\id MAT 41MATdog.sfm post-publishing to usfm 20050614 bp \rem converted to Unicode Oct 2007 via DOG3.c2u \h Matthew \mt1 Matthew wenı̨htł'è \c 1 \s1 Dıı Zezì wecho agı̨ı̨t'e \p \v 1 Zezì-Krı, k'àowocho Davıd gots'ǫ dǫ hǫt'e, eyıts'ǫ Davıd, Abraham gots'ǫ dǫ hǫt'e. Dıı dǫ Zezì-Krı wecho agı̨ı̨t'e: \p \v 2 Abraham, Isaac wetà hǫt'e; Isaac, Jacob wetà hǫt'e; Jacob, Judah eyıts'ǫ wechıke gıtà hǫt'e; \v 3 Judah, Perez eyıts'ǫ Zerah gıtà hǫt'e (gımǫ Tamar wìyeh); Perez, Hezron wetà hǫt'e; Hezron, Ram wetà hǫt'e; \v 4 Ram, Amınadab wetà hǫt'e; Amınadab, Nashon wetà hǫt'e; Nashon, Salmon wetà hǫt'e; \v 5 Salmon, Boaz wetà hǫt'e (Boaz wemǫ Rahab wìyeh); Boaz, Obed wetà hǫt'e, (Obed wemǫ Ruth wìyeh); Obed, Jesse wetà hǫt'e; \v 6 Jesse, k'àowocho Davıd wetà hǫt'e. \p Davıd, Solomon wetà hǫt'e (eyıts'ǫ Solomon wemǫ Urıah wets'èkeè ı̨lè); \v 7 Solomon, Rehoboyam wetà hǫt'e; Rehoboyam, Abıya wetà hǫt'e; Abıya, Asa wetà hǫt'e; \v 8 Asa, Jehosaphat wetà hǫt'e; Jehosaphat, Jehoram wetà hǫt'e; Jehoram, Uzzıah wetà hǫt'e; \v 9 Uzzıah, Jotham wetà hǫt'e; Jotham, Ahaz wetà hǫt'e; Ahaz, Hezekıah wetà hǫt'e; \v 10 Hezekıah, Manaseh wetà hǫt'e; Manaseh, Amon wetà hǫt'e; Amon, Josıah wetà hǫt'e; \v 11 Josıah, Jeconıyah eyıts'ǫ wechıke gıtà hǫt'e. Israel got'ı̨į̀ Babylon nèk'e ts'ǫ̀ agììdlà ekò Josıah, Jeconıah eyıts'ǫ wechıke ekìıyeè k'e gı̨ı̨dà ı̨lè. \p \v 12 Israel got'ı̨į̀ Babylon nèk'e gots'ǫ nǫǫ̀gı̨ı̨de tł'axǫǫ̀ dıı dǫ sìı Zezì-Krı wecho agı̨ı̨t'e: Jeconıah, Sheyaltıel wetà hǫt'e; Sheyaltıel, Zerubabel wetà hǫt'e; \v 13 Zerubabel, Abıyud wetà hǫt'e; Abıyud, Elıyakım wetà hǫt'e; Elıyakım, Azor wetà hǫt'e; \v 14 Azor, Zadok wetà hǫt'e; Zadok, Akım wetà hǫt'e; Akım, Elıyud wetà hǫt'e; \v 15 Elıyud, Eleazar wetà hǫt'e; Eleazar, Mathan wetà hǫt'e; Mathan, Jacob wetà hǫt'e; \v 16 Jacob, Joseph wetà hǫt'e. Joseph, Mary wedǫzhıì hǫt'e. Zezì, Chrıst wèts'edıı sìı, Mary ts'ǫ dǫ elı̨ hǫt'e. \p \v 17 Eyıt'à Abraham ı̨ı̨dà ts'ǫ, Davıd ı̨ı̨dà gots'ǫ̀ dǫzhìı hoònǫ-daats'ǫ̀-dı̨ ełetł'axǫǫ̀ gı̨ı̨de. Eyıts'ǫ Davıd ı̨ı̨dà gots'ǫ Israel got'ı̨į̀ Babylon nèk'e ts'ǫ̀ agììdlà gots'ǫ̀ k'achı̨ dǫzhìı hoònǫ-daats'ǫ̀-dı̨ ełetł'axǫǫ̀ gı̨ı̨de. Eyıts'ǫ Israel got'ı̨į̀ Babylon nèk'e ts'ǫ̀ agììdlà gots'ǫ Chrıst dǫ elı̨ gots'ǫ̀ k'achı̨ dǫzhìı hoònǫ-daats'ǫ̀-dı̨ ełetł'axǫǫ̀ gı̨ı̨de. \s1 Zezì-Krı dǫ-elı̨ wegodıì \p \v 18 Dıı sìı Zezì-Krı dǫ-elı̨ wegodıì hǫt'e: Wemǫ Mary, Joseph xè honìda ha wììchì ı̨lè. Įłaà ełexè nàgedè-le et'ıì Yedàyeh Nezı̨ı̨ dahxà hotıì eda-le ajà. \s1 Joseph Nàwhetı̨ \p \v 19 Joseph dǫ nezı̨ hǫt'e. Mary dǫ daà edeghǫ į̀į̀zhaelı̨ ha yı̨ı̨hwhǫ-le. Yexè honìda ha ı̨lè, hanìkò ts'èwhı̨į̀ wedę ayele ha nıwǫ. \v 20 Hanì nànıwo ekò nàwhetı̨, yak'eet'ı̨į̀ wets'ǫ̀ wègoèht'į̀, yets'ǫ̀ hadı, “Joseph, k'àowocho Davıd wets'ǫ dǫ, Mary wı̨ı̨chı. Nets'èkeè elı̨ ha weghǫ nànewo-le. Webebìa yeyìı whedaa sìı Yedàyeh Nezı̨ı̨ ayı̨į̀là hǫt'e. \v 21 Dǫzhìa nìı̨htè ha. Edèot'ı̨ gıhołı̨į̀ ch'à edaxàgole ha t'à, Zezì wìyeh awı̨ı̨le ha,” yèhdı. \p \v 22 Eyı hazǫǫ̀ hanàhòwoo sìı gots'ǫ̀ K'àowo nakwenàoɂǫǫ t'à goı̨de ı̨lèe sìı k'ę̀ę̀ agode ha t'à hagòjà hǫt'e. Dıı hadı ı̨lè: \mi \v 23 \qt “T'eekogòò hotıì eda-le ade ha, dǫzhìa nìhtè ha eyıts'ǫ Emmanuel wìyeh ha,” hadı ı̨lè. (Emmanuel ts'edıı sìı “Nǫ̀htsı̨ goxè nàwo” ts'edıì-ats'edı.) \qt* \p \v 24 Joseph ts'ı̨ı̨wo ekò yak'eet'ı̨į̀ dàyèhdı k'ę̀ę̀ eghàlaı̨dà. Mary wets'èkeè elı̨ ha edekǫ̀ ts'ǫ̀ yeèhchì. \v 25 Hanìkò Mary wezaa gǫ̀hłı̨ gots'ǫ̀ yet'àı̨tè-le. Wezaa Zezì wìyeh ayį̀į̀là. \c 2 \s1 K'àowo whǫ̀ k'èè gıadè \p \v 1 Zezì kǫ̀ta Bethlehem wegǫ̀hłı̨ ekò Herod Judea nèk'e k'àowocho elı̨ ı̨lè. Zezì wegǫ̀hłı̨ tł'axǫǫ̀ nıwàa nèk'e gots'ǫ k'àowo Jerusalem nègı̨ı̨de. \v 2 “Bebìa laedì?” gedı dǫ dageehke, “Eyı chekoa Israel got'ı̨į̀ gha k'àowocho elı̨ ha wegǫ̀hłı̨ı̨ sìı welaedì? Įdè gonèk'e wets'ǫ whǫ̀ ts'aɂı̨. Weghàsǫts'eedı ha jǫ nèts'ı̨ı̨de,” gedı. \p \v 3 K'àowocho Herod yeghǫ ıìkw'o ekò sıì nànıwoò lajà eyıts'ǫ dǫ hazǫǫ̀ Jerusalem nàgedèe sìı dàhodıì-ahodı gı̨ı̨wǫ. \v 4 Eyıt'à yahtıı-gha-k'aodèe gı̨ı̨lı̨ı̨ eyıts'ǫ Nǫ̀htsı̨-yatıì-k'ègedìı-dǫǫ̀ gokayaı̨htı. Dagoehke, “Dǫ edaxàgole ha, Chrıst wèts'edıı sìı, edı̨į̀ wegǫ̀hłı̨ ha dek'eèhtł'è?” gòhdı dagoehke. \p \v 5 “Judea nèk'e kǫ̀ta Bethlehem gòyeh ekǫ wegǫ̀hłı̨ ha,” gıìhdı, “Nakwenàoɂǫǫ weghǫ dıı hanì gı̨ı̨tł'è ı̨lè: \v 6 ‘Judea nèk'e, kǫ̀ta Bethlehem gòyeh sìı ekǫ kǫ̀ta gòlaa hazǫǫ̀ nahk'e wet'àaɂà hǫt'e. Eyı kǫ̀ta gots'ǫ k'àowo nììtła ha. Ededı̨, Israel got'ı̨į̀ gha k'àowo elı̨ xè gok'èdì ha,’ dek'eèhtł'è,” k'àowocho Herod ts'ǫ̀ hagedı. \p \v 7 Eyıt'à k'àowocho Herod eyı k'àowo taı nìı̨dee sìı whatsǫǫ̀ gots'ǫ̀ goı̨de. Dàht'e whǫ̀ gıaɂı̨ı̨ sìı sets'ǫ̀ hagııdì nıwǫ. \v 8 Gots'ǫ̀ goı̨de tł'axǫǫ̀ Bethlehem ts'ǫ̀ nagoèhɂà, hadı, “Bebìa hotıì nezı̨į̀ wekak'eaht'į̀. Wegòahɂǫ ts'ǫ̀et'ıì sets'ǫ̀ haahdı nǫǫ̀. Sı̨ sı weghàsǫehdı gha wets'àhtła ha dehwhǫ,” gòhdı. \p \v 9-10 K'àowo taı k'àowocho Herod gı̨į̀hkw'ǫ̀ tł'axǫǫ̀ ekǫ ts'ǫǫ̀ geède. Gınèk'e eyı whǫ̀ gıaɂı̨ ı̨lèe sìı k'achı̨ gıaɂı̨ t'à sıì gınà. Whǫ̀ gınakweè eɂa t'à gıadè. Edı̨į̀ bebìa whedaa sìı wegodoo nìı̨ɂǫ. \v 11 Eyı kǫ̀ goyageède ekò, bebìa eyıts'ǫ wemǫ Mary gıaɂı̨. Bebìa gà nàgògı̨ı̨hgè xè gıghàsǫedı. Eyı tł'axǫǫ̀ sǫǫ̀mbaekwo, wet'à ło łekǫǫ dèk'ǫ̀ǫ eyıts'ǫ yìk'eetł'òo dètìı xàgı̨ı̨wa gà bebìa ghàgı̨ı̨la. \p \v 12 Nageedè kwe nàgete; k'àowocho Herod ts'ǫ̀ anagede ha-le, eyı yatı gıghǫ̀t'ǫ. Eyıt'à tı̨lı eyıì-le k'e edenèk'e ts'ǫ̀ anagejà. \s1 Egypt nèk'e ts'ǫ̀ kwı̨geèhde \p \v 13 K'àowo taı nageèhde tł'axǫǫ̀ Joseph nàwhetı̨, yak'eet'ı̨į̀ wets'ǫ̀ wègoèht'į̀. Yak'eet'ı̨į̀ yets'ǫ̀ hadı, “Nıį̀tła! Bebìa, wemǫ xè Egypt nèk'e ts'ǫ̀ kwı̨ahdè. Nets'ǫ̀ haehsı̨ gots'ǫ̀ ekǫ nàahdè. K'àowocho Herod eyı bebìa ełaàhwhı ha nıwǫ t'à yehak'eèt'į̀,” yèhdı. \p \v 14 Eyıt'à to et'ıì Joseph nıìtła. Bebìa eyıts'ǫ wemǫ xè Egypt nèk'e ts'ǫ̀ dèhtła. \v 15 K'àowocho Herod ełaı̨wo ts'ǫ̀ ekǫ nàgı̨ı̨dè. Eyıt'à Nǫ̀htsı̨ dahxà nakwenàoɂǫǫ yeghǫ goı̨de ı̨lèe sìı wek'ę̀ę̀ agòjà. Dıı hagedı ı̨lè: “Egypt nèk'e gots'ǫ seza wekagohde,” hagedı dek'eèhtł'è. \p \v 16 K'àowocho Herod eyı k'àowo taı gıghǫyaèhɂǫ yek'èhoèhzà ekò, sıì wek'èch'a. Eyıt'à dıı hanì yatı whehtsı̨: “Kǫ̀ta Bethlehem eyıts'ǫ wemǫǫ̀ kǫ̀ gòlaa ekǫ dǫzhìa nechà-lea hazǫǫ̀ ełaàgogìhde ha,” gòhdı. Eyıt'à dǫzhìa hazǫǫ̀ nàke gıghoò ts'ǫ ı̨zhıì ts'ǫ̀ ełaàgogį̀ı̨hdè. K'àowo taı whǫ̀ gıaɂı̨ gots'ǫ dǫzhìa gıgǫ̀hłı̨ı̨ gıdzęę̀ gıhtà weghàà ełaàgogį̀ı̨hdè. \v 17 Eyı sìı nakwenàoɂǫǫ Jeremıah weyatıì k'ę̀ę̀ agode ha t'à agòjà, dıı hadı ı̨lè, \mi \v 18 \qt “Kǫ̀ta Ramah gıxè hoìla nàhòwo. Sıì nànıgetì xè getse hǫt'e. Rachel wezaa gıwhìle t'à goghǫ etse, hanìkò dǫ wı̨ı̨zìı yeghǫnàdaetì ha nıwǫ-le,” Jeremıah hadı dek'eèhtł'è.\qt* \s1 Kǫ̀ta Nazareth ts'ǫ̀ anagejà \p \v 19 K'àowocho Herod ełaı̨wo tł'axǫǫ̀ Egypt nèk'e Joseph nàwhetı̨ t'à yak'eet'ı̨į̀ wets'ǫ̀ wègoèht'į̀. \v 20 Yak'eet'ı̨į̀ yets'ǫ̀ hadı, “Nıį̀tła! Hòt'a chekoa, wemǫ xè Israel nèk'e ts'ǫ̀ anaąde. Dǫ bebìa weweè hagı̨ı̨wǫ ı̨lèe sìı hazǫǫ̀ ełaàgı̨ı̨dè,” yèhdı. \v 21 Eyıt'à Joseph nıìtła, chekoa eyıts'ǫ wemǫ xè Israel nèk'e ts'ǫ̀ anajà. \p \v 22 Ekìıyeè k'e Arkelayus, edetà Herod tł'axǫǫ̀ Judea nèk'e gha k'àowocho whelı̨. Joseph yeghǫ ıìkw'o ekò, ekǫ ts'ǫ̀ anade ha dejı̨ lajà. Nàte ekò ekǫ ts'ǫ̀ anade ha-le gha weghǫnatıet'ǫ t'à Galılee nèk'e ts'ǫ̀ ajà. \v 23 Kǫ̀ta Nazareth ekǫ nàdè ajà. Eyı sìı nakwenàoɂǫǫ gıyatıì k'ę̀ę̀ agode ha t'à agòjà, dıı hagedı ı̨lè, “Nazareth got'ı̨į̀ wìyeh ha,” gedıì gı̨ı̨tł'è. \c 3 \s1 John-Baptıst dǫ ts'ǫ̀ gode xèhoį̀hwho \p \v 1 Sìghaı̨waà tł'axǫǫ̀ John-Baptıst Judea nèk'e ts'ǫ̀ nıwà-lea ekìı-ka nèk'e ekǫ dǫ hoghàehtǫ, \v 2 hadı, “Edek'eahłı̨, naxınì eładı̨į̀ aahłe! Nǫ̀htsı̨ Wenàowoò k'ę̀ę̀ nèhòkw'ı ha nìkw'o,” hadıì dǫ ts'ǫ̀ gode. \v 3 Eyı dǫ nakwenàoɂǫǫ Isaıah yeghǫ goı̨de ı̨lè, dıı hanì dek'eèhtł'è, \mi \qt “Ekìı-ka nèk'e dıı hats'edıì yats'ìzeh hǫt'e, ‘Gots'ǫ̀ K'àowo wegha sıìgoahłe; wegha tı̨lı ehkw'ı nıɂà aahłe,’ ” dek'eèhtł'è.\qt* \p \v 4 John-Baptıst wegoht'ǫǫ̀ tıts'aàdìıcho weghà t'à hòèlı̨ eyıts'ǫ ewò t'à wewè elı̨. Ts'aelǫ̀ą eyıts'ǫ kw'ıahnǫ-dıì hanıı ghǫ shètı̨ t'à eda. \fig Ts'aelǫ̀ą|src="HK008f.tif" size="span" ref="3.4" \fig* \v 5 Jerusalem gots'ǫ, Judea nèk'e gots'ǫ eyıts'ǫ Jordan gà gots'ǫ dǫ hazǫǫ̀ gıts'ǫ̀-ède. \v 6 Edehołı̨į̀ ghǫ hǫdegeedè tł'axǫǫ̀ Jordan-deh nıɂàa yìı tı t'à gok'ètaìdzǫ. \p \v 7 Pharısee gı̨ı̨lı̨ı̨ łǫ eyıts'ǫ Sadducee gı̨ı̨lı̨ı̨ łǫ, edı̨į̀ sìı John-Baptıst dǫ k'ètaìdzı̨ı̨ sìı ekǫ ts'ǫ̀ geède. John-Baptıst gots'ǫ̀ hadı, “Naxı̨, wehłı̨ı̨ weza laaht'e! Nǫ̀htsı̨ nànaxeehkwa ch'à kwı̨ahdè ha nıìle. \v 8 Edek'eahłı̨ nı̨dè wek'ę̀ę̀ eghàlaahda. \v 9 ‘Abraham gotà hǫt'e,’ dahdı t'à, naxıxè t'asagode ha-le dahwhǫ nì? Nǫ̀htsı̨ sìı jǫ kwe whela t'à Abraham gha chekoa ehtsı̨ ha dìì nıìle. \v 10 Ts'ı nàekwį̀ ha gokwı̨ hòt'a ts'atà wheɂǫ hǫt'e. Ts'ı hazǫǫ̀ wek'e jìecho nezı̨-le dehshee sìı nàgeehkà gà kwıìgeehdè ha. (Eyıt'à hotıì ts'ı nezı̨ı̨ laaht'e.) \p \v 11 “Edek'eahłı̨ nı̨dè tı t'à naxık'ètaìhdzı̨ hǫt'e, hanìkò dǫ ı̨łè senahk'e elı̨ı̨ sìı sek'èè nììtła ha. Wekechı̨į̀tł'ıì ejıehge ha kò dǫ lahoeht'ı̨ nıìle. Ededı̨ sìı Yedàyeh Nezı̨ı̨ eyıts'ǫ kǫ̀ nàtsoo t'à naxık'ètaìdzı̨ ha hǫt'e. \v 12 Jìe eyıts'ǫ t'asìı weta goet'ǫǫ sìı į̀łak'aà ayele gha sınìwheda hǫt'e. Jìe sìı xehkǫ̀ goyayeewa ha, hanìkò t'asìı weta goet'ǫǫ sìı welǫ whìle ts'ǫ̀ yek'eehk'ǫ̀ ha,” John-Baptıst hadıì dǫ ts'ǫ̀ gode. \s1 Zezì wek'ètaìdzǫ \p \v 13 Ekò k'e Zezì John-Baptıst yek'ètaìdzı̨ ha nıwǫ t'à, Galılee nèk'e gots'ǫ deh Jordan ts'ǫ̀ ajà. \v 14 Hanìkò John-Baptıst Zezì hade ha nıwǫ-le t'à, yets'ǫ̀ hadı, “Nı̨ t'aa sek'ètaį̀dzǫ ha hǫt'e ı̨lè. Dànìghǫ nı̨ èhłı̨ı̨ sets'ǫ̀ nèętła?” yèhdı. \p \v 15 Zezì yets'ǫ̀ hadı, “Hanì welè kò. Dıı hanì gogha ehkw'ı hòɂǫǫ sìı deghàà wek'ę̀ę̀ ats'ııle.” Zezì yèhdı t'à, John-Baptıst yek'èhoı̨ɂǫ. \p \v 16 Zezì wek'ètaìdzǫ ts'ǫ̀et'ıì tı yìı gots'ǫ nıìtła ekò hǫtsaa yak'e ehts'ǫǫ̀ ajà. Yedàyeh Nezı̨ı̨ k'àba degoo lanı yek'e daàhtła, Zezì yaɂı̨. \v 17 Yak'e gots'ǫ hats'edıì hǫt'e, “Dıı sìı Seza hǫt'e, weghǫneehtǫ eyıts'ǫ weghǫ sìghà dehwhǫ,” hats'edıì hǫt'e. \c 4 \s1 Zezì wehłı̨ı̨ yeèhdzà \p \v 1 Eyı tł'axǫǫ̀ Zezì wehłı̨ı̨ yeèhdzà ha Yedàyeh Nezı̨ı̨ ekìı-ka nèk'e ts'ǫ̀ ayį̀į̀là. \v 2 Ekǫ dı̨ènǫ dzę ts'ǫ̀ t'asìı wı̨ı̨zìı wewàhǫǫdì-le, eyı tł'axǫǫ̀ sıì bò ghaewıì ajà. \v 3 Wehłı̨ı̨ Zezì gà nììtła, hadı, “Nǫ̀htsı̨ Weza anet'e nı̨dè, jǫ kwe whelaa sìı neyatıì t'à łèt'è gìhłè anele,” yèhdı. \p \v 4 Zezì yets'ǫ̀ hadı, “Dıı hanì dek'eèhtł'è hǫt'e: ‘Dǫ sìı łèt'è zǫ t'à eda nıìle. Nǫ̀htsı̨ weyatıì hazǫǫ̀ t'à eda hǫt'e,’ ” yèhdı. \p \v 5 Eyı tł'axǫǫ̀ wehłı̨ı̨ Jerusalem ts'ǫ̀ yeèhchì. Ekǫ Nǫ̀htsı̨kǫ̀-gocho weka dagǫǫwà nèyeèchì, \v 6 hayèhdı, “Nǫ̀htsı̨ Weza anet'e nı̨dè ı̨zhıì hodàdı̨ı̨ghà. Dıı hanì dek'eèhtł'è ne t'à: \mi \qt ‘Nǫ̀htsı̨ edeyak'eet'ı̨į̀ ts'ǫ̀ dıı hadı ha, “Hotıì wexoahdı.” Kwe k'e dets'aı̨tà ch'à yak'eet'ı̨į̀ edılà t'à danegìhtè ha ne,’ ” yèhdı.\qt* \p \v 7 Hanìkò Zezì yets'ǫ̀ hadı, “Dıı hanì sı dek'eèhtł'è hǫt'e: Nǫ̀htsı̨ naxıts'ǫ̀ K'àowo sìı t'asìı nezı̨-le t'à weahdzà ha nıìle,” yèhdı. \p \v 8 Wehłı̨ı̨ k'achı̨ Zezì shìh sıì danı̨ı̨chàa k'e nèyı̨ı̨htı̨ gà dıı nèk'e hazǫǫ̀ xèdaat'ı̨ı̨ gòlaa sìı yeghàedaà ayį̀į̀là. \v 9 Wehłı̨ı̨ yets'ǫ̀ hadı, “Sets'ǫ̀ nàgòneehgè xè seghàsǫı̨dı nı̨dè dıı hazǫǫ̀ neghàehłe ha,” yèhdı. \p \v 10 Zezì yets'ǫ̀ hadı, “Wehłı̨ı̨, sets'ǫǫ̀ naı̨tłe! Dıı hanì dek'eèhtł'è hǫt'e: ‘Nǫ̀htsı̨ naxıts'ǫ̀ K'àowo sìı ededı̨ zǫ wets'ǫ̀ nàgòahgè ha hǫt'e, eyıts'ǫ ededı̨ zǫ wek'èaht'e ha hǫt'e,’ dek'eèhtł'è,” yèhdı. \p \v 11 Eyı tł'axǫǫ̀ wehłı̨ı̨ yets'ǫǫ̀ nàèhtła. Ekòet'ıì yak'eet'ı̨į̀ Zezì gà nègı̨ı̨de xè yeghǫ shètı̨ gıghàı̨dì. \s1 Zezì dǫ hoghàehtǫ xèhoį̀hwho \p \v 12 Zezì, John-Baptıst wedaàtǫǫ̀ agı̨į̀là ghǫ ıìkw'o ekò Galılee nèk'e ts'ǫ̀ anajà. \v 13 Kǫ̀ta Nazareth nàı̨dè tł'axǫǫ̀ kǫ̀ta Capernaum nàdè ajà. Eyı kǫ̀ta Zebulun eyıts'ǫ Naphtalı gınèk'e, tı nechàa whehtǫ gà gòɂǫ. \v 14 Eyı sìı nakwenàoɂǫǫ Isaıah weyatıì k'ę̀ę̀ agòjà, dıı hadı ı̨lè: \mi \v 15 \qt “Zebulun got'ı̨į̀, Naphtalı got'ı̨į̀, eyıts'ǫ dǫ tı nechàa gà nàgedèe sìı, aàhkw'ǫ. Jordan deh nìɂàa gà nàahdèe sìı, eyıts'ǫ Galılee got'ı̨į̀ dǫ eyıì-le xàɂaa ta nàahdèe sìı aàhkw'ǫ.\qt* \v 16 \qt Naxı̨ togoòtł'ò nàahdèe sìı dzęh naxık'e saı̨dı̨į̀ ajà, eyıts'ǫ naxı̨ ełaahde ha nìkw'oo sìı naxıxè sıì dzęh agòjà,” dek'eèhtł'è.\qt* \p \v 17 Ekìıyeè k'e Zezì dǫ hoghàgoehtǫǫ̀ ajà, hadı, “Edek'eahłı̨, naxınì eładı̨į̀ aahłe! Nǫ̀htsı̨ Wenàowoò k'ę̀ę̀ nèhòkw'ı ha ts'ǫ̀ whaà-le agòjà,” gòhdı. \s1 Zezì t'akwełǫ̀ǫ̀ edecheekeè whehtsı̨ \p \v 18 Zezì, Galılee-tì gà tabàa k'etło ekò ełechı nàke goaɂı̨. Įłè Sımon wìyeh (Peter sı wìyeh) eyıts'ǫ wechı Andrew. Łı-k'aàdèe agı̨ı̨t'e t'à mį̀ tègeehdè ı̨lè. \v 19 Zezì gots'ǫ̀ hadı, “Sek'èahdè, dǫ łǫ ààhłì anaxehłe ha,” gòhdı. \v 20 Ekòet'ıì edemį̀ ts'ǫǫ̀ nałegeèhtła gà Zezì k'èè łegeèhtła. \p \v 21 Ekǫ gots'ǫ nageèhde ekò k'achı̨ ełechı eyıì-le nàke goaɂı̨, Zebedee weza James eyıts'ǫ wechı John. Edetà xè elà yìı edemį̀ getł'ı̨ ı̨lè. Zezì, sek'èahdè, gòhdı t'à, \v 22 ekòet'ıì elà eyıts'ǫ edetà ts'ǫǫ̀ nałegeèhtła gà Zezì k'èè łegeèhtła. \s1 Zezì dǫ eyaelı̨ı̨ k'aàt'ıì agohɂı̨ \p \v 23 Eyı tł'axǫǫ̀ Zezì Galılee nèk'e kǫ̀ta yàgòlaa sìı gota k'etło, ełègehdèe-kǫ̀ goyìı dǫ hoghàehtǫ. Nǫ̀htsı̨ Wenàowoò k'ę̀ę̀ hòɂǫǫ wegodıì nezı̨ı̨ t'à dǫ ts'ǫ̀ gode, eyıts'ǫ dǫ hazǫǫ̀ eyagı̨ı̨lı̨ı̨ sìı k'aàt'ıì agǫ̀ǫ̀là. \v 24 Syrıa nèk'e hazǫǫ̀ wegodıì gıìkw'o t'à dǫ eyagı̨ı̨lı̨ı̨ sìı hazǫǫ̀ Zezì ts'ǫ̀ gogeèwa. Dǫ tàda deè t'à eyagı̨ı̨lı̨ı̨, dǫ ı̨nìłı̨ı̨ gıts'ǫ̀-èlı̨ı̨, dǫ edoo t'à eyagı̨ı̨lı̨ı̨, eyıts'ǫ dǫ gıkw'ǫǫ̀ ełaı̨dèe sìı hazǫǫ̀ Zezì k'aàt'ıì agǫǫ̀là. \v 25 Galılee nèk'e gots'ǫ, kǫ̀ gòlaa Decapolıs gots'ǫ, kǫ̀ta Jerusalem gots'ǫ, Judea nèk'e gots'ǫ, eyıts'ǫ deh Jordan wetadà gots'ǫ, dǫ łǫ Zezì k'èè geède. \c 5 \s1 Amìı wexè sìghà hǫt'e \p \v 1 Zezì dǫ łǫ ełèwhede goaɂı̨ ekò shìh dekegǫǫ̀ɂàa k'e dekıìtła. Hoghàgoehtǫ gha dèhkwà, wecheekeè gımǫǫ̀ nìı̨de. \v 2 Dıı hadıì, goxè godo: \q1 \v 3 “Amìı eteèt'ı̨ı̨ edek'ègeezǫǫ sìı gıxè sìghà hǫt'e; \q2 Nǫ̀htsı̨ Wenàowoò k'ę̀ę̀ hòɂǫǫ sìı gıts'ǫ̀-èlı̨ hǫt'e. \q1 \v 4 Amìı gıdzeè nànııtìı sìı gıxè sìghà hǫt'e; \q2 gıxè hoı̨zı̨ agode ha. \q1 \v 5 Amìı k'èeweèt'ı̨ gı̨ı̨lı̨ı̨ sìı gıxè sìghà hǫt'e; \q2 dèè gıghaelı̨ ha. \q1 \v 6 Amìı nàowo ehkw'ıı ghǫ sıì hòtł'ò agı̨ı̨wǫǫ sìı gıxè sìghà hǫt'e; \q2 ayìı gı̨ı̨wǫǫ sìı gıghǫ̀t'à ha. \q1 \v 7 Amìı wedzeè eteèɂı̨ı̨ gı̨ı̨lı̨ı̨ sìı gıxè sìghà hǫt'e; \q2 Nǫ̀htsı̨ etegoèhɂı̨ ha. \q1 \v 8 Amìı wedzeè degaı hǫt'e sìı gıxè sìghà hǫt'e; \q2 Nǫ̀htsı̨ geɂį̀ ha. \q1 \v 9 Amìı dǫ xè ts'èwhı̨į̀ hogehtsı̨ı̨ sìı gıxè sìghà hǫt'e; \q2 Nǫ̀htsı̨ weza gìyeh ha. \q1 \v 10 Amìı nàowo ehkw'ıı k'ę̀ę̀ geeda k'èxa dǫ dagogį̀ı̨hɂaa sìı gıxè sìghà hǫt'e; \q2 Nǫ̀htsı̨ Wenàowoò k'ę̀ę̀ hòɂǫǫ sìı gıghaelı̨ ha. \p \v 11 “Sets'ıhɂǫ̀ dǫ naxık'adageedè xè danaxegį̀ı̨hɂa eyıts'ǫ naxıghǫ hogets'ì gogede nı̨dè, naxıxè sìghà hǫt'e. \v 12 Dànì aahda k'èxa yak'e t'asìı nezı̨ı̨ edegha daahnǫǫ sìı naxıdawheɂǫ t'à sıì naxınà hǫt'e. Eyı xèht'eè gıcho nakwenàoɂǫǫ dagogį̀ı̨hɂa ı̨lè. \s1 Dewa eyıts'ǫ dzęh nı̨ı̨dı̨ı̨ laaht'e \p \v 13 “Naxı̨ sìı dıı nèk'e dǫ hazǫǫ̀ gıgha dewa nàtsoo laaht'e. Hanìkò dewa łedì-le ajà nı̨dè dànì k'achı̨ łedì anajà lì? t'asìı gha wet'àaɂà-le at'į̀-ı̨dè nałats'eehtł'ì gà dǫ gık'e k'edè. \p \v 14 “Naxı̨ sìı dıı nèk'e dǫ hazǫǫ̀ gha dzęh nı̨ı̨dı̨ı̨ laaht'e. Shìhka kǫ̀godeè gòɂǫǫ sìı dǫ hazǫǫ̀ gha wègaat'ı̨ hǫt'e. \v 15 Dǫ wı̨ı̨zìı tłeèk'ǫ̀ǫ yìhtła gà tǫ tł'a nèyeechı nıìle, hanìkò ı̨dòo dawheɂǫǫ̀ ayehɂı̨. Hanì-ı̨dè dǫ goyìı geèhkw'ee sìı wet'à gıgha dzęh agǫ̀ht'e ha. \v 16 Eyı xèht'eè naxı̨ sı dǫ hazǫǫ̀ gıgha dzęh nı̨ı̨dı̨ı̨ laaht'e ha hǫt'e. Hanì-ı̨dè dànì nezı̨į̀ eghàlaahdaa sìı gıghàeda t'à Naxıtà yak'e whedaa sìı ghàsǫgeedı ha. \s1 Zezì ayìı dek'eèhtł'è k'ę̀ę̀ eghàlaeda \p \v 17 “Moses wenàowoò eyıts'ǫ nakwenàoɂǫǫ gını̨htł'è wedę ahłe gha jǫ ahjà nıìle; gıyatıì wek'ę̀ę̀ hòɂǫ ahłe ha jǫ nèehtła hǫt'e. \v 18 Ehkw'ı anaxèehsı̨, yak'e eyıts'ǫ dıı nèk'e whìle agode gots'ǫ̀ gıyatıì nechà-lea ı̨łàet'ee kò wedę ha nıìle. T'asìı hazǫǫ̀ dek'enègı̨ı̨tł'èe sìı wek'ę̀ę̀ agode gots'ǫ̀, yatı wı̨ı̨zìı wedę adle ha-le. \v 19 Amìı nàowo nechà-lea kò yek'èı̨t'e-le xè hanì dǫ hoghàehtǫ nı̨dè Nǫ̀htsı̨ gha dek'aɂį̀ elı̨ ha. Hanìkò amìı eyı nàowo k'ę̀ę̀ eghàlaeda xè hanì dǫ hoghàehtǫ nı̨dè Nǫ̀htsı̨ gha dǫ wet'àaɂàa elı̨ ha. \v 20 Eyıt'à ehkw'ı anaxèehsı̨, Pharısee gı̨ı̨lı̨ı̨ eyıts'ǫ Nǫ̀htsı̨-yatıì-k'ègedìı-dǫǫ̀ gınahk'e ehkw'ı aahda lenǫsıı, Nǫ̀htsı̨ Wenàowoò k'ę̀ę̀ hòɂǫǫ sìı goyaahde ha nıìle. \s1 Naxèot'ı̨ gıts'ǫ̀ ehkw'ı aahda \p \v 21 “Įnę̀ę whaà gots'ǫ dıı yatı naxıts'ǫ̀ nììt'ǫǫ sìı wek'èahsǫ hǫt'e: ‘Dǫ ełaı̨hwhı-le. Amìı dǫ ełaı̨hwhoo sìı wesınìyaetı ha.’ \v 22 Hanìkò sı̨ dıı hanaxèehsı̨: Dǫ edèot'ı̨ ts'ǫ̀ ìch'ee sìı wesınìyaetı ha. Eyıts'ǫ dǫ edèot'ı̨ ts'ǫ̀ ìch'è t'à ‘Gonezǫ-le,’ hadıı sìı k'aodèe gısınìyahtı ha. Eyıts'ǫ amìı edèot'ı̨ ts'ǫ̀ ‘Ezhı̨ne anet'e,’ hadıı sìı wehłı̨kǫ̀ daı̨ɂaà awedle ha sǫnı. \p \v 23 “Eyıt'à kwe-ladà k'e t'asìı Nǫ̀htsı̨ ghàı̨ɂà ekìıyeè k'e nèot'ı̨ k'èch'a eghàlaneedàa sìı wenaądì nı̨dè, \v 24 t'asìı Nǫ̀htsı̨ ts'ǫ̀ k'eı̨hk'ǫ̀ ha ı̨lèe sìı eyı aìɂǫǫ̀ anele. T'akwełǫ̀ǫ̀ nèot'ı̨ ts'àątła gà ełexè sıìgoahłe, eyı tł'axǫǫ̀-ı̨dè t'asìı Nǫ̀htsı̨ ts'ǫ̀ k'eı̨hk'ǫ̀ ha dìì-le. \p \v 25 “Dǫ gık'èch'a eghàlaahda t'à naxıghǫ nàyaetı kwe-t'ıì gıxè sıìgoahłe. Gıxè nàyaetıı-kǫ̀ ts'ǫ̀ łaahtłe-t'ıì gıxè sıìgoahłe. Haahłà-le nı̨dè dǫ-sınìyaehtıı-dǫǫ̀ ts'ǫ̀ anaxegele ha. Dǫ-sınìyaehtıı-dǫǫ̀ sìı kw'ahtı ghànaxèehtè ha eyıts'ǫ naxıdaìtį̀ anaxegele ha. \v 26 Ehkw'ı anaxèehsı̨, satsǫ̀ą nǫǫde ts'ǫ̀ naxını̨htł'è naahła-le nı̨dè, dǫ-danìı̨laa-kǫ̀ gots'ǫ kǫahdè ha nıìle. \s1 Ełexè hołı̨ı̨ hoahtsı̨-le \p \v 27 “Dıı hats'edı ghǫ aàhkw'o ı̨lè, ‘Ełexè hołı̨ı̨ hoahtsı̨-le.’ \v 28 Hanìkò sı̨ dıı hanaxèehsı̨: Amìı ekǫ-le nànıwo t'à ts'èko ghàeda nı̨dè hòt'a edınì t'à yexè hołı̨ı̨ hòèhtsı̨ hǫt'e. \v 29 Naxıdaà ı̨łè wet'à hołı̨ı̨ hoahtsı̨ nı̨dè xàaht'à gà ɂǫ̀ahk'a. Naxıdaà ı̨łè wedıhòłı̨ naxıgha denahk'e nezı̨ hǫt'e. Hanì-le-ı̨dè naxızhį̀į̀ hazǫǫ̀ xè wehłı̨kǫ̀ ts'ǫ̀ anaxedle ha. \v 30 Eyıts'ǫ naxılà ı̨łè t'à hołı̨ı̨ hoahtsı̨ nı̨dè wek'eaht'à gà ɂǫ̀ahk'a. Naxılà ı̨łè wedıhòłı̨ naxıgha denahk'e nezı̨ hǫt'e. Hanì-le-ı̨dè naxızhį̀į̀ hazǫǫ̀ xè wehłı̨kǫ̀ ts'ǫ̀ anaxedle ha. \s1 ʔǫ̀łets'eehdè-le \p \v 31 “Įnę̀ę dıı hagedı ı̨lè: ‘Dǫzhìı edets'èkeè ɂǫ̀yeede ha nıwǫ nı̨dè ɂǫ̀łets'eehdèe nı̨htł'è yeghàyeɂah ha.’ \v 32 Hanìkò sı̨ dıı hanaxèehsı̨: Dǫ wets'èkeè eyıì-le dǫ xè hołı̨ı̨ hòèhtsı̨-le kò ɂǫ̀yeèdo nı̨dè ededı̨ wet'à wets'èkeè eyıì-le dǫ xè at'ı̨ lanì. Eyıts'ǫ dǫzhìı ts'èko ɂǫ̀weèdoo sìı xè honìdza nı̨dè hołı̨ı̨ hòèhtsı̨ hǫt'e. \s1 Yatı nàtsoo ts'ehtsı̨ı̨ sìı nàts'eezhì nıìle \p \v 33 “Įnę̀ę gots'ǫ dǫ dıı hagedı ı̨lè: Yatı nàtsoo whahtsı̨ nı̨dè wek'eahzhì-le. Nǫ̀htsı̨ ts'ǫ̀ yatı nàtsoo whahtsı̨ nı̨dè wek'ę̀ę̀ eghàlaahda ha hǫt'e. \v 34 Hanìkò sı̨ dıı hanaxèehsı̨: Yak'e Nǫ̀htsı̨ wedaèhchı̨cho hǫt'e ts'ıhɂǫ̀, wet'à yatı nàtsoo aahtsı̨-le. \v 35 Dıı dèè Nǫ̀htsı̨ yek'e nàèt'è hǫt'e ts'ıhɂǫ̀ wet'à yatı nàtsoo aahtsı̨-le. Eyıts'ǫ Jerusalem k'àowocho wet'àaɂàa deè wekǫ̀godeè ne ts'ıhɂǫ̀ wet'à yatı nàtsoo aahtsı̨-le. \v 36 Naxıkwìghà ı̨łè kò degoo hanì-le-ı̨dè dezǫǫ̀ aahłe ha dìì ts'ıhɂǫ̀ naxıkwì t'à yatı nàtsoo aahtsı̨-le. \v 37 ‘Hęɂę,’ dahdı nı̨dè wek'ę̀ę̀ eghàlaahda, eyıts'ǫ ‘į̀le,’ dahdı nı̨dè wek'ę̀ę̀ eghàlaahda; eyı weɂǫ̀ǫ̀ yatı nàtsoo t'à xàyaahtıı sìı wehłı̨ı̨ weyatıì hǫt'e. \s1 Ek'èt'à dǫ ghàhòahɂà-le \p \v 38 “Dıı hats'edıı weghǫ aàhkw'o ı̨lè: ‘Sedaà nàneeht'ı nı̨dè sı̨ sı nedaà nàeht'ı ha, eyıts'ǫ seghòò nàneezhì nı̨dè sı̨ sı neghòò nàehzhì ha.’ \v 39 Hanìkò sı̨ dıı hanaxèehsı̨: Hołı̨ı̨-dǫǫ̀ elı̨ı̨ sìı naxık'èch'a eghàlaeda kò ek'èt'à weghàhòahɂà-le. Dǫ tsį̀naxı̨ı̨kà nı̨dè k'achı̨ wets'ǫ̀ naahɂa. \v 40 Dǫ naxıghǫ nàyaetıì anaxele ha nıwǫ xè naxıkw'ı̨hɂeè naxıghǫ nıyıìɂa nı̨dè, naxıɂeè sı nıyıìɂa kò. \v 41 Dǫ, ı̨łè echı̨ haı̨wa ts'ǫ̀ wek'èahdè anaxį̀į̀là nı̨dè, nàke echı̨ haı̨wa ts'ǫ̀ wek'èahdè. \v 42 Dǫ t'asìı naxeekè nı̨dè t'asìı weghàahɂà, eyıts'ǫ dǫ t'asìı weghǫnìahɂà naxı̨ı̨hwhǫ nı̨dè, į̀le wèahdı-le. \s1 Dǫ naxınìgelı̨-le sìı gıghǫnıahtǫ \p \v 43 “Dıı hagedı weghǫ aàhkw'o ı̨lè: ‘Naxèot'ı̨ gıghǫnıahtǫ, hanìkò dǫ naxınìgelı̨-le sìı gıdzaahwhǫ.’ \v 44 Hanìkò sı̨ dıı hanaxèehsı̨: Dǫ naxınìgelı̨-le sìı gıghǫnıahtǫ eyıts'ǫ dǫ danaxegį̀ı̨hɂaa sìı gıgha yaahtı. \v 45 Haaht'ı̨ nı̨dè Nǫ̀htsı̨ Naxıtà yak'e whedaa sìı weza aaht'e. Dǫ nezı̨ı̨, dǫ nezı̨-le ełèht'eè gogha sadeè daaɂaà ayehɂı̨; eyıts'ǫ dǫ ehkw'ı geedaa, dǫ ehkw'ı geeda-le ełèht'eè gogha chǫh at'ı̨į̀ ayehɂı̨. \v 46 Dǫ naxıghǫnegeètǫǫ zǫ gıghǫnıahtǫ nı̨dè, eyı t'asìı nıìle. Sǫǫ̀mba-nàgehtsį̀ı̨-dǫǫ̀ ededı̨ kò ełeghǫnegeètǫ hǫt'e. \v 47 Naxèot'ı̨ zǫ ts'ǫ̀ nezı̨į̀ naahɂa nı̨dè, dǫ eyıì-le gınahk'e t'asìı nezı̨ı̨ hòahtsı̨ nıìle. Dǫ Nǫ̀htsı̨ k'ègeezǫ-le ededı̨ kò ełets'ǫ̀ nezı̨į̀ nageɂa hǫt'e. \v 48 Eyıt'à Nǫ̀htsı̨ Naxıtà yak'e whedaa sìı degaı hǫt'e, wexèht'eè naxı̨ sı degaı aaht'e ha hǫt'e. \c 6 \s1 Dǫ-teèt'ı̨ı̨ sìı gıts'àahdı \p \v 1 “Kexoahdı, wet'à naxıghǫ nezı̨į̀ agedı ha dahwhǫ t'à, dǫ nadąą̀ zǫ ehkw'ı k'ehoahɂa-le. Haaht'ı̨ nı̨dè Naxıtà yak'e whedaa sìı eyı k'èxa t'asìı naxıghàɂà ha-le. \p \v 2 “Eyıt'à dǫ-teèt'ı̨ı̨ ghàahdı nı̨dè dǫ hazǫǫ̀ gıghǫ gode gha k'ehoahɂa-le. Dǫ degaı degeetsı̨ı̨ sìı hanì k'ehogeɂa hǫt'e. Dǫ gots'ǫ̀ nezı̨į̀ agı̨ı̨wǫ ha gı̨ı̨wǫ t'à ełègehdèe-kǫ̀ goyìı eyıts'ǫ kǫ̀ta dǫ ts'ǫ̀ hagedı agogehɂı̨. Ehkw'ı anaxèehsı̨, t'asìı edegha geèhnǫǫ sìı hòt'a deghàà gıghǫ̀t'ǫ hǫt'e. \v 3 Naxılà ı̨łè t'à dǫ-teèt'ı̨ı̨ ghàahdı nı̨dè naxılà eyıì-le yek'èwezà sǫ̀ǫ̀. \v 4 Eyıt'à dǫ ghàahdı nı̨dè dǫ gık'èezǫ welè sǫ̀ǫ̀. Hanì-ı̨dè Nǫ̀htsı̨ naxıtà dǫ naàhtǫ dàaht'ı̨ yeghàedaa sìı wek'èxa t'asìı nezı̨ı̨ naxıghàɂà ha. \s1 Dànì yaahtı ha \p \v 5 “Yaahtı nı̨dè dǫ degaı degeetsı̨ı̨ sìı gıxèahɂı̨-le. Dǫ goghàgeeda ha gı̨ı̨wǫ t'à, ełègehdèe-kǫ̀ goyìı eyıts'ǫ tı̨lı k'e nàgeèhza xè yagehtı ghageewı. Ehkw'ı anaxèehsı̨, t'asìı edegha geèhnǫǫ sìı hòt'a deghàà gıghǫ̀t'ǫ hǫt'e. \v 6 Hanìkò yaahtı nı̨dè naxıkǫ̀ą goyìı edets'ǫdaànìahchı gà Nǫ̀htsı̨ naxıtà wègaat'ı̨-le sìı wets'ǫ̀ yaahtı. Hanì-ı̨dè dǫ naàhtǫ dàaht'ı̨ı̨ sìı Nǫ̀htsı̨ yeghàeda hǫt'e wek'èxa t'asìı nezı̨ı̨ naxıghàɂà ha. \v 7 Yaahtı nı̨dè yatı łǫ wet'àaɂà-le t'à yaahtı-le. Dǫ Nǫ̀htsı̨ k'ègeezǫ-le sìı hanì yagehtı hǫt'e. Yatı łǫ t'à whaà yagehtı nı̨dè Nǫ̀htsı̨ goèhkw'ǫ ha gı̨ı̨wǫ. \v 8 Gıxèahɂı̨-le. Nǫ̀htsı̨ Naxıtà t'asìı weahkè kwe ayìı dahwhǫǫ sìı yek'èezǫ hǫt'e. \p \v 9 “Yaahtı nı̨dè dıı hanì yaahtı, \pi1 “ ‘Gotà yak'e wheędaa, nıızì degaı ts'edı hǫt'e. \v 10 Nı̨ k'àı̨wo k'ę̀ę̀ welè. Dıı nèk'e nek'ę̀ę̀ agòwet'è, yak'e hagǫ̀ht'e lanì. \v 11 Dıı dzęę̀ k'e wet'à ts'eedaa goghànı̨dı. \v 12 Dǫ gok'èch'a nàhogehdèe sìı gıhołı̨į̀ gıghǫ nahots'eele, eyı xèht'eè gohołı̨į̀ goghǫ nahoı̨le. \v 13 Hołı̨ı̨ ts'ı̨ı̨wǫ ch'à gok'ènedì; wehłı̨ı̨ gots'ǫǫ̀ nıwà anele.’ \m \v 14 Dǫ naxıts'ǫ̀ ehkw'ı eghàlageeda-le sìı gıghǫ nahoahłe nı̨dè Nǫ̀htsı̨ Naxıtà ı̨dòo yak'e whedaa sìı ededı̨ sı naxıghǫ nahoele ha hǫt'e. \v 15 Hanìkò dǫ gıghǫ nahoahłe-le nı̨dè Nǫ̀htsı̨ Naxıtà naxıhołı̨į̀ naxıghǫ nahoele ha-le. \s1 Dànì edeahgǫ ha \p \v 16 “Edeahgǫ nı̨dè ts'ǫǫ̀dahwhǫ k'ę̀ę̀ naxègaat'ı̨ welè-le. Dǫ degaı degeetsı̨ı̨ sìı hanì gìgaat'ı̨į̀ adegehɂı̨. Ehkw'ı anaxèehsı̨, t'asìı edegha geèhnǫǫ sìı hòt'a deghàà gıghǫ̀t'ǫ hǫt'e. \v 17 Hanìkò naxı̨ edeahgǫ nı̨dè naxıkwìghà sıahłe xè k'enaahde. \v 18 Hanì-ı̨dè edeahgǫǫ sìı hoɂıì dǫ gıgha wègaat'ı̨ ha-le. Nǫ̀htsı̨ naxıtà wègaat'ı̨-le sìı ededı̨ zǫ dǫ naàhtǫ dàaht'ı̨ı̨ sìı wegha wègaat'ı̨ hǫt'e. T'asìı nezı̨ı̨ daahnǫǫ sìı ededı̨ naxıghàyeɂà ha hǫt'e. \s1 Yak'e t'asìı nezı̨ı̨ edegha ełèahłe \p \v 19 “Dıı nèk'e t'asìı nezı̨ı̨ łǫ edegha ełèahłe-le, yììda yedè xè wek'ıìtsǫ̀ ade ha ne t'à, eyıts'ǫ eeɂį̀ı̨-dǫǫ̀ naxıkǫ̀ enìxàgeezhì gà naxıghǫ egeeɂį̀ ha t'à t'asìı nezı̨ı̨ łǫ edegha ełèahłe-le. \v 20 Hanìkò yak'e gogha t'asìı nezı̨ı̨ edegha ełèahłe; ekǫ yììda yedè ha-le xè wek'ıìtsǫ̀ ade ha-le eyıts'ǫ eeɂį̀ı̨-dǫǫ̀ ekǫ egeeɂį̀ ha-le. \v 21 Edı̨į̀ t'asìı deɂǫ̀ǫ̀ naxıgha nezı̨ wheahłaa sìı naxıdzeè t'à ekǫ ts'ǫ̀ dahwhǫ ha hǫt'e. \p \v 22 “Naxıdaà sìı naxızhį̀į̀ gha ek'aèk'ǫ lanì hǫt'e. Naxıdaà nezı̨ nı̨dè naxızhį̀į̀ hazǫǫ̀ gha dzęh lagǫ̀ht'e ha. \v 23 Ekò naxıdaà nezı̨-le nı̨dè naxızhį̀į̀ hazǫǫ̀ gha togoòtł'ò ha hǫt'e. Naxıdzeè yìı togoòtł'ò nı̨dè sıì naxıxè togoòtł'ò agǫ̀ht'e. \p \v 24 “Dǫ wı̨ı̨zìı k'àowo nàke gha eghàlaeda ha dìì. K'àowo ı̨łè ghǫneètǫ ha eyıts'ǫ ı̨łè nèlı̨ ha-le, eyıts'ǫ k'àowo ı̨łè k'èı̨t'e ha eyıts'ǫ ı̨łè wek'èı̨t'e ha-le. Nǫ̀htsı̨ eyıts'ǫ sǫǫ̀mba, į̀łah ełèht'eè gıgha eghàlats'eeda ha dìì hǫt'e. \s1 T'asìı ghǫ nànıahdè-le \p \v 25 “Ayìı t'à aahda ha, ayìı ghǫ shèahzhe ha, ayìı aahdǫ ha eyıts'ǫ ayìı goht'ǫǫ̀ t'à-aaht'ı̨ ha sìı ghǫ nànıahdè-le. Ts'eedaa sìı bò nahk'e wet'àaɂà hǫt'e, eyıts'ǫ gozhį̀į̀ goht'ǫ nahk'e wet'àaɂà hǫt'e. \v 26 Chı̨ą hoòlà gıdaànıahdè: dèè k'e t'asìı geehshe-le, eyıts'ǫ xehkǫ̀ t'asìı gehła-le, hanìkò Naxıtà yak'e whedaa sìı gowàedı hǫt'e. Chı̨ą gınahk'e aahłı̨ hǫt'e! \v 27 Ayìıha t'asìı ghǫ nànıahdè? Dǫ wı̨ı̨zìı nànıwo t'à ı̨łè sadzeè deɂǫ̀ǫ̀ edaà adele ha nıìle. \p \v 28 “Ayìıha goht'ǫ ghǫ nànıahdè? Dèè k'e ı̨t'ǫ̀chàa dehshee sìı wedaànıahdè. Eghàlaeda-le kò wèdaat'ı̨ hǫt'e. \v 29 Ehkw'ı anaxèehsı̨, k'àowocho Solomon wèdaat'ı̨į̀ nàhtł'ı̨ ts'ı̨ı̨wǫ kò eyı ı̨t'ǫ̀chàa yenahk'e wèdaat'ı̨ hǫt'e. \v 30 Nǫ̀htsı̨ hanì dèè k'e tł'oh wèdaat'ı̨į̀ whehtsı̨ı̨ sìı dıı dzęę̀ k'e dehshe hanìkò satsǫ kwıìgeehdè. Eyı nahk'e nezı̨į̀ naxık'èdì ha, eyıts'ǫ goht'ǫ nezı̨ı̨ naxıghàle ha hǫt'e. Hanìkò naxınì nàtso-le dìì. \v 31 Eyıt'à dıı haahdı-le xè t'asìı ghǫ nànıahdè-le: ‘Ayìı ts'ı̨ı̨ɂà lì?’ ‘Ayìı ts'ats'e lì?’ ‘Ayìı goht'ǫ t'à-ats'et'ı̨ lì?’ \v 32 Dıı nèk'e dǫ hazǫǫ̀ Nǫ̀htsı̨ k'ègeezǫ-le sìı eyı hanıı zǫ k'alagedè. Hanìkò Naxıtà yak'e whedaa sìı ayìı t'à aahda yek'èezǫ hǫt'e. \v 33 Naxı̨ sìı, Nǫ̀htsı̨ Wenàowoò k'ę̀ę̀ hòɂǫǫ hak'eaht'į̀ eyıts'ǫ wek'ę̀ę̀ ehkw'ı ts'eeda ha dahwhǫ, eyı haahłà nı̨dè t'asìı hazǫǫ̀ wet'à ts'eedaa sı naxıghàyele ha hǫt'e. \v 34 Eyıt'à satsǫ ghǫ nànıahdè-le, satsǫ wedawheɂǫǫ̀ aahłe. Dzę taàt'eè hoìla łǫ gogha whela hǫt'e. \c 7 \s1 Ełesınìyaahtı-le \p \v 1 “Dǫ sınìyaahtı-le, hanì-ı̨dè naxısınìyaetı ha-le. \v 2 Dànì dǫ sınìyaahtı k'ę̀ę̀ naxısınìyaetı ha hǫt'e. Ayìı ghàà dǫ gısınìyaahtıı sìı eyı weghàà naxısınìyaetı ha hǫt'e. \p \v 3 “Ayìıha naxèot'ı̨ wedaà yìı tsolè wheɂǫǫ sìı ghàahda, hanìkò naxıdaà yìı dechı̨ whetǫǫ sìı ts'ǫnıahɂà-le? \v 4 Dànıt'à naxèot'ı̨ ts'ǫ̀ dıı haahdı naxıgha dìì-le, ‘Àgı̨ą, nedaà yìı t'asìa wheɂǫ; negha xàwehchı,’ dahdı, hanìkò naxı̨ naxıdaà yìı dechı̨ whetǫǫ sìı naxıgha wègaat'ı̨-le. \v 5 Degaı daahtsı̨ kò wek'ę̀ę̀ aahda nıìle! T'akwełǫ̀ǫ̀ naxıdaà yìı dechı̨ whetǫǫ sìı xàahchì nı̨dè naxıgha nezı̨į̀ xègaat'ı̨į̀ agode ha, hanì-ı̨dè naxèot'ı̨ wedaà yìı t'asìa wheɂǫǫ sìı xàahchı ha dìì-le. \p \v 6 “Łèt'è degaı sìı tłı̨ ghàahdı-le. Whǫǫ̀zaa dètìı sìı gogòò ts'ǫ̀ aahdè-le. Haahłà nı̨dè tłı̨ naxıdzıìgeɂà ha eyıts'ǫ gogòò whǫǫ̀zaa tàtsǫgeèhɂe ha. \s1 Gotà yak'e whedaa weahkè \p \v 7 “Aahkè nı̨dè naxıghǫ̀t'à ha; wehak'eaht'į̀ nı̨dè wegòahɂà ha; enìı̨tǫ k'e ts'aaht'ı nı̨dè naxıts'ǫ̀ enìxàetį̀ ha. \v 8 T'aa eekèe sìı t'asìı weghǫ̀t'à ha; amìı t'asìı hak'eet'į̀ı̨ sìı yegòhɂà ha; eyıts'ǫ amìı enìı̨tǫ k'e ts'aht'ıı sìı wets'ǫ̀ enìxàetį̀ ha. \p \v 9 “Naxıza łèt'è naxeekè nı̨dè asį̀į̀ kwe weghàahɂà ha? \v 10 Eyıts'ǫ łıwe naxeekè nı̨dè asį̀į̀ gòo weghàahtè ha? \v 11 Naxı̨ hołı̨ı̨-hoahtsı̨ı̨-dǫǫ̀ aaht'e kò, naxıza t'asìı nezı̨ı̨ gıghàahłe k'èahsǫ. Naxıtà yak'e whedaa sìı dǫ geekè nı̨dè naxınahk'e t'asìı nezı̨ı̨ goghàyele ha hǫt'e. \v 12 Eyı xèht'eè dànì dǫ naxıts'ǫ̀ nezı̨į̀ eghàlageeda ha dahwhǫ k'ę̀ę̀ gıts'ǫ̀ eghàlaahda. Moses wenàowoò eyıts'ǫ nakwenàoɂǫǫ gını̨htł'è k'e hanì dek'eèhtł'è. \s1 Enìı̨tǫ neghoa eyıts'ǫ enìı̨tǫ dekòo \p \v 13 “Enìı̨tǫ neghoa k'è dexaahdè. Enìı̨tǫ dekòo sìı tı̨lı dekòo ts'ǫ̀ nııɂà hǫt'e. Dǫ łǫ eyı tı̨lı k'e aget'ı̨ı̨ sìı gıdıhołè ha. \v 14 Ekò enìı̨tǫ neghoa sìı tı̨lı neghoa ts'ǫ̀ nııɂà hǫt'e. Dǫ łǫ-lea zǫ eyı tı̨lı k'e aget'ı̨ı̨ sìı welǫ whìle ts'ǫ̀ geeda ha. \s1 Ts'ı eyıts'ǫ wejìecho \p \v 15 “Nakwenàoɂǫǫ ehkw'ı gogede-le sìı gıxoahdı. Sahzǫ̀ą nezı̨ı̨ degeetsı̨, hanìkò dìga wets'àhoejı̨ı̨ lagı̨ı̨t'e. \v 16 Dànì k'ehogeɂa k'ę̀ę̀ gık'èahsǫ ha. Įchį̀ghoò ta jìe nàts'ehtsį̀ nıìle. Eyıts'ǫ gogho nı jìecho nàts'ehtsį̀ nıìle. \v 17 Eyı xèht'eè ts'ı nezı̨ı̨ sìı wek'e jìecho nezı̨ı̨ gǫ̀hłı̨, eyıts'ǫ ts'ı nezı̨-le sìı wek'e jìecho nezı̨-le dehshe. \v 18 Ts'ı nezı̨ı̨ sìı wek'e jìecho nezı̨-le gǫ̀hłı̨ ha dìì, eyıts'ǫ ts'ı nezı̨-le sìı wek'e jìecho nezı̨ı̨ dehshe ha dìì hǫt'e. \v 19 Ts'ı hazǫǫ̀ wek'e jìecho nezı̨-le dehshee sìı nàgeehkà gà kwıìgeehdè ha. \v 20 Eyıt'à, dànì k'ehogeɂa ghàà gık'èahsǫ ha. \p \v 21 “Dǫ hazǫǫ̀ ‘K'àowo, K'àowo,’ sègedıı sìı Nǫ̀htsı̨ Wenàowoò k'ę̀ę̀ hòɂǫǫ k'è goyageedè ha nıìle. Amìı, Setà yak'e whedaa k'èı̨t'ee sìı zǫ goyageedè ha. \v 22 Eyı dzęę̀ k'e nìhǫǫwo nı̨dè dǫ łǫ sets'ǫ̀ dıı hagedı ha, ‘Sets'ǫ̀ K'àowo, nıızì dahxà nadąą̀ gots'ı̨ı̨de ı̨lè, ı̨nìłı̨ı̨ xàdets'eèzhì eyıts'ǫ enıìyah łǫ hots'èhtsı̨ ı̨lè,’ gedı ha. \v 23 Hanìkò ehkw'ı gıts'ǫ̀ dıı haehsı̨ ha, ‘Naxık'èehsǫ nıìle. Hołı̨ı̨-k'alaahdèe-dǫǫ̀ aaht'e, sets'ǫǫ̀ naahdè!’ gèehsı̨ ha. \s1 Dǫ gǫǫzǫ eyıts'ǫ dǫ gǫǫzǫ-le wegodıì \p \v 24 “Eyıt'à amìı seyatıì ıìkw'o xè yek'ę̀ę̀ edaa sìı dǫ gǫǫzǫǫ kwe k'e edekǫ̀ gòhtsı̨ı̨ lanì hǫt'e. \v 25 Yàchǫhoòwo ekò tı łǫ dèè teètł'ı xè kǫ̀ k'e nı̨hts'ı nàtsoo at'ı̨, hanìkò kwe k'e yìetł'aà whetǫǫ gòhtsı̨ t'à eyı kǫ̀ nàgoı̨tł'ı-le. \v 26 Hanìkò dǫ hazǫǫ̀ seyatıì gıìkw'o kò gık'ę̀ę̀ eda-le nı̨dè dǫ gǫǫzǫ-le ewaà k'e edekǫ̀ gòhtsı̨ lagı̨ı̨t'e. \v 27 Yàchǫhoòwo ekò tı łǫ dèè teètł'ı xè nı̨hts'ı nàtsoo eyı kǫ̀ k'e at'ı̨ t'à hǫtsaa wetagoı̨tł'ı.” \p \v 28 Zezì eyı hazǫǫ̀ hoghàgoehtǫ ghǫ nǫǫt'e ekò dǫ hazǫǫ̀ gıgha enıìyah dìì. \v 29 Zezì ededı̨ t'asìı hazǫǫ̀ ts'ǫ̀ k'àowo k'ę̀ę̀ dǫ hoghàehtǫ, Nǫ̀htsı̨-yatıì-k'èdìı-dǫǫ̀ lanì-le. \c 8 \s1 Dǫ wekwǫ̀ tàda t'à eyaelı̨ı̨ sìı k'aàt'ıì ajà \p \v 1 Zezì shìhka gots'ǫ hodàèhtła ekò dǫ łǫ gık'èè k'edè. \v 2 Dǫ ı̨łè gokwǫ̀ tàda t'à eyaelı̨ı̨ sìı Zezì ts'ǫ̀ èhtła, yets'ǫ̀ nàgòı̨hgè, hadı, “K'àowo, haneewǫ nı̨dè k'aàt'ıì ası̨ı̨le ha dìì-le,” yèhdı. \p \v 3 Zezì edılà dǫ k'e ayį̀į̀là, hayèhdı, “Hęɂę, hahwhǫ! K'aàt'ıì anede!” yèhdı. Ekòet'ıì wekwǫ̀ tàda whìle ajà. \v 4 Zezì yets'ǫ̀ hadı, “Nets'ǫ̀ dànàhòwoo sìı dǫ wı̨ı̨zìı ts'ǫ̀ haı̨dı-le. Nek'ahoeta gha yahtıı ts'àątła. Moses wenàowoò k'ę̀ę̀ nehołı̨į̀ neghǫ nahoezhe k'èxa yahtıı t'asìı negha k'egııhk'ǫ̀. Hanì-ı̨dè weghàà k'aàt'ıì anaąjà dǫ gık'èezǫ ha,” yèhdı. \s1 Eghǫǫ-dǫǫ̀ gha k'àowo wegha ehkw'ı-ahodı \p \v 5 Zezì kǫ̀ta Capernaum nììtła ekò eghǫǫ-dǫǫ̀ gha k'àowo Zezì sets'àdı ha nıwǫ t'à yets'ǫ̀ èhtła. \v 6 Eghǫǫ-dǫǫ̀ gha k'àowo hadı, “K'àowo, secheekeè wekw'ǫǫ̀ ełaı̨dè xè hòtł'ò eyaelı̨ t'à sıì daı̨ɂa dìì,” yèhdı. \p \v 7 Zezì yets'ǫ̀ hadı, “Nexè nekǫ̀ nàhtła gà k'aàt'ıì awehłe ha,” yèhdı. \p \v 8 Hanìkò eghǫǫ-dǫǫ̀ gha k'àowo yets'ǫ̀ hadı, “K'àowo, sekǫ̀ naątła gha dǫ lahoeht'ı̨-le. Ekìı neyatıì t'à xàyanehtı nı̨dè secheekeè k'aàt'ıì ade ha. \v 9 Sı̨ kò segha k'àowo gǫ̀hłı̨ eyıts'ǫ eghǫǫ-dǫǫ̀ gıgha k'àowo ehłı̨. Dǫ ı̨łè ‘Yeè nàątła,’ wèehsı̨ nı̨dè ekǫ nàtła, eyıts'ǫ k'achı̨ ı̨łè ‘Jǫ nàątła,’ wèehsı̨ nı̨dè jǫ nàtła. Secheekeè, ‘Dıı hanele,’ wèehsı̨ nı̨dè hayehɂı̨,” yèhdı. \p \v 10 Zezì eyı k'àowo dàdıı sìı yıìkw'o ekò sıì wegha enıìyah dìì. Dǫ łǫ yek'èè k'edèe sìı ts'ǫ̀ hadı, “Ehkw'ı anaxèehsı̨, Israel nèk'e dǫ wınì hanànıhtso ghǫ eèhkw'o whìle. \v 11 Hazǫǫ̀ nèk'e gots'ǫ dǫ łǫ, Nǫ̀htsı̨ Wenàowoò k'ę̀ę̀ hòɂǫǫ k'è goyageedè ha. Ekǫ Abraham, Isaac eyıts'ǫ Jacob xè shègezhe ha. \v 12 Hanìkò Nǫ̀htsı̨ wets'ǫ dǫ ts'ı̨ı̨lı̨ı̨ sìı togoòtł'ò ts'ǫ̀ xàgıdeezhı ha. Ekǫ getse xè sıì gıgha hoìla ha,” Zezì gòhdı. \p \v 13 Zezì eghǫǫ-dǫǫ̀ gha k'àowo ts'ǫ̀ hadı, “Hot'eè nekǫ̀ ts'ǫ̀ naı̨tłe, hotıì negha ehkw'ı-ahodıı k'ę̀ę̀ agode ha,” yèhdı. Eyıt'à eyı sadzeè et'ıì wecheekeè wegha k'aàt'ıì agòjà. \s1 Zezì dǫ łǫ k'aàt'ıì agǫ̀ǫ̀là \p \v 14 Zezì, Peter wekǫ̀ goyaèhtła ekò Peter wets'èkeè wemǫ edı-elı̨ t'à daèhte k'e whetı̨ yaɂı̨. \v 15 Zezì yılà daachì t'à k'aàt'ıì ajà. Ekòet'ıì eyı ts'èko nıìtła gà weghǫ shèts'ezhee yeghàı̨dì. \p \v 16 Eyı xèhts'ǫ̀ dǫ łǫ ı̨nìłı̨ı̨ gıts'ǫ̀-èlı̨ı̨ sìı Zezì ts'ǫ̀ gogeèwa. Edeyatıì t'à ı̨nìłı̨ı̨ xàgodeèzhì eyıts'ǫ dǫ-eyaelı̨ı̨ hazǫǫ̀ k'aàt'ıì agǫ̀ǫ̀là. \v 17 Eyı hagòjàa sìı nakwenàoɂǫǫ Isaıah yeghǫ goı̨de ı̨lèe sìı wek'ę̀ę̀ agòjà: \mi \qt “Gotàdaà goghǫ yį̀į̀hchì eyıts'ǫ wet'à gogha hoìlaa sìı edek'e ayį̀į̀là,” dek'eèhtł'è.\qt* \s1 Dǫ nàke Zezì xè agedè ha gı̨ı̨wǫ \p \v 18 Zezì dǫ łǫ wemǫǫ̀ ełèwhede goaɂı̨ ekò edecheekeè gots'ǫ̀ hadı, “Įnǫ̀ǫ̀ nats'ııɂè,” gòhdı. \v 19 Nǫ̀htsı̨-yatıì-k'èdìı-dǫǫ̀ ı̨łè yets'àèhtła, hadı, “K'àowo, edı̨į̀ anet'ı̨ı̨ sìı nexè ahde ha dehwhǫ,” yèhdı. \p \v 20 Zezì yets'ǫ̀ hadı, “Nǫgèe gıɂǫ gǫ̀hłı̨ eyıts'ǫ chı̨ą sı gıt'oh gǫ̀hłı̨, hanìkò Dǫ-wet'àaɂàa-deè edı̨į̀ kwìhɂǫ ha gǫ̀hłı̨-le,” yèhdı. \p \v 21 K'achı̨ wecheekeè ı̨łè yets'ǫ̀ hadı, “K'àowo, t'akwełǫ̀ǫ̀ setà wekw'ǫǫ̀ nèehtį̀ gà welè,” yèhdı. \p \v 22 Hanìkò Zezì yets'ǫ̀ hadı, “Dǫ ełaı̨dèe lagı̨ı̨t'ee sìı edets'ǫ dǫ ełaı̨dèe kw'ǫǫ̀ nègııle, hanìkò nı̨ sìı sek'èı̨tła,” yèhdı. \s1 Zezì nı̨hts'ı whìle ayį̀į̀là \p \v 23 Eyı tł'axǫǫ̀ Zezì elà yìetła, wecheekeè gıxè agejà. \v 24 Hǫtsaa tı k'e gıxè nı̨hts'ı nàtsoo dèts'ı t'à taatı̨į̀ elà yìı at'ı̨. Hanìkò Zezì dètı̨ ı̨lè. \v 25 Wecheekeè ts'ıgį̀ı̨hwho, hagıìhdı, “Gots'ǫ̀ K'àowo, edaxàgoı̨le! Tı t'à ełaàts'ede ha nìkw'o,” gıìhdı. \p \v 26 Zezì gots'ǫ̀ hadı, “Naxınì nàtso-le. Dànìghǫ sıì dahjı̨ nǫǫ̀?” gòhdı. Elà yìı nàwo xè nı̨hts'ı eyıts'ǫ taatı̨į̀ whìle aahde gòhdı t'à, ts'èwhı̨į̀ hòɂǫǫ̀ agòjà. \p \v 27 Zezì wecheekeè gıgha enıìyah t'à ełets'ǫ̀ hagedı, “Dıı amìı ne? Nı̨hts'ı eyıts'ǫ taatı̨į̀ kò gık'į̀ı̨t'e,” gedı. \s1 Dǫ nàke ı̨nìłı̨ı̨ gıts'ǫ̀-èlı̨ı̨ sìı k'aàt'ıì agejà \p \v 28 Zezì ı̨nǫ̀ǫ̀ Gadarene gınèk'e tàwheɂe ekò, dǫkw'ǫǫ̀ whelaa gots'ǫ dǫ nàke gıts'ǫ̀ łeèhtła, į̀łah ı̨nìłı̨ı̨ gıts'ǫ̀-èlı̨. Sıì gıts'àhoejı̨ t'à dǫ wı̨ı̨zìı ekǫ aget'ı̨-le. \v 29 Hòtł'ò gezeh xè hagedı, “Nǫ̀htsı̨ Weza, ayìıha gok'alaąwo? Gogha nèhòkw'ı kwe gogha hoìla hoı̨htsı̨-le, neghǫnàdats'eetì,” gedı. \p \v 30 Eyı ts'ǫ̀ gǫǫwà-lea gogòò łǫ shègezhe ı̨lè. \v 31 Įnìłı̨ı̨ Zezì ghǫnàdageetì, “Xàgodı̨ı̨zhı ha nı̨dè gogòò yìı ts'ǫ̀ agoı̨le,” gedı. \p \v 32 “Naahdè!” Zezì gòhdı t'à, dǫ yìı gots'ǫ xàgı̨ı̨de gà gogòò yìı gı̨į̀de. Gogòò hazǫǫ̀ shìh danı̨ı̨chàa gots'ǫ ı̨zhıì hodàgoòɂa ts'ǫ̀ tı yìı łegeèhza t'à ełaàgı̨ı̨dè. \v 33 Dǫ gogòò k'ègedìı sìı natı̨mǫgeèhde. Gıxè dàgòjàa sìı kǫ̀ta yàgòlaa hazǫǫ̀ dǫ ts'ǫ̀ hagedı, eyıts'ǫ dǫ ı̨nìłı̨ı̨ gıts'ǫ̀-èlı̨ ı̨lèe sìı gıxè dàgòjàa ghǫ dǫ xè gogedo. \v 34 Eyı kǫ̀ta gots'ǫ dǫ hazǫǫ̀ Zezì ts'ǫ̀ geède. Zezì gıaɂı̨ ekò “Gonèè ts'ǫǫ̀ naı̨tłe,” gıìhdı gıghǫnàdageetì. \c 9 \s1 Dǫ wekw'ǫǫ̀ ełaı̨dèe sìı k'aàt'ıì ajà \p \v 1 Zezì elà yìetła gà edecheekeè xè ı̨nǫ̀ǫ̀ nawheɂe, edekǫ̀ta nìagı̨ı̨ɂe. \v 2 Dǫ mǫ̀hdaa dǫ wekw'ǫǫ̀ ełaı̨dèe tè k'e whetı̨ı̨ Zezì ts'ǫ̀ geèhchì. Zezì dǫ gınì nàtsoo gok'èezǫ t'à dǫ eyaelı̨ı̨ ts'ǫ̀ hadı, “Àgı̨ą, nehołı̨į̀ neghǫ nahoazha t'à nınà welè,” yèhdı. \p \v 3 Hadı t'à Nǫ̀htsı̨-yatıì-k'ègedìı-dǫǫ̀ mǫ̀hdaa hagı̨ı̨wǫ, “Dıı dǫ sıì Nǫ̀htsı̨ k'èch'a gode!” gı̨ı̨wǫ. \p \v 4 Zezì dànì nànıgedèe sìı gok'èezǫ t'à hagòhdı, “Dànìghǫ naxıdzeè yìı nàowołı̨ı̨ t'à nànıahdè? \v 5 Dǫ wekw'ǫǫ̀ ełaı̨dèe sìı dàwets'edı nı̨dè denahk'e dezhì-le: ‘Nehołı̨į̀ neghǫ nahoazha,’ hanì-le-ı̨dè ‘Nıį̀tła gà k'eı̨tło.’ \v 6 Dıı nèk'e Dǫ-wet'àaɂàa-deè dǫ hołı̨ı̨ ghǫ nahoele ha weghàhòt'ǫǫ sìı, wek'èahsǫǫ̀ anaxehłe ha,” gòhdı tł'axǫǫ̀ dǫ wekw'ǫǫ̀ ełaı̨dèe sìı ts'ǫ̀ hadı, “Nıį̀tła, netè nı̨į̀ɂa gà nekǫ̀ ts'ǫ̀ naı̨tłe,” yèhdı. \v 7 Eyıt'à eyı dǫ nıìtła gà edekǫ̀ ts'ǫ̀ naèhtła. \v 8 Dǫ hazǫǫ̀ eyı hagòjà gıaɂı̨ ekò sıì gıgha enıìyah dìì, eyıt'à Nǫ̀htsı̨ ghàsǫgeedı, hagedı, “Dıı dǫ Nǫ̀htsı̨ dahxà eghàlaedaà at'ı̨ sǫnı,” gedı. \s1 Matthew Zezì k'èè èhtła \p \v 9 Zezì ekǫ gots'ǫǫ̀ naèhtła tł'axǫǫ̀, sǫǫ̀mba-nàhtsį̀ı̨-dǫǫ̀ Matthew wìyeh ladà k'e eghàlaeda yaɂı̨. Zezì “Sek'èı̨tła!” yèhdı. Eyıt'à Matthew nıìtła gà Zezì k'èè èhtła. \p \v 10 Eyı tł'axǫǫ̀ Zezì Matthew wekǫ̀ shètı̨ ekò sǫǫ̀mba-nàhtsį̀ı̨-dǫǫ̀ gı̨ı̨lı̨ı̨ eyıts'ǫ hołı̨ı̨-hogehtsı̨ı̨-dǫǫ̀ łǫ Zezì eyıts'ǫ wecheekeè xè shègıazhe. \v 11 Pharısee gı̨ı̨lı̨ı̨ sìı gogıaɂı̨ ekò Zezì wecheekeè ts'ǫ̀ hagedı, “Dànìghǫ naxıts'ǫ̀ k'àowo sǫǫ̀mba-nàhtsį̀ı̨-dǫǫ̀ eyıts'ǫ hołı̨ı̨-hogehtsı̨ı̨-dǫǫ̀ xè shètı̨?” gògedı. \p \v 12 Zezì ıìkw'o t'à gots'ǫ̀ hadı, “Dǫ hotıì geedaa sìı nàèdı-k'èezǫǫ gıgha wet'àaɂà nıìle, dǫ eyagı̨ı̨lı̨ı̨ sìı zǫ nàèdı-k'èezǫǫ gı̨ı̨wǫ hǫt'e. \v 13 Hanìkò dıı hanì dek'eèhtł'è: ‘Sets'ǫ̀ t'asìı k'eahk'ǫ̀ nahk'e dǫ ts'ǫ̀ naxıdzeè eteèɂı̨ ha dehwhǫ,’ ayìı awèts'edıı sìı wedaànıahdè. Dǫ ehkw'ı geedaa sìı gıkayahtı gha jǫ ts'ǫ̀ ahjà nıìle, hanìkò hołı̨ı̨-hogehtsı̨ı̨-dǫǫ̀ gıgha ahjà hǫt'e,” gòhdı. \s1 Edets'egǫ ghǫ Zezì dageehke \p \v 14 Eyı tł'axǫǫ̀ John-Baptıst wecheekeè Zezì gà nègı̨ı̨de, gıts'ǫ̀ hadı, “Goxı̨ eyıts'ǫ Pharısee gı̨ı̨lı̨ı̨ sìı edets'egǫ, hanìkò dànìghǫ necheekeè edegegǫ-le?” gıìhdı. \p \v 15 Zezì gots'ǫ̀ hadı, “K'ǫadzàa ı̨łaà goxè wheda et'ıì, dǫ gıghǫ nìı̨dee sìı edegegǫ ha nì? Į̀le ne, hanìkò ı̨łè dzęę̀ k'ǫadzàa gıghǫ wììchì ha hǫt'e, eyı dzęę̀ k'e nı̨dè edegegǫ ha. \p \v 16 “Dǫ wı̨ı̨zìı goht'ǫ zǫą k'e ɂehtł'ı̨gòò nètèyeèlı nıìle. Hayį̀į̀là nı̨dè ɂehtł'ı̨gòò ełeechı t'à wemǫǫ̀ tàedlà ha. Hajà nı̨dè, goht'ǫ zǫą denahk'e wetàedlà ha. \v 17 Eyıts'ǫ dǫ wı̨ı̨zìı jìetì wegòò hoèlı̨ı̨ sìı jìetìwò wezǫą yìı yehtł'ì nıìle. Hayį̀į̀là nı̨dè wewòzǫą wenìtsǫedlà xè jìetì xàetł'ì ha, eyıts'ǫ jìetìwò wezǫą sı wedıhołè ha. Hanì ha nıìle, jìetì wegòò hoèlı̨ı̨ sìı jìetìwò wegòò yìı yehtł'ì ha hǫt'e, hanì-ı̨dè į̀łah nezı̨į̀ wek'èhodì ha,” Zezì hadıì goxè godo. \fig Jìetìwò|src="LB00145B.tif" size="span" ref="9.17" \fig* \s1 T'eekoa ełaı̨woo eyıts'ǫ ts'èko eyaelı̨ı̨ \p \v 18 Zezì ı̨łaà goxè godo ekò, k'àowo ı̨łè yegà nììtła gà yets'ǫ̀ nàgòı̨hgè, hayèhdı, “Setì dıìhk'ǫ̀ą ełaı̨wo. Hanìkò sexè sekǫ̀ nàwheętła xè nılà wek'e anelà nı̨dè naìdà ha,” yèhdı. \v 19 Eyıt'à Zezì nıìtła gà eyı dǫ k'èè naèhtła; wecheekeè sı gık'èède. \p \v 20 Ekìıyeè k'e ts'èko ı̨łè Zezì chį̀ht'a nììtła xè yeɂeè welǫ daachì. Eyı ts'èko hoònǫ-daats'ǫ̀-nàke xo gots'ǫ edoò weɂǫ̀-at'ı̨ t'à eyaelı̨. \v 21 Ts'èko hanıwǫ, “Weɂeè zǫ kò daehchì nı̨dè k'aàt'ıì ahde ha,” hanıwǫ. \p \v 22 Zezì yets'ǫ̀ ets'aèhtła, yaɂı̨ t'à hayèhdı, “Ts'èko, nedzeè t'à nınà welè. Negha ehkw'ı-ahodı t'à k'aàt'ıì anejà,” yèhdı. Eyı ts'èko ekòet'ıì k'aàt'ıì ajà. \p \v 23 Zezì k'àowo wekǫ̀ goyaèhtła ekò dǫ łǫ xè nàdahoowo eyıts'ǫ dǫ mǫ̀hdaa dechı̨shì geehdı, goaɂı̨. \v 24 Zezì gots'ǫ̀ hadı, “Naahdè. T'eekoa ełaı̨wo nıìle, ekìı whetı̨ hǫt'e,” gòhdı t'à dǫ gıghaedlò. \v 25 Dǫ hazǫǫ̀ xàgeèdeè agogį̀į̀là tł'axǫǫ̀, Zezì edı̨į̀ t'eekoa whetı̨ı̨ sìı ekǫ goyaèhtła. T'eekoa wılà nıìchı-t'ıì t'eekoa nıìtła. \v 26 Eyı nèk'e hazǫǫ̀ eyı wegodıì ajà. \s1 Dǫ wedaà goìlee nàke eyıts'ǫ dǫ gode-le k'aàt'ıì agejà \p \v 27 Zezì eyı gots'ǫ naèhtła ekò dǫ nàke gıdaà goìlee gık'èè łeèhtła, nagıìzeh xè Zezì ts'ǫ̀ hagedı, “K'àowocho Davıd Weza, etegòı̨hɂı̨!” gedı nagıìzeh. \p \v 28 Zezì kǫ̀ ı̨łè goyaèhtła ekò dǫ gıdaà goìlee gıgà nèłegeètła t'à dagoehke, “K'aàt'ıì anaxehłe gha naxıgha ehkw'ı-ahodı nì?” gòhdı. “K'àowo, hęɂę,” gedı. \p \v 29 Eyıt'à godaà k'e whehdì xè hagòhdı, “Naxıgha ehkw'ı-ahodı k'ę̀ę̀ naxıxè agode,” Zezì gòhdı. \v 30 Ekòet'ıì gıdaà gǫ̀hłı̨ anagejà. Zezì yatı nàtsoo t'à hagòhdı, “Dıı hagòjàa sìı dǫ wı̨ı̨zìı yek'èızà sǫ̀ǫ̀,” gòhdı. \v 31 Hanìkò eyı nèk'e dǫ hazǫǫ̀ ts'ǫ̀ hagedı. \p \v 32 Eyı dǫ nàke Zezì ts'ǫǫ̀ nałegeèhtła tł'axǫǫ̀ dǫ ı̨nìłı̨ı̨ wets'ǫ̀-èlı̨ t'à gode-le sìı Zezì gà nègeèchì. \v 33 Zezì ı̨nìłı̨ı̨ xàdeèzhì tł'axǫǫ̀, eyı dǫ gode-le ı̨lèe sìı godeè ajà. Dǫ hazǫǫ̀ gıgha enıìyah dìì t'à hagedı, “Israel nèk'e dıı hagòjà ts'aɂı̨ whìle,” gedı. \p \v 34 Hanìkò Pharısee gı̨ı̨lı̨ı̨ sìı hagedı, “Įnìłı̨ı̨ gha k'àowo dahxà ı̨nìłı̨ı̨ xàdeezhıì at'ı̨,” gedı. \s1 Eghàlageedaa-dǫǫ̀ łǫ-le \p \v 35 Zezì eyı nèk'e kǫ̀ta hazǫǫ̀ gota k'eetło. Ełègehdèe-kǫ̀ goyìı dǫ hoghàehtǫ. Nǫ̀htsı̨ Wenàowoò k'ę̀ę̀ hòɂǫǫ wegodıì nezı̨ı̨ t'à dǫ ts'ǫ̀ gode, eyıts'ǫ tàda hazǫǫ̀ t'à dǫ eyagı̨ı̨lı̨ı̨ sìı k'aàt'ıì anagǫ̀ǫ̀là. \v 36 Dǫ łǫ ełèwhede goghàeda ekò dǫ ts'ǫ̀ wedzeè eteèɂı̨. Dǫ gıxè hoìla xè sahzǫ̀ą dǫ gok'èdìı whìle lagı̨ı̨t'e. \v 37 Eyıt'à Zezì edecheekeè ts'ǫ̀ hadı, “Dèè k'e t'asìı dıìdìı łǫ dìì hanìkò dǫ nàyehtsį̀ ha łǫ-le. \v 38 Eyıt'à t'asìı dehshee nàgehtsį̀ ts'ǫ̀ k'àowo sìı weahkè, hanì-ı̨dè t'asìı dehshee nàgehtsį̀ı̨ dǫǫ̀ gots'ǫ̀ ayele ha,” gòhdı. \c 10 \s1 Zezì edecheekeè kǫ̀ta goòhɂà \p \v 1 Zezì edecheekeèdeè hoònǫ-daats'ǫ̀-nàke gokayaı̨htı t'à, łą̀ą nègı̨ı̨de. Įnìłı̨ı̨ dǫ yìı gots'ǫ xàdegeezhı ha eyıts'ǫ dǫ k'aàt'ıì agele ha goghàhòı̨ɂǫ. \p \v 2 Zezì wecheekeèdeè dıı hagìyeh: Sımon (Peter wìyeh) eyıts'ǫ wechı Andrew, Zebedee weza James, eyıts'ǫ wechı John, \v 3 Phılıp, Bartholomew, Thomas, sǫǫ̀mba-nàhtsį̀ı̨-dǫǫ̀ Matthew, Alphaeus weza James, Thadıyus, \v 4 Sımon (“dǫ edenèè ghǫneètǫǫ” wìyeh), eyıts'ǫ Zhıdàà-Iscarıyot, ededı̨ Zezì k'aodèe gotł'aàyį̀ı̨htı̨ hǫt'e. \p \v 5 Eyı wecheekeè hoònǫ-daà-nàke sìı Zezì dǫ ta ts'ǫ̀ goı̨hɂà, hagòhdı, “Eyıì-le dǫ xàɂaa ts'ǫ̀ aahde-le, eyıts'ǫ Samarıa got'ı̨į̀ gıkǫ̀ta ts'ǫ̀ aahde-le. \v 6 Israel got'ı̨į̀ gıta sahzǫ̀ą dıkǫède lagı̨ı̨t'ee sìı ts'ǫ̀ aahde. \v 7 Kǫ̀ta yàgòlaa ts'ǫ̀ aahde, dǫ ts'ǫ̀ haahdı, ‘Nǫ̀htsı̨ Wenàowoò k'ę̀ę̀ nèhòkw'ı ha ts'ǫ̀ nıwà-le agòjà,’ gìahdı. \v 8 Dǫ eyagı̨ı̨lı̨ı̨ sìı k'aàt'ıì agıahłe, dǫ ełaı̨dèe sìı naìdà agıahłe, dǫ gıkwǫ̀ tàda t'à eyagı̨ı̨lı̨ı̨ sìı k'aàt'ıì agıahłe, eyıts'ǫ ı̨nìłı̨ı̨ xàahɂà. T'asìı k'èxa-le hanì naxıghàhòt'ǫ t'à, t'asìı k'èxa-le wet'à dǫ ts'àahdı. \v 9 Sǫǫ̀mbawò edexè k'eahłe-le. \v 10 Tehmì k'eahtı̨-le, ɂeh ładı̨ı̨ eyıts'ǫ ke ładı̨ı̨ k'eahłe-le, tèh sı k'eahtı̨-le; dǫ eghàlaedaa sìı wets'àɂeedì hǫt'e. \p \v 11 “Kǫ̀ta nìahde nı̨dè dǫ wedzeè nezı̨ı̨ sìı hak'eaht'į̀; naahdè gots'ǫ̀ wekǫ̀ aaht'e. \v 12 Eyı kǫ̀ goyaahdè nı̨dè, ‘Naxıxè ts'èwhı̨ welè,’ dǫ hagìahdı. \v 13 Eyı kǫ̀ gots'ǫ dǫ naxıyatıì gìhchì nı̨dè, naxıxè ts'èwhı̨į̀ hòɂǫǫ sìı gıts'ǫ̀ awede. Ekò hanì-le-ı̨dè, naxıxè ts'èwhı̨į̀ hòɂǫǫ sìı naxıts'ǫ̀ anade ha. \v 14 Dǫ naxıgı̨ı̨wǫ-le xè naxıgeèhkw'ǫ-le nı̨dè, naahdè kwe gıkǫ̀ta gots'ǫ ehtł'è naxıkè-tł'a whìle aahłe (hanì-ı̨dè weghàà ekǫ-le eghàlageeda gık'e nìdahoahɂà gık'èezǫǫ̀ ageahłe ha). \v 15 Ehkw'ı anaxèehsı̨, gosınìyaetıı dzęę̀ k'e nı̨dè eyı kǫ̀ta gots'ǫ dǫ dagı̨ı̨ɂa ha. Kǫ̀ta Sodom eyıts'ǫ kǫ̀ta Gomorah dǫ nàı̨dè ı̨lèe sìı nahk'e dagı̨ı̨ɂa ha. \v 16 Sahzǫ̀ą dìga nı k'eɂa lanì dǫ ta ts'ǫ̀ naxeehɂà t'à edexoahdı. Eyıt'à dǫ gıta goahsǫ k'ehoahɂa xè ekǫ-le eghàlaahda-le. \p \v 17 “Dǫ naxıts'ǫ̀ xànıgı̨ı̨ɂaa sìı gıxoahdı. Nàyaetıı-kǫ̀ ts'ǫ̀ anaxegele ha eyıts'ǫ ełègehdèe-kǫ̀ goyìı naxık'egeehkwa ha. \v 18 Sı̨ sets'ıhɂǫ̀ k'àowocho eyıts'ǫ dèe-ts'ǫ̀-k'àowo gınadąą̀ naxısınìyaetı anaxegele ha. Hanìkò seghǫ gıts'ǫ̀ goahde ha eyıts'ǫ dǫ eyıì-le xàɂaa sı gıts'ǫ̀ goahde ha. \v 19 Danaxegıachì gà naxıghǫ nàyaetı nı̨dè, dànì edek'edaahdı ha eyıts'ǫ ayìı dàahdı ha sìı weghǫ nànıahdè-le. Ekìıyeè k'e nı̨dè ayìı dàahdı ha sìı wek'èahsǫ ha hǫt'e. \v 20 Xàè naxıyatıì t'à goahde ha nıìle; Nǫ̀htsı-Naxıtà wets'ǫ Įnì Degaı naxıwà t'à gode ha. \p \v 21 “Ekìıyeè k'e nı̨dè ełechı-t'ıì k'aodèe tł'aàłegìhtè ha, eyıts'ǫ gotà gı̨ı̨lı̨ı̨ sìı edeza hagole ha. Chekoa edèot'ı̨ sı k'aodèe tł'aàgogììle xè ełaàgogìhdeè agogele ha. \v 22 Sı̨ sets'ıhɂǫ̀ dǫ hazǫǫ̀ naxıdzagı̨ı̨hwhǫ ha, hanìkò amìı nǫǫde dzęę̀ ts'ǫ̀ Nǫ̀htsı̨ ts'ǫ̀ wınì nàtsoò adìhwhǫǫ sìı edaxàeda ha. \v 23 Kǫ̀ta ı̨łè dǫ danaxegį̀ı̨hɂa nı̨dè kǫ̀ta eyıì-le ts'ǫ̀ kwı̨ahdè. Ehkw'ı anaxèehsı̨, Israel nèk'e kǫ̀ta hazǫǫ̀ ts'ǫ̀ kwı̨ahdè kwe, Dǫ-wet'àaɂàa-deè nììtła ha hǫt'e. \p \v 24 “Dǫ hoghàweètǫǫ sìı hoghàyeehtǫǫ-dǫǫ̀ nahk'e elı̨ nıìle, eyıts'ǫ k'àowo wecheekeè sìı edets'ǫ k'àowo nahk'e elı̨ nıìle. \v 25 Dǫ hoghàweètǫǫ sìı hoghàyeehtǫǫ-dǫǫ̀ xèht'eè ade ha hǫt'e, eyıts'ǫ k'àowo wecheekeè edets'ǫ k'àowo xèht'eè ade ha hǫt'e. Edekǫ̀ gha k'àowo elı̨ı̨ sìı ‘wehłı̨ı̨’ gıìhdı nı̨dè wekǫ̀ dǫ nàdèe sìı denahk'e gık'adaedè ha hǫt'e! \p \v 26 “Dǫ gıts'àahjı̨-le. T'asìı hazǫǫ̀ wègaat'ı̨-le sìı wègaat'ı̨į̀ adle ha, eyıts'ǫ t'asìı deɂı̨į̀ whelaa sìı wek'èhoedzǫǫ̀ adle ha hǫt'e. \v 27 Togoòtł'òo t'asìı naxıts'ǫ̀ haehsı̨ı̨ sìı dzę nı̨dè weghǫ goahde ha. Naxıdzıìhkw'ǫǫ̀ yìı ı̨hłį̀ą gots'ede nı̨dè dahmò ka gots'ǫ dǫ hazǫǫ̀ ts'ǫ̀ hòtł'ò haahdı. \v 28 Dǫ naxızhį̀į̀ ełaàgehwhı kò naxıdą̀ązhį̀ı̨ ełaàgehwhı ha dìì sìı gıts'àahjı̨-le. Ekò amìı godą̀ązhį̀ı̨ eyıts'ǫ gozhį̀į̀ wehłı̨kǫ̀ ts'ǫ̀ ayele ha dìì-le sìı eyı wets'àahjı̨. \v 29 Chı̨ą nàke sìı ı̨łè satsǫ̀ą zǫ elı̨ hǫt'e, hanìkò Nǫ̀htsı̨ naxıtà wınì k'ę̀ę̀ lenǫsıı chı̨ą ı̨łè kò dèè k'e nàekw'ı ha nıìle. \v 30 Naxıkwìghà hazǫǫ̀ kò Nǫ̀htsı̨ yııhtà hǫt'e. \v 31 Eyıt'à dahjı̨-le, chı̨ą łǫ nahk'e aahłı̨ hǫt'e. \p \v 32 “Amìı dǫ nadąą̀ sek'èezǫ hadıı sìı Setà yak'e whedaa sìı wenadąą̀ eyı dǫ wek'èehsǫ dehsı̨ ha. \v 33 Hanìkò amìı dǫ nadąą̀ sek'èezǫ-le hadıı sìı, sı̨ sı Setà yak'e whedaa sìı wenadąą̀ eyı dǫ wek'èehsǫ-le dehsı̨ ha. \p \v 34 “Dıı nèk'e ts'èwhı̨į̀ agohłe gha jǫ ts'ǫ̀ ahjà dahwhǫ-le. Ts'èwhı̨į̀ hòɂǫ gha jǫ ahjà nıìle; dǫ ełek'èch'a geeda gha jǫ ts'ǫ̀ ahjà hǫt'e. \mi \v 35 \qt ‘Dǫzhìı edetà k'èch'a eda ha, ts'èko edemǫ k'èch'a eda ha, eyıts'ǫ ts'èko edetsı̨ k'èch'a eda ha.\qt* \v 36 \qt Dǫ xàè wekǫ̀ gots'ǫ wèot'ı̨ et'ıì gıts'ǫ̀ xànı̨ı̨ɂa ha.’ \qt* \p \v 37 “Amìı edetà eyıts'ǫ edemǫ senahk'e goghǫneètǫǫ sìı, secheekeè elı̨ ha dìì. Eyıts'ǫ amìı edeza eyıts'ǫ edetì senahk'e goghǫneètǫǫ sìı secheekeè elı̨ ha dìì. \v 38 Eyıts'ǫ amìı edechı̨et'aà sek'èè nayatı̨-le sìı secheekeè elı̨ ha dìì. \v 39 Amìı edınì k'ę̀ę̀ eda ha nıwǫǫ sìı wedıhołè ha. Ekò amìı sets'ıhɂǫ̀ edınì k'ę̀ę̀ eda ha nıwǫ-le sìı eda ha. \p \v 40 “Dǫ naxıgı̨ı̨wǫǫ sìı sı̨ segı̨ı̨wǫ hǫt'e eyıts'ǫ dǫ segı̨ı̨wǫǫ sìı amìı sı̨ı̨hɂàa sìı gı̨ı̨wǫ hǫt'e. \v 41 Nakwenàoɂǫǫ Nǫ̀htsı̨ yatıì k'eɂaa elı̨ dǫ gık'èezǫ t'à weyatıì gìhchı nı̨dè, nakwenàoɂǫǫ t'asìı nezı̨ı̨ gıghǫ̀t'à ha sìı ededı̨ sı gıghǫ̀t'à ha hǫt'e. Dǫ ehkw'ı edaa elı̨ dǫ gık'èezǫ t'à weyatıì gìhchı nı̨dè dǫ ehkw'ı edaa t'asìı nezı̨ı̨ gıghǫ̀t'à ha sìı ededı̨ sı gıghǫ̀t'à ha hǫt'e. \v 42 Ehkw'ı anaxèehsı̨, dıı secheekeè sexè aget'ı̨ı̨ sìı dǫ gha dek'aɂį̀ gı̨ı̨lı̨ kò, secheekeè aget'ı̨ gok'ègeezǫ t'à, dǫ tı whek'òo zǫ goghàı̨dì nı̨dè wek'èxa t'asìı nezı̨ı̨ weghǫ̀t'à ha hǫt'e,” Zezì edecheekeè gòhdı. \c 11 \s1 Zezì eyıts'ǫ John-Baptıst \p \v 1 Zezì edecheekeè hoònǫ-daà-nàke hanì hoghàgoèhtǫ tł'axǫǫ̀ Galılee nèk'e kǫ̀ta yàgòlaa ts'ǫ̀ ajà, ekǫ dǫ hoghàgoehtǫ xè godı nezı̨ı̨ t'à dǫ ts'ǫ̀ gode. \p \v 2 John-Baptıst wedaàtǫ ekò, Zezì ayìı dàhɂı̨ yeghǫ ıìkw'o ekò edecheekeè yets'ǫ̀ goèhɂà, hadı, \v 3 “Dıı hanì daweahke: Dǫ ı̨łè jǫ nììtła ha ı̨lèe sìı asį̀į̀ eyı anet'e? Eyı anet'e-le nı̨dè asį̀į̀ dǫ eyıì-le danats'eèhɂı̨ ha, hawèahdı,” gòhdı. \p \v 4 Zezì gots'ǫ̀ hadı, “John-Baptıst ts'ǫ̀ anaahde. Ayìı aahɂı̨ı̨ eyıts'ǫ ayìı aàhkw'oo sìı hazǫǫ̀ wets'ǫ̀ haahdı: \v 5 Dǫ gıdaà goìlee sìı k'egeet'į̀, k'egedè-le sìı k'egedè, gıkwǫ̀ tàda t'à eyagı̨ı̨lı̨ı̨ sìı k'aàt'ıì agejà, gıdzıì goìlee sìı egeèhkw'ǫǫ̀ agejà, ełaàgı̨ı̨dèe sìı nagìdà eyıts'ǫ dǫ-teèt'ı̨ı̨ sìı godı nezı̨ı̨ egıìkw'o. \v 6 Amìı wek'èch'a aht'ı̨-le sìı wexè sìghà hǫt'e,” Zezì gòhdı. \p \v 7 John-Baptıst wecheekeè nageèhde ekò Zezì John-Baptıst ghǫ dǫ hazǫǫ̀ ts'ǫ̀ hadı, “Ekìı-ka nèk'e ayìı ghàahda ha ekǫ k'eahdè? Tł'oh k'eweehts'ı ghàahda ha nì aaht'ı̨? \v 8 Hanì-le-ı̨dè ayìı ghàahda ha ekǫ k'eahdè? Dǫ nezı̨į̀ nàhtł'ı̨ ghàahda ha nì aaht'ı̨? Į̀le, dǫ goht'ǫ dètìı t'à-aget'ı̨ı̨ sìı k'àowocho wekǫ̀ nàgedè hǫt'e. \v 9 Ekǫ ayìı ghàahda ha aaht'ı̨ ı̨lè? Nakwenàoɂǫǫ? Hęɂę, nakwenàoɂǫǫ nahk'e elı̨ı̨ sìı weahɂı̨ hǫt'e. \v 10 Eyı dǫ weghǫ dıı hanì dek'eèhtł'è: \mi \qt ‘Nenakweè dǫ ı̨łè seyatıì k'eɂa ha. Nenakweè negha ts'atà nìhòɂà ha.’ \qt* \m \v 11 Ehkw'ı anaxèehsı̨, dǫ hazǫǫ̀ gıgǫ̀hłı̨ı̨ sìı John-Baptıst wenahk'e gǫ̀hłı̨-le. Hanìkò Nǫ̀htsı̨ Wenàowoò k'ę̀ę̀ hòɂǫǫ geèhkw'ee gıta dǫ dek'aɂį̀ elı̨ı̨ sìı John-Baptıst nahk'e elı̨ hǫt'e. \v 12 John-Baptıst dǫ k'ètaìdzǫ gots'ǫ dıı dzęę̀ gots'ǫ̀ dǫ Nǫ̀htsı̨ Wenàowoò k'ę̀ę̀ hòɂǫǫ k'èch'a aget'ı̨ xè gıts'ǫ̀ k'àhogedè ha gı̨ı̨wǫ. \v 13 John-Baptıst dǫ ts'ǫ̀ gode gots'ǫ̀, nakwenàoɂǫǫ gını̨htł'è, eyıts'ǫ Moses wenı̨htł'è, Nǫ̀htsı̨ Wenàowoò k'ę̀ę̀ hòɂǫǫ ghǫ nadąą̀ gogı̨ı̨de ı̨lè. \v 14 Eyı naxıgha ehkw'ı-ahodı nı̨dè ededı̨ sìı Elıjah jǫ nììtła ha ts'edı ı̨lèe sìı eyı lanì hǫt'e. \v 15 Naxıdzıìhkw'ǫǫ̀ gǫ̀hłı̨ nı̨dè hotıì nezı̨į̀ aàhkw'ǫ. \p \v 16 “Dıı dǫ xàgeèɂaa sìı ayìı xègı̨ı̨ht'e ts'edı lì? Chekoa tı̨lıbàa geèhkw'ee lagı̨ı̨t'e. Ełets'ǫ̀ hagedıì yagìzeh, \mi \v 17 ‘Naxıgha shı̨ ts'eehdı, hanìkò dagoahwho nıìle. Naxıgha ts'ǫǫ̀ts'ı̨ı̨wǫ-zhı̨į̀ t'à ts'ejı̨, hanìkò aahtse nıìle,’ gedı. \m \v 18 John-Baptıst nììtła ekò, edegǫ t'à shètı̨-le xè yedǫ-le, hanìkò dıı hagedı, ‘Įnìłı̨ı̨ wets'ǫ̀-èlı̨,’ gedı. \v 19 Dǫ-wet'àaɂàa-deè nììtła ekò shètı̨ xè yedǫ, eyıt'à dıı hagedı, ‘Bò gha edì-le xè yedǫ ghaewı. Sǫǫ̀mba-nàhtsį̀ı̨-dǫǫ̀ eyıts'ǫ hołı̨ı̨-hogehtsı̨ı̨-dǫǫ̀ edeàgı̨ą gòt'ı̨,’ gedı. Wet'à gots'ı̨ı̨zǫǫ sìı wek'ę̀ę̀ ts'eeda nı̨dè hoɂıì gok'e wègaat'ı̨ ha hǫt'e,” Zezì gòhdı. \s1 Dǫ edek'egı̨ı̨lı̨-le sìı gıxè hoìla ha \p \v 20 Zezì hadı tł'axǫǫ̀ kǫ̀ta deɂǫ̀ǫ̀ enıìyah hòèhtsı̨ı̨ sìı ekǫ gots'ǫ dǫ, edek'egı̨ı̨lı̨-le t'à ekǫ-le eghàlagı̨ı̨dà gòhdı, goghǫ gode. \v 21 Zezì hadı, “Kǫ̀ta Korazın, naxıgha hoìla nechà ha! Kǫ̀ta Bethsaıda, naxıgha hoìla nechà ha! Naxıkǫ̀ta enıìyah eghàlaıhdàa sìı kǫ̀ta Tyre got'ı̨į̀ eyıts'ǫ Sıdon got'ı̨į̀ gıxè hanàhòwo nı̨dè whaà edek'egı̨ı̨lı̨ ha ı̨lè, dǫhshǫ̀ǫ goht'ǫǫ̀ t'à-aget'ı̨ xè łèbè ta geèhkw'e ha ı̨lè. \v 22 Ehkw'ı anaxèehsı̨, gosınìyaetıı dzęę̀ k'e nı̨dè Tyre got'ı̨į̀ eyıts'ǫ Sıdon got'ı̨į̀ naxık'aɂį̀ gıgha hoìla ha hǫt'e. \v 23 Ekò Capernaum got'ı̨į̀, asį̀į̀ ı̨dòo yak'e ts'ǫ̀ danaxıìtè ha? Į̀le, ı̨zhıì wehłı̨kǫ̀ ts'ǫ̀ anaxedle ha. Enıìyah naxıdaà hòwhıhtsı̨ı̨ sìı Sodom got'ı̨į̀ gınadąą̀ hanàhòwo nı̨dè dıı dzęę̀ ts'ǫ̀ gıkǫ̀ta gòɂǫ ha ı̨lè. \v 24 Ehkw'ı anaxèehsı̨, gosınìyaetıı dzęę̀ k'e nı̨dè Sodom got'ı̨į̀ naxık'aɂį̀ gıgha hoìla ha hǫt'e,” Zezì gòhdı. \s1 Zezì goxè ts'èwhı̨į̀ hòɂǫǫ̀ ayehɂı̨ \p \v 25 Ekìıyeè k'e Zezì hadı, “Setà, neghàsǫehdı, yak'e eyıts'ǫ dıı nèk'e ts'ǫ̀ K'àowo anet'e. Dǫ gogı̨ı̨zǫǫ xè hoghàgeètǫǫ sìı eyı hazǫǫ̀ gıch'à deɂı̨į̀ wheɂǫ anelà, hanìkò chekoa nechà-lea sìı gık'èezǫǫ̀ anelà. \v 26 Hęɂę, Setà, hanì negha sìghà t'à anelà. \p \v 27 “Setà t'asìı hazǫǫ̀ setł'aà whelaà ayı̨į̀là. Dǫ wı̨ı̨zìı Nǫ̀htsı̨ Weza k'èezǫ nıìle; Nǫ̀htsı̨-Gotà zǫ yek'èezǫ. Dǫ wı̨ı̨zìı Nǫ̀htsı̨-Gotà k'èezǫ nıìle; Weza zǫ yek'èezǫ hǫt'e. Eyıts'ǫ Weza amìı gòìhchıı sìı Nǫ̀htsı̨-Gotà k'ègeezǫǫ̀ agohɂı̨. \p \v 28 “Naxı̨ hazǫǫ̀ nìahtsǫǫ xè naxıgha dìì sìı sets'ǫ̀ aahde, naxıxè ts'èwhı̨į̀ hòɂǫǫ agohłe ha. \v 29 Senàowoò edek'e aahłe eyıts'ǫ hoghànaxııhtǫ. Dǫ ts'ǫ̀ sedzeè nezı̨ xè k'èeweèt'ı̨ aht'e. Sek'èaht'e nı̨dè naxıdzeè xè ts'èwhı̨į̀ hòɂǫ ha. \v 30 Senàowoò sìı nedà xè dezhì nıìle,” Zezì gòhdı. \c 12 \s1 Nǫ̀htsı̨ Dzęę̀ gha k'àowo \p \v 1 Įłàà Nǫ̀htsı̨ Dzęę̀ k'e Zezì tł'olà dehshee nı k'etło. Wecheekeè degeèhdì t'à tł'olà gìhchı gà edılà t'à tàtsǫgeèhdı xè gedè.\fig Tł'olà|src="HK067D.tif" size="span" ref="12.1" \fig* \v 2 Pharısee gı̨ı̨lı̨ı̨ sìı gogıaɂı̨ ekò Zezì ts'ǫ̀ hagedı, “Gıghàı̨da! Nǫ̀htsı̨ Dzęę̀ k'e ayìı wets'àet'ǫǫ sìı hagehɂı̨,” gedı. \p \v 3 Zezì gots'ǫ̀ hadı, “K'àowocho Davıd ededı̨ eyıts'ǫ wecheekeè degeèhdì ekò ayìı dàyį̀į̀làa sìı wek'eyaahtı-le nì? \v 4 Nǫ̀htsı̨kǫ̀-gocho goyageède gà łèt'è degaı goyìı wheɂǫǫ sìı gı̨ı̨ɂà. Eyı hagejàa sìı ededı̨ gıgha wets'àet'ǫ hǫt'e, yahtıı zǫ gıgha wets'àet'ǫ nıìle. \v 5 Eyıts'ǫ yahtıı ayìı ghàlageedaa sìı Moses wenı̨htł'è k'e wek'eyaahtı-le nì? Nǫ̀htsı̨ Dzęę̀ k'e eghàlats'eeda ha-le dek'eèhtł'è, hanìkò yahtıı sìı Nǫ̀htsı̨kǫ̀-gocho goyìı eghàlageeda kò ekǫ-le hogehtsı̨ nıìle. \v 6 Ehkw'ı anaxèehsı̨, Nǫ̀htsı̨kǫ̀-gocho nahk'e elı̨ı̨ sìı jǫ wheda hǫt'e. \v 7 Dıı hanì dek'eèhtł'è: ‘Dǫ ts'ǫ̀ naxıdzeè eteèɂı̨ ha dehwhǫ; sets'ǫ̀ t'asìı k'eahk'ǫ̀ ha dehwhǫ-le.’ Eyı yatı dàhodıì-ahodıı sìı wek'èahsǫ nı̨dè dıı secheekeè ekǫ-le hogèhtsı̨-le sìı gısınìyaahtı ha-le ı̨lè. \v 8 Dǫ-wet'àaɂàa-deè sìı Nǫ̀htsı̨ Dzęę̀ gha k'àowo elı̨ hǫt'e,” Zezì gòhdı (edeghǫ godeè-adı). \p \v 9 Eyı hagòhdı tł'axǫǫ̀ ełègehdèe-kǫ̀ goyaèhtła. \v 10 Dǫ ı̨łè wılà ełeènııtsoo eyı wheda. Pharısee gı̨ı̨lı̨ı̨ sìı Zezì k'e nìdahogeeɂà ha gı̨ı̨wǫ t'à gıts'ǫ̀ hadı, “Gonàowoò k'ę̀ę̀ ha nı̨dè, asį̀į̀ Nǫ̀htsı̨ Dzęę̀ k'e dǫ k'aàt'ıì ats'ele ha dìì-le?” gıìhdı. \p \v 11 Zezì gots'ǫ̀ hadı, “Edahxǫ naxıts'ǫ sahzǫ̀ą ı̨łè Nǫ̀htsı̨ Dzęę̀ k'e dèè goyìèkw'o nı̨dè xàweahchı ha-le nì? \v 12 Dǫ sahzǫ̀ą nahk'e gı̨ı̨lı̨ hǫt'e! Eyıt'à Nǫ̀htsı̨ Dzęę̀ k'e dǫ ts'ǫ̀ nezı̨į̀ eghàlats'eedaa sìı wets'àet'ǫ nıìle,” gòhdı. \p \v 13 Eyı tł'axǫǫ̀ dǫ wılà ełeènııtsoo sìı ts'ǫ̀ hadı, “Nılà daį̀chı,” yèhdı. Edılà daìchì ts'ǫ̀et'ıì wılà k'aàt'ıì anajà, wılà eyıì-le xèht'eè ajà. \v 14 Hanìkò Pharısee gı̨ı̨lı̨ı̨ sìı xàgeède, dànì Zezì ełaàgıìhwhı ha sìı dǫ naàhtǫ gıghǫ gode. \s1 Nǫ̀htsı̨ Wecheekeèdeè \p \v 15 Pharısee dàgı̨ı̨wǫǫ sìı Zezì gok'èezǫ t'à ekǫ ts'ǫǫ̀ naèhtła. Dǫ łǫ gık'èède eyıts'ǫ dǫ-eyaelı̨ı̨ hazǫǫ̀ k'aàt'ıì agǫ̀ǫ̀là, \v 16 hanìkò “Amìı k'aàt'ıì anaxį̀į̀là sìı ghǫ goahde-le,” gòhdı. \v 17 Eyı hagòjàa sìı nakwenàoɂǫǫ Isaıah yeghǫ goı̨de ı̨lèe sìı wek'ę̀ę̀ agòjà. Dıı hadı ı̨lè, \mi \v 18 \qt “Secheekeè wììhchìı sìı jǫ nàwo. Ededı̨ weghǫneehtǫ xè weghǫ sǫdehwhǫ hǫt'e. Yedàyeh Nezı̨ı̨ wets'ǫ̀ ahłe ha eyıts'ǫ dǫ hazǫǫ̀ xàɂaa dànì ehkw'ı geedaa ghǫ hoghàgoehtǫ ha. \qt* \v 19 \qt Dǫ xè nàdahoowo hohtsı̨ ha-le, eyıts'ǫ kǫ̀ta ezeh wets'ıìkw'o ha-le.\qt* \v 20 \qt Hoehnè xè nàowo ehkw'ıı k'ę̀ę̀ hòɂǫǫ̀ agole gots'ǫ̀ ts'ıchı̨į̀ wexoeɂaa lanıı sìı nàyeezhì ha-le, eyıts'ǫ ek'aèk'ǫ yaazea zǫ dèk'ǫ̀ǫ sìı nayeehkwı ha-le.\qt* \v 21 \qt Dǫ hazǫǫ̀ xàɂaa ededı̨ Edaxàgolee elı̨ı̨ sìı gıgha ehkw'ı-ahodı ha,” Isaıah hadı, yeghǫ goı̨de ı̨lè.\qt* \s1 Zezì eyıts'ǫ wehłı̨ı̨ gha k'àowo \p \v 22 Dǫ ı̨nìłı̨ı̨ wets'ǫ̀-èlı̨ t'à wedaà goìlee xè gode-le sìı Zezì gà nègı̨ı̨htı̨. Zezì k'aàt'ıì ayį̀į̀là t'à gode xè k'eet'į̀ anajà. \v 23 Dǫ hazǫǫ̀ gıgha enıìyah t'à, hagedı, “Dıı k'àowocho Davıd Weza at'ı̨ sǫnı,” gedı. \p \v 24 Hanìkò Pharısee gı̨ı̨lı̨ı̨ sìı egıìkw'o t'à hagedı, “Įnìłı̨ı̨ gha k'àowo dahxà ı̨nìłı̨ı̨ xàdeezhıì at'ı̨,” gedı. \p \v 25 Hanìkò dànì nànıgedèe sìı Zezì gok'èezǫ t'à hagòhdı, “K'àowocho wenèk'e dǫ ełets'ǫ̀ xànıgı̨ı̨ɂa nı̨dè k'àowo wenèè weghǫ wedıhołè ha. Eyıts'ǫ kǫ̀ta hanì-le-ı̨dè ı̨łèhkǫ̀ goyìı dǫ ełek'èch'a geeda nı̨dè dǫ gıxè hoìla agode ha. \v 26 Wehłı̨ı̨ ı̨nìłı̨ı̨ xàgodeezhı nı̨dè edek'èch'a at'ı̨ hǫt'e. Hanì-ı̨dè wehłı̨ı̨ k'àhowo-le ade ha. \v 27 Įnìłı̨ı̨ gha k'àowo sets'àdı t'à ı̨nìłı̨ı̨ xàdeehshı nı̨dè naxıcheekeè amìı dahxà ı̨nìłı̨ı̨ xàdegeezhı? Eyıt'à naxıcheekeè naxısınìyagehtı ha hǫt'e. \v 28 Ekò Nǫ̀htsı̨ wets'ǫ Įnì Degaı dahxà ı̨nìłı̨ı̨ xàdeehshı nı̨dè Nǫ̀htsı̨ Wenàowoò naxını wehòhɂǫ hǫt'e. \p \v 29 “K'achı̨ dıı hats'edı ghǫ nànıahdè: dǫ nàtsoo t'akwełǫ̀ǫ̀ dawets'eèzà lenǫsıı wekǫ̀ enìxàts'eezhì gà wets'ǫ t'asìı ts'eeɂį̀ ha dìì. Dawets'eèzà tł'axǫǫ̀ nı̨dè zǫ wekǫ̀ gots'ǫ t'asìı ts'eeɂį̀ ha dìì-le. \p \v 30 “Dǫ sexè at'ı̨-le sìı sek'èch'a at'ı̨ hǫt'e eyıts'ǫ amìı sexè dǫ nàgehtsį̀-le sìı sek'èch'a aget'ı̨ hǫt'e. \v 31 Ehkw'ı anaxèehsı̨, hołı̨ı̨ hazǫǫ̀ eyıts'ǫ Nǫ̀htsı̨ k'èch'a gots'edee sìı dǫ ghǫ nahoezhe ha hǫt'e, hanìkò Yedàyeh Nezı̨ı̨ k'èch'a gogede nı̨dè gıghǫ nahoezhe ha-le. \v 32 Eyıts'ǫ Dǫ-wet'àaɂàa-deè k'èch'a gogede nı̨dè eyı gıghǫ nahoezhe ha, hanìkò dǫ Yedàyeh Nezı̨ı̨ k'èch'a gogede nı̨dè gıghǫ nahoezhe ha-le. Dıì gıghǫ nahoezhe ha-le eyıts'ǫ ı̨daà sı gıghǫ nahoezhe ha-le. \p \v 33 “Ts'ı nezı̨ nı̨dè wek'e jìecho nezı̨ı̨ dehshe, ekò ts'ı nezı̨-le nı̨dè wek'e jìecho nezı̨-le dehshe. Ts'ı wejìecho ghàà ts'ı wek'èhoedzǫ hǫt'e. \v 34 Naxı̨ sìı wehłı̨ı̨ weza laaht'e! Hołı̨ı̨-hoahtsı̨ı̨-dǫǫ̀ aaht'e t'à t'asìı nezı̨ı̨ ghǫ goahde ha dìì. Dǫ gıdzeè yìı ayìı whelaa weghàà gogede hǫt'e. \v 35 Dǫ nezı̨ı̨ sìı t'asìı nezı̨ı̨ ededzeè yìı whehła t'à nezı̨į̀ k'ehoɂa. Hanìkò hołı̨ı̨-hohtsı̨ı̨-dǫǫ̀ sìı nàowołı̨ı̨ ededzeè yìı whehła t'à ekǫ-le eghàlaeda. \v 36 Ehkw'ı anaxèehsı̨, gosınìyaetıı dzęę̀ k'e nı̨dè dǫ hazǫǫ̀ yatıts'ıì t'à gogı̨ı̨de ı̨lèe sìı wek'èxa gısınìyaetı ha. \v 37 Naxıyatıì ghàà naxısınìyaetı ha. Yatı nezı̨ı̨ t'à goahde nı̨dè wek'èxa t'asanaxedle ha-le, ekò yatı nezı̨-le t'à goahde nı̨dè wek'èxa hoìla anaxedle ha,” Zezì gòhdı. \s1 K'aodèe gı̨ı̨lı̨ı̨ sìı enıìyah deè geekè \p \v 38 Pharısee gı̨ı̨lı̨ı̨ mǫ̀hdaa eyıts'ǫ Nǫ̀htsı̨-yatıì-k'ègedìı-dǫǫ̀ mǫ̀hdaa Zezì ts'ǫ̀ hagedı, “K'àowo, godaà enıìyah hoı̨htsı̨,” gıìhdı. \p \v 39 Zezì gots'ǫ̀ hadı, “Dǫ Nǫ̀htsı̨ k'èagı̨ı̨t'e-le xè hołı̨ı̨-nàowoò k'ę̀ę̀ geedaa sìı enıìyah deè geekè, hanìkò hanıı wı̨ı̨zìı geɂį̀ ha-le. Nǫ̀htsı̨ dànì nakwenàoɂǫǫ Jonah xè enıìyah eghàlaı̨dàa sìı eyı zǫ geɂį̀ ha. \v 40 Taı dzęę̀ eyıts'ǫ taı toò ts'ǫ̀ Jonah łıwecho bò yìı̨dà. Eyı xèht'eè Dǫ-wet'àaɂàa-deè taı dzęę̀ eyıts'ǫ taı toò ts'ǫ̀ dèè goyìı wheda ha. \v 41 Dǫ hazǫǫ̀ gısınìyaetı nı̨dè, Nıneveh got'ı̨į̀ dıı dǫ xè nàgeèhza ha, ‘Dıı dǫ ekǫ-le eghàlagı̨ı̨dà,’ gedı ha. Nakwenàoɂǫǫ Jonah Nıneveh got'ı̨į̀ ts'ǫ̀ goı̨de ekò edek'egı̨ı̨lı̨ xè gınì eładı̨į̀ ajà ı̨lè. Hanìkò dıì, Jonah nahk'e elı̨ı̨ sìı jǫ wheda hǫt'e. \v 42 Dǫ hazǫǫ̀ gısınìyaetı nı̨dè, sazı̨ nèk'e gots'ǫ ts'èko-k'àowo dıı dǫ gota nàwo ha, ‘Dıı dǫ ekǫ-le eghàlagı̨ı̨dà,’ hadı ha. Nıwàa nèk'e gots'ǫ at'ı̨ kò k'àowocho Solomon wenàowoò gǫǫzǫǫ yeèhkw'ǫ ha nıwǫ t'à yets'àèhtła ı̨lè. Hanìkò dıì Solomon nahk'e elı̨ı̨ sìı jǫ wheda hǫt'e. \p \v 43 “Įnìłı̨ı̨ dǫ yìı gots'ǫ xàetła nı̨dè ekìı-ka nèk'e hazǫǫ̀ wek'eèhoowo. Edı̨į̀ nahoezì ha gòɂǫǫ sìı hanıwǫ, hanìkò yegòhɂà-le. \v 44 Eyıt'à hadı, ‘Edı̨į̀ gots'ǫ xàèhtłaa sìı ekǫ anahde ha,’ hadı. Dǫ yìı nǫ̀ǫtła nı̨dè, t'asìı hazǫǫ̀ nezı̨į̀ whela yeɂį̀ ha. \v 45 Eyıt'à k'achı̨ xàèhtła. Įnìłı̨ı̨ łǫ̀hdı̨ yenahk'e sıì gıjıı sìı edexè goyagoèwa gà, dǫ yìı nàgedè. Nǫǫde ts'ǫ̀ eyı dǫ t'akwe nahk'e deɂǫ̀ǫ̀ wexè gots'eèdıì agòjà. Dıı dǫ xàgeèɂaa sìı hanì gıxè hòɂǫ ha hǫt'e,” Zezì gòhdı. \s1 Zezì wemǫ eyıts'ǫ wechıke \p \v 46 Zezì ı̨łaà dǫ xè godo ekò, wemǫ eyıts'ǫ wechıke gıts'ǫ̀ gode ha gı̨ı̨wǫ t'à, mǫ̀ht'a nàgeèhza. \v 47 Dǫ ı̨łè Zezì ts'ǫ̀ hadı, “Nemǫ eyıts'ǫ nechı mǫ̀ht'a nàgeèhza; nets'ǫ̀ gogede ha gı̨ı̨wǫ,” yèhdı. \p \v 48 Zezì yets'ǫ̀ hadı, “Amìı semǫ ne? Amìı sechı agı̨ı̨t'e?” \v 49 Edecheekeè ts'ǫ̀ dakw'ıekwı xè hadı, “Dıı sìı semǫ eyıts'ǫ sechı agı̨ı̨t'e. \v 50 Amìı Setà yak'e whedaa k'èagı̨ı̨t'ee sìı sechı, sedè eyıts'ǫ semǫ agı̨ı̨t'e,” Zezì yèhdı. \c 13 \s1 Wet'à t'asìı dehshee godıì \p \v 1 Eyı dzęę̀ k'e Zezì eyı kǫ̀ gots'ǫǫ̀ naèhtła gà tabàa wheda. \v 2 Sıì dǫ łǫ Zezì ts'ǫ̀ ełègehdè t'à Zezì elà yìetła gà dǫ ts'ǫ̀ gode. Dǫ hazǫǫ̀ tabàa nàgeèhza xè geèhkw'ǫ. \v 3 Zezì godı łǫ t'à goxè godo, hadı, “Dǫ ı̨łè wet'à t'asìı dehshee dèè k'e nèyı̨ı̨la. \v 4 Wet'à t'asìı dehshee dèè k'e ts'ǫ̀ yeehdè ekò mǫ̀hdaa tı̨lı k'e nàı̨tł'ı t'à chı̨ą gı̨ı̨ɂà. \v 5 Mǫ̀hdaa kwe ta nàı̨tł'ı. Ekǫ ehtł'è łǫ-le t'à ı̨whąą̀ xànı̨ı̨shǫ. \v 6 Sadeè nàtso t'à weɂı̨t'ǫ̀ą whegǫ xè ełaı̨dè. Weghochı̨į̀ nedè-le t'à whegǫǫ̀ ajà. \v 7 Wet'à t'asìı dehshee mǫ̀hdaa ı̨chį̀ghoò ta nàı̨tł'ı t'à ełexè dèhshǫ; ı̨chį̀ghoò yeɂǫ̀ǫ̀ nànı̨ı̨htso t'à ełaı̨dè. \v 8 Hanìkò mǫ̀hdaa dèè nezı̨ı̨ k'e nàı̨tł'ı. Nezı̨į̀ dèhshǫ eyıts'ǫ t'aàtłǫ dèè k'e nàı̨tł'ıı sìı ı̨łèakw'eènǫ, ek'ètaènǫ, hanì-le-ı̨dè taènǫ deɂǫ̀atłǫ ts'ǫ̀ xànı̨ı̨shǫ. \v 9 Amìı wedzıì gǫ̀hłı̨ı̨ sìı eèhkw'ǫ welè,” Zezì gòhdıì goxè godo. \p \v 10 Eyı tł'axǫǫ̀ wecheekeè dageehke, “Dànìghǫ wet'à nànıts'ewoo godıì zǫ t'à dǫ hoghàgı̨ı̨htǫ,” gıìhdı. \p \v 11 Eyıt'à Zezì gots'ǫ̀ hadı, “Naxı̨ sìı Nǫ̀htsı̨ Wenàowoò k'ę̀ę̀ hòɂǫǫ k'èahsǫ ha naxıghàhòt'ǫ hǫt'e, hanìkò dǫ eyıì-le sìı hanì gıghàhòt'ǫ nıìle. \v 12 Amìı t'asìı łǫ wets'ǫ sìı eyı weɂǫ̀atłǫ weghǫ̀zhe ha, hanì-ı̨dè t'asìı deɂǫ̀atłǫ wets'ǫ ade ha. Hanìkò amìı t'asìı wets'ǫ-le sìı t'asìı łǫ-lea wets'ǫ sìı eyı kò weghǫ ìchı ha hǫt'e. \v 13 Dànìghǫ wet'à nànıts'ewoo godıì zǫ t'à hoghàgeehtǫǫ sìı naxıdaıhsį̀: \mi \qt ‘K'egeet'į̀ kò geɂį̀ ha-le eyıts'ǫ egeèhkw'ǫ kò dàhodıì-ahodıı sìı gınıedì ha-le.’ \qt* \m \v 14 Eyı dǫ gıxè hagòjàa sìı nakwenàoɂǫǫ Isaıah hanì dek'enèyı̨ı̨tł'è ı̨lèe sìı wek'ę̀ę̀ agòjà. Dıı hadı ı̨lè: \mi \qt ‘T'aats'ǫǫ̀ aàhkw'ǫ hanìkò ayìı awèts'edıı sìı wek'èahsǫ ha-le; t'aats'ǫǫ̀ naxıgha wègaat'ı̨ hanìkò wenıahdì ha-le.\qt* \v 15 \qt Dıı dǫ sìı gıkwì nàtsoò ajà. Gıdzıì goìle lagı̨ı̨t'e eyıts'ǫ k'egeet'į̀ ha gı̨ı̨wǫ-le. Hagı̨ı̨t'e-le nı̨dè ededaà t'à k'egeet'į̀ xè ededzıìhkw'ǫǫ̀ t'à egeèhkw'ǫ ha eyıts'ǫ ededzeè t'à t'asìı nıgeedì ha ı̨lè. Sets'ǫ̀ agejà nı̨dè k'aàt'ıì agehłe ha ı̨lè,’ Isaıah hadı dek'eèhtł'è.\qt* \m \v 16 Hanìkò naxı̨ sìı naxıdaà t'à k'eaht'į̀ eyıts'ǫ naxıdzıìhkw'ǫǫ̀ t'à aàhkw'ǫ t'à naxıxè sìghà hǫt'e. \v 17 Ehkw'ı anaxèehsı̨, ı̨nę̀ę nakwenàoɂǫǫ łǫ eyıts'ǫ dǫ ehkw'ı geeda łǫ ı̨lè, ayìı aahɂı̨ı̨ sìı gıghàeda ha gı̨ı̨wǫ ı̨lè hanìkò gıaɂı̨-le. Eyıts'ǫ dıì ayìı aàhkw'ǫǫ sìı geèhkw'ǫ ha gı̨ı̨wǫ ı̨lè hanìkò eyı gı̨į̀hkw'ǫ̀-le. \p \v 18 “Eyı t'asìı dehshee wegodıì t'à dàhodıì-ahodıı sìı naxıts'ǫ̀ haehsı̨ ha: \v 19 Eyı dǫ Nǫ̀htsı̨ Wenàowoò godıì yıìkw'o kò yenıedì-le sìı eyı godı wedzeè yìı ajà ı̨lèe sìı ekòet'ıì wehłı̨ı̨ yeghǫnıyıìchì. Eyı sìı wet'à t'asìı dehshee tı̨lı k'e nàı̨tł'ı lanì hǫt'e. \v 20 Wet'à t'asìı dehshee kwe ta nàı̨tł'ıı sìı dıı lanì hǫt'e: dǫ eyı yatı ıìkw'o ts'ǫ̀et'ıì sıì wınà xè yìhchı. \v 21 Hanìkò weghochı̨į̀ whìle t'à whaà-lea ts'ǫ̀ zǫ yek'ę̀ę̀ eda. Nǫ̀htsı̨ yatıì ts'ıhɂǫ̀ wegha hoìla xè daı̨ɂa nı̨dè ekòet'ıì wedę ayehɂį̀. \v 22 Dǫ mǫ̀hdaa sìı wet'à t'asìı dehshee ı̨chį̀ghoò ta nàı̨tł'ı lagı̨ı̨t'e. Godı gıìkw'o hanìkò t'asìı łǫ ghǫ nànıgedè eyıts'ǫ sǫǫ̀mba łǫ gı̨ı̨wǫ t'à edeghǫyageeɂà lanì geeda. Eyıt'à yatı nezı̨ı̨ wedıhogehtsı̨ xè t'asìı nezı̨ı̨ wı̨ı̨zìı xàhogehwhı-le. \v 23 Ekò dǫ yatı gıìkw'o xè gınıedìı sìı wet'à t'asìı dehshee dèè nezı̨ı̨ k'e nàı̨tł'ıı lagı̨ı̨t'e. T'aàtłǫ weghǫ̀zha ı̨lèe sìı wenahk'e ı̨łèakw'eènǫ, ek'ètaènǫ, hanì-le-ı̨dè taènǫ ts'ǫ̀ nègı̨ı̨la,” Zezì gòhdı. \s1 Tł'oh nezı̨-le dehshee wegodıì \p \v 24 Zezì hadı tł'axǫǫ̀ k'achı̨ godı eładı̨ı̨ t'à goxè godo, hadı, “Nǫ̀htsı̨ Wenàowoò k'ę̀ę̀ hòɂǫǫ sìı dıı hanì hǫt'e: Dǫ ı̨łè wet'à t'asìı nezı̨ı̨ dehshee sìı dèè k'e nèyı̨ı̨la. \v 25 Hanìkò dǫ hazǫǫ̀ whete ekò dǫ ı̨łè yets'ǫ̀ xànı̨ı̨ɂaa sìı eyı dèè k'e tł'oh nezı̨-le dehshee sìı weta nèyı̨ı̨la. Eyı tł'axǫǫ̀ naèhtła. \v 26 Eyı dèè k'e t'asìı nezı̨ı̨ xànı̨ı̨shǫ ekò wexè-t'ıì tł'oh nezı̨-le sı xànı̨ı̨shǫ. \p \v 27 “Dǫ eyı wedèè ne sìı wecheekeè gıts'ǫ̀ hadı, ‘K'àowo, nedèè k'e t'asìı nezı̨ı̨ nèneela-le nì? Dànìghǫ tł'oh nezı̨-le sı weta dehshe?’ gıìhdı. \p \v 28 “K'àowo gots'ǫ̀ hadı, ‘Dǫ sets'ǫ̀ xànı̨ı̨ɂaa sìı eyı ayį̀į̀là hǫt'e,’ gòhdı. \p “Wecheekeè gıts'ǫ̀ hadı, ‘Tł'oh nezı̨-le weta dèhshǫǫ sìı xàts'ehdlà ha neewǫ nì?’ gıìhdı. \p \v 29 “Hanìkò k'àowo gots'ǫ̀ hadı, ‘Į̀le, haahłe-le. Xàahdlà nı̨dè t'asìı nezı̨ı̨ dèhshǫǫ sìı weghochı̨į̀ wexè xàahdlà ha sǫnı. \v 30 Nezı̨į̀ dıìdì ade ts'ǫ̀ į̀łah ełexè dehsheè aahłe. T'asìı hazǫǫ̀ nàgehtsį̀ tł'axǫǫ̀ nı̨dè secheekeè gıts'ǫ̀ dıı haehsı̨ ha: T'akwełǫ̀ǫ̀ tł'oh nezı̨-le hazǫǫ̀ nàahtsį̀ gà ełèhchıì aahłe gà wek'eahk'ǫ̀. Eyı haahłà tł'axǫǫ̀ nı̨dè t'asìı nezı̨ı̨ sìı hazǫǫ̀ nàahtsį̀ gà xehkǫ̀ goyaahwha,’ edecheekeè gòhdı,” Zezì hadıì goxè godo. \fig Xehkǫ̀|src="HK070b.tif" size="span" ref="13.30" \fig* \s1 T'asìı dehshee wejìa eyıts'ǫ łèt'èa \p \v 31 K'achı̨ Zezì goxè godo, hadı, “Nǫ̀htsı̨ Wenàowoò k'ę̀ę̀ hòɂǫǫ sìı t'asìı dehshee wejìa lanì hǫt'e. Eyı sìı dǫ neyıìchı gà dèè goyìı yı̨ı̨ɂǫ. \v 32 Eyı t'asìı dehshee wejìa sìı nechà-lea kò dehshe nı̨dè ts'ı nechàa ìhłè. Chı̨ą gık'e nììdè gà wekw'ıhchı̨į̀ k'e dageèhkw'e,” gòhdı. \p \v 33 K'achı̨ godı eyıì-le t'à goxè godo, hadı: “Nǫ̀htsı̨ Wenàowoò k'ę̀ę̀ hòɂǫǫ sìı dıı hanì hǫt'e: Ts'èko łèt'èa łè ta ayehɂį̀, łèt'èa xè łè yeehtì gà tsı̨yeehdı. Hanì t'aa łè tsı̨èhdìı sìı łèt'èa hazǫǫ̀ weta-ts'ǫ̀ at'į̀,” gòhdı. \p \v 34 Zezì dǫ łǫ wemǫǫ̀ ełègehdè taàt'eè hanıı godıì t'à hoghàgoèhtǫ; godı dę gots'ǫ̀ goı̨de whìle. \v 35 Nakwenàoɂǫǫ yeghǫ goı̨de ı̨lèe sìı wek'ę̀ę̀ agòjà. Dıı hadı ı̨lè: \mi \qt “Godı t'à gohde ha, hanì-ı̨dè dıı nèè hòèlı̨ gots'ǫ ayìı wek'èhoedzǫ-le sìı t'à dǫ hoghàehtǫ ha,” nakwenàoɂǫǫ hadı dek'eèhtł'è.\qt* \s1 Zezì tł'oh nezı̨-le dehshee wegodıì yek'ayaehtı \p \v 36 Zezì godı t'à goxè godo tł'axǫǫ̀ kǫ̀ goyaèhtła. Wecheekeè gıts'ǫ̀ nìı̨de, hagedı, “Eyı dèè k'e t'asìı dehshee wegodıì ayìı awį̀ı̨dı gots'ǫ̀ wek'ayaı̨htı,” gıìhdı. \p \v 37 Zezì gots'ǫ̀ hadı, “Eyı dǫ wet'à t'asìı nezı̨ı̨ dehshee dèè k'e nèyı̨ı̨laa sìı Dǫ-wet'àaɂàa-deè hǫt'e. \v 38 Eyı dèè sìı dıı nèk'e dǫ hazǫǫ̀ agı̨ı̨t'e, eyıts'ǫ wet'à t'asìı nezı̨ı̨ dehshee sìı dǫ Nǫ̀htsı̨ Wenàowoò gı̨ı̨wǫ agı̨ı̨t'e. Tł'oh nezı̨-le dehshee sìı dǫ wehłı̨ı̨ nàowoò gı̨ı̨wǫ agı̨ı̨t'e. \v 39 Eyı dǫ wet'à tł'oh nezı̨-le dehshee dèè k'e ayı̨į̀làa sìı wehłı̨ı̨ hǫt'e. Eyı dzęę̀ k'e t'asìı dıìdìı hazǫǫ̀ nàgehtsį̀ı̨ sìı nǫǫde dzęę̀ hǫt'e, eyıts'ǫ k'àowo wecheekeè t'asìı nezı̨ı̨ hazǫǫ̀ xehkǫ̀ goyageewaa sìı yak'eet'ı̨į̀ agı̨ı̨t'e. \p \v 40 “Tł'oh nezı̨-le sìı xàgehdlà gà gık'eehk'ǫ̀ǫ sìı nǫǫde dzęę̀ k'e nı̨dè eyı lagode ha. \v 41 Eyı dzęę̀ k'e Dǫ-wet'àaɂàa-deè edets'ǫ yak'eet'ı̨į̀ dǫ ts'ǫ̀ agole ha. Dǫ nàowołı̨ı̨ k'ę̀ę̀ eghàlageeda xè Nǫ̀htsı̨ wets'ǫ dǫ ta nàgedè eyıts'ǫ dǫ hołı̨ı̨ hogehtsı̨ agehɂı̨ı̨ sìı yak'eet'ı̨į̀ godıhogehtsı̨ ha. \v 42 Eyı dǫ sìı kǫ̀ nàtsoò dèk'ǫ̀ǫ yìı kwıìgogeehdè ha. Ekǫ getse xè sıì gıgha hoìla ha. \v 43 Hanìkò dǫ ehkw'ı geedaa sìı Nǫ̀htsı̨-Gotà Wenàowoò k'ę̀ę̀ hòɂǫǫ ekǫ sa daaɂa lagı̨ı̨t'e ha. Naxıdzıì gǫ̀hłı̨ nı̨dè hotıì nezı̨į̀ aàhkw'o. \s1 Sǫǫ̀mbaekwo eyıts'ǫ kwe degoo gots'ìhɂà \p \v 44 “Nǫ̀htsı̨ Wenàowoò k'ę̀ę̀ hòɂǫǫ sìı dıı lanì hǫt'e: Dǫ dèè goyìı sǫǫ̀mbaekwo gòhɂǫ. Ekòet'ıì k'achı̨ dèè goyìı nayı̨ı̨ɂǫ. Sıì wınà t'à t'asìı hazǫǫ̀ wets'ǫ sìı weghǫ nàèdì. Eyı sǫǫ̀mba t'à eyı dèè nàgoèhdì. \p \v 45 “Nǫ̀htsı̨ Wenàowoò k'ę̀ę̀ hòɂǫǫ sìı dıı sı lanì hǫt'e: Dǫ ahxee kwe degoo dètìı hak'eet'į̀. \v 46 Kwe degoo ı̨łè wèdaat'ı̨ı̨ xè dètìı gòhɂǫ ekò t'asìı hazǫǫ̀ wets'ǫ sìı weghǫ nàèdì. Eyı sǫǫ̀mba t'à kwe degoo dètìı nàyeèhdì. \s1 Mį̀ wegodıì \p \v 47 “K'achı̨ Nǫ̀htsı̨ Wenàowoò k'ę̀ę̀ hòɂǫǫ sìı dıı lanì hǫt'e: Dǫ mį̀ tègı̨ı̨wa ekò łı hazǫǫ̀ xàɂaa geelì. \v 48 Łıwe łǫ gehłì t'à mį̀ texàgeèlì. Łıwe nezı̨ı̨ sìı whatsǫǫ̀ tł'ohtǫ yìı gı̨ı̨wà, hanìkò łıwe nezı̨-le sìı ɂǫ̀geèhde. \v 49 Nǫǫde dzęę̀ k'e nı̨dè eyı lagǫ̀ht'e ha. Yak'eet'ı̨į̀ dǫ ta ts'ǫ̀ agede ha, ehkw'ı-geedaa-dǫǫ̀ eyıts'ǫ hołı̨ı̨-k'ę̀ę̀-geedaa-dǫǫ̀ į̀łak'aà agogele ha. \v 50 T'aa wejıı sìı kǫ̀ nàtsoò dèk'ǫ̀ǫ yìı kwıìgogeehdè ha. Ekǫ getse xè sıì gıgha hoìla ha.” \p \v 51 Zezì gots'ǫ̀ hadı, “Dàehsı̨ı̨ sìı wenıahdì nì?” gòhdı. \p “Hęɂę,” gıìhdı. \p \v 52 Zezì gots'ǫ̀ hadı, “Nǫ̀htsı̨-yatıì-k'èdìı-dǫǫ̀ Nǫ̀htsı̨ Wenàowoò k'ę̀ę̀ hoghàweehtǫ nı̨dè dǫ ahxee lanì hǫt'e. Eyı dǫ whaà gots'ǫ t'asìı nezı̨ı̨ eyıts'ǫ t'asìı nezı̨ı̨ wegòò edets'ǫ xehkǫ̀ gots'ǫ xàyele hǫt'e.” \s1 Xàè wekǫ̀ta gots'ǫ dǫ ehkw'ı adı gı̨ı̨hwhǫ-le \p \v 53 Zezì godı t'à goxè godo ghǫ nǫǫt'e ekò ekǫ gots'ǫǫ̀ naèhtła. \v 54 Kǫ̀ta dèzhǫǫ sìı ekǫ nììtła ekò ełègehdèe-kǫ̀ ts'ǫ̀ èhtła, ekǫ dǫ hoghàehtǫ. Dànì dǫ hazǫǫ̀ ts'ǫ̀ gode t'à sıì gıgha enıìyah lanì, ełets'ǫ̀ hagedı, “Dànıt'à dıı dǫ sıì gǫǫzǫ xè enıìyah hoehtsı̨? \v 55 Dechı̨-eghàlaedaa-dǫǫ̀ weza nıìle nì? Wemǫ Mary wìyeh nì? Eyıts'ǫ wechı sı James, Joseph, Sımon eyıts'ǫ Zhıdàà agı̨ı̨t'e-le nì? \v 56 Eyıts'ǫ wedè gota nàgedè-le nì? Hanì-ı̨dè dànìghǫ dıı dǫ eyı hazǫǫ̀ yeghàlaeda?” ełets'ǫ̀ hagedı. \v 57 Weghǫ gık'èch'a agòjà. Eyıt'à Zezì gots'ǫ̀ hadı, “Nakwenàoɂǫǫ sìı wekǫ̀ta gots'ǫ dǫ eyıts'ǫ xàè wèot'ı̨ zǫ dǫ gìt'ı̨ nıìle,” gòhdı. \p \v 58 Dǫ gıgha ehkw'ı-ahodı-le t'à, ekǫ enıìyah łǫ hòèhtsı̨-le. \c 14 \s1 John-Baptıst ełaàgı̨ı̨hwho \p \v 1 Ekìıyeè k'e k'àowocho Herod Zezì ghǫ godı ıìkw'o. \v 2 Eyıt'à Herod edecheekeè ts'ǫ̀ hadı, “Eyı dǫ John-Baptıst at'ı̨! Naìdà t'à enıìyah łǫ hohtsı̨ hǫt'e,” gòhdı. \p \v 3 Eyı wekwe k'àowocho Herod weyatıì k'e John-Baptıst dagıachì xè wegǫ̀ǫ̀ ełeetł'ı̨į̀ agį̀į̀là gà dǫ-danìı̨laa-kǫ̀ nègı̨ı̨htı̨ ı̨lè. Herod edechı Phılıp wets'èkeè Herodıas yets'ıhɂǫ̀ hanì eghàlaı̨dà ı̨lè. \v 4 John-Baptıst Herod ts'ǫ̀ hadı ı̨lè: “Dıı ts'èko xè nàądè t'à hołı̨ı̨-hoı̨htsı̨ hǫt'e,” yèhdı ı̨lè. \v 5 Herod, John-Baptıst ełaàwı ha nıwǫ, hanìkò dǫ nakwenàoɂǫǫ ne gı̨ı̨hwhǫ t'à, gots'àejı̨. \p \v 6 Herod wedzęę̀ k'e Herodıas wetì Herod eyıts'ǫ dǫ hazǫǫ̀ yexè shègezhee sìı gogha datło. Herod sıì wegha nezı̨ t'à, \v 7 edeyatıì nàtsoo t'eekoa ghàı̨ɂǫ, hayèhdı, “Ayìı neewǫǫ sìı neghàehɂà ha,” yèhdı. \v 8 Wemǫ dıı haı̨dı yèhdı t'à t'eekoa hadı, “John-Baptıst wekwì kw'à k'e wheɂǫǫ seghàı̨hge,” yèhdı. \v 9 K'àowocho Herod sıì yeghǫ nànıwhewo, hanìkò hòt'a dǫ hazǫǫ̀ yexè shègezhee sìı godaà yatı nàtsoo whehtsı̨ t'à edecheekeè ts'ǫ̀ hadı, “Eyı t'eekoa wınì k'ę̀ę̀ aahłe,” gòhdı. \v 10 Eyıt'à dǫ-danìı̨laa-kǫ̀ goyìı John-Baptıst wekwì k'egı̨ı̨hkà. \v 11 John-Baptıst wekwì kw'à k'e nègeèchì gà t'eekoa ghàgı̨ı̨hgè, eyıts'ǫ edemǫ ghàyı̨ı̨hgè. \v 12 John-Baptıst wekw'ǫǫ̀ negıìchı xè nègııtį̀ ha wecheekeè eyı nègı̨ı̨de. Eyı tł'axǫǫ̀ dàgòjàa sìı Zezì ts'ǫ̀ hagedı ha gıts'ǫ̀ geède. \s1 Zezì dǫ łǫ wànı̨ı̨dì \p \v 13 Zezì John-Baptıst xè dàgòjàa sìı ghǫ ıìkw'o ekò edecheekeè xè gowhatsǫǫ̀ gòɂǫǫ ts'ǫ̀ geèɂe. Ekǫ wheda dǫ gıghǫìkw'o ekò dǫ łǫ edekǫ̀ta gots'ǫ edekw'ǫǫ̀ t'à gık'èède. \v 14 Zezì edecheekeè xè ı̨nǫ̀ǫ̀ tàwheɂe ekò dǫ łǫ gıdanaèhɂı̨ nǫǫ̀. Zezì ededzeè t'à etegoèhɂı̨, eyıt'à dǫ eyagı̨ı̨lı̨ı̨ sìı k'aàt'ıì agǫ̀ǫ̀là. \p \v 15 Xèhts'ǫ̀ agodaade t'à Zezì wecheekeè hagıìhdı, “Hòt'a dzę k'ehǫǫwo eyıts'ǫ kǫ̀ta gòlaa ts'ǫ̀ gǫǫwà agǫ̀ht'e t'à dǫ hazǫǫ̀ edegha weghǫ shèts'ezhee nàgııhdì gha kǫ̀ta gòlaa ts'ǫ̀ nagı̨ı̨hɂà,” gıìhdı. \p \v 16 Hanìkò Zezì gots'ǫ̀ hadı, “Nagııdè-le kò; naxı̨ t'asìı gıghàahdı,” gòhdı. \p \v 17 Hanìkò Zezì ts'ǫ̀ hagedı, “Łèt'è sı̨làı eyıts'ǫ łıwe nàke zǫ gots'ǫ,” gıìhdı. \p \v 18 Zezì gots'ǫ̀ hadı, “Jǫ seghàahwha,” gòhdı. \v 19 Dǫ hazǫǫ̀ tł'oh k'e geèhkw'eè agǫ̀ǫ̀là. Eyı tł'axǫǫ̀ łèt'è sı̨làı eyıts'ǫ łıwe nàke neyı̨į̀wa, ı̨dòo yak'e ts'ǫ̀ k'eet'į̀ xè yek'eèyaı̨htı. Łèt'è nechà-lea tàyı̨ı̨zhì gà edecheekeè goghàyı̨ı̨wa, eyıts'ǫ wecheekeè dǫ gotaàgeèdì. \v 20 Dǫ hazǫǫ̀ gıgha hòt'a ts'ǫ̀ shègıazhe. Eyı tł'axǫǫ̀ weghàhoòwoo sìı wecheekeè tł'ohtǫ hoònǫ-daats'ǫ̀-nàke dagoòɂǫ nàgèhtsı̨. \v 21 Dǫzhìı sı̨làı-lemì (5,000) shègıazhe; wedę ts'èko eyıts'ǫ chekoa goxè gı̨ı̨htà-le. \s1 Zezì tı ka k'etło \p \v 22 Zezì dǫ hazǫǫ̀ wànı̨ı̨dì tł'axǫǫ̀ edecheekeè gots'ǫ̀ hadı, “Elà t'à senakweè ı̨nǫ̀ǫ̀ naahɂè,” gòhdı. Ededı̨ ı̨dè aìda, dǫ hazǫǫ̀ nageèhdeè agǫ̀ǫ̀là. \v 23 Eyı tł'axǫǫ̀ whatsǫǫ̀ yahtı ha shìhka dekıìtła. Togoòtł'ò agòjà ekò ı̨łaà ekǫ wheda. \v 24 Ekìıyeè k'e elà ı̨kwę̀ nıwà ajà. Nı̨hts'ı nìhdǫǫ̀ nagıat'ò t'à elà k'eweehts'ı dìì. \p \v 25 Totanı daats'ǫ̀ taı nìı̨ɂǫ eyıts'ǫ ek'ètaı ekìıyeè k'e Zezì edecheekeè ts'ǫ̀ èhtła. Tı ka naetłe. \v 26 Wecheekeè tı ka naetłe gıaɂı̨ ekò sıì geèhyeh. “Dǫts'ı̨į̀ at'ı̨,” gedı, geejı̨ t'à gezeh. \p \v 27 Ekòet'ıì Zezì gots'ǫ̀ hadı, “Naxıdzeè nàtsoò aahłe. Sı̨ aht'ı̨. Dahjı̨-le,” gòhdı. \p \v 28 Peter hadı, “Nı̨ aąt'ı̨ nı̨dè tı k'e edets'ǫ̀ sı̨ı̨hɂà,” yèhdı. \p \v 29 Zezì yets'ǫ̀ hadı, “Jǫ-ı̨tłe!” yèhdı. Eyıt'à Peter tı ka Zezì ts'ǫ̀ èhtła. \v 30 Hanìkò nı̨hts'ı nàtsoo ghàeda t'à dejı̨į̀ ajà. Peter tı yìı ts'ǫ̀ ajà t'à Zezì ts'ǫ̀ whezeh, hadı, “Sets'ǫ̀ K'àowo edaxàsı̨ı̨htè!” yèhdı. \p \v 31 Ekòet'ıì Zezì dayaachì, hayèhdı “Nınì nàtso-le. Dànìghǫ negha ehkw'ı-ahodı-le?” yèhdı. \p \v 32 Elà yìı gı̨ı̨de et'ıì nı̨hts'ı whìle ajà. \v 33 Wecheekeè elà yìı geèhkw'ee sìı gıts'ǫ̀ nàgògı̨ı̨hgè, hagedı, “Nı̨ sìı Nǫ̀htsı̨ Weza anet'e,” gıìhdı. \p \v 34 Įnǫ̀ǫ̀ tàgeèɂe ekò Genesaret nèk'e dàgı̨ı̨de. \v 35 Ekǫ dǫ nàgedèe sìı Zezì at'ı̨ gık'èhoèhzà t'à gımǫǫ̀ kǫ̀ta yàgòlaa sìı dǫ hazǫǫ̀ ts'ǫ̀ hagedı. Eyıt'à dǫ-eyagı̨ı̨lı̨ı̨ hazǫǫ̀ Zezì ts'ǫ̀ agogį̀į̀là. \v 36 Gıghǫnàdaetì, hagedı, “Dǫ eyagı̨ı̨lı̨ı̨ sìı neɂeè welǫ zǫ kò dageechıì agı̨ı̨le,” gıìhdı. Eyıt'à dǫ hazǫǫ̀ Zezì weɂeè xèlageehdıı sìı k'aàt'ıì agejà. \c 15 \s1 Godzeè t'à hołı̨ı̨ hots'ehtsı̨ hǫt'e \p \v 1 Jerusalem gots'ǫ Pharısee gı̨ı̨lı̨ı̨ mǫ̀hdaa eyıts'ǫ Nǫ̀htsı̨-yatıì-k'ègedìı-dǫǫ̀ Zezì ts'àgede, dageehke, \v 2 “Dànìghǫ necheekeè gocho gınàowoò k'èch'a eghàlageeda? Shègezhe kwe edılà k'enagehtse-le!” gıts'ǫ̀ hadı. \p \v 3 Zezì gots'ǫ̀ hadı, “Ekò naxı̨, dànìghǫ naxıcho gınàowoò k'ę̀ę̀ eghàlaahdaa sìı Nǫ̀htsı̨ nàowoò nahk'e wet'àaɂà dahwhǫ? Haaht'ı̨ ts'ıhɂǫ̀ Nǫ̀htsı̨ wenàowoò k'eahzhì hǫt'e. \v 4 Nǫ̀htsı̨ gots'ǫ̀ dıı hadı ı̨lè, ‘Naxıtà eyıts'ǫ naxımǫ gıts'ǫ̀ nezı̨į̀ aahda,’ eyıts'ǫ ‘Amìı edetà eyıts'ǫ edemǫ gots'ǫ̀ ìch'e xè gots'ǫ̀ nàdahoɂàa sìı ełaàwèahwhı ha hǫt'e,’ dek'eèhtł'è. \v 5 Hanìkò naxı̨ dıı haahdı: ‘Dǫ edetà eyıts'ǫ edemǫ gots'ǫ̀ dıı hadı ha hǫt'e: Wet'à naxıts'àhdı ha ı̨lèe sìı Nǫ̀htsı̨ wegha wheɂǫǫ̀ ahłà. \v 6 Eyı dǫ hadı nı̨dè, yet'à edetà ts'ǫ̀ nezı̨į̀ eda-le kò,’ dahdı hǫt'e. Eyı hanì nàowo aahtsı̨ t'à Nǫ̀htsı̨ weyatıì wedę aahłà. \v 7 Degaı daahtsı̨ kò wek'ę̀ę̀ aahda nıìle! Nakwenàoɂǫǫ Isaıah dànì naxıghǫ ı̨ı̨tł'èe sìı ehkw'ı adı ı̨lè. Dıı hadı, dek'eèhtł'è: \mi \v 8 \qt ‘Dıı dǫ sìı edeyatıì zǫ t'à sets'ǫ̀ nezı̨į̀ geeda, hanìkò ededzeè t'à sets'ǫnegı̨ı̨ɂà-le.\qt* \v 9 \qt Ededı̨ nàowo gehtsı̨ t'à dǫ hoghàgeehtǫ; gıgha ı̨ka whìle kò sets'ǫ̀ yagehtı,’ hanì Isaıah naxıghǫ goı̨de ı̨lè,” Zezì gòhdı.\qt* \p \v 10 Zezì dǫ hazǫǫ̀ gokayaı̨htı gà gots'ǫ̀ hadı, “Seàhkw'ǫ, ayìı dàehsı̨ı̨ sìı wedaànıahdè. \v 11 Dǫ wewà yìı t'asìı at'ı̨ı̨ sìı yet'à ‘degaı elı̨-le’ ade ha nıìle, hanìkò wewà gots'ǫ ayìı xàewìı sìı yet'à ‘degaı elı̨-le’ ade ha hǫt'e,” gòhdı. \p \v 12 Eyı tł'axǫǫ̀ wecheekeè Zezì ts'ǫ̀ geède, hagedı, “Pharısee gı̨ı̨lı̨ı̨ sìı edàı̨dıı sìı ghǫ sıì gınì-le; asį̀į̀ wek'èı̨zǫ?” gıìhdı. \p \v 13 Zezì gots'ǫ̀ hadı, “Setà yak'e whedaa sìı ts'ı hazǫǫ̀ dehsheè ayį̀į̀là-le sìı dèè goyìı ts'ǫ weghochı̨į̀ xè xàgehdlà ha. \v 14 Gıts'ǫnıahɂà-le. K'enaxegehɂı̨ ha gı̨ı̨wǫ, hanìkò gıdaà goìlee lagı̨ı̨t'e. Dǫ gıdaà goìlee sìı k'ełegeehɂı̨ nı̨dè į̀łah dèè yìı gǫǫ̀ɂàa goyìı geetł'ì ha,” Zezì hagòhdı. \p \v 15 Peter Zezì ts'ǫ̀ hadı, “Ayìı awį̀ı̨dıı sìı godaı̨dı,” yèhdı. \p \v 16 Zezì edecheekeè gots'ǫ̀ hadı, “Įłaà naxıkwì dezhì nì? \v 17 Ayìı awèehsı̨ı̨ sìı ı̨łaà wek'èahsǫ-le nì? Ayìı gowà yìı at'ı̨ı̨ sìı gobò yìı at'ı̨, eyı tł'axǫǫ̀-ı̨dè gobò yìı gots'ǫ goɂǫ̀ at'į̀. \v 18 Hanìkò gowà gots'ǫ yatı xàdeewìı sìı godzeè yìı gots'ǫ at'ı̨ hǫt'e, eyı wet'à ‘degaı ts'ı̨ı̨lı̨-le’ ats'et'į̀. \v 19 Nàowołı̨ı̨ t'à nànıts'edèe sìı godzeè yìı gots'ǫ at'ı̨ hǫt'e. Godzeè t'à dıı hanì nezı̨į̀ nànıts'edè-le: dǫ ełaàts'ehwhıı, ełexè hołı̨ı̨ hots'ehtsı̨ı̨, hołı̨ı̨ k'ę̀ę̀ ełek'alats'edèe, ets'eeɂį̀ı̨, dǫ ghǫ hots'ets'ìı, eyıts'ǫ dǫ gıızì jıı ts'ehtsı̨. \v 20 Nàowołı̨ı̨ ghǫ nànıts'edè nı̨dè wet'à ‘degaı ts'ı̨ı̨lı̨-le’ ats'et'į̀. Hanìkò shèts'etı̨ kwe goılà k'enats'ehtse-le nı̨dè wet'à ‘degaı ts'ı̨ı̨lı̨-le’ ats'ede ha nıìle,” Zezì gòhdı. \s1 Canaan got'ı̨į̀ ts'ǫ ts'èko wegha ehkw'ı-ahodı \p \v 21 Zezì edecheekeè xè dǫ gots'ǫǫ̀ naèhtła. Eyıì-le nèk'e kǫ̀ta Tyre eyıts'ǫ kǫ̀ta Sıdon ekǫ ts'ǫ̀ geède. \v 22 Canaan got'ı̨į̀ gots'ǫ ts'èko eyı nàdèe sìı Zezì ts'ǫ̀ èhtła. Ezeh xè hadı, “Sets'ǫ̀ K'àowo, Davıd Weza, etesenèeɂı̨! Setì ı̨nìłı̨ı̨ wets'ǫ̀-èlı̨ t'à sıì daı̨ɂa dìì,” hadıì ezeh. \p \v 23 Zezì yets'ǫ̀ t'asadı-le t'à, wecheekeè gıts'ǫ̀-ède, hagıìhdı, “Ts'èko k'èdaà ezeh xè gok'èetłe t'à, yeè nawı̨ı̨hɂà,” gıìhdı. \p \v 24 Zezì gots'ǫ̀ hadı, “Israel got'ı̨į̀ gıta sahzǫ̀ą dıkǫgeèdee sìı gıgha zǫ jǫ ts'ǫ̀ asììdlà hǫt'e,” gòhdı. \p \v 25 Ts'èko Zezì gà nììtła, yets'ǫ̀ nàgòı̨hgè, hadı, “K'àowo, sets'ànedı!” yèhdı. \p \v 26 Zezì yets'ǫ̀ hadı, “Chekoa gıłèt'è gıghǫ nets'ıìchı gà tłı̨ ts'ǫ̀ ts'ehk'aa sìı ehkw'ı nıìle,” yèhdı. \p \v 27 Ts'èko hadı, “Sets'ǫ̀ k'àowo, ehkw'ı aı̨dı, hanìkò tłı̨ kò wets'ǫ k'àowo weladà k'e gots'ǫ łèt'ègwìa hodàetł'ìı sìı gedè hǫt'e,” yèhdı. \p \v 28 Zezì yets'ǫ̀ hadı, “Ts'èko, sıì negha ehkw'ı-ahodı! Ayìı sı̨ı̨kèe sìı neghǫ̀t'à ha,” yèhdı. Eyıt'à ekòet'ıì wetì k'aàt'ıì ajà. \s1 Zezì k'achı̨ dǫ łǫ wànı̨ı̨dì \p \v 29 Zezì ekǫ gots'ǫǫ̀ naèhtła, Galılee-tì wexa geède. Eyı tł'axǫǫ̀ shìh dekegǫǫ̀ɂàa k'e dekıìtła gà eyı dèhkwà. \v 30 Dǫ łǫ gıts'ǫ̀-ède. Dǫ k'egedè-le, dǫ gıdaà goìlee, dǫ gogede-le eyıts'ǫ dǫ-eyagı̨ı̨lı̨ı̨ hazǫǫ̀ Zezì gà nègogį̀ı̨wa t'à k'aàt'ıì agǫ̀ǫ̀là. \v 31 Dǫ k'egedè-le sìı k'egedè agejà, dǫ gogede-le sìı gogedeè agejà eyıts'ǫ dǫ gıdaà goìlee sìı k'egeet'į̀ agejà. Dǫ gıxè hagòjà gıaɂı̨ ekò sıì gıgha enıìyah t'à Israel got'ı̨į̀ Gınǫ̀htsı̨ ghàsǫgeedı. \p \v 32 Zezì edecheekeè gots'ǫ̀ gode, hagòhdı, “Dıı dǫ sedzeè t'à etegeèhɂı̨. Taı dzęę̀ jǫ sexè gıakw'è xè t'asìı wı̨ı̨zìı gıwàhǫǫdì-le. Bò dę nàgeetł'ì ha sǫnı t'à, degeèhdì xè nageehɂà ha dehwhǫ-le,” gòhdı. \p \v 33 Wecheekeè gıts'ǫ̀ hadı, “Kǫ̀ta gòlaa ts'ǫ̀ gǫǫwà ts'eèhkw'e, eyıt'à dànì dǫ haàtłǫǫ gıgha łèt'è nàts'eehdì ha?” gıìhdı. \p \v 34 Zezì gots'ǫ̀ hadı, “Łèt'è dàtłǫ naxıts'ǫ?” \p “Łèt'è łǫ̀hdı̨ eyıts'ǫ łıwe nechà-lea mǫ̀hdaa,” gıìhdı. \p \v 35 Zezì dǫ hazǫǫ̀ hagòhdı, “Dèe k'e dahkw'e,” gòhdı. \v 36 Eyı tł'axǫǫ̀ Zezì łèt'è łǫ̀hdı̨ eyıts'ǫ łıwe neyı̨į̀wa gà yek'eèyaı̨htı. Łèt'è eyıts'ǫ łıwe tàyı̨ı̨zhì gà edecheekeè goghàyı̨ı̨wa, eyıts'ǫ wecheekeè dǫ hazǫǫ̀ gotaàgı̨ı̨dì. \v 37 Dǫ hazǫǫ̀ gıgha hòt'a ts'ǫ̀ shègıazhe. Eyı tł'axǫǫ̀ dǫ hazǫǫ̀ t'asìı ghàgeèɂàa sìı wecheekeè nàgı̨ı̨htsı̨. Hazǫǫ̀ t'à tł'ohtǫ łǫ̀hdı̨ haàtłǫǫ nàgèhtsı̨. \v 38 Dǫzhìı dı̨-lemì (4,000) shègıazhe; wedę ts'èko eyıts'ǫ chekoa goxè gı̨ı̨htà-le. \v 39 Zezì dǫ hazǫǫ̀ nagoèhɂà tł'axǫǫ̀ wecheekeè gıxè elà yìı gı̨ı̨de gà Magadan nèk'e ts'ǫ̀ geèɂe. \c 16 \s1 Zezì enıìyah deè hohtsı̨ ha gı̨ı̨wǫ \p \v 1 Pharısee gı̨ı̨lı̨ı̨ mǫ̀hdaa eyıts'ǫ Sadducee gı̨ı̨lı̨ı̨ mǫ̀hdaa Zezì geèhdzà ha gı̨ı̨wǫ t'à gıts'ǫ̀-ède, hagıìhdı, “Yak'e gots'ǫ gogha enıìyah deè hoı̨htsı̨,” gıìhdı. \p \v 2 Zezì gots'ǫ̀ hadı, “Xèhts'ǫ̀ nı̨dè dıı haahdı, ‘Yat'a hazǫǫ̀ goòk'o t'à satsǫ hoı̨zı̨ ha,’ dahdı. \v 3 Eyıts'ǫ k'omǫǫ̀dǫǫ̀ nı̨dè dıı haahdı, ‘K'oh dezǫǫ łǫ t'à, dıı dzęę̀ hoı̨zı̨ ha-le,’ dahdı. K'oh dànì wègaat'ı̨ı̨ sìı wek'ayaahtı ha dìì-le. Hanìkò dıì naxıdaà dàgot'ı̨ı̨ sìı dànìghǫ wek'ayaahtı ha dìì? \v 4 Dǫ Nǫ̀htsı̨ k'èagı̨ı̨t'e-le xè nàowołı̨ı̨ k'ę̀ę̀ eghàlageeda gı̨ı̨lı̨ı̨ sìı enıìyah deè geɂį̀ ha gı̨ı̨wǫ. Nǫ̀htsı̨ dànì nakwenàoɂǫǫ Jonah xè enıìyah eghàlaı̨dàa sìı eyı zǫ geɂį̀ ha,” gòhdı. \p Eyı tł'axǫǫ̀ Zezì gots'ǫǫ̀ naèhtła, t'asį̀ı̨ ts'ǫ̀ ajà. \s1 Pharısee eyıts'ǫ Sadducee gı̨ı̨lı̨ı̨ sìı gıłèt'èa ch'à edexoahdı \p \v 5 Įnǫ̀ǫ̀ tı te nǫǫ̀geèht'e ekò, wecheekeè łèt'è dę agejà ı̨lè. \v 6 Zezì gots'ǫ̀ hadı, “Edexoahdı! Pharısee eyıts'ǫ Sadducee gı̨ı̨lı̨ı̨ sìı gıłèt'èa ch'à edexoahdı,” gòhdı. \p \v 7 Hadı t'à wecheekeè ełets'ǫ̀ hagedı, “Łèt'è edexè ats'ı̨ı̨là-le t'à adı,” gedı. \p \v 8 Zezì hanì gogede gok'èezǫ t'à gots'ǫ̀ hadı, “Naxınì nàtso-le dìì. Dànìghǫ łèt'è whìle ghǫ ełets'ǫ̀ goahde? \v 9 Įłaà naxıkwì yìekw'ı-le nì? Dànì łèt'è sı̨làı t'à dǫzhìı sı̨làı-lemì gıwàhǫǫdìı sìı wedaànıahdè. Łèt'è deɂǫ̀ǫ̀ ı̨ı̨làa sìı tł'ohtǫ dàtłǫ dagoòɂǫ nàahtsį̀ı̨ sìı, asį̀į̀ wenaahdì? \v 10 Eyıts'ǫ dànì łèt'è łǫ̀hdı̨ t'à dǫzhìı dı̨-lemì gıwàhǫǫdìı sìı wedaànıahdè. Łèt'è deɂǫ̀ǫ̀ ı̨ı̨làa sìı tł'ohtǫ dàtłǫ dagoòɂǫ nàwhahtsı̨ı̨ sìı, asį̀į̀ wenaahdì? \v 11 Łèt'è ghǫ gohde aehsı̨ nıìle, dànìghǫ eyı wenıahdì-le? Hanìkò Pharısee eyıts'ǫ Sadducee gı̨ı̨lı̨ı̨ sìı gıłèt'èa ch'à edexoahdı ha hǫt'e,” gòhdı. \p \v 12 Zezì eyı hadı t'à, wecheekeè, łèt'èa wet'à łèt'è ts'eht'è ghǫ godeè-adı-le gınıedì agejà, hanìkò Pharısee gı̨ı̨lı̨ı̨ eyıts'ǫ Sadducee gı̨ı̨lı̨ı̨ sìı gınàowoò ch'à edexogııhdı ghǫ godeè adı nǫǫ̀ nàgeèhzhį̀. \s1 Peter, Zezì