\id 1PE - Dobu NT [dob] -Papua New Guinea 1985 (web version -2013) \h 1 PITA \toc1 Pita ꞌIna ꞌEtoladi ꞌEbweuna \toc2 1 Pita \toc3 1 Pi \mt1 PITA ꞌINA ꞌETOLADI ꞌEBWEUNA \ip Pita ꞌina ꞌetoladi gete ꞌenega ꞌieꞌiteda ꞌaene Yesu ꞌina bubuna maiboꞌana boboꞌana ta esi ꞌimiyamwau tuta nina baleꞌuya ꞌimiyami, ꞌenega ꞌaboꞌada wate tada miyamwau, ta esi ꞌilobweneda be ꞌatedaya tada gwausowala ma ꞌida emisa ꞌaiꞌaila, be muliyega Yaubada ꞌida ꞌetoseyeda. \c 1 \s1 Lokagutoki. \p \v 1 ꞌAboꞌagu Yesu Keliso ꞌana tosimana, gete ꞌigu leta ꞌemiya, ꞌomi Yaubada ꞌina tomotaiyao waesugalagala mali sena ꞌediya, nadigega Ponito be Galetia be Kapadosia be Esia, be wate Bitinia ꞌasadiyao ꞌediya. \v 2 \x * \xo 1:2 \xt 2 Te 2:13; Ep 1:4; Ib 12:24\x*ꞌOmi lowa Yaubada ꞌinuwena be ꞌaene ꞌida esinuwemi ꞌina tomotaiyao, ꞌenega ꞌina Yaluyaluwa Tabunega niꞌatu ꞌigieꞌesasemi, nate Natuna lalanega, be ꞌaene Yesu Keliso nina ꞌenana wada ematamatane. \p Oboboma be nuwasiwalowa sida sinabwa ꞌemiya. \s1 Emisa Yesu Keliso ꞌenaya \p \v 3 \x * \xo 1:3 \xt 1 Pi 1:23; Kol 1:12\x*Yaubada tada tupu, tauna ꞌida ꞌInapwana Yesu Keliso tamana, manuna ꞌiꞌatenuwa ꞌoleꞌoleyeda sinabwana, ga tubuwa auwauna ꞌiꞌebwaꞌeda Yesu Keliso ꞌina toololimana mwawasega ꞌenega. Gete manuna tuta yauna tanuwayaina ꞌaene ꞌina obobomao galewaya maꞌetamo talobadi. \v 4 Gote ꞌena oboboma nidi ꞌisaꞌu ꞌaiꞌailidi manumi, be geyaꞌabo sidaudaula, nai sitoꞌutoꞌumali, nai sisawasawala. \p \v 5 \x * \xo 1:5 \xt Kol 3:3-4; Gu 20:32; Yo 6:28\x*Be ꞌomi oboboma nidi wada lobadi, ꞌeguma Yaubada waemise ꞌaene ꞌina waiwaiyega ꞌida ꞌitaꞌiꞌisimi, be tuta ꞌana ꞌebe losalowa ꞌenaya ꞌetoseyana nina ꞌigibubunaya manumi ꞌida ꞌebwaꞌemi. \p \v 6 \x * \xo 1:6 \xt Ib 12:11; 1 Pi 5:10; Yob 23:10; Ye 1:3\x*ꞌEnega wada gwausowala sinabwana, ꞌanabwaꞌayoi tuta kukupana namo gete ꞌena ꞌaina ꞌebe tooyao mwaudi walobalobadi. \v 7 Gete ꞌediyega ꞌimi emisa Yesu manuna Yaubada ꞌitoodi. Nadigega tuga goula kaiwe sabeluluyega sitootoodi. Ta esi ꞌimi emisa goula ꞌisinabwa sinena, manuna goula yage gumwagumwalina. Ta ꞌabo ꞌimi emisa waiwaina, maꞌetamo Yesu Keliso ꞌina apwesama ꞌenaya, tupu be esaesa be ꞌamayaba wada lobadi. \p \v 8 \x * \xo 1:8 \xt Yo 20:29\x*Keliso nina tauna nigeya waꞌitaꞌita ta tuga waobobomena, ta gete tuga wate nigeya wada ꞌitena, ta tuwa tuga ꞌena waemisa, ta ꞌimi gwausowala ꞌenaya geyaꞌabo tagwaegwae. \v 9 Manuna ꞌimi emisa ꞌana masi niꞌatu ꞌena waapweapwesa, nate yaluyaluwami ꞌadi ꞌetoseyana. \v 10 \x * \xo 1:10 \xt Ais 53:1-12\x*Gete ꞌetoseyana nina lowa palopitao sienaidena ta siꞌebesena, ga ꞌetoseyana nina ꞌedaya siona upaupaena be ꞌaene Yaubada ꞌida ꞌebwaꞌeda. \v 11 \x * \xo 1:11 \xt Lu 24:26-27\x*Ta Keliso yaluyaluwana ꞌatediya ꞌigimi eꞌitedi ꞌina ꞌelouyao be ꞌina esaesa muliyega manudi, ga palopitao nidi mwalatoi siꞌebesa to tuta ꞌena be mwaꞌadega ꞌetoseyana nina ꞌida apwesaꞌesa. \p \v 12 \x * \xo 1:12 \xt Md 