\id MRK - Daga NT [dgz] -Papua New Guinea 2005 (DBL 2014) \h MAK \toc1 Mak Iesu Keriso oisewa sen \toc2 Mak \toc3 Mk \mt1 MAK \mt2 Mak Iesu Keriso oisewa sen \c 1 \s1 Dion Iesu tauepi oisewa waiwandin \p \v 1 God Otua Iesu Keriso No Oise Kakaewa erewa mame. \v 2 Watageta God no oise waiwandini apanewa Aisaya oit mega ok manega sen, God anega wan, \q1 Wapena anun, ne oit nega wapi apanewa, \q1 namu watu enapen negin genan wareta. \q1 \v 3 Apan da pua, at kaimewa gapan, \q1 opata ve anega waiwandin, ‘Ayop nuga negin mega wa tarasen, \q1 wat tamanamene amba tauep.’ \p \v 4 Aisaya anenen wani tavewa venasen, ame apan Dion waenapan dup iamopen menan pua taue opata anega waiwandin, “E inak koewa taiana ae vean, imuya entanen ne dup iaepena amba God koewa ega anu ae veta.” \p \v 5 Waenapan aruga, at Diudia gapan amba pa Ierusalem nagire den Dion yao anupen men tauiwanumun. Koewa muga vetaet taiwanumun amba Dion kaum Diodan gapan dup iamuiwandin. \v 6 Dion wanup mega man kameru etua gume den eniwandin, amba berip mega, man etua paniwandin. Me taba mega naiwandini ame paki ge onaro. \v 7 Me opata gapan anega waiwandin, “Apan da evinap oniwandini me aiganap aroe amunu den taueta, amba ago otua ayop mega pusi okomewa vesini mini, ne ap wat agoaset anun, go ne kakae uon. \v 8 Ne kaum iragen gapan dup iaivin go me God Guewa Woup Seniwa gapan dup iaiwandata.” \s1 Dion Iesu dup ien \p \v 9 Wam ame, Dion opata waiwandini ewap, Iesu at Galili pa Nasaret ae ve ae Dion ine tauen boge kaum Diodan gapan Dion yone Iesu dup ien. \v 10 Ame gine tutup, Iesu kaum ae ve kwatata ao dotoueni, amba kiman ase watapen, boge God Guewa Woup Seniwa nenip bairantan mini kimani visiwandin Iesu wapip doren. \v 11 Doriwandini amba nop da kimani anega tauen, “Ge ne otun iragenawa, imuna genan anu gurivin. Ge gamugap ne imuna ae meare tau aen.” \s1 Seitan pusi warup Iesu inap taiwandin \p \v 12 Wani ewap, God Guewa Woup Seni Iesu nau at kaimewa aen. \v 13 Wam apane dere (40) pua wande eni gapan Seitan Iesu pusiwa warupe yaven. Anea tauan wat agoasene amba ap mepe man puawa den wanumune. \s1 Iesu wadiamot mega erewa wa upamon \p \v 14 At Galili bawarewa nagirewa Dion waran gwat noke baraene ewap Iesu at Galili taue God Nop Oit Mega Kakaewa opata gapan wadidiam wandin. \v 15 Me anega wani, “God om enuni wamewa tauen, toemu mega amunewa tauapen taiwan. Koewa ega ae vean imuya entanen God Oit Mega Kakaewa anu tumasen.” \p \v 16 Iesu kaum awan Galili etop ap aiwandini, amba me Saimon, gwaniwa Anduru dere yawamon. Mu ia muga kauma antap eniwanumun, mu meo dawane taine nagirewa. \v 17 Iesu anega wadiamon, “Ewanap onaen, ne ta ewaepen e waenapan dawane tan.” \v 18 Boge ap gine tutup, mu ia muga ae vean amba me ewap amon. \p \v 19 Use sia aeni, apan Sebedi otu wai Diemis gwaniwa Dion dere yawamon. Mu kabum muga gwanap, ia muga nadi waran tata kakayat taiwanunum. \v 20 Boge Iesu venamu wan. Menan mamewa ago mega den kabum gagap ae vemon dere Iesu ewap amon. \s1 Airampu apan potap wandeniwa \p \v 21 Iesu wadiamot mega den pa Kaponiam ame vit amon. Ian Diu pura muga bawarewa wamewa gapan Diu nagire opata waine paewa gwanap wadidiam wandin. \v 22 Me opata waiwandini gapan waenapan iragi no i kap wan, iwa me nop aroe amunu den waiwandin go iup wadidiamuine nagirewa nop muga amunu uon. \v 23 Airampu potap wandeni apanewa da taue ap mepe wanden amba Iesu opata waiwandini gapan \v 24 airampu senao uma anega wan, “Akae, ge Iesu pa Nasaret apanewa dim da inanup tat wa tauaan? Ge wa koeam nimanepen men tauan go? Ge orup ansena da ne asiginap di, ge God mega potaga Woup Seni apanewa.” \v 25 Iesu airampu ame anega dien, “Nop ae ve apan ae ve tau ak!” \v 26 Airampu apan ware enu menawase senao wa tau aen. \p \v 27 Waenapan ap yawanewa, iragi seke tan no i kap wan anega wawa mutane, “Ma anenen da taiwan? Nop ewakewa da? Nop mega aroe amunu den airampu up oimuiwandin tau amuiwanum.” \v 28 Iesu inak ame tani oit mega at Galili iragi senare tau aen. \s1 Iesu waenapan aruga wat inakam mumiwandin \p \v 29 Iup anuine paewa ae veane amba Diemis ge Dion tanam apan Saimon ge Anduru pa muga amon. \v 30 Pa tauane Saimon tapunewa vek ato itanigaet ta eragi gagap iniwandini ame oisewa Iesu wadiane. \v 31 Menan Iesu me inap ae nanip ware ao endaveni gapan vek amun ame torot wan. Boge Pita tapunewa ao yone taba munen. \p \v 32 Amba mum gine taiwandiniwa, vek nagirewa amba airampu waramoni nagirewa aruga tambumon me inap tauane. \v 33 Ap menan pa nagirewa iragi tauan tonan barat mutan. \v 34 Vek ugup ugup iravi wat inakam mumen. Upi airampu potamup wanumone up oimon tau amon. Airampu Iesu ire yawan wapen tane go Iesu nop ae veapen menan yam ta yawamo wan. \s1 Iesu at Galili gapan opata waiwandin \p \v 35 Mum igoe den, Iesu pa ae ve, God inap mup wapen menan waenapan uoni arewa aen. Ap mepe mup waiwandin. \v 36 Go Saimon evene wai den me yoa taiwanumune. \v 37 Amba Iesu yawane gapan, mu anega wane, “Waenapan iragi yoga taiwanum.” \v 38 Go Iesu gare wan, “Ne God toemu mega Oise Kakaewa at at iragi opata gapan wadidiamopen menan ongen. Ap tapen menan nu pa sewa da da den anet.” \v 39 Ap menan mu at Galili pa sewa tau ge tau amuiwanumune. Iesu Diu nagirewa iup anuine paewa gwanap opata waiwandin, den airampu upe oimuiwandin. \s1 Iesu vek bo’o apanewa wat inakamen \p \v 40 Vek bo’o apanewa da Iesu ine taue namup omanip enu mup anega wan, “Ayop, gek anua gapan, tanege ne kakae tap.” \v 41 Iesu apan ame inap bagu sisi anuni menan naniwa endimase wapiwa inase anega wan, “Ne men anuivin, kakae ta!” \v 42 Gine tutup vek bo’o gamupewa siran taran amone me inakaen. \p \v 43-44 Wat inakameni menan nop kaimakaet anega wadien, “Endi inak mame inagap tana oisewa waenapan da ya wadiamo, noga botakamian. Amba tamana age pirisi ine taua vek gega uon tani yavep. Yavepi watageta apane Mosis vek mame inak warine gaunewa garaet God inap wanapen wani ame diagepi, ge di wan. Garaet ame wanawa, ap gapan waenapan yawage anuin, ame vek gega uon tan.” Amba Iesu apan ame wa oisen aen. \v 45 Go apan ame inak wareni oisewa at at iragi wadidiamon. Nop ame senareni menan Iesu pa sewa baware ame da aroga ase ya tauiwandin go at gine bigareni gapan ap mepe iwandin. Go ap mepe, waenapan at at iravi Iesu inap tauiwanumun. \c 2 \s1 God koewa anu ae vepen aroewa Iesu wanen \p \v 1 Wam animpo da uon tani ewap, Iesu pa Kaponiam sia entane aen. Amba me pa taueni oisewa waenapan anun. \v 2 Menan waenapan arugataet tauan to iamene at bararaen arok da ya wanden. Amba me God no oise wadidiam wandin. \p \v 3 Apan degede pusi nani itani wani apanewa da eragia baraen waran tauan. \v 4 Go pa gwanewa waenapan amborane menan mu gwanap amo amo umap uon, menan apan waran pa aigarip dot amon, unenek napewa gapan to awan eragi mega gagap antapenane visen. Waenapan aru ame iam wanumone nimakamup vise, Iesu namup tamana ae wanden. \v 5 Amba Iesu mu anu tumat baware tane yawamo anuni menan Iesu vek apanewa inap anega wan, “Otunawa, ne koewa gega anun ae viangin.” \v 6 Iesu ap wani gapan, iup wadidiamuine nagire ap mepe den wanumone. Mu Iesu koewa anu ae veni noa anune menan muk imumup singui anega anun, \v 7 ‘Apan ma ambe da tauen, nop God mini wat wan taiwan? Me God inap wawa koko taiwan! God megenat waenapan koewa muga anun ae viniwa, apan iragen da koewa anu ae ya veta.’ \p \v 8 Singui muga, Iesu imua gapan anuni menan gare wayawamon, “Iwa dimen imuya potaya gapan ap anega anuiwanin? \v 9 Ne nop daitonawa wana ame vek apanewa koewa mega anun ae viangin, o nop derewa ame manega wapena, ‘Ao yone, eragi mega ware aep,’ nop kaimake dena ansenawa? \v 10 Go e asigip taepen menan, Kimani Vitana Apanewa piupa waenapan koewa muga anu ae vepen menan aro amun warana ame endi to ewayain.” Menan Iesu vek apanewa sia anega dien, \v 11 “Ne endi diagiangin, ao yon eragi gega wat, pa ak!” \v 12 Ap wani boge no utap, waenapan namumup, ao yon wande eragi mega ware, pa mega aen. Menan mu nomu i kap wan God yaua ao waran anega wane, “Nu wataget inak map anega da ya yawaton.” \s1 Iesu apan Livai (yaua dawa Matiu) menan wan \p \v 13 Wam da, Iesu entane kaum awan Galili etoa sia aen. Ap mepe waenapan arugataet ine tauane menan me wadidiam wandin. \v 14 Amba use sia aiwandini gapan apan Livai (yaua dawa Matiu), apan Alopias otua yaven. Me moni bongamini apane da menan moni bongamine paewa gapan wanden. Iesu me inap anega dien, “Evinap onak.” \p \v 15 Wam ame, Iesu me wadiamot megawa den apan Livai pa mega gapan taba naiwanumun. Ap mepe moni bongamine amba God iup mega ya anuine nagirewa aruga den taba naiwanumun, iwa waenapan ame Iesu ewap onam wanumun. \v 16 Parisi nagire ge iup wadidiamuine nagire Iesu yawan amba wadiamot megawa inamup noyam anega wane, “Iwa dimen moni bongamine amba koewa nagirewa den tanamon taba naiwan?” \v 17 Iesu nop muga waiwanumune ame anuni menan gare anega wan, “Vek nagirewa nuat apanewa menan anu guriwanum go kakaewa nagirewa nuat apanewa menan ya anuiwanum. Menan ne muk ingane kakaewa anune nagirewa munan ya tauan, go koewa taine nagirewa imu posewa ge inak muga entan tapen menan tauan.” \s1 God menan taba sinunu inine noa \p \v 18 Dion, waenapan dup iamuini apanewa, wadiamot megawa ge Parisi wadiamuine nagire den God menan wam da da taba sinunu iniwanumun. Waenapan upi Iesu inap anega wayawan, “Apan Dion, waenapan dup iamuini apanewa, wadiamot megawa amba Parisi nagire wadiamot muga den God menan pot pot taba sinunu iniwanum amba den God inap mup waiwanum. Go iwa dimen wadiamot gegawa God menan taba sinunu ya iniwanum?” \v 19 Iesu gare anega wadiamon, “Naine mutat i apanewa barip mega gapan wandepiwa, me evene waiwa taba virip ya veain, iwa aton anuiwanum. \v 20 Go wam evi da, naine mutat i apanewa waseam wat nau aepiwa, wam ame gapan taba virip veain, bagu sisi anune menan.” \p \v 21 “Waenapan wanup namua bebep wapi nadi warapen men semu ewakewa wabenage aigap bare nadi ya warep. Wabenagepi ewakewa den koe tata amba wanup gine daiton uon, da vevera da kaimake den. \v 22 Guegue da sia mam. Apan da kaum wain ewakewa man etu namua kaum menan taginamene gwanap ya wa damagep. Wa damagepi kaum mek tutut wapi etua tuk wata amba kaum wa damagep etua den koe tata! Ap anega uon, go waenapan kaum wain ewakewa etua ewakewa gapan wa damagep!” \s1 Iesu pura bawarewa ayopewa \p \v 23 Diu pura muga bawarewa wamewa gapan, Iesu nao egak da, maup taue wandeni, ame berip aiwandin. Wadiamot mega den aiwandin, mu taba uit verane maup taue wandeni makewa kukunagen tavewa nane. \v 24 Ame gapan, Parisi nagire upi yawamon Iesu inap anega wan, “Mu iwa dimen pura bawarewa iup nuga paina yamat wanum?” \p \v 25 Iesu gare anega wadiamon, “Wataget da apan Devit evene wai den enup aguguramon tane oisewa ok gapan e iravi batnak anuyan go? \v 26 Wam ame gapan pirisi ayop mugawa yaua Abayata wanden. Devit evene wai den, enup aguguramoni menan me God pa mega unuk ae God men taba buredi tugu seane, ian pirisi mugenat nainewa, ame iup mega den go Devit aibu na amba upi evene wai den munen. \v 27 Pura bawarewa wamewa ame waenapan ago tamopen menan God ta baraen, go waenapan pura bawarewa iupewa ayamase tapen menan ya tamon. \v 28 Ap menan ne Kimani Vitana Apanewa pura bawarewa ayopewa menan ne dim da umap wapena, ameme di.” \c 3 \s1 Pura bawarewa gapan Iesu orup da wat inakamen \p \v 1 Wam da sia, Iesu iup anuine paewa sia unuk aeni, apan da, naniwa nutup in wandeni, ap mepe den. \v 2 Iesu apan ame wagat wamewa gapan wat inakameta go uon menan waenapan kem kem yaviwanumun. Parisi nagirewa Iesu apan ame wat inakamepi mu Iesu ware wanene tapen anun. \p \v 3 Iesu nani in wandeni apanewa anega dien, “Onak, waenapan namumup mapa yon.” Ap wani apan ame ao yone ase ma one Iesu namup yonen. \v 4 Iesu waenapan inamup anega wan, “Ne singui da inayap waiangin. Nu pura bawarewa iup nuga dim da waiwan? Pura bawarewa gapan waenapan inamup kakaewa tain go koewa tain? Mu inakam mumain go waenapan wa danigam mumain?” Ap anega wani go waenapan no uon wanumon. \v 5 Amba Iesu ugu gangane den ase ma yawamoni amba bagu sisi munan anu guren, iwa mu imu pose iragi gware den wanumon. Iesu apan nani in wandeni ame anega dien, “Naniga ase endimat.” Me naniwa ase endimaseniwa boge kakae tan. \v 6 Parisi nagirewa pa gwanape tau amon apan Erot waenapan mega den Iesu to boniga baraepen noa barim wanumun. \s1 Waenapan arugataet Iesu ine tauan \p \v 7 Iesu at ame ae ve wadiamot nagirewa mega tanamo ae kaum awan Galili tauan. Waenapan arugataet me ewap amon. Ian ame at Galili amba at Diudia, ge pa Ierusalem nagirewa. \v 8 Ge Idumea