\id LUK Dai-Chin: Bible Translation 1st Edition \ide UTF-8 \ide Unicode (UTF-8) \h Luhka \toc1 LUHKAA Yuk Thangkdaw \toc2 Luhka \toc3 Lk \mt1 LUHKA \mt2 Yuk Thangkdaw \imt Pyenhlüma \ip Thangkdaw Luhka naw Jesuh cun Isarela ngthumkhän küikyanbawi la nghngicim khyang avana küikyanbawia pyenki. Jesuh cun Bawipa Ngmüimkhya naw “M'yenkseki hea veia thangkdaw sang khaia” a khü; acuna thangkdaw cun khyang avana hama kyaki tia Luhka naw yuki. Jekyainaka mawng pi aktäa Luhka üng ngdangki. Aktunga acuteinaka kyangkdäm he üng Jesuha lawnak pyen lü, akdüta Jesuh khankhawa a kai be üng pi pyen beki. Jesuh khankhawa a kai be käna Khritjan jumeinak la Khritjana dämduh lawnaka mawng pi ahin yuki bä naw “Ngsä hea khutbi” tia cauk üng a yuka kyaki. \ip Khankhawngsä hea ng’äinak, toksäm he Jesuha hminaka ami cehnak, Temple k'uma hnasena kba Jesuha cehnak, Samarih khyang kdaw am msuimcäpnak a pyenak la Capa khyüka mawng he cun ahina Thangkdaw däng üng va jah hmuha kyaki. Thangkdaw akyang avan üng ktaiyünak, Ngmüimkhya Ngcim, Jesuha khutbi üng nghnumi hea bilawhnak he la katnaka phäh Mhnama mhlätnak he cun aktunga jah mdanga kyaki. \iot Amawng Ktawi he \io1 Pyenhlüma \ior (1:1-4) \ior* \io1 Baptican Johan la Jesuha hminaka mawng \ior (1:5—2:52) \ior* \io1 Baptican Johana khutbi \ior (3:1-20) \ior* \io1 Jesuh baptican a khanak la hlawhlep a khameinak \ior (3:21—4:13) \ior* \io1 Jesuh naw Kalile khawa angdanga khutbi a binak \ior (4:14—9:50) \ior* \io1 Kalile üngka naw Jerusalema \ior (9:51—19:27) \ior* \io1 Anghnu säiha pat la Jerusalema peia \ior (19:28—23:56) \ior* \io1 Bawipa thawhnak be, ngdangnak, la khankhawa a kainak \ior (24:1-53) \ior* \c 1 \p \v 1 Ka püi Theophiluh aw; ajana thawn khawikia mawng cun, khyang khawjah naw mi ksunga pyena ngthu yu khai hea ana ktha na khawiki he. \v 2 Akcüka ana hmu u lü ngthu ana sang khawiki he naw mi veia ami pyen ana yuki he. \v 3 Acunakyase nang angvai aw, angsinga ka ngaihkyu käna, acuna mawng cun, angsinga na hama yuk üng daw khaia ngaikyu veng. \v 4 Ajana ngthu ami ning mthei he cen ngthungtak ni ti na ksingnak vaia ka yuka kyaki ni. \s Baptican Johana Hmi law vaia Mawng \p \v 5 \x - \xo 1:5: \xo*\xt 1Khro 24:10 \xt*\x* Judah khawa sangpuxang Herod a bawi kcün üng, ktaiyü Abijaha khuikyawng üngka ktaiyü mat Zakharih ngming naki awmki; acun naw ktaiyüa khuikyawng üngka a khyunak, a ngming cun Elizabeta kyaki. \v 6 Ani nghngih Pamhnama mik hmuha akdawa xüngseiki xawi, pyen vai am hlü khaia Bawipa ngthupet la, ngthummkhän avan läki xawi. \v 7 Elizabet cingkia kyase am ca ni lü, aktäa xüki xawi. \p \v 8 Mhmüp mat üng Zakharih cun ktaiyüa khüih khawia kba Pamhnama Temple k'uma a khüih k'um üng, \v 9 ktaiyüa thuma Bawipa Temple k'uma lut lü, ng'uinghnam mkhih khaia xüa kyaki. \v 10 Acunüng, ng'uinghnam a mkhih k'um üng khyang he ami van kpunga ktaiyüki he. \p \v 11 Acunüng, Bawipa khankhawngsä mat Zakhariha veia ngdang law lü, ng'uinghnam mkhihnaka kpat lama ngdüi lawki. \v 12 Zakharih naw khankhawngsä a hmuh üng kyüh lü ngxetki. \v 13 Acunüng, khankhawngsä naw, “Zakharih, ä kyüa, na ktaiyünak ngjak pänga kya ve, acunakyase na khyu Elizabet naw cangpyang mat ca na se, Johana na sui khai. \v 14 Nang jekyai lü na hlim khai, khyang khawjah ania hmi lawa phäha jekyai khai he. \v 15 \x - \xo 1:15: \xo*\xt Num 6:3 \xt*\x* Ani cun Bawipa ngaiha kyäp khai, ju naki i am ei aw khai. A nua puk k'um üng tün lü ngcimcaihkia ngmüimkhya am be khai. \v 16 Acunüng ani naw Isarela ca he khawjah, ami Bawipa Pamhnama veia jah nghlat sak be khai. \v 17 \x - \xo 1:17: \xo*\xt Mal 4:5,6 \xt*\x*Ani naw pa he la ca he alanga jah lawpüi be lü, am cingcaihki he ngsungpyunak ksingnaka lam üng jah nghlat sak be lü, khyang he Pamhnama phäha jah ngtünngceisak khai, Elijaha ngmüimkhya la khyaihbahnak am Pamhnama maa cit khai,” a ti. \p \v 18 Acunüng Zakharih naw khankhawngsä üng, “Ikba acun ka ksing vai aw? Kei pakse ni, ka xü pängki, ka khyu pi nukpüi lü, a khawkum xü pängki ni,” a ti. \p \v 19 \x - \xo 1:19:\xo*\xt Dan 8:16; 9:2 \xt*\x*Khankhawngsä naw, “Kei Kabriel, Pamhnama ma ngdüikia ka kyaki, nanga veia hina jekyainaka ngthu lawpüi khaia tüih lawa ka kyaki. \p \v 20 Cunsepi Ngaia, ka ngthu akcün üng kümkawi law khai am na juma phäha, hina ka ngthu am a kümkawi law ham üng am ngthuhei thei lü, na ang khai,” a ti. \p \v 21 Khyang he Zakharih kpunga ana ngängki he, Temple k'uma a di lawa phäha aktäa cäiki he. \p \v 22 Acunüng, a luh law be üng ami veia am ngthuhei thei lü, a kut am jah kha hü se, Temple k'uma mdannak hmukia ami ksing. \p \v 23 Acunüng, ktaiyü a binaka kcün ngpäng se a ima cit beki. \v 24 Acunkäna a khyu Elizabet m’yai law lü im k'uma khya mhma ngküpki. \v 25 Acunüng Elizabet naw “Khyang hea ami na ksekhanak Pamhnam naw na kpüi lü a na lawhin pet ni,” a ti. \s Jesuha Mmi law vaia Mawng \p \v 26 Acunüng, akhya khyuk üng Pamhnam naw khankhawngsä Kabriel Kalile khaw, Nazareta a tüih. \v 27 \x - \xo 1:27\xo*\xt Mt 1:18 \xt*\x*Acuna nglami cun Davita pakhui üngka, Josep ngming nakia khyu vaia ami mkhyäpa kyaki. Nglamia ngming cun Marih naki. \v 28 Acunüng, khankhawngsä naw Mariha veia lut lü, “Pamhnama hlüei la jekyainak, dim’yenak am awma, Pamhnam na veia awm ve, nghnumi he avan üng na josen säih ve,” a ti. \p \v 29 Acuna khankhawngsäng naw i a ti hlünak am ksing lü aktäa cäi lü kyüki. \v 30 Acunüng, khankhawngsä naw, “Marih aw, ä kyüa; Pamhnam na veia dawki ni, \v 31 \x - \xo 1:31: \xo*\xt Mt 1:21 \xt*\x* m’yai lü, kpamica na ca khai, a ngming Jesuha na sui khai. \v 32 \x - \xo 1:32,33: \xo*\xt 2Sam 7:12,13,16; Hesa 9:7 \xt*\x* Ani cun kyäpsawk law se, ak'hlüng säiha Capa ti khai he, Bawipa Pamhnam naw a pu Davita mäiha sangpuxanga pawh law khai. \v 33 Ani naw Jakopa mjü he angläta jah uk se, a khaw am düt khai ni,” a ti. \p \v 34 Marih naw, khankhawngsä üng, “Kei am ka ceimahki hin ikba acunkba kya thei khai aw?” a ti. \p \v 35 Khankhawngsä naw msang lü, “Ngmüimkhya Ngcim na khana pha law se, hlüng säihkia johit naw ning hlawp tawm law khai, acunakyase hmi law khaia khyang ngcim pi Mhnama Capa ti khai he. \v 36 Acunüng ngaia, cingki ami ti khawi na püi Elizabet pi a xü käna kpamica m’yai na se atuh khya khyuk law pängki. \v 37 \x - \xo 1:37:\xo*\xt Gen 18:14\xt*\x*Pamhnama am a ti thei i am awm naw,” a ti. \v 38 Marih naw, “Kei Bawipa ana m’ya nu ni, na ngthua kba ka khana kya kawm,” ti se, acunüng khankhawngsä naw a ceh tak. \s Elizabeta veia Marih Citki \p \v 39 Acunüng, Marih tho law lü, angxita mcunga awmkia mlüh, Judah khawnu mata cit lü, \v 40 Zakhariha ima lutki naw, Elizabet a hnukset. \v 41 Acunüng, Elizabet naw Marih a hnukset a sim la, a puk k'uma naca ngsün law se, Elizabet ngmüimkhya Ngcim am be law lü, \v 42 angsanga, “Nghnumi he avan üng na jo sen säih ve, na canak vai pi a jo sen ve! \v 43 Ka Bawipaa nu, ka veia na lawnak sen vaia ta ia ngjo ni? \v 44 Na na hnuksetnak ka hnga üng a luh la hnasen jekyai lü ka k'uma ngsün ve. \v 45 Jumeikia nghnumi pi a jo sen ve, isetiakyaküng a veia Bawipa naw ngthu a pyen he cun kümkawi law khai hea akya phäha kyaki” a ti. \s Mariha Mküimtonak Ng'äi \p \v 46 \x - \xo 1:46-55:\xo*\xt 1Sam 2:1-10\xt*\x* Acunüng Marih naw, \q1 “Ka mlungmthin naw Bawipa mküimto ve; \q2 \v 47 ka ngmüimkhya pi na küikyankia Pamhnama khana aktäa jekyai ve, \q2 \v 48 \x - \xo 1:48:\xo*\xt 1Sam 1:11\xt*\x*a na m'yanua hnemnak hmu lü, na süm ve; \q1 atuh üng tün lü, khyang avan naw a jo senki na ti na khai he. \q2 \v 49 Akyan säih naw ka khana akyäp säih na pawh pe ve, \q1 A ngming pi, ngcimcaiki ni; \q2 \v 50 A m’yeneinak cun angsawn täh se \q2 amät kyühki hea khana awmsaki. \q1 \v 51 “A ban am a kyannak mdang lü, \q2 khyang awhcaki he cun ami ngaikyunak am akcea a jah ngtaisak. \q1 \v 52 \x - \xo 1:52:\xo*\xt Job 5:11; 12:19 \xt*\x*“Ami bawingawhnak üng ngawki hea bawi he a hnemnaka jah khya lü, \q2 ami mlung hnemsaki he a jah mhlünmtai. \q1 \v 53 “Ami ei cawiki he, akdaw am jah kphü lü, \q2 bawimangki he, ami kut xawnga a jah tüih. \q1 \v 54 “Mi pupa he, a jah na khyütamnakpüi kümkawisak lü, \q2 a m'ya Isarel he jah kpüi khaia law ve. \q1 \v 55 \x - \xo 1:55:\xo*\xt Gen 17:7\xt*\x* A jah m'yeneinak Abraham \q2 la a ngsawn hea veia angläta süm ve” a ti. \p \v 56 Acunüng Marih, Elizabeta veia khya kthum awm lü a ima cit beki. \s Baptican Johana Hmi lawa Mawng \p \v 57 Elizabet na a hmi vai kha law se, kpamicaa caki. \v 58 A impeiloceng he la, a paca he naw, Pamhnam naw a m'yenei ni ti ksing u lü, aktäa ami jekyaipüi. \p \v 59 \x - \xo 1:59:\xo*\xt Lev 12:3\xt*\x*Acunüng pat mat küm se, naca a vun mawih vaia law u lü, a ngming a pa ngminga kba Zakhariha sui vaia ami bü. \v 60 Acunüng a nu naw, “Ka! Johana sui vai,” a ti. \p \v 61 Acunüng amimi naw, “Na ngsawn, na khui üngka, acunkba ngming naki u am ve khawi naw,” ami ti. \v 62 Acunüng a pa ami kut am, “A ngming ua sui üng daw khai aw?” tia ami kthäh. \p \v 63 Zakharih naw, a yuknak vai lungphek kthäh lü, “A ngming Johan,” ti lü yu se, ami van cäi lawki he. \v 64 Acunüng angxita ngthuhei law be thei lü Pamhnam mküimto lawki. \v 65 Acunüng, ami van cäicah lawki he. Acuna mawng cun Judah khaw avan üng ngthang hüki. \v 66 Acun ngjaki avan naw, ami mlung k'uma ta u lü, “Acuna hnasen cun ia mäih vai ni?” ami ti. Ani cun Pamhnam naw a johit am awmpüiki tia ami van naw ksingki he. \s Zakhariha Malam Pyenak \p \v 67 Johana pa Zakharih cun ngmüimkhya Ngcim am be lü, \q1 \v 68 “Isarel hea Bawipa Pamhnam cun mi mhlünmtai vai, \q2 a khyang he jah law si lü, jah mhlät be ve, \q1 \v 69 A m'ya Davita ngsawn he \q2 ak'hlüngtaia Küikyan bawi jah pe ve, \q1 \v 70 Acun cun a sahma ngcim he üng \q2 ajana a jah na khyütamnaka kba, \q1 \v 71 mi ye he la jah hnengkiea kut üngka naw \q2 la küikyan khaia, \q1 \v 72 mi pupa hea veia m'yeneinaka ngthumkhän ana tak a kümsak vai la, \q2 a khyütam ngcim a sümnak vaia, \q1 \v 73 mi pa Abrahama veia a \q2 khyütamnaka kba, \q1 \v 74 mi ye hea kut üng mi lät lü, \q2 am kyü u lü, \q1 \v 75 mi xüna küt üng ngcimcaihnak la, \q2 ngsungpyunak am a ma a khut mi pawhnak vaia, \q1 \v 76 \x - \xo 1:76:\xo*\xt Mal 3:1\xt*\x*nang ka ca, Bawipa a lam pyang khaia na cit ma khaia kyase, \q2 ak'hlüng säih Mhnama sahma ning ti na khai he, \q1 \v 77 ami katnak he jah mhlätnak am, \q2 küikyanak, a khyang he üng jah ksingsak khai, \q1 \v 78 mi Pamhnam cun m'yeneinak la hniphnawinak am bebang lü mi khana küikyanaka nghngi vai law sak khai, \q2 \v 79 \x - \xo 1:79:\xo*\xt Hesa 9:2\xt*\x* a nghmüpnak la, thihnaka k'uma awmki he, akvai jah pe khai la, mlung üpnaka lama jah cehpüi khai” a ti. \p \v 80 Acunüng, a nghmaw cun ngbaü law lü, a mlung ngaihnak kyan law ksetam lü, Isarel hea veia am a ngdang law hama üng khawkhyawng khawa awmki. \c 2 \s Jesuha Mmi lawa Mawng \r (Mt 1:18-25) \p \v 1 Acunüng, sangpuxang Awkastan naw Romah khaw avan üng ami ngming ami yuk vaia ngthu a jah pet. \v 2 Ahina ngming yuknak cun Kurenih, Siria üng a bawi kum üng akcük säiha ngming yuknaka kyaki. \v 3 Acunüng, khyang ami van ami ngming yu khai hea, ami khaw nu phäh phäha citki he. \p \v 4 Josep pi Davita khui üngka la ksawna akyaa phäha, Kalile khaw Nazaret üngka naw, Judah hne Davita mlüh Bethlehem ami tia, \v 5 a khyu vaia ami mkhyäp Marih a m’yai mah am ani ngming yu khai xawia citki xawi. \v 6 Bethlehema ani ve üng Marih cun a canak vaia mhmüp küm lawki. \v 7 Acunüng, a ca kcük kpamica a canak, jih am hlawp lü, khin ima am ani ngsut hnga phäha, sepata einak kawng üng a msän. \s Toksäm he la Khankhawngsä he \p \v 8 Acunüng, acuna khawa toksäm he, kpyawnga ami to he jah k’äih u lü mthana awmki he. \v 9 Ng'ngaia Bawipa khankhawngsä mat ami maa ngdüi law lü, Bawipa a hlüngtainak ami ksunga vai law se, aktäa kyükyawki he. \v 10 Acunüng, khankhawngsä naw, “Ä kyü ua, ng'ngai ua, khyang avana phäha, jekyainaka thangkdaw ka ning jah thak lawki ni. \v 11 “Tuhngawi Davita mlüha küikyan bawi, Bawipa Khritaw, nami hama hmiki. \v 12 “Hin hin nami msingnak vaia kya ve: Hnasen jih am hlawp, sepata einak kawng üng ngjän se nami hmu khai,” a ti. \p \v 13 Acunja, khankhawngsä pä he la khankhawngsä cun Pamhnama veia mhlünmtainak ng’äi mcuki he. \q1 \v 14 “Pamhnam cun ak'hlüng säih khankhaw cäpa hlüngtai se, \q2 khawmdek khana a jah jenak khyang hea khana ngkhawtnak ve se,” tia, Pamhnam mküimtoki he. \p \v 15 Acunüng, hinkba kyaki, khankhawngsä he naw khankhawa ami jah cehtak be la, toksäm he naw, “Atuh Bethlehem khaw cäpa mi cit u lü, Bawipa naw ngthu a jah mtheh pha lawki cun mi va teng vai,” ami ti. \p \v 16 Acunüng cit tele u lü, Marih, Josep la, sepata einak kawng üng ngjänkia hnasen ami jah hmuh. \v 17 Acunüng, ami va hmuh khap üng, hnasena mawng khankhawngsä naw a jah mtheh cun aktäa ami pyen. \v 18 Acunüng, toksäm hea ngthu pyen ngjaki he avan cun, aktäa cäicahki he. \v 19 Cunsepi Marih naw, acuna ngthu avan cun ngai lü, a mlung k'uma a tak. \v 20 Toksämke naw, khankhawngsäa a jah mtheha kba, ahmäi hmu u lü ami sima phäha, Pamhnam mhlünmtai mküimto u lü cit beki he. \s Jesuha Ngming ami Sui \p \v 21 \x - \xo 2:21: \xo*\xt Lev 12:3; Lk 1:31 \xt*\x* Acunüng, a vun mawihnak vai pat mat aküm käna a nua puk k'um üng am a awm hlan üng khankhawngsä he naw ami suia kba, Jesuha ami sui. \s Jesuh Temple k’uma ami Cehpüi \p \v 22 \x - \xo 2:22-24: \xo*\xt Lev 12:6-8\xt*\x* Acunüng, Mosia ngthumkhän peta kba, ngcimcaihnak vaia mhmüp a küm law üng, a nu la a pa naw hnasen cun Jerusalema cehpüi ni lü, \v 23 \x - \xo 2:23 \xo*\xt Ex 13:2,12 \xt*\x* ca kcük kpamica he cun Pamhnama ka vaia jah ngcimcaihsak vai tia Mosia ngthumkhän üng a awma kba, Pamhnama veia pe ni lü, \v 24 Bawipa ngthumkhän üng mümca nghngih, am acunüng mümkyap nghngih jah hnim vai ti lü a awma kba ani pawh. \p \v 25 Acunüng, Jerusalema Simeon ngming naki khyang mat awmki, acun cun khyangsungpyun, Pamhnam jum lü, Isarel hea küikyanak vai a na ngak'uhki, a khana ngmüimkhya ngcim naw a awmnaka kyaki. \v 26 Ani cun Bawipa Khritaw am a hmuh hama küt üng am thi khai tia ngmüimkhya Ngcim naw ana ksingsaka kyaki. \v 27 Acunüng, hnasen Jesuh, a nu la a pa naw Temple k'uma, thuma kba pawh pet vaia ani lawpüi üng, Simeon cun ngmüimkhya naw ngkhahpüi se Temple k'uma law lü, \v 28 a kut am hnasen kpawmki naw, Pamhnam mküimto lü, \q1 \v 29 “Bawipa aw, atuh na ngthua kba \q2 na m'ya dim’yenak am na cehsak be khaia kya ve, \q1 \v 30 na küikyanak atuh ka mik am hmu veng, \q2 \v 31 khyang avana hmuh vaia na pyan cen: \q1 \v 32 \x - \xo 2:32 \xo*\xt Hesa; 49:6; 52:10\xt*\x*Paca kcea veia na vainak sang hü khai la, \q2 na khyang Isarel hea hlüngtainak vai cun,” a ti. \p \v 33 Acunüng acunkba hnasena mawng a pyen cun a nu la a pa naw aktäa ani kyühkhyai. \v 34 Acunüng Simeon naw ani cun josenak am kbe lü, a nu Mariha veia, “Ngaia, hina hnasen hin Isarel he üng khyang khawjaha pyehnak vai la küikyanak vaia Mhnam naw a xü ni. Acunüng khyang naw ami pyenei vaia msingnaka mcawna kyaki. \v 35 “Khyang khawjaha ami ngaihkyunak a ngdangnak vaia, kcim naw namäta mlung pi ning sun khai,” a ti. \p \v 36 Acunüng sahma hmeinu mat Anna ami ti Panuelaha canu, Ashea mjü üngka awmki. \v 37 Acunüng kum khyüh cei mah lü kum khyetkip la kphyü lawki hmeinu, Pamhnama Temple am ceh ta lü, amhmüp amthan, a ei jeih lü ktaiyü lü, Pamhnam sawkhahki. \v 38 Ani pi acun la Pamhnama ima law lü, Pamhnama veia jekyainaka ngthu pyen lü, Jerusalema lätnak vai ngak'uheiki hea veia, hnasena mawng cun a jah mtheh. \s Nazareta ami Nghlat bea Mawng \p \v 39 \x - \xo 2:39 \xo*\xt Mt 2:23 \xt*\x*Acunüng, Bawipa ngthupeta kba Josep la Marih cun ahmäi ani pawh khap üng, animäta khaw Kalile, Nazaret khawa cit beki xawi. \v 40 Acunüng, anghmaw cun ngbaü law lü, a mlung ngainak kyan law ksetam tam lü, ksingkhyapnak am be law se, Pamhnama m'yeneinak a khana awmki. \s Anghmaw Jesuh, Temple k'uma \p \v 41 \x - \xo 2:41 \xo*\xt Ex 12:1-27; Deut 16:1-8 \xt*\x*Kphyawnpawi buhpawhnaka Jesuha nu la a pa akum tä se Jerusalema cit khawiki xawi. \v 42 Acunüng, Jesuh a kum xaleinghngih üng buhpawhnaka, ami thum khawia kba Jerusalema hang citki he. \v 43 Acuna mhmüp ngpäng se, ami nghlat law be üng, kpamica Jesuh cun Jerusalema awmei hütki. Acun, a nu la Josep naw am ani ksing. \v 44 A nu la Josep naw Jesuh cun a püi anghmawea veia awmkia ngai ni lü, mhmüp mat ana citki xawi, acunüng ami püi he la ami mjü hea veia ani sui hü. \v 45 Acunüng, am ani hmu üng, Jerusalema nghlat be ni lü ani sui. \v 46 Acunüng, amhmüp kthum käna, Temple k'uma saja hea ksunga ngaw lü, ami pyen jah ngai lü, jah kthäh lü awm se ani hmuh be. \v 47 Acunüng, a ngthu ngjaki he naw, a ksingnak la a jah msangnakea phäha aktäa cäiki he. \v 48 Acunüng, ani va hmuh üng, aktäa cäi ni lü, a nu naw, “Ka capa aw, ivai hinkba na awmki ni? Ngaia na pa la kei cäi ni lü, kani ning sui hüki hin,” a ti. \p \v 49 Jesuh naw, \wj “Ivai nani na sui hüki ni? Ka pa ima ka awm khai ti am nani ksingki aw?” \wj*ti lü a jah msang. \v 50 Cunsepi, a jah msangnaka suilam cun am ani ksing. \p \v 51 Acunüng, ani hlawnga law be lü, Nazareta law beki, acuia ani mtheh ngai lü awmki. Acunüng a nu naw, avan a mlung k'uma a tak. \v 52 \x - \xo 2:52 \xo*\xt 1Sam 2:26; Ngthk 3:4\xt*\x* Acunüng, Jesuh cun ngvai lawca lü, ksingkhyapnak am kümbe law ksetam lü, Mhnam la khyang hea mik khamei law ksetam tamki. \c 3 \s Baptican Johana Ngthu Pyen \r (Mt 3:1-12; Mk 1:1-8; Jn 1:19-28) \p \v 1 Ketah sangpuxang Tiberiha a bawi k'um, akum xaleimhma üng, Pontas Pilat cun Judah khaw ukia kyaki. Herod cun Kalile bawia kya lü, a na Philip cun Ituhrih la Tarakonik khawa bawi lü, Abilin khawa Luhtari cun bawia kyaki, \v 2 Acunüng, Anna la Kaiphah ktaiyü ngvaia ani kya k'um üng, khawkhyawng khawa Pamhnama ngthu, Zakhariha capa Johana veia pha lawki. \v 3 Acunüng, Johan cun Jordan tuinu kama, khaw avan üng cit hü lü, “Pamhnam naw nami katnak aning jah mhlätnak vaia, ngjut u lü baptican khan ua” \q1 \v 4 \x - \xo 3:4-6:\xo*\xt Hesa 40:3-5 (LXX)\xt*\x* Sahma Hesajah naw, “Khawkhyawng khawa ngpyang hüki mata ngthu cun, \q2 ‘Bawipa lam pyang ua, \q2 a lam he jah ngdüngsak ua. \q1 \v 5 Nghawi naküt jah kbe ua. \q2 Mcung naküt pi jah ngmisak u lü, lam ngkhep he pi jah ngdüngsak ua, \q1 \v 6 khyang avan naw Pamhnama küikyanak hmu khai he’ tia, a ng’yuka kba,” a ti. \p \v 7 \x - \xo 3:7:\xo*\xt Mt 12:34; 23:33\xt*\x*Acunüng, khyang he baptican khan khai hea Johana veia lawki he üng, “Kphyuksea mjü he aw! Mhnama mlungsonak pha law khai üng nami lät khaia u naw aning jah mtheh ni? \v 8 \x - \xo 3:8 \xo*\xt Jn 3:33\xt*\x* Acunakyase nami ngjutnak cun nami bilawh üng mdan ua. ‘Kami pu Abraham ni’ ä ti ua. Ka tiki ni, Pamhnam naw hina lung üngka Abrahama ca hea jah mcawm theiki ni. \v 9 \x - \xo 3:9:\xo*\xt Mt 7:19\xt*\x* “Thingphung avan üng xei msäna kyaki. Akdawa am ngtheihkia thing avan cun ksawm pit u lü mei üng tawna kya khai,” a ti. \p \v 10 Acunüng khyang he naw, “Ini kami pawh kawm?” tia ami kthäh. \p \v 11 Johan naw jah msang lü, “Upi kcu nghngih taki naw am taki üng mat pe se; upi ei vai taki naw am taki üng pe se,” a ti. \p \v 12 \x - \xo 3:12:\xo*\xt Lk 7:29\xt*\x*Ngcawn klawk he pi a veia baptican khan khaia law u lü, “Saja aw, ini kami pawh kawm?” tia ami kthäh. \p \v 13 Johan naw, “Ami ning jah kthähsaka däm bawki ä kthäh ti ua,” a ti. \p \v 14 Acukba yekap he naw pi, “Ini kami pawh kawm?” tia ami kthäh. Acunüng Johan naw, “Ua ngui pi ä yutei ua, amdanga khyang i ä kpuk sawxat ua, nami ngkhengnak khäksak ua,” a ti. \p \v 15 Acunüng, khyang he naw ngak'uhei u lü, khyang avan naw Johan cun ami mlung k'uma, “Mesijaha am kyaki aw?” tia ami ngaihkyu k'um üng, \v 16 Johan naw, jah msang lü, “Kei naw tui üng baptican ka ning jah khansak khawiki; cunsepi keiha kyäp bawki law khai, a khawdawk yüi kphyan pe khaia pi am ngkawi nawng; ani naw Ngmüimkhya Ngcim la mei am baptican ning jah khan lawsak khai, \v 17 Angsi a jahnak vaia a kut üng kphya kpawmki; angtak kheia ta lü angsi cun am thi theihkia mei üng mkhih khai,” a ti. \p \v 18 Acunüng ami ngneiksak ami thuhlaih vaia jah mcäi lü, thangkdaw pi jah mthehki. \v 19 \x - \xo 3:19,20:\xo*\xt Mt 14:3,4; Mk 6:17,18\xt*\x* Cunsepi sangpuxang Herod cun a na a khyu Herodih a khyunaka phäha la katnak khawjah a pawha phäha Johan naw a jüih. \v 20 Acunüng Herod naw aksehlena Johan cun thawngim üng a khyüm. \s Jesuha Baptican Khanak \r (Mt 3:13-17; Mk 1:9-11) \p \v 21 Khyang he ami van baptican ami khan law päng üng, Jesuh pi baptican khan hngaki. Ktaiyü se khankhaw nghmawng law lü, \v 22 \x - \xo 3:22:\xo*\xt Mt 14:3,4; Mk 6:17,18\xt*\x* Ngmüimkhya Ngcim cun mümca kba ngdang law lü a khana cu lawki, acunüng khankhaw üngka naw ngthu, “Nang ka jawng'engnak leng lenga ka capa; na khana ka jekyai leng lengki