13:16-17; Ep 3:10\x*Ta Yaubada palopitao nidi ꞌieꞌitedi ꞌaene onaupaupa nidi sigimi simanedi nigeya taudi manudi, ta ꞌomi esi manumi, ta yage nina lowa manuna siona niꞌatu gete wanononodi, tetela boboꞌana ꞌana tosimanao ꞌediyega, nate Yaluyaluwa Tabuna galewega ꞌina waiwaiyega. Ta yage nidi boboꞌadi manudi sieonemi, aniloseyao galewaya nuwanuwadi be taudi wate sida mwalatoni. \s1 Bubuna ꞌesasena. \p \v 13 \x * \xo 1:13 \xt Lo 12:2\x*ꞌEnega yage gete manuna ꞌimi nuwanuwa maiboꞌana wagiepaꞌalidi, be ꞌimi emisa wada saꞌu ꞌaiꞌailidi, ꞌaene tuta nina Yesu Keliso ꞌida apwesama ꞌebe gwausowala wada loba Yaubada ꞌenega. \p \v 14 \x * \xo 1:14 \xt Lo 6:19; Ep 4:17-18\x*Ta Yaubada ꞌena wada ematamatana ta geyaꞌabo ꞌimi yalakwaiyao siloiloinemi, nadigega lowa ꞌimi tuta emwagemwage ꞌenaya. \v 15 \x * \xo 1:15 \xt 2 Ko 6:16-18, 7:1\x*Ta esi ꞌimi guinuwa maiboꞌadi ꞌediya wada bubuna palupaluna, nadigega tauna ꞌibwauyemi ꞌina bubuna ꞌesasena. \v 16 \x * \xo 1:16 \xt 1 Loi 19:2\x*Manuna Buki Tabu ꞌena ꞌigwae, \p “Wada gieꞌesasemi, nadigega ꞌaboꞌagu ꞌesasegu.” \p \v 17 \x * \xo 1:17 \xt 2 Loi 10:17\x*ꞌEtamo Yaubada ꞌina loina ꞌebweuna ta palupaluna ꞌenega tomota maiboꞌada ꞌida loineda, nadigega ꞌida guinuwa, boboꞌana, nai toꞌumalina. Tauna Yaubada nina waeesena Tamami ꞌimi sidasidao ꞌediya, ꞌenega ꞌilobwenemi be wada ꞌamayabe tuta maiboꞌana baleꞌu gete ꞌena wamiyami. \p \v 18 \x * \xo 1:18 \xt 1 Ko 6:20; Yo 1:29\x*Lowa ꞌimi bubuna tubumiyao ꞌediyega nigeya boboꞌana, ꞌenega Yaubada emaisa ꞌiguinuwena sabi ꞌetoseyemi. Ta ꞌami eꞌisa nina niꞌatu wamwalamwalatoni ꞌaene nigeya yage gumwagumwalidi, nadigega siliba nai goula, \v 19 ta esi eꞌisa nina Yaubada ꞌina lami lalana boboꞌana wawasae ꞌenega ꞌiꞌetoseyemi, tauna Keliso nina, boboꞌaiꞌailina ta ꞌesasena. \p \v 20 Yaubada Keliso nina ꞌigimi esinuwena ꞌina guinuwa gete manuna, ta muliyega baleꞌu ꞌimweluluina, ta niꞌatu tuta ꞌana ꞌebe losalowa ꞌenaya Keliso nina ꞌiapwesama, ꞌaboꞌada manuda. \v 21 Ga tauna Keliso nina ꞌenega Yaubada waemisena ꞌaene tauna mwawasega ꞌigietoolo limena ga ꞌebemi esaesa ꞌena ꞌisaꞌuna, ꞌenega ꞌimi emisa be ꞌimi nuwayaina wasaꞌu ꞌaiꞌailidi Yaubada ꞌenaya. \v 22 \x * \xo 1:22 \xt Yo 13:34\x*ꞌEnega niꞌatu ꞌeda palupaluna wamuliya ꞌaiꞌailina, gote ꞌenega ꞌimi ꞌesasa walobena, ta wate taudi gosemiyao waobobomedi ꞌatemi maiboꞌana ꞌenega, ꞌenega ꞌilobwenemi be wada eobooboboma ꞌebweuna ꞌebweuna, oboboma ꞌaiꞌaila ꞌenega. \p \v 23 \x * \xo 1:23 \xt Yo 1:13; 1 Pi 1:3\x*ꞌEnega ꞌomi niꞌatu watubuwa limana, nigeya tamamiyao mwawamwawasidi ꞌediyega, ta esi Tamami mayawasina ta miyamiya atayana ꞌina ona ꞌenega. \v 24 \x * \xo 1:24 \xt Ais 40:6-8\x*Nadigega tuga Buki Tabu ꞌina simana ꞌigwae, \p “Tomota maiboꞌadi ꞌatuwa pwatula, ta ꞌidi esaesao ꞌatuwa pwatula nidi senidiyao. \p Manuna pwatula nidi ꞌiabe simwamwawasa, ꞌenega senidiyao wate siꞌoapelu. \p \v 25 Ta esi ꞌInapwana ꞌina ona miyamiya