋ́ ɩsɔtɑɑ tillu mɑɣɑsɑ ɩcɑtɛ nɑ ɩ cɑmlʋɣʋ ŋkʋ, nɑ ɩcɑtɛ kɔŋkɔŋ tɑɣɑlǝŋ wɛ kilomɛɛtǝlǝnɑɑ iyisi nɑɑlɛ nɑ ŋmʋnʋɣʋ (2200), nɑ tǝ wɑŋ tɔɔ nɑ tǝ kʋŋkʋlʋmǝŋ tɔɔ tɔtɔɣɔ mpʋ. \v 17 Nɑ ɩsɔtɑɑ tillu mɑɣɑsɩ koluŋɑ tɔtɔ, nɑ kɛlɛ kɑ kʋŋkʋlʋmǝŋ mɑɣɑnɑ mɛɛtǝlǝnɑɑ nɩɩtoso nɑ kɑkpɑsɩ. Ɩsǝnɑ pɑ mɑɣɑsǝɣɩ tɔɣɔ ɩ mɑɣɑsɑɑ. \v 18 Liɣitee pɛɛ kʋcɔlɔcɔlɛɛ kɛ pɑ ŋmɑnɑ koluŋɑ. Pǝ yelɑ ɩcɑtɛ tɔ, wʋlɑ mɑɣɑmɑɣɑ kɛ pɑ ŋmɑnɑ tǝlɛ, nɑ wʋlɑ ɩnɩ ɩ wɛ tǝcɛɩcɛɩ kɛ́ ɩsɩɩ tiŋ. \p \v 19 Liɣitee pɛɛ kɛ pɑ lɑpǝnɑ kɑcɔkɑ kɛ ɩcɑtɛ koluŋɑ kite tɛɛ pɛɛ tɔɔ. Kɑncɑɑlɑɣɑ nyǝntɛ ntɛ́ liɣitee pǝlɛ nte tǝ sitɑ cʋntʋ nɑ pooku tɔ. Nɑɑlɛ nyǝntɛ ntɛ́ liɣitee pǝlɛ nte tǝ wɛ pooku tǝlɛ tɔ. Tooso nyǝntɛ ntɛ́ liɣitee pǝlɛ pooku nɑ ɑtɔntɔɔtɛ. Liɣiti nyǝntɛ ntɛ́ liɣitee pǝlɛ tiŋ ɑtɔntɔɔtɛ. \v 20 Kɑkpɑsɩ nyǝntɛ ntɛ́ liɣitee pǝlɛ kʋkpɛɛtǝlɛ. Nɑɑtoso nyǝntɛ ntɛ́ liɣitee pǝlɛ kʋsɛɛmlɛ cʋntʋ tɑkɑ. Nɑɑtosompɔɣɔlɑɣɑ nyǝntɛ ntɛ liɣitee pǝlɛ ɑtɔntɔɔtɛ nɑ pooku. Pǝlefɛɩ nyǝntɛ ntɛ́ liɣitee pǝlɛ ɑtɔntɔɔtɛ nɑ pooku nyǝntɛ. Pɔɣɔlɑɣɑfɛɩ nɑɑnʋwɑ nyǝntɛ ntɛ́ liɣitee pǝlɛ tiŋ kɑsɑsɑŋɑ nyǝntɛ. Nɑɑnʋwɑ nyǝntɛ ntɛ́ liɣitee pǝlɛ ɑtɔntɔɔtɛ kɑsɑsɑŋɑ nyǝntɛ. Nɑɑnʋwɑ nɑ kʋlʋm nyǝntɛ ntɛ́ liɣitee pǝlɛ pooku ɑtɔntɔɔtɛ nyǝntɛ. Nɑɑnʋwɑ nɑ nɑɑlɛ nyǝntɛ ntɛ́ ɑtɔntɔɔtɛ ɑkpɑɑyɑlɑ. \v 21 Nɔnɔɔsɩ nsɩ sɩ nɑɑnʋwɑ nɑ nɑɑlɛ sɩɩ kɛ́ kɑcɔkɑ wontu nɑɑnʋwɑ nɑ nɑɑlɛɣɛ, pɑɑ nɔnɔɣɔ ŋkɑ nɑ kɑ kɑcɔkɑ wontuɣu. Wʋlɑ mɑɣɑmɑɣɑ pɔnɑ ɩcɑtɛ ńtɛ́ tǝ hɑpǝlɛ tǝnɑ, nɑ wʋlɑ ɩnɩ ɩ wɛɛ kɛ́ ɩsɩɩ tiŋ wɛʋ tɔ. \p \v 22 Mɑ tɑ nɑ Ɩsɔ tǝsɛɛlɛ sɔsɔɔlɛ kɛ ɩcɑtɛ ńtɛ́ tǝ tɑɑ. Mpi tɔ, Tɑcɑɑ Ɩsɔ kɑwulɑɣɑ tʋ nɑ Ɩwǝyɑɣɑ pɑɑ kɛnɑ ɩcɑtɛ ńtɛ́ tǝ Ɩsɔ tǝsɛɛlɛ sɔsɔɔlɛ. \v 23 Ɩcɑtɛ ńtɛ́ tǝ tɑ tɑsɑ ilim yɑɑ ɩsɔtʋ pǝ tɔm kɛ lɑpʋ sɩ pǝ́ nɑɑkɩ tǝ tɑɑ. Mpi tɔ, Ɩsɔ teeli kɑ́ nɑɑnɑ tǝ tɑɑ ɩsɩɩ kɔkɔ, nɑ Ɩwǝyɑɣɑ kɛnɑ tǝ kɔkɔ. \v 24 Antulinyɑ tɑɑ yǝlɑɑ kɑ́ tɔŋnɑ tǝ kɔkɔsɩ, nɑ ɑtɛ ɑwulɑɑ sɔsɑɑ kɑ́ ponɑ tǝ tɑɑ kɛ́ pɑ ɑpititu. \v 25 Tǝ nɔnɔɔsɩ kɑ́ tʋ́lɩ́ ḿpʋ́ɣʋ́ ilim tɑɑ kɛ́, sɩ kɑɑ tǝkɩ. Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ, ɑhoo fɛɩ tɔtɔ sɩ ɑ tɑsǝɣɩ yuɣu. \v 26 Pɑɑ ponɑ tǝ tɑɑ kɛ́ piitim tǝnɑ yǝlɑɑ ɑpititu nɑ pɑ sɔsɔɔntʋ. \v 27 Nɑ ɑsilimɑ nyǝm nɑpǝlɩ yɑɑ yǝlɑɑ mpɑ pɑ lɑkɩ ɑcɑɑlǝtʋ nɑ pɔpɔtʋ tɔ pɑ kɑɑ sʋʋ tǝ tɑɑ. Amɑ mpɑ pɑ hǝlɑ wɛ weesuɣu tɑkǝlɑɣɑ ŋkɑ kɑ kɛ́ Ɩwǝyɑɣɑ nyǝŋkɑ tɔ kɑ tɑɑ tɔ, mpɛ pɑɑ sʋʋnɑ ɩcɑtɛ ńtɛ́ tǝ tɑɑ. \c 22 \p \v 1 Ɩsɔtɑɑ tillu hʋlɑ-m tɔtɔɣɔ weesuɣu lʋm pɔɣɔ sɔsɔɣɑ, nɑ kɑ lʋm wɛ tǝkɑɩkɑɩ ɩsɩɩ tiŋ, nɑ kɑ́ lɩɩnɑ Ɩsɔ nɑ Ɩwǝyɑɣɑ pɑ kumte tɛɛ. \v 2 