\id REV - Dangaléat \h Apokalips \toc1 Gamin kuuk Buŋ bayniiji ɗo Yaaya \toc2 Apokalips \toc3 REV \mt1 Apokalips \mt2 Gamin kuuk Buŋ bayniiji ɗo Yaaya \imt1 Pile ka kaawor \ip Maktumne-an, ŋa Yaaya kat siirta. Ŋaar di oki siirit Kabarre ta Gala ho iŋ makaatamna subba ku pey. Ŋaar min paliinna ku Iisa Masi. Min Iisa Masi ŋu weeyiiga, gin ja elgin dakina kat Yaaya siiriit maktumne-anta. Ɗo wiktin taar-at, kretiyenna daarin̰ taaɓiya ɗo bi ka imaanco, daarin̰ gay, gartico ƴiime, asaan Iisa asɗo koɗok. Paa ko, Yaaya iskiig gee kuuk aamine a ŋuu peye bombo, ŋuu ƴoke nosirraw taat Buŋ yaaco bere. \ip Ɗo maktumne ta Apokalips, Yaaya siir makaatamna peesira. Ŋa siirig ɗo Eglizna kuuk peesira kuuk ɗo kiɗ ka Aazi (Turkiya). Kar ka seener gay, ŋa raka kaawe ɗo kretiyenna okin̰co kuuk ɗo adiy ka kiɗar. Ŋa gaara pey kadar Kabarre ta Gala ta Iisa Masi, taar ɗo gee okin̰co. \ip Ɗo maktumne-an, gin kaawin kuuk jarba jarbe ho iŋ gamin kuuk gee talaagu tale : ar ose kaak peesira kaak gaara gamin kuuk nec sawa-sawa ho ose kaak bijigiƴ gay kaak gaara gamin kuuk bal nece misa. Maan kaak portiko gaara nosirraw, ka dindiko gaara motol. Barre, ŋaar wer kaak aariɗna okin̰co goyiyo. Maan kaak ar joŋa gaara aariɗna okin̰co ho maan biida gay ginaaji riyo. \ip Kitamne kaawa iŋ geeger ka Babiloon. Geeger ŋaar-ak, meennuwiy jookumo. Roŋ tamgi kaak koollo gaara Iisa. Ŋaar di kaak ber ziy ɗo muuti. Iŋ muutuy-at ko, ŋa nosirtu. Ba aaro, Buŋ yaa kilgiye geeger ka Zeruzaleem kaak marbinto kaak ŋaa paaye min kuwa ar bere ka Buŋdi. \c 1 \s1 Teese ka kaawor \p \v 1 Aŋ ko gamin kuuk Iisa Masi bayniico ɗo geen̰ji ɗo taat yaa ase. Gamin-aŋ, Buŋ berjig ɗo Iisa Masi a ŋaaco gaarin̰ ɗo gay riyoy okin̰co, kar ŋaar gay n̰aamiig *ɗubiley ɗo gay riyoy Yaaya a ŋaaji gaarin̰ loci. Gamin-ak taayaaɗo di ŋuu ase. \v 2 Meen̰ji Yaaya kat kaawe kadar gamin kuuk ŋa taltu-aŋ, ŋuur kaawin kuuk asa min ɗo Buŋdi ho ka seener, ŋa Iisa Masi kat gaarjiigu. \v 3 Galal ɗo ŋaar kaak garkiyaat maktumne-anta. Galal oki ɗo ŋuur kuuk cokiyaat kaaw ta nabiin̰cer-ata. Galal pey ɗo ŋuur kuuk obit bombo kaaw taat ŋu siirtu-anta, asaan wiktin, taar as ko moota. \s1 Ooya ɗo Eglizna kuuk peesira \p \v 4 Gem kol siŋtay, maktumne-an, ŋa nun Yaaya kat siirkon loko, kuŋ *Eglizna kuuk peesira kuuk goy ɗo kiɗ ka Aazi. Buŋ yaako barkiyiŋko ho ŋaako iye aapiye. Nu barkiyaako iŋ siŋ ku Buŋ kaak goy min awalle, kaak goy diŋka, ho kaak yaa ase. Nu barkiyaako pey iŋ siŋ ku ruwwinnay kuuk peesira kuuk goy ɗo uŋji ka Buŋdi ɗo wer kaak ŋa hokumiyo. \v 5 Ho nu barkiyaako oki pey iŋ siŋ ku Iisa Masi kaak meen̰ji saadin kaak taɓ, kaak nooy awalle min ɗo gee kuuk mate, ho kaak goy kaaco ka sultinnay ku duniiner. \p Ɗo ŋaar kaak elgiite ho jilinte min ɗo zunuubinnite iŋ *satkin ta baariy, \v 6 ho ɗo ŋaar kaak gininte ar gay satkiner kuuk sultinco rakki ɗo uŋji ka tacco Buŋ, loci di *darjine ho gudurre elgin iŋ elgina ! *Aamin. \p \v 7 Kociloŋ, ŋa asa min ka samaaner iŋ uca\f + \fr 1:7 \ft ‛uca’ : Werin daarin̰, ŋu kolaag a ‛goci’.\f* ! Gee okin̰co yaa talin̰ iŋ odinco, nam gee kuuk waacig iŋ waayine oki. Ho adiy ka kiɗar okin̰ji yaa morke ɗo saan tan̰ji. Ka seener, maanna-aŋ yaa ase uudiney ampa ! Aamin. \p \v 8 *Rabbin Buŋ kaak gudurre okintit ɗo pisin̰ji ɗiy aman : « Nun ko Alpa ho Omega\f + \fr 1:8 \ft ‛Alpa ho Omega’ : Iŋ kaaw ta Grek, ŋu garti kuuk ŋu siiriyo (maan kaak ŋu koliy ‛alphabet’). ‛Alpa’ ta garta taat awalle ar ‛A’ iŋ nassarin̰ca ho ‛omega’ gay taat gaasuwa ar ‛Z’.\f*, nun kaak goy min awalle, kaak goy diŋka ho kaak yaa ase. » \s1 Iisa Masi bayinji ɗo Yaaya \p \v 9 Ŋaar nun siŋko Yaaya. Gi rakki di iŋ Iisa Masi : okinte gi un̰je ɗo *Meennaw ta Buŋdi, taaɓinte sa sawa, ho iŋ taaɓin-at oki, gi subira di. Ŋu obintu daŋaayne ɗo kiɗ kaak ŋu koliy Patmoos ɗatik barrer. Ŋu obintu ɗo saan ta nu gaara kaaw ta Buŋdi ho nu kaawa seen ta Iisa Masi. \v 10 Ƴiriy rakki ta dumaasdi, Ruwwin ta Buŋdi asintu miin tak ho nu dora maan aaror ar gaaƴ ta gemor. Ta dora raɗa ar perne\f + \fr 1:10 \ft ‛perne’ : Werin daarin̰, ŋu kolaat a ‛parna’.\f* \v 11 aman : « Maan kaak ki taliy-aŋ, ic maktumne ho siirig atta. Kar n̰aamit maktumne-at ɗo Eglizna kuuk peesira : Egliz ka Epeez, ka Ismiirn, ka Pergam, ka Tiyaatiir, ka Sardees, ka Piladelpi, ho iŋ ka Lawodiise. » \p \v 12 Min nu doriit kaaw-at, nu newsitu naa talin gaaƴ taat kaawaadu-ata. Ɗo wer-ak, nu taltu lampin peesira ku daabner. \v 13 Kar ɗatik lampinar-ak gay, gin waan ar gemo. Ŋa is batko ho ɗo goŋgumoy gay, ŋa ɗuun karrab ka daabner. \v 14 Kaay gay sopir portik kar ar n̰irn̰e ho odinay sa gizig ar ubal. \v 15 Asin̰ji gay, ar hadinne kaak mirgiti ho gaaƴay oki ar baal kaak asa gidi-gidi-gidi. \v 16 Gem-ak ob kaalin peesira ɗo pisin̰ji kaak meeda. *Seepiney biŋkay seer paaɗ n̰ata-ta-ta amila min ɗo biy. Kar wijeeney gay, irn̰a wic-wic ar pato. \p \v 17 Wiktin taat nu taliiga, nu galtu ɗo uŋji ar gem kaak mate. Kar ŋaar gay diyiiduug pisin̰ji ka meeda ɗo kaar, kar ŋa kaawiidu aman : « Dak ginenno kolaw. Ŋa nun kaak awalle ho kaak ba aaro. \v 18 Nun kaak goy mento. Nu mattu kar diŋ gay nu goy mento elgin iŋ elgina. Nu gedirtit ɗo muuti ho ba ool sa, nun di kaati. \v 19 Diŋ di siirig okin̰co, gamin kuuk ki taltu, ŋuur kuuk goy diŋka iŋ kuuk yaa ase neginda. \v 20 Naan̰ gaare kat baaco ta kaalin ku peesir kuuk ki taltu ɗo meedar ho iŋ lampin ku peesir ku daabner. Kaalin kuuk peesir-ak, ŋuur ɗubal ku Buŋdi ku Eglizna kuuk peesira. Lampin kuuk peesir-ak gay, ŋuur Eglizna kuuk peesira. » \c 2 \s1 Maktumne ɗo Egliz ka Epeez \p \v 1 « Siir maktumne ɗo *ɗubil ka Buŋdi ka *Egliz ka Epeez aman : \p « Nun meendu kat kaawaako. Nun kaak obig kaalin kuuk peesira ɗo meedar ho kaak jaawa ɗatik lampin kuuk peesira ku daabner. \v 2 Nu ibingit riy taat ku giniyo, iŋ zeeɗe kaak ku zeeɗiyo, iŋ subirraw taat ku subiriyo. Ku gedarro sosin̰ gee kuuk jookumo. Ku gecig gee kuuk gina ziŋkico paliinna kar sando, ŋu paliinnaɗo. Ku maaniikon di imil baƴco. \v 3 Ku gin subirraw. Taaɓinko gintu dakina ɗo bi kanto ho ku balnu rasindu bat. \v 4 Kar gay, nu giɗaako asaan ku rasig eliŋko kaak awalle. \v 5 Pakiroŋ min momo ku sollitu ! Jiptoŋ goyiŋko ho ginoŋ riyo ar taat ku gintu awalle. Yampa, ya ku da jiptiɗo goyiŋko, naako ɓaawe ho naa icin lampiko min ɗo werti. \v 6 Kar gay, ku gin maan rakki kaak ajbiyintu : ku poocit riy ta gee kuuk ŋu koliy Nikolayiit ar nun poociita. \p \v 7 « Ya ku gin ɗeŋgina, laaŋ ɗeŋginko samaane, kuu cokiye kaaw taat Ruwwin kaawiico ɗo Egliznar. \p « Ɗo kuuk nosire, naaco bere botol taat ŋuu okiɗe ho ŋuu tee min roŋ ku et kaak bera goye ka gaasɗo kaak goy ɗo janni. » \s1 Maktumne ɗo Egliz ka Ismiirn \p \v 8 « Siir maktumne ɗo *ɗubil ka Buŋdi ka Egliz ka Ismiirn aman : \p « Nun meendu kat kaawaako. Nun kaak awalle ho kaak ba aaro. Nun ko kaak mate ho kaak nooye. \v 9 Nu ibingit taaɓinko ho pokirruwko. Kar ɗo uŋji ka Buŋdi gay, ku gay gamnar. Nu dorig ise ka biŋkar ka gee kuuk gina ziŋkico a ŋu *Yuudinna, sando ŋu Yuudinnaɗo, ŋuur gee kuuk n̰um iŋ siŋ ku *Seetanner di. \v 10 Dakoŋ moyenno ɗo taaɓin taat uŋko. Seetanne yaako geciŋko, ŋaa un̰je gee dakin minninko ɗo daŋaayner. Gece ŋaar-ak yaa taaye ar mena orok pa. Ampa-ak, obon imaanko bombo yoo muutko. Ɗo ŋuur kuuk nosire, naaco bere kadumuulco ka goye ka gaasɗo. \p \v 11 « Ya ku gin ɗeŋgina, laaŋ ɗeŋginko samaane, kuu cokiye kaaw taat Ruwwin kaawiico ɗo Egliznar. \p « Ɗo kuuk nosire, ŋuu aawaatɗo muut ta seeriŋkar. » \s1 Maktumne ɗo Egliz ka Pergam \p \v 12 « Siir maktumne ɗo *ɗubil ka Buŋdi ka Egliz ka Pergam aman : \p « Nun meendu kat kaawaako. Nun kaak ob *seepine kaak biŋkay seer paaɗ n̰ata-ta-ta-aka. \v 13 Nu iban kadar ku goy ɗo wer kaak Seetanne hokumiyo. Ɗo wer-ak ko, ŋu deeyig Antipaas, saadiner kaak taɓ. Iŋ taar-anta oki, ku aaɗiin nun di. Ku bal rasin imaanko. \v 14 Kar gay, nu giɗaako ɗo bi kaak ku gin gee minninko kuuk ica kaaw ta Balaam. Awalle gem-ak isinig Balaak, ŋaaco ise guɓa ɗo gee ku Israyeel. Ŋa raka a ŋuu tee kum ka marginar ho ŋuu ɓaaƴe mun̰jam.\f + \fr 2:14 \ft Wer ka gase kaawor ɗo Nombir 25.1-2, 31.16.\f* \v 15 Goy pey gee ɗatikko kuuk ica kaawin ku Nikolayiit. \v 16 Jiptoŋ goyiŋko, yampa naako ɓaa koɗok di, naa taasin̰in̰ gee-ak iŋ seepin kaak amila min ɗo bir. \p \v 17 « Ya ku gin ɗeŋgina, laaŋ ɗeŋginko samaane, kuu cokiye kaaw taat Ruwwin kaawiico ɗo Egliznar. \p « Ɗo kuuk nosire, naaco bere tee kaak cigile kaak ŋu koliy ‟ maan ”\f + \fr 2:17 \ft ‛maan’ : Ŋa tee kaak Buŋ beriico ɗo gee ku Israyeel wiktin taat ŋu amiltu min darre Meser ho ŋu goyiy ɗo goosiner (Ekzood 16.13-16). ‛maan kaak cigile’ : Ŋaar ko tee kaak marbinto kaak Buŋ beriite iŋ Iisa Masi (Yaaya 6.48-51).\f*. Ho naaco bere pey dambi portiko. Dambi-ak, ŋu siirji siŋ marbinto kuuk waan sa ibanno baaco, illa ŋaar kaak gasig dambi-ak di iban. » \s1 Maktumne ɗo Egliz ka Tiyaatiir \p \v 18 « Siir maktumne ɗo *ɗubil ka Buŋdi ka Egliz ka Tiyaatiir aman : \p « Nun meendu Roŋ ka Buŋdi kat kaawaako. Nun ko kaak odinar gizig ar ako ho asindu irn̰aw ar hadinne kaak ŋu sokiƴga. \v 19 Nu ibingig gamin okin̰co kuuk ku giniyo : eliŋko, imaanko, riyko ho iŋ subirruwko. Ho nu iban pey kadar gamin kuuk ku giniy ba aar-aŋ pakgig kuuk awalle. \v 20 Kar gay, nu giɗaako ɗo bi kaak ku balti toɗe ɗo geem taat ŋu koliy Zezabeel\f + \fr 2:20 \ft ‛Zezabeel’ : Ta geem taat abdiya margina (1 Ruwa 16.31, 19.1-2, 2 Ruwa 9.22-30).\f* taat ɗiya a ta nabiin̰ca. Geem-at jagiig gay riyor. Ta kaawiico a ŋuu ɓaaƴe mun̰jam ho ŋuu tee kum ka marginar. \v 21 Ɗo geem-at, nu rastit wiktin taat taa jipte goyinti, kar taar gay pooc rase azbinnuwti. \v 22 Taloŋ, naa accinti, taara iŋ geenti kuuk ic botilti ɗo daŋal ku diiginer, nam ŋuu rasin riy taat ta ɓildiigu. \v 23 Naa deen̰ maajirinti okin̰co kuuk aaɗaata. Paa ko, Eglizna okin̰co yaa ibine kadar ŋa nun ko kaak ibingit pikirrico ho iŋ taat gelbinco rakiyo. Kar naaji kappiye ɗo ay gemo ɗo riyoy taat ŋa gintu.