\id 1JN - Gwahatike NT [dah] -Papua New Guinea 2000 (DBL -2014) \h 1 Yon \toc1 Yon beleŋ haŋkapya asaŋ gago kayyiŋ \toc2 1 Yon \toc3 1Yo \mt1 1 Yon \mt2 Yon beleŋ haŋkapya asaŋ gago kayyiŋ \c 1 \s1 Mere forok yeŋbe Al Kuruŋ diliŋde al gergeŋ yiryiŋ \p \v 1 Be, asaŋ gabe al kura Al Kuruŋyen Mere ineŋ haŋyen al goke kayeŋ tihim. Al gobe alya bereya megen haŋ kuruŋ gayen Al Kuruŋ diliŋde gergeŋ yird yird al. Yeŋbe megeŋya naŋkiŋya, irde det kuruŋ gayen forok ma yekeya hinhin. Neŋbe al gore mere tike nurde hinhet, dilniniŋde keneŋ hinhet. Irde mata teŋ hike keneŋ hinhet, irdeb hanniniŋde wor po sisaŋ urde nurde hinhet. \v 2 Alya bereya Al Kuruŋ diliŋde gergeŋ yird yird al goyen Al Kuruŋ beleŋ teŋ kawan irke tumŋaŋ ala keneŋ hinhet. Irdeb yeŋ ge tagalde hityen. Yeŋbe alya bereya goyen Al kuruŋya heŋ heŋ gote miŋ al. Al gobe Al Kuruŋya momŋoŋde hitiŋ al. Al Kuruŋ beleŋ dilniniŋde kawan irke kintiriŋ goyen goke gago momoŋ dirde hite. \v 3 Neŋbe al goyen keneŋ hinhet, irde meremiŋ nurde hinhet kuruŋ goyen momoŋ dirde hite. Gogab deŋ wor yeŋ ge dufaytiŋ tareŋ irkeb neŋya tumŋaŋ awalikde hitek. Irdeb deŋya neŋya tumŋaŋ Al Kuruŋya Urmiŋ Yesu Kristuya irde awalikde hitek. \v 4 Niŋgeb asaŋ ga kaŋ hite gabe deŋ wor bebak teŋ Yesu niŋ dufaytiŋ saŋiŋ irkeb deŋya neŋya tumŋaŋ amaŋ hetek yeŋbe gago kaŋ hite. \s1 Al Kuruŋ diliŋde wukkeŋ heŋ yeŋya awalikde hitek \p \v 5 Be, saba Yesu beleŋ dirke nurtiŋ goyen gago momoŋ dirniŋ tihit. Meremiŋbe gahade: Al Kuruŋbe hulsi yara wukkeŋ wor po, mata buluŋ miŋmoŋ. Mata buluŋyen kidoma goyen dirŋeŋ muŋ kura yeŋ hitte ma hi. \v 6 Niŋgeb neŋ gayen Al Kuruŋya awalikde hite yeŋ hitek gega, kidoma bana hitek gobe usi teŋ hitek, irde Al Kuruŋyen mere fudinde goyen ma gama irde hitek. \v 7 Goyenpoga neŋ gayen Al Kuruŋ hulsi yara wukkeŋ wor po hi gwahade goyen heŋ mata igiŋ po teŋ hitekbe fudinde wor po neŋbe kadniniŋya awalikde po hitek. Irdeb Yesu neŋ ge teŋ darim wok irde kamyiŋ goke teŋ Al Kuruŋ beleŋ mata buluŋniniŋ halde dunke wukkek wor po hitek. \p \v 8 Be, neŋ gayen mata buluŋniniŋ miŋmoŋ, neŋbe huwak hite yeŋ hitek gobe nindikeŋ usi wor po irde hitek. Gwahade yeŋ hitek gobe Al Kuruŋyen mere fudinde goyen bininiŋde ma hikeb gogo gwaha yeŋ hitek. \v 9 Munaŋ neŋ gayen mata buluŋniniŋ goke Al Kuruŋ pohogay irde hitekbe yeŋ beleŋ halde dunyeŋ. Irde yeŋ diliŋde mata huwak moŋ goyen yad siŋa yirde wukkek diryeŋ. Yeŋbe gwaha tiyeŋ yiriŋ gobe fudinde wor po gwaha tiyyeŋ, irde mata huwak po teŋ hiyen al geb, gogo mata buluŋniniŋ halde duneŋ wukkek diryeŋ. \v 10 Be, Al Kuruŋbe al gwahade geb, neŋ gayen mata buluŋ ma po teŋ hityen yetek gobe Al Kuruŋbe usi al intek. Gwaha teŋ hitekbe meremiŋ goyen epte ma bininiŋde hiyeŋ. \c 2 \s1 Yesu Kristu beleŋ faraŋ durde hi \p \v 1 Niŋgeb, diriŋne yago, asaŋ gabe mata buluŋ ma teŋ hinayiŋ yeŋ gago kaŋ hime. Goyenbe kurare soŋ heŋ mata buluŋ titekbe mata buluŋniniŋ halde duneŋ duneŋ niŋ Adoniniŋ Al