nagirewa, amba kaum Diodan asepagan wanumuine nagirewa den, amba at Taya ge at Saidon ameme iragi den Iesu taiwandini oisewa anun tauan. \v 9 Iesu waenapan aru ame yawamoni menan me wadiamot mega nagire diamon mu kabum da warep me gwanap wandepen menan diamon, iwa waenapan taue kapet nasepi tawa. \p \v 10 Ap mepe Iesu waenapan arugataet wat inakam mumen, menan vek nagirewa Iesu inatapen menan muk gare gare inpakit wa pakit taiwanumun. \v 11 Ame airampu potamup wanumone nagirewa, Iesu yawane gapan, iragi namup beaut geamon senao anega waiwanumun, “Ge God otua di.” \v 12 Go Iesu kaimakaet nomu botakame anega diamon, “Ne God Otua ame waenapan ya wadiamone.” \s1 Iesu watu enamot mega om enumon \p \v 13 Amba Iesu togan dore munan anuni apane yaumu wan dot amon inewa tauan. \v 14 Amba Iesu apan aonagaet pusinawan dere om enumo, yaumu watu enamot mega nagirewa diamon. Iwa me den iwanumampen amba opata mega wadidiamopen menan om enumon. Amba me watu enamop amo nop oit kakaewa wadidiamopen. \v 15 Amba den aro amun ware waenapan airampu potamupe up oimop tau amopen. \v 16 Om enumoni nagire yaumua mam. \q1 Saimon (yaua dawa, Iesu dieni ame Pita). \q1 \v 17 Sebedi otu wai Diemis gwaniwa Dion, \q1 amba Iesu mu dere yaumua da Boanoges diamon. \q1 (Yaumua ame guegue kiman ait waini mini waine nagirewa). \q1 \v 18 Upi Anduru ge Pilip ge Batolomio ge Matiu, \q1 ge Tomas ge Alopias otua, Diemis, ge Tadias, \q1 ge Saimon (waenapan mega men yonini apanewa). \q1 \v 19 Amba Diudes Iskeriot Iesu omine wapi apanewa. \m Iesu watu enamot megawa yaumua ap me. \s1 Seitan yaua da Bieseboro \p \v 20 Amba Iesu pa mega sia aen, at ame taueni gapan waenapan aruga tauan barat mutane gapan wadiamot megawa den taba muga na na wamewa wakauman. \v 21 Waenapan upi ebo anega wane, “Iesu bumbawam taiwan,” menan Iesu denip mega daitonawa nagirewa me wat nau amopen menan tauan. \p \v 22 Iup wadidiamuine nagire pa Ierusalem vit onamone nagirewa tauane, upi Iesu inap wawa koko anega wane, “Airampu bawarewa mugawa yaua Bieseboro potap unugen wandia. Airampu ame Iesu amun waneni gapan Iesu airampu up oimuiwandin tau amuiwanum.” \v 23 Parisi nagirewa ap wane menan Iesu waenapan iragi wan tauane amba nop maibe gapan anega diamon, “Seitan mek ingane anenen wa oiseta? Uon di. \v 24 Toemu da da engirit ta waiwanumampina ame dumari amoin. \v 25 Amba sia dugup da todum wadum taiwanumampina mu iragi ora amoin. \v 26 Ap umap Seitan toemu mega endumepiwa, toemu mega uon di tata. \v 27 Seitan me aro apane mini da. Menan up apane, up tat anupiwa, anenen amba aro apane paewa unuge kwan puraput mega tambuta, me namu aro apane ware damiga pane barae amba evi kwan puraput mega tambuta.” \p \v 28 Iesu sia anega diamon, “Nop nega mondi uon anun di waivin. God waenapan koewa muga wawa koko muga den iragi anu ae veta. \v 29 Go orup da God Guewa inap notatae koevet ta wapiwa, God koewa mega ame anu ae ya veta, koewa mega usenagaet wande aiwandata.” \v 30 Iesu ap me wani iwa iup wadidiamuine nagire anega wane, “Airampu da potap unugen wandia.” \s1 Iesu inewa gwani wai iragenawa noa \p \v 31 Wam ame gapan, Iesu inewa ge gwani waiwa pa garip tauan yoniwanumun. Iesu wap onapen menan orup da watu enane aen. \v 32 Amba waenapan aruga ikukuk enpanan ae wanumone ame Iesu anega wadian, “Inaga ge gwanik waiga yawagepen menan tauane, itapa pa garip yoniwanum.” \v 33 Amba Iesu anega wayawamon, “Inana ge gwanin wainawa da?” \v 34 Boge me ikukuk yawamoni sia anega wan, “Ne inana ge gwanin waina mame di! \v 35 Waenapan da da God nop mega anune amba gueguewa tainewa ame ne inanawa amba gwanin wainawa.” \c 4 \s1 Tamudu naewa verine maibewa \p \v 1 Wam da sia, Iesu kaum awan yaua Galili etop ap mepe sia wadidiamuiwandin. Ame waenapan arugataet da tauan iamene at bararaen menan me awana kabum gagap dotoue ae wande en, amba waenapan iragi kaum awan etop wanum tau amone. \v 2 Nop aruga maibe gapan anega wadidiamon, nop daiton ame mam, \v 3 “Wapena anun. Apan da oma makewa mega verapen aen. \v 4 Nao mega gapan uasiwandin, upi negina geamone nenip tauan enun nan. \v 5 Amba makewa upi agim gagap geamone ap mepe piup baware uon. Oma makewa tuk tak wan serarat yanane, \v 6 kai warane go wam dotouini gapan, serarat kurat wan iwa visimu bobou. \v 7 Makewa upi ganongae berip geamone amba kai waran go gaian yan doran umen boge borit wane. \v 8 Amba makewa upi piup kakaewa gapan geamon. Ame yanan dorane tavewa iamone arugataet mek arugataet da iam ge iam tane. Tavewa apane nani yamunaet (100) o apane yampo (60), o apane daiton aonagaeta mini aigap iamon. \v 9 Darinaya den wandepi nop nega anun!” \s1 Iesu maibe gapan waini iwa mega mame \p \v 10 Ame ewap Iesu megenat di wanden yawanewa, watu enamot nagire mega aonagaet pusinawan derewa amba upinewa ap mepe wanumonewa, Iesu maibe mame wani menan singui wayawane. \v 11 Me gare wadiamon, “God toemu mega karaua wandini tavewa watap enen gase di yawayan anuiwanin, go waenapan upinewa maibe gapan megenat wadidiamuivin. \v 12 Ap wadiamuingina iwa mega ame mu yangut tain go ya yao awain. Amba mu anuin go ya anu awain, iwa God inap entan onamop koewa muga anu ae vepi tawa.” \s1 Tamudu naewa maibewa tavewa mame \p \v 13 Iesu sia wayawamon, “Apan oma makewa uasiwandini maibewa wadiaena e ya anuyan menan da sia wapena anenen anui? \v 14 Maibe tavewa mam. Nao verini apanewa ame God nop mega waini apanewa. \v 15 Makewa negina geamone guegue ame waenapan God toemu mega oisewa anuiwanum, go Seitan tauen nop oit ame potamupe up taiwan. \v 16 Amba makewa piup baware uon gwat aigap geamone gueguewa ame waenapan nop ere anune atonu den anun. \v 17 Go koni ame gapan mu visimu ae ae umap uon, visimu bobou otu da megenat aen menan potamup ya waren. Go evi amba pusi warup inamup taueni gapan mu aro muga uon tan menawaet inak wakaumane. \p \v 18 Amba sia makewa ganongae berip geamone gueguewa ame, waenapan nop anun \v 19 go piup itan megawa o aton megawa o moni puraput imumu waren menan God imu pose ya waren amba kiman inak mega kakaewa da inamup ya venasen menan tavewa da ya ian. \v 20 Amba makewa piup kakaewa gapan geamone gueguewa ame, waenapan nop anu kakayasene. Bumagamu totanen anu waran ayamase yaentuk mantuk di taiwanumune ae ya vene, menan inak muga tavewa mega kakaevet apane nani yamunaet (100) o apane yampoa (60) o apane daiton aonagaetawa (30) tavewa dim da verine aigap ien aewan.” \s1 God nop mega anu awapen noa \p \v 21 Iesu sia wadidiamon, “Apan da dun mega pa wat onepi amba baraeta? Unup nokap wat eneta o diguma baraeta? Ae uon, paina aroga sineta. \v 22 Menan ap mini sia, dim dim iravi karaua tainewa wam da arogameta. Dim dim iragi ukum umanewa evi amba ganat gapan aroga tauain. \v 23 Darinaya den wandepiwa nop nega anun. \v 24 Ap menan ae anu guran, nop nega yaentuk anuiwanian. Upi wanene tamonewa, God gare ap umap wanene taeta, amba om enunewa, om ap umap sia enueta go aigap kaimake den enueta. \v 25 Orup da da mu nop nega anu warepiwa, ame God nop upi sia aigap aigap muneta. Go orup da da ya anu warepiwa, nop otu da namu anun waranewa, God nop ame sia waseamo aeta.” \s1 Oma makewa naewa yanine maibewa \p \v 26 Ame Iesu anega wan, “God toemu mega guegue manega. Apan da oma makewa naewa egak mega gapan veramon. \v 27 Mum gapan apan ame aup ininiwa amba wam gapan yapagen dotogen tainiwa, oma makewa veramoni ame pamagen di yaniwanum, go anenen yanine apan ame, me oare. \v 28 Piup mek ingane tavewa wat matakamen baria. Namu dumen amba yanen amba tavewa iniwa. \v 29 Oma tavewa maup inin geraget tani, amba nao ame i apanewa kereba mega waren di guria, iwa maup matakamepen wamewa gaset inen. Endi God toemu mega amunua ap anega.” \s1 Baip makewa maibewa \p \v 30 Ambagan Iesu diamo anega wan, “Endi God toemu mega guegue anenen wat amba venaseta, o nop yaunewa anenen wapena amba anu kakayatai? \v 31 Gueguewa mam, oma make potape mini. Oma baip makewa ame otu koentu iragen, go apan verepi \v 32 amba kai ware entanep oma baware iragen tata. Nenip taue dugup muga oma ame nani naniwa gapan iragi gungunup waramoin.” \s1 Iesu maibe gapan wadiamuini iwa megawa \p \v 33 Iesu nop ugup ugup iravi maibe gapan waenapan wadidiamon. \v 34 Nop aroga da ya wan go maibe gapan waenapan wadidiam wandin. Go wadiamot mega mugenat tanamo wandeniwa, maibe tavewa iravi aroga wadiamon. \s1 Tawak taueni Iesu wan tom wan \p \v 35 Wam ame mum ginewa taueniwa, Iesu watu enamot nagire mega anega diamon, “Kaum awan to nuguset asepagan anepen.” \v 36 Ap mepe waenapan ae vemon Iesu kabum namu dore wanden amba evip wadiamot megawa dorane boge tanan amon. Kabum upi den amon. \v 37 Ap amuiwanumune gapan taik aritavet da aroe den awan gagap tauen. Kaum dotoue kabum gwanap geariwandin amba kabum awana unugepen tan. Mu iragi bop nonokap tauapen taiwanumun. \p \v 38 Go Iesu kabum nimere gapan iwa utugan gapan enu aup iniwandin. Menan mu wa kandasen anega wane, “Wadianet nugawa, nu bop tapen taivin nunan anuingi go uon?” \v 39 Boge Iesu kandae taik ge kaum baware ame kaimakaet ase diamo anega wan, “Ae bigagit! Ununke uon wainge!” Boge taik ge kaum baware ame tom wa ae bigaren. \v 40 Iesu singui anega wayawamon, “E tap iwa dimen taiwanin? E anu tumat ega ne inanap otu kamontu.” \v 41 Go mu tap aigap sia tan tarak anega wawa mutan, “Akae, ma dim apan da? Taik ge kaum diamoni boge noa di warane.” \c 5 \s1 Airampu at Gerasin apan da potap wanumon \p \v 1 Ame Iesu, watu enamot nagire mega den tanam, kabum gapan awan Galili ame gamu to nugusen pa sewa Gerasin tauan. \v 2 Iesu kabum ae ve piupa viseni pa apane da airampu potap wandeni Iesu ine serarat tauen. \v 3 Apan ame kaima arewa gapan ininiwa, go waenapan da apan ame ware damiga ya taup umap, ame damik kaimake dena gapan panine go umap uon di. \v 4 Wam da da pusiwa naniwa damiga paniwanumun go nani vikimen pusiwa damik gwat gan ae tomagen siniwa. Waenapan warat anune go me gure pakit uatamen. \v 5 Mum wam kaima arewa amba tunupa den ve ao wan wapiwa mek ingane gwat gapan totomagen denip tauiniwa. \p \v 6 Apan ame Iesu paina yaveni serarat ae namup taue omanip enun. \v 7-8 amba Iesu airampu inap kaimakaet anega dien, “Apan ae ve, tau ak!” Ap menan airampu nop kaimakaet anega wan, “God Paina Iragenawa Otua Iesu, inanap dim tat anu tauaan? Kaiwan, ya ta koeragam nimanegepen menan God yamap agi wa.” \v 9 Anega wani Iesu singui wayaven, “Ge yauga anen?” Airampu arugataet potap unuk wanumone menan airampu gare anega wan, “Nu airampu arugataet waninan menan nu yaunu ‘Arugataet’.” \v 10 Airampu arugataet ame Iesu inap kayawan mini anega wan, “At ma gapan ya wa oine.” \v 11 Ap mepe, togana tuan arugataet taba naiwanumun. \v 12 Menan airampu Iesu nanamasen anega wane, “Wa oine, nu tuan potamup unuget.” \v 13 Menan Iesu anega wan, “A, umap tau aisen!” Airampu apan ae vean tau amon tuan potap unumon. Unumone tuan togana serarat vitan kauma geamone none namon. Tuan ameme arugataet mek arugataet (2000) da. \p \v 14 Tuan kwayup taine nagire yawamone tap serarat amon pa pa, at at oit wadidiamon. Pa nagire oit anune gapan serarat tauan anen tane yawapen onamone. \v 15 Ame waenapan amon Iesu inewa tauanewa, airampu arugataet potap wanumone apanewa i guine tamana tan, wanup ene ap mepe ae wanden yawane menan mu tap ase anu guran. \v 16 Amba inak mame yamap ase yawane nagirewa, amon inak ame anenen apan ge tuan inamup venaseni oisewa waenapan iravi wadiamon. \v 17 Menan at Gerasin nagire iragi Iesu at muga ae ve aepen menan tapawan wane. \p \v 18 Iesu kabum gagap dorapen tani airampu potap tau amone apanewa taue anega kayawan mini wan, “Tatan, gende anepen.” \v 19 Go Iesu watane anega wadien, “Ewagai pa ak, ap mepe Ayop God anenen genan tan amba imua inagap wareni oisewa denip gega daitona nagirewa wadidiam.” \v 20 Wani, apan ae pa sewa da da iragi aonagaet yaua Dekapolis gapan Iesu menan tani oisewa wadiam wadiam aeni menan waenapan no i kap wan. \s1 Diairas orewa wat inakamen \p \v 21 Ame Iesu kabum dotoue kaum awan eto yamunewa sia entan aeni, ap mepe waenapan arugataet tauan awan etop ikukuk enpanane. \v 22 Diu nagire opata waine paewa kwayup taini apane da ap mepe den, me yaua Diairas. Me Iesu yaveni gapan ine taue namup omanip enu, wae wae ta anega wan, \v 23 “Ne orana boepen taiwan. Kaiwan endi onak naniga iap bare, me inak ware wande ep.” \v 24 Anega wani Iesu dere amon. Go waenapan aru ame git git amon Iesu ase kapet natane. \s1 Waen Iesu wanupe inase inakaeni guturewa \p \v 25 Amba waenapan aru ameme yaumakamup waen da vek ewatop wareni en mega aonagaet pusinawan dere uon tan. \v 26 Amba dom