Chrıst anet'e yèhdı \p \v 13 Zezì kǫ̀ta Caesarea-Phılıppı ts'ǫ̀ nıwà-lea nììtła ekò edecheekeè gots'ǫ̀ hadı, “Dǫ sìı Dǫ-wet'àaɂàa-deè amìı at'ı̨ gedı?” gòhdı. \p \v 14 Wecheekeè hagıìhdı, “Dǫ mǫ̀hdaa John-Baptıst at'ı̨ gedı, mǫ̀hdaa Elıjah at'ı̨ gedı eyıts'ǫ dǫ mǫ̀hdaa Jeremıah hanì-le-ı̨dè whaà gots'ǫ nakwenàoɂǫǫ at'ı̨ gedı,” gıìhdı. \p \v 15 Zezì dagoehke, “Ekò naxı̨, amìı aht'e sèahdı?” gòhdı. \p \v 16 Sımon-Peter Zezì ts'ǫ̀ hadı, “Nı̨ sìı Chrıst anet'e. Nı̨ sìı Nǫ̀htsı̨ edaa weza anet'e,” yèhdı. \p \v 17 Zezì yets'ǫ̀ hadı, “Jonah weza Sımon nexè sìghà hǫt'e. Dǫ dahxà eyı wek'èı̨zǫ nıìle, hanìkò Setà yak'e whedaa sìı wedahxà wek'èı̨zǫ hǫt'e. \v 18 Nı̨ sìı kwe lanet'e t'à Peter nìyeh ha. Eyı kwe k'e sets'ǫ dǫ gıgha sekǫ̀ gohtsı̨ ha eyıts'ǫ wehłı̨kǫ̀ yedaèt'è ha-le. \v 19 Nǫ̀htsı̨ Wenàowoò k'ę̀ę̀ hòɂǫǫ gha ladlì neghàehłe ha. Dıı nèk'e ayìı wedaàneedoo sìı yak'e sı wedaàdo ha eyıts'ǫ dıı nèk'e ayìı wets'ǫdaà xàneetǫǫ sìı yak'e sı wets'ǫdaà xàetį̀ ha hǫt'e,” yèhdı. \p \v 20 Zezì edecheekeè gots'ǫ̀ hadı, “Chrıst aht'ee sìı dǫ wı̨ı̨zìı ts'ǫ̀ haahdı-le,” gòhdı. \s1 Zezì ełaàgıìhwhı ha sìı yeghǫ gode \p \v 21 Eyı dzęę̀ k'e gots'ǫ Zezì dıı hanì edecheekeè ts'ǫ̀ goı̨de: “Jerusalem ts'ǫ̀ ahde ha hǫt'e, ekǫ ǫhdah gı̨ı̨lı̨ı̨, yahtıı-gha-k'aodèe, eyıts'ǫ Nǫ̀htsı̨-yatıì-k'ègedìı-dǫǫ̀ dasegį̀ı̨hɂa ha. Ełaàsegèhwhı ha hǫt'e, hanìkò taı dzęę̀ k'ehǫǫwo tł'axǫǫ̀ nı̨dè naèhdà ha,” gòhdı. \p \v 22 Zezì hadıì goı̨de t'à, Peter whatsǫǫ̀ yets'ǫ̀ goı̨de, hayèhdı, “Į̀le, sets'ǫ̀ K'àowo, nexè hagode ha nıìle!” yèhdı. \p \v 23 Zezì Peter ts'ǫ̀ ets'aèhtła, hayèhdı, “Wehłı̨ı̨, sechį̀ht'a ts'ǫ̀ aąde! Nı̨ sìı kwe wet'à daèhkw'ıh ha lanet'e. Nǫ̀htsı̨ wınì k'ę̀ę̀ nànınewo nıìle, hanìkò dǫ gınì k'ę̀ę̀ nànınewo hǫt'e,” hayèhdı. \p \v 24 Hadı tł'axǫǫ̀ Zezì edecheekeè hazǫǫ̀ ts'ǫ̀ hadı, “Amìı sek'èè at'ı̨ ha nıwǫǫ sìı edeghǫ nànıwo ha nıìle eyıts'ǫ edets'ǫ dechı̨et'aa sek'èè nayatı̨ ha hǫt'e. \v 25 Amìı edınì k'ę̀ę̀ eda ha nıwǫǫ sìı wedıhołè ha, hanìkò amìı sets'ıhɂǫ̀ edınì k'ę̀ę̀ eda-le sìı eda ha. \v 26 Dıı nèk'e dǫ t'asìı hazǫǫ̀ edegha dèhnǫ kò wedą̀ązhį̀ı̨ weghǫ wedıhòłı̨ nı̨dè, wegha wet'àaɂà nıìle. Dǫ wedą̀ązhį̀ı̨ k'èxa t'asìı wı̨ı̨zìı nìɂà ha nıìle. \v 27 Dǫ-wet'àaɂàa-deè sìı detà wets'ǫ t'asìı nàtsoo xè enıìyah deè t'à edets'ǫ yak'eet'ı̨į̀ goxè nììtła ha. Eyıts'ǫ dǫ hazǫǫ̀ dànì eghàlagı̨ı̨dà k'ę̀ę̀ goghàhòɂà ha. \v 28 Ehkw'ı anaxèehsı̨, dǫ mǫ̀hdaa jǫ nàgeèhzaa sìı Dǫ-wet'àaɂàa-deè Wenàowoò k'ę̀ę̀ hòɂǫǫ xè nììtła geɂį̀ kwe ełaàgede ha nıìle,” Zezì hadı. \c 17 \s1 Moses eyıts'ǫ Elıjah, Zezì ts'ǫ̀ gogede \p \v 1 Ek'ètaı dzęę̀ tł'axǫǫ̀ Zezì shìh danı̨ı̨chàa ka dekıìtła. Peter, James eyıts'ǫ James wechı John whatsǫǫ̀ edexè ekǫ goòwa. \v 2 Ekǫ gıdaà eładı̨į̀ wègoèht'į̀. Wınì sadeè lanì wek'e saı̨dı̨ eyıts'ǫ wegoht'ǫǫ̀ degoo xè wek'e saı̨de. \v 3 Ekìıyeè k'e Moses eyıts'ǫ Elıjah, Zezì ts'ǫ̀ gogede gınadąą̀ gìgoèht'į̀. \p \v 4 Peter Zezì ts'ǫ̀ hadı, “K'àowo, jǫ ts'eèhkw'e gogha hoǫzı̨. Haneewǫ nı̨dè, naxıgha kǫ̀ą taı gohtsı̨ ha dìì-le; ı̨łè negha, ı̨łè Moses wegha eyıts'ǫ ı̨łè Elıjah wegha,” yèhdı. \p \v 5 Įłaà Peter gode ekò k'oh gımǫǫ̀ ajà. K'oh yìı gots'ǫ gots'edeè hǫt'e, “Dıı Seza weghǫneehtǫ hǫt'e, weghǫ sǫdehwhǫ hǫt'e, weàhkw'ǫ!” hats'edıì hǫt'e. \p \v 6 Zezì wecheekeè hagodı egıìkw'o ekò sıì geèhyeh t'à, dèè k'e nàgı̨ı̨tł'ı. \v 7 Hanìkò Zezì gogà nììtła, edılà gok'e ayį̀į̀là gà gots'ǫ̀ hadı, “Nıàhdè, dahjı̨-le,” gòhdı. \v 8 Wecheekeè ı̨dòo k'egeet'į̀ là Zezì ededı̨ zǫ eyı nàwo gıaɂı̨. \p \v 9 Shìhka gots'ǫ hodàgeède ekò Zezì hagòhdı, “Dǫ-wet'àaɂàa-deè naìdà gots'ǫ̀ ayìı weahɂı̨ı̨ sìı dǫ wı̨ı̨zìı ts'ǫ̀ haahdı-le,” gòhdı. \p \v 10 Wecheekeè taı dageehke, “Dànìghǫ Nǫ̀htsı̨-yatıì-k'ègedìı-dǫǫ̀ nakwenàoɂǫǫ Elıjah t'akwełǫ̀ǫ̀ nììtła ha, gedı,” gıìhdı. \p \v 11 Zezì hagòhdı, “Ehkw'ı agedı, Elıjah nììtła ha hǫt'e, t'asìı hazǫǫ̀ sınìhòɂà ha. \v 12 Hanìkò sı̨ dıı hanaxèehsı̨, Elıjah hòt'a jǫ nììtła ı̨lè, hanìkò eyı at'ı̨ nàgeèhzhį̀-le t'à t'agı̨ı̨wǫ ts'ǫ̀ gıghàlaı̨dà hǫt'e. Eyı xèht'eè Dǫ-wet'àaɂàa-deè dagį̀ı̨hɂa ha,” Zezì gòhdı. \v 13 Wecheekeè, John-Baptıst ghǫ godeè-adı gınıedì agejà. \s1 Dǫzhìa ı̨nìłı̨ı̨ wets'ǫ̀-èlı̨ı̨ sìı k'aàt'ıì ajà \p \v 14 Dǫdeè ts'ǫ̀ nègı̨ı̨de ekò dǫ ı̨łè Zezì ts'ǫ̀ èhtła gà yets'ǫ̀ nàgòı̨hgè. \v 15 Hadı, “Sets'ǫ̀ K'àowo, sezaa etewį̀ı̨ɂı̨. Sezaa ezhı̨ nàèhłè, eyıt'à sıì daı̨ɂa. T'aats'ǫǫ̀ kǫ̀ dèk'ǫ̀ǫ ta nàkw'ı xè tenakw'ı. \v 16 Necheekeè gıts'ǫ̀ weèhchì, hanìkò k'aàt'ıì agele ha dìì,” yèhdı. \p \v 17 Zezì dǫ nı ts'ǫ̀ hadı, “Naxı̨ dǫ yàahłı̨ı̨ sìı naxıgha ehkw'ı-ahodı-le xè nàowo ehkw'ıı k'èch'a eghàlaahda. Dàwhaà naxıxè aht'e ha? Dàwhaà sınì tsį̀ahwhı ha?” Hadı tł'axǫǫ̀ dǫzhìa wetà ts'ǫ̀ hadı, “Nezaa sets'ǫ̀ wı̨ı̨hchı,” yèhdı. \v 18 Zezì ı̨nìłı̨ı̨ dǫzhìa yìı gots'ǫ xàdeèzhì t'à ekòet'ıì k'aàt'ıì ajà. \p \v 19 Eyı tł'axǫǫ̀ Zezì wecheekeè whatsǫǫ̀ gıts'ǫ̀-ède gà dageehke, “Dànìghǫ goxı̨ ı̨nìłı̨ı̨ xàwedets'eezhı ha dìì?” gıìhdı. \p \v 20 Zezì gots'ǫ̀ hadı, “Nǫ̀htsı̨ hayele ha hotıì naxıgha ehkw'ı-ahodı-le t'à. Ehkw'ı anaxèehsı̨, hòtł'ò-lea kò naxıgha ehkw'ı-ahodı nı̨dè, dıı shìh ts'ǫ̀ dıı haahdı ha dìì-le, ‘Jǫ gots'ǫ yeè ts'ǫ̀ adı̨ı̨le,’ wèahdı nı̨dè hade ha. Naxıgha ehkw'ı-ahodı nı̨dè t'asìı wı̨ı̨zìı naxıgha dìì gǫ̀hłı̨ ha nıìle,” Zezì gòhdı. \p \v 21-22 Galılee nèk'e łą̀ą nègı̨ı̨de ekò Zezì gots'ǫ̀ hadı, “Dǫ-wet'àaɂàa-deè dǫ tł'aàgıhtè ha. \v 23 Ełaàgıìhwhı ha eyıts'ǫ taı dzęę̀ t'à naìdà ha,” gòhdı. Hadı t'à wecheekeè gıgha dìì agòjà. \s1 Nǫ̀htsı̨kǫ̀-gocho gha sǫǫ̀mba nèts'eɂà \p \v 24 Zezì edecheekeè xè kǫ̀ta Capernaum nììtła ekò Nǫ̀htsı̨kǫ̀-gocho gha sǫǫ̀mba-nàhtsį̀ı̨-dǫǫ̀ mǫ̀hdaa Peter gà nègı̨ı̨de, dageehke, “Asį̀į̀ nets'ǫ̀ k'àowo Nǫ̀htsı̨kǫ̀-gocho gha sǫǫ̀mba nèyııɂà?” gıìhdı. \fig Kǫ̀ta Capernaum|src="HK021E.tif" size="span" ref="17.24" \fig* \p \v 25 Peter gots'ǫ̀ hadı, “Hęɂę, hat'ı̨ ne,” gòhdı. Peter edı̨į̀ kǫ̀ agı̨ı̨t'ee sìı goyaèhtła ts'ǫ̀et'ıì, Zezì ededı̨ t'akwełǫ̀ǫ̀ yets'ǫ̀ hadı, “Sımon, dıı weghǫ dàneewǫ? Dıı nèk'e k'àowocho gı̨ı̨lı̨ı̨ sìı amìı ts'ǫ sǫǫ̀mba nàgehtsį̀? Xàè edeza gots'ǫ hanì-le-ı̨dè dǫ eyıì-le gots'ǫ?” yèhdı. \p \v 26 “Dǫ eyıì-le gots'ǫ,” Peter yèhdı. \p Zezì yets'ǫ̀ hadı, “Hanì-ı̨dè xàè gıza gots'ǫ sǫǫ̀mba gìhchì nıìle. \v 27 Hanìkò dǫ gık'èch'a hots'ehtsı̨ ch'à tabàa ts'ǫ̀-ı̨tła gà jìh tį̀ı̨hk'ah. Łıwe t'akwełǫ̀ǫ̀ nehjìı sìı wewà yìı satsǫ̀ą degoo nechàa gòį̀hɂà ha. Eyı nıìchı gà sǫǫ̀mba-nàhtsį̀ı̨-dǫǫ̀ ghàı̨chı, wet'à nı̨ negha eyıts'ǫ sı̨ segha Nǫ̀htsı̨kǫ̀-gocho gha k'aodèe gıts'àɂı̨ı̨hdì,” yèhdı. \c 18 \s1 Nǫ̀htsı̨ Wenàowoò k'ę̀ę̀ hòɂǫǫ gha amìı denahk'e elı̨? \p \v 1 Ekìıyeè k'e Zezì wecheekeè gıts'ǫ̀ goòhwho gà hagıìhdı, “Nǫ̀htsı̨ Wenàowoò k'ę̀ę̀ hòɂǫǫ gha amìı denahk'e elı̨?” gıìhdı. \p \v 2 Zezì chekoa nechà-lea ts'ǫ̀ gode gà edecheekeè gota nàwoò ayį̀į̀là. \v 3 Hadı, “Ehkw'ı anaxèehsı̨, eładı̨į̀ adèahłà xè dıı chekoa nechà-lea lanì adèahłà lenǫsıı Nǫ̀htsı̨ Wenàowoò k'ę̀ę̀ hòɂǫǫ goyaahdè hǫı̨lı̨ ha nıìle. \v 4 Eyıt'à amìı dıı chekoa nechà-lea lanì k'èeweèt'ı̨ edeetsı̨ı̨ sìı Nǫ̀htsı̨ Wenàowoò k'ę̀ę̀ hòɂǫǫ gha denahk'e elı̨ hǫt'e. \p \v 5 “Amìı sıızì dahxà dıı chekoa nechà-lea lanıı ts'ǫ̀ nezı̨į̀ anıwǫǫ sìı sı̨ sets'ǫ̀ nezı̨į̀ anıwǫ hǫt'e. \v 6 Hanìkò dıı lanıı chekoa nechà-lea gıgha ehkw'ı aehsı̨ı̨ sìı amìı hołı̨ı̨ hogehtsı̨į̀ agohɂı̨ nı̨dè eyı dǫ wegha hoìla ha hǫt'e. Dǫ hanì hojıì hohtsı̨ ch'à wek'o k'e kwe nedàa wexeetł'ı̨ gà tègı̨ı̨xà nı̨dè denahk'e wegha nezı̨ ha hǫt'e. \p \v 7 “T'asìı nezı̨-le łǫ t'à dǫ hołı̨ı̨ hogehtsı̨ ts'ıhɂǫ̀, dıı nèk'e dǫ gıts'ǫ̀ hoìla ha hǫt'e. Eyı hołı̨ı̨ hazǫǫ̀ hagode ha t'ıį̀t'e, hanìkò dǫ wet'à agot'ı̨ı̨ sìı wegha hoìla ha hǫt'e! \v 8 Naxılà hanì-le-ı̨dè naxıkè wet'à hołı̨ı̨ hoahtsı̨ nı̨dè wek'eahkà gà ɂǫ̀ahk'a. Naxılà ı̨łè wedę eyıts'ǫ naxıkè ı̨łè wedę aahłà t'à welǫ whìle ts'ǫ̀ aahda anaxììdlà nı̨dè naxıgha denahk'e nezı̨ hǫt'e. Hanì-le-ı̨dè naxılà nàke eyıts'ǫ naxıkè nàke xè wehłı̨kǫ̀ goyanaxegeehxà ha hǫt'e. \v 9 Eyıts'ǫ naxıdaà ı̨łè wet'à hołı̨ı̨ hoahtsı̨ nı̨dè xàaht'à gà ɂǫ̀ahk'a. Naxıdaà ı̨łè wedę aahłà t'à welǫ whìle ts'ǫ̀ aahda anaxììdlà nı̨dè naxıgha denahk'e nezı̨ hǫt'e. Hanì-le-ı̨dè naxıdaà nàke xè wehłı̨kǫ̀ goyanaxegeehxà ha hǫt'e. \s1 Sahzǫ̀ą dıkǫehtła wegodıì \p \v 10-11 “Dıı chekoa nechà-lea sìı gıt'àhoòɂà-le dahwhǫ sǫ̀ǫ̀. Ehkw'ı anaxèehsı̨, gıts'ǫ yak'eet'ı̨į̀, Setà yak'e whedaa sìı t'aats'ǫǫ̀ wınì ghàgeeda hǫt'e. \p \v 12 “Dǫ ı̨łè sahzǫ̀ą ı̨łèakw'eènǫ wets'ǫ hanìkò ı̨łè weghǫ dıkǫèhgè nı̨dè sahzǫ̀ą łǫǫ̀tǫènǫ-daats'ǫ̀-łǫǫ̀tǫ sìı ekìı-ka gehteè agole gà ı̨łè whìle sìı yegòhɂà gots'ǫ̀ yekanıwǫ ha hǫt'e. \v 13 Ehkw'ı anaxèehsı̨, sahzǫ̀ą ı̨łè dıkǫèhgèe sìı yegòį̀hɂǫ nı̨dè yeghǫ sıì wınà ha hǫt'e, sahzǫ̀ą łǫǫ̀tǫènǫ-daats'ǫ̀-łǫǫ̀tǫ dıkǫgeède-le nahk'e yeghǫ wınà ha hǫt'e. \v 14 Eyı xèht'eè Naxıtà yak'e whedaa sìı dıı chekoa nechà-lea lanıı dıkǫgeedè ha nıwǫ nıìle. \s1 Naxèot'ı̨ naxık'èch'a hòèhtsı̨ nı̨dè \p \v 15 “Naxèot'ı̨ naxık'èch'a hòèhtsı̨ nı̨dè wets'ǫ̀ aahde gà whatsǫǫ̀ wets'ǫ̀ goahde. Wegha ehkw'ı aahdı nı̨dè naxèot'ı̨ edaxàweahtı̨ hǫt'e. \v 16 Hanìkò wegha ehkw'ı aahdı-le nı̨dè dǫ eyıì-le ı̨łè hanì-le-ı̨dè nàke xè k'achı̨ wets'ǫ̀ goahde, ‘dǫ nàke hanì-le-ı̨dè dǫ taı gıdaà agòjàa sìı ełèht'eè dǫ ghǫ xàyagehtı nı̨dè gıgodıì ıtà ha hǫt'e,’ hanì dek'eèhtł'è. \v 17 Eyı dǫ naxeèhkw'o ha nıwǫ-le nı̨dè Nǫ̀htsı̨ wecheekeè gıts'ǫ̀ haahdı, hanìkò Nǫ̀htsı̨ wecheekeè kò goèhkw'ǫ ha nıwǫ-le nı̨dè Nǫ̀htsı̨-k'èezǫ-le-dǫǫ̀ hanì-le-ı̨dè sǫǫ̀mba-nàhtsį̀ı̨-dǫǫ̀ lanì wets'ǫ̀ naahɂa. \p \v 18 “Ehkw'ı anaxèehsı̨, dıı nèk'e naxı̨ t'asìı t'ahoòyį̀ı̨ wesınìyaahtıı sìı yak'e sı wesınìyaetı ha hǫt'e, eyıts'ǫ dıı nèk'e naxı̨ t'asìı t'ahoòyį̀ı̨ wesınìyaahtı-le sìı yak'e sı wesınìyaetı ha-le. \p \v 19 “Eyıts'ǫ naxıts'ǫ̀ dıı haehsı̨: secheekeè nàke t'asìı geekè gha ełek'ę̀ę̀ agı̨ı̨wǫ nı̨dè Setà yak'e whedaa sìı gogha hayele ha. \v 20 Dǫ nàke, dǫ taı sıızì dahxà łą̀ą nègı̨ı̨de gà yagehtı nı̨dè gıxè whıhda ha hǫt'e,” Zezì gòhdı. \s1 Dǫ ghǫ nahots'eele-le wegodıì \p \v 21 Peter Zezì ts'ǫ̀ hadı, “Sets'ǫ̀ K'àowo, sèot'ı̨ sek'èch'a hòèhtsı̨ nı̨dè dàtłǫǫ̀ eht'aà weghǫ nahoehłe ha? Łǫ̀hdı̨ ts'ǫ̀ weghǫ nahoehłe ha nì?” yèhdıì dayeehke. \p \v 22 Zezì yets'ǫ̀ hadı, “Ehkw'ı anèehsı̨, łǫ̀hdı̨ gots'ǫ̀ zǫǫ̀-le, łǫ̀hdı̨ènǫ-daats'ǫ̀-łǫ̀hdı̨ ts'ǫ̀. \p \v 23 “Nǫ̀htsı̨ Wenàowoò k'ę̀ę̀ hòɂǫǫ sìı dıı lanì hǫt'e: K'àowocho ı̨łè wecheekeè edenı̨htł'è nageele ha goı̨hwhǫ. \v 24 Edecheekeè gokayaı̨htı ekò wecheekeè ı̨łè ı̨łè-lemìıyǫǫ̀ gots'ǫ̀ sǫǫ̀mbaekwo satsǫ̀ą haàtłǫ wenı̨htł'è nǫǫ̀. \v 25 Edenı̨htł'è nayeele ha dìì t'à k'àowocho edecheekeè eyıì-le gots'ǫ̀ hadı, ‘Wenı̨htł'è k'èxa eyı dǫ, wets'èkeè, weza eyıts'ǫ t'asìı hazǫǫ̀ wets'ǫ sìı weghǫ nıàhwha gà naxıghǫ nàedì aahłe,’ gòhdı. \p \v 26 “Eyı wecheekeè yets'ǫ̀ nàgòı̨hgè, yeghǫnàdaetì hadı, ‘Įłaà seghàhòı̨ɂà, senı̨htł'è hazǫǫ̀ naehłe ha ne,’ yèhdıì yeghǫnàdaetì. \v 27 Eyıt'à k'àowocho eteyeèɂı̨ t'à yenı̨htł'è hazǫǫ̀ yeghǫnaı̨la gà naèhtłaà ayį̀į̀là. \p \v 28 “Hanìkò eyı wecheekeè edekǫ̀ ts'ǫ̀ naetłe ekò wexèht'eè k'àowocho cheekeè ı̨łè, sǫǫ̀mba łǫ-lea yeghaı̨tł'è ı̨lèe sìı, yaɂı̨. Yek'à daachì gà hayèhdı, ‘Sǫǫ̀mba neghǫnìıhɂǫǫ sìı hazǫǫ̀ naı̨le,’ yèhdı. \p \v 29 “Eyı dǫ yets'ǫ̀ nàgòı̨hgè, yeghǫnàdaetì, hadı, ‘Įłaà seghàhòı̨ɂà, senı̨htł'è naehłe ha ne,’ yèhdı. \p \v 30 “Hanìkò ‘Į̀le,’ yèhdı, edenı̨htł'è nayeele ts'ǫ̀ dǫ-danìı̨laa-kǫ̀ ts'ǫ̀ ayį̀į̀là. \v 31 K'àowocho wecheekeè eyıì-le hagòjà gıaɂı̨ ekò sıì gıgha nezı̨-le, eyıt'à k'àowocho ts'ǫ̀ geède gà gıts'ǫ̀ hagedı. \p \v 32 “Eyıt'à k'àowocho wecheekeè nezı̨-le kàɂehɂà gà hayèhdı, ‘Secheekeè-łı̨nı̨ı̨ anet'e. Seghǫnàdaątì ı̨lè t'à, nenı̨htł'è łǫ hazǫǫ̀ neghǫnàèhła. \v 33 Etenèehɂı̨ xèht'eè, secheekeè eyıì-le sı etewį̀ı̨ɂı̨ ha ı̨lè,’ yèhdı. \v 34 K'àowo sıì ìch'èe t'à eyı dǫ edenı̨htł'è hazǫǫ̀ nayeele gots'ǫ̀ dǫ-danìı̨laa-k'èdìı-dǫǫ̀ dagį̀ı̨hɂa ha gotł'aàyį̀ı̨htı̨. \p \v 35 “Eyıt'à naxıdzeè t'à naxèot'ı̨ gıghǫ nahoahłe-le nı̨dè Setà yak'e whedaa sìı hanì naxıts'ǫ̀ eghàlaeda ha hǫt'e,” Zezì gòhdı. \c 19 \s1 ʔǫ̀łets'eedè-le \p \v 1 Zezì edecheekeè hoghàgoèhtǫ tł'axǫǫ̀ Galılee nèk'e gots'ǫǫ̀ nageèhde. Judea nèk'e, Jordan deh nıɂàa wete ts'ǫ̀ agejà. \v 2 Dǫ łǫ Zezì k'èè geède, eyıts'ǫ ekǫ k'aàt'ıì agǫ̀ǫ̀là. \p \v 3 Pharısee gı̨ı̨lı̨ı̨ sìı geèhdzà ha gıts'ǫ̀-ède. Dageehke, hagıìhdı, “Gonàowoò k'ę̀ę̀ ha nı̨dè asį̀į̀ gots'èkeè t'alàa-sìı k'èxa ɂǫ̀wets'eehxà ha dìì-le?” gıìhdı. \p \v 4 Zezì gots'ǫ̀ hadı, “Nǫ̀htsı̨ Nı̨htł'è k'e dıı hanì dek'eèhtł'è wek'eyaahtı-le nì? Dıı nèè hòèlı̨ ekò Nǫ̀htsı̨ ‘dǫzhìı eyıts'ǫ ts'èko whehtsı̨,’ dek'eèhtł'è, \v 5 eyıts'ǫ Nǫ̀htsı̨-Gotà dıı hadı, ‘Eyı ts'ıhɂǫ̀ dǫzhìı edetà eyıts'ǫ edemǫ gots'ǫǫ̀ xàetła ha. Edets'èkeè xè ı̨łè lanì ha, eyıts'ǫ eyı nàke geet'èe sìı edezhį̀į̀ t'à dǫ ı̨łè lagede ha hǫt'e,’ wek'eyaahtı-le nì? \v 6 Eyıt'à dǫ nàke agı̨ı̨t'e-le, hanìkò dǫ ı̨łè zǫ lagı̨ı̨t'e. Eyıt'à Nǫ̀htsı̨ dǫ nàke ełeghàgòı̨laa sìı dǫ wı̨ı̨zìı ełets'ǫǫ̀ agole ha nıìle,” Zezì gòhdı. \p \v 7 Pharısee Zezì dageehke, “Hanì-ı̨dè dànìghǫ Moses dıı hanì nàowo whehtsı̨: ‘Dǫzhìı edets'èkeè ɂǫ̀yeede ha nıwǫ nı̨dè ɂǫ̀łets'eedee nı̨htł'è yegha sıìyele gà xàyeehɂà ha,’ dek'eèhtł'è,” gıìhdı. \p \v 8 Zezì gots'ǫ̀ hadı, “Naxıkwì nàtso t'à, Moses, naxıts'èkeè ɂǫ̀ahdè ha anaxį̀į̀là ı̨lè, hanìkò kèhǫǫ̀wo gots'ǫ hanì hòɂǫ-le ı̨lè. \v 9 Ehkw'ı anaxèehsı̨, dǫzhìı wets'èkeè dǫ eyıì-le xè hołı̨ı̨ hòèhtsı̨-le kò ɂǫ̀yeèdo gà ts'èko eyıì-le xè honǫ̀ǫdza nı̨dè, hołı̨ı̨ hòèhtsı̨ hǫt'e,” Zezì gòhdı. \p \v 10 Zezì wecheekeè hagedı, “Dǫzhìı eyıts'ǫ wets'èkeè gıxè hanì hòɂǫ nı̨dè hots'et'ı̨-le denahk'e nezı̨ nǫǫ̀,” gedı. \p \v 11 Zezì gots'ǫ̀ hadı, “Dǫ hazǫǫ̀ eyı yatı gìhchì ha dìì hǫt'e, dǫ hanì gıghàhòt'ǫǫ sìı zǫ eyı yatı gìhchı hǫt'e. \v 12 Dǫ mǫ̀hdaa hoget'ı̨ ha dìì, hanì gıgǫ̀hłı̨ ne t'à, dǫ mǫ̀hdaa nàgıat'a ts'ıhɂǫ̀ hoget'ı̨-le, eyıts'ǫ dǫ mǫ̀hdaa Nǫ̀htsı̨ Wenàowoò ts'ıhɂǫ̀ hoget'ı̨ ha gı̨ı̨wǫ-le. Amìı eyı yatı gìhchì ha dìì-le sìı gìhchı welè,” Zezì gòhdı. \s1 Zezì eyıts'ǫ chekoa nechà-lea \p \v 13 Eyı tł'axǫǫ̀ Zezì edılà gok'e whehdì xè gok'eèyahtı ha gı̨ı̨wǫ t'à, chekoa nechà-lea Zezì ts'ǫ̀ gogeèwa. Hanìkò wecheekeè haaht'ı̨-le gògedı xè nàgogeeɂǫ. \p \v 14 Hanìkò Zezì edecheekeè gots'ǫ̀ hadı, “Chekoa sets'ǫ̀ gııdè agıahłe, sets'agıahɂǫ-le. Amìı dıı chekoa lagı̨ı̨t'ee sìı Nǫ̀htsı̨ Wenàowoò k'ę̀ę̀ hòɂǫǫ sìı gıts'ǫ hǫt'e,” gòhdı. \v 15 Zezì edılà gok'e ayį̀į̀là tł'axǫǫ̀ ı̨daà naèhtła. \s1 Cheko ahxee \p \v 16 Cheko ı̨łè Zezì gà nììtła, dayeehke, “K'àowo, ayìı nezı̨ı̨ ghàlaıhdà nı̨dè welǫ whìle ts'ǫ̀ ehdaà asedle ha?” yèhdı. \p \v 17 Zezì yets'ǫ̀ hadı, “Ayìıha t'asìı nezı̨ı̨ sìı ghǫ dası̨ı̨hke, Nǫ̀htsı̨ zǫ nezı̨ hǫt'e. Welǫ whìle ts'ǫ̀ ı̨da ha neewǫ nı̨dè nàowo dek'eèhtł'èe sìı k'èanet'e,” yèhdı. \p \v 18 Cheko dayeehke, “Nàowo dàhòt'ı̨ı̨ awį̀ı̨dı,” yèhdı. Zezì yets'ǫ̀ hadı, “ ‘Dǫ ełaahwhı-le, ełexè hołı̨ı̨ hoahtsı̨-le, aahɂį̀-le, dǫ ghǫ hoahts'ì-le, \v 19 naxıtà eyıts'ǫ naxımǫ gıts'ǫ̀ nezı̨į̀ aahda,’ eyıts'ǫ ‘edeghǫnıahtǫ k'ę̀ę̀ naxèot'ı̨ ghǫnıahtǫ,’ dek'eèhtł'è,” Zezì yèhdı. \p \v 20 Eyıt'à cheko hadı, “Eyı nàowo hazǫǫ̀ wek'èɂaeht'è hǫt'e. Eyı weɂǫ̀ǫ̀ ayìı dàhłe ha?” yèhdı. \p \v 21 Zezì hayèhdı, “Degaı nelı̨ ha neewǫ nı̨dè t'asìı hazǫǫ̀ nets'ǫ sìı hazǫǫ̀ neghǫ nàedì gà eyı wesǫǫ̀mbaà hǫt'ıì dǫ-teèt'ı̨ı̨ ghàı̨le. Hanì-ı̨dè yak'e t'asìı nechàa nedawheɂǫ ha hǫt'e. Eyı tł'axǫǫ̀-ı̨dè sek'èè k'eı̨da,” Zezì yèhdı. \p \v 22 Eyı cheko wesǫǫ̀mbaà łǫ t'à, Zezì hadı ıìkw'o ekò ts'ǫǫ̀nıwǫǫ̀ lajà xè naèhtła. \p \v 23 Zezì edecheekeè ts'ǫ̀ hadı, “Ehkw'ı anaxèehsı̨, dǫ ahxee sìı Nǫ̀htsı̨ Wenàowoò k'ę̀ę̀ hòɂǫǫ goyaetła ha wegha wèhoedı-le hǫt'e. \v 24 K'achı̨ ehkw'ı anaxèehsı̨, dǫ ahxee sìı Nǫ̀htsı̨ Wenàowoò k'ę̀ę̀ hòɂǫǫ goyaetła ha wegha dìì hǫt'e. Eyı nahk'e tıts'aàdìıcho datı̨htł'à-k'è deghaetła gha sìı denahk'e dìì-le hǫt'e,” Zezì gòhdı. \p \v 25 Wecheekeè Zezì hadı egıìkw'o ekò sıì gıgha enıìyah t'à hagedı, “Hanì-ı̨dè amìı edaxàweètı̨ lì?” gedı. \p \v 26 Zezì goghàeda xè hadı, “Dǫ gıgha dìì hǫt'e, hanìkò Nǫ̀htsı̨ sìı wegha t'asìı dìì gǫ̀hłı̨ nıìle,” gòhdı. \p \v 27 Peter, Zezì ts'ǫ̀ hadı, “Goxı̨ nek'èè k'ets'edè ha ts'ı̨ı̨wǫ t'à, t'asìı hazǫǫ̀ wedę ats'ı̨ı̨là ı̨lè! Wek'èxa ayìı gǫǫ̀t'à ha?” yèhdı. \p \v 28 Zezì edecheekeè gots'ǫ̀ hadı, “Ehkw'ı anaxèehsı̨, t'asìı hazǫǫ̀ wegòò anagòjà xè Dǫ-wet'àaɂàa-deè k'àowocho whelı̨ t'à ededaèhchı̨cho k'e wheda nı̨dè naxı̨ sek'èè k'eahdè ı̨lèe sìı daèhchı̨cho hoònǫ-daats'ǫ̀-nàke k'e dahkw'e ha. Israel got'ı̨į̀ hoònǫ-daats'ǫ̀-nàke xàɂaa gı̨ı̨lı̨ı̨ sìı gısınìyaahtı ha. \v 29 Amìı sets'ıhɂǫ̀ edekǫ̀, edechı, ededè, edetà, edemǫ, edeza, eyıts'ǫ wets'ǫ dèè gots'ǫǫ̀ naèhtła k'èxa, eyı weɂǫ̀ǫ̀ ı̨łèakw'eènǫ laàtłǫ ts'ǫ̀ weghǫ̀zhe ha eyıts'ǫ welǫ whìle ts'ǫ̀ edaa eyı sı weghǫ̀t'à ha. \v 30 Dǫ t'akwe geèhkw'ee sìı nǫǫde geèhkw'eè agedle ha, eyıts'ǫ dǫ nǫǫde geèhkw'ee sìı t'akwe geèhkw'eè agedle ha,” Zezì gòhdı. \c 20 \s1 Dǫ ełètłǫ gıts'àɂeèdì wegodıì \p \v 1 “Nǫ̀htsı̨ Wenàowoò k'ę̀ę̀ hòɂǫǫ sìı dıı lanì hǫt'e: K'àowo ı̨łè dèè wets'ǫ sìı wek'e dǫ eghàlageeda ha nıwǫ. Eyıt'à k'omǫǫ̀dǫǫ̀ et'ıì dǫ hanıwǫ. \v 2 Įłè satsǫ̀ą degoo gots'àɂeehdì ha goxè yatı whehtsı̨ tł'axǫǫ̀, dǫ eghàlageeda gha ededèè k'e ts'ǫ̀ goèhɂà. \p \v 3 “K'omǫǫ̀dǫǫ̀ sìghaı̨waà hoòwo, łǫǫ̀tǫ nìı̨ɂǫ ekìıyeè k'e t'asìı nàedìı k'è gòlaa k'achı̨ ekǫ naèhtła. Ekǫ dǫ mǫ̀hdaa t'asìı hogehtsı̨-le ekìı nàgeèhza goaɂı̨. \v 4 Gots'ǫ̀ hadı, ‘Naxı̨ sı sedèè k'e eghàlaahda. Ayìı ehkw'ıı sìı naxıts'àɂeehdì ha,’ gòhdı. \v 5 Eyıt'à eyı dǫ sı ekǫ geède. \p “Dzętanı eyıts'ǫ taı nìı̨ɂǫ k'àowo k'achı̨ dǫ hanıwǫ. \v 6 Sı̨làı nìı̨ɂǫ k'àowo k'achı̨ dǫ hanıwǫ ekò, ı̨łaà dǫ eyıì-le ekǫ nàgeèhza goaɂı̨. Hadıì dagoehke, ‘Dànìghǫ dzę ghàà jǫ nàahza, t'asìı hòahtsı̨-le,’ gòhdı. \p \v 7 “Dǫ eyı nàgeèhzaa sìı gıts'ǫ̀ hadı, ‘Dǫ wı̨ı̨zìı la goghàı̨ɂǫ-le ts'ıhɂǫ̀ ats'ı̨ı̨t'e,’ hagıìhdı. \p “K'àowo gots'ǫ̀ hadı, ‘Naxı̨ sı sedèè k'e eghàlaahda,’ gòhdı. \p \v 8 “Xèhts'ǫ̀ agòjà ekò k'àowo edecheekeè ts'ǫ̀ hadı, ‘Eghàlageedaa-dǫǫ̀ jǫ gı̨ı̨hɂà, dàtłǫ gıts'àɂeedì ha sìı gıts'àɂı̨ı̨hdì. Amìı nǫǫde la k'e nègı̨ı̨dee sìı t'akwełǫ̀ǫ̀ gıts'àɂı̨ı̨hdì eyıts'ǫ amìı t'akwełǫ̀ǫ̀ la k'e nègı̨ı̨dee sìı nǫǫde gıts'àɂı̨ı̨hdì,’ edecheekeè gòhdı. \p \v 9 “Dǫ sı̨làı nìı̨ɂǫ la k'e nègı̨ı̨dee sìı gıts'àɂeedì ha eyı nègı̨ı̨de ekò satsǫ̀ą degoo ı̨łè gıts'àɂeèdì. \v 10 Dǫ t'akwełǫ̀ǫ̀ la k'e nègı̨ı̨de sìı gıts'àɂeedì ha eyı nègı̨ı̨de ekò ededı̨ denahk'e gıts'àɂeedì ha gı̨ı̨wǫ ı̨lè, hanìkò ededı̨ sı satsǫ̀ą degoo ı̨łè gıghǫ̀t'ǫ. \v 11 Hazǫǫ̀ ełètłǫ gıts'àɂeèdì t'à k'àowo ts'ǫ̀ sǫagedı, \v 12 hagedı, ‘Eyı dǫ nǫǫde la k'e nègı̨ı̨dee sìı ı̨łè sadzeè zǫ eghàlagı̨ı̨dà. Goxı̨ k'àhdzǫ la hazǫǫ̀ weghàlats'ı̨ı̨dà ne eyıts'ǫ sadeè nàtsoo nı eghàlats'ı̨ı̨dà hǫt'e. Hanìkò ededı̨ sìı goxètłǫ gıts'àneehdì,’ gıìhdı. \p \v 13 “Eyı k'àowo hagòhdı, ‘Seàgı̨ą, naxıts'ǫ̀ ekǫ-le eghàlaehda nıìle. Satsǫ̀ą degoo ı̨łè k'èxa eghàlaahda ha hanì ełexè yatı ts'èhtsı̨ ı̨lè. \v 14 Naxısǫǫ̀mbaà nìahwha xè naahdè. Dǫ nǫǫde la k'e nììtła sìı naxıxètłǫ wets'àɂeehdì ha dehwhǫ. \v 15 Xàè sesǫǫ̀mbaà dàhłe ha dehwhǫǫ sìı sı̨ sets'ǫ̀ hoèlı̨ hǫt'e. Dıı dǫ gıts'ǫ̀ nezı̨į̀ k'ehohɂa ha dehwhǫ t'à naxıgha nezı̨-le nì?’ gòhdı. \p \v 16 “Eyıt'à amìı nǫǫde geèhkw'ee sìı t'akwe geèhkw'e ha, hanìkò amìı t'akwe geèhkw'ee sìı nǫǫde geèhkw'e ha hǫt'e,” Zezì hadıì goxè godo. \s1 Zezì ełaàgıìhwhı ha k'achı̨ yeghǫ gode \p \v 17 Zezì Jerusalem ts'ǫ̀ etłe ekò edecheekeè hoònǫ-daats'ǫ̀-nàke whatsǫǫ̀ nègòǫwa gà gots'ǫ̀ hadı, \v 18 “Jerusalem ts'ǫ̀ ts'eedè ha. Ekǫ Dǫ-wet'àaɂàa-deè sìı yahtıı-gha-k'aodèe eyıts'ǫ Nǫ̀htsı̨-yatıì-k'ègedìı-dǫǫ̀ tł'aàgehtè ha hǫt'e. Ełaàwı gha gısınìyaehtı ha. \v 19 Eyı tł'axǫǫ̀ dǫ eyıì-le xàɂaa tł'aàgıhtè ha. Gık'adaedè ha, nàgeehkwa ha eyıts'ǫ dechı̨et'aa k'e dexegıìhtsò ha, hanìkò taı dzęę̀ nı̨dè naìdà ha,” Zezì gòhdı. \s1 Ts'èko weza nàke Zezì ghǫhk'eè geke ha nıwǫ \p \v 20 Ekìıyeè k'e Zebedee wets'èkeè Zezì t'asìı gogha hayele nıwǫ t'à, edeza nàke xè Zezì ts'ǫ̀ èhtła gà yets'ǫ̀ nàgòı̨hgè. \p \v 21 Zezì yets'ǫ̀ hadı, “Negha ayìı dàhłe ha seneehwhǫ?” yèhdı. \p Eyıt'à ts'èko hadı, “K'àowocho wheęlı̨ nı̨dè seza ı̨łè negà nàgòts'ehnèe whedaà awı̨ı̨le eyıts'ǫ ı̨łè negà gots'ı̨hts'ǫ whedaà awı̨ı̨le,” yèhdı. \p \v 22 Zezì eyı ts'èko eyıts'ǫ weza ts'ǫ̀ hadı, “Ayìı aahkèe sìı wek'èahsǫ nıìle. Lıbò wets'ǫ ehdǫ ha sìı wets'ǫ aahdǫ ha dìì-le nì?” gòhdı. \p “Hęɂę, hats'ede ha dìì-le,” gıìhdı. \p \v 23 Zezì gots'ǫ̀ hadı, “Lıbò wets'ǫ ehdǫ ha sìı naxı̨ sı wets'ǫ aahdǫ ha hǫt'e, hanìkò amìı segà nàgots'ehnèe wheda ha, eyıts'ǫ amìı segà gots'ı̨hts'ǫ wheda ha sìı sı̨ sets'ǫ̀ hoèlı̨ nıìle. Amìı segà wheke ha sìı Setà hòt'a gogha sıìgǫ̀ǫ̀là ı̨lè hǫt'e,” gòhdı. \p \v 24 Wecheekeè hoònǫ sìı eyı ełechı nàke ayìı Zezì dagı̨ı̨hke ghǫ egıìkw'o ekò gık'èch'a. \v 25 Zezì edecheekeè łą̀ą nègòǫla gà hagòhdı, “K'àowocho gı̨ı̨lı̨ı̨ sìı dǫ eyıì-le xàɂaa ts'ǫ̀ k'adahogedè, eyıts'ǫ gıcheekeè t'akwe geèhkw'ee sìı, ededı̨ sı, dǫ ts'ǫ̀ k'adahogedè, wek'èahsǫ hǫt'e. \v 26 Hanìkò naxı̨ sìı naxıxè hagǫ̀ht'e ha nıìle. Naxıta amìı t'asìı deè elı̨ ha nıwǫǫ sìı naxıgha eghàlaedaa-dǫǫ̀ elı̨ ha hǫt'e \v 27 eyıts'ǫ naxıta amìı t'akwe wheda ha nıwǫǫ sìı naxıcheekeè elı̨ ha hǫt'e. \v 28 Dǫ-wet'àaɂàa-deè ededı̨ kò dǫ yegha eghàlageeda gha jǫ nììtła nıìle, hanìkò dǫ ts'àdı xè dǫ gha ełaàwı gha jǫ nììtła hǫt'e. Dǫ łǫ gıhołı̨į̀ gıghǫ nahoezhe gha ełaàwı ha hǫt'e,” Zezì edecheekeè gòhdı. \s1 Dǫ nàke gıdaà goìlee k'aàt'ıì agejà \p \v 29 Zezì eyıts'ǫ wecheekeè kǫ̀ta Jerıcho ts'ǫǫ̀ nageèhde ekò dǫ łǫ gok'èè geède. \v 30 Dǫ nàke gıdaà goìlee sìı tı̨lıbàa geke. Zezì ekǫ naetłe ghǫ egıìkw'o ekò nagıìdzeh xè hagedı, “Gots'ǫ̀ K'àowo, Davıd Weza, etegòı̨hɂı̨!” gedıì yagìzeh. \p \v 31 Dǫ łǫ, “Ts'èwhı̨į̀ aaht'e!” gògedı, hanìkò k'èdaà hòtł'ò nagıìdzeh, “Gots'ǫ̀ K'àowo, Davıd Weza, etegòı̨hɂı̨!” gedıì yagìzeh. \p \v 32 Zezì nììtła, gots'ǫ̀ hadı, “Sets'ǫ̀ łaahtłe. Ayìı naxıgha dàhłe ha seahwhǫ?” gòhdı. \p \v 33 Gıts'ǫ̀ hadı, “K'àowo, gogha xègaat'ı̨ ha ts'ı̨ı̨wǫ,” gıìhdı. \p \v 34 Zezì ededzeè t'à etegoòɂı̨ t'à godaà k'e whehdì. Ekòet'ıì gıdaà k'aàt'ıì ajà t'à Zezì k'ègeède. \c 21 \s1 Zezì tłı̨tsoa k'e Jerusalem nììtła \p \v 1 Zezì edecheekeè xè kǫ̀ta Bethphaga ts'ǫ̀ gǫǫwà-le nììtła. Eyı kǫ̀ta shìh Olıvet weghǫhk'eè gòɂǫ eyıts'ǫ Jerusalem ts'ǫ̀ gǫǫwà-le agǫ̀ht'e. Zezì edecheekeè nàke ı̨daà kǫ̀ta Bethphaga ts'ǫ̀ goèhɂà, \v 2 hagòhdı, “Įdaà kǫ̀ta ts'ǫ̀ łeahtłe. Ekǫ nìłaahtła et'ıì tłı̨tsoa weza wexè eyı daetł'ı̨ weahɂį̀ ha. Į̀łah dagıahge gà, jǫ sets'ǫ̀ agıahłe. \v 3 Eyı ghǫ dǫ naxıts'ǫ̀ gode nı̨dè, ‘Gots'ǫ̀ K'àowo yet'à-at'ı̨ ha nıwǫ, ekòet'ıì neghǫ yeechı ha,’ hawèahdı nǫǫ̀,” Zezì gòhdı. \p \v 4 Eyı hagòjàa sìı nakwenàoɂǫǫ yeghǫ goı̨de ı̨lè k'ę̀ę̀ agode ha t'à agòjà. Dıı hadı ı̨lè: \mi \v 5 \qt “Jerusalem got'ı̨į̀ gıts'ǫ̀ dıı haahdı, ‘Naxıts'ǫ k'àowocho ts'èwhı̨į̀ nıwǫ xè tłı̨tsoa weza k'e dawheda xè naxıts'ǫ̀ nayahte,’ ” nakwenàoɂǫǫ hadı ı̨lè.