\id MRK 42MRKDOG.sfm post-publishing to sfm 20050615 bp \rem converted to Unicode Oct 2007 via DOG3.c2u \h Mark \mt1 Mark wenı̨htł'è \c 1 \s1 John-Baptıst dǫ ts'ǫ̀ gode xèhoį̀hwho \p \v 1 Dıı sìı Nǫ̀htsı̨ Weza, Zezì-Krı, weghǫ godı nezı̨ı̨ aatł'è hǫt'e. Eyı godı nezı̨ı̨ sìı dıı hanì wexèhǫǫ̀wo: \p \v 2 Nakwenàoɂǫǫ Isaıah wenı̨htł'è k'e dıı hanì dek'eèhtł'è, \mi \qt “Nenakweè dǫ ı̨łè seyatıì k'eɂa ha. Nenakweè negha ts'atà nìhòɂà ha,” \qt* \m \v 3 eyıts'ǫ dıı hanì dek'eèhtł'è, \mi \qt “Ekìı-ka nèk'e dıı hats'edıì yats'ìzeh hǫt'e, ‘Gots'ǫ̀ K'àowo wegha ts'atà nìhoahɂà; wegha tı̨lı ehkw'ı nıɂà aahłe,’ ”\qt* dek'eèhtł'è. \m \v 4 John-Baptıst dǫ k'ètaìdzı̨ ha ekìı-ka nèk'e nììtła. Ekǫ dǫ ts'ǫ̀ hadı, “Edek'eahłı̨, naxınì eładı̨į̀ aahłe gà naxık'ètaìdzı̨į̀ adeahłe, hanì-ı̨dè Nǫ̀htsı̨ naxıhołı̨į̀ naxıghǫ nahoele ha,” gòhdı. \v 5 Judea nèk'e gots'ǫ dǫ eyıts'ǫ Jerusalem got'ı̨į̀ hazǫǫ̀ John-Baptıst ts'ǫ̀ geède. Dǫ edehołı̨į̀ ghǫ hǫdegeedè tł'axǫǫ̀ Jordan-deh nıɂàa k'è tı yìı gok'ètaìdzǫ. \v 6 John-Baptıst wegoht'ǫǫ̀ tıts'aàdìıcho weghà t'à hòèlı̨ eyıts'ǫ ewò wewè elı̨. Ts'aelǫ̀ą eyıts'ǫ kw'ıahnǫ-dıì hanì ghǫ shètı̨ t'à eda. \v 7 John-Baptıst dǫ ts'ǫ̀ hadı, “Dǫ ı̨łè senahk'e elı̨ı̨ sìı sek'èè nììtła ha hǫt'e. Wekechı̨į̀tł'ıì ejıehge ha kò dǫ lahoeht'ı̨-le. \v 8 Sı̨ sìı tı t'à naxık'ètaìhdzı̨ hǫt'e, ekò ededı̨ sìı Yedàyeh Nezı̨ı̨ t'à naxık'ètaìdzı̨ ha,” John gòhdı. \s1 Zezì wek'ètaìdzı̨ eyıts'ǫ wehłı̨ı̨ yeèhdzà \p \v 9 Ekìıyeè k'e Galılee nèk'e kǫ̀ta Nazareth gots'ǫ Zezì eyı nììtła ekò, John-Baptıst Jordan-deh nıɂàa k'è tı yìı yek'ètaìdzǫ. \v 10 Zezì tı yìı gots'ǫ nıìtła ekò yak'e ehts'ǫǫ̀ ajà eyıts'ǫ Yedàyeh Nezı̨ı̨ k'àba degoo lanıı yek'e daàhtła, Zezì yaɂı̨. \fig K'àba degoo lanı|src="HK008G.tif" size="span" ref="1.10" \fig* \v 11 Yak'e gots'ǫ dıı hats'edıì hǫt'e, “Nı̨ Seza anet'e, neghǫneehtǫ eyıts'ǫ neghǫ sìghà dehwhǫ,” hats'edıì hǫt'e. \p \v 12 Ekòet'ıì Yedàyeh Nezı̨ı̨ ekìı-ka nèk'e ts'ǫ̀ yeèhɂà. \v 13 Dı̨ènǫ dzęę̀ ts'ǫ̀ ekǫ èlı̨ ekò wehłı̨ı̨ yeèhdzà. Zezì tıts'aàdìı gonı aı̨t'è, eyıts'ǫ yak'eet'ı̨į̀ Zezì gà nègı̨ı̨de xè yeghǫ shètı̨ gıghàı̨dì. \s1 Zezì t'akwełǫ̀ǫ̀ edecheekeè gòèhtsı̨ \p \v 14 John-Baptıst wedaàtǫ tł'axǫǫ̀ Zezì Galılee nèk'e ts'ǫ̀ anajà, ekǫ Nǫ̀htsı̨ wegodıì nezı̨ı̨ t'à dǫ ts'ǫ̀ gode. \v 15 Dǫ ts'ǫ̀ dıı hadı, “Hòt'a Nǫ̀htsı̨ Wenàowoò k'ę̀ę̀ nèhòkw'ı ha ts'ǫ̀ whaà-le agòjà. Edek'eahłı̨ xè godı nezı̨ı̨ naxıgha ehkw'ı-ahodı welè!” gòhdı. \p \v 16 Zezì, Galılee-tì gà tabàa k'etło ekò Sımon eyıts'ǫ wechı Andrew ełexè goaɂı̨. Łı-k'aàdèe agı̨ı̨t'e t'à, mį̀ tègeehdè ı̨lè. \v 17 Zezì gots'ǫ̀ hadı, “Sek'èahdè, dǫ łǫ ààhłì anaxehłe ha,” gòhdı. \v 18 Ekòet'ıì edemį̀ ts'ǫǫ̀ nałegeèhtła gà Zezì k'èè łegeèhtła. \p \v 19 Eyı ts'ǫ k'achı̨ ı̨daà nıwà-le nììtła ekò Zebedee weza James eyıts'ǫ wechı John goaɂı̨; edemį̀ sıìgehɂı̨ ı̨lè. \v 20 Ekòet'ıì Zezì gots'ǫ̀ hadı, “Sek'èahdè,” gòhdı t'à gıtà elà yìı dǫ gogha eghàlageedaa xè aìda agı̨į̀là gà Zezì k'èè łegeèhtła. \s1 Dǫ ı̨nìłı̨ı̨ wets'ǫ̀-èlı̨ı̨ \p \v 21 Eyı tł'axǫǫ̀ kǫ̀ta Capernaum ts'ǫ̀ geède. Nǫ̀htsı̨ Dzęę̀ k'e, Zezì ełègehdèe-kǫ̀ goyaèhtła gà dǫ hoghàehtǫ. \v 22 Zezì Nǫ̀htsı̨-yatıì-k'èdìı-dǫǫ̀ lanì dǫ hoghàehtǫ-le, hanìkò ededı̨ t'asìı hazǫǫ̀ ts'ǫ̀ k'àowo lanì dǫ hoghàehtǫ ts'ıhɂǫ̀, dǫ Zezì weyatıì gıgha enıìyah dìì. \v 23 Ekìıyeè k'e dǫ ı̨łè ı̨nìłı̨ı̨ wets'ǫ̀-èlı̨ı̨ eyı wheda ı̨lèe sìı hǫtsaa hòtł'ò whezeh xè hadı, \v 24 “Nazareth got'ı̨į̀ Zezì dàgǫǫle ha? Godıhoǫhtsı̨ ha nì-anet'ı̨? Amìı anet'e nek'èehsǫ ne. Nǫ̀htsı̨ wets'ǫ degaı anet'e!” yèhdı. \p \v 25 Zezì yets'ǫ̀ hadı, “Įhłį̀ąt'e! Weyìı gots'ǫ xàı̨tłe!” yèhdı. \v 26 Hayèhdı t'à ı̨nìłı̨ı̨ hòtł'ò dǫ nàı̨hxà xè whezeè ayį̀į̀là gà yeyìı gots'ǫ xàèhtła. \p \v 27 Dǫ hazǫǫ̀ gıgha enıìyah t'à ełets'ǫ̀ hagedı, “Dàgot'ı̨į̀-agot'ı̨? Nàowo eładı̨ı̨ k'ę̀ę̀ hoghàgoehtǫ eyıts'ǫ ededı̨ t'asìı hazǫǫ̀ ts'ǫ̀ k'àowo elı̨ ladıì gode. Yatı nàtsoo t'à ı̨nìłı̨ı̨ ts'ǫ̀ gode nı̨dè gık'èı̨t'e,” gedı. \v 28 Ekòet'ıì Galılee nèk'e hazǫǫ̀ ts'ǫ̀ wegodıì dǫ ta ts'ǫ̀ ajà. \s1 Zezì dǫ łǫ k'aàt'ıì agǫǫ̀là \p \v 29 Ełègehdèe-kǫ̀ gots'ǫ xàgeède tł'axǫǫ̀ James eyıts'ǫ John xè, Sımon eyıts'ǫ Andrew gıkǫ̀ ts'ǫ̀ geède. \v 30 Sımon wets'èkeè wemǫ edı elı̨ t'à daèhte k'e whetı̨ Zezì ts'ǫ̀ hagedı. \v 31 Eyıt'à Zezì yets'ǫ̀ èhtła, yılà nıìchì gà nıìtłaà ayı̨į̀là. Ekòet'ıì k'aàt'ıì ajà t'à weghǫ shèts'ezhee goghàedı. \p \v 32 Xèhts'ǫ̀ agòjà ekò dǫ eyagı̨ı̨lı̨ı̨ eyıts'ǫ dǫ ı̨nìłı̨ı̨ gıts'ǫ̀-èlı̨ı̨ sìı hazǫǫ̀ Zezì ts'ǫ̀ gogeèwa. \v 33 Eyı kǫ̀ta ts'ǫ dǫ hazǫǫ̀ edı̨į̀ Zezì whedaa sìı ekǫ enìı̨tǫ gà łą̀ą nègı̨ı̨de. \v 34 Dǫ łǫ tàda hazǫǫ̀ xàɂaa gıts'ǫ sìı Zezì hazǫǫ̀ k'aàt'ıì agǫǫ̀là. Eyıts'ǫ dǫ yìı gots'ǫ ı̨nìłı̨ı̨ łǫ xàdeèzhì. Zezì amìı ne sìı ı̨nìłı̨ı̨ gık'èezǫ t'à Zezì gogedeè agohɂı̨-le. \s1 Zezì whatsǫǫ̀ gòɂǫǫ yahtı \p \v 35 Ek'èdaedzęę̀ k'e k'omǫǫ̀dǫǫ̀ ı̨łaà to et'ıì Zezì nıìtła. Yahtı ha gowhatsǫǫ̀ gòɂǫǫ ts'ǫ̀ xàèhtła. \v 36 Eyıt'à Sımon eyıts'ǫ wecheekeè eyıì-le xè gıhak'eet'į̀. \v 37 Gıgòhɂǫ ekò gıts'ǫ̀ hadı, “Dǫ hazǫǫ̀ nehak'egeet'į̀,” gıìhdı. \p \v 38 Hanìkò Zezì gots'ǫ̀ hadı, “T'asį̀ı̨ ts'ǫ̀ ats'ııde, kǫ̀ta nıwà-lea gòlaa ts'ǫ̀ ts'ııdè. Ekǫ sı dǫ hoghàgeehtǫ ha; eyı gha jǫ ts'ǫ̀ ahjà hǫt'e,” gòhdı. \v 39 Eyıt'à Zezì Galılee nèk'e kǫ̀ta yàgòlaa gota k'etło. Gıts'ǫ ełègehdèe-kǫ̀ gòlaa goyìı dǫ hoghàehtǫ eyıts'ǫ ı̨nìłı̨ı̨ łǫ xàgodeèzhì. \s1 Dǫ gokwǫ̀ tàda t'à eyaelı̨ \p \v 40 Dǫ ı̨łè gokwǫ̀ tàda t'à eyaelı̨ı̨ sìı Zezì gà nììtła. Yets'ǫ̀ nàgòı̨hgè, yeghǫnàdaetì, hadı, “Haneewǫ-ı̨dè k'aàt'ıì ası̨ı̨le ha dìì-le,” yèhdı. \p \v 41 Zezì eyı dǫ eteèt'ı̨ nıwǫ t'à edılà yek'e ayı̨į̀là, hayèhdı, “Hęɂę, hahwhǫ! K'aàt'ıì anede!” yèhdı. \v 42 Ekòet'ıì wetàdaà whìle ajà xè k'aàt'ıì ajà. \p \v 43-44 Zezì yatı nàtsoo yeghàı̨ɂǫ, hayèhdı, “Nets'ǫ̀ dànàhòwoo sìı dǫ wı̨ı̨zìı ts'ǫ̀ haı̨dı-le. Nek'ahoeta gha yahtıı ts'àątła. Moses wenàowoò k'ę̀ę̀ nehołı̨į̀ neghǫ nahoezhe k'èxa yahtıı t'asìı negha k'egııhk'ǫ̀. Hanì-ı̨dè weghàà k'aàt'ıì anaąjàa sìı dǫ gık'èezǫ ha,” yèhdı tł'axǫǫ̀ nayeèhɂà. \v 45 Hanìkò eyı dǫ naèhtła tł'axǫǫ̀ hazǫǫ̀ ts'ǫ̀ yeghǫ gode t'à dǫ hazǫǫ̀ godı gıìkw'o. Eyı ts'ıhɂǫ̀ dǫ łǫ Zezì ts'ǫ̀ aget'ı̨ t'à edı̨į̀ kǫ̀ta gòlaa sìı ts'ǫ̀ ade ha dìì ajà. Eyıt'à edı̨į̀ gowhatsǫǫ̀ gòɂǫǫ ts'ǫ̀ zǫ at'ı̨. Hanìkò ı̨łaà hazǫǫ̀ ts'ǫ dǫ gıts'ǫ̀ nìı̨de. \c 2 \s1 Zezì dǫ wekw'ǫǫ̀ ełaı̨dèe k'aàt'ıì ayı̨į̀là \p \v 1 Sìghaàtłǫ dzęę̀ tł'axǫǫ̀ Zezì k'achı̨ kǫ̀ta Capernaum nììtła. Zezì edekǫ̀ nǫ̀ǫtła dǫ gıghǫìkw'o t'à, \v 2 dǫ łǫ eyı nègı̨ı̨de. Dǫ łǫ t'à gòɂǫ-le agòjà, enìı̨tǫ gà kò gòɂǫ-le. Zezì edeyatıì hoghàgoehtǫ ekò \v 3 dǫ mǫ̀hdaa dǫ wekw'ǫǫ̀ ełaı̨dèe sìı Zezì ts'ǫ̀ geèhchì. Dǫ dı̨ k'egehte. \v 4 Hanìkò dǫ łǫ gonadąą̀ nàgeèhza t'à goyageedè ha dìì. Eyıt'à dahmò ka dekegıìchì gà xàgǫǫɂàa k'è gogèhtsı̨. Dǫ wekw'ǫǫ̀ ełaı̨dèe tè k'e whetı̨ xè ı̨zhıì dǫnı ts'ǫ̀ hodàgeèlì gà Zezì wenadąą̀ nègı̨ı̨htı̨. \v 5 Zezì eyı dǫ gıgha ehkw'ı-ahodı gok'èezǫ t'à dǫ wekw'ǫǫ̀ ełaı̨dèe ts'ǫ̀ hadı, “Àgı̨ą, nehołı̨į̀ neghǫ nahoazha,” yèhdı. \p \v 6 Hadı t'à Nǫ̀htsı̨-yatıì-k'ègedìı-dǫǫ̀ mǫ̀hdaa eyı geèhkw'ee sìı hagı̨ı̨wǫ, \v 7 “Ayìı aht'e edeewǫ hanì gode? Nǫ̀htsı̨ k'èch'a gode! Nǫ̀htsı̨ zǫ gohołı̨į̀ goghǫ nahoele hǫt'e,” hagı̨ı̨wǫ. \p \v 8 Ekòet'ıì Zezì edets'ǫ ınì t'à dànì ededzeè t'à nànıgedèe sìı gok'èezǫ t'à hagòhdı, “Dànìghǫ hanì nànıahdè? \v 9 Dǫ wekw'ǫǫ̀ ełaı̨dèe sìı dàwets'edı nı̨dè denahk'e dezhì-le: ‘Nehołı̨į̀ neghǫ nahoazha,’ hanì-le-ı̨dè ‘Nıį̀tła gà k'eı̨tło.’ \v 10 Dıı nèk'e Dǫ-wet'àaɂàa-deè dǫ ghǫ nahoele ha weghàhòt'ǫǫ sìı wek'èahsǫǫ̀ anaxehłe ha,” gòhdı tł'axǫǫ̀ dǫ wekw'ǫǫ̀ ełaı̨dèe sìı ts'ǫ̀ hadı, \v 11 “Nıį̀tła, netè nı̨į̀ɂa gà nekǫ̀ ts'ǫ̀ naı̨tłe,” yèhdı. \v 12 Eyıt'à eyı dǫ nıìtła gà dǫ hazǫǫ̀ gonadąą̀ detè nı̨į̀ɂa gà xàèhtła. Dǫ hazǫǫ̀ gıgha sıì enıìyah t'à Nǫ̀htsı̨ ghàsǫgeedı, hagedı, “Dıı lanì t'asìı enıìyah ts'aɂı̨ whìle,” gedı. \s1 Levı Zezì k'èè èhtła \p \v 13 Zezì k'achı̨ tabàa ts'ǫ̀ èhtła ekò dǫ łǫ gık'èède t'à gots'ǫ̀ gode xè hoghàgoehtǫ. \v 14 Zezì ı̨łaà ekǫ naetłe ekò sǫǫ̀mba-nàhtsį̀ı̨-dǫǫ̀ Alphaeus weza Levı ladà k'e eghàlaeda yaɂı̨. Zezì, “Sek'èı̨tła!” yèhdı. Eyıt'à Levı nıìtła gà Zezì k'èè èhtła. \p \v 15 Eyı tł'axǫǫ̀ Zezì Levı wekǫ̀ shètı̨ ekò sǫǫ̀mba-nàgehtsį̀ı̨-dǫǫ̀ eyıts'ǫ hołı̨ı̨-hogehtsı̨ı̨-dǫǫ̀ łǫ Zezì eyıts'ǫ wecheekeè xè shègezhe. Dǫ łǫ Zezì k'èè k'egedè ı̨lè. \v 16 Nǫ̀htsı̨-yatıì-k'ègedìı-dǫǫ̀, Pharısee gı̨ı̨lı̨ı̨ sìı Zezì sǫǫ̀mba-nàhtsį̀ı̨-dǫǫ̀ eyıts'ǫ hołı̨ı̨-hogehtsı̨ı̨-dǫǫ̀ xè shètı̨ gıaɂı̨ ekò, Zezì wecheekeè ts'ǫ̀ hagedı, “Dànìghǫ Zezì sǫǫ̀mba-nàhtsį̀ı̨-dǫǫ̀ eyıts'ǫ hołı̨ı̨-hogehtsı̨ı̨-dǫǫ̀ xè shètı̨?” gògedı. \p \v 17 Zezì ıìkw'o t'à gots'ǫ̀ hadı, “Dǫ hotıì geedaa sìı nàèdı-k'èezǫǫ gıgha wet'àaɂà nıìle, dǫ eyagı̨ı̨lı̨ı̨ sìı nàèdı-k'èezǫǫ gı̨ı̨wǫ hǫt'e. Dǫ ehkw'ı geedaa sìı gıkayahtı gha jǫ ts'ǫ̀ ahjà nıìle, hanìkò hołı̨ı̨-hogehtsı̨ı̨-dǫǫ̀ gıgha ahjà hǫt'e,” gòhdı. \s1 Edets'egǫ ghǫ Zezì dageehke \p \v 18 John-Baptıst wecheekeè eyıts'ǫ Pharısee gı̨ı̨lı̨ı̨ sìı edegegǫ ı̨lè. Eyıt'à dǫ mǫ̀hdaa Zezì ts'ǫ̀ hagedı, “John-Baptıst wecheekeè edegegǫ, eyıts'ǫ Pharısee gıcheekeè sı haget'ı̨. Dànìghǫ necheekeè edegegǫ-le?” gıìhdı. \p \v 19 Zezì gots'ǫ̀ hadı, “K'ǫ̀ądzàa ı̨łaà goxè wheda et'ıì, dǫ gıghǫ nìı̨dee sìı edegegǫ ha nì? Į̀le ne, k'ǫ̀ądzàa ı̨łaà goxè wheda et'ıì edegegǫ ha nıìle. \v 20 Hanìkò ı̨łè dzęę̀ k'e k'ǫ̀ądzàa gıghǫ wììchì ha, eyı dzęę̀ k'e nı̨dè edegegǫ ha hǫt'e. \p \v 21 “Dǫ wı̨ı̨zìı goht'ǫ zǫą k'e ɂehtł'ı̨gòò nètèyeèlı nıìle. Hayį̀į̀là nı̨dè ɂehtł'ı̨gòò ełeechı xè wemǫǫ̀ tàedlà ha. Hajà nı̨dè goht'ǫ zǫą denahk'e wetàedlà ha hǫt'e. \v 22 Eyıts'ǫ dǫ wı̨ı̨zìı jìetì wegòò hoèlı̨ı̨ sìı jìetìwò wezǫą yìı yehtł'ì nıìle. Hayį̀į̀là nı̨dè jìetì wegòò ts'ıhɂǫ̀ jìetìwò wezǫą wenìtsǫedlà xè jìetì xàetł'ì ha, eyıts'ǫ jìetìwò wezǫą sìı wedıhołè ha. Hanì ha nıìle jìetì wegòò hoèlı̨ı̨ jìetìwò wegòò yìı yehtł'ì ha hǫt'e,” Zezì hadıì goxè godo. \s1 Nǫ̀htsı̨ Dzęę̀ gha K'àowo \p \v 23 Įłàà Nǫ̀htsı̨ Dzęę̀ k'e Zezì tł'olà dehshee nı k'etło. Wecheekeè gıxè k'edè ekò tł'olà mǫ̀hdaa gìhchı. \v 24 Pharısee gı̨ı̨lı̨ı̨ sìı Zezì ts'ǫ̀ hagedı, “Necheekeè gıghàı̨da! Dànìghǫ Nǫ̀htsı̨ Dzęę̀ k'e ayìı wets'àet'ǫǫ sìı hagehɂı̨?” gıìhdı. \p \v 25 Zezì gots'ǫ̀ hadı, “K'àowocho Davıd ededı̨ eyıts'ǫ wecheekeè degeèhdì ekò ayìı dàgı̨ı̨laa sìı wek'eyaahtı-le nì? \v 26 Abıathar yahtıı-wet'àaɂàa-deè elı̨ ekò Davıd Nǫ̀htsı̨kǫ̀ goyaèhtła gà goyìı łèt'è degaı wheɂǫǫ sìı yı̨ı̨ɂà eyıts'ǫ mǫ̀hdaa edecheekeè goghàyı̨ı̨dì. Eyı hagejàa sìı ededı̨ gıgha wets'àet'ǫ ı̨lè, yahtıı zǫ gıgha łèt'è wheɂǫ ı̨lè,” Zezì gòhdı. \p \v 27 Eyıts'ǫ dıı hadı, “Nǫ̀htsı̨ Dzęę̀ sìı dǫ gha hoèlı̨ hǫt'e, dǫ Nǫ̀htsı̨ Dzęę̀ gha gıhòèlı̨ nıìle. \v 28 Dǫ-wet'àaɂàa-deè sìı Nǫ̀htsı̨ Dzęę̀ ts'ǫ̀ K'àowo hǫt'e,” gòhdı (edeghǫ godeè-adı). \c 3 \p \v 1 Sìghaı̨waà tł'axǫǫ̀ Zezì k'achı̨ ełègehdèe-kǫ̀ goyaèhtła. Dǫ ı̨łè wılà ełeènııtsoo, eyı wheda. \v 2 Dǫ mǫ̀hdaa Zezì k'e nìdahogeeɂà ha gı̨ı̨wǫ t'à hotıì gıxoehdı, asį̀į̀ Nǫ̀htsı̨ Dzęę̀ k'e dǫ k'aàt'ıì ale ha sǫnı gı̨ı̨wǫ. \v 3 Hanìkò Zezì dǫ wılà ełeènııtsoo ts'ǫ̀ hadı, “Dǫ hazǫǫ̀ gınadąą̀ nàąwo,” yèhdı. \p \v 4 Eyı tł'axǫǫ̀ Zezì dǫ gıts'ǫ̀ xànegı̨ı̨ɂaa sìı gots'ǫ̀ hadı, “Nǫ̀htsı̨ Dzęę̀ k'e ayìı wets'àet'ǫ-le? Dǫ ts'ǫ̀ nezı̨į̀ eghàlats'eedaa, hanì-le-ı̨dè dǫ ts'ǫ̀ hoìla ghàlats'eedaa? Dǫ edaxàts'elee hanì-le-ı̨dè dǫ ełaàts'ehwhıı?” gòhdı. Hanìkò Zezì ts'ǫ̀ t'asagedı-le. \p \v 5 Zezì dǫ hazǫǫ̀ yemǫǫ̀ nàgeèhzaa sìı gots'ǫ̀ wek'èch'a xè hotıì goghàeda. Sıì gıkwì nàtso t'à wegha dìì. Eyı tł'axǫǫ̀ dǫ wılà ełeènııtsoo sìı ts'ǫ̀ hadı, “Nılà daį̀chı,” yèhdı. Edılà daìchì ts'ǫ̀et'ıì wılà k'aàt'ıì anajà. \v 6 Pharısee gı̨ı̨lı̨ı̨ sìı ekòet'ıì xàgeède, Herodıan gı̨ı̨lı̨ı̨ xè łą̀ą nègı̨ı̨de. Dànì Zezì ełaàgıìhwhı ha sìı dǫ naàhtǫ gıghǫ goı̨de. \s1 Dǫdeè Zezì ts'ǫ̀ ełegeehtsı \p \v 7 Zezì ekǫ gots'ǫǫ̀ naèhtła, edecheekeè xè tabàa ts'ǫ̀ ajà. Galılee nèk'e gots'ǫ dǫ łǫ Zezì k'èè geède. \v 8 Zezì enıìyah łǫ hòèhtsı̨ ghǫ gıìkw'o t'à dǫ łǫ ekǫ nègı̨ı̨de. Judea nèk'e hazǫǫ̀, Jerusalem gots'ǫ, Idumea nèk'e ts'ǫ, deh Jordan wetadà kǫ̀ta gòlaa gots'ǫ, kǫ̀ta Tyre eyıts'ǫ Sıdon wemǫǫ̀ kǫ̀ta gòlaa gots'ǫ, dǫ łǫ Zezì ts'ǫ̀ geède. \v 9 Sıì deɂǫ̀ǫ̀ dǫ łǫ Zezì ts'ǫ̀ ełegeehtsı t'à Zezì edecheekeè gots'ǫ̀ hadı, “Elà nechà-lea weyìı whıhdaa gha ts'atà whetǫ aahłe,” gòhdı. \v 10 Zezì dǫ łǫ k'aàt'ıì agǫǫ̀là t'à dǫ eyaelı̨ı̨ hazǫǫ̀ Zezì xèlageedı ha gı̨ı̨wǫ t'à wets'ǫ̀ ełegeehtsı. \v 11 Įnìłı̨ı̨ Zezì geɂį̀ nı̨dè wegà nagetł'ì gà hòtł'ò gezeh, hagedı, “Nı̨ sìı Nǫ̀htsı̨ Weza anet'e,” gedıì yagìzeh. \v 12 Hanìkò Zezì yatı nàtsoo t'à gots'ǫ̀ hadı, “Amìı aht'ee sìı dǫ ts'ǫ̀ haahdı-le,” gòhdı. \s1 Zezì edecheekeè hoònǫ daats'ǫ̀ nàke gòį̀hchì \p \v 13 Zezì shìhka dekıìtła, dǫ gòį̀hchìı sìı gokayaı̨htı t'à gıts'ǫ̀ nìı̨de. \v 14 Dǫzhìı hoònǫ-daats'ǫ̀-nàke gòį̀hchì, wecheekeèdeè gı̨ı̨lı̨ ha agǫ̀ǫ̀là. Gıxè aget'ı̨ ha eyıts'ǫ Nǫ̀htsı̨ Wenàowoò ghǫ dǫ hoghàgogeehtǫ gha dǫ ts'ǫ̀ agole ha gòį̀hchì. \v 15 Eyıts'ǫ wıızì dahxà ı̨nìłı̨ı̨ xàdegeezhı ha goghàhòı̨ɂǫ. \v 16 Dǫ hoònǫ-daats'ǫ̀-nàke gòį̀hchìı sìı dıı hagìyeh: Sımon (Zezì “Peter” yèhdı), \v 17 eyıts'ǫ Zebedee weza James eyıts'ǫ wechı John, (Zezì eyı dǫ nàke Boanerges gòhdıì goızı; “eezhı ts'ǫ dǫ” gedıì-agedı), \v 18 eyıts'ǫ Andrew, Phılıp, Bartholomew, Matthew, Thomas, Alphaeus weza James, Thadıyus, Sımon (“dǫ edenèè ghǫneètǫǫ” wìyeh), \v 19 eyıts'ǫ Zhıdàà-Iscarıyot, ededı̨ sìı Zezì k'aodèe gotł'aàyį̀ı̨htı̨ hǫt'e. \s1 Zezì eyıts'ǫ wehłı̨ı̨ gha k'àowo \p \v 20 Zezì ı̨łèhkǫ̀ goyaèhtła, hanìkò k'achı̨ sıì dǫ łǫ gık'èè goyaède t'à Zezì eyıts'ǫ wecheekeè shègezhe ha kò dìì. \v 21 Wèot'ı̨ wegodıì ghǫ gıìkw'o ekò ekǫ ts'ǫ̀ geède. “Ezhı̨ne whelı̨,” gedı nageehchı ha hogeèhdzà. \p \v 22 Nǫ̀htsı̨-yatıì-k'ègedìı-dǫǫ̀ Jerusalem gots'ǫ eyı nègı̨ı̨dee sìı hagedı, “Wehłı̨ı̨ wets'ǫ̀-èlı̨. Įnìłı̨ı̨ gha k'àowo dahxà ı̨nìłı̨ı̨ xàdeezhıì at'ı̨,” gedı. \p \v 23 Eyıt'à Zezì Nǫ̀htsı̨-yatıì-k'ègedìı-dǫǫ̀ gokayaı̨htı gà godı t'à goxè godoò hadı, “Wehłı̨ı̨ sìı ayìıha ı̨nìłı̨ı̨ xàgodeezhı nıwǫ welì? \v 24 K'àowocho wenèk'e dǫ ełets'ǫ̀ xànıgı̨ı̨ɂa nı̨dè k'àowocho wenèè weghǫ wedıhołè ha hǫt'e. \v 25 Eyıts'ǫ ı̨łèhkǫ̀ goyìı dǫ ełek'èch'a geeda nı̨dè dǫ gıxè hoìla agode ha. \v 26 Eyıt'à wehłı̨ı̨ edek'èch'a at'ı̨ nı̨dè ededıhohtsı̨ ha hǫt'e. \v 27 Eyıts'ǫ dıı hats'edı ghǫ nànıahdè: dǫ nàtsoo t'akwełǫ̀ǫ̀ dawets'eèzà lenǫsıı wekǫ̀ enìxàts'eezhì gà wets'ǫ t'asìı ts'eeɂį̀ ha dìì. Dawets'eèzà tł'axǫǫ̀ nı̨dè zǫ wekǫ̀ gots'ǫ t'asìı ts'eeɂį̀ ha dìì-le. \v 28 Ehkw'ı anaxèehsı̨, hołı̨ı̨ hazǫǫ̀ eyıts'ǫ Nǫ̀htsı̨ k'èch'a gots'edee sìı dǫ ghǫ nahoezhe ha hǫt'e. \v 29 Hanìkò Yedàyeh Nezı̨ı̨ k'èch'a gogede nı̨dè eyı gıghǫ nahoezhe ha nıìle. Eyı hołı̨ı̨ sìı welǫ whìle ts'ǫ̀ gık'e wheɂǫ ha hǫt'e,” gòhdı. \p \v 30 “Įnìłı̨ı̨ wets'ǫ̀-èlı̨,” gıìhdı ts'ıhɂǫ̀, Zezì hadıì gots'ǫ̀ xàyaı̨htı. \s1 Zezì wemǫ eyıts'ǫ wechıke \p \v 31 Ekìıyeè k'e Zezì wemǫ eyıts'ǫ wechıke eyı nègı̨ı̨de. Mǫ̀ht'a nàgeèhza ts'ǫ dǫ ı̨łè wets'ǫ̀ goyageèhɂà, gots'ǫ̀ xàetłaà ayele ha. \v 32 Dǫ Zezì wemǫǫ̀ geèhkw'ee sìı hagedı, “Nemǫ eyıts'ǫ nechı mǫ̀ht'a nàgeèhza, negeɂį̀ ha gı̨ı̨wǫ,” gıìhdı. \p \v 33 Zezì gots'ǫ̀ hadı, “Amìı semǫ ne? Amìı sechı agı̨ı̨t'e?” gòhdı. \p \v 34 Dǫ yemǫǫ̀ geèhkw'ee sìı goghàeda, hadı, “Dıı sìı semǫ eyıts'ǫ sechı agı̨ı̨t'e! \v 35 Amìı Nǫ̀htsı̨-Gotà k'èagı̨ı̨t'ee sìı sechı, sedè eyıts'ǫ semǫ agı̨ı̨t'e,” Zezì gòhdı. \c 4 \s1 Wet'à t'asìı dehshee godıì \p \v 1 K'achı̨ Zezì tabàa dǫ hoghàehtǫ. Sıì dǫ łǫ Zezì ts'ǫ̀ ełègehde t'à Zezì elà yìetła gà dǫ ts'ǫ̀ gode. Dǫ hazǫǫ̀ tabàa nàgeèhza xè egeèhkw'ǫ. \v 2 Zezì t'asìı łǫ dǫ hoghàehtǫ eyıts'ǫ godı t'à goxè godo hadı, \v 3 “Seàhkw'ǫ! Dǫ ı̨łè wet'à t'asìı dehshee dèè k'e nèyı̨ı̨la. \v 4 Wet'à t'asìı dehshee dèè k'e ts'ǫ̀ yeehdè ekò mǫ̀hdaa tı̨lı k'e nàı̨tł'ı t'à chı̨ą gı̨ı̨ɂà. \v 5 Mǫ̀hdaa kwe ta nàı̨tł'ı. Ekǫ ehtł'è łǫ-le t'à ı̨whąą̀ xànı̨ı̨shǫ. \v 6 Sadeè sıì nàtso t'à weɂı̨t'ǫ̀ą whegǫǫ̀ xè ełaı̨dè. Weghochı̨į̀ nedè-le t'à whegǫǫ̀ ajà. \v 7 Wet'à t'asìı dehshee mǫ̀hdaa ı̨chį̀ghoò ta nàı̨tł'ı t'à ełexè dèhshǫ; ı̨chį̀ghoò yenahk'e nàtso t'à ełaı̨dè, eyıt'à wets'ǫ t'asìı dèhshǫ-le. \v 8 Hanìkò mǫ̀hdaa dèè nezı̨ı̨ k'e nàı̨tł'ı. Nezı̨į̀ dèhshǫ eyıts'ǫ t'aàtłǫ dèè k'e nàı̨tł'ıı sìı taènǫ, ek'ètaènǫ, hanì-le-ı̨dè ı̨łèakw'eènǫ deɂǫ̀atłǫ ts'ǫ̀ xànı̨ı̨shǫ,” gòhdıì goxè godo. \p \v 9 Eyı tł'axǫǫ̀ Zezì dǫ ts'ǫ̀ hadı, “Amìı wedzıì gǫ̀hłı̨ı̨ sìı eèhkw'ǫ welì,” gòhdı. \p \v 10 Dǫ hazǫǫ̀ nageèhde tł'axǫǫ̀ Zezì wecheekeè hoònǫ-daats'ǫ̀-nàke eyıts'ǫ dǫ eyıì-le ı̨łaà gıxè geèhkw'ee sìı dageehke, hagedı, “Eyı godı sìı ayìı awį̀ı̨dı?” gıìhdı. \v 11 Eyıt'à Zezì gots'ǫ̀ hadı, “Naxı̨ sìı Nǫ̀htsı̨ Wenàowoò k'ę̀ę̀ hòɂǫǫ k'èahsǫ ha naxıghàhòt'ǫ hǫt'e, hanìkò goxè aget'ı̨-le sìı godı zǫ t'à gıxè gohdo. \v 12 Hanì-ı̨dè \mi \qt ‘t'aats'ǫǫ̀ k'egeet'į̀ kò geɂį̀ ha-le, eyıts'ǫ t'aats'ǫǫ̀ egeèhkw'ǫ kò, dàhodıì-ahodıı sìı gınıedì ha-le; hanì-le-ı̨dè edahxǫ gınì eładı̨į̀ ade xè gıhołı̨į̀ gıghǫ nahoezhe ha hǫt'e!’ ”\qt* gòhdı. \p \v 13 Eyı tł'axǫǫ̀ Zezì gots'ǫ̀ hadı, “Dànìghǫ godı wenıahdì-le? Hanì-ı̨dè dànì godı eyıì-le naxıts'ǫ̀ haehsı̨ı̨ sìı wenıahdì ha welì? \v 14 Eyı dǫ wet'à t'asìı dehshee dèè k'e ts'ǫ̀ yeehdèe sìı Nǫ̀htsı̨ weyatıì lanì hǫt'e. \v 15 Dǫ mǫ̀hdaa wet'à t'asìı dehshee tı̨lı k'e nàı̨tł'ıı lagı̨ı̨t'e. Nǫ̀htsı̨ weyatıì gıìkw'o ts'ǫ̀et'ıì wehłı̨ı̨ eyı yatı goghǫ yìhchı. \v 16 Dǫ mǫ̀hdaa wet'à t'asìı dehshee kwe ta nàı̨tł'ı lagı̨ı̨t'e. Yatı gıìkw'o ts'ǫ̀et'ıì sıì gınà xè yatı gìhchı. \v 17 Hanìkò gıghochı̨į̀ whìle t'à whaà-lea ts'ǫ̀ zǫ gık'ę̀ę̀ eda. Nǫ̀htsı̨ yatıì ts'ıhɂǫ̀ gıgha hoìla xè dagı̨ı̨ɂa nı̨dè ekòet'ıì wedę agehɂį̀. \v 18 Eyıts'ǫ dǫ mǫ̀hdaa wet'à t'asìı dehshee ı̨chį̀ghoò ta nàı̨tł'ı lagı̨ı̨t'e. Godı gıìkw'o, \v 19 hanìkò t'asìı łǫ ghǫ nànıgedè, sǫǫ̀mba łǫ eyıts'ǫ t'asìı łǫ gı̨ı̨wǫ t'à edeghǫyageeɂà lanì geeda. Eyıt'à yatı nezı̨ı̨ wedıhogehtsı̨ xè t'asìı nezı̨ı̨ wı̨ı̨zìı xàhogehwhı-le. \v 20 Dǫ yatı gıìkw'o xè edegha yatı gìhchìı sìı wet'à t'asìı dehshee dèè nezı̨ı̨ k'e nàı̨tł'ı lagı̨ı̨t'e. T'aàtłǫ weghǫ̀zha ı̨lèe sìı taènǫ, ek'ètaènǫ, hanì-le-ı̨dè ı̨łèakw'eènǫ weɂǫ̀atłǫ ts'ǫ̀ nègı̨ı̨la,” Zezì gòhdı. \s1 Tłeèk'ǫ̀ǫ ı̨dòo dawheɂǫ \p \v 21 Eyı tł'axǫǫ̀ Zezì gots'ǫ̀ hadı, “Dǫ wı̨ı̨zìı tłeèk'ǫ̀ǫ yìhtła gà tǫ tł'a nèyeechı nıìle eyıts'ǫ daèhte tł'a nèyeechı nıìle, hanìkò ı̨dòo dawheɂǫǫ̀ ayehɂı̨. \v 22 T'asìı hazǫǫ̀ wègaat'ı̨-le sìı wègaat'ı̨į̀ adle ha, eyıts'ǫ t'asìı deɂı̨į̀ whelaa sìı wek'èhoedzǫǫ̀ adle ha hǫt'e. \v 23 Naxıdzıìhkw'ǫǫ̀ gǫ̀hłı̨ nı̨dè hotıì nezı̨į̀ aàhkw'ǫ,” Zezì gòhdı. \p \v 24 Eyıts'ǫ Zezì dıı hadı, “Yatı aàhkw'oo sìı hotıì nezı̨į̀ wedaànıahdè. T'asìı dàı̨hcho dǫ ghàahɂàa sìı wexèı̨hcho naxıghǫ̀t'à ha eyıts'ǫ weɂǫ̀-aı̨hcho naxıghǫ̀t'à ha hǫt'e. \v 25 Amìı t'asìı łǫ wets'ǫ sìı eyı weɂǫ̀atłǫ weghàzhe ha. Hanìkò amìı t'asìı wets'ǫ-le sìı, t'asìı łǫ-lea wets'ǫ kò eyı weghǫ ìchı ha hǫt'e,” Zezì gòhdı. \s1 K'achı̨ wet'à t'asìı dehshee godıì \p \v 26 Zezì k'achı̨ gots'ǫ̀ hadı, “Nǫ̀htsı̨ Wenàowoò k'ę̀ę̀ hòɂǫǫ sìı dıı lanì hǫt'e: Dǫ wet'à t'asìı dehshee dèè k'e ts'ǫ̀ yeehdè. \v 27 Eyı tł'axǫǫ̀ łǫ dzęę̀ ts'ǫ̀ yek'e eghàlaı̨da-le. Dèè k'e ayìı nèyı̨ı̨laa sìı dèhshǫ, hanìkò dànì dehshee sìı eyı dǫ yek'èezǫ-le. \v 28 Ayìı dèè k'e nèyı̨ı̨laa sìı whatsǫǫ̀ dehshe. T'akwełǫ̀ǫ̀ dèè goyìı ts'ǫ weɂı̨t'ǫ̀ą xàeshe, eyı tł'axǫǫ̀-ı̨dè tł'olà dehshe eyıts'ǫ k'ǫǫ̀t'a wejìì nechà-lea weyìı whelaa sìı dehshe. \v 29 Dıìdì ts'ǫ̀et'ıì dǫ xàyet'à gà hazǫǫ̀ nàyehtsį̀,” Zezì hadıì goxè godo. \s1 Jìe nechà-lea wegodıì \p \v 30 Zezì k'achı̨ gots'ǫ̀ hadı, “Nǫ̀htsı̨ Wenàowoò k'ę̀ę̀ hòɂǫǫ sìı ayìı xèht'eè lanì? Godı dàhòt'ı̨ı̨ t'à naxıts'ǫ̀ wek'ayahtı welì? \v 31 Nǫ̀htsı̨ Wenàowoò k'ę̀ę̀ hòɂǫǫ sìı t'asìı dehshee wejìa lanì hǫt'e. Eyı sìı dǫ neyıìchı gà dèè goyìı yı̨ı̨ɂǫ. \v 32 Eyı sìı nechà ade ts'ǫ̀ dehshe, eyıts'ǫ ts'ı nechàa ìhłè. Wekw'ıhchı̨į̀ nechà dehshe t'à sagòhɂı̨ı̨ nı chı̨ą wekw'ıhchı̨į̀ k'e dageèhkw'e,” gòhdı. \p \v 33 Zezì eyı godı lanıı zǫ t'à Nǫ̀htsı̨ Wenàowoò hoghàgoehtǫ. T'aàtłǫ gınıedì ha dìì-le ts'ǫ̀ Zezì goxè godo. \v 34 Zezì t'aats'ǫǫ̀ godı zǫ t'à dǫ xè godo; godı dę gots'ǫ̀ goı̨dee whìle. Hanìkò edecheekeè goxè whatsǫǫ̀ wheda ekò godı hazǫǫ̀ dàhodıì-ahodıı sìı gots'ǫ̀ yek'ayawhehtı. \s1 Zezì nı̨hts'ı whìle ayı̨į̀là \p \v 35 Eyı dzęę̀ k'e xèhts'ǫ̀ agòjà ekò Zezì edecheekeè ts'ǫ̀ hadı, “Įnǫ̀ǫ̀ nats'ııɂè,” gòhdı. \v 36 Zezì hòt'a elà yìı wheda ı̨lè t'à dǫ hazǫǫ̀ gots'ǫǫ̀ nageèɂe. Dǫ mǫ̀hdaa elà eyıì-le t'à goxè agejà. \v 37 Hǫtsaa gıxè nı̨hts'ı nàtsoò agòjà. Taatı̨į̀ nechàa elà te at'ı̨ ts'ıhɂǫ̀ elà yìı tı łǫ ajà. \v 38 Hanìkò Zezì ı̨dè tè k'e elà yìı whetı̨ nǫǫ̀. Wecheekeè ts'ıgį̀ı̨hwho, hagıìhdı, “Gots'ǫ̀ K'àowo, tı t'à ełaàts'ede ha nìkw'o. Negha t'asanìle nì?” gıìhdı. \p \v 39 Zezì nıìtła gà nı̨hts'ı eyıts'ǫ taatı̨į̀ ts'ǫ̀ gode hadı, “Ts'èwhı̨į̀ aahde!” dı. Eyıt'à nı̨hts'ı whìle agòjà xè hazǫǫ̀ gımǫǫ̀ ts'ǫ̀ ts'èwhı̨į̀ agòjà. \p \v 40 Zezì edecheekeè gots'ǫ̀ hadı, “Dànìghǫ sıì dahjı̨? Įłaà Nǫ̀htsı̨ ts'ǫ̀ naxınì nàtso-le nì?” gòhdı. \p \v 41 Zezì wecheekeè sıì geèhyeh t'à ełets'ǫ̀ hagedı, “Dıı amìı ne? Nı̨hts'ı eyıts'ǫ taatı̨į̀ kò gık'į̀ı̨t'e,” gedı. \c 5 \s1 Dǫ ı̨nìłı̨ı̨ wets'ǫ̀-èlı̨ı̨ sìı k'aàt'ıì ajà \p \v 1 Eyı gotadà Gerasene nèk'e ts'ǫ̀ geèɂe. \v 2 Zezì tàèhtła ts'ǫ̀et'ıì dǫkw'ǫǫ̀ whelaa gots'ǫ dǫ ı̨nìłı̨ı̨ wets'ǫ̀-èlı̨ı̨ sìı yeghǫnììtła. \v 3 Eyı dǫ dǫkw'ǫǫ̀ whelaa ta kwe yìı nàdè. Dǫ wı̨ı̨zìı satsǫ̀tł'ıì t'à kò dayeezà ha dìì. \v 4 Wılà eyıts'ǫ wekè satsǫ̀tł'ıì t'à ełeetł'ı̨į̀ agehɂı̨ zǫ ı̨lè, hanìkò satsǫ̀tł'ıì tàyeehdlà eyıts'ǫ satsǫ̀ wekè k'e wheɂǫǫ sìı nàyeezhì. Įzhıì ts'ǫ̀ yııtǫ̀ gha dǫ hanàı̨htso gǫ̀hłı̨-le. \v 5 T'aats'ǫǫ̀ kwe yìı dǫkw'ǫǫ̀ whelaa ta eyıts'ǫ shìh ta at'ı̨. Naìdzeh xè kwe t'à nàdet'à. \p \v 6 Sìghaı̨waà gots'ǫ Zezì eɂı̨ ekò yets'ǫ̀ tı̨mǫèhza gà yets'ǫ̀ nàgòı̨hgè. \v 7-8 Zezì yets'ǫ̀ hadı, “Įnìłı̨ı̨, dıı dǫ yìı gots'ǫ xàı̨tłe,” yèhdı. Eyıt'à eyı dǫ hòtł'ò ezeh xè hadı, “Zezì, Nǫ̀htsı̨ wenahk'e gǫ̀hłı̨-le Weza, ayìıha sek'alaąwo. Nǫ̀htsı̨ wıızì dahxà hoìla ası̨ı̨le ha-le gha neyatıì seghàı̨ɂà,” yèhdıì ezeh. \p \v 9 Zezì dayeehke, “Dànìyeh?” yèhdı. \p “Įnìłı̨ı̨ łǫ sets'ǫ̀-èlı̨ t'à, ‘Łǫ’ sìyeh,” dǫ hadı. \v 10 Eyı dǫ k'èdaà Zezì ghǫnàdaetì, hadı, “Jǫ nèè gots'ǫ t'asį̀ı̨ agoı̨le-le,” yèhdı. \p \v 11 Ekìıyeè gǫǫwà-lea shìhka gogòò łǫ shègezhe ı̨lè. \v 12 Įnìłı̨ı̨ Zezì ghǫnàdageetì “Gogòò yìı ts'ǫ̀ agoı̨le,” gıìhdı. \v 13 Zezì gots'ǫ̀ hadı, “Gıyìı ts'ǫ̀ aahde,” gòhdı. Įnìłı̨ı̨ dǫ yìı gots'ǫ xàgı̨ı̨de gà gogòò yìı gı̨ı̨de. Gogòò nàke-lemì laàtłǫ hǫt'e ı̨lè. Gogòò hazǫǫ̀ shìh danı̨ı̨chàa gots'ǫ ı̨zhıì nıgǫǫ̀ɂàa ts'ǫ̀ tı yìı łegeèhza t'à ełaàgı̨ı̨dè. \p \v 14 Dǫ gogòò k'ègedìı gı̨ı̨lı̨ı̨ sìı natı̨mǫgeèhde. Gıxè dàgòjàa sìı kǫ̀ta yàgòlaa hazǫǫ̀ dǫ ts'ǫ̀ hagedı. Eyıt'à dǫ hazǫǫ̀ dàgòjàa sìı geɂį̀ ha gı̨ı̨wǫ t'à ekǫ geède. \v 15 Zezì ghǫ nègı̨ı̨de ekò eyı dǫ ı̨nìłı̨ı̨ łǫ wets'ǫ̀-èlı̨ ı̨lèe sìı ts'èwhı̨į̀ eyı wheda gıaɂı̨. Goht'ǫ yìı wheda xè wınì k'aàt'ıì ajà, eyıt'à dǫ geèhyeh. \v 16 Dǫ gıdaà nàhòwoo sìı eyı dǫ ı̨nìłı̨ı̨ wets'ǫ̀-èlı̨ı̨ ı̨lèe sìı dànì k'aàt'ıì ajà eyıts'ǫ gogòò xè dàgòjàa sìı dǫ hazǫǫ̀ ts'ǫ̀ hagedı. \v 17 Eyıt'à dǫ Zezì ts'ǫ̀ geède, gıghǫnàdaetì, hagıìhdı, “Gonèè ts'ǫǫ̀ naı̨tłe,” gıìhdı. \p \v 18 Zezì elà yìetła ekò dǫ ı̨nìłı̨ı̨ wets'ǫǫ̀ xàèdee sìı Zezì ghǫnàdaetì, hadı, “Nexè awehde,” yèhdı. \v 19 Hanìkò Zezì hayèhdı, “Nekǫ̀ ts'ǫ̀ anaąde. Nǫ̀htsı̨ ayìı negha dàyį̀į̀làa eyıts'ǫ dànì sıì etenèehɂı̨ı̨ sìı hazǫǫ̀ nèot'ı̨ gıts'ǫ̀ haı̨dı,” yèhdı. \v 20 Eyıt'à eyı dǫ naèhtła. Dànì Zezì yets'àı̨dıı sìı yet'à kǫ̀ta Decapolıs ekǫ dǫ hazǫǫ̀ xè godo. Dǫ hazǫǫ̀ gıgha enıìyah dìì. \s1 T'eekoa ełaı̨woo eyıts'ǫ ts'èko eyaelı̨ı̨ \p \v 21 Zezì k'achı̨ ı̨nǫ̀ǫ̀ nǫǫ̀geèɂe tł'axǫǫ̀ tabàa dǫ łǫ Zezì wemǫǫ̀ nègı̨ı̨de. \v 22 Dǫ ı̨łè ełègehdèe-kǫ̀ gha k'àowo, Jaırus wìyeh, ekǫ nììtła. Zezì eɂı̨ ts'ǫ̀et'ıì yegà nàgòı̨hgè \v 23 gà yeghǫnàdaetì, hadı, “Setì ełaàwı ha nìkw'o. Hanìkò sek'èè aątła gà nılà wek'e anelà nı̨dè k'aàt'ıì ade xè eda ha,” yèhdı. \v 24 Eyıt'à Zezì yek'èèhtła. \p Eyıts'ǫ dǫ łǫ Zezì k'èè geède xè wemǫǫ̀ ełegeehtsı. \v 25 Ts'èko ı̨łè goxè at'ı̨ı̨ sìı hoònǫ-daats'ǫ̀-nàke xo haı̨wa ts'ǫ edoò weɂǫ̀-at'ı̨ t'à eyaelı̨. \v 26 Sıì yet'à daı̨ɂà eyıts'ǫ nàèdı-k'èezǫǫ łǫ gık'aèhtǫ ı̨lè. Edesǫǫ̀mbaà hazǫǫ̀ gots'ǫ̀ yek'ehǫǫhwho kò k'aàt'ıì ajà-le, hǫdaats'ǫ̀ eyawhelı̨. \v 27 Zezì ghǫ ıìkw'o t'à dǫ łǫ ta Zezì chį̀ht'a nììtła gà yeɂeè daachì. \v 28 Eyı ts'èko hanıwǫ, “Weɂeè zǫ kò daehchì nı̨dè k'aàt'ıì ahde ha sǫnı,” nıwǫ. \v 29 Ekòet'ıì wedoò whìle ajà xè k'aàt'ıì ajà edexèedì. \p \v 30 Ekòet'ıì Zezì t'asìı nàtsoo weyìı gots'ǫ xàı̨wo yek'èhoèhzà t'à, dǫ nı ets'aèhtła