Kuruŋ gusuŋaŋ irtek al kura hi. Yeŋbe Yesu Kristu, Al Huwak wor po. \v 2 Yeŋbe mata buluŋniniŋ Al Kuruŋ beleŋ halde dunwoŋ yeŋ nurdeb neŋ ge teŋ kamyiŋ. Kamyiŋ gobe neŋ ge po moŋ, alya bereya kuruŋ megen ga hike kwa goyen goke manaŋ kamyiŋ. \s1 Al Kuruŋ nurd uneŋ haŋ marbe meremiŋ gama irde haŋ \p \v 3 Be, neŋbe Al Kuruŋ beleŋ gwaha gwaha teŋ hinayiŋ dintiŋ goyen teŋ hitekbe fudinde Al Kuruŋ nurde uneŋ hite yeŋ nurde hitek. \v 4 Goyenbe al kura beleŋ, “Nebe Al Kuruŋ keŋkela nurde uneŋ hime,” yiyyeŋ gega, mata gwaha gwaha teŋ hinayiŋ yitiŋ goyen ma teŋ hiyeŋ al gobe usi al. Al gobe Al Kuruŋyen mere fudinde goyen biŋde ma hiyeŋ geb, gogo gwaha teŋ hiyeŋ. \v 5 Munaŋ al kura Al Kuruŋyen mere gama irde hiyeŋ al gobe fudinde wor po Al Kuruŋ niŋ amaŋeŋ nurde hiyeŋ geb, gogo gwaha teŋ hiyeŋ. Neŋbe mata gwahade teŋ hitek gab fudinde Al Kuruŋya hite yeŋ bebak teŋ hitek. \v 6 Niŋgeb al kura, “Nebe Al Kuruŋya har,” yiyyeŋ al gobe Yesu beleŋ mata igiŋ teŋ hinhin gwahade po teŋ hiyeŋ. \p \v 7 Be, kadne yago, nebe saba gergeŋ kura ma kaŋ duneŋ hime. Haŋkapya ne beleŋ saba dirmeke nuramiŋ goyen po sopte kaŋ duneŋ tihim. \v 8 Goyenbe saba gobe haŋka saba direŋ tihim goya tuŋande. Saba gote igineŋ fudindebe Yesu beleŋ mata teŋ hinhin bana goŋ mat kawan forok yeŋ hinhin. Irde matatiŋde wor kawan forok yeŋ hi. Gwaha teŋ hi gobe kidomare niŋ mata buluŋbe hubu heŋ hikeb hulsire niŋ mata igiŋ fudinde goyen bikkeŋ kawan heŋ kuruŋ heŋ hi geb, gogo gwaha teŋ hi. \p \v 9 Niŋgeb al kura, “Nebe hulsire hime,” yeŋ hi gega, kadom kura goke igiŋ ma nurde haram irde hi al gobe kidoma bana po hi. \v 10 Munaŋ al kura kadom niŋ amaŋeŋ nurde hi al gobe hulsire hi. Irkeb dufay buluŋ kura biŋde ma hi geb, epte ma soŋ heŋ mata buluŋde katyeŋ. \v 11 Goyenbe al kura kadom kura goke igiŋ ma nurde haram irde hi al gobe mata buluŋyen kidoma bana po heŋ gor niŋ mata po teŋ hi. Al gobe mata buluŋyen kidoma bana hi geb, kidoma gore diliŋ pet tike beleŋ ma keneŋ kuŋ hiyeŋ go gwahade goyen po, mata buluŋ po teŋ hi. \q1 \v 12 Deŋ diriŋbe Yesu Kristu beleŋ mata tiyyiŋ goke teŋ Al Kuruŋ beleŋ mata buluŋtiŋ halde duntiŋ haŋ geb, gago asaŋ kaŋ duneŋ hime. \q1 \v 13 Deŋ salanŋeŋbe Yesu Kristu gwahader hitiŋ al goyen nurde uneŋ haŋ geb, gago asaŋ kaŋ duneŋ hime. \q1 Deŋ al foŋeŋbe Satan mata buluŋde dukutek al goyen fole iraŋ geb, gago asaŋ kaŋ duneŋ hime. \q1 \v 14 Deŋ diriŋbe Adoniniŋ nurd uneŋ haŋ geb, gago asaŋ kaŋ duneŋ hime. \q1 Deŋ salanŋeŋbe Al Kuruŋ gwahader hitiŋ al goyen nurde uneŋ haŋ geb, gago asaŋ kaŋ duneŋ hime. \q1 Deŋ al foŋeŋbe tareŋ po Al Kuruŋ niŋ hekkeŋ nurde haŋ, irde meremiŋ goyen bitiŋ bana kerde gama irde haŋ, \q2 irde Satan mata buluŋde dukutek al goyen fole iraŋ geb, gago asaŋ kaŋ duneŋ hime. \s1 Megen niŋ mata goke amaŋeŋ ma nurnayiŋ \p \v 15-16 Niŋgeb deŋbe megen niŋ marte mata buluŋya dufay buluŋya kurayen kurayen kuruŋ goke amaŋeŋ ma nurde hinayiŋ. Mata megen niŋ mar beleŋ teŋ haŋyen gobe gahade: uliŋde po amaŋ hetek beleŋ niŋ naŋkeneŋ haŋ, irde det kura keneŋ tetek po yeŋ goke po nurde haŋ, irde detmiŋya matamiŋya goke yiŋgeŋ turuŋ turuŋ teŋ haŋ gobe megen niŋ marte mata. Mata gwahade teŋ haŋ kuruŋ gobe Al Kuruŋ hitte mat ma watiŋ. Mata gobe megen gar niŋ po. Niŋgeb al kura megen niŋ marte mata buluŋ goke amaŋeŋ nurde hi al gobe epte ma biŋde mat Adoniniŋ ge amaŋeŋ nuryeŋ geb. \v 17 Megen niŋ marbe hubu henayiŋ, irde mata buluŋ titek dufay go manaŋ hubu hiyyeŋ. Goyenbe Al Kuruŋyen dufay gama irde haŋ marbe yeŋya hugiŋeŋ hinayiŋ. \s1 Yesu Kristu asogo irde haŋ mar niŋ keŋkela henaŋ ko \p \v 18 Be, diriŋne yago, nalu gayenterbe megeŋ gayen hubu hetek gobe binde heŋ hi. Nalu funaŋ binde hekeb Yesuyen asogo wayyeŋ yeke nurde haŋyen gwahade po, asogomiŋbe bikkeŋ budam forok yaŋ. Niŋgeb go mar goyen yeneŋbe nalu funaŋbe binde heŋ hi yeŋ bebak teŋ hite. \v 19 Mel gobe Yesu gama irhet irhet tikeb neŋya tumŋaŋ hinhet gega, dubul diraŋ. Mel gobe neŋya tumŋaŋ hitek moŋ. Munaŋ tumŋaŋ hitek manhan neŋya awalikde hitewoŋ. Goyenbe mel gobe neŋ dubul teŋ kuŋ Yesu asogo irde haŋ geb, matamiŋ goreb, “Neŋbe dende moŋ,” yeŋ dikala dirde haŋ. \p \v 20 Deŋbe Yesu beleŋ Holi Spirit duntiŋ haŋ geb, deŋ tumŋaŋ mere damiŋbe Al Kuruŋyen mere fudinde goyen bebakkeŋ nurde haŋ. \v 21 Niŋgeb asaŋ kaŋ hime gabe mere fudinde goyen ma nurde haŋ yeŋ gago asaŋ kaŋ duneŋ hime? Moŋ. Deŋbe mere fudindebe damiŋ goyen nurde haŋ, irde usi merebe saba fudinde goyenter mat ma forok yeŋ hi yeŋ nurde hime geb, asaŋ gago kaŋ duneŋ hime. \v 22 Niŋgeb deŋbe usi albe ganuŋ yeŋ nurde haŋ? Usi al gobe, “Yesube Mesaia moŋ,” yeŋ hi al gogo. Al gwahade gobe Yesu Kristuyen asogo wor po. Al goreb Al Kuruŋbe Yesu Kristu Naniŋ, irde Yesu Kristube Al Kuruŋ Urmiŋ goyen fudinde yeŋ ma nurde hi. \v 23 Niŋgeb al kura Al Kuruŋ Urmiŋ pel irde haŋ marbe Naniŋ wor pel irde haŋ. Munaŋ al kura Al Kuruŋ Urmiŋ nurd uneŋ haŋ marbe Naniŋ wor nurd uneŋ haŋ. \v 24 Niŋgeb saba haŋkapya dirmeke nuramiŋ gobe bitiŋde kerde keŋkela po gama irde hinayiŋ. Gwaha teŋ hinayiŋbe Al Kuruŋya Urmiŋ Yesuya irde hinayiŋ. \v 25 Irde gwaha teŋ haŋ marbe Al Kuruŋya hugiŋeŋ hinayiŋ yeŋ Yesu beleŋ biŋa tiyyiŋ goyen dunyeŋ. \p \v 26 Be, nebe mata buluŋde katnayiŋ yeŋ bitiŋ yawarniŋ kurut yeŋ haŋ mar goke hayhay dire yeŋ asaŋ gago kaŋ duneŋ hime. \v 27 Deŋbe Yesu beleŋ Holi Spirit dunyiŋ goyen deŋ bana hi. Niŋgeb al kura beleŋ epte ma saba dirtek haŋ. Holi Spirit yiŋgeŋ beleŋ damiŋbe fudinde goyen tumŋaŋ saba dirde hi. Irde sabamiŋbe fudinde usi moŋ geb, Holi Spirit beleŋ dineŋ hiyen gwahade po, Yesu Kristuya po hinayiŋ. \s1 Neŋbe Al Kuruŋ dirŋeŋ weŋ \p \v 28 Be, diriŋne yago, hugiŋeŋ yeŋya hinayiŋ. Gogab yeŋ mulgaŋ heŋ megen gar waŋ waŋ nalureb keneŋ keneŋ niŋ kafura ma henayiŋ, irde memya ma henayiŋ. \v 29 Deŋbe Yesu gob al huwak wor po yeŋ nurde haŋ kenem alya bereya Al Kuruŋ diliŋde mata huwak teŋ haŋ mar gobe