gigit nagirewa wa tomagepen men tane go me di wat ire aiwandin, me agim make mega iragi ap mepe danam oitamen, go vek ame uon tata bumagap di aiwandin. \v 27-28 Amba waen ame Iesu dim da taiwandini oisewa anuniwa, mek ingane anega anuni, ‘Ne wanup mega ginewa megenat inatapenawa, ne inak warain,’ ap anega anuni menan waenapan aru ame napamup garivi taue Iesu wanup mega inasen. \v 29 Inaseni boge ewatop taiwandini tom wan, menan me ugu wapi ae doron anuni me vek mega gaset uon tan inak waren. \p \v 30 Iesu aro amun mega gamupe tau aen anun. Ap menan ikukuk to entane waenapan aru ame to iam wanumune anega wayawamon, “Wanup nega da inasen?” \v 31 Wadiamot megawa gare anega wane, “Waenapan aru ma to iamene kapet natagiwanumune yawamoan amba dimen da waraget wan waingi?” \v 32 Go Iesu yangut ikukuk di tanau iwandin ame wanup mega da inaseni otua ire yawapen taiwandin. \v 33 Amba Iesu wanup mega inaseni waenewa ae anuni me gase inak waren, ap menan taue Iesu namup nikapu enu, tap anu gure dararame den wanup inaseni oisewa iragi wadien. \v 34 Ap wani Iesu waen anega wadien, “Oranawa, anu tumat nimanegeana menan inak wariagi. Nonup gapan ak, vek gega uon tan.” \s1 Diairas orewa wat inakamen \p \v 35 Iesu nop ame waiwandini gapan, sep nagirewa upi Diairas pa mega gapan tauan oit Diairas anega wadiane, “Oraga gase boen. Ap menan wadianini apanewa Iesu menan gamben gamben sia ya wa taingan.” \v 36 Iesu nop ame anuni Diairas inap anega wan, “Tap ya anu. Aigap sia anu tumat nimanegewa, oraga inakaeta!” \p \v 37 Iesu waenapan upi watanamon go Pita ge Diemis ge Diemis gwaniwa, Dion mugenat tautan amon. \v 38 Ame tanam ae Diairas pa mega tauane gapan orup waen ame boeni menan waenapan irip turup ap mepe waiwanumune yawamon. \v 39 Pa unuk aeni Iesu waenapan anega wayawamon, “E dimen gego anu tayan irip turup waiwanin? Irip ae vean, me mondi aup iniwan, ya boen.” \v 40 Iesu nop ap wani menan waenapan iragi verea kaura tan top nop wane. \p Go Iesu waenapan wa oimon namboya vitan. Amba Iesu yone orup ame ine mamewa amba watu enamot mega apan yampo tanam pa gwanewa enugutane ame gwanap unuk amon, orup bonigawa ap mepe iniwandin. \v 41 Amba Iesu orup waen boeni nanip ware anega dien, “Tarita koum,” nop ame guegue, “Orup waen, ao yon wanik!” \v 42 Iesu nop ap wani no utap orup waen ame ao yon wande ap pa gwane ikukuk aen. Menan waenapan iragi daramu wan no i kap wan. Orup waen ame en mega aonagaet pusinawan dere. \v 43 Go Iesu anega diamon, “Ne tana oisewa waenapan ya wadiamone.” Iesu ine mame anega wadiamon, “Oraya, taba da wanane nap.” \c 6 \s1 Pa Nasaret nagirewa Iesu tandayasen \p \v 1 Ap mepe Iesu at ame ae ve amba pa sewa mega di aen, watu enamot mega den tanam amon. \v 2 Ap mepe wam pura bawarewa taueniwa, iup anuine paewa gwanap ere wadidiamon. Waenapan nop mega anuiwanumune gapan no i kap wan, anega waiwanumun, “Apan ma dima ge yo paua mame aroewa iragi ambagan waren taiwan? \v 3 Go me pa tuini apane otua mo? Inewa yaua Meri. Amba gwani wai apan Diemis, Diosep, Saimon ge Diudes. Amba domare wai iravi nu den inivin. Me mondi pa otua megenat.” Amba waenapan bagumu sisi wan Iesu tandayasene. \p \v 4 Go Iesu gare wadiamon, “God no oise viripe ya tainewa ame pa sewa megawa amba mek pa mega gwanap wanumuine nagirewa mugenat di.” \v 5 Inap ya anu tumasene menan kiman paua mega bawarewa da ap mepe ya tan. Vek nagirewa otu dere naniwa wapip se wat inakam mumen. \v 6 Me nop uon tan, iwa waenapan me inap anu tumat da uon. Ap menan Iesu sewa mega ae ve sewa ugupewa da gapan opata ap mepe wadiam wandin. \s1 Wadiamot megawa dere dere watu enamon \p \v 7 Amba Iesu watu enamot mega aonagaet pusinawan dere munan wan tauane, amba aro amun mega airampu wa oimopen menan munen. Iesu apan dere dere watu enamon. \v 8-9 Anega wadiamon, “Aisene negin purapuse da den ya tam aisene. Taba go moni ega da den ya tambune go kaipat ega megenat tambun. Pusi okomewa megenat enan go wanup senunawa den ya tambune. \v 10 Ame aisene amba pa da atonu den waupaepiwa, ap mepe iniwanian, ap tapen wamewa tauepiwa, amba pa ame ae vean aisen. \v 11 Go at da waenapan da da ya waupaepi pa muga ae vean aisen, koewa muga ae bat munapen menan pusia atabobo toninigamen aisen, ame tane yam tatak munapen.” \v 12 Iesu wadiamot megawa tau amone opata anega wadidiam wanumun, “Koewa ega ae vean imuya entanen.” \v 13 Amba den airampu waenapan potamupewa up oimone tau amuiwanumune amba vek nagirewa oma Olip osewa iamup gemiwanumune inak wariwanumun. \s1 Apan Erot Dion mege to ketnaget wan \p \v 14 Iesu yaua senare aiwandini waenapan iragi asigip tane menan ayop Erot, at Galili ayopewa, Iesu oisewa anun. Waenapan anega waiwanumun, “Iesu yo paua ugup ugup taiwandini iwa, Dion, dup iamuini apanewa, bop gapan sia yon wanden taiwan.” \v 15 Amba upinewa anega wane, “Iesu watageta apanewa Elaidia.” Upi anega wane, “Me watagaet God nop mega waiwandini apane da umap taiwan.” \v 16 Wane go apan Erot anuni anega wan, “Iesu me Dion di. Wataget ne wan apan nega Dion megewa to nugusen boen go sia inakae yon wanden.” \p \v 17-19 Apan Erot gutut mega mam. Me gwaniwa Pilip waenewa Erodias up ta naisen. Dion dup iamoni apanewa ayop Erot anega diwandin, “Narawagawa waraana iup paina yamasean.” Dion ap waiwandini menan Erot waenewa ame, yaua Erodias, garewa tot anun go memewa watanen. Go waenewa Dion inap gari gangan naeni, iwa Dion Erot waenewa ameme wainan gogo taiwandat dien menan Erot wan ita mega nagirewa waran, taun gwat noke baraen. \v 20 Erot me Dion tawa anuni menan tantan mega taiwandin. Me anuini Dion apan kakaewa imu pose woup am seni apanewa. Amba den me Dion opata mega anupen men wam da da gapan anutaet tainiwa. \p \v 21 Amba waen Erodias Dion topen neginewa da yop ta tautanen, ame Erot yaneni wamewa baripe gapan. Namu yoyo nagirewa ge ita yamewa nagirewa ge at Galili bawarewa mugawa iravi barip ame menan tauan. \v 22 Barip taiwanumune gapan Erodias orewa taue Erot evene wai den tarep munan waren. Mu tarep ame yawane gapan aton anune. Erot aton anuni menan waenoro ame anega wadien, “Ge dim da men anu wawa ne di genain. Mame di wa agiat gimagivin, \v 23 ame ne yon tau nega upi seu enu genapen yon borai.” \v 24 Boge waenoro tau ae inewa singui tayaven, “Inan, ne dim da men mua wain?” Inewa gare wan, “Ge Dion dup iamuini apanewa iwa to nugut genapen mua wa.” \v 25 Waenoro ame serarat ae ayop Erot ine taue mup anega wan, “Daragi mame di Dion waenapan dup iamuini apanewa iwa to nugut sera gapan barao ma di nen!” \p \v 26 Erot waenoro ame mup mega wan anuni bagu sisi anun. Go evene wai barip men tauane yamap waenoro wanat wa agiaseni menan ae ya veat anun. \v 27 Menan Erot ita apane mega da watu enen gwat noke taue Dion mege gamu to ketnagen. \v 28 Dion i bonewa sera gapan bare wat onen, waenoro ame ase wanen. Waenoro wat ae inewa wanen. \v 29 Amba Dion wadiamot megawa oit ame anunewa tauan etua waran amon amba urata tune. \s1 Iesu waenapan 5000 aigap taba gapan watumon \p \v 30 Iesu watu enamot mega nagire sia entan tauane amba dim dim tane oisewa iragi Iesu wadian. \v 31 Go waenapan aruga tau ge amo taiwanumune menan taba muga na na wamewa uon tan. Iesu wadiamot mega anega wadiamon, “Egenat onaene anet at iumai toni arewa da gapan ap mepe nonan banu warat.” \v 32 Ap mepe mu mugenat amon. Mu kabum waran at iumai toni arewa ame amon. \v 33 Go waenapan oise anune menan pa sewa gapan pusimup ewap amone. \p \v 34 Iesu kabum gapan asepagan taue, gerata enaseni gapan me waenapan arugataet yawamoni imu pose munan anu guren. Bagu sisi anuni iwa mu ago muga da uon, ame man sip kwayup taini mini, kwayup tamuini apane da uon, nutumu uon amba itan bagu sisi wariwanumun. Ap menan me nop ugup ugup arugataet wadidiam wandin. \p \v 35 Mum gine di taiwandini gapan, wadiamot megawa ine tauan anega wan, “At ma waenapan uoni arewa, amba wam gaset gearen mum di tauapen taiwan. \v 36 Menan waenapan to iam baware mame watu enamot amo, taba upi pa gwanap muk muk une ta nap.” \v 37 Wane go Iesu gare wadiamon, “Ae, ap anega uon. E taba da munane nap.” Go mu gare anega wane, “A, nu anenen munait? Anet taba buredi une tat munat nain go? Taba garewa baware nu moni apane aonagaet (200) sea sea umap uon.” \v 38 Ap wane menan Iesu sia wayawamon, “E taba buredi magamene animpo tambuyan? Aisen yawan.” Amo yawane anega wan, “Nu taba buredi magamene nani yamunaet amba meo dere ap mugenat.” \p \v 39 Amba Iesu waenapan iragi unawat gagap ae wanumopen diamon. \v 40 Upi apane nani yamunaet (100) upi apane dere apan da aonagaet (50) iam iam tan wanum wanum amone. \v 41 Amba Iesu taba buredi magamene nani yamunaet meo dere den ame tambu kiman ao yave God inap gaun wa amba paise paise ta waenapan taba munapen men, wa ewamot megawa munen. Meo dere den paise munen boge mun ge mun amon. \v 42 Waenapan iravi taba tavewa nane bagumu bim wan. \v 43 Nane ewap, wadiamot megawa taba semua bongamen kaenat aonagaet pusinawan dere enane no dotouen. \v 44 Apan ap mepe taba tavewa nane arugataet 5000 umap, waen orup den batnagetawa aigap den sia. \s1 Iesu kaum awan gagap pusip aen \p \v 45 Amba Iesu wadiamot megawa kabum gagap kaum etop asepagan pa sewa Betsaida namu amop amba me evi aet wan. Iesu waenapan to iam baware ame watu enamon amone. \v 46 Amba me waenapan wa oimoni ewap, God inap mup wapen menan togan dot aen. \v 47 Mum gine me megenat ap mepe wanden. Kabum gaset ae awan bumagewa tauen. \v 48 Me wadiamot mega yawamoni, kabum waran to entanepen menan tapanan taiwanumun iwa taik taue kabum nasiwandin gapan. Mum igoe dena gapan Iesu munan kaum gagap pusip ap oniwandin boge garawat mum tau aepen taiwandini. \p \v 49 Wam ame wadiamot megawa kaum gagap ap oniwandin yawane, mu tap baware anun anega wane, “Ma guagup da tauia!” Amba tap den senao vebobop wane. \v 50 Mu iravi yawan tap baware anun go Iesu anega diamon, “Ma ne, tap ae vean gop ya anune.” \v 51 Kabum gagap dotoueni gapan taik tom wabigare tau aen. Wadiamot mega anu waramasene imumu puk wan. \v 52 Iesu namu taba buredi paise paise ta waenapan muneni ap gueguewa mu ya anu awan iwa imumu kaimake wan. \s1 At Genesaret vek nagirewa wat inakam mumen \p \v 53 Mu awan ame gamu to nugusene at Generaset gerata en natane. \v 54 Kabum ae veane waenapan Iesu ire menawaet yawane, \v 55 menan serarat amon at at ise tau ase tau amon vek ato nagirewa eragia se onam wanumun. Iesu amba wandeni arewa gapan ap mepe amon. \v 56 At at pa pa Iesu tau ge tau aeni gapan waenapan vek nagirewa une gare gare taine arewa gapan sean wanumon. Mu Iesu wanup mega gine siwa den inasepen menan mup wane, orup da da Iesu wanup mega ginewa inatanewa iragi inak mutane. \c 7 \s1 Bigi denawa amba bigi uoniwa \p \v 1 Wam da gapan Parisi nagirewa amba iup wadidiamuine nagirewa den pa Ierusalem gapan onamone tauan Iesu ikukuk nau panan. \v 2 Iesu wadiamot megawa upi taba nanimu bigi den naiwanumune mu yawamon. Parisi nagirewa God menan nani bigi warine mini, mu nani bigi ya waran. \p \v 3 Parisi ge Diu nagirewa den guegue muga ap anega. Isimure wai guegue ap taiwanumune menan mu ap anega sia taiwanum. Ap gapan mu God menan nani bigi warane amba nainewa. \v 4 Ap gapan mu taba da une gare gare taine arewa gapan une tane ya nain, namu God menan nanimu bigi ware amba nain. Amba den yogup sip unup dim dim den ap mini God menan bigi wariwanum, wataget ugup ugup taiwanumune ap den sia taiwanum. \p \v 5 Parisi iup wadidiamuine nagire den Iesu inap anega wawa koko tan, “Iwa dimen wadiamot gegawa omayan baewa guturewa iup mega to paisiwanum? Mu God menan namu nanimu bigi ya warane amba taba naiwanum.” \v 6 Ap wane menan Iesu garewa anega wadiamon, “E da wa da ta taiana nagirewa. Apan Aisaya e evi taiwaniampina oisewa namu tave di wan. God enan anega wan, \q1 E iravi noya gapan viripana den taiwanin, \q1 go imuya potaya ne inanap ya wariwan. \q1 \v 7 E wa taragat nimanegepen menan umap uon \q1 iwa gutut ega ek anuiana gapan wadiamuiana menan. \p \v 8 God iup mega tandayasean gare apan iragen nop muga anuyan taiwanin.” \p \v 9 Iesu sia wadidiamon, “God nop mega ae vea gare iup ega tapen men daramuya dima wayan taiwanin. \v 10 Iwa watageta apanewa Mosis anega diaen, \q1 Inae mamae virimu tan \q1 amba da da mamewa o inewa ta koeragam mumepi, \q1 ame togurep di boep. \m Ap anega sen. \v 11 Go e ugup anega waiwanin, Apan da da ine mame anega wadiamopi, ‘Nu enat wa agiat imaetoni ya enait nu God wanait.’ Ap anega wapi ine mame virimu ya taiwanum go e umap waiwanin. \v 12 Ame gapan ine mame ayamase tat anuine watanam wanin. \v 13 Menan e gutut ega tapen menan God nop mega ayamase ya taiwanin. Inak eboewa ame naewa ega den wadidiamuiana gapan guegue ap miniwa ugup ugup den taiwanin.” Iesu ap anega wan. \s1 Guegue nuga ansena gapan koewa dianeta? \p \v 14 Iesu waenapan munan wan tauane anega wadiamon, “Wapena di anun, anu kakayasen. \v 15-16 Waenapan taba ugup ugup naine gapan imumu God yamap bigip ya taiwan. Go dim da no utap aoma tauiniwa, ame gapan imumu God yamap bigip taiwan.” \p \v 17 Mame ewap Iesu waenapan ae vemo pa gwane unuk aeni wadiamot mega maibe wani iwa anupen menan singui wayawan. \v 18 “E da ya anu kakayat wanin? Iwa dimen asik ya tayan? E asigiap, taba ugup ugup naiana gapan imuya potaya God yamap bigip ya tata. \v 19 Taba ap me nane gapan imuya potayap ya taueta go ni etavewa gapan wande amba tau aeta.” Ap wani gapan, Iesu taba ugup ugup iragi kakae diamon. \p \v 20 Iesu sia wadidiamon, “Go wan dim dim ame noa gapan aoma tauini ame imu pose gapan tauiwan, ap me gapan imuya God yamap bigip tan. \v 21 Imuya potaya gapan koewa anuyan taiwanin. Koerage anuiwanin, wainan gogo taiwanin, dim dim up taiwanin, apan naniap borit waiwanum, \v 22 gwep gorogot nau guguraiwan amba evenae wai puraput muga men wayan baguya kandaiwan amba koewa ugup ugup taiwanin. Evenae wai imua aopan wariwanin, koewa ek tayan kakae tat anuiwanin. Upi anu koeam mumiwanin, nuaroro waiwanin, apan apan taiwanin, amba bumbawam mini taiwanin. \v 23 Koewa ameme iravi imuyap potayap wandia menan iravi mame gapan di God yamap wabigim imainiwa.” Iesu ap anega wan. \s1 At ugupe waen da Iesu inap anu tumasen \p \v 24 Iesu yone ae pa sewa Taya tauen. Amba me taue pa gwane unuk aeni oisewa waenapan da ya anupen menan tan, go mu iragi asigip tane. \v 25 Ap mepe waen da orewa airampu potap wanden, waen ame Iesu taueni oisewa anun. Ap menan menawaet taueni boge Iesu namup nikapu enun. \v 26 Me Diu uoni Gurik noa waini waenewa pa sewa Ponisia at Siria gapan tauen. Waen ame Iesu inap noek noek wan airampu orewa potape warup oirenep tau aepen menan waiwandin. \v 27 Ap wani, Iesu maibe gapan me namu Diu nagirewa ago tamopen menan taueni oisewa anega wadien, “Orup otu namu watumot. Go orup otu taba muga eyao ya munait, ame tamana uon.” \p \v 28 Diu uoni waen ame sia anega wan, “E, ayop negawa, ge tave di waingi. Go orup otu taba watara naine gapan semua geamuine eyao den nainewa.” \v 29 Waen ap wani menan Iesu anega gare wadien, “Nop nega wana garewa kakaevet di waana menan pa ak. Airampu oraga potap wandeni gase tap tau aen.” \v 30 Iesu ap wani boge waen ame pa ae yaveni airampu orewa potape taue aen, me kakae ta aup parata iniwandin yaven. \s1 Iesu darine boraseni apanewa wat inakamen \p \v 31 Iesu at Taya ae ve at Saidon arige pa iragi aonagaet yaua Dekapolis den tau ge tau aiwandin amba kaum Galili etoa sia tauen. \v 32 Iesu ap mepe wandeni gapan, waenapan upi darine borasen nop memo waini apanewa da Iesu inap wat onamon. Iesu naniwa wapip barae wat inakamepen menan mup dagin dagin waiwanumun. \v 33 Boge Iesu apan ame ware waenapan ae vemo asira sensenui ae, nani piru apan darine nokap ene, amba naniwa giton ene apan meriwa inasen. \v 34 Amba Iesu ao kimani yangut ta, gaup kaimakaet warupeni amba apan anega dien, “Epata.” Nop ame guegue darine purut wap. \v 35 Wani boge apan darinewa purut wan megewa awasen nop kin kin aroga ase wan. \p \v 36 Iesu ame tani oisewa pa pa ya wadidiamopen menan no botakamen. Aigap aigap ap diamoni go mu ya anun aigap aigap wadidiam wanumun. \v 37 Amba waenapan nop oit mame anune iragi no i kap wan anega wane, “Iesu wan dim dim taini iragi kakae iragen megenat. Darine boraseni sia anuiwan, mege boraseni sia nop waiwan,” ap anega wan. \c 8 \s1 Iesu waenapan 4000 mini watumon \p \v 1 Wam da sia waenapan arugataet tauan amba Iesu inap sia iamene go taba muga uon tan. Iesu wadiamot mega munan wan tauane anega wadiamon, \v 2 “Ne waenapan ma munan bagu sisi anuivin. Mu tanamo wanigen wam yampo gaset uon tan amba taba na na da uon. \v 3 Wapimu negina torot wapi tawa menan, mondi enup agut ya watu enamot anuivin.” \v 4 Wadiamot mega singui anega wayawan, “Nu taba amba tambut umanup tap amba to iam baware ma watumoit, at ma kaimewa arewa mini, taba da uon?” \v 5 Wane Iesu singui wayawamon, “Taba buredi animpo inayap wanumam?” Mu gare wane, “Nani yamu dere.” \v 6 Iesu to iam baware ame diamon piupa ae wanumon. Boge me taba buredi tambu amba God inap gaun wani, paise paise ta wadiamot mega munen amba mu waenapan munane. \v 7 Meo otu koentu upi den aie God inap gaun wa waenapan munapen menan den diamon. \v 8 Mu iragi nane umap tamon amba semua bongamen kaenat nani yamu dere enane no dotouane. \v 9 Waenapan ap mepe taba nane arugataet 4000 umap. Iesu waenapan wa oimon amone. \v 10 Amba me boge wadiamot mega tanam kabum gwanap dotouan at Dalomanuta amon. \s1 Parisi nagirewa kiman paua da tap yawat anun \p \v 11 Parisi ge Sadusi nagirewa upi Iesu ine tauan pusi warup ta yawapen menan singui anega wayawan, “Ge aro kimaniwa paua da ta nu yawat anuivin.” \v 12 Nop ame wane Iesu gari yaven anega wadiamon, “Endi iniana nagirewa iwa dim men kimaniwa yo paua mega yawat anuiwanin? Nop nega mondi uon anun di waivin. Ne paua daiton da ya ta ewain.” \v 13 Boge Iesu kabum gwanap dotoue kaum yamu asepagan aen. \s1 Parisi ge Sadusi nagirewa guegue mugawa koerage \p \v 14 Mu awan gamu to nugusen amon. Iesu wadiamot megawa taba buredi na na mega upi tambu tambu imumu borat mutane, magamene daiton megenat kabum gagap baraen. \v 15 Amba Iesu tagigit kaimakaet diamon, “Agun anun, Parisi nagirewa ge ayop Erot koewa muga anu kakayasen. Mu guegue muga ame buredi tutut wapen menan atagin potap enine mini.” \p \v 16 Mu nop ame waran amba yaumakamup baraen wawa mutan amba anega wan, “Mame wani iwa nu taba buredi da ya tam onantoni menan waiwan.” \v 17 Iesu nop muga imup anun men anega wayawamon, “E anu tumat ega otu koentu, iwa dimen taba buredi ya warat waiwanin? Imuya potaya kaimake wan go? \v 18 E yamaya den go ya yaviwanin darinaya den go ya anuiwanin. Ne wana iwa dimen ya anuiwanin? E anuyan go uon? \v 19 E ya di anu aviaisi. Ne wata buredi magamene nani yamunaet gapan apan aruga 5000 munan nane amba semua bongameana kaenat animpo enayan?” Mu gare anega wan “E, nu kaenat aonagaet pusinawan dere enaton.” \v 20 Iesu sia wayawamon, “Amba ewap buredi magamene nani yamu dere gapan apan 4000 munan nane amba semua bongameana kaenat animpo enayan?” Mu gare anega wan, “E, nu kaenat nani yamu dere enaton.” \v 21 Ap wane Iesu singui wayawamon, “E sia ya anu kakayat wanin go?” \s1 Iesu yame boraseni apanewa wat inakamen \p \v 22 Amba Iesu wadiamot mega tanamo pa sewa Besaida tauan. Waenapan upi yame boraseni apanewa da waran Iesu inewa tauane amba naniwa wapip inase wat inakamepen menan noek noek waiwanumune. \v 23 Menan Iesu apan ame nanip ware pa sewa garip nau aen. Aeni apan yamap giton en anen naniwa wapip ae inase singui anega wan, “Endi ge yangut taingi?” \v 24 Apan yangut paina ase ma yave anega wani, “Ne apan yawamuivin go mu oma ap amuine mini yawamuivin,” ap anega wan. \v 25 Menan Iesu naniwa dere sia apan yamap use waboren. Boge apan yame ase meret wa kakayasen birom barom taini uon tan yangut kakaevet taiwandin. \v 26 Iesu apan ame pa wa oiseni, anega dien, “Pa sewa ase inamup ya age go pa gega di ak,” ap anega wan. \s1 Pita Iesu yaua Keriso aroga wan \p \v 27 Wam da Iesu, wadiamot megawa den, pa sewa yaua Sisaria Pilipai arigewa gapan tauane, negina wadiamot mega singui wayawamon, “Waenapan ne da dianek wanum?” \v 28 Mu gare anega wane, “A, ge Dion waenapan dup iamoni apane diagiwanum. Upi watageta apane Elaidia diagiwanum. Upi ge God noa waiwandini apane da diagiwanum.” \v 29 Menan Iesu mu inamup singui anega wayawamon, “Umap, go e ne da dianegiwanin?” Saimon Pita gare anega wan, “Ge God mega wa watu enageni Keriso.” \v 30 Iesu ame anega wani wadiamot mega kaimakaet sia diamon, “Ne God mega wa watu enanegeni Keriso ame waenapan ya wadiamone.” \s1 Iesu bagu sisi bop mega oisewa ere wadiamon \p \v 31 Iesu wam ame use aeni nop ere watape wa ewamot mega aroga anega wadiamuiwandin, “Ne Ierusalem angep. Ap mepe waenapan dimae waine nagire amba pirisi bawarewa ge iup wadidiamuine nagire den nanimu gapan ugu vegaek bagu sisi baware anu tanain. Amba toguranegep bonigatain. Toguranegep bonigasepena amba wam yampoa God amun mega gapan inak nigat sia yon wanigain.” \v 32 Ap anega wani menan Pita Iesu nau asira ae amba, ap anega ya wapen menan dien. \v 33 Go Iesu entane wadiamot mega upi yawamoni amba me Pita anega diguren, “Ge Seitan mini, tau garinap ak. Ge oma ibariwa mini namuna boringi go God wan dim dim mega iagap ya baraingi, go apan iak guine gapan waingi.” \p \v 34 Amba wadiamot megawa waenapan den iragi onamopen wan tauane anega wadiamon, “Orup da inanap onat anupiwa, namu me mek dim da anuini tandayase, ae di vep, amba ne yauna menan, pot poraet ugu vegaek bagu sisi anu, korosi mega ware evinap oniwandan. \v 35 Amba orup da da muk inak mugawa menan anu gurane tainewa, ame inak muga wakaumain, go orup da da mu inak muga nenan, amba God No Oise Kakaewa menan anu gure wakaumepiwa, mu inak kakaewa tautanain. \v 36 Amba sia, orup da piup puraput mega iravi tambun go inak mega mek wa koeamepi o wakaumepi, ame tave uoni inagewa! \v 37 Me garewa om dim da gapan inak mega sia une ta wat naseta? \v 38 Waenapan endiwa mu koerage amba God menan ya anuiwanum. Da da umamuna anupi amba nop nega menan umam den anupi ne, Kimani Vitana Apanewa, wam da amba, Mamana kakae guragut ganasewa mega warap anea mega potamu woup seniwa den sia tauapena gare umamumu anuin.” \c 9 \p \v 1 Iesu sia wadiamon, “Ne tave di wa agiat imaivin. E da da mapa yoniana ya borit wai Kimani Vitana Apanewa amun nega den tauapena yawanegene amba borit wai.” \s1 Iesu etua ge wanupewa entanen ganase wan \p \v 2 Wam nani yamu daiton uon tani Iesu God inap mup wapen menan apan Pita, Diemis ge gwaniwa Dion tambumo mugenat tunup da dot amon. Ap mepe Iesu etua ugup entanen yawane. \v 3 Wanup mega pomponu ganase wa tau aen. Waenapan wanup bigi gurine umap da om ya inen go mek pomponugaet iragen. \v 4 Yawane boge watageta apanewa Mosis ge Elaidia venat mutan Iesu den nop waiwanumune yawamon. \v 5 Pita Iesu anega dien, “Ayop nugawa, nu ge den mapa wanin antoni menan ame kakae di. Menan pa namdat otu da yampo tumoit. Daiton gegawa da Mosis megawa da Elaidia megawa.” \v 6 Go Pita ge upine den tap baware anu gurane, menan me anu waramat gapan ap anega wan. \v 7 Irikup pomponu aigamup taue, waboboramon amba mu irikup potap wanumon. Nop da irikup potap anega tauen, “Ma ne Otun iragenawa, da ne menan anu gurinawa, me inap atonu anuivin. Nop mega anun!” \v 8 Nop ap taueni boge Iesu wadiamot megawa ikukuk yawane go apan dere ame oak mutane amba Iesu megenat wanden yawan. \p \v 9 Tunup gapan mu vit onam wanumune, Iesu no botakam mume anega wan, “Dim da venasen yawayana oisewa waenapan da ya wadiamone. Ne Kimani Vitana Apanewa bonigasep sia inak nigasepena evip amba wadiamon.” \v 10 Iesu nop ame wani wadiamot mega potamup boge wanden, go anega wawa mutan, “Me boe sia yon wandepi, tavewa anenen?” \v 11 Wadiamot mega singui anega wayawane, “Iwa dim men iup wadidianine nagirewa apan Elaidia namu tauat waiwanum?” \v 12-13 Iesu gare wadiamon, “Ne wapena anun. Elaidia gaseget namu tauen. Waenapan ire ya yawane menan koewa inap tat anune gapan di tane. Ame God nop mega namua gapan ap anega seane. Amba sia anega seane, Kimani Vitana Apanewa ta koeragam nimanegepi ugu vegaek bagu sisi anu tanain.” \s1 Iesu orup apan airampu denawa wat inakamen \p \v 14 Tunupa vit onamone gapan, iam iam da potap tauane. Wadiamot mega upi sia tautanamon. Ap mepe, waenapan iam baraen amba iup wadidiamuine nagirewa den arak maken wariwanumune yawamon. \v 15 Go waenapan iragi Iesu yawanewa imumu puk wan atonu den waupane. \v 16 Ap menan Iesu singui wayawamon, “E dim da arage makene tanamoyan wariwanin?” \p \v 17 Waenapan berip apan da gare anega wani, “Wadianiana apanewa, airampu da otuna potap unugen wandia noa borasen menan genan wat ongen. \v 18 Airampu otuna waren pia ae toiwan amba orup gitutu nop tauiwan, no gitnagiwan, kaime i dat enun taiwan. Ne wadiamot gegawa airampu oirenapen men diamona go umamup uon. Wane go airampu tap ya tau aen.” \v 19 Iesu nop ame anuni garie den anega wadiamon, “Akae, koewa taiana nagirewa, ya anu tumat nimanek wanin. Ne wam animpo mini tanae wanigepen amba anu tumat tai? Orup ame wat onaen.” \p \v 20 Orup wat onamone airampu Iesu yave orup ware enu menawasen orup pia geare nikao makao tan