atayana.” \p Ona nina gete tuga ꞌedaya ꞌimiyami, nate tetela boboꞌana tauna niꞌatu wanonona. \c 2 \s1 ꞌOla nina mayawasina. \p \v 1 \x * \xo 2:1 \xt Ep 4:22; Ye 1:21\x*ꞌEnega ꞌimi toꞌumalinao be ꞌimi kabokaboyao onega be guinuwega, be ꞌimi eꞌipiꞌipiyao, be ꞌimi ꞌawatoꞌumaliyao wada guitoyasedi, \v 2 ta ꞌilobwenemi be yaluyaluwami ꞌana susu boboꞌana wada ꞌebese. Nadigega taudi gogama meyameyadi susu nuwanuwadi, be susu nina yaluyaluwami ꞌadi ꞌetoseyana manuna. \p \v 3 Onaꞌaiꞌaila, ꞌida ꞌInapwana ꞌina ꞌatenuwaꞌoleꞌole niꞌatu walotoona, \v 4 \x * \xo 2:4 \xt 1 Ko 3:11; Lo 12:1\x*ꞌenega wada mai ꞌInapwana nina ꞌenaya, tauna ꞌola mayawasina me baleꞌu sieꞌidiꞌidiyena, ta esi Yaubada nuwanuwana ga ꞌiesinuwena. \p \v 5 ꞌEnega ꞌomi wate ꞌatuwa mwadale mayawasina, yaluyaluwami wada tagwaledi, be ꞌemiyega Yaubada ꞌina Anuwa ꞌida ꞌabi, be gote ꞌena wada etotaliya ꞌesasemi, ta Yesu Keliso ꞌida lememi be yaluyaluwamiyega wada taliya boboꞌana Yaubada ꞌenaya. \v 6 \x * \xo 2:6 \xt Ais 28:16\x*Nadigega wate Buki Tabu ꞌena ꞌigwae, \p “Waꞌita ꞌola gete boboꞌana ta esiesinuwana yasaꞌusaꞌu nugane anuwa ꞌana ꞌabi, ꞌasa Sayoni ꞌenaya, manuna. ꞌEnega ꞌabo yaisigedi taudi siemisena, geyaꞌabo siomayamaya.” \p \v 7 \x * \xo 2:7 \xt Sam 118:22\x*Ta ꞌomi yaisigedi ꞌola gete waemisena, ꞌemiya ꞌola boboꞌana wawasae, ta yaisigedi taudi nigeya ꞌena siemiemisa manudi Buki Tabu ꞌena ꞌisimana, ꞌigwae, \p “ꞌOla nina lowa toꞌabi anuwa siguitoyasena, ta gete tugai niꞌatu sietoolona be ꞌieꞌola nugana, be ꞌola maiboꞌadi ꞌiloinedi.” \p \v 8 \x * \xo 2:8 \xt Ais 8:14\x*Ta wate ꞌigwae, \p “ꞌOla gete tomota ꞌidi ꞌebe esetupe, maꞌetamo ꞌenaya siesetupedi ta sibebeꞌu.” \p Ta siesetupedi ꞌenaya manuna ona nigeya siemiemise. Gete nadigega Yaubada ꞌina gimiloina manudi. \p \v 9 \x * \xo 2:9 \xt Sia 19:5-6; Ais 9:2; Ep 5:8\x*Ta ꞌomi nigeya nadigega taudi, ta ꞌomi esi Yaubada ꞌina boda esiesinuwami, ꞌenega ꞌomi kini nina ꞌina totaliyao ta ꞌina tomotaiyao ꞌesasemi, manuna sena guguyoi ꞌenega ꞌibwauyemi, ga ꞌina maedana toboboꞌana sana ꞌena ꞌisaꞌumi, be ꞌaene ꞌina guinuwa boboꞌana gete wada simane. \p \v 10 \x * \xo 2:10 \xt Osi 1:10; Lo 9:25; 1 Pi 1:3\x*Onaꞌaiꞌaila, tuta lowa ꞌediya ꞌomi nigeya waeboda ꞌebweu, ta gete tuga niꞌatu Yaubada ꞌena waeboda ꞌebweuna; ta lowa wate Yaubada ꞌina ꞌatenuwaꞌoleꞌole nigeya ꞌemiya ꞌimiyami, ta gete tuga niꞌatu walobena. \s1 Yaubada ꞌina toguinuwao. \p \v 11 \x * \xo 2:11 \xt Ga 5:16-17, 24\x*Ta gosegwao ꞌemiya yada simana apwesa ꞌaene ꞌaboꞌada baleꞌu gete ꞌenaya toesugalagala, ꞌenega ꞌimi yalakwaiyao nidi ꞌatemiya simiyami waguitoyasedi, manuna yaluyaluwami sietalauwaledi. \v 12 \x * \xo 2:12 \xt Md 5:16\x*Ta wada bubuna boboꞌana taudi nigeya me Yudia ꞌediya. Manuna gete tuga ꞌetamo siꞌawaꞌawa toꞌumaliyemi, ta tuta muliyega ꞌimi guinuwa boboꞌana sida ꞌita, be ꞌenega tuta nina Yaubada ꞌiapwesama Yaubada nina sida tupu. \p \v 13 \x * \xo 2:13 \xt Lo 13:1-7\x*Ta niꞌatu ꞌomi ꞌInapwana nina ꞌina boda, ꞌenega ꞌilobwenemi be loina yauna baleꞌuya wada ꞌamayabedi, nadigega kini ꞌina loina ꞌena wada tagwalemi, manuna tauna toloina sinabwana, \v 14 ta wate gabemaniyao wada ꞌamayabedi, manuna kini nina tauna ꞌiesinuwedi be gabemani nidi totoꞌumalidi sida loinedi, ta toboboꞌadi sida ꞌawaboboꞌanedi. \v 15 \x * \xo 2:15 \xt 1 Pi 3:15-17\x*Ta Yaubada ꞌina nuwanuwa gete be ꞌaene toemwagemwageyao, ꞌabo sida ona besobeso manumi, ꞌimi guinuwa boboꞌana ꞌetamo sida ꞌita, be geyaꞌabo wate toꞌase manumi sioneone. \p \v 16 \x * \xo 2:16 \xt Ga 5:13\x*Ta ꞌomi esi niꞌatu Yaubada ꞌiliꞌamimi be ꞌaene taumimo wada loinemi, ta esi geyaꞌabo guinuwa toꞌumalidi ꞌediya watautauya, ta wada guinuwa tuga nadigega Yaubada ꞌina toguinuwao. \v 17 ꞌEnega tomota maiboꞌadi wada ꞌamayabedi, ta gosemiyao taudi Yesu ꞌana toemisao wada obobomedi. Yaubada ꞌena wada ꞌamayaba sinabwana, be wate kini wada ꞌamayabe. \s1 Keliso manuda ꞌiꞌelouya \p \v 18 \x * \xo 2:18 \xt Ep 6:5-7\x*ꞌEnega ꞌomi toguinuwao, ꞌimi ꞌenaꞌiyao wada ꞌamayabedi be ꞌediya wada ematamatana, ta nigeya ꞌaene ꞌenaꞌiyao boboꞌadi namo ꞌediya, taudi ꞌidi loina paꞌalidi ꞌediya wate. \v 19 Manuna ꞌabo nigeya ꞌebweu ꞌimi guinuwa toꞌumalina, ta sigieꞌelouya daisimi be Yaubada manuna wanuwanuwa sinabwana ga waeꞌalamaꞌiꞌitanemi, nate bubuna boboꞌana Yaubada matanaya. \v 20 \x * \xo 2:20 \xt 1 Pi 4:14\x*Ta wada nuwaꞌiꞌisi ꞌaene ꞌabo ꞌida guinuwa toꞌumalina ꞌenega sigieꞌelouyaeda be taeꞌalamaꞌiꞌitana, nate nigeya yage sinabwana. Ta esi ꞌabo ꞌida guinuwa boboꞌana ꞌenega sigieꞌelouyaeda be taeꞌalamaꞌiꞌitana, Yaubada manuda ꞌida gwausowala. \p \v 21 \x * \xo 2:21 \xt Md 16:24\x*Ta niꞌatu ꞌeda gete manuna Yaubada ꞌibwauyeda, manuna Keliso tauna manuda ꞌiꞌelouya, ga ꞌebe eꞌita ꞌisaꞌuna ꞌedaya be ꞌaene ꞌae iyaena tada muliyedi. \v 22 \x * \xo 2:22 \xt Ais 53:9\x*Manuna tauna nigeya ꞌina toꞌumalinamo ta wate nigeya kabo ꞌawanega ꞌida apwesa. \v 23 \x * \xo 2:23 \xt Ais 53:7; Lo 12:19\x*Ta tuta nina siꞌawa toꞌumaliyena nigeya wate ꞌediya ꞌieꞌieꞌisa, ta wate sigieꞌelouyaena ta nigeya ꞌigamwagamwasowaledi, ta esi Yaubada ꞌiemisa ꞌaiꞌailena, manuna tauna Toloina palupaluna. \p \v 24 \x * \xo 2:24 \xt 2 Ko 5:21; Ais 53:5-6\x*Onaꞌaiꞌaila, Keliso tauna oonega ꞌida toꞌumalinao ꞌiꞌaalidi kelose ꞌenaya, be gote ꞌenega ꞌaene ꞌida bubuna toꞌumalidi sigugumwala, ta bubuna palupaluna ꞌenega tatatauya. Tauna ꞌana badi ꞌenega ꞌimi boboꞌana walobena. \v 25 \x * \xo 2:25 \xt Yo 10:11\x*Onaꞌaiꞌaila, ꞌomi ꞌatuwa sipi loseloseyemi, ga niꞌatu toꞌitaꞌiꞌita sipi ꞌiꞌauꞌewa limemi ꞌenaya, tauna yaluyaluwami ꞌana toꞌitaꞌiꞌita. \c 3 \s1 Aiai nidi ꞌadi loina. \p \v 1-2 \x * \xo 3:1-2 \xt Ep 5:22-24; 1 Ko 7:12-16; Ta 2:4-5\x*Nadigega ꞌomi wate toai mewainemi mwanemiyao wada ꞌamayabedi, ꞌenega ꞌabo taudi nigeya Yaubada ꞌina ona siemiemise, ꞌomi ꞌimi guinuwa boboꞌana ꞌamayabega wada eꞌitadi, be