ni,” tia ngthang lawki. \s Jesuha Ngsawn Tähnak \r (Mt 1:1-17) \p \v 23 Jesuh khawkum thumkip acum üng Pamhnama khut tünei lawki. Khyanga ngaiha ani cun Josepa capa kyaki. Acun cun Helia capa kyaki, \v 24 Helia pa Mathat, Mathata pa Levih, Leviha pa Mekhih, Melkiha pa Janai, Janaia pa Josep, \v 25 Josepa pa Matatih, Matatiha pa Amos, Amosa pa Nahum, Nahuma pa Esali, Esalia pa Nakai, \v 26 Nakaia pa Mat, Mata pa Matatih, Matatiha pa Seming, Seminga pa Josek, Joseka pa Joda, \v 27 Jodaa pa Jonan, Jonana pa Resa, Resaa pa Zerubabel, Zerubabela pa Selatih, Selatiha pa Nerih, \v 28 Neriha pa Melkih, Mekiha pa Adi, Adia pa Kosam, Kosama pa Elamadam, Elamadama pa Erah, \v 29 Eraha pa Josuh, Josuha pa Elisa, Elisaa pa Jorim, Jorima pa Mathat, Mathata pa Levih, \v 30 Leviha pa Simeon, Simeona pa Judah, Judaha pa Josep, Josepa pa Jonam, Jonama pa Elakim, \v 31 Eliakima pa Melah, Melaha pa Mena, Menaa pa Matatha, Matathaa pa Natan, Natana pa Davit, \v 32 Davita pa Jesse, Jessea pa Obet, Obeta pa Bozah, Bozaha pa Salmon, Salmona pa Nashon, \v 33 Nashona pa Aminadap, Aminadapa pa Ani, Ania pa Heron, Herona pa Pereh, Pereha pa Judah, \v 34 Judaha pa Jakop, Jakopa pa Isak, Isaka pa Abraham, Abrahama pa Terah, Teraha pa Nahor, \v 35 Nahora pa Seruh, Seruha pa Reuh, Reuha pa Pelek, Peleka pa Ebar, Ebara pa Shelah, \v 36 Shelaha pa Kenan, Kenana pa Aphazad, Aphazada pa Shem, Shema pa Nawe, Nawea pa Lameh, \v 37 Lameha pa Matuselah, Matuselaha pa Enawk, Enawka pa Jaret, Jareta pa Mahalelah, Mahalelaha pa Kenan, \v 38 Kenana pa Enos, Enosa pa Shet, Sheta pa Adam, Adama pa Mhnama kyaki. \c 4 \s Jesuha Hlawhlep Kameinak \r (Mt 4:1-11; Mk 1:12-13) \p \v 1 Jesuh Ngmüimkhya Ngcim am beki, Jordan tuinu üngka naw a nghlat law be üng Ngmüimkhya naw khawkhyawng khawa cehpüi se, \v 2 mhmüp kphyükip khawyai naw a hlawhlep. Acunüng ipi am ei se, anghnua a ei cawi lawki. \p \v 3 Khawyai naw, “Nang Mhnama capa na kyak üng, hina lung muka ngthawn law khaia ngthu pea,” a ti. \p \v 4 \x - \xo 4:4:\xo*\xt Deut 8:3\xt*\x*Acunsepi Jesuh naw msang lü, \wj “Khyang cun ei däng üng am xüng, tia cangcim üng ng’yuki,” \wj*a ti. \p \v 5 Acunüng khawyai naw Jesuh khawmcung a hlüngnaka kaipüiki naw khawmdeka khana khawe avan mik mkhyüp üng jah mhmuh lü, \p \v 6 “Hin he avan ka veia peta kyaki, upi ka ngaih üng ka peki, hina ana avan la a kyäpsawknak avan ka ning pe khai, \v 7 acunakyase na sawhkhah lü, avan na kaa kya khai,” a ti. \p \v 8 \x - \xo 4:8:\xo*\xt Deut 6:13\xt*\x*Jesuh naw a veia, \wj “Cangcim üng, ‘Na Bawipa Pamhnam sawhkhah lü, ani däng na khüih vai,’ tia ng’yuki,’”\wj* a ti. \p \v 9 Acunüng khawyai naw Jerusalema cehpüiki naw, Temple khan, amsumnaka ta lü, “Mhnama capa na kyak üng hin üngka naw mcea namät kcoa, \v 10 \x - \xo 4:10:\xo*\xt Sal 91:11\xt*\x* ‘Ani naw khankhawngsä he ning na k’äih u lü, ning na mcei khai hea jah mcawn khai, \v 11 na khaw am lung am na su khaia, ami kut am ning na mcei khai he’ tia, ng’yüki,” a ti. \p \v 12 \x - \xo 4:12: \xo*\xt Deut 6:16\xt*\x* Cunsepi Jesuh naw, \wj “Na Bawipa, Pamhnam ä na mhnütei vai,’ tia kyaki ni,”\wj* ti lü a msang. \p \v 13 Acunüng khawyai naw a hlawhlepnak vai avan am a hlawhlep käna asäng a ceh tak ma. \s Kalilea Jesuh Khutbi Cuteiki \r (Mt 4:12-17; Mk 1:14-15) \p \v 14 Acunüng Jesuh, Ngmüimkhya Ngcima khyaihnak am Kalilea nghlat be se, a mawng cun acuna khaw pei avan üng ngthang hüki. \v 15 Acunüng sinakoka jah mthei hü se, khyang avan naw ngak u lü, ami mhlünmtai. \s Jesuh Nazareta ami Ma \r (Mt 13:53-58; Mk 6:1-6) \p \v 16 Acunüng angvainak Nazareta a law be üng a thum khawia kba Sabbath mhmüp üng, Sinakoka k'uma lut lü ngthungcim khe khaia ngdüiki. \v 17 Acunüng sahma Hesajah cauk ami pet. Acunüng cauk ktawm a kphyan üng hinkba angyuknak a kheh, \q1 \v 18 \x - \xo 4:18-19:\xo*\xt Hesa 61:1,2 (LXX)\xt*\x*\wj “Bawipa Ngmüimkhya ka khana awmki, \wj* \q2 \wj ani naw thangkdaw m'yyenkse hea veia ka sang khaia a na xü. \wj* \q1 \wj Ami mlung naki he ka jah mhlät be khai, khuikhaki hea veia lätnaka thangkdaw ka sang khai, \wj* \q2 \wj amikmü he ka jah mdaw be khai, \wj* \q1 \wj ami jah man he ka jah mhlät khaia la, \wj* \q2 \v 19 \wj Bawipa naw a khyang he a jah küikyanak vaia kcün pha lawki ti, \wj* \q2 \wj ka sang khaia ana tüih law ni,” tia kyaki.\wj* \p \v 20 Jesuh naw cauk ktawmki naw jah pe be lü ngawki. Acunüng Sinakoka k'uma ngawki he avan naw kcävä u lü ami teng. \v 21 Acunüng Jesuh naw, \wj “Tuhngawi hina thungcim nami sim kümkawi law ve,” \wj*a ti. \p \v 22 Acunüng ami van naw, a ngthu pyen cun aktäa ngai hlü u lü, aktäa kyühkhyai u lü, “Hin hin Josepa capa am kyakia kya aih se,” ami ti. \p \v 23 Jesuh naw, \wj “Hina msuimcäpnak, ‘Sibawi, namät la namät m’yai bea! Ipi Kapenawm khawa pawh hina khaw üng pi pawh lü mdang lawa’ nami ti khai,”\wj* a ti. \v 24 \x - \xo 4:24 \xo*\xt Jn 4:44\xt*\x*Acunüng Jesuh naw, \wj “Akcanga ka ning jah mthehki, sahma cun amäta khawa am dokhamei khawi u. \wj* \p \v 25 \x - \xo 4:25 \xo*\xt 1Sang 17:1\xt*\x*\wj “Cunsepi ka ning jah mthehki, Elijaha kcün üng, khawkum kthum la khya khyuk khaw am a se, khaw avan üng khaw a set law üng, hmeinu khawjah Isarel khawa awmki he, \wj* \v 26 \x - \xo 4:26 \xo*\xt 1Sang 17:8-16\xt*\x* cunsepi ua veia pi Elijah tüiha am kya naw, Sidon khaw da Sarepta khawa hmeinu mata veia ni tüiha akya ve. \v 27 \x - \xo 4:27 \xo*\xt 2Sang 5:1-14\xt*\x* \wj “Acunüng sahma Elishaa kcün üng pi Isarel khawa mnehkse mnehki khawjah awmki he; cunsepi Naman, Siria khawa ka dänga thea upi ngcimsak bea am kya naw,” \wj*a ti. \p \v 28 Acunüng Sinakoka k'uma awmki he ami van acun ami ngjak üng, aktäa ami mlung soki. \v 29 Acunüng tho law u lü, mlüh üngka naw ktämki he naw ami mlüha awmnak mcunga khana ami buhtawn vaia ami cehpüi. \v 30 Cunsepi Jesuh ami ksunga ngjui lü akcea citeiki. \s Ngmüimkhya kse mata Awmnak Khyang Mat \r (Mk 1:21-28) \p \v 31 Acunüng Jesuh naw Kalile mlüh, Kapenawma cit lü Sabbath mhmüp üng a jah mthei. \v 32 \x - \xo 4:32 \xo*\xt Mt 7:28,29\xt*\x*A ngthu pyen ana a awma phäha aktäa cäicah lawki he. \v 33 Acunüng Sinakoka k'uma khyang mat ngmüimkhya ksea awmnak awmki cun, \v 34 “Nazaret Jesuh, i mi nglak awm se ni? Jah mkhyüh khaia na lawki aw? Nang ka ning ksingki, nang Mhnama ngsä ngcima na kyaki ni,” ti lü ngpyangki. \v 35 Jesuh naw, \wj “Ä khikheh lü a k'um üngka naw lut law,”\wj* ti lü jüi se, acunüng khawyai naw khyang hea maa mkhyu lü, ia pi am pawh lü a ceh tak. \p \v 36 Acunüng awmki he ami van naw cäi u lü, “Hin hin ia ngthu ni? Ana la khyaihnak am khawyai kse he jah jüi se lut lawki he hin,” tia ngthäh kyuki he. \v 37 Acunüng acuna pipei, khaw avan üng a mawng ngthang hüki. \s Jesuh naw Khyang khawjah a jah M’yai be \r (Mt 8:14-17; Mk 1:29-34) \p \v 38 Jesuh Sinakok üngka naw ktawih lü Sihmona ima citki. Acuia Sihmona pi aktäa mhnatei se ami mtheh. \v 39 Jesuh naw a peia ngdüi lü a mhnat jüi se mhnat naw a khyah. Acunüng angxita tho law lü a jah khüih. \p \v 40 Acunüng khaw kya se, natnak akce kcea jah hui, am phetki he avan a veia ami jah lawpüi; acunüng ami vana khana a kut mtaih lü a jah m’yai be. \v 41 Khawyai he naw, “Pamhnama Capa na kyaki ni,” tia, ngpyang u lü, khyang khawjaha k'um üngka naw lut lawki he. Acunüng Jesuh naw jah jüi se, Mesijaha kyaki ti ami ksinga phäha am a jah ngthuhei sak. \s Jesuh Sinakoka k'uma Ngthu Pyenki \r (Mk 1:35-39) \p \v 42 Khawa thaih law la, Jesuh mlüh ktawi ta lü angkhyinaka cit se, khyang he naw sui u lü a veia law siki he naw, am a jah ceh tak vaia ami khyawh. \v 43 Cunsepi Jesuh naw, \wj “Pung kcea pi Pamhnama khawa mawng thangkdaw ka pyen khaia kyaki, acun vaia tüih lawa ka kyaki ni,” \wj*a ti. \p \v 44 Acunakyase acuna khawaa awmkia Sinakok hea k'uma ngthu sang hüki. \c 5 \s Jesuh naw Axüsaw Kcük he a jah khü \r (Mt 4:18-22; Mk 1:16-20) \p \v 1 \x - \xo 5:1-3: \xo*\xt Mt 13:1,2; Mk 3:9,10; 4:1\xt*\x* Khawmhmüp at üng khyang he Pamhnama ngthu ngai khai hea ami ngbum law üng Jesuh Kenesaret tuili kama ngdüi lü, \v 2 tuili kama mlawng nghngih ve se a hmuh, cunsepi ngaksuie cun acun üngka naw kco u lü ami ngvai he jah mthi khai hea citki he. \v 3 Sihmona mlawng mata khana Jesuh kai lü, lawngkam üngka naw ajawha tui da ahei mhnawn vaia a mtheh. Acunüng mlawng üng ngaw lü khyang he a jah mthei. \p \v 4 Acunüng ngthu a pyen law päng üng Sihmona veia, \wj “Tui alinaka hei mhnawna, na püi he am ngvai vawi u lü nga kpang ua,” \wj*a ti. \p \v 5 \x - \xo 5:5: \xo*\xt Jn 21:3\xt*\x*Sihmon naw, “Saja aw, amthana vawi u lü, i pi am kami yahki, cunsepi na ngthua kba vawi vang,” ti lü a msang. \v 6 \x - \xo 5:6: \xo*\xt Jn 21:6\xt*\x*Acunüng vawi u se ami ngvai pi tek hlü hnap khaia nga aktäa kpangki he. \v 7 Ami püi mlawng kce üng awmki he law u lü ami jah kpüi law vaia ami kut ami hei kha. Acun he law u se mlawng nghngih üng ngcum law hlü ngsai khaia nga ami tak. \v 8 Sihmon Pita cun Jesuha khaw kunga kawp lü, “Bawipa aw, kei khyangka ni, na ceh taa,” a ti. \p \v 9 Nga khawjah ami kpana phäha awm hmaihki he am aktäa cäiki he. \v 10 Sihmona püi he bä, Zebedea capa Jakuk la Johan naw pi aktäa ani kyüh. Acunüng Jesuh naw Sihmon üng, \wj “Ä kyüa, tukbäi üngka naw khyang na kpang khai,”\wj* a ti. \p \v 11 Acunüng ami mlawnge lawngkama jah kaipüiki he naw, a hmäi ceh ta u lü Jesuh cun ami läk. \s Jesuh naw Khyang mat M’yai beki \r (Mt 8:1-4; Mk 1:40-45) \p \v 12 Jesuh mlüh mata a awm üng khyang mat mnehkse natnak am beki awmki naw Jesuh hmu law lü, mdek üng kawp lü, “Saja aw, na hlüei üng na na ngcimsak be\f + \fr 5:12\fr*\ft na ngcinsak be: Ahina mnehkse naw khyang mtüihkheh sakia ana ngai khawiki he. \ft*\f* theiki ni,” ti lü a nghüinak. \p \v 13 Jesuh naw a kut han sängki naw hnet lü, \wj “Ka hlüeiki ni ngcim lawa,”\wj* a ti. Acunüng angxita a mnehkse cun khyük lawki. \v 14 \x - \xo 5:14:\xo*\xt Lev 14:1-32\xt*\x* Jesuh naw a veia, \wj “U üng pi ä na mtheh vai, cunsepi ktaiyü üng va ngtengei kyusak lü, Mosia thuma kba khyang hea ksinga na ngcim angsingnak vaia pemsawtnak mat va pawha,” \wj*a ti. \v 15 Cunsepi Jesuha mawng cun ngthang hü ksetam se, khyang khawjah a ngthu ami ngai hlüa phäh la, ami natnak he a jah mdaw be vai ami ngaia phäha aktäa ngcun lawki he. \v 16 Cunsepi Jesuh amät khawkhyawng khawea ktaiyü khaia citeiki. \s Jesuh naw Akxo mat M’yai beki \r (Mt 9:1-8; Mk 2:1-12) \p \v 17 Mhmüp mat a jah mthei k'um üng, Kalile, Judah la Jerusalem üngka naw lawki hea Pharise he la, Mosia thum jah mtheikia saja he a peia ngawki he. Acunüng yainak Bawipa a khyaihnak cun a veia awmki. \v 18 Khyang avang naw akxo mat a ngjännak üng kawt lawki he naw Jesuha ma tak vaia ami bü. \v 19 Khyang däm se, ami luhnakpüi vai am hmu u lü, im khana kaipüiki he naw, im khan üngka naw mkyung kpäk u lü, anglung üng Jesuha ma a ngjänak maha ami ju khyak. \v 20 Jesuh naw ami jumnak hmu lü, ka püi aw, \wj “Na katnak he jah mhlät pänga kya ve,” \wj*a ti. \p \v 21 Thum ksing he la Pharise he naw ngaikyu u lü, “Hin hin u ni, Pamhnam ksekhanaka ngthu pyenki? Mhnama thea u naw katnak he jah mhlät thei se ni?” tia ng’yüngki he. \p \v 22 Jesuh naw ami ngaihkyunak he jah ksing lü, \wj “Ivai nami mlung k'uma nami ngaikyuki ni? \wj* \v 23 \wj “Ini ajäi bawk? Na katnak he jah mhlät pänga kya ve, ti vai aw? Am acunüng tho law lü cita ti vai aw? \wj* \v 24 \wj “Cunsepi khyanga capa naw khawmdeka khana katnak he jah mhlätnaka ana taki ni ti nami ksingnak vaia,” \wj* ti lü, akxo üng, \wj “Tho law, na ngjänak lo lü na ima cita, ti veng,” \wj* a ti. \p \v 25 Acunla akxo cun ami ma ngdüi law lü, a ngjänak lo lü, Pamhnam mküimto lü, a im lama cit beki. \v 26 Ami van cäi law u lü, Pamhnam mküimto u lü, kyühnak am be u lü, “Tuhngawi am hmuh khawia cäicahnak mi hmu law ve,” tia, ng’yüngkoki he. \s Jesuh naw Levih Khüki \r (Mt 9:9-13; Mk 2:13-17) \p \v 27 Acunkäna ava ceh üng, ngcawnklawk Levih ngming naki ngcawn lawknaka ngaw se hmu lü, \wj “Na läk lawa,” \wj*a ti. \v 28 Acunüng Levih naw tho law lü ahmäi jah yawk lü a läk. \v 29 Acunüng Levih naw a ima, Jesuh khina lü, buh aknuia pawh se, acuia ngcawnklawki he la akce khawjah ngaw hmaihki he. \v 30 \x - \xo 5:30 \xo*\xt Lk 15:1,2 \xt*\x*Pharise avang la ca k'yu avang naw Jesuha axüisaw he üng, “Ivai ngcawnklawk he la khyangka he am nami ei hmaihki he ni?” tia ami jah pyen. \p \v 31 Jesuh naw jah msang lü, \wj “Khyang kphet he naw sibawi am hlü u, am phetki he naw ni sibawi ami hlü. \wj* \v 32 \wj “Kei khyang ngsungpyune jah khü khaia ka lawkia am kya naw; khyangka he ngjutnaka jah khü khaia ni ka law ve,” \wj* a ti. \s Ei jeiha Mawng ami Ngthähnak \r (Mt 9:14-17; Mk 2:18-22) \p \v 33 Khyang avang naw, “Johana axüisaw he angläta ami ei jeih u lü ktaiyüki he, Pharise hea ami xüisaw he pi acunkba ami ei jeih u lü ktaiyü khawiki he, ise nanga xüisaw he ei awki he ni,” tia, Jesuh ami kthäh. \p \v 34 Jesuh naw, \wj “Cambumki a püi he am ami awm hmaiha küt üng, ei nami jah jeihsak thei khai aw? Am jeih u. \wj* \v 35 \wj “Cunsepi cambumkia cangpyang ami vei üngka naw lak lawnaka kcün pha law khai, acuna kcün üng ami ei jeih law khai he,” \wj* ti lü a jah mtheh. \p \v 36 Jesuh naw msuimcäpnak jah mtheh lü, \wj “U naw jih kthai ktek lü jih kphyüm kpäk üng am kbun khawi u, ami kbun üng akthai tek khai. Ami kbunak akthai la akphyüm am nghlawi khai xawi. \wj* \v 37 \wj “U naw capyitui asü awi akphyüm üng am than khawi u, ami than üng capyitui asü naw awi akphyüm ütpäk se ngsawi bäih lü awi pi ak khai. \wj* \v 38 \wj “Capyitui asü awi akthai üng than vai, acunüng va ani nghngih am se khai xawi. \wj* \v 39 \wj “U naw capyittui akphyüm ami awk käna akthai am ngaih khawi u naw, ‘Akphyüm daw bawki’ ti khawiki he,”\wj* a ti. \c 6 \s Sabbatha Suilam ami Kthähnak \r (Mt 12:1-8; Mk 2:23-28) \p \v 1 \x - \xo 6:1: \xo*\xt Deut 23:25\xt*\x* Sabbath mhmüp üng Jesuh lo hmu lama cit se axüisaw he naw kyung cangvui jah kpyat u lü ami kut am mnawiki he naw ei u se, \v 2 Pharise avang he naw, “Ivai Sabbath mhmüp üng am nghlawiki nami pawhki ni?” ami ti. \v 3 \x - \xo 6:3,4:\xo*\xt 1Sam 21:1-6\xt*\x* Jesuh naw jah msang lü, \wj “Davit a ei cawi law lü, a püi he am i ami pawh am nami kheh khawiki aw? \wj* \v 4 \x - \xo 6:4: \xo*\xt Lev 24:9\xt*\x* \wj Pamhnama ima lut lü, ktaiyüe däng naw ami ei ngkawi muk lo lü, ei lü, a püi he üng pi a jah pet cen,”\wj* a ti. \p \v 5 Acunüng Jesuh naw, \wj “Khyanga capa hin Sabbatha bawi ni,” \wj*a ti. \s Akutxo Khyang Mat \r (Mt 12:9-14; Mk 3:1-6) \p \v 6 Sabbath akce üng Sinakoka lut lü a jah mthei. Acunüng khyang mat a kut kpat lam xoki awmki. \v 7 Thum ksing he la Pharise he avang naw ami mkateinak vaia, Sabbath mhmüp üng mdaw law be khai aw tia a peia awm u lü ami mcih. \v 8 Jesuh naw ami ngaihkyunak jah ksingki naw akutxo üng, \wj “Tho law lü maa lawa”\wj* ti se, akxo cun tho law lü ngdüiki. \v 9 Acunüng Jesuh naw, \wj “Mat ka ning jah kthäh khai. Sabbath mhmüp üng kpüi vai aw angkawih? Kpyeh vai aw angkawih? Xünak küikyan vai aw angkawih? Kpyeh vai aw angkawi?” \wj*a ti. \v 10 Acunüng ami van jah teng law päng lü; akxo üng, “Na kut sänga” ti\f + \fr 6:10: \fr*\ft ti: Avang naw mlung sonak am ami ti\ft*\f* se, acunkba a säng la vanglama ka kba a kut daw law beki. \p \v 11 Acunüng ami mlung naw jah uimsoei se ikba Jesuh ami pawh vaia ngthäh kyuki he. \s Jesuh naw Axüisaw Xaleinghngih he a jah Xü \r (Mt 10:1-4; Mk 3:13-19) \p \v 12 Acunüng, Jesuh ktaiyü khaia mcunga ktawih lü, Pamhnama veia mthai mhlän lü ktaiyüki. \v 13 Khaw athaih law la axüisaw he a veia jah khü lü, xaleinghngih ngsä hea a jah xü he cun, \v 14 Pitaa a sui Sihmon la a na Andru; Jakuk la Johan, Philip la Batolame, \v 15 Mahte la Thomah, Alaphaha capa Jakuk, Patriot naki Sihmon, \v 16 Jakuka ca Judah la Jesuh ceng lawkia Judah Iskarota kyaki he. \s Jesuh naw jah Mthei lü a jah M’yai be \r (Mt 4:23-25) \p \v 17 Jesuh a ngsä he am mcung üngka naw ami kyum law be üng, a donak üng axüisaw he khawjah am ngdüiki he. Acuia khyang khawjah, Judah khaw avan üngka he la, Jerusalem üngka he, Turah la Sidon mlüh lam tuikam üngka khyang khawjah; \v 18 a ngthu ngai khai he la ami natnak a jah mdaw be vaia law hüki he. Acunüng ngmüimkhya kse hea jah pawhe pi law u se a jah mdaw be. \v 19 A vei üngka naw khyaibahnak lut law lü jah yai sak se, khyang avan naw ami hnet vaia ktha naki he. \s Jekyainak la Mlung Natnak \r (Mt 5:1-12) \p \v 20 Jesuh naw axüisaw he jah teng lü, \q1 \wj “M'yenkseki he aw nami jo sen ve; \wj* \q2 \wj Pamhnama khaw nami hama kyaki! \wj* \q1 \v 21 \wj “Nangmi atuh nami ei nami cawiki nami jo sen ve; \wj* \q2 \wj nami ei nami phü law khaia kyaki! \wj* \q1 \wj “Nangmi atuh nami mbawikyapki he nami jo sen ve; \wj* \q2 \wj nami yaiyüng law khaia kyaki! \wj* \p \v 22 \x - \xo 6:22: \xo*\xt 1Pit 4:14\xt*\x*\wj “Khyanga Capaa phäha khyang he naw ning jah hneng u lü, ning jah jüi u lü nami ngming am dawki ti u lü ami ning jah yawk üng nami jo senki! \wj* \v 23 \x - \xo 6:23: \xo*\xt 2Khro 36:16; Ngs 7:52 \xt*\x*\wj “Jekyai u lü, hlim u lü, nglam ua, khankhawa nami ngkhengnak vai khawjah awmki. Acukba ami pupa he naw sahma hea khana ana pawh khawiki he ni. \wj* \q1 \v 24 \wj “Cunsepi atuh nami bawimangki he nami jo se ve; \wj* \q2 \wj hlimnak nami yah pängkia kyaki! \wj* \q1 \v 25 \wj “Nangmi atuh nami phüki nami jo se ve; \wj* \q2 \wj nami cawi law khaia kyaki! \wj* \q1 \wj “Nangmi atuh nami yaiyüngkie nami jo se ve; \wj* \q2 \wj ktha se lü nami mbawikyap law khaia kyaki! \wj* \p \v 26 “Khyang he naw ami ning jah mhlünmtai üng nami jo se ve; ami pupa he naw sahma kcang he am niki he khana acunkba ana pawh khawiki he ni. \s Ye Jawngnak vai \r (Mt 5:38-48; 7:12) \p \v 27 \wj “Ka ngthu ngjaki he aw, nami ye jawng na u lü ning jah hnengkie ami dawnak vaia pawh u.\wj* \v 28 \wj “Ning jah yünceki he josenak am jah kbe u lü ning jah mkhuimkhaki he jah ktaiyü pe u.\wj* \v 29 \wj “Nami ngbeng vanglam ning jah kbeiki üng vanglam pi dunei pe u, acunüng nami jih ning jah lawhei peki am nami kcu a lawhei vaia pi ä nami mkhyawh vai.\wj* \v 30 \wj “Ning jah kthäheiki üng pe u lü nami ka ning jah lawhei peki ä kthäh be u.\wj* \v 31 \wj “Khyang naw nami khana akdaw a pawh vai nami ngjak hlüa kba khyanga khana akdaw pawh ua. \wj* \p \v 32 \wj “Ning jah jawng naki däng nami jawngnak be üng ngkhengnak i nami yah khai ni? Khyangka he naw pi jah jawng naki cun jawng na beki he ni. \wj* \v 33 \wj “Acunüng nami khana dawki hea veia däng nami daw be üng ngkhengnak i nami yah khai ni? Khyangka he naw pi acunkba cui pawh hngaki he ni. \wj* \v 34 \wj “Ning jah thung be thei khai däng üng yah be vaia ngak'uheinak am iyaw nami kpu üng ngkhengnak i nami yah khai ni? Khyangka he naw pi yah be vaia ngak'uhnak am khyangka he üng jah kpu hngaki he ni. \wj* \v 35 “Cunsepi nami ye he jah jawng na u lü ami dawnak vai pawh u lü jah kpu ua, acunkba nami pawh üng ngkhengnak nami yah be vai ä ngai ua. Acunüng Akhlüng säih Mhnama ca hea nami kya khai. Mhnam cun bänak am ksingki la am dawki hea veia pi m'yeneinak taki ni. \v 36 \wj “Acunakyase nami Pa m'yeneinak am a bea kba khyang m'yenei hnga ua. \wj* \s Khyang ä ngthumkhya pet vai \r (Mt 7:1-5) \p \v 37 \wj “Khyang ä nami jah ngthumkhya pet vai, acunüng ngthumkhyanak am am nami awm khai; ä nami jah mkatei vai, acunüng mkateinak am am nami awm khai; jah mhlät u, acunüng mhlätnak am nami awm hnga khai, \wj* \v 38 \wj “Khyang üng pe u, Pamhnam naw ning jah pe be khai. Akcanga kbäi dänga ä kyase hnawm u lü, khyün u lü, pyep khaia ning jah pe khai he. Nami kbäinak bä am Mhnam naw ning jah kbäi pe be khaia kyaki” \wj* a ti. \p \v 39 \x - \xo 6:39 \xo*\xt Mt 15:14\xt*\x*Acunüng Jesuh naw msuimcäpnak mat ami veia pyen lü, \wj “Amikmü naw, amikmü cehpüi thei khai aw? Amikmü naw a cehpüi üngta ani nghngih khuia k'uma am kya khai xawi aw? \wj* \v 40 \x - \xo 6:40 \xo*\xt Mt 10:24,25; Jn 13:16; 15:20\xt*\x*\wj “Ngtheiki cun mtheikia kthaka am kyäp bawk naw, upi ami ngthei käna jah mtheikia mäih ni ami law kawm. \wj* \p \v 41 \wj “Ivaia nami mäta mik üng thingmtawn awmki am ngai u lü, nami bena mik üngka mik ek cun nami hmuh ni? \wj* \v 42 \wj “Ikba nami mäta mik üngka thingmtawn am hmuei u lü na benaa mik üngka ‘Na mik ek ning lawh pe vang’ nami ti thei ni?’ Hypocrit he, akcüka nami mäta mik üngka thingmtawn loei ma u lü, acunüng nami benaa mik üngka mik ek nami lawh pet vaia angsinga nami hmu khai. \wj* \s Thing la a Ktheih \r (Mt 7:16-20; 12:33-35) \p \v 43 \wj “Thing kdaw naw akse am ngtheih khawi naw, thing kse pi akdawa am ngtheih khawi naw. \wj* \v 44 \x - \xo 6:44 \xo*\xt Mt 12:33\xt*\x* \wj “Thing avan a ktheih üng ksinga kyaki. Khyang u naw nghling kpyap üng ktheih am kbit khawi u, u naw kpyap üng capyit am kbit khawi u. \wj* \v 45 \x - \xo 6:45 \xo*\xt Mt 12:34\xt*\x*\wj “Khyang kdaw naw akdaw a mlungmthin üngka akdaw mhluh law khawiki; khyang kse naw akse a mlungmthin üngka akse mhluh law khawiki. Isetiakyaküng a mlungmthin üng beki a mka naw a pyen khawia kyaki. \wj* \s Imksa Nghngih \r (Mt 7:24-27) \p \v 46 \wj “Ivai ka ning jah mtheh am bi u lü, ‘Bawipa, Bawipa’ tia nami na khüki ni? \wj* \v 47 \wj “Khyang ka veia law lü ka ngthu ngai lü ka ngthua kba awmki avan cun u am tängki tia kyak üng, \wj* \v 48 \wj lunga khana angkyunga co lü imsaki am tängki ni. Tui däm law lü tui naw acuna im cun tu law se pi lunga khana saka kyase am ngsün lü awmki. \wj* \v 49 \wj “Ka ngthu ngja lü ka ngthua kba am awmki cun, akhängnak am awmki, mdeka khana imksa am tängki. Tui däm law lü tui naw acuna im cun tu law se angxita kyu lü avan pyehki,” \wj*a ti. \c 7 \s Jesuh naw Romah Ngvaia M'ya M'yai beki \r (Mt 8:5-13) \p \v 1 Jesuh naw ngthu pyen law päng lü Kapenawma citki. \v 2 Acunüng Romah ngvai naw a jawngnaka m'ya mat thi law hlü khaia a mhnat awmki. \v 3 Jesuha mawng a ngjak üng, a m'ya mdaw law be khaia, Jesuh va nghui na u lü, khü khai hea, Judah ngvai he a jah tüih. \v 4 Jesuha veia law u lü aktäa nghui naki he naw, “Hina khyang ta na kpüi vaia ngkawi ve, \v 5 ani cun mi khyang he jah jawng na lü, Sinakok pi jah sak peki ni,” ami ti. \p \v 6 Acuna Jesuh ami veia citki. Acunüng a pha law tawm tawm la Romah ngvai naw a püi he jah tüi lü, “Bawipa aw, ka im na luhnak ngkawi vaia am kya ve, ä kha heia, \v 7 acunakyase, na veia ka law vaia pi ka ngkawikia am ngai kyu veng, ngthu däng pyen lü, ka m'ya daw be khai ni. \v 8 “Isetiakyaküng, kei haw anaa takia keha ka awmki. Ka keha yekap he awmki he, mat am ‘cita’ ka ti üng citki, akce mat am ‘lawa’ ka ti üng lawki, ka m'ya am hin pawha ka ti üng pawhki,” a ti. \p \v 9 Jesuh naw acun a ngjak üng, cäieiki naw, mang hü lü, amät läkia khyang he üng, \wj “Isarel he üng pi ahikba sena jumeiki am hmu khawi nawng,” \wj*a ti. \p \v 10 A khyang tüihe ima ami ceh be üng, m'ya cun daw be se ami hmuh. \s Jesuh naw Hmeinu mata Ca Mxün beki \p \v 11 Acun käna\f + \fr 7:11 \fr*\fq Acun käna; \fq*\ft avang üng A ngawi üng tia ng’yuki. \ft*\f* Jesuh Nai ami tia mlüha cit se, axüisaw he la khyang khawjah a veia cit hngaki he. \v 12 Mlüh mkawt pei a pha law üng, hmeinu naw mat däng a canak, khyang kthi ami yawknak kawt law u se, mlüh üngka he khawjah law hngaki he. \v 13 Acunüng, Bawipa naw acuna hmeinu a hmuh üng, m'yenei leng leng lü, \wj “Ä kyapa”\wj* a ti. \v 14 Jesuh naw law lü, yawkkawng hnet se, kawtki he ngdüiki he. Acunüng Jesuh naw, \wj “Cawngpyang, tho law, ti veng,” \wj*ti se, \v 15 akthi cun tho law lü ngthuhei law se, Jesuh naw a nu üng a pet. \p \v 16 Acunüng, ami van kyü lawki he naw, Pamhnam mküimto u lü, “Mi ksunga sahma akyäp awm law ve; Pamhnam a khyang he jah küikyan khaia law ve,” ami ti. \p \v 17 Acuna Jesuha mawng cun khaw avan la a pipeia hne avan üng ngthang hüki. \s Baptican Johan naw a jah Tüiha Khyang he \r (Mt 11:2-19) \p \v 18 Johana axüisaw he naw acuna mawng avan cun Johan üng ami mtheh. \v 19 Acunüng, Johan naw axüisaw nghngih jah khüki naw, Bawipa veia jah tüi lü, “Johan naw law khai a tia khyanga na kyaki aw? Akce kami na äpei khai aw?” tia a jah va kthähsak. \v 20 Acunüng, Jesuh veia law u lü, “Law khai mata na kyaki aw? Akce kami na äpei khai aw? tia ni kthäh vaia baptican Johan naw na veia a jah tüih law ni,” ami ti. \v 21 Acunapät üng Jesuh naw, a jah huieie, natnak khihlau akce kcea jah awmnak he, ngmüimkhya ksea awmnak he khawjah jah mdaw be lü, amikmü khawjah a jah mdeisak be. \v 22 \x - \xo 7:22:\xo*\xt Hesa 35:5,6; \xt*\xt Hesa 61:1\xt*\x*Jesuh naw, \wj “Citbe u lü, nami hmuh la nami sim he Johan üng jah va mtheh ua; amikmüe mdei law be ve u, akhawkxo he ami khaw am cit ve u, mnehkse mnehkie ngcim be ve u, ami nghnga kpangki he pi ami nghnga ngjang be ve u, akthi he xüng law be ve u, khuikha m’yetsekiea veia thangkdaw sanga kya ve. \wj* \v 23 \wj “Upi, keia phäha, a mlung am hlawtlatki ta a jo sen ve,”\wj* a ti. \p \v 24 Johana xüisaw he ami ktawih be käna, Jesuh naw Johana mawng khyang he üng jah mtheh lü, \wj “Johana veia, khawkhyawng khawa nami ceh üng, i teng khaia ni nami ceh? Khawkhia aksün khuhlip teng khaia aw nami ceh? \wj* \v 25 \wj “Am acunüng i teng khaia ni nami ceh? Suisak akdaw suisaki teng khaia aw nami ceh? Suisak akdaw suisaki he cun sangpuxang hea ima ni ami awm khawi. \wj* \v 26 \wj “Am acunüng sahma teng khaia aw nami ceh? Ä, ka ning jah mtheki, sahmaa kthaka pi kyäp bawki hia awm ve, \wj* \v 27 \x - \xo 7:27 \xo*\xt Mal 3:1\xt*\x* \wj cangcim naw ‘Ngaia ka khyang na ma ka tüih, ani naw na maa lam pyang khai’ tia a mawng ami yuk cen ahina Johan ni. \wj* \v 28 \wj “Ka ning jah mthehki, nghnumi hea ca avan üng Johana kyäp bawki sahma am awm naw; cunsepi, Pamhnama khawa akjaw säih pi Johana kthaka kyäp bawki ni,” \wj*a ti. \p \v 29 \x - \xo 7:29,30 \xo*\xt Mt 21:32; Lk 3:12\xt*\x*Acunüng, khyang avan naw ami ngjak; aktunga ngcawnklawk he cun Pamhnama ngsungpyunak vaia Johana baptican khanki he. \v 30 Cunsepi, Pharise he la, thum mksingki he naw, ami hama Pamhnama pyan ma u lü, Johana baptican ä khanki he. \p \v 31 Jesuh naw pyen be tü lü, \wj “Tuhkbäiha ngsawn he hin i am ni ka jah msuimcäp kawm? Ia mäih ni ami law? \wj* \v 32 \wj “Ahin he cun Anghmawe jawihtuknaka ngawki he, ngkhü kyu u lü, ‘Cambumak pülün ning jah tum pe ung se am nami nglamki, yawk la sa ung se pi am nami kyapki’ ti am tängki he. \wj* \v 33 \wj “Baptican Johan a law üng ei nghmü lü capyitui am aw se, ‘khawyaia awmnak’ nami tiki. \wj* \v 34 \wj “Khyanga Capa law lü ei aw se, ‘Teng u, eiaw aih ve, ngcawnklawk he la khyang kse hea püi cen’ nami tiki. \wj* \v 35 \wj “Mhnama ksingkhyapnak cun dokhameiki he naw a cangnak mdangki he ni,”\wj* a ti. \s Jesuh Pharise Sihmona Ima \p \v 36 Pharise mat naw a veia buh ei khaia khü se, Jesuh Pharisea ima lut lü buh ei khaia ngawki. \v 37 \x - \xo 7:37,38\xo*\xt Mt 26:7; Mk 14:3; Jn 12:3\xt*\x*Acuna mlüh üng nghnumi kse mat awmki naw Pharisea ima Jesuh buh ei lü awmki ti, a ksing üng, alabasta um üng situi ngui lawpüiki naw, \v 38 Jesuha hnu, a khaw kunga kyap lü ngdüiki. A miktui naw a khawpha msüi se, a lusam am xüt lü, a khawpha mhnamki naw, situi ng'ui am a hluk. \v 39 Pharise naw hmu lü, a mlung k'uma, “Hin hin sahma kcanga a kya vai sü, hnetkia nghnuminu hin u ni, ia mäih ni ti ksing khai sü. Khyangka kyalang se,” a ti. \p \v 40 Jesuh naw, \wj “Sihmon, na veia ngthu mat ka pyen vai awm ve,” ti lü a msang. Acunüng Sihmon naw, “Saja aw pyena,”\wj* a ti. \p \v 41 Jesuh naw, \wj “Ngui jah kpuki, mat naw, khyang nghngih üng ngui a jah kpu; mat üng phya mhma a kpu, mat am mhmakip a kpu. \wj* \v 42 \wj “Ani thungnak be vai am ta ni se, ani nghngih a jah mhlät. Acunüng, acun xawi üng u naw jawng na bawk khai ni?” \wj*a ti. \p \v 43 Sihmon naw, “A mhlät däm naw jawng na bawk khaia ngai veng,” ti lü, msang se, Jesuh naw, \wj “Cang veki,” \wj*a ti. \v 44 Acunüng, nghnumi nghlat si lü, Sihmona veia, \wj “Hina nghnuminu na hmuki aw? Na ima lut law ni se, ka khaw ka mthinak vaia tui am na na peki, hina nghnuminu naw a miktui am ka khaw mthi lü, a lusam am xütki.\wj* \v 45 \wj “Nang naw am na na mhnamki, hina nghnumi naw ka luh law üng tün lü ka khawpha am pyai lü mhnamki. \wj* \v 46 \wj “Nang naw ka lü situi am na hluki, hina nghnumi naw ka khawpha situi am hluki. \wj* \v 47 \wj “Acunakyase, ning mtheh veng, aktäa jawng nakia kyase, a katnak he khawjah cun mhlät pänga kya ve. A katnak ajaw däng mhlät naw ajawha jawng naki,” \wj*a ti. \p \v 48 Acunüng, Jesuh naw nghnumi üng, \wj “Na katnak he jah mhlät pänga kya ve,” \wj*a ti. \p \v 49 Buh a eipüi he naw, “Katnak pi jah mhlätki hin u ni,” ami ti. \p \v 50 Acunüng, Jesuh naw nghnumi üng, \wj “Na jumnak naw ning küikyan ve, dim’yenak am cita,” \wj*a ti. \c 8 \s Jesuh Ngkhahpüikia Nghnumi he \p \v 1 Akäna Jesuh naw, mlüh he, ngnam he üng cit hü lü Pamhnama khawa mawng thangkdaw sang hü se, xaleinghngih he pi a veia citki he. \v 2 \x - \xo 8:2,3 \xo*\xt Mt 27:55,56; Mk 15:40,41; Lk 23:49\xt*\x*Acunüng, nghnumi he khawyaia awmnak daw beki he la, natnak üngka naw yai beki he pi awmki he. Acuna nghnumi he cun, a k'um üngka naw khawyai khyüh lut lawkia Makdalin ami ti Marih naki, \v 3 Heroda khawhthem mceiki Joanah, Cuza a khyu, Susanah la, amimäta ka am Jesuh tumbeiki hea nghnumi kce hea kyaki he. \s Mciksaw am Msuimcäpnak \r (Mt 13:1-9; Mk 4:1-9) \p \v 4 Mlüh mat ngpäng se mat üngka khyang he law hü u lü, ngbum law u se, Jesuh naw, msuimcäpnak am ngthu jah mtheh lü, \p \v 5 \wj “Mciksaw, mci saw khaia loa citki, acunüng a saw k'um üng avang lam üng kya se khyang he naw ami leh, kha he naw ami ei.\wj* \v 6 “Mci avang lunga danaka khana kyaki a pyo law la mdek ä ngsüikia kyase ng’yawngei bäihki. \v 7 \wj “Mci avang nghlinghmua kyaki, nghling naw pyo lawpüi lü a mthihin. \wj* \v 8 \wj “Cunsepi, avang ngleihkdaw üng kyaki, pyo law lü, aphya a, vuipai lawki,” \wj*a ti. Acunüng, acun a pyen law päng üng, Jesuh naw, \wj “Nami ngjaknak vaia nami nghnga a ve üng ngja ua,” \wj*a ti. \s Msuimcäpnaka Suilam \r (Mt 13:10-17; Mk 4:10-12) \p \v 9 Axüisaw he naw, “Hina msuimcäpnaka suilam hin i ni?” tia kthäh u se, \v 10 \x - \xo 8:10 \xo*\xt Hesa 6:9 (LXX)\xt*\x*Jesuh naw, \wj “Nangmi cun Pamhnama khankhawa mawng ksingnak ning jah peta kyaki, cunsepi avanga veia msuimcäpnak am pyena kyaki, ‘Teng u se pi am hmu kcangki he, ngja u se pi am ksingki he.’ \wj* \s Jesuh naw Msuimcäpnak Pyen Khaiki \r (Mt 13:18-23; Mk 4:13-20) \p \v 11 \wj “Msuimcäpnak cun hinkba kyaki; Mci cun Mhnama ngthua kyaki. \wj* \v 12 \wj “Lam kpema kyaki he cun ngthu ngjaki he, am jumei u lü küikyana am ami kyanak vaia, khawyai naw law lü ami mlungmthin üngka ngthu cun a lawhei. \wj* \v 13 \wj “Lunga khana kyaki he cun, ngthu ngja u lü jekyainak am dokhameiki hea kyaki, cunsepi ami pya am awmse, asäng jumki he te hlawhlepnak a pha law üng kyukngtängeiki he. \wj* \v 14 “Nghling hmua kyaki he cun, ngthu ngjaki he; cunsepi khawmdek cäicahnak, bawimangnak, hlimtuinak he naw jah bawngkha sak se am vüipai law thei u. \v 15 \wj “Cunsepi, ngleih kdawa khana kyaki he cun, ngthu cun ngja u lü, ami mlung khyawnga ta u lü, mtheh ngjaknaka mlungmthin am ami ngtheipai vei cäpa biloki he.\wj* \s Kphya am Müka Meiim \r (Mk 4:21-25) \p \v 16 \x - \xo 8:16 \xo*\xt Mt 5:15; Lk 11:33\xt*\x*\wj “U naw meiim mdäi lü kphya am am mük khawi u, ihnaka keha pi am thup khawi u, lutki avan naw akvai ami hmuh vaia, taknak ngkawi üng ta khawiki he. \wj* \p \v 17 \x - \xo 8:17 \xo*\xt Mt 10:26; Lk 12:2\xt*\x*\wj “Ipi ä ngphyeh khaia mjih ngphyeh law lü, ipi ä ngdang khaia thup ngdang law lü akvainaka law püia kya law khai. \wj* \p \v 18 \x - \xo 8:18 \xo*\xt Mt 25:29; Lk 19:26\xt*\x* \wj “Acunakyase, ikba nami ngjak cäiei na ua; upi taki üng petsih u lü, upi am taki cun a takca a ngaih pi yuh pet vai,”\wj* a ti. \s Jesuha Nu la a Bena he \r (Mt 12:46-50; Mk 3:31-35) \p \v 19 Jesuh a nu la, a bena he a veia lawki he, khyang dämkia kyase a peia am pha u se, \v 20 “Na nu la na bena he ning hmu khaia bü u lü, kpunga ngdüi ve u,” tia ami mtheh. \v 21 Jesuh naw, \wj “Hina Pamhnama ngthu ngai u lü, kcang naki he hin, ka nu la ka bena he ni,” \wj* ti lü a jah msang. \s Jesuh naw Khawkhi kse Ngdümsaki \r (Mt 8:23-27) \p \v 22 Khaw mhmüp mat cun axüisaw he am mlawng üng ami awm üng Jesuh naw, \wj “Lia, cayea, mi va pek vai u,” \wj* a ti. Acunüng citki he. \v 23 Ami ceh k'um üng Jesuh ipeiki; acunüng tuili üng khaw khi law sawxat lü, ami mlawng tui am be law se kyü u lü, khuikhaki he. \v 24 Axüisaw he a veia citki he naw mtho u lü, “Saja aw, Saja aw, khyük law hlü ve üng” ami ti. Acunüng Jesuh naw tho law lü, khawkhi la tuiyüi jah jüi se, pyai lü ngdüm lawki. \v 25 Acunüng Jesuh naw, \wj “Nami jumnak hawia ni?”\wj* a ti. Acunsepi kyü u lü, cäicah lawki he naw, “Hin hin u ni? Khawkhi la tuiyüi naw pi ngthu jah pe se, ani ngaih?” tia ng’yüngkoki he. \s Jesuh naw Khawyaia awmnak Khyang mat M’yaiki \r (Mt 8:28-34; Mk 5:1-20) \p \v 26 Jesuh la axüisaw he Kalile üngka naw tuili üng ngtäi u lü Kerasa khawa citki he. \v 27 Jesuh ava kco la, khawyai naw khawvei a awmnak, suisak am suisaki, ima am awm lü ng’uhnün he cia awmkia khyang mat naw ana khyum. \v 28 Acunüng, Jesuh a hmuh la, a maa kyu lü, angsanga, “Jesuh, ak'hlüng säih Mhnama Capa, ikba na na pawh hlüki ni? Ä na mkhuimkhaa, ning huina veng,” ti lü ngpyangki. \v 29 Isetiakyaküng, Jesuh naw khawyai acuna khyang üngka naw cit khaia ngthu ana pet khawia phäha kyaki. Acuna khyang cun khawyai naw a man khawia kyaki; mthiyüi am a kutkhaw he jah pin u lü thawngim üng ami khyum üngpi ami pinpawknak he jah tipat lü mawkpyawnga dawng khaia khawyai naw a pawh khawia kyaki. \v 30 Jesuh naw, \wj “Na ngming u ni?” \wj*ti lü kthäh se, khawyai naw, “Ka ngming cun apä ni,” a ti, (isetiakyaküng, a k'uma khawyai khawjah a luha phäha kyaki). \v 31 Acunüng, khui kthuknua\f + \fr 8:31 \fr*\fk Khui kthuknu: \fk*\ft khawyai he jah mkhuimkhanak anghnu säih am a pha law ham üng mce k’uma jah ktawk vai tia ngtheinak awmki \ft*\f* am a jah tüih vaia ami nghuinak. \p \v 32 Acunüng, mkyanga vawk khawjah ami jah mcaha k'uma ami luhnak vaia Jesuh nghuina u se, Jesuh naw a jah pet. \v 33 Khawyai he khyanga khui üngka naw lut law u lü, vawka k'uma lut u se, vawk he kdanga dawng u lü, tui üng ngcumki he. \p \v 34 Vawksäm he naw ami hmu üng, dawng u lü, ngnamthe la loa ami va sang. \v 35 Acunüng, ia akya, teng khai hea nghlawm u lü citki he, acuia Jesuha veia ami pha law üng, khawyai hea cehtak cun Jesuha khaw kunga suisa lü ngaikyunak akdaw am ngaw se ami hmu üng, aktäa kyüki he. \v 36 Acun hmuki he naw anghnua lawki he üng acuan khyang ihawkba a yai be ami jah mtheh. \v 37 Acunüng acuna khaw pipei üngka he ami van kyü law u lü, ami khaw üngka naw angxita a ktawih be vaia ami nghuinak. Acunüng, Jesuh mlawng üng lut lü cit beki. \v 38 Khawyaia, a cehtaka khyang naw, Jesuh veia a ceh ngha vaia nghuina se, Jesuh naw, \v 39 “Na ima nghlat be lü, \wj Pamhnam naw aktäa, i na hama a ning pawh pet jah va mtheha,” \wj*ti lü, a tüih be. \p Acunüng mlüh üng cit lü, Jesuh naw a hama a pawh peta a hlüngtaia mawng cun sang hüki. \s Jairuha Canu la a Thiputkia Nghnumi naw Jesuha Kcu ani Hnet \r (Mt 9:18-26; Mk 5:21-43) \p \v 40 Jesuha tuili acayea a nghlat law be üng, khyang he naw ana ngängki he naw, aktäa ami na jekyainak. \v 41 Acunüng, Sinakoka ngvai mat Jairuh naki lawki, Jesuha khaw kunga kawp lü, a ima cit khaia a nghuinak law. \v 42 Mat däng a canak nghnumica, kum xaleinghngih lawki, thi law hlü ngsaikia a kuna phäha kyaki. \p Acunüng Jesuh a ceh k'um üng khyang he naw ami kcung. \v 43 Acunüng, nghnumi mat, kum xaleinghngih a thi putki, a ngui tak avan seibawi hea\f + \fr 8:43 \fr*\ft A ngui tak avan seibawi hea veia a ngsawieinak bäih \ft*\fq tia avang üng am awm.\fq*\f* veia a ngsawieinak bäih, acunüng u naw pi am ami mdaw be thei, \v 44 Jesuha hnua law lü, a suisak mdawngca hnet law se, acun la angxita a thi put ye beki. \v 45 Jesuh naw, \wj “U ni na hnetki?” \wj*a ti. Acunüng, “Kei ta am ni nawng,” ti u se, Pita naw, “Saja aw, khyang he naw ning kcung na u lü ning hnet ye u se” a ti. \p \v 46 Cunsepi, Jesuh naw, \wj “U yaw naw ta na hnetki ni, johit ka khui üngka naw lut law se sim veng”\wj* a ti. \v 47 Nghnumi naw, ä ngthup theiki ti ksing lü, a ngkhet maha law lü, Jesuha maa kawp lü, a hneta suilam la, a daw be ngxita mawng cun, khyang avana hmuha, a phyeh. \v 48 Jesuh naw, \wj “Ka canu aw, na jumnak naw ning dawsak be ve, dim'yenak am cita,”\wj* a ti. \p \v 49 Acukba ana ngthuhei k'um üng, Sinakok ngvaia im üngka naw khyang mat law lü, “Saja ä kbawng kbaia, na canu thi päng ve,” a ti. \p \v 50 Acun Jesuh naw a ngjak üng msang lü, \wj “Ä cäia, a jum dänga mah juma, na canu daw be khai ni,\wj*” a ti. \p \v 51 Acunüng, Jesuh ima law lü, Pita, Jakuk, Johan la, hnasena nu la pa dänga thea, upi im k'uma am a jah luhsak. \p \v 52 Ami van aktäa ana mbawikyap u se Jesuh naw jah hmu lü, \wj “Ä kyap ua, hnasen am thiki ni, ipki ni,” \wj*a ti. \p \v 53 Acuna thi pängkia ksingki he naw ami yaihei. \v 54 Cunsepi Jesuh naw nghnumica cun a kut üng manki naw, \wj “Ka ca aw, tho law,”\wj* ti lü, a khü. \v 55 Acunüng, a xünak naw kpan law be se, angxita tho law beki. Acunüng, Jesuh naw ei vai iyaw ami pet vaia a jah mtheh. \v 56 Acunüng, a nu la a pa aktäa cäi lawki xawi, Jesuh naw a bilawh u am pi am ani jah mtheh vaia a jah ksük. \c 9 \s Jesuh naw Axüisaw he Xaleinghngih a jah Tüih \r (Mt 10:5-15; Mk 6:7-13) \p \v 1 Acunüng Jesuh naw axüisaw he xaleinghngih atänga jah khü lü, khawyai he avan jah mkhütnaka johit la natnak he jah m'yainak be theinak jah pe lü, \v 2 Pamhnama khawa mawng sang hü khai he la, am phetki he jah m’yai be khai hea a jah tüih. \v 3 \x - \xo 9:3: \xo*\xt Lk 10:4-11\xt*\x*Acunüng Jesuh naw, \wj “Nami cehnaka ipi ä nami cehei vai, ksawngkhea pi kyase, kthäheinaka ngjaa pi kyase, eia pi kyase, nguia pi kyase, ä nami cehei vai, kcu nghngih ä nami cehei vai. \wj* \v 4 \wj “Acunüng nami phanaka ima nami awm laih laih vai, acun üngka naw nami ktawih be vai. \wj* \v 5 \x - \xo 9:5:\xo*\xt Ngs 13:51\xt*\x*\wj “Am ning jah dokhamki cun, acuna mlüh üngka naw nami ktawih be üng, ami ngsingnak vaia nami khawpha üngka mvut nami khawk hüt vai,” \wj*a ti. \p \v 6 Acunüng axüisaw he cun ktawih u lü, ngnam naküta cit hü u lü, thangkdaw sang hü u lü, hmün naküt üng ami jah m’yai hü be. \s Herod Cäiki \r (Mt 14:1-12; Mk 6:14-29) \p \v 7 \x - \xo 9:7,8 \xo*\xt Mt 16:14; Mk 8:28; Lk 9:19\xt*\x*Acunüng, Kalile uki Herod naw ahmäi ngja law lü aktäa cäi lawki; avang he naw, “Baptican Johan xüng law beki ni,” ami ti. \v 8 Avang naw, “Elijah ngdang lawki ni,” ti u se, avang he naw, “Ajana sahma mat mat xüng law beki he ni” ami ti. \v 9 Acunüng, Herod naw, “Johan cun a lu ka xün päng ni, ahikba sena a mawng ka ngjak hin u ni?” a ti. Acunüng Herod naw Jesuh a hmuh vai aktäa ngjahlüki. \s Jesuh naw Khyang Thawng Mhma jah Mbeiki \r (Mt 14:13-21; Mk 6:30-44; Jn 6:1-14) \p \v 10 Acunüng, ngsä he law be u lü, ami bilawh he Jesuh üng ami jah mtheh law. Acunüng, Jesuh naw jah ngkhahpüi lü Bethsaida mlüh ami tia, a jah cehpüi. \v 11 Cunsepi, khyang he naw sim u lü, ami läk laih laih, acunüng Jesuh naw aktäa jah dokham lü, Pamhnama khawa mawng ngthu jah mtheki naw, m’yai be vai avan a jah m’yai be. \p \v 12 Acunüng, nghngi kya law hlü se, xaleinghngih he Jesuha veia law u lü, “Khyang he mi peisu ngnam he la loea jah tüia, ngsutnak la ei vai hmuei khai hea, hina mäih khawkhyawng khawa mi awm ve,” ami ti. \p \v 13 Acunüng Jesuh naw jah msang lü, \wj “Nangmi naw ami ei vai jah pe ua,” \wj*a ti. \p Acunüng axüisaw he naw, “Muk mhma la nga nglung nghngih ni kami tak. Hin he avana hama, ei vai kami va kheih vai ti aih lü? ami ti. \v 14 Kpami däng pi thawng mhma lawki hea kyaki. \p Acunüng Jesuh naw, axüisaw he üng, \wj “Mhmakip cia, aphäh phäha jah ngawhsak u,”\wj* a ti. \p \v 15 Acunüng acunkba ami van ami jah ngawhsak. \v 16 Jesuh naw muk mhma la nga nglung nghngih lo lü, khankhawa hang mang lü, josenak am kbe lü, boki naw, khyang hea maa, ami tak vaia axüisaw he üng a jah pet. \v 17 Acunüng, ami van naw ei u lü phü u se, ami ei mnawi cä xaleinghngiha ami kaw. \s Pita naw Jesuha Kyanak Pyenki \r (Mt 16:13-19; Mk 8:27-29) \p \v 18 Acunüng hinkba kyaki, Jesuh amät ktaiyü se, axüisaw he a veia lawki he, Jesuh naw, \wj “Khyang he naw ua ni ami na ngaih,”\wj* ti lü a jah kthäh. \p \v 19 \x - \xo 9:19: \xo*\xt Mt 14:1,2; Mk 6:14,15; Lk 9:7,8\xt*\x*Acunüng, axüisaw he naw, “Baptican Johana ning ngai ve u; cunsepi, avang naw, ‘Elijaha’ ning ngai ve u, avang naw, ‘Akphyüma sahma mat mat xüng law beki ni’ ti ve u,” tia ami msang. \p \v 20 \x - \xo 9:20 \xo*\xt Jn 6:68,69\xt*\x*Acunüng Jesuh naw, \wj “Acuna akyaküng, nangmi naw mä ua ni nami na ngaih,” \wj*a ti. Pita naw, “Nang cun Mhnama Mesijah ni” a ti. \s Jesuh naw a Khuikhanak vai la a Thihnak vai Pyenki \r (Mt 16:20-28; Mk 8:30—9:1) \p \v 21 Acunüng, upi acuna mawng ä ami mtheh vaia a jah ksük. \v 22 Acunüng Jesuh naw, \wj “Khyanga capa naw aktäa khuikhanak khamei khai, angvai he, ktaiyü ngvai he la thum ksing he naw ma khai he, hnima kya khai, amhmüp kthum üng tho law be khai,” \wj*a ti. \p \v 23 \x - \xo 9:23 \xo*\xt Mt 10:38; Lk 14:27\xt*\x*Acunüng, ami vana veia, \wj “Upi na läk law khai ngaiki naw amät ä ngaikyu lü, a kutlamktung amhmüp tä se kawt lü na läk law se.\wj* \v 24 \x - \xo 9:24: \xo*\xt Mt 10:39; Lk 17:33; Jn 12:25\xt*\x*\wj “Upi a xünnak küikyanei khai büki naw mkhyüh lü, upi keia phäha, a xünnak mkhyühki naw küikyanei khai.