gitutu nop tauen. \v 21 Iesu orup mamewa singui wayaven, “Otuga koewa mame wam ansena waren?” Me gare anega wan, “A, me orup otu wandeni gapan di waren. \v 22 Amba airampu orup ame waren oma yamewa ge kauma uarene togurep boepen menan wam arugataet ap anega di taiwandin. Aro ge inagap wandepiwa bagu sisi nunan anu ago di nun.” \v 23 Iesu gare wadien, “Dim men gego waingi? Anu tumat nimanegewa dim dim iravi tai.” \v 24 Iesu ame waniwa orup ame mamewa kaimakaet anega wan, “Ne anu tumat gimagivin. Go umap uon. Ago nena anu tumat nega baware tap.” \p \v 25 Waenapan aruga serarat toga uaren ta tauane, Iesu yawamoni me airampu kaimakaet anega dien, “Ge yauga no borat ge darine borat airampuewa, endi ne yam ta yawagen waian, tau ak, orup ma potap sia ya unuge.” \v 26 Airampu Iesu nop mega anuni ve baware wa orup ware enu menawase pia uat ene boge tau aen. Tau aeni orup pia boe bonigawa umap wanden waenapan uruga yawane anega wan, “Gase boen.” \v 27 Go Iesu orup nanip ware endaven ao yon wanden. \v 28 Amba Iesu pa gwane unuk aeni, wadiamot mega singui mugenat waiwanumun, “Iwa dim men nu airampu ame wa oitatoni go ya tau aen?” \v 29 Iesu gare wadiamon, “Iwa mam. Airampu ma miniwa mup aroewa megenat gapan tap taue aeta.” \s1 Iesu boepi oisewa sia wan \p \v 30 At ame ae ve at Galili tau amon. Iesu wadiamot mega wadidiamopen anuni menan karaua amon amba anega wadiam wandin, \v 31 “Kimani Vitana Apanewa anavi waranege apan upi nanimu gwanap bat nimanegain. Mu ne toguranegep bonigasepena amba wam yampoa God aro mega gapan inak nigat sia yon waingain.” \v 32 Go Iesu bop tapi oisewa waiwandini, wadiamot mega nop iwa ya anu kakayasene, tap tan. Menan singui da sia ya wayawane. \s1 Iesu dugup mega gwanap da baware iragenawa? \p \v 33 Ame amone, Iesu pa mega pa sewa Kaponiam gapan tauane. Amba Iesu wadiamot mega anega singui wayawamon, “Negin gagap dim da menan aigap waiwanian?” \v 34 Go wadiamot nagire orup ansena bawarewa tata, mu negin gagap nop ap waiwanumune menan Iesu singui wani umam anune menan garewa ya wane. \v 35 Iesu ap mepe ae wande wadiamot mega aonagaet pusinawan dere munan wan ine tauane anega wadiamon, “Da me yaumakayap bawarewa tat anupiwa me nao ega taini apanewa entanep!” \p \v 36 Amba Iesu orup otu da wan namumup yonen. Ame ware tainamup bare anega wan, \v 37 “Waenapan da da orup otu ma umap nenan waupepi ne den waupanek wanum. Waupanegepi negenat ya waupanek wanum go Mamana watu enanegeniwa den waupiwanum.” \s1 Evenan tainewa ge anavi tainewa gueguewa wadiamon \p \v 38 Apan Dion Iesu wadien, “Ayop nugawa, nu yawatoni apan da ge yauga gapan airampu wa oimuiwandin menan nu watanaton iwa me nu den ya inat nimanen.” \v 39 Go Iesu gare wadiamon, “Ae, ya watanane. Apan da amun nega gapan kiman paua da wa tapi ne ya wa koeragam nimanegeta. \v 40 Iwa orup da da anavi ega ya tapi mu evenae waiawa. \v 41 Amba waenapan da da kaum kasigawa e ne wa ewamot nega menan enepiwa, ne tave di wadiaivin, ne inap anu bambamat da uon, orup ame garewa mega kimani wareta.” \s1 Ta pariset apanewa \p \v 42 “Go orup otu ma anu tumat nimanegini mini e anu tumat nimanegene go ta pariset apane koewa ta ewamopen menan naumo amopi, ap gapan ta pariset apane ame itan baware yaveta. Gwat itani dena megap pane puimani wat enep boepi ame umap di. \v 43-44 Menan ge nanigawa wat nauge ae koewa tapiwa, to ketnak aipa uat! Ap tom wapi gomunaet inak arewa ageawa ame kakae iwa ap ya tawa ge tawaga uruga yaibobot omae meravewa gapan uat enagain. \v 45-46 Ge pusigawa wat nauge ae koewa tapiwa, to ketnak aipa uat! Ap tom wapi gomunaet inak arewa ageawa ame kakae iwa ap ya tawa ge tawaga uruga yaibobot omae meravewa gapan uat enagain. \v 47 Amba ge yamaga wat nauge ae koewa tapiwa, aoma wa totnak aipa uat! Ameme yamaga yamunaet inak arewa ageawa ame kakae iwa ap ya tawa ge tawaga uruga oma meravewa gapan uat enagain. \v 48 Ap mepe mokare kaka waenapan wapimu pot pot di naiwanumain amba yaibobot meraovewa yagit mumiwandata. \p \v 49 Ap mepe waenapan iragi oma yame yagimop God wanene mega gapan mu wawa sisi taiwanumain. \v 50 Amba siuran kakae di, go dansewa mega menawaet ni nen garepiwa, ap gapan e anenen tane amba dansewa sia wata? Menan siuran ek gamuyap di wande ep, ap mini baigan nonup gare gare ta aisiwanian.” Iesu ap anega wan. \c 10 \s1 Meme waene dere seu ya enupen \p \v 1 Amba Iesu at Galili ae ve ae amba at ginewa Diudia kaum Diodan asepagan dotou aen. Ap mepe waenapan aruga me ine sia tauane menan Iesu namu taini umap sia God noa wadidiam wandin. \v 2 Ian Parisi nagire upi ine tauan pusi warup tap Iesu nop ebo wapen menan singui wayawan, “Apan da waenewa tandayase ae vepiwa iup nuga paina yamaseta go?” \v 3 Iesu gare singui wayawamon, “Watageta apanewa Mosis iup namua baraeni anenen wan?” \v 4 Mu anega wane, “A, Mosis ok anega sen, \q1 Apan da waenewa ae veapen ogewa sepiwa gapan me, \q1 ok ame aroewa gapan, waenewa wa oisep aeta.” \m \v 5 Wane, Iesu sia anega wadiamon, “E imuya gware dena menan Mosis waen ae vemopen umap wan. \v 6 Go God ere mangan piup kiman tan venat mutane gapan, apan ge waen tamon. \v 7 God ap anega tani menan apan ine mame vemo waen da naisepi gapan, \v 8 mu dere tobot tap etumu daiton entaneta. Ap gapan mu mini mini wanumone go endi mu daiton. \v 9 Ap menan God tobot tamoni gapan waenapan da seu ya enumop.” \p \v 10 Mu pa gwanap amone gapan, wadiamot megawa Iesu wani guegue wayawan. \v 11 Me gare anega wadiamon, “Apan da waenewa ae ve waen da ugup sia naisepiwa me togane tapatap tata. \v 12 Ap umap sia, waen da memewa ae ve apan da ugup sia naisepiwa me togane tapatap tata.” \s1 Iesu orup otua wat aipakam mumen \p \v 13 Amba, waenapan upi otu waiwa bawarewa amba amapewa den Iesu naniwa iamup seapen menan tambun tauane, go wadiamot megawa diguguramon watanamone. \v 14 Iesu ame yawamoni gapan gari yaven anega diamon, “Orup otua ae vemone, nenan onamop, ya watanamone, iwa God toemu mega orup otua ma miniwa mugawa. \v 15 Ne tave di wadiaivin, e orup otu menawaet anu tumasine mini imuya yamu ya entanenewa, God toemu megawa ya tauai.” \v 16 Ame wani boge orup otu bumagap ma tambu naniwa wapimup se wat aipakam mumen. \s1 Tamaru kwan puraput apanewa \p \v 17 Negina ap aiwandini apan da serarat taue namup omanip enu singui wayaven, “Wadianet kakaewa, ne map anenen tap amba yaibobot inagewa yon borain?” \v 18 Iesu gare wan, “A, dimen ne apan kakaewa dianegingi? Orup kakaewa da uon go God megenat kakae. \v 19 Ge God iup mega anuingi. \q1 Orup da ya togura boep. \q1 Wainan gogo ya taingan. \q1 Up ya taingan. \q1 Evenaga koewa da tani yawaana, \q1 ame ebo aopan ugup ya enu yawa waingan. \q1 Imuga nop koe koe ya anuingan. \q1 Amba inaga mamagawa ayamase ta muningan. \m Iup ap anega waiwan.” \v 20 Iesu wani apan ame sia wan, “Wadianek apanewa, ne orup otunap waingena gapan ne iup mame waran iravi ta ongingin endi mame tauen.” \v 21 Iesu apan ame yaveni imua pose inap waren anega wadien, “Ge daiton da ya taan. Age wan dim dim gegawa iragi ase une ta amba moni ame kwan purapuse uoni nagirewa mun. Amba ge kiman kakae guragut megawa aupa evi amba warai. Ap tawa amba ewanap onak.” \v 22 Apan ameme piup puraput mega inap arugataet menan Iesu wan anuni gine namu en kukutume bagu sisi anu aen. \p \v 23 Iesu waenapan ikukuk yawamoni wadiamot megawa anega wadiamon, “Puraput nagirewa God toemu mega unuk amopen ame inamup kaimakewa da di!” \v 24 Ap anega wani gapan wadiamot megawa seke tane. Iesu sia wadiamon, “God toemu mega unuk amopen ame kaimakewa da di! \v 25 Man bawarewa da, kainok ninoke gapan unuk tau aepen tapi ame umap uon. Ap umap, kwan purapuse dena apane da God toemu mega unuk aepi ame den umap uon go kaimakewa mega aigap iragen.” \v 26 Wadiamot mega nop ame anune gop baware anun anega wane, “Akae, God toemu mega unugepen kaimakewa da di, ap menan inak ewakewa da ware kimani unugeta?” \v 27 Iesu kem kem yawamoni gare anega wan, “Waenapan muk ingane aro muga tainewa gapan ya unugain, go God inap kaimake den uon menan dim dim tat anuini mek di tata.” \s1 Iravi Iesu ewap amopi evi garewa warain \p \v 28 Amba Pita Iesu anega wadien, “Ge anu. Nu dim dim nuga iragi ae veat evigap onanton. Garewa dim da warait?” \v 29 Iesu gare anega wan, “Nop nega mondi uon anun di waivin. Da da nenan anu gure amba God No Oise Kakaewa menan, pa o tase gwaniwa o domare waiwa o mame waiwa o ine waiwa o otu waiwa o nao mugawa, ae vemopi, \v 30 mu garewa warain, ap omewa apane nani yamunaet mini aigap sia vemoinewa ame pa ge tase gwani o domare wai o ine wai o otu wai o nao mugawa warain. Amba mame gapan God nop mega anuyan taiana menan waenapan wawa koko inayap tain. Go inak eviwa tauepi gapan yaibobot inagewa warai. \v 31 Menan waenapan endi evi yonine nagirewa, wam ame gapan, namu yonain. Amba endi namu yonine nagirewa, wam ame gapan, evi yonain.” \s1 Iesu bop mega oisewa koni yampoa sia wan \p \v 32 Ap mepe Iesu waenapan den tanam neginaet Ierusalem amuiwanumun. Iesu namu yone upam aiwandin. Wadiamot megawa anu waramat anune amba waenapan upi ta den amuiwanumun. Neginaet wadiamot mega aonagaet pusinawan dere tambu asira sensenui ae amba me inap dim dim venasepi oisewa anega wadidiam aiwandin, \v 33 “Wapena anun. Nu pa Ierusalem dot anivin, amba Kimani Vitana Apanewa waranege amo pirisi bawarewa amba waenapan iup wadidiamuine mu nanimu gwanap bat nimanegain amba toguranegepen noa panain. Diu nagire waranege Diu uoni nagirewa nanimu gwanap bat nimanegain. \v 34 Diu uoni nagirewa nipep dianege wa koeragam nimanegain. Giton en ananege amba wagu gapan tonek wanumain. Amba toguranegep bonigatain go wam yampoa gapan inak nigat sia yon wanigain.” \s1 Diemis ge Dion kirurup mugawa \p \v 35 Apan Sebedi otu wai Diemis ge Dion Iesu ine tauan anega wadian, “Wadianiana apanewa, nu bagu sisi nuga menan mup inagap wata di ta nunai go?” \v 36 Wane Iesu singui wayawamon, “Endi ne dim da da ta enat anuiwanin?” \v 37 “A, yauga baware tap toemu gega kakae guragut den waingewa nu orup ansena da wa, da mainaga nutup gapan amba da wa senip gapan ae waninet, gapan nu den bawarewa tat.” \v 38 Wane go Iesu gare wadiamon, “E dim da da asik ya tayan amba mup waiwanin. Ne bagu sisi kaumewa napena e den nai go? Ne itan ugu vegaek anu tanapena e den tanai go?” \v 39 Mu gare anega wane, “E, nu den warait.” Iesu sia wadiamon, “Tave di e nai, amba ne itan ugu vegaek anu tanapena e den tanai. \v 40 Go at mame muna muna Mamana tata kakayat ta muneni nagirewa mugawa.” \p \v 41 Iesu wadiamot mega aonagaeta nagirewa, mup mame oisewa anune gapan tase gwani derewa inamup ugu gangan mutan. \v 42 Go Iesu munan wan tauane anega wadiamon, “E asigiap, ian ugupe nagirewa bawarewa muga aro muga gapan itan muniwanum amba mu aroewa ap warane menan aton taiwanumun. \v 43 Go e ap anega ya tane, da me yaumakayap bawarewa tat anupiwa, me nao ega taini apanewa entanep. \v 44 Amba da me namu yonat anupiwa, me nao ayamat enan tap. \v 45 Ap umap sia, Kimani Vitana Apanewa piup nagirewa ta warit imaepen tauan, e ta warit nimanegepen ya tauan. Menan bop tapena waenapan koewa muga garewa mega iravi warain.” \s1 Iesu yame boraseni apan Batimias wat inakamen \p \v 46 Iesu wa ewamot mega tanamo pa Dieriko ae ve aiwandini, to iam baware da me ewap den amuiwanumun. Apan yame boraseni apanewa da, ap mepe negin etop, ae wande moni menan mup waiwandin. Apan ame yaua Batimias, Timias otua. \v 47 Batimias Iesu pa Nasaret apanewa oniwandini oisewa anuni menan nop kaimakaet no ainagase senao anega wan, “Iesu watageta apane Devit naewa, bagu sisi nenan anu!” \v 48 Waenapan aruga anega diguran, “Nop ae ve,” go me uma sia anega wan, “Apan Devit naewa, bagu sisi nenan anu.” \v 49 Iesu ae yone anega wadiamon, “Wane onep.” Mu ase amon yame boraseni apanewa wadian, “Imuga potaga aro tap. Ao yon, Iesu genan waiwan.” \v 50 Apan Batimias tumarim yon wande, wanup wa totnak aipa uarene Iesu ine tauen. \v 51 Iesu singui wayaven, “Ne inagap dim da tat anuingi?” Apan ame gare anega wan, “Ayop, ne yangut tat anuivin.” \v 52 “A, umap, ganawan ak. Ge anu tumat nimanegean menan inak gitaan.” Iesu ame wani, no utap apan ame yamewa ase watapen yangut ta neginaet Iesu ewap aen. \c 11 \s1 Ayop Iesu pa Ierusalem taueni gaune wan \p \v 1 Iesu pa sewa dere, yaumua Betpadi ge Betani, maniwandiniwa sewa da ap mepe tunup yaua Oma Olip Yanane Tunupewa wakiap tauen. Ap mepe wadiamot dere watu enamo \v 2 anega diamon, “Pa sewa namunup utapa ame aisen tauanewa, use tauan man donki otua da damiga taune yawai. Man ame gagap namu orup da ya amone. En vetan, wat onaen, mapa tauan. \v 3 