\id 1JN \toc2 1 John \toc1 1 John \mt1 1 John \c 1 \p \v 1 Djiniŋ djaŋuny ŋarri irr wukirridjim kirimban marrga lidjarr bultjigi yulbi, ŋunuŋi, nibi bultjin girim nyaninyi yagirri “Yan Wanŋigiṉiŋ”. A ŋunuŋi baman ŋurrwakŋ, nyani nyi'nyininy ŋurrnuŋgaḻ bilidjirri; a nyanŋaŋ yan nibi marrŋini, a nyaniny galŋi nibi nyaŋiṉi ŋinibilar mildji. Ŋiy, yirrimban nibi nyaŋiṉi nyaniny, a nyaninyi galŋi nibi gatjidjini ŋinibilar gumbirrdji; a djiniban lidja nibi bultjinmi nyanŋapibi. \v 2 Ŋuṉi yuldji gatjinmi birral wanŋi, ŋunuŋi wanŋi-giḻiwiḻiŋakiṉiŋi, a nyani nyi'nyininyi Gunydjirrgirar; a ŋunuŋ wanŋigiṉiŋ birraldjiniban miri yuldjiniban, bilapilaŋ miri ŋilimban, girri nibi nyaŋiṉiban nyaninyi. A bilapilaŋban, miri mil-marŋgigiṉpili nibi, a lidja nibi bultjinmiban nyanŋapibiban. Nyani miri wanŋi-giḻiwiḻiŋakiṉiŋi, a wirrban balidji, yarim nyi'nyinidjipm bintjiban ŋurrgima. A ŋunuŋi baman pirr nyani nyi'nyininy giḻiwiḻim Gunydjirrgirar ŋunukirri ŋurrnaŋgaḻ bilidjirri, ban djini'djiniŋ nyanibi inydji mil-ḻirrpiniban nyanŋarki djiḻi ŋilimilar munatjamirriban. \v 3 Bubalikiṉiŋ nibi nyaŋiṉi a nibi marrŋini, ŋunitjini mala lidja nibi bultjigi, marrga ŋilidji nibila lidji maltjigiban a wurpmban mala yulpili limi, miri wurpirrimban rummirri lim nyinidjiban. A ŋinibilaŋi, nibi nyini kirimban giḻiwiḻim Gunydjirrgirarban, a nyanŋar Walkirgirar Djesur Christarban, miri wurpmban mala. \v 4 Ŋurrumban nibi galŋ-ṉitjanydjirri, a nibi wukirridjim ŋilidjaliban marrga ŋilidji bintji ŋurrgima lidji galŋ-ṉitjanydjidji. \p \v 5 A djiniban ŋunuŋ djaŋuny nibi marrŋini nyanŋapibi, miri Djesubi, a ŋunuŋ ŋurrgima djaŋuny lida nibi bultjigi, bilapilaŋ gam': Gunydjirrŋimi ŋunuŋ Warrpaḏaḏadjnyiri a wirrpm nyanŋar gar-maliri, miri mirikunu rum mala, a bilapilaŋ. \v 6 A marrga ŋunubilaŋ lim bintji giŋidji, “Ŋarri ŋurrum Godkiṉiŋban”, bil biḏakipm lim giri gar-malirmirrpm, miri rummirrpm mirgimirrpm, girri inydji lim yulgimban, a lim burr-birrindjiŋin girimban Godŋir birralŋir rumŋir. \v 7 Bil ŋunubilaŋ lim giri warrpaḏaḏamirrpmi, bindjirr ŋurrgima miri nyanibipm Gunydjirrŋimi girim nyini maṉŋibirrimirrpmi, girri wurpilipmban lim nyinidji giri mala; a Djesu, ŋunuŋ Gunydjirrgiraŋ Walkiripm, nyanŋari buḏiri limiliny rurrtjirrmigiban, miri limiliny ŋalwirrgidjigi ŋilimilaŋir mirgiŋir. Ban ŋunubilaŋ bintji ŋurrgima lim giŋidji gam', “Wirrban mirgi irr gatjirri ŋarribibi”, girri miri bilapilaŋban mayali inydji lim ŋagirrgi, a nyanŋaŋ birral rum iŋkiban ŋurriyi ŋilimilar. \v 8-9 Bil ŋunubilaŋ bintji ŋurrgima inganydji lim bultjigi Gunydjirrgirki gam', “Gunydjirra, yirrimban mirikunu yul ŋarri, mirgiban irr djamadjili”, girri nyani Gunydjirrar limila djuy-bultjigiban, a limiliny ŋalwirrgidjigiban bukmakŋir ŋilimilaŋir mirgiŋir, gima Miligidji nyani wiḻi nyanŋapibi yan gatjigi, yarim wirrban limila gar-yuliban, yarim bulaŋgitj limila djamadjigiban. A bilapilaŋ, miri warrpam ŋilimiliny mirgi mala nyani djiny yilyilmiygi ŋilimilaŋir, a girri lim ŋalwirrgidjidjiban, gima bukmak ŋilimilaŋ mirgipili inganydji lim bultjidjiniban nyankiban. \v 10 Bil ŋunubilaŋ bintji ŋurrgima lim waŋidji gam': “Iŋkirr mirgi-djamadjiw giriwi”, girri bilapilaŋir djaŋunydji nyaniny lim bultjinmiban Gunydjirrgiriny yagirri ‘Inydji Yulginyakiṉiŋi’, bilapilaŋ, a nyanŋaŋ yan iŋkiban lim gatjirriban ŋilimilarban. \s1 Ibraam dem and reewu Misra \c 2 \p \v 1 Marrkapnyakiṉiŋ yutjuwili ŋirraŋi, djiniŋ djaŋuny ŋarri wukirridjimi ŋilidjali marrga ŋilidji iŋkiban lidji djamadjigi mirikunu mala. Bil ŋunubilaŋ mirgi lim djamadjigi, girri lim gatjinmi warŋarrinyi, miri ṉamkaṯdjiŋinakiṉiŋi, a ŋunuŋi djarri kirimban ŋilimilar galiymirri marrga nyani limiliny guŋgatjigi, miri Djesu Christ, ŋunuŋ djuburr-garray yul, wari nyanŋar nyi'nyiniban Gunydjirrgirar, a nyani limilanydji ŋurriban, a limiliny guŋgatjigiban. \v 2 Miri, nyadji ŋunupilaŋ lim mirgi-djamadjigi, nyani Gunydjirrŋim limila maḏakarritjdjidjiban, bil nyani Djesu limilanydji ŋurriban, girri inga waŋidji a nyaniny djanadjanadjigiban, marrga Gunydjirrŋimi nyani ŋuy-miṉdjidjiban, a limila djuy-bultjigiban, iŋkipmban nyani limila maḏakarritjdjidjiban muŋuy. Ŋiy, miri bintji ŋurrgima Djesudji limila djamadjigi, a iŋki yarim ŋilimiliki ŋiḏawirrka, bil bukmakgi ŋunuwili yulpili djin nyini girim djiḻi munatjamirri mala. \v 3 A nyalikidjidji ŋilimi birral lim djiriŋilgi lim marŋgi Djesugi? Ŋunubilaŋ lim butjirgiṉdjirr girim nyanŋaŋ yan-gunyirbigi malagi, bilapilaŋdji lim djiriŋilgiban inga lim marŋgi. \v 4 Nyibi yulpili djani bintji djin waŋidji gam': “Ŋarri marŋgi Djesugi,” bil djin gurrpinmipm djin