Al Kuruŋ dirŋeŋ weŋ yeŋ nurde hinayiŋ. \c 3 \p \v 1 Fudinde wor po, Adoniniŋbe neŋ gayen gake bubulkuŋne wor po yeŋ nurde duneŋ hiyen. Irde gwahade nurde duneŋ hiyen gobe kuruŋ wor po geb, diriŋne weŋ dineŋ hiyen. Fudinde, neŋbe yende dirŋeŋ weŋ! Goyenbe megen niŋ mar beleŋ neŋbe Al Kuruŋyen dirŋeŋ weŋ hitiŋ goyen bebak ma teŋ haŋ. Mel gobe Al Kuruŋ ma nurde uneŋ haŋ geb, gogo deneŋ bebak ma teŋ haŋ. \v 2 Kadne yago, neŋbe Al Kuruŋyen dirŋeŋ weŋ. Gega gayenterbe kame dahade hetek gobe ma nurde hite. Goyenbe Yesu Kristu wake gab yeŋbe dahade hi goyen kentek geb, neŋ wor yeŋ yara hetek gobe nurde hite. \v 3 Niŋgeb al kura kame gwahade hitek yeŋ nurde goke doyaŋ heŋ haŋ marbe Yesu gobe mata buluŋ miŋmoŋ wukkeŋ hi gwahade po, mel goyen wor mata buluŋ ma teŋ Al Kuruŋ diliŋde wukkeŋ po hinayiŋ. \p \v 4 Be, mata buluŋbe Al Kuruŋyen saba pel ird ird mata. Niŋgeb al kura mata buluŋ tiyyeŋ al gobe Al Kuruŋyen saba pel iryeŋ. \v 5 Goyenbe Yesu beleŋ nende mata buluŋ yad siŋa yireŋ yeŋ wayyiŋ goyen deŋbe nurde haŋ gogo. Fudinde, yeŋbe mata buluŋ miŋmoŋ wor po. \v 6 Niŋgeb al kura yeŋya haŋ marbe mata buluŋ teŋ tebaŋ ma teŋ haŋyen. Munaŋ al kura gwaha teŋ haŋ marbe Yesube al gwahade yeŋ bebak ma teŋ haŋ irde yeŋ ma nurde uneŋ haŋ mar. \p \v 7 Niŋgeb, diriŋne yago, al hoyaŋ beleŋ mata buluŋde dukunak geb, keŋkela heŋ ga hinayiŋ. Al kura mata huwak po teŋ hi al gobe Yesu Kristu al huwak gwahade goyen po, yeŋ wor Al Kuruŋ diliŋdebe al huwak. \v 8 Munaŋ Satan gobe megeŋya naŋkiŋya ma forok yekeya mata buluŋ miŋ uryiŋ al geb, al kura mata buluŋ teŋ hi al gobe Uŋgura gote diriŋ. Al Kuruŋ Urmiŋ megen gar katyiŋ gobe Uŋgurayen meteŋ buluŋ goyen isikame yeŋbe gogo katyiŋ. \v 9 Niŋgeb al kura Al Kuruŋyen diriŋ hitiŋ al gobe Naniŋde dari igiŋ goyen miŋyaŋ hi geb, mata buluŋ kuyiŋ kuyiŋ ma teŋ hiyeŋ. Al gobe Al Kuruŋyen diriŋ geb, epte ma gwaha teŋ hiyeŋ. \v 10 Niŋgeb al kurate mata keneŋbe al gobe Al Kuruŋyen diriŋ ma Uŋgurayen diriŋ goyen bebak teŋ hityen. Mata gobe gahade: al kura Al Kuruŋ diliŋde mata huwak moŋ goyen teŋ hi al gobe Al Kuruŋyen diriŋ moŋ, irde kadom niŋ amaŋeŋ ma nurde hi al go wor Al Kuruŋyen diriŋ moŋ. \s1 Kadtiŋ yagoya kadom amaŋeŋ nurd guneŋ teŋ hinayiŋ \p \v 11 Be, deŋ beleŋ haŋkapya wor po Yesu gama irde Al Kuruŋyen mere nuramiŋ gobe gahade: kadniniŋ yagoya kadom amaŋeŋ nurde guneŋ teŋ hitek. \v 12 Niŋgeb deŋbe Kein yara ma henayiŋ. Yeŋbe Satan yufuk bana hinhin geb, kuliŋ yende gogo mayke kamyiŋ. Goyenbe da misiŋde kuliŋ mayke kamyiŋ? Gobe Al Kuruŋ diliŋde Keinyen matabe buluŋ wor po, munaŋ kuliŋdebe huwak geb, kuliŋ niŋ igiŋ ma nurdeb gogo mayke kamyiŋ. \p \v 13 Niŋgeb, kadne yago, megen niŋ mar beleŋ igiŋ ma deneŋ haram dirkeb goke hurkuŋkat ma tinayiŋ. \v 14 Neŋbe kadniniŋ yago niŋ amaŋeŋ nurd guneŋ teŋ hite. Niŋgeb kamde kamde tareŋ goyen fole irde Al Kuruŋya hugiŋeŋ hitek yeŋ nurde hite. Niŋgeb al kura kadom niŋ amaŋeŋ ma nurde hi al gobe Al