\id HEB Dai-Chin: Bible Translation 1st Edition \ide UTF-8 \ide Unicode (UTF-8) \h Hebru \toc1 HEBRUEA veia Cayuk \toc2 Hebru \toc3 Heb \mt1 HEBRUEA \mt2 Veia Cayuk \imt Pyenhlüma \ip \bk Hebrue vei cayuk\bk* hin khritjan jumeinak hawih hin kyüheiphya lü mkhuimkhanak sawngeiki khritjan khyang päea vei yuka kyaki. Ca yuki naw ktha a jah petnak ta ami jumeinak üng Jesuh Khritaw hin cang lü akpäihnak Pamhnama mdannak ti cun ami mdan vaia kyaki. Ani naw aktunga a pyen ngthungtak kthum veki: (1) khuikhanak Jesuh naw cunei lü Paa pyen a kcangnaka phäh angläta Pamhnama Cakpa kyaki. Pamhnama Cakpaa a kyaka mäia Jesuh cun Cangcim kphyüm am veki sahmae, khankhaw ngsä he ja Mosi amäta kthaka däm bawki ni. (2) Cangcim kphyüm üng veki ktaiyüe kthaka däm bawk lü angläta ktaiyüa Jesuh cun kya khaia Pamhnam naw a sang ni. (3) Jumeikie cun Jesuh üngkhyüh ami mkhyenak, kyüheinak, thihnak küikyannak yah u lü Jesuh cun Ktaiyü Ngvaia kya lü küikyannak kcang cun jah peki, acun hin Hebru ningsaw üng khyüksei ngkengtai lü ningsaw ami pawha lup’yawng ni. \ip Isarelea ksawn üng jumeinak üng nglongthangkia khyange cun msuimcäpnaka jah lo lü (11), ca yuki naw ca khekie sitih lu ami ve vai jah nghui na lü akyang däm 12 üng ani naw ca khekie cun akpäihnak cäpa ami sitih vaia, cun käna Jesuh cun bük kyet lü khuikhanak ja mkhuhmhlihnak a pha law üngpi ami cunei vaia jah mthehki. Caup cun mcäinak ja mthehmkhyahnak am mkhüpki. \iot Amawng ktawie \io1 Pyenhlüma: Khritaw cun Pamhnama kümbekia mdannak \ior (1:1-3) \ior* \io1 Khritaw cun Khankhawngsä he kthaka däm bawki \ior (1:4—2:18) \ior* \io1 Khritaw cun Mosi ja Josuha kthaka däm bawki \ior (3:1—4:13) \ior* \io1 Khritawa ktaiyü pawhnak däm bawki \ior (4:14—7:28) \ior* \io1 Khritawa ngthumkhän däm bawki \ior (8:1—9:22) \ior* \io1 Khritawa ngkengnak däm bawki \ior (9:23—10:39) \ior* \io1 Jumeinaka tüneinak \ior (11:1—12:29) \ior* \io1 Pamhnam jesaknak \ior (13:1-19) \ior* \io1 Akpäihnaka ktaiyünak \ior (13:20-21) \ior* \io1 Akpäihnaka ngthukhyüe \ior (13:22-25) \ior* \c 1 \s A cakpa üngkhyüh Pamhnama ngthu \p \v 1 Ahlana Pamhnam naw sahmae üngkhyüh tuilam khawhah üng mi pupae khawvei jah ngthumin püiki, \v 2 lüpi ahina akpaihnak mhnüpe üngta a Cakpa üngkhyüh jah ngthungmin püiki. Ani üngkhyüh khawliva mhnün lü akpaihnaka anaküt kanak khaia Pamhnam naw a xü päng ni. \v 3 Ani naw Pamhnama hlüngtainak akvai ja Pamhnama kya lü ani am akcang atängnak cun mdan lü johitmahki a ngthukhyü am khawliva pi a taih ni. Nghngicim avana mkhye a jah mhlätei käna khankhawa Johitmah Säihki Pamhnama khet da ngawki ni. \s Pamhnama cakpa akdäm säih \p \v 4 Cakpa cun khankhawngsä he kthaka dämduhkia thawn lü Pamhnam naw ngming a pet pi amimi kthaka dämduhki ni. \v 5 \x - \xo 1:5: a\xo*\xt Sal 2:7; \xt*\xo b\xo*\xt 2Sam 7:14; 1Khro 17:13\xt*\x*Pamhnam naw khankhawngsä he üng, \q1 “Nang cun ka ning Ca, \q2 tuhngawi na Paa ka kyaki,” tia am pyen. \b \m Pamhnam naw khankhawngsäa mawng pi, \q1 “Kei cun ania Pa vai, \q2 ani cun ka Ca vai,” am ti. \b \m \v 6 \x - \xo 1:6: \xo*\xt Deut 32:43 (LXX)\xt*\x*Lüpi Pamhnam naw a Ca kcük khawmdeka a tüih law hlü üng, \q1 “Pamhnama khankhawngsä he avan naw ani cun hjawkhah yah khaie,” a ti. \p \v 7 \x - \xo 1:7: \xo*\xt Sal 104:4 (LXX) \xt*\x*Pamhnam naw khankhawngsä hea mawng ta, \q1 “Pamhnam naw a khankhawngsä he cun khawkhi jah pyan \q2 lü a mpyae mei kdäia kba a jah thawnsak,” a ti. \b \m \v 8 \x - \xo 1:8,9: \xo*\xt Sal 4:6,7\xt*\x*Lüpi, Pamhnam naw a Cakpaa mawng ta: \q1 “Pamhnam aw, na pe anglät se ngkhäng\f + \fr 1:8: \fr*\fq Mhnam aw, na pe ngkhäng khai; \fq*\ft am ani üng\ft*\fq na pe hin Pamhnam ni.\fq*\f* khai ni! \q2 Na\f + \fr 1:8: \fr*\fq nang; \fq*\ft avang yuknak üng ta\ft*\fq ani.\fq*\f* khyange na jah up hin tala khai. \q1 \v 9 Akcang kphyanaki lü akhye na cawkei khai. \q1 Acun hin Pamhnam, na Pamhnam naw ning xü \q2 lü na püipawe a jah peta kthaka dämduh lü \q2 leisawng vaia jenak cun nang üng a ning pet ni.” \p \v 10 \x - \xo 1:10-12: \xo*\xt Sal 102:25-27 (LXX) \xt*\x*Ani naw, \q1 “Nang, Bawipa, akcük säiha khawmdek mhnün \q2 lü namäta kute am khankhawe na jah pyangki. \q1 \v 11 Amimi khyük u lü nang na mä khai; \q2 amimi cun suisakea kba phyüm khaie. \q1 \v 12 Nang naw jiha kba jah khep lü \q2 suisakea kba nghlai khaie. \q1 Lüpi nang ta ngläta mä lü, \q2 na sak pi a päihnak am ve,” a ti. \b \m \v 13 \x - \xo 1:13: \xo*\xt Sal 110:1\xt*\x* Pamhnam naw a khankhawngsä he mat üngpi: \q2 Na yee na khaw mtaihnak vaia \q2 ka jah tak vei cäpa, \q1 Ka khet da hia ngawa” ti lü am pyen khawi. \p \v 14 Acukba ta khankhawngsä he ta ie ni? Amimi cun ngmüimkhyaa kya u lü Pamhnam khüih u lü küikyannak yah law khaie phäh jah bükteng khaia a jah tüih ni. \c 2 \s Dämduhkia küikyannak \p \v 1 Mi ngjak pänga ngthungtake cun ngkhäng bawk khaia mi jah kcüng yah khai, akcea käh mi cehcawn vaia phäh ni. \v 2 Khankhawngsä he naw mi pupaea vei ami jah peta ngthu hin cangki tia mdan lü acun am kcang na lü am läklamki cun ami yah vaia nglawiki mkhuimkhanak yahkie. \v 3 Dämduhkia küikyannak am mi cuhlihei ta ihawkba mi lät khai ni? Bawipa amät naw ahina küikyannak cun akcüka sang lü ahin ngjakie naw cangki tia mimia veia mdanki he ni. \v 4 Acuna thea, Pamhnam naw a saksie am müncanksee ja cäicingnak he jah pawh u lü a hlüeia Ngmüimkhya Ngcima yetnak cun jah pe hükie. \s Küikyannaka jah cehpüiki mat \p \v 5 Mi pyena khawmdek, pha law khaia khawmdek kthai cun up khai khankhawngsä he cun Pamhnam naw am jah mcawn. \v 6 \x - \xo 2:6-8: \xo*\xt Sal 8:4-6 \xt*\x* Acuna hnün üng Cangcim naw: \q1 “Pamhnam aw, nghngicim ca hin ia kya lü na jah cungaih ni; \q2 nghngicim sawxat hin nang naw i vai na jah msucei ni? \q1 \v 7 Amimi cun Khankhawngsä hea kthaka nemca khaia na jah mhnün; \q2 nang naw hlüngtainak jah leisawngnak jah kbün\f + \fr 2:7: \fr*\ft Yuknak khawhah üng ngpüiki: \ft*\fq na mhnünmceng anaküta khana jah up khaiea na jah mcawn \fq*\ft (Büka Sal 8:6).