butjir-djumiḻiŋipmban nyanŋaŋ yan-gunyirbigi malagi. Ŋunubilaŋ djin bintji ŋurrgima djin waŋidji, girri ŋunitjini yulpili inydjin yulgimban, a baḏatj djin marŋgi birralgi. \v 5 Ban ŋunubilaŋ wari ŋunupilaŋ mil-yirrpin girim Garrayili djaŋunyili, a butjirgiṉdjirr girim ŋunugirki yangi, girri yirrimban ŋunuŋ yul inga marr-bulaŋgitjdjirrban Godki buṯalban. A djiniŋ ŋarri lidjarr bultjigi nyaliki lim djiriŋilgi lim nyini kirim Godar nyanŋar marr-bulaŋgitjmirri. \v 6 Ŋunubilaŋ lim bintji waŋidji, “Ŋarri wurpilipm irr nyini kirim Djesur” girri ŋilimi bilaŋ lim yaṯi-nyaŋban Djesuny, miri, nyalikidjny Djesudji djamadjny giriny djiḻi munatjamirri, ŋilimi wurpi bintji ŋurrgima bilaŋ lim djamadjigiban miri nyanibi. \p \v 7 Marrkapnyakiṉpila, iŋkiban ŋarri lidjarr yirrpinmi wurpi rum yuwirdjiŋ, bil yarim yiligima lidjnyirr gumban ŋunuŋ wanim yan-gunyirbi, ŋunuŋi lidji marrŋini ŋunukiṉiŋ yuwirdjakiṉim lidji marr-birralŋakiṉidjini: miri, ŋilimibi bilaŋ inydji lim marr-bulaŋgitjdjidjiban, bilapilaŋ ŋunuŋ yan. Ŋurrumban lidji marŋgi ŋunugirki djaŋunygi, gima biligi lidji marrŋini ŋunuŋi. \v 8 Bil ŋarri lidjnyirr guṉgi-biḻmiymban bapiḻi yan-gunyirbili, miri, djina lidji marr-bulaŋgitjdjidji wurpiwiliki yulpilŋirgi, gima Djesu nyanŋarki nyininy giriny ŋunumirri, a ŋunuŋ rum lidja manymakdjirrban ŋilidjiki girri. Ŋilimi wirapili djiniŋ Godaŋ yulpili lim gubiniban ŋunuŋ rum gar-malirigiṉiŋ, a ŋunuŋ gar-maliri limila manydjirr kirimban, a Godaŋ birral warrpaḏaḏadjnyiri ŋurrumban limila ŋalapdjim kirimban ŋilimilali. \v 9 Bil ŋunbilaŋ nyuni bintji waŋidji, “Ŋarri nyini kirimban Godar warrpaḏaḏamirri”, bil biḏak nyuni ŋuy-margiṉidjirripmban wirki ŋunupilaŋ, girri nyuni nyi'nyinipmban gar-malirimirriban, a biḏak wirrban nyuni ranyir ŋunyili Godili warrpaḏaḏali. \v 10 Ban ŋunubilaŋ nyuni djina marr-bulaŋgitjdjirr kirim wurpiwiliki yulpilŋirgi, birralban nyuni nyini kirimban warrpaḏaḏamirri. Marrga iŋkiban nyuni djalŋdjidji nyuni djiny ŋurri-djitigi wurpiwili yulpili ŋunyili mirgili rumili, gima nyunibi gi'kirim nyiniban warrpaḏaḏamirrpmi, a nyuni gubidjiban mari. \v 11 Ŋiy, ŋunubilaŋ wari ŋunupilaŋ ŋuy-margiṉidjirri gurruṯigiṉiŋirgi, gar-malirimirriban nyani nyi'nyinipmi, a mil-bambay gu'gukirriban gar-malirimirri, a nyani djuŋa nyanydjili girim nyiniban, gima ŋuṉi gar-malirdji mil-djumiḻidjiliban nyaninyi, a ŋunuŋ yul mil-djalminiban gadjigarrŋiri Godŋiri. \v 12 A ŋilidjaŋ yutjuwiliki, nyani Goddji djiny midjirrdjili mirgipili ŋilidjaŋi, gima marr lidji yirrpini Djesuli, a bilapilaŋirgi ŋarri lidjarr wukirridjimban djining djaŋuny. \v 13 A ŋilidjaŋ wanapilimirriŋ marr-birralŋakiṉpilŋirgi, ŋarri djiniŋ lidjarr wukirridjimban djaŋuny, gima lidji marŋgi Djesugi, ŋunuŋ gaypiŋibi wari nyi'nyininyi ŋurrnaŋgaḻŋiri. A ŋilidjaŋi marri wana yulpilŋirgi, ŋarri lidjarr wukirridjim girri, gima ŋunuŋ mirikunu wugiḻi lidji ḏimbitjnyirdjiliban. Ŋiy, ŋarri lidjarr wukirridjimi yutjuwiliki, gima Gunydjirrgirki lidji marŋgi. \v 14 A ŋarri lidjarr wukirridjimi gunydjirripilŋirgi, gima lidji djiriŋinmi nyaninyi, ŋunuŋ bir-gaypiŋibi wari bininy kiriny ŋurrgima nyi'nyininy kiriny ŋurrnaŋgaḻŋiri. A ŋarri lidjarr wukirridjim yawirrinygi a miḏipiḻiŋirgi, gima maṉbiŋban lidji djarri kirimban, lidji marŋgidjini Godaŋ yangi, a lidji ŋuy-yirrpini ŋunuŋ yan ṉambiḏili ŋilidjali ŋunyili yipi, a lidji ḏimbitjnyirdjiliban ŋunuŋ mirikunu wugiḻinyi. \v 15 Iŋkiban djiniŋ munatjabi rum nyuni marr-bulaŋgitjdjiyi, iŋki djalŋdjiyi malagi djingirapibi, miri munatjabi mala. Ŋunubilaŋ nyuni djalŋdjidji djingirki munatjabi rumgi, iŋkiban nyuni inga marr-bulaŋgitjdjidji Godki Gunydjirrgirki, a nyuŋuŋ djalŋ inga manydjidjiban. \v 16 Gima djiniwili munatjabi mala djani rarrmaḻipm, a ŋunuwili ṉampi mala, miri Gunydjirrgirapibi mala, djani rarrmaḻipm, bilapilaŋ, rarrmaḻi-rarrmaḻipm biliŋi munatjabi mala a ṉampi mala, iŋki wurpilipmili bili. A ŋunuwili mirgipili rumpili mala djani miri bilapilaŋ gam': nyuni djalŋbiṉi yul marri, miri galkŋu, nyuni djalŋdjirri ḻatjugi djakiygi, a bilapilaŋirgi. A wurpi mirgi rum nyani bilapilaŋ gam': nyuni bindjirr kirim ŋurrgima djalŋdjirri ŋunuwiliki malagi nyuni nyaŋi nyuŋur mildji, miri rrupiyagi galkŋu, a girripilŋirgi, a bilapilaŋirgi. A wurpi mirikunu rum nyani bilapilaŋ gam': nyuni inydji wanadjigi, gima nyuni giŋi nyuŋuŋ munatjabi rum nyani manymak. Bilapilaŋ mirikunu djuburr iŋki milarrdjiw giriw Gunydjirriŋir bil yarim djingirapibi, miri munatjabi, nyani inydji ŋurrgimi. \v 17 A djiniŋ munatja gurrbi nyani manydjidji ŋidjirrkŋban, gima nyani Goddji malimdjigi, a bubalikiṉiŋ djalŋbiṉi yulŋiriny