Kuruŋyen diliŋde al kamtiŋ hi. \v 15 Irde al kura kadom niŋ igiŋ ma nurde haram irde hi al gobe al gasa yirke kamde kamde al yara. Niŋgeb al gwahade gobe epte ma Al Kuruŋya hugiŋeŋ hiriryeŋ gobe nurde haŋ gogo. \p \v 16 Munaŋ Yesu Kristube neŋ ge teŋ yiŋgeŋ ge ma nurde kamyiŋ. Niŋgeb mata tiyyiŋ goreb kadniniŋ ge amaŋeŋ nurtek belŋeŋ goyen dikala dirde hi. Goke teŋbe neŋ wor kadniniŋ ge amaŋeŋ nurdeb igiŋ yeŋ ge teŋ kamtek. \v 17 Goyenbe al kura samuŋ miŋyaŋ gore kadom kura det niŋ amu heŋ hi goyen kura kinyeŋ gega, buniŋeŋ ma nurde unyeŋbe dahadem, “Nebe Al Kuruŋ niŋ amaŋeŋ nurde uneŋ hime,” yiyyeŋ? Epte moŋ. \v 18 Niŋgeb, diriŋne yago, mohoŋniniŋde mat po kadniniŋ yagoŋ amaŋeŋ nurde yuneŋ hite ma yeŋ hitek. Gwaha titŋeŋbe bininiŋde mat fudinde wor po faraŋ yurde hitek. \v 19-20 Gwaha titekbe neŋbe Al Kuruŋyen mere fudinde goyen po gama irde hite yeŋ nurtek. Munaŋ mata kuraŋ nurde buluŋ titiŋ yeŋ bininiŋde mat goke po kandukŋeŋ nurde hityen gobe dufayniniŋbe wukkeŋ moŋ geb, gogo gwaha teŋ hityen. Gega Al Kuruŋyen dufaybe nende folek, irde neŋ ge keŋkela wor po nurde hi geb, neŋ beleŋ kandukŋeŋ nurtek mata goke beararŋeŋ ma nurde duneŋ hiyen. Niŋgeb Al Kuruŋya heŋ yeŋya mere teŋ teŋ niŋ kafura ma heŋ hite gago. \p \v 21 Be, kadne yago, Al Kuruŋbe gwahade po mataniniŋ ge mali ma dineŋ teŋ hiyen. Niŋgeb neŋbe meremiŋ po gama irde mataniniŋ ge kandukŋeŋ ma nurdeb Al Kuruŋya mere teŋ teŋ niŋ kafura ma heŋ hityen. \v 22 Irdeb det kuraŋ nurde gusuŋaŋ irde hityen kuruŋ gobe tumŋaŋ duneŋ hiyen. Neŋbe meremiŋ po gama irde mata kura yeŋ beleŋ amaŋ hetek goyen po teŋ hityen geb, gogo det kuraŋ gusuŋaŋ irtekeb det gobe tumŋaŋ duneŋ hiyen. \v 23 Be, sabamiŋ kuruŋ gote miŋ wor pobe gahade: Yesu Kristube Al Kuruŋ Urmiŋ gobe fudinde yeŋ nurtek, irde Yesu beleŋ yiriŋ gwahade po, kadniniŋ yagoŋ amaŋeŋ nurd guneŋ teŋ hitek. \v 24 Al kura sabamiŋ goyen gama irde mata teŋ haŋ marbe yeŋya haŋ, irke yeŋ wor mel goya haŋ. Munaŋ Yesu neŋya hite gobe Holi Spirit Al Kuruŋ beleŋ duntiŋ gore bebak dirkeb nurde hite. \c 4 \s1 Al Kuruŋyen mere basaŋ mar falkuk niŋ keŋkela heŋ hinaŋ ko \p \v 1 Be, kadne yago, megeŋ gabe Al Kuruŋyen mere basaŋ mar porofet falkuk budam wor po haŋ. Niŋgeb al kura waŋ, “Nebe Holi Spirit beleŋ mere nunke gago tagalde hime,” yeke bemel ma yeŋ ge hekkeŋ nurnayiŋ. Gwaha titŋeŋbe al go fudinde Holi Spirit beleŋ mere irtiŋ ma gwahade moŋ goyen keŋkela keneŋ bebak teŋ hinayiŋ. \v 2 Niŋgeb al gote sababe fudinde Holi Spirit beleŋ untiŋ ma uŋgura beleŋ untiŋ goyen bebak teŋ teŋ gote belŋeŋbe gahade: al kurat sabareb Yesu Kristube Al Kuruŋ Urmiŋ gega, al heŋ megen gar hinhin yekeb saba gobe fudinde Al Kuruŋ beleŋ untiŋ yeŋ nurnayiŋ. \v 3 Munaŋ al kurat sabare Yesu niŋ gwaha mat ma tagalkeb al gote sababe Al Kuruŋ hitte mat ma watiŋ yeŋ nurnayiŋ. Al gobe Yesu Kristuyen asogom gote saŋiŋde gwaha yeŋ hiyeŋ. Yesu Kristuyen asogom gobe wayyeŋ yeke nurde haŋyen gobe