\ft*\f* lü \q2 \v 8 anaküta khana jah up khaia na jah mhnün ni,” ti lü a pyen ni. \m “Anakütea khana upkiea” Pamhnam naw a jah mhnün tia a pyen hin, anaküt ngpüiki tia ngsingki. Atuha ta nghngicim naw anaküta khana a up am ni hmuh ham. \v 9 Avana phäh ani cun Pamhnama bäkhäknak üng a thih vaia khankhawngsä hea kthaka asäng a nemsaka Jesuh cun mi hmukie. Pamhnama bäkhäknaka phäh ani cun avana phah thi yah khai. Thi lü a khuikha phäha atuh cun hlüngtainak ja leisawngnak a ngbünsak cun mi hmukie. \v 10 Anaküt mhnünmceng lü büktengki naw Jesuha cun khuikhanak üngkhyüh kümceisak lü hnasen khawhah naw a hlüngtainak yümei püi khaia pawhki Pamhnam däk hin cangki ni. Jesuh hin ni küikyannak da jah cehpüiki ta. \p \v 11 Ani naw khyangea mkhyenak jah ngcimsak lü ani ja ami mkhye ngcimki he naw atänga Pa mat takie. Acuna kyase, Jesuh naw ami cun a im khyawnga a jah khü vai cun am ngkeei. \v 12 \x - \xo 2:12: \xo*\xt Sal 22:22 \xt*\x*Ani naw Pamhnam üng, \q1 “Nang naw i na pawh ti cun ka khyange am ka jah mtheh khai; \q2 ami ngkhämnaka ka ning mküimto khai,” ti lü a mtheh ni. \b \m \v 13 \x - \xo 2:13 a \xo*\xt Hesa 8:17 (LXX); \xt*\xo b\xo*\xt Hesa 8:18\xt*\x*Ani naw, “Pamhnam ka um na khai” pi a ti sih. Ani naw, “Pamhnam naw a na peta hnasen he am kei hia ka veki,” pi a ti ham ni. \p \v 14 Ani naw ka cae ti lü a jah khüa phäha pumsa thithaü üng amimia mäi law lü nghngicima thum cun jah taei law hngaki ni. Ahikba a pawha phäha a thihnak üngkhyüha thihnak johit taki Khawyai cun a näng vaia phäh lü, \v 15 thihnak kyüh lü ami kcünsak üng msihmpyakie a jah mhlät vaia phäh ni. \v 16 \x - \xo 2:16 \xo*\xt Hesa 41:8,9 \xt*\x*Ani naw khankhawngsä he am jah kuei ti cun ngsingki ni. Acuna hnün üng Abrahama mjüphyüie ni a jah kuei ta. \v 17 Ti hlü ta anaküt üng a khyangea mäi law lü Pamhnama khut binak üng sitih lü mpyeneinak am beki Ktaiyü Ngvai säiha kya lü khyange mkhyekatnak a jah mhlät pet vaia phäh ni. \v 18 Amät kung hin hlawhlepnak khameikia kya lü hlawhlepnak khameikie cun jah kuei khawh khai ni. \c 3 \s Mosia kthaka däm bawki Jesuh \p \v 1 Khankhawa ka Pamhnam naw pi aning jah khü ka püi khritjane aw! Mi pyena jumeinaka Ktaiyü Ngvai Säih vaia Pamhnam naw a tüih lawa Jesuha mawng cän ngai süm ua. \v 2 \x - \xo 3:2: \xo*\xt Num 12:7\xt*\x*Pamhnama im kyawnga Mosi sitih lü a khüi khawma kba ani cun pi ani xüki Pamhnama khut binak üng sitihki ni. \v 3 Ima kthaka im ksa naw leisawngnak yahei bawki ni. Mosia kthaka Jesuh naw leisawngnak akdäm bawk cun yahei ngkäihki ni. \v 4 Im naküt cun khyang naw sawngsa lü anaküt sawngsaki cun Pamhnam mata kyaki ni. \v 5 Mosi cun Pamhnama ima mpya akba sitih lü malama Pamhnam naw a pyen law vaie cun pyenki. \v 6 Khritaw cun sitihki Cakpa akba Pamhnama imkyawng msümceiki. Ani üng mi äpeinak cun mkhühüpnak ja lingnak mi tak üngta ania ima mi kyakie. \s Pamhnama khyangea ngdümnak \p \v 7 \x - \xo 3:7-11: \xo*\xt Sal 95:7-11 (LXX) \xt*\x*Acuna kyase, Ngmüimkhya Ngcim naw, \q1 “Tuhngawi Pamhnama kthai nami ngjak üng, \q2 \v 8 nami pupae naw Pamhnam mhnütei u lü \q2 khawkhyawng khawa Pamhnam kpetmjak u lü ami ve ua kba nami nghnga käh pangsak ua. \q1 \v 9 Kum phyükip i ka pawhki ti cun hmu kyaw u lüpi \q2 acua na ksük u lü na kbawngkie ti lü Pamhnam naw pyenki. \q1 \v 10 Ahina khyange am ka mlungso lü ka pyen ta \q2 ‘amimi anglät am sitih u lü \q2 ka ngthupete pi mah u lü am jah läklam u.’ \q1 \v 11 Ka mlungso lü khyütam a süyüa ka pawh ta: \q2 ‘Ami ngdümnak vai ka jah peta mdeka am lutvang yah u’ tia pyenki. \p \v 12 Ka püie, u pi nami mlung se lü am jumei lü a sak xüngkia Pamhnam üngkhyüh nami nglat vai cun mcei kawm uki. \v 13 Cangcim naw a pyena, “Tuhngawi” tia khyünglung hin ami sumeia küt üng ta mat ja mat amhnüp tä kpüikpak lü, u naw pi käh ning jah ngmawngmhlei lü nami nghnga pang khaia käh ning jah pawh se. \v 14 Mimi cun Khritaw am mi ngpüi vaia akcüka mkhühüpnak mi tak cun akpäihnak vei cäpa mi kcüngei kawm u. \p \v 15 \x - \xo 3:15: \xo*\xt Sal 95:7,8 (LXX) \xt*\x*Cangcim naw: \q1 “Tuhngawi Pamhnama kthai nami ngjak üng, \q2 nami pupae naw Pamhnam kpetmjak u lü ami ve akba \q2 nami nghnga käh pangsak u,” a ti. \p \v 16 \x - \xo 3:16-18: \xo*\xt Num 14:1-35\xt*\x*Ania kthai ngjak lü Pamhnam kpetmjakia khyange ta ue ni? Mosi naw Egypt üngkhyüh a jah läh law püia khyange ni. \v 17 Khawkum phyükip Pamhnama mlungsosakie ni. Mkhyekat u lü khawkhyawng khawa thikie ni. \v 18 Pamhnam naw a khyütam a sayüa a pawh ta, “Ami ngdümnak vaia ka jah peta mdeka am lutvang yah u” — ue a hikba a jah tinak ni? Ani kpetmjakie üng ni. \v 19 Am ami juma phäha acuna hnüna am lutvang yah u tia mi hmuki. \c 4 \p \v 1 Tuha Pamhnam naw a pyena hüieinaka mawng khyütam cun mimi üng jah peki ni. Acuna hüieinak khyütam cun nami yahei vaia nami vecawh cun am nami mceiei ta am lut yah uki. \v 2 Ami naw ami ngjaka kba Thangkdaw cun mimi naw pi mi ngja pängkie ni. Acuna mawng cun ngjakie, lüpi acun naw am jah dawsak, isetiakyaküng, ami ngjak üng jumnak am, am ami dokhama phäha kyaki. \v 3 \x - \xo 4:3: \xo*\xt Sal 95:11 \xt*\x*Pamhnam naw a jah peta hüieinak khyütam cun mimi jumkie naw ta mi dokhamei vai u. Ani naw, \q1 “Ka mlungso lü khyütam a sayüa ka pawh ta: \q2 ‘Ami ngdümnak vaia ka jah peta hnün cun itüha pi am lutvang yah u” tia a pyen. \b \m Ahin pyen kyaw lüpi khawmdek a mhnünmceng üngkhyüh a khut cun ngpängki ni. \v 4 \x - \xo 4:4: \xo*\xt Gen 2:2\xt*\x*Cangcim naw amhnüp khyühnak mawng ta: “Amhnüp khyühnak üng Pamhnam cun a khüinak üngkhyüh ngxüki,” tia pyenki. \v 5 \x - \xo 4:5: \xo*\xt Sal 95:11 \xt*\x*Ahin kung a pyen be tü ta: “Ami hüieinak vai ka jah peta hnün cun itüha pi am lutvang yah u.” \v 6 Akcüka Thangkdaw ngjakie naw am ami jumeia phäh acuna hüieinak am yahei u. Acuna kyase, acuna hnün cun yaheiki ve khaie ni. \v 7 \x - \xo 4:7: \xo*\xt Sal 95:7,8 (LXX)\xt*\x* “Tuhngawi” ti lü suia khawmhnüp akce cun phyäi lü jah mdanki. Ahlana khawkume üng Davit naw Cangcim üng, \q1 “Tuhngawi Pamhnama kthai nami ngjak üng, \q2 nami mlung käh ngcangsak u,” ti lü a pyen cän mi pyen pängki. \p \v 8 \x - \xo 4:8: \xo*\xt Deut 31:7; Jos 22:4 \xt*\x* Pamhnam naw khyü a jah tama hüieinak cun Josuh naw a jah peta kyak üng, Pamhnam naw akcea Mhnüp am a pyen vai sü. \v 9 Lüpi, a mhnüp khyühnak üng Pamhnam a hüieia kba Pamhnama khyangea phäh hüieinak vai ve hamki. \v 10 \x - \xo 4:10: \xo*\xt Gen 2:2\xt*\x* Pamhnam naw khyü a jah tam pet yaheikia khyange cun Pamhnam, a khut üngkhyüh a ngdüma kba ami pi ami khut üngkhyüh hüiei khaie ni. \v 11 Hüieinak mi yah vaia mi kthanak üngva jumeinak käh vekiea mäiha mimi üng u pi käh mi ve vai u. \v 12 Pamhnama ngthu cun xüngsei lü johitmahkia kyase hnu ma kxata kthaka kxatki kcima kba ni. Ani naw mi nümyan, mi mlungkyawng jah mi Ngmüimkhya, yuh ngmik ja khing cäpa jah sun atki ni. Ani naw mi mlungkyawnga hlüei ja cungaih pi ngthu jah mkhyah peki ni. \v 13 Pamhnam üngkhyüh ngthup khawhki i pi am ve, mhnünmceng naküte hin ania hmai maa podang lü jah mhjaiha mäi ni a law ta. Ania maa a naküt mi phyehphyan be yah khaie. \s Jesuh ktaiyü Ngvai Säiha \p \v 14 Mi pyena jumnak cun angkhänga mi kcüngei vai u. Pamhnama Cakpa Jesuh khankhawa cit be pängki Ktaiyü Ngvai Säih mi taki. \v 15 Mi Ktaiyü Ngvai Säih naw mi ktha ngceknak am jah ksing pekia am kya. Mi Ktaiyü Ngvai Säih cun mimia kba ksükphyawnak khamei lüpi mkhyekatnak am pawh. \v 16 