gà hadı, “Amìı seɂeè daachì?” gòhdı. \p \v 31 Wecheekeè hagıìhdı, “Dǫ łǫ nets'agehtsı wek'èı̨zǫ, hanìkò, ‘Amìı daseachì,’ nı̨ı̨dı,” gıìhdı. \p \v 32 Hanìkò Zezì amìı dayaachìı sìı ı̨łaà edemǫǫ̀ yekak'eèt'į̀. \v 33 Eyı ts'èko wexè dàgòjàa sìı yek'èezǫ t'à Zezì gà nàgòı̨hgè. Sıì dejı̨ t'à ts'ehłı̨ lat'ı̨, wets'ǫ̀ dànàhòwoo sìı yeghǫ ehkw'ı xàyaı̨htı. \v 34 Zezì yets'ǫ̀ hadı, “Ts'èko, negha ehkw'ı-ahodı t'à k'aàt'ıì anejà. Naı̨tłe, nexè sìghà welè, eyıts'ǫ ayìı t'à daneeɂaa sìı neghǫ whìle awede,” yèhdı. \p \v 35 Įłaà Zezì gode ekò ełègehdèe-kǫ̀ gha k'àowo Jaırus wekǫ̀ gots'ǫ dǫ mǫ̀hdaa eyı nègı̨ı̨de, Jaırus ts'ǫ̀ hagedı, “Netì ełaı̨wo. Gots'ǫ̀ K'àowo nekǫ̀ nàwetła-le kò,” gıìhdı. \p \v 36 Dàgedıı sìı Zezì gots'ǫ̀ nıɂà-le, Jaırus ts'ǫ̀ hadı, “Nı̨ı̨jı̨-le! Negha ehkw'ı-ahodı zǫ welè,” yèhdı. \p \v 37 Zezì dǫ wı̨ı̨zìı edexè ayį̀į̀là-le; wecheekeè Peter, James eyıts'ǫ James wechı John eyı zǫ edexè agǫ̀ǫ̀là. \v 38 Jaırus wekǫ̀ nègı̨ı̨de ekò dǫ łǫ t'eekoa ghǫ hòtł'ò getse t'à nàdahoowo nǫǫ̀. \v 39 Zezì goyaèhtła gà gots'ǫ̀ hadı, “Ayìıha tse t'à nàdahoowo? T'eekoa ełaı̨wo nıìle, ekìı whetı̨ hǫt'e,” gòhdı. \v 40 Hanìkò dǫ gıghaedlò. \p Dǫ hazǫǫ̀ mǫ̀ht'a xàgoèhɂà tł'axǫǫ̀ t'eekoa wetà, wemǫ eyıts'ǫ wecheekeè taı xè, edı̨į̀ t'eekoa whetı̨ı̨ ts'ǫ̀ edexè agǫ̀ǫ̀là. \v 41 Zezì t'eekoa wılà nıìchì gà yets'ǫ̀ hadı, “Talıtha koum!” yèhdı. (“T'eekoa nıį̀tła nèehsı̨,” hadıì-adı.) \v 42 Ekòet'ıì eyı t'eekoa (hoònǫ-daats'ǫ̀-nàke weghoò sìı) nıìtła gà k'etło. Dǫ sıì gıgha enıìyah dìì. \v 43 Hanìkò Zezì, “Eyı ghǫ dǫ wı̨ı̨zìı ts'ǫ̀ haahdı-le,” gòhdı tł'axǫǫ̀ hadı, “Yeghǫ shètı̨ weghàahdı,” gòhdı. \c 6 \s1 Xàè wèot'ı̨ ehkw'ı adı gı̨ı̨hwhǫ-le \p \v 1 Zezì edecheekeè xè ekǫ gots'ǫǫ̀ naèhtła gà kǫ̀ta dèzhǫǫ sìı ts'ǫ̀ anajà. \v 2 Nǫ̀htsı̨ Dzęę̀ k'e ełègehdèe-kǫ̀ dǫ hoghàehtǫ. Dànì gots'ǫ̀ goı̨de t'à sıì gıgha enıìyah lanì, ełets'ǫ̀ hagedı, “Amìı hanì eghàlaeda ha yeghàhòı̨ɂǫ? Dànıt'à dıı dǫ sıì gǫǫzǫ xè enıìyah hohtsı̨? \v 3 Dechı̨-eghàlaedaa-dǫǫ̀ elı̨-le nì? Wemǫ Mary wìyeh nì? Eyıts'ǫ wechı James, Joseph, Sımon eyıts'ǫ Zhıdàà agı̨ı̨t'e-le nì? Eyıts'ǫ wedè gota nàgedè-le nì?” ełets'ǫ̀ hagedı t'à weghǫ gık'èch'a agejà. \p \v 4 Eyıt'à Zezì gots'ǫ̀ hadı, “Nakwenàoɂǫǫ wekǫ̀ta gots'ǫ dǫ eyıts'ǫ xàè wèot'ı̨ zǫ dǫ gıìt'ı̨ nıìle,” gòhdı. \v 5 Eyıt'à ekǫ enıìyah łǫ hohtsı̨ ha dìì. Dǫ eyagı̨ı̨lı̨ı̨ łǫ-lea zǫ edılà gok'e ayį̀į̀là gà k'aàt'ıì agǫ̀ǫ̀là. \v 6 Zezì, dǫ gıgha ehkw'ı-ahodı-le t'à sıì wegha enıìyah dìì. Eyı tł'axǫǫ̀ eyı nèk'e kǫ̀ta hazǫǫ̀ nàèhtła. \s1 Zezì edecheekeè kǫ̀ta gòlaa ts'ǫ̀ goèhɂà \p \v 7 Zezì edecheekeè hoònǫ-daats'ǫ̀-nàke gokayaı̨htı t'à, łą̀ą nègı̨ı̨de. Įnìłı̨ı̨ dǫ yìı gots'ǫ xàdegeezhı ha goghàhòı̨ɂǫ eyıts'ǫ wecheekeè hazǫǫ̀ nàke ełexè aget'ı̨ xè kǫ̀ta yàgòlaa ts'ǫ̀ goèhɂà. \p \v 8 Dıı yatı goghàı̨ɂǫ, hadı, “Ekǫ k'eahdè nı̨dè t'asìı wı̨ı̨zìı k'eahłe-le, tèh zǫ k'eahtı̨. Łèt'è, tehmì, eyıts'ǫ sǫǫ̀mbawò k'eahłe-le. \v 9 Ke t'à-aaht'ı̨, hanìkò goht'ǫ weyìı aahkw'e zǫ t'à-aaht'ı̨. \v 10 Amìı wegà aaht'e ha sìı naahdè gots'ǫ̀ wekǫ̀ aaht'e. \v 11 Kǫ̀ta ts'ǫ dǫ naxıgı̨ı̨wǫ-le nı̨dè eyıts'ǫ naxıgeèhkw'ǫ-le nı̨dè, naahdè kwe gıkǫ̀ta ts'ǫ ehtł'è naxıkè-tł'a whìle aahłe (eyı weghàà ekǫ-le eghàlageeda gık'e nìdahoahɂà gık'èezǫǫ̀ ageahłe ha),” Zezì hagòhdı. \p \v 12 Eyıt'à wecheekeè eyı nèk'e k'egıadè eyıts'ǫ dǫ hazǫǫ̀ ts'ǫ̀ hagedı, “Edek'eahłı̨ xè naxınì eładı̨į̀ aahłe,” gògedı. \v 13 Dǫ łǫ gots'ǫ ı̨nìłı̨ı̨ xàdegeèzhì eyıts'ǫ degaı-tłeè dǫ eyaelı̨ı̨ łǫ k'e agı̨į̀là xè k'aàt'ıì agogį̀į̀là. \s1 John-Baptıst ełaàgį̀ı̨hwho \p \v 14 Zezì wegodıì eyı nèk'e hazǫǫ̀ ts'ǫ̀ ajà t'à k'àowocho Herod yeghǫ ıìkw'o. Dǫ mǫ̀hdaa Zezì ghǫ hagedı, “John-Baptıst naìdà at'ı̨, eyıt'à enıìyah łǫ hohtsı̨,” gedı. \p \v 15 Dǫ mǫ̀hdaa, “Nakwenàoɂǫǫ Elıjah at'ı̨,” gedı, eyıts'ǫ ı̨łaà dǫ mǫ̀hdaa, “T'akwe whaà gots'ǫ nakwenàoɂǫǫ at'ı̨,” gedı. \p \v 16 Eyıt'à k'àowocho Herod yeghǫ ıìkw'o ekò hadı, “John-Baptıst wekwì k'egı̨ı̨hkà ahłà ı̨lè naìdà at'ı̨ ne!” hadı. \p \v 17 Eyı kwe k'àowocho Herod weyatıì k'e John-Baptıst dagıachì, wegǫ̀ǫ̀ ełeetł'ı̨ xè dǫ-danìı̨laa-kǫ̀ nègı̨ı̨htı̨ ı̨lè. Herod edechı Phılıp wets'èkeè Herodıas xè honìdzaa sìı yets'ıhɂǫ̀ hanì eghàlaı̨dà ı̨lè. \v 18 John-Baptıst yets'ǫ̀ dıı hadı ı̨lè: “Nechı wets'èkeè xè nàądèe sìı wets'àet'ǫ hǫt'e,” yèhdı ı̨lè. \v 19-20 Herodıas John-Baptıst dzaı̨hwhǫ t'à, ełaàwı ha yı̨ı̨hwhǫ, hanìkò Herod John-Baptıst ts'àejı̨ t'à hayele ha dìì. John-Baptıst dǫ degaı elı̨ xè ehkw'ı eda yek'èezǫ t'à ełaàwı ch'à yek'èdì ı̨lè. John-Baptıst gode yeèhkw'ǫ nı̨dè yenıedì ha wegha dezhì, hanìkò ı̨łaà yeèhkw'ǫ wegha nezı̨. \p \v 21 K'ǫǫ̀t'a k'àowocho Herod wedzęę̀ k'e Herodıas wınì k'ę̀ę̀ agòjà. K'àowocho Herod edecheekeèdeè hazǫǫ̀, wets'ǫ eghǫǫ-dǫǫ̀ gha k'àowo hazǫǫ̀ eyıts'ǫ Galılee nèk'e gha k'aodèe hazǫǫ̀ gogha nàsı̨deè whehtsı̨. \v 22 Ekìıyeè k'e Herodıas wetì goyaèhtła, Herod eyıts'ǫ dǫ hazǫǫ̀ yexè shègezhee sìı gogha datło. \p Herod eyıts'ǫ dǫ hazǫǫ̀ gha nezı̨ at'ı̨ t'à, Herod t'eekoa ts'ǫ̀ hadı, “Ayìı neewǫǫ sìı neghàehɂà ha,” yèhdı. \v 23 Herod edeyatıì nàtsoo t'eekoa ghàı̨ɂǫ, hayèhdı, “Ayìı neewǫǫ sìı sı̨ı̨kè nı̨dè sets'ǫ dèè tanı ts'ǫ̀ kò neghàehɂà ha,” yèhdı. \p \v 24 T'eekoa edemǫ ts'ǫ̀ èhtła, hayèhdı, “Ayìı weehkè lì?” yèhdı. \p Herodıas hayèhdı, “ ‘John-Baptıst wekwì dehwhǫ,’ wìı̨dı,” yèhdı. \p \v 25 Ekòet'ıì t'eekoa k'àowocho Herod ts'ǫ̀ naèhtła gà yets'ǫ̀ hadı, “Dıì-t'ıì John-Baptıst wekwì kw'à k'e wheɂǫǫ seghàı̨hge,” yèhdı. \p \v 26 K'àowocho Herod sıì yek'eelı̨, hanìkò hòt'a dǫ hazǫǫ̀ yexè shègezhee sìı gıdaà yatı nàtsoo whehtsı̨ t'à, į̀le yèhdı ha nıwǫ-le. \v 27 Ekòet'ıì Herod eghǫǫ-dǫǫ̀ ts'ǫ̀ hadı, “John-Baptıst wekwì jǫ-į̀chı,” yèhdı. Eyıt'à eghǫǫ-dǫǫ̀ dǫ-danìı̨laa-kǫ̀ John-Baptıst wekwì k'ı̨ı̨hkà \v 28 gà kw'à k'e nèyeèchì. T'eekoa ghàyı̨ı̨hgè, eyıts'ǫ t'eekoa edemǫ ghàyı̨ı̨hgè. \v 29 John-Baptıst wecheekeè gıghǫìkw'o ekò wekw'ǫǫ̀ negıìchì, eyı tł'axǫǫ̀ kwe yìı wekw'ǫǫ̀ whetǫ agį̀į̀là. \s1 Zezì dǫ łǫ wànı̨ı̨dì \p \v 30 Zezì wecheekeèdeè kǫ̀ta hazǫǫ̀ k'egıadè tł'axǫǫ̀ Zezì ghǫ łą̀ą nègı̨ı̨de, ayìı dàgı̨ı̨laa eyıts'ǫ dànì dǫ hoghàgeehtǫǫ sìı hazǫǫ̀ gıts'ǫ̀ hadı. \v 31 Sıì dǫ łǫ gots'ǫ̀ aget'ı̨ t'à Zezì eyıts'ǫ wecheekeè shègezhe ha kò gıgha hòɂǫ-le. Eyıt'à Zezì edecheekeè ts'ǫ̀ hadı, “Gowhatsǫǫ̀ gòɂǫǫ ts'ǫ̀ ats'ııde, ekǫ łatsaa nahoahzì,” gòhdı. \p \v 32 Eyıt'à elà yìı gı̨ı̨de gà gowhatsǫǫ̀ gòɂǫǫ ts'ǫ̀ geèɂe. \v 33 Hanìkò dǫ łǫ gogıaɂı̨ sìı amìı agı̨ı̨t'ee gok'ègeezǫ t'à, kǫ̀ta hazǫǫ̀ gots'ǫ dǫ Galılee-tì wetadà tı̨mǫgeède. Zezì wecheekeè ekǫ nègı̨ı̨ɂe kwe-t'ıì dǫ ekǫ nègı̨ı̨de. \v 34 Zezì edecheekeè xè ı̨nǫ̀ǫ̀ tàwheɂe ekò dǫ łǫ ełèwhede goaɂı̨. Sahzǫ̀ą gık'èhodì-le lagı̨ı̨t'e t'à, Zezì ededzeè t'à etegoòhɂı̨. Gots'ǫ̀ gode eyıts'ǫ t'asìı łǫ hoghàgoèhtǫ. \p \v 35 Xèhts'ǫ̀ agodaade t'à Zezì wecheekeè gıgà nìı̨de, hagıìhdı, “Hòt'a dzę k'ehǫǫwo eyıts'ǫ kǫ̀ta gòlaa ts'ǫ̀ gǫǫwà agǫ̀ht'e t'à, \v 36 dǫ hazǫǫ̀ edegha weghǫ shèts'ezhee nàgeehdì ha kǫ̀ta gòlaa ts'ǫ̀ nagı̨ı̨hɂà,” gıìhdı. \p \v 37 Hanìkò Zezì gots'ǫ̀ hadı, “Naxı̨ t'asìı gıghàahdı.” \p Wecheekeè gıts'ǫ̀ hadı, “Gıgha łèt'è nàts'eèhdì nı̨dè, ek'èdı̨ sa eghàlats'ı̨ı̨dà xètłǫ sǫǫ̀mba wek'ehowı ha. Shègezhe gha, sǫǫ̀mba haàtłǫǫ wek'ehots'ehwhı ha neewǫ nì?” gıìhdı. \p \v 38 Zezì gots'ǫ̀ hadı, “Łèt'è dàtłǫ naxıts'ǫ?” gòhdı. \p Gık'aèhtǫ tł'axǫǫ̀ Zezì ts'ǫ̀ hagedı, “Łèt'è sı̨làı eyıts'ǫ łıwe nàke gots'ǫ,” gıìhdı. \p \v 39 Zezì edecheekeè gots'ǫ̀ hadı, “Dǫ hazǫǫ̀ łą̀ą tł'oh k'e geèhkw'eè agıahłe,” gòhdı. \v 40 Eyıt'à dǫ mǫ̀hdaa ı̨łèakw'eènǫ ełexè geèhkw'e eyıts'ǫ mǫ̀hdaa sı̨laènǫ ełexè geèhkw'eè agogį̀į̀là. \v 41 Eyı tł'axǫǫ̀ łèt'è sı̨làı eyıts'ǫ łıwe nàke neyı̨į̀wa, ı̨dòo yak'e ts'ǫ̀ k'eet'į̀ xè yek'eèyaı̨htı. Łèt'è nechà-lea tàyı̨ı̨hdla gà dǫ gotaàgeedı ha edecheekeè goghàyı̨ı̨wa. \v 42 Dǫ hazǫǫ̀ gıgha hòt'a ts'ǫ̀ shègıazhe. \v 43 Eyı tł'axǫǫ̀ Zezì wecheekeè łèt'è eyıts'ǫ łıwe weghàhoòwoo sìı tł'ohtǫ hoònǫ-daats'ǫ̀-nàke dagoòɂǫ nàgèhtsı̨. \v 44 Dǫzhìı sı̨làı-lemì (5,000) shègıazhe. \s1 Zezì tı ka k'etło \p \v 45 Zezì dǫ hazǫǫ̀ wànı̨ı̨dì tł'axǫǫ̀ edecheekeè gots'ǫ̀ hadı, “Elà t'à senakweè ı̨nǫ̀ǫ̀ kǫ̀ta Bethsaıda ts'ǫ̀ naahɂè,” gòhdı. Ededı̨ ı̨dè aìda, dǫ hazǫǫ̀ nageèhdeè agǫ̀ǫ̀là. \v 46 Eyı gots'ǫ naèhtła gà yahtı ha shìhka dekıìtła. \p \v 47 Togoòtł'ò agòjà ekò elà ı̨kwę̀ nıwà ajà, hanìkò Zezì ı̨łaà dèè k'e aìda. \v 48 Zezì wecheekeè gınìhdǫǫ̀ nawhets'ı t'à hòtł'ò egeet'oò goaɂı̨. Totanı daats'ǫ̀ taı nìı̨ɂǫ hanì-le-ı̨dè ek'ètaı ekìıyeè k'e Zezì tı ka edecheekeè gots'ǫ̀ naetłe ekò goɂǫ̀ǫ̀ naetła ha ı̨lè. \v 49 Hanìkò wecheekeè tı ka naetłe gıaɂı̨ ekò dǫts'ı̨į̀ at'ı̨ gı̨ı̨wǫ t'à hazǫǫ̀ hòtł'ò gezeh. \v 50 Hazǫǫ̀ gıaɂı̨ t'à sıì dègeèhyeh. \p Ekòet'ıì Zezì gots'ǫ̀ hadı, “Naxıdzeè nàtsoò aahłe. Sı̨ aht'ı̨. Dahjı̨-le,” gòhdı. \v 51 Gogà elà yìetła et'ıì nı̨hts'ı whìle agòjà. Wecheekeè sıì gıgha enıìyah dìì. \v 52 Gıdzeè yìekw'ı ha gıgha dezhì t'à łèt'è łǫ whehtsı̨ı̨ sìı weghàà dǫ dàhòt'ı̨ı̨ elı̨ı̨ gınıedì-le. \p \v 53 Įnǫ̀ǫ̀ tàgeèɂe ekò Genesaret nèk'e dàgeède gà tabàa elà dàgeèzà. \v 54 Elà yìı xàgı̨ı̨de ts'ǫ̀et'ıì dǫ Zezì nàgeèhzhį̀. \v 55 Zezì ekǫ nììtła ghǫ dǫ ts'ǫ̀ hagedı ha eyı nèk'e hazǫǫ̀ ts'ǫ̀ natı̨mǫgı̨į̀de. Eyıt'à Zezì edı̨į̀ whedaa sìı dǫ eyagı̨ı̨lı̨ı̨ te k'e whete gıts'ǫ̀ agehɂı̨. \v 56 Eyı nèk'e edı̨į̀ k'etłoo sìı kǫ̀ta yàgòlaa eyıts'ǫ edı̨į̀ dǫ nàdèe sìı dǫ eyaelı̨ı̨ tı̨lı k'e nègele. Gıghǫnàdaetì, hagıìhdı, “Dǫ eyagı̨ı̨lı̨ı̨ neɂeè welǫ zǫ kò dageechıì agı̨ı̨le,” gıìhdı. Eyıt'à dǫ hazǫǫ̀ Zezì weɂeè xèlagıìdıı sìı k'aàt'ıì agejà. \c 7 \s1 Hołı̨ı̨ nàowoò godzeè yìı gots'ǫ at'ı̨ \p \v 1 Pharısee gı̨ı̨lı̨ı̨ eyıts'ǫ Nǫ̀htsı̨-yatıì-k'ègedìı-dǫǫ̀ mǫ̀hdaa Jerusalem gots'ǫ nègı̨ı̨dee sìı Zezì wemǫǫ̀ nègı̨ı̨de. \v 2 Zezì wecheekeè mǫ̀hdaa shègezhe kwe edılà k'enagehtse-le gogıaɂı̨, eyıt'à wecheekeè gılà “degaı nıìle” k'ę̀ę̀ gogıhtà. \v 3 (Pharısee gı̨ı̨lı̨ı̨ eyıts'ǫ Israel got'ı̨į̀ gıgha k'aodèe hazǫǫ̀ gıcho gınàowoò k'ègedì ha gı̨ı̨wǫ t'à nàowo degaı get'ı̨ k'ę̀ę̀ shègezhe kwe t'aats'ǫǫ̀ edılà k'enagehtse. \v 4 Nàedìı k'è gots'ǫ nagııdè nı̨dè t'aats'ǫǫ̀ shègezhe kwe edılà k'enagehtse. Nàowo eyı lahot'ı̨ı̨ łǫ k'ègedì, gınàowoò k'ę̀ę̀ lıbò, tǫ eyıts'ǫ lıìhtǫ k'enagehtse.) \fig Nàedìı k'è|src="HK081F.tif" size="span" ref="7.4" \fig* \p \v 5 Eyıt'à Pharısee gı̨ı̨lı̨ı̨ eyıts'ǫ Nǫ̀htsı̨-yatıì-k'ègedìı-dǫǫ̀ Zezì ts'ǫ̀ hagedı, “Dànìghǫ necheekeè gocho gınàowoò k'ę̀ę̀ geeda-le? Edılà ‘degaı’ agį̀į̀là-le et'ıì shègezhe,” gıìhdı. \p \v 6 Zezì gots'ǫ̀ hadı, “Degaı daahtsı̨ kò wek'ę̀ę̀ aahda nıìle! Nakwenàoɂǫǫ Isaıah dànì naxıghǫ ı̨ı̨tł'èe sìı ehkw'ı adı ı̨lè. Dıı hadı dek'eèhtł'è: \mi \qt ‘Dıı dǫ xàgeèɂaa sìı edeyatıì zǫ t'à sets'ǫ̀ nezı̨į̀ agedı, hanìkò ededzeè t'à sets'ǫnegı̨ı̨ɂà-le.