\wj* \v 25 \wj “Khyang naw khawmdek avan ka na lü, amät la amät pyeh se, am acunüng xükse, ia ni a ngmangnak kawm?\wj* \v 26 \wj “Upi, kei la ka ngthu ngkekhyakei naki cun, khyanga Capa naw, a pa hlüngtainak, amäta hlüngtainak la khankhawngsä ngcim he am a law be üng, ngkekhyakei na be khai. \wj* \v 27 \wj “Akcanga ka ning jah mthehki, hin üng ngdüiki he avang, Pamhnama khaw am ami hmuh hlana küt üng am thi khai he awmki he”\wj* a ti. \s Jesuha Hngalangnak \r (Mt 17:1-8; Mk 9:2-8) \p \v 28 \x - \xo 9:28-35:\xo*\xt 2Pit 1:17,18\xt*\x*Acuna ngthu a pyen kän amhmüp khyet üng, Pita, Johan la Jakuk jah ngkhahpüi lü, ktaiyü khaia mcunga kaiki. \v 29 A ktaiyü k’um üng, a hmai hnga law lü, a suisak he a ktäa bawk law lü ngkah lawki. \v 30 Acunüng, khyang nghngih Jesuh am ngthuheiki xawi, acun kxawi cun Mosi la Elijaha kyaki xawi, \v 31 khankhaw hlüngtai kyäpsawknak suiawi ni lü, Jerusalema a khuikhanak vaia mawng pyenki xawi. \v 32 Acunüng, Pita la a püi he ipeiki he let law u lü, a hlüngtainak la a peia khyang nghngih ngdüiki xawi ami jah hmuh. \v 33 Acun xawi naw Jesuh ani ktawih law hlü tak üng, Pita naw i a pyen ä ksingei lü Jesuh üng, “Saja aw, hia awm hin daw ve, na hama mat, Mosia hama mat, Elijaha hama mat samca kthum kami sa khai,” a ti. \p \v 34 Acukba a pyen k’um üng khawngmei naw jah msungin law se, axüisaw he kyü lawki he. \v 35 \x - \xo 9:35: \xo*\xt Hesa 42:1; Mt 3:17; 12:18; Mk 1:11; Lk 3:22\xt*\x*Ngmei üng “Hin hin ka xüa ka Capa ni, a ngthu ngai u,” tia ngthu ngthang lawki. \p \v 36 Acunüng, ngthu a ngdüm la, Jesuh amät däng ami hmuh. Axüisaw he cun am khikheh u lü, ami hmuha mawng cun, acuna pät üng u üng pi am mtheh u. \s Jesuh naw Khawyaia Awmnak hnasen M’yai beki \r (Mt 17:14-18; Mk 9:14-27) \p \v 37 A ngawi üng mcung üngka naw axüisaw kthum am kyum be u se, khyang khawjah naw ami na khyum. \v 38 Acunüng, khyang hea ksunga khyang mat ngpyang lü, “Saja aw, amät däng ka canak ka capa teng law, ning hui na veng. \v 39 “Khawyai naw man khawi se, ngpyangin sawxat xatki, a mci mvawn pi kya law khaia pawh lü mdek üng a kyuk sak khawi, acunkba mkhuimkha lü am ceh hlü ta. \v 40 “Acunüng, na xüisaw he üng ami ktäm vaia jah nghui na ni se, amimi naw pi ani cun am ami ktäm thei,” a ti. \p \v 41 Jesuh naw, \wj “Jumnak am ta lü, üpnak am awmkia khyang he, nami veia ivei ka awm khai aw? Ivei ka ning jah msawk vai aw?” \wj* ti lü, acuna khyang üng, \wj “Na ca hia lawpüia,” \wj*ti lü a msang. \p \v 42 Acunüng, hnasen a law k'um üng, khawyai naw khawmdek khana kyuk sak lü, aknaa a pawh. Cunsepi, Jesuh naw, khawyai kse jüi lü, anghmaw mdaw beki naw a pa üng a pet. \v 43 Acunüng, khyang avan naw Pamhnama hlüngtainak cun aktäa kyühkhyai lawki he. \s Jesuh naw a Thih vai Pyen beki \r (Mt 17:22-23; Mk 9:30-32) \p Ami van naw acunkba, a bilawh he ami kyühkhyai law üng, Jesuh naw axüisaw he üng, \v 44 \wj “Ka ning jah mtheh hlü ä mhnih u; Khyanga Capa, khyang hea kut üng mansak vai ng'et law ve,” \wj*a ti. \v 45 Cunsepi, a ngthu pyena suilam cun am ami ksing, ami ksing vaia mjiha kyaki, ami kthäh vaia pi ami kyüh. \s U Kyäp Säihki? \r (Mt 18:1-5; Mk 9:33-37) \p \v 46 \x - \xo 9:46 \xo*\xt Lk 22:24\xt*\x*Acunüng, u kyäp säih khai tia amimät he ana ngcuh hü u se, \v 47 Jesuh naw ami ngaikyunak jah ksing lü, hnasenca mat kai lü, a peia taki naw, \v 48 \x - \xo 9:48: \xo*\xt Mt 10:40; Lk 10:16; Jn 13:20\xt*\x* \wj “Upi hina hnasenca, ka ngming üng dokhamki cun, kei na dokhamki ni, acunüng u pi, kei na dokhamki cun, kei na tüi lawki pi dokhamki ni. Nangmi üng jaw säihki, acun cen kyäp säih khai,” \wj*a ti. \s Am ning jah Hnengki cun Nami Püi ni \r (Mk 9:38-40) \p \v 49 Acunüng Johan naw, “Saja aw, khyang mat naw na ngming am khawyai he jah ktäm se kami hmuh, keimi üngka am nikia kyase am a pawh ti vaia kami kpyai,” a ti. \p \v 50 Acunüng, Jesuh naw, \wj “Ä kpyai ti ua, u pi nangmi am ning jah hnengki cun nami püia kyaki ni,” \wj*a ti. \s Samarih khyang he naw Jesuh am ami Ngjakhlü \p \v 51 Acunüng, khankhawa a cehnak vai ng'et law se, Jerusalema a ceh vai lingki. \v 52 Ngsä he a ma a jah na tüih. Acunüng, ana dawng u lü, ana ngtün pe khai hea Samarih khaw mata lutki he. \v 53 Jerusalema cit khaia a büa phäha Samarih khyang he naw am a na dokham u. \v 54 \x - \xo 9:54: \xo*\xt 2Sang 1:9-16\xt*\x*Acunüng, axüisaw xawi Johan la Jakuk naw acun ani ksing la, “Bawipa aw, hin he ami ngkhihnak bäih vaia, khankhawa mei han khü vaia na ngjahlüki aw?” \f + \fr 9:54 \fr*\fq Avang üng Elijah naw a pawha kba tia ami mkhah si. \fq*\f*tia ani kthäh. \p \v 55 Acunüng, Jesuh naw ani veia nghlat law lü, a jah jüih\f + \fr 9:55 \fr*\ft Avang üng, “\ft*\fq Ia Ngmüimkhya naw a ning jah awmnak am ksing ve niki; Khyanga Capa hin kpyükpyeh khaia am law lü küikyan khaia ni a law ve” \fq*\ft tia ami mkhah si. \ft*\f*. \v 56 Acunüng ngnam kcea citki he. \s Jesuh ami läk vai Ngjahlüki he \r (Mt 8:19-22) \p \v 57 Lam ami ceh k'um üng khyang mat naw, “Na cehnak avana ka ning läk khai,” ti lü Jesuh a mtheh, \p \v 58 Jesuh naw, \wj “Sauie naw khui ta u lü, kha he naw pi ngbu taki he, khyanga Capa naw ta a lu a khännak vai la a xüieinak vai pi am ta ve,”\wj* a ti. \p \v 59 Acunüng, Jesuh naw khyang kcea veia, \wj “Na läk lawa,” \wj*a ti. Cunsepi ani naw, “Bawipa aw, cit be lü ka pa va k'ut hüt ma vang,” a ti. \p \v 60 Acunüng Jesuh naw, \wj “Khyangkthi he naw amimät akthi k'utei u se; nang ta Pamhnama khawa mawng ngthu va sanga,” \wj*a ti. \p \v 61 \x - \xo 9:61: \xo*\xt 1Sang 19:20\xt*\x*Akce naw pi, “Saja aw, ka ning läk law khai; cunsepi, ka im üngka he, ngthukdaw am jah va ngkhyahpüi ma vang,” a ti. \p \v 62 Acunüng, Jesuh naw mtheh lü, \wj “Upi, lai thawn khaia ngtün lü, a hnu lam tengki cun Pamhnama khaw am ä nghlawiki ni,” \wj*a ti. \c 10 \s Jesuh naw Khyühkip la Nghngih a jah Tüihnak \p \v 1 Acunkäna, Jesuh naw akce khyühkip la nghngih\f + \fr 10:1 \fr*\fq khyühkip la nghngih; avang üng khyükip tia ami yuk. \fq*\f* jah mcawn lü, a cehnak vaia mlüh la hmun avana, a maa, nghngih ci a jah tüih. \v 2 \x - \xo 10:2 \xo*\xt Mt 9:37,38\xt*\x*Acunüng Jesuh naw, \wj “Cang ah vai khawjah awmki, cunsepi atki ngcek ve; acunakyase, cang at khai a jah tüih law vaia, cangmah kthäh u lü ktaiyü ua. \wj* \v 3 \x - \xo 10:3 \xo*\xt Mt 10:16\xt*\x* \wj “Cit u; he hea ksunga to hea kba ka ning jah tüiki. \wj* \v 4 \x - \xo 10:4-11: \xo*\xt Mt 10:7-14; Mk 6:8-11; Lk 9:3-5\xt*\x*\wj “Ngui ip, kthäheinaka ngja, khawdawke ä nami jah cehei vai, lama khyang ä nami hnukset vai. \wj* \v 5 \wj “Nami luhnak im avana, akma säiha, ‘Hina im üng dim'yenak pha law se’ nami ti vai. \wj* \v 6 \wj “Acuna im üng dim'yenak ngjahlüki a awm üng nami pyena dim'yenak acunüng ani üng awm khai, ngjahlüki am a ve üng nami hnuksetnak nami lakin be vai. \wj* \v 7 \x - \xo 10:7: \xo*\xt 1Kor 9:14; 1Tim 5:18\xt*\x*\wj “Acuna im üng awm laih laih u lü, ami ning jah pet nami eiawk vai; khüiki cun ngkheng khawiki ni. Im avan üng ä nami kai hü vai.\wj* \v 8 \wj “Nami luhnaka mlüh avan üng ami ning jah pet nami ei vai, \wj* \v 9 \wj “Ami mlüha am phetki he nami jah m’yai be vai, ami veia, ‘Pamhnama khaw naw ning jah k'et law ve’ nami ti vai. \wj* \v 10 \x - \xo 10:10,11: \xo*\xt Ngs 13:51\xt*\x* \wj “Mlüh nami luhnaka am ami ning jah cäinak üng, ami lam üng cit hü u lü,\wj* \v 11 \wj ‘Nami mlüh üngka mvut, kami khawpha üng kawpki pi nami khana kami khawki; cunsepi Pamhnama khaw naw ning jah k’et law ve’ nami ti vai. \wj* \v 12 \x - \xo 10:12: \xo*\xt Gen 19:24-28; Mt 11:24; 10:15\xt*\x*\wj “Ka ning jah mthehki, ngthumkhyanaka mhmüp üng, Pamhnam naw acuna mlüha kthaka Sodom mlüh m'yenei bawk khai\wj*. \s Am Jumeikia Mlüh he \r (Mt 11:20-24) \p \v 13 \x - \xo 10:13: \xo*\xt Hesa 23:1-18; Hez 26:1—28:26; Jol 3:4-8; Amo 1:9,10; Zakh 9:2-4\xt*\x* \wj “Korazin mlüh aw, na jo se ve! Bethsaida mlüh aw, na jo se ve! Nangmi üng mdana kba müncankse he Turah la Sidon mlüha mdan vai sü ta, ajan denga jihkpyawn sui ni lü, mvut üng ngaw ni lü, ngjut päng khai sü xawi. \wj* \v 14 \wj “Cunsepi, ngthumkhyanaka mhmüp üng Pamhnam naw nanga kthaka ta Turah la Sidon mlüh jah m'yenei hlü bawk ve. \wj* \v 15 \x - \xo 10:15: \xo*\xt Hesa 14:13-15\xt*\x*\wj “Nang Kapenawm mlüh, khankhaw däa mhlünmtaia kya lü pi, mulai mei däa ning khyaka na kya khai” \wj*a ti. \p \v 16 \x - \xo 10:16:\xo*\xt Mt 10:40; Mk 9:37; Lk 9:48; Jn 13:20\xt*\x*Jesuh naw, \wj “Upi, nami ngthu ngaiki cun, keia ngthu ngaikia kyaki; upi nami ngthu ä ngaiki cun keia ngthu ä ngaikia kyaki ni; upi keia ngthu ä ngaiki cun kei na tüi lawkia ngthu ä ngaikia kyaki ni,” \wj*a ti. \s Khyühkip la Hghngih hea Nghlat law bea Mawng \p \v 17 Acunüng, khyühkip la nghngihe jekyainak am nghlat law be u lü, “Bawipa aw, na ngming am khawyai he kami jah ksäta kba awmki he,” ti u se, \p \v 18 Jesuh naw, \wj “Khawyam mkeka kba khankhaw üngka naw kya law se ka hmuh. \wj* \v 19 \x - \xo 10:19: \xo*\xt Sal 91:13\xt*\x* \wj “Ngai u, kphyukse he, jawngk’ai hea khana ngleheinak la, ye he jah nängnaka khyaihnak ka ning jah peki, i naw am ning jah lembawisak khai. \wj* \v 20 \wj “Cunsepi khawyai he nami ti tia ami awma phäha ä jekyai ua; khankhawa nami ngming he angyuka phäha jekyai ua,” \wj*a ti. \s Jesuh Jekyaiki \r (Mt 11:25-27; 13:16-17) \p \v 21 Acunüng, Jesuh Ngmüimkhya Ngcim üng\f + \fr 10:21 \fr*\fq Ngmüimkhya Ngcim üng\fq*\ft avang naw \ft*\fq Ngmüimkhya üng, \fq*\ft avang naw \ft*\fq Ngmüimkhya naw \fq*\ft tia ami yuk.\ft*\f* jekyainak am be lü, \wj “Mce la khankhaw Bawipa, ka Pa aw! khyang ktheme la ngtheingthangki hea veia hina ngthu mjih lü, ä ngtheingthangki hea veia na ngdangsaka phäha ning jekyai na veng; ka Pa aw, acun cun na ngaiha dawki ni. \wj* \v 22 \x - \xo 10:22: \xo*\xt Jn 3:35; \xt*\xt Jn 10:15\xt*\x* \wj “Ka Pa naw ahmäi na pe pängki. Capa u ni ti cun Pa dänga thea u naw am ksing; Pa u ni ti cun Capa la Capa naw a xüa khyang hea thea u naw am ksing thei u,” \wj*a ti. \v 23 Acunüng, Jesuh axüisaw hea veia nghlat lü, anghmüa, \wj “Atuh hmuh vai he nami jah hmuki he nami jo sen ve; \wj* \v 24 \wj “Ka ning jah mthehki, sahma khawjah la, sangpuxang khawjah naw, nami jah hmuh la nami jah ngjak he, hmu hlü u lü ngja hlü kyawki he, am hmu u lü am ngja hlawt u,” \wj*a ti. \s Samarih Khyang Kdaw am Msuimcäpnak \p \v 25 \x - \xo 10:25-28: \xo*\xt Mt 22:35-40; Mk 12:28-34\xt*\x*Acunüng, thumksing mat naw Jesuh a mhnüteinak am, “Saja aw, anglät xünnak ka yahnak vaia i ni ka pawh kawm?” ti se, \p \v 26 Jesuh naw, \wj “Cangcim üng i ng’yu se, ihawkba na ksingki ni?” \wj*a ti. \p \v 27 \x - \xo 10:27: \xo*\xt Deut 6:5; \xt*\xt Lev 19:18\xt*\x* Ani naw, “Bawipa na Pamhnam cun na mlungmthin avan, na xünnak avan, na kyannak avan la, na ngaikyunak avan am na jawngnak vai, acunüng na impeiloceng namäta kba na jawngnak vai’ tia awmki,” a ti. \p \v 28 \x - \xo 10:28: \xo*\xt Lev 18:5\xt*\x*Acunüng Jesuh naw, \wj “Msang thei veki, acunkba va pawha, na xüng khai ni,”\wj* a ti. \p \v 29 Acunüng, acuna khyang naw ngnäng khaia bü lü, Jesuh üng, “Acunüng ka impeiloceng he ta u he ni?” a ti. \p \v 30 Jesuh naw msang lü, \wj “Khyang mat Jerusalem üngka naw Jerikhoa ju cit khai sü, khyang m'yuk’eie jah sawngei msawk se, acun he naw a suisak jah suh pe u lü, thi khyo khaia kpaiki he naw ami ceh tak. \wj* \v 31 \wj “Acunüng, ktaiyü mat, acuna lam bä üng citki naw, a hmuh la lam kpema ngpeng lü a ceh tak. \wj* \v 32 \wj “Acukba bäa, Levih khyang mat pi acuna hmun pha law lü, a hmuh la lam kpema ngpeng lü citeiki. \wj* \v 33 \x - \xo 10:33,34 \xo*\xt 2Khro 28:15\xt*\x* \wj “Cunsepi, Samarih khyang mat a kdungnak lama, acuna awmnak pha law hngaki naw, a hmuh la m'yenei leng leng lü, \wj* \v 34 \wj a veia va cit lü, a nghma üng situi la capyitui am jah bui lü, hlawpki naw, amäta sangnghngaksaü üng taih lü, khin ima cehpüiki naw, a msümcei. \wj* \v 35 \wj “A ngawi üng, denarih tangka nghngih, khin im ngängki üng pe hüt lü, ‘Ana msümceia, hina thea pi na bäihnak, avan pi ka nghlat law be üng ning thung be kawng’ a ti. \wj* \p \v 36 \wj “Acuna kthum he üng m'yuk’eie jah sawngeikia khyanga khana impei locenga kba biloki cun ua ni na ngaih?”\wj* ti se, \p \v 37 Thumksing naw, “M'yeneinak taki cen” a ti. Acunüng Jesuh naw, \wj “Nang pi acunkba va pawha,”\wj* a ti. \s Jesuh Matah la Mariha Ima citki \p \v 38 \x - \xo 10:38,39 \xo*\xt Jn 11:1\xt*\x*Acunüng, Jesuh la axüisaw he ami ceh lama ngnam mat üng lut u se, acuia a ngming Matah naki naw a na khinak. \v 39 Acuna, nghnumia hnunpüi Marih naki nghnumica mat awmki. Acuna nghnumica cun Jesuha khaw kunga ngthu ngai lü ngawki. \v 40 Acunüng, Matah cun khüi lü am ngbüneiki, Jesuha veia law lü, “Bawipa aw, ka na naw ka mät däng ka khüi khaia ana yawkin hin na dawsaki aw? Na kpüi law khaia mtheha,” a ti. \p \v 41 Acunüng Jesuh naw, \wj “Matah, Matah, aktäa ngaikyu lü bawngbai veki; \wj* \v 42 \wj “Cunsepi, aktung mat däng awmki. Marih naw akdaw xüei ve, acun cun u naw pi yuhei hlawt vaia am kya ve,” \wj*ti lü a msang. \c 11 \s Jesuh naw Ktaiyünak a jah Mthei \r (Mt 6:9-13; 7:7-11) \p \v 1 Mhmüp mat üng Jesuh ktaiyü se, a ktaiyü khap üng axüisaw mat naw, “Bawipa aw, Johan naw ktaiyünak axüisaw he üng a jah mtheia kba jah mtheia,” a ti. \p \v 2 Acunüng Jesuh naw, \wj “Nami ktaiyü üng hinkba ti ua, \wj* \q1 \wj ‘Kami Pa,\wj* \q2 \wj Na ngming ngcim leisawngnak am ve se. \wj* \q2 \wj Na khaw pha law se. \wj* \q2 \v 3 \wj Amhmüp tä kami ei khyawh buh jah pe.\wj*\f + \fr 11:3 \fr*\fq kami ei khyawh buh \fq*\ft am acunüng \ft*\fq khawngawi kami ei vai buh. \fq*\f* \q2 \v 4 \wj Jah katnaki kami mhlät khawia kba, \wj* \q2 \wj nang naw pi kami katnak he jah mhläta. \wj* \q2 \wj Hlawhlepnaka am jah cehsak kaw pi,”\wj* a ti. \p \v 5 Acunüng Jesuh naw, \wj “Nangmi üng mat naw, mthan nglunga a püia veia cit lü, ‘Ka püi aw, muk kthum na kpu lawa; \wj* \v 6 \wj Ka khin law ve, mbei vai i am ta veng’ a ti üng; \wj* \v 7 \wj im k'um üngka naw, ‘Ä na kpyaneia; ksaw khai päng veng, ka ca he pi ihnak üng ip päng ve u; tho law lü am ning pe law hlü thei veng’ ti lü, a msang te, \wj* \v 8 \wj Ka ning jah mthehki, a püia akya aphäha, tho law lü am ava pete, ä khyakei lü a kthähei nua phäha tho law lü, a ngaih jah pe khai. \wj* \p \v 9 \wj “Acunakyase, ka ning jah mthehki, kthäh ua, acunüng nami yah khai; sui ua, acunüng nami hmu khai; khawk ua, acunüng ksawh ning jah mhmawn pe khai he. \wj* \v 10 \wj “Upi, kthähki avan naw yah khawiki, upi suiki naw hmu khawiki, upi khawki am ksawh mhmawn pe khai he. \wj* \v 11 \wj “Nangmi üngka pa, a ca naw muk kthäh se, u naw lung pe khai aw? Nga kthäh se, u naw ngaa nghnün üng kphyu pe khai aw? \wj* \v 12 \wj “Acunüng aiktui kthäh se, u naw jawngk’ai pe khai aw? \wj* \v 13 \wj “Nangmi khyang kse he naw pi nami ca üng akdaw pet vai nami ksing üng, nami Pa khankhawa ka naw, kthähki avan üng Ngmüimkhya Ngcim aktäa pe hlü ve,” \wj* a ti. \s Jesuh la Beelzebul \r (Mt 12:22-30; Mk 3:20-27) \p \v 14 Acunüng, Jesuh naw khawyai am ngthuhei theiki mat a ktäm. Acunüng khawyai a kco law la ä ngthuhei theikia khyang cun ngthuhei law be thei se khyang he aktäa cäicah lawki he. \v 15 \x - \xo 11:15: \xo*\xt Mt 9:34; 10:25\xt*\x*Khyang avang he naw, “Khawyai mkhawng Beelzebula johit am ni khawyai he a jah ktäm,” ami ti. \p \v 16 \x - \xo 11:16: \xo*\xt Mt 12:38; 16:1; Mk 8:11\xt*\x*Avang naw ami mhnüteinaka, khan üngka ti ksingnak vai müncankse kthähki he. \v 17 Acunüng, Jesuh naw ami ngaihkyunak jah ksing lü, \wj “Ia pung pi amimät ngcawhki he cun pyeh khawiki he ni; khuiim mat üngka he pi amimät ngcawhki he cun khyük khawiki he ni. \wj* \v 18 \wj “Khawyama khaw pi amimät ami ngtuk üng ihawkba a khaw khäng khai ni? Beelzebula a peta johit am khawyai he jah ksätki nami tiki ni. \wj* \v 19 \wj “Acukba ka jah ksätkia akya üng, ihawkba nami hnukläk he naw khawyai jah ksätkie ni? Nami mäta hnukläk he naw nami hleinak mdan ve u. \wj* \v 20 \wj “Cunsepi, kei naw Pamhnama johit am khawyai he jah ktäm khawikia ka kya üng, Pamhnama khaw nami veia pha law pängki. \wj* \p \v 21 \wj “Khyang kyan naw likcim kpawmei lü a im a ngänga küt üng, a khawhthem mä lü awm khawiki; \wj* \v 22 \wj “Cunsepi amäta kyan bawki naw tu law lü, a näng law üng, a üpnaka likcim he jah yut lü, a khawhthem lo lü, jah yet hü khai. \wj* \p \v 23 \x - \xo 11:23: \xo*\xt Mk 9:40\xt*\x* \wj “Acunakyase, upi ka hlawnga am awmki cun, ka yea kyaki; upi am na mkhämpüiki cun kthehkia kyaki. \wj* \s Khawyaia Nghlat law be \r (Mt 12:43-45) \p \v 24 \wj “Acunüng, khawyai khyanga k'um üngka naw a luh law üng, a xüieinak vai sui hü lü, tuia am a awmnak hnünea ngvak hü khawiki; acunüng, xüieinak vai am hmu lü, ‘Ka luh lawnaka ima nghlat be vang’ ti lü, \wj* \v 25 \wj ava pha be üng ana phekphaih u lü a na dawkya sak u se a hmuh. \wj* \v 26 \wj “Acun la va cit be lü, amäta pi se bawki khawyai kce khyüh jah lawpüi se, acunüng lut u lü awmki he, acuna khyanga awm law vai cun akma a na awm khawia pi ksehlen bawki,” \wj*a ti. \s Hlimnak Kcang \p \v 27 Acukba ngthu ana pyen k'um üng, khyang hea ksunga nghnumi mat ngpyang law lü, a veia, “Ning pawi nakia pum la ning tukia cih ta a jo sen ve,” a ti. \p \v 28 Acunüng Jesuh naw, \wj “Acuna kthaka ta, Pamhnama ngthu ngai lü acuna kba awmki he, ami jo sen bawk ve,”\wj* a ti. \s Müncankse ami Mso \r (Mt 12:38-42) \p \v 29 \x - \xo 11:29: \xo*\xt Mt 16:4; Mk 8:12\xt*\x* Acunüng, khyang he a veia ami ngbum law üng, Jesuh naw, \wj “Atuh ngsawn he hin se ve u; müncankse suiki he, cunsepi, Jonaha müncankse dänga thea msingnak ä jah pet vai. \wj* \v 30 \x - \xo 11:30: \xo*\xt Jn 3:4\xt*\x*\wj “Jonah Ninevih khyang hea msingnaka a kyaa kba, khyanga Capa pi atuh khyang hea hama msingnaka kya khai. \wj* \v 31 \x - \xo 11:31: \xo*\xt 1Sang 10:1-10; 2Khro 9:1-12\xt*\x* \wj “Sheba sangpuxangnu, Solamona themnak ngaiei khaia athuknak üngka naw lawkia kyase, ngthumkhyanaka mhmüp üng, atuh ngsawn hea veia tho law ha lü jah mkat law khai. Ngai u Solamona kthaka kyäp bawki hia awm ve. \wj* \v 32 \x - \xo 11:32: \xo*\xt Jn 3:5\xt*\x* \wj “Ninevih khyang he, Jonaha ngthu pyena phäha ngjutki hea kyase, ngthumkhyanaka mhmüp üng, atuh ngsawn hea veia ngdüi law hnga u lü, jah mkat law khai he; ngai u, Jonaha kthaka kyäp bawki hia awm ve. \wj* \s Pumsa Vainak \r (Mt 5:15; 6:22-23) \p \v 33 \x - \xo 11:33: \xo*\xt Mt 5:15; Mk 4:21; Lk 8:16\xt*\x*\wj “U naw meiim mdäi lü am thup khawi u, cäa k'uma\wj*\f + \fr 11:33 \fr*\ft avang üng cäa k’uma \ft*\ft ti am ami yuk si. \ft*\f*\wj pi am thup khawi u, lutki he naw ami hmuh vaia angdangnak üng ni ami tak khawi. \wj* \v 34 \wj “Pumsa meiim cun mika kyaki. Acunakyase na mik avai üng na pumsa avan vai bäihki. Cunsepi, na mik a pyeh üng na pumsa avan nghmüpki. \wj* \v 35 \wj “Acunakyase, akvai nami k'uma awmki, am a nghmüp vaia cäi na u. \wj* \v 36 \wj “Acunüng na pumsa ä nghmüp lü avan a vai üng, meiim naw aktäa a kcäiha kba, na pumsa vai bäih khai,”\wj* a ti. \s Jesuh naw Pharise he la Thum Ksing he jah Mkateiki \r (Mt 23:1-36; Mk 12:38-40) \p \v 37 Jesuh ana ngthuhei k'um üng Pharise mat naw buh ei khaia khü se cit lü buh eiki. \v 38 Acunüng a kut am mthih lü buh ei se a hmuh üng, Pharise aktäa cäiki. \v 39 Acunüng Bawipa naw, \wj “Nangmi Pharise he khawt la kbe akpung lama nami mthi khawiki; cunsepi nami mlungmthin k'uma setnak la katnak am nami beki. \wj* \v 40 \wj “Khyang k'ang he aw! Akpung pi pyang lü ak’um pi pyangki cun Pamhnam am niki aw? \wj* \v 41 \wj “Acunakyase, nami khawt la nami kbe üng awmki m'yenkseki he üng jah pe ua. Acunüng, ahmäi nami hama ngcim hei law khai ni. \wj* \p \v 42 \x - \xo 11:42: \xo*\xt Lev 27:30\xt*\x* \wj “Nangmi Pharise he, nami jo se ve! Kcingyüt paibänge la khuhlip kce he pi xa üng mat pet vaia nami khüiki. Cunsepi, hmankanak la Pamhnam jawng'engnak am nami cäi naki. Ahin he va jah pawh ma u lü akce he pi nami jah pawh vai sü. \wj* \v 43 \wj “Nangmi Pharise he nami jo se ve, Sinakoka ngawhnak akdaw säih la jawihtuknaka nghnukset kyu nami jawng naki. \wj* \v 44 \wj “Nami jo se ve, ng’uhnün tia ä ngsing se, khyang he naw ä ksing u lü, a khana ami ceh hünak am nami tängki,”\wj* a ti. \p \v 45 Acunüng, thum ksingki mat naw, “Saja aw, hina ngthu na pyen hin keimi pi na jah ksenaki ni” ti lü a msang. \p \v 46 Acunüng Jesuh naw, \wj “Thumksing he aw, nangmi pi nami jo se ve! Phüi kse khyanga khana nami mtaihki, namimät naw nami kutmdawng am pi am nami hnet hlüki. \wj* \v 47 \wj “Nami jo se ve! nami pupa he naw ami hnim, sahma hea mkhya im nami saki. \wj* \v 48 \wj “Acunakyase, nami pupa hea ami bilawh cun jah ksingpüi u lü, nami jah ngaisimpüiki ni; amimi naw hnim u se, nangmi naw ami mkhya ime nami jah saki. \wj* \v 49 \wj “Acunakyase, Pamhnama ksingnak naw pi pyen lü, ‘Sahma he la ngsä he jah tüih pe ni se, avang jah mkhuimkha u lü, jah hnim khai he,’ \wj* \v 50 \wj acunakyase, khawmdeka ngtüi üng tün lü, ngsawikia sahma hea thisen, \wj* \v 51 \x - \xo 11:51: \xo*\xt Gen 4:8; 2Khro 24:20,21\xt*\x* \wj Abela thisen üngka naw tün lü, Temple la kphyawnkunga nglaka ami hnim Zakhariha thisen naw hina ngsawn hea phu jah kthäh be khai. Ä, akcanga ka ning jah mthehki, acun naw hina ngsawn hea phu jah kthäh be khai. \wj* \p \v 52 \wj “Thumksing he, ksingnaka imksawh mhmawnak tawh nami thupkia kyase nami jo se ve. Namimät pi am lut u lü lut hlüki he pi nami jah mkhyawhki,” \wj*a ti. \p \v 53 Jesuh naw acuna hmün a cehtak üng thumksing he la Pharise he naw ami mkateinak vaia, \p \v 54 a pyen law msawk ami man hlüa phäha, ngäng u lü ang'enga ahmäi hmäi ami kthäh. \c 12 \s Hypocrit he jah Cäieinak vai \r (Mt 10:26-27) \p \v 1 \x - \xo 12:1 \xo*\xt Mt 16:6; Mk 8:15\xt*\x*Khyang kdäm he ngleh kyu u lü, ami ngbum law üng, Jesuh naw, axüisaw he üng, \wj “Pharise hea nghen cäei na ua. \wj* \v 2 \x - \xo 12:2 \xo*\xt Mk 4:22; Lk 8:17\xt*\x*\wj “Ä ngdang khaia thup avan ngdang lü, ä ngsing khaia mjih avan ngphyeh khai. \wj* \v 3 \wj “Acunakyase, nghmüp üng nami pyen avan avainaka ngjaka kya khai; asithawta nami pyen avan im khana sang khai he. \wj* \s U Kyüh vai \r (Mt 10:28-31) \p \v 4 \wj “Ka püi he aw, ning jah mtheh veng, ‘Pumsa hnim lü, acun käna akce i am pawh theiki he ä jah kyüh ua. \wj* \v 5 \wj “Cunsepi, nami kyüh vai ta; Aning jah hnim päng üng, mulai mei üng ning jah tawn thei khai Mhnam kyüh ua. Ka ning jah mthehki ani cen kyüh ua. \wj* \p \v 6 \wj “Khaca mhma peni tangka nghngiha am jawi khawiki he aw? Acuna khaca matca pi Pamhnam naw am mhnih khawi naw. \wj* \v 7 \wj “Nami lusam pi täh bäiha kyaki. Khaca khawjaha pi nami küi bawki ni, am kyü ua. \wj* \s Jesuh Manak la Jumnak \r (Mt 10:32-33; 12:32; 10:19-20) \p \v 8 \wj “Acunüng ka ning jah mtheki, khyang hea maa na yungki cun, Pamhnama khankhawngsä hea maa, khyanga Capa naw yung hnga khai. \wj* \v 9 \wj “Cunsepi, khyang hea ma na maki cun, Pamhnama Capa naw Mhnama khankhawngsä hea hmaia ma khai. \wj* \p \v 10 \x - \xo 12:10 \xo*\xt Mt 12:32; Mk 3:29\xt*\x*\wj “Acunüng, khyanga Capa pyetseki avan cun, ami pyetsenak mhläta kya khai; cunsepi, Ngmüimkhya Ngcim pyetseki cun, mhläta am kya. \wj* \p \v 11 \x - \xo 12:11,12 \xo*\xt Mt 10:19,20; Mk 13:11; Lk 21:14,15\xt*\x* \wj “Acunüng Sinakok he, bawi he la khaw uki hea veia ami ning jah cehpüi üng ‘ikba ka jah msang khai, i ka pyen khai,’ tia ä nami cäi vai, \wj* \v 12 \wj acuna kcün üng nami pyen vai cun Ngmüimkhya Ngcim naw ning jah mthehei law khai,” \wj*a ti. \s Khyang k'ang Bawimangki am Msuimcäpnak \p \v 13 Acunüng, khyang hea ksunga mat naw Jesuh üng, “Saja aw, ka hnunpüi he naw khawh ami na ngpaipüi vaia jah mtheha,” a ti. \p \v 14 Acunüng Jesuh naw, \wj “Nghngicim nangmia khana u naw ngthumkhya khai la khawh yet khaia ana mcawn ni?”