A bäkhäknaka venak Pamhnama Bawi ngawhnak cun mkhühüpnak am mi cähceng vai u. Acun üngva, a mpyeneinak yahei lü a bäkhäknak cun mi hlükawa kcün üng jah kuei khaia mi hmu khai. \c 5 \p \v 1 Ktaiyü Ngvai Säihe cun ami khyang püie üngkhyüh jah xü lü ami kcaha ami mkhyea phäh petmsawtnak ja ngkengtaihnak Pamhnama ma pawh khai ami jah mcawna kyaki. \v 2 Amät kung pi ktha ngcekia kyase mkhyenak pawhkie ja i am cuhliheikiea phäh ani cun hniphnawiki ni. \v 3 \x - \xo 5:3: \xo*\xt Lev 9:7\xt*\x*Amät cun ktha ngcekia kya lü khyangea mkhyekatnake däk am kya lü a mäta mkhyekatnakea phäh pi ngkengtainak pawh yahki. \v 4 \x - \xo 5:4: \xo*\xt Ex 28:1 \xt*\x*Ani cun ktaiyü ngvai säiha kya lü ami leisawng vaia u naw pi am xü u. Ahin cun Pamhnama khüa phäh khyang cun Arona kba ktaiyü Ngvai Säiha mcawna kyaki. \v 5 \x - \xo 5:5: \xo*\xt Sal 2:7 \xt*\x* Acukba kunga, Khritaw naw ktaiyü ngvai säih kya lü ami leisawng vaia am thawn. Acuna hnün üng, Pamhnam naw, \q1 “Nang, Ka ning Ca ni; \q2 tuhngawi na Paa ka thawn lawki,” a ti. \b \m \v 6 \x - \xo 5:6: \xo*\xt Sal 110:4\xt*\x*Akcea hnün üng pi, \q2 Melkhihzadek ktaiyü a kya lawa kba, \q1 “nang pi angläta ktaiyüa na kya khai,”\f + \fr 5:6: \fr*\fq Melkhihzadeka ktaiyü mjü üng; \fq*\ft am ani üng\ft*\fq Melkhihzadeka kba; \fq*\ft am ani üng\ft*\fq Melkhihzadeka hnün la be khaia mjü.\fq*\f* tia a pyen be tü. \p \v 7 \x - \xo 5:7: \xo*\xt Mt 26:36-46; Mk 14:32-42; Lk 22:39-46 \xt*\x* Khawmdeka Jesuh a xün ham üng thihnak üngkhyüh küikyan khawh khai veia angsanga kyap lü a phyutui bawki am Pamhnama vei ktaiyü lü täsamnak pawhki. Isetiakyaküng, ani cun mlung mhnem lü ngcuapeikia kyalü Pamhnam naw ngjak petki. \v 8 Ani cun Pamhnama Cakpaa kya kyaw lüpi a khuikhanak cun pyen a ngjaknak vaia ngtheinaki. \v 9 Ani cun a kümcei law üng, ani kcang nakie avana phäh angläta küikyannaka phungnua thawn law lü \v 10 Melkhihzadek naw a pawha ktaiyü khut cun bi khaia ani cun ktaiyü ngvai säih vaia Pamhnam naw a sang ni.\f + \fr 5:10: \fr*\fq Melkhihzadeka ktaiyü mjü üng; \fq*\ft am ani üng\ft*\fq Melkhihzadeka kba; \fq*\ft am ani üng\ft*\fq Melkhihzadeka hnün la be khaia mjü.\fq*\f* \s Jumnak hawiha phäh mcäinak \p \v 11 Ahina mawng cun pyen vai akda veki lüpi ning jah mtheh vai khaki, isetiakyaküng, nami ksingnak a cüa phäha kyaki ni. \v 12 \x - \xo 5:12,13: \xo*\xt 1Kor 3:2 \xt*\x* Sajaea nami kyaknak vaia akcün nami takie, lüpi Pamhnama mawng ngtheinake akcük cun ning jah mthei khai mat mat nami hlüei hamkie ni. Angcang eiawknaka hnün üng cihtui nami awk vai hlü hamki ni. \v 13 Cihtui aw hamki cun hnasena kya lü akse ja akdaw cun am jah ksing thei ham. \v 14 Angcang eiawki cun akdämea kya lü akse ja akdaw cun jah mkhawimkhya theikie ni. \c 6 \p \v 1 Khritjan mawng akcük ngtheinak cun jah hawih hüt lü ngtheinak üng dämduh vaia malam da mi cit vai u. Akcük ngtheinaka kyakie Pamhnam jumnak, \v 2 baptican mawng mtheinak\f + \fr 6:2: \fr*\fq bapticane; \fq*\ft am ani üng \ft*\fq ngcimnaka pawie.\fq*\f* ja kut mtaihnak; akthia thawhnak be ja angläta ngthumkhyahnake am käh mi tünei be vai u. \v 3 Malam da mi cit vai u! Pamhnam naw a täng ta ahin mi jah pawh vai u. \p \v 4 Ami jumeinak hawihkie cun ihawkba ngjutcam law be khaie ni? Pamhnama kvai üng ve khawikie; Khankhawa dawnak pi mdep u lü Ngmüimkhya Ngcima bänak pi yahkie; \v 5 Ami naw Pamhnama ngthu hin dawki tia pi ksing u lü pha law khaia johita kcün pi cayahkie ni. \v 6 Ami jumeinak hawihkie ni! Ngjutnak da ami law be tü vai am thawn khawh, isetiakyaküng Pamhnama Cakpa cun kutlamtunga taih be tü u lü khyang ksunga ani cun ngkeeisakie ni. \p \v 7 A khana kyakia khawk’a mjawnkia nglei cän Pamhnam naw dawnak pe lü sawnglinkiea phäh adung dämsaki cun acunea phäh summang phyaki ni. \v 8 \x - \xo 6:8: \xo*\xt Gen 3:17,18\xt*\x* Nghlinge ja mphyawe ami luh law üng nglei hin ia am kyah; Pamhnam naw a yünce vai kyühei phya lü mei am mkhihnak kham khai ni. \p \v 9 Ka püie, ahikba pyen üngpi nami jumnaka mawng ta kami ksing päng u ni. Daw bawkia dawkyanake nami küikyannak naw kanaki tia kami ksingki. \v 10 Pamhnam hin ngsung ve. Nami bia khut, nami kphyanak ani nami kpüi üng nami mdan ja khritjan akcee nami jah petmsawte cun am jah mhnih. \v 11 Akdäma kami hlüei ta matcim naw akpäihnak veia nami mtuneinak am bi ua, acun üngva nami äpei cun akcanga pha law khai. \v 12 Nami dam vai am hlüei u ngü, lüpi jumei u lü ami mlung msaükiea kba ve u lü Pamhnam naw a ning jah peta khyütam cän doei ua. \s Pamhnama khyütam kcang \p \v 13 Pamhnam naw Abraham khyütam a pet üng i khyütam ti cun ng'yünnak pawhki. Ania kthaka am däm bawkia kyase amäta ngming cun sumei lü ng'yünnak pawhki. \v 14 \x - \xo 6:14: \xo*\xt Gen 22:16,17 \xt*\x*Ani naw, “Na mjükphyüi khawhah ning pe lü dawnak ka ning pet khai tia khyütam a pet,” tia a pyen. \v 15 Abraham cun a mlung msaükia kyase Pamhnama khyütam cun yaheiki. \v 16 Ng’yünnak mi pawh üng mimäta kthaka däm bawkia ngming matmat mi sumei üng ngcuhngkaihe avan hüpkie. \v 17 A khyütam yah khaie veia ania mkhüh itüha pi anghlai vai am täng lü a ngsing vai Pamhnam naw hlüeikia kyase a khyütama khana ng'yünnak a mkawp law sih. \v 18 Pamhnam käh hlei lü am a nghlainak theia mawng mjü nghngih veki. Ani am üpawmnak hmuhki mi kthamahkia kyase mi maa a jah tak peta äpeinak cun akceta mi kcüngei vai u. \v 19 \x - \xo 6:19: \xo*\xt Lev 16:2\xt*\x*Ahina äpeinak mi tak hin mi saka ngphuneinak mäi ni. Ahin hin üpawm lü cangki ni, ahin cun Khankhaw temple k'uma angcimnaka kalaka pi khe lü citki. \v 20 \x - \xo 6:20: \xo*\xt Sal 110:4 \xt*\x*Mi kcaha Jesuh cun mi maa acua cit lü Melkhihzadek ktaiyü a kya lawa kba angläta ktaiyü ngvai säiha thawnki ni.\f + \fr 6:20: \fr*\fq Melkhihzadeka ktaiyüa mjü üng \fq*\ft (Büka 5:6)\ft*\f* \c 7 \s Ktaiyü Melkhihzadek \p \v 1 \x - \xo 7:1,2: \xo*\xt Gen 14:17-20 \xt*\x* Ahina Melkhihzadek cun Salem sangpuxang ja ak’hlüng säih Pamhnama Ktaiyüa kyaki. Abraham naw sangpuxang kphyü jah näng lü ngtuk pawhnak üngkhyüh a law be üng Melkhihzadek naw nghmuh püi lü dawnak a pet. \v 2 Abraham naw a yah naküt xa üngka mat ani üng peki. (Melkhihzadek tinak akcük suilam ta “Ngsungpyunkia Sangpuxang” ja Salem sangpuxanga a thawna phäh a ngming cun “Dimdeihnaka Sangpuxanga pi kyaki”) ti naka kyaki \v 3 Melkhihzadeka nu ja pa, a pupae am mi jah ksing. A hminak ja a thihnak pi am mi ksing. Ani cun Pamhnama Cakpa mäia angläta ktaiyüa kyaki. \p \v 4 Ihlawka dämduhki tia nami ksingki. A ngming ngthangkia mi pupa Abraham naw ngtuk pawh lü a yaha xa üngka mat ani üng a pet ni. \v 5 \x - \xo 7:5: \xo*\xt Num 18:21\xt*\x*Ktaiyüea kyaki, Leviha mjükphyüie naw Isarel khyange veia ami taknak xa üngka mat cun ami kbämei vaia Thum üng jah peki. Acune cun Abrahama mjükphyüie pi kya lü amäta khyangea pi kyaki. \v 6 Melkhihzadek cun Leviha mjüa am kya, lüpi ani naw Abraham, Pamhnama khyütam yahkia khawh xa üngka mat la lü dawnak peki. \v 7 Dawnak yahkia kthaka dawnak peki cun däm bawki tia mi ksingki. \v 8 Cangcim naw, thikia ktaiyüe naw xa üngka mat la u lü am thi theikia Melkhihzadek naw xa üngka mat a lak tia, a pyena kba ni. \v 9 Pyen vai a kyak üng, Abraham naw a khawh xa üngka mat a pet üng Levih (A mjükphyüi naw xa üngka mat laki) naw pi pe hngaki. \v 10 Levih cun am hmi law ham lüpi pyen vaia kyak üng, a pupa Abraham naw Melkhihzadek a hmuh üng ania k'uma veki. \p \v 11 Isarel khyange veia levih ktaiyü ninga Thum cun jah peta kyaki. Levih ktaiyüea bilawh hin a kümcei ania kyak üng ktaiyü akce a po law vai am hlü, acun hin Aron üngkhyüh am kya lü Melkhihzadek\f + \fr 7:11: \fr*\fq Melkhihzadeka ktaiyüa mjü üng \fq*\ft (Büka 5:6)\ft*\f* üngkhyüh vai ni. \v 12 Ktaiyü anghlai üng thum pi nghlai hnga khai. \v 13 Mi Bawipa naw a pyen ta a mjü hngaki naw säng na lü ania mjüe naw ktaiyü cun kphyawnkunga am pawh yah u. \v 14 Bawipa cun Judaha mjü üngkhyüh hmi law khai tia ngsing lü Mosi naw ktaiyüea mawng a pyen üng a mjü cun am pyen sih. \s Melkhihzadeka mäi ktaiyü akce \p \v 15 Ahina mawng cun ngsing law dämki, Melkhihzadeka mäi ktaiyü a kce po lawki ni. \v 16 Ani ktaiyüa mcawn cun nghngicim naw bilo lü pawhmsaha am kya, lüpi apäihnak am vekia xünnaka johit üngkhyüha ni a kya ve. \v 17 \x - \xo 7:17: \xo*\xt Sal 110:4 \xt*\x*Cangcim naw, “Nang cun Melkhihzadeka ktaiyü a kya lawa kba angläta ktaiyüa na kya khai,”\f + \fr 7:17: \fr*\fq Melkhihzadeka ktaiyüa mjü üng \fq*\ft (Büka 5:6)\ft*\f* tia pyenki. \v 18 Bilawh kphyüm cun hawiha kyaki, isetiakyaküng ani cun summang vai am kya ti. \v 19 Mosia thum naw anaküt am kümceisak thei. Pamhnam am mi cähnak law üngkhyüha daw bawkia äpeinak mi yahki. \p \v 20 Acuna thea, Pamhnama ng'yünnak pi veki. Akce ktaiyüe vaia jah mcawn üng ahikba ng'yünnak am ve khawi. \v 21 \x - \xo 7:21: \xo*\xt Sal 110:4 \xt*\x* Ng’yünnak üngkhyüh Jesuh ktaiyüa a thawn law üng Pamhnam naw ani üng, \q1 “Bawipa naw khyütam a sayü a pawh ta, \q2 ani naw ahin hin am la be: \q1 ‘Nang cun angläta Ktaiyüa na kya khai’” a ti. \b \m \v 22 Acuna kyase, Jesuh cun hina hngalangki akdaw bawk ngthumkhäna mkhühüpnaka pawhki. \p \v 23 Akcea hngalangnak ta: ktaiyü kce khawhah veki. Ami cun thi u lü ami khut am msu thei u. \v 24 Jesuh cun angläta xüngkia kya lü a ktaiyünaka khut cun khyang kcea vei am pha thei. \v 25 Ani üngkhyüh Pamhnama vei lawki he cun atuh ja angläta jah küikyan khawhki, isetiakyaküng, amimia phäh Pamhnam nghuinak khaia angläta xüngki ni. \p \v 26 Acunakyase, Jesuh, Ktaiyü Ngvai Säih naw mi hlükaw jah kbebangki. Ani cun ngcimki; hmanak ja mkhyekatnak pi am ve, ani cun mkhyeki he üngkhyüh phyäi lü Khankhawea khana a mhlün ni. \v 27 \x - \xo 7:27: \xo*\xt Lev 9:7\xt*\x* Ani cun akce ktaiyü ngvaie säiha kba am ni; ani naw amäta mkhyea phäh ja khyangea mkhyea phäh ngkengtainak amhnüp tä a pawh vai am hlü. Ani naw amät ngkengtainaka ahun pawh hin avana phäh ahun däk a pawh ni. \v 28 Am kümceikiea khyange cun ktaiyü ngvai säih vaiea Mosia Thum naw jah mcawnki. Lüpi Pamhnam naw ng'yünnak am khyütam a pawh ta Thuma hnua law khai, angläta kümceikia a pawh Cakpa cun a mcawn ni. \c 8 \s Jesuh, mi ktaiyü ngvai säih \p \v 1 \x - \xo 8:1: \xo*\xt Sal 110:1 \xt*\x*Mi pyen avan hin khankhawa Pamhnam Jotai Bawi ngawhnaka khet da ngawhki Ktaiyü Ngvai Säih mi taki. \v 2 Ani naw ktaiyü ngvai säiha kba angcimnak säiha hnüna khut biki. Acun hin nghngicima sawngsaka am kya lü Bawipa sawngsaka sam kcanga kyaki ni. \p \v 3 Ktaiyü ngvai naküt cun Pamhnama veia khyüksei ngkengnak ja petmsawtnak pawh khaia mcawna kya u lü mimia Ktaiyü Ngvai Säih naw pi petmsawtnak a pawh vai ve khai. \v 4 Ani cun khawmdeka a vea kyak üng ani cun Ktaiyüa am kya kung, isetiakyaküng Judaha Thuma tä bilo khai ktaiyüe ami vea phäh ni. \v 5 \x - \xo 8:5: \xo*\xt Ex 25:40 \xt*\x* Amimia khut hin naw khankhaw vekia jawngpan ja nghnge däk ni ami pawh u ta. Ahin cun Mosi am vekia mäi ni atäng ve. Mosi naw Ngcimkia Hjam a sawngsak vai üng Pamhnam naw, “Mcunga khana ka ning mdan nümyana mäia anaküt cän angsinga na pawh yah khai,” ti lü a mtheh. \v 6 Atuha amimia kthaka hlüng bawkia ktaiyüa khut binak cun Jesuh üng a pet ni. Pamhnam ja a khyangea keha daw khaia ngthumkhän jah pawh peki, isetiakyaküng, ahin cun akdaw bawka khyütama khana hnganeiki ni. \p \v 7 Akcüka ngthumkhän mkhyenak am a ve üng anghngihnak cun am hlü. \v 8 \x - \xo 8:8-12: \xo*\xt Jer 31:31-34 (LXX)\xt*\x*Lüpi Pamhnam naw a khyange am ami mkhyekatnak a hmuh üng ani naw, \q1 “Khawmhnüpe pha law khai, Bawipa naw a ti üng \q2 Judah khyange ja Isarel khyange am ngthumkhän akthai ka pawh law khai. \q1 \v 9 Ami pupae Egypt pe üngkhyüh jah cehpüi lü ka kut am ka jah law bea mhnüp üng \q2 ka pawha mäi ngthumkhän cun am pawh ti ngü. \q1 Amimi am ka pawha bekhüt cun am sitih na u \q1 lü am jah cungai veng. \q1 \v 10 Atuh ta, Bawipa naw pha law khaia mhnüpe üng \q2 hina ngthumkhän hin Isarel khyange am ka pawh khai, \q1 ami mlung k'uma ka thume jah ta lü \q2 ami mlunga khana ka yuk khai. \q1 Kei cun ami Pamhnama kya lü \q2 amimi cun ka khyangea kya khai. \q1 \v 11 Amimi üngka u naw pi ami püie mthei vai ja \q2 ami imceng lopei üng \q2 ‘Bawipa ksing ua’ ti lü mtheh vai am hlü ti. \q1 Akdik üngkhyüh akdäm säih cäpa \q2 kei na ksing khaie. \q1 \v 12 Ami mkhyekatnak jah mhlät lü, \q2 ami hmakatnake pi käh ka süm ti khai,” tia a pyen. \b \m \v 13 Akthai ngthumkhän pyen üng, Pamhnam naw akcüka akphyüma pawh lü phyüm lawki naküte cun khyük law khaie ni. \c 9 \s Khawmdek ja Khankhawa hjawkhahnak \p \v 1 Akcüka ngthumkhän naw hjawkhah ning up lü hjawkhahnak vaia hnün pi khyang naw pawhki. \v 2 \x - \xo 9:2: a \xo*\xt Ex 26:1-30; \xt*\xo b \xo*\xt Ex 25:31-40; \xt*\xo c \xo*\xt Ex 25:23-30\xt*\x*Hjam cun mdüih lü akpung da ka cun Ngcimkia hnüna ami sui. Acua mei mdäinak ve lü Pamhnam üng peta muk taknak capawi veki. \v 3 \x - \xo 9:3: \xo*\xt Ex 26:31-33 \xt*\x*Anghngihnak jihsunga hnua ta Hjama k'uma ngcimcaih säihkia hnüna ami sui veki. \v 4 \x - \xo 9:4: a \xo*\xt Ex 30:1-6; \xt*\xo b\xo*\xt Ex 25:10-16; \xt*\xo c\xo*\xt Ex 16:33; \xt*\xo d\xo*\xt Num 17:8-10; \xt*\xo e\xo*\xt Ex 25:16; Deut 10:3-5\xt*\x*Ang’ui mei am sinak xüi am ami pyan khahnak ve lü xüi am ami bu ngthumkhän teta ja mana ja xüi um pi veki. Acuna k'uma Arona ksawngkhe a hnah lut lawki ja Pamhnam naw a jah ngthupeta ng’yuknak lung phehlep nghngih pi veki. \v 5 \x - \xo 9:5: \xo*\xt Ex 25:18-20\xt*\x*Tetaa khana Pamhnam veki tia mdannak Kherupina ami sui khankhawngsä xawi naw mkhye mhlätnaka hnün cun ami ngphya am khümki xawi. Tuha kcün hin anaküt jah pyennak vai am ni. \p \v 6 \x - \xo 9:6: \xo*\xt Num 18:2-6\xt*\x*Ahine cun hikba pitpyangnak khamkie ni. Ktaiyüe cun ami mta bilo khaia mhnüp tä hjama k'um akan akcüknaka khüi yahkie, \v 7 \x - \xo 9:7: \xo*\xt Lev 16:2-34\xt*\x*lüpi Ktaiyü ngvai säih ni hjama k'um säiha lut lü kum mat üng ahun däk lut yahki. Ani naw Pamhnama veia ami peta thi cun ceh lü amäta kcah ja khyange naw am ksing lü ami mkhyea phäh mhlätnak ngkengtainak pawhki. \v 8 Akpung da ka hjam a vea küt üng Angcimnak Säiha Hnün käh nghmawngei khaia Ngmüimkhya Ngcim naw jah mtheiki. \v 9 Ahin msuimcäpnak naw tuha kcün mdanki ni. Petmsawtnak ja khyüksei ngkengnak Pamhnam üng pet naw mküimtokiea mlung cun am kümsak thei, \v 10 isetiakyaküng, amimi naw ei ja awk ja ngcimnak amjü mjüa pawi ami pawh vai hlüki. Ahine cun akpunga bilawha kya lü Pamhnam naw akthai a pawh law vei cäpa sumeia kyaki ni. \p \v 11 Lüpi Khritaw cun Ktaiyü Ngvai Säiha, akdawa lawki cun hia ve pängki ni.\f + \fr 9:11: \fr*\fq hia ve pängki; \fq*\ft avang yuknak üng\ft*\fq lawki.\fq*\f* Ania khüinak hjam cun kümbe lü däm bawki ni, acuna hjam cun nghngicima sawngsaka am kya lü khawmdek mhnünmcengnak üngpi am ngpüi. \v 12 Khritaw hjama k'uma cit lü Angcimnak Säih Hnüna ahun a luh üng me ja sea thi cun khahnak vaia käh pawh lü mimi naw angläta küikyannak mi yah vaia amäta thi ni a cehpüi ta. \v 13 \x - \xo 9:13: a \xo*\xt Lev 16:15,16; \xt*\xo b\xo*\xt Num 19:9,17-19\xt*\x*Meea ja seea thi ja seca mei üng mkhih mput cun khawning üng am ngcimkia khyange khana kthüih lü acun naw am ami ngcimnak cun lolaki ni. \v 14 Ahin hin cangkia kyase, Khritawa thi naw ta ihlawka kümkawi khai ni! Anglät Ngmüimkhya üngkhyüh Pamhnama vei amät kung cun kümbekia ngkengnaka kba peki. A thi naw mimät ksingeinak cun ia am kyahkia thumning üngkhyüh jah mcim lü xüngseikia Pamhnam mi khüih khaie. \p \v 15 Ahina phäha Khritaw cun ngthumkhän akthai pawhkia kyase Pamhnam naw a jah khüa khyange naw angläta dawkyanak Pamhnama khyütam cun yahei khaie. Ahin cun päng khawhki, Khritawa thihnak naw khyange cun akcük ngthumkhäna kea ami pawha mkhyekatnak üngkhyüh jah mhlätki ni. \p \v 16 Ahina kya lü ngthumkhän pawhkia khyang cun thih yahki tia mdan vai hlüki. \v 17 Ngthumkhän ti hin acun a pawh k'um üng xüngkia kyase a thih käna ni a kthamah ve. \v 18 Acuna kyase, akcüka ngthumkhän\f + \fr 9:18: \fr*\fk ngthumkhän: \fk*\ft krik ngthu üngpi tängi “ngjak'hlü” ja “ngthumkhän.”\ft*\f* hin thisen mi sumeia phäh kthamahki ni. \v 19 \x - \xo 9:19,20: \xo*\xt Ex 24:6-8 \xt*\x* Akcüka Mosi naw Thum üng veki ngthupete cun khyangea veia a sangkhap ma ni. Acun käna meea ja seea thi cun lo lü tui am kcaw lü tomu asen ja hisop sumei lü khyang avan ja Thum caupa khana a kthüih yah ni. \v 20 Ani naw, “Hina thi hin ngthumkhän msing lü Pamhnam naw acun nami kcangnak vaia ngthu ning jah peki” tia a pyen. \v 21 \x - \xo 9:21: \xo*\xt Lev 8:15 \xt*\x* Acuna tänga Mosi naw pi thi cun Ngcimkia Hjam ja hjawkhanak üng sumeiea khana a kthüih hü ni. \v 22 \x - \xo 9:22: \xo*\xt Lev 17:11\xt*\x* Thum cun naw akcanga anaküt hin thi naw ngcimsak khyäü lü thi angsawi üngva mkhyekatnake jah mhlätki. \s Khritawa ngkengnak naw mkhyekate mcimki \p \v 23 Acune cun khankhaw ka lupjawng laka kya lü ahikba kunga jah ngcimsak vaia kyaki. Lüpi khankhawa kae naw akdaw säiha khahnak cun hlüeiki ni. \v 24 Khritaw cun nghngicima sawngsak, khankhawa ka akcanga lupjawng laka kyaki, Ngcimkia hnün cu am lut. Ani cun Pamhnama maa mimia kcaha a ponaka khankhawa citki ni. \v 25 Judah khyangea Ktaiyü ngvai säih cun khyükseia thi am akum tä Angcimnak Säiha Hnüna cit yahki. Lüpi Khritaw cun amät khah khaia angläta am cit, \v 26 acukba vai sü ta khawmdek mhnün üngkhyüh ani khawvei khuikha khai sü. Atuh ta, acuna hnün üng, kcün naküt apäih law hlü hnüh üng mkhyenak cun avana a lawh vaia ahun sawxat po law lü amät cun ngkengtaisaki ni. \v 27 Khyang avan ahun thi lü acun käna Pamhnam naw ngthu jah mkhyah khai. \v 28 \x - \xo 9:28: \xo*\xt Hesa 53:12\xt*\x* Acukba kunga Khritaw naw ngkengnak ahun pawh lü khyang khawhaha mkhyenake a jah lawh päih ni. Anghngihnak a po law vai cun mkhyenaka phäh am ni lü a jah küikyan vai k'äihkiea phäh ni. \c 10 \p \v 1 Judahea Thum hin akcang lupjawnga phäh sitih lü kümbekia am kya; akdaw, am ngsingkie pha law khaia lupjawnga ni a kya. Ahina ngkengnake cun akum tä angläta petmsawt yah ni. Ahina ngkengnak üngkhyüh ihawkba Thum naw Pamhnama vei lawkia khyange cun jah kümceisak khai ni? \v 2 Pamhnam hjawkhahkia khyangea ami mkhyekatnak üngkhyüh a jah mcimmcaih üng mkhyekatnak am ksing u lü ngkengnak ami pawh pi hawih khaie ni. \v 3 Lüpi ahina ngkengnak akum tä pawh hin naw khyangea ami mkhye jah sümsaki ni. \v 4 Mee ja seea thi naw mkhyenak am lola thei. \p \v 5 \x - \xo 10:5-7: \xo*\xt Sal 40:6-8 (LXX)\xt*\x* Ahina phäh Khritaw khawmdeka a law hnüh vai üng, ani naw Pamhnama veia: \q1 “Ngkengnak ja petmsawtnak am jah hlüei lü \q2 keia phäh pumsa na na pyan pet. \q1 \v 6 Khyüksei mei am kphyawnkunga khana avan mkhih ja \q2 mkhyenake lola khaia ngkengnak am na mlung am je. \q1 \v 7 Acuna kyase, kei naw, ‘na hlüei pawh \q2 khaia, hia ka veki, aw Pamhnam, \q2 Thum caup üng keia mawng ang’yuka mäia ni’” a ti. \b \m \v 8 Akcüka, “Nang cun khisae ngkengnak, mkhihnak ja mkhye cehpüikia ngkhaw üng am jeki lü am hlüeiki,” a ti. Ahine cun thuma tia kba ngkengnak cun pawh ni a ti. \v 9 Acunüng ani naw, “Na hlüei ka pawh khaia, hia ka veki.” Acuna kyase, Pamhnam naw ngkengnak akphyüm jah hawih lü Khritawa ngkengnak acunea hnün üng a pawh ni. \v 10 Isetiakyaküng, Pamhnama pawh hlüsak cun Jesuh Khritaw naw pawh lü amät kunga mtisa cun ahun däk pe lü anglät vaia petmsawt naw mi mkhyekatnak üngkhyüh jah mcimcaihki. \p \v 11 \x - \xo 10:11: \xo*\xt Ex 29:38\xt*\x*Judah ktaiyü naküt naw amhnüp tä khüi u lü ami ngkengnak kung cun khawvei pawhkie lüpi ahina ngkengnake naw mkhye am lola thei u. \v 12 \x - \xo 10:12,13: \xo*\xt Sal 110:1\xt*\x* Khritaw naw mkhyea phäh ahun ngkengnak a pawh cun naw angläta cäng lü Pamhnama khet da ngawki ni. \v 13 Ania khaw kea a yee am a jah tak veia acua ani naw k'äihki. \v 14 Ngkengnak ahun pawh lü mkhyenak üngkhyüh a jah ngcimsakea phäh angläta kümbekia a pawh ni. \v 15 Ngmüimkhya Ngcim naw pi mimi üng a saksi jah peki ni. Akcüka ani naw a pyen ta, \v 16 \x - \xo 10:16: \xo*\xt Jer 31:33\xt*\x* “Ahin hin law khaia mhnüpe üng ka pawh vaia ngthumkhän ni tia Bawipa naw, ami mlung k'uma ka thume ka jah ta lü ami