\qt* \v 7 \qt Ededı̨ nàowo gehtsı̨ı̨ t'à hoghàgogeehtǫ; gıgha ı̨ka whìle kò sets'ǫ̀ yagehtı,’\qt* Isaıah hadı ı̨lè. \m \v 8 Dǫ gınàowoò k'ę̀ę̀ eghàlaahda t'à Nǫ̀htsı̨ Wenàowoò nahk'e wet'àaɂà dahwhǫ. \p \v 9 “Nàahɂį̀ laaht'ı̨! Whatsǫǫ̀ naxınàowoò k'èahdì ha dahwhǫ t'à, Nǫ̀htsı̨ nàowoò wedę aahłà! \v 10 Moses dıı hadı ı̨lè, ‘Naxıtà eyıts'ǫ naxımǫ gıts'ǫ̀ nezı̨į̀ aahda,’ eyıts'ǫ ‘Amìı edetà eyıts'ǫ edemǫ gots'ǫ̀ ìch'e xè gots'ǫ̀ nàdahoɂàa sìı ełaàwèahwhı ha hǫt'e,’ dek'eèhtł'è. \v 11 Hanìkò naxı̨ dıı haahdı: ‘Dǫ edetà eyıts'ǫ edemǫ gots'ǫ̀ dıı hadı ha hǫt'e: Wet'à naxıts'àhdı ha ı̨lèe sìı eyı Corban hǫt'e,’ haahdı. (‘Corban,’ gedı nı̨dè ‘Nǫ̀htsı̨ wegha wheɂǫ ahłà,’ gedıì-agedı.) \v 12 Haahdı t'à eyı dǫ yet'à edèot'ı̨ ts'àdı-le kò dahdı hǫt'e. \v 13 Dǫ gha hanì nàowo aahtsı̨ t'à Nǫ̀htsı̨ weyatıì wedę aahɂı̨. Eyıts'ǫ eyı lanıı łǫ k'alaahdè,” Zezì gòhdı. \p \v 14 K'achı̨ Zezì dǫ hazǫǫ̀ gokayaı̨htı gà gots'ǫ̀ hadı, “Seàhkw'ǫ, ayìı dàehsı̨ı̨ sìı wedaànıahdè. \v 15-16 Dǫ t'asìı edeyìı ayehɂı̨ı̨ sìı yet'à ‘degaı elı̨-le’ ade ha nıìle, hanìkò weyìı gots'ǫ ayìı xàewìı sìı yet'à ‘degaı elı̨-le’ ade ha hǫt'e,” gòhdı. \p \v 17 Eyı tł'axǫǫ̀ Zezì dǫ hazǫǫ̀ gots'ǫǫ̀ naèhtła gà edı̨į̀ kǫ̀ naetee sìı goyaèhtła. Wecheekeè dageehke, “Eyı haı̨dıı sìı ayìı awį̀ı̨dı,” gıìhdı. \v 18 Zezì gots'ǫ̀ hadı, “Naxıkwì ı̨łaà dezhì nì? Ayìı awèehsı̨ı̨ sìı ı̨łaà wek'èahsǫ-le nì? Ayìı gowà yìı at'ı̨ı̨ sìı wet'à ‘degaı ts'ı̨ı̨lı̨-le’ ats'ede ha nıìle. \v 19 Ayìı gowà yìekw'ıı sìı godzeè ts'ǫ̀ at'ı̨ nıìle, hanìkò gobò yìı at'ı̨, eyı tł'axǫǫ̀-ı̨dè gobò yìı gots'ǫ goɂǫ̀ at'į̀,” gòhdı. (Zezì hadı t'à weghǫ shèts'ezhee sìı hazǫǫ̀ nezı̨ hǫt'e dıì-adı.) \p \v 20 Eyıts'ǫ Zezì hadı, “Dǫ wedzeè yìı gots'ǫ ayìı xàdeewìı sìı yet'à ‘degaı elı̨-le’ hǫt'e. \v 21 Nàowołı̨ı̨ t'à nànıts'ewoo sìı godzeè yìı gots'ǫ at'ı̨ hǫt'e. Godzeè t'à dıı hanì nanıts'edè: gozhį̀į̀ t'à hołı̨ı̨ k'alats'edèe, ets'eeɂį̀ı̨, dǫ ełaàts'ehwhıı, ełexè hołı̨ı̨ hots'ehtsı̨ı̨, \v 22 ets'edì-le, hołı̨ı̨ k'ę̀ę̀ k'ehots'eɂaa, ełeghǫyats'eeɂàa, t'asìıjıı ghǫ nànıts'edèe, ełeghǫ ts'ohots'eedıı, ełıızì jıı ts'ehtsı̨ı̨, xàhots'edìı, eyıts'ǫ ezhı̨ne k'ę̀ę̀ k'ehots'eɂaa. \v 23 Hanıı nàowołı̨ı̨ hazǫǫ̀ dǫ yìı gots'ǫ hǫt'e, eyı wet'à dǫ ‘degaı elı̨-le’ hǫt'e,” gòhdı. \s1 Greece got'ı̨į̀ gots'ǫ ts'èko \p \v 24 Zezì eyı gots'ǫǫ̀ naèhtła, kǫ̀ta Tyre wemǫǫ̀ kǫ̀ta gòlaa ts'ǫ̀ ajà. Ekǫ kǫ̀ goyaèhtła, eyı whedaa sìı dǫ wı̨ı̨zìı yek'èezǫ ha-le nıwǫ, hanìkò ı̨łaà dǫ gık'èhoèhzà. \v 25 Ts'èko ı̨łè wetì ı̨nìłı̨ı̨ wets'ǫ̀-èlı̨ t'à eyaelı̨ı̨ sìı Zezì eyı wheda ghǫ ıìkw'o et'ıì yets'ǫ̀ èhtła gà yegà nàgòı̨hgè. \v 26 Eyı ts'èko sìı Greece got'ı̨į̀ hǫt'e, kǫ̀ta Syrıan-Phoenıcıa ekǫ dǫ elı̨ hǫt'e. Zezì ghǫnàdaetì, hadı, “Sets'ǫ̀ K'àowo, setì ı̨nìłı̨ı̨ wets'ǫ̀-èlı̨ı̨ sìı xàdı̨ı̨zhı,” yèhdı. \p \v 27 Zezì yets'ǫ̀ hadı, “T'akwełǫ̀ǫ̀ chekoa shègezhe ha hǫt'e. Chekoa gıłèt'è gıghǫ nets'ıìchı gà tłı̨ ts'ǫ̀ ts'ehk'aa sìı ehkw'ı nıìle,” yèhdı. \p \v 28 Ts'èko yets'ǫ̀ hadı, “Sets'ǫ̀ K'àowo, ehkw'ı aı̨dı, hanìkò tłı̨ kò chekoa gıladà tł'a gots'ǫ łèt'ègwìa gedè hǫt'e,” yèhdı. \p \v 29 Zezì yets'ǫ̀ hadı, “Hanì xàyanehtı t'à, hòt'a nekǫ̀ ts'ǫ̀ naı̨tłe; ı̨nìłı̨ı̨ netì ts'ǫǫ̀ ajà,” yèhdı. \p \v 30 Edekǫ̀ nǫ̀ǫtła ekò wetì ı̨nìłı̨ı̨ wets'ǫ̀-èlı̨-le xè daèhte k'e whetı̨ nǫǫ̀. \s1 Dǫ wedzıì goìle xè gode-le k'aàt'ıì ajà \p \v 31 Eyı tł'axǫǫ̀ Zezì kǫ̀ta Tyre wemǫǫ̀ kǫ̀ta gòlaa ts'ǫǫ̀ naèhtła eyıts'ǫ kǫ̀ta Sıdon gok'ıìtła. Galılee-tì ts'ǫ̀ ajà eyıts'ǫ Decapolıs kǫ̀ta gòlaa ekìıyeè sı ajà. \v 32 Ekǫ dǫ wedzıì goìle xè nezı̨į̀ gode ha dìì sìı wets'ǫ̀ nègeèchì. Zezì ghǫnàdageetì, hagedı, “Dıı dǫ nılà wek'e aąle,” gıìhdı. \p \v 33 Zezì eyı dǫ whatsǫǫ̀ nèyı̨ı̨htı̨ gà edelakw'ǫǫ̀ wedzıìhkw'ǫǫ̀ yìı ayį̀į̀là. Eyı tł'axǫǫ̀ dèze gà edelakw'ǫǫ̀ dǫ wewalıì k'e ayį̀į̀là. \v 34 Įdòo yak'e ts'ǫ̀ k'eet'į̀, hòtł'ò dèhjı xè yets'ǫ̀ hadı, “Efata!” yèhdı. (“Efata,” gedı nı̨dè “Nedzıì xàgǫǫɂà awede,” gedıì-agedı hǫt'e.) \v 35 Ekòet'ıì eyı dǫ nezı̨į̀ eèhkw'ǫǫ̀ ajà eyıts'ǫ wewalıì t'à nezı̨į̀ godeè ajà. \p \v 36 Eyı tł'axǫǫ̀ Zezì dǫ gots'ǫ̀ hadı, “Dıı weghǫ dǫ wı̨ı̨zìı ts'ǫ̀ haahdı-le,” gòhdı. Hanìkò k'èdaà hagòhdı kò k'èdaà gıghǫ gode. \v 37 Dǫ sıì gıgha enıìyah t'à, hagedı, “Enıìyah łǫ hòèhtsı̨. Dǫ gıdzıì goìlee sìı egeèhkw'ǫǫ̀ agohɂı̨ eyıts'ǫ dǫ gogede-le sìı gogedeè agohɂı̨,” gedı. \c 8 \s1 Zezì k'achı̨ dǫ łǫ wànı̨ı̨dì \p \v 1 Ekìıyeè k'e k'achı̨ Zezì wegà dǫ łǫ ełèwhede. Dǫ weghǫ shèts'ezhee gıts'ǫ-le t'à, Zezì edecheekeè gokayaı̨htı hadı, \v 2 “Dıı dǫ sedzeè t'à etegeèhɂı̨. Taı dzęę̀ sexè gıakw'è, hanìkò t'asìı wı̨ı̨zìı gıwàhǫǫdì-le. \v 3 Dǫ mǫ̀hdaa gǫǫwà gots'ǫ aget'ı̨ t'à bò dę nageedè agèhłà nı̨dè degeèhdì t'à nàgeetł'ì ha sǫnı,” gòhdı. \p \v 4 Wecheekeè gıts'ǫ̀ hadı, “Kǫ̀ta gòlaa ts'ǫ̀ gǫǫwà agǫ̀ht'e, eyıt'à edı̨į̀ gots'ǫ dǫ gıgha łèt'è deghàà nàts'eehdì ha?” gedı. \p \v 5 Zezì gots'ǫ̀ hadı, “Łèt'è dàtłǫ naxıts'ǫ?” \p “Łèt'è łǫ̀hdı̨,” gıìhdı. \p \v 6 Zezì dǫ hazǫǫ̀, “Dèè k'e dahkw'e,” gòhdı. Eyı tł'axǫǫ̀ Zezì łèt'è łǫ̀hdı̨ neyı̨į̀wa gà yek'eèyaı̨htı. Łèt'è tàyı̨ı̨zhì gà dǫ gotaàgeedı ha edecheekeè goghàyı̨ı̨wa, eyıt'à wecheekeè hagį̀į̀là. \v 7 Łıwe nechà-lea łǫ-lea gıts'ǫ sìı Zezì k'achı̨ yek'eèyaı̨htı gà edecheekeè hagòhdı, “Dıı sı dǫ gıghàahdı,” gòhdı. \v 8 Dǫ hazǫǫ̀ gıgha hòt'a ts'ǫ̀ shègıazhe. Eyı tł'axǫǫ̀ dǫ hazǫǫ̀ t'asìı ghàgeèɂàa sìı wecheekeè nàgehtsı̨. Hazǫǫ̀ t'à tł'ohtǫ łǫ̀hdı̨ haàtłǫǫ nàgèhtsı̨. \v 9 Dǫzhìı dı̨-lemì haàtłǫǫ shègıazhe. Zezì dǫ hazǫǫ̀ nagoèhɂà tł'axǫǫ̀, \v 10 edecheekeè goxè elà yìetła gà Dalmanutha nèk'e ts'ǫ̀ geèɂe. \p \v 11 Pharısee gı̨ı̨lı̨ı̨ mǫ̀hdaa Zezì dageehke ha eyı nègı̨ı̨de. Zezì geèhdzà ha gı̨ı̨wǫ t'à hagıìhdı, “Yak'e gots'ǫ gogha enıìyah hoı̨htsı̨,” gıìhdı. \v 12 Eyı dǫ gıkwì dezhì t'à Zezì hòtł'ò dèhjı xè hadı, “Dànìghǫ dıı dǫ enıìyah deè geɂį̀ ha gı̨ı̨wǫ? Ehkw'ı anaxèehsı̨, hanıı wı̨ı̨zìı geɂį̀ ha nıìle,” gòhdı. \v 13 Eyı tł'axǫǫ̀ Zezì gots'ǫǫ̀ naèhtła gà elà yìetła, ets'èɂǫ̀ǫnèe ts'ǫ̀ tı te nǫǫ̀geèɂe. \s1 Pharısee eyıts'ǫ Herodıan gı̨ı̨lı̨ı̨ sìı gıts'ǫ łèt'èa ch'à edek'èahdì \p \v 14 Wecheekeè łèt'è dę nagedì nǫǫ̀. Elà yìı łèt'è ı̨łè zǫ edexè k'egeɂa ı̨lè. \v 15 Zezì gots'ǫ̀ hadı, “Edexoahdı! Pharısee gı̨ı̨lı̨ı̨ eyıts'ǫ Herodıan gı̨ı̨lı̨ı̨ sìı gıłèt'èa ch'à edexoahdı,” gòhdı. \p \v 16 Eyı hadı ghǫ ełets'ǫ̀ hagedı, “Łèt'è edexè ats'ı̨ı̨là-le t'à adı,” gedı. \p \v 17 Zezì hanì gogede gok'èezǫ t'à gots'ǫ̀ hadı, “Dànìghǫ łèt'è whìle ghǫ ełets'ǫ̀ goahde? Įłaà naxıkwì yìekw'ı-le nì? Naxınì t'à nànıahdè ha dezhì nì? \v 18 Naxıdaà eyıts'ǫ naxıdzıìhkw'ǫǫ̀ gǫ̀hłı̨-le nì? Eyı ts'ıhɂǫ̀ k'eaht'į̀-le xè aàhkw'ǫ-le nì? Dıì whaà-le dàgòjàa sìı asį̀į̀ wenaahdì? \v 19 Łèt'è sı̨làı t'à dǫzhìı sı̨làı-lemì gıwàhǫǫdì ekò t'asìı ghàgeèɂàa sìı tł'ohtǫ dàtłǫ dagoòɂǫǫ nàwhahtsı̨ nǫǫ̀?” \p “Hoònǫ-daats'ǫ̀-nàke,” gıìhdı. \p \v 20 “Eyıts'ǫ łèt'è łǫ̀hdı̨ t'à dǫzhìı dı̨-lemì gıwàhǫǫdì ekò t'asìı ghàgeèɂàa sìı tł'ohtǫ dàtłǫ dagoòɂǫ aahłà nǫǫ̀?” \p “Łǫ̀hdı̨,” gıìhdı. \p \v 21 “Hanì nı̨dè, ı̨łaà naxıkwì yìekw'ı-le nì?” Zezì gòhdı. \s1 Dǫ wedaà goìlee sìı k'aàt'ıì ajà \p \v 22 Kǫ̀ta Bethsaıda nègı̨ı̨ɂe tł'axǫǫ̀, dǫ mǫ̀hdaa dǫ wedaà goìlee Zezì ts'ǫ̀ geèhchì, gıghǫnàdaetì, hagedı, “Gots'ǫ̀ K'àowo, nılà wek'e anele,” gıìhdı. \v 23 Zezì dǫ wedaà goìlee yılà nıìchì gà kǫ̀ta gots'ǫǫ̀ gòyeèdì. Dǫ wedaà k'e dèze, edılà yek'e ayį̀į̀là gà yets'ǫ̀ hadı, “T'asìı negha wègaat'ı̨ nì?” yèhdı. \p \v 24 Eyı dǫ ı̨daà k'eet'į̀, hadı, “Dǫ segha gìgaat'ı̨, hanìkò ts'ı k'egedè lanì gìgaat'ı̨,” yèhdı. \p \v 25 K'achı̨ Zezì edılà eyı dǫ wedaà k'e ayı̨į̀là. Ekòet'ıì wedaà k'aàt'ıì ajà eyıts'ǫ nezı̨į̀ t'asìı hazǫǫ̀ ghàedaà ajà. \v 26 Zezì hayèhdı, “Hòt'a naı̨tłe, hanìkò kǫ̀ta ts'ǫ̀ ı̨ı̨tła,” yèhdı. \s1 Peter, Zezì Chrıst anet'e, yèhdı \p \v 27 Zezì eyıts'ǫ wecheekeè kǫ̀ta Caesarea-Phılıppı gà kǫ̀ gòlaa ts'ǫ̀ geède. Ekǫ gıadè ekò edecheekeè gots'ǫ̀ hadı, “Dǫ amìı aht'e sègedı?” gòhdı. \p \v 28 Wecheekeè hagıìhdı, “Dǫ mǫ̀hdaa John-Baptıst aąt'e gedı, mǫ̀hdaa Elıjah aąt'e gedı eyıts'ǫ dǫ mǫ̀hdaa whaà gots'ǫ nakwenàoɂǫǫ aąt'e nègedı,” gıìhdı. \p \v 29 Zezì dagoehke, “Ekò naxı̨, amìı aht'e sèahdı?” gòhdı. \p Peter Zezì ts'ǫ̀ hadı, “Nı̨ sìı Chrıst anet'e,” yèhdı. \p \v 30 Zezì edecheekeè gots'ǫ̀ hadı, “Eyı ghǫ dǫ wı̨ı̨zìı ts'ǫ̀ haahdı-le,” gòhdı. \s1 Zezì ełaàgıìhwhı ha sìı yeghǫ gode \p \v 31 Ekò gots'ǫ Zezì dıı hanì (edeghǫ) edecheekeè ts'ǫ̀ gode, “Dǫ-wet'àaɂàa-deè sìı hòtł'ò daı̨ɂa ha. Ǫhdah gı̨ı̨lı̨ı̨, yahtıı gha k'aodèe eyıts'ǫ Nǫ̀htsı̨-yatıì-k'ègedìı-dǫǫ̀ gıgha wedę ha hǫt'e. Ełaàgıìhwhı ha eyıts'ǫ taı dzęę̀ k'ehǫǫwo nı̨dè naìdà ha hǫt'e,” gòhdı. \v 32 Hanì ehkw'ı gots'ǫ̀ xàyaı̨htı, eyıt'à Peter whatsǫǫ̀ yets'ǫ̀ goı̨de, hayèhdı, “Nexè hagode ha nıìle!” yèhdı. \p \v 33 Zezì edecheekeè gots'ǫ̀ ets'aèhtła xè goghàı̨dà ekò Peter ts'ǫ̀ hadı, “Wehłı̨ı̨, sechį̀ht'a ts'ǫ̀ aąde! Nǫ̀htsı̨ wınì k'ę̀ę̀ nànınewo nıìle, dǫ gınì k'ę̀ę̀ nànınewo hǫt'e,” yèhdı. \p \v 34 Zezì, wecheekeè eyıts'ǫ dǫ hazǫǫ̀ edets'ǫ̀ gokayaı̨htı tł'axǫǫ̀ gots'ǫ̀ hadı, “Amìı sek'èè at'ı̨ ha nıwǫǫ sìı edeghǫ nànıwo ha nıìle eyıts'ǫ edets'ǫ dechı̨et'aa sek'èè nayatı̨ ha hǫt'e. \v 35 Amìı edınì k'ę̀ę̀ eda ha nıwǫǫ sìı wedıhołè ha, hanìkò amìı sets'ıhɂǫ̀ eyıts'ǫ godı nezı̨ı̨ ts'ıhɂǫ̀ edınì k'ę̀ę̀ eda ha nıwǫ-le sìı edaxàweetè ha hǫt'e. \v 36 Dıı nèk'e dǫ t'asìı hazǫǫ̀ edegha dèhnǫ kò wedą̀ązhį̀ı̨ weghǫ wedıhòłı̨ nı̨dè eyı hazǫǫ̀ wegha wet'àaɂà nıìle. \v 37 Dǫ t'asìı wı̨ı̨zìı k'èxa ededą̀ązhį̀ı̨ dehnè ha nıìle. \v 38 Dıì dǫ hołı̨ı̨ k'ę̀ę̀ geedaa sìı amìı gonadąą̀ seghǫ į̀į̀zhaelı̨ xè seyatıì sı ghǫ į̀į̀zhaelı̨ nı̨dè wexè hoìla ha. Dǫ-wet'àaɂàa-deè edetà wets'ǫ enıìyah deè t'à yak'eet'ı̨į̀ goxè nììtła nı̨dè, yeghǫ į̀į̀zhaelı̨ ha hǫt'e. \c 9 \nb \v 1 Ehkw'ı anaxèehsı̨, dǫ mǫ̀hdaa jǫ nàgeèhzaa sìı Nǫ̀htsı̨ Wenàowoò k'ę̀ę̀ hòɂǫǫ enıìyah xè nàtso geɂį̀ kwe, ełaàgede ha nıìle,” Zezì hadı. \s1 Zezì, Moses eyıts'ǫ Elıjah ełets'ǫ̀ gogede \p \v 2 Ek'ètaı dzęę̀ tł'axǫǫ̀ Zezì shìh danı̨ı̨chàa ka dekıìtła. Ekǫ whatsǫǫ̀ geèhkw'e ha Peter, James eyıts'ǫ John edexè agǫǫ̀là. Ekǫ gınadąą̀ Zezì eładı̨į̀ wègoèht'į̀. \v 3 Wegoht'ǫǫ̀ degoo xè wek'e saı̨dı̨; dıı nèk'e ts'ǫ t'asìı wı̨ı̨zìı eyı lanì sıì degoo gǫ̀hłı̨-le. \v 4 Ekìıyeè k'e Elıjah eyıts'ǫ Moses, Zezì ts'ǫ̀ gogede gınadąą̀ gìgoèht'į̀. \p \v 5 Peter Zezì ts'ǫ̀ hadı, “K'àowo, jǫ ts'eèhkw'e gogha nezı̨ dìì. Kǫ̀ą taı gots'ııhtsı̨; ı̨łè negha, ı̨łè Moses wegha eyıts'ǫ ı̨łè Elıjah wegha,” yèhdı. \v 6 (Sıì geèhyeh t'à Peter dàdıì-adıı sìı yek'èezǫ-le kò adı.) \p \v 7 Hǫtsaa k'oh gımǫǫ̀ ajà. K'oh yìı gots'ǫ gots'edeè hǫt'e, “Dıı Seza hǫt'e, weghǫneehtǫ; weàhkw'ǫ!” hats'edıì hǫt'e. \p \v 8 Hanìkò Zezì wecheekeè edemǫǫ̀ k'egeet'į̀ là dǫ wı̨ı̨zìı gıaɂı̨-le, Zezì zǫ gıaɂı̨. \p \v 9 Shìhka gots'ǫ hodàgeède ekò Zezì hagòhdı, “Dǫ-wet'àaɂàa-deè naìdà gots'ǫ̀ ayìı weahɂı̨ı̨ sìı dǫ wı̨ı̨zìı ts'ǫ̀ haahdı-le,” gòhdı. \v 10 Eyıt'à ayìı gıaɂı̨ı̨ sìı weghǫ dǫ wı̨ı̨zìı ts'ǫ̀ hagedı-le, eyı wecheekeè taı sìı Zezì “naìdà” ghǫ godee sìı dàdıì-adı gı̨ı̨wǫ t'à ełets'ǫ̀ zǫ gıghǫ gode. \p \v 11 Wecheekeè taı dageehke, “Dànìghǫ Nǫ̀htsı̨-yatıì-k'ègedìı-dǫǫ̀ nakwenàoɂǫǫ Elıjah t'akwełǫ̀ǫ̀ nììtła ha, gedı,” gıìhdı. \p \v 12 Zezì hagòhdı, “Ehkw'ı agedı, Elıjah t'akwełǫ̀ǫ̀ nììtła ha hǫt'e, t'asìı hazǫǫ̀ sınìhòɂà ha. Hanìkò nakwenàoɂǫǫ dıı hanì dek'enègı̨ı̨tł'è: Dǫ-wet'àaɂàa-deè daı̨ɂa ha eyıts'ǫ dǫ hazǫǫ̀ gıgha wedę ha. \v 13 Hanìkò sı̨ dıı hanaxèehsı̨, Elıjah hòt'a jǫ nììtła ı̨lè, hanìkò t'agı̨ı̨wǫ ts'ǫ̀ gıghàlaı̨dà. Dànì weghǫ dek'eèhtł'èe sìı wek'ę̀ę̀ agòjà hǫt'e,” gòhdı. \s1 Dǫzhìa ı̨nìłı̨ı̨ wets'ǫ̀-èlı̨ı̨ sìı k'aàt'ıì ajà \p \v 14 Zezì edecheekeè taı xè wecheekeè eyıì-le ts'ǫ̀ nègı̨ı̨de ekò, dǫ łǫ gımǫǫ̀ nàèhza, eyıts'ǫ Nǫ̀htsı̨-yatıì-k'ègedìı-dǫǫ̀ gots'ǫ̀ nàyagehtı gıaɂı̨. \v 15 Dǫ hazǫǫ̀ Zezì gıaɂı̨ ts'ǫ̀et'ıì sıì gıgha enıìyah dìì. Gıts'ǫ̀ tı̨mǫgeède eyıts'ǫ gıts'ǫ̀ gode. \p \v 16 Zezì gots'ǫ̀ hadı, “Ayìı ghǫ Nǫ̀htsı̨-yatıì-k'ègedìı-dǫǫ̀ gıts'ǫ̀ nàyaahtı?” gòhdı. \p \v 17 Dǫ ı̨łè Zezì ts'ǫ̀ hadı, “K'àowo, seza nets'ǫ̀ nìıhtı̨. Seza ı̨nìłı̨ı̨ wets'ǫ̀-èlı̨ ts'ıhɂǫ̀ gode ha dìì. \v 18 Įnìłı̨ı̨ wexèıdı taàt'eè dèè k'e ts'ǫ̀ nàyehxà xè wewà ts'ǫ goghoo at'ı̨, edeghòò ełek'eek'à eyıts'ǫ wekw'ǫǫ̀ ehkw'ı-ètsò at'ı̨. Necheekeè ı̨nìłı̨ı̨ xàdegıızhı ha dagııhke, hanìkò hagele ha dìì,” dǫ yèhdı. \p \v 19 Zezì gots'ǫ̀ hadı, “Naxı̨ dǫ yàahłı̨ı̨ sìı naxıgha ehkw'ı-ahodı-le. Dàwhaà ts'ǫ̀ naxıxè aht'e ha? Dàwhaà ts'ǫ̀ sınì tsį̀ahwhı ha?” Hadı tł'axǫǫ̀ dǫzhìa wetà ts'ǫ̀ hadı, “Neza sets'ǫ̀ wı̨ı̨hchı,” yèhdı. \p \v 20 Eyıt'à dǫzhìa Zezì ts'ǫ̀ geèhchì. Įnìłı̨ı̨ Zezì eɂı̨ ts'ǫ̀et'ıì, dǫzhìa hòtł'ò ts'ehłı̨ lat'ı̨ ayį̀į̀là. Dǫzhìa dèè k'e nàakw'o, k'edeɂà xè wewà ts'ǫ goghoo xàewì. \p \v 21 Zezì dǫzhìa wetà daehke, “Dàwhaà ts'ǫ neza dıı hanì nǫǫ̀?” \p Dǫ yets'ǫ̀ hadı, “Dǫzhìa nechà-lea elı̨ ts'ǫ hanì hǫt'e. \v 22 Įnìłı̨ı̨ ełaàyèhwhı ha nıwǫ t'à t'aats'ǫǫ̀ kǫ̀ dèk'ǫ̀ǫ nı nàkw'ıì ayehɂı̨, eyıts'ǫ tekw'ıì ayehɂı̨. Wegha t'asìı haąle ha dìì-le nı̨dè, etegoneèɂı̨ xè gots'àądı,” Zezì ts'ǫ̀ hadı. \p \v 23 Zezì yets'ǫ̀ hadı, “Dànìghǫ ‘haąle ha dìì-le nı̨dè,’ nı̨ı̨dı? Dǫ gıgha ehkw'ı-ahodıı sìı t'asìı hazǫǫ̀ gıgha dìì nıìle,” hayèhdı. \p \v 24 Ekòet'ıì eyı dǫ hadı, “Segha ehkw'ı-ahodı ne; sınì nàtso-le ch'à sets'àądı!” yèhdı. \p \v 25 Zezì dǫ łǫ wets'ǫ̀ tı̨mǫgeède goaɂı̨ ekò, ı̨nìłı̨ı̨ ts'ǫ̀ hadı, “Įnìłı̨ı̨, dıı dǫzhìa wedzıì goìle xè gode-le ha weghàlaneedà. Weyìı gots'ǫ xàı̨tłe nèehsı̨ eyıts'ǫ k'achı̨ wets'ǫ̀ anaąde-le,” yèhdı. \p \v 26 Įnìłı̨ı̨ whezeh, dǫzhìa sıì ts'ehłı̨ lat'ı̨ ayı̨į̀là tł'axǫǫ̀ yeyìı ts'ǫ xàèhtła. Dǫzhìa dǫ ełaı̨wo lanì wègaat'ı̨ t'à, dǫ hagedı, “Ełaı̨wo ne,” gedı. \v 27 Hanìkò Zezì dǫzhìa wılà nıìchı gà nàwo ayı̨į̀là. \p \v 28 Zezì kǫ̀ goyaèhtła tł'axǫǫ̀ wecheekeè whatsǫǫ̀ dageehke, “Dànìghǫ goxı̨ ı̨nìłı̨ı̨ xàwedets'eezhı ha dìì?” gıìhdı. \p \v 29 Zezì gots'ǫ̀ hadı, “Įnìłı̨ı̨ dıı lanıı sìı yats'ehtı zǫ t'à xàdets'eezhı hǫt'e,” gòhdı. \p \v 30-31 Eyı kǫ̀ta gots'ǫǫ̀ nageèhde, Galılee nèk'e k'egıadè. Zezì edecheekeè hoghàgoehtǫ t'à edı̨į̀ geèhkw'ee sìı dǫ wı̨ı̨zìı yek'èezǫ ha nıwǫ-le. Zezì gots'ǫ̀ dıı hadı, “Dǫ-wet'àaɂàa-deè dǫ tł'aàgıhtè ha hǫt'e. Ełaàgıìhwhı ha eyıts'ǫ taı dzęę̀ t'à naìdà ha,” gòhdı. \v 32 Hanìkò wecheekeè ayìı ghǫ adıı sìı gınıedì-le, eyı ghǫ dageehke ha gı̨ı̨wǫ kò t'asagedı-le. \s1 Amìı denahk'e elı̨? \p \v 33 Kǫ̀ta Capernaum nègı̨ı̨de. Kǫ̀ goyìı geèhkw'e ekò Zezì edecheekeè dagoehke, “Tı̨lı k'e nats'adè ekò ayìı ghǫ ełets'ǫ̀ nàyaahtı nǫǫ̀?” gòhdı. \v 34 Hanìkò wecheekeè gıta ts'ǫ amìı denahk'e elı̨ gedı ghǫ ełets'ǫ̀ nàyagehtı ı̨lè t'à t'asagedı-le. \p \v 35 Zezì dèhkwà gà edecheekeè hoònǫ-daats'ǫ̀-nàke edegà geèhkw'eè agǫǫ̀là, hagòhdı, “Amìı denahk'e wet'àaɂàa elı̨ ha nıwǫǫ sìı dek'aɂį̀ elı̨ ladeewǫ ha hǫt'e, eyıts'ǫ dǫ hazǫǫ̀ cheekeè elı̨ lanì ha hǫt'e,” gòhdı. \p \v 36 Eyı tł'axǫǫ̀ chekoa nechà-lea nıìchı gà wecheekeè gota nàwo ayı̨į̀là. Edegǫ̀ǫ̀ chekoa wemǫǫ̀ ayı̨į̀là gà edecheekeè gots'ǫ̀ hadı, \v 37 “Amìı sıızì dahxà dıı chekoa nechà-lea lanıı ts'ǫ̀ nezı̨į̀ anıwǫǫ sìı sı̨ sets'ǫ̀ nezı̨į̀ anıwǫ hǫt'e. Eyıts'ǫ amìı sets'ǫ̀ nezı̨į̀ anıwǫǫ sìı sı̨ zǫ sets'ǫ̀ nezı̨į̀ anıwǫ nıìle, amìı jǫ ts'ǫ̀ sı̨ı̨hɂàa sìı eyı sı ts'ǫ̀ nezı̨į̀ anıwǫ hǫt'e,” gòhdı. \s1 Amìı gok'èch'a at'ı̨-le sìı goxè at'ı̨ hǫt'e \p \v 38 John Zezì ts'ǫ̀ hadı, “K'àowo, dǫ ı̨łè nıızì t'à ı̨nìłı̨ı̨ xàdeèzhì wets'aɂı̨. Goxè at'ı̨-le t'à, hat'ı̨ ha-le wèts'edı,” yèhdı. \p \v 39 Zezì yets'ǫ̀ hadı, “Wech'à weahɂǫ-le. Dǫ wı̨ı̨zìı sıızì dahxà enıìyah hòèhtsı̨ı̨ sìı whaà-le-t'ıì seghǫ godı nezı̨-le t'à gode ha nıìle. \v 40 Amìı gok'èch'a at'ı̨-le sìı goxè at'ı̨ hǫt'e. \v 41 Ehkw'ı anaxèehsı̨, Chrıst wets'ǫ aaht'e t'à amìı sıızì dahxà tı zǫ kò naxıghàı̨dì nı̨dè, wek'èxa t'asìı nezı̨ı̨ weghǫ̀t'à ha hǫt'e,” yèhdı. \s1 Amìı wets'ıhɂǫ̀ chekoa hołı̨ı̨ hogehtsı̨ \p \v 42 Eyı tł'axǫǫ̀ Zezì edecheekeè ts'ǫ̀ dıı hadı, “Dıı lanıı chekoa nechà-lea gıgha ehkw'ı aehsı̨ı̨ sìı amìı hołı̨ı̨ hogehtsı̨į̀ agohɂı̨ı̨ sìı eyı dǫ wegha hoìla ha hǫt'e. Dǫ hanì hojıì hohtsı̨ ch'à wek'o k'e kwe nedàa wexeetł'ı̨ gà tègı̨ı̨xà nı̨dè wegha denahk'e nezı̨ ha hǫt'e. \v 43-44 Naxılà t'à hołı̨ı̨ hoahtsı̨ nı̨dè wek'eahkà. Naxılà ı̨łè zǫ t'à welǫ whìle ts'ǫ̀ aahdaà aahjà nı̨dè naxıgha denahk'e nezı̨ hǫt'e. Hanì-le-ı̨dè naxılà nàke xè wehłı̨kǫ̀ ts'ǫ̀ anaxedle ha, ekǫ kǫ̀ naekwı hǫı̨lı̨ nıìle. \v 45-46 Eyıts'ǫ naxıkè t'à hołı̨ı̨ hoahtsı̨ nı̨dè wek'eahkà. Naxıkè ı̨łè zǫ t'à welǫ whìle ts'ǫ̀ aahdaà aahjà nı̨dè naxıgha denahk'e nezı̨ hǫt'e. Hanì-le-ı̨dè naxıkè nàke xè wehłı̨kǫ̀ ts'ǫ̀ anaxedle ha hǫt'e. \v 47 Eyıts'ǫ naxıdaà t'à hołı̨ı̨ hoahtsı̨ nı̨dè wedę aahłe. Naxıdaà ı̨łè zǫ t'à Nǫ̀htsı̨ Wenàowoò k'ę̀ę̀ hòɂǫǫ ts'ǫ̀ aahjà nı̨dè naxıgha denahk'e nezı̨ ha hǫt'e. Hanì-le-ı̨dè naxıdaà nàke xè wehłı̨kǫ̀ goyanaxegeehdè ha hǫt'e. \v 48 Ekǫ ‘yììda ełaàde hǫı̨lı̨ nıìle eyıts'ǫ kǫ̀ naekwı hǫı̨lı̨ nıìle.’ \v 49 Kǫ̀ t'à dewa nàtsoo laahde ha. \p \v 50 “Dewa nezı̨ hǫt'e, hanìkò dewa łedì-le ajà nı̨dè dànì łedì anajà lì? Dewa nàtsoo laaht'e eyıts'ǫ ełexè ts'èwhı̨į̀ aahda,” Zezì edecheekeè gots'ǫ̀ hadı. \c 10 \s1 Zezì ɂǫ̀łets'eedee k'e xàyaı̨htı \p \v 1 Zezì eyı kǫ̀ta ts'ǫǫ̀ naèhtła tł'axǫǫ̀ Judea nèk'e ts'ǫ̀ ajà, Jordan-deh nıɂàa wete ts'ǫ̀ ajà. K'achı̨ dǫ łǫ yets'ǫ̀ ełèwhede eyıts'ǫ hoghàgoehtǫ, t'aats'ǫǫ̀ hat'ı̨ ı̨lè t'à. \p \v 2 Pharısee gı̨ı̨lı̨ı̨ sìı geèhdzà ha gıts'ǫ̀-ède. Dageehke, hagıìhdı, “Gonàowoò k'ę̀ę̀ ha nı̨dè asį̀į̀ dǫzhìı edets'èkeè ɂǫ̀geede ha dìì-le?” gıìhdı. \p \v 3 Zezì gots'ǫ̀ hadı, “Moses nàowo dàhòt'ı̨ı̨ naxıghàı̨ɂǫ?” gòhdı. \p \v 4 Zezì ts'ǫ̀ hagedı, “Moses dıı nàowo goghàı̨ɂǫ: ‘Dǫzhìı edets'èkeè ɂǫ̀yeede ha nıwǫ nı̨dè ɂǫ̀łets'eedee nı̨htł'è yegha sıìyele gà xàyeehɂà ha,’ dek'eèhtł'è,” gıìhdı. \p \v 5 Zezì gots'ǫ̀ hadı, “Naxıkwì nàtso t'à, Moses eyı nàowo naxıghàı̨ɂǫ ı̨lè. \v 6 Hanìkò dıı nèè hòèlı̨ ekò Nǫ̀htsı̨ sìı ‘dǫzhìı eyıts'ǫ ts'èko whehtsı̨.’ \v 7 ‘Eyı ts'ıhɂǫ̀ dǫzhìı edetà eyıts'ǫ edemǫ gots'ǫǫ̀ xàetła ha. Edets'èkeè xè ı̨łè lanì ha, \v 8 eyıts'ǫ eyı nàke geet'èe sìı edezhį̀į̀ t'à dǫ ı̨łè lagede ha hǫt'e.’ Eyıt'à dǫ nàke agı̨ı̨t'e-le, hanìkò dǫ ı̨łè zǫ lagı̨ı̨t'e. \v 9 Eyıt'à Nǫ̀htsı̨ dǫ nàke ełeghàgòı̨laa sìı dǫ wı̨ı̨zìı ełets'ǫǫ̀ agole ha nıìle,” Zezì gòhdı. \p \v 10 Kǫ̀ goyìı nagı̨ı̨de ekò Zezì dàdıı sìı ghǫ wecheekeè dageehke. \v 11 Zezì gots'ǫ̀ hadı, “Dǫzhìı edets'èkeè ɂǫ̀yeede gà ts'èko eyıì-le xè honǫ̀ǫdza nı̨dè, eyı dǫ sìı edets'èkeè k'èch'a hołı̨ı̨ hòèhtsı̨ hǫt'e. \v 12 Eyıts'ǫ ts'èko ededǫǫ̀ ɂǫ̀yeede gà dǫ eyıì-le xè honǫ̀ǫdza nı̨dè, eyı ts'èko hołı̨ı̨ hohtsı̨ hǫt'e,” Zezì gòhdı. \s1 Zezì eyıts'ǫ chekoa nechà-lea \p \v 13 Eyı tł'axǫǫ̀ dǫ edezaa nechà-lea Zezì edılà gok'e ayele ha gı̨ı̨wǫ t'à, Zezì ts'ǫ̀ gogeèwa, hanìkò wecheekeè haaht'ı̨-le gògedı t'à nàgogeeɂǫ. \v 14 Zezì haget'ı̨ goaɂı̨ ekò gots'ǫ̀ wınì-le xè edecheekeè gots'ǫ̀ hadı, “Chekoa sets'ǫ̀ gııdè agıahłe, sets'agıahɂǫ-le. Amìı dıı chekoa lagı̨ı̨t'ee sìı Nǫ̀htsı̨ Wenàowoò k'ę̀ę̀ hòɂǫǫ gıts'ǫ hǫt'e. \v 15 Ehkw'ı anaxèehsı̨, amìı chekoa lanì Nǫ̀htsı̨ Wenàowoò k'ę̀ę̀ hòɂǫǫ edegha yìhchì lenǫsıı, ekǫ goyaetła ha nıìle,” Zezì gòhdı. \v 16 Eyı tł'axǫǫ̀ Zezì edegǫ̀ǫ̀ chekoa gomǫǫ̀ ayį̀į̀là, eyıts'ǫ edılà gok'e ayį̀į̀là gà gok'eèyaı̨htı. \s1 Dǫ ahxee-deè \p \v 17 Zezì t'asį̀ı̨ ts'ǫ̀ naèhtła ekò dǫ ı̨łè yets'ǫ̀ tı̨mǫèhza gà yegà nàgòı̨hgè, hayèhdı, “K'àowo nezı̨ı̨, ayìı dàhłà nı̨dè welǫ whìle ts'ǫ̀ ehdaà asedle ha?” yèhdı. \p \v 18 Zezì yets'ǫ̀ hadı, “Ayìıha k'àowo nezı̨ı̨ sį̀ı̨dı? Dǫ nezı̨ gǫ̀hłı̨ nıìle; Nǫ̀htsı̨ zǫ nezı̨ hǫt'e. \v 19 Moses wenàowo-deè wek'èı̨zǫ ne: ‘Dǫ ełaahwhı-le, ełexè hołı̨ı̨ hoahtsı̨-le, aahɂį̀-le, dǫ ghǫ hoahts'ì-le, dǫ ghǫyaahɂà-le eyıts'ǫ naxıtà eyıts'ǫ naxımǫ gıts'ǫ̀ nezı̨į̀ aahda,’ ” Zezì yèhdı. \p \v 20 Eyı dǫ hadı, “K'àowo, chekoa ehłı̨ gots'ǫ eyı nàowo hazǫǫ̀ wek'èɂaeht'è hǫt'e,” yèhdı. \p \v 21 Zezì yeghàeda xè yeghǫneètǫ, hayèhdı, “T'asìı ı̨łè zǫ hanelà-le. Naı̨tłe, t'asìı hazǫǫ̀ nets'ǫ sìı neghǫ nàedì gà eyı sǫǫ̀mba sìı hǫt'ıì dǫ-teèt'ı̨ı̨ gıghàı̨le. Hanì-ı̨dè yak'e t'asìı nechàa nedawheɂǫ ha hǫt'e. Eyı tł'axǫǫ̀-ı̨dè sek'èè k'eı̨da,” Zezì yèhdı. \p \v 22 Zezì hadı ts'ǫ̀et'ıì dǫ ts'ǫǫ̀nıwǫǫ̀ ajà xè naèhtła, dǫ ahxee-deè elı̨ t'à. \p \v 23 Zezì dǫ hotıì goghàeda xè edecheekeè gots'ǫ̀ hadı, “Dǫ ahxee sìı Nǫ̀htsı̨ Wenàowoò k'ę̀ę̀ hòɂǫǫ goyaetła ha wegha wèhoedı-le hǫt'e,” gòhdı. \p \v 24 Hadı t'à wecheekeè gıgha enıìyah dìì. Hanìkò Zezì k'achı̨ hadı, “Secheekeè, Nǫ̀htsı̨ Wenàowoò k'ę̀ę̀ hòɂǫǫ goyats'eedè ha sìı sıì wèhoedı nıìle! \v 25 Dǫ ahxee sìı Nǫ̀htsı̨ Wenàowoò k'ę̀ę̀ hòɂǫǫ goyaetła ha wegha dìì hǫt'e. Eyı wenahk'e tıts'aàdìıcho datı̨htł'à-k'è deghaetła gha sìı denahk'e dìì-le hǫt'e,” Zezì gòhdı. \p \v 26 Wecheekeè sıì deɂǫ̀ǫ̀ gıgha enıìyah t'à hagedı, “Hanì-ı̨dè amìı edaxàweètı̨ lì?” gedı. \p \v 27 Zezì goghàeda xè hadı, “Dǫ gıgha dìì hǫt'e, hanìkò Nǫ̀htsı̨ wegha dìì-le hǫt'e; Nǫ̀htsı̨ t'asìı wı̨ı̨zìı wegha dìì gǫ̀hłı̨ nıìle,” gòhdı. \p \v 28 Peter, Zezì ts'ǫ̀ hadı, “Goxı̨ nek'èè k'ets'edè ha ts'ı̨ı̨wǫ t'à, t'asìı hazǫǫ̀ wedę ats'ı̨ı̨là ı̨lè!” yèhdı. \p \v 29 Zezì edecheekeè gots'ǫ̀ hadı, “Ehkw'ı anaxèehsı̨, amìı segha eyıts'ǫ godı nezı̨ı̨ gha eghàlaeda ha nıwǫ t'à edekǫ̀, edechı, ededè, edetà, edemǫ, edeza, eyıts'ǫ wets'ǫ dèè gots'ǫǫ̀ naèhtła nı̨dè, \v 30 eda gots'ǫ̀ ı̨łèakw'eènǫ laàtłǫ ts'ǫ̀ weghǫ̀zhe ha. (Dıı nèk'e wekǫ̀, wechı, wedè, wemǫ, weza, eyıts'ǫ wets'ǫ dèè daı̨ɂa xè weghǫ̀zhe ha.) Eyıts'ǫ ı̨daà welǫ whìle ts'ǫ̀ eda eyı sı weghǫ̀t'à ha. \v 31 Dǫ t'akwe geèhkw'ee sìı nǫǫde geèhkw'eè agedle ha, eyıts'ǫ dǫ nǫǫde geèhkw'ee sìı t'akwe geèhkw'eè agedle ha,” Zezì gòhdı. \s1 Zezì ełaàgıìhwhı ha sìı k'achı̨ yeghǫ gode \p \v 32 Jerusalem ts'ǫ̀ Zezì wecheekeè yek'èè gıadè ekò Zezì ghǫ sıì gıgha enıìyah dìì, hanìkò dǫ eyıì-le goxè aget'ı̨ı̨ sìı geejı̨. Zezì edecheekeè hoònǫ-daats'ǫ̀-nàke whatsǫǫ̀ nègòǫwa gà wets'ǫ̀ dàgode ha sìı ghǫ gots'ǫ̀ goı̨de, \v 33 hadı, “Jerusalem ts'ǫ̀ ts'eedè ha. Ekǫ Dǫ-wet'àaɂàa-deè sìı yahtıı-gha-k'aodèe eyıts'ǫ Nǫ̀htsı̨-yatıì-k'ègedìı-dǫǫ̀ tł'aàgehtè ha hǫt'e. Ełaàwı gha gısınìyahtı ha. Eyı tł'axǫǫ̀ dǫ eładı̨ı̨ tł'aàgıhtè ha. \v 34 Gık'adaedè ha, gık'e geezè ha, nàgeehkwa ha eyıts'ǫ ełaàgıìhwhı ha, taı dzęę̀ nı̨dè naìdà ha,” Zezì gòhdı. \s1 James eyıts'ǫ John Zezì ghǫhk'eè geke ha gı̨ı̨wǫ \p \v 35 Ekìıyeè k'e Zebedee weza James eyıts'ǫ John, Zezì ts'ǫ̀ nìłegeètła, hagedı, “K'àowo, ayìı nets'eekèe sìı gogha haąle ha nets'ı̨ı̨hwhǫ,” gıìhdı. \p \v 36 “Naxıgha ayìı dàhłe ha seahwhǫ?” Zezì gòhdı. \p \v 37 Gıts'ǫ̀ hadı, “K'àowocho wheęlı̨ nı̨dè goxı̨ ı̨łè negà nàgòts'ehnèe whedaà eyıts'ǫ ı̨łè negà gots'ı̨hts'ǫ whedaà agoı̨le,” gıìhdı. \p \v 38 Zezì hagòhdı, “Ayìı aahkèe sìı wek'èahsǫ nıìle. Lıbò wets'ǫ ehdǫ ha sìı wets'ǫ aahdǫ ha dìì-le nì? Hanì-le-ı̨dè dànì sek'ètaìdzǫ k'ę̀ę̀ naxık'ètaìdzı̨ ha dìì-le nì?” gòhdı. \p \v 39 “Hęɂę, hats'ede ha dìì-le,” gıìhdı. Zezì gots'ǫ̀ hadı, “Lıbò wets'ǫ ehdǫǫ sìı naxı̨ sı wets'ǫ aahdǫ ha hǫt'e, eyıts'ǫ dànì sek'ètaìdzǫǫ sìı eyı lanì naxık'ètaìdzı̨ ha hǫt'e, \v 40 hanìkò amìı segà nàgòts'ehnèe wheda ha, eyıts'ǫ amìı segà gots'ı̨hts'ǫ wheda ha sìı sı̨ sets'ǫ̀ hoèlı̨ nıìle. Amìı segà wheke ha sìı setà hòt'a gogha sıìgǫ̀ǫ̀là ı̨lè hǫt'e,” gòhdı. \p \v 41 Wecheekeè hoònǫ sìı James eyıts'ǫ John ayìı Zezì dagı̨ı̨hke ghǫ egıìkw'o ekò gık'èch'a agòjà. \v 42 Zezì edecheekeè łą̀ą nègòǫla gà hagòhdı, “K'àowocho gı̨ı̨lı̨ı̨ sìı dǫ eyıì-le xàɂaa ts'ǫ̀ k'adahogedè, eyıts'ǫ gıcheekeè t'akwe geèhkw'e ededı̨ sı dǫ ts'ǫ̀ k'adahogedè, wek'èahsǫ hǫt'e. \v 43 Hanìkò naxıxè hagǫ̀ht'e ha nıìle. Amìı naxıta t'asìı deè elı̨ ha nıwǫǫ sìı naxıgha eghàlaedaa-dǫǫ̀ elı̨ ha hǫt'e, \v 44 eyıts'ǫ naxıta amìı t'akwe wheda ha nıwǫǫ sìı naxıcheekeè elı̨ ha hǫt'e. \v 45 Dǫ-wet'àaɂàa-deè, ededı̨ kò, dǫ yegha eghàlageeda gha nììtła nıìle, hanìkò dǫ ts'àdı gha eyıts'ǫ dǫ gha ełaàwı gha nììtła hǫt'e. Dǫ łǫ gıhołı̨į̀ gıghǫ nahoezhe gha ełaàwı ha hǫt'e,” Zezì edecheekeè gòhdı. \s1 Dǫ wedaà goìlee sìı k'aàt'ıì ajà \p \v 46 Ekìıyeè k'e kǫ̀ta Jerıcho nègı̨ı̨de. Zezì eyıts'ǫ wecheekeè eyı kǫ̀ta ts'ǫǫ̀ nageèhde ekò dǫ łǫ gok'èè geède. Dǫ wedaà goìlee Bartımaeus wìyeh sìı tı̨lıbàa wheda xè t'asìı gha nàdaetì. (“Bartımaeus” gedı nı̨dè “Tımaeus weza” gedıì-agedı.) \v 47 Zezì ekǫ naetłe ghǫ ıìkw'o ekò naìdzeh xè hadı, “Zezì, k'àowocho Davıd Weza, etesenèeɂı̨!” hadıì yaìzeh. \p \v 48 Dǫ łǫ, “Ts'èwhı̨į̀ aąt'e,” gıìhdı, hanìkò k'èdaà hòtł'ò naìdzeh, “K'àowocho Davıd Weza, etesenèeɂı̨!” hadıì ezeh. \p \v 49 Zezì nììtła, dǫ gots'ǫ̀ hadı, “Sets'ǫ̀ ııtła wèahdı,” gòhdı. \p Eyıt'à dǫ wedaà goìlee ts'ǫ̀ gogede, hagedı, “Nınà welè! Nàąwo! Wets'ǫ̀-ı̨tła ha nı̨ı̨hwhǫ,” gıìhdı. \v 50 Ekòet'ıì edeɂeè ɂǫ̀ǫ̀wa gà ı̨whąą̀ Zezì ts'ǫ̀ èhtła. \p \v 51 Zezì yets'ǫ̀ hadı, “Ayìı negha dàhłe ha seneehwhǫ?” yèhdı. \p Eyı dǫ Zezì ts'ǫ̀ hadı, “K'àowo, segha xègaat'ı̨ ha dehwhǫ,” yèhdı. \p \v 52 Zezì yets'ǫ̀ hadı, “Naı̨tłe! Negha ehkw'ı-ahodı t'à k'aàt'ıì anejà,” yèhdı. Ekòet'ıì k'eet'į̀ ajà eyıts'ǫ Zezì k'èè naèhtła. \c 11 \s1 Zezì tłı̨tsoa t'à Jerusalem nììtła \p \v 1 Zezì edecheekeè xè kǫ̀ta Bethphaga eyıts'ǫ Bethany ts'ǫ̀ gǫǫwà-lea nììtła. Eyı kǫ̀ta nàke sìı shìh Olıvet weghǫhk'eè gòla, eyıts'ǫ Jerusalem ts'ǫ̀ gǫǫwà-le agǫ̀ht'e. Ekǫ ts'ǫ Zezì edecheekeè nàke edenakweè goèhɂà, \v 2 hagòhdı, “Įdaà kǫ̀ta ts'ǫ̀ łeahtłe. Ekǫ nìłaahtła et'ıì tłı̨tsoaza wet'à-ats'aat'į̀-le eyı daetł'ı̨ weahɂį̀ ha. Daweahge gà, jǫ sets'ǫ̀ natł'ıahxà. \v 3 ‘Ayìı gha aahɂı̨?’ dǫ naxèhdı nı̨dè, ‘Gots'ǫ̀ K'àowo yet'à-at'ı̨ ha nıwǫ. Ekòet'ıì neghǫ yeechı ha,’ hawèahdı nǫǫ̀,” Zezì gòhdı. \p \v 4 Eyıt'à wecheekeè nàke ekǫ nìłegeètła ekò tłı̨tsoa mǫ̀ht'a enìı̨tǫ-k'è daetł'ı̨ gıaɂı̨. Dagı̨ı̨ge ekò, \v 5 dǫ mǫ̀hdaa eyı nàgeèhzaa sìı gots'ǫ̀ hagedı, “Dànìghǫ aahɂı̨? Ayìıha tłı̨tsoa daahgè?” gògedı. \v 6 Wecheekeè nàke gots'ǫ̀ hagedı, “Gots'ǫ̀ K'àowo yı̨ı̨wǫ eyıts'ǫ whaà-le-t'ıì naxıts'ǫ̀ anayele ha ne,” gedı. Eyıt'à dǫ tłı̨tsoa nıgıìchì agogį̀į̀là. \v 7 Tłı̨tsoaza Zezì ts'ǫ̀ nègeèchì, edeɂeè gıkanį̀ı̨wa gà Zezì yek'e wheda. \v 8 Dǫ łǫ edeɂeè wenadąą̀ tı̨lı k'e nètègı̨ı̨wa eyıts'ǫ dǫ mǫ̀hdaa ɂorı lanıı k'egı̨ı̨zhì gà wenadąą̀ tı̨lı k'e nègı̨ı̨wa. \v 9 Dǫ łǫ Zezì nakweè gıadè eyıts'ǫ dǫ łǫ yek'èè gıadè, yagìzeh xè hagedı, \mi \qt “Hosanna! Gots'ǫ̀ K'àowo dahxà nììtłaa sìı wexè sìghà hǫt'e!