gogo bikkeŋ wayuŋ geb, megen gar hi. \p \v 4 Be, diriŋne yago, deŋbe Al Kuruŋyen alya bereya. Irdeb Holi Spirit deŋ bana hi gote tareŋbe Satan megen niŋ mar basiŋa yirde Yesu Kristu asogo irde hi gote tareŋ fole irde hi geb, deŋ wor usi porofet goyen fole yirde haŋyen. \v 5 Porofet falkuk gobe megen niŋ mar. Niŋgeb megen niŋ marte dufay po gama irde saba tagalde haŋyen. Irkeb megen niŋ marbe fudinde yeŋ nurde haŋyen. \v 6 Goyenpoga neŋbe Al Kuruŋyen alya bereya. Niŋgeb al kura Al Kuruŋ nurd uneŋ haŋ marbe saba tagaltekeb tumŋaŋ fudinde yeŋ nurde haŋ. Munaŋ Al Kuruŋ ma nurd uneŋ haŋ marbe saba tagaltekeb usi yeŋ nurde haŋ. Niŋgeb mata gwaha tikeb al gobe Satanyen usi mere go miŋyaŋ ma Holi Spirityen mere fudinde go miŋyaŋ goyen yeneŋ bebak teŋ hityen. \s1 Al Kuruŋ niŋ amaŋeŋ nurde ha kenem al hoyaŋ niŋ wor amaŋeŋ nurde hayiŋ \p \v 7 Be, kadne yago, neŋ beleŋ kadniniŋ ge amaŋeŋ nurd yuneŋ yuneŋ mata gobe Al Kuruŋ beleŋ duntiŋ. Irde al kura kadom niŋ amaŋeŋ nurd yuneŋ haŋ mar gobe Al Kuruŋyen dirŋeŋ weŋ hitiŋ geb, Al Kuruŋ nurd uneŋ haŋ. Niŋgeb kadniniŋ ge amaŋeŋ nurd yuneŋ hitek. \v 8 Al Kuruŋbe alya bereya amaŋeŋ nurd yuneŋ yuneŋ gote miŋ al. Niŋgeb al kura kadom niŋ amaŋeŋ ma nurde yuneŋ haŋ marbe Al Kuruŋ ma nurd uneŋ haŋ. \v 9 Al Kuruŋ beleŋ alya bereya goyen bubulkuŋne wor po yeŋ nurde yuneŋ hiyen gobe gaha mat dikala diryiŋ: yeŋbe neŋ al megen niŋ gayen yeŋya hugiŋeŋ hitek yeŋbe Urmiŋ uŋkureŋ muŋ goyen neŋ gake teŋ kamyeŋ go yeŋ nurdeb teŋ kerke megen gar katyiŋ. \v 10 Niŋgeb neŋ beleŋ wa Al Kuruŋ niŋ amaŋeŋ nurde untiriŋ moŋ. Neŋ beleŋ gwaha irtiŋeŋbe yeŋ beleŋ po bubulkuŋne wor po yeŋ nurde duneŋbe mata buluŋniniŋ halde dune yeŋ Urmiŋ teŋ kerke megen gar kateŋ neŋ ge teŋ kamyiŋ. Niŋgeb gwaha diryiŋ gobe al hoyaŋ niŋ amaŋeŋ nurd yuneŋ yuneŋ mata fudinde wor po. \v 11 Niŋgeb, kadne yago, Al Kuruŋ beleŋ gwaha mat neŋ gayen bubulkuŋne wor po yeŋ nurd duneŋ hi geb, neŋ wor kadniniŋ ge amaŋeŋ nurd yuneŋ hitek. \v 12 Al kura Al Kuruŋ ma kintiŋ gega, kadniniŋ ge amaŋeŋ nurde yuneŋ hitekbe Al Kuruŋbe neŋya hitek. Irde yeŋ beleŋ alya bereya niŋ amaŋeŋ nurd yuneŋ yuneŋ gote igineŋbe neŋ hitte kuruŋ wor po forok yiyyeŋ. \p \v 13 Be, Al Kuruŋ beleŋ Holi Spirit dunyiŋ geb, Al Kuruŋbe neŋya hike neŋ wor yeŋya hite goyen Holi Spirit beleŋ gab bebak dirde hike nurde hityen. \v 14 Irdeb Al Kuruŋ beleŋ Urmiŋ goyen alya bereya kuruŋ gayen Yumulgaŋ teŋ teŋ Al hewoŋ yeŋ teŋ kerke megen gar katyiŋ hinhin goyen dilniniŋde keneŋ hinhet geb goke gago tagalde hite. \v 15 Niŋgeb al kura Yesube Al Kuruŋ Urmiŋ yeŋ nurd uneŋ haŋ marbe Al Kuruŋbe yeŋya haŋ, irke yeŋ wor Al Kuruŋya haŋ. \v 16 Niŋgeb Al Kuruŋ beleŋ neŋ gayen bubulkuŋne wor po yeŋ nurde duneŋ hi yeŋ nurdeb yeŋ hitte po tawuŋ heŋ hityen. \p Gwahade niŋgeb Al Kuruŋbe alya bereya amaŋeŋ nurde yuneŋ yuneŋ mata gote miŋ al. Niŋgeb al kura kadom niŋ amaŋeŋ nurde yuneŋ yuneŋ mata teŋ hi al gobe Al Kuruŋya har, irke