nyani djiŋirigiban ŋunukiṉiŋban girri. Marrga ŋunubilaŋ nyuni bilapilaŋ yul, nyuninyi girri Goddji nyin malimdjigiban, bilaŋ rummirri munatjamirri nyuni nyi'nyiniban. Ban ŋunubilaŋ nyuni djamadjigi nyimki ŋunupilaŋ nyani God djalŋdjirri, girri nyuni wanŋi nyi'nyinidjipmban bintji kiri ŋurrgima. \p \v 18 Ŋiy, ŋirraŋ yutjuwili, ŋunuŋ waḻirr ŋunukiṉiŋ Goddji malimdjigi djingiriny munatja gurrbi ŋunugima waḻirr ŋurrumban ŋidjirrgidjini ŋilimilaŋ bukmakgi. A ŋunuŋ mirikunu yul wiriny lim bultjigi nyaniny yagirri ‘Bir-yirrpinakiṉiŋ Christgi’, nyani bi giri bapiḻi nyadji ŋunupilaŋ, a nyani djamadjigi marrga bir-yirrpigiban Christnyi a Garrayaŋ yulpilŋirinyi. Ŋilidji yirrimi lidji marrŋini ŋunuŋ djaŋuny ŋurrwakŋi. A ŋurrumban galbi yulpili bilapilaŋ miri ŋunuŋ yul inydjin ŋuliban, a limila djin yulguŋiliban. Marrga yirrimi lim nyamban ŋunuŋ djawardjnyirbi waḻirr ŋidjirrkŋi bi girimban. \v 19 Bilimi ŋunuwilitji yulpili limila djin maltjny giriny, biṯma djani girri Garrayaŋ yulpili, miri ŋilimi. Bil djuḏitjpan limiliny djin gubini, gima iŋki birral djani wurpilipm ŋilimilar. Ŋunubilaŋ birral ŋunuwilitji yulpili djani giṉḏibi ŋilimilapibi malabi, girri djin gurrpinir girinyir limila djin maltjigi. Bil djin gar-gurryilidjini ŋilimilaŋir malaŋir, a bilapilaŋdji ŋilimi bukmakdji lim djiriŋiniban iŋkiban ŋilimilapibi malabi djini. \v 20 Iŋkiban marŋginyirriŋ yulpili lidji, gima nyani Djuyu Wugiḻi lidja yulguŋiliban, a yirrpini nyanŋaŋ ganydjarr ŋilidjali, marrga lidji marŋgiban warrpamgi Garrayaŋ djaŋunygi. \v 21 Ŋiy, yirrimban lidji marŋgiban birralgi. Ŋarri iŋkirr giŋiyi lidji djuŋadjirripm birralgi, bil lidjarr wukirridjimban djiniŋ djurra marrga lidjnyirr guṉgi-biḻmiygi ŋurrum lidji marŋgiban ŋunugirki birralgi gadjigarrgi Garrayaŋ. A djiniŋgirki djaŋunygi lidji marŋgiban girri, miri, ŋunubilaŋ wari ŋunupilaŋ inydji yulgim kirim, a marŋgidjim kirim wiḻtjnyiriŋ djaŋuny, girri ŋunuŋ wiḻtjnyiriŋ djaŋuny iŋki bi girinyir birralŋiri djaŋunyŋiri. \v 22 Wariban ŋunuŋ wana inydji yulginyakiṉiŋ yul? Bubalikiṉiŋiri yuldji wiḻi bir-yirrpinmi Djesu Christnyi, a bindjirr waŋban gam', “Ŋunuŋ Djesu nyani yarim yul, iŋki ŋunuŋ Wanŋirnyirakiṉiŋ yanginyirbi Godbi ṉamŋiri nyani.” Bilapilaŋ yul nyani ŋunuŋ ‘bir-yirrpinakiṉiŋ Christgi’, a nyanŋaŋ guḻinydjirr yul, gima nyani biliŋga iŋkidjim girim Godki Gunydjirrgirki a nyanŋaŋ Walkiriŋirgim, bindjirr kirim ŋurrgima biliny bir-yirrpin girimban bilapilaŋdji yuldji. \v 23 A ŋunubilaŋ wiḻi ŋunupilaŋ bir-yirrpigi Godaŋ Walkiripm a nyanki iŋkidjigi, girri yirrimban ŋuṉi yuldji bir-yirrpigiban God Gunydjirrgiriny girrgima. Iŋki wiḻi marr-yirrpigi Gunydjirrgirali, a ŋunukiṉiŋ bilidjirri bir-yirrpigiban nyanŋaŋ Walkiripm. Bil ŋunubilaŋ wari ŋunupilaŋ milma waŋidji bilapilaŋ gam': “Ŋiy, yirrimi Djesu nyani Godaŋ Walkiriŋim, a marr-birralŋakiṉiŋ inga ŋarri,” giri bilapilaŋir yuldji nyani gumbirr-gatjigi Djesunyban, a Gunydjirrgirinyban girrgima. \v 24 Marrga iŋki marr-birralŋakiṉidjiyi djaŋunygi wurpigi, bil yarim lidji ga'gatjirri ŋunuŋ djaŋuny lidji marrŋini ŋurrnaŋgaḻŋiri. Ŋunubilaŋ ŋunuŋ nininyŋu djaŋuny ŋu'ŋurri ḏurkḏurkmirri ŋilidjar, a lidji marr-birralŋakiṉidjirr girimban, girri nyanŋari lidji nyinidji giriban ŋunyili yipiban Walkiriŋirar, a Gunydjirrgirar girri. \v 25 A djiniban ŋunuŋ djaŋuny Djesudji nyani limila yirrpini: ŋilimi miri wanŋi-giḻiwiḻiŋakiṉiŋ lim gatjigi bintji kiri ŋurrgima. \v 26 Ŋarri lidjarr wukirridjimban djiniŋ djaŋuny marrga lidjnyirr butjir-garriban iŋki butjinydji-guw ŋunuwilitji inydji yulginyakiṉiŋ malany. Djani djin manyam kirim lidja djin gar-yuliban marrga ŋilidji wurpili djaŋunyili lidji djaypirgiban. \v 27 Bilapilaŋ miri ŋarri lidjarr bultjidjini ŋurrwakŋi, Djuyu Wugiḻiri nyani yirrpini nyanŋaŋ ganydjarr ŋilidjali, a ŋilidji galiki ŋunuŋ ganydjarr inydji muŋbinigiban. Marrga yarim Djuyuny Wugiḻiny bilaŋ lidji butjinydji guŋban, a nyanibi lidjny marŋgi-gupirrguŋban. Marrga iŋkiban inga lidji miliki wurpigi yulgi marrga ŋuṉi lidjny marŋgidjigi, bintji nyani lidjanydji yuli, a mayalidji lidjny ŋagirrgi. Bil ŋunuŋ ganydjarr Djuyu Wugiḻiŋiraŋ birral ŋu'ŋurriban ŋilidjar, a ŋuṉi lidjny marŋgidjigiban bukmakibi malabi, yarim nyani lidjny mil-ḻirrpigiban birralnyi, a iŋkiban lidjny mayali-ŋagirrgi. Marrga bilapilaŋ miri Djuyu Wugiḻiri nyani lidjny marŋgidjili biligi, ŋilidji bilaŋ bi'bintji ŋurrgima lidji nyinidjiban, miri, ŋidjirrkŋ Garrayar bilaŋ lidji nyinidji giriban muŋuyban. \p \v 28 A djini'djiniŋ ŋirraŋ yutjuwili, wurpilipm nyanŋar nyi'nyiniy giriwban, marrga ŋunukiṉiŋ nyani milarrdjigi a maḻŋdjigi yili