\id PRO - Lokpa Bible portions [dop] -Benin 1999 (web edition -2017) \ide UTF-8 \h Atuwɑ \toc1 ATUWA TAKƎLAƔA \toc2 Atuwɑ \toc3 At \mt1 ATUWA \mt2 TAKƎLAƔA \imt1 Kʋtʋlʋtʋ \ip Tɑkəlɑɣɑ kɑnɛ kɑ tɑɑ kɛ́ pɑ kɛɛsɑ ɑtuwɑ nɑ ləmɑɣɑsɛɛ tɔmnɑɑ. Nɑ pɑ hʋləɣɩ-tʋɣʋ cɛcɛ kʋpɑŋ nɑ pəyɑlʋ kʋpɑŋ pɑ tɔm. Nɑ ɑpɑlʋ nɑ ɑlʋ pɑ cɑɣɑlɛ kɛ təyɑɣɑ tɑɑ. Pə sɛɣɛsəɣɩ-tʋ tɔtɔɣɔ sʋlʋnyɔɔlɛ, nɑ ɑcɑcɑɑlɛ ɑsilimɑ, nɑ kɑloolɑɣɑ, nɑ felentu, nɑ yoou pə tɔm. Ɩlɛnɑ pə́ kɑɑsɩ lonɑ ɑsɑɣɛɛ wenɑ tɩɩ se tɔ. Pə wɛɛ sɩ yʋlʋ ləmɑɣɑsɛɛ tʋ ɩ́ se lonɑ ɑnɩ ɑ tənɑɣɑ. \iot Ɩsənɑ pɑ fɑɣɑ Atuwɑ tɑkəlɑɣɑ tɔ. \io1 Lɑɣɑtʋ nti cɛcɛ tɑsəɣɩ kʋfɑlɑŋ yəlɑɑ tɔ, titite \ior 1–9\ior* \io1 Atuwɑ wenɑ ɑ kɛɛsəɣɩ yəlɑɑ wɛɛtʋ tɔm tɔ, titite \ior 10–29\ior* \io1 Akuuli nɑ Lemuwɛlɩ pɑ Atuwɑ, titite \ior 30–31\ior* \c 1 \p \v 1 Tɑfiiti pəyɑlʋ Sɑlʋmɔŋ wei ɩ kɛ́ Ɩsɛɣɛlɩ wulɑʋ tɔ ɩ ɑtuwɑ ntɔ. \s1 Mpi mpi tɑkəlɑɣɑ sɛɣɛsəɣɩ yəlɑɑ tɔ. \p \v 2-3 Atuwɑ ɑnɩ ɑ hʋləɣənɑ yʋlʋ kɛ tɑmpɑnɑ tɑɑ tɔntɛ, nɑ lɑɣɑtʋ nɑ siɣisuɣu nɑ kʋpɑntʋ nɑ ɩ́ cɛkənɑ tɔm sɔsɔɔntʋ. \v 4 A kuliɣi ɩfepiyɑ ɩsɛ nɑ pɑ́ wɛɛnɑ nyʋɣʋ tɑɑ mɑɣɑsəm. A tɑsəɣɩ mpɑ pɑ tɑ nyɩ pʋlʋ tɔɣɔ lɑɣɑtʋ. \v 5 Nyəntɑɑ mɑɣɑmɑɣɑ nɑ́ wiiliɣi ɑ tɑɑ nɑ pɑ́ wɑɑkɩ. Nɑ ɑ́ hʋləɣɩ lɑɣɑtʋnɑɑ kɛ ɩsənɑ pɑɑ lɑ tɔ. \v 6 Pɑɑ cɛkənɑ ɑsəsɩɩnɑ nɑ lɑɣɑtʋ tɔm sɛɣɛsəlɑɑ ɑtuwɑ. \p \v 7 Ɩsɔ nyɑmnɑʋ ntɛ́ nyəm kite. Kʋmɛlɛməŋ ɩɩ nyɑŋnɑ-ɩ nɑ pɑ́ kisiɣi nyəm kʋsɛɣɛsətʋ nɑ pə lɑɣɑtʋ tɑsʋɣʋ. \s1 Lɑɣɑtʋ tɑsʋɣʋ kɛ ɩfepiyɑ. \p \v 8 Mɑ pəyɑlʋ tɑɑ lɔ nyɑ́ cɑɑ nɑ nyɑ́ too pɑ sɛɣɛsʋɣʋ. \v 9 Pɩɩ lɑ nɑ nyɑ́ weesuɣu té kɛ́ ɩsɩɩ ntenuɣu kɛ nyʋɣʋ tɑɑ, yɑɑ lɩɩlʋɣʋ kɛ luɣu tɛɛ. \v 10 Ye ɑsɑɣɑɑ lʋkɩ sɩ pɑ́ tusiɣi-ŋ ɩsɑɣɑtʋ tɑɑ, tɑɑ tisi. \v 11 Yɑɑ pɑ yɑɑ-ŋ sɩ ɩ́ cɛŋ yəlɑɑ nɑ ɩ́ kʋ-wɛɣɛ mʋsʋŋ, \v 12 nɑ ɩ́ li pɑ tənɑ nɑ pɑ ɩsɛ ɩsɩɩ ɑtɛtəlɛ. Yɑɑ ɩsɩɩ mpɑ pɑ tiiki pəlɑɑʋ tɑɑ tɔ. \v 13 Ɩlɛnɑ ɩ́ kuu pɑ wontu kʋpɑntʋ tənɑ nɑ ɩ́ suuli mə tɛɛsɩ, \v 14 nɑ pɑɑ wei ɩ́ wɛɛnɑ ɩ pɑɑ tete. Sɩ yɑntɑŋɑ kʋlʋmɑɣɑ kɛ mə tənɑ ɩ́ kɑ́ kpɛntɩ. \v 15 Mɑ pəyɑlʋ nyɑnɑ-wɛ ɩ́ tɑɑ kɑɑ mpɑɑʋ, hɑtələnɑ timpi pɑ tɔŋ tɔ. \v 16 Ɩsɑɣɑtʋ mpɑɑʋ kɛ pɑ tɔŋ nɑ yʋlʋkʋlɛ tɔm cɑɑlənɑ-wɛ. \v 17 Pɑɑ nyəkɩ sumɑɣɑ kɛ kɑtɔkɑ nɑ kɑ́ nɑɑkɩ. \v 18 Amɑ mpɛ pɑ nyəkɩ pɑ təɣɩ mpi pɩɩ co-wɛ tɔɣɔ, nɑ pɑ́ nyəkɩ pɑ weesiŋ kɛ kɑtɔsɩ. \v 19 Yəlɑɑ mpɑ pɑ pɛɛkəɣɩ kɑsəyɑɣɑ ɑsilimɑ nyəŋkɑ tɔ pɑ mpɑɑŋ ntɛ́, nɑ pɑ́ kʋɣɩ weesiŋ nyə́mɑ. \s1 Ləmɑɣɑsɛɛ yɑɑʋ kɛ yəlɑɑ \p \v 20 Ləmɑɣɑsɛɛ kiisiɣinɑ ntɛɣɛ mpɑɑŋ tɑɑ nɑ kʋyɛɛŋ tɑɑ. \v 21 A yɔɣɔtəɣɩ yəlɑɑ təsullenɑɑ nɑ kpɑɑməŋ tɑɑ sɩ: \v 22 Pəlee kɛ́ kɑɑnyəmɑsɩ ləmɑɣɑsɛɛ kɑ́ pɩɩ, nɑ sɑɣɑtəlɑɑ nɑ́ɑ́ lɩɩ pə tɑɑ, nɑ kpɑŋtʋnɑɑ tɑɑ nɑ́ɑ́ yele kpɑnɑʋ kɛ ləmɑɣɑsɛɛ. \v 23 Ɩ kɔɔ nɑ ɩ́ nɩɩ mɑ kɑlənɑʋ, mɑɑ tisi mə́ tɔɔ kɛ́ mɑ feesuɣu nɑ mɑ́ hʋlɩ-mɛɣɛ mɑ tɔm. \v 24 Mpi tɔ, mɑ yɑɑ-mɛ nɑ ɩ́ kisi, nɑ mɑ́ hʋlɩ-mɛɣɛ niŋ sɩ ɩ́ lɑ lɑɑkɑlɩ ɩ́ tɑ́ lɑ. \v 25 Mə tənɑ ɩ́ lɔɔkɩ mɑ lɑɣɑtʋ tɑsʋɣʋ nɑ ɩ́ kisiɣi mɑ kɑlənɑʋ. \v 26-27 Pə tɔɔ kɛ́ ye sɔɣɔntʋ nɑ wɑhɑlɑ lɩɩ mə tɔɔ ɩsɩɩ kɑcuculɑɣɑ, mɑɑ woŋ-mɛ nɑ mɑ́ pɑɑnɑ-mɛ. \v 28 Ɩlɛ ɩ́ kɑ́ yɑɑ-m mɑ kɑɑ cɔ, nɑ ɩ́ pɛɛkɩ-m nɑ ɩ́ wɩɩ. \v 29 Pɩɩ lɑ ḿpʋ́ɣʋ́ timpi ɩ́ kisɑ nyəm, nɑ ɩ́ tɑ́ ləsɩ sɩ ɩ́ nyɑŋnɑ Tɑcɑɑ tɔ pə tɔɔ. \v 30 Mpi tɔ, ɩ́ lɔ mɑ lɑɣɑtʋ tɑsʋɣʋ nɑ ɩ́ kisi mɑ kɑlənɑʋ. \v 31 Mə yɑɑsi kʋlʋlʋm kɛ ɩ́ kɑ́ tɔɣɔ, nɑ ɩ́ hɑɣɑ mə mɑɣɑmɑɣɑ mə lɑɣɑtʋ tɑsʋɣʋ. \v 32 Pə tɑɣɑ pʋlʋ, kʋmɛlɛŋ lepu kʋɣʋnɑ-kʋ. Ɩlɛnɑ kpɑŋtʋnɑɑ kɑɑnɩɩtʋ nɑ́ɑ́ yele nɑ pɑ́ lé. \v 33 Pɑɑ nɑ mpʋ wei ɩ nɩɩkənɑ-m tɔ pə cɑkənɑ-ɩ kɛ́, ɩɩ nəɣəsəɣɩ wɑhɑlɑ. \c 2 \s1 Ləmɑɣɑsɛɛ wɑɑsʋɣʋ \q1 \v 1 Mɑ pəyɑlʋ ye n mʋɣɩ mɑ kʋyɔɣɔtʋtʋ, \q1 nɑ ń tɔkəɣɩ mɑ kʋsəsɩɩtʋ kɛ nyɑ́ tɑɑ. \q1 \v 2 Ye n keŋ ŋkpɑŋʋɣʋ nɑ ləmɑɣɑsɛɛ kʋsɛɣɛsətʋ, \q1 nɑ ń pəsənɑ lɑɑkɑlɩ kɛ nyɑ́ tɑɑ. \q1 \v 3 Ye n yɑɑ nyəm sɩ pə́ sənɑ-ŋ. \q1 Nɑ ń kʋsɩ nyɑ́ nɔɣɔ nɑ ń yɑɑ nyʋɣʋ tɑɑ mɑɣɑsəm. \q1 \v 4 Ye n pɛɛkəɣɩ-wɩ ɩsɩɩ liɣitee, \q1 nɑ ń cɑɑkɩ-wɩ nɑ ɩsəlɛ kʋsɛɛmlɛ ɩsɩɩ wɛnɑʋ. \q1 \v 5 Ɩlɛ mpʋ pə tɑɑ kɛ́ n kɑ́ cɛkənɑ Tɑcɑɑ nyɑmnɑʋ, \q1 nɑ ɩsənɑ n kɑ́ nyəmɩ-ɩ tɔ. \q1 \v 6 Mpi tɔ, Tɑcɑɑ hɑɑkənɑ ləmɑɣɑsɛɛ, \q1 nɑ ɩ nɔɣɔ tɑɑ lɩɩkɩ nyəm nɑ nyʋɣʋ tɑɑ mɑɣɑsəm tɔm. \q1 \v 7 Ɩ yeki nɑ tɑmpɑnɑ təŋlɑɑ təhikile ɩɩ lɑŋəɣɩ, \q1 nɑ ɩ́ kentiɣi mpɑ pɑ lɑkɩ siɣisuɣu tɔ. \q1 \v 8 Ɩ wɑɑsəɣɩ mpɑ nɑ lɛlɑɑ pɑ wɛ leleŋ tɔ, \q1 nɑ ɩ́ hɑsəɣɩ ɩ yəlɑɑ nɔɔhɛɛ tɛɛ. \q1 \v 9 Wɑɑtʋ ɩnəɣɩ n kɑ́ cɛkənɑ siɣisuɣu nɑ mpi pə təŋɑɑ tɔ, \q1 nɑ mpɑɑŋ wei ɩ pukinɑ təpɑntɛ tɑɑ tɔ. \q1 \v 10 Mpi tɔ, n kɑ́ wɛɛnɑ ləmɑɣɑsɛɛ kɛ nyɑ́ lotu tɑɑ, \q1 nɑ nyəm hɛɛsɩ nyɑ́ lɑŋlɛ. \q1 \v 11 N kɑ́ wɛɛnɑ nyəm nɑ nyʋɣʋ tɑɑ mɑɣɑsəm, \q1 nɑ pɩɩ kenti nyɑ́ tɔɔ. \q1 \v 12 Nɑ pə́ yɑ-ŋ kɑwɑlɑɣɑ mpɑɑʋ tɑɑ, \q1 nɑ ɩsɑɣɑtʋ yɔɣɔtəlɑɑ niŋ tɑɑ. \q1 \v 13 Nɑ mpɑ pɑ yelɑ mpɑɑʋ kʋsiɣisuɣu \q1 nɑ pɑ́ kpɑɣɑ səkpɛtʋɣʋ nyəŋkʋ, \q1 \v 14 nɑ pɑ lɑŋlɛ hɛɛkənɑ ɩsɑɣɑtʋ lɑpʋ \q1 nɑ pɑ́ yɔɔləɣənɑ ɩsɑɣɑtʋ tɔ pɑ niŋ tɑɑ. \q1 \v 15 Mpɛ ɩnɩ pɑ mpɑɑŋ kɛɛwɑɣɑ \q1 nɑ pɑ hɑpɛɛ nɑ́ɑ́ koŋlɑɑ. \q1 \v 16 Ɩlɛnɑ pə́ yɑ-ŋ ɑlʋ kpɑɩ tʋ \q1 wei ɩ tʋsəɣɩ yəlɑɑ nɑ ɩ nɔɔleleŋ tɔ ɩ niŋ tɑɑ. \q1 \v 17 Wei ɩ kisɑ ɩ pɑɑlʋ wei ɩ cɛpɑ ɩ ciɣitɑ \q1 nɑ ɩ́ sɔɔ Ɩsɔ nɔɣɔ pɛɛlʋɣʋ tɔɔ tɔ. \q1 \v 18 Alʋ ɩnɩ ɩ təyɑɣɑ wɛnnɑ səm hɔɣɔlʋɣʋ kɛ́, \q1 nɑ ɩ mpɑɑʋ sʋʋkɩ ɑtɛtəlɛ tɑɑ. \q1 \v 19 Mpɑ pɑ puki ɩ tɛ tɔ pɑ tɑɑ nɔɣɔlʋ ɩɩ tɑsəɣɩ məlʋɣʋ. \q1 Pəyele pɑɑ tɑsəɣɩ weesuɣu mpɑɑʋ kɛ nɑʋ. \q1 \v 20 Mpʋ tɔ, təŋ yəlɑɑ kʋpɑmɑ ɩkpɑtɛ, \q1 nɑ ń tɔkɩ tɑmpɑnɑ təŋlɑɑ mpɑɑʋ. \q1 \v 21 Mpi tɔ, mpɛ pɑ cɑkənɑ tɛtʋ tɑɑ. \q1 Mpɑ pɑ fɛɩnɑ kɑwɑliyɑ tɔ mpɛ pɑɑ wɛɛnɑ tənɑ. \q1 \v 22 Amɑ pɩɩ kpiisi ɑsɑɣɑɑ kɛ tɛtʋ tɑɑ. \q1 Pɩɩ ləsɩ Ɩsɔ lɔlɑɑ kɛ tə tɑɑ. \c 3 \s1 Ləmɑɣɑsɛɛ nɑ Ɩsɔ nɩɩnɑʋ tɔm \p \v 1 Mɑ pəyɑlʋ, tɑɑ sɔɔ mɑ sɛɣɛsʋɣʋ. Tɔ́kɩ mɑ kʋsəsɩɩtʋ kɛ nyɑ́ lotu tɑɑ. \v 2 Ntɩ tɩɩ yelinɑ nɑ ń cɑɣɑnɑ hɛɛsʋɣʋ, nɑ nyɑ́ weesuɣu tɑɣɑlɩ. \v 3 Lɑkɩ kʋpɑntʋ nɑ ń təŋəɣɩ tɑmpɑnɑ. Tɑmsɩ-təɣɩ nyɑ́ luɣu tɛɛ ɩsɩɩ ɑcimɑ wontuɣu kʋpɑŋkʋ. Tɔ́kɩ-təɣɩ teu kɛ nyɑ́ lotu tɑɑ. \v 4 Ɩlɛ Ɩsɔ nɑ yəlɑɑ pɑɑ sɔɔlɩ-ŋ nɑ nyɑnɑ-wɛ ɩ́ wɛɛ leleŋ. \v 5 Pɛtɩ nyɑ́ təɣɩ Tɑcɑɑ nɑ lotu kʋlʋmtʋ. Tɑɑ tɔnɑ nyɑ́ mɑɣɑmɑɣɑ nyɑ́ lɑɣɑtʋ. \v 6 Nyənəɣɩ Ɩsɔ tike kɛ nyɑ́ kʋlɑpʋtʋ tənɑ tɑɑ. Ɩlɛ ɩ kɑ́ hʋlɩ-ŋ mpɑɑʋ ŋku n kɑ́ təŋ tɔ. \v 7 Tɑɑ nyənɩ nyɑ́ təɣɩ nyəntʋ. Nyɑ́nɑ́ Tɑcɑɑ, nɑ ń kisi ɩsɑɣɑtʋ. \v 8 Pɩɩ kɔnɑ ɑlɑɑfəyɑ kɛ nyɑ́ tɔnʋɣʋ tɑɑ nɑ pə́ hɛɛsɩ nyɑ́ wʋsɑsənɑɑ. \v 9 Sɛɛ Tɑcɑɑ nɑ nyɑ́ kʋwɛnɑm, nɑ nyɑ́ kʋhɑləm kɑncɑɑlɑɣɑ kʋlʋlʋm. \v 10 Ɩlɛ nyɑ́ kpeeŋ kɑ sú təyoloyolo, nɑ sʋlʋm nɑ́ɑ́ sú nyɑ́ ŋkpɑɑŋ. \v 11 Mpʋ tɔ, mɑ pəyɑlʋ tɑɑ nyənɩ yem kɛ́ Tɑcɑɑ ŋkpɑŋʋɣʋ hɔm. Pəyele nti ɩ kpɑɑləɣɩ-ŋ tɔ tə́ tɑɑ lɑ-ŋ sɔɣɔntʋ. \v 12 Yʋlʋ wei Tɑcɑɑ luɣu wɛɛ tɔ, pʋntʋ ŋkpɑŋʋɣʋ kɛ ɩ hɔŋ. Teitei ɩsɩɩ cɛcɛ hɔŋʋɣʋ ɩ pəyɑɣɑ kʋsɔɔlɑɣɑ nyəŋkʋ tɔ. \s1 Ləmɑɣɑsɛɛ nɑ təcɑɣɑnɑʋ tɔm \p \v 13 Yʋlʋ wei ɩ hikɑ ləmɑɣɑsɛɛ, nɑ ɩ́ hii lɑɣɑtʋ tɔɣɔlɛ ɩsɩɩ leleŋ nɩɩlʋ. \v 14 Mpi tɔ, kɑwɑɑɣɑ ŋkɑ ləmɑɣɑsɛɛ hɑɑkɩ tɔ kɑ kəlɑ liɣitee nyəŋkɑ, nɑ pə kɑsəyɑɣɑ kəlɑ wʋlɑ kɛ teu. \v 15 Ləmɑɣɑsɛɛ kəlɑ teu kɛ liɣitee pɛɛ. Wontunɑɑ mpɑ yʋlʋ nyɩɩləɣɩ teu tɔ, tə tɑ hɑŋnɑ ləmɑɣɑsɛɛ ɑnɩ. \v 16 Ləmɑɣɑsɛɛ lɑkɩ kɛ́ nɑ yʋlʋ weesuɣu tɑɣɑlɩ, nɑ ɑ́ hɑ-ɩ wɛnɑʋ nɑ ɑ́ kʋsɩ ɩ nyʋɣʋ. \v 17 Ləmɑɣɑsɛɛ mpɑɑŋ kɛ́ kʋpɑŋ kɛ́, nɑ timpi ɑ hʋləɣɩ yəlɑɑ sɩ pɑ́ tɔ tɔ pə kɔŋnɑ hɛɛsʋɣʋ. \v 18 Ləmɑɣɑsɛɛ wɛ kɛ́ ɩsɩɩ weesuɣu tʋɣʋ kɛ mpɑ pɑ wɛnɑ-yɛ tɔɣɔ. Mpɑ pɑ lɑkənɑ-yɛ tɔ pɑ nɩɩkɩ leleŋ kɛ́. \v 19 Ləmɑɣɑsɛɛ kɛ Tɑcɑɑ sɩɩnɑ tɛtʋ. Ɩlɛnɑ ɩ́ lɑ nɑ ɩsɔtɔnʋɣʋ wɛɛnɑ tomɑ nɑ ɩ lɑɣɑtʋ. \v 20 Ɩ nyəm kɛ ɩ hulinɑ pɔ́ɔ́ŋ sɔsɔɔŋ, nɑ ɩsɔŋmʋntʋ nɑ́ɑ́ kɔŋnɑ cɔlɔʋ. \s1 Tɑcɑɑ kentuɣu kɛ ləmɑɣɑsɛɛ tʋ \p \v 21 Mɑ pəyɑlʋ, tɔkɩ nyəm nɑ nyʋɣʋ tɑɑ mɑɣɑsəm kɛ teu. Pə́ tɑɑ hɑtələnɑ-ŋ. \v 22 Mpʋ pɩɩ hɑnɑ-ŋ weesuɣu nɑ ń nɩɩ leleŋ. \v 23 N kɑ́ tɔnɑ nɑɑni kɛ́ teu kɛ́, pʋlʋpʋ kɑɑ co-ŋ. \v 24 Nɑ ń too ɑhoo kɛ teu nɑ sɔɣɔntʋ fɛɩ. \v 25 N kɑɑ nyɑnɑ wɑhɑlɑ kʋtutu nɔɣɔlʋ yɑɑ ɑsɑɣɑɑ. \v 26 Mpi tɔ, Tɑcɑɑ kɛlɛ nyɑ́ nɑɑni, nɑ ɩ kɑ́ cɔlɔ-ŋ nɑ kɑtɔsɩ tənɑ. \s1 Tɔɣɔntəlɛ sɔɔlʋɣʋ \p \v 27 Pɑɑ wɑɑtʋ wei kɛ́ n wɛnɑ pəsʋɣʋ, tɑɑ kisi kʋpɑntʋ lɑpʋ kɛ mpɑ pɑ lɑŋɑɑ tɔ. \v 28 Ye n wɛnɑ sɩ n kɑ́ sənɑ nɔɣɔlʋɣʋ kpɑkpɑɑ, tɑɑ tɔɣɔnɩ-ɩ nɑ ɩ́ kpe sɩ cele. \v 29 Tɑɑ mɑɣɑsɩ sɩ n lɑkɩ ɩsɑɣɑtʋ kɛ wei ɩ cɑɣɑ nyɑ́ kiŋ nɑ nɑɑni tɔ. \v 30 Ye nɔɣɔlʋ tɑ lɑ-ŋ pʋlʋpʋ tɑɑ yoonɑ pʋntʋ kɛ mʋsʋŋ. \v 31 Tɑɑ lɑ mʋsʋŋtʋnɑɑ kɛ ɩsɛsɛɛmlɛ. Pə́cɔ́ tɑɑ nyɩɩlɩ pɑ tɔntɛ. \v 32 Mpi tɔ, Tɑcɑɑ tɑɑ kpɑɑkənɑ ɑsɑɣɑɑ kɛ́. Amɑ ɩ cewɑɑ ntɛ́ tɑmpɑnɑ təŋlɑɑ. \v 33 Tɑcɑɑ təŋsəɣɩ mpusi kɛ́ ɑsɑɣɑɑ tɛɛsɩ kɛ́. Ɩlɛnɑ ɩ́ kooliɣi siɣisilɑɑ nyəŋsɩ kɛ kʋpɑntʋ. \v 34 Ɩ woŋiɣi mpɑ pɑ woŋiɣi-ɩ tɔ, nɑ ɩ́ hʋləɣɩ pɛɛlɛɛ kɛ mpɑ pɑ pɑsəɣɩ pɑ tɩ tɔ. \v 35 Teeli kɛlɛ ləmɑɣɑsɛɛ nyə́mɑ pɑɑ tete. Ɩlɛnɑ nyʋɣʋ fɛɩnɑɑ kɛ fɛɛlɛ sɔsɔɔlɛ. \c 4 \s1 Ləmɑɣɑsɛɛ hikuɣu nɑ ɑ tɔkʋɣʋ \p \v 1 Mɑ pəyɑlɑɑ mɛ, ɩ́ nɩɩ cɛcɛ sɛɣɛsʋɣʋ nɑ ɩ́ welisi teu nɑ ɩ́ nyɩ́ ləmɑɣɑsɛɛ. \v 2 Sɛɣɛsʋɣʋ kʋpɑŋkʋ kɛ mɑ hʋlɑ-mɛ, ɩ́ tɑɑ lɔ mɑ kʋsɛɣɛsətʋ. \v 3 Mɑ mɑɣɑmɑɣɑ mɑɑ kɛ́ mɑ cɑɑ pəyɑlʋ kʋpɑŋ kɛ́. Pəyele mɑ too kɑ sɔɔlɑ-m kɛ́ ɩsɩɩ pəyɑɣɑ ɩkpɑmlɛ. \v 4 Pɑɑpɑ sɛɣɛsəɣɩ-m kɛ́, nɑ ɩ́ heeliɣi-m sɩ: Tɔ́kɩ mɑ tɔm kɛ teu kɛ nyɑ́ lotu tɑɑ, nɑ ń təŋəɣɩ mɑ kʋsəsɩɩtʋ n kɑ́ hiki weesuɣu. \v 5 N kɑ́ wɛɛnɑ ləmɑɣɑsɛɛ nɑ lɑɣɑtʋ. Tɑɑ lɑ ləsɔɔʋ. Pə́cɔ́ tɑɑ lɔ mɑ nɔɣɔ tɑɑ tɔm nɑtəlɩ. \v 6 Tɑɑ lɔ ləmɑɣɑsɛɛ, sɔɔlɩ-yɛ, ɑ kɑ́ pɑɑsənɑ-ŋ. \v 7 Lʋ nɑ ń nyɩ́ sɩ ləmɑɣɑsɛɛ ntɛ́ pʋlʋ sɔsɔɔm nɑ ń pɛɛkɩ-yɛ nɑ nyɑ́ wɛnɑʋ tənɑ. \v 8 Sɑ-yɛ ɑ kɑ́ kʋsɩ nyɑ́ nyʋɣʋ, wɑɣɑlɩ-yɛ, ɑ kɑ́ tʋ-ŋ teeli. \v 9 Pɩɩ wɛɛ-ŋ ɩsɩɩ ntenuɣu kʋpɑŋpɑŋkʋ kɛ nyɑ́ nyʋɣʋ tɑɑ. \s1 Asɑɣɑɑ tɔntɛ cɔlʋɣʋ \p \v 10 Mɑ pəyɑlʋ nɩɩ mɑ kʋyɔɣɔtʋtʋ nɑ ń mʋ-tɩ. Ɩlɛnɑ nyɑ́ weesuɣu pɩɩsɩ tɑɣɑlɩ. \v 11 Ləmɑɣɑsɛɛ mpɑɑʋ kɛ mɑ hʋlɑ-ŋ, nɑ mɑ́ tiiki-ŋ tɑmpɑnɑ təŋʋɣʋ mpɑɩsi tɑɑ. \v 12 Ye n tɔŋ pə kɑɑ pɛkəlɩ-ŋ. Pəyele ye n kpɑkəɣɩ ɑsewɑ pə kɑɑ co-ŋ. \v 13 Tɔkɩ sɛɣɛsʋɣʋ, tɑɑ yele-kʋ, nyɔɔnɑ-kʋ, ŋkʋ kʋ tənnɑ nyɑ́ weesuɣu. \v 14 Tɑɑ sʋʋ ɑsɑɣɑɑ mpɑɑʋ tɑɑ. Pəyele tɑɑ tɔ kʋ tɑɑ. \v 15 Tɑɑ tɔ kʋ tɑɑ, cɔlɔ-kʋ nɑ ń təŋ kʋfɑlʋɣʋ. \v 16 Ye ɑsɑɣɑɑ tɑ lɑ ɩsɑɣɑtʋ pɑɑ tooki. Ye pɑ tɑ lɑ nɑ pə co nɔɣɔlʋ pɑ tom yɑɑkɩ kɛ́. \v 17 Mpi tɔ, ɩsɑɣɑtʋ tɔɣɔnɑɣɑ kɛ pɑ hɑɣɑsəɣɩ pɑ tɩ, nɑ pɑ́ nyɔɔkɩ mʋsʋŋ sʋlʋm. \v 18 Siɣisilɑɑ mpɑɑʋ nɑ́ wɛ ɩsɩɩ ilim yɑɑkʋɣʋ kite tɛɛ, nɑ pə́ sɔɔsəɣɩ, hɑlənɑ pə sikuɣu tɔ. \v 19 Amɑ ɑsɑɣɑɑ mpɑɑʋ nɑ́ wɛ səkpɛtʋɣʋ kɛ́, pɑɑ nɑɑkɩ kʋcopum. \s1 Tɔntɛ kʋpɑntɛ wɛnɑʋ \p \v 20 Mɑ pəyɑlʋ, nɩɩ mɑ sɛɣɛsʋɣʋ nɑ ń ke ŋkpɑŋʋɣʋ nɑ mɑ kʋyɔɣɔtʋtʋ. \v 21 Nyɑ́ ɩsɛ ɩ́ tɑɑ hɑtələnɑ-tɩ, tɔkɩ-təɣɩ hɑtoo nyɑ́ lotu tɑɑ. \v 22 Mpi tɔ, tə hɑɑkɩ weesuɣu nɑ ɑlɑɑfəyɑ kɛ pɑ tənɑ mpɑ pɑ hikɑ-tɩ tɔɣɔ. \v 23 Feŋ nyɑ́ nyɑmlɛ tɔɔ nɑ pə́ kəlɩ pə tənɑ. Mpi tɔ, tə tɑɑ kɛ́ weesuɣu sɩɩlɑsɩ tənɑ wɛɛ. \v 24 Hɑtələnɑ nyɑ́ nɔɣɔ kɛ kɑloolɑɣɑ tɔm, nɑ ń kisinɑ nyɑ́ ntompee kɛ tɔm kʋkɛkɛɛtʋ. \v 25 Nyɑ́ ɩsəpee ɩ́ nyənəɣɩ nyɑ́ nɔɣɔ tɔɔ nɑ nyɑ́ ɩsəhutu hɛtɩ teu. \v 26 Tɑɣɑnɩ mpɑɑʋ ŋku n təŋəɣɩ tɔ, nɑ nyɑ́ tətɔntɛ tənɑ wɛɛ nɑɑni. \v 27 Tɑɑ hɛlɩ ntɔɣɔŋ yɑɑ mpətəŋ. Hɑtələnɑ ɩsɑɣɑtʋ. \c 5 \s1 Lɑ lɑɑkɑlɩ nɑ ɑlʋ tɛtɛlɑtʋ \p \v 1 Mɑ pəyɑlʋ welisi mɑ ləmɑɣɑsɛɛ tɑɑ, ke ŋkpɑŋʋɣʋ nɑ ń nɩɩ mɑ lɑɣɑtʋ tɔm. \v 2 Wɑɑtʋ ɩnəɣɩ n kɑ́ wɛɛnɑ nyʋɣʋ tɑɑ mɑɣɑsəm, nɑ nyɑ́ ntompee yɔɣɔtəɣɩ lɑɣɑtʋ tɔm. \v 3 Alʋ tɛtɛlɑtʋ nɔɣɔ tɑɑ wɛ leleŋ kɛ́ ɩsɩɩ tɩɩŋ sɛtɑɣɑ yɑɑ tɩɩŋ nim. \v 4 Amɑ pə tənɑɣɑ tɔɔ wɛ nyɑŋ kɛ́ ɩsɩɩ sɔtʋ. Pə hɛɛkɩ ɩsɩɩ sɑpəlɑɣɑ ŋkɑ kɑ wɛ lɔŋ kɛ cemɑce tɔ. \v 5 Səm tɑɑ kɛ́ ɑlʋ ɩnɩ ɩ mpɑɑʋ puki, nɑ ɩ nɔɔhɛɛ siɣisinɑ pəlɑɑʋ təpəŋpəŋ. \v 6 Alʋ ɩsɩɩ mpʋ ɩɩ təŋəɣɩ weesuɣu mpɑɑʋ, ɩ toolɑɑ kɛ́, ɑmɑ ɩ tɑ cɛkənɑ. \v 7 Mɑ pəyɑlɑɑ mɛ ɩ́ nɩɩnɑ-m yoo. Ɩ tɑɑ hɑtələnɑ mɑ nɔɣɔ tɑɑ tɔm. \v 8 Hɑtələnɑ ɑlʋ ɩnɩ ɩ tɛ mpɑɑʋ. Tɑɑ kpətənɑ ɩ nɔnɔkeelɑsɩ. \v 9 Pə tɑɑ kɔɔ nɑ ɑlʋ ɩnɩ ɩ́ tʋ-ŋ nɔɣɔlʋ niŋ tɑɑ, nɑ pʋntʋ kʋ́ nyɑ́ nyʋɣʋ nɑ pə́ wɑkəlɩ-ŋ. \v 10 Pə tɑɑ kɔɔ nɑ kpɑɩ nyə́mɑ tɔɣɔ nyɑ́ wɛnɑʋ, nɑ pɑ́ sʋʋnɑ nyɑ́ təmlɛ kʋlʋlʋm kɛ lɛlʋ təyɑɣɑ tɑɑ. \v 11 Nɑ pə́ kɔɔ nɑ nyɑ́ tɔnʋɣʋ kɑ́ wɑɑtʋ wei n tɑlɑ nyɑ́ tənɑɣɑ tɔ nɑ ń mɔləɣɩ. \v 12 Nɑ ń tɔ́ sɩ: Ɩsənɑɣɑ pə lɑpɑ nɑ mɑ tɑɑ kpɑnɑ kʋsɛɣɛsətʋ, nɑ pɑ́ kɑlənɑ-m nɑ mɑ́ kisi? \v 13 Ɩsənɑɣɑ pə lɑpɑ nɑ mɑ́ tɑ́ təŋ mɑ sɛɣɛsəlɑɑ kʋyɔɣɔtʋtʋ, nɑ mɑ́ tɑ́ ke ŋkpɑŋʋɣʋ nɑ pɑ kʋsɛɣɛsətʋ? \v 14 Pə kɑɑsɑ pəcɔ sɩ mɑ́ nɑ́ wɑhɑlɑnɑɑ tənɑ kɛ yəlɑɑ nɑ kpekɑ hɛkʋ tɑɑ. \s1 Nyɑ́ ɩfepile ɑlʋ sɔɔlʋɣʋ \p \v 15 Nyɑ́ ɑlʋ wɛ kɛ́ ɩsɩɩ lʋm kʋpɑm lɔkɔ. Mpʋ tɔ, nyɔɔkɩ lɔkɔ ɩnɩ ɩ tɑɑ lʋm. \v 16 Pə fɛɩ sɩ lʋm mpɩ pə́ kpeŋ yem kɛ́ ɑwɑlɩ nɑ hɑpɛɛ tɔɔ. \v 17 Pə wɛɛ sɩ pə́ wɛɛ nyɑ́ tike nyɑ́ nyəm kɛ́, pə́ tɑɑ sokinɑ kpɑɩ tʋ nɔɣɔlʋ. \v 18 Ɩsɔ ɩ́ kooli nyɑ́ lɔkɔ lʋm kɛ kʋpɑntʋ nɑ ń yɔɔlənɑ nyɑ́ ɩfepile ɑlʋ. \v 19 Ɩ tewɑɣɑ ɩsɩɩ nɑsɛm nɑ ɩ ləsɑɣɑ sʋʋ-ŋ. Nyɑ́ lɑŋlɛ ɩ́ hʋləmənɑ ɩ sɔɔlʋɣʋ kɛ tɑm tɔɔ. \v 20 Mɑ pəyɑlʋ, pepe tɔɔ kɛ́ n nyɩɩləɣɩ ɑlʋ kpɑɩ nyəŋ? Nɑ ń cɑɑ sɩ ń wɑɣɑlɩ ɑlʋ wei n tɑ nyɩ́ tɔ ɩ həlɑ? \v 21 Nyɩ sɩ Tɑcɑɑ nɑɑkɩ yəlɑɑ tənɑ mpɑɑŋ kɛ́. Ɩ feŋiɣi pɑɑ yʋlʋ wei ɩ mpɑɩsi. \v 22 Ɩsɑɣɑʋ kʋpəntʋɣʋ kpɑɑkənɑ-ɩ ɩsɩɩ kɑtɔkɑ. Ɩ mɑɣɑmɑɣɑ ɩ ɩsɑɣɑtʋ kpɑɑkənɑ-ɩ yomle. \v 23 Ɩ kɑ́ sɩ sɛɣɛsʋɣʋ lɑŋʋɣʋ tɔɔ. Ɩlɛnɑ ɩ́ seliɣi ɩ́ kʋmɛlɛntʋ kɑtɑtəlɑɣɑ tɔɔ. \c 6 \s1 Lɛlʋ kəmɑ cɔlʋɣʋ \p \v 1 Mɑ pəyɑlʋ, ye n mʋwɑ nyɑ́ tɔɣɔntəlɛ kəmlɛ, yɑɑ n səŋɑ nɔɣɔlʋ wɑɑlɩ kɛ́ pə tɔm tɑɑ. \v 2 Ye nyɑ́ kʋyɔɣɔtʋtʋ hɔkɑ-ŋ pə tɔm tɑɑ, yɑɑ nyɑ́ nɔɣɔ tɑɑ tɔm kpɑ-ŋ ɩsɩɩ kɑtɔkɑ. \v 3 Pə tɔɔ tɔ, mɑ pəyɑlʋ ləsɩ nyɑ́ təɣɩ pə tɑɑ. Mpi tɔ, n hotɑ nyɑ́ tɔɣɔntəlɛ niŋ tɑɑ kɛ́. Polo nɑ ń həntɩ-ɩ ɑtɛ nɑ ń wiinɑ-ɩ. \v 4 Tɑɑ too pə tom, yɑɑ ń tɩɩ kpəpʋ ɩsəlɛ. \v 5 Hɑlənɑ ń fiti ɩsɩɩ nɑm fituɣuu tɔtɔlʋ niŋ tɑɑ tɔ. Yɑɑ ɩsɩɩ sumɑɣɑ lɩɩkʋɣʋ kɑ kpɑlʋ niŋ tɑɑ tɔ. \s1 Felentú cɔlʋɣʋ \p \v 6 Felentú nyɑ́, polo nɑ ń nyənɩ tɔɔlʋ kʋlɑpəlɛ nɑ ń wɛɛnɑ ləmɑɣɑsɛɛ. \v 7 Tɔɔlʋ fɛɩnɑ feŋlu yɑɑ nyʋɣʋ tʋ yɑɑ cɑɑ. \v 8 Pɑɑ nɑ mpʋ tɔ ɩ cɑləsəɣɩ tɔɣɔnɑɣɑ kɛ kʋmtʋ wɑɑtʋ nɑ ɩ́ nyəkəɣɩ. \v 9 Felentú nyɑ́, pəlee kɛ́ n kɑ́ nyəɣəsɩ həntʋɣʋ nɑ tom? \v 10 Nyɑ́ sɩ n kɑ́ tɔ́ɔ́lɩ nyɑ́ tɩ, nɑ ń tʋ nyɑ́ niŋ kɛ nyɑ́ nyʋɣʋ nɑ ń too pəcɔ nɑ ń hɛɛsɩ. \v 11 Wɑɑtʋ ɩnɩ kʋnyɔŋ kɑ́ tɑ-ŋ mɛlɛmɛlɛ, nɑ wɑhɑlɑ tutu-ŋ ɩsɩɩ yoolu nɑ ɩ wontu. \s1 Mənɑɑfiki cɔlʋɣʋ \p \v 12 Yʋlʋ tɛtɛlɑtʋ ɩɩ təŋəɣɩ tɑmpɑnɑ. Ɩ tɔŋ kɛ́ nɑ ɩ nɔɣɔ tɑɑ nɑ kɑloolɑɣɑ. \v 13 Ɩsɛ kɛ ɩ cəpələɣɩ yəlɑɑ, nɑ ɩ́ yɔɣɔtəɣənɑ-wɛ nɑ ɩ nɔɔhɛɛ, nɑ ɩ́ hɑtəɣɩ-wɛ nɑ ɩ mpee. \v 14 Ɩsɑɣɑtʋ wɛnnɑ ɩ tɑɑ, nɑ ɩ́ mɑɣɑsəɣɩ kɑwɑlɑɣɑ tɔm kɛ tɑm, nɑ ɩ́ tilisiɣi yooŋ. \v 15 Pə tɔɔ kɛ́ wɑkəlʋɣʋ kɑ́ tuti-ɩ, nɑ pə́ wɑkəlɩ-ɩ tɔm kʋlʋm tɔɔ ɩ kɑɑ wɛɛ hiiu. \s1 Yəlɑɑ mpɑ Ɩsɔ luɣu fɛɩ tɔ \p \v 16-19 Yəlɑɑ loosi nɑɑtoso kɛ Tɑcɑɑ tɑɑ kpɑɑkənɑ. Mpɛɣɛlɛ: \q1 Ɩsətoosile nyə́mɑ, nɑ puɣusilɑɑ, \q1 nɑ mpɑ pɑ kʋɣɩ yəlɑɑ kɛ mʋsʋŋ tɔ, \q1 nɑ mpɑ pɑ mɑɣɑsəɣɩ pɑ lotu tɑɑ kɛ́ nti tə fɛɩ teu tɔ, \q1 nɑ ɩsɑɣɑtʋ wɑɑlɩ təŋlɑɑ, nɑ pɔpɔtʋ ɑseetɑ nyə́mɑ. \q1 Amɑ pə kɑɑsɑ nɑɑtosompɔɣɔlɑɣɑ nyə́mɑ. \q1 Pɛlɛɣɛlɛ cewɑɑ yoosilɑɑ. \s1 Wɑsɑŋkɑlətʋ cɔlʋɣʋ \p \v 20 Mɑ pəyɑlʋ tɔ́kɩ nyɑ́ cɑɑ kʋsəsɩɩtʋ. Tɑɑ lɔ nyɑ́ too kʋsɛɣɛsətʋ. \v 21 Sɩɩ-təɣɩ nyɑ́ lotu tɑɑ kɛ́ tɑm tɔɔ. Tʋ-təɣɩ nyɑ́ luɣu tɛɛ ɩsɩɩ kɑcɔkɑ wontuɣu. \v 22 Tɩɩ tiiki-ŋ nyɑ́ tɔntɛ tɑɑ, nɑ tə́ kenti-ŋ nyɑ́ təhəntəlɛ tɑɑ, nɑ tə́ yɔɣɔtənɑ-ŋ wɑɑtʋ wei n feŋ tɔ. \v 23 Mpi tɔ, kʋsəsɩɩtʋ wɛ kɛ́ ɩsɩɩ fətəlɑ. Nɑ sɛɣɛsʋɣʋ nɑ́ɑ́ wɛɛ ɩsɩɩ nyɑɑləm, nɑ kʋkpɑɑlətʋ nɑ́ɑ́ kɛ́ weesuɣu mpɑɑʋ. \v 24 Tɩɩ kisinɑ-ŋ ɑlʋ ɩsɑɣɑʋ, wei ɩ kɛ́ nɔɔleleŋ tʋ tɔ. \v 25 Tɑɑ nyɩɩlɩ ɑlʋ ɩnɩ ɩ teu kɛ nyɑ́ lotu tɑɑ. Pəyele tɑɑ yele nɑ ɩ ɩsihutu teu hɔ-ŋ. \v 26 Pə tɑɣɑ pʋlʋ, ye ɑpɑlɑɑ tənɑ ɑlʋ, tɔɣɔnɑɣɑ pəcɔ tike kɛ yʋlʋ lɔɔkɩ ɩ́lɛ́ ɩ tɔɔ. Amɑ ɑlʋ wei ɩ wɛnɑ pɑɑlʋ tɔ, yʋlʋ kʋpɑŋ kɛ ɩ nyəkɩ kɑtɔkɑ. \v 27 Yʋlʋ kɑ́ tʋ́ mɑmɑtɛ kɛ ɩ tɔɔ nɑ ɩ wontu yele nyɑɣɑʋ nɑ? \v 28 Yɑɑ ɩ kɑ́ tɔ mɑmɑlɑ tɔɔ nɑ pə tɑ́ nyɑɣɑ ɩ nɔntɑɑləŋ? \v 29 Mpʋ tɔtɔɣɔ pə wɛɛ nɑ wei ɩ puki ɩ tɔɣɔntəlɛ ɑlʋ kiŋ tɔ. Wei ɩ́ tokinɑ ɑlʋ ɩnɩ, ɩ kɑ́ nɑ́ pə nɑʋ. \v 30 Pɑɑ tʋɣɩ tɑnɑɑʋ nɑ nyɔɣɔtʋ wei ɩ ŋmɩɩlɑɑ sɩ ɩ tɔkɩ tɔ. \v 31 Pənɑ pə mpʋ tɔ, ye pɑ kpɑ-ɩ ɩ kɑ́ fɛlɩ pə tɔm nɑɑtosompɔɣɔlɑɣɑ. Hɑlənɑ ɩ́ cɛlɑ ɩ wɛnɑʋ tənɑ. \v 32 Yʋlʋ wei ɩ fɛɩnɑ nyʋɣʋ tɔ, ɩnɩ ɩ lɑkənɑ wɑsɑŋkɑlətʋ, nɑ ɑlʋ wei ɩ pɛɛkəɣɩ ɩ tɩ nɑ ɑsɑɑlɑ tɔ, ɩnɩ ɩ lɑkənɑ mpʋ. \v 33 Kɑtɑɑsɩ nɑ kʋtʋɣʋ kɛ ɩ tɛŋnɑ, ɩ fɛɛlɛ kɑɑ tɛ́. \v 34 Mpi tɔ, ɩsəsɛɛmlɛ kɑ́ kʋsɩ ɩ pɑɑlʋ pɑ́ɑ́nɑ́. Ɩ kɑɑ wɛɛnɑ pətɔɔtəlɛ kɛ lɛɛtʋɣʋ kʋyɑkʋ wule. \v 35 Ɩ kɑɑ tɛɛlɩ sɩ pɑ́ fɛlɩ-ɩ pʋlʋ, nɑ pɑɑ kʋcɔɔŋ kɛ pɑɑ kɑɑ-ɩ ɩ kɑɑ tisi. \c 7 \s1 Alʋ wɑsɑŋkɑlɩ tʋsʋɣʋ kɛ ɩfepu \p \v 1 Mɑ pəyɑlʋ, tɔ́kɩ mɑ kʋyɔɣɔtʋtʋ, nɑ ń sɩɩnɑ nyɑ́ təɣɩ mɑ kʋsəsɩɩtʋ. \v 2 Tɔ́kɩ mɑ kʋsəsɩɩtʋ nɑ ń hiki weesuɣu, nɑ ń feŋ mɑ kʋsɛɣɛsətʋ tɔɔ ɩsɩɩ nyɑ́ ɩsəpəle. \v 3 Tɑɑ yele nɑ tə́ fiti nyɑ́ niŋ tɑɑ. Tɔ́kɩ-təɣɩ hɑtoo nyɑ́ lotu tɑɑ. \v 4 Nyənɩ ləmɑɣɑsɛɛ ɩsɩɩ nyɑ́ newɑɣɑ nɑ lɑɣɑtʋ ɩsɩɩ nyɑ́ ceu. \v 5 Pɩɩ hɑtələnɑ-ŋ ɑlʋ kpɑɩ tʋ wei ɩ tʋsəɣɩ yəlɑɑ nɑ ɩ nɔɔleleŋ tɔ ɩ niŋ tɑɑ. \p \v 6 Kʋyɑkʋ nɑkʋlɩ mɑ səŋɑ mɑ kutuluɣu tɑɑ, nɑ mɑ́ nyənəɣənɑ pətote pɔ́ɔ́ŋ nɑ ɑwɑlɩ tɔɔ. \v 7 Ḿpʋ́ɣʋ́ mɑ́ nɑ́ ɩfepiyɑ mpɑ pɑ tɑ nyəntɑ pʋlʋ tɔ, nɑ pɑ tɑɑ kɛ́ ɩfepu wei ɩ fɛɩnɑ nyʋɣʋ tɔ. \v 8 Ḿpʋ́ɣʋ́ ɩ təŋɑ hɑpəlɛ nɑ ɩ́ tɑlɑ tə kpeeŋɑ tɔɔ timpi ɑlʋ wɑsɑŋkɑlɩ nɔɣɔlʋ ɩ kɑ səŋɑɑ tɔ. Ɩlɛnɑ ɩ́ təŋəɣənɑ ɑlʋ tɛ́ tɔɔ təpɑmm. \v 9 Pɩɩ kɛ́ tɑɑnɑɣɑ kɛ́, nɑ pə́ tɛmɑ yulutuɣu nɑ səkpɛtʋɣʋ tɛmɑ wɛɛʋ. \v 10 Ɩlɛ ɑlʋ nɔɣɔlʋ ɩ səŋəɣɩ-ɩ kɛlɛ, nɑ ɩ́ suuwɑ ɩsɩɩ ɑpɑlɑɑ tənɑ ɑlʋ, nɑ ɑcilɑɣɑtʋ suwɑ ɩ lotu tɑɑ. \v 11 Pə kʋlɑ ɩ nyʋɣʋ tɑɑ nɑ ɩ́ kpisi ɩ tɛɣɛ cɑɣɑlɛ. \v 12 Pɑɑ hɑpəlɛ tɔɔ, yɑɑ nɔnɔɣɔ tɛɛ, yɑɑ pɑɑ lé té, ɩ tɑŋɑɑ kɛ́. \v 13 Ḿpʋ́ɣʋ́ ɩ kpətənɑ ɩfepu nɑ ɩ́ kpipi-ɩ nɑ ɩ́ wɑɣɑlɩ-ɩ. Ɩlɛnɑ ɩ́ nyənɩ ɩ ɩsɛntɑɑ təpiŋŋ nɑ fɛɛlɛ fɛɩ, nɑ ɩ́ heeli-ɩ sɩ: \v 14 Sɑŋɑ mɑ lɑpɑ Ɩsɔ kɛ́ nɔɣɔ kʋlʋmɑɣɑ kpɛntʋɣʋ kɔtɑɣɑ ŋkɑ too mɑɑ sɩɩwɑ sɩ mɑɑ lɑ tɔ. \v 15 Pə tɔɔ kɛ́ mɑ lɩɩwɑ sɩ mɑ səŋəɣɩ-ŋ nɑ mɑ́ pɛɛkɩ-ŋ. Tɔʋ, mɑ nɑ-ŋ kɛlɛ. \v 16 Mɑ pɔwɑ mɑ kɑto tɔɔ kɛ́ Icipiti kpoŋkpontu toŋ nyəntʋ pɔɔŋ kʋcɔɔcɔləŋ kʋpɑŋ. \v 17 Nɑ mɑ́ yɔɣɔlɩ tulɑɑlʋnɑɑ kʋpɑmɑ mpɑ pɑ yɑɑkɩ sɩ Miili nɑ Alʋwɛɛ nɑ Kɑnɛɛlɩ tɔ. \v 18 Kɔɔ nɑ tə cɛpələnɑ sɔɔlʋɣʋ hɑlənɑ pə́ nyɑɑlɩ. Tə́ yɔɔlɩ nɑ tə́ nɩɩ pə leleŋ kɛ teu. \v 19 Mɑ pɑɑlʋ polɑ mpɑɑʋ pooluŋ nyəŋkʋ, ɩ fɛɩ təyɑɣɑ. \v 20 Ɩ kpɑɣɑ liɣitee nɑ húlúɣú kɛ́. Ye ɩsɔtʋ tɑ məŋnɑ kite ɩɩ kɔŋ. \v 21 Ɩlɛnɑ ɑlʋ ɩnɩ ɩ́ pəsɩ ɩfepu ɩnəɣɩ ɩ yɔɣɔtɑɣɑ kɑtɑtəlɑɣɑ tɔɔ, nɑ ɩ́ hɔmɩ-ɩ ɩ nɔɔleleŋ tɔɔ. \v 22 Nɑ ɩ́fepu sʋʋ-ɩ təŋʋɣʋ kɛ kpɑkpɑɑ ɩsɩɩ nɑʋ wei pɑ pukinɑ təkʋlɛ tɔ. Yɑɑ ɩsɩɩ pɑ hɔkʋɣʋ kpɑŋtʋ kɛ ŋmənɑɣɑ sɩ pɑ hɔŋ ɩ ŋkpɑŋʋɣʋ tɔ. \v 23 Hɑlənɑ nyəmlɛ sɔ ɩ hɔɔlɛ, ɩsɩɩ sumɑɣɑ huluɣuunɑ tiiu kɛ ɑpɑɩ tɑɑ nɑ kɑ́ tɑ́ nyɩ́ sɩ kɑ weesuɣu kɛ pɩɩ tɛnɑ tɔ. \p \v 24 Pənɛntɛ mɑ pəyɑlɑɑ mɛ, ɩ́ nɩɩnɑ-m, nɑ ɩ́ ké ŋkpɑŋŋ nɑ mɑ nɔɣɔ tɑɑ tɔm. \v 25 Tɑɑ nyɩɩlɩ ɑlʋ ɩsɩɩ mpʋ nɑ ń təŋɩ-ɩ, nɑ pə́ kɔɔ nɑ ń lé ɩ mpɑɑŋ tɑɑ. \v 26 Mpi tɔ, ɑlʋ ɩnɩ ɩ huwɑ yəlɑɑ pɑɣɑlɛ kɛ́. Mpɑ ɩ kɑ huwɑ mpʋ tɔ pɑɑ kɛ́ toŋtʋnɑɑ kɛ́. \v 27 Ɩ təyɑɣɑ ntɛ́ ɑtɛtəlɛ mpɑɑʋ nɑ kʋ́ tiiki səm tɛ́. \c 8 \s1 Ləmɑɣɑsɛɛ kɑwəyɑɣɑ. \q1 \v 1 Ləmɑɣɑsɛɛ mɑpɑ kɑpukɑ, \q1 nɑ lɑɣɑtʋ nɑ́ɑ́ kʋsɩ tə nɔɣɔ nɑ tə́ yɑɑ. \q1 \v 2 Ləmɑɣɑsɛɛ səŋɑ toŋtoŋɑ tɔɔ \q1 kɛ́ mpɑɑʋ kiŋ, nɑ hɑpəlɛ ɑtɑmɑ tɑɑ. \q1 \v 3 Ləmɑɣɑsɛɛ səŋɑ ɩcɑtɛ nɔnɔkeelɑsɩ nɑ tə hɑpɛɛ tɔɔ \q1 nɑ ɑ́ kiisiɣi sɩ: \q1 \v 4 Yəlɑɑ piyɑ mɛɣɛ ləmɑɣɑsɛɛ mɑ́, mɑ wɛnɑ. \q1 \v 5 Kʋmɛlɛməŋ ɩ́ kpɛləmɩ nyʋɣʋ tɑɑ mɑɣɑsəm. \q1 Lɑɣɑtʋ lɑŋlɑɑ nɑ́ɑ́ kpɛləmɩ nyəm. \q1 \v 6 Ɩ nɩɩ, tɔm sɔsɔɔntʋ kɛ mɑ wɛnɑ sɩ mɑ heeliɣi-mɛ, \q1 mɑ kuliɣi mɑ nɔɣɔ sɩ mɑ heeliɣi-mɛɣɛ kʋsiɣisitu. \q1 \v 7 Pə tɑɣɑ pʋlʋ, tɑmpɑnɑ kɛ mɑ nɔɣɔ yɔɣɔtəɣɩ \q1 nɑ ɩsɑɣɑtʋ tɔm wɛ-m kʋsɔɣɔtʋ kɛ́. \q1 \v 8 Mɑ nɔɣɔ kʋyɔɣɔtʋtʋ tənɑ siɣisɑɑ kɛ́, \q1 kɑloolɑɣɑ yɑɑ tɔm kʋkɛkɛɛtʋ fɛɩ pə tɑɑ. \q1 \v 9 Lɑɣɑtʋnɑɑ nyəmɑ tə tənɑɣɑ teu kɛ təcɛɩcɛɩ, \q1 nɑ tə siɣisɑ teu kɛ mpɑ pɑ wɛnɑ nyəm tɔ. \q1 \v 10 Ɩ pɛɛkɩ mɑ kʋsɛɣɛsətʋ nɑ pə́ kəlɩ liɣitee, \q1 nɑ ɩ́ pɛɛkɩ nyəm nɑ pə́ tɛɛ wʋlɑ kʋpɑŋ. \q1 \v 11 Mpi tɔ, ləmɑɣɑsɛɛ kəlɑ teu kɛ liɣitee pɛɛ. \q1 Liɣitee pʋlʋpʋ tɑ tɑlɑ-yɛ. \s1 Ləmɑɣɑsɛɛ hʋlʋɣʋ kɛ ɑ tɩ \q1 \v 12 Ləmɑɣɑsɛɛ mɑ́, lɑɑkɑlɩ lɑpʋ tɑɑ kɛ́ mɑ təcɑɣɑlɛ wɛɛ, \q1 mɑ wɛnɑ nyəm nɑ nyʋɣʋ tɑɑ mɑɣɑsəm. \q1 \v 13 Tɑcɑɑ nyɑmnɑʋ ntɛ́ ɩsɑɣɑtʋ kisuɣu. \q1 Kɑlɑmpɑɑnɩ nɑ ɩsəcɑʋ pə kɛ́ ɩsɑɣɑtʋ mpɑɑʋ kɛ́. \q1 Nɑ nɔɣɔ ɩsɑɣɑɑ kɛ́ mpi mɑ kisɑɑ tɔɣɔ. \q1 \v 14 Mɑ́ tənnɑ lɑɣɑtʋ tɑsʋɣʋ nɑ təcɑɣɑnɑʋ, \q1 mɑɣɑlɛ lɑɣɑtʋ, nɑ mɑ wɛnɑ toŋ. \q1 \v 15 Mɑ toŋ tɑɑ kɛ́ ɑwulɑɑ tɔ́kɩ kɑwulɑɣɑ, \q1 nɑ ɑwulumpiyɑ nɑ́ɑ́ tʋɣɩ mpi mpi pə siɣisɑɑ tɔ sɩ yəlɑɑ ɩ́ lɑ. \q1 \v 16 Mɑ toŋ tɑɑ kɛ́ ɑwulɑɑ tɔ́kɩ kɑwulɑɣɑ, \q1 nɑ kʋpɑɣɑlɑɑ nɑ tɛtʋ tɑɑ hʋʋlɑɑ tənɑ nɑ́ɑ́ hʋʋkənɑ. \q1 \v 17 Mɑ sɔɔlɑ mpɑ pɑ sɔɔləɣɩ-m tɔɣɔ. \q1 Nɑ mɑ pɛɛkəlɑɑ nɑɑkɩ-m. \q1 \v 18 Mɑ kiŋ kɛ ɑpititu nɑ teeli wɛɛ, \q1 nɑ wɛnɑʋ kʋleelim nɑ tɑmpɑnɑ təŋʋɣʋ. \q1 \v 19 Mɑ kʋlʋlʋm kəlɑ wʋlɑ kʋpɑŋ kɛ teu. \q1 Nɑ mɑ nyəm nɑ́ɑ́ tɛɛ liɣitee. \q1 \v 20 Tɑmpɑnɑ təŋʋɣʋ mpɑɑʋ tɑɑ kɛ́ mɑ tɔŋ \q1 mpɑɩsi kʋsiɣisɑsɩ hɛkʋ tɑɑ. \q1 \v 21 Mɑ sɩɩ kʋpɑntʋ kɛ mpɑ pɑ sɔɔlɑ-m tɔɣɔ. \q1 Nɑ mɑ́ suuliɣi pɑ kpɑŋcooŋ. \q1 \v 22 Mɑɣɑ Tɑcɑɑ cɑɑlənɑ ŋmɑʋ kɛ ɩ təmlɛ tɑɑ \q1 nɑ pə́cɔ́ ɩ́ lɑkɩ ɩ təmɑ kʋpənɛɛ. \q1 \v 23 Hɑtoo tɔ pɑ ŋmɑ-m kɛ́, \q1 fɑɩɩ nɑ pə́cɔ́ pɑ́ ŋmɑɑkɩ tɛtʋ. \q1 \v 24 Wɑɑtʋ ɩnɩ tɔ teŋku nɔɣɔlʋ ɩ tɑɑ wɛɛ, \q1 pə́cɔ́ lʋm sɛɛlʋ nɔɣɔlʋ ɩ fɛɩ. \q1 \v 25 Pɑ lʋlɑ-m kɛ́ nɑ pə́cɔ́ pɑ́ lɑ pɔɔŋ \q1 nɑ pə́cɔ́ pulɑsɩ wɛɛkɩ. \q1 \v 26 Pəyele Tɑcɑɑ tɑɑ tɩɩ lɑtɑ tɛtʋ yɑɑ kɑteŋɑsɩ, \q1 yɑɑ ɑntulinyɑ ciɣilisi nsi sɩɩ nɑɑkɩ tɔ sɩ kɑncɑɑlɑɣɑ nyəŋkɑ. \q1 \v 27 Mɑ wɛɛ nɑ pə́cɔ́ Tɑcɑɑ sɩɩ ɩsɔtɔnʋɣʋ, \q1 nɑ ɩ́ pɩɩ kʋ tənɑɣɑ kɛ kʋnɑ teŋku sɔsɔ pɑ təsulle. \q1 \v 28 Nɑ ɩ́ tʋ ɩsɔŋmʋntʋ kɛ ɩsɔtɑɑ nɑ teŋku sɛɛlɑɑ lʋm tʋlɩ nɑ pə́ lɩɩnɑ tomɑ. \q1 \v 29 Wɑɑtʋ ɩnəɣɩ Tɑcɑɑ sɩɩ teŋku kɛ tənɑsɩ sɩ lʋm ɩ́ tɑɑ ŋmɑɑ nɑ ɩ́ pɩɩ tɛtʋ kite. \q1 \v 30 Mɑ lɑkɑɣɑ ɩ kiŋ kɛ təmlɛ kɛ́, nɑ mɑ́ hɛɛsəɣɩ ɩ lɑŋlɛ kɛ pɑɑ kʋyɑkʋ ŋku. Nɑ mɑ́ liɣiliɣi tɑm nɑ ɩ́ nɑɑkɩ. \q1 \v 31 Nɑ mɑ́ liɣiliɣi ɩ tɛtʋ tɔɔ nɑ mɑ lɑŋlɛ hɛɛkənɑ yəlɑɑ. \s1 Nyʋleleŋ tʋ ntɛ́ wei ɩ nɩɩkənɑ ləmɑɣɑsɛɛ tɔ \q1 \v 32 Mɑ pəyɑlɑɑ, pənɛntɛ ɩ́ nɩɩnɑ-m. \q1 Mpɑ pɑ təŋəɣɩ mɑ mpɑɑʋ tɔ pɑ nɩɩ leleŋ kɛ́. \q1 \v 33 Ɩ nɩɩ sɛɣɛsʋɣʋ ɩ́ tɑɑ lɔ-kʋ. \q1 Ɩlɛnɑ ɩ́ pəsɩ ləmɑɣɑsɛɛ nyə́mɑ. \q1 \v 34 Yəlɑɑ mpɑ pɑ nɩɩkənɑ-m tɔ pɑ nɩɩ leleŋ kɛ́. \q1 Pɑɑ ɩfemle nteɣe pɑ feŋiɣi mɑ təyɑɣɑ nɔnɔɔsɩ \q1 nɑ pɑ́ tɑŋəɣɩ kɑ ɑkelenɑɑ. \q1 \v 35 Mpi tɔ, ye wei ɩ́ hikɑ-m ɩ hikɑ weesuɣu kɛ́. \q1 Tɑcɑɑ kɑ́ hʋlɩ pʋntʋ kɛ suulu. \q1 \v 36 Ye wei ɩ pəntəɣənɑ-m ɩ təɣɩ ɩ tʋɣɩ wɑhɑlɑ. \q1 Pɑ tənɑ mpɑ pɑɑ cɑɑkɩ-m tɔ səm kɛ pɑ sɔɔlɑɑ. \c 9 \s1 Ləmɑɣɑsɛɛ yɑɑtʋ \p \v 1 Ləmɑɣɑsɛɛ sɩɩnɑ ɑkelenɑɑ nɑɑtosompɔɣɔlɑɣɑ, nɑ ɑ́ ŋmɑ ɑ təyɑɣɑ. \v 2 A kʋ́ wontu nɑ ɑ́ lɑ́ tɔɣɔnɑɣɑ nɑ ɑ́ sɩɩ nɑ ɑ́ puu sʋlʋm. \v 3 A tilɑ ɑ təmlɛ nyə́mɑ ɑlʋnyəmɑ kɛ tontoŋɑ tɔɔ, nɑ pɛlɛ pɑ́ yɑɑkɩ yəlɑɑ sɩ: \v 4 Kʋmɛlɛməŋ mɛ, ɩ́ kɔnnɑ cənɛ. Ɩlɛnɑ pɑ́ heeli ləmɑɣɑsɛɛ fɛɩnɑɑ sɩ: \v 5 Ɩ kɔɔ nɑ ɩ́ tɔɣɔ ləmɑɣɑsɛɛ tɔɣɔnɑɣɑ, nɑ ɩ́ nyɔɔ ɑ sʋlʋm. \v 6 Ɩ lɩɩ kʋmɛlɛməŋ tɑɑ nɑ ɩ́ hiki mə tɩ. Ɩ təŋ mpɑɑʋ ŋku kʋ tɑkənɑ lɑɣɑtʋ cɔlɔ tɔ. \s1 Ləmɑɣɑsɛɛ tʋ nɑ woŋlu \p \v 7 Ye n kɑləɣənɑ woŋlu, ɩ footiɣi-ŋ kɛ́. Nɑ ye n sɛɣɛsəɣɩ ɩsɑɣɑʋ ɩ tʋʋ-ŋ. \v 8 Tɑɑ kɑlənɑ woŋlu nɑ pə́ kɔɔ nɑ ɩ tɑɑ kpɑnɑ-ŋ. Amɑ kɑlənɑ ləmɑɣɑsɛɛ tʋ ɩ́lɛ́ ɩ kɑ́ sɔɔlɩ-ŋ. \v 9 Hɑ ləmɑɣɑsɛɛ tʋ, nɑ ɩ ləmɑɣɑsɛɛ kɑ́ sɔɔsɩ. Sɛɣɛsɩ siɣisilu nɑ ɩ́lɛ́ ɩ sɔɔsɩ nyəm. \v 10 Ɩsɔ nyɑmnɑʋ ntɛ́ ləmɑɣɑsɛɛ təcɑɑllɛ. Ɩsɔ yəlɑɑ nyəmtʋ ntɛ́ lɑɣɑtʋ. \v 11 Ləmɑɣɑsɛɛ kɑ́ yele nɑ nyɑ́ kʋyɛɛŋ huki, nɑ nyɑ́ weesuɣu pɩɩsɩ sɔɔsɩ. \v 12 Ye n kɛ́ ləmɑɣɑsɛɛ tʋ, nyɑ́ wɑɑkənɑ. Ye n kɛ́ woŋlu ɩlɛ nyɑ́ nyʋɣʋ tɑɑ kɛ́ pə tɛŋ. \s1 Kʋmɛlɛntʋ yɑɑtʋ \p \v 13 Kʋmɛlɛntʋ wɛ kɛ́ ɩsɩɩ ɑlʋ kɔkɔtɛ tʋ, wei ɩ kɛ́ tulɑɣɑ nɑ ɩ́ tɑ́ nyɩ́ pʋlʋ tɔ. \v 14 Kpete tɔɔ kɛ́ ɑlʋ ɩnɩ ɩ cɑɣɑ ɩ nɔnɔkeelɑsɩ, kɛ ɩcɑtɛ tontoŋle tɔɔ. \v 15 Ɩlɛnɑ ɩ́ kpɛɛsəɣɩ tɛɛlɑɑ mpɑ pɑ kɑmɑ nyɔɔŋ nɑ mpɑɑ tɔ sɩ: \v 16 Ye wei ɩ kɛ́ kʋmɛlɛŋ, ɩ́ kɔnnɑ cənɛ. Nɑ ɩ́ tɔŋ nyɔɔŋ fɛɩnɑɑ sɩ: \v 17 Lʋm kʋŋmɩɩləm wɛ leleŋ kɛ́, nɑ ɩŋmɛlɑʋ tɔɣɔnɑɣɑ nɑ́ɑ́ wɛ teu. \v 18 Mpɑ ɑlʋ ɩnɩ ɩ yɑɑkɩ mpʋ tɔ, pɑ tɑ nyɩ sɩ pə cɑŋsəɣɩ-wɛɣɛ ɑtɛtəlɛ tɑɑ. \c 10 \s1 Yəlɑɑ tɔntɛ ɑtuwɑ kʋkpeɣelee \p \v 1 Sɑlʋmɔŋ ɑtuwɑ. Pəyɑɣɑ ləmɑɣɑsɛɛ tʋ hɛɛsəɣɩ kɑ cɑɑ lɑŋlɛ kɛ́. Ɩlɛnɑ kʋmɛlɛŋ nɑ́ɑ́ wɑkəlɩ kʋ too nyəntɛ. \p \v 2 Wɛnɑʋ mpi yʋlʋ tɑ təŋ tɑmpɑnɑ nɑ ɩ́ hiki tɔ pə tɑɑ fɛɩ kɑwɑɑɣɑ. Amɑ siɣisuɣu yɑkənɑ səm tɑɑ. \p \v 3 Tɑcɑɑ ɩɩ yeki sɩ nyɔɣɔsɩ ɩ́ sɑsəlɩ siɣisilu. Amɑ ɩ pɛŋ ɩsɑɣɑʋ kɛ mpi ɩ nyɩɩləɣɩ tɔɣɔ. \p \v 4 Nkpɑlɑsɩ kpɛkʋɣʋ sʋsəɣɩ kʋnyɔŋ kɛ́. Ɩlɛnɑ təmlɛ lɑpʋ lɔŋlɔŋ nɑ́ɑ́ sʋsɩ toŋ. \p \v 5 Yʋlʋ wei ɩ nyəkəɣɩ tɔɣɔnɑɣɑ kɛ kʋmtʋ wɑɑtʋ tɔ, ɩ kɛ́ pəyɑɣɑ ŋkɑ kɑ mɑɣɑsəɣɩ kɑ nyʋɣʋ tɑɑ tɔɣɔ. Amɑ wei ɩ tooki sɑɑ ɩnɩ tɔ, ɩ kɛ́ fɛɛlɛ fɛɩ tʋ kɛ́. \p \v 6 Kʋpɑntʋ koolee wɛ siɣisilɑɑ nyɔɔŋ tɔɔ kɛ́. Amɑ mʋsʋŋ tɔm tike kɛ ɑsɑɣɑɑ nɔɔsɩ yɔɣɔtəɣɩ. \p \v 7 Siɣisilu tɔɔ tɔɔsʋɣʋ kɔŋnɑ kʋpɑntʋ koolee kɛ́. Amɑ yʋlʋ ɩsɑɣɑʋ hətɛ mɑɣɑmɑɣɑ nɑ́ wɑkələɣɩ kɛ́. \p \v 8 Yʋlʋ wei ɩ wɛnɑ ləmɑɣɑsɛɛ kɛ ɩ tɑɑ tɔ, ɩ mʋɣɩ sɛɣɛsɛɛ kɛ́. Wei ɩ yɔɣɔtəɣɩ kʋmɛlɛntʋ tɔm tɔ ɩ tɛɛsəɣənɑ lepu. \p \v 9 Wei ɩ tɔŋ teu tɔ ɩ tɔŋnɑ nɑɑni kɛ́. Amɑ wei ɩ təŋəɣɩ mpɑɑŋ kʋkoŋluŋ tɔ pɩɩ kuli ɩ wɑɑlɩ. \p \v 10 Wei ɩ cəpələɣɩ ɩsɛ nɑ lɑɣɑtʋ tɔ ɩ tʋɣɩ ɩ lɛlɑɑ kɛ wɑhɑlɑ kɛ́. Amɑ wei ɩ yɔɣɔtəɣɩ kʋmɛlɛntʋ tɔm tɔ ɩ tɛɛsəɣənɑ lepu. \p \v 11 Siɣisilu kʋyɔɣɔtʋtʋ kɛ́ weesuɣu sɛɛlʋ kɛ́. Amɑ mʋsʋŋ tɔm tike kɛ ɑsɑɣɑɑ nɔɔsɩ yɔɣɔtəɣɩ. \p \v 12 Pɑ́ɑ́nɑ́ kʋsəɣɩ yoou kɛ́. Ɩlɛnɑ sɔɔlʋɣʋ nɑ́ɑ́ hɩɩsəɣɩ kʋpəntəŋ tənɑ. \p \v 13 Yʋlʋ lɑɣɑtʋ yɔɣɔtɑɣɑ tɑɑ kɛ́ pɑ nɑɑnɑ ɩ ləmɑɣɑsɛɛ. Ɩlɛnɑ pɑ́ nɑtəɣɩ ləmɑɣɑsɛɛ fɛɩ tʋ siɣile tɑɑ kɛ́ kpɑtəŋ. \p \v 14 Nyəm kɛ ləmɑɣɑsɛɛ nyə́mɑ nɑ́ kɑɑkɩ wɛnɑʋ təlɛ. Amɑ kʋmɛlɛməŋ kʋyɔɣɔtʋtʋ nɑ́ wɑkələɣɩ kɛ́. \p \v 15 Wɛɛntʋ liɣitee kentiɣinɑ ɩ tɔɔ, ɩsɩɩ koluŋɑ ɩcɑtɛ toŋ nyəntɛ. Acɑmɑɑ kʋwɑkələm ntɛ́ pɑ kʋnyɔŋ. \p \v 16 Yʋlʋpɑŋ təmlɛ kɛ weesuɣu pʋlʋ kɛ́. Ɩlɛnɑ ɩsɑɣɑʋ kɑsəyɑɣɑ nɑ́ɑ́ kɛ́ ɩsɑɣɑtʋ pʋlʋ. \p \v 17 Wei ɩ tɔɔsəɣɩ sɛɣɛsʋɣʋ tɔɔ tɔ ɩ təŋəɣɩ weesuɣu mpɑɑʋ kɛ́. Ɩlɛnɑ wei ɩ́lɛ́ ɩ sɔɔkɩ kɑlənɑʋ tɔɔ tɔ ɩ́ le. \p \v 18 Ye wei ɩ tɑkɑ pɑ́ɑ́nɑ́ tɔɔ ɩ looliɣinɑ ɩ nɔɣɔ kɛ́. Wei ɩ yɔɣɔtəɣɩ lɛlɑɑ tɔm tɔ ɩ kɛ́ kʋmɛlɛŋ kɛ́. \p \v 19 Wei ɩ yɔɣɔtəɣɩ sɔsɔm tɔ ɩɩ tɑɑnɑ pəntʋɣʋ. Amɑ wei ɩ kpɑɑkɩ ɩ nɔɣɔ tɔ ɩ kɛ́ yʋlʋ lɑɣɑtʋ. \p \v 20 Siɣisilu kʋyɔɣɔtʋtʋ wɛ teu kɛ́ ɩsɩɩ liɣitee nyəɣəlʋɣʋ. Ɩsɑɣɑʋ lotu tɑɑ hʋwɛɛ tɑ kɛ pʋlʋ. \p \v 21 Siɣisilu kʋyɔɣɔtʋtʋ tiikiɣi yəlɑɑ pɑɣɑlɛ kɛ́. Kpɑŋtʋnɑɑ nɑ́ səkɩ nyʋɣʋ tɑɑ mɑɣɑsəm lɑŋʋɣʋ tɔɔ. \p \v 22 Tɑcɑɑ kʋpɑntʋ kooluɣu hɑɑkənɑ toŋ. Nyɑ́ kʋlʋkʋ ɩɩ tɑkɩ tiili. \p \v 23 Ɩsɑɣɑtʋ lɑpʋ wɛ ləmɑɣɑsɛɛ fɛɩ tʋ kɛ́ ɩsɩɩ ɑliɣilɑ. Amɑ lɑɣɑtʋ tənnɑ ləmɑɣɑsɛɛ. \p \v 24 Mpi ɑsɑɣɑɑ nyɑŋnɑ tɔ mpɩ pə kɔŋnɑ pɑ nyɔɔŋ tɔɔ. Ɩlɛnɑ Ɩsɔ hɑɑkɩ siɣisilɑɑ kɛ mpi pɑ sələməɣɩ tɔ. \p \v 25 Ɩsɩɩ kɑcuculɑɣɑ tɛɛkʋɣʋ tɔ, ḿpʋ́ɣʋ́ ɑsɑɣɑɑ sɑɑləɣɩ. Amɑ siɣisilɑɑ nɑ́ səŋɑ teu kɛ tɑm tɔɔ. \p \v 26 Ɩsɩɩ nyəməŋ nyəŋʋɣʋ kelɑ, nɑ nyɔɔsɩ nɑ́ɑ́ tʋɣɩ ɩsɛ tɔ, ḿpʋ́ɣʋ́ felentú cɔɔsəɣɩ ɩ cɑɑ. \p \v 27 Mpɑ pɑ nyɑŋnɑ Tɑcɑɑ tɔ pɑ weesiŋ tɑɣɑləɣɩ kɛ́. Ɩlɛnɑ ɩsɑɣɑlɑtɑɑ nɑ́ɑ́ səkənɑ pɑ toŋ. \p \v 28 Siɣisilɑɑ tɛɛlʋɣʋ kɛ lɑŋhʋlʋmlɛ kɛ́. Amɑ ɑsɑɣɑɑ tɛɛlʋɣʋ kɑ́ wɑkəlɩ. \p \v 29 Tɑcɑɑ mpɑɑʋ kentiɣi mpɑ pɑ fɛɩnɑ kɑwɑliyɑ tɔɣɔ. Ɩlɛnɑ kʋ́ wɑkələɣɩ mpɑ pɑ lɑkɩ ɩsɑɣɑtʋ tɔ. \p \v 30 Pʋlʋpʋ ɩɩ selisiɣi siɣisilu. Amɑ ɑsɑɣɑɑ nɑ́ kɑɑ cɑɣɑ tɛtʋ tɑɑ. \p \v 31 Ləmɑɣɑsɛɛ tɔm kɛ siɣisilu yɔɣɔtəɣɩ. Amɑ pɑɑ sɛtɩ ɩsɑɣɑtʋ yɔɣɔtʋlʋ nsəmlɛ. \p \v 32 Siɣisilu kʋyɔɣɔtʋtʋ lɑkɩ kʋpɑntʋ kɛ́. Amɑ kʋwɑkələtʋ kɛ ɩsɑɣɑʋ nɔɣɔ nɑ́ nyəmɑ́. \c 11 \p \v 1 Tɑcɑɑ luɣu fɛɩ pɔpɔtʋ mɑɣɑsəlɑɣɑ. Amɑ mɑɣɑsəlɑsɩ nsi sɩ təŋɑ teu tɔɣɔ ɩ cɑɑkɩ. \p \v 2 Kɑlɑmpɑɑnɩ tʋ tɛŋnɑ kʋtʋɣʋ kɛ́. Ɩlɛnɑ wei ɩ pɑsəɣɩ ɩ tɩ tɔ ɩ́ tɛɛsənɑ ləmɑɣɑsɛɛ. \p \v 3 Yʋlʋpɑŋ kʋpɑntʋ tiikiɣinɑ-ɩ. Ɩlɛnɑ ɩsɑɣɑʋ ɑcilɑɣɑtʋ nɑ́ɑ́ wɑkəlɩ-ɩ. \p \v 4 Wɛnɑʋ fɛɩnɑ tomɑ nɑɑləɣɩ Ɩsɔ hʋʋlɛ wule. Tɑmpɑnɑ təŋʋɣʋ tike ləsəɣənɑ səm tɑɑ. \p \v 5 Siɣisilu kʋpɑntʋ yekinɑ nɑ ɩ mpɑɑʋ təŋ. Ɩlɛnɑ ɩsɑɣɑʋ ɩsɑɣɑtʋ nɑ́ɑ́ pɛtɩ-ɩ. \p \v 6 Siɣisilu tɑmpɑnɑ təŋʋɣʋ ləsəɣɩ-ɩ ɑsolɑ tənɑ niŋ tɑɑ kɛ́. Ɩlɛnɑ ɑsɑɣɑɑ kʋnyɩɩləm nɑ́ɑ́ kpɑɑkɩ-wɛɣɛ kɑtɔkɑ nyəm. \p \v 7 Yʋlʋ ɩsɑɣɑʋ ɩ səpɑ ɩ tɛɛlʋɣʋ sɑɑlɑɑ kɛ́. Ɩlɛnɑ ɩsənɑ ɩ tɛɛlɑɣɑɑ ɩ wɛnɑʋ tɔ pəlɛ pə́ sɑɑlɩ tɔtɔ. \p \v 8 Pə ləsəɣɩ yʋlʋpɑŋ kɛ nəɣəsɛɛ tɑɑ kɛ́. Nɑ pə́ lɛɛtɩ ɩsɑɣɑʋ kɛ ɩ lonte. \p \v 9 Wei ɩ kpɛɛsəɣɩ Ɩsɔ tɔ ɩ kʋɣɩ lɛlɑɑ kɛ́ nɑ ɩ nɔɣɔ tɑɑ tɔm. Amɑ nyəm wɑɑsəɣənɑ tɑmpɑnɑ təŋlɑɑ. \p \v 10 Ɩcɑtɛ yəlɑɑ tɔ́kɩ ɑcimɑ kɛ wɑɑtʋ wei siɣisilɑɑ wɑɑkɩ tɔɣɔ. Nɑ pɑ́ wilitiɣi wɑɑtʋ wei ɑsɑɣɑɑ səkɩ tɔ. \p \v 11 Siɣisilɑɑ nɑ́ kɔŋnɑ kʋpɑntʋ kɛ pɑ ɩcɑtɛ tɑɑ nɑ ɩcɑtɛ teeki. Amɑ ɑsɑɣɑɑ nɑ́ wɑkələɣɩ-tɛ nɑ pɑ nɔɔsɩ. \p \v 12 Wei ɩ tʋʋkɩ ɩ tɔɣɔntəlɛ tɔ, ɩ fɛɩnɑ nyʋɣʋ tɑɑ mɑɣɑsəm kɛ́. Ɩlɛnɑ wei ɩ nɩɩkɩ pə tɑɑ tɔ ɩ́ suŋ. \p \v 13 Wei ɩ yɔɣɔtəɣɩ lɛlɑɑ tɔm tɔ, ɩ kuliɣi pɑ wɑɑlɩ kɛ́. Amɑ nɑɑni tʋ nɑ́ sɩɩkɩ pə tənɑɣɑ ɩ tɑɑ. \p \v 14 Yəlɑɑ ɩ́ fɛɩnɑ pɑɑsənlʋ pɑ leki yem kɛ́. Ɩlɛnɑ lɑɣɑtʋ tɑsəlɑɑ pɑɣɑlɛ wɑɑsəɣɩ-wɛɣɛ sɔsɔm. \p \v 15 Wei ɩ mʋɣɩ lɛlʋ kəmɑ sɩ ɩ fɛləɣɩ tɔ, ɩ nɑɑ pə nɑʋ kɛ́. Ɩlɛnɑ wei ɩ́ kisiɣi pə lɑpʋ tɔ ɩ́ nɩɩ leleŋ. \p \v 16 Alʋ telu kɛ pɑ sɑŋ, nɑ ɑpɑlʋ kpelikpekɑ tʋ nɑ́ɑ́ sʋʋ toŋ. \p \v 17 Yʋlʋpɑŋ wɑɑsəɣɩ ɩ təɣɩ. Ɩlɛnɑ yʋlʋ ɩsɑɣɑʋ nɑ́ɑ́ tʋɣɩ ɩ təɣɩ wɑhɑlɑ. \p \v 18 Kɑsəyɑɣɑ ŋkɑ kɑ fɛɩ nɑɑni tɔɣɔ ɩsɑɣɑʋ hikiɣi. Ɩlɛnɑ kʋsiɣisim lɑtʋ nɑ́ɑ́ hikiɣi kʋfɛlʋɣʋ tɑmpɑnɑ nyəŋkʋ. \p \v 19 Tɑmpɑnɑ təŋʋɣʋ hɑɑkɩ weesuɣu kɛ́. Ɩlɛnɑ ɩsɑɣɑtʋ təŋʋɣʋ nɑ́ɑ́ tʋ səm. \p \v 20 Tɑcɑɑ nyənəɣɩ ɩsɑɣɑtʋ kɛ mpɑ pɑ lotu tɑɑ wɛ ɩsɑɣɑtʋ tɔɣɔ. Amɑ ɩ lɑkɩ kʋpɑntʋ kɛ mpɑ pɑ tɔntɛ wɛ teu tɔ. \p \v 21 Pɩɩ hɔ ɑsɑɣɑɑ ŋkpɑŋŋ kɛ́. Amɑ pɩɩ yɑ siɣisilɑɑ lʋlʋɣʋ nyə́mɑ. \p \v 22 Alʋ telu wei ɩ fɛɩnɑ ləmɑɣɑsɛɛ tɔ, ɩ wɛ kɛ́ ɩsɩɩ ɑfɑ wei pɑ tʋ wʋlɑ tɔ. \p \v 23 Siɣisilɑɑ kʋnyɩɩləm ntɛ́ kʋpɑntʋ lɑpʋ. Ɩlɛnɑ ɑsɑɣɑɑ koolee nɑ́ɑ́ kʋsəɣɩ Ɩsɔ pɑ́ɑ́nɑ́. \p \v 24 Lɛlɑɑ hɑɑnɑ luɣu kʋlʋmʋɣʋ kɛ́ nɑ pɑ wɛnɑʋ sɔɔsəɣɩ. Nɑ lɛlɑɑ nɑ́ɑ́ lɑkɩ lɛɛʋ nɑ pɑ́ tʋɣɩ pɑ təɣɩ kʋnyɔŋ. \p \v 25 Pɩɩ hɑ kʋpɑntʋ kɛ sɔsɔm kɛ wei ɩ hɑɑnɑ luɣu kʋlʋmʋɣʋ tɔɣɔ. Ɩlɛnɑ lʋm hɑlʋ lɔkɔtʋ nɑ́ɑ́ sɩ́. \p \v 26 Mpɑ pɑ nyəkəɣɩ tɔɣɔnɑɣɑ nɑ pɑ́ tɑŋɑ kɑsəyɑɣɑ sɔsɑɣɑ tɔ, yəlɑɑ təŋsəɣɩ-wɛɣɛ mpusi kɛ́. Ɩlɛnɑ pɑ́ kooliɣi kʋpɑntʋ kɛ mpɑ pɑ pɛɛtəɣənɑ-wɛ tɔ. \p \v 27 Ɩsɔ sɑŋ wei ɩ lʋkɩ kʋpɑntʋ lɑpʋ tɔɣɔ. Ɩlɛnɑ wɑhɑlɑ mɑkənɑ ɩsɑɣɑtʋ pɛɛkəlɑɑ. \p \v 28 Wei ɩ tʋ nɑɑni kɛ́ ɩ liɣitee tɔ ɩ lepɑɣɑ. Amɑ siɣisilɑɑ nɑ́ pɩɩkɩ kɛ́ ɩsɩɩ tʋɣʋ ŋku kʋ səŋɑ lʋm nɔɣɔ tɔ kʋ hɑ́tʋ. \p \v 29 Wei ɩ tɑ tɔkɩ ɩ təyɑɣɑ kɛ teu tɔ ɩ kɑɑ nɑ kpɑncoou. Mpʋ tɔtɔɣɔ kʋmɛlɛŋ pəsəɣɩ ləmɑɣɑsɛɛ tʋ yom. \p \v 30 Siɣisilu kʋlɑpʋtʋ hɑɑkɩ weesuɣu kɛ́, nɑ yəlɑɑ təŋəɣɩ ləmɑɣɑsɛɛ tʋ. \p \v 31 Pə tɑ kisi siɣisilɑɑ kɛ lɛɛtʋɣʋ kɛ ɑtɛ, kɑcɑŋfɑnɑ ɩsɑɣɑʋ nɑ pəntʋlʋ nɑ? \c 12 \p \v 1 Yʋlʋ wei ɩ tisiɣi sɩ pɑ́ kɑlənɑ-ɩ tɔ ɩ sɔɔlɑ nyəm kɛ́. Wei ɩɩ cɑɑkɩ kɑlənɑʋ tɔ ɩ kɛ́ kʋmɛlɛŋ. \p \v 2 Tɑcɑɑ lɑkɩ kʋpɑntʋ kɛ yʋlʋpɑŋ kɛ́, nɑ ɩ́ kʋ́ ɑcilɑɣɑtʋ tʋ tɔm. \p \v 3 Ɩsɑɣɑtʋ ɩɩ yeki nɑ yʋlʋ nyɔɔ toŋ. Pəyele pʋlʋpʋ nɑɑ ciɣitiɣi siɣisilɑɑ. \p \v 4 Alʋ kʋpɑŋ kʋsəɣɩ ɩ pɑɑlʋ nyʋɣʋ kɛ́. Amɑ fɛɛlɛ fɛɩ tʋ nɑ́ wɛ kɛ ɩsɩɩ sʋʋlʋ kɛ ɩ mʋwɑ tɑɑ. \p \v 5 Tɑmpɑnɑ təŋʋɣʋ tɔm kɛ siɣisilɑɑ nɑ́ mɑɣɑsəɣɩ tɑm. Ɩlɛnɑ ɑsɑɣɑɑ nɑ́ɑ́ mɑɣɑsəɣɩ mpɑɑʋ ŋmɩɩləm tɔm. \p \v 6 Asɑɣɑɑ kʋyɔɣɔtʋtʋ wɛ kɛ́ ɩsɩɩ səm kɑtɔsɩ. Siɣisilɑɑ nyəntʋ nɑ́ fitiɣi lɛlɑɑ kɛ səm tɑɑ. \p \v 7 Ye pə kpiisɑ ɩsɑɣɑʋ pɩɩ kɑɑsəɣɩ pʋlʋ, ɑmɑ siɣisilɑɑ lʋlʋɣʋ nyə́mɑ nɑ́ səŋɑ teu. \p \v 8 Nyʋɣʋ tɑɑ mɑɣɑsəm tʋ kɛ pɑ sɑŋ yontu tɑɑ. Ɩlɛnɑ pɑ́ tʋʋkɩ wei ɩ lotu tɑɑ wɛ ɩsɑɣɑtʋ tɔ. \p \v 9 Pə kəlɑ teu sɩ yʋlʋ ɩ́ pɑsɑ ɩ tɩ nɑ ɩ́ wɛɛnɑ təmlɛ tʋ kʋlʋm, nɑ mpi ɩ kɑ hɔ ɩ tɩ nɑ ɩ́ lɑŋ tɔɣɔnɑɣɑ tɔ. \p \v 10 Siɣisilu pɑɑsəɣənɑ ɩ tɔntɛ kɛ́. Amɑ pətɔɔtəlɛ fɛɩ ɩsɑɣɑʋ lotu tɑɑ. \p \v 11 Tɔɣɔnɑɣɑ tɔɔlənɑ wei ɩ hɑləɣɩ tɔɣɔ. Ɩlɛnɑ wei ɩ fɛɩnɑ nyʋɣʋ tɑɑ mɑɣɑsəm tɔ ɩ́ təŋəɣɩ kpɑɩ nyəm. \p \v 12 Kɑsəyɑɣɑ ɑsilimɑ nyəŋkɑ kɛ ɑsɑɣɑɑ nɑ́ nyɩɩləɣɩ. Amɑ siɣisilɑɑ nɑ́ wɑɑkɩ. \p \v 13 Nɔɣɔ kʋyɔɣɔtʋtʋ tɑɑ wɛ kɑtɔkɑ ɩsɑɣɑɑ kɛ́. Amɑ siɣisilu nɑ́ ləsəɣɩ ɩ təɣɩ nəɣəsɛɛ tɑɑ. \p \v 14 Yʋlʋ nɔɣɔ kʋyɔɣɔtʋtʋ yekinɑ nɑ ɩ́ wɛɛnɑ kʋpɑntʋ kɛ sɔsɔm. Pə fɛləɣɩ pɑɑ wei kɛ́ ɩsɩɩ ɩ lɑpənɑ ɩ niŋ tɔ. \p \v 15 Wei ɩ fɛɩnɑ nyʋɣʋ tɑɑ mɑɣɑsəm tɔ ɩ nyənəɣɩ ɩ mpɑɑʋ kɛ́ nɑ kʋ́ siɣisɑ-ɩ. Amɑ ləmɑɣɑsɛɛ tʋ nɑ́ nɩɩkɩ lɑɣɑtʋ tɑsʋɣʋ kɛ́. \p \v 16 Kʋmɛlɛŋ hʋləɣɩ kʋ pɑ́ɑ́nɑ́ kɛ kpɑkpɑɑ kɛ́. Amɑ wei ɩ nɩɩkɩ ɩ kʋtʋɣʋ nɑ ɩ́ ŋmɛsəɣɩ tɔ ɩ kɛ́ nyʋɣʋ tɑɑ mɑɣɑsəm tʋ kɛ́. \p \v 17 Wei ɩ yɔɣɔtəɣɩ tɑmpɑnɑ tɔ siɣisuɣu kɛ ɩ kpɑɑləɣɩ, nɑ ɑseetɑ pɔpɔtʋ tʋ kɛ kɑloolɑɣɑ. \p \v 18 Tɔm kpɑɩ nyəntʋ yɔɣɔtʋɣʋ sɔkɩ kɛ́ ɩsɩɩ lɑɣɑtɛ. Ɩlɛnɑ ləmɑɣɑsɛɛ nyə́mɑ kʋyɔɣɔtʋtʋ nɑ́ɑ́ wɑɑsəɣɩ. \p \v 19 Tɑmpɑnɑ yɔɣɔtʋɣʋ ɩɩ tɛŋ. Amɑ kɑloolɑɣɑ nɑɑ lɑɑkɩ tɛm. \p \v 20 Mpɑ pɑ tʋ pɑ tɑɑ kɛ́ ɩsɑɣɑtʋ lɑpʋ tɔ pɑ lotu tɑɑ suwɑ pɔpɔtʋ kɛ́. Amɑ mpɑ pɑ sɛɣɛsəɣɩ hɛɛsʋɣʋ tɔm tɔ, pɑ lɑŋɑ hʋləməɣɩ. \p \v 21 Mpusi nɔɣɔlʋ ɩɩ mɑkənɑ siɣisilu. Amɑ wɑhɑlɑnɑɑ nɑ́ nɩɩkɩ ɑsɑɣɑɑ. \p \v 22 Tɑcɑɑ luɣu fɛɩ loollɑɑ. Tɑmpɑnɑ lɑtɑɑ kɛ ɩ sɑŋ. \p \v 23 Nyʋɣʋ tɑɑ mɑɣɑsəm tʋ nɑ́ ŋmɛsəɣɩ ɩ nyəm tɔm kɛ́. Amɑ kʋmɛlɛŋ nɑ́ yɑsəɣɩ kʋ kʋmɛlɛntʋ. \p \v 24 Təmlɛ lɑtʋ tɔkənɑ kɑwulɑɣɑ. Ɩlɛnɑ ŋkpɑlɑsɩ kpɛkəlʋ nɑ́ɑ́ teki lɛlɑɑ. \p \v 25 Nəɣəsɛɛ nɩɩkɩ yʋlʋ kɛ́. Ɩlɛnɑ tɔm kʋpɑntʋ hɛɛsɩ ɩ lɑŋlɛ. \p \v 26 Siɣisilu hʋləɣɩ ɩ tɔɣɔntəlɛ kɛ mpɑɑʋ kʋpɑŋkʋ kɛ́. Ɩlɛnɑ ɑsɑɣɑɑ mpɑɑʋ nɑ́ɑ́ tolisi-wɛ. \p \v 27 Tɔtɔlʋ felentú ɩɩ wʋsəɣɩ ɩ nɑntʋ. Amɑ yʋlʋ wɛnɑʋ kʋpɑm ntɛ́ təmlɛ lɑpʋ. \p \v 28 Siɣisuɣu mpɑɑʋ tɑɑ kɛ́ weesuɣu wɛɛ, səm fɛɩ kʋ tɑɑ. \c 13 \p \v 1 Pəyɑɣɑ ləmɑɣɑsɛɛ tʋ nɩɩkɩ kɑ cɑɑ sɛɣɛsɛɛ kɛ́. Kɑlɑmpɑɑnɩ nyəŋkɑ ɩɩ nɩɩkɩ kɑlənɑʋ. \p \v 2 Yʋlʋ kʋyɔɣɔtʋtʋ yekinɑ nɑ ɩ́ tɔɣɔ mpi pə wɛ teu tɔ. Amɑ mʋsʋŋ tike kɛ ɑsɑɣɑɑ nɑ́ lɑkənɑ. \p \v 3 Wei ɩ feŋiɣi ɩ kʋyɔɣɔtʋtʋ tɔɔ tɔ ɩ təɣɩ ɩ wɑɑsəɣɩ. Amɑ wei ɩɩ nyəŋ ɩ nɔɣɔ kpɑʋ tɔ ɩ wɛ lepu tɑɑ kɛ́. \p \v 4 Felentú wɛnɑ kʋnyɩɩlʋɣʋ ŋku kɩɩ wɑɑsəɣɩ-ɩ tɔɣɔ. Amɑ pɩɩ tɔɔlənɑ təmlɛ lɑtʋ kɛ́. \p \v 5 Siɣisilu tɑɑ kpɑɑnɑ kɑloolɑɣɑ kɛ́. Ɩlɛnɑ ɩsɑɣɑʋ nɑ́ɑ́ footiɣi lɛlɑɑ nɑ ɩ́ tʋɣɩ-wɛɣɛ fɛɛlɛ. \p \v 6 Siɣisuɣu kentiɣinɑ yʋlʋ wei ɩ tɔntɛ wɛ teu tɔ. Ɩlɛnɑ ɩsɑɣɑtʋ nɑ́ɑ́ kʋ́ ɩsɑɣɑʋ. \p \v 7 Lɛlɑɑ yɑɑkɩ pɑ təɣɩ toŋtʋnɑɑ, pə́cɔ́ pɑ fɛɩ pʋlʋ. Ɩlɛnɑ lɛlɑɑ nɑ́ɑ́ yɑɑkɩ pɑ təɣɩ kʋnyɔntʋnɑɑ nɑ pɑ́ hɑɣɑɑ. \p \v 8 Wɛnɑʋ kɛ yʋlʋ lɑɣɑsəɣənɑ ɩ weesuɣu. Amɑ kʋnyɔntʋ nɑ́ tɑ́ nyɩ́ təlɛ. \p \v 9 Siɣisilu wɛ kɛ́ ɩsɩɩ fətəlɑ wei ɩ nɑɑkɩ teu tɔ. Ɩlɛnɑ ɩsɑɣɑʋ nɑ́ɑ́ wɛ ɩsɩɩ fətəlɑ wei ɩ fiɣinɑɑ tɔ. \p \v 10 Kɑlɑmpɑɑnɩ tike kɛ pɑ kʋsəɣənɑ yoou. Amɑ mpɑ pɑ nɩɩkɩ lɑɣɑtʋ tɑsʋɣʋ tɔɣɔlɛ ləmɑɣɑsɛɛ nyə́mɑ. \p \v 11 Toŋ wei yʋlʋ tɑ lɑɑ hikuɣu tɔ ɩ pɑsəɣɩ kɛ́. Amɑ toŋ wei yʋlʋ hikiɣi pəcɔ pəcɔ tɔ, ɩnɩ ɩ sɔɔsəɣənɑ. \p \v 12 Yʋlʋ tɛɛlʋɣʋ pʋlʋ nɑ pə́ tɑ́ lɑ́ lɔŋ tɔ, ɩ lɑŋlɛ wɑkələɣɩ kɛ́. Amɑ ye ɩ nyɩɩlɑ pʋlʋ nɑ ɩ́ lɑ-wɩ ɩlɛ ɩ lɑŋlɛ hʋlʋmɩ sɔsɔm. \p \v 13 Ye pɑ kpɑɑlɑ wei nɑ ɩ́ tɑ́ nɩɩ ɩ leki kɛ́. Amɑ wei ɩ tɔkəɣɩ nti pɑ tʋ-ɩ tɔ ɩ wɑɑkɩ kɛ́. \p \v 14 Ləmɑɣɑsɛɛ tʋ kʋsɛɣɛsətʋ hɑɑkɩ weesuɣu kɛ́. Ntɩ tə cɔləɣənɑ yʋlʋ kɛ səm kɑtɔsɩ. \p \v 15 Yʋlʋ lɑɣɑtʋ́ kɛ yəlɑɑ tʋɣʋnɑ. Amɑ ɩsɑɣɑʋ weesuɣu nɑ́ wɛ kɑtɛ. \p \v 16 Nyʋɣʋ tɑɑ mɑɣɑsəm nyə́mɑ mɑɣɑsəɣɩ pɑ tɑɑ kɛ́ nɑ pə́cɔ́ pɑ́ lɑ pʋlʋ. Ɩlɛnɑ kʋmɛlɛməŋ nɑ́ɑ́ yɑsəɣɩ pɑ kʋmɛlɛntʋ. \p \v 17 Tɔm kpɑɑllʋ ɩsɑɣɑʋ hotiɣi wɑhɑlɑ tɑɑ kɛ́. Ɩlɛnɑ kʋpɑŋ nɑ́ɑ́ wɑɑsɩ. \p \v 18 Wei ɩ kisiɣi sɛɣɛsʋɣʋ tɔ, ɩ pəsəɣɩ kʋnyɔntʋ kɛ́ nɑ pɑ́ tʋʋ-ɩ. Ɩlɛnɑ wei pɑ kɑləɣənɑ nɑ ɩ́ sumɑ tɔ ɩ nyʋɣʋ kʋlɩ. \p \v 19 Ye yʋlʋ ɩ́ nyɩɩlɑ pʋlʋ nɑ ɩ́ hiki-wɩ pə wɛ-ɩ leleŋ kɛ́. Amɑ kʋmɛlɛməŋ nɑ́ nyənəɣɩ ɩsɑɣɑtʋ lɔʋ kɛ ɑcɑɑlətʋ kɛ́. \p \v 20 Ye n təŋəɣɩ ləmɑɣɑsɛɛ nyə́mɑ n lɑkɩ ləmɑɣɑsɛɛ kɛ́. Amɑ kʋmɛlɛməŋ təŋlʋ nɑ́ pəsəɣɩ ɩsɑɣɑʋ kɛ́. \p \v 21 Ɩsɑɣɑtʋ təŋəɣɩ tə lɑtɑɑ kɛ́. Ɩlɛnɑ pə́ lɛɛtəɣɩ tɑmpɑnɑ təŋlɑɑ kɛ kʋpɑntʋ. \p \v 22 Yʋlʋpɑŋ yekinɑ ɩ lʋlʋɣʋ nyə́mɑ kɛ ɩ kpɑncoou kɛ́. Ɩlɛnɑ siɣisilɑɑ nɑ́ɑ́ tɔɣɔ ɩsɑɣɑʋ nyəŋkʋ. \p \v 23 Kʋnyɔntʋnɑɑ kʋŋ pɑ tɑwɑ tɑɑ kɛ́ sɔsɔm. Ɩlɛnɑ muɣullɑɑ səkɩ. \p \v 24 Wei ɩɩ mɑkɩ ɩ pəyɑɣɑ tɔ ɩ tɑ sɔɔlɩ-kɛɣɛ. Amɑ wei ɩ sɔɔlɑ ɩ nyəŋkɑ tɔ ɩ mɑkɩ-kɛɣɛ. \p \v 25 Siɣisilu tɔkɩ kɛ́ nɑ ɩ́ hɑkɩ teu. Ɩlɛnɑ ɩsɑɣɑʋ lotu tɑɑ nɑ́ɑ́ sɔɔləɣənɑ nyɔɣɔsɩ. \c 14 \p \v 1 Alʋ ləmɑɣɑsɛɛ tʋ sɩɩkɩ təyɑɣɑ kɛ́. Ɩlɛnɑ ɑlʋ kʋmɛlɛŋ nɑ́ɑ́ yɔkɩ-kɛ nɑ ɩ niŋ. \p \v 2 Tɑmpɑnɑ tɑɑ tɔntʋ nyɑŋnɑ Tɑcɑɑ kɛ́. Ɩlɛnɑ wei ɩ təŋəɣɩ mpɑɑŋ ɩsɑɣɑŋ tɔ ɩ́ tʋʋ-ɩ. \p \v 3 Kʋmɛlɛŋ kɑlɑmpɑɑnɩ tɔm kɔŋnɑ-kʋɣʋ tipite. Ɩlɛnɑ ləmɑɣɑsɛɛ nyə́mɑ kʋyɔɣɔtʋtʋ kentiɣi-wɛ. \p \v 4 Timpi nɑɑŋ kʋhɑləŋ fɛɩ tɔ kpóú wɛ kpɛtɛ kɛ́. Amɑ tɔlɑ təmlɛ tɑɑ kɛ́ tɔɣɔnɑɣɑ tɔɔləɣənɑ. \p \v 5 Aseetɑ tʋ kʋpɑŋ ɩɩ looliɣi. Amɑ pɔpɔtʋ kɛ ɩsɑɣɑʋ ɩnɩ ɩ́lɛ́ ɩ́ pɛləɣɩ. \p \v 6 Kɑlɑmpɑɑnɩ tʋ kɑɑsəɣɩ ɩ təɣɩ ɩɩ hikiɣi ləmɑɣɑsɛɛ. Ɩlɛnɑ yʋlʋ lɑɣɑtʋ nɑ́ɑ́ hiiki nyəm pə́cɔ́ ɩɩ wɩɩkənɑ. \p \v 7 Hɑtələnɑ kʋmɛlɛŋ, pə tɑɣɑ ɩ nɔɣɔ tɑɑ tɔm tɑɑ kɛ́ n kɑ́ hikinɑ nyəm. \p \v 8 Nyʋɣʋ tɑɑ mɑɣɑsəm tʋ ləmɑɣɑsɛɛ ntɛ́ sɩ ɩ́ cɛkənɑ ɩ mpɑɑʋ. Ɩlɛnɑ nyʋɣʋ fɛɩnɑɑ kʋmɛlɛntʋ nɑ́ɑ́ tʋsəɣɩ-wɛ. \p \v 9 Kʋmɛlɛməŋ woŋiɣi tɑsəkəlɛ tɑɣɑnʋɣʋ kɔtɑɣɑ kɛ́. Ɩlɛnɑ tɑmpɑnɑ təŋlɑɑ nɑ́ɑ́ lɑkɩ təmɑɣɑ kʋpɑntʋ. \p \v 10 Ye yʋlʋ lɑŋlɛ wɑkəlɑɑ nɔɣɔlʋ ɩɩ pəsəɣɩ nɑ ɩ́ cosi-tɛ. Mpʋ tɔtɔɣɔ nɑ ɩ lɑŋhʋlʋmlɛ. \p \v 11 Pɩɩ yɔkɩ ɑsɑɣɑɑ tɛɛsɩ kɛ́. Ɩlɛnɑ siɣisilɑɑ cokɑ nɑ́ɑ́ teeki. \p \v 12 Mpɑɑʋ ŋku n nyənəɣɩ kʋpɑŋkʋ tɔ, kʋ pəsəɣɩ nɑ kʋ́ ponɑ-ŋ səm tɑɑ. \p \v 13 Lɑŋwɑkəllɛ pəsəɣɩ nɑ tə́ tii woŋɑ wɑɑtʋ. Ɩlɛnɑ lɑŋhʋlʋmlɛ tɛɛsənɑ lɑŋwɑkəllɛ. \p \v 14 Yʋlʋ tɛtɛlɑtʋ tɔkɩ ɩ kʋlɑpʋtʋ kɑsəyɑɣɑ kɛ́. Ɩlɛnɑ yʋlʋpɑŋ nɑ́ɑ́ tɔɣɔ ɩ kʋlɑpʋtʋ kɑsəyɑɣɑ. \p \v 15 Wei ɩ fɛɩ hʋwɛɛ tɔ ɩ mʋɣɩ pə tənɑ mpi pɑ heeliɣi-ɩ tɔɣɔ. Amɑ lɑɑkɑlɩ tʋ ɩɩ kpɛsəɣɩ nɔɔhəlɛ nɑ ɩ́ tɑ mɑɣɑsɩ ɩ tɑɑ. \p \v 16 Ləmɑɣɑsɛɛ tʋ seeki ɩsɑɣɑtʋ kɛ́ nɑ ɩ́ kisiɣi-tɩ. Amɑ kʋmɛlɛŋ nɑ́ lɑkɩ kɛ́ ɩɩ mɑɣɑsəɣɩ. Mpi tɔ, ɩɩ nyɑŋnɑ pʋlʋ. \p \v 17 Wei ɩɩ lɑɑ pɑ́ɑ́nɑ́ mʋɣʋ tɔ ɩ lɑkɩ kʋmɛlɛntʋ kɛ́, nɑ wei ɩ kpekiɣi ɩ tɑɑ kɛ́ ɩsɑɣɑtʋ tɔ, ɩ lɑkɩ nɑ lɛlɑɑ tɑɑ kpɑɑnɑ-ɩ. \p \v 18 Yəlɑɑ mpɑ pɑ hʋwɛɛ tɑ tɑɣɑlɩ tɔ, pɑ kɑwɑɑɣɑ ntɛ́ kʋmɛlɛntʋ. Nyʋɣʋ tɑɑ mɑɣɑsəlɑɑ teeli kɛlɛ nyəmtʋ. \p \v 19 Asɑɣɑɑ kɑ́ həntɩ kʋpɑmɑ kɛ ɑtɛɣɛ, nɑ pɑ́ tɑŋ siɣisilɑɑ nɔnɔɔsɩ sɩ pɛlɛ pɑ́ mʋ-wɛ. \p \v 20 Kʋnyɔntʋ tɑɑpɑlʋ mɑɣɑmɑɣɑ nɑ́ kisiɣi-ɩ kɛ́. Amɑ toŋ tʋ cɑmnɑnɑɑ nɑ́ wɛ pɑɣɑlɛ. \p \v 21 Yʋlʋ wei ɩ footiɣi ɩ tɔɣɔntəlɛ tɔ ɩ kɛ́ ɩsɑɣɑʋ kɛ́. Amɑ wei ɩ wɛnɑ kʋnyɔntʋnɑɑ pətɔɔtəlɛ tɔɣɔlɛ leleŋ nɩɩlʋ. \p \v 22 Yəlɑɑ mpɑ pɑ mɑɣɑsəɣɩ ɩsɑɣɑtʋ kɛ pɑ tɑɑ tɔ, pɑ pəntəɣɩ mpɑɑʋ kɛ́. Ɩlɛnɑ mpɑ pɛlɛ pɑ mɑɣɑsəɣɩ kʋpɑntʋ tɔ pɑ́ lɑkɩ-tɩ nɑ tɑmpɑnɑ. \p \v 23 Təmɑ tənɑ nɑ ɑ kɑwɑɑɣɑ kɛ́. Amɑ kʋnyɔŋ kɛ yɔɣɔtɑɣɑ kɑtɑtəlɑɣɑ nɑ́ kɔŋnɑ. \p \v 24 Wɛnɑʋ ntɛ́ ləmɑɣɑsɛɛ nyə́mɑ kɑsəyɑɣɑ. Amɑ kʋmɛlɛməŋ nɑɑ lɩɩkɩ pɑ kʋmɛlɛntʋ tɑɑ. \p \v 25 Aseetɑ tʋ wei ɩ yɔɣɔtəɣɩ tɑmpɑnɑ tɔ ɩ yɑkɩ weesiŋ kɛ́. Amɑ kɑloolɑɣɑ kɛ pɔpɔtʋ nɑ́ yɔɣɔtəɣɩ. \p \v 26 Wei ɩ nyɑŋnɑ Tɑcɑɑ tɔ ɩ səŋɑɑ kɛ́ təcɑ. Pə tɑɣɑ pʋlʋ, Tɑcɑɑ kɛ́ ɩ piyɑ kʋkentuɣu kɛ́. \p \v 27 Tɑcɑɑ nyɑmnɑʋ hɑɑkənɑ weesuɣu, nɑ pə́ cɔləɣənɑ səm kɑtɔsɩ. \p \v 28 Ye yəlɑɑ ɩ́ wɛ sɑmɑɑ, wulɑʋ teeli kɛlɛ. Ye yəlɑɑ pɑsɑɑ ɩlɛ pə́ wɑkəlɩ wulɑʋ. \p \v 29 Wei ɩɩ mʋɣɩ pɑ́ɑ́nɑ́ kɛ lɔŋ tɔ ɩ wɛnɑ lɑɣɑtʋ sɔsɔɔntʋ kɛ́. Amɑ wei ɩɩ lɑɑ pɑ́ɑ́nɑ́ mʋɣʋ tɔ kʋmɛlɛntʋ kɛ ɩ hʋləɣɩ. \p \v 30 Ləmɑɣɑsəlɛ tɑɑ hɛɛsʋɣʋ hɑɑkənɑ tɔnʋɣʋ kɛ weesuɣu. Ɩlɛnɑ ɩsəsɛɛmlɛ nɑ́ɑ́ wɛ ɩsɩɩ mʋwɑ tɑɑ sʋʋlʋ. \p \v 31 Ye wei ɩ tɔkɩ kʋnyɔntʋnɑɑ ɩsɛ, pɑ ŋmɑlʋ Ɩsɔ kɛ́ ɩ tʋʋkɩ. Ye wei ɩ wɛnɑ pɑ pətɔɔtəlɛ ɩ kʋsəɣɩ Ɩsɔ nyʋɣʋ kɛ́. \p \v 32 Ɩsɑɣɑtʋ wɑkələɣɩ ɩsɑɣɑʋ. Amɑ siɣisilɑɑ nɑ́ hikiɣi təcɔɔsəlɛ kɛ́, pɑɑ səm tɑɑ. \p \v 33 Ləmɑɣɑsɛɛ wɛ yʋlʋ lɑɣɑtʋ lotu tɑɑ kɛ́. Ɩlɛ n kɑɑ nɑ-yɛɣɛ kʋmɛlɛŋ kiŋ. \p \v 34 Kʋsiɣisitu təŋʋɣʋ kʋsəɣənɑ piitim nyʋɣʋ. Ɩlɛnɑ ɩsɑɣɑtʋ lɑpʋ nɑ́ɑ́ tʋ yəlɑɑ kɛ fɛɛlɛ. \p \v 35 Wulɑʋ sɑŋ ɩ wɑɑlɩ nyə́mɑ ləmɑɣɑsɛɛ kɛ́. Ɩlɛnɑ ɩ́ mʋɣɩ pɑ́ɑ́nɑ́ nɑ tɛtɛlɑtɑɑ. \c 15 \p \v 1 Təhɛɛ kʋcɔcɔtʋ hɛɛsəɣɩ pɑ́ɑ́nɑ́ kɛ́, nɑ kʋnyɑsətʋ nɑ́ɑ́ kʋsɩ-yɛ. \p \v 2 Ye ləmɑɣɑsɛɛ tʋ yɔɣɔtəɣɩ, yəlɑɑ nyɩɩləɣɩ nyəm kɛ́. Amɑ kʋmɛlɛntʋ tɔm kɛ kʋmɛlɛməŋ nɑ́ yɔɣɔtəɣɩ. \p \v 3 Tɑcɑɑ nyənəɣɩ pɑɑ timpiɣi, nɑ ɩ́ nɑɑkɩ kʋpɑmɑ nɑ ɑsɑɣɑɑ. \p \v 4 Tɔm leleŋ nyəntʋ hɑɑkɩ weesuɣu kɛ́. Ɩlɛnɑ tɔm ɩsɑɣɑtʋ nɑ́ɑ́ wɑkələɣɩ lɑŋlɛ. \p \v 5 Kʋmɛlɛŋ footiɣi kʋ cɑɑ kʋsɛɣɛsətʋ kɛ́. Amɑ wei ɩ lɑkənɑ nyʋɣʋ tɑɑ mɑɣɑsəm tɔ ɩ nɩɩkɩ kɑlənɑʋ kɛ́. \p \v 6 Pə tɔɔləɣənɑ yʋlʋpɑŋ kɛ́. Ɩlɛnɑ kɑsəyɑɣɑ ɑsilimɑ nyəŋkɑ nɑ́ɑ́ kɔnɑ mpusi. \p \v 7 Ləmɑɣɑsɛɛ nyə́mɑ yɔɣɔtəɣənɑ nyəmtʋ kɛ́. Amɑ kʋmɛlɛməŋ nɑ́ fɛɩ mpʋ. \p \v 8 Tɑcɑɑ luɣu fɛɩ ɑsɑɣɑɑ kɔtɑsɩ. Amɑ niŋ nɑɑlɛɣɛ ɩ mʋɣənɑ tɑmpɑnɑ təŋlɑɑ kʋsələmʋtʋ. \p \v 9 Tɑcɑɑ luɣu fɛɩ ɑsɑɣɑɑ tɔntɛ. Amɑ ɩ sɔɔlɑ mpɑ pɑ təŋəɣɩ tɑmpɑnɑ tɔ. \p \v 10 Wei ɩ cɔləɣɩ mpɑɑʋ tɔ pɑɑ hɔ ɩ ŋkpɑŋʋɣʋ nɑ toŋ. Wei ɩɩ nɩɩkɩ kʋkpɑɑlətʋ tɔ ɩ kɑ́ sɩ. \p \v 11 Tɑcɑɑ tɑ kisi nyəm kɛ pʋ́ʋ́ɣʋ́ sɔsɔɔʋ nɑ ɑtɛtəlɛ. Kɑcɑŋfɑnɑ yʋlʋpiyɑ lotunɑɑ nɑ? \p \v 12 Kɑlɑmpɑɑnɩ tʋ ɩɩ cɑɑkɩ pɑ́ kɑlənɑ-ɩ. Ɩɩ tɩɩ pukinɑ ləmɑɣɑsɛɛ nyə́mɑ hɔɣɔlʋɣʋ. \p \v 13 Lɑŋhʋlʋmlɛ hɛtəɣɩ ɩsɛntɑɑ kɛ́. Ye lɑŋlɛ wɑkəlɑɑ ləmɑɣɑsəlɛ hoowɑɣɑ. \p \v 14 Yʋlʋ lɑɣɑtʋ́ pɛɛkəɣɩ nyəm kɛ́. Ɩlɛnɑ kʋmɛlɛŋ lɑŋlɛ nɑ́ɑ́ hɛɛnɑ kʋmɛlɛntʋ tɔm. \p \v 15 Yʋlʋ lɑŋlɛ ɩ́ wɑkəlɑɑ, kʋyɛɛŋ tənɑ kɛ́ ɩsɑɣɑŋ kɛ́. Ɩlɛnɑ lɑŋhʋlʋmlɛ tʋ nɑ́ɑ́ wɛ ɑcimɑ tɑm nyənɑ tɑɑ. \p \v 16 Pə kəlɑ teu sɩ ń wɛɛnɑ pəcɔ nɑ ń nɩɩkənɑ Tɑcɑɑ. Nɑ mpi n kɑ́ wɛɛnɑ toŋ nɑ pə́ cɔɔsəɣɩ-ŋ tɔ. \p \v 17 Pə kəlɑ teu sɩ pɑ́ puɣuli-ŋ hʋnʋm nɑ sɔɔlʋɣʋ. Nɑ mpi pɑɑ toŋɩ-ŋ nɑʋ nɑntʋ nim nyəntʋ nɑ tɑ́ɑ́ hɑŋɑɣɑ tɔ. \p \v 18 Pɑ́ɑ́nɑ́ tʋ kʋsəɣɩ yoou kɛ́, nɑ suulu tʋ nɑ́ɑ́ hɛɛsəɣɩ yoou. \p \v 19 Sɔwɑ nyɑlɑ felentú mpɑɑʋ tɑɑ kɛ́, nɑ yʋlʋpɑŋ nyəŋkʋ nɑ́ɑ́ hʋlʋmɑɑ. \p \v 20 Ləmɑɣɑsɛɛ pəyɑɣɑ hɛɛsəɣɩ kɑ cɑɑ lɑŋlɛ kɛ́. Amɑ yʋlʋ kʋmɛlɛŋ nɑ́ footiɣi ɩ too. \p \v 21 Ləmɑɣɑsɛɛ fɛɩ tʋ lɑŋlɛ hɛɛkənɑ ɩ kʋmɛlɛntʋ kɛ́. Ɩlɛnɑ ləmɑɣɑsɛɛ tʋ nɑ́ɑ́ kɑmɑ nyʋɣʋ kɛ tɔntɛ kʋpɑntɛ tɑɑ. \p \v 22 Ye n lɑkɩ nyɑ́ lɑɣɑtʋ kɛ nyɑ́ tike n kpisiɣi kɛ́. Amɑ lɑɣɑtʋ tɑsəlɑɑ ɩ́ tɔɔ-ŋ ɩlɛ n wɑɑ. \p \v 23 Ye yʋlʋ ɩ́ cɔwɑ tɔm ɩ lɑŋlɛ hʋləməɣɩ kɛ́. Ye ɩ yɔɣɔtɑ-təɣɩ tə wɑɑtʋ pə leleŋ wɛ sɔɣɔntʋ. \p \v 24 Nyʋɣʋ tɑɑ mɑɣɑsəm tʋ təŋəɣɩ weesuɣu mpɑɑʋ ŋku kʋ pukinɑ ɩsɔtɑɑ tɔɣɔ. Ɩlɛnɑ ɩ́ fiti ɑtɛtəlɛ kɛ ɑtɛ. \p \v 25 Tɑcɑɑ yɔkəɣɩ kɑlɑmpɑɑnɩ tʋ təyɑɣɑ kɛ́. Amɑ ɩ tɑŋəɣɩ ɑlʋ leelu tɛtʋ toosi. \p \v 26 Tɑcɑɑ luɣu fɛɩ hʋwɛɛ ɑsɑɣɛɛ. Amɑ tɔm kʋpɑntʋ tike wɛnnɑ-ɩ teu. \p \v 27 Liɣitee luluɣu tʋ kɔŋnɑ ɩ nyə́mɑ tɔɔ kɛ́ wɑkəlʋɣʋ kɛ́. Amɑ wei ɩ kisiɣi kʋcɔɔŋ ɩsɑɣɑŋ tɔ ɩ wɛnɑ weesuɣu. \p \v 28 Yʋlʋ siɣisilu mɑɣɑsəɣɩ kɛ́ nɑ pə́cɔ́ ɩ cɔ. Amɑ ɩsɑɣɑtʋ tɔm kɛ ɑsɑɣɑɑ yɔɣɔtəɣɩ. \p \v 29 Tɑcɑɑ hɑtələnɑ ɑsɑɣɑɑ kɛ́. Amɑ ɩ nɩɩkɩ siɣisilɑɑ sələməŋ. \p \v 30 Ɩsɛntɑɑ hɛtənɑʋ hɛɛsəɣɩ lɑŋlɛ kɛ́. Ɩlɛnɑ tɔm kʋpɑntʋ nɑ́ɑ́ hɑɑkɩ ɑlɑɑfəyɑ kɛ yʋlʋ nɑntʋ tɑɑ. \p \v 31 Wei ɩ keŋ ŋkpɑŋʋɣʋ nɑ ɩ́ nɩɩkɩ kɑlənɑʋ mpi pə wɑɑsəɣɩ tɔ, ɩ təcɑɣɑlɛ ntɛ́ ləmɑɣɑsɛɛ nyə́mɑ kiŋ. \p \v 32 Ye ń kisiɣi sɛɣɛsʋɣʋ nyɑ́ weesuɣu kɛ n lɑkɩ ɑwusɑ. Amɑ wei ɩ nɩɩkɩ kɑlənɑʋ tɔ ɩ wɛɛkənɑ nyəm kɛ́. \p \v 33 Tɑcɑɑ nyɑmnɑʋ sɔɔsəɣɩ ləmɑɣɑsɛɛ kɛ́. Pə wɛɛ sɩ ń pɑsɑ nyɑ́ təɣɩ nɑ pə́cɔ́ nyɑ́ nyʋɣʋ kʋlɩ. \c 16 \s1 Tɑcɑɑ wɛɛʋ kɛ yʋlʋ kʋlɑpəlɛ tənɑ tɑɑ \p \v 1 Yʋlʋ cɑkənɑ nɑ ɩ́ tʋ́ ɩ kʋlɑpəm pəlɛ. Amɑ Tɑcɑɑ lɑkənɑ nɑ pə́ lɑ́ yɑɑ pə́ kpisi. \p \v 2 Yʋlʋ kʋlɑpəlɛ tənɑ wɛ-ɩ teu kɛ́. Amɑ Tɑcɑɑ nyəmnɑ tɑmpɑnɑ. \p \v 3 Yelinɑ Tɑcɑɑ kɛ nyɑ́ təmɑ, ɩnɩ ɩ́ kɑ́ lɑnɑ nɑ pə́ lɑ́. \p \v 4 Tɑcɑɑ nyəmɑ́ mpi pə tɔɔ ɩ lɑpɑ pə tənɑ tɔɣɔ. Ɩ nyəmɑ́ sɩ ɩ lɑpɑ ɩsɑɣɑʋ kɛ hʋʋlɛ tɔɔ. \p \v 5 Ɩ luɣu fɛɩ kɑlɑmpɑɑnɩ nyə́mɑ. Pɑɑ pə lɑ́ ɩsənɑ ɩ kɑ́ hɔ pɑ ŋkpɑŋʋɣʋ kɛ́. \p \v 6 Kʋpɑntʋ nɑ tɑmpɑnɑ təŋʋɣʋ tɔɔ tɑsəkəlɛ tɑɣɑnəɣɩ kɛ́. Tɑcɑɑ nyɑmnɑʋ lɑkənɑ nɑ yʋlʋ cɔlɔ ɩsɑɣɑtʋ lɑpʋ. \p \v 7 Ɩsɔ lɑŋlɛ ɩ́ hɛɛnɑ yʋlʋ tɔntɛ, ɩ ciikiɣi ɩ́ nɑ ɩ kolontunɑɑ mɑɣɑmɑɣɑ kɛ́. \p \v 8 Pə kəlɑ teu sɩ yʋlʋ ɩ́ wɛɛnɑ pəciiu nɑ tɑmpɑnɑ, nɑ mpi ɩ kɑ́ wɛɛnɑ sɔsɔm nɑ pə́ tɑ́ siɣisi tɔ. \p \v 9 Yʋlʋ mɑɣɑsəɣənɑ ɩ təmɑ kʋlɑpɛɛ tɔm. Ɩlɛ Tɑcɑɑ yekinɑ nɑ ɑ́ lɑ́. \s1 Awulɑɑ tɔm \p \v 10 Wulɑʋ yɔɣɔtəɣənɑ Ɩsɔ toŋ kɛ́. Pə fɛɩ sɩ ɩ́ pəntɩ yɔɣɔtʋɣʋ kɛ ɩ hʋʋlɛ tɑɑ. \p \v 11 Tɑcɑɑ tənnɑ sɑnəyɑ wei ɩ siɣisɑ teu tɔ. Mɑɣɑsəlɑsɩ tənɑ kɛ́ ɩ niŋ təmlɛ kɛ́. \p \v 12 Ɩsɑɣɑtʋ lɑpʋ kɛ́ wulɑʋ kɛ ɑcɑɑlətʋ kɛ́. Mpi tɔ, siɣisuɣu nyɔɔsəɣənɑ ɩ kɑwulɑɣɑ kɛ toŋ. \p \v 13 Tɔm kʋsiɣisitu kɛ wulɑʋ cɑɑkɩ, nɑ ɩ́ sɔɔlɑ mpɑ pɑ yɔɣɔtəɣɩ tɑmpɑnɑ tɔ. \p \v 14 Wulɑʋ pɑ́ɑ́nɑ́ tʋ pəsəɣɩ nɑ ɩ́ kʋ́ yʋlʋ. Amɑ ləmɑɣɑsɛɛ tʋ hɛɛsəɣɩ-yɛɣɛ. \p \v 15 Ye wulɑʋ ɩsɛntɑɑ hɛtɑɑ, pə hɑɑkɩ ɩ yəlɑɑ kɛ weesuɣu kɛ́, nɑ ɩ kʋpɑntʋ wɛ ɩsɩɩ toomɑɣɑ tɛʋ. \s1 Yʋlʋ wɛɛʋ kɛ lɛlɑɑ kiŋ nɑ ɩ kʋlɑpəlɛ \p \v 16 Pə kəlɑ teu sɩ yʋlʋ ɩ́ wɛɛnɑ ləmɑɣɑsɛɛ, nɑ mpi ɩ kɑ́ wɛɛnɑ wʋlɑ tɔ. Yɑɑ ɩ́ wɛɛnɑ lɑɣɑtʋ nɑ mpi ɩ kɑ́ wɛɛnɑ liɣitee tɔ. \p \v 17 Siɣisilɑɑ mpɑɑʋ ntɛ́ ɩsɑɣɑtʋ cɔlʋɣʋ. Wei ɩ feŋiɣi ɩ tɔntɛ tɔɔ tɔ, ɩ weesuɣu kɛ ɩ kentiɣi. \p \v 18 Kɑlɑmpɑɑnɩ wɑkələɣɩ yʋlʋ kɛ́. Ɩlɛnɑ ɩsəcɑʋ nɑ́ɑ́ hu-ɩ. \p \v 19 Pə kəlɑ teu sɩ yʋlʋ ɩ́ pɑsɑ ɩ tɩ, nɑ ɩ́ nɑ kʋnyɔntʋnɑɑ pɑ́ kɑ́ɑ́, nɑ mpi ɩ́ nɑ ɩsəcɑʋ nyə́mɑ pɑɑ tɑləɣɩ kʋlɛɛkəm tɔ. \p \v 20 Wei ɩ́ pɛɛkəɣɩ sɩ ɩ́ cɛkənɑ tɔm tɔ ɩ lɑŋlɛ hʋləməɣɩ kɛ́, nɑ wei ɩ́lɛ́ ɩ lɑkɩ Tɑcɑɑ kɛ nɑɑni tɔ ɩ́ nɩɩkɩ leleŋ. \p \v 21 Wei ɩ lotu tɑɑ wɛ ləmɑɣɑsɛɛ tɔ ɩ kɛ́ lɑɣɑtʋ kɛ́, nɑ ɩsənɑ tɔm wɛ leleŋ tɔ ḿpʋ́ɣʋ́ tə pəsəɣɩ yʋlʋ. \p \v 22 Ləmɑɣɑsɛɛ hɑɑkɩ ɑ wɛɛntɑɑ kɛ ɑlɑɑfəyɑ kɛ́. Ɩlɛnɑ kʋmɛlɛməŋ nɑ́ɑ́ tɔkɩ pɑ kʋmɛlɛntʋ wɑhɑlɑ. \p \v 23 Ləmɑɣɑsɛɛ tʋ mɑɣɑsəɣɩ kɛ́ nɑ pə́cɔ́ ɩ́ yɔɣɔtəɣɩ. Tənɑɣɑ ɩ tɔm pəsəɣənɑ yəlɑɑ. \p \v 24 Tɔm kʋpɑntʋ wɛ leleŋ kɛ́ ɩsɩɩ tɩɩŋ sɛtɑɣɑ. Tə wɛ ləsɑɣɑ kɛ leleŋ, nɑ tə hɑɑkɩ tɔnʋɣʋ kɛ ɑlɑɑfəyɑ. \p \v 25 Mpɑɑʋ ŋku n nyənəɣɩ kʋpɑŋkʋ tɔ, kʋ pəsəɣɩ nɑ kʋ́ ponɑ-ŋ səm tɑɑ. \p \v 26 Nyɔɣɔsɩ tʋɣʋnɑ yʋlʋ kɛ təmlɛ. Mpi tɔ, ɩ hiluɣu cɑɑləɣənɑ-ɩ. \p \v 27 Tɛtɛlɑtʋ tʋɣɩ ɩsɑɣɑtʋ pəlɛ kɛ́, nɑ ɩ tɔm nɑ́ɑ́ nyɑkɩ ɩsɩɩ kɔkɔ. \p \v 28 Ɩsɑɣɑʋ kʋsəɣɩ yoou kɛ́. Ɩlɛnɑ kɑtɑɣɑsɑɣɑ tʋ nɑ́ɑ́ fɑkɩ cewɑɑ. \p \v 29 Mʋsʋntʋ tʋsəɣɩ lɛlɑɑ kɛ́, nɑ ɩ́ pukinɑ-wɛɣɛ mpɑɑʋ ɩsɑɣɑʋ tɑɑ. \p \v 30 Wei ɩ wiisiɣi ɩsɛ nɑ ɩ́ kpɑ məntɔnɑ tɔ, ɩsɑɣɑtʋ kɛ ɩ cɑɑkɩ. Hɑlɩ ɩ tɩɩ tɛmɑ tə lɑpʋ. \p \v 31 Nyɔɔsɩ kʋhʋlʋmɑsɩ kɛ́ teeli pʋlʋɣʋ. Mpi tɔ, tɑmpɑnɑ təŋlɑɑ kɑsəyɑɣɑ ntɛ́ weesuɣu kʋtɑɣɑlʋɣʋ. \p \v 32 Wei ɩɩ mʋɣɩ pɑ́ɑ́nɑ́ kɛ lɔŋ tɔ, ɩ wɛ sɑnɑ nɑ ɑkɑ. Nɑ wei ɩ kpɑɑkɩ ɩ tɩ tɔ ɩ kəlɑ wei ɩ lɛɛkəɣɩ ɑcɑlɛɛ tɔ. \p \v 33 Pɑ mɑɣɑsəɣɩ pile kɛ́ sɩ pɑ́ nyɩ nti tɩɩ kɔɔ tɔ. Amɑ Tɑcɑɑ nyəmnɑ kʋcɔcɔtʋ. \c 17 \p \v 1 Pə kəlɑ teu sɩ yʋlʋ ɩ́ nyɑsɑ mʋtiyɑ kpɛtɛ nɑ hɛɛsʋɣʋ, nɑ mpi pɑɑ sɑɑkɩ-ŋ təkpɛtɛkpɛtɛ kɛ təyɑɣɑ ŋkɑ kɑ tɑɑ yoou wɛɛ tɔ. \p \v 2 Təmlɛ tʋ wei ɩ wɛnɑ ləmɑɣɑsəlɛ tɔ, ɩ kpɑkəɣɩ pəyɑɣɑ tɛtɛlɑtʋ lonte kɛ́ nɑ ɩ́ hiki ɩ pɑɑ nyəm kɛ kpɑncoou tɑɑ. \p \v 3 Kɔkɔ kɛ pɑ wiiliɣinɑ wʋlɑ, nɑ liɣitee nyəɣəlʋɣʋ sɩ, pɑ nɑɑ kʋ teu. Amɑ Tɑcɑɑ mɑɣɑsəɣənɑ yəlɑɑ lotunɑɑ. \p \v 4 Tɔm nti tə fɛɩ teu tɔɣɔ ɩsɑɣɑʋ keŋnɑ ŋkpɑŋŋ. Nɑ pɔpɔtʋ nɑ́ɑ́ nɩɩkɩ tɔm nti tə wɑkələɣɩ yəlɑɑ tɔ. \p \v 5 Wei ɩ woŋiɣi kʋnyɔntʋnɑɑ tɔ pɑ ŋmɑlʋ Ɩsɔ kɛ́ ɩ tʋʋkɩ. Nɑ wei ɩ pɑɑnɑ lɛlʋ wɑhɑlɑ tɔ, pɩɩ hɔ ɩ ŋkpɑŋʋɣʋ. \p \v 6 Sɑɑlənɑɑ kʋsəɣənɑ kʋkpɑtəlɑɑ nyʋɣʋ, nɑ cɛcɛnɑɑ nɑ́ɑ́ kʋsəɣɩ pɑ piyɑ nyəŋ. \p \v 7 Tɔm kʋpɑntʋ ɩɩ mɑkɩ kʋmɛlɛməŋ. Ɩlɛ ɩsənɑɣɑ kɑloolɑɣɑ kɑ́ mɑɣɑ yʋlʋ sɔsɔ? \p \v 8 Lɛlɑɑ nɑ́ hʋʋkɩ sɩ pɑ kʋcɔɔʋ kɑ́ tʋ-wɛɣɛ nyʋleleŋ, nɑ pɑ́ wɑɑ pɑ təmɑ tənɑ tɑɑ. \p \v 9 Wei ɩ lɔɔkɩ ɩsɑɣɑtʋ nti ɩ tɔɣɔntəlɛ lɑpɑ-ɩ tɔ, ɩ pɛɛkəɣɩ sɔɔlʋɣʋ kɛ́. Amɑ wei ɩ tɔɔsəɣɩ-təɣɩ ɩ kʋyɔɣɔtʋtʋ tɑɑ tɔ ɩ fɑkɩ tɑɑpɑlɑɑ. \p \v 10 Kɑlənɑʋ wɑɑsəɣɩ yʋlʋ lɑɣɑtʋ kɛ́, nɑ pə́ kəlɩ tipilɑ nɑɑnʋwɑ kɛ kʋmɛlɛŋ tɔɔ. \p \v 11 Ɩsɑɣɑtʋ lɑpʋ kɛ ɩsɑɣɑʋ pɛɛkəɣɩ. Amɑ tillu ɩsɑɣɑʋ kɛ pɑɑ ponɑ-ɩ. \p \v 12 Pə kəlɑ teu sɩ ń sulinɑ tɔɣɔlɑɣɑ ŋkɑ kɑ piyɑ pə kpɑwɑ tɔ, nɑ mpi n kɑ́ sulinɑ kʋmɛlɛŋ kɛ sɑɑ wei ɩ kʋmɛlɛntʋ kʋlɑɑ tɔ. \p \v 13 Wei ɩ lɛɛtəɣɩ ɩsɑɣɑtʋ kɛ kʋpɑntʋ lonte tɔ, wɑhɑlɑ kɑɑ tɛ ɩ təyɑɣɑ tɑɑ. \p \v 14 Yoou cɑɑlʋɣʋ wɛɛ kɛ́ ɩsɩɩ ɑkɔlɑ tʋlʋɣʋ. Kpɑ nyɑ́ tɩ, tɑɑ yele nɑ kʋ kɔɔ. \p \v 15 Yʋlʋ wei ɩ hɑɑkɩ tɑmpɑnɑ tʋ kɛ tɑsəkəlɛ, nɑ wei ɩ́lɛ́ ɩ́ hɑ tɑsəkəlɛ tʋ kɛ tɑmpɑnɑ tɔ. Tɑcɑɑ tɑɑ kpɑɑkənɑ pɑ nɑɑlɛɣɛ. \p \v 16 Pɑɑ kʋmɛlɛŋ tɔ́kɑ liɣitee sɩ kʋ yɑkɩ ləmɑɣɑsɛɛ pɩɩ wɑɑsəɣɩ-kʋ. \p \v 17 Ceu hʋləɣɩ ɩ sɔɔlʋɣʋ kɛ tɑm kɛ́. Lʋlʋɣʋ tʋ təmlɛ ntɛ́ sɩ ɩ́ sənɑ wɑhɑlɑ wɑɑtʋ. \p \v 18 Yʋlʋ wei ɩ fɛɩnɑ nyʋɣʋ tɑɑ mɑɣɑsəm tɔ, ɩnɩ ɩ sɑləɣənɑ niŋ nɑ ɩ́ mʋ ɩ tɔɣɔntəlɛ kəmlɛ. \p \v 19 Wei ɩ sɔɔlɑ yoou tɔ ɩ sɔɔlɑ ɩsɑɣɑtʋ kɛ́, nɑ wei ɩ́lɛ́ ɩ hɔŋ ɩ tɩ tɔ ɩ́ polo wɑkəlʋɣʋ tɑɑ. \p \v 20 Yʋlʋ ɩsɑɣɑʋ kɑɑ nɑ lɑŋhʋlʋmlɛ. Ɩlɛnɑ ɩsɑɣɑtʋ yɔɣɔtʋlʋ nɑ́ɑ́ hoti wɑhɑlɑ tɑɑ. \p \v 21 Yʋlʋ wei ɩ lʋlɑ kʋmɛlɛŋ tɔ lɑŋwɑkəllɛ tɑɑ kɛ́ ɩ wɛɛ. Kpɑŋtʋ cɑɑ kɑɑ pəsɩ nɑ ɩ́ yɔɔlɩ. \p \v 22 Lɑŋhʋlʋmlɛ kɛ́ kɔɔlɛ kʋpɑntɛ kɛ́. Amɑ lɑŋwɑkəllɛ nɑ́ lɑkɩ nɑ mʋwɑ tɑɑ wʋlɩ. \p \v 23 Ɩsɑɣɑʋ mʋɣɩ toko tɛɛ kʋcɔɔŋ wei ɩ kɑ́ hɛləsɩ-ɩ tɑmpɑnɑ tɑɑ tɔɣɔ. \p \v 24 Ləmɑɣɑsɛɛ wɛ yʋlʋ lɑɣɑtʋ nɔɣɔ tɔɔ kɛ́. Ɩlɛnɑ kʋmɛlɛŋ nɑ́ɑ́ nyənəɣɩ hɑtoo tɛtʋ tənɑɣɑ. \p \v 25 Pəyɑɣɑ kʋmɛlɛŋ wɑkələɣɩ kɑ cɑɑ lɑŋlɛ kɛ́, nɑ kɑ́ tʋ kɑ too kʋlʋlʋ kɛ nəɣəsɛɛ. \p \v 26 Pə fɛɩ sɩ ń pɛlɩ kəmlɛ kɛ wei ɩ tɔm tɑ sɩ tɔ. Yɑɑ ń hɔ wei pɑ tʋɣʋnɑ tɔ ɩ ŋkpɑŋʋɣʋ kɛ ɩ tɑmpɑnɑ təŋʋɣʋ tɔɔ. \p \v 27 Wei ɩ nyəmɑ́ ɩ tɩ kpɑʋ kɛ təyɔɣɔtəlɛ tɔ, ɩ kɛ́ nyəntʋ kɛ́, nɑ wei ɩ ləmɑɣɑsəlɛ wɛ təpɑmm tɔ, ɩ kɛ́ yʋlʋ lɑɣɑtʋ. \p \v 28 Pɑɑ kʋmɛlɛŋ mɑɣɑmɑɣɑ sumnɑ kʋ nəɣəsəɣənɑ ləmɑɣɑsɛɛ tʋ kɛ́. Ye wei ɩ sulɑ ɩ nɔɣɔ tɔɔ ɩ kɛ́ lɑɣɑtʋ kɛ́. \c 18 \p \v 1 Wei ɩ fɑkənɑ ɩ mpɑɑ tɔ ɩ kʋnyɩɩləm tike kɛ ɩ pɛɛkəɣɩ. Ɩlɛnɑ ɩ́ mʋɣɩ pɑ́ɑ́nɑ́ nɑ ləmɑɣɑsəlɛ nyəm tənɑ. \p \v 2 Kʋmɛlɛŋ lɑŋlɛ ɩɩ hɛɛkənɑ lɑɣɑtʋ. Amɑ ɩ mɑɣɑmɑɣɑ ɩ hʋwɛɛ hʋlʋɣʋ kɛ ɩ sɔɔlɑɑ. \p \v 3 Ye ɩsɑɣɑtʋ ɩ́ kɔmɑ, footuɣu kɔŋnɑ, nɑ tɛtɛlɑtətʋ nɑ́ɑ́ kɔnɑ fɛɛlɛ. \p \v 4 Yʋlʋ kʋyɔɣɔtʋtʋ lumɑɑ kɛ́ ɩsɩɩ lʋm sɔsɔɔm. Ɩlɛnɑ ləmɑɣɑsɛɛ nɑ́ɑ́ wɛ ɩsɩɩ lɔɔʋ sɛɛlʋ lʋm mpi pə ŋmɑɑkɩ tɔ. \p \v 5 Pə fɛɩ sɩ ń nyɑ ɩsɑɣɑʋ ɩsəlɛ nɑ ń pɛ́ tɑmpɑnɑ kɛ ɑ tʋ. \p \v 6 Kʋmɛlɛŋ kʋyɔɣɔtʋtʋ tɑɑ sitɑ yoou kɛ́, nɑ ɩ nɔɣɔ tɑɑ tɔm kɔŋnɑ ŋkumɑ. \p \v 7 Kʋmɛlɛŋ kʋyɔɣɔtʋtʋ wɑkələɣɩ-kʋɣʋ, nɑ tə́ kpɑɑ-kʋɣʋ kɑtɔkɑ nyəm. \p \v 8 Kɑtɑɣɑsətʋnɑɑ kʋyɔɣɔtʋtʋ wɛ kɛ́ ɩsɩɩ kʋnyɩɩlʋɣʋ tɔɣɔnɑɣɑ, ŋkɑ kɑ tiiki hɑtoo yʋlʋ hiluɣu tɑɑ tɔ. \p \v 9 Felentú nɑ wɑkəllʋ pɑ kɛ́ yʋlʋ nɑ ɩ neu kɛ́. \p \v 10 Tɑcɑɑ hətɛ ntɛ́ kʋkentim toŋ nyəm. Siɣisilu tʋɣɩ kpʋlʋɣʋ nɑ ɩ́ nɑɑkɩ nyʋɣʋ. \p \v 11 Toŋ tʋ nɑ́ nyənəɣɩ ɩ wɛnɑʋ kɛ koluŋɑ ɩcɑtɛ toŋ nyəntɛ kɛ́, nɑ ɩ́ mɑɣɑsəɣɩ sɩ pɩɩ kenti ɩ tɔɔ. \p \v 12 Kɑlɑmpɑɑnɩ pukinɑ yʋlʋ kɛ təkpisile kɛ́. Pə wɛɛ sɩ ń pɑsɑ nyɑ́ təɣɩ nɑ pə́cɔ́ nyɑ́ nyʋɣʋ kʋlɩ. \p \v 13 Wei ɩ cɔɔ tɔm nɑ ɩ́ tɑ nɩɩtɑ-tɩ tɔ, ɩ hʋləɣɩ kʋmɛlɛntʋ kɛ́, nɑ ɩ yeki nɑ pɑ́ woŋiɣi-ɩ. \p \v 14 Yʋlʋ ləmɑɣɑsəlɛ wɑɑsəɣɩ-ɩ kʋtɔŋ tɑɑ kɛ́. Amɑ ye ɩ ɑpɑlʋtʋ hoowɑ ɑwe kpɑɑsɩ-tɩ? \p \v 15 Yʋlʋ wei ɩ wɛ lɑɣɑtʋ tɔ ɩ pɛɛkəɣɩ nyəm kɛ́, nɑ ləmɑɣɑsɛɛ tʋ nɑ́ɑ́ keŋ ŋkpɑŋŋ kɛ nyəm tɔm tɑɑ. \p \v 16 Kʋcɔɔʋ hɑʋ hʋləɣɩ yʋlʋ kɛ mpɑɑŋ pɑɣɑlɛ kɛ́, nɑ pə́ yeki nɑ ɩ́ nyəŋ sɔsɑɑ. \p \v 17 Sumɑɣɑ lɛŋkɑ ɩ́ fɛɩ lɛŋkɑ kələɣɩ wulɑ kɛ́. \p \v 18 Pɑ mɑɣɑsəɣɩ pile kɛ́ nɑ pɑ́ hɛɛsɩ yoou, nɑ pɑ́ fɑɣɑsɩ toŋtʋnɑɑ. \p \v 19 Ye n pəntənɑ nyɑ́ tɑɑpɑlʋ, ɩ kpətənɑʋ kəlɑ kɑtɛ kɛ koluŋɑ toŋ nyəŋkɑ tusuɣu. Nɑ ye ɩ́ yoowɑ, mə kpɛntʋɣʋ kəlɑ kɑtɛ kɛ kutuluɣu ŋku pɑ kɑləsənɑ mɔŋkuuli toŋ nyəŋ tɔ kʋ tɑɑ sʋʋʋ. \p \v 20 Yʋlʋ nɔɣɔ kʋlʋlʋm kɛ ɩ hɑkɩ ɩ hiluɣu tɑɑ. \p \v 21 Səm nɑ weesuɣu pə wɛ nsəmlɛ niŋ tɑɑ kɛ́. Ye wei ɩ́ sɔɔlɑ yɔɣɔtɑɣɑ ɩ kɑ tɔɣɔ kɑ kʋlʋlʋm. \p \v 22 Wei ɩ́ hikɑ ɑlʋ, pʋntʋ lɑŋlɛ hʋlʋmɑɑ kɛ́. Pɛɛlɛɛ kɛ Tɑcɑɑ lɑpɑ-ɩ. \p \v 23 Kʋnyɔntʋ nɑ yɔɣɔtəɣənɑ niŋ tɛkʋɣʋ kɛ́. Ɩlɛnɑ toŋ tʋ nɑ́ɑ́ yɔɣɔtənɑ tomɑ. \p \v 24 Tɑɑpɑlɑɑ wɛɛ nɑ pɑ́ pukinɑ təlete tɑɑ yɑɑ. Amɑ tɑɑpɑlɑɑ lɛlɑɑ wɛɛ nɑ pɑ́ kəlɑ teu kɛ neu. \c 19 \p \v 1 Kʋnyɔntʋ wei ɩ təŋəɣɩ tɑmpɑnɑ tɔ, ɩ kəlɑ teu kɛ yʋlʋ wei ɩ yɔɣɔtəɣɩ ɩsɑɣɑtʋ nɑ ɩ́ kɛ́ kʋmɛlɛŋ tɔ. \p \v 2 Nyəm lɑŋʋɣʋ fɛɩ nɔɣɔlʋ kɛ teu. Nɑ wei ɩ kpetiliɣi pʋlʋpʋ tɑɑ tɔ ɩ pəntəɣɩ kɛ́. \p \v 3 Kʋmɛlɛntʋ sʋsəɣɩ lɛlɑɑ kɛ wɑhɑlɑ tɑɑ. Ɩlɛnɑ pɑ́ mʋɣɩ Tɑcɑɑ nɑ pɑ́ɑ́nɑ́. \p \v 4 Liɣitee tʋ tɑɑpɑlɑɑ sɔɔsəɣɩ kɛ́. Ɩlɛnɑ kʋnyɔntʋ nyə́mɑ nɑ́ɑ́ lɔɔkɩ-ɩ. \p \v 5 Pɔpɔtʋ ɑseetɑ ləsʋlʋ ŋkpɑŋʋɣʋ nɑ kʋ hɔm kɛ́. Mpʋ tɔtɔɣɔ loollu kɑɑ fiti sɑləkɑ wei ɩ mʋnɑ-ɩ tɔ. \p \v 6 Yəlɑɑ sɑmɑɑ puɣusiɣi yʋlʋ wei ɩ hɑɑnɑ lotu kʋlʋmtʋ tɔɣɔ, pɑ tənɑ pɑ cɑmnɑ kɛlɛ wei ɩ hɑɑkɩ kʋcɔɔŋ tɔ. \p \v 7 Kʋnyɔntʋ newɑɑ luɣu nɑ́ lɩɩkɩ-ɩ kɛ́. Mpʋ tɔtɔɣɔ ɩ tɑɑpɑlɑɑ nɑ́ lɔɔkɩ-ɩ. Ɩ cɑɑ-wɛ ɩɩ nɑɑ-wɛ. \p \v 8 Wei ɩ sɔɔlɑ nyʋɣʋ tɑɑ mɑɣɑsəm tɔ ɩ sɔɔlɑ ɩ təɣɩ, wei ɩ tɔkɑ lɑɣɑtʋ tɔ ɩ lɑŋlɛ hʋləməɣɩ kɛ́. \p \v 9 Pɔpɔtʋ ɑseetɑ ləsəlʋ ŋkpɑŋʋɣʋ nɑ kʋ hɔm kɛ́. Ɩlɛnɑ kɑloolɑɣɑ tʋ nɑ́ɑ́ le. \p \v 10 Pə tɑ mʋnɑ sɩ pə́ cɑɣɑnɑ kʋmɛlɛŋ kɛ teu. Mpʋ tɔtɔɣɔ pə tɑ tɩɩ mʋnɑ sɩ yom ɩ́ ŋmɑkəlɩ ɑwulɑɑ. \p \v 11 Yʋlʋ wei ɩ pɛɛkəɣɩ sɩ ɩ́ cɛkənɑ tɔ ɩɩ mʋɣɩ pɑ́ɑ́nɑ́ kɛ lɔŋ. Pəyele ɩ sɔɔkɩ ɩsɑɣɑtʋ nti lɛlɑɑ lɑkɩ-ɩ tɔɣɔ nɑ pə́ kʋsəɣɩ ɩ nyʋɣʋ. \p \v 12 Wulɑʋ pɑ́ɑ́nɑ́ wɛ kɛ́ ɩsɩɩ tɔɣɔlɑɣɑ nyɩɩsʋɣʋ tɔ. Ɩlɛnɑ ɩ kʋpɑntʋ wɛɛ ɩsɩɩ ɑŋkpəlɛɛ kpɑɑkʋɣʋ nyɩɩtʋ tɔ. \p \v 13 Pəyɑɣɑ kʋmɛlɛŋ kɛ́ wɑhɑlɑ kɛ kɑ cɑɑ kɛ́. Ɩlɛnɑ ɑlʋ tɔm tʋ nɑ́ɑ́ wɛɛ ɩsɩɩ tɛʋ lʋm tosuɣu kʋtɑmsɑ tɔ. \p \v 14 Nyɑ́ cɑɑ səkənɑ nɑ ɩ́ yelinɑ-ŋ wɛnɑʋ nɑ təyɑɣɑ. Amɑ Ɩsɔ hɑɑkənɑ ɑlʋ wei ɩ wɛnɑ ləmɑɣɑsəlɛ tɔ. \p 1. \v 15 Felentú tʋɣʋnɑ yʋlʋ kɛ tɑpɑyuŋ. Pəyele hɑtəŋmɩɩlʋ ɩɩ nɑɑkɩ tɔɣɔnɑɣɑ. \p \v 16 Wei ɩ tɔkəɣɩ kʋsəsɩɩtʋ tɔ ɩ weesuɣu kɛ ɩ kentiɣi. Ɩlɛnɑ wei ɩɩ feŋiɣi ɩ tɔntɛ tɔɔ tɔ ɩ́lɛ́ ɩ́ sɩ́. \p \v 17 Wei ɩ wɛnɑ kʋnyɔntʋ pətɔɔtəlɛ tɔ, pə wɛ ɩsɩɩ Ɩsɔ kɛ́ ɩ kəntɑɑ, ɩ kɑ́ fɛlɩ-ɩ ɩ kʋpɑntʋ ntəɣɩ. \p \v 18 Kpɩɩlɩ nyɑ́ pəyɑɣɑ kɛ sɑɑ wei n tɛɛləɣɩ sɩ kɑɑ lɑ teu tɔ. Amɑ tɑɑ tɛləsɩ mpəle nɑ ń kʋ-kɛ. \p \v 19 Wei ɩ pɑ́ɑ́nɑ́ tɛləsɑ mpəle tɔ, ɩ mʋnɑ pɑ́ pɛlɩ-ɩ kəmlɛ kɛ́. Ye n tɩɩ yelɑ-ɩ ḿpʋ́ɣʋ́ lɑpʋ, n sɔɔsɑ-ɩ toŋ kɛ́ sɩ ɩ́ lɛlɩ. \p \v 20 Nɩɩ lɑɣɑtʋ tɑsʋɣʋ nɑ ń mʋ sɛɣɛsʋɣʋ. Ɩlɛnɑ ń pəsɩ ləmɑɣɑsɛɛ tʋ. \p \v 21 Yʋlʋ tʋɣɩ təmɑ pɑɣɑlɛ pɛɛ kɛ́. Amɑ Tɑcɑɑ luɣu nyəntʋ lɑkənɑ. \p \v 22 Mpi pɑ cɑɑnɑ yʋlʋ tɔɣɔlɛ ɩ kʋpɑntʋ lɑpʋ. Kʋnyɔntʋ kəlɑ teu kɛ pɔpɔtʋ. \p \v 23 Tɑcɑɑ nyɑmnɑʋ hɑɑkɩ weesuɣu kɛ́, nɑ yʋlʋ həntəɣɩ ɑhoo nɑ ɩ hɑɣɑnɑɣɑ wɑhɑlɑ ɩɩ kɔŋ. \p \v 24 Felentú sʋsəɣɩ ɩ niŋ kɛ nyənɑɣɑ tɑɑ. Amɑ ɩɩ pəsəɣɩ sɩ ɩ́ kpɑɑsɩ-ɩ ɩ nɔɣɔ tɑɑ. \p \v 25 Ye pɑ mɑpɑ woŋlu, kʋmɛlɛŋ nɑ́ mɑɣɑsəɣɩ kʋ nyʋɣʋ tɑɑ kɛ́. Ye pɑ kɑlənɑ yʋlʋ lɑɣɑtʋ ɩ pəsəɣɩ nyəntʋ kɛ́. \p \v 26 Pəyɑɣɑ ŋkɑ kɑ wɑkələɣɩ kɑ cɑɑ, nɑ kɑ́ tɔɣɔnɩ kɑ too tɔ, kɑ kɛ́ pəyɑɣɑ ŋkɑ kɑ tʋɣɩ fɛɛlɛ tɔɣɔ. \p \v 27 Mɑ pəyɑlʋ, yele sɛɣɛsʋɣʋ ŋku kɩɩ hɑtələnɑ-ŋ nyəm tɔm tɔɣɔ nɩɩʋ. \p \v 28 Aseetɑ tʋ wei ɩ kɛ kpɛtɛ tɔ, ɩ woŋiɣi tɑmpɑnɑ təŋʋɣʋ kɛ́, nɑ ɑsɑɣɑɑ nɑ́ɑ́ nyɩɩləɣɩ ɩsɑɣɑtʋ lɑpʋ. \p \v 29 Woŋlɑɑ tɔɔ kɛ́ ŋkpɑŋʋɣʋ hɔm wɛɛ, nɑ ŋkumɑ nɑ́ɑ́ wɛɛ kʋmɛlɛŋ siɣile tɔɔ. \c 20 \p \v 1 Sʋlʋm sʋsəɣɩ yʋlʋ kɛ kɑlɑmpɑɑnɩ kɛ́. Ɩlɛnɑ sʋlʋm toŋ nyəm nɑ́ɑ́ sʋsɩ-ɩ yoou tɑɑ. Ləmɑɣɑsɛɛ fɛɩ tʋ hɑɑkənɑ ɩ təɣɩ pə tɑɑ. \p \v 2 Wulɑʋ pɑ́ɑ́nɑ́ wɛ kɛ́ ɩsɩɩ tɔɣɔlɑɣɑ nyɩɩsʋɣʋ, wei ɩ́ kpɑɑsɑ-yɛ ɩ kɑ́ sɩ. \p \v 3 Yoou selu wɛnɑ teeli kɛ́, kʋmɛlɛŋ tike kɑŋnɑ nyʋɣʋ kɛ pə tɑɑ. \p \v 4 Hɑ́tʋ́ wei ɩ lɑpɑ hɑtəŋmɩɩləm kɛ toomɑɣɑ tɑɑ tɔ, ɩɩ kʋŋ pʋlʋɣʋ sɑlɑŋ wɑɑtʋ. \p \v 5 Yʋlʋ hʋwɛɛ wɛ pooluŋ kɛ́ ɩsɩɩ lʋm sɛɛlɑɑ kɛ tɛtʋ tɛɛ. Ləmɑɣɑsɛɛ tʋ tike pəsəɣənɑ ɑ ləsʋɣʋ. \p \v 6 Yəlɑɑ tuutuumɑ sɑŋnɑ pɑ tɩ sɩ, lɛlɑɑ ɩ́ lɑ-wɛɣɛ nɑɑni. Amɑ pə wɛ kɑtɛ sɩ ń hiki nɑɑni tʋ nɑ tɑmpɑnɑ. \p \v 7 Tɑmpɑnɑ təŋlʋ wei ɩ tɔŋ teu tɔ, ɩ wɑɑlɩ piyɑ nyɔɔŋ lɑpɑ leleŋ kɛ́. \p \v 8 Wulɑʋ ɩ́ cɑɣɑ tɔm hʋʋʋ, ɩ nɑɑkɩ ɩsɑɣɑtʋ kɛ kpɑkpɑɑ kɛ́. \p \v 9 Nɔɣɔlʋ ɩɩ pəsəɣɩ nɑ ɩ́ yɔɣɔtɩ ɩ tɑɑ sɩ ɩ tɑ pəntɩ. Yɑɑ ɩ lɩɩ kʋpʋntʋɣʋ pɑɑ tɑɑ. \p \v 10 Yuŋ mɑɣɑsəlɑɣɑ yɑɑ tɑɣɑləŋ nyəŋkɑ ŋkɑ kɑ tɑ siɣisi tɔ, Tɑcɑɑ nyənəɣɩ-kɛɣɛ ɑcɑɑlətʋ kɛ́. \p \v 11 Apɑlʋ pəyɑɣɑ yɑɑsi tɑɑ kɛ́ pə nɑɑkənɑ sɩ, kɑ tɔntɛ kɑ́ siɣisi nɑ tə́ wɛɛ teu. \p \v 12 Nkpɑŋʋɣʋ ŋku pɑ nɩɩkənɑ, nɑ ɩsəlɛ nte pɑ nɑɑkənɑ tɔ, Tɑcɑɑ lɑpənɑ pɑ nɑɑlɛ. \p \v 13 Tɑɑ nyɩɩlɩ tom, pə tɑɑ kɔɔ nɑ ń pəsɩ kʋnyɔntʋ. Ye n cɑɑ sɩ ń tɔɣɔ nɑ ń hɑɣɑ cɑɣɑnɑ nyɑ́ ɩsɛ. \p \v 14 Yɑmpɑɣɑtɩ nɔɣɔ tɑɑ nɑ pə tʋsɑ-m kɛ́. Ɩ lɩɩkɩ kpeeŋɑ ɩlɛnɑ ɩ́ kpɑsəɣɩ ɑmʋkəŋ. \p \v 15 Wʋlɑ nɑ pɛɛ nnɑ ɑ pɛɛkʋɣʋ wɛ kɑtɛ tɔ pə tɔɔlɑɑ kɛ́ təhɔ. Amɑ yəlɑɑ ləmɑɣɑsɛɛ nyə́mɑ hikuɣu wɛnnɑ kɑtɛ. \p \v 16 Ye nɔɣɔlʋ səŋɑɑ sɩ mʋʋlʋ ɩ́ tɔɣɔ-ŋ kəmlɛ, mʋ səŋlʋ cɑpɑ kɛ tɔlʋmɑ kɛ n tɑ nyɩ mʋʋlʋ tɔ pə tɔɔ. \p \v 17 Nmɩɩləm tɔɣɔnɑɣɑ wɛ leleŋ kɛ teu kɛ́. Pə kɛɛsəɣɩ ɩlɛnɑ kɑ́ pəsɩ ɩsɩɩ pətuwee kɛ nɔɣɔ tɑɑ. \p \v 18 Lɑɣɑtʋ tɑsʋɣʋ tɔɔ kɛ́ yʋlʋ pəsəɣɩ nɑ ɩ́ lɑ təmɑ. Ye n cɑɑ n tɛɛ yoou, cɑɣɑ nɑ ń mɑɣɑsɩ teu. \p \v 19 Kɑtɑɣɑsətʋ kuliɣi tɔm kʋŋmɛsətʋ tɔɔ kɛ́. Cɔlɔ yəlɑɑ mpɑ pɑ yɔɣɔtəɣɩ kɑtɑtəlɑɣɑ tɔ. \p \v 20 Ye wei ɩ tʋ́ʋ́ ɩ too yɑɑ ɩ cɑɑ, ɩ weesuɣu teŋ kɛ́ ɩsɩɩ səkpɛtʋɣʋ tɑɑ kɔkɔ. \p \v 21 Wei ɩ pɑɑlɑ wɛnɑʋ kɛ holoholo kɛ tɑnɑŋ tɛɛ tɔ, pə kɑɑ tɛɛsənɑ-wəɣɩ kʋpɑntʋ kɛ kooluɣu. \p \v 22 Tɑɑ tɔ sɩ n lɛɛtəɣɩ ɩsɑɣɑtʋ. Tʋ́ Tɑcɑɑ kɛ nɑɑni ɩ kɑ́ wɑɑsɩ-ŋ. \p \v 23 Tɑcɑɑ luɣu fɛɩ mɑɣɑsəlɑɣɑ ɩsɑɣɑɑ. Ɩɩ cɑɑ sɑnəyɑ wei ɩ tɑ təŋ tɔ. \p \v 24 Yʋlʋ ɩɩ pəsəɣɩ nɑ ɩ́ nyɩ ɩ mpɑɑʋ. Tɑcɑɑ feŋiɣinɑ ɩ weesuɣu tɔɔ. \p \v 25 Ɩsɩɩ yʋlʋ sɩɩkʋɣʋ nɔɣɔ kɛ Ɩsɔ sɩ ɩ kɑ́ lɑ pʋlʋ, nɑ ɩ́ tɑ mɑɣɑsətɑ sɩ ɩ kɑ́ pəsɩ yɑɑ ɩ kɑɑ pəsɩ tɔ, pə kɛ́ ɑsolɑ kɛ́. \p \v 26 Wulɑʋ ləmɑɣɑsɛɛ tʋ cɛkəɣənɑ ɑsɑɣɑɑ kɛ́, nɑ ɩ́ ləsəɣɩ-wɛ nɑ ɩ́ hɔŋ pɑ ŋkpɑŋŋ nɑ pətɔɔtəlɛ fɛɩ. \p \v 27 Yʋlʋ ləmɑɣɑsəlɛ ntɛ kɔkɔ ŋkɑ Tɑcɑɑ tʋwɑ yʋlʋ tɑɑ sɩ kɑ́ nɑɑkɩ hɑtoo ɩ lotu tɑɑ tɔ. \p \v 28 Kʋpɑntʋ nɑ tɑmpɑnɑ kentiɣinɑ wulɑʋ. Kʋpɑntʋ kɛ ɩ tɔkənɑ ɩ kɑwulɑɣɑ kumte. \p \v 29 Tɔnʋɣʋ tɑɑ ɑlɑɑfəyɑ kʋsəɣənɑ ɩfepile nyʋɣʋ, nɑ nyɔɔsɩ kʋhʋlʋmɑsɩ nɑ́ɑ́ kʋsɩ kʋkpɑtəlʋ nyəŋkʋ. \p \v 30 Yʋlʋ wei Ɩ lɑkɩ kɑwɑlɑɣɑ tɔ pə kɔɔlɛ ntɛ́ hiŋ, ɩlɛnɑ mɑpʋ nɑ́ɑ́ tʋ yʋlʋ kɛ ləmɑɣɑsɛɛ. \c 21 \p \v 1 Wulɑʋ wɛ Tɑcɑɑ niŋ tɑɑ kɛ́ nɑ Tɑcɑɑ lɑkənɑ-ɩ ɩsənɑ ɩ sɔɔlɑɑ tɔ. Ɩsɩɩ lʋm kpeŋuɣu pɔɣɔ tɑɑ tɔ. \p \v 2 Yʋlʋ kʋlɑpəlɛ tənɑ siɣisɑ ɩnəɣɩ. Amɑ Tɑcɑɑ mɑɣɑsəɣənɑ pɑɑ wei ɩ lotu. \p \v 3 Tɑmpɑnɑ təŋʋɣʋ nɑ kʋsiɣisim lɑpʋ kɛ Tɑcɑɑ cɑɑkɩ, nɑ pə́ kəlɩ kɔtɑsɩ. \p \v 4 Kɑlɑmpɑɑnɩ nɑ təhɔm ntɛ́ ɑsɑɣɑɑ kʋlɑpəlɛ, nɑ mpʋ ɩnɩ pə kɛnɑ ɩsɑɣɑtʋ. \p \v 5 Pə tɔɔləɣənɑ yʋlʋ lɑtʋ wei ɩ wɛnɑ nyʋɣʋ tɑɑ mɑɣɑsəm tɔɣɔ. Amɑ petepete tʋ nɑ́ tɛŋnɑ lɑŋʋɣʋ kɛ́. \p \v 6 Wɛnɑʋ mpi yʋlʋ puɣusɑɑ nɑ ɩ́ hiki tɔ pə wɛ kpɛtɛ kɛ́. Pɩɩ leeliɣi, pə́cɔ́ pə kɔŋnɑ səm. \p \v 7 Asɑɣɑɑ mʋsʋŋ pukinɑ-wɛɣɛ təlete tɑɑ kɛ́. Mpi tɔ, pɑ luɣu fɛɩ tɑmpɑnɑ təŋʋɣʋ. \p \v 8 Yʋlʋ ɩsɑɣɑʋ mpɑɑʋ koŋlɑɑ kɛ́. Ɩlɛnɑ kʋpɑmɑ nyəŋkʋ nɑ́ɑ́ siɣisɑɑ. \p \v 9 Pə kəlɑ teu sɩ yʋlʋ ɩ́ həntɩ cokiyɑ tɑɑ, nɑ mpi ɩ́ nɑ ɑlʋ tɔm tʋ pɑɑ kɑɑ nɑŋ tɑɑ tɔ. \p \v 10 Ɩsɑɣɑtʋ lɑpʋ kɛ yʋlʋ ɩsɑɣɑʋ pɛɛkəɣɩ, pɑɑ ɩ tɑɑpɑlʋ mɑɣɑmɑɣɑ ɩɩ hʋləɣɩ ɩlɛɣɛ suulu. \p \v 11 Kɑlɑmpɑɑnɩ tʋ ŋkpɑŋʋɣʋ hɔm tɑɑ kɛ́ kʋmɛlɛŋ nɑ́ hikiɣinɑ ləmɑɣɑsɛɛ, nɑ ləmɑɣɑsɛɛ tʋ nɑ́ɑ́ wɑɑ sɛɣɛsʋɣʋ ŋku ɩ nɩɩkɩ tɔ kʋ tɑɑ. \p \v 12 Tɑmpɑnɑ tʋ Ɩsɔ feŋiɣi pə tənɑ mpi pə lɑkɩ ɑsɑɣɑɑ tɛɛsɩ tɑɑ tɔɣɔ, nɑ ɩ́ tusiɣi-wɛɣɛ wɑkəlʋɣʋ tɑɑ. \p \v 13 Ye kʋnyɔntʋ wiiki nɑ nɔɣɔlʋ təkəɣɩ ɩ ŋkpɑŋŋ, pʋntʋ kɑ́ kɔɔ nɑ ɩ́ wiiki nɔɣɔlʋ kɑɑ cɔ-ɩ. \p \v 14 Mukɑɣɑtɛɛ kʋcɔɔʋ kɛ pɑ hɛɛsəɣənɑ pɑ́ɑ́nɑ́, nɑ ɩŋmɛsɑʋ kʋcɔɔʋ nɑ́ɑ́ hɛɛsɩ yoou sɔsɔɔʋ. \p \v 15 Yʋlʋpɑŋ lɑŋlɛ hɛɛkənɑ tɑmpɑnɑ təŋʋɣʋ kɛ́. Ɩlɛnɑ pə́ wɑkəlɩ ɩsɑɣɑlɑtɑɑ. \p \v 16 Yʋlʋ wei ɩ yeki ləmɑɣɑsɛɛ mpɑɑʋ tɔ, sətɑɑ kpekəle tɑɑ kɛ́ ɩ kɑ́ hɛɛsɩ. \p \v 17 Wei ɩ sɔɔlɑ ɩ mɑɣɑmɑɣɑ ɩ leleŋ nɩɩʋ tɔ ɩ wɛ lɑŋʋɣʋ tɑɑ kɛ́, nɑ wei ɩ sɔɔlɑ sʋlʋm nɑ nim tɔɣɔʋ tɔ ɩ kɑɑ wɛɛnɑ liɣitee kɛ sɔsɔm. \p \v 18 Mpɑ pɑɑ tɛŋ Ɩsɔ nɑ pɑ tɑɑ tɔ, nɑ kiiŋ kisilɑɑ pɑ tɔkɩ wɑhɑlɑ wei tɑmpɑnɑ təŋlɑɑ nɑ kʋpɑmɑ kɑɑ nɑ́ tɔɣɔ. \p \v 19 Pə kəlɑ teu sɩ yʋlʋ ɩ́ cɑɣɑ nyɩɩtʋ tɑɑ, nɑ mpi ɩ́ nɑ ɑlʋ tɔm tʋ nɑ pɑ́ɑ́nɑ́ kʋsʋlʋ pɑɑ cɑɣɑ tɔ. \p \v 20 Lɑɣɑtʋ ŋmɛsəɣɩ wontu kʋpɑntʋ kɛ ɩ tɛɣɛ. Amɑ kʋmɛlɛŋ nɑ́ tɔkɩ pə tənɑ. \p \v 21 Wei ɩ pɛɛkəɣɩ siɣisuɣu nɑ kʋpɑntʋ lɑpʋ tɔ, ɩ wɛɛnɑ weesuɣu nɑ ɩ təŋəɣɩ tɑmpɑnɑ nɑ ɩ nyʋɣʋ kʋlɑɑ. \p \v 22 Ləmɑɣɑsɛɛ tʋ sʋʋkɩ yoolɑɑ tɑɑ yoolɑɑ ɩcɑtɛ tɑɑ kɛ́, nɑ ɩ́ yɔkɩ mpi pɛlɛ pɑɑ wɛnɑ nɑɑni tɔ. \p \v 23 Wei ɩ feŋiɣi ɩ kʋyɔɣɔtʋtʋ tɔ, ɩ cɔləɣɩ ɩ tɩ nɑ wɑhɑlɑnɑɑ kɛ́. \p \v 24 Kɑlɑmpɑɑnɩ tʋ nɑ ɩsətoosile tʋ woŋiɣi pə tənɑɣɑ, nɑ ɩsəcɑʋ nɑɑkɩ ɩ yɑɑsi tənɑ tɑɑ. \p \v 25 Felentú lɑŋəɣɩ ɩ kʋnyɩɩləm ɩlɛnɑ ɩ́ sɩ. Mpi tɔ, ɩɩ cɑɑkɩ təmlɛ lɑpʋ nɑ ɩ niŋ. \p \v 26 Pɑɑ kʋyɑkʋ ŋku lɛlɑɑ nɑ́ pɑɑsəɣənɑ pɑ tɔɣɔntəlɛnɑɑ nyəm nyɩɩlʋɣʋ. Amɑ siɣisilu nɑ́ hɑɑkənɑ luɣu kʋlʋmʋɣʋ kɛ́. \p \v 27 Asɑɣɑɑ kʋhɑɑŋ kɛ́ ɑcɑɑlətʋ kɛ́. Ɩlɛnɑ pə́ tɩɩ kələnɑ sɑɑ wei pɑ hɑɑkənɑ hʋwɛɛ ɑsɑɣɛɛ tɔ. \p \v 28 Pɔpɔtʋ ɑseetɑ tʋ kɑ́ sɩ kɛ́. Amɑ yʋlʋ wei ɩ nɩɩkɩ tɔ, ɩ́lɛ́ ɩ kɑ́ yɔɣɔtəɣɩ tɑm kɛ́. \p \v 29 Yʋlʋ ɩsɑɣɑʋ nɑ́ nyəŋsəɣɩ ɩ ɩsɛntɑɑ kɛ́. Ɩlɛnɑ tɑmpɑnɑ təŋlʋ nɑ́ɑ́ sɛɛsɑ ɩsəlɛ. \p \v 30 Yʋlʋ nyəm nɑ ɩ lɑɣɑtʋ nɑ ɩ ləmɑɣɑsɛɛ tɑ hɑ-ɩ mpɑɑʋ sɩ ɩ́ kisi Tɑcɑɑ luɣu nyəntʋ. \p \v 31 Pɑ kpɛɛləɣɩ yoolɑɑ kpɑɣɑnəŋ kɛ yoou wule yɑɑ. Amɑ Tɑcɑɑ hɑɑkənɑ ɑkɑɩtʋ. \c 22 \p \v 1 Pə kəlɑ teu sɩ nyɑ́ hətɛ ɩ́ yɑɑ, nɑ mpi n kɑ́ wɛɛnɑ wɛnɑʋ sɔsɔɔm tɔ, pɛɛlɛɛ kəlɑ wʋlɑ nɑ liɣitee nyəɣətʋ kɛ teu. \p \v 2 Liɣitee tʋ nɑ kʋnyɔntʋ pɑ wɛ kʋlʋm kɛ́. Tɑcɑɑ ŋmɑnɑ pɑ tənɑ. \p \v 3 Nyʋɣʋ tɑɑ mɑɣɑsəm tʋ loosiɣi wɑhɑlɑ kɛ pooluŋ, ɩlɛnɑ ɩ́ ŋmɛlɩ. Amɑ kʋmɛlɛməŋ nɑ́ lɑkɩ ɑwusɑ, ɩlɛnɑ pə́ nɩɩkɩ-wɛ. \p \v 4 Ye yʋlʋ pɑsəɣɩ ɩ tɩ nɑ ɩ́ nyɑŋnɑ Tɑcɑɑ, pə kɑsəyɑɣɑ ntɛ́ wɛnɑʋ nɑ teeli nɑ weesuɣu. \p \v 5 Sɔwɑ nɑ kɑtɔsɩ pə wɛ yʋlʋ ɩsɑɣɑʋ mpɑɑʋ tɑɑ kɛ́. Ye wei ɩ́ sɔɔlɑ ɩ tɩ pə wɛɛ sɩ ɩ́ cɔlɔ-kʋ. \p \v 6 Hʋ́lə́ɣɩ́ pəyɑɣɑ kɛ mpɑɑʋ ŋku kɑɑ təŋ tɔ. Pɑɑ kɑ kɔmɑ nɑ kɑ́ kpɑtəlɩ kɑ kɑɑ yele-kʋ. \p \v 7 Liɣitee tʋ ŋmɑkələɣɩ kʋnyɔntʋnɑɑ kɛ́. Ɩlɛnɑ kəntəlɑɑ nɑ́ɑ́ pəsɩ mpɑ pɑ kəntəɣɩ-wɛ tɔ pɑ yomɑɑ. \p \v 8 Wei ɩ́ tuuwɑ mpi pə tɑ siɣisi tɔ, wɑhɑlɑ kɛ ɩ kʋŋ. Nɑ ɩ pɑ́ɑ́nɑ́ kpɑ́tʋ́ɣʋ́ kɑ́ sɑɑlɩ yem. \p \v 9 Pɩɩ təŋsɩ kʋpɑntʋ lɑtʋ kɛ nɔɔsɩ kʋpɑŋsɩ kɛ́. Mpi tɔ, ɩ hɑɑkɩ kʋnyɔntʋ kɛ ɩ tɔɣɔnɑɣɑ. \p \v 10 Tɔɣɔnɩ woŋlu, ɩlɛnɑ yoou tɛ, nɑ hɔm nɑ kʋtʋɣʋ sɩɩ tənɑɣɑ. \p \v 11 Yʋlʋ ɩ́ sɔɔlɑ wei ɩ lotu tɑɑ wɛ tənɑŋŋ, nɑ ɩ́ yɔɣɔtəɣɩ pɛɛlɛɛ tɔm tɔ, wulɑʋ ntɛ́ pʋntʋ tɑɑpɑlʋ. \p \v 12 Tɑcɑɑ kentiɣi nyəm tɔɔ kɛ́, nɑ ɩ́ liɣitiɣi ɑsɑɣɑɑ kʋyɔɣɔtʋtʋ. \p \v 13 Felentú kʋyɔɣɔtʋtʋ ntɛ́ sɩ: Tɔɣɔlɑɣɑ wɛ ɑwɑlɩ. Kɑ́ tɑɑ kɔɔ nɑ kɑ́ kʋ-m hɑpəlɛ tɔɔ. \p \v 14 Alʋ tɛtɛlɑtʋ kʋyɔɣɔtʋtʋ kɛ́ pʋ́ʋ́ɣʋ́ lumɑŋ nyəŋkʋ kɛ́. Tɑcɑɑ lɔwɑ wei tɔ pʋntʋ hotiɣinɑ kʋ tɑɑ. \p \v 15 Kpɑŋʋɣʋ nyɔnɑ pəyɑɣɑ tɑɑ. Ɩlɛ sɛɣɛsʋɣʋ tipilɑɣɑ kɑ́ wɑɑsənɑ-kɛ. \p \v 16 Ye n muɣuliɣi kʋnyɔntʋ n wɑɑsəɣɩ-ɩ kɛ́, nɑ wei ɩ hɑɑkɩ toŋ tʋ tɔ, ɩ təɣɩ ɩ sʋsəɣɩ kʋnyɔŋ. \s1 Lɑɑkɑlɩ tɔmnɑɑ wɑɑnɩ wɑɑnɩ \p \v 17 Ke ŋkpɑŋŋ nɑ ń nɩɩ ləmɑɣɑsɛɛ nyə́mɑ tɔm, nɑ ń tɔ́kɩ mɑ nyəm kɛ nyɑ́ tɑɑ. \v 18 Mpi tɔ, pə wɛ teu sɩ ń tɔ́kɩ-təɣɩ nyɑ́ tɑɑ nɑ tə́ wɛɛ nyɑ́ nɔɣɔ tɑɑ. \v 19 Nɑ pə́cɔ́ ń tʋ́ Tɑcɑɑ kɛ nɑɑni, ɩlɛ mɑɑ sɛɣɛsɩ nyɑ́ mɑɣɑmɑɣɑ kɛ sɑŋɑ. \v 20 Mɑ tɑsɑ-ŋ lɑɣɑtʋ nɑ ləmɑɣɑsɛɛ tɔm ɩsɩɩ hiu nɑ nɑɑnʋwɑ, \v 21 sɩ pə sɛɣɛsɩ-ŋ tɔm nɑɑni nyəntʋ nɑ tɑmpɑnɑ nyəntʋ, nɑ ń cɔ tɑmpɑnɑ kɛ wei ɩ tilɑ-ŋ tɔ. \p \v 22 Tɑɑ lɛɛkɩ kʋnyɔntʋ kɛ ɩ ɩcɑntʋ tɔɔ. Pə́cɔ́ tɑɑ muɣuli wɑhɑlɑ tʋ kɛ təhʋʋlɛ. \v 23 Pə tɑɣɑ pʋlʋ, Tɑcɑɑ kɑ́ sɛɛnɑ pɑ tɔɔ nɑ ɩ́ ləsɩ mpɑ pɑ lɛɛkɑ-wɛ tɔ pɑ weesiŋ. \p \v 24 Tɑɑ puki pɑ́ɑ́nɑ́ tʋ tɛ, pə́cɔ́ nyɑ́ nɑ mʋsʋŋtʋ ɩ́ tɑɑ tɔ. \v 25 Pə́ tɑɑ kɔɔ nɑ ń kɛɛnɑ-wɛ nɑ pɑ́ pəsɩ-ŋ ɩsɩɩ kɑtɔkɑ. \p \v 26 Tɑɑ sʋʋ mpɑ pɑ sɩɩkɩ nɔɔsɩ kɛ yem, yɑɑ pɑ mʋɣɩ lɛlɑɑ kəmɑ tɔ pɑ tɑɑ. \v 27 Ye ń fɛɩnɑ sɩ ń fɛlɩ, pɑɑ kʋsɩ-ŋ nɑ pɑ́ kpɑɣɑ nyɑ́ kʋhəntʋɣʋ mɑɣɑmɑɣɑ. \p \v 28 Tɑɑ tuusi tɛtʋ toŋɑ kʋpənɑɣɑ ŋkɑ nyɑ́ cɑɑnɑɑ sɩɩwɑ tɔ. \p \v 29 Awulɑɑ kiŋ kɛ wei ɩ nyəmɑ́ ɩ təmlɛ lɑpʋ kɛ teu tɔ ɩ cɑkɩ, ɩɩ cɑkɩ kpɑɩ nyə́mɑ kiŋ. \c 23 \p \v 1 Ye n cɑɣɑ yʋlʋ sɔsɔ mʋtʋ nyənɑɣɑ tɛɛ, pɑɑsənɑ tɔɣɔnɑɣɑ ŋkɛ nɑ ń lɑ́ lɑɑkɑlɩ. \v 2 Ye n kəlɑ hiluɣu, ŋmɩɩsɩ-kʋ. \v 3 Tɑɑ nyənɩ ɩ tɔɣɔnɑɣɑ kʋpɑŋkɑ teu nɑ ń kəlɩ ntɑɣɑmɑ lipu, ntɑnyɩ səm kɛ́. \p \v 4 Tɑɑ kʋɣɩ nyɑ́ təɣɩ yem nɑ ń pɛɛkəɣɩ wɛnɑʋ, yele pə tɔm hʋʋʋ. \v 5 Liɣitee mʋkəɣɩ kɛ́, n tɑ tɩɩ hikitɑ cɑɣɑlɛ sɩ, ń nɑ-yɛɣɛ nɑʋ mɑɣɑmɑɣɑ. Pə nəɣəsənɑ kɛ́ ɩsɩɩ ɑ wɛnɑ keŋ ɩsɩɩ hɛkəlɛ nɑ ɑ́ kʋləɣɩ nɑ ɑ́ tɛɛkɩ pooluŋ. \p \v 6 Nyɑ́ nɑ lɛɛtʋ ɩ́ tɑɑ kɑɑ. Tɑɑ tɩɩ nyɩɩlɩ ɩ tɔɣɔnɑɣɑ kʋpɑŋkɑ. \v 7 Mpi tɔ, ɩ tɑɑ fɛɩ ɩsɩɩ n nɑɑkʋɣʋ-ɩ mpʋ tɔ. Ɩ yɑɑ-ŋ kɛ́ sɩ: Kɔɔ nɑ ń tɔɣɔ yoo. Pə́cɔ́ ye n sʋʋwɑ ɩ tɑɑ, ɩlɛ sɛɛsɩ. \v 8 Ye n kɔmɑ ń cɛkənɑ mpʋ n kɑ́ tɔ́ ɩ tɔɣɔnɑɣɑ ŋkɛɣɛ. Ɩlɛ nyɑ́ tɔm kʋpɑntʋ yɔɣɔtʋɣʋ məlɑ yem kɛlɛ. \p \v 9 Tɑɑ heeli kʋmɛlɛŋ kɛ tɔm, kʋ kɑɑ nyɩ tə ləmɑɣɑsɛɛ. \p \v 10 Tɑɑ tuusi tɛtʋ toosi kʋpənsɩ. Pəyele tɑɑ sʋʋ suluwɑɑ tɛtʋ tɑɑ. \v 11 Pɑ wɛnɑ tɔɔ sɛɛnlʋ toŋtʋ kɛ́. Ɩnɩ ɩ kɑ́ hʋʋnɑnɑ-ŋ nɑ pɑ nɔɣɔ. \p \v 12 Mʋ nti pɑ sɛɣɛsəɣɩ-ŋ tɔ nɑ ń nɩɩ nyəm tɔm. \p \v 13 Tɑɑ kisi nyɑ́ pəyɑɣɑ kɛ sɛɣɛsʋɣʋ, tipilɑɣɑ ɩɩ kʋɣɩ-kɛ. \v 14 Ye n cɑsɑ-kɛɣɛ tipilɑɣɑ, kɑ weesuɣu kɛ n yɑkɩ ɑtɛtəlɛ tɑɑ. \s1 Cɛcɛ lɑɣɑtʋ tɑsʋɣʋ kɛ ɩ pəyɑlʋ \p \v 15 Mɑ pəyɑlʋ, ye n wɛnɑ ləmɑɣɑsɛɛ, mɑ lɑŋlɛ kɑ́ hʋlʋmɩ kɛ́. \v 16 Ye n təŋəɣɩ tɑmpɑnɑ kɛ nyɑ́ kʋyɔɣɔtʋtʋ tɑɑ mɑ tɑɑ hɛɛwɑɣɑ. \p \v 17 Tɑɑ nyɩɩlɩ ɑsɑɣɑɑ kɛ pɑɑ pəcɔ. Amɑ nyɑŋnɑ Tɑcɑɑ kɛ tɑm. \v 18 Wɑɑtʋ ɩnəɣɩ nyɑ́ lɑŋlɛ kɑ́ hʋləmənɑ mpi pɩɩ mɑɣɑnɑ-ŋ tɔ. Ɩlɛ nyɑ́ tɛɛlʋɣʋ kɑɑ sɑɑlɩ yem. \p \v 19 Mɑ pəyɑlʋ, nyɑ́ɑ́ ke ŋkpɑŋŋ nɑ ń wɛɛnɑ ləmɑɣɑsɛɛ nɑ ń təŋ mpɑɑʋ kʋsiɣisuɣu. \v 20 Nyɑ́ nɑ sʋlʋnyɔɔlɑɑ nɑ lulutunɑɑ ɩ́ tɑɑ kɑɑ. \v 21 Pə tɑɣɑ pʋlʋ, sʋlʋnyɔɔlʋ nɑ lulutʋ pɑ tɛɛsəɣənɑ kʋnyɔŋ kɛ́. Ɩlɛnɑ felentunɑɑ nɑ́ɑ́ tɛɛsənɑ pəcɛkɑ suuu. \p \v 22 Nɩɩnɑ nyɑ́ cɑɑ, ɩnɩ ɩ lʋlənɑ-ŋ. Tɑɑ lɔ nyɑ́ too kɛ wɑɑtʋ wei ɩ kpɑtəlɑɑ tɔ. \v 23 Təŋəɣɩ tɑmpɑnɑ, nɑ ń wɛɛnɑ ləmɑɣɑsɛɛ, nɑ ń tɔkəɣɩ sɛɣɛsʋɣʋ, nɑ ń wɛɛnɑ lɑɣɑtʋ. Tɑɑ wɑkəlɩ pə tɑɑ pʋlʋ. \v 24 Tɑmpɑnɑ təŋlʋ cɑɑ yɔɔləɣɩ kɛ́. Wei ɩ lʋlɑ ləmɑɣɑsɛɛ tʋ tɔ ɩ lɑŋlɛ kɑ́ hʋlʋmɩ kɛ́. \v 25 Nyɑ́ too nɑ nyɑ́ cɑɑ pɑ lɑŋɑ ɩ́ hʋlʋmɩ. Alʋ wei ɩ lʋlɑ-ŋ tɔ ɩ́ yɔɔlɩ. \p \v 26 Mɑ pəyɑlʋ lɑ-m nɑɑni nɑ ń təŋ mɑ ɩkpɑtɛ. \v 27 Mpi tɔ, ɑlʋ yɛlɛyɛlɛ tʋ nɑ lɛlʋ ɑlʋ pɑ wɛ ɑsolɑ kɛ́ ɩsɩɩ lumɑŋ pʋ́ʋ́ɣʋ́. Yɑɑ lɔkɔ sɔsɔ wei ɩ nɔɣɔ tɑ wɑlɩ tɔ. \v 28 Pɑ pɑpəɣɩ ɑpɑlɑɑ kɛ ɩsɩɩ ŋmɩɩlɑɑ. Nɑ pɑ́ sɔɔsəɣɩ yəlɑɑ kɛ ɑsɑɣɑɑ tɔɔ. \s1 Sʋlʋnyɔɔlʋ tɔm \p \v 29 Awe ɩsɛ sɛɛnɑ təkɑɩɩ, nɑ ɩ́ yooki tɑm nɑ ɩ́ kɑləɣɩ təkɛkɛkɛ, nɑ ɩ́ wɛnɑ hiŋnɑɑ nɑ pə fɛɩnɑ hʋwɛɛ, nɑ pɑ́ lɑkɩ-ɩ wɑɩyo? \v 30 Wei ɩ nyɔɔkɩ sʋlʋm kɛ kʋtɑmsɑ nɑ ɩ́ pɛɛkəɣɩ sʋlʋm toŋ nyəm situɣu tɔɣɔ. \v 31 Tɑɑ nyənɩ sʋlʋm teu kɛ pə sɛɛʋ ɑtiŋkpɑ tɑɑ, nɑ pə́ wɑsəɣɩ nɑ pə tɛɛʋ fɛɩ kɑtɛ kɛ luɣu tɛɛ tɔ. \v 32 Amɑ pɩɩ tɛɛsənɑ-ŋ nyɑsʋɣʋ kɛ́ ɩsɩɩ tʋm, nɑ pə́ yɑɣɑ-ŋ ɩsɩɩ pɑɑsəlɛ. \v 33 N kɑ́ nɑɑkɩ tɔm kɛ yem yem kɛ́ ɩsɩɩ toosee nɑ nyɑ́ ləmɑɣɑsɛɛ nɑ nyɑ́ kʋyɔɣɔtʋtʋ hɔlɔ yem. \v 34 Nɑ pə́ wɛɛ-ŋ ɩsɩɩ teŋku tɑɑ kɛ́ n wɛ kpɩɩlʋɣʋ nyʋɣʋ tɑɑ, nɑ pə fiisiɣi-ŋ. \v 35 Hɑlɩ n kɑ́ yɔɣɔtɩ sɩ: Pɑ mɑpɑ-m nɑ pə kʋ-m pə tɑ wɩɩ-m. Pə́cɔ́ mɑ tɑ tɩɩ nɑʋ. Ɩlɛ pə́ cɛ mɑ tɔɔ nɑ mɑ́ tɑsɑ ɑtiŋkpɑ. \c 24 \s1 Ləmɑɣɑsɛɛ tʋ nɑ ɩsɑɣɑʋ pɑ tɔm \p \v 1 Tɑɑ nyɩɩlɩ ɑsɑɣɑɑ. Pəyele tɑɑ sɔɔlɩ sɩ ń wɛɛ pɑ kiŋ. \v 2 Wɑkəlʋɣʋ tɔm kɛ pɑ mɑɣɑsəɣɩ, nɑ pɑ nɔɔsɩ yɔɣɔtəɣɩ ɩsɑɣɑtʋ tɔm. \p \v 3 Nyəm kɛ pɑ sɩɩkənɑ təyɑɣɑ kite, nɑ pɑ́ ŋmɑ-kɛ nɑ ləmɑɣɑsɛɛ. \v 4 Lɑɣɑtʋ kɛ yʋlʋ suuliɣinɑ ɩ kutuluŋ kɛ liɣitee wontu nɑ kʋpɑntʋ. \p \v 5 Yʋlʋ ləmɑɣɑsɛɛ tʋ wɛnɑ toŋ kɛ́, nɑ nyəntʋ nɑ́ɑ́ sɔɔsəɣɩ kpelikpekɑ. \v 6 Mpi tɔ, nyʋɣʋ tɑɑ mɑɣɑsəm kɛ n kɑ yoonɑ yoou. Ɩlɛnɑ lɑɣɑtʋ tɑsəlɑɑ pɑɣɑlɛ wɑɑsəɣɩ-wɛɣɛ sɔsɔm. \p \v 7 Nyəm tɔm tɛɛwɑ kʋmɛlɛŋ kɛ́, kʋ kɑɑ kuli nɔɣɔ kɛ təhʋʋlɛ tɑɑ. \p \v 8 Wei ɩ tʋɣɩ ɩsɑɣɑtʋ pəlɛ tɔ, ɩ pəsəɣɩ ɑcilɑɣɑtʋ tʋ kɛ́. \v 9 Kʋmɛlətɔm mɑɣɑsʋɣʋ kɛ́ ɩsɑɣɑtʋ kɛ́, nɑ yəlɑɑ ɩɩ cɑɑ wei ɩ pɑɑnɑ lɛlɑɑ tɔ. \p \v 10 Ye n lɔ ɑpɑlʋtʋ kɛ lɑŋwɑkəllɛ kʋyɑkʋ wule, nyɑ́ toŋ kɛ lɑŋwɑkəllɛ kɛ́. \p \v 11 Wɑɑsɩ mpɑ lɛlɑɑ hɔŋ nɑ pɑ́ pukinɑ təkʋlɛ tɔ, lʋ nɑ pɑ́ tɑɑ kʋ-wɛ. \v 12 Ye n tɔmɑ sɩ n tɑ cɛkənɑ, Ɩsɔ nɑ́ nyəmɑ́ pə tənɑ. Ɩ feŋiɣi kɛ́ nɑ ɩ́ fɛləɣɩ pɑɑ wei ɩsɩɩ ɩ lɑpɑ tɔ. \p \v 13 Mɑ pəyɑlʋ tɔɣɔ tɩɩŋ, ɩ wɛ teu kɛ́. Sɛtɑɣɑ kɑ́ wɛɛ leleŋ kɛ nyɑ́ nɔɣɔ tɑɑ. \v 14 Mpʋ tɔtɔɣɔ ləmɑɣɑsɛɛ kɑ́ wɑɑsɩ-ŋ. Ye n tɔkɑ-yɛ, nyɑ́ lɑŋlɛ kɑ́ hʋlʋmɩ. Ɩlɛ nyɑ́ tɛɛlʋɣʋ kɑɑ sɑɑlɩ yem. \p \v 15 Tɑɑ lɛɛkənɑ ɑcilɑɣɑtʋ kɛ siɣisilu təyɑɣɑ. Pə́cɔ́ tɑɑ yele nɑ ɩ́ nɑ-ŋ ɩ təcɑɣɑlɛ. \v 16 Pɑɑ siɣisilu kɑ́ hoti tɔm nɑɑtosompɔɣɔlɑɣɑ ɩ kʋləɣɩ kɛ́. Amɑ ɑsɑɣɑɑ nɑ́ cɑŋsəɣɩ wɑhɑlɑnɑɑ tɑɑ kɛ́. \p \v 17 Nyɑ́ kolontu ɩ́ hotɑɑ tɑɑ woŋ. Pəyele ye ɩ cɛŋləɣɩ tɑɑ yɔɔlɩ. \v 18 Tɑcɑɑ tɑɑ kɑ́ kpɑnɑ-ŋ nɑ ɩ́ yele nyɑ́ kolontunɑɑ ŋkpɑŋʋɣʋ hɔm. \p \v 19 Nyɑ́ tɑɑ ɩ́ tɑɑ kpɑnɑ ɑsɑɣɑɑ. Pəyele tɑɑ nyɩɩlɩ-wɛ. \v 20 Pɑ kɑɑ wɑɑ pʋlʋɣʋ cele, pɑ kɔŋ sɑɑlʋɣʋ kɛ́ ɩsɩɩ fətəlɑ teŋuɣu tɔ. \p \v 21 Mɑ pəyɑlʋ, nyɑnɑ Tɑcɑɑ, nɑ wulɑʋ, tɑɑ kpɛntənɑ mpɑ pɑ lʋkɩ pə tənɑɣɑ lɑɣɑsʋɣʋ tɔ. \v 22 Pɑ wɑkəlʋɣʋ kɑ́ kɔɔ kɛ́ təlɛʋ, nɔɣɔlʋ kɑɑ nyɩ wɑhɑlɑ wei Ɩsɔ nɑ wulɑʋ pɑɑ tʋ-wɛ tɔ. \s1 Ləmɑɣɑsɛɛ nyə́mɑ lɑɣɑtʋ tɑsʋɣʋ lɛmpɩ \p \v 23 Nti ləmɑɣɑsɛɛ nyə́mɑ tɑsɑ yɔɣɔtʋɣʋ tɔɣɔlɛ sɩ: Pə fɛɩ sɩ mɑ nyəmɑ-ɩ ɩ́ wɛɛ hʋʋlɛ tɑɑ. \v 24 Ye hʋʋlʋ hɑwɑ tɑsəkəlɛ tʋ kɛ tɑmpɑnɑ, yəlɑɑ tənɑ tɑɑ kpɑɑnɑ-ɩ kɛ́ nɑ pɑ́ təŋsɩ-ɩ mpusi. \v 25 Mpɑ pɑ hɔŋ tɑsəkəlɛ tʋ ŋkpɑŋʋɣʋ tɔ. Pə cɑkənɑ-wɛɣɛ teu kɛ́ nɑ pɑɑ wei ɩ́ sɛɛkɩ-wɛ. \p \v 26 Yʋlʋ təŋʋɣʋ tɑmpɑnɑ nɑ ɩ́ cɔ tɔm tɔ, mpʋ pə hʋləɣənɑ tɑɑpɑllɛ kʋpɑntɛ. \p \v 27 Tɑɑ hulinɑ təyɑɣɑ wɛnɑʋ nɑ ń fɛɩnɑ tɑwɑ, yɑɑ mpi n kɑ́ tɔɣɔnɑ tɔ. \p \v 28 Tɑɑ kɑlənɑ nyɑ́ tɔɣɔntəlɛ kɛ yem, n cɑɑ sɩ ń loolinɑ nyɑ́ nɔɣɔ nɑ? \v 29 Tɑɑ tɔ sɩ: Ɩsənɑ ɩ lɑpɑ-m tɔɣɔ mɑɑ lɑpɩ-ɩ. Mɑɑ lɛɛtɩ pɑɑ wei kɛ́ ɩsənɑ ɩ lɑpɑ tɔ. \s1 Yʋlʋ wei ɩ kɛ́ felentú tɔ ɩ tɔm \p \v 30 Ḿpʋ́ɣʋ́ kʋyɑkʋ nɑkʋlɩ, mɑ təŋnɑ felentú wei ɩ fɛɩnɑ ləmɑɣɑsɛɛ tɔ, ɩ tɩɩŋ tɑɑlɛ kiŋ. \v 31 Sɔwɑ nɑ nyɩɩtʋ ɩsɑɣɑtʋ pə nyɑlənɑ. Hɑlɩ ɩ koluŋɑ pɛɛ nyəŋkɑ nɑ́ timɑ. \v 32 Ɩlɛnɑ mɑ́ nyənɩ mpi mɑ nɑ́ mpʋ tɔ, nɑ mɑ́ mɑɣɑsɩ pə tɔm kɛ mɑ tɑɑ nɑ pə́ sɛɣɛsɩ-m. \v 33 Nyɑ́ sɩ n kɑ́ tɔɔlɩ nyɑ́ tɩ, nɑ ń tʋ nyɑ́ niŋ kɛ nyɑ́ nyʋɣʋ, nɑ ń too pəcɔ nɑ ń hɛɛsɩ. \v 34 Wɑɑtʋ ɩnɩ kʋnyɔŋ kɑ́ tɑ-ŋ mɛlɛmɛlɛ, nɑ wɑhɑlɑ tutu-ŋ ɩsɩɩ yoolu nɑ ɩ wontu. \c 25 \p \v 1 Sɑlʋmɔŋ ɑtuwɑ lɛnnɑ nnɑ Yutɑ wulɑʋ Ɩsekiyɑsɩ yəlɑɑ kpeɣelɑɑ tɔɣɔlɔ. \s1 Atuwɑ lɛnnɑ \p \v 2 Mpi pə tʋɣɩ Ɩsɔ kɛ́ teeli tɔɣɔlɛ timpi ɩ lɑkɩ ɩŋmɛsɑʋ tɔ, nɑ mpi pə tʋɣɩ ɑwulɑɑ kɛ teeli tɔɣɔlɛ timpi pɑ pɛɛkəɣɩ sɩ, pɑ́ cɛkənɑ kʋŋmɛsəm tɔ. \p \v 3 Ɩsɩɩ ɩsɔtɔnʋɣʋ kʋlɑɑ nɑ tɛtʋ lim tɔ, ḿpʋ́ɣʋ́ ɑwulɑɑ ləmɑɣɑsɛɛ wɛɛ. \p \v 4 Ye pɑ tɑɣɑnɑ liɣitee nyəɣəlʋɣʋ, koolu luki-kʋɣʋ pʋlʋ kʋpɑm kɛ́. \v 5 Mpʋ tɔtɔɣɔ ye pɑ tɔɣɔnɑ yəlɑɑ ɑsɑɣɑɑ mpɑ pɑ wɛ wulɑʋ kiŋ tɔ, ɩ təŋəɣɩ siɣisuɣu kɛ́ nɑ ɩ kɑwulɑɣɑ yóo toŋ. \p \v 6 Tɑɑ hɔ nyɑ́ təɣɩ wulɑʋ kiŋ. Pəyele tɑɑ cɑɣɑ sɔsɔ nɔɣɔlʋ ɩ təcɑɣɑlɛ. \v 7 Pə kəlɑ teu sɩ pɑ́ kpɑɑsɩ-ŋ təmlɛ sɔsɔɔlɛ tɑɑ, nɑ mpi pɑɑ tisi-ŋ nɑ sɔsɔ nɔɣɔlʋ ɩ́ cɑɣɑ tɔ. \p \v 8 Tɑɑ hulinɑ nyɑ́ tɔɣɔntəlɛ kɛ nɔnɔɣɔ yɑɑʋ. Pə́ tɑɑ kɔɔ nɑ ɩ́lɛ́ ɩ́ kʋlɩ nyɑ́ tɔɔ, ɩlɛ ɩsənɑɣɑ n kɑ́ lɑ? \p \v 9 Ye nyɑ́ nɑ nɔɣɔlʋ ɩ́ wɛnɑ tɔm, ɩ́ tɑɣɑnɩ-təɣɩ mə́ tɑɑ mə tike. Tɑɑ kuli lɛlʋ kʋheelitʋ kʋŋmɛsətʋ tɔɔ. \v 10 Ntɑnyɩ ɩ kɑ́ nɩɩ-tɩ nɑ ɩ́ kɑlənɑ-ŋ, nɑ pə́ tʋ-ŋ fɛɛlɛ tɑm nyəntɛ tɑɑ, nɑ pə́ kʋ́ nyɑ́ nyʋɣʋ. \p \v 11 Tɔm nti pɑ yɔɣɔtɑ teu tɔ, tə wɛ kɛ́ ɩsɩɩ wʋlɑ wontuɣu ŋku pɑ kɔwɑ liɣitee nyəɣətʋ tɔ. \p \v 12 Ye ləmɑɣɑsɛɛ tʋ kɑləɣənɑ yʋlʋ nɑ ɩ́ nɩɩkɩ, pə teu wɛ kɛ́ ɩsɩɩ wʋlɑ kukuule yɑɑ wʋlɑ lɩɩlʋɣʋ. \p \v 13 Ɩsənɑ lʋm kʋniɣitim hɛɛsəɣɩ yʋlʋ lɑŋlɛ kɛ hɑŋɑɣɑ wɑɑtʋ tɔ, mpʋ tɔtɔɣɔ tɔm kɔntʋ wei pɑ tʋ nɑɑni tɔ ɩ hɛɛsəɣɩ ɩ sɔsɔ lɑŋlɛ. \p \v 14 Wei ɩ kpɑɑləɣɩ kʋhɑʋ tɔm nɑ ɩ́ tɑ́ hɑ-kʋ tɔ, ɩ wɛ ɩsɩɩ tɛʋ piluɣu nɑ heelim yɑsɩ-kʋ tɔɣɔ. \p \v 15 Suulu tʋ pəsəɣɩ nɑ ɩ́ lɑɣɑsɩ wulɑʋ hʋwɛɛ. Mpʋ tɔtɔɣɔ tɔm leleŋ nyəntʋ pəsəɣɩ nɑ tə́ yɔkɩ toŋ. \p \v 16 Ye n hikɑ tɩɩŋ, tɑɑ suli tɔɣɔʋ, nyɑ́ tɑɑ kɑ́ kpɑ nɑ ń tɔ-ɩ. \v 17 Tɑɑ puki kʋtɑmsɑ kɛ́ nyɑ́ tɑɑpɑlʋ tɛ́, pə́ tɑɑ kɔɔ nɑ ɩ́ nyəɣəsɩ-ŋ nɑ ɩ tɑɑ kpɑnɑ-ŋ. \p \v 18 Wei ɩ́ ləsəɣɩ ɑseetɑ pɔpɔtʋ nyəŋ kɛ ɩ tɔɣɔntəlɛ tɔɔ tɔ, ɩ kʋɣɩ yʋlʋ tɔtɔɣɔ ɩsɩɩ ɑkɑlʋɣʋ yɑɑ lɑɣɑtɛ yɑɑ nyəmlɛ. \p \v 19 Sɩ ń lɑ tɛtɛlɑtʋ kɛ nɑɑni kɛ́ lɑŋwɑkəllɛ wule tɔ, pə wɛ ɑsolɑ kɛ́ ɩsɩɩ n tɔkənɑ kete kʋpɛllɛ, yɑɑ n tɔŋ tɑtɛ. \p \v 20 Sɩ ń yoo lɑŋwɑkəllɛ tʋ kɛ yontu tɔ, pə wɛ kʋmɛlɛntʋ kɛ́ ɩsɩɩ n lɛɛkʋɣʋ ɩ toko kɛ wɑtʋ wɑɑtʋ, yɑɑ n liisuɣu lɑɑmii kɛ ɩ hiŋ tɑɑ tɔ. \p \v 21 Ye nyɔɣɔsɩ ɩ́ kpɑ nyɑ́ kolontu hɑ-ɩ nɑ ɩ́ tɔɣɔ. Yɑɑ lʋkɔtʋ wɛnɑ-ɩ hɑ-ɩ lʋm nɑ ɩ́ nyɔɔ. \v 22 Pə tɑɣɑ pʋlʋ, n lɑkʋɣʋ mpʋ tɔ, pə wɛ kɛ́ ɩsɩɩ mɑmɑlɑ kɛ n pələɣɩ ɩ nyʋɣʋ tɑɑ. Pə́cɔ́ Tɑcɑɑ kɑ́ lɛɛtɩ-ŋ nyɑ́ kʋpɑntʋ. \p \v 23 Ɩsənɑ ilim ntɔɣɔŋ heelim kɔŋnɑ tɛʋ tɔ. Ḿpʋ́ɣʋ́ yɔɣɔtɑɣɑ kɑtɑtəlɑɣɑ kʋsəɣɩ lɛlɑɑ pɑ́ɑ́nɑ́. \p \v 24 Pə kəlɑ teu sɩ yʋlʋ ɩ́ həntɩ cokiyɑ tɑɑ, nɑ mpi ɩ́ nɑ ɑlʋ tɔmtʋ pɑɑ kɑɑ nɑŋ tɔ. \p \v 25 Ɩsənɑ lʋm kʋniɣitim kʋɣɩ lʋkɔtʋ tɔ, mpʋ tɔtɔɣɔ tɔm kʋpɑntʋ nti tə lɩɩnɑ tɛtʋ pooluŋ tɔ tə wɛɛ. \v 26 Ɩsənɑ hite lʋm cʋɣʋtəɣɩ nɑ pə́ wɑkəlɩ sɛɛlʋ tɔ, ḿpʋ́ɣʋ́ ɩsɑɣɑʋ wɑkələɣɩ siɣisilu. \p \v 27 Pə fɛɩ teu sɩ ń tɔɣɔ tɩɩŋ kɛ sɔsɔm, yɑɑ ń pɛɛkɩ teeli kɛ kɑtɑtəlɑɣɑ. \p \v 28 Ɩcɑtɛ nte tə fɛɩnɑ koluŋɑ tɔ, tə wɛ kɛ́ ɩsɩɩ yʋlʋ wei ɩ tɑ nyɩ ɩ tɩ kpɑʋ tɔ. \c 26 \s1 Kʋmɛlɛməŋ tɔm \p \v 1 Ɩsɩɩ wʋlɑɣɑ tɑ mʋnɑ yolumɑ, nɑ tɛʋ nɑ kʋ tɔmpɛɛ tɑ mʋnɑ lʋŋlɛ kʋmtʋ wɑɑtʋ tɔ, mpʋ tɔtɔɣɔ kʋmɛlɛŋ tɑ mʋnɑ pɑ́ tʋ-kʋɣʋ teeli. \p \v 2 Nɑ ɩsɩɩ sumpɩʋpɩʋ nɑ keŋkehilɑɣɑ pɑ cɔɔkʋɣʋ ɩsɔtɑɑ tɔ, ḿpʋ́ɣʋ́ mpusi wei ɩ tɑ kɛ nɔɣɔlʋ nyəŋ tɔ ɩɩ kpɑɑkɩ-ɩ. \p \v 3 Kpɑɣɑnʋ kɛ pɑ tʋɣɩ kpɑsɩ nɑ pɑ́ cɑsɑ kpɑŋɑɣɑ kɛ tipilɑ. Ɩlɛnɑ pɑ́ nɑtəɣɩ kʋmɛlɛŋ siɣile tɑɑ kɛ́ kpɑtəŋ. \p \v 4 Tɑɑ kɛɛnɑ kʋmɛlɛŋ kʋcɔcɔtʋ, pə́ tɑɑ kɔɔ nɑ nyɑ́ mɑɣɑmɑɣɑ ń nəɣəsənɑ-kʋ. \v 5 Amɑ cɔ-kʋ ɩsɩɩ kʋ wɛʋ tɔ, pə́ tɑɑ kɔɔ nɑ kʋ́ nyənɩ kʋ təɣɩ ləmɑɣɑsɛɛ tʋ. \p \v 6 Wei ɩ tiliɣinɑ kʋmɛlɛŋ kɛ tɔm tɔ, ɩ mɑɣɑmɑɣɑ ɩ nɔɔhɛɛ kɛ ɩ sɛtəɣɩ nɑ ɩ́ tʋɣɩ ɩ təɣɩ wɑhɑlɑnɑɑ sɔsɑɑ tɑɑ. \p \v 7 Ɩsɩɩ pə kuɣutuɣu kɑɑkɑlɑɣɑ kɛ ɩsənɑ tɔ, ḿpʋ́ɣʋ́ kʋmɛlɛŋ ɩtuule wɛɛ. \p \v 8 Wei ɩ sɑŋ kʋmɛlɛŋ tɔ, ɩ wɛ kɛ́ ɩsɩɩ wei ɩ tɑmsəɣɩ pəntɔlʋɣʋ nɑ pəlɛ tɔ. \p \v 9 Ɩsɩɩ sʋlʋnyɔɔlʋ ɩɩ nyəŋ sɑɑ wei sɔʋlɛ sɔpɑ ɩ niŋ tɑɑ tɔ, ḿpʋ́ɣʋ́ kʋmɛlɛŋ ɩtuule cɛkənɑʋ wɛ kɑtɛ. \p \v 10 Təmlɛ nyʋɣʋ tʋ wei ɩ kpɑkəɣɩ kʋmɛlɛməŋ tɛɛlɑɑ kɛ ɩ təmlɛ tɑɑ tɔ, ɩ wɑkələɣɩ ɩ təmlɛ nyə́mɑ tənɑɣɑ. \p \v 11 Ɩsɩɩ hɑɣɑ məlʋɣʋ kɑ tɔtʋ tɔɣɔʋ tɔ, ḿpʋ́ɣʋ́ kʋmɛlɛŋ lɛləɣɩ kʋ kʋmɛlɛntʋ. \p \v 12 Kʋmɛlɛŋ lɑpɑ sɑnɑ nɑ wei ɩ sɑŋ ɩ tɩ nɑ ɩ lɑɣɑtʋ nɑ ɩ́ fɛɩnɑ-tɩ tɔ. \s1 Yʋlʋ wei ɩ kɛ́ felentú tɔ ɩ tɔm \p \v 13 Felentú kʋyɔɣɔtʋtʋ ntɛ́ sɩ: Tɑɑlɛ wontuɣu ɩsɑɣɑʋ wɛ mpɑɑʋ tɑɑ. Tɔɣɔlɑɣɑ wɛ hɑpəlɛ tɔɔ. \p \v 14 Ɩsɩɩ kɑmpʋ cɔɔkʋɣʋ ɩ nyəɣətʋ tɑɑ tɔ, ḿpʋ́ɣʋ́ felentú pəsəɣɩ ɩ kʋhəntʋɣʋ tɔɔ. \p \v 15 Ye felentú ɩ́ sʋsɑ niŋ kɛ nyənɑɣɑ tɑɑ, pə wɛ-ɩ ɩkɑɑlɛ kɛ́ sɩ ɩ́ kpɑɑsɩ-ɩ ɩ nɔɣɔ tɑɑ. \p \v 16 Felentú hʋʋ kɛ́ sɩ, ɩ kəlɑ ləmɑɣɑsɛɛ kɛ yəlɑɑ nɑɑtosompɔɣɔlɑɣɑ wei ɩ yɔɣɔtəɣənɑ lɑɣɑtʋ tɔ. \s1 Atuwɑ lɛnnɑ \p \v 17 Wei ɩ sʋsəɣɩ ɩ nɔɣɔ kɛ lɛlɑɑ tɔm tɑɑ tɔ, ɩ wɛ kɛ́ ɩsɩɩ wei ɩ lʋkɩ sɩ ɩ́ kpɑ hɑɣɑ mʋʋlʋ ŋkpɑŋŋ tɑɑ tɔ. \p \v 18 Ɩsɩɩ kʋmɛlɛŋ liɣiluɣunɑ kɔkɔ yɑɑ nyəmɑ́ yɑɑ kʋkʋkʋm tɔ, \v 19 ḿpʋ́ɣʋ́ yʋlʋ wei ɩ tʋsəɣɩ ɩ tɔɣɔntəlɛ, nɑ ɩ́ tɔŋ sɩ tɑnɑɑʋ kɛ ɩnɩ ɩ lɑkɩ tɔ ɩ wɛɛ. \p \v 20 Tɑɑsɩ tɛŋnɑ nɑ kɔkɔ fiɣini, ḿpʋ́ɣʋ́ ye kɑtɑɣɑsɑɣɑ tɛmɑ yoou tɛŋ. \p \v 21 Amɑntiinɑ tənnɑ mɑmɑlɑ, nɑ tɑɑsɩ tənnɑ kɔkɔ. Ḿpʋ́ɣʋ́ tɔm tʋ kɔŋnɑ yoou. \p \v 22 Kɑtɑɣɑsətʋnɑɑ kʋyɔɣɔtʋtʋ wɛɛ kɛ́ ɩsɩɩ kʋnyɩɩlʋɣʋ tɔɣɔnɑɣɑ ŋkɑ kɑ tiiki hɑtoo yʋlʋ hiluɣu tɑɑ tɔ. \p \v 23 Ɩsɩɩ pɑ tɑɑkʋɣʋ nyəɣələm kɛ cʋɣʋ wontuɣu tɔɔ tɔ, ḿpʋ́ɣʋ́ nɔɔleleŋ tɑkəɣɩ yʋlʋ tɑɑ ɩsɑɣɑtʋ tɔɔ. \p \v 24 Tɔm leleŋ nyəntʋ kɛ yʋlʋ tɑkəɣənɑ ɩ pɑ́ɑ́nɑ́ tɔɔ. Amɑ hɑtoo ɩ tɑɑ kɑloolɑɣɑ kɛ́. \v 25 Pɑɑ ɩ yɔɣɔtəɣɩ nɔɣɔ kʋpɑŋkɑ, tɑɑ tʋnɑ. Mpi tɔ, ɩ ləmɑɣɑsɛɛ tɑɑ wɛ ɑcɑɑlətʋ kɛ nɑɑtosompɔɣɔlɑɣɑ kɛ́. \v 26 Ɩ ɑcilɑɣɑtʋ kɛ ɩ tɑkəɣənɑ ɩ tɑɑ hɑŋɑɣɑ tɔɔ. Amɑ ɩ ɩsɑɣɑtʋ tɛŋ kɛ́ nɑ tə́ nɑ́. \p \v 27 Pʋ́ʋ́ɣʋ́ hullu hotiɣi kʋ tɑɑ kɛ́. Ɩlɛnɑ pəlɛ kʋtulle nɑ́ɑ́ məlɩ tə tullu tɔɔ. \p \v 28 Ye n wɑkələɣɩ yʋlʋ nɑ nyɑ́ kʋyɔɣɔtʋtʋ, nn cɑɑ-ɩ kɛ́. Nɑ tɔm kʋloolutu kɔŋnɑ wɑkəlʋɣʋ. \c 27 \p \v 1 Tɑɑ hɔ nyɑ́ tɩ nɑ cele tɔm. Mpi tɔ, n tɑ tɩɩ nyəm sɑŋɑ mɑɣɑmɑɣɑ nyəntʋ. \p \v 2 Tɑɑ sɑ nyɑ́ təɣɩ nyɑ́ mɑɣɑmɑɣɑ. Pə kəlɑ teu sɩ kpɑɩ tʋ ɩ́ sɑnɑ-ŋ. \p \v 3 Pəlɛ nɑ kɑnyəŋɑ pɑ wɛ yuŋ kɛ́. Amɑ kʋmɛlɛŋ pɑ́ɑ́nɑ́ tɛɛ ḿpʋ́ɣʋ́ yuŋ. \p \v 4 Pɑ́ɑ́nɑ́ kʋɣɩ kɛ́, nɑ ɑ wɛ ɩsɩɩ pɔɣɔ sukuɣu tɔ. Amɑ nɔɣɔlʋ ɩɩ pəsəɣɩ nɑ ɩ́ kɑntəlɩ ɩsəsɛɛmlɛ tʋ cɔlɔ. \p \v 5 Ye n kɑlənɑ yʋlʋ kɛ ɩ kiŋ, pə kəlɑ teu kɛ mənɑɑfiki tʋ tɑɑpɑllɛ. \p \v 6 Nyɑ́ tɑɑpɑlʋ kɑlənɑʋ hʋləɣɩ kɛ́ sɩ, n pəsəɣɩ nɑ ń lɑpɩ-ɩ nɑɑni. Ɩlɛnɑ kolontu wɑɣɑlʋɣʋ nɑ́ɑ́ kɛ́ puɣusuɣu. \p \v 7 Hɑɣɑnɑɣɑ tʋ kisiɣi kɛ́ nɑ ɩ́ kpɛŋnɑ tɩɩŋ. Ɩlɛnɑ nyɔɣɔtʋ nɑ́ɑ́ sɑ nɑ ɩ́ kpɛŋnɑ nyɑŋ nyəm. \p \v 8 Wei ɩ puki təkpɑɑlətʋ kɛ tɛtʋ pooluŋ tɑɑ tɔ, ɩ wɛɛ kɛ́ ɩsɩɩ sumɑɣɑ yekuɣu kɑ tɑntɛ nɑ kɑ́ tɛɛ tɔ. \p \v 9 Kɑcɔkɑ wontu nɑ tulɑɑlʋnɑɑ hɛɛsəɣənɑ yʋlʋ lɑŋlɛ. Ḿpʋ́ɣʋ́ tɑɑpɑlʋ lɑɣɑtʋ tɑsʋɣʋ kəlɑ leleŋ kɛ nyɑ́ mɑɣɑmɑɣɑ nyɑ́ nyəntʋ. \p \v 10 Tɑɑ lɔ nyɑ́ tɑɑpɑlɑɑ yɑɑ nyɑ́ cɑɑ nyə́mɑ. Wɑhɑlɑ ɩ́ mɑɣɑnɑ-ŋ tɑɑ yele nyɑ́ cɔlɔ tʋ nɑ ń pɛɛkɩ nyɑ́ neu. Wulee wulee nyɑ́ cɔlɔ tʋ kələɣɩ-ŋ wɑɑsʋɣʋ kɛ nyɑ́ neu pooluŋ nyəŋ. \p \v 11 Mɑ pəyɑlʋ, wɛɛnɑ ləmɑɣɑsɛɛ. Pɩɩ hʋlʋsɩ mɑ lɑŋlɛ, nɑ ye nɔɣɔlʋ tʋʋkɩ-m mɑ kɑɑ wɩɩ kʋcɔcɔtʋ. \p \v 12 Nyʋɣʋ tɑɑ mɑɣɑsəm tʋ loosiɣi wɑhɑlɑ kɛ pooluŋ, ɩlɛnɑ ɩ́ ŋmɛlɩ. Amɑ kʋmɛlɛməŋ nɑ́ lɑkɩ ɑwusɑ, ɩlɛnɑ pə́ nɩɩkɩ-wɛ. \p \v 13 Ye nɔɣɔlʋ ɩ́ səŋɑɑ sɩ mʋʋlʋ ɩ́ tɔɣɔ-ŋ kəmlɛ, mʋ səŋlʋ cɑpɑ kɛ tɔlʋmɑ kɛ n tɑ nyɩ mʋʋlʋ tɔ pə tɔɔ. \p \v 14 Wei ɩ́ kpɛ́ɛ́sɑ ɩ tɔɣɔntəlɛ nɑ sɛɛtʋ kɛ tɑnɑŋ ɑhulɑ tɛɛ, tə pəsəɣɩ mpusi kɛ́. \p \v 15 Alʋ tɔm tʋ wɛ kɛ́ ɩsɩɩ tɛʋ lʋm cɑkʋɣʋ tiili nɑ pə́ tosiɣi kʋtɑmsɑ tɔ. \v 16 Sɩ ń səŋsɩ ɑlʋ ɩsɩɩ mpʋ tɔ, pə wɛ kɛ́ ɩsɩɩ yʋlʋ cɑɑkʋɣʋ sɩ ɩ́ kpɑ heelim yɑɑ nim kʋhohoom nɑ niŋ tɔ. \p \v 17 Nyəɣəlʋɣʋ kɛ pɑ sɑləɣənɑ kʋ lɛŋkʋ. Ḿpʋ́ɣʋ́ yʋlʋ nɑ ɩ tɔɣɔntəlɛ pɑ cɑɣɑlɛ lɑɣɑsəɣɩ lɛlʋ yɑɑsi. \p \v 18 Wei ɩ pɑɑsəɣənɑ tʋɣʋ ŋku pɑ yɑɑ sɩ fiki tɔ, ɩnɩ ɩ tɔkənɑ kʋ pee. Ḿpʋ́ɣʋ́ təmlɛ tʋ wei ɩ pɑɑsəɣənɑ ɩ cɑɑ tɔ ɩ nyʋɣʋ kɑ́ kʋlɩ. \p \v 19 Ɩsənɑ yʋlʋ nɑɑkɩ ɩ ɩlɛɛmʋɣʋ kɛ lʋm tɑɑ tɔ, mpʋ tɔtɔɣɔ yʋlʋ nɑɑkɩ lɛlʋ tɑɑ kɛ́ ɩnɩ ɩ mɑɣɑmɑɣɑ ɩ yɑɑsi. \p \v 20 Ɩsənɑ ɑtɛtəlɛ nɑ pʋ́ʋ́ɣʋ́ sɔsɔɔŋkʋ ɩɩ nyəɣəsəɣɩ sətɑɑ tɔ. Mpʋ tɔtɔɣɔ yʋlʋ ɩsɛ ɩɩ nyəɣəsəɣɩ kʋnyɩɩləm. \p \v 21 Kɔkɔ kɛ pɑ mɑɣɑsəɣənɑ wʋlɑ nɑ liɣitee nyəɣəlʋɣʋ sɩ pɑ nɑɑ kʋ teu. Mpʋ tɔtɔɣɔ pɩɩ hʋʋnɑ yʋlʋ nɑ pə́ kɛɛsənɑ ɩsənɑ pɑ yɔɣɔtəɣɩ ɩ tɔm tɔ. \p \v 22 Pɑɑ n kɑ sɔ kʋmɛlɛŋ kɛ sɔʋlɛ tɑɑ nɑ kʋ́ yɔkɩ tənɑŋnɑŋ, n kɑɑ wɔɣɔsɩ kʋ kʋmɛlɛntʋ kɛ kʋ tɔɔ. \p \v 23 Pɑɑsənɑ nyɑ́ kɑləkʋ kɛ teu nɑ ń cɛkənɑ pɑɑ nyɑ́ tɔtɛ nte. \v 24 Pə tɑɣɑ pʋlʋ, liɣitee ɩɩ cɑkɩ tɑm tɔɔ. Pəyele kɑwulɑɣɑ ɩɩ təŋəɣɩ lʋlʋɣʋ kʋlʋmʋɣʋ kɛ tɑm. \v 25 Kʋ tɔlɑ nyɩɩtʋ kɛ tɛtɛkəlɛ tɑɑ, nɑ kʋfɑtʋ ɩ́ nyɔɔkɩ ɩlɛ n kʋ pɔɔŋ tɑɑ nyəntʋ. \v 26 Ɩlɛ n kɑ́ lʋʋ heeŋ hʋntʋ kɛ wontu kʋsusuutu, nɑ ń pɛɛtɩ pʋntʋlʋŋ nɑ ń yɑnɑ tɑɑlɛ. \v 27 Wɑɑtʋ ɩnəɣɩ n kɑ́ wɛɛnɑ pəŋ hələm kɛ sɔsɔm, nɑ ń tɔɔnɑ nyɑ́ təyɑɣɑ nyə́mɑ nɑ nyɑ́ təmlɛ nyə́mɑ ɑlʋ nyə́mɑ. \c 28 \p \v 1 Ɩsɑɣɑʋ seeki yem kɛ́, pɑɑ pɑ tɑ tɔɣɔnɩ-ɩ. Amɑ yʋlʋpɑŋ wɛnɑ nɑɑni kɛ́ ɩsɩɩ tɔɣɔlɑɣɑ kʋfɑlɑɣɑ. \p \v 2 Ye tɛtʋ yəlɑɑ lɑkɑsɩ tɑ kɛɛsɩ, tə ɑwulɑɑ wɛ pɑɣɑlɛ kɛ́. Amɑ wulɑʋ ɩ́ wɛnɑ ləmɑɣɑsɛɛ nɑ lɑɣɑtʋ, ɩlɛ tɛtʋ hɛɛ təpɑmm. \p \v 3 Nyʋɣʋ tʋ nyəməŋ tʋ wei ɩ tɔkɩ ɑcɑmɑɑ ɩsɛ tɔ, ɩ nəɣəsənɑ tɛʋ ŋku kʋ wɑkələɣɩ kʋmtʋ tɔɣɔ. \p \v 4 Ɩsɔ kiiŋ lɔlɑɑ sɑŋnɑ ɩsɑɣɑʋ. Amɑ Ɩsɔ kiiŋ tɔkəlɑɑ nɑ́ mʋɣɩ ɩsɑɣɑʋ nɑ pɑ́ɑ́nɑ́. \p \v 5 Yəlɑɑ ɑsɑɣɑɑ ɩɩ cɛkəɣənɑ kʋsiɣisim tɔm. Amɑ mpɑ pɑ pɛɛkəɣɩ Tɑcɑɑ tɔ pɑ cɛkəɣənɑ pə tənɑ. \p \v 6 Pə kəlɑ teu sɩ yʋlʋ ɩ́ wɛɛ kʋnyɔntʋ nɑ ɩ tɔntɛ tewɑ, nɑ mpi ɩ kɑ́ wɛɛnɑ liɣitee nɑ ɩ tɔntɛ tɑ siɣisi tɔ. \p \v 7 Pəyɑɣɑ lɑɣɑtʋ təŋəɣɩ Ɩsɔ kiiŋ kɛ́. Amɑ wei ɩ́lɛ́ ɩ wɛnɑ cewɑɑ ɑsɑɣɑɑ tɔ ɩ tʋɣɩ ɩ cɑɑ kɛ fɛɛlɛ kɛ́. \p \v 8 Wei ɩ kəntəɣɩ nɑ ɩ́ sɔɔlɑ kɑsəyɑɣɑ sɔsɔɔŋkɑ tɔ, ɑcɑmɑɑ pətɔɔtəlɛ tʋ kɛ ɩ cɑləsəɣɩ. \p \v 9 Wei ɩ kisɑ Ɩsɔ kiiu tɔkʋɣʋ tɔ, ɩ kʋsʋlʋmʋtʋ mɑɣɑmɑɣɑ pəsəɣɩ Ɩsɔ kɛ́ ɑcɑɑlətʋ kɛ́. \p \v 10 Wei ɩ hʋləɣɩ yəlɑɑ kʋpɑmɑ kɛ ɩsɑɣɑtʋ mpɑɑŋ tɔ, ɩ hotiɣi pʋ́ʋ́ɣʋ́ ŋku ɩ hulɑɑ tɔ kʋ tɑɑ kɛ́. Amɑ lɑŋhʋlʋmlɛ kɛ yəlɑɑ kʋpɑmɑ nɑ́ wɑɑkɩ. \p \v 11 Toŋ tʋ sɑŋ ɩ təɣɩ sɩ ɩ wɛnɑ ləmɑɣɑsɛɛ. Amɑ lɑɣɑtʋ kʋnyɔntʋ kuliɣinɑ ɩ wɑɑlɩ. \p \v 12 Ye siɣisilɑɑ tɔkənɑ tɛtʋ, yəlɑɑ tənɑ wɛ teeli tɑɑ kɛ́. Amɑ ye ɑsɑɣɑɑ mʋnɑ, pɑɑ ɑwe see kɛ́ nɑ ɩ́ ŋmɛlɩ. \p \v 13 Ɩsɑɣɑtʋ ŋmɛsəlʋ pʋlʋpʋ ɩɩ lɑkɩ teu. Amɑ Ɩsɔ wiiki wei ɩ kuliɣi ɩ nyəntʋ tɔɔ nɑ ɩ́ kisi-tɩ tɔɣɔ. \p \v 14 Wei ɩ wɛ sɔɣɔntʋ kɛ tɑm nɑ ɩsɑɣɑtʋ lɑpʋ tɔɣɔlɛ nyʋleleŋ tʋ. Amɑ lɑŋkpɩɩsəŋ tʋ nɑ́ nɑɑkɩ wɑhɑlɑ kɛ́. \p \v 15 Nyʋɣʋ tʋ nyəməŋ tʋ wei ɩ ŋmɑkələɣɩ tɛtʋ yəlɑɑ kʋnyɔntʋnɑɑ tɔ, ɩ wɛ kɛ́ ɩsɩɩ tɔɣɔlɑɣɑ nyɩɩsʋɣʋ tɔ. Yɑɑ ɩsɩɩ nyɔɣɔsɩ pɩɩkʋɣʋ sʋnsʋmʋɣʋ nɑ kʋ́ cɑɑkɩ kpəntɛ tɔɔ kɛ́ ŋmɑɑʋ tɔ. \p \v 16 Nyʋɣʋ tʋ kʋmɛlɛŋ lʋləsəɣɩ ŋmɑkəlʋɣʋ təmɑ kɛ́. Amɑ wei ɩ kisiɣi kɑsəyɑɣɑ kɑmuɣulɑɣɑ nyəŋkɑ tɔ ɩ pɩɩsɩ sɔɔsəɣɩ kɛ́. \p \v 17 Wei ɩ nyʋɣʋ tɑɑ lɛlʋ səm tɔm wɛɛ tɔ, ɩ seeki ɩ təɣɩ nɑ ɩ́ hoti pəlɑɑʋ tɑɑ, nɔɣɔlʋ ɩ́ tɑɑ kpɑ-ɩ. \p \v 18 Pə kentiɣi wei ɩ tɔntɛ tewɑ tɔ ɩ tɔɔ kɛ́. Amɑ pɑɑ lotu nɑɑlɛ tʋ kɑ lɑ ɩsənɑ ɩsɩɩ ɩ lepɑ. \p \v 19 Tɔɣɔnɑɣɑ tɔɔlənɑ wei ɩ hɑləɣɩ tɔɣɔ. Ɩlɛnɑ wei ɩ təŋəɣɩ kpɑɩ nyəm tɔ ɩ wɛ kʋnyɔŋ tɑɑ. \p \v 20 Pə kooliɣi kʋpɑntʋ kɛ wei ɩ wɛnɑ yʋlʋtʋ tɔɣɔ. Amɑ wei ɩ huliɣinɑ wɛnɑʋ hikuɣu tɔ pɑ kɑɑ yele ɩ ŋkpɑŋʋɣʋ hɔm. \p \v 21 Pə fɛɩ sɩ mɑ nyəmɑ-ɩ ɩ́ wɛɛ hʋʋlɛ tɑɑ. Pɑɑ nɑ mpʋ lɛlɑɑ lɑkɩ yɑɑsi ɩnəɣɩ mʋtʋ ɩcɑʋtɛ mɑɣɑmɑɣɑ nyʋɣʋ tɔɔ. \p \v 22 Ɩsɛsɛɛmlɛ tʋ huliɣi wɛnɑʋ tɔɔ kɛ́, ɩ tɑ nyɩ sɩ kʋnyɔŋ kɑ́ kpɑ-ɩ. \p \v 23 Wei ɩ kɑləɣənɑ ɩ tɔɣɔntəlɛ kɛ ɩ ɩsɛntɑɑ tɔ, pɑ sɛɛ-ɩ nɑ pə kəlɩ wei ɩ puɣusiɣi tɔ. \p \v 24 Wei ɩ ŋmɩɩləɣɩ ɩ cɑɑ yɑɑ ɩ too nɑ ɩ́ tɔŋ sɩ: Pə tɑ kɛ ɩsɑɣɑtʋ tɔ, ɩ́ nɑ ŋmɩɩlʋ yʋlʋkʋlʋ pɑ kʋlʋm kɛ́. \p \v 25 Wei ɩ hɔŋ ɩ tɩ tɔ ɩ kɔŋnɑ yoou kɛ́. Amɑ wei ɩ pɛtɑ ɩ təɣɩ Tɑcɑɑ tɔɣɔ pə lɑkənɑ. \p \v 26 Wei ɩ lɑkɩ ɩ lɑɣɑtʋ kɛ ɩ tike tɔ ɩ kɛ́ kʋmɛlɛŋ kɛ́. Amɑ wei ɩ lɑkənɑ ləmɑɣɑsɛɛ tɔ ɩ wɑɑlɩ kɛ́ pə tɑkəɣɩ. \p \v 27 Wei ɩ hɑɑkɩ kʋnyɔntʋnɑɑ tɔ ɩɩ lɑŋəɣɩ pʋlʋ. Amɑ wei ɩɩ nyənəɣɩ-wɛ tɔ, mpusi sɔsɔ kɑ wɛɛ ɩ tɔɔ kɛ́. \p \v 28 Ye ɑsɑɣɑɑ ɩ tɔɣɔ tɛtʋ, pɑɑ wei ɩ ŋmɛləɣɩ kɛ́. Ye pɑ sɑɑləɣɩ ɩlɛ siɣisilɑɑ nɑ́ɑ́ huki. \c 29 \p \v 1 Yʋlʋ wei ɩ mʋnɑ pɑ́ kɑlənɑ-ɩ, nɑ ɩɩ cɑɑkɩ nɩɩʋ tɔ, pɩɩ wɑkəlɩ-ɩ kpɑkpɑɑ kɛ́, ɩ kɑɑ wɛɛ hiiu. \p \v 2 Siɣisilɑɑ ɩ́ wɛ pɑɣɑlɛ, sɑmɑɑ lɑŋɑ hɛɛwɑɣɑ. Amɑ ye nyəməŋtʋnɑɑ tɔɣɔnɑ kɑwulɑɣɑ yəlɑɑ pilitiɣinɑ wɑhɑlɑ kɛ́. \p \v 3 Wei ɩ nyɩɩləɣɩ sɩ ɩ́ tɔnɑ ləmɑɣɑsɛɛ tɔ, ɩ hɛɛsəɣɩ ɩ cɑɑ lɑŋlɛ kɛ́. Amɑ ɑlɑɑ yɛlɛyɛlɛ nyə́mɑ təŋlʋ nɑ́ lɔɔkɩ ɩ wɛnɑʋ kɛ́. \p \v 4 Wulɑʋ wei ɩ təŋəɣɩ tɑmpɑnɑ tɔ ɩ pɛɛkəɣɩ ɩ tɛtʋ lɔlɔ pote kɛ́. Amɑ wei ɩ mʋɣɩ mukɑɣɑ tɛɛ kʋcɔɔŋ tɔ ɩ wɑkələɣɩ-təɣɩ. \p \v 5 Wei ɩ puɣusiɣi ɩ tɔɣɔntəlɛ tɔ, ɩ mɑɣɑmɑɣɑ ɩ mpɑɑʋ tɑɑ kɛ́ ɩ tʋɣɩ kɑtɔkɑ. \p \v 6 Asɑɣɑɑ pəsəɣɩ pɑ ɩsɑɣɑtʋ yomɑɑ kɛ́. Ɩlɛnɑ lɑŋhʋlʋmlɛ kʋɣɩ tɑmpɑnɑ nyə́mɑ. \p \v 7 Siɣisilɑɑ nyəmɑ́ kʋnyɔntʋnɑɑ tɔm kɛ́. Amɑ ɑsɑɣɑɑ nɑ́ fɛɩnɑ təlɛ tə nyəm. \p \v 8 Sɑɣɑtəlɑɑ cʋkəɣənɑ ɩcɑtɛ. Ɩlɛnɑ ləmɑɣɑsɛɛ nyə́mɑ nɑ́ɑ́ hɛɛsɩ pɑ́ɑ́nɑ́. \p \v 9 Ye lɑɣɑtʋ nɑ kʋmɛlɛŋ pɑ lɑkɩ tɔm, pɑɑ lɑɣɑtʋ mʋ pɑ́ɑ́nɑ́ yɑɑ ɩ woŋɑɑ hɛɛsʋɣʋ kɑɑ kɔɔ. \p \v 10 Yʋlʋkʋlɑɑ ɩɩ cɑɑkɩ kʋpɑmɑ tɔm. Amɑ mpɛɣɛ tɑmpɑnɑ təŋlɑɑ nɑ́ pɛɛkəɣɩ. \p \v 11 Kʋmɛlɛŋ hʋ́lə́ɣɩ́ kʋ pɑ́ɑ́nɑ́ kɛ yem yem kɛ́. Amɑ ləmɑɣɑsɛɛ tʋ nɑ́ nyəmɑ́ ɩ tɩ kpɑʋ. \p \v 12 Ye wulɑʋ ɩ́ təŋəɣɩ pɔpɔtʋ tɔm, ɩ wɑɑlɩ nyə́mɑ pəsəɣɩ ɑsɑɣɑɑ kɛ́. \p \v 13 Kʋnyɔntʋ nɑ ŋmɑkəllʋ pɑ kɛ́ kʋlʋm kɛ́. Amɑ Tɑcɑɑ tʋnɑ-wɛɣɛ ɩsɛ sɩ pɑ́ nɑɑkənɑ. \p \v 14 Wulɑʋ wei ɩ təŋəɣɩ siɣisuɣu nɑ ɩ́ hʋʋkənɑ ɑcɑmɑɑ tɔ, ɩ kɑwulɑɣɑ toŋ sɔɔsəɣɩ tɑm tɔɔ kɛ́. \p \v 15 Kɑlənɑʋ nɑ tipilɑɣɑ tʋɣɩ pəyɑɣɑ tɑɑ kɛ́ ləmɑɣɑsɛɛ kɛ́. Amɑ pəyɑɣɑ ŋkɑ kɑ lɑkɩ kɑ luɣu nyəntʋ tɔ, kɑ too kɛ kɑ tʋɣɩ fɛɛlɛ. \p \v 16 Ye ɑsɑɣɑɑ hukiɣi ɩsɑɣɑtʋ sɔɔsəɣɩ kɛ́. Amɑ siɣisilɑɑ kɑ́ nɑ́ pɑ hotuɣu kɛ kʋyɑkʋ nɑkʋlɩ. \p \v 17 Hɔ nyɑ́ pəyɑɣɑ ŋkpɑŋʋɣʋ, kɑɑ yele nɑ ń hɛɛsɩ, nɑ nyɑ́ lɑŋlɛ hɛɛnɑ-kɛ. \p \v 18 Ye Ɩsɔ ɩɩ yɔɣɔtəɣɩ sɩ, ɩ yəlɑɑ ɩ́ tɛləsəɣɩ, yəlɑɑ pəsəɣɩ tɛtɛlɑtɑɑ kɛ́. Wei ɩ təŋəɣɩ Ɩsɔ kiiu tɔɣɔlɛ leleŋ nɩɩlʋ. \p \v 19 Pə tɑɣɑ nɔɣɔ tɑɑ tɔm tike kɛ pɑ hɔŋnɑ təmlɛ tʋ ŋkpɑŋʋɣʋ, pɑɑ ɩ nɩɩwɑ ɩɩ lɑkɩ. \p \v 20 Ye n nɑ́ yʋlʋ yɔɣɔtəɣɩ nɑ ɩɩ mɑɣɑsəɣɩ, nyɩ sɩ kʋmɛlɛŋ lɑpɑ-ɩ nɑ sɑnɑ. \p \v 21 Təmlɛ tʋ wei pɑ tɑ kpɩɩlɩ teu kɛ ɩ pəcɑɑtʋ tɔ, ɩ tɛŋ ɩ́ ŋmɑkəlɩ ɩ cɑɑ kɛ́. \p \v 22 Pɑ́ɑ́nɑ́ tʋ cɑɑləɣənɑ yoou, nɑ pɑ́ɑ́nɑ́ sɔsɔɔnɑ tʋ nɑ́ɑ́ kɑɑkɩ ɩsɑɣɑtʋ. \p \v 23 Kɑlɑmpɑɑnɩ pɑsəɣɩ yʋlʋ kɛ́, wei ɩ́ pɑsəɣɩ ɩ tɩ tɔ ɩ wɛɛkənɑ teeli. \p \v 24 Nmɩɩlʋ sənlʋ kʋɣɩ ɩ tɩ tɔm kɛ́, ɩ nyəmɑ́ pə mpusi pɑɑ nɑ mpʋ ɩɩ cɑɑ tɑmpɑnɑ yɔɣɔtʋɣʋ. \p \v 25 Ye yʋlʋ kɛ n seliɣinɑ pə kɛ́ kɑtɔkɑ kɛ́. Amɑ ye wei ɩ pɛtɑ ɩ təɣɩ Tɑcɑɑ ɩ tʋlɑ-tɩ. \p \v 26 Yəlɑɑ pɑɣɑlɛ pɛɛkəɣənɑ sɔsɑɑ sɑmtʋ. Amɑ Tɑcɑɑ hʋləɣənɑ pɑɑ ɑwe tɑmpɑnɑ. \p \v 27 Siɣisilɑɑ luɣu fɛɩ tɛtɛlɑtɑɑ. Ḿpʋ́ɣʋ́ ɑsɑɣɑɑ nɑɑ cɑɑkɩ kʋpɑmɑ. \c 30 \s1 Akuuli kʋyɔɣɔtʋtʋ \p \v 1 Apɑlʋ wei pɑ yɑɑ sɩ Yɑkee tɔ, ɩ pəyɑlʋ Akuuli heelinɑ tɔm sɔsɔɔntʋ tənɛɣɛ Ɩtəyɛɛlɩ, nɑ Ɩtəyɛɛlɩ nɑ Wukɑlɩ sɩ: \f ɑ \fr 30:1 \fr*\fk Ɩtəyɛɛlɩ: \fk*\ft Hepəlɑ tɑɑ ɩlɛ tə pəsəɣɩ nɑ tə́ tɛləsɩ tənɛ ɩnɩ sɩ mɑ kɑwɑɣɑ, hɑɩ, Ɩsɔ mɑ kɑwɑɣɑ, nɑ mɑ tomɑ tɛ.\ft*\f* \p \v 2 Mɑ kəlɑ kʋmɛlɛntʋ kɛ pɑɑ ɑwe, pə́cɔ́ mɑ fɛɩnɑ yʋlʋ lɑɣɑtʋ. \p \v 3 Mɑ fɛɩnɑ ləmɑɣɑsɛɛ, pə́cɔ́ mɑ tɑ nyɩ nɑŋŋ nyə́mɑ nyəm. \p \v 4 Awe kpɑ ɩsɔtɑɑ nɑ ɩ tii? Awe tɔkɑ heelim kɛ ɩ niŋ tɑɑ? Awe hɔkɑ lʋm kɛ toko tɑɑ? Awe sɩɩnɑ tɛtʋ? Pɑ yɑɑ-ɩ suwe? Nɑ ɩ pəyɑɣɑ hətɛ se? Ye n nyəmɑ-tɛ heeli-m. \p \v 5 Nɔɔsɩ nsi sɩ tənɑ Ɩsɔ sɩɩ-tʋ tɔ sɩ wɛ nɑɑni kɛ́, ye n sələmɑ-ɩ ɩ kentiɣi nyɑ́ tɔɔ. \v 6 Tɑɑ sɔɔsɩ nɑtələɣɩ ɩ tɔm tɔɔ, pə́ tɑɑ kɔɔ nɑ ɩ́ kpɑ-ŋ nɑ ɩ́ nyənɩ-ŋ pɔpɔtʋ. \p \v 7 Tɔm nɑɑlɛɣɛ mɑ sələməɣɩ-ŋ, lɑ-m-tɩ nɑ pə́cɔ́ mɑ́ sɩ́. \p \v 8 Hɑtələnɑ-m pɔpɔtʋ nɑ tɔm kʋpuɣusutu. Pə́cɔ́ tɑɑ yele nɑ mɑ́ pəsɩ kʋnyɔntʋ kutukutu, yɑɑ mɑ́ sʋʋ toŋ sɔsɔɔŋ. Hɑ-m ɩsənɑ pɩɩ mɑɣɑnɑ-m tɔ. \v 9 Ye mɑ sulɑ wɛnɑʋ, ntɑnyɩ mɑɑ hɑ-ŋ siɣile nɑ mɑ́ tɔ sɩ: Aweɣe Tɑcɑɑ. Yɑɑ ye mɑ sulɑ kʋnyɔŋ, ntɑnyɩ mɑ tɛɛsənɑ ŋmɩɩləm nɑ pə́ kʋ́ nyɑ́ nyʋɣʋ. \p \v 10 Tɑɑ cɑɣɑnɑ təmlɛ tʋ kɛ ɩ cɑɑ kiŋ, ɩ kɑ́ təŋsɩ-ŋ mpusi nɑ ń nɑ́ pə nɑʋ. \p \v 11 Yəlɑɑ wɛɛ nɑ pɑ́ tʋʋkɩ pɑ cɑɑnɑɑ, nɑ pɑɑ sɑŋ pɑ toonɑɑ kɛ pɑɑ pəcɔ. \p \v 12 Yəlɑɑ wɛɛ nɑ pɑ́ hʋʋkɩ sɩ pɑ wɛ tənɑŋŋ, pə́cɔ́ pɑ tɑ nyɑɑlɩ pɑ ɑsilimɑ. \p \v 13 Yəlɑɑ wɛɛ nɑ pɑ́ kɛ́ ɩsətoosile nyə́mɑ, nɑ pɑ́ nyənəɣɩ lɛlɑɑ kɛ yem. \p \v 14 Yəlɑɑ wɛɛ nɑ pɑ kelɑ nɑ lɔŋ ɩsɩɩ lɑɣɑlɛɛ nɑ sɛɛsɩ, pɑ sɔɔlʋ pɩɩwɑ sɩ pɑ́ tɔɣɔ wɑhɑlɑ nyə́mɑ ɩsɛ nɑ pɑ́ kpiisi kʋnyɔntʋnɑɑ kɛ tɛtʋ tɔɔ. \s1 Atuwɑ kʋpɩɩlɛɛ \p \v 15-16 Yəlɑɑ wɛɛ nɑ pɑ́ wɛ ɩsɩɩ lʋm tɛɛ sʋnsʋlʋŋ, nɑ pɑ́ lɛɛkəɣɩ lɛlɑɑ nyəm nɑ pɑ́ tɔŋ sɩ: Hɑ-tʋ hɑ-tʋ. Pʋlʋpʋnɑɑ tooso wɛnnɑ pɑɑ nyəɣəsəɣɩ, pə́cɔ́ pɑ tɑ nyɩ pə mɑɣɑnɑɑ. \q1 Kɑncɑɑlɑɣɑ nyəŋ ntɛ́ ɑtɛtəlɛ. \q1 Nɑɑlɛ nyəŋ kɛ kɑɑlʋlɑɣɑ. \q1 Tooso nyəŋ kɛ wʋlɑɣɑ tɛtʋ. \q1 Liɣiti nyəŋ nɑ́ wɛɛ tɔtɔ, ɩlɛɣɛlɛ kɔkɔ. \p \v 17 Ye nɔɣɔlʋ tʋʋkɩ ɩ cɑɑ nɑ ɩɩ sɑŋ ɩ too kɛ nɩɩnɑʋ, lɔɔʋ kɑtəkɑtəŋ kɑ́ wɔɣɔsɩ ɩ ɩsɛ nɑ hɛkəlɛnɑɑ tɔɣɔ ɩ nɑntʋ. \p \v 18-19 Pʋlʋpʋnɑɑ tooso wɛnnɑ nɑ pɑ́ tɛɛ-m, mɑɑ cɛkəɣənɑ-wɛ. \q1 Kɑncɑɑlɑɣɑ nyəŋ ntɛ́ hɛkəlɛ kʋlʋɣʋ kɛ ɩsɔtɑɑ. \q1 Nɑɑlɛ nyəŋ kɛ tʋm lɔɔlʋɣʋ kɛ kʋkpɑmʋɣʋ tɔɔ. \q1 Tooso nyəŋ kɛ kpɩɩlʋɣʋ sɔsɔɔʋ hɑpəlɛ kɛ teŋku tɑɑ. \q1 Hɑlɩ liɣiti nyəŋ wɛɛ. \q1 Ɩlɛɣɛlɛ mpi pə pukinɑ yʋlʋ kɛ ɑlʋ kiŋ tɔ. \p \v 20 Alʋ yɛlɛyɛlɛ tʋ tɛŋ wɑsɑŋkɑlətʋ, ɩlɛnɑ ɩ́ sɑŋ ɩ təɣɩ lʋm kɛ teitei ɩsɩɩ yʋlʋ tɛŋʋɣʋ tɔɣɔʋ nɑ ɩ́ hɩɩsɩ ɩ nɔɣɔ tɔ. Nɑ ɩ́ tɔ sɩ: Mɑ tɑ lɑ ɩsɑɣɑtʋ nɑtəlɩ. \p \v 21-23 Pʋlʋpʋnɑɑ tooso pəsəɣənɑ ɑntulinyɑ kɛ́ kpɛntəlɑsɩ, pə́cɔ́ pə fɛɩ lɑpʋ. \q1 Kɑncɑɑlɑɣɑ nyəŋ ntɛ́ yom pəsʋɣʋ wulɑʋ tɔ. \q1 Nɑɑlɛ nyəŋ kɛ kʋmɛlɛŋ sʋʋkʋɣʋ toŋ tɔ. \q1 Tooso nyəŋ kɛ ɑlʋ wei pɑɑ cɑɑ tɔ ɩ sɑɑʋ kɛ ɑpɑlʋ. \q1 Hɑlɩ liɣiti nyəŋ wɛɛ. \q1 Ɩlɛɣɛlɛ təmlɛ tʋ ɑlʋnyəŋ wei ɩ \q1 lɛɛkəɣɩ ɩ too sɔsɔɔntʋ tɔ. \p \v 24 Wontu səkpetu nɑtəlɩ tə wɛ tɛtʋ tɔɔ kɛ́ liɣiti, nɑ ntɩ tə tɛɛnɑ lɑɣɑtʋ. \p \v 25 Kɑncɑɑlɑɣɑ wontu ntɛ́ tɔɔlɑɑ, pɑ fɛɩ toŋ pəyele pɑ kpeɣeliɣi pɑ tɔɣɔnɑɣɑ kɛ lʋŋlɛ. \p \v 26 Wontu nɑɑlɛ nyəntʋ kɛ nɑmisi, sɩ fɛɩ tomɑ, nɑ sɩ tʋɣɩ sɩ lonɑ kɛ kʋkpɑməŋ tɑɑ. \p \v 27 Wontu tooso nyəntʋ kɛ kʋtoloŋ, kʋ fɛɩnɑ wulɑʋ. Pə́cɔ́ kʋ təŋəɣɩ təmɑɣɑ tintikɑ tintikɑ. \p \v 28 Nɑ pə́ kɑɑsɩ kɑŋmɑɣɑ, pɑ kpɑɑkɩ-kɛɣɛ niŋ tɑɑ kɛ́. Pə́cɔ́ kɑ sʋʋkɩ ɑwulɑɑ tɛɛsɩ tɑɑ. \p \v 29-31 Weesuɣu nyə́mɑ tooso wɛnnɑ nɑ pɑ́ tɔŋ ɩsɩɩ pɑ cɑɑkɩ tɔ. \q1 Weesuɣu tʋ kɑncɑɑlɑɣɑ nyəŋ ntɛ́ \q1 tɑɑlɛ wontu tənɑ cɑɑ tɔɣɔlɑɣɑ. \q1 Kɑɑ seeki nɔɣɔlʋ. \q1 Weesuɣu tʋ nɑɑlɛ nyəŋ ntɛ́ \q1 kɑmpɑɑʋ fɛlʋɣʋʋnɑ ɩfepile tɔ, \q1 tooso nyəŋ kɛ pəntʋlʋɣʋ. \q1 Hɑlɩ liɣiti nyəŋ wɛɛ. \q1 Ɩlɛɣɛlɛ yoolɑɑ wulɑʋ wei ɩ tʋ ɩ yoolɑɑ kɛ nɔɣɔ tɔ. \p \v 32 Ye nyɑ́ kʋmɛlɛntʋ kɑ tʋsənɑ-ŋ nɑ ń hɔ nyɑ́ tɩ, nɑ ń kɔɔ nɑ ń pəsənɑ lɑɑkɑlɩ, ɩlɛ nyɩ nyɑ́ tɩ kpɑʋ. \v 33 Pə tɑɣɑ pʋlʋ, pɑ ciɣitiɣi nɑɑləm kɛ́ ɩlɛnɑ nɑɑnim kpɑ. Ɩlɛnɑ pɑ́ mɑ́ mɩɩnɑ tɔɔ nɑ cɑləm kpe. Mpʋ tɔtɔɣɔ pɑ́ɑ́nɑ́ kʋsəɣɩ yoou. \c 31 \s1 Lɑɣɑtʋ tɑsʋɣʋ kɛ wulɑʋ Lemuwɛlɩ \p \v 1 Lɑɣɑtʋ nti Mɑsɑ wulɑʋ Lemuwɛlɩ too tɑsɑ-ɩ tɔɣɔlɛ sɩ: \p \v 2 Mɑ pəyɑlʋ, nyɑ́ wei mɑ sələmɑɑ nɑ mɑ́ lʋlɩ tɔ ke ŋkpɑŋŋ. \v 3 Tɑɑ cɛlɑ nyɑ́ toŋ kɛ ɑlɑɑ. Pəyele tɑɑ hʋlɩ ɑlɑɑ mpɑ pɑ wɑkələɣɩ ɑwulɑɑ tɔɣɔ nyɑ́ mpɑɑŋ. \v 4 Pə tɑɣɑ ɑwulɑɑ təmlɛ ntɛ́ sɩ pɑ́ nyɔɔ sʋlʋm. Pəyele pə fɛɩ sɩ ɑwulumpiyɑ nɑ́ɑ́ pɛɛkɩ sʋlʋm toŋ nyəm. \v 5 Pə tɑɑ kɔɔ nɑ pɑ́ nyɔɔkɩ nɑ pɑ́ sɔɔ kiiŋ tɔɔ. Yɑɑ pɑ́ wɑkəlɩ kʋnyɔntʋnɑɑ mpɑ pɑ tɔm tewɑ tɔ. \v 6 Mpɑ sʋlʋm mʋnɑɑ tɔɣɔlɛ mpɑ pɑ cɑɑ səm tɔ, nɑ sɑləməlɑɑ. Yɑɑ lɑŋwɑkəllɛ sɔsɔɔlɛ nyə́mɑ, \v 7 nɑ pɑ́ sɔɔ pɑ wɑhɑlɑ nɑ pɑ kʋnyɔntɔɣɔlɛ tɔɔ. \v 8-9 Amɑ ye nyɑ́ ɩlɛ tɔɣɔ nyɑ́ kɑwulɑɣɑ nɑ siɣisuɣu, nɑ ń sɛɛnɑ kʋnyɔntʋnɑɑ, nɑ wɑhɑlɑ nyə́mɑ, nɑ mpɑ pɑ lɔwɑ tɔ, nɑ mpɑ pɑɑ pəsəɣɩ yɔɣɔtɑɣɑ tɔ, pɑ tɔɔ. \s1 Alʋ kʋpɑŋ yɑɑsi \p \v 10 Wei ɩ́ hikɑ ɑlʋ kʋpɑŋ ɩ kəlɑ kɑcɔkɑ wontu. \p \v 11 Ɩ pɑɑlʋ wɛnɑ-ɩ nɑɑni kɛ́ nɑ ɩ́ tɑɣɑnəɣɩ ɩ wɛnɑʋ. \p \v 12 Kʋpɑntʋ kɛ ɩ ɑlʋ lɑkɩ-ɩ, ɩɩ lɑkɩ-ɩ kʋwəwɩɩtʋ hɑlənɑ ɩ səm. \p \v 13 Alʋ ɩnɩ ɩ pɛɛkəɣɩ kpoŋkpontu toŋ nyəntʋ kɛ́, nɑ heeŋ hʋntʋ nɑ ɩ́ lɑkɩ təmlɛ nɑ lɑŋhʋlʋmlɛ. \p \v 14 Pooluŋ kɛ ɑlʋ ɩnɩ ɩ kɔŋnɑ ɩ tɔɣɔnɑɣɑ, ɩsɩɩ tɑɑtəlɑɑ kpɩɩləŋ. \p \v 15 Tefemle kɛ ɩ́ kʋləɣɩ nɑ ɩ́ cɑləsɩ ɩ nyə́mɑ nɑ ɩ́ tɑlɑ-wɛɣɛ pɑ təmɑ. \p \v 16 Ɩ mɑɣɑsəɣɩ tɑɑlɛ tɔm ɩlɛnɑ ɩ́ yɑ-tɛ. Ɩlɛnɑ ɩ́ tuu lɛsɛŋnɑɑ tɩɩŋ nɑ liɣitee nnɑ ɩ hikɑɑ tɔ. \p \v 17 Alʋ ɩnɩ ɩ nikiɣi təmlɛ kɛ́ nɑ toŋ ɩɩ cɑkɩ yem. \p \v 18 Alʋ ɩnɩ ɩ nyəmɑ́ sɩ ɩ təmlɛ tɔŋ teu, nɑ pɑɑ ɑhoo ɩ mʋsəɣɩ fətəlɑ nɑ ɩ́ lɑkənɑ. \p \v 19 Ɩɩ cɑkɩ yem nɑ folofolo nɑ ɑkpɑɑ fɛɩ ɩ niŋ tɑɑ. \p \v 20 Alʋ ɩnɩ ɩ wɑɑsəɣɩ wɑhɑlɑ nyə́mɑ nɑ ɩ́ hɑɑkɩ kʋnyɔntʋnɑɑ. \p \v 21 Pɑɑ wɑtʋ tɑlɑɑ ɩɩ nəɣəsəɣɩ ɩ təyɑɣɑ nyə́mɑ tɔm. Mpi tɔ, ɩ təyɑɣɑ nyə́mɑ wɛnɑ wɑtʋ wontu kʋpɑntʋ kɛ́. \p \v 22 Alʋ ɩnɩ ɩ lʋʋkɩ ɩ təɣɩ kʋtɑkəŋ kɛ́, nɑ kpoŋkpontu toŋ nyəntʋ kʋsɛɛmtʋ wontu. \p \v 23 Ɩ pɑɑlʋ kɛ́ ɩcɑtɛ sɔsɑɑ tɑɑ tʋ wei ɩ nyʋɣʋ kʋlɑɑ tɔɣɔ. Mpɛ pɑ hʋʋkənɑ ɩcɑtɛ tɔm. \p \v 24 Ɩ lʋʋkɩ tɑmpɑlɑnɑɑ nɑ wontu kɛ́, nɑ ɩ́ pɛɛtəɣənɑ tɑɑtəlɑɑ. \p \v 25 Tomɑ nɑ nyʋɣʋ kʋlʋɣʋ kɛ ɩ suuwɑ ɩ tɔɔ, ɩɩ nəɣəsəɣɩ cele nyəntʋ. \p \v 26 Alʋ ɩnɩ ɩ yɔɣɔtəɣənɑ ləmɑɣɑsɛɛ kɛ́, nɑ ɩ́ tɑsəɣɩ lɑɣɑtʋ nɑ sɔɔlʋɣʋ. \p \v 27 Alʋ ɩnɩ ɩ feŋiɣi mpi pə lɑkɩ ɩ təyɑɣɑ tɑɑ tɔɣɔ, ɩɩ tɔkɩ felentu tɔɣɔnɑɣɑ. \p \v 28 Alʋ ɩnɩ ɩ piyɑ nɑ́ yɑɑkɩ-ɩ lɑŋhʋlʋmlɛ tʋ, nɑ ɩ pɑɑlʋ nɑ́ɑ́ pʋɣʋləɣɩ-ɩ sɩ: \p \v 29 Alɑɑ wɛɛ nɑ pɑ́ tɔŋ teu. Amɑ nyɑ́ tɛɛ pɑ tənɑ. \p \v 30 Tɔnʋɣʋ sotuɣu puɣusiɣi kɛ́, nɑ ɩsɛntɑɑ teu nɑ́ɑ́ sɑɑləɣɩ. Amɑ ɑlʋ wei ɩ nyɑŋnɑ Tɑcɑɑ tɔ ɩ tike ɩ mʋnnɑ sɑmtʋ. \p \v 31 Pə wɛɛ sɩ pɑ́ lɛɛtɩ-ɩ ɩ wɑhɑlɑ sote kɛ ɩ təmlɛ tɔɔ kɛ́.