mlunga khana ka jah yuk khai,” a ti. \v 17 \x - \xo 10:17: \xo*\xt Jer 31:34\xt*\x* Acun käna ani naw, “Ami mkhyee ja akse ami pawhe cun kei naw käh ka jah süm ti khai,” a ti. \v 18 Ahine phäh mkhye mhlätnak pawh käna mkhyea phäh ngkengnak pawh vai am hlü ti ve. \s Pamhnam da mi cäh vai u \p \v 19 Ka püie aw Jesuh a thiha phäh Angcimnak Säiha Hnün cu akcün tä cit lü ng’yahki. \v 20 Ani naw lam kthai, xüngkia lam cun kalakaa kyaki amäta pumsa üngkhyüh a nghmawn ni. \v 21 Pamhnama ima khut biki ktaiyü ngvai mi taki. \v 22 \x - \xo 10:22: \xo*\xt Lev 8:30; Hez 36:25\xt*\x* Acuna kyase tui am mthiha pumsa ja mkhye cungaihnak üngkhyüh ngcimsaka mlung he am jumnak cang ja mlung a ve akba Pamhnama veia mi cäh law vai u. \v 23 Mi pyena äpeinak cun mi kcüng kyet vai u, isetiakyaküng, a khyütam ngkhängsakia Pamhnam mi ümnakie ni. \v 24 Akdaw pawh lü mhlänak mdan vaia mat ja mat mi kuei lü mat ja mat mi bükteng vai u. \v 25 Avang he naw ami pawha kba atänga ngkhämeinak cun käh mi hjak vai u. Bawipaa Mhnüp sa lü cäh lawkia kyase mat ja mat ktha mi pe vai u. \p \v 26 Ngthungtak mi veia a ngdan law käna mkhye khaia mi ngtüneia kyak üng mkhye lo khaia ngkengnak vai am ve ti. \v 27 \x - \xo 10:27: \xo*\xt Hesa 26:11 (LXX)\xt*\x*Acuna hnün üng, ve hütki naküt naw Pamhnam kpetmjakie jah mkhyüh khai mei kdäi ja pha law khaia ngthumkhyahnak cun cäicingnak üng k'äih khaie. \v 28 \x - \xo 10:28: \xo*\xt Deut 17:6; 19:15\xt*\x*Saksi nghngih ja acuna kthaka nungki naw a mkhye veki tia ami pyen üng Mosia Thum am läki au pi käh mpyenei lü ami hnim yah ni. \v 29 \x - \xo 10:29: \xo*\xt Ex 24:8\xt*\x* Pamhnama Cakpa mdihsuikie ta i hlawk awng vai ni. Mkhyenak üngkhyüh jah mcimkia ngthumkhäna kyaki Pamhnama thisen akjäa ngaiki cun i hlawk vai ni. Ngmüimkhyaa bäkhäknak hmumsitki pi i hlawk vai ni. Ami yah ngkäih vai khuikhanak sehlen khai ti cun ngai süm ua. \v 30 \x - \xo 10:30: a \xo*\xt Deut 32:35; \xt*\xo b \xo*\xt Deut 32:36\xt*\x*A pyen mi ksing ta, “Kei naw ka thung be lü ka khih be khai”; a pyen be tü ta, “Bawipa naw a khyange ngthu jah mkhyah khai,” a ti ni. \v 31 Xüngseiki Pamhnama kut k'uma kyukngtä vai cun kyühse ve! \p \v 32 Nami khe lawa kcün üng ihawkba nami veki ti cun süm ua. Ahlana nami khana Pamhnama kvai avai law käna khuikhanak khawhah nami sawngki lüpi khuikhanak naw am ning jah näng. \v 33 Nangmi cun khyang ksunga ning jah hmumsit u lü akdawa am ning jah vepüi u. Ahikba kunga vecawh püiea tuilam cun üng nami ngpüi hngakie ni. \v 34 Thawng kyumea khuikhanak nami jah yümeipüiki. Nami khawh naküt mkhäm u lü nami mkhyüh üngpi nami jekie. Isetiakyaküng, acuna kthaka daw bawki angläta ngkhängki nami taki ti cun nami ksing ua phäh ni. \v 35 Ktha käh ngcek ua, isetiakyaküng, acun naw akdäm ngkhyengnak law püi khai ni. \v 36 A khyütame yah lü Pamhnama hlükawei nami pawh vaia phäha nami mlung asaü vai hlüki ni. \v 37 \x - \xo 10:37,38: \xo*\xt Heb 2:3,4 (LXX)\xt*\x* Cangcim naw, \q1 “Asängca hjo lü, \q2 law khai kung cun law khai; \q2 i am cü khai ni, \q1 \v 38 lüpi ngsungpyunkia ka khyange naw jum u lü xüng khaie; \q2 lüpi mat mat hnu da ami nghlat be üngta, \q2 Kei am ka je khai ni.” \m \v 39 Mimi cun hnu da nghlat be lü khyükia khyanga am mi kya. Acuna hnün üng, mimi cun jumeinak mi ta lü küikyannak mi yahkie ni. \c 11 \s Jumeinak \p \v 1 Jumeinak tak ti hin käh mi hmuh thei ja mi äpeia khana mlung üpnaka kyaki ni. \v 2 Ahlana khyange naw ami jumeinaka phäh ni Pamhnam naw a jah ksing ta. \p \v 3 \x - \xo 11:3: \xo*\xt Gen 1:1; Sal 33:6,9; Jn 1:3\xt*\x*Am mi hmuh theinak üngka mi hmuh thei vaia khawmdek ja khankhaw sepbeiki cun Pamhnama ngthu ni tia mi ksingnak cun jumeinak üngkhyüh ni. \p \v 4 \x - \xo 11:4: \xo*\xt Gen 4:3-10\xt*\x*Kaihnaha ngkengnaka kthaka daw bawkia ngkengnak Abelah naw Pamhnam üng a pet hin jumeinak kyaki. A jumeinaka phäh ngsungpyunkia Pamhnam naw a pyen, isetiakyaküng, Pamhnam amät naw a peta ngkengnak cun a doei pet ni. Abelah thi päng kyaw lüpi ania mawng cun a jumeinak naw pyen hamki ni. \p \v 5 \x - \xo 11:5: \xo*\xt Gen 5:21-24 (LXX)\xt*\x* Jumeinaka phäh va Enawk am thi. Ani cun Pamhnama veia kai be lü u naw pi am hmu u, isetiakyaküng, ani cun Pamhnam naw a lak be ni. Cangcim naw a pyen ta Pamhnam jesakia kya lü Enawk cun Pamhnam naw a lak be ni. \v 6 Jumeinak am taki au naw pi Pamhnam am jesak, Pamhnam veki tia jumnak ta lü Pamhnama vei law lü suileiki cun ngkhyengnak yah khai. \p \v 7 \x - \xo 11:7: \xo*\xt Gen 6:13-22\xt*\x* Malama law khai am a hmuh thei Pamhnama mcäinak cun Nawe naw Jumeinak am ngjaki. Pamhnama pyen kcang na lü mlawngnu a saka phäh a imkyawng lätnak yahkie. Khawmdek cun mkümnak kham lü Nawe naw jumeinak üngkhyüh lawkia ngsungpyunnak yahki. \p \v 8 \x - \xo 11:8: \xo*\xt Gen 12:1-5 \xt*\x* Pamhnam naw khyütam lü a pet vai pe cua Abraham Pamhnam naw a khü üng a kcangnak cun jumeinaka phäha kyaki. Hawa a cehnak vai am ksing xa lü ani naw a pe cun hawih hütki ni. \v 9 \x - \xo 11:9: \xo*\xt Gen 35:27\xt*\x* Ani cun jumeinaka phäh üng Pamhnam naw khyü a tam peta pe cua khina kba ngtuinglengki. Ani cun hjam üng ve lü Pamhnama khyütam yahki Isak ja Jakop pi acukba ve hngaki xawi. \v 10 Abraham cun naw angläta ngkhängkia Pamhnam naw a sawngsak peta mlüh cun k'äiheiki ni. \p \v 11 \x - \xo 11:11: \xo*\xt Gen 18:11-14; 21:2\xt*\x*Sarah cun am cana khawh ti lü Abraham pi xü ngvai tawng kyaw sepi jumeinak naw ani cun pa tia thawn law khawhki. A\f + \fr 11:11: \fr*\ft Jumeinak ni;hnasen he. Ani (Kpami), \ft*\ft avang yuknak üng veki ta\ft*\fq Jumeinak naw Sarah cun hnasen am yah vai awnga nukpüi kyaw lüpi ani cun mpyaisaki ni. Ani (Nghnumi)\fq*\f*khyütam cun a mänak vaia Pamhnam cun ümnaki. \v 12 \x - \xo 11:12: \xo*\xt Gen 15:5; 22:17; 32:12\xt*\x* Abraham cun mtisa lama thi kyaw lüpi ani üngkhyüh mpanglai pei veki am mi kheh khawha mdihe ja khankhaw veki aisiea kba a tuca khawhah ve lawki ni. \p \v 13 \x - \xo 11:13: \xo*\xt Gen 23:4; 1Khro 29:15; Sal 39:12\xt*\x* Ahina khyange cun jumeinak üng thikie. Pamhnama khyütam cun amimi naw am yahei u lüpi amimi cun khawmdeka cencawn u lü khinnghleia kba dokhamnak yahei khaie ti cun ajan üngkhyüh hmukie ni. \v 14 Amimi naw ami pe vai suileikie ti cun ahi bange naw angsinga mdanki ni. \v 15 Ami hawih hüta pe cun am cungai ti u, acun hin ami cungaiha kyaküng nglat be khawhkie ni. \v 16 Akdaw bawka pe khankhaw pe cun äpeikie ni. Amimia Pamhnam tia khü vaia Pamhnam cun am ngkeei, isetiakyaküng, Pamhnam naw amimia phäha mlüh cun pyangthamki ni. \p \v 17 \x - \xo 11:17: \xo*\xt Gen 22:1-14\xt*\x* Pamhnam naw Abraham a cam üng Abraham naw jumeinaka phäh a ca Isak cun ngkengnaka kba Pamhnam üng peki