\id EST - Lokpa Bible portions [dop] -Benin 1999 (web edition -2017) \ide UTF-8 \h Ɩsǝtɛɛ \toc1 ƖSƎTƐƐ TƆM TAKƎLAƔA \toc2 Ɩsǝtɛɛ \toc3 Ɩsǝt \mt1 ƖSƎTƐƐ \mt2 TƆM TAKƎLAƔA \imt1 Kʋtʋlʋtʋ \ip Tɑkǝlɑɣɑ kɑnɛ kɑ tɑɑ kɛ́ pɑ kɛɛsǝɣɩ Yutɑ nyǝ́mɑ mpɑ pɑ ponɑ Pɑpiloni tɔ pɑ tɔm. Pɑpiloni nyǝ́mɑ cɔɔsɑ Yutɑ nyǝ́mɑ mpɛɣɛ hɑlǝnɑ pɑ́ lʋkɩ sɩ pɑ́ kpiisi-wɛ. Amɑ Ɩsɔ tɑ́ tisi. Ɩ yɑpɑ Yutɑ nyǝ́mɑ nɑ Ɩsǝtɛɛ niŋ. \iot Ɩsǝnɑ pɑ fɑɣɑ Ɩsǝtɛɛ tɑkǝlɑɣɑ tɔ: \io1 Ɩsǝtɛɛ pǝsɑ wulɑʋ, titite \ior 1:1–2:23\ior* \io1 Hɑmɑŋ kʋlǝɣɩ Mɑɑtosee tɔɔ, titite \ior 3:1–5:14\ior* \io1 Hɑmɑŋ sǝm, titite \ior 6:1–7:10\ior* \io1 Yutɑ nyǝ́mɑ kǝlʋɣʋ kɛ pɑ kolontunɑɑ, titite \ior 8:1–10:3\ior* \c 1 \s1 Wulɑʋ Aselusi ɑcimɑ \p \v 1 Wulɑʋ Aselusi*fɑ* tɔkɑɣɑnɑ kɑwulɑɣɑ kɛ wɑɑtʋ ɩnɩ ɩ tɑɑ. Pǝ kpɑɣɑʋ Ɛntɩ nɑ pǝ́ polo Ɩtiyopii tɔ, pǝ hɔɣɔlǝŋ nɩɩnʋwɑ nɑ hiu nɑ nɑɑtosompɔɣɔlɑɣɑ (127) tɔɔ. \f ɑ \fr 1:1 \fr*\fk Aselusi: \fk*\ft Pɑpiloni wulɑʋ kɛ pɑ́ yɑɑ mpʋ nɑ kʋlʋm ɩnǝɣɩ\ft*\f* pɑ yɑɑkɩ tɔtɔ sɩ Sɛɛlǝsɛsɩ. \v 2 Susi ɩcɑtɛ sɔsɔɔlɛ tɑɑ kɛ́ Aselusi kɑwulɑɣɑ kumte kɑ wɛɛ. \v 3 Ḿpʋ́ɣʋ́ ɩ kɑwulɑɣɑ pǝnɑɣɑ tooso nyǝŋkɑ tɑɑ, ɩ lɑpɑ ɑcimɑ kɛ ɩ wɑɑlɩ nyǝ́mɑ, nɑ ɩ ɑkewenɑɑ sɔsɑɑ, nɑ Pɛɛsɩ nɑ Metii nyǝ́mɑ, pǝ yoolɑɑ nyʋɣʋ nyǝ́mɑ, nɑ kʋfǝnɛɛnɑɑ nɑ kʋmɑtɑŋnɑɑ sɔsɑɑ. \v 4 Ɩsɔtʋnɑɑ nɑɑtoso tǝcu kɛ́ ɩ lɑpɑ ɑcimɑ ɑnɩ. Aselusi hʋlɑ ɩ wɛnɑʋ sɔsɔɔʋ, nɑ ɩ sɔsɔɔntʋ pǝ fɛɩ yɔɣɔtʋɣʋ. \v 5 Pǝlɛ pǝ wɑɑlɩ kɛ́ ɩ tɑsɑ ɑcimɑ lɑpʋ tɔtɔɣɔ Susi ɩcɑtɛ heele tɑɑ yǝlɑɑ tǝnɑ. Pǝ kpɑɣɑʋ sɔsɑɑ nɑ sǝkpemɑ, nɑ pǝ polo piyɑ tɔ. Kʋyɑkʋ nɑ kʋ ɩsikile kɛ ɩ lɑpɑ ɑcimɑ kɛ kɑwulɑɣɑ nɔnɔɣɔ tɛɛ tɑɣɑ tɔɔ. \v 6 Pɑɑ kɑɣɑ pɔɔŋ kʋpɑŋ kʋhʋlʋmǝŋ kɛ́. Nɑ wei pɑ lii ɑkpɑɑyɑlɑ tɔ, nɑ ŋmɩɩsɩ kʋsɛɛmɑsɩ. Nɑ pɑ́ tɑmsǝnɑ liɣitee nyǝɣǝtʋ kukuwee nɑ pɛɛ kʋhʋlʋmɛɛ ɑkelenɑɑ. Pɑ sɩɩwɑ wʋlɑ nɑ liɣitee nyǝɣǝtʋ pǝ kɑtonɑɑ tɑkɑ kɛ́ pɛɛ kʋpɑnɑ nnɑ ɑ wɛnɑ ŋmɑlǝm wɑɑnɩ wɑɑnɩ tɔ ɑ tɑɣɑ tɔɔ. \v 7 Wulɑʋ kɑ puu sʋlʋm kɛ sɔsɔm kɛ́ nɑ luɣu kʋlʋmʋɣʋ. Ɩlɛnɑ pɑ́ cɛkɩ wʋlɑ poosiyɑnɑɑ wɑɑnɩ wɑɑnɩ tɑɑ, nɑ pɑ́ cɛlǝɣɩ yǝlɑɑ. \v 8 Pɑɑ wei ɩ nɔkɑ ɩsǝnɑ tɔ, ḿpʋ́ɣʋ́ ɩ nyɔɔkɩ. Pɑɑ tɑŋǝɣɩ nɔɣɔlʋ. Mpi tɔ, wulɑʋ kɑ hɑ nɔɣɔ kɛ́ sɩ wei ɩ́ nyɔɔkɩ ɩsǝnɑ pɑ́ cɛlɑ-ɩ mpʋ. \v 9 Ḿpʋ́ɣʋ́ wulɑʋ ɑlʋ Fɑsiti nɑ́ lɑpɑ ɩ ɑlʋtɔɣɔntǝlɛnɑɑ kɛ ɑcimɑ tɔtɔɣɔ kɑwulɑɣɑ tǝyɑɣɑ tɑɑ. \s1 Wulɑʋ ɑlʋ Fɑsiti teeli pɑsʋɣʋ \p \v 10 Ḿpʋ́ɣʋ́ kʋyɑkʋ nɑɑtosompɔɣɔlɑɣɑ nyǝŋkʋ wule, wulɑʋ Aselusi hɑɣɑ sʋlʋm. Ɩ lɑŋlɛ hʋlʋmɑɑ ɩlɛnɑ ɩ́ yɑɑ ɩ tǝmlɛ lɑtɑɑ yǝlɑɑ kɑtɑɑsɩ nɑɑtosompɔɣɔlɑɣɑ. Mehumɑŋ nɑ Pisitɑ nɑ Hɑɑponɑ nɑ Pikitɑ nɑ Apɑkǝtɑ nɑ Setɑɑ nɑ Kɑɑkɑsɩ. \v 11 Nɑ ɩ́ heeli-wɛ sɩ: Mɑ ɑlʋ Fɑsiti ɩ́ tɑɣɑnɩ ɩ tɩ nɑ ɩ́ te ɩ kɑwulɑɣɑ ntenuɣu nɑ ɩ́ lɩɩ mɑ ɩsɛntɑɑ. Nɑ ɑkewenɑɑ sɔsɑɑ nɑ sɑmɑɑ pɑ́ nɑ́ ɩ teu. Mpi tɔ, ɩ ɩsɛntɑɑ kɑ lɩɩwɑɣɑ pǝ fɛɩnɑ sɑɑlɑ. \v 12 Amɑ Fɑsiti nɑ́ kisɑ lɩɩʋ ɩsɩɩ wulɑʋ sɩɩʋ tɔ. Tǝnɑɣɑ pǝ hɑŋɑ wulɑʋ kɛ sɔsɔm, nɑ ɩ pɑ́ɑ́nɑ́ huu. \v 13 Ḿpʋ́ɣʋ́ wulɑʋ yɔɣɔtǝnɑ ɩsɔtʋlʋŋɑsɩ nyǝntɑɑ. Pɑ nyǝmɑ́ kɑwulɑɣɑ tɔm hʋʋʋ nɑ pǝ kiiŋ kɛ́. Pǝ́cɔ́ pɑ kɛ́ lɑɣɑtʋ tɑsǝlɑɑ. \v 14 Mpɛɣɛlɛ Pɛɛsɩ nɑ Metii yǝlɑɑ, Kɑɑsenɑ nɑ Setɑɑ nɑ Atǝmɑtɑ nɑ Tɑɑsisi nɑ Mɛlɛsɩ nɑ Mɑɑsenɑ nɑ Memukɑŋ. Pɑɑ kɛ́ wulɑʋ ɑkewenɑɑ nɑɑtosompɔɣɔlɑɣɑ kɛ́. Pɑ nyǝmɑ́ ɩ lotu kɛ́ nɑ pɑ́ lɑkɩ ɩ kɑwulɑɣɑ tɑɑ kɛ́ tǝmɑ sɔsɔɔnɑ. \v 15 Ḿpʋ́ɣʋ́ ɩ pɔɔsɑ-wɛ sɩ: Wulɑʋ mɑ́, mɑ tilɑɑ nɑ pɑ́ heeli Fɑsiti kɛ tɔm nɑ ɩ́ kisi tǝ mʋɣʋ. Ɩlɛ ye pɑ kɛɛsǝnɑ kiiŋ pepeɣe pǝ wɛɛ sɩ pɑ́ lɑpɩ-ɩ? \p \v 16 Tǝnɑɣɑlɛ Memukɑŋ cɔwɑ wulɑʋ nɑ ɩ ɑkewenɑɑ sɔsɑɑ sɩ: Pǝ tɑɣɑ nyɑ́ tike kɛ Fɑsiti nyǝnɑ yem. Amɑ ɩ kpɛŋnɑ nyɑ́ ɑkewenɑɑ sɔsɑɑ, nɑ nyɑ́ tɛtʋ tɑɑ yǝlɑɑ tǝnɑɣɑ. \v 17 Pǝlɛ pǝ pɑɑsi ɑlɑɑ tǝnɑ kɑ́ tɛlǝsɩ-tǝɣɩ tǝmɑ. Ɩlɛnɑ pɑ́ nyǝnɩ pɑ pɑɑlɑɑ kɛ yem sɩ: Wulɑʋ kɑ yɑɑwɑ ɩ ɑlʋ nɑ ɩ́ kisi pote. \v 18 Sɑŋɑ mɑɣɑmɑɣɑ Mete nɑ Pɛɛsɩ pǝ ɑkewenɑɑ sɔsɑɑ ɑlɑɑ kɑ nɩɩ-tɩ. Ɩlɛnɑ pɑ pɑɑlɑɑ yɔɣɔtǝɣɩ nɑ pɑ́ kɛɛsǝɣɩ-wɛ nɑ pɑ́ɑ́nɑ́ kpɑ-wɛ. \v 19 Tɔʋ, Tɑcɑɑ, ye mɑ tɔm lɑpɑ-ŋ teu, ɩlɛ n yele nɑ pɑ́ ŋmɑɑ Mete nɑ Pɛɛsɩ kiiŋ wei ɩɩ lɑɣɑsǝɣɩ tɔ, ɩ tɑkǝlɑɣɑ tɑɑ sɩ, Fɑsiti ɩ́ tɑɑ tɑsɑ nyɑ́ kiŋ kɔntɛ. Ɩlɛnɑ wulɑʋ kpɑɣɑ ɑlʋ kʋfɑlʋ wei ɩ mʋnɑ pɑ́ kʋsɩ ɩ nyʋɣʋ tɔ. \v 20 Ye nyɑ́ kɑwulɑɣɑ sɔsɑɣɑ kɑnɛ, kɑ tɑɑ yǝlɑɑ tǝnɑ nɩɩ tɔm tǝnɛ, ɩlɛ ɑlɑɑ kɑ́ nɩɩnɑ pɑ pɑɑlɑɑ. Pɑɑ pɑ kɛ́ sǝkpemɑ yɑɑ sɔsɑɑ. \p \v 21 Ḿpʋ́ɣʋ́ tɔm ntɩ tǝ lɑpɑ wulɑʋ nɑ ɩ ɑkewenɑɑ kɛ leleŋ, nɑ wulɑʋ lɑ ɩsɩɩ Memukɑŋ yɔɣɔtʋɣʋ tɔ. \v 22 Ɩlɛnɑ ɩ́ ŋmɑɑ lɛɛtǝlǝnɑɑ nɑ pɑɑ hɔɣɔlʋɣʋ ŋku kʋ kʋnʋŋ nɑ kʋ ŋmɑɑtʋ tɑɑ. Ḿpʋ́ɣʋ́ ɩ tilinɑ ɩ kɑwulɑɣɑ tɛtʋ tǝnɑ tɑɑ sɩ, pɑɑ ɑpɑlʋ wei ɩ kɛ sɔsɔ kɛ ɩ tǝyɑɣɑ tɑɑ kɛ́, nɑ ɩ nsǝmlɛ kɛ pɑɑ yɔɣɔtɩ. \c 2 \s1 Ɩsǝtɛɛ pǝsɑ wulɑʋ ɑlʋ \p \v 1 Wɑɑtʋ wei wulɑʋ pɑ́ɑ́nɑ́ hɛɛwɑ, ɩlɛnɑ ɩ́ mɑɣɑsɩ ɩ ɑlʋ Fɑsiti tɔm kɛ ɩ tɑɑ. Nɑ ɩsǝnɑ ɩ sɩɩwɑ sɩ ɩ lɑkɩ-ɩ tɔ. \v 2 Ḿpʋ́ɣʋ́ ɩ tǝmlɛ nyǝ́mɑ nɑ́ mpʋ ɩlɛnɑ pɑ́ tɔ sɩ: Tɑcɑɑ, pɑ́ pɛɛkɩ-ŋ pɛɛlɑɑ mpɑ pɑ tɑ nyǝntɑ ɑpɑlɑɑ nɑ pɑ lʋm lɩɩwɑ tɔ. \v 3 Mpʋ tɔ, kpɑ ɑkewenɑɑ kɛ kɑwulɑɣɑ hɔɣɔlǝŋ tǝnɑ tɑɑ, nɑ pɑ́ koti pɛɛlɑɑ telɑɑ mpɑ pɑ tɑ nyǝntɑ ɑpɑlɑɑ tɔ. Alɑɑ kɑwulɑɣɑ tǝyɑɣɑ tɑɑ kɛ́ pɑɑ koti pɛɛlɑɑ mpɛɣɛ Susi ɩcɑtɛ tɑɑ. Ɩlɛnɑ yʋlʋ kɑtɑŋɑ Heke wei ɩ pɑɑsǝɣǝnɑ-wɛ tɔ ɩ́ cɛlɛ-wɛɣɛ mpi mpi pɑɑ lɑkǝnɑ kɑcɔkɑ tɔ. \v 4 Nɑ ye nyɑ́ luɣu ɩ́ sʋʋ pɑ tɑɑ wei, ɩlɛ n kpɑɣɑ-ɩ nɑ ń lɛɛtɩ Fɑsiti lonte tɑɑ. \p Ḿpʋ́ɣʋ́ tɔm ntɩ tǝ mɑɣɑ wulɑʋ nɑ ɩ́ lɑ mpʋ. \p \v 5 Yutɑ tʋ nɔɣɔlʋ ɩ kɑ wɛnnɑ Susi ɩcɑtɛ tɑɑ, nɑ pɑ́ yɑɑ-ɩ sɩ Mɑɑtosee. Ɩ kɑ kɛ́ Pɛncɑmɛɛ kpekǝle tʋ, nɑ ɩ cɔsɔnɑɑ ntɛ́ Kisi nɑ Simeyi nɑ ɩ cɑɑ kɛlɛ Yɑyii. \v 6 Ɩ nɑ Yutɑ wulɑʋ Yekoniyɑ nɑ lɛlɑɑ kɛ Pɑpiloni wulɑʋ Nepukɑnɛsɑɑ kɑ kuuwɑ nɑ ɩ́ ponɑ ɩ tɛ. \v 7 Ḿpʋ́ɣʋ́ Mɑɑtosee cɑɑ neu nɑ ɩ́lɛ́ ɩ ɑlʋ pɑ sǝpɑ, nɑ pǝ́ yele sulɑʋ kɛ pɛɛlɔ. Pɑ yɑɑ-ɩ sɩ Hɑtɑsɑ nɑ pɑ́ cuɣusɩ-ɩ sɩ Ɩsǝtɛɛ. Ɩ ɩsɛntɑɑ kɑ lɩɩwɑɣɑ pǝ fɛɩnɑ. Ɩlɛnɑ Mɑɑtosee kpɑɣɑ-ɩ nɑ ɩ́ tɔɔ-ɩ. \p \v 8 Wɑɑtʋ wei pɑ kpɑɑlɑ wulɑʋ tɔm ntǝɣɩ mpʋ, ɩlɛnɑ pɑ́ koti pɛɛlɑɑ kɛ Susi ɩcɑtɛ tɑɑ, nɑ Ɩsǝtɛɛ tɔtɔ. Nɑ pɑ pɑɑsǝnlʋ yʋlʋ kɑtɑŋɑ Heke feŋiɣi pɑ tɔɔ. \v 9 Ḿpʋ́ɣʋ́ Ɩsǝtɛɛ tɔm lɑpɑ ɑpɑlʋ ɩnǝɣɩ teu. Ɩlɛnɑ Ɩsǝtɛɛ kpɑɣɑ-ɩ nɑ nyʋɣʋ. Tǝnɑɣɑ ɩ hɑ-ɩ kpɑkpɑɑ kɛ kɑcɔkɑ wontu, nɑ ɩ́ hʋlɩ-ɩ wɑɑʋ kʋpɑŋkʋ kɛ ɑlɑɑ tǝyɑɣɑ tɑɑ, nɑ ɩ́ cɛlɛ-ɩ kɑwulɑɣɑ tǝyɑɣɑ pɑɑsǝnlɑɑ ɑlʋ nyǝ́mɑ kɛ nɑɑtosompɔɣɔlɑɣɑ. \v 10 Amɑ Ɩsǝtɛɛ tɑ yele nɑ pɑ́ nyɩ sɩ ɩ kɛ́ Yutɑ tʋ, teitei ɩsɩɩ Mɑɑtosee kɑ kisinɑ-ɩ tɔ. \v 11 Mɑɑtosee pukɑɣɑ ɑlɑɑ tǝyɑɣɑ nɔnɔɣɔ tɛɛ kɛ́ nɑ ɩ́ nɑɑkɩ Ɩsǝtɛɛ ɑlɑɑfǝyɑ, nɑ ɩsǝnɑ pɑ lɑkɩ-ɩ tɔ. \p \v 12 Pɩɩ wɛɛ kɛ́ sɩ pɑɑ pɛɛlɔ wei ɩ́ lɑ kɑcɔkɑ kɛ pǝnɑɣɑ tǝcu ɩsɩɩ pɑɑ sɩɩʋ ɑlɑɑ tɔ. Nim mpi pɑ yɑɑ sɩ miili tɔɣɔ pɑ cɑɑlǝɣɩ sɑɣɑlʋɣʋ kɛ ɩsɔtʋnɑɑ nɑɑtoso. Pǝ wɑɑlɩ nɑ pɑ́ sɑɣɑlɩ lɛmpǝnɑɑ tɔtɔɣɔ ɩsɔtʋnɑɑ nɑɑtoso lɛlʋ. Pɑ tɛŋ mpʋ tɔɣɔ pɛɛlɑɑ mpɛ pɑ puki wulɑʋ kiŋ nɑ pɑ́ kɑɑsǝɣɩ tǝmɑ. \v 13 Ye pɛɛlɔ wei ɩ kʋlɑ tɛɛʋ, ɩ́ nɔkɑ mpi pɑ cɛlǝɣɩ-ɩ kɛ́ nɑ ɩ́ kpɛŋnɑ. \v 14 Tɑɑnɑɣɑ tɑɑnɑɣɑ kɛ́ pɑ pukɑɣɑ nɑ kʋ femɑ tɑnɑŋ, ɩlɛ pɑ polo ɑlɑɑ tǝyɑɣɑ nɑɑlɛ nyǝŋkɑ ŋkɑ kɑ tɑɑ yʋlʋ kɑtɑŋɑ Sɑɑsǝkɑsɩ feŋiɣi-wɛ tɔ. Nɑ ye wulɑʋ tɑ nyɩɩlɩ wei nɑ ɩ́ yɑɑ ɩ hǝtɛ, ɩ́lɛ́ ɩɩ tɑsǝɣɩ tǝnɑɣɑ mǝlʋɣʋ. \p \v 15 Kʋyɑŋku pǝ tɑlɑ Apihɑyili pɛɛlɔ Ɩsǝtɛɛ pote tɔ. Ɩsǝtɛɛ kɑ kɛ́ Mɑɑtosee neu wei ɩ kɑ tɔkɑɑ ɩsɩɩ ɩ kʋlʋlʋ tɔɣɔ. Ɩsǝtɛɛ tɑ pɛɛkɩ sɩ ɩ kpɑkǝɣɩ pʋlʋɣʋ yem. Amɑ Heke kɛɛsɑ-ɩ mpi mpi tɔ, pǝ tike kɛ ɩ kpɑɣɑɑ. Ɩsǝtɛɛ tɔm kɑ wɛ pɑ tǝnɑ mpɑ pɑ nɑɑkɑɣɑ-ɩ tɔɣɔ teu kɛ́. \v 16 Wulɑʋ Aselusi kɑwulɑɣɑ pǝnɑɣɑ nɑɑtosompɔɣɔlɑɣɑ nyǝŋkɑ tɑɑ kɛ́ pɑ sʋʋnɑ Ɩsǝtɛɛ kɛ kɑwulɑɣɑ tǝyɑɣɑ tɑɑ, kɛ pɑ ɩsɔtʋ nɑɑnʋwɑ nyǝŋ wei pɑ yɑɑ sɩ Tepe tɔ ɩ tɑɑ. \v 17 Ḿpʋ́ɣʋ́ wulɑʋ luɣu sʋʋ Ɩsǝtɛɛ nɑ pǝ́ kǝlɩ ɩ ɑlɑɑ tǝnɑ. Ɩlɛnɑ wulɑʋ hʋlɩ Ɩsǝtɛɛ kɛ pɛɛlɛɛ nɑ suulu nɑ pǝ́ kǝlɩ pɛɛlɑɑ lɛmpɑ tǝnɑ. Ḿpʋ́ɣʋ́ Aselusi kpɑ Ɩsǝtɛɛ kɛ wulɑʋ ɑlʋnyǝŋ kɛ Fɑsiti lonte tɑɑ, nɑ ɩ́ temɩ-ɩ kɑwulɑɣɑ ntenuɣu. \v 18 Ḿpʋ́ɣʋ́ wulɑʋ lɑpɑ ɑcimɑ kɛ Ɩsǝtɛɛ tɔɔ. Ɩlɛnɑ wulɑʋ yɑɑ ɩ wɑɑlɩ nyǝ́mɑ nɑ ɑkewenɑɑ sɔsɑɑ. Ɩ cɛpɑ ɩ tɛtʋ yǝlɑɑ kɛ lɑmpuu, ɩ lɑpɑ-wɛɣɛ kʋcɔɔŋ nɑ luɣu kʋlʋmʋɣʋ nɑ kɑwulɑɣɑ toŋ. \p \v 19 Wɑɑtʋ wei pɑɑ kotɑ pɛɛlɑɑ kɛ tɔm nɑɑlɛ nyǝm tɔ, Mɑɑtosee kɑ wɛ wulɑʋ tǝmlɛ tɑɑ kɛ́ tǝnɑ. \v 20 Amɑ Ɩsǝtɛɛ kɑ tɔkɑ nti Mɑɑtosee kɑ kisǝnɑ-ɩ tɔɣɔ. Ɩ tɑ yele nɑ pɑ́ nyǝmɩ-ɩ sɩ ɩ kɛ́ Yutɑ tʋ. Mpi tɔ, ɩ seeki Mɑɑtosee kɛ ɩsɩɩ ɩ kɑ wɛʋ ɩ tɛ tɔ. \s1 Mɑɑtosee wɑɑsʋɣʋ kɛ wulɑʋ \p \v 21 Wɑɑtʋ wei Mɑɑtosee kɑ wɛ wulɑʋ tǝmlɛ tɑɑ kɛ́ mpʋ tɔ. Kʋyɑkʋ nɑkʋlɩ, kɑwulɑɣɑ tǝyɑɣɑ nɔnɔɔsɩ tɑŋlɑɑ Pikitɑŋ nɑ Tɛlɛkɩ pɑ mʋ wulɑʋ nɑ pɑ́ɑ́nɑ́, nɑ pɑ́ cɑɑkɑɣɑ-ɩ niŋ tʋɣʋ. \v 22 Mɑɑtosee nɩɩ mpʋ, ɩlɛnɑ ɩ́ tɑɣɑsɩ Ɩsǝtɛɛ, nɑ ɩ́lɛ́ ɩ́ heeli-tǝɣɩ wulɑʋ. \v 23 Pɑ tǝŋɑ tɔm ntɩ tǝ nɔɔhɛɛ, ɩlɛnɑ pɑ́ mɑɣɑnɑ-tǝɣɩ mpʋ. Ḿpʋ́ɣʋ́ pɑ pusɑ ɑpɑlɑɑ ɑsɑɣɑɑ mpɛ pɑ nɑɑlɛ nɑ tʋɣʋ. Ɩlɛnɑ wulɑʋ yele nɑ pɑ́ ŋmɑɑ tɔm ntǝɣɩ ɩ kɑwulɑɣɑ kʋtɔɔsʋtʋ tɑkǝlɑɣɑ tɑɑ. \c 3 \s1 Hɑmɑŋ tɑɑ kpɑnɑʋ kɛ Yutɑ nyǝ́mɑ \p \v 1 Ḿpʋ́ɣʋ́ pǝlɛ pǝ wɑɑlɩ wulɑʋ Aselusi kʋsɑ Akɑkɩ tʋ Hɑmetɑtɑ pǝyɑlʋ Hɑmɑŋ nyʋɣʋ nɑ ɩ́ kpɑ-ɩ ɩ wɑɑlɩ tʋ. \v 2 Ɩlɛnɑ wulɑʋ sɩɩ sɩ ɩ kɑwulɑɣɑ tɑɑ ɑkewenɑɑ tǝnɑ ɩ́ hǝntɩ Hɑmɑŋ kɛ ɑtɛ nɑ pɑ́ sɛɛ-ɩ. Amɑ Mɑɑtosee nɑ́ kisɑ mpʋ ɩnɩ pǝ lɑpʋ. \v 3 Ḿpʋ́ɣʋ́ ɑkewenɑɑ lɛlɑɑ pɔɔsɑ-ɩ sɩ: Pepe tɔɔ kɛ́ nn lɑkɩ ɩsɩɩ wulɑʋ sɩɩwɑ tɔ? \v 4 Pɑɑ kʋyɑkʋ ŋkuɣu pɑ pɔɔsɑɣɑ-ɩ mpʋ. Ɩlɛnɑ ɩ́ cɔ-wɛ sɩ: Mɑ kɛ́ Yutɑ tʋ. Ntɛnɑ pɑ́ tɑɣɑsɩ-tǝɣɩ Hɑmɑŋ sɩ pɑ nɑɑkɩ sɩ ɩ kɑ́ lɑ ɩsǝnɑ. \v 5 Hɑmɑŋ cɛkǝnɑɑ sɩ Mɑɑtosee ɩɩ hǝntǝɣɩ-ɩ ɑtɛ, ɩlɛnɑ ɩ pɑ́ɑ́nɑ́ huu. \v 6 Hɑmɑŋ nɩɩwɑ sɩ Mɑɑtosee kɛ́ Yutɑ tʋ, pǝ tɔɔ kɛ́ ɩ cɑɑkɑɣɑ sɩ ɩ́ kpiisi ɩ́ nɑ ɩ yǝlɑɑ Yutɑ nyǝ́mɑ lɛlɑɑ mpɑ pɑ wɛ Aselusi kɑwulɑɣɑ tǝnɑ tɑɑ tɔ. Sɩ ɩ́ kʋ Mɑɑtosee tike tɔ, tǝlɛ tǝ tɑ mɑɣɑ-ɩ. \v 7 Ḿpʋ́ɣʋ́ Aselusi kɑwulɑɣɑ pǝnɑɣɑ nɑɑnʋwɑ nɑ nɑɑlɛ nyǝŋkɑ ɩsɔtʋ kɑncɑɑlɑɣɑ nyǝŋ wei pɑ yɑɑ sɩ Nisɑŋ tɔ ɩ tɑɑ Hɑmɑŋ mɑɣɑsɑ pǝle nte pɑ yɑɑ sɩ pulim tɔ, sɩ ɩ nyǝŋ kʋyɑkʋ ŋku ɩ kɑ́ kpiisi Yutɑ nyǝ́mɑ ɩsɩɩ ɩ mɑɣɑsʋɣʋ ɩ tɑɑ tɔ. Ɩlɛnɑ pǝ́ tɔɣɔ pɑ ɩsɔtʋ nɑɑnʋwɑ nɑ nɑɑlɛ nyǝŋ wei pɑ yɑɑ sɩ Atɑɑ tɔ. \s1 Hɑmɑŋ mɑɣɑsʋɣʋ sɩ ɩ́ kpiisi Yutɑ nyǝ́mɑ \p \v 8 Ḿpʋ́ɣʋ́ Hɑmɑŋ tɔmɑ wulɑʋ sɩ: Yǝlɑɑ nɑpǝlɩ pɑ wɛnnɑ nyɑ́ tɛtʋ hɔɣɔlǝŋ tǝnɑ tɑɑ. Pɑ wɛnɑ pɑ mpɑɑ kɛ́, pɑ yɑɑsi tɑ nǝɣǝsǝnɑ yǝlɑɑ lɛlɑɑ. Pǝyele pɑɑ tǝŋǝɣɩ nyɑ́ kiiŋ. Ɩlɛ pǝ tɑ mʋnɑ sɩ ń yele-wɛ. \v 9 Ye pǝ mɑɣɑ-ŋ ɩlɛ n hɑ nɔɣɔ nɑ pɑ́ kpiisi-wɛ. Ɩlɛ mɑ kɑɑ lɑŋ pǝ liɣitee nyǝɣǝtʋ kɛ tɔɔnǝnɑɑ ŋmʋnʋɣʋ nɩɩnʋwɑ (300) nɑ mɑ́ cɛlɑ kɑwulɑɣɑ liɣitee pɑɑsǝnlɑɑ nɑ pɑ́ tʋ kpɑncoou tɑɑ. \p \v 10 Ḿpʋ́ɣʋ́ wulɑʋ lǝsɑ ɩ kukuule nte ɩ yʋsǝɣǝnɑ tɔ nɑ ɩ́ cɛlɑ Yutɑ nyǝ́mɑ kolontu Hɑmɑŋ. \v 11 Ɩlɛnɑ ɩ́ tɔmɩ-ɩ sɩ: Mɑ hɑ-ŋ yǝlɑɑ mpɛ nɑ pɑ liɣitee, lɑnɑ-wɛɣɛ ɩsǝnɑ n cɑɑ tɔ. \p \v 12 Ḿpʋ́ɣʋ́ Hɑmɑŋ kotɑ wulɑʋ tɑkǝlɑsɩ ŋmɑɑlɑɑ kɛ ɩsɔtʋ kɑncɑɑlɑɣɑ nyǝŋ kʋyɛɛŋ nɑɑnʋwɑ nɑ tooso wule. Ɩlɛnɑ pɑ́ ŋmɑɑ tɑkǝlɑsɩ kɛ tɛtʋ feŋlɑɑ nɑ kʋmɑtɑŋnɑɑ sɔsɑɑ nɑ nyʋɣʋ nyǝ́mɑ. Ḿpʋ́ɣʋ́ pɑ tɛlǝsǝnɑ pɑɑ piitim mpi pǝ tɑɑ, nɑ pɑ́ tʋ wulɑʋ hǝtɛ nɑ ɩ kʋyʋsʋm. \v 13 Ḿpʋ́ɣʋ́ pɑ tilinɑ lɛɛtǝlǝnɑɑ mpɛɣɛ tillɑɑ kɛ pɑ tɛtʋ tǝnɑ tɑɑ sɩ pɑ́ kpiisi Yutɑ nyǝ́mɑ tǝnɑ tǝpɑɩ. Pǝ kpɑɣɑʋ kʋkpɑtǝlɑɑ nɑ piyɑ tɔ. Ɩlɛnɑ pɑ́ kuu pɑ wɛnɑʋ tǝnɑɣɑ kʋyɑkʋ kʋlʋmʋɣʋ tɑɑ kɛ́ pɑ ɩsɔtʋ nɑɑnʋwɑ nɑ nɑɑlɛ nyǝŋ Atɑɑ kʋyɛɛŋ nɑɑnʋwɑ nɑ tooso wule. \v 14 Pɩɩ wɛɛ sɩ pɑ́ tɛlǝsɩ lɛɛtǝlǝnɑɑ mpɛ pɑ tɔm kɛ pɑɑ tɛtʋ hɔɣɔlʋɣʋ ŋku kʋ yǝlɑɑ kɛ́, nɑ pɑɑ wei ɩ sɔɔlʋ pɩɩ kʋyɑkʋ ŋkʋ kʋ wule. \v 15 Ḿpʋ́ɣʋ́ tillɑɑ tɛɛnɑ ɑsewɑ ɩsɩɩ wulɑʋ kɑ heeluɣu-wɛ tɔ nɑ pɑ́ kpɑɑlɩ tɔm ntǝɣɩ Susi ɩcɑtɛ tɑɑ. Wulɑʋ nɑ Hɑmɑŋ pɑ cɑɣɑɑ nɑ pɑ́ nyɔɔkɩ, ɩlɛnɑ tɔm ntɩ tǝ cʋkɩ ɩcɑtɛ. \c 4 \s1 Mɑɑtosee sǝlǝmʋɣʋ kɛ Ɩsǝtɛɛ sɩ ɩ́ sǝnɑ-wɛ \p \v 1 Mɑɑtosee nɩɩwɑ pǝ tǝnɑ mpi pǝ lɑkɩ tɔ. Ɩlɛnɑ ɩ́ cǝlɩ ɩ wontu nɑ lɑŋwɑkǝllɛ nɑ ɩ suu lǝyɑɣɑ nyǝntʋ. Nɑ ɩ́ pǝlɩ ɩ nyʋɣʋ tɑɑ kɛ́ tɔlʋmɑ, nɑ ɩ́ cɔɔ ɩcɑtɛ nɑ ɩ́ mɑkɩ kɑpusi. \v 2 Ḿpʋ́ɣʋ́ ɩ polɑ kɑwulɑɣɑ nɔnɔɣɔ nɑ ɩ́ sǝŋ tǝnɑ. Mpi tɔ, pɑ kisinɑ lǝyɑɣɑ wontu suulɑɑ kɛ nɔnɔɣɔ ŋkɛɣɛ. \v 3 Pɑɑ tɛtʋ hɔɣɔlʋɣʋ ŋku kʋ tɑɑ kɛ́ wulɑʋ tɔm ntɩ tǝ tɑlɑɑ, Yutɑ nyǝ́mɑ lɑŋɑ wɑkǝlǝɣɩ kɛ́ tǝtɔɣɔtɔɣɔ. Nɑ pɑ́ hɔkǝɣɩ nɔɔsɩ nɑ pɑ́ wiiki nɑ pɑ pɑɣɑlɛ suuki lǝyɑɣɑ wontu, nɑ pɑ́ hǝntǝɣɩ tɔlʋmɑ tɑɑ. \p \v 4 Ḿpʋ́ɣʋ́ Ɩsǝtɛɛ tǝmlɛ nyǝ́mɑ ɑlʋnyǝmɑ nɑ yǝlɑɑ kɑtɑɑsɩ pɑ polɑɑ nɑ pɑ heeli Ɩsǝtɛɛ kɛ Mɑɑtosee lɑŋwɑkǝllɛ tɔm. Ɩlɛnɑ sɔɣɔntʋ kpɑ Ɩsǝtɛɛ kɛ sɔsɔm nɑ ɩ́ tilinɑ Mɑɑtosee kɛ wontu, sɩ ɩ́ wɔɣɔsɩ ɩ lǝyɑɣɑ nyǝntʋ. Ɩlɛnɑ Mɑɑtosee kisi. \v 5 Tǝnɑɣɑ Ɩsǝtɛɛ yɑɑ kɑtɑŋɑ Hɑtɑkɩ wei wulɑʋ kɑ cɛlɑ-ɩ sɩ ɩ́ lɑkɩ-ɩ tǝmlɛ tɔ nɑ ɩ́ tili-ɩ sɩ: Polo ń pɔɔsɩ Mɑɑtosee sɩ pepe lɑpǝnɑ. \v 6 Ḿpʋ́ɣʋ́ Hɑtɑkɩ polɑ Mɑɑtosee kiŋ kɛ kɑwulɑɣɑ tǝyɑɣɑ nɔnɔɣɔ tǝnɑɣɑ ɩcɑtɛ pɑtǝmɑ tɑɑ. \v 7 Ɩlɛnɑ Mɑtosee kɛɛsɩ-ɩ pǝ tǝnɑ mpi pǝ mɑɣɑnɑ-ɩ tɔ. Ɩ kɛɛsɑ-ɩ tɔtɔɣɔ liɣitee ɩsǝnɑ Hɑmɑŋ sɩɩ ɩ nɔɣɔ sɩ, ye ɩ lɩɩnɑ Yutɑ nyǝ́mɑ tǝkʋlɛ ɩ kɑ́ tʋ wulɑʋ kpɑncoou tɑɑ tɔ. \v 8 Ɩlɛnɑ Mɑɑtosee cɛlɛ-ɩ Yutɑ nyǝ́mɑ kʋɣʋ tɔm nti pɑ kpɑɑlɑ Susi tɑɑ tɔ pǝ tɑkǝlɑɣɑ sɩ: Cɛlɑ Ɩsǝtɛɛ nɑ ń kɛɛsɩ-ɩ pǝ tǝnɑ. Sɩ polo wulɑʋ kiŋ nɑ ń wiinɑ-ɩ nɑ ń sǝlǝmɩ-ɩ suulu kɛ Yutɑ nyǝ́mɑ tɔm. \v 9 Ḿpʋ́ɣʋ́ Hɑtɑkɩ polɑɑ nɑ ɩ́ heeli Ɩsǝtɛɛ kɛ Mɑɑtosee tɔm ntɩ. \v 10 Tǝnɑɣɑ Ɩsǝtɛɛ mǝŋnɑ Hɑtɑkɩ sɩ ɩ́ heeli Mɑɑtosee sɩ: \v 11 Pǝ kpɑɣɑʋ wulɑʋ tǝmlɛ nyǝ́mɑ tǝnɑ, nɑ ɩ tɛtʋ hɔɣɔlǝŋ yǝlɑɑ tǝnɑ tɔ, pɑ nyǝmɑ́ sɩ pɑɑ ɑpɑlʋ yɑɑ ɑlʋ sʋʋnɑ wulɑʋ tɑɣɑ tɔɔ nɑ pɑ́ tɑ yɑɑ-ɩ, sǝm kɛ́. Amɑ wei wulɑʋ kɑ́ hʋlɩ ɩ wʋlɑ kpɑ́tʋ́ɣʋ́ sɩ ɩ yɑɑ-ɩ tɔ ɩ pɑɑsi kɛ́. Pǝyele mɑ kʋyɛɛŋ hiu nɑ nɑɑnʋwɑ kɔlɔ wulɑʋ tɑ yɑɑtɑ-m ɩ cɔlɔ. \v 12-13 Tǝnɑɣɑ Mɑɑtosee tilɑɑ sɩ pɑ́ heeli Ɩsǝtɛɛ sɩ: Tɑɑ hʋʋ sɩ nyɑ́ tike n kɑ́ fitinɑ sǝm sɩ n wɛ wulɑʋ tǝyɑɣɑ tɑɑ tɔ pǝ tɔɔ yoo. \v 14 Amɑ ye ń kisɑ tɔm tǝnɛ tǝ pɑɑsǝnɑʋ, pɩɩ wɑɑsɩ Yutɑ nyǝ́mɑ. Ɩlɛ nyɑ́ nɑ nyɑ́ tǝyɑɣɑ nyǝ́mɑ mǝ tǝnɑɣɑ ntɛ́. Hɑlɩ ntɑnyɩ pǝ mɑɣɑmɑɣɑ pǝ tɔɔ kɛ́ n pǝsɑ wulɑʋ ɑlʋ. \v 15 Ḿpʋ́ɣʋ́ Ɩsǝtɛɛ tilɑɑ sɩ pɑ heeli Mɑɑtosee sɩ: \v 16 Polo ń koti Yutɑ nyǝ́mɑ mpɑ pɑ wɛ Susi tɔ pɑ tǝnɑ nɑ pɑ́ hɔkɔ nɔɔsɩ kɛ mɑ tɔɔ kɛ́ kʋyɛɛŋ tooso. Ɩ́ tɑɑ tɔɣɔ ɩ́ tɑɑ nyɔɔ, pɑɑ ilim pɑɑ ɑhoo. Mɑ nɑ mɑ tǝmlɛ nyǝ́mɑ ɑlʋnyǝmɑ tɑɑ hɔkɔ nɔɔsɩ kɛ mpʋ tɔtɔ. Pɑɑ nɑ kiiu wɛɛ tɔ, mɑɑ sʋʋ wulɑʋ tɔɔ, nɑ ye mɑɑ sɩ mɑ sɩ. \p \v 17 Ḿpʋ́ɣʋ́ Mɑɑtosee tɛɛwɑ nɑ ɩ́ lɑ pǝ tǝnɑ mpi Ɩsǝtɛɛ heelɑ-ɩ tɔ. \c 5 \s1 Ɩsǝtɛɛ yɑɑ wulɑʋ nɑ Hɑmɑŋ kɛ tɔɣɔʋ \p \v 1 Ḿpʋ́ɣʋ́ pɑ nɔhɔkʋtʋ kʋyɑkʋ tooso nyǝŋkʋ wule, Ɩsǝtɛɛ suu ɩ kɑwulɑɣɑ wontu nɑ ɩ́ polo nɑ ɩ́ sǝŋ wulɑʋ tɑɣɑ tɔɔ. Nɑ wulɑʋ nɑ́ɑ́ cɑɣɑ ɩ kɑwulɑɣɑ kumte tɔɔ kɛ́ nɔnɔkeelɑsɩ. \v 2 Wɑɑtʋ wei wulɑʋ nɑ Ɩsǝtɛɛ nɑ ɩ́ sǝŋɑ mpʋ, ɩlɛnɑ Ɩsǝtɛɛ nyʋɣʋ te nɑ wulɑʋ hʋlɩ-ɩ ɩ wʋlɑ kpɑ́tʋ́ɣʋ́ nɑ Ɩsǝtɛɛ polo ɩ́ tokinɑ kʋ nɔɣɔ tɑɑ. \v 3 Ḿpʋ́ɣʋ́ wulɑʋ pɔɔsɑ-ɩ sɩ: Alɑɑfǝyɑ kɛlɛ? Heeli-m mpi n cɑɑkɩ tɔ, pɑɑ mɑ kɑwulɑɣɑ hɔɣɔlʋɣʋ mɑɑ hɑ-ŋ. \v 4 Ntɛnɑ Ɩsǝtɛɛ cɔ sɩ: Hɑɩ, mɑ cɛ, ɑlɑɑfǝyɑ kɛ́. Mɑ cɑɑ kɛ́ sɩ nyɑnɑ Hɑmɑŋ ɩ́ kɔɔ mɑ tɛɣɛ sɑŋɑ nɑ ɩ́ tɔɣɔ. \p \v 5 Ḿpʋ́ɣʋ́ wulɑʋ tilɑ kpɑkpɑɑ kɛ Hɑmɑŋ wɑɑlɩ sɩ pɑ́ polo Ɩsǝtɛɛ tɛɣɛ tɔɣɔʋ ɩsɩɩ ɩ́lɛ́ ɩ nyɩɩlʋɣʋ tɔ. Ɩlɛnɑ pɑ́ tɛɛ. \v 6 Pɑ nyɔɔkɑɣɑ sʋlʋm kɛ wɑɑtʋ wei ɩlɛnɑ wulɑʋ pɔɔsɩ Ɩsǝtɛɛ sɩ: Pepeɣe n nyɩɩlǝɣɩ yee? Pɑɑ mɑ kɑwulɑɣɑ hɔɣɔlʋɣʋ, mɑɑ hɑ-ŋ. \v 7-8 Mpʋɣʋlɛ Ɩsǝtɛɛ sɩ: Hɑɩ, mɑ cɛ, nti mɑ nyɩɩlǝɣɩ teu tɔɣɔlɛ sɩ cele nyɑnɑ Hɑmɑŋ ɩ́ kɔɔ mɑ tɛɣɛ tɔɣɔʋ tɔtɔ. Ɩlɛ mɑɑ heeli-ŋ nti tǝ wɛɛ tɔ. \s1 Hɑmɑŋ cɑɑkɩ Mɑɑtosee kʋɣʋ \p \v 9 Ḿpʋ́ɣʋ́ Hɑmɑŋ lɩɩnɑ Ɩsǝtɛɛ tɛɣɛ kʋyɑkʋ ŋkʋ nɑ lɑŋhʋlʋmlɛ sɔsɔɔlɛ. Ɩlɛnɑ ɩ́ mɑɣɑnɑ Mɑɑtosee kɛ wulɑʋ tǝyɑɣɑ nɔnɔɣɔ, ɑmɑ Mɑɑtosee tɑ kʋlɩ yɑɑ ɩ́ nyǝɣǝlɩ sɩ ɩ sɛɛkɩ Hɑmɑŋ, ɩlɛnɑ pɑ́ɑ́nɑ́ huu Hɑmɑŋ. \v 10 Ɩlɛnɑ ɩ́ kpɑ ɩ tɩ nɑ ɩ́ kpe nɑ ɩ́ tili nɑ pɑ́ yɑɑ ɩ tɑɑpɑlɑɑ nɑ ɩ ɑlʋ Sɛlɛɛsɩ. \v 11 Ḿpʋ́ɣʋ́ Hɑmɑŋ sɑmɑ ɩ tɩ nɑ ɩ wɛnɑʋ sɔsɔɔm nɑ ɩ pǝyɑlɑɑ kʋpiŋ. Nɑ teeli wei wulɑʋ tʋ-ɩ nɑ ɩ́ kpɑ-ɩ ɩ ɑkewenɑɑ nɑ ɩ wɑɑlɩ nyǝ́mɑ pɑ nyʋɣʋ tʋ tɔ. \v 12 Pǝlɛ pǝ pɑɑsi, nɑ ɩ́ tɑsɑ sɩ: Mɑ tike tǝkoŋ kɛ́ Ɩsǝtɛɛ lǝsɑɑ sɩ mɑ sɩɩ wulɑʋ nɑ tǝ tɔɣɔ ɩ tɛ. Pǝ́cɔ́ cele mɑ nɑ wulɑʋ tǝ tɑsǝɣɩ Ɩsǝtɛɛ tɛɣɛ mǝlʋɣʋ nɑ tǝ́ tɔɣɔ tɔtɔ. \v 13 Amɑ mɑ mɑɣɑnɑ Yutɑ tʋ Mɑɑtosee kɛ wulɑʋ tǝyɑɣɑ nɔnɔɣɔ. Ɩlɛnɑ mɑ lɑŋlɛ wɑkǝlɩ nɑ mɑ́ sɔɔ tǝnɛ ɩnɩ tǝ tǝnɑ tǝ tɔɔ. \p \v 14 Ḿpʋ́ɣʋ́ Hɑmɑŋ ɑlʋ Sɛlɛɛsɩ nɑ ɩ tɑɑpɑlɑɑ tǝnɑ tɔmɑ sɩ: Pɑ́ sɑɑkɩ tesikɑ nɑ kɑ́ kʋlɩ ɩsɩɩ mɛɛtǝlǝnɑɑ hiu nɑ kɑkpɑsɩ. Ɩlɛnɑ cele tɑnɑŋ ń sǝlǝmɩ wulɑʋ nɑ pɑ́ pusi Mɑɑtosee nɑ-kɛ. Ɩlɛ nyɑnɑ wulɑʋ ɩ́ kɑ́ polo tɔɣɔʋ nɑ lɑŋhʋlʋmlɛ. \p Tǝnɑɣɑ tɔm tǝnɛ tǝ mɑɣɑ Hɑmɑŋ, nɑ ɩ́ lɑ́ nɑ pɑ́ sɑɑkɩ tesikɑ. \c 6 \s1 Wulɑʋ kʋsʋɣʋ kɛ Mɑɑtosee nyʋɣʋ \p \v 1 Ḿpʋ́ɣʋ́ ɑhoo ɑnɩ wulɑʋ tɑ pǝsɩ nɑ ɩ́ too. Ɩlɛnɑ ɩ́ yele nɑ pɑ́ kɔnɑ kʋtɔɔsʋtʋ tɑkǝlɑɣɑ nɑ pɑ́ kɑlɑ-ɩ-kɛ́. \v 2 Tǝnɑɣɑ pɑ mɑɣɑnɑ kɑ tɑɑ sɩ: Mɑɑtosee kɑ kulɑ wulɑʋ tǝyɑɣɑ tɑŋlɑɑ Pikitɑŋ nɑ Tɛlɛkɩ pɑ wɑɑlɩ. Wɑɑtʋ ɩnǝɣɩ pɛlɛ pɑ cɑɑkɑɣɑ wulɑʋ kɛ niŋ tʋɣʋ. \v 3 Kɛlɛnɑ wulɑʋ pɔɔsɩ sɩ: Nɑ pepeɣe pɑ kʋsǝnɑ Mɑɑtosee nyʋɣʋ kɛ mpʋ ɩnɩ pǝ tɔɔ? Ntɛnɑ tǝmlɛ nyǝ́mɑ sɩ pɑ tɑ lɑpɩ-ɩ pʋlʋ. \p \v 4 Ḿpʋ́ɣʋ́ wulɑʋ pɔɔsɑɑ sɩ: Awe wɛ tɑɣɑ tɔɔ? \p Ɩlɛ pɩɩ pɑnɑ Hɑmɑŋ kɑ polɑɑ sɩ ɩ sǝlǝmǝɣɩ wulɑʋ sɩ pɑ́ pusi Mɑɑtosee nɑ tesikɑ ŋkɑ pɑɑ sɑɑkɑɑ tɔ. \v 5 Ntɛnɑ tǝmlɛ nyǝ́mɑ heeli wulɑʋ sɩ: Hɑmɑŋ sǝŋnɑ tɑɣɑ tɔɔ. Ɩlɛnɑ wulɑʋ sɩ: Ɩ́ sʋʋ. \p \v 6 Hɑmɑŋ sʋʋwɑ ɩlɛnɑ wulɑʋ pɔɔsɩ-ɩ sɩ: Ye wulɑʋ cɑɑ ɩ kʋsɩ yʋlʋ nyʋɣʋ, pepeɣe pɑɑ lɑpɩ-ɩ? \p Ḿpʋ́ɣʋ́ Hɑmɑŋ hʋʋwɑ ɩ tɑɑ sɩ: Mɑ nyʋɣʋ kɛ ɩ cɑɑ kʋsʋɣʋ. \v 7 Ntɛnɑ ɩ́ cɔ wulɑʋ sɩ: \v 8 Tɑcɑɑ, cɛlɛ-ɩ nyɑ́ kɑwulɑɣɑ wontu, nɑ nyɑ́ kpɑɣɑnʋ wei pɑ temɑ ntenuɣu tɔ. \v 9 Ɩlɛnɑ nyɑ́ ɑkewenɑɑ tɑɑ nɔɣɔlʋ suu-ɩ wontu ntɩ nɑ ɩ́ cɑɣɑsɩ-ɩ kpɑɣɑnʋ tɔɔ. Ɩlɛnɑ ɩ́ cɔɔnɑ-ɩ ɩcɑtɛ nɔnɔɔsɩ tɛɛ, nɑ ɩ́ kpɑɑlǝɣɩ sɩ: Ɩɩ nɑɑkɩ ɩsǝnɑ wulɑʋ lɑkɩ yʋlʋ wei ɩ nyʋɣʋ ɩ kʋsǝɣɩ tɔ. \p \v 10 Ḿpʋ́ɣʋ́ wulɑʋ tɔmɑ Hɑmɑŋ sɩ: Kpɑɣɑ wontu kɛ nɔɔnɔɔ nɑ kpɑɣɑnʋ, ɩsɩɩ n yɔɣɔtɑɑ tɔ. Polo ń lɑ ḿpʋ́ɣʋ́ Yutɑ tʋ Mɑɑtosee, wei ɩ wɛ mɑ tǝmlɛ tɑɑ kɛ́ mɑ nɔnɔɣɔ tɛɛ tɔ. Tɑɑ sɔɔ mpi n yɔɣɔtɑɑ tɔ pǝ tɑɑ pʋlʋ. \p \v 11 Tǝnɑɣɑ Hɑmɑŋ kpɑɣɑ wontu nɑ kpɑɣɑnʋ nɑ ɩ́ suu Mɑɑtosee. Ɩlɛnɑ ɩ́ cɔɔnɑ-ɩ ɩcɑtɛ nɔnɔɔsɩ tɛɛ kɛ́ kpɑɣɑnʋ tɔɔ. Nɑ ɩ́ kpɑɑlǝɣɩ lɔlɔ sɩ: Ɩɩ nɑɑkɩ ɩsǝnɑ wulɑʋ lɑkɩ yʋlʋ wei ɩ nyʋɣʋ ɩ kʋsǝɣɩ tɔ. \v 12 Pǝ wɑɑlɩ kɛ́ Mɑɑtosee