\qt* \v 10 \qt Gocho Davıd wetł'axǫǫ̀ K'àowocho elı̨ ha sìı wexè sìghà welè! Hosanna! Nǫ̀htsı̨ weghàsǫts'eedı!” gedı.\qt* \p \v 11 Zezì Jerusalem nììtła ekò Nǫ̀htsı̨kǫ̀-gocho ts'ǫ̀ ajà. Ekǫ t'asìı hazǫǫ̀ ghàı̨dà, hanìkò xèhts'ǫ̀ agodaade t'à edecheekeè hoònǫ-daats'ǫ̀-nàke xè kǫ̀ta Bethany ts'ǫ̀ naèhtła.\fig Nǫ̀htsı̨kǫ̀-gocho|src="LB00250B.TIF" size="span" ref="11.11" \fig* \s1 Zezì Nǫ̀htsı̨kǫ̀-gocho gots'ǫ tıts'aàdìı xàdeèzhì \p \v 12 Ek'èdaedzęę̀ k'e kǫ̀ta Bethany ts'ǫǫ̀ nageèhde ekò Zezì sıì bò waewıì ajà. \v 13 Ekǫ nıwà-lea jìechots'ıì weɂı̨t'ǫ̀ą wek'e whela yaɂı̨. Jìecho wek'e dehshe sǫnı nıwǫ t'à ekǫ èhtła. Yegà nììtła ekò jìecho wı̨ı̨zìı wek'e wheɂǫ-le, ı̨t'ǫ̀ą zǫ. Įłaà jìecho dehshe ha nèhòwì-le. \v 14 Zezì eyı ts'ı ts'ǫ̀ hadı, “K'achı̨ jìecho wı̨ı̨zìı nek'e dehshe welè-le.” Hadıı sìı wecheekeè gıìkw'o. \p \v 15 Zezì Jerusalem nììtła ekò Nǫ̀htsı̨kǫ̀-gocho gà ts'ǫ̀ ajà. Ekǫ dǫ t'asìı ełeghǫ nàgeehdìı sìı hazǫǫ̀ xàgodeèzhì. Ladà k'e sǫǫ̀mba ehdagele eyıts'ǫ ladà k'e k'àba lanıı gıghǫ nàedìı sìı goghǫ kwìteyeèhde. \v 16 Eyıts'ǫ t'asìı nàedìı sìı dǫ wı̨ı̨zìı Nǫ̀htsı̨kǫ̀-gocho gà k'egele ha nıwǫ-le. \v 17 Dıı hadıì dǫ hoghàgoèhtǫ, “Dıı hanì dek'eèhtł'è hǫt'e: \mi \qt ‘Sekǫ̀ sìı dıı nèk'e dǫ hazǫǫ̀ gha yats'ehtıı k'è gòɂǫ hǫt'e,’\qt* \m hanìkò naxı̨ sìı ‘egeeɂį̀ı̨-dǫǫ̀ gha kǫ̀’ gòwhahtsı̨,” gòhdı. \p \v 18 Yahtıı-gha-k'aodèe eyıts'ǫ Nǫ̀htsı̨-yatıì-k'ègedìı-dǫǫ̀ Zezì hadı gıìkw'o ekò ełaàgıìhwhı ha gı̨ı̨wǫ, hanìkò dǫ hazǫǫ̀ Zezì ayìı hoghàgoèhtǫǫ sìı gıgha enıìyah t'à hagele ha gıts'àejı̨. \p \v 19 Xèhts'ǫ̀ agòjà ekò Zezì edecheekeè xè Jerusalem ts'ǫǫ̀ nageèhde. \s1 Jìechots'ıì whegǫ \p \v 20 K'omǫǫ̀dǫǫ̀ nagıadè ekò jìechots'ıì Zezì yets'ǫ̀ goı̨de ı̨lèe sìı hazǫǫ̀ whegǫ nǫǫ̀ gıaɂı̨. \v 21 Zezì eyı ts'ı ts'ǫ̀ goı̨de ı̨lèe sìı Peter yenadì t'à yets'ǫ̀ hadı, “K'àowo, jìechots'ıì ghàı̨da! Wets'ǫ̀ xàyanehtı ı̨lèe sìı hazǫǫ̀ whegǫǫ̀ ajà!” yèhdı. \p \v 22 Zezì yets'ǫ̀ hadı, “Nǫ̀htsı̨ ts'ǫ̀ nınì nàtso welè! \v 23 Ehkw'ı anaxèehsı̨, dıı shìh ts'ǫ̀ dıı haahdı, ‘Tèe ts'ǫ̀ adı̨ı̨le,’ wèahdı nı̨dè eyıts'ǫ naxınì nàtso xè naxıgha ehkw'ı-ahodı nı̨dè wek'ę̀ę̀ agode ha hǫt'e. \v 24 Ehkw'ı anaxèehsı̨, naxıgha ehkw'ı-ahodı xè ayìı gha yaahtıı sìı hotıì naxıghǫ̀t'à ha dahwhǫ nı̨dè naxıghǫ̀t'à ha hǫt'e. \v 25-26 Eyıts'ǫ yaahtı nı̨dè amìı weghǫ nahoahła-le sìı weghǫ nahoahłe. Haaht'ı̨ nı̨dè Naxıtà yak'e whedaa sìı naxıhołı̨į̀ naxıghǫ nahoele ha hǫt'e,” gòhdı. \s1 Zezì, amìı dahxà at'ı̨ \p \v 27 K'achı̨ Jerusalem nìagı̨ı̨de ekò Nǫ̀htsı̨kǫ̀-gocho ts'ǫ̀ geède. Nǫ̀htsı̨kǫ̀-gocho gà gıadè ekò yahtıı-gha-k'aodèe, Nǫ̀htsı̨-yatıì-k'èdìı-dǫǫ̀ eyıts'ǫ ǫhdah gı̨ı̨lı̨ı̨ sìı Zezì ts'ǫ̀ geède, \v 28 hagedı, “Ayìı dahxà dıı hanì eghàlaı̨da? Amìı hanì neghàhòı̨ɂǫ t'à anet'ı̨?” gıìhdı, dageehke. \p \v 29 Zezì gots'ǫ̀ hadı, “Sı̨ sı t'asìı danaxeehke ha. Ek'èt'à sets'ǫ̀ haahdı nı̨dè, amìı wedahxà eghàlaehdaa sìı naxıts'ǫ̀ haehsı̨ ha. \v 30 John-Baptıst dǫ k'ètaìdzı̨ı̨ sìı amìı dahxà at'ı̨ nǫǫ̀? Yak'e godahxà at'ı̨ hanì-le-ı̨dè dǫ dahxà at'ı̨? Dàahwhǫǫ sìı sedaahdı,” gòhdı. \p \v 31 Eyı ghǫ ełets'ǫ̀ hagedı, “ ‘Yak'e godahxà at'ı̨,’ ts'edı nı̨dè, ‘Dànìghǫ ehkw'ı adı dahwhǫ-le nǫǫ̀?’ gòhdı ha. \v 32 Ekò ‘Dǫ dahxà at'ı̨,’ ts'edı nı̨dè gogha nezı̨ ha nıìle,” ełègeedı. (Dǫ hazǫǫ̀ John-Baptıst nakwenàoɂǫǫ gıìt'ı̨ ne t'à, k'aodèe gots'àgeejı̨.) \p \v 33 Eyıt'à Zezì ts'ǫ̀ hagedı, “John-Baptıst amìı dahxà at'ı̨ı̨ sìı wek'èts'eezǫ-le,” gıìhdı. \p Zezì gots'ǫ̀ hadı, “Hanì-ı̨dè sı̨ sı amìı dahxà dıı hanì eghàlaahdaa sìı naxıts'ǫ̀ haehsı̨ ha-le,” gòhdı. \c 12 \s1 Dèè-k'ègedìı-dǫǫ̀ gıgodıì \p \v 1 Eyı tł'axǫǫ̀ Zezì godı t'à dǫ xè godo, hadı: “Dǫ ı̨łè ededèè k'e jìechots'ıì dehshe ha nèyı̨ı̨la. Kwe t'à yemǫǫ̀ kwı̨į̀ whehtsı̨, jìecho tàtsǫgeèhɂee k'è gòhtsı̨ eyıts'ǫ wegodoo jìechots'ıì wehoedı ha dagòɂǫǫ k'è gòhtsı̨. Eyı haàtłǫǫ hayį̀į̀là tł'axǫǫ̀ dèè-k'ègedìı-dǫǫ̀ gık'e eghàlaeda ha ededèè dǫ ghǫnèyį̀ı̨ɂǫ, eyı tł'axǫǫ̀ nıwà kǫ̀taèhtła. \fig Jìechots'ıì k'è|src="LB00103B.TIF" size="span" ref="12.1" \fig* \v 2 Jìecho dıìdìı agòjà ekò jìecho mǫ̀hdaa yegha nàhtsį̀ gha edecheekeè ı̨łè ededèè ts'ǫ̀ yeèhɂà. \v 3 Hanìkò dǫ dèè k'ègedìı sìı wecheekeè dagıachì, geèht'ı eyıts'ǫ jìecho dę nageèhɂà. \v 4 K'àowo k'achı̨ edecheekeè ı̨łè gots'ǫ̀ nayeèhɂà, hanìkò wekwì nàgı̨ı̨ht'ı xè nezı̨į̀ gıts'ǫ̀ eghàlagı̨ı̨dà-le. \v 5 Eyıt'à k'àowo k'achı̨ edecheekeè eyıì-le gots'ǫ̀ yeèhɂà, hanìkò ełaàgį̀ı̨hwho. K'achı̨ wecheekeè eyıì-le łǫ ekǫ nagoèhɂà, hanìkò mǫ̀hdaa gokwǫ̀ǫyaà-gogį̀į̀là eyıts'ǫ mǫ̀hdaa ełaàgogį̀ı̨hdè. \p \v 6 “Dǫ ı̨łè zǫ gots'ǫ̀ yeehɂà ha whedaà ajà: edeza ghǫneètǫǫ sìı ekǫ yeehɂà ha nıwǫ. Eyıt'à nǫǫde ts'ǫ̀ edeza gots'ǫ̀ yeèhɂà, edets'ǫ̀ hadı, ‘Seza ts'ǫ̀ nezı̨į̀ nageɂa ha ne,’ hadı. \p \v 7 “Hanìkò dèè-k'ègedìı-dǫǫ̀ weza gıaɂı̨ ekò hałègeedı, ‘Dıı k'àowo weza sìı dıı dèè wegha elı̨ ha hǫt'e. Ełaàwets'èhwhı, hanì-ı̨dè wedèè goxı̨ goghaelı̨į̀ ade ha,’ gedı. \v 8 Eyıt'à dagıachì gà ełaàgį̀ı̨hwho, eyı tł'axǫǫ̀ eyı dèè gots'ǫǫ̀ xàgeèhxà. \p \v 9 “Eyıt'à k'àowo dèè-k'ègedìı-dǫǫ̀ gınezı̨-le sìı dàgole ha? K'àowo ekǫ nììtła nı̨dè eyı dǫ ełaàgòhde ha, eyıts'ǫ dèè dǫ eyıì-le ghàyeɂà ha. \v 10 Nǫ̀htsı̨ Nı̨htł'è k'e dıı hanì dek'eèhtł'èe sìı wek'eyaahtı-le nì: \mi \qt ‘Kwekǫ̀-gogehtsı̨ı̨-dǫǫ̀ kwe ɂǫ̀geèhk'aa sìı eyı kwe denahk'e wet'àaɂàa whelı̨.\qt* \v 11 \qt Gots'ǫ̀ K'àowo gogha hanì eghàlaı̨dàa sìı gogha enıìyah dìì,’ dek'eèhtł'è,” Zezì gòhdı.\qt* \p \v 12 K'aodèe gı̨ı̨lı̨ı̨ sìı godı t'à goghǫ godeè-adı gınıedì t'à Zezì dageechı ha gı̨ı̨wǫ. Hanìkò dǫ Zezì k'èè k'egedèe sìı gots'àgeejı̨ t'à t'asagı̨į̀là-le eyıts'ǫ nageèhde. \s1 Pharısee gı̨ı̨lı̨ı̨ sìı Zezì geèhdzà \p \v 13 Eyı tł'axǫǫ̀ Pharısee gı̨ı̨lı̨ı̨ mǫ̀hdaa eyıts'ǫ Herodıan gı̨ı̨lı̨ı̨ mǫ̀hdaa Zezì ts'ǫ̀ gogeèhɂà. Edahxǫ ekǫ-le xàyaı̨htı nı̨dè weyatıì t'à wek'e nìdahots'eeɂà ha gı̨ı̨wǫ. \v 14 Zezì gà nègı̨ı̨de ekò gıts'ǫ̀ hadı, “K'àowo, ehkw'ı zǫ goı̨de wek'èts'eezǫ. Dǫ dàhòt'ı̨ı̨ agı̨ı̨t'ee sìı negha wet'àaɂà-le t'à, dǫ ayìı geèhkw'ǫ ha gı̨ı̨wǫǫ sìı k'ę̀ę̀ goı̨de nıìle, hanìkò Nǫ̀htsı̨ Wenàowoò ghǫ ehkw'ı dǫ hoghàı̨htǫ. K'àowodeè Caesar, sǫǫ̀mba wets'àts'eehdìı sìı asį̀į̀ eyı negha ehkw'ı ne? \v 15 Sǫǫ̀mba wets'àts'eehdì ha hanì-le-ı̨dè hats'ele ha-le?” gıìhdı. \p Hanìkò Zezì eghǫyageeɂàa-dǫǫ̀ agı̨ı̨t'e gok'èezǫ. Eyıt'à gots'ǫ̀ hadı, “Ayìıha seahdzà xè seyatıì t'à sek'e nìdahoahɂà ha dahwhǫ? Satsǫ̀ą degoo weghàıhdà,” gòhdı. \v 16 Satsǫ̀ą degoo gıghàèchì tł'axǫǫ̀, Zezì gots'ǫ̀ hadı, “Amìı wekwì eyıts'ǫ amìı wıızì dek'e wheɂǫ?” gòhdı. \p “K'àowodeè Caesar,” gıìhdı. \p \v 17 Eyıt'à Zezì gots'ǫ̀ hadı, “Hanì-ı̨dè ayìı K'àowodeè wets'ǫ ne sìı weghàahłe, eyıts'ǫ ayìı Nǫ̀htsı̨ wets'ǫ ne sìı Nǫ̀htsı̨ ghàahłe,” gòhdı. \p Hadı t'à sıì gıghàhoelı. \s1 Sadducee gı̨ı̨lı̨ı̨ sìı Zezì geèhdzà \p \v 18 Eyı dzęę̀ k'e Sadducee gı̨ı̨lı̨ı̨ sìı mǫ̀hdaa Zezì ts'àgede. Įdaà nı̨dè dǫ naìdà ha sìı gıgha ehkw'ı-ahodı nıìle. Eyı ghǫ Zezì dageehke ha gı̨ı̨wǫ t'à gıts'àwhede. \v 19 Hagıìhdı, “K'àowo, Moses dıı hanì gogha nàowo enı̨ı̨tł'è: ‘Dǫ wezaa gǫ̀hłı̨-le et'ıì ełaàwı, hanìkò wets'èkeè ı̨łaà eda nı̨dè wechı yets'èkeè nayìchı ha hǫt'e, eyıts'ǫ edı̨ı̨de gha chekoa nììle ha hǫt'e,’ dek'eèhtł'è. \v 20 Ełechı łǫ̀hdı̨ gǫ̀hłı̨ ı̨lè ts'edı. Goı̨de t'akwełǫ̀ǫ̀ ts'èko į̀hchì, hanìkò wezaa gǫ̀hłı̨-le et'ıì ełaı̨wo. \v 21 Eyıt'à wetł'axǫǫ̀ wechı yets'èkeè xè honìdza. Ededı̨ sı wezaa gǫ̀hłı̨-le et'ıì ełaı̨wo, eyıts'ǫ wechı taı t'à wheda eyı sı wexè hagòjà, \v 22 eyıts'ǫ ełechı łǫ̀hdı̨ geet'eè hazǫǫ̀ gıxè hagòjà. Nǫǫde ts'ǫ̀ ts'èko ededı̨ sı ełaı̨wo. \v 23 Eyıt'à dǫ naìdàa dzęę̀ k'e nı̨dè eyı ts'èko ełechı łǫ̀hdı̨ hazǫǫ̀ goxè hǫat'į̀ ne t'à amìı ts'èkeè elı̨ ha?” gedıì Zezì dageehke. \p \v 24 Zezì gots'ǫ̀ hadı, “Nǫ̀htsı̨ Nı̨htł'è eyıts'ǫ Nǫ̀htsı̨ enıìyah t'à wegha dìì-le sìı wek'èahsǫ-le t'à ekǫ-le naxıgha ehkw'ı-ahodı. \v 25 Dǫ naìdàa dzęę̀ k'e nı̨dè ełexè honìgedè ha nıìle, yak'eet'ı̨į̀ lagı̨ı̨t'e ha. \v 26 Dǫ ełaı̨dèe eyıts'ǫ nagìdà ha sìı eyı ghǫ naxıdaıhsį̀: Moses wenı̨htł'è k'e gogho nı kǫ̀ dèk'ǫ̀ǫ wegodıì wek'eyaahtı-le nì? Nǫ̀htsı̨ edeghǫ dıı hadı ı̨lè: ‘Abraham Wenǫ̀htsı̨, Isaac Wenǫ̀htsı̨ eyıts'ǫ Jacob Wenǫ̀htsı̨ aht'e,’ dek'eèhtł'è. \v 27 Eyıt'à dǫ ełaı̨dèe gha Nǫ̀htsı̨ elı̨ nıìle, dǫ geeda gha Nǫ̀htsı̨ elı̨ hǫt'e. Naxı̨ sìı sıì ekǫ-le nànıahdè!” Zezì gòhdı. \s1 Nàowo denahk'e wet'àaɂàa deè \p \v 28 Nǫ̀htsı̨-yatıì-k'èdìı-dǫǫ̀ ı̨łè ekǫ nììtła ekò Zezì Sadducee gı̨ı̨lı̨ı̨ goxè nàyaehtı yıìkw'o. Zezì yatı ehkw'ıı goghàı̨ɂǫ yenıedì ts'ıhɂǫ̀ Zezì ts'ǫ̀ hadı, “Moses wenı̨htł'è gots'ǫ ayìı nàowo denahk'e wet'àaɂà?” yèhdı. \p \v 29 Zezì yets'ǫ̀ hadı, “Dıı nàowo sìı denahk'e wet'àaɂà hǫt'e: ‘Israel got'ı̨į̀, seàhkw'ǫ, gots'ǫ̀ K'àowo Gonǫ̀htsı̨ hǫt'e, ededı̨ sìı ı̨łè zǫ hǫt'e. \v 30 Naxıdzeè hazǫǫ̀ t'à, naxıdą̀ązhį̀ı̨ sı t'à, naxınì eyıts'ǫ naxıt'ı sı t'à Nǫ̀htsı̨ weghǫnıahtǫ ha hǫt'e.’ \v 31 Nàowo wek'èè wheɂǫǫ sìı dıı hanì dek'eèhtł'è: ‘Edeghǫnıahtǫ k'ę̀ę̀ naxèot'ı̨ gıghǫnıahtǫ ha hǫt'e.’ Eyı nàowo nàke sìı denahk'e gogha wet'àaɂà hǫt'e,” yèhdı. \p \v 32 Nǫ̀htsı̨-yatıì-k'èdìı-dǫǫ̀ Zezì ts'ǫ̀ hadı, “K'àowo, ehkw'ı xàyanehtı. Nǫ̀htsı̨ ı̨łè hǫt'e eyıts'ǫ ededı̨ zǫ Nǫ̀htsı̨ hǫt'e. \v 33 Godzeè hazǫǫ̀ t'à, eyıts'ǫ goınì hazǫǫ̀ sı t'à weghǫnets'eètǫǫ, eyıts'ǫ edeghǫnets'eètǫ k'ę̀ę̀ gòet'ı̨ gıghǫnets'eètǫǫ sìı, Nǫ̀htsı̨ t'asìı weghàts'ele eyıts'ǫ wets'ǫ̀ t'asìı k'ets'eehk'ǫ̀ nahk'e wet'àhoòɂà hǫt'e,” yèhdı. \p \v 34 Eyı dǫ wınì gǫǫzǫ xè xàyaı̨htı Zezì yenıedì t'à, yets'ǫ̀ hadı, “Nǫ̀htsı̨ Wenàowoò k'ę̀ę̀ hòɂǫǫ ts'ǫ̀ nıwà-le wheęda,” yèhdı. Dǫ į̀į̀zhagı̨ı̨lı̨į̀ agedle ha gı̨ı̨wǫ-le t'à, ekò gots'ǫ t'asìı ghǫ Zezì dageehke-le agejà. \s1 Chrıst amìı Weza hǫt'e? \p \v 35 Zezì Nǫ̀htsı̨kǫ̀-gocho gà dǫ hoghàehtǫ ekò, gots'ǫ̀ hadı, “Dànìghǫ Nǫ̀htsı̨-yatıì-k'ègedìı-dǫǫ̀ Chrıst, k'àowocho Davıd Weza ne gıìhdı? \v 36 K'àowocho Davıd Yedàyeh Nezı̨ı̨ dahxà dıı hadı ı̨lè: \mi \qt ‘Gots'ǫ̀ K'àowo, sets'ǫ̀ K'àowo ts'ǫ̀ hadı: Amìı nets'ǫ̀ xànegı̨ı̨ɂaa sìı hazǫǫ̀ gıghǫı̨hnè anehłe gots'ǫ̀, nàgòts'ehnèe k'e segà wheęda,’ dek'eèhtł'è.\qt* \m \v 37 Hanì dek'eèhtł'è-ı̨dè, Davıd ‘sets'ǫ̀ K'àowo’ yèhdı nı̨dè dànì t'à yeza elı̨ welì?” Zezì gòhdı. \p Dǫ łǫ Zezì geèhkw'ǫǫ sìı dànì gots'ǫ̀ xàyaı̨htı t'à gınà. \p \v 38 Zezì dǫ hoghàgoehtǫ ekò gots'ǫ̀ hadı, “Nǫ̀htsı̨-yatıì-k'ègedìı-dǫǫ̀ gı̨ı̨lı̨ı̨ sìı hotıì gıxoahdı. Goht'ǫ nedèe wèdaat'ı̨ı̨ t'à kǫ̀ta k'egedè xè dǫ gıts'ǫ̀ nezı̨į̀ naɂaa sìı gıgha nezı̨. \v 39 Eyıts'ǫ ełègehdèe-kǫ̀ goyìı dǫ wet'àaɂàa gha daèhchı̨ whela k'e geèhkw'e eyıts'ǫ nàsı̨ hołè-ı̨dè ı̨daà geèhkw'e ghageewı. \v 40 Ts'èko gıdǫzhıì ełaı̨dèe sìı goghǫ kǫ̀ gìhchı, eyıts'ǫ dǫ goghàgııdà gı̨ı̨wǫ t'à whaà yagehtı. Hanıı dǫ sìı hòtł'ò dagı̨ı̨ɂaà agedle ha hǫt'e,” Zezì gòhdı. \s1 Ts'èko eteèt'ı̨ı̨ sǫǫ̀mba yet'à edaa hazǫǫ̀ nèyı̨ı̨la \p \v 41 Zezì Nǫ̀htsı̨kǫ̀-gocho gha sǫǫ̀mba-tǫǫ̀ yìı sǫǫ̀mba gelee yetadà wheda ekò, dǫ łǫ edesǫǫ̀mbaà deyìı gehdè goghàeda. Dǫ ahxee łǫ sǫǫ̀mba łǫ deyìı gehdè. \v 42 Ts'èko eteèt'ı̨ı̨ wedǫzhıì ełaı̨woo sìı eyı nììtła ekò satsǫ̀ą dek'oo nechà-lea nàke deyìı yìı̨hde. Eyı satsǫ̀ą nàke sìı ı̨łè satsǫ̀ą k'aɂį̀ elı̨ hǫt'e. \p \v 43 Zezì edecheekeè gokayaı̨htı gà gots'ǫ̀ hadı, “Ehkw'ı anaxèehsı̨, eyı ts'èko eteèt'ı̨ı̨ sìı dǫ hazǫǫ̀ nahk'e sǫǫ̀mba deyìı̨hde hǫt'e. \v 44 Dǫ hazǫǫ̀ sǫǫ̀mba łǫ gıts'ǫ sìı weta ts'ǫ mǫ̀hdaa zǫ eyı nègı̨ı̨la, hanìkò eyı ts'èko eteèt'ı̨ı̨ sìı yet'à edaa sǫǫ̀mbaà hazǫǫ̀ deyìı yı̨ı̨wa,” gòhdı. \c 13 \s1 Chrıst jǫ ts'ǫ̀ anade ha nìkw'o nı̨dè ayìı ghàà wek'èhoedzǫ ha \p \v 1 Zezì Nǫ̀htsı̨kǫ̀-gocho gots'ǫǫ̀ naèhtła ekò wecheekeè ı̨łè hayèhdı, “K'àowo, waı̨da! Dıı kǫ̀-gocho k'ǫǫnì wèdaat'ı̨! Kwe dàı̨hcho-so t'à hòèlı̨!” yèhdı. \p \v 2 Zezì yets'ǫ̀ hadı, “Eyı kǫ̀-gocho wèdaat'ı̨ı̨ weghàı̨da nì? Kwe ı̨łè kò ełeka dawhela ha nıìle, hazǫǫ̀ hodàetł'ì ha hǫt'e,” yèhdı. \p \v 3 Zezì shìh Olıvet gòyeh ekǫ wheda xè Nǫ̀htsı̨kǫ̀-gocho ghàeda ekò Peter, James, John eyıts'ǫ Andrew whatsǫǫ̀ gıts'ǫ̀-ède, hagıìhdı, \v 4 “Dàht'e-ı̨dè hagode ha sìı gots'ǫ̀ haı̨dı. Hagode ha nìkw'o nı̨dè ayìı ghàà wek'èts'eezǫ ha?” gıìhdı. \p \v 5 Zezì gots'ǫ̀ hadı: “Hotıì kexoahdı, naxıghǫyagııɂà sǫ̀ǫ̀. \v 6 Dǫ łǫ sıızì