djiḻi ŋilimilar munatjamirri, ŋilidjiban birbimirri nyanŋar lidji djirridjiban rumrum'nyirriŋban, iŋkiban inydji lidji mirrbiliban nyanŋaŋir, miri, guṉigiṉiŋban ŋunukiṉiŋ nyani lidja yulguŋi. \v 29 Ŋunubilaŋ ŋurrum lidji marŋgiban Djesu Christ djiniŋi rum-garraygiṉiŋ yul, girri djiniŋ lidji marŋgiban girrgima gam': Godaŋ birral yulpili djani djiniŋ djuburr-manymakgiṉiŋ yulpili, bilapilaŋ miri Djesu. Marrga ŋunubilaŋ wurpilim yuldji djamadjim kirim mirrpm manymak, girri ŋunuŋ yul buŋtjili nyanŋapibi ganydjirrbi Garrayibi, miri, nyani yuwirdjidjini, a bilapilaŋir yuldji iŋkiban mayalidji lidjny ŋagirrgiban. \c 3 \p \v 1 Nyani God limila marr-bulaŋgitjdjirrban mirrpm wana. Ŋilidji lidji nyamban ŋunuŋ djaŋuny nyani birral, gima Gunydjirrar limiliny bultjidjini yagirri “yutuwili Godaŋ”, a ŋunuŋi birral, nyanŋaŋ yutjuwili yirrimban limi. Bil ŋunuwiliŋir munatjabi yulpiliŋir djani iŋkiban limiliny djin djiriŋirri, miri, nyanŋaŋ yidjipilpili limi, gima iŋki djin marŋgi Godki djanŋarki. \v 2 Marrkapnyakiṉpila, yirrimban Godaŋ yutjuwili limi, bil biḏak nyani iŋki limiliny mil-ḻirrpinir nyim gunyirri yuwirdjiŋ yulpili limi guyumpiligi, ŋunukiṉiŋ nyanŋar lim nyinidji djamiŋi. Bil lim marŋgi djingirki wurpmgi gam': ŋunukiṉiŋ nyani Djesu yili maḻŋdjigi djiḻi munatjamirri, ŋilimi wirapili Godaŋ yulpili lim wurpidjidjiban, a ŋilimi girri bilapilaŋ ŋurrgima miri Djesu nyanibi lim djirridjiban. A ŋunuŋ limila birraldjidji gima Djesunyban lim nyaŋban miri bilapilaŋ ŋurrgima nyanibi birral dji'djarriban. \v 3 Ŋunubilaŋ nyani yul marr inga baltjinmi Djesugi, miri nyani Djesudji inga birraldjnyirdjigi ŋunuŋ djaŋuny, girri nyanŋar marr-birralŋakiṉiŋiri ŋa'ŋalwirrgidjigiban nyaninyi bukmakŋir nyanŋaŋir mirgiŋir, marrga nyani midjirrnyirriŋdjidjiban, yarim bilapilaŋ miri Djesu nyanibi. \v 4 Ŋunubilaŋ wiḻi ŋunupilaŋ mirgi-djamadjimi, ŋunuŋ yul, miri, rum-ḏapiḻidjnyirakiṉiŋban nyani, gima ḏapiḻidjim kirimban Godaŋ rumban. Miri, rum mirikunu ŋunuŋ bilapilaŋ gam': yuldji nyani bir-yirrpigi Godaŋ djaŋuny, a nyani dji'djalŋdjidji djamadjigi nyanŋaŋpibi mirgipili rum mala. \v 5 Bil ŋilidji marŋgi nyani Djesu maḻŋdjili djiḻi munatjamirri marrga limiliny gaypigiban mirgi mala ŋilimilaŋiri. A nyanibi yirrim ŋalwirrgi, a wirrban mirgi nyanŋari. \v 6 Marrga ŋunukiṉiŋ nyani yul nyi'nyini wurpilipm Djesur, iŋkiban nyani dji'djamadjiw mirgi mala. Bil ŋunubilaŋ nyani yul nyi'nyini rummirri mirikunumirri, bilapilaŋir yuldji iŋkiban djiriŋirri giriw Garraynyi, a iŋkipmban marŋgi Godki. \v 7 Ŋirraŋ yutjuwila, iŋki djina maltjiwi ŋunuwiliki yulpilŋirgi wirapili djin nyinipmban bilapilaŋmirri mirikunumirri rummirri, bintji lidja djin gar-yuliban. Ŋunukiṉiŋ wiḻi ŋunupilaŋ dji'djamadjim bulaŋgitj, ŋunuŋ yul djarriban rum-djunupagiṉiŋban milbimirri Godar, bilapilaŋ miri Djesu nyanibi. \v 8 Bil ŋunukiṉiŋ wiḻi ŋunupilaŋ dji'djamadjim mirikunu, miri bindjirr ŋurrgima ŋuṉi yuldji mil-ḻirrpinmiban nyani nyi'nyiniban rummirri mirriŋirar, miri, nyanŋaŋ djuburr bi girimi ŋunuŋir mirriŋir Satanŋir, gima ŋuṉi mirrir dji'djamadjim girim mirikunu bindjirr kirim ŋurrgima, ŋurrnaŋgaḻŋir bi'bininyi nyanibi, a djinikirriban gunyambi dji'djamadjimban. Bil nyani Godar Walkiriŋirim midjirrdjigi bukmaknyi ŋunuŋ mirraŋ djama malany. Bilapilaŋirgi djamagi nyani Djesu maḻŋdjili djiḻi a yuldjini, marrga guḻmiygi Satanaŋ djama. \v 9 Ŋunubilaŋ nyani yul yuwirdjidjini, girri ŋunuŋ yul buŋtjili nyanŋapibi Godbi, marrga iŋkiban nyani mirikunu dji'djamadjigipmban, gima Godaŋ Wugiḻi nyini girim nyanŋari. Miri, ŋuṉi Wugiḻiri watjarrdjigiban nyaniny djamaŋir mirgiŋir, gima Goddji Gunydjirrar yuwirdjnyirdjili nyaninyi ŋurrwagi, miri, nyani buŋtjili nyanŋapibi ganydjirrbi Godbi. \v 10 Bilapilaŋdji djinyi lim djiriŋilgi ŋunuwili yulpili wirapili Godaŋ birral yutjuwili djini, a ŋunuwili wurpiwili wirapili djani ŋunuŋ Mirraŋ yutuwili, miri bilapilaŋ gam': wiḻi iŋki djamadjigi bulaŋgitj, girri ŋunuŋ iŋki Godaŋ yul; a ŋunubilaŋ iŋki wari inga marr-bulaŋgitjdjidji wurpigi yulgi, girri ŋunuŋ yul iŋkiban Godaŋ yidjipili nyani, bilapilaŋi. \v 11 Ŋurrnaŋgaḻŋir ŋilidji marrŋinyi djiniŋ djaŋuny gam': ŋilimibi bilaŋ inydji lim marr-bulaŋgitjdjidji, bilapilaŋ djaŋuny lidji marrŋini bumir-galbi bilidjirri. \v 12 Iŋkiban lidji bintji ŋurrgima lidji nyinidjiban miri Kayin; nyanigima wurpm yul Satanaŋ - nyani bipiṉi gulmigipm. A nyimki Kayindji bipiṉi nyaninyi? Gima nyanŋaŋ djama mirikunu, bil gulmigiraŋ djama manymak, bilapilaŋgi nyani bipiṉiban gulmigipm. \v 13 Marrga iŋkiban ŋuy inydji lidji yaryardjigi, gulmaw, ŋunukiṉiŋ munatjabi yulpili djani lidja djin