\f + \fr 2:23 \ft Wer ka gase kaawor ɗo Soom 7.10, Zeremi 17.10, Soom 62.13.\f* \p \v 24 « Kar kuŋ gee ku Tiyaatiir, nu kaawaako ɗo kuŋ kuuk poocig ɓilde-aŋka ho kuuk pooc ibinin̰ gamin kuuk cigile ku Seetanner-aŋku. Nu diyaakonno pey maan oom kaako, \v 25 illa kuu obin̰ bombo maan kaak ku gastu-aŋ nam naa yeepe. \p \v 26-28 « Ɗo kuuk nosire ho kuuk gina riyor nam ɗo gaasinti, naaco bere hokumnaw ɗo pisin̰co ar nun gasit min ɗo Tanni. Ŋuu toorin̰co gee ku duniiner iŋ kuŋgin ka hadinner. Ŋuu ɗimin̰co ar kaak ku ɗimiy parkak\f + \fr 2:26-28 \ft ‛parkak’ : Werin daarin̰, ŋu kolaag a ‛parki’.\f* ku golŋi. Kar naaco bere oki Belbel, kaal ka ɗatik kawtira. \p \v 29 « Ya ku gin ɗeŋgina, laaŋ ɗeŋginko samaane, kuu cokiye kaaw taat Ruwwin kaawiico ɗo Egliznar. » \c 3 \s1 Maktumne ɗo Egliz ka Sardees \p \v 1 « Siir maktumne ɗo *ɗubil ka Buŋdi ka *Egliz ka Sardees aman : \p « Nun meendu kat kaawaako. Nun kaak gin ruwwinnay ku Buŋdi kuuk peesira iŋ kaalin kuuk peesira. Nu ibingit riyko taat ku gintu. Nu iban kadar gee taliiko a ku goy mento, sando gelbinko mate ɗo uŋji ka Buŋdi. \v 2 Niinoŋ ho zeeɗoŋ ɗo imaanko, pa kuu mate tak-tak. Riy taat ku giniy-an ajbiygigɗo Buŋ. \v 3 Moyoŋ ja ɗo kaaw taat ku gastu awalle. Pakiroŋ maman ku doriita. Obon kaaw-an bombo ho jiptoŋ goyiŋko. Ya ku bal niine, naako ase ar kokino iŋ wiktin taat ku ibingitɗo. \v 4 Yampa, minninko ɗo geeger ka Sardees goy kuuk bal okiƴin kesuunco. Ŋuu ise kesuun portiko ho ŋuu jaawe iŋ nunu, ginno pey maan kaak yaaco toɗe. \p \v 5 « Ampaa ko, ŋuur kuuk nosire yaa ise kesuun portiko. Ɗo maktumne taat ŋu siirtu siŋ ku gee kuuk gas goye ka gaasɗo, nu sooyaagɗo siŋco tak-tak. Ho naa ɗiye ɗo uŋji ka Tanni ho ɗo uŋco ka ɗubilji a ŋuur-aŋ gee kunto. \p \v 6 « Ya ku gin ɗeŋgina, laaŋ ɗeŋginko samaane, kuu cokiye kaaw taat Ruwwin kaawiico ɗo Egliznar. » \s1 Maktumne ɗo Egliz ka Piladelpi \p \v 7 « Siir maktumne ɗo *ɗubil ka Buŋdi ka Egliz ka Piladelpi aman : \p « Nun meendu kat kaawaako. Nun kaak Sellen̰ ho kaak Taɓ. Nun kaak obig kerle ka sultan Dawuud. Ya nun kat pilit botol, waan gediraaɗo ɗibirinti ho ya nun kat ɗibirta oki, waan gediraaɗo pilinti. \v 8 Nu ibingit riyko taat ku gintu. Nu iban kadar ya gudurriko sooɗ oki, ku obit kaawor bombo ho ku balnu poocindu. Paa ko, nu piliiko botol taat waan gediraaɗo ɗibirinti. \v 9 Taloŋ gee ku *Seetanner kuuk gina ziŋkico a ŋu *Yuudinna, kar sando ŋu Yuudinnaɗo. Gee ŋuur-ak, ŋu raada maalan di. Naa asirin̰co ŋuu derse ɗo uŋko, ŋu asiy ibine kadar nu elgiiko. \v 10 Ar kaak kuŋ obit kaawor bombo, nun oki naako gooƴiŋko min ɗo taaɓin taat asa ɗo duniin okintiti a taa gece gee ku adiy ka kiɗar. \v 11 Nun gaay ko yeepe. Obon bombo kaaw taat ku gastu. Paa kat, waan gediraaɗo ŋaako nosire ŋaa icin̰ kadumuulko. \p \v 12 « Kuuk nosire, ŋuu goye ar dulaayne ɗo *ger ka Buŋdi kar ŋuu paaye caari. Naa siire siŋ subba ɗo uŋninco : siŋ ku tanni Buŋ, siŋdu kuuk marbinto, iŋ siŋ ku hellin ta Buŋdu taat ŋa paaytu min kuwa ho taat ŋu koliy Zeruzaleem taat marbinto.\f + \fr 3:12 \ft Wer ka gase kaawor ɗo Ezaayi 62.2.\f* \p \v 13 « Ya ku gin ɗeŋgina, laaŋ ɗeŋginko samaane, kuu cokiye kaaw taat Ruwwin kaawiico ɗo Egliznar. » \s1 Maktumne ɗo Egliz ka Lawodiise \p \v 14 « Siir maktumne ɗo *ɗubil ka Buŋdi ka Egliz ka Lawodiise aman : \p « Nun meendu kat kaawaako. Nun kaak ŋu koliy *Aamin. Nun ko saadin kaak taɓ kaak kaawa seene. Iŋ nun ko, Buŋ kilgiyig gamin okin̰co. \v 15-16 Nu ibingit riy taat ku gintu. Riyko-an gaara kadar ku toŋgoɗo ho ku oollo oki. Wala ku toŋgo wala ku oola ! Nu rakaaɗo kuu goye zoom ampa. Ya ku goy ampa-ak, naako piciŋko kara ! \v 17 Ku ɗiya aman : ‟ Ni ɗeŋir ko, ni ɗeet ko gay gamnar, ni rakaaɗo pey maanna. ” Kar ka seener gay, ku aminda ho taaɓin sa rasgikonno. Ku ar noolna, pokirna ho tukinkin di. \v 18 Ŋaar-ak asoŋ, naako taaƴiŋko kuu gidiye min lotu daabne kaak nee ɗo aki. Paa kat, kuu gine gay gamnar kuuk taɓ. Kuu gidiye pey kesuun portiko kuu ise. Paa kat, waan talaatɗo sokin̰ko. Kar kuu gidiye oki dawne kuu etile ɗo odinko. Paa kat, kuu tale karaŋ. \v 19 Gee okin̰co kuuk nu elgiyo, nu leesaaco ho nu taaƴaagu.\f + \fr 3:19 \ft Wer ka gase kaawor ɗo Proberb 3.12.\f* Ŋaar-ak gay, zeeɗoŋ pey ho jiptoŋ goyiŋko. \v 20 Talonnu ! Nu peya wer geero ho nu ooyaako. Ya ku dorig gaaƴar ho ku pilit botilko, naa un̰je gerko, gii tee sawa. \p \v 21 « Ɗo kaak nosire, naaji bere botol ŋaa asiy goye iŋ nunu ɗo wer kaak nu hokumiyo. Ar nun oki, min nu nosirtu, nu daktu goy iŋ Tanni ɗo wer kaak ŋa hokumiyo. \p \v 22 « Ya ku gin ɗeŋgina, laaŋ ɗeŋginko samaane, kuu cokiye kaaw taat Ruwwin kaawiico ɗo Egliznar. » \c 4 \s1 Ŋu ozilaag Buŋ ɗo wer kaak ŋa hokumiyo \p \v 1 Min ŋaar-ak, nu tala pey botol pil waakilak ka samaaner. Nu dortu pey gaaƴ toŋgo ar perne taat kaawdu awalle. Ta kolintu aman : « As cok anne, naan̰ gaarin̰ maan kaak yaa ase neginda. » \p \v 2 Koɗok di, Ruwwin ta Buŋdi miinintu. Ek di nu taltu pey ka samaaner-aka, ɗo wer-ak gin sees ka sultan. Sees-ak gay waan goyji kuwa. \v 3 Waanna-ak irn̰a cuu\f + \fr 4:3 \ft ‛irn̰a cuu ar dambay kuuk gasɗo badam’ : Iŋ kaaw ta Grek, ŋa irn̰e ka dambay kuuk ŋu koliy ‛jaspe’ ho ‛sarduwaan’.\f* ar dambay kuuk gasɗo badam. Ho ɗo wer ka seesdi-ak, *darjin ta Buŋdi irn̰a cuu balan̰\f + \fr 4:3 \ft ‛irn̰a cuu balan̰ ar dambay kuuk samaan-aku’ : Iŋ kaaw ta Grek, ŋa irn̰e ka dambay kuuk ŋu koliy ‛emerood’.\f* ar dambay kuuk samaan-aku. \v 4 Nu taltu pey seesin ku sultan orok seer iŋ pooɗ leeyiig sees kaak waan goyji-aka. Seesin-ak gay, aginay orok seer iŋ pooɗ goyco kuwa. Aginay-ak is kesuun portiko ho iŋ kadumuulna ku daabner. \v 5 Min ɗo sees-ak, irn̰e cippit-cippit, awn̰e dindirim-dindirim ho hawin cayyi oki. Ɗo uŋji ka sees kaak ɗatko, gin akinay peesira. Akinay-ak gay, ŋuur ko ruwwinnay ku Buŋdi kuuk peesira. \v 6 Ho ɗo uŋji ka sees-ak gay goy pey wer ar barre kaak ƴaraaŋ ar gazzaza. \p Gin pey gamin kuuk siikimaw pooɗ leeyiig sees kaak waan goyji-aka. Uŋda aaro, ziŋkico okin̰co gin odina. \v 7 Min gamin kuuk pooɗ siikimaw-ak : ka awalle ar boori, ka seeriŋkar ar ijilin̰ce, ka subbiŋkar wijeeney ar ta gemor, ho ka pooɗiŋkar gay ar sersir\f + \fr 4:7 \ft ‛sersiro’ : Werin daarin̰, ŋu kolaag a ‛sarsiro’.\f* kaak zewaw. \v 8 Gamin kuuk pooɗ-ak, okin̰co gin gezgir bijigiƴ bijigiƴ. Gezgirco-ak anuwco odin di, min kara yoo atta oki. Aando, ƴiriyo, ŋu riya di. Riyinco gay aman : \q1 « Sellen̰, sellen̰, sellen̰, \q1 Kiŋ *Rabbin Buŋ kaak gudurre okintiti ɗo pisin̰ji. \q1 Ki goy min awalle, ki goy diŋka ho ki asa goye. » \p \v 9 Gamin kuuk pooɗ siikimaw-ak, ŋu riyiyo ho ŋu oziliy Buŋ kaak goy ka seesji elgin iŋ elgina. Ŋu karmiyaaga ho ŋu deliiji barkine. Ho ay wiktin taat ŋu tees riye-aka, \v 10 aginay kuuk orok seer iŋ pooɗ-ak gay, dersiy ɗo uŋji ka waan kaak goy ka seesji. Ŋu abdiyaag ŋaar kaak goy elgin iŋ elgina. Kar ŋu ceepiig kadumuulinco ho ŋu leeyig ɗo uŋji ho ŋu ɗiy aman : \q1 \v 11 « Rabbinni ho Buŋni, \q2 lociŋ di *darjine, oziliika, iŋ gudurre. \q1 Kiŋken di kilgiyig gamin okin̰co. \q1 Kiŋ kat kilgiyig iŋ saawin ta meen̰jiŋ. » \c 5 \s1 Roŋ Tamgi nec pilin maktumne \p \v 1 Kar waan kaak goy ɗo sees ka sultan-ak, nu taliig ŋa gin maktumne maliye ɗo pisin̰ji kaak meeda. Ta siir ɗo atti ho ɗo aarti. Maktumne-at, ŋu n̰aarit werin peesira. \v 2 Kar nu taltu pey *ɗubil ka Buŋdi kaak gin gudurre. Ŋa indigiy iŋ gaaƴ toŋgo aman : « Waa nec pirgin maktumne-anta ho ŋaa pilinti ? » \p \v 3 Kar gay, ginno bat waan kaak yaa gedire pilinti ho ŋaa talin̰ atti : wala kaak asa min kuwa, wala kaak min keɗer, wala kaak min ba oole. \v 4 Ɗo wer-ak, zulin̰du min̰tu dakina asaan ginno waan kaak nec yaa pirgin maktumne-anta ho ŋaa talin̰ atti. \v 5 Hiyya, min aginay kuuk goy ɗo wer-ak, rakki kaawiidu aman : « Bugam laa zin̰, dak alenno. Talig ŋaar-aŋ ko kaak begire. Ŋa boori\f + \fr 5:5 \ft ‛boori’ : Werin daarin̰, ŋu kolaag a ‛buuri’.\f* kaak asa min caar kan̰ Zuuda ho min caar kan̰ Dawuud. Maktumne taat n̰aar werin peesir-at, ŋaa gedire pirgin̰co ho ŋaa pilinti. » \p \v 6 Kar nu taltu pey waan pey ɗatko ɗo wer kaak Sultan goyiyo. Aginay iŋ gamin kuuk siikimaw leyig ɗatko. Ŋaar gay, *Roŋ Tamgi. Ziy tala ar ŋu deega. Kaay amil geepay peesira ho odinay sa peesira. Odinay-ak, ŋuur ruwwinnay ku Buŋdi kuuk ŋa n̰aamiy ay wero ɗo adiy ka kiɗar. \v 7 Hiyya, Roŋ Tamgi-ak sin̰jitu ɗo wer kaak Sultan goyiy-aka a ŋaa icin maktumne-at min ɗo pisin̰ji ka meeda. \v 8 Min ŋa iciita, aginay iŋ gamin kuuk siikimaw-ak dersitu ɗo uŋji. Ŋu gin maan ar kuŋgine ɗo pisin̰co iŋ bajaŋgina ku daabner. Bajaŋgina-ak, aditco miin iŋ *dokkanne. Ɗee ŋaar-ak, ta salaan taat gee ku Buŋdi giniyo. \v 9 Ɗo wer-ak, ŋu riytu riy taat marbinto aman : \q1 « Kiŋ nec kii icin maktumne-anta, \q2 ki pirgin̰ werin kuuk n̰aare. \q1 Asaan ŋu deen̰ciŋ ho iŋ *satkin tan̰jiŋ kat \q2 ki iyiig gee ɗo Buŋdi, \q2 min ay tamba, min ay caaro, \q2 min ay kaawo, ho min ay darre. \q1 \v 10 Ki gingu ar gay satkiner kuuk sultinco rakki \q2 a ŋuu gine riy ta Buŋte. \q1 Ŋuu hokumiye ɗo duniin okintiti. » \p \v 11 Kar nu taltu pey ho nu dortu *ɗubal ku Buŋdi dakina nam gem gedarro osin̰co. Ŋu leyig sees ka sultan, aginay iŋ gamin kuuk siikimaw-ak ɗatko. \v 12 Ŋu riya raɗa aman : \q1 « Roŋ Tamgi kaak ŋu deetu, \q2 ŋa nec gase gudurre, ibine, iŋ izinne, \q2 oziliika, *darjine, iŋ karaamine. » \m \v 13 Kar nu dortu pey gamin okin̰co kuuk Buŋ kilgiytu kuuk goy ka samaaner, kuuk goy ɗo adiy ka kiɗar, kuuk goy ba oole, ho kuuk goy ɗo amiydi. Okin̰co, ŋu riy aman : \q1 « Ozilinteŋ ŋaar kaak goy ka sees ka sultan \q2 iŋ ŋaar Roŋ Tamgi. \q1 Oziliika, karaamine, darjine, gudurre \q2 okin̰co loci, elgin iŋ elgina. » \m \v 14 Hiyya, gamin kuuk siikimaw-ak ɗiytu aman : « *Aamin ! » Kar aginay-ak gay ontu ɗo ŋaar kaak goy ka sees ka sultan ho ŋu abdiyiiga. \c 6 \s1 Roŋ Tamgi pirgit maktumne \p \v 1 Min ŋaar-ak, nu taltu *Roŋ Tamgi pirgiig wer rakki ka maktumne kaak ŋu n̰aartu min kuuk peesir-aku. Min ŋa pirgiiga-ak, nu dortu rakki min gamin kuuk siikimaw-ak kooltu iŋ gaaƴ taat ar buŋ kaak awn̰aw aman : « Asu ! » \v 2 Wiktin taat nu elliyiyo, nu taltu pis portiko. Dalŋiy kaak n̰epga gin ɗempo\f + \fr 6:2 \ft ‛ɗempo’ : Werin daarin̰, ŋu kolaat a ‛ɗeepo’.