t'à-aget'ı̨ xè ‘Chrıst aht'e,’ gedı ha eyıts'ǫ dǫ łǫ ghǫyageeɂà t'à gogha ehkw'ı agedı ha. \v 7 Ełegegǫ ghǫ aàhkw'o ha, hanìkò weghǫ dahjı̨-le. T'akwełǫ̀ǫ̀ eyı hazǫǫ̀ hagode ha hǫt'e, hanìkò ekòet'ıì nǫǫde dzęę̀ k'e nèhòkw'ı ha nıìle. \v 8 Dıı nèk'e dǫ hazǫǫ̀ xàɂaa ełegegǫ ha. Dǫ eyıì-le xàɂaa łǫ gınèk'e dèè hòtł'ò nàgoìdà ha eyıts'ǫ bò whìle agode ha. Eyı hazǫǫ̀ hagode ha sìı ts'èko wezaa gòhłè ha nı̨dè t'akwełǫ̀ǫ̀ wegha eya xèhoìwıı sìı eyı lagode ha hǫt'e. \p \v 9 “Dǫ naxıts'ǫ̀ xànègı̨ı̨ɂaa sìı gıxoahdı. Nàyaetıı-kǫ̀ ts'ǫ̀ anaxegele ha eyıts'ǫ ełègehdèe-kǫ̀ goyìı naxık'egeehkwa ha. Sı̨ sets'ıhɂǫ̀ k'àowocho eyıts'ǫ dèe-ts'ǫ̀-k'àowo gınadąą̀ naxısınìyaetıì anaxegele ha, eyıts'ǫ seghǫ gıts'ǫ̀ goahde ha. \v 10 T'akwełǫ̀ǫ̀ dıı nèk'e dǫ hazǫǫ̀ xàɂaa godı nezı̨ı̨ hoghàgıahtǫ ha. \v 11 Danaxegıachì gà naxıghǫ nàyaetı nı̨dè wekwe-t'ıì ayìı dàahdı ha sìı weghǫ nànıahdè-le. Ekìıyeè k'e nı̨dè yatı naxıghǫ̀t'à ha sìı k'ę̀ę̀ goahde. Naxı̨ xàè naxıyatıì t'à goahde ha nıìle, hanìkò Yedàyeh Nezı̨ı̨ wedahxà goahde ha hǫt'e. \p \v 12 “Ekìıyeè k'e nı̨dè ełechı-t'ıì k'aodèe tł'aàłegìhtè ha, eyıts'ǫ gotà gı̨ı̨lı̨ı̨ sìı edeza hagole ha. Chekoa sìı edèot'ı̨ k'aodèe tł'aàgogììle xè ełaàgogìhdee agogele ha. \v 13 Sı̨ sets'ıhɂǫ̀ dǫ hazǫǫ̀ naxıdzagı̨ı̨hwhǫ ha, hanìkò amìı nǫǫde ts'ǫ̀ Nǫ̀htsı̨ ghǫ wınì nàtsoò adìhwhǫǫ sìı edaxàweetè ha. \p \v 14 “T'asìıłı̨ı̨ wet'à degaı k'è gòɂǫǫ tsį̀gowı ha sìı eyı nàı̨ɂa ha-le kò eyı nàı̨ɂa weahɂį̀ ha. (Amìı eyı yek'eyahtıı sìı yenıedì welì.) Ekìıyeè k'e nèhòı̨wo nı̨dè Judea nèk'e dǫ nàgedèe sìı shìhta ts'ǫ̀ kwı̨gııhdè. \v 15 Eyı dzęę̀ k'e nı̨dè dǫ edekǫ̀ dahmò ka wheda nı̨dè hodàwetła-le eyıts'ǫ wekǫ̀ goyìı t'asìı whelaa sìı neyıìwa gha goyawetła-le. \v 16 Eyıts'ǫ dǫ ededèè k'e eghàlaeda nı̨dè ek'èt'à edeɂeè nıìɂah ha edekǫ̀ nǫǫ̀wetła-le. \v 17 Eyı dzęę̀ k'e nı̨dè ts'èko chekoa xè hotıì geeda-le eyıts'ǫ bebìa t'ògeht'ò agehɂı̨ı̨ sìı, sıì gıxè hoìla ha hǫt'e! \v 18-19 Ekìıyeè k'e kwı̨ahdè nı̨dè dǫ hazǫǫ̀ sıì dagı̨ı̨ɂa ha t'à xo k'e agode ha-le gha yaahtı. Nǫ̀htsı̨ dıı nèè whehtsı̨ gots'ǫ dıı dzęę̀ ts'ǫ̀ dǫ haį̀tł'ò dagı̨ı̨ɂà whìle, eyıts'ǫ k'achı̨ hanagode ha nıìle. \v 20 Nǫ̀htsı̨ eyı hagode ha sìı weghǫnahǫ̀t'eè ayį̀į̀là-le nı̨dè dǫ wı̨ı̨zìı edaxàeda ha nıìle. Hanìkò Nǫ̀htsı̨ dǫ gòį̀hchìı sìı gıgha dzę łǫ-lea adle ha. \v 21 Ekìıyeè k'e dǫ naxıts'ǫ̀ dıı hagedı nı̨dè, ‘Chrıst jǫ wheda!’ hanì-le-ı̨dè ‘Yeè wheda,’ gedı nı̨dè, naxıgha ehkw'ı agııdì-le. \v 22 Dǫ mǫ̀hdaa hogets'ì t'à dıı hagedı ha, ‘Chrıst aht'e,’ hanì-le-ı̨dè ‘Nakwenàoɂǫǫ aht'e,’ hagedı xè enıìyah nechàa hogehtsı̨ ha. Nǫ̀htsı̨ dǫ gòį̀hchìı sìı ghǫdageehnè ha dìì-le nı̨dè eyı dǫ kò ghǫyageeɂà ha hǫt'e. \v 23 Eyıt'à kexoahdı; eyı hagode kwe eyı naxıts'ǫ̀ haehsı̨ı̨ sìı hotıì wenaahdì. \p \v 24 “Ekìıyeè k'e hanì dǫ gıxè hoìla tł'axǫǫ̀-t'ıì sa daaɂa-le agode ha, adzęzah xè togoòtł'ò agode ha, \v 25 eyıts'ǫ whǫ̀ hodàetł'ì xè yat'a hòtł'ò nàgoìdà ha. \p \v 26 “Eyı dzęę̀ k'e Dǫ-wet'àaɂàa-deè enıìyah t'à nàtso xè k'oh k'e nììtła ha, eyıts'ǫ dǫ hazǫǫ̀ geɂį̀ ha. \v 27 Dǫ-wet'àaɂàa-deè edeyak'eet'ı̨į̀ dıı nèk'e hazǫǫ̀ welǫ ts'ǫ̀ gohɂa ha. Nǫ̀htsı̨ dǫ gòį̀hchìı sìı nàgogehtsį̀ ha. \p \v 28 “Jìechots'ıì weghàà dıı hanì hoghànaxeehtǫ: Ts'ı wets'ıhchı̨į̀ dezhì-le at'į̀ xè wets'ǫ ı̨t'ǫ̀ą xàłaekè nı̨dè hòt'a ı̨mbè agode ts'ǫ̀ whaà-le wek'èts'eezǫ hǫt'e. \v 29 Eyı xèht'eè t'asìı hazǫǫ̀ weghǫ goıhdee sìı weghàahda nı̨dè weghàà eyı dzęę̀ wets'ǫ̀ nıwà-le nèhòkw'o hǫt'e wek'èahsǫ ha. \v 30 Ehkw'ı anaxèehsı̨, ekìıyeè k'e dǫ geedaa sìı eyı hazǫǫ̀ hagode kwe ełaàgede ha nıìle. \v 31 Yak'e eyıts'ǫ dèè whìle agode ha hǫt'e, hanìkò seyatıì wı̨ı̨zìı sìı whìle ade ha nıìle. \s1 Ayìı dzęę̀ k'e agode ha sìı wek'èhoedzǫ nıìle \p \v 32 “Dǫ wı̨ı̨zìı ayìı dzęę̀ k'e agode ha sìı yek'èezǫ nıìle, yak'eet'ı̨į̀ kò gık'èezǫ nıìle, eyıts'ǫ Nǫ̀htsı̨ Weza ededı̨ kò yek'èezǫ nıìle, Gotà ededı̨ zǫ yek'èezǫ hǫt'e. \v 33 Eyıt'à edexoahdı xè sınìahkw'e! Ayìı dzęę̀ k'e hagode ha sìı wek'èahsǫ nıìle. \v 34 Dıı godı lagode ha: Dǫ ahxee t'asį̀ı̨ gǫǫwà ts'ǫ̀ kǫ̀taetła ha t'à edecheekeè t'asìı hazǫǫ̀ ts'ǫ̀ k'àhogedè agǫǫ̀là eyıts'ǫ gıtaàt'eè la goghàı̨ɂǫ. Eyıts'ǫ detła kwe enìı̨tǫ-k'èdìı-dǫǫ̀ ts'ǫ̀ hadı, ‘Hotıì kexoı̨hdı,’ yèhdı. \p \v 35 “Eyıt'à kexoahdı! Ayìı dzęę̀ k'e kǫ̀ ts'ǫ̀ k'àowo nǫ̀ǫtła ha sìı wek'èahsǫ nıìle. Xèhts'ǫ̀ nǫ̀ǫtła ha tahkò, totanı tahkò hanì-le-ı̨dè k'omǫǫ̀dǫǫ̀ et'ıì nììtła ha tahkò. \v 36 Hǫtsaa nììtła nı̨dè wheahte welè sǫ̀ǫ̀. \v 37 Naxıts'ǫ̀ dàehsı̨ı̨ sìı dǫ hazǫǫ̀ sı ts'ǫ̀ haehsı̨ hǫt'e, ‘Kexoahdı!’ ” gòhdıì goxè godo. \c 14 \s1 Ts'èko Zezì k'e yìk'eetł'òo ayį̀į̀là \p \v 1 Dzędeè Passover gha nàsı̨ hołè ts'ǫ̀ nàke dzęę̀ whìle agòjà. Eyı dzędeè k'e łèt'èa dę łèt'è ghǫ shègezhe hǫt'e. Yahtıı-gha-k'aodèe eyıts'ǫ Nǫ̀htsı̨-yatıì-k'ègedìı-dǫǫ̀ Zezì ełaàgııhwhı ha gı̨ı̨wǫ t'à, dànì dǫ naàhtǫ dageechı ha sìı kak'egeet'į̀. \v 2 Hanìkò ełets'ǫ̀ hagedı, “Dzędeè Passover ekìıyeè k'e ats'ııle-le. Hats'ı̨ı̨là nı̨dè dǫ xè nıdahoìwı ha sǫnı,” gedı. \p \v 3 Ekìıyeè k'e kǫ̀ta Bethany Zezì Sımon wekǫ̀ wheda. (Sımon gokwǫ̀ tàda t'à eyaı̨lè.) Ekǫ ts'èko kwetǫą yìı yìk'eetł'òo dètìı k'ehtı̨ xè Zezì ladà k'e shètı̨ ts'ǫ̀ èhtła. Kwetǫą nàyı̨ı̨zhì gà yìk'eetł'òo yekwì k'eį̀htł'ı. \p \v 4 Hanìkò dǫ mǫ̀hdaa eyı geèhkw'ee sìı gıgha nezı̨-le t'à, ełets'ǫ̀ hagedı, “Ayìıha dıı yìk'eetł'òo t'asìı kaà-le nałayeehtł'ì? \v 5 Eyı yìk'eetł'òo sìı ı̨łè xo eghàlats'ı̨ı̨dà xètłǫ elı̨ hǫt'e. Sǫǫ̀mba łǫ k'èxa weghǫ nàedì gà dǫ-teèt'ı̨ı̨ ghàyele ha ı̨lè,” gedı. Eyıt'à yatı nàtsoo t'à eyı ts'èko ts'ǫ̀ sǫagedı. \p \v 6 Zezì gots'ǫ̀ hadı, “Whatsǫǫ̀ awet'į̀. Ayìıha dıı ts'èko ts'ǫ̀ sǫahdı? Segha t'asìı nezı̨ı̨ hayį̀į̀là hǫt'e. \v 7 Dǫ eteèt'ı̨ı̨ sìı t'aats'ǫǫ̀ naxıxè geeda ha hǫt'e, eyıts'ǫ t'alàa-sìı k'e gıts'àahdı ha dìì-le, hanìkò sı̨ sìı t'aats'ǫǫ̀ naxıxè whıhda ha nıìle. \v 8 Ayìı segha hayele ha dìì-le sìı hayį̀į̀là hǫt'e. Dıı yìk'eetł'òo sezhį̀į̀ k'e nałayeèhtł'ıı sìı sekw'ǫǫ̀ nìtį̀ı̨ dzęę̀ daà ayı̨į̀là hǫt'e. \v 9 Ehkw'ı anaxèehsı̨, edı̨į̀ nèk'e segodıì nezı̨ı̨ t'à ełexè gogedoo sìı dıı ts'èko segha ayìı dàyį̀į̀làa sìı weghǫ ełexè gogedo ha hǫt'e. Ayìı dàyį̀į̀làa sìı dǫ gınadì ha hǫt'e,” gòhdı. \p \v 10 Eyı tł'axǫǫ̀ wecheekeè hoònǫ-daats'ǫ̀-nàke gots'ǫ ı̨łè, Zhıdàà-Iscarıyot wìyeh, Zezì yahtıı-gha-k'aodèe tł'aàyehtè ha nıwǫ t'à gots'ǫ̀ èhtła. \v 11 K'aodèe eyı ghǫ gıìkw'o ekò sıì gınà t'à gıts'ǫ̀ hadı, “Sǫǫ̀mba łǫ nets'àts'eehdì ha,” gıìhdı. Eyıt'à dànì Zezì k'aodèe gotł'aàyehtè ha sìı gha naèhɂı̨. \s1 Zezì edecheekeè xè nǫǫde shètı̨ \p \v 12 Passover dzęę̀ xèhǫǫ̀wo ekò (eyı dzęę̀ k'e taàt'eè yahtıı, Passover gha, sahzǫ̀ą Nǫ̀htsı̨ ts'ǫ̀ gık'eehk'ǫ̀), Zezì wecheekeè dageehke, hagedı, “Edı̨į̀ nàsı̨ Passover ghǫ shèı̨tı̨ ha? Negha sıìgots'ele ha neewǫ nì?” gıìhdı. \p \v 13 Zezì edecheekeè nàke gots'ǫ̀ hadı, “Jerusalem ts'ǫ̀ łaahtłe, ekǫ dǫ kwetǫ t'à tı naehtı̨ naxınìhdǫǫ̀ etła ha. Wek'èè-t'ıì aahde. \v 14 Kǫ̀ goyaèhtła nı̨dè dǫ wekǫ̀ agǫ̀ht'ee sìı wets'ǫ̀ dıı haahdı, ‘Gots'ǫ̀ K'àowo nets'ǫ̀ hadı: Edı̨į̀ shèts'ezhe gha gòɂǫ? Secheekeè gıxè nàsı̨ Passover ghǫ shètı̨ ha dehwhǫ,’ wèahdı. \v 15 Eyı dǫ dahkǫ̀ gǫchàa gòɂǫǫ ekǫ t'asìı hazǫǫ̀ ts'atà whelaa sìı ts'ǫ̀ naxeewa ha. Ekǫ shèts'ezhe gha sıìgoahłe,” Zezì gòhdı. \p \v 16 Eyıt'à wecheekeè nàke Jerusalem ts'ǫ̀ łegeèhtła, Zezì dàgòhdıı sìı hotıì wek'ę̀ę̀ hagòjà. Eyıt'à Passover gha nàsı̨ sınìhogį̀ı̨ɂǫ. \p \v 17 Xèhts'ǫ̀ agòjà ekò Zezì edecheekeè hoònǫ-daats'ǫ̀-nàke xè eyı nììtła. \v 18 Ladà k'e shègezhe ekò, Zezì hagòhdı, “Ehkw'ı anaxèehsı̨, dǫ ı̨łè naxıta whedaa sìı k'aodèe tł'aàsìhtè ha; naxıta dǫ ı̨łè sexè shètı̨ı̨ sìı eyı hǫt'e,” gòhdı. \p \v 19 Wecheekeè sıì gıgha dìì, ełek'èdaà Zezì ts'ǫ̀ hagedı, “Sı̨ asį̀ı̨dı-le nì?” gıìhdı. \p \v 20 Zezì hagòhdı, “Secheekeè hoònǫ-daats'ǫ̀-nàke gots'ǫ ı̨łè hǫt'e. Amìı sexè kw'àyį̀ą yìı łèt'è tenahtsoo sìı eyı hǫt'e. \v 21 Hotıì Nǫ̀htsı̨ Nı̨htł'è k'e dànì dek'eèhtł'è k'ę̀ę̀ Dǫ-wet'àaɂàa-deè ełaàwı ha hǫt'e, hanìkò amìı k'aodèe gotł'aàyehtè ha sìı wegha hoìla nechà ha hǫt'e. Eyı dǫ wegǫ̀hłı̨-le nı̨dè denahk'e wegha nezı̨ ha ı̨lè,” gòhdı. \p \v 22 Shègezhe ekò Zezì łèt'è neyıìchı gà yek'eèyaı̨htı. Eyı tł'axǫǫ̀ łèt'è tàyı̨ı̨zhì, edecheekeè goghàyı̨ı̨dì, hadı, “Dıı łèt'è ààhchı, weghǫ shèahzhe. Dıı sezhį̀į̀ hǫt'e,” hadı. \p \v 23 Eyı tł'axǫǫ̀ lıbò neyı̨į̀hgè gà yek'eèyaı̨htı eyıts'ǫ k'achı̨ edecheekeè goghàyį̀ı̨hgè gà wets'ǫ gıadǫ. \p \v 24 Eyıts'ǫ gots'ǫ̀ hadı, “Dıı sedoò hǫt'e sìı wet'à nakenahòdlı̨ hǫt'e. Dǫ łǫ gha sedoò xàı̨tł'ı,” gòhdı. \v 25 “Ehkw'ı anaxèehsı̨, dıı jìetì k'achı̨ naxıxè nahdǫ ha-le. Nǫ̀htsı̨ Wenàowoò k'ę̀ę̀ hòɂǫǫ wexèhǫǫ̀wo nı̨dè k'achı̨ naxıxè jìetì wegòò ehdǫ ha,” gòhdı. \p \v 26 Shı̨ gıajı̨ tł'axǫǫ̀ shìh Olıvet gòyeh ts'ǫ̀ xàgeède. \fig Shìh Olıvet gòyeh|src="HK059E.tif" size="span" ref="14.26" \fig* \s1 Peter Zezì k'èezǫ-le hadı ha \p \v 27 Ekǫ geèhkw'e ekò Zezì gots'ǫ̀ hadı, “Naxı̨ hazǫǫ̀ sets'ǫǫ̀ kwı̨ahdè ha. Dànì dek'eèhtł'èe sìı wek'ę̀ę̀ agode ha: \mi \qt ‘Sahzǫ̀ą-k'èdìı-dǫǫ̀ nàweehtł'ì ha eyıts'ǫ sahzǫ̀ą hazǫǫ̀ ehkègehɂà ha,’\qt* dek'eèhtł'è. \m \v 28 Hanìkò naìhdà tł'axǫǫ̀ nı̨dè naxınakweè Galılee nèk'e ts'ǫ̀ ahde ha,” gòhdı. \p \v 29 Peter yets'ǫ̀ hadı, “Dǫ hazǫǫ̀ nets'ǫǫ̀ kwı̨geèhde kò sı̨ hahde ha nıìle,” yèhdı. \p \v 30 Zezì yets'ǫ̀ hadı, “Ehkw'ı anèehsı̨, dıı toò et'ıì k'àba nàekeè ezeh kwe, taà-eht'aà sek'èı̨zǫ-le nı̨ı̨dı ha hǫt'e,” yèhdı. \p \v 31 Hanìkò Peter yets'ǫ̀ hadı, “Nexè ełaehwhı ha nǫǫ̀ kò, nek'èehsǫ-le dehsı̨ hǫı̨lı̨ ha nıìle,” yèhdı. Wecheekeè hazǫǫ̀, ededı̨ sı, hagedı. \s1 Zezì wegha dìì xè Nǫ̀htsı̨ ts'ǫ̀ yahtı \p \v 32 Eyı tł'axǫǫ̀ Gethsemana gòyeh ts'ǫ̀ geède. Zezì gots'ǫ̀ hadı, “Jǫ naahɂı̨. Yahdaà nèehtła gà yahtı ha,” gòhdı. \v 33 Peter, James eyıts'ǫ John edexè goòwa. Sıì wegha dìì agòjà, \v 34 hagòhdı, “Sıì segha dìì t'à, ełaehwhı ha lanì. Jǫ sedaahkw'e xè kexoahdı,” gòhdı. \p \v 35-36 Įdaà gǫǫwà-lea nììtła, dèè k'e nàgòı̨hgè xè yahtıì hadı, “Abà, Setà, t'asìı negha dìì gǫ̀hłı̨-le. Dıı wet'à dàıhɂaa sìı sets'ǫǫ̀ anele. Hanìkò sınì k'ę̀ę̀ welè-le; nınì k'ę̀ę̀ welè,” Zezì hadıì yaı̨htı. \p \v 37 Yaı̨htı tł'axǫǫ̀ edecheekeè taı goghǫ nǫ̀ǫtła ekò geète nǫǫ̀. Peter ts'ǫ̀ hadı, “Sımon, wheętı̨ nǫǫ̀. Įłè sadzeè kò sexè ts'ıgoı̨dì ha dìì nì? \v 38 Hołı̨ı̨ naxıdaèht'è ch'à edexoahdı xè yaahtı, hanì-ı̨dè hołı̨ı̨ naxıdaèht'è ha-le. Naxıts'ǫ ı̨nì ehkw'ı anıwǫ, hanìkò wek'ę̀ę̀ aahda ha wèhoedı-le,” gòhdı. \p \v 39 Zezì k'achı̨ yahtı ha ekǫ naèhtła, yatı eyı-t'ıì t'à yaı̨htı. \v 40 Edecheekeè goghǫ nǫ̀ǫtła ekò sıì begeèxı̨ t'à k'achı̨ gete nǫǫ̀. Zezì ts'ǫ̀ agııdì whìle. \p \v 41 Eyı tł'axǫǫ̀ taà-eht'aà decheekeè gots'ǫ̀ naèhtła, hagòhdı, “Įłaà wheahte nì aaht'e? Hòt'a! Dǫ-wet'àaɂàa-deè hołı̨ı̨-hogehtsı̨ı̨-dǫǫ̀ tł'aàgıhtè ha nìhǫǫwo. \v 42 Nıàhdè, nats'ııdè. Amìı hołı̨ı̨-hogehtsı̨ı̨-dǫǫ̀ ghàsìhtè ha sìı jǫ nììtła,” Zezì gòhdı. \s1 Zezì gį̀į̀hchì \p \v 43 Įłaà Zezì edecheekeè gots'ǫ̀ gode et'ıì wecheekeè hoònǫ-daats'ǫ̀-nàke gots'ǫ ı̨łè, Zhıdàà wìyeh, eyı nììtła. Dǫ łǫ behcho eyıts'ǫ dechı̨ k'egele xè wexè eyı nègı̨ı̨de. Yahtıı-gha-k'aodèe, Nǫ̀htsı̨-yatıì-k'ègedìı-dǫǫ̀ eyıts'ǫ ǫhdah gı̨ı̨lı̨ı̨ sìı dǫ ekǫ ts'ǫ̀ gogı̨ı̨hɂà. \p \v 44 Zhıdàà, Zezì k'aodèe gotł'aàyehtè ha sìı, dǫ yexè aget'ı̨ı̨ ts'ǫ̀ dıı hadı ı̨lè, “Dǫ wehts'į̀ı̨ sìı eyı wèahchı. Eghǫǫ-dǫǫ̀, k'aodèe ts'ǫ̀ geechıì agıahłe,” gòhdı ı̨lè. \v 45 Zhıdàà ekòet'ıì Zezì ts'ǫ̀ èhtła gà yets'ǫ̀ hadı, “K'àowo!” yèhdı gà yı̨ı̨ts'į̀. \v 46 Eyıt'à dǫ Zezì negıìchì. \v 47 Eyı hagòjà ekò Zezì wecheekeè ı̨łè behcho xàechì gà yahtıı-wet'àaɂàa-deè wecheekeè ı̨łè yedzeèbàa dachı̨ı̨hwho. \p \v 48 Eyı tł'axǫǫ̀ Zezì dǫ hazǫǫ̀ ts'ǫ̀ hadı, “Ayìıha behcho eyıts'ǫ dechı̨ sets'ǫ̀ k'eahłe? Ełets'egǫ gha aht'ı̨ dahwhǫ nì? \v 49 Dzę taàt'eè Nǫ̀htsı̨kǫ̀-gocho gà dǫ hoghàehtǫ ı̨lè, hanìkò sèahchì-le ı̨lè. Nǫ̀htsı̨ Nı̨htł'è k'ę̀ę̀ agode ha t'à, dıı hagode ha t'ıį̀t'e,” gòhdı. \v 50 Hadı tł'axǫǫ̀ wecheekeè hazǫǫ̀ gıts'ǫǫ̀ natı̨mǫgeèhde xè kwı̨geèhde. \p \v 51 Cheko ı̨łè ɂeh nedèe zǫ t'à-at'ı̨ı̨ sìı Zezì k'èè èhtła. Dǫ eyı cheko dagıachì ekò, \v 52 edeɂeè ı̨dè aèhchì ayį̀į̀là gà ı̨ht'edę kwı̨èhsa. \s1 Zezì weghǫ nàyaetı \p \v 53 Dǫ Zezì dagıachìı sìı yahtıı-wet'àaɂàa-deè wekǫ̀ ts'ǫ̀ geèhchì. Yahtıı-gha-k'aodèe, ǫhdah gı̨ı̨lı̨ı̨, eyıts'ǫ Nǫ̀htsı̨-yatıì-k'ègedìı-dǫǫ̀ ekǫ ełègehde. \v 54 Peter ı̨dè sìghaı̨waà gok'èè etłe, yahtıı-wet'àaɂàa-deè wekǫ̀ gà kwekwı̨į̀ nawheɂa ts'ǫ̀ gok'èè nììtła. Goyaèhtła gà enìı̨tǫ-k'ègedìı-dǫǫ̀ gogà dèhkwà xè naìgwı. \p \v 55 Yahtıı-gha-k'aodèe eyıts'ǫ k'aodèe yàgı̨ı̨lı̨ı̨ hazǫǫ̀ Zezì ełaàgehwhı ha gı̨ı̨wǫ. T'asìıjıı t'à Zezì k'e nìdahogeeɂà ha dǫ dageehke, hanìkò t'asìı t'à yek'e nìdahogeeɂà ha sìı gogį̀į̀hɂǫ-le. \v 56 Dǫ łǫ hogets'ì t'à gık'e nìdahòı̨ɂǫ, hanìkò weghǫ ełek'ę̀ę̀ agedı-le. \p \v 57 Eyı tł'axǫǫ̀ dǫ mǫ̀hdaa negı̨į̀de gà weghǫ hogets'ì, dıı hagedı: \v 58 “Eyı dǫ dıı hadı wets'ıìkw'o, ‘Nǫ̀htsı̨kǫ̀-gocho dǫ yehtsı̨ı̨ sìı wedıhohtsı̨ ha eyıts'ǫ taı dzęę̀ k'ehǫǫwo nı̨dè k'achı̨ ı̨łè dǫ yèhtsı̨-le sìı nahtsı̨ ha,’ hadı ı̨lè,” dǫ nàke hagedı. \v 59 Hanìkò eyı dǫ sı weghǫ ełek'ę̀ę̀ agedı-le. \p \v 60 Eyıt'à yahtıı-wet'àaɂàa-deè gonadąą̀ nıìtła gà Zezì ts'ǫ̀ hadı, “Dǫ neghǫ dàgedıı sìı wek'e xàyaı̨htı ha-le nì? Dǫ ayìı ghǫ nek'e nìdahogeeɂàa sìı weghǫ dàı̨dı ha?” yèhdı. \v 61 Hanìkò Zezì xàyaı̨htı-le. Eyıt'à yahtıı-wet'àaɂàa-deè k'achı̨ hayèhdı, “Nǫ̀htsı̨ Weza, Chrıst anet'e nì?” yèhdı. \p \v 62 Zezì yets'ǫ̀ hadı, “Eyı aht'e. Įdaà nı̨dè Dǫ-wet'àaɂàa-deè Nǫ̀htsı̨ t'asìı wegha dìì-le sìı gà nàgòts'ehnèe wheda weahɂį̀ ha. Įdòo yak'e gots'ǫ k'oh xè nììtła ha,” yèhdı. \p \v 63 Hadı t'à yahtıı-wet'àaɂàa-deè sıì wek'èch'a t'à edeɂeè tàı̨hdlà gà dǫ gots'ǫ̀ hadı, “Hòt'a k'achı̨ dǫ gık'e nìdahogeeɂà-le kò. \v 64 Goxı̨ xàè Nǫ̀htsı̨ k'èch'a xàyaı̨htıı sìı wets'ıìhkw'o ne. Dànì wesınìyaahtı ha?” gòhdı. \p “Dàdı k'èxa ełaàwı ha,” gedı, hazǫǫ̀ gısınìyaı̨htı. \v 65 Eyıt'à dǫ mǫ̀hdaa gık'e geezè, eyıts'ǫ wedaà k'e ehtł'ı̨ ełègeèzà gà nàgeeht'ı, gıts'ǫ̀ hadı, “Nakwenàoɂǫǫ lanì gots'ǫ̀ goı̨de!” gıìhdı. Eyı tł'axǫǫ̀ enìı̨tǫ-k'èdìı-dǫǫ̀ nıgıìchì gà gıkwǫ̀ǫyaà-gı̨į̀là. \s1 Peter Zezì k'èezǫ-le hadı \p \v 66 Ekìıyeè k'e Peter eyı kǫ̀-gocho gà mǫ̀ht'a wheda ekò t'eekoa eyı eghàlaedaa sìı yexa èhtła. \v 67 Peter naìgwı yaɂı̨ ekò nezı̨į̀ yeghàı̨dà gà hadı, “Nı̨ sı Nazareth got'ı̨į̀ Zezì xè anet'ı̨ ı̨lè,” yèhdı. \p \v 68 Hanìkò Peter yets'ǫ̀ hadı, “Į̀le, sı̨ aht'ı̨ nıìle. Ayìı ghǫ goı̨de aı̨dıı sìı wek'èehsǫ-le,” yèhdı. Eyı tł'axǫǫ̀ xàgoòɂàa k'è gà nììtła. \p \v 69 K'achı̨ t'eekoa ekǫ yaɂı̨ t'à dǫ eyı nàgeèhzaa sìı gots'ǫ̀ hadı, “Dıı dǫ, Zezì wecheekeè goxè at'ı̨ ı̨lè,” gòhdı. \v 70 K'achı̨ hadı, “Į̀le, gıxè aht'ı̨ nıìle!” yèhdı. \p Whaà-lea tł'axǫǫ̀ dǫ mǫ̀hdaa Peter gà nàgeèhzaa sìı gıts'ǫ̀ hadı, “Ehkw'ı t'à, Galılee got'ı̨į̀ anet'e t'à wecheekeè ı̨łè anet'e ne,” gıìhdı. \p \v 71 Yatı nàtsoo t'à hadı, “Ehkw'ı aehsı̨-le nı̨dè wek'èxa segha hoìla welè. Eyı dǫ weghǫ goahdee sìı wek'èehsǫ nıìle!” gòhdı. \p \v 72 Hadı ts'ǫ̀et'ıì k'àba nàekeè whezeh. Hanì et'ıì Peter, Zezì dàyèhdı ı̨lèe sìı yenadì. “K'àba nàekeè ezeh kwe, taà-eht'aà sek'èı̨zǫ-le nı̨ı̨dı ha,” yèhdı ı̨lè. Peter sıì wegha dìì agòjà t'à sıì ededzeè t'à ı̨tsè. \c 15 \s1 Zezì k'àowo Pılate nadąą̀ nàwo \p \v 1 K'omǫǫ̀dǫǫ̀ et'ıì yahtıı-gha-k'aodèe, ǫhdah gı̨ı̨lı̨ı̨, Nǫ̀htsı̨-yatıì-k'ègedìı-dǫǫ̀ eyıts'ǫ dǫ hazǫǫ̀ łą̀ą nègı̨ı̨dee sìı Zezì sınìyagı̨ı̨htı. Wılà ełeetł'ı̨į̀ agı̨į̀là tł'axǫǫ̀ ekǫ gots'ǫǫ̀ nageèhchì gà k'àowo Pılate tł'aàgį̀ı̨htı̨. \p \v 2 K'àowo Pılate dayeehke, hayèhdı, “Israel got'ı̨į̀ gha k'àowocho anet'e nì?” Zezì yets'ǫ̀ hadı, “Hęɂę, dàı̨dıı sìı k'ę̀ę̀ hǫt'e,” yèhdı. \p \v 3 Yahtıı-gha-k'aodèe gı̨ı̨lı̨ı̨ sìı t'asìı łǫ gık'e nìdahogį̀ı̨hɂǫ. \v 4 Eyıt'à k'àowo Pılate k'achı̨ dayeehke, “Edegha xàyaąhtı ha-le nì? T'asìı łǫ nek'e nìdahogį̀ı̨hɂǫǫ sìı wenı̨ı̨dì sǫnaà,” yèhdı. \p \v 5 Hanìkò Zezì xàyaı̨htı-le t'à k'àowo Pılate wegha enıìyah dìì. \p \v 6 Dzędeè Passover k'e nı̨dè dèe-ts'ǫ̀-k'àowo gınàowoò k'ę̀ę̀ dǫ ı̨łè wedaètǫǫ sìı dǫ ts'ǫ̀ xàetła ayehɂį̀. Amìı ayele ha sìı dǫ hazǫǫ̀ ededı̨ dǫ gìhchıì agohɂı̨. \v 7 Ekìıyeè k'e dǫjıı Barabas wìyeh wedaànìı̨tǫ ı̨lè. Eyı dǫ sìı dèe-ts'ǫ̀-k'àowo ts'ǫ̀ ełegegǫ goxè aet'į̀ t'à dǫ ełaı̨hdè ı̨lè. \v 8 Dǫ hazǫǫ̀ k'àowo Pılate ts'ǫ̀ geède gà ı̨nę̀ę gogha ayìı dàyį̀į̀là ı̨lèe sìı gogha haąle gıìhdı. \p \v 9 Eyıt'à k'àowo Pılate gots'ǫ̀ hadı, “Israel got'ı̨į̀ gha k'àowocho naxıts'ǫ̀ xàetłaà awehłe ha seahwhǫ nì?” gòhdı. \v 10 Yahtıı-gha-k'aodèe gı̨ı̨lı̨ı̨ sìı Zezì ghǫ ts'ohogeedı gok'èezǫ ts'ıhɂǫ̀ adı. \v 11 Hanìkò yahtıı-gha-k'aodèe sìı k'àowo Pılate, Barabas gots'ǫ̀ xàetłaà ayele ha gı̨ı̨wǫ t'à dǫ hazǫǫ̀ nìdahogı̨į̀hdè agogį̀į̀là. \p \v 12 K'àowo Pılate dagoehke, “Ekò dıı dǫ Israel got'ı̨į̀ gha k'àowocho wèahdıı sìı, dàwehłe ha?” gòhdı. \p \v 13 Dǫ hazǫǫ̀ gezeh, hagedı, “Dechı̨et'aa k'e wedeàhtsò!” gedıì yagìzeh. \p \v 14 K'àowo Pılate gots'ǫ̀ hadı, “Ayìı gha? Ayìı hoìla hòèhtsı̨ k'èxa?” gòhdı. \p Hanìkò k'èdaà hòtł'ò yagìzeh, hagedı, “Dechı̨et'aa k'e wedeàhtsò!” gıìhdı. \p \v 15 K'àowo Pılate dǫ hazǫǫ̀ gınì k'ę̀ę̀ ha nıwǫ t'à Barabas gots'ǫ̀ xàèhtłaà ayı̨į̀là. Zezì nàgı̨ı̨hkwaà ayı̨į̀là tł'axǫǫ̀ dechı̨et'aa k'e wedıìtsò ha eghǫǫ-dǫǫ̀ gotł'aàyį̀ı̨htı̨. \s1 Eghǫǫ-dǫǫ̀ Zezì k'adageedè \p \v 16 Zezì k'àowo Pılate wekǫ̀ gocho (Praetorıum gòyeh) ts'ǫ̀ geèhchì, ekǫ eghǫǫ-dǫǫ̀ łǫ eyı nègı̨ı̨de agogį̀į̀là. \v 17 K'àowochoɂeè dek'o-dezǫǫ yìı gį̀ı̨htı̨ gà ı̨chį̀ghoò degeètł'ı̨ t'à kwìt'ıì gèhtsı̨ı̨ sìı Zezì wekwì k'e nègeèchì. \v 18 Eyıts'ǫ gezeh xè hagıìhdı, “Israel got'ı̨į̀ gha k'àowocho weghàsǫts'eedı!” gedıì yagìzeh. \v 19 K'àowocho wetèh t'à wekwì k'e nàgeehtł'ì, k'èdaà wekwì nàgeehtł'ì eyıts'ǫ gık'e geezè. Wets'ǫ̀ nàgògehge gà gıghàsǫedı laget'ı̨. \v 20 Hanì gık'alaı̨dè tł'axǫǫ̀ k'àowochoɂeè dek'o-dezǫǫ yìı xàgı̨ı̨htı̨ gà wegoht'ǫǫ̀ yìı nagı̨ı̨htı̨. Eyı tł'axǫǫ̀ dechı̨et'aa k'e wedıìtsò ha ts'ǫ̀ geèhchì. \s1 Zezì dechı̨et'aa k'e wedıìtsò \p \v 21 Ekò k'e kǫ̀ta Cyrene gots'ǫ dǫ ı̨łè goghaetła, Sımon wìyeh (Alexander eyıts'ǫ Rufus gıtà). Eyı dǫ Jerusalem ts'ǫ̀ èhtła ı̨lè, hanìkò eghǫǫ-dǫǫ̀ Zezì gha dechı̨et'aa naetı̨į̀ agį̀į̀là. \v 22 Eyı tł'axǫǫ̀ Zezì Golgotha gòyeh ts'ǫ̀ geèhchì. (Golgotha gedıı sìı “dǫ kwìkw'ǫǫ̀ k'è” gedıì-agedı.) \v 23 Jìetì eyıts'ǫ nàèdı “myrrh” wexè ełeta Zezì ghàgı̨ı̨dì, hanìkò yets'è ha nıwǫ-le. \v 24 Eyı tł'axǫǫ̀ eghǫǫ-dǫǫ̀ dechı̨et'aa k'e dexegı̨į̀htsò. Wegoht'ǫǫ̀ ełetaàgeelè gha ekw'ǫą k'egehdè. \p \v 25 K'omǫǫ̀dǫǫ̀ łǫǫ̀tǫ nìı̨ɂǫ ekìıyeè Zezì dechı̨et'aa k'e dexegı̨į̀htsò. \v 26 Ayìı t'à gık'e nìdahogį̀ı̨ɂǫǫ sìı dek'enègı̨ı̨tł'è; dıı hanì dek'eèhtł'è: Israel got'ı̨į̀ gha K'àowocho. \v 27-28 Dǫjıı nàke weghǫhk'eè dexegı̨į̀htsò. \v 29 Dǫ gıxanageedèe sìı yatıjıı t'à gık'adaedè xè gıts'ǫ̀ nòkwìgeeye, hagedı, “Nǫ̀htsı̨kǫ̀-gocho wedıhoı̨htsı̨ ha eyıts'ǫ taı dzęę̀ t'à nagoı̨htsı̨ ha, nı̨ı̨dı ı̨lè. \v 30 Hot'eè dechı̨et'aa k'e ts'ǫ hodàı̨tła gà edaxàdı̨ı̨tè!” gıìhdı. \p \v 31 Eyı xèht'eè yahtıı-gha-k'aodèe eyıts'ǫ Nǫ̀htsı̨-yatıì-k'ègedìı-dǫǫ̀ gık'adaedè, ełets'ǫ̀ hagedı, “Dǫ eyıì-le edaxàwhela, hanìkò edaxàdeetè ha dìì! \v 32 Dıı Chrıst aht'e edèhdıı sìı Israel got'ı̨į̀ gha k'àowocho ehłı̨ hadı ne! Dechı̨et'aa k'e ts'ǫ hodàèhtła nı̨dè gogha ehkw'ı adı ha,” gedı. Dǫjıı nàke weghǫhk'eè gıdıìtsòo sìı, ededı̨ sı, gık'adaedè. \s1 Zezì ełaı̨wo \p \v 33 Dzętanı nìı̨ɂǫ ekò taı sadzeè ts'ǫ̀ eyı nèk'e hazǫǫ̀ ts'ǫ̀ togoòtł'ò agòjà. \v 34 Taı nìı̨ɂǫ ekìıyeè Zezì hòtł'ò whezeh, hadı, “Eloı, Eloı, lama sabahtanı?” (“Eloı, Eloı, lama sabahtanı?” gedı nı̨dè “Senǫ̀htsı̨, Senǫ̀htsı̨, ayìıha sets'ǫǫ̀ anejà?” gedıì-agedı.) \p \v 35 Dǫ mǫ̀hdaa eyı nàgeèhzaa sìı gıìkw'o ekò hagedı, “Nakwenàoɂǫǫ Elıjah hayahtıì adı,” gedı. \p \v 36 Dǫ ı̨łè ekǫ tı̨mǫèhza, ehtł'ı̨ lanıı jìetì dı̨ı̨ts'aa ta nawhehtsoò ayį̀į̀là, dechı̨ nedèe welǫ wexeetł'ı̨į̀ ayı̨į̀là gà Zezì wewà k'e ayehɂı̨. Hadı, “Hòt'a whatsǫǫ̀ awet'è. Weghàts'ııdà, asį̀į̀ Elıjah edaxàyehtè ha lì,” hadı. \p \v 37 Zezì hòtł'ò whezeh tł'axǫǫ̀ nǫǫde xàèhjı. \p \v 38 Ekìıyeè k'e Nǫ̀htsı̨kǫ̀-gocho goyìı enìı̨t'ı nedèe ı̨dòo gots'ǫ ı̨zhıì ts'ǫ̀ tanı łats'ı̨ı̨dla. \v 39 Eghǫǫ-dǫǫ̀ gha k'àowo Zezì gà nàwoo sìı ezeh yıìkw'o xè dànì ełaı̨wo yaɂı̨ ekò hadı, “Ehkw'ı t'à dıı dǫ Nǫ̀htsı̨ Weza hǫt'e!” hadı. \p \v 40 Ts'èko mǫ̀hdaa ı̨dè hoògǫ nàgeèhza gà dànàhòwoo sìı goghàgeeda. Mary-Madlę̀, Mary, James (gochı wìyeh) eyıts'ǫ Joses gımǫ, eyıts'ǫ Salome ts'èko haàtłǫǫ goxè aget'ı̨. \v 41 Galılee nèk'e eyı ts'èko Zezì k'èè k'egedè ı̨lè, t'asìı t'à gıts'àdı ı̨lè. Ts'èko eyıì-le łǫ Zezì xè Jerusalem ts'ǫ̀ nègı̨ı̨dee sìı ededı̨ sı ekǫ nàgeèhza. \s1 Zezì wekw'ǫǫ̀ nìtǫ \p \v 42 Nǫ̀htsı̨ Dzęę̀ gha sınìhogììɂàa dzęę̀ k'e eyı hazǫǫ̀ hagòjà. (Sınìhogììɂàa dzęę̀ Nǫ̀htsı̨ Dzęę̀ kwe wheɂǫ hǫt'e.) Eyıt'à xèhts'ǫ̀ agodaade ekò \v 43 Arımathea got'ı̨į̀ Joseph, Zezì wekw'ǫǫ̀ hodàechı ha nıwǫ t'à, wınì nàtsoo xè k'àowo Pılate ts'ǫ̀ èhtła. Eyı dǫ Joseph Israel got'ı̨į̀ gha k'aodèe gota wheda xè k'àowo wet'àaɂàa elı̨ hǫt'e. Ededı̨ sìı Nǫ̀htsı̨ Wenàowoò k'ę̀ę̀ hòɂǫǫ danaèhɂı̨ ı̨lè. \v 44 K'àowo Pılate Zezì hòt'a ełaı̨wo yeghǫ ıìkw'o ekò sıì wegha enıìyah. Eyıt'à eghǫǫ-dǫǫ̀ gha k'àowo kayaı̨htı, asį̀į̀ Zezì hòt'a ełaı̨wo gha dayeehke. \v 45 Eghǫǫ-dǫǫ̀ gha k'àowo “Hęɂę,” yèhdı t'à k'àowo Pılate Zezì wekw'ǫǫ̀ Joseph tł'aàyį̀ı̨htı̨. \v 46 Eyıt'à Joseph ehtł'ı̨ nàèhdì, dechı̨et'aa k'e ts'ǫ Zezì wekw'ǫǫ̀ hodàèhtı̨ gà nezı̨į̀ ehtł'ı̨ wemoèhdoò ayį̀į̀là. Eyıts'ǫ kwe yìı dǫkw'ǫǫ̀ gha gòɂǫǫ k'è yekw'ǫǫ̀ nèyı̨ı̨tǫ. Eyı tł'axǫǫ̀ kwe nechàa enìı̨ɂǫǫ̀ ayį̀į̀là. \v 47 Mary-Madlę̀ eyıts'ǫ Joses wemǫ Mary, edı̨į̀ Zezì nègı̨ı̨htı̨ gıaɂı̨. \c 16 \s1 Zezì naìdà \p \v 1 Nǫ̀htsı̨ Dzęę̀ tł'axǫǫ̀ ek'èdaedzęę̀ k'e Mary-Madlę̀, James wemǫ Mary eyıts'ǫ Salome Zezì wekw'ǫǫ̀ segele ha gı̨ı̨wǫ t'à dǫkw'ǫǫ̀ gha yìk'eetł'òo nàgeèhdì. \v 2 Eyıt'à Nǫ̀htsı̨ Dzęę̀ tł'axǫǫ̀ k'omǫǫ̀dǫǫ̀ èhkǫ ts'ǫ̀et'ıì, ts'èko edı̨į̀ Zezì wekw'ǫǫ̀ whetǫǫ sìı ts'ǫ̀ geède. \v 3 Ełets'ǫ̀ hagedı, “Zezì wekw'ǫǫ̀ kwe yìı whetǫǫ sìı kwe nechàa enìı̨ɂǫ là amìı gogha yı̨ı̨ɂǫ̀ǫ̀ ayį̀į̀là lì?” gedı. \p \v 4 Hanìkò eyı nègı̨ı̨de ekò kwe yìı Zezì wekw'ǫǫ̀ whetǫǫ sìı wets'ǫdaà kwe nechàa enìı̨ɂǫǫ sìı yı̨ı̨ɂǫ̀ǫ̀ wedeèyį̀ı̨ nǫǫ̀. \v 5 Kwe yìı Zezì wekw'ǫǫ̀ whetǫǫ k'è goyageède ekò nàgòts'ehnèe k'e cheko wheda gıaɂı̨. ɂeh degoo nedèe yìı wheda. Ts'èko gıaɂı̨ ekò sıì dahdzıgı̨ı̨dè. \p \v 6 Eyı cheko ts'èko gots'ǫ̀ hadı, “Dahjı̨-le. Zezì, Nazareth got'ı̨į̀, dechı̨et'aa k'e ełaı̨wo wekak'eaht'į̀ı̨ sìı naìdà ı̨lè! Eyıt'à jǫ wheda-le. Edı̨į̀ wekw'ǫǫ̀ whetǫ ı̨lèe sìı wetł'axǫǫ̀ k'eaht'į̀. \v 7 Wecheekeè eyıts'ǫ Peter gıts'ǫ̀ naahdè gà dıı hagìahdı, ‘Naxınakweè Galılee nèk'e ts'ǫ̀ ade ha. Hòt'a naxıts'ǫ̀ hadı ı̨lè k'ę̀ę̀ ekǫ weahɂį̀ ha,’ gìahdı,” eyı cheko gots'ǫ̀ hadı. \p \v 8 Eyı ts'èko taı dahdzıgı̨ı̨dè, ts'ehłı̨ laget'ı̨ xè ekǫ gots'ǫǫ̀ natı̨mǫgeèhde. Sıì geejı̨ t'à dǫ wı̨ı̨zìı ts'ǫ̀ hagedı-le. \p \v 9 Nǫ̀htsı̨ Dzęę̀ tł'axǫǫ̀ Zezì naìdà ekò t'akwełǫ̀ǫ̀ Mary-Madlę̀ ts'ǫ̀ wègoèht'į̀. Eyı ts'èko ı̨nìłı̨ı̨ łǫ̀hdı̨ yeyìı gots'ǫ xàdeèzhì ı̨lè. \v 10 Mary-Madlę̀ dǫ Zezì xè agıat'į̀ı̨ sìı gots'ǫ̀ naèhtła, Zezì ghǫ gıgha dìì xè getse ı̨lè. Wexè dàgòjàa sìı ghǫ gots'ǫ̀ hadı. \v 11 Zezì naìdà eyıts'ǫ Mary-Madlę̀ yaɂı̨ ghǫ gıìkw'o ekò gıgha ehkw'ı-ahodı-le. \p \v 12 Eyı tł'axǫǫ̀ Zezì gıta ts'ǫ dǫ nàke ts'ǫ̀ eładı̨į̀ k'ę̀ę̀ wègoèht'į̀. Eyı dǫ nàke t'asį̀ı̨ nałegıatłe ı̨lè. \v 13 Eyıt'à ı̨dè dǫ hazǫǫ̀ ts'ǫ̀ nałegeèhtła, gıxè dànàhòwoo sìı gots'ǫ̀ hagedı, hanìkò ı̨łaà gıgha ehkw'ı-ahodı-le. \p \v 14 Nǫǫde wecheekeè hoònǫ-daats'ǫ̀-ı̨łè shègezhe ekò Zezì gota wègoèht'į̀. Zezì naìdà tł'axǫǫ̀ dǫ ts'ǫ̀ wègoèht'į̀ı̨ sìı ı̨łaà gıgha ehkw'ı agedı-le t'à, “Dànìghǫ naxınì nàtso-le?” Zezì gòhdı. \p \v 15 Eyıts'ǫ gots'ǫ̀ hadı, “Dıı nèk'e hazǫǫ̀ ts'ǫ̀ aahde, godı nezı̨ı̨ dǫ hazǫǫ̀ ts'ǫ̀ haahdı. \v 16 Amìı wegha ehkw'ı-ahodı xè wek'ètaìdzǫǫ sìı edaxàweetè ha, hanìkò amìı wegha ehkw'ı-ahodı-le sìı wegha hoìla ha. \v 17 Eyıts'ǫ dǫ gıgha ehkw'ı-aehsı̨ı̨ sìı enıìyah hogehtsı̨ ha: Sedahxà ı̨nìłı̨ı̨ xàdegeezhı ha; yatı eładı̨ı̨ xàɂaa k'ę̀ę̀ gogede ha; \v 18 edılà t'à gòo negıìle ha; nàèdıłı̨ı̨ gedǫ kò wet'à t'asagede ha-le; edılà dǫ eyagı̨ı̨lı̨ı̨ k'e agehɂı̨ nı̨dè k'aàt'ıì agede ha,” Zezì gòhdı. \p \v 19 Gots'ǫ̀ K'àowo hanì gots'ǫ̀ goı̨de tł'axǫǫ̀ ı̨dòo yak'e ts'ǫ̀ nıwıìtı̨ eyıts'ǫ Nǫ̀htsı̨ gà nàgòts'ehnèe wheda. \v 20 Eyı tł'axǫǫ̀ wecheekeè godı nezı̨ı̨ t'à dǫ xè gogedo ha hazǫǫ̀ nèk'e ts'ǫ̀ agejà. Gots'ǫ̀ K'àowo goxè eghàlaeda eyıts'ǫ enıìyah łǫ hogèhtsı̨į̀ agohɂı̨ weghàà wegodıì ehkw'ı hǫt'e wek'èhoedzǫǫ̀ ayį̀į̀là.