ꞌenega sida emisa. \v 3 \x * \xo 3:3 \xt 1 Ti 2:9-10\x*Ta geyaꞌabo waeiyalimi yage apweapwesadi ꞌediyega, nadigega ꞌuyaꞌuyami waguinuwa ꞌaiꞌailidi, nai yage goula ꞌediyega waeiyalimi, nai ꞌami ꞌoamao boboꞌadi waꞌotedi, \v 4 ta esi ꞌatemi wada eiyalidi iyalao miyamiya atayadi ꞌediyega, taudi nadigega bubuna nuwana be nuwamwaꞌuta ꞌediyega. Wada nuwaꞌiꞌisi ꞌaene yage gete yage sinabwana Yaubada matanaya. \p \v 5 Nadigega lowa taudi iine totapwalolo Yaubada siemisena ga ꞌatedi sieiyalina bubuna nuwana be nuwamwaꞌuta ꞌediyega, ga mwanediyao siꞌamayabedi. \v 6 Nadigega wate Sela mwanena Ebelaamo ꞌenana ꞌiematamatanena ga ꞌiꞌawa ꞌinapwanena. Ta ꞌabo ꞌomi wabubuna boboꞌana, be geyaꞌabo ꞌebweu yage wamatamataute, ꞌomi Sela natunao. \p \v 7 \x * \xo 3:7 \xt Ep 5:25-30; Kol 3:19\x*Ta ꞌomi wate toai meꞌolotomi, mamwanemiyao wamiyami, wada nuwayai ꞌaene taudi nenetadi, ꞌenega wada ꞌamayabedi be waꞌitaꞌiꞌisidi, manuna ꞌomi be mwanemiyao maꞌemiyao yawasimi Yaubada ꞌiꞌebwaꞌemi. Gete nadigega wabubunaꞌesa be ꞌenega geyaꞌabo toꞌumalina ꞌimi sidasidao ꞌiꞌetoꞌetobodedi. \s1 Guinuwa boboꞌana ꞌelouya ꞌena ꞌimiyami. \p \v 8 \x * \xo 3:8 \xt Lo 12:16-18; Md 5:44; 1 Te 5:15; Ep 4:32\x*Gete ꞌigu ona ꞌana ꞌebe losalowa ꞌemiya ꞌaene ꞌimi nuwenuwega be ꞌami lotoonega wada eꞌebweu be wada eoboobobomemi, be ma imi nuwamwaꞌuta wada ꞌatenuwa ꞌoleꞌoleyemi. \p \v 9 Ta ꞌabo ꞌaidi ꞌemiya siguinuwa toꞌumalina, geyaꞌabo ꞌediya waeꞌieꞌisa, ta ꞌabo wate sieliyemi geyaꞌabo waelieliyadi. Ta esi wada eꞌisadi ona boboꞌana ꞌenega, ta Yaubada ꞌionaupaupa saba be ꞌaene ꞌida obobomemi, ꞌabo ꞌomi ona obobomega ꞌediya waeꞌisa. \v 10 \x * \xo 3:10 \xt Sam 34:12-16\x*Nadigega Buki Tabu ꞌena ꞌisimana, ꞌigwae, \p “ꞌAbo yaita tauna nuwanuwana be ꞌida gwausowala ꞌasiyata maiboꞌana ꞌediya, ꞌilobwenena be ona besobeso be kabo ꞌida losaꞌu, \p \v 11 ta wate guinuwa toꞌumalidi ꞌida guitoyasedi, be ꞌida guinuwa boboꞌana mali tomota ꞌediya, be wate ꞌida etapewa waiwai nuwasiwalowa manuna. \p \v 12 Manuna ꞌida ꞌInapwana tuta yauyauna toboboꞌadi ꞌilomataꞌiꞌisidi, be wate ꞌidi sidasidao ꞌinono ꞌaiꞌailidi, ta taudi totoꞌumalidi ꞌiguitoyasedi.” \p \v 13 \x * \xo 3:13 \xt Md 10:28; Ona 16:7; Lo 13:3\x*Onaꞌaiꞌaila, nigeya sawesawenaya be ꞌebweu yaita ꞌigiegie ꞌelouyaemi ꞌabo yage boboꞌana nuwami ꞌiꞌewena, be tuta yauyauna ꞌena waguiguinuwa. \p \v 14 \x * \xo 3:14 \xt Ib 10:5-6\x*Ta geyaꞌabo tomota wamatamatautedi nai wanuwanuwa mwau ꞌediya, ta esi wada gwausowala, ꞌabo yage boboꞌana waguiguinuwe be sigieꞌelouyaemi, \v 15 \x * \xo 3:15 \xt Kol 4:6; 1 Pi 2:15\x*ta esi ꞌatemiyega ꞌida ꞌInapwana Keliso wada ꞌamayabe. Be ꞌenega ꞌabo yaita ꞌienaidemi be ꞌida gwae, “Toꞌase manuna ꞌuemiemisa?” ta ꞌomi niꞌatu ma imi eꞌisa boboꞌana wada simana ꞌediya, ta geyaꞌabo ma imi oopaꞌala, ta esi ma imi bubuna nuwana ꞌenega waeonadi. \p \v 16 Ta toꞌase wanuwena boboꞌana, tuta yauyauna nadigega wada guiguinuwaꞌesa, ꞌenega ꞌabo yaisigedi siꞌawa toꞌumaliyemi manuna ꞌaene ꞌomi Keliso ꞌana tomuliyao, maꞌetamo sida omayamaya, ꞌabo ꞌimi bubuna boboꞌana waeꞌitaedi. \p \v 17 \x * \xo 3:17 \xt 1 Pi 2:20\x*ꞌEguma Yaubada ꞌinuwena ꞌaene ꞌelouya tada loba, ꞌilobweneda tada ꞌelouya ꞌida guinuwa boboꞌana manuna, ta saꞌi nigeya ꞌana ꞌita boboꞌana guinuwa toꞌumalina manuna. \p \v 18 Onaꞌaiꞌaila, Keliso maꞌebweuna ꞌimwawasa ꞌida toꞌumalinao manudi, ta tauna tai boboꞌana, ta ꞌaboꞌada totoꞌumalida ga manuda ꞌimwawasa, be gote ꞌenega ꞌida ꞌauꞌewada Yaubada ꞌena. Ta Keliso oona namo siloemwawasina, ta yaluyaluwana nigeya. \p \v 19 \x * \xo 3:19 \xt Ep 4:9-10; Pi 2:9-10\x*ꞌEnega yaluyaluwana ꞌiapwesa ga ꞌitauya yaluyaluwa yoniyonidi ꞌediya ꞌiloguguya. \v 20 \x * \xo 3:20 \xt Nug 7:7\x*Yaluyaluwa nidi tomota yaluyaluwadi, taudi lowaenei Noa ꞌina tutaya Yaubada manudi ꞌieꞌalamaꞌiꞌitana be ꞌaene ꞌena sida emisa, ta nigeya. ꞌEnega maiboꞌadi muluwa ꞌenega sidalala, ta puꞌepuꞌedimo bwasiyega ꞌiꞌetoseyedi, nadigega nima ta ꞌetoi, waga nina Noa ꞌiꞌabinaya ꞌenega. \p \v 21 \x * \xo 3:21 \xt Lo 6:4; Ta 3:4-5; Yo 3:5; Ep 1:20-21\x*Bwasi nina gete ꞌieꞌita ꞌaiꞌaila ꞌedaya ꞌaene gete tuga bwasi nina ꞌebe bapitaiso ꞌiꞌetoseyeda. Ta bapitaiso nina ꞌenega nigeya ꞌaene bwalada ꞌana ꞌutu namo manuna, ta esi ꞌida sidesidega Yaubada ꞌateda ꞌigieꞌesasadi, Yesu Keliso ꞌina toololimana ꞌenega, \v 22 tauna niꞌatu ꞌituꞌe galewaya ga gete tuga Yaubada ꞌatainaya ꞌimiyami, ga aniloseyao be galewa ꞌadi toloinao maiboꞌadi ꞌiloiloinedi. \c 4 \s1 ꞌIda bubuna tada saꞌugelasedi. \p \v 1 \x * \xo 4:1 \xt 2 Ko 5:15\x*Wada nuwaꞌiꞌisi ꞌaene tuta nina Yesu ꞌietomotai ꞌelouya ꞌilobena, ta ꞌimi nuwanuwa wasaꞌudi Yesu nadigega, be ꞌenega taumimo wada giepaꞌalimi, manuna ꞌabo yaisigedi taudi oodiyega ꞌelouya silobaloba, ꞌidi bubuna toꞌumalina niꞌatu ꞌigumwala. \p \v 2 \x * \xo 4:2 \xt 1 Yo 2:16-17\x*ꞌEnega ꞌida tuta maiboꞌana baleꞌuya tamiyami, tada tagwaleda Yaubada ꞌenaya be tauna ꞌida loineda, ta ꞌida yalakwaiya geyaꞌabo ꞌiloiloineda. \p \v 3 \x * \xo 4:3 \xt Ep 2:2-3; Ta 3:3\x*Lowa ꞌimi bubuna toꞌumalina, nadigega taudi guguyoi ꞌana tomiyanao, be bubuna nidi getedi wada guitoyasedi, nadigega sogala be yalakwaiya be bwasi waiwaidi ꞌadi numa kabaleya, be egosigosiyana guinuwa toꞌumalidi manudi, be wate emisa kabokabo mali yageyao ꞌediya. \v 4 Ta tomiya apwesa nidi sinuwa owana ꞌabo ꞌomi nigeya maꞌemiyao yage nidi toꞌumalidi waguiguinuwedi, ꞌenega siꞌawa toꞌumaliyemi. \v 5 Ta esi ꞌetamo Yaubada tomota mayawasidi be mwawamwawasidi ꞌida bwaꞌomatadi, be ꞌenega taudi tomiya apwesa nidi sida etala matanaya. \v 6 \x * \xo 4:6 \xt Lo 8:10\x*Gete ꞌalena ꞌenega tetela boboꞌana ꞌiguguyaena tomwawasao ꞌediya, be tuta mayawasidiya bwaꞌomatana sida loba, ta yaluyaluwadiyega yawasidi sida loba Yaubada ꞌenega. \p \v 7 \x * \xo 4:7 \xt Lo 12:9-13\x*Ta niꞌatu be yage maiboꞌana sigugumwala. ꞌEnega waꞌitaꞌiꞌisimi