Al Kuruŋ wor al goya har. \v 17 Niŋgeb gwaha matbe Al Kuruŋ beleŋ alya bereya niŋ amaŋeŋ nurd yuneŋ hi mata gote igineŋbe neŋ beleŋ ga kawan forok irde pasi irtek. Gogab Yesu mata igiŋ teŋ hinhin gwahade po, neŋ wor megen gar heŋyabe gwaha teŋ hitekbe kame yeŋ beleŋ waŋ al igiŋya buluŋya pota yird yird nalureb merem yaŋ ma diryeŋ. Irkeb diliŋ mar huwartek goke kafura ma hetek. \v 18 Fudinde, al kura Al Kuruŋ beleŋ bubulkuŋne wor po yeŋ nurd uneŋ hi goyen bebak teŋ hiyen al gobe kafura dufay miŋmoŋ hiyen. Gega al kura Al Kuruŋ beleŋ mata buluŋmiŋ goke merem yaŋ yiryeŋ yeŋ nurde hiyeŋ al gobe Al Kuruŋ niŋ kafura heŋ hiyeŋ. Go teŋ hiyeŋ gobe Al Kuruŋ beleŋ bubulkuŋne wor po yeŋ nurde yuneŋ hi goyen igiŋ wor po buluŋ kuram moŋ goyen keŋkela bebak ma teŋbe gogo kafura heŋ hiyeŋ. \v 19 Al Kuruŋ wa neŋ gayen bubulkuŋne wor po yeŋ nurde duntiŋ geb, neŋ wor yeŋya kadniniŋ yagoya niŋ amaŋeŋ nurde yuneŋ hite. \v 20 Munaŋ al kura, “Nebe Al Kuruŋ niŋ amaŋeŋ nurde uneŋ hime,” yeŋ hi gega, kadom niŋ amaŋeŋ ma nurde haram irde hi al gobe usi al wor po. Al gobe kadom diliŋde yeneŋ hi goyen goke amaŋeŋ ma nurde uneŋ hi kenem Al Kuruŋ epte ma kentek al gobe dahadem amaŋeŋ nurde uneŋ hiyeŋ? Epte moŋ. \v 21 Niŋgeb Al Kuruŋ beleŋ saba kura dirtiŋ gobe gahade: al kura beleŋ Al Kuruŋ niŋ amaŋeŋ nurd uneŋ hi kenem kadom niŋ wor amaŋeŋ nurde uneŋ hiyeŋ. \c 5 \s1 Yesu niŋ dufaymiŋ saŋiŋ irde haŋ marte mata \p \v 1 Be, al kura Yesu Kristube fudinde Mesaia yeŋ nurde hi al gobe Al Kuruŋyen diriŋ. Neŋ megen niŋ albe al kura goke amaŋeŋ nurde hityen kenem urmiŋ ge wor amaŋeŋ nurde uneŋ hityen. \v 2 Niŋgeb neŋbe daha mat Al Kuruŋyen dirŋeŋ weŋ goke amaŋeŋ nurde yuneŋ hite yeŋ nurtek? Gobe Al Kuruŋ niŋ amaŋeŋ nurde uneŋ sabamiŋ po gama irde hitek. \v 3-4 Fudinde wor po Al Kuruŋ niŋ amaŋeŋ nurde uneŋ hityen kenem sabamiŋ goyen keŋkela gama irde mata teŋ hitek. Al Kuruŋyen dirŋeŋ weŋbe megen niŋ marte mata buluŋ goyen igiŋ pel irde fole irtek haŋ geb, Al Kuruŋyen saba go gama irtek gobe meteŋeŋ moŋ. Megen niŋ marte mata buluŋ goyen pel irde fole irde hityen gobe dufayniniŋ Yesu niŋ tareŋ irde hite geb, gogo fole irde hityen. \v 5 Goyenbe ganuŋ beleŋ megen niŋ marte mata buluŋ goyen pel irde fole irde haŋ? Al kura Yesube Al Kuruŋ Urmiŋ yeŋ dufaymiŋ yeŋge tareŋ irde haŋ mar gore po gab megen niŋ marte mata buluŋ fole irde haŋ. \p \v 6 Be, al kura, “Fe baptais teŋ gab meteŋ tiyeŋ, irde darine wok irde kameŋ,” yeŋ megen gar katyiŋ al gobe Yesu Kristu. Yeŋbe fe baptais po teŋbe meteŋ tiyeŋ yeŋ ma wayyiŋ. Darim wok irde kamde kamde niŋ manaŋ wayyiŋ. Yesu waŋ gwaha tiyyiŋ goke tagalde hi al gobe Holi Spirit. Holi Spiritbe mere fudinde po teŋ hi gore goke tagalde hi. \v 7 Niŋgeb Yesu niŋ keŋkela bebak titek detbe karwo gago: \v 8 Holi Spirit, irde Yon Baptais beleŋ fe baptais iryiŋ goyabe Yesu darim wok irde kamyiŋya gogo. Det karwo gobe al uŋkureŋ Yesu goke po yeŋ haŋ, hoyaŋ niŋ ma yeŋ haŋ. \v 