ŋuy-margiṉidjidji. Miri, djuburr-mirikunu yulpili bintji ŋurrum djina djin ŋuy-margiṉidjidji djuburr-manymakgi yulpilŋirgi. \v 14 Bil wurpiwiliki yulpilŋirgi ŋilimi djina lim marr-bulaŋgitjdjirri, miri, warrpamgi wirapili Godaŋ yulpili a ŋilimilaŋ wuwwiliŋimi ŋunuwili djina lim marr-bulaŋgitjdjirriban, a bilapilaŋmirrpmi marr-bulaŋgitjnyirbimirrpmi lim djiriŋinmiban ŋurrum lim gubini ŋunuŋ balinyiriŋ gadjigarr, a lim bariŋiliban gadjigarr wanŋi. Bil wari ŋunupilaŋ iŋki djina marr-bulaŋgitjdjiyi wurpiwiliki yulpilŋirgi, ŋunuŋ yul nyani ŋuḻikirripmban, nyi'nyinipmban rummirri balinyirimirri. \v 15 A ŋunubilaŋ nyuni inga ŋuy-margiṉidjirri wurpigi yulgi, galkŋu nyuŋuŋ gurruṯigiṉiŋirgi, girri milbimirri Godar nyuni bilapilaŋ ŋurrgima miri muṉiŋ. A nyuni marŋgi djingirki gam': wirr muṉiŋ yul gatjirri Godaŋ birral wanŋi nyanŋar, a bilapilaŋ yul iŋki nyinidji giri ŋuḻi nyanŋar Godar gurrbimirri. \v 16 Bil ŋili marŋgiban birralgi marr-bulaŋgitjnyirbigi, gima il nyaŋiṉiban nyaliki Djesudji nyanibi litjanydji guŋili, a ŋilitjar biḻamirri nyanibi baliniban. Marrga ŋilibi wurpi bilaŋ djinanydjil guŋban Godaŋ yulpilŋirgi, a djanŋar biḻamirri il balidji. \v 17 A marri nyuni gatjinmi galbi girri mala a wali, a nyuni nyami nyuŋuŋ gurruṯigiṉiŋ nyini kirim gumbaḻa, a iŋkiban nyuni inga guŋban nyim ŋunupilaŋ, bil nyuni ray-maṉbidjidjiban. Ŋunubilaŋ bilapilaŋ nyuni bintjigima, girri iŋkiban nyuni gatjirriban Godaŋ birral marr-bulaŋgitjnyirbi nyuŋuri. \v 18 A wurpi, ŋirraŋ yutjuwila, iŋki lidji waŋidji miri bilapilaŋ gam', “Ŋarri djinarr marr-bulaŋgitjdjirrban wurpiwiliki yulpilŋirgi”, bilakiṉiŋ iŋkiban djinyi lidji guŋgatjiwi a djina lidji djamadjiw bulaŋgitj. Bil ŋilidjamirrpm djamamirrpm djinyi lidji mil-ḻirrpigi djina lidji marr-bulaŋgitjdjirrban yirrimi. \v 19 Ŋirraŋ yutjuwila, ŋunubilaŋ yirrimi ŋili djiny il djagadjigi Godaŋ yulpilŋirinyi, girri bilapilaŋdji il djiriŋilgiban il nyini girimban birralmirri. Marrga ŋunubilaŋ ŋilitjar giŋinyirbili maladji litjny djin mirgi-bultjigi, iŋkiban butjinydjil guŋban ŋilitjaŋ giŋinyirbi malany, girri il ŋuy-ḻaydjigiban ŋunukiṉiŋ ŋidjirrgili il giri Godili a il giŋidjiban ŋilitjnyi djuburrnyi. \v 20 Ŋiy, nyadji ŋunupilaŋ guṉi il marrŋirrdji, a ŋilitjar ŋuydji litja bultjigiban, “Nyuni mirrpm mirikunu yul”, bil birralgima wurpiwiliki yulpilŋirgi djinal marr-bulaŋgitjdjirrban. Marriban, nyani God djiniŋ wana mirrpm, a bukmakgi marŋgi, ŋiy, nyani marŋgi ŋunugirki djaŋunygi ŋunuŋ ŋilitjapibi rumbi. Ŋunuŋ iŋkiban Godaŋ bimbi litja waŋiyi, iŋkiban nyani litja bultjirri, miri, mirikunu ŋili, ŋunuŋ yarim ŋilitjapibi rumrum'djnyirbi mala litja djin waŋban, marrga yarim il marrbigiban, a il ŋuy-ḻaydjigi birbimirri Godar, gima yirrim djiny il djagadjim girimban nyanŋaŋ yulpilŋirinyi. \v 21 Marrkapnyakiṉpila, ŋunubilaŋ ŋilitjar ŋuydji iŋkiban litja mirgi-bultjirri, girri mil-burrdjiŋi il djirridjiban birbimirri Godar, a ŋidjirrgili bi ingal giriban rumrum'nyirriŋban. \v 22 Girri bubalikiṉiŋirgi il butjalmidji nyaninyi, a nyani litja guŋban ŋunuŋi, gima il bu'butjirgiṉdjirri nyanŋaŋ yan-gunyirbigi malagi, a il dji'djamadjim ŋunuwili djin galŋi-bulaŋgitjnyirdjigi nyaninyi mala. \v 23 A djiniban nyanŋaŋ yan-gunyirbi ŋunuŋi nyani Gunydjirrar litja yirrpini. Ŋili bilaŋ marr il yirrpigi nyanŋali Walkirŋiralim, Djesu Christili, a bilaŋ inydjil marr-bulaŋgitjdjidji ŋilibinydjili, bilapilaŋ miri nyani litjny yan-guŋili ŋurrwakŋi. \v 24 Bubalikiṉiŋ yul, bilaŋ nyanŋar Godar yan-gunyirbimirri nyani girim nyini, girri nyani nyi'nyinidjipmban Godar, a God nyanibi nyi'nyinidji nyanŋar ŋuymirri. A bilapilaŋmirrpmi il djiriŋilgiban nyani God nyi'nyinipm ŋilitjar; nyanŋari Djuyudji Wugiḻiri il djiriŋilgi ŋunuŋ, gima ŋunuŋ Wugiḻinyi nyani litjny guŋiliban Gunydjirrari. \c 4 \p \v 1 Marrkapnyakiṉpila, ŋunubilaŋ wari ŋunupilaŋ lidja bultjigi miri bilapilaŋ gam': “Ŋirramirrpmi Godaŋ Wugiḻi nyani waŋi”, iŋkiban djayurrkdjurrk lidji marr-birralŋakiṉidjidji ŋunugirki yangi, biḏak, manyawi ŋunuŋ wugiḻinyi ŋurrwakŋi, marrga lidji djiriŋilgiban bilaŋ ŋunuŋ wugiḻi nyani birral Godŋiri waŋ kirimi, gima marri ŋunuŋ waŋ kirimi Mirriŋir. Ŋiy, ŋilidji bilaŋ lidji manyaŋi nyim wugiḻi ŋunuŋi, bintji nyani lidjny gar-yuli marri, gima galbi wiḻtjnyiwiḻtjnyiriŋ djabarrkgiṉpili inydjin yulgimban bubalikiṉimirri djiḻi munatjamirri. \v 2 Djinimirri lidji djiriŋilgi nyim wugiḻi lidja waŋ kirimi yulmirrpmi: ŋunubilaŋ ŋunuŋ yul lidja waŋidji bilapilaŋ gam', “Djesu Christ bapiḻi lidja milarrdjili ṉamŋiri miri yul birral nyani, a gatjidjini birral galŋi”, girri ŋunugima yul lidja waŋ kirimi