ni. Abrahama vei Pamhnam naw a peta khyütam mata kya kyaw lüpi a ca mat däk cun ngkengnaka kba pe khaia ngtüneiki ni. \v 18 \x - \xo 11:18: \xo*\xt Gen 21:12\xt*\x* Pamhnam naw ania vei, “Isak üngkhyüh ka ning peta khyütam na tucae cun na yah khai,” a ti. \v 19 Pyen vai ania kyaküng, Abraham cun naw thihnak üngkhyüh Isak cun Pamhnam naw mtho be khawhki tia ngaiki, acuna kyase Abraham naw Isak cun thihnak üngkhyüh yahei beki ni. \p \v 20 \x - \xo 11:20: \xo*\xt Gen 27:27-29,39,40\xt*\x*Jumeinak naw Isak cun malama law khai Jakop ja Etawa phäh dawkyanaka khyütam cun pawhki ni. \p \v 21 \x - \xo 11:21: a \xo*\xt Gen 48:1-20; \xt*\xo b\xo*\xt Gen 47:31 (LXX)\xt*\x*Jumeinaka phäh Jakop naw Josepa ca xawi am a thih ham üng dawkyanak jah peki ni. Lam a cehnak sawngkhe cun üng nghnganei lü Pamhnam cun hjawkhahki ni. \p \v 22 \x - \xo 11:22: \xo*\xt Gen 50:24,25; Ex 13:19\xt*\x* Jumeinaka phäh Josep naw a thi law hlühnüh üng Isarele Egypt üngkhyüh ami ceh be vai ua mawng pyen lü a yawk cun ihawkba ami pawh vai cun jah mcuhmthehki ni. \p \v 23 \x - \xo 11:23: a \xo*\xt Ex 2:2; \xt*\xo b\xo*\xt Gen 47:31 (LXX)\xt*\x*Jumeinaka phäh Mosi a hmi käna a nupa xawi naw khya kthum ami cüm ni. Hnasen cun ngtokia ami hmuha phäh käh kyühei lü sangpuxanga pyen cun kpetki xawi ni. \p \v 24 \x - \xo 11:24: \xo*\xt Ex 2:10-12\xt*\x* Jumeinaka phäh Mosi adäm law üng Pharoa ca nghnua capaa ngsuinak cun hawihki ni. \v 25 Ani naw asäng mkhye üng jekyaia kthaka Pamhnama khyange am khuikha vai cun tängki ni. \v 26 Ani naw Mesijaha khuikhanak hin Egypta ka khawhthema kthaka dawki ti cun süm lü malama vekia ngkhyengnak cun bük kyetki ni. \p \v 27 Jumeinaka phäh Mosi naw Pharoa mlung sonak käh kyühei lü egypt cun cehtaki ni. Am hmuh theia Pamhnam cun hmu lü a nglat law be vai maki ni. \v 28 \x - \xo 11:28: \xo*\xt Ex 12:21-30\xt*\x* Jumeinaka phäh Isarelea ca kcüke Thihnaka Ngsä naw käh a jah hnim vaia ksawh naküt üng thi kthüih vai ja kphyawnnak cun tüneiki ni. \p \v 29 \x - \xo 11:29: \xo*\xt Ex 14:21-31\xt*\x* Jumeinaka phäh Isarele naw Mpanglai Sen cun kawnga ami ceha kba citkie; Egypt khyange cit khaia ami ngtün üng tui üng ngcum päihkie ni. \p \v 30 \x - \xo 11:30: \xo*\xt Jos 6:12-21 \xt*\x*Jumeinaka phäh Isarele naw Jerikho ngvawng cun mhnüp khyüh ami leng käna pyaki ni. \v 31 \x - \xo 11:31: a \xo*\xt Jos 6:22-25; \xt*\xo b\xo*\xt Jos 2:1-21\xt*\x*Jumeinaka phäh nghnumi kse Rahap naw Isarel msäke a püiea mäiha a jah dokhama phäha Pamhnam am kcangnakie jah hnimnak üngkhyüh lätki ni. \p \v 32 \x - \xo 11:32: a \xo*\xt Sk 6:11—8:32; \xt*\xo b\xo*\xt Sk 4:6—5:31; \xt*\xo c\xo*\xt Sk 13:2—16:31; \xt*\xo d\xo*\xt Sk 11:1—12:7; \xt*\xo e\xo*\xt 1Sam 16:1—1Sang 2:11; \xt*\xo f\xo*\xt 1Sam 1:1—25:1\xt*\x*Ka pyen ham khai aw? Sahmae ja Kihdong, Barak, Samson, Jephatah, Davit, Samuilah jah pyennaka kcün vai am lawk ti ve. \v 33 \x - \xo 11:33: \xo*\xt Dan 6:1-27 \xt*\x* Jumeinaka phäh amimi naw khyawngpe jah tu u lü jah nängkie. Akcang i ti cun pawh u lü Pamhnama khyütam i ti cun pi yaheikie ni. Hengsih hea mpyawng ami jah mkhüpsak, \v 34 \x - \xo 11:34: \xo*\xt Dan 3:1-30\xt*\x*mei kdäie pi jah mthih lü kcim am jah hnimnak vai üng pi lätki he ni. Amimi cun ktha ngcek u lüpi kthamah law u lü ngtukahnak üng kthamah u lü khyangkce ami yee cun jah nängkie ni. \v 35 \x - \xo 11:35: \xo*\xt 1Sang 17:17-24; 2Sang 4:25-37\xt*\x* Nghnumie naw jumeinak üngkhyüh thikiea ami mjüphyüie cun akxünga tho law bekie cun jah yahei bekie ni. \p Akcee ta xünnak akdaw bawk ami yahei vaia mhlätnak cun mah u lü mkhuimkhanak kham lü thikie ni. \v 36 \x - \xo 11:36: \xo*\xt 1Sang 22:26,27; 2Sang 18:25,26; Jer 20:2; 37:15; 38:6 \xt*\x* Avang cun jah yaihyün lü jah kpai, akcee cun jah khun u lü thawng üng ami jah khyum ni. \v 37 \x - \xo 11:37: \xo*\xt 2Khro 24:21\xt*\x* Lung am ami jah khawng tawng, hlah am jah kthawt tawng lü kcim am ami jah hnim ni. Ami cun mpyenksekie, mkhuimkha kham u lü ami jah mdihmsuia kya lü toe ja meea vun cun suisa lü cit hükie ni. \v 38 Khawmdek cun amimia phäh am daw ve! Amimi cun mdek khui ja khuikawke ja mcunge ja khawkhyawnga mpyenksea kba citcawn hükie ni. \p \v 39 Ami jumeinaka phäh ahinea calang cun ami yah ni. Lüpi Pamhnama khyütam cun am yah u, \v 40 isetiakyaküng, Pamhnam naw mimia phäh bünak akdaw bawk a mkhyah pänga phäh ni. Ania nümnak cun mimi ngpüi lü ami kümcei vaia phäh ni. \c 12 \s Mi Pa Pamhnam \p \v 1 Mimia phäha mi hnu maa saksi khawhah veki. Acunakyase, akceta jah man kyetkia mkhyenak, mi cehnak lama veki cun mimät naw jah lola lü mi maa veki cun yah vai dawngnak cän mlung mcetnak am mi dawng vai u. \v 2 Akcük üngkhyüh akpäihnak vei cäpa jumeinak üng mi nghnganeinaka kyaki Jesuh cän mi bük kyet vai u. Kutlamtunga phäh ani cun am hela. Vang lam da ta, ani k'äihkia jekyainaka phäh kutlamtunga khana thihnak cun hmaiksetnaka am ngai, acuna kyase ani cun atuha ta Pamhnama Bawi ngawhnak khet da ngawki ni. \p \v 3 Mkhyekia khyange naw ami cawkei ihlawka khamei lü citcawnki ti cän ngai süma. Acuna kyase ktha käh ngcek lü käh hawiha. \v 4 Mkhyenak na ngtäk püi üngpi na thih vai awnga ta am khamei hamki. \v 5 \x - \xo 12:5,6: \xo*\xt Job 5:17; Ngthk 3:11,12 (LXX)\xt*\x* Pamhnam naw a caea mäih ktha ning jah pe lü a ning jah ngthumin püi cän nami mhnih u aw? \q1 “Ka ca, Pamhnam naw a ning pitpyang üng ktha käh ngcek lü \q2 a ning ksenak üngpi käh puksea. \q1 \v 6 Isetiakyaküng, Bawipa naw a kphyanaka khyang cun pitpyang lü \q2 a ca kba a dokhama khyang cun ksenaki ni.” \m \v 7 Na paa a ning ksenak na khamei cän cuneia; na cüneinak hin naw Pamhnam naw a cae mäia a jah vecawh püi cun mdanki ni. A pa naw am a mcäi khawia ca ve khai aw? \v 8 A caea kba am a ning mcäi khawi ta a cae kcanga am kya lü akcea caea nami kyaki. \v 9 Khawmdeka mi pae naw pi jah mcäi u lü mi jah leisawng u ni. Ngmüimkhya lama Mi Pa cun üng mimät cuap lü ihlawka mi xüng yah khai ni. \v 10 Khawmdeka mi pae naw jah daw hlüsak u lü asäng ami jah mcäi ni. Lüpi Pamhnam naw a jah mcäi ta nimäta dawnak vaia kya lü a ngcimcaihnak yümatei püi vaia phäh ni. \v 11 Mcäinak mi khameia kcün üngta jenaka am kya, jah thüiseisaki ni. Cun lüpi hnua ta mcäinak mi kham käna ksenaka phu mi ah be ta dimdeiha ngsungpyunkia xünnak ni. \s Mcuhmthehnake ja Mcäinake \p \v 12 \x - \xo 12:12: \xo*\xt Hesa 35:3 (LXX)\xt*\x*Khakia nami kute cun jah säng lü ktha am vekia nami mkhuke pi cüngsak ua. \v 13 \x - \xo 12:13: \xo*\xt Ngthk 4:26 (LXX)\xt*\x* Ngsungkia lam üng nami ceha kyak üng a khawkse pi dawnak yah be khai ni. \p \v 14 Khyang naküt üng na ngkhawt vaia mtunei lü ngcimcaihki kcünsak üng na xün vaia mtuneia. Isetiakyaküng, ahin am ngpüi xakia u naw pi Bawipa am hmu u. \v 15 \x - \xo 12:15: \xo*\xt Deut 29:18 (LXX)\xt*\x* Pamhnama bäkhäknak üngkhyüh nglatnak be vai cän mcei bä. U pi thing dung khaa dämduhkia kba ja acun asik naw am dawkyaki a pawha kba käh thawn se. \v 16 \x - \xo 12:16: \xo*\xt Gen 25:29-34\xt*\x* A yahei mkäih vaia ca kcük cun eiawk üng jawiki Etawa kba a vecawh am dawki, am ani üng, Ngmüimkhya lam sumnemnak vaia u pi käh thawn se. \v 17 \x - \xo 12:17: \xo*\xt Gen 27:30-40\xt*\x*Nami ksing ua kba, akäna a paa dawkyanak pet cun yahei hlüki, lüpi ani cun nglat beki. Isetiakyaküng, miktui am ia mäi sui kyaw lüpi a bilawh päng cun nglatsak be khaia tuilam am hmu ti ve.