be geyaꞌabo waloꞌameꞌame, ta esi tuta yauyauna wada sidasida Yaubada ꞌena. \v 8 ꞌEnega wada eobooboboma ꞌaiꞌaila ꞌebweuna ꞌebweuna ꞌemiya, manuna oboboma yage maiboꞌadi ꞌisinabwa sinedi. Ta wate oboboma sawesawenaya be toꞌumalina yaudi ꞌikweudi. \v 9 ꞌEnega gosemiyao wabwauyedi ꞌimi anuwaya nuwa boboꞌanega, ta geyaꞌabo manudi walomulomugi. \p \v 10 \x * \xo 4:10 \xt Lo 12:6-8; 1 Ko 12:4-7\x*Ta niꞌatu ꞌebweuna ꞌebweuna Yaubada egueguyai dumadumadi be dumadumadi ꞌiꞌebwaꞌemi, ꞌenega egueguyai nidi ꞌediyega wada guinuwa be gosemiyao wada lemedi, be ꞌenega ꞌomi Yaubada ꞌina toguinuwao boboꞌami. \v 11 ꞌEnega yaisigedi ꞌomi waetosimana wada etosimana tuga nadigega Yaubada ꞌina ona wasimasimane, ta ꞌabo yaisigedi ꞌomi walemalema wada lema tuga ꞌimi waiwai maiboꞌanega, nadigega waiwai nina ꞌiꞌebwaꞌemi, be ꞌenega guinuwa maiboꞌadi ꞌediyega tomota Yesu Keliso sida mwalatoni be Yaubada sida tupu, manuna tauna Toesaesa sana, ta Toewaiwai sana, tuta maiboꞌana ꞌediya. Eimeni. \s1 Yesu ꞌina tomotaiyao siꞌeloꞌelouya. \p \v 12 Ta tasigwao, geyaꞌabo ma imi nuwaowana ꞌabo tuta nina ꞌebetoo mwaudi walobadi. Geyaꞌabo wanuwanuwa ꞌaene siapweapwesa daita. \v 13 Ta esi wada gwausowala manuna Yesu Keliso ꞌelouya ꞌilobena, ga ꞌomi nadigega tuga walobalobaꞌese, be muliyega tuta nina ꞌina esaesa ꞌiapwesama wada gwausowala ꞌaiꞌaila. \p \v 14 \x * \xo 4:14 \xt Md 5:11\x*\x * \xo 4:14 \xt 1 Pi 2:19-20\x*Ta ꞌabo tomota siꞌawa toꞌumaliyemi ꞌimi emisa Keliso ꞌenaya manuna, wada gwausowala tuga, manuna Yaubada yaluyaluwana ꞌesasena niꞌatu ꞌemiya ꞌimiyami. \v 15 Ta esi nigeya yage boboꞌana manumi, ꞌabo waloemwawasa, nai waꞌiꞌipwala, nai waloegesi, nai waguinuwa besobeso, be manudi ꞌelouya waloba. \v 16 \x * \xo 4:16 \xt Gu 5:41\x*Ta yage boboꞌana esi, ꞌabo ꞌomi Keliso ꞌina bodao be ꞌelouya waloba. Nate nigeya ꞌebe omayamaya, ta esi Yaubada wada tupu, manuna ꞌomi niꞌatu Keliso ꞌina bodao. \p \v 17 Ta niꞌatu tuta ꞌimai saba be bwaꞌomatana ꞌieꞌale, be ꞌenega Yaubada ꞌina tomotaiyao ꞌida gimi bwaꞌomatada, be muliyega taudi ꞌina tetela boboꞌana nigeya siemiemise, ꞌidi toꞌumalina ꞌana eꞌisa mwau wawasae sida loba. \v 18 \x * \xo 4:18 \xt Ona 11:31\x*Ta niꞌatu Buki Tabu ꞌena ꞌisimana, ꞌigwae, \p “Yaubada ꞌena mwauna be ꞌaene toboboꞌadi ꞌida ꞌetoseyedi, ta esi totoꞌumalidi, taudi Yaubada ꞌana toeꞌidiꞌidiyao ꞌadi ꞌetoseyana mwau wawasae.” \p \v 19 ꞌEnega ꞌabo ꞌomi Yaubada ꞌina nuwena ꞌenega ꞌelouya walobadi, yawasimi wada tagwaledi tauna ꞌena, be ꞌenega ꞌida ꞌitaꞌiꞌisimi, manuna tauna ꞌada Tomweluluwa boboꞌaiꞌailina; ta ꞌomi wate nadigega wada bubuna boboꞌana. \c 5 \s1 Yaubada ꞌina tomotaiyao ꞌadi ꞌitaꞌiꞌita. \p \v 1 Toekalesiyao ꞌidi ꞌinapwanao ꞌomi, ꞌaene yada gienuwaꞌiꞌisimi ꞌimi paisewa manuna. Manuna ꞌaboꞌagu ꞌebweu wate toekalesiyao ꞌidi ꞌinapwana, ga ꞌaboꞌagu mataguyega Keliso ꞌina ꞌelouya yaꞌitena, be maꞌetamo ꞌina esaesa maemaedanina ꞌena yada miyami to tuta ꞌabo