Godar Wugiḻiri. \v 3 Bil bubalikiṉiŋir yuldji wiḻi iŋkidjimi ŋunuŋ djaŋuny Djesubi, nyani iŋkiban waŋiy kiriw Godŋiri, bil wurpiŋir wugiḻiŋir waŋ kirimban. Bilapilaŋir wugiḻiri nyani bir-yirrpigi Djesu Christnyi, a nyanŋaŋ guḻinydjirr wugiḻi nyani, a bubalikiṉiŋ yul wari waŋidji bilapilaŋmirrpmi wugiḻimirrpmi, yagirri nyaninyi lim bultjigi ‘bir-yirrpinakiṉiŋ Christgi’. Djiniŋ djaŋuny ŋilidji ŋurrum lidji marrŋini, miri, ŋunuŋ ‘Bir-yirrpinakiṉiŋ Christgi’ nyani djiḻi maḻŋdjigi munatjamirri nyadji ŋunupilaŋ. A djini'djiniŋ ŋilimi warrpamdji lim nyamban bilapilaŋ wugiḻi nyani ŋurrum limila yulguŋiliban djiḻi munatjamirri, gima galbidji yulpilŋiri djin bir-yirrpinmiban Djesu Christnyi djini'djiniŋ djanŋar yandji. \v 4 Bil ŋilidji, ŋirraŋ yutjuwila, djinyi lidji baŋiriŋiliban ŋunuwiliny inydjin yulginyakiṉpili yulpilŋirinyi, gima Godaŋ yulpili lidji, a Godaŋ Wugiḻi, ŋunuŋ ŋilidjar nyi'nyiniban, nyani mirrpm ganydjarrgiṉiŋ, bil ŋunuŋ mirgi wugiḻi wari nyi'nyini munatjabimirri yulpilimirri nyani gatjinmi yarim marri djayaḻ ganydjarr, marrga ŋilidji maṉbiŋ lidji djirridjiban, bil ŋunitjini munatjabi mala djin djirridjiban biḻbaḻiŋi. \v 5 Djani yarim munatjabi yulpili, marrga djin waŋidji giri munatjabi djaŋunypili, marrga wurpiwiliŋir munatjabi yulpiliŋir djani butjinydjin guŋban djanki, a djina djin marr-birralŋakiṉidjidjiban. \v 6 Ban ŋilimibi Godaŋ birral yulpili limi. Ŋunubilaŋ wurpi yul nyani birral marŋgi Godki, ŋunuŋ yul butjinydji guŋban ŋilimiliki. Bil bubalikiṉiŋ yul marŋginyirriŋ Godki, ŋunugima iŋkiban limila butjinydji guŋi ŋunukiṉiŋ inga lim bultjigi ŋunuŋ djaŋuny birral Godbi. Bilapilaŋdji lim djiriŋilgi nyim wugiḻi wurpiwiliŋir yulpiliŋir djin gatjinmi ṉambiḏi djanŋar; nyibili djin gatjinmi Godaŋ Wugiḻinyi a djanŋamirrpmi ŋuṉi Wugiḻiri limila bultjigi djaŋuny birral, bil nyibiri djin gatjinmi wugiḻiny mari-djamadjnyirakiṉiŋ djanŋari, a djanŋamirrpmi ŋunuŋ wugiḻi limila waŋidji djaŋuny wiḻtjnyiriŋ, a bilapilaŋ yul iŋki inga marr-birralŋakiṉidjidji ŋilimilaŋ djaŋunygi. \v 7 Marrkapnyakiṉpila, ŋilimibi bilaŋ inydji lim marr-bulaŋgitjdjidji, gima marr-bulaŋgitjnyirbi djiniŋ Godbi gunyirbi nyanŋapibi, a ŋunubilaŋ djina lidji marr-bulaŋgitjdjidji wurpiwiliki yulpilŋirgi, girri birralban nyanŋapibi Godbi lidji buŋtjili marrga lidji yuwirdjidjini, a Godki lidji marŋgiban. \v 8 Bil ŋunubilaŋ wari ŋunupilaŋ iŋki djina marr-bulaŋgitjdjidji nyinidji wurpiwiliki, girri ŋunuŋ yul iŋki birral marŋgiban Godki, gima God a marr-bulaŋgitjnyirbi biliŋ wurpilipmili. \v 9 A nyani Goddji limiliny mil-ḻirrpini nyanŋaŋ marr-bulaŋgitjnyirbi ŋilimiliki djinimirri: nyani yanili nyanŋaŋ Walkiriŋimi bapiḻi munatjali ŋilimiliki, marrga nyanŋamirrpmi lim gatjigiban wanŋi birral. \v 10 Wiraŋ marr-bulaŋgitjnyirbi ŋarri inydjirr bultjinmiban? Ŋilimilaŋ? Iŋki. Ŋurrwakŋi, iŋkiban inga lim marr-bulaŋgitjnyiri Godki, bil marriban nyanibi limila marr-bulaŋgitjdjinipmban. A birral marr-bulaŋgitjnyirbi nyani miri bilapilaŋ gam'. Goddji nyani yanili nyanŋaŋ Walkiripm bapiḻi, marrga nyani balidji ŋilimilar biḻamirri, marrga God ḏaḏawdjidjiban nyanŋaŋir maḏakarritjŋir ŋilimilar, ŋunukiṉiŋ lim mirgi-dji'djamadjnyi; bilapilaŋdji Gunydjirrar limiliny mil-ḻirrpini limila marr-bulaŋgitjdjirri. \v 11 Marrkapnyakiṉpila, ŋunubilaŋ miri bindjirr ŋurrgima nyani God limila marr-bulaŋgitjdjirri, ŋilimibi girri bilaŋ inydji lim marr-bulaŋgitjdjidjiban. \v 12 Wirr yuldji nyaw giriwi Godnyi nyanŋar mildji, iŋki lim marŋgidjidji Godki ŋunumirri; bil ŋunubilaŋ ŋilimibi inydji lim marr-bulaŋgitjdjidji, girri God nyanŋarki nyinidjiban ŋilimilar. Bilapilaŋdji lim marŋgidjidjiban nyanŋaŋ marr-bulaŋgitjnyirakiṉiŋirgi rumgi, a nyanŋaŋ marr-bulaŋgitjnyirbi maṉbidjidji ŋilimilar ḏurkḏurkmirri. \v 13 Miri bintji lim djiriŋilgi lim nyini girimban Godar, a nyani nyini girimban ŋilimilar, gam': nyani Gunydjirrar yirrpini nyanŋaŋ Wugiḻinyi ŋilimilali ḏurkḏurkili. \v 14 A ŋinibilar mildji nibi nyaŋiṉi Garray Djesuny, a lidja nibi bultjinmiban djiniŋ djaŋuny birral, miri, Gunydjirrar munatjali yanili Walkiriŋimi, marrga ŋuṉi limiliny wanŋirgiban bukmaknyi ŋilimiliny munatjabi yulpilŋirinyi; miri bilapilaŋ Djesuŋ djama djiḻi munatjamirri ŋilimiliki. \v 15 A bubalikiṉiŋ yul wiḻi inydji bultjigi Djesubi miri bintji gam': “Nyani djiniŋ Godaŋ Walkiriŋimi”, girri ŋunuŋ yul nyi'nyiniban Godar, a nyani God nyi'nyiniban nyanŋar girri. \v 16 Bilapilaŋdji lim djiriŋilgiban ŋunuŋ marr-bulaŋgitjnyirbi Gunydjirrgiraŋ - ŋunuŋ nyani gatjinmi ŋilimiliki, ŋilimi lim djiriŋinmiban ŋunugirki marr-bulaŋgitjnyirbigi, a lim marr-birralŋakiṉidjirri