\f + \fr 12:17: \fr*\fq ani naw acun sui; \fq*\ft am ani üng\ft*\fq ani naw dawkyanak a yah vaia mtuneiki\fq*\f* \p \v 18 \x - \xo 12:18,19: \xo*\xt Ex 19:16-22; 20:18-21; Deut 4:11,12; 5:22-27 \xt*\x*Isarele naw Sinai mcunga mei kdäi, nghmüp ja mthan, khawkhi däm, \v 19 kpunga ng'yüng ja a kthai jah hmu ngja lü ami lawa kba nami lawki am ni. Khyange naw kthai ami ngjak üng akcea khyü käh ami ngjak be vaia nghuikie, \v 20 \x - \xo 12:20: \xo*\xt Ex 19:12,13\xt*\x* isetiakyaküng, am ami ngjak khawh ta, “khyüksei hngawh naw mcung a leh vai üng a thih awnga lung am khawng tawng vai,” tia mthehnak cän ni. \v 21 \x - \xo 12:21: \xo*\xt Deut 9:19\xt*\x* Mosia hmu cun cäiphyaki, “Kei ngkhyet lü ka cäiki” tia pyenki. \p \v 22 Khankhawngsä he athawng khawhah ami venak, Khankhaw Jerusalem, xüngseiki Pamhnama mlüh ja Zion mcunga nami lawki he ni. \v 23 Khankhawa ngming yuknak khameikie, Pamhnama ca kcüke jekyai lü ami ngkhämnaka nami lawki he ni. Khyang jah dawsak lü jah kümceisakia ngmüimkhyae ja khyang naküt ngthumkhyah khai Pamhnama vei nami lawki he ni. \v 24 \x - \xo 12:24: \xo*\xt Gen 4:10\xt*\x* Abelaha thi naw a pawha khyütamea kthaka daw bawki pawhki thi cun kthüih lü ngthumkhän akthai pawhkia Jesuha vei nami lawki he ni. \p \v 25 \x - \xo 12:25: \xo*\xt Ex 20:22\xt*\x*Ning jah ngthukhyü püikia pyen cän käh nami kpet vaia mcei ua. Khawmdeka Pamhnama ngthukhyü law püikia pyen kpetki cun mhlät vaia am kya. Khankhaw üngkhyüh jah ngthukhyü püikia pyen mi nglat tak ta ihawkba pi am mi lät. \v 26 \x - \xo 12:26: \xo*\xt Hak 2:6 (LXX)\xt*\x*Ania kthai naw acuna kcün üng khawmdek ksün lüpi, “Kei naw khawmdek cun ahun däk am ksün lü khankhaw pi ka ksün sih khai,” ti lü a khyütamki ni. \v 27 “Ahun däk” tia khyü hin naw a mdan ta mhnünmcenge naküt ngsün u lü khyük khaie. Ilünitiakyaküng käh ngsün theikia ngkhaw cun ve hüt khai. \p \v 28 Am ngsün theikia khyawngpe mi yahei ua phäh mi je vai u. Leisawngnak ja kyüheinak am Pamhnam mi jesak vai ua tuilam cun sui lü xe na lü Pamhnam mi hjawkhah vai u, \v 29 \x - \xo 12:29: \xo*\xt Deut 4:24\xt*\x*isetiakyaküng, Pamhnam cun akcanga jah uikia mei ni. \c 13 \s Pamhnam ihawkba jesak vai \p \v 1 Khritjane naw ami püi ami kphyanaka kba mat ja mat mhläkphyanak taei ua. \v 2 \x - \xo 13:2: \xo*\xt Gen 18:1-8; 19:1-3\xt*\x*Nami ima khine nami jah dokham vai cun süm ua. Acukba pawhkie naw am ami ksing xaa khankhawngsä he jah khinnakie ni. \v 3 Namimät thawng üng nami kyumkia kba thawng k'uma vekie cän jah süm ua. Namimät khuikha khameikia kba khuikha khameikie cän jah süm ua. \p \v 4 Avan naw calaknak cän leisawng lü kpamie ja nghnumie pi ami püia khana sitih yah khaie. Hüipawm lü a ngneisak am dawkia khana Pamhnam naw ngthumkhyah khai ni. \p \v 5 \x - \xo 13:5: \xo*\xt Deut 31:6,8; Sk 1:5 \xt*\x*Ngui kpameinaka kcünsak üngkhyüh ngxüngei lü na tak cän khäk na a. Pamhnam naw, “Kei naw am ning hawih ngü, am ning xawt tawn ngü,” a tia phäh ni. \v 6 \x - \xo 13:6: \xo*\xt Sal 118:6 (LXX)\xt*\x*Ling lü, \q1 “Bawipa hin kei na kueiki, \q2 kei am kyühei veng. \q1 Keia khana u naw i pawh thei khai ni?” mi ti vai u. \p \v 7 Nami veia Pamhnama ngthu pyen khawikie ajana nami ngvaie cän jah süm ua. Ihawkba ve lü thikie ti cun ngai be u lü ami jumeinak cän läklam ua. \v 8 Jesuh Khritaw hin müta, tuhngawi, angläta am ngthunghlai. \v 9 Cangkia lam üngkhyüh lam ning jah hmesak khaia mtheinake cän mcei ua. Mi mlung k'uma ktha jah pekia Pamhnama bänak yahei daw lü eiawka phäh ningsaw käh jah läk u. Acu bang naw ia pi am jah dawkyasak ve. \p \v 10 Ngkengnaka khana vekia ngkenga sa cun Judahea hjawkhahnaka khüiki ktaiyüe naw am ei yah u. \v 11 \x - \xo 13:11: \xo*\xt Lev 16:27 \xt*\x*Judahea ktaiyü ngvai naw khisaea thi cun Angcimnak Säiha Hnüna mkhyenaka phäha ami law püi. Lüpi khisaea pumsa cun khyangea venaka kpung da ami mkhih u ni. \v 12 Ahina phäh Jesuh pi Mlüha kpunga a thih hin khyange mkhyenak üngkhyüh amäta thi am a jah ngcimsak vaia phäh ni. \v 13 Acunakyase, ania venak kpung da cit lü ania hmaisetnak cun mi yümei püi vai u. \v 14 Khawmdeka ngkhängkia mlüh am vekia kyase law khaia mlüh cun mi suikie ni. \v 15 Jesuh üngkhyüh Pamhnama veia mhlünmtainaka ngkengnak cun aläa mi pawh vai, acun hin mi mpyawng üng ani cun Bawipa kyaki tia pyen lü mhlünmtainak ni. \v 16 Akdaw pawh lü mat ja mat kueinak cän käh jah mhnih u, isetiakyaküng ahina ngkengnake naw Pamhnam jesaki ni. \p \v 17 Nami khawngmange jah kcang na lü ami pyen läklam ua. Käh ngdümei lü nami pumsa ning jah büktengkie ni. Acuna thea ami bilawh cun Pamhnama vei pe be yah khaie ni. Nami jah kcangnak üng je lü khüi u lü, am nami jah kcangnak üngta thüisei lü pawh u lü nangmia phäh dawnak vaia am kya. \p \v 18 Keimia phäh msu lü ktaiyü ua. Kami ksingnak ngcimki tia ngsingnak kami taki ni. Isetiakyaküng, akcün tä lü akdaw cun kami ning jah pawh hlüsaka phäh ni. \v 19 Ka phäha ktha na däm lü nami ktaiyü vaia ning jah nghuinak ta Pamhnam naw ivei am nghjawk se nami veia kei cun na tüih law be khai ni. \s Akpäihnaka ktaiyünak \p \v 20-21 To sämkia Toksäm Ngvai, ania thia phäh mi Bawipa Jesuh cun Pamhnam naw thihnak üngkhyüh mtho be lü, \f + \fr 13:20-21: \fr*\fq A thi\fq*\ft am ani üng\ft*\ft ania yü lü thinak\ft*\f* angläta ngthumkhän cun ania thi üng msingki ni. Dim’yenaka Pamhnam naw a hlüei na bilawh vaia nang üng hlüki akdaw naküt cun ning pe lü mimi naw Jesuh Khritaw üngkhyüh ani jesak vaia pawh se. Khritaw cun angläta hlüngtainak üng be se! Amen. \s Akpäihnaka khyübe \p \v 22 Ka püie aw, ngjuktha ning jah petnak ca ka yuk law hin am saü pyeikia kya lü mlung msaü lü nami ngaih vaia ning jah nghui na veng. \v 23 Mi bena Timoti thawng üngkhyüh lät law beki ti hin nami ksing vai hlüei veng. Ani a jang law üngta ning jah hmu khaia ka law üng ani ka law püi khai. \p \v 24 Kami jah hnuksetnak cun nami khawngmange ja Pamhnama khyang avane üng jah mtheh ua. Italia veki jumeikie naw pi ning jah hnukset ve u. \p \v 25 Pamhnama bäkhäknak nami vana khana ve se.