mǝlɑ wulɑʋ nɔnɔɣɔ kiŋ. Ɩlɛnɑ Hɑmɑŋ nɑ́ɑ́ se nɑ ɩ́ sʋʋ ɩ tǝyɑɣɑ nɑ ɩ́ tɑkɑ ɩ ɩsɛntɔɔ nɑ lɑŋwɑkǝllɛ sɔsɔɔlɛ. \v 13 Ḿpʋ́ɣʋ́ ɩ kɛɛsɑ ɩ ɑlʋ Sɛlɛɛsɩ nɑ ɩ lɑɣɑtʋ tɑsǝlɑɑ tǝnɑɣɑ mpi pǝ mɑɣɑnɑ-ɩ tɔ. Ɩlɛnɑ pɛlɛ pɑ́ tɔmɩ-ɩ sɩ: Mɑɑtosee wei ɩ ɩsɛntɑɑ pǝ sʋʋ-ŋ tisuɣu kɛ ɩsǝntɔ tɔ, ɩ kɛ́ Yutɑ tʋ kɛ́. N kɑɑ kpɑɣɑ pʋlʋɣʋ ɩ tɔɔ, n kpisɑɑ kɛ́. \v 14 Pɑ tɔŋnɑ ḿpʋ́ɣʋ́ yɔɣɔtʋɣʋ ɩlɛ wulɑʋ tillɑɑ kɔmɑɣɑlɛ nɑ pɑ́ yɑɑ Hɑmɑŋ kɛ kpɑkpɑɑ sɩ ɩ́ nɑ wulɑʋ pɑ́ polo Ɩsǝtɛɛ tɛɣɛ tɔɣɔʋ. \c 7 \s1 Hɑmɑŋ kʋɣʋ \p \v 1 Ḿpʋ́ɣʋ́ wulɑʋ nɑ Hɑmɑŋ pɑ polɑ Ɩsǝtɛɛ tɛɣɛ tɔɣɔʋ. \v 2 Wɑɑtʋ wei pɑ cɑɣɑ sʋlʋm nyɔɔʋ ɩlɛnɑ wulɑʋ pɔɔsɩ Ɩsǝtɛɛ kɛ kʋlʋmtʋ nti ɩ kɑ pɔɔsɑ-ɩ tete tɔ sɩ: Pepeɣe n nyɩɩlǝɣɩ yee? Pɑɑ mɑ kɑwulɑɣɑ hɔɣɔlʋɣʋ mɑɑ hɑ-ŋ. \p \v 3 Mpʋɣʋlɛ Ɩsǝtɛɛ sɩ: Hɑɩ, mɑ cɛ, mɑ nyɩɩlǝɣɩ kɛ́ sɩ ń yɑ mɑ́ nɑ mɑ yǝlɑɑ tɑ́ weesiŋ. \v 4 Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ, pɑ pɛɛtɑ-tʋ sɩ pɑ lɛntǝɣɩ nɑ pɑ́ kpiisi-tʋ. Ye pɑɑ pɛɛtɑ-tʋɣʋ sɩ tǝ tɔɣɔ yomle, mɑɑ sumɑɣɑ mɑ tɑɑ nɔkɩ nɑ mɑ́ kɑɣɑtǝɣɩ-ŋ. \p \v 5 Ḿpʋ́ɣʋ́ wulɑʋ pɔɔsɑ Ɩsǝtɛɛ sɩ: Pepee, ɑwe mɑɣɑsǝnɑ ḿpʋ́ɣʋ́ ɩ tɑɑ? Le-tʋ? \p \v 6 Ntɛnɑ Ɩsǝtɛɛ sɩ: Tɑ́ kolontu sɔsɔ ɩnǝɣǝlɛ ɩsɑɣɑʋ Hɑmɑŋ ɩnɛ. \p Tǝnɑɣɑ Hɑmɑŋ tɔnʋɣʋ lʋlɑ pee kɛ wulɑʋ nɑ Ɩsǝtɛɛ pɑ ɩsɛntɑɑ tǝnɑ. \v 7 Ɩlɛnɑ wulɑʋ kʋlǝnɑ pɑ́ɑ́nɑ́ kɛ tǝtɔɣɔlɛ nɑ ɩ́ lɩɩ nɔnɔɣɔ tɛɛ kɛ́ tɩɩŋ tɛɛ. Hɑmɑŋ cɛkǝnɑɑ sɩ ɩ tɔm tɛmɑ, ɩlɛnɑ ɩ́ sɑɑlɩ Ɩsǝtɛɛ kiŋ nɑ ɩ́ wiikinɑ-ɩ sɩ: Wɑɑsɩ-m. \v 8 Wulɑʋ lɩɩnɑ ɑwɑlɩ nɑ ɩ́ sʋʋ, ɩlɛ ɩ mɑɣɑnɑ Hɑmɑŋ luŋɑ Ɩsǝtɛɛ tǝcɑɣɑlɛ ntɛ́. Mpʋɣʋlɛ wulɑʋ mɑpɑ kɑpukɑ sɩ: Pǝ kpɛŋnɑ mɑ ɑlʋ nɑ ń kpiki ɩlɛɣɛ mɑ ɩsɛntɑɑ cǝnɛ tɔtɔ? \p Wulɑʋ nɔɣɔ tɑ tɩɩ tiitɑ ɑtɛ. Ɩlɛnɑ tǝmlɛ nyǝ́mɑ hɔkɔ Hɑmɑŋ ɩsɛntɔɔ. Ḿpʋ́ɣʋ́ pɑ hɔkɑɣɑ mpɑ pǝ wɛɛ sɩ pɑ́ kʋ tɔ. \v 9 Ḿpʋ́ɣʋ́ tǝmlɛ nyǝ́mɑ tɑɑ lɛlʋ wei pɑ yɑɑ sɩ Hɑponɑ tɔ ɩ heelɑ wulɑʋ sɩ: Hɑmɑŋ kɑ sɑɑkɑ tesikɑ nɑ kɑ́ kʋlɩ mɛɛtǝlǝnɑɑ hiu nɑ kɑkpɑsɩ kɛ ɩ nɔnɔɣɔ tɛɛ sɩ, ɩ pusiɣi Mɑɑtosee wei ɩ kɑ wɑɑsɑ-ŋ tɔ. Ɩlɛnɑ wulɑʋ sɩ: Pɑ pusi-ɩ tǝnɑ. \p \v 10 Ɩlɛnɑ pɑ́ pusi-ɩ nɑ tesikɑ ŋkɑ ɩ kɑ sɑɑkɑ Mɑɑtosee tɔɔ tɔ. Ɩlɛnɑ wulɑʋ pɑ́ɑ́nɑ́ tii tǝfɛ. \c 8 \p \v 1 Ḿpʋ́ɣʋ́ wulɑʋ Aselusi hɑwɑ Ɩsǝtɛɛ kɛ Yutɑ nyǝ́mɑ kolontu Hɑmɑŋ tǝyɑɣɑ nɑ ɩ nyǝm tǝnɑ kɛ kʋyɑkʋ ŋkʋ. Ɩlɛnɑ Ɩsǝtɛɛ hʋlɩ wulɑʋ kɛ Mɑɑtosee sɩ ɩnɩ ɩ lʋlʋɣʋ tʋ kɛ-ɩ. Ntɛnɑ wulɑʋ nɑ́ɑ́ yɑɑ Mɑɑtosee \v 2 nɑ ɩ́ cɛlɛ-ɩ kukuule nte ɩ kɑ mʋ Hɑmɑŋ kiŋ tɔ, nɑ Ɩsǝtɛɛ sɩɩ-ɩ Hɑmɑŋ tǝyɑɣɑ pɑɑsǝnlʋ. \s1 Wulɑʋ sǝnɑʋ kɛ Yutɑ nyǝ́mɑ \p \v 3 Ḿpʋ́ɣʋ́ Ɩsǝtɛɛ tɑsɑ wulɑʋ kɛ yɔɣɔtǝnɑʋ. Ɩ hotɑ ɩ nɔɔhɛɛ tɛɛ kɛ́ nɑ wulɑ nɑ ɩ́ wiinɑ-ɩ sɩ: Sǝŋsɩ ɩsɑɣɑtʋnɑɑ mpɑ Akɑkɩ tʋ Hɑmɑŋ kɑ tɑɣɑnɑ Yutɑ nyǝ́mɑ tɔɔ tɔ. \v 4 Ɩlɛnɑ wulɑʋ hʋlɩ Ɩsǝtɛɛ kɛ ɩ wʋlɑ kpɑ́tʋ́ɣʋ́ nɑ ɩ́ kʋlɩ nɑ ɩ́ sǝŋ ɩ ɩsɛntɑɑ. \v 5 Nɑ ɩ́ tɔ sɩ: Hɑɩ mɑ cɛ, mɑ cɑɑ sɩ ń yele nɑ pɑ́ ŋmɑɑ nɑ pɑ́ sǝŋsɩ tɔm nti Akɑkɩ tʋ Hɑmetɑtɑ pǝyɑlʋ Hɑmɑŋ ŋmɑɑwɑ sɩ, pɑ kʋ́ Yutɑ nyǝ́mɑ mpɑ pɑ wɛ nyɑ́ kɑwulɑɣɑ tɛtʋ tǝnɑ tɑɑ tɔ. \v 6 Mɑ kɑɑ pǝsɩ nɑ mɑ́ nyǝnǝɣɩ mɑ yǝlɑɑ sǝm kɛ mpʋ. \p \v 7 Ḿpʋ́ɣʋ́ Aselusi cɔ Ɩsǝtɛɛ nɑ Yutɑ tʋ Mɑɑtosee sɩ: Ɩɩ nɑɑ mɑ hɑ Ɩsǝtɛɛ kɛ Hɑmɑŋ tǝyɑɣɑ. Mɑ yelɑɑ nɑ pɑ́ pusɩ-ɩ nɑ tesikɑ kɛ timpi ɩ tʋ Yutɑ nyǝ́mɑ tɔɔ kɛ́ niŋ tɔ. \v 8 Mpʋ tɔ, mɑ kɑɑ pǝsɩ nɑ mɑ́ lɑɣɑsɩ tɔm nti pɑ sɩɩnɑ mɑ hǝtɛ nɑ pɑ́ tʋ mɑ kʋyʋsʋm tɔ. Ɩlɛ ɩ́ ŋmɑɑ lɛɛtǝlɩ kɛ ɩsǝnɑ ɩ́ cɑɑkɩ sɩ pɑ́ wɑɑsɩ Yutɑ nyǝ́mɑ tɔ. Ɩ́ ŋmɑɑ-ɩ nɑ mɑ hǝtɛ tɑɑ nɑ ɩ́ tʋ mɑ kʋyʋsʋm. \p \v 9 Ḿpʋ́ɣʋ́ Mɑɑtosee kotɑ wulɑʋ tɑkǝlɑsɩ ŋmɑɑlɑɑ kɛ kʋyɑkʋ ŋkʋ kʋ mɑɣɑmɑɣɑ. Pɩɩ kɛ́ pɑ ɩsɔtʋ tooso nyǝŋ Sifɑŋ kʋyɑkʋ hiu nɑ tooso nyǝŋkʋ wule kɛ́. Ɩlɛnɑ pɑ́ ŋmɑɑ tɑkǝlɑsɩ kɛ Yutɑ nyǝ́mɑ nɑ tɛtʋ feŋlɑɑ, nɑ tɛtʋ hɔɣɔlǝŋ nɩɩnʋwɑ nɑ hiu nɑ nɑɑtosompɔɣɔlɑɣɑ (127). Pǝ kpɑɣɑʋ hɑtoo Ɛntɩ hɑlǝnɑ Ɩtiyopii tɔ, pǝ kʋmɑtɑŋnɑɑ sɔsɑɑ nɑ nyʋɣʋ nyǝ́mɑ kɛ pɑ ŋmɑɑwɑ nɑ pɑ́ tɛlǝsǝnɑ pɑɑ piitim mpi pǝ tɑɑ. Nɑ Yutɑ nyǝ́mɑ tɔm tɑɑ tɔtɔ. \v 10 Wulɑʋ Aselusi hǝtɛ kɛ pɑ ŋmɑɑnɑɑ nɑ pɑ́ tʋ ɩ kʋyʋsʋm. Ɩlɛnɑ tillɑɑ cɑɣɑ ɩ kpɑɣɑnǝŋ sewɑ nyǝŋ nɑ pɑ́ ponɑ lɛɛtǝlǝnɑɑ mpɛɣɛ tɛtʋ tǝnɑ tɑɑ. \v 11 Lɛɛtǝlǝnɑɑ mpɛ pɑ tɑɑ tǝnɑɣɑ wulɑʋ hɑ nɔɣɔ kɛ tɛtʋ tǝnɑ tɑɑ Yutɑ nyǝ́mɑ sɩ: Ɩ́ kpeɣeli nɑ ɩ́ tɑŋ. Pɑɑ piitim mpi pǝ yǝlɑɑ ɩ́ kɔmɑ-mɛɣɛ yoonɑʋ ɩ́ kʋ-wɛ, nɑ ɩ́ kpɛŋnɑ pɑ ɑlɑɑ nɑ pɑ piyɑ nɑ ɩ́ kuu pɑ wɛnɑʋ. \v 12 Ɩsɔtʋ nɑɑnʋwɑ nɑ nɑɑlɛ nyǝŋ Atɑɑ kʋyɑkʋ nɑɑnʋwɑ nɑ tooso nyǝŋkʋ wule mɑɣɑmɑɣɑ kɛ ɩ́ kɑ́ lɑ mpʋ ɩnǝɣɩ tɛtʋ tǝnɑ tɑɑ. \v 13 Pɩɩ wɛɛ sɩ pɑ́ tɛlǝsɩ lɛɛtǝlǝnɑɑ mpɛ pɑ tɔm kɛ pɑɑ tɛtʋ hɔɣɔlʋɣʋ ŋku kʋ yǝlɑɑ kɛ́, nɑ pǝ́cɔ́ Yutɑ nyǝ́mɑ sɔɔlʋ pɩɩ nɑ pɑ́ lɛɛtɩ pɑ kolontunɑɑ kɛ kʋyɑkʋ ŋkʋ kʋ wule. \v 14 Tillɑɑ nɩɩ wulɑʋ tɔm ntǝɣɩ mpʋ ɩlɛnɑ pɑ́ kpɑ kɑwulɑɣɑ kpɑɣɑnǝŋ tɔɔ nɑ pɑ́ hɔkɔ nɑ pɑ́ tɛɛ. Ḿpʋ́ɣʋ́ pɑ heelɑ tɔm ntɩ tɔtɔɣɔ Susi ɩcɑtɛ tɑɑ. \p \v 15 Ḿpʋ́ɣʋ́ Mɑɑtosee lɩɩ wulɑʋ tɛ, nɑ ɩ́ suu kɑwulɑɣɑ wontu nɑ pɑ́ lii-tǝɣɩ ɑkpɑɑyɑlɑ nɑ tǝ hʋlʋmɑɑ, nɑ kpoŋkpontu toŋ nyǝntʋ cɑpɑ kʋsɛɛm nɑ ɩ́ temɑ wʋlɑ ntenuɣu. Ɩlɛnɑ Susi ɩcɑtɛ nyǝ́mɑ wiliti. \v 16 Ḿpʋ́ɣʋ́ pǝ hɛɛsɑ Yutɑ nyǝ́mɑ lɑŋɑ kɛ sɔsɔm nɑ pɑ́ nɩɩ leleŋ nɑ pǝ́ kʋsɩ pɑ nyʋɣʋ. \v 17 Ḿpʋ́ɣʋ́ wulɑʋ tɔm ntɩ tǝ tɑlɑ pɑɑ tɛtʋ hɔɣɔlʋɣʋ ŋku, nɑ pɑɑ ɩcɑtɛ nte tǝ tɑɑ. Ɩlɛnɑ Yutɑ nyǝ́mɑ lɑŋɑ hʋlʋmɩ kɑtɑtǝlɑɣɑ nɑ pɑ́ lɑ́ ɑcimɑ. Ḿpʋ́ɣʋ́ sɔɣɔntʋ kpɑ piitim lɛmpɩ nyǝ́mɑ nɑ pɑ tɑɑ pɑɣɑlɛ mʋ Yutɑɩtʋ. \c 9 \s1 Yutɑ nyǝ́mɑ lɛɛtʋɣʋ \p \v 1 Wɑɑtʋ wei pǝ tɑlɑ pɑ ɩsɔtʋ nɑɑnʋwɑ nɑ nɑɑlɛ nyǝŋ Atɑɑ kʋyɑkʋ nɑɑnʋwɑ nɑ tooso nyǝŋkʋ wule, ɩsɩɩ tɛtʋ nyǝ́mɑ kɑ́ ŋmɑkǝlɩ Yutɑ nyǝ́mɑ ɩsɩɩ wulɑʋ kɑ sɩɩʋ tɔ. Ɩlɛnɑ pǝ́ lɑɣɑsɩ nɑ Yutɑ nyǝ́mɑ mǝlɩ-wɛɣɛ ŋmɑkǝlʋɣʋ. \v 2 Ḿpʋ́ɣʋ́ Yutɑ nyǝ́mɑ kotɑ pɑɑ ɩcɑtɛ nte tǝ tɑɑ kɛ́ tɛtʋ tǝnɑ tɑɑ, nɑ pɑ́ tɑŋ nɑ pɑ́ yoonɑ mpɑ pɑ puki pɑ kʋɣʋ tɔ. Amɑ Yutɑ nyǝ́mɑ tɔm lɑpɑ yǝlɑɑ kɛ sɔɣɔntʋ kɛ teu. Pɑ tɑɑ nɔɣɔlʋ tɑ pǝsɩ nɑ ɩ́ lɑ-wɛɣɛ pʋlʋ. \v 3 Ḿpʋ́ɣʋ́ Mɑɑtosee tɔm lɑpɑ sɔɣɔntʋ kɛ ɑkewenɑɑ sɔsɑɑ, nɑ tɛtʋ feŋlɑɑ, nɑ kʋmɑtɑŋnɑɑ sɔsɑɑ, nɑ kɑwulɑɣɑ tɑɑ nyʋɣʋ nyǝ́mɑ, nɑ pɑ́ sɛɛnɑ Yutɑ nyǝ́mɑ tɔɔ. \v 4 Mpi tɔ, Mɑɑtosee nyʋɣʋ kɑ kʋlɑ ɩ tǝmlɛ tɑɑ kɛ́ nɑ ɩ hǝtɛ yɑɑ nɑ pǝ́ tɑlɑ tɛtʋ hɔɣɔlǝŋ tǝnɑ tɑɑ, nɑ ɩ toŋ sɔɔsǝɣɩ tɑm. \p \v 5 Ḿpʋ́ɣʋ́ Yutɑ nyǝ́mɑ kʋwɑ pɑ kolontunɑɑ tǝnɑɣɑ sɔsɔm, nɑ pɑ́ lɑnɑ mpɑ pɑɑ cɑɑkɩ-wɛ tɔɣɔ ɩsǝnɑ pɑ sɔɔlɑɑ tɔ. \v 6 Pɑ kʋwɑ yǝlɑɑ nɑsǝlɛ nɑ nɩɩnʋwɑ (500) kɛ Susi ɩcɑtɛ tɑɑ. \v 7-10 Ḿpʋ́ɣʋ́ pɑ kʋwɑ Yutɑ nyǝ́mɑ kolontu Hɑmetɑtɑ pǝyɑlʋ Hɑmɑŋ pǝyɑlɑɑ nɑɑnʋwɑ. Pɑ hǝlɑ ntɛ́ Pɑsɑnetɑtɑ, nɑ Tɑlǝfɔŋ, nɑ Asǝpɑtɑ, nɑ Polɑtɑ, nɑ Atɑliyɑ, nɑ Alitɑtɑ, nɑ Pɑɑmɑsetɑ, nɑ Alisɑyi, nɑ Alitɑyi, nɑ Fɑyesɑtɑ. Ɩlɛ pɑ tɑ kuu pɑ wɛnɑʋ. \p \v 11 Ḿpʋ́ɣʋ́ pɑ heelɑ wulɑʋ kɛ kʋyɑkʋ ŋkʋ kʋ mɑɣɑmɑɣɑ kɛ yǝlɑɑ ɩsǝnɑ pɑ kʋwɑ Susi ɩcɑtɛ tɑɑ tɔ. \v 12 Ɩlɛnɑ wulɑʋ heeli Ɩsǝtɛɛ sɩ: Yǝlɑɑ nɑsǝlɛ nɑ nɩɩnʋwɑ (500) kɛ́ Yutɑ nyǝ́mɑ kʋwɑ Susi ɩcɑtɛ tɑɑ tike, nɑ pǝ́ sɔɔsǝnɑ Hɑmɑŋ pǝyɑlɑɑ nɑɑnʋwɑ. Ɩsǝntɔ pɑ kɑɑ lɑŋ kʋɣʋ kɛ sɔsɔm kɛ tɛtʋ hɔɣɔlǝŋ lɛlǝŋ tɑɑ. Ye n nyɩɩlǝɣɩ pʋlʋpʋ tɔtɔ, ɩlɛ n sǝlǝmɩ-m, mɑɑ hɑ-ŋ-wɩ. \p \v 13 Ɩlɛnɑ Ɩsǝtɛɛ sɩ: Hɑɩ, mɑ cɛ, mɑ cɑɑ kɛ́ sɩ ń hɑ Yutɑ nyǝ́mɑ kɛ kʋyɑkʋ kɛ cele ɩsɩɩ sɑŋɑ nɑ pɑ́ pusi Hɑmɑŋ pǝyɑlɑɑ nɑɑnʋwɑ wei pɑ kʋwɑ mpʋ tɔ nɑ tɩɩŋ. \p \v 14 Ḿpʋ́ɣʋ́ wulɑʋ hɑ nɔɣɔ nɑ pɑ́ kpɑɑlɩ ḿpʋ́ɣʋ́ Susi ɩcɑtɛ tɑɑ nɑ pɑ́ pusi-wɛ nɑ tɩɩŋ. \v 15 Pǝ femɑ pɑ ɩsɔtʋ Atɑɑ kʋyɛɛŋ nɑɑnʋwɑ nɑ liɣiti nyǝŋkʋ wule, ɩlɛnɑ Susi ɩcɑtɛ tɑɑ Yutɑ nyǝ́mɑ kʋ yǝlɑɑ ŋmʋnʋɣʋ nɩɩnʋwɑ (300). Amɑ pɑ tɑ kuu pɑ wɛnɑʋ. \p \v 16 Ḿpʋ́ɣʋ́ tɛtʋ hɔɣɔlǝŋ lɛlǝŋ tɑɑ Yutɑ nyǝ́mɑ kotɑɑ nɑ pɑ́ tɑŋ pɑ kʋlɑɑ. Hɑlǝnɑ pɑ́ kʋ pɑ kolontunɑɑ nɑ mpɑ pɑɑ cɑɑ-wɛ tɔ pɑ tɑɑ kɛ́ yǝlɑɑ iyisi nɩɩtoso nɑ nɑɑnʋwɑ nɑ kɑkpɑsɩ (75000). Ɩlɛ pɑ wɛnɑʋ kɛ pɑ tɑ kuu. \v 17 Pɑ ɩsɔtʋ nɑɑnʋwɑ nɑ nɑɑlɛ nyǝŋ kʋyɑkʋ nɑɑnʋwɑ nɑ tooso wule kɛ pǝ lɑpɑ mpʋ. Pǝ femɑ nɑɑnʋwɑ nɑ liɣiti nyǝŋkʋ ɩlɛnɑ pɑ́ lɑ́ kʋlɛɣɛ ɑcimɑ kʋyɑkʋ sɔsɔɔʋ. \v 18 Amɑ kʋyɑkʋ nɑɑnʋwɑ nɑ tooso nɑ liɣiti tɑɑ kɛ́ Susi ɩcɑtɛ tɑɑ Yutɑ nyǝ́mɑ nɑ́ kotɑɑ nɑ pɑ́ kʋ pɑ kolontunɑɑ. Ɩlɛnɑ pɑ́ lɑ́ nɑɑnʋwɑ nɑ kɑkpɑsɩ nyǝŋkʋ kɛ ɑcimɑ kʋyɑkʋ sɔsɔɔŋkʋ. \v 19 Pǝ tɔɔ kɛ́ ye pǝ tɑlɑ pɑ ɩsɔtʋ nɑɑnʋwɑ nɑ nɑɑlɛ nyǝŋ Atɑɑ, kʋyɑkʋ nɑɑnʋwɑ nɑ liɣiti nyǝŋkʋ wule, ɑcɑlɛɛ sǝkpenɑ tɑɑ Yutɑ nyǝ́mɑ lɑkɩ ɑcimɑ kɛ́ nɑ pɑ́ hɑɑkɩ tǝmɑɣɑ kʋcɔɔŋ. \s1 Acimɑ kʋtɔɔsɛɛ \p \v 20 Ḿpʋ́ɣʋ́ Mɑɑtosee ŋmɑɑ kʋyɛɛŋ ɩnɩ ɩ tɔm nɑ ɩ́ tilinɑ Yutɑ nyǝ́mɑ mpɑ pɑɑ wɛ tɛtʋ tǝnɑ tɑɑ tɔ. Pɑɑ pǝcɔlɔ pǝcɔlɔ nyǝ́mɑ, pɑɑ pooluŋ nyǝ́mɑ. \v 21 Nɑ ɩ́ sɩɩ sɩ: Pɑɑ pǝnɑɣɑ ŋkɑ ɩ́ kɑ́ tɔɣɔ mǝ ɩsɔtʋ nɑɑnʋwɑ nɑ nɑɑlɛ nyǝŋ Atɑɑ kʋyɑkʋ nɑɑnʋwɑ nɑ liɣiti nɑ nɑɑnʋwɑ nɑ kɑkpɑsɩ wule kɛ ɑcimɑ. \v 22 Mpi pǝ tɔɔ tɔ, kʋyɛɛŋ ɩnǝɣɩ Yutɑ nyǝ́mɑ fitɑ pɑ kolontunɑɑ. Ɩsɔtʋ ɩnɩ ɩ tɑɑ kɛ́ pɑ lɑŋwɑkǝllɛ pǝsɑ lɑŋhʋlʋmlɛ nɑ pɑ wɑhɑlɑ nɑ́ɑ́ pǝsɩ kʋpɑntʋ. Pǝ tɔɔ kɛ́ pǝ wɛɛ sɩ pɑ́ tɔɣɔ ɑcimɑ kɛ kʋyɛɛŋ ɩnɩ nɑ pɑ́ hɑ pɑ tǝmɑ nɑ kʋnyɔntʋnɑɑ kɛ kʋcɔɔŋ. \v 23 Ḿpʋ́ɣʋ́ Yutɑ nyǝ́mɑ mʋwɑ nti Mɑɑtosee ŋmɑɑwɑ tɔ nɑ pɑ́ sɩɩ sɩ: Tɩ́ɩ́ lɑkɩ ḿpʋ́ɣʋ́ pɑɑ pǝnɑɣɑ ŋkɑ. \p \v 24 Ntɛnɑ Mɑɑtosee tɔɔsɩ-wɛ sɩ Akɑkɩ tʋ Hɑmetɑtɑ pǝyɑlʋ Hɑmɑŋ wei ɩ kɛ́ Yutɑ nyǝ́mɑ kolontu tɔ ɩ kɑ tɛmɑ ɩ tɑɑ kɛ́ sɩ ɩ kpiisiɣi-tʋ. Hɑlǝnɑ ɩ́ mɑɣɑsɩ pǝle nte pɑ yɑɑ sɩ Pulim tɔ, nɑ ɩ́ sɩɩnɑ tɑ kʋɣʋ kʋyɑkʋ. \v 25 Amɑ Ɩsǝtɛɛ nɑ́ wulɑʋ, ɩlɛnɑ ɩ́lɛ́ ɩ ŋmɑɑ, nɑ ɩsɑɣɑtʋ nti Hɑmɑŋ kɑ tʋ ɩ tɑɑ kɛ́ Yutɑ nyǝ́mɑ tɔɔ tɔ, tǝ́ mǝlɩ ɩ nyʋɣʋ tɑɑ. Pǝ tɔɔ kɛ́ pɑ pusɑ ɩ nɑ ɩ pǝyɑlɑɑ nɑ tɩɩŋ. \v 26 Pǝ tɔɔ kɛ́ pɑ hɑ kʋyɛɛŋ ɩnǝɣɩ pǝle mɑɣɑsʋɣʋ hǝtɛ sɩ Pulim. Ḿpʋ́ɣʋ́ pɑ kɛɛsǝnɑ lɛɛtǝlɩ tɑɑ tɔm, nɑ nti tɩɩ mɑɣɑnɑ-wɛ tɔ. Ɩlɛnɑ \v 27 pɑ́ sɩɩ sɩ pɑ́ nɑ pɑ piyɑ nɑ Yutɑ tɑpǝsǝlǝŋ pɑɑ tɔkɩ ɑcimɑ kɛ kʋyɛɛŋ ɩnǝɣɩ pɑɑ pǝnɑɣɑ ŋkɑɣɑ teitei ɩsɩɩ Mɑɑtosee sɩɩʋ tɔ. \v 28 Pǝ wɛɛ sɩ tɛtʋ tǝnɑ tɑɑ Yutɑ nyǝ́mɑ tǝnɑ nɑ pɑ wɑɑlɩ lʋlʋŋ nyǝ́mɑ pɑɑ tɔkɩ Pulim ɑcimɑ ɑnɛɣɛ tɑm tɔɔ kɛ́, pɑ kɑɑ sɔɔ ɑ tɔɔ. \p \v 29 Ḿpʋ́ɣʋ́ Ɩsǝtɛɛ nɑ Yutɑ tʋ Mɑɑtosee pɑ tɑsɑ lɛɛtǝlɩ nɑɑlɛ nyǝŋ kɛ ŋmɑɑʋ sɩ pǝ́ sɔɔsɩ kɑncɑɑlɑɣɑ nyǝŋ kɛ toŋ kɛ Pulim tɔm tɑɑ. \v 30 Aselusi tɛtʋ hɔɣɔlǝŋ nɩɩnʋwɑ nɑ hiu nɑ nɑɑtosompɔɣɔlɑɣɑ tɑɑ (127), Yutɑ nyǝ́mɑ kɛ pɑ ŋmɑɑ lɛɛtǝlǝnɑɑ mpɛ sɩ pǝ́ hɑ-wɛɣɛ ɑlɑɑfǝyɑ. \v 31 Ɩlɛnɑ pɑ nɑ pɑ wɑɑlɩ lʋlʋŋ nyǝ́mɑ pɑ tɔkɩ Pulim ɑcimɑ ɑnǝɣɩ kʋyɛɛŋ wei Ɩsǝtɛɛ nɑ Mɑɑtosee pɑ sɩɩ-wɛ tɔ. Pɑ yɔɣɔtɑ nɔhɔkʋtʋ nɑ wulɑ nnɑ pɑɑ wii nɑ pǝ fɛɛ ɑcimɑ kʋyɛɛŋ ɩnɩ tɔ pǝ tɔm. \v 32 Ḿpʋ́ɣʋ́ Ɩsǝtɛɛ lɑpɑ nɑ Pulim ɑcimɑ pǝsɩ pʋlʋ sɔsɔɔm. Ɩlɛnɑ pɑ́ ŋmɑɑ-tǝɣɩ tɑkǝlɑɣɑ tɑɑ. \c 10 \s1 Mɑɑtosee wɑɑsʋɣʋ kɛ Yutɑ nyǝ́mɑ \p \v 1 Ḿpʋ́ɣʋ́ wulɑʋ Aselusi tʋ lɑmpuu kɛ tɛtʋnɑɑ mpɑ pɑ tǝnɑ ɩ tɔɣɑɑ tɔ pɑ yǝlɑɑ, hɑlǝnɑ pǝ́ kpɛnnɑ tɛtʋ nti lʋm cɔɔnɑɑ tɔ. \v 2 Pɑ kɛɛsɑ Aselusi tǝmɑ lɛnnɑ nnɑ ɑ hʋlǝɣɩ ɩ toŋ nɑ ɩ pǝsʋɣʋ tɔ, nɑ ɩsǝnɑ ɩ kʋsɑ Mɑɑtosee nyʋɣʋ tɔ pǝ tɔm kɛ Metii nɑ Pɛɛsɩ ɑwulɑɑ tɑkǝlɑɣɑ tɑɑ. \v 3 Yutɑ tʋ Mɑɑtosee kɑ kɛnɑ wulɑʋ wɑɑlɩ tʋ tǝkpem. Ɩ pɑɑsɑɣɑnɑ ɩ Yutɑ nyǝ́mɑ kɛ teu kɛ́. Ɩlɛnɑ pɛlɛ pɑ́ tʋɣʋnɑ-ɩ nɑ pɑ luɣu sʋʋ-ɩ teu.