Apan da anega wayawaepi, ‘E dim da taiwanin,’ e gare manega wadian, ‘Ayop nuga man donki menan wan tauaton amba gagap ae tauepi boge menawaet mapa sia watu eneta.’” \p \v 4 Iesu ap wani wadiamot mega amon man donki otua negin tonan ginap damiga taune yawan kwip vetan. \v 5 Vetane mondigawa nagirewa singui wayawamon, “Man otua dimen wat vesiwanin?” \v 6 Iesu namu wadiamoni nop ap sia wadiamone boge man warapen menan umap wan ame di wat amon. \p \v 7 Mu boge waran amon Iesu inewa tauan, amba wanup aigape muga da waran man donki gagap aoma baraene amba Iesu wat agoasene man donki ame gagap wanden. \v 8 Waenapan wanup mega aigape gaun wanapen men negina memegamene aen, amba Iesu taue gagap aen. Amba waenapan upi oma bae kaime den negin etop guran negina yogune gagap aen. \v 9 To iam baware ame namup onam wanumune amba evip onam wanumune den nomu ainagasen anega waiwanumun, “Kaewa kaewa, gaun baware inagap, God wat aipakamini Ayopewa, God yaua gapan tauiagi! \v 10 Nu omayan baewa Devit amun mega sia waraan tauiagi God wat aipakam gimagia. God paina wandiniwa yaua ao warivin,” ap anega waiwanumun. \p \v 11 Iesu pa Ierusalem taue God Paewa unuk ae dim dim iravi ikukuk yao nau aen. Mum gine taueni menan wadiamot mega aonagaet pusinawan dere tautanamo sia pa Betani amon. \s1 Iesu oma baip dien \p \v 12 Inane woup seni, pa Betiriem ae vean amon pa Betani tau amuiwanumune gapan Iesu enup aren. \v 13 Amba negin etop asirantu oma baip da yaven, me ae iap taueni, tavewa da ya yaven, go baewa megenat. Iwa makewa inini wamewa ya tauen. \v 14 Boge me oma ame anega dien, “Ge tavewa gega da waenapan sia ya nain!” Ap anega wani wadiamot megawa anune. \s1 Une gare gare taine nagirewa wa oimon \p \v 15 Pa Ierusalem tauane boge Iesu God Paewa unuk aen. Ap mepe, wan dim dim muga gare gare une taiwanumune nagirewa gut oimon tau amone. Moni entan wantan taiwanumune watarewa me aie yamu tanamon amba watat gapan mu nenip bairantan une taiwanumunewa den baime uatamen. \v 16 Amba waenapan God Paewa gwanap dim dim tam onam wanumat anune Iesu watanamon. \v 17 Amba me anega diamon, “God nop mega ok ap anega seane, \q1 Ne pa nega, waenapan ne inanap mup waine paewa. \m Ok anega sean. Go e tayan up nagire pa muga karauawa mini entanen!” \v 18 Pirisi bawarewa ge iup wadidiamuine nagirewa den Iesu tani oisewa ap anune menan mu anenen ta togurapen noa barim wanumun. Go mu waenapan tamu anun iwa Iesu wadidiam wandini tarage waiwanumun. \v 19 Boge mum gine gapan Iesu amba wadiamot mega den pa sewa Ierusalem ae ve amon. \s1 Oma baip dien wae ineni guegue wan \p \v 20 Inane woup seni mumaget Iesu wadiamot mega sia onamon amba baip ine tauane ame visiwa gapan kurat wa dore wae inen yawan. \v 21 Wam ap Iesu anen wani Pita anu ase anega dien, “Tatan, oma ata yao! Wata diaana wae ine boen!” \p \v 22 Pita ap wani Iesu gare wan, “God inap anu tumasen. \v 23 Ne tave di wadiaivin, e anu tumat ega wandepiwa amba anu bambam ya tanewa, amba tunup inap anega wane, ‘Ao yon asepa puimani geak,’ ap anega diane ame di tata. \v 24 Ap menan dim da menan anun mup God inap wanewa, namu gase warayana mini anu tumat tan, amba mup wanewa di eneta. \v 25 Ao yona God inap mup waingawa gapan waenapan da koewa inagap tapi, ge koewa mega anu ae veawa, ge Mamaga kimaniwa koewa gega anu ae veta. \v 26 Go waenapan da koewa muga anu ae ya veawa, ge Mamaga kimaniwa koewa gega anu ae ya veta.” \s1 Iesu amun mega iwa yop tan \p \v 27 Amba pa Ierusalem sia tauan. Iesu God Paewa gwanap ap yone iwandini gapan pirisi bawarewa ge waenapan namu yoyo muga nagire den ine tauan \v 28 anega wayawan, “Ge amun ansena da waran gapan dim dim mame taingi? Amun mame, da genen?” \v 29 Iesu gare wadiamon, “Ne singui nega daiton den, namu wayawain gare wadianegenewa amba da aro neneni gapan taina ame wadiain. \v 30 Singui nega mam, Apan Dion dup iamuiwandiniwa ame amun mega aupa kimani ware taiwandin go, gare mapa piupa waenapan upi inamup ware taiwandin?” \p \v 31 Mu iragi nop waran yaumakamup seyao wareyao muk inga ingane tan amba anega wan, “Endi nu kiman amun mega ware taiwandat wata, me anega dianeta, ‘E dimen Dion nop mega ya anu tumasiwanin?’ \v 32 Go nu endi anega watawa, ‘Amun waenapan inamup ware taiwandin,’ waenapan ma iragi gwara toguguranain iwa mu anune Dion me God watu eneni apanewa.” \v 33 Ap anega anuiwanumune menan Iesu singui mega garewa anega wadian, “Dion amun ame wareni arewa nu oare.” \p Menan Iesu anega diamon, “Ap menan ne den amun nega amba waran gapan ugup ugup ma taina oisewa ya wadiain.” \c 12 \s1 Iesu Diu bawarewa nagire munan maibe wan \p \v 1 Iesu maibe noa anega wadiamon, “Maibe da sia wapena anun. Apan da taba gureip naewa vere sin ikukuk taun. Ni vetnagepen urasewa waren. Gopat tapen men dagurak paina tun. Egak mega kwayup tapen nagire munan wan tauane amat tapen men diamo amba me at da ugup aen. \v 2 Maup wamewa taueni nao mega taini da maup semua tam onepen menan kwayup taine nagire inamup watu enen. \v 3 Egak taueni gapan kwayup taine nagirewa waran toin en mondi watu enane aen. \v 4 I apanewa nao mega taini da ugup sia watu enen ae taueni mu waran inamu tosisitnagen umam no mini tain en veane aen. \v 5 Nao taini apane da sia watu eneni togurane boen. Ap umap upi aruga sia watu enamuiwandin go kwayup taine nagirewa yonan upi siget muniwanumune, upi gurane borit waiwanumun.” \p \v 6 “Amba nao i apanewa me otua daiton iragenawa megenat wandeni ame otua imua inap di wareniwa. Menan ui iragenawa, me otua inamup watu ene anega anun, ‘Mu ne otuna viripewa tain.’ \v 7 Go otua inamup taueni kwayup taine nagire paina yawan muk ase ma anega wawa mutan, ‘Piup i apane otua oniwan. Apan mam iman egak ma yon boreta, menan anet togurat boep, amba egak mame boge nu yon borat.’ \v 8 Menan waran sin garip uat enan togurane boen. \v 9 Ap menan wam ame nao i apanewa tauepi nao nagirewa inamup anenen tata? Tauepi, nao kwayup taine nagire gut momak mumeta amba egak mega waenapan upi munep kwayup tain.” \v 10 Iesu ayop nagire sia wadiamon, “God nop mega ok seane e batnagean. Ok ame ap anega waiwan, \q1 Agim ame pa tuine nagirewa tandayasen, koerage dian, \q1 go God agim ame ware entanen amba pa tuine danewa venasen. \q1 \v 11 Ayop mame kakae di tani menan nu tarage waivin. \m Ok ap anega sean.” \v 12 Iesu ap wani Diu bawarewa nagirewa asigimup, Iesu gutut ame mu koewa muga menan waiwandin. Ap menan me warapen anune go waenapan tamu anune menan Iesu ae vean amon. \s1 Moni seapen nopewa \p \v 13 Ian Parisi nagirewa amba Erodian nagirewa den, Iesu anenen i wabambamasepen menan nopewa panan. Menan wadiamot muga upi, Iesu ine watu enamone. \v 14 Tauane anega wayawan, “Wadianet nugawa, nu asiginup ge waenapan muk anen wane taine ame menan ge imuga potaga ya wariniwa, go ge nop tavewa gapan God dim dim anuini om ap gapan tainampen neginewa wadianianawa. Menan nu singui nuga mam. At Rom ayopewa Sisa nu moni se wanata ame gapan nu Mosis iup mega paina yamatait go uon?” \v 15 Go mu nanamaset wan taiwanumune Iesu me asigip tan, menan me anega wan, “E dimen wayawanek wanin? Endi moni gwat make da wat ewanegene yawap.” \v 16 Mu gwat make da wat onamone. Iesu singui wayawamon, “Yawan, moni ame gamup da yaua o guewa wandia?” Mu gare anega wan, “Ame ayop Sisa guewa mega gamup wandia.” \v 17 Menan Iesu anega wan, “Ap menan, wan dim dim Sisa mega wandepi ame Sisa di wanapen. God mega wandepi, ame God di wanapen.” Nop ap anega gare wani menan mu no i kap wane. \s1 Waenapan borit wane sia inak mutapen noa \p \v 18 Dugup Sadusi nagire, upi Iesu inap tauan. Mu dugup anu tumat muga gapan waenapan manega wadidiam wanumun, “Borit wata sia ya inak nitait.” \v 19 Menan Iesu inap singui anega wayawan, “Wadianet nugawa, watageta apane Mosis nunan iup anega sen, ‘Apan da otu uon boepi gapan me gwaniwa kwapura mega ame naise, tasewa uewa orup se wanep.’ \v 20 Endi apan upi tatap gwanip yananewa nanin yamunaet yamunewa dere mugenat wanumon. Namu bonewa mugawa waen naiseni go me otu uon boen. \v 21 Menan gwaniwa ewap yaneni, tasewa kwapuraewa sia naisen. Gwaniwa orup da ya baraeni amba sia boen. Gwaniwa yampoa kwapura ame sia naisen amba ap umap sia tan. \v 22 Ap anega ta amo wanumune dugup daiton apan nani yamu dere waen ap daiton naitan go iragi otu uon borit wane. Amba uiwa waen ame den boen. \v 23 Ap menan waenapan upi anega anu tumat taiwanum, borit wane nagirewa sia inak muse yon wanumoin go endi apan nanin yamunaet yamune dere waen ame naitanewa wam uiwa gapan waenapan inak muse sia yon wanumopi waen ame apan ansenawa waenewa?” \p \v 24 Iesu Sadusi nagirewa gare wadiamon, “E aopan waiwanin iwa e ok seane asik ya tayan amba God aro amun mega den e oare. \v 25 Go waenapan borit wane evi amba sia yon wanumopi inak yaibobot eviwa gapan mu gare gare ya naine mutain den ore wai naine mutapen menan ya munain. Iwa mu anea umap kiman gapan wanumoin menan mu gare gare ya naine mutain. \v 26 Inak muta muta nagirewa gueguewa ame God wataget wat arogamen. E, Sadusi nagirewa, namu batnageana go ya anuyan ame wataget wam da Mosis ap aiwandini oma ut yagit wandin yaveni God anega wadien, ‘Omae baewa Eibaraam, otua Aisik, amba upewa Diekap, mu God muga daiton ame ne di.’ \v 27 Ap gapan endi nu asiginup ame waenapan kabaniwa ge borit wanewa mu God yamap iravi kabani wanumamun, iwa mu guamu den. Menan e nop ame aopan di waiwanin.” Iesu ap anega wadiamon. \s1 Iup baware iragenawa dere \p \v 28 Sadusi nagirewa notatae gare gare waiwanumune waenapan iup wadidiamuini apane da yawamuiwandin. Mu singui wane, Iesu garewa kakaevet wadiamon anuni menan apan ame Iesu singui anega wayaven, “God iup mega ansena aigap iragenawa?” \v 29 Ap wani Iesu gare wadien, “Iup aigap iragenawa ame. Isurero nagirewa, anun. Ayop God nugawa me megenat Ayop di. \v 30 Amba ayop gega God, imuga potaga gapan, guaga gapan, epara guin pakao gega gapan, iak guine gapan, ae anu gura imuga warep. \v 31 Iup derewa ap umap sia manega. Gek genan ae anu guriana mini, evenak waiga pa mainagape wanumuine nagirewa munan den ae anu gura imuga warep. Iup dere mame aigamup aigap iragenawa da den uon.” \p \v 32 Wani iup wadidiamuini apanewa Iesu sia wadien, “Wadianek negawa, nop gega tavewa di. Ayop nuga God me megenat God di tavewa daiton me megenat, me mainep God da den uon. Ge tavewa di waiagi. \v 33 Amba ayop nuga God, imunu potanu gapan, guanu gapan, epara guin pakao nuga gapan, ian guine gapan, ae anu gurat imunu warep amba nuk nunan ae anu gurintoni mini, evenanu wainu pa mainanupe wanumuine nagirewa munan den anu gurinampen. Iup dere ameme baware iragen. Waenapan God men man irepi o garewa da ugup wanepi guegue ame gauarap go iup dere mame aigap iragen.” \v 34 Apan ame anut mega baware gapan wani Iesu anu gare anega wadien, “God toemu mega tonanewa nop yoningi, wandap uon.” Iesu ap wani boge waenapan tap tan singui da sia ya wayawane. \s1 God mega wa watu eneni Keriso noa \p \v 35 Iesu God Paewa gwanap waenapan wadidiam wandini gapan singui anega wayawamon, “Iup wadidiaine nagirewa dim men anega waiwanumune, ‘God wa watu eneni Mesaya me watageta apane Devit naewa?’ \v 36 Wataget amba di God Guewa Woup Seniwa apan Devit aro waneni gapan Devit Mesaya evi amba me denip mega gapan tauapen menan anega wan, \q1 God yone Ayop nega Mesaya anega wadien, \q1 ‘Nanina nutup arigewa gapan ae wanigingan, \q1 ne anavi gega tambumopen aro gega gauarap wanumoin.’ \m God nop mega Devit ap anega wan. \v 37 Nop ma gapan, Devit yone Mesaya inap me Ayop diwandin go Devit namu yaneni apanewa amba Mesaya evi yanen. Menan Mesaya ame Devit naewa megenat uon go aigapewa di.” Iesu ap anega wani, waenapan atonu den anun. \s1 Iup wadidiamuine nagirewa koewa mugawa \p \v 38 Iesu waenapan manega wadidiamon, “God iup mega wadidiaine nagirewa munan ae yao kakayasen amba yon iwanian. Ian ame mondi yonane wanup kakae guragut enane, waenapan ase yawamopen menan apan apan tainewa, amba taba une taine arewa gapan amopi waenapan gaun munat anuiwanum. \v 39 Amba den Diu opata waine paewa o barip gagewa gapan watat kakae iragena gagap wanumot anuiwanum. \v 40 Go mu waen kwapura kaimakaet enu yawamon wane gapan kwapura puraput ge pa mugawa den tambune. Ap tane go mup paewa gapan waenapan yamamup muk ingane tap kakae tapen menan, God inap mup wa nonongaminewa. Koewa ap tainewa menan wanene muga koevet taine nagirewa wanene mugawa ame aigamup taueta.” \s1 Waen kwapura moni God inap ian garaet tan \p \v 41 Iesu Ierusalem God Paewa gwanap wandeni gapan waenapan God menan moni garaet enine arewa gapan eniwanumune yawamon. Puraput nagirewa moni aruga eniwanumune. \v 42 Den me yaveni inak daiton yaven kwapura koentu da taue moni mega dendeniwa dere otu uiwa ame enen. Moni ame baware uon. \v 43 Iesu wadiamot mega munan wan tauane anega wadiamon, “Ne tave di waivin e anun, kwapura koentua ma yan mega tani arita, kwan puraput nagirewa yan muga tane gauarap. \v 44 Iwa mu yan tanewa bondan muga omewa anun gapan tan. Go waen kwapura koentu mame kayawan tainiwa, evi ware na iniwanda wanda iragi yan taitamen.” \c 13 \s1 God Paewa wat momagain \p \v 1 Iesu Ierusalem God Paewa gapan tau aeni wadiamot mega da Iesu anega dien, “Wadianiana apanewa, pa baware ase yao gwat gapan tune kakae di tumone!” \v 2 Go Iesu gare anega wadiamon, “E pa mame iragi yaviana menan nop nega anun. Wamewa da tauepi gapan anavi ega taue pa ma iragi to bebenak ae seain, gwat da daiton didi batamene sia diriga aita ya wanumoin.” \s1 Wam verisiwa paua megawa \p \v 3 Wam ame evip, Iesu Oma Olip Yanane Tunupewa gapan wandeni, wa ewamot mega, apan Pita ge Diemis ge Dion ge Anduru inap tauan wam ame paua anupen menan karaua singui wayawan, \v 4 “Wan dim dim arita mame andi amba venasiwandata? Amba wam verisiwa amba ge sia tauapen wamewa taiwandapina, paua mega dim dim da namu taue aiwandapina yavinain?” \v 5 Iesu gare wadiamon, “Agun anun waenapan da da aopan wababayan imaepi tawa. \v 6 E yao kakayat amba wanien, da aopan wababayan imaepi tawa. Waenapan iman arugataet taue, amba anega waiwanumain, ‘Ne Keriso,’ amba arugataet ebo ewayain. \v 7 Ita anan tapi oisewa anui amba ita anan tapen tapi oisewa anui go tap ya anune. Ita anan ame iravi di taiwanumain go wam verisiwa ya taueta. \v 8 Ita anan agagae taue aiwandapina yawanewa, ame tap ya anu gurane. Wankakau ge puinunu amba inak aru ap mini namu venase di tau aeta, go wam uiwa ap mepe ya taueta. Go mame iragi itan bagu sisi erewa da. \p \v 9 Ek ingane kwayup ta aisiwanian. E ne dugup nega nagirewa menan, wanene taepen menan ayop bawarewa nagirewa ugup ugup namup tam nauyae amoin. Mame gapan, oitana wadidiamone Diu uon ian ugupe nagirewa den anupen menan. \v 10 God toemu mega No Oise Kakaewa at at iragi piup ma gapan wadidiam wanumampena amba wam verisiwa taueta. \p \v 11 Go wam ame e tambuepiwa, dim da wawa menan gop ya anune. Iwa wam ame nop wapen tanewa God nop dim da enep di wai. Iwa nop ega da uon, go e Mamaya Guewa nop e gamuyap waiwandata. \v 12 Ap wamewa gapan, tase gwani gare gare omine wap borit wain, amba ine mame muk orup mugawa omine wain, amba otu waiwa ugu gangan ine mame inamup tain, ap tapi gapan upi taue ine mame guramo boniga semoin. \v 13 Waenapan iragi nenan tandayat imayain, go e da da nenan tumban amun ae yonanewa, wam verisiwa gapan e inak warai.” Iesu ap anega wadiamon. \s1 Wam koerage iragen oniwan \p \v 14 “Nop mame batnagine nagire batnagepi anu kakayasep. Apan da pa Ierusalem God Paewa wabigimepen menan guewa koewa iragen da wat taue endavep yawai. Ap yawanewa gapan, e at Diudia gapan wanienawa tap serarat aise tunupa dot aitai. \v 15 Amba apan da pa aigarip wandepi puraput mega warapen menan pa gwane ya aep, wam wakaumepi tawa menan tap aep. \v 16 Amba orup da egaga wandepi me wanup mega menan ewagai sia pa ya aep. \v 17 Wam ame inepi wamewa, kaiwan, waen bagu dena o orup otu ine amape nagirewa inamup kaimake den! \v 18 Tap aise aise bodu wamewa gapan mame iravi ya venasepen menan God inap mup waiwanian. \v 19 Iwa wam ame gapan ita anan bagu sisi baware iragen taueta, erewa gapan ma onin en endi mame tauini gapan ap mini da ya venasen, amba inak ap mini da sia ya venaseta. \v 20 Menan wam ame God ya wat oninkamepo, waenapan iragi borit waitamepo, go om enumoni nagirewa mugenat munan wam ame wat oninkamen. \p \v 21 Wam ame gapan waenapan da anega wapi, ‘Yawan, Keriso ma tauen’ o ‘Atapa tauen,’ da ya di anu tumasene. \v 22 Iwa Keriso eboewa amba God noa tave uoni waine nagirewa taue yo paua aigap taiwanumain. God om enumoni nagirewa aopan wababayan mumapen taiwanumain. \v 23 Menan agun anun. Dim dim iravi evi tauepi oisewa namu wadidiaen.” \s1 Kimani Viseni Apanewa sia taueta \p \v 24 Iesu sia wadiamon, “Ita anan bagu sisi baware wamewa ame uon tapi ame wam pumpuni ta, sisip taueta, amba siragam ganase sia ya wata. \v 25 Buanae kimani aoma geamoin, amba kiman aroewa iravi erere goyago amoin. \v 26 Wam ame tauepi ne Kimani Vitana Apanewa amun baware kakae guragut ganasewa nega den irikup nokap vitapena yawanegain. \v 27 Amba anea nega watu enamopen, waenapan negawa piup etoa asiwa iragi wa upamoin.” \s1 Wam verisiwa paua megawa \p \v 28 “Oma baip guegue mega yawane gapan anun. Gua ewake topi yao anui, bodu wamewa konintu taiwan. \v 29 Ap umap sia, e wan dim dim mame tau aiwandapinawa, e anega anui, ne konintu tonana yonivin. \v 30 Ne nop tavewa wadiaepen anun. Endi mame piupa yanane wanumamune nagirewa, wam muga gapan wan dim dim mame venat taue aep amba borit wain. \v 31 Piup ge kiman iman ise wat museta, go ne nop negawa di wande aiwandata.” \s1 Iesu wam ansena sia tauepi nu oare \p \v 32 Iesu sia wadiamon, “Ne sia tauapena wamewa, orup da daiton asigip ya di tan, anea kimaniwa den oare amba ne den oare, go Mamana kimaniwa megenat asigip tan. \v 33 Ap menan nene yamam taiwanian, iwa e oare wam ansena Ayop ega taueta. \v 34 Guegue da manega wain. Apan da pa ae ve daio aepi waenapan mega nao muga muga muneta amba tonan kwayup taini apanewa gopat tapen men die aeta. \v 35 Tonan kwayupe taini apanewa ap umap e nene yamam tan. Pa i apanewa wam ansena entan sia tauepi e oare. Mum gine o mum gagewa o woup sese o mumaget wam ansena tauepi e oare. \v 36 Aup boniga ya inane iwa me taue yawaepi tawa menan nene yamam taiwanian. \v 37 Dim da inayap wana waenapan iragi den wadiamuivin. Nene yamam tan.” \c 14 \s1 Ayop nagirewa Iesu togurep boet anun \p \v 1 Ap mepe Paina Yamaseni Baripewa ge Taba Buredi Ya Tutut Waine Baripewa wam dere namumup wanden. Wam ame gapan pirisi bawarewa ge iup wadidiamuine nagirewa den, mu anenen ta amba Iesu karaua ware togurapen neginewa noa panan waiwanumun. \v 2 Mu anega wan, “Barip wamewa gapan Iesu ya warait iwa waenapan ita anan tapi tawa.” \s1 Iesu paua da iap tan \p \v 3 Amba Iesu pa Betani gapan apan Saimon vek bo’o namu ware kakae tani apanewa pa mega gwanap wanden. Ame gapan waen da oma osewa da pokarik gapan enane, ame ware tauen, me tutua aigap iragen amba garewa mega arita iragen. Amba pokarik to dume Iesu iap damagen. \v 4 Iap wa damageni gapan ap mepe wanumune nagirewa upi ugu gangan tane menan noyam anega wane, “Iwa dimen kaum ame danamiwan? \v 5 Oma ose tutu den mame une ta moni arugataet (300 aigap) wara amba waenapan purapuse uoni kayakayawan taine nagirewa munapen.” Mu waen ame inap ugu gangan tan kaimakaet wane. \p \v 6 Mu dim da wane Iesu imua gapan anuni menan gare anega wadiamon, “Waen ma ae veane anut mega gapan di taiwandan. Waen mame dim da inanap tani iwa den gapan di taiwan amba yaunewa mega kakae iragen. \v 7 E iman kayakayawan taine nagire den nimakamup tanam waniai, menan munat anune di munan. Go pot pot ne ya tananege waniai. \v 8 Iman bonigasepen tunegepi menan me oma ose tutu dena mame tasi di seneniwan. \v 9 Ne tave di wadiaivin, ambagan da God No Oise Kakaewa ma piup iragi gapan wadidiamopi, waen mame dim da tani oisewa anupen menan wadidiam wanumain.” \s1 Apan Diudes Iesu omine wan umap tan Iesu warapen \p \v 10 Amba wadiamot mega aonagaet pusinawan dere da yaua Diudes Iskeriot. Me pirisi bawarewa inamup Iesu omine wapen menan aen. \v 11 Taueni mu aton anun moni garewa wanapen wa agiasen. Wam ap gapan Diudes arok da ware Iesu yan tapen menan amase taiwandin. \s1 Iesu taba mega uiwa nan \p \v 12 Barip yaua Taba Buredi Ya Tutut Waine Baripewa tugupen wamewa tauen. Wam ame gapan Paina Yamaseni baripewa guturewa taine menan waenapan man sip otua tambun guramone borit wan. Menan Iesu wadiamot megawa ine tauan anega wayawan, “At ansena gapan nu ane tata kakayat tat barip nugawa mame nat anuingi?” \v 13 Iesu pusi panamo anega wan, “Wapena anun. Aisen pa sewa ame tauan, apan da kaum undan wat aepi tautanan amba evip aisen, pa da dorepi den doran. \v 14 Pa i apane anega wadian, Wadianini apanewa anega wan, ‘Ne pa gwane ansena ange wadiamot nega den Paina Yamaseni Baripewa nait?’ \v 15 Apan ame, pa gwane aigapewa baware da ame gapan watat iravi gaset tata kakayat tane amena ewaeta. Ap mepe taba wat iran.” \v 16 Ap anega wani menan, mu amon pa tauan amba Iesu wani no usewa gapan yao ge yao di amon. Amba pa ap me gapan Paina Yamaseni tabaewa, ap mepe wat iran. \p \v 17 Wam ame mum gine taueni, Iesu wa ewamot mega aonagaet pusinawan dere tanamo taba napen menan ae wanumon. \v 18 Taba naiwanumune Iesu anega wan, “Ne tavewa di wadiaivin, e daiton da ominana wapen taiwanin.” \v 19 Ap anune gapan mu bagu sisi baware di anun amba nop me inap daiton daiton singui wan, “Ayop, nenan waingi go?” \p \v 20 Ap wane Iesu gare wadiamon, “Apan ame aonagaet pusinawan dere apane da yogup daiton taba dere nata apanewa ominana wata. \v 21 God negin mega, Kimani Vitana Apanewa gase wat neneni ap omewa gapan bonigatain, go kaiwan, ominana wapi apanewa itan baware yaveta!” \s1 Iesu taba mega uiwa \p \v 22 Taba naiwanumune gapan Iesu taba buredi semua ware God inap gaun wa, wa paise wa ewamot mega mune, amba anega wan, “Tambun nan. Mame etunawa.” \v 23 Amba sip ware God inap gaun wani munen iragi at nugut tan. \v 24 Amba anega wan, “Kaum wain mame deninawa. Bonigasepena denip mame tau visepi gapan waenapan aruga koewa muga wat museta. Ne denina gapan God e waenapan mega agi ewakewa wa agiat imaeta. \v 25 Wapena anun. Kaum wain mame ne sia ya nain go Mamana God toemu mega tauepi wamewa gapan e den tanae sia nain.” \v 26 Wam ame God inap mu wak da wane boge mu tunup Olip dot amon. \s1 Iesu Pita waboborepi oisewa namu wan \p \v 27 Boge Iesu anega wadiamon, “Endi mum mame gapan e iragi ae venek tap aitai, iwa wataget ok map anega seane, \q1 Ne man sip kwayup taini i apanewa topena, \q1 man sip mega punanan wat amoin. \m Ok ap anega sean. \v 28 Go ne bonigasep amba inak nigat yon waingepena ne at Galili gapan namu tauain e evi amba tauai.” \m \v 29 Ap wani Pita Iesu anega dien, “Mu iragi tap ae vege amoin, go genan ne tap ya angain.” \v 30 Pita ap wani go Iesu gare wadien, “Pita, ne wapena anu. Endi ge wam koni yampoa gapan waboboranegewa amba kumkum wam koni dere nop wata.” \v 31 Pita kaimakaet sia anega wan, “Ae, ge bop tawa ne den di bonigatain, ne ya waboboragain.” Amba wa ewamot upinewa ap anega nomanagaet wane. \s1 Iesu at Getsemani gapan bagu sisi anun \p \v 32 Amba Iesu wa ewamot mega den at yaua Getsemani amon, amba me anega diamon, “Mapa wanien, ne asirantu angep God inap mup wap.” \v 33 Ame wani Pita ge Diemis ge Dion tanam asirantu amon, amba me bagu sisi anu taneni gapan bumage tuk wan. \v 34 Boge Pita evene wai dere den anega diamon, “Ne bagu sisi aritavet anu tanan ap gapan bumagana vege waiwan. Mapa ne den tananegen wanien nene yamam taiwanian.” \p \v 35-36 Ap anega wani amba asirantu aen, amba me gine namu pia ae to kutnage mup anega wan, “Maman, ge aro dim dim tat anuana di tai, menan ge men anu gurawa, ugu vegaek anupena ao waseanek, go mame ne anut negawa uon go gek anuiana gapan di ta.” \p \v 37 Boge me entane ae wa ewamot mega inamu taue aup iniwanumune yawamon. Menan Pita inap anega wan, “E da wam airase daitona mini ne den tananege nene yamam ya tai? \v 38 Nene yamam tan, God inap mup wan, iwa pusi warup da inayap tauepi tawa. Iwa guanu epara tat anuiwan go etunu itani waiwan.” \p \v 39 Menan ae vemo ae mup koni yampoa uap sia tan. \v 40 Wam ame, me sia entan taueni, mu aup iniwanumune yawamoni mu yamamu itani wan. Mu seke tane nop gare da wa wa uon. \v 41 Boge entane wa ewamot mega inamup taue anega wadiamon, “E aup inin kakayat din taiwanin? Yawan, wam nega onen di mananiwan, amba Kimani Vitana Apanewa waranege koewa taine nagirewa nanimup bat nimanegain. \v 42 Ao yonane anepen! Yawan, ominana wani apane mame tauia!” \s1 Ita nagirewa Iesu to waran amon \p \v 43 Iesu nop ame waiwandini gapan, apan Diudes wa ewamot mega aonagaet pusinawan derewa apane da tauen. Pirisi bawarewa ge waenapan dimae waine nagirewa amba iup wadidiamuine nagirewa den, waenapan aruga watu enamone ita gaut tambun tauane. \v 44 Diudes, omin wani apanewa paua ta ewamopen menan namu waenapan anega wadiamon, “Apan ame gaune tap ua topenawa, ap me di waran.” \v 45 Tauane boge Diudes Iesu ine taue anega wan, “Wadianet nugawa, baigan ge inagap wandep.” Ap anega wani boge ua ton. \v 46 Ua toni ewap ita nagirewa Iesu kaimakaet