\f* ho ŋu berji pey kadumuul. Ŋa ɗeettu iŋ nosirraw ho ŋa birtu pey nosire uŋda. \p \v 3 Kar Roŋ Tamgi-ak pirgiig wer ka seeriŋkar kaak ŋu n̰aartu. Min ŋa pirgiiga, nu dortu min ɗo gamin kuuk siikimaw-ak, ka seeriŋkar kooltu aman : « Asu ! » \v 4 Min pa-ak, nu taltu pis ka pey astu amal. Pis-ak gay dindiko. Kar dalŋiy kaak n̰epig gay, ŋu berji *seepin tatko. Pey, ŋu berji izinne a ŋaa atkin aapiy min ɗo duniiner, ŋaa gunin̰ gee ŋuu taasin̰e ho ŋuu dee ziŋkico. \p \v 5 Kar Roŋ Tamgi-ak pirgiig wer ka subbiŋkar kaak ŋu n̰aartu. Min ŋa pirgiiga, nu dortu min ɗo gamin kuuk siikimaw-ak, ka subbiŋkar kooltu aman : « Asu ! » Min pa-ak, nu taltu pis pondiko. Kar dalŋiy kaak n̰epig gay gin kilo ka geemindi ɗo pisin̰ji. \v 6 Min ɗo gamin kuuk siikimaw-ak, nu dor gaaƴ ar ta gemor amila minninco. Ta kaawtu aman : « Gurus kaak ku gasiy ɗo eel ta riyor, nec ko gidiye *kordin ta juujur. Kar ta meriyar gay, kordindi ar subba. Sewe iŋ maam ku *bin̰di gay, tamannico yaa goye ɗo werti. » \p \v 7 Kar Roŋ Tamgi-ak pirgiig wer ka pooɗiŋkar kaak ŋu n̰aartu. Min ŋa pirgiiga, nu dortu min ɗo gamin kuuk siikimaw-ak, ka pooɗiŋkar kooltu aman : « Asu ! » \v 8 Min pa-ak, nu taltu pis biidi. Kar dalŋiyiy gay, siŋji Muutu ho ba oole gay aaɗaaga. Ŋu ɗeeɗig kiɗ werin pooɗi ho ŋu berco izinne taat ŋu dee gee ɗo wer ka rakki. Daarin̰, ŋu deen̰co iŋ seepine, daarin̰ iŋ meya, daarin̰ iŋ raɗuwnay, ho daarin̰ gay, kumin ku yeer kat asa deen̰co.\f + \fr 6:8 \ft Wer ka gase kaawor ɗo Ezekiyeel 14.21.\f* \p \v 9 Kar Roŋ Tamgi-ak pirgiig wer ka beeƴiŋkar kaak ŋu n̰aartu. Min ŋa pirgiiga, ɗo baay ta wer kaak ŋu giniy *satkin ɗo Buŋdi, nu taltu kellam ku gee kuuk ŋu deetu asaan ŋu ooyiit kaawoy ho ŋu gaariit bal kolaw ɗo geemir. \v 10 Ɗo wer-ak, kellam-ak kooltu raɗa aman : « *Rabbine, kiŋke kaak Sellen̰ ho kaak Taɓ, kimin kiico ɗukume seriin ɗo ŋuur kuuk ic kaƴni ɗo duniiner ? Kimin kiico peyin kaaco ? » \v 11 Ɗo wer-ak, ŋu isiico kesuun portik kar ho ŋu kaawiico a ŋuu ice subiraw sooɗ asaan wiktinti bal ase misa. Ŋuu ere nam ŋuur kuuk ŋuu dee yaa nece karaat. \p \v 12 Kar Roŋ Tamgi-ak pirgiig wer ka bijigiƴiŋkar kaak ŋu n̰aartu. Min ŋa pirgiiga, kiɗ azirtu liŋic ho pat sa mattu pondiko ar batik ta morkindi. Kar koy gay newsitu dindik buŋ ar baar. \v 13 Kar kaalin sa sollitu min kuwa ar roŋ ku etor kuuk bal nee misa solliyo ya us abira raɗa. \v 14 Samaan sa, maliy ɗal-ɗal-ɗal ar maliye ka argar. Dambinay okin̰co ɗeet min ɗo werinco iŋ kiɗ kaak ɗatik amiydi oki. \v 15 Kar gee okin̰co kuuk goy ɗo adiy ka kiɗar cigil ɗo biddindi ho ka dambiniidi. Sultinnay, agindaw ku darrer, agindaw ku askirnar, gay gamnar, gee kuuk bombo, gee kuuk maala iŋ ɓerrina, okin̰co gaɗ cigile. \v 16 Ɗo werco-ak, ŋu kolaag kat dambinay ho iŋ kotat aman : « Sollonni ɗo kaƴni ho gootonni. Paa kat, Sultan kaak goy ka sees-aŋ talaaninno ho *Roŋ tamgi-ak sa ɗukumaaninno seriin iŋ dapin̰koy.\f + \fr 6:16 \ft Wer ka gase kaawor ɗo Ooze 10.8.\f* \v 17 Asaan wiktin nec ko taat ŋaa ɗukume seriin ɗo geemir ho ƴiriy taar-at, waa yaa gedire imile kaay ? »\f + \fr 6:17 \ft Wer ka gase kaawor ɗo Zowel 2.11.\f* \c 7 \s1 Ɗubil ka Buŋdi diyaaco tompo ɗo gee ku Buŋdi \p \v 1 Min ŋaar-ak, nu taltu *ɗubal ku Buŋdi pooɗ. Ŋu pey ɗo werin pooɗ, ɗo ay wer kaak us asiyo. Ŋu peyiig usu, a paa kat, ŋa abiriyɗo tak-tak, wala ɗo kiɗar, wala ɗo barrer, wala ɗo atiydi. \v 2 Kar nu taltu pey ɗubil ka Buŋdi kaak pey asa min coke ka pati. Ɗo pisin̰ji, ŋa ob tompo ka Buŋ kaak goy mento. Ŋa koliig raɗa ɗubal ku Buŋdi kuuk pooɗ-aku. Ɗubal-ak, Buŋ berco botol taat ŋu nigin̰ kiɗa ho iŋ barre. \v 3 Ŋa ɗiyiico aman : « Yaman, dakoŋ nigenno maanna wala ɗo kiɗar, wala ɗo barrer, wala ɗo atiydi, illa ya ni diyco ja tompo ka Buŋdi ɗo uŋninco ku gee kuuk gina riy ɗo Buŋte. »\f + \fr 7:3 \ft Wer ka gase kaawor ɗo Ezekiyeel 9.4-6.\f* \v 4 Waan waawduug gee kuuk ŋu diyco ko tompo-aka. Ŋuur gay, nec miya iŋ orok pooɗ iŋ pooɗ alip gemo (144 000). Tambaaco gay asa min caar okin̰ji ka Israyeel. \q1 \v 5 Min caar ka Zuuda, orok iŋ seer alip. \q1 Min caar ka Ruben, orok iŋ seer alip. \q1 Min caar ka Gaad, orok iŋ seer alip. \q1 \v 6 Min caar ka Azeer, orok iŋ seer alip. \q1 Min caar ka Neptali, orok iŋ seer alip. \q1 Min caar ka Manaase, orok iŋ seer alip. \q1 \v 7 Min caar ka Simeyon, orok iŋ seer alip. \q1 Min caar ka Lebi, orok iŋ seer alip. \q1 Min caar ka Isakaar, orok iŋ seer alip. \q1 \v 8 Min caar ka Zabiloon, orok iŋ seer alip. \q1 Min caar ka Yuusup, orok iŋ seer alip. \q1 Kar min caar ka Benjamin, orok iŋ seer alip. \s1 Gee dakina asa min ay wero \p \v 9 Min ŋaar-ak, nu taltu pey gee dakin aale, nam waan gedarro osin̰co. Gee-ak gay, asa min ay darre, ay caaro, ay tamba, ho ay kaawo. Okin̰co, ŋu is kesuun portik kar ho ŋu ob cargo\f + \fr 7:9 \ft ‛ŋu ob cargo ɗo pisin̰co’ : Gee ŋuur-ak, ya aditco portiko, ŋu soka cargo ho ŋu caktiyiyo.\f* ɗo pisin̰co. Ŋu pey ɗo uŋji ka sees ka Sultan ho ɗo uŋji ka *Roŋ Tamgi. \v 10 Ŋu kaawiy raɗa aman : « Jile asa min ɗo Buŋte kaak goy ka sees ka Sultan ho iŋ *Roŋ Tamgi ! » \v 11 Ɗo wer kaak Sultan, aginay, iŋ gamin kuuk siikimaw goyiy-ak, *ɗubal ku Buŋdi okin̰co leyig ɗatko. Ŋu dersitu ɗo uŋji ka Sultan nam ŋu nooɗig uŋninco keɗer, kar ŋu abdiyig aman : \q1 \v 12 « Ka seener, taa kuuniye ansi. \q1 Beronten̰ji ɗo Buŋte oziliika, \q1 darjine iŋ ibine, \q1 barkine iŋ karaamine, \q1 gudurre iŋ bombiŋkaw, \q1 elgin iŋ elgina. *Aamin. » \p \v 13 Min ŋaar-ak, rakki min aginay-ak, indintu aman : « Gee kuuk kesuunco portik kar-aŋ, ki ibingig ŋuur kun̰ waa ? Kar ŋu asa min momo ? » \v 14 Nun gay telkiiji aman : « Gem kol tacco, kiŋ kat iban. » Kar ŋa telkiidu aman : « Ŋuur-aŋ gee kuuk aawit diigin taat yaarko ho ŋu obit botol ta Buŋdi bombo. Kesuunco, ŋu coopiit ɗo baar ku Roŋ Tamgi, kat ki taliy ŋu newsitu portik kar-aŋku. \v 15 Ɗo bi ŋaar-ak ko, ŋu peygiy ɗo uŋji ka Buŋ kaak goy kuwa ka seesji. Ƴiriyo aando, ŋu abdiya ŋaar di ɗo geriy. Kar ŋaar kaak goy ɗo seesji-ak gay yaa tale kaaco. \v 16 Mey sa diyaagɗo ho ibin sa diyaagɗo. Pato iŋ cirti sa, yaaco gine ool di ho toŋgaw sa eraagɗo tak-tak. \v 17 Asaan Roŋ Tamgi kaak goy moota iŋ sees ka Sultan-ak, yaaco raɓile gay gooƴin̰co. Ŋa iyin̰co ɗo wer kaak gin odin ku amiydi kuuk bera goye ho Buŋ gay yaaco suɗin̰ zulin̰co. » \c 8 \s1 Roŋ Tamgi pirgit maktumne ta ba aaro \p \v 1 Kar *Roŋ Tamgi-ak pirgiig wer ka peesiriŋkar ka maktumner. Min ŋa pirgiiga, wer astu bugam dil ka samaaner nam serip ta pati\f + \fr 8:1 \ft ‛nam serip ta pati’ : Iŋ nassarin̰ca, ŋu kaawa a ‛demi-heure’ wala a ‛30 minutes’.\f*. \v 2 Ɗo wer-ak, nu taltu *ɗubal ku Buŋdi peesira pey ɗo uŋji. Ŋu berco perinna oki peesira. \p \v 3 Kar gin ɗubil ka Buŋdi kaak pey astu ho ŋa peytu moota ɗo wer kaak ŋu giniy *satkin ɗo Buŋdi. *Wer ka satkiner-ak, ŋu siyiig iŋ daabne. Ɗo pisin̰ji, ɗubil-ak ob bajaŋ ka daabner. Ŋu berji *dokkanne dakina a ŋaa onne. Paa kat, mooyiy ho iŋ salaan ta gee ku Buŋdi yaaji coone min wer ka satkiner kaak goy ɗo uŋji ka Buŋ kaak goy kuwa ka seesji. \v 4 Paa kat, mooy ku dokkanner iŋ salaane ta geen̰ji okin̰co yaaji coone min ɗo pise ka ɗubil-aka. \v 5 Min pa-ak, ɗubil-ak iciig bajaŋga-aka, kar ŋa leeyiiji ubal min wer ka satkiner ho ŋa dawiig keɗer. Min ŋa dawiig di, buŋ irin̰tu cippit ho ŋa awin̰tu dindirim. Nu dortu hawin cayyi ho kiɗ sa azirtu liŋic. \s1 Paane ka perinnar kuuk bijigiƴ \p \v 6 Kar ɗubal ku Buŋdi ku peesira kuuk gin perinna ɗo pisin̰co-ak siy ziŋkico a ŋuu paane. \p \v 7 Ɗubil kaak awalle paantu. Min ŋa paantu di, kirdo ho ako amse iŋ baar n̰oktu. Ek di ak teestu ere gamin dakina. Kiɗa, wernay subba, weriy ka rakki ere. Atay, werinco subba, werco ka rakki oki ere. Ho gamin ku balan̰ okin̰co er tak-tak. \p \v 8 *Ɗubil ka Buŋdi ka seeriŋkar paantu. Min ŋa paantu, ŋu ictu maan tatik ar damba taat ob ako ho ŋu acciig ɗo barrer. Ek di barre, wernay subba, weriy ka rakki raɓiltu baar. \v 9 Ho min gamin okin̰co kuuk goy ɗo barrer-ak, werinco subba, werco ka rakki gamnay mattu. Ho min markabna okin̰co, werinco subba, werco ka rakki oki nigtu. \p \v 10 Ɗubil ka Buŋdi ka subbiŋkar paantu. Min ŋa paantu, kaal tatko ob ako galtu min kuwa ka samaaner. Min balal okin̰co iŋ odin ku amiydi okin̰co, werinco subba, werco ka rakki, kaal-ak galco. \v 11 (Kaal kaak gal min kuwa-ak, ŋu kolaag Abisint, pa-ak a « ƴuutu ».) Amay ɗeeɗtu werin subba, werco ka rakki newsitu ƴuutu nam gee dakina kuuk see amay-ak mattu. \p \v 12 Ɗubil ka Buŋdi ka pooɗiŋkar paantu. Min ŋa paantu, pato, werinti subba, werti ka rakki gintu gondiko. Ho koye iŋ kaalin sa, werinco subba, werco ka rakki gintu gondiko. Min ŋaar-ak, ŋu iran̰ɗo ko samaane. Ƴiriyo ho aando, werinco subba, werco ka rakki goy gondik di. \p \v 13 Min ŋaar-ak, nu taltu pey sersir kaak zewaw kuwa. Nu dortu ŋa kooliy raɗa aman : « Taaɓine, taaɓine ! Taaɓin ɗo gee ku duniiner. Ɗak ɗubal ku Buŋdi subba, ya ŋu paan ja, kar kat taaɓin yaa aseŋ kate ! » \c 9 \p \v 1 Ɗubil ka Buŋdi ka beeƴiŋkar paantu. Min ŋa paantu, nu taltu kaal kaak gal min kuwa ka samaaner. Ŋu berji kerle kaak ŋaa pilin̰ bee kaak sugulgul, wer kaak seetinnay goyiyo. \v 2 Kaal-ak piliig bee-aka. Min ŋa piliiga, mooy astu amal min atta ar mooy ku baalel. Mooy-ak nam gootit pato. Ek di wer astu gondik dulum. \v 3 Min ɗo mooy-ak astu amal bagi. Bag-ak terin̰tu ɗo adiy ka kiɗar okin̰ji. Ŋu berco gudurre ar ta erindilel. \v 4 Ŋu kaawco a ŋu teenno maan kaak balan̰, wala gan̰o, wala atay, illa ŋu atke gee kuuk Buŋ balco diye tompo ɗo uŋninco di. \v 5 Kar gay, ŋu toɗco a ŋuu deenno gemo, illa ŋu kaawco a ŋuu taaɓiyin̰ gee nam koyin beeƴ. Taaɓinco-at gay, ar raɗe ka erindilel. \v 6 Ɗo wiktin taar-at, gee aliit muut sa, ŋu gasgitɗo. Ŋu rakaat muutu ho taar gay gaɗa serek minninco. \p \v 7 Bagi-ak ar pisay kuuk ɓaa garta. Ɗo kaƴco ŋu gin gamin ar kadumuulna ku daabner ho wijeenco gay ar ta geemir. \v 8 Duruwco bolok ar ta daatir ho saaŋco gay ar ku boorir. \v 9 Kar ɗo goŋguminco, ŋu is saapinna ku hadinner. Kar gezgirco gay, ala ridi-di-di ar pisay kuuk ɗaan̰a puusna ho ŋu rees ɓaa garta. \v 10 Bagi-ak aayiyco gin kope ar ta erindilel. Iŋ aayiyco-ak gay, ŋuu taaɓiyin̰ gee koyin beeƴ. \v 11 Meen̰co gay, ɗubil rakki kaak goy tatkaw ka ŋuur kuuk goy ɗo bee kaak sugulgul-aka. Ɗubil-ak, ŋu kolaag « Abadoon » iŋ kaaw ta *Yuudinnar, ho iŋ kaaw ta Grek gay « Apoliyoon ». Siŋ-ak ɗiya aman : « Ka nige wernar. » \p \v 12 Taaɓin taat awalle bire. Min taar-an diigin seer asa pey aarti. \p \v 13 Min ŋaar-ak, ɗubil ka Buŋdi ka bijigiƴiŋkar paantu. Min ŋa paantu, nu dortu gaaƴ amila min ɗo geepay kuuk pooɗ kuuk goy *wer ka satkiner ɗo uŋji ka Buŋdi. \v 14 Gaaƴ-at kaawtu ɗo ɗubil ka Buŋdi ka bijigiƴiŋkar aman : « Pikgu ɗubal ku Buŋdi kuuk pooɗ kuuk ŋu ɗuuntu ɗo barre kaak ŋu koliy Epraat. » \v 15 Hiyya, ŋu pikiigu. Ɗubal kuuk pooɗ-ak, min daayum ŋu era ya elgo-at, koy-at, ƴiriy-at ho pat-at yaa ase. Ŋu era a ŋu ɓaa dee gee ku duniiner : gee-ak werinco subba, ŋu gas izinne a ŋuu deen̰ wer ka rakki. \v 16 Kar nu taltu dalŋay askirna astu. Ŋu kaawiidu a ŋu miy seer maliyuun (200 000 000). \v 17 Dalŋay-ak, nu tal ŋu is saapinnay ku gartar. Saapinnay-ak dindik ar ako, balan̰ ciɗit ar samaane ho mirgiti. Kar kaƴ ku pisiyco gay ar ku boornar ho min ɗo biŋkico amila ako iŋ mooy iŋ maan ar ak ta baruukiner. \v 18 Gamin kuuk amila min ɗo biŋkinco-ak dee gee dakina : gee okin̰co werinco subba, wer ka rakki ŋu deeyigu. \v 19 Pisay-ak, gudurrico amila min ɗo biŋkico ho min ɗo aayiyco oki. Aayiyco gay ar ku aalnal. Ŋu gin kaƴ ho ŋu umiy gee. \p \v 20 Iŋ taaɓin taat asco-at oki, gee daarin̰ goy di kuuk bal mate. Iŋ taar-an oki, ŋu bal jipte goyin̰co kaak samaanno. Ŋu bal pikin botol ta aariɗdi. Ŋu abdiya misa margin kuuk maaniico di siytu iŋ daabne, poddine, hadinne kaak mirgiti, dambay, wal iŋ atay. Margin-ak tallo, dorro ho jaawɗo. Kar gay, ŋu bal rase botilco. \v 21 Gee-ak rasɗo goyin̰co : dee ka geemir, olguwco, ɓaaƴin̰co kaak mun̰jam, wala kokunuwco. \c 10 \s1 Ɗubil ka Buŋdi iŋ maktumne ta kapaki \p \v 1 Min ŋaar-ak, nu taltu *ɗubil ka Buŋdi kaak pey paaya min ka samaaner. Ŋa gin gudurre ho ŋa goy ɗo ɗatik ucer. Kar arumbaŋ\f + \fr 10:1 \ft ‛arumbaŋ’ : Werin daarin̰, ŋu kolaag a ‛sadik kaalo’.\f* gay leyig kaay. Wijeeney irn̰a wic-wic ar pato ho asin̰ji gay ar lesas ku aki. \v 2 Ŋa ob maktumne kapak taat ŋu pilit ko ɗo pisin̰ji. Asin̰ji ka meeda, ŋa diyig ɗo barrer ho kaak n̰ugila gay kara. \v 3 Kar ŋa astu kool raɗa ar boori. Min ŋa kooltu pa-ak, nu dortu awn̰e ka buŋdi dindirim-dindirim dees peesira. \v 4 Min nu doriig buŋ awin̰tu-ak, zer nu ɓaa siirin̰ maan kaak ŋu kaawtu. Min pa-ak, nu dortu gaaƴ ta pey min ka samaaner. Gaaƴ-at kaawiidu aman : « Dak siirin̰jiɗo maan kaak awn̰e ka buŋdi kaawtu ho dak imilin̰jiɗo kara oki. » \p \v 5 Min ŋaar-ak ɗubil ka Buŋdi kaak nu taltu paayig asin̰ji ɗo barrer ho kara-ak jaaliig pisin̰ji kaak meeda kuwa. \v 6 Ɗo wer-ak, ŋa togiltu iŋ siŋ ku Buŋ kaak goy elgin iŋ elgina, ŋaar kaak kilgiyig samaane, iŋ kiɗa, amay, ho iŋ gamin okin̰co kuuk goya. Ŋa astu togal aman : « Maanna-aŋ yaa kuuniye diŋ di. » \v 7 Kar ŋa kaawtu pey aman : « Min awalle, Buŋ kaawco ɗo nabiinnay kuuk ginaaji riyo a ŋa gin maan kaak cigile ŋa asiy gine. Wiktin taat ya ɗubil ka Buŋdi ka peesiriŋkar paan ja kat maanna-ak yaa kuuniye. » \p \v 8 Gaaƴ taat nu dortu min kuwa-at kaawdu pey aman : « Ɓaa icit maktumne taat ŋu pilit ko min ɗo pisin̰ji ka ɗubil ka Buŋdi kaak asin̰ji ɗo barrer ho kara-aka. » \p \v 9 Min nu ɓaawtu, nu kaawiiji ɗo ɗubile-ak aman : « Berorduut maktumne ta kapak-anta. » Kar ŋaar gay telkiidu aman : « Icta kar eeymta. Taan̰ aawe ar ƴiime ɗo bin̰. Kar ya ki siɗit gay, taan̰ raɗin̰ adin̰. » \p \v 10 Hiyya, ɗubil-ak beriiduut maktumne-ata, nu eeymiita. Ɗo bir, nu aawiit ta ar ƴiime. Kar min nu siɗit gay, ta raɗaag adir. \p \v 11 Kar ŋu kaawiidu pey aman : « Ki ɓaa pey gaarin̰ maan kaak Buŋ kaawtu a ŋaa gine ɗo gee dakina min ay tamba, ay darre, ay kaawo ho ay sultan. » \c 11 \s1 Saadinna kuuk seera \p \v 1 Ɗo wer-ak, ŋu beriidu et ka geemindi ho ŋu kaawiidu aman : « Uc ɓaa geemig *ger ka Buŋdi ho iŋ *wer ka satkiner. Kar osig gee kuuk salkiya atta-aku. \v 2 Kar hoosin\f + \fr 11:2 \ft ‛hoosine’ : Werin daarin̰, ŋu kolaat a ‛boor taŋkiyar’.\f* ta ger ka Buŋdi gay, dak geemintiɗo. Rasig wer-ak paa di, asaan Buŋ berig ɗo ŋuur kuuk abdiygigɗo. Gee ŋuur-ak yaa jaawe ɗo geeger ka Buŋdi koyin orok pooɗ iŋ seera. \v 3 Nu n̰aamiig saadinnar kuuk seera. Ŋu is kesuun ta morkindi kar ŋuu gaarin kaawor ɗo geemir mena alip iŋ miy seer iŋ orok bijigiƴ (1260). » \p \v 4 Saadinna kuuk seer-ak, ŋuur atay seer kuuk ŋu koliy olibiye iŋ lampin seer kuuk goy ɗo uŋji ka *Rabbin Buŋ kaak goy ɗo kaay ka kiɗar. \v 5 Ya waan kat rakaaco nige-ak, ak kon di amila min ɗo biŋkico ho diyig adinco. Ka seener, ya gem kat rakaaco nige-ak di, ŋa matiyo. \v 6 Wiktin taat ŋu teesit riyco yoo ɗo gasinti, ŋu gin gudurre taat ŋuu peyin̰ amay kuuk n̰okaw. Ŋu gin pey gudurre taat ŋuu newsin̰ amay baar, ho ŋuu taaɓiyin̰ gee ku duniiner iŋ ay taaɓine ay wiktin taat ŋu rakiy di. \p \v 7 Kar gay, min ŋu gaastu gaare kaaw ɗo bi ka Buŋdi, kum ka yeer rakki yaa amile min ɗo bee kaak sugulgul-aka a ŋaa taasin̰in̰co. Ŋaaco begire ho ŋaa deen̰co. \v 8 Kar momtinco gay, ŋu rasiig ɗo geeger ka tatik ɗo wer kaak gee n̰umgiyo. Geeger-ak, ŋu diyiiji siŋ a Sodom wala Meser ho ɗo geeger-ak di oki, ŋu ɗooɗig Rabbinco kuwa ka etor. \v 9 Gee dakina astu talin̰ momtin-aku nam mena subba iŋ serpe ho ŋu toɗco a ŋuu tiisin̰coɗo. Gee ŋuur-ak asa min ay tamba, ay caaro, ay kaawo, ho ay darre. \v 10 Gee ku adiy ka kiɗar alco gala asaan ŋu deeyig gee kuuk seer-aku. Nabiinna kuuk seer-aŋ taaɓiyig gee ku duniiner dakina. Ɗo wer-ak, ŋu iidiytu ho ŋu ɗeeɗtu gamin benannico. \p \v 11 Min mena kuuk subba iŋ serpe-ak birtu, Buŋ biƴiriico us ɗo etiniyco, ek di ŋu nooytu ho ŋu uctu kaƴ asin̰co. Min ŋu taliig gee-ak kolaw obiigu tak-tak. \v 12 Saadinna-ak dortu gaaƴ raɗa min kuwa ka samaaner kaawaaco aman : « Coonoŋ kuwa anne ! » Ek di min ɗo uŋco ka adinco, ŋu coontu ka samaaner ɗatik ucar. \v 13 Wiktin taar-at di, kiɗ astu azar liŋic. Geeger-ak, wernay orok, wer ka rakki eez dizic ho gee alip peesira mattu. Kar kuuk pak gay, kolaw obiigu ho ŋu ɗiytu aman : « Kiŋ ko Buŋ kaak goy kuwa ka samaaner, ki gaarit gudurren̰ ! » \p \v 14 Taaɓin ta seeriŋkar taar bir ko ho ta subbiŋkar gay asaako-ata. \s1 Paane ka ɗubil ka Buŋdi ka peesiriŋkar \p \v 15 Min ŋaar-ak, *ɗubil ka Buŋdi ka peesiriŋkar paantu perney. Min ŋa paantu, nu dortu gaaƴaƴ kaawa raɗa min ka samaaner aman : \q1 « Diŋ duniin okintit goy ɗo pisin̰ji ka Rabbin Buŋte \q2 iŋ *Masi kaak ŋa doɓtu. \q2 Ŋaar kaak hokumiya elgin iŋ elgina. » \m \v 16 Min ŋu gaasit kaawco, aginay kuuk orok seer iŋ pooɗ kuuk leyig sees ka Sultan-ak ontu ɗo uŋji ka Buŋdi nam ŋu nooɗiig uŋninco keɗer, kar ŋu abdiyiiga. \v 17 Ŋu kaawtu aman : \q1 « *Rabbin Buŋ, kiŋ kaak gudurre okintiti ɗo pisin̰ji. \q1 Kiŋ Buŋ kaak goye ho diŋ sa ki goya. \q1 Ni delaajiŋ barkine \q2 asaan iŋ gudurre tan̰jiŋ kat, \q2 ki teet *Meennuwin̰. \q1 \v 18 Gee kuuk kun̰jiɗo dapin̰ ɗak ko iŋ kiŋke, \q1 kar diŋ gay, kiŋ yaa dapin̰eŋ kat loco. \q1 Wiktinti as kate \q1 taat kii ɗukume seriin ɗo gee ku mate, \q1 kii oolin̰ aditco ku nabiinna kuuk gay riyon̰, \q1 kii oole oki aditco ku geen̰jiŋ okin̰co \q2 ho kuuk karmiyaaciŋ, \q2 kuuk aginda wala kuuk n̰aaɗa. \q1 Kii idin̰ kat gee kuuk niga kiɗa ! » \p \v 19 Min ŋa gaasiit kaawoy-ak di, *ger ka Buŋdi kaak kuwa ka samaaner astu pila. *Sandumne taat gaara jamaw taat Buŋ ɗuuntu iŋ geen̰ji bayintu waraŋ atta ɗo ger-aka. Ɗo wiktin taar-at, buŋ irin̰tu cippit ho ŋa awin̰tu dindirim. Ŋu dortu hawin cayyi ho kiɗ sa azirtu liŋic, ho kirdo oki sollitu dakina. \c 12 \s1 Daatko iŋ maan ar joŋa \p \v 1 Min ŋaar-ak, nu taltu maan kaak patiy kaa bayintu ka samaaner. Taar geema. Pat gay leyit ar kesuunti ho koy goy ba asinti. Kaalin orok iŋ seer gay goy ɗo keskees kaak ta istu ɗo kaati. \v 2 Daatko-at gin adi. Ta raka wee, kar atti taaɓiyaata nam ta koolaw. \p \v 3 Pey, maan kaak ajbay bayintu pey ka samaaner. Nu taltu maan ar joŋa\f + \fr 12:3 \ft ‛joŋa’ : Werin daarin̰, ŋu kolaag a ‛maara’.\f* kaak tatik aale. Ŋa gizig ar ako. Kaƴiy peesira, kadumuulinnay ar ku sultinniidi oki peesira, kar geepiyji gay orok. \v 4 Ŋa ɗaan̰iig kaalin iŋ aayey ho ŋa oriig keɗer : werinco subba, ŋa oriig wer ka rakki. Kar joŋ-ak pey ɗo uŋti ka daatik ta wiyaw-ata. Ŋa ƴoka ya ta wee di, kar ŋa teen̰ roŋti. \v 5 Daatko-at weetu mitko. Ŋaa hokumiye darrinay okin̰co kuuk ɗo duniiner, ŋaa taaɓiyin̰co iŋ kuŋginey ka hadinner. Min ta weeyig mic-ak di, ŋu iciiga, kar ŋu iyiig ɗo uŋji ka Buŋdi ɗo wer kaak ŋa goyiyo. \v 6 Min ŋaar-ak, daatko-at gaɗtu ɗo goosiner ɗo wer kaak Buŋ siyiitit loti a taa goye ho ŋaa tale kaati. Taa goye eɗe menaw alip iŋ miy seer iŋ orok bijigiƴ (1260). \p \v 7 Kar ka samaaner astu bayan garta. *Ɗubil ka Buŋdi kaak ŋu koliy Miseel gay taasin̰aw iŋ joŋa kaak gizig ar ak-aka. Ay waan di gin ɗubilji ɗo aaroy. \v 8 Kar Miseel iŋ geen̰ji gay begirco ɗo kun̰ joŋa. Werco kaak ŋu goyiy kuwa ka samaaner sa, ŋu toɗcoga. \v 9 Ŋu atkiig joŋ-ak keɗer iŋ ɗubilji okin̰co. Ŋaar di aal kaak min awalle galiig gee ku duniiner okin̰co, ŋaar ko ŋu koliy « *Seetanne », wal « Diyaabul ». \p \v 10 Kar nu astu dor gaaƴ toŋgo min ka samaaner. Ta ɗiytu aman : « Hiyya, wiktin taat Buŋ yaa jilin̰ gee as kate. Ŋa gaarit gudurrey iŋ Meennuwiy. Diŋ izinne goy ɗo pise ka *Masi kaak ŋa doɓtu. Waan kaak sakkiyiig siŋtite-aŋ, ŋu atkig min kuwa. Awalle, ƴiriyo aando, ŋa sakkiyaag geente ɗo uŋji ka Buŋte. \v 11 Kar siŋtite gedirji iŋ baar ku *Roŋ Tamgi ho iŋ kaaw ta Buŋdi taat ŋu gaartu ɗo geemir. Ŋu bal ele ziŋkico nam ŋu ooyit muutu oki. \v 12 Joŋ-ak, ŋu atkiig keɗer. Ɗo bi ŋaar-ak ko, kuŋ kuuk goy kuwa ka samaaner-ak, aaciyoŋ\f + \fr 12:12 \ft ‛aaciyoŋ’ : Werin daarin̰, ŋu kaawa a ‛dagino’.\f*. Kar kuŋ kuuk goy keɗer iŋ barre gay, taloŋ taaɓin-anta ! Seetanne goy-ak ɗo ɗatikko. Ŋa dapin̰ aale ho ŋa iban wiktiney ɗak ko sooɗ di. » \p \v 13 Wiktin taat joŋ-ak taltu ŋu atkiga ho ŋa goyiy ko keɗer-ak, ŋa teestu atkin daatik ta wee-ata. \v 14 Kar daatko-at gay, ŋu beriitit gezgir ar ku sersiri ho taa ɗeete ɗo goosiner ɗo werti kaak Buŋ yaa tale kaati. Ɗo wer ŋaar-ak, ta goytu serek min ɗo joŋi elgin subba iŋ koyin bijigiƴ. \v 15 Min ŋaar-ak, joŋ-ak astu pic amay dakina ar baala a paa kat, amay yaa n̰aalinti. \v 16 Kar kiɗ gay, jorkiit daatko-ata. Ŋa astu ɗoos caŋkuur ho amay kuuk amila min ɗo biy ka joŋ-ak coltu atta. \v 17 Min joŋ-ak taliig maanna-ak, ŋa dapin̰tu. Iŋ dapin̰koy taat iŋ daatko-at, ŋa yeeptu taasin̰e iŋ koogin ku kooginti. Koogin-ak gay, ŋuur kuuk karmiyaag *gaanuun ka Buŋdi ho kuuk ooyit seen taat Iisa Masi gaariico. \p \v 18 Hiyya, joŋ-ak daktu pey ɗo bi ka barrer. \c 13 \s1 Gamin seer kuuk badam \p \v 1 Min ŋaar-ak, nu taltu maan biida\f + \fr 13:1 \ft ‛maan biida’ : Werin daarin̰, ŋu kolaag a ‛maan biidira’.\f* amila min ɗo amiydi. Maanna-ak kaƴiy peesira ho geepiyji gay orok. Ay geep di gin kadumuul ka sultan ho ɗo kaƴ kuuk peesir-ak gay, ŋu siirco kaawin ku ware Buŋdi. \v 2 Maan biida-ak ar kerɗew. Kar biy iŋ asin̰ji gay ar ku boorir. Joŋ-ak berjit gudurrey, seesji, iŋ izinne dakina. \v 3 Min kaƴ ku peesir-ak, rakki awirtu. Mut-ak ar yaa deen̰ji deen̰ji, kar ŋa astu coola. Min gee taliig ŋa coole, okin̰co, ŋu ajbiytu ho ŋu teestu aaɗin̰ maan biida-aka. \v 4 Ɗo wer-ak, gee okin̰co teestu abdiyin̰ joŋ-aka asaan ŋa berji gudurrey ɗo maan biida-aka. Ho ŋu abdiya pey maan biida-ak aman : « Waa ar maan biida-aŋka ? Waa yaa taasin̰in̰ji ? » \p \v 5 Ɗo wer-ak, ŋu beriiji botol taat ŋaa pisiriye ho ŋaa nige biy iŋ Buŋ. Ŋa gastu gudurre taat ŋaa gine paa di nam koyin orok pooɗ iŋ seer. \v 6 Ek di ŋa teestu nige biy iŋ Buŋ ho ŋa warig siŋji. Ŋa warig pey wer kaak Buŋ goyiyo, iŋ ŋuur kuuk goy kuwa ka samaaner. \v 7 Ŋu berji izinne taat ŋa taasin̰e iŋ gee ku Buŋdi nam ŋaaco nosire. Paa kat, ŋaa goye kaaco ka gee okin̰co : gee kuuk min ay caaro, ay tamba, ay kaawo ho ay darre. \v 8 Gee kuuk goy ɗo adiy ka kiɗar okin̰co yaa abdiyin̰ji. Ŋuur okin̰co kuuk siŋco ginno ɗo maktumne ta gee kuuk yaa gase goye ka gaasɗo. Min kilgiye ka duniiner, ŋu bal siirin̰ siŋco ɗo maktumne ta *Roŋ Tamgi kaak ŋu deetu. \p \v 9 « Ya ku gin ɗeŋgina, laaŋ ɗeŋginko samaane ! \v 10 Ya Buŋ kat kaawe kadar ŋuu obe gem daŋaayne, ka seener ŋuu obin̰ji. Kar ya Buŋ kaaw kadar ŋuu dee gem iŋ *seepine, ka seener ŋuu deen̰ iŋ seepine. Ɗo bi ŋaar-ak ko, gee ku Buŋdi yaa gaare subirruwco iŋ imaanco. » \p \v 11 Min ŋaar-ak, nu taltu pey maan biida ka pey amila min keɗer. Maanna-ak gin geepay seer ar ku Roŋ Tamgi. Kar ŋa kaawa ar maan kaak ar joŋ-aka. \v 12 Ŋa gin gudurre ar ta maan biida kaak amil awalle min ɗo amiydi-aka ho ŋa goyiy ɗo uŋji. Ŋa kaawiico ɗo gee ku duniiner aman : « Illa kuu abdiye maan biida ka awalle kaak mutuy ar yaa deen̰ji deen̰ji ho cool-aka. » \v 13 Maan biida ka seeriŋkar gin gamin kuuk ajbay aale, nam ŋa paay ak min ka samaaner ɗo uŋco ka geemir. \v 14 Iŋ gamin kuuk ajbay kuuk ŋa gintu ɗo uŋji ka maan biida-aka, ŋa galiig gee ku duniiner. Ŋa kaawiico a ŋuu waƴe maan ar maan biida kaak awalle, ŋaar kaak ŋu asiɗtu iŋ seepine kar natke-aka. \v 15 Ŋu berji gudurre ɗo maan biida ka seeriŋkar a maan kaak ŋu waƴtu-ak yaa teese siikime. Hiyya, ŋa teestu kaawe ho ŋaa dee ay gem kaak pooc abdiyin̰ji. \v 16 Kar maan biida ka seeriŋkar-ak kaawiico ɗo gee okin̰co a ŋuu diye tompo ɗo pisin̰co ku meeda ho ɗo uŋninco, wala gee ku aginda wala ku n̰aaɗa, wala gay gamnar wala pokirna, wala ɓerrina wala horrina. \p \v 17 Ŋuur kuuk bal gine tompo-ak, ginno botol taat ŋuu gidiye maanna ho ya ŋu imil gamin ku gidiyir oki, ginno waan kaak yaaco gidiyin̰co. Tompo ŋaar-ak, ŋa gin siŋ ku maan biida kaak awalle, siŋ-ak, ose kaak kuuniy iŋ siŋji. \p \v 18 Goyoŋ neenduway. Ya goy gem kaak neenduwo, ŋaa ibine baaco ta siŋ ku maan biida-aka. Ose kaak ŋu osgiy-ak gaara pey siŋ ku gemor. Ose ŋaar-ak ko miy bijigiƴ iŋ orok bijigiƴ iŋ bijigiƴ (666). \c 14 \s1 Gee ku Buŋdi riya riyin ku marbinto \p \v 1 Min nu jaaliig pey kaar, nu tala *Roŋ Tamgi kuwa ka damba taat ŋu koliy *Siyon. Ŋuur kuuk goy iŋ ŋaar gay, gee miya iŋ orok pooɗ iŋ pooɗ alip (144.000). Okin̰co, ŋu diyco tompo ɗo uŋninco kaak gin siŋji iŋ siŋ ku Tacco. \v 2 Kar nu dortu pey gaaƴ min kuwa ka samaaner. Gaaƴ-at toŋgo ar amay kuuk asa gidi-gidi-gidi ho ar buŋ kaak awn̰aw. Ta dora gala ar ale ka goŋki. \v 3 Kar gee kuuk ŋu diyco tompo ka Roŋ Tamgi ɗo uŋninco-ak, okin̰co, ŋu riya riy ta marbinto ɗo uŋji ka sees ka sultan, ɗo aginiydi, ho ɗo gamin kuuk pooɗ siikimaw-aku. Riy taat ŋu riy-at, waan gedarro riyinti, illa gee kuuk gin tompo ka Roŋ Tamgi-ak di gedar riyinti, ŋuur kuuk Buŋ jilig min ɗo duniiner. \v 4 Gee ŋuur-ak, ziŋkico *cawar. Ƴiriy rakki, ŋu bal kan̰je iŋ daaɗi. Ŋu aaɗig Roŋ Tamgi ɗo ay wer kaak ŋa ɓaayiyo. Gee ŋuur-ak, Roŋ Tamgi iŋ tacco Buŋ jilig awalle min ɗo adiy ka kiɗar a ŋuu goye kun̰jiŋ. \v 5 Ŋu kaawɗo raadine ho kaaw sa ŋu diygicoɗo. \s1 Ɗubal ku Buŋdi subba \p \v 6 Min ŋaar-ak, nu taltu pey *ɗubil ka Buŋdi kaak zewa kuwa. Ŋa gin Kabarre ta Gala taat yaa goye tak-tak. Taar-at, ŋaa gaarin ɗo werin okin̰co, ɗo ay darre, ay caaro, ay kaawo ho ay tamba. \v 7 Ɗubil ka Buŋdi-ak kaawtu raɗa aman : « Karmiyoŋ Buŋ ho beron̰ji darjine. Kar wiktin taar nece taat ŋaa ɗukume seriin ɗo geemir. Abdiyoŋ ŋaar kaak kilgiyig samaane iŋ kiɗa, barre iŋ odin ku amiydi ! » \p \v 8 Kar nu taltu pey ɗubil ka Buŋdi ka seeriŋkar. Ŋa ɗiytu aman : « Ŋu idta, ŋu idta. Babiloon, hellin taat yaarko-an, ŋu idta. Gee kuuk min darrinay okin̰co see aaye iŋ ɓaaƴe kaak mun̰jam-aŋka. »\f + \fr 14:8 \ft Wer ka gase kaawor ɗo Ezaayi 21.9.\f* \p \v 9 Kar nu taltu pey ɗubil ka Buŋdi ka subbiŋkar. Ŋa ɗiytu aman : « Taloŋ ja ay gem kaak abdiya maan biida-aka iŋ maan kaak ŋu waƴtu ar ŋaar-aka ! Taloŋ ay gem kaak gas tompoy ka maan biida ɗo uŋji wal ɗo pisin̰ji. \v 10 Gem ŋaar-ak yaa seen taaɓin taat asa min ɗo Buŋdi. Taaɓin taar-at ar dapin̰ko ta Buŋdi taat ŋa leeyit bal amse ɗo *kordindir. Kar gem-ak, ŋu accin̰ ɗo aki. Ŋaa taaɓiye ɗo wer ka aki iŋ mooy ku baruukiner ɗo uŋco ka *ɗubal ku Buŋdi kuuk *cawar ho ɗo uŋji ka *Roŋ Tamgi. \v 11 Mooy ku taaɓinco-ak goy coona di elgin iŋ elgina. Ŋuur kuuk abdiy maan biida iŋ maan kaak ŋu waƴtu, ho iŋ ŋuur kuuk gas tompo oki, ŋu gasaaɗo pey kaƴco taat ŋuu jammiye. Ƴiriyo aando, ŋu taaɓiya kon di. » \p \v 12 Ɗo bi ŋaar-aŋ ko, gee ku Buŋdi kuuk karmiya kaawoy ho kuuk goy bombo ɗo botol ta Iisa Masi yaa gaare subirruwco. \p \v 13 Ɗo wer-ak, nu dortu pey gaaƴ min ka samaaner. Ta kaawiidu aman : « Siir aman : ‟ Galal min diŋka ɗo ŋuur kuuk mat ɗo bi ka riy ta Buŋdi ! ” Kar Ruwwin ta Buŋdi gay gaay aman : ‟ Hii, ka seener, galal loco. Rasoŋgu, ŋuu jammiye. Ɗo jammiyin̰co-aŋ, riyco taat samaan ŋu gintu-an ucaaɗo maala. ” » \s1 Wiktin ta seɗindi \p \v 14 Kar nu taltu maan ka pey. Maanna-ak gay, ta uce portiko taat gin waan ar roŋ gemor kuwa. Waanna-ak maliy kadumuul ka daabner ka sultan, kar ɗo pisin̰ji, ŋa ob gool paaɗ n̰ata-ta-ta. \v 15 *Ɗubil ka Buŋdi ka pey amiltu min ɗo *ger ka Buŋdi, kar ŋa kaawiiji raɗa ɗo ŋaar kaak goy kuwa ka ucer-at aman : « Icit goolan̰, ɓaa seɗu. Wiktin ta seɗindi nec ko ho gamin kuuk keɗer oki nee ko. »\f + \fr 14:15 \ft Wer ka gase kaawor ɗo Zowel 4.13.\f* \v 16 Hiyya, waan kaak goy kuwa ka ucer-at iciit gool-ata, ŋa ɗukumiig gamin kuuk keɗer nam ŋa gaasig kiɗ okin̰ji iŋ seɗe. \p \v 17 Kar nu taltu pey ɗubil ka Buŋdi ka pey. Ŋaar oki amil min ɗo ger ka Buŋdi ho ŋa gin gool ɗo pisin̰ji kaak paaɗ n̰ata-ta-ta. \p \v 18 Kar ɗubil ka Buŋdi ka pey kaak gin izinne ɗo aki amil min ɗo wer ka ŋu giniy *satkin ɗo Buŋdi. Wer-ak, ŋa koliig giji kaak ob gool ɗo pisin̰ji-aka ho ŋa ɗiyiiji aman : « Obit goolan̰-anta ho ɓaa seɗu maan ar roŋ ku karumder-aku. Ŋuur nee ko. » \v 19 Hiyya, ɗubil ka Buŋdi-ak iciit goolay, kar ŋa birtu seɗe. Min ŋa gaas iŋ seɗe, ŋa ɓaawtu ɗo wer kaak ŋu miƴiigu ka dukitkar. Dukitka-at gaara dapin̰ko ta Buŋdi. \v 20 Wer kaak ŋu miƴiy roŋ-ak kara min ɗo helliner. Wiktin taat ŋu miƴiigu-ak, baar kon di amilaw ho ŋu n̰aaliy ar amay ku baali. Baal-ak, bolikuwiy yaa nece miy subba kilomeetir\f + \fr 14:20 \ft ‛miy subba kilomeetir’ : Awalle, ŋu geema iŋ maan kaak ŋu koliig ‛estaad’. Estaad alip iŋ miy bijigiƴ yaa nece ar kilomeetir miy subba.\f* ho ya pis aala baal ka baarir-ak, baar-ak nam isaaji laƴumne. \c 15 \s1 Ɗubal ku Buŋdi iyit taaɓin ta ba aaro \p \v 1 Min ŋaar-ak, nu taltu pey maan tatko ho kaak ajbay ka samaaner. *Ɗubal ku Buŋdi peesira iyaat taaɓin taat peesira taat asa ba aaro. Ya ta as ja kat Buŋ adiy yaa oole. \p \v 2 Kar nu taltu pey maan ar barre kaak irn̰a ɓarlin̰ ho min ɗo barre-ak amila ako. Ɗo wer-ak, nu taltu oki gee kuuk nosirco ɗo maan biida-ak iŋ maan kaak ŋu waƴtu-aka, ho kuuk pooc a ŋuuco diye tompo kaak gaara siŋji. Ŋuur gay pey ɗo bi ka barrer. Kar ɗo pisin̰co gay, Buŋ berco maan ar goŋko. \v 3 Ŋu riyiy riy ta Muusa, gay riyor ka Buŋdi, iŋ ta *Roŋ Tamgi aman : \q1 « *Rabbin Buŋ gudurre okintiti ɗo pisin̰ji. \q1 Riy taat ki giniy-an taar dakina ho ta ajbay. \q1 Kiŋke ko Sultan ka darriniydi, \q2 gamin kuuk ki giniy-aŋ \q2 okin̰co ŋuur ɗo botilco ho ŋuur ka seener. \q1 \v 4 Maa gemir kaak gingijiɗo kolaw loci ? \q1 Maa gemir kaak poocaajiŋ bere darjine ? \q1 Kiŋ keejiŋ di sellen̰. \q1 Gee okin̰co ku darriniydi asa derse ɗo uŋjiŋ. \q1 Ŋuu tale waraŋ riy taat ki giniy-an taar ɗo botilti. » \p \v 5 Min ŋaar-ak, ger ka Buŋ ka kuwa astu pil pey, iŋ *kuraarin ta Buŋdi taat ŋu koliy « tabernaakile ». \v 6 Kar nu taltu pey ɗubal ku Buŋdi kuuk peesira kuuk iyiit taaɓin taat peesir-ata. Ŋu amiltu min ɗo *Ger ka Buŋdi. Ŋu is kesuun samaane portik kar ho ɗo goŋguminco gay, ŋu ɗuun karrab ka daabner. \v 7 Min gamin kuuk pooɗ siikimaw-ak, rakki ber *kordindi ta daabner ɗo ay ɗubil ka Buŋdi. Kordindi-at miin iŋ dapin̰ko ta Buŋdi, ŋaar kaak goy elgin iŋ elgina. \v 8 Ɗo wer-ak, mooy miiniig ger ka Buŋdi. Mooy-ak gaara darjine iŋ gudurre ta Buŋdi. Waan un̰jaaɗo ɗo ger ŋaar-aka, illa taaɓin taat peesira taat ɗubal ku Buŋdi iytu-an yaa gaasen̰ ja. \c 16 \s1 Kordindin ku peesira \p \v 1 Min ŋaar-ak, nu dortu gaaƴ toŋgo amila min ɗo *ger ka Buŋdi. Gaaƴ-at kaawiico ɗo *ɗubal ku Buŋdi kuuk peesir-ak aman : « Ɓaaŋ, weeroŋ keɗer *kordindin kuuk miin iŋ dapin̰ko ta Buŋdi-ata. » \p \v 2 Ɗo wer-ak, ɗubil ka Buŋdi ka awalle weeriit tan̰ji keɗer. Ek di mutay guɓiran̰ ho raɗa amiltu min ɗo ziŋkico ku gee kuuk gin tompo ka maan biida-aka ho ku abdiya maan kaak ŋu waƴtu-aka. \p \v 3 Kar ɗubil ka Buŋdi ka seeriŋkar weeriit tan̰ji ɗo barrer. Ek di amay-ak raɓiltu ar baar ku gem kaak mate. Hiyya, gamin okin̰co kuuk goy ɗo amiydi-ak sa mattu. \p \v 4 Kar ŋaar ka subbiŋkar weeriit tan̰ji ɗo baalildi ho ɗo odin ku amiydi. Ek di amay-ak raɓiltu oki baar. \v 5 Min ŋaar-ak, nu dortu ɗubil ka Buŋdi kaak gin izinne ɗo amiydi kaawtu aman : « Kiŋ di Buŋ ka sellen̰, kiŋ kaak goy min awalle ho kaak goy diŋka, kiŋ kaak ɗukumit seriin iŋ botilti. \v 6 Ɗo gee kuuk min̰ baar ku geen̰ji ho ku nabiinnar-ak, pey ki berco baar ŋu seetu-aŋku. Hadi diŋ ŋu gasit kat tan̰co ! » \v 7 Kar nu dortu pey gaaƴ taat kaawa min wer kaak ŋu giniy *satkin-ak aman : « Ka seener, gem kol *Rabbin Buŋ, kiŋ kaak gudurre okintiti ɗo pisin̰ji. Kiŋ kaak ɗukuma seriin iŋ botilti ho iŋ seene. » \p \v 8 Kar ɗubil ka Buŋdi ka pooɗiŋkar pakiit tan̰ji ɗo pati. Ampaa ko, pat toŋguwti gaaytu nam ta eriig gee ar ako. \v 9 Toŋgaw-at n̰oɗkiig gee n̰aɗak-n̰aɗak ho ŋu teestu nige biŋkico iŋ Buŋ kaak iycot taaɓin-anta. Iŋ taar-at sa, ŋu poocji bere darjine ho ŋu pooc jipte goyin̰co oki. \p \v 10 Kar ka beeƴiŋkar pakiit kordindiy ɗo wer kaak maan biida-ak goyiy ka seesji. Ek di wer ka meennuwiy\f + \fr 16:10 \ft ‛meennuwiy’ : Werin daarin̰, ŋu kaawa a ‛minay’.\f* gintu gondiko. Hiyya, gee kuuk eɗe-ak teestu umin̰ biŋkico asaan taaɓinco gin dakina. \v 11 Min taaɓinco ginco dakina ho mutiyco oki raɗaagu, pey ŋu niga biŋkico iŋ Buŋ ka kuwa. Iŋ taar-at di oki, ŋu jiptigigɗo goyin̰co. \p \v 12 Kar ka bijigiƴiŋkar weeriit kordindiy ɗo barre kaak tatko ŋu koliy Epraat. Ek di barre-ak amiyji ictu. Paa kat, sultinnay kuuk asa min coke ka pati asiy bire melen̰ ya ŋu ɓaa garta. \v 13 Min ŋaar-ak, nu taltu pey seetinnay subba. Ŋuur gay, ar kaltam. Rakki amiltu min ɗo biy ka maan kaak ar joŋ-aka. Ka rakki amiltu min ɗo biy ka maan biida-aka. Kar ka pey gay amiltu min ɗo biy ka nabiin̰cer kaak raada-aka. \v 14 Ŋuur ruwwinnay ku aariɗnar kuuk gingiy gamin kuuk ajbay. Ŋu ɓaawiico ɗo sultinnay ku duniiner okin̰co a ŋuu n̰umin̰co ŋu ɓaa garta. Garta taar-at yaa kuuniye ƴiriy taat yaarko. Ƴiriy taar-at ta meen̰ji Buŋ kaak gudurre okintiti ɗo pisin̰ji. \p \v 15 Kar *Rabbin Iisa gay ɗiytu aman : « Yaman, nun naa ase ar kokino ! Galal ɗo ŋaar kaak goy mento ho ɗo ŋaar kaak sorro kesuuney. Paa kat, wiktin taat naa ase, nu gasaagɗo tukinka ho sokan̰ sa diyaagɗo. » \p \v 16 *Seetinnay-ak n̰umiig sultinnay okin̰co ɗo wer kaak ŋu koliy « Harmagedon » iŋ kaaw ta *Yuudinnar. \p \v 17 Ɗo wer-ak, ɗubil ka Buŋdi ka peesiriŋkar pakiit kordindiy kuwa. Min ŋa pakiit di, nu dortu gaaƴ toŋgo amila min ɗo sees ka sultan kaak goy ɗo ger ka Buŋdi aman : « Hiyya, diŋ ta nec kate ! » \v 18 Min ŋaar-ak buŋ irin̰tu cippit ho ŋa astu awan̰ dindirim. Nu dortu hawin cayyi ho kiɗ sa azirtu liŋic. Min Buŋ kilgiyig gee yoo diŋka, ƴiriy rakki, ŋa bal azire ampa. \v 19 Min ŋaar-ak, kiɗ cirtu caŋkuur. Hellin taat yaarko ɗeeɗtu werin subba ho hellinnan kuuk ɗo darrinay okin̰co ɗim kamac-kamac. Buŋ bal rawtin hellin taat ŋu koliy Babiloon taat yaarko-ata. Ŋa bertit see min kordindiy taat miin iŋ dapin̰koy ho ŋa ɗiytit aman : « Illa ka seenti. » \v 20 Kiɗ okin̰ji kaak goy ɗatik amiydi sawiltu baata ho dambinay sa sawiltu kiliw. \v 21 Kirdo aginda sollitu ɗo kaƴco ku geemir. Rakki, oomiŋkuwti yaa nece ar serip ta suwaal ta koor. Gee-ak niga pey biŋkico iŋ Buŋ ɗo bi ka taaɓin taat raɗ aale-ata. \c 17 \s1 Azbin̰ca ta yaarko \p \v 1 Min ŋaar-ak, rakki min *ɗubal ku Buŋdi kuuk peesir-ak, astu kaaw aman : « As naan̰ gaare maman Buŋ yaa taaɓiyin azbin̰ca taat yaarko-anta, taar taat goy ɗo wer kaak amiyji dakina. \v 2 Sultinnay kuuk ɗo duniiner weƴtu iŋ taara ho gee ku duniiner aay ɓaaƴinti ar ŋu see aaye. »\f + \fr 17:2 \ft Wer ka gase kaawor ɗo Zeremi 51.7.\f* \p \v 3 Min ŋaar-ak, Ruwwin ta Buŋdi miinintu ho ɗubil-ak iyiin ɗo goosiner. Ɗo goosiner-ak, nu tal daatik rakki taat n̰ep maan biida. Maan biida-ak dindik buŋ. Kaƴiy peesira ho geepiyji orok. Ɗo ziy okin̰ji, ŋu siir siŋ ku ware Buŋdi. \v 4 Daatko-at gay is gamin kuuk kaalin aale. Ta is kesuune dindik buŋ, gamin dakina ku daabner, ɗuurti iŋ kaato. Ɗo pisinti, ta ob *kordindi ta daabner. Kordindi-at miin iŋ gamin kuuk samaanno kuuk ta giniy iŋ azbinnuwti. \v 5 Kar siŋti gay, ŋu siirig ɗo uŋti aman : « Babiloon taat yaarko, yaaco ta azbinnar ho iŋ gamin kuuk jookumo ku duniiner. » Siŋ-ak gay gee ibanno baaco. \v 6 Daatko-at, nu taltu kadar ta see aaye iŋ baar ku gee ku Buŋdi. Ta see baar ku gee kuuk ŋu deeyig asaan ŋu kaaw bal kolaw ɗo bi ka Iisa Masi. \p Min nu taliit pa-ak, nu ajbiytu. \v 7 Kar *ɗubil ka Buŋdi-ak indintu aman : « Maa ginaaciŋ ki ajbiyiy ampa-aŋka ? Cokay, naan̰ imile baat ta daatko-anta ho iŋ maan biida kaak ta n̰eptu. Maan biida-ak kaƴiy peesira ho geepiyji orok. \v 8 Maan biida kaak ki taltu-aŋ, awalle ŋa goy iŋ odinay, kar diŋ gay ŋa mate. Ƴiriy rakki ŋa asa di amile min bee kaak sugulgul-aka ho gee kuuk siŋco ginno ɗo maktumne taat bera goye ka gaasɗo asiy ajbiye. Kar ya ŋa amile oki, ŋaa ɓaayiy di mate. Ɗo maktumne-at, Buŋ siir min kilgiye ka duniiner siŋ ku gee kuuk gas goye ka gaasɗo. » \p \v 9 Kar ŋa ɗiytu pey aman : « Rasoŋ gee iŋ ibinin̰co ŋuu ibinin̰ gamin-aŋku. Maan biida-ak gin kaƴ peesira. Kaƴ ku peesir-ak, ŋu dambinay kuuk peesira iŋ sultinnay kuuk peesira. Dambinay kuuk peesir-ak, daatko-at goyco kuwa. \v 10 Kar min sultinnay kuuk peesir-ak gay, beeƴ paay ko, rakki tiya meennuwiy diŋka, ho ka rakki gay yaa ase misa. Kar ya kaak ba aar as coka oki, ŋaa taayaaɗo. \v 11 Kar maan biida kaak goy awalle ho diŋ mat-ak, ŋa min sultinnay ku peesira ho ŋaar di sultan ka porpoɗiŋkar. Gaasuway, illa iden di. \p \v 12 « Kar geepay ku maan biida-ak, ŋu sultinnay kuuk orok kuuk bal coke misa. Ŋuu teen meennuwco sawa iŋ maan biida-aka, kar ŋu taayaaɗo. \v 13 Sultinnay kuuk orok, okin̰co, kaawco rakki di. Iŋ gudurrico ho iŋ izinnico, ŋuu gaayin̰ maan biida-ak ɗo ay maan kaak ŋa rakiy gine. \v 14 Sultinnay-ak yaa taasin̰in̰ *Roŋ Tamgi, kar ŋaar gay yaaco nosire, asaan ŋaar di *Rabbin ka rabbinniidi ho Sultan ka sultinniidi. Ŋaaco nosire iŋ ŋuur kuuk ŋa koltu ho ŋa doɓtu ho bal rase botiliy. » \p \v 15 Min ŋaar-ak, ɗubil ka Buŋdi-ak kaawiidu pey aman : « Amay kuuk ki taltu-aŋ, wer-ak ko azbin̰ca-at goytu ɗo bico, ŋu gee kuuk min ay tamba, ay darre, ay kaawo ho ay wer kaak gee n̰umiy dakina. \v 16 Kar geepay kuuk orok-aku iŋ maan biida-ak gay, ba aaro, ŋuu ƴilin azbin̰ca-ata. Ŋuu sokin̰ gaminti okin̰co nam taa ɗake tukinka. Kar ŋuu obin ŋuu teenti. Kar gamin kuuk ɗak gay, ŋuuco n̰aame ako. \v 17 Buŋ kat diyiit ɗo gelbinco a ŋuu ginin̰ maanna-aŋ ar kaak ŋa rakiyo. Paa kat, sultinnay-ak deet kaawco a ŋuu gaayin̰ maan biida-ak ɗo ay maanna nam gamin okin̰co kuuk Buŋ kaawtu yaa kuuniye. \p \v 18 « Ya ɗo daatik taat ki taltu, taar ko hellin taat yaarko taat goy ɗo kaaco ka sultinnay ku duniiner okin̰co. » \c 18 \s1 Buŋ idit hellin ta Babiloon \p \v 1 Min ŋaar-ak, nu taltu pey *ɗubil ka Buŋdi ka pey asa min ka samaaner. Gudurrey dakina ho darjiney gay ceeriig kiɗ okin̰ji cuu. \v 2 Ŋa kooltu raɗa aman : « Ŋu idta, ŋu idta. Babiloon hellin ta yaarko-an, ŋu idta. Diŋ gay, ta gin ger ka aariɗnar. Aariɗna kuuk gallo okin̰co goy eɗe. Ɗiiɗ kuuk gee taggigɗo iŋ kumin kuuk gee ƴilaagu sa, okin̰co goy eɗen di. \v 3 Ɗo adiy ka kiɗar, gee okin̰co