\id 1SA - Lokpa Bible portions [dop] -Benin 1999 (web edition -2017) \ide UTF-8 \h Sɑmiyɛɛlɩ I \toc1 SAMIYƐƐLƖ TƆM TAKƎLAƔA KANCAALAƔA NYƎŊKA \toc2 Sɑmiyɛɛlɩ I \toc3 Sɑm I \mt1 SAMIYƐƐLƖ \mt2 TƆM TAKƎLAƔA KANCAALAƔA NYƎŊKA \imt1 Kʋtʋlʋtʋ \ip Sɑmiyɛɛlɩ wei ɩ hǝtɛ pɑ hɑ tɑkǝlɑɣɑ kɑnɛ tɔ, ɩ kɑ kɛ́ Ɩsɔ kʋyɔɣɔtʋtʋ tɛlǝsʋlʋ kɛ́. Tǝmɑ sɔsɔɔnɑ nɑɑlɛɣɛ Ɩsɔ cɛlɑ-ɩ: Tɛtʋ tɔkʋɣʋ tɔm, nɑ ɩsǝnɑ ɩ kɑ́ sɛɣɛsɩ Ɩsɛɣɛlɩ nyǝ́mɑ nɑ pɑ́ sɛɛ Ɩsɔ tike tɔ pǝ tɔm. Ɩlɛnɑ pǝ́ kɑɑsɩ ɩsǝnɑ pɑɑ nyǝnɩ Ɩsɔ tike kɛ pɑ wulɑʋ mɑɣɑmɑɣɑ tɔ. Amɑ Ɩsɛɣɛlɩ nyǝ́mɑ kisɑɑ nɑ pɑ́ kpɑ ɑwulɑɑ. Kɑncɑɑlɑɣɑ nyǝŋ ntɛ Sɑyuli. Ɩ́lɛ́ ɩ wɑɑlɩ kɛ́ Tɑfiiti. \iot Ɩsǝnɑ pɑ fɑɣɑ Sɑmiyɛɛlɩ I tɑkǝlɑɣɑ tɔ: \io1 Sɑmiyɛɛlɩ pɑɑsǝnɑʋ kɛ Ɩsɛɣɛlɩ nyǝ́mɑ, titite \ior 1–7\ior* \io1 Sɑyuli tɔɣɔʋ kɛ kɑwulɑɣɑ, titite \ior 8–10\ior* \io1 Sɑyuli tɑ tɔ teu ɩlɛnɑ Ɩsɔ kisi-ɩ, titite \ior 11–15\ior* \io1 Tɑfiiti nɑ Sɑyuli pɑ tɔm, titite \ior 16–30\ior* \io1 Sɑyuli nɑ ɩ pǝyɑlɑɑ pɑ sǝm kɛ yoou tɑɑ, titite \ior 31\ior* \c 1 \s1 Sɑmiyɛɛlɩ too Anɑ tɔm \p \v 1 Apɑlʋ nɔɣɔlʋ ɩ kɑ wɛnnɑ Sufɩ tɛtʋ tɑɑ kɛ́ Ɩfǝlɑyim pʋɣʋ tɑɑ, nɑ pɑ́ yɑɑkɩ-ɩ sɩ Ɩlǝkɑnɑ. Pɑ yɑɑ Ɩlǝkɑnɑ cɑɑ sɩ Yelowɑm, nɑ Yelowɑm cɑɑ sɩ Ilihu, nɑ Ɩlihu cɑɑ sɩ Tohu, nɑ Tohu cɑɑ sɩ Sufɩ. Ɩlɛɣɛ Ɩfǝlɑyim tʋ. \v 2 Ɩlǝkɑnɑ ɩnɩ ɩ ɑlɑɑ kɑ wɛ nɑɑlɛɣɛ. Pɑ yɑɑkɩ lɛlʋ sɩ Anɑ nɑ lɛlʋ sɩ Peninɑ. Peninɑ kɑ wɛnɑ piyɑ. Amɑ Anɑ nɑ́ fɛɩnɑ. \p \v 3 Apɑlʋ ɩnɩ ɩ kpɑɑkɑɣɑ Ɩsɔ sɛɛʋ kɛ Silo kɛ pɑɑ pǝnɑɣɑ ŋkɑɣɑ, nɑ ɩ́ hɑɑkɩ Tomɑ tǝnɑ tʋ Tɑcɑɑ kɛ kʋhɑɑŋ. Nɑ Ilii pǝyɑlɑɑ Hofini nɑ Pɛnhɑsɩ pɑɑ kɛnɑ Tɑcɑɑ kɔtǝlɑɑ kɛ wɑɑtʋ ɩnɩ. \v 4 Ye kʋyɑŋku Ɩlǝkɑnɑ ɩ́ lɑpɑ kɔtɑɣɑ, ɩ hɑɑkɩ ɩ ɑlʋ Peninɑ nɑ ɩ pǝyɑlɑɑ nɑ ɩ pɛɛlɑɑ kɛ cǝkɑ cǝkɑ kɛ́. \v 5 Ɩlɛnɑ ɩ́ hɑ Anɑ ɩlɛɣɛ cǝkɑsɩ nɑɑlɛ. Mpi tɔ, pɑɑ nɑ Tɑcɑɑ lɑpɑ-ɩ kɑɑlʋlɑɣɑ tɔ, ɩ luɣu kɑ sʋʋ-ɩ kɛ́. \v 6 Ɩ yɔtɔŋ nɑ́ tʋʋkɑɣɑ-ɩ kɛ́ sɩ pǝ́ hɑŋɩ-ɩ sɩ Tɑcɑɑ lɑpɑ-ɩ kɑɑlʋlɑɣɑ. \v 7 Ḿpʋ́ɣʋ́ pɩɩ wɛ pɑɑ pǝnɑɣɑ ŋkɑ. Pɑɑ wɑɑtʋ wei kɛ́ pɑ kpɑɑkɩ Tɑcɑɑ tǝyɑɣɑ tɑɑ te, Peninɑ tʋʋkɑɣɑ-ɩ ḿpʋ́ɣʋ́. \p Ɩlɛnɑ ɩ́ wiiki nɑ ɩɩ sɑŋ tɔɣɔʋ. \v 8 Nɑ ɩ pɑɑlʋ Ɩlǝkɑnɑ nɑ́ɑ́ tɔmɩ-ɩ sɩ: Pepe tɔɔ kɛ́ nyɑ́ lɑŋlɛ wɑkǝlǝɣɩ, nɑ ń wiiki nɑ ń kisiɣi tɔɣɔnɑɣɑ kɛ mpʋ? Mɑ tɑ kǝlɩ-ŋ piyɑ nɑɑnʋwɑ? \p \v 9 Pɑ tɛmɑ tɔɣɔʋ nɑ nyɔɔʋ kɛ Silo, ɩlɛnɑ Anɑ kʋlɩ nɑ ɩ́ kpǝtǝnɑ kɔtʋlʋ Ilii. Ɩ́lɛ́ ɩ kɑ́ cɑɣɑ kpelɑɣɑ tɔɔ kɛ́ Ɩsɔ tǝyɑɣɑ nɔnɔkpete kɛ́. \v 10 Anɑ lɑŋlɛ kɑ wɑkǝlɑ sɔsɔm kɛ́ tǝtɔɣɔtɔɣɔ. Ɩlɛnɑ ɩ́ sǝlǝmɩ Tɑcɑɑ nɑ wulɑ, \v 11 nɑ ɩ́ sɩɩ nɔɣɔ sɩ: Tomɑ tǝnɑ tʋ Tɑcɑɑ, ye n nyǝnɑ nyɑ́ tǝmlɛ tʋ mɑ́, mɑ wɑhɑlɑ, nɑ ń tɔɔsɩ mɑ tɔɔ nɑ ń hɑ-m ɑpɑlʋpǝyɑɣɑ, mɑɑ hɑ-ŋ-kɛɣɛ hɑlǝnɑ kɑ sǝm. Hʋnʋɣʋ kɑɑ kpɑ kɑ nyʋɣʋ tɑɑ. \v 12 Ɩ tɑɑŋɑ ḿpʋ́ɣʋ́ Ɩsɔ tǝsǝlǝmǝlɛ, ɩlɛnɑ Ilii nyǝnɩ ɩ nɔɣɔ tǝpiŋŋ. \v 13 Anɑ sǝlǝmɑɣɑ ɩ luɣu tɛɛ kɛ́, nɑ ɩ ntompee nyǝpǝtǝɣɩ, ɩlɛ ɩ nɔɣɔ ɩɩ nɩɩkɩ. Ilii nyǝ́mɑ sɩ sʋlʋm kʋɣʋnɑ-ɩ. \v 14 Ɩlɛnɑ ɩ́ tɔmɩ-ɩ sɩ: Pǝlee kɛ́ nyɑ́ sʋlʋm kɑ́ cɛ nyɑ́ tɔɔ? Lɑ nɑ nyɑ́ sʋlʋm cɛ nyɑ́ tɔɔ. \v 15 Ntɛnɑ Anɑ sɩ: Hɑɩ, mɑ cɛ, mɑ tɑ nyɔɔ sʋlʋm nɑpǝlɩ. Amɑ mɑ lɑŋlɛ wɑkǝlǝnɑ sɔsɔm nɑ mɑ́ hʋ́lǝ́ɣɩ́ Tɑcɑɑ kɛ mɑ lotu. \v 16 Tɑɑ nyǝnɩ nyɑ́ pɛɛlɔ mɑɣɑ tɛtɛlɑtʋ. Mɑ nǝɣǝsɛɛ nɑ mɑ wɑhɑlɑ tɛlǝsǝnɑ mpǝle, nɑ mɑ́ yɔɣɔtǝɣɩ ḿpʋ́ɣʋ́ hɑlǝnɑ sɑŋɑ. \p \v 17 Ntɛnɑ Ilii sɩ: Ɩsɔ ɩ́ hɛɛsɩ nyɑ́ lɑŋlɛ nɑ ɩ́ mʋ nyɑ́ sǝlǝmʋtʋ. \v 18 Ɩlɛnɑ Anɑ sɩ: Nɑ nyɑ́ toŋ tɑɑ. \p Ntɛnɑ Anɑ polo nɑ ɩ́ tɔɣɔ nɑ ɩ ɩsɛntɑɑ hɛtɩ. \p \v 19 Tɛʋ femɑ, ɩlɛnɑ Ɩlǝkɑnɑ pɑ́ kʋlɩ lɔŋ nɑ pɑ́ sɛɛ Ɩsɔ, ɩlɛnɑ pɑ́ kpe Lɑmɑ. \s1 Sɑmiyɛɛlɩ lʋlʋɣʋ nɑ ɩ pǝcɑɑtʋ \p Ḿpʋ́ɣʋ́ Ɩlǝkɑnɑ nyǝmɑ́ ɩ ɑlʋ Anɑ nɑ Tɑcɑɑ mʋ ɩ sǝlǝmʋɣʋ. \v 20 Ɩlɛnɑ Anɑ lɑ teu nɑ ɩ́ lʋlɩ ɑpɑlʋpǝyɑɣɑ, nɑ ɩ́ hɑ-kɛɣɛ hǝtɛ sɩ Sɑmiyɛɛlɩ. Sɩ Tɑcɑɑ kɛ ɩnɩ ɩ sǝlǝmɑ-ɩ. \p \v 21 Pǝnɑɣɑ sikɑɑ, ɩlɛnɑ Ɩlǝkɑnɑ nɑ ɩ nyǝ́mɑ tǝnɑ pɑ́ polo Silo sɩ, ɩ lɑkɩ pɑɑ pǝnɑɣɑ ŋkɑ kɑ kɔtɑɣɑ nɑ ɩ́ lɑ ɩsɩɩ ɩ kɑ sɩɩʋ ɩ nɔɣɔ tɔ. \v 22 Anɑ kisɑ pote nɑ ɩ́ tɔ ɩ pɑɑlʋ sɩ: Ye pǝyɑɣɑ cɛpɑ hǝtɛ, ɩlɛ mɑɑ ponɑ-kɛ nɑ mɑ́ hʋlɩ-kɛɣɛ Tɑcɑɑ nɑ kɑ́ sɑɑlɩ tǝnɑɣɑ tɑm tɔɔ. \v 23 Mpʋɣʋlɛ ɩ pɑɑlʋ cɔ-ɩ sɩ: Pǝ wɛ teu. Lɑ ɩsǝnɑ pǝ hɑ-ŋ tɔ. Yele nɑ kɑ́ cɛ hǝtɛ nɑ pǝ́cɔ́. Amɑ Tɑcɑɑ ɩ́ lɑ ɩsǝnɑ ɩ kɑ sɩɩwɑ tɔ. \p Ɩlɛnɑ ɑlʋ cɑɣɑ nɑ ɩ́ pɑɑsǝnɑ ɩ pǝyɑɣɑ nɑ kɑ́ kɔɔ nɑ kɑ́ cɛ hǝtɛ. \p \v 24 Pǝ wɑɑlɩ kɛ́ ɩ kpɑɣɑ-kɛ nɑ ɩ́ cɑɑ lɑtǝcɛ wei ɩ wɛnɑ pɩɩsɩ tooso tɔ, nɑ mʋlʋm cɛmsɛ, nɑ sʋlʋm huluɣu, nɑ ɩ́ ponɑ Silo kɛ Tɑcɑɑ tǝyɑɣɑ tɑɑ. Wɑɑtʋ ɩnɩ tɔ pǝyɑɣɑ kɔɔsɑɑ kɛ́. \v 25 Ḿpʋ́ɣʋ́ pɑ kʋ lɑtǝcɛ nɑ pɑ́ ponɑ Ilii kɛ pǝyɑɣɑ. \v 26 Ɩlɛnɑ Anɑ sɩ: Kɑɑfɑlɑ mɑ cɛ, n tɔɔsɑ mɑ tɔɔ? Mɑɑ kɔmɑ nyɑ́ kiŋ cǝnɛ nɑ mɑ́ sǝlǝmɩ Tɑcɑɑ. \v 27 Pǝyɑɣɑ kɑnɛɣɛ mɑ sǝlǝmɑɣɑ nɑ Tɑcɑɑ mʋ mɑ kʋsǝlǝmʋtʋ. \v 28 Tɔʋ, mɑ cɑɑ mɑɑ cɛlɛ-ɩ Tɑcɑɑ kɛ hɑlǝnɑ ɩ sǝm. \p Ɩlɛnɑ Ɩlǝkɑnɑ tǝyɑɣɑ nyǝ́mɑ tǝnɑ hǝntɩ Ɩsɔ kɛ ɑtɛ nɑ pɑ́ sɛɛ-ɩ. \c 2 \s1 Anɑ sɛɛkɩ Tɑcɑɑ \p \v 1 Ḿpʋ́ɣʋ́ Anɑ sɑmɑ Ɩsɔ sɩ: \q1 Mɑ yɔɔlǝɣǝnɑ Tɑcɑɑ wei ɩ wɑɑsɑ-m tɔ. \q1 Ɩ hʋlǝsɑ mɑ lɑŋlɛ. \q1 Ɩ kʋsɑ mɑ nyʋɣʋ, nɑ ɩ́ hɑ-m tomɑ. \q1 Nɑ mɑ nɔɣɔ kuliɣinɑ mɑ kolontunɑɑ. \q1 \v 2 Tɑcɑɑ tike wɛnnɑ tǝnɑŋŋ. \q1 Ɩ tike ntɛ́ kentulu \q1 ɩ pɑɑsi Ɩsɔ nɔɣɔlʋ ɩ fɛɩ tɔtɔ. \q1 \v 3 Ɩ́ yele kɑlɑmpɑɑnɩ, \q1 nɑ ɩ́ yele ɩsǝcɑʋ tɔm. \q1 Tɑcɑɑ nyǝmɑ́ pǝ tǝnɑɣɑ. \q1 Ɩɩ yeki ɩsɑɣɑtʋ nɑtǝlɩ. \q1 \v 4 Tɑcɑɑ cɛpɑ toŋtʋnɑɑ tɔɔŋ. \q1 Amɑ ɑcɑmɑɑ nɑ́ nyɔɔ toŋ. \q1 \v 5 Ɩ tʋ hɑɣɑlɑɑ sɩ pɑ́ pɛɛkɩ mpi pɑɑ yɑnɑ tɔɣɔnɑɣɑ tɔ, \q1 nɑ ɩ́ sʋsɩ kʋnyɔntʋnɑɑ kɛ toŋ. \q1 Ɩ lɑpɑ nɑ kɑɑlʋlɑɣɑ lʋlɩ tɔm nɑɑtosompɔɣɔlɑɣɑ. \q1 Ɩlɛnɑ ɑlʋllʋ nɑ́ɑ́ lɑŋ. \q1 \v 6 Tɑcɑɑ kʋɣʋnɑ, ɩnɩ ɩ feesiɣinɑ. \q1 Ɩnɩ ɩ tisiɣinɑ ɑtɛtǝlɛ tɑɑ, nɑ ɩ́ lǝsǝɣɩ. \q1 \v 7 Ɩnɩ ɩ́ tʋɣʋnɑ kʋnyɔntʋtʋ yɑɑ toŋ. \q1 Ɩnɩ ɩ́ tisiɣinɑ lɛlɑɑ nɑ ɩ́ kʋsǝɣɩ lɛmpɑ. \q1 \v 8 Tɑcɑɑ kʋsǝɣɩ lɑŋlʋ kɛ ɑtɛ mʋsʋɣʋ tɑɑ, \q1 nɑ ɩ́ kʋsɩ kʋnyɔntʋ kɛ hute tɑɑ, \q1 nɑ ɩ́ cɑɣɑsɩ pɑ́ nɑ sɔsɑɑ, \q1 nɑ pɑ́ kɑɑ teeli kumte. \q1 Ɩnɩ ɩ tǝnnɑ tɛtʋ kite, \q1 nɑ tǝ tɔɔ kɛ́ ɩ sɩɩwɑ ɑntulinyɑ. \q1 \v 9 Ɩ tiikiɣi ɩ yǝlɑɑ nɑ ɩ́ kentiɣi pɑ tɔɔ. \q1 Amɑ ɩ yeki nɑ ɑsɑɣɑɑ leki sǝkpɛtʋɣʋ tɛɛ. \q1 Ɩsɔ ɑkɑɩtʋ pɑɑ fɛɩnɑ tɔnʋɣʋ tɑɑ ɑlɑɑfǝyɑ. \q1 \v 10 Tɑcɑɑ kɑ tisi ɩ kolontunɑɑ tɔɔ kɛ́ cɑlɑnɑɑ, \q1 pɑ kɔŋ sɑɑlʋɣʋ kɛ yem kɛ́. \q1 Ɩnǝɣǝlɛ kɑteŋɑ tǝnɑ hʋʋlʋ sɔsɔ. \q1 Ɩ kɑ́ kpɑ wei ɩ lǝsɑɑ tɔɣɔ wulɑʋ, nɑ ɩ́ tʋ-ɩ toŋ. \p \v 11 Ḿpʋ́ɣʋ́ Ɩlǝkɑnɑ pɑ mǝlɑ kpente, nɑ pǝyɑɣɑ nɑ́ɑ́ sɑɑlɩ Tɑcɑɑ tǝmlɛ tɑɑ kɛ́ kɔtʋlʋ Ilii kiŋ. \s1 Kɔtʋlʋ Ilii pǝyɑlɑɑ ɩsɑɣɑtʋnɑɑ \p \v 12 Ilii pǝyɑlɑɑ kɑ kɛ́ tɛtɛlɑtɑɑ kɛ́, pɑ tɑ pɑɑsǝnɑ Ɩsɔ kɛ́ pɑɑ pǝcɔ. \v 13 Nti nti pɑ lɑkɑɣɑ sɑmɑɑ tɔɣɔlɔ: Ye nɔɣɔlʋ hɑ Ɩsɔ kɛ́ kʋhɑʋ, kɔtʋlʋ tǝmlɛ tʋ puki sɑɑ wei pɑ tǝsɑ kʋhɑʋ nɑntʋ tɔɣɔ, nɑ ɩ́ tɔkɑ kelɑ tooso lɔɣɔlɑɣɑ sɔsɑɣɑ. \v 14 Ɩ tɑkɩ ɩlɛnɑ ɩ́ sɔ tiipee tɑɑ, nɑ pǝ sɔpɑ nɑntʋ kɛ ɩsǝnɑ, ɩ lǝsǝɣɩ kɛ́ nɑ ɩ́ ponɑ kɔtʋlʋ. Ḿpʋ́ɣʋ́ pɑ lɑkɑɣɑ Ɩsɛɣɛlɩ nyǝ́mɑ tǝnɑ mpɑ pɑ pukɑɣɑ Silo tɔ. \p \v 15 Hɑlɩ tǝmlɛ tʋ puki kɛnɑ pǝ́cɔ́ pɑ́ wɔ tɔtɛ nim, nɑ ɩ́ tɔ́ wei ɩ lɑpɑ kɔtɑɣɑ tɔ sɩ: Cɛlɑ kɔtʋlʋ kɛ ɩ nɑntʋ nɑ ɩ toŋ ɩ tɩ. Ɩɩ cɑɑ kʋtǝsǝtʋ. Lɛŋ kɛ ɩ cɑɑkɩ. \v 16 Ye kɔtɑɣɑ lɑtʋ tɔmɑ sɩ: Yele nɑ pɑ́ wɔ kpǝntɛ nim ɩlɛnɑ ń cosi timpi n cɑɑkɩ tɔ. Ɩlɛ tǝmlɛ tʋ cɔ sɩ: Aɑɩ, ye n tɑ cɛlɛ-m nɔɔnɔɔ, mɑɑ lɛɛkǝnɑ toŋ. \v 17 Ɩsɑɣɑtʋ sɔsɔɔntʋ ntǝɣɩ Ilii pǝyɑlɑɑ kʋkɑɣɑnɑ pɑ tɩ tɔm kɛ Ɩsɔ ɩsɛntɑɑ. Mpi tɔ, pɑ nyǝnɑɣɑ Tɑcɑɑ kɔtɑɣɑ kɛ yem kɛ́. \p \v 18 Pɑɑ nɑ Sɑmiyɛɛlɩ kɑ kɔɔsɑɑ tɔ, ɩ lɑkɑɣɑ Ɩsɔ tǝmlɛ kɛ́ nɑ ɩ́ suuwɑ kɔtǝlɑɑ tokiyɑ tɑkɑ ŋkɑ pɑ lʋʋwɑ kponkpontu toŋ nyǝntʋ tɔ. \s1 Sɑmiyɛɛlɩ nyǝ́mɑ \p \v 19 Ye pǝnɑɣɑ sikɑɑ nɑ Anɑ pɑ puki kɔtɑɣɑ lɑpʋ, ɩ nyɑlǝɣɩ toko kɛ́ nɑ ɩ́ kpɛŋnɑ Sɑmiyɛɛlɩ. \v 20 Hɑlǝnɑ Ilii kooliɣi Anɑ nɑ ɩ pɑɑlʋ kɛ kʋpɑntʋ sɩ: Tɑcɑɑ ɩ́ lɑ nɑ ń hiki piyɑ nɑ sɩ́ lɛɛtɩ ŋkɑ n hɑ-ɩ ɩsǝntɔ tɔ kɑ lonte. \p Ɩlɛnɑ pɑ́ mǝlɩ pɑ tɛ. \v 21 Tɑcɑɑ wɛ Anɑ wɑɑlɩ, ɩlɛnɑ ɩ́ lɑ teu nɑ ɩ́ lʋlɩ ɑpɑlʋpiyɑ kɛ tooso, nɑ ɑlʋpiyɑ kɛ nɑɑlɛ. \p Nɑ pǝyɑɣɑ Sɑmiyɛɛlɩ nɑ́ɑ́ tɔŋnɑ pɩɩʋ kɛ Ɩsɔ tǝmlɛ tɑɑ. \s1 Ilii kɑlǝnɑ ɩ pǝyɑlɑɑ ɑsɑɣɑɑ \p \v 22 Ilii kɑ kpɑtǝlɑɑ kɛ́ tǝkuŋkuŋku. Nɑ ɩ́ nɩɩkɩ mpi mpi ɩ pǝyɑlɑɑ lɑkɑɣɑnɑ Ɩsɛɣɛlɩ nyǝ́mɑ tǝnɑ tɔ. Nɑ ɩsǝnɑ pɑ hǝntɑɣɑnɑ ɑlɑɑ mpɑ pɑ lɑkɑɣɑ tǝmlɛ kɛ Ɩsɔ tǝyɑɣɑ nɔnɔɣɔ tɔ. \v 23 Ɩlɛnɑ ɩ́ tɔ-wɛ sɩ: Pepe tɔɔ kɛ́ ɩ lɑkɩ yɑɑsinɑɑ mpɛ pɑ tɑkɑnɑɑ? Yǝlɑɑ tɑɣɑsǝɣɩ-m mǝ ɩsɑɣɑtʋnɑɑ kɛ́. \v 24 Aɑɩ, mɑ pǝyɑlɑɑ, ɩ́ yele mpʋ, mǝ tɔmnɑɑ mpɑ Ɩsɛɣɛlɩ yǝlɑɑ heeliɣi-m mpʋ tɔ pɑ fɛɩ teu. \v 25 Ye yʋlʋ pǝntǝnɑ ɩ tɔɣɔntǝlɛ, ntɑnyɩ Ɩsɔ kɑ wii pʋntʋ. Amɑ ye Tɑcɑɑ kɛ pʋntʋ pǝntǝnɑɑ, ɩlɛ ɑwe sɛɛnɑ ɩ tɔɔ? \p Amɑ pɑ tɑ nɩɩnɑ pɑ cɑɑ nɔɣɔ. Mpi tɔ, Tɑcɑɑ kɑ sɔɔlɑɑ sɩ ɩ kʋɣɩ-wɛɣɛ. \p \v 26 Nɑ pǝyɑɣɑ Sɑmiyɛɛlɩ nɑ́ɑ́ tɔŋnɑ pɩɩʋ, nɑ ɩ wɛ yǝlɑɑ nɑ Ɩsɔ kɛ́ teu. \s1 Ɩsɔ yɔɣɔtɑ Ilii tǝyɑɣɑ nyǝ́mɑ sɑlǝkɑ tɔm \p \v 27 Ḿpʋ́ɣʋ́ Ɩsɔ yʋlʋ nɔɣɔlʋ ɩ polɑ Ilii kiŋ nɑ ɩ́ heeli-ɩ sɩ: Tɑcɑɑ yɔɣɔtɑɑ sɩ mɑ hʋlɑ mɑ tǝɣɩ mǝ cɔsɔ Alɔŋ, kɛ wɑɑtʋ wei ɩ́ nɑ ɩ nyǝ́mɑ pɑɑ wɛ Icipiti wulɑʋ tɛɣɛ yomle tɑɑ tɔ. \v 28 Ɩ́ nɑ ɩ lʋlʋɣʋ nyǝ́mɑ kɛ mɑ lǝsɑ Ɩsɛɣɛlɩ kpekɑ tǝnɑ tɑɑ sɩ, pɑ́ lɑ mɑ kɔtǝlɑɑ, nɑ pɑ́ suuki kɔtǝlɑɑ toko nɑ pɑ́ kpɑɑkɩ mɑ kɔtɑɣɑ tǝlɑtɛ tɔɔ nɑ pɑ́ wɔkɩ tulɑɑlʋnɑɑ. Hɑlǝnɑ mɑ́ hʋlɩ-ɩ timpi ɩ kɑ́ cosi kɔtɑɣɑ ŋkɑ kɔkɔ nyɑɣɑ kɑ tǝnɑ tɔ kɑ kpǝntɛ tɔɔ nɑ ɩ́ tɔɣɔ tɔ. \v 29 Pepe tɔɔ kɛ́ ɩ́ nyǝnǝɣɩ yem kɛ mɑ kɔtɑsɩ nɑ mɑ kʋhɑʋ ŋku mɑ sɩɩwɑ sɩ pɑ́ lɑkǝnɑ mɑ tǝyɑɣɑ tɑɑ tɔ? Ɩlɛ ɩsǝnɑɣɑ pǝ lɑpɑ sɩ Ilii ń seeki nyɑ́ piyɑ nɑ pǝ́ kǝlɩ mɑ? Nɑ ɩ́ tɔkɩ Ɩsɛɣɛlɩ nyǝ́mɑ tɔɣɔnɑsɩ kʋpɑŋsɩ nsi pɑ lɑpɑ kɔtɑsɩ tɔ, nɑ ɩ́ yooki cǝncǝmǝŋ? \v 30 Nyǝnɩ Ɩsɛɣɛlɩ Ɩsɔ Tɑcɑɑ mɑ, mɑɑ sɩɩwɑ sɩ, nyɑ́ cɑɑ tǝyɑɣɑ nɑ nyɑ́ lʋlʋɣʋ nyǝ́mɑ tǝnɑ kɑ́ lɑkǝnɑ mɑ kɔtʋɣʋ tǝmlɛ kɛ tɑm tɔɔ. Amɑ pǝnɛntɛ mɑ kʋ́ tǝlɛ. Mpi tɔ, wei ɩ tʋɣʋ-m teeli tɔɣɔ mɑɑ tʋ teeli, nɑ mɑ́ nyǝnɩ yem kɛ́ wei ɩ kpɛɛnɑ-m tɔ. \v 31 Nn nɑɑkɩ kʋyɛɛŋ tɔŋnɑ kɔntɛ, wei ɩ tɑɑ mɑɑ kpiisi nyɑ́ ɩfepiyɑ nɑ nyɑ́ lʋlʋɣʋ tɑɑ nyǝ́mɑ. Hɑlɩ ɑkpɑtʋlʋ kɑɑ wɛɛ nyɑ́ tǝyɑɣɑ tɑɑ. \v 32 N kɑ́ nɑ́ kolontu kɔmɑ nɑ ɩ́ cɑɣɑ mɑ tǝcɑɣɑlɛ, nɑ ɩ́ pɑɑlǝnɑ kʋpɑntʋnɑɑ mpɑ Tɑcɑɑ lɑpɑ Ɩsɛɣɛlɩ tɔ. Nyɑ́ tǝyɑɣɑ kɑ́ tɑɑŋǝnɑ ɑkpɑtʋlʋ. \v 33 Pɑɑ nɑ mpʋ mɑɑ yele nyɑ́ nyǝ́mɑ tɑɑ nɔɣɔlʋ nɑ ɩ ɩsɛ kɛ mɑ kɔtɑɣɑ tǝlɑtɛ, nɑ ɩ́ tɔɣɔ nyɑ́ ɩsɛ nɑ ɩ́ wɑkǝlɩ nyɑ́ lɑŋlɛ. Amɑ nyɑ́ tǝyɑɣɑ nyǝ́mɑ tǝnɑ kɑ́ sǝkǝnɑ pɑ toŋ kɛ́. \p \v 34 Kʋyɑkʋ kʋlʋmʋɣʋ kɛ nyɑ́ pǝyɑlɑɑ Hofini nɑ Pɛnhɑsɩ pɑɑ sɩ. Ɩlɛ tǝnɑɣɑ ń kɑ́ nyǝnɑ sɩ tɑmpɑnɑ kɛ mɑ yɔɣɔtǝɣɩ. \v 35 Mɑɑ kpɑ mɑ tǝɣɩ kɔtʋlʋ kʋpɑŋ, wei ɩ tǝŋǝɣɩ mɑ luɣu tɛɛ nyǝntʋ kɛ teitei tɔ, nɑ mɑ́ hɑ-ɩ lʋlʋɣʋ kʋpɑŋkʋ, nɑ ɩ́ lɑkɩ wulɑʋ wei mɑ lǝsɑɑ tɔɣɔ tǝmlɛ kɛ tɑm tɔɔ. \v 36 Ye pǝ tɩɩ kɑɑsɑ wei kɛ́ nyɑ́ lʋlʋɣʋ tɑɑ, pʋntʋ kɑ́ hǝntɩ kɔtʋlʋ ɩnǝɣɩ ɑtɛɣɛ sɩ: Hɑ-m liɣitee nɑ tɔɣɔnɑɣɑ. Hɑlɩ ɩ́ sǝlǝmɩ-ɩ tɔtɔ sɩ: Tʋ-m kɔtʋɣʋ tǝmlɛ nɑtǝlɩ tǝ tɑɑ, nɑ mɑ́ hikinɑ mɑ tɔɣɔnɑɣɑ nɑ tǝnɑ. \c 3 \p \v 1 Pǝyɑɣɑ Sɑmiyɛɛlɩ kɑ wɛ kɔtʋɣʋ tǝmlɛ tɑɑ kɛ́ Ilii kiŋ kɛ́. \s1 Ɩsɔ kpɑ Sɑmiyɛɛlɩ kɛ ɩ kʋyɔɣɔtʋtʋ tɛlǝsʋlʋ \p Wɑɑtʋ ɩnɩ Tɑcɑɑ tɑɑ yɔɣɔtǝɣǝnɑ yǝlɑɑ kɛ teitei. Pǝyele ɩ tɑɑ hʋ́lǝ́ɣɩ́ yǝlɑɑ kɛ mpi pɩɩ tɛ nɑ pǝ́ lɑ́ tɔɣɔ kotokoto. \p \v 2 Wɑɑtʋ ɩnɩ tɔ, Ilii ɩsɛ cɑɑkɑɣɑ yʋlʋmʋɣʋ ntɛ́, ɩɩ nɑɑkɩ teitei. Ḿpʋ́ɣʋ́ ɩ hǝntɑ ɩ tǝhǝntǝlɛ kɛ ɑhoo nɑɑlɩ. \v 3 Nɑ Sɑmiyɛɛlɩ hǝntɑ Ɩsɔ ɑtɑkɑɑ cɔlɔ, nɑ pɑ́ tɑ teesitɑ fǝtǝlɑnɑɑ kɛ tefemle. \v 4 Ḿpʋ́ɣʋ́ Tɑcɑɑ yɑɑwɑ sɩ: Sɑmiyɛɛlɩ, nɑ Sɑmiyɛɛlɩ cɔ sɩ: Mɑɣɑlɔ. \v 5 Ɩlɛnɑ ɩ́ kpɑɣɑ ɑsewɑ nɑ ɩ́ polo Ilii kiŋ, nɑ ɩ́ tɔ sɩ: N yɑɑ-m tɔ mɑɣɑlɔ. Ntɛnɑ Ilii sɩ: Mɑ tɑ yɑɑ-ŋ se. Polo ń hǝntɩ. \p Ɩlɛnɑ Sɑmiyɛɛlɩ mǝlɩ nɑ ɩ́ hǝntɩ. \v 6 Ḿpʋ́ɣʋ́ Tɑcɑɑ tɑsɑ-ɩ yɑɑʋ sɩ: Sɑmiyɛɛlɩ. Ɩlɛnɑ ɩ́ polo Ilii kiŋ nɑ ɩ́ tɔ sɩ: N yɑɑ-m tɔ, mɑɣɑlɔ. Ntɛnɑ Ilii sɩ: Mɑ tɑ yɑɑ-ŋ se. Mɑ pǝyɑlʋ, polo ń hǝntɩ. \v 7 Sɑmiyɛɛlɩ tɑ nyɩ sɩ Tɑcɑɑ yɑɑkǝnɑ-ɩ. Mpi tɔ, ɩ́lɛ́ ɩ tɑ yɔɣɔtǝtɑnɑ-ɩ. \p \v 8 Ḿpʋ́ɣʋ́ Tɑcɑɑ tɑsɑ Sɑmiyɛɛlɩ kɛ yɑɑʋ kɛ tɔm tooso nyǝm. Ɩlɛnɑ Sɑmiyɛɛlɩ polo Ilii kiŋ sɩ: N yɑɑ-m tɔ mɑɣɑlɔ. \p Tǝnɑɣɑlɛ Ilii cɛkǝnɑɑ sɩ Tɑcɑɑ yɑɑkǝnɑ pǝyɑɣɑ. \v 9 Ɩlɛnɑ ɩ́ heeli-ɩ sɩ: Polo nɑ n hǝntɩ. Ye pǝ tɑsɑ-ŋ yɑɑʋ, ɩlɛ n tɔ sɩ: Tɑcɑɑ, yɔɣɔtɩ, nyɑ́ pǝyɑɣɑ mɑ́, mɑ nɩɩkɩ. \p Ɩlɛnɑ Sɑmiyɛɛlɩ mǝlɩ nɑ ɩ́ hǝntɩ. \p \v 10 Mpʋɣʋlɛ Tɑcɑɑ polɑɑ nɑ ɩ́ yɑɑ-ɩ ɩsɩɩ ɩ tɩɩ yɑɑkɩ tɔ sɩ: Sɑmiyɛɛlɩ, kɛlɛnɑ ɩ́ cɔ sɩ: Tɑcɑɑ, yɔɣɔtɩ, nyɑ́ pǝyɑɣɑ mɑ́, mɑ nɩɩkɩ. \p \v 11 Ɩlɛnɑ Tɑcɑɑ tɔ sɩ: Mɑɑ kɔnɑ wɑkǝlʋɣʋ nɑkʋlǝɣɩ Ɩsɛɣɛlɩ nyǝ́mɑ, nɑ pɑɑ wei ɩ́ nɩɩ-tɩ pɩɩ sʋsɩ-ɩ wɑtʋ. \v 12 Kʋyɑŋkuɣu mɑɑ cɑɑlɩ Ilii tǝyɑɣɑ nyǝ́mɑ ɩsɛ kɛ nyǝŋsʋɣʋ. Hɑlǝnɑ mɑ́ tʋ́ nyʋɣʋ kɛ teitei ɩsɩɩ mɑɑ yɔɣɔtʋɣʋ tɔ. \v 13 Mɑ heelɑ-ɩ tǝfoo sɩ mɑɑ tʋ ɩ tǝyɑɣɑ kɛ tɑm tɔɔ sɑlǝkɑ, kɛ timpi ɩ piyɑ wɑkǝlɑ mɑ hǝtɛ, nɑ ɩ́ nyǝ́mɑ pǝ tɔɔ nɑ ɩ́ tɑ́ kisinɑ-wɛ tɔ. \v 14 Pǝ tɔɔ kɛ́ mɑ yɔɣɔtǝɣǝnɑ tuunɑʋ sɩ, pɑɑ pɑ lɑpɑ kɔtɑsɩ nɑ pɑ́ hɑ kʋcɔɔŋ, mɑ kɑɑ hɩɩsɩ pɑ tǝyɑɣɑ ɩsɑɣɑtʋ. \p \v 15 Ɩlɛnɑ Sɑmiyɛɛlɩ hǝntɩ nɑ pǝ́ nyɑɑlɩ, nɑ ɩ́ tʋlɩ Tɑcɑɑ tǝyɑɣɑ nɔnɔɔsɩ. Amɑ ɩ nyɑŋɑɣɑnɑ mpi ɩ nɑwɑ mpʋ tɔ pǝ tɔm heeluɣu kɛ Ilii. \v 16 Ḿpʋ́ɣʋ́ Ilii yɑɑ-ɩ sɩ: Mɑ pu Sɑmiyɛɛlɩ. Nɑ ɩ́ cɔ sɩ: Mɑɣɑlɔ. \v 17 Ɩlɛnɑ ɩ́ pɔɔsɩ sɩ: Tɔm ntiɣi Tɑcɑɑ heelɑ-ŋ? Ye n ŋmɛsɑ-m tǝ tɑɑ nɑtǝlɩ, Tɑcɑɑ ɩ́ lɑ-ŋ nɑ ń tɔɣɔ nɑ ń hɑɣɑ. \p \v 18 Ntɛnɑ Sɑmiyɛɛlɩ kɛɛsɩ-ɩ tǝ tǝnɑ, ɩ tɑ ŋmɛsɩ-ɩ nɑtǝlɩ. Kɛlɛnɑ Ilii sɩ: Tɑcɑɑ kɛ́, ɩ́ lɑ ɩsǝnɑ pǝ mɑɣɑ-ɩ tɔ. \p \v 19 Sɑmiyɛɛlɩ tɔŋnɑ pɩɩʋ nɑ Tɑcɑɑ wɛ ɩ wɑɑlɩ, ɩ tɑ yele nɑ ɩ tɔm nɑtǝlɩ tǝ́ tii ɑtɛɣɛ yem. \v 20 Ɩsɛɣɛlɩ nyǝ́mɑ tǝnɑ mpɑ pɑɑ wɛ pǝ kpɑɣɑʋ Tɑŋ nɑ pǝ́ polo Pɛɛsepɑ tɔ, pɑ nyǝ́mɑ sɩ Tɑcɑɑ kpɑ Sɑmiyɛɛlɩ kɛ Ɩsɔ kʋyɔɣɔtʋtʋ tɛlǝsǝlʋ. \v 21 Ɩ lɩɩkɑɣɑ Sɑmiyɛɛlɩ tɔɔ kɛ́ Silo kɛ́, nɑ ɩ́ heeliɣi-ɩ tɔmnɑɑ. \c 4 \p \v 1 Nɑ ɩ́ tɛlǝsǝɣɩ-tǝɣɩ Ɩsɛɣɛlɩ nyǝ́mɑ nɑ pɑ́ nɩɩkǝnɑ-ɩ. \s1 Kolontunɑɑ lɛɛkɑ Ɩsɔ ɑtɑkɑɑ \p Wɑɑtʋ ɩnɩ ɩ tɑɑ kɛ́ Filiisi nyǝ́mɑ kotɑɑ sɩ, pɑ yookinɑ Ɩsɛɣɛlɩ nyǝ́mɑ, ɩlɛnɑ pɑ́ pɩɩlɩ Afekɑ. Ḿpʋ́ɣʋ́ Ɩsɛɣɛlɩ nyǝ́mɑ nɑ́ lɩɩwɑ nɑ pɑ́ pɩɩlɩ Ɩpene-Ɩsɛɛ. \v 2 Tǝnɑɣɑ Filiisi nyǝ́mɑ kʋlɑ pɑ tɔɔ nɑ pɑ́ yoo nɑ pɑ́ kǝlɩ Ɩsɛɣɛlɩ nyǝ́mɑ, nɑ pɑ́ kʋ-wɛ ɩsɩɩ yǝlɑɑ iyisi liɣiti (4000). \v 3 Ɩlɛnɑ Ɩsɛɣɛlɩ nyǝ́mɑ mǝlɩ pɑ tǝsikile nɑ nyʋɣʋ nyǝ́mɑ tɔ sɩ: Pepe tɔɔ kɛ́ Tɑcɑɑ yelɑɑ nɑ Filiisi nyǝ́mɑ kʋ-tʋɣʋ sɑŋɑ? Tǝ́ polo tǝ́ kɔnɑ Ɩsɔ ɑtɑkɑɑ nɑ Tɑcɑɑ wɛɛ tɑ wɑɑlɩ, nɑ ɩ́ wɑɑsɩ-tʋɣʋ tɑ kolontunɑɑ niŋ tɑɑ. \p \v 4 Ḿpʋ́ɣʋ́ pɑ tilɑ Silo nɑ pɑ́ kɔnɑ Tɑcɑɑ Tomɑ tǝnɑ tʋ ɑtɑkɑɑ wei ɩ tɔɔ Ɩsɔ wɛ ɩŋmɛlɑʋ kɛ ɩsɔtɑɑ tɑŋlɑɑ nɑɑlɛ hɛkʋ tɑɑ tɔ. Ilii pǝyɑlɑɑ nɑɑlɛ, Hofini nɑ Pɛnhɑsɩ pɑ kɔnnɑ ɑtɑkɑɑ ɩnɩ. \v 5 Wɑɑtʋ wei pɑ sʋsɑ Ɩsɔ ɑtɑkɑɑ kɛ tǝsikile, ɩlɛnɑ Ɩsɛɣɛlɩ nyǝ́mɑ tǝnɑ yɑɣɑ lɑŋhʋlʋmlɛ ɑpɑlʋkɑkiisɑsɩ, hɑlǝnɑ tɛtʋ sele. \p \v 6 Filiisi nyǝ́mɑ nɩɩ pɑ kɑkiisɑsɩ nsɩ sɩ tɑŋ, ɩlɛnɑ pɑ́ tɔ sɩ: Hepǝlɑ nyǝ́mɑ tǝsikile tɑɑ kɑkiisɑsɩ nsɩ sɩ hʋwɛɛ suwe? \p Filiisi nyǝ́mɑ nɩɩwɑ sɩ Tɑcɑɑ ɑtɑkɑɑ kɛ́ pɑ kɔnɑ Ɩsɛɣɛlɩ nyǝ́mɑ tǝsikile. \v 7 Ɩlɛnɑ sɔɣɔntʋ kpɑ-wɛ nɑ pɑ́ tɔ sɩ: Pɑ Ɩsɔ kɔmnɑ pɑ tǝsikile. Ye mpʋ tɑ́ tɔm tɛmɑɣɑ. Too tɔ, yɑɑsi ɩnɛ ɩ tɑkɑ tɑ lɑtɑ. \v 8 Awe kɑ yɑ-tʋɣʋ tɩɩŋ sɔsɔɔŋ ɩnɛ ɩ niŋ tɑɑ? Pɑ tɩɩŋ ɩnɩ ɩ kʋnɑ Icipiti nyǝ́mɑ tǝsɔɣɔsɔɣɔ kɛ wʋlɑɣɑ tɛtʋ tɑɑ. \v 9 Filiisi nyǝ́mɑ mɛ, ɩ́ nyɔɔ toŋ nɑ ɩ́ lɑ ɑpɑlɑɑ. Pǝ́ tɑɑ kɔɔ nɑ Hepǝlɑ nyǝ́mɑ ŋmɑkǝlɩ-mɛ ɩsɩɩ tɩɩ lɑpʋ-wɛ tɔ. Ɩ́ lɑ ɑpɑlɑɑ nɑ ɩ́ yoo. \p \v 10 Ḿpʋ́ɣʋ́ pɑ kʋlɑ Ɩsɛɣɛlɩ nyǝ́mɑ tɔɔ nɑ pɑ́ kǝlɩ-wɛ. Nɑ pɑɑ wei ɩ́ se nɑ ɩ́ kpe ɩ tɛ. Pɑ kǝlɑ-wɛɣɛ tǝnɑŋnɑŋ, nɑ pɑ́ hɛɛlɩ pɑ tɑɑ yoolɑɑ kɛ yǝlɑɑ iyisi hiu nɑ nɑɑnʋwɑ (30000). \v 11 Nɑ pɑ́ lɛɛkɩ Ɩsɔ ɑtɑkɑɑ, nɑ pɑ́ kʋ Ilii pǝyɑlɑɑ nɑɑlɛ Hofini nɑ Pɛnhɑsɩ. \s1 Kɔtʋlʋ Ilii sǝm nɑ ɩ poolu pɑ tɔm \p \v 12 Ḿpʋ́ɣʋ́ Pɛncɑmɛɛ tʋ nɔɣɔlʋ ɩ lɩɩ tǝyoole kɛ kʋyɑkʋ ŋkʋ, nɑ ɩ́ se nɑ ɩ́ polo Silo nɑ lɑŋwɑkǝllɛ nɑ ɩ́ cǝlɑ ɩ wontu, nɑ ɩ́ pǝlɑ ɩ nyʋɣʋ tɑɑ kɛ́ tɛtʋ. \v 13 Wɑɑtʋ ɩnɩ tɔ nɑ Ilii cɑɣɑ kpelɑɣɑ tɔɔ, nɑ ɩ́ tɑŋɑɑ nɑ ɩ́ nǝɣǝsǝɣɩ Ɩsɔ ɑtɑkɑɑ tɔm. Ɩlɛ ɑpɑlʋ ɩnɩ ɩ tɑnɑ tɔm ntǝɣǝlɛ nɑ ɩcɑtɛ tǝnɑ mɑ kɑpusi. \v 14 Ilii nɩɩ kɑpusi nsɩ, ɩlɛnɑ ɩ́ pɔɔsɩ sɩ: Pepe kɔkɔtɛ ntɛ́ mpʋ? Ɩlɛnɑ ɑpɑlʋ ɩnɩ ɩ́ kpɑɣɑ ɑsewɑ nɑ ɩ́ polo ɩ́ heeli-ɩ tɔm ntɩ. \v 15 Wɑɑtʋ ɩnɩ Ilii pɩɩsɩ kɑ wɛ pǝlefɛɩ nɩɩnʋwɑ kɛ́. Nɑ ɩ ɩsɛ nyǝnǝɣɩ yem tǝhelele, ɑɑ nɑɑkɩ teu. \v 16 Mpʋɣʋlɛ ɑpɑlʋ ɩnɩ ɩ heelɑ Ilii sɩ: Tǝyoole kɛ mɑ sewɑ nɑ mɑ́ kɔɔ sɑŋɑ. Ntɛnɑ Ilii sɩ: Pepe lɑpɑ mɑ pǝyɑlʋ? \v 17 Ntɛnɑ ɑpɑlʋ ɩnɩ sɩ: Filiisi nyǝ́mɑ hɛɛlɑ Ɩsɛɣɛlɩ nyǝ́mɑ kɛ sɔsɔm nɑ Ɩsɛɣɛlɩ nyǝ́mɑ se. Hɑlɩ nyɑ́ pǝyɑlɑɑ nɑɑlɛ Hofini nɑ Pɛnhɑsɩ pɑ sǝpɑ. Pǝyele pɑ lɛɛkɑ Ɩsɔ ɑtɑkɑɑ. \p \v 18 Mpi sɩ ɑpɑlʋ ɩnɩ ɩ kɑ kɛɛsǝɣɩ-ɩ Ɩsɔ ɑtɑkɑɑ tɔm, ɩlɛ Ilii pǝsɑ nyɑɣɑɩ kɛlɛ nɑ kpelɑɣɑ kɛ nɔnɔɣɔ tǝnɑ, nɑ ɩ luɣu pɛlɩ nɑ ɩ́ sɩ. Mpi tɔ, ɩ kɑ kpɑtǝlɑɑ kɛ́ nɑ ɩ́ yɑsǝlɑɑ. Pɩɩsɩ nɩɩlɛ tǝcu kɛ ɩ pɑɑsǝnɑ Ɩsɛɣɛlɩ nyǝ́mɑ. \p \v 19 Ilii pǝyɑlʋ Pɛnhɑsɩ ɑlʋ kɑ wɛ hɔɣɔ kɛ́, nɑ ɩ́ pɩɩwɑ tǝtoɣotoɣo. Wɑɑtʋ wei ɩ nɩɩwɑ Ɩsɔ ɑtɑkɑɑ lɛɛkʋɣʋ tɔm, nɑ ɩ pɑŋ nɑ ɩ pɑɑlʋ pɑ sǝm, ɩlɛnɑ lʋlʋɣʋ wʋsɑsɩ tuti-ɩ kpɑkpɑɑ nɑ ɩ́ sopi nɑ ɩ́ lʋlɩ. \v 20 Ɩ cɑɑkɑɣɑ tɔnʋɣʋ kpisuɣu ɩlɛnɑ ɩ kiŋ ɑlɑɑ tɔmɩ-ɩ sɩ: Tɔkɩ nyɑ́ tɩ, ɑpɑlʋpu kɛ n lʋlɑɑ. \p Amɑ ɑlʋ tɑ cɔ, pǝcɔ ɩ tɑ tɩɩ pɑɑsǝnɑ. \v 21 Pǝ wɑɑlɩ kɛ́ ɩ hɑ-kɛɣɛ hǝtɛ sɩ: Ɩkɑpɔtɩ. \p Hǝtɛ ntɛ tǝ hʋwɛɛ ntɛ sɩ: Ɩsɔ teu kʋlɑ Ɩsɛɣɛlɩ. Mpi tɔ, pɑ lɛɛkɑ Ɩsɔ ɑtɑkɑɑ, pǝ́cɔ́ ɩ pɑŋ nɑ ɩ pɑɑlʋ pɑ sǝpɑ. \v 22 Mpʋɣʋlɛ sɩ: Pɑ lɛɛkɑ Ɩsɔ ɑtɑkɑɑ tɔ Ɩsɔ teu kʋlɑ Ɩsɛɣɛlɩ tɑɑ kɛ́. \c 5 \s1 Ɩsɔ ɑtɑkɑɑ wɛ Filiisi nyǝ́mɑ tɛ \p \v 1 Ḿpʋ́ɣʋ́ Filiisi nyǝ́mɑ kpɑɣɑ Ɩsɔ ɑtɑkɑɑ kɛ Ɩpene-Ɩsɛɛ, nɑ pɑ́ ponɑ-ɩ Asǝtɔtɩ. \v 2 Pɑ kpɑɣɑ-ɩ mpʋ, ɩlɛnɑ pɑ́ sɩɩ-ɩ pɑ tʋɣʋ Tɑkɔŋ kɔŋkɔŋ tɑɑ kɛ́ kʋ kutuluɣu tɑɑ. \v 3 Tɛʋ femɑ tɑnɑŋ tǝhulu, ɩlɛ Asǝtɔtɩ nyǝ́mɑ mɑɣɑnɑ pɑ tʋɣʋ Tɑkɔŋ hotɑ ɩ ɩsɛntɔɔ kɛlɛ Ɩsɔ ɑtɑkɑɑ kite, nɑ pɑ́ kpɑɣɑ-ɩ nɑ pɑ́ mǝlǝnɑ-ɩ ɩ tǝcɑɣɑlɛ. \v 4 Tɛʋ femɑ tɔtɔ, ɩlɛnɑ pɑ́ mɑɣɑnɑ Tɑkɔŋ tɑsɑ hotuɣu kɛ ɩ ɩsɛntɔɔ kɛ́ Ɩsɔ ɑtɑkɑɑ kite nɑ ɩ nyʋɣʋ nɑ ɩ niŋ pǝ pɛlɑɑ, nɑ pǝ́ wɛ nɔnɔkpete, nɑ pǝ́ kɑɑsɩ ɩ pilimile. \v 5 Pǝ tɔɔ kɛ́ hɑlǝnɑ sɑŋɑ Tɑkɔŋ kɔtǝlɑɑ, nɑ kʋ lɑɑlɑɑ tǝnɑ mpɑ pɑ wɛ Asǝtɔtɩ tɔ, ye pɑ sʋʋkɩ tʋɣʋ kutuluɣu ŋkʋ kʋ tɑɑ, pɑɑ fɛlǝɣɩ nɔnɔkpete. \p \v 6 Ḿpʋ́ɣʋ́ Tɑcɑɑ tʋwɑ Asǝtɔtɩ nyǝ́mɑ kɛ niŋ nɑ ɩ́ wɑkǝlɩ-wɛ nɑ cɑlǝmpɑɣɑ. \v 7 Pɑ nɑwɑ mpʋ, ɩlɛnɑ pɑ́ tɔ sɩ: Ɩsɛɣɛlɩ Ɩsɔ ɑtɑkɑɑ kɑɑ cɑɣɑ tɑ́ tɛ. Mpi tɔ, ɩnɩ ɩ tʋnɑ tɑ nɑ tɑ tʋɣʋ kɛ niŋ. \p \v 8 Ḿpʋ́ɣʋ́ Asǝtɔtɩ nyǝ́mɑ tilɑɑ nɑ pɑ́ yɑɑ Filiisi nyǝ́mɑ ɑwulɑɑ kɑkpɑsɩ nɑ pɑ́ pɔɔsɩ-wɛ sɩ: Ɩsǝnɑɣɑ tɩɩ lɑnɑ Ɩsɛɣɛlɩ Ɩsɔ ɑtɑkɑɑ? Ntɛnɑ pɛlɛ sɩ: Ɩ́ ponɑ-ɩ Kɑtɩ. \p Ɩlɛnɑ Asǝtɔtɩ nyǝ́mɑ ponɑ Ɩsɔ ɑtɑkɑɑ kɛ Kɑtɩ. \v 9 Pɑ tɛmɑ Ɩsɔ ɑtɑkɑɑ kɛ ponɑʋ kɛ Kɑtɩ, ɩlɛnɑ Tɑcɑɑ tʋ ɩcɑtɛ tǝnɑ tɔɔ kɛ́ niŋ, nɑ sɔɣɔntʋ sɔsɔɔntʋ kpɑ-wɛ. Ɩ wɑkǝlɑ ɩcɑtɛ yǝlɑɑ tǝnɑ nɑ cɑlǝmpɑɣɑ. Pǝ kpɑɣɑʋ sɔsɑɑ nɑ pǝ́ polo piyɑ tɔ. \v 10 Ḿpʋ́ɣʋ́ pɑ ponɑ Ɩsɔ ɑtɑkɑɑ kɛ́ Ɩkoloŋ, ɩlɛnɑ pɛlɛ pɑ́ sʋʋ kɑpusi mɑpʋ sɩ: Pɑ kɔnɑ Ɩsɛɣɛlɩ Ɩsɔ ɑtɑkɑɑ kɛ́ tɑ́ tɛ́ sɩ ɩ́ kʋ tɑ tǝnɑ. \p \v 11 Ḿpʋ́ɣʋ́ Ɩkoloŋ nyǝ́mɑ nɑ tɑsɑ tiluɣu nɑ pɑ́ koti Filiisi ɑwulɑɑ tǝnɑ nɑ pɑ́ tɔ-wɛ sɩ: Ɩ́ mǝŋnɑ Ɩsɛɣɛlɩ Ɩsɔ ɑtɑkɑɑ kɛ ɩ tǝcɑɣɑlɛ. Ɩ́ tɑɑ kʋ tɑ́ nɑ tɑ yǝlɑɑ. \p Mpi tɔ, Tɑcɑɑ kɑ tʋwɑ Ɩkoloŋ nyǝ́mɑ kɛ niŋ nɑ toŋ kɛ́, nɑ sǝm sɔɣɔntʋ pɩɩ ɩcɑtɛ tǝnɑ yǝlɑɑ. \v 12 Lɛlɑɑ tɑ sɩ yɑɑ, ɩlɛ cɑlǝmpɑɣɑ tɔkɑ-wɛɣɛ. Ɩlɛnɑ ɩcɑtɛ tǝnɑ tʋlɩ nɔɣɔ, nɑ tǝ́ wii tǝkpoo nɑ pǝ́ kpɑ ɩsɔtɑɑ. \c 6 \s1 Ɩsɔ ɑtɑkɑɑ kpeenɑʋ \p \v 1 Ɩsɔtʋnɑɑ nɑɑtosompɔɣɔlɑɣɑ kɛ Ɩsɔ ɑtɑkɑɑ cɑɣɑ Filiisi nyǝ́mɑ tɛtʋ tɑɑ. \v 2 Ɩlɛnɑ pɑ́ yɑɑ pɑ kɔtǝlɑɑ, nɑ pɑ nɑlɑɑ nɑ pɑ́ pɔɔsɩ-wɛ sɩ: Ɩsǝnɑɣɑ tɩɩ lɑnɑ Tɑcɑɑ ɑtɑkɑɑ? Pepeɣe tɩɩ kpeennɑ-ɩ? \v 3 Ntɛnɑ pɑ kɔtǝlɑɑ nɑ pɑ nɑlɑɑ tɔ sɩ: Ye ɩ́ mǝlǝɣǝnɑ Ɩsɛɣɛlɩ Ɩsɔ ɑtɑkɑɑ, ɩ́ tɑɑ mǝŋnɑ-ɩ kpɛtɛ. Amɑ ɩ́ hɑ Ɩsɔ kɛ́ ɩsɑɣɑtʋ hɩɩsʋɣʋ kʋcɔɔʋ. Ɩlɛ wɑɑtʋ ɩnǝɣɩ ɩ́ kɑ́ nyɩ mpi pǝ tɔɔ ɩ tɑ kʋsǝtɑ ɩ niŋ kɛ mǝ tɔɔ tɔ, nɑ ɩ́ wɑɑsɩ-mɛ. \v 4 Ḿpʋ́ɣʋ́ Filiisi nyǝ́mɑ pɔɔsɑɑ sɩ: Pepenɑɑ kɛ tɩɩ hɑ-ɩ? \p Ɩlɛnɑ pɑ kɔtǝlɑɑ nɑ nɑlɑɑ sɩ: Wʋlɑ pɑɣɑ kɑkpɑsɩ, nɑ wʋlɑ mpiyɑɑ kɑkpɑsɩ nɑ pǝ́ kɛɛsǝnɑ Filiisi ɑwulɑɑ kɑkpɑsɩ. Mpi tɔ, kʋtɔŋ kʋlʋmʋɣʋ kpɑnɑ mǝ nɑ mǝ ɑwulɑɑ. \v 5 Pǝ wɛɛ sɩ, ɩ́ lɑ cɑlǝmpɑɣɑ lɛɛsǝŋ, nɑ mpiyɑɑ mpɑ pɑ tɔkɩ mǝ tɑwɑ tɔ pɑ lɛɛsǝŋ, nɑ pǝ́ nɑ́ sɩ ɩ́ cɛkǝnɑ Ɩsɔ toŋ. Ntɑnyɩ ɩ kɑɑ tɑsɑ mǝ nɑ mǝ tɩɩŋ nɑ mǝ tɛtʋ kɛ niŋ tʋɣʋ. \v 6 Pepe tɔɔ kɛ́ mǝ́ cɑɑ sɩ ɩ́ lɑ kɑŋkɑnɑ, ɩsɩɩ Icipiti wulɑʋ nɑ Icipiti nyǝ́mɑ pɑɑ lɑpʋ tɔ? Tɑcɑɑ tʋ-wɛɣɛ wɑhɑlɑ kɛ́. Hɑlǝnɑ pɑ́ yele Ɩsɛɣɛlɩ nyǝ́mɑ nɑ pɑ́ tɛɛ. \v 7 Tɔʋ, pǝnɛntɛ ɩ́ sɑɑkɩ kɛɛkɛ kʋfɑlʋ, nɑ ɩ́ cɑɑ nɑɑŋ totonɑɑ nɑɑlɛ wei ɩ wɛnɑ piyɑ tɔ. Pǝ́ wɛɛ nɑɑŋ wei pɑ tɑ hɑlǝnɑ tɔ. Ɩ́ tʋ-ɩ kɛɛkɛ ɩnɩ, nɑ ɩ́ kpeenɑ ɩ nɑwee kɛ tǝyɑɣɑ. \v 8 Ɩlɛnɑ ɩ́ kpɑɣɑ Tɑcɑɑ ɑtɑkɑɑ nɑ ɩ́ tʋ kɛɛkɛ tɑɑ. Ɩlɛnɑ pǝ́ kɑɑsɩ nɑ ɩ́ tʋ ɑtɑkiyɑ nɑkǝlɩ kɑ tɑɑ kɛ́ wontunɑɑ mpɑ ɩ́ lɑpɑ sɩ ɩ́ lɑkɩ Ɩsɔ kɛ́ kʋcɔɔʋ kɛ mǝ ɩsɑɣɑtʋ tɔɔ tɔ. Ɩlɛnɑ ɩ́ sɩɩ Ɩsɔ ɑtɑkɑɑ kɔŋkɔŋ tɑɑ, nɑ ɩ́ yele nɑɑŋ nɑ ɩ́ tɛɛ. \v 9 Ɩlɛnɑ ɩ́ nyǝnǝɣǝnɑ-ɩ, ye ɩ kpɑɣɑ toŋɑ mpɑɑʋ nɑ Pɛtɩ-Sɛmɛsɩ tɔɔ, ɩlɛ Tɑcɑɑ lɑpǝnɑ ntɛɣɛ-tʋɣʋ ɩsɑɣɑtʋ ntɩ. Ye pǝ tɑɣɑ mpʋ, ɩlɛ tǝ nyǝmɑɣɑlɛ sɩ pǝ mɑɣɑnɑ-tʋɣʋ yem kɛlɛ, pǝ tɑɣɑ Ɩsɔ lɑpǝnɑ. \p \v 10 Mpʋɣʋlɛ pɑ cɑɑ nɑɑŋ totonɑɑ nɑ pɑ́ tʋ kɛɛkɛ. Ɩlɛnɑ pɑ́ tǝkɩ ɩ nɑwee kɛ tǝyɑɣɑ. \v 11 Ɩlɛnɑ pɑ́ tʋ́ Ɩsɔ ɑtɑkɑɑ kɛ kɛɛkɛ tɑɑ, nɑ pɑ́ tʋ́ ɑtɑkiyɑ tɑɑ kɛ́ wʋlɑ mpiyɑɑ, nɑ pǝ pɑɣɑ, nɑ pɑ́ sɩɩ ɑtɑkɑɑ kɔŋkɔŋ tɑɑ. \p \v 12 Tǝnɑɣɑlɛ nɑɑŋ kpɑɣɑ Pɛtɩ-Sɛmɛsɩ mpɑɑʋ kɛ kpɑkpɑɑ, nɑ ɩ́ tɔŋ nɑ ɩ́ wiiki ɩ tɑ hɛlǝnɑ ntɔɣɔŋ yɑɑ mpǝtǝŋ. Ɩlɛnɑ Filiisi ɑwulɑɑ tǝŋ ɩ wɑɑlɩ hɑlǝnɑ Pɛtɩ-Sɛmɛsɩ toŋɑ. \v 13 Pɛtɩ-Sɛmɛsɩ nyǝ́mɑ kɑ wɛ tɛtɛkǝlɛ tɑɑ nɑ pɑ́ kʋŋ. Pɑ loosɑ Ɩsɔ ɑtɑkɑɑ, ɩlɛnɑ pɑ lɑŋɑ hʋlʋmɩ. \p \v 14-15 Kɛɛkɛ tɑlɑ Yosuwee hɑlǝm kɛ Pɛtɩ-Sɛmɛsɩ, ɩlɛnɑ ɩ́ sǝŋ kʋkpɑmʋɣʋ nɑkʋlɩ kʋ kiŋ kɛ tǝnɑ. Ɩlɛnɑ Lefii nyǝ́mɑ tisi Tɑcɑɑ ɑtɑkɑɑ nɑ ɑtɑkiyɑ ŋkɑ kɑ tɑɑ kɑ wɛ wʋlɑ wontu tɔ, nɑ pɑ́ sɩɩ pǝ tǝnɑɣɑ kʋkpɑmʋɣʋ ŋkʋ kʋ tɔɔ. Ḿpʋ́ɣʋ́ pɑ fɑɣɑ kɛɛkɛ kpɑtǝŋ nɑ pɑ́ lɑ́ Tɑcɑɑ kɛ kɔtɑɣɑ ŋkɑ kɔkɔ nyɑɣɑ kɑ tǝnɑ tɔ nɑ nɑɑŋ ɩnɩ. Ɩlɛnɑ Pɛtɩ-Sɛmɛsɩ nyǝ́mɑ lɑ Tɑcɑɑ kɛ kɔtɑɣɑ ŋkɑ kɔkɔ nyɑɣɑ kɑ tǝnɑ tɔ nɑ kɔtɑsɩ lɛnsɩ. \v 16 Filiisi ɑwulɑɑ kɑkpɑsɩ nɑ́ mpʋ, ɩlɛnɑ pɑ́ mǝlɩ Ɩkoloŋ kɛ kʋyɑkʋ ŋkʋ kʋ mɑɣɑmɑɣɑ. \p \v 17-18 Wʋlɑ pɑɣɑ kɑkpɑsɩ kɛ pɑ hɑ Tɑcɑɑ kɛ kʋcɔɔʋ kɛ pɑ ɩsɑɣɑtʋ tɔɔ, nɑ pǝ́ kɛɛsǝnɑ pɑ ɑcɑlɛɛ nyʋɣʋ. Pɑɑ koloŋɑ ɑcɑlɛɛ, pɑɑ nnɑ ɑ fɛɩnɑ koloosi tɔ. Asǝtɔtɩ kɛ kʋlʋmtǝlɛ, nɑ Kɑsɑ kɛ kʋlʋmtǝlɛ, nɑ Asǝkɑlɔŋ kɛ kʋlʋmtǝlɛ, nɑ Kɑtɩ kɛ kʋlʋmtǝlɛ, nɑ Ɩkoloŋ kɛ kʋlʋmtǝlɛ. Kʋkpɑmʋɣʋ ŋku kʋ tɔɔ pɑ sɩɩ Tɑcɑɑ ɑtɑkɑɑ kɛ mpʋ tɔɣɔlɛ pǝ tǝnɑ mpi pǝ lɑpɑ tɔ pǝ ɑseetɑ tʋ. Kʋ wɛ Yosuwee hɑlǝm tɑɑ kɛ́ hɑlǝnɑ sɑŋɑ kɛ Pɛtɩ-Sɛmɛsɩ. \p \v 19 Ḿpʋ́ɣʋ́ Tɑcɑɑ kʋwɑ Pɛtɩ-Sɛmɛsɩ nyǝ́mɑ kɛ yǝlɑɑ nɩɩtoso nɑ nɑɑnʋwɑ. Mpi pǝ tɔɔ tɔ, pɑ nyǝnɑ Ɩsɔ ɑtɑkɑɑ tɑɑ. Ɩlɛnɑ pǝ́ wɑkǝlɩ ɩcɑtɛ nyǝ́mɑ lɑŋɑ kɛ sɔsɔm, nɑ pɑ́ cɑɣɑ lǝyɑɣɑ. \v 20 Tǝnɑɣɑlɛ Pɛtɩ-Sɛmɛsɩ nyǝ́mɑ tɔmɑ sɩ: Awe pǝsǝɣǝnɑ nɑ ɩ́ sǝŋ Tɑcɑɑ Ɩsɔ nɑŋŋtʋ ɩnɩ ɩsɛntɑɑ? Leɣe tɩɩ ponɑ ɑtɑkɑɑ ɩnɩ nɑ ɩ́ hɑtǝlǝnɑ-tʋ? \v 21 Ḿpʋ́ɣʋ́ pɑ tilɑɑ nɑ pɑ́ heeli Kiliyɑtɩ-Yeyɑlim nyǝ́mɑ sɩ: Filiisi nyǝ́mɑ kɔnɑ Tɑcɑɑ ɑtɑkɑɑ. Ɩ́ kɔɔ nɑ ɩ́ kpɑɣɑ-ɩ nɑ ɩ́ ponɑ mǝ tɛ. \c 7 \p \v 1 Ḿpʋ́ɣʋ́ Kiliyɑtɩ-Yeyɑlim nyǝ́mɑ polɑɑ nɑ pɑ́ kpɑɣɑ Tɑcɑɑ ɑtɑkɑɑ nɑ pɑ́ ponɑ-ɩ nɑ pɑ́ sɩɩ Apinɑtɑpɩ tǝyɑɣɑ tɑɑ kɛ́ pulɑɣɑ tɔɔ. Nɑ ɩ́ kɔtɩ ɩ pǝyɑlʋ Ɩlɑsɑɑ sɩ ɩ́ pɑɑsǝnɑ-ɩ. \s1 Sɑmiyɛɛlɩ pɑɑsǝnɑʋ kɛ Ɩsɛɣɛlɩ nyǝ́mɑ \p \v 2 Hɑtoo kʋyɑŋku pɑ sɩɩʋ Tɑcɑɑ ɑtɑkɑɑ kɛ Kiliyɑtɩ-Yeyɑlim tɔ, pǝ leelɑɑ kɛ́. Pɩɩsɩ hiu tǝcu sikinɑ. Ḿpʋ́ɣʋ́ Ɩsɛɣɛlɩ nyǝ́mɑ tǝnɑ wiinɑ Tɑcɑɑ kɛ pɩɩsɩ nsɩ sɩ tɑɑ sɩ ɩ́ wɑɑsɩ-wɛ. \v 3 Mpʋɣʋlɛ Sɑmiyɛɛlɩ tɔmɑ Ɩsɛɣɛlɩ nyǝ́mɑ tǝnɑ sɩ: Ye lotu kʋlʋmtʋ kɛ ɩ́ mǝlǝnɑ Tɑcɑɑ kiŋ, ɩlɛ ɩ yele tʋɣʋ Asǝtɑtɩ lɑɑʋ nɑ ɩ́ lɔ tɩɩŋ wei ɩnɩ ɩ́ ceelɑ mpʋ tɔ. Ɩlɛnɑ ɩ́ ponɑ mǝ lǝmɑɣɑsɛɛ kɛ Tɑcɑɑ tɔɔ nɑ lotu kʋlʋmtʋ, nɑ ɩ́ lɑ ɩ tike kɛ tǝmlɛ. Ɩlɛ ɩ kɑ́ hɛtɩ-mɛɣɛ Filiisi nyǝ́mɑ niŋ tɑɑ. \p \v 4 Ntɛnɑ Ɩsɛɣɛlɩ nyǝ́mɑ lɔ tɩɩŋ kʋceeliŋ Pɑɑlǝnɑɑ nɑ Asǝtɑtɩ wei pɑ lɑɑkɑɣɑ tɔ nɑ pɑ́ sɛɛ Tɑcɑɑ tike. \v 5 Ḿpʋ́ɣʋ́ Sɑmiyɛɛlɩ yɑɑ Ɩsɛɣɛlɩ nyǝ́mɑ sɩ: Ɩ́ koti Misipɑ nɑ mɑ́ sǝlǝmǝnɑ-mɛɣɛ Ɩsɔ. \p \v 6 Ntɛnɑ pɑ́ koti Misipɑ tǝnɑ kɛ kʋyɑkʋ ŋkʋ. Ɩlɛnɑ pɑ́ hɔkɔ nɔɔsɩ nɑ pɑ́ tɔ sɩ: Tǝ wɑkǝlǝnɑ Tɑcɑɑ. Ḿpʋ́ɣʋ́ pɑ lu lʋm nɑ pɑ́ pǝlɩ-wǝɣɩ Tɑcɑɑ ɩsɛntɑɑ sɩ pǝ́ hʋlɩ sɩ Ɩsɔ kɑ hɩɩsɩ pɑ ɩsɑɣɑtʋ. Ɩlɛnɑ Sɑmiyɛɛlɩ tɑɣɑnɩ pɑ tɔmnɑɑ. \p \v 7 Ḿpʋ́ɣʋ́ Filiisi nyǝ́mɑ nɩɩwɑ sɩ Ɩsɛɣɛlɩ nyǝ́mɑ kotɑ Misipɑ, ɩlɛnɑ pɑ ɑwulɑɑ kɑkpɑsɩ kpeɣeli pɑ yoolɑɑ nɑ pɑ́ polo-wɛɣɛ yoonɑʋ. Ɩsɛɣɛlɩ nyǝ́mɑ nɩɩ mpʋ, ɩlɛnɑ sɔɣɔntʋ kpɑ-wɛ nɑ pɑ́ tɔ Sɑmiyɛɛlɩ sɩ: \v 8 Tɑɑ hɛɛsɩ Tɑcɑɑ sǝlǝmʋɣʋ kɛ tɑ tɔɔ, hɑlǝnɑ ɩ́ yɑ-tʋɣʋ Filiisi nyǝ́mɑ niŋ tɑɑ. \p \v 9 Ɩlɛnɑ Sɑmiyɛɛlɩ kpɑ heu ɩfɑtɛ nɑ ɩ́ lɑ Tɑcɑɑ kɛ kɔtɑɣɑ ŋkɑ kɔkɔ lusɑ kɑ tǝnɑ tɔ, nɑ ɩ́ sǝlǝmɩ-ɩ sɩ ɩ́ wɑɑsɩ Ɩsɛɣɛlɩ nyǝ́mɑ nɑ ɩ́lɛ́ ɩ mʋ. \v 10 Sɑɑ wei Sɑmiyɛɛlɩ lɑkɑɣɑ Tɑcɑɑ kɛ kɔtɑɣɑ ŋkɑ kɔkɔ lusɑ kɑ tǝnɑ tɔ ɩlɛnɑ Filiisi nyǝ́mɑ polo nɑ pɑ́ niki-wɛɣɛ yoonɑʋ. Tǝnɑɣɑ Tɑcɑɑ yelɑɑ nɑ tɛʋ nɑsɩ-wɛ nɑ pɑ́ se yem yem. Ḿpʋ́ɣʋ́ Ɩsɛɣɛlɩ nyǝ́mɑ kǝlɑ-wɛ. \v 11 Ḿpʋ́ɣʋ́ pɑ lɩɩ Misipɑ nɑ pɑ́ tɔɣɔnɩ Filiisi nyǝ́mɑ nɑ pɑ́ kʋ-wɛ. Hɑlǝnɑ Pɛtɩ-Kɑɑ pǝ tɛɛ. \v 12 Ɩlɛnɑ Sɑmiyɛɛlɩ sɩɩ pǝlɛ kɛ Misipɑ nɑ Seŋ pɑ hɛkʋ tɑɑ, nɑ ɩ́ tɔ sɩ: Tɑcɑɑ tɔŋnɑ-tʋɣʋ wɑɑsʋɣʋ kɛ hɑlǝnɑ sɑŋɑ. Ɩlɛnɑ ɩ́ yɑɑ-tɛ sɩ Ɩpene-Ɩsɛɛ. Pǝlɛ kʋwɑɑsǝlɛ kɛ pɑ yɑɑ mpʋ. \p \v 13 Tǝnɑɣɑ Ɩsɔ tisinɑ Filiisi nyǝ́mɑ tǝfɛ. Tɑcɑɑ kɑɣɑtɑɣɑ-wɛɣɛ, pɑ tɑ tɑsɑ Ɩsɛɣɛlɩ nyǝ́mɑ tɔɔ kɛ́ kpɑʋ hɑlǝnɑ Sɑmiyɛɛlɩ sǝm. \v 14 Ḿpʋ́ɣʋ́ Ɩsɛɣɛlɩ nyǝ́mɑ lɛɛkɑ pɑ ɑcɑlɛɛ nnɑ Filiisi nyǝ́mɑ kɑ tɔɣɑɑ tɔ. Pǝ kpɑɣɑʋ Ɩkoloŋ nɑ pǝ́ sɩɩnɑ Kɑtɩ tɔ, nɑ pǝ tɛtʋnɑɑ tǝnɑ. Ɩlɛnɑ hɛɛsʋɣʋ sʋʋ Ɩsɛɣɛlɩ nyǝ́mɑ nɑ Amolii nyǝ́mɑ pɑ hɛkʋ. \p \v 15 Sɑmiyɛɛlɩ pɑɑsǝnɑ Ɩsɛɣɛlɩ nyǝ́mɑ kɛ ḿpʋ́ɣʋ́ hɑlǝnɑ ɩ sǝm. \v 16 Ɩ cɔɔkɑɣɑ pɑɑ pǝnɑɣɑ ŋkɑɣɑ Petɛɛlɩ nɑ Kilikɑɑ nɑ Misipɑ kɛ́ nɑ ɩ́ hʋʋkɩ pɑ tɔmnɑɑ. \v 17 Ɩlɛnɑ ɩ́ mǝlǝɣɩ ɩ tɛ Lɑmɑ timpi ɩ ŋmɑ Tɑcɑɑ kɛ kɔtɑɣɑ tǝlɑtɛ tɔ, nɑ ɩ́ pɑɑsǝɣǝnɑ Ɩsɛɣɛlɩ nyǝ́mɑ lɛlɑɑ. \c 8 \s1 Ɩsɛɣɛlɩ nyǝ́mɑ cɑɑkɩ wulɑʋ \p \v 1 Wɑɑtʋ wei Sɑmiyɛɛlɩ kpɑtǝlɑɑ, ɩlɛnɑ ɩ́ kpɑ ɩ pǝyɑlɑɑ kɛ Ɩsɛɣɛlɩ pɑɑsǝnlɑɑ. \v 2 Sɑmiyɛɛlɩ pǝyɑlʋ kɑncɑɑlɑɣɑ nyǝŋ hǝtɛ ntɛ́ Sowɛɛlɩ, nɑ nɑɑlɛ nyǝŋ sɩ Apiyɑ. Pɛɛsepɑ kɛ pɑɑ wɛɛ nɑ pɑ́ lɑkɩ pɑ tǝmlɛ. \v 3 Pɔɣɔlɑɣɑ ɩsǝlɛ tɑɑ kɛ́ Sɑmiyɛɛlɩ pǝyɑlɑɑ mpɛ pɑ nyǝnɑɣɑ. Pɑ tɑ tǝŋ ɩ ɩkpɑtɛ. Nɑ pɑ́ mʋɣɩ kʋcɔɔŋ nɑ pɑ́ kɛɛkɩ tɑmpɑnɑ. \v 4 Ḿpʋ́ɣʋ́ Ɩsɛɣɛlɩ nyʋɣʋ nyǝ́mɑ kotɑɑ nɑ pɑ́ polo Sɑmiyɛɛlɩ kiŋ kɛ Lɑmɑ. \v 5 Nɑ pɑ́ tɔmɩ-ɩ sɩ: Nyǝnɩ, n kpɑtǝlɑɑ. Pǝyele nyɑ́ pǝyɑlɑɑ ɩɩ tǝŋǝɣɩ nyɑ́ ɩkpɑtɛ. Pǝ tɔɔ tɔ, pǝnɛntɑɑ kpɑ-tʋɣʋ wulɑʋ, nɑ ɩ́ hʋʋkɩ tɑ́ tɔm ɩsɩɩ piitimnɑɑ pɑɣɑlɛ wɛnɑ tɔ. \p \v 6 Ɩsɩɩ pɑ yɔɣɔtʋɣʋ sɩ: Kpɑ-tʋɣʋ wulɑʋ nɑ ɩ́ hʋʋkɩ tɑ tɔm tɔ, Sɑmiyɛɛlɩ lɑŋlɛ tɑ hɛɛnɑ-tɩ. Ɩlɛnɑ ɩ́ sǝlǝmɩ Tɑcɑɑ. \v 7 Mpʋɣʋlɛ Tɑcɑɑ cɔ-ɩ sɩ: Nɩɩnɑ yǝlɑɑ kɛ tǝ tǝnɑ nti pɑ yɔɣɔtǝɣɩ tɔ. Mpi tɔ, pǝ tɑɣɑ nyɑɣɑ pɑ lɔɔkɩ. Amɑ mɑɣɑ pɑ lɔɔkɩ sɩ mɑ́ tɑɑ tɔɣɔ pɑ tɔɔ kɛ́ kɑwulɑɣɑ. \v 8 Ɩsɩɩ pɑ lɑkʋɣʋ-m hɑtoo kʋyɑŋku mɑ lǝsɑ-wɛɣɛ Icipiti nɑ pǝ́ sɩɩnɑ sɑŋɑ tɔ. Ḿpʋ́ɣʋ́ pɑ lɑkɩ nyɑ́ tɔtɔ. Pɑ lɔ-m kɛ́, nɑ pɑ́ lɑɑkɩ tɩɩŋ. \v 9 Mʋ pɑ kʋsǝlǝmʋtʋ. Amɑ kpɑɑlɩ-wɛɣɛ teu nɑ ń lɑ nɑ pɑ́ cɛkǝnɑ mpi pǝ wɛɛ sɩ pɑɑ lɑ pɑ wulɑʋ nɑ mpi ɩ́lɛ́ ɩ kɑ lɑ-wɛ tɔ. \s1 Mpi mpi yǝlɑɑ kɑ lɑ wulɑʋ tɔ \p \v 10 Mpʋɣʋlɛ Sɑmiyɛɛlɩ lɑpɑ ɩsɩɩ Tɑcɑɑ kɛɛsʋɣʋ-ɩ tɔ. \v 11 Ḿpʋ́ɣʋ́ Sɑmiyɛɛlɩ heelɑ sɑmɑɑ sɩ: Wulɑʋ ɩnɩ ɩ kɑ lɑ-mɛɣɛ mpi mpi tɔɣɔlɔ. Ɩ kɑ́ kpɑɣɑ mǝ pǝyɑlɑɑ nɑ ɩ́ lɑ-wɛɣɛ ɩ yoolɑɑ, nɑ pɑ́ pɑɑsǝɣǝnɑ ɩ yoou kɛɛkɛnɑɑ. Ɩlɛnɑ lɛlɑɑ kɛ kpɑɣɑnǝŋ cɑɣɑlɑɑ, nɑ lɛlɑɑ kpɑkǝɣɩ ɑsewɑ kɛ ɩ nɔɣɔ tɔɔ kɛ́ wɑɑtʋ wei ɩ lɩɩkɩ tɔ. \v 12 Ɩ kɑ́ kpɑ lɛlɑɑ kɛ yoolɑɑ iyɑɣɑ (1000) nyʋɣʋ nyǝ́mɑ, nɑ lɛlɑɑ kɛ nɩɩlɛ nɑ nɑɑnʋwɑ nyʋɣʋ nyǝ́mɑ. Lɛlɑɑ kɑ hɑlǝɣɩ ɩ tɑwɑ nɑ pɑ́ kʋŋ, nɑ lɛlɑɑ nɑ́ɑ́ luki yoou wontu nɑ pǝ kɛɛkɛnɑɑ. \v 13 Ɩ kɑ́ lɑ mǝ pɛɛlɑɑ kɛ mʋtʋ sɑɑlɑɑ, nɑ potopotonɑɑ tʋlɑɑ, nɑ tulɑɑlʋnɑɑ lɑtɑɑ. \v 14 Ɩ kɑ kpɑɣɑ mǝ tɑwɑ kʋpɑnɑ nɑ ɩ́ cɛlɑ ɩ tǝmlɛ nyǝ́mɑ. \v 15 Nɑ ɩ́ kpɑɣɑ mǝ kʋhɑlǝm nɑ mǝ lɛsɛŋ tɩɩŋ kʋlʋlʋm hɔɣɔlǝŋ nɑɑnʋwɑ tɑɑ kʋlʋmʋɣʋ, nɑ ɩ́ cɛlɑ ɩ wɑɑlɩ nyǝ́mɑ nɑ ɩ tǝmlɛ nyǝ́mɑ. \v 16 Ɩ kɑ́ kpɑɣɑ mǝ tǝmlɛ nyǝ́mɑ ɑpɑlʋ nyǝ́mɑ, nɑ ɑlʋ nyǝ́mɑ, nɑ mǝ tɔlɑ wenɑ ɩ́ lɑkǝnɑ tǝmɑ tɔ nɑ ɩ́ lɑkǝnɑ. \v 17 Ɩnɩ ɩ kɑ kpɑɣɑnɑ mǝ hʋntʋ wontu hɔɣɔlǝŋ nɑɑnʋwɑ tɑɑ kʋlʋmʋɣʋ, nɑ mɩɩ pǝsɩ ɩ yomɑɑ. \v 18 Wɑɑtʋ ɩnǝɣɩ ɩ́ kɑ́ wiikinɑ Tɑcɑɑ kɛ mǝ wulɑʋ ɩnɩ ɩ tɔm. Amɑ ɩ́lɛ́ ɩ kɑɑ nɩɩ. \p \v 19 Ḿpʋ́ɣʋ́ sɑmɑɑ kisɑ Sɑmiyɛɛlɩ tɔm ntɩ nɑ pɑ́ tɔ sɩ: Aɑɩ, pǝ wɛɛ sɩ tǝ́ wɛɛnɑ wulɑʋ kɛ́. \v 20 Nɑ tǝ́ wɛɛ ɩsɩɩ piitimnɑɑ lɛlɑɑ. Ɩ kɑ hʋʋkɩ tɑ́ tɔm nɑ ɩ́ tɛɛkɩ-tʋɣʋ nɔɣɔ nɑ ɩ́ lɑ tɑ́ yoolɑɑ wulɑʋ. \p \v 21 Ɩlɛnɑ Sɑmiyɛɛlɩ tɛlǝsɩ tɔm ntǝɣɩ Tɑcɑɑ. \v 22 Ntɛnɑ Tɑcɑɑ sɩ: Nɩɩnɑ-wɛ nɑ ń kpɑ-wɛɣɛ wulɑʋ. Pǝlɛ pǝ wɑɑlɩ kɛ́ Sɑmiyɛɛlɩ tɔmɑ Ɩsɛɣɛlɩ nyǝ́mɑ sɩ pɑɑ wei ɩ́ kpe. \c 9 \s1 Sɑyuli nɑ kpɑŋɑsɩ kʋlepɑsɩ pɑ tɔm \p \v 1 Pɛncɑmɛɛ tʋ nɔɣɔlʋ ɩ kɑ wɛnnɑ, nɑ pɑ́ yɑɑ-ɩ sɩ, Kisi, nɑ ɩ cɑɑ sɩ Apiyɛlɩ. Ɩ́lɛ́ ɩ cɔsɔnɑɑ ntɛ́ Selo nɑ Pekolɑtɩ nɑ Afiyɑ. Apɑlʋ ɩnɩ ɩ kɑ wɛnɑ ɑlɑɑfǝyɑ kɛ́ nɑ kpelikpekɑ. \v 2 Ɩ kɑ wɛnɑ pǝyɑlʋ nɑ pɑ́ yɑɑ-ɩ sɩ Sɑyuli. Ɩ sǝŋɑ ɩfepu kɛ́, nɑ ɩ tɛɛ Ɩsɛɣɛlɩ ɩfepiyɑ tǝnɑɣɑ teu. Pǝ́cɔ́ ɩ tɛɛ-wɛɣɛ nyʋɣʋ. \p \v 3 Ḿpʋ́ɣʋ́ kʋyɑkʋ nɑkʋlɩ Kisi kpɑŋɑsɩ ɑlʋnyǝnsɩ toolɑɑ. Ɩlɛnɑ ɩ́ tɔ ɩ pǝyɑlʋ Sɑyuli sɩ: Kpɑɣɑ tǝmlɛ tʋ nɔɣɔlʋ nɑ nyɑ́ nɑ-ɩ ɩ́ pɛɛkɩ kpɑŋɑsɩ nsɩ. \v 4 Ḿpʋ́ɣʋ́ pɑ fɑɣɑnɑ Ɩfǝlɑyim pʋɣʋ tɑɑ, nɑ pɑ́ tɛsɩ Sɑlisɑ tɛtʋ, pɑ tɑ nɑ-sɩ. Ɩlɛnɑ pɑ́ polo Sɑɑlim tɛtʋ tɑɑ, sɩ fɛɩ tǝnɑ. Nɑ pɑ́ cɔɔ Pɛncɑmɛɛ tɛtʋ, kpɛtɛ. \v 5 Pɑ kɔmɑ nɑ pɑ́ tɑlɑ Sufɩ tɛtʋ tɑɑ, ɩlɛnɑ Sɑyuli tɔ ɩ tǝmlɛ tʋ sɩ: Kɔɔ tǝ́ mǝlɩ, pǝ tɑɑ kɔɔ nɑ mɑ cɑɑ sɔɔ kpɑŋɑsɩ tɔm nɑ ɩ́ nǝɣǝsǝɣɩ tɑ nyǝntʋ. \p \v 6 Kɛlɛnɑ tǝmlɛ tʋ tɔ Sɑyuli sɩ: Ɩsɔ yʋlʋ nɔɣɔlʋ ɩ wɛ ɩcɑtɛ tǝnɛ tǝ tɑɑ cǝnɛ. Ɩ nyʋɣʋ kʋlɑɑ kɛ́, nɑ tǝ tǝnɑ nti ɩ yɔɣɔtǝɣɩ tɔ tǝ lɑkɩ ḿpʋ́ɣʋ́. Tǝ́ polo nɑ tǝ́ nɑ-ɩ. Ntɑnyɩ ɩ kɑ́ hʋlɩ-tʋɣʋ mpɑɑʋ ŋku tɩɩ tǝŋ tɔ. \v 7 Ntɛnɑ Sɑyuli pɔɔsɩ-ɩ sɩ: Nɑ ye tǝ puki, pepeɣe tɩɩ kpɛŋnɑ nɑ tǝ́ hɑ Ɩsɔ yʋlʋ ɩnɩ? Mpi tɔ, kʋtɔɣɔʋ tɛmɑ tɑ huluŋ tɑɑ. Pǝyele tǝ fɛɩnɑ kʋhɑʋ nɑkʋlɩ sɩ tɩɩ cɛlɛ-ɩ. Yɑɑwe? \v 8 Ḿpʋ́ɣʋ́ tǝmlɛ tʋ cɔwɑ sɩ: Mɑ tɔkɑ mɑ tɔɔ cǝnɛɣɛ liɣitee nyǝɣǝliyɑ. Mɑɑ hɑ-kɛɣɛ Ɩsɔ yʋlʋ nɑ ɩ́ hʋlɩ-tʋɣʋ tɑ́ mpɑɑʋ. \p \v 9-11 Ḿpʋ́ɣʋ́ Sɑyuli nɔɣɔ tǝkpɑʋ sɩ: Kʋpɑm kɛ́, tǝ polo. \p Ɩlɛnɑ pɑ́ tɛɛ ɩcɑtɛ nte tǝ tɑɑ Ɩsɔ yʋlʋ kɑ wɛɛ tɔ. Pɑ kpɑɑkɑɣɑ ɩcɑtɛ tɔɔ, ɩlɛ pɑ sulɑ pɛɛlɑɑ ntɛ́ nɑ pɑ́ tiiki pɔɣɔ. Ntɛnɑ pɑ́ pɔɔsɩ pɛlɛ sɩ: Nɑlʋ wɛ ɩcɑtɛ tɑɑ? \p (Pɩɩ wɛ lɔŋtɑɑ tɔ, pɑ yɑɑkɑɣɑ Ɩsɔ kʋyɔɣɔtʋtʋ tɛlǝsʋlʋ kɛ́ sɩ nɑlʋ. Nɑ pɑɑ wɑɑtʋ wei kɛ́ nɔɣɔlʋ cɑɑ Ɩsɔ kɛ́ pɔɔsʋɣʋ kɛ nɑtǝlɩ, pɑ tɔŋ kɛ́ sɩ, tǝ́ polo nɑlʋ tɛ). \p \v 12 Ɩlɛnɑ pɛɛlɑɑ mpɛ sɩ: Ɛɛ, ɩ wɛ ɩcɑtɛ tɑɑ. Mpi tɔ, sɑŋɑ kɛ ɩ kɔmɑ sɩ yǝlɑɑ lɑkɩ kɔtɑɣɑ kɛ tontoŋle tɔɔ. Ɩ́ polo lɔŋ. \v 13 Ɩ́ kɑ́ mɑɣɑnɑ-ɩ nɑ pǝ́cɔ́ ɩ́ kpɑ tɔɣɔʋ. Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ, pɑ tɑŋɑ-ɩ kɛ́ sɩ ɩ́ tǝŋsɩ kɔtɑɣɑ kɛ nɔɣɔ kʋpɑŋkɑ. Ɩlɛnɑ pǝ́cɔ́ mpɑ pɑ yɑɑwɑ tɔ pɑ́ tɔɣɔ. Ɩ́ polo tǝkpɩɩ, ɩ́ kɑ́ mɑɣɑnɑ-ɩ nɑ pǝ́cɔ́ ɩ́ tɛɛ. \s1 Sɑyuli nɑ Sɑmiyɛɛlɩ pɑ suluɣu \p \v 14 Ɩlɛnɑ Sɑyuli pɑ́ tɛɛ. Pɑ sʋʋ ɩcɑtɛ tɑɑ, ɩlɛ Sɑmiyɛɛlɩ lɩɩwɑɣɑlɛ sɩ ɩ kpɑɑkɩ tǝkɔtǝlɛ kɛ tontoŋle tɔɔ, nɑ pɑ́ sulinɑ-ɩ. \p \v 15 Kʋyɑkʋ ŋku kʋ yɑkɑɣɑ nɑ pǝ feŋ nɑ Sɑyuli tɑkɩ tɔ, Tɑcɑɑ kɑ cǝpɑ Sɑmiyɛɛlɩ kɛ sǝkpɑlʋɣʋ sɩ: \v 16 Cele wɑɑtʋ ɩnɛɣɛ mɑɑ yele nɑ Pɛncɑmɛɛ tʋ nɔɣɔlʋ ɩ́ kɔɔ, nɑ ń kpɑ-ɩ mɑ yǝlɑɑ Ɩsɛɣɛlɩ nyǝ́mɑ wulɑʋ nɑ ń pǝlɩ-ɩ nim, nɑ ɩ́ wɑɑsɩ-wɛɣɛ Filiisi nyǝ́mɑ niŋ tɑɑ. Mpi tɔ, mɑ nɩɩ pɑ kɑpusi, ɩlɛnɑ mɑ́ nyǝnnɑ pɑ tɔɔ. \v 17 Pǝ kɔmɑ nɑ Sɑmiyɛɛlɩ loosi Sɑyuli kɛ kpɑkpɑɑ, ɩlɛnɑ Tɑcɑɑ heeli-ɩ sɩ: Wei ɩnɩ ɩ tɔm mɑɑ heelɑ-ŋ sɩ ɩ kɑ́ tɔɣɔ mɑ yǝlɑɑ tɔɔ kɛ́ kɑwulɑɣɑ tɔɣɔlɛ. \p \v 18 Ḿpʋ́ɣʋ́ Sɑyuli kpǝtǝnɑ Sɑmiyɛɛlɩ kɛ nɔnɔɣɔ nɑ ɩ́ tɔmɩ-ɩ sɩ: Hɑɩ, lɑ suulu nɑ ń hʋlɩ-m nɑlʋ tǝyɑɣɑ. \v 19 Mpʋɣʋlɛ Sɑmiyɛɛlɩ sɩ: Mɑɣɑlɛ nɑlʋ. Tɛɛ-m nɔɣɔ nɑ tǝ́ kpɑ tǝkɔtǝlɛ kɛ tontoŋle tɔɔ, nɑ mɑ́ nɑ-mɛ tǝ́ tɔɣɔ. Kʋ femɑ, ɩlɛ mɑ cɔ-ŋ nyɑ́ kʋpɔɔsʋtʋnɑɑ, ɩlɛnɑ ɩ́ kpe. \v 20 Sɑŋɑ kʋyɛɛŋ tooso kɔlɔ nyɑ́ kpɑŋɑsɩ lepɑ tɔ. Tɑɑ nǝɣǝsɩ sɩ tɔm, pɑ hii-sɩ. Amɑ sɔsɔɔntʋ ntɛ́ sɩ nyɑ́ nɑ nyɑ́ cɑɑ tǝyɑɣɑ kɛ Ɩsɛɣɛlɩ nyǝ́mɑ tǝnɑ tɛɛlǝɣɩ. \p \v 21 Ntɛnɑ Sɑyuli cɔ sɩ: Mɑ kpekǝle kɛnɑ sǝkpete kɛ Ɩsɛɣɛlɩ tɑɑ. Pǝ́cɔ́ mɑ lʋlʋɣʋ nyǝ́mɑ tɑ niinɑ ɩsǝlɛ kɛ Pɛncɑmɛɛ kpekǝle tɑɑ. Ɩlɛ pepe tɔɔ kɛ́ n heeliɣi-m mpʋ? \p \v 22 Mpʋɣʋlɛ Sɑmiyɛɛlɩ kpɑɣɑ Sɑyuli nɑ ɩ tǝmlɛ tʋ nɑ ɩ́ sʋʋnɑ-wɛɣɛ kutuluɣu tɑɑ, nɑ ɩ́ sɩɩ-wɛɣɛ tǝcɑɣɑlɛ kʋpɑntɛ kɛ tɔɣɔlɑɑ hɛkʋ tɑɑ. Pɛlɛ pɑɑ wɛ ɩsɩɩ yǝlɑɑ hiu nɑ nɑɑnʋwɑ kɛ mpʋ. \v 23 Ɩlɛnɑ Sɑmiyɛɛlɩ tɔ mʋtʋ sɑɑlʋ sɩ: Kɔnɑ cǝkɑ ŋkɑ mɑɑ heelɑ-ŋ sɩ ń sɩɩnɑ kɑ mpɑɑ tɔ. \v 24 Mpʋɣʋlɛ mʋtʋ sɑɑlʋ lǝsɑ yule tǝcu nɑ ɩ́ tʋ Sɑyuli. Ntɛnɑ Sɑmiyɛɛlɩ tɔ sɩ: Tɔɣɔ-tɩ, nyɑɣɑ pɑ sɩɩwɑ sɑɑ wei mɑ yɑɑ sɑmɑɑ tɔ. \p Ɩlɛnɑ pɑ́ kpɛntɩ nɑ pɑ́ tɔɣɔ kʋyɑkʋ ŋkʋ. \v 25 Pɑ lɩɩ tǝkɔtǝlɛ kɛ tontoŋle tɔɔ nɑ pɑ́ tii ɩcɑtɛ tɑɑ, ɩlɛnɑ pɑ́ lɑ́ fɑɑci kɛ kutuluɣu pɑtɑ tɔɔ. \s1 Sɑmiyɛɛlɩ kpɑ Sɑyuli kɛ Ɩsɛɣɛlɩ wulɑʋ \p \v 26 Kʋ femɑ, ɩlɛnɑ Sɑmiyɛɛlɩ kʋlɩ tɑnɑŋ tɛɛ kɛ́ sɑɑ wei hɑɣɑ yʋɣɩ kɑ tʋ tɔ, nɑ ɩ́ yɑɑ Sɑyuli sɩ: Kʋlɩ nɑ mɑ́ lǝsɩ-ŋ mpɑɑʋ. \p Ɩlɛnɑ pɑ́ tʋ́ mpɑɑʋ kɛ pɑ nɑɑlɛ. \v 27 Pɑ lɩɩkɑɣɑ ɩcɑtɛ, ɩlɛnɑ ɩ́ tɔmɩ-ɩ sɩ: Heeli nyɑ́ tǝmlɛ tʋ sɩ ɩ́ tɛɛ-tʋɣʋ nɔɣɔ. \p Tǝmlɛ tʋ tɛɛwɑ, ɩlɛnɑ Sɑmiyɛɛlɩ tɔ Sɑyuli sɩ: Pǝnɛntɑɑ sǝŋ nɑ mɑ́ heeli-ŋ Tɑcɑɑ tɔm ɩlɛ. \c 10 \p \v 1 Mpʋɣʋlɛ Sɑmiyɛɛlɩ lǝsɑ nim nɑ kpɑlipiyɑ, nɑ ɩ́ pǝlɩ Sɑyuli nyʋɣʋ tɑɑ, nɑ ɩ́ wɑɣɑlɩ-ɩ nɑ ɩ́ tɔ sɩ: Tɑcɑɑ lǝsǝnɑ-ŋ sɩ ń lɑ Ɩsɛɣɛlɩ nyǝ́mɑ wulɑʋ. \v 2 N yekuɣu-m sɑŋɑ ɩsǝntɔ tɔ, n kɑ́ mɑɣɑnɑ ɑpɑlɑɑ nɑɑlɛ kɛ Lɑsɛɛlɩ pǝlɑɑʋ kiŋ kɛ Pɛncɑmɛɛ nyǝ́mɑ toŋɑ tɔɔ kɛ Sɛlǝsɑ. Pɑɑ heeli-ŋ sɩ pɑ nɑwɑ kpɑŋɑsɩ nsi n pɛɛkɑɣɑ tɔ. Hɑlɩ nyɑ́ cɑɑ yelɑ kpɑŋɑsɩ tɔm nɑ ɩ nǝɣǝsɩ mǝ tɔm nɑ ɩ́ tɔŋ sɩ: Ɩsǝnɑɣɑ mɑɑ lɑ mɑ pǝyɑlʋ tɔm? \v 3 Ɩ́ lɩɩkɩ tǝnɑ nɑ ɩ́ tɑlɑ Tɑpɔɔ tʋɣʋ sɔsɔɔʋ tɛɛ, ɩlɛnɑ ɩ́ sulinɑ ɑpɑlɑɑ tooso nɑ pɑ́ puki kɔtɑɣɑ lɑpʋ kɛ Petɛɛlɩ. Lɛlʋ tɔkɑ pinɑsɩ tooso, nɑ lɛlʋ kɛ potopoto kɑkɑlɑsɩ tooso, nɑ lɛlʋ nɑ́ɑ́ tɔkɑ sʋlʋm huluɣu. \v 4 Pɑɑ pɔɔsɩ nyɑ́ ɑlɑɑfǝyɑ tɔɔ, nɑ pɑ́ hɑ-ŋ potopotonɑɑ nɑɑlɛ, nɑ ń mʋ pɑ niŋ tɑɑ. \v 5 N lɩɩkɩ tǝnɑ nɑ n tɑlɑ Ɩsɔ pulɑɣɑ, kɛ timpi Filiisi nyǝ́mɑ yoolɑɑ tǝsikile wɛɛ tɔ, ɩsɩɩ n sʋʋkɩ ɩcɑtɛ tɔ, n kɑ́ sulinɑ Ɩsɔ kʋyɔɣɔtʋtʋ tɛlǝsǝlɑɑ kpekǝle nɑ pɑ́ lɩɩnɑ tǝkɔtǝlɛ kɛ tontoŋle tɔɔ, nɑ pɑ́ mɑkɩ cǝmǝŋ nɑ ɑkilimɑ nɑ pɑ́ hʋlǝɣɩ hǝsɩ nɑ pɑ́ pɑɑkɩ nɑ pɑ́ sɑŋ Ɩsɔ. \v 6 Tɑcɑɑ Feesuɣu kɑ tii nyɑ́ tɔɔ, nɑ nyɑ́ nɑ-wɛ ɩ́ kpɛntɩ nɑ ɩ́ pɑɑ nɑ ɩ́ sɑ Ɩsɔ, nɑ pǝ́ lɑɣɑsɩ-ŋ nɑ ń wɛɛ ɩsɩɩ yʋlʋ kʋfɑlʋ. \v 7 Ye yɑɑsinɑɑ pɑnɛ pɑ tɛɛ nyɑ́ tɔɔ, ɩlɛ ń lɑ nti tǝ wɛ lɑpʋ tɔ. Mpi tɔ, Tɑcɑɑ wɛ nyɑ́ wɑɑlɩ kɛ́. \v 8 Pǝlɛ pǝ wɑɑlɩ, ɩlɛnɑ ń tɛɛ-m nɔɣɔ nɑ ń polo Kilikɑɑ nɑ mɑ́ sǝŋ nyɑ́ wɑɑlɩ nɑ mɑ́ lɑ́ kɔtɑsɩ nsi kɔkɔ nyɑɣɑ sɩ tǝnɑ tɔ nɑ ciikuɣu nyǝŋkɑ. Ɩlɛnɑ ń tɑŋ kʋyɛɛŋ nɑɑtosompɔɣɔlɑɣɑ nɑ mɑ́ kɔɔ nɑ mɑ́ hʋlɩ-ŋ nti n kɑ́ lɑ tɔ. \p \v 9 Too ɩsɩɩ Sɑyuli hɑʋ siɣile sɩ ɩ tɛɛkɩ tɔ, Ɩsɔ Feesuɣu lɑɣɑsɑ-ɩ kɛlɛ, nɑ ɩ́ nɑ́ pǝ tǝnɑɣɑ kʋyɑkʋ ŋkʋ, ɩsɩɩ Sɑmiyɛɛlɩ kɑ kɛɛsʋɣʋ-ɩ tɔ. \v 10 Pɑ tɑlɑ Kipeyɑ, ɩlɛ Ɩsɔ kʋyɔɣɔtʋtʋ tɛlǝsǝlɑɑ cɑŋɑ lɩɩ ɩ sǝŋʋɣʋ ntɛ́, nɑ Ɩsɔ Feesuɣu tii ɩ́ tɔɔ nɑ ɩ́ sʋʋ pɑɑlɛ kɛ pɑ hɛkʋ tǝnɑ nɑ ɩ́ sɑŋ Ɩsɔ. \v 11 Yǝlɑɑ mpɑ pɑɑ nyǝ́mɑ-ɩ hɑtoo lɔŋ tɔ, pɑ nɑ́ ɩ́ nɑ Ɩsɔ kʋyɔɣɔtʋtʋ tɛlǝsǝlɑɑ pɑ lɑkɩ mpʋ, ɩlɛnɑ pɑ́ pɔɔsǝɣɩ tǝmɑɣɑ yǝlɑɑ tɑɑ sɩ: Pepe mɑɣɑnɑ Kisi pǝyɑlʋ Sɑyuli ye? Ɩ́lɛ́ ɩ́ pɑɑkɩ nɑ ɩ́ sɑŋ Ɩsɔ tɔtɔɣɔ? \v 12 Mpʋɣʋlɛ Kipeyɑ tʋ nɔɣɔlʋ nɔɣɔ tǝkpɑʋ sɩ: Nɑ ɑweɣelɛ pɑ cɑɑ? Ɩlɛnɑ pǝ́ pǝsɩ yǝlɑɑ kɛ ɩtuule sɩ: Sɑyuli nɑ Ɩsɔ kʋyɔɣɔtʋtʋ tɛlǝsǝlɑɑ pɑ pɑɑkǝnɑ nɑ pɑ́ sɑŋ Ɩsɔ? \p \v 13 Sɑyuli tɛmɑ pɑɑlɛ nɑ Ɩsɔ sɑm kɛ mpʋ, ɩlɛnɑ ɩ́ kpɑ tǝkɔtǝlɛ kɛ tontoŋle tɔɔ. \v 14 Ḿpʋ́ɣʋ́ ɩ cɑɑ sǝkpelu nɔɣɔlʋ ɩ pɔɔsɑ ɩ nɑ tǝmlɛ tʋ sɩ: Leɣe ɩ́ kɑ polɑɑ ye? \v 15 Kɛlɛnɑ ɩ́ cɔ sɩ: Tǝ polɑ kpɑŋɑsɩ pɛɛkʋɣʋ tǝ tɑ keesi-sɩ, ɩlɛnɑ tǝ́ polo Sɑmiyɛɛlɩ kiŋ. Ntɛnɑ ɩ́lɛ́ sɩ: Kɛɛsɩ-m nti Sɑmiyɛɛlɩ heelɑ-ŋ tɔ. \v 16 Mpʋɣʋlɛ sɩ: Ɩ heelɑ-tʋɣʋ tǝfoo sɩ pɑ nɑwɑ kpɑŋɑsɩ. \p Amɑ ɩ tɑ heeli ɩ cɑɑ sǝkpelu kɛ nti Sɑmiyɛɛlɩ kɑ heelɑ-ɩ sɩ ɩ kɑ́ tɔɣɔ kɑwulɑɣɑ tɔ. \s1 Tɛtɛ kpɑ Sɑyuli sɩ ɩ́ tɔɣɔ kɑwulɑɣɑ \p \v 17 Ḿpʋ́ɣʋ́ Sɑmiyɛɛlɩ kotɑ Ɩsɛɣɛlɩ nyǝmɑ kɛ Ɩsɔ tǝyɑɣɑ tɑɑ kɛ́ Misipɑ. \v 18 Nɑ ɩ́ heeli-wɛ sɩ Ɩsɛɣɛlɩ Ɩsɔ Tɑcɑɑ yɔɣɔtɑɑ sɩ: Mɑ́ lǝsǝnɑ Ɩsɛɣɛlɩ nyǝ́mɑ mɛɣɛ Icipiti, nɑ mɑ́ yɑ-mɛɣɛ pɑ nɑ piitimnɑɑ mpɑ pɑ ŋmɑkǝlɑ-mɛ tɔ, pɑ niŋ tɑɑ. \v 19 Nɑ sɑŋɑ mǝ lɔɔkɩ mǝ Ɩsɔ mɑ wei, mɑ yɑpɑ-mɛɣɛ mǝ cɔɔsɛɛnɑɑ nɑ mǝ wɑhɑlɑnɑɑ tɑɑ tɔ. Hɑlǝnɑ ɩ́ tɔŋɩ-m sɩ mɑ́ kpɑ-mɛɣɛ wulɑʋ. Tɔʋ, pǝnɛntɛ ɩ́ lɩɩ Tɑcɑɑ ɩsɛntɑɑ ɩsɩɩ mǝ kpekɑ nɑ mǝ lʋlʋŋ wɛɛ tɔ. \p \v 20 Mpʋɣʋlɛ Sɑmiyɛɛlɩ yɑɑ Ɩsɛɣɛlɩ kpekɑ tǝnɑɣɑ kʋlʋm kʋlʋm. Ɩlɛnɑ pǝ́ kpɑ Pɛncɑmɛɛ nyǝntɛ. \v 21 Ntɛnɑ ɩ́ yɑɑ Pɛncɑmɛɛ kpekǝle kɛ lʋlʋɣʋ lʋlʋɣʋ, nɑ pǝ́ kpɑ Mɑtili nyǝŋkʋ. Pǝ wɑɑlɩ kɛ́ ɩ yɑɑ yʋlʋ yʋlʋ, nɑ pǝ́ kpɑ Kisi pǝyɑlʋ Sɑyuli, nɑ pɑ́ pɛɛkɩ-ɩ pɑ tɑ nɑ-ɩ. \v 22 Ḿpʋ́ɣʋ́ pɑ tɑsɑ Tɑcɑɑ kɛ pɔɔsʋɣʋ sɩ: Nɑ pʋntʋ ɩnɩ ɩ kɔmɑ cǝnɛ? Ɩlɛnɑ Tɑcɑɑ sɩ: Ɩnɩ ɩ ŋmɛlǝnɑ ntɛɣɛ wontu huɣule wɑɑlɩ. \p \v 23 Ḿpʋ́ɣʋ́ yǝlɑɑ kpɑɣɑ sewɑ nɑ pɑ́ polo pɑ́ kpɛɛ Sɑyuli tǝnɑ. Pɑ tɑnɑ-ɩ sɑmɑɑ tɑɑ tɔ, ɩ tɛɛ pɑ tǝnɑɣɑ nyʋɣʋ kɛ́. \p \v 24 Mpʋɣʋlɛ Sɑmiyɛɛlɩ heelɑ yǝlɑɑ tǝnɑ sɩ: Ɩɩ nɑɑkɩ wei ɩnɩ Tɑcɑɑ lǝsɑɑ tɔɣɔlɔ. Ɩ nɑ nɔɣɔlʋ pɑ tɑ nǝɣǝsɩ tɑ tɑɑ cǝnɛ. \p Ɩlɛnɑ yǝlɑɑ tǝnɑ wiliti sɩ: Mǝ nɑ tɛtʋ. \v 25 Ḿpʋ́ɣʋ́ Sɑmiyɛɛlɩ kɛɛsɑ sɑmɑɑ kɛ pɑ nɑ wulɑʋ pɑ tǝmɑ, hɑlǝnɑ ɩ́ ŋmɑɑ-tǝɣɩ tɑkǝlɑɣɑ tɑɑ, nɑ ɩ́ sɩɩ-tǝɣɩ Ɩsɔ ɑtɑkɑɑ kiŋ. Pǝ wɑɑlɩ, ɩlɛnɑ ɩ́ yɑsɩ yǝlɑɑ nɑ pɑɑ ɑwe kpe ɩ tɛ. \v 26 Ḿpʋ́ɣʋ́ Ɩsɔ tʋ yoolɑɑ kpelikpekɑ nyǝ́mɑ nɑpǝlɩ pɑ tɑɑ, nɑ pɑ́ wɛɛ Sɑyuli wɑɑlɩ nɑ ɩ́ kpe ɩ tɛ Kipeyɑ tɔtɔ. \v 27 Pɑɑ nɑ mpʋ tɛtɛlɑtɑɑ kɑ wɛɛ nɑ pɑ́ tɔŋ sɩ: Ɩsǝnɑɣɑ ɩnɛ ɩ́lɛ́ ɩ kɑ́ lɑ nɑ ɩ́ wɑɑsɩ-tʋ? Nɑ pɑ́ footiɣi-ɩ. Pǝ́cɔ́ pɑ tɑ hɑ-ɩ kʋcɔɔʋ nɑkʋlɩ. Amɑ Sɑyuli nɑ́ tɑ́ kpɑɣɑ-tɩ nɑ ɩ́ yɑɑ sɩ pʋlʋ. \c 11 \s1 Sɑyuli yoonɑ Amoni nyǝ́mɑ nɑ ɩ́ kǝlɩ-wɛ \p \v 1 Ḿpʋ́ɣʋ́ wɑɑtʋ nɔɣɔlʋ Amoni wulɑʋ Nɑhɑsɩ nɑ ɩ yoolɑɑ, pɑ polɑɑ nɑ pɑ́ siki Yɑpɛɛsɩ kɛ Kɑlɑɑtɩ. Mpʋɣʋlɛ Yɑpɛɛsɩ nyǝ́mɑ tǝnɑ tɔmɑ-ɩ sɩ: Tɑ́ nɑ-ŋ tǝ́ pɛɛlɩ nɔɣɔ nɑ tǝ́ lɑkɩ-ŋ tǝmlɛ. \v 2 Tǝnɑɣɑlɛ Nɑhɑsɩ tɔmɑ sɩ: Ye ɩ́ tisɑɑ nɑ mɑ́ wɔɣɔsɩ mǝ tǝnɑ mǝ ntɔɣɔŋ ɩsɛ nɑ pǝ́ tʋ Ɩsɛɣɛlɩ tǝnɑɣɑ fɛɛlɛ, ɩlɛ mɑ́ nɑ-mɛ tǝ pɛɛlɩ nɔɣɔ. \p \v 3 Kɛlɛnɑ Yɑpɛɛsɩ nyʋɣʋ nyǝ́mɑ tɔ sɩ: Hɑ-tʋɣʋ kʋyɛɛŋ nɑɑtosompɔɣɔlɑɣɑ nɑ tǝ́ tili Ɩsɛɣɛlɩ tɛtʋ tǝnɑ tɑɑ. Ye nɔɣɔlʋ fɛɩ sɩ ɩ́ wɑɑsɩ-tʋ, ɩlɛ tǝ hɑ-ŋ tɑ́ tɩ. \p \v 4 Ḿpʋ́ɣʋ́ tillɑɑ polɑ Sɑyuli tɛɣɛ Kipeyɑ nɑ pɑ́ heeli-tǝɣɩ yǝlɑɑ. Ɩlɛnɑ pɑ́ tʋlɩ nɔɔsɩ nɑ pɑ́ wii tǝkpoo. \v 5 Ɩlɛ Sɑyuli lɩɩnɑ tɑɑlɛ ntɛ́ nɑ ɩ́ wɛ ɩ nɑɑŋ wɑɑlɩ, nɑ ɩ́ pɔɔsɩ sɩ: Pepe lɑpɑ nɑ yǝlɑɑ wiiki mpʋ? Ɩlɛnɑ pɑ́ kɛɛsɩ-ɩ nti Yɑpɛɛsɩ tillɑɑ yɔɣɔtɑɑ tɔ. \v 6 Ɩ nɩɩwɑ mpʋ, ɩlɛnɑ Ɩsɔ Feesuɣu tii ɩ tɔɔ nɑ ɩ pɑ́ɑ́nɑ́ huu sɔsɔm. \v 7 Tǝnɑɣɑ ɩ kpɑ nɑɑŋ nɑɑlɛ nɑ ɩ́ sɛtɩ-ɩ tilimɑ, nɑ ɩ tilinɑ Ɩsɛɣɛlɩ tɛtʋ tǝnɑ tɑɑ sɩ: Ye pǝ cǝpɑ wei nɑ ɩ́ tɑ́ tǝŋ Sɑyuli nɑ Sɑmiyɛɛlɩ pɑ wɑɑlɩ kɛ yoou tɑɑ, ḿpʋ́ɣʋ́ pɑɑ lɑnɑ pʋntʋ nɑɑŋ. \p Ɩlɛnɑ Tɑcɑɑ sɔɣɔntʋ kpɑ yǝlɑɑ, nɑ pɑ tǝnɑ pɑ́ tɛɛ yoou kɛ nɔɣɔ kʋlʋmɑɣɑ, ɩsɩɩ yʋlʋ kʋlʋm. \v 8 Ḿpʋ́ɣʋ́ Sɑyuli kɑlɑ ɩ yoolɑɑ kɛ Peseke, nɑ Ɩsɛɣɛlɩ nyǝ́mɑ lɩɩ iyisi ŋmʋnʋɣʋ nɑ nɩɩnʋwɑ (300000) nɑ Yutɑ nyǝ́mɑ kɛ iyisi hiu nɑ nɑɑnʋwɑ (30000). \v 9 Ḿpʋ́ɣʋ́ ɩ tilɑɑ sɩ pɑ́ heeli Yɑpɛɛsɩ nyǝ́mɑ sɩ, cele ilim sikuɣu kɛ pɑɑ nɑ nyʋɣʋ. Tillɑɑ heelɑ tɔm ntǝɣɩ Yɑpɛɛsɩ nyǝ́mɑ, ɩlɛnɑ pɛlɛ pɑ lɑŋɑ hɛɛ. \v 10 Nɑ pɑ́ heeli Amoni nyǝ́mɑ sɩ: Cele tɩɩ pɛtɩ-mɛɣɛ tɑ́ tɩ nɑ ɩ́ lɑnɑ-tʋɣʋ ɩsǝnɑ pǝ hɑ-mɛ tɔ. \p \v 11 Ḿpʋ́ɣʋ́ Sɑyuli fɑɣɑ ɩ yoolɑɑ kɛ tɔm toosoɣo tefemle, nɑ pɑ́ wɑtɩ Amoni nyǝ́mɑ tǝsikile kɛ wɑɑtʋ wei hɑɣɑ yʋɣɩ kɑ tʋ tɔ, nɑ pɑ́ kʋ-wɛɣɛ ḿpʋ́ɣʋ́ hɑlǝnɑ ilim sikuɣu. Pǝ sɔɔ mpɑ mpɑ ɩlɛnɑ pɛlɛ pɑ́ yɑ yem yem. \v 12 Pɑ tɔɣɔ ɑkɑɩtʋ kɛ mpʋ, ɩlɛnɑ yǝlɑɑ pɔɔsɩ Sɑmiyɛɛlɩ sɩ: Awe tɔŋɑɣɑ sɩ Sɑyuli kɑɑ tɔɣɔ tɑ́ tɔɔ kɛ́ kɑwulɑɣɑ ye? Ɩ́ lǝsɩ yǝlɑɑ mpɛ nɑ tǝ́ kʋ-wɛ. \p \v 13 Ntɛnɑ Sɑyuli sɩ pɑ́ tɑɑ kʋ nɔɣɔlʋɣʋ sɑŋɑ. Mpi tɔ, kʋyɑkʋ kʋnɛɣɛ Tɑcɑɑ wɑɑsɑ Ɩsɛɣɛlɩ nyǝ́mɑ. \p \v 14 Ḿpʋ́ɣʋ́ Sɑmiyɛɛlɩ yɑɑ-wɛ sɩ: Ɩ́ kɔɔ nɑ tǝ́ polo Kilikɑɑ nɑ tǝ́ sɩɩ kɑwulɑɣɑ. \p \v 15 Ɩlɛnɑ pɑ tǝnɑ pɑ́ polo tǝnɑ, nɑ pɑ́ kpɑ Sɑyuli kɛ wulɑʋ kɛ Ɩsɔ ɑtɑkɑɑ kiŋ, nɑ pɑ́ lɑ kɔtɑɣɑ ŋkɑ kɔkɔ nyɑɣɑ kɑ tǝnɑ tɔ nɑ ciikuɣu kɔtɑɣɑ. Ɩlɛnɑ Sɑyuli nɑ Ɩsɛɣɛlɩ nyǝ́mɑ tǝnɑ pɑ lɑ ɑcimɑ sɔsɔɔnɑ. \c 12 \s1 Sɑmiyɛɛlɩ lɑpɑ Ɩsɛɣɛlɩ nyǝ́mɑ kɛ fɑɑci \p \v 1 Mpʋɣʋlɛ Sɑmiyɛɛlɩ tɔmɑ Ɩsɛɣɛlɩ nyǝ́mɑ sɩ: Mɑ nɩɩwɑ mǝ kʋsǝlǝmʋtʋ nɑ mɑ́ kpɑ-mɛɣɛ wulɑʋ. \v 2 Pǝnɛntɛ ɩɩ nɑɑkɩ mǝ wulɑʋ wei ɩ kɑ tɛɛkɩ-mɛɣɛ nɔɣɔ tɔɣɔlɛ. Mɑ ɩlɛ mɑ kpɑtǝlɑɑ, mɑ hʋlʋsɑ nyɔɔsɩ, mɑ pǝyɑlɑɑ lɑpɑ sɔsɑɑ. Hɑtoo mɑ ɩwɑɑsǝtʋ kɛ mɑ lɑpɑ mǝ nyʋɣʋ tʋ hɑlǝnɑ sɑŋɑ. \v 3 Mɑ́ sǝŋnɑ ntɛɣɛ cǝnɛ, ye mɑ wɑkǝlǝnɑ nɔɣɔlʋ, yɑɑ mɑ lɛɛkɑ pʋntʋ nɑʋ, yɑɑ ɩ kpɑŋɑɣɑ. Ɩ yɔɣɔtɩ-tǝɣɩ Tɑcɑɑ nɑ wulɑʋ wei ɩ lǝsɑɑ tɔ pɑ ɩsɛntɑɑ cǝnɛ. Mǝ tɑɑ ɑweɣe mɑ muɣulɑɑ, yɑɑ mǝ tɑɑ ɑweɣe mɑ ŋmɑkǝlɑɑ? Awe cɛlǝnɑ-m kʋhɑʋ nɑ mɑ́ tɑkɩ ɩ wɑɑlɩ? Pʋntʋ ɩ́ yɔɣɔtɩ nɑ mɑ́ fɛlɩ-ɩ. \p \v 4 Ɩlɛnɑ yǝlɑɑ cɔ Sɑmiyɛɛlɩ sɩ: Aɑɩ, n tɑ muɣuli-tʋ, n tɑ ŋmɑkǝlɩ-tʋ. Pǝ́cɔ́ n tɑ mʋ nɔɣɔlʋ kʋhɑʋ nɑ ń tɑkɩ ɩ wɑɑlɩ. \p \v 5 Ɩlɛnɑ Sɑmiyɛɛlɩ tɑsɑ sɩ: Tɑcɑɑ nɑ wei ɩ lǝsɑɑ sɩ ɩ kpɑɑ-mɛɣɛ wulɑʋ tɔɣɔlɛ tɑ́ ɑseetɑ nyǝ́mɑ kɛ sɑŋɑ, sɩ mɑ tɑ tɔɣɔ mǝ tɑɑ nɔɣɔlʋ pʋlʋ cǝcǝkɑ. Ɩlɛnɑ pɑ́ cɔ-ɩ sɩ: Ɛɛ, mpɛɣɛlɛ tɑ ɑseetɑ nyǝ́mɑ. \v 6 Ɩlɛnɑ Sɑmiyɛɛlɩ sɩ: Tɑcɑɑ wei ɩ yelɑɑ nɑ Moisi nɑ Alɔŋ pɑ́ lǝsɩ mǝ cɑɑnɑɑ kɛ Icipiti tɑɑ tɔɣɔlɛ ɑseetɑ tʋ. \v 7 Tɔʋ, pǝnɛntɛ ɩ́ kɔɔ nɑ mɑ́ kɛɛsɩ-mɛɣɛ kʋpɑntʋnɑɑ mpɑ ɩ lɑpɑ mǝ cɑɑnɑɑ tɔ, nɑ mɑ́ tɑɣɑnɩ mǝ tɔm. \v 8 Yɑkɔpʋ nɑ ɩ nyǝ́mɑ pɑ polɑ Icipiti tɔ, pǝ wɑɑlɩ kɛ́ tǝnɑ nyǝ́mɑ ŋmɑkǝlɑ-wɛ. Ɩlɛnɑ mǝ cɑɑnɑɑ mpɛ pɑ́ wiinɑ Tɑcɑɑ sɩ ɩ́ wɑɑsɩ-wɛ. Ntɛnɑ ɩ́lɛ́ ɩ lǝsɩ Moisi nɑ Alɔŋ nɑ ɩ́ tili-wɛ nɑ pɑ́ yɑ-wɛɣɛ Icipiti tɑɑ, nɑ pɑ́ kɔnɑ-wɛɣɛ tɛtʋ tǝnɛ tǝ tɑɑ cǝnɛ. \v 9 Pǝlɛ pǝ wɑɑlɩ kɛ́ mǝ cɑɑnɑɑ mpɛ pɑ sɔɔ Tɑcɑɑ tɔɔ, nɑ ɩ́lɛ́ ɩ tʋ-wɛɣɛ Filiisi nyǝ́mɑ nɑ Hɑsɔɔ yoolɑɑ wulɑʋ Siselɑ, nɑ Mowɑpʋ wulɑʋ pɑ niŋ tɑɑ nɑ pɑ́ yoonɑ-wɛ. \v 10 Ḿpʋ́ɣʋ́ pɑ wiinɑ Tɑcɑɑ tɔtɔ sɩ: Tǝ wɑkǝlǝnɑ-ŋ. Mpi tɔ, tǝ́ lɔ-ŋ nɑ tǝ́ lɑɑkɩ Pɑɑlǝnɑɑ nɑ Asǝtɑtǝnɑɑ. Yɑ-tʋɣʋ tɑ kolontunɑɑ niŋ tɑɑ, nɑ tǝ́ lɑ-ŋ tǝmlɛ. \v 11 Ɩlɛnɑ Tɑcɑɑ lǝsɩ Ketiyɔŋ nɑ Petɑŋ nɑ Yɛfɛtɛ, nɑ mɑɣɑ wɑɑlɩ wɑɑlɩ, nɑ tǝ́ yɑ-mɛɣɛ mǝ kolontunɑɑ niŋ tɑɑ nɑ ɩ́ cɑɣɑ tǝpɑmm nɑ hɛɛsʋɣʋ. \v 12 Wɑɑtʋ wei Amoni wulɑʋ Nɑhɑsɩ yookɑɣɑnɑ-mɛ tɔɣɔ ɩ́ tɔmɑ-m sɩ mɑ́ kpɑ-mɛɣɛ wulɑʋ. Pǝyele Tɑcɑɑ mǝ Ɩsɔ kɛlɛ mǝ wulɑʋ kɛ wɑɑtʋ ɩnɩ. \v 13 Ɩɩ nɑɑkɩ mǝ wulɑʋ wei ɩ́ pɛɛkɑɑ nɑ ɩ́ lǝsɩ tɔɣɔlɛ Tɑcɑɑ kpɑ-mɛ. \v 14 Ye ɩ́ nyɑŋnɑ Tɑcɑɑ nɑ ɩ́ lɑkɩ-ɩ tǝmlɛ nɑ ɩ́ nɩɩkǝnɑ-ɩ, nɑ ɩ́ tɑ kpɛɛsǝnɑ nti ɩ tʋ-mɛ tɔ, nɑ mǝ nɑ mǝ wulɑʋ ɩ́ tǝŋǝɣɩ-ɩ mǝ lɑŋɑ kɑ́ hɛɛ. \v 15 Amɑ ye ɩɩ nɩɩkǝnɑ-ɩ nɑ ɩ́ kpɛɛsɑ ɩ tɔm ɩ kɑ́ tʋ-mɛɣɛ niŋ ɩsɩɩ ɩ kɑ́ tʋɣʋ mǝ cɑɑnɑɑ tɔ. \v 16 Tɔʋ, pǝnɛntɛ ɩ́ sǝŋ mpʋ, nɑ ɩ́ nɑ́ piti tǝmlɛ nte Tɑcɑɑ kɑ́ lɑ mǝ hɛkʋ tɑɑ tɔ. \v 17 Pǝ tɑɣɑ lʋŋlɛ tɑɑ kɛ́ tǝ wɛ ɩsǝntɔ? Mpʋ tɔ, mɑɑ sǝlǝmɩ Tɑcɑɑ nɑ ɩ́ yele nɑ tɛʋ holi nɑ kʋ nɩɩ. Wɑɑtʋ ɩnǝɣɩ ɩ́ kɑ́ nyɩ sɩ timpi ɩ sǝlǝmɑ wulɑʋ tɔ, mǝ tɔm sǝpǝnɑ Tɑcɑɑ kɛ́. \p \v 18 Tǝnɑɣɑlɛ Sɑmiyɛɛlɩ sǝlǝmɑ Tɑcɑɑ nɑ tɛʋ holi nɑ kʋ nɩɩ kʋyɑkʋ ŋkʋ kʋ mɑɣɑmɑɣɑ. Ɩlɛnɑ Tɑcɑɑ nɑ Sɑmiyɛɛlɩ pɑ tɔm lɑ sɑmɑɑ kɛ sɔɣɔntʋ. \v 19 Mpʋɣʋlɛ sɑmɑɑ tɔmɑ-ɩ sɩ: Sǝlǝmɩ nyɑ́ Ɩsɔ Tɑcɑɑ kɛ tɑ tɔɔ nɑ pǝ́ tɑɑ kɔɔ nɑ tǝ́ sɩ. Mpi tɔ, tǝ nɑwɑ sɩ tǝ sɔɔsɑ tɑsǝkǝlɛ kɛ tɑ ɩsɑɣɑtʋ tɔɔ kɛ́ timpi tǝ sǝlǝmɑ wulɑʋ tɔ. \v 20 Ntɛnɑ Sɑmiyɛɛlɩ sɩ: Ɩ́ tɑɑ nyɑ́, pɑɑ nɑ ɩ́ lɑpɑ ɩsɑɣɑtʋ ntɩ tɔ, pǝ tɑɑ cɩ-mɛ sɩ ɩ́ kisiɣi Tɑcɑɑ kɛ́. Ɩ́ lɑpɩ-ɩ tǝmlɛ nɑ mǝ lotu tǝnɑ. \v 21 Ɩ́ tɑɑ tǝŋ tɩɩŋ. Mpi tɔ, ɩ́lɛ́ ɩ kɑɑ pǝsɩ nɑ ɩ́ wɑɑsɩ-mɛ yɑɑ ɩ́ tɩɩ sǝnɑ-mɛ. Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ, ɩ fɛɩnɑ ɩ tɩ. \v 22 Tɑcɑɑ nɑ́ kɑɑ lɔ-mɛ. Mpi tɔ, ɩ hǝtɛ kɛ sɔsɔɔlɛ kɛ́, ɩ tʋ ɩ tɑɑ kɛ́ sɩ ɩ pǝsǝɣɩ-mɛɣɛ ɩ yǝlɑɑ. \v 23 Ye mɑ yelɑ mǝ tɔɔ kɛ sǝlǝmʋɣʋ mpusi ɩ́ tǝŋɩ-m. Mɑɑ sɛɣɛsɩ-mɛɣɛ mpi pǝ wɛ teu nɑ pǝ́ siɣisɑɑ tɔ nɑ ɩ́ lɑ. \v 24 Ɩ́ nyɑŋnɑ Tɑcɑɑ, nɑ ɩ́ lɑpɩ-ɩ tǝmlɛ kɛ teu nɑ lotu kʋlʋmtʋ. Mǝ mɑɣɑmɑɣɑ ɩ́ nɑwɑ tomɑ wenɑ ɩ hʋlǝɣɩ mǝ hɛkʋ tɔ. \v 25 Amɑ ye ɩ́ tɔkɑ mǝ ɩsɑɣɑtʋ, mǝ nɑ mǝ wulɑʋ ɩ́ kɑ́ sɩ. \c 13 \s1 Sɑyuli yoonɑ Filiisi nyǝ́mɑ nɑ ɩ liɣituɣu \p \v 1 Wɑɑtʋ wei Sɑyuli tɔɣɔ kɑwulɑɣɑ tɔ ɩ pɩɩsɩ kɑ wɛ... Pǝyele ɩ kɑ tɛmɑ kɑwulɑɣɑ tɔɣɔʋ kɛ pɩɩsɩ nɑɑlɛɣɛ Ɩsɛɣɛlɩ tɑɑ.\f ɑ \fr 13:1 \fr*\fk pɩɩsɩ: \fk*\ft Hepǝlɑ tɑɑ ɩlɛ, lonte tǝnɛ tǝ tɑɑ pɑ tɑ yɔɣɔtɩ pɩɩsɩ\ft*\f* tɔm. Amɑ Piipilinɑɑ lɛlɑɑ nɑ́ tʋwɑ sɩ Sɑyuli pɩɩsɩ kɑ wɛ nɩɩlɛ. \v 2 Ḿpʋ́ɣʋ́ Sɑyuli lǝsɑ yoolɑɑ iyisi toosoɣo (3000) Ɩsɛɣɛlɩ tɑɑ. Ɩlɛnɑ ɩ́ sɩɩ ɩ kiŋ kɛ pɑ tɑɑ yǝlɑɑ iyisi nɑɑlɛɣɛ (2000) Mikimɑsɩ nɑ Petɛɛlɩ pʋɣʋ tɑɑ. Ɩlɛnɑ ɩ́ cɛlɑ yǝlɑɑ iyɑɣɑ (1000) kɛ ɩ pǝyɑlʋ Sonɑtɑŋ kɛ Kipeyɑ kɛ Pɛncɑmɛɛ tɑɑ. Pǝ kɑɑsɑ mpɑ ɩlɛnɑ ɩ́ yɑsɩ pɛlɛ nɑ pɑɑ wei ɩ́ mǝlɩ ɩ tɛ. \p \v 3 Ḿpʋ́ɣʋ́ Sonɑtɑŋ yɔkɑ Filiisi yoolɑɑ tǝsikile kɛ Kipeyɑ, ɩlɛnɑ pɛlɛ pɑ́ nɩɩ. Ntɛnɑ Sɑyuli tili nɑ pɑ́ hʋlɩ tutuuŋ kɛ Ɩsɛɣɛlɩ tǝnɑ tɑɑ sɩ Hepǝlɑ nyǝ́mɑ ɩ́ lɩɩ yoou. \v 4 Ɩsɛɣɛlɩ nyǝ́mɑ tǝnɑ nɩɩwɑ sɩ Sɑyuli yɔkɑ Filiisi yoolɑɑ tǝsikile. Ɩlɛnɑ Filiisi nyǝ́mɑ tɑɑ kpɑɑkǝnɑ-wɛ. Ɩlɛnɑ yǝlɑɑ lɩɩ yoou nɑ pɑ́ koti Sɑyuli kiŋ kɛ Kilikɑɑ. \v 5 Ḿpʋ́ɣʋ́ Filiisi nyǝ́mɑ kotɑɑ sɩ pɑ yookinɑ Ɩsɛɣɛlɩ nyǝ́mɑ, nɑ pɑ yoou kɛɛkɛnɑɑ kɛ iyisi hiu nɑ nɑɑnʋwɑ (30000) nɑ pɑ kpɑɣɑnǝŋ cɑɣɑlɑɑ kɛ iyisi nɑɑtoso (6000). Pɑ yoolɑɑ kɑ wɛ pɑɣɑlɛ kɛ́ ɩsɩɩ lʋm nɔɣɔ kɑnyǝŋɑ, pɑ fɛɩ kɑlʋɣʋ. Ḿpʋ́ɣʋ́ pɑ polɑɑ nɑ pɑ́ pɩɩlɩ Mikimɑsɩ kɛ Pɛtɩ-Afɛŋ ilim tǝlɩɩlɛ tɔɔ. \v 6 Ḿpʋ́ɣʋ́ Ɩsɛɣɛlɩ nyǝ́mɑ lɑŋɑ wɑkǝlɑɑ tǝtɔɣɔtɔɣɔ. Mpi tɔ, pɑ kolontunɑɑ tɛɛ-wɛɣɛ pɑɣɑlɛ tǝyɑmyɑm. Ɩlɛnɑ pɑ tɑɑ lɛlɑɑ ŋmɛlɩ kʋkpɑmǝŋ pɔɔŋ tɑɑ, nɑ lɛlɑɑ kɛ lɔkɔnɑɑ tɑɑ, nɑ lɛlɑɑ kɛ pulɑsɩ tɑɑ, nɑ lɛlɑɑ kɛ hɔtʋ tɑɑ. \v 7 Ɩlɛnɑ lɛlɑɑ nɑ́ɑ́ tɛsɩ Yɑɑtɑnɩ nɑ pɑ́ polo Kɑtɩ nɑ Kɑlɑɑtɩ. \p Wɑɑtʋ ɩnɩ tɔ nɑ Sɑyuli nɑ́ɑ́ wɛ Kilikɑɑ, nɑ yǝlɑɑ mpɑ pɑɑ wɛ ɩ kiŋ tɔ pɑ seliɣi. \v 8 Ḿpʋ́ɣʋ́ Sɑyuli tɑŋɑ wɛɛ kɛ nɑɑtosompɔɣɔlɑɣɑ, ɩsɩɩ Sɑmiyɛɛlɩ kɑ heeluɣu-ɩ tɔ. Pɑɑ nɑ mpʋ Sɑmiyɛɛlɩ tɑ kɔɔ lɔŋ. Ɩlɛnɑ yǝlɑɑ sʋʋ yɑʋ. \v 9 Tǝnɑɣɑlɛ Sɑyuli tɔmɑ sɩ: Ɩ́ kɔnɑ-m kɔtɑɣɑ ŋkɑ kɔkɔ nyɑɣɑ kɑ tǝnɑ tɔ nɑ ciikuɣu nyǝŋkɑ wontu. Ɩlɛnɑ ɩ́ lɑ kɔtɑɣɑ ŋkɑ kɔkɔ nyɑɣɑ kɑ tǝnɑ tɔ. \v 10 Ɩ kɔmɑ ɩsɩɩ ɩ tɛɛsǝɣɩ, ɩlɛ Sɑmiyɛɛlɩ tɑpɑɣɑlɛ. Nɑ Sɑyuli polo ɩ sǝŋʋɣʋ. \v 11 Mpʋɣʋlɛ Sɑmiyɛɛlɩ pɔɔsɑ-ɩ sɩ: Pepeɣe n lɑpɑ ye? \p Ɩlɛnɑ Sɑyuli cɔ sɩ: Mɑ nɑwɑ sɩ sɑmɑɑ tɔŋɑ yɑʋ. Pǝ́cɔ́ n tɑ kɔɔ ɩsɩɩ n kɑ sɩɩwɑ tɔ. Pǝyele Filiisi nyǝ́mɑ nɑ́ sikɑ Mikimɑsɩ. \v 12 Kɛlɛnɑ mɑ́ mɑɣɑsɩ mɑ tɑɑ sɩ, Filiisi nyǝ́mɑ kɑ tii mɑ tɔɔ kɛ Kilikɑɑ cǝnɛ, nɑ mɑ́ tɑ sǝlǝmǝtɑ Tɑcɑɑ. Pǝ tɔɔ kɛ́ pǝ cɑɑlɑ-m sɩ mɑ́ lɑ kɔtɑɣɑ ŋkɑ kɔkɔ nyɑɣɑ kɑ tǝnɑ tɔ. \v 13 Tǝnɑɣɑ Sɑmiyɛɛlɩ tɔmɑ Sɑyuli sɩ: N lɑpɑ kʋmɛlɛntʋ kɛ́. N tɑ tɔkɩ nti Tɑcɑɑ nyɑ́ Ɩsɔ sɩɩ-ŋ tɔ. Tɔfɔ, Tɑcɑɑ kɑ nyǝmɑɣɑ sɩ nyɑ́ kɑwulɑɣɑ kɑ́ wɛɛ tɑm tɔɔ kɛ́ Ɩsɛɣɛlɩ tɑɑ kɛ́. \v 14 Amɑ pǝnɛntɛ kɑ kɑɑ tɑsɑ leeluɣu. Tɑcɑɑ lǝsɑ ɩ luɣu tɛɛ nyǝŋ nɑ ɩ́ kpɑ-ɩ wulɑʋ kɛ ɩ yǝlɑɑ tɔɔ. Mpi tɔ, n tɑ tɔkɩ mpi ɩ kɑ tʋ-ŋ tɔ. \p \v 15 Pǝ wɑɑlɩ kɛ Sɑmiyɛɛlɩ kʋlɑ Kilikɑɑ, nɑ ɩ́ polo Kipeyɑ kɛ Pɛncɑmɛɛ tɛtʋ tɑɑ. Ḿpʋ́ɣʋ́ Sɑyuli kɑlɑ yǝlɑɑ mpɑ pɑɑ wɛ ɩ kiŋ tɔ, nɑ pɑ́ lɩɩ yǝlɑɑ nɑsǝtoso (600). \v 16 Ɩ nɑ ɩ pǝyɑlʋ Sonɑtɑŋ nɑ pɑ cɔlɔ yǝlɑɑ pɑɑ sikɑ Kepɑ kɛ Pɛncɑmɛɛ tɛtʋ tɑɑ kɛ́. Ɩlɛnɑ Filiisi nyǝ́mɑ nɑ́ɑ́ siki Mikimɑsɩ. \v 17 Ḿpʋ́ɣʋ́ Filiisi yoolɑɑ mpɑ pɑ wɑkǝlǝɣɩ lɛlɑɑ wontu tɔ, pɑ lɩɩ tintikɑ tooso. Ḿpʋ́ɣʋ́ kɑncɑɑlɑɣɑ nyǝntɛ mǝlǝnɑ Ofǝlɑ tɔɔ kɛ́ Suwɑɑlɩ tɛtʋ tɑɑ. \v 18 Ɩlɛnɑ nɑɑlɛ nyǝntɛ nɑ́ɑ́ mǝlǝnɑ Pɛtɩ-Holoŋ tɔɔ, nɑ tooso nyǝntɛ nɑ́ɑ́ kpɑɣɑ toŋɑ mpɑɑʋ ŋku kʋ tiiki Sʋnsʋmǝŋ tɛtɛkǝlɛ tɑɑ kɛ wʋlɑɣɑ tɛtʋ tɔɔ tɔ. \p \v 19 Wɑɑtʋ ɩnɩ tɔ, koolu fɛɩ Ɩsɛɣɛlɩ nyǝ́mɑ tɛ. Mpi tɔ, Filiisi nyǝ́mɑ tɑɑ tisiɣi sɩ Hepǝlɑ nyǝ́mɑ ɩ́ lu lɑɣɑlɛɛ nɑ ŋmɑntɑɑsɩ. \v 20 Filiisi nyǝ́mɑ tɛɣɛ pɑ pukɑɣɑ nɑ pɑ́ kpɑlǝɣɩ ɑkuŋ, nɑ pɑ cikɑnɑɑ, nɑ pɑ lɑwɑ, nɑ pɑ tɛtʋ kʋcɑsǝŋ \v 21 kɛ wɑɑtʋ wei wontunɑɑ mpɛ pɑ lɔŋ sǝkɩ tɔ. Pɑ kpɑlɑɣɑ kɛ́ nɑ pɑ́ fɛlǝɣɩ liɣitee nyǝɣǝlʋɣʋ kʋlʋmʋɣʋ kɛ wontu sǝkpetu tɔɔ, nɑ nyǝɣǝlǝŋ nɑɑlɛɣɛ sɔsɔɔntʋ tɔɔ. \v 22 Kʋyɑkʋ ŋku yoou tiiwɑ tɔ, Sɑyuli nɑ ɩ pǝyɑlʋ Sonɑtɑŋ pɑ tike pɑɑ wɛnnɑ yoou wontu. Pǝ kɑɑsɑ yǝlɑɑ mpɑ pɑɑ wɛ pɑ kiŋ tɔ, pɛlɛ pɑ tɑɑ nɔɣɔlʋ fɛɩnɑ ŋmɑntɑɑɣɑ yɑɑ lɑɣɑtɛ. \p \v 23 Ḿpʋ́ɣʋ́ Filiisi yoolɑɑ polɑɑ sɩ pɑ tɑŋǝɣɩ Mikimɑsɩ mpɑɑʋ. \c 14 \s1 Sonɑtɑŋ lɩɩʋ kɛ Filiisi yoolɑɑ kpekǝle tɔɔ \p \v 1 Ḿpʋ́ɣʋ́ kʋyɑkʋ nɑkʋlɩ Sonɑtɑŋ tɔmɑ ɩfepu wei ɩ tɔkǝɣɩ ɩ yoou wontu tɔ sɩ: Kɔɔ nɑ tǝ́ tɛsɩ Filiisi yoolɑɑ tǝsikile nte tǝ wɛnnɑ too cǝnɛ tɔɔ tɔ. \p Amɑ Sonɑtɑŋ tɑ yele nɑ ɩ cɑɑ nɩɩ-tɩ. \v 2 Nɑ Sɑyuli nɑ́ɑ́ cɑɣɑ Kipeyɑ toŋɑ tɔɔ kɛ́ tʋɣʋ nɑkʋlɩ kʋ tɛɛ kɛ́ Mikǝlɔŋ. Nɑ yoolɑɑ mpɑ pɑɑ wɛ ɩ kiŋ tɔ, pɑ tɑlɑ ɩsɩɩ yǝlɑɑ nɑsǝtoso (600) kɛ mpʋ. \v 3 Ahitupi pǝyɑlʋ Ahiyɑ kɑ kɛnɑ kɔtʋlʋ kɛ wɑɑtʋ ɩnɩ. Nɑ ɩ́ suu kɔtǝlɑɑ toko wei pɑ pɔɔsǝɣǝnɑ Tɑcɑɑ kɛ tɔm tɔ. Tɑcɑɑ kɔtʋlʋ Ilii wei ɩ kɑ wɛ Silo tɔ ɩ pǝyɑlʋ kɛlɛ Pɛnhɑsɩ, nɑ ɩ́lɛ́ ɩ lʋlǝnɑ Ɩkɑpɔtɩ. Ɩkɑpɔtɩ neu ntɛ́ Ahitupi. Ɩlɛ yǝlɑɑ tɑ nyɩ sɩ Sonɑtɑŋ polɑ tiili. \p \v 4-5 Mpɑɑʋ ŋku Sonɑtɑŋ tǝŋɑɣɑ sɩ ɩ́ puki Filiisi nyǝ́mɑ yoolɑɑ tǝsikile tɔ, kʋ wɛ kʋkpɑmǝŋ nɑɑlɛ hɛkʋ kɛ́. Lɛŋkʋ nɔɣɔ kɛɛsǝnɑ ilim ntɔɣɔŋ tɔɔ kɛ́ Mikimɑsɩ ɩsɛntɑɑ. Pɑ yɑɑkɩ-kʋ sɩ Posee. Lɛŋkʋ nɔɣɔ nɑ́ɑ́ kɛɛsǝnɑ ilim mpǝtǝŋ tɔɔ kɛ́ Kepɑ ɩsɛntɑɑ, nɑ pɑ́ yɑɑkɩ kʋlɛ sɩ Sene. \v 6 Ḿpʋ́ɣʋ́ Sonɑtɑŋ tɔmɑ ɩ yoou wontu tɔkʋlʋ sɩ: Kɔɔ nɑ tǝ́ tɛsɩ Filiisi nyǝ́mɑ mɑ tɑ nyɩ ɩsɔnɑɑ mpɛ pɑ tǝsikile. Ntɑnyɩ Tɑcɑɑ kɑ́ yoonɑ tɑ́ nɔɣɔ. Mpi tɔ, pǝ fɛɩ Tɑcɑɑ kɛ kɑtɛ sɩ ɩ́ yoonɑ sɑmɑɑ tuutuumɑ nɔɣɔ, yɑɑ yǝlɑɑ pǝcɔ nɔɣɔ. \v 7 Kɛlɛnɑ Sonɑtɑŋ yoou wontu tɔkʋlʋ tɔ sɩ: Lɑ ɩsǝnɑ pǝ mɑɣɑ-ŋ tɔ. Polo tǝ polo, mɑ wɛ nyɑ́ wɑɑlɩ kɛ́. \v 8 Mpʋɣʋlɛ sɩ: Tɔʋ, tǝ pukuɣunɑ pɑ tɔɔ ɩsǝntɔ tɔ pɑɑ nɑ-tʋ. \v 9 Ɩlɛ ye pɑ tɔmɑ sɩ: Ɩ́ cɑɣɑ tǝnɑ nɑ tǝ́ kɔɔ. Ɩlɛ tǝ sǝŋ tɑ́ tǝsǝŋlɛ tǝkpi. \v 10 Amɑ ye pɑ tɔmɑ-tʋ sɩ: Ɩ́ tɔ nɑ ɩ́ kɔɔ. Ɩlɛ tɑ́ɑ́ kpɑ pɑ tɔɔ. Mpi tɩɩ nyǝnɑ sɩ Tɑcɑɑ tʋ-wɛɣɛ tɑ́ niŋ tɑɑ tɔɣɔlɛ. \p \v 11 Ɩlɛnɑ pɑ́ yele nɑ Filiisi nyǝ́mɑ nɑ-wɛ nɑ pɑ́ tɔ sɩ: Ɩ nyǝnɩ, Hepǝlɑ nyǝ́mɑ lɩɩnɑ ntɛɣɛ pʋ́ʋ́ɣʋ́ ŋku kʋ tɑɑ pɑɑ ŋmɛlɑɑ tɔ. \v 12 Mpʋɣʋlɛ pɑ tɑsɑɑ sɩ: Ɩ́ kɔɔ cǝnɛ nɑ tǝ́ lɑ-mɛ nɑ ɩ́ tɔɣɔ nɑ ɩ́ hɑɣɑ. \p Ntɛnɑ Sonɑtɑŋ tɔ ɩ yoou wontu tɔkʋlʋ sɩ: Tǝŋ mɑ wɑɑlɩ. Mpi tɔ, Tɑcɑɑ tʋ-wɛɣɛ Ɩsɛɣɛlɩ nyǝ́mɑ niŋ tɑɑ kɛ́. \p \v 13 Ɩlɛnɑ pɑ́ tɔ pɑ niŋ tɔɔ nɑ pɑ́ kpɑ. Ḿpʋ́ɣʋ́ Sonɑtɑŋ nɑ kpiitɑ-wɛ nɑ ɩ́ pɛtǝɣɩ. Ɩlɛnɑ yoou wontu tɔkʋlʋ nɑ́ɑ́ tɛɛsǝɣɩ nɑ ɩ́ tǝŋǝɣɩ. \v 14 Yǝlɑɑ hiu kɛ Sonɑtɑŋ pɑ kʋwɑ pɑ kɑncɑɑlɑɣɑ yoou ŋkʋ kʋ tɑɑ kɛ́ pǝlɛ nyʋɣʋ tɑɑ tǝnɑɣɑ kelikiyɑ kʋlʋmɑɣɑ tɑɑ. \v 15 Ḿpʋ́ɣʋ́ sɔɣɔntʋ kpɑ Filiisi nyǝ́mɑ mpɑ pɑɑ wɛ tɑwɑ tɑɑ tɔ. Ɩlɛnɑ tǝsikile tɑɑ yoolɑɑ nɑ mpɑ pɑ wɑkǝlǝɣɩ lɛlɑɑ wontu tɔ, pɑ́ sʋʋ seluɣu. Ḿpʋ́ɣʋ́ tɛtʋ selɑɑ, nɑ kɑniŋɑ kpɑ yǝlɑɑ. \p \v 16 Ḿpʋ́ɣʋ́ Sɑyuli feŋlɑɑ mpɑ pɑɑ wɛ Kipeyɑ kɛ Pɛncɑmɛɛ tɛtʋ tɑɑ tɔ, pɑ nɑ ɑcufu tiiwɑ Filiisi nyǝ́mɑ tɑɑ, nɑ pɑ́ seeki yem yem. \v 17 Tǝnɑɣɑ Sɑyuli tɔmɑ ɩ yoolɑɑ mpɑ pɑɑ wɛ ɩ kiŋ tɔ sɩ: Ɩ́ kɑlɑ yǝlɑɑ nɑ tǝ́ nɑ́ sɩ ɑwe fɛɩnɑ tɑ́ tɑɑ. \p Pɑ kɑlɑ yǝlɑɑ ɩlɛnɑ pɑ́ mɑɣɑnɑ sɩ Sonɑtɑŋ nɑ ɩ yoou wontu tɔkʋlʋ pɑ fɛɩnɑ. \v 18 Ntɛnɑ Sɑyuli tɔ kɔtʋlʋ Ahiyɑ sɩ: Heeli nɑ pɑ́ kɔnɑ Ɩsɔ ɑtɑkɑɑ. \p (Mpi tɔ, ɩ́lɛ́ ɩ kɑ wɛ kʋyɑkʋ ŋkʋɣʋ Ɩsɛɣɛlɩ nyǝ́mɑ kiŋ kɛ́). \p \v 19 Sɑyuli tɔŋnɑ yɔɣɔtʋɣʋ kɛ mpʋ tɔ nɑ ɑcufu kɔkɔtɛ tɔŋnɑ sɔɔsʋɣʋ kɛ́. Ɩlɛnɑ ɩ́ tɔ kɔtʋlʋ sɩ: Sǝŋ nɑ pǝ́cɔ́. \p \v 20 Ḿpʋ́ɣʋ́ Sɑyuli nɑ yoolɑɑ pɑ kpeɣelɑɑ nɑ pɑ́ polo tǝyoole. Ɩlɛnɑ pɑ́ mɑɣɑnɑ ɑcufu tiiwɑ Filiisi nyǝ́mɑ tɑɑ, nɑ pɑ́ loŋ tǝmɑɣɑ lɑɣɑlɛɛ. \v 21 Tǝnɑɣɑ Hepǝlɑ nyǝ́mɑ mpɑ pɑɑ wɛ Filiisi yoolɑɑ tɑɑ nɑ pɑ sǝŋnɑ-wɛ tɔ, pɑ sewɑ nɑ pɑ́ mǝlɩ Sɑyuli nɑ Sonɑtɑŋ pɑ kiŋ. \p \v 22 Ḿpʋ́ɣʋ́ Ɩsɛɣɛlɩ nyǝ́mɑ mpɑ pɑ ŋmɛlɑ Ɩfǝlɑyim pʋɣʋ tɑɑ tɔ, pɛlɛ pɑ nɩɩwɑ Filiisi nyǝ́mɑ sewɑ tɔm. Ɩlɛnɑ pɑ tʋ pɑ wɑɑlɩ kɛ́ tǝyoole tɑɑ. \v 23 Ɩsǝnɑ Tɑcɑɑ yelɑɑ nɑ Ɩsɛɣɛlɩ nyǝmɑ lɑ ɑkɑnɑɑ kɛ kʋyɑkʋ ŋkʋ tɔɣɔlɛ. \s1 Ɩsɛɣɛlɩ yoolɑɑ wɑɑsǝɣɩ Sonɑtɑŋ \p Ayuli pɑ yoowɑ ḿpʋ́ɣʋ́ hɑlǝnɑ Pɛtɩ-Afɛŋ wɑɑlɩ. \v 24 Ḿpʋ́ɣʋ́ nyɔɣɔsɩ pɩɩ Ɩsɛɣɛlɩ nyǝ́mɑ kɛ kʋyɑkʋ ŋkʋ. Mpi tɔ, Sɑyuli kɑ yɔɣɔtɑɑ kɛ́ nɑ ɩ́ tuu sɩ: Ye wei ɩ tɔɣɔ pʋlʋ kɛ sɑŋɑ, nɑ mɑ tɑ lɛɛtǝtɑ mɑ kolontunɑɑ, mpusi kɑ́ tǝŋ pʋntʋ. Pǝ tɔɔ kɛ́ pɑ tɑɑ nɔɣɔlʋ tɑ tǝŋ pʋlʋɣʋ ilim nɑ pǝ tɛm. \v 25 Ḿpʋ́ɣʋ́ yǝlɑɑ tǝnɑ tɑlɑ hɔtʋɣʋ ŋku kʋ tɑɑ tɩɩŋ nim wɛ ɑtɛɣɛ yem tɔ. \v 26 Tɩɩŋ kɑ tʋwɑ sɛtɑsɩ kɛ hɔtʋɣʋ ŋkʋ kʋ tɑɑ kɛ́ nɑ nim kpeŋ. Amɑ nɔɣɔlʋ tɑ kpɑɑsǝnɑ ɩ nɔɣɔ kiŋ. Mpi tɔ, yǝlɑɑ seekɑɣɑ nɔɣɔ ŋkɑ pɑ sɩɩwɑ tɔ. \v 27 Amɑ Sonɑtɑŋ nɑ́ tɑ́ɑ́ nyɩ sɩ ɩ cɑɑ kisinɑ yǝlɑɑ, nɑ tuunɑʋ sɩ nɔɣɔlʋ ɩ́ tɑɑ tǝŋ pʋlʋ. Ḿpʋ́ɣʋ́ ɩ lii ɩ kpɑ́tʋ́ɣʋ́ kɛ tɩɩŋ nim tɑɑ nɑ ɩ́ niisi nɑ pǝ́ cɛ ɩsɛntɔɔ. \v 28 Mpʋɣʋlɛ sɑmɑɑ tɑɑ nɔɣɔlʋ tɔmɑ-ɩ sɩ: Hei, nyɑ́ cɑɑ yɔɣɔtɑɑ nɑ ɩ́ tuu sɩ: Ye pǝ cǝpɑ wei nɑ ɩ́ tɔɣɔ sɑŋɑ mpusi wɛ ɩ tɔɔ kɛ́. Pǝ́cɔ́ nyɔɣɔsɩ tɩɩ nɩɩ tɑ́ tǝnɑɣɑ. \p \v 29 Sonɑtɑŋ nɩɩwɑ mpʋ, ɩlɛnɑ ɩ́ cɔ sɩ: Mɑ cɑɑ wɑkǝlɑ yǝlɑɑ kɛ́. Ɩ́ nyǝnɩ mɑ tǝŋʋɣʋ tɩɩŋ nɑ pǝ́ cɛ mɑ ɩsɛntɔɔ tǝkelekele tɔ. \v 30 Ye ɩsɩɩ sɑŋɑ yǝlɑɑ kɑ tɔɣɔ mpi pɑ lɛɛkɑ pɑ kolontunɑɑ niŋ tɑɑ tɔ, pɑ tɑ́ɑ́ kʋ Filiisi nyǝ́mɑ nɑ pǝ́ kǝlɩ ɩsǝntɔ? \p \v 31 Ḿpʋ́ɣʋ́ pɑ kʋ-wɛɣɛ kʋyɑkʋ ŋkʋɣʋ pǝ kpɑɣɑʋ Mikimɑsɩ nɑ pǝ́ polo Ayɑlɔŋ tɔ. Nɑ nyɔɣɔsɩ pɩɩ Ɩsɛɣɛlɩ nyǝ́mɑ kɛ sɔsɔm. \v 32 Ɩlɛnɑ pɑ́ tii kolontunɑɑ tɔlɑ tɔɔ, nɑ pɑ́ lɛntɩ-yɛ nɑ pɑ́ sǝŋ ɑ cɑlǝm tɔɔ nɑ pɑ́ tɔɣɔ ɑ nɑntʋ. \v 33 Ḿpʋ́ɣʋ́ pɑ tɑɣɑsɑ-tǝɣɩ Sɑyuli sɩ: N nɑwɑ yǝlɑɑ wɑkǝlǝnɑ Tɑcɑɑ tɔ. Pɑ tɔɣɔ nɑntʋ nɑ tǝ cɑlǝm. Ntɛnɑ ɩ́ tɔ sɩ: Ɩ́ lɑpɑ kʋtɑkɛɛsǝtʋ kɛ́. Mpʋ tɔ, ɩ́ pilimi pɩɩʋ nɑ mɑ tɔɔ cǝnɛ. \v 34 Ḿpʋ́ɣʋ́ ɩ tɑsɑɑ sɩ pɑ́ cɔɔ pɑ heeli sɑmɑɑ sɩ: Pɑɑ wei ɩ́ kɔnɑ ɩ nɑʋ yɑɑ ɩ heu nɑ ɩ́ kʋ́ cǝnɛ nɑ ɩ́ tɔɣɔ. Tɔfɔ ɩ tɑɑ tɔɣɔ nɑntʋ nɑ tǝ cɑlǝm kɛ mpʋ nɑ ɩ́ wɑkǝlǝnɑ Tɑcɑɑ. \p Ḿpʋ́ɣʋ́ pɑɑ wei ɩ lɑpɑ ḿpʋ́ɣʋ́ ɑhoo ɑnɩ. \v 35 Ɩlɛnɑ Sɑyuli ŋmɑ Tɑcɑɑ kɛ ɩ kɑncɑɑlɑɣɑ kɔtɑɣɑ tǝlɑtɛ. \p \v 36 Mpʋɣʋlɛ ɩ tɔmɑ yǝlɑɑ sɩ: Tǝ́ polo Filiisi nyǝ́mɑ wɑɑlɩ nɑ ɑhoo nɑ tǝ́ kʋ́ pɑ tǝnɑ nɑ tǝ́ kuu pɑ wontu hɑlǝnɑ pǝ nyɑɑlɩ. Tǝ́ tɑɑ sɔɔ pɑɑ kʋlʋm. Ɩlɛnɑ pɛlɛ pɑ cɔ sɩ: Lɑ ɩsǝnɑ pǝ mɑɣɑ-ŋ tɔ. \p Ntɛnɑ kɔtʋlʋ sɩ: Tǝ́ sǝlǝmɩ Ɩsɔ kɛ́ cǝnɛ nɑ pǝ́cɔ́. \p \v 37 Ḿpʋ́ɣʋ́ Sɑyuli pɔɔsɑ Ɩsɔ sɩ: Ye tǝ tǝŋɑ Filiisi nyǝ́mɑ wɑɑlɩ n kɑ́ tʋ-wɛɣɛ tɑ́ niŋ tɑɑ? \p Amɑ Tɑcɑɑ tɑ cɔ wɑɑtʋ ɩnɩ. \v 38 Ɩlɛnɑ Sɑyuli tɔ nyʋɣʋ nyǝ́mɑ sɩ: Mǝ tǝnɑ ɩ́ koti cǝnɛ nɑ tǝ́ pɛɛkɩ nɑ tǝ́ nɑ́ wei ɩ lɑpɑ ɩsɑɣɑtʋ tǝnɛɣɛ sɑŋɑ tɔ. \v 39 Mɑ tuunɑ Tɑcɑɑ wei ɩ wɑɑsǝɣɩ Ɩsɛɣɛlɩ nyǝ́mɑ tɔ sɩ, pɑɑ mɑ pǝyɑlʋ wɑkǝlǝnɑ. Ɩsɩɩ ɩ sǝpɑ. \p Amɑ nɔɣɔlʋ tɑ cɔ-ɩ sɩ pʋlʋ. \v 40 Ɩlɛnɑ ɩ́ tɔ sɑmɑɑ sɩ: Mǝ tǝnɑ ɩ́ mǝlǝnɑ hɔɣɔlʋɣʋ kʋnɛ nɑ pǝ́ kɑɑsɩ mɑ́ nɑ Sonɑtɑŋ nɑ cǝnɛ tɔɔ. Ɩlɛnɑ pɛlɛ pɑ cɔ sɩ: Lɑ mpi pǝ mɑɣɑ-ŋ tɔ. \p \v 41 Ḿpʋ́ɣʋ́ Sɑyuli sǝlǝmɑ Tɑcɑɑ sɩ: Ɩsɛɣɛlɩ Ɩsɔ, hʋlɩ-tʋɣʋ tɑmpɑnɑ. \p Ɩlɛnɑ pɑ́ tɔ tɛtɛ nɑ pǝ́ kpɑ ɩ́ nɑ ɩ pǝyɑlʋ. \v 42 Mpʋɣʋlɛ sɩ: Ɩ́ tɔ mɑ́ nɑ mɑ pǝyɑlʋ tɑ́ tɔɔ kɛ́ tɛtɛ. \p Ɩlɛnɑ pǝ́ kpɑ ɩ pǝyɑlʋ. \v 43 Ntɛnɑ Sɑyuli sɩ: Heeli-m mpi n lɑpɑ tɔ. \p Ntɛnɑ Sonɑtɑŋ cɔ sɩ: Mɑ tǝŋɑ tɩɩŋ nim kɛ pǝcɔ. Mɑɣɑlɔ, mɑ sɔɔlʋ pɩɩwɑ sɩ mɑ́ sɩ. \v 44 Kɛlɛnɑ Sɑyuli tɔ sɩ: Sonɑtɑŋ, ye n tɑ sɩ Tɑcɑɑ ɩ́ lɑnɑ-m ɩsǝnɑ ɩ sɔɔlɑɑ tɔ. \p \v 45 Ntɛnɑ sɑmɑɑ tɔ Sɑyuli sɩ: Pepee, Sonɑtɑŋ kɑ́ sɩ yɑɑ? Aɑɩ yoo, mpusi ɩ polo pooluŋ. Pǝ fɛɩ sɩ ɩ nyʋɣʋ tɑɑ nyɔɔlɑɣɑ kʋlʋmɑɣɑ mɑɣɑmɑɣɑ ɩ́ le. Mpi tɔ, ɩ nɔɣɔ kɛ Tɑcɑɑ wɑɑsǝnɑ Ɩsɛɣɛlɩ nyǝ́mɑ kɛ sɑŋɑ. \p Ɩsǝnɑ sɑmɑɑ yɑpɑ Sonɑtɑŋ nɑ ɩ́ tɑ́ sɩ tɔɣɔlɛ. \v 46 Ɩlɛnɑ Sɑyuli yele Filiisi nyǝ́mɑ kɛ tɔɣɔnʋɣʋ, nɑ pɛlɛ pɑ́ mǝlɩ pɑ tɛ. \s1 Sɑyuli kǝlʋɣʋ nɑ ɩ tǝyɑɣɑ nyǝ́mɑ pǝ tɔm \p \v 47 Sɑyuli tɔɣɔ kɑwulɑɣɑ kɛ Ɩsɛɣɛlɩ tɑɑ. Ɩlɛnɑ ɩ́ yoonɑ ɩ kolontunɑɑ tǝnɑɣɑ hɔɣɔlǝŋ tǝnɑ tɑɑ. Pɑɑ Mowɑpʋ nyǝ́mɑ, pɑɑ Amoni nyǝ́mɑ, pɑɑ Ɩtɔm nyǝ́mɑ, nɑ Sopɑ ɑwulɑɑ, nɑ Filiisi nyǝ́mɑ. Pɑɑ timpiɣi ɩ tɑlɑɑ te, ɩnɩ ɩ tɔkǝnɑ ɑkɑɩtʋ. \v 48 Ɩ hʋlɑ toŋ nɑ ɩ́ yoonɑ Amɑleke nyǝ́mɑ. Ɩ fitɑ Ɩsɛɣɛlɩ nyǝ́mɑ kɛ mpɑ pɑ wɑkǝlɑɣɑ-wɛ tɔ pɑ niŋ tɑɑ. \p \v 49 Sɑyuli pǝyɑlɑɑ ntɛ́ Sonɑtɑŋ nɑ Ɩsefi nɑ Mɑlǝkisuwɑ. Ɩ pɛɛlɑɑ wɛ nɑɑlɛ, kɑncɑɑlɑɣɑ nyǝŋ ntɛ́ Melɑpɩ nɑ sǝkpelu sɩ Mikɑɑlɩ. \v 50 Ɩ ɑlʋ ntɛ́ Ahimɑɑsɩ pɛɛlɔ Ahinowɑm. Ɩ yoolɑɑ sɔsɔ ntɛ́ ɩ cɑɑ sǝkpelu Nɛɛ pǝyɑlʋ Apǝnɛɛ. \v 51 Sɑyuli cɑɑ Kisi nɑ Nɛɛ cɑɑ Apǝnɛɛ pɛlɛ pɑ cɑɑ kɛlɛ Apǝyɛlɩ. \p \v 52 Sɑyuli yoonɑ Filiisi nyǝ́mɑ kɛ ḿpʋ́ɣʋ́ nɑ toŋ nɑ toŋ, hɑlǝnɑ ɩ sǝm. Ye ɩ loosɑ yʋlʋ toŋ tʋ yɑɑ kpelikpekɑ tʋ, ɩ tʋɣʋ-ɩ ɩ yoolɑɑ tɑɑ kɛ́. \c 15 \s1 Ɩsɔ lɔʋ kɛ Sɑyuli \p \v 1 Ḿpʋ́ɣʋ́ Sɑmiyɛɛlɩ tɔmɑ Sɑyuli sɩ: Mɑɣɑ Tɑcɑɑ tilɑɑ, nɑ mɑ́ kpɑ-ŋ Ɩsɛɣɛlɩ nyǝ́mɑ wulɑʋ nɑ mɑ́ pǝlɩ-ŋ nim. Mpʋ tɔ, ke ŋkpɑŋŋ nɑ ń nɩɩ. \v 2 Tɑcɑɑ Tomɑ tǝnɑ tʋ yɔɣɔtɑɑ sɩ ɩnɩ ɩ kɑ́ lɛɛtɩ Amɑleke nyǝ́mɑ kɛ pɑ cɑɑnɑɑ ɩsɑɣɑtʋ. Mpi tɔ, pɑɑ tǝkɑ Ɩsɛɣɛlɩ nyǝ́mɑ kɛ mpɑɑʋ kɛ wɑɑtʋ wei pɛlɛ pɑ lɩɩnɑ Icipiti tɔɣɔ. \v 3 Pǝ tɔɔ tɔ, polo nɑ ń kʋ́ Amɑleke nyǝ́mɑ nɑ ń kpiisi pɑ nyǝm tǝnɑ. Tɑɑ sɔɔ pɑ pʋlʋpʋ cǝcǝkɑ. Pɑɑ ɑpɑlɑɑ, pɑɑ ɑlɑɑ, pɑɑ piyɑ, nɑ ɑhʋlʋmnɑɑ nɑ tɔlɑ tǝnɑ. \p \v 4 Mpʋɣʋlɛ Sɑyuli kotɑ ɩ yǝlɑɑ nɑ ɩ́ kɑlɑ-wɛɣɛ Telɑyim. Ɩlɛnɑ Ɩsɛɣɛlɩ yoolɑɑ nɔɔhɛɛ tɔntɑɑ lɩɩ yǝlɑɑ iyisi ŋmʋnʋɣʋ (200000) nɑ Yutɑ nyǝ́mɑ kɛ iyisi nɑɑnʋwɑ (10000). \v 5 Ɩlɛnɑ pɑ́ polo Amɑleke nyǝ́mɑ ɩcɑtɛ nɑ pɑ́ pɑpɩ-wɛɣɛ tɛtɛkǝlɛ tɑɑ. \v 6 Ḿpʋ́ɣʋ́ pɑ tilɑɑ nɑ pɑ́ heeli Keni nyǝ́mɑ sɩ pɑ́ lɩɩ Amɑleke nyǝ́mɑ tɛ. Pǝ́ tɑɑ kɔɔ nɑ pɑ́ kʋ nɑ pɑ́ kpɛŋnɑ-wɛ. Mpi tɔ, pɑ cɑɑnɑɑ nyʋɣʋ kɑ tenɑ Ɩsɛɣɛlɩ nyǝ́mɑ kɛ wɑɑtʋ wei pɛlɛ pɑ lɩɩnɑ Icipiti tɔɣɔ. Ɩlɛnɑ Keni nyǝ́mɑ lɩɩ. \v 7 Ḿpʋ́ɣʋ́ Sɑyuli yoonɑ Amɑleke nyǝ́mɑ kɛ pǝ kpɑɣɑʋ Hɑfilɑ tɔ, nɑ pǝ́ polo Suuu kɛ Icipiti ilim tǝlɩɩlɛ tɔɔ. \v 8 Ɩlɛnɑ ɩ́ kpɑ pɑ wulɑʋ Akɑkɩ nɑ ɩ ɩsɛ nɑ ɩ́ kʋ yǝlɑɑ tǝnɑ tǝcɑɣɑcɑɣɑ. \v 9 Ḿpʋ́ɣʋ́ Sɑyuli nɑ ɩ yoolɑɑ pɑ yelɑ wulɑʋ nɑ ɩ ɩsɛ, nɑ tɔlɑ kʋpɑmpɑnɑ, nɑ wontu kʋpɑntʋnɑɑ. Amɑ mpi pǝ tɑɑ fɛɩ teu nɑ tɔlɑ ɑcɑmisi tike kɛ pɑ kʋwɑ. \p \v 10 Ḿpʋ́ɣʋ́ Tɑcɑɑ heelɑ Sɑmiyɛɛlɩ sɩ: \v 11 Mɑ lɑŋlɛ wɑkǝlǝnɑ Sɑyuli kɑwulɑɣɑ kpɑʋ kɛ́. Mpi tɔ, ɩ lɔ-m nɑ ɩ́ kisi mɑ tɔm kɛ tɔkʋɣʋ. \p Kɛlɛnɑ Sɑmiyɛɛlɩ lɑŋlɛ wɑkǝlɩ tǝtɔɣɔtɔɣɔ, nɑ ɩ́ wiinɑ Tɑcɑɑ kɛ ɑhoo tǝnɑ. \p \v 12 Tɛʋ femɑ tɑnɑŋ, ɩlɛnɑ Sɑmiyɛɛlɩ kʋlɩ sɩ ɩ puki Sɑyuli kɛ sǝŋʋɣʋ. Ntɛnɑ pɑ́ heelɩ-ɩ sɩ: Sɑyuli polɑ Kɑmɛɛlɩ nɑ ɩ́ ŋmɑ ɑkele nɔɣɔlʋ sɩ pǝ́ tɔɔsǝɣɩ-ɩ ɩ ɑkɑɩtʋ tɔɔ. Pǝ wɑɑlɩ, ɩlɛnɑ ɩ́ tɛɛnɑ Kilikɑɑ. \v 13 Sɑmiyɛɛlɩ tǝŋɑ ɩ wɑɑlɩ kɛ́ tǝnɑ, ɩlɛnɑ Sɑyuli sɛɛ-ɩ sɩ: Tɑcɑɑ ɩ́ koolɩ-ŋ kʋpɑntʋ. Nɑ ɩ́ tɑsɑ sɩ: Mɑ lɑpɑ teitei kɛ́ ɩsɩɩ Ɩsɔ kɑ yɔɣɔtʋɣʋ tɔ. \v 14 Mpʋɣʋlɛ Sɑmiyɛɛlɩ pɔɔsɑ-ɩ sɩ: Nɑ nɑɑŋ nɑ heeŋ wulɑ nnɑ mɑ nɩɩkɩ ɩsǝntɔ tɔ, leɣe ɑlɛ ɑ lɩɩnɑɑ? \v 15 Ntɛnɑ Sɑyuli sɩ: Yǝlɑɑ tɔɔsǝnɑ Amɑleke nyǝ́mɑ tɔlɑ kʋpɑnɑ tɑɑ sɩ pɑ lɑkɩ nyɑ́ Ɩsɔ Tɑcɑɑ kɛ kʋcɔɔʋ. Pǝ kɑɑsɑ mpi tɔ, tǝ kpiisɑ pǝlɛ pǝ tǝnɑ. \v 16 Ḿpʋ́ɣʋ́ Sɑmiyɛɛlɩ tɔmɑ sɩ: Su, nɑ mɑ heeli-ŋ nti Tɑcɑɑ heelɑ-m ɑhoo ɑnɛ tɔ. Ɩlɛnɑ Sɑyuli sɩ: Yɔɣɔtɩ. \p \v 17 Mpʋɣʋlɛ Sɑmiyɛɛlɩ sɩ: Pɑɑ nɑ n kɑ nyǝnɑɣɑ nyɑ́ tǝɣɩ pǝyɑɣɑ tɔ, Tɑcɑɑ lǝsɑ-ŋ nɑ ɩ́ kpɑ-ŋ Ɩsɛɣɛlɩ nyǝ́mɑ wulɑʋ nɑ ɩ́ pǝlɩ-ŋ nim. \v 18 Tɑcɑɑ tɔmnɑ-ŋ sɩ, ń polo nɑ ń yoonɑ Amɑleke ɑsɑɣɑɑ mpɛ, nɑ ń kpiisi-wɛ. \v 19 Ɩlɛ pepe tɔɔ kɛ́ n tɑ nɩɩnɑ ɩ nɔɣɔ, nɑ ń kpɑɣɑ pɑ wontunɑɑ tǝkɛʋ nɑ ń pǝsɩ ɩsɑɣɑʋ kɛ ɩ ɩsɛntɑɑ? \v 20 Ntɛnɑ Sɑyuli cɔ sɩ: Mɑ nɩɩnɑ ɩ nɔɣɔ kɛ teu kɛ, nɑ mɑ́ yoonɑ Amɑleke nyǝ́mɑ ɩsɩɩ ɩ kɑ yɔɣɔtɑɑ tɔ. Mɑ kpiisɑ-wɛ nɑ mɑ́ kɔnɑ pɑ wulɑʋ nɑ ɩ́ ɩsɛ. \v 21 Amɑ yǝlɑɑ tɔɔsǝnɑ pɑ tɔlɑ tɑɑ kɛ́ kʋpɑnɑ sɩ, pɑ lɑkɩ Tɑcɑɑ nyɑ́ Ɩsɔ kɛ́ kɔtɑɣɑ kɛ Kilikɑɑ. \p \v 22 Ntɛnɑ Sɑmiyɛɛlɩ sɩ: Tɑcɑɑ tɑ sɔɔlɩ kɔtɑsɩ nsi kɔkɔ nyɑɣɑ sɩ tǝnɑ tɔ ɩsɩɩ ɩ sɔɔlʋɣʋ sɩ yʋlʋ ɩ́ nɩɩnɑ-ɩ tɔ se. Ɩ tɔm nɩɩnɑʋ kǝlɑ-ɩ teu kɛ ɩwɑɑŋ kʋpɑŋ kɔtɑsɩ lɑpʋ. \v 23 Mpi tɔ, kpɛɛnɑʋ kɛ́ Ɩsɔ kɛ́ ɩsɑɣɑtʋ kɛ teitei kɛ́ ɩsɩɩ tɩɩtʋ. Ɩ nyǝnǝɣɩ kɑŋkɑntɛ kɛ teitei ɩsɩɩ tɩɩŋ lɑɑʋ. Timpi nyɑ́ lɔ Ɩsɔ Tɔm tɔ, ɩ́lɛ́ ɩ kɑ lɔ-ŋ tɔtɔɣɔ nɑ ń lɑŋ kɑwulɑɣɑ. \v 24 Mpʋɣʋlɛ Sɑyuli cɔwɑ sɩ: Tɑmpɑnɑ mɑ wɑkǝlǝnɑ Ɩsɔ. Mpi tɔ, mɑ wɑkǝlɑ nti ɩ tʋ-m tɔ. Pǝ́cɔ́ mɑ tɑ nɩɩnɑ nyɑ́ tɔm. Ɩlɛ yǝlɑɑ kɛ mɑ sewɑ nɑ mɑ́ nɩɩnɑ-wɛ. \v 25 Hɑɩ, pǝnɛntɛ mɑ wiinɑ-ŋ sɩ ń tɑɣɑnɩ mɑ ɩsɑɣɑtʋ nɑ ń mǝlɩ nɑ mɑ́ hǝntɩ Tɑcɑɑ kɛ ɑtɛ. \v 26 Ntɛnɑ Sɑmiyɛɛlɩ sɩ: Mɑɑ mǝlǝɣɩ. Mpi tɔ, ń lɔ Tɑcɑɑ tɔm. Ɩ́lɛ́ ɩ lɔ nyɑɣɑ, n tɑ kɛ Ɩsɛɣɛlɩ wulɑʋ tɔtɔ. \p \v 27 Sɑmiyɛɛlɩ hɑ siɣile sɩ ɩ tɛɛkɩ, ɩlɛnɑ Sɑyuli kpɑ ɩ cɑpɑ ntompǝle nɑ tǝ́ cɛ. \v 28 Kɛlɛnɑ Sɑmiyɛɛlɩ sɩ: Aŋhɑ, ḿpʋ́ɣʋ́ Tɑcɑɑ lɑpɑ nyɑ́ kɑwulɑɣɑ kɛ sɑŋɑ, nɑ ɩ́ hɑ wei ɩ kǝlɑ-ŋ teu tɔ. \v 29 Tɑcɑɑ kɛlɛ Ɩsɛɣɛlɩ toŋ. Ɩ tɑ kɛ yʋlʋ sɩ ɩ looliɣi, yɑɑ ɩ lɑɣɑsǝɣɩ. \v 30 Ntɛnɑ Sɑyuli tɑsɑ sɩ: Mɑ wɑkǝlɑɑ yɑɑ, ɩlɛ hɑɩ, mɑ wiikinɑ-ŋ sɩ ń kʋsɩ mɑ nyʋɣʋ kɛ Ɩsɛɣɛlɩ nyǝ́mɑ nɑ pɑ sɔsɑɑ pɑ ɩsɛntɑɑ. Hɑɩ, mǝlɩ nɑ mɑ́ hǝntɩ nyɑ́ Ɩsɔ Tɑcɑɑ kɛ ɑtɛ. \p \v 31 Mpʋɣʋlɛ Sɑmiyɛɛlɩ mǝlɑɑ nɑ Sɑyuli hǝntɩ Tɑcɑɑ kɛ ɑtɛ. \p \v 32 Ɩlɛnɑ Sɑmiyɛɛlɩ tɔ sɩ: Ɩ́ kɔnɑ-m Amɑleke nyǝ́mɑ wulɑʋ Akɑkɩ. Akɑkɩ tɔŋnɑ pote nɑ lɑŋhʋlʋmlɛ, nɑ ɩ́ mɑɣɑsǝɣɩ ɩ tɑɑ sɩ: Pɔpɔtʋ fɛɩ leleŋ, sǝm sɔɣɔntʋ yɑwɑ. \v 33 Mpʋɣʋlɛ Sɑmiyɛɛlɩ tɔmɑ sɩ: \q1 Ɩsɩɩ nyɑ́ lɑɣɑtɛ pɛm ɑlɑɑ kɛ piyɑ tɔ. \q1 Mpʋ ɩnɩ tɔtɔɣɔ nyɑ́ too kɑ́ lɑŋ pǝyɑɣɑ kɛ ɑlɑɑ tɑɑ. \p Ɩlɛnɑ Sɑmiyɛɛlɩ sɛtɩ-ɩ tǝpʋtʋpʋtʋ kɛ kɔtɑɣɑ tǝlɑtɛ ɩsɛntɑɑ kɛ́ Kilikɑɑ. \p \v 34 Ḿpʋ́ɣʋ́ Sɑmiyɛɛlɩ mǝlɑ ɩ tɛɣɛ Lɑmɑ, nɑ Sɑyuli nɑ́ɑ́ kpe Kipeyɑ. \v 35 Sɑmiyɛɛlɩ nɑ ɩ sǝm ɩ tɑ tɑsɑ mǝlʋɣʋ sɩ ɩ nɑɑkɩ Sɑyuli. Mpi tɔ, ɩ wiikɑɣɑ ɩ tɔɔ kɛ́ timpi Tɑcɑɑ lɑŋlɛ wɑkǝlǝnɑ ɩ kɑwulɑɣɑ kpɑʋ tɔɣɔ. \c 16 \s1 Sɑmiyɛɛlɩ kpɑ Tɑfiiti kɛ kɑwulɑɣɑ nɑ ɩ́ pǝlɩ-ɩ nim \p \v 1 Ḿpʋ́ɣʋ́ Tɑcɑɑ tɔmɑ Sɑmiyɛɛlɩ sɩ: N kɑɑ yele Sɑyuli tɔɔ kɛ́ wulɑ kɛ mpʋ? Mɑ lɔ-ɩ kɛ́. Ɩ tɑ kɛ Ɩsɛɣɛlɩ nyǝ́mɑ wulɑʋ tɔtɔ. Suuli nyɑ́ hǝlʋɣʋ kɛ nim, nɑ mɑ́ tili-ŋ Pɛtǝlɛhɛm tʋ Sesee tɛ. Mɑ nɑwɑ ɩ pǝyɑlɑɑ tɑɑ kɛ́ wei mɑɑ kpɑ wulɑʋ tɔ. \v 2 Ntɛnɑ Sɑmiyɛɛlɩ sɩ: Ɩsǝnɑɣɑlɛ mɑɑ lɑ nɑ mɑ́ polo mpʋ? Sɑyuli ɩ́ nɩɩwɑ ɩ kɑ́ kʋ-m. Kɛnɑ Tɑcɑɑ sɩ: Kpɛŋnɑ nɑʋ ɩfɑtɛ, ń tɑlɑɑ, ɩlɛ n tɔ sɩ: Mɑ kɔmɑɣɑ sɩ mɑ lɑkɩ Tɑcɑɑ kɛ kɔtɑɣɑ. \v 3 Yɑɑ Sesee kɛ kɔtɑɣɑ tǝlɑtɛ. Ɩlɛ mɑɑ hʋlɩ-ŋ wei n kɑ kpɑ wulɑʋ nɑ ń pǝlɩ nim tɔ. \p \v 4 Ḿpʋ́ɣʋ́ Sɑmiyɛɛlɩ tɛɛ Pɛtǝlɛhɛm ɩsɩɩ Tɑcɑɑ kɑ kɛɛsʋɣʋ tɔ. Ɩcɑtɛ sɔsɑɑ nɑ-ɩ nɑ sɔɣɔntʋ kpɑ-wɛ. Ɩlɛnɑ pɑ́ kpɑɣɑ ɑsewɑ nɑ pɑ́ sǝŋɩ-ɩ nɑ pɑ́ pɔɔsɩ-ɩ sɩ: Alɑɑfǝyɑ kɛlɛ n kɔmɑ? \v 5 Ɩlɛnɑ ɩ́ cɔ sɩ: Ɛɛ ɑlɑɑfǝyɑ kɛ́. Mɑ kɔmɑɣɑ sɩ mɑ lɑkɩ Tɑcɑɑ kɛ kɔtɑɣɑ. Ɩ́ tɑɣɑnɩ mǝ tɩ nɑ ɩ́ kɔɔ kɔtɑɣɑ tǝlɑtɛ. \p Ḿpʋ́ɣʋ́ ɩ yɑɑ Sesee nɑ ɩ pǝyɑlɑɑ sɩ pɑ́ tɑɣɑnɩ pɑ tɩ nɑ pɑ́ kɔɔ kɔtɑɣɑ tǝlɑtɛ. \v 6 Apɑlʋ ɩnɩ ɩ tǝyɑɣɑ nyǝ́mɑ sʋʋ kpɑkpɑɑ, nɑ Sɑmiyɛɛlɩ nɑ ɩ pǝyɑlʋ Iliyɑpɩ, ɩlɛnɑ ɩ́ mɑɣɑsɩ ɩ tɑɑ sɩ: Ɩsǝntɔ wei Tɑcɑɑ lǝsɑɑ tɔɣɔlɔ cǝnɛ. \v 7 Kɛlɛnɑ Tɑcɑɑ tɔ Sɑmiyɛɛlɩ sɩ: Tɑɑ nyǝnɩ tɔɔ, nɑ tɑɣɑlǝŋ. Pǝ tɑɣɑ ɩnǝɣɩ mɑ lǝsɑɑ, mɑɑ pɑɑsǝɣǝnɑ tɔɔ ɩsɩɩ yʋlʋ. Amɑ lotu tɑɑ kɛ́ mɑ nyǝnǝɣɩ. \p \v 8 Ḿpʋ́ɣʋ́ Sesee yɑɑ Apinɑtɑpɩ nɑ ɩ́ kɔɔ. Ɩlɛnɑ Sɑmiyɛɛlɩ tɔ sɩ: Pǝ tɑɣɑ ɩnǝɣɩ Tɑcɑɑ lǝsɑɑ. \p \v 9 Nɑ Sesee yɑɑ Sɑmmɑ, ɩlɛnɑ Sɑmiyɛɛlɩ tɑsɑ sɩ: Tɑcɑɑ tɑ lǝsɩ ɩnɩ tɔtɔ. \p \v 10 Ḿpʋ́ɣʋ́ ɩ yɑɑ ɩ pǝyɑlɑɑ nɑɑtosompɔɣɔlɑɣɑ ɩnɩ ɩ tǝnɑ, nɑ Sɑmiyɛɛlɩ tɔ sɩ: Tɑcɑɑ tɑ lǝsɩ pɑ tɑɑ nɔɣɔlʋ. \p \v 11 Ɩlɛnɑ Sɑmiyɛɛlɩ pɔɔsɩ Sesee sɩ: Nyɑ́ pǝyɑlɑɑ tǝnɑ ntɛ́? Ḿpʋ́ɣʋ́ sɩ pǝ kɑɑsɑ tǝnʋɣʋ, kʋlɛ kʋ polɑ ntiɣile kɛ́. Ntɛnɑ Sɑmiyɛɛlɩ sɩ: Tili ɩ wɑɑlɩ. Mpi tɔ, tǝ kɑɑ cɑɑlɩ kɔtɑɣɑ tɔɣɔnɑɣɑ tɔɣɔʋ nɑ ɩ́ tɑ kɔntɑ. \p \v 12 Ntɛnɑ pɑ́ tili ɩ wɑɑlɩ. Ɩ ɩsɛntɑɑ kɑ hɛtɑɑ kɛ́ nɑ pǝ́ lɩɩwɑ, nɑ ɩ wɛnɑ ɑlɑɑfǝyɑ. Ntɛnɑ Tɑcɑɑ tɔ Sɑmiyɛɛlɩ sɩ: Ɩnǝɣǝlɛ, kʋlɩ nɑ ń pǝlɩ-ɩ nim ɩlɛ. \v 13 Ḿpʋ́ɣʋ́ Sɑmiyɛɛlɩ kpɑɣɑ nim nɑ hǝlʋɣʋ nɑ ɩ́ pǝlɩ-ɩ ɩ tɑɑlʋnɑɑ ɩsɛntɑɑ. Tǝnɑɣɑ Tɑcɑɑ Feesuɣu tii Tɑfiiti tɔɔ kɛ́ pǝ kpɑɣɑʋ kʋyɑŋku tɔ nɑ pǝ́ puki. \p Ɩlɛnɑ Sɑmiyɛɛlɩ nɑ́ɑ́ kʋlɩ nɑ ɩ́ mǝlɩ ɩ tɛ Lɑmɑ. \p \v 14 Ḿpʋ́ɣʋ́ Tɑcɑɑ lǝsɑ ɩ Feesuɣu kɛ Sɑyuli tɑɑ, nɑ ɩ́ tʋ-ɩ lǝmɑɣɑsǝlɛ ɩsɑɣɑlɛ nɑ tǝ́ cɔɔsǝɣɩ-ɩ. \v 15 Ntɛnɑ ɩ tǝmlɛ nyǝ́mɑ tɔmɩ-ɩ sɩ: Nyǝnɩ, Tɑcɑɑ tʋ nyɑ́ tɑɑ kɛ́ lǝmɑɣɑsǝlɛ ɩsɑɣɑlɛ nɑ tǝ́ cɔɔsǝɣɩ-ŋ. \v 16 Mpʋ tɔ, wulɑʋ, yele nɑ tǝ́ pɛɛkɩ-ŋ yʋlʋ wei ɩ nyǝmɑ́ cǝmʋɣʋ mɑpʋ kɛ teu tɔ. Ye lǝmɑɣɑsǝlɛ ɩsɑɣɑlɛ ɩ́ kʋlɑ nyɑ́ tɔɔ, ɩlɛ ɩ mɑ-ŋ cǝmʋɣʋ nɑ pǝ́ hɛɛsɩ nyɑ́ lɑŋlɛ. \v 17 Mpʋɣʋlɛ Sɑyuli sɩ: Pǝ wɛ teu. Ɩ́ pɛɛkɩ-m kʋpɑŋ nɑ ɩ́ kɔnɑ. \p \v 18 Tǝnɑɣɑlɛ tǝmlɛ nyǝ́mɑ tɑɑ nɔɣɔlʋ tɔmɑ sɩ: Mɑ nɑwɑ Pɛtǝlɛhɛm tʋ Sesee pǝyɑlɑɑ tɑɑ nɔɣɔlʋ, nɑ ɩ́ nyǝ́mɑ́ cǝmʋɣʋ mɑpʋ kɛ teu. Pǝ́cɔ́ ɩ kii ɩfepu kɛ́ nɑ ɩ́ wɛ kpelikpekɑ, nɑ ɩ nyǝmɑ́ yoou tɔm. Pǝyele ɩ nyǝmɑ́ tɔm yɔɣɔtʋɣʋ kɛ́. Ɩɩ yɔɣɔtǝɣɩ yem yem, nɑ ɩ ɩsɛntɑɑ lɩɩwɑ, nɑ Tɑcɑɑ wɛ ɩ wɑɑlɩ. \p \v 19 Mpʋɣʋlɛ Sɑyuli tilɑɑ nɑ ɩ heeli Sesee sɩ: Kɔnɑ-m nyɑ́ pǝyɑlʋ Tɑfiiti wei ɩ tiikiɣi heeŋ tɔ. \v 20 Ntɛnɑ Sesee cɑɑ kpɑŋɑɣɑ, nɑ ɩ́ sʋkɩ-kɛɣɛ tɔɣɔnɑɣɑ, nɑ sʋlʋm huluŋ, nɑ pǝfɑtɛ nɑ ɩ́ tilinɑ Tɑfiiti sɩ ɩ́ ponɑ Sɑyuli. \v 21 Tɑfiiti tɑlɑɑ nɑ ɩ́ sʋʋ Sɑyuli tǝmlɛ tɑɑ, ɩlɛnɑ ɩ́lɛ́ ɩ luɣu lɑpɩ-ɩ nɑ ɩ́ kpɑ-ɩ ɩ yoou wontu tɔkʋlʋ. \v 22 Ntɛnɑ Sɑyuli tili nɑ pɑ́ heeli Sesee sɩ: Mɑ luɣu lɑpɑ nyɑ́ pǝyɑlʋ ɩnɩ, yelinɑ-m-ɩ. \p \v 23 Wɑɑtʋ wei lǝmɑɣɑsǝlɛ ɩsɑɣɑlɛ ɩ́ kɔmɑ Sɑyuli tɑɑ, ɩlɛ Tɑfiiti kpɑɣɑ cǝmʋɣʋ nɑ ɩ́ mɑpɩ-ɩ nɑ pǝ́ cɛ ɩ tɔɔ nɑ ɩ lɑŋlɛ hɛɛ. \c 17 \s1 Koliyɑtɩ nɑ Tɑfiiti pɑ tɔm \p \v 1 Ḿpʋ́ɣʋ́ Filiisi yoolɑɑ kotɑɑ, nɑ pɑ́ pɩɩlɩ Soko kɛ Yutɑ tɛtʋ tɑɑ, nɑ Asekɑ pɑ hɛkʋ tɑɑ kɛ́ Ɩfɛsɩ-Tɑmim sɩ, pɑ yookinɑ Ɩsɛɣɛlɩ nyǝ́mɑ. \v 2 Nɑ Ɩsɛɣɛlɩ yoolɑɑ nɑ pɑ cɑɑ Sɑyuli, pɑ́ koti nɑ pɑ́ pɩɩlɩ Ɩlɑ tɛtɛkǝlɛ tɑɑ sɩ, pɑ yookinɑ pɑ kolontunɑɑ. \v 3 Pʋɣʋ luɣu kɛ Filiisi nyǝ́mɑ kɑ pɩɩlɑɑ, nɑ Ɩsɛɣɛlɩ nyǝ́mɑ kɛ pʋɣʋ lɛŋkʋ luɣu nɑ tɛtɛkǝlɛ kɛ pɑ hɛkʋ tɑɑ. \p \v 4 Ḿpʋ́ɣʋ́ Filiisi yoolɑɑ tɑɑ yoolu nɔɣɔlʋ ɩ lɩɩwɑ nɑ ɩ́ sǝŋ hɛkʋ tɑɑ. Ɩ tɛɣɛlɛ Kɑtɩ nɑ pɑ́ yɑɑkɩ-ɩ sɩ Koliyɑtɩ. Ɩ tɑɣɑlǝŋ wɛ ɩsɩɩ mɛɛtǝlǝnɑɑ tooso kɛ mpʋ. \v 5 Nyǝɣǝlʋɣʋ kʋsɛɛmʋɣʋ yoou kɑhukɑ kɛ ɩ pɑmɑ, nɑ ɩ́ suu kʋ toko. Toko ɩnɩ ɩ yuŋ wɛ ɩsɩɩ kiloonɑɑ nɩɩtoso kɛ mpʋ. \v 6 Pǝ kɑɑsɩ nɑ ɩ́ suu-kʋɣʋ ɩ nɔɔhɛɛ tɔɔ, nɑ ɩ́ hɔɣɔlɑ pǝ ŋmɑntɑɑɣɑ sǝkpelɑɣɑ. \v 7 Nɑ ɩ ŋmɑntɑɑɣɑ sɔsɑɣɑ kpɑ́tʋ́ɣʋ́ yuŋ wɛ ɩsɩɩ sɑɣɑtɑ kpɑtǝlɛ. Nɑ ŋmɑntɑɑɣɑ kɑkpɑŋɑ yuŋ ɩsɩɩ kiloonɑɑ nɑɑtosompɔɣɔlɑɣɑ. Nɑ ɩ kpɑlʋɣʋ tɔkʋlʋ nɑ́ɑ́ tɔŋ ɩ nɔɣɔ tɔɔ. \v 8 Mpʋɣʋlɛ ɩ sǝŋɑɑ nɑ ɩ́ holiɣinɑ Ɩsɛɣɛlɩ yoolɑɑ tintikɑ sɩ: Pepe tɔɔ kɛ́ ɩ́ lɩɩwɑ nɑ ɩ́ pɩɩlɩ yoou? Ɩ tɑ nyɩ tɑɑ sɩ, mɑɣɑ Filiisi tʋ, nɑ mɛɣɛ Sɑyuli yomɑɑ? Ɩ́ lǝsɩ ɑpɑlʋ nɑ mɑ́ nɑ-ɩ tǝ́ suli. \v 9 Ye ɩ́ pǝsɑɑ nɑ ɩ́ kʋ-m, tǝ pǝsɩ mǝ yomɑɑ. Amɑ ye mɑ pǝsɑ-ɩ nɑ mɑ́ kʋ-ɩ, ɩ́ kɑ́ lɑ tɑ́ yomɑɑ. \v 10 Nɑ ɩ tɑsɑ sɩ: Sɑŋɑ kɛ mɑɑ tʋʋ Ɩsɛɣɛlɩ nyǝ́mɑ. Ɩ́ lǝsɩ yʋlʋ nɑ mɑ́ nɑ-ɩ tǝ́ yoo. \p \v 11 Sɑyuli nɑ ɩ yoolɑɑ pɑ nɩɩ mpʋ, ɩlɛnɑ pɑ́ nyɑ́ nɑ sɔɣɔntʋ ɑnɑɑm nɔɣɔlʋ ɩ́ kpɑ-wɛ. \p \v 12-14 Yutɑ Pɛtǝlɛhɛm Ɩfǝlɑyim kpekǝle tʋ wei pɑ yɑɑ sɩ Sesee tɔ, ɩ kpɑtǝlɑ teu kɛ Sɑyuli wɑɑtʋ tɑɑ kɛ́. Ɩ kɑ wɛnɑ pǝyɑlɑɑ pǝlefɛɩ nɑɑnʋwɑ nɑ pɑ tɑɑ sɔsɑɑ tooso. Iliyɑpɩ nɑ Apinɑtɑpɩ nɑ Sɑmmɑ pɑɑ tǝŋɑ Sɑyuli kɛ yoou. Pɑ yɑɑkɑɣɑ pɑ tǝnʋɣʋ sɩ Tɑfiiti. \v 15 Ɩ lɩɩkɑɣɑ Sɑyuli tɛɣɛ nɑ ɩ́ puki Pɛtǝlɛhɛm nɑ ɩ́ tiikiɣi ɩ cɑɑ heeŋ. \p \v 16 Koliyɑtɩ sǝŋɑɣɑ hɛkʋ tɑɑ kɛ́ tɑnɑŋ nɑ tɑɑnɑɣɑ kɛ́, kʋyɛɛŋ nɩɩlɛ tǝcu nɑ ɩ́ holiɣinɑ Ɩsɛɣɛlɩ nyǝ́mɑ sɩ pɑ́ lǝsɩ ɑpɑlʋ nɑ ɩ́ nɑ-ɩ pɑ́ yoo. \p \v 17 Ḿpʋ́ɣʋ́ kʋyɑkʋ nɑkʋlɩ Sesee tɔmɑ Tɑfiiti sɩ: Mʋ pee kʋtoŋee mɑɣɑsǝlɑɣɑ kɑnɛ, nɑ potopotonɑɑ nɑɑnʋwɑ ɩnɛ, nɑ ń ponɑ nyɑ́ tɑɑlʋnɑɑ kɛ tǝyoole tǝcɑʋ. \v 18 Ye pǝ kɑɑsɑ wɑɑkɑsǝnɑɑ nɑɑnʋwɑ ɩnɛ, ɩlɛ n cɛlɑ yoolɑɑ iyɑɣɑ (1000) nyʋɣʋ tʋ. Nɑ ń nɑ́ nyɑ́ tɑɑlʋnɑɑ nɑ pɑ́ cɛlɑ-ŋ pʋlʋ mpi mɑɑ lɑnɑ nɑɑni sɩ pɑ wɛnɑ pɑ weesiŋ tɔ. \v 19 Pɑ nɑ Ɩsɛɣɛlɩ nyǝ́mɑ lɛlɑɑ nɑ Sɑyuli pɑ wɛnnɑ Ɩlɑ tɛtɛkǝlɛ tɑɑ, sɩ pɑ yookinɑ Filiisi nyǝ́mɑ. \p \v 20 Ḿpʋ́ɣʋ́ Tɑfiiti yelinɑ ɩ heeŋ kɑlǝkʋ kɛ tɑŋlʋ. Ɩlɛnɑ ɩ́ kʋlɩ tɑnɑŋ kʋpɑŋkʋ tɛɛ nɑ ɩ́ kpɑɣɑ ɩ sǝɣǝlɑ nɑ ɩ́ tɛɛ, ɩsɩɩ ɩ cɑɑ kɑ kɛɛsʋɣʋ-ɩ tɔ. Ɩ tɑlɑ tǝyoole, ɩlɛ yoolɑɑ lɩɩwɑɣɑlɛ sɩ pɑ pɩɩlǝɣɩ nɑ pɑ́ yoo, nɑ pɑ kiisi yoou kɑkiisɑsɩ. \v 21 Mpʋɣʋlɛ Filiisi nyǝ́mɑ nɑ Ɩsɛɣɛlɩ nyǝ́mɑ pɑ pɩɩlɑɑ nɑ pɑ́ nyǝnǝɣɩ tǝmɑ. \v 22 Ɩlɛnɑ Tɑfiiti nyɔtɔ mpi ɩ kɑ kɔnɑɑ tɔɣɔ wontu feŋlu. Ɩlɛnɑ ɩ́ kpɑɣɑ ɑsewɑ nɑ ɩ́ sʋʋ yoolɑɑ loosi tɑɑ nɑ ɩ́ sɛɛ ɩ tɑɑlʋnɑɑ. \v 23 Ɩ tɔŋnɑ-wɛɣɛ yɔɣɔtǝnɑʋ kɛ mpʋ, ɩlɛ yoolɑɑ tɑɑ yoolu Koliyɑtɩ lɩɩwɑɣɑlɛ nɑ ɩ́ holiɣinɑ Ɩsɛɣɛlɩ nyǝ́mɑ kɛ kʋlʋmtʋ ntɩ nɑ Tɑfiiti nɩɩ. \v 24 Ɩsɛɣɛlɩ nyǝ́mɑ tǝnɑ nɑ-ɩ, ɩlɛnɑ sɔɣɔntʋ kpɑ-wɛ nɑ pɑ́ tuliɣi tɑpǝŋ. \v 25 Ḿpʋ́ɣʋ́ yǝlɑɑ yɔɣɔtɑɑ sɩ: Ɩ́ nɑwɑ ɑpɑlʋ ɩnɩ ɩ lɩɩkʋɣʋ ɩsǝntɔ tɔ, Ɩsɛɣɛlɩ nyǝ́mɑ tɑɣɑ ɩ kɔŋ kʋtʋɣʋ. Ye wei ɩ́ pǝsɑ-ɩ nɑ ɩ́ kʋ-ɩ, wulɑʋ kɑ́ sʋsɩ pʋntʋ kɛ toŋ. Ɩ kɑ hɑ-ɩ ɩ pɛɛlɔ. Pǝyele ɩ kɑ́ cɛ ɩ tǝyɑɣɑ tǝnɑɣɑ lɑmpuu. \p \v 26 Ḿpʋ́ɣʋ́ Tɑfiiti pɔɔsɑ ɩ cɔlɔ nyǝ́mɑ sɩ: Ye wei ɩ kʋwɑ Filiisi tʋ ɩnɩ nɑ ɩ́ kɛɛlɩ Ɩsɛɣɛlɩ nyǝ́mɑ fɛɛlɛ pepeɣe pɑɑ lɑpɩ-ɩ yee? Ɩlɛ Filiisi mɑ tɑ nyɩ ɩsɔ ɩnɩ ɩ kɛ we nɑ ɩ́ tʋʋkɩ Ɩsɔ weesuɣu tʋ yoolɑɑ tintikɑ kɛ mpʋ? \p \v 27 Ḿpʋ́ɣʋ́ yǝlɑɑ lɛlɑ tɔm kʋlʋmtʋ ntɩ. \v 28 Ɩ tɑɑlʋ sɔsɔ Iliyɑpɩ nɩɩ ɩ yɔɣɔtǝɣǝnɑ yǝlɑɑ. Ɩlɛnɑ ɩ tɑɑ huu kpɑkpɑɑ nɑ ɩ́ tɔmɩ-ɩ sɩ: N cɑɑ weɣe cǝnɛ ye? Aweɣe n yelinɑ nyɑ́ kɑlǝkiyɑ kɛ nyɩɩtʋ tɑɑ? N kɛ́ tɛtɛlɑtʋ nɑ kɑlɑmpɑɑnɩ tʋ kɛ́. Ntɔŋ yoou kɛ n kɔmɑ feŋuɣu yɑɑ? \v 29 Kɛlɛnɑ Tɑfiiti sɩ: Hɑ, mɑ lɑpɑ we? Pǝ tɑ mʋnɑ sɩ mɑ́ pɔɔsɩ mpʋ? \p \v 30 Ɩlɛnɑ ɩ yele ɩ́lɛ́, nɑ ɩ́ ŋmɑɑ lɛlʋ, nɑ pɑ́ cɔ-ɩ teitei ɩsɩɩ tɔm kɑncɑɑlɑɣɑ nyǝntʋ. \p \v 31 Mpʋɣʋlɛ pɑ tɛlǝsɑ Tɑfiiti kʋyɔɣɔtʋtʋ kɛ Sɑyuli, nɑ ɩ́lɛ́ ɩ tili nɑ pɑ́ yɑɑ-ɩ. \v 32 Ntɛnɑ Tɑfiiti tɔ sɩ: Tɑ cɑɑ, nɔɣɔlʋ lɑŋlɛ ɩ́ tɑɑ tɔnɑ Filiisi tʋ ɩnɩ. Mɑɑ polo nɑ mɑ́ nɑ-ɩ tǝ́ yoo. \v 33 Kɛlɛnɑ Sɑyuli tɔ sɩ: Aɑɩ, n kɔɔsɑ pǝyɑɣɑ, n kɑɑ pǝsɩ nɑ ń yoonɑ Filiisi tʋ ɩnɩ. Mpi tɔ, ɩ́lɛ́ ɩ tǝmlɛ ntɛ́ yoou kɛ too ɩ kʋlʋɣʋ tɔ. \v 34 Tɑfiiti sɩ: Tɑ cɑɑ, wɑɑtʋ wei mɑ tiikɑɣɑ mɑ heeŋ tɔ, ye tɔɣɔlɑɣɑ yɑɑ wontuɣu nɑkʋlɩ kʋ lɩɩwɑ nɑ kʋ́ kpɑ heeŋ, \v 35 mɑ tɔɣɔnǝɣɩ-kʋɣʋ, nɑ mɑ́ kpɑ-kʋ, nɑ mɑ́ mɑ-kʋ, nɑ mɑ́ lɛɛkɩ heu kɛ kʋ nɔɣɔ tɑɑ. Ye kʋ tilɑ mɑ wɑɑlɩ, ɩlɛ mɑ lǝlɩ kʋ luɣu tɛɛ nɑ mɑ́ kʋ́. \v 36 Ḿpʋ́ɣʋ́ mɑ kʋkɑɣɑ tɔɣɔlɑsɩ nɑ wontunɑɑ lɛntɩ. Mpʋ ɩnɩ tɔtɔɣɔ mɑɑ lɑ Filiisi mɑ tɑ nyɩ ɩsɔ ɩnɛɣɛ timpi ɩ tʋʋ Ɩsɔ weesuɣu tʋ yoolɑɑ tintiɣile tɔ. \v 37 Ɩlɛnɑ Tɑfiiti tɑsɑ sɩ: Tɑcɑɑ wei ɩ yɑpɑ-m tɑɑlɛ wontu sǝkpɑŋ tɑɑ tɔ, ɩ kɑ yɑ-m tɔtɔɣɔ Filiisi tʋ ɩnɛ ɩ niŋ tɑɑ. Kɛlɛnɑ Sɑyuli tɔ sɩ: Tɔʋ, polo, Tɑcɑɑ ɩ́ wɛɛ nyɑ́ wɑɑlɩ. \p \v 38 Ḿpʋ́ɣʋ́ Sɑyuli suu Tɑfiiti kɛ ɩ yoou wontu, nɑ ɩ́ pɑmɩ-ɩ nyǝɣǝlʋɣʋ kʋsɛɛmʋɣʋ kɑhukɑ. \v 39 Ɩlɛnɑ ɩ́ kpɑɣɑ Sɑyuli lɑɣɑtɛ nɑ ɩ́ lǝlɩ nɑ ɩ́ mɑɣɑsɩ tɔntɛ. Mpi tɔ, too tɔ ɩ tɑ suutɑ wontu ntɩ. Ḿpʋ́ɣʋ́ ɩ tɔmɑ sɩ: Tɑ cɑɑ, mɑɑ pǝsǝɣɩ wontu tǝnɛ. Mɑ tɑ mɑlǝnɑ-tɩ. Ɩlɛnɑ ɩ́ wɔɣɔsɩ. \v 40 Ɩlɛnɑ ɩ́ kpɑɣɑ ɩ kpɑ́tʋ́ɣʋ́, nɑ ɩ pǝntɔlʋɣʋ, nɑ ɩ́ tɔɔsɩ pɛɛ kʋsotee kɑkpɑsɩ kɛ lɔɔʋ tɑɑ, nɑ ɩ́ tʋ ɩ ntiɣile huluɣu tɑɑ. Ɩlɛnɑ ɩ́ tɛɛ Koliyɑtɩ wɑɑlɩ. \v 41 Mpʋɣʋlɛ Koliyɑtɩ kpǝtǝnɑ Tɑfiiti kɛ pǝcɔ pǝcɔ. Nɑ ɩ kpɑlʋɣʋ tɔkʋlʋ kɛ ɩ nɔɣɔ tɔɔ. \v 42 Ɩ nɑ́ Tɑfiiti kɛ teu, ɩlɛnɑ ɩ́ kpɛɛnɑ-ɩ ɩ tɑɑ ɩsɩɩ pǝyɑɣɑ ŋkɑ kɑ sǝŋɑ teu nɑ kɑ ɩsɛntɑɑ lɩɩwɑ tɔ. \v 43 Ḿpʋ́ɣʋ́ ɩ kpɛɛsɑ-ɩ sɩ: Mɑ kɛ́ hɑɣɑ yɑɑ we nɑ ń kɔŋ mɑ kiŋ nɑ kpɑtǝŋ? Ɩ tɛmɑ ɩ tɩɩŋ kɛ yɑɑʋ, nɑ ɩ tǝŋsɩ Tɑfiiti kɛ mpusinɑɑ, ɩlɛnɑ \v 44 ɩ́ tɔmɩ-ɩ sɩ: Kɔɔ cǝnɛ nɑ mɑ́ tʋ nyɑ́ nɑntʋ kɛ kpeliŋ nɑ tɑɑlɛ wontu. \v 45 Ḿpʋ́ɣʋ́ Tɑfiiti cɔ-ɩ sɩ: Lɑɣɑtɛ nɑ ŋmɑntɑɑsɩ kɛ nyɑ́ tɔkɑɑ nɑ ń kɔŋnɑ mɑ wɑɑlɩ. Amɑ mɑ kɔŋ nyɑ́ wɑɑlɩ nɑ Tɑcɑɑ Tomɑ tǝnɑ tʋ Ɩsɛɣɛlɩ yoolɑɑ Ɩsɔ wei n tʋʋwɑ tɔ ɩ toŋ tɑɑ kɛ́. \v 46 Sɑŋɑ, ɩ kɑ́ tʋ-ŋ mɑ niŋ tɑɑ, nɑ mɑ́ kʋ-ŋ, nɑ mɑ sɛtɩ nyɑ́ nyʋɣʋ. Nɑ mɑ́ tʋ Filiisi yoolɑɑ nɑntʋ kɛ kpeliŋ nɑ tɑɑlɛ wontu. Ɩlɛnɑ tɛtʋ tǝnɑ nyɩ sɩ Ɩsɛɣɛlɩ nyǝ́mɑ wɛnɑ Ɩsɔ nɑ ɩ́ wɑɑsǝɣɩ-wɛ. \v 47 Nɑ sɑmɑɑ ɩnɛ ɩ tǝnɑ ɩ cɛkǝnɑ tɔtɔ sɩ pǝ tɑɣɑ lɑɣɑtɛ yɑɑ ŋmɑntɑɑɣɑ tike kɛ Tɑcɑɑ yɑkǝnɑ. Mpi tɔ, ɩnǝɣǝlɛ ɑkɑnɑɑ cɑɑ. Ɩ kɑ tʋ-mɛɣɛ tɑ́ niŋ tɑɑ. \p \v 48 Koliyɑtɩ hɔmɑ ɩ tɩ sɩ ɩ sʋʋkɩ Tɑfiiti tɛɛ, ɩlɛnɑ ɩ́lɛ́ ɩ́ kpɑɣɑ ɑsewɑ kɛ lɔŋ nɑ ɩ́ sǝŋɩ-ɩ. \v 49 Nɑ Tɑfiiti lǝsɩ pǝlɛ kɛ huluɣu tɑɑ, nɑ ɩ́ tʋ pǝntɔlʋɣʋ tɑɑ nɑ ɩ́ tɔ́. Ḿpʋ́ɣʋ́ ɩ yɑɣɑ Koliyɑtɩ tokuɣu tɑɑ, nɑ tǝ́ cɑŋ nɑ ɩ fɑlɑ ɩ nɔɣɔ tɔɔ tǝmʋlʋ. \p \v 50 Pǝ lɑpɑ Tɑfiiti kǝlɑ Koliyɑtɩ nɑ pǝntɔlʋpǝlɛ ntɛ́ nɑ ɩ́ kʋ-ɩ. Pǝyele ɩ tɑ tɔkɩ lɑɣɑtɛ. \p \v 51 Ḿpʋ́ɣʋ́ Tɑfiiti kpɑɣɑ ɑsewɑ nɑ ɩ́ polo Koliyɑtɩ kiŋ. Ɩ kpɛɛ ɩ lɑɣɑtɛ ɩlɛnɑ ɩ́ tɛɛsɩ-ɩ, nɑ ɩ́ sɛtɩ ɩ nyʋɣʋ. Filiisi nyǝ́mɑ nɑwɑ sɩ pɑ ɑkɑ sǝpɑ, ɩlɛnɑ pɑ́ kuu-tɛ. \v 52 Ḿpʋ́ɣʋ́ Yutɑ nɑ Ɩsɛɣɛlɩ nyǝ́mɑ yɑɣɑ yoou kɑkiisɑsɩ, nɑ pɑ́ tɔɣɔnɩ-wɛ nɑ pɑ́ tiinɑ-wɛɣɛ tɛtɛkǝlɛ tɑɑ. Hɑlǝnɑ pɑ́ sʋʋ Ɩkoloŋ nyǝ́mɑ nɔnɔɔsɩ tɛɛ. Nɑ pɑ́ kʋ-wɛɣɛ mpʋ nɑ Sɑlɑyim mpɑɑʋ, hɑlǝnɑ Ɩkoloŋ nɑ Kɑtɩ pǝ ɑcɑlɛɛ. \p \v 53 Kɛlɛnɑ Ɩsɛɣɛlɩ nyǝ́mɑ mǝlɩ Filiisi nyǝ́mɑ tǝsikile nɑ pɑ́ kuu wontunɑɑ. \v 54 Ḿpʋ́ɣʋ́ Tɑfiiti ponɑ Koliyɑtɩ nyʋɣʋ kɛ Yosɑlɛm. Ɩlɛnɑ ɩ́ sɩɩ ɩ tǝɣɩ ɩ yoou wontu. \s1 Sonɑtɑŋ nɑ Tɑfiiti pɑ hɔkɑ tɑɑpɑllɛ \p \v 55 Wɑɑtʋ wei Tɑfiiti pukɑɣɑ Koliyɑtɩ yoonɑʋ tɔ, Sɑyuli pɔɔsɑ ɩ yoolɑɑ wulɑʋ Apǝnɛɛ sɩ: Awe pǝyɑlʋ kɛ ɩfepu ɩnɛ ɩnɩ ye? Ntɛnɑ ɩ́lɛ́ sɩ: Hɑɩ, tɑ cɑɑ, nɑ mɑ́ sǝŋnɑ ntɛɣɛ cǝnɛ, mɑ tɑ nyɩ. \v 56 Mpʋɣʋlɛ Sɑyuli sɩ: Pɔɔsɩ nɑ ń nyɩ ɩ cɑɑ. \p \v 57 Tɑfiiti tɛmɑ Koliyɑtɩ kɛ kʋɣʋ nɑ ɩ́ kpɑɣɑ nyʋɣʋ nɑ ɩ́ mǝlɩ. Ɩlɛnɑ Apǝnɛɛ kpɑɣɑ-ɩ nɑ ɩ́ ponɑ Sɑyuli kiŋ. \v 58 Ɩlɛnɑ ɩ pɔɔsɩ-ɩ sɩ: Ɩfepu nyɑ́, ɑwe pǝyɑlʋ kɛ-ŋ? Mpʋɣʋlɛ Tɑfiiti sɩ: Mɑ cɑɑ kɛlɛ nyɑ́ pǝyɑlʋ Pɛtǝlɛhɛm tʋ Sesee. \c 18 \p \v 1 Too ɩsɩɩ Tɑfiiti tɛmɑ Sɑyuli kɛ yɔɣɔtǝnɑʋ kɛ mpʋ tɔ, Sonɑtɑŋ luɣu sʋʋ-ɩ kɛlɛ ɩsɩɩ yem nɑ kpɛtɛ. \v 2 Kʋyɑkʋ ŋkʋ kʋ mɑɣɑmɑɣɑ kɛ Sɑyuli sɩɩ Tɑfiiti kɛ ɩ tǝyɑɣɑ tɑɑ. Tɑfiiti tɑ tɑsɑ ɩ cɑɑ tɛɣɛ mǝlʋɣʋ. \v 3 Ḿpʋ́ɣʋ́ Tɑfiiti nɑ Sonɑtɑŋ pɑ pɛɛlɑ nɔɣɔ sɩ pɑ tɑɑpɑllɛ ɩ wɛɛ tɑm tɔɔ. Mpi tɔ, Sonɑtɑŋ luɣu kɑ sʋʋ Tɑfiiti kɛ teu kɛ́. \v 4 Ḿpʋ́ɣʋ́ Sonɑtɑŋ hɑ Tɑfiiti kɛ ɩ kpɑɩ, nɑ ɩ tokonɑɑ. Nɑ ɩ́ hɑ-ɩ tɔtɔɣɔ ɩ lɑɣɑtɛ nɑ ɩ tɔɔʋ nɑ ɩ tɑmpɑlɑ. \p \v 5 Ḿpʋ́ɣʋ́ Sɑyuli kpɑ Tɑfiiti kɛ yoolɑɑ nyʋɣʋ tʋ. Mpi tɔ, pɑɑ timpiɣi ɩ tilɑ-ɩ yoou, ɩ lɑkɩ ɑkɑ kɛ́. Ɩlɛnɑ yǝlɑɑ tǝnɑ nɑ wulɑʋ wɑɑlɩ nyǝ́mɑ luɣu lɑ Tɑfiiti. \s1 Sɑyuli cɛŋǝɣɩ Tɑfiiti nɑ kʋɣʋ \p \v 6 Wɑɑtʋ wei Tɑfiiti kɑ kʋwɑ Koliyɑtɩ tɔ, ḿpʋ́ɣʋ́ Ɩsɛɣɛlɩ nyǝ́mɑ lɩɩnɑ yoou, ɩlɛnɑ pɑ ɑcɑlɛɛ tǝnɑ tɑɑ ɑlɑɑ lɩɩ Sɑyuli sǝŋʋɣʋ. Ɩlɛnɑ pɑ́ mɑkɩ wontu, nɑ pɑ́ yooki yontu nɑ pɑ́ pɑɑkɩ, nɑ pɑ́ wilitiɣi. \v 7 Ḿpʋ́ɣʋ́ pɑ tʋ kɑwǝyɑɣɑ sɩ: \q1 Sɑyuli kʋwɑ yǝlɑɑ iyɑɣɑ (1000) kɛ huɣule. \q1 Tɑfiiti kɛ iyisi nɑɑnʋwɑ (10000) kɛ huɣule. \p \v 8 Ḿpʋ́ɣʋ́ yontu ntɩ tǝ tɑ mɑɣɑ Sɑyuli nɑ pɑ́ɑ́nɑ́ kpɑ-ɩ sɔsɔm. Mpi pǝ tɔɔ tɔ pɑ yooki sɩ, Tɑfiiti kʋwɑ nɑ pǝ tɛɛ-ɩ. Ye mpʋ kɑwulɑɣɑ kpɑ́tʋ́ɣʋ́ tike ntɛ́ pǝ kɑɑsɑ-ɩ mʋɣʋ. \v 9 Pǝ kpɑɣɑʋ hɑtoo kʋyɑkʋ ŋkʋ nɑ pǝ puki tɔ, Sɑyuli sʋʋ Tɑfiiti kɛlɛ ɩsɛ cɩɩlʋɣʋ. \p \v 10 Tɛʋ femɑ ɩlɛ, lǝmɑɣɑsǝlɛ ɩsɑɣɑlɛ nte Tɑcɑɑ tʋ Sɑyuli tɔ, tǝ kʋlǝnɑ-ɩ kɛlɛ. Ɩlɛnɑ ɩ́ yɔɣɔtǝɣɩ yem yem kɛ tǝyɑɣɑ tɑɑ ɩsɩɩ kpɑŋtʋ, nɑ ɩ ŋmɑntɑɑɣɑ kɛ ɩ niŋ tɑɑ. Tɑfiiti nɑ́ mɑkɑɣɑ cǝmʋɣʋ ɩsɩɩ ɩ tɩɩ lɑkɩ-ɩ tɔ. \v 11 Ḿpʋ́ɣʋ́ Sɑyuli mɑɣɑsɑ ɩ tɑɑ sɩ: Ɩsɩɩ mɑ kɑmɑ-ɩ ŋmɑntɑɑɣɑ nɑ kutuluɣu. Ɩlɛnɑ ɩ́ lɔɣɔ-ɩ-kɛɣɛ tɔm nɑɑlɛ, nɑ Tɑfiiti nɑ́ɑ́ fɛɛkɩ-kɛɣɛ mpʋ. \v 12 Ɩlɛnɑ Sɑyuli sʋʋ Tɑfiiti kɛ nyɑmnɑʋ. Mpi tɔ, Tɑcɑɑ kɑ yelɑ Sɑyuli kɛ́ nɑ ɩ́ wɛɛ Tɑfiiti wɑɑlɩ. \v 13 Ntɛnɑ Sɑyuli lǝsɩ Tɑfiiti kɛ ɩ tǝyɑɣɑ tɑɑ nɑ ɩ́ kpɑ-ɩ yoolɑɑ iyɑɣɑ (1000) nyʋɣʋ tʋ, nɑ ɩ pukinɑ-wɛɣɛ yoou. \v 14 Nɑ Tɑcɑɑ wɛ Tɑfiiti wɑɑlɩ nɑ ɩ́ wɑɑkɩ ɩ yoou tǝnɑ tɑɑ. \v 15 Sɑyuli nɑ́ mpʋ, ɩlɛnɑ sɔɣɔntʋ sɔɔsɩ-ɩ kpɑʋ. \v 16 Amɑ Ɩsɛɣɛlɩ nɑ Yutɑ pǝ nyǝ́mɑ luɣu kɑ wɛ Tɑfiiti kɛ teu. Mpi tɔ, ɩnɩ ɩ kɑ kɛnɑ pɑ nyʋɣʋ tʋ, nɑ ɩ́ pukinɑ-wɛɣɛ yoou nɑ ɩ́ lɑkɩ ɑkɑ. \s1 Tɑfiiti kpɑɣɑ Sɑyuli pɛɛlɔ Mikɑɑlɩ \p \v 17 Ḿpʋ́ɣʋ́ Sɑyuli tɔmɑ Tɑfiiti sɩ: Ye n lɑpɑ mɑ tǝmlɛ kɛ teu nɑ kpelikpekɑ nɑ ń yooki Tɑcɑɑ yoou. Mɑɑ hɑ-ŋ mɑ pɛɛlɔ kɑncɑɑlɑɣɑ nyǝŋ Melɑpɩ nɑ ń lɑ ɑlʋ. Nɑ Sɑyuli yɔɣɔtǝɣɩ ɩ tɑɑ sɩ: Tǝnɑɣɑ Filiisi nyǝ́mɑ kɑ́ kʋnɑ-ɩ. Mɑ niŋ kɑɑ kpɑ ɩ tɔɔ. \v 18 Tǝnɑɣɑlɛ Tɑfiiti cɔwɑ sɩ: Mɑɣɑlɛ ɑwe? Nɑ mɑ cɑɑ tǝyɑɣɑ ntɛ́ ŋkɑɣɑ Ɩsɛɣɛlɩ tɑɑ? Nɑ hɑlɩ mɑ́ɑ́ lɑkɩ wulɑʋ yǝtɩ? \p \v 19 Pǝ tɑlɑ wɑɑtʋ wei sɩ Tɑfiiti kpɑkǝɣɩ Melɑpɩ, ɩlɛnɑ pɑ́ hɑ-ɩ Apɛɛlɩ-Meholɑ tʋ Atǝlǝyɛlɩ. \p \v 20 Mpʋɣʋlɛ Sɑyuli pɛɛlɔ nɑɑlɛ nyǝŋ Mikɑɑlɩ luɣu sʋʋ Tɑfiiti. Ɩlɛnɑ pɑ́ tɑɣɑsɩ wulɑʋ nɑ pǝ́ mɑɣɑ-ɩ teu. \v 21 Ḿpʋ́ɣʋ́ ɩ tʋ ɩ tɑɑ sɩ: Mɑ hɑɑkɩ-ɩ Mikɑɑlɩ kɛ́. Ɩ kiŋ kɛ pɩɩ kpɑnɑ-ɩ kɑtɔkɑ nyǝm, nɑ Filiisi nyǝ́mɑ hiki-ɩ nɑ pɑ́ kʋ-ɩ. Ḿpʋ́ɣʋ́ Sɑyuli tɑsɑ Tɑfiiti kɛ heeluɣu kɛ tɔm nɑɑlɛ nyǝm sɩ: Sɑŋɑ n kɑ́ pǝsɩ mɑ yǝtɩ. \v 22 Nɑ ɩ́ sɔsɩ ɩ wɑɑlɩ nyǝ́mɑ sɩ: Ɩ́ heeli Tɑfiiti kɛ mukɑɣɑ sɩ, wulɑʋ lɑŋlɛ hɛɛnɑ-ŋ teu kɛ́. Pǝ́cɔ́ ɩ wɑɑlɩ nyǝ́mɑ luɣu sʋʋ-ŋ. Pǝ tɔɔ tɔ, kpɑɣɑ ɩ pɛɛlɔ ɩnǝɣɩ pǝnɛntɛ. \p \v 23 Pɑ heelɑ Tɑfiiti kɛ mpʋ, ɩlɛnɑ ɩ́lɛ́ ɩ tɔ sɩ: Sɩ yʋlʋ ɩ́ lɑ wulɑʋ yǝtɩ tɔ, pǝ wɛ nyʋɣʋ kɛ́. Amɑ mɑ tɑ tɑlɑ pʋlʋ, pǝ́cɔ́ mɑ kɛ kʋnyɔntʋ kɛ́. \p \v 24 Ḿpʋ́ɣʋ́ pɑ kɛɛsɑ wulɑʋ kɛ nti Tɑfiiti cɔwɑ tɔ. \v 25 Ntɛnɑ ɩ́ tɔ sɩ: Mpi mɑ cɑɑ sɩ Tɑfiiti ɩ́ suu mɑ pɛɛlɔ tɔɔ tɔɣɔlɛ sɩ, ɩ́ kʋ́ Filiisi nyǝ́mɑ kɛ nɩɩnʋwɑ (100). Ɩlɛnɑ ɩ́ kɔnɑ-m pɑ hǝnnɔɔsɩ, nɑ pǝ́ lɛɛtɩ mɑ kolontunɑɑ. \p Nɑ Sɑyuli lʋkɩ kɛlɛ sɩ ntɑnyɩ pɑ hiki Tɑfiiti nɑ tǝnɑ nɑ pɑ́ kʋ-ɩ. \v 26 Wulɑʋ wɑɑlɩ nyǝ́mɑ heelɑ Tɑfiiti kɛ mpʋ, ɩlɛnɑ ɩ́lɛ́ ɩ tisi sɩ ɩ kɑ́ lɑ wulɑʋ yǝtɩ. \v 27 Ḿpʋ́ɣʋ́ Tɑfiiti kpɑɣɑ ɩ yoolɑɑ nɑ ɩ́ polo nɑ ɩ́ kʋ Filiisi nyǝ́mɑ kɛ yǝlɑɑ ŋmʋnʋɣʋ (200), nɑ kʋyɑkʋ ŋku pɑ sɩɩwɑ tɔ kʋ tɑ tɑtɑ. Nɑ ɩ́ ponɑ pɑ hǝnnɔɔsɩ nɑ ɩ́ kɑlɑ-sɩ tǝcʋŋŋ nɑ ɩ́ cɛlɑ wulɑʋ kɛ teitei ɩsɩɩ ɩlɛ ɩ cɑɑkɑɣɑ tɔ, nɑ ɩ́ pǝsɩ ɩ yǝtɩ. Ɩlɛnɑ wulɑʋ hɑ-ɩ ɩ pɛɛlɔ Mikɑɑlɩ nɑ tǝlɑsɩ. \p \v 28 Ḿpʋ́ɣʋ́ Sɑyuli cɛkǝnɑɑ tǝfoo sɩ Tɑcɑɑ wɛ Tɑfiiti wɑɑlɩ. Pǝ kɑɑsɩ Mikɑɑlɩ nɑ́ sɔɔlɑ-ɩ teu. \v 29 Ɩlɛnɑ ɩ́ nyɑŋnɑ Tɑfiiti, nɑ ɩ́ pǝsɩ ɩ kolontu kɛ hɑlǝnɑ ɩ sǝm. \p \v 30 Filiisi ɑwulɑɑ lɩɩkɑɣɑ Ɩsɛɣɛlɩ nyǝ́mɑ kɛ kʋlɩɩʋ kɛ́, nɑ Tɑfiiti kɑ kʋkɑɣɑnɑ-wɛ nɑ pǝ́ kǝlɩ Sɑyuli yoolɑɑ nyʋɣʋ nyǝ́mɑ lɛlɑɑ. Ɩlɛnɑ ɩ hǝtɛ tɔŋnɑ yɑɑʋ nɑ pǝ́ puki. \c 19 \s1 Sɑyuli tɔɣɔnʋɣʋ kɛ Tɑfiiti \p \v 1 Ḿpʋ́ɣʋ́ Sɑyuli tɔmɑ ɩ wɑɑlɩ nyǝ́mɑ tǝnɑ, nɑ ɩ pǝyɑlʋ Sonɑtɑŋ sɩ pɑ́ kʋ́ Tɑfiiti. Amɑ Sonɑtɑŋ luɣu nɑ́ sʋʋ Tɑfiiti kɛ teu, ɩlɛnɑ ɩ tɑɣɑsɩ-ɩ sɩ: \v 2 Mɑ cɑɑ lʋkɩ sɩ ɩ́ kʋ-ŋ yoo. Mpʋ tɔ, cele tɑnɑŋ lɑ lɑɑkɑlɩ, kpɑ tɑɑlɛ nɑ ń ŋmɛlɩ. \v 3 Mɑ́ lɩɩwɑ mɑɑ polo mɑ cɑɑ kiŋ kɛ tɑɑlɛ nte tǝ tɑɑ n wɛ mpʋ tɔ, nɑ mɑ́ yɔɣɔtǝnɑ-ɩ nyɑ́ tɔm, ɩ́ yɔɣɔtɑɑ suwe ɩlɛ mɑ kɛɛsɩ-ŋ. \p \v 4-5 Ḿpʋ́ɣʋ́ Sonɑtɑŋ sɑmɑ Tɑfiiti kɛ ɩ cɑɑ Sɑyuli kiŋ sɩ: Pɑɑpɑ, nyɑ́ kʋlʋkʋ kɛ Tɑfiiti ɩnɩ ɩ lʋkɑɣɑ. Hɑlǝnɑ ɩ́ lɑ ɩ weesuɣu kɛ ɑwusɑ nɑ ɩ́ kʋ Koliyɑtɩ. Ɩ lɑpɑ nɑ Ɩsɛɣɛlɩ nyǝ́mɑ kǝlɩ pɑ kolontunɑɑ tǝcɑɣɑcɑɣɑ, nɑ nyɑ́ mɑɣɑmɑɣɑ n nɑ mpʋ nɑ nyɑ́ lɑŋlɛ hʋlʋmɩ. Mpʋ tɔ, pepe tɔɔ kɛ́ n kɑ kʋ-ɩ mʋsʋŋ kɛ yem kɛ mpʋ? Tɑɑ wɑkǝlǝnɑ-ɩ. Mpi tɔ, ɩ́lɛ́ ɩ tɑ wɑkǝlǝnɑ nyɑ́. \p \v 6 Mpʋɣʋlɛ Sɑyuli nɩɩnɑ ɩ pǝyɑlʋ nɑ ɩ́ yɔɣɔtɩ nɑ ɩ́ tuunɑ Tɑcɑɑ sɩ: Mɑ kɑɑ kʋ Tɑfiiti. \p \v 7 Ɩlɛnɑ Sonɑtɑŋ yɑɑ Tɑfiiti nɑ ɩ́ kɛɛsɩ-ɩ pǝ tǝnɑ. Ɩlɛnɑ ɩ́ mǝŋnɑ-ɩ Sɑyuli kiŋ nɑ ɩ́ lɑkɩ tǝmɑ nnɑ tuu