\wj* a ti. \v 15 Acunüng ami veia, \wj “Cäiei u lü, mnaiheinak avan üng ngxungei kyu u; ihlawka bawimang u lü pi bawimangnak üng nami xünak am ve,”\wj* a ti. \p \v 16 Acunüng, Jesuh naw ami veia msuimcäpnak pyen lü, \wj “Bawimangki mat, a khaw daw se, eiawk da na leng lengki naw, \wj* \v 17 \wj ngaikyu lü, ‘Hawkba ni ka ti kawm? Eiawk taknak vai am ta veng’ a ti. \wj* \v 18 \wj Acunüng, ‘Hikba pawh vang; ka khei he jah phye lü, angbaü bawka sa lü, acunüng eiawk he la, ka khawhthem he ka jah ta khai. \wj* \v 19 \wj Acunüng ka ngmüimkhya üng, ‘Ka ngmüimkhya aw, khawkum khawvei khäk khai khawhthem na taki ni; xüiei lü, ei lü aw lü, hlimtui lü awma, ka ti khai,’ tia ngai kyuki. \wj* \v 20 \wj “Cunsepi, Pamhnam naw, ‘Khyang k'ang aw, tuhngawi mthan na ngmüimkhya khyük khaia kyaki; acunakyase, na mcuneia khawhthem u naw ka na khai aw?’ a ti. \wj* \p \v 21 \wj “Amäta hama khawhthem mcun lü, Pamhnam üng am bawimangki he cun, acuna mäih lawki ni,” \wj*a ti. \s Mhnam Jumei ua \r (Mt 6:25-34) \p \v 22 Acunüng, Jesuh naw axüisaw he üng, \wj “Acunakyase, ka ning jah mtheki, ‘I ka ei khai?’ tia, nami xünnak vai ja, ‘I ka suisa khai?’ tia, nami pumsa phäha nami mlung ä bawngbai sak ua. \wj* \v 23 \wj “Eia kthaka ta xünnak kyäp bawki ni, suisaka kthaka ta pumsa kyäp bawki ni. \wj* \v 24 \wj “Vangak he jah ngai u, cang am saw u, am at u, mcunnak am ta u, khei am ta u; cunsepi, Pamhnam naw jah mcahki, nangmi cun kha hea kthaka ta nami küi bawki ni. \wj* \v 25 \f + \fr 12:25 \fr*\fq a xünak msaüei thei \fq*\ft am acunüng \ft*\fq khawvei xüng thuk. \fq*\f*\wj “Nangmi üng u naw a mlung bawngkhasak lü a xünnak msaüei thei khai ni? \wj* \v 26 \wj “Ahinca he pi am jah pawh thei u lü, ivaia akcea phäha nami mlung nami bawngkha saki ni? \wj* \v 27 \x - \xo 12:27: \xo*\xt 1Sang 10:4-7; 2Khro 9:3-6\xt*\x* \wj “Lili kheipai he cen jah teng ua; khut am pawh u, nghmüi pi am bi u; cunsepi ka ning jah mthehki, Solamon pi a hlüngtainak avan am ngcüngceiei se, hina lili kheipai matca pi am tängeipüi khai ni. \wj* \v 28 \wj “Acunakyase, atuh xüng se, angawia mei üng tawnena khuhlip pi Pamhnam naw a thuihawi sak üng, nangmi cun acuna kthaka pi am ning jah thüihawi sak bawk khai aw. Ihlawka nami jumnak ngceki ni! \wj* \p \v 29 \wj “Acunakyase, nami ei vai la nami awk vai ä sui ua; ä cäicing ua. \wj* \v 30 \wj “Am jumeiki he naw acuna ngkhaw avan cun sui khawiki he ni; acun nami hlüki ti nami Pa naw ksingki ni. \wj* \v 31 \wj “Akcüka Pamhnama khaw sui u, acun käna acun he avan ning jah pe khai. \wj* \s Khana Bawimangnak \r (Mt 6:19-21) \p \v 32 \wj “Ka hnukläk toca he aw, ä kyü ua; nami Pa naw khaw aning jah pet vai ngjahlüki ni. \wj* \v 33 \wj “Nami ka avan jah jawitu u lü, m'yenkseki he üng jah pe ua; nami mäta suiawi la nami khawhthem ä sui u lü m’yuk’ei naw am a m’yuk thei kca naw pi am a kpyeh thei khankhaw bawimangnak sui ua. \wj* \v 34 \wj “Isetiakyaküng, nami khawhthema awmka nami mlung awm theikia kyaki. \wj* \s Ngcüngceikia M'ya he \p \v 35 \x - \xo 12:35 \xo*\xt Mt 25:1-13\xt*\x* \wj “Ahmäi apha law üngka vaia ngsuingsa u lü, a na ngcüngcei u lü, nami meiim mdäiei u; \wj* \v 36 \x - \xo 12:36 \xo*\xt Mk 13:34-36\xt*\x* \wj “M'ya he naw ami mahpa cambumnak pawi üngka naw law be lü ksaw a khawk law üng ksawh mhmawn ngxit khaia ami na k’äiha kba a na ve ua. \wj* \v 37 \wj “Ami mahpa a law be üng, a na ngäng u se a jah hmuh lawa m'ya he cun ihlawka jekyai khai he ni; akcanga ka ning jah mthehki, a mahpa cun a khyü vawpei lü, buh ei khai hea jah ngawhsak lü, amät naw jah ngäng law khai. \wj* \v 38 \wj “Mthan lunga pi kyase, acun käna pi kyase, ami mahpa naw law lü, acunkba a jah hmuh lawa m'ya he ta, ami jo sen ve. \wj* \p \v 39 \x - \xo 12:39,40 \xo*\xt Mt 24:43,44\xt*\x* \wj “Cunsepi, hin hin ksing ua, m'yük'eia law vai imah naw a ksing vai sü ta, a im am a phyet vaia ngäng khai sü. \wj* \v 40 \wj “Acunakyase, nangmi pi ana ngtünei u lü awm u, am nami simeia kcün üng khyanga Capa law khai,” \wj*a ti. \s Am Dawki la Dawkia M'ya \r (Mt 24:45-51) \p \v 41 Acunüng Pita naw, “Bawipa aw, hina msuimcäpnak hin, keimi däng üng aw na jah mtheh? Akce hea hama pi kyaki aw? ti se, \p \v 42 Bawipa naw, \wj “Khawhthem mceiki, üpnak cang, ngsüm kcangki, a mahpa naw akha law üng ami ei vai pawh khaia, mkhawnga a mcawn vai ta, u ni? \wj* \v 43 \wj “A mahpa naw, a law be üng, acunkba ana pawh se a hmuh lawa m'ya ta ihlawka jekyai khai ni. \wj* \v 44 \wj “Akcanga ka ning jah mthehki, ani üng a tak avana khana mkhawnga mcawn law khai. \wj* \v 45 \wj “Cunsepi, acuna m'ya naw a mlung k'uma, ‘Ka mahpa am law be ng’xit khai’ ti lü, m'yanu, m'yapa he jah na kpai lü, a na ei aw ktat lü, a na awm k'um üng, \wj* \v 46 \f + \fr 12:46 \fr*\fq amcäm cäma khyüng; am acunüng \fq*\fq kpunga tawnin. \fq*\f*\wj am a na sümei, am a na ksingeia mhmüp üng a mahpa law be lü, acuna m'ya cun amcäm cäma khyüng lü pyen ä ngjakia hlawnga atänga jah ta hmaih khai. \wj* \v 47 \wj “M'ya, a mahpa a ngaih ksing mah mah lü, a mahpaa ngaiha pi am a na pawhmsahki cun, khawveia kpai khai he. \wj* \v 48 \wj “Cunsepi, a mahpaa ngaih am bilo lü kpaihnak vaia iyaw bilo msawkia m'ya cun ajaw dänga kpai khai he. Upi, akdäm ami peta veia akdäm kthäh be khai he; Upi, akdäm bawk ami peta veia akdäm bawk kthäh be khai he. \wj* \s Jesuha Phäha Ngpainak \r (Mt 10:34-36) \p \v 49 \wj “Khawmdek khana mei däi sak khaia ka lawki, atuh pi acutei vai ngja hlü veng! \wj* \v 50 \x - \xo 12:50 \xo*\xt Mk 10:38\xt*\x*\wj “Cunsepi, baptican mat ka khan vai awm ve, acuna baptican am ka khan hlan üng ka mlung aktäa khuikha ve! \wj* \v 51 \wj “Khawmdek khana ng'yäpnak lawpüi khaia ka lawkia nami ngaiki aw? Acukba vaia am law nawng. Ngpainak lawpüi khaia ni ka law ve.\wj* \v 52 \wj “Atuh käna, im mat üng mhma ngpai khai he, kthum naw nghngih hneng law khai, nghngih naw kthum hneng law khai. \wj* \v 53 \x - \xo 12:53 \xo*\xt Mik 7:6\xt*\x* \wj “Pae naw capa he jah hneng law u se, capa he naw pa he jah hneng law khai he; ami nu he naw ami canu he jah hneng law u se, ami canu he naw ami nu he jah hneng law khai he; ami ni he naw ami pai he jah hneng law u se, ami pai he naw ami ni he jah hneng law khai he,” \wj*a ti. \s Akcün Ksingnak \r (Mt 16:2-3) \p \v 54 Acunüng Jesuh naw, khyang hea veia, \wj “Khawnghngi kyak lama khawngmei ngjing se nami hmuh üng, ‘khaw a hlü ve’ ti u lü, nami tia kba kya law khawiki. \wj* \v 55 \wj “Acunüng, cum khawkhi nami ksing üng, ‘khaw ngling hlü ve’ ti u lü, nami tia kba kya law khawiki. \wj* \v 56 \wj “Nangmi Hypocrit he naw, khawmdek la khankhawa ngtünawngnak pi nami ksingki naw, ise atuha kcün hin am nami ksing theiki ni? \wj* \s Na Ye na Ng’yäpüi vai \r (Mt 5:25-26) \p \v 57 \wj “Ise angtäia pawh vaia cun namimät naw pi am nami mtaiei theiki ni?\wj* \v 58 \wj “Acunüng, ning hnengki am ngthumkhyakia veia nani ceh hmai üng, nani ceh lama nani ng’yäpnak vai na sui vai; am acunüng ta ngthumkhyakia veia ning cehpüi se, ngthumkhyaki naw khyang manki am ning man sak se, khyang manki naw thawngim üng ning khyüm khai ni. \wj* \v 59 \wj “Ka pyenki, pet vaia ngui am na peta küt üng thawngim üngka naw am na lät khai ni,” \wj*a ti. \c 13 \s Nami Katnak Ngjut u \p \v 1 Acunüng, Kalile khaw khyang he ngkengnak ami pawh k'um üng Pilat naw a jah hnima mawng Jesuh üng ami mtheh. \v 2 Acunüng Jesuh naw, \wj “Acuna Kalile khyang he, acunkba ami khuikha phäha, akce Kalile khyang hea kthaka mkhyekat bawki hea nami ngaiki aw? \wj* \v 3 \wj “Akcanga ka ning jah mthehki, acunkba am kya; nangmi pi am nami ngjut üng acunkba nami thi hnga khai. \wj* \v 4 \wj “Am acunüng khyang xaleikhyet Silawng im ksaü naw jah kyuk si se thiki he cen, Jerusalema awmki hea kthaka mkhyekat pawki hea nami ngaiki aw? \wj* \v 5 \wj “Akcanga ka ning jah mthehki, acunkba am kya; nangmi pi am nami ngjut üng acunkba nami thi hnga khai” \wj*a ti. \s Am Mtheihkia Fik Thing \p \v 6 Acunüng, Jesuh naw msuimcäpnak pyen lü, \wj “Khyang mat naw capyit a ngvawng k'uma a ngling mat awmki, law lü a ktheih a sui law üng a ngtheih mat hman pi am a hmuh. \wj* \v 7 \wj “Acunüng, ngvawng kbi üng, Tenga, law lü a ktheih ka sui lawnak khawkum kthum law pängki, a ktheih matca pi am hmu veng. Khyua! ivai amdanga khawmdek kyawh lü awmki ni?”\wj* a ti. \v 8 \wj “Acunüng, ngvawng kbi naw, ‘Ka mahpa aw, tuhmü kum ahikba awm tang se, a phung co lü, sea ek am mcah kawng; \wj* \v 9 \wj ‘Seng kum a ngthei üng aktäa daw lü, am a ngtei üng khyu kaw pi”\wj* a ti. \s Jesuh naw Nghnumi Akxo mat Sabbath Mhmüp üng M’yai beki \p \v 10 Acunüng, Jesuh naw Sinakoka k’uma Sabbath mhmüp üng a jah mthei. \v 11 Acunüng kum xaleikhyet ngmüimkhya kse naw awm na se khuikha lü ngkunki, amät angdünga am ngdüiei thei süm sümki nghnumi mat awmki. \v 12 Acunüng, Jesuh naw a hmuh la khü lü, \wj “Nghnumi aw, am na yainak üngka naw lät veki” \wj*ti lü, \v 13 a khana a kut taih se, acun la angxita ngdüng law lü, Pamhnam mküimtoki. \p \v 14 \x - \xo 13:14: \xo*\xt Ex 20:9,10; Deut 5:13,14\xt*\x*Acunüng, Jesuh naw Sabbath mhmüp üng khyang a mdaw bea phäha Sinakok ngvai a mlung so lawki naw, khyang he jah mtheh lü, “nghngicim khüihnak vai mhmüp khyuk awmki, acunüng law u lü ngmangei law kyusak ua, Sabbath mhmüp üng ä law ua” a ti. \p \v 15 Acunüng, Bawipa naw msang lü, \wj “Nangmi Hypocrit he, Sabbath mhmüp üng nami se, nami sanghngaksaü sut u lü, tui aw khaia am nami cehpüi khawikia kya aih se? \wj* \v 16 \wj “Hina nghnumi hin Abrahama canua kyaki, teng u, khawyam naw kum xaleikhyet a manei Sabbath mhmüp üng ä lät sak vai aw?” \wj*a ti. \v 17 Acunüng, acunkba pyen se hnengkie ami van ami hmai seki; acunüng, khyang he ami van Jesuh naw hlüngtai kyäpsawknak a pawha phäha jekyaiki he. \s Anca Ui am Msuimcäpnak \r (Mt 13:31-32; Mk 4:30-32) \p \v 18 Acunüng Jesuh naw, \wj “Pamhnama khaw cun i mäih ni a law? I am ni ka msümcäp kawm? \wj* \v 19 \wj Anca ui mat, khyang naw lo lü a ngvawng k'uma a phu am tängki ni; acun cun cawt law lü, thinga kya law se, kha he naw angban üng ami ngbu ami pawhnak am tängki ni” \wj*a ti. \s Nghngen am Msuimcäpnak \r (Mt 13:33) \p \v 20 Acunüng Jesuh naw, \wj “Pamhnama khaw cun i am ni ka msuimcäp kawm?” \wj*ti be lü, \v 21 \wj “Pamhnama khaw cun, nghnumi naw nghngen lo lü, khai tawng kthum üng thun se, khai avan thawh sakia nghngnen am tängki ni,” \wj*a ti. \s Mkawt Ngcek \r (Mt 7:13-14; 21—23) \p \v 22 Acunüng, Jesuh cun mlüh he la ngnam he üng jah hei mthei vü lü, Jerusalem khawa citki. \v 23 Acunüng, khyang mat naw Jesuh üng, “Saja aw, akjaw däng japaw küikyana ami kya kawm?” ti se, Jesuh naw, \v 24 \wj “Mkawt ngcek üng nami luh vaia ktha na ua; ka ning jah mthehki, khyang khawjah lut khaia ngtün u sepi, am lut thei khai he. \wj* \v 25 \wj “Imah tho law lü, ksaw a khai käna nangmi kpunga ngdüiki he naw, ‘Bawipa aw, ksawh jah mhmawna’ tia ksawh nami khawk law üng, ani naw, ‘nangmi hawia ka he, am ning jah ksing khawi nawng? ti lü ning jah msang khai. \wj* \v 26 \wj Acunüng nangmi naw, ‘Mi ei aw hmaih khawiki, kami khawloa pi na jah mthei hü khawiki ni’ nami ti law khai. \wj* \v 27 \x - \xo 13:27: \xo*\xt Sal 6:8\xt*\x* \wj “Acunüng ani naw, ‘Ka ning jah mthehki, nangmi hawia ka he am ning jah ksing khawi nawng, nangmi khyang kse he, ka vei üngka naw cit ua’ ti law khai. \wj* \v 28 \x - \xo 13:28: \xo*\xt Mt 22:13; 25:30\xt*\x*\wj “Abraham, Isak, Jakop la sahma he avan Pamhnama khaw k’uma awm u se jah hmu u lü, nangmi ngpunga ning jah ktäm ti, nami ksing law üng, acunüng, nami mnicui ha kyet u lü nami kyap khai. \wj* \v 29 \x - \xo 13:29:\xo*\xt Mt 8:11,12\xt*\x*\wj “Acunüng, nghngilaw lam la nghngikyak lam, acum la asip üngka naw khyang he law u lü, Pamhnama khaw buhpawhnaka ngaw law khai he. \wj* \v 30 \x - \xo 13:30: \xo*\xt Mt 19:30; 20:16; Mk 10:31\xt*\x*\wj “Acunüng, atuh hnuki he ma law u lü, atuh maki he hnu law khai he” \wj*a ti. \s Jesuh naw Jerusalem a Jawngnak \r (Mt 23:37-39) \p \v 31 Acunüng Pharise he avang a veia law u lü, “Herod naw aning hnim vai ngaih ve, hina hmün üngka naw ktawih lü akcea cita” ami ti. \v 32 Acunüng Jesuh naw, \wj Acuna saui üng hina ngthu va mtheh ua, ‘Tuhngawi la khawngawi, khawyai he ka jah ktäm khai, am phetki he pi jah mdaw be lü, amhmüp thum üng ka khut ka kpäng khai. \wj* \v 33 \wj Acunsepi tuhngawi, khawngawi la a ngawi üng pi ka cit laih laih khaia kyaki. Jerusalema thea ta pung kcea sahma hnim vaia am kya naw,\wj* a ti. \p \v 34 \wj “Aw Jerusalem, Jerusalem! sahma he jah hnimki, na veia Pamhnam naw a jah tüih law lung am jah vawiki, ainu naw a ca he a ngphya k’uma a jah awpa kba, na khyang, ivei ni ka jah awp hlü te nang naw am na ngjak hlü veki. \wj* \v 35 \x - \xo 13:35:\xo*\xt Sal 118:26\xt*\x*\wj “Nami Temple yawka kya khai. Ka ning jah mthehki, ‘Bawipa ngming üng lawki hin Pamhnam naw dawnak pe se’ am nami tia küt üng am nami na hmu be ti khai” \wj*a ti. \c 14 \s Jesuh naw am Phetki Khyang mat a M’yai be \p \v 1 Sabbath mhmüp üng Pharise mata ima buh ei khaia cit se, ami mcih. \v 2 Acunüng, a ma a kutkhaw ngphyüngki Jesuha veia law se, \v 3 Jesuh naw thumksing he la Pharise he jah kthäh lü, \wj “Sabbath mhmüp üng m’yai be vai ngkawiki aw?” \wj*a ti. \p \v 4 Acunüng am ngthuhei u lü awm u se, Jesuh naw, am phetki cun khü lü, m’yai beki naw, a tüih be. \v 5 \x - \xo 14:5: \xo*\xt Mt 12:11\xt*\x*Acunüng Jesuh naw, \wj “Nangmi üng u naw, a ca pi kyase, a sea pi kyase, sabbath mhmüp üng khui uk'uma kya se angxita am lo be khai aw?” \wj*ti lü a jah msang. \p \v 6 Acunüng, acuna ngthu cun am msang thei u lü awmki he. \s Mlung Hnemnak la Dawnak \p \v 7 Acunüng, khin he naw ngawhnak akdaw ami xüei khawi jah hmu lü, msuimcäpnak jah mthehki naw, \v 8 \x - \xo 14:8-10: \xo*\xt Ngthk 25:6,7\xt*\x*\wj “Khyang naw cambumnaka aning khüei üng, akyäpnak säiha ä na ngawh vai, nanga kthaka kyäp bawki khina se, \wj* \v 9 \wj “Acunüng, ning khüeiki naw, na veia law lü, ‘Hina khyang am ngawhnak mkena’ ti se, acunüng, ngkekhyakeinak am ahnemnak säiha na ngpyawt khai. \wj* \v 10 \wj “Ami ning khuei üng am adawnak säiha na ngawh vai, acunüng, ning khüeiki naw na veia law lü, ‘Ka püi aw, akyäpnak bawka va ngawa’ ning ti na se, acunüng, na buheipüi hea hmuha mhlünmtaia na kya khai. \wj* \v 11 \x - \xo 14:11 \xo*\xt Mt 23:12; Lk 18:14\xt*\x*\wj Aktäa hlüng khaia ngai kyuki avan hnem lü, hnem khaia ngai kyuki avan mhlünmtaia kya khai,” \wj*a ti. \p \v 12 Acunüng, Jesuh naw amät Khüeiki üng pi, \wj “Nang naw mhmüp eia pi kyase, müeia pi kyase pawh lü, khyang na khüei üng, na püi he, na bena he, na paca he, bawimangkia na impei locenge ä na jah khuei vai; amimi naw pi ning khüei be u se, ngkhengnak na yah msawk khai ni. \wj* \v 13 \wj “Acunakyase, buh na pawh üng, m'yenkseki he, am kümkawiki he, akxoe, amikmüe na jah khüei vai. \wj* \v 14 \wj “Acukba na jah khüei üng na jo sen khai. Isetiakyaküng, acun he naw ä ning thung be theiki hea kyase, khyang kdawe ami thawh law bea mhmüp üng Pamhnam naw ning pe be khai,” \wj*a ti. \s Buh Pawhnak am Msuimcäpnak \r (Mt 22:1-10) \p \v 15 Acunüng, a buh eipüi mat naw acuna ngthu cun ngja lü, a veia, “Pamhnama khawa buh ei khai he ta ami jo sen ve,” a ti. \p \v 16 Acunüng, Jesuh naw mtheh lü, \wj “Khyang mat naw, müei akyäpa pawh lü, khyang khawjah a jah khüei. \wj* \v 17 \wj “Buh ei kcün üng a jah khüeia khyang he cun, ‘law u, ahmäi ngpäng ve’ ti lü a m'ya a tüih. \wj* \v 18 \wj “Acunüng, ami van naw atänga lätnak sui u lü, akma säih naw a veia, ‘Khaw kheih ni se, teng khaia cit hlü veng na bä ni na mhläta’ a ti. \wj* \v 19 \wj “Acunüng, akce mat naw, ‘Se sui xa kheih ni se, adaw aset ka teng khaia cit hlü veng na bä ni na mhläta’ a ti. \wj* \v 20 \wj “Acunüng akce be tü naw, ‘Khyumah ni se am law hlü thei veng’ a ti. \wj* \p \v 21 \wj “Acunüng m'ya naw, a mahpaa veia acuna ngthu cun va mtheh se, a mlung thüi lü a m'ya üng, ‘angxita ktawiha, mlüh ksung, lam avana cit lü, pyenksekie, am kümkawiki he, akxoe la, amikmüe la a khaw kse he jah lawpüia,’ a ti. \wj* \v 22 \wj “Acunüng a m'ya naw, ‘Saja aw, na na mtheha kba ka pawh päng teki khuiim ngsawng lü, kpawihei laih laih ve’ a ti. \wj* \v 23 \wj “Acunüng, a bawipa naw, a m'ya üng, ‘angxita ktawiha, khaw kpung, lamnu, lamkse avana cit lü, ka ima benak vaia, jah va ling na. \wj* \v 24 \wj “Ka ning mthehki, ka jah khüeia khyang he mat naw pi ka buh pawh am ei khai he a ti’ ti lü,” \wj*a jah mtheh. \s Jesuh Hnukläka Kyanak \r (Mt 10:37-38) \p \v 25 Acunüng, khyang khawjah naw a veia läk u se, ami veia nghlat lü, \v 26 \x - \xo 14:26 \xo*\xt Mt 10:37\xt*\x*\wj “Upi, ka veia lawki naw a nu la a paa pi kyase, a khyuca hea pi kyase, a hnunpüi kphyaibee la, amäta pi kyase a jawngnaka kthaka kei am ana jawngnak üng, ka xüisawa am kya thei khai. \wj* \v 27 \x - \xo 14:27 \xo*\xt Mt 10:38; 16:24; Mk 8:34; Lk 9:23\xt*\x*\wj “Upi, amäta kutlamktung kawt lü am na läk lawki cun ka xüisawa am kya thei khai. \wj* \p \v 28 \wj “Nangmi üngka mat naw, imnu sa khaia ngtünki naw, a saknak vai ngui ‘khäk khai aw, am khäk khai aw’ ti akcüka ngaw lü am ngaikyu khai aw. \wj* \v 29 \wj “Acukba am akya üngta ktungthing jah nglin päng lü am na kpäng hmuki he naw ning yaihei khai he ni. \wj* \v 30 \wj ‘Hina khyang naw, imnu ngtün na lü am mkhüt ve’ tia ni kse na khai he.\wj* \p \v 31 \wj “Acunüng, sangpuxang u naw sangpuhxang akce tu khaia a bü üng akcüka ngaw lü, khyang tawng nghngih am amät tu khaia lawki cun, khyang tawng at am mkhüt vai la am mkhüt vai ä ngai kyu khai aw? \wj* \v 32 \wj “Am acunüng, sangpuxang kce am a pha law hlan üng, ng’yäpnaka ngthu kthäh khaia ngsä tüi khai. \wj* \v 33 \wj “Acukba bäa, nangmi üngka upi, a tak naküt am ceh taki cun ka xüisawa am kya thei. \wj* \s Am Summangei phya bekia Mci \r (Mt 5:13; Mk 9:50) \p \v 34 \wj Mci hin dawki ni, cunsepi a paih käna i am mtui be thei vai aw? \wj* \v 35 \wj “Mdeka hama am daw ngsawnglinaka hama pi am daw, amdanga tawn khawiki he. Upi a ngjaknak vaia a nghnga awmki naw ngja se” \wj*a ti. \c 15 \s Khyükia To \r (Mt 18:12-14) \p \v 1 \x - \xo 15:1 \xo*\xt Lk 5:29,30\xt*\x*Mhmüp mat üng ngcawnklawk he la khyangka he ngthu ngai khai hea Jesuha veia lawki he. \v 2 Acunüng, Pharise he la thum ksing he naw, “Hin naw khyangka he jah ngkhawtpüi lü, ami veia buh ei hnga ve” tia, ami mkatei. \v 3 Acunüng, Jesuh naw ami veia hina msuimcäpnak a pyen, \p \v 4 \wj “Nangmi üngka mat to a phya taki naw, mat a khyüh üng, msaihmua kawkip la kaw jah yawk hüt lü, khyüki am a hmuh bea küt üng am sui lü ve khai aw? \wj* \v 5 \wj “Acunüng, a hmuh be üng jekyainak am a kphyengmcunga khana taihki naw, \wj* \v 6 \wj ima a pha be la a püi he la, a impei locenge jah khü lü, ami veia, ‘Ka to khyüki hmu be veng na jekyai lawpüi ua’ am ti khai aw? \wj* \v 7 \wj “Ka ning jah mthehki, acunkba bäa, ami ngjut vai am hlükia khyang ngsungpyun kawkip la kawa kthaka khyangka mat ngjutkia khana khankhawa jekyainak ve bawk khai. \wj* \s Khyükia Nguikcang \p \v 8 \wj “Acunüng nghnumi mat naw nguikcang xa a tak, mat a mkhyüh üng, mei mdäiki naw, im phek lü, im avan üng am a hmuh bea küt üng am sui be lü ve khai aw? \wj* \v 9 \wj “Acunüng, a hmuh be üng a püi he la a impei locenge jah khü lü, ‘Ka nguikcang khyüki hmu be veng, na jekyai lawpüi ua’ am ti khai aw? \wj* \v 10 \wj “Ka ning jah mthehki, acunkba bäa, khyangka mat, a katnaka phäha ngjutkia khana Pamhnama khankhawngsä he jekyai bawk khai he ni”\wj* a ti. \s Khyükia Capa \p \v 11 Jesuh naw jah mtheh be lü, \wj “Khyang mat naw cangpyang nghngih a canak, \wj* \v 12 \wj Anghmaw bawk naw a pa üng, ‘Ka pa aw, khawh ka bi vai na pea’ a ti. Acunüng ani pa naw khawh a jah kpai. \wj* \v 13 \wj “Acunüng, sängsäng se anghmaw bawk cun, a khawh he jah jawi lü, a thuknaka khawa citki naw, acuia hlimtuinak üng ngui a va kpäkcaih bäih. \wj* \v 14 \wj “Acunüng, a khawhthem a kpäkcaih bäih käna, acuna khaw üng aktäa khawjaw law se, a ei vai aktäa ng’yeng lawki. \wj* \v 15 \wj “Acunüng, acuna khaw üngka, khyang mat va ngdawn si se, acun naw vawk mcah khaia a loa a tüih.\wj* \v 16 \wj “Acunüng, vawk ei pi ei hlü leng leng khaia, a ei aktäa ngaihki. U naw i pi am pe u. \wj* \v 17 \wj “Acunüng, a ngsingei law kyu la, ‘Ka pa ima nghlawhkie naw pi am ami ei bäih vaia buh awmei khai se, kei hia ei cawi lü, thi law hlü veng, \wj* \v 18 \wj “Tho lü, ka pa veia ka cit khai, a veia, ka pa aw, khankhawa Pamhnam la, nanga khana katnak pawh veng, \wj* \v 19 \wj na capa vaia am ngkawi ti veng, na veia nghlawhki mata kba na ngaia, ka ti khai,’ a ti. \wj* \v 20 \wj “Acunüng, tho law lü a pa veia citki. Acunüng athuknaka lama awm se, a pa naw a hmuh üng, aktäa m'yenei leng lengki naw, dawng si lü a nghngü üng kawi lü, aktäa a mhnam.\wj* \v 21 \wj “Acunüng, a capa naw, ‘Ka pa aw, khankhawa Pamhnam la na khana katnak pawh veng, na capa vaia am ka ngkawiki ni’ a ti. \wj* \v 22 \wj “Cunsepi, a pa naw a m'ya he üng, ‘Jihnu akdaw säih lawpüi ngxit u lü, ngvuihsak ua, a kut üng kutcüp nak sak u lü, a khaw pha üng khawdawke jah ngcumsak ua, \wj* \v 23 \wj “Semce akthaü kcang lawpüi u lü hnim u, hlimtuikia mi ei aw vai u, \wj* \v 24 \wj “Hina ka capa thiki xüng law beki, khyüki hmuh be ni’ a ti. Acunüng eiaw lawki he. \wj* \p \v 25 \wj “Acunüng, a capa angvai bawk cun loa awmki, ima a pha law hlü be üng ami kcingbe la ami nglam ngja lü, \wj* \v 26 \wj “M'ya mat khüki naw, ‘Ia ngkhaw he ni?’ ti lü a kthäh. \wj* \v 27 \wj “Acunüng, m'ya naw, ‘Na na, law be se phyawng yaikia a hmuh bea phäha, na pa naw semce akthaü kcang hnimki ni’ a ti. \wj* \p \v 28 \wj “Acunüng, angvai ngai cun a mlung thüi lü im k’uma am lut hlü se a pa naw lut law lü a nghuinak. \wj* \v 29 \wj “Cunsepi, ani naw, a pa üng, ‘Ngaia, kum hi vei tamna kba ning khüih lü, na ngthu am ka ngaihnak am ve, ka püi he am hlimtuinak ka pawheinak vaia, meca, mat hman pi am na na pe khawiki, \wj* \v 30 \wj cunsepi, hina na capa, nghnumi kse hea veia, na khawhthem mdi hü bäihki, law be se, a hama semce akthaü na hnim peki’ ti lü a msang. \wj* \v 31 \wj “Acunüng, a pa naw, ‘Ka capa aw, ka veia khawvei na awmki ni, ka tak avan cun na ka ni. \wj* \v 32 \wj “Na na, thiki xüng law beki, khyüki hmuh be ni, acunakyase, hlimtuinak la jekyainak am mi ve hlü ye se’ a ti,” \wj*ti lü a pyen. \c 16 \s Khawh Mceikia Khyangkse \p \v 1 Jesuh naw axüisaw hea veia hina ngthu a pyen be tü, \wj “Khyang bawimangki mat naw, a khawh mceiki mat a tak. Acuna khawh mceiki naw a mahpaa khawh kpäkcaihsak ve tia mawng a mahpa üng mtheh law u se, \wj* \v 2 \wj acunüng, a mahpa naw, ‘a khawh mceikia m'ya cun khü lü, na mawng ka ngjak hin ia suilam ni? Khawhtheme khana na bilawh na mtheh lawa. Atuh üng tün lü khawh mceikia am na kya ti khai’ a ti. \wj* \v 3 \wj “Acunüng, khawh mceiki naw a mlung k’uma ngai kyu lü, ‘Ka mahpa naw, a khawh ka mceinak üngka naw na pyaisak ve, lai co lü pi am ka nghlawh theiki, ka kthähei hü vaia pi ka ngkekhyakeiki, ikba ka awm khai ni?’ \wj* \v 4 \wj “Khawh mceinak üngka naw ami na pyaisak käna, ami ima na awmpüi khai hea püi ka tak üng daw khai ti ka ksingki,’ ti lü, \wj* \p \v 5 \wj acunüng a mahpaa khawh leinakia khyang he jah khü lü, akcüka veia, ‘Ka mahpaa khawh i kän na lei naki ni?’ a ti. \wj* \v 6 \wj “Acun naw, ‘Situi pung a phya lei na veng’ ti se, khawh mceiki naw, ‘angxita cajin lawpüi, ngaw lü, mhmakipa yua,’ a ti. \wj* \v 7 \wj “Acunüng, akce mata veia, ‘Nang mä i kän na lei naki ni?’ a ti, ani naw, ‘cang tawng thawng at lei na veng’ ti se, khawh mceiki naw, ‘angxita na cajin lawpüi, ngaw lü, phya khyeta yua,’ a ti. \wj* \p \v 8 \wj “Acunüng, am dawkia khawh mceiki naw acunkba a jah pawhmsah law a mahpa naw hmu lü, aktäa, a ngak. Khawmdek khyang he amimäta hama ami bilawhnak üng, akvai üng awmki hea kthaka khyaih bawki he ni\wj*,” a ti. \p \v 9 Acunüng Jesuh bä naw, \wj “Ka ning jah mthehki, nami hama khawmdek khawhthem püi na ua, acunüng ni acun a bäih law üng anglät xünak ima ning jah do khai he. \wj* \v 10 \wj “Upi ajawcaa khana üpangak vaia awmki cun khawjaha khana pi üpangnak vaia ve khaia kyaki. Upi ajawca khana am üpangnak vaia awmki cun khawjaha khana pi üpangnak vaia am kya. \wj* \v 11 \wj “Acunakyase, khyük theikia khawmdek khawhthema khana pi am üpangnak vaia nami ve üng, u naw khawhthem kcang ning jah khämsak khai aw? \wj* \v 12 \wj “Khyang kcea khawhthema khana pi üpangnak vaia am nami awm üng, u naw nami ka vaia ning jah pe khai aw? \wj* \p \v 13 \x - \xo 16:13 \xo*\xt Mt 6:24\xt*\x* \wj M'ya u naw mahpa nghngih am khüih khawi naw, mat ä ngja hlü lü, mat jawng na khai, am acunüng mat kü na lü mat kse na khai. Pamhnam la ngui atänga am nami jah khüih thei khai,”\wj* a ti. \s Jesuha Ngthu Pyen avang \r (Mt 11:12-13; 5:31-32; Mk 10:11-12) \p \v 14 Acunüng, ngui jawngnaki hea Pharise he naw acuna ngthu ngja u lü, ami yaihei. \p \v 15 Jesuh naw jah msang lü, \wj “Khyanga hmuha nami cingcaihkia nami ngseki, cunsepi Pamhnam naw nami mlung ning jah ksingki ni; khyanga hmuha ami mküih cun Pamhnama hmuha msetei phyaki ni.\wj* \p \v 16 \x - \xo 16:16 \xo*\xt Mt 11:12,13\xt*\x* \wj “Mosia thum la sahma hea yuke cun Johana am a pha law hlan üng awmki, Johan üngka naw tün lü Pamhnama khaw thangkdaw cun sanga kyaki. Acunüng, khyang avan amthuia lut khawiki he. \wj* \v 17 \x - \xo 16:17 \xo*\xt Mt 5:18\xt*\x* \wj “Cunsepi, thum anglungcaa khyüh theia kthaka ta, khawmdek la khankhawa khyüh vai jäi bawk khai. \wj* \p \v 18 \x - \xo 16:18 \xo*\xt Mt 5:18\xt*\x*\wj “Upi a khyu mtai lü, nghnumi akce khyu naki cun a khyu mkhyekatki ni. Ami mtaia nghnumi khyu naki pi a khyu mkhyekat naki ni.\wj* \s Bawimangpa la Lazaruh \p \v 19 \wj “Aktäa bawimangkia mangpa, aküi säiha thüi awi lü, amhmüp tä se hlimtui leng leng khaia ei aw lü awmki mat awmki. \wj* \v 20 \wj “Acunüng, khuikha leng lengkia khyang, Lazaruh ngming naki pi mat, a pumsa üng mnehkse am be se, mangpaa mkawt peia ami lawpüi, \wj* \v 21 \wj mangpa buhkbe peia kbuhkbaw ei khaia, a mkawt peia ngjän se ui he naw a mneh ami mleh law pet khawi. \wj* \p \v 22 \wj “Acunüng, hinkba kyaki, Lazaruh thi se khankhawngsä he naw Abrahama peia ngaw khaia ami cehpüi. Acunüng, mangpa pi thi se k’uta kyaki. \wj* \v 23 \wj “Acunüng, khyang kthikhawa aktäa khuikha lü hang mdeiki naw athuknaka Abraham, a peia Lazaruh ngaw se hmu lü, \wj* \v 24 \wj ‘Aw ka pa Abraham, na m'yeneia. Lazaruh naw a kutmdawngca tui üng hnet lü, ka mlei a ye law sak vaia ka awmnaka tui lawa, hina meikdäi üng khuikha leng leng veng’ ti lü ngpyangki. \wj* \p \v 25 \wj “Acunüng Abraham naw, ‘Ka capa aw, na xün k’um üng akdaw yah lü, acunkba Lazaruh naw am dawki a yah cen süma; cunsepi, atuh ani dim’yenak am ve se, nang khuikha veki, \wj* \v 26 \wj acuna thea, hin üngka naw nami veia cit hlüki he am ami cehnak thei vai la upi nangmia awmnak üngka naw keimi veia am ami lawnak thei vaia, mi nglaka nghawinu awmki’ a ti. \wj* \v 27 \wj “Acunüng mangpa naw, ‘Am acunüng, ka pa aw, ka pa ima Lazaruh na tüih vaia hleng ning nghui na veng, \wj* \v 28 \wj ka hnunpüi kpami mhma awmki, hina khuikhanaka ä law msawk khai hea a jah va mtheh vaia’ a ti. \wj* \p \v 29 \wj “Acunüng Abraham naw, ‘Mosi la sahma he awmki he, acun hea jah mtheh ngai khai he ni,’ a ti. \wj* \v 30 \wj “Acunüng, mangpa naw, ‘Ka pa Abraham aw, acunkba am kya, khyang kthi he üngka mat, tho law be lü ngthu a pyen üng ta ami katnak nghlat ta khai he ni,’ a ti.\wj* \v 31 \wj “Acunüng Abraham naw, ‘Mosi la sahma hea ngthu am ami ngaih üng, khyang kthi üngka tho law be se pi am kcang na u,’ a ti”\wj* a ti. \c 17 \s Katnak \r (Mt 18:6,7,21,22; Mk 9:42) \p \v 1 Jesuh naw axüisaw he üng, \wj “Katnak üng khyang kyukngtäng sak khaia biloki cun a jo se ve, \wj* \v 2 \wj “Hina anghmawca he üngka mat a mkhyekat saka kthaka ta a nghngü üng ksum khawp lü mliktui üng tawnin a hama daw bawk khai ni. \wj* \v 3 \x - \xo 17:3: \xo*\xt Mt 18:15\xt*\x*\wj “Cäei ua, na bena naw a ning katnak üng na mcäi vai, a ngjut üng na mhlät vai. \wj* \v 4 \wj “Mhmüp mat üng khyüh vei ning mkhyekat na lü, khyüh vei, ‘ngjut veng’ ti lü, a ning law si üng na mhlät vai,” \wj*a ti. \s Jumnak \p \v 5 Acunüng ngsä he naw, “Kami jumnak jah pung pea” ti u se, \p \v 6 Jesuh naw, \wj “Anca ui nglung ata kba jumnak nami tak üng, hina thing üng, ‘Na pya maha ngphawng law lü, mliktuia khana va ngdüia’ ti u lü, nami ngthu ngai khai. \wj* \s M'ya mata Khutbi \p \v 7 \wj “Cunsepi, nangmi üngka u naw a m'ya lai thawnkia pi kyase, toksäma pi kyase a law be üng, ‘law lü, ei law ktäia’ ti khai aw? \wj* \v 8 \wj “Acukba am pyen lü, ‘ka ei vai na pyan law pea, na suisak suiawi lü, ka eiawk k’um üng na ngänga. Acunkäna namät ei kaw pi’ am ti khai aw? \wj* \v 9 \wj “M'ya naw a mahpa a pyena kba a bilawha phäha a mahpa naw, ‘Na bä ni’ ti khai aw? Am ti. \wj* \v 10 \wj “Acukba ngthupet he avan nami jah pawh käna, ‘Keimi hin kami mahpa kami jekyai sakia am kya naw, kami pawh kung vai kami pawhki ni,’ ti ua” \wj*a ti. \s Jesuh naw Khyang xa jah M’yai beki \p \v 11 Acunüng hinkba kyaki, Jerusalema ami ceh üng, Samarih la Kalile ng’yü jun üng citki. \v 12 Acunüng, ngnam mata a luh la, mnehkse mnehkia khyang xa naw ami na khyüm, acun he cun athuknaka ngdüi u lü, \v 13 “Bawipa Jesuh aw, jah m'yeneia” tia, angsanga ngpyangki he. \p \v 14 \x - \xo 17:14:\xo*\xt Lev 14:1-32\xt*\x* Acunüng Jesuh naw, a jah hmuh üng, \wj “Cit u lü, ktaiyü hea veia va ngtengei kyusak ua”\wj* a ti. Acunüng, hinkba kyaki, ami ceh k’um üng ami van ngcim lawki he. \v 15 Acunüng, ami van üngka mat naw, yai beki ti a ksing la, angsanga Pamhnam a mküimto maha, nghlat be lü, \v 16 Jesuha khaw kunga kawp lü, jekyainaka ngthu a pyen; acuna khyang cun Samarih khyanga kyaki. \v 17 Acunüng, Jesuh naw msang lü, \wj “Khyang xa nami ngcim bekia am kya aih se? Kawe cen hawia ni ami ve? \wj* \v 18 \wj “Hina khyangmjükce naw Pamhnam mküimto khaia nghlat law beki hin” \wj*a ti. \v 19 Acunüng Jesuh naw, \wj “Tho law lü, cita; na jumnak naw ning yai sak be ve,” \wj*a ti. \s Mhnama Khawa pha law vaia Mawng \r (Mt 24:23-28,37-41) \p \v 20 Acunüng, Pharise he naw, “Itia ni Pamhnama khaw a pha law kawm?” tia kthäh u se, Jesuh naw, \wj “Pamhnama khaw cun hmuh thei vaia pha law khaia am kya; \wj* \v 21 \wj “Teng u, hia ni, cuia ni,’ ti vaia am kya, Pamhnama khaw cun nami k’uma awmki ni,”\wj*\f + \fr 17:21 \fr*\fq nami k’uma ni, am acunüng nami ksunga ni, am acunüng nami veia ngdang lawki. \fq*\f* ti lü a jah msang. \p \v 22 Acunüng, axüisaw hea veia, \wj “Khyanga Capa khawmhmüp he, mhmüp matca hleng hmu hlü u lü pi am nami hmuhnak thei vaia kcün pha law khai. \wj* \v 23 \wj “Acunüng, nami veia, ‘Teng u, hia ni, cuia ni’ ning jah tina khai he, ä cit u lü, ä nami jah läk vai; \wj* \v 24 \wj khaw nghmüm law se ‘khana mkek, khan avan üng a vai lawa kba, khyanga Capa a law bea mhmüp üng acunkba kya law khai. \wj* \v 25 \wj “Cunsepi, am acun ham üng, aktäa khuikhanak khamei lü atuh ngsawn hea ksekhanak vaia awm khai\wj*. \v 26 \x - \xo 17:26: \xo*\xt Gen 6:5-8\xt*\x* \wj “Nawea kcün üngka kba khyanga Capa a law be üng pi kya law khai. \wj* \v 27 \x - \xo 17:27 \xo*\xt Gen 7:6-24\xt*\x*\wj “Nawe mlawng üng lut se, mlikpitui phu lawki naw ami van a jah mthihnaka mhmüp am a pha law hlana küt üng, ei aw u lü, ngkhyungla u lü awmki he. \wj* \v 28 \x - \xo 17:28-29 \xo*\xt Gen 18:20—19:25\xt*\x*\wj “Acunakba Lotaha xün hün üng; ei aw u lü, khei u lü, jawitu u lü, nglingsaw u lü, ngsawngsaki he; \wj* \v 29 \wj cunsepi, Sodom khaw üngka naw, Lotah a ktawiha mhmüp üng khana üngka mei la kat, khawa a lawki naw ami van a jah mthiha kba, \wj* \v 30 \wj khyanga Capa a law bea mhmüp üng kya law khai.\wj* \p \v 31 \x - \xo 17:31: \xo*\xt Mt 24:17,18; Mk 13:15,16\xt*\x* \wj “Acuna mhmüp üng upi, mkyung khana awmki naw, im k’um üngka a khawhthem loei khaia ä kyum law se. Acuna kba laia awmki pi a hnua ä nghlat be se. \wj* \v 32 \x - \xo 17:32: \xo*\xt Gen 19:26\xt*\x* \wj “Lotah khyu süm ua. \wj* \v 33 \x - \xo 17:33 \xo*\xt Mt 10:39; 16:25; Mk 8:35; Lk 9:24; Jn 12:25\xt*\x*\wj “Upi, amäta xünnak küikyan khaia büki naw mkhyüh lü, upi a xünnak mkhyühki naw küikyanei khai. \wj* \v 34 \wj “Ka ning jah mthehki, acuna mthan üng ihnak mat üng ipki xawia khyang nghngih, mat jäk se mat awm hüt khai. \wj* \p \v 35 \wj “Ksum suki xawia nghnumi nghngih üngka mat jäk se mat awm hüt khai. \wj* \v 36 \wj “Laia awmki xawi nghngih üngka, mat jäk se mat awm hüt khai,” \wj*a ti. \p \v 37 Acunüng, axüisaw he naw, “Bawipa aw, hawia ni?” tia ami kthäh. \p Jesuh naw, \wj “Akthia awmnak naküta nghmukse he ngcun khai he,” \wj*a ti. \c 18 \s Hmeinu la Ngthumkhyaki am Msuimcäpnak \p \v 1 Acunüng, am pyai u lü, ktaiyü vai, ti ami ksingnak vaia, ami veia, msuimcäpnak am ngthu jah mtheh lü; \v 2 \wj “Mlüh mata, Pamhnam am kyüh lü, khyang ia am msuikia ngthumkhyaki mat awmki. \wj* \v 3 \wj “Acunüng, acuna mlüh üng hmeinu mat awmki, acun naw, ‘Ka ngcuhpüia veia ngtäi khaia ngthu na mkhya law pea’ ti lü, a law si laih laih. \wj* \v 4 \wj “Acunüng ngthumkhyaki naw khawvei am a ktä te, akäna a mlung k'uma ngaikyu lü, ‘Pamhnam am kyüh lü, khyang ia am msui ni se pi, \wj* \v 5 \wj hina hmeinu naw na mkhuimkha hlü ve, ngthu va mkhya pe vang, am acunüng ta law laih laih lü na mkhuimkha lü, na bawngkha hlüsak ve,’ a ti,”\wj* a ti. \p \v 6 Acunüng Jesuh naw, \wj “Am ngtäikia ngthumkhyaki naw a pyen cen ngai süm ua. \wj* \v 7 \wj “A jah jawng'engnaka khyang he naw, amhmüp amthan ngpyang u lü, ami kthäh üng, Pamhnam naw ami ngthu am jah mkhyah pe lü, khawvei jah yawkin khai aw? \wj* \v 8 \wj “Ka ning jah mthehki, akdawa amimia phäh ngthu jah mkhya pe khai. Cunsepi khyanga Capa khawmdek khana a law be üng jumnak hmuh khai aw?”\wj* a ti. \s Pharise la Ngcawnklawka ani Ktaiyünak am Msuimcäpnak \p \v 9 Acunüng, cingcai säikia ngaikyu lü, khyang he jah hmumsit khawiki he pharise hea veia hina msuimcäpnak a pyen, \v 10 \wj “Khyang nghngih, Temple na, ktaiyü khaia citki xawi; mat cun Pharisea kya lü, mat cun ngcawnklawka kyaki. \wj* \p \v 11 \wj “Pharise cun ngdüi lü, amät däng hinkba ktaiyüki;\wj* \f + \fr 18:11 \fr*\fq Pharise cun ngdüi lü amät däng hinkba ktaiyüki; \fq*\ft avang üng ngdüiei ngha lü ktaiyüki tia ng’yuki. \ft*\f*\wj ‘Pamhnam aw, khyang kce hleihlakkie, am cingcäiki he la, hüipawmki hea kba am ka kya la, hina ngcawnklawka kba pi am ka kyaa phäha na khana jekyai veng. \wj* \v 12 \wj “Mhmüp khyüh üng nghngih vei buh jeih lü, ka ktaiyü khawiki, ka tak avan xa üng mat ka pe khawiki,’ a ti. \wj* \p \v 13 \wj “Ngcawnklawk cun a thuknak üngka naw ngdüi lü, khana pi ä hang mdei ngawn lü, ‘Pamhnam aw, kei khyangka ni, na m'yeneia,’ ti lü, a mkyang kbeiki. \wj* \v 14 \x - \xo 18:14: \xo*\xt Mt 23:12; Lk 14:11\xt*\x*\wj “Ka ning jah mthehki, Pharise am ni lü ngcawnklawk cun mhlätnak am ima cit beki. Amimät ak'hlünga ngai kyuki he cun hnem u lü, akhnema awmki he jah mhlünmtaia kya khai,” \wj*a ti. \s Jesuh naw Hnasen he üng Josenak am a jah Kbe \r (Mt 19:13-15; Mk 10:13-16) \p \v 15 Khyang he naw Jesuha veia, ami ca he ami khana a kut a mtaih vaia jah lawpüi u se, axüisaw he naw hmu ü lü, ami jah na ksenak. \v 16 Cunsepi, Jesuh naw jah khüki naw, \wj “Anghmawca he ka veia law u se, ä jah mah u; Pamhnama khaw cun hina mäihea ham ni. \wj* \v 17 \wj “Akcanga ka ning jah mthehki, upi, Pamhnama khaw hnasenca kba am dokhameiki cun, acuia am lut khai ni,” \wj* a ti. \s Bawimangpa mata Mawng \r (Mt 19:16-30; Mk 10:17-31) \p \v 18 Acunüng, Judah hea ngvaipa mat naw Jesuh üng, “Saja kdaw aw, anglät xünnak ka yahnak thei vaia i ka pawh khai?” ti lü, a kthäh. \p \v 19 Acunüng, Jesuh naw, \wj “Ivai akdaw, na na ti naki ni? Mhnam dänga thea u am daw. \wj* \v 20 \x - \xo 18:20 \xo*\xt Ex 20:14; Deut 5:18; \xt*\xt Ex 20:13; Deut 5:17; \xt*\xt Ex 20:15; Deut 5:19; \xt*\xt Ex 20:16; Deut 5:20; \xt*\xt Ex 20:12; Deut 5:16\xt*\x* \wj “Ngthupet he cun na jah ksingki, ‘Khyanga khyuca ä na katnak vai, khyang ä na hnim vai, ä na m'yuk vai, hleihlaknak am khyang ä na kpuk vai, na nu la na pa na jah mhlünmtai vai,’ tie cen,” \wj*a ti. \p \v 21 Acunüng, acuna khyang naw, “Acun he cun ka nghmawca üng tün lü ka jah läk päng ni,” a ti. \p \v 22 Jesuh naw ngja lü, \wj “Atuh mat na pawh vai ve ham ve, na tak avan jawi lü, m'yenkseki he üng jah yeta, acunüng khankhawa khawh na ta khai; acun käna law lü, na läk lawa,”\wj* a ti. \v 23 Acuna khyang naw ngja lü, aktäa, bawimangkia kyase a mlung na leng lengki. \p \v 24 Acunüng Jesuh naw a mlung naki ti hmu lü, \wj “Khawh da naki he, Pamhnama khaw ami luh vai aktäa khak ve, \wj* \v 25 \wj bawimangki Pamhnama khawa a lua kthaka ta, sanghnguksaü mpyüma nghnga k'uma a luh vai jäi bawk ve,”\wj* a ti. \p \v 26 Acuna ngthu ngjaki he naw, “Acunüng, u küikyana kya thei khai aw?” ami ti. \p \v 27 Jesuh naw, \wj “Khyanga am a mkhüt, Mhnam naw mkhütki,” \wj*a ti. \p \v 28 Pita naw, “Tenga, keimi, kami imlo jah yawk hüt u lü, kami ning läk lawki,” ti se, \p \v 29 Jesuh naw, \wj “Akcanga ka ning jah mthehki upi, Pamhnama khawa phäha, a ima pi kyase, a khyua pi kyase, a bena hea pi kyase, a nupaa pi kyase, a ca hea pi kyase jah yawkki cun, \wj* \p \v 30 \wj atuha kcün üng akdäm bawk yah lü pha law khaia kcün üng pi anglät xünnak yah khai,” \wj*a ti. \s Jesuh naw a Thihnak vaia Mawng a Pyen Akthumnak \r (Mt 20:17-19; Mk 10:32-34) \p \v 31 Acunüng, Jesuh naw xaleinghngih he akcea jah khü lü, \wj “Ngai u! Jerusalema mi cit khai, sahma hea yuk avan khyanga Capa üng kümkawi law khai. \wj* \v 32 \wj “Khyangmjükcea kut üng msuma kya khai, yaiha pawh khai he, ngkekhyakei sak khai he, ami mci am msawh khai he; \wj* \v 33 \wj kpai u lü hnim khai he; acunüng amhmüp thum üng thihnak üngka naw tho law be khai,” \wj*a ti. \p \v 34 Acunüng, acuna ngthu axüisaw he naw asuilam am ksing u; acuna ngthu cun am ami ksing vaia mjiha kyase, Jesuh naw i pyenki tia pi am ksing u. \s Jesuh naw Amikmü, Kthäheiki a M’yai be \r (Mt 20:29-34; Mk 10:46-52) \p \v 35 Acunüng, hinkba kyaki, Jerikho a pha law hlü üng, amik müki mat, lam peia kthähei lü ana ngawki. \v 36 Acun naw khyang he lam üng ami ceh ngja lü, “I ni” ti lü jah kthäh se, \p \v 37 amimi naw, Nazaret Jesuh a ceha mawng, ami mtheh. \p \v 38 Acunüng, amikmü naw ngpyang lü, “Davita Capa Jesuh aw! na m'yeneia,” a ti. \p \v 39 Acunüng, maki he naw am a khihkheh vaia ami mtheh; cunsepi amikmü naw, “Davita Capa, na m'yeneia,” ti lü, ngpyang law ksehlenki. \p \v 40 Acunüng, Jesuh naw ngdüi lü, a veia ami lawpüi vaia jah mtheh se a pei a pha law üng, \v 41 Jesuh naw, \wj “Na hama i ka pawh vai na ngaiki?” \wj*ti lü a kthäh. Acunüng amikmü naw, \p “Saja aw, hmuh thei vai ngaih veng,” a ti. \p \v 42 Jesuh naw, \wj “Hmua! na