\qt* \p \v 6 Eyıt'à wecheekeè nàke ı̨daà kǫ̀ta ts'ǫ̀ łegeèhtła gà Zezì dàgòhdıı sìı k'ę̀ę̀ eghàlagı̨ı̨dà. \v 7 Eyı tłı̨tsoa weza xè Zezì ts'ǫ̀ nègeèchì. Tłı̨tsoa eyıts'ǫ weza k'e edeɂeè nègı̨ı̨wa gà Zezì yek'e wheda. \v 8 Wenadąą̀ dǫ łǫ edeɂeè tı̨lı k'e nètègı̨ı̨wa eyıts'ǫ dǫ mǫ̀hdaa ɂorı lanıı k'egı̨ı̨zhì gà wenadąą̀ tı̨lı k'e nègı̨ı̨wa. \v 9 Dǫ łǫ Zezì nakweè gıadè eyıts'ǫ dǫ łǫ yek'èè gıadè, yagìzeh xè hagedı, \mi \qt “Hosanna! K'àowocho Davıd Weza weghàsǫts'eedı!” \qt* \mi \qt “Ededı̨ gots'ǫ̀ K'àowo dahxà nììtłaa sìı wexè sìghà welè!”\qt* \mi \qt “Hosanna! Nǫ̀htsı̨ weghàsǫts'eedı!” gedıì yagìzeh.\qt* \p \v 10 Zezì Jerusalem nììtła ekò dǫ hazǫǫ̀ nìdahogı̨į̀hdè, hagedı, “Dıı dǫ, amìı at'ı̨?” gedı. \p \v 11 Dǫ Zezì k'èè k'egedèe sìı hagedı, “Dıı dǫ Zezì hǫt'e. Galılee nèk'e kǫ̀ta Nazareth gots'ǫ nakwenàoɂǫǫ hǫt'e,” gedı. \s1 Zezì Nǫ̀htsı̨kǫ̀-gocho gà nììtła \p \v 12 Zezì Nǫ̀htsı̨kǫ̀-gocho gà nììtła, ekǫ dǫ t'asìı ełeghǫ nàgeehdìı sìı hazǫǫ̀ xàgodeèzhì. Ladà k'e sǫǫ̀mba ehdagelee eyıts'ǫ ladà k'e k'àba lanıı gıghǫ nàedìı sìı goghǫ kwìteyeèhde. \v 13 Hagòhdı, “Dıı hanì dek'eèhtł'è hǫt'e: ‘Sekǫ̀ yats'ehtıı k'è gha gòɂǫ hǫt'e,’ hanìkò naxı̨ sìı ‘egeeɂį̀ı̨-dǫǫ̀ gha kǫ̀’ gòwhahtsı̨ hǫt'e,” gòhdı. \p \v 14 Eyı hagòjà tł'axǫǫ̀, dǫ gıdaà goìlee eyıts'ǫ dǫ k'egedè-le sìı hazǫǫ̀ Nǫ̀htsı̨kǫ̀-gocho gà Zezì ts'ǫ̀ nègı̨ı̨de t'à k'aàt'ıì agǫ̀ǫ̀là. \v 15 Yahtıı-gha-k'aodèe eyıts'ǫ Nǫ̀htsı̨-yatıì-k'ègedìı-dǫǫ̀ Zezì Nǫ̀htsı̨kǫ̀-gocho gà enıìyah hòèhtsı̨ gıaɂı̨, eyıts'ǫ chekoa dıı hagedıì yagìzeh, “Hosanna! k'àowocho Davıd Weza weghàsǫts'eedı!” gedı gogıìkw'o t'à, sıì gıgha nezı̨-le. \p \v 16 Zezì ts'ǫ̀ hagedı, “Chekoa dàgedıı sìı gı̨į̀kw'o-le nì?” gıìhdı. Zezì gots'ǫ̀ hadı, “Hęɂę, geèhkw'ǫ. ‘Chekoa gıwà t'à neghàsǫhoedıì anelà,’ hanì dek'eèhtł'èe sìı wek'eyaahtı-le nì?” gòhdı. \p \v 17 Eyı hagòjà tł'axǫǫ̀ gots'ǫǫ̀ naèhtła, kǫ̀ta Bethany ts'ǫ̀ ajà. Eyı toò ekǫ ı̨tè. \s1 Ts'ı whegǫ \p \v 18 K'omǫǫ̀dǫǫ̀ et'ıì Jerusalem ts'ǫ̀ naèhtła ekò sıì bò waewıì ajà. \v 19 Tı̨lıbàa ts'ı nàı̨ɂa yaɂı̨ t'à yets'ǫ̀ èhtła, hanìkò wek'e jìecho whìle, ı̨t'ǫ̀ą zǫ wek'e whela. Eyıt'à ts'ı ts'ǫ̀ hadı, “K'achı̨ nekw'ıhchı̨į̀ k'e jìecho dehshe hǫı̨lı̨ ha-le!” hadı. Ekòet'ıì ts'ı whegǫǫ̀ ajà. \p \v 20 Wecheekeè eyı hagòjà gıaɂı̨ t'à sıì gıgha enıìyah, hagedı, “Dànıt'à dıı jìechots'ıì sıì ı̨whąą̀ whegǫǫ̀ ajà?” hagedıì dałegeehke. \p \v 21 Zezì gots'ǫ̀ hadı, “Ehkw'ı anaxèehsı̨, naxıgha ehkw'ı-ahodı xè dìì dahwhǫ-le nı̨dè jìechots'ıì dàhłàa sìı naxı̨ sı haahłe ha dìì nıìle. Eyı wenahk'e hòahtsı̨ ha dìì-le. Dıı shìh ts'ǫ̀ dıı haahdı, ‘Yeè tèe ts'ǫ̀ adı̨ı̨le,’ dahdı nı̨dè wek'ę̀ę̀ agode ha. \v 22 Naxıgha ehkw'ı-ahodı nı̨dè ayìı gha yaahtıı sìı hotıì naxıghǫ̀t'à ha hǫt'e,” Zezì edecheekeè gòhdı. \s1 Zezì amìı dahxà at'ı̨? \p \v 23 Zezì Nǫ̀htsı̨kǫ̀-gocho gà nììtła. Ekǫ dǫ hoghàehtǫ ekò yahtıı-gha-k'aodèe eyıts'ǫ ǫhdah gı̨ı̨lı̨ı̨ sìı Zezì ts'ǫ̀ geède, hagıìhdı, “Ayìı dahxà dıı hanì eghàlaı̨da? Amìı hanì neghàhòı̨ɂǫ t'à anet'ı̨?” gıìhdı dageehke. \p \v 24 Zezì gots'ǫ̀ hadı, “Sı̨ sı t'asìı danaxeehke ha. Ek'èt'à sets'ǫ̀ haahdı nı̨dè, amìı wedahxà eghàlaehdaa sìı naxıts'ǫ̀ haehsı̨ ha. \v 25 John-Baptıst dǫ k'ètaìdzı̨ı̨ sìı amìı dahxà at'ı̨ nǫǫ̀? Yak'e godahxà at'ı̨ hanì-le-ı̨dè dǫ dahxà at'ı̨?” gòhdı. \p Eyı ghǫ ełets'ǫ̀ hagedı, “ ‘Yak'e godahxà at'ı̨,’ ts'edı nı̨dè ‘Dànìghǫ ehkw'ı adıı weahwhǫ-le nǫǫ̀?’ gòhdı ha. \v 26 Ekò ‘Dǫ dahxà at'ı̨,’ ts'edı nı̨dè dǫ hazǫǫ̀ John-Baptıst nakwenàoɂǫǫ gıìt'ı̨ ne t'à t'asagogele ha sǫnı,” ełègeedı. \p \v 27 Eyıt'à Zezì ts'ǫ̀ hagedı, “John-Baptıst amìı dahxà at'ı̨ı̨ sìı wek'èts'eezǫ-le,” gedı. \p Zezì gots'ǫ̀ hadı, “Hanì-ı̨dè sı̨ sı amìı dahxà dıı hanì eghàlaehdaa sìı naxıts'ǫ̀ haehsı̨ ha-le,” gòhdı. \s1 Dǫ weza nàke gıgodıì \p \v 28 “Dıı godı t'à naxıxè gohdo ha sìı wedaànıahdè. Dǫ weza nàke gǫ̀hłı̨ ı̨lè. Edeza ı̨łè ts'ǫ̀ hadı, ‘Seza sets'ǫ jìecho goehshee k'è segha eghàlaı̨da,’ yèhdı. \p \v 29 “Weza yets'ǫ̀ hadı, ‘Į̀le, hahłe ha-le,’ yèhdı. Eyı tł'axǫǫ̀ edek'eelı̨ xè wınì eładı̨į̀ ajà t'à eyı la ghàlaı̨dà. \p \v 30 “Eyı dǫ k'achı̨ edeza eyıì-le ts'ǫ̀ èhtła, eyı sı hayèhdı. Eyı weza yets'ǫ̀ hadı, ‘Hęɂę, hahłe ha,’ yèhdı, hanìkò hayį̀į̀là-le. \p \v 31 “Eyıt'à eyı weza nàke sìı amìı edetànì k'ę̀ę̀ eghàlaı̨dà?” Zezì gòhdı. \p Zezì ts'ǫ̀ hagedı, “Edeza t'akwełǫ̀ǫ̀ daı̨hkee sìı,” gıìhdı. Zezì gots'ǫ̀ hadı, “Ehkw'ı anaxèehsı̨, sǫǫ̀mba-nàgehtsį̀ı̨-dǫǫ̀ egedì-le eyıts'ǫ ts'èkojıı naxıkwe-t'ıì Nǫ̀htsı̨ Wenàowoò k'ę̀ę̀ hòɂǫǫ goyageedè ha. \v 32 John-Baptıst dànì ehkw'ı ts'eedaa t'à naxıts'ǫ̀ goı̨de ı̨lè, hanìkò naxıgha ehkw'ı adı-le. Ekò sǫǫ̀mba-nàgehtsį̀ı̨-dǫǫ̀ eyıts'ǫ ts'èkojıı gıgha ehkw'ı-ahodı hǫt'e. Eyı naxıdaà hanàhòwo, hanìkò edek'eahłı̨-le xè ehkw'ı adı weahwhǫ-le. \s1 Dèè-k'ègedìı-dǫǫ̀ gıgodıì \p \v 33 “K'achı̨ godı eyıì-le t'à naxıxè gohdo ha: K'àowo ı̨łè ededèè k'e jìechots'ıì dehshe ha nèyı̨ı̨la. Eyı dèè wemǫǫ̀ kwe t'à kwı̨į̀ nawheɂaà ayį̀į̀là, jìecho tàtsǫgeèhɂee k'è gòhtsı̨ eyıts'ǫ wegodoo dǫ jìechots'ıì xoehdı ha dagòɂǫǫ k'è gòhtsı̨. Eyı haàtłǫǫ hayį̀į̀là tł'axǫǫ̀ dèè-k'ègedìı-dǫǫ̀ gık'e eghàlaeda ha ededèè goghǫnìyį̀ı̨ɂǫ, eyı tł'axǫǫ̀ nıwà kǫ̀taèhtła. \v 34 Jìecho dıìdìı agòjà ekò jìecho mǫ̀hdaa gıgha nàhtsį̀ gha edecheekeè mǫ̀hdaa ededèè k'e ts'ǫ̀ goèhɂà. \p \v 35 “Hanìkò dǫ dèè k'ègedìı sìı wecheekeè dagogıachì. Įłè geèht'ı, ı̨łè ełaàgį̀ı̨hwho eyıts'ǫ ı̨łè kwe t'à ełaàgį̀ı̨hwho. \v 36 K'àowo k'achı̨ edecheekeè ekǫ ts'ǫ̀ goèhɂà, hanìkò k'achı̨ dǫ dèè k'ègedìı sìı gots'ǫ̀ nezı̨į̀ eghàlagı̨ı̨dà-le. \v 37 Nǫǫde t'à eyı k'àowo edeza ekǫ ts'ǫ̀ yı̨ı̨hɂà, edets'ǫ̀ hadı, ‘Seza ts'ǫ̀ nezı̨į̀ nageɂa ha ne,’ hadı. \p \v 38 “Hanìkò dǫ dèè k'ègedìı sìı weza gıaɂı̨ ekò hałègeedı, ‘Eyı k'àowo weza hǫt'e sìı dıı dèè weghaelı̨į̀ agode ha. Ełaàwets'èhwhı, hanì-ı̨dè wedèè goghaelı̨ ha,’ gedı. \v 39 Eyıt'à dagıachì gà eyı dèè gots'ǫǫ̀ xàgeèhxà tł'axǫǫ̀ ełaàgį̀ı̨hwho.” \p \v 40 Zezì hadı goxè goado tł'axǫǫ̀, dagoehke, “Eyıt'à eyı dèè ts'ǫ̀ k'àowo ekǫ nǫ̀ǫtła nı̨dè dèè-k'ègedìı-dǫǫ̀ negezı̨-le sìı dàgole ha?” Zezì gòhdı. \p \v 41 Zezì ts'ǫ̀ hagedı, “Eyı dǫ negezı̨-le sìı ełaàgòhde ha eyıts'ǫ dèè dǫ eyıì-le goghǫnèyıɂà ha; jìecho dıìdìı nı̨dè mǫ̀hdaa gıghàle ha sìı hanıı dǫ ghǫnèyıɂà ha hǫt'e,” gıìhdı. \p \v 42 Zezì gots'ǫ̀ hadı, “Nǫ̀htsı̨ Nı̨htł'è k'e dıı hanì dek'eèhtł'èe sìı wek'eyaahtı-le nì: \mi \qt ‘Kwekǫ̀-gogehtsı̨ı̨-dǫǫ̀ kwe ɂǫ̀geèhk'aa sìı eyı kwe denahk'e wet'àaɂà whelı̨. Gots'ǫ̀ K'àowo gogha hanì eghàlaı̨dà gogha enıìyah dìì,’ dek'eèhtł'è.\qt* \p \v 43 “Eyıt'à naxıts'ǫ̀ dıı haehsı̨: Nǫ̀htsı̨ Wenàowoò k'ę̀ę̀ hòɂǫǫ sìı naxıghǫ naìchı ha eyıts'ǫ dǫ eyıì-le wınì k'ę̀ę̀ eghàlageeda ha sìı gıghaelı̨ ha. \v 44 Amìı eyı kwe k'e nàakw'oo sìı wedıhołè ha, eyıts'ǫ amìı eyı kwe wek'e nàakw'oo sìı t'asìı nadlı̨ ha-le,” gòhdı. \p \v 45 Yahtıı-gha-k'aodèe eyıts'ǫ Pharısee gı̨ı̨lı̨ı̨ sìı Zezì hanì dǫ xè godo gıìkw'o ekò ededı̨ goghǫ godeè-adı gık'èhoèhzà. \v 46 Dageechı ha gı̨ı̨wǫ, hanìkò dǫ Zezì k'èè k'egedèe sìı nakwenàoɂǫǫ ne gı̨ı̨hwhǫ t'à gots'àgeejı̨. \c 22 \s1 Dǫ honìdza gha nàsı̨ hołè wegodıì \p \v 1 Zezì k'achı̨ godı t'à goxè godo, hadı: \v 2 “Nǫ̀htsı̨ Wenàowoò k'ę̀ę̀ hòɂǫǫ dıı lanì hǫt'e: K'àowocho weza honìda ha yegha nàsı̨ whehtsı̨. \v 3 Dǫ goxè shègezhe ha sìı edecheekeè gots'ǫ̀ goèhɂà. ‘Jǫ nàahdè,’ gògedı ha, hanìkò eyı dǫ nàsı̨ nàgedè ha gı̨ı̨wǫ-le. \p \v 4 “Eyıt'à k'àowocho k'achı̨ edecheekeè ekǫ goèhɂà, hagòhdı, ‘Eyı dǫ gıts'ǫ̀ dıı haahdı: “Hòt'a nàsı̨ hołè ha. Gots'ǫ k'àowocho wets'ǫ ejıe łek'àa ts'atà et'è ha wetagı̨ı̨hwho. T'asìı hazǫǫ̀ ts'atà whela ne t'à jǫ aahdè,” gìahdı,’ k'àowocho edecheekeè gòhdı. \p \v 5 “Hanìkò eyı dǫ k'àowocho wecheekeè ts'ǫnegı̨ı̨ɂà-le. T'asį̀ı̨ ts'ǫ̀ nageèhde; ı̨łè wets'ǫ dèè goehshee k'è ts'ǫ̀ ajà eyıts'ǫ ı̨łè wets'ǫ nàedìı k'è gòɂǫǫ ts'ǫ̀ ajà. \v 6 Eyıts'ǫ dǫ mǫ̀hdaa wecheekeè dagogıachì gà gogeèht'ı gà ełaàgogį̀ı̨hdè. \v 7 K'àowocho sıì ìch'è. Edets'ǫ eghǫǫ-dǫǫ̀ eyı dǫ yecheekeè ełaàgogį̀ı̨hdèe sìı ts'ǫ̀ agǫ̀ǫ̀là. Eyı dǫ negezı̨-le sìı godıhogèhtsı̨ eyıts'ǫ gıkǫ̀ta gok'egı̨ı̨hk'ǫ. \p \v 8 “Eyı tł'axǫǫ̀ k'àowocho edecheekeè gots'ǫ̀ hadı, ‘Seza honìdzaa sìı wenàsı̨ hołè ha nìkw'o, hanìkò dǫ goxè shègezhe ha ı̨lèe sìı negezı̨-le t'à jǫ geedè ha dehwhǫ-le. \v 9 Tı̨lı k'e ts'ǫ̀ aahde. Ekǫ dǫ gıahɂį̀ı̨ sìı goxè nàsı̨ ghǫ shègıızhe gìahdı,’ gòhdı. \v 10 Eyıt'à wecheekeè tı̨lı k'e ts'ǫ̀ geède, dǫ nezı̨ı̨ eyıts'ǫ dǫ nezı̨-le gogį̀į̀hɂǫǫ sìı nàgogı̨ı̨htsı̨. Eyıt'à kǫ̀ gocho nàsı̨ hołèe sìı goyìı dǫ dàgoòɂǫ agòjà. \p \v 11 “K'àowocho goyaèhtła, dǫ hazǫǫ̀ eyı geèhkw'ee sìı gonı k'etło ekò dǫ ı̨łè goht'ǫ nezı̨ı̨ t'à-at'ı̨-le gota wheda yaɂı̨. \v 12 Yets'ǫ̀ hadı, ‘Seàgı̨ą, seza honìdza hǫt'e. Eyıt'à dànìghǫ goht'ǫ nezı̨ı̨ t'à-aąt'ı̨-le?’ yèhdı. Eyı dǫ aıdì whìle. \p \v 13 “Eyıt'à k'àowocho edecheekeè gots'ǫ̀ hadı, ‘Wılà eyıts'ǫ wekè ełèahzha gà mǫ̀ht'a xàweahxà. Edı̨į̀ togoòtł'òo sìı ekǫ ts'ǫ̀ aweahłe; ekǫ dǫ getse xè dagı̨ı̨ɂa ha.’ \p \v 14 “Dǫ łǫ gıkayaetı, hanìkò mǫ̀hdaa zǫ goxè geèhkw'e ha gıts'į̀hchì,” Zezì hadıì goxè godo. \s1 Pharısee gı̨ı̨lı̨ı̨ sìı Zezì geèhdzà \p \v 15 Zezì hadıì goxè goado tł'axǫǫ̀ Pharısee gı̨ı̨lı̨ı̨ sìı whatsǫǫ̀ nègı̨ı̨de gà ełets'ǫ̀ gogede. Dageehke t'à geèhdzà ha gı̨ı̨wǫ. Edahxǫ ekǫ-le xàyaı̨htı nı̨dè weyatıì t'à gık'e nìdahogeeɂà ha ełexè yatı gèhtsı̨. \v 16 Gıcheekeè eyıts'ǫ Herodıan gı̨ı̨lı̨ı̨ mǫ̀hdaa Zezì ts'ǫ̀ gogeèhɂà. Zezì ts'ǫ̀ hagedı, “K'àowo, ehkw'ı zǫ goı̨de wek'èts'eezǫ, eyıts'ǫ Nǫ̀htsı̨ Wenàowoò ghǫ ehkw'ı dǫ hoghàı̨htǫ. Dǫ dàhòt'ı̨ı̨ agı̨ı̨t'ee sìı negha wet'àaɂà-le t'à, dǫ ayìı geèhkw'ǫ ha gı̨ı̨wǫǫ sìı k'ę̀ę̀ goı̨de nıìle. \v 17 Eyıt'à dıı weghǫ dàneewǫ gots'ǫ̀ haı̨dı. K'àowodeè Caesar, sǫǫ̀mba wets'àts'eehdìı sìı asį̀į̀ eyı negha ehkw'ı ne?” gıìhdı. \p \v 18 Hanìkò ekǫ-le xàyahtı ha gı̨ı̨hwhǫ t'à agedıı sìı Zezì gok'èezǫ. Eyıt'à gots'ǫ̀ hadı, “Degaı daahtsı̨ kò wek'ę̀ę̀ aahda nıìle! Ayìıha seahdzà xè seyatıì t'à sek'e nìdahoahɂà ha dahwhǫ? \v 19 Satsǫ̀ą dèe-ts'ǫ̀-k'àowo wets'àɂahdìı sìı weghàıhdà,” gòhdı. Eyıt'à satsǫ̀ą degoo gıghàèchì. \fig Satsǫ̀ą|src="HK058D.tif" size="span" ref="22.19" \fig* \v 20 Zezì gots'ǫ̀ hadı, “Amìı wekwì eyıts'ǫ wıızì dek'e wheɂǫ?” gòhdı. \p \v 21 “K'àowodeè Caesar,” gıìhdı. \p Eyıt'à Zezì gots'ǫ̀ hadı, “Hanì-ı̨dè ayìı k'àowodeè wets'ǫ ne sìı weghàahłe, eyıts'ǫ ayìı Nǫ̀htsı̨ wets'ǫ ne sìı Nǫ̀htsı̨ ghàahłe,” gòhdı. \p \v 22 Eyı hadıı sìı gıgha enıìyah t'à gıts'ǫǫ̀ nageèhde. \s1 Sadducee gı̨ı̨lı̨ı̨ sìı Zezì geèhdzà \p \v 23 Eyı dzęę̀ k'e Sadducee gı̨ı̨lı̨ı̨ sìı mǫ̀hdaa Zezì ts'àgede. Įdaà nı̨dè dǫ naìdà ha sìı gıgha ehkw'ı-ahodı-le. Zezì eyı ghǫ dageehke ha gı̨ı̨wǫ t'à gıts'àwhede. \v 24 Hagedı, “K'àowo, Moses dıı hanì gogha nàowo enı̨ı̨tł'è: ‘Dǫ wezaa gǫ̀hłı̨-le et'ıì ełaàwı hanìkò wets'èkeè ı̨łaà eda nı̨dè wechı yets'èkeè nayìchı ha hǫt'e, edı̨ı̨de gha chekoa nììle ha hǫt'e,’ dek'eèhtł'è. \v 25 Ełechı łǫ̀hdı̨ gǫ̀hłı̨ ı̨lè ts'edı. Goı̨de t'akwełǫ̀ǫ̀ ts'èko į̀hchì, hanìkò wezaa gǫ̀hłı̨-le-t'ıì ełaı̨wo. Eyıt'à wechı yet'ǫ̀ whedaa sìı yets'èkeè xè honǫ̀ǫdza. \v 26 Ededı̨ sı ełaı̨wo, eyıts'ǫ wechı taı t'à whedaa eyı sı hajà, eyıts'ǫ łǫ̀hdı̨ geet'eè hazǫǫ̀ gıxè hagòjà. \v 27 Nǫǫde ts'ǫ̀ ts'èko ededı̨ sı ełaı̨wo. \v 28 Eyıt'à dǫ naìdàa dzęę̀ k'e nı̨dè eyı ts'èko ełechı łǫ̀hdı̨ hazǫǫ̀ goxè hǫat'į̀ ne t'à amìı ts'èkeè elı̨ ha?” gedıì Zezì dageehke. \p \v 29 Zezì gots'ǫ̀ hadı, “Nǫ̀htsı̨ Nı̨htł'è eyıts'ǫ Nǫ̀htsı̨ enıìyah t'à wegha dìì-le sìı wek'èhoahsǫ-le t'à, ekǫ-le naxıgha ehkw'ı-ahodı. \v 30 Dǫ naìdàa dzęę̀ k'e nı̨dè ełexè honìgedè ha nıìle, yak'eet'ı̨į̀ lagı̨ı̨t'e ha hǫt'e. \v 31 Dǫ ełaı̨dèe nagìdà ha sìı eyı ghǫ naxıdaıhsį̀: Nǫ̀htsı̨ dàdıı sìı wek'eyaahtı-le nì? \v 32 Edeghǫ dıı hadı ı̨lè: ‘Abraham Wenǫ̀htsı̨, Isaac Wenǫ̀htsı̨ eyıts'ǫ Jacob Wenǫ̀htsı̨ aht'e,’ dek'eèhtł'è. Eyıt'à dǫ ełaı̨dè gha Nǫ̀htsı̨ elı̨ nıìle, dǫ geedaa sìı gha Nǫ̀htsı̨ elı̨ hǫt'e,” Zezì gòhdı. \p \v 33 Dànì dǫ hoghàehtǫǫ sìı dǫ hazǫǫ̀ gıìkw'o ekò weyatıì sıì gıgha enıìyah dìì. \s1 Nàowo denahk'e wet'àaɂàa deè \p \v 34 Zezì, Sadducee gı̨ı̨lı̨ı̨ sìı agııdì whìle agǫ̀ǫ̀là ghǫ egıìkw'o ekò Pharısee gı̨ı̨lı̨ı̨ sìı ełègı̨ı̨de. \v 35 Gıts'ǫ dǫ ı̨łè Nǫ̀htsı̨ Nı̨htł'è k'èhoezǫǫ deè sìı Zezì daehke t'à yeèhdzà. \v 36 “K'àowo, Moses wenı̨htł'è gots'ǫ ayìı nàowo denahk'e wet'àaɂà?” yèhdı. \p \v 37 Zezì yets'ǫ̀ hadı, “ ‘Naxıdzeè hazǫǫ̀ t'à, naxıdą̀ązhį̀ı̨ sı t'à, eyıts'ǫ naxınì sı t'à Nǫ̀htsı̨ weghǫnıahtǫ ha hǫt'e.’ \v 38 Eyı nàowo t'akwełǫ̀ǫ̀ wheɂǫǫ sìı denahk'e wet'àaɂà hǫt'e. \v 39 Nàowo wek'èè wheɂǫǫ sìı dıı hanì dek'eèhtł'è: ‘Edeghǫnıahtǫ k'ę̀ę̀ naxèot'ı̨ gıghǫnıahtǫ ha hǫt'e.’ \v 40 Moses wenı̨htł'è eyıts'ǫ nakwenàoɂǫǫ gını̨htł'è hazǫǫ̀ eyı nàowo deè nàke sìı ghǫ agedı ı̨lè,” Zezì gòhdı. \s1 Chrıst wèts'edıı sìı amìı weza hǫt'e? \p \v 41 Pharısee gı̨ı̨lı̨ı̨ sìı ełegà nàgeèhza ekò Zezì dagoehke, \v 42 “Chrıst wèts'edıı sìı weghǫ dàahwhǫ? Amìı weza ne?” gòhdı. \p “K'àowocho Davıd Weza ne,” gıìhdı. \p \v 43 Zezì gots'ǫ̀ hadı, “Hanì-ı̨dè dànìghǫ k'àowocho Davıd Yedàyeh Nezı̨ı̨ dahxà ‘sets'ǫ̀ K'àowo’ yèhdı, dek'eèhtł'è. K'àowocho Davıd yeghǫ dıı hadı ı̨lè: \mi \v 44 \qt ‘Gots'ǫ̀ K'àowo, sets'ǫ̀ K'àowo ts'ǫ̀ hadı, Amìı nets'ǫ̀ xànegı̨ı̨ɂaa sìı hazǫǫ̀ gıghǫı̨hnè anehłe gots'ǫ̀, nàgòts'ehnèe segà wheęda,’ dek'eèhtł'è.\qt* \m \v 45 K'àowocho Davıd ‘sets'ǫ̀ K'àowo’ yèhdı, hanì dek'eèhtł'è nı̨dè dànì yeza elı̨ welì?” Zezì gòhdı. \v 46 Agııdì whìle agejà. Į̀į̀zhagı̨ı̨lı̨į̀ agedle ha gı̨ı̨wǫ-le t'à, ekò gots'ǫ t'asìı ghǫ Zezì dageehke-le agejà. \c 23 \s1 Zezì k'aodèe goghǫnatı̨ı̨ɂǫ \p \v 1 Eyı tł'axǫǫ̀ Zezì dǫ hazǫǫ̀ eyıts'ǫ edecheekeè ts'ǫ̀ dıı hadı: \v 2 “Nǫ̀htsı̨-yatıì-k'ègedìı-dǫǫ̀ eyıts'ǫ Pharısee gı̨ı̨lı̨ı̨ sìı Moses wenı̨htł'è dahxà gogede. \v 3 Eyıt'à gık'èaht'e eyıts'ǫ dànaxègedı k'ę̀ę̀ eghàlaahda. Hanìkò dànì dǫ hoghàgeehtǫ k'ę̀ę̀ geeda nıìle t'à, dànì k'ehogeɂaa sìı gıxèahɂı̨-le. \v 4 Xeh nedàa dǫ gha gehtsı̨ lanì, hanìkò ededı̨ nagıage ha gı̨ı̨wǫ-le. \p \v 5 “Dǫ nadąą̀ zǫ nezı̨į̀ k'ehogeɂa. Hòtł'ò-yagehtıı-dǫǫ̀ ats'ı̨ı̨t'e dǫ hagogı̨ı̨hwhǫ ha gı̨ı̨wǫ t'à gıt'à yagehtıı-tǫą edek'e gehłaa sìı nechà agehɂı̨ eyıts'ǫ edeɂeèlǫ wekwè nedè agehɂı̨. \fig Yagehtıı-tǫą edek'e gehłaa sìı nechà agehɂı̨|src="HK079D.tif" size="col" ref="23.5" \fig* \v 6 Nàsı̨ hołè-ı̨dè ı̨daà daèhchı̨ whelaa eyıts'ǫ ełègehdèe-kǫ̀ goyìı dǫ wet'àaɂàa gha daèhchı̨ whelaa sìı k'e geèhkw'e ghageewı. \v 7 Kǫ̀ta k'egedè nı̨dè dǫ gots'ǫ̀ nezı̨į̀ nageɂa xè ‘K'àowo’ gògedı gıgha nezı̨. \p \v 8 “Hanìkò naxı̨ sìı dǫ ‘K'àowo’ naxègedıì naxegıızı ha-le. K'àowo ı̨łè zǫ naxıts'ǫ hǫt'e, naxı̨ hazǫǫ̀ ełèot'ı̨ aaht'e. \v 9 Eyıts'ǫ dǫ wı̨ı̨zìı ‘setà’ wèahdı ha-le. Gotà ı̨łàet'ee zǫ gǫ̀hłı̨, yak'e wheda hǫt'e. \v 10 Eyıts'ǫ ‘hoghàehtǫǫ-dǫǫ̀’ naxègedıì naxegıızı ha-le. Dǫ ı̨łè zǫ dǫ hoghàgoehtǫǫ elı̨ hǫt'e, eyı sìı Chrıst hǫt'e. \v 11 Naxıta gots'ǫ dǫ denahk'e wet'àaɂàa sìı naxıgha eghàlaedaa-dǫǫ̀ elı̨ ha. \v 12 Amìı edeghǫ xàhodìı sìı edeghǫ į̀į̀zhagı̨ı̨lı̨į̀ agedle ha, eyıts'ǫ amìı k'èeweèt'ı̨ k'ę̀ę̀ edaa sìı weghǫ xàdahodì ha. \p \v 13-14 “Naxı̨ Nǫ̀htsı̨-yatıì-k'èahdìı-dǫǫ̀ eyıts'ǫ Pharısee yàahłı̨ı̨ sìı naxıgha hoìla nechà ha. Degaı daahtsı̨ kò wek'ę̀ę̀ aahda nıìle! Nǫ̀htsı̨ Wenàowoò k'ę̀ę̀ hòɂǫǫ sìı dǫ goyageedè ch'à dǫ gıts'ǫǫ̀hk'e enìahchı. Naxı̨ goyaahdè nıìle eyıts'ǫ dǫ goyats'ııdè gı̨ı̨wǫ kò goyageedè agıahłe-le. \p \v 15 “Naxı̨ Nǫ̀htsı̨-yatıì-k'èahdìı-dǫǫ̀ eyıts'ǫ Pharısee yàahłı̨ı̨ sìı naxıgha hoìla nechà ha. Degaı daahtsı̨ kò wek'ę̀ę̀ aahda nıìle! Hazǫǫ̀ nèk'e eyıts'ǫ tı sı k'e k'ehoahwho. Dǫ ı̨łàet'ea naxınàowoò k'ę̀ę̀ eda ha dahwhǫǫ sìı hak'eaht'į̀. Eyı dǫ wegòahɂǫ nı̨dè naxınahk'e wehłı̨za weahtsı̨. \p \v 16 “Naxıdaà goìlee kò dǫ k'egıahɂı̨ t'à naxıgha hoìla nechà ha. Dǫ gıts'ǫ̀ dıı haahdı, ‘Dǫ Nǫ̀htsı̨kǫ̀-gocho wıızì t'à yatı nàtsoo whehtsı̨ nı̨dè wet'àaɂà nıìle. Hanìkò sǫǫ̀mbaekwo Nǫ̀htsı̨kǫ̀-gocho k'e whelaa t'à yatı nàtsoo whehtsı̨ nı̨dè edeyatıì k'èdì ha hǫt'e,’ dahdı. \v 17 Naxı̨ sìı ezhı̨ne laaht'e, ehkw'ı nànıahdè-le. Ayìı denahk'e wet'àaɂà? Nǫ̀htsı̨kǫ̀-gocho hanì-le-ı̨dè sǫǫ̀mbaekwo Nǫ̀htsı̨kǫ̀-gocho k'e whelaa t'à degaı ìhłè? Nǫ̀htsı̨kǫ̀-gocho sìı denahk'e wet'àaɂà hǫt'e. \v 18 Eyıts'ǫ dıı haahdı hǫt'e: ‘Kwe-ladà k'e Nǫ̀htsı̨ ts'ǫ̀ t'asìı k'eek'ǫ̀ǫ sìı eyı ladà wıızì t'à dǫ yatı nàtsoo whehtsı̨ nı̨dè wet'àaɂà nıìle,’ dahdı, ‘Hanìkò Nǫ̀htsı̨ ts'ǫ̀ t'asìı k'eek'ǫ̀ǫ sìı t'à yatı nàtsoo whehtsı̨ nı̨dè edeyatıì k'èdì ha hǫt'e,’ dahdı. \v 19 Ehkw'ı nànıahdè nıìle. Ayìı denahk'e wet'àaɂà? Kwe-ladà, hanì-le-ı̨dè t'asìı kwe-ladà k'e wek'eahk'ǫ̀ t'à degaı ìhłè? Kwe-ladà sìı denahk'e wet'àaɂà hǫt'e. \v 20 Eyıt'à amìı kwe-ladà t'à yatı nàtsoo whehtsı̨ nı̨dè t'asìı hazǫǫ̀ wek'e whelaa sı t'à yatı nàtsoo whehtsı̨ hǫt'e. \v 21 Eyıts'ǫ amìı Nǫ̀htsı̨kǫ̀-gocho t'à yatı nàtsoo whehtsı̨ı̨ sìı eyı kǫ̀-gocho zǫ t'à yèhtsı̨ nıìle hanìkò amìı yeyìı nàdè sı t'à yatı nàtsoo whehtsı̨ hǫt'e. \v 22 Eyıts'ǫ amìı yak'e t'à yatı nàtsoo whehtsı̨ nı̨dè Nǫ̀htsı̨ wedaèhchı̨cho eyıts'ǫ amìı yek'e whedaa sı t'à yatı nàtsoo whehtsı̨ hǫt'e. \p \v 23 “Naxı̨ Nǫ̀htsı̨-yatıì-k'èahdìı-dǫǫ̀ eyıts'ǫ Pharısee yàahłı̨ı̨ sìı, sıì naxıgha hoìla nechà ha. Degaı daahtsı̨ kò wek'ę̀ę̀ aahda nıìle! Įt'ǫ̀ hazǫǫ̀ xàɂaa nàahtsį̀ı̨ sìı wets'ǫ hoònǫ ı̨łè Nǫ̀htsı̨ ghàahɂà. Hanìkò nàowo wet'àaɂàa sìı ts'ǫnıahɂà-le. Dıı sìı nàowo wet'àaɂà hǫt'e: ehkw'ı ełesınìyats'ehtıı, etełets'eèɂı̨ı̨ eyıts'ǫ ełets'ǫ̀ ehkw'ı ts'eedaa. Eyı nàowo weghàlaahda ha hǫt'e ı̨lè eyıts'ǫ hòt'a ayìı nezı̨į̀ weghàlaahdaa sìı, wedę aahłe ha-le. \v 24 Naxı̨ sìı naxıdaà goìlee kò dǫ k'egıahɂı̨! T'asìı aahdǫǫ sìı weta ts'o nechà-lea xàahchı, hanìkò ejıe nechàa nałaahtła. \p \v 25 “Naxı̨ Nǫ̀htsı̨-yatıì-k'èahdìı-dǫǫ̀ eyıts'ǫ Pharısee yàahłı̨ı̨ sìı naxıgha hoìla nechà ha. Degaı daahtsı̨ kò wek'ę̀ę̀ aahda nıìle! Lıbò eyıts'ǫ kw'à weka zǫ nezı̨į̀ wek'enaahtse, hanìkò naxıdzeè yìı aahdı-le xè t'aahwhǫ k'ę̀ę̀ zǫ aahda. \v 26 Naxı̨ Pharısee yàahłı̨ı̨ sìı naxıdaà goìlee laaht'e. Naxılıbò eyıts'ǫ naxıkw'à nezı̨į̀ weyìı wek'enaahtse ha hǫt'e, hanì-ı̨dè weka sı degoò ade ha. \p \v 27 “Naxı̨ Nǫ̀htsı̨-yatıì-k'èahdìı-dǫǫ̀ eyıts'ǫ Pharısee yàahłı̨ı̨ sìı naxıgha hoìla nechà ha. Degaı daahtsı̨ kò wek'ę̀ę̀ aahda nıìle! Kwe yìı dǫkw'ǫǫ̀ whelaa k'è enı̨htł'ètì degoo t'à goatł'èe laaht'e. Mǫ̀ht'a zǫ nezı̨į̀ wègaat'ı̨, hanìkò weyìı dǫkw'ǫǫ̀ ı̨hjıı whela. \v 28 Eyı lanì ehkw'ı aahda k'ę̀ę̀ naxègaat'ı̨, hanìkò naxıdzeè yìı t'aats'ǫǫ̀ hoahts'ì k'ę̀ę̀ aahda eyıts'ǫ hołı̨ı̨-nàowoò k'ę̀ę̀ nànıahdè. \p \v 29 “Naxı̨ Nǫ̀htsı̨-yatıì-k'èahdìı-dǫǫ̀ eyıts'ǫ Pharısee yàahłı̨ı̨ sìı naxıgha hoìla nechà ha. Degaı daahtsı̨ kò wek'ę̀ę̀ aahda nıìle! Naxı̨ sìı nakwenàoɂǫǫ gıgha kwe yìı dǫkw'ǫǫ̀ whelaa k'è gòahtsı̨ eyıts'ǫ dǫ ehkw'ı geeda ı̨lèe sìı gıkw'ǫǫ̀ k'è nezı̨į̀ sıìgoahɂı̨. \v 30 Edeghǫ dıı haahdı: ‘Gocho geeda, ekìıyeè k'e ts'ı̨ı̨dà nı̨dè gocho gıxè nakwenàoɂǫǫ ełaàts'ehde ha-le ı̨lè.’ \v 31 Haahdı ghàà naxıcho nakwenàoɂǫǫ ełaàgogį̀ı̨hdèe sìı gıts'ıhɂǫ̀ǫ-dǫǫ̀ aaht'e edèahdı, eyıt'à edek'e nìdahoaht'à hǫt'e. \v 32 Eyıt'à hot'eè, naxıcho gıhołı̨į̀ deghàà weghàlaahda! \p \v 33 “Naxı̨ sìı wehłı̨ı̨ weza laaht'e! Wehłı̨kǫ̀ ts'ǫ̀ anaxedle ch'à edaxàahdè ha dahwhǫ nì? \v 34 Nakwenàoɂǫǫ, dǫ gogı̨ı̨zǫǫ eyıts'ǫ dǫ-hoghàehtǫǫ-dǫǫ̀ naxıts'ǫ̀ agehłe ha. Mǫ̀hdaa ełaàgìahde xè dechı̨et'aa k'e gıdeàhtsò ha, mǫ̀hdaa ełègehdèe-kǫ̀ goyìı gık'eahkwa ha, eyıts'ǫ kǫ̀ta yàgòlaa gıkaahwhǫ gà dagìahɂa ha. \v 35 Eyıt'à dıı nèk'e dǫ hazǫǫ̀ ehkw'ı geedaa ełaàgogį̀ı̨hdèe sìı eyı hazǫǫ̀ gha naxısınìyaetı ha hǫt'e. Abè ełaàwìgwo gots'ǫ, nakwenàoɂǫǫ Berekıah weza Zecharıah ełaàwìgwo haı̨wa gots'ǫ̀, dǫ nezı̨ı̨ hazǫǫ̀ ełaàgogį̀ı̨hdè ı̨lèe sìı k'èxa naxısınìyaetı ha hǫt'e. (Zecharıah Nǫ̀htsı̨kǫ̀-gocho eyıts'ǫ kwe-ladà wek'e Nǫ̀htsı̨ ts'ǫ̀ t'asìı k'eek'ǫ̀ǫ sìı wege ełaàwèahwho ı̨lè.) \v 36 Ehkw'ı anaxèehsı̨, naxı̨ dǫłı̨ı̨ aaht'ee sìı eyı hazǫǫ̀ naxıts'ǫ̀ hagode ha. \p \v 37 “Jerusalem got'ı̨į̀, nakwenàoɂǫǫ naxıts'ǫ̀ adlàa sìı naxı̨ kwe t'à ełaàgìahde hǫt'e. K'àba edezaa edı̨ı̨ts'ǫǫ̀ tł'a gòhłaà lanaxehłe ha t'aats'ǫǫ̀ hahwhǫ kò naxı̨ haahwhǫ-le. \v 38 Hotıì aàhkw'ǫ, naxıkǫ̀ gokw'ǫǫ̀ gòɂǫǫ̀ agode ha. \v 39 K'achı̨ seahɂį̀ ha nıìle. ‘Gots'ǫ̀ K'àowo wedahxà nììtłaa sìı wexè sìghà hǫt'e,’ sèahdı gots'ǫ̀ k'achı̨ seahɂį̀ ha-le,” Zezì gòhdı. \c 24 \s1 Chrıst jǫ ts'ǫ̀ anade ha nìkw'o nı̨dè ayìı ghàà wek'èhoedzǫ ha \p \v 1 Zezì Nǫ̀htsı̨kǫ̀-gocho gots'ǫǫ̀ naèhtła ekò wecheekeè gıts'ǫ̀ geède, hagıìhdı, “Waı̨da, eyı kǫ̀-gocho sıì wèdaat'ı̨,” gıìhdı. \v 2 Zezì gots'ǫ̀ hadı, “Eyı kǫ̀-gocho wèdaat'ı̨ı̨ weghàahda nì? Ehkw'ı anaxèehsı̨, kwe ı̨łè kò ełeka dawhela ha nıìle, hazǫǫ̀ hodàetł'ì ha hǫt'e,” gòhdı. \p \v 3 Zezì shìh Olıvet gòyeh ekǫ wheda ekò wecheekeè whatsǫǫ̀ gıts'ǫ̀-ède, hagıìhdı, “Dàht'e-ı̨dè hagode ha sìı gots'ǫ̀ haı̨dı, eyıts'ǫ nǫǫde dzęę̀ jǫ anaąde ha nìkw'o nı̨dè ayìı ghàà wek'èts'eezǫ ha?” wecheekeè gıìhdı. \p \v 4 Zezì gots'ǫ̀ hadı, “Hotıì kexoahdı, naxıghǫyagııɂà sǫ̀ǫ̀. \v 5 Dǫ łǫ sıızì t'à-aget'ı̨ xè ‘Chrıst aht'e,’ gedı ha eyıts'ǫ dǫ łǫ ghǫyageeɂà t'à gogha ehkw'ı agedı ha. \v 6 Ełegegǫ ghǫ aàhkw'o ha, hanìkò weghǫ dahjı̨-le. T'akwełǫ̀ǫ̀ eyı hazǫǫ̀ hagode ha hǫt'e, hanìkò ekòet'ıì nǫǫde dzęę̀ k'e nèhòkw'ı ha nıìle. \v 7 Dıı nèk'e dǫ hazǫǫ̀ xàɂaa ełegegǫ ha. Hazǫǫ̀ gots'ǫ̀ bò whìle agode ha eyıts'ǫ dèè hòtł'ò nàgoìdà ha. \v 8 Eyı hazǫǫ̀ hagode ha sìı ts'èko wezaa gòhłè ha nìkw'o nı̨dè t'akwełǫ̀ǫ̀ wegha eya xèhoìwıı sìı eyı lagode ha hǫt'e. \p \v 9 “Ekìıyeè k'e nı̨dè k'aodèe tł'aànaxegììle ha. Danaxegį̀ı̨hɂa xè ełaànaxegìhde ha. Sı̨ sets'ıhɂǫ̀ dıı nèk'e dǫ hazǫǫ̀ naxıdzagı̨ı̨hwhǫ ha. \v 10 Ekìıyeè k'e dǫ łǫ gıgha ehkw'ı-ahodı-le agode ha, eyıts'ǫ k'aodèe ghàłegìle ha eyı xè ełedzagı̨ı̨hwhǫ ha hǫt'e. \v 11 Eyıts'ǫ nakwenàoɂǫǫ ehkw'ı agedı-le łǫ agode ha, dǫ łǫ ghǫyageeɂà ha. \v 12 Deɂǫ̀ǫ̀ dǫ łǫ nàowołı̨ı̨ zǫ gı̨ı̨wǫ agode ha t'à dǫ ełeghǫnegeètǫ-le agede ha. \v 13 Hanìkò amìı nǫǫde ts'ǫ̀ wegha ehkw'ı-ahodıı sìı edaxàeda ha. \v 14 Hazǫǫ̀ nèk'e Nǫ̀htsı̨ Wenàowoò k'ę̀ę̀ hòɂǫǫ wegodıì nezı̨ı̨ dǫ hoghàgogeehtǫ ha. Hanì-ı̨dè dǫ hazǫǫ̀ godı nezı̨ı̨ k'ègeezǫǫ̀ agede ha eyı tł'axǫǫ̀-ı̨dè nǫǫde dzęę̀ nèhòkw'ı ha. \p \v 15 “Nakwenàoɂǫǫ Danıel t'asìıłı̨ı̨ ghǫ ı̨ı̨tł'è ı̨lèe sìı asį̀į̀ wenaahdì? (Amìı yek'eyahtıı sìı yenıedì welì.) Eyı t'asìıłı̨ı̨ sìı degaı k'è gòɂǫǫ goyìı nàı̨ɂa ha, eyı wets'ıhɂǫ̀ degaı k'è gòɂǫǫ sìı tsį̀gowı ha. \v 16 Ekìıyeè k'e nı̨dè dǫ Judea nèk'e nàgedèe sìı shìhta ts'ǫ̀ kwı̨gııhdè. \v 17 Eyı dzęę̀ k'e dǫ edekǫ̀ dahmò ka wheda nı̨dè wekǫ̀ goyìı t'asìı whelaa ts'ǫ̀ hodàwetła-le. \v 18 Eyıts'ǫ dǫ ededèè k'e eghàlaeda nı̨dè edeɂeè nıìɂah ha edekǫ̀ nǫǫ̀wetła-le. \v 19 Eyı dzęę̀ k'e nı̨dè ts'èko chekoa xè hotıì geeda-le eyıts'ǫ bebìa t'ògeht'ò agehɂı̨ı̨ sìı, sıì gıxè hoìla ha hǫt'e! \v 20-21 Ekìıyeè k'e kwı̨ahdè nı̨dè dǫ hazǫǫ̀ sıì dagı̨ı̨ɂa ha t'à Nǫ̀htsı̨ Dzęę̀ k'e agode ha-le eyıts'ǫ xo k'e agode ha-le gha yaahtı. Dıı nèè hòèlı̨ gots'ǫ dıı dzęę̀ ts'ǫ̀ dǫ haį̀tł'ò dagı̨ı̨ɂà whìle, eyıts'ǫ k'achı̨ hanagode ha nıìle. \v 22 Eyı hagode ha sìı weghǫnahǫ̀t'eè adlà-le nı̨dè dǫ wı̨ı̨zìı edaxàeda ha nıìle. Hanìkò amìı Nǫ̀htsı̨ gòį̀hchìı sìı gıgha dzę łǫ-lea adle ha. \v 23 Ekìıyeè k'e nı̨dè dǫ naxıts'ǫ̀ dıı hagedı nı̨dè, ‘Chrıst jǫ wheda!’ hanì-le-ı̨dè ‘Yeè wheda,’ hagedı nı̨dè, naxıgha ehkw'ı agııdì-le. \v 24 Dǫ mǫ̀hdaa hogets'ì t'à dıı hagedı ha, ‘Chrıst aht'e,’ hanì-le-ı̨dè ‘Nakwenàoɂǫǫ aht'e,’ hagedı xè enıìyah nechàa hogehtsı̨ ha. Dǫ ghǫdageehnè ha dìì-le nı̨dè Nǫ̀htsı̨ dǫ gòį̀hchìı sìı eyı kò goghǫdageehnè ha. \v 25 Hanìkò hagode kwe naxıts'ǫ̀ haehsı̨ı̨ sìı hotıì wenaahdì nǫǫ̀. \p \v 26 “Eyıt'à, ‘Ekìı-ka nèk'e ekǫ wheda,’ dǫ naxıts'ǫ̀ hagedı nı̨dè, ekǫ aahdè-le. Hanì-le-ı̨dè, ‘Jǫ kǫ̀ goyìı wheda,’ gedı nı̨dè naxıgha ehkw'ı agııdì-le. \v 27 K'àbatsǫ̀ǫ̀ gots'ǫ kǫ̀-naìtł'ı̨ nı̨dè dą̀ą ts'ǫǫ̀hk'e dǫ nàgedèe sìı ededı̨ kò geɂį̀ ha; Dǫ-wet'àaɂàa-deè jǫ ts'ǫ̀ anajà nı̨dè eyı lagode ha. \v 28 Edı̨į̀ t'asìıweè whedaa sìı ekǫ tatsǫ̀gaà ełègehdè hǫt'e. \p \v 29 “Hanì dǫ gıxè hoìla tł'axǫǫ̀-t'ıì sa daaɂa-le agode ha, adzęzah xè togoòtł'ò agode ha, eyıts'ǫ whǫ̀ hazǫǫ̀ hodàetł'ì xè yat'a hòtł'ò nàgoìdà ha. \p \v 30 “Eyı dzęę̀ k'e Dǫ-wet'àaɂàa-deè yat'a wègoèht'į̀ ha eyıts'ǫ dıı nèk'e dǫ hazǫǫ̀ geejı̨ xè getse ha. Dǫ-wet'àaɂàa-deè enıìyah t'à nàtso xè k'oh k'e nììtła geɂį̀ ha. \v 31 Dechı̨shì hòtł'ò dedı ekìıyeè k'e nı̨dè, Dǫ-wet'àaɂàa-deè edeyak'eet'ı̨į̀ dıı nèk'e hazǫǫ̀ welǫ ts'ǫ̀ gohɂa ha, Nǫ̀htsı̨ dǫ gòį̀hchìı sìı nàgogehtsį̀ ha. \p \v 32 “Jìechots'ıì weghàà dıı hanì hoghànaxeehtǫ: Ts'ı wets'ıhchı̨į̀ dezhì-le at'ı̨ xè wets'ǫ ı̨t'ǫ̀ą xàłaekè nı̨dè hòt'a ı̨mbè agode ha ts'ǫ̀ whaà-le wek'èts'eezǫ hǫt'e. \v 33 Eyı xèht'eè t'asìı hazǫǫ̀ ghǫ goıhdee sìı weghàahdaà aahjà nı̨dè weghàà eyı dzęę̀ ts'ǫ̀ nıwà-le nèhòkw'o hǫt'e wek'èahsǫ ha. \v 34 Ehkw'ı anaxèehsı̨, ekìıyeè k'e dǫ geedaa sìı eyı hazǫǫ̀ hagode kwe ełaàgede ha nıìle. \v 35 Yak'e eyıts'ǫ dèè whìle agode ha hǫt'e, hanìkò seyatıì wı̨ı̨zìı sìı whìle ade ha nıìle. \s1 Ayìı dzęę̀ k'e agode ha sìı wek'èhoedzǫ nıìle \p \v 36 “Dǫ wı̨ı̨zìı ayìı dzęę̀ k'e agode ha sìı yek'èezǫ nıìle, yak'eet'ı̨į̀ kò gık'èezǫ nıìle, eyıts'ǫ Nǫ̀htsı̨ Weza ededı̨ kò yek'èezǫ nıìle, hanìkò Nǫ̀htsı̨-Gotà ededı̨ zǫ yek'èezǫ hǫt'e. \v 37 Dǫ-wet'àaɂàa-deè nììtła nı̨dè t'akwe Noah dıı nèk'e nàı̨dè ekò dànì dǫ gı̨ı̨dàa sìı eyı xèht'eè lagode ha. \v 38 Dèè te teètł'ı kwe dǫ shègezhe, gedǫ, eyıts'ǫ ełexè honìgedè ı̨lè. Noah elàcho yìetła gots'ǫ̀ hagıat'į̀. \v 39 Gıxè dàgode ha gık'èezǫ-le, hǫtsaa gıxè dèè te teètł'ı, dǫ hazǫǫ̀ tı t'à ełaàgı̨ı̨dè. Dǫ-wet'àaɂàa-deè nììtłaa dzęę̀ k'e nı̨dè hotıì eyı lagode ha hǫt'e. \v 40 Ekìıyeè k'e dǫ nàke dèè k'e eghàlageedaa sìı ı̨łè nıwıìtè ha, eyıts'ǫ ı̨łè aìda ha. \v 41 Eyıts'ǫ ts'èko nàke ełexè łè nàgeedee sìı ı̨łè nıwıìtè ha, eyıts'ǫ ı̨łè aìda ha. \p \v 42 “Eyıt'à kexoahdı! Ayìı dzęę̀ k'e naxıts'ǫ̀ K'àowo jǫ nììtła ha sìı wek'èahsǫ nıìle. \v 43 Eyıt'à dıı wedaànıahdè: Edahxǫ dǫ wekǫ̀ enìxàgı̨ı̨zhì ts'ııdì. Dǫ wekǫ̀ gòɂǫǫ sìı ayìı sadzeè k'e eeɂį̀ı̨-dǫǫ̀ yekǫ̀ enìxàezhì ha yek'èezǫ nı̨dè, wekǫ̀ enìxàgeezhì ch'à kexoehdı ha ı̨lè. \v 44 Naxı̨ sı, Dǫ-wet'àaɂàa-deè ayìı sadzeè k'e wexaahłı-le sìı k'e nììtła ha ne t'à, wegha ts'atà dahkw'e ha hǫt'e. \p \v 45 “Dǫ nezı̨ı̨ aahłı̨ xè goahsǫǫ̀ k'ehoahɂa. Eyı hanıı dǫ sìı wets'ǫ k'àowo edecheekeè hazǫǫ̀ ts'ǫ̀ k'àowoò ayele ha. Weghǫ shèts'ezhee gı̨ı̨wǫ nı̨dè goghàɂeedı ha. \v 46 Wets'ǫ k'àowo nǫ̀ǫtła nı̨dè wecheekeè hanì yegha eghàlaeda yaɂı̨ nı̨dè, eyı dǫ wexè sìghà ha hǫt'e. \v 47 Ehkw'ı anaxèehsı̨, eyı k'àowo sìı t'asìı hazǫǫ̀ wets'ǫ sìı yets'ǫ̀ k'àowo ayele ha. \v 48 Ekò edahxǫ eyı dǫ wejıı t'à, edets'ǫ̀ dıı hadı, ‘Sets'ǫ̀ k'àowo whaà ts'ǫ wewhìle,’ \v 49 eyıt'à k'àowo wecheekeè dagǫ̀ǫhɂa eyıts'ǫ ededı̨ shètı̨ xè yedǫ zǫ k'alawo. \v 50 Wets'ǫ k'àowo dàht'e nǫ̀ǫtła ha yexaelı-le dzęę̀ k'e hǫtsaa nììtła ha. \v 51 K'àowo hòtł'ò nàyeehkwa ha eyıts'ǫ dǫ degaı degeetsı̨ı̨ sìı gota whedaà ayele ha. Ekǫ dǫ getse xè gıgha hoìla ha. \c 25 \s1 T'eekoa hoònǫ gıgodıì \p \v 1 “Ekìıyeè k'e nı̨dè Nǫ̀htsı̨ Wenàowoò k'ę̀ę̀ dıı lagode ha: T'eekoa hoònǫ tłeèk'ǫ̀ǫ xè xàgeède gà mǫ̀ht'a dǫzhìı honìda ha sìı k'enageèhɂı̨. \v 2 T'eekoa sı̨làı sìı gogı̨ı̨zǫ-le eyıts'ǫ sı̨làı sìı gogı̨ı̨zǫ. \v 3 T'eekoa gogı̨ı̨zǫ-le sìı tłeèk'ǫ̀ǫ edexè k'egele, hanìkò tłeh deɂǫ̀ǫ̀ k'egele-le. \v 4 Ekò t'eekoa gogı̨ı̨zǫǫ sìı tłeèk'ǫ̀ǫ eyıts'ǫ tłeh deɂǫ̀ǫ̀ edexè k'egele. \v 5 Eyı dǫ honìda ha sìı whaà gık'eènaèhɂı̨ ts'ıhɂǫ̀, begeèxı̨į̀ agejà t'à geète. \p \v 6 “Totanı nìı̨ɂǫ ekò dǫ whezeh, hadı: ‘Dǫ honìda ha sìı nììtła ha nìkw'o! Jǫ weda łą̀ą nìahdè!’ hadı. \p \v 7 “Ekòet'ıì t'eekoa hazǫǫ̀ ts'ıgı̨ı̨dè, edets'ǫ tłeèk'ǫ̀ǫ nezı̨į̀ dèk'ǫ̀ agı̨į̀là. \v 8 T'eekoa gogı̨ı̨zǫ-le sìı t'eekoa gogı̨ı̨zǫǫ ts'ǫ̀ hagedı, ‘Gots'ǫ tłeèk'ǫ̀ǫ nadaakwe t'à, tłeh mǫ̀hdaa goghàahdı,’ gògedı. \fig Tłeèk'ǫ̀ǫ|src="HK017E.tif" size="span" ref="25.1-8" \fig* \p \v 9 “Hanìkò t'eekoa gogı̨ı̨zǫǫ sìı gots'ǫ̀ hagedı, ‘Į̀le, hats'ele ha dìì, hazǫǫ̀ gogha tłeh deghàà ade ha-le. Edegha tłeh dǫ ghǫ nàahdì,’ gògedı. \p \v 10 “Tłeh nàgeehdì ha ekǫ geède gıtł'axǫǫ̀ dǫ honìda ha sìı eyı nììtła. T'eekoa ts'atà gıdageèhkw'ee sìı nàsı̨ hołè ha eyı dǫ xè kǫ̀ goyageède gà enìgį̀ı̨hgè. \p \v 11 “Sìghaı̨waà tł'axǫǫ̀ t'eekoa gogı̨ı̨zǫ-le sìı eyı nègı̨ı̨de, hagedı, ‘K'àowo! K'àowo! Gots'ǫ̀ enìxàı̨chı!’ gedı. \p \v 12 “Hanìkò gots'ǫ̀ hadı, ‘Ehkw'ı aehsı̨, naxık'èehsǫ-le,’ gòhdı. \p \v 13 “Eyıt'à edexoahdı! Ayìı dzęę̀ k'e eyıts'ǫ ayìı sadzeè k'e hagode ha sìı wek'èahsǫ nıìle,” Zezì hadıì goxè godo. \s1 K'àowo eyıts'ǫ wecheekeè taı gıgodıì \p \v 14 Zezì hadı, “Nǫ̀htsı̨ Wenàowoò k'ę̀ę̀ dıı hanì hòɂǫ ha: Dǫ ahxee ı̨łè t'asį̀ı̨ gǫǫwà ts'ǫ̀ kǫ̀taetła kwe dǫ hazǫǫ̀ yegha eghàlaìdèe sìı gokayaı̨htı gà t'asìı hazǫǫ̀ wets'ǫ sìı ts'ǫ̀ k'ahogedè agǫ̀ǫ̀là. \v 15 Sı̨làı-lemì satsǫ̀ą dekwoo edecheekeè ı̨łè ghàı̨la, k'achı̨ nàke-lemì satsǫ̀ą dekwoo edecheekeè ı̨łè ghàı̨la eyıts'ǫ k'achı̨, ı̨łè-lemì satsǫ̀ą dekwoo edecheekeè ı̨łè ghàı̨la. Dànì nezı̨į̀ eghàlageeda k'ę̀ę̀ satsǫ̀ą dekwoo gotaàwhela. Eyı tł'axǫǫ̀ nıwà kǫ̀taèhtła. \v 16 Wecheekeè sı̨làı-lemì satsǫ̀ą dekwoo weghǫ̀zhaa sìı ekòet'ıì eyı sǫǫ̀mba t'à eghàlaı̨dà. Yet'à sı̨làı-lemì satsǫ̀ą dekwoo deɂǫ̀atłǫ whehtsı̨. \v 17 Eyı xèht'eè wecheekeè nàke-lemì satsǫ̀ą dekwoo weghǫ̀zhaa sìı yet'à nàke-lemì satsǫ̀ą dekwoo deɂǫ̀atłǫ whehtsı̨. \v 18 Hanìkò wecheekeè ı̨łè-lemì satsǫ̀ą dekwoo weghǫ̀zhaa sìı dèè yìı gǫǫ̀ɂà ayį̀į̀là gà edets'ǫ̀ k'àowo wesǫǫ̀mbaà wek'èhodìı ha dèè goyìı yı̨ı̨wa. \p \v 19 “Whaà hoòwo tł'axǫǫ̀ eyı dǫ gıts'ǫ̀ k'àowo nǫ̀ǫtła t'à wesǫǫ̀mbaà dàgı̨ı̨laa sìı yeghǫ dagoehke. \v 20 Wecheekeè sı̨làı-lemì satsǫ̀ą dekwoo weghǫ̀zhaa sìı wexètłǫ sı̨làı-lemì yèhtsı̨ı̨ sìı hazǫǫ̀ edets'ǫ̀ k'àowo gà nèyı̨ı̨wa, hayèhdı, ‘Sets'ǫ̀ k'àowo, sı̨làı-lemì satsǫ̀ą dekwoo t'à eghàlaıhdà asèneelà ı̨lè. Jǫ weghàı̨da, eyı wet'à k'achı̨ sı̨làı-lemì whıhtsı̨,’ yèhdı. \p \v 21 “Wets'ǫ̀ k'àowo hayèhdı, ‘Secheekeè nezı̨ı̨ anet'e, nezı̨į̀ eghàlaneedà! T'asìı łǫ-lea t'à nezı̨į̀ eghàlaneedà k'èxa t'asìı łǫ gha k'àı̨woò anehłe ha. Sexè nınà welè!’ yèhdı. \p \v 22 “Wecheekeè nàke-lemì satsǫ̀ą dekwoo weghǫ̀zhaa sìı ededı̨ sı edets'ǫ̀ k'àowo ts'ǫ̀ èhtła, hayèhdı, ‘Sets'ǫ̀ k'àowo, nàke-lemì satsǫ̀ą dekwoo t'à eghàlaıhdà asèneelà. Jǫ weghàı̨da, eyı wet'à k'achı̨ nàke-lemì whıhtsı̨,’ yèhdı. \p \v 23 “Wets'ǫ̀ k'àowo yets'ǫ̀ hadı, ‘Secheekeè nezı̨ı̨ anet'e, nezı̨į̀ eghàlaneedà! T'asìı łǫ-lea nezı̨į̀ weghàlaneedà k'èxa t'asìı łǫ gha k'àı̨woò anehłe ha. Sexè nınà welè!’ yèhdı. \p \v 24 “Eyı tł'axǫǫ̀ wecheekeè ı̨łè-lemì satsǫ̀ą dekwoo weghǫ̀zhaa sìı edets'ǫ̀ k'àowo ts'ǫ̀ èhtła, hayèhdı, ‘K'àowo, dǫ dìì anet'e nek'èehsǫ. T'asìı dehshe gha t'asìı dèè k'e nèneela-le kò, wets'ǫ t'asìı dèhshǫǫ sìı į̀hchı. \v 25 Nets'àehjı̨ t'à dèè goyìı nesǫǫ̀mbaà nàehɂı̨. Jǫ nesǫǫ̀mbaà hazǫǫ̀ whela,’ yèhdı. \p \v 26 “Wets'ǫ̀ k'àowo hayèhdı, ‘Secheekeè łı̨nı̨ı̨ anet'e xè gots'ı̨ı̨dì. Dǫ dìì aht'e sek'èı̨zǫ. T'asìı dehshe gha t'asìı nèehła-le kò wets'ǫ t'asìı dèè k'e dèhshǫǫ sìı ìhchì. \v 27 Dǫ dìì aht'e sek'èı̨zǫ nı̨dè dànìghǫ sesǫǫ̀mbaà, sǫǫ̀mba-dehshee-kǫ̀ nèneela-le nǫǫ̀? Hanì-ı̨dè jǫ anahjà nı̨dè sesǫǫ̀mbaà eyıts'ǫ sǫǫ̀mba wetaekw'ıı sìı ełexè naìhchı ha ı̨lè,’ yèhdı. \p \v 28 “Eyıt'à k'àowo edecheekeè eyıì-le gots'ǫ̀ hadı, ‘Wesǫǫ̀mbaà weghǫ nìahwha. Secheekeè hoònǫ-lemì satsǫ̀ą dekwoo wets'ǫ sìı weghàahłe,’ gòhdı. \v 29 Amìı t'asìı wets'ǫ sìı t'asìı deɂǫ̀atłǫ weghàzhe ha hǫt'e, hanì-ı̨dè t'asìı deɂǫ̀atłǫ wets'ǫ ade ha. Hanìkò amìı t'asìı wets'ǫ-le sìı t'asìı łǫ-lea wets'ǫ kò weghǫ ìchı ha hǫt'e. \v 30 Eyı secheekeè wet'àaɂà-le sìı togoòtł'ò gòɂǫǫ ts'ǫ̀ xàweahxà. Ekǫ dǫ getse xè gıgha hoìla ha,’ k'àowo gòhdı,” Zezì hadıì goxè godo. \s1 Gosınìyaetıı dzęę̀ k'e nı̨dè \p \v 31 Zezì hadı, “Dǫ-wet'àaɂàa-deè enıìyah t'à nàtso xè nììtła nı̨dè, wets'ǫ yak'eet'ı̨į̀ gıxè at'ı̨ ha, eyıts'ǫ yak'e gots'ǫ k'àowocho elı̨ xè ededaèhchı̨cho k'e wheda ha. \v 32 Dıı nèk'e dǫ hazǫǫ̀ xàɂaa wenadąą̀ łą̀ą ełègehdè ha. Sahzǫ̀ą eyıts'ǫ ejıe łats'ıgewa lanì dǫ hazǫǫ̀ łats'ıgòwa ha. \v 33 Sahzǫ̀ą hazǫǫ̀ nàgòts'ehnèe nègòwa ha eyıts'ǫ ejıe hazǫǫ̀ gots'ı̨hts'ǫ nègòwa ha. \p \v 34 “Eyı tł'axǫǫ̀-ı̨dè k'àowocho dǫ nàgòts'ehnèe nàgeèhzaa sìı gots'ǫ̀ dıı hadı ha, ‘Jǫ aahdè, Setà naxıxè sìghà anıwǫ hǫt'e. Dıı nèè hòèlı̨ gots'ǫ Nǫ̀htsı̨ Wenàowoò k'ę̀ę̀ hòɂǫǫ naxıda sınìhòt'ǫǫ sìı ts'ǫ̀ goyaahdè. \v 35 Bò ghaehwhı ekò t'asìı ghǫ shèhtı̨ seghàahdì ı̨lè. Tı ghaehwhı ekò tı seghàahdì ı̨lè. Naxıkǫ̀ta xàhtǫ ehłı̨ ekò naxıkǫ̀ ts'ǫ̀ asèahłà ı̨lè. \v 36 Goht'ǫ sets'ǫ-le ekò goht'ǫ seghàahła ı̨lè. Eyaehłı̨ ekò sek'èahdì ı̨lè. Eyıts'ǫ dǫ-danìı̨laa-kǫ̀ whıhda ekò sets'àwhaahde ı̨lè,’ hagòhdı ha. \p \v 37 “Dǫ ehkw'ı geedaa sìı gıts'ǫ̀ dıı hadı ha, ‘Gots'ǫ̀ K'àowo, dàht'e bò ghaı̨wı̨ t'à newàts'ı̨ı̨dì nǫǫ̀? Dàht'e tı ghaı̨wı̨ t'à tı neghàts'ı̨ı̨dì nǫǫ̀? \v 38 Dàht'e gokǫ̀ta xàhtǫ nelı̨ t'à gokǫ̀ ts'ǫ̀ anets'į̀į̀là nǫǫ̀? Dàht'e goht'ǫ nets'ǫ-le t'à goht'ǫ neghàts'ı̨ı̨là nǫǫ̀? \v 39 Dàht'e eyanelı̨ nets'aɂı̨ nǫǫ̀? Eyıts'ǫ dàht'e dǫ-danìı̨laa-kǫ̀ wheęda t'à nets'àts'ede nǫǫ̀?’ hagedı ha. \p \v 40 “K'àowocho hagòhdı ha, ‘Ehkw'ı anaxèehsı̨, sechı dek'aɂį̀ elı̨ı̨ sìı wegha ayìı dàahłàa sìı sı̨ segha haahłà hǫt'e,’ gòhdı ha. \p \v 41 “Eyı tł'axǫǫ̀-ı̨dè k'àowocho dǫ gots'ı̨hts'ǫ nàgeèhzaa sìı gots'ǫ̀ hadı ha, ‘Sets'ǫǫ̀ naahdè, naxıxè hoìla hòɂǫ ha hǫt'e. Welǫ whìle ts'ǫ̀ kǫ̀ dèk'ǫ̀ǫ wehłı̨ı̨ eyıts'ǫ weyak'eet'ı̨į̀ gıdagòɂǫǫ sìı ts'ǫ̀ aahde. \v 42 Segha ayìı dàahłà k'èxa naxıts'ǫ̀ hagode ha. Bò ghaehwhı ekò t'asìı weghǫ shèhtı̨ seghàahdì-le ı̨lè. Tı ghaehwhı ekò t'asìı ts'edǫ seghàahdì-le ı̨lè. \v 43 Naxıkǫ̀ta xàhtǫ ehłı̨ ekò naxıkǫ̀ ts'ǫ̀ asèahłà-le ı̨lè. Goht'ǫ sets'ǫ-le ekò goht'ǫ seghàahła-le ı̨lè. Eyaehłı̨ ekò eyıts'ǫ dǫ-danìı̨laa-kǫ̀ whıhda ekò sets'àwhaahde-le ı̨lè,’ gòhdı ha. \p \v 44 “Ededı̨ sı gıts'ǫ̀ hagedı ha, ‘Gots'ǫ̀ K'àowo, dàht'e bò eyıts'ǫ tı ghaı̨wı̨ nets'aɂı̨ nǫǫ̀? Dàht'e gokǫ̀ta xàhtǫ nelı̨ nǫǫ̀, dàht'e goht'ǫ nets'ǫ-le nǫǫ̀, dàht'e eyanelı̨ eyıts'ǫ nedaàtǫ nǫǫ̀? Eyıts'ǫ dàht'e seè nets'àts'ı̨ı̨dì-le nǫǫ̀?’ gıìhdı ha. \p \v 45 “K'àowocho hagòhdı ha, ‘Ehkw'ı anaxèehsı̨, dıı dek'aɂį̀ gı̨ı̨lı̨ı̨ nàgòts'ehnèe nàgeèhzaa sìı gıgha t'asìı haahłà-le nı̨dè sı̨ segha t'asìı haahłà-le hǫt'e,’ gòhdı ha. \p \v 46 “Eyı dǫ gots'ı̨hts'ǫ nàgeèhzaa sìı welǫ whìle ts'ǫ̀ dagı̨ı̨ɂa ha, hanìkò amìı ehkw'ı edaa sìı welǫ whìle ts'ǫ̀ eda ha,” Zezì hadıì goxè godo. \c 26 \s1 Zezì ełaàgıìhwhı ha sınìhogììɂà \p \v 1 Zezì eyı hazǫǫ̀ hanı̨ı̨dì ghǫ nǫǫt'e tł'axǫǫ̀ edecheekeè ts'ǫ̀ hadı, \v 2 “Dzędeè Passover agode ts'ǫ̀ nàke dzęę̀ whìle wek'èahsǫ hǫt'e. Ekìıyeè k'e nı̨dè Dǫ-wet'àaɂàa-deè k'aodèe tł'aàgıhtè ha eyıts'ǫ dechı̨et'aa k'e wedıìtsò ha,” gòhdı. \p \v 3 Ekìıyeè k'e yahtıı-gha-k'aodèe eyıts'ǫ ǫhdah gı̨ı̨lı̨ı̨ sìı yahtıı-wet'àaɂàa-deè, Caıaphas wìyeh, wekǫ̀ gocho ełègı̨ı̨de. \v 4 Zezì ełaàgıìhwhı ha gı̨ı̨wǫ t'à, dànì dǫ naàhtǫ dageechı ha sìı ghǫ gogede. \v 5 Hanìkò ełets'ǫ̀ hagedı, “Dzędeè Passover ekìıyeè k'e ats'ııle-le. Hats'ı̨ı̨là nı̨dè dǫ nıdahogıìhdè ha sǫnı,” gedı. \s1 Ts'èko Zezì k'e yìk'eetł'òo ayį̀į̀là \p \v 6 Ekìıyeè k'e kǫ̀ta Bethany Zezì Sımon wekǫ̀ wheda ı̨lè. (Sımon gokwǫ̀ tàda t'à eyaelı̨ ı̨lè.) \v 7 Ekǫ ts'èko kwetǫą yìı yìk'eetł'òo dètìı k'ehtı̨ xè goyaèhtła. Zezì ladà k'e shètı̨ ts'ǫ̀et'ıì ajà gà yìk'eetł'òo yekwì k'e ayį̀į̀là. \p \v 8 Wecheekeè eyı ts'èko hajà gıaɂı̨ ekò gıgha nezı̨-le, ełets'ǫ̀ hagedı, “Ayìıha eyı yìk'eetł'òo t'asìı kaà-le nałayeèhtł'ı? \v 9 Sǫǫ̀mba łǫ k'èxa weghǫ nàedì gà eyı sǫǫ̀mba dǫ-teèt'ı̨ı̨ ghàyele ha ı̨lè,” ełets'ǫ̀ hagedı. \p \v 10 Ayìı ghǫ gogedee sìı Zezì yek'èezǫ t'à gots'ǫ̀ hadı, “Ayìıha dıı ts'èko ts'ǫ̀ sǫahdı? Segha t'asìı nezı̨ı̨ hayį̀į̀là hǫt'e. \v 11 Dǫ-teèt'ı̨ı̨ sìı t'aats'ǫǫ̀ naxıxè geeda ha hǫt'e, hanìkò sı̨ sìı t'aats'ǫǫ̀ naxıxè whıhda ha nıìle. \v 12 Dıı yìk'eetł'òo sezhį̀į̀ k'e nałayeèhtł'ıı sìı sekw'ǫǫ̀ nìtį̀ı̨ dzęę̀ daà ayı̨į̀là hǫt'e. \v 13 Ehkw'ı anaxèehsı̨, edı̨į̀ nèk'e segodıì nezı̨ı̨ t'à ełexè gogedoo sìı dıı ts'èko segha ayìı dàyį̀į̀làa sìı weghǫ ełexè gogedo ha hǫt'e. Ayìı dàyį̀į̀làa sìı dǫ gınadì ha hǫt'e,” gòhdı. \s1 Zhıdàà Zezì k'aodèe gotł'aàyį̀ı̨htı̨ \p \v 14 Eyı tł'axǫǫ̀ wecheekeè hoònǫ-daats'ǫ̀-nàke gots'ǫ ı̨łè, Zhıdàà-Iscarıyot wìyeh sìı yahtıı-gha-k'aodèe ts'ǫ̀ èhtła, \v 15 hagòhdı, “Zezì naxıtł'àèhte k'èxa dàtłǫ sǫǫ̀mba sets'àɂahdì ha?” gòhdı. Eyıt'à taènǫ satsǫ̀ą degoo gıgha gı̨ı̨htà gà gıghàı̨wa. \v 16 Ekò gots'ǫ Zhıdàà dànì Zezì k'aodèe gotł'aàyehtè ha sìı gha naèhɂı̨. \s1 Zezì edecheekeè xè shètı̨ \p \v 17 Passover dzęę̀ xèhǫǫ̀wo ekò Zezì wecheekeè dageehke, hagedı, “Edı̨į̀ nàsı̨ Passover ghǫ shèı̨tı̨ ha? Negha sıìgots'ele ha neewǫ nì?” gıìhdı. \p \v 18 Zezì gots'ǫ̀ hadı, “Jerusalem ts'ǫ̀ aahdè, ekǫ dǫ ı̨łè ts'àahdè, wets'ǫ̀ haahdı, ‘Gots'ǫ̀ K'àowo dıı hadı: Segha nèhòkw'ı ts'ǫ̀ whaà-le agòjà. Nekǫ̀ secheekeè gıxè Passover gha nàsı̨ ehtsı̨ ha, hadı,’ hawèahdı,” gòhdı. \v 19 Eyıt'à Zezì dàgòhdıı sìı k'ę̀ę̀ wecheekeè eghàlagı̨ı̨dà. Ekǫ Passover gha nàsı̨ sınìhogį̀ı̨ɂǫ. \s1 Wecheekeè ı̨łè k'aodèe tł'aàyį̀ı̨htı̨ \p \v 20 Xèhts'ǫ̀ agòjà ekò Zezì eyıts'ǫ wecheekeè hoònǫ-daats'ǫ̀-nàke shègezhe ha ladà gà nègı̨ı̨de. \v 21 Shègezhe ekò Zezì hagòhdı, “Ehkw'ı anaxèehsı̨, ı̨łè naxıta whedaa sìı k'aodèe tł'aàsìhtè ha,” gòhdı. \p \v 22 Wecheekeè sıì gıgha dìì agòjà, ełek'èdaà Zezì ts'ǫ̀ hagedı, “K'àowo, sı̨ asį̀ı̨dı-le nì?” gıìhdı. \p \v 23 Zezì hagòhdı, “Amìı sexè kw'àyį̀ą yìı łèt'è tenaı̨htsoo sìı k'aodèe tł'aàsìhtè ha. \v 24 Hotıì Nǫ̀htsı̨ Nı̨htł'è k'e dànì dek'eèhtł'è k'ę̀ę̀ Dǫ-wet'àaɂàa-deè ełaàwı ha hǫt'e, hanìkò amìı k'aodèe gotł'aàyehtè ha sìı wegha hoìla nechà ha hǫt'e. Eyı dǫ wegǫ̀hłı̨-le nı̨dè denahk'e wegha nezı̨ ha ı̨lè,” gòhdı. \p \v 25 Zhıdàà, Zezì k'aodèe tł'aàyehtè ha sìı, hadı, “K'àowo, sı̨ asį̀ı̨dı-le nì?” \p Zezì yets'ǫ̀ hadı, “Hęɂę, nı̨ anèehsı̨,” yèhdı. \p \v 26 Shègezhe ekò Zezì łèt'è nıìchı gà yek'eèyaı̨htı. Eyı tł'axǫǫ̀ łèt'è tàyı̨ı̨zhì, edecheekeè goghàyı̨ı̨dì, hadı, “Dıı łèt'è ààhchı, weghǫ shèahzhe. Dıı sezhį̀į̀ hǫt'e,” gòhdı. \p \v 27 Eyı tł'axǫǫ̀ lıbò neyı̨į̀hgè gà yek'eèyaı̨htı eyıts'ǫ k'achı̨ edecheekeè goghàyį̀ı̨hgè, hadı, “Wets'ǫ aahts'è. \v 28 Dıı sedoò sìı wet'à nakenahòdlı̨ hǫt'e. Dǫ łǫ gha sedoò xàı̨tł'ı, eyı wet'ǫ̀ǫ̀ gıhołı̨į̀ gıghǫ nahoezhe ha hǫt'e. \v 29 Ehkw'ı anaxèehsı̨, dıı nèk'e k'achı̨ dıı jìetì naxıxè nahdǫ ha-le. Setà wenàowoò k'ę̀ę̀ hòɂǫǫ wexèhǫǫ̀wo nı̨dè naxıxè jìetì wegòò ehdǫ ha,” gòhdı. \p \v 30 Shı̨ gıajı̨ tł'axǫǫ̀ shìh Olıvet gòyeh ts'ǫ̀ geède. \s1 Peter Zezì k'èezǫ-le hadı ha \p \v 31 Ekǫ geèhkw'e ekò Zezì gots'ǫ̀ hadı, “Dıı toò et'ıì sets'ǫ̀ dànàhòwo ha t'à naxı̨ hazǫǫ̀ sets'ǫǫ̀ kwı̨ahdè ha. Dànì dek'eèhtł'èe sìı wek'ę̀ę̀ agode ha: \mi \qt ‘Sahzǫ̀ą-k'èdìı-dǫǫ̀ nàweehtł'ì ha eyıts'ǫ sahzǫ̀ą hazǫǫ̀ ehkègehɂà ha,’ dek'eèhtł'è.