nyani birral limila marr-bulaŋgitjdjirri. God a marr-bulaŋgitjnyirbi wurpilipmili bili, marrga ŋunubilaŋ marr-bulaŋgitjnyirbimirri rummirri lim nyini girimban, girri nyanŋari lim nyini girimi Godar nyanŋarki, a nyani nyini girimi ŋilimilar. \v 17 Djinimirri ŋilimilaŋ marr-bulaŋgitjnyirbi nyani wanadjidji a maṉbidjidji, marrga guyumpiligi, ŋunukiṉiŋ ṉammirri lim djirridji birbimirri Godar, iŋkiban inga lim rumrum'djigiban a inga lim yawŋidjiban; gima Djesu nyanibi iŋki inga yawŋiyi Gunydjirrgirki, a bilakiṉiŋ djiniban lim nyini kirim munatjamirri ŋilimi djiniŋi yarim bilapilaŋ miri Djesu, miri, lim gatjinmi birral marr-bulaŋgitjnyirbi yulpilŋirgi, a Gunydjirrgirki. \v 18 Ŋunubilaŋ Godki inga lim marr-bulaŋgitjdjirri, iŋkiban inga lim rumrum'djigiban, gima bilaŋ mirrpmi lim marr-bulaŋgitjdjidji, girri ŋilimilaŋ yawŋinyirbi nyani manydjidjiban. Bil ŋunubilaŋ inga lim yawŋi, girri lim giŋ kirimban marri Goddji limiliny yaṯi-ḏapiḻidjigi. A ŋunubilaŋ miri bindjirr ŋurrgima lim giŋi, girri ŋilimilaŋ marr-bulaŋgitjnyirbi inga iŋkipmban wanadjnyirban. \v 19 A ŋilimi inga lim marr-bulaŋgitjdjirrban gima nyani ŋurrwakŋi limila marr-bulaŋgitjdjini. Miri, nyani limila marr-bulaŋgitjdjini ŋurrwagi, a ŋunuŋir girri lim marŋgidjini inga lim marr-bulaŋgitjdjidji. \v 20 Bil wari ŋunupilaŋ bindjirr waŋi gam', “Ŋarri ingarr marr-bulaŋgitjdjirri Godki”, a ŋunuŋ nyani waŋi bilakiṉiŋ inga ŋuy-margiṉidjirrpm wurpigi yulgi, girri ŋunuŋ yul inydji yulgimban. Gima, ŋunubilaŋ iŋki nyani inga marr-bulaŋgitjdjiyi wurpigi yulgi wiriny nyami nyanŋar mildji, nyalikiban nyani inga marr-bulaŋgitjdjirriban Godki Gunydjirrgirki, wirinyi iŋki nyaw giriwi? \v 21 A gurrkunyi, djiniŋ yan-gunyirbi Djesudji limiliny guŋili miri bilapilaŋ gam': bubalikiṉiŋ yul wari Godki inga marr-bulaŋgitjdjirri, nyani bilaŋ djina marr-bulaŋgitjdjidji wurpiwiliki yulpilŋirgi girri; bilapilaŋ nyani Djesu limila bultjidjini. \c 5 \p \v 1 Bubalikiṉiŋ yul wari marr-birralŋakiṉidjirri miri bindjirr gam', nyani Djesu djiniŋ Godaŋ Yirryirrpinakiṉiŋ yul, miri, nyanŋaŋ Christ, girri ŋunuŋ yul nyani birral Godaŋ yidjipili. A ŋilimi bukmak lim marŋgi bilaŋ yulgi inga lim marr-bulaŋgitjdjirri a ŋunuŋ yul nyani gunydjirriŋimi yidjipiligi, girri inga lim marr-bulaŋgitjdjidji nyanŋaŋ yidjipiligi gurrkunyi. Marrga, ŋunubilaŋ ŋilimibi inga lim marr-bulaŋgitjdjirrban Godki, girri djina lim marr-bulaŋgitjdjidjiban warrpamgi ŋunuwiliki yulpilŋirgi wirapili inga djin marr-bulaŋgitjdjirri Godki, gima djani girri nyanŋaŋ yutjuwiliban. \v 2 Bil nyalikidjidji lim djiriŋilgi yirrimi djina lim marr-bulaŋgitjdjirrban yutjuwiliki Godaŋ? Djinimirriban lim djiriŋilgi gam': Godki inga lim marr-bulaŋgitjdjirri, a lim butjirgiṉdjirri nyanŋaŋ yangi. \v 3 Ŋiy, bilapilaŋdji inga lim marr-bulaŋgitjdjidji Godki, miri, butjinydji lim guŋi nyanŋaŋ yangi, ŋunuŋ nyani limiliny guŋili, a ŋunuŋ lim marrgi a lim butjirgiṉdjidji. A nyanŋaŋ yan iŋki bir-maṉbiŋ limila, \v 4 gima ŋurrumban lim yuwirdjidjiniban ganydjirrdji Godar. Ŋiy, bubalikiṉiŋ yul wari buŋtjili Godbi nyani maṉbidjidji, marrga ḏimbitjnyirdjigi nyim mirgi mala djingirapibi munatjabi. A nyalikidjidji lim maṉbidjidji bilapilaŋ miri ŋunuŋi? Ŋunukiṉiŋ marr inydji lim yirrpigi nyanŋali, Djesuli, bilapilaŋdji djinyi lim baŋirigi munatjabi yulpilŋirinyi - ŋunuwiliŋir wirapiliŋir djin iŋki-bultjinmi Godaŋ gadjigirrgi. \v 5 Ŋiy, ŋunubilaŋ nyuni marr-birralŋakiṉidjidji nyani Djesu djiniŋi birral Walkiriŋimi Godaŋ, nyuniban bilapilaŋ yul wiḻi djiny ḏimbitjnyirdjim kirim mirikunu yulpilŋirinyi a djanŋaŋ mirikunu rumnyi. \v 6 Djesu Christ bi girali munatjali, a gapimirrpmi a buḏimirrpmi nyani limiliny mil-ḻirrpiniban nyani Goddji Gunydjirrar bapiḻi yanili nyaninyi. Miri, gapimirrpmi nyani Djesu bi limila girali, gima guṉgi-yigiliŋili gapili; a buḏimirrpmi limiliny guŋgatjili, gima nyani buḏi djiḻŋdjili nyanŋaŋir galŋiŋir ŋunukiṉiŋ gurrtjimirri nyani wirardjiŋini a balini, bilapilaŋ. Iŋkiban nyani guṉgi-yigiliŋili a girrban, bil ŋunuŋir girri nyani buḏiri limila djiḻŋdjili, marrga lim marrgiban wanŋi birral. A Godaŋ Wugiḻi, ŋunuŋ nyi'nyiniban ŋilimilar, nyani limila bultjinmi djiniŋ, miri, djaŋuny djiniŋ birral, gima Djuyu Wugiḻiri yarim limila bultjigi birral, iŋki limilanydji yuli giri. \v 7 Ŋiy, ŋunuwiliŋir warrŋguwiḻidji maladji nyani Goddji limiliny mil-djunupadjili Djesuli, \v 8 miri, Djuyudji Wugiḻiri, a gapidji, a buḏiri; a djiniwili warrŋguwiḻi mala djin yitjidjirri, yarim wurpm ŋurrgima djaŋuny limila djin bultjinmi, miri, Djesu djiniŋ Godaŋ Walkiriŋimi. \v 9 Ŋunubilaŋ butjinydji lim guŋi a djina lim marr-birralŋakiṉidjidji ŋunukiṉiŋ yulpiliŋir limila djin bultjigi nyim ŋunupilaŋ birraldjini, girri bilaŋ butjir inganydji lim guŋban Godki girrgima a yirrimi lim marr-birralŋakiṉidjidji ŋunugirki djaŋunygi nyanitja limila bultjigi; gima yulpili inydjin yuli bilaŋi, bil nyani God wirr. Ŋiy, nyani God limila bultjidjini ŋunuŋ birral djaŋuny nyanŋapibi Walkiribi, a djiniban ŋunuŋ djaŋuny nyani limila bultjidjini: \v 10-11 “Ŋarri, Goddji Gunydjirrŋirim, ŋilidjarr guŋban birral wanŋi, marrga iŋkiban lidji balidji, bil yarim lidji nyinidjipm bintji kiri ŋurrgima, a ŋunuŋ wanŋi lidji marrgiban ŋirramirrpmi Walkirimirrpmi,” miri bindjin limila waŋini nyani. A ŋunubilaŋ nyuni inga marr-baltjigiban Djesugi, a nyuni marr-yirrimkiṉidjidji nyani djiniŋ Godaŋ Walkiriŋimi, girri nyuni djiriŋilgiban Goddji inma bultjidjini djaŋuny birral Djesubi. Bil ŋunubilaŋ iŋki nyuni inga marr-birralŋakiṉidjidji Godki, girri Godnyi nyuni bultjinmiban yagirri miri “yulginyakiṉiŋ”, gima iŋkiban nyuni marr-birralŋakiṉidjnyir ŋunugirki djaŋunygi ŋunuŋ nyani Goddji Gunydjirrar inma bultjidjini nyanŋapibi Walkiribi, bilapilaŋ. \v 12 Ŋiy, Djesudji Godaŋ Walkiriŋirim gatjinmi birral wanŋi ŋilimiliki, marrga ŋunubilaŋ nyuni marrŋili Djesuny, girri ŋunuŋ wanŋi nyuni ŋurrum marrŋiliban nyanŋapibi. Bil ŋunubilaŋ wiḻi ŋunupilaŋ iŋki marrinyir girinyir Godaŋ Walkiriŋim, girri ŋunuŋ yul nyani baḏatj marrgi ŋunugiriny wanŋi. \v 13 Djiniwiliny djaŋunypili ŋarri lidjarr wukirridjili, miri, ŋilidjiki wirapili inga lidji marr-birralŋakiṉidjini Djesugi a lidji marrŋili nyaninyi, irr wukirridjili marrga ŋilidji lidji marŋgiban ŋurrum lidji marrŋiliban wanŋi birralban, a lidji nyinidji giriban bintji kiri ŋurrgima. \v 14 A miri bilapilaŋ ŋurrgima ŋilimi inga lim marr-baltjigi Godki gam': ŋunukiṉiŋ nyaninyi lim butjalmidji nyimki ŋunupilaŋirgi, a nyani djalŋdjirri lim gatjigi ŋunuŋi, girri nyani limiliny marrŋirrdji butjalminyibi. \v 15 A ŋunubilaŋ lim djiriŋilgi nyani limiliny marrŋirriban ŋunukiṉiŋ lim butjalmidji ŋunugirki, girri lim marŋgiban nyani yirrimban limiliny guŋban nyim ŋunupilaŋ lim butjalmini nyaninyi. \v 16 Miri galkŋu, ŋunupilaŋ nyuni nyaŋi yulnyi, a nyani djamadjim kirim nyim ŋunupilaŋ mirikunu, a ŋunuŋ mirgi iŋki wana, bil yarim ṉininipm, a ŋunuŋ yul nyani Garray Djesugiṉiŋ, manymak, nyuni bilaŋ inga bumirgiṉdjidji ŋunugirki yulgi djuburr-mirikunugi. Girri nyani Goddji djuy-bultjigiban nyaniny, a wanŋirgiban nyaninyi, gima ŋunuŋ mirgi iŋki wanaban, a ŋunuŋ yul iŋki burr-birrindjiŋinir Godŋir rumŋir. Bil wurpiwili yulpili djani djin burr-birrindjiŋinmi muŋuy Godŋiri, a mirrpm wana mirikunu mala djin djamadjim girimban, a ŋuṉi mirgili nyani buŋban Godaŋ birral wanŋi djanŋari. Ŋunubilaŋ nyuni nyaŋi bilapilaŋ yulŋirinyi a nyani mirgi-djamadjim kirim miri bindjirr ŋurrgima, iŋkiban nyuni bumirgiṉdjidji Garrayili ŋunugirki yulgi, gima iŋki nyani Garraydji wanŋi-guŋi ŋunuŋ yulŋiriny, bilaŋ nyani burr-birrindjiŋini Godŋir djunupaŋir gadjigarrŋir. \v 17 Miri, bubalikiṉiŋ mirgi lim djamadjigi, milbimirri Godar lim murgum kirim; nyibi mirgipili djani mirrpm mirikunu, bil wurpiwili mirgipili djani yarim marri mirikunu, a ŋunuwilitji ṉininipili mirgipili iŋki djin malimdjigi ŋunuŋ wanŋi lim marrŋili Godŋiri. \v 18 A ŋilimi lim bindjirri lim marŋgi gam': ŋunubilaŋ Godaŋ yutjuwili limi, girri iŋkiban lim mirgi-dji'djamadjigiban muŋuy, a Djesudji, wari buŋtjili Godbi, nyani limiliny djagadjigiban, a ŋuṉi mirikunu wugiḻiri Satandji iŋki nyani limiliny djatdjigiban, gima Godaŋ Walkiriŋirim watjarrdjigiban nyaninyi. \v 19 A wurpigi lim marŋgiban miri bilapilaŋ gam': ŋilimi birral Godaŋ yutjuwili limi, a nyanŋar gumbirrmirri lim nyini girimban; bil ŋunuwilitji wurpiwili, miri bukmak ŋunuwili munatjabi yulpili, ŋuṉi mirikunudji wugiḻiri nyani djiny gatjinmiban nyanŋar gumbirrmirri. \v 20 A wurpigi lim marŋgiban miri bilapilaŋ gam': Godaŋ Walkiriŋim nyani milarrdjili bapiḻi munatjali, a nyani limiliny marŋgi-gupirrguŋili, marrga inga lim marŋgiban, a nyaninyi lim djiriŋilgiban, miri, nyanigima djiniŋ wurpm birral Miligidji. A ŋilimi lim nyini girimban nyanŋar, ŋiy birral, Godar Walkiriŋirar, Djesu Christar, lim nyiniban. A djinim yul Djesu, nyani djiniŋ birral Miligidji, a nyanŋari lim nyinidji giriban bintji ŋurrum a bintji ŋurrum. \v 21 Ŋirraŋ yutjuwili, iŋki djina lidji marr-baltjigi maḏayinpilŋirgi djingirapibi munatjabi, galkŋu miri ŋunuwili maḏayin mala djani munatjabi yulpiliŋir djin djamadjigi djanŋar gumbirrdji, yarim djinyi lidji gubidjiban, a inydji lidji mirrbiliban ŋunuwiliŋir maḏayinŋir malaŋir.