ɩ lɑkɑɣɑ tɔ. \s1 Mikɑɑlɩ wɑɑsɑ Tɑfiiti \p \v 8 Ḿpʋ́ɣʋ́ yoou tɑsɑ kʋlʋɣʋ kɛ Ɩsɛɣɛlɩ nyǝ́mɑ nɑ Filiisi nyǝ́mɑ hɛkʋ tɑɑ. Ntɛnɑ Tɑfiiti yoonɑ-wɛ nɑ ɩ́ kǝlɩ-wɛ tǝcɑɣɑcɑɣɑ, nɑ ɩ́ tɔɣɔnɩ. \p \v 9 Ɩlɛnɑ Tɑcɑɑ tʋ Sɑyuli kɛ lǝmɑɣɑsǝlɛ ɩsɑɣɑlɛ nɑ ɩ́ cɑɣɑ ɩ tǝyɑɣɑ tɑɑ. Nɑ ɩ́ tɔkɑ ŋmɑntɑɑɣɑ kɛ ɩ niŋ tɑɑ, \v 10 nɑ Tɑfiiti nɑ́ɑ́ tɔŋnɑ-ɩ cǝmʋɣʋ mɑpʋ. Ḿpʋ́ɣʋ́ ɩ mɑɣɑsɑɑ sɩ ɩ yɑkɩ Tɑfiiti kɛ ŋmɑntɑɑɣɑ nɑ ɩ́ kpǝnɑ kutuluɣu. Amɑ ɩ́lɛ́ ɩ fɛɛ-kɛ. Ɩlɛnɑ kɑ́ yɑɣɑ kutuluɣu, nɑ Tɑfiiti se ɑhoo ɑnɩ. \v 11 Mpʋɣʋlɛ Sɑyuli tilɑ yǝlɑɑ sɩ pɑ́ feŋ Tɑfiiti tǝyɑɣɑ. Ye kʋ femɑ tɑnɑŋ, ɩlɛ pɑ kʋ-ɩ. Kɛnɑ ɩ ɑlʋ Mikɑɑlɩ heeli-ɩ sɩ: Ye n tɑ se ɑhoo ɑnɛ, cele ɩsǝntɔ n sǝpɑ. \p \v 12 Ɩlɛnɑ Mikɑɑlɩ lǝsɩ Tɑfiiti nɑ pǝtote nɑ ɩ́ se. Pǝ lɑpɑ ɩ tʋlɑɑ kɛlɛ. \v 13 Pǝ wɑɑlɩ kɛ́ Mikɑɑlɩ kpɑɣɑ yʋlʋ lɛɛsʋɣʋ ŋku pɑ sɑɑkɑɑ tɔ, nɑ ɩ́ hɩɩsɩ kɑto tɔɔ nɑ ɩ́ tʋ pǝ́ŋ́ tɔnʋɣʋ kɛ nyʋɣʋ cɔlɔ, nɑ ɩ́ tɑkɩ pʋʋɣʋ. \v 14 Pǝ kɔmɑ nɑ Sɑyuli tili sɩ pɑ́ kpɑ-ɩ, ɩlɛnɑ Mikɑɑlɩ heeli-wɛ sɩ pǝ wɩɩkɩ-ɩ. \v 15 Mpʋɣʋlɛ Sɑyuli mǝlǝnɑ tillɑɑ sɩ pɑ́ polo pɑ́ nɑ-ɩ, nɑ pɑ́ kɔnɑ-ɩ nɑ ɩ kʋhǝntʋɣʋ nɑ ɩnɩ ɩ́ kʋ-ɩ. \p \v 16 Yǝlɑɑ mpɛ pɑ mǝlɑɑ ɩlɛ sɛsɛ yʋlʋ lɛɛsʋɣʋ ntɛ́, nɑ pɑ́ tʋ pǝ́ŋ́ hʋntʋ kɛ kʋ nyʋɣʋ. \v 17 Ntɛnɑ Sɑyuli tɔ Mikɑɑlɩ sɩ: Pepe tɔɔ kɛ́ n puɣusɑ-m nɑ ń yele nɑ mɑ kolontu fiti? \p Kɛnɑ Mikɑɑlɩ nɔɣɔ tǝkpɑʋ sɩ: Tɑfiiti tɔmɑ-m kɛ́ sɩ ye mɑ tɑ yele-ɩ ɩ kɑ́ kʋ-m. \s1 Tɑfiiti nɑ Sɑyuli kɛ Nɑyɔtɩ \p \v 18 Mpʋ pǝ lɑpǝnɑ nɑ Tɑfiiti se nɑ ɩ́ polo Sɑmiyɛɛlɩ kiŋ kɛ Lɑmɑ nɑ ɩ́ kɛɛsɩ-ɩ pǝ tǝnɑ mpi Sɑyuli lɑpɑ-ɩ tɔ. Ɩlɛnɑ ɩ́ tǝŋ Sɑmiyɛɛlɩ kɛ Nɑyɔtɩ nɑ ɩ́ cɑɣɑ tǝnɑ. \v 19 Mpʋɣʋlɛ pɑ tɑɣɑsɑ Sɑyuli sɩ: Tɑfiiti wɛ Nɑyɔtɩ kɛ Lɑmɑ cɔlɔ. \v 20 Ɩlɛnɑ ɩ́ tili sɩ pɑ́ kpɑ-ɩ. Ḿpʋ́ɣʋ́ tillɑɑ mɑɣɑnɑ Ɩsɔ kʋyɔɣɔtʋtʋ tɛlǝsǝlɑɑ kpekǝle kɛ tǝnɑ nɑ Sɑmiyɛɛlɩ kɛ pɑ nyʋɣʋ tʋ. Tǝnɑɣɑ Ɩsɔ Feesuɣu tii tillɑɑ mpɛ pɑ tɔɔ, nɑ pɑ́ sʋʋ pɑɑlɛ nɑ Ɩsɔ sɑm. \v 21 Ḿpʋ́ɣʋ́ pɑ tɑɣɑsɑ Sɑyuli kɛ tɔm ntɩ. Ɩlɛnɑ ɩ́ tili kʋfɑmɑ, nɑ pɛlɛ pɑ́ pɑɑkɩ nɑ pɑ́ sɑŋ Ɩsɔ. Nɑ ɩ́ tɑsɑ lɛlɑɑ kɛ tiluɣu kɛ tɔm tooso nyǝm, nɑ pɛlɛ pɑ́ pɑɑkɩ nɑ pɑ́ sɑŋ Ɩsɔ. \v 22 Ḿpʋ́ɣʋ́ Sɑyuli kpɛsɑ ɩ mɑɣɑmɑɣɑ nɑ ɩ́ polo Lɑmɑ. Ɩ tɑlɑ lɔkɔ sɔsɔ wei ɩ wɛ Seku cɔlɔ tɔ ɩlɛnɑ ɩ́ pɔɔsɩ sɩ: Leɣe Sɑmiyɛɛlɩ nɑ Tɑfiiti pɑ wɛɛ? Ntɛnɑ pɑ́ cɔ-ɩ sɩ: Pɑ wɛ Nɑyɔtɩ. \p \v 23 Sɑyuli kpɑɣɑ Nɑyɔtɩ mpɑɑʋ, ɩlɛnɑ Ɩsɔ Feesuɣu tii ɩ tɔɔ, nɑ ɩ́ tɔŋ nɑ ɩ́ pɑɑkɩ nɑ ɩ́ sɑŋ Ɩsɔ, hɑlǝnɑ ɩ́ tɑlɑ tǝnɑ. \v 24 Ɩ tɑlɑ Sɑmiyɛɛlɩ pɑ kiŋ, ɩlɛnɑ ɩ́ wɔɣɔsɩ wontu nɑ ɩ́ pɑɑkɩ nɑ ɩ́ sɑŋ Ɩsɔ kɛ mpʋ. Hɑlǝnɑ ɩ́ hǝntɩ ɑtɛɣɛ ilim nɑ pǝ tɛm nɑ ɑhoo tǝnɑ. Pǝ tɔɔ kɛ́ yǝlɑɑ pɔɔsǝɣɩ tǝmɑ sɩ: Sɑyuli nɑ́ wɛ Ɩsɔ kʋyɔɣɔtʋtʋ tɛlǝsǝlɑɑ tɑɑ tɔtɔɣɔ? \c 20 \s1 Sonɑtɑŋ sɛɛkǝnɑ Tɑfiiti tɔɔ \p \v 1 Ḿpʋ́ɣʋ́ Tɑfiiti sewɑ Nɑyɔtɩ kɛ Lɑmɑ kiŋ nɑ ɩ́ polo ɩ́ mɑɣɑnɑ Sonɑtɑŋ nɑ ɩ́ pɔɔsɩ-ɩ sɩ: Mɑ lɑpɑ we? Pepeɣe mɑ wɑkǝlɑɑ? Ɩsɑɣɑtʋ ntiɣi mɑ lɑpɑ nyɑ́ cɑɑ nɑ ɩ́ pɛɛkǝɣɩ mɑ weesuɣu? \v 2 Tǝnɑɣɑlɛ Sonɑtɑŋ cɔwɑ sɩ: Ɩsɔ ɩ́ ponɑ pooluŋ. Pɔpɔtʋ kɛ́, n kɑɑ sɩ. Mɑ cɑɑ ɩɩ lɑkɩ pʋlʋ cǝcǝkɑ nɑ ɩ́ ŋmɛsɩ-m. Ɩlɛ pǝ fɛɩ sɩ ɩ́ lɑ mpʋ nɑ mɑ́ tɑ́ nɩɩ. \v 3 Mpʋɣʋlɛ Tɑfiiti cɔwɑ sɩ: Nyɑ́ cɑɑ cɛkǝnɑɑ sɩ n cɑɑkɩ mɑ tɔm kɛ teu. Ntɑnyɩ ɩ mɑɣɑsɑ ɩ tɑɑ kɛ́ sɩ ń tɑɑ nɩɩ-tɩ nɑ pǝ́ kɔɔ nɑ nyɑ́ lɑŋlɛ wɑkǝlɩ. Mpʋ tɔ, mɑ tuukinɑ Tɑcɑɑ nɑ nyɑ́ mɑɣɑmɑɣɑ sɩ pǝ kɑɑsɑ-m pǝcɔɣɔ nɑ mɑ́ sɩ. \v 4 Ḿpʋ́ɣʋ́ Sonɑtɑŋ tɔmɑ-ɩ sɩ: Mɑɑ lɑ-ŋ pǝ tǝnɑ mpi n sɔɔlɑɑ tɔ. \v 5 Ntɛnɑ Tɑfiiti sɩ: Cele ntɛ́ ɩsɔtʋ kʋfɑlʋ ɑcimɑ. Pɩɩ wɛɛ sɩ mɑ nɑ wulɑʋ tǝ́ tɔɣɔnɑ. Pɑɑ nɑ mpʋ tɔ, yele mɑ kpɑ tɑɑlɛ nɑ mɑ́ ŋmɛlɩ. Hɑlǝnɑ kʋyɑkʋ tooso nyǝŋkʋ tɑɑnɑɣɑ. \v 6 Ye nyɑ́ cɑɑ pɔɔsɑ mɑ tɔɔ, ɩlɛ n heeli-ɩ sɩ: Tɑfiiti wiinɑ-m sɩ mɑ́ yele-ɩ nɑ ɩ́ lɔɣɔ ɩ tǝɣɩ ɩ tɛ Pɛtǝlɛhɛm. Pɑ lɑkɩ ɩ tǝyɑɣɑ tɑɑ kɛ́ pǝnɑɣɑ kɔtɑɣɑ. \v 7 Ye ɩ tɔmɑ sɩ pǝ wɛ teu, ɩlɛ nyɑ́ pǝyɑlʋ mɑ́, mɑ kɑɑ nyɑnɑ pʋlʋ tɔtɔ. Amɑ ye ɩ pɑ́ɑ́nɑ́ huuwɑ, ɩlɛ nyɩ kpɑkpɑɑ sɩ nyɑ́ cɑɑ tɛmɑ ɩ tɑɑ kɛlɛ sɩ ɩ lɑkɩ-m ɩsɑɣɑtʋ. \v 8 Mpʋ tɔ, lɑ-m kʋpɑntʋ kɛ teitei ɩsɩɩ n kɑ sɩɩʋ nyɑ́ nɔɣɔ kɛ Tɑcɑɑ ɩsɛntɑɑ tɔ. Nɑ ye mɑ tɩɩ lɑpɑ ɩsɑɣɑtʋ nɑtǝlɩ, kʋ-m nyɑ́ mɑɣɑmɑɣɑ. Pepe tɔɔ kɛ́ n kɑ́ nɔkɩ-m nyɑ́ cɑɑ kiŋ kɛ ponɑʋ? \p \v 9 Kɛlɛnɑ Sonɑtɑŋ sɩ: Mpusi ɩ́ polo pooluŋ, nɑ mpi mɑɑ nɩɩ sɩ mɑ cɑɑ lʋkɩ nyɑ́ weesuɣu lǝsʋɣʋ nɑ mɑ́ ŋmɛsɩ-ŋ tɔ. \v 10 Ḿpʋ́ɣʋ́ Tɑfiiti pɔɔsɑ-ɩ sɩ: Ye nyɑ́ cɑɑ lɑŋlɛ tɑ hɛɛ ɑwe kɑ heeli-m? \v 11 Ntɛnɑ Sonɑtɑŋ yɑɑ-ɩ sɩ: Kɔɔ nɑ tǝ́ lɩɩ nɑ tǝ́ kpɑ tɑɑlɛ. \p Ɩlɛnɑ pɑ nɑɑlɛ pɑ kpɑ tɑɑlɛ. \v 12 Ḿpʋ́ɣʋ́ Sonɑtɑŋ tɔmɑ Tɑfiiti sɩ: Ɩsɛɣɛlɩ Ɩsɔ Tɑcɑɑ kɛlɛ mɑ ɑseetɑ tʋ. Ɩlɛ mɑɑ nɑ mɑ cɑɑ kɛ cele, yɑɑ celeŋkufe. Ye ɩ lɑŋlɛ hɛɛnɑ-ŋ nɑ mɑ́ tɑ́ tili nɑ pɑ́ heeli-ŋ, \v 13 Tɑcɑɑ ɩ́ kʋ-m. Pɑɑ ɩ tʋ ɩ tɑɑ sɩ ɩ kɑ́ tɩɩ lɑ-ŋ ɩsɑɣɑtʋ mɑɑ heeli-ŋ. Pǝ́cɔ́ mɑɑ yele-ŋ tɔtɔ, nɑ ń tɛɛnɑ ɑlɑɑfǝyɑ. Tɑcɑɑ ɩ́ wɛɛ nyɑ́ wɑɑlɩ, ɩsɩɩ ɩ kɑ wɛʋ mɑ cɑɑ wɑɑlɩ tɔ. \v 14 Nɑ ye mɑɑ wɛɛnɑ weesuɣu, ɩlɛ n lɑ-m kʋpɑntʋ nti Ɩsɔ lɑpɑ-ŋ tɔ nɑ pɑɑ mɑ tɩɩ sǝpɑ, \v 15 nɑ pǝ́ kɔɔ nɑ Tɑcɑɑ kpiisi nyɑ́ kolontunɑɑ tǝnɑɣɑ kʋlʋm kʋlʋm, tɑɑ yele mɑ tǝyɑɣɑ kɛ kʋpɑntʋ lɑpʋ. \p \v 16 Pǝ tɑɣɑ pʋlʋ, Sonɑtɑŋ nɑ Tɑfiiti pɑɑ sɩɩ nɔɣɔ kɛ́ nɑ ye Tɑfiiti nɑ ɩ tǝyɑɣɑ nyǝ́mɑ pɑ yɔkɑ-kɛ Tɑcɑɑ kɑ́ yele nɑ ɩ kolontunɑɑ lɛɛtɩ-wɛ. \v 17 Ḿpʋ́ɣʋ́ pɑ tɑsɑ tǝmɑɣɑ nɔɔsɩ sɩɩʋ. Mpi tɔ, Sonɑtɑŋ kɑ sɔɔlɑ-ɩ kɛ́ ɩsɩɩ yem nɑ kpɛtɛ. \p \v 18 Nɑ Sonɑtɑŋ tɔmɩ-ɩ sɩ: Cele ntɛ́ ɩsɔtʋ kʋfɑlʋ ɑcimɑ. Pɩɩ nɑ́ sɩ n fɛɩ. Mpi tɔ, nyɑ́ tǝcɑɣɑlɛ kɑ́ wɛɛ kpɛtɛ. \v 19 N kɑ́ polo kʋyɑkʋ tooso nyǝŋkʋ wule nɑ ń ŋmɛlɩ kɑŋmɑɑɣɑ ŋkɑ kɑ kiŋ n kɑ tɛmɑ ŋmɛlʋɣʋ tɔ. \v 20 Mɑɑ tɔ nyǝ́mɑ tooso, nɑ pǝlɛ ntɛ́ tǝ kiŋ tɔɔ, ɩsɩɩ mɑ nɑ pʋlʋ. \v 21 Ɩlɛnɑ mɑ́ tili ɩwɑɑsǝlɛ nɑtǝlɩ sɩ tǝ́ pɛɛkɩ-yɛ. Ye mɑ heelɑ-tɛ sɩ nyǝmɑ́ ntɛ́ mɑ tɔɔ mɑ tɔɔ cǝnɛ. Kpɑɣɑ-yɛ nɑ ń kɔnɑ. Ɩlɛ n kɔɔ, tɑɑ nyɑ́, nɑtǝlɩ tǝ fɛɩ kɛlɛ. Nɑ Ɩsɔ, mɑɑ looliɣi. \v 22 Amɑ ye mɑ tɔmɑ ɩwɑɑsǝlɛ sɩ nyǝmɑ́ ntɛ́ nyɑ́ nɔɣɔ tɔɔ, ɩlɛ n tɛɛ. Tɑcɑɑ tɔɣɔnǝɣɩ-ŋ kɛlɛ. \v 23 Tɑcɑɑ kɛlɛ mɑ́ nɑ-ŋ tɑ́ ɑseetɑ tʋ kɛ tɑm tɔɔ, kɛ tɔm nti tǝ yɔɣɔtɑ ɩsǝntɔ tɔ tǝ tɑɑ. \s1 Tɑfiiti sewɑ \p \v 24-25 Ḿpʋ́ɣʋ́ Tɑfiiti sewɑ nɑ ɩ́ ŋmɛlɩ tɑɑlɛ. Pǝ tɑlɑ ɩsɔtʋ kʋfɑlʋ ɑcimɑ tɑɑnɑɣɑ ɩlɛnɑ wulɑʋ cɑɣɑ ɩ tǝcɑɣɑlɛ kɛ koluŋɑ kite kɛ tɔɣɔʋ. Apǝnɛɛ nɑ́ cɑɣɑ ɩ kɔŋkɔŋ tɑɑ, nɑ Sonɑtɑŋ kɛ ɩsɛntɑɑ, nɑ Tɑfiiti tǝcɑɣɑlɛ kɛ kpɛtɛ. \v 26 Wulɑʋ tɑ yɔɣɔtɩ sɩ pʋlʋɣʋ kʋyɑkʋ ŋkʋ. Mpi tɔ, ɩ hʋʋkɑɣɑ sɩ ntɑnyɩ ɩsɑɣɑtʋ nɑtǝlɩ tǝ mɑɣɑnɑ-ɩ kɛ́ nɑ ɩ kɑɑ kɔɔ ɑcimɑ. \v 27 Tɛʋ femɑ ɩsɔtʋ kʋfɑlʋ kʋyɑkʋ nɑɑlɛ nyǝŋkʋ wule nɑ Tɑfiiti fɛɩ tɔtɔ. Ɩlɛnɑ Sɑyuli pɔɔsɩ ɩ pǝyɑlʋ sɩ: Pepe tɔɔ kɛ́ Sesee pǝyɑlʋ ɩnɩ ɩ tɑ kɔɔ tɔɣɔʋ kɛ tete nɑ sɑŋɑ? \p \v 28 Ntɛnɑ Sonɑtɑŋ sɩ: Ɩ sǝlǝmɑ-m sɩ yele-m nɑ mɑ́ polo Pɛtǝlɛhɛm. \v 29 Mɑ tɑɑlʋ heelɑ-m sɩ mɑ nyǝ́mɑ lɑkɩ kɔtɑɣɑ kɛ tɑ tɛ. Ye n kɛ́ mɑ tɑɑpɑlʋ yele-m nɑ mɑ́ lɔɣɔ mɑ tɩ nɑ mɑ́ nɑ́ mɑ tɑɑlʋnɑɑ. Pǝ tɔɔ kɛ́ ɩ fɛɩ tǝtɔɣɔlɛ cǝnɛ. \p \v 30 Tǝnɑɣɑlɛ Sɑyuli pɑ́ɑ́nɑ́ huuwɑ nɑ ɩ́ tɔ sɩ: Alʋ tɛtɛlɑtʋ pǝyɑɣɑ nyɑ́. Mɑ tɑ nyɩ tɑɑ sɩ nyɑ́ cɑmnɑ kɛlɛ Sesee pǝyɑlʋ? Nyɑ́ nɑ nyɑ́ too mǝ fɛɛlɛ kɛ́. \v 31 Nyɩ sɩ ye Tɑfiiti wɛnɑ ɩ weesuɣu, ɑsolɑ tɑɑ kɛ́ nyɑ́ nɑ nyɑ́ kɑwulɑɣɑ ɩ́ wɛɛ. Mpʋ tɔ, tili nɑ pɑ́ kɔnɑ-mɩ-ɩ, pǝ wɛɛ sɩ ɩ́ sɩ kɛ́. \v 32 Mpʋɣʋlɛ Sonɑtɑŋ pɔɔsɑ ɩ cɑɑ sɩ: Ɩ lɑpɑ we nɑ pɑ́ kʋɣʋ-ɩ? \p \v 33 Ɩlɛnɑ Sɑyuli lɔɣɔ Sonɑtɑŋ kɛ ŋmɑntɑɑɣɑ. Tǝnɑɣɑlɛ Sonɑtɑŋ cɛkǝnɑɑ sɩ ɩ cɑɑ tɛmɑ ɩ tɑɑ sɩ ɩ kʋɣɩ Tɑfiiti. \v 34 Ḿpʋ́ɣʋ́ ɩ yelɑ tɔɣɔʋ kɛ ɩsɔtʋ kʋfɑlʋ kʋyɑkʋ nɑɑlɛ nyǝŋkʋ ŋkʋ nɑ ɩ́ kʋlǝnɑ pɑ́ɑ́nɑ́. Mpi tɔ, ɩ lɑŋlɛ wɑkǝlǝnɑ Tɑfiiti kɛ sɔsɔm kɛ mpi pǝ tɔɔ ɩ cɑɑ tʋʋ-ɩ tɔɣɔ. \p \v 35 Tɛʋ femɑ tɑnɑŋ, ɩlɛnɑ Sonɑtɑŋ nɑ ɩwɑɑsǝlɛ nɑtǝlɩ pɑ́ polo timpi ɩ nɑ Tɑfiiti pɑɑ yɔɣɔtɑɑ nɑ pɑ sɩɩ tɔ. \v 36 Ɩlɛnɑ ɩ́ heeli ɩwɑɑsǝlɛ sɩ: Polo nɑ ń tɔɔsɩ nyǝmɑ́ nnɑ mɑɑ tɔ́ tɔ. \p Ɩwɑɑsǝlɛ tɛɛwɑ, ɩlɛnɑ Sonɑtɑŋ tɔ nyǝmɑ́ kɛ tǝ nɔɣɔ tɔɔ. \v 37 Ɩwɑɑsǝlɛ tɔmɑ ɩsɩɩ tǝ tɑkɩ nyǝmlɛ cɔlɔ, ɩlɛnɑ Sonɑtɑŋ kpɛɛsɩ-tɛ sɩ: Ɩsɩɩ hɑtoo nyɑ́ nɔɣɔ tɔɔ kɛ́ nyǝmlɛ wɛɛ? \v 38 Lɑ lɔŋ tɑɑ sǝŋ. \p Ḿpʋ́ɣʋ́ ɩwɑɑsǝlɛ tɔɔsɑ nyǝmɑ́ nɑ tǝ́ kɔnɑ. \v 39 Sonɑtɑŋ nɑ Tɑfiiti pɑ nɑɑlɛ pɑ nyǝmnɑ mpi pǝ lɑkɩ tɔ, ɩwɑɑsǝlɛ nɑ́ tɑ́ nyɩ. \v 40 Ɩlɛnɑ Sonɑtɑŋ cɛlɑ ɩwɑɑsǝlɛ kɛ ɩ yoou wontu sɩ tǝ́ kpeenɑ. \v 41 Ɩwɑɑsǝlɛ tɛɛwɑ, ɩlɛnɑ Tɑfiiti lɩɩ ɩ tǝŋmɛllɛ kɛ kɑŋmɑɑɣɑ wɑɑlɩ, nɑ ɩ́ hǝntɩ Sonɑtɑŋ kɛ ɑtɛɣɛ tɔm tooso. Ḿpʋ́ɣʋ́ pɑ kpipɑ tǝmɑ nɑ pɑ́ wii tǝkpoo, nɑ Tɑfiiti wulɑ wɔ. \p \v 42 Ɩlɛnɑ Sonɑtɑŋ tɔmɩ-ɩ sɩ: Polo, Ɩsɔ ɩ́ wɛɛ nyɑ́ wɑɑlɩ. Ɩlɛnɑ ɩ́ yele nɑ mɑ́ nɑ-ŋ nɑ tɑ lʋlʋɣʋ nyǝ́mɑ tǝ́ tɔkɩ nɔɣɔ ŋkɑ tǝ́ sɩɩwɑ tɔɣɔ tɑm tɔɔ. \p Ḿpʋ́ɣʋ́ Tɑfiiti kʋlɑɑ nɑ ɩ́ tɛɛ nɑ Sonɑtɑŋ nɑ́ɑ́ mǝlɩ ɩcɑtɛ tɑɑ. \c 21 \s1 Tɑfiiti pote kɛ kɔtʋlʋ Ahimelɛkɩ tɛ \p \v 1 Ḿpʋ́ɣʋ́ Tɑfiiti polɑ Nopɩ kɛ kɔtʋlʋ Ahimelɛkɩ tɛ. Ɩ́lɛ́ ɩ loosɑ-ɩ, ɩlɛnɑ ɩ́ kpɑɣɑ ɑsewɑ nɑ sɔɣɔntʋ nɑ ɩ́ sǝŋɩ-ɩ nɑ ɩ́ pɔɔsɩ-ɩ sɩ: Alɑɑfǝyɑ kɛlɛ nɑ ń tɔ nyɑ́ tike kɛ mpʋ, nɑ nɔɣɔlʋ fɛɩ nyɑ́ wɑɑlɩ? \p \v 2 Ntɛnɑ Tɑfiiti sɩ: Wulɑʋ kʋsǝnɑ-m nɑ tɔm kʋŋmɛsǝtʋ nɑtǝlɩ. Ye pǝ kɑɑsɑ mɑ yǝlɑɑ ɩlɛ, mɑ́ nɑ pɛlɛ tǝ nyǝmɑ́ tɑ́ suluɣu wɑɑtʋ. \v 3 Kʋtɔtɔɣɔm nɑpǝlɩ pǝ fɛɩ? Hɑ-m potopotonɑɑ kɑkpɑsɩ, yɑɑ tɔɣɔnɑɣɑ ŋkɑ n wɛnɑ tɔ. \v 4 Ntɛnɑ kɔtʋlʋ sɩ: Mɑ fɛɩnɑ potopotonɑɑ nɑpǝlǝɣɩ yem. Ɩsɔ nyǝ́mɑ wɛnnɑ. Ye nyɑ́ yǝlɑɑ ɩ tɑ tokinɑ ɑlɑɑ, ɩlɛ mɑ cɛlɛ-ŋ pɛlɛ. \p \v 5 Ntɛnɑ Tɑfiiti nɔɣɔ tǝkpɑʋ sɩ: Pɑɑ tǝ lɩɩkɩ tɑ lɩɩʋ mɑ yǝlɑɑ wɛ tǝnɑŋŋ kɛ́. Hɑlɩ sɑŋɑ tɑ́ lɩɩʋ pǝnɛ pǝ tɑ kɛ sǝkpem ɩsǝntɔ tɔ pǝ tɛɛsɑɑ kɛlɛ. \p \v 6 Ɩlɛnɑ kɔtʋlʋ hɑ Tɑfiiti kɛ potopotonɑɑ. Mpi tɔ, pɑ tike pɑ wɛnnɑ nɑ mpɛɣɛ pɑ lǝsɑɑ sɩ pɑ lɑɣɑsǝɣɩ kʋfɑmɑ. \p \v 7 Pǝ pɑmnɑ Sɑyuli tiikilɑɑ nyʋɣʋ tʋ nɔɣɔlʋ ɩ kɑ wɛ tǝnɑ. Pɑ yɑɑkɩ ɑpɑlʋ ɩnɩ sɩ Towɛkɩ. Ɩ kɛ́ Ɩtɔm tʋ, nɑ pɑ tǝkɑ ɩ tɔɔ sɩ ɩ́ lɑ Ɩsɔ sɛɛʋ kɔtɑɣɑ nɑkǝlɩ. \p \v 8 Ḿpʋ́ɣʋ́ Tɑfiiti pɔɔsɑ Ahimelɛkɩ sɩ n wɛnɑ ŋmɑntɑɑɣɑ yɑɑ lɑɣɑtɛ nɑ ń cɛlɛ-m? Mpi tɔ, wulɑʋ tilitu tɔm kpɛtǝlɑ-m, ɩlɛ mɑ tɑ kpɑɣɑ lɑɣɑtɛ yɑɑ yoou wontuɣu nɑkʋlɩ. \v 9 Ntɛnɑ kɔtʋlʋ sɩ: Filiisi tʋ Koliyɑtɩ wei n kʋwɑ Ɩlɑ tɛtɛkǝlɛ tɑɑ tɔ, ɩ lɑɣɑtɛ kɛ pɑ mɛɛlɑ sɑɑlɑɣɑ, nɑ pɑ́ sɩɩ kɔtʋlʋ toko wɑɑlɩ. Ye n cɑɑ n kpɑɣɑ-tɛ, tǝ tike tǝ wɛnɑ cǝnɛ. Ntɛnɑ Tɑfiiti sɩ: Cɛlɛ-m-tɛ tǝ fɛɩnɑ sɑɑlɑ. \s1 Tɑfiiti pote kɛ Kɑtɩ \p \v 10 Ḿpʋ́ɣʋ́ Tɑfiiti tɑɣɑnɑ sewɑ kɛ kʋyɑkʋ ŋkʋ, nɑ ɩ́ polo wulɑʋ Akisi tɛɣɛ Kɑtɩ. \v 11 Ntɛnɑ Akisi wɑɑlɩ nyǝ́mɑ tɔ sɩ: Ɩsɩɩ tɛtʋ wulɑʋ Tɑfiiti kɛlɛ ɩnɛ ɩnɩ? Pǝ tɑɣɑ ɩ nɑ Sɑyuli kɛ pɑ tʋnɑ yontu nɑ pɑ́ pɑɑkɩ sɩ: \q1 Sɑyuli kʋwɑ yǝlɑɑ iyɑɣɑ (1000) kɛ huɣule, \q1 nɑ Tɑfiiti nɑ́ɑ́ kʋ iyisi nɑɑnʋwɑ (10000) kɛ huɣule. \p \v 12 Tɑfiiti mɑɣɑsɑ tɔm ntǝɣɩ ɩ tɑɑ. Ɩlɛnɑ wulɑʋ Akisi tɔm lɑpɩ-ɩ sɔɣɔntʋ kɛ sɔsɔm. \v 13 Ḿpʋ́ɣʋ́ ɩ pǝsɑ ɩsɩɩ kpɑŋtʋ, nɑ ɩ́ lɑkɩ yem yem kɛ́ pɑ ɩsɛntɑɑ, nɑ ɩ́ ŋmɑɑkɩ kɑmpʋnɑɑ tɔɔ nɑ ɩ́ yele nɑ ɩ ntɑɣɑmɑ kpeŋ ɩ tɑntʋɣʋ tɔɔ. \v 14 Kɛlɛnɑ Akisi tɔ ɩ wɑɑlɩ nyǝ́mɑ sɩ: Ɩ́ nɑwɑɣɑ sɩ pǝ lɑkɩ yʋlʋ ɩnǝɣɩ yɛlɛyɛlɛ. Ɩlɛ pepe tɔɔ kɛ́ ɩ́ kpɑɣɑ-ɩ nɑ ɩ́ kɔŋnɑ-m? \v 15 Ɩsɩɩ mɑ lɑŋɑ kpɑŋtʋnɑɑ ntɛ́ nɑ ɩ́ kɔŋnɑ-m ɩnɛ ɩnɩ sɩ ɩ́ lɑkɩ yem yem nɑ mɑ́ nɑɑkɩ-ɩ? Ɩ tɑ mʋnɑ ɩ́ sʋʋ mɑ tǝyɑɣɑ tɑɑ. \c 22 \s1 Tɑfiiti pǝsɑ yǝlɑɑ kpekǝle nyʋɣʋ tʋ \p \v 1 Ḿpʋ́ɣʋ́ Tɑfiiti sewɑ Kɑtɩ, nɑ ɩ́ polo nɑ ɩ́ ŋmɛlɩ Atulɑm kʋkpɑmʋɣʋ pʋ́ʋ́ɣʋ́ tɑɑ. Mpʋɣʋlɛ ɩ tɛɛtʋnɑɑ nɑ ɩ tǝyɑɣɑ yǝlɑɑ tǝnɑ nɩɩwɑ. Ɩlɛnɑ pɑ́ polo ɩ kiŋ. \v 2 Pǝ kpɑɣɑʋ mpɑ pɑ lɑŋɑ wɑkǝlɑɑ tɔ, nɑ kǝmɑ nyǝ́mɑ, nɑ nǝɣǝsɛɛ nyǝ́mɑ, pɑ kotinɑ ɩ kiŋ, ɩsɩɩ yǝlɑɑ nɑsǝlɛ (400) kɛ mpʋ, nɑ ɩ́ pǝsɩ pɑ nyʋɣʋ tʋ. \p \v 3 Tǝnɑɣɑ Tɑfiiti lɩɩwɑ nɑ ɩ́ polo Misipɑ kɛ Mowɑpʋ tɛtʋ tɑɑ, nɑ ɩ́ sǝlǝmɩ tǝnɑ wulɑʋ sɩ: Yele nɑ mɑ cɑɑ nɑ mɑ too pɑ́ kɔɔ nɑ pɑ́ cɔɔsɩ nyɑ́ tɛ. Hɑlǝnɑ mɑ́ cɛkǝnɑ mpi Tɑcɑɑ kɑ́ lɑ-m tɔ. \p \v 4 Ḿpʋ́ɣʋ́ Tɑfiiti ponɑ ɩ nyǝ́mɑ mpɛɣɛ Mowɑpʋ wulɑʋ kiŋ. Ɩlɛnɑ pɑ́ cɑɣɑ tǝnɑɣɑ wɑɑtʋ wei ɩnɩ ɩ tɔŋnɑ cɔɔsʋɣʋ tɔ. \p \v 5 Ḿpʋ́ɣʋ́ Ɩsɔ kʋyɔɣɔtʋtʋ tɛlǝsʋlʋ Kɑtɩ heelɑ Tɑfiiti sɩ: Lɩɩ tǝcɔɔsǝlɛ tǝnɑ nɑ ń polo Yutɑ tɛtʋ tɑɑ. \p Ɩlɛnɑ ɩ́ se nɑ ɩ́ polo Hɛlɛtɩ hɔtʋɣʋ tɑɑ. \s1 Sɑyuli kʋɣʋ kɛ Nopɩ kɔtǝlɑɑ \p \v 6 Ḿpʋ́ɣʋ́ kʋyɑkʋ nɑkʋlɩ Sɑyuli cɑɣɑ Kipeyɑ tontoŋle tɔɔ kɛ́ tʋɣʋ nɑkʋlɩ kʋ tɛɛ. Ɩ ŋmɑntɑɑɣɑ kɛ ɩ niŋ tɑɑ, nɑ ɩ wɑɑlɩ nyǝ́mɑ tǝnɑɣɑ ɩ kiŋ. \v 7 Tǝnɑɣɑ ɩ tɔmɑ-wɛ sɩ: Ntɔŋ Pɛncɑmɛɛ nyǝ́mɑ mɛ, ɩ́ tɛŋ mǝ tɑɑ sɩ Sesee pǝyɑlʋ Tɑfiiti kɑ́ hɑ mǝ tǝnɑɣɑ tɩɩŋ tɑwɑ, nɑ ɩ́ kpɑ mǝ tǝnɑɣɑ nyʋɣʋ nyǝ́mɑ yɛɛ? \v 8 Ye pǝ tɑɣɑ mpʋ, pepe tɔɔ kɛ́ mǝ tǝnɑ tǝpɑɩ ɩ́ kpɛntɑ nɔɣɔ kɛ mɑ tɔɔ. Mǝ tɑɑ nɔɣɔlʋ ɩɩ tɩɩ cǝkɩ-m sǝkpɑlʋɣʋ kɛ mɑ pǝyɑlʋ nɑ Tɑfiiti pɑ nɔɣɔ pɛɛlʋɣʋ tɔm? Pepe tɔɔ kɛ́ mǝ tɑɑ nɔɣɔlʋ kɑɑ tɩɩ tɔɣɔ mɑ wɑhɑlɑ. Nɑ ɩ́ kɛɛsɩ-m ɩsǝnɑ mɑ pǝyɑlʋ yoosiɣi mɑ nɑ mɑ tǝmlɛ tʋ tɔ. Hɑlɩ ɩ́lɛ́ ɩ́ nyǝkɩ-m kɑtɔsɩ ɩsɩɩ ɩ tɔŋnɑ lɑpʋ kɛ hɑlǝnɑ sɑŋɑ tɔ. \p \v 9 Pǝ pɑmnɑ Towɛkɩ Ɩtɔm tʋ kɑ wɛ Sɑyuli wɑɑlɩ nyǝ́mɑ tɑɑ. Mpʋɣʋlɛ ɩ cɔwɑ sɩ: Mɑ nɑwɑ Tɑfiiti polɑ Nopɩ kɛ Ahitupi pǝyɑlʋ Ahimelɛkɩ kiŋ. \v 10 Hɑlɩ ɩ́lɛ́ ɩ pɔɔsɩ Tɑcɑɑ sɩ, pepeɣe Tɑfiiti kɑ́ lɑ. Nɑ Ahimelɛkɩ hɑ Tɑfiiti kɛ tɔɣɔnɑɣɑ nɑ ɩ́ cɛlɛ-ɩ Koliyɑtɩ lɑɣɑtɛ. \p \v 11 Ḿpʋ́ɣʋ́ Sɑyuli tilɑ Nopɩ nɑ pɑ́ yɑɑ kɔtʋlʋ Ahimelɛkɩ, nɑ ɩ tǝyɑɣɑ kɔtǝlɑɑ tǝnɑ nɑ pɑ́ polo. \v 12 Ɩlɛnɑ ɩ́ tɔ Ahimelɛkɩ sɩ: Ke ŋkpɑŋŋ. Nɑ ɩ́lɛ́ ɩ tɔ sɩ: Mɑ nɩɩwɑ, tɑ cɑɑ. \v 13 Ḿpʋ́ɣʋ́ ɩ tɔmɑ sɩ: Pepe tɔɔ kɛ́ nyɑ́ nɑ Tɑfiiti ɩ́ kpɛntɑ nɔɣɔ kɛ mɑ tɔɔ? Hɑlǝnɑ ń hɑ-ɩ tɔɣɔnɑɣɑ, nɑ lɑɣɑtɛ. Nɑ ń yɔɣɔtǝnɑ Tɑcɑɑ kɛ ɩ tɔm, nɑ ɩ́ kʋlɩ mɑ tɔɔ nɑ ɩ́ nyǝkɩ-m kɑtɔsɩ, ɩsɩɩ ɩ́ tɔŋnɑ lɑpʋ kɛ sɑŋɑ ɩsǝntɔ tɔ? \p \v 14 Ntɛnɑ kɔtʋlʋ cɔ sɩ: Nyɑ́ wɑɑlɩ nyǝ́mɑ tɑɑ ɑwe kɑ́ kɛɛsǝnɑ ɩ tǝɣɩ nyɑ́ yǝtɩ Tɑfiiti. Ɩ nɩɩkǝnɑ-ŋ nɑ ɩ nyʋɣʋ kʋlɑ nyɑ́ tǝyɑɣɑ tɑɑ kɛ́. \v 15 Pǝ tɑɣɑ sɑŋɑ kɛ mɑ cɑɑlɑ Tɑcɑɑ kɛ yɔɣɔtǝnɑʋ kɛ ɩ tɔm. Ye mɑ nɑ-ɩ tɑ́ nɔɣɔ pɛɛlʋɣʋ tɔm, tɑɑ sʋkɩ tǝlɛɣɛ mɑ́ nɑ mɑ tǝyɑɣɑ nyǝ́mɑ tɑ́ tɑɑ nɔɣɔlʋ ɩ nyʋɣʋ tɑɑ. Mɑ tɑ nyɩ-tǝɣɩ pɑɑ pǝcɔ. \v 16 Ḿpʋ́ɣʋ́ Sɑyuli tɔmɑ Ahimelɛkɩ sɩ: Ɩsɩɩ mɑ kʋwɑ nyɑ́ nɑ nyɑ́ cɑɑ tǝyɑɣɑ nyǝ́mɑ tǝnɑ. \p \v 17 Ɩlɛnɑ Sɑyuli tɔ ɩ yoolɑɑ mpɑ pɑɑ sǝŋɑ ɩ kiŋ tɔ sɩ: Ɩ́ kʋ Tɑcɑɑ kɔtǝlɑɑ. Mpi tɔ, pɑ nyǝ́mɑ teu sɩ Tɑfiiti seekɑɣɑ kɛ́. Ɩlɛnɑ pɑ́ nɑ-ɩ pɑ́ lɑ́ nɔɣɔ kʋlʋmɑɣɑ nɑ pɑ́ kisi-m heeluɣu. \p Amɑ pɛlɛ pɑ kisɑ Tɑcɑɑ kɔtǝlɑɑ kɛ kʋɣʋ. \v 18 Ntɛnɑ Sɑyuli tɔ Towɛkɩ Ɩtɔm tʋ sɩ: Nyɑɑ kʋ-wɛ. \p Ɩlɛnɑ Towɛkɩ kʋ kɔtǝlɑɑ mpɛ pɑ nɩɩnɑɑsɑ nɑ kɑkpɑsɩ, nɑ pɑ́ suuwɑ kɔtɑɣɑ wontu. \v 19 Ḿpʋ́ɣʋ́ Sɑyuli kʋwɑ tɔtɔɣɔ Nopɩ ɩcɑtɛ yǝlɑɑ tǝnɑ. Pǝ kpɑɣɑʋ ɑpɑlɑɑ, nɑ ɑlɑɑ, nɑ piyɑ tǝnɑ, nɑ ɑhʋlʋmnɑɑ nɑ tɔlɑ tɔ. \v 20 Amɑ Ahitupi pǝyɑlʋ Ahimelɛkɩ pǝyɑlʋ Apiyɑtɑɑ ŋmɛlɑɑ nɑ ɩ́ se nɑ ɩ́ polo Tɑfiiti kiŋ. \v 21 Ḿpʋ́ɣʋ́ ɩ tɑɣɑsɑ-ɩ sɩ: Sɑyuli kʋwɑ Tɑcɑɑ kɔtǝlɑɑ. \v 22 Ḿpʋ́ɣʋ́ Tɑfiiti tɔmɑ sɩ: Kʋyɑŋku mɑ nɑwɑ Towɛkɩ kɛ tǝnɑ tɔ, mɑɑ nyǝmɑ mpʋ sɩ ɩ kɑɑ lɑŋ Sɑyuli kɛ tɑɣɑsʋɣʋ. Mɑ́ yelinɑ ntɛɣɛ pɑ kʋ nyɑ́ cɑɑ tǝyɑɣɑ nyǝ́mɑ tǝnɑ. \v 23 Cɑɣɑ mɑ kiŋ cǝnɛ, tɑɑ nyɑ́. Ye wei ɩ pɛɛkǝɣɩ nyɑ́ weesuɣu pǝ wɛ ɩsɩɩ mɑ nyǝŋkʋ kɛ pʋntʋ pɛɛkǝɣɩ, mɑɑ pɑɑsǝnɑ-ŋ. \c 23 \p \v 1 Ḿpʋ́ɣʋ́ pɑ tɑɣɑsɑ Tɑfiiti sɩ: Filiisi nyǝ́mɑ yoonɑ Keilɑ nyǝ́mɑ nɑ pɑ́ kuu tɔɣɔnɑɣɑ kɛ kpeeŋ tɑɑ. \v 2 Mpʋɣʋlɛ Tɑfiiti sǝlǝmɑ Tɑcɑɑ nɑ ɩ́ pɔɔsɩ-ɩ sɩ: Pǝ wɛɛ sɩ mɑ́ polo mɑ́ yoonɑ Filiisi nyǝ́mɑ mpɛ? Ntɛnɑ Tɑcɑɑ sɩ: Ɛɛ, polo nɑ ń yoonɑ-wɛ, nɑ ń wɑɑsɩ Keilɑ nyǝ́mɑ. \p \v 3 Mpʋɣʋlɛ Tɑfiiti yǝlɑɑ pɔɔsɑ-ɩ sɩ: Yutɑ cǝnɛɣɛlɛ tǝ wɛɛ tǝ tɑ kisi cɑɣɑʋ nɑ sɔɣɔntʋ. Hɑlɩ ḿpʋ́ɣʋ́ tɩɩ puki Keilɑ kɛ Filiisi nyǝ́mɑ suluɣu nɑ? \p \v 4 Tɑfiiti tɑsɑ Tɑcɑɑ kɛ yɔɣɔtǝnɑʋ, ɩlɛnɑ Tɑcɑɑ cɔ sɩ: Kʋlɩ nɑ ń tɛɛ Keilɑ. Mpi tɔ, mɑ tʋ Filiisi nyǝ́mɑ kɛ nyɑ́ niŋ tɑɑ kɛ́. \p \v 5 Ḿpʋ́ɣʋ́ ɩ kpɑɣɑ ɩ yǝlɑɑ nɑ ɩ́ polo Keilɑ nɑ ɩ́ yoonɑ Filiisi nyǝ́mɑ. Ɩ kʋ-wɛɣɛ sɔsɔm nɑ ɩ́ kǝlɩ-wɛ, nɑ ɩ́ lɛɛkɩ pɑ tɔlɑ. Pǝ lɑpɑ Tɑfiiti wɑɑsɑ-wɛɣɛlɛ. \p \v 6 Pǝ́cɔ́ wɑɑtʋ wei Ahimelɛkɩ pǝyɑlʋ Apiyɑtɑɑ kɑ sewɑ nɑ ɩ́ mɑɣɑnɑ Tɑfiiti tɔ, nɑ ɩ́ tɔkɑ kɔtǝlɑɑ toko wei pɑ pɔɔsǝɣǝnɑ Tɑcɑɑ kɛ tɔm tɔɣɔ. \p \v 7 Sɑyuli nɩɩwɑ sɩ Tɑfiiti polɑ Keilɑ, ɩlɛnɑ ɩ́ tɔ sɩ: Ɩsɔ cɑɑ ɩ tʋ-ɩ mɑ niŋ tɑɑ kɛ́. Mpi tɔ, ɩ kɔmɑ nɑ ɩ́ tǝkɩ ɩ tǝɣɩ ɩcɑtɛ nte tǝ wɛnɑ koluŋɑ nɑ kɑmpʋnɑɑ nɑ kʋkɑlǝsǝŋ kʋpɑŋ tɔ tǝ tɑɑ. \p \v 8 Ntɛnɑ Sɑyuli koti ɩ yoolɑɑ tǝnɑ nɑ pɑ́ polo Keilɑ sɩ pɑ nyɑlɑ Tɑfiiti nɑ ɩ yǝlɑɑ. \v 9 Tɑfiiti nɩɩ ɩsɑɣɑtʋ nti Sɑyuli tɔŋnɑ mɑɣɑsʋɣʋ kɛ ɩ tɑɑ kɛ́ mpʋ, ɩlɛnɑ ɩ́ tɔ kɔtʋlʋ Apiyɑtɑɑ sɩ: Kɔnɑ toko wei pɑ pɔɔsǝɣǝnɑ Tɑcɑɑ kɛ tɔm tɔ. \v 10 Ɩlɛnɑ Tɑfiiti sǝlǝmɩ Ɩsɛɣɛlɩ Ɩsɔ Tɑcɑɑ nɑ ɩ́ pɔɔsɩ-ɩ sɩ: Mɑ nɩɩwɑ sɩ Sɑyuli kɔŋ ɩcɑtɛ yɔkʋɣʋ kɛ mɑ mɑɣɑmɑɣɑ mɑ nyʋɣʋ tɔɔ. \v 11 Ɩ kɑ́ kɔɔ tɑmpɑnɑ ɩsɩɩ mɑ nɩɩʋ tɔ? Ye ɩ kɔmɑ Keilɑ nyǝ́mɑ kɑ́ tʋ-m ɩ niŋ tɑɑ? Hɑɩ, Ɩsɛɣɛlɩ Ɩsɔ Tɑcɑɑ, lɑ suulu nɑ ń heeli-m. Ntɛnɑ Tɑcɑɑ sɩ: Ɛɛ, ɩ kɑ́ kɔɔ. \v 12 Ɩlɛnɑ Tɑfiiti sɩ: Ɩlɛ Keilɑ nyǝ́mɑ kɑ́ tʋ mɑ nɑ mɑ yǝlɑɑ kɛ ɩ niŋ tɑɑ? Tɑcɑɑ sɩ: Ɛɛ, pɑɑ tʋ-mɛ. \p \v 13 Ḿpʋ́ɣʋ́ Tɑfiiti nɑ ɩ yǝlɑɑ pɑ lɩɩ Keilɑ kɛ kpɑkpɑɑ nɑ pɑ́ tɛɛ tiili. Pɑ wɛ ɩsɩɩ yʋlʋnyɔɔŋ nɑsǝtoso (600) kɛ mpʋ. Sɑyuli nɩɩwɑ sɩ Tɑfiiti sewɑ, ɩlɛ ɩ tɑ tɑsɑ pote tɔtɔ. \p \v 14 Ɩlɛnɑ Tɑfiiti sɑɑlɩ pʋɣʋ tɑɑ kɛ́ kʋkpɑmʋɣʋ pʋ́ʋ́ɣʋ́ tɑɑ nɑ Sifɩ wʋlɑɣɑ tɛtʋ tɔɔ. Sɑyuli pɛɛkɑɣɑ-ɩ tɑm kɛ́. Amɑ Ɩsɔ tɑ tʋ-ɩ ɩ niŋ tɑɑ. \v 15 Ḿpʋ́ɣʋ́ Tɑfiiti nɑwɑ sɩ Sɑyuli pɛɛkǝɣɩ sɩ ɩ́ kʋ-ɩ. Ɩlɛnɑ ɩ́ sɑɑlɩ Sifɩ wʋlɑɣɑ tɛtʋ hɔtʋɣʋ tɑɑ. \p \v 16-17 Wɑɑtʋ ɩnǝɣɩ Sonɑtɑŋ polɑ Tɑfiiti kiŋ kɛ tǝnɑ nɑ ɩ́ sɔɔsɩ-ɩ ɑpɑlʋtʋ sɩ: Tɑɑ nyɑnɑ pʋlʋ, Ɩsɔ wɛ nyɑ́ wɑɑlɩ, nɑ mɑ cɑɑ kɑɑ tokinɑ-ŋ. Ɩ nyǝmɑ́ teu tɔtɔ sɩ nyɑɑ tɔɣɔnɑ Ɩsɛɣɛlɩ nyǝ́mɑ tɔɔ kɛ́ kɑwulɑɣɑ, nɑ mɑɣɑlɛ nyɑ́ wɑɑlɩ nyǝŋ. \p \v 18 Ɩlɛnɑ pɑ nɑɑlɛ pɑ́ kpɛntɩ nɑ pɑ́ pɛɛlɩ nɔɣɔ kɛ Tɑcɑɑ ɩsɛntɑɑ. Ḿpʋ́ɣʋ́ Tɑfiiti sɑɑlɑ hɔtʋɣʋ tɑɑ, nɑ Sonɑtɑŋ nɑ́ɑ́ kpe ɩ tɛ. \s1 Sɑyuli tɔɣɔnǝɣɩ Tɑfiiti \p \v 19 Mpʋɣʋlɛ Sifɩ nyǝ́mɑ polɑ Sɑyuli kiŋ kɛ Kipeyɑ nɑ pɑ́ heeli-ɩ sɩ: Tɑfiiti ŋmɛlɑ tɑ tɛɣɛ Hɑkilɑ pʋɣʋ hɔtʋɣʋ tɑɑ, kɛ́ kʋkpɑmǝŋ tɑɑ kɛ́ wʋlɑɣɑ tɛtʋ ilim mpǝtǝŋ tɔɔ. \v 20 Tǝ nyǝmɑ́ sɩ n cɑɑ n kpɑ-ɩ. Mpʋ tɔ, kɔɔ tǝ́ kpɑ-ɩ nɑ tǝ́ cɛlɛ-ŋ. \v 21 Tǝnɑɣɑlɛ Sɑyuli tɔmɑ sɩ: Timpi ɩ́ wɛnɑ mɑ pǝtɔɔtǝlɛ kɛ ɩsǝntɔ tɔ, Tɑcɑɑ ɩ́ kooli-mɛɣɛ kʋpɑntʋ. \v 22 Mpʋ tɔ, ɩ́ polo nɑ ɩ́ tɑsɑ pɛɛkʋɣʋ kɛ timpi ɩ wɛɛ tɔ, nɑ wei ɩ mɑɣɑmɑɣɑ ɩ nɑ-ɩ tɔ. Mpi tɔ, pɑ heelɑ-m sɩ ɩ ɑcilɑɣɑtʋ wɛ sɔɣɔntʋ. \v 23 Ɩ́ pɛɛkɩ teu nɑ ɩ́ cɛkǝnɑ lonɑ nnɑ nnɑ ɑ tɑɑ ɩ ŋmɛlǝɣɩ tɔ. Ɩ́ wɛɛnɑ nɑɑni, ɩlɛnɑ ɩ́ kɔɔ nɑ mɑ́ nɑ-mɛ tǝ́ polo. Ye tɛtʋ tɑɑ cǝnɛɣɛ ɩ wɛɛ, mɑɑ pɛɛkɩ Yutɑ nyǝ́mɑ tǝnɑ tɑɑ nɑ mɑ́ nɑ-ɩ. \p \v 24 Ɩlɛnɑ pɑ́ tɛɛ Sɑyuli kɛ nɔɣɔ nɑ pɑ́ polo Sifɩ. Amɑ Tɑfiiti nɑ ɩ́lɛ́ ɩ nyǝ́mɑ pɑ wɛ Mɑwɔŋ wʋlɑɣɑ tɛtʋ tɑɑ kɛ́ tɛtɛkǝlɛ tɑɑ kɛ́ Yutɑ wʋlɑɣɑ tɛtʋ ilim mpǝtǝŋ tɔɔ. \v 25 Ḿpʋ́ɣʋ́ Sɑyuli nɑ ɩ yǝlɑɑ pɑ polɑ Tɑfiiti pɛɛkʋɣʋ. Ɩlɛnɑ nɔɣɔlʋ tɑɣɑsɩ-tǝɣɩ Tɑfiiti nɑ ɩ́ tii pʋɣʋ nɑ ɩ́ polo ɩ́ cɑɣɑ Mɑwɔŋ wʋlɑɣɑ tɛtʋ tɑɑ. Sɑyuli nɩɩ mpʋ, ɩlɛnɑ ɩ́ tǝŋ ɩ wɑɑlɩ kɛ́ tǝnɑ. \v 26 Nɑ ɩ́ nɑ ɩ nyǝ́mɑ pɑ wɛ pʋɣʋ hɔɣɔlʋɣʋ tɔɔ, nɑ Tɑfiiti nɑ ɩ nyǝ́mɑ nɑ lɛŋkʋ tɔɔ. Ḿpʋ́ɣʋ́ pɑ sewɑ kpɑkpɑɑ sɩ pɑ fitiɣi Sɑyuli. Amɑ ɩ́lɛ́ nɑ ɩ yǝlɑɑ pɑɑ tɛmɑ Tɑfiiti-wɛɣɛlɛ tɑm sɩ pɑ kpɑɑkɩ-wɛ. \v 27 Tǝnɑɣɑ tillu kɔmɑ nɑ ɩ́ heeli Sɑyuli sɩ: Kɔɔ lɔŋ, Filiisi nyǝ́mɑ wɑtɑ tɛtʋ. \p \v 28 Ntɛnɑ ɩ́ mǝlɩ Filiisi nyǝ́mɑ wɑɑlɩ. Pǝ tɔɔ kɛ́ pɑ hɑ tǝnɑɣɑ hǝtɛ sɩ pɑ yɑ tǝmɑ kʋkpɑmʋɣʋ. \s1 Tɑfiiti kisɑ Sɑyuli kɛ kʋɣʋ \p \v 29 Ḿpʋ́ɣʋ́ Tɑfiiti kʋlɑ tǝnɑ nɑ ɩ́ polo Aŋ-Ketii kʋkpɑmʋɣʋ pʋ́ʋ́ɣʋ́ tɑɑ nɑ ɩ́ cɑɣɑ tǝnɑ. \c 24 \p \v 1 Sɑyuli lɩɩnɑ Filiisi nyǝ́mɑ tǝtɔɣɔnlɛ, ɩlɛnɑ pɑ́ tɑɣɑsɩ-ɩ sɩ Tɑfiiti wɛ Aŋ-Ketii wʋlɑɣɑ tɛtʋ tɑɑ. \v 2 Ḿpʋ́ɣʋ́ Sɑyuli tɔɔsɑ yoolɑɑ tɑɑ yoolɑɑ kɛ iyisi tooso (3000) kɛ Ɩsɛɣɛlɩ tɛtʋ tǝnɑ tɑɑ, nɑ ɩ́ polo Tɑfiiti pɛɛkʋɣʋ. Hɑlǝnɑ ɩ́ tɑlɑ tɑɑlɛ pǝŋtʋlʋŋ kʋkpɑmʋɣʋ. \v 3 Ḿpʋ́ɣʋ́ pɑ tɑlɑ heeŋ tǝtǝkǝlɛ nte tǝ wɛ mpɑɑʋ nɔɣɔ tɔ. Kʋkpɑmʋɣʋ pʋ́ʋ́ɣʋ́ nɑkʋlɩ kɩɩ wɛ tǝnɑ. Ntɛnɑ Sɑyuli sʋʋ kʋ tɑɑ sɩ ɩ lɩɩkɩ hǝm, nɑ Tɑfiiti nɑ ɩ yǝlɑɑ pɑ ŋmɛlɑ lɔlɔ kɛ pʋ́ʋ́ɣʋ́ kʋlʋmʋɣʋ ŋkʋ kʋ tɑɑ. \v 4 Tǝnɑɣɑlɛ Tɑfiiti yǝlɑɑ wɛlǝtɑ-ɩ sɩ: Nyʋleleŋ ntɛ́ yɑɑ, Tɑcɑɑ kɑ tɛmɑ-ŋ heeluɣu sɩ ɩ kɑ́ tʋ nyɑ́ kolontunɑɑ kɛ nyɑ́ niŋ tɑɑ. Tɔʋ, lɑnɑ-ɩ ɩsǝnɑ n cɑɑ tɔ. \p Ɩlɛnɑ Tɑfiiti kʋlɩ tǝhɛɛ nɑ ɩ́ cooli Sɑyuli cɑpɑ ntompǝle. \v 5 Ḿpʋ́ɣʋ́ ɩ lɑŋlɛ ŋmɑɑwɑ mpi pǝ tɔɔ ɩ lɑpɑ mpʋ tɔ. \v 6 Ɩlɛnɑ Tɑfiiti tɔ ɩ yǝlɑɑ sɩ: Ɩsɔ ɩ́ tɑɑ yele nɑ mɑ́ tokinɑ mɑ sɔsɔ. Mpi tɔ, Tɑcɑɑ lǝsǝnɑ-ɩ nɑ ɩ́ kpɑ-ɩ wulɑʋ. \p \v 7 Tɔm ntǝɣɩ Tɑfiiti tɑŋnɑ ɩ yǝlɑɑ sɩ pɑ́ tɑɑ kʋ Sɑyuli. Pǝ wɑɑlɩ kɛ́ Sɑyuli lɩɩwɑ nɑ ɩ́ tʋ ɩ mpɑɑʋ. \v 8 Ḿpʋ́ɣʋ́ Tɑfiiti pɛlɛ pɑ lɩɩwɑ tɔtɔ, nɑ pɑ́ kpɛɛsɩ Sɑyuli sɩ: Hɑɩ, mɑ cɑɑ wulɑʋ. \p Sɑyuli pǝsɑ ɩ wɑɑlɩ, ɩlɛnɑ Tɑfiiti hǝntɩ-ɩ ɑtɛ. \v 9 Nɑ ɩ́ pɔɔsɩ-ɩ sɩ: Pepe tɔɔ kɛ́ n nɩɩkɩ nti yǝlɑɑ looliɣi sɩ mɑ cɑɑkɩ nyɑ́ wɑkǝlʋɣʋ tɔ ye? \v 10 Pǝ tɑɣɑ mpʋ se. Mpi tɔ, sɑŋɑ n nɑnɑ nyɑ́ ɩsǝpǝle ntɛ́ ɩsǝnɑ Tɑcɑɑ tʋ-ŋ mɑ niŋ tɑɑ tɔ. Yǝlɑɑ sɔsɑ-m sɩ mɑ́ kʋ-ŋ. Amɑ mɑ́ kisinɑ sɩ pǝ fɛɩ sɩ mɑ́ tʋ mɑ sɔsɔ tɔɔ kɛ́ niŋ. Mpi tɔ, Tɑcɑɑ lǝsǝnɑ-ŋ nɑ ɩ́ kpɑ-ŋ wulɑʋ. \v 11 Tɔʋ, mɑ cɑɑ, nn nɑɑkɩ nyɑ́ toko ntompǝle ntɛ́ mɑ niŋ tɑɑ, ye mɑɑ nɔkɑɑ mɑɑ kʋ-ŋ. Amɑ timpi mɑ coolɑ nyɑ́ toko tike nɑ mɑ́ tɑ́ kʋ-ŋ tɔ, nyɩ sɩ mɑ tɑɑ ɩɩ kpɑɑkǝnɑ-ŋ. Pǝyele mɑ tɑ sɔɔlǝnɑ-ŋ ɩsɑɣɑtʋ. Amɑ nyɑ́ nyǝkǝnɑ-m kɑtɔsɩ sɩ n cɑɑ ń lǝsɩ mɑ luɣu tɛɛ. Pǝyele mɑ tɑ wɑkǝlǝnɑ-ŋ nɑtǝlɩ. \v 12 Tɑcɑɑ kɑ́ hʋʋnɑ mɑ́ nɑ-ŋ tɑ tɔm nɑ ɩ́ lɛɛtɩ-ŋ. Amɑ mɑ kɑɑ kpɑɑsɩ nyɑ́ tɔɔ kɛ́ niŋ. \v 13 Pɑ tukɑ ɩtuule sɩ: Ɩsɑɣɑlɑtɑɑ lɑkǝnɑ ɩsɑɣɑtʋ. Mpʋ ɩnɩ, tɔtɔɣɔ mɑ kɑɑ tokinɑ-ŋ. \v 14 Mɑ tɑ tɩɩ tɑlʋ hɑɣɑ kʋsǝpɑɣɑ, yɑɑ ɩpɛɛlɑʋ, nɑ hɑlɩ Ɩsɛɣɛlɩ wulɑʋ tɑkɑ tɔɣɔnǝɣɩ-m mpʋ. \v 15 Tɑcɑɑ kɑ́ hʋʋnɑ mɑ́ nɑ-ŋ tɑ́ tɔm nɑ ɩ́ sɛɛnɑ mɑ tɔɔ. Ɩ kɑ́ hɑ-m tɑmpɑnɑ, nɑ ɩ́ yɑ-m nyɑ́ niŋ tɑɑ. \p \v 16 Tɑfiiti tɛmɑ yɔɣɔtʋɣʋ kɛ mpʋ, ɩlɛnɑ Sɑyuli pɔɔsɩ sɩ: Ɩlɛ mɑ pǝyɑlʋ Tɑfiiti nɔɣɔ kɛ mɑ nɩɩkɩ mpʋ? \p Ɩlɛnɑ Sɑyuli tʋlɩ nɔɣɔ nɑ ɩ́ wii tǝkpoo. \v 17 Nɑ ɩ́ tɔ sɩ: Nyɑɣɑlɛ tɑmpɑnɑ tʋ, mɑ tɔm sǝpǝnɑ. Mpi tɔ, mɑ́ lɑpǝnɑ-ŋ ɩsɑɣɑtʋ nɑ ń lɛɛtɩ-m kʋpɑntʋ. \v 18 Kʋpɑntʋ nti n lɑpɑ-m tɔɣɔ n kɛɛsɑ sɑŋɑ ɩsǝntɔ. Mpi tɔ, Tɑcɑɑ tʋ-m nyɑ́ niŋ tɑɑ nɑ ń kisi-m kʋɣʋ. \v 19 Ye yʋlʋ sulɑ ɩ kolontu ɩ kʋɣʋ-ɩ kɛ́, ɩɩ yeki-ɩ. Tɑcɑɑ ɩ́ lɛɛtɩ-ŋ kʋpɑntʋ nti n lɑpɑ-m sɑŋɑ kʋyɑkʋ kʋnɛ tɔ. \v 20 Pǝnɛntɛ mɑ nyǝ́mɑ sɩ nyɑɣɑlɛ wulɑʋ. Ɩsɛɣɛlɩ kɑwulɑɣɑ tǝnɑ kɑ́ wɛɛ nyɑ́ niŋ tɑɑ. \v 21 Mpʋ tɔ, yɔɣɔtɩ nɑ ń tuunɑ Tɑcɑɑ sɩ, n kɑɑ kʋ mɑ lʋlʋɣʋ nyǝ́mɑ kɛ mɑ sǝm wɑɑlɩ. Pǝyele n kɑɑ kpiisi mɑ hǝtɛ kɛ mɑ cɑɑ tǝyɑɣɑ tɑɑ. \p \v 22 Ɩlɛnɑ Tɑfiiti tuunɑ mpʋ. Mpʋɣʋlɛ Sɑyuli mǝlɑ kpente. Ɩlɛnɑ Tɑfiiti nɑ́ɑ́ mǝlɩ ɩ kʋkpɑmʋɣʋ pʋ́ʋ́ɣʋ́ tɑɑ. \c 25 \s1 Nɑpɑɑlɩ lɛɛʋ \p \v 1 Ḿpʋ́ɣʋ́ kʋyɑkʋ nɑkʋlɩ Sɑmiyɛɛlɩ sǝpɑ. Ɩlɛnɑ Ɩsɛɣɛlɩ nyǝ́mɑ koti nɑ pɑ́ cɑɣɑ ɩ lǝyɑɣɑ, nɑ pɑ́ pimi-ɩ ɩ tɛ Lɑmɑ. Wɑɑtʋ ɩnǝɣɩ Tɑfiiti kʋlɑɑ nɑ ɩ́ polo Pɑlɑŋ wʋlɑɣɑ tɛtʋ tɑɑ. \p \v 2-3 Kɑlɛpʋ lʋlʋɣʋ tɑɑ ɑpɑlʋ toŋ tʋ nɔɣɔlʋ ɩ kɑ wɛnnɑ Mɑwɔŋ. Ɩlɛnɑ ɩ tǝmlɛ nyǝ́mɑ nɑ́ɑ́ wɛ Kɑmɛɛlɩ nɑ pɑ́ lɑkɩ ɩ tǝmlɛ. Ɩ heeŋ kɑ wɛ iyisi tooso (3000) nɑ pǝ́ŋ́ kɛ iyɑɣɑ (1000). Apɑlʋ ɩnɩ ɩ hǝtɛ ntɛ́ Nɑpɑɑlɩ, nɑ ɩ ɑlʋ sɩ Apikɑɑlɩ. Alʋ ɩnɩ ɩ kɑ wɛ lǝmɑɣɑsɛɛ kɛ́ nɑ ɩ ɩsɛntɑɑ lɩɩwɑ. Amɑ ɩ pɑɑlʋ nɑ́ kɛ́ yʋlʋ nyǝmǝŋ tʋ nɑ ɩsɑɣɑʋ. Kɑmɛɛlɩ kɛ pɑɑ wɛ wɑɑtʋ ɩnɩ nɑ pɑ́ kɔɔkɩ pɑ heeŋ hʋntʋ. \p \v 4 Tɑfiiti pɛlɛ pɑɑ wɛ wʋlɑɣɑ tɛtʋ tɑɑ. Ɩlɛnɑ Tɑfiiti nɩɩ sɩ Nɑpɑɑlɩ kɔɔkɩ ɩ heeŋ hʋntʋ. \v 5 Ɩlɛnɑ ɩ́ kʋsɩ ɩfepiyɑ nɑɑnʋwɑ sɩ, pɑ́ polo Kɑmɛɛlɩ kɛ Nɑpɑɑlɩ tɛ, nɑ pɑ́ sɛɛ-ɩ sɩ: Mɑ sɛɛ-ŋ. \v 6 Ɩsɔ ɩ́ hɑ nyɑ́ tǝyɑɣɑ nɑ nyɑ́ nyǝm tǝnɑɣɑ ɑlɑɑfǝyɑ. \v 7-8 Ɩ heeli-ɩ tɔtɔ sɩ: Tɑ nɑ nyɑ́ tiikilɑɑ tɩɩ wɛnnɑ Kɑmɛɛlɩ. Tǝ tɑ lɑ-wɛɣɛ ɩsɑɣɑtʋ nɑtǝlɩ. Pǝ́cɔ́ pɑ tɔlɑ tɑɑ nɑtǝlɩ tǝ tɑ le. Ye n cɑɑ, n pɔɔsɩ-tǝɣɩ nyɑ́ tǝmlɛ nyǝ́mɑ nɑ ń nɑ. Tɔʋ, mɑ nɩɩwɑ sɩ pɑ tɔŋnɑ nyɑ́ heeŋ hʋntʋ kɔʋ tɔ, lɑŋhʋlʋmlɛ kʋyɑkʋ kɛ mɑ nyǝ́mɑ polɑ nyɑ́ tɛ. Mɑ wiikinɑ-ŋ sɩ ń hɑ mɑ́ nɑ mɑ nyǝ́mɑ kɛ mpi n wɛnɑ sɩ n hɑɑkɩ-tʋ tɔ. \p \v 9 Ɩfepiyɑ mpɛ pɑ tɑlɑ Nɑpɑɑlɩ tɛ, ɩlɛnɑ pɑ́ kɛɛsɩ-ɩ Tɑfiiti tɔmnɑɑ mpɛ nɑ pɑ́ tɑŋɑ ɩ kʋcɔcɔtʋ. \v 10 Tǝnɑɣɑlɛ Nɑpɑɑlɩ holɑɑ sɩ: Tɑfiiti yɑɑ. Mɑ tɑ nyɩ wei pɑ yɑɑ mpʋ tɔ. Kɑɣɑnɑ yomɑɑ mpɑ pɑ seeki pɑ cɑɑnɑɑ nɑ pɑ́ cɔɔkɩ yem tɔ pɑ wiisɑ pɑɣɑlɛ kɛ́. \v 11 Ɩlɛ mɑ kɑɑ kpɑɣɑ tɔɣɔnɑɣɑ nɑ lʋm nɑ nɑntʋ nti mɑ lɑpɑ tǝkpɛtɛkpɛtɛ kɛ mɑ tǝmlɛ nyǝ́mɑ tɔ, nɑ mɑ́ cɛlǝɣɩ yem cɔɔlɑɑ. \p \v 12 Tǝnɑɣɑlɛ Tɑfiiti pǝyɑlɑɑ pǝsǝnɑ pɑ wɑɑlɩ. Pɑ kpemɑ ɩlɛnɑ pɑ́ kɛɛsɩ-ɩ tɔmnɑɑ mpɛ pɑ tǝnɑ. \v 13 Ntɛnɑ Tɑfiiti sɩ: Pɑɑ wei ɩ́ lǝlɩ ɩ lɑɣɑtɛ kɛ ɩ tǝnɑɣɑ tɑɑ. \p Ɩlɛnɑ Tɑfiiti pǝyɑlɑɑ lǝlɩ pɑ lɑɣɑlɛɛ nɑ ɩ mɑɣɑmɑɣɑ ɩ́ co ɩ lɑɣɑtɛ tɔtɔ. Yǝlɑɑ ɩsɩɩ nɑsǝlɛ (400) tʋnɑ ɩ wɑɑlɩ, nɑ pǝ kɑɑsɩ yǝlɑɑ ŋmʋnʋɣʋ (200) nɑ pɛlɛ pɑ tɑŋɑ wontu. \s1 Apikɑɑlɩ sǝŋʋɣʋ kɛ Tɑfiiti \p \v 14 Ḿpʋ́ɣʋ́ Nɑpɑɑlɩ pǝyɑlɑɑ tɑɑ nɔɣɔlʋ cǝpɑ ɩ ɑlʋ Apikɑɑlɩ kɛ sǝkpɑlʋɣʋ sɩ: Tɑfiiti kʋsǝnɑ ntɛɣɛ ɩ pǝyɑlɑɑ kɛ wʋlɑɣɑ tɛtʋ tɑɑ sɩ pɑ́ kɔɔ pɑ́ sɛɛ tɑ cɑɑ. Ntɛnɑ ɩ́ nyɑɑsɩ-wɛ. \v 15 Pǝ́cɔ́ wɑɑtʋ wei tɑnɑ yǝlɑɑ mpɛ tɩɩ wɛ wʋlɑɣɑ tɛtʋ tɑɑ tɔ, pɑ lɑpɑ-tʋɣʋ kʋpɑntʋ kɛ teu kɛ́. Pɑ tɑ lɑ-tʋɣʋ ɩsɑɣɑtʋ nɑtǝlɩ. Pǝ́cɔ́ tɑ pʋlʋpʋ tɑ le. \v 16 Mpɛ pɑ kentinɑ tɑ tɔɔ kɛ́ tɑm nɑ tǝ́ tiikiɣi tɑ kɑlǝkǝŋ. \v 17 Mpʋ tɔ, nyɩ ɩsǝnɑ n kɑ́ lɑ tɔ. Mpi tɔ, pɑ tɛmɑ tɑ cɑɑ nɑ ɩ nyǝm tǝnɑ pǝ tomle tɑm kɛ́. Pǝyele ɩ nyǝmǝŋ kɑtɑtǝlɑɣɑ tɔɔ, pɑɑ tɑ tɑɑ nɔɣɔlʋ yɔɣɔtǝnɑ-ɩ ɩ kɑɑ nɩɩ. \p \v 18 Tǝnɑɣɑlɛ Apikɑɑlɩ kpɑɣɑ potopotonɑɑ kɛ ŋmʋnʋɣʋ (200). Ɩlɛnɑ ɩ kpɑɣɑ sʋlʋm huluŋ nɑɑlɛ, nɑ heeŋ wei pɑ tɛmɑ tǝsʋɣʋ tɔɣɔ kɑkpɑsɩ. Ɩ kpɑɣɑ tɔtɔɣɔ pee kʋtoŋee ɩsɩɩ sɑɑkɩ, nɑ lɛsɛŋ pɑɣɑ kɛ nɩɩnʋwɑ (100), nɑ fikinɑɑ pɑɣɑ kɛ ŋmʋnʋɣʋ (200), nɑ ɩ́ hɔkɔ kpɑŋɑsɩ tɔɔ. \v 19 Ɩlɛnɑ ɩ́ tɔ ɩ tǝmlɛ nyǝ́mɑ sɩ: Ɩ́ tɛɛ-m nɔɣɔ nɑ mɑ́ tǝŋ mǝ wɑɑlɩ. \p Amɑ Apikɑɑlɩ tɑ heeli ɩ pɑɑlʋ kɛ́ nɑtǝlɩ. \v 20 Ḿpʋ́ɣʋ́ ɩ kpɑ ɩ kpɑŋɑɣɑ tɔɔ nɑ ɩ́ kpɑɣɑ pulɑsɩ mpɑɑʋ. Ɩlɛnɑ ɩ nɑ Tɑfiiti nɑ ɩ́lɛ́ ɩ nyǝ́mɑ pɑ́ suli kpɑkpɑɑ. \p \v 21 Nɑ pɑ́ɑ́nɑ́ kpɑ Tɑfiiti nɑ ɩ́ mɑɣɑsɩ ɩ tɑɑ sɩ: Ɩsɩɩ mɑ tɑŋʋɣʋ ɑpɑlʋ ɩnɛ ɩ nyǝm tǝnɑɣɑ wʋlɑɣɑ tɛtʋ tɑɑ tɔ, mɑ ɩwɩɩlɛ tǝnɑ tʋ-m lʋm ntɛ́ yem. Pǝyele ɩ nyǝm tɑɑ pʋlʋ tɑ le. Ɩlɛnɑ ɩ́ fɛlɩ-m ɩsɑɣɑtʋ kɛ mɑ kʋpɑntʋ lonte. \v 22 Ye pǝ nyɑɑlɑɑ nɑ mɑ́ tɑ kpiisitɑ ɩ nɑ ɩ yǝlɑɑ tǝnɑ Ɩsɔ ɩ́ kʋ-m. \p \v 23 Apikɑɑlɩ loosɑ Tɑfiiti, ɩlɛnɑ ɩ́ tii ɩ kpɑŋɑɣɑ tɔɔ kɛ lɔŋ, nɑ ɩ́ hǝntɩ-ɩ ɑtɛ. \v 24 Ɩlɛnɑ ɩ́ tɑsɑ ɩ nɔɔhɛɛ tɛɛ kɛ́ hotuɣu nɑ ɩ́ tɔ sɩ: Hɑɩ, mɑ cɛ, mɑ́ wɑkǝlǝnɑ. Ɩlɛ yele nɑ nyɑ́ pɛɛlɔ mɑ́, mɑ́ yɔɣɔtɩ nɑ ń nɩɩ. \v 25 Tɑɑ kpɑɣɑ mɑ pɑɑlʋ ɩnɩ ɩ tɔm nɑ n yɑɑ-tɩ sɩ pʋlʋ. Pɑ yɑɑkʋɣʋ-ɩ sɩ Nɑpɑɑlɩ tɔ, pǝ nyʋɣʋ ntɛ́ sɩ kpɑŋtʋ. Ḿpʋ́ɣʋ́ ɩ tɩɩ wɛ teitei. Mɑ́ tɑ́ nɑnɑ mpɑ n tilɑɑ tɔ nɑ pǝ́ lɑ́ mpʋ. \v 26 Mɑ cɛ, Tɑcɑɑ kpɑnɑ nyɑ́ niŋ sɩ ń tɑɑ lɛɛtɩ nyɑ́ kolontunɑɑ. Mɑ tuunɑ nyɑ́ nɑ Tɑcɑɑ sɩ Ɩsɔ kɑ́ wɑkǝlɩ nyɑ́ kolontunɑɑ nɑ nyɑ́ ɩsɑɣɑlɑtɑɑ kɛ ɩsɩɩ Nɑpɑɑlɩ. \v 27 Hɑɩ, mɑ cɛ, mʋ kʋcɔɔʋ ŋku mɑ kɔnɑ-ŋ ɩsǝntɔ tɔ nɑ ń tɑlɑ nyɑ́ yǝlɑɑ. \v 28 Tɑɑ nyǝnɩ mɑ ɩsɑɣɑtʋ, Tɑcɑɑ kɑ́ tʋ-ŋ kɑwulɑɣɑ nɑ kɑ́ wɛɛ tɑm. Mpi tɔ, nyɑ́ pɑɑsǝɣǝnɑ nɑ Tɑcɑɑ yoou. Pǝ́cɔ́ nɔɣɔlʋ kɑɑ kʋ nyɑ́ tɔm. \v 29 Ɩsɔ kɑ́ ŋmɛsɩ nyɑ́ weesuɣu kɛ tǝkulɑkulɑ. Ye nɔɣɔlʋ kʋlɑ nyɑ́ tɔɔ sɩ ɩ kʋɣʋ-ŋ ɩ kɑɑ nɑ-kʋ. Amɑ ɩ kɑ́ lɔ nyɑ́ kolontunɑɑ kɛ́ ɩsɩɩ pɑ tɔɔkʋɣʋ pǝntɔlʋpɛɛ tɔ. \v 30 Ye pǝ kɔmɑ nɑ Tɑcɑɑ lɑ-ŋ kʋpɑntʋ nti ɩ kɑ sɩɩ-ŋ tɔ, nɑ ɩ́ kpɑ-ŋ Ɩsɛɣɛlɩ nyǝ́mɑ wulɑʋ, \v 31 ɩlɛ n kɑɑ wii nyɑ́ tɩ sɩ n kʋwɑ tulum, yɑɑ n lɛɛtɑ nyɑ́ tǝɣɩ nyɑ́ kolontunɑɑ. Hɑɩ, mɑ cɛ, ye pǝ kɔmɑ nɑ Ɩsɔ lɑ-ŋ kʋpɑntʋ, ɩlɛ n tɔɔsɩ mɑ tɔɔ. \p \v 32 Mpʋɣʋlɛ Tɑfiiti tɔmɑ Apikɑɑlɩ sɩ: Mɑ sɑmɑ Ɩsɛɣɛlɩ Ɩsɔ Tɑcɑɑ wei ɩ kʋsɑ-ŋ nɑ ń sǝŋɩ-m sɑŋɑ ɩsǝntɔ tɔ. \v 33 Nɑ mɑ́ sɛɛ nyɑ́ tɔtɔɣɔ ɩsǝnɑ n lɑpɑ lǝmɑɣɑsɛɛ, nɑ ń kpɑ mɑ niŋ nɑ mɑ́ tɑ́ kʋ nɑ mɑ́ lɛɛtɩ tɔ. \v 34 Mɑ tuukinɑ Tɑcɑɑ wei ɩ kpɑ mɑ niŋ sɩ mɑ́ tɑɑ lɑ-mɛɣɛ ɩsɑɣɑtʋ tɔ sɩ, ye n tɑɑ sǝŋɩ-m lɔŋ, mpi sɩ pɩɩ nyɑɑlɑɣɑ tɔ, pǝ tɑɑ kɑɑsɩ Nɑpɑɑlɩ nɑ ɩ yǝlɑɑ tɑɑ nɔɣɔlʋ. \p \v 35 Ɩlɛnɑ Tɑfiiti mʋ Apikɑɑlɩ niŋ tɑɑ kɛ́ mpi ɩ kɑ hɑ-ɩ tɔ. Ɩlɛnɑ ɩ́ tɔmɩ-ɩ sɩ: Tɑɑ nyɑ́, mǝlɩ nyɑ́ tɛ, mɑ nɩɩ nyɑ́ tɔm, mɑ hʋlɑ-ŋ suulu. \s1 Nɑpɑɑlɩ sǝm \p \v 36 Apikɑɑlɩ mǝlɑ tǝyɑɣɑ, ɩlɛ ɩ mɑɣɑnɑ ɩ pɑɑlʋ tɔkɩ kɛlɛ nɑ ɩ́ nyɔɔkɩ ɩsɩɩ wulɑʋ, nɑ sʋlʋm kʋ-ɩ nɑ ɩ́ ŋmɑɑlǝɣɩ. Ɩlɛ ɩ tɑ heeli-ɩ nɑtǝlɩ tǝfɩ, hɑlǝnɑ pǝ fe tɑnɑŋ. \v 37 Tɛʋ femɑ nɑ ɩ sʋlʋm cɛ ɩ tɔɔ, ɩlɛnɑ ɩ ɑlʋ kɛɛsɩ-ɩ pǝ tǝnɑ. Ḿpʋ́ɣʋ́ ɩ lɑŋlɛ cɛpɑ kɑtɑtǝlɑɣɑ, nɑ pǝ́ mǝlɩ-ɩ tʋʋlʋɣʋ. \v 38 Kʋyɛɛŋ lɑpɑ ɩsɩɩ nɑɑnʋwɑ, ɩlɛnɑ Tɑcɑɑ yele nɑ ɩ́ tɛɛsɩ sǝpʋ. \p \v 39 Ḿpʋ́ɣʋ́ Tɑfiiti nɩɩwɑ sɩ Nɑpɑɑlɩ sǝpɑ. Ɩlɛnɑ ɩ́ tɔ sɩ: Mɑ sɛɛ Tɑcɑɑ wei ɩ sɛɛnɑ mɑ tɔɔ kɛ́ ɩsɑɣɑtʋ nti Nɑpɑɑlɩ lɑpɑ-m tɔ tǝ tɑɑ tɔ. Ɩsɔ ɩnɩ ɩ kpɑnɑ mɑ niŋ sɩ mɑ́ tɑɑ wɑkǝlɩ, nɑ ɩ́ lɛɛtɩ Nɑpɑɑlɩ kɛ ɩ mɑɣɑmɑɣɑ. \p Pǝ wɑɑlɩ kɛ́ Tɑfiiti tilɑɑ sɩ ɩ hɔŋ Apikɑɑlɩ kɛ leelu. \v 40 Tillɑɑ tɑlɑ ɑlʋ ɩnɩ ɩ tɛɣɛ Kɑmɛɛlɩ, ɩlɛnɑ pɑ́ heeli-ɩ sɩ: Tɑfiiti tilinɑ-tʋɣʋ nyɑ́ kiŋ sɩ ɩ hɔŋɩ-ŋ leelu. \p \v 41 Mpʋɣʋlɛ Apikɑɑlɩ hǝntɑ-wɛɣɛ ɑtɛ nɑ ɩ́ tɔ sɩ: Mɑɑ pǝsɩ tɑ cɑɑ yom, nɑ mɑ́ kɔɔkɩ ɩ tǝmlɛ nyǝ́mɑ nɔɔhɛɛ kɛ lʋm. \p \v 42 Ɩlɛnɑ Apikɑɑlɩ kʋlɩ kpɑkpɑɑ nɑ ɩ́ kpɑ ɩ kpɑŋɑɣɑ tɔɔ. Nɑ ɩ pɛɛlɑɑ kɑkpɑsɩ wei ɩ lɑkɑɣɑ-ɩ tǝmlɛ tɔɣɔ ɩ wɑɑlɩ, nɑ ɩ tǝŋ Tɑfiiti tǝmlɛ nyǝ́mɑ nɑ ɩ́ pǝsɩ Tɑfiiti ɑlʋ. \p \v 43 Tɑfiiti kɑ tɛmɑ Sisilee tʋ Ahinowɑm kɛ kpɑɣɑʋ kɛ ɑlʋ. Ɩ ɑlɑɑ lɑpɑ nɑɑlɛ. \v 44 Pǝ kɑɑsɑ ɩ kɑncɑɑlɑɣɑ ɑlʋ Mikɑɑlɩ tɔ, ɩ́lɛ́ ɩ cɑɑ Sɑyuli kɑ lɛɛkɑ-ɩ kɛ́ nɑ ɩ́ hɑ Kɑlim tʋ Lɑyisi pǝyɑlʋ Pɑlǝti. \c 26 \s1 Tɑfiiti kisɑ Sɑyuli kʋɣʋ tɔtɔ \p \v 1 Ḿpʋ́ɣʋ́ kʋyɑkʋ nɑkʋlɩ Sifɩ nyǝ́mɑ polɑ Sɑyuli kiŋ kɛ Kipeyɑ nɑ pɑ́ heeli-ɩ sɩ: Tɑfiiti polɑɑ nɑ ɩ́ ŋmɛlɩ Hɑkilɑ pulɑɣɑ tɔɔ kɛ́ wʋlɑɣɑ tɛtʋ ɩsɛntɑɑ. \p \v 2 Tǝnɑɣɑlɛ Sɑyuli kʋlɑɑ, nɑ ɩ́ kpɑɣɑ Ɩsɛɣɛlɩ yoolɑɑ tɑɑ yoolɑɑ kɛ iyisi tooso (3000) nɑ pɑ́ polo Tɑfiiti pɛɛkʋɣʋ kɛ Sifɩ wʋlɑɣɑ tɛtʋ tɑɑ. \v 3 Pɑ tɑlɑɑ, ɩlɛnɑ pɑ́ siki Hɑkilɑ pulɑɣɑ tɔɔ kɛ́ mpɑɑʋ nɔɣɔ. Ḿpʋ́ɣʋ́ Tɑfiiti nɩɩwɑ sɩ Sɑyuli tǝŋɑ ɩ wɑɑlɩ kɛ́ tǝnɑ. \v 4 Ɩlɛnɑ ɩ́ tili feŋlɑɑ nɑ pɑ́ mɑɣɑnɑ sɩ tɑmpɑnɑ. \v 5 Ḿpʋ́ɣʋ́ Tɑfiiti polɑ pɑ tǝsikile tǝnɑɣɑ kpɑkpɑɑ. Ɩlɛnɑ ɩ́ nɑ́ Sɑyuli nɑ ɩ yoou wulɑʋ Apǝnɛɛ pɑ tǝhǝntǝlɛ. Sɑyuli nɑ hǝntɑɣɑ hɛkʋ tɑɑ kɛ́, nɑ yoolɑɑ nɑ́ɑ́ hǝntɑɑ nɑ pɑ́ cɔɔnɑ-ɩ. \p \v 6 Ḿpʋ́ɣʋ́ Tɑfiiti pɔɔsɑ Hiti tʋ Ahimelɛkɩ, nɑ Seluyɑ pǝyɑlʋ Sowɑpɩ neu Apǝsɑyi sɩ: Mǝ tɑɑ ɑwe cɑɑ sɩ mɑ nɑ-ɩ tǝ́ polo Sɑyuli pɑ tǝsikile? Ntɛnɑ Apǝsɑyi cɔ-ɩ sɩ: Mɑɑ tǝŋɩ-ŋ. \p \v 7 Mpʋɣʋlɛ pɑ kʋlɑ ɑhoo ɑnɩ nɑ pɑ́ polo pɑ mɑɣɑnɑ Sɑyuli hǝntɑ hɛkʋ tɑɑ nɑ ɩ́ tooki. Ɩ ŋmɑntɑɑɣɑ kɑ sikɑ ɩ nyʋɣʋ tɔɔ kɛ́, nɑ Apǝnɛɛ nɑ yoolɑɑ pɑ hǝntɑɑ nɑ pɑ́ tɑmɩ-ɩ kotɑɣɑ. \v 8 Tǝnɑɣɑlɛ Apǝsɑyi tɔmɑ Tɑfiiti sɩ: Sɑŋɑ ntɛ́ Tɑcɑɑ tʋwɑ nyɑ́ kolontu kɛ nyɑ́ niŋ tɑɑ. Lɑ suulu nɑ ń yele nɑ mɑ́ kɑmɩ-ɩ ŋmɑntɑɑɣɑ kɛ tɔm kʋlʋm tike tǝkoŋ nɑ mɑ́ kpǝnɑ tɛtʋ. \v 9 Ntɛnɑ Tɑfiiti sɩ: Tɑɑ kʋ-ɩ yoo. Ye yʋlʋ kʋwɑ Tɑcɑɑ kʋlǝsʋ, Ɩsɔ ɩɩ yeki pʋntʋ. \v 10 Mɑ tuukinɑ sɩ, Tɑcɑɑ tike wɛnnɑ mpɑɑʋ sɩ ɩ́ kʋ-ɩ. Ntɑnyɩ ɩ kʋyɑkʋ kɑ́ tɑlɑ nɑ ɩ́ sɩ́ ɩ sǝm, yɑɑ pɑ́ kʋ-ɩ tǝyoole. \v 11 Sɩ mɑ́ tʋ́ niŋ kɛ Tɑcɑɑ kʋlǝsʋ tɔɔ tɔ, Ɩsɔ ɩ́ ponɑ mpusi kɛ pooluŋ. Ɩlɛ kpɑɣɑ ɩ ŋmɑntɑɑɣɑ nɑ ɩ lʋm fulɑɣɑ nɑ tǝ́ tɛɛ. \p \v 12 Tɑfiiti pɑ kpɑɣɑ wontu ntɩ nɑ pɑ́ tɛɛ tɔ, nɔɣɔlʋ tɑ fe nɑ ɩ́ nɩɩ pɑ tɑŋ yɑɑ ɩ́ nɑ-wɛ. Mpi tɔ, Tɑcɑɑ lɑpɑɣɑ nɑ pɑ́ too ɩsɩɩ pɑ sǝpɑ. \v 13 Ḿpʋ́ɣʋ́ Tɑfiiti pɑ polɑ pooluŋ nɑ pɑ́ kpɑ pulɑɣɑ lɛŋkɑ tɔɔ. \v 14 Ɩlɛnɑ ɩ́ kpɛɛsɩ Apǝnɛɛ nɑ yoolɑɑ lɛmpɑ sɩ: He hee, ɩɩ nɩɩ tɑɑ? Ntɛnɑ Apǝnɛɛ sɩ: Nyɑɣɑ ɑweɣe nɑ ń holiɣi wulɑʋ tɔɔ kɛ́ mpʋ ye? \v 15 Kɛlɛnɑ Tɑfiiti cɔ-ɩ sɩ: Nyɑnɑ ɑwe ɩ́ mɑɣɑ ɑpɑlʋtʋ kɛ Ɩsɛɣɛlɩ tɑɑ? Pepe tɔɔ kɛ́ n tɑ feŋ nyɑ́ cɑɑ wulɑʋ tɔɔ kɛ́ teu? Tɔʋ, nɔɣɔlʋ polɑɑ sɩ ɩ́ kʋɣɩ-ɩ. \v 16 Amɑ nti n lɑpɑ mpʋ tɔ tǝ tɑ kɛɛsɩ yoo. Mɑ tuukinɑ Tɑcɑɑ sɩ timpi ɩ́ tɑ́ feŋ mǝ cɑɑ wei Tɑcɑɑ lǝsɑɑ tɔ ɩ tɔɔ tɔ, ɩ́ mʋnɑ sǝm kɛ mǝ tǝnɑɣɑ. Nyǝnɩ, wulɑʋ ŋmɑntɑɑɣɑ nɑ ɩ lʋm fulɑɣɑ ŋkɑ kɑɑ wɛ ɩ nyʋɣʋ tɔɔ tɔɣɔlɔ cǝnɛ. \p \v 17 Ḿpʋ́ɣʋ́ Sɑyuli nyǝmɑ́ Tɑfiiti nɔɣɔ nɑ ɩ́ pɔɔsɩ sɩ: Mɑ pǝyɑlʋ Tɑfiiti nɔɣɔ kɛ mɑ nɩɩkɩ mpʋ? Ɩlɛnɑ ɩ́ cɔ sɩ: Hɑɩ, mɑ cɑɑ wulɑʋ, mɑ nɔɣɔ kɛ́. \p \v 18 Tɑ cɑɑ, pepe tɔɔ kɛ́ n tɔɣɔnǝɣɩ-m mpʋ? Mɑ lɑpɑ-ŋ we? Ntiɣi mɑ pǝntǝnɑ-ŋ? \v 19 Hɑɩ, tɑ cɑɑ, ke ŋkpɑŋŋ nɑ ń nɩɩ mɑ tɔm. Ye Tɑcɑɑ tʋnɑ-ŋ sɩ ń tɔɣɔnɩ-m, ɩlɛ kʋhɑʋ kɑ hɛɛsɩ ɩ lɑŋlɛ. Amɑ ye yǝlɑɑ sɔsǝɣǝnɑ-ŋ, Tɑcɑɑ ɩ́ tǝŋsɩ-wɛɣɛ mpusi. Mpi tɔ, pɑ tɔɣɔnǝɣɩ-m kɛ́ sɩ mɑ́ lɩɩ Ɩsɔ tɛtʋ tɑɑ, nɑ mɑ́ polo tɩɩŋ tǝlɑɑlɛ. \v 20 Amɑ mɑɑ cɑɑkɩ sɩ mɑ sɩ lɛlɑɑ tɛ́. Pepe tɔɔ kɛ́ n pɛɛkǝɣɩ-m ɩsɩɩ ɩsɛsǝlɑʋ, yɑɑ ɩsɩɩ pɑ tɔɣɔnʋɣʋ lǝyɑɣɑ kɛ pulɑsɩ tɑɑ tɔ? \p \v 21 Mpʋɣʋlɛ Sɑyuli cɔwɑ sɩ: Mɑ wɑkǝlɑɑ kɛ́. Mǝlɩ mɑ pǝyɑlʋ. Mɑ kɑɑ tɑsɑ-ŋ ɩsɑɣɑtʋ kɛ lɑpʋ. Mpi tɔ, n tɑ kʋ-m. Mɑ́ lɑpǝnɑ ɩsɑɣɑtʋ sɔsɔɔntʋ ɩsɩɩ kʋmɛlǝmʋɣʋ. \p \v 22 Kɛlɛnɑ Tɑfiiti sɩ: Tɑ cɑɑ, nyɑ́ ŋmɑntɑɑɣɑ ntɔ cǝnɛ. Nyɑ́ yǝlɑɑ tɑɑ nɔɣɔlʋ ɩ́ kɔɔ ɩ́ mʋ. \v 23 Tɑcɑɑ ɩ́ fɛlɩ mpɑ pɑ tǝŋɑ siɣisuɣu nɑ pɑ́ lɑ́ kʋpɑntʋ tɔ. Mpi tɔ, sɑŋɑ ɩ tʋ-ŋ mɑ niŋ tɑɑ kɛ́. Ɩlɛnɑ mɑ́ kisi sɩ mɑ tɑɑ tokinɑ wulɑʋ wei Tɑcɑɑ lǝsɑɑ nɑ ɩ́ kpɑ tɔ. \v 24 Ɩsɩɩ sɑŋɑ mɑ yelɑ-ŋ kʋɣʋ tɔ, Tɑcɑɑ ɩ́ lɑ mɑɣɑ mpʋ tɔtɔ, nɑ ɩ́ fiti-m wɑhɑlɑnɑɑ tǝnɑ tɑɑ. \p \v 25 Ntɛnɑ Sɑyuli sɩ: Mɑ pǝyɑlʋ, Ɩsɔ ɩ́ kooli-ŋ kʋpɑntʋ nɑ ń wɑɑ pǝ tǝnɑ pǝ tɑɑ. \p Ḿpʋ́ɣʋ́ Sɑyuli mǝlɑ kpente nɑ Tɑfiiti nɑ́ɑ́ tɛɛ ɩ nyǝŋkʋ. \c 27 \s1 Tɑfiiti kpʋlʋɣʋ tʋɣʋ kɛ Filiisi nyǝ́mɑ tɛ \p \v 1 Ḿpʋ́ɣʋ́ Tɑfiiti mɑɣɑsɑ ɩ tɑɑ sɩ: Kʋyɑkʋ nɑkʋlɩ Sɑyuli tɛŋ nɑ ɩ́ kʋ-m yoo. Ɩlɛ sɑnɑ kɛlɛ sɩ mɑ́ polo mɑ́ tʋ kpʋlʋɣʋ kɛ Filiisi nyǝ́mɑ tɛtʋ tɑɑ. Wɑɑtʋ ɩnǝɣɩ ɩ kɑ́ yele-m pɛɛkʋɣʋ kɛ Ɩsɛɣɛlɩ tɛtʋ tɑɑ cǝnɛ. Ɩlɛ mɑ fitɑ ɩ niŋ tɑɑ kɛlɛ. \v 2 Pǝ tɔɔ kɛ́ ɩ nɑ ɩ yǝlɑɑ nɑsǝtoso (600), pɑ kʋlɑɑ. Ḿpʋ́ɣʋ́ pɑ tǝŋnɑ Mɑwɔkɩ pǝyɑlʋ Akisi wei ɩ kɛ́ Kɑtɩ nyǝ́mɑ wulɑʋ tɔ ɩ tɛ. \v 3 Ɩlɛnɑ pɑ́ kpɑɣɑ pɑ ɑlɑɑ, nɑ pɑ piyɑ, nɑ pɑ́ polo pɑ́ cɑɣɑ tǝnɑ. Pɑɑ nɑ Tɑfiiti nɑ ɩ́lɛ́ ɩ ɑlɑɑ nɑɑlɛ, Sisilee tʋ Ahinowɑm, nɑ Kɑmɛɛlɩ tʋ Apikɑɑlɩ wei ɩ kɛ́ Nɑpɑɑlɩ leelu tɔ. \v 4 Sɑyuli nɩɩwɑ sɩ Tɑfiiti tʋ kpʋlʋɣʋ kɛ Kɑtɩ, ɩlɛnɑ ɩ́ yele-ɩ pɛɛkʋɣʋ. \p \v 5 Ḿpʋ́ɣʋ́ kʋyɑkʋ nɑkʋlɩ Tɑfiiti tɔmɑ wulɑʋ Akisi sɩ: Hɑɩ, tɑ cɑɑ, ye n lɑpɑ-m nɑɑni, ɩlɛ n nyǝnɩ ɩcɑliyɑ nɑkǝlǝɣɩ nyɑ́ tɛtʋ tɑɑ cǝnɛ nɑ mɑ́ cɑɣɑ tǝnɑ. Tɔfɔ pǝ fɛɩ sɩ mɑ́ nɑ-ŋ tǝ́ cɑɣɑ nyɑ́ kɑwulɑɣɑ ɩcɑtɛ tɑɑ kɛ́ mpʋ? \p \v 6 Ɩlɛnɑ Akisi hʋlɩ-ɩ ɩcɑtɛ nte pɑ yɑɑ sɩ, Sikǝlɑkɩ tɔɣɔ kʋyɑkʋ ŋkʋ kʋ mɑɣɑmɑɣɑ. Pǝ tɔɔ kɛ́ ɩcɑtɛ ntɛ́ tǝ pǝsɑ Yutɑ nyǝ́mɑ wulɑʋ nyǝntɛ kɛ hɑlǝnɑ sɑŋɑ. \p \v 7 Pǝnɑɣɑ nɑ ɩsɔtʋnɑɑ liɣiti tǝcu kɛ Tɑfiiti cɑɣɑ Filiisi nyǝ́mɑ tɛtʋ tɑɑ. \v 8 Tɑfiiti pɑ lɩɩkɑɣɑ kʋlɩɩʋ kɛ Kesuli nyǝ́mɑ, nɑ Kiiisi nyǝ́mɑ, nɑ Amɑleke nyǝ́mɑ kɛ́. Mpi tɔ, piitimnɑɑ mpɛ pɑɑ cɑɣɑnɑ hɑtoo lɔŋ tɑɑ kɛ́ Suli kɔŋkɔŋ tɑɑ. Hɑlǝnɑ pǝ́ polo Icipiti tɛtʋ tɑɑ. \v 9 Pɑ kʋkɑɣɑ yǝlɑɑ tǝnɑɣɑ hɔɣɔlʋɣʋ ŋkʋ kʋ tɑɑ kɛ́. Pǝ kpɑɣɑʋ ɑpɑlɑɑ nɑ ɑlɑɑ tɔ. Ɩlɛnɑ pɑ́ kpɑkǝɣɩ pɑ tɔlɑ nɑ pɑ nyǝm nɑ pɑ́ pukinɑ Akisi. \v 10 Ye ɩ́lɛ́ ɩ pɔɔsɑ-ɩ sɩ: Leɣe ɩ polɑ mǝ kʋlɩɩʋ kɛ sɑŋɑ? Ɩlɛ ntɑnyɩ ɩ looli sɩ Yutɑ tɛtʋ ilim mpǝtǝŋ tɔɔ. Yɑɑ ɩ tɔ sɩ Yelɑmeli tɛtʋ tɑɑ, yɑɑ Keni tɛtʋ tɑɑ kɛ́ tǝ polɑɑ. \v 11 Tɑfiiti ɩɩ yeki ɑpɑlʋ yɑɑ ɑlʋ nɑ ɩ weesuɣu, sɩ pǝ́ tɑɑ kɔɔ nɑ pɑ́ tɑɣɑsɩ Akisi kɛ nti ɩ lɑkɩ tɔ. Ɩsǝnɑ Tɑfiiti lɑkɑɣɑ sɑɑ wei ɩ kɑ wɛ Filiisi nyǝ́mɑ tɛtʋ tɑɑ tɔɣɔlɛ. \v 12 Akisi kɑ lɑpɑ Tɑfiiti kɛ nɑɑni kɛ́ teu kɛ́ nɑ ɩ́ tɔŋ sɩ: Nɔɔnɔɔ Ɩsɛɣɛlɩ nyǝ́mɑ tɑɑ kpɑɑnɑ Tɑfiiti. Mpʋ tɔ, tǝlɑsɩ ɩ kɑ́ pǝsɩ mɑ tǝmlɛ tʋ kɛ tɑm tɔɔ kɛ́. \c 28 \p \v 1 Ḿpʋ́ɣʋ́ Filiisi nyǝ́mɑ kotɑ pɑ yoolɑɑ tintikɑ sɩ pɑ yookinɑ Ɩsɛɣɛlɩ nyǝ́mɑ. Ɩlɛnɑ Akisi pɔɔsɩ Tɑfiiti sɩ: Ntɔŋ n nyǝ́mɑ sɩ nyɑnɑ nyɑ́ yǝlɑɑ ɩ kɑ sǝnɑ-m nɑ tǝ́ yoonɑ Ɩsɛɣɛlɩ nyǝ́mɑ nɑ? \v 2 Ntɛnɑ Tɑfiiti cɔ-ɩ sɩ: N kɑ́ nɑnɑ nyɑ́ ɩsǝpǝle kɛ nti mɑɑ lɑ tɔ. Kɛlɛnɑ Akisi sɩ: Wɑɑtʋ ɩnǝɣɩ mɑɑ yele nɑ ń tɑŋǝɣɩ mɑ mɑɣɑmɑɣɑ kɛ tɑm tɔɔ. \s1 Sɑyuli kɔɣɔnɑŋ sʋsʋɣʋ \p \v 3 Sɑmiyɛɛlɩ kɑ tɛmɑ sǝpʋ nɑ Ɩsɛɣɛlɩ nyǝ́mɑ pimi-ɩ ɩ tɛ Lɑmɑ. Hɑlɩ pɑ́ cɑɣɑ ɩ lǝyɑɣɑ. Pǝyele Sɑyuli kɑ tɔɣɔnɑ kɔɣɔnɑmǝŋ sʋsǝlɑɑ, nɑ pee pɔɔsǝlɑɑ tǝnɑɣɑ ɩ tɛtʋ tɑɑ kɛ́. \p \v 4 Ḿpʋ́ɣʋ́ Filiisi yoolɑɑ kotɑɑ nɑ pɑ́ siki Sunem, nɑ Sɑyuli nɑ́ɑ́ koti Ɩsɛɣɛlɩ nyǝ́mɑ tǝnɑ nɑ pɑ́ siki Kilipʋwɑ. \v 5 Sɑyuli nɑwɑ kolontunɑɑ yoolɑɑ pɑɣɑlɛ, ɩlɛnɑ sɔɣɔntʋ kpɑ-ɩ nɑ ɩ́ seliɣi ɩsɩɩ lʋm tɑɑ kpɑtɛ. \v 6 Ɩlɛnɑ ɩ́ yɔɣɔtǝnɑ Tɑcɑɑ. Amɑ ɩ́lɛ́ ɩ tɑ cɔ-ɩ. Pɑɑ toosee tɑɑ, pɑɑ kɔtǝlɑɑ mɑɣɑsʋɣʋ tɑɑ. Pǝyele Ɩsɔ kʋyɔɣɔtʋtʋ tɛlǝsǝlɑɑ nɔɣɔlʋ ɩ tɑ heeli-ɩ sɩ pʋlʋ. \v 7 Ntɛnɑ ɩ́ tʋ́ nɔɣɔ sɩ pɑ́ pɛɛkɩ-ɩ ɑlʋ wei ɩ sʋsǝɣɩ kɔɣɔnɑmǝŋ tɔ nɑ ɩnɩ ɩ polo ɩ kiŋ. Ɩlɛnɑ ɩ wɑɑlɩ nyǝ́mɑ heeli-ɩ sɩ: Alʋ nɔɣɔlʋ ɩ wɛ An-Tɔɔɔ nɑ ɩ́ sʋsǝɣɩ. \p \v 8 Ahoo yuwɑ ɩlɛnɑ Sɑyuli lɑɣɑsɩ wontu, nɑ ɩ́ kpɑɣɑ ɑpɑlɑɑ nɑɑlɛ nɑ pɑ́ polo ɑlʋ ɩnɩ ɩ kiŋ. Ḿpʋ́ɣʋ́ Sɑyuli tɔmɑ-ɩ sɩ: Mɑ cɑɑ sɩ ń yɑɑ-m ɑtɛtʋ wei mɑɑ kɛɛsɩ-ŋ tɔ nɑ ɩ́ heeli-m mɑ nyʋɣʋ tɔm. \v 9 Ḿpʋ́ɣʋ́ ɑlʋ pɔɔsɑ-ɩ sɩ: Ntɔŋ n nyǝmɑ́ sɩ Sɑyuli tɔɣɔnɑ kɔɣɔnɑmǝŋ sʋsǝlɑɑ, nɑ pee pɔɔsǝlɑɑ tǝnɑɣɑ ɩ tɛtʋ tɑɑ? Ɩlɛ pepe tɔɔ kɛ́ n nyǝkɩ-m kɑtɔkɑ sɩ ń kpɑ-m nɑ pɑ́ kʋ-m. \v 10 Ntɛnɑ Sɑyuli yɔɣɔtɩ nɑ ɩ tuu sɩ: Nɑ Ɩsɔ, pʋlʋ kɑɑ lɑ-ŋ. \v 11 Ntɛnɑ ɑlʋ pɔɔsɩ-ɩ sɩ: Aweɣe n cɑɑ sɩ mɑ́ yɑɑ? Sɑyuli sɩ yɑɑ Sɑmiyɛɛlɩ. \p \v 12 Wɑɑtʋ wei ɑlʋ nɑwɑ Sɑmiyɛɛlɩ, ɩlɛnɑ ɩ́ mɑ́ kɑpukɑ nɑ ɩ́ tɔ́ Sɑyuli sɩ: Hei, sɛsɛ nyɑɣɑlɛ Sɑyuli nɑ ń puɣusu-m mpʋ? \v 13 Ntɛnɑ wulɑʋ nɔɣɔ tǝkpɑʋ sɩ: Nyɑ́ lɑŋlɛ ɩ́ tɑɑ tɔ. N nɑ pʋlʋɣʋ? Ntɛnɑ ɑlʋ sɩ: Atɛtʋ nɔɣɔlʋɣʋ mɑ nɑɑkɩ nɑ ɩ́ lɩɩkǝnɑ tɛtʋ tɛɛ. \v 14 Ɩlɛnɑ ɩ́ pɔɔsɩ-ɩ sɩ: Ɩ ɩsɛntɑɑ wɛ ɩsǝnɑ tɔɔ? Alʋ sɩ: Kʋkpɑtʋlʋ kɛ́, nɑ ɩ́ suu cɑpɑ. \p Tǝnɑɣɑ Sɑyuli cɛkǝnɑɑ sɩ Sɑmiyɛɛlɩ, nɑ ɩ́ hǝntɩ-ɩ ɑtɛ. \v 15 Mpʋɣʋlɛ Sɑmiyɛɛlɩ pɔɔsɑ Sɑyuli sɩ: Pepe tɔɔ kɛ́ n cɑɑlǝɣɩ-m mpʋ? Ntɛnɑ Sɑyuli sɩ: Mɑ tɔm tɛmɑɣɑ. Mpi tɔ, Filiisi nyǝ́mɑ kɔmɑ-m yoonɑʋ. Pǝyele Ɩsɔ ɩɩ tɑsǝɣɩ-m yɔɣɔtǝnɑʋ. Pɑɑ toosee tɑɑ, pɑɑ Ɩsɔ kʋyɔɣɔtʋtʋ tɛlǝsǝlɑɑ ɩɩ heeliɣi-wɛɣɛ mɑ tɔm. Pǝ tɔɔ kɛ́ mɑ yɑɑ-ŋ sɩ ń heeli-m nti pǝ wɛɛ sɩ mɑɑ lɑ tɔ. \v 16 Ntɛnɑ Sɑmiyɛɛlɩ pɔɔsɩ-ɩ sɩ: Tɑcɑɑ lɔ-ŋ nɑ ɩ́ pǝsɩ nyɑ́ kolontu, ɩlɛnɑ ń yɑɑkɩ mɑ́ suwe? \v 17 Ɩsɩɩ Tɑcɑɑ kɑ heelɑ-ŋ nɑ mɑ kɛɛsɩ-ŋ tɔɣɔ ɩ lɑkɩ-ŋ. Ɩ lɛɛkɑ nyɑ́ kɑwulɑɣɑ nɑ ɩ́ hɑ-kɛɣɛ Tɑfiiti. \v 18 N tɑ tɔkɩ Tɑcɑɑ tɔm nɑ ń kpiisi Amɑleke nyǝ́mɑ. Mpʋ pǝ tɔɔ kɛ́ Tɑcɑɑ lɑkɩ-ŋ ḿpʋ́ɣʋ́ sɑŋɑ. \v 19 Cele ɩ kɑ́ tʋ nyɑnɑ Ɩsɛɣɛlɩ nyǝ́mɑ tǝnɑ kɛ Filiisi nyǝ́mɑ niŋ tɑɑ, nɑ nyɑnɑ nyɑ́ piyɑ ɩ kɑ́ lɑ sɔlʋnɑɑ. \p \v 20 Ḿpʋ́ɣʋ́ Sɑmiyɛɛlɩ tɔm ntɩ tǝ sʋsɑ Sɑyuli kɛ wɑtʋ nɑ ɩ́ yele ɩ tɩ nɑ ɩ́ fɑlɑ ɑtɛ tǝmʋlʋ ɩsɩɩ tɑɑʋ. Mpi tɔ, ɩ tɑɑ tɔɣɔ pʋlʋɣʋ kʋyɑkʋ ŋkʋ nɑ ɑhoo tǝnɑ, ɩlɛ ɩ tɔnʋɣʋ kɑ hoowɑɣɑ. \v 21 Mpʋɣʋlɛ ɑlʋ ɩnɩ ɩ polɑ Sɑyuli kiŋ nɑ ɩ́ mɑɣɑnɑ-ɩ nɑ sɔɣɔntʋ pɩɩ-ɩ ḿpʋ́ɣʋ́ kɑtɑtǝlɑɣɑ. Ɩlɛnɑ ɩ́ tɔmɩ-ɩ sɩ: Tɑ cɑɑ, nyɑ́ pɛɛlɔ mɑ́, mɑ nɩɩnɑ-ŋ teu nɑ mɑ́ mʋ sǝm nɑ mɑ́ lɑ́ nti n heelɑ-m tɔ. \v 22 Mpʋ tɔ, yele mɑ́ hɑ-ŋ tɔɣɔnɑɣɑ kɛ pǝcɔ nɑ ń tɔɣɔ, nɑ pǝ́ cɛ nyɑ́ ɩsɛntɔɔ nɑ ń tʋ́ nyɑ́ mpɑɑʋ. \p \v 23 Ɩlɛnɑ Sɑyuli kisi sɩ ɩ kɑɑ tǝŋ pʋlʋ. Ḿpʋ́ɣʋ́ Sɑyuli wɑɑlɩ nyǝ́mɑ nɑ ɑlʋ ɩnɩ pɑ kɑɑnɑ-ɩ, hɑlǝnɑ ɩ́ kɔɔ ɩ kʋlɩ ɑtɛ nɑ ɩ́ cɑɣɑ kʋhǝntʋɣʋ tɔɔ. \v 24 Ḿpʋ́ɣʋ́ ɑlʋ kpɑ nɑʋ ɩfɑtɛ nte tǝ yɑsǝlɑ teu tǝlǝpǝlǝpɩ tɔɣɔ lɔŋ, nɑ ɩ́ kʋ nɑ ɩ́ tʋ pɛtɛpɛtɑsɩ. \v 25 Ɩlɛnɑ ɩ́ cɛlɑ Sɑyuli nɑ ɩ wɑɑlɩ nyǝ́mɑ nɑ pɑ́ tɔɣɔ. Ḿpʋ́ɣʋ́ pɑ kʋlɑ ɑhoo ɑnɩ nɑ pɑ́ kpe. \c 29 \s1 Filiisi nyǝ́mɑ tɔɣɔnʋɣʋ kɛ Tɑfiiti \p \v 1 Ḿpʋ́ɣʋ́ Filiisi nyǝ́mɑ kotɑ pɑ yoolɑɑ kɛ timpi pɑ yɑɑkɩ sɩ, Afekɑ tɔ nɑ Ɩsɛɣɛlɩ nyǝ́mɑ nɑ́ɑ́ koti pɑ nyǝ́mɑ kɛ Sisilee hite nɔɣɔ. \v 2 Ɩlɛnɑ Filiisi ɑwulɑɑ nɑ yoolɑɑ nɩɩnʋwɑ (100) kpekǝle, nɑ iyɑɣɑ (1000) kpekǝle pɑ tɔ́ nɑ pɑ́ tɛɛ. Pǝ kɑɑsɑ Tɑfiiti nɑ ɩ́lɛ́ ɩ nyǝ́mɑ nɑ Akisi kɛ wɑɑlɩ. \v 3 Ntɛnɑ Filiisi yoolɑɑ sɔsɑɑ pɔɔsɩ Akisi sɩ: Hepǝlɑ nyǝ́mɑ mpɛ pɑ cɑɑ weɣe cǝnɛ? \p Kɛlɛnɑ Akisi sɩ: Ɩsɛɣɛlɩ wulɑʋ tǝmlɛ tʋ Tɑfiiti kɛ́ té. Ɩ wɛʋ mɑ kiŋ tɔ pǝ tɑɑŋɑɑ kɛ́. Pǝ́cɔ́ mɑ tɑ keesi-ɩ nɑ ɩsɑɣɑtiyɑ nɑkǝlǝɣɩ hɑlǝnɑ sɑŋɑ. \p \v 4 Tǝnɑɣɑ pɑ mʋ Akisi nɑ pɑ́ɑ́nɑ́ nɑ pɑ́ tɔmɩ-ɩ sɩ: Mǝlǝnɑ-ɩ lonte nte tǝ tɑɑ n kɑ hʋlɑ-ɩ sɩ ɩ́ cɑɣɑ tɔ. Ɩ́ tɑɑ tǝŋ tɑ́ wɑɑlɩ kɛ tǝyoole, nɑ pǝ́ kɔɔ nɑ yoou hɑŋ ɩlɛnɑ ɩ́ pǝsɩ tɑ kolontu. N tɑ nyɩ tɑɑ sɩ tɑ yǝlɑɑ pɑnɛɣɛ ɩ kɑ́ kʋ, ɩlɛnɑ pǝ́ ciiki ɩ́ nɑ ɩ cɑɑ? \v 5 Mɑtɔŋ Tɑfiiti ɩnǝɣɩ pɑɑ yookɑɣɑnɑ yontu nɑ pɑɑlɛ sɩ: \q1 Sɑyuli kʋwɑ yǝlɑɑ iyɑɣɑ (1000) kɛ huɣule. \q1 Tɑfiiti nɑ́ɑ́ kʋ iyisi nɑɑnʋwɑ (10000) kɛ huɣule. \p \v 6 Mpʋɣʋlɛ Akisi yɑɑ Tɑfiiti nɑ ɩ tɔmɩ-ɩ sɩ: Mɑ tuunɑ Tɑcɑɑ sɩ n kɛ́ tɑmpɑnɑ tǝŋlʋ kɛ́, nɑ mɑ nyɩɩlǝɣɩ sɩ mɑ́ nɑ-ŋ tǝ́ puki yoou. Mpi tɔ, hɑtoo n kɔm mɑ kiŋ nɑ pǝ́ sɩɩnɑ sɑŋɑ tɔ, mɑ tɑ nɑtɑ ɩsɑɣɑtiyɑ nɑkǝlǝɣɩ nyɑ́ kiŋ. Amɑ Filiisi ɑwulɑɑ lɛlɑɑ ɩɩ cɑɑkǝnɑ-ŋ. \v 7 Mpʋ tɔ, mǝlɩ tǝhɛɛ, pǝ tɑɑ kɔɔ nɑ ń lɑ mpi pǝ tɑ mɑɣɑ-wɛ tɔ. \p \v 8 Ntɛnɑ Tɑfiiti sɩ: Tɑ cɑɑ, wulɑʋ, ɩlɛ pepeɣe mɑ lɑpɑ? Tuu mɑ kɔm nyɑ́ kiŋ cǝnɛ nɑ pǝ́ sɩɩnɑ sɑŋɑ tɔ, ɩsɑɣɑtʋ ntiɣi n nɑwɑ mɑ kiŋ nɑ pǝ fɛɩ sɩ mɑ́ nɑ-ŋ tǝ́ polo yoou? \v 9 Mpʋɣʋlɛ Akisi sɩ: Nɑtǝlɩ tǝ fɛɩ mɑ kiŋ, hɑlɩ n tɩɩ wɛ mɑɣɑ teu kɛ́ ɩsɩɩ Ɩsɔ tillu. Amɑ ɑwulɑɑ sǝkpemɑ mpɛ pɑ tɔmnɑ sɩ pǝ fɛɩ sɩ tɑ́ nɑ-ŋ tǝ́ polo yoou. \v 10 Mpʋ tɔ, nyɑ́ nɑ mpɑ ɩ́ lɩɩ Sɑyuli kiŋ nɑ ɩ́ kɔɔ tɔ, cele tɑnɑŋ ye pǝ nyɑɑlɑɑ ɩ́ kʋlɩ lɔŋ nɑ ɩ́ tɛɛ. \p \v 11 Tɛʋ femɑ, ɩlɛnɑ Tɑfiiti-wɛ pɑ́ kʋlɩ lɔŋ nɑ pɑ́ mǝlɩ timpi pɑɑ wɛɛ tɔ. Ɩlɛnɑ Filiisi nyǝ́mɑ nɑ́ɑ́ polo Sisilee. \c 30 \s1 Tɑfiiti yoonɑʋ kɛ Amɑleke nyǝ́mɑ \p \v 1 Ḿpʋ́ɣʋ́ Tɑfiiti nɑ ɩ yǝlɑɑ pɑ tɑlɑ pɑ tǝcɑɣɑlɛ kɛ kʋyɑkʋ tooso nyǝŋkʋ wule. Ɩlɛnɑ pɑ́ mɑɣɑnɑ Amɑleke nyǝmɑ wɑtɑ Yutɑ nɑ ilim mpǝtǝŋ tɔɔ, nɑ pɑ́ sɔ Sikǝlɑkɩ ɩcɑtɛ. \v 2 Ɩlɛnɑ pɑ́ kpɑ ɑlɑɑ nɑ sɔsɑɑ nɑ piyɑ mpɑ pɑɑ wɛ tǝ tɑɑ tɔ. Pɑ kuu pɑ tǝnɑɣɑ nɑ pɑ́ tʋnɑ mpɑɑʋ. Amɑ pɑ tɑ kʋ pɑ tɑɑ nɔɣɔlʋ. \v 3 Tɑfiiti nɑ ɩ yǝlɑɑ pɑ tɑlɑ ɩcɑtɛ tɑɑ, ɩlɛnɑ pɑ́ mɑɣɑnɑ pɑ sɔpɑ-tɛɣɛ kɔkɔ. Ḿpʋ́ɣʋ́ pɑ kpɑ pɑ ɑlɑɑ nɑ pɑ ɑlʋpiyɑ nɑ pɑ ɑpɑlʋpiyɑ kɛ yomle. \v 4 Ḿpʋ́ɣʋ́ pɑ tʋlɑ nɔɔsɩ nɑ pɑ́ wii tǝkpoo ɩsɩɩ pɑ sǝkɩ pɑ sǝkɩ. \v 5 Pɑ kpɛŋnɑ Tɑfiiti ɑlɑɑ nɑɑlɛɣɛ nɑ pɑ́ kpɑɣɑ. Sisilee tʋ Ahinowɑm nɑ Kɑmɛɛlɩ tʋ Apikɑɑlɩ wei ɩ kɛ́ Nɑpɑɑlɩ leelu tɔ. \p \v 6 Mpʋɣʋlɛ Tɑfiiti lɑŋlɛ pǝsɑ kɑtɑtǝlɑɣɑ. Mpi tɔ, ɩ yǝlɑɑ kɑ wɛnɑ-ɩ nɑ hʋwɛɛ nyɑŋ nyǝnɑ kɛ pɑ piyɑ tɔɔ kɛ́. Hɑlɩ pɑ́ kʋlɩ sɩ pɑ yɑkɩ-ɩ pɛɛ. Ɩlɛnɑ Tɑcɑɑ sɔɔsɩ-ɩ ɑpɑlʋtʋ. \p \v 7 Ɩlɛnɑ Tɑfiiti tɔ Ahimelɛkɩ pǝyɑlʋ Apiyɑtɑɑ wei ɩ kɛ́ kɔtʋlʋ tɔ sɩ: Kɔnɑ-m kɔtǝlɑɑ toko wei pɑ pɔɔsǝɣǝnɑ Tɑcɑɑ kɛ tɔm tɔ. \p Apiyɑtɑɑ ponɑ-ɩ, \v 8 ɩlɛnɑ ɩ́ pɔɔsɩ Tɑcɑɑ sɩ: Ye mɑ tǝŋɑ kolontunɑɑ mpɛ mɑɑ hiki-wɛ? Tɑcɑɑ sɩ: Tɔɣɔnɩ-wɛ n kɑ́ hiki-wɛ nɑ ń wɑɑsɩ yǝlɑɑ mpɛ. \p \v 9 Ɩlɛnɑ Tɑfiiti nɑ ɩ yǝlɑɑ nɑsǝtoso (600) pɑ́ tʋ pɑ wɑɑlɩ. Pɑ tɑlɑ Pesɔɔ lɔɔʋ \v 10 ɩlɛnɑ yǝlɑɑ ŋmʋnʋɣʋ (200) sɑɑlɩ tǝnɑ. Mpi tɔ, pɑ sulɑ kɑʋ. Pǝ kɑɑsɑ nɑsǝlɛ (400), ɩlɛnɑ pɛlɛ nɑ Tɑfiiti pɑ́ tʋɣʋtɩ. \v 11 Ḿpʋ́ɣʋ́ pɑ sulɑ Icipiti tʋ nɔɣɔlʋ, nɑ pɑ́ ponɑ-ɩ Tɑfiiti kiŋ nɑ pɑ́ hɑ-ɩ tɔɣɔnɑɣɑ nɑ lʋm. \v 12 Pɑ hɑ-ɩ tɔtɔɣɔ fiki pee kʋwʋlɛɛ pɑɣɑlɛ, nɑ lɛsɛŋ kʋwʋlʋ pɑɣɑ kɛ nɑɑlɛ, nɑ ɩ́ tɔɣɔ nɑ ɩ́ lɑ́ ɑlɑɑfǝyɑ. Mpi tɔ, kʋyɛɛŋ tooso kɛ ɩ tɑ tɔɣɔ ɩ tɑ nyɔɔ. \v 13 Ntɛnɑ Tɑfiiti pɔɔsɩ-ɩ sɩ: Awe tǝnɑ-ŋ nɑ leɣe n lɩɩnɑɑ? Kɛlɛnɑ ɩ́lɛ́ sɩ: Mɑ kɛ́ Icipiti tʋ kɛ́, Amɑleke tʋ nɔɣɔlʋ ɩ kɑ tɔkǝnɑ-m yomle. Sɑŋɑ tɑɑ kʋyɛɛŋ tooso kɔlɔ pǝ wɩɩkɑɣɑ-m nɑ ɩ́ lɔ-m tɔ. \v 14 Tɑ wɑtǝnɑ Kǝletɩ nyǝ́mɑ tɛtʋ ilim mpǝtǝŋ hɔɣɔlʋɣʋ tɔɔ kɛ́ Yutɑ tɛtʋ tɑɑ, nɑ Kɑlɛpʋ tɛtʋ, nɑ tǝ́ sɔ Sikǝlɑkɩ ɩcɑtɛ. \v 15 Ntɛnɑ Tɑfiiti sɩ: N kɑ ponɑ-m yoolɑɑ mpɛ ɩnɩ pɑ kiŋ nɑ? \p Kɛlɛnɑ yom cɔ sɩ: Tuunɑ Ɩsɔ hǝtɛ sɩ n kɑɑ kʋ-m. Pǝyele n kɑɑ cɛlɛ-m mɑ cɑɑ, ɩlɛnɑ pǝ́cɔ́ mɑ́ ponɑ-ŋ pɑ kiŋ. \s1 Tɑfiiti kʋwɑ Amɑleke nyǝ́mɑ \p \v 16 Apɑlʋ ɩnɩ ɩ kpɑɣɑ Tɑfiiti nɑ ɩ́ ponɑ-ɩ nɑ pɑ́ mɑɣɑnɑ Amɑleke nyǝ́mɑ kɛ sɔsɔm kɛ tǝnɑ, nɑ pɑ́ tɔkɩ nɑ pɑ́ nyɔɔkɩ nɑ pɑ́ pɑɑkɩ. Wontu nti pɑɑ lɛɛkɑ Filiisi nyǝ́mɑ nɑ Yutɑ nyǝ́mɑ tɔ tǝ tɔɔ kɛ́ pɑ lɑkɑɣɑ mpʋ. \v 17 Ḿpʋ́ɣʋ́ Tɑfiiti kʋ-wɛɣɛ tɑnɑŋ ŋkʋ. Hɑlǝnɑ tɛʋ kʋfemuɣu tɑɑnɑɣɑ, pɑ tɑɑ nɔɣɔlʋ tɑ fiti. Ye pǝ tɑɣɑ ɩfepiyɑ nɑsǝlɛ (400) wei ɩ cɑɣɑ yooyoonɑɑ nɑ ɩ́ se tɔ. \v 18 Ḿpʋ́ɣʋ́ ɩ lɛɛkɑ pɑ tǝnɑ mpɑ Amɑleke nyǝ́mɑ kɑ kpɑwɑ tɔ, nɑ ɩ ɑlɑɑ nɑɑlɛ. \v 19 Tɑfiiti lɛɛkɑ pɑ piyɑ tǝnɑɣɑ tǝcɛɩcɛɩ, nɑ pɑ wontunɑɑ mpɑ kolontunɑɑ kɑ kuuwɑ tɔ. \v 20 Nɑ ɩ́ lɛɛkɩ Amɑleke nyǝ́mɑ tɔlɑ tǝnɑ nɑ ɑ tiikilɑɑ yɔɣɔtǝɣɩ sɩ: Tɑfiiti tɔlɑ ntɔ cǝnɛ. \p \v 21 Pɑ kɔmɑ pɑ tɑlɑ yǝlɑɑ ŋmʋnʋɣʋ (200) ŋku kɩɩ kɑwɑ nɑ kʋ́ sɑɑlɩ Pesɔɔ lɔɔʋ nɔɣɔ tɔ, ɩlɛnɑ pɛlɛ pɑ́ polo-wɛɣɛ sǝŋʋɣʋ, nɑ Tɑfiiti kpǝtǝnɑ-wɛ nɑ ɩ́ sɛɛ-wɛ. \v 22 Mpʋɣʋlɛ mpɑ pɑɑ tǝŋɑ Tɑfiiti tɔ, pɑ tɑɑ tɛtɛlɑtɑɑ nɑ ɑsɑɣɑɑ pɑ tɔmɑ sɩ: Timpi pɑnɛ pɑ tɑ pǝsɩ nɑ pɑ́ polo kolontunɑɑ tǝkʋlɛ tɔ, tɑ kɑɑ hɑ-wɛɣɛ mpi tǝ hikɑ tǝnɑ tɔ pǝ tɑɑ pʋlʋ. Amɑ pɑ ɑlɑɑ nɑ pɑ piyɑ tike kɛ pɑɑ kɛlɩ nɑ pɑ́ tɛɛ. \p \v 23 Ntɛnɑ Tɑfiiti sɩ: Apɑlɑɑ mɛ, ɩ́ tɑɑ lɑ mpʋ. Mpi tɔ, Tɑcɑɑ yɑpǝnɑ-tʋ nɑ ɩ́ tʋ́ tɑ́ niŋ tɑɑ kɛ́ tɑ kolontunɑɑ nɑ ɩ́ hɑ-tʋɣʋ pǝ tǝnɑ ɩsǝntɔ. \v 24 Nɔɣɔlʋ kɑɑ mʋ mǝ tɔm ntɩ. \q1 Ɩlɛ pǝ wɛɛ kɛ́ sɩ mpɑ pɑ polɑ tǝyoole tɔ, \q1 nɑ mpɑ pɑ tɑŋɑ wontu tɔ pɑ́ tɑlɑ wontunɑɑ mpɛɣɛ teitei. \p \v 25 Pǝ kpɑɣɑʋ kʋyɑkʋ ŋkʋ nɑ pǝ́ puki tɔɣɔ Ɩsɛɣɛlɩ nyǝ́mɑ sʋʋ ḿpʋ́ɣʋ́ lɑpʋ, nɑ pǝ́ pǝsɩ ɩsɩɩ kiiu. \p \v 26 Pɑ mǝlɑ Sikǝlɑkɩ, ɩlɛnɑ Tɑfiiti cosi kolontunɑɑ wontu nti pɑ hikɑ mpʋ tɔ tǝ tɑɑ, nɑ ɩ́ hɑ Yutɑ nyʋɣʋ nyǝ́mɑ nɑ ɩ tɑɑpɑlɑɑ sɩ: Tɑcɑɑ kolontunɑɑ kɛ tǝ lɛɛkɑɑ nɑ tǝ́ cosi nɑ tǝ́ hɑ-mɛ. \v 27 Mpɑ mpɑ ɩ hɑwɑ tɔɣɔlɛ, Petɛɛlɩ nyǝ́mɑ, nɑ Lɑmɑ nyǝ́mɑ kɛ Nekɛfɩ wʋlɑɣɑ tɛtʋ tɑɑ, nɑ Yɑtii nyǝ́mɑ, \v 28 nɑ Alʋwɛɛ nyǝ́mɑ, nɑ Sifimɔtɩ nyǝ́mɑ nɑ Ɩsǝtemʋwɑ nyǝ́mɑ, \v 29 nɑ Lɑkɑɑlɩ nɑ Yelɑmeli ɑcɑlɛɛ nyǝ́mɑ nɑ Keni nyǝ́mɑ, \v 30 nɑ Hoomɑ nyǝ́mɑ nɑ Pɔɔ-Asɑŋ nyǝ́mɑ nɑ Atɑkɩ nɑ Hepǝlɔŋ nyǝ́mɑ, \v 31 nɑ timpi timpi Tɑfiiti nɑ ɩ yǝlɑɑ pɑɑ cɔɔsɑɑ tɔ pǝ nyǝ́mɑnɑɑ. \c 31 \s1 Sɑyuli sǝm \p \v 1 Wɑɑtʋ ɩnɩ ɩ tɑɑ kɛ́ kʋyɑkʋ nɑkʋlɩ, Filiisi nyǝ́mɑ yoonɑ Ɩsɛɣɛlɩ nyǝ́mɑ, nɑ pɑ́ tɔɣɔnɩ-wɛ nɑ pɑ́ kʋ-wɛɣɛ Kilipʋwɑ pʋɣʋ tɑɑ. \v 2 Ɩlɛnɑ pɑ́ tʋ́ Sɑyuli pɑ wɑɑlɩ nɑ pɑ́ kʋ ɩ pǝyɑlɑɑ Sonɑtɑŋ nɑ Apinɑtɑpɩ nɑ Mɑlǝkisuwɑ. \v 3 Ḿpʋ́ɣʋ́ pǝ wiisinɑ Sɑyuli nɑ pɑ́ yɑɣɑ-ɩ nyǝ́mɑ kɛ teu. \v 4 Ɩlɛnɑ ɩ́ tɔ ɩ yoou wontu tɔkʋlʋ sɩ: Kpɛɛ nyɑ́ lɑɣɑtɛ nɑ ń tɛɛsɩ-m. Pǝ́ tɑɑ kɔɔ nɑ Filiisi mɑ tɑ nyɩ ɩsɔnɑɑ mpɛ pɑ́ kɔɔ pɑ́ tɛɛsɩ-m nɑ pɑ́ pɑɑnɑ-m. \p Amɑ sɔɣɔntʋ kpɑ yoou wontu tɔkʋlʋ nɑ ɩ́ kisi. Tǝnɑɣɑlɛ Sɑyuli sikɑ ɩ lɑɣɑtɛ nɑ ɩ́ yele ɩ tɩ nɑ ɩ́ hoti tǝ tɔɔ. \v 5 Yoou wontu tɔkʋlʋ nɑ́ mpʋ, ɩlɛnɑ ɩ́lɛ́ ɩ́ hoti ɩ nyǝntɛ tɔɔ kɛ́ mpʋ tɔtɔ nɑ ɩ́ sɩ. \p \v 6 Sɑyuli nɑ ɩ pǝyɑlɑɑ tooso, nɑ ɩ yoou wontu tɔkʋlʋ, nɑ ɩ yǝlɑɑ tǝnɑ pɑ sǝpǝnɑ kʋyɑkʋ ŋkʋ. \p \v 7 Ḿpʋ́ɣʋ́ Ɩsɛɣɛlɩ nyǝ́mɑ mpɑ pɑɑ wɛ Sisilee lɔɔʋ wɑɑlɩ, nɑ Yɑɑtɑnɩ pɔɣɔ wɑɑlɩ tɔ, pɑ nɩɩwɑ sɩ Sɑyuli nɑ ɩ pǝyɑlɑɑ pɑ sǝpɑ nɑ Ɩsɛɣɛlɩ yoolɑɑ seeki. Tǝnɑɣɑ pɛlɛ pɑ lɩɩ pɑ ɑcɑlɛɛ tɑɑ nɑ pɑ́ se tɔtɔ. Ɩlɛnɑ Filiisi nyǝ́mɑ polo nɑ pɑ́ cɑɣɑ tǝnɑ. \p \v 8 Tɛʋ femɑ, ɩlɛnɑ Filiisi nyǝ́mɑ polo sɩ pɑ kpɑkǝɣɩ sǝtɑɑ wontu. Ḿpʋ́ɣʋ́ pɑ mɑɣɑnɑ Sɑyuli nɑ ɩ pǝyɑlɑɑ tooso pɑ sǝpɑ Kilipʋwɑ pʋɣʋ tɑɑ. \v 9 Ɩlɛnɑ pɑ́ sɛtɩ Sɑyuli nyʋɣʋ nɑ pɑ́ wɔɣɔsɩ ɩ yoou wontu. Pǝ wɑɑlɩ kɛ́ pɑ yɑsɑ tɔm kʋpɑntʋ ntǝɣɩ Filiisi nyǝ́mɑ tɛtʋ tɑɑ, nɑ pɑ tɩɩŋ kutuluŋ tɑɑ nɑ yǝlɑɑ tǝnɑ nɩɩ. \v 10 Ɩlɛnɑ pɑ́ sɩɩ Sɑyuli wontu kɛ tʋɣʋ Asǝtɑtɩ kutuluɣu tɑɑ. Ḿpʋ́ɣʋ́ pɑ kɑmɑ Sɑyuli mɑɣɑmɑɣɑ kɛ ɩcɑtɛ nte pɑ yɑɑ sɩ Pɛtɩ-Seyɑŋ tɔ tǝ koluŋɑ tɔɔ. \p \v 11 Wɑɑtʋ wei Yɑpɛɛsɩ nyǝ́mɑ nɩɩwɑ ɩsǝnɑ Filiisi nyǝ́mɑ lɑpɑ Sɑyuli tɔ. \v 12 Ḿpʋ́ɣʋ́ ɑpɑlɑɑ tɑɑ ɑpɑlɑɑ kotɑɑ, nɑ pɑ́ tɔ ɑhoo tǝnɑ nɑ pɑ́ polo Pɛtɩ-Seyɑŋ nɑ pɑ́ lǝsɩ Sɑyuli nɑ ɩ pǝyɑlɑɑ, nɑ pɑ́ ponɑ-wɛɣɛ Yɑpɛɛsɩ nɑ pɑ́ wɔ-wɛɣɛ kɔkɔ. \v 13 Ɩlɛnɑ pɑ́ lǝsɩ pɑ mʋwɑ nɑ pɑ́ pi tʋɣʋ nɑkʋlɩ kʋ tɛɛ. Ɩlɛnɑ pɑ́ hɔkɔ nɔɔsɩ kɛ kʋyɛɛŋ nɑɑtosompɔɣɔlɑɣɑ.