wat natane. \p \v 47 Ame gapan, da den yoneni apanewa kereba mega ware, amba pirisi bawarewa ayop mugawa nao mega apanewa da darinewa to kuasen. \p \v 48 Iesu apan aruga tauane ame singui wayawamon, “Endi, ne up apanewa mini waranegepen menan ita gaut den tam tauayan? \v 49 Ne wam, wam God Paewa gapan wanigingina ya waranegean go endi waranegepen menan tauayan. Endi waranegeana God nop mega gapan oitana ok seane tavewa tauapen men taiwanin.” \v 50 Boge Iesu wa ewamot mega iragi ae vean tap amon. \p \v 51 Orup tamaru da Iesu ewap aiwandini ame wanup kakae da viri viri wareni, ap gapan ita nagirewa den warapen tane \v 52 go wanup mega wa totnagene ni aroga tap aen. \s1 Iesu kansoro nagirewa namup yonen \p \v 53 Amba Iesu kaimakaet waran nau pirisi ayop mugawa pa mega amon. Pa mega gapan waenapan iup wadidiamuine ge dimae waine nagirewa den iamen wanumon. \v 54 Go Pita wandap isipa evi oniwandin amba Pirisi ayop mugawa pa mega nimakap arok da gapan tauen. Gwanap unuk aeni ame ita gopare taine nagire tanam wande irot menan oma tugun iram wanumun. \v 55 Pa gwanap, pirisi bawarewa ge kansoro nagirewa uruga Iesu inap nop eboewa yoa tan nau amo togurep boepen menan taiwanumun. \v 56 Apan aruga yonan ebo imup waiwanumune go Iesu ebo mega da ya tautanan. \v 57 Uiwa gapan upi yonan ebo imup anega wane, \v 58 “Apan ma namu da anega wani, ‘Ne God Paewa wabenagep amba wam yampo gwanap negenat sia tu waborain.’” \v 59 Go nop mame waiwanumune gapan, tavewa mini da uon. \p \v 60 Boge pirisi bawarewa da ao yone Iesu anega wayaven, “Ge nop muga waine garewa wai go uon? Mu oitaga waine ge anenen anuingi?” \v 61 Go Iesu no uon wanden. Pirisi bawarewa mugawa me inap anega wan, “Ge God mega wa watu enageni Keriso go uon? Ge God Kakae iragenawa Otua go uon?” \v 62 Iesu gare anega wan, “E, ne ap me di. Go ne wapena anun. Wam evi amba da, Kimani Vitana Apanewa God Aro Iragenawa mainewa nutup gapan ae waingepena amba irikup gagap sia tauapena yawanegai.” \p \v 63 Boge pirisi bawarewa wanup mega wabebenage anega wan, “Me God inap wawa koko taiwan! Iwa dim men koewa mega upine yoa tait? \v 64 Me God inap wawa koko taini e gase anuyan. Menan e dim da anuiwanin?” Mu gare anega wan, “Me koewa mega garewa menan di boep.” \p \v 65 Boge mu gine namu gitona en anan toiwanumun. Upi gine namu pan boran tuiwanumune ame nipep anega wan, “Ge God Keriso mega waingewa imugap anu wa, da togen.” Boge ita nagirewa Iesu waran amon den to popounagene. \s1 Pita Iesu waboboren \p \v 66 Ap mepe, Pita pa nimankewa arok da gapan ae wandeni amba nao taine waenewa da tauen. \v 67 Pita oma irasiwandini gapan waen ame Pita kem kem yave anega wan, “Ge Iesu at Nasaret apanewa tautana ingiana apanewa da.” \v 68 Go me iragi namumup wabobore anega wan, “Ge dim da waingiana ne oare.” Ap wani boge ae tonan nop wandeni kumkum nop wan. \v 69 Ap mepe nao taini waenewa ame sia Pita yave waenapan anega diamon, “Apan ase Iesu den iwandini apanewa da.” \v 70 Go Pita sia wabobore anega wan, “Uon, ne uon!” Wam koni otu da ewap, waenapan upi Pita anega sia dian, “Ge Iesu apan mega da di iwa ge den at Galili apanewa!” \v 71 Pita kaimakaet sia anega diamon, “Ne ebo wapena amba God ugu gangan mega yawap. Apan ame men waiana ne oare!” \v 72 Ap wani boge kumkum koni derewa wan. Iesu Pita nop namu anenen dieni boge anu aven, ame, “Ge wam yampo waboboranegai amba kumkum nop koni derewa wata.” Ame gapan Pita irip koevet wan. \c 15 \s1 Iesu ayop Pailat inap wat nau amon \p \v 1 Woup sen pirisi bawarewa ge iup wadidiamuine amba dima waine kansoro nagirewa den, iravi Iesu inap anenen tapi menan wawa mutan. Mu waran pan nau amon piup Rom ayopewa Pailat wanan. \v 2 Pailat Iesu singui wayaven, “Ge Diu nagirewa Ayop mugawa go?” Iesu gare wan, “E, ge ap me di waiagi.” \v 3 Amba pirisi bawarewa enu yawan wan. \v 4 Apan Pailat Iesu sia wayaven, “Mu nop aru ma enu yawagene waine gare da wai go uon?” \v 5 Iesu no uon wandeni menan Pailat imua upese anun. \s1 Waenapan Iesu boepen wane \p \v 6 Diu nagirewa gutut muga en en taine ame Paina Yamaseni Baripewa gagap, piup ayopewa, gwat noke apane da waenapan om enu wapi gapan wat vesine tauen ainiwa. \v 7 Wataget apan upi bawarewa nagirewa inamup ita anan tane menan bawarewa nagire gare aian gwat noke sean. Wam ame gapan, dayakam taini apane da, yaua Barabas, gwat nokap baraene wande en. \v 8 Menan, wam ame barip aigap, waenapan Pailat inap gwat noke orup da wat vesep tau aepen menan tauane. \p \v 9 Menan Pailat singui anega wayawamon, “E Diu nagire Ayop egawa Iesu enan ne wat vetapen tau aet anuiwanin go?” \v 10 Pailat singui ame wayawamoni iwa imup anuni Diu nagire ayop mugawa Iesu anu koeamene menan wat onamon wanane. \v 11 Go pirisi bawarewa waenapan wa datnak mumane menan Barabas wat vesep tau aepen wane. \v 12 Pailat sia wayawamon, “Iesu e Diu nagire Ayop egawa waiana inap ne dim da tain?” \v 13 Mu kaimakaet anega wane, “Oma korosi gapan to endawane boep.” \v 14 Pailat gare wan, “Iwa dimen boeta? Me koewa dim da tan?” Go waenapan nop kaimakaet aigap sia waiwanumun, “Korosi gapan boep!” \v 15 Pailat waenapan aton anupen menan umap wan amba gwat noke apanewa Barabas wat vesen tau aen. Amba ita nagirewa diamone mu Iesu waran gaut gapan tone amba oma korosi gapan togurapen men wat nau amon. \s1 Ita nagirewa Iesu inap nipep wan \p \v 16 Amba piup ayopewa ita mega nagirewa Iesu waran apan bawarewa pa mega gwanap amon. Ita nagirewa iravi ap mepe wanumone munan wan Iesu namup tauan. \v 17 Wanup mega waseasen ayop wanupe buinip pan wanan amba ipuni wagam waran iap tonat wanan. \v 18 Amba Iesu inap nipep anega wan, “Kaewa kaewa, Diu nagire ayop mugawa!” \v 19 Mu gitona en anan amba gaut da waran iap tone. Me namup omanip enun nipep den wa atonasen. \v 20 Mu nipep diane ewap, wanup buinip pan wanane ame wabutunagen amba wanup mega sia pan wanan. Boge mu oma korosi gapan togurapen menan wat nau amon. \s1 Iesu oma korosi gapan tobatamen endawan \p \v 21 Wam ame gapan Saimon at Sairini apanewa at da gapan oniwandin. Me Aleksanda ge Rupas mamamua. Ita nagirewa Iesu oma korosi mega wat aepen menan nanamasen wane. \v 22 Amone at yaua Apan I Kaime Arewa (Iburu nop muga gapan Golugata diane) ap tauane. \v 23 Ap mepe mu Iesu wapiwa vege ya anupen menan kaum wain oma baewa sisi dena den gotonak en wanane go me yamaet yave ae ven. \v 24 Ita nagirewa Iesu oma korosi gapan to endawanewa amba mu wanup mega yan seapen menan kae otu da tan. \v 25 Mumaget wam nani yamu degede wareni Iesu korosi gapan tobatamen. \v 26 Enu yawan wane ogewa oma ginap tobatamen endawane ok anega seane, “Ma Diu Nagirewa Ayop Mugawa.” \v 27 Wam ame gapan up apane dere den oma korosi gapan gut batamene da Iesu naniwa nutup gapan amba dawa senip gapan dawamon. \v 28 Wataget God nop mega ok seane tavewa tauen, \q1 Waenapan anega wan, Iesu koewa nagirewa den enam wanden. \s1 Pa nagirewa Iesu nipep dian \p \v 29 Waenapan tau ise amo tau use amo taiwanumune nagirewa no peromen Iesu inap nipep anega waiwanumune, “Yauapo, ge God Paewa tobenage amba wam yampo gwanap sia tut waana apanewa, \v 30 menan gek ingane inagit, oma ae ve vit onak!” \v 31 Ame umap sia pirisi bawarewa amba waenapan iup wadidiamuine ge dimae waine nagirewa den nipep anega wane, “Me upi inak muniwan, go mek ingane inak ya wareta! \v 32 Me Isurero Ayop nugawa go? Oma ae ve visepi gapan nu yawat amba me inap anu tumatait.” Ap uap sia, up apane den gut batam mumane ap anega nipep den me inap wane. \s1 Iesu boen \p \v 33 Wam ianupe wariwandini gapan, piup ame iravi mum tatarin tunu taue aeni amba wam airase yampoa waren. \v 34 Wam airase yampoa wareni gapan Iesu nop uma ve anega wan, “Eli, eli, lama sabak tani.” Ap anega wani guegue, “God negawa, God negawa, ge dimen ae venek agi?” \v 35 Wam ame gapan, waenapan upi ap mepe yoniwanumune nagirewa nop ame wan anune, mu anega wan, “Me apan Elaidia vene waiwan.” \v 36 Amba apan muga da serarat ae kaum warupini wanupewa waren. Kaum sisi dena gapan ae antapene gerok ginap enu Iesu megewa pakaraeni men napen wanen. Apan ame anega wan, “Mapa amat tait, anse, apan Elaidia taue korosi gapan wat viseta go uon yawapen menan!” \v 37 Iesu ve baware sia wani boge guewa tau aen boen. \p \v 38 Ap wamewa gapan God Paewa gwanap wanup God wandini arewa tonan pan boriniwa aoma bebep wa vise ase ma wanden dere entanen. \v 39 Ita yamewa apanewa Iesu korosi mega namup yone Iesu anenen boeni ase yaveni menan me anega wan, “Tavewa di, apan ma God Otua.” \p \v 40 Waen upi den paina yonan yaviwanumun. Yaumakamup waen Meri Makdalin ge Salomi ge Meri, apan Dioses amba evip yaneniwa apan Diemis dere inamua. \v 41 Wataget Iesu at Galili gapan wandeni waen ameme ewap amon kwayup taiwanumun. Evi pa Ierusalem dot aeni gapan waen ameme, amba upi den ewap dot onamon. \s1 Iesu etua dagupa baraen \p \v 42 Imana wagat wamewa menan taba endi bongamen tunun. Wam ame mum gine, \v 43 apan Diosep at Arimatia apanewa me Diu nagire kansoro muga da ame taue kansoro upine inap ayamat tainewa. God toemu mega amunewa inamup tauapen menan den amat taiwandin. Me epara ta apan Pailat ine ae Iesu etua menan mup wan. \p \v 44 Pailat Iesu gase boeni oisewa anuni me no kap wan. Menan ita yamewa menan wan taueni singui wayaven, “Iesu gase boen go uon?” \v 45 “E, me gase boen,” ap anega wadieni menan Pailat Iesu etua Diosep wanat wan. \v 46 Diosep wanup kakae ewake da nononga pepeku une tani gapan etua wa totnak wat vise wanup gapan viri viri ware amba dagup da gwat gapan kaitane gwanap baraen. Baraeni gwat pepeta baware da wabaim onamon tonan toboran. \v 47 Iesu etua baraene arewa waen Meri Makdalin ge Meri apan Dioses inewa yawan asigip tane. \c 16 \s1 Iesu inakae sia yon wanden \p \v 1 Diu nagirewa wagat muga wamewa uon tani Meri Makdalin ge Salomi ge Meri apan Diemis inewa kaum ose tutu dena une tan Iesu etua enu iat anun. \v 2 Menan wam pura bawarewa wamewa gapan woup seni mumaget iragen dagup yawapen amon. \v 3 Ame amone, negina muk anega wawa mutan, “Dagup tonanewa gwat da wabaim nuneta?” \v 4 Wane iwa gwat ame baware iragen. Tauan yawane gwat, gase wabaiman ase baraene yawan. \p \v 5 Dagup gwanap unuk amone, ap mepe apan tamaru da yawane, wanup mega pomponu nononga pane amba at mainewa nutup gapan ae wanden. Yawane tap kaimamu doren. \p \v 6 Apan ame anega wadiamon, “Baguya ya arep. Iesu at Nasaret apanewa oma korosi gapan togurane boen baraene yawapen tauayan. Baraene arewa yawan. Inakae sia yon wanden mapa ya wandia. \v 7 Menan menawaet di aisen amba wa ewamot mega, apan Pita den, wadiamon. Me at Galili gapan namu taueta e evi amba tauai. Ap mepe namu wadiaeni arewa gapan wandep yawai,” ap anega wadiamon. \v 8 Waen ame dagup ae veane nene yangwane den serarat amon. Waenapan da ya wadiamone iwa mu tap anune. \s1 Nop da uiwa mam \p \v 9 Pura bawarewa gapan woup sese Iesu bop gapan yon wandeni ewap, me namu Meri Makdalin inap venasen. Wataget waen ame airampu nani yamu dere potap unumone Iesu wa oimon tau amon. \v 10 Boge waen ame Iesu yaveni oisewa ae Iesu evene wai den tanamon ini ame wanumon bagu sisi anun irip turup waiwanumune taue wadiamon. \v 11 Waen ame Iesu inakae sia yon wanden yaveni oisewa wani mu ya anu tumasene. \p \v 12 Ap me ewap, Iesu wadiamot mega apan dere ap pua amuiwanumune gapan Iesu gine namu ugup ta inamup tauen. \v 13 Taue sia aeni apan dere ameme pa Ierusalem entane sia amon wadiamot upinewa wadiamon go mu ya anu tumat muman. \p \v 14 Iesu uiwa megawa, apan mega aonagaet pusinawan daiton taba naiwanumune nimakamup ase venasen. Bop gapan sia yon wandeni waenapan da da yawane amba wadiamot mega wadiamone go imumu gware wan amba anu tumat ya tane menan Iesu upe diguguramon. \p \v 15 Amba me wadiamon, “Piup ginewa at at iragi aisen, waenapan Oitana Kakaewa wadidiamon. \v 16 Waenapan da da anu tumasep dup iamopi God inak ewakewa muneta. Go ya anu tumasepi God nemoro mega yawain. \v 17 Waenapan ne anu tumat nimanegepi gapan paua mame den ta amoin. Amun nega gapan airampu wa oimop tau amoin. Merimu tobayanep nop ewakewa ian ugupe nagirewa waine mini wain. \v 18 Mokare warepi ya aramota amba iapa da napi ya borit wain. Nanimu vek nagire wapip sepi inak mutain.” Iesu ap anega wan. \p \v 19 Ayop Iesu nop mame wadiamon uon tani ewap God aro mega gapan kiman dot ae God mainewa nutup gapan ae wanden. \v 20 Boge wadiamot mega tauan at at asiwa donewa iragi amon, Nop Oit Kakaewa waenapan wadiamone. Mu opata wadidiamone gapan Ayop muga aro mega munen ap menan kiman paua ugup ugup den taiwanumune. Paua ugup ugup yawane menan waenapan mu opata muga anu tumasen.