jumnak naw ning daw sak be ve,” \wj*a ti. \p \v 43 Acunüng angxita, hmu law be thei lü, Pamhnam mküimto lü Jesuh läki; acunüng, khyang avan naw hmu u lü, Pamhnam mküimtoki he. \c 19 \s Jesuh la Zake \p \v 1 Jesuh Jerikhoa lut lü a ceh k'um üng, \v 2 khyang mat Zake ngming naki, ngcawnklawk ngvai awmki; aktäa bawimangki. \v 3 Acunüng, Jesuh hin khyang ia mäih ni ti, hmu hlü teki, khyang hea daa phäh la, amäta tawia phäha, am hmu thei lü awmki. \v 4 Acunüng, Jesuha lawnak vaia lam üng a na dawng lü, hmu khaia thingpama kaiki. \v 5 Jesuh naw, acun a pha law üng, han teng lü, a veia, \wj “Zake, angxita kyum law; tuhngawi na ima ka kai khaia kya ve,” \wj*a ti. \p \v 6 Acunüng, Zake cun, angxita kyum law be lü, Jesuh jekyainak am a khinak. \v 7 Acun hmu u lü khyang van naw, “Khyangka veia kai khaia lut ve,” tia, ami mkatei. \p \v 8 Acunüng, Zake naw ngdüi law lü Jesuh üng, “Ngaia, saja aw, ka khawhthem atiteh khuikha m'yenkseki he üng ka jah pe khai, khyanga ka iyaw amdanga ka lawhei üng, kphyüa pungkia ka thung be khai,” a ti. \p \v 9 Jesuh naw, \wj “Hin pi Abrahama capa kyase, tuhngawi küikyanak hina khuiim kyawng üng pha law ve. \wj* \v 10 \x - \xo 19:10 \xo*\xt Mt 18:10\xt*\x* \wj “Khyanga Capa hin khyüki he jah sui lü, jah küikyan khaia lawki ni,” \wj*a ti. \s Xüi Nguikcang am Msuimcäpnak \r (Mt 25:14-30) \p \v 11 Acunüng, Jerusalem mlüh peia pha law u se, Pamhnama khaw ngdang law khaia ami ngaiha phäha khyang hea ksunga msuimcäpnak a pyen be tü cun, \v 12 \wj “Khyang kdaw mat, sangpuxanga kyanak ana va yah lü law be khaia athuknaka khawa citki. \wj* \v 13 \wj “Am a ceh hlan üng a m'ya he xa jah khü lü xüi nguikcang xa jah peki naw, Am ka pha law be ham üng hin am a na bilo u lü, a na pungsak ua,’ a ti. \wj* \v 14 \wj “Acunüng, khaw khyang avang he naw, am ngja hlü u lü, ‘Hina jah uk vai am ngjahlü ve ung’ ti khaia, ngsä a hnua ami tüih. \wj* \p \v 15 \wj “Acunüng, sangpuxang yah lü a law be üng, a m'ya he xüi tangka a jah pet cun, ami pung sak a ksingnak vaia a jah khü sak. \wj* \v 16 \wj “Acunüng, akma säih naw law lü, ‘Saja aw, na xüi nguikcang xaa pungsak veng,’ a ti. \wj* \v 17 \wj “Acunüng ani naw, ‘m'ya kdaw aw, pawh thei veki; ajawca khana kcangnak vaia na awmkia kyase mlüh xaa bawia ning mcawn veng,’ a ti. \wj* \v 18 \wj “Acunüng, anghngihnak pi law lü, ‘Saja aw, na xüi tangka mhmaa pungsak veng,’ a ti. \wj* \v 19 \wj “Acunüng ani naw, ‘Nang pi mlüh mhmaa bawia ning mcawn veng,’ a ti. \wj* \p \v 20 \wj “Akce be tü law lü, ‘Saja aw, na xüi tangka kpyawn am hlawp lü ka khäm, \wj* \v 21 \wj khyang kyunga na kyakia kyase ka ning kyüheiki; am na tak pi lo lü, am na saw pi na at khawikia kyase’ a ti. \wj* \v 22 \wj “Acunüng ani naw, ‘M'ya kse, na pyena kba ka ning mkhyah pe khai. Khyang kyunga kya lü am ka tak pi lo lü am ka saw pi ka at khawiki ti na ksing üng, \wj* \v 23 \wj ise ka tangka, ngui taknak im üng pung khaia am na tak ni? Ka law be üng apung maha ka yah be vai sü,’ a ti. \wj* \p \v 24 \wj “Acunüng, a peia ngdüiki he üng, ‘A xüi tangka yut be u lü xüi tangka xa taki üng pe u,’ a ti. \wj* \v 25 \wj Acunüng awmki he naw, ‘Saja aw, hin naw xüi tangka xa ta ye se’ ami ti. \wj* \v 26 \x - \xo 19:26 \xo*\xt Mt 13:12; Mk 4:25; Lk 8:18\xt*\x*\wj ‘Ka ning jah mthehki, taki he üng a taka khana mkhah si u lü am taki he cun ami takca küt pi jah yuh be vai. \wj* \v 27 \wj “Cunsepi, na hnengkie, ami sangpuxang vaia am na ngjahlüki he jah lawpüi u lü ka ma jah hnim law ua’ a ti,” \wj* a ti. \s Jesuh Hlüngtainak am Jerusalema lutki \r (Mt 21:1-11; Mk 11:1-11; Jn 12:12-19) \p \v 28 Acunüng, acunkba a pyen law päng üng, Jerusalem daa ami ma a na citki he. \v 29 Olip mcung ami ti, Betphake ja Bethanih mlüh pei a pha law üng, axüisaw he üngka nghngih jah tüi lü, \v 30 \wj “Nani ma ngnam üng va cit ni lü nani va luh la, sanghngaksaü amceca, u naw am a ngcumnak ham, ngphung se nani hmu khai; sut ni lü kaih law ni. \wj* \v 31 \wj “Acunüng, ‘Ivai nani sutki ni?’ tia, ami ning jah kthäh üng, ‘Bawipa\wj*\f + \fr 19:31 \fr*\fq Bawipa am acunüng Mahpa. \fq*\f*\wj naw, hlüei ve’ nani ti vai,”\wj* a ti. \p \v 32 A tüih xawi cit ni lü a jah mtheha kba ani va hmuh. \v 33 Sanghngaksaü, ani suh k’um üng kamahe naw hmu u lü, “sanghngaksaüca cen ivai nani sutki ni?” ami ti. \p \v 34 “Bawipa naw, hlüei ve” ani ti. \v 35 Jesuha veia kaih law ni se sanghngaksaüa khana ami jih he jah phah u lü Jesuh ami ngawhsak. \v 36 A cehnak lam üng ami suisak he ami jah phah. \p \v 37 Acunüng, Olip mcung üng ju kyumnak ami pha law üng, axüsawa khyang avan naw müncamkse he a jah bilawh ami jah hmuha phäha, jekyainak am angsanga Pamhnam mhlünmtai mküimto u lü, \v 38 \x - \xo 19:38 \xo*\xt Sal 118:26\xt*\x* “Bawipa ngming üng lawkia sangpuxang hin Pamhnam naw dawnak pe seh! khankhawa dim’yenak ve lü, Mhnama veia hlüngtainak ve se” tia, Pamhnam mküimtoki he. \p \v 39 Acunüng, khyanga ksunga Pharise avang he naw, “Saja aw, na xüisaw he am khihkheh khai hea jah mtheha,” ami ti. \p \v 40 Acunüng Jesuh naw, \wj “Ka ning jah mthehki, hin he ami ngdüm üng lunge ngpyang law khai he,”\wj* ti lü a jah msang. \s Jesuh naw Jerusalem a Kyahei \p \v 41 Acunüng, Jerusalem a pha law hlü üng Jerusalem hmu lü, \v 42 \wj “Tuhngawi üng dim’yenaka phäh hlüki hin na ksinga ta daw khai sü! Cunsepi atuh am hmu thei veki,” \wj*ti lü kyapki. \v 43 \wj “Na ye he naw ning kcung u lü, ning kham u lü, ning küp u lü, ami ning kcungnaka kcün pha law khai.\wj* \v 44 \wj “Ning küikyan khaia Mhnama kcün am na ksingeia phäha na khyang he mah maha ning kpyeh u lü, lung matca hman pi na khana ä ngtaih khaia pawhnaka kcün pha law khai,” \wj*a ti. \s Jesuh Temple üng Citki \r (Mt 21:12-17; Mk 11:15-19; Jn 2:13-22) \p \v 45 Acunüng, Jesuh Temple k’uma va lutki naw, iyaw jah jawituki he jah ktäm lü, \v 46 \x - \xo 19:46: \xo*\xt Hesa 56:7; Jer 7:11\xt*\x*\wj “Ka im ktaiyünaka ima kya khai tia ng’yuki, nangmi naw m'yukei hea ima pawh ve uki,” \wj*a ti. \p \v 47 \x - \xo 19:47 \xo*\xt Lk 21:37\xt*\x*Jesuh naw amhmüp tä se Temple k’uma jah mtheiki. Acunüng, ktaiyü ngvai he, thum ksing he la, ngnam üngka ngvai he naw ami mkhyüh vaia ami bü. \v 48 Cunsepi, khyang he naw a ngthu pyen naküt cun am ceh hlü taki hea kyase ikba ami pawh vai am ksing u. \c 20 \s Jesuha ana taka Mawng Ngthähnak \r (Mt 21:23-27; Mk 11:27-33) \p \v 1 Acunüng, khaw mhmüp mat cun Temple k'uma khyang he jah mthei lü thangkdaw a pyen k'um üng, ktaiyü ngvai he la thum ksing he cun axüngvai he am law u lü, \v 2 Jesuh üng, “Jah mtheha, ia ana am na pawh ni? U naw hina ana aning pet ni?” tia ami kthäh. \p \v 3 Acunüng, Jesuh naw jah msang lü, \wj “Kei pi mat ka ning jah kthäh khai na msang u; \wj* \v 4 \wj “Johan naw baptican a jah petnak thei hin Mhnam üngka aw? Khyang üngka aw?” \wj*a ti. \p \v 5 Acunüng, amimät he ami mlung k’uma, “Mhnam üngka mi ti üng pi, ‘ivai Johan am nami kcangnak ni?’ ti hlü ve. \v 6 “Khyang üngka mi ti üng pi khyang avan naw Johan cun sahmaa ami ksinga kyase, lung am jah vawi hlü ve u,” tia ngai kyuki he. \v 7 Acunüng, msang u lü, “Hawia ka ni ti am ksing ve üng,” ami ti. \p \v 8 Acunüng Jesuh naw, \wj “Kei pi ua ana am ka pawh ni ti am ning jah mtheh hlü veng,” \wj*a ti. \s Capyit Ngvawng Ngängki he am jah Msuimcäpnak \r (Mt 21:33-46; Mk 12:1-12) \p \v 9 \x - \xo 20:9: \xo*\xt Hesa 5:1\xt*\x*Acunüng, khyang he üng hina msuimcäpnak a jah mtheh, \wj “Khyang mat naw capyit ngvawng pyanki, k’äih khai he üng jah khah hüt lü athuknaka khawa di law khaia citki. \wj* \v 10 \wj “Acunüng, capyit kbih vai a kha law üng amäta hama capyit ktheih kbit khaia a m'ya mat ngvawng ngängki hea veia a jah tüih. Cunsepi avang he ngängki he naw acuna m’ya cun kpai u lü a jünga ami tüih be. \wj* \v 11 \wj “Acunüng, a m'ya akce mat ami veia a tüih be kce, ngvawng ngängki he naw, kpai u lü, ngkekhyakei khaia pawhki he naw, a jünga ami tüih be. \wj* \v 12 \wj “Acunüng, akce m'ya mat ami veia tüi be se acun pi aktäa ngkhe khaia kpai u lü kpunga ami tawn. \wj* \v 13 \wj “Acunüng, ngvawng mah naw, ‘Ikba ka pawh khai? Ka capa ka jawngnak bawi tüi süm vang, ani ta leisawng hman khai he ni,’ a ti. \wj* \v 14 \wj “Cunsepi, ngvawng ngängki he naw ami na hmuh la, ‘Hin hin khawh mkhawm khaia khyang ni, mi hnim vai, acunüng a khawh mi ka na khai,’ tia, ami ceng. \wj* \v 15 \wj “Acunüng, capyit ngvawng üngka naw kpunga nawt u lü ami hnim. Acunüng capyit ngvawng mah naw ikba jah pawh law khai aw?\wj* \v 16 \wj “Ngvawng mah law lü, ngvawng ngängki he jah hnim lü ngvawng pi khyang kce he üng jah pe khai,” \wj*a ti. \p Acunüng, acun ami ngjak la, “Acukba ta am kya khai,” ami ti. \p \v 17 \x - \xo 20:17: \xo*\xt Sal 118:22\xt*\x*Cunsepi, Jesuh naw jah teng lü, \wj “Hina ngthu ng’yuki hin i ni? \wj* \q1 \wj ‘Sawngsaki he naw ami yawka lung cun, \wj* \q2 \wj avana kthaka kyäp law säihki ni’ ti hin. \wj* \m \v 18 \wj “Upi, acuna lunga khana kyaki cun yawp khai, Upi acuna lung naw a kyaksih cun mvuta mhmüi khai,” \wj*a ti. \s Ngcawn am Pet vai la Pet vai Ngthähnak \r (Mt 22:15-22; Mk 12:13-17) \p \v 19 Acunüng, thum ksing he la ktaiyü ngvai he naw man u lü, ami kutnak vaia ami bü te, khyang he ami jah kyühei; msuimcäpnak a pyen cun, amimi jah mkat lü, a pyen ti ami ksinga phäha kyaki. \v 20 Acunüng, Jesuh naw, ngthu a pyen law msawk man u lü, Romah Empero veia ami khyak vaia phäha, k’äih tele u lü mcih khai hea khyang kdawa kba awmkia khyang he ami jah tüih. \v 21 Amimi naw Jesuh üng, “Saja aw, cang yekia ngthu pyen lü na jah mtheiki, u am hngalang na lü akcanga Pamhnama lama ngthu na jah mthei khawiki ti kami ksingki; \v 22 “Romah bawi üng ngcawn kami ngcawn hin ngkawiki aw,” Am ngkawiki aw?” tia ami kthäh. \p \v 23 Cunsepi, Jesuh naw ami hleihlak jah ksing lü, \v 24 \wj “Tangka mat na mhmuh law ua, ua müihmai la ua ngming ni a ng’yuk?”\wj* a ti. Acunüng, amimi naw, \p “Romah Bawi” ami ti. \p \v 25 Jesuh naw, \wj “Acunüng Romah Bawia ka cun Romah Bawi üng pe u lü, Pamhnama ka cun Pamhnam üng pe ua,” \wj*a ti. \p \v 26 Acunüng, khyang hea ma ngthu a pyen msawk, ami man vai i am hmu u; a jah msangnak cun aktäa kyüh u lü ä msimsawt u lü awmki he. \s Akthia Thawhnak bea Mawng Ngthähnak \r (Mt 22:23-33; Mk 12:18-27) \p \v 27 \x - \xo 20:27: \xo*\xt Ngs 23:8\xt*\x*Acunüng, thawhnak be am ve, tikiea Saduke avang he, Jesuha veia law u lü, \v 28 \x - \xo 20:28: \xo*\xt Deut 25:5\xt*\x* “Saja aw, Mosi naw a yuknak üng, khyang naw am ca lü a khyu a thih tak üng angsawn am a dütnak vaia, a bena naw a khäm be vai tia awmki. \v 29 “Ajana ngbengna khyüh awmki he. Akcük säih khyu mahki am ca lü thiki. \v 30 “Acunüng, anghnginak naw a khäm be, \v 31 Acunüng akthumnak naw a khäm be, acunkba bäa akhyühnak cäpa ami khäm be te am ca u lü avan naw ami thih tak. \v 32 “Akdüta nghnumi pi thiki. \v 33 “Ami van khyüh naw ami khyunak. Acunakyase, thawhnak bea mhmüp üng, ua khyua kya hlüki ni?” ami ti. \p \v 34 Acunüng Jesuh naw, jah msang lü, \wj “Hina khawmdek khyang he ngkhyungla u lü awmki he; \wj* \v 35 \wj cunsepi, tuha thinak üngka naw tho be ngkawikia ngaikyuki he cun ä ngkhyungla be u lü, khyu ca vaia pi am ngpeei kyu be u lü; \wj* \v 36 \wj “Athiha pi am thi be thei ti u, khankhawngsä hea mäih law u lü, thihnak üngka naw ami thawh bea phäha Pamhnama ca hea kyaki he. \wj* \v 37 \x - \xo 20:37: \xo*\xt Ex 3:6\xt*\x* \wj “Mosi naw, akthi he tho be khai he ti lü saksiki. Cangcim üng kpyapa däinak pyen lü, ‘Pamhnam cun Abrahama Pamhnam, Isaka Pamhnam, Jakopa Pamhnam’ tia pyenki. \wj* \v 38 \wj “Pamhnam cun akthi hea Mhnama am kya, akxüng hea Mhnama kyaki. Ania phäha avan xüngki he ni,” \wj*a ti. \p \v 39 Thum ksing avang naw msang u lü, “Saja aw, cang veki,” ami ti. \v 40 Acunkäna ipi am ami kthäh be theia phäha kyaki. \s Mesijah a Kyanaka Mawng Ngthähnak \r (Mt 22:41-46; Mk 12:35-37) \p \v 41 Acunüng, Jesuh naw, \wj “Ikba Mesijah cun Davita capa, ami ti thei ni? \wj* \v 42 \wj “Davit amät naw Mküinaka ng’äi üng pyen lü, \wj* \q1 \wj ‘Bawipa naw ka Bawipa veia pyen lü: \wj* \q2 \wj ‘Ka kpat da ngawa, \wj* \q2 \v 43 \wj Na ye he na khawkunga ka jah tak law vei däa, ka kpat da ngawa’ a ti. \wj* \m \v 44 \wj “Acukba Davit naw Mesijah üng, ‘Bawipa aw’ a ti üng ikba a mjükphyüia kya thei khai ni?” \wj*a ti. \s Thum Ksingki he jah Cäieinak vai \r (Mt 23:1-36; Mk 12:38-40) \p \v 45 Acunüng, khyang he avana ngjaka, axüisaw hea veia, \v 46 \wj “Thum ksing he jah cäiei na u; amimi cun suisak aksaü suisa u lü ngtaw hü vai jawngnaki he, jawihtuknaka leisawngnak am nghnukset kyu, Sinakoka ngawhnak kdaw ami yah vai la pawia akdaw säiha hmün ami yah vai ngjahlüki he, \wj* \v 47 \wj hmeinu hea khawhthem eiaw u lü, ami im jah yutei u lü, khyanga jah hmuha khawvei ktaiyüki he. Ami khamei vai akse säh ni,” \wj*a ti. \c 21 \s Hmeinu mata Khawh pet \r (Mk 12:41-44) \p \v 1 Jesuh naw mang hü lü, bawimangki he naw, Temple khawh petnak üng ami khawh pe u se a jah hmuh. \v 2 Acunüng, m'yenksekia hmeinu mat pi, tangka ca nghngih pe law hnga se hmu lü, \v 3 \wj “Akcanga ka ning jah mthehki, hin hea kthaka pi, acuna m'yenkse hmeinu naw a pet däm bawk ve; \wj* \v 4 \wj “Hin he naw ami taka kpawih pe lawki he; cunsepi, hina hmeinu naw a xünnak vaia a tak naküt pe ve,” \wj* a ti. \s Jesuh naw Temple a Pyeh law vaia Mawng a Pyenak \r (Mt 24:1-2; Mk 13:1-2) \p \v 5 Acunüng, axüisaw he avang naw, Temple lunga kyäpa mawng, a dawa mawng la Pamhnam ami petmsawta mawng pyen u se, \v 6 Jesuh naw, \wj “Hin atuh nami jah hmuh, hin üng lung matca pi am ve se, avan a kpyehnaka kcün pha law khai,” \wj*a ti. \s Khuikhanak la Mkhuimkhanak \r (Mt 24:3-14; Mk 13:3-13) \p \v 7 Amimi naw, “Saja aw, acun cun itia kya law khai? Acun a pha law hlü üng msingnak i ve law khai?” tia, ami kthäh. \p \v 8 Jesuh naw, \wj “Ä ami ning jah hleihlaknak vaia a na cäiei ua. Khyang khawjah naw, ‘Kei Khritaw ni,’ ‘Akcün pha law hlü ve,’ ti u lü, keia ngming pyen u lü, ngdang law khai he; acun he ä nami jah läk vai. \wj* \v 9 \wj Acunüng, ngtungahnak la nghnengnaka ngthu nami ngjak üng, ä nami kyüh vai. Acun he akcüka ve law khai he, cunsepi acuna phäha adütnak ng'et lawkia am kya pha naw. \wj* \p \v 10 \wj “Pung la pung ngtu law khai he, khawe la khawe ngtu law khai he; \wj* \v 11 \wj “Mkhyü aknuia ngsün law khai, pung avana khawjaw law khai, mnehmnang da law khai, khankhawa am hmuh khawia msingnak he aktäkpaia ngdang law khai he. \wj* \v 12 \wj “Acun he avan am a pha law hlan üng, ka ngminga phäha, ning jah man u lü, ning jah mkhuimkha u lü, Sinakok la thawngima ning jah cehpüi khai he. Sangpuxang he la khawbawi hea veia ning jah cehpüi khai he. \wj* \v 13 \wj “Cunsepi, acun cun thangkdaw nami pyenak vaia kcün kdawa kya khai. \wj* \v 14 \x - \xo 21:14,15: \xo*\xt Lk 12:11,12\xt*\x*\wj “Akcün am a pha law hlan üng ikba nami pyen be vaia ä cäi ua. \wj* \v 15 \wj “Nami ye he naw, am ami ning jah nängnak vaia, khyaihnaka ngthu la ksingnak kei naw ka ning jah pe khai. \wj* \v 16 \wj “Nami nu la nami pa he, nami hnunpüi he, nami püi he naw pi ning jah ceng u lü ning jah man law sak khai he; avang ning jah hnim khai he. \wj* \v 17 \wj “Keia ngminga phäha khyang avan naw ning jah hneng law khai he. \wj* \v 18 \wj “Cunsepi, nami lusam matca pi am khyük khai ni. \wj* \v 19 \wj “Nami khängceknak am nami ngküikyanei kyu khai. \wj* \s Jerusalema Pyeh law vaia Mawng \r (Mt 24:15-21; Mk 13:14-19) \p \v 20 \wj “Acunüng, yekap he naw Jerusalem nglung law na u se nami hmuh üng, Jerusalem pyeh law hlüki ti nami ksing vai. \wj* \v 21 \wj “Judah khawa awmki he mcung hea dawng u se; mlüh k’uma awmki he kpunga dawng u se; mlüh kpunga awmki he mlüh k’uma ä lut be u se. \wj* \v 22 \x - \xo 21:22:\xo*\xt Hos 9:7\xt*\x* \wj “Acuna mhmüp cun, cangcim üng ng’yuki akümnak vaia, Mkhuimkhanaka Mhmüpa kya khai. \wj* \v 23 \wj “Acuna mhmüp üng m'yaieiki he la naca kpawmeiki he ta ami jo se ve; hina mdeka khana khuikhanak cang pha law khai, hina khyang hea khana Mhnama mkhuimkhanak pha law khaia kyaki. \wj* \v 24 \wj “Avang he Mthikcim am jah hnim khai he, avang he pung kcea jah cehpüi u lü thawngim üng jah khyum khai he; khyangmjükce hea mhmüp am a küm hlana küt üng, Jerusalem cun khyangmjükce hea khaw keha ve khai. \wj* \s Khyanga Capa lawnak be vaia Mawng \r (Mt 24:29-31; Mk 13:24-27) \p \v 25 \x - \xo 21:25: \xo*\xt Hesa 13:10; Hez 32:7; Jol 2:31; Malam 6:12,13\xt*\x*\wj “Nghngi, khya la aisi hea khana msingnak he ngdang law khai he; mliktui nghmüm law lü phu law se khawmdek khan avan üng khyang he kyükyawk u lü cäicah law khai he. \wj* \v 26 \wj “Khan ngsün law khaia kyase, khawmdek khana pha law khaia khuikhanak vai ngaihkyunak la kyühkyawk lawa phäha pi khyang he käikang law khai he.\wj* \v 27 \x - \xo 21:27:\xo*\xt Dan 7:13; Malam 1:7\xt*\x*\wj “Acunüng, khyanga Capa cun johit la hlüngtainak am khawngmei üng kyum law lü ngdang law khai. \wj* \v 28 \wj “Acun hea tünei law üng, ngdüi u lü han teng u, nami hama küikyannak ng'et law ve,” \wj*a ti. \s Fik Thing üng Ngtheingthangnak \r (Mt 24:32-35; Mk 13:28-31) \p \v 29 Acunüng, Jesuh naw ami veia msuimcäpnak pyen be lü, \wj “Fik thing la thing avan jah ngai u; \wj* \v 30 \wj “Hlip law se nami hmuh la khawkhye ng’et lawki ti nami ksingki. \wj* \v 31 \wj “Acukba bäa nangmi pi acun he awm law u se, nami jah hmu üng, Pamhnama khaw pha law hlüki ni ti ksing ua. \wj* \p \v 32 \wj “Hina khyang he am thi pha u se, acun he avan pha law khai ti ksing u. \wj* \v 33 \wj “Khankhaw la mce khyük ni se pi ka ngthu am khyük. \wj* \s Ng'ngaiheinak vai \p \v 34 \wj “Acunakyase, a na cäiei u, am acunüng ta ei ngang, aw ngang u lü khawmdek khawhthema phäha nami mlunga bawngkha k'um üng, acuna mhmüp am nami sima pha law sawxat khai ni. \wj* \v 35 \wj “Acuna mhmüp cun ngvaia kba khawmdek avan üng awmkia khyang hea khana pha law khaia kyaki. \wj* \v 36 \wj “Acunakyase, kya law khaia khuikhanak üngka naw phyawng u lü khyanga Capaa ma nami ngdüi hlawt khaia anglät se ktaiyü u lü a na k’äih ua,” \wj*a ti. \p \v 37 \x - \xo 21:37: \xo*\xt Lk 19:47\xt*\x* Acunüng Jesuh cun amhmüp tä se Temple k'uma jah mthei lü amthan tä se Olip mcung ami tia ktaiyü khaia citki. \v 38 Angawi tä se a ngthu ngai khai hea khyang avan Temple üng citki he. \c 22 \s Jesuh ami Ceng \r (Mt 26:1-5; Mk 14:1-2; Jn 11:45-53) \p \v 1 \x - \xo 22:1: \xo*\xt Ex 12:1-27\xt*\x*Nghngen am bawi khaia buhpawhnaka pawi; lätnakpawi ami ti ng'et lawki. \p \v 2 Ktaiyü ngvai he la thum ksing he naw ami mkhyühnak vaia lam sui tekie khyang he jah kyüh u lü anghmüa hnim khai hea ami bü. \s Judah naw Jesuh a Ceng \r (Mt 26:14-16; Mk 14:10-11) \p \v 3 Acunüng, xaleinghngih üngka Judah Iskarot ami tia k'uma khawyam lut se, \v 4 ktaiyü ngvai he la Temple ngängki hea veia cit lü, Jesuh ikba man vai tia a jah va cengpüi. \v 5 Amimi naw jekyai u lü ngui ami pet vaia ami mkhyäp. \v 6 Acunüng Judah Iskarot naw ngaisim lü khyang he am ami ve üng a jah mansak vaia lam suiki. \s Jesuh Lätnakpawi Buh ei khaia Ngcüngceiki \r (Mt 26:17-25; Mk 14:12-21; Jn 13:21-30) \p \v 7 Acunüng nghngen am bawikia buhpawh mhmüp, lätnakpawi vaia toca hnimnaka mhmüp pha law se, \v 8 Jesuh naw, Pita la Johana veia, \wj Lätnakpawi buh mi einak vai va pawh ni,” \wj*ti lü a jah tüih. \p \v 9 Anini naw, \wj “Hawia pawh vai ni na ngjak hlü?”\wj* ani ti. \p \v 10 Jesuh naw,\wj Mlüh the nani va luh üng, kpami k'am üng tui kawtki naw ning jah na khyum khai ni, a luhnaka ima nani läk vai. \wj* \v 11 \wj “Imaha veia, ‘Saja naw, ka xüisaw he am lätnakpawi buh kami einak vaia khinim hawia ni? ti ve,’ nani ti vai. \wj* \v 12 \wj “Ani naw khin im angsawng kcang, ahmäi am kümki im khan ning jah mhmuh khai; acunüng va ngtüna ni,” \wj*a ti. \p \v 13 A jah mtheha kba cit ni lü ani va hmuh, acuia lätnakpawi buh ani va ngtünak. \s Bawipa Müei \r (Mt 26:26-30; Mk 14:22-26; 1Kor 11:23-25) \p \v 14 Acunüng Jesuh la a ngsä he eikbe üng atänga ei hmaihki he. \v 15 Jesuh naw, \wj “Am ka thih hlan üng hina lätnakpawi buh atänga ka ning jah eipüi vai ka ngja hlü leng lengki, \wj* \v 16 \wj “Ka ning jah mthehki, Pamhnama khawa hin akcanga am a kya hlana küt üng am ei hlü be ti veng,” \wj*a ti. \p \v 17 Acunüng khawt lo lü Pamhnama veia jekyainak ngthu pyen lü, \wj “Hin hin lo u lü, ng’yet ua; \wj* \v 18 \wj ka ning jah mthehki, atuh üng tün lü Pamhnama khaw am a pha law cäpa capyitui am ka aw be ti khai,” \wj*a ti. \p \v 19 Acunüng muk lo lü Pamhnama veia jekyainaka ngthu a pyen law päng üng, boki naw jah pe lü, \wj “Hin hin nami hama peta ka mtisa ni, nami na sümnak vaia pawh ua” \wj*a ti. \v 20 \x - \xo 22:20: \xo*\xt Jer 31:31-34\xt*\x*Müei a ei law päng üng, acunkba bäa khawt lo lü, \wj “Hina khawt hin ka thisen, nami hama ngsawikia Pamhnama ngthumkhän kthaia kyaki.