\qt* \m \v 32 Hanìkò naìhdà tł'axǫǫ̀ nı̨dè naxınakweè Galılee nèk'e ts'ǫ̀ ahde ha,” gòhdı. \p \v 33 Peter yets'ǫ̀ hadı, “Dǫ hazǫǫ̀ nets'ǫǫ̀ nageèhde kò sı̨ nek'èè k'ehda ghǫ naht'è ha nıìle,” yèhdı. \p \v 34 Zezì yets'ǫ̀ hadı, “Ehkw'ı anèehsı̨, dıı toò k'àba ezeh kwe, taà-eht'aà sek'èı̨zǫ-le nı̨ı̨dı ha hǫt'e,” yèhdı. \p \v 35 Hanìkò Peter yets'ǫ̀ hadı, “Nexè ełaehwhı ha nǫǫ̀ kò, nek'èehsǫ-le dehsı̨ ha nıìle,” yèhdı. Wecheekeè hazǫǫ̀, ededı̨ sı, hagedı. \s1 Zezì sıì wegha dìì xè Nǫ̀htsı̨ ts'ǫ̀ yahtı \p \v 36 Eyı tł'axǫǫ̀ Zezì edecheekeè xè Gethsemana gòyeh ts'ǫ̀ geède, gots'ǫ̀ hadı, “Jǫ naahɂı̨. Yahdaà nèehtła gà yahtı ha,” gòhdı. \v 37 Peter eyıts'ǫ Zebedee weza nàke edexè goòwa. Sıì wegha dìì agòjà, hagòhdı, \v 38 “Sıì segha dìì t'à ełaehwhı ha lanì. Jǫ sedaahkw'e, kexoahdı,” gòhdı. \p \v 39 Įdaà gǫǫwà-lea nììtła, dèè k'e nàgòı̨hgè xè hadıì yahtı, “Setà, dìì-le nı̨dè dıı t'asìı wet'à dàıhɂaa sìı sets'ǫǫ̀ anele. Hanìkò sınì k'ę̀ę̀ welè-le; nınì k'ę̀ę̀ welè,” Zezì hadıì yaı̨htı. \p \v 40 Yaı̨htı tł'axǫǫ̀ edecheekeè taı goghǫ nǫ̀ǫtła ekò geète nǫǫ̀. Peter ts'ǫ̀ hadı, “Įłè sadzea kò sexè ts'ıgoahdì ha dìì nì? \v 41 Hołı̨ı̨ naxıdaèht'è ch'à edexoahdı xè yaahtı, hanì-ı̨dè hołı̨ı̨ naxıdaèht'è ha-le. Naxıts'ǫ ı̨nì ehkw'ı anıwǫ hanìkò wek'ę̀ę̀ aahda ha wèhoedı-le,” gòhdı. \p \v 42 Zezì k'achı̨ yahtı ha ekǫ naèhtła, hadıì yahtı, “Setà, dıı wet'à daıhɂa ha sìı wedę adle ha dìì nı̨dè, nınì k'ę̀ę̀ welè,” Zezì hadıì yaı̨htı. \p \v 43 Edecheekeè goghǫ nǫ̀ǫtła ekò sıì begeèxı̨ t'à k'achı̨ gete nǫǫ̀. \v 44 K'achı̨ ı̨daà gǫǫwà-lea nììtła, taı t'à yaı̨htı, dàdı ı̨lèe sìı k'achı̨ hanaedı. \p \v 45 Eyı tł'axǫǫ̀ decheekeè gots'ǫ̀ naèhtła, hagòhdı, “Įłaà wheahte nì aaht'e? Hòt'a Dǫ-wet'àaɂàa-deè sìı hołı̨ı̨-hogehtsı̨ı̨-dǫǫ̀ tł'aàgıhtè ha nìhǫǫwo. \v 46 Nıàhdè, nats'ııdè. Amìı hołı̨ı̨-hogehtsı̨ı̨-dǫǫ̀ ghàsìhtè ha sìı jǫ nììtła,” Zezì gòhdı. \s1 Zezì gį̀į̀hchì \p \v 47 Įłaà Zezì edecheekeè gots'ǫ̀ gode et'ıì wecheekeè hoònǫ-daats'ǫ̀-nàke gots'ǫ ı̨łè, Zhıdàà wìyeh, eyı nììtła. Dǫ łǫ behcho eyıts'ǫ dechı̨ k'egelee wexè nègı̨ı̨de. Yahtıı-gha-k'aodèe eyıts'ǫ ǫhdah gı̨ı̨lı̨ı̨ sìı dǫ eyı ts'ǫ̀ gogı̨ı̨hɂà. \v 48 Zhıdàà, Zezì k'aodèe gotł'aàhtè ha sìı, dǫ gıxè aget'ı̨ı̨ ts'ǫ̀ dıı hadı ı̨lè, “Dǫ wehts'į̀ı̨ sìı eyı wèahchı,” gòhdı ı̨lè. \v 49 Zhıdàà ekòet'ıì Zezì ts'ǫ̀ èhtła gà yets'ǫ̀ hadı, “Sets'ǫ̀ K'àowo, nexè sìghà welè,” yèhdı gà yı̨ı̨ts'į̀. \p \v 50 Zezì yets'ǫ̀ hadı, “Àgı̨ą, ayìı dànele gha anet'ı̨ı̨ sìı ı̨whąą̀ hanele,” yèhdı. \p Eyıt'à dǫ hazǫǫ̀ Zezì gà nàgòı̨hwho, dagıachì gà negıìchì. \v 51 Eyı hagòjà ekò Zezì wecheekeè ı̨łè behcho xàechì gà yahtıı-wet'àaɂàa-deè wecheekeè ı̨łè yedzeèbàa dachı̨ı̨hwho. \p \v 52 Zezì yets'ǫ̀ hadı, “Nets'ǫ behcho deyìı naı̨chı. Amìı behcho t'à-at'ı̨ı̨ sìı behcho t'à ełaàwı ha hǫt'e. \v 53 Setà weehkè nı̨dè ekòet'ıì yak'eet'ı̨į̀ ı̨łèakw'eènǫ-lemì sets'ǫ̀ ayele ha wek'èahsǫ-le nì? \v 54 Eyı weehkè nı̨dè, Nǫ̀htsı̨ Nı̨htł'è k'e ayìı dek'eèhtł'èe sìı wek'ę̀ę̀ agode ha nıìle,” Zezì yèhdı. \p \v 55 Eyı tł'axǫǫ̀ Zezì dǫ nègı̨ı̨dee sìı ts'ǫ̀ hadı, “Ayìıha behcho eyıts'ǫ dechı̨ sets'ǫ̀ k'eahłe? Ełets'egǫ gha aht'ı̨ dahwhǫ nì? Dzę taàt'eè Nǫ̀htsı̨kǫ̀-gocho gà dǫ hoghàehtǫ ı̨lè, hanìkò sèahchì-le ı̨lè. \v 56 Hanìkò nakwenàoɂǫǫ gını̨htł'è k'ę̀ę̀ agode ha t'à dıı hagode ha t'ıį̀t'e,” gòhdı. Eyı tł'axǫǫ̀ wecheekeè hazǫǫ̀ gıts'ǫǫ̀ natı̨mǫgeèhde, eyıts'ǫ nakwı̨geède. \s1 Zezì weghǫ nàyaetı \p \v 57 Dǫ Zezì dagıachìı sìı yahtıı-wet'àaɂàa-deè, Caıaphas, wekǫ̀ ts'ǫ̀ geèhchì. Nǫ̀htsı̨-yatıì-k'ègedìı-dǫǫ̀ eyıts'ǫ ǫhdah gı̨ı̨lı̨ı̨ sìı ekǫ ełègı̨ı̨de. \v 58 Peter ı̨dè sìghaı̨waà gok'èè etłe, yahtıı-wet'àaɂàa-deè wekǫ̀ gà kwekwı̨į̀ nawheɂa ts'ǫ̀ gok'èè nììtła. Ayìı dàgot'ı̨ yek'èezǫ ha nıwǫ t'à goyaèhtła gà enìı̨tǫ-k'ègedìı-dǫǫ̀ gogà dèhkwà. \p \v 59 Yahtıı-gha-k'aodèe eyıts'ǫ k'aodèe yàgı̨ı̨lı̨ı̨ hazǫǫ̀ Zezì ełaàgıìhwhı ha gı̨ı̨wǫ. T'asìıjıı t'à Zezì k'e nìdahogeeɂà ha dǫ dageehke. \v 60 Dǫ łǫ gonadąą̀ nègı̨ı̨de, gıghǫ hogets'ì kò t'asìı t'à gık'e nìdahogeeɂà ha gogį̀į̀hɂǫ-le. \p Nǫǫde t'à dǫ nàke gogı̨ı̨de, hagedı, \v 61 “Eyı dǫ dıı hadı ı̨lè, ‘Nǫ̀htsı̨kǫ̀-gocho wedıhohtsı̨ ha eyıts'ǫ taı dzęę̀ k'ehǫǫwo nı̨dè nagohtsı̨ ha,’ hadı ı̨lè,” gedı. \p \v 62 Eyıt'à yahtıı-wet'àaɂàa-deè nıìtła gà Zezì ts'ǫ̀ hadı, “Dǫ neghǫ dàgedıı sìı wek'e xàyaı̨htı ha-le nì? Dǫ ayìı nek'e nìdahogeeɂàa sìı weghǫ dàı̨dı ha?” yèhdı. \v 63 Hanìkò Zezì xàyaı̨htı-le. \p Eyıt'à yahtıı-wet'àaɂàa-deè hayèhdı, “Nǫ̀htsı̨ edaa sìı wıızì dahxà gots'ǫ̀ ehkw'ı goı̨de. Nǫ̀htsı̨ Weza, Chrıst anet'e nı̨dè gots'ǫ̀ haı̨dı,” yèhdı. \p \v 64 Zezì yets'ǫ̀ hadı, “Hęɂę, nı̨ haı̨dı ne. Įdaà nı̨dè Dǫ-wet'àaɂàa-deè Nǫ̀htsı̨ t'asìı wegha dìì-le sìı yegà nàgòts'ehnèe whedaa weahɂį̀ ha. Įdòo yak'e gots'ǫ k'oh xè nììtła ha,” yèhdı. \p \v 65 Hadı t'à yahtıı-wet'àaɂàa-deè sıì wek'èch'a t'à edeɂeè tàı̨hdlà gà dǫ hazǫǫ̀ ts'ǫ̀ hadı, “Nǫ̀htsı̨ k'èch'a xàyaı̨htı hodeè! Hòt'a k'achı̨ dǫ gık'e nìdahogeeɂà-le kò. Naxı̨ xàè weyatıì ààhkw'o hǫt'e. \v 66 Dànì wesınìyaahtı ha dahwhǫ?” gòhdı. \p “Dàdıı sìı k'èxa ełaàwı ha hǫt'e,” gedı. \p \v 67 Eyıt'à wınì k'e geezè eyıts'ǫ nàgeeht'ı. Dǫ mǫ̀hdaa nàgeekà xè \v 68 hagıìhdı, “Chrıst, nakwenàoɂǫǫ anet'e nı̨dè amìı nànı̨ı̨ht'ıı sìı gots'ǫ̀ haı̨dı,” gıìhdı. \s1 Peter Zezì k'èezǫ-le hadı \p \v 69 Ekìıyeè k'e Peter eyı kǫ̀ gocho gà mǫ̀ht'a wheda ı̨lè. T'eekoa eyı eghàlaedaa sìı yegà nììtła hayèhdı, “Nı̨ sı Galılee got'ı̨į̀ Zezì xè anet'ı̨ ı̨lè,” yèhdı. \p \v 70 Hanìkò dǫ hazǫǫ̀ gonadąą̀ hadı, “Į̀le, sı̨ aht'ı̨ nıìle. Ayìı ghǫ aı̨dıı sìı wek'èehsǫ-le,” yèhdı. \p \v 71 Eyı tł'axǫǫ̀ xàgoòɂàa k'è gà nììtła. K'achı̨ t'eekoa eyıì-le ekǫ yaɂı̨ t'à dǫ eyı nàgeèhzaa sìı gots'ǫ̀ hadı, “Dıı dǫ, Nazareth got'ı̨į̀ Zezì xè at'ı̨ ı̨lè,” gòhdı. \p \v 72 K'achı̨ yatı nàtsoo t'à Peter hadı, “Į̀le, sı̨ aht'ı̨ nıìle! Eyı dǫ wek'èehsǫ nıìle!” hadı. \p \v 73 Whaà-lea tł'axǫǫ̀ dǫ mǫ̀hdaa eyı nàgeèhzaa sìı Peter ts'ǫ̀ geède, hagıìhdı, “Ehkw'ı t'à, wecheekeè ı̨łè anet'e ne, neyatıì ghàà wek'èts'eezǫ,” gıìhdı. \p \v 74 Peter yatı nàtsoo t'à hadı, “Ehkw'ı aehsı̨-le nı̨dè wek'èxa segha hoìla welè. Eyı dǫ wek'èehsǫ nıìle!” \p Hadı ts'ǫ̀et'ıì k'àba whezeh. \v 75 Hanì et'ıì Peter, Zezì dàdı ı̨lèe sìı yenadì. “K'àbacho ezeh kwe, taà-eht'aà sek'èı̨zǫ-le nı̨ı̨dı ha,” yèhdı ı̨lè. Peter xàèhtła gà sıì ededzeè t'à ı̨tsè. \c 27 \s1 Zhıdàà dadèhdlì \p \v 1 K'omǫǫ̀dǫǫ̀ et'ıì yahtıı-gha-k'aodèe eyıts'ǫ ǫhdah gı̨ı̨lı̨ı̨ sìı Zezì ełaàwı ha gısınìyaı̨htı. \v 2 Wılà ełeetł'ı̨į̀ agı̨į̀là tł'axǫǫ̀ ekǫ gots'ǫ nageèhchì gà k'àowo Pılate tł'aàgį̀ı̨htı̨. \p \v 3 Zhıdàà, Zezì k'aodèe gotł'aàyį̀ı̨htı̨ı̨ sìı, Zezì ełaàgehwhı ha gısınìyaı̨htı yeghǫ ıìkw'o ekò wegha dìì xè edek'eelı̨. Eyıt'à yahtıı-gha-k'aodèe eyıts'ǫ ǫhdah gı̨ı̨lı̨ı̨ sìı gots'ǫ̀ naèhtła gà satsǫ̀ą degoo goghǫǫyį̀ı̨wa. \v 4 Hagòhdı, “Dǫ ekǫ-le eghàlaı̨da-le kò sǫǫ̀mba k'èxa naxıtł'àwııhtı̨ t'à hołı̨ı̨ hòwhıhtsı̨,” gòhdı. \p “Nı̨ nets'ǫ̀ hoèlı̨ ne,” gıìhdı. \p \v 5 Eyıt'à Zhıdàà sǫǫ̀mba Nǫ̀htsı̨kǫ̀-gocho goyayeèhde gà t'asį̀ı̨ dadèhdlì. \p \v 6 Yahtıı-gha-k'aodèe sǫǫ̀mba negı̨į̀wa gà ełets'ǫ̀ hagedı, “Dıı sǫǫ̀mba wet'à dǫ ełǫǫ̀wo ne t'à Nǫ̀htsı̨kǫ̀-gocho gha sǫǫ̀mba-tǫǫ̀ yìı ts'ı̨ı̨wa nı̨dè gonàowoò k'èch'a ha hǫt'e,” hagedı. \v 7 Ełets'ǫ̀ gogede t'à eyı sǫǫ̀mba t'à kwetǫ-ehtsı̨ı̨-dǫǫ̀ ghǫ dèè nàgeehdì ha gedı. Eyı dèè k'e dǫ eładı̨ı̨ gıkw'ǫǫ̀ whelaa k'è gogehtsı̨ ha. \v 8 Eyıt'à eyı dèè sìı Akeldama gıìhdı. (Gıyatıì k'ę̀ę̀ “Dèè k'e Edoò ajà” gedıì-agedı.) \v 9 Eyı sìı nakwenàoɂǫǫ Jeremıah weyatıì k'ę̀ę̀ agode ha t'à agòjà, dıı hadı ı̨lè: “Eyı taènǫ satsǫ̀ą degoo negı̨į̀wa. Eyı sǫǫ̀mba haàtłǫǫ k'èxa Israel got'ı̨į̀ gık'e nìı̨ɂǫ hǫt'e. \v 10 Eyıts'ǫ eyı sǫǫ̀mba t'à kwetǫ-ehtsı̨ı̨-dǫǫ̀ ghǫ dèè nàgeehdì. Nǫ̀htsı̨ dàsèhdıı sìı wek'ę̀ę̀ eghàlagı̨ı̨dà,” hadı dek'eèhtł'è. \s1 K'àowo Pılate Zezì sınìyaehtı \p \v 11 Ekìıyeè k'e Zezì k'àowo Pılate nadąą̀ nàwo. K'àowo Pılate dayeehke, hayèhdı, “Israel got'ı̨į̀ gha k'àowocho anet'e nì?” \p Zezì yets'ǫ̀ hadı, “Hęɂę, dàı̨dıı sìı k'ę̀ę̀ hǫt'e,” yèhdı. \p \v 12 Yahtıı-gha-k'aodèe eyıts'ǫ ǫhdah gı̨ı̨lı̨ı̨ sìı Zezì k'e nìdahogį̀ı̨hɂǫ ekò gots'ǫ̀ t'asadı-le ı̨lè. \v 13 Eyıt'à k'àowo Pılate dayeehke, “Nek'e nìdahogeeɂà, asį̀į̀ gı̨į̀kw'o?” yèhdı. \v 14 Zezì k'e nìdahogeeɂà kò yeghǫ wı̨ı̨zìı xàyaı̨htı-le t'à, Pılate wegha sıì enıìyah dìì. \p \v 15 Dzędeè Passover k'e nı̨dè dèe-ts'ǫ̀-k'àowo gınàowoò k'ę̀ę̀ dǫ ı̨łè wedaètǫǫ sìı dǫ ts'ǫ̀ xàetłaà ayehɂı̨. Amìı ayele ha sìı dǫ hazǫǫ̀ ededı̨ dǫ gìhchıì agohɂı̨. \v 16 Ekìıyeè k'e dǫjıı Barabas wìyeh wedaànìı̨tǫ ı̨lè. \v 17 Eyıt'à dǫ hazǫǫ̀ ełexè mǫ̀ht'a nàgeèhza ekò k'àowo Pılate gots'ǫ̀ hadıì dagoehke, “Amìı naxıts'ǫ̀ xàetłaà awehłe ha dahwhǫ: Barabas hanì-le-ı̨dè Zezì, Chrıst wèts'edıı sìı?” Pılate gòhdı. \v 18 Zezì ghǫ ts'ohogeedı t'à Zezì gıtł'aı̨htı̨ hǫt'e Pılate gok'èezǫ. \p \v 19 K'àowo Pılate dǫ-sınìyaehtıı daèhchı̨į̀ k'e wheda ekò wets'èkeè yets'ǫ̀ yatı nìı̨ɂǫ, hayèhdı: “Eyı dǫ t'asawı̨ı̨le-le, ekǫ-le wı̨ı̨zìı hòèhtsı̨ nıìle. Dıı dzęę̀ weghǫ nàwhıhtı̨ t'à sıì daıhɂà,” yèhdı. \p \v 20 Hanìkò yahtıı-gha-k'aodèe eyıts'ǫ ǫhdah gı̨ı̨lı̨ı̨ sìı dǫ hazǫǫ̀ ghǫdageèhnǫ. Eyıt'à dǫjıı Barabas xàetła ha gı̨ı̨wǫ eyıts'ǫ Zezì ełaàgıìhwhı ha gı̨ı̨wǫ. \p \v 21 K'àowo Pılate dagoehke, hagòhdı, “Dıı dǫ nàke sìı amìı naxıts'ǫ̀ xàetłaà awehłe ha dahwhǫ?” \p Dǫ hazǫǫ̀ hagedı, “Barabas gots'ǫ̀ xàetłaà awı̨ı̨le,” gıìhdı. \p \v 22 Eyıt'à k'àowo Pılate dagoehke, “Ekò dıı dǫ Zezì, Chrıst wèts'edıı sìı, dàwehłe ha?” gòhdı. \p Dǫ hazǫǫ̀ hagedı, “Dechı̨et'aa k'e wedı̨į̀htsò!” gedı. \p \v 23 K'àowo Pılate dagoehke, “Ayìı gha? Ayìı hoìla hòèhtsı̨ k'èxa?” gòhdı. \p Hanìkò k'èdaà hòtł'ò yagìzeh, hagedı, “Dechı̨et'aa k'e wedı̨į̀htsò!” gıìhdı. \p \v 24 Dǫ hazǫǫ̀ hòtł'ò nàdahogehdè t'à k'àowo Pılate goghǫdaehnè ha dìì yek'èhoèhzà. Eyıt'à tı ìhchì gà dǫ hazǫǫ̀ gonadąą̀ edılà k'enaı̨htso, hadı, “Dıı dǫ wedoò nałaètł'ìı sìı sı̨ set'à nıìle. Naxı̨ naxıts'ǫ̀ hoèlı̨ hǫt'e!” gòhdı. \p \v 25 Dǫ hazǫǫ̀ gıts'ǫ̀ hagedı, “Hęɂę. Eyı dǫ wedoò nałaètł'ı nı̨dè goza eyıts'ǫ goxı̨ gots'ǫ̀ hoèlı̨ hǫt'e!” gıìhdı. \p \v 26 Eyıt'à k'àowo Pılate, Barabas dǫ ts'ǫ̀ xàèhtłaà ayį̀į̀là, hanìkò Zezì nàweekwaà ayį̀į̀là eyıts'ǫ dechı̨et'aa k'e wedıìtsò ha eghǫǫ-dǫǫ̀ gotł'aàyį̀ı̨htı̨. \s1 Eghǫǫ-dǫǫ̀ Zezì k'adageedè \p \v 27 K'àowo Pılate wets'ǫ eghǫǫ-dǫǫ̀ Zezì Praetorıum gòyeh ts'ǫ̀ geèhchì, ekǫ eghǫǫ-dǫǫ̀ łǫ wemǫǫ̀ nègı̨ı̨deè agogį̀į̀là. \v 28 Wegoht'ǫǫ̀ yìı xàgı̨ı̨htı̨ gà k'àowochoɂeè dek'o-dezǫǫ yìı gį̀ı̨htı̨. \v 29 Eyı tł'axǫǫ̀ ı̨chį̀ghoò degeètł'ı̨ t'à kwìt'ıì gèhtsı̨ gà Zezì wekwì k'e nègeèchì. K'àowocho wetèh lanıı dechı̨ nàgòts'ehnèe ts'ǫ nàyııtǫ̀ agį̀į̀là gà gıts'ǫ̀ nàgòhge, gık'adaedè, hagıìhdı, “Israel got'ı̨į̀ gha k'àowocho weghàsǫts'eedı!” gedıì yagìzeh. \v 30 Gık'e geezè, k'àowocho wetèh gıghǫ negıìchı gà wet'à wekwì k'e nàgeehtł'ì, k'èdaà wekwì nàgeehtł'ì. \v 31 Hanì gık'alaı̨dè tł'axǫǫ̀ k'àowochoɂeè yìı xàgı̨ı̨htı̨ gà wegoht'ǫǫ̀ yìı nagı̨ı̨htı̨. Eyı tł'axǫǫ̀ dechı̨et'aa k'e wedıìtsò ha ts'ǫ̀ geèhchì. \s1 Zezì dechı̨et'aa k'e wedıìtsò \p \v 32 Jerusalem gots'ǫǫ̀ xàgeède ekò kǫ̀ta Cyrene got'ı̨į̀ ı̨łè gıaɂı̨, Sımon wìyeh. Eghǫǫ-dǫǫ̀ Zezì gha dechı̨et'aa naetı̨į̀ agį̀į̀là. \v 33 Eyı tł'axǫǫ̀ Golgotha gòyeh ekǫ nègı̨ı̨de. (Golgotha gedıı sìı “dǫ kwìkw'ǫǫ̀ k'è” gedıì-agedı.) \v 34 Jìetì eyıts'ǫ tıłı̨ı̨ ełeta Zezì ghàgı̨ı̨dì, mǫ̀hdaa wewàhǫǫdì hanìkò yets'è ha nıwǫ-le. \v 35 Zezì dechı̨et'aa k'e dexegı̨į̀htsò tł'axǫǫ̀ wegoht'ǫǫ̀ ełetaàgeelè gha eghǫǫ-dǫǫ̀ ekw'ǫą k'egehdè. \v 36 Eyı tł'axǫǫ̀ dèè k'e geèhkw'e gà gıxoehdı. \v 37 Ayìı gık'e nìdahogį̀ı̨ɂǫǫ sìı dek'enègı̨ı̨tł'è gà wekwì godoo dawhetǫǫ̀ agį̀į̀là. Dıı hanì dek'eèhtł'è: dıı Zezì hǫt'e, Israel got'ı̨į̀ gha K'àowocho, dek'eèhtł'è. \v 38 Dǫjıı nàke weghǫhk'eè dexegı̨į̀htsò. \v 39 Dǫ gıxanaedèe sìı yatıjıı t'à gık'adaedè xè gıts'ǫ̀ nòkwìgeeye, \v 40 hagedı, “ ‘Nǫ̀htsı̨kǫ̀-gocho wedıhoı̨htsı̨ ha eyıts'ǫ taı dzęę̀ t'à nagoı̨htsı̨ ha,’ nı̨ı̨dı ı̨lè. Hot'eè edaxàdı̨ı̨tè! Nǫ̀htsı̨ Weza anet'e nı̨dè dechı̨et'aa k'e ts'ǫ hodàı̨tła,” gıìhdı. \p \v 41 Eyı xèht'eè yahtıı-gha-k'aodèe, Nǫ̀htsı̨-yatıì-k'ègedìı-dǫǫ̀ eyıts'ǫ ǫhdah gı̨ı̨lı̨ı̨ sìı gık'adaedè, \v 42 hagedı, “Dǫ eyıì-le edaxàwhela, hanìkò edaxàdeetè ha dìì! Israel got'ı̨į̀ gha k'àowocho ehłı̨ hadı ne! Dechı̨et'aa k'e ts'ǫ hodàèhtła nı̨dè gogha ehkw'ı adı ha. \v 43 Nǫ̀htsı̨ ts'ǫ̀ wınì nàtso ne. ‘Nǫ̀htsı̨ Weza aht'e,’ edeghǫ hadı ı̨lè. Hot'eè Nǫ̀htsı̨ edaxàyıhtè,” gedı. \v 44 Dǫjıı nàke weghǫhk'eè gıdıìtsòo sìı, ededı̨ sı, gık'adaedè. \s1 Zezì ełaı̨wo \p \v 45 Dzętanı nìı̨ɂǫ ekò taı sadzeè ts'ǫ̀ eyı nèk'e hazǫǫ̀ ts'ǫ̀ togoòtł'ò agòjà. \v 46 Taı nìı̨ɂǫ ekìıyeè Zezì hòtł'ò whezeh, hadı, “Eloı, Eloı, lama sabahtanı?” (“Eloı, Eloı, lama sabahtanı?” gedıı sìı “Senǫ̀htsı̨, Senǫ̀htsı̨, ayìıha sets'ǫǫ̀ anejà?” gedıì-agedı.) \p \v 47 Dǫ mǫ̀hdaa eyı nàgeèhzaa sìı gıìkw'o ekò hagedı, “Nakwenàoɂǫǫ Elıjah hayahtıì adı,” gedı. \p \v 48 Ekòet'ıì dǫ ı̨łè ekǫ tı̨mǫèhza, ehtł'ı̨ lanıı, jìetì dı̨ı̨ts'aa ta nawhehtsoò ayı̨į̀là, dechı̨ nedèe welǫ wexeetł'ı̨į̀ ayį̀į̀là gà Zezì wewà k'e ayehɂı̨. \v 49 Dǫ eyı nàgeèhzaa sìı hagedı, “Hòt'a whatsǫǫ̀ awet'è. Weghàts'ııdà, asį̀į̀ Elıjah edaxàyehtè ha lì,” gedı. \p \v 50 Zezì k'achı̨ hòtł'ò whezeh tł'axǫǫ̀ nǫǫde xàèhjı. \p \v 51 Ekìıyeè k'e Nǫ̀htsı̨kǫ̀-gocho goyìı enìı̨t'ı nedèe ı̨dòo gots'ǫ ı̨zhıì ts'ǫ̀ tanı łats'ı̨ı̨dla, eyıts'ǫ dèè hòtł'ò nàgoèhdǫ xè kwe łats'ı̨ı̨dla. \v 52 Kwe yìı dǫkw'ǫǫ̀ whelaa k'è łats'ıgoı̨dla eyıts'ǫ dǫ degaı łǫ ełaàgı̨ı̨dè ı̨lèe sìı nagìdà. \v 53 Dǫkw'ǫǫ̀ whelaa k'è gots'ǫ xàgı̨ı̨de, eyıts'ǫ Zezì naìdà tł'axǫǫ̀, Jerusalem ts'ǫ̀ geède, ekǫ dǫ łǫ gogıaɂı̨. \p \v 54 Eghǫǫ-dǫǫ̀ gha k'àowo eyıts'ǫ eghǫǫ-dǫǫ̀ Zezì xogııhdı ı̨lèe sìı dèè nàgoèhdǫ eyıts'ǫ hazǫǫ̀ gıdaà hagòjà ekò, sıì geèhyeh, hagedı, “Ehkw'ı t'à Nǫ̀htsı̨ Weza hǫt'e!” gedı. \p \v 55 Ts'èko łǫ t'asìı t'à Zezì ts'àgedı t'à Galılee nèk'e gots'ǫ gık'èè k'edè ı̨lèe sìı ı̨dè hoògǫ nàgeèhza gà dànàhòwoo sìı goghàgeeda. \v 56 Mary-Madlę̀, Mary, James eyıts'ǫ Joses gımǫ, eyıts'ǫ James eyıts'ǫ John gımǫ eyı ts'èko haàtłǫǫ goxè aget'ı̨. \s1 Zezì wekw'ǫǫ̀ nìtǫ \p \v 57 Xèhts'ǫ̀ agòjà ekò dǫ ahxee Joseph wìyeh eyı nììtła. Kǫ̀ta Arımathea got'ı̨į̀ hǫt'e, Zezì cheekeè whelı̨ ı̨lè. \v 58 Eyı dǫ sìı Zezì wekw'ǫǫ̀ hodàechı ha k'àowo Pılate ts'ǫ̀ èhtła. Pılate weyatıì k'e Zezì wekw'ǫǫ̀ weghǫ̀t'ǫ. \v 59 Joseph, Zezì wekw'ǫǫ̀ neyıìchì gà ehtł'ı̨ nezı̨ı̨ wemoèhdoò ayį̀į̀là. \v 60 Wets'ǫ kwe yìı dǫkw'ǫǫ̀ ı̨ı̨tǫ̀-le sìı ekǫ yekw'ǫǫ̀ nèyı̨ı̨tǫ. Eyı tł'axǫǫ̀ kwe nechàa enìı̨ɂǫǫ̀ ayį̀į̀là gà naèhtła. \v 61 Mary-Madlę̀ eyıts'ǫ Mary eyıì-le dǫkw'ǫǫ̀ whetǫǫ wetadà geèhkw'e ı̨lè. \s1 Eghǫǫ-dǫǫ̀ Zezì wekw'ǫǫ̀ xogııhdı \p \v 62 Ek'èdaedzęę̀ k'e, Nǫ̀htsı̨ wedzęę̀ k'e, yahtıı-gha-k'aodèe eyıts'ǫ Pharısee gı̨ı̨lı̨ı̨ sìı k'àowo Pılate ts'ǫ̀ geède. \v 63 Gıts'ǫ̀ hagedı, “K'àowo, eyı dǫ-ghǫyaeɂàa-dǫǫ̀ hǫt'e ı̨lè. Įłaà eda ekò dàdı ı̨lèe sìı wenats'edì, ‘Taı dzęę̀ k'ehǫǫwo tł'axǫǫ̀-ı̨dè naèhdà ha,’ hadı ı̨lè. \v 64 Eyıt'à neyatıì dahxà eghǫǫ-dǫǫ̀ kwe yìı dǫkw'ǫǫ̀ whetǫǫ k'è taı dzęę̀ ts'ǫ̀ gıxoehdıì agııle. Hanelà-le nı̨dè wecheekeè wekw'ǫǫ̀ geeɂį̀ ha ne. Eyı tł'axǫǫ̀ dǫ hazǫǫ̀ ts'ǫ̀, Zezì naìdà, gedı ha ne. Hanì hogets'ì nı̨dè gıts'ǫ k'àowo nahk'e hogets'ì ha,” gıìhdı. \p \v 65 K'àowo Pılate gots'ǫ̀ hadı, “Sets'ǫ eghǫǫ-dǫǫ̀ mǫ̀hdaa edexè aahłe. Zezì wekw'ǫǫ̀ whetǫǫ k'è dànì gıxoehdı ha dahwhǫǫ sìı k'ę̀ę̀ agıahłe,” gòhdı. \v 66 Eyıt'à Zezì wekw'ǫǫ̀ whetǫǫ ts'ǫ̀ geède eyıts'ǫ dǫ wı̨ı̨zìı t'asayele ha-le t'à, kwe nechàa enìı̨ɂǫ agį̀į̀là gà enìgį̀ı̨hdzeh gà eghǫǫ-dǫǫ̀ gıxoehdıì agogį̀į̀là. \c 28 \s1 Zezì naìdà \p \v 1 Nǫ̀htsı̨ Dzęę̀ tł'axǫǫ̀ sa xàdaaɂa ekò, Mary-Madlę̀ eyıts'ǫ Mary eyıì-le Zezì wekw'ǫǫ̀ k'ageehta ha ekǫ łegeèhtła. \p \v 2 Hǫtsaa dèè hòtł'ò nàgoèhdǫ. Gots'ǫ̀ K'àowo weyak'eet'ı̨į̀ yak'e gots'ǫ kwe yìı gòɂǫǫ ts'ǫ̀ hodàèhtła, kwe nechàa enìı̨ɂǫǫ sìı yı̨ı̨ɂǫ̀ǫ̀ deyeèyı̨ gà yeka wheda. \v 3 Yak'eet'ı̨į̀ wek'e saı̨dı̨ xè wegoht'ǫǫ̀ zhah lanì. \v 4 Eghǫǫ-dǫǫ̀, Zezì wekw'ǫǫ̀ xogııhdı ı̨lèe sìı, sıì geèhyeh t'à gıts'ehłı̨ xè dǫ ełaı̨dè lagejà. \p \v 5 Yak'eet'ı̨į̀ ts'èko gots'ǫ̀ hadı, “Dahjı̨-le. Zezì dechı̨et'aa k'e ełaı̨woo sìı wekak'eaht'į̀ aaht'ı̨ wek'èehsǫ. \v 6 Jǫ wheda-le, naìdà ı̨lè. Hotıì hade ha dı ı̨lèe k'ę̀ę̀ ajà. Jǫ łeahtłe, edı̨į̀ wekw'ǫǫ̀ whetǫ ı̨lèe sìı wetł'axǫǫ̀ k'eaht'į̀. \v 7 Įwhąą̀ wecheekeè gıts'ǫ̀ naahdè gà dıı hagìahdı: ‘Ełaı̨wo gots'ǫ naìdà. Naxınakweè Galılee nèk'e ts'ǫ̀ ade ha. Ekǫ weahɂį̀ ha,’ gìahdı. Hòt'a naxıdaehsı̨ hǫt'e,” gòhdı. \p \v 8 Eyıt'à ts'èko dǫkw'ǫǫ̀ whetǫǫ k'è gots'ǫ ı̨whąą̀ nałegeèhtła. Geejı̨, hanìkò sıì gınà nàhòwo. Gıxè dàgòjàa sìı Zezì wecheekeèdeè ts'ǫ̀ hagedı ha tı̨mǫgeèɂa. \v 9 Hǫtsaa Zezì gonìhdǫǫ̀ èhtła, “Naxıxè sìghà welè,” gòhdı. Gıts'ǫ̀ geède, wekè dagıachì gà gıghàsǫgeedı. \v 10 Zezì gots'ǫ̀ hadı, “Dahjı̨-le. Sechı gıts'ǫ̀ aahde gà segha dıı hagìahdı, ‘Galılee nèk'e seahɂį̀ ha t'à, ekǫ ts'ǫ̀ aahde,’ ” Zezì gòhdı. \s1 K'aodèe godı gèhtsı̨ \p \v 11 Eyı ts'èko nàke ı̨dè nałegeèhtła ekò eghǫǫ-dǫǫ̀ mǫ̀hdaa kwe yìı Zezì wekw'ǫǫ̀ whetǫǫ k'è kexogııhdı ı̨lèe sìı yahtıı-gha-k'aodèe ts'ǫ̀ geède, gıdaà dàgòjàa sìı hazǫǫ̀ gots'ǫ̀ hagedı. \v 12 Eyıt'à yahtıı-gha-k'aodèe eyıts'ǫ ǫhdah gı̨ı̨lı̨ı̨ ełegıadì, ayìı dàgele ha sìı gha yatı gèhtsı̨. Sǫǫ̀mba łǫ eghǫǫ-dǫǫ̀ ghàgı̨ı̨la \v 13 xè gots'ǫ̀ hagedı, “Dǫ ts'ǫ̀ dıı haahdı ha: ‘To ts'ete ekò wecheekeè eyı nègı̨ı̨de gà gonaàhtǫǫ̀ wekw'ǫǫ̀ negıìchì nǫǫ̀,’ gìahdı ha. \v 14 K'àowo Pılate yeghǫ ıìkw'o nı̨dè wets'ǫ̀ gots'ede ha, hanì-ı̨dè naxıgha hoìla ha-le,” gògedı. \v 15 Eyıt'à eghǫǫ-dǫǫ̀ sǫǫ̀mba nègı̨ı̨wa eyıts'ǫ yahtıı-gha-k'aodèe dàgògedıı sìı eyı k'ę̀ę̀ gogı̨ı̨de. Dıı dzęę̀ ts'ǫ̀ Israel got'ı̨į̀ eyı godıì gıìt'ı̨ hǫt'e. \s1 Zezì edecheekeè hazǫǫ̀ nèk'e ts'ǫ̀ goòhɂà \p \v 16 Zezì, “Galılee nèk'e shìh wheɂǫ ts'ǫ̀ aahdè,” gòhdı ı̨lè t'à wecheekeè hoònǫ-daats'ǫ̀-ı̨łè ekǫ ts'ǫ̀ agejà. \v 17 Zezì gıaɂı̨ ekò gıts'ǫ̀ nàgòı̨hgè, hanìkò dǫ mǫ̀hdaa gıgha hotıì-le. \v 18 Zezì gogà nììtła xè gots'ǫ̀ hadı, “Įdòo yak'e eyıts'ǫ dıı nèk'e t'asìı hazǫǫ̀ ts'ǫ̀ k'àowo ehłı̨ ha seghàhòt'ǫ hǫt'e. \v 19 Eyıt'à hazǫǫ̀ nèk'e ts'ǫ̀ aahde, dǫ hazǫǫ̀ xàɂaa secheekeè aahtsı̨. Nǫ̀htsı̨-Gotà wıızì, Weza wıızì eyıts'ǫ Yedàyeh Nezı̨ı̨ wıızì t'à gık'ètaìdzǫǫ̀ agıahłe. \v 20 Eyıts'ǫ yatı hazǫǫ̀ naxıghàıhɂǫǫ sìı gık'į̀ı̨t'e ha hoghàgıahtǫ. Nǫǫde dzęę̀ agode ts'ǫ̀ t'aats'ǫǫ̀ naxıxè aht'e ha hǫt'e,” gòhdı.