9 Al megen niŋ beleŋ kadom niŋ tagalke fudinde yeŋ nurde hityen. Goyenpoga Al Kuruŋyen merebe det kuruŋ wor po, al megen niŋde mere folek. Niŋgeb Al Kuruŋ goreb Urmiŋ goke momoŋ dirde hiyen geb, fudinde wor po yeŋ nurde hityen. \v 10 Niŋgeb al kura Al Kuruŋ Urmiŋ niŋ dufaymiŋ saŋiŋ irde hi al gobe Al Kuruŋ beleŋ Urmiŋ goke tagaltiŋ gobe fudinde yeŋ nurde hi. Munaŋ al kura Al Kuruŋ niŋ hekkeŋ ma nurde hi al gobe Al Kuruŋ beleŋ Urmiŋ goke tagaltiŋ goyen fudinde yeŋ ma nurde hi geb, Al Kuruŋbe usi al yeŋ hi. \v 11 Be, Al Kuruŋ beleŋ Urmiŋ ge tagaltiŋ gobe gahade: Al Kuruŋ beleŋbe yiŋgeŋya hugiŋeŋ heŋ heŋ goyen dunyiŋ, irde hugiŋeŋ heŋ heŋ gote miŋ albe Urmiŋ. \v 12 Niŋgeb al kura Urmiŋya awalikde haŋ gobe Al Kuruŋya hugiŋeŋ heŋ heŋ miŋyaŋ. Munaŋ al kura Al Kuruŋ Urmiŋya awalikde ma haŋ gobe Al Kuruŋya hugiŋeŋ heŋ heŋ goyen miŋmoŋ. \s1 Neŋbe Al Kuruŋya hugiŋeŋ heŋ heŋ goyenniniŋ yaŋ \p \v 13 Be, nebe deŋ alya bereya Al Kuruŋ Urmiŋ goke dufaytiŋ tareŋ irtiŋ haŋ mar goyen Al Kuruŋya hugiŋeŋ heŋ heŋ matabe dende hitiŋ goyen go nurwoŋ yeŋ asaŋ gago kaŋ duneŋ hime. \v 14 Neŋbe Al Kuruŋyen dufay gama irde det kuraŋ gusuŋaŋ irtekeb gusuŋaŋniniŋ hugiŋeŋ wol heŋ hiyen gobe nurde hite. Niŋgeb gwahade po diryeŋ yeŋ dufayniniŋ tareŋ po kerdeya gusuŋaŋ irde hite gago. \v 15 Irde det kuraŋ gusuŋaŋ irtek kuruŋ goyen wol heŋ duneŋ hi yeŋ nurde hite kenem gusuŋaŋ irtek goyen tumŋaŋ yawartek yeŋ nurde hite. \p \v 16-17 Niŋgeb al kura Yesuyen alya bereya kadom kura beleŋ mata buluŋ kura tiyyeŋ gega, mata buluŋ gobe Al Kuruŋ beleŋ igiŋ halde untek keneŋbe kadom goke Al Kuruŋ gusuŋaŋ iryeŋ. Irkeb Al Kuruŋ beleŋ yeŋya hugiŋeŋ heŋ heŋ goyen go ma goraŋ iryeŋ. Al Kuruŋ diliŋde mata igiŋ moŋ gobe tumŋaŋde mata buluŋ ala po. Al Kuruŋbe mata buluŋ igiŋ halde yunyeŋ gega, mata buluŋ kurabe epte ma halde yunyeŋ. Niŋgeb mata buluŋ kura Al Kuruŋ beleŋ igiŋ halde yuntek mata titiŋ mar goke po Al Kuruŋ gusuŋaŋ irnayiŋ dineŋ hime. Fudinde, mata buluŋ kurabe Al Kuruŋ beleŋ epte ma halde yunyeŋ geb, kame hugiŋeŋ kak alare hinayiŋ. Niŋgeb kadtiŋ kura gwaha teŋ hi al goke Al Kuruŋ gusuŋaŋ ma irnayiŋ dineŋ hime. \p \v 18 Be, Al Kuruŋ Urmiŋbe al kura Al Kuruŋyen diriŋ hitiŋ mar goyen keŋkela doyaŋ yirde hiyen geb, Satan beleŋ epte ma buluŋ yiryeŋ. Niŋgeb al gwahade gobe mata buluŋ teŋ tebaŋ ma teŋ haŋ yeŋ nurde hite. \v 19 Irde megen niŋ mar kuruŋ gabe Uŋgurar yufukde haŋ, munaŋ neŋ Al Kuruŋ nurd uneŋ hite marbe Al Kuruŋyen dirŋeŋ weŋ yeŋ nurde hite. \v 20 Irde Al Kuruŋ Urmiŋbe neŋ gare Al Kuruŋ nurde uneŋ hinayiŋ yeŋ megen gar waŋ bebak diryiŋ goyen wor nurde hite. Niŋgeb Al Kuruŋbe fudinde yeŋ nurde hite. Fudinde, neŋbe Al Kuruŋya hite. Irde Urmiŋ Yesu Kristuya wor hite. Yesube Al Kuruŋ fudinde wor po, irde Al Kuruŋya hugiŋeŋ heŋ heŋ gote miŋ al. \v 21 Niŋgeb, diriŋne yago, deŋbe megen niŋ mar beleŋ Al Kuruŋniniŋ yeŋ det mali doloŋ yirde haŋyen goyen yeneŋ bebak teŋbe yilwa yirde hinayiŋ.