Nɑ kɑ́ kpeŋ ɩcɑtɛ sɔsɔɔlɛ ńtɛ́ tǝ hɑpǝlɛ hɛkʋ tɑɑ. Nɑ weesuɣu tʋɣʋ sǝŋɑ pɔɣɔ sɔsɔɣɑ ŋkɛ kɑ kʋtentemiŋ nɑɑlɛ tɔɔ, kʋnɛ nɑ cǝnɛ nɑ kʋnɛ nɑ cǝnɛ, nɑ kʋ lʋlǝɣɩ tɔm nɑɑnʋwɑ nɑ nɑɑlɛɣɛ pǝnɑɣɑ tɑɑ. Pɑɑ ɩsɔtʋ wei kɛ́ kʋ lʋlǝɣɩ. Kʋ hɑtʋ hɑɑkɩ piitim yǝlɑɑ kɛ ɑlɑɑfǝyɑ. \v 3 Mpi Ɩsɔ tǝŋsɑ mpusi tɔ pǝ tɑɑ pʋlʋ kɑɑ wɛɛ ɩcɑtɛ ńtɛ́ tǝ tɑɑ. \p Ɩsɔ nɑ Ɩwǝyɑɣɑ pɑ kumte kɑ́ wɛɛ tǝ tɑɑ, nɑ Ɩsɔ pǝyɑlɑɑ kɑ́ sɛɛkɩ-ɩ. \v 4 Pɑɑ nɑ́ ɩ ɩsɛntɑɑ, nɑ pɑɑ ŋmɑɑ ɩ hǝtɛ kɛ pɑ tokuŋ tɑɑ. \v 5 Ahoo fɛɩ sɩ ɑ tɑsǝɣɩ yuɣu tɔtɔ. Pɑ kɑɑ nyɩɩlɩ sɩ fǝtǝlɑ yɑɑ ilim ɩ́ nɑɑ-wɛ. Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ, Tɑcɑɑ Ɩsɔ kɑ́ tʋ-wɛɣɛ kɔkɔsɩ. Nɑ pɑɑ tɔɣɔ kɑwulɑsɩ kɛ tɑm tɔɔ. \s1 Yesu kɔntɛ \p \v 6 Ḿpʋ́ɣʋ́ ɩsɔtɑɑ tillu heelɑ-m sɩ: Tɔmnɑɑ pɑnɛ pɑ kɛ́ tɑmpɑnɑ kɛ́, nɑ pɑ nǝɣǝsǝnɑ pɑ́ tɛ-wɛ nɑ tɑɑ. Nɑ Tɑcɑɑ Ɩsɔ wei ɩ hɑɑ Ɩsɔ kʋyɔɣɔtʋtʋ tɛlǝsǝlɑɑ kɛ ɩ Feesuɣu tɔ, ɩnɩ ɩ kɑ tilinɑ ɩ ɩsɔtɑɑ tillu sɩ ɩ́ hʋ́lɩ́ ɩ pǝyɑlɑɑ kɛ mpi pǝ wɛɛ pǝ kɔŋ nɔɔnɔɔ tɔ. \p \v 7 Ḿpʋ́ɣʋ́ Yesu yɔɣɔtɑɑ sɩ: N nɩɩwɑɑ, mɑɑ kɔɔ nɔɔnɔɔ. Leleŋ nɩɩlʋ ntɛ́ wei ɩ tǝŋǝɣɩ cele tɔmnɑɑ mpɑ pɑ ŋmɑɑ tɑkǝlɑɣɑ kɑnɛ kɑ tɑɑ tɔ. \p \v 8 Yohɑɑnɩ mɑ́, mɑ nɩɩnɑ nɑ mɑ́ nɑnɑ mɑ ɩsǝlɛ kɛ pǝnɛ ɩnɩ pǝ tǝnɑ. Mɑ kɔmɑ nɑ mɑ́ tɛ pǝ tǝnɑɣɑ ḿpʋ́ɣʋ́ nɩɩʋ nɑ nɑʋ, ɩlɛnɑ mɑ́ hǝntɩ ɩsɔtɑɑ tillu wei ɩ hʋlɑ-m-wɩ tɔ ɩ nɔɔhɛɛ tɛɛ sɩ mɑ sɛɛkɩ-ɩ. \v 9 Tǝnɑɣɑ ɩ tɔmɑ-m sɩ: Tɑɑ lɑ mpʋ, tɑ tǝnɑɣɑ tǝmlɛ nyǝ́mɑ kɛ́. Tɑɣɑlɛ mpʋ nɑ nyɑ́ tɑɑpɑlɑɑ Ɩsɔ kʋyɔɣɔtʋtʋ tɛlǝsǝlɑɑ nɑ mpɑ pɑ tǝŋǝɣɩ tɑkǝlɑɣɑ kɑnɛ kɑ tɑɑ tɔmnɑɑ tɔ. Ye sɛɛtʋ ɩlɛ, Ɩsɔ kɛ́ n kɑ́ sɛɛ. \p \v 10 Ḿpʋ́ɣʋ́ ɩ tɔmɑ-m sɩ: Tɑɑ ŋmɛsɩ tɑkǝlɑɣɑ kɑnɛ kɑ cele tɔmnɑɑ pɑnɛ yoo. Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ, pɑɑ sɩɩwɑ wɑɑtʋ wei sɩ kɔkɔlɔnɑɑ pɑnɛ pɑɑ lɑ tɔ wɑɑtʋ ɩnɩ ɩ wʋsɑɑ. \v 11 Wei ɩ lɑkɩ ɩsɑɣɑtʋ tɔ pʋntʋ ɩ́ wɛɛ ɩ ɩsɑɣɑtʋ tɑɑ nɑ ɩ́ tɔŋnɑ lɑpʋ. Nɑ wei ɩ́lɛ́ ɩ kɛ́ ɑsilimɑ tʋ tɔ pʋntʋ ɩ́ wɛɛ ɩ ɑsilimɑ tɑɑ nɑ ɩ́ tɔŋnɑ ɩ tǝɣɩ pilisuɣu. Nɑ wei ɩ́lɛ́ ɩ kɛ́ kʋpɑŋ tɔ pʋntʋ ɩ́ wɛɛ ɩ kʋpɑntʋ tɑɑ nɑ ɩ́ tɔŋnɑ tǝ lɑpʋ. Nɑ wei ɩ́lɛ́ ɩ wɛ tǝnɑŋŋ tɔ pʋntʋ ɩ́ wɛɛ ɩ tǝnɑŋŋ tɑɑ kɛ́ mpʋ. \p \v 12 Ḿpʋ́ɣʋ́ Yesu yɔɣɔtɑɑ sɩ: N nɩɩwɑɑ, mɑɑ kɔɔ nɔɔnɔɔ. Mɑɑ kpɛnnɑ mɑ kʋfɛlǝŋ nɑ mɑ́ kɔɔ nɑ mɑ́ fɛlɩ pɑɑ wei kɛ́ mpi ɩ lɑpɑ tɔ. \v 13 Mɑɣɑ Alǝfɑ nɑ Omɛkɑ, mɑɣɑ kɑncɑɑlɑɣɑ tʋ nɑ kɑntǝkɑɣɑ tʋ. Mɑɣɑlɛ cɑɑllʋ nɑ tɛɛsǝlʋ. \p \v 14 Leleŋ nɩɩlɑɑ ntɛ́ mpɑ pɑ cɔtǝɣɩ pɑ cɑpɑnɑɑ nɑ pǝ hɑ-wɛɣɛ mpɑɑʋ sɩ pɑ́ tɔɣɔ weesuɣu tʋɣʋ pee, nɑ pɑ́ tǝŋnɑ ɩcɑtɛ nɔnɔɔsɩ nɑ pɑ́ sʋʋ ɩcɑtɛ tɑɑ tɔ. \v 15 Amɑ ɑcɑɑlǝtʋ nyǝ́mɑ nɑ mpɑ pɑ lɑkɩ topotopo tǝmɑ tɔ nɑ ɑsilimɑ lɑtɑɑ nɑ yʋlʋkʋlɑɑ nɑ tɩɩŋ lɑɑlɑɑ nɑ mpɑ pɑ kɛ́ pɔpɔtʋnɑɑ kɛ pɑ yɔɣɔtɑɣɑ tɑɑ yɑɑ pɑ kʋlɑpʋtʋ tɑɑ tɔ, ɩcɑtɛ wɑɑlɩ kɛ́ pɩɩ kɑɑ-wɛ. \p \v 16 Yesu mɑ́ mɑ́ tilinɑ mɑ ɩsɔtɑɑ tillu sɩ ɩ́ kpɑɑlɩ-mɛɣɛ tǝ tǝnɑɣɑ Yesu sɛɛlɑɑ kpekɑ tɑɑ. Tɑfiiti lʋlǝnɑ nɑ pǝ́ lʋlɩ nɑ pǝ́ lʋlɩ-m. Mɑɣɑlɛ tʋlʋmɑlʋɣʋ. \p \v 17 Feesuɣu nɑ ɑsɑɑlʋ kʋfɑlʋ sɩ: Kɔɔ. \p Ye wei ɩ nɩɩ mpʋ pʋntʋ ɩ́ tɔ tɔtɔ sɩ: Kɔɔ. \p Lʋkɔtʋ ɩ́ kpɑ wei pʋntʋ ɩ́ kɔɔ. Ye wei ɩ cɑɑ weesuɣu lʋm, ɩ kɑ hiki-wǝɣɩ fɑɑlɑɑ. \s1 Nti pɑ tɛɛsǝnɑ tɑkǝlɑɣɑ kɑnɛ tɔ \p \v 18 Yohɑɑnɩ mɑ́ mɑ kpɑɑlǝɣǝnɑ nɑ ɩsǝlɛ kʋsɛɛmlɛ kɛ mpɑ pɑ tǝnɑ pɑ nɩɩ cele tɔmnɑɑ mpɑ pɑ ŋmɑɑ tɑkǝlɑɣɑ kɑnɛ kɑ tɑɑ tɔ sɩ: Ye pǝ cǝpɑ wei nɑ ɩ́ sɔɔsɑ pʋlʋɣʋ tǝ tɔɔ, Ɩsɔ kɑ́ sɔɔsɩ kʋnɑɑsǝnɑm mpi pǝ tɔm pɑ kɛɛsɑ tɑkǝlɑɣɑ kɑnɛ kɑ tɑɑ tɔɣɔ pʋntʋ sɑlǝkɑ tɔɔ. \v 19 Nɑ ye pǝ cǝpɑ nɔɣɔlʋ nɑ ɩ́ pɑsɑ cele tɔmnɑɑ mpɑ pɑ wɛ tɑkǝlɑɣɑ kɑnɛ kɑ tɑɑ tɔ, Ɩsɔ kɑ́ pɛ pʋntʋ kɛ ɩ pɑɑ nyǝm kɛ weesuɣu tʋɣʋ pee tɑɑ, nɑ Ɩsɔ ɩcɑtɛ nɑŋŋ nyǝntɛ nte tǝ tɔm pɑ kɛɛsɑ tɑkǝlɑɣɑ kɑnɛ kɑ tɑɑ tɔ tǝ tɑɑ. \p \v 20 Wei ɩ tɔɔ pǝ tǝnɑ ɩsǝntɔ pǝ wɛnɑ tɑmpɑnɑ tɔ ɩ tɔmɑ sɩ: Kʋpɑm mɑɑ kɔɔ nɔɔnɔɔ. Ɛɛ, pǝ́ lɑ mpʋ. Tɑcɑɑ Yesu, kɔɔ mpʋ. \p \v 21 Tɑcɑɑ Yesu ɩ́ hʋ́lɩ́ mǝ tǝnɑɣɑ pɛɛlɛɛ.