\wj* \f + \fr 22:20 \fr*\fq Hin hin nami hama peta ka mtisa ni tia Jesuha ngthu cun akyang kdik 19 la 20 avan üng avang naw am ami yuk si. \fq*\f* \p \v 21 \x - \xo 22:21 \xo*\xt Sal 41:9\xt*\x*\wj “Acunakyasepi, na mansak khaia khyang cun hina eikbea khana kani awm hmaihki ni! \wj* \v 22 \wj Khyanga Capa hin Mhnama mkhyaha kba cit khai, cunsepi jah mansak khaia cengkia khyang ta a jo se ve,”\wj* a ti. \p \v 23 Acunüng axüisaw he amimät, \wj “Acukba kya khai ta u ni?”\wj* tia, ngthäh kyuki he. \s Kyäp säih vai Ngcuhki he \p \v 24 \x - \xo 22:24:\xo*\xt Mt 18:1; Mk 9:34; Lk 9:46\xt*\x*Axüisaw he amimät, u ni akyäp säih tia ngcuh u se, \v 25 \x - \xo 22:25-26: \xo*\xt Mt 20:25-27; Mk 10:42-44\xt*\x*Jesuh naw, \wj “Am jumeiki hea sangpuxang he cun khyang hea khana aktäa bawi khawiki he, khaw uki he naw ‘Khyang hea püi he’ tia ami jah khü jawngnaki he. \wj* \v 26 \x - \xo 22:26: \xo*\xt Mt 23:11; Mk 9:35\xt*\x*\wj “Cunsepi, nangmi ta acunkba ä awm u, nangmi üng kyäp säihki cen jaw säihkia kba, mkhawng säiki cen m'yaa kba ve se. \wj* \v 27 \x - \xo 22:27: \xo*\xt Jn 13:12-15\xt*\x*\wj “U ni a kyäp säih? Ngaw lü buh eiki japaw a kyäp säih? Buh khünki aw a kyäp säih? Ngaw lü buh eikia am kya aih se? Cunsepi, kei ta nami veia ning jah khüihkia kba ka awmki. \wj* \p \v 28 \wj “Khuikha lü ka awm üng nami na awmpüiki. \wj* \v 29 \wj “Ka Pa naw uknak thei a na peta kba kei naw pi ka ning jah pe khai. \wj* \v 30 \x - \xo 22:30: \xo*\xt Mt 19:28\xt*\x*\wj Nangmi cun ka eikbe üng ngaw u lü ka khawa nami ei aw hnga khai. Bawingawhnak he üng ngaw u lü Isarel pakhui xaleinghngih he ngthu nami jah mkhyah khai. \wj* \s Pita a Ngcimnak vai Jesuh naw a Pyen \r (Mt 26:31-35; Mk 14:27-31; Jn 13:36-38) \p \v 31 \wj “Sihmon, Sihmon, Ngaia! lomah naw angsi kphya am a mkhyaha kba, khawyam naw a ning hlawhlepnak vaia akhawn yah päng ve, \wj* \v 32 \wj “Cunsepi, na jumnak am a khyühnak vaia, ka ning ktaiyü peki ni; ka veia na nghlat law be üng, na bena he jah khängsak kaw pi,” \wj*a ti. \p \v 33 Pita naw, “Bawipa aw, na veia ta thawngim la thihnak üng pi ka ceh vai ling veng,” a ti. \p \v 34 Jesuh naw, \wj “Pita aw, ka ning mthehki, tuhngawi ai am khawng pha se, ‘Ani am ksing nawng’ ti lü kthum vei na ngcim khai,” \wj*a ti. \s Nguiip, Ngja la Likcim \p \v 35 \x - \xo 22:35: \xo*\xt Mt 10:9,10; Mk 6:8,9; Lk 9:3; 10:4\xt*\x* Jesuh naw, \wj “Ajana, nguiip, ngja, khawdawk, am nami cehei khaia ka ning jah tüih üng, nami hlü ei i awmki aw?” \wj*ti se amimi naw, “I am hlü naw,” ami ti. \v 36 Acunüng Jesuh naw, \wj “Atuh ta aupi nguiip la ngja taki naw cehei se; kcim am taki naw a suisak jawi lü kheihei se. \wj* \v 37 \x - \xo 22:37: \xo*\xt Hesa 53:12\xt*\x* \wj “Ka ning jah mthehki, ‘Ani cun khyangka he mah maha ami täh si’ tia, ng’yuki ka khana kümkawi law khaia kyaki; keia mawngma ngthu he kümkawi law bäih ve u,” \wj*a ti. \p \v 38 Amimi naw, \wj “Bawipa aw, tenga! kcim nghngih awmki,” ti u se, Jesuh naw, “Khäk ve” \wj*\f + \fr 22:38 \fr*\fq Khäk ve \fq*\ft am acunüng \ft*\fq Ahina phäha khäk ve. \fq*\f* a ti. \s Jesuh Olip Mcunga Ktaiyüki \r (Mt 26:36-46; Mk 14:32-42) \p \v 39 Jesuh cun a thum khawia kba, Olip mcunga ktawih se, axüisaw he naw ami läk hnga. \v 40 Ahmün a va pha üng, \wj “Hlawhlepnaknak üngka naw nami lätnak vaia, ktaiyü ua,”\wj* a ti. \p \v 41 Lung vawi lü aphanak cäpa va cit lü; a mkhuk ngdäng lü, \v 42 \wj “Ka pa aw, na hlüei üng ta hina khuikhanak khawt ka vei üngka naw loin kawpi, cunsepi keia ngjak hlüa am kya lü, namäta ngjak hlüa kya se,” ti lü ktaiyüki. \wj* \p \v 43 Khankhaw üngka khankhawngsä mat Jesuh kthayüi pe khaia ngdang lawki. \v 44 Aktä leng lenga khuikha lü, kthana kcang lü, ktaiyü se a ngkhyantui thisena mäiha mdek üng ngsawi lawki.\f + \fr 22:44 \fr*\fq Akyang kdik 43-44 avang üng am ami yuk si. \fq*\f* \p \v 45 A ktaiyü law päng üng tho law lü axüisaw hea veia cit teki ami mlunga nata phäha a na ip u se a jah hmuh. \v 46 Jesuh naw, \wj “Ise nami ipki ni? Hlawhlepnak üngka naw nami lätnak vaia tho law u lü ktaiyü ua,” \wj*a ti. \s Jesuh ami Kpan \r (Mt 26:47-56; Mk 14:43-50; Jn 18:3-11) \p \v 47 Acukba a na ngthuhei k’um üng, xaleinghngih he üngka Judah ami ti naw jah xüi lü, khyang he jah lawpüiki naw, Jesuh mhnam khai bü lü a pan law. \v 48 Jesuh naw, \wj “Judah aw khyanga Capa hin mhnam khaia bü lü na jah man sak khai aw?” \wj*a ti. \p \v 49 Acunüng axüisaw he a peia awmki he naw, ia akya law vai sim u lü, “Bawipa aw, kcim am kami jah pawh khai aw?” ami ti. \v 50 Acunüng mat naw ktaiyü ngvai säiha m'yaa nghngakawi kpat lam a ksawm pat. \p \v 51 Jesuh naw, \wj “Khäk ve,”\wj* ti lü a nghngakawi hnet se daw beki. \p \v 52 Jesuh naw a veia lawki hea ktaiyü ngvai he, Temple üng ngvai he la, axüngvai he üng, \wj “Mthikcim la kpaihmäng jah kawtei u lü m'yukei man khai hea kba nami na lawsiki aw? \wj* \v 53 \x - \xo 22:53 \xo*\xt Lk 19:47; 21:37\xt*\x* \wj Temple üng amhmüp tä nami veia ve ni se am nami na manki. Cunsepi atuh hin nami kcüna kya lü nghmüpa khyaihnaka kya ve,” \wj*a ti. \s Pita a Ngcimnak \r (Mt 26:57-58,69-75; Mk 14:53-54,66-72; Jn 18:12-18,25-27) \p \v 54 Jesuh kpang u lü cehpüiki he naw ktaiyü ngvaia ima ami luhpüi. Acunüng, Pita naw athuknak üngka naw a läk hnga. \v 55 Imngvawng mkawt nglung üng mei awm u lü ngaw u se Pita ami ksunga va ngaw hngaki. \v 56 Meikdäi peia ngaw se nglaca mat naw hmu lü a hmai üng teng kyetki naw, “Hina khyang pi Jesuh am awm khawiki xawi ni,” a ti. \p \v 57 Pita naw, “Nghnumi aw, ani am ksing nawng,” ti lü, ngcimki. \v 58 Acunkäna, khyang kce mat naw hmu lü, “Nang pi acun he üngka mat ni,” ti se, Pita naw, “Khyang aw, am kya nawng,” a ti. \p \v 59 Acunüng naji mat ngsawk se khyang mat naw, “Hina khyang pi Jesuha hlawnga awm khawiki ni; Kalile khaw khyanga kya ye se,” a ti. \p \v 60 Acunüng, Pita naw, “Khyang aw na pyen am ksing nawng,” a ti. A na ngcim k’um üng angxita ai khawng law ktäihki. \v 61 Jesuh naw nghlat lü Pita a teng. Pita naw Jesuha pyen, \wj “Tuhngawi, ai am khawng pha se kthum vei, ‘Am ksing nawng’ ti lü na ngcim khai,” \wj*a ti cun süm law beki. \v 62 Acunüng, Pita kpunga cit lü aktäa kyapki. \s Jesuh Yaihei u lü ami Kbeih \r (Mt 26:67-68; Mk 14:65) \p \v 63 Jesuh ngängki he naw yaiha pawh u lü ami kpaih. \v 64 A mik bu u lü, “U naw ning kpaiki, pyena?” tia ami kthäh. \v 65 Ngthu khawjah am kse na u lü ami jüih. \s Kawngci hea veia Jesuh ami Lawpüi \r (Mt 26:59-66; Mk 14:55-64; Jn 18:19-24) \p \v 66 Khaw a thaih law la khyang ngvai he, ktaiyü ngvai he la, thum ksing he avang ngcun lawki he naw ami Kawngcia cehpüi u lü, \v 67 “Mesijaha na kya kcang üng jah mtheh law,” ami ti. \p Acunüng, Jesuh naw, \wj “Ning jah mtheh ni se pi am nami na kcang na khai; \wj* \v 68 \wj ning jah kthäh ni se pi am nami na msang khai. \wj* \v 69 \wj Cunsepi, atuh üng tün lü khyanga Capa cun hlüngtai kyäpsawkia Pamhnama kpat da ngaw khai,” \wj*a ti. \p \v 70 Acunüng ami van naw, “Nang hin Pamhnama Capa kya aih lü?” ami ti. \p Acunüng Jesuh naw, \wj “Ä, nami pyena kba kya veng,” \wj*a ti. \p \v 71 Amimi naw, “Ia saksi akce hlü be se ni? Amäta mka ye üng mi ngja ve,” ami ti. \c 23 \s Jesuh Pilata veia ami Cehpüi \r (Mt 17:1,2,11-14; Mk 15:1-5; Jn 18:28-38) \p \v 1 Acunüng ngbumki he ami van tho law u lü Jesuh Pilata veia cehpüi u lü, \v 2 “Hin naw, kami khyang he lam jah hma saki, kei Mesijah, sangpuxang ni ti lü Ketah sangpuxanga veia akhawn ä ngcawn vai ti se, kami ngjak,” tia ami mawm. \p \v 3 Pilat naw, “Judah hea sangpuxanga na kyaki aw?” ti lü kthäh se, Jesuh naw, \p \wj “Ä, na pyena kba kya veng,” \wj*ti lü a msang. \p \v 4 Acunüng Pilat naw ktaiyü ngvai he la khyang hea veia, “Hina khyanga khana mkhuimkhanak vai ia mkatnak am hmu veng,” a ti. \p \v 5 Cunsepi amimi naw “Kalile khaw üng tün lü, ahi düta Judah khaw avan üng jah mthei hü lü khyang avan jah kpyükpyeh hü bäihki,” tia, aksehlena ami pyen. \s Jesuh Heroda veia ami Cehpüi \p \v 6 Pilat naw ngja lü “Hina khyang hin Kalile khyang aw?” ti lü a jah kthäh. \v 7 Pilat naw Heroda uknaka khaw üngka ti a ksing üng Heroda veia a tüih be. Acunüng, Herod cun Jerusalema awmki. \v 8 Herod naw Jesuh a hmu üng aktäa jekyaiki; isetiakyaküng a mawngma ngja lü ajandea a hmuh vai a ngaih, müncankse he a jah bilaw iyaw bawi ta a hmuh vai a büa phäha kyaki. \v 9 Ngthu khawjah a kthäh; cunsepi Jesuh naw i am pi am msang be. \v 10 Acunüng ktaiyü ngvai he la thum ksing he naw ngdüi u lü aktäa a mi mkatei. \v 11 Herod la a yekap he naw Jesuh hmumsit u lü yaiha pawh u lü jinu akyäp cang suisaki he naw Pilata veia ami tüih be. \v 12 Acuna mhmüp üng Pilat la Herod ngpüi kyu naki xawi. Ajana ani püi ana hneng khawiki xawi. \s Jesuh Thi khaia ami Mkhyäp \r (Mt 27:15-26; Mk 15:6-15; Jn 18:39—19:16) \p \v 13 Pilat naw ktaiyü ngvai he, angvai he la khyang he avan jah khü lü, \v 14 “Khyang he lam jah hma saki ti u lü hin ka veia nami lawpüia kyaki; teng u, nami ma a katnak sui ni se nami mkata kba hina khana i a katnak am hmu veng; \v 15 Herod naw pi a katnak cang am hmu naw, a veia ka tüih päng; teng u, thihnak sen vaia i am pawh ve. \v 16 “Acunakyase, kpai lü khyah be vang,” a ti. \v 17 Buhpawh pawi üng khyang mat jah mhlät pet khawia thum awmki.\f + \fr 23:17 \fr*\fq Buhpawh pawi üng khyang mat jah mhlät pet khawia thum awmki tia akyang kdik 17 avang üng am ami yuk si. \fq*\f* \p \v 18 Ami van atänga ngpyang u lü, “Hin hin hnim lü, Barabah jah mhlät pea,” ami ti. \v 19 Barabah cun mlüh k’uma ksuksaknak pawh lü khyang a hnima phäha thawngima khyuma kyaki. \p \v 20 Pilat naw Jesuh a mhlät vai ngaih lü a jah kthäh be. \v 21 Cunsepi ngpyang u lü, “Kutlamktung üng taiha, Kutlamktung üng taiha,” ami ti. \p \v 22 Pilat naw akthumnaka, “Ise ni? Hin naw ia katnak ni a pawh ve? Thihnak sen vai a khana i am hmu veng; acunakyase kpai lü khyah be vang,” a ti. \v 23 Cunsepi amimi naw angsang yea kutlamktung üng taih vaia amthuia mso u se, acunüng ami ngpyangnak am Pilat ami näng. \v 24 Acuna Pilat naw ami msoa kba Jesuh pawh vaia ngthu a jah pet. \v 25 Suksaknak pawh lü khyang a hnima phäha thawngim üng kyumki ami kthäh jah khyah pe lü; Jesuh cun ami ngaih ngaiha ami pawh vaia a jah pet. \s Jesuh Kutlamktung khana ami Taih \r (Mt 27:32-44; Mk 15:21-32; Jn 19:17-27) \p \v 26 Jesuh ami cehpüi k'um üng, Karenih khaw üngka Sihmon naki ngnamca üngka naw lawki ami hmu üng, man u lü Jesuha hnua kutlamktung ami kawh sak. \p \v 27 A hnua läki hea khyang khawjah üng Jesuh kyahki hea nghnumi avang awmki he. \v 28 Acun he Jesuh naw jah nghlat si lü, \wj “Jerusalema canu he aw, kei am na kyah u lü nami mäta phäh la nami ca hea phäha kyap ua. \wj* \v 29 \wj “Isetiakyaküng, ‘cingkia nghnumi ta a jo sen ve, na am pawinakia pum la na naw am a awk khawia cih ta a jo sen ve’ ami tinaka mhmüp pha law khai.\wj* \v 30 \x - \xo 23:30 \xo*\xt Hos 10:8; Malam 6:16\xt*\x*\wj “Acunüng khawmcunga veia, ‘Jah sip lawa,’ khawngjung khawkawngea veia, ‘Jah mük lawa’ ti law khai he, \wj* \v 31 \wj “Thing xünga veia pi hinkba ami ti üng akhyawnga veia ta ikba kya khai aw?”\wj* a ti. \p \v 32 Acunüng a veia khyangka nghngih ami jah hnim vaia ami jah cehpüi hnga. \v 33 Acunüng luyuh hmün ami tinak ami pha law üng acuia a kpat lama mat, a k'eng lama mat, khyangka xawi am kutlamktung üng ami taih. \v 34 Jesuh naw, \wj “Ka Pa aw, jah mhläta; i ami pawh am ksing hei ve u,”\wj*\f + \fr 23:34\fr*\fq “Ka Pa aw, jah mhläta; i ami pawh am ksingei ve u” tia Jesuha pyen avang üng am ami yuk si. \fq*\f* a ti. \p Acunüng, a suisak he cung kphawng u lü ami jah ngpaiei. \p \v 35 \x - \xo 23:35: \xo*\xt Sal 22:7\xt*\x* Khyang he naw ngdüi u lü ami tengei. Angvai he naw, “Khyang kce ta jah küikyan khawiki; Pamhnama a xü Mesijah kcang a ni üng amät pi ngküikyanei kyu se,” tia ami ksenak. \p \v 36 \x - \xo 23:36: \xo*\xt Sal 69:21\xt*\x*Yekap he naw pi yaiha ami pawh a veia capyit jukthui lawpüi u lü, peki he naw, \v 37 “Judah hea sangpuxanga na kya kcang üng, namät la namät ngküikyanei kyua,” ami ti. \p \v 38 Acunüng a lu khana, “Hin hin, Judah hea sangpuxang ni,” tia ami taih. \p \v 39 Acunüng, khyangka mat, a peia ami taih naw pi, kse na lü, “Nang Mesijaha na kya üng, namät ngküikyanei kyu lü, keini pi jah küikyan lawa,” a ti. \p \v 40 Cunsepi, akce mat naw a jüinak am msang lü, “Mhnam ye pi am na kyühki aw? Atänga mkhuimkhanak mi khamei hmaih ye se, \v 41 ningni cun ni khamei kung khaia ni kyaki; ni katnaka phu däng ni hlawheiki ni; hin naw ia katnak am pawh naw,” a ti. \v 42 “Jesuh aw, Sangpuxanga na law üng na sümeia,” a ti. \p \v 43 Acunüng, Jesuh naw, \wj “Tuhngawi Paradaia ka hlawnga na ve khaia ning khyütam na veng,” \wj*a ti. \s Jesuh Thiki \r (Mt 27:45-56; Mk 15:33-41; Jn 19:28-30) \p \v 44 \x - \xo 23:44-45:\xo*\xt Ex 26:31-33\xt*\x*Acun cun mhmüp naji xaleinghngiha kya lü, mülam naji kthum cäpa nghngi am vai lü avan üng khaw nghmüp lawki. \v 45 Acunüng Temple üng jihnu, anglung üng nghngiha tek lawki. \v 46 \x - \xo 23:46:\xo*\xt Sal 31:5\xt*\x*Acunüng, Jesuh naw angsanga, \wj “Ka Pa aw, na kut üng ka ngmüimkhya ning pe veng,” \wj*a ti. Acun ti lü thiki. \p \v 47 Acunüng, yekap ngvai naw acun a hmuh üng, “Hin hin akcanga khyang ngsungpyuna kya ve,” ti lü, Pamhnam mküimtoki. \p \v 48 Khyang avan acun tengei khaia lawki he, acuna awm ihe ami jah hmu üng ami mkyang kbei u lü puksetnak am cit beki he. \v 49 \x - \xo 23:49: \xo*\xt Lk 8:2,3\xt*\x*Acunüng, Kalile khaw üngka naw läk lawkia nghnumi he la Jesuh ksingki he avan, acun teng u lü, athuknaka ngdüiki he. \s Jesuh ami K'ut \r (Mt 27:57-61; Mk 15:42-47; Jn 19:38-42) \p \v 50 Acunüng khyang mat Josep naki ngvainu, ngsungpyun lü dawki awmki. \v 51 Ani cun Kawngci member kya lü pi ami pawhmsah ami bilawh he am jah ngaisimkia kyaki. Judah khaw, Arimahte khyanga kya lü, Pamhnama khaw a na ngak’uhei khawiki, \v 52 Pilata veia cit lü Jesuha yawk a kthäh. \v 53 Jesuha yawk khya lü jih am hlawpki naw, u pi am ami k'uhnak khawia, ng’uhnün üng a k'uh. \v 54 Acunüng, acuna mhmüp cun kyawngkai amhmanaka kya lü Sabbath mhmüp pha law hlüki. \p \v 55 Acunüng, Kalile khawa Jesuh läki nghnumi he cun Josep am atänga cit u lü, ng’uhnün la acunüng ikba Jesuha yawk ami tak cun tengki he. \v 56 \x - \xo 23:56: \xo*\xt Ex 20:10; Deut 5:14\xt*\x*Acunkäna nghlat be u lü, ng’uinghname la, situie jah pyang u lü thum naw a pyena kba Sabbath mhmüp üng xüieiki he. \c 24 \s Jesuh a Thawhnak Be \r (Mt 28:1-10; Mk 16:1-8; Jn 20:1-10) \p \v 1 Ngpum mhmüp ngawiksik üng, ng'uingnam he jah ceh u lü, nghnumi he ng’uhnüna citki he. \v 2 Acunüng k'utnak üngka lungnu cun akcea ngtäng se hmu u lü, \v 3 lutki he, acunüng Jesuha yawk cun am ami hmuh. \v 4 Acunüng, acuna phäha ami cäicah k'um üng, khyang nghngih akbawk suisa ni lü, ngdang lawki xawi. \v 5 Ami kyühnak am kawp u lü ami ve k'um üng anini naw, “Ivai akthia ksunga akxüng nami suiki ni? \v 6 \x - \xo 24:6,7 \xo*\xt Mt 16:21; 17:22,23; 20:18,19; Mk 8:31; 9:31; 10:33,34; Lk 9:22; 18:31-33\xt*\x* “Hia am ve ti naw, tho be päng ve; Kalilea a ve üng nami veia a ngthu pyen cen süm be ua, \v 7 ‘khyanga Capa, khyangka hea kut üng mansaka kya khai, kutlamktung üng taih khai he, amhmüp thum üng tho be khaia kyaki,’ a ti cen,” ani ti. \p \v 8 Acunüng a pyen süm law be u lü, \v 9 ng’uhnün üngka naw cit beki he naw, xaleiat la akce hea veia acuna mawngma avan cun ami jah mtheh, \v 10 Acuna nghnumi he cun, Marih Makdalin, Joanah la Jakuka nu Mariha kyaki he; ami veia nghnumi kce he naw pi acuna ngthu cun ngsä he üng ami jah mtheh hnga. \v 11 Cunsepi acuna ngthu cun ngthu sawxata kba, ia am msui u lü am ami kcangnak. \v 12 Pita tho law lü ng’uhnüna dawngki; acunüng kawp lü tengki naw, jih he däng ve se hmu lü aktäa cäi lü ima cit beki. \f + \fr 24:12 \fr*\ft Avang üng akyang kdik 12 am ami yuk si.\ft*\f* \s Emawk Cehnak lama Jesuh Ngdangki \r (Mk 16:12-13) \p \v 13 Acuna mhmüp üng axüisaw xawi nghngih, Jerusalem üngka naw mäng khyüh thukia Emawk khawa ani ceh k'um üng, \v 14 Jerusalema iyawa awmih avan sumkyam ni lü citki xawi. \v 15 Acukba sumkyam ni lü ani ceh k'um üng, Jesuh naw jah pan law lü ani veia cit hngaki. \v 16 Jesuh cun ani hmuh te am ani ksing. \v 17 Acunüng Jesuh naw, \wj “Nani ceh maha i nani sumkyamki ni?” \wj*ti lü jah kthäh se, \p thuisei ni lü ngdüiki xawi. \v 18 Acunüng, Kalawpah naki naw, “Jerusalem khawa tuhmüngawi iyawa awmih am na ksingkia khin hin nang däng aw?” ti lü a msang. \p \v 19 Ani naw, \wj “Ia ngkhaw ni?” \wj*ti se, \p anini naw, “Sahma Nazaret Jesuh, Pamhnam ja khyang avana hmuha a pyenksak la a bilawh üng a ngming ngthanga mawng, \v 20 ktaiyü ngvai he la mi ngvai he naw hnim vaia ami mso, kutlamktung khana ami taiha mawng cen, \v 21 Isarel he jah küikyan khaia kami ngaih’uhei, acuna kyanak cun tuhngawi üng mhmüp thum law pängki. \v 22 “Acuna thea pi kami vei üngka nghnumi he, khaw ngawilam ksika a ng'uhnak ng’uhnüna va cit u lü ami jah cäicatei law sak, \v 23 a yawk am hmu u lü, ‘Pamhnama khankhawngsä he ami hmuha ngdang lawki he naw, Ani xüng ve tia pyen ve u,’ ami ti law. \v 24 “Acunüng, kami veia ka avang ng’uhnüna cit u lü, nghnumi hea pyen lawa kba, ami va hmuh, cunsepi, amät cun am ami hmuh,” ani ti. \p \v 25 Acunüng, Jesuh naw, \wj “Khyang k'ang he aw, sahma hea pyen avan am kcang na thei khaia angki he aw! \wj* \v 26 \wj Mesijah naw acun avan cun khamei lü a hlüngtainaka lut khaia am kya kungki aw?” \wj*a ti. \v 27 Acunüng, Mosi la sahma he avana yük üng tünei lü Pamhnama cangcim avan üng amäta mawngma ng’yuki avana suilam a jah mtheh. \p \v 28 Acunüng, ani cehnak vaia ngnam ani pha law hlü üng, Jesuh cun acuna khaw khye lü, athuknaka cit khaia kba ngtün se, \v 29 anini naw, “Kani veia awmeia khaw mü lü khaw pi mthan law hlü ve,” ti ni se, acunüng ani hlawnga awm khaia lutki. \v 30 Acunüng Jesuh naw ani veia buh ei khaia, a ngawh üng, muk lo lü, josenak am kbeki naw, bo lü, a jah pet. \v 31 Acunüng, ani mik vai law se, Jesuh ni tia ani ksing law üng Jesuh cun khyükeiki. \v 32 Acunüng, axüisaw xawi naw, “Lama a jah ngthuheipüi üng, Pamhnama Cangcim he a jah mtheh k’um üng, ni mlung k'uma meidäikia mäih am kyakia kya kung aih se?” tia, animät ngthäh kyuki xawi. \p \v 33 Acun la ngdüi law ni lü Jerusalema cit beki xawi naw, xaleiat he la ani püi he awm hmaihki he cun jah hmu ni se amimi naw, \v 34 “Bawipa tho law be kcang ve, Sihmona veia pi ngdangki ni,” ami ti. \p \v 35 Acunüng, anini naw pi lam ani ceh k'um üng, akya lawa mawng, muk bo se, a müi ani ksing lawa mawng cun ani pyen hnga. \s Axüisaw hea veia Jesuh Ngdangki \r (Mt 28:16-20; Mk 16:14-18; Jn 20:19-23; Ngs 1:6-8) \p \v 36 Acuna ngthu ani pyen k'um üng, Jesuh ami ksunga ngdüi law lü, \wj “Nami khana dim’yenak ve se,”\wj* \f + \fr 24:36\fr*\fq “Nami khana dim’yenak ve se” tia Jesuha pyen avang üng am ami yuk si. \fq*\f* a ti. \p \v 37 Cunsepi, aktäa ngmüimkhya hmuki hea ngai u lü, ngpyangki he. \v 38 Cunsepi Jesuh naw, \wj “Ise nami khuikhaki ni? Ise nami mlungmthin k'uma mlung hlawthlatnak awmki ni? \wj* \v 39 \wj “Ka kut la ka khawpha he jah teng ua keiha ni ka kya ve, na hnet u lü na teng u; nami na hmuha kba ngmüimkhya naw mtisa la yuh am ta naw,” \wj*a ti. \p \v 40 Acukba a pyen khap üng, a kut la a khawpha he a jah mhmuh.\f + \fr 24:40 \fr*\ft Avang üng akyang kdik 40 am ami yuk si. \ft*\f* \v 41 Acunüng, ami jekyai law nganga phäha, am kcang na pha u lü, ami awm k'um üng, Jesuh naw, \wj “Ei vai iyaw nami taki aw?”\wj* ti lü, a jah kthäh. \v 42 Acunüng ami sawng päng nga amtawn ami pet. \v 43 Acunüng lo lü ami ma a ei. \p \v 44 Acunüng, Jesuh naw, \wj “Mosia thum, sahma hea cayuknak la mküinaka ng’äi üng, keia mawng ng’yuki avan kümkawi law khai tia, nami hlawnga ka awm üng ka ning jah mtheh khawi cun ahin he ni,”\wj* a ti. \p \v 45 Acunüng, Pamhnama ngthu ami ksingnak vaia ami mlung a jah vaisak; \v 46 acunüng, ami veia, \wj “Mesijah naw khuikhanak khamei lü, amhmüp thum üng thihnak üngka naw tho be khai, \wj* \v 47 \wj A ngming am, ngjutnaka ngthu la, katnak mhlätnaka ngthu, Jerusalem khaw üngka naw tün lü, khyang avana veia sang khai he, tia ng’yuki,’ \wj* \v 48 \wj “Nangmi cun ahin hea saksiha nami kyaki ni. \wj* \v 49 \x - \xo 24:49: \xo*\xt Ngs 1:4\xt*\x*\wj “Acunüng, ka pa naw a pyen nami khana ka tüi law khai; cunsepi, khana johit am nami yah hlana küt üng Jerusalema a na k’äih ua,”\wj* a ti. \s Jesuh Khankhawa Kaiki \r (Mk 16:19-20; Ngs 1:9-11) \p \v 50 \x - \xo 24:50,51\xo*\xt Ngs 1:9-11\xt*\x* Acunüng Jesuh naw axüisaw he mlüh üngka naw Bethanih khawa jah cehpüiki naw a kut säng lü josenak am a jah kbe. \v 51 Acukba josenak a jah pet k’um üng axüisaw hea awmnak üngka naw khankhawa kai beki. \v 52 Axüisaw he cun sawhkhah u lü, jekyai leng leng u lü, Jerusalema nghlat beki he. \v 53 Acunüng, Pamhnam mküimto u lü, Temple üng awm nglätki he.