see min ɓaaƴinti ho sultinnay sa ɓaaƴit ko ɓaaƴe. Kar taajirna ku duniiner sa gin gay gamnar iŋ gaminti kuuk samaan paka. » \p \v 4 Min ŋaar-ak, nu dortu gaaƴ ta pey min ka samaaner aman : « Kuŋ geendu-aŋku, amiloŋ kara min ɗo hellin-anta, yampa, kuŋ sa yaa gine ar kaak ŋu giniy-aŋka. Taaɓin taat asa gale kaaco-an, yaako gale loko oki. \v 5 Amiloŋ asaan zunuubinnico ŋuur gaaye nam ŋu ot ka samaaner ho Buŋ rawtaagɗo gamin kuuk ŋu giniy iŋ botilcoɗo-aŋku. \v 6 Taaɓin taat ta taaɓiyiig gee, yaati yeepe ɗo kaati. Gaare kaak ta gaariit ɗo geemir-ak, loti gay ŋuuti gaarin paka. See kaak ƴuutu ta bertu ɗo geemir-ak, loti gay beronti see kaak ƴuut paka. Ya ta ber rakki, kuŋ gay ɗeelonti seer. \v 7 Awalle, ta gas gamin dakina kuuk samaan paka, ho diŋ gay taaɓin kat yaa gasinti. Awalle, siŋti ale, ho diŋ gay siŋti yaa cille maala. Ta kaawiy ɗo atti aman : ‟ Nun gay ar sultan̰ca. Nun murgillo ho morkeŋ sa, nu aawaagɗo tak-tak. ” \v 8 Ɗo bi ŋaar-ak ko, iŋ ƴiriy rakki di, taaɓin okintit yaati ase ɗo kaati. Taaɓin-at ta raɗuw taat diya gee, morke, meya ho ak kat yaa idinti. *Rabbin Buŋ kaak yaati ɗukume seriin-at, ŋaar gin gudurre ! » \p \v 9 Ɗo adiy ka kiɗar, sultinnay okin̰co kuuk ɓaaƴ mun̰jam iŋ taara ho kuuk aawiig gaminti kuuk samaan paka-ak yaa tale mooy ku helliner taat eraw. Ɗo bi kanti ko, zulin̰co yaa min̰e ho ŋuu morke. \v 10 Sultinnay-ak, min ŋu tal taaɓin taat ta taaɓiyiyo, kolaw yaaco un̰je ho ŋuu peye serek minninti. Ɗo wer-ak, ŋuu koole aman : « Way duniine, way duniin-anta ! Taloŋ kat hellin ta Babiloon taat siŋti alaw ho gin gudurre-an kobir ako. Iŋ pat rakki di, Buŋ ɗukumiitit seriine ! » \p \v 11 Taajirna kuuk ɗo duniiner okin̰co yaa min̰e zulin̰co ho ŋuu morke ɗo bi kanti, asaan waan sa ginno pey tak-tak kaak yaa gidiyin̰ gaminco : \v 12 daabniico, poddinco, kaatinco, iŋ ɗuurco. Waan gidayɗo pey tooɓinco kuuk waskinco n̰elel-n̰elel, tooɓinco kuuk dindik muzgiram wala dindik buŋ, ho tooɓinco kuuk gin lawa n̰omook. Ho ŋu gidayɗo pey atiyco kuuk gasɗo badam ho kuuk kaalne, gaminco kuuk ŋu siytu iŋ saaŋ ku garƴir, ŋu garpitu iŋ hadinne ka mirgiti, wal ŋuur kuuk ŋu siytu iŋ atay wala iŋ dambay. \v 13 Waan gidayɗo pey gaminco ar itirna, tapar kuuk ɗiya gala, maam ku *bin̰di, sewe, koo, kurgal, barkay, tamgi, pisay, wal puus ka pisiydi. Ŋuur kuuk gidiy ɓerrina wala gee kuuk ŋu obtu maala gasaaɗo pey waan ka gidiyco. \v 14 Hiyya, taajirna-ak kaawiitit aman : « Gaminke okin̰co kuuk samaan paka-aku, ŋu eriig ɗo aki. Mallike okin̰ji kaak ka gintu-ak baay bire ho ka gasaagɗo pey tak-tak. » \v 15 Ɗo wer-ak, min taajirna kuuk gas malle iŋ suuginco min eɗe-ak talit taaɓin taat ta taaɓiyiyo, kolaw yaaco un̰je ho ŋuu peye serek minninti. Ɗo wer-ak, ŋuu min̰e zulin̰co ho ŋuu morke. \v 16 Ŋuu koole aman : « Way duniine, way duniin anta ! Taloŋ hellin taat yaarko-an id dakumac. Ta ɗuun zimilla waskinco n̰elel-n̰elel, iŋ tooɓin muzgiram wal dindik buŋ ho pey ta is daabne, kaato iŋ ɗuura. \v 17 Iŋ pat rakki di, gaminti okin̰co idtu ! » \p Gee okin̰co kuuk gina riy ɗo amiydi oki yaa peye serek minninti, yoo ŋuur kuuk gina riy iŋ markabin kuuk aginda iŋ aginduwco iŋ gee kuuk ɓaa marti iŋ ŋuura oki. \v 18 Gee ŋuur-ak, min ŋu taliit hellin-at er gaase, ŋu kooltu aman : « Wayyayo, min ɗo duniiner pey ginno hellin yaarik ar taar-anta. » \v 19 Kar ŋu altu ko ale ho ŋu morkitu nam ŋu lee kiɗ ɗo kaƴco. Ɗo alin̰co ŋu ɗiya aman : « Way duniine, way duniin-anta. Taloŋ kat hellin taat yaarko-an ide. Ŋuur okin̰co kuuk gina riy iŋ markabna gasiig mallico minninti di ho diŋ sa ta ide iŋ pat rakki di. » \q1 \v 20 Kuŋ kuuk goy ka samaaner, aaciyoŋ ! \q1 Kuŋ gee ku Buŋdi, aaciyoŋ ! \q1 Kuŋ *paliinna iŋ nabiinna, aaciyoŋ ! \q1 Buŋ ɗukumtit seriin ɗo gamin \q2 kuuk samaanno ta giniiko. \p \v 21 Min ŋaar-ak, ɗubil ka Buŋdi rakki kaak gin gudurre daktu ic dambi oom pakgig dukitka. Min ŋa iciiga, ŋa acciig durum ɗo barrer, kar ŋa ɗiytu aman : « Ŋu accin oki hellin taat yaarko ta Babiloon durum ampa. Hiyya, ŋu talaatɗo pey tak-tak. \v 22 Yaman, Babiloon, min loke, waan doraaɗo pey tak-tak palindina, goŋkinay, suraarnay, wala perinna, ho hawin ta eygir oki, waan doraatɗo. Waan talaaɗo pey gay panor, \v 23 ho portikaw ta lampinar oki, waan talaatɗo. Koriya wala yillika ta obindi oki waan doraaɗo. Taa gine pa, asaan min ɗo duniiner okintiti, taajirinke siŋco ale min ŋuur okin̰co ho ka tarig gee okin̰co ku darriniydi iŋ olguwke. » \p \v 24 Ɗo hellin ta Babiloon-at ko, baar ku nabiinnar iŋ ku gee ku Buŋdi n̰aaltu, ŋuur ko baar ku gee okin̰co kuuk ŋu deetu ɗo adiy ka kiɗar. \c 19 \s1 Riy ta nosiraw ka samaaner \p \v 1 Min ŋaar-ak, nu dortu hawin cayyi min ka samaaner ar ta gee dakina, ta kaawa aman : « *Alleluuya ! Ozilinteŋ Buŋte ! Ŋaar kaak gin jile, darjine, iŋ gudurre ɗo pisin̰ji. \v 2 Seriinay kun̰jiŋ, ŋuur ka seener ho ɗo botilco. Buŋ ɗukumtit seriin ɗo azbin̰ca taat yaarko taat nigig kiɗa iŋ azbinnuwti. Ho ŋaati peyin ɗo kaati ɗo dee kaak ta deeyig gay riyor ku Buŋdi. » \v 3 Kar hawin-at kaawa pey aman : « Alleluuya ! Ozilinteŋ Buŋte ! Mooy ku hellin taat yaarko-an coona di elgin iŋ elgina. » \v 4 Kar aginay kuuk orok seer iŋ pooɗ-aku, iŋ gamin kuuk pooɗ siikimaw-ak dersitu ɗo uŋji ka Buŋ kaak goy ka seesji ho ŋu ɗiyiiji aman : « *Aamin. Alleluuya ! Ozilinteŋ Buŋte ! » \s1 Tee ka iidin ta obe ka Roŋ Tamgi \p \v 5 Nu dortu pey gaaƴ amila min ɗo sees ka Sultan aman : « Ozilinteŋ Buŋte, kuŋ okiŋko gay riyor ku Buŋdi kuuk karmiyaaga, kuŋ gee kuuk aginda iŋ kuuk n̰aaɗa. » \v 6 Nu dortu pey hawin cayyi ar ta gee dakina, ta gidi-gidi-gidi ar balal kuuk miine ho ta dindirim-dindirim ar awn̰e ka buŋdi. Ta ɗiya aman : « *Alleluuya ! Ozilinteŋ Buŋte ! Ozilinteŋ *Rabbinte kaak gudurre okintiti ɗo pisin̰ji. Ŋaar kaak icit Meennuwiy ɗo pisin̰ji. \v 7 Aaciyinte ho goyinte ɗo galal. Berinten̰ji *darjine. Ƴiriy ta obe ka *Roŋ Tamgi as ko ho gemsoy sa siy ko ziti. \v 8 Ŋu istit kesuun taat giteenti irn̰aw, samaane, ho *cawar. » (Giteen-ak gaara gamin kuuk samaane gee ku Buŋdi giniyo.) \p \v 9 Kar *ɗubil ka Buŋdi-ak kaawiidu aman : « Siir aman : ‟ Galal ɗo ŋuur kuuk ŋu koltu ɗo iidin ta obe ka Roŋ Tamgi. ” » Kar ŋa kaawtu pey aman : « Ŋuur-aŋ kaawin kuuk taɓ ku meen̰ji Buŋ. » \p \v 10 Min ŋaar-ak, nu dersitu ɗo uŋji a naa abdiyin̰ji. Kar ŋaar gay kaawiidu aman : « Kaway, dak ginenno pa. Nun oki gay riyor ar kiŋke iŋ siŋtan̰ kuuk obit bombo seen taat Iisa Masi gaartu. Illa Buŋ keeji di kii abdiye ! » \p Kaaw taat Iisa Masi gaartu-an, taar ko baat ta kaaw taat nabiinna kaawtu. \s1 Dalŋiy kaak pisoy portiko \p \v 11 Min ŋaar-ak, nu taltu samaane pile ho pis portiko bayintu. Dalŋiyey gay siŋji Sellen̰ ho Taɓ. Ŋa ɗukuma seriin iŋ botilti ho ŋa taasin̰a oki pa. \v 12 Odinay gizig ar ako ho ŋa maliy kadumuulna dakina ku sultinniidi. Ŋu siirji siŋ ɗo ziy kuuk meen̰ji di iban baaco. \v 13 Batkoy okiƴ iŋ baar. Ŋaar ko kaak ŋu koliy « Kaaw ta Buŋdi ». \v 14 Askirna kuuk ka samaaner aaɗaaga iŋ pisay portikinay. Okin̰co, ŋu is kesuun taat giteenti samaane, portiko ho *cawar. \v 15 Min ɗo biy amila *seepin kaak paaɗ n̰ata-ta-ta. Iŋ seepin-ak, ŋaa deen̰ gee ku darriniydi. Ŋaa toorin̰co iŋ koŋgin ka hadinner. Ar ŋu miƴiy karumde ka dukitkar, ŋaa orƴin̰ gee iŋ dapin̰ko ta Buŋdi, ŋaar kaak gudurre okintiti ɗo pisin̰ji. \v 16 Ŋu siirig siŋji ku pey ɗo batkoy ho ɗo tumkey aman : « Sultan ka sultinniidi ho Rabbin ka rabbinniidi. » \p \v 17 Kar nu taltu pey *ɗubil ka Buŋdi pey ɗatik pati. Ŋa koliig raɗa okin̰co ɗiiɗ kuuk zewaw kuwa, ŋa ɗiytu aman : « Asoŋ kuu tee tee kaak asa min ɗo Buŋdi. \v 18 Taaŋ kum ka sultinniidi, ka agindaw ku askirnar iŋ ka askirinco, ka pisiydi iŋ ka dalŋiyco. Taaŋ kum ka gee okin̰co : kuuk ɓerrina iŋ kuuk horrina, kuuk aginda iŋ kuuk n̰aaɗa. » \p \v 19 Kar nu taliig maan biida-ak n̰umtu iŋ sultinnay ku duniiner iŋ askirinco. Ŋuu ɓaay taasin̰in̰ dalŋiy kaak gin askirin ɗo aaroy. \v 20 Dalŋiy-ak iŋ askirnay obiig maan biida iŋ nabiin̰ce kaak raada-aka. Nabiin̰ce-ak, ŋa ŋaar ko kaak gin gamin kuuk ajbay ɗo uŋji ka maan biida-aka. Paa kat, ŋa jagiig gee kuuk ŋu diyco tompo ka maan biida-aka ho kuuk abdiyiy maan kaak ŋu waƴtu-aka. Min ŋu obiig seerco, ŋu oriig mento di ɗo ak ta baruukiner. \v 21 Dalŋiy-ak iŋ seepin kaak amila min ɗo biy, ŋa deeyig okin̰co askirnay ku maan biida-aka. Hiyya, ɗiiɗ okin̰co paaytu, ŋu teetu ko tee kumco nam ŋu jubaw. \c 20 \s1 Elgin alip ku meennaw \p \v 1 Min ŋaar-ak, nu taltu *ɗubil ka Buŋdi rakki paaya min ka samaaner. Ɗo pisin̰ji, ŋa ob kerle kaak ŋuu pilin̰ bee kaak sugulgul iŋ jinzirrina kukumac-kukumac. \v 2 Ŋa obig maan kaak ar joŋ-ak bombo. Ŋaar ko aal ka daayum kaak ŋu koliy « *Seetanne », wal « Diyaabul ». Min ŋa obga, ŋa ɗuuniig iŋ jinzirre a ŋaa goye elgin alip. \v 3 Hiyya, ŋa acciig ɗo bee-aka ho ŋa ɗibiriig dec iŋ kerle ho ŋa n̰aariig min kuwa. Paa kat, ɗo elgin kuuk alip-ak, ŋa gediriyɗo pey ŋaa jagin̰ gee ku duniiner. Kar gay, ya elgin-ak bir di, ŋu pikin̰ ŋaa jaawe ɗak sooɗa. \p \v 4 Ba aaro, nu taltu seesin ku sultan. Gee kuuk goyaaco gay, Buŋ berco izinne taat ŋuu ɗukume seriine. Kar nu taltu pey kellam ku gee kuuk ŋu deetu, asaan ŋu obit bombo kaaw ta Buŋdi iŋ seen taat Iisa Masi gaariico. Ŋu bal abdiye maan biida-ak iŋ maan kaak ŋu waƴtu ar ŋaara ho ŋu bal ooye a ŋuuco diye tompo ka maan biida, wala ɗo uŋninco, wala ɗo pisin̰co. Gee ŋuur-ak yaa nooye ho ŋuu teen meennaw iŋ Iisa Masi nam elgin alip. \v 5 Nooye ŋaar-ak ko, nooye ka awalle. Gee kuuk bal nooye-ak, ŋuur yaa ƴoke ya elgin kuuk alip-ak bir ja. \v 6 Galal ɗo kuuk hadir ɗo nooye kaak awalle-aka ! Ŋuur geen̰ji ku Buŋdi ko ho muut ta seeriŋkar ginno pey gudurre kaaco. Ŋuu gine gay *satkiner ku Buŋdi iŋ ku