ꞌina esaesa nina ꞌigieapwese. \p \v 2 \x * \xo 5:2 \xt Gu 20:28\x*ꞌEnega wate yada emataluwemi ꞌaene ꞌimi bodao nidi wada ꞌitaꞌiꞌisidi, taudi nate Yaubada ꞌina tomotaiyao. Ta wada ꞌitaꞌiꞌisidi ꞌimi ꞌatetagwalega tuga nadigega Yaubada ꞌina nuwena, ta geyaꞌabo ma imi logwautoyasa. Ta ꞌimi guinuwa wada guinuwedi, nigeya maisa manuna, ta esi tagwalega wada guinuwa. \p \v 3 \x * \xo 5:3 \xt Pilim 1:14; 1 Ti 4:12, 5:1; Yo 13:14-15\x*Ta geyaꞌabo watoo be waetoloina ꞌediya, ta esi bubuna boboꞌana wada eꞌitae ꞌediya, be sida muliyemi. \v 4 Be ꞌenega tuta nina Toꞌitaꞌiꞌita sinabwana ꞌiapwesama, tauna ꞌenega ꞌami pali boboꞌana ta miyamiya atayana waloba. \p \v 5 \x * \xo 5:5 \xt Ona 3:34; Lu 22:26\x*ꞌEnega ꞌomi wate tubu lagalagao ꞌinapwanao wada ꞌamayabedi, be maiboꞌami wada nuwamwaꞌuta be ꞌebweuna ꞌebweuna ꞌemiya wada elemalema. Nadigega tuga Buki Tabu ꞌisimana, ꞌigwae, \p “Yaubada tonuwatuꞌe ꞌiꞌetobodedi, ta esi tonuwamwaꞌuta ꞌiobobomedi.” \p \v 6 \x * \xo 5:6 \xt Pi 2:8-9\x*ꞌEnega wada nuwamwaꞌuta be wada tagwalemi Yaubada Toewaiwai sana nimanaya, be ꞌenega muliyega tauna ꞌina tuta boboꞌana ꞌenaya ꞌida gituꞌeyemi. \p \v 7 \x * \xo 5:7 \xt Md 6:25-26\x*Ta ꞌami mwauyao maiboꞌadi Yaubada ꞌena wada ꞌebwaya, be ꞌenega ꞌami mwau nidi ꞌiꞌewayauledi, manuna Yaubada tauna ꞌiꞌatenuwaꞌoleꞌole ꞌaiꞌailemi. \p \v 8 \x * \xo 5:8 \xt 2 Ti 4:17-18; Lo 8:18\x*ꞌEnega wada lomataꞌiꞌita ꞌaiꞌailemi ꞌami talauwala Seitani ꞌenega. Manuna Seitani tauna nadigega bosasa mitawaya, tuta yauyauna ꞌisakosakowasi ta ꞌiꞌebeꞌebesa be ꞌaene ꞌana tai ꞌida loba, be ꞌida ꞌani. \v 9 \x * \xo 5:9 \xt Ep 6:11-13; Ye 4:7\x*Ta geyaꞌabo wamatamatauta, ta ꞌimi emisa ꞌena wada toolopaꞌala, manuna wada mwalatoni ꞌaene gosedao taudi Yesu ꞌana toemisao mwau nidi silobalobadi sena maiboꞌadi ꞌediya. \p \v 10 \x * \xo 5:10 \xt 1 Te 5:23-24\x*Yaubada tauna ꞌatenuwaꞌoleꞌole ꞌalena niꞌatu ꞌibwauyeda be ꞌaene ꞌina esaesa miyamiya atayana ꞌena tada miyami Keliso maꞌeda. \p Ta ꞌimi ꞌelouya tuta kukupana namo be sigugumwala, ta muliyega Yaubada ꞌida gieꞌesasemi be ꞌida giepaꞌalimi be ꞌida giewaiwaiyemi be ꞌaene wada miya boboꞌana. \v 11 Manuna tauna Toewaiwai miyamiya atayana. Eimeni. \s1 Ona oboboma \p \v 12 \x * \xo 5:12 \xt Gu 15:22\x*ꞌImi leta gidalina gete Sailasa ꞌilemegu ga yaꞌetoladina manumi. Tauna Sailasa nina taeesena ꞌaene ꞌebweu tasidai ma ina emisa. \p ꞌEnega ꞌimi leta gete ꞌena nuwanuwagu be Yaubada ꞌina oboboma ꞌaiꞌaila yada simane ꞌemiya, be ꞌenaya wada toolopaꞌala. \p \v 13 \x * \xo 5:13 \xt 2 Ti 4:11; Lo 1:7\x*Ta wate toekalesiyao sena gete Babiloni ꞌenaya ꞌidi oboboma ꞌemiya. Taudi Yaubada ꞌiesinuwedi nadigega tuga ꞌomi ꞌiesinuwemi, ꞌidi ona oboboma ꞌemiya. Ta wate natugu Maki ꞌina ona oboboma ꞌemiya. \p \v 14 ꞌEnega wada eobooboboma ꞌebweuna ꞌebweuna ꞌenaya, be wada enimalotuna oboboma ꞌaiꞌailega. Ta ꞌomi Keliso ꞌina tomotaiyao wada miya gwausowala. \cls ꞌAboꞌagu Pita.