Iisa Masi, ho ŋuu teen meennaw sawa iŋ Iisa Masi ɗo elgin alip. \s1 Buŋ nosirji ɗo Seetanner \p \v 7 Ya elgin kuuk alip-ak bir di, ŋuu imilin̰ Seetanne min ɗo daŋaayner \v 8 ho ŋa ɓaay galin̰ pey gee min darrinay kuuk ɗo adiy ka kiɗar okin̰ji, ŋuur kuuk ŋu koliy Goog ho Magoog. Ŋaa n̰umin̰co a ŋuu taasin̰e. Dakinuwco yaa nece ar ƴir ka ɗo baali. \v 9 Min ŋu n̰umtu, ŋu terin̰tu pey ɗo adiy ka kiɗar okin̰ji. Ŋu ɓaayiy leyin̰ wer kaak gee ku Buŋdi goyiyo, taar-at ko hellin taat Buŋ elgiyo. Ya ŋu leyig di, ak yaa paaye min kuwa, taa idin̰ okin̰co. \v 10 Ŋaar Seetanne kaak jagiig gee-ak, ŋuu accin̰ ɗo ak ta baruukiner. Ɗo wer ŋaar-ak ko, ŋu oriig maan biida iŋ nabiin̰ce kaak raada-aka. Ɗo wer-ak, ŋuu taaɓiye ƴiriyo aando, elgin iŋ elgina. \s1 Seriin ta ba aaro \p \v 11 Kar nu taltu sees tatik ka sultan. Sees-ak portiko ho waan goyji kuwa. Kiɗa iŋ samaane sawil kiliw min ɗo uŋji ho waan sa talgigɗo pey tak-tak. \v 12 Kar nu taltu pey gee kuuk mate, ku aginda iŋ ku n̰aaɗa, okin̰co, ŋu pey ɗo uŋji ka sees ka sultan. Ɗo wer-ak, ŋu piliig makaatamna. Kar ŋu pil maktumne ta pey, taar ko maktumne taat ŋu siirtu siŋ ku gee kuuk gas goye ka gaasɗo. Buŋ ɗukumco seriin ɗo gee kuuk mate ɗo ay maan kaak ŋu gintu ho kaak ŋu siirtu ɗo maktumner. \v 13 Gee kuuk amay teeyig sa, amay pakgu kara. Muut sa rasiig geenti ho ba ool sa imiliig kunti kara. Buŋ ɗukumco seriin ɗo ay maan kaak ŋu gintu. \v 14 Muutu iŋ ba oole gay, ŋu oriig ɗo koriy taat berel ta aki. Taar-an ko muut ta seeriŋkar. \v 15 Ya gem kaak ŋu bal siirin̰ siŋji ɗo maktumne ta goye ka gaasɗo, ŋuu accin̰ ɗo koriy-ata. \c 21 \s1 Samaane iŋ kiɗa ku marbinto \p \v 1 Kar nu taltu samaane iŋ kiɗa kuuk marbinto. Samaane iŋ kiɗa kuuk awalle-ak, ŋuur sawle, yoo barre oki. \v 2 Kar nu taltu hellin ta Buŋdi, taar-at ko Zeruzaleem ta marbinto taat Buŋ paaytu min kuwa. Ta ar gemso taat siy ziti ya ta ɓaa ŋaame iŋ ɗubilti. \v 3 Nu dortu gaaƴ raɗa taat asa min sees ka Sultan aman : « Diŋka-aŋ, Buŋ siy ko weriy ɗatik geemir ho ŋaa goye iŋ ŋuura. Ŋuu gine gee ku meen̰ji ho Buŋ meen̰ji sa, yaa goye iŋ ŋuura. \v 4 Ŋaa suuɗin̰ zulin̰co okin̰co. Muut sa goyaaɗo pey, wala ale, wala morke, wala taaɓine, asaan duniin taat awalle, taar bir ko. » \p \v 5 Hiyya, ŋaar kaak goy ka seesji-ak ictu kaawo aman : « Cokiyoŋ, diŋ gamin okin̰co nu ginaag marbinto. » Kar ŋa ɗiytu pey aman : « Siirig kaawnar-aŋku, ŋuur ka seener ho ginno raadin atta. » \p \v 6 Kar ŋa ɗiytu pey aman : « Diŋka-aŋ ta nece, nun ko Alpa ho Omega, ka teesindi ho ka gaasuwa. Ya kaak ibin diyaaga, naaji bere amay maalan di kuuk bera goye ka gaasɗo. \v 7 Ɗo gem kaak nosire, naaji bere haginey, naa gine Buŋji ho ŋaar gay yaa gine roŋdu. \v 8 Kar gay, ɗo ŋuur kuuk bal nosire, ŋuu orin̰co ɗo koriy ta ak ta baruukiner. Gee ŋuur-ak ko kuuk rasit imaanco, kuuk jookumo, kuuk imaanco oole, kuuk dee gee, kuuk ɓaaƴ mun̰jam, gay olgil, gay marginar ho gay raadindi. Taar-at ko muut ta seeriŋkar. » \s1 Zeruzaleem ta marbinto \p \v 9 Min *ɗubal ku Buŋdi kuuk peesira kuuk obiig *kordindin kuuk peesira kuuk miin iŋ taaɓin ta Buŋdi-ak, rakki asiidu kaaw aman : « As ki talin daaciy ta *Roŋ Tamgi taat daaɓinti obe. » \p \v 10 Ruwwin ta Buŋdi miinintu, ho ɗubil ka Buŋdi-ak iyintu ka damba taat yaarko ho bolok. Kar ŋa gaariiduut hellin taat *cawar, taar Zeruzaleem taat Buŋ paaytu min kuwa. \v 11 Darjin ta Buŋdi caapaata yoo hellin okintiti irn̰a cuu nam diya odina ar dambi kaak kaalne ŋu koliy « jaspe ». \v 12 Hellin taar-at, ŋu pinig durdurriti bolok ho ɓigira\f + \fr 21:12 \ft ‛ɓigira’ : Werin daarin̰, ŋu kaawa a ‛bakar’.\f*. Botiliyti orok iŋ seera ho ɗubal ku Buŋdi orok iŋ seera sa pey ɗo botilay-aku. Ɗo ay botol, ŋu siir siŋ ku caar ka gee ku Israyeel kuuk orok iŋ seera. \v 13 Ɗo coke ka pati gin botilay subba. Iŋ gale ka pati gin botilay subba. Munsakne gin botilay subba ho watiine oki gin botilay subba. \v 14 Durdurre ka hellin taar-at gin dulaayinna orok iŋ seer. Ɗo dulaayinna-ak, ŋu siir siŋ ku paliinnay ku Roŋ Tamgi kuuk orok iŋ seer-aku. \p \v 15 Ɗubil ka Buŋdi kaak kaawdu-ak gin maan ka geemindi ka daabner ɗo pisin̰ji. Ŋa geemiit hellin-ata iŋ botiliiti ho iŋ durdurriti. \v 16 Hellin-at, uŋti, aarti, meeda iŋ n̰ugila okin̰co sawa-sawa, ho bolukuwti, daatkuwti iŋ tulliti oki sawa-sawa di. Ɗubil ka Buŋdi-ak geemiig werin okin̰co ho ay wer, ŋa geem orok iŋ seer alip (12000) estaad\f + \fr 21:16 \ft ‛orok iŋ seer alip estaad (12000)’ : Ya nece ar alip seer iŋ miy pooɗ (2400) kilomeetir.\f*. \v 17 Ɗubil ka Buŋdi-ak geemiig durdurre-aka. Durdurre-ak nec kociŋgil miya iŋ orok pooɗ iŋ pooɗ (144). \v 18 Ŋu pinig iŋ dambay kuuk kaalne ŋu koliy « jaspe ». Ho hellin-at, ŋu pinit iŋ daabne kaak horre kaak irn̰a cuu ar sawwapa. \v 19 Dulaayinna ku durdurre ka hellin-at, ŋu siirig iŋ ay biyaw ta dambay kuuk kaalne. Dulaayin taat awalle, ŋu siirit iŋ dambay kuuk ŋu koliy « jaspe », ta seeriŋkar iŋ « sapiir », ta subbiŋkar iŋ « kalseduwaan », ta pooɗiŋkar iŋ « emerood », \v 20 ta beeƴiŋkar iŋ « sardoniks », ta bijigiƴiŋkar iŋ « sarduwaan », ta peesiriŋkar iŋ « krizoliit », ta porpoɗiŋkar iŋ « beril », ta parrikiŋkar iŋ « topaaz », ta orokiŋkar iŋ « krizopraaz », ta orok iŋ rakki iŋ « hiyaasent », ho ta orok iŋ seeriŋkar gay iŋ « ametist ». \v 21 Botilay kuuk orok iŋ seer-ak, ŋuur ɗuur kuuk orok iŋ seera. Ay botol di gin ɗuure ɗuure. Botol taat berel ta ɗatik helliner, taar iŋ daabne kaak horre kaak irn̰a cuu ar sawwapa. \p \v 22 Ɗo hellin-at, nu bal tale *ger ka Buŋdi asaan meen̰ji Buŋ kaak gudurre okintiti ɗo pisin̰ji goy ɗo wer-aka iŋ *Roŋ Tamgi. \v 23 Hellin-at wala raka caape ka pati wala ka koyer, asaan darjin ta Buŋdi caapaat ko. Kar gay, Roŋ Tamgi-ak ko ar lampiti. \v 24 Gee ku darrinay okin̰co yaa jaawe ɗo portikuwiy ho sultinnay kuuk ɗo adiy ka kiɗar yaa iyiin̰ mallico ɗo hellin-ata. \v 25 Botilay ku hellin-at ɗibiraaɗo iŋ ƴiriyo. Ho min aando ginno-ak gay, ŋu ɗibiraagɗo tak-tak. \v 26 Ŋuuti iyin̰ mallico iŋ gamin okin̰co kuuk ŋu gintu ɗo duniiner. \v 27 Maan kaak gallo un̰jaaɗo tak-tak ɗo hellin-ata, wala gem kaak gina gamin kuuk jookumo, wala gay raadindi. Illa ŋuur kuuk siŋco siir ɗo maktumne ta goye ka gaasɗo. Taar ko ta Roŋ Tamgi. \c 22 \p \v 1 Hiyya, *ɗubil ka Buŋdi-ak gaariiduug barre kaak n̰aala min ɗo baay ta sees ka Buŋdi iŋ ka Roŋ Tamgi. Barre-ak, amiyji irn̰aw ɓarlin̰ ho bera goye ka gaasɗo. \v 2 Ŋu aaɗiy min botol taat berel taat ɗatik helliner, kar barre-ak ɗeeɗ werin seera. Et kaak bera goye ka gaasɗo goy ɗatikco. Et-ak ɗo elgol, ŋa wiya dees orok iŋ seera. Ay koy di, ŋa wiyo. Kar tapirji gay coola gee ku darriniydi. \v 3 Suruupin sa goyaaɗo pey tak-tak. \p Sees ka Buŋdi iŋ Roŋ Tamgi di yaa goye ɗo hellin-ata ho gay riyor ku Buŋdi gay yaa abdiyin̰ji. \v 4 Ŋuu talin kat wijeeney ho ŋuu siirin̰ siŋ ku Buŋdi ɗo uŋninco. \v 5 Ɗo wer-ak, aando sa goyaaɗo ho waan sa rakaaɗo pey portikaw ta lampinar wala ta pati, asaan *Rabbin Buŋ yaa caapin portikuwiy loco. Hiyya, ŋuu teen meennaw elgin iŋ elgina. \s1 Iisa gaay ko yeepe \p \v 6 Kar *ɗubil ka Buŋdi-ak kaawiidu aman : « Kaawin-aŋ, ŋuur ka seener, ginno raadine. *Rabbin Buŋ, ŋaar ko berco Ruwwin ɗo nabiinna, ŋa n̰aamiig ɗubiley a ŋaaco gaarin̰ ɗo gay riyor maan kaak yaa ase neginda. » \p \v 7 Iisa Masi ɗiya aman : « Cokiyoŋ ! Nu gaay ko yeepe. Galal ɗo kuuk obig bombo ɗo aditco kaawin kuuk asa min ɗo Buŋdi kuuk siir ɗo maktumne-anta. » \p \v 8 Nun Yaaya ko talig gamin-aŋ iŋ odinar ho nu dorig iŋ ɗeŋginar. Min nu doriigu ho nu taliigu, nu dersitu ɗo uŋji ka ɗubil ka Buŋdi-ak a naa abdiyin̰ji. \v 9 Kar ŋaar gay kaawiidu aman : « Kaway, dak ginenno pa. Nun sa gay riyor ar kiŋke iŋ siŋtan̰ kuuk nabiinna ho kuuk obig bombo kaawin kuuk ɗo maktumne-anta. Illa Buŋ keeji di, kii abdiye ! » \p \v 10 Kar ŋa ɗiytu pey aman : « Imilig kara kaawin kuuk asa min ɗo Buŋdi kuuk siir ɗo maktumne-anta. Dak cigilin̰coɗo, asaan wiktin taar gaay ko nece. \v 11 Ya gem gina gamin kuuk iŋ botilcoɗo, rasig ŋaa gine iŋ uŋji. Ya gem gina gamin kuuk cawarro, rasig ŋaa ginen di. Ya gem gina sellen̰, rasig ŋaa gine ɗo selliŋkuwiy. Ho ya gem goy *cawar ɗo uŋji ka Buŋdi, rasig ŋaa ɓaa iŋ taar-at di. » \p \v 12 Iisa ɗiytu pey aman : « Cokiyoŋ ! Nu gaay ko yeepe. Naa kappiye ɗo ay gemo ɗo riyoy taat ŋa gintu. \v 13 Nun Alpa ho Omega, kaak awalle ho kaak ba aaro, ka teesindi ho ka gaasuwa. » \p \v 14 Galal ɗo gee kuuk acit kesuunco. Ŋuuco bere botol ŋu ɓaay tee roŋ ku et kaak bera goye ka gaasɗo ho ŋuuco rase pey botol ŋu ɓaay un̰je ɗo helliner. \v 15 Kar ŋuur kan̰ kuuk maala, iŋ gay olgil, gee kuuk jookumo, gay dee geemir, gay marginar, gee kuuk el raade ho gay raadiner, okin̰co, ŋu un̰jaaɗo tak-tak ! \p \v 16 « Ŋaar nun Iisa Masi kat n̰aamig ɗubilel a ŋaako gaarin̰ gamin-aŋ ɗo kuŋ kuuk goy ɗo *Egliznar. Nun ko caar kaak amila min Dawuud. Ŋa nun ko Belbel ka ɗatik kawtira. » \p \v 17 Ruwwin ta Buŋdi iŋ daaciy ta *Roŋ Tamgi kolaag aman : « Asu ! » Ŋaar kaak dorig kaawin-aŋ oki kolaag aman : « Asu ! » \p Ŋaar kaak ibin diyaag sa, ŋaa ase. Ŋaar kaak raka see amay kuuk bera goye ka gaasɗo sa, ŋaa ase ŋaa see maalan di. \s1 Gaasuw ta kaawor \p \v 18 Nun Yaaya ko kaawaako ɗo kuŋ okiŋko kuuk dorig kaawin kuuk asa min ɗo Buŋdi kuuk siir ɗo maktumne-anta. Ya waan kaak gaayaati ɗo kaaw-anta, Buŋ yaaji gaayin taaɓin taat ŋu siirtu ɗo maktumner. \v 19 Ya gem kat imil maan min ɗo kaaw-anta, Buŋ yaa imilin haginey min ɗo et kaak bera goye ka gaasɗo ho ŋa un̰jaaɗo ɗo hellin ta Buŋdi ar taat ŋu siirtu ɗo maktumner. \p \v 20 Iisa Masi kaak gaarit seen-an ɗiya aman : « Ka seener, nu gaay yeepe. » \p Nun Yaaya gay ooy aman : « *Aamin, *